การบัญชีชั้นกลาง 1

31

ฤตกิ รรมใหส้ อดคลอ้ งและครอบคลมุ กบั หวั ขอ้ การเรยี นรู้

วน ทฤษฎี 2 ชว่ั โมง/สัปดาห์ ปฏบิ ตั ิ 2 ชวั่ โมง/สปั ดาห์ 3 หนว่ ยกติ

จุดประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม ISL PSL
R A T ICA

จดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม (ดา้ นความร)ู้

อกมูลคา่ ของสินทรพั ย์ ที่ใชค้ ิดคา่ เส่อื มราคาได้ XXX

านวณคา่ เส่อื มราคา แต่ละวธิ ีได้ III

าหนดมลู ค่าของทรพั ยากรธรรมชาตไิ ด้ III

านวณมลู คา่ เส่ือมส้ิน และบันทึกบัญชไี ด้ III

อกลักษณะของรายจ่ายฝ่ายทุนและรายจ่ายฝ่ายรายไดไ้ ด้ I I I

นทกึ บัญชเี กยี่ วกบั การซอ่ มแซมสินทรพั ยไ์ ด้ III

นทึกบัญชเี กี่ยวกบั การเปลีย่ นแปลงอายุการใช้งานของ XXX
พยไ์ ด้

นทึกบัญชีเกย่ี วกบั การตีราคาสินทรพั ย์ใหม่ได้ XXX

นทกึ บญั ชเี กี่ยวกับการจาหน่ายสินทรพั ย์ได้

สมารถในการใชก้ ลา้ มเนอื้ ทางาน (Physical Skill Level) ระดบั ความสาคญั

นทาได้ตามแบบ (Imitation is needed) X : มีความสาคญั มากตอ้ งสอน
นทาได้ด้วยความถกู ต้อง (Control is needed) I : มีความสาคญั ควรสอน
ข้ันทาด้วยความชานาญ (Automation is needed) O : ไมค่ ่อยมคี วามสาคัญไม่ควรสอน

ตารางท่ี 5. (ตอ่ ) การวเิ คราะหจ์ ดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤ

ชือ่ วชิ า การบัญชชี ั้นกลาง 1 รหสั วชิ า 30201-2001 จานว

หนว่ ยท่ี หวั ขอ้ การเรยี นรู้

13. สินทรัพย์ รายการความรู้ (Knowledge)

ไม่มตี วั ตน 13.1 ความหมายของสินทรพั ยไ์ ม่มตี วั ตน 1.1 บอ

13.2 การกาหนดมูลค่าของสนิ ทรัพย์ และการแบ่งประเภท 1.2 กา

สนิ ทรัพยไ์ ม่มีตัวตน สินทรัพ

13.3 การตดั จาหนา่ ยสินทรัพย์ไม่มตี ัวตน 1.3 ตดั

13.4 การเปดิ เผยขอ้ มลู ในงบการเงนิ 1.4 เป

13.5 สญั ญากอ่ สร้าง 1.5 บอ

1.6 คา

ได้

หมายเหตุ

ISL = ระดบั ความรคู้ วามสามารถทางสตปิ ญั ญา (Intellectual Skill Level) PSL = ระดบั ความส

R : การฟื้นคนื ความรู้ (Recalled Knowledge) I : ขน้ั
A : การประยุกต์ความรู้ (Applied Knowledge) C : ข้นั
T : การสง่ ถา่ ยความรู้ (Transferred Knowledge) A :ข

32

ฤตกิ รรมใหส้ อดคลอ้ งและครอบคลมุ กบั หวั ขอ้ การเรยี นรู้

วน ทฤษฎี 2 ชวั่ โมง/สปั ดาห์ ปฏบิ ัติ 2 ชวั่ โมง/สปั ดาห์ 3 หนว่ ยกติ

จุดประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม ISL PSL
R A T ICA

จุดประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม (ดา้ นความร)ู้

อกความหมายของสนิ ทรพั ยไ์ ม่มตี ัวตนได้ III

าหนดมลู ค่าของสินทรพั ย์ไม่มีตัวตนและแบง่ ประเภท III
พย์ไม่มีตวั ตนได้

ดจาหน่ายสนิ ทรพั ยไ์ ม่มตี ัวตนได้ III

ปิดเผยข้อมลู ในงบการเงินได้ XXX

อกความหมายและลกั ษณะของสญั ญากอ่ สรา้ งได้ XXX

านวณการรบั รรู้ ายไดค้ ่ากอ่ สรา้ งและค่าใช้จา่ ยในการกอ่ สร้าง

สมารถในการใชก้ ลา้ มเนอ้ื ทางาน (Physical Skill Level) ระดบั ความสาคญั

นทาได้ตามแบบ (Imitation is needed) X : มคี วามสาคัญมากตอ้ งสอน
นทาไดด้ ้วยความถูกตอ้ ง (Control is needed) I : มคี วามสาคัญควรสอน
ข้ันทาด้วยความชานาญ (Automation is needed) O : ไม่ค่อยมคี วามสาคญั ไมค่ วรสอน

33

โครงการสอนรายหนว่ ย

รหัสวชิ า 30201-2001 ชื่อวชิ า การบญั ชีชน้ั กลาง 1
ช่ือหนว่ ย ความหมาย และหลกั การจาแนกประเภทของสนิ ทรพั ย์ จานวน 4 ชว่ั โมง

รายการสอนหวั ขอ้ การเรยี นรู้
ในการประกอบธุรกจิ กิจการต้องจดั สรรเงินทนุ ส่วนหน่ึงมาลงทนุ ในสนิ ทรพั ย์ ดังนน้ั จึงจาเป็นอย่าง

ยิ่งท่จี ะต้องมีหลกั การบริหารสนิ ทรัพย์ท่ีมีอยู่อยา่ งจากดั ให้เกดิ ประโยชน์สูงสุด เชน่ สินทรัพยบ์ างชนิดกอ่ ให้
กิจการเกดิ รายได้จานวนมาก ไดแ้ ก่ สนิ ค้าคงเหลอื

ทงั้ น้ี การบรหิ ารสินทรัพยข์ องกิจการจะมปี ระสทิ ธภิ าพมากนอ้ ยเพยี งใดนั้นข้ึนอยู่กับข้อมลู ทไี่ ด้รับมา
ใชใ้ นการประกอบการวางแผน ควบคมุ และตดั สินใจของผบู้ รหิ าร กล่าวคือ ขอ้ มูลทางการบญั ชี จัดได้ว่าเปน็
ขอ้ มลู ท่ีสาคญั อย่างหนึ่งของข้อมูลท้ังหมดทผ่ี ู้บริหารต้องการใช้ในการบริหาร เพราะข้อมูลทางการบัญชีทา
การรวบรวมข้อมลู ของสินทรัพย์ หนีส้ ินและส่วนของเจา้ ของท้ังหมดทกี่ ิจการมีอยู่ แล้วสรปุ ผลออกมาในรูป
ของงบการเงิน คือ งบดลุ เพ่ือแสดงฐานะทางการเงินของกจิ การวา่ มีฐานะทางการเงนิ อยา่ งไร ดังนน้ั กจิ การ
ตอ้ งมีหลกั และวิธกี ารบญั ชีเกยี่ วกับสินทรพั ย์ท่ีถูกต้องและเชื่อถอื ได้

หวั ขอ้ การเรยี นรู้ จุดประสงคก์ ารสอนหรอื จดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม

1.1 ความหมายของสินทรัพย์ 1. บอกความหมายของสินทรพั ย์ได้

1.2 หลักการจาแนกประเภทของสินทรพั ย์ 2. บอกหลกั การจาแนกประเภทของสินทรัพยไ์ ด้

1.3 ความหมายของงบการเงนิ 3. บอกความหมายของงบการเงนิ ได้

1.4 ความหมายของมาตรฐานการบัญชีหรอื หลักการ 4. บอกความหมายของมาตรฐานการบญั ชหี รือหลักการ

บัญชที รี่ บั รองโดยทั่วไป บัญชที รี่ ับรองโดยทวั่ ไปได้

1.5 หลักการบญั ชีเกี่ยวกบั สนิ ทรพั ย์ 5. บนั ทึกบญั ชเี กย่ี วกบั สินทรพั ย์ได้

6. มกี ารพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม และ

คณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค์ที่ผู้สอนสามารถสงั เกตเหน็ ได้

ในดา้ นความมีมนษุ ยสัมพันธ์ ความมวี ินัย ความ

รบั ผดิ ชอบ ความเชอ่ื มน่ั ในตนเอง ความสนใจใฝ่รู้

ความรักสามคั คี ความกตญั ญกู ตเวที

วธิ กี ารสอน :

1. แนะนาการเรียนการสอน วิชาการบญั ชชี ัน้ กลาง 1 รายละเอียดมาตรฐานวิชาชพี จุดประสงค์

รายวชิ า มาตรฐานรายวชิ า คาอธบิ ายรายวิชา การวัดผลและประเมินผล

2. นาเขา้ สู่บทเรยี น ในการประกอบธรุ กจิ กจิ การตอ้ งจดั สรรเงินทุนส่วนหน่งึ มาลงทุนในสินทรพั ย์

ดังน้ันจึงจาเปน็ อย่างยง่ิ ที่จะต้องมหี ลกั การบริหารสินทรัพยท์ มี่ ีอยอู่ ย่างจากัดให้เกดิ ประโยชน์

34

สูงสดุ เชน่ สินทรัพย์บางชนดิ ก่อใหก้ ิจการเกดิ รายไดจ้ านวนมาก ได้แก่ สินค้าคงเหลอื ครอู ธบิ าย
เน้อื หาสาระการเรยี นรู้ พรอ้ มยกตวั อย่างประกอบตามแต่ละหวั ข้อ
3. เปิดโอกาสให้ผ้เู รียนรว่ มแสดงความคิดเหน็ ต่าง ๆ ขณะสอน
4. ให้ผู้เรยี นและผู้สอนร่วมกันสรปุ เนอ้ื หาทง้ั หมด
5. ให้ผู้เรยี นทาแบบฝกึ หดั ท้ายบทเรยี น ในสว่ นท่ี 1 ส่งภายในช่ัวโมงเรยี น
6. ผู้เรยี นศกึ ษาคน้ คว้าเพ่มิ เติมดว้ ยตนเอง จากแหล่งการเรยี นรูต้ ่าง ๆ เช่น อนิ เทอร์เน็ต
สอื่ การสอน
1. หนังสือเรยี น การบัญชีช้นั กลาง 1 ของศิริวรรณ ผวิ นวล และสฤษดิ์ ปานศรีพงษ์
2. ใบงาน

การประเมนิ :

1. สังเกตพฤตกิ รรมการเรียนรขู้ องผู้เรยี นในชน้ั เรียน
2. ประเมนิ พฤติกรรมการเรียนและพฤติกรรมการทางาน
3. ประเมนิ การทาแบบประเมนิ ผลทา้ ยบท 10 ขอ้ ทาถกู ได้ขอ้ ละ 1 คะแนน

ทาถกู 8-10 ขอ้ ดี
ทาถกู 6-7 ข้อ ปานกลาง
ทาถกู 3-5 ข้อ ผ่าน
ทาถกู 0-2 ขอ้ ไม่ผ่าน
4. ประเมินผลงานตามใบงาน

35

แผนการจดั การเรยี นรู้

ชอ่ื วชิ า การบญั ชีชนั้ กลาง 1 รหัสวชิ า 30201-2001 สอนครงั้ ที่ 1

หนว่ ยที่ 1 ชอ่ื หนว่ ย ความหมาย และหลกั การจาแนกประเภทของสนิ ทรพั ย์ จานวน 4 ชม.

1. หวั ขอ้ การเรยี นรู้

1.1 ความหมายของสนิ ทรพั ย์
1.2 หลกั การจาแนกประเภทของสินทรัพย์
1.3 ความหมายของงบการเงนิ
1.4 ความหมายของมาตรฐานการบญั ชหี รอื หลักการบญั ชที ่ีรบั รองโดยท่วั ไป
1.5 หลักการบัญชีเก่ยี วกับสนิ ทรัพย์

2. สาระสาคญั

ในการประกอบธุรกจิ กิจการตอ้ งจัดสรรเงนิ ทุนสว่ นหน่งึ มาลงทนุ ในสินทรัพย์ ดงั น้นั จงึ จาเปน็ อย่างย่ิง
ท่ีจะต้องมีหลักการบริหารสินทรัพย์ที่มีอยู่อย่างจากัดให้เกิดประโยชน์สูงสุด เช่น สินทรัพย์บางชนิดก่อให้
กจิ การเกิดรายไดจ้ านวนมาก ได้แก่ สินค้าคงเหลือ

ทง้ั น้ี การบริหารสินทรัพยข์ องกิจการจะมีประสิทธิภาพมากน้อยเพียงใดนั้นขึ้นอยู่กบั ข้อมูลท่ีได้รับมา
ใช้ในการประกอบการวางแผน ควบคุม และตัดสินใจของผู้บริหาร กล่าวคือ ข้อมูลทางการบัญชี จัดได้ว่าเปน็
ขอ้ มลู ที่สาคัญอยา่ งหน่งึ ของข้อมูลท้ังหมดท่ีผ้บู รหิ ารต้องการใช้ในการบริหาร เพราะขอ้ มลู ทางการบัญชีทาการ
รวบรวมขอ้ มูลของสนิ ทรัพย์ หนี้สินและส่วนของเจ้าของทั้งหมดที่กิจการมีอยู่ แล้วสรุปผลออกมาในรูปของงบ
การเงิน คือ งบดุล เพื่อแสดงฐานะทางการเงินของกิจการว่ามีฐานะทางการเงินอย่างไร ดังนั้นกิจการต้องมี
หลกั และวิธีการบญั ชีเกย่ี วกับสินทรพั ย์ท่ีถกู ต้องและเชือ่ ถอื ได้

3. สมรรถนะประจาหนว่ ย

3.1. บอกความหมายของสนิ ทรพั ย์ได้
3.2. บอกหลักการจาแนกประเภทของสินทรพั ย์ได้
3.3. บอกความหมายของงบการเงินได้
3.4. บอกความหมายของมาตรฐานการบัญชหี รอื หลักการบญั ชที รี่ ับรองโดยทวั่ ไปได้
3.5. บนั ทึกบัญชเี กีย่ วกบั สินทรัพยไ์ ด้
3.6. มีการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ค่านยิ ม และคุณลกั ษณะอันพงึ ประสงคท์ ผ่ี ู้สอนสามารถสงั เกตเหน็ ได้

ในดา้ นความมมี นษุ ยสมั พนั ธ์ ความมวี นิ ัย ความรับผิดชอบ ความเชอื่ มนั่ ในตนเอง ความสนใจใฝ่รู้
ความรกั สามัคคี ความกตญั ญูกตเวที

36

4. จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้

4.1 จดุ ประสงคท์ ว่ั ไป
4.1.1. มคี วามร้คู วามเข้าใจเกี่ยวกับความหมายของสินทรัพย์
4.1.2. มีความรู้ความเข้าใจเกยี่ วกบั หลกั การจาแนกประเภทของสนิ ทรพั ย์
4.1.3. มคี วามรู้ความเข้าใจเกย่ี วกบั ความหมายของงบการเงนิ
4.1.4. มคี วามรู้ความเข้าใจเกีย่ วกบั ความหมายของมาตรฐานการบญั ชีหรือหลกั การบัญชีทีร่ ับรอง

โดยทั่วไป
4.1.5 มีความรู้ความเข้าใจเกยี่ วกับหลกั การบัญชเี กยี่ วกับสินทรพั ย์

4.2 จุดประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม
4.2.1. ผเู้ รียนบอกความหมายของสินทรัพย์ได้
4.2.2. ผู้เรยี นบอกหลกั การจาแนกประเภทของสนิ ทรพั ย์ได้
4.2.3. ผเู้ รยี นบอกความหมายของงบการเงนิ ได้
4.2.4. ผเู้ รียนบอกความหมายของมาตรฐานการบัญชหี รอื หลกั การบญั ชีท่ีรบั รองโดยทว่ั ไปได้
4.2.4 ผ้เู รียนบันทึกบัญชเี กีย่ วกับสินทรพั ยไ์ ด้

5. กจิ กรรมการจัดการเรยี นรู้

ในการเรยี นการสอนของหนว่ ยที่ 1 ครงั้ ที่ 1 (จานวน 4 ชั่วโมง)
5.1. แนะนาการเรียนการสอน วิชาการบญั ชชี น้ั กลาง 1 รายละเอียดมาตรฐานวิชาชพี

จุดประสงคร์ ายวิชา มาตรฐานรายวิชา คาอธบิ ายรายวิชา การวดั ผลและประเมินผล
5.2. อธิบายความหมายของสนิ ทรัพย์ หลกั การจาแนกประเภทของสินทรพั ย์ ความหมายของงบ

การเงิน ความหมายของมาตรฐานการบญั ชหี รอื หลกั การบญั ชีท่รี บั รองโดยทัว่ ไป หลกั การบญั ชีเกย่ี วกับ
สนิ ทรัพย์ ในขณะบรรยายจะสอดแทรกความรู้ดา้ นคุณธรรม จริยธรรม ใหผ้ ู้เรียนตามโอกาส

5.3. เปิดโอกาสให้ผู้เรียนรว่ มแสดงความคิดเห็นต่าง ๆ ขณะสอน
5.4. ใหผ้ ู้เรยี นและผู้สอนร่วมกันสรปุ เนื้อหาทง้ั หมด
5.5. ให้ผู้เรยี นทาแบบฝึกหัดท้ายบทเรยี น ในสว่ นที่ 1 ส่งภายในชว่ั โมงเรียน
5.6. ผูเ้ รียนศกึ ษาค้นคว้าเพมิ่ เตมิ ดว้ ยตนเอง จากแหลง่ การเรียนรตู้ ่าง ๆ เชน่ อินเทอรเ์ น็ต

37

6. สอื่ การจดั การเรยี นรู้

6.1. หนังสือเรยี น การบญั ชชี ้ันกลาง 1 ของศริ วิ รรณ ผิวนวล และสฤษด์ิ ปานศรีพงษ์
6.2. ใบงาน

7. การวดั ผลและประเมนิ ผล

7.1. สังเกตพฤตกิ รรมการเรียนรูข้ องผูเ้ รียนในชน้ั เรียน
7.2. ประเมินพฤติกรรมการเรียนและพฤติกรรมการทางาน
7.3. ประเมนิ การทาแบบประเมนิ ผลท้ายบท 10 ขอ้ ทาถูกได้ข้อละ 1 คะแนน

ทาถกู 8-10 ข้อ ดี
ทาถกู 6-7 ข้อ ปานกลาง
ทาถกู 2-5 ข้อ ผ่าน
ทาถกู 0-1 ข้อ ไม่ผา่ น
7.4. ประเมินผลงานตามใบงาน

8. แหลง่ การเรยี นรเู้ พมิ่ เตมิ

1. อนิ เตอร์เน็ต
2. หอ้ งสมดุ

9. กจิ กรรมเสนอแนะ (ถ้ามี)

-

38

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น

รหสั 30201-2001 วชิ าการบญั ชชี นั้ กลาง 1
ชดุ การสอนท่ี 1 เรอ่ื ง ความหมาย และหลกั การจาแนกประเภทของสนิ ทรพั ย์

จานวน 10 ขอ้ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------
คาสง่ั จงทาเครอ่ื งหมาย (X) ลงหนา้ ขอ้ ท่ีถกู ตอ้ งทส่ี ุด
1. ขอ้ ใดหมายถงึ สินทรัพยห์ มุนเวยี น

ก. ยานพาหนะ
ข. เงินลงทนุ ระยะยาว
ค. หลักทรพั ยใ์ นความต้องการของตลาด
ง.คา่ ใช้จ่ายในการจดั ต้ังบรษิ ทั
2. ขอ้ ใดหมายถึงสนิ ทรพั ย์ไมห่ มนุ เวียน
ก. ค่าเบีย้ ประกนั จ่ายล่วงหน้า
ข. ลูกหนแ้ี ละตั๋วเงนิ รับ
ค. ที่ดนิ อาคารและอุปกรณ์
ง. เงนิ สดและเงนิ ฝากธนาคาร
3. ข้อใดหมายถึงสินทรพั ย์ไมม่ ตี ัวตน
ก. สิทธิบตั ร
ข. เครื่องหมายการคา้
ค. สัมปทาน
ง. ถกู ทกุ ข้อ
4. ข้อใดเปน็ รายจา่ ยรอตัดบัญชี
ก. ส่วนเกินมลู คา่ ห้นุ
ข. ภาษีเงินได้รอการตดั จ่าย
ค. ค่าใช้จ่ายในการจดั ตง้ั บริษัท
ง. ขอ้ ข และ ข้อ ค ถูก
5. สนิ ทรพั ยใ์ นขอ้ ใดท่ีตอ้ งมกี ารคดิ ค่าเสื่อมราคา
ก. ที่ดนิ อาคาร และอุปกรณ์ (ยกเว้นที่ดิน)
ข. วสั ดุสานกั งาน
ค. ต๋ัวเงนิ รบั
ง. ถูกทุกข้อ

39

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น (ตอ่ )

รหสั 30201-2001 วชิ าการบญั ชชี นั้ กลาง 1

ชุดการสอนท่ี 1 เรอ่ื ง ความหมาย และหลกั การจาแนกประเภทของสนิ ทรพั ย์

จานวน 10 ขอ้ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------

คาสง่ั จงทาเครอื่ งหมาย (X) ลงหนา้ ขอ้ ที่ถกู ตอ้ งทส่ี ุด

6. ข้อใดเป็นสว่ นประกอบของงบการเงนิ

ก. งบดลุ

ข. งบแสดงการเปลี่ยนแปลงฐานะการเงนิ

ค. หมายเหตปุ ระกอบงบการเงนิ

ง. ถกู ทกุ ข้อ

7. จากรายการสินทรัพยต์ ่อไปน้ี จงเรียงลาดบั รายการในงบดลุ

1. เงนิ สดและเงนิ ฝากธนาคาร 2. สินค้าคงเหลอื 3. ลกู หนีก้ ารค้าและต๋วั เงินรบั

4. ลูกหนีแ้ ละเงนิ ทดรองแกก่ รรมการและลูกจ้าง 5. หลักทรัพยใ์ นความต้องการของตลาด

6. เงินลงทนุ ในหนุ้ ทุน 7. เงนิ ประกัน

ก.1234567 ข. 1532467

ค. 1534276 ง.1435267

8. จากรายการตอ่ ไปน้ี จงเรยี งลาดับรายการในงบกาไรขาดทุน

1. ตน้ ทุนขาย 2. ขายสินค้า 3. คา่ ใชจ้ ่ายในการขายและบรหิ าร 4. ภาษีเงินได้

ก. 2134 ข. 2314

ค. 1234 ง. 24 31

9. ข้อใดคือรายการท่คี วรจะปรากฎในหมายเหตุประกอบงบการเงนิ

ก. นโยบายการบญั ชี

ค. รายชือ่ เจ้าหนี้

ข. รายชอ่ื ลกู หนี้

ง. ถูกทุกข้อ

10. บรษิ ทั จะตอ้ งจดั สรรกาไรไวเ้ ปน็ ทุนสารองตามกฎหมาย จนกว่าทนุ สารองตามกฎหมายจะมี

ยอดไม่นอ้ ยกวา่ รอ้ ยละเท่าใดของทนุ จดทะเบยี น

ก. 5 %

ค. 20 %

ข. 10 %

ง. 30 %

40

ใบเนอื้ หา/ใบความรู้
หนว่ ยท่ี 1 เรอื่ ง ความหมาย และหลกั การจาแนกประเภทของสนิ ทรพั ย์

1 : ความหมายของงบการเงนิ

ตามศพั ท์บญั ชขี องสมาคมนักบญั ชีและผู้สอบบัญชรี ับอนญุ าตแห่งประเทศไทย (มถิ นุ ายน 2538)
สนิ ทรัพย์ (Asset) หมายถึง สิทธแิ ละทรพั ยากรท่กี ิจการมีอยซู่ ่งึ เกิดจากการประกอบการ สามารถแสดงค่าเป็น
ตวั เงินได้ และจะให้ประโยชน์ในอนาคต ซึง่ ได้แก่

 สนิ ทรัพยท์ ่เี ปน็ ตวั เงนิ เชน่ เงนิ สด หลักทรัพย์ในความตอ้ งการของตลาด และลูกหนี้ เปน็ ตน้
 สนิ ทรพั ย์ที่มีรูปรา่ ง เชน่ สนิ ค้าคงเหลือ คอมพวิ เตอร์ ทีด่ นิ อาคาร เปน็ ตน้
 ต้นทนุ ทีค่ าดหมายว่าจะทาใหเ้ กดิ ประโยชน์และรายได้ในอนาคต เช่น สนิ คา้ คงเหลือ ค่าสิทธิ
ต่างๆ ค่าใช้จ่ายจ่ายลว่ งหนา้ และรายจา่ ยรอการตัดบญั ชี
ดังนั้นกิจการได้สินทรัพย์มาจะต้องกาหนดมูลค่าของสินทรัพย์ (คานวณตันทุน) ที่ได้มาอย่างถูกต้อง
เพื่อท่ีจะรับรู้คาใช้จ่ายจากสินทรัพยท์ ่ีหมดประโยชน์ (Expired Cost) ในงวดบัญชีปัจจุบัน ซ่ึงส่วนต้นทุนของ
สินทรัพย์ท่ีหมดประโยชน์ดงั กล่าวจะต้องนาไปแสดงเปน็ ค่าใช้จ่ายในงบกาไรขาดทุนในงวดบัญชีปจั จุบัน และ
ส่วนของตันทุนที่ยังไม่หมดประโยชน์ (Unexpired cost) กจิ การยงั ต้องแสดงเป็นสนิ ทรพั ย์ในงบดุลต่อไป

2 : หลกั การจาแนกประเภทของสนิ ทรพั ย์

2.1. สนิ ทรพั ยห์ มนุ เวยี น (Current assets)
2.2. สนิ ทรัพย์ไม่หมนุ เวียน (Noncurrent assets)

 เงนิ ลงทุนระยะยาว (Long term investment)
 ท่ีดิน อาคาร และอุปกรณ์ (Property plant and equipment)
 สินทรัพยอ์ ื่นๆ (Other asscts)
สนิ ทรพั ยห์ มนุ เวยี น
หมายถึง สินทรพั ยท์ ่ีสามารถเปลย่ี นสภาพเป็นเงินสดไดภ้ ายใน 1 ปีของการดาเนินงานตามปกติ ซงึ่
สนิ ทรพั ยก์ ลุ่มนจ้ี ะต้องมกี ารหมุนหรอื การเปลยี่ นสภาพอยู่ตลอดเวลา จงึ ทาใหก้ ิจการมีสภาพคลอ่ งสูง สนิ ทรัพย์
หมนุ เวียน ไดแ้ ก่
 เงินสด
 หลกั ทรพั ย์ในความต้องการของตลาด / เงนิ ลงทนุ ระยะส้ัน / เงนิ ลงทนุ ชั่วคราว
 ลูกหนีแ้ ละตั๋วเงนิ รบั
 สินค้าคงเหลือ
 วัสดุสานักงาน
 รายไดค้ า้ งรับ

41

 ค่าใช้จ่ายจ่ายลว่ งหนา้
เมอ่ื กจิ การขายสนิ คา้ เปน็ เงินเชอ่ื ทาใหม้ ลี ูกหน้ีการค้าเกดิ ขนึ้ ดงั น้นั จะตอ้ งมีวธิ กี ารจูงใจที่ให้
ลกู หนี้นาเงนิ มาชาระให้เร็วที่สุด เพื่อท่กี ิจการจะได้มีเงนิ สดไว้ใช้ในการดาเนนิ งาน โดยใหเ้ งอื่ นไขการชาระเงิน
ดังน้นั ช่วงเวลาเปล่ียนสภาพจากสนิ ค้ามาเป็นลูกหน้ี และเป็นเงินสด กจิ การไมค่ วรจะใชเ้ วลานานเพราะจะทา
ให้กจิ การไมม่ สี ภาพคล่อง
สนิ ทรพั ยไ์ มห่ มนุ เวยี น
หมายถงึ ทรัพย์สนิ ท่ีให้ประโยชนใ์ นการดาเนินการ หรอื อายกุ ารใช้งานมีระยะเวลานานกว่า 1 ปี ได้แก่
เงนิ ลงทนุ ระยะยาว หมายถงึ สนิ ทรพั ยท์ ี่กิจการมไี วเ้ พือ่ หวงั ผลตอบแทนจากการลงทุนหรอื เพื่อการ
เกง็ กาไรจากสนิ ทรัพย์ เงนิ ลงทนุ ระยะยาวอาจจะอยใู่ นรปู หลักทรพั ยใ์ นความตอ้ งการของตลาด เงนิ กองทนุ
ทีด่ ิน อาคาร ทีม่ ไี วเ้ พื่อเก็บค่าเช่า หรอื มีไว้เพื่อเก็งกาไรในอนาคต
ท่ดี นิ อาคารและอปุ กรณ์ หมายถึง สนิ ทรัพย์ท่มี ีตัวตน (Tangible assets) ท่กี ิจการมไี วเ้ พื่อใช้ในการ
ดาเนินงานตามปกติ มไิ ดม้ ไี ว้เพือ่ ขาย ท่ีดนิ อาคารและอุปกรณ์มักจะมอี ายุการใช้งานเกนิ กวา่ 1 ปี ดังน้ันจึงเป็น
สนิ ทรัพยท์ ี่มีลกั ษณะคงทนถาวร
ค่าเสื่อมราคา (Depreciation) ค่าเสอื่ มราดา คือ การเฉลี่ยดันทุน หรือ ค่าใช้จา่ ยทกี่ ่อใหเ้ กดิ ทรพั ย์สิน
ออกเปน็ งวดๆ เพื่อจัดสรร บันทกึ เปน็ คา่ ใช้จ่าย ตามอายขุ องทรัพย์สนิ ทไี่ ด้ประมาณ หรอื คาดการณไ์ ว้ หรือ
ประโยชนท์ จี่ ะไดร้ ับ
สนิ ทรพั ย์ ท่จี ะตอ้ งมกี ารคดิ ค่าเสื่อมราคา ได้แก่ สินทรพั ยท์ ม่ี ีตวั ตน ได้แก่ อาคารเครื่องจักร อุปกรณ์
สานักงาน เครอื่ งตกแตง่ ยานพาหนะ เปน็ ตนั ยกเวน้ ทดี่ ิน ทจี่ ะไม่มกี ารคดิ คา่ เสอื่ มราคา เนอ่ื งจากมอี ายุการใช้
งานไม่จากดั
สนิ ทรพั ย์อ่นื ๆ หมายถึง สินทรพั ยท์ ่ีไมใ่ ช่สินทรัพยห์ มุนเวยี น
1. สินทรพั ยไ์ ม่มีตวั ตน (Intangiblc asscts) หมายถึง สินทรัพย์ทไี่ ม่มรี ปู รา่ ง จับตอ้ งและเป็น
สนิ ทรพั ยท์ ี่มมี ูลค่าและให้ประโยชน์ในอนาคต ซึ่งกอ่ ให้เกดิ รายได้แก่กิจลิขสิทธ์ิ สิทธิบัตร เคร่อื งหมายการคา้
คา่ ความนยิ ม เปน็ ตน้
2. รายจา่ ยรอการตดั บัญชี หมายถึง ค่าใช้จา่ ยท่ีเกิดขึ้นและไมส่ ามารถดัดเปน็ คา่ ใชจ้ ่ายไดท้ ง้ั หมด
ในรอบบัญชีปจั จุบัน จงึ ตัง้ คาใช้จา่ ยดังกล่าวเป็นสินทรัพย์ไวก้ อ่ น เพ่ือจะได้ทยอยตัดเป็นคา่ ใช้จา่ ยตามงวดเวลา
ท่เี กดิ ขน้ึ

3 : ความหมายของงบการเงนิ

งบการเงิน (Financial statement งบท่แี สดงผลการดาเนินงานและฐานะการเงนิ ของกจิ การ
ประกอบด้วย

3.1. งบดลุ (Balance sheet) ประกอบด้วย สินทรพั ย์ หนี้สนิ สว่ นของเจา้ ของกจิ การหรือ ผู้เปน็
ห้นุ ส่วน หรือผถู้ ือห้นุ

42

3.2. งบกาไรขาดทนุ (Profit and loss statement) ประกอบด้วย รายได้ ค่าใชจ้ า่ ยและกาไร (ขาดทุน)
สทุ ธิ

3.3. งบแสดงการเปลย่ี นแปลงฐานะการเงิน
3.4. หมายเหตปุ ระกอบงบการเงนิ
3.5. งบย่อย
3.6. คาอธบิ ายอน่ื ซึ่งระบไุ ว้วา่ เปน็ สว่ นหนง่ึ ของงบการเงิน
เน่อื งจากงบการเงนิ เปน็ ขบวนการข้นั สุดท้าย หรือผลผลติ (Ou-pu) ของการจดั ทาบัญชดี งั นนั้ ในการจดั ทางบ
การเงนิ ก็ต้องเปน็ ไปตามมาดรฐานการบญั ชี หรือหลกั การบัญชีท่รี บั รองโดยท่วั ไป

4 : ความหมายของมาตรฐานการบญั ชหี รอื หลกั การบญั ชที ร่ี บั รองโดยทว่ั ไป

"มาตรฐานการบัญช"ี หรอื "หลักการบญั ชที ่รี บั รองโดยท่วั ไป" หมายถงึ วธิ กี ารบัญชซี ่ึงเปน็ ท่ียอมรบั โดย
กฎหมายบญั ชี หรือโดยผู้ประกอบวิชาชพี บญั ชี และสอบบญั ชีรบั อนุญาตส่วนใหญ่ ซงึ่ มักมีทมี่ าจากกฎเกณฑ์
หรือประเพณที นี่ กั บัญชถี อื ปฏบิ ตั ติ ดิ ต่อกันมา

ส่วนประกอบของงบดลุ
งบดลุ เป็นงบที่จัดทาขนึ้ ณ วนั ใดวนั หนงึ่ เพือ่ แสดงให้ทราบว่า กจิ การมีสนิ ทรพั ย์ หนี้สินและส่วนของ
เจ้าของ เท่าใด

5 : หลกั การบญั ชเี กยี่ วกบั สนิ ทรพั ย์

สินทรัพย์ที่กิจการได้มา ต้องกาหนดมูลค่าของสินทรัพย์ (ต้นทุนของสินทรัพย์) ตามจานวนเงินที่จ่าย
ออกไป เพอ่ื ให้ได้สินทรพั ยม์ าใช้ในการประกอบธรุ กิจ และกจิ การจะตอ้ งบันทกึ บัญชีสนิ ทรัพยน์ น้ั ด้วยราคาตัน
ทุน และในงบดุลสินทรัพย์ยังต้องแสดงตามราดาตันทุนนับตั้งแต่วันที่ได้สินทรัพย์มา โดยไม่คานึงถึงการ
เปลย่ี นแปลงราคาดลาดปัจจบุ นั ของสนิ ทรพั ยน์ ั้นว่าจะมี ราคาสูงหรอื ต่ากว่าราคาตนั ทุนของสนิ ทรพั ย์

ทงั้ น้มี ีสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี นบางชนดิ ท่กี จิ การสามารถเลือกวิธีปฏิบตั ิทางการบัญชวี ธิ ีใดวิธีหนง่ึ ในกรณีท่ี
มีวธิ ปี ฏบิ ตั ิมากกว่าหน่งึ วิธี กล่าวคอื วธิ ที ่กี จิ การเลือกปฏิบตั ินั้น ทาใหส้ ินทรพั ย์แสดงจานวนเงนิ เชิงตา่ ไว้ก่อน
เมื่อการดาเนินงานมีความไมแนน่ อนเกิดขน้ึ

หลักทรัพยใ์ นความต้องการของตลาด ณ วันส้ินงวด กิจการตอ้ งเปรยี บเทยี บระหว่างราคาทุนกบั ราคา
ตลาดว่าราคาใดตา่ กว่าให้แสดงราคาน้ันในงบดลุ (โดยจะศึกษารายละเอียดในหน่วยที่ 3)

ลูกหน้ี ณ วันสิ้นงวดตอ้ งแสดงจานวนเงินที่คาดวา่ จะเรียกเกบ็ เงินได้สทุ ธิ กล่าวคอื ใหแ้ สดงลกู หนี้ด้วย
จานวนเงินทั้งหมดหักดว้ ยค่าเผื่อหน้ีสงสัยจะสญู (โดยจะศกึ ษารายละเอียดในหน่วยที่ 4)

43

แบบทดสอบหลงั เรยี น

รหสั 30201-2001 วชิ าการบญั ชชี น้ั กลาง 1
ชดุ การสอนท่ี 1 เรอ่ื ง ความหมาย และหลกั การจาแนกประเภทของสนิ ทรพั ย์

จานวน 10 ข้อ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------
คาสง่ั จงทาเครอ่ื งหมาย (X) ลงหนา้ ขอ้ ท่ีถกู ตอ้ งทส่ี ุด
1. ขอ้ ใดหมายถงึ สินทรัพยห์ มุนเวยี น

ก. ยานพาหนะ
ข. เงินลงทนุ ระยะยาว
ค. หลักทรพั ยใ์ นความต้องการของตลาด
ง.คา่ ใช้จ่ายในการจดั ต้ังบริษทั
2. ขอ้ ใดหมายถึงสนิ ทรพั ย์ไมห่ มนุ เวียน
ก. ค่าเบีย้ ประกนั จ่ายล่วงหน้า
ข. ลูกหนแ้ี ละตั๋วเงนิ รับ
ค. ที่ดนิ อาคารและอปุ กรณ์
ง. เงนิ สดและเงนิ ฝากธนาคาร
3. ข้อใดหมายถึงสินทรพั ย์ไมม่ ตี ัวตน
ก. สิทธิบตั ร
ข. เครื่องหมายการคา้
ค. สัมปทาน
ง. ถกู ทกุ ข้อ
4. ข้อใดเปน็ รายจา่ ยรอตัดบัญชี
ก. ส่วนเกินมลู คา่ ห้นุ
ข. ภาษีเงินได้รอการตดั จ่าย
ค. ค่าใช้จ่ายในการจดั ตง้ั บริษทั
ง. ขอ้ ข และ ข้อ ค ถูก
5. สนิ ทรพั ยใ์ นขอ้ ใดท่ีตอ้ งมกี ารคดิ ค่าเสื่อมราคา
ก. ที่ดนิ อาคาร และอุปกรณ์ (ยกเว้นท่ีดนิ )
ข. วสั ดุสานกั งาน
ค. ต๋ัวเงนิ รบั
ง. ถูกทุกข้อ

44

แบบทดสอบหลงั เรยี น (ตอ่ )

รหสั 30201-2001 วชิ าการบญั ชชี น้ั กลาง 1

ชุดการสอนท่ี 1 เรอื่ ง ความหมาย และหลกั การจาแนกประเภทของสนิ ทรพั ย์

จานวน 10 ขอ้ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------

คาสง่ั จงทาเครอื่ งหมาย (X) ลงหนา้ ขอ้ ทีถ่ กู ตอ้ งทส่ี ุด

6. ขอ้ ใดเป็นสว่ นประกอบของงบการเงนิ

ก. งบดลุ

ข. งบแสดงการเปลย่ี นแปลงฐานะการเงนิ

ค. หมายเหตปุ ระกอบงบการเงนิ

ง. ถกู ทกุ ขอ้

7. จากรายการสินทรัพย์ตอ่ ไปน้ี จงเรยี งลาดบั รายการในงบดุล

1. เงนิ สดและเงนิ ฝากธนาคาร 2. สนิ คา้ คงเหลอื 3. ลูกหน้กี ารค้าและต๋วั เงนิ รับ

4. ลูกหนแ้ี ละเงนิ ทดรองแก่กรรมการและลูกจ้าง 5. หลกั ทรพั ยใ์ นความต้องการของตลาด

6. เงินลงทนุ ในหุน้ ทุน 7. เงินประกัน

ก.1234567 ข. 1532467

ค. 1534276 ง.1435267

8. จากรายการตอ่ ไปนี้ จงเรียงลาดับรายการในงบกาไรขาดทุน

1. ตน้ ทนุ ขาย 2. ขายสินค้า 3. คา่ ใชจ้ ่ายในการขายและบรหิ าร 4. ภาษีเงินได้

ก. 2134 ข. 2314

ค. 1234 ง. 24 31

9. ข้อใดคือรายการทคี่ วรจะปรากฎในหมายเหตุประกอบงบการเงนิ

ก. นโยบายการบญั ชี

ค. รายชื่อเจา้ หนี้

ข. รายชือ่ ลูกหน้ี

ง. ถูกทุกข้อ

10. บรษิ ทั จะต้องจัดสรรกาไรไวเ้ ปน็ ทุนสารองตามกฎหมาย จนกว่าทนุ สารองตามกฎหมายจะมี

ยอดไม่นอ้ ยกวา่ ร้อยละเท่าใดของทนุ จดทะเบียน

ก. 5 %

ค. 20 %

ข. 10 %

ง. 30 %

45

โครงการสอนรายหนว่ ย

รหสั วชิ า 30201 - 2001 ช่อื วชิ า การบญั ชีชน้ั กลาง 1

ชื่อหนว่ ย เงนิ สด จานวน 4 ชว่ั โมง

รายการสอนหวั ขอ้ การเรยี นรู้

เงินสดจัดเปน็ สนิ ทรัพย์ประเภทหมนุ เวยี น ทีส่ ามารถเปลีย่ นมอื ได้งา่ ย เพราะเงนิ สดเป็นสง่ิ ที่ยอมรับ

กนั โดยท่ัวไปในการเปน็ สือ่ กลางในการแลกเปลี่ยน และใช้ชาระหนี้ได้งา่ ยท่ีสดุ ดังนั้นกจิ การต้องมวี ธิ ีการท่ีจะ

ป้องกันการทจุ รติ ใหร้ ัดกุมและมีวิธกี ารบริหารเงนิ สดให้มีสภาพคลอ่ งท่ดี ี

หวั ขอ้ การเรยี นรู้ จุดประสงคก์ ารสอนหรอื จุดประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม

1.1. ความหมายของเงนิ สด 1. บอกความหมายของเงนิ สดได้

1.2. รายการท่ไี ม่นับเปน็ เงินสด 2. ระบุรายการท่ีไมน่ บั เป็นเงนิ สดได้

1.3. การควบคุมภายในเกี่ยวกับเงินสด 3. บอกการควบคุมภายในเกย่ี วกับเงนิ สดได้

1.4. งบประมาณเงนิ สด 4. บนั ทกึ รายการเกีย่ วกบั เงนิ สดยอ่ ยได้

5. ทางบพิสจู น์ยอดเงนิ ฝากธนาคารได้

6. ทางบประมาณเงินสดได้

7. มีการพัฒนาคุณธรรม จรยิ ธรรม ค่านยิ ม และ

คณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ทผี่ ู้สอนสามารถสงั เกตเหน็ ได้

ในดา้ นความมีมนษุ ยสัมพนั ธ์ ความมีวนิ ยั ความ

รบั ผดิ ชอบ ความเช่ือมน่ั ในตนเอง ความสนใจใฝ่รู้

ความรักสามคั คี ความกตัญญกู ตเวที

วธิ กี ารสอน :

1. แนะนาการเรยี นการสอน วชิ าการบญั ชชี ั้นกลาง 1 รายละเอยี ดมาตรฐานวชิ าชีพ จุดประสงค์

รายวชิ า มาตรฐานรายวชิ า คาอธิบายรายวชิ า การวดั ผลและประเมนิ ผล

2. นาเข้าสู่บทเรียน เงนิ สดจดั เป็นสนิ ทรัพยป์ ระเภทหมุนเวียน ที่สามารถเปล่ียนมือไดง้ ่าย เพราะเงิน

สดเปน็ ส่ิงทย่ี อมรับกันโดยทั่วไปในการเป็นส่ือกลางในการแลกเปลี่ยน และใชช้ าระหนไ้ี ด้ง่ายทสี่ ดุ

ดังนนั้ กิจการตอ้ งมวี ธิ กี ารท่ีจะปอ้ งกนั การทุจริตใหร้ ัดกุมและมวี ธิ กี ารบริหารเงนิ สดใหม้ ีสภาพ

คลอ่ งท่ดี ี ครูอธบิ ายเนอื้ หาสาระการเรยี นรู้ พรอ้ มยกตวั อยา่ งประกอบตามแตล่ ะหวั ข้อ

3. เปดิ โอกาสให้ผเู้ รียนร่วมแสดงความคิดเห็นต่าง ๆ ขณะสอน

4. ให้ผู้เรียนและผสู้ อนรว่ มกนั สรุปเนือ้ หาทง้ั หมด

5. ให้ผู้เรยี นทาแบบฝึกหดั ท้ายบทเรียน ในส่วนท่ี 1 สง่ ภายในชัว่ โมงเรียน

6. ผู้เรยี นศึกษาค้นควา้ เพมิ่ เติมด้วยตนเอง จากแหลง่ การเรยี นรตู้ า่ ง ๆ เชน่ อินเทอรเ์ น็ต

46

ส่อื การสอน
1. หนังสือเรยี น การบัญชีชนั้ กลาง 1 ของศิรวิ รรณ ผิวนวล และสฤษดิ์ ปานศรพี งษ์

การประเมนิ :

1. สงั เกตพฤติกรรมการเรยี นรู้ของผ้เู รียนในชั้นเรียน
2. ประเมินพฤตกิ รรมการเรยี นและพฤติกรรมการทางาน
3. ประเมนิ การทาแบบประเมินผลท้ายบท 10 ข้อ ทาถกู ไดข้ อ้ ละ 1 คะแนน

ทาถกู 8-10 ขอ้ ดี
ทาถูก 6-7 ข้อ ปานกลาง
ทาถูก 2-5 ขอ้ ผ่าน
ทาถูก 0-1 ขอ้ ไมผ่ า่ น

47

ช่อื วชิ า การบญั ชชี น้ั กลาง 1 แผนการจดั การเรยี นรู้ สอนครง้ั ท่ี 2
หนว่ ยท่ี 1 ชอื่ หนว่ ย เงนิ สด จานวน 4 ชม.
รหัสวชิ า 30201 - 2001

1. หัวขอ้ การเรยี นรู้

1.1. ความหมายของเงนิ สด
1.2. รายการทีไ่ มน่ ับเปน็ เงินสด
1.3. การควบคุมภายในเกยี่ วกับเงนิ สด
1.4. งบประมาณเงนิ สด

2. สาระสาคญั

เงินสดจัดเป็นสินทรัพย์ประเภทหมุนเวียน ท่ีสามารถเปล่ียนมือได้ง่าย เพราะเงินสดเป็นส่ิงท่ียอมรบั
กันโดยทั่วไปในการเปน็ ส่ือกลางในการแลกเปลี่ยน และใช้ชาระหน้ีได้ง่ายที่สุด ดังนั้นกิจการต้องมีวิธีการทีจ่ ะ
ป้องกนั การทจุ ริตให้รดั กมุ และมวี ิธกี ารบริหารเงินสดให้มสี ภาพคลอ่ งท่ีดี

3. สมรรถนะประจาหนว่ ย

3.1. บอกความหมายของเงินสดได้
3.2. ระบุรายการท่ไี ม่นบั เปน็ เงนิ สดได้
3.3. บอกการควบคุมภายในเกีย่ วกบั เงนิ สดได้
3.4. บันทกึ รายการเกีย่ วกบั เงนิ สดยอ่ ยได้
3.5. ทางบพิสูจน์ยอดเงินฝากธนาคารได้
3.6. ทางบประมาณเงนิ สดได้
3.7. มีการพัฒนาคณุ ธรรม จริยธรรม ค่านยิ ม และคณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์ที่ผสู้ อนสามารถสงั เกตเหน็ ได้
ในด้านความมีมนษุ ยสัมพันธ์ ความมีวินัย ความรับผดิ ชอบ ความเชือ่ มนั่ ในตนเอง ความสนใจใฝ่รู้ ความรัก
สามคั คี ความกตญั ญูกตเวที

4. จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้

4.1 จดุ ประสงคท์ ว่ั ไป
4.1.1. มีความรคู้ วามเข้าใจเกี่ยวกับความหมายของเงินสด
4.1.2. มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับรายการทไี่ มน่ บั เป็นเงินสด
4.1.3. มคี วามรู้ความเข้าใจเกีย่ วกับการควบคุมภายในเกย่ี วกบั เงนิ สด
4.1.4. มคี วามรู้ความเข้าใจเกย่ี วกับงบประมาณเงนิ สด

48

4.2 จุดประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม
4.2.1. ผู้เรยี นอธบิ ายความหมายของเงนิ สดได้
4.2.2. ผเู้ รียนระบรุ ายการท่ไี ม่นับเปน็ เงินสดได้
4.2.3. ผูเ้ รยี นอธิบายการควบคุมภายในเกี่ยวกบั เงนิ สดได้
4.2.4. ผเู้ รยี นบนั ทกึ รายการเกย่ี วกับเงนิ สดย่อยได้
4.2.5. ผู้เรยี นทางบพสิ ูจน์ยอดเงนิ ฝากธนาคารได้
4.2.6. ผ้เู รยี นทางบประมาณเงินสดได้

5. กจิ กรรมการจดั การเรยี นรู้

ในการเรยี นการสอนของหนว่ ยที่ 2 ครงั้ ที่ 2 (จานวน 4 ช่วั โมง)
5.1. แนะนาการเรยี นการสอน วชิ าการบัญชีชัน้ กลาง 1 รายละเอียดมาตรฐานวิชาชีพ

จุดประสงคร์ ายวชิ า มาตรฐานรายวิชา คาอธิบายรายวิชา การวัดผลและประเมนิ ผล
5.2. อธบิ ายความหมายของงบการเงนิ ผใู้ ชง้ บการเงิน วตั ถปุ ระสงคข์ องงบการเงนิ ข้อจากัดของ

ข้อมลู ทางบัญชี ขอ้ จากัดของงบการเงิน ในขณะบรรยายจะสอดแทรกความรดู้ ้านคุณธรรม จริยธรรม ให้
ผู้เรียนตามโอกาส

5.3. เปิดโอกาสให้ผเู้ รยี นร่วมแสดงความคิดเห็นต่าง ๆ ขณะสอน
5.4. ใหผ้ ู้เรยี นและผู้สอนร่วมกันสรปุ เน้อื หาท้ังหมด
5.5. ใหผ้ ู้เรียนทาแบบฝึกหัดทา้ ยบทเรยี น ในส่วนที่ 1 ส่งภายในชั่วโมงเรยี น
5.6. ผเู้ รียนศกึ ษาค้นควา้ เพ่มิ เตมิ ดว้ ยตนเอง จากแหล่งการเรียนรู้ตา่ ง ๆ เชน่ อนิ เทอร์เนต็

6. สอื่ การจดั การเรยี นรู้

6.1. หนังสอื เรยี น การบัญชีชัน้ กลาง 1 ของศิรวิ รรณ ผวิ นวล และสฤษดิ์ ปานศรพี งษ์

7. การวดั ผลและประเมนิ ผล

7.1. สงั เกตพฤติกรรมการเรียนรขู้ องผเู้ รยี นในชน้ั เรยี น
7.2. ประเมนิ พฤตกิ รรมการเรียนและพฤตกิ รรมการทางาน
7.3. ประเมนิ การทาแบบประเมินผลทา้ ยบท 10 ขอ้ ทาถกู ได้ข้อละ 1 คะแนน

ทาถกู 8-10 ข้อ ดี
ทาถกู 6-7 ขอ้ ปานกลาง
ทาถกู 2-5 ขอ้ ผา่ น
ทาถกู 0-1 ข้อ ไม่ผา่ น

49

8. แหลง่ การเรยี นรเู้ พม่ิ เตมิ

1. อินเตอรเ์ นต็
2. ห้องสมดุ

9. กิจกรรมเสนอแนะ (ถา้ ม)ี

-

50

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น

รหสั 30201 – 2001 วชิ าการบญั ชชี นั้ กลาง 1
ชุดการสอนที่ 2 เรอ่ื ง เงนิ สด จานวน 10 ขอ้ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------
คาสง่ั จงทาเครอื่ งหมาย (X) ลงหนา้ ขอ้ ท่ีถกู ตอ้ งทสี่ ุด
1. รายการในข้อใดไมน่ ับเป็นเงินสด

ก. เชค็ คนื
ข. เงินมัดจาค่าเครื่องปรับอากาศ
ค. ใบหุ้นทุน
ง. ถูกทุกขอ้
2. การปฏิบัตใิ นขอ้ ใดถือเป็นการควบคมุ ภายในเก่ียวกบั เงนิ สด
ก. แบ่งหนา้ ท่ีความรบั ผิดชอบระหว่างเจา้ หนา้ ท่กี ารเงนิ และบญั ชี
ข. การจา่ ยเงนิ จานวนมาก ควรจา่ ยเป็นเชค็
ค. การรบั -จ่ายเงินจะตอ้ งมีหลักฐานทุกครงั้
ง. ถกู ทุกข้อ
3. ขอ้ ใดแสดงวา่ กจิ การมกี ารควบคุมภายในเกย่ี วกบั การจ่ายเงินสด
ก. รายจ่ายทุกรายการจ่ายเปน็ เงินสด
ข. รายจา่ ยทกุ รายการจา่ ยเป็นเชค็
ค. รายจ่ายทกุ รายการทเ่ี ป็นเงินจานวนมากจา่ ยเป็นเช็ด สว่ นค่าใช้จา่ ยเลก็ นอ้ ยจา่ ยเปน็ เงนิ สด โดย
ตัง้ วงเงนิ สดยอ่ ย
ง. ถกู ทุกข้อ
จากโจทย์ต่อไปน้ี จงตอบคาถามขอ้ 4-5 กจิ การแหง่ หนงึ่ ทาหนดวงเงนิ สดย่อยไว้เดือนละ 5,000 บาท ในวนั
สิ้นเดือนปรากฏว่ามีเงนิ สดย่อยเหลืออยู่จานวน 1,500 บาท
4. รายจา่ ยที่ผู้รักษาเงนิ สดย่อยจา่ ยไปมีจานวนเท่าใด
ก. 1,500 บาท
ข. 3,500 บาท
ค. 5,000 บาท
ง. 6,500 บาท

51

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น (ตอ่ )

รหสั 30201 – 2001 วิชาการบญั ชชี น้ั กลาง 1

ชุดการสอนที่ 2 เรอื่ ง เงนิ สด จานวน 10 ขอ้ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------

5. จานวนเงินทผ่ี รู้ ักษาเงนิ สดย่อยต้องเบิกชดเชยเท่ากบั เท่าใด

ก. 1,500 บาท ข. 3,500 บาท

ค. 5,000 บาท ง. 6,500 บาท

6. งบพิสูจนย์ อดเงินฝากธนาคารทาขึน้ เพ่อื อะไร

ก. พสิ ูจนค์ วามถูกตอ้ งของเงินฝากธนาคารประเภทกระแสรายวนั

ข. พสิ จู นค์ วามถูกตอ้ งของเงินฝากธนาคารประเภทประจา

ค. พิสูจนค์ วามถูกต้องของเงินฝากธนาคารประเภทออมทรพั ย์

ง. ถกู ทุกข้อ

7. เงนิ ฝากระหวา่ งทางหมายถึงอะไร

ก. เงนิ ท่เี จ้าหนา้ ทก่ี ารเงินทาหลน่ หาย

ข. เงินท่ีกจิ การนาไปฝากธนาคารแลว้ เจ้าหน้าท่ธี นาคารนาไปใช้ก่อน

ค. เงนิ ทีก่ จิ การนาไปฝากธนาคารแล้ว เจ้าหน้าที่ธนาคารยังไมบ่ ันทกึ บัญชใี ห้

ง. เงินท่พี นกั งานขายจะนามาให้กจิ การ

8. เชค็ คนื หมายถึงอะไร

ก. เช็ดท่ีกิจการจ่ายให้กับผ้อู นื่ แลว้ บุคคลผู้น้นั นากลบั มาคนื ใหก้ ิจการ

ข. เชด็ ทีก่ จิ การทาหาย แล้วมีผู้เก็บมาคืนให้

ค. เช็ดทก่ี ิจการจ่ายให้กับผู้อ่นื แลว้ ธนาคารคนื มาเนือ่ งจากเงินในบญั ชมี ีไม่พอจา่ ย

ง. เช็ดท่กี ิจการสง่ั จ่ายและบนั ทึกบญั ชีแลว้ แต่ผ้รู ับยงั ไม่นาไปขน้ึ เงนิ ท่ธี นาคาร

9. เช็คคา้ งจ่ายหมายถงึ อะไร

ก. เชด็ ที่กิจการสัง่ จ่ายและบนั ทกึ บัญชแี ล้ว แตผ่ ู้รับยงั ไม่นาไปขน้ึ เงนิ ทธ่ี นาคาร

ข. เช็ดทผี่ รู้ บั ไมส่ ามารถเบกิ เงินจากธนาคารได้

ค. เช็คทีธ่ นาคารคืนมาใหก้ ิจการ

ง. เช็คท่ีกิจการยังไมไ่ ด้ใหแ้ ก่บคุ คลภายนอก

10. จงบอกประโยชน์ของงบประมาณเงนิ สด

ก. เป็นเครื่องมอื ในการวางแผนการผลิต

ข. เปน็ เครอ่ื งมือในการวางแผนการขาย

ค. เปน็ เครอ่ื งมือในการวางแผนการส่ังซอ้ื วตั ถดุ บิ

ง. เปน็ เคร่ืองมอื ในการวางแผนเพอ่ื ให้มีเงินสดหมนุ เวียนคล่อง

52

ใบเนอ้ื หา/ใบความรู้
หนว่ ยท่ี 2 เรอ่ื ง เงนิ สด

เงนิ สดถอื ได้วา่ เปน็ สินทรัพย์ท่ีมีสภาพคลอ่ งมากท่ีสดุ กวา่ สนิ ทรพั ย์ดวั อื่นๆ ดงั นน้ั กจิ การจะต้องมีการ
วางระบบบัญชี และมีการควบคุมภายในที่ดีเพ่ือป้องกันการทุจริดท่ีจะเกิดข้ึนภายในองค์กรโดยการทุจริตน้นั
จะเกิดจากความตัง้ ใจหรอื ไมก่ ต็ าม

นอกจากการป้องกันการทุจริตที่อาจจะเกิดข้ึนภายในองค์กรแล้ว กิจการยังจะต้องมีการวางแผน
เก่ียวกับการใช้เงินสดเพื่อไวใ้ ช้จ่ายในการดาเนินงานามปกติหรอื มไี ว้เพื่อใช้เมื่อเกิดเหตุฉกุ เฉิน ซึ่งจะทาให้เงนิ
สดไม่ขาดมือหรือมเี งินสดไว้ใชใ้ นกจิ การเกนิ ความจาเปน็

1 : ความหมายของเงนิ สด

เงินสด (Cash) หมายถึง ธนบตั ร และเหรยี ญกษาปณ์ รวมถึงตราสารทส่ี ามารถชาระหน้ีไดต้ าม
กฎหมาย และเป็นส่อื กลางทใ่ี ชใ้ นการแลกเปลี่ยนสินค้าหรือบริการ เช่น

เงนิ ฝากธนาคาร ประเภทเงนิ ฝากประจา ฝากออมทรพั ย์ และเงนิ ฝากกระแสรายวัน
เชค็ ท่ียงั ไม่ได้นาฝากธนาคาร เช่น เช็คส่วนบุดคล เชค็ ท่ีธนาคารรับรอง เช็คเดนิ ทาง ดร้าฟท์
ของธนาคาร
ธนาณตั ิ เช็คไปรษณยี ์

2 : รายการทไ่ี มน่ บั เปน็ เงนิ สด

1. เช็คลงวนั ที่ลว่ งหนา้ หมายถึง เช็ดท่ีกจิ การได้รับมาจากบุคคลอน่ื ซง่ึ นาไปฝากธนาคาร แต่ธนาคาร
ยังไมข่ นึ้ เงนิ สดใหท้ นั ที ธนาคารจะขึ้นเงินให้เม่ือถงึ กาหนด ดังนัน้ เช็คลงวันทีล่ ว่ งหน้าถอื เปน็ ลูกหนี้

2. เชค็ คนื หมายถงึ เชด็ ท่ีกิจการได้รบั จากบุคคลอ่ืน และเมอ่ื กจิ การไปขอข้ึนเงินทธี่ นาคารปรากฏว่า
เจา้ ของบัญชีมีเงินไม่พอ ธนาคารจะส่งเชค็ ดังกล่าวคนื มาให้กจิ การ ดงั น้นั เชด็ คนื ถือเป็นลกู หน้ี

3. อากรแสตมปแ์ ละไปรษณียากร ในสว่ นท่กี จิ การยังไม่ใช้ถือเปน็ วสั ดสุ านกั งาน
4. เงนิ ใหย้ ืมสาหรับพนักงาน ถือเป็นลกู หนี้ของกจิ การ
5 เงินมัดจาท่ีกจิ การจ่ายล่วงหนา้ ตามสัญญาต่าง ๆ เชน่ เงินมัดจาเพอ่ื ซอ้ื สินทรัพย์เงนิ มดั จาเพ่ือจา้ งทาของ
6. เงินสดทก่ี ันไว้เพื่อใชใ้ นวัตถปุ ระสงค์ใดวัตถุประสงค์หน่งึ เชน่ เงินสดที่กันเขา้ เป็นเงนิ กองทุนเพ่อื ไถถ่ อน
หนี้สินหรอื กนั ไว้เพอ่ื ซื้อสนิ ทรัพย์
7. ตัว๋ เงินทใี่ หธ้ นาคารเก็บเงินให้ ซงึ่ จะถอื เปน็ เงนิ สดก็ต่อเมอื่ ธนาคารเรียกเก็บตามตว๋ั ได้
8. ใบหนุ้ ทุน ไดแ้ ก่ ใบหุ้นสามญั ใบหนุ้ บรุ มิ สิทธ)ิ ใบหุ้นกู้ พนั ธบัตรรัฐบาล ท่กี ิจการไดไ้ ปลงทนุ ในบริษัทอ่ืน
ไว้ เมอ่ื ต้องการเงนิ สดกจิ การสามารถขายออกไปไดท้ นั ที ดังน้นั จงึ ตอ้ งถือเป็นเงนิ ลงทนุ ไม่ใชเ่ งนิ สด

53

3 : การควบคมุ ภายในเกยี่ วกบั เงนิ สด

ในการประกอบธุรกิจไมว่ ่าจะเป็นกจิ การขนาดเลก็ หรอื ขนาดใหญ่ เจ้าของกิจการมักจะไมไ่ ดเ้ ขา้ มา
ควบคมุ ดูแลเงินสดดว้ ยตนเอง โดยสว่ นมากจะกาหนดหน้าทใ่ี ห้พนกั งานภายในองคก์ รมหี นา้ ทดี่ แู ลในการรับ
เงนิ และจา่ ยเงนิ สด ดงั น้นั ถ้าหากกจิ การไม่มีการควบคุมภายในทด่ี กี ็เทา่ กับให้โอกาสพนักงานทจี่ ะทาการทจุ ริต
นาเงนิ สดของกจิ การไปใช้สว่ นตัวได้ ดังนัน้ กิจการจึงจาเปน็ ตอ้ งมกี ารควบคุมอย่างใกล้ชดิ ซ่งึ การควบคุม
ภายในเกี่ยวกับเงนิ สดแตล่ ะกจิ การจะแตกต่างกนั ไปข้ึนอยู่กบั ขนาด และประเภทของการประกอบธุรกิจ
การควบคมุ ภายในเกยี่ วกับเงนิ สด ได้แก่

1. ควรแบ่งหน้าทีร่ ะหว่างการรบั เงนิ และการจ่ายเงินออกจากหน้าท่ีการบันทกึ บญั ชี ซึง่ ไม่ให้บคุ คลใด
บุคคลหน่งึ ทาหนา้ ท่ีต้ังแตก่ ารรับและการจา่ ยเงินจนถงึ การบนั ทึกบัญชี

2. ควรนาเงินสดฝากธนาคารทกุ วนั หรือ อยา่ งช้าภายในวนั รงุ่ ขึ้นของวันถดั ไป
3. กรณกี จิ การจา่ ยเงนิ สดจานวนมากควรจ่ายเป็นเช็ค โดยกาหนดหนา้ ท่ีผ้อู นมุ ตั ภิ าย ในวงเงินทมี่ ี
อานาจในการอนุมัติ สาหรบั เงินสดจา่ ยท่มี ีจานวนน้อยควรจะต้ังวงเงนิ สดยอ่ ยเพื่อเบิกจา่ ย
4. ในการรับและจ่ายเงนิ สดควรจะมหี ลกั ฐานทกุ ครัง้ เช่น ใบเสร็จรบั เงิน บิลเงินสด
5. กรณีทก่ี ิจการมกี ารขายสนิ คา้ เปน็ เงินสดควรนาเคร่อื งบันทึกเงนิ สดมาชว่ ยในเงนิ และควรให้
พนักงานจัดทารายงานการรบั เงนิ ประจาวนั ท่เี กดิ จากการขาย แลว้ ส่งฝ่ายการเงนิ
6. กรณเี กบ็ เงนิ ไวใ้ นตูน้ ิรภัย ไมค่ วรกาหนดใหผ้ ู้ถือกญุ แจ และผเู้ ปิดรหสั เป็นบคุ คลเดียวกนั
7. ควรมีการตรวจสอบภายในเกย่ี วกับเงนิ สดอยา่ งสม่าเสมอ โดยไม่แจง้ ให้เจา้ หน้าท่ีผู้รบั ผิดชอบ
ทราบลว่ งหนา้
8. ควรมีการสบั เปล่ยี นตาแหน่งหนา้ ที่ ความรบั ผิดชอบเก่ยี วกบั เงนิ สด ตลอดเวลา

3 : งบประมาณเงนิ สด

เงินสดย่อย หมายถงึ เงนิ สดทกี่ จิ การกาหนดวงเงินไว้เพื่อใช้สาหรับรายจ่ายต่างๆ ท่เี ปน็ จานวนเงินไม่
มากและรายจา่ ยนนั้ ไม่สะดวกในการสง่ั จ่ายด้วยเช็ค การท่ีกิจการต้ังวงเงินสดยอ่ ยถอื ได้ว่าเป็นการควบคุมการ
จ่ายเงินสด โดยการกาหนดใหผ้ ูท้ ี่มีหนา้ ทร่ี บั ผดิ ชอบในการตั้งเบกิ เงนิ สด และดูแลในการเบกิ จ่าย เชน่ การจ่าย
ค่าน้ามันรถ ค่าพาหนะ ค่ารับรอง เป็นตัน ผู้ดูแลเงินสดย่อยจะจ่ายเงิน เม่ือมีผู้มาขอเบิกเงินและมีการอนมุ ตั ิ
อย่างถูกต้องเท่าน้ัน เมื่อถึงเวลาต้ังเบิกเงินสดย่อยผู้ดูแลก็จะรวบรวมใบสาคัญจ่าย เพ่ือขออนุมัติเบิกเงินสด
ชดเชยการตัง้ วงเงินสดย่อย ส่วนมากกจิ การมกั จะกาหนดวงเงนิ ไวต้ ายตวั ซง่ึ เรยี กระบบเงินสดยอ่ ยว่า
"Imprest system" ตามวธิ ียอดรวมของใบสาคัญจา่ ย และเงินสดยอ่ ยคงเหลือในมอื ผู้ดแู ลเงินสดย่อยจะเท่ากับ
วงเงินสดยอ่ ยที่กาหนดไว้

งบพิสจู นย์ อดเงินฝากธนาคาร (Bank reconciliation)
สาเหตุทกี่ ิจการนาเงนิ ฝากธนาคาร เพ่ือควบคุมภายในเกยี่ วกับเงินสด และไม่ต้องการเก็บเงนิ สดไว้ใน
กิจการมากเกินความจาเป็น อย่างไรก็ตามเมื่อกิจการได้รับใบแจ้งยอดเงินฝากธนาคาร (Bank statement)
จากธนาคาร อาจจะมีสาเหตุให้ยอดเงินฝากธนาคารจากใบแจ้งยอดไม่ตรงกับยอดเงินฝากธนาคารตามสมุด

54

บัญชีกิจการ ดังนั้นกิจการสามารถตรวจสอบความถูกต้องของยอดเงินฝากธนาคารด้วยการทางบพิสูจน์
ยอดเงินฝากธนาคาร

วธิ ีการจดั ทางบพสิ จู น์ยอดเงนิ ฝากธนาคาร มี 2 วธิ ี
1. งบพิสูจน์ยอดเงนิ ฝากธนาคารที่ถูกต้อง
2. งบกระทบยอดเงินฝากธนาคาร

2.1 กระทบยอดคงเหลอื จากกจิ การไปหายอดคงเหลือธนาคาร
2.2 กระทบยอดคงเหลือจากธนาคารไปหายอดคงเหลือกิจการ
สาเหตุที่ทาใหย้ อดเงนิ ฝากธนาคารไม่ตรงกับใบแจง้ ยอดจากธนาคาร
1. เกดิ จากลาเหตทุ ่กี ิจการเพม่ิ ยอดเงินฝากธนาคารและลดยอดเงินฝากธนาคารฝ่ายเดยี ว เชน่
1.1 เงินฝากระหวา่ งทาง (Deposit in transit) เกดิ จากกิจการนาเงนิ ไปฝากธนาคารและได้
ลงบัญชีแลว้ แตธ่ นาคารยงั ไมไ่ ดบ้ นั ทึกบญั ชใี ห้ จงึ ทาให้ยอดเงินฝากธนาคารไม่ปรากฏในใบแจง้ ยอดท่ีธนาคาร
ส่งมาให้
1.2 เชค็ ค้างจา่ ย (Outstanding Check) เกดิ จากเชด็ ทกี่ จิ การไดส้ ่งั จา่ ยใหบ้ คุ คลภายนอก
และฝ่ายกิจการได้บันทึกบัญชีลดยอดเงินฝากธนาคารแล้ว แต่ธนาคารยังไม่ได้ลดยอดเงินฝากธนาคารให้
เน่อื งจากผ้รู ับเช็ดยงั ไม่ได้ไปขอเบิกเงนิ จากธนาคาร
2. เกิดจากลาเหตุที่ธนาคารเพิ่มยอดเงินฝากธนาคารและลดยอดเงินฝากธนาคารฝ่ายเดียว และ
ธนาคารยงั ไม่ไดแ้ จง้ ใหก้ ิจการทราบ
2.1 การเพิม่ ยอดเงินฝากธนาคารให้ เชน่

o เกบ็ เงนิ ตามต๋ัวเงนิ ทก่ี จิ การใหธ้ นาคารเรยี กเก็บให้
o ดอกเบย้ี เงนิ ฝากธนาคาร (ดอกเบย้ี รบั )
2.2 การลดยอดเงนิ ฝากธนาคาร เช่น
o ค่าธรรมเนยี มธนาคาร
o คา่ สมุดเชค็
o เช็คคืน
3. รายการทกี่ ิจการหรอื ธนาคารลงรายการผดิ พลาด

ขั้นตอนในการค้นหาข้อแตกต่าง ท่ีเปน็ ลาเหตทุ าใหย้ อดเงินฝากธนาคารคงเหลือตามสมุดบญั ชีกิจการ
และตามใบแจง้ ยอดธนาคารไมต่ รงกนั มดี งั น้ี

1. เปรียบเทียบระหวา่ งรายการฝากเงินตามสมดุ บญั ชีกจิ การและชอ่ งเงนิ ฝากธนาคารตามใบแจ้งยอด
ธนาคาร รายการใดทตี่ รงกันใหท้ าเคร่อื งหมายหน้ารายการนั้น สาหรบั รายการใดไมต่ รงกนั ให้จดบนั ทึกเป็นข้อ
แตกต่าง

55

2. เปรียบเทียบระหว่างรายการสง่ั จ่ายเช็ค (ถอนเงินฝากธนาคาร) ตามสมุดบัญชีกิจการและช่องถอน
เงินฝากตามใบแจ้งยอดธนาคาร รายการใดที่ตรงกันให้ทาเคร่ืองหมายหน้ารายการนั้น สาหรับรายการใดไม่
ตรงกนั ให้จดบันทึกเป็นขอ้ แตกต่าง

3. คันหารายการที่ธนาคารบันทึกบัญชีฝ่ายเดียว ซ่ึงเป็นสาเหตุทาให้ยอดเงินฝากธนาคารไม่ตรงกัน
โดยที่กิจการยังไม่ได้บันทึกบัญชี เช่น ด่าธรรมเนียมธนาคาร ดอกเบี้ยรับ เช็ดขาดความเชื่อถือ(เช็คคืน) หรือ
รายการทธ่ี นาคารบนั ทึกผดิ พลาดเป็นตนั เมอ่ื พบรายการเหลา่ นีใ้ หจ้ ดบนั ทึกเป็นข้อแตกตา่ ง

4. คันหารายการท่ีกจิ การบนั ทกึ บญั ชฝี า่ ยเดยี ว เชน่ เงินฝากระหวา่ งทาง หรือ รายการท่กี ิจการบนั ทึก
บญั ชีผดิ พลาด เมื่อพบรายการเหลา่ นี้ให้จดบนั ทกึ เปน็ ข้อแดกตา่ ง
งบประมาณเงนิ สด (Cash budget)

ในปัจจุบันธุรกิจหลายธุรกิจต่างให้ความสาคัญต่อเงินสดมากขึ้น ทั้งน้ีเพราะเงินสดเป็นสินทรัพย์ท่ีมี
สภาพคล่องท่ีสุด กิจการจาเป็นท่ีจะต้องมีเงินสดไว้สาหรับการดาเนินงานอย่างเพียงพอเพื่อใช้จ่ายสาหรับ
ค่าใช้จ่ายประจาวัน จ่ายเงินเดือนพนักงาน จ่ายค่าน้าค่าไฟ หรือจ่ายดอกเบี้ยเงินกู้ ถ้าถึงกาหนดระยะเวลาท่ี
กิจการจะต้องจา่ ยดา่ ใช้จ่ายดังกล่าวแล้วไมม่ ีเงนิ สดทาให้กิจการขาดสภาพคล่อง ดังน้นั กิจการจาเป็นอย่างย่ิงที่
จะตอ้ งมกี ารวางแผนการรับและการจ่ายเงนิ สดใหม้ ีประสิทธิภาพโดยการใช้ งบประมาณเงนิ สด เป็นเครือ่ งมือ
ในการวางแผนเพือ่ ให้เงินสดไหลหมุนเวียนคล่อง

งบประมาณเงินสด หมายถึง งบประมาณท่ีแสดงถึงการรับและจ่ายเงินสดที่กิจการจัดทาข้ึนเพ่อื การ
วางแผนการใช้จ่ายล่วงหน้า ท้ังนี้งบประมาณเงินสดช่วยให้กิจการทราบถึงผลการใช้เงินสดในอนาคตว่าจะมี
เงินสดคงเหลือ และเงนิ สดขาดเท่าไหร่ เพอ่ื ที่ผบู้ รหิ ารจะได้ดาเนนิ การตอ่ ไป ในกรณีท่เี งนิ สดขาดก็จะได้ทราบ
ว่าจะต้องจัดหาเงินได้จากแหล่งใดบ้าง เช่น การกู้ยืมการออกหุ้นกู้ ออกหุ้นทุน หรือการนาสินทรัพย์ท่ีกิจการ
ไมไ่ ด้ใชป้ ระโยชนอ์ อกขาย และถา้ ในกรณีทีก่ ิจการมีเงนิ สดคงเหลอื มากเกนิ ความจาเปน็ กจ็ ะไดท้ ราบวา่ ควรจะ
นาเงินที่มีไปลงทุนแหล่งใดเช่น ลงทุนซ้ือเงินลงทุนขยายกิจการหรือนาไปลงทุนในรูปแบบอ่ืน เพ่ือหวัง
ผลตอบแทนจากการลงทุน ดังกล่าว งบประมาณเงินสด จัดทาหลังจากท่ีงบประมาณดาเนินงาน " และ
งบประมาณลงทุนได้ผ่านการอนุมัติแล้ว ในการทางบประมาณแผนระยะสั้น 1 ปี สามารถจัดทาเป็นรายไตร
มาส รายเดอื นและ 6 เดอื น และวิธีการจดั ทาจะตอ้ งทราบถึงเงนิ สดรบั และเงินสดจา่ ยของกิจการว่าสามารถรับ
และจา่ ยจากแหลง่ ใดบ้าง ดงั นี้

เงินสดรบั เป็นแหล่งทาให้เงินสดกิจการเพิม่ ขน้ึ
กจิ การซ้ือขายสนิ คา้ และกจิ การอุตสาหกรรม

56

แบบทดสอบหลงั เรยี น

รหสั 30201 – 2001 วชิ าการบญั ชชี นั้ กลาง 1
ชุดการสอนที่ 2 เรอ่ื ง เงนิ สด จานวน 10 ขอ้ เวลา 10 นาที

-------------------------------------------------------------------------
คาสง่ั จงทาเครอื่ งหมาย (X) ลงหนา้ ขอ้ ท่ีถกู ตอ้ งทส่ี ดุ
1. รายการในข้อใดไมน่ ับเป็นเงินสด

ก. เชค็ คนื
ข. เงินมัดจาค่าเครื่องปรับอากาศ
ค. ใบหุ้นทุน
ง. ถูกทุกขอ้
2. การปฏิบัตใิ นขอ้ ใดถือเป็นการควบคมุ ภายในเกี่ยวกบั เงนิ สด
ก. แบ่งหนา้ ท่ีความรบั ผิดชอบระหว่างเจา้ หนา้ ท่กี ารเงนิ และบัญชี
ข. การจา่ ยเงนิ จานวนมาก ควรจ่ายเป็นเชค็
ค. การรบั -จ่ายเงินจะตอ้ งมีหลกั ฐานทุกคร้ัง
ง. ถกู ทุกข้อ
3. ขอ้ ใดแสดงวา่ กจิ การมกี ารควบคุมภายในเกี่ยวกบั การจา่ ยเงินสด
ก. รายจ่ายทุกรายการจ่ายเปน็ เงินสด
ข. รายจา่ ยทกุ รายการจา่ ยเป็นเช็ค
ค. รายจ่ายทกุ รายการทเ่ี ป็นเงินจานวนมากจ่ายเป็นเช็ด ส่วนคา่ ใช้จ่ายเลก็ นอ้ ยจา่ ยเปน็ เงนิ สด โดย
ตัง้ วงเงนิ สดยอ่ ย
ง. ถกู ทุกข้อ
จากโจทย์ต่อไปน้ี จงตอบคาถามขอ้ 4-5 กิจการแห่งหน่ึงทาหนดวงเงนิ สดยอ่ ยไว้เดือนละ 5,000 บาท ในวนั
สิ้นเดือนปรากฏว่ามีเงนิ สดย่อยเหลืออยู่จานวน 1,500 บาท
4. รายจา่ ยที่ผู้รักษาเงนิ สดย่อยจา่ ยไปมีจานวนเทา่ ใด
ก. 1,500 บาท
ข. 3,500 บาท
ค. 5,000 บาท
ง. 6,500 บาท

57

แบบทดสอบหลงั เรยี น (ตอ่ )

รหสั 30201 – 2001 วิชาการบญั ชชี น้ั กลาง 1

ชุดการสอนที่ 2 เรอื่ ง เงนิ สด จานวน 10 ขอ้ เวลา 10 นาที

-------------------------------------------------------------------------

5. จานวนเงินทผ่ี รู้ ักษาเงนิ สดย่อยต้องเบิกชดเชยเทา่ กบั เท่าใด

ก. 1,500 บาท ข. 3,500 บาท

ค. 5,000 บาท ง. 6,500 บาท

6. งบพิสูจนย์ อดเงินฝากธนาคารทาขึน้ เพ่อื อะไร

ก. พสิ ูจนค์ วามถูกตอ้ งของเงินฝากธนาคารประเภทกระแสรายวนั

ข. พิสจู นค์ วามถูกตอ้ งของเงินฝากธนาคารประเภทประจา

ค. พิสูจนค์ วามถูกต้องของเงินฝากธนาคารประเภทออมทรพั ย์

ง. ถกู ทุกข้อ

7. เงนิ ฝากระหวา่ งทางหมายถึงอะไร

ก. เงินท่ีเจ้าหนา้ ทก่ี ารเงินทาหลน่ หาย

ข. เงนิ ท่ีกจิ การนาไปฝากธนาคารแลว้ เจา้ หน้าท่ธี นาคารนาไปใช้ก่อน

ค. เงนิ ทีก่ จิ การนาไปฝากธนาคารแล้ว เจ้าหน้าที่ธนาคารยังไมบ่ ันทกึ บัญชใี ห้

ง. เงนิ ท่พี นกั งานขายจะนามาให้กิจการ

8. เชค็ คนื หมายถึงอะไร

ก. เช็ดท่ีกิจการจ่ายใหก้ ับผ้อู ่ืนแล้ว บุคคลผู้น้ันนากลับมาคนื ใหก้ ิจการ

ข. เชด็ ทีก่ จิ การทาหาย แล้วมผี ู้เกบ็ มาคนื ให้

ค. เช็ดทก่ี ิจการจ่ายให้กับผอู้ ืน่ แล้ว ธนาคารคนื มาเนอื่ งจากเงินในบญั ชมี ีไม่พอจา่ ย

ง. เช็ดท่กี ิจการสง่ั จ่ายและบนั ทึกบญั ชีแลว้ แต่ผรู้ ับยงั ไม่นาไปขน้ึ เงนิ ท่ธี นาคาร

9. เช็คคา้ งจ่ายหมายถงึ อะไร

ก. เชด็ ที่กิจการสัง่ จ่ายและบนั ทกึ บัญชีแล้ว แตผ่ ู้รับยงั ไมน่ าไปขน้ึ เงนิ ทธ่ี นาคาร

ข. เช็ดทผี่ รู้ บั ไมส่ ามารถเบกิ เงินจากธนาคารได้

ค. เช็คทธ่ี นาคารคืนมาใหก้ ิจการ

ง. เชค็ ท่ีกิจการยังไมไ่ ด้ใหแ้ ก่บคุ คลภายนอก

10. จงบอกประโยชน์ของงบประมาณเงนิ สด

ก. เป็นเครื่องมอื ในการวางแผนการผลิต

ข. เปน็ เครอ่ื งมือในการวางแผนการขาย

ค. เปน็ เครอ่ื งมือในการวางแผนการสั่งซอ้ื วตั ถุดบิ

ง. เปน็ เคร่ืองมอื ในการวางแผนเพ่อื ให้มีเงินสดหมุนเวียนคล่อง

58

โครงการสอนรายหนว่ ย

รหัสวชิ า 30201 - 2001 ชอ่ื วชิ า การบญั ชีชน้ั กลาง 1

ชื่อหนว่ ย หลกั ทรพั ย์ จานวน 4 ชว่ั โมง

รายการสอนหวั ขอ้ การเรยี นรู้

การซอ้ื หลักทรพั ย์ในความต้องการของตลาด หรอื เงินลงทุนช่วั คราว กิจการจะนาเงนิ สด

คงเหลือในสว่ นทีเ่ กนิ ความจาเปน็ มาลงทุนเพื่อหวงั ผลตอบแทนจากการลงทุนน้ัน เชน่ กาไรจากการขาย

หลกั ทรพั ย์ เงนิ ปันผลรับ หรอื ดอกเบีย้ รับ โดยผลตอบแทนมผี ลทาให้กิจการมีรายได้เพิ่มขึ้น

หวั ขอ้ การเรยี นรู้ จุดประสงคก์ ารสอนหรอื จดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม

1.1. ความหมายของหลักทรัพย์ 1. บอกความหมายของหลักทรพั ย์ได้

1.2. ประเภทของหลกั ทรพั ย์ 2. บอกประเภทของหลกั ทรพั ยไ์ ด้

1.3. ความหมายของหลกั ทรัพย์ในความตอ้ งการของ 3.บอกความหมายของหลกั ทรพั ยใ์ นความต้องการของ

ตลาด ตลาดได้

1.4. การจาแนกหลักทรัพยใ์ นความต้องการของ 4. จาแนกประเภทของหลักทรพั ย์ในความต้องการของ

ตลาด ตลาดได้

1.5. การบันทกึ บัญชเี กยี่ วกับหลักทรพั ย์ในความ 5. บนั ทึกบญั ชีเกย่ี วกบั หลักทรพั ย์ในความต้องการของ

ตอ้ งการของตลาดประเภทหมนุ เวยี นและไม่ ตลาดได้

หมุนเวยี น 6. มกี ารพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม คา่ นิยม และ

คณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ที่ผสู้ อนสามารถสังเกตเห็นได้

ในด้านความมีมนุษยสมั พนั ธ์ ความมวี ินัย ความ

รับผดิ ชอบ ความเชื่อม่ันในตนเอง ความสนใจใฝ่รู้

ความรกั สามคั คี ความกตัญญูกตเวที

วธิ กี ารสอน :
1. แนะนาการเรียนการสอน วิชาการบญั ชชี ้นั กลาง 1 รายละเอียดมาตรฐานวชิ าชพี จดุ ประสงค์
รายวิชา มาตรฐานรายวชิ า คาอธิบายรายวิชา การวัดผลและประเมนิ ผล
2. นาเขา้ สู่บทเรียน การซ้อื หลกั ทรพั ย์ในความต้องการของตลาด หรอื เงินลงทนุ ชวั่ คราว กิจการจะ
นาเงนิ สดคงเหลอื ในสว่ นทเ่ี กินความจาเปน็ มาลงทุนเพ่อื หวังผลตอบแทนจากการลงทนุ นนั้ เช่น
กาไรจากการขายหลักทรัพย์ เงินปันผลรับ หรือดอกเบี้ยรับ โดยผลตอบแทนมีผลทาให้กจิ การมี
รายได้เพม่ิ ข้นึ เพอ่ื ให้สือ่ ความเขา้ ใจไดง้ ่ายขนึ้ ครูอธิบายเนื้อหาสาระการเรยี นรู้ พร้อม
ยกตัวอย่างประกอบตามแตล่ ะหัวข้อ
3. เปดิ โอกาสให้ผู้เรียนร่วมแสดงความคิดเห็นตา่ ง ๆ ขณะสอน
4. ให้ผู้เรียนและผู้สอนรว่ มกันสรปุ เนื้อหาทง้ั หมด

59

5. ให้ผู้เรียนทาแบบฝึกหดั ทา้ ยบทเรียน ในส่วนท่ี 1 ส่งภายในชัว่ โมงเรียน
6. ผ้เู รียนศึกษาคน้ ควา้ เพ่มิ เตมิ ด้วยตนเอง จากแหล่งการเรยี นรู้ต่าง ๆ เช่น อนิ เทอรเ์ น็ต
สื่อการสอน
1. หนงั สอื เรยี น การบญั ชีชั้นกลาง 1 ของศิริวรรณ ผวิ นวล และสฤษดิ์ ปานศรีพงษ์

การประเมนิ :

1. สงั เกตพฤตกิ รรมการเรียนรขู้ องผูเ้ รียนในช้ันเรียน
2. ประเมนิ พฤตกิ รรมการเรยี นและพฤติกรรมการทางาน
3. ประเมนิ การทาแบบประเมนิ ผลท้ายบท 10 ข้อ ทาถกู ได้ข้อละ 1 คะแนน

ทาถูก 8-10 ขอ้ ดี
ทาถูก 6-7 ข้อ ปานกลาง
ทาถูก 2-5 ข้อ ผ่าน
ทาถกู 0-1 ขอ้ ไม่ผ่าน

60

แผนการจดั การเรยี นรู้ สอนครง้ั ท่ี 3
จานวน 4 ชม.
ชอื่ วชิ า การวเิ คราะหร์ ายงานทางการเงนิ รหัสวชิ า 30201 - 2001
หนว่ ยท่ี 3 ชอ่ื หนว่ ย หลกั ทรพั ย์

1. หวั ขอ้ การเรยี นรู้

1.1. ความหมายของหลักทรพั ย์
1.2. ประเภทของหลักทรัพย์
1.3. ความหมายของหลักทรัพยใ์ นความตอ้ งการของตลาด
1.4. การจาแนกหลกั ทรพั ย์ในความต้องการของตลาด
1.5. การบันทึกบญั ชีเกยี่ วกับหลกั ทรพั ยใ์ นความต้องการของตลาดประเภทหมนุ เวียนและไม่
หมนุ เวียน

2. สาระสาคญั

การซือ้ หลกั ทรพั ยใ์ นความตอ้ งการของตลาด หรือเงนิ ลงทุนช่ัวคราว กิจการจะนาเงนิ สดคงเหลอื ใน
ส่วนทเี่ กินความจาเป็นมาลงทุนเพือ่ หวังผลตอบแทนจากการลงทนุ นั้น เช่น กาไรจากการขายหลักทรัพย์ เงนิ
ปันผลรับ หรอื ดอกเบ้ียรบั โดยผลตอบแทนมผี ลทาใหก้ ิจการมรี ายไดเ้ พม่ิ ข้นึ

3. สมรรถนะประจาหนว่ ย

3.1. บอกความหมายของหลกั ทรัพย์ได้
3.2. บอกประเภทของหลกั ทรพั ยไ์ ด้
3.3.บอกความหมายของหลกั ทรพั ย์ในความต้องการของตลาดได้
3.4. จาแนกประเภทของหลกั ทรัพยใ์ นความตอ้ งการของตลาดได้
3.5. บนั ทึกบญั ชีเก่ียวกบั หลักทรพั ย์ในความตอ้ งการของตลาดได้
3.6. มีการพัฒนาคณุ ธรรม จริยธรรม คา่ นยิ ม และคุณลกั ษณะอันพึงประสงคท์ ่ีผู้สอนสามารถ
สังเกตเห็นได้ ในดา้ นความมมี นุษยสัมพนั ธ์ ความมีวินยั ความรบั ผิดชอบ ความเช่อื ม่ันในตนเอง ความสนใจ
ใฝร่ ู้ ความรักสามัคคี ความกตัญญูกตเวที

4. จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้

4.1 จดุ ประสงคท์ วั่ ไป
4.1.1. มคี วามรคู้ วามเข้าใจเกี่ยวกับความหมายของหลกั ทรัพย์
4.1.2. มคี วามรู้ความเข้าใจเกย่ี วกบั ประเภทของหลกั ทรัพย์
4.1.3. มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับความหมายของหลกั ทรพั ย์ในความตอ้ งการของตลาด
4.1.4 มีความรคู้ วามเข้าใจเก่ียวกบั การจาแนกหลักทรพั ย์ในความต้องการของตลาด

61

4.1.5 มีความร้คู วามเข้าใจเก่ยี วกบั การบันทกึ บัญชีเกีย่ วกับหลักทรพั ย์ในความต้องการของตลาด
ประเภทหมนุ เวยี นและไมห่ มนุ เวียน

4.2 จดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม
4.2.1. ผู้เรียนบอกความหมายของหลักทรัพย์ได้
4.2.2. ผูเ้ รยี นบอกประเภทของหลักทรัพยไ์ ด้
4.2.3. ผู้เรียนบอกความหมายของหลักทรพั ยใ์ นความตอ้ งการของตลาดได้
4.2.4. ผู้เรียนจาแนกประเภทของหลกั ทรพั ยใ์ นความต้องการของตลาดได้
4.2.5. ผเู้ รียนบนั ทึกบัญชเี กย่ี วกบั หลักทรพั ยใ์ นความต้องการของตลาดได้

5. กจิ กรรมการจัดการเรยี นรู้

ในการเรยี นการสอนของหนว่ ยที่ 3 ครงั้ ที่ 3 (จานวน 4 ชั่วโมง)
5.1. แนะนาการเรียนการสอน วชิ าการบญั ชีชั้นกลาง 1 รายละเอียดมาตรฐานวิชาชพี

จดุ ประสงค์รายวิชา มาตรฐานรายวชิ า คาอธบิ ายรายวชิ า การวัดผลและประเมินผล
5.2. อธบิ ายความหมายของหลกั ทรัพย์ ประเภทของหลกั ทรพั ย์ ความหมายของหลกั ทรัพยใ์ น

ความตอ้ งการของตลาด การจาแนกหลักทรัพย์ในความตอ้ งการของตลาด การบันทึกบัญชีเกย่ี วกบั หลักทรัพย์
ในความต้องการของตลาดประเภทหมุนเวยี นและไมห่ มนุ เวยี น ในขณะบรรยายจะสอดแทรกความรู้ดา้ น
คุณธรรม จรยิ ธรรม ให้ผเู้ รยี นตามโอกาส

5.3. เปดิ โอกาสให้ผู้เรียนรว่ มแสดงความคิดเห็นต่าง ๆ ขณะสอน
5.4. ใหผ้ ู้เรียนและผ้สู อนรว่ มกันสรปุ เนอ้ื หาทัง้ หมด
5.5. ใหผ้ ู้เรยี นทาแบบฝึกหัดทา้ ยบทเรียน ในสว่ นท่ี 1 สง่ ภายในชว่ั โมงเรียน
5.6. ผู้เรียนศึกษาค้นคว้าเพ่มิ เตมิ ดว้ ยตนเอง จากแหล่งการเรยี นรูต้ า่ ง ๆ เชน่ อนิ เทอรเ์ นต็

6. สอ่ื การจดั การเรยี นรู้

6.1. หนงั สือเรียน การบญั ชชี น้ั กลาง 1 ของศิรวิ รรณ ผวิ นวล และสฤษด์ิ ปานศรพี งษ์

7. การวดั ผลและประเมนิ ผล

7.1. สังเกตพฤตกิ รรมการเรยี นรขู้ องผู้เรียนในชนั้ เรยี น
7.2. ประเมนิ พฤติกรรมการเรียนและพฤตกิ รรมการทางาน
7.3. ประเมนิ การทาแบบประเมินผลทา้ ยบท 10 ขอ้ ทาถกู ได้ขอ้ ละ 1 คะแนน

ทาถกู 8-10 ขอ้ ดี
ทาถูก 6-7 ข้อ ปานกลาง
ทาถูก 2-5 ข้อ ผา่ น
ทาถูก 0-1 ขอ้ ไมผ่ า่ น

62

8. แหลง่ การเรยี นรเู้ พม่ิ เตมิ

1. อินเตอรเ์ นต็
2. ห้องสมดุ

9. กิจกรรมเสนอแนะ (ถา้ ม)ี

-

63

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น

รหสั 30201 - 2001 วชิ าการบญั ชชี น้ั กลาง 1

ชดุ การสอนท่ี 3 เรอ่ื ง หลกั ทรพั ย์ จานวน 10 ข้อ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------

คาสงั่ จงทาเครอื่ งหมาย (X) ลงหนา้ ขอ้ ทีถ่ กู ตอ้ งทส่ี ดุ

1. ข้อใดคอื หลักทรพั ยป์ ระเภทหุ้นทุน

ก. หุ้นกธู้ นาคารกรงุ ศรีอยุธยา

ข. หุน้ กธู้ นาคารไทยพาณชิ ย์

ค. หนุ้ กู้ธนาคารไทยธนาคาร

ง. ห้นุ สามัญธนาคารกรุงเทพ

2. ข้อใดคอื หลกั ทรพั ยป์ ระเภทหน้ี

ก. หนุ้ กู้ธนาคารไทยพาณิชย์

ข. หุ้นสามญั ธนาคารกรงุ เทพ

ค. หนุ้ สามัญธนาคารไทยธนาคาร

ง. ถูกทุกข้อ

3. หลกั ทรัพย์ในความต้องการของตลาดแบ่งออกเปน็ กี่ประเภท

ก. มีประเภทเดียว ข. 2 ประเภท

ค. 3 ประเภท ง. 4 ประเภท

4. เมอ่ื วนั ท่ี 1 มีนาคม 2546 กิจการแห่งหน่งึ ซือ้ หุ้นสามัญธนาคารกรุงเทพจานวน 10,000 หุ้นโดยมี

วตั ถปุ ระสงค์ในการลงทุนระยะยาวเปน็ เวลาอย่างนอ้ ย 5 ปี หลกั ทรพั ย์ดงั กลา่ วจดั อยูใ่ นประเภทใด

ก. หลักทรพั ยไ์ ม่มีตวั ตน

ข. หลักทรัพยม์ ตี วั ตน

ค. หลกั ทรพั ยป์ ระเภทไม่หมุนเวียน

ง. หลักทรัพยป์ ระเภทหมุนเวียน

5. เมอื่ วนั ที่ 20 เมษายน 2546 บริษัท ชอบเส่ยี ง จากดั ซอ้ื หุ้นสามญั ธนาคารไทยพาณิชย์จานวน 1,500 หุ้น

โดยมีวัตถุประสงค์ในการเกง็ กาไรระยะสั้น หลักทรพั ยด์ ังกลา่ วจัดอยใู่ นประเภทใด

ก. หลักทรัพยไ์ มม่ ตี ัวตน

ข. หลกั ทรพั ยม์ ีตัวตน

ค. หลกั ทรพั ยป์ ระเภทไม่หมุนเวยี น

ง. หลกั ทรัพย์ประเภทหมุนเวยี น

64

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น (ตอ่ )

รหสั 30201 - 2001 วชิ าการบญั ชชี น้ั กลาง 1
ชุดการสอนท่ี 3 เรอื่ ง หลกั ทรพั ย์ จานวน 10 ข้อ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------
6. การเปล่ียนประเภทหลักทรัพยร์ ะหว่างไม่หมนุ เวียนและหมุนเวียนนน้ั ให้ใชร้ าคาใดเปน็ ราคาทุนใหม่

ก. ราคาทนุ
ข. ราคาตลาด
ค. ราคาทนุ หรอื ราคาตลาดท่ตี า่ กว่า
ง. ราคาทนุ หรอื ราดาดลาดทสี่ งู กว่า
จากโจทย์ต่อไปน้ี จงตอบคาถามขอ้ 7 - 8
บรษิ ทั สามพี่น้อง จากัด ซื้อหุ้นสามัญธนาคารกสิกรไทยจานวน 2,000 ห้นุ ๆ ละ 100 บาท โดยบันทึกบัญชี
ไว้เป็นหลักทรพั ยไ์ ม่หมนุ เวียน ตอ่ มาไดโ้ อนเปลี่ยนเปน็ ประเภทหมุนเวียน ราคาดลาด ณ วันโอน หุ้นละ 97 บาท
7. การบนั ทึกบญั ชวี นั โอน จะบนั ทึกอยา่ งไร
ก. เดบดิ หลักทรัพยห์ นุ้ ทุนในความตอ้ งการของตลาด-หมนุ เวียน 194,000

เครดติ หลักทรพั ย์หนุ้ ทนุ ในความต้องการของตลาด-ไม่หมุนเวยี น 194,000
ข. เดบิด หลกั ทรัพย์หุ้นทนุ ในความต้องการของตลาด-หมนุ เวียน 200,000

เครดติ หลักทรัพยห์ ้นุ ทุนในความต้องการของตลาด-ไมห่ มุนเวียน 200,000
ค. เดบิด หลักทรพั ย์หุ้นทุนในความต้องการของตลาด-หมุนเวยี น 194,000

ขาดทุนจากการโอนระหวา่ งหลักทรัพยไ์ มห่ มนุ เวียนกบั หมุนเวียน 6,000
เครดิต หลักทรพั ย์หนุ้ ทุนในความตอ้ งการของตลาด-ไม่หมุนเวยี น 200,000
ง. เดบดิ หลกั ทรพั ย์หนุ้ ทนุ ในความต้องการของตลาด-ไม่หมนุ เวียน 194,000
ขาดทุนจากการโอนระหว่างหลกั ทรพั ยไ์ มห่ มุนเวียนกบั หมนุ เวยี น 6,000
เครดดิ หลักทรัพย์หุน้ ทุนในความตอ้ งการของตลาด-หมนุ เวียน 200,000
8. ผลขาดทนุ ท่ีเกิดจากการเปล่ียนประเภทหลักทรพั ย์ระหวา่ งไมห่ มุนเวียนกับหมนุ เวยี น จะแสดงไวใ้ นงบใด และ
เป็นจานวนเงินเท่าใด
ก. ไม่มผี ลขาดทุนเกิดข้ึน
ข. งบกาไรขาดทุนจานวน 6,000 บาท
ค. งบกาไรสะสมจานวน 6,000 บาท
ง. งบดุลจานวน 6,000 บาท

65

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น (ตอ่ )

รหสั 30201 - 2001 วชิ าการบญั ชชี น้ั กลาง 1

ชุดการสอนที่ 3 เรอื่ ง หลกั ทรพั ย์ จานวน 10 ขอ้ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------

9. ในกรณที ่ีกิจการมีหลักทรพั ย์หลายรายการต้องแสดงรายการอยา่ งไรในงบดุล

ก. แสดงแตล่ ะรายการโดยใชร้ าคาทุน

ข. แสดงแต่ละรายการโดยใช้ราคาตลาด

ค. แสดงรายการรวมกนั โดยใช้ราคาทนุ หรือราคาตลาดรวมท่ีต่ากว่า

ง. แสดงรายการรวมกนั โดยใชร้ าคาทุนหรือราคาดลาดรวมท่สี งู กว่า

10. กจิ การแห่งหน่งึ มีหลกั ทรพั ย์ในความต้องการของตลาด-หมนุ เวียนดังนี้

ราคาทุน ราคาตลาด

1. หุ้นสามญั - บรษิ ัท ปูนซิเมนต์ไทย จากดั 50,000 62,000

2. หนุ้ สามัญ - ธนาคารกรงุ เทพ จากดั 75,000 60,000

รวม 125,000 122,000

จะแสดงรายการในงบดลุ อย่างไร

ก. หลกั ทรัพย์ในความตอ้ งการของตลาด-หมนุ เวยี น 110,000

ข. หลกั ทรพั ยใ์ นความตอ้ งการของตลาด-หมนุ เวยี น 122,000

ค. หลักทรพั ย์ในความตอ้ งการของตลาด-หมนุ เวยี น 125,000

ง. หลกั ทรัพยใ์ นความต้องการของตลาด-หมุนเวียน 137,000

66

ใบเนอ้ื หา/ใบความรู้
หนว่ ยท่ี 3 เรอ่ื ง หลกั ทรพั ย์

1 : ความหมายของหลกั ทรพั ย์

หลกั ทรพั ย์ (Securities) หมายความว่า
(1) ตวั๋ เงนิ คลัง
(2) พนั ธบตั ร
(3) หุน้ หรือ หนุ้ กู้ ใบสาคญั แสดงสทิ ธิในหนุ้ หรอื หุ้นกู้ ใบสาคัญแสดงสทิ ธิที่จะซื้อหนุ้ หรอื หุ้นกู้ หรอื
ใบสาคญั แสดงการเข้าซอื้ หุ้นหรือหุน้ กู้
(4) ใบสาคัญแสดงสิทธใิ นเงินปันผล หรอื ดอกเบ้ยี จากหลักทรพั ย์
(5) ตราสารหรอื หลกั ฐานแสดงสิทธิในทรัพยส์ นิ ของโดรงการลงทุนซงึ่ ผู้ประกอบกจิ การจดั การลงทุน
ไม่วา่ ในหรือนอกประเทศเป็นผูอ้ อก
(6) ตราสารอืน่ ใด ดามท่ีกาหนดในกฎกระทรวง

2 : ประเภทของหลกั ทรพั ย์

หลักทรัพยม์ ี 2 ประเภท คอื
1. หลักทรพั ยป์ ระเภทหุ้นทนุ หมายถงึ หลกั ทรพั ย์ทแ่ี สดงความเป็นเจา้ ของในทนุ ของกิจการ เชน่ หุ้น
สามัญของ ธนาคารกรงุ เทพ จากดั (มหาชน) หนุ้ สามัญของบรษิ ทั ปนู ซีเมนตไ์ ทย จากัด (มหาชน) หุ้นบรุ มิ สทิ ธิ
ธนาคารศรีนคร จากดั (มหาชน) เป็นตน้
2. หลักทรพั ย์ประเกทหน้ี หมายถึง หลักทรพั ย์ที่แสดงความเป็นหน้ีต่อกัน เชน่ หุ้นกูธ้ นาคาร กสิกร
ไทย จากดั (มหาชน)

3 : ความหมายของหลกั ทรพั ยใ์ นความตอ้ งการของตลาด

หลักทรัพย์ในความตอ้ งการของตลาด (Marketable securities)หมายถึง หลักทรัพย์
ท่มี ีราคาขาย หรือราคาเสนอซือ้ หรือเสนอขายท่ีตลาดหลักทรพั ย์แห่งประเทศไทย (Stock
Exchange of Thailand = SET) หรือด่างประเทศ ถ้ามีลกั ษณะเปรยี บเทยี บได้กบั ตลาดหลกั ทรัพย์
แห่งประเทศไทย และเพื่อให้เข้าใจง่าย ขอยกตัวอยา่ งดังต่อไปน้ี

ตัวอย่าง คณะกรรมการของ บริษัท ก. จากัด ได้มีมติใหล้ งทุนซ้อื หุ้นสามญั ในตลาด
หลักทรพั ย์แห่งประเทศไทย ในวงเงินไมเ่ กนิ 50 ล้านบาท โดยมอบหมายให้ นาย ข. กรรมการ
ผจู้ ัดการบรษิ ัท ไปพิจารณาการลงทุนดังกลา่ ว

ตามตัวอยา่ งนี้ นาย ข จะต้องเปดิ บัญชที ่ีบริษทั เงนิ ทุนหลักทรัพย์ หรือบรษิ ัทหลักทรัพย์ ที่ได้รบั
อนุญาตจาก SET ใหส้ ามารถเปน็ นายหน้าซือ้ ขายหลักทรัพย์ (BROKER) ได้ ซง่ึ ปจั จบุ ันมีอยูจ่ านวน 28 บรษิ ัท

67

เช่น บริษัทหลกั ทรัพย์ แอ๊ดคนิ สนั จากัด, บรษิ ทั หลักทรพั ย์ เจ.เอฟ ธนาคม จากัด เป็นตนั ซึง่ จะกาหนด
ระเบยี บวิธีการปฏิบตั ิเกยี่ วกบั การซือ้ ขายหลักทรัพย์ไว้ เชน่ ตอ้ งมีเงนิ สดค้าประกนั อย่างต่า 200,000 บาท

สรุป ขนั้ ตอน หรอื วธิ กี ารซอ้ื ขายหลกั ทรพั ย์

ผซู้ ือ้ บรษิ ัท ก. จากัด
บริษทั หลกั ทรพั ย์ แอ๊ดคนิ สัน จากัด
บริษัทหลักทรพั ย์
ทเ่ี ปน็ นายหนา้

(BROKER)

ตลาดหลักทรัพย์
แหง่ ประเทศไทย

(SET)

บริษทั หลกั ทรัพย์ บริษัทหลักทรพั ย์ เอ.เอฟ ธนาคม จากัด
ที่เปน็ นายหน้า

(BROKER)

ผ้ขู าย บรษิ ทั ค. จากัด

68

4 : การจาแนกหลกั ทรพั ยใ์ นความตอ้ งการของตลาด

หลกั ทรัพยใ์ นความต้องการของตลาดสามารถจาแนกหรอื จดั แบง่ เปน็ 2 ประเภท คือหลักทรัพย์
ประเภทหมนุ เวียน และหลกั ทรัพย์ประเภทไมห่ มนุ เวยี น ซง่ึ หลกั ทรัพย์หนงึ่ หลักทรัพย์ใด สามารถเป็นได้ท้งั
หมุนเวียนและไมห่ มนุ เวียน ท้งั นี้ข้นึ อยูก่ บั หลกั เกณฑด์ ังต่อไปนี้

ประเภท หลักเกณฑ์
1. หลกั ทรัพย์ประเภทหมุนเวยี น 1)หลกั ทรพั ย์น้ันสามารถซอ้ื ขายได้ทันทีในตลาด
หลกั ทรพั ย์ และ
2. หลักทรพั ยป์ ระเภทไมห่ มุนเวยี น 2) หลกั ทรัพยน์ ้ันจะต้องมีการซื้อขายอยา่ ง
สมา่ เสมอ และ
3) ผซู้ ือ้ มีความต้องการจะจาหน่ายในรอบ
ระยะเวลาการดาเนนิ งานตามปกตหิ รือ ภายใน
1 ปี แล้วแต่ระยะเวลาใดจะนานกว่า

ไม่เขา้ เกณฑ์ ขอ้ 1), 2) และ 3)

69

5 : การบนั ทกึ บญั ชเี กย่ี วกบั หลกั ทรพั ยใ์ นความตอ้ งการของตลาดประเภทหมนุ เวยี น
และไมห่ มนุ เวยี น

วธิ กี ารบนั ทกึ บัญชีหลกั ทรพั ยใ์ นความตอ้ งการของตลาด ประเภทหมนุ เวียน
และไม่หมนุ เวียนนน้ั มีดงั นี้

ลาดบั รายการ หลกั ทรพั ย์ประเกทหมนุ เวยี น หลักทรพั ยป์ ระเภทไมห่ มนุ เวียน

1 ซอื้ เดบติ หลักทรัพยห์ ุ้นทนุ ในความต้องการ เดบติ หลกั ทรพั ย์หุ้นทนุ ในความตอ้ งการ

ของตลาด-หมนุ เวยี น XX ของตลาด -ไมห่ มุนเวียน XX

เครดติ เงินสด XX เครดติ เงนิ สด XX

2 ส้ินงวดบญั ชีตีราคา เดบติ ขาดทุนสุทธิทยี่ งั ไม่เกิดจาก เดบติ ขาดทนุ สทุ ธทิ ่ียังไม่เกิดจากหลักทรัพย์

หลกั ทรัพยใ์ นราคา หลกั ทรัพย์ในความต้องการ ในความตอ้ งการของตลาด-ไมห่ มนุ เวียน xx

ทนุ หรอื ราคาตลาดท่ี ของตลาด-หมุนเวียน XX เครดติ คา่ เผ่ือการลดราคาหลักทรัพย์

ตา่ กวา่ เครดติ ค่าเผอื่ การลดราคาหลัก ในความต้องการของตลาด-

ทรัพย์ในความตอ้ งการ ไมห่ มุนเวียน XX

ของตลาด-หมุนเวียน XX

3 การแสดงรายการใน งบกาไรขาดทนุ งบกาไรขาดทนุ

งบการเงิน คา่ ใชจ้ า่ ย คา่ ใชจ้ า่ ย

- ขาดทุนสุทธทิ ยี่ ังไมเ่ กิดจากหลักทรพั ย์ - การแสดงรายการ –

ในความต้องการของตลาด-หมุนเวียน XX (แต่จะนาไปหักจากส่วนของผู้ถือห้นุ )

งบดลุ งบดลุ

สนิ ทรพั ยห์ มนุ เวยี น สนิ ทรพั ยห์ มนุ เวยี น

หลกั ทรพั ยห์ ุ้นทุนในความตอ้ งการของตลาด XX หลกั ทรัพยห์ ุ้นทนุ ในความต้องการของตลาด XX

(ราคาทนุ )

หกั ค่าเผอ่ื การลดราคาหลกั ทรพั ยฯ์ XX หกั ค่าเผ่ือการลดราคาหลกั ทรัพยฯ์ XX

สว่ นของผถู้ อื หุ้น XX
ทุนหุ้นสามญั XX
กาไรสะสม XX
หกั ขาดทนุ สุทธิทย่ี ังไมเ่ กดิ ฯ

70

แบบทดสอบหลงั เรยี น

รหสั 30201 - 2001 วชิ าการบญั ชชี นั้ กลาง 1

ชดุ การสอนท่ี 3 เรอ่ื ง หลกั ทรพั ย์ จานวน 10 ข้อ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------

คาสงั่ จงทาเครอื่ งหมาย (X) ลงหนา้ ขอ้ ท่ถี กู ตอ้ งทส่ี ุด

1. ข้อใดคอื หลักทรพั ยป์ ระเภทหุ้นทุน

ก. หุ้นกธู้ นาคารกรงุ ศรีอยุธยา

ข. หุน้ กธู้ นาคารไทยพาณชิ ย์

ค. หนุ้ กู้ธนาคารไทยธนาคาร

ง. ห้นุ สามัญธนาคารกรุงเทพ

2. ข้อใดคอื หลกั ทรพั ยป์ ระเภทหน้ี

ก. หนุ้ กู้ธนาคารไทยพาณิชย์

ข. หุ้นสามญั ธนาคารกรงุ เทพ

ค. หนุ้ สามัญธนาคารไทยธนาคาร

ง. ถูกทุกข้อ

3. หลกั ทรัพย์ในความต้องการของตลาดแบ่งออกเป็นกี่ประเภท

ก. มีประเภทเดียว ข. 2 ประเภท

ค. 3 ประเภท ง. 4 ประเภท

4. เมอ่ื วนั ท่ี 1 มีนาคม 2546 กิจการแห่งหน่งึ ซอื้ หุ้นสามัญธนาคารกรงุ เทพจานวน 10,000 หุน้ โดยมี

วตั ถปุ ระสงค์ในการลงทุนระยะยาวเปน็ เวลาอย่างน้อย 5 ปี หลกั ทรพั ย์ดงั กลา่ วจัดอยูใ่ นประเภทใด

ก. หลักทรพั ยไ์ ม่มีตวั ตน

ข. หลักทรัพยม์ ตี วั ตน

ค. หลกั ทรพั ยป์ ระเภทไม่หมุนเวียน

ง. หลักทรัพยป์ ระเภทหมุนเวียน

5. เมอื่ วนั ที่ 20 เมษายน 2546 บริษัท ชอบเส่ยี ง จากดั ซอื้ หุน้ สามัญธนาคารไทยพาณิชย์จานวน 1,500 หุ้น

โดยมีวัตถุประสงค์ในการเกง็ กาไรระยะสั้น หลักทรพั ยด์ ังกลา่ วจดั อยใู่ นประเภทใด

ก. หลักทรัพยไ์ มม่ ตี ัวตน

ข. หลกั ทรพั ยม์ ีตัวตน

ค. หลกั ทรพั ยป์ ระเภทไม่หมุนเวยี น

ง. หลกั ทรัพย์ประเภทหมุนเวยี น

71

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น (ตอ่ )

รหสั 30201 - 2001 วชิ าการบญั ชชี น้ั กลาง 1
ชุดการสอนท่ี 3 เรอื่ ง หลกั ทรพั ย์ จานวน 10 ข้อ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------
6. การเปล่ียนประเภทหลักทรัพยร์ ะหว่างไม่หมนุ เวียนและหมุนเวียนนน้ั ให้ใชร้ าคาใดเปน็ ราคาทุนใหม่

ก. ราคาทนุ
ข. ราคาตลาด
ค. ราคาทนุ หรอื ราคาตลาดท่ตี า่ กว่า
ง. ราคาทนุ หรอื ราดาดลาดทสี่ งู กว่า
จากโจทย์ต่อไปน้ี จงตอบคาถามขอ้ 7 - 8
บรษิ ทั สามพี่น้อง จากัด ซื้อหุ้นสามัญธนาคารกสิกรไทยจานวน 2,000 ห้นุ ๆ ละ 100 บาท โดยบันทึกบัญชี
ไว้เป็นหลักทรพั ยไ์ ม่หมนุ เวียน ตอ่ มาไดโ้ อนเปลี่ยนเปน็ ประเภทหมุนเวียน ราคาดลาด ณ วันโอน หุ้นละ 97 บาท
7. การบนั ทึกบญั ชวี นั โอน จะบนั ทึกอยา่ งไร
ก. เดบดิ หลักทรัพยห์ นุ้ ทุนในความตอ้ งการของตลาด-หมนุ เวียน 194,000

เครดติ หลักทรพั ย์หนุ้ ทนุ ในความต้องการของตลาด-ไม่หมุนเวยี น 194,000
ข. เดบิด หลกั ทรัพย์หุ้นทนุ ในความต้องการของตลาด-หมนุ เวียน 200,000

เครดติ หลักทรัพยห์ ้นุ ทุนในความต้องการของตลาด-ไมห่ มุนเวียน 200,000
ค. เดบิด หลักทรพั ย์หุ้นทุนในความต้องการของตลาด-หมุนเวยี น 194,000

ขาดทุนจากการโอนระหวา่ งหลักทรัพยไ์ มห่ มนุ เวียนกบั หมุนเวียน 6,000
เครดิต หลักทรพั ย์หนุ้ ทุนในความตอ้ งการของตลาด-ไม่หมุนเวยี น 200,000
ง. เดบดิ หลกั ทรพั ย์หนุ้ ทนุ ในความต้องการของตลาด-ไม่หมนุ เวียน 194,000
ขาดทุนจากการโอนระหว่างหลกั ทรพั ยไ์ มห่ มุนเวียนกบั หมนุ เวยี น 6,000
เครดดิ หลักทรัพย์หุน้ ทุนในความตอ้ งการของตลาด-หมนุ เวียน 200,000
8. ผลขาดทนุ ท่ีเกิดจากการเปล่ียนประเภทหลักทรพั ย์ระหวา่ งไมห่ มุนเวียนกับหมนุ เวยี น จะแสดงไวใ้ นงบใด และ
เป็นจานวนเงินเท่าใด
ก. ไม่มผี ลขาดทุนเกิดข้ึน
ข. งบกาไรขาดทุนจานวน 6,000 บาท
ค. งบกาไรสะสมจานวน 6,000 บาท
ง. งบดุลจานวน 6,000 บาท

72

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น (ตอ่ )

รหสั 30201 - 2001 วชิ าการบญั ชชี น้ั กลาง 1

ชุดการสอนที่ 3 เรอื่ ง หลกั ทรพั ย์ จานวน 10 ขอ้ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------

9. ในกรณที ่ีกิจการมีหลักทรพั ย์หลายรายการต้องแสดงรายการอยา่ งไรในงบดุล

ก. แสดงแตล่ ะรายการโดยใชร้ าคาทุน

ข. แสดงแต่ละรายการโดยใช้ราคาตลาด

ค. แสดงรายการรวมกนั โดยใช้ราคาทนุ หรือราคาตลาดรวมท่ีต่ากว่า

ง. แสดงรายการรวมกนั โดยใชร้ าคาทุนหรือราคาดลาดรวมท่สี งู กว่า

10. กจิ การแห่งหน่งึ มีหลกั ทรพั ย์ในความต้องการของตลาด-หมนุ เวียนดังนี้

ราคาทุน ราคาตลาด

1. หุ้นสามญั - บรษิ ัท ปูนซิเมนต์ไทย จากดั 50,000 62,000

2. หนุ้ สามัญ - ธนาคารกรงุ เทพ จากดั 75,000 60,000

รวม 125,000 122,000

จะแสดงรายการในงบดลุ อย่างไร

ก. หลกั ทรัพย์ในความตอ้ งการของตลาด-หมนุ เวยี น 110,000

ข. หลกั ทรพั ยใ์ นความตอ้ งการของตลาด-หมนุ เวยี น 122,000

ค. หลักทรพั ย์ในความตอ้ งการของตลาด-หมนุ เวยี น 125,000

ง. หลกั ทรัพยใ์ นความต้องการของตลาด-หมุนเวียน 137,000

73

โครงการสอนรายหนว่ ย

รหสั วชิ า 30201 - 2001 ชือ่ วชิ า การบญั ชีชนั้ กลาง 1

ช่อื หนว่ ย หลกั ทรพั ย์ จานวน 4 ชวั่ โมง

รายการสอนหวั ขอ้ การเรยี นรู้

การซ้อื หลกั ทรพั ยใ์ นความตอ้ งการของตลาด หรือเงินลงทุนช่ัวคราว กิจการจะนาเงนิ สดคงเหลือใน

ส่วนท่เี กนิ ความจาเป็นมาลงทุนเพอ่ื หวงั ผลตอบแทนจากการลงทุนนนั้ เชน่ กาไรจากการขายหลักทรพั ย์ เงิน

ปันผลรบั หรือดอกเบีย้ รบั โดยผลตอบแทนมผี ลทาให้กจิ การมีรายได้เพ่มิ ข้นึ

หวั ขอ้ การเรยี นรู้ จุดประสงคก์ ารสอนหรอื จดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม

1.6. การโอนเปลี่ยนประเภทหลักทรพั ย์ 1. บันทกึ บญั ชีเก่ียวกับการโอนเปล่ียนประเภทของ
1.7. การเปรยี บเทยี บราคาทนุ รวมหรอื ราคาตลาด หลกั ทรัพยไ์ ด้
รวมที่ต่ากวา่ ณ วันท่ีในงบดลุ 2. บนั ทึกราคาของหลักทรพั ย์ ณ วันทีใ่ นงบดุลได้
1.8. การบนั ทึกบัญชกี รณรี าคาตลาดรวมสูงขนึ้ 3. บนั ทกึ บญั ชีกรณีราคาตลาดรวมสูงข้นึ ได้
1.9. การแสดงรายการในงบการเงนิ 4. แสดงรายการหลกั ทรพั ย์ในงบการเงินได้
5. มีการพฒั นาคุณธรรม จริยธรรม คา่ นิยม และ
คณุ ลักษณะอนั พึงประสงคท์ ผี่ ู้สอนสามารถสังเกตเหน็ ได้
ในด้านความมีมนษุ ยสัมพนั ธ์ ความมีวินัย ความ
รับผิดชอบ ความเชอ่ื ม่ันในตนเอง ความสนใจใฝ่รู้
ความรักสามัคคี ความกตญั ญกู ตเวที

วธิ กี ารสอน :
1. แนะนาการเรยี นการสอน วชิ าการบัญชชี ั้นกลาง 1 รายละเอยี ดมาตรฐานวิชาชีพ จุดประสงค์
รายวิชา มาตรฐานรายวชิ า คาอธบิ ายรายวชิ า การวัดผลและประเมนิ ผล
2. นาเข้าสูบ่ ทเรียน การซ้อื หลักทรพั ยใ์ นความต้องการของตลาด หรือเงินลงทุนชว่ั คราว กิจการจะ
นาเงินสดคงเหลือในสว่ นที่เกินความจาเปน็ มาลงทุนเพื่อหวังผลตอบแทนจากการลงทนุ นั้น เช่น
กาไรจากการขายหลักทรัพย์ เงนิ ปันผลรบั หรือดอกเบย้ี รับ โดยผลตอบแทนมผี ลทาให้กจิ การมี
รายไดเ้ พ่มิ ข้ึน เพ่ือให้ส่อื ความเขา้ ใจได้งา่ ยข้นึ ครูอธิบายเนอ้ื หาสาระการเรียนรู้ พร้อม
ยกตัวอยา่ งประกอบตามแตล่ ะหัวขอ้
3. เปดิ โอกาสให้ผเู้ รียนรว่ มแสดงความคิดเหน็ ตา่ ง ๆ ขณะสอน
4. ให้ผู้เรียนและผู้สอนร่วมกันสรปุ เนอ้ื หาทั้งหมด
5. ให้ผู้เรียนทาแบบฝกึ หัดท้ายบทเรียน ในส่วนท่ี 1 และส่วนที่ 2 สง่ ภายในชวั่ โมงเรียน
6. ผู้เรยี นศึกษาคน้ คว้าเพิม่ เติมด้วยตนเอง จากแหลง่ การเรยี นรตู้ ่าง ๆ เช่น อนิ เทอร์เน็ต

74

ส่อื การสอน
1. หนังสือเรยี น การบญั ชีชน้ั กลาง 1 ของศิริวรรณ ผวิ นวล และสฤษดิ์ ปานศรีพงษ์

การประเมนิ :

1. สงั เกตพฤติกรรมการเรยี นรู้ของผู้เรียนในชัน้ เรยี น
2. ประเมินพฤติกรรมการเรยี นและพฤตกิ รรมการทางาน
3. ประเมินการทาแบบประเมนิ ผลท้ายบท 10 ขอ้ ทาถกู ไดข้ อ้ ละ 1 คะแนน

ทาถูก 8-10 ข้อ ดี
ทาถูก 6-7 ขอ้ ปานกลาง
ทาถูก 2-5 ขอ้ ผา่ น
ทาถกู 0-1 ข้อ ไม่ผา่ น

75

ชื่อวชิ า การบญั ชชี น้ั กลาง 1 แผนการจดั การเรยี นรู้ สอนครง้ั ท่ี 4
หนว่ ยที่ 2 ชอื่ หนว่ ย หลกั ทรพั ย์ จานวน 4 ชม.
รหัสวชิ า 30201 - 2001

1. หัวขอ้ การเรยี นรู้

1.6. การโอนเปล่ยี นประเภทหลักทรัพย์
1.7. การเปรยี บเทียบราคาทุนรวมหรือราคาตลาดรวมทต่ี า่ กวา่ ณ วนั ที่ในงบดุล
1.8. การบนั ทึกบญั ชกี รณรี าคาตลาดรวมสงู ข้ึน
1.9. การแสดงรายการในงบการเงนิ

2. สาระสาคญั

การซอ้ื หลักทรัพย์ในความต้องการของตลาด หรอื เงนิ ลงทนุ ชั่วคราว กิจการจะนาเงนิ สดคงเหลอื ใน
ส่วนท่ีเกินความจาเป็นมาลงทุนเพอ่ื หวงั ผลตอบแทนจากการลงทนุ นั้น เชน่ กาไรจากการขายหลักทรพั ย์ เงิน
ปนั ผลรับ หรอื ดอกเบย้ี รับ โดยผลตอบแทนมีผลทาใหก้ จิ การมรี ายไดเ้ พม่ิ ข้ึน

3. สมรรถนะประจาหนว่ ย

3.1. บันทกึ บญั ชีเก่ียวกบั การโอนเปล่ยี นประเภทของหลักทรพั ย์ได้
3.2. บันทกึ ราคาของหลกั ทรัพย์ ณ วันท่ีในงบดุลได้
3.3. บันทกึ บญั ชกี รณรี าคาตลาดรวมสูงขึ้นได้
3.4. แสดงรายการหลกั ทรัพยใ์ นงบการเงินได้
3.5. มีการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม คา่ นิยม และคณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์ท่ีผูส้ อนสามารถสังเกตเห็นได้

ในด้านความมมี นุษยสัมพนั ธ์ ความมวี นิ ยั ความรับผิดชอบ ความเชือ่ มั่นในตนเอง ความสนใจใฝ่รู้
ความรกั สามัคคี ความกตัญญกู ตเวที

4. จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้

4.1 จดุ ประสงคท์ ว่ั ไป
4.1.1. มคี วามรู้ความเข้าใจเกยี่ วกับการโอนเปลี่ยนประเภทหลักทรัพย์
4.1.2. มคี วามรคู้ วามเข้าใจเกย่ี วกับการเปรียบเทยี บราคาทนุ รวมหรือราคาตลาดรวมท่ีตา่ กว่า ณ

วันทใ่ี นงบดลุ
4.1.3. มคี วามรู้ความเข้าใจเกี่ยวกบั การบันทกึ บัญชีกรณีราคาตลาดรวมสงู ขึน้
4.1.4 มคี วามรคู้ วามเข้าใจเกี่ยวกบั การแสดงรายการในงบการเงิน

76

4.2 จดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม
4.2.1. ผูเ้ รยี นบันทึกบัญชเี ก่ียวกับการโอนเปล่ียนประเภทของหลักทรัพย์ได้
4.2.2. ผู้เรยี นบันทกึ ราคาของหลกั ทรพั ย์ ณ วันที่ในงบดุลได้
4.2.3. ผเู้ รียนบันทึกบัญชกี รณีราคาตลาดรวมสูงขน้ึ ได้
4.2.4. ผู้เรียนอธบิ ายแสดงรายการหลักทรัพย์ในงบการเงินได้

5. กจิ กรรมการจดั การเรยี นรู้

ในการเรยี นการสอนของหนว่ ยที่ 3 ครงั้ ท่ี 4 (จานวน 4 ช่วั โมง)
5.1. แนะนาการเรยี นการสอน วชิ าการบัญชีช้ันกลาง 1 รายละเอยี ดมาตรฐานวิชาชพี

จุดประสงค์รายวิชา มาตรฐานรายวิชา คาอธิบายรายวชิ า การวัดผลและประเมินผล
5.2. อธบิ ายการโอนเปลยี่ นประเภทหลกั ทรพั ย์ การเปรยี บเทยี บราคาทุนรวมหรือราคาตลาด

รวมทีต่ ่ากวา่ ณ วนั ท่ีในงบดุล การบนั ทกึ บญั ชกี รณีราคาตลาดรวมสงู ขึ้น การแสดงรายการในงบการเงนิ
ในขณะบรรยายจะสอดแทรกความรดู้ ้านคุณธรรม จริยธรรม ให้ผเู้ รียนตามโอกาส

5.3. เปิดโอกาสให้ผู้เรยี นร่วมแสดงความคิดเหน็ ต่าง ๆ ขณะสอน
5.4. ให้ผู้เรยี นและผสู้ อนรว่ มกนั สรุปเน้อื หาทงั้ หมด
5.5. ใหผ้ ู้เรยี นทาแบบฝึกหดั ทา้ ยบทเรยี น ในส่วนที่ 1 ส่งภายในชวั่ โมงเรียน
5.6. ผเู้ รียนศกึ ษาค้นควา้ เพิม่ เติมดว้ ยตนเอง จากแหล่งการเรียนรูต้ ่าง ๆ เช่น อนิ เทอร์เนต็

6. สอ่ื การจดั การเรยี นรู้

6.1. หนังสือเรียน การบัญชชี ัน้ กลาง 1 ของศิริวรรณ ผวิ นวล และสฤษดิ์ ปานศรพี งษ์

7. การวดั ผลและประเมนิ ผล

7.1. สังเกตพฤตกิ รรมการเรยี นร้ขู องผ้เู รยี นในชน้ั เรียน
7.2. ประเมนิ พฤติกรรมการเรียนและพฤตกิ รรมการทางาน
7.3. ประเมนิ การทาแบบประเมินผลท้ายบท 10 ข้อ ทาถูกไดข้ ้อละ 1 คะแนน

ทาถูก 8-10 ขอ้ ดี
ทาถกู 6-7 ข้อ ปานกลาง
ทาถูก 2-5 ขอ้ ผา่ น
ทาถูก 0-1 ข้อ ไมผ่ า่ น

77

8. แหลง่ การเรยี นรเู้ พม่ิ เตมิ

1. อินเตอรเ์ นต็
2. ห้องสมดุ

9. กิจกรรมเสนอแนะ (ถา้ ม)ี

-

78

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น

รหสั 30201 - 2001 วชิ าการบญั ชชี น้ั กลาง 1
ชดุ การสอนที่ 3 เรอื่ ง หลกั ทรพั ย์ จานวน 10 ข้อ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------
คาสง่ั จงทาเครอ่ื งหมาย (X) ลงหนา้ ขอ้ ท่ถี กู ตอ้ งทส่ี ุด
1. การเปล่ยี นประเภทหลกั ทรัพย์ระหวา่ งไมห่ มนุ เวยี นและหมุนเวียนนน้ั ใหใ้ ชร้ าคาใดเปน็ ราคาทุนใหม่

ก. ราคาทุน
ข. ราคาตลาด
ค. ราคาทุนหรอื ราคาตลาดทตี่ ่ากว่า
ง. ราคาทนุ หรอื ราดาดลาดท่สี งู กวา่
จากโจทย์ตอ่ ไปน้ี จงตอบคาถามขอ้ 7 - 8
บริษทั สามพนี่ ้อง จากัด ซื้อหุ้นสามัญธนาคารกสิกรไทยจานวน 2,000 หนุ้ ๆ ละ 100 บาท โดยบันทกึ บญั ชี
ไวเ้ ป็นหลกั ทรพั ย์ไม่หมนุ เวยี น ตอ่ มาไดโ้ อนเปลี่ยนเปน็ ประเภทหมนุ เวียน ราคาดลาด ณ วนั โอน ห้นุ ละ 97 บาท
2. การบนั ทกึ บัญชีวันโอน จะบนั ทกึ อย่างไร
ก. เดบิด หลักทรัพยห์ ้นุ ทนุ ในความตอ้ งการของตลาด-หมนุ เวียน 194,000

เครดิต หลักทรัพย์ห้นุ ทุนในความตอ้ งการของตลาด-ไม่หมุนเวียน 194,000
ข. เดบิด หลักทรพั ยห์ ุ้นทุนในความตอ้ งการของตลาด-หมุนเวยี น 200,000

เครดติ หลักทรพั ย์หนุ้ ทุนในความตอ้ งการของตลาด-ไมห่ มนุ เวยี น 200,000
ค. เดบิด หลักทรัพย์หุ้นทุนในความตอ้ งการของตลาด-หมุนเวียน 194,000

ขาดทนุ จากการโอนระหวา่ งหลกั ทรัพย์ไมห่ มุนเวียนกบั หมุนเวียน 6,000
เครดิต หลักทรพั ย์หุ้นทนุ ในความต้องการของตลาด-ไม่หมนุ เวียน 200,000
ง. เดบิด หลักทรัพยห์ นุ้ ทุนในความต้องการของตลาด-ไมห่ มุนเวยี น 194,000
ขาดทนุ จากการโอนระหวา่ งหลกั ทรพั ยไ์ ม่หมุนเวยี นกบั หมุนเวยี น 6,000
เครดิด หลักทรัพยห์ นุ้ ทุนในความต้องการของตลาด-หมนุ เวยี น 200,000
3. ผลขาดทุนท่ีเกดิ จากการเปลยี่ นประเภทหลักทรพั ยร์ ะหว่างไมห่ มุนเวยี นกับหมุนเวยี น จะแสดงไวใ้ นงบใด และ
เปน็ จานวนเงนิ เท่าใด
ก. ไม่มผี ลขาดทนุ เกดิ ขึ้น
ข. งบกาไรขาดทนุ จานวน 6,000 บาท
ค. งบกาไรสะสมจานวน 6,000 บาท
ง. งบดุลจานวน 6,000 บาท

79

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น (ตอ่ )

รหสั 30201 - 2001 วชิ าการบญั ชชี นั้ กลาง 1

ชดุ การสอนที่ 3 เรอื่ ง หลกั ทรพั ย์ จานวน 10 ข้อ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------

4. ในกรณที ก่ี ิจการมหี ลักทรพั ย์หลายรายการตอ้ งแสดงรายการอยา่ งไรในงบดลุ

ก. แสดงแต่ละรายการโดยใชร้ าคาทนุ

ข. แสดงแต่ละรายการโดยใช้ราคาตลาด

ค. แสดงรายการรวมกันโดยใช้ราคาทุนหรือราคาตลาดรวมท่ีต่ากว่า

ง. แสดงรายการรวมกนั โดยใช้ราคาทนุ หรอื ราคาดลาดรวมที่สูงกวา่

5. กจิ การแหง่ หนงึ่ มีหลักทรัพยใ์ นความต้องการของตลาด-หมนุ เวยี นดังนี้

ราคาทุน ราคาตลาด

1. หุ้นสามัญ - บริษัท ปูนซเิ มนต์ไทย จากัด 50,000 62,000

2. หนุ้ สามัญ - ธนาคารกรงุ เทพ จากัด 75,000 60,000

รวม 125,000 122,000

จะแสดงรายการในงบดลุ อยา่ งไร

ก. หลกั ทรัพยใ์ นความต้องการของตลาด-หมนุ เวยี น 110,000

ข. หลักทรัพย์ในความต้องการของตลาด-หมุนเวยี น 122,000

ค. หลักทรพั ย์ในความตอ้ งการของตลาด-หมนุ เวียน 125,000

ง. หลักทรัพยใ์ นความตอ้ งการของตลาด-หมุนเวยี น 137,000

6. ข้อใดคือหลักทรพั ยป์ ระเภทหุน้ ทนุ

ก. หนุ้ กู้ธนาคารกรุงศรีอยุธยา

ข. หุ้นก้ธู นาคารไทยพาณิชย์

ค. ห้นุ กูธ้ นาคารไทยธนาคาร

ง. หุน้ สามญั ธนาคารกรงุ เทพ

7. ขอ้ ใดคอื หลักทรัพย์ประเภทหน้ี

ก. หุ้นกู้ธนาคารไทยพาณชิ ย์

ข. หนุ้ สามัญธนาคารกรงุ เทพ

ค. หุน้ สามญั ธนาคารไทยธนาคาร

ง. ถูกทุกขอ้

8. หลักทรัพยใ์ นความต้องการของตลาดแบ่งออกเปน็ กปี่ ระเภท

ก. มปี ระเภทเดยี ว ข. 2 ประเภท

ค. 3 ประเภท ง. 4 ประเภท