การบัญชีชั้นกลาง 1

80

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น (ตอ่ )

รหสั 30201 - 2001 วชิ าการบญั ชชี นั้ กลาง 1
ชดุ การสอนท่ี 3 เรอื่ ง หลกั ทรพั ย์ จานวน 10 ข้อ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------
9. เม่อื วนั ท่ี 1 มนี าคม 2546 กิจการแห่งหนึ่งซอื้ หนุ้ สามญั ธนาคารกรุงเทพจานวน 10,000 ห้นุ โดยมี
วตั ถปุ ระสงคใ์ นการลงทุนระยะยาวเปน็ เวลาอยา่ งนอ้ ย 5 ปี หลกั ทรัพย์ดังกลา่ วจดั อยใู่ นประเภทใด

ก. หลักทรพั ยไ์ ม่มตี ัวตน
ข. หลักทรัพย์มีตวั ตน
ค. หลักทรัพย์ประเภทไม่หมุนเวียน
ง. หลักทรพั ย์ประเภทหมนุ เวียน
10. เมอื่ วนั ท่ี 20 เมษายน 2546 บริษัท ชอบเสย่ี ง จากดั ซือ้ ห้นุ สามญั ธนาคารไทยพาณิชย์จานวน 1,500 หุน้
โดยมีวตั ถุประสงคใ์ นการเก็งกาไรระยะสนั้ หลักทรัพย์ดังกลา่ วจัดอยใู่ นประเภทใด
ก. หลักทรพั ย์ไม่มตี ัวตน
ข. หลกั ทรัพยม์ ีตวั ตน
ค. หลักทรัพยป์ ระเภทไม่หมุนเวยี น
ง. หลกั ทรพั ยป์ ระเภทหมุนเวยี น

81

ใบเนอื้ หา/ใบความรู้
หนว่ ยที่ 3 เรอ่ื ง การวเิ คราะหร์ ายงานทางการเงนิ

6 : การโอนเปลยี่ นประเภทหลกั ทรพั ย์

ในกรณีท่ีมีการโอนเปล่ยี นประเภทหลกั ทรพั ยร์ ะหว่าง หมนุ เวยี น และ ไมห่ มนุ เวียน ให้ใชร้ าคาทุน

หรอื ราคาตลาดท่ีต่ากวา่ เปน็ ราคาทุนใหม่ และให้บนั ทึกผลต่างระหวา่ ง ราคาทนุ ใหม่กับราคาทุนเก่าเป็นผล

ขาดทนุ ทเ่ี กิดขนึ้ แล้ว

ตัวอย่างท่ี 1 บรษิ ัท ก. จ่ากดั ซอื้ ห้นุ สามญั ธนาคารกรงุ เทพ จ่ากดั (มหาชน) 1,000 หุ้น @ 50 บาท

ซ่ึงเดมิ ได้บนั ทึกไวใ้ นประเภทหลกั ทรพั ย์ไม่หมนุ เวยี น ต่อมาไดโ้ อนเปลย่ี นเป็นประเภทหมนุ เวียน ซง่ึ ราดาดลาด

ณ วนั โอน หนุ้ ละ 48 บาท

วธิ กี ารบนั ทกึ บญั ชี

วนั ซอ้ื

เดบติ หลักทรัพยห์ นุ้ ทนุ ในความตอ้ งการของตลาด – ไมห่ มุนเวียน 50,000

เครดติ เงนิ สด 50,000

วนั โอนเปลย่ี นประเกทหลกั ทรพั ย์

เดบติ หลกั ทรัพยห์ นุ้ ทนุ ในความต้องการของตลาด – หมุนเวียน 48,000

ขาดทุนจากการโอนระหว่างหลักทรัพย์ไม่หมุนเวียนกับหมุนเวยี น 2,000

เครดิต หลักทรัพยห์ ุน้ ทุนในความต้องการของตลาด – ไมห่ มุนเวยี น 50,000

การแสดงรายการในงบการเงนิ 2,000
งบกา่ ไรขาดทนุ 48,000

ค่าใชจ้ า่ ย
ขาดทนุ จากการโอนระหวา่ งหลักทรัพยไ์ มห่ มุนเวยี นกับหมุนเวยี น
งบดลุ

สนิ ทรพั ยห์ มนุ เวยี น
หลักทรพั ย์หนุ้ ทุนในความตอ้ งการของตลาด-หมุนเวยี น

7 : การเปรียบเทียบราคาทุนรวมหรือราคาตลาดรวมท่ีต่ากว่า ณ วันที่ในงบดุล

ณ วันท่ใี นงบดลุ ใหแ้ สดงหลกั ทรพั ย์ ในความต้องการของตลาด ดว้ ยราคาทุนรวม หรอื ราคาตลาดรวม
ทต่ี ่ากวา่ ผลต่างถา้ เป็นหลกั ทรพั ย์ในความต้องการของตลาด ประเภทหมุนเวยี น ใหน้ ่าไปรวมคา่ นวณกา่ ไรสุทธิ
และถ้าเป็นหลักทรัพย์ในความ ต้องการของตลาดประเภทไม่หมุนเวียน ให้น่าไปหักจากส่วนของผู้ถือหุ้น (ใน

82

กรณีที่ราคาตลาดรวมสูงกวา่ ราคาทุนรวม หลักการบัญชีฯ จะไม่บันทึกเป็นก่าไรของหลักทรัพย์น้ัน เน่ืองจาก

ไมไ่ ดเ้ ป็นกา่ ไรทีเ่ กิดข้ึนจริง แตจ่ ะบนั ทึกก่าไรเมอ่ื ไดข้ ายหลกั ทรัพยน์ ้นั แล้ว)

ตัวอยา่ งท่ี 2 บรษิ ทั ก. จา่ กัด มรี ายละเอยี ดขอ้ มูลเก่ียวกบั หลักทรัพยห์ ุ้นทุนในความต้องการของดลาด ณ

วันท่ี 31 ธนั วาคม 2545 ดงั น้ี

หลกั ทรพั ย์หุน้ ทนุ ประเกทหมนุ เวยี น ราคาทนุ ราคาตลาด ก่าไรขาดทนุ ทย่ี งั ไมเ่ กดิ

หุ้นสามญั ธนาคาร กรุงเทพ จ่ากดั (มหาชน) 100,000 120,000 20,000

หนุ้ สามญั ธนาคาร กรุงเทพ จา่ กัด (มหาชน) 80,000 60,000 (20,000)

หนุ้ สามัญ บริษทั ปูนซเิ มนต์ไทย จ่ากดั (มหาชน) 60,000 50,000 (10,000)

รวม 240,000 230,000 (10,000)

หลกั ทรพั ยห์ นุ้ ทนุ ประเภทไมห่ มนุ เวยี น 40,000 50,000 10,000
หุ้นสามัญบริษัท ชนิ วัตร จ่ากัด (มหาชน) 30,000 20,000 (10,000)
หนุ้ สามัญบริษทั เงนิ ทุน ธนชาติ จา่ กัด (มหาชน) 70,000 65,000 (5,000)
หนุ้ สามัญ บรษิ ัท ที พี ไอ โพลนี จ่ากดั (มหาชน) 140,000 135,000 (5,000)

รวม

การบนั ทกึ บญั ชี

2545 เดบติ ขาดทุนสุทธิทยี่ งั ไม่เกิดขึน้ จากหลักทรัพย์หุ้นทุน

ธ.ค. 31 ในความตอ้ งการของตลาดประเภทหมุนเวียน 10,000

เครดติ คา่ เผอ่ื การลดรา่ คาหลกั ทรพั ย์หุ้นทนุ 10,000
ในความตอ้ งการของตลาดประเภทหมุนเวียน

แสดงในงบกา่ ไรขาดทนุ
แสดงในงบดุล ด้านสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี นเป็นรายการหัก
จากเงนิ ลงทนุ ในหลกั ทรพั ยห์ ้นุ ทนุ ประเภทหมุนเวยี น

เดบติ ขาดทุนสุทธิท่ยี ังไม่เกิดขน้ึ จากหลกั ทรัพยห์ นุ้ ทุน
ในความตอ้ งการของตลาดประเภทไมห่ มุนเวียน 5,000
เครดติ คา่ เผ่อื การลดราคาหลกั ทรัพยห์ ุ้นทุน
ในความต้องการของตลาดประเภทไม่หมนุ เวยี น 5,000

แสดงเปน็ รายการหกั จากสว่ นของผูถ้ อื หุ้น
แสดงในงบดุล ด้านสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี นเป็นรายการหกั
จากเงนิ ลงทุนในหลักทรัพยห์ นุ้ ทุนประเภทหมนุ เวียน

83

8 : การบนั ทกึ บญั ชกี รณรี าคาตลาดรวมสงู ขน้ึ

ในกรณที ีก่ ารลดราคาหลกั ทรัพยห์ นุ้ ทุนในความต้องการของตลาด เพราะ ราคาตลาดรวมตา่ กวา่
ราคาทุนรวม หากต่อมา ราคาตลาดรวมสูงขึน้ มาตรฐานการบญั ชี ให้ปรับราคาหลกั ทรพั ยใ์ ห้สงู ขนึ้ ได้ แต่ไม่
เกนิ ราคาทุนเดมิ เท่าน้นั
ตวั อยา่ งที่ 3 ในวนั ที่ 1 ตุลาคม 2545 บรษิ ทั ก. จ่ากัด ไดซ้ อื้ หลักทรพั ยห์ ุ้นทุน ราคาทุนรวม 80,000 บาท

ณ วนั ส้ินงวดบญั ชี 31 ธนั วาคม 2545 มรี าคาตลาดรวม 77,000 บาท และในปี 2546
ราคาตลาดรวมไดส้ ูงขนึ้ เป็น 90,000 บาท

การบนั ทกึ บญั ชี

2545 เดบติ ขาดทุนสุทธิทีย่ ังไม่เกดิ ขนึ้ จากหลักทรัพย์หุน้ ทนุ
ธ.ค. 31
ในความตอ้ งการของตลาดประเภทหมุนเวียน

(80,000 – 70,000) 3,000

เครดติ คา่ เผือ่ การลดรา่ คาหลกั ทรพั ย์หุ้นทนุ

ในความตอ้ งการของตลาดประเภทหมุนเวียน 3,000

งบกา่ ไรขาดทุน

ค่าใชจ้ ่าย

ขาดทุนสุทธิที่ยงั ไมเ่ กดิ ขน้ึ จากหลักทรัพย์

หุน้ ทุนในความตอ้ งการของตลาดประเภท

หมุนเวียน 3,000

งบดุล

สนิ ทรพั ยห์ มนุ เวยี น

เงินลงทนุ ในหลกั ทรัพยห์ ุ้นทนุ ในความต้องการของตลาด

ประเภทหมุนเวยี น 80,000

หกั ค่าเผื่อการลดราคาฯ 3,000 77,000

84

9 : การแสดงรายการในงบการเงนิ

ณ วันทใ่ี นงบการเงินใหแ้ สดงหลักทรัพยใ์ นความต้องการของตลาดด้วยราคาทุน หรือ

ราคาตลาดท่ีตา่ กวา่ ดังน้ี

กรณีจดั ประเภทเปน็ หลกั ทรพั ยห์ มนุ เวยี น

บรษิ ัท....................จา่ กดั

งบดุล

ณ วนั ท่ี………………………

สนิ ทรพั ย์

สนิ ทรพั ยห์ มนุ เวยี น

เงนิ สดและเงินฝากธนาคาร XX

หลกั ทรพั ย์หนุ้ ทุนในความตอ้ งการของตลาด XX

หกั ค่าเผอื่ การลดราคาหลกั ทรัพย์ฯ XX XX

ลูกหน้กี ารค้าและตัว๋ เงนิ รบั XX

สนิ คา้ คงเหลือ XX

วสั ดสุ ่านักงาน XX

รายได้คา้ งรับ XX

ค่าใช้จ่ายจ่ายล่วงหน้า XX

รวมสนิ ทรัพย์หมุนเวียน XX

งบกา่ ไรขาดทนุ XX
รายได้
ค่าใชจ้ า่ ย

ขาดทนุ สุทธิทย่ี งั ไมเ่ กิดขนึ้ จากหลกั ทรัพย์ฯ

85

แบบทดสอบหลงั เรยี น

รหสั 30201 - 2001 วชิ าการบญั ชชี น้ั กลาง 1
ชดุ การสอนที่ 3 เรอื่ ง หลกั ทรพั ย์ จานวน 10 ข้อ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------
คาสง่ั จงทาเครอ่ื งหมาย (X) ลงหนา้ ขอ้ ท่ถี กู ตอ้ งทส่ี ดุ
1. การเปล่ยี นประเภทหลกั ทรัพย์ระหวา่ งไมห่ มุนเวียนและหมุนเวียนนน้ั ใหใ้ ชร้ าคาใดเปน็ ราคาทุนใหม่

ก. ราคาทุน
ข. ราคาตลาด
ค. ราคาทุนหรอื ราคาตลาดทตี่ ่ากว่า
ง. ราคาทนุ หรอื ราดาดลาดท่สี งู กวา่
จากโจทย์ตอ่ ไปน้ี จงตอบคาถามขอ้ 7 - 8
บริษทั สามพนี่ ้อง จากัด ซื้อหุ้นสามัญธนาคารกสิกรไทยจานวน 2,000 หนุ้ ๆ ละ 100 บาท โดยบันทกึ บญั ชี
ไวเ้ ป็นหลกั ทรพั ย์ไม่หมนุ เวยี น ตอ่ มาไดโ้ อนเปลี่ยนเปน็ ประเภทหมนุ เวียน ราคาดลาด ณ วนั โอน ห้นุ ละ 97 บาท
2. การบนั ทกึ บัญชีวันโอน จะบนั ทกึ อย่างไร
ก. เดบิด หลักทรัพยห์ ้นุ ทนุ ในความตอ้ งการของตลาด-หมุนเวยี น 194,000

เครดิต หลักทรัพย์ห้นุ ทุนในความต้องการของตลาด-ไม่หมุนเวียน 194,000
ข. เดบิด หลักทรพั ยห์ ุ้นทุนในความตอ้ งการของตลาด-หมุนเวียน 200,000

เครดติ หลักทรพั ย์หนุ้ ทนุ ในความต้องการของตลาด-ไมห่ มนุ เวยี น 200,000
ค. เดบิด หลักทรัพย์หุ้นทุนในความตอ้ งการของตลาด-หมนุ เวียน 194,000

ขาดทนุ จากการโอนระหวา่ งหลกั ทรัพยไ์ มห่ มนุ เวยี นกบั หมุนเวียน 6,000
เครดิต หลักทรพั ย์หุ้นทุนในความต้องการของตลาด-ไม่หมนุ เวียน 200,000
ง. เดบิด หลักทรัพยห์ นุ้ ทุนในความต้องการของตลาด-ไม่หมุนเวยี น 194,000
ขาดทนุ จากการโอนระหวา่ งหลักทรพั ยไ์ ม่หมุนเวยี นกบั หมุนเวยี น 6,000
เครดิด หลักทรัพยห์ นุ้ ทนุ ในความต้องการของตลาด-หมนุ เวยี น 200,000
3. ผลขาดทุนท่ีเกดิ จากการเปลยี่ นประเภทหลักทรพั ยร์ ะหวา่ งไม่หมุนเวยี นกับหมุนเวยี น จะแสดงไวใ้ นงบใด และ
เปน็ จานวนเงนิ เท่าใด
ก. ไม่มผี ลขาดทนุ เกดิ ขึ้น
ข. งบกาไรขาดทนุ จานวน 6,000 บาท
ค. งบกาไรสะสมจานวน 6,000 บาท
ง. งบดุลจานวน 6,000 บาท

86

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น (ตอ่ )

รหสั 30201 - 2001 วชิ าการบญั ชชี นั้ กลาง 1

ชดุ การสอนที่ 3 เรอื่ ง หลกั ทรพั ย์ จานวน 10 ข้อ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------

4. ในกรณที ก่ี ิจการมหี ลักทรพั ย์หลายรายการตอ้ งแสดงรายการอยา่ งไรในงบดลุ

ก. แสดงแต่ละรายการโดยใชร้ าคาทนุ

ข. แสดงแต่ละรายการโดยใช้ราคาตลาด

ค. แสดงรายการรวมกันโดยใช้ราคาทุนหรือราคาตลาดรวมท่ีต่ากว่า

ง. แสดงรายการรวมกนั โดยใช้ราคาทนุ หรอื ราคาดลาดรวมที่สูงกวา่

5. กจิ การแหง่ หนงึ่ มีหลักทรัพยใ์ นความต้องการของตลาด-หมนุ เวยี นดังนี้

ราคาทุน ราคาตลาด

1. หุ้นสามัญ - บริษัท ปูนซเิ มนต์ไทย จากัด 50,000 62,000

2. หนุ้ สามัญ - ธนาคารกรงุ เทพ จากัด 75,000 60,000

รวม 125,000 122,000

จะแสดงรายการในงบดลุ อยา่ งไร

ก. หลกั ทรัพยใ์ นความต้องการของตลาด-หมนุ เวยี น 110,000

ข. หลักทรัพย์ในความต้องการของตลาด-หมุนเวยี น 122,000

ค. หลักทรพั ย์ในความตอ้ งการของตลาด-หมนุ เวียน 125,000

ง. หลักทรัพยใ์ นความตอ้ งการของตลาด-หมุนเวยี น 137,000

6. ข้อใดคือหลักทรพั ยป์ ระเภทหุน้ ทนุ

ก. หนุ้ กู้ธนาคารกรุงศรีอยุธยา

ข. หุ้นก้ธู นาคารไทยพาณิชย์

ค. ห้นุ กูธ้ นาคารไทยธนาคาร

ง. หุน้ สามญั ธนาคารกรงุ เทพ

7. ขอ้ ใดคอื หลักทรัพย์ประเภทหน้ี

ก. หุ้นกู้ธนาคารไทยพาณชิ ย์

ข. หนุ้ สามัญธนาคารกรงุ เทพ

ค. หุน้ สามญั ธนาคารไทยธนาคาร

ง. ถูกทุกขอ้

8. หลักทรัพยใ์ นความต้องการของตลาดแบ่งออกเปน็ กปี่ ระเภท

ก. มปี ระเภทเดยี ว ข. 2 ประเภท

ค. 3 ประเภท ง. 4 ประเภท

87

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น (ตอ่ )

รหสั 30201 - 2001 วชิ าการบญั ชชี นั้ กลาง 1
ชุดการสอนท่ี 3 เรอ่ื ง หลกั ทรพั ย์ จานวน 10 ข้อ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------
9. เม่อื วนั ที่ 1 มนี าคม 2546 กิจการแหง่ หน่ึงซื้อหนุ้ สามัญธนาคารกรงุ เทพจานวน 10,000 หุน้ โดยมี
วตั ถุประสงคใ์ นการลงทุนระยะยาวเปน็ เวลาอย่างนอ้ ย 5 ปี หลักทรัพย์ดงั กล่าวจัดอยูใ่ นประเภทใด

ก. หลักทรพั ย์ไม่มตี ัวตน
ข. หลกั ทรัพย์มีตัวตน
ค. หลักทรพั ย์ประเภทไม่หมุนเวยี น
ง. หลกั ทรัพย์ประเภทหมุนเวียน
10. เม่ือวนั ท่ี 20 เมษายน 2546 บรษิ ัท ชอบเส่ียง จากดั ซอ้ื หุน้ สามญั ธนาคารไทยพาณชิ ย์จานวน 1,500 ห้นุ
โดยมีวัตถุประสงคใ์ นการเกง็ กาไรระยะสน้ั หลักทรพั ยด์ งั กล่าวจัดอยูใ่ นประเภทใด
ก. หลักทรพั ยไ์ ม่มีตวั ตน
ข. หลกั ทรัพย์มตี วั ตน
ค. หลักทรัพยป์ ระเภทไมห่ มนุ เวียน
ง. หลกั ทรัพยป์ ระเภทหมุนเวยี น

..

88

โครงการสอนรายหนว่ ย

รหัสวชิ า 30201 - 2001 ช่ือวชิ า การบญั ชชี น้ั กลาง 1

ช่ือหนว่ ย ลกู หน้ี จานวน 4 ชวั่ โมง

รายการสอนหวั ขอ้ การเรยี นรู้

ในปจั จบุ ัน ไมว่ า่ จะเป็นธรุ กิจขายสนิ ค้าหรอื ให้บริการทีม่ กี ารขายสินค้าหรือให้บรกิ ารเปน็ เงนิ

เช่อื ยอ่ มมบี ญั ชีลกู หนีก้ ารค้าเป็นสนิ ทรพั ยข์ องกิจการ เพอื่ เรียกเกบ็ เงนิ จากลกู หนใ้ี นอนาคต ถ้าพจิ ารณา

บัญชีลกู หน้แี ล้ว กิจการอาจมคี วามเสย่ี งในการเรียกเก็บเงินไม่ได้ เมอ่ื ใดทเี่ รยี กเก็บเงินไม่ไดย้ อ่ มแสดงว่า

กจิ การมีคา่ ใชจ้ ่ายเกิดข้ึนแลว้ ตามจานวนเงนิ ที่สญู เสียไป

หวั ขอ้ การเรยี นรู้ จดุ ประสงคก์ ารสอนหรอื จุดประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม

1.1. ความหมายของลกู หนี้ 1.บอกความหมายของลกู หนี้ได้

1.2. ประเภทของลูกหนี้ 2.จดั ประเภทของลูกหน้ีได้

1.3. การวดั มูลค่าลกู หน้ี 3.วัดมลู ค่าลูกหนีไ้ ด้

1.4. การวิเคราะหบ์ ญั ชลี ูกหน้ี 4.บนั ทึกบัญชีเก่ยี วกบั ลกู หน้ีในกรณที ่ีไม่สามารถเรียก

1.5. การจดั หาเงนิ สดจากบัญชลี กู หน้ี เกบ็ เงนิ ได้

5.วิเคราะห์บัญชีลูกหนไ้ี ด้

6.บนั ทึกบัญชีเกยี่ วกบั การจดั หาเงนิ สดจากบญั ชลี ูกหน้ี

ได้

7.เปดิ เผยข้อมลู ในงบการเงนิ ได้

8.มีการพัฒนาคุณธรรม จรยิ ธรรม คา่ นิยม และ

คณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงคท์ ี่ผู้สอนสามารถสงั เกตเหน็ ได้

ในดา้ นความมีมนษุ ยสมั พันธ์ ความมีวนิ ัย ความ

รับผดิ ชอบ ความเช่อื มน่ั ในตนเอง ความสนใจใฝ่รู้

ความรักสามัคคี ความกตัญญกู ตเวที

วธิ กี ารสอน :

1. แนะนาการเรียนการสอน วิชาการบัญชีชั้นกลาง 1 รายละเอียดมาตรฐานวชิ าชพี จุดประสงค์

รายวิชา มาตรฐานรายวชิ า คาอธบิ ายรายวิชา การวัดผลและประเมินผล

2. นาเข้าสู่บทเรียน ในปัจจุบัน ไมว่ า่ จะเป็นธรุ กจิ ขายสินคา้ หรอื ให้บรกิ ารทม่ี ีการขายสินค้าหรือ

ใหบ้ ริการเปน็ เงินเชอ่ื ย่อมมีบญั ชีลูกหน้กี ารคา้ เปน็ สนิ ทรพั ยข์ องกจิ การ เพ่ือเรียกเก็บเงินจาก

ลกู หน้ใี นอนาคต ถา้ พิจารณาบญั ชีลกู หนี้แลว้ กิจการอาจมีความเส่ยี งในการเรยี กเก็บเงินไมไ่ ด้

เม่ือใดที่เรยี กเก็บเงนิ ไมไ่ ด้ยอ่ มแสดงว่ากจิ การมคี ่าใชจ้ ่ายเกดิ ขึ้นแล้วตามจานวนเงนิ ทสี่ ญู เสยี ไป

89

เพอื่ ให้ส่อื ความเขา้ ใจไดง้ ่ายข้ึน ครูอธบิ ายเน้ือหาสาระการเรยี นรู้ พร้อมยกตัวอย่างประกอบ
ตามแตล่ ะหัวข้อ
3. เปิดโอกาสให้ผู้เรียนรว่ มแสดงความคิดเห็นต่าง ๆ ขณะสอน
4. ให้ผู้เรยี นและผ้สู อนรว่ มกันสรปุ เนื้อหาท้ังหมด
5. ใหผ้ ู้เรียนทาแบบฝกึ หัดทา้ ยบทเรยี น ในส่วนท่ี 1 สง่ ภายในชว่ั โมงเรยี น
6. ผเู้ รยี นศกึ ษาค้นคว้าเพม่ิ เตมิ ดว้ ยตนเอง จากแหล่งการเรยี นรตู้ ่าง ๆ เชน่ อนิ เทอรเ์ นต็
ส่ือการสอน
1. หนังสอื เรยี น การบญั ชีช้นั กลาง 1 ของศริ ิวรรณ ผิวนวล และสฤษดิ์ ปานศรพี งษ์

การประเมนิ :

1. สังเกตพฤตกิ รรมการเรยี นรขู้ องผู้เรยี นในชนั้ เรียน

2. ประเมนิ พฤติกรรมการเรยี นและพฤติกรรมการทางาน

3. ประเมนิ การทาแบบประเมนิ ผลท้ายบท 10 ข้อ ทาถกู ได้ข้อละ 1 คะแนน

ทาถูก 9-10 ขอ้ ดี

ทาถูก 6-8 ขอ้ ปานกลาง

ทาถูก 2-5 ข้อ ผ่าน

ทาถกู 0-1 ขอ้ ไมผ่ ่าน

90

ชื่อวชิ า การบญั ชีชนั้ กลาง 1 แผนการจดั การเรยี นรู้ สอนครงั้ ท่ี 5
หนว่ ยท่ี 4 ชอ่ื หนว่ ย ลกู หนี้ จานวน 4 ชม.
รหัสวชิ า 30201 - 2001

1. หวั ขอ้ การเรยี นรู้

1.1. ความหมายของลูกหนี้
1.2. ประเภทของลูกหน้ี
1.3. การวัดมลู คา่ ลูกหนี้
1.4. การวิเคราะห์บญั ชลี กู หน้ี
1.5. การจดั หาเงนิ สดจากบัญชลี ูกหน้ี

2. สาระสาคญั

ในปจั จุบนั ไม่วา่ จะเป็นธุรกจิ ขายสนิ ค้าหรือให้บริการทม่ี ีการขายสนิ ค้าหรือใหบ้ ริการเป็นเงนิ เช่ือย่อม
มีบัญชีลูกหน้ีการค้าเป็นสินทรัพย์ของกิจการ เพ่ือเรียกเก็บเงินจากลูกหน้ีในอนาคต ถ้าพิจารณาบัญชีลูกหน้ี
แลว้ กิจการอาจมีความเสีย่ งในการเรียกเก็บเงินไมไ่ ด้ เมื่อใดท่เี รยี กเก็บเงนิ ไมไ่ ดย้ อ่ มแสดงว่ากจิ การมคี ่าใช้จ่าย
เกิดข้ึนแลว้ ตามจานวนเงนิ ท่ีสญู เสียไป

3. สมรรถนะประจาหนว่ ย

3.1.บอกความหมายของลกู หน้ีได้
3.2.จดั ประเภทของลูกหนีไ้ ด้
3.3.วดั มลู คา่ ลูกหนไี้ ด้
3.4.บนั ทึกบัญชีเกย่ี วกบั ลูกหนีใ้ นกรณที ่ีไม่สามารถเรยี กเกบ็ เงินได้
3.5.วเิ คราะหบ์ ญั ชลี กู หนี้ได้
3.6.บันทกึ บัญชเี กีย่ วกบั การจัดหาเงนิ สดจากบัญชีลูกหนีไ้ ด้
3.7.เปดิ เผยข้อมลู ในงบการเงนิ ได้
3.8.มกี ารพัฒนาคุณธรรม จรยิ ธรรม ค่านิยม และคณุ ลักษณะอันพึงประสงค์ท่ีผสู้ อนสามารถ
สงั เกตเหน็ ได้ ในด้านความมีมนษุ ยสัมพันธ์ ความมวี นิ ัย ความรบั ผดิ ชอบ ความเช่ือม่นั ในตนเอง ความสนใจ
ใฝร่ ู้ ความรกั สามัคคี ความกตัญญกู ตเวที

91

4. จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้

4.1 จุดประสงคท์ วั่ ไป
4.1.1. มคี วามรคู้ วามเข้าใจเก่ยี วกบั ความหมายของลูกหน้ี
4.1.2. มคี วามร้คู วามเข้าใจเกีย่ วกบั ประเภทของลกู หน้ี
4.1.3. มีความรคู้ วามเข้าใจเกีย่ วกับการวัดมูลค่าลกู หนี้
4.1.4 มีความรู้ความเข้าใจเกย่ี วกบั การวิเคราะห์บญั ชลี ูกหน้ี
4.1.5 มคี วามรคู้ วามเข้าใจเกี่ยวกับการจัดหาเงินสดจากบัญชลี ูกหนี้

4.2 จดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม
4.2.1. ผเู้ รียนบอกความหมายของลกู หนไี้ ด้
4.2.2. ผเู้ รียนจดั ประเภทของลูกหนไ้ี ด้
4.2.3. ผู้เรยี นวัดมลู คา่ ลูกหนี้ได้
4.2.4 ผู้เรียนบันทกึ บญั ชีเก่ยี วกบั ลกู หน้ใี นกรณที ่ีไมส่ ามารถเรยี กเกบ็ เงินได้
4.2.5 ผูเ้ รยี นวเิ คราะห์บญั ชีลกู หนไี้ ด้
4.2.6 ผู้เรยี นบันทึกบัญชีเกยี่ วกับการจัดหาเงนิ สดจากบัญชีลูกหน้ีได้
4.2.7 ผเู้ รียนเปดิ เผยขอ้ มลู ในงบการเงินได้

5. กจิ กรรมการจัดการเรยี นรู้

ในการเรยี นการสอนของหนว่ ยที่ 4 ครงั้ ท่ี 5 (จานวน 4 ชัว่ โมง)
5.1. แนะนาการเรียนการสอน วิชาการบัญชีชั้นกลาง 1 รายละเอยี ดมาตรฐานวชิ าชพี

จดุ ประสงค์รายวิชา มาตรฐานรายวชิ า คาอธบิ ายรายวชิ า การวดั ผลและประเมินผล
5.2. อธิบายความหมายของลูกหนี้ ประเภทของลูกหน้ี การวดั มูลคา่ ลูกหนี้ การวิเคราะห์

บัญชีลกู หนี้ การจัดหาเงนิ สดจากบญั ชีลูกหน้ี ในขณะบรรยายจะสอดแทรกความรู้ด้านคณุ ธรรม จริยธรรม
ใหผ้ ูเ้ รยี นตามโอกาส

5.3. เปดิ โอกาสให้ผูเ้ รยี นรว่ มแสดงความคิดเห็นต่าง ๆ ขณะสอน
5.4. ให้ผู้เรยี นและผู้สอนร่วมกนั สรุปเนอื้ หาทั้งหมด
5.5. ให้ผู้เรยี นทาแบบฝกึ หัดทา้ ยบทเรยี น ในส่วนท่ี 1 ส่งภายในชว่ั โมงเรียน
5.6. ผเู้ รยี นศกึ ษาคน้ คว้าเพ่ิมเติมด้วยตนเอง จากแหลง่ การเรยี นร้ตู า่ ง ๆ เช่น อินเทอรเ์ น็ต

6. สอื่ การจดั การเรยี นรู้

6.1. หนังสือเรียน การบญั ชีช้ันกลาง 1 ของศริ ิวรรณ ผวิ นวล และสฤษด์ิ ปานศรพี งษ์

92

7. การวดั ผลและประเมนิ ผล

7.1. สงั เกตพฤตกิ รรมการเรยี นรขู้ องผูเ้ รียนในชน้ั เรียน
7.2. ประเมินพฤตกิ รรมการเรยี นและพฤตกิ รรมการทางาน
7.3. ประเมินการทาแบบประเมนิ ผลทา้ ยบท 10 ขอ้ ทาถกู ไดข้ อ้ ละ 1 คะแนน

ทาถูก 9-10 ข้อ ดี
ทาถกู 6-8 ข้อ ปานกลาง
ทาถกู 2-5 ข้อ ผ่าน
ทาถูก 0-1 ข้อ ไมผ่ ่าน

8. แหลง่ การเรยี นรเู้ พมิ่ เตมิ

1. อินเตอร์เน็ต
2. ห้องสมดุ

9. กจิ กรรมเสนอแนะ (ถา้ มี)

-

93

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น

รหสั 30201 - 2001 วชิ าการบญั ชชี น้ั กลาง 1
ชดุ การสอนท่ี 5 เรอ่ื ง ลกู หน้ี จานวน 10 ข้อ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------
คาสง่ั จงทาเครอื่ งหมาย (X) ลงหนา้ ขอ้ ทถ่ี กู ตอ้ งทส่ี ดุ

1. ลกู หน้ีทเ่ี กดิ ขึน้ จากรายการในข้อใดหมายถงึ ลูกหนกี้ ารคา้

ก. ใหบ้ ริการแก่ลูกค้า ยังไม่ไดร้ ับชาระ

ข. ขายสินค้าเป็นเงนิ เช่ือ

ค. ขายสนิ ค้าเป็นเงนิ เชื่อ ได้รบั ชาระทนั ทีคร่ึงหน่งึ

ง. ถูกทกุ ข้อ

2. ลูกหน้ีทีเ่ กิดขนึ้ จากรายการในขอ้ ใดหมายถงึ ลกู หนี้อื่น ๆ

ก. ขายคอมพิวเตอร์ทก่ี ิจการเลิกใช้แล้วให้แก่พนักงาน พนกั งานขอชาระเงินในวนั ส้นิ เดอื น

ข. ขายสนิ ค้าเปน็ เงนิ เชือ่

ค. ขายสินคา้ เปน็ เงินเชื่อ ได้รบั ซาระทนั ทคี ร่ึงหนง่ึ

ง. ถูกทุกข้อ

3. การรบั ชาระคา่ สนิ ค้าหรือบริการเปน็ บัตรเครดิตมีขอ้ ดขี อ้ เสียอยา่ งไร

ก. มขี ้อดคี ือทาให้ขายสินค้าหรือบริการไดม้ ากข้นึ ขอ้ เสียไม่มี

ข. มขี ้อดีคอื ทาให้ขายสนิ คา้ หรือบริการไดม้ ากข้ึน ขอ้ เสยี คือเสียค่าธรรมเนียม

ค. มขี ้อเสยี คือกจิ การไดร้ บั เงินชา้

ง. มขี อ้ เสียคอื กจิ การตอ้ งเสียคา่ ธรรมเนียม ทาให้มกี าไรลดลง

4. รา้ นคา้ ในข้อใดจดั ใหม้ บี ัตรเครดิตเปน็ ของตนเอง

ก. Central ข. Big C

ค. Tesco Lotus ง. ถูกทกุ ขอ้

5. บญั ชหี นี้สงสยั จะสูญและบัญชดี าเผ่อื หน้สี งสัยจะสญู จะแสดงในงบการเงินอยา่ งไร

ก. บัญชหี น้สี งสัยจะสูญแสดงในงบดุล และบญั ชีค่าเผ่อื หน้ีสงสัยจะสญู แสดงในงบกาไรขาดทนุ

ข. บญั ชีหน้สี งสยั จะสญู แสดงในงบกาไรขาดทนุ และบัญชีค่าเมื่อหนีส้ งสัยจะสญู จะแสดงในงบดลุ

ค. บัญชีหน้ีสงสยั จะสูญและบัญชีค่าเผือ่ หนสี้ งสัยจะสญู จะแสดงในงบกาไรขาดทนุ

ง. บัญชหี นส้ี งสัยจะสญู และบัญชีคา่ เผอ่ื หนส้ี งสยั จะสญู จะแสดงในงบดุล

94

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น (ตอ่ )

รหสั 30201 - 2001 วชิ าการบญั ชชี นั้ กลาง 1

ชุดการสอนท่ี 5 เรอ่ื ง ลกู หน้ี จานวน 10 ข้อ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------

จากโจทย์ต่อไปน้ี จงตอบคาถามข้อ 6-7

เม่อื วนั ท่ี 1 มกราคม 2545 กจิ การแห่งหนึง่ มีคา่ เผ่ือหน้สี งสัยจะสญู ยกมา 1,200 บาท ระหว่างปมี ีการขาย

สินค้าเป็นเงนิ เช่อื จานวน 150,000 บาท และในวันท่ี 31 ธนั วาคม มีลกู หนี้คงเหลือจานวน 85,000 บาท

6. ถา้ กจิ การประมาณหน้ีสงสยั จะสญู ในอัตรา 3% ของยอดลูกหนี้ หนีส้ งสยั จะสูญจะมีจานวนเท่าใด

ก. 1,200 บาท ข. 1,350 บาท

ค. 1,950 บาท ง. 2,550 บาท

7. ถา้ กิจการประมาณหนสี้ งสัยจะสญู ในอตั รา 2% ของยอดขายเชื่อ หนส้ี งสัยจะสญู จะมจี านวนเท่าใด

ก. 1,200 บาท ข. 1,300 บาท

ค. 1,800 บาท ง. 3,000 บาท

8. หน้ีสญู ไดร้ ับคืนหมายถึงอะไร

ก. ลกู หน้ีทต่ี ัดเป็นหน้ีสญู ไปแลว้

ข. ลกู หน้ที ่ีชาระเงนิ ซา้

ค. ลูกหนี้ท่ตี ัดเปน็ หนีส้ ูญไปแลว้ แต่นาเงนิ มาชาระภายหลงั

ง. ลกู หนี้ที่นาสินค้ามาคืน

9. อตั ราหมนุ เวยี นของลูกหน้คี านวณไดอ้ ย่างไร

ก. ยอดขายเชอ่ื /ลูกหนสี้ ุทธถิ วั เฉลีย่

ข. ยอดขายเชอื่ /ลูกหนท้ี ้งั สิ้น

ค. ลกู หน้สี ุทธิถวั เฉลีย่ /ยอดขายเชื่อ

ง. (ลกู หน้สี ทุ ธิตนั งวด + ลูกหนี้สุทธิปลายงวด/2

10. การจัดหาเงนิ สดจากลูกหนีม้ วี ิธีใดบ้าง

ก. การนาบญั ชลี ูกหนไ้ี ปค้าประกนั เงินกู้

ข. การขายบญั ชีลูกหน้ี

ค. การโอนบญั ชลี ูกหนี้

ง. ถกู ทกุ ขอ้

95

ใบเนอ้ื หา/ใบความรู้
หนว่ ยท่ี 4 เรอ่ื ง ลกู หน้ี

1 : ความหมายของลกู หน้ี

เพื่อความอยรู่ อดของกิจการในสภาวะปัจจุบันทม่ี ีการแข่งขนั สูง นอกจากการขายสงู กวา่ หรือ
ให้บริการแก่ลกู ค้าเป็นเงนิ สดแลว้ ยงั ตอ้ งมกี ารขายสนิ ค้าและให้บรกิ ารเป็นเงนิ เชื่อดว้ ยทง้ั นเ้ี พ่อื ใหก้ ิจการมี
รายได้ และเป็นการระบายสินค้าคงเหลือให้หมนุ เวียนตลอดเวลา

การขายสินค้าหรอื ให้บริการเป็นเงินเชอ่ื กย็ อ่ มทาให้มีลูกหน้เี กดิ ขึน้ ดังนั้นกจิ การจะตอ้ งมีการกาหนด
และวัดมูลคา่ ลูกหนี้ให้ถกู ตอ้ ง เพือ่ ใหง้ บการเงินแสดงฐานะทางการเงินท่ีแท้จริง (ดังแผนภมู ทิ ่ี 1)

ลูกหน้ี หมายถึง สิทธิทกี่ จิ การมีต่อบคุ คลอ่ืนเพื่อชาระหนต้ี อ่ กิจการในอนาคต

2 : ประเภทของลกู หน้ี

ลูกหนแ้ี บ่งออกได้หลายประเกท ดงั น้ี
1. ลูกหนีก้ ารค้า (Trade receivables) หมายถึง ลกู หนีท้ ี่เกิดจากกจิ กรรมการดาเนินงานตามปกติ

ท่วั ไป ของกิจการ เชน่ เกิดจากขาย หรอื ใหบ้ รกิ ารเป็นเงินเชอ่ื
2. ลูกหนอ้ี ื่นๆ (Non-trade receivables or others receivable) เปน็ ลกู หนท้ี ่ไี มไ่ ดเ้ กิดจากกิจกรรม

ดาเนนิ งานตามปกติ เชน่ ลูกหนีท้ ่ีเกดิ จากการขายท่ีดิน อาคารและอปุ กรณ์ เงนิ ใหย้ มื แกล่ ูกจา้ งพนกั งาน
3. รายได้ค้างรับ (Accrued receivables)

ลกู หนกี้ ารคา้
การบันทึกบัญชีเก่ียวกบั ลูกหนเ้ี พื่อกาหนดมลู ค่า

Dr. ลกู หน้กี ารคา้ XX
Cr. ขาย XX

96

แผนภมู ทิ ี่ 1 สรปุ ลักษณะการขายสนิ ค้าเป็นเงนิ เช่ือและการเกิดหนส้ี ญู
กิจการขายสินค้า/บรกิ าร

ขาย/(บรกิ าร) เป็นเงินสด ขาย/(บริการ) เงนิ เช่อื

Dr. เงนิ สด XX Dr. ลกู หน้ี XX
Cr. ขาย/(รายไดค้ า่ บรกิ าร) XX
Cr. ขาย/(รายไดค้ า่ บรกิ าร) XX

เรียกเก็บเงินไมไ่ ด้ เงอื่ นไขการชาระเงนิ
เเงง่ือ่ือนนไไขขกกาารรชชาาเรรรียะะกเเงงเนนิิก็บเงนิ ได้

ลูกหนหี้ มดประโยชน์ในอนาคต เชน่ Dr. เงนิ สด XX
 หนี้ขาดอายุความ ส่วนลดจา่ ย
 ลูกหนีเ้ ลิกกจิ การ Cr. ลกู หนี้ XX
 ลูกหนี้หายสาบสญู /ตาย
 ลูกหนี้ด้างชาระเล็กน้อยไมค่ ้มุ
กับค่าใชจ้ ่ายในการฟ้องร้อง

ตัดจาหน่ายบัญชีลูกหน้ี
เป็นค่าใชจ้ ่ายประจางวด

หนส้ี ญู /หนส้ี งสยั จะสญู

เปดิ เผยในงบการเงิน
งบดลุ งบกาไรขาดทนุ

97

3 : การวดั มลู คา่ ลกู หน้ี

การขายสินค้าหรือให้บริการเป็นเงินเชื่อย่อมทาให้เกิดลูกหนี้การค้าขึ้น ดังน้ันกิจการจาเป็นที่จะตอ้ ง
วดั มูลคา่ ของลูกหนใ้ี หถ้ ูกต้อง เพื่องบการเงินจะได้แสดงฐานะทางการเงินทแี่ ทจ้ ริง

ดังนั้นในงบดุลควรจะแสดงบัญชีลูกหน้ีด้วยมูลค่าท่ีคาดว่าจะเรียกเก็บเงินได้สุทธิ สาเหตุที่ต้องแสดง
บัญชีลูกหนี้มูลค่าดังกล่าว เพราะในบางคร้ังกิจการเองก็ไม่สามารถเรียกเก็บ เงินจากลูกหนี้ได้ท้ังหมดจาก
ลูกหน้ีท่ีมีอยู่ ถึงแม้ว่ากิจการจะมีการคัดเลือกหรือการให้สินเชื่อสาหรับลูกหน้ีที่มีคุณภาพก็ตาม กรณีท่ีไม่
สามารถเรียกเกบ็ เงินจากลูกหนี้ เช่น ลูกหน้ีถึงแก่กรรม ล้มละลาย หายสาบสญู ให้กจิ การตัดลกู หนี้ท่ีเรยี กเก็บ
เงนิ ไมไ่ ดเ้ ปน็ คา่ ใชจ้ ่ายประจางวดทนั ที

หนส้ี ญู และ หนสี้ งสยั จะสญู
จากมาตรฐานการบญั ชี ฉบับที่ 11 เรื่องหนี้สงสัยจะสญู และหนสี้ ูญ ของสมาคมนกั บญั ชแี ละผู้สอบ
บญั ชรี ับอนุญาตแห่งประเทศไทย ได้ใหค้ วามหมาย ดงั น้ี
หนี้สญู (Bad debt) หมายถึง ลูกหน้ีทไี่ ด้ติดตามทวงถามจนถึงท่ีสุดแลว้ แตไ่ มไ่ ด้รบั ชาระหน้ี และได้
ตดั จาหนา่ ยออกจากบัญชีลูกหน้ี แสดงเป็นค่าใช้จ่ายในงบกาไรขาดทนุ
หนส้ี งสัยจะสญู (Doubtful debt / Doubtful accounts) หมายถึง ลูกหนท้ี ่ีคาดวา่ จะเกบ็ เงินไม่ได้
และถอื เป็นค่าใช้จ่ายรอบระยะเวลาบญั ชีนน้ั
คา่ เผ่ือหนี้สงสัยจะสูญ (Allowance for doubtful accounts) หมายถงึ จานวนทีก่ นั ไวส้ าหรบั ลูกหน้ี
ที่คาดวา่ จะเรียกเก็บเงนิ ไมไ่ ด้ แล้วถือเป็นบัญชีปรบั มูลคา่ ที่ตั้งขน้ึ เพ่อื แสดงเปน็
รายการหักจากบญั ชลี ูกหนี้ในงบการเงิน เพอ่ื ให้ลูกหนแ้ี สดงมลู ค่าสทุ ธิท่ีคาดว่าจะเรียกเก็บเงนิ ได้
การบนั ทกึ บญั ชเี กย่ี วกับการตดั ลกู หนที้ ีเ่ รยี กเกบ็ เงนิ ไมไ่ ด้
ในการดาเนินธุรกจิ เม่อื ขายสนิ คา้ เป็นเงนิ เชอ่ื ไปแลว้ ก็จะมีลูกหน้ีบางรายทีก่ จิ การไม่สามารถเรยี ก
เก็บเงนิ ได้ ซึ่งการบนั ทึกบญั ชี มี 2 วิธี คือ
1. ไม่บันทึกบัญชจี นกว่าจะเปน็ หน้สี ญู (Dircet write of method)
2. ประมาณหนส้ี งสยั จะสูญ (Allowance method)

1. ไมบ่ นั ทกึ บญั ชจี นกวา่ จะเปน็ หนส้ี ญู
วิธีน้ีจะบันทกึ รายการหนี้สูญเมอ่ื กจิ การได้ตดิ ตามทวงถาม ดาเนนิ การจนถึงทีส่ ุดแล้ว ไม่สามารถเรียก

เกบ็ เงนิ ได้ แตว่ ธิ นี ี้ มลู ค่าของลูกหน้ที ี่ปรากฏในงบดุลจะสงู กว่าขอ้ เท็จจรงิ และไม่ไดแ้ สดงใหเ้ ห็นถึงจานวนเงิน
ท่คี าดวา่ จะเรยี กเกบ็ เงินได้ เวน้ แต่จานวนเงนิ เพียงเล็กนอ้ ย ไมเ่ ปน็ สาระสาคญั กิจการสามารถใชว้ ิธีนี้ได้

กรณนี ้กี ิจการจะดัดบัญชีลกู หน้ีเปน็ หนี้สูญเม่อื แน่ใจว่าเรยี กเกบ็ เงนิ ไม่ได้ สาหรับปีใดทไ่ี มม่ ีหน้สี ูญ
เกดิ ข้นึ กไ็ ม่บนั ทึกบญั ชี ดังน้นั วิธนี ี้จะง่ายและสะดวกในการบนั ทึกบัญชแี ละเป็นไป ตามหลักการบญั ชีท่รี ับรอง
โดยทว่ั ไป

98

การบนั ทกึ บญั ชี

Dr. หนีส้ ญู XX

Cr. ลกู หนกี้ ารคา้ XX

บญั ชหี นส้ี ญู ถือเปน็ ค่าใชจ้ า่ ย เม่ือสิ้นงวดระยะเวลาบัญชี จะโอนปิดเขา้ บญั ชกี าไรขาดทุน

2. การประมาณหนสี้ งสยั จะสญู
วิธนี เ้ี ป็นวิธีท่ปี ระมาณจานวนหนีท้ ่กี ิจการคาดว่าจะเรียกเก็บเงินไมไ่ ด้ เพื่อตง้ั เปน็ ค่าใช้จา่ ย ซง่ึ วิธีนีจ้ ะ

ทาตามหลกั การบญั ชีทีร่ ับรองทว่ั ไป วา่ ด้วยการเปรียบเทียบระหว่างรายได้และค่าใช้จ่าย ถึงปีนั้นจะไม่เกิดหน้ี
สูญข้ึนจริงก็ตาม และยังถือว่าวิธีน้ีเป็นการวัดมูลค่าลูกหน้ี ให้แสดงมูลค่าท่ีคาดว่าจะเรียกเก็บเงินได้ในงบดุล
ดว้ ยมูลคา่ ที่แท้จรงิ

การประมาณหน้ีสงสัยจะสูญเป็นการคาดคะเนไวล้ ่วงหน้าวา่ มหี นสี้ ูญเกดิ ขึ้นบางคร้ังอาจจะไมเ่ กดิ หน้ี
สูญจรงิ ก็ได้ และการกาหนดอัตราหน้ีสงสัยจะสูญเทา่ ใดน้นั ขนึ้ อยกู่ ับนโยบายของแต่ละกิจการ ในการกาหนด
อตั ราสามารถอาศยั ขอ้ มลู ในอดีตหรือสภาวะเศรษฐกิจกไ็ ด้

4 : การวเิ คราะหบ์ ญั ชลี กู หน้ี

ในการบริหารธรุ กจิ จาเปน็ อย่างย่งิ ที่ผู้บริหารต้องให้ความสนใจเก่ยี วกับบัญชีลกู หนี้ เพื่อจะได้เป็นการ
เตือนสาหรบั ลางรา้ ยท่อี าจจะเกดิ ขึน้ และมผี ลเสียหายแก่กิจการดังทไ่ี ดก้ ล่าวไว้แลว้ ข้างตัน การขายสนิ คา้ เป็น
เงินเชื่อ ทาให้กิจการมีบัญชีลูกหน้ี และถ้ากิจการเรียกเก็บเงินไมไ่ ด้ก็มีค่าใช้จ่าย คือหน้ีสูญเกิดข้ึน นอกจากมี
หนีส้ ญู แลว้ ยงั มดี นั ทนุ ที่จะเกดิ จากบญั ชีลูกหนี้ เช่น คาใช้งา่ ยในการเก็บหนี้ คาตรวจสอบฐานะทางเครดิตของ
ลูกค้า ดาโทรศัพท์ ค่าแสตมป์ ท่ีรวมในบัญชีค่าใช้จ่ายในการดาเนนิ งานอยา่ งไรก็ตามถึงจะมีค่าใช้จ่ายเกดิ ขน้ึ
กิจการก็ยอมท่จี ะขายสินค้าเปน็ เงนิ เชอ่ื เพื่อกอ่ ใหม้ รี ายได้มากขึ้น และผลทไ่ี ด้รับคือกาไรสงู สุดตามเป้าหมายท่ี
ไดก้ าหนดไว้ ดงั แผนภมู ทิ ี่ 2

แผนภมู ทิ ี่ 2

ขาย (บริการ) เงนิ เชื่อ ลูกหนี้การคา้ มผี ลให้ สนิ ค้าคงเหลอื ลดลง สว่ นแบง่ ทางการ
ตลาดเพมิ่ ขึ้น

มีผลให้

รายไดเ้ พิ่มข้ึน

บรรลุวตั ถุประสงค์

กาไรสงู สุด

99

5 : การจดั หาเงนิ สดจากบญั ชลี กู หน้ี

เม่อื กิจการมีความจาเปน็ ทต่ี ้องการเงินสดเพ่ือใช้ในการดาเนนิ งานสามารถนาบญั ชีลูกหนี้ ทมี่ ยี อด
คงเหลอื ในบัญชีนาไปจดั หาเงนิ สด ไดด้ ังน้ี

1. การนาบัญชีลกู หนีไ้ ปค้าประกันเงินกู้ (Pledging of accounts receivable)
2. การขายบญั ชีลกู หน้ี (Sales of accounts receivable)
3. การโอนบญั ชีลกู หนี้ (Assignment of accounts receivable)
การนาบญั ชลี กู หนไ้ี ปค้าประกนั เงนิ กู้
เม่ือต้องการจัดหาเงินด้วยวธิ ีการกู้เงนิ จากสถาบันการเงิน นอกจากการนาหลักทรัพย์ที่กิจการมสี ิทธิ
ครอบครอง เช่น ท่ีดิน อาดาร และสินค้าคงเหลือไปล้าประกันเงินกู้แล้วยังสามารถนาบัญชีลูกหน้ีที่มียอด
คงเหลือในบัญชีไปค้าประกันเงนิ กไู้ ด้ ซึง่ กรรมสิทธ์ิในตวั ลกู หน้ยี งั เปน็ ของกิจการ
การนาบัญชลี ูกหน้ีไปค้าประกันเงนิ กู้ ให้บันทึกรายการเฉพาะการกู้เงิน และใหเ้ ปิดเผยข้อมูลในหมาย
เหตุประกอบงบการเงนิ เก่ียวกับการนาลกู หนี้ไปค้าประกันเงินกู้ ใหผ้ ้ใู ช้งบการเงนิ ทราบข้อเทจ็ จริง

100

แบบทดสอบหลงั เรยี น

รหสั 30201 - 2001 วชิ าการบญั ชชี นั้ กลาง 1
ชุดการสอนท่ี 5 เรอื่ ง ลกู หน้ี จานวน 10 ข้อ เวลา 10 นาที

-------------------------------------------------------------------------
คาสงั่ จงทาเครอื่ งหมาย (X) ลงหนา้ ขอ้ ท่ีถกู ตอ้ งทส่ี ดุ

1. ลูกหนที้ ่เี กดิ ข้ึนจากรายการในข้อใดหมายถงึ ลูกหน้กี ารคา้

ก. ให้บริการแกล่ กู ค้า ยังไมไ่ ด้รบั ชาระ

ข. ขายสินค้าเปน็ เงินเชื่อ

ค. ขายสินคา้ เป็นเงินเชือ่ ได้รบั ชาระทันทีครึ่งหน่งึ

ง. ถกู ทกุ ข้อ

2. ลกู หนท้ี เ่ี กดิ ข้ึนจากรายการในขอ้ ใดหมายถึงลกู หนอี้ ืน่ ๆ

ก. ขายคอมพิวเตอรท์ ี่กจิ การเลกิ ใช้แล้วให้แก่พนกั งาน พนกั งานขอชาระเงนิ ในวนั ส้นิ เดอื น

ข. ขายสนิ ค้าเปน็ เงนิ เช่อื

ค. ขายสินคา้ เปน็ เงนิ เชอื่ ไดร้ บั ซาระทนั ทีครงึ่ หนึ่ง

ง. ถูกทกุ ขอ้

3. การรบั ชาระคา่ สินค้าหรอื บรกิ ารเปน็ บัตรเครดิตมีข้อดีข้อเสยี อย่างไร

ก. มีขอ้ ดีคือทาให้ขายสินค้าหรือบริการไดม้ ากข้ึน ขอ้ เสยี ไมม่ ี

ข. มขี ้อดีคือทาใหข้ ายสนิ คา้ หรือบริการได้มากขน้ึ ขอ้ เสียคือเสียค่าธรรมเนียม

ค. มีข้อเสียคือกจิ การได้รบั เงนิ ช้า

ง. มขี ้อเสยี คอื กิจการต้องเสยี ค่าธรรมเนยี ม ทาให้มีกาไรลดลง

4. รา้ นคา้ ในขอ้ ใดจัดใหม้ ีบตั รเครดติ เปน็ ของตนเอง

ก. Central ข. Big C

ค. Tesco Lotus ง. ถกู ทุกข้อ

5. บัญชหี น้ีสงสยั จะสญู และบัญชีดาเผอื่ หนี้สงสยั จะสูญจะแสดงในงบการเงินอยา่ งไร

ก. บญั ชหี นส้ี งสัยจะสญู แสดงในงบดุล และบญั ชีค่าเผอ่ื หนส้ี งสัยจะสูญแสดงในงบกาไรขาดทนุ

ข. บัญชีหนส้ี งสัยจะสูญแสดงในงบกาไรขาดทนุ และบัญชคี ่าเม่อื หนส้ี งสัยจะสญู จะแสดงในงบดลุ

ค. บัญชหี นสี้ งสยั จะสญู และบญั ชีคา่ เผือ่ หน้ีสงสยั จะสูญจะแสดงในงบกาไรขาดทนุ

ง. บญั ชีหน้สี งสยั จะสญู และบัญชีคา่ เผอื่ หนี้สงสยั จะสูญจะแสดงในงบดุล

101

แบบทดสอบหลงั เรยี น (ตอ่ )

รหสั 30201 - 2001 วชิ าการบญั ชชี น้ั กลาง 1

ชดุ การสอนที่ 5 เรอื่ ง ลกู หนี้ จานวน 10 ขอ้ เวลา 10 นาที

-------------------------------------------------------------------------

จากโจทย์ต่อไปน้ี จงตอบคาถามขอ้ 6-7

เมอ่ื วนั ที่ 1 มกราคม 2545 กิจการแหง่ หนึง่ มีค่าเผื่อหนสี้ งสยั จะสญู ยกมา 1,200 บาท ระหว่างปีมกี ารขาย

สนิ ค้าเปน็ เงินเชอื่ จานวน 150,000 บาท และในวนั ท่ี 31 ธนั วาคม มีลกู หนีค้ งเหลือจานวน 85,000 บาท

6. ถา้ กิจการประมาณหนส้ี งสัยจะสูญในอัตรา 3% ของยอดลกู หนี้ หน้ีสงสยั จะสญู จะมีจานวนเทา่ ใด

ก. 1,200 บาท ข. 1,350 บาท

ค. 1,950 บาท ง. 2,550 บาท

7. ถ้ากจิ การประมาณหนส้ี งสยั จะสญู ในอตั รา 2% ของยอดขายเช่ือ หน้สี งสัยจะสญู จะมีจานวนเทา่ ใด

ก. 1,200 บาท ข. 1,300 บาท

ค. 1,800 บาท ง. 3,000 บาท

8. หนีส้ ญู ได้รับคืนหมายถึงอะไร

ก. ลูกหน้ที ่ีตดั เป็นหนส้ี ญู ไปแลว้

ข. ลกู หน้ีทช่ี าระเงินซา้

ค. ลกู หน้ีที่ตัดเป็นหนสี้ ูญไปแลว้ แตน่ าเงินมาชาระภายหลัง

ง. ลูกหนท้ี น่ี าสินค้ามาคนื

9. อัตราหมุนเวียนของลูกหนค้ี านวณไดอ้ ยา่ งไร

ก. ยอดขายเชอ่ื /ลกู หนสี้ ุทธถิ วั เฉล่ยี

ข. ยอดขายเช่อื /ลกู หน้ีทง้ั สิน้

ค. ลกู หนีส้ ุทธิถัวเฉลี่ย/ยอดขายเชอ่ื

ง. (ลกู หนส้ี ุทธิตันงวด + ลูกหนส้ี ุทธปิ ลายงวด/2

10. การจดั หาเงนิ สดจากลูกหนีม้ ีวิธใี ดบ้าง

ก. การนาบัญชีลูกหนี้ไปค้าประกนั เงนิ กู้

ข. การขายบัญชีลกู หน้ี

ค. การโอนบญั ชีลกู หน้ี

ง. ถูกทุกข้อ

102

โครงการสอนรายหนว่ ย

รหสั วชิ า 30201 - 2001 ชื่อวชิ า การบญั ชชี นั้ กลาง 1

ชื่อหนว่ ย ตวั๋ เงนิ สด จานวน 4 ชว่ั โมง

รายการสอนหวั ขอ้ การเรยี นรู้

สนิ คา้ คงเหลอื จัดเปน็ สินทรัพย์ประเภทหมนุ เวยี นที่กิจการตอ้ งจัดสรรเงนิ ทุนส่วนหน่งึ มาลงทุน เพือ่

ซ้ือสินค้ามาไว้เพื่อขาย เมื่อส้ินงวดบัญชีกิจการต้องทาการตรวจนับและตีราคาสินค้าคงเหลือ เพื่อวัดผลการ

ดาเนินงาน และแสดงฐานะการเงินของกิจการ ถ้ากิจการตรวจนับและตีราคาสินค้าผิดพลาด ก็จะส่งผล

กระทบต่อผลการดาเนินงานและฐานะทางการเงนิ ของกิจการดว้ ย

หวั ขอ้ การเรยี นรู้ จุดประสงคก์ ารสอนหรอื จดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม

1.1. ความหมายของสนิ ค้าคงเหลือ 1. บอกความหมายของสินค้าคงเหลอื ได้

1.2. วิธกี ารบันทกึ บญั ชีเกีย่ วกับสนิ คา้ คงเหลอื 2. บันทึกบญั ชเี กย่ี วกับสนิ ค้าคงเหลือ ทัง้ วธิ เี มอ่ื สิ้นงวด

1.3. วธิ ีบนั ทกึ สินคา้ คงเหลือเมอ่ื สน้ิ งวด และแบบตอ่ เนื่องได้

1.4. วธิ ีบนั ทึกสนิ ค้าคงเหลือแบบต่อเนื่อง 3. อธิบายขอ้ แตกต่างของบญั ชตี ้นทุนขายระหว่างวธิ ี

1.5. ข้อแตกต่างของบญั ชีต้นทุนขายระหว่างวิธี บนั ทกึ สนิ คา้ คงเหลอื เมอ่ื ส้ินงวดกับแบบต่อเนื่อง

บนั ทกึ สินคา้ คงเหลอื เมือ่ สิ้นงวดกบั แบบต่อเนอ่ื ง 4. ตีราคาสนิ คา้ คงเหลอื และเปรียบเทียบผลการตีราคา

1.6. การตรี าคาสินคา้ คงเหลือวธิ รี าคาทนุ สนิ ค้าแต่ละวธิ ใี นงบการเงนิ ได้

1.7. การเปรยี บเทยี บผลการตรี าคาสนิ คา้ แต่ละวธิ ใี น 5. วเิ คราะห์อตั ราสว่ นทางการเงินของสนิ คา้ คงเหลือได้

งบการเงนิ 6. มกี ารพฒั นาคุณธรรม จรยิ ธรรม คา่ นิยม และ

1.8. การวเิ คราะห์อตั ราสว่ นทางการเงนิ ของสนิ ค้า คณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ท่ีผู้สอนสามารถสังเกตเหน็ ได้

คงเหลอื ในด้านความมมี นุษยสมั พนั ธ์ ความมวี ินัย ความ

รบั ผิดชอบ ความเชือ่ มนั่ ในตนเอง ความสนใจใฝ่รู้

ความรกั สามคั คี ความกตัญญกู ตเวที

วธิ กี ารสอน :
1. แนะนาการเรยี นการสอน วิชาการบัญชีช้นั กลาง 1 รายละเอยี ดมาตรฐานวิชาชพี จดุ ประสงค์
รายวชิ า มาตรฐานรายวิชา คาอธิบายรายวชิ า การวดั ผลและประเมนิ ผล
2. นาเข้าสู่บทเรยี น สินคา้ คงเหลอื จดั เป็นสินทรัพยป์ ระเภทหมนุ เวียนท่ีกิจการตอ้ งจดั สรรเงนิ ทุน
สว่ นหนึง่ มาลงทนุ เพ่ือซ้อื สนิ ค้ามาไว้เพ่ือขาย เม่ือสิน้ งวดบัญชีกจิ การต้องทาการตรวจนับและตี
ราคาสินค้าคงเหลือ เพ่อื วัดผลการดาเนินงาน และแสดงฐานะการเงินของกิจการ ถ้ากจิ การ
ตรวจนับและตรี าคาสนิ ค้าผิดพลาด ก็จะสง่ ผลกระทบตอ่ ผลการดาเนนิ งานและฐานะทางการเงิน
ของกิจการด้วย เพอื่ ใหส้ ือ่ ความเข้าใจไดง้ ่ายขนึ้ ครูอธบิ ายเนือ้ หาสาระการเรียนรู้ พร้อม
ยกตวั อย่างประกอบตามแตล่ ะหวั ข้อ

103

3. เปดิ โอกาสให้ผเู้ รยี นรว่ มแสดงความคิดเห็นต่าง ๆ ขณะสอน
4. ให้ผู้เรียนและผสู้ อนรว่ มกนั สรปุ เนื้อหาทั้งหมด
5. ใหผ้ ู้เรียนทาแบบฝกึ หดั ทา้ ยบทเรยี น ในส่วนท่ี 1 สง่ ภายในชั่วโมงเรียน
6. ผูเ้ รยี นศกึ ษาค้นควา้ เพิ่มเตมิ ดว้ ยตนเอง จากแหล่งการเรยี นรู้ต่าง ๆ เชน่ อินเทอร์เนต็
ส่อื การสอน
1. หนังสอื เรียน การบญั ชชี ั้นกลาง 1 ของศริ ิวรรณ ผิวนวล และสฤษด์ิ ปานศรพี งษ์

การประเมนิ :

1. สังเกตพฤตกิ รรมการเรียนรขู้ องผู้เรยี นในชั้นเรียน
2. ประเมินพฤติกรรมการเรียนและพฤติกรรมการทางาน
3. ประเมินการทาแบบประเมินผลท้ายบท 10 ขอ้ ทาถูกไดข้ ้อละ 1 คะแนน

ทาถกู 9-10 ขอ้ ดี
ทาถกู 6-8 ข้อ ปานกลาง
ทาถกู 2-5 ข้อ ผ่าน
ทาถกู 0-1 ข้อ ไม่ผา่ น

104

ชือ่ วชิ า การบญั ชชี นั้ กลาง 1 แผนการจดั การเรยี นรู้ สอนครงั้ ท่ี 6
หนว่ ยท่ี 5 ชอ่ื หนว่ ย ตวั๋ เงนิ สด จานวน 4 ชม.
รหัสวชิ า 30201 - 2001

1. หวั ขอ้ การเรยี นรู้

1.1. ความหมายของสนิ ค้าคงเหลอื
1.2. วิธกี ารบนั ทกึ บัญชเี กยี่ วกับสินค้าคงเหลือ
1.3. วธิ ีบนั ทกึ สนิ ค้าคงเหลอื เมือ่ สิ้นงวด
1.4. วิธีบนั ทกึ สนิ คา้ คงเหลือแบบต่อเนอ่ื ง
1.5. ขอ้ แตกต่างของบญั ชตี น้ ทนุ ขายระหว่างวธิ ีบนั ทกึ สนิ คา้ คงเหลอื เมอื่ สนิ้ งวดกบั แบบตอ่ เน่ือง
1.6. การตรี าคาสินค้าคงเหลอื วธิ ีราคาทุน
1.7. การเปรยี บเทียบผลการตีราคาสินค้าแตล่ ะวธิ ีในงบการเงนิ
1.8. การวเิ คราะห์อัตราส่วนทางการเงินของสินคา้ คงเหลือ

2. สาระสาคญั

สินค้าคงเหลือจัดเป็นสินทรัพยป์ ระเภทหมุนเวียนท่ีกิจการต้องจัดสรรเงนิ ทุนส่วนหนึ่งมาลงทุน เพ่ือ
ซ้ือสินค้ามาไว้เพ่ือขาย เมื่อสิ้นงวดบัญชีกิจการต้องทาการตรวจนับและตีราคาสินค้าคงเหลือ เพื่อวัดผลการ
ดาเนินงาน และแสดงฐานะการเงินของกิจการ ถ้ากิจการตรวจนับและตีราคาสินค้าผิดพลาด ก็จะส่งผล
กระทบตอ่ ผลการดาเนนิ งานและฐานะทางการเงนิ ของกิจการดว้ ย

3. สมรรถนะประจาหนว่ ย

3.1. บอกความหมายของสนิ ค้าคงเหลือได้
3.2. บนั ทกึ บญั ชเี กย่ี วกบั สนิ คา้ คงเหลอื ทง้ั วิธเี มอ่ื สนิ้ งวด และแบบต่อเน่อื งได้
3.3. อธบิ ายข้อแตกตา่ งของบญั ชตี ้นทนุ ขายระหว่างวิธบี นั ทกึ สนิ ค้าคงเหลอื เมอื่ สน้ิ งวดกบั แบบต่อเนอ่ื ง
3.4. ตีราคาสินคา้ คงเหลอื และเปรยี บเทยี บผลการตีราคาสินคา้ แต่ละวิธีในงบการเงนิ ได้
3.5. วิเคราะหอ์ ัตราส่วนทางการเงนิ ของสินคา้ คงเหลอื ได้
3.6. มีการพัฒนาคณุ ธรรม จริยธรรม คา่ นิยม และคณุ ลกั ษณะอันพึงประสงคท์ ผ่ี ูส้ อนสามารถสงั เกตเห็นได้

ในด้านความมีมนุษยสัมพนั ธ์ ความมวี ินัย ความรับผิดชอบ ความเชื่อมัน่ ในตนเอง ความสนใจใฝ่รู้
ความรักสามคั คี ความกตัญญูกตเวที

105

4. จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้

4.1 จดุ ประสงคท์ วั่ ไป
4.1.1. มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับความหมายของสนิ ค้าคงเหลอื
4.1.2. มคี วามรคู้ วามเข้าใจเกย่ี วกับวธิ ีการบันทกึ บัญชีเกี่ยวกบั สินค้าคงเหลือ
4.1.3. มคี วามรคู้ วามเข้าใจเกี่ยวกบั วธิ บี ันทึกสินค้าคงเหลือเมอื่ สน้ิ งวด
4.1.4 มีความรู้ความเข้าใจเกย่ี วกับวิธีบันทกึ สนิ คา้ คงเหลือแบบต่อเน่ือง
4.1.5 มีความรู้ความเข้าใจเกีย่ วกบั ขอ้ แตกตา่ งของบญั ชีต้นทุนขายระหวา่ งวิธบี นั ทึกสนิ ค้าคงเหลือ

เมื่อสน้ิ งวดกับแบบตอ่ เนือ่ ง
4.1.6 มคี วามรู้ความเข้าใจเก่ียวกับการตรี าคาสนิ คา้ คงเหลือวธิ ีราคาทุน
4.1.7 มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกบั การเปรียบเทยี บผลการตีราคาสนิ คา้ แต่ละวธิ ีในงบการเงิน
4.1.8 มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกบั การวเิ คราะห์อตั ราสว่ นทางการเงนิ ของสนิ คา้ คงเหลอื

4.2 จดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม
4.2.1. ผู้เรียนบอกความหมายของสินค้าคงเหลอื ได้
4.2.2. ผเู้ รียนอธบิ ายบันทกึ บญั ชีเกีย่ วกับสนิ คา้ คงเหลอื ทั้งวธิ เี มอ่ื สิ้นงวด และแบบต่อเนอื่ งได้
4.2.3. ผเู้ รียนอธิบายข้อแตกต่างของบญั ชีตน้ ทนุ ขายระหว่างวิธบี ันทึกสนิ คา้ คงเหลือเมอื่ สน้ิ งวดกบั

แบบต่อเน่อื ง
4.2.4 ผูเ้ รยี นอธบิ ายตรี าคาสนิ ค้าคงเหลือและเปรียบเทียบผลการตีราคาสนิ ค้าแต่ละวธิ ีในงบ

การเงนิ ได้
4.2.5 ผู้เรยี นวิเคราะห์อตั ราส่วนทางการเงินของสินคา้ คงเหลอื ได้

5. กจิ กรรมการจดั การเรยี นรู้

ในการเรยี นการสอนของหนว่ ยที่ 5 ครง้ั ที่ 6 (จานวน 4 ชว่ั โมง)
5.1. แนะนาการเรยี นการสอน วชิ าการบัญชีชั้นกลาง 1 รายละเอยี ดมาตรฐานวชิ าชีพ

จดุ ประสงค์รายวิชา มาตรฐานรายวชิ า คาอธบิ ายรายวิชา การวัดผลและประเมนิ ผล
5.2. อธบิ ายความหมายของสินค้าคงเหลือ วิธกี ารบนั ทกึ บญั ชีเก่ียวกับสนิ ค้าคงเหลือ วธิ ีบนั ทึก

สินค้าคงเหลอื เม่อื สน้ิ งวด วิธบี ันทกึ สนิ ค้าคงเหลอื แบบตอ่ เนอ่ื ง ข้อแตกต่างของบญั ชตี น้ ทุนขายระหว่างวิธี
บนั ทกึ สนิ ค้าคงเหลอื เมือ่ สน้ิ งวดกบั แบบตอ่ เน่อื ง การตีราคาสนิ ค้าคงเหลือวธิ ีราคาทุน การเปรียบเทยี บผลการ
ตีราคาสินคา้ แต่ละวธิ ีในงบการเงนิ การวเิ คราะห์อตั ราส่วนทางการเงนิ ของสินค้าคงเหลือ ในขณะบรรยายจะ
สอดแทรกความรดู้ ้านคณุ ธรรม จริยธรรม ให้ผูเ้ รียนตามโอกาส

5.3. เปดิ โอกาสให้ผู้เรยี นรว่ มแสดงความคิดเหน็ ต่าง ๆ ขณะสอน
5.4. ให้ผู้เรยี นและผูส้ อนร่วมกนั สรปุ เนื้อหาทั้งหมด
5.5. ใหผ้ ู้เรยี นทาแบบฝึกหดั ท้ายบทเรียน ในส่วนที่ 1 สง่ ภายในชั่วโมงเรยี น
5.6. ผู้เรียนศึกษาค้นควา้ เพ่ิมเติมด้วยตนเอง จากแหลง่ การเรียนรตู้ า่ ง ๆ เช่น อนิ เทอร์เนต็

106

6. สอื่ การจดั การเรยี นรู้

6.1. หนังสอื เรียน การบญั ชชี ัน้ กลาง 1 ของศริ วิ รรณ ผิวนวล และสฤษด์ิ ปานศรพี งษ์

7. การวดั ผลและประเมนิ ผล

7.1. สงั เกตพฤติกรรมการเรียนร้ขู องผู้เรยี นในชนั้ เรียน
7.2. ประเมินพฤตกิ รรมการเรยี นและพฤติกรรมการทางาน
7.3. ประเมินการทาแบบประเมินผลทา้ ยบท 10 ข้อ ทาถกู ได้ขอ้ ละ 1 คะแนน

ทาถกู 9-10 ข้อ ดี
ทาถูก 6-8 ข้อ ปานกลาง
ทาถกู 2-5 ข้อ ผา่ น
ทาถกู 0-1 ขอ้ ไม่ผา่ น

8. แหลง่ การเรยี นรเู้ พม่ิ เตมิ

1. อินเตอรเ์ น็ต
2. ห้องสมดุ

9. กจิ กรรมเสนอแนะ (ถ้ามี)

-

107

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น

รหสั 30201 - 2001 วชิ าการบญั ชชี น้ั กลาง 1

ชดุ การสอนท่ี 6 เรอื่ ง ตวั๋ เงนิ รบั จานวน 10 ขอ้ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------

คาสง่ั จงทาเครอ่ื งหมาย (X) ลงหนา้ ขอ้ ที่ถกู ตอ้ งทส่ี ดุ

1. ข้อใดหมายถึงตวั๋ เงินท่ีแบ่งตามลกั ษณะของตราสารทอี่ อก

ก. ต๋วั สัญญาใช้เงนิ ข. ต๋ัวแลกเงิน

ค. เช็ค ง. ถกู ทุกข้อ

2. ข้อใดหมายถึงตว๋ั เงนิ ทแ่ี บ่งตามลักษณะของดอกเบ้ีย

ก. ตว๋ั เงินชนิดมีดอกเบ้ยี และชนิดไมม่ ดี อกเบี้ย

ข. ตัว๋ สัญญาใชเ้ งนิ และตว๋ั แลกเงนิ

ค. ตั๋วเงนิ ที่เกดิ จากการดาเนินงานตามปกติและไมป่ กติ

ง. ถูกทกุ ข้อ

3. ตัว๋ เงินฉบับหนึ่งมลู ค่า 20,000 บาท ลงวนั ที่ 15 มนี าคม 2546 อตั ราดอกเบยี้ 6 % ตอ่ ปีอายุ 30 วัน ต๋วั

ฉบับดังกล่าวจะครบกาหนดในวันท่ีเทา่ ใด

ก. 31 มนี าคม ข. 14 เมษายน

ค. 15 เมษายน ง. 30 เมษายน

4. สูตรในการคานวณดอกเบย้ี ตว๋ั เงินคือขอ้ ใด

ก. เงินตนั x อตั ราดอกเบีย้

ข. เงินตัน x อัตราดอกเบีย้ x ระยะเวลา

ค. เงินตน้ x ระยะเวลา

ง. อดั ราดอกเบยี้ x ระยะเวลา

5. ต๋วั เงินฉบับหน่ึงมลู ค่า 30,000 บาท ลงวนั ที่ 1 พฤษภาคม 2546 อตั ราดอกเบี้ย 6 % ตอ่ ปีอายุ 60 วนั

ดอกเบยี้ ต๋วั เงินจะเปน็ เทา่ ใด (1 ปี = 365 วนั )

ก. 295.89 บาท ข. 300 บาท

ค. 1,800 บาท ง. 30,000 บาท

6. ตัว๋ เงนิ ฉบับหนง่ึ มูลค่า 50,000 บาท ลงวนั ที่ 12 เมษายน 2546 อัตราดอกเบีย้ 6 % ตอ่ ปอี ายุ 3 เดือน

ดอกเบยี้ ตวั๋ เงนิ จะเปน็ เท่าใด

ก. 750 บาท ข. 1,000 บาท

ค. 50,000 บาท ง. 3,000 บาท

108

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น (ตอ่ )

รหสั 30201 - 2001 วชิ าการบญั ชชี น้ั กลาง 1

ชดุ การสอนท่ี 6 เรอื่ ง ต๋ัวเงนิ รบั จานวน 10 ขอ้ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------

7. ตัว๋ เงินรบั ฉบับหนึ่งมูลคา่ 75,000 บาท ลงวันที่ 1 พฤศจิกายน 2545 อัตราดอกเบยี้ 7.5 % ตอ่ ปี อายุ 3

เดอื น ถ้ากจิ การปิดบัญชีวนั ท่ี 31 ธนั วาคม ดอกเบี้ยดา้ งรบั จะเปน็ ระยะเวลาก่ีเดอื น

ก. 1 เดือน

ข. 2 เดอื น

ค. 3 เดือน

ง. ไมม่ ีดอกเบย้ี คา้ งรับ

8. ตั๋วเงินรับขาดความเช่ือถือหมายถงึ อะไร

ก. ต๋ัวเงนิ รบั ทีค่ รบกาหนดก่อน

ข. ต๋ัวเงินรับท่ีเกนิ กาหนดเวลา

ค. ตวั๋ เงนิ รับทีค่ รบกาหนดแลว้ ผ้อู อกตั๋วหรอื ผู้จ่ายเงนิ ตามตั๋วไมส่ ามารถชาระเงนิ ตามตวั๋ ได้

ง. ต๋ัวเงินรบั ท่ีนาไปขายลดใหก้ บั ธนาคาร

จากโจทย์ตอ่ ไปน้ี จงตอบคาถามข้อ 9-10

เมื่อวนั ที่ 1 มิถนุ ายน 2546 กจิ การนาตวั๋ เงินรบั จานวน 100,000 บาท อัตราดอกเบยี้ 12 % ต่อปีอายุ 3 เดอื น

ต๋วั ลงวันที่ 1 พฤษภาคม 2546 ไปขายลดให้กบั ธนาคาร ธนาคารคิดสว่ นลด 15 %ตอ่ ปี

9. สว่ นลดทธี่ นาคารคิดเท่ากบั เทา่ ใด

ก. 2,500 บาท ข. 2,575 บาท

ค. 3,000 บาท ง. 3,750 บาท

10. จานวนเงนิ ทกี่ ิจการจะไดร้ บั จากธนาคารเท่ากับเทา่ ใด

ก. 99,250 บาท ข. 100,000 บาท

ค. 100,425 บาท ง. 100,500 บาท

109

ใบเนอ้ื หา/ใบความรู้
หนว่ ยท่ี 5 เรอื่ ง ตว๋ั เงนิ รบั

1 : ความหมายของตวั๋ เงนิ รบั

ตามศัพทบ์ ัญชีของสมาคมนักบัญชีและผสู้ อบบญั ชีรบั อนญุ าตแหง่ ประเทศไทย ให้ความหมาย ดงั นี้
ต๋ัวเงินรับ (Notes receivable) หมายถึง คามัน่ สัญญาเป็นลายลักษณ์อกั ษร โดยปราศจากเง่อื นไขที่
บุคคลหนง่ึ รับจะชาระเงนิ จานวนหนงึ่ ทแี่ น่นอนใหแ้ กบ่ คุ คลหนงึ่ ภายในเวลาที่กาหนด

2 : ประเภทของตว๋ั เงนิ รบั

1. แบง่ ตามกิจกรรมของรายการท่เี กดิ ข้นึ
1.1 ต๋วั เงนิ รับทเ่ี กิดจากการดาเนินงานตามปกติ หรือ ตัว๋ เงนิ รบั การค้า (Trade notes

receivable) หมายถึง ตวั๋ เงนิ รับทเ่ี กิดจากการดาเนินงานตามปกติของกิจการ เชน่ ต๋ัวเงินรบั ทลี่ กู หนไี้ ดอ้ อกให้
เพ่ือชาระค่าสินค้า

1.2 ต๋วั เงนิ รบั ที่ไม่ไดเ้ กิดจากการดาเนินงานตามปกติ (Nontrude notes receivable)
เชน่ ตว๋ั เงินทกี่ จิ การไดร้ บั จากการกู้ยืมเงนิ ของบริษัทในเครือหรอื ลูกจ้าง ตั๋วเงนิ รบั ทีม่ ีผลจากการกเู้ งินของ
ลกู คา้ เปน็ ตนั ดงั นั้นการรายงานควรแยกออกจากต๋วั เงนิ รับทีเ่ กิดจากการดาเนนิ งานตามปกติ

2. แบ่งตามลักษณะของตราสารที่ออก
2.1 ตั๋วสญั ญาใชเ้ งนิ (Promissory note) ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณชิ ย์ มาดรา

983 หมายถงึ หนงั สือตราสารซึ่งบคุ คลหนึง่ เรยี กวา่ ผ้อู อกตว๋ั (ลูกหนี้) ให้คามน่ั สัญญาวา่ จะใชเ้ งินจานวนหนงึ่
ใหแ้ กบ่ คุ คลอกี คนหนงึ่ หรือใช้ให้ตามคาสั่งของบุคคลอกี บุคคลหนง่ึ เรยี กว่าผู้รบั เงนิ (เจ้าหน้ี)
ดงั นั้นตั๋วสญั ญาใช้เงินต้องมีบุคคลทเี่ กยี่ วขอ้ ง 2 ฝ่าย คอื ฝ่ายแรกเปน็ ผ้อู อกตั๋ว ซึง่ จะเป็นผจู้ ่ายเงินตามตวั๋
สัญญาใชเ้ งนิ และ อีกฝา่ ยหนงึ่ คอื ผ้รู ับเงนิ

2.2 ต๋ัวแลกเงิน (Bill of exchange) ดามประมวลกฎหมายแพง่ และพาณชิ ย์ มาตรา 908
หมายถึง หนังสือตราสาร ซึง่ บคุ คลคนหนึง่ เรยี กวา่ ผูส้ ั่งจ่ายส่งั บคุ คลอกี คนหนงึ่ ว่าผจู้ า่ ย ให้ใชเ้ งินจานวนหนึ่งแก่
บคุ คลอีกคนหน่ึงหรอื ให้ใช้ตามคาสง่ั ของบคุ คลอีกคนหน่งึ เรียกว่า ผ้รู ับเงิน

ดังนนั้ ตว๋ั แลกเงินมบี ุคคลท่ีเก่ยี วข้อง 3 ฝ่ายคอื
 ฝ่ายแรกคอื ผู้ส่ังจา่ ย (เจ้าหนี้)
 ฝา่ ยที่สองคอื ผูจ้ ่าย (ลูกหนี)้
 ฝ่ายท่ีสามคอื ผรู้ ับเงิน
2.3 เช็ค (Cheque) ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชยม์ าตรา 987 หมายถงึ หนังสือ

ตราสาร ซงึ่ บุคคลคนหนง่ึ เรยี กว่าผสู้ ัง่ จ่าย ส่ังธนาคารให้ใช้เงินจานวนหนง่ึ เมอ่ื ทวงถามให้แกบ่ ุคคลอีกคนหนึ่ง
หรอื ให้ใช้ตามคาส่งั ของบคุ คลอีกคนหนงึ่ เรียกว่าผ้รู บั เงิน

110

ดังน้นั เช็ค เหมือนกบั ตัว๋ แลกเงนิ คือมีบคุ คลเกยี่ วขอ้ ง 3 ฝา่ ย คือ
 ผสู้ ่ังจา่ ย
 ผู้จ่าย ธนาคาร
 ผูร้ บั เงิน

3. แบ่งตามลักษณะดอกเบ้ยี
3.1 ตว๋ั เงินชนดิ มีดอกเบยี้ (Interest-bearing note) หมายถึงตว๋ั เงนิ ท่ีระบดุ อกเบี้ยไวห้ นา้ ต๋ัว

(Face value) และเม่อื ต๋ัวเงินครบกาหนดผจู้ า่ ยเงนิ จะจ่ายเงนิ ตามตั๋วพร้อมดอกเบย้ี
3.2 ต๋ัวเงนิ ชนิดไมม่ ดี อกเบีย้ (Noninterest-bearing note หมายถงึ ตว๋ั เงินท่ไี ม่มอี ัตรา

ดอกเบ้ยี ระบไุ วบ้ นต๋ัว ดงั นั้น เมอ่ื ต๋ัวเงินครบกาหนดผูจ้ า่ ยเงินจะจ่ายเฉพาะจานวนเงินทรี่ ะบไุ วห้ นา้ ตั๋วเท่านั้น

3 : การนบั วนั ครบกาหนดชาระของตว๋ั เงนิ

ต๋ัวเงินที่ระบุวนั ครบกาหนดที่แนน่ อน การนบั วนั ครบกาหนด ดงั นี้
1. เม่อื ตว๋ั เงนิ ระบุวนั ครบกาหนดเปน็ ปี ดงั น้ันวนั ทคี่ รบกาหนดของตั๋วเงนิ จะเป็นวนั ที่และเดอื น
เดยี วกนั กับวันท่ีระบุไวใ้ นตวั๋ แต่ปีต่างกัน เชน่

 ออกต๋ัวสญั ญาใช้เงนิ วันท่ี 1 สงิ หาคม 2545 มอี ายุ 1 ปี เพราะฉะนัน้ ตั๋วดังกลา่ วครบกาหนด
วันที่ 1 สิงหาคม 2546

2. เมือ่ ตว๋ั เงนิ ระบุวนั ครบกาหนดเปน็ จานวนเดอื นการนบั วันครบกาหนดจะนบั วันทเ่ี ดยี วกันกับวนั ท่ี
ระบุในต๋วั จะแตกต่างทีเ่ ดือน โดยใชว้ ธิ นี บั เดอื นชนเดือน เช่น

 ออกต๋วั สญั ญาใชเ้ งินวันท่ี 15 กนั ยายน 2545 มีอายุ 1 เดอื น ดังนัน้ วนั ครบ. กาหนดของตว๋ั
เงิน คอื วันท่ี 15 ตุลาคม 2545

 ออกต๋วั สญั ญาใช้เงินวนั ที่ 10 มีนาคม 2546 มีอายุ 3 เดือน ดังนน้ั วันครบกาหนดของต๋วั เงิน
คอื วันท่ี 10 มิถุนายน 2546

3. เมื่อตวั๋ เงินระบวุ นั ครบกาหนดเป็นจานวนวัน การนับวันครบกาหนดจะไม่นบั วนั ท่อี อกต๋วั แตจ่ ะ
นับวันครบกาหนด กล่าวคือ จะเร่มิ นบั จากวนั ทีถ่ ัดจากวันท่อี อกตว๋ั ไปจนถึงวนั ครบกาหนด

4 : การคานวณดอกเบย้ี ตามตวั๋ เงนิ

การคานวณดอกเบย้ี ตามต๋ัวเงินจะคานวณเฉพาะตว๋ั เงนิ ชนดิ มดี อกเบย้ี เท่าน้นั
สตู รการคานวณดอกเบยี้

ดอกเบยี้ = เงนิ ต้น x อัตราดอกเบย้ี x ระยะเวลา

สาหรับอัตราดอกเบ้ยี ท่ีนามาคานวณนั้นจะเป็นอตั ราดอกเบย้ี ต่อปีทรี่ ะบุไว้ในตั๋วเงิน

111

5 : การบนั ทกึ บญั ชเี กยี่ วกบั ตวั๋ เงนิ รบั การคา้

กิจการจะบนั ทึกบัญชตี ๋วั เงินรบั ตามจานวนเงินทรี่ ะบไุ วใ้ นหน้าตั๋ว ไม่วา่ จะเปน็ ตั๋วเงิน
ชนิดมดี อกเบีย้ หรอื ไม่มดี อกเบ้ียก็ตาม ดังน้ี

1. เมอื่ รบั ชาระหนี้หรอื ค่าขายสินค้าเป็นตัว๋ เงิน

Dr. ตัว๋ เงินรับ XX
Cr. ลูกหน้ี (ขาย) XX

2. เมือ่ ตวั๋ เงนิ ถึงกาหนด

Dr. เงินสด/ธนาคาร XX

Cr. ตั๋วเงนิ รบั XX

กรณเี ป็นตั๋วมดี อกเบ้ยี

จานวนเงินท่ไี ด้รับเมอ่ื ตวั๋ ครบกาหนดจะมากกว่าจานวนเงนิ ตามหนา้ ตว๋ั สว่ นตา่ งบันทึก

ไว้ด้าน Cr. บัญชีดอกเบย้ี รบั ดังนี้

Dr. เงนิ สด XX
Cr. ตั๋วเงนิ รับ XX
ดอกเบย้ี รบั XX

6 : ตว๋ั เงนิ รบั อน่ื ๆ

ตว๋ั เงินรบั อื่น ๆ หมายถงึ ตั๋วเงนิ รบั ทม่ี ไิ ด้เกิดจากการดาเนินงานตามปกติ เช่น ตว๋ั เงินรับท่ไี ดจ้ ากการ
ให้กู้ยืมเงนิ ตั๋วเงนิ รับท่ไี ด้จากการขายสินทรพั ย์อน่ื ทมี่ ใิ ช่สนิ ค้า การกาหนดมูลค่าของต๋ัวเงินใชห้ ลักการคานวณ
เดียวกับตัว๋ เงินรบั การคา้

7 : ตวั๋ เงนิ รบั ขาดความเชอ่ื ถอื

ตวั๋ เงนิ รบั ขาดความเชอ่ื ถอื หมายถึง เมื่อตวั๋ เงินรบั ทค่ี รบกาหนดชาระเงินแล้วแต่ผอู้ อกต๋ัว หรือผู้จา่ ย
ชาระเงินไม่สามารถชาระเงินตามตั๋ว ดงั นัน้ กจิ การจะตอ้ งบันทกึ รายการใหผ้ ทู้ อ่ี อกต๋วั หรือผู้จ่ายชาระเงนิ
กลับมาเป็นลกู หนี้กิจการใหม่ด้วยจานวนเงนิ ตามตว๋ั บวกดว้ ยดอกเบ้ยี รบั พรอ้ มค่าใช้จ่ายต่างๆ ท่ีกิจการจ่ายไป
เชน่ คา่ ทาคาคดั ด้าน ซงึ่ ผ้รู บั เงินตาม ตว๋ั หรอื ผู้ทรงตวั๋ จะต้องทาคาคดั คา้ นภายใน 3 วนั นับแตว่ ันทตี่ ั๋วขาด
ความเช่ือถือ สาหรับดอกเบ้ยี พ้นกาหนด ถ้าเปน็ ตั๋วชนิดมดี อกเบ้ยี ให้ใชอ้ ัตราดอกเบี้ยทีร่ ะบไุ วห้ น้าต๋วั แตถ่ ้า
เป็นต๋ัวเงนิ ชนดิ ไม่มดี อกเบย้ี ให้ใช้อตั รา 5% ต่อปี

112

8 : ตวั๋ เงนิ รบั ขายลด

ในกรณที ีก่ จิ การมคี วามจาเป็นท่ีจะใชเ้ งนิ สด และ ไม่มคี วามประสงค์ท่จี ะถือตัว๋ เงินรบั ไว้จนครบ
กาหนด กส็ ามารถนาตั๋วเงนิ รบั นัน้ ไปขายลดที่ธนาคาร หรือ สถาบนั การเงิน โดยธนาคารหรือสถาบันการเงนิ จะ
รบั ซอ้ื ต๋ัวเงนิ รบั โดยจะหักสว่ นลดไว้ลว่ งหนา้ ซงึ่ ถือเปน็ ดอกเบ้ยี จ่าย และจา่ ยเงินใหก้ ับผ้ขู ายภายหลังจากท่ไี ด้
หักส่วนลดไวแ้ ล้ว สาหรับผู้ทน่ี าตัว๋ เงินรบั ไปขายลด ถา้ จานวนเงนิ ทไี่ ด้รบั สูงกวา่ จานวนเงนิ ตามหนา้ ตั๋ว ให้
บนั ทกึ ไวใ้ นบัญชดี อกเบ้ียรับ ในทางตรงกนั ข้าม ถ้าจานวนเงินทีไ่ ดร้ บั ตา่ กวา่ จานวนเงินตามหน้าตว๋ั ให้บนั ทกึ ไว้
ในบัญชีดอกเบีย้ จา่ ยการนาตัว๋ เงินรับไปขายลดให้กบั ธนาคารหรอื สถาบนั การเงนิ นี้ ผขู้ ายตวั๋ เงนิ รับยังมีความ
ผกู พนั ที่จะต้องรบั ผิดชอบอยู่ ถา้ หากวา่ ธนาคารไมส่ ามารถเรยี กเก็บเงนิ จากผอู้ อกตว๋ั เงินรับได้ผขู้ ายจะต้องเป็น
ผู้รบั ผดิ ชอบชดใช้หน้ีกบั ธนาคาร ตามจานวนเงินตามหนา้ ตั๋ว รวมดอกเบ้ียรบั (มูลค่าต๋ัวเงินรบั เมอ่ื ครบกาหนด)
และค่าใช้จ่ายด่างๆ ท่ีธนาคารได้จ่ายไป ภาระผกู พนั ทเี่ กิดข้นึ น้เี รียกวา่ หนส้ี ินอันอาจจะเกิดขนึ้ ในภายหนา้
(Contingent liability) ในการบันทึกบัญชีกิจการซึ่งเปน็ ผู้ขายตวั๋ เงินรบั และข้ันตอนการปฏิบัตใิ นการนาต๋ัวเงิน
รบั ไปขายลดใหก้ ับธนาคารมีดังนี้

1. คานวณหามูลค่าของตั๋วเมื่อครบกาหนด (จานวนเงินตามหน้าต๋ัว + ดอกเบีย้ รับ)
2. คานวณหาจานวนส่วนลดที่ธนาคารหกั ไว้
3. คานวณหาจานวนเงนิ ทก่ี ิจการจะได้รับทัง้ สิน้
4. คานวณหาดอกเบีย้ รบั หรอื ดอกเบ้ียจ่าย
5. บนั ทึกรายการบญั ชี
วันทน่ี าตั๋วไปขายลด

 กรณีจานวนเงินทไ่ี ด้รับสงู กว่าจานวนเงนิ ตามหนา้ ตว๋ั

Dr. เงินสด XX
Cr. ตั๋วเงินรับขายลด
ดอกเบ้ียรบั XX
XX

 กรณจี านวนเงินทีไ่ ด้รับตา่ กว่าจานวนเงนิ ตามหน้าต๋ัว

Dr. เงินสด XX
ดอกเบย้ี จา่ ย XX
Cr. ตั๋วเงนิ รบั ขายลด
XX

วนั ที่ตวั๋ เงนิ รับครบกาหนดและธนาคารเรยี กเก็บเงินตามต๋ัวเงินรับได้

Dr. ตั๋วเงนิ รับขายลด XX
Cr. ตว๋ั เงินรบั
XX

113

แบบทดสอบหลงั เรยี น

รหสั 30201 - 2001 วชิ าการบญั ชชี น้ั กลาง 1

ชดุ การสอนท่ี 6 เรอ่ื ง ตว๋ั เงนิ รบั จานวน 10 ขอ้ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------

คาสง่ั จงทาเครอื่ งหมาย (X) ลงหนา้ ขอ้ ที่ถกู ตอ้ งทสี่ ุด

1. ข้อใดหมายถึงตว๋ั เงนิ ทแี่ บง่ ตามลักษณะของตราสารท่อี อก

ก. ตวั๋ สัญญาใช้เงิน ข. ต๋วั แลกเงนิ

ค. เช็ค ง. ถกู ทกุ ข้อ

2. ข้อใดหมายถึงตัว๋ เงนิ ทแี่ บ่งตามลักษณะของดอกเบยี้

ก. ต๋วั เงินชนดิ มีดอกเบ้ียและชนิดไมม่ ีดอกเบีย้

ข. ตว๋ั สัญญาใชเ้ งนิ และตัว๋ แลกเงิน

ค. ตว๋ั เงนิ ทเ่ี กดิ จากการดาเนนิ งานตามปกตแิ ละไม่ปกติ

ง. ถูกทุกขอ้

3. ตว๋ั เงินฉบับหนึ่งมลู คา่ 20,000 บาท ลงวนั ที่ 15 มีนาคม 2546 อตั ราดอกเบีย้ 6 % ตอ่ ปอี ายุ 30 วนั ต๋วั

ฉบับดงั กล่าวจะครบกาหนดในวนั ทเ่ี ท่าใด

ก. 31 มีนาคม ข. 14 เมษายน

ค. 15 เมษายน ง. 30 เมษายน

4. สตู รในการคานวณดอกเบ้ียตวั๋ เงินคือข้อใด

ก. เงนิ ตัน x อตั ราดอกเบ้ีย

ข. เงินตัน x อตั ราดอกเบ้ยี x ระยะเวลา

ค. เงนิ ต้น x ระยะเวลา

ง. อัดราดอกเบย้ี x ระยะเวลา

5. ตั๋วเงินฉบับหน่งึ มลู คา่ 30,000 บาท ลงวันที่ 1 พฤษภาคม 2546 อตั ราดอกเบย้ี 6 % ตอ่ ปอี ายุ 60 วัน

ดอกเบ้ยี ตว๋ั เงนิ จะเปน็ เทา่ ใด (1 ปี = 365 วัน)

ก. 295.89 บาท ข. 300 บาท

ค. 1,800 บาท ง. 30,000 บาท

6. ตวั๋ เงินฉบับหนึ่งมลู คา่ 50,000 บาท ลงวันท่ี 12 เมษายน 2546 อตั ราดอกเบี้ย 6 % ต่อปอี ายุ 3 เดือน

ดอกเบย้ี ตวั๋ เงนิ จะเปน็ เทา่ ใด

ก. 750 บาท ข. 1,000 บาท

ค. 50,000 บาท ง. 3,000 บาท

114

แบบทดสอบหลงั เรยี น (ตอ่ )

รหสั 30201 - 2001 วชิ าการบญั ชชี นั้ กลาง 1

ชดุ การสอนท่ี 6 เรอื่ ง ต๋วั เงนิ รบั จานวน 10 ขอ้ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------

7. ตัว๋ เงินรบั ฉบับหนึ่งมูลคา่ 75,000 บาท ลงวันที่ 1 พฤศจกิ ายน 2545 อัตราดอกเบยี้ 7.5 % ตอ่ ปี อายุ 3

เดอื น ถ้ากจิ การปิดบัญชีวนั ท่ี 31 ธนั วาคม ดอกเบี้ยดา้ งรับจะเปน็ ระยะเวลาก่ีเดอื น

ก. 1 เดือน

ข. 2 เดอื น

ค. 3 เดือน

ง. ไมม่ ีดอกเบย้ี คา้ งรับ

8. ตั๋วเงินรับขาดความเช่ือถือหมายถึงอะไร

ก. ตว๋ั เงนิ รบั ทีค่ รบกาหนดก่อน

ข. ต๋ัวเงินรับท่ีเกนิ กาหนดเวลา

ค. ตวั๋ เงนิ รับทีค่ รบกาหนดแล้ว ผอู้ อกตั๋วหรือผูจ้ ่ายเงินตามต๋วั ไมส่ ามารถชาระเงนิ ตามตวั๋ ได้

ง. ต๋ัวเงินรบั ท่ีนาไปขายลดให้กบั ธนาคาร

จากโจทย์ตอ่ ไปน้ี จงตอบคาถามขอ้ 9-10

เมื่อวนั ที่ 1 มิถนุ ายน 2546 กจิ การนาตัว๋ เงนิ รบั จานวน 100,000 บาท อัตราดอกเบยี้ 12 % ต่อปีอายุ 3 เดอื น

ต๋วั ลงวันที่ 1 พฤษภาคม 2546 ไปขายลดให้กับธนาคาร ธนาคารคิดสว่ นลด 15 %ตอ่ ปี

9. สว่ นลดทธี่ นาคารคิดเท่ากบั เท่าใด

ก. 2,500 บาท ข. 2,575 บาท

ค. 3,000 บาท ง. 3,750 บาท

10. จานวนเงนิ ทกี่ ิจการจะไดร้ บั จากธนาคารเท่ากับเท่าใด

ก. 99,250 บาท ข. 100,000 บาท

ค. 100,425 บาท ง. 100,500 บาท

115

โครงการสอนรายหนว่ ย

รหัสวชิ า 30201 - 2001 ช่ือวชิ า การบญั ชีชน้ั กลาง 1

ช่อื หนว่ ย สนิ คา้ คงเหลอื จานวน 4 ชวั่ โมง

รายการสอนหวั ขอ้ การเรยี นรู้

สนิ ค้าคงเหลอื จัดเปน็ สนิ ทรัพยป์ ระเภทหมุนเวยี นที่กิจการต้องจัดสรรเงนิ ทนุ ส่วนหนงึ่ มาลงทุน เพ่ือ

ซื้อสินค้ามาไว้เพ่ือขาย เมื่อส้ินงวดบัญชีกิจการต้องทาการตรวจนับและตีราคาสินค้าคงเหลือ เพ่ือวัดผลการ

ดาเนินงาน และแสดงฐานะการเงินของกิจการ ถ้ากิจการตรวจนับและตีราคาสินค้าผิดพลาด ก็จะส่งผล

กระทบต่อผลการดาเนนิ งานและฐานะทางการเงนิ ของกิจการดว้ ย

หวั ขอ้ การเรยี นรู้ จุดประสงคก์ ารสอนหรอื จดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม

1. ความหมายของสินค้าคงเหลอื 1. บอกความหมายของสนิ ค้าคงเหลอื ได้
2. วธิ ีการบันทึกบญั ชเี กยี่ วกับสินค้าคงเหลอื 2. บันทกึ บญั ชีเก่ยี วกบั สนิ ค้าคงเหลือ ทงั้ วธิ เี มอ่ื ส้ินงวด
3. วิธบี ันทึกสนิ คา้ คงเหลอื เม่ือส้ินงวด และแบบต่อเนอ่ื งได้
4. วิธบี นั ทกึ สนิ ค้าคงเหลือแบบต่อเนอ่ื ง 3. อธบิ ายขอ้ แตกต่างของบัญชีต้นทุนขายระหว่างวธิ ี
5. ข้อแตกต่างของบญั ชตี น้ ทุนขายระหวา่ งวธิ บี นั ทึก บันทึกสนิ คา้ คงเหลอื เม่อื ส้ินงวดกับแบบต่อเนื่อง
สินคา้ คงเหลอื เม่อื สิ้นงวดกับแบบตอ่ เนอ่ื ง 4. ตรี าคาสนิ คา้ คงเหลอื และเปรยี บเทยี บผลการตีราคา
6. การตรี าคาสินค้าคงเหลอื วิธีราคาทุน สนิ คา้ แต่ละวธิ ใี นงบการเงินได้
7. การเปรยี บเทยี บผลการตีราคาสินค้าแตล่ ะวิธีใน 5. วิเคราะห์อัตราสว่ นทางการเงนิ ของสนิ คา้ คงเหลอื ได้
งบการเงนิ 6. มีการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม และ
8. การวเิ คราะห์อตั ราสว่ นทางการเงินของสินคา้ คุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์ทีผ่ ู้สอนสามารถสังเกตเห็นได้
คงเหลือ ในด้านความมีมนษุ ยสมั พนั ธ์ ความมีวินยั ความ
รับผดิ ชอบ ความเชื่อม่นั ในตนเอง ความสนใจใฝ่รู้
ความรกั สามัคคี ความกตัญญกู ตเวที

วธิ กี ารสอน :
1. แนะนาการเรยี นการสอน วชิ าการบัญชชี นั้ กลาง 1 รายละเอยี ดมาตรฐานวิชาชีพ จุดประสงค์
รายวิชา มาตรฐานรายวิชา คาอธบิ ายรายวิชา การวดั ผลและประเมินผล
2. นาเข้าสู่บทเรียน สินค้าคงเหลือจดั เป็นสินทรัพย์ประเภทหมุนเวยี นท่ีกิจการต้องจัดสรรเงินทนุ
ส่วนหน่ึงมาลงทนุ เพ่ือซอื้ สนิ ค้ามาไวเ้ พ่อื ขาย เม่ือสิ้นงวดบญั ชกี จิ การต้องทาการตรวจนบั และตี
ราคาสนิ ค้าคงเหลือ เพ่อื วัดผลการดาเนินงาน และแสดงฐานะการเงนิ ของกิจการ ถา้ กิจการ
ตรวจนบั และตีราคาสนิ ค้าผิดพลาด ก็จะส่งผลกระทบตอ่ ผลการดาเนินงานและฐานะทางการเงนิ
ของกจิ การดว้ ย เพื่อให้สื่อความเขา้ ใจได้งา่ ยขึน้ ครูอธิบายเนอื้ หาสาระการเรยี นรู้ พรอ้ ม
ยกตวั อยา่ งประกอบตามแตล่ ะหัวข้อ

116

3. เปดิ โอกาสให้ผเู้ รยี นรว่ มแสดงความคิดเห็นต่าง ๆ ขณะสอน
4. ให้ผู้เรียนและผสู้ อนรว่ มกนั สรปุ เนื้อหาทั้งหมด
5. ใหผ้ ู้เรียนทาแบบฝกึ หดั ทา้ ยบทเรยี น ในส่วนที่ 1 ส่งภายในชั่วโมงเรียน
6. ผูเ้ รยี นศกึ ษาค้นควา้ เพิ่มเตมิ ดว้ ยตนเอง จากแหลง่ การเรียนรตู้ ่าง ๆ เชน่ อินเทอร์เนต็
ส่อื การสอน
1. หนังสอื เรียน การบญั ชชี ั้นกลาง 1 ของศริ ิวรรณ ผิวนวล และสฤษด์ิ ปานศรพี งษ์

การประเมนิ :

1. สังเกตพฤตกิ รรมการเรียนรขู้ องผู้เรยี นในช้นั เรียน
2. ประเมินพฤติกรรมการเรียนและพฤติกรรมการทางาน
3. ประเมินการทาแบบประเมินผลท้ายบท 10 ขอ้ ทาถูกไดข้ ้อละ 1 คะแนน

ทาถกู 9-10 ขอ้ ดี
ทาถกู 6-8 ข้อ ปานกลาง
ทาถกู 2-5 ข้อ ผ่าน
ทาถกู 0-1 ข้อ ไม่ผา่ น

117

ช่อื วชิ า การบญั ชีชนั้ กลาง 1 แผนการจดั การเรยี นรู้ สอนครงั้ ที่ 7
หนว่ ยท่ี 6 ชอ่ื หนว่ ย สนิ คา้ คงเหลอื จานวน 4 ชม.
รหัสวชิ า 30201 - 2001

1. หัวขอ้ การเรยี นรู้

1.1. ความหมายของสนิ ค้าคงเหลอื
1.2. วธิ กี ารบนั ทึกบญั ชเี ก่ยี วกบั สินคา้ คงเหลือ
1.3. วธิ บี นั ทึกสนิ คา้ คงเหลือเมือ่ ส้นิ งวด
1.4. วธิ บี นั ทกึ สนิ คา้ คงเหลือแบบตอ่ เน่ือง
1.5. ข้อแตกตา่ งของบญั ชีตน้ ทนุ ขายระหว่างวิธบี ันทึกสินคา้ คงเหลอื เมื่อสน้ิ งวดกับแบบตอ่ เนอ่ื ง
1.6. การตรี าคาสินคา้ คงเหลือวิธรี าคาทนุ
1.7. การเปรยี บเทียบผลการตรี าคาสินค้าแต่ละวิธใี นงบการเงิน
1.8. การวิเคราะหอ์ ัตราส่วนทางการเงินของสินค้าคงเหลือ

2. สาระสาคญั

สินค้าคงเหลือจัดเป็นสินทรัพย์ประเภทหมุนเวียนที่กิจการต้องจัดสรรเงนิ ทุนส่วนหนงึ่ มาลงทุน เพื่อ
ซ้ือสินค้ามาไว้เพื่อขาย เมื่อส้ินงวดบัญชีกิจการต้องทาการตรวจนับและตีราคาสินค้าคงเหลือ เพ่ือวัดผลการ
ดาเนินงาน และแสดงฐานะการเงินของกิจการ ถ้ากิจการตรวจนับและตีราคาสินค้าผิดพลาด ก็จะส่งผล
กระทบตอ่ ผลการดาเนินงานและฐานะทางการเงินของกจิ การดว้ ย

3. สมรรถนะประจาหนว่ ย

3.1. บอกความหมายของสินค้าคงเหลือได้
3.2. บนั ทึกบัญชเี กี่ยวกับสนิ ค้าคงเหลือ ทั้งวธิ ีเม่อื สิ้นงวด และแบบต่อเนือ่ งได้
3.3. อธบิ ายข้อแตกต่างของบัญชตี ้นทนุ ขายระหว่างวิธบี นั ทกึ สินค้าคงเหลอื เม่อื สนิ้ งวดกบั แบบตอ่ เนื่อง
3.4. ตรี าคาสินค้าคงเหลอื และเปรียบเทียบผลการตรี าคาสนิ คา้ แต่ละวิธีในงบการเงนิ ได้
3.5. วเิ คราะหอ์ ัตราส่วนทางการเงนิ ของสินค้าคงเหลอื ได้
3.6. มกี ารพัฒนาคณุ ธรรม จริยธรรม คา่ นยิ ม และคณุ ลักษณะอนั พึงประสงค์ท่ีผูส้ อนสามารถสงั เกตเห็นได้

ในดา้ นความมีมนุษยสมั พันธ์ ความมวี ินัย ความรับผิดชอบ ความเชอ่ื มัน่ ในตนเอง ความสนใจใฝ่รู้
ความรกั สามคั คี ความกตัญญูกตเวที

118

4. จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้

4.1 จดุ ประสงคท์ ว่ั ไป
4.1.1. มคี วามรู้ความเข้าใจเกยี่ วกับความหมายของสินคา้ คงเหลอื
4.1.2. มีความรคู้ วามเข้าใจเกย่ี วกับวธิ กี ารบนั ทกึ บญั ชเี กี่ยวกบั สนิ คา้ คงเหลอื
4.1.3. มีความรคู้ วามเข้าใจเกี่ยวกบั วิธบี ันทึกสนิ ค้าคงเหลือเมื่อสิน้ งวด
4.1.4. มคี วามรคู้ วามเข้าใจเกี่ยวกบั วธิ บี นั ทึกสนิ ค้าคงเหลือแบบตอ่ เน่ือง
4.1.5. มคี วามรู้ความเข้าใจเกี่ยวกบั ข้อแตกต่างของบญั ชีต้นทุนขายระหว่างวิธบี ันทึกสนิ ค้าคงเหลอื เม่อื

สิน้ งวดกบั แบบตอ่ เนอื่ ง
4.1.6. มคี วามรคู้ วามเข้าใจเกี่ยวกบั การตรี าคาสินคา้ คงเหลือวิธีราคาทนุ
4.1.7. มคี วามรู้ความเข้าใจเกย่ี วกบั การเปรยี บเทยี บผลการตรี าคาสนิ คา้ แต่ละวิธีในงบการเงนิ
4.1.8 มคี วามรคู้ วามเข้าใจเก่ียวกับการวิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงินของสินค้าคงเหลอื

4.2 จดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม
4.2.1. ผเู้ รียนบอกความหมายของสนิ ค้าคงเหลอื ได้
4.2.2. ผู้เรยี นบันทกึ บญั ชีเก่ยี วกับสินค้าคงเหลือ ทง้ั วิธเี ม่อื สิ้นงวด และแบบตอ่ เนอ่ื งได้
4.2.3. ผเู้ รียนอธบิ ายข้อแตกตา่ งของบญั ชตี น้ ทุนขายระหว่างวิธบี ันทึกสนิ ค้าคงเหลอื เม่อื ส้นิ งวดกับ

แบบต่อเน่อื ง
4.2.4 ผู้เรียนตีราคาสินคา้ คงเหลอื และเปรียบเทียบผลการตีราคาสนิ ค้าแต่ละวิธใี นงบการเงินได้
4.2.5 ผู้เรียนวิเคราะหอ์ ตั ราส่วนทางการเงินของสนิ คา้ คงเหลอื ได้

5. กจิ กรรมการจดั การเรยี นรู้

ในการเรยี นการสอนของหนว่ ยที่ 6 ครง้ั ที่ 7 (จานวน 4 ชั่วโมง)
5.1. แนะนาการเรียนการสอน วิชาการบัญชีช้นั กลาง 1 รายละเอยี ดมาตรฐานวชิ าชีพ

จดุ ประสงค์รายวิชา มาตรฐานรายวิชา คาอธบิ ายรายวชิ า การวัดผลและประเมินผล
5.2. อธิบายความหมายของสนิ คา้ คงเหลอื วิธีการบันทึกบญั ชเี กี่ยวกับสนิ ค้าคงเหลือ วธิ บี นั ทึก

สินค้าคงเหลือเม่ือสิ้นงวด วิธบี นั ทึกสินค้าคงเหลือแบบตอ่ เน่อื ง ข้อแตกตา่ งของบัญชีต้นทุนขายระหว่างวธิ ี
บนั ทกึ สินค้าคงเหลอื เม่อื สน้ิ งวดกับแบบตอ่ เนอ่ื ง การตรี าคาสนิ ค้าคงเหลอื วธิ ีราคาทนุ การเปรยี บเทียบผล
การตีราคาสินค้าแต่ละวธิ ีในงบการเงิน การวเิ คราะห์อตั ราสว่ นทางการเงนิ ของสนิ คา้ คงเหลือ ในขณะบรรยาย
จะสอดแทรกความรดู้ ้านคุณธรรม จรยิ ธรรม ให้ผ้เู รยี นตามโอกาส

5.3. เปิดโอกาสให้ผเู้ รยี นร่วมแสดงความคิดเหน็ ต่าง ๆ ขณะสอน
5.4. ให้ผู้เรยี นและผสู้ อนร่วมกันสรปุ เนื้อหาท้ังหมด
5.5. ใหผ้ ู้เรยี นทาแบบฝกึ หดั ทา้ ยบทเรียน ในส่วนท่ี 1 สง่ ภายในชั่วโมงเรียน
5.6. ผเู้ รยี นศกึ ษาค้นคว้าเพิ่มเตมิ ดว้ ยตนเอง จากแหล่งการเรยี นรู้ต่าง ๆ เชน่ อนิ เทอรเ์ นต็

119

6. สอื่ การจดั การเรยี นรู้

6.1. หนังสอื เรียน การบญั ชชี ัน้ กลาง 1 ของศริ วิ รรณ ผิวนวล และสฤษด์ิ ปานศรพี งษ์

7. การวดั ผลและประเมนิ ผล

7.1. สงั เกตพฤติกรรมการเรียนร้ขู องผู้เรยี นในชนั้ เรียน
7.2. ประเมินพฤตกิ รรมการเรยี นและพฤติกรรมการทางาน
7.3. ประเมินการทาแบบประเมินผลทา้ ยบท 10 ข้อ ทาถกู ได้ขอ้ ละ 1 คะแนน

ทาถกู 9-10 ข้อ ดี
ทาถูก 6-8 ข้อ ปานกลาง
ทาถกู 2-5 ข้อ ผา่ น
ทาถกู 0-1 ขอ้ ไม่ผา่ น

8. แหลง่ การเรยี นรเู้ พม่ิ เตมิ

1. อินเตอรเ์ น็ต
2. ห้องสมดุ

9. กจิ กรรมเสนอแนะ (ถ้ามี)

-

120

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น

รหสั 30201 - 20011 วิชาการบญั ชชี นั้ กลาง 1

ชดุ การสอนที่ 7 เรอ่ื ง สนิ คา้ คงเหลอื จานวน 10 ขอ้ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------

คาสง่ั จงทาเครอ่ื งหมาย (X) ลงหนา้ ขอ้ ท่ถี กู ตอ้ งทสี่ ดุ

1. สนิ ค้าคงเหลอื ของกิจการซอื้ มาขายไปคือข้อใด

ก. วัตถดุ บิ และวัสดุโรงงาน ข. งานระหว่างทา

ค. สินคา้ สาเร็จรปู ง. ถูกทกุ ข้อ

2. สินค้าคงเหลือของกจิ การผลิตสินค้าหรือกิจการอุตสาหกรรมคอื ขอ้ ใด

ก. วัตถดุ ิบและวสั ดุโรงงาน ข. งานระหวา่ งทา

ค. สนิ ค้าสาเร็จรูป ง. ถกู ทุกข้อ

3. สินค้าในขอ้ ใดที่นับรวมเป็นสินค้าคงเหลอื ของกจิ การ

ก. สนิ คา้ ระหวา่ งทางเงื่อนไข FOB Shipping point

ข. สนิ คา้ ระหว่างทางเงอื่ นไข FOB Destination

ค. สนิ คา้ ฝากขาย

ง. สินคา้ ขายผอ่ นชาระ

4. ข้อใดคอื การบนั ทกึ บัญชีเกี่ยวกับสินค้าคงเหลือวิธบี ันทึกสนิ ค้าคงเหลือแบบต่อเน่ือง

ก. เดบิด สนิ คา้ และภาษซี ้อื เครดิต เจ้าหนี้

ข. เดบิด ต้นทนุ ขาย เครดิต สนิ ค้า

ค. เดบิด เงนิ สด เครดิต สนิ ค้าและภาษีซื้อ

ง. ถกู ทกุ ขอ้

5. ยอดคงเหลือบางบญั ชีของกิจการแห่งหนงึ่ เม่อื วนั ที่ 31 ธนั วาคม 2545 มีดงั นี้

สินค้าคงเหลอื ตน้ งวด 24,000 บาท

สนิ ค้าคงเหลือปลายงวด 35,000 บาท

ซอื้ 65,000 บาท

ค่าขนสง่ เข้า 1,200 บาท

สง่ คนื และสว่ นลดรบั 4,100 บาท

ตน้ ทนุ ขายจะเปน็ เทา่ ใด

ก. 51,100 บาท

ค. 86,100 บาท

ข. 65,000 บาท

ง. 90,200 บาท

121

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น (ตอ่ )

รหสั 30201 - 20011 วิชาการบญั ชชี น้ั กลาง 1

ชุดการสอนท่ี 7 เรอื่ ง สนิ ค้าคงเหลอื จานวน 10 ขอ้ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------

6. การตรี าดาสินคา้ คงเหลือ (วิธีราดาทนุ ) วิธีเจาะจงเหมาะกับสนิ คา้ ชนิดใด

ก. สนิ ค้าทีม่ ีปริมาณมาก

ข. สนิ ค้าท่ีมีหลาย ๆ ชนดิ

ค. สนิ ค้าที่มขี นาดใหญแ่ ละมีราคาสูง

ง สินคา้ ทม่ี ขี นาดเล็กและมรี าคาเทา่ กนั

จากโจทย์ตอ่ ไปนี้ จงตอบคาถามขอ้ 7-8

กจิ การแห่งหนึง่ มีรายละเอียดเกี่ยวกับการซือ้ ขายสินค้าดงั น้ี

ยอดยกมา 700 ชน้ิ ๆ ละ 45 บาท

ซือ้ ครัง้ ท่ี 1 จานวน 500 ชน้ิ ๆ ละ 46 บาท

ซอื้ คร้งั ท่ี 2 จานวน 1,000 ชิน้ ๆ ละ 44 บาท

ซ้ือคร้ังท่ี 3 จานวน 300 ชน้ิ ๆ ละ 50 บาท

สินคา้ คงเหลือปลายงวดมจี านวน 850 ช้ิน

7. ถา้ กิจการตรี าคาสินค้าวิธี FIFO สินคา้ คงเหลอื ปลายงวดจะมรี าคาเท่าใด

ก. 38,250 บาท ข. 38,400 บาท

ค. 38,590 บาท ง. 39,200 บาท

8. ถ้ากจิ การตรี าคาสินค้าวิธี LIFO สนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวดจะมรี าคาเท่าใด

ก. 38,250 บาท ข. 38,400 บาท

ค. 38,590 บาท ง. 39,200 บาท

จากโจทย์ต่อไปน้ี จงตอบคาถามขอ้ 9-10

ตอ่ ไปนเี้ ป็นยอดคงเหลอื บางบัญชีของกจิ การแห่งหน่ึง

สนิ ค้าคงเหลือต้นงวด 12,500 บาท

ซื้อ 85,000 บาท

ค่าขนส่งเข้า 2,250 บาท

สง่ คนื สนิ คา้ 3,600 บาท

ส่วนลดรับ 1,025 บาท

สินคา้ คงเหลอื ปลายงวดตรวจนบั และตีราคาได้ 16,200 บาท

122

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น (ตอ่ )

รหสั 30201 - 20011 วิชาการบญั ชชี นั้ กลาง 1

ชุดการสอนท่ี 7 เรอื่ ง สนิ ค้าคงเหลอื จานวน 10 ขอ้ เวลา 15 นาที

-------------------------------------------------------------------------

9. อัตราหมนุ เวียนของสนิ คา้ คงเหลือเทา่ กับเท่าใด

ก. 7.31 ครง้ั /รอบ ข. 5.5 คร้ัง/รอบ

ค. 4.87 ครง้ั /รอบ ง. 4.63 ครั้ง/รอบ

10. ระยะเวลาเก็บสนิ คา้ คงเหลือกอ่ นขายเท่ากบั เทา่ ใด

ก. 49.93 วัน ข. 66.36 วัน

ค. 74.95 วนั ง. 78.83 วัน

123

ใบเนอ้ื หา/ใบความรู้
หนว่ ยที่ 6 เรอื่ ง สนิ คา้ คงเหลอื

1 : ความหมายของสนิ ค้าคงเหลอื

สินค้าคงเหลือ (Merchandise inventories) ตามคานิยามในมาตรฐานการบัญชีฉบับที่ 31 เร่ือง
สินค้าคงเหลอื มีความหมายดงั นี้

1. สินทรัพยซ์ ง่ึ มไี ว้เพอื่ ขายตามลกั ษณะการประกอบธุรกจิ โดยปกติ หรอื
2. อยใู่ นระหว่างกระบวนการผลติ เพื่อใหเ้ ปน็ สนิ คา้ สาเรจ็ รปู เพือ่ ขาย หรือ
3. มีไว้เพ่ือใช้ในการผลติ สินค้าหรอื ใหบ้ รกิ าร
ดังนนั้ สนิ คา้ คงเหลอื จึงประกอบดว้ ย
1. สินคา้ ท่ีซ้ือและถือไวเ้ พ่ือขาย
2. สนิ ค้าสาเร็จรูป งานระหว่างทา (สนิ ค้าระหวา่ งผลติ รวมทง้ั วตั ถุดิบที่ใชใ้ นการผลิต
3. ตันทุนงานใหบ้ รกิ ารซึ่งประกอบด้วย คา่ แรงงานและดาใช้จา่ ยอน่ื ที่เกย่ี วกบั บุคลากรทม่ี ี
ส่วนเก่ียวข้องโดยตรงกับการให้บริการ รวมท้ังบุคลากรท่ีควบคุมและดูแลและค่าใช้จ่ายท่ีเก่ียวข้องกับการ
ให้บรกิ าร
จากความหมายข้างต้นสรุปได้ว่า สินค้าคงเหลือสาหรับกิจการซ้ือมาขายไป จะประกอบด้วยสินค้า
สาเร็จรูปเพียงรายการเดียว ส่วนกิจการผู้ผลิตสินค้าหรือกิจการอุตสาหกรรม สินค้าคงเหลือจะประกอบดว้ ย
สนิ ค้าสาเรจ็ รูป งานระหว่างทา (สนิ ค้าระหว่างผลิต วัตถดุ ิบและวัสดุโรงงานซง่ึ แสดงเปน็ แผนภูมไิ ด้ดังน้ี

กจิ การซอื้ มาขายไป

ซอื้ จากบุคคลภายนอก สินค้าสาเร็จรปู ขาย

สินคา้ สาเร็จรปู คงเหลือ

งบดลุ งบกาไรขาดทุน
(สินทรัพย์หมนุ เวียน (ตน้ ทุนขาย

ซือ้ กจิ การผู้ผลติ สนิ ค้า 124
วตั ถดุ ิบ+วสั ดุ
(จากบคุ คลภายนอก ขบวนการการผลติ ขาย
(วตั ถุดบิ +วัสด+ุ แรงงาน+ สินคา้ สาเร็จรูป

โสหยุ้

สินค้าคงเหลอื
1. สินคา้ สาเร็จรูป
2. สนิ ค้าระหวา่ งผลิต
3. วตั ถุดิบ
4. วสั ดุโรงงาน

งบดุล งบตนั ทนุ ผลติ งบกาไรขาดทุน (ตนั ทุนขาย
(สนิ ทรัพยห์ มุนเวยี น

จากขอ้ มูลดงั กล่าวข้างต้นทาใหท้ ราบได้ว่า สินคา้ คงเหลอื ประกอบไปด้วย
1. สินคา้ สาเรจ็ รูป หมายถึง สินคา้ ท่ผี ลติ สาเรจ็ ท่ีพรอ้ มจะนาออกขายได้
2. สินค้าระหว่างผลิต หมายถึง วัตถุดิบต่างๆ ท่ีได้ทาหรือผลิตสาเร็จเป็นบางส่วนและจะต้องทาหรือ

ผลติ เพิ่มเตมิ ก่อนที่จะขายได้
3. วตั ถุดิบ หมายถงึ ของทีซ่ ้อื หรอื ไดม้ าเพอ่ื ใชเ้ ปน็ ส่วนผสมหรือส่วนประกอบอนั สาคัญในการทาหรือ

ผลิตสินคา้ สาเรจ็ รปู
4. วัสดุโรงงาน หมายถึง ของท่ีซ้ือหรือได้มาเพ่ือใช้เป็นส่วนผสมหรือส่วนประกอบท่ีไม่สาคัญหรือ

สว่ นประกอบเล็กๆ นอ้ ยๆ ในการทาหรอื ผลติ สนิ ค้าสาเร็จรปู

รายการท่ีจะพจิ ารณาถอื เป็นสนิ ค้าคงเหลอื หรอื ไม่
สินค้าคงเหลือนอกจากจะประกอบไปด้วยสินค้าสาเร็จรูป สินค้าระหว่างผลิต วัตถุดิบคงเหลือ และ

วัสดุโรงงานดงเหลอื แล้ว อาจจะมสี ินค้าดังต่อไปน้ีท่ีกรรมสิทธ์ิเป็นของกิจการ แตต่ วั ของสินค้าไปอยู่ท่ีอื่น เชน่
นาไปฝากขายที่ห้างสรรพสินค้า หรืออยู่ระหว่างการสารวจ สินค้าท่ีควรจะพิจารณานับรวมถือเป็นสินค้า
คงเหลอื มดี งั น้ี

125

1. สนิ คา้ ระหว่างทาง (Goods in transit) หมายถงึ สินค้าทีก่ ิจการไดส้ งั่ ซ้อื แลว้ และกรรมสิทธิ์เปน็ ของ
กจิ การแล้ว แตอ่ ยู่ระหว่างการสง่ มอบจากผู้ขายภายใต้เงื่อนไขการสง่ FOB Shipping point

ในการสง่ สนิ ค้าใหแ้ กผ่ ู้ซือ้ นน้ั จะมีเงือ่ นไขในการขนส่งอยู่ 2 ประการคอื
ก. FOB Shipping point (Free on board at the shipping point) หมายถึง การท่ีผ้ซู ้ือจะต้องเป็น
ผู้รับผิดชอบในการจ่ายค่าขนส่งภายหลังจากท่ีผู้ขายได้ส่งสินค้าให้จนกระท่ังสินค้าน้ันอยู่ในรถหรือเรือเป็นที่
เรียบร้อยแล้ว ดังน้ันกรรมสิทธิ์ของสินค้าจึงเป็นของผู้ซื้อตั้งแต่วินาทีที่สินค้านน้ั อยู่ในรถหรือเรือถึงแม้ตวั ของ
สนิ คา้ จะยงั ไมถ่ ึงมือของผูซ้ ้อื ก็ตาม เม่ือวันสนิ้ งวดจงึ ต้องนาเอาสนิ คา้ นีม้ าคานวณรวมเป็นสินคา้ คงเหลอื ด้วย
ข. FOB Destination (Free on board at the destination) หมายถึง ผู้ขายจะเป็นผู้รับผิดชอบค่า
ขนส่งสินค้าท่ีเกิดขึ้น จนกว่าจะถึงมือผู้ซื้อ และกรรมสิทธิ์ในสินค้าก็ยังเป็นของผู้ขายจนกว่าจะถึงมือผู้ซ้ือ ใน
กรณนี ไ้ี ม่ต้องนับรวมเป็นสินค้าคงเหลือแตอ่ ยา่ งใด
2. สินค้าฝากขาย (Goods on consignment) หมายถึง สินค้าท่ีกิจการได้ส่งไปฝากขายที่อ่ืน แต่ยัง
ขายไม่ได้ จงึ คงนบั เปน็ สนิ ค้าคงเหลือของกจิ การด้วย
3. สินค้าท่ีแยกไว้ต่างหาก (Segrcgate goods) หมายถึง สินค้าที่ผลิตขึ้นตามคาส่ังของลูกค้า เม่ือทา
การผลติ เสร็จแลว้ จงึ จดั เกบ็ แยกไวต้ า่ งหาก พร้อมท่จี ะใหล้ ูกค้าไดท้ ันที ดังนั้นจงึ ไมค่ วรนบั เปน็ สนิ คา้ คงเหลือ
4. สินค้าที่ขายโดยมีเง่ือนไขและสินค้าผ่อนชาระ หมายถึง สินค้าท่ีขายไปให้ผู้ซื้อแล้วแต่มีเงื่อนไขวา่
กรรมสทิ ธ์ใิ นสินค้าจะเปน็ ของผ้ซู ื้อกต็ ่อเมอื่ ได้มีการชาระเงินครบถว้ นตามสัญญา เชน่ การเช่าซื้อรถยนต์ ดังนน้ั
จึงคงนับเป็นสินค้าคงเหลือของกิจการแต่สาหรับการขายผ่อนชาระ กรรมสิทธิ์ในสินค้าจะโอนเป็นของผู้ซื้อ
ทนั ที จงึ ไม่นับรวมเป็นสนิ คา้ คงเหลือของผู้ขาย
ราคาทุนของสนิ คา้ คงเหลือ
ราคาทุนของสินค้าคงเหลือ หมายถึง จานวนเงินรวมของตันทุนในการซื้อ ตันทุนในการแปรสภาพ
สินคา้ และตนั ทนุ อ่ืน ๆ ที่ทาให้สินคา้ คงเหลอื น้ันอย่ใู นสภาพที่จะขายได้
กจิ การทซ่ี ้อื มาขายไป ตันทุนของสินค้าคงเหลือจะประกอบไปด้วยราคาซื้อของสนิ ค้าภาษีขาเข้า ภาษี
อากรอ่นื ๆ ค่าขนสง่ เขา้ และค่าใช้จ่ายอื่นๆ เพื่อใหไ้ ดส้ นิ คา้ นนั้ มา
กิจการผู้ผลิตสินค้า ตันทุนของสินค้าคงเหลือจะประกอบไปด้วยราดาซื้อของวัตถุดิบภาษีอากรต่าง ๆ
ด่าขนส่งเข้า ค่าวัสดุโรงงาน ค่าแรงงาน และด่าใช้จ่ายอ่ืนๆ เพื่อให้การผลิตสินค้าสาเร็จรูปออกมาพร้อมท่จี ะ
ขายได้

126

2 : วิธีการบันทกึ บัญชเี กย่ี วกบั สินคา้ คงเหลือ

การบัญชีเก่ียวกับสินค้าคงเหลือในท่ีน้ี เฉพาะสินค้าสาเร็จรูปคงเหลือเท่านั้น ถ้าเป็นสินค้าคงเหลือ
ชนิดอ่ืน ได้แก่ สินค้าระหว่างทาง สินค้าระหว่างผลิต วัตถุดิบ และวัสดุโรงงานการบันทึกบัญชีก็ใช้วธิ ีเดียวคือ
ราคาทุนทไี่ ด้มา

เนอ่ื งจากสนิ ค้าคงเหลอื ของกิจการเป็นรายการท่มี สี าระสาคัญเพราะมคี วามสัมพันธ์และเกย่ี วโยงทั้งใน
งบดุลและงบกาไรขาดทุน การคานวณสินค้าคงเหลือผิดพลาด กจ็ ะทาใหง้ บการเงนิ ผิดพลาดไปด้วย ดังนัน้ จึง
ต้องมกี ารจัดวางระบบบญั ชีเพ่อื ควบคุมใหส้ ินค้าคงเหลือและคงจานวนที่ถกู ต้องท่สี ุด ทสี่ าคญั มดี ังน้ี

1. มีการบนั ทึกบญั ชีทุกครง้ั ท่มี ีการรับเขา้ และจา่ ยสินคา้ ออก ซงึ่ เรียกว่าบญั ชีคุมสินค้า
2. ผู้บันทึกบัญชีคมุ สนิ คา้ และผอู้ นุมัติรับและจา่ ยสินค้าไม่เปน็ บุคคลคนเดียวกนั
3. มีการตรวจนบั สินค้าเปรียบเทียบกบั ที่ได้บนั ทกึ บญั ชคี ุมสนิ คา้ ถ้ามีความแตกตา่ งให้
สอบสวนหาสาเหตุ
วิธกี ารบันทกึ บัญชเี กย่ี วกับสินคา้ คงเหลือสามารถกระทาได้ 2 วธิ ีคือ
1. วิธบี นั ทึกสนิ คา้ คงเหลอื เมือ่ สนิ้ งวด (Periodic inventory method)
2. วิธีบนั ทึกสนิ คา้ คงเหลือแบบต่อเน่ือง (Perpetual inventory method)
กิจการจะใช้วิธีการบันทึกบัญชีแบบใดกไ็ ด้เน่ืองจากหลักการบัญชีไมไ่ ด้กาหนดไว้ตายตัวแต่มีข้อทจี่ ะ
พิจารณาคือ วิธีบันทึกสินค้าคงเหลือเม่ือสิ้นงวด (Periodic inventory method) เหมาะสาหรับกิจการที่ซ้ือ
ขายสนิ คา้ ที่มปี ริมาณมากและมีราคาดนั ทนุ ตอ่ หน่วยต่า และวิธบี ันทึกสินคา้ คงเหลือแบบตอ่ เน่ือง (Perpetual
inventory method) เหมะสาหรับกิจการที่จาหน่ายสินค้าไม่มากชนิด ราดาสินค้าท่ีจาหน่ายและต้นทุนต่อ
หน่วยคอ่ นขา้ งจะสูง และมีความตอ้ งการทีจ่ ะทราบราคาขาย ราดาดนั ทุน และยอดคงเหลืออยา่ งละเอียด เช่น
เครอื่ งจักร เครอ่ื งประดบั ราคาแพง เปน็ ต้น

3 : วิธบี นั ทกึ สนิ คา้ คงเหลอื เมอื่ สิ้นงวด

วิธนี ีจ้ ะไม่มกี ารบนั ทกึ โอนสินคา้ ไปยังตนั ทุนขายทกุ ครงั้ ท่ีมีการขายสินค้า ทาให้ในระหวา่ งงวดบัญชีจะ
ไม่ปรากฏ บัญชตี นั ทนุ ขายในงบทดลองหรือในสมดุ บญั ชีแยกประเภท แต่จะใช้วิธกี ารตรวจนบั สนิ ค้า ณ วนั สน้ิ
งวด หรือวนั ท่กี ิจการต้องการจะจัดทางบการเงนิ เมอ่ื ทราบจานวนสินค้าคงเหลือแลว้ ก็นาไป หกั จากสินค้าท่ีมี
อยู่ทงั้ สิน้ ผลตา่ งท่ไี ด้รับจะเป็นบัญชตี ้นทุนขาย นาไปคานวณกาไรขาดทนุ จากการขายสนิ คา้ ได้ดงั นี้

ต้นทนุ ขาย = สินค้าคงเหลือตันงวด + ซือ้ สทุ ธิ – สนิ ค้าคงเหลือปลายงวด

อย่างไรก็ตามการบันทึกบัญชีโดยวธิ ีนจ้ี ะต้องแน่ใจวา่ สินค้าคงเหลือท่ีกิจการตรวจนับไดจ้ ะถูกตอ้ งกบั
ความเปน็ จรงิ มากทส่ี ุด มิเชน่ นั้นจะทาให้การคานวณตันทุนขายผดิ พลาดได้

127

4 : วิธบี นั ทกึ สินค้าคงเหลอื แบบตอ่ เน่ือง

วิธีน้ีทุกครั้งท่ีมีการขายสินค้าจะมีการบันทึกโอนสินค้าออกไปเป็นต้นทุนขาย ไม่ต้องรอจนถึงวันส้ิน
งวดเหมือนวิธีบันทึกสินค้าคงเหลือเม่ือสิ้นงวด (Periodic inventory method) ในสมุดบัญชีแยกประเภท
ท่ัวไปและในงบกาไรขาดทุนระหว่างปีบัญชีจะปรากฏบัญชีต้นทุนขาย อยู่ตลอดเวลาตามข้อเท็จจริงท่ีได้ขาย
สินค้าออกไปการบันทึกบัญชีโดยวิธีนี้บัญชีคุมสินค้าหรือบัตรบัญชีสินค้าจะมีส่วนสาคัญเป็นอย่างมากในการ
คานวณสนิ ค้าคงเหลือ อยา่ งไรก็ตามเมื่อถึงวนั สิน้ งวดกิจการก็ตอ้ งมกี ารตรวจนบั สินค้าคงเหลือจรงิ เปรยี บเทยี บ
กับจานวนทีค่ งเหลอื ในบญั ชคี มุ สนิ ค้า ซึง่ ถา้ ไมม่ ีข้อผิดพลาดแลว้ จานวนจะต้องเท่ากันเสมอ

5 : ข้อแตกต่างของบัญชีต้นทุนขายระหว่างวิธีบันทึกสินค้าคงเหลือเม่ือส้ินงวดกับ

แบบตอ่ เนื่อง

ตวั อย่าง วิธีบนั ทึกสินคา้ คงเหลือเมือ่ สน้ิ งวด (Periodic inventory method)

บรษิ ทั ไทย จากดั

งบกาไรขาดทนุ (บางสว่ น

สาหรบั ปสี นิ้ สดุ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2545

หนว่ ย:บาท

ขาย 1,500,000

ดันทนุ ขาย

สินคา้ คงเหลือตน้ งวด 150,000 ข้อแตกต่าง
บวก ซอ้ื สทุ ธิ 850,000

สนิ ค้าท่มี ีเพ่อื ขายท้งั ส้นิ 1,000,000

หกั สนิ ค้าคงเหลอื ปลายงวด (200,000) 800,000

กาไรข้นั ต้น 700,000

จากการตรวจนับเมอื่ สนิ้ งวด

ตวั อย่าง วิธบี ันทึกสินคา้ คงเหลือแบบตอ่ เนือ่ ง (Perpetual inventory method)

บรษิ ทั ไทย จากัด

งบกาไรขาดทนุ (บางสว่ น

สาหรับปีส้นิ สดุ วนั ที่ 31 ธันวาคม 2545

หนว่ ย : บาท

ขาย 1,500,000 ข้อแตกตา่ ง
ต้นทุนขาย 800,000

กาไรขั้นต้น 700,000

จากบญั ชีแยกประเภทตนั ทุนขาย

128

6 : การตรี าคาสนิ คา้ คงเหลอื วธิ ีราคาทนุ

เมอ่ื ส้นิ งวดบัญชีกิจการต้องตรวจนบั และตรี าคาสนิ คา้ คงเหลอื เพือ่ เปดิ เผยข้อมลู ในงบการเงินเก่ียวกบั
ผลการดาเนินงาน และฐานะการเงินของกิจการให้ถูกต้อง ดังนั้น กิจการสามารถตีราดาสินค้าคงเหลือตาม
ราคาทนุ ด้วยวธิ ีดังนี้

1. วธิ ีเจาะจง (Specific identification)
2. วิธเี ข้ากอ่ น-ออกกอ่ น (First-in, First-out method : FIFO)
3. วิธเี ขา้ หลงั -ออกก่อน (Last-in, First-out method : LIFO)
4. วธิ ีถัวเฉลยี่ (Average cost method)
5. Unit LIFO
6. Dollar-value LIFO
7. Base stock method
8. Cost of lates purchases
9. Relative sales method

7 : การเปรียบเทียบผลการตีราคาสนิ คา้ แตล่ ะวิธใี นงบการเงนิ

โดยใช้ผลลัพธ์แต่ละวิธีในการตรี าคาสนิ ค้าจากโจทย์ตัวอยา่ งที่ 3

งบกาไรขาดทนุ : Periodic inventory method

Specific FIFO LIFO Weighted average

ขาย (530 x 12) 6,360 6,360 6,360 6,360.00

หกั ต้นทุนขาย 3,089 3,037 3,309 3,172.60

กาไรขัน้ ต้น 3,271 3,323 3,051 3.187.40

งบกาไรขาดทนุ : Perpetual inventory method

FIFO LIFO Moving average

ขาย 6,360 6,360 6,360.00
หกั ตน้ ทนุ ขาย
กาไรขนั้ ตัน 3,037 3,239 3,103.10

3.323 3,121 3,256.90

129

งบดลุ : Periodic Inventory method

Specific FIFO LIFO Weighted average

สนิ ค้าคงเหลือ 1,160 1,212 940 1,076.40

งบดลุ : Perpetual Inventory method

FIFO LIFO Moving average

สินคา้ คงเหลือ 1,212 1,010 1,144.80

จะเห็นได้วา่ กิจการมีสินค้าคงเหลอื 180 หน่วย ถา้ ตีราคาสนิ ค้าคงเหลือแต่ละวิธีจะมีผลตอ่ งบการเงิน

แตกต่างกนั เชน่

งบกาไรขาดทนุ : วิธี F I F O จะใหผ้ ลการดาเนินงานดีกวา่ วธิ อี ืน่ ๆ ไมว่ ่ากจิ การจะบนั ทกึ บัญชีสนิ คา้

คงเหลือวิธสี น้ิ งวดหรือวธิ ตี ่อเนือ่ ง แต่ถ้ามองทางดา้ นการประหยดั ภาษี วิธี LIFO จะมี กาไรขนั้ ต้นต่ากวา่ วิธอี น่ื ๆ

งบดลุ : วิธี FIFO จะแสดงฐานะของสนิ ค้าคงเหลือดกี ว่าวิธอี ่นื ๆ สาหรับวิธี LIFO แสดงฐานะการเงินไม่

ดี เนอ่ื งจากการตรี าคาสนิ คา้ คงเหลือจะใช้ราคาทุนท่ซี อ้ื มาคร้งั แรก ซ่ึง ราคาจะต่ากว่าราคาที่ซอื้ มาคร้งั หลัง ๆ

8 : การวิเคราะห์อัตราสว่ นทางการเงนิ ของสินคา้ คงเหลือ

การวเิ คราะห์อัตราสว่ นทางการเงนิ ของสินคา้ คงเหลือ (Using inventory for financial analysis)
จากการแสดงข้อมูลสินค้าคงเหลือในงบการเงิน สามารถวิเคราะห์งบการเงินเพื่อวัด สภาพคล่องของกิจการ
และยังประเมินผลการดาเนินงานโดยนาข้อมูลในงบกาไรขาดทุนและงบดุลมา คานวณหาอัตราส่วนทางการ
เงินดงั น้ี

อตั ราหมุนเวยี นของสินคา้ คงเหลือ (Inventory turnover)
อัตราสว่ นนจี้ ะแสดงใหเ้ หน็ ว่ากจิ การลงทนุ ในสนิ ค้ามปี ระสิทธภิ าพหรอื ไม่ กลา่ วคือจะเปน็ อัตราส่วนที่
วัดสภาพคล่องของสินค้าคงเหลือว่า สามารถหมุนเวียนเปล่ียนสภาพมาเป็นเงินสดได้รวดเร็วเพียงใด และยัง
แสดงให้เห็นว่ากิจการถือสินค้าคงเหลือไว้ในระดับที่พอใจหรือไม่ เช่น ถือไว้มากเกินไปหรอื นอ้ ยเกินไป อัตรา
หมุนเวียนของสินค้าเป็นอัตราที่ใช้วัดจานวนคร้ังท่ีกิจการซื้อสินค้ามาไว้เพ่ือขายระหว่างปี อัตราท่ีสูงจะ
ช้ีให้เห็นถึงความง่ายในการขายสินค้า ท้ังนี้ อัตราหมุนเวียนของสินค้าจะข้าหรือเร็วก็ขึ้นอยู่กับลักษณะของ
ธุรกจิ และฤดูกาลของสนิ ค้า

อัตราหมุนเวยี นของสินค้าคงเหลอื (Inventory turnover) = ต้นทนุ สินคา้ ขาย
สินคา้ คงเหลือถวั เฉลีย่