3105-1003 การวิเคราะห์วงจรอิเล็กทรอนิกส์

เอกสารประกอบการเรียน Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 232

วิชา การวเิ คราะหว์ งจรอเิ ล็กทรอนิกส์ (รหัสวชิ า 3105-1003)

จากวงจรในรูปที่ 5.8 จะพบว่า ที่ขาอิมิตเตอร์ไม่ต่อตัวเก็บประจุบายพาสต่อขนานกับ RE
(Unbypassed Emitter Capacitor) หรือไม่ได้ต่อ CE ซ่ึงตัวเก็บประจุ CE ทาหน้าท่ีชดเชยอัตราขยาย
แรงดันอัตราการขยายกระแสและอัตราการขยายกาลังของวงจรถ้าหากไม่ต่อตัวเก็บประจุ CE แล้วจะ
มีผลทาให้ค่าอัตราขยายแรงดันอัตราการขยายกระแสและอัตราการขยายกาลังของวงจรลดล ง ซ่ึง
สามารถใช้ h พารามเิ ตอร์ วิเคราะหว์ งจรได้ดงั นี้

จากวงจรในรูปท่ี 5.8 สามารถเขยี นเป็นวงจรเปรียบเทียบทางด้านไฟฟา้ กระแสสลบั ได้ดงั นี้
1. ลัดวงจรตัวเกบ็ ประจุ
2. ลดั วงจรแหล่งจา่ ยไฟ VCC ลงกราวด์
3. เขียนวงจรเปรียบเทยี บทางด้านไฟสลับไดด้ งั รูปที่ 5.9

IS Ib IC
R1 R2 TR1 RC VO
RS RE RL
V+-S
Vi

รูปที่ 5.9 แสดงวงจรเปรียบเทียบของวงจรคอมมอนอมิ ติ เตอรท์ ไี่ ม่ตอ่ ตัวเกบ็ ประจุบายพาส

จากรปู ที่ 5.9 เขียนวงจรเทียบเคียง h พารามเิ ตอร์ ดังนี้

IS Ib C IC -
B

RS + Zb hie + 1 RC
V+-S + - hfeIb hoe ZO
Vi R1 ZC
Zi R2 - VO

Ie=Ib+Ic RE

รูปท่ี 5.10 เขียนวงจรเทียบเคียง h พารามเิ ตอร์ ของวงจร Unbypassed Emitter Capacitor

จากวงจรเทียบเคียง h พารามิเตอร์ ในรูปท่ี 5.10 สามารถหาค่าอินพุตอิมพีแดนซ์ (Zi) ค่า
เอาต์พุตอิมพีแดนซ์ (ZO) ค่าอัตราการขยายแรงดัน (Voltage Gain; AV) ค่าอัตราการขยายกระแส
(Current Gain; Ai) และคา่ อัตราการขยายกาลัง (Power Gain; AP) ไดด้ ังนี้

นายเอกนริน พลาชีวะ | วทิ ยาลยั เทคนิคฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรียน Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 233

วิชา การวิเคราะห์วงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (รหสั วิชา 3105-1003)

1) ค่าอนิ พตุ อิมพแี ดนซ์ (Zi)

จากวงจรเทยี บเคียง h พารามเิ ตอร์ ในรูปท่ี 5.10 เม่ือไม่มีตัวเก็บประจุบายพาสท่ี RE ดังน้ัน RE

จะต่ออนุกรมทข่ี าอิมติ เตอร์ และคานวณหาค่า Zb ไดด้ ังนี้

เมื่อพจิ ารณาค่า hreVO ซง่ึ เป็นแรงดันป้อนกลับจากเอาต์พุตกลับมายังอินพุตซึ่งโดยปกติจะมีค่า

นอ้ ยกวา่ hie มากดงั น้ันในการหาสมการเพอื่ หาค่าอนิ พตุ อมิ พแี ดนซจ์ งึ ไม่นาค่า hreVO มาคิด ดังนั้นจึงหา

ค่าไดต้ ามข้ันตอนดังตอ่ ไปนี้

หาค่าอมิ พีแดนซท์ ีข่ าเบส (Zb) กอ่ น ซ่ึงหาไดจ้ าก
Vi
Zb = Ib

เม่อื Vi = Ib hie + Ie RE (โดยไม่คดิ คา่ hreVo) ...5.14

และจากสมการ Ie = Ib + IC ...5.15

นา Ie จากในสมการที่ 5.15 แทนค่าลงในสมการท่ี 5.14 จะได้
Vi = Ib hie + Ie RE
Vi = Ib hie + RE (Ib + IC)

Vi = Ib hie + RE Ib + RE IC …5.16

จากสมการ IC = hfe Ib ...5.17

นาคา่ IC จากในสมการที่ 5.17 แทนคา่ ลงในสมการที่ 5.16 จะได้

Vi = Ib hie + RE Ib + RE hfe Ib

Vi = Ib (hie + RE + RE hfe)

Vi = Ib [hie + RE (1+ hfe)] ...5.18

และจากสมการ

Zb = Vi
Ib
แทนคา่ Vi ทไี่ ดจ้ ากในสมการท่ี 5.18 ลงในสมการการหาอิมพแี ดนซ์ทขี่ าเบส (Zb) จะได้

Zb =Ib[hie+RIEb(1+hfe)] …5.19
Zb = hie + RE (1+ hfe)

นายเอกนรนิ พลาชวี ะ | วทิ ยาลยั เทคนคิ ฉะเชงิ เทรา

เอกสารประกอบการเรียน Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 234

วิชา การวิเคราะหว์ งจรอเิ ล็กทรอนกิ ส์ (รหัสวชิ า 3105-1003)

เมื่อพิจารณาจากจุดที่ป้อนสัญญาณอินพุต Vi ของวงจรในรูปท่ี 5.10 ซึ่งจะพบว่า R1 // R2 //
Zb ซง่ึ เทา่ กับค่าอินพตุ อมิ พีแดนซ์ (Zi) ดงั นัน้ จะได้วา่

Zi = R1 // R2 // Zb ...5.20

2) คา่ เอาตพ์ ตุ อิมพแี ดนซ์ (ZO)

การหาเอาต์พุตอิมพีแดนซ์น้ันจะต้องหาค่าอิมพีแดนซ์ท่ีขาคอลเลคเตอร์กับกราวด์ก่อนคือ ZC

แล้วจึงนาค่า ZC ไปหาค่าเอาต์พุตอิมพีแดนซ์ถ้าพิจารณาที่ขาคอลเลคเตอร์เทียบกับกราวด์ (ZC) จะ

พบวา่ คา่ เอาต์พุตคอนดัคแตนซ์ 1/hoe ต่ออนุกรมกับ RE ซึ่งโดยปกติแล้วค่าของ 1/hoe จะมีค่าประมาณ

เทา่ กับ 1 M สว่ นคา่ ของ RE จะมีคา่ ประมาณ 4.7 k ซึ่งจะทาให้ค่า 1/hoe ≥ RE มากดังนั้นในการหา

คา่ ZC จะหาได้ดังน้ี

ZC ≈ 1
hoe

เมื่อ ZC เป็นเอาตพ์ ุตอมิ พแี ดนซท์ รานซสิ เตอร์

การหาค่าเอาต์พุตอิมพีแดนซ์ (ZO) จะพิจารณาจากข้ัวต่อแรงดันเอาต์พุต (VO) เข้าไปที่ขา

คอลเลคเตอรจ์ ะพบว่าความต้านทาน RC ตอ่ ขนานกบั ZC ดงั น้นั จะได้คา่ เอาตพ์ ตุ อิมพีแดนซจ์ ากสมการ

ZO = RC // ZC …5.21

ZC โดยท่ัวไปจะมีค่าสูงมาก และ RC จะมีค่าน้อยกว่า ZC มากๆ ดงั นนั้ เอาต์พุตอิมพแี ดนซข์ อง

วงจรจะมคี า่ ใกลเ้ คยี งกับ RC นั้นคือ Zo≅ RC

3) คา่ อัตราการขยายแรงดัน (AV)

จากในวงจรที่ 5.10 หาค่าอตั ราการขยายแรงดนั จะต้องแสดงวธิ ที าเปน็ ลาดบั ขน้ั ดังน้ี

หาคา่ Voltage gain ของตวั ทรานซสิ เตอร์ไดจ้ าก

AV = Vo
Vi
หาคา่ แรงดันทางดา้ นอินพุต (Vi) ได้จาก

Vi = Ib hie + Ie RE (โดยไม่คิดค่า hreVO) …5.19

เม่ือ Ie = Ib + Ic …5.20

นาค่า Ie จากในสมการที่ 5.20 ไปแทนคา่ ลงในสมการที่ 5.19 จะไดว้ า่
Vi = Ib hie + RE (Ib + Ic)

Vi = Ib hie + RE Ib + RE Ic ...5.21

เม่อื IC = hFe Ib …5.22

นายเอกนรนิ พลาชีวะ | วทิ ยาลยั เทคนิคฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรียน Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 235

วิชา การวิเคราะหว์ งจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ (รหสั วิชา 3105-1003)

นาคา่ IC จากในสมการท่ี 5.22 ไปแทนลงสมการที่ 5.21 จะได้วา่
Vi = Ib hie + RE Ib + RE hFe Ib

Vi = Ib [hie + RE + RE hFe]

Vi = Ib [hie + RE (1+ hFe)]

หาค่าแรงดนั ท่ีเอาต์พตุ (VO) ไดจ้ าก
vo = Ic (RC // RL)

ดงั นน้ั จะสามารถหาค่าอัตราการขยายแรงดนั ไดด้ ังน้ี

AV = Vo
Vi

AV = Ic(RC // RL)
Ib[hie+RE(1+hfe)]

เมอื่ hFe = Ic
Ib

จะได้ AV = - hfe(RC // RL) …5.23
hie+RE(1+hfe)

เคร่ืองหมายลบในสมการท่ี 5.23 แสดงให้ทราบว่าแรงดันทางเอาต์พุตมีเฟสตรงข้ามกับ
สญั ญาณอนิ พตุ 180o

4) คา่ อัตราขยายกระแส (Ai)
การหาค่าอัตราการขยายกระแสจะมีหลักการเหมือนกับวงจรที่มีการต่อตัวเก็บประจุ (CE) โดย
ต้องหาค่าอัตราการขยายกระแสของตัวทรานซิสเตอร์ก่อนแล้วจึงหาค่าอัตราการขยายกระแสของวงจร

ไดซ้ ่ึงจะมีลาดับขั้นการหาดังต่อไปนี้

ค่าอัตราการขยายกระแสของตัวทรานซสิ เตอรค์ ือ

hfe = Ic …5.24
Ib

จากรูปท่ี 5.10 เมื่อพิจารณาทางด้านอินพุตจะเห็นว่ามีแหล่งจ่ายสัญญาณอินพุตคือ VS ซึ่ง
แหล่งจ่ายน้ีเป็นแหล่งจ่ายกระแส (Current Source) คือค่า IS ให้แก่วงจรทางด้านอินพุตกระแส IS จะ
จ่ายกระแสให้กับ RB คือ R1 // R2 และกระแสอีกส่วนหนึ่งไหลเข้าท่ีขาเบส (Ib) ซึ่งจะสามารถหาค่า Ib
ได้ดงั น้ี

Ib = ISRB …5.25
RB+Zb

นายเอกนรนิ พลาชวี ะ | วทิ ยาลยั เทคนิคฉะเชงิ เทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 236

วิชา การวเิ คราะหว์ งจรอเิ ล็กทรอนิกส์ (รหสั วชิ า 3105-1003)

และเมอ่ื IC = hfeIb …5.26

จึงแทนคา่ Ib จากสมการท่ี 5.25 ลงในสมการท่ี 5.26 จะได้

Ib = hfeISRB …5.27
RB+Zb …5.28

หากไม่ตอ่ โหลด RL ในวงจรจะหาคา่ ของอตั ราขยายกระแส (Ai) ไดด้ งั น้ี

Ic = hfeRB
IS RB+Zb

ในกรณที ี่ต่อโหลด RL เขา้ วงจรจะสามารถหาคา่ กระแสไดด้ ังน้ี

IL = IcRC …5.29
RC+RL

นา IC จากสมการท่ี 5.27 แทนค่าลงในสมการที่ 5.29 จะได้ค่าของอัตราขยายกระแส (Ai) ได้

ดงั นี้

IL = hfeISRBRC
(RC+ RL)(RB+Zb)

จะได้

Ai = IL
IS

Ai = hfeRBRC …5.30
(RC+RL)(RB+Zb)

5) คา่ อตั ราขยายกาลงั ของวงจร (AP) = (Vo×Ic)
ค่า Transistor Power Gain คือ (Vi×Ib)

APT

APT = Vo × Ic
Vi Ib

APT = AV x hfe
ดงั นัน้ ค่าอัตราขยายกาลงั ของวงจรทง้ั วงจรสามารถหาไดด้ ังน้ี

AP = AV x Ai …5.31

นายเอกนรนิ พลาชีวะ | วิทยาลยั เทคนคิ ฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรียน Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 237

วิชา การวิเคราะหว์ งจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (รหสั วิชา 3105-1003)

ตวั อย่างท่ี 5.2 จากวงจรรปู ที่ 5.7 ในตวั อย่างท่ี 5.1 เม่ือวงจรไม่ได้ต่อ C3 นั้น จะเกดิ ผลอยา่ งไรกบั วงจร
ดังนนั้ จงคานวณหาคา่ ดงั ต่อไปน้ี

1) คา่ อินพุตอิมพแี ดนซ์ (Zi)
2) คา่ เอาต์พตุ อิมพแี ดนซ์ (ZO)
3) ค่าอตั ราการขยายแรงดัน (AV)
4) ค่าอัตราการขยายกระแส (Ai)
5) ค่ากาลังขยายของวงจร (AP)

วธิ ที า 1) คา่ อินพตุ อิมพแี ดนซ์ (Zi)
หาค่า Zb กอ่ นไดจ้ ากสมการที่ 5.19

Zb = hie + RE (1+ hfe)

= 4 k + 4.7 k (1+100)

= 478.7 

จากนนั้ สามารถหาค่าอินพตุ อิมพแี ดนซ์ Zi ได้จากสมการท่ี 5.20

Zi = R1 // R2 // Zb

= 48 k // 56 k // 478.7 k

= 24.52 k ตอบ
ตอบ
2) ค่าเอาต์พุตอิมพแี ดนซ์ (ZO) ไดจ้ ากสมการท่ี 5.21

ZO = RC // ZC

= 5 k // 1 M

=4.97 k

3) ค่าอัตราการขยายแรงดัน (AV) ได้จากสมการท่ี 5.23

AV = - hfe(RC // RL)
hie+RE(1+hfe)

-100  (5 k // 82 k)
= 4 k + 4.7 k (1+100)

-100  (4.71 k ) ตอบ
= 4 k + 4.7 k (101)
= - 0.98

นายเอกนริน พลาชีวะ | วทิ ยาลยั เทคนิคฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 238

วิชา การวิเคราะหว์ งจรอเิ ล็กทรอนิกส์ (รหสั วิชา 3105-1003)

4) ค่าอตั ราการขยายกระแส (Ai) หาไดจ้ ากสมการที่ 5.30

Ai = hfeRBRC
(RC+RL) (RB+Zb)

= (5 k + 100 × 25.84 k ×5 k k)
82 k)  (25.84 k + 478.7

= 0.29 ตอบ
5) ค่ากาลังขยายของวงจร (AP) หาไดจ้ ากสมการท่ี 8.15 ตอบ

AP= AV×Ai
= 0.98 × 0.29
= 0.28

จากคาตอบของตัวอย่างท่ี 5.2 จะพบวา่ เมอ่ื ปลดตวั เก็บประจุบายพาส (CE) ออกจากวงจรจะทา
ให้อตั ราการขยายแรงดัน (AV) อัตราการขยายกระแส (Ai) และคา่ กาลงั ขยายของวงจรลดลงอยา่ งมาก

5.3 วิเคราะหว์ งจรคอมมอนคอลเลคเตอรด์ ว้ ย h พารามเิ ตอร์ (Common Collector Circuit)
คุณสมบตั ิของวงจรคอมมอนคอลเลคเตอร์ มีดังนี้
1. สัญญาณอินพตุ และเอาตพ์ ุตมเี ฟสเหมือนกัน (In phase)
2. อัตราการขยายของแรงดนั (Voltage Gain) เท่ากับ 1
3. กระแสของอินพุตและเอาตพ์ ุตแยกจากกัน
จากคุณสมบัติของวงจรคอมมอนคอลเลคเตอร์ ทาให้วงจรคอมมอนคอลเลคเตอร์หรือเรียกอีก

อยา่ งหนึ่งวา่ วงจร Voltage Follower เป็นท่นี ิยมใช้เป็นวงจรบฟั เฟอร์ (Buffer) ซ่ึงทาหน้าที่แยกกระแส
ระหวา่ งวงจรทางดา้ นอินพตุ และทางด้านเอาต์พุตออกออกจากกันโดยไม่เก่ียวข้องกัน ซึ่งวงจรน้ีเฟสของ
สัญญาณอินพุตและเอาต์พุตจะมีเฟสเหมือนกันและมีขนาดของรูปคลื่นเท่ากันซึ่งลักษณะการต่อวงจร
แสดงดังในรปู ท่ี 5.11

จากวงจรในรูปที่ 5.11 สามารถเขียนวงจรเปรียบเทียบทางไฟสลับ (AC Equivalent Circuit)
ไดด้ ังรปู ที่ 5.12 และเขียนวงจรเทียบเคียง h พารามเิ ตอร์ได้ดงั รูปท่ี 5.13

นายเอกนรนิ พลาชวี ะ | วทิ ยาลยั เทคนคิ ฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 239

วิชา การวเิ คราะหว์ งจรอเิ ล็กทรอนิกส์ (รหสั วชิ า 3105-1003)

Input +VCC
Output

R1 TR1 C2
C1

RS Vi R2 VB RE VO RELxternal
Signal +
Source VS- Load

รปู ที่ 5.11 แสดงวงจรคอมมอนคอลเลคเตอร์และสัญญาณอินพตุ และสัญญาณเอาต์พุต

Ie

IS Ib

RS TR1 RE VO RL
+
Vi R1 R2

V-S

รูปที่ 5.12 แสดงวงจรการเขยี นวงจรทางไฟฟา้ กระแสสลบั

(AC Equivalent Circuit) ของวงจรคอมมอนคอลเลคเตอร์

IS Ib B E Ie
+ +

Zi R1 Zb hie + hfcIb 1 RE VO RL
RS Vi R2 - hoc
VS+-
+ Ze ZO
- hrcVO

-C -

รูปท่ี 5.13 แสดงการเขยี นวงจรเทียบเคียง h พารามเิ ตอร์

นายเอกนรนิ พลาชีวะ | วทิ ยาลยั เทคนิคฉะเชงิ เทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 240

วิชา การวิเคราะหว์ งจรอเิ ล็กทรอนกิ ส์ (รหัสวชิ า 3105-1003)

จากวงจรเทยี บเคยี ง h พารามิเตอร์ ในรูปวงจรที่ 5.13 สามารถหาค่าอินพุตอิมพีแดนซ์ (Zi) ค่า
เอาต์พุตอิมพีแดนซ์ (ZO) ค่าอัตราการขยายแรงดัน (AV) ค่าอัตราการขยายกระแส (Ai) ค่ากาลังขยาย
ของวงจร (AP) ไดด้ ังต่อไปนี้

1) คา่ อนิ พุตอิมพแี ดนซ์ (Zi)
จากรปู ท่ี 5.13 เมื่อพิจารณาคา่ ของ hrc น้ันจะเหน็ วา่ คา่ ของ hrc ในวงจรคอมมอนคอลเลคเตอร์
จะมีค่าเท่ากบั 1 ดังนั้นคา่ แรงดนั ป้อนกลบั จงึ มคี ่าเท่ากับ VO

ดังน้ัน จะไดส้ มการ

Vi = Ib hic + VO …5.32

และเม่ือ VO = Ie (RE // RL) …5.33
…5.34
นาค่า VO จากสมการที่ 5.33 ลงในสมการท่ี 5.32 จะได้วา่ …5.35
Vi = Ibhic+Ie(RE // RL)
…5.36
และ Ie = hfcIb …5.37

นาค่า Ie จากสมการที่ 5.35 ลงในสมการที่ 5.34 จะได้วา่ …5.38
Vi = Ibhic+hfcIb(RE // RL) …5.39
…5.40
Vi = Ib[hic+hfc(RE // RL)]

และถ้า

Zb = Vi
Ib

นาคา่ Vi จากสมการที่ 5.36 ลงในสมการที่ 5.37 เพ่ือหาคา่ Zb จะได้ดังนี้

Zb = Ib[hic+hfc(RE // RL)]
Ib

Zb = hic+ hfc (RE // RL)

และสามารถหาค่า Zi ไดจ้ ากสมการ
Zi = R1//R2 // Zb

นายเอกนริน พลาชวี ะ | วิทยาลยั เทคนิคฉะเชงิ เทรา

เอกสารประกอบการเรียน Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 241

วิชา การวเิ คราะห์วงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (รหัสวิชา 3105-1003)

2) ค่าเอาต์พุตอิมพแี ดนซ์ (ZO)
การเปลี่ยนแปลงแรงดันเอาต์พุตจะข้ึนอยู่กับแรงดันอินพุต การหาค่าอิมพีแดนซ์ท่ีขาอิมิตเตอร์

(Ze) จะกาหนดค่าแรงดัน VS เท่ากบั ศนู ย์โวลต์และสามารถหาคา่ กระแส Ie ได้ดงั ตอ่ ไปน้ี

Ze = Vo …5.41
Ie

และ Ie = hfc Ib …5.42

จากรูปท่ี 5.13 เมื่อกาหนดให้ VS = 0 จะหาค่า Ib ไดจ้ าก

Ib = Vo // rS) …5.43
hic+(R1//R2

จากสมการท่ี 5.42 จะหาได้โดยการลัดวงจร VS และกลับมาพิจารณา VO เป็น

แหล่งจ่ายแรงดันทางด้านอินพุตแทนเม่ือมองจากทาง VO กลับไปทางด้านอินพุตจะเห็นว่า R1//R2 และ

ต่ออนุกรมกบั hic ดังน้นั จะหาคา่ Ib ไดด้ ังสมการที่ 5.43

และจะหา Ie ไดโ้ ดยเอา Ib จากสมการท่ี (2) มาแทนค่าในสมการท่ี (1) จะได้

Ie = hfcVo // rS)
hic+(R1//R2
และ

Ze = Vo
Ie

Ze = Vo

hfcVo

hic+(R1//R2 // rS)

Ze = hic+(R1//R2 // rS) …5.44
hfc

ดังน้ันจะหาคา่ ของเอาตพ์ ุตอิมพีแดนซ์ได้ดังน้ี …5.45
ZO = RE // RZ

ซง่ึ RE ≥ Ze จะได้

ZO  Ze …5.46

3) ค่าอตั ราขยายแรงดนั (AV)

หาคา่ อตั ราการขยายแรงดันของตวั ทรานซสิ เตอรไ์ ดจ้ าก

AV = Vo …5.47
Vi

นายเอกนริน พลาชวี ะ | วทิ ยาลยั เทคนิคฉะเชงิ เทรา

เอกสารประกอบการเรียน Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 242

วิชา การวิเคราะหว์ งจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (รหัสวิชา 3105-1003)

เมอ่ื …5.48
VO =Ie(RE // RL)

และ Ie = hfc Ib …5.49
…5.50
ค่า Ie จากในสมการท่ี 5.49 แทนลงในสมการท่ี 5.48 จะไดว้ า่ …5.51

VO = hfcIb(RE // RL)
และ

Ib = (Vi-Vo)
hic

นา Ib จากสมการที่ 5.51 แทนลงในสมการท่ี 5.50 จะได้วา่

VO = hfc(RE // RL) ×(Vi -Vo )
hic

VO = hfc(RE // RL)(Vi) - hfc(RE // RL)(Vo)
hic hic

VO + hfc (RE // RL) (Vo ) = hfc (RE // RL) (Vi)
hic hic

[ ]VO 1+ hfc (RE // RL) = hfc (RE // RL) (Vi)
hic hic

ดังนั้นหาคา่ อัตราการขยายแรงดนั ไดจ้ าก

AV = Vo
Vi

hfc(RE // RL)

AV = hic RL)

1+hfc(RhEic//

จะเห็นว่าค่าสมการเศษและส่วนมคี า่ ใกลเ้ คยี งกัน ดังน้ันจะได้วา่

AV  1 …5.52

ในสมการที่ 5.52 ถ้าหากแทนคา่ ทเี่ ป็นตัวเลขลงไปในสมการจะได้ค่าของอัตราการขยายแรงดนั

ประมาณเท่ากับ 1

นายเอกนรนิ พลาชีวะ | วทิ ยาลยั เทคนิคฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 243

วิชา การวิเคราะห์วงจรอเิ ล็กทรอนกิ ส์ (รหสั วิชา 3105-1003)

4) คา่ อัตราขยายกระแส (Ai)

ค่าอัตราการขยายกระแสของเฉพาะตวั ทรานซิสเตอร์ (hfc) หาไดจ้ ากสมการ

hfc = Ie …5.53
Ib
จากรปู ท่ี 5.12 จะมกี ารหาค่าอัตราการขยายกระแสเหมือนกบั วงจรคอมมอนอิมติ เตอร์ใน

สมการท่ี 5.6 ดังนี้

Ai =(RB+hZfcbR)(BRREE+RL) …5.54

5) อตั ราขยายกาลงั ของวงจร (AP) = AV x hfc …5.55
คา่ Transistor Power Gain คือ

APT

แตค่ า่ อัตราการขยายแรงดัน (AV) ของวงจรคอมมอนคอลเลคเตอร์มีค่าประมาณ 1 …5.55
ดังน้ันกาลงั ขยายของวงจรคอมมอนคอลเลคเตอรค์ ือ

AP = Ai

ตัวอย่างที่ 5.3 วงจรคอมมอนคอลเลคเตอร์ดังแสดงในรูปที่ 5.14 กาหนดให้ค่าพารามิเตอร์ของ
ทรานซสิ เตอร์ดังน้ี hie=2.1k และ hfe=200 จงคานวณหาค่าตา่ งๆ ดังตอ่ ไปนี้

1) คา่ อนิ พตุ อมิ พีแดนซ์ของวงจร
2) ค่าเอาตพ์ ุตอิมพีแดนซ์ของวงจร
3) คา่ อัตราขยายแรงดนั เมื่อ RL≫ RE

+VCC

C1 2R01k

1kRS TR1 C2
+
Vi R220k 5RkE VO 5RkL

VS-

รปู ท่ี 5.14 วงจรคอมมอนคอลเลคเตอร์

วธิ ที า เปรียบเทียบค่าพารามิเตอรท์ รานซสิ เตอร์ของวงจรคอมมอนอิมติ เตอร์ให้เปน็ ค่าพารามิเตอร์ของ
วงจรคอมมอนคอลเลคเตอรโ์ ดยใชต้ ารางที่ 5.1 จะไดว้ ่า

hic = hie = 2.1 k

นายเอกนรนิ พลาชวี ะ | วทิ ยาลยั เทคนิคฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 244

วิชา การวิเคราะห์วงจรอเิ ล็กทรอนิกส์ (รหสั วิชา 3105-1003)

hfc = 1+hfe = 201
1) ค่าอินพตุ อิมพีแดนซ์ของวงจร (Zi)
จากสมการที่ 5.39 หาคา่ Zb ได้ดังน้ี = hic+ hfc (RE // RL) ตอบ
= 2.1 k + 201 (5 k//5 k)
Zb = 2.1 k + 201 (2.5 k) ตอบ
= 504.6 k ตอบ
จากสมการที่ 5.40 หาคา่ Zi ได้ดงั นี้
Zi = R1 // R2 // Zb
= 20 k // 20 k // 504.6 k
2) ค่าเอาตพ์ ุตอิมพีแดนซข์ องวงจร (ZO) = 9.80 k
จากสมการที่ 5.44 หาค่า Ze ได้ดังนี้
= hic+(R1//R2 // rS) 20k // 1k)
Ze = 2.1 k +hfc(20 k //

จากสมการท่ี 5.45 หาค่า ZO ไดด้ งั น้ี 201
ZO = 10.45 

3) ค่าอตั ราขยายแรงดนั เมื่อ RL >> RE = RE // Ze
จากสมการที่ 5.21 หาคา่ AV ไดด้ งั น้ี = 5 k // 10.45 k
= 10.42 
AV
1

5.4 วิเคราะหว์ งจรคอมมอนเบสด้วย h พารามิเตอร์ (Common Base Circuit)
คุณสมบัติของวงจรคอมมอนเบสมดี ังตอ่ ไปนี้
1. มคี า่ อนิ พุตอิมพีแดนซต์ า่ และคา่ เอาต์พุตอิมพแี ดนซส์ ูง
2. อตั ราการขยายทางด้านแรงดัน (AV) สูง
3. อัตราการขยายทางด้านกระแส (Ai) ไมเ่ กิน 1
วงจรคอมมอนเบสนิยมใช้เป็นวงจรขยายสัญญาณวิทยุเพราะต้องการอัตราการขยายทางด้าน

แรงดนั สงู และมีค่าอินพุตอิมพีแดนซ์ต่าสามารถขยายสัญญาณที่มีแอมปลิจูดต่าได้ดีลักษณะการต่อวงจร
ดังแสดงในรูปท่ี 5.15

นายเอกนรนิ พลาชวี ะ | วิทยาลยั เทคนคิ ฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรียน Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 245

วิชา การวิเคราะหว์ งจรอเิ ล็กทรอนกิ ส์ (รหสั วิชา 3105-1003)

+VCC
R1 IC RC C3

TR1 C2

R2 C1 Ie RE Vi + RS VO

- VS

รปู ที่ 5.15 วงจรคอมมอนเบสเม่อื มีตัวเก็บประจุบายพาสที่ขาเบส

จากวงจรในรูปที่ 5.15 วงจรคอมมอนเบสเมื่อมีตัวเก็บประจุบายพาสท่ีขาเบส ตัวต้านทาน
โหลด RL จะต่อท่ีขาคอลเลคเตอร์โดยผ่านตัวเก็บประจุ C3 แรงดันไบอัสที่ขาเบสเกิดจากวงจรแบ่ง
แรงดัน R1 และ R2 จาก VCC และแหล่งจ่ายสัญญาณจะถูกป้อนที่อิมิตเตอร์โดยผ่าน C2 ส่วน C1 ทา
หน้าที่ลัดวงจรท่ีขาเบสลงกราวด์และสามารถเขียนวงจร AC Circuit Equivalent Circuit ได้ดังวงจร
ในรปู ที่ 5.16

IS Ie TR1 IC

RS RE RC VO RL
Vi

+
VS -

รปู ที่ 5.16 แสดงวงจรทางด้านไฟฟา้ กระแสสลับของวงจรคอมมอนเบส
จากรปู ที่ 5.16 สามารถเขยี นวงจรเทียบเคยี ง h พารามิเตอร์ ไดด้ ังน้ี

IS Ib E C Ie
+
+
Ze hie + hfcIb 1 RC VO RL
Zi RE - hob
RS Vi
+ hrbVO ZC ZO
VS-
B -
-

รูปท่ี 5.17 แสดงวงจรเทยี บเคยี ง h พารามิเตอร์ของวงจรคอมมอนเบส

นายเอกนรนิ พลาชีวะ | วิทยาลยั เทคนคิ ฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรียน Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 246

วิชา การวเิ คราะห์วงจรอเิ ล็กทรอนิกส์ (รหสั วชิ า 3105-1003)

จากรูปที่ 5.17 แสดงวงจรเทียบเคียง h พารามิเตอร์ของวงจรสามารถหาค่าอินพุตอิมพีแดนซ์
(Zi) ค่าเอาต์พุตอิมพีแดนซ์ (ZO) ค่าอัตราการขยายแรงดัน (AV) ค่าอัตราการขยายกระแส (Ai) ค่า
กาลงั ขยายของวงจร (AP) ไดด้ งั น้ี

1) คา่ อนิ พตุ อมิ พแี ดนซ์ (Zi)
จากรูปท่ี 5.17 เม่ือพจิ ารณาค่าทข่ี าอิมิตเตอร์และขาเบสในวงจรเทียบเคียง h พารามิเตอร์แล้ว

จะเห็นว่ามีค่า hrbVo ต่ออนุกรมกับ hib แต่ค่า hib≥hrbVo มากจึงไม่นาค่า hrbVo มาคิด ดังนั้น จะหา

คา่ อมิ พีแดนซ์ท่ีขว้ั อมิ ติ เตอร์กบั ข้ัวเบส (Ze) ได้ดังนี้

Ze  hib …5.56

ดงั นน้ั จะหาค่าอินพตุ อิมพแี ดนซ์ (Zi) ไดด้ งั นี้

Zi = Ze // RE …5.57

2) คา่ เอาต์พุตอมิ พีแดนซ์ (ZO)
เมื่อพจิ ารณาทีว่ งจรรปู ที่ 5.17 ท่ีขาคอลเลคเตอรก์ บั ขาเบสจะได้

ZC 1 …5.58
 hob

ดงั น้ัน หาค่าเอาต์พตุ อิมพีแดนซ์ (ZO) ได้ดังนี้

ZO = RC // ZC …5.59

จากสมการท่ี 5.59 ค่า RC ทใ่ี ชใ้ นวงจรจะมีค่าน้อยกว่า 1/hob มากดังน้ันค่าเอาต์พุตอิมพีแดนซ์
จงึ มีคา่ เท่ากับ RC

3) คา่ อตั ราขยายแรงดัน (AV)

คา่ อตั ราขยายแรงดนั ของเฉพาะตวั ทรานซิสเตอร์สามารถหาไดจ้ ากสมการดงั นี้

AV = Vo
Vi
เมื่อ VO = IC (RC // RL)

และ Vi  IC hib

ดังนัน้ แทนค่าจะไดว้ า่

เมอื่ AV Ic(RC//RL)
 Iehib
Ic
Ie = hfb

นายเอกนริน พลาชวี ะ | วทิ ยาลยั เทคนิคฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 247

วิชา การวิเคราะห์วงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ (รหัสวชิ า 3105-1003)

จะได้

AV hfb(RC//RL) …5.60
 hib

4) คา่ อตั ราขยายกระแส (Ai)

คา่ อัตราขยายกระแส (Current Gain) เฉพาะตัวทรานซสิ เตอร์คือ

hfb = Ic
Ie
การหาค่าอัตราขยายกระแสของทั้งวงจรจะมีวิธีการคานวณหาค่าเหมือนวงจรคอมมอน

อิมติ เตอรซ์ ึง่ จะหาไดด้ ังน้ี

Ai = hfbRERC …5.61
(RE+Ze) (RC+RL)

5) คา่ อตั ราขยายกาลงั ของวงจร (AP) …5.62
คา่ อตั ราขยายกาลงั (Power Gain) ของตวั ทรานซสิ เตอร์หาได้ดังนี้คอื

APT = AV x hfb

ดงั นน้ั จะหาคา่ อัตราขยายกาลังของวงจรทั้งวงจรไดด้ ังนี้ …5.63
APT = AV x Ai

ตัวอย่างที่ 5.4 ในวงจรคอมมอนเบสดงั แสดงในรูปท่ี 5.18 มีคา่ พารามเิ ตอรข์ องทรานซสิ เตอรด์ งั น้ี
hie=2.1k, hfe=50 จงคานวณหาคา่ ตา่ งๆ ดังต่อไปน้ี

1) ค่าอินพุตอิมพีแดนซ์ (Zi)
2) ค่าเอาต์พุตอิมพีแดนซ์ (ZO)
3) ค่าอัตราขยายแรงดันของวงจร

+VCC

2R01kΩ IC R1C5kΩ C3

TR1 C2

1R02kΩ C1 Ie 5RkEΩ Vi + RS VO 1R0LkΩ

- VS

รปู ที่ 5.18 วงจรคอมมอนเบส

นายเอกนรนิ พลาชวี ะ | วิทยาลยั เทคนคิ ฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรียน Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 248

วิชา การวเิ คราะหว์ งจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ (รหัสวชิ า 3105-1003)

วิธที า เปรียบเทยี บคา่ พารามิเตอรท์ รานซสิ เตอร์ของวงจรคอมมอนอิมติ เตอร์ใหเ้ ป็นค่าพารามเิ ตอร์

ของวงจรคอมมอนเบสโดยใช้ตารางที่ 5.1 จะไดว้ า่

hib hie
 (21.1+hkfe)
 (1+50)
 41.1 

Hfb hfe
 1+50hfe
 1+50

 0.98

1) ค่าอินพตุ อิมพแี ดนซ์ (Zi)

จากสมการท่ี 5.56 หาคา่ ของ Ze ได้ดงั น้ี

Ze  hib

จากสมการท่ี 5.57 หาค่า Zi ไดด้ งั น้ี  41.1  ตอบ
แทนค่าในสมการ ตอบ
= Ze // RE
Zi = 41.1  // 5 k ตอบ
= 40.76 
2) คา่ เอาต์พุตอิมพแี ดนซ์ (ZO)
จากสมการที่ 5.59 หาค่า ZO ไดด้ งั น้ี = RC // ZC
= 15 k // 1 M
ZO  14.77 k

3) คา่ อตั ราขยายแรงดนั ของวงจร (AV) hfb(RC//RL)
จากสมการที่ 5.60 หาค่า AV ไดด้ งั น้ี  hib

AV 0.98 (15 k//10 k)
 41.1 

 143.06  143

นายเอกนรนิ พลาชีวะ | วทิ ยาลยั เทคนิคฉะเชงิ เทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 249

วิชา การวิเคราะห์วงจรอเิ ล็กทรอนิกส์ (รหสั วชิ า 3105-1003)

5.4.1 วิเคราะห์วงจรคอมมอนเบสที่ไมต่ ่อตัวเกบ็ ประจุบายพาสด้วย h พารามิเตอร์

+VCC

R1 IC RC C1

TR1 C2 RL
RE Vi + RS VO
R2 Ie
- VS

รูปท่ี 5.19 แสดงวงจรคอมมอนเบสทไ่ี มต่ ่อตวั เกบ็ ประจบุ ายพาส

จากวงจรท่ี 5.19 สามารถเขยี นเป็น AC Equivalent Circuit ไดด้ งั น้ี

IC TR1 IE

RL VO RC RB RE Vi +
- VS

รปู ที่ 5.20 แสดงวงจร AC Equivalent Circuit

จากวงจรท่ี 5.20 สามารถเขยี นวงจรเทียบเคียง h พารามิเตอร์ไดด้ ังน้ี

IS Ie E C IC
+
Zi +
Vi
Ze hie + hfcIe 1
- + - hob
RE RC VO
hrbVO Ze ZO
- B

Ib=Ie-Ic RB -

รปู ที่ 5.21 วงจรเทยี บเคยี ง h พารามิเตอร์ ของวงจรคอมมอนเบสทไ่ี ม่ต่อตัวเก็บประจบุ ายพาส

นายเอกนริน พลาชวี ะ | วิทยาลยั เทคนิคฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรียน Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 250

วิชา การวเิ คราะห์วงจรอเิ ล็กทรอนกิ ส์ (รหสั วิชา 3105-1003)

1) ค่าอนิ พุตอิมพีแดนซ์ (Zi)
จากรูปที่ 5.21 วงจรเทียบเคียง h พารามิเตอร์ ของวงจรคอมมอนเบสท่ีไม่ต่อตัวเก็บประจุ

บายพาส เมอื่ พจิ ารณาเฉพาะส่วนของ hrbVO แล้ว พบว่ามีค่าน้อยกวา่ hib มากดงั นั้นจะหาค่า Vi ได้ดงั นี้

Vi = Iehib+ IeRB - IcRB

= Iehib + IeRB- hfbIeRB

= Ie [hib+ RB- hfbRB]

= Ie [hib+ RB (1- hfb)]

และเม่ือ Ze = Vi
ดังนั้นจะไดว้ า่ Ie

Ze = hib+RB(1-hfb) …5.64

ในทน่ี ้ีคา่ hfb เท่ากบั 0.987 และจะหาค่าอนิ พตุ อมิ พีแดนซ์ (Zi) ไดด้ งั น้ี

Zi = Ze // RE …5.65

2) ค่าเอาต์พุตอมิ พีแดนซ์ (ZO)

จากรูปท่ี 5.21 เมอ่ื พจิ ารณาจากขาคอลเลคเตอรก์ ับขาเบสเขา้ ไปจะเหน็ วา่ มี 1/hob ตอ่ อนกุ รม

กับ RB แตค่ า่ ของ 1/hob มีค่ามากกว่า RB มากดังจะหาคา่ ของ ZC ได้ดังนี้

ZC 1 …5.66
 hob

ดงั น้ันจะสามารถหาคา่ ZO ได้ดงั นี้ …5.67
ZO = RC // ZC

ซ่ึงค่าของ RC มคี ่าน้อยกว่า ZC มาก ดังนน้ั คา่ ของ ZO จงึ มคี ่าเทา่ กบั RC

ZO = RC
3) ค่าอัตราขยายแรงดนั (AV)
เม่อื ค่า Voltage Gain คอื = Vo
Vi
AV = IC (RC // RL)

เม่ือ VO = Ie [hib + RB (1- hfb)]
Vi

นายเอกนรนิ พลาชวี ะ | วทิ ยาลยั เทคนิคฉะเชงิ เทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 251

วิชา การวิเคราะหว์ งจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (รหสั วชิ า 3105-1003)

จะได้ AV = Ic(RC//RL)
Ie[hib+RB(1-hfb)]
และเม่ือ
ดงั นน้ั จะไดว้ า่ hfb = Ic
Ie

AV = hfb (RC // RL) …5.68
hib + RB (1 - hfb) …5.69

4) ค่าอตั ราขยายกระแส (Ai)

ค่าอตั ราขยายกระแสเฉพาะตัวทรานซิสเตอร์คือ

hfb = Ic
Ie

การหาคา่ อัตราขยายกระแสของทง้ั วงจรจะมกี ารหาเหมือนวงจรคอมมอนอมิ ติ เตอรซ์ ึ่งจะหาได้

ดงั นี้

Ai = hfbRERC …5.70
(RE+Ze)(RC+RL)

5) คา่ กาลังขยายของวงจร (AP) …5.71
ค่ากาลงั ขยายของตวั ทรานซิสเตอร์หาได้ดังนคี้ ือ

APT = AV x hfb
นาค่า Ai แทนคา่ hfb จะได้คา่ กาลังขยายทั้งวงจรได้ดังน้ี

APT = AV x Ai

ตัวอย่างท่ี 5.5 จากวงจรดงั รูปที่ 5.22 แสดงวงจรคอมมอนเบสท่ไี ม่ต่อบายพาสตัวเกบ็ ประจุ C1 โดยนา
คา่ พารามเิ ตอร์ในตัวอย่างท่ี 5.4 มาใช้ในการคานวณจงคานวณหาค่าต่างดงั ตอ่ ไปนี้

1) ค่าอนิ พตุ อิมพีแดนซ์ (Zi)
2) คา่ เอาต์พตุ อิมพีแดนซ์ (ZO)
3) คา่ อัตราขยายแรงดัน (AV)

นายเอกนริน พลาชีวะ | วทิ ยาลยั เทคนคิ ฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 252

วิชา การวเิ คราะหว์ งจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ (รหสั วชิ า 3105-1003)

+VCC
1R81kΩ IC R1C0kΩ C3

TR1 C2

6Rk2Ω C1 Ie R5EkΩ Vi + RS VO RL

- VS

รูปท่ี 5.22 แสดงวงจรคอมมอนเบสท่ไี ม่ต่อบายพาสตัวเก็บประจุ C1

วธิ ีทา 1) คา่ อนิ พตุ อมิ พแี ดนซ์ (Zi)

หาคา่ RB

RB = R1 // R2

= 18 k // 6 k

= 4.5 k

จากสมการท่ี 5.64 หาค่า Ze ไดค้ ือ

Ze = hib+RB (1-hfb)
= 20.8  + 4.5 k(1 – 0.99)

= 65.8

จากสมการท่ี 5.65 หาค่า Zi คือ

Zi = Ze // RE

= 65.8  // 5 k

= 64.9  ตอบ
ตอบ
2) คา่ เอาต์พุตอิมพีแดนซ์ (ZO) ไดจ้ ากสมการที่ 5.67
ตอบ
ZO = RC // ZC

 RC

 10 k

3) ค่าอัตราขยายแรงดนั (AV) ไดจ้ ากสมการที่ 5.68

AV = hfb (RC // RL)
hib + RB (1 - hfb)

= 20.8  0.99(10 kΩ) - 0.99)
+ 4.5 k (1

= 150.46

นายเอกนริน พลาชีวะ | วทิ ยาลยั เทคนิคฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 253

วิชา การวเิ คราะหว์ งจรอเิ ล็กทรอนิกส์ (รหัสวชิ า 3105-1003)

5.5 การออกแบบวงจรขยายสญั ญาณดว้ ยทรานซิสเตอร์
ในการออกแบบวงจรขยายสญั ญาณ มีลาดบั ขั้นตอน ดังต่อไปนี้
1 .กาหนดจุดการทางานของทรานซิสเตอร์โดยใช้กราฟคุณสมบัติของทรานซิสเตอร์ เพื่อเลือกให้

จุดการทางาน (Q-Point) อยู่บนเส้นโหลด (DC Load Line) ในย่านการทางานที่เป็นแอคทีฟ ดังแสดง
ในรูป 5.23

รูปที่ 5.23 แสดงกราฟคุณสมบตั ิของทรานซสิ เตอร์
2. หาค่า อัตราขยาย (hfe) ของทรานซิสเตอร์โดยดูจากคู่มือ (Datasheet) หรือใช้เคร่ืองมือวัดที่
สามารถวดั ค่า hfe ไดเ้ ชน่ ดิจิตอลมลั ตมิ เิ ตอร์

รูปท่ี 5.24 ดิจิตอลมลั ติมเิ ตอร์

นายเอกนริน พลาชีวะ | วทิ ยาลยั เทคนคิ ฉะเชงิ เทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 254

วิชา การวเิ คราะห์วงจรอเิ ล็กทรอนิกส์ (รหสั วชิ า 3105-1003)

3. ออกแบบวงจรขยายโดยเลือกใชเ้ ป็นแบบคอมมอนอิมิตเตอรเ์ ปน็ ตวั อยา่ งเพื่อทาความเขา้ ใจ

VCC

R1 RC C2

C1 Amplified AC Signal
AC Signal Input
R2 RE C3 Output

รูปท่ี 5.25 แสดงวงจรคอมมอนอิมติ เตอร์

โดยกาหนดใหว้ งจรใชก้ บั แหลง่ จ่ายไฟฟ้ากระแสตรง (Supply Voltage) = 15V และ เบต้า ()

เท่ากับ 300 การเลือกใช้ทรานซิสเตอร์สามารถพิจารณาจากค่า เบต้า () หรือท่ีเรียกกันว่าค่า hfe โดย

ถ้าค่าเบต้าของทรานซิสเตอร์มีค่าสูงจะมีผลต่อการนากระแสของทรานซิส เตอร์ที่จะใช้ค่ากระแสเบส

น้อยลง ต้องการกระแสเอาตพ์ ตุ ท่ีขาคอลเลคเตอร์ 500 mA ใชก้ ฎของโอหม์ เขยี นเป็นสมการ

1. การคานวณหาคา่ ความต้านทาน RC ในวงจร
ถ้าเราทราบค่ากระแสท่ีต้องการใช้งาน เราก็จะทราบค่ากระแสท่ีไหลผ่านตัวต้านทาน RC โดย

แรงดนั ตกคร่อม RC จะกาหนดให้มีคา่ เป็นครึ่งหนึ่งของแหล่งจ่าย ข้อควรระวังในเร่ืองกระแสสูงสุดท่ีไหล

ผ่านทรานซิสเตอร์ จะมีคา่ สูงสดุ ได้ไมเ่ กนิ กระแสทีแ่ หล่งจ่ายไฟตรงสามารถจ่ายได้ ในการคานวณเราจะ

ใช้กฎของโอห์มเพื่อหาค่า RC ดังนี้

V =IxR

7.5 = 0.5 x R

R = 7.5 v
0.5 A

RC = 15  ตอบ

2. การคานวณหาคา่ ความตา้ นทาน RE ในวงจร

โดยปกติแล้วจะกาหนดให้แรงดันท่ีขาอิมิตเตอร์มีค่าประมาณ 1 V หรือ 10 % ของแรงดัน

แหล่งจ่ายไฟเพ่ือให้วงจรมีเสถียรภาพที่ดีในด้านแรงดันไฟฟ้ากระแสตรง ดังนั้น เมื่อแหล่งจ่ายไฟ 15 V

จะได้ค่าแรงดันท่ีขาอิมิเตอร์มีค่าประมาณ 1.5 V ในการคานวณเราทราบแล้วว่า กระแสท่ีไหลผ่านขา

คอลเลคเตอร์ มีค่าประมาณเทา่ กบั กระแสทไี่ หลผา่ นขาอิมิตเตอร์ ทาการคานวณโดยใช้กฎของโอห์มเพื่อ

หาคา่ RE ดังนี้

นายเอกนริน พลาชวี ะ | วทิ ยาลยั เทคนคิ ฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 255

วิชา การวเิ คราะหว์ งจรอเิ ล็กทรอนกิ ส์ (รหัสวิชา 3105-1003)

V =IxR

1.5 = 0.5 A x R

R = 1.5 v
0.5 A

RE = 3  ตอบ

3. การคานวณหาค่าความต้านทาน RB ในวงจร

คานวณหาค่ากระแสเบสโดยใช้สมการ

Ib = Ic
500 mA
Ib = 300

Ib = 0.0016 A

4. ใชห้ ลักการ Thevenin หาค่า IB เพื่อหา ค่า RB2

IB = Rth vth - vBE RE
+ (1+) 
ดงั นน้ั Rth = 0.1 x (1 + ) RE

= 0.1 x (301) x (3

= 90.3 

  เม่ือ Vth = vB = VRB2

= VE + Vbe

= 1.5 V + 0.6 V

= 2.1 V

VRB2 = RB1 RB2 x VCC
+ RB2

= 2.1 V

หรอื VRB2 = RB1 RB2 x VCC
+ RB2

RB2 = 2.1 V
RB1 + RB2 15 V

RB2 = 0.14 V
RB1 + RB2

เมอ่ื Rth =RRBB11+RRBB22

นายเอกนริน พลาชีวะ | วทิ ยาลยั เทคนิคฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรียน Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 256

วิชา การวิเคราะห์วงจรอเิ ล็กทรอนกิ ส์ (รหัสวชิ า 3105-1003)

90.3  = RB2 x RB1
RB1 + RB2
90.3  = RB2 x 0.86

ดงั นน้ั RB2 = 90.3
0.86

= 105 ตอบ

เพราะฉะนั้นเลือกใช้ RB2 = 100 

สรปุ

ในการวิเคราะห์วงจรทรานซิสเตอร์ที่ทาหน้าที่ขยายสัญญาณไฟฟ้ากระแสสลับขนาดเล็ก
(Transistor small signal Analysis) เพื่อให้สามารถวิเคราะห์ได้ง่ายขึ้น เราจึงใช้ แบบจาลองของ
ทรานซิสเตอร์ (Transistor Model) แทนการใชส้ ญั ลักษณ์ทางไฟฟา้ ของทรานซิสเตอร์ แบบจาลองของ
ทรานซสิ เตอร์ เป็นวงจรเทียบเคยี งหรอื บางครง้ั อาจเรียกว่า วงจรสมมูล ท่ีสมมติค่าส่วนประกอบต่าง ๆ
ในวงจรขน้ึ มาใหส้ อดคล้องกับสภาพการทางานจรงิ ของทรานซิสเตอร์

สรุปขน้ั ตอนการเขยี นวงจรเทียบเคยี งเพื่อใชใ้ นการวเิ คราะหว์ งจรทางไฟฟ้ากระแสสลบั ได้ดังน้ี
1. กาหนดแหลง่ จา่ ย DC ทง้ั หมดให้เปน็ ศูนย์ และแทนแหล่งจ่ายดว้ ยคา่ เทยี บเคียงลัดวงจร
2. แทน C ท้ังหมดดว้ ยคา่ เทยี บเคยี งลดั วงจร
3. ย้ายองคป์ ระกอบทงั้ หมดท่ีถกู ลดั วงจรออกไป
4. เขียนวงจรใหม่

นายเอกนริน พลาชีวะ | วิทยาลยั เทคนคิ ฉะเชงิ เทรา

เอกสารประกอบการเรียน Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 257

วิชา การวเิ คราะหว์ งจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (รหัสวชิ า 3105-1003)

แบบฝึกหดั
หน่วยท่ี 5 การวเิ คราะหก์ ารทางาน และการออกแบบวงจรขยาย

สญั ญาณขนาดเล็กดว้ ยทรานซสิ เตอร์
(Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit)

คาสั่ง จงตอบคาถามใหส้ มบรู ณแ์ ละถูกต้อง ใช้เวลาทาแบบฝึกหดั 20 นาที (คะแนนเตม็ 15 คะแนน)

1. จากข้อมูลใน Data Sheet ค่าพารามิเตอร์ต่าง ๆ ของทรานซิสเตอร์ เบอร์ 2N4401 จงคานวณหา
ค่าพารามเิ ตอร์สาหรับวงจรคอมมอนคอลเลคเตอร์และวงจรคอมมอนเบส

รปู ท่ี 1 รปู ตารางรางแสดงคา่ h พารามิเตอรข์ องทรานซสิ เตอรเ์ บอร์ 2N4401

............................................................................................................................. .......................................
....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................................................. .......................................
....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................
2. จากรูปท่ี 2 เป็นวงจรขยายแบบคอมมอนอิมิตเตอร์ จงเขียนวงจรเปรียบเทียบทางไฟสลับ (AC
Equivalent Circuit)

RS R1 RC C2 RL
C1 TR1
Signal + Vi R2
Source VS- RE C3 VO

รปู ที่ 2 วงจรขยายแบบคอมมอนอมิ ิตเตอร์
นายเอกนรนิ พลาชวี ะ | วทิ ยาลยั เทคนคิ ฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรียน Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 258

วิชา การวิเคราะหว์ งจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ (รหสั วิชา 3105-1003)

............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................ ........................................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................................ ....................
............................................................................................................... .....................................................
............................................................................................................................. .......................................
3. จากรูปที่ 3 เป็นวงจรขยายแบบคอมมอนคอลเลคเตอร์จงเขียนวงจรเปรียบเทียบทางไฟสลับ (AC
Equivalent Circuit)

+VCC

R1 TR1 C2
C1

RS Vi R2 VB RE VO RL
+
VS-

รปู ที่ 3 วงจรคอมมอนคอลเลคเตอร์

............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................ ........................................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................................ ....................
............................................................................................................... .....................................................
............................................................................................................................. .......................................

4. จากรูปที่ 4 เป็นวงจรขยายแบบคอมมอนอิมิตเตอร์ มีค่าพารามิเตอร์ของทรานซิสเตอร์ดังต่อไปนี้

hie=1 k, hfe=85 และ hoe=2µs จงคานวณหาค่าดงั ตอ่ ไปนี้
1) คา่ อนิ พุตอมิ พแี ดนซ์ (Zi)
2) ค่าเอาตพ์ ตุ อมิ พแี ดนซ์ (ZO)
3) คา่ อตั ราการขยายแรงดัน (AV)
4) คา่ อัตราการขยายกระแส (Ai)
5) ค่ากาลงั ขยายของวงจร (AP)

นายเอกนรนิ พลาชวี ะ | วิทยาลยั เทคนคิ ฉะเชงิ เทรา

เอกสารประกอบการเรียน Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 259

วิชา การวเิ คราะห์วงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (รหสั วชิ า 3105-1003)

C1 2R71k 5R.C6k C2 +VCC
TR1 RL
1RkS Vi 47k
+ 1R22 k 5R.6Ek C3 VO
VS-

รปู ที่ 4 วงจรขยายแบบคอมมอนอิมิตเตอร์
............................................................................................................................. .......................................
.............................................................................................................................. ......................................
............................................................................................. .......................................................................
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................ ........................................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................................ ....................
............................................................................................................... .....................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................................................... .
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................................................. .......................................
....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................................................. .......................................
....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................. ...................................
............................................................................................... .....................................................................
............................................................................................................................. .......................................
.................................................................................................................................................... ................
.................................................................................................................. ..................................................
............................................................................................................................. .......................................

นายเอกนรนิ พลาชวี ะ | วทิ ยาลยั เทคนิคฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 260

วิชา การวิเคราะห์วงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ (รหัสวชิ า 3105-1003)

5. จากรูปท่ี 5 เป็นวงจรขยายแบบคอมมอนอิมิตเตอร์ มีค่าพารามิเตอร์ของทรานซิสเตอร์ดงั ต่อไปน้ี

hie=1 k, hfe=50 และ hoe=1µs จงคานวณหาค่าดังต่อไปนี้
1) คา่ อินพุตอิมพีแดนซ์ (Zi)
2) ค่าเอาต์พุตอิมพีแดนซ์ (ZO)
3) คา่ อัตราการขยายแรงดนั (AV)
4) คา่ อัตราการขยายกระแส (Ai)
5) ค่ากาลงั ขยายของวงจร (AP)

+VCC

C1 5R61k R4C.7k C2
TR1

+ 1RkS Vi 4R72 k 3R.E9k C3 VO 8R2Lk
VS-

รูปท่ี 5 วงจรขยายแบบคอมมอนอิมติ เตอร์
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................ ........................................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................................ ....................
............................................................................................................... .....................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................................................... .
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................................................. .......................................
....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................................................. .......................................
....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................. ...................................
....................................................................................................................................................................

นายเอกนริน พลาชีวะ | วิทยาลยั เทคนคิ ฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 261

วิชา การวเิ คราะห์วงจรอเิ ล็กทรอนิกส์ (รหัสวิชา 3105-1003)

6. จากรปู ที่ 6 เป็นวงจรขยายแบบคอมมอนอิมิตเตอร์ท่ไี มต่ ่อตวั เก็บประจุบายพาสมคี ่าพารามเิ ตอร์ของ

ทรานซิสเตอรด์ งั ต่อไปนี้ hie=1 k, hfe=50 และ hoe=1µs จงคานวณหาคา่ ดังตอ่ ไปนี้
1) คา่ อนิ พตุ อิมพแี ดนซ์ (Zi)
2) คา่ เอาตพ์ ตุ อมิ พแี ดนซ์ (ZO)
3) ค่าอตั ราการขยายแรงดนั (AV)
4) คา่ อตั ราการขยายกระแส (Ai)
5) คา่ กาลังขยายของวงจร (AP)

+VCC

C1 5R61k R4C.7k C2
TR1

+ 1RkS Vi 4R72 k 3R.E9k C3 VO 8R2Lk
VS-

รูปท่ี 6 วงจรขยายแบบคอมมอนอิมติ เตอร์ท่ีไมต่ อ่ ตัวเก็บประจบุ ายพาส
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................ ........................................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................................ ....................
............................................................................................................... .....................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................................................... .
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................................................. .......................................
....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................ ........................................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................................ ....................

นายเอกนริน พลาชวี ะ | วิทยาลยั เทคนิคฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรียน Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 262

วิชา การวิเคราะห์วงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ (รหสั วิชา 3105-1003)

7. จากรูปท่ี 7 เปน็ วงจรขยายแบบคอมมอนคอลเลคเตอร์ มีค่าพารามิเตอร์ของทรานซิสเตอร์ดังต่อไปน้ี
กาหนดให้ hie=1 k, hfe=50 และ hoe=1µs RL >> RE จงคานวณหาคา่ ดังต่อไปนี้

1) ค่าอินพุตอิมพแี ดนซ์ (Zi)
2) คา่ เอาตพ์ ุตอิมพีแดนซ์ (ZO)
3) ค่าอตั ราการขยายแรงดัน (AV)
4) คา่ อตั ราการขยายกระแส (Ai)

+VCC

C1 R1 TR1 C2 VO 1R2Lk
+ 1RkS Vi 220k 1R0E k
VS- 2R220k

รูปที่ 5.27 วงจรคอมมอนคอลเลคเตอร์
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................ ........................................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................................ ....................
............................................................................................................... .....................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................................................... .
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................................................. .......................................
....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................................................. .......................................
....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................. .......................................
........................................................................................... .........................................................................

นายเอกนรนิ พลาชวี ะ | วิทยาลยั เทคนคิ ฉะเชงิ เทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 263

วิชา การวเิ คราะหว์ งจรอเิ ล็กทรอนกิ ส์ (รหัสวิชา 3105-1003)

8. จากรูปที่ 8 เป็นวงจรขยายแบบคอมมอนเบส มีค่าพารามิเตอร์ของทรานซิสเตอร์ดังต่อไปนี้
hie=1 k, hfe=85 และ hoe=2µs จงคานวณหาคา่ ดงั ต่อไปนี้

1) คา่ อินพตุ อิมพีแดนซ์ (Zi)
2) ค่าเอาต์พตุ อิมพีแดนซ์ (ZO)
3) คา่ อตั ราขยายแรงดันของวงจร

+VCC

2R71kΩ IC 5R.6Ck C3

TR1 C2

1R22k C1 Ie 5R.6E k Vi + RS VO RL
47k

- VS

รูปที่ 8 วงจรคอมมอนเบส
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................ ........................................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................................ ....................
............................................................................................................... .....................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................................................... .
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................................................. .......................................
....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................................................. .......................................
....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................. ...................................
............................................................................................... .....................................................................

นายเอกนริน พลาชีวะ | วทิ ยาลยั เทคนคิ ฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรียน Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 264

วิชา การวิเคราะห์วงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (รหัสวิชา 3105-1003)

9. จากรูปท่ี 9 เป็นวงจรขยายแบบคอมมอนเบส มีค่าพารามิเตอร์ของทรานซิสเตอร์ดังต่อไปนี้
hie=1 k, hfe=50 และ hoe=1µs จงคานวณหาคา่ ดงั ต่อไปนี้

1) คา่ อินพุตอิมพแี ดนซ์ (Zi)
2) ค่าเอาต์พุตอมิ พแี ดนซ์ (ZO)
3) คา่ อตั ราขยายแรงดนั ของวงจร
4) ค่าอัตราการขยายกระแส (Ai)

+VCC

18Rk1 IC 4R.7Ck C3

TR1 C2

6Rk2 C1 Ie 3R.E9k Vi + 1RkS VO 39RkL

- VS

รูปท่ี 9 วงจรคอมมอนเบส
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................ ........................................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................................ ....................
............................................................................................................... .....................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................................................... .
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................................................. .......................................
....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................................................. .......................................
....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................. ...................................

นายเอกนรนิ พลาชวี ะ | วิทยาลยั เทคนคิ ฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 265

วิชา การวิเคราะหว์ งจรอเิ ล็กทรอนกิ ส์ (รหัสวชิ า 3105-1003)

10. จากรูปท่ี 10 เป็นวงจรคอมมอนเบสที่ไม่ต่อบายพาส มีค่าพารามิเตอร์ของทรานซิสเตอร์ดังต่อไปนี้
hie=1 k, hfe=50 และ hoe=1µs จงคานวณหาคา่ ดงั ตอ่ ไปนี้

1) ค่าอินพุตอมิ พีแดนซ์ (Zi)
2) คา่ เอาตพ์ ตุ อิมพแี ดนซ์ (ZO)
3) ค่าอัตราขยายแรงดนั ของวงจร

+VCC

R1 IC 4R.C7k C2
18k

TR1 C1

R2 Ie 3R.E9k Vi + 1RkS VO RL
6k - VS 39k

รปู ที่ 10 วงจรคอมมอนเบสที่ไมต่ ่อบายพาสตวั เก็บประจุ
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................ ........................................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................................ ....................
............................................................................................................... .....................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................................................... .
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................................................. .......................................
....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................................................. .......................................
....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................. ...................................
............................................................................................... .....................................................................

นายเอกนรนิ พลาชวี ะ | วิทยาลยั เทคนิคฉะเชงิ เทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 266

วิชา การวเิ คราะหว์ งจรอเิ ล็กทรอนกิ ส์ (รหัสวชิ า 3105-1003)

แบบทดสอบหลงั เรยี น
หนว่ ยท่ี 5 การวิเคราะหก์ ารทางาน และการออกแบบวงจรขยาย

สัญญาณขนาดเล็กด้วยทรานซิสเตอร์
(Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit)

คาชแ้ี จง
1. จงทาเครอื่ งหมายกากบาท (X) เลอื กคาตอบท่ถี ูกตอ้ งที่สุดเพยี งข้อเดียว
2. แบบทดสอบมีจานวน 10 ข้อ ใช้เวลาทาแบบทดสอบ 10 นาที
**********************************************

1. จากวงจรขยายคอมมอนอมิ ิตเตอรม์ ีคา่ พารามิเตอรข์ องทรานซสิ เตอร์ hie= 1 k, hfe=40 และ
hoe=1 µs จงคานวณหาคา่ อินพุตอิมพีแดนซ์ (Zi)

+VCC

C1 4R71 k RC C2
R2 3.9 k
47 k
TR1

1RkS Vi 4.R7E k C3 VO RL
+ 39 k
VS -

รูปท่ี 1 วงจรประกอบโจทยข์ ้อที่ 1

ก. 454.62 
ข. 574.93 
ค. 621.46 
ง. 832.32 
จ. 959.18 

นายเอกนรนิ พลาชวี ะ | วทิ ยาลยั เทคนิคฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 267

วิชา การวเิ คราะหว์ งจรอเิ ล็กทรอนิกส์ (รหัสวิชา 3105-1003)

2. จากวงจรขยายคอมมอนคอลเลคเตอร์กาหนดให้ค่าพารามเิ ตอร์ของทรานซิสเตอร์ดงั นี้ hie = 1k
และ hfe = 40 จงคานวณหาค่าค่าเอาต์พตุ อมิ พีแดนซ์ของวงจร (ZO)

+VCC

C1 1R01 k TR1 C2
10R2k 5RkE
Signal + RS VO RL
Source VS- 1 k Vi 5 k

รปู ท่ี 2 วงจรประกอบโจทย์ข้อท่ี 2
ก. 4.77 k
ข. 6.45 k
ค. 7.61 k
ง. 5.43 k
จ. 9.38 k
3. จากวงจรขยายคอมมอนเบสที่ไม่ต่อบายพาสตวั เกบ็ ประจุกาหนดให้ค่าพารามเิ ตอร์ของทรานซิสเตอร์
ดงั นี้ hie=2.1 k และ hfe = 100 จงคานวณหาคา่ อนิ พตุ อิมพีแดนซ์ (Zi)

+VCC

18R1k IC 1R0Ck C3

TR1 C2

6R2k C1 Ie RE Vi + RS VO 1R0Lk
5 k
- VS

ก. 150.46 รูปท่ี 3 วงจรประกอบโจทยข์ ้อที่ 3 กรณไี ม่ตอ่ บายพาสตวั เกบ็ ประจุ
ข. 164.58
ค. 219.11 นายเอกนรนิ พลาชีวะ | วทิ ยาลยั เทคนคิ ฉะเชิงเทรา
ง. 242.52
จ. 285.33

เอกสารประกอบการเรียน Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 268

วิชา การวิเคราะห์วงจรอเิ ล็กทรอนกิ ส์ (รหสั วชิ า 3105-1003)

4. จากวงจรขยายคอมมอนอิมิตเตอร์ท่ีไม่ต่อตัวเก็บประจุบายพาสมีค่าพารามิเตอร์ของทรานซิสเตอร์
hie = 1k, hfe = 40 และ hoe = 1µs จงคานวณหาคา่ อัตราการขยายแรงดัน (AV)

+VCC

C1 R1 3.R9Ck C2
47 k TR1

RS R2 RL
1 k 47 k C3 VO 39 k
V+S- Vi 4.R7Ek
Signal
Source

รปู ท่ี 4 วงจรประกอบโจทยข์ ้อท่ี 4

ก. -0.55
ข. -0.66
ค. -0.73
ง. -0.89
จ. -0.91
5. จากวงจรขยายคอมมอนคอลเลคเตอรก์ าหนดให้ค่าพารามิเตอร์ของทรานซิสเตอร์ดังน้ี hie=1kΩ และ
hfe = 40 จงคานวณหาคา่ อตั ราขยายแรงดันเมือ่ RL >> RE

+VCC

C1 10R1k TR1 C2 VO 4R7L k
+ 1RSk Vi 1R02 k 5REk
VS -

รปู ท่ี 5 วงจรประกอบโจทย์ข้อที่ 5

ก. AV≥1
ข. AV≤1
ค. AV≈1
ง. AV=±1
จ. AV=∓2

นายเอกนริน พลาชีวะ | วทิ ยาลยั เทคนคิ ฉะเชงิ เทรา

เอกสารประกอบการเรียน Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 269

วิชา การวเิ คราะห์วงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (รหัสวชิ า 3105-1003)

6. จากวงจรขยายคอมมอนเบส กาหนดให้คา่ พารามเิ ตอร์ของทรานซสิ เตอร์ดงั น้ี hie=2.1 kΩ และ
hfe=100 จงคานวณหาค่าอนิ พุตอิมพีแดนซ์ (Zi)

+VCC

18R1k IC 1R0Ck C3

TR1 C2

6R2k C1 Ie RE Vi + RS VO 1R0Lk
5 k
- VS

รปู ที่ 6 วงจรประกอบโจทยข์ ้อที่ 6
ก. 15.78 
ข. 21.49 
ค. 27.45 
ง. 29.41 
จ. 31.32 
7. จากวงจรขยายคอมมอนเบส กาหนดให้ค่าพารามิเตอร์ของทรานซิสเตอร์ดังนี้ hie=2.1 kและ
hfe=100 จงคานวณหาคา่ อัตราขยายแรงดันของวงจร (AV)

+VCC

1R81k IC 1R0Ck C3

TR1 C2

R62k C1 Ie RE Vi + RS VO 1R0Lk
5k
- VS

รปู ท่ี 7 วงจรประกอบโจทย์ข้อที่ 7
ก. 151
ข. 221
ค. 184
ง. 238
จ. 261

นายเอกนรนิ พลาชีวะ | วิทยาลยั เทคนคิ ฉะเชงิ เทรา

เอกสารประกอบการเรียน Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 270

วิชา การวิเคราะหว์ งจรอเิ ล็กทรอนิกส์ (รหัสวชิ า 3105-1003)

8. จากวงจรขยายคอมมอนเบสทไ่ี ม่ต่อบายพาสตวั เก็บประจกุ าหนดให้ค่าพารามิเตอร์ของทรานซิสเตอร์
ดงั นี้ hie=2.1 k และ hfe=100 จงคานวณหาค่าอนิ พุตอิมพแี ดนซ์ (Zi)

+VCC

1R81kΩ IC 1R0CkΩ C3

TR1 C2

R62kΩ C1 Ie RE Vi + RS VO 1R0LkΩ
5kΩ
- VS

รปู ท่ี 8 วงจรประกอบโจทย์ข้อที่ 8 ที่ไม่ต่อบายพาสตวั เก็บประจุ
ก. 25.22 
ข. 45.48 
ค. 53.46 
ง. 64.90 
จ. 71.42 
9. จากวงจรเทียบเคียง h พารามิเตอรข์ องทรานซสิ เตอรข์ ้อใดคือความหมายของ hre

B hie C

hreVO + + 1
- -
hfeIb hob

E E

รปู ที่ 9 วงจรประกอบโจทย์ขอ้ ที่ 9

ก. Input Resistance
ข. Output Conductance
ค. Reverse Voltage Transfer Ratio
ง. Forward Current Transfer Ratio
จ. Reverse Current Transfer Ratio

นายเอกนริน พลาชวี ะ | วิทยาลยั เทคนคิ ฉะเชงิ เทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 271

วิชา การวเิ คราะห์วงจรอเิ ล็กทรอนิกส์ (รหสั วิชา 3105-1003)

10. จากวงจร จงคานวณหาค่า RC เม่ือวงจรใชก้ บั แหลง่ จา่ ยไฟตรง 12 V ทรานซสิ เตอร์มีคา่ hfe = 100
ตอ้ งการกระแสไหลออกทเ่ี อาต์พตุ 300 mA

VCC

R1 RC C2

C1 R2 RE Amplified AC
AC Signal Input Signal Output
C3

รูปท่ี 10 วงจรประกอบโจทย์ขอ้ ท่ี 10

ก. 40.00 
ข. 40.48 
ค. 40.46 
ง. 40.90 
จ. 40.42 

นายเอกนริน พลาชวี ะ | วิทยาลยั เทคนิคฉะเชงิ เทรา

เอกสารประกอบการเรียน Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 272

วิชา การวเิ คราะหว์ งจรอเิ ล็กทรอนกิ ส์ (รหัสวชิ า 3105-1003)

บรรณานุกรม

เจน สงสมพันธ์ุ. เทคโนโลยอี ิเลก็ ทรอนกิ ส์ 3 วงจรอิเลก็ ทรอนิกส์. ปทมุ ธานี : สถาบัน
อิเลก็ ทรอนิกส์ กรุงเทพรงั สิต. 2552.

นภัทร วจั นเทพพินทร์. อุปกรณอ์ เิ ลก็ ทรอนิกส.์ สกายบุ๊กส์. 2538.
ทรงพล กาญจนชูชยั . อปุ กรณ์สารกึ่งตวั นา. กรงุ เทพฯ : จฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 2556.
ธนนั ต์ ศรสี กลุ . พน้ื ฐานการออกแบบวงจรอิเล็กทรอนกิ ส์. กรุงเทพฯ: วติ ต้ี กรปุ๊ . 2552.
สุคนธ์ พุ่มศร.ี การวิเคราะหว์ งจรอิเลก็ ทรอนิกส์. พิมพค์ ร้ังท่ี 1. นนทบุรี: ศนู ยส์ ง่ เสริมอาชวี ะ,
2558.
สายัณต์ ช่นื อารมณ์. วเิ คราะหว์ งจรอเิ ล็กทรอนิกส.์ กรงุ เทพฯ:ศนู ยส์ ่งเสรมิ วชิ าการ. 2552.
เพื่อชาติ สุขเรือน, การวิเคราะหว์ งจรทรานซสิ เตอร์, กรุงเทพฯ : โอเดยี นสโตร์, 2556.

อานวย เถาตระกลู , คมู่ อื การเขยี นแผนการสอน การจดั การเรียนรูม้ งุ่ เน้นสมถรรนะอาชพี ,

กรงุ เทพฯ : สานกั งานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา, 2551.

Robert L.Boylestad, Louis Nashelsky. Electronic Devices and Circuit Theory :

United States., 2009.

นายเอกนริน พลาชีวะ | วิทยาลยั เทคนคิ ฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 273

วิชา การวเิ คราะหว์ งจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ (รหสั วชิ า 3105-1003)

ช่อื เร่อื ง ใบงานที่ 5.1 หน่วยท่ี 5
รหสั วิชา 3105-1003 วชิ า การวเิ คราะห์วงจรอิเล็กทรอนิกส์ สอนครั้งท่ี 1
ช่อื หน่วย การวิเคราะหก์ ารทางานและการออกแบบวงจรขยาย
คาบรวม 10
สญั ญาณขนาดเลก็ ด้วยทรานซิสเตอร์
คณุ สมบัติของวงจรขยายสัญญาณขนาดเล็กด้วยทรานซสิ เตอร์ จานวนคาบ 3

จุดประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม

1. ต่อวงจรขยายสัญญาณแบบ คอมมอนเบส และคอมมอนคอลเลคเตอร์ได้อย่างถกู ต้อง

2. วดั อา่ นคา่ แรงดันและกระแสในวงจรตามทใ่ี บงานกาหนดไดอ้ ย่างถูกต้อง

3. คานวณหาค่าคุณสมบัติของวงจรขยาย (Zi , Zo , Av , Ai) ไดอ้ ยา่ งถูกต้อง
4. หาคา่ hfb , hob , hrb , hib จากคู่มือได้อยา่ งถูกตอ้ ง
จดุ ประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม (จิตพิสยั ) ท่ีมกี ารบรู ณาการตามปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง

1. ความรับผิดชอบ

2. ความมวี นิ ยั

3. การตรงตอ่ เวลา

4. ความมมี นษุ ยส์ มั พนั ธ์

5. ความรแู้ ละทักษะวิชาชีพ

6. ความสนใจใฝ่หาความรู้

7. การพ่ึงตวั เอง

8. มคี วามเพียร

9. รรู้ กั สามัคคี

10. การแก้ไขปญั หาเฉพาะหน้า

เคร่ืองมือและอุปกรณ์

1. ดิจิตอลมลั ติมิเตอร์หรือแอนะล็อกมลั ตมิ ิเตอร์ 2 เครื่อง

2. แหลง่ จา่ ยไฟตรงแบบปรบั คา่ ได้ 0-30 V 3 A 1 เครอ่ื ง

3. ออสซโิ ลสโคป 1 เครือ่ ง

4. ฟงั ชั่นเจนเนอรเ์ รเตอร์ 1 เครอ่ื ง

5. ตัวตานทานคงที่ 56 k 0.5 W, R2 5.6 k 0.5 W

และ R3 22 k, 0.5 W อยางละ 1 ตวั

6. ตวั เก็บประจุ C1 100 uF 16V ; C2 10 uF 16V อยางละ 1 ตัว

7. ตวั ตานทานปรบั ค่าได้ 10 k 100 k และ 2.2 k อยางละ 1 ตวั

8. ทรานซิสเตอรเ์ บอร์ BC 548 1 ตัว

9. แผงประกอบวงจรและสายตอวงจร 1 ชุด

นายเอกนริน พลาชีวะ | วทิ ยาลยั เทคนิคฉะเชงิ เทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 274

วิชา การวเิ คราะห์วงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (รหสั วิชา 3105-1003)

ลาดับขั้นตอนในการปฏิบัติใบงาน
1. ตอ่ วงจรตามรปู และเขยี นรปู แบบจาลอง h-parameter

Ii C1 Q1 BC548 C2 IO

Vi Zi VEE 2+R- 1V VCC 2+R- 2V ZO +
R3
Vi
-

รูปที่ 5.1.1 วงจรขยายสญั ญาณแบบคอมมอนเบส

2. ตงั้ Function Gen. ให้ผลติ สญั ญาณ Sine wave ทคี่ วามถี่ 1 kHz แรงดนั 4 VP-P

3. ปรบั VR1 จนกระทง่ั ค่า IC = 5 mA VCE = 10V

4. ปลด VR1 ออก นามาวัดคา่ ความต้านทาน บันทึกผล

VR1 = …………………………….. 

5. คานวณหาคา่ แรงดันท่ีขา Base-Emitter ของวงจร

VBC = VCC ∙ RE
Ri+ RE

VBC = ……………………V
6. วัดหากระแส ICO ท่ีไหลในวงจร

ICO = hfbIB
ICO = ……………………A
7. วดั หากระแสที่ขา Base บนั ทึกผล

IB = ……………………A

8. คานวณหาอตั ราขยายกระแส (Ai)

Ai = IO = ICO
IB IB
Ai = ……………………

9. วดั แรงดันทีข่ า Collector บันทึกผล

Vo = ……………………………… V
10. คานวณหาคา่ อัตราขยายแรงดนั (AV)

Ai = VO = -hfe × RL
Vi hie

AV = ……………………………

นายเอกนริน พลาชีวะ | วทิ ยาลยั เทคนคิ ฉะเชงิ เทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 275

วิชา การวิเคราะหว์ งจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (รหัสวชิ า 3105-1003)

11. หาคุณสมบัติของทรานซสิ เตอรจ์ ากคู่มือ ดังน้ี
hfe = ……………………………..
hob=………………………………
hrb=………………………………
hib = …………………………….

12. คานวณหาคา่ Zi , Zo ของวงจร
Zi = ……………………………...
Zo = ……………………………..

13. เปรียบเทยี บสัญญาณอินพตุ และเอาท์พุตโดยนาออสซิลโลสโคปวัดสัญญาณทงั้ สอง

พิจารณาสญั ญาณอนิ พตุ กับสัญญาณเอาท์พตุ บันทกึ ผล

ก) สญั ญาณอินพตุ ข) สญั ญาณเอาท์พุต
14. บนั ทกึ คา่ ต่าง ๆ ลงในตารางที่ 5.1.1 AI

ตารางที่ 5.1.1 บันทึกผลการทอลองข้อ 14
คณุ สมบัติผลการทดลอง Zi Zo Av

15. ต่อวงจรตามรปู ท่ี 5.1.1 เขียนรูปแบบจาลอง h-parameter ของวงจรน้ี

VR1 + IC
10 kW A

10 mFC11 6V -

CH1 +VBE - Q1 VCC
BC548 0 - 15 V
HI
VS G CH2

LO R2 RE
2 kW
1 kW Com

รูปท่ี 5.1.2 แสดงวงจรคอมมอนคอลเลคเตอร์

นายเอกนริน พลาชีวะ | วทิ ยาลยั เทคนิคฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 276

วิชา การวเิ คราะหว์ งจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (รหัสวชิ า 3105-1003)

16. ตง้ั Function Gen. ใหผ้ ลิตสญั ญาณ Sine Wave ทีค่ วามถ่ี 1kHz แรงดนั 4 VP-P
17. ปรบั VR1 จนกระทง่ั ไบอัสให้กับทรานซสิ เตอร์ IC = 5 mA และ VCE = 10 V
18. หาคณุ สมบตั ิของทรานซิสเตอร์จากหนงั สือได้ดงั น้ี

hfe = ……………………………..
hoe = …………………………….
hrc = …………………………….
hic = …………………………….
19. ปลด VR1 ออกนามาวัดค่าความตา้ นทาน บันทึกผล
VR1 = ………………………….
20. คานวณหาค่าความตา้ นทาน (RB)
RB = …………………………...
21. คานวณหาค่าตา่ ง ๆ ตอ่ ไปนี้

Zo = ……………………………… Ri = ……………………………..
Av = ……………………………… Ro =……………………………..
Ai = ……………………………… Rst = …………………………….
22. ใส่ RV2 = 100 k อนุกรมลงในวงจรระหวา่ งแหลง่ จา่ ยกับ C1 ดงั รปู ที่ 5.1.2

CH1 + IC
A
VCC
- 0 - 15 V
Q1
HI VR1 100 kW mFC11 6V
VS G +VBE - BC548
10
LO
R2 RE
2.2 kW
1 kW Com

รปู ท่ี 5.1.3 แสดงการเพ่มิ RV2 ในวงจร

23. ใช้ Digital-Multimeterวดั แรงดนั ไบอัสระหวา่ งขา Base ของทรานซิสเตอรก์ ับคอมมอน
บนั ทกึ ผล
Vi = ………………………….V

นายเอกนริน พลาชีวะ | วิทยาลยั เทคนคิ ฉะเชิงเทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 277

วิชา การวเิ คราะหว์ งจรอเิ ล็กทรอนิกส์ (รหสั วิชา 3105-1003)

24. ใชอ้ อสซลิ โลสโคป 2 CH วดั สญั ญาณอนิ พทุ และเอาท์พุทของวงจร บนั ทกึ ผล

ก) สญั ญาณอินพุต ข) สญั ญาณเอาท์พุต
25. ปรับ VR2 จนกระท่ังสัญญาณอินพตุ มีคา่ คร่ึงหนงึ่
26. ปลด VR2 นามาวัดคา่ ความต้านทาน บนั ทึกผล

Zi = VR2 = ………………………….. 
27. นาคา่ คณุ สมบตั ิตา่ ง ๆ บันทกึ ผลในตารางท่ี 5.1.2

ตารางที่ 5.1.2 บันทึกผลการทอลองข้อ 27
Zi Zo Av Ao

คณุ สมบัติจากการคานวณ
คณุ สมบตั จิ ากการวดั
28. แทนคา่ R2 ด้วย R5 และ VR1 ดว้ ย VR3
29. ตั้งค่าการทางานที่ Operating point โดยให้ค่า IC = 5 mA ; VCE = 10 V
30. เรมิ่ ทาการทดลอง บันทึกผลลงในตารางท่ี 5.1.3

ตารางท่ี 5.1. บนั ทกึ ผลการทอลองข้อ 30
Zi Zo Av Ao

คณุ สมบตั จิ ากการคานวณ
คุณสมบัติจากการวัด

สรปุ ผลการทดลอง
............................................................................................................................. .......................................
....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................................................. .......................................
....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................

นายเอกนริน พลาชวี ะ | วิทยาลยั เทคนิคฉะเชงิ เทรา

เอกสารประกอบการเรียน Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 278

วิชา การวเิ คราะห์วงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (รหัสวิชา 3105-1003)

คาถามการทดลอง
1. จงอธิบายลักษณะคุณสมบัติของวงจรขยายสัญญาณคอมมอนเบส และ คอมมอน
คอลเลคเตอร์

………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

2. อธบิ ายผลการคานวณคา่ ของ Av , Ai ,Zi , Zo ของวงจรขยายสญั ญาณคอมมอนเบส
และ คอมมอนคอลเลคเตอร์

………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

นายเอกนรนิ พลาชีวะ | วทิ ยาลยั เทคนคิ ฉะเชงิ เทรา

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 279

วิชา การวิเคราะหว์ งจรอเิ ล็กทรอนกิ ส์ (รหสั วชิ า 3105-1003)

ช่ือเรอ่ื ง ใบงานที่ 5.2 หน่วยที่ 5
รหัสวิชา 3105-1003 วชิ า การวเิ คราะห์วงจรอเิ ล็กทรอนิกส์ สอนครงั้ ที่ 2
ช่ือหน่วย การวิเคราะห์การทางานและการออกแบบวงจรขยาย
คาบรวม 10
สัญญาณขนาดเลก็ ดว้ ยทรานซิสเตอร์
คณุ สมบัติของวงจรขยายสัญญาณขนาดเล็กดว้ ยทรานซสิ เตอร์ จานวนคาบ 3

จดุ ประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม
1. ตอ่ วงจรขยายสญั ญาณคอมมอนอิมิตเตอร์ไดอ้ ย่างถูกต้อง
2. วดั อา่ นค่า แรงดันและกระแสในวงจรตามทใ่ี บงานกาหนดได้อย่างถูกต้อง
3. คานวณหาค่าคุณสมบตั ขิ องวงจรขยาย (Zi, Zo, Av, Ai) ได้อย่างถูกต้อง

จดุ ประสงคเ์ ชิงพฤติกรรม (จิตพสิ ยั ) ท่ีมกี ารบรู ณาการตามปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง
1. ความรบั ผิดชอบ
2. ความมีวินยั
3. การตรงต่อเวลา
4. ความมมี นษุ ยส์ ัมพันธ์
5. ความรู้และทักษะวิชาชพี
6. ความสนใจใฝ่หาความรู้
7. การพ่งึ ตวั เอง
8. มคี วามเพียร
9. รู้รกั สามคั คี
10. การแก้ไขปญั หาเฉพาะหน้า

เคร่ืองมือและอุปกรณ์ อยางละ 2 เครอ่ื ง
1. ดิจิตอลมลั ตมิ เิ ตอรห์ รอื แอนะล็อกมัลตมิ เิ ตอร์ อยางละ 1 เครื่อง
2. แหล่งจา่ ยไฟตรงแบบปรบั คา่ ได้ 0-30 V 3 A 1 เครอื่ ง
3. ออสซิโลสโคป 1 เครือ่ ง
4. ฟังช่ันเจนเนอร์เรเตอร์
5. ตวั ตานทานคาคงที่ 680 , 1 k, 2.2 k, 1 ตวั
22 k ; 0.5 W 2 ตัว
6. ตวั เก็บประจุ 1 F 25V ; C2 10 F 25V 1 ตวั
7. ตวั ตานทานปรับค่าได้ 500 k 3 ตวั
8. ทรานซิสเตอรชนดิ NPN ตางเบอรกนั 1 ชดุ
9. แผงประกอบวงจรและสายตอวงจร

เอกสารประกอบการเรียน Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 280

วิชา การวเิ คราะห์วงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ (รหัสวชิ า 3105-1003)

ลาดับขั้นตอนในการปฏิบัติใบงาน
1. ต่อวงจรตามรูปที่ 5.2.1 โดยสวิตช S1 ยังไมต้องตอวงจร แหลงจายแรงดัน VCC ปรับไวท่ี

12 V ตัวตานทานปรบั คาได R1 ปรับไวทค่ี าความตานทานสงู สดุ ไวก่อน M1 ใชไมโครแอมมิเตอร M2 ใช
มลิ ลิแอมมิเตอร โดยตัง้ ยานวัดไวท่ยี านสูงสดุ ไวกอน

R1 IC R4 S1
500kW 2.2 kW
+
M2 +C2 1 mF 25V +
- -
+ + - 1V2CCV
1Cm1 F 25V IB M1 +VBE Q1 VO
BC548
-

VS R3 R5 + C3
1 kHz 22 kW
680 W 10 mF 25V

รูปท่ี 5.2.1 วงจรทดลองคอมมอนอิมิตเตอร์

2. ON สวิตช S1 เขาวงจรใชมัลติมิเตอรต้ังท่ียานวัดดีซีโวลทวัดครอมขา B และ E ของ
ทรานซสิ เตอร (VBE) ขว้ั บวกของดีซโี วลทมิเตอรวดั ท่ขี า B ขว้ั ลบวดั ท่ีขา E

3. ปรับลดคาความตานทาน R1 ลด ใหทรานซสิ เตอรทางานทีจ่ ดุ กงึ่ กลาง คือวดั แรงดนั VBE ได
0.6 V พอดี โดยยงั ไมตองปอนสญั ญาณซายนเขาทางอนิ พุต

4. ตอเคร่ืองกาเนิดสัญญาณซายนเขาทางอินพุต VS ใชความถ่ี 1 kHz ที่เอาต์พุต VO ใช
ออสซิโลสโคปวัดครอม VO เทียบกับกราวด ปรับเพิ่มความแรงของสัญญาณซายน ใหไดสัญญาณซายน
ออกเอาต์พตุ VO สงู สดุ โดยทีส่ ญั ญาณไมผิดเพย้ี น

ตารางที่ 5.2.1 บันทึกผลการทดลอง 5 – 9

เวลาเริ่มต้น เวลา 1 นาที

คา่ ที่วดั ทรานซิสเตอร์ ทรานซสิ เตอร์

Q1 Q2 Q3 Q1 Q2 Q3

VS (VP-P)

VO (VP-P)

AV = VO/VS

VBE (V)

VCE (V)

IB (A)

IC (mA)

เอกสารประกอบการเรยี น Small Signal Analysis And Design Transistor Circuit 281

วิชา การวิเคราะห์วงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ (รหัสวิชา 3105-1003)

5. วัดและบันทึกคาแรงดันและกระแสตามตารางท่ี 5.2.1 ตามคาตาง ๆ ลงในแถวของ
ทรานซสิ เตอร Q1 ชองเวลาเรม่ิ ตน โดยวดั ในทนั ทที ่ีตอสวิตช S1 เขาวงจร

6. ปลอยใหวงจรทางานไปเปนเวลา 1 นาที
7. วดั และบันทึกคาแรงดนั และกระแสตามตารางท่ี 5.2.1 คาตาง ๆ ลงในแถวของทรานซิสเตอร
Q1 ชองเวลา 1 นาที
8. เปล่ยี นทรานซสิ เตอรตวั ใหมเปน Q2 และ Q3 ตามลาดบั แลวทดลองซ้าตามขน้ั ตอน 2-7
9. วดั และบันทึกคาแรงดนั และกระแสตามตารางท่ี 5.2.1 คาตาง ๆ ลงในแถวของทรานซิสเตอร
Q2 และ Q3 ตามลาดับ ทง้ั ชองเวลาเร่มิ ตน และเวลา 1 นาที
10. คานวณหาคาอัตราขยายแรงดนั (AV) จากสมการ AV = VO/VS ทุกคาลงในตารางท่ี 5.2.1 ช
อง AV

สรปุ ผลการทดลอง
............................................................................................................................. .......................................
....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................ ....................................
................................................................................................. ...................................................................
............................................................................................................................. ......................................
คาถามการทดลอง

1. การทดลองในตารางท่ี 5.2.1 ทรานซิสเตอร์ทางานมีความคงที่ในการทางานเป็นเช่นไรท่านคิด
ว่า ถาปลอยใหทรานซิสเตอรทางานนานขึ้นจะเกิดผลเชนไร อธิบาย

............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................ ........................................................................
............................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................................................. ...................
................................................................................................................ ....................................................
............................................................................................................................. ......................................
....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................................................. .......................................
....................................................................................................................................................................