รายวิชาสุพรรณบ้านฉัน2

48

ปรบั ปรุงการรอ งเพลงใหม เพราะจะตอ งรองใหเ ขากบั บทบาทตวั ละครที่กําลังแสดง เมื่อเขาไปตอ งฝก หมดทุกอยาง
แตไ มตอ งเกงหมด เพราะคนเราไมไดเกงไปทกุ ดาน ดว ยความอตุ สาหะและ เอาใจใสก ส็ ามารถปฏิบตั ิไดอ ยา งถกู ตอ ง
นอกจากน้ยี งั พยายามฝกฝนหาความรเู พมิ่ เตมิ อยูเสมอ โดยการฝก หัดรองเพลงและศึกษาการขบั รอ งของ ครดู นตรี
รนุ เกา ท่ีมชี ื่อเสยี ง เพือ่ เปนแนวทางการ ขบั รอ งใหดยี งิ่ ข้ึน บุคคลที่นายแจง คลายสที อง ใหค วามเคารพนบั ถอื อีก
ทานหนึ่ง คือนายเสรี หวังในธรรม ผูใหการสนับสนุนแนะนําวิธีการรองตาง ๆ แกนายแจงตลอดมาชวงชีวิตใน
ขณะทร่ี ับราชการครูแจงฯ มภี ารกิจทร่ี ัฐบาลไดสง ไปทํางานเกือบทุกจังหวัดทั่วประเทศ และบางคร้งั กไ็ ดมีโอกาส
เดินทางไปปกก่ิง ในสมัยที่หมอมราชวงศ คึกฤทธ์ิ ปราโมชศิลปนแหงชาติ พ.ศ. 2528 สาขาวรรณศิลป เปน
นายกรัฐมนตรี ไดเ ดินทางไปแลกเปลีย่ น ศิลปวฒั นธรรม กับประเทศจีน ทน่ี ่ัน ไดไปรองโขน รองละครโชวก ารพูด
ของครแู จง จะมจี ังหวะจะโคน เพราะจะคอย ๆ พูด เปนคนอารมณออนไหว ตองพยายามควบคุมตวั เอง สมยั กอน
ครูแจง ก็ใจรอ น เคยดาอธิบดมี ากอน ครูแจงเคยทาํ ละครรวมกันกับ ครู ส.อาสนจินดา ศิลปนแหง ชาติ พ.ศ. 2533
สาขาศิลปะการแสดงภาพยนตรและละคร[10] สวนพระเอกจะเปน ชรินทร นันทนาคร ศิลปนแหงชาติ พ.ศ.
2541 สาขาศิลปะการแสดงดนตรสี ากล[11] สวนวา ถาเปนบทเขา พระเขา นาง ก็จะเปนหนาทีข่ อง ชรินทรฯ แต
ถา เปนบทตอนเวลาออกรบ ครู ส.จะออกรบแทน ครแู จงเคยแนะนาํ ครู ส.อาสนจินดา ถึง ละครท่ีสรา ง เม่ือกรม
ศิลปากรมีการจดั การแสดงเรอ่ื ง"ผูชนะสบิ ทศิ " ครุแจงกเ็ คยแนะนํา ปกรณ พรพิสทุ ธิ์ ใหร องละคร และแนะนาํ ให
อาจารยเสรี วาเวลารองละครผูชนะสิบทศิ ควรจะรอ งใหน อ ยหนอ ย พดู มากหนอ ย แนะนําและใหค ิดบทพดู เอาเอง
แทนที่จะเปน การทองบท ตงั้ แตว นั นัน้ จนถงึ ปจ จุบนั เลยมีบทพูดมากกวา รอ ง จรงิ ๆ อ.เสรี จะเปน คนด้ือ ไมฟงใคร
แต ครูแจงจะพดู เฉย ๆ จะเช่ือหรือไมเ ชอื่ กแ็ ลวแต แตท ําไปแลว ก็ทําใหคนดูละครชอบมาก
การขบั เสภา

การขับและขยับกรับเสภา นายแจงสามารถขับรองไดอยางไพเราะพรอมการขยับกรับไปดวยกัน โดย
นายแจงไดครโู ชติ ดุรยิ ประณีต เปน ผูฝก หดั ให เริ่มต้งั แตวิธี จับไมกรับเสภา ซ่ึงมีอยู 4 อัน หรอื 2 คู โดยถอื ไวใ น
มอื ดานละ 1 คู เร่ิมขยับเสียงสั้นไปหาเสียงยาวคอื เสยี งกรด เสยี งส้ันคือเสยี งกอ ก แกบ เสยี งยาวคอื เสียงกรอ ขยับ
จนคลองดีแลว จึงตเี สยี งกรอ แกร (เสียงกรอ) ตอจากน้นั ตีไมสกดั ส้นั ไดแกเ สียงแกร แกบ และไมสกดั ยาวคือเสยี ง
กรอ แกร กรอ แกร แกบ ใชสําหรับตอนหมดชวงของการขับเสภา และในระหวา งขับ สว นไมกรอใชส ําหรับ ขับ
ครวญเสยี งโหยไหและใกลหมดชวงของขับเสภา นายแจง ฝกจนสามารถ ขับและขยับกรบั เสภาได โดยขับในละคร
เร่ือง ไกรทองแตย ังไมท นั ไดตอ ไมเ สภาอนื่ ๆ ตอไป นายโชติ ดรุ ิยะประณตี กถ็ ึงแกกรรม และตอ มานายแจงไดเรียน
ขยับกรับกับอาจารยม นตรี ตราโมท ศลิ ปน แหง ชาติ พ.ศ. 2528 สาขาศลิ ปะการแสดงดนตรไี ทย ซงึ่ รับราชการอยู
ในกรมศลิ ปากร อ.มนตรีทานไดก รณุ าบอกไมเ สภาท่ียังไมได ไดแ ก ไมร บ ใชสําหรับบทดุดันหรือการตอ สู และไม
สอง ใชส ําหรบั ชมธรรมชาตหิ รือดาํ เนนิ ทาํ นองเพลง 2 ชั้น และบทดาํ เนินเร่อื ง

ในงานพิธีไหวครปู ระจําปของแผนกดุริยางคไทย กองการสังคีต กรมศิลปากร คร้ังหนึ่ง พระเจา บรมวงศ
เธอพระองคเจาเฉลิมพลฑิฆัมพร (พระองคชายกลาง) องคอุปถัมภศิลปน ไดเสด็จมาในงานพรอมดวยนายเจือ
ขันธมาลา ผูมีความสามารถในการขับรองและขยบั กรบั เสภา นายเจือเปน หลานและศิษยของ ทา นครหู มืน่ ขับคํา
หวาน ทานพระองคชายกลาง ไดมีพระเมตตาฝากฝงนายแจงใหเรียนเสภากับนายเจือ นายแจงจึงได วิธีการขับ
เสภาไหวครู รวมทั้งเกร็ดยอยอ่ืน ๆ เพิ่มขึ้น และมีความชํานาญเช่ียวชาญมากขึ้น จนไดรับสมญาวา “ชางขับ
คาํ หอม” นายแจงไดเรม่ิ ขับเสภาอยางจริงจังเมอ่ื อายุประมาณ 30 ป นอกจากเรียนกับครูโชติ ครสู งัด ครูมนตรี
แลวกย็ ังฟง เทปครูเหนีย่ ว กับครูหลวงเสยี งเสนาะกรรณพนั มกุ ตวาภัย[14]ขบั เสภา แลว คอยจาํ เทคนคิ ไว ไปท่ีบาน
ครูเจือ ขันธมาลา ฟงครูเจือบอกไมกรบั ฟงครูหม่ืนขับคําหวานขับเสภา ครูหมื่นขับคําหวานทานขับเสภาตลก
ครูหลวงเสยี งเสนาะกรรณจะขับเสภาเพราะหวานหู บทเขาพระเขานางตองครหู ลวงเสียงฯ สวนครเู หน่ยี วขบั แบบ

49

นักเลง กระโชกโฮกฮาก เปนบทหยิ่งผยอง นอกจากน้ียังไดรับความ กรุณาจากนางทวม ประสิทธิกุล ศิลปน
แหงชาติ พ.ศ. 2529 สาขาศิลปะการแสดงดนตรีไทย และนาย ประเวช กมุ ทุ ศิลปน แหง ชาติ พ.ศ. 2532 สาขา
ศิลปะการแสดง [ ดนตรไี ทย ] แนะวิธีปลกี ยอยใหนายแจง จนไดมีโอกาสแสดงความสามารถและไดร ับคําชมไปทัว่
จนภายหลงั ไดรับการยกยองวา “เสียงดี ตีกรบั อรอย” เพลงหลัก ๆ ท่ีมีช่อื เสยี งนนั้ กค็ ือ การขับเสภาในละครเร่อื ง
“ขนุ ชาง ขุนแผน” ซ่งึ นายแจงจะรอ งเอง ขับเสภาเองหมด การขับเสภาของนายแจงนัน้ นายแจงจะดูบท และเอา
แบบของครแู ตละทานมาใชใ หถ ูกจุด ครูแจงเลา วาอยา งรองถงึ คาํ วา “แหวกมา น” ตอ งทําเสียงจินตนาการวาคอย
ๆ แหวกมาน ไมใชพ รวดพราดแหวกมา น นางตกใจตายกันพอดี การขับเสภาเปนเรือ่ งของการใชเ สยี งแสดงอารมณ
บอกเลา เรอื่ งราววาเกิดอะไรข้ึน นายแจงเคยขับเสภาตอน "กาํ เนิดพลายงาม" ขบั เสร็จหันไปดคู นฟง ปรากฏวา น่ัง
รองไหก ันหลายคน นน่ั คือการขบั เสภาไปกระทบใจเขา นายแจงเคยรอ งเอาเนอื้ ความเปนใหญ สมั ผัสลดนอ ยลงไป
แต ม.ล.ปน มาลากลุ ศิลปน แหงชาติ พ.ศ. 2530 สาขาวรรณศลิ ปกวีนิพนธ ทา นบอกวา ไมได ไมงั้นคนไทยจะมี
กลอนทําไม ตอ งอานใหส ัมผัสถึงจะเปนกลอน ถาเอาเนื้อความเปนใหญเขียนรอยแกวเสียก็หมดเรื่องเลยตอ งเอา
สัมผสั เปน ตวั ต้งั ความอยทู หี ลงั ชว งท่ี มล.ปน มาลากลุ เปน รฐั มนตรีวา การกระทรวงศกึ ษาธิการ ในวันคลา ยวันเกดิ
ของทานทุก ๆ ป ครูแจง มหี นา ทต่ี อ งไปอานบทกลอนของ มล.ปนใหทานฟง ที่ หออัครศิลปน ทานมักจะชอบเลา
เร่ืองตาง ๆ ใหครแู จงฟง บทท่ีใชใ นการขับเสภาน้ัน นายแจงเอามาจากวรรณคดที ง้ั หมด ตอ งอานวรรณคดีทุกเร่ือง
ไมม เี รื่องไหนไมเคยอาน หรือพระนิพนธในสมเดจ็ พระมหาสมณเจา กรมพระปรมานชุ ติ ชิโนรส ก็นํามาขบั เสภาได
บางครงั้ กม็ แี ตงบทเสภาขนึ้ ใหม การขบั เสภาสามารถขบั ไดท ุกงาน ใชขบั ไดท้งั งานมงคล และอวมงคล ตั้งแตง านวนั
เกดิ งานโกนจุก งานขึ้นบานใหม งานมงคลสมรส งานฉลองตาง ๆ จนถึงงานตอนตายคอื งานศพน่ันแหละ ซ่ึงก็ ตอ ง
แตง หรอื นําบทขับเสภาในวรรณคดี ท่ีมีอยแู ลว นาํ เอามาใชข บั ใหเ หมาะกบั งานนั้น ๆ เชน ถางานศพ ก็จะบอกถึง
คณุ ความดี ประวตั ติ าง ๆ ของผูต าย
เกยี รตยิ ศทภ่ี าคภมู ใิ จ

นายแจง คลายสีทอง ไดขับรองเพลงถวายหนาพระท่ีนั่งพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวและสมเด็จ
พระนางเจาฯ พระบรมราชนิ ีนาถ ณ ตาํ หนักเรือนตนและท่ีอ่ืน ๆ เน่ืองในงาน พระราชทานเลี้ยงรบั รองพระราช
อาคนั ตกุ ะสวนพระองคเ สมอ ๆ สมเดจ็ พระนางเจา ฯ พระบรมราชนิ นี าถ จะมพี ระราชเสาวนยี ใ หน ายแจง รอ งเพลง
ทโ่ี ปรดเปน พเิ ศษ อันไดแ ก เพลงลาวครวญ ลาวดวงเดอื น ลาวคําหอม เปนตน และมีพระราชกระแสรับสัง่ ชมเชยวา
รอ งเพราะเสยี งดี ยงั มีความปลาบปล้ืมแกน ายแจง คลา ยสีทองเปน อยา งยง่ิ

นอกจากน้ีไดรับพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกลาฯ พระราชทานเหรียญราชรุจิ จากพระบาทสมเด็จ
พระเจา อยูหวั เมื่อคราวขบั ไมป ระกอบ ซอสามสายในพระราชพธิ ขี ึน้ ระวาง สมโภชพระศรนี รารฐั ราชกิรณิ ี ทจี่ งั หวดั
นราธวิ าส เมอื่ ป พ.ศ. 2520 และไดร ับพระราชทานเหรียญรัตนาภรณใ นงานพระราชพธิ ขี ึ้นระวาง และสมโภชชาง
สําคญั 3 เชือกท่ีจงั หวดั เพชรบรุ ี ป พ.ศ. 2521 นบั วาเปนผขู บั รอ งเพลงไทย คนสําคญั อีกคนหน่ึงของประเทศไทย
จากการท่ี นาย แจง คลายสที อง ไดท ํางานสรา งสรรคศลิ ปะตลอดเวลา โดยการถายทอดอารมณจ ากการตีกรับขับ
เสภาอันถือวา เปน งานละเอยี ดยิ่ง จากประวัติชวี ิตและผลงานดงั กลา ว สํานกั งานคณะกรรมการวัฒนธรรมแหง ชาติ
จงึ ประกาศยกยองเชิดชูเกียรตใิ ห นายแจง คลายสีทอง เปนศิลปนแหงชาติ สาขาศิลปะการแสดง (คีตศิลป) เม่ือ
วนั ที่ 15 ธันวาคม พ.ศ. 2538

นายแจง คลายสีทองเคยไดรบั รางวลั ดเี ดน ในดาน การอนุรักษภ าษาไทยจากสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดาฯ
สยามบรมราชกุมารี ความสามารถดานน้ี นายแจงบอกวาก็เพราะการที่ไดเปนลูกศิษยกนกุฎิอยูบานตา จึงไดมี
โอกาส ฝก ดานการใชภ าษา และการเปลงเสยี งมาตง้ั แตเด็ก ๆเมอื่ วันท่ี 5 ม.ิ ย. พ.ศ. 2551 นายแจง คลา ยสีทอง
ไดขับเสภาหนาพระที่นง่ั ในการแสดงดนตรีไทยโดยครูอาวุโสชายแหงกรุงรัตนโกสินทร เนื่องในโอกาส สมเด็จ

50

พระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเจริญพระชนมายุครบ ๕๓ พรรษา พุทธศักราช ๒๕๕๑ ณ.ศนู ย
วัฒนธรรมแหงประเทศไทย โดยสมเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดาฯ เสดจ็ มาเปนองคป ระธาน เนื่องในโอกาส ทรงเจริญ
พระชนมายุ 53 พรรษา ในป พ.ศ. 2551 โดยไดแสดงในชดุ การแสดงที่ 1 การขบั เสภา "กราบราํ ลึกถงึ องคแกว
กัลยา" โดยมี ผศ.ไกรทอง โชติวฒุ ิพัฒนา และ ผศ.สุรพล สุวรรณ รอยกรองบท และขับรองในการแสดงชุดที่ 5
เดย่ี วซอดวง"เพลงกราวใน" โดยมี ครโู กวิทย ขันธศิริ เปนผูเดีย่ วซอดวง ครูอนันต ดรุ ิยพันธ - เครื่องกํากับจงั หวะ
หนา ทับ และครู สมพงษ ภูศร - ฉ่ิง
ถงึ แกก รรม

ครแู จง คลา ยสที อง ศลิ ปนแหง ชาติ สาขาคีตศิลป ถึงแกก รรมโดยสงบ ณ โรงพยาบาลศิริราช ประมาณ 9
นาฬกิ า ใน วันองั คาร 16 มถิ นุ ายน พ.ศ. 2552 เวลาประมาณ 09.00น. ดวยอาการโรคหวั ใจแทรกซอ นและเสน
เลอื ดตีบฉับพลัน หลังจากที่ลมปวยกอนหนานี้ดวยโรคเสนเลือดในหัวใจตีบจนเปนอัมพฤกษ ตองเขารักษาตัวท่ี
โรงพยาบาลสุพรรณบรุ แี ละยายมารักษาตัวท่โี รงพยาบาลศิริราช ทางครอบครวั จะนําศพไปทําพธิ ที างศาสนาทีว่ ัด
ปาเลไลยกวรวิหาร [30]เลขที่ 294 หมทู ี่ 2 ตาํ บลรวั้ ใหญ อําเภอเมอื งสุพรรณบรุ ี จงั หวดั สพุ รรณบรุ ี ทางฝงดาน
ทศิ ตะวันตกของแมน ํ้าสุพรรณ หรือ แมนา้ํ ทา จีน

เมือ่ วนั ที่ 22 มีนาคม 2553 สมเด็จพระเทพรตั นราชสดุ าฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดําเนินไป
ในการพระราชทานเพลิงศพนายแจง คลายสีทอง ศิลปนแหงชาติ สาขาศิลปะการแสดง (คีตศิลปไทย) ณ
ฌาปนสถาน วดั ปา เลไลยว รวิหาร จังหวดั สพุ รรณบุรี

วฒั นธรรม ประเพณ.ี [ออนไลน] เขา ถึงไดจ าก:http://www.dooasia.com (8/10/2559)
กจิ กรรมท่ี 2 การอนรุ กั ษแ ละสบื ทอดวฒั นธรรม ประเพณใี นสพุ รรณบรุ ี

1. ใหผ ูเรียนยกตัวอยางและอธิบาย วัฒนธรรม ประเพณี ท่นี า สนใจของจงั หวดั สุพรรณบรุ ี 1 ประเพณี พรอมทั้ง
บอกถงึ แนวทางการอนุรักษมาพอสงั เขป
…………………………………...................................................…………………………………………………………………………………
….....................................................................................................................................………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………….……………………….……………………………………………………………………………………………………………………..........
2. ใหผเู รียนยกตวั อยา งและอธิบายถงึ ผลงานของศลิ ปนแหงชาติของจงั หวัดสุพรรณบรุ ที ่ีซง่ึ เปนผสู บื สานวฒั นธรรม
ประเพณี ของจงั หวัดสพุ รรณบุรี
…………………………………...................................................…………………………………………………………………………………
….....................................................................................................................................………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

.................................................................................................................................................................................

51

เรอื่ งที่ 3 บคุ คลสาํ คญั ทม่ี สี ว นรว มในการสบื สาน วฒั นธรรม ประเพณใี นจงั หวดั สพุ รรณบรุ ี

1. ดา นศาสนา

1.1 สมเดจ็ พระสงั ฆราช(ปนุ ปณุ ณศริ )ิ

ช า ว สุ พ ร ร ณ ผู มี คุ ณู ป ก าร แ ล ะ ส รา งชื่ อ เสี ย ง

เกียรติภูมิใหกับถ่ินฐานบานเกิดของทาน ที่เปนพระสังฆราชา

จนไดรับการสถาปนาสมณะศักด์ิสูงสุด ถึงสมเด็จพระสังฆราช

คือสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาปรินายก องคท ่ี 17

(ปุน สุขเจริญ)

สมเด็จพระสังฆราช (ปุนปุณณศิริ)ประสูติที่ตําบล

ตนตาล อําเภอสองพ่ีนอง จังหวัดสุพรรณบุรี ทรงศึกษา

ปริยัติธรรม ไดเปรียญธรรม 6 ประโยค และยังมีความรู

ดานภาษาองั กฤษและภาษาจนี อกี ดวย ทานเปน พระภิกษุท่ชี อบ

ศึกษาคนควา ชอบฟงปาฐกถา จนมีความรูกวางขวาง และมี

ความสามารถ ดานการประพันธ ปรากฏผลงานมากมาย เชน

หนี้กรรมหน้ีเวร พุทธชยนั ตี ลิขติ สมเดจ็ และยังเปนองคเทศนา

(ปฎิภาณ) ที่เปน เยยี่ ม ทรงไดรับการสถาปนาเปนสมเดจ็ พระอริ

ยวงศาคตญาน สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาปรณิ ายก องคท่ี 17 เจา อาวาสวดั เชตุพนวมิ ลมงั คลาราม

และอยูในพระสมณะศักดิ์น้จี นสิน้ พระชนม เมือ่ วนั ที่ 7 ธันวาคม พ.ศ. 2516 อนุสรณสถานที่ชาวสพุ รรณยัง

ระลึกถึง พระคณุ ของทา นจวบจนทุกวันนคี้ อื การสรางโรงพยาบาลสมเดจ็ พระสงั ฆราชองคท ่ี 17 ขนึ้ ทบี่ า นเกิด

ของทา น คืออาํ เภอสองพี่นอ ง จงั หวัดสพุ รรณบรุ ี

1.2 พระครูสวุ รรณวิสทุ ธิ์ (หลวงปูเจริญ)

อปุ สมบทเม่ือวันที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2471 ท่ีวัดลาน

ชาง ตําบลหลักแกว อําเภอวิเศษไชยชาญ จังหวัดอางทอง

หลังจากอุปสมบทไดเดินทางกลบั มาจําพรรษายังวัดสวุ รรณภูมิ

อําเภอเมือง จงั หวัดสุพรรณบรุ ี เพื่อศกึ ษาเลา เรียน พ.ศ. 2476

หลวงพอเจริญ ไดเดินทางเยี่ยมญาติท่ีบานหนองนา แลวไดเห็น

พื้นที่หมูบ านหนองนามีทาํ เลเหมาะแกก ารสรางวดั ประกอบกับ

บานหนองนามีจํานวนประชากรมาก เวลาจะบาํ เพ็ญกุศลกันที

ตองเดินทางไปยังวัดท่ีอยูหมูบานอ่ืนซ่ึงไกลกันมากไมสะดวก

ทานจงึ ปรกึ ษากบั ชาวบา น ชาวบานก็เหน็ ดดี วยแลว ชาวบา นก็ได

รวมกันถวายที่ดินใหสรา งวัดตามประสงคแลวจึงนมิ นตหลวงปู

เจริญมาดํารงตาํ แหนง เจาอาวาสวดั ธญั ญวารี ซึ่งในขณะนั้นเปน

สาํ นกั สงฆท พิ ยวารี (ชอ่ื เดมิ ของวดั สมัยแรกเร่มิ ตั้ง) และชาวบา น

ยังไดไปอาราธนาพระอธิการแตม วัดสําปะซิว (ภายหลังดํารงตําแหนงเจาอาวาสวัดพระลอย) มารวมชวยกัน

กอสรางและพัฒนาวัดน้ีขึ้นดวย ในปแรก พ.ศ.2477 นับเปนพรรษาแรก มีพระภิกษุจาํ พรรษาอยทู ั้งหมด 8 รูป

หลวงพอแตม หลวงพอเจริญ และพระที่อยูจําพรรษาดวยกันพรอมดวยชาวบานไดเร่ิมกอสรางวัดข้ึน โดย

52

หลวงพอเจริญและหลวงพอแตมไดใชความรูในเร่ืองการกอสราง (ชางกอสราง) ท่ีเรียนมาจากหลวงปูโตะ แลว
หลังจากออกพรรษาแลว หลวงพอแตมก็กลับไปดํารงตําแหนงเจาอาวาสวัดสําปะซิวดังเดิม เม่ือ พ.ศ.2480
พระวิบูลยเมธาจารย วัดปราสาททอง (เจาคณะจังหวัดสมัยน้ัน) ไดแตงต้ังใหหลวงพอเจริญ ดํารงตําแหนงเจา
อาวาสวดั ทิพยวารี (ชอื่ เดมิ ) อยางเปนทางการ ซงึ่ นบั วา เปนเจา อาวาสรปู แรกของวัดน้ี หลังจากไดรบั การแตง ต้ังให
เปนเจาอาวาสแลว หลวงพอเจริญทา นก็ไดส รางเสนาสนะและถาวรวตั ถุที่ทาํ สังฌกรรมสงฆ และสง่ิ กอสรางตา ง ๆ
มากมาย พ.ศ.2481 หลวงพอเจริญไดปรกึ ษากับศิษยวา การท่ีทางวัดเปดสอนหนังสือแกเด็กนั้น (โดยแรกเร่ิม
หลวงปเู จรญิ นนั้ เปนผูสอนเอง ภายหลงั ภาระการกอ สรา งวดั มากขนึ้ จงึ ตองจางครมู าสอนแทน) มเี ด็กอกี มากมายที่
ยงั ไมม ีความรู หลวงปูเจริญจัดต้ังเปนโรงเรียนและมีครูสอนอยางมาตรฐานจึงทําเร่ืองขออนญุ าตทางราชการเปด
โรงเรียนประชาบาลข้ึน พ.ศ.2482 โดยใชช ือ่ เดยี วกบั วดั แตม คี วามเหน็ วา ชือ่ ของวดั ทพิ ยวารียังไมเหมาะสมท่จี ะ
นาํ มาเปน ชื่อโรงเรยี นเพราะวา ไมส อดคลอ งกบั ชอ่ื ของหมบู าน (หนองนา) จึงขอใหท างวดั และโรงเรียนใชช่ือวา วัด
ธญั ญวารี อนั มคี วามหมายสอดคลองกบั ช่ือหมบู า นหนองนา ดังนั้นหลวงพอเจรญิ จงึ สงเรื่องถงึ คณะสงฆขอเปลี่ยน
ช่อื วัดเปน วัดธัญญวารี พ.ศ.2483 ทางวัดไดย่ืนเร่ืองขอพระราชทานวิสุงคามสีมาตอทางราชการ จวบจน พ.ศ.
2486 ไดทําพิธปี กเขตวิสงุ คามสีมา วดั ธัญญวารี ไดดําเนินการกอสรางขึ้นมาตัง้ แต พ.ศ.2477 จวบจนปจจุบัน
(พ.ศ.2553) เปนเวลา 76 ป ไดรับเปนวัดพัฒนาตัวอยางเปนวดั ดีเดนก็ดวยเพราะหลวงปเู จรญิ และความรวมมือ
ของผูมีสวนรวมทุก ๆ ทาน จวบจนปจจุบันเปนวัดท่ีใหญวัดหนึ่งในเมืองสุพรรณ พระครูสุวรรณวิสุทธ์ิ (หลวงปู
เจรญิ ) มรณภาพดว ยโรคชราในวนั ที่ 17 มกราคม พ.ศ.2545 สริ อิ ายุ 93 ป 72 พรรษา

1.3 หลวงพอ มยุ พธุ รกั ขโิ ต
ทา นเกิดเม่ือป พ.ศ. 2437 ในแผนดินรัชกาลท่ี 5

ณ บานดอนไร ตําบลหนองสะเดา อําเภอสามชุก จังหวัด
สุพรรณบุรี เปนบุตรคนท่ี 3 ในจํานวนพ่ีนอง 5 คนของ
นายเหมือนและนางซง มีศรีชัย เม่ือมีอายุครบบวชได
อุ ป ส ม บ ท เป น พ ร ะ ภิ ก ษุ ณ วั ด ท า ช า ง อํ า เภ อ
เดิมบางนางบวช แตอุปสมบทไดเพียง 10 พรรษา
กล็ าสิกขาออกไปชว ยบดิ ามารดาทาํ งาน ไดอุปสมบทครงั้ ท่ี
2 ณ วัดดอนบุปผาราม (วัดตะคา ) ตําบลบานกราง อําเภอ
ศ รีป ระจัน ท รเมื่ อ วัน ท่ี 2 5 มี น าค ม พ .ศ . 2 4 7 2
โดยมีพระครูธรรมสารรักษา (อน) วัดดอนบุปผาราม
เปนพระอุปชฌ าย หลวงพอทวน วัดบานกรางเปน
พ ร ะ ก ร ร ม ว า จ า จ า ร ย แ ล ะ พ ร ะ อ า จ า ร ย กุ ล
วัดดอนบุปผาราม เปนพระอนุสาวนาจารย ไดรับฉายาวา
พุทฺธรกั ขิโต จําพรรษาอยูท่ีวัดหนองสะเดาได 3 เดือน จึงไดยายมาจําพรรษาที่วัดหัวเขา และยายไปยังวัดปูบัว
กอ นกลบั มาจาํ พรรษาอยทู วี่ ดั ดอนไร อันเปนวัดท่ีชาวบานรวมกนั สรางข้นึ มาเม่ือปพ .ศ. 2465 เม่ือสรางเสรจ็ แลว
ไดนิมนตหลวงพอมุยมาเปนเจาอาวาสรูปแรก และไดรับการแตงตั้งเปนเจาคณะตําบลหนองสะเดา เปนพระ
อุปชฌาย และไดรับพระสมณะศักด์เิ ปน พระครูสวุ รรณวุฒาจารยดวยความที่เปน พระเครง ครัดในพระธรรมวินัย
ขยันในการศกึ ษาหาความรูทุกดานโดยเฉพาะในเร่อื งตัวเลขอักขระยันต คาถาอาคมของทานเขมขลังย่ิงนกั ทาํ ให
วตั ถุมงคลของหลวงพอมยุ ทุกรุนไดรับความนยิ มจากนักสะสมอยางมาก อาทิเชน รปู เหมือนปมลอยองคร นุ แรกป
พ.ศ. 2497 ตะกรดุ ธงมหาราช ผายนั ต แหนบ สงิ ห แหวน เหรียญเสมาป พ.ศ. 2493 รปู ถายภาพขาวดําเหรียญ

53

รูปเหมือน พระสมเด็จตะกรุดสามกษัตริย ฯลฯ ทานถึงแกมรณภาพเม่ือวันที่ 15 มกราคม พ.ศ. 2517 ใน
แผนดินพระบาทสมเดจ็ พระเจา อยูหัว รชั กาลปจ จบุ ัน รวมสริ อิ ายไุ ด 86 ป บวชพระมาได 41 พรรษา

1.4 หลวงพอ เนยี ม วดั นอ ย
ชาติภูมิชาวสุพรรณบุรี บิดาเปนชาวบานซอง ตําบล
มดแดง อําเภอศรีประจันต จังหวัดสุพรรณบุรี ไมทราบชื่อ
สว นมารดาเปนชาวบานปาพฤกษ อําเภอบางปลามา จังหวัด
สพุ รรณบุรี ช่อื วา เนื่อง หลวงพอเนียมมีพ่ีนองรวมอุทรเดียวกนั
หลายคน แตไมทราบชือ่ ทราบเพียงวาหน่ึงในนั้นมพี ส่ี าวชื่อวา
จาดหลวงพอเนียมทา นเกดิ เม่ือป พ.ศ. 2370 ตรงกับรัชสมัย
ของพระบาทสมเด็จพระน่ังเกลาเจาอยูหัว ณ บานปาพฤกษ
ตาํ บลตะคา อําเภอบางปลามา จงั หวัดสุพรรณบุรี ตอมาทาน
บรรพชาเปนสามเณร กระท่ังอายุครบเกณฑอุปสมบท
จึงอปุ สมบท (สันนิษฐานวา เปนวดั ปา พฤกษ อนั เปนวัดบานเกิด
ใกลบานทา น) ภายหลงั ไดศ ึกษาพระธรรมวินยั และมูลกัจจายน
ที่วัดมหาธาตุ ทาพระจันทร กรุงเทพมหานคร (ดังปรากฏหลักฐานนามทานในบัญชีรายนามพระภิกษุท่ี
จําวัดมหาธาตุฯ) และสันนิษฐานกันวาทานเคยไปพํานักจําพรรษา ศึกษาวิชาความรูจากวัดระฆังโฆษิตาราม
ในสมัยสมเด็จพระพุฒาจารย (โตพรหมฺรังษี) อีกดวย กระทั่งเม่ือมีอายุประมาณ40ปจึงเดินทางกลับบานเกิด
จําพรรษาอยูวดั รอเจรญิ เกดิ ขัดกบั เจาอาวาส สุดทายจึงยา ยมาจําพรรษาอยูวดั นอ ย บูรณปฏิสังขรณวดั นอยจาก
วัดราง ใหเปนวัดท่ีเจริญขึ้นมาใหม หลวงพอเนียมมีความสนใจในทางวิปสสนาธุระ ทานชวยใหการศึกษาแก
ศิษยานุศิษยอยางเต็มท่ี ทานมีชื่อเสียงในการรักษาโรคตางๆ สามารถมองเห็นเหตุการณตางๆขางหนาไดอยาง
ตาทพิ ย การถายรปู ทา นวา กนั วาถา ยไมต ดิ พระเณรท่ีประพฤติผดิ วนิ ัย ทานสามารถทราบไดเองโดยไมต อ งมีใครมา
บอกทา นมเี ร่ืองเลาในกฤษดาอภนิ หิ ารตางๆ ทานเปนผทู ่ีความเมตตาตอ สัตวท ุกชนิด กิจวตั รของทา นกค็ ือ ตื่นแต
เชามืด ครองจีวรแลวปลงอาบัติ เสร็จแลวนั่งสนทนากับพระภิกษุในวัดเปนการอบรมไปในตัว พอรุงเชาจึงออก
บิณฑบาตโปรดญาติโยม กลบั มาฉันภัตตาหาร แลวจะนําอาหารไปเลยี้ งสตั วตางๆทเี่ ขามาพึ่งพาอาศัยวดั
ทา นมรณภาพในลกั ษณะคลา ยพระพุทธรปู ปางไสยาสนน บั เปน พระสงฆอ งคแรกของประเทศไทย เมอ่ื วันที่
17 พฤศจิกายน พ.ศ. 2450 ตรงกบั ปลายรชั สมยั ของพระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลาเจาอยูห ัว สิรอิ ายุได 80 ป
อยูในสมณะเพศได 60 พรรษาโดยท่ีมีพระหลวงปูบุญวัดกลางบางแกวสมัยคุมมณฑลนครชัยศรี และ
พระสังฆราช แพ สมยั ทา นดํารงตําแหนง พระธรรมโกศาจารย เจา คณะมณฑลนครชัยศรี มาในงานประชมุ เพลิงดว ย
ในดานพระเคร่ืองนัน้ เปน ท่ีโดง ดังทวั่ สารทศิ เปนท่รี จู กั ทงั้ ในและนอกวงการพระเคร่ืองวา มคี ณุ วเิ ศษมากมายในดา น
แคลว คลาด คงกระพนั และเมตตามหานิยม

54

1.5 ประวตั ิ หลวงพอ สมบญุ ปย ธมโม
วัดลําพันบอง อําเภอหนองหญาไซ จังหวัด

สุพรรณบุรี พระครูสุวรรณธรรมานุยุต ( ลพ.สมบุญ
ปยธมโม ) เจาอาวาส วัดลําพันบอง ตําบลหนองโพธ์ิ
อําเภอหนองหญาไซ จังหวัดสพุ รรณบุรี อายุ 92 ป 71
พรรษา โยมบิดาช่ือนาย คํา โยมมารดาช่ือ นางถิน
ชมชื่น ( ชาวลาว ) อาชีพทํานา ในวัยเด็ก ลพ. สมบุญฯ
ทา นตอ งชวยโยมบิดาและโยมมารดาทํานามาโดยตลอด
ทานชอบชวยเหลือผูอื่นเสมอๆ ดวยความเต็มใจ
เม่ือ ลพ. สมบุญฯ ทานอายุครบ 20 ปบริบูรณ พ.ศ.
2485 ทานไดอุปสมบทเปนพระภิกษุท่ี วัดปาสะแก
โดยมีพระครูวิสิทธสิทธิการ ( หลวงพอ เพชร ) เจา
อาวาส วัดปาสะแก เปนพระอุปชฌาย หลวงพอ รวม
รองเจาอาวาส วัดปา สะแก เปนพระกรรมวาจาจารย พระครู กัณหา เจาอาวาส วดั ดอนมะเกลอื เปน พระอนุสาวนา
จารย ไดร ับฉายา ปยธมโม จาํ พรรษาอยทู ี่ วัดปา สะแก อาํ เภอเดิมบาง จงั หวดั สพุ รรณบรุ ี ลพ. สมบุญฯ ทานศึกษา
ธรรม ปฏิบตั ิธรรม เรยี นภาษาบาลี ดวยความเครง ครดั เปน ตวั อยา งอันดีใหแก พระภิกษแุ ละสามเณรท่ี วัดปาสะแก
ตอ มา ลพ. สมบุญฯ ทานไดยายไปจําพรรษาอยูอีกหลายวัด เชน วัดดอนมะเกลือ วัดวังคนั วัดวงั กุม วัดดอนเกา
พ.ศ. 2497 ลพ. สมบญุ ฯ ทานไดรบั แตง ตั้งเปน เจา อาวาส วัดดอนมะเกลือ จังหวัดสุพรรณบุรี ในป พ.ศ. 2499
ลพ. สมบุญฯ ทานไดลาสิขาบทเพ่ือมาดูแลโยมบิดาและโยมมารดาท่ีชราภาพและไดมีครอบครัว มีบุตร 1 คน
ภรรยาของทานและบุตร ไดเสียชีวิตลงท้ังคูดวยไขปา พ.ศ. 2501 ลพ. สมบุญฯ ทานไดอุปสมบทอีกครั้งท่ี
วัดปาสะแก โดยมี พระครูสุขุมวิหารการ ( หลวงพอ กัณหา ) เจาคณะตําบล วัดปาสะแก เปนพระอุปชฌาย
หลวงพอ มณเฑียร เจาอาวาส วัดบอกรุ เปนพระกรรมวาจาจารย หลวงพอ เกลียวฯ เจาอาวาส วัดดอนตาล
เปนพระอนุสาวนาจารย ไดรับฉายา ปย ธมโม จําพรรษาท่ี วดั ปาสะแก ( หลวงพอมยุ วดั ดอนไร กบั หลวงพอ กณั หา
เปนสหายธรรมกัน ) ลพ. สมบญุ ฯ ทานกราบ พระครูกัณหา เปน อาจารยเ รียนวิชา ไสยเวทยเ ชน วิชาเขยี นเลขยนั ต
วิชาทําตะกรดุ วิชาทาํ น้าํ มนต ไลภตู ผีปศ าจ แกคณุ ไสยวชิ า เมตตามหานยิ มวชิ า คงกระพนั ชาตรี วิชานัง่ กมั มัฐฐาน
และวชิ าแพทยแ ผนโบราณ ลพ. สมบญุ ฯ ทานออกธดุ งคร บั ใชค รบู าอาจารยมาโดยตลอดทกุ ๆป ตอมา ลพ. สมบญุ ฯ
ทานไดยายไปจําพรรษาที่ วัดวังคอไห วัดดอนมะเกลอื และกลับมาจําพรรษาท่ี วัดปาสะแกอีกครง้ั ในป 2507
ชาวบานไดน มิ นต ลพ. สมบุญฯ ใหมาจําพรรษาท่ี วดั ลาํ พนั บอง ซึ่งทรุดโทรมอยางหนักในขณะน้นั โดยไดร บั การ
สนับสนุนจาก เจา อาวาส วัดปาสะแก ในทุกดา น เมื่อลพ. สมบุญฯ ทานไดจาํ พรรษาที่ วัดลําพนั บอง ในตําแหนง
รักษาการเจาอาวาส วัดลําพนั บอง ทานและชาวบานไดชว ยกัน ปฏิสังขรณ เสนาสนะ กุฏสิ งฆและอื่นๆ ตลอดจน
พฒั นาถนนรอบๆ บริเวณ วัดลาํ พันบอง ใหช าวบานสญั จรไปมาอยา งสะดวกสบาย จนเปนศนู ยรวมของชาวบานท้ัง
ไกลและใกลตราบถึงทุกวันนี้ วันที่ 3 สิงหาคม พ.ศ. 2511 ลพ. สมบุญฯ ทานไดรับพระราชทานแตงตั้งเปน
เจา อาวาส วดั ลาํ พนั บอง พ.ศ. 2519 ทานไดรับการแตง ตัง้ เปน พระครชู น้ั ประทวน พ.ศ. 2526 ทา นไดรับแตง ต้ัง
เปน พระอุปชฌาย พ.ศ. 2535 ทานไดรับแตงตั้งเปนพระครูช้ันโท ตําแหนง พระครูสุวรรณธรรมานุยุต พ.ศ.
2553 ทา นไดร ับแตงต้งั เปนพระครูชัน้ เอก ตําแหนง พระครูสุวรรณธรรมานุยุต

55

1.6 พระอาจารยธ รรมโชติ
พระอาจารยธรรมโชติ เดิมชื่อ โชติ ขณะบวชไดฉายาทางพระวา

ธรรมโชติรังษี พ้ืนเพเปนชาวเมืองสุพรรณ ในยุคสมัยกรุงศรีอยุธยาตอน
ปลาย บวชเรียนแลวจาํ พรรษา เปนเจาอาวาสอยู ณ วัดเขาข้ึนหรือเขานาง
บวช ทานมีความรูดานวิชากสิณ ดานวิชาอาคมที่แกกลา ดวยท้ังพรรษา
และวิชาตา งๆทไ่ี ดศ กึ ษาฝกพรํ่ารํ่าเรียนมา ใครเหน็ ลวนแตเ กดิ ศรัทธา

พระอาจารยธรรมโชติ ตามประวัติเดิม พํานักอาศัยอยู ณ วัดเขา
นางบวช ตอมาชาวบานบางระจันไดอาราธนาไปพํานักอยู ณ วัดโพธิ์เกาตน จังหวัดสิงหบุรี[1] ดวยเหตุที่พระ
อาจารยธ รรมโชติมวี ิทยาอาคมสูง และไดลงวิทยาอาคมกับผาประเจยี ด ตะกรุดพิสมร แจกจายใหกับนักรบคาย
บางระจัน[2] สมเดจ็ ฯ กรมพระยาดํารงราชานุภาพทรงพระนพิ นธใ นหนงั สอื ไทยรบพมา วา พระอาจารยธ รรมโชติ
นัน้ ไดหายสาบสูญไปหรอื จะมรณภาพในเวลาเสียคา ยแกพมา หรือหนรี อดไปไดหาปรากฏไม[3] แตตามความเชื่อ
และตาํ นานทอ งถนิ่ ของชาวจังหวดั สพุ รรณบรุ เี ลาสืบตอกนั มาวา เมือ่ คายบางระจนั มีทที าวา จะแตก ลกู ศิษยใ กลช ิด
พระอาจารยธรรมโชติกไ็ ดนมิ นตท านหลบหนอี อกจากคายสุดทายลูกศิษยจํานวนหน่ึง (ซึง่ ไมมากนัก เพ่อื ไมใ หเ ปน
การแลดนู า สงสัยแกผพู บเหน็ ทวั่ ไป) ไดพาทา นออกมาจากคายบางระจนั ชัว่ ครกู อ นคายจะแตก แลวลภ้ี ยั ขาศกึ อยู
ในปาเขาลํานําไพรจวบจนสงครามสงบจึงกลับมาจําพรรษาอยูท่ีวัดเขานางบวช บางก็วาหลังจากออกจากคาย
บางระจันมา ทา นกไ็ มไปหลบอยทู ีไ่ หน แตข อกลับมาอยวู ัดเขานางบวช วัดเดมิ ทท่ี า นเคยจําพรรษาอยู โดยลกู ศษิ ย
ทาํ ชองลับไวใหทา นหลบอยูบรเิ วณวิหารของทา น (ซงึ่ ปจ จบุ ันยงั คงอยู) ไวใ หทา นน่ังเจรญิ สมาธิกรรมฐาน บาํ เพ็ญ
กศุ ล บําเพ็ญเพียรโปรดแกเหลาสรรพสตั ว วญิ ญาณวีรชน และชาวบา นบางระจนั
2. ดา นการเมอื ง การปกครอง
2.1 สมเดจ็ พระบรมราชาธริ าชท่ี 1

สมเดจ็ พระบรมราชาธริ าชท่ี 1 หรอื ขนุ หลวงพะง่วั ทรงครองราชสมบตั ิตอจาก สมเด็จพระราเมศวร ในป
พ.ศ. 1913 - 1931 ระยะเวลา 18 ป เปนพระมหากษตั ริยใ นราชวงศสุพรรณภมู ิพระองคแ รกจากราชวงศพระ
รว งครองกรุงศรีอยุธยา พระองคเปนพระเชษฐาของมเหสีในสมเดจ็ พระรามาธิบดีท่ี 1 (พระเจาอูทอง) และเปน
พระมาตุลา (ลุง) ของสมเด็จพระราเมศวร
พระราชประวตั ิ

สมเดจ็ พระบรมราชาธิราชท่ี 1 หรอื ขุนหลวงพะงว่ั นั้น มีขอ สันนษิ ฐานวา นา จะหมายถงึ ลําดบั ท่ี 5 ตาม
การนบั เลขไทย|เลขแบบไทย โดยมีความหมายวา พระองคเปน ราชบุตรพระองคท่ี 5 พระองคเ ปน พระเชษฐาของ
พระมเหสีในสมเด็จพระรามาธิบดที ่ี 1 ซ่งึ สมเด็จพระรามาธบิ ดที ี่ 1 ตรัสเรียกพระองคว า พระเชษฐา

เมื่อสมเด็จพระรามาธิบดีท่ี 1 ทรงสถาปนากรุงศรีอยุธยาเม่ือป พ.ศ. 1893 ในการน้ันพระองคทรง
สถาปนาขุนหลวงพะง่ัวข้ึนเปน "สมเด็จพระบรมราชาธิราช" พรอมทั้งโปรดใหขึ้นไปครองราชสมบัติ ณ เมือง
สพุ รรณบุรี ภายหลังการสวรรคตของสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 สมเด็จพระราเมศวรพระราชโอรสในสมเด็จพระ
รามาธิบดีที่ 1 เสด็จมาแตเมอื งลพบรุ แี ละขน้ึ เสวยราชสมบตั ิสืบตอ มา โดยพระองคย งั คงครองราชสมบตั อิ ยูทีเ่ มือง
สพุ รรณบุรีเชนเดิม

จนกระทั่ง ในป พ.ศ. 1913 พระองคไดเสด็จจากเมืองสพุ รรณบุรีมายังกรุงศรีอยุธยา ความทราบถึง
สมเด็จพระราเมศวร พระองคจ ึงเสด็จออกไปอัญเชิญเสด็จพระมาตลุ าเขาสพู ระนคร หลงั จากนนั้ สมเด็จพระราเม
ศวรไดถวายราชสมบัติแกพระองคและถวายบงั คมลาเสดจ็ ไปครองเมืองลพบรุ ีตามเดิม พระองคเ สดจ็ สวรรคตในป

56

พ.ศ. 1931 รวมระยะเวลาในการครองราชสมบตั ิได 18 ป โดยพระเจาทองลัน พระราชโอรสของพระองคไ ดเสดจ็
ขึน้ ครองราชสมบัตสิ บื ไป
2.2 สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช

สมเด็จพระนเรศวรมหาราช หรอื สมเด็จพระสรรเพชญท ี่ 2 มีพระนามเดิมวา พระนเรศ หรือ "พระองคดํา"
เปน พระราชโอรสในสมเด็จพระมหาธรรมราชาและพระวิสทุ ธิกษตั ริย(พระราชธิดาของสมเด็จพระศรีสุริโยทยั และ
สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ) เสด็จพระราชสมภพเม่ือ พ.ศ. 2098 ท่ีพระราชวงั จันทนเมืองพิษณุโลกมีพระเชษฐ
ภคินีคือพระสุพรรณกัลยา มีพระอนุชาคอื สมเด็จพระเอกาทศรถ (องคขาว) พระนามของพระองคปรากฏในลาย
ลักษณอักษรหลายฉบับ เชน พระนเรศ วรราชาธิราช, พระนเรศ, องคดํา จึงยังไมสามารถสรุปไดวาพระนาม
นเรศวรไดมาจากที่ใด สันนิษฐานเบื้องตนวา เพ้ียนมาจาก สมเด็จพระนเรศ วรราชาธิราช มาเปน สมเด็จพระ
นเรศวร ราชาธิราช เสด็จขึ้นครองราชยเ มื่อวนั ที่ 29 กรกฎาคมพ.ศ. 2133 สริ ริ วมการครองราชยส มบัติ 15 ป
เสด็จสวรรคตเมอ่ื วนั ที่ 25 เมษายนพ.ศ. 2148 รวมพระชนมพรรษา 50 พรรษา

ราชการสงครามในสมเด็จพระนเรศวรมหาราช เปนเหตกุ ารณท่ียิง่ ใหญและสําคัญยิ่งของชาติไทย พระองค
ไดก ูอิสรภาพของไทยจากการเสียกรงุ ศรีอยุธยาคร้ังแรก และไดทรงแผอ ํานาจของราชอาณาจักรไทย อยางกวาง
ใหญไพศาล นับต้ังแตประเทศพมาตอนใตทง้ั หมด นัน่ คือ จากฝงมหาสมุทรอินเดียทางดา นตะวันตก ไปจนถึงฝง
มหาสมทุ รแปซฟิ ก ทางดานตะวนั ออก ทางดานทิศใตต ลอดไปถงึ แหลมมลายู ทางดานทิศเหนือก็ถึงฝง แมน ้าํ โขงโดย
ตลอด และยงั รวมไปถึงรัฐไทใหญบางรัฐ
ขณะทรงพระเยาว

สมเด็จพระนเรศวรมหาราช หรือ พระองคดํา เปนพระราชโอรสในสมเด็จพระมหาธรรมราชาและ
พระวิสุทธิกษัตรยิ  พระราชธดิ าของสมเดจ็ พระมหาจกั รพรรดิและสมเดจ็ พระศรีสุรโิ ยทยั เสดจ็ พระราชสมภพเม่ือ
พ.ศ. 2098 ที่พระราชวังจันทนเมอื งพิษณโุ ลก พระองคมพี ระเชษฐภคนิ ีคอื พระสพุ รรณกลั ยา และพระอนุชาคือ
สมเด็จพระเอกาทศรถ (พระองคขาว) ขณะท่ีทรงพระเยาว พระองคทรงใชชีวิตอยูที่พระราชวังจันทน
เมืองพิษณุ โลก จนกระทั่งพระเจาบุเรงนอง ยกทัพมาตีเมืองพิษณุโลกในสงครามชางเผือก สมเด็จ
พระมหาธรรมราชาธิราช เจาเมืองพิษณุโลก ยอมออนนอมตอหงสาวดี จึงทําใหเมืองพิษณุโลกตองเปนเมือง

57

ประเทศราชของกรุงหงสาวดีและไมขึ้นตอกรุงศรีอยุธยาพระเจาบุเรงนอง ทรงขอพระสุพรรณกัลยาและ
พระนเรศวรไปเปนองคประกันท่ีหงสาวดีใน พ.ศ. 2107 ทําใหพระองคตองจากบานเกิดเมืองนอนตั้งแตมี
พระชนมายุเพียง 9 พรรษา ประทับอยูกรุงหงสาวดี 8 ป เสด็จกลับกรงุ อโยธาพระชนมายุ 17 พรรษา พ.ศ.
2115ครง้ั ที่อยใู นเมอื งหงสาวดกี ไ็ ดแสดงความปรีชาสามารถใหปรากฏหลายตอหลายคร้ัง
ปกครองเมอื งพษิ ณโุ ลก

หลังจากพระเจา บุเรงนองตีกรุงศรอี ยธุ ยาแตกเมือ่ พ.ศ. 2112 มะเสง็ ศก วนั อาทิตย เดือน 9 แรม 11 คํ่า
และไดส ถาปนาสมเด็จพระมหาธรรมราชาครองกรุงศรีอยุธยาในฐานะประเทศราชของหงสาวดีแลว พระองคได
หนีกลับมายังกรุงศรีอยุธยาโดยท่ีพระเจาบุเรงนองทรงยินยอมอันเน่ืองมาจากพระสุพรรณกัลยาทรงขอไว เมื่อ
เสด็จกลับมาถึงกรุงศรีอยุธยาในป พ.ศ. 2115 สมเด็จพระมหาธรรมราชาพระราชทานนามใหพระองควา
"พระนเรศวร" และโปรดเกลาฯ ใหเปนพระมหาอุปราช พระชนมายุ 17 พรรษา ไปปกครองเมืองพิษณุโลก
พระองคท รงปกครองเมอื งอยางดีและทรงเร่มิ เตรียมการทีจ่ ะกอบกเู อกราชของกรุงศรีอยธุ ยา

การท่ีไดเสด็จไปประทับอยูหงสาวดีถึง 8 ปนั้น ก็เปนประโยชนย่ิงเพราะทรงทราบท้ังภาษา นิสัยใจคอ
ตลอดจนลว งรูความสามารถของพมา ซึ่งนับเปนทุนสาํ หรบั คดิ อานเพอ่ื หาหนทางในการตอสูกับพมา เม่ือพระเจา
หงสาวดตี ีกรงุ ศรีอยุธยาไดน ั้น อางวา ขาราชการในกรงุ ศรีอยุธยาเกลยี ดชังสมเด็จพระมหาธรรมราชา จึงตอ งถอน
ขาราชการเมืองเหนือที่เคยใชสอยลงมารับราชการในกรุงศรีอยุธยาเปนจํานวนมาก ทําใหจํานวนขาราชการ
ทางเมืองเหนือบกพรอ งจงึ ตอ งหาตวั ตั้งขน้ึ ใหมพระองคทรงขวนขวายหาคนสาํ หรบั ทรงใชส อยโดยฝกทหารทอี่ ยใู น
รนุ ราวคราวเดยี วกนั ตามวิธียุทธของพระองคทั้งสิ้นและนบั เปน กาํ ลังสาํ คัญของพระนเรศวรในเวลาตอมา
การตกี รงุ ศรอี ยธุ ยาของเขมร

เม่ือป พ.ศ. 2113 พระยาละแวกหรือสมเด็จพระบรมราชา กษัตริยเขมร ซึ่งเคยเปนเมืองข้ึนของ
กรงุ ศรีอยธุ ยามากอ นตัง้ แตครง้ั สมเดจ็ พระรามาธิบดที ่ี 1 เห็นกรงุ ศรอี ยธุ ยาบอบซาํ้ จากการทําสงครามกับพมาจึง
ถอื โอกาสยกกองทัพเขา มาซํา้ เตมิ โดยมกี ําลงั พล 20,000 นาย เขามาทางเมืองนครนายก เมอื่ มาถึงกรงุ ศรอี ยธุ ยา
ไดตั้งทัพอยูทีต่ าํ บลบา นกระทมุ แลวเคล่ือนพลเขาประชิดพระนครและไดเขามายืนชางบัญชาการรบอยใู นวัดสาม
พิหาร รวมทั้งวางกาํ ลังพลรายเรียงเขามาถึงวัดโรงฆองตอไปถึงวัดกฎุ ที อง และนํากําลังพล 5,000 นาย ชา ง 30
เชอื ก เขายึดแนวหนาวัดพระเมรุราชิการามพรอมกบั ใหทหารลงเรือ 50 ลําแลนเขามาปลน พระนครตรงมุมเจา
สนกุ ในครัง้ นน้ั สมเดจ็ พระมหาธรรมราชาเสด็จออกบญั ชาการ การรบปอ งกันพระนครกองทัพเขมรพยายามยก
พลเขา ปลน พระนครอยู 3 วัน แตไมส าํ เร็จจงึ ยกกองทัพกลบั ไปและไดก วาดตอ นผคู นชาวบานนาและนครนายกไป
ยงั ประเทศเขมรเปนจํานวนมาก ตอมาเม่อื ป พ.ศ. 2117 ในขณะท่ีกองทัพกรุงศรอี ยธุ ยาภายใตการบังคับบัญชา
ของสมเด็จพระธรรมราชาธิราชและพระนเรศวรไดยกกองทัพไปชวยพระเจาหงสาวดีเพื่อตีเมืองศรีสตั นาคนหุต
พระยาละแวกไดถือโอกาสยกกองทัพมาทางเรือเขาตีกรุงศรีอยธุ ยาอีกคร้ังหนึ่ง แตการศึกคร้ังน้ีโชคดีเปนของ
กรงุ ศรีอยธุ ยา กลาวคือขณะทกี่ องทพั กรุงศรอี ยธุ ยายกไปถงึ หนองบวั ลาํ ภู เมอื งอดุ รธานี พระนเรศวรประชวรเปน
ไขทรพิษ ดงั นั้นพระเจาหงสาวดีจึงโปรดใหก องทัพกรุงศรีอยุธยายกทัพกลบั ไปโดยกองทัพกรงุ ศรีอยุธยากลบั มาได
ทนั เวลาที่กรุงศรีอยธุ ยาถกู โจมตีจากกองทพั เรือเขมร ซ่งึ ขนึ้ มาถึงกรุงศรีอยุธยาเม่ือเดือนอาย พ.ศ. 2118 โดยได
ตั้งทัพชุมนุมพลอยูที่ตําบลขนอนบางตะนาวและลอบแฝงเขามาอยูในวัดพนัญเชิง รวมทั้งใชเรือ 3 ลําเขาปลน
ชาวเมอื งทต่ี าํ บลนายกา ยฝา ยกรงุ ศรีอยธุ ยาไดใ ชป น ใหญย ิงไปยังปอ มคา ยนายกายถูกขา ศกึ ลมตายเปน อนั มาก แลว
ใหท หารเรอื เอาเรือไปทาทายใหขา ศกึ ออกมารบพงุ จากนั้นก็หลอกลอใหข าศึกรุกไลเขามาในพื้นทก่ี ารยิงหวังผล
ของปนใหญ เม่ือพรอมแลว ก็ระดมยิงปน ใหญถกู ทหารเขมรแตกพา ยกลบั ไป

58

ประกาศอสิ รภาพ
สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงหลงั่ ทักษโิ ณทกตดั สมั พนั ธไมตรกี ับหงสาวดีและกวาดตอ นครวั ไทยครวั มอญ

ขามแมน้ําสะโตงกลับคืนพระนคร (จิตรกรรมฝาผนังวัดสุวรรณดาราราม จังหวัดพระนครศรีอยุธยา) เมื่อป
พ.ศ. 2126 พระเจาอังวะเปนกบฏ เนื่องจากไมพอใจทางกรุงหงสาวดีอยูหลายประการ จึงแข็งเมืองพรอมกับ
เกลี้ยกลอมเจาไทยใหญอีกหลายเมืองใหแข็งเมืองดวย พระเจาหงสาวดี นันทบุเรง จึงยกทัพหลวงไปปราบ
ในการณนี้ไดส งั่ ใหเจาเมืองแปรเจาเมอื งตองอูและเจาเมืองเชยี งใหม รวมท้งั ทางกรงุ ศรอี ยธุ ยาดว ย ใหย กทพั ไปชวย
ทางไทย สมเด็จพระมหาธรรมราชาโปรดใหสมเด็จพระนเรศวรยกทัพไปแทน สมเดจ็ พระนเรศวรยกทัพออกจาก
เมอื งพิษณโุ ลก เม่อื วนั แรม 6 ค่ํา เดือน 3 ปม ะแม พ.ศ. 2126 พระองคย กทพั ไทยไปชา ๆ เพือ่ ใหการปราบปราม
เจาอังวะเสร็จสน้ิ ไปกอน ทาํ ใหพ ระเจาหงสาวดีนันทบเุ รงแคลงใจวา ทางไทยคงจะถูกพระเจาอังวะชักชวนใหเขา
ดว ย จงึ ส่ังใหพ ระมหาอปุ ราชาคมุ ทพั รักษากรงุ หงสาวดีไวถา ทพั ไทยยกมาถึงก็ใหตอ นรบั และหาทางกาํ จดั เสีย และ
พระองคไดส ง่ั ใหพ ระยามอญสองคน คอื พระยาเกียรตแิ ละพระยาราม ซึง่ มสี มคั รพรรคพวกอยูท เ่ี มืองแครงมากและ
ทํานองจะเปนผูคุนเคยกับสมเด็จพระนเรศวรมาแตกอน ลงมาคอยตอนรับทัพไทยที่เมืองแครง อันเปนชายแดน
ติดตอกับไทย พระมหาอุปราชาไดตรัสส่ังเปนความลับวา เม่ือสมเด็จพระนเรศวรยกกองทัพขึ้นไป ถา
พระมหาอุปราชายกเขาตีดานหนาเม่ือใด ใหพระยาเกียรติและพระยารามคุมกําลังเขาตีกระหนาบทางดา นหลัง
ชวยกนั กาํ จัดสมเดจ็ พระนเรศวรเสียใหจ งได พระยาเกียรตกิ บั พระยารามเมอ่ื ไปถงึ เมอื งแครงแลวไดขยายความลบั น้ี
แกพระมหาเถรคนั ฉองผูเ ปน อาจารยข องตน ทกุ คนไมม ใี ครเหน็ ดีดว ยกับแผนการของพระเจา กรงุ หงสาวดี กองทพั
ไทยยกมาถึงเมืองแครง เม่ือวันข้ึน 1 ค่ํา เดือน 6 ปว อก พ.ศ. 2127 โดยใชเวลาเดินทพั เกือบสองเดือน กองทัพ
ไทยต้งั ทพั อยูนอกเมอื ง เจา เมอื งแครงพรอมท้งั พระยาเกยี รติกับพระยารามไดม าเฝาฯ สมเด็จพระนเรศวร จากนั้น
สมเดจ็ พระนเรศวรไดเสดจ็ ไปเยยี่ มพระมหาเถรคันฉอ งซึ่งคนุ เคยกันดีมากอน พระมหาเถรคนั ฉอ งมใี จจงึ กราบทลู ถงึ
เร่ืองการคิดรายของทางกรุงหงสาวดี แลวใหพระยาเกียรติกับพระยารามกราบทูลใหทราบตามความเปนจริง
เม่ือพระองคไ ดท ราบความโดยตลอดแลว กม็ พี ระราชดาํ รเิ หน็ วา การเปน อรริ าชศตั รูกับกรุงหงสาวดนี น้ั ถึงกาลเวลา
ท่ีจะตองเปดเผยตอไปแลว จึงไดมีรับส่ังใหเรียกประชุมแมทัพนายกอง กรมการเมือง เจาเมืองแครงรวมทั้ง
พระยาเกียรติพระยารามและทหารมอญมาประชุมพรอมกนั แลว นิมนตพ ระมหาเถรคันฉองและพระสงฆมาเปน
สักขีพยาน ทรงแจงเร่ืองใหคนทั้งปวงท่ีมาชุมนุม ณ ท่ีนั้นทราบวา พระเจาหงสาวดีคิดประทุษรายตอพระองค
จากน้นั พระองคไดทรงหลั่งน้ําลงสแู ผนดินดวยสุวรรณภิงคาร (พระนํ้าเตา ทองคํา) ประกาศแกเทพยดาฟาดินวา
"ดวยพระเจา หงสาวดี มิไดอยใู นครองสจุ รติ มติ รภาพขตั ตยิ ราชประเพณี เสยี สามคั คี รสธรรม ประพฤติพาลทจุ ริต
คิดจะทาํ อนั ตรายแกเ รา ต้ังแตน ไ้ี ป กรุงศรอี ยธุ ยาขาดไมตรกี บั กรงุ หงสาวดมี ไิ ดเ ปน มติ รรว มสวุ รรณปฐพเี ดียวกันดุจ
ดังแตก อนสืบไป” จากนั้นพระองคไดต รัสถามชาวเมอื งแครงวา จะเขาขางฝายใด พวกมอญท้ังปวงตางเขากบั ฝา ย
ไทย สมเด็จพระนเรศวรจึงใหจบั เจาเมอื งกรมการพมาแลวเอาเมอื งแครงเปน ที่ตั้งประชมุ ทัพ เมือ่ จดั กองทัพเสร็จก็
ทรงยกทพั จากเมอื งแครงไปยังเมืองหงสาวดเี มื่อวนั แรม 3 ค่ํา เดอื น 6 ฝายพระมหาอปุ ราชาทอี่ ยรู กั ษาเมืองหงสาว
ดี เมื่อทราบวาพระยาเกียรติ พระยารามกลบั ไปเขา กับสมเด็จพระนเรศวร จึงไดแตรักษาพระนครม่ันอยู สมเด็จ
พระนเรศวรเสด็จยกทพั ขา มแมน า้ํ สะโตงไปใกลถ งึ เมอื งหงสาวดี ไดท ราบความวา พระเจา กรุงหงสาวดีมีชยั
ชนะไดเมอื งอังวะแลว กาํ ลงั จะยกทพั กลบั คนื พระนคร พระองคเ ห็นวาสถานการณค รง้ั นไี้ มส มคะเน เห็นวาจะตีเอา
เมืองหงสาวดีในคร้ังนีย้ ังไมได จึงใหกองทัพแยกยา ยกันเที่ยวบอกพวกครวั ไทยท่พี มากวาดตอนไปแตก อ นใหอ พยพ
กลับบา นเมือง ไดผ ูคนมาประมาณหม่ืนเศษใหย กลว งหนาไปกอ น พระองคท รงคมุ กองทัพยกตามมาขา งหลัง

พระแสงปน ตน ขา มแมน าํ้ สะโตง

59

ฝายพระมหาอปุ ราชาทราบขาววา สมเดจ็ พระนเรศวรกวาดตอนคนไทยกลบั จึงไดใ หส ุรกรรมาเปนกองหนา
พระมหาอุปราชาเปน กองหลวงยกติดตามกองทพั ไทยมา กองหนาของพมาตามมาทันท่รี มิ ฝงแมน า้ํ สะโตง ในขณะท่ี
ฝายไทยไดขามแมน้ําไปแลว และคอยปองกันมิใหขาศึกขามตามมาได ไดมีการตอสูกันท่ีริมฝงแมนํ้า สมเด็จ
พระนเรศวรทรงใชพระแสงปนคาบชุดยาวเกาคบื ยิงถูกสุรกรรมาแมทพั หนาพมาตายบนคอชาง กองทพั ของพมา
เห็นแมทัพตาย กพ็ ากันเลกิ ทัพกลบั ไป เมอ่ื พระมหาอุปราชาแมท ัพหลวงทรงทราบ จึงใหเ ลกิ ทพั กลบั ไปกรงุ หงสาวดี
พระแสงปนท่ีใชยิงสุรกรรมาตายบนคอชางนี้ไดนามปรากฏตอ มาวา "พระแสงปนตนขามแมนํ้าสะโตง" นับเปน
พระแสงอัษฎาวุธ อันเปนเคร่อื งราชูปโภคเมื่อสมเด็จพระนเรศวรเสดจ็ กลับถึงเมืองแครง ทรงพระราชดําริวา
พระมหาเถรคนั ฉองกับพระยาเกียรตพิ ระยารามไดมีอปุ การะมากสมควรไดร ับการตอบแทนใหส มแกความชอบจึง
ทรงชักชวนใหมาอยใู นกรุงศรอี ยุธยา พระมหาเถรคนั ฉอ งกับพระยามอญทงั้ สองกม็ คี วามยินดีพาพรรคพวกเสดจ็ เขา
มาดว ยเปนอนั มาก ในการยกกําลงั กลบั ครง้ั นี้สมเด็จพระนเรศวรทรงเกรงวา ขาศึกอาจยกทัพตามมาอีกถาเสด็จ
กลับทางดานแมละเมา มีกองทัพของนันทสูราชสังครําต้ังอยูที่เมืองกําแพงเพชรจะเปนอุปสรรคตอการเดินทาง
พระองคจึงรีบสั่งใหพระยาเกยี รติ พระยาราม นําทพั เดินผา นหัวเมืองมอญลงมาทางใต มาเขาทางดานเจดียส าม
องค เมื่อกลับมาถึงกรุงศรีอยุธยาแลว สมเด็จพระมหาธรรมราชาก็พระราชทานบําเหน็จรางวัลแกพวกมอญที่
สวามิภักด์ิ ทรงตั้งพระมาหาเถรคันฉองเปนพระสังฆราชาท่ีสมเด็จอริยวงศ และใหพระยาเกียรติ พระยารามมี
ตําแหนงยศไดพระราชทานพานทองควบคมุ มอญที่เขามาดวย ใหตั้งบานเรือนที่ริมวัดขม้ินและวัดขุนแสนใกลวัง
จันทรข องสมเด็จพระนเรศวร แลวทรงมอบการท้งั ปวงทจ่ี ะตระเตรียมตอสขู าศึกใหสมเด็จพระนเรศวรทรงบังคับ
บัญชาสิทธขิ าดแตน น้ั มา
พระแสงดาบคาบคา ย

สมเด็จพระนเรศวรทรงพาทหารรักษาพระองค และเอาพระองคออกนําหนาทรงคาบพระแสงดาบข้ึน
ปลนคายพระเจาหงสาวดี แตพวกพมาตอสูและปองกันไวเขาคายไมได (จิตรกรรมฝาผนังวัดสุวรรณดาราราม
จงั หวดั พระนครศรีอยุธยา) ปพ.ศ. 2129 พระเจาหงสาวดนี ันทบเุ รงประชุมกองทัพจาํ นวน 250,000 คนยกทัพ
มา ตีกรุงศรีอยุธยา ในชวงตนเดือนย่ีขาวในนายังเกี่ยวไมเสร็จ สมเด็จพระนเรศวรจึงรับส่ังใหเจาพระยา
กําแพงเพชรยกทัพออกไปปองกันชาวนาทกี่ ําลงั เกี่ยวขา ว พอทัพพมาของพระมหาอปุ ราชายกทพั มาถึงกใ็ หท ัพมา
เขา ตีจนทพั เจาพระยากําแพงเพชรแตกพา ยหนีเขา เมือง สมเด็จพระนเรศวรทรงพิโรธอยางมาก เพราะไทยไมเคย
แตกพายแพตอ ขา ศกึ อาจทาํ ใหท หารขวัญเสีย พระองคและสมเด็จเอกาทศรถเสด็จลงเรือพระท่ีนั่งออกไปรบทนั ที
สมเดจ็ พระเอกาทศรถทรงถกู กระสนุ ปน แตไมเ ปน อะไร เพียงแคฉลองพระองคข าดเทาน้ัน) ผลปรากฏวา ทรงยดึ
คา ยคืนมาได สมเดจ็ พระนเรศวรมีรบั ส่ังประหารชวี ิตเจาพระยากาํ แพงเพชร แตโชคดีท่ีพระบิดาสมเดจ็ พระมหา
ธรรมราชาทรงขอชวี ติ เอาไวก ารศกึ ครง้ั นพี้ มาหมายม่ันจะตีกรุงศรอี ยธุ ยาใหได แตด ว ยความแขง็ แกรงของทหารไทย
จงึ รกั ษาทม่ี ่ันเอาไวไดเสมอ เสดจ็ ออกปลนคายพมาซึ่งเปนทัพหนาของหงสาวดี ขา ศึกแตกพายถอยหนี พระองคจงึ

60

ไลตมี าจนถงึ คา ยหลวงของพระเจา หงสาวดี เสดจ็ ลงจากมา คาบพระแสงดาบแลวนําทหารปน บนั ไดขึ้นกาํ แพงขาศึก

แตถูกพมาใชห อกแทงตกลงมาขา งลางหลายครง้ั จึงเสด็จกลับพระนคร พระแสงดาบน้มี ีนามวา“พระแสงดาบคาบ

คาย”

เสดจ็ ขน้ึ ครองราชย

ภาพดานหลงั ธนบัตรไทยชนิดราคา 50 บาท (ชดุ ท่ี 16) รปู พระบรมราชานสุ าวรียข องสมเด็จพระนเรศวร

มหาราชนบั ตงั้ แตส มเดจ็ พระนเรศวรประกาศอสิ รภาพเปนตน มา หงสาวดไี ดเพียรสงกองทพั เขา มาหลายครงั้ แตก็

ถูกกองทัพกรุงศรีอยุธยาตีแตกพายไปทุกครั้ง เม่อื สมเด็จพระมหาธรรมราชาเสด็จสวรรคตเม่ือป พ.ศ. 2133

พระองคไดเสด็จขึ้นครองราชยเมื่อวันอาทิตยที่ 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2133 เม่ือพระชนมายุได 35 พรรษา

ทรงพระนามวา สมเดจ็ พระนเรศวร หรือ สมเดจ็ พระสรรเพชญท่ี 2 และโปรดเกลา ฯ ใหพ ระเอกาทศรถ พระอนชุ า

ขน้ึ เปน พระมหาอุปราช แตม ีศักดเิ์ สมอพระมหากษตั ริยอกี พระองค

สงครามยทุ ธหตั ถี

ในป พ.ศ. 2135 พระเจานันทบุเรง โปรดใหพระมหาอุปราชา นํากองทัพทหารสองแสนส่ีหมื่นคน มาตี

กรงุ ศรอี ยธุ ยาหมายจะชนะศกึ ในคร้งั นี้ สมเด็จพระนเรศวร ทรงทราบวา พมาจะยกทัพใหญมาตี จึงทรงเตรียมไพร

พล มีกาํ ลังหนง่ึ แสนคนเดนิ ทางออกจากบานปาโมกไปสุพรรณบรุ ีขา มนํา้ ตรงทา ทา วอูทอง และตัง้ คา ยหลวงบริเวณ

หนองสาหราย เชาของวันจันทร แรม ๒ ค่ํา เดือนย่ี ปมะโรง พ.ศ. 2135 สมเด็จพระนเรศวรและสมเด็จ

พระเอกาทศรถทรงเคร่อื งพิชัยยุทธ สมเด็จพระนเรศวรทรงชาง นามวา เจาพระยาไชยานุภาพ สวนพระสมเด็จ

พระเอกาทศรถ ทรงชางนามวา เจา พระยาปราบไตรจกั ร ชางทรงของทง้ั สองพระองคน ้นั เปนชา งชนะงา คือชางมงี า

ทไี่ ดร บั การฝกใหรูจักการตอสูมาแลว หรอื เคยผานสงครามชน ชาง ชนะชา งตวั อืน่ มาแลว ซงึ่ เปนชา งท่ีกําลงั ตกมัน

ในระหวางการรบจึงวิ่งไลตามพมาหลงเขาไปในแดนพมา มเี พียงทหารรักษาพระองคและจาตุรงคบาทเทานั้นที่

ติดตามไปทันสมเด็จพระนเรศวรทอดพระเนตรเห็นพระมหาอุปราชาทรงพระคชสารอยูในรมไมกับเหลา

ทาวพระยา จึงทราบไดวาชางทรงของสองพระองคหลงถลาํ เขา มาถึงกลางกองทัพ และตกอยูในวงลอมขาศกึ แลว

แตดวยพระปฏภิ าณไหวพริบของสมเดจ็ พระนเรศวร ทรงเห็นวาเปนการเสยี เปรยี บขาศึกจงึ ไสชา งเขา ไปใกล แลว

ตรัสถามดว ยคนุ เคยมากอนแตวยั เยาวว า "พระเจา พ่เี ราจะยนื อยใู ยในรม ไมเ ลา เชิญออกมาทาํ ยทุ ธหตั ถดี ว ยกัน ให

เปนเกยี รตยิ ศไวใ นแผน ดินเถดิ ภายหนา ไปไมม พี ระเจา แผน ดนิ ทจี่ ะไดย ทุ ธหตั ถีแลว” พระมหาอปุ ราชาไดย ินดังนน้ั

จึงไสชางนามวา พลายพัทธกอเขาชนเจาพระยาไชยานุภาพเสียหลัก พระมหาอุปราชาทรงฟนสมเด็จ พระ

นเรศวรดวยพระแสงของา ว แตส มเดจ็ พระนเรศวรทรงเบยี่ งหลบทนั จงึ ฟน ถูกพระมาลาหนงั ขาด จากนนั้ เจา พระยา

ไชยานภุ าพชน พลายพทั ธกอเสียหลัก สมเดจ็ พระนเรศวรทรงฟนดวยพระแสงของา วถกู พระมหาอุป

ราชาเขา ท่อี งั สะขวา สนิ้ พระชนมอ ยูบนคอชา ง สวน สมเดจ็ พระเอกาทศรถทรงฟน เจา เมอื งจาปะโรเสียชวี ิตเชนกัน

ทหารพมาเห็นวาแพแนแลว จึงใชป นระดมยิงใสสมเด็จพระนเรศวรไดรับบาดเจ็บ ทันใดน้ัน ทัพหลวงไทย

ตามมาชวยทนั จึงรบั ท้ังสองพระองคกลับพระนคร พมาจงึ ยกทัพกลับกรงุ หงสาวดีไป นบั แตน ้นั มาก็ไมม กี องทัพใด

กลายกมากล้าํ กราย กรงุ ศรีอยุธยาอีกเปนระยะเวลา อีกยาวนาน แตใ นมหายาชะเวงหรอื พงศาวดารของพมา ระบุ

วา การยทุ ธหตั ถคี รงั้ น้ี ชางทรงของสมเดจ็ พระนเรศวรบกุ เขา ไปในวงลอ มของฝายพมา ฝา ยพมา กม็ ีการยนื ชา งเรียง

เปน หนา กระดาน มีทงั้ ชางของพระมหาอปุ ราชา ชางของเจาเมืองชามะโรง ทหารฝา ยสมเด็จ พระนเรศวรก็

ระดมยิงปนใสฝายพมาเจาเมืองชามะโรงส่ังเปดผาหนาราหูชางของตน เพ่ือไสชางเขากระทาํ ยุทธหัตถีกบั สมเด็จ

พระนเรศวรเพ่ือปองกนั พระมหาอุปราชา แตปรากฏวา ชางของเจาของชามะโรงเกิดวิง่ เขาใสชางของ พระมหา

อุปราชาเกิดชลุ มนุ วนุ วาย กระสนุ ปนลกู หน่ึงของทหารฝา ยสมเด็จพระนเรศวรก็ยงิ ถูกพระมหาอปุ ราชาสิน้ พระชนม

61

2.3 มหาอํามาตยน ายก เจาพระยายมราช (ปน สขุ มุ ) (15 กรกฎาคม พ.ศ. 2405 - 30 ธันวาคม พ.ศ. 2481)
อดีตผูสําเร็จราชการแทนพระองค ในพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว
อานันทมหิดลอภิรัฐมนตรี เสนาบดีกระทรวงโยธาธิการ เสนาบดี
กระทรวงนครบาล ทัง้ ยังเปน ผูควบคุมการกอ สรา ง การประปานครหลวง
การไฟฟา มหานคร ถนนและสะพานในกรงุ เทพมหานครอีกดว ย
ประวตั ิ
เจาพระยายมราช (ปน สุขมุ ) เปนชาวเมอื งสุพรรณบุรี เกดิ เมอ่ื วนั
อังคารที่ 15 กรกฎาคมปจอพ.ศ. 2405 สกุลเปนคหบดี ตั้งบานเรือน
อยู ณ บา นนา้ํ ตก รมิ แมน ้ําฟากตะวนั ออกขางใตต วั เมอื งสพุ รรณบุรี บดิ า
ชื่อกลัน่ มารดาช่ือผ้งึ มีพีน่ องรวมมารดา 5 คน ตามลาํ ดับดงั นี้
1. ฉาย (พี่ชาย) ไดเปน ที่หลวงเทพสภุ า กรมการเมืองสพุ รรณบรุ ี
2. นิล (พส่ี าว) เปน ภรรยาหลวงแกวสสั ดี (ดี สุวรรณศร) กรมการเมือง
สพุ รรณบุรี

3. หมี (พี่ชาย) ไดเ ปนทพ่ี ระยาสมบัติภริ มย กรมการเมอื งสงขลา
4. คล้าํ (พีช่ าย) ไดรบั เลอื กใหเ ปน ผใู หญบ า นหมหู นงึ่ ในตาํ บลนํา้ ตก
5. หยา (พสี่ าว) เปนภรรยาหลวงจา เมือง (สิน สังขพชิ ัย) กรมการเมอื งสพุ รรณบรุ ี

เจาพระยายมราชเปนนอ งคนสุดทอ งชอื่ ปน เมอ่ื เปนเดก็ อายไุ ด 5 ขวบ บิดามารดาพาเจาพระยายมราชไป
เรยี นหนงั สอื ที่วดั ประตูสาร ตาํ บลร้วั ใหญ อาํ เภอทา พ่เี ล้ยี ง (อําเภอเมอื งสพุ รรณบรุ ี) จงั หวัดสพุ รรณบุรี เรียนอยไู ด
ไมถึงป มีงานทําบุญในสกุล ไดนิมนตพระใบฎีกาอวมวัดหงสรัตนารามจังหวัดธนบุรี ไปเทศนท่ีวัดประตูสาร
บิดามารดาจึงถวายเด็กชายปนใหเปนศิษย เปนเสมือนใสกัณฑเทศน พระใบฎีกาอวมจึงพาเด็กชายปนไปจาก
เมืองสุพรรณ เม่ือ พ.ศ. 2411 ขณะน้ันเด็กชายปนอายไุ ด 6 ขวบสมเด็จพระเจาบรมวงศเธอฯกรมพระยาดาํ รง
ราชานุภาพไดยินไดฟงจากเครือญาติของเจาพระยายมราช ซ่งึ เปนหลวงยกกระบัตรกรมการเมืองสุพรรณบุรีวา
เจาพระยายมราช เปนบุตรคนสุดทองมิใครมีใครเอาใจใสนําพานัก บิดามารดาจึงใสกัณฑเทศนถวายพระเขา
กรงุ เทพฯ ก็มไิ ดค ิดวาเปน เด็กชายปน จะมาเปน คนดมี บี ญุ ลาํ้ ของเหลา กอถงึ เพยี งนี้ ถาหากเจาพระยายมราชเกดิ เปน
ลกู หัวปจะเปน ทายาท ของสกลุ บดิ ามารดาจะถนอมเล้ียงไวทเี่ มืองสพุ รรณจนเตบิ ใหญ อยางมากเจา พระยายมราช
จะไดเปน ผใู หญบ าน สูงกวาน้นั กไ็ ดเปน กรมการ เชน หลวงเทพสภุ าพี่ชาย หรอื อยางดีท่ีสุดเปน พระสุนทรสงคราม
ผวู า ราชการเมอื งสพุ รรณเทานั้น จะไมไ ดเ ปนเจา พระยายมราชตลอดชีวติ

"ขอ ที่ทานเกิดเปนลกู คนสดุ ทอ งไมมีใครหวงแหน" ใสกณั ฑเทศน "ถวายพระพาเขา กรงุ เทพฯน้ัน ควรนับวา
บุญบันดาลใหท า นเขา สตู นทางท่ี จะดําเนนิ ไปจนถึง ไดเ ปนรฐั บรุ ุษวิเศษคนหนง่ึ ในสมัยของทา น"เจาพระยายมราช
เปนลูกศิษยพระใบฎกี าอวม อยู 6 ป พระใบฎกี าอว ม เอาใจใสธุระระวงั สั่งสอนผิดกับลกู ศิษยว ดั คนอ่ืนๆ เด็กชาย
ปนมีกิริยา มารยาทเรียบรอยผิดกวาชาวบานนอก สอใหเห็นวาทานไดรับการอบรมมาจากครูบาอาจารยท่ีดี
เรียนเพยี ง ก.ข. และนะโมท่ีวดั ประตสู าร จังหวัดสพุ รรณบรุ ีเทาน้ัน ความรทู ั้งหมดไดจากวัดหงสรัตนารามทั้งสิ้น
เพียงอายุได 13 ขวบ กส็ ามารถเปนครูสอนคนอน่ื ได นบั วาเปนอจ ฉรยิ ะคนหน่งึ คร้ันถึง พ.ศ. 2417 อายุได 13
ป ญาติรบั กลบั ไปโกนจุกท่ีเมอื งสุพรรณ แลว สงกลับไปอยทู ี่วดั หงสร ัตนารามกบั พระใบฎีกาอวมตามเดมิ

พ.ศ. 2418 จึงบรรพชาเด็กชายปนเปนสามเณรเลาเรียนวิชาตอไปอีก 7 พรรษา คอื เรียนเสขิยวัตรกับ
ทองจําคาํ ไหวพระสวดมนต เรียนหนังสือขอม และหัดเทศนมหาชาติสาํ หรบั ไปเทศนโปรดญาติโยม เจาพระยายม
ราช เสียงดี อาจารยใ หเ ทศนกณั ฑมัทรีและใหเรียนภาษามคธ เริ่มดว ยคมั ภีร "มูล" คอื ไวยากรณภาษามคธ แลว

62

เรยี นคัมภีรพ ระธรรมบท เรยี กวา "ขนึ้ คมั ภีร" เพอ่ื เขาสอบเปรียญสนามหลวง โดยไปเรยี นกับสาํ นกั อาจารยเ พญ็ กับ
พระยาธรรมปรีชา (บุญ) และสมเด็จพระวันรัต (แดง)วัดสุทัศนเทพวนาราม ซ่ึงมีช่ือเสียงในฐานะอาจารยสอน
ในขณะนั้น พ.ศ. 2425 เจาพระยายมราชอายุได 21 ป จึงอุปสมบทเปนพระภิกษุที่วัดหงสรัตนาราม สมเด็จ
พระวันรัต (แดง) เปนพระอุปชฌาย ในป พ.ศ. 2426 เขาสอบปริยัตธิ รรม ณ สนามพระที่น่งั พุทไธสวรรค ทาง
คณะมหาเถระวิตกกันวาจะไมม ีใครสามารถสอบได วันแรกภิกษุสามเณรเขาแปล 4 องคตกหมด เปนเชนน้ันมา
หลายวนั จนถึงกําหนดพระปนวัดหงสเขาแปล วันแรกไดประโยค 1 ก็ไมมีใครเห็นวาแปลกประหลาด เพราะผูที่
สอบตก มากอนก็สอบได พอแปลประโยคที่ 2 ก็มีคนเร่ิมกลาวขวัญกันบาง ถึงวันแปลประโยคท่ี 3 เปนวัน
ตัดสินวาจะไดหรือไม จึงมีคนไปฟงกนั มาก ทั้งภกิ ษสุ ามเณรและคฤหัสถ พอแปลไดประโยคที่ 3 พระมหาเถระพา
กันยิม้ แยมยินดี เพราะเพ่ิงไดเปรียญองคแรก จึงเรยี ก "มหาปน" ต้งั แตวันน้ันเปนมา ตอนที่เจา พระยายมราชเปน
พระภิกษุเรียนปรยิ ัตธิ รรมกับมหาธรรมปรชี า (บญุ )สมเด็จฯ กรมพระยาดํารงราชานภุ าพเปนธุระจัดภตั ตาหารมา
ถวายพระเณรท่ีมาเรยี นกับพระยาธรรมปรชี า (บุญ) ทุกวนั จนเปนท่ีคนุ เคยกบั พระภิกษุปน เวลาพระภิกษุปน เขา
สอบปริยตั ิธรรมสนามหลวง สมเดจ็ พระเจา บรมวงศเ ธอฯ กรมพระยาดํารงราชานภุ าพยงั ไดป ลอบใจพระภิกษปุ น วา
อยาไดหวาดหวั่นและทรงแสดงความยินดีเมอื่ สอบไดเ ปรียญธรรมประโยค จากนั้นพระองคก ไ็ มไดพ บกับมหาปนอกี
เลยเปนเวลาเดือนกวา ตอมาคืนหน่ึงเวลา 20 นาฬิกา พระมหาปน ไปหาสมเด็จฯ กรมพระยาดํารงราชานภุ าพท่ี
โรงทหารมหาดเลก็ นาํ ตน ไมด ดั ปลกู ในกระถางไปดว ย 1 ตน บอกวาจะมาลาสึก และเมือ่ สกึ แลวจะขอถวายตวั อยู
กับสมเด็จพระเจาบรมวงศเธอฯ กรมพระยาดํารงราชานุภาพพระองคตรัสวา "เม่ือไดอุตสาหพากเพียรเรียน
พระไตรปฎ ก มาจนไดเ ปนเปรยี ญมชี อ่ื เสยี งแลว ไฉนจะสึกต้ังแตยังไมไ ดรบั พระราชทานพดั ยศ" พระมหาปนตอบวา
"ทานส้นิ อาลยั ในการเปนสมณะ ไดป ลงใจตงั้ แตกอนเขา แปลปริยตั ิ ธรรมวาจะสกึ ทเ่ี ขา แปลดว ยประสงคจ ะบาํ เพ็ญ
กศุ ล อทุ ิศสนองบุญทา น ผูเ ปนครูอาจารย มาแตห นหลัง นกึ วาพอแปลแลวจะตกหรือไดก ็จะสกึ อยูน้นั เอง"

วิถีชีวิตของเจาพระยายมราชเร่ิมเปล่ียนไปในทางใหมอีก หากเจาพระยายมราชยังคงอุปสมบทอยู
บวรพระพุทธศาสนาอยา งมากก็คงเปนพระราชาคณะ เทานน้ั นับเปน กา วท่สี อง ท่ีจังหวะชีวติ ของเจาพระยายมราช
กาวเขาสูหนทางแหงความเจริญของชีวิต ทั้งน้ีจักตองมีคูสรางคูสมใหการอุปถัมภค้ําจุนกันมาแตชาติปางกอน
โดยเฉพาะสมเด็จพระเจาบรมวงศเธอฯ กรมพระยาดํารงราชานุภาพน้ัน ดูจะเปนสําคญั เม่ือลาสิกขาบทแลว
สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอฯ กรมพระยาดํารงราชานุภาพอุปสมบทไปจําวัสสาที่วัดนิเวศธรรมประวัติ ซึ่งเปน
วัดสรางใหม ใกลกับพระราชวงั บางปะอินจังหวัดพระนครศรอี ยุธยา นายปนไดต ามไปอยูกบั สมเด็จฯ กรมพระยา
ดํารงราชานุ ภ าพ ดวยตลอ ดพ รรษ า จึงใกล ชิดสนิ ท สน ม กัน มาก ส ม เด็จ พ ระเจาบ รม วงศ เธอ ฯ
กรมพระยาดํารงราชานุภาพเริ่มเรยี นรูนิสยั ของเจาพระยายมราชจนเปนทร่ี ักใครกนั เม่ือสมเด็จพระเจาบรมวงศ
เธอฯ กรมพระยาดาํ รงราชานุภาพลาสกิ ขาบทแลว จึงใหน ายปน ถวายตัวเปน มหาดเล็ก เมือ่ พ.ศ. 2426 อายุ 22
ป เปนครูในโรงเรียนพระตําหนกั สวนกหุ ลาบ ไดเ งินเดือน 16 บาท ตอ มาเลือ่ นเปน ครูผชู ว ย พาํ นักอยกู บั หมอ มเจา
หญงิ เปลยี่ น และหมอ มราชวงศห ญงิ เขียนท่บี า น ซ่ึงท้งั สองทานเปนโยมอปุ ถากมาตง้ั แตเ ปน สามเณร ตอ มานายปน
ไดถวายการสอนหนังสอื แดพระเจาลูกเธอในพระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเกลาเจาอยหู ัว 4 พระองค ดว ยการชักจูง
ของสมเด็จพระเจาบรมวงศเธอฯ กรมพระยาดํารงราชานุภาพ มีพระองคเจากิติยากรวรลักษณพระองคเจา
รพีพัฒนศักดิ์พระองคเจาประวิตรวัฒโนดม และพระองคเจาจิรประวัติวรเดช โดยจัดหองเรียนขึ้นตางหากที่
ทองพระโรงของสมเด็จพระพุทธเจาหลวง ไดเลื่อนขั้นเงินเดือนเปน 48 บาท นายปนฉลาดในการสอนไม
เหลาะแหละ ประจบลกู ศิษย แตก ็ไมว างตัวจนเกนิ ไป พระเจาลกู ยาเธอทุกพระองคท รงยาํ เกรง โปรดมหาปนสนิท
สนมทุกพระองค ตอมาพระพุทธเจาหลวงโปรดฯ ใหพระเจาลูกยาเธอ พระองคเจาอาภากรเกียรติวงศ เขาเปน
ลูกศิษยดวยอีกพระองคหนึ่ง พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว ทรงสงพระเจาลูกยาเธอไปศึกษาใน

63

ประเทศยุโรป พระพระราชวินิจฉัยเห็นวาพระเจาลูกยาเธอทั้ง 4 พระองค เพิ่งเรียนหนังสือไทยไดเพียงปเดียว
เกรงวาจะลืมเสยี หมด จึงโปรดเกลาฯ ให สมเดจ็ พระเจาบรมวงศเ ธอกรมพระยาดาํ รงราชานุภาพ เลือกครูไปยโุ รป
กับพระเจาลูกยาเธอหน่ึงคน ใน พ.ศ. 2429 ซึ่งก็ไมเปนปญหา สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอกรมพระยาดํารง
ราชานุภาพทรงเลือก "นายปน เปรียญ" ไปสอน โดยพระราชทานสัญญาบตั รบรรดาศกั ด์ิใหเ ปน ขนุ วิจติ รวรสาสน
มตี ําแหนง ในกรมอาลักษณ (แผนกคร)ู

สมเดจ็ พระเจาบรมวงศเ ธอกรมพระยาดํารงราชานุภาพ ทรงพระราชนิพนธไ ววา ...คดิ ดูกช็ อบกลอีก ถา หาก
ทานสมัครเขารับราชการในกรม มหาดเล็กก็ดี หรือเมอื่ สมัคร เปนครูแลว แตสมเด็จพระพทุ ธเจาหลวงมิไดโปรด
สง พระเจา ลูกยาเธอเขาโรงเรียนพระตําหนกั สวนกุหลาบ เหมือนอยา งท่เี คย สงทา นเขา มาจากเมอื งสุพรรณอีกคร้ัง
หนงึ่ นาพิศวงอยู...

เลากันวาเจาพระยายมราชชักเงินเดือนของตนเองไปจางครูสอนภาษาอังกฤษแกตวั เองดวย เม่ือพระเจา
ลูกยาเธอเสด็จกลบั มากรงุ เทพฯ ชั่วคราว เจาพระยายมราชตามเสด็จ กลับมาดวย ถงึ กรงุ เทพฯตน ป พ.ศ. 2431
ไดร ับพระราชทานเครอื่ งราชอิสรยิ าภรณชา งเผอื กช้ันที่ 5 เปนบําเหน็จครัง้ แรก ขณะที่กลบั มานั้นหมอ มเจาหญิง
เปลีย่ น โยมอปุ ถาก สน้ิ ชพี ตกั ษัยไปแลว ยังคงเหลอื หมอ มราชวงศห ญิงเขยี น จงึ รบั ไปอยูดวย รับเลยี้ ง เปนอปุ ถาก
สนองคุณใหมีความสุขสบายเมื่อถึงแกกรรมก็จัดปลงศพใหดวยนับเปนการแสดงความกตัญู กตเวทิตาคุณแก
ผูมพี ระคุณอนั เปน ส่งิ ที่ ควรสรรเสริญเจา พระยายมราช (ปน สขุ มุ ) เมอ่ื ครง้ั เปนพระวจิ ิตรวรสาสน อุปทูตสยาม ณ
กรงุ ลอนดอน และทา นผหู ญิงตลบั ธดิ าพระยาชัยวชิ ิตสทิ ธสิ าตรา (นาค ณ ปอมเพชร) ในขณะท่ีเจาพระยายมราช
กลับมาเมอื งไทย ก็ไดท รงกราบทูลมเด็จพระเจาบรมวงศเธอกรมพระยาดาํ รงราชานุภาพ ขอใหเปน แมส ่อื ไปสูขอ
ลูกสาว พระยาชัยวิชิต ซึ่งขณะนั้นเปนหลวงวิเศษสาลี สมเด็จพระเจา บรมวงศเธอกรมพระยาดํารงราชานุภาพ
กระดากใจเพราะอายุเทากัน จึงไปวานให พระมารดา ของทานไปเปนเถาแกสูขอนางสาวตลับ ธิดาคนโตของ
หลวงวิเศษสาลี ก็ไมเปนการขดั ของ เม่ือแตงงานแลว ไปอยูยุโรปดวยกัน เพราะพระเจาลูกยาเธอท้งั 4 พระองค
เสด็จกลับไปศึกษาตอ ตอมาเจาพระยายมราชไดเปนผูชวยเลขานุการในสถานทูตลอนดอน และตอมาไดเปน
อปุ ทตู สยาม ณ กรุงลอนดอน เม่อื พ.ศ. 2436 กลับมาเมอื งไทยเปนขาหลวงพเิ ศษ จัดการปกครองจงั หวดั สงขลา
และพัทลุง เม่อื พ.ศ. 2439 และในปนน้ั เองไดเปน สมหุ เทศาภิบาล ผูสําเร็จราชการมณฑลนครศรีธรรมราช เมื่อ
ครัง้ เปน พระยาสขุ มุ นัยวินิต อันสืบเนอื่ งมาจากช่ือพระยาสขุ ุมนัยวนิ ิตนนั้ เนื่องมาดวย พระพทุ ธเจาหลวงทรงพระ
ราชวนิ ิจฉัยวาทานเปนคนที่มีสตปิ ญญาอยางสุขมุ สามารถทําการไดดวยการผูกนํ้าใจคน ไมชอบใชอํานาจ ดวย
อาญา ซ่ึงตอมาในรัชกาลท่ี 6 ทรงตั้งพระราชบัญญัตินามสกุลขึ้น เวลาน้ันทานเปนเจาพระยายมราชแลว กราบ
บงั คมทลู ขอพระราชทานคาํ "สุขุม" เปนนามสกุล

พ.ศ. 2449 พระยาสุขมุ นยั วินติ ยายเขา มาเปน เสนาบดกี ระทรวงโยธาธิการในชนั้ แรกใหรัง้ ตาํ แหนง เสนาบดี
อยูสองสามเดือนกอน วาจะสามารถเปนเสนาบดีไดหรือไมแลวจึงทรงแตงตั้งเปนเสนาบดีเต็มตามตําแหนง
กระทรวงโยธาธกิ ารในสมยั นั้นมี 3 กรม คอื กรมรถไฟ กรมไปรษณีย-โทรเลข กรมโยธา เฉพาะกรมรถไฟมฝี ร่ังเปน
สวนมาก และกรมไปรษณียไมเปนปญหาท่ีจะแกไ ขปรับปรุง แตก รมโยธากําลงั ยุง ถึงกับตองเอาเจากรมออกจาก
ตําแหนง เมื่อพระยาสุขุมนัยวินิตเขาไปเปนเสนาบดี ตองแกไขเร่ืองยุงๆของกรมโยธา ขณะน้ันกรมโยธากําลัง
กอสราง พระราชมณเฑียร ในหมพู ระทนี่ ัง่ อมั พรสถานมีโอกาสเขาเผา พระพุทธเจา หลวงอยูเสมอ และรับส่ังมาทํา
ตาม พระราชประสงคอ ยูเนอื งๆ พระพทุ ธเจาหลวงทรง หยัง่ เห็นคณุ อนั วเิ ศษของพระยาสขุ ุมนัยวนิ ิตยิ่งขน้ึ งานใดท่ี
รบั สัง่ พระยาสุขุมนัยวินิตพยายามทําการน้ันใหสาํ เรจ็ ดัง พระราชประสงค จึงเปนเหตุใหทรงพอพระทัย ใชสอย
เจาพระยายมราชต้ังแตนั้นมา เมื่อครั้งเสด็จประพาสยุโรป มีพระราชหัตถเลขาสวนพระองค ฝากฝงให
เจาพระยายมราช เปนธรุ ะ ชว ยดูแลพระราชฐานดวย ตอมาอีก 2 ป พ.ศ. 2450 ยายจากกระทรวงโยธาธิการมา

64

เปนเสนาบดีกระทรวงนครบาล แตพ ระพทุ ธเจา หลวงยังคงใหอํานวยการสราง พระราชวังดุสิตตอไปตามเดิม ทั้ง
โปรดใหโอนกรมสุขาภิบาลซงึ่ อยูในกระทรวงเกษตราธิการมาข้ึนกับกระทรวงนครบาลดวย พระยาสุขุมนัยวินิต
พยายามศึกษาหนาท่ีราชการตางๆและไดสมาคมคุยเคย กับขาราชการในกระทรวงนครบาลแลว เร่ิมดําเนินงาน
จัดการปกครองทองท่ี โดยใชวิธีปกครองเมืองตางๆในมณฑลกรุงเทพฯ อยางเดียวกับหัวเมือง ข้ึนกับ
กระทรวงมหาดไทย พอดเี กดิ เร่ืองชาวจนี ในกรงุ เทพฯปดรา นคา ขาย สอบถามไดค วามวา ไมมคี วามเดือดรอนอันใด
เปนเพยี งแตจีนคนหนึง่ ทง้ิ ใบปลวิ ใหป ดราน จึงจําตองปด หมายความถึงถูกบีบคน้ั จะไปรองเรียน ก็ไมถงึ จงึ ปด รา น
เพอื่ ใหท างราชการมาระงบั ทุกข พระยาสุขุมนัยวินิตจึงปรึกษากับกรมหลวงนครไชยศรสี ุรเดช ซ่ึงดาํ รงตําแหนง
เสนาธิการทหารบก ตกลงใชอ ุบายใหท หารมา 2 กองรอยแยกเปน หลายแถว เดนิ แถวผา นไปตามถนนเจรญิ กรงุ ถึง
บางรัก ซงึ่ มคี นจีนอยมู ากคลายกับตรวจตราไมมีใครรูวาทหารมา จะมาทาํ อะไรพอรุง ขึน้ พระยาสุขมุ นัยวนิ ิตใหนาย
พลตะเวนสั่งใหจ ีนเปด รา นเหมือนอยางเดมิ ทุกรานยอมเปด รา นกนั จนหมด ในป พ.ศ. 2451 น้ีเอง ทรงพระมหา
กรณุ าธิคุณโปรดเกลาฯ ใหพระยาสุขุมนัยวินิต เปนที่เจาพระยามีสมญาจารกึ ในหิรัญบัตรวา เจาพระยายมราช
ชาตเสนางคนรินทร มหินทราธิบดี ศรีวชิ ัย ราชมไหสวรรยบริรกั ษ ภูมพิ ิทักษโลกาธิกรณ สิงหพาหเทพยมรุ ธาธร
ราชธานี มหาสมุห ประธาน สุขุมนัยบริหารเอนกยรวมาคม สรรโพดมสุทธิศุขวัฒนาการ มหานคราภิบาล
อรรคมาตยาธิบดี อภันพิริยปรากรมพาหุคชนาม ถอื ศักดนิ า 10,000 เจาพระยายมราชรบั ราชการสนองพระเดช
พระคุณตั้งแตรัชกาลที่ 5 เรอื่ ยมาถึงรชั การท่ี 6-7 จนกระทั่งรัชกาลท่ี 8 ไดด ํารงตําแหนง ผูสําเรจ็ ราชการแทน
พระองค เมอื่ พ.ศ. 2477 รวมกับพระองคเจาอาทติ ยทพิ ยอาภากับกรมหม่ืนอนุวัติจาตุรนต พ.ศ. 2478 ดาํ รง
ตําแหนง ผูสําเร็จราชการแทนพระองครวมกับพระองคเจาอาทิตยทิพยอาภา และเจาพระยาพิชเยนทรโยธิน
เจาพระยายมราช รับราชการสนองพระเดชพระคณุ ดวยความวิริยะอุตสาหะอันแรงกลา แมจ ะปวยไขแ ตพอทาํ งาน
ไดกจ็ ะทําดว ยความมานะอดทน จนกระท่งั ลม เจบ็ อยา งหนักคร้ังใหญ อันเปนครัง้ สุดทา ยในขณะท่ีพระบาทสมเดจ็
พระเจาอยูหัวอานันทมหิดลยังประทับอยูในพระนคร และเม่ือวันท่ี 30 ธันวาคมพ.ศ. 2481 เวลา15.00 น.
เจา พระยายมราช ผูสาํ เร็จราชการแทนพระองคไ ดถึงแกอสัญกรรม พระบาทสมเด็จพระเจา อยูหัว ทรงทราบดวย
ความเศราสลดพระทยั เปน อยางยง่ิ โปรดเกลาฯใหคณะผสู าํ เรจ็ ราชการ เสดจ็ ไปแทนพระองค ในการพระราชทาน
น้ําอาบศพ ณ บานศาลาแดง ทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯ พระราชทานลองกุดั่นนอย ประกอบพรอมทั้ง
เคร่ืองเกียรตยิ ศศพให ทางราชการประกาศใหขา ราชการ ไวทุกขท่วั ราชอาณาจกั ร มีกําหนด 15 วัน ใหส ถานท่ี
ราชการลดธงก่ึงเสา 3 วัน บรรดาสถานทตู และกงสุลตา งๆ ไดใหเกยี รตลิ ดธงกง่ึ เสา 3 วนั เชนกันและพระราชทาน
เพลงิ ศพเม่อื วันท่ี 10 เมษายนพ.ศ. 2482 ณ เมรวุ ัดเทพศิรินทราวาส

2.4 นายบรรหาร ศลิ ปอาชา
เกิดวนั ที่ 19 สิงหาคม พ.ศ. 2475 (บางแหลงกลา ววา แทจ รงิ แลวเกิดวันท่ี 19 กรกฎาคม ปเ ดียวกัน แต

ท่ปี รากฏตามทะเบียนราษฎรค ือวันท่ี 19 สิงหาคม) ท่ีจังหวัดสุพรรณบุรี เปนบุตรคนท่ี 4 ในจํานวน 6 คนของ
นายเซง กิม และนางสายเอง็ แซเบ เดิมมีชื่อวา นายเต็กเซียง แซเบ สมรสกับคุณหญิงแจมใส ศิลปอาชา มีบุตร-
ธดิ ารวม 3 คน เปนชาย 1 คน คอื นายวราวธุ ศลิ ปอาชา (ไดส มรสกับ เก สวุ รรณา ไรวนิ ท ทายาทตระกูล ไร
วินท (โดยเปนเจา ของธรุ กจิ ซปุ ไกกอนรวี อง) และเปนหญงิ 2 คน คือน.ส.กาญจนา ศิลปอาชา และน.ส.ปาริชาติ
ศิลปอาชา นายบรรหาร จบการศกึ ษาชนั้ ประถมทจ่ี งั หวดั สพุ รรณบรุ ี เขากรงุ เทพมาเรียนหนงั สอื ชน้ั มัธยมที่โรงเรยี น
วฒั นศลิ ปวทิ ยาลยั แตต อ งหยุดเรียนไป เนื่องจากเกิดสงครามโลกครั้งท่ีสอง หันไปทาํ งานกบั พ่ีชาย และกอตง้ั บรษิ ทั
รับเหมากอสรา งเปนของตัวเอง เปน ตัวแทนจําหนา ยคลอรีนใหก ับการประปาสว นภมู ภิ าค จนมฐี านะราํ่ รวย ตอมา

65

เมอ่ื นายบรรหารเปนนักการเมืองแลว จึงเร่ิมเรียนหนงั สือตอจนจบปริญญาตรี
คณะนิติศาสตร มหาวิทยาลัยรามคําแหง เม่ือ พ.ศ. 2529 และศึกษาตอ
ปรญิ ญาโทนติ ศิ าสตร ท่ีมหาวิทยาลัยเดียวกนั
ประวตั กิ ารศกึ ษา และวฒุ กิ ติ ติมศกั ดิ์

- นิติศาสตรบัณฑิต มหาวิทยาลัยรามคาํ แหง
- นิตศิ าสตรมหาบัณฑิต มหาวทิ ยาลัยรามคาํ แหง
- ครศุ าสตรด ษุ ฎบี ัณฑิตกติ ตมิ ศักดิ์ สาขาการบรหิ ารการศกึ ษา สถาบัน
ราชภฏั สวนสนุ นั ทา
- ในป พ.ศ. 2553 มหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสวุ รรณภมู ิ ได
มอบปรญิ ญาครศุ าสตรอ ตุ สาหกรรมบณั ฑติ กติ ติมศักดิ์ ใหแ กน ายบรรหาร
ศลิ ปอาชา อกี ดวย
การทาํ งานทางการเมอื ง
นายบรรหาร เขาสูวงการเมืองจากการชักชวนของนายบุญเอ้ือ ประเสริฐสุวรรณ ตั้งแตมีการกอต้ัง
พรรคชาติไทยเมื่อ พ.ศ. 2517 โดยไดเปน สมาชิกสภานิติบัญญัติแหงชาติ ในป พ.ศ. 2517 และเปนสมาชิก
วฒุ ิสภา ในป พ.ศ. 2518 กอนท่ีจะลงสมัครรับเลือกตั้งสมาชิกสภาผูแทนราษฎร จังหวดั สุพรรณบุรี เมื่อ พ.ศ.
2519 และ ไดรับเลือกตั้งเปน สมาชกิ สภาผูแทนราษฎร มาทุกสมยั ทมี่ ีการเลือกต้งั ตอมานายบรรหารข้ึนดํารง
ตําแหนง เลขาธกิ ารพรรคชาตไิ ทย ในป พ.ศ. 2523 ตลอดเวลาทเ่ี ปนสมาชกิ สภาผแู ทนราษฎร นายบรรหารไดร บั
การแตงตง้ั เปน รฐั มนตรใี นหลายกระทรวง คือ
- รัฐมนตรีวาการกระทรวงคมนาคม ในรัฐบาล พล.อ.เปรม ติณสูลานนท (5 สิงหาคม 2529 - 3
สงิ หาคม
2531)
- รัฐมนตรีวาการกระทรวงอุตสาหกรรม ในรัฐบาล พล.อ.ชาติชาย ชุณหะวัณ (4 สิงหาคม 2531-9
มกราคม 2533)
- รฐั มนตรวี าการกระทรวงมหาดไทย ในรัฐบาล พล.อ.ชาติชาย ชณุ หะวัณ (มกราคม 2533 - ธันวาคม
2533)
- รัฐมนตรีวาการกระทรวงการคลัง ในรัฐบาล พล.อ.ชาติชายชุณหะวัณ (14 ธันวาคม 2533 – 23
กุมภาพนั ธ 2534)
- รัฐมนตรีวาการกระทรวงคมนาคม ในรัฐบาล พลเอกสุจินดา คราประยูร(7 เมษายน 2535 - 9
มถิ ุนายน 2535)
ตอมาในป พ.ศ. 2537 นายบรรหารไดข ึ้นดาํ รงตาํ แหนงหัวหนาพรรคชาติไทย และเปนผูนาํ ฝายคา นใน
สภาผูแทนราษฎร สมัยรฐั บาลนายชวน หลกี ภยั และเมือ่ ไดมี พระราชกฤษฎกี ายุบสภาผูแ ทนราษฎร เมื่อวนั ท่ี 19
พฤษภาคม พ.ศ.2538 และมกี ารเลอื กตงั้ สมาชกิ สภาผแู ทนราษฎรใหม นายบรรหาร ศิลปอาชา ในฐานะหัวหนา
พรรคชาติไทย ซงึ่ เปน พรรคการเมอื งทมี่ ีสมาชกิ ของพรรคไดร บั เลือกตง้ั จาํ นวนมากที่สดุ ไดเปน แกนนาํ จดั ตงั้ รฐั บาล
ทําใหนายบรรหารไดข้ึนดํารงตําแหนงเปน นายกรัฐมนตรี คนที่ 21 ของประเทศไทย พรอมควบตําแหนง
รฐั มนตรีวาการกระทรวงมหาดไทย อีกตําแหนงหนง่ึ ระหวางเดอื นกรกฎาคม พ.ศ. 2538 ถึง เดือนพฤศจิกายน
พ.ศ. 2539 การบริหารราชการแผนดนิ ในตําแหนง นายกรัฐมนตรีของนายบรรหารดาํ เนินไปปเ ศษ เกิดความไม
ราบรื่น จึงมกี ารยุบสภา เมื่อวันท่ี 27 กันยายน พ.ศ. 2539 ทําใหนายบรรหารพนจากตาํ แหนงนายกรฐั มนตรี

66

นายบรรหารมีสมญานามมากมาย จากลกั ษณะเดนหลายประการ เชน มีฐานเสยี งหนาแนน อยางท่ีสุดในจังหวัด
สพุ รรณบุรี มสี ถานะเปนเจาถนิ่ จนไดสมญาวา "มงั กรสุพรรณ" หรือ "มังกรการเมือง" และเนอ่ื งจากมลี กั ษณะ
คลา ย เต้งิ เส่ียวผงิ อดตี ผนู ําจีน สอ่ื มวลชนจงึ นยิ มเรยี กนายบรรหารสั้นๆ วา "เติ้ง" หรือ "เต้งิ เสีย่ วหาร"

ในการเลอื กต้ังในป พ.ศ. 2548 พรรคชาตไิ ทยซ่ึงใชส โลแกนหาเสยี งวา "สจั จะนิยม สรา งสังคมใหสมดุล"
นายบรรหารในฐานะหัวหนาพรรคไดประกาศไวต้ังแตตนแลววา ไมจะขอรวมรัฐบาล พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร อีก
ถาพรรคไทยรักไทยสามารถจดั ตงั้ รฐั บาลพรรคเดียวได ในหวงวกิ ฤตการณทางการเมืองระหวางป พ.ศ. 2548 -
พ.ศ. 2550 พรรคชาติไทยไดท ําหนาท่ีเปน ฝายคาน และรว มกบั พรรคประชาธปิ ตยและพรรคมหาชน ควาํ่ บาตร
การเลือกตัง้ เม่ือวันท่ี 2 เมษายน พ.ศ. 2549
อนจิ กรรม

ภายหลังชวงเชาตรูวันท่ี 21 เมษายนท่ีผานมา ท่ี นายบรรหาร ศิลปอาชา ประธานท่ีปรึกษาหัวหนา
พรรคชาติไทยพัฒนา และอดีตนายกรัฐมนตรีไดเขารับการรกั ษาอาการโรคหอบหืดกําเริบ ท่ีโรงพยาบาลศิริราช
ตอ มาวนั ท่ี 22 เมษายน คณะแพทยไดแ ถลงการณความคืบหนาวานายบรรหารวายังอยูในอาการวิกฤติ เน่ืองจาก
รางกายขาดออกซิเจน แพทยตองเฝาระวังอยางใกลชิดและใหยาอยางเต็มท่ี กระท่ังเวลาประมาณ 24.00 น.
อาการของนายบรรหาร สอสดุ ยอื้ เม่อื ความดันรางกายลดลง มภี าวะหลอดลมไมค ลายตวั ทําใหอ วยั วะตา ง ๆ ไดรบั
ออกซิเจนนอย เกิดจากรา งกายตอบสนองตอ ยานอยลง เพราะนายบรรหารมอี ายุมากแลว และลมหายใจสดุ ทา ยได
ส้นิ สุดลง – ถึงแกอ สญั กรรม เม่ือเวลา 04.42 น. ของวนั ที่ 23 เมษายน ดวยวัย 83 ป
ในสว นของพธิ ศี พนายบรรหารน้ัน พล.อ.เปรม ติณสลู านนท ประธานองคมนตรแี ละรฐั บรุ ษุ จะเปน ประธานในพธิ ี
พระราชทานนา้ํ หลวงอาบศพ ในเวลา 17.30 น. และมีพระพิธธี รรม สวดพระอภิธรรม ในพระบรมราชานเุ คราะห
ในเวลา 19.00 น. เปนเวลา 7 วนั ท่ศี าลากลางนา้ํ วัดเทพศิรนิ ทราวาส จากน้ัน ครอบครัวจะสวดพระอภธิ รรม
อีก 7 วนั รวม 14 วนั

3. ดา นศลิ ปน

3.1 ครแู จง คลา ยสที อง
นายแจง คลายสีทอง เกิด วันอาทิตย ที่ 10 มีนาคม พ.ศ. 2478 ปจอ ที่ บานตาํ บลบางตาเถร อําเภอ

สองพน่ี อ ง จงั หวดั สุพรรณบุรี เปนบุตรคนที่ 3 และเปนบตุ รชายคนเดยี ว ของนาย หวัน และนางเพ้ยี น คลายสที อง
มพี ีน่ อ ง ทอ งเดียวกนั ทัง้ หมด 4 คน ชอื่ แจง น้ี มารดาเลา วานาย แจง ตกฟากตอนพระอาทิตยขึน้ พนดวงพอดี บิดา
เลยตง้ั ชือ่ วาแจง

นาย แจง คลายสีทอง สมรสกับนางสาวบุญนะ โพธิหิรัญ บุตรีของกํานันสนิท โพธิหิรญั กบั นางลําจียก
โพธิหิรัญ ซ่ึงประกอบอาชีพปพาทย นายแจงและนางบุญนะ มี บุตร ธิดา ทั้งส้ิน จํานวน 6 คน เปนชาย 2 คน
หญงิ 4 คน
ประวตั ดิ า นการศกึ ษาและดา นศลิ ปะการแสดง

นายแจง คลา ยสีทอง เกดิ ในตระกูลศลิ ปน คุณตา เปน นักสวดคฤหัสถ บดิ าเปนผูแ สดงโขน พากยโ ขน และ
เปน ตลกโขนที่มีชื่อเสยี งในคณะโขนวดั ดอนกลาง จังหวดั สุพรรณบุรี มารดาเปนนักรอ งเพลงไทยเดมิ และแมเพลง
พ้ืนบานผูมีนํ้าเสียงไพเราะย่ิง รวมทั้งญาติพ่ีนองอื่น ๆ ก็เปนศิลปนพ้ืนบานท่ีจังหวัดสุพรรณบุรีดวยกันท้ังหมด
นาย แจง คลายสีทองติดตาม บิดา มารดา ไปตามงานแสดงตา ง ๆ และเริ่มการแสดงต้ังแตยังเยาววัยเม่ือถึงวัย
ศกึ ษาเลา เรยี น บิดาไดสงไปเปน ลูกศษิ ยค ณุ ตาท่วี ดั โบสถด อนลําแพน และเรยี นหนังสือจนจบชนั้ ประถมศกึ ษาปท ่ี 4
ซึ่งเปนชนั้ สูงสุด ของโรงเรียนในขณะนนั้ เม่อื บิดาถึงแกก รรม มารดาไดก ลับมาอยทู ี่บา นเดมิ ตอมาเมือ่ อายุ 11 ป
นายแคลว คลายจินดา ครดู นตรไี ทย เจาของวงดนตรีปพาทย ตาํ บลบานกุม อําเภอสองพนี่ อง จังหวัดสุพรรณบุรี

67

ซงึ่ อยูคนละฝง แมนํ้าทา จีน ไดมาติดตอ กับมารดาเพอื่ จะขอรบั นายแจง คลายสีทอง ไปเปนลูกศษิ ยเพราะเห็นวามี
ชอบและพรสวรรคด า นดนตรไี ทย นายแจง เลา วา"ครแู คลว เขาเหน็ เวลามปี พาทย ฉนั จะนั่งหลงั วงดเู ขาตีบรรเลง พอ
กลบั บานก็หากะลามาทําเปนวงฆอ งเคาะไปเร่ือย" นายแจง ไดย า ย ไปอยูทบ่ี านนายแคลว คลายจินดา เพอื่ จะไดมี
เวลาเรียนดนตรีอยางเต็มที่ เรมิ่ แรกไดฝ ก เรยี นฆอ งวง ตอ มาไดฝก เรยี นเคร่อื งดนตรอี ่นื ๆ จนสามารถบรรเลงไดทุก
ชนดิ ตอมา ในวงดนตรีของ นายแคลว ขาดนักรอง เด็กชายแจงจึงมีโอกาสไดเริม่ ฝกหัดขับรอ งเพลงกับ นายเฉลิม
คลายจินดา ซงึ่ เปนบตุ รชายของนายแคลว โดยเรมิ่ จากเพลง 2 ชน้ั และเพลงตับราชาธริ าช [ ตอนสมิงพระรามหนี
] เมื่อนายแจง อายุได 14 ป มารดาก็ตามกลับบาน อีกครั้งหนึ่ง แตกย็ ังติดตอและรวมงานกับนายแคลว อยูเปน
ประจํา และไดเปนนักรองวงดนตรีของนายแคลว โดยเปนนกั รอ งที่อายุนอยกวานักรอ งทานอ่นื ๆ ในสมยั เดียวกัน
ซึง่ อยุในวัยเดียวกันกับมารดา การรองเพลงในสมัยกอ นน้ันนายแจงคาตวั 6 สลึง ผูใหญไดคาตัว 2 บาท แตน าย
แจงมักไดรางวัลจากคนดูตางหาก เสรจ็ งานแลวบางคืนไดถึง 30-40 บาท ซึ่งในสมัยนั้นทองราคาเพียงบาทละ
600 บาท

เม่อื นายแจง อายุได 16 ป ไดต ิดตามนายสนิท โพธห์ิ ิรัญ บดิ าของภรรยาเขา มาทาํ งานในกรุงเทพฯ เพราะ
ทํานาแลวลม ๆ ลุก ๆ ไดบ างไมไดบาง เมื่อเขามาในกรุงเทพมหานคร กไ็ ดม าทํางานในคลังแสง กองยกกระบัตร
สะพานแดง บางซื่อ ซ่งึ การทํางานครง้ั น้ันตอง งดรบั งานรอ งเพลงและงานบรรเลงดนตรที ้ังหมด แตก็ไดม ีโอกาสตอ
เพลง "ตน วรเชษฐ" กบั ครดู นตรี แตต อไดท อนเดยี วพออายุครบ 21 ป นายแจง คลา ยสที อง เขารบั การเกณฑท หาร
และเขาประจําการหนว ยเสนารกั ษ ไปเปนทหารอกี 1 ป 6 เดอื น แถว ๆ กองพนั ทหารราบ 11 ทําใหหา งจากป
พาทยไปเปน ป ๆ นายแจงเลาวา ตอนนั้นยงั ไมค ดิ ถึงดนตรปี พาทย เพราะยงั ไมเอาจริงเอาจงั รองเลน ๆ เทานั้น แต
ทาํ ปพาทยวทิ ยุดวย ในระยะน้นั เม่ือมีเวลาวางหรอื ไดลาพักผอน ก็มกั ติดตามนายสืบสุด [ ไก ] ดุริยประณตี และ
จ.ส.อ.สมชาย [ หมัด ] บุตรชายนาย ช้ัน ดุริยประณีต นางแถม ดุริยประณีต เปนประจํา เม่ือผูบรรเลงเคร่ือง
ดนตรีบางช้ินวา งลงหรือไมมา นายแจง คลายสีทอง จะบรรเลงแทน และสามารถบรรเลงไดดที ุก ๆ หนา ท่ี ตั้งแต
การบรรเลงเครื่องดนตรี ประกอบจังหวะจนถึงระนาดเอก และระนาดทุม ในการบรรเลงแตล ะครั้งไดรับเงนิ คา จา ง
ประมาณ 40-50 บาท เมื่อปลดประจําการเปน ทหารกองหนุนแลว นายสบื สดุ ดรุ ยิ ประณตี ไดชกั ชวนใหเขาเปน
นักดนตรีวงดุริยะประณตี หรือวงบา นบางลาํ พู ในชว งทีค่ รแู จงอยูวงดนตรีดรุ ิยประณตี น้ัน ซึ่งตรงกบั สมัยจอมพล ป.
พบิ ูลสงคราม เปนนายกรฐั มนตรี เปน ยคุ สมัยที่มกี ารสนับสนุนใหแสดงลิเก ซึง่ ไดเปล่ียนเรียกวา นาฏดนตรี มีการ
แสดงสดสงกระจายเสียงตามวิทยุตาง ๆ จนเปนท่ีนิยมอยางแพรหลาย ลิเกหลายคณะไดใชวงปพาทยวงดุริย
ประณีต หรือวงบานบางลําพูในการบรรเลง ตอ มาครูแจงกไ็ ดเลื่อนเปนนายวง และเปนคนตีระนาดเอกเอง สวน
ใหญจะแสดงประจําสถานีวิทยุท่ีกรมการรักษาดนิ แดนและเมื่อคณะลิเกขาดตัวแสดงตัวใดตัวหนึ่ง ครแู จงกจะมัก
เปนผูแสดงแทน ซึ่งครแู จง สามารถแสดงไดดีทุกตวั จนบางคณะตองตดิ ตอ ใหครแู จงแสดงเปนพระเอก โดยใชชื่อใน
การแสดงลเิ กวา "อรุณ คลายสีทอง"

ในยคุ แรก ๆ ของสถานโี ทรทศั นชอง 4 บางขุนพรหม วงดนตรีดุริยประณตี ไดมีโอกาสบรรเลงดนตรไี ทย
ออกอากาศอยเู ปนประจาํ มนี ายสพุ จน [ ปด ] โตสงา นางแมน โตสงา สามี นาง ดวงเนตร [ นอ ย ] บตุ รสาวนาง
แชม ชอย [ ดุริยประณีต ] นายเหนี่ยว ดุริยพนั ธ และเปนบดิ าของ ณรงคฤทธิ์ [ ปอง ] โตสงา [ ขุนอิน] และชัย
ยุทธ [ ปอม ] โตสงา เปน ผูบ รรเลงระนาดเอก ในการรองบรรเลงการสวมรับ และการสงรองเพลงบหุ ลนั เถา เฉพาะ
ในตอน 2 ชน้ั และชน้ั เดียว ปรากฏวา ผรู อ งไมม า นายแจง คลายสที อง จงึ ไดรอ งเพลงแทน [ ขอมูลบางแหงระบุวา
รอ งอยูท่ีบาน ดุริยประณีต ] มีครูผูใหญนั่งฟงกันหลายคน และไดกลาวชมนํ้าเสียงขับรองวาเหมาะสม แตควร
ปรับปรุงวธิ กี ารรองและ ลีลาการรอง ครูโชติ ดุรยิ ประณีต ไดย นิ เขา ก็บอกวา "แจงเสียงดี ฉันจะปนแจง นล่ี ะ " แลว
ครโู ชติกใ็ หกบั ครูสุดา [ เชอ่ื ม ] เขียววิจติ ร ตอเพลงใหรอ ง วนั รุงขึ้นนายแจง เอาดอกไมธปู เทยี นมาไหวค รเู ชอ่ื ม

68

ครูใหตอเพลง โดยเพลงแรกท่ีฝกรอ งก็คือเพลง "เขมรราชบุรีสามชั้น" ตอนที่ฝกตอนแรก ๆ เฉพาะทอน "ชะรอย
กรรมจําพราก" ทอนเดียวรองอยูเกือบเดือน พอไดแลวคอยไปอีกหนอย ท้ังเพลงใชเวลาเดือนกวา เพราะถารอง
ไมไดอารมณ ครูไมตอเพลงให ตอจากนั้นก็ไดมีการตอเพลงอื่น ๆ อีกหลายเพลง จนสามารถนําไปรอ งเขากับวง
ดนตรีในงานตาง ๆ ไดเปนอยางดี และมีความไพเราะ เนื่องจากมีพรสวรรคทางดานเสียงอยูแลว เม่ือไดรับการ
ฝกหัดอยางถูกวิธี ก็ฝก ไดอยางรวดเร็ว และสามารถขับรอ งไดด ีมากขน้ึ

หลังจากตอ เพลงไดม า 4-5 เพลง ในป 2506 ครูแจงกเ็ ลา วาก็มคี นสง เขาประกวดรอ งเพลงของสถานวี ทิ ยุ
ว.ป.ถ.กรมการทหารสื่อสาร ใชช ่ือวา "อภัย" เขาไปอัดเสียงอยู 2 หน 4 เพลง ใหกรรมการฟงเสียง เคาะเปงตอง
รอ งใหต รงเสยี ง ผดิ เสียงไมได โดนตดั คะแนน ครง้ั น้นั ครูแจง ไดท ่ี 1 พอประกวดไดท่ี 1 ก็มีชื่อเสยี งเปนท่ีโดง ดัง ทั้ง
ทหารบก ทหารเรือ ทหารอากาศ ตํารวจ มาติดตอ ครุแจง ใหไปเขาวงดนตรี ครแุ จง จะไปแลวแตพอครูโชติรเู ขา ก็
บอกวาอยาไป และไปฝากไวกับ นายธนิต อยโู พธิ์ อดีตอธิบดีกรมศิลปากร ครูโชติบอกวาไมตองการใหไปอยูวง
เพลงไทยสากล โดยอธิบายวา ถา ไปก็รองไดแตเพลงเถา รอ งสง ปพาทยไมไ ดอะไร ถาอยกู รมศลิ ปากรจะไดห มดทั้ง
โขน ละคร ฟอ น ราํ เห ขบั กลอ ม
รบั ราชการในกรมศลิ ปากร

พ.ศ. 2508 นายแจง ใหเขา มารับราชการ ท่ีกรมศิลปากร และเมือ่ เวลานาย ธนิต อยูโพธิไ์ ปราชการทใี่ ด
ทา นก็จะเอาทง้ั อาจารย เสรี หวงั ในธรรม ศิลปน แหงชาติ พ.ศ. 2531 สาขาศลิ ปะการแสดง [ ศลิ ปการละคร ]และ
นายแจง ไปไหนมาไหนดวยตลอดกันตลอดไมวาจะเปน ในประเทศไทย หรือจะเปนตางประเทศนายแจงเร่ิมตนเขา
รับราชการในตําแหนงคีตศิลปนจัตวา หรือตําแหนงขับรองเพลงไทย แผนกดุริยางคไทย กองการสังคีต
กรมศลิ ปากร เม่อื เขา มาอยทู ่ีกรมศิลปากรซง่ึ มแี ตค รชู นั้ เลิศทัง้ นั้น มีทงั้ ครทู สี่ อนนายแจงมากอ น และยังมีครูเหนีย่ ว
ดุริยพันธ นองเขยครูโชติและพอตานายสุพจน โตสงา ครูทวม ประสิทธิกุล ศิลปนแหงชาติ พ.ศ. 2529 สาขา
ศิลปะการแสดง [ ดนตรีไทย ครูนภิ า อภยั วงศ ครูสงดั ยมะคุปตสามีครูลมุล ยมะคปุ ต ครเู สรี หวังในธรรม เขาไป
ตอ งฝกหมดทุกอยา ง แตไ มต องเกงหมด เพราะคนเราไมไดเ กง ไปทกุ ดา น

การทํางานในระยะแรก นายแจงตองปรับปรุงการรองเพลงใหม เพราะจะตองรอ งใหเขากับบทบาทตัว
ละครที่กาํ ลังแสดง เมอ่ื เขาไปตองฝกหมดทุกอยาง แตไ มต องเกง หมด เพราะคนเราไมไดเกง ไปทุกดาน ดว ยความ
อุตสาหะและ เอาใจใสก ็สามารถปฏบิ ัติไดอ ยา งถกู ตอง นอกจากนยี้ งั พยายามฝกฝนหาความรูเพ่ิมเตมิ อยูเสมอ โดย
การฝก หัดรองเพลงและศึกษาการขับรองของ ครดู นตรรี ุนเกา ทมี่ ีชือ่ เสียง เพ่ือเปนแนวทางการ ขบั รองใหดยี ่ิงข้ึน
บคุ คลท่นี ายแจง คลา ยสีทอง ใหความเคารพนับถอื อกี ทานหนึง่ คือนายเสรี หวังในธรรม ผูใหก ารสนบั สนุนแนะนาํ
วิธกี ารรองตาง ๆ แกน ายแจง ตลอดมา

ชวงชีวติ ในขณะท่ีรับราชการครูแจงฯ มีภารกิจที่รัฐบาลไดสงไปทํางานเกือบทุกจังหวัดทั่วประเทศ และ
บางครงั้ ก็ไดม โี อกาสเดินทางไปปก กิ่ง ในสมัยที่หมอมราชวงศ คึกฤทธิ์ ปราโมชศลิ ปนแหง ชาติ พ.ศ. 2528 สาขา
วรรณศลิ ป เปนนายกรัฐมนตรี ไดเดินทางไปแลกเปลี่ยน ศิลปวัฒนธรรม กับประเทศจนี ท่ีนั่น ไดไ ปรองโขน รอง
ละครโชว การพดู ของครแู จง จะมจี งั หวะจะโคน เพราะจะคอ ย ๆ พูด เปน คนอารมณอ อ นไหว ตองพยายามควบคมุ
ตัวเอง สมัยกอนครูแจงก็ใจรอน เคยดาอธิบดีมากอน ครูแจงเคยทําละครรวมกันกับ ครู ส.อาสนจินดา ศิลปน
แหงชาติ พ.ศ. 2533 สาขาศิลปะการแสดงภาพยนตรและละคร[10] สวนพระเอกจะเปน ชรินทร นันทนาคร
ศิลปนแหงชาติ พ.ศ. 2541 สาขาศิลปะการแสดงดนตรีสากล[11] สวนวาถาเปนบทเขาพระเขานาง ก็จะเปน
หนาทขี่ อง ชรนิ ทรฯ แตถ า เปนบทตอนเวลาออกรบ ครู ส.จะออกรบแทน ครแู จงเคยแนะนํา ครู ส.อาสนจนิ ดา ถงึ
ละครทสี่ ราง เมอ่ื กรมศลิ ปากรมีการจดั การแสดงเรอื่ ง"ผูช นะสิบทิศ" ครแุ จง ก็เคยแนะนํา ปกรณ พรพิสุทธ์ิ ใหร อง
ละคร และแนะนําให อาจารย เสรี วาเวลารองละครผูชนะสิบทศิ ควรจะรองใหน อ ยหนอย พูดมากหนอย แนะนํา

69

และใหค ิดบทพดู เอาเอง แทนทจี่ ะเปน การทอ งบท ตงั้ แตว นั น้ันจนถึงปจจบุ นั เลยมีบทพูดมากกวารอ ง จรงิ ๆ อ.เสรี
จะเปน คนดือ้ ไมฟงใคร แตค รแู จงจะพดู เฉย ๆ จะเชอ่ื หรือไมเชอื่ กแ็ ลว แต แตท าํ ไปแลวกท็ ําใหค นดูละครชอบมาก
การขบั เสภา

การขับและขยบั กรับเสภา นายแจง สามารถขบั รองไดอ ยางไพเราะพรอ มการขยับกรับไปดว ยกัน โดยนาย
แจงไดครูโชติ ดุริยประณีต เปนผูฝก หัดให เริม่ ต้ังแตวิธี จับไมก รับเสภา ซึ่งมีอยู 4 อัน หรือ 2 คู โดยถือไวใ นมือ
ดานละ 1 คู เรมิ่ ขยับเสยี งส้นั ไปหาเสยี งยาวคอื เสยี งกรด เสยี งสนั้ คือเสยี งกอก แกบ เสียงยาวคือเสียงกรอ ขยบั จน
คลองดีแลว จงึ ตีเสยี งกรอ แกร (เสยี งกรอ) ตอ จากนัน้ ตีไมสกดั ส้นั ไดแกเ สยี งแกร แกบ และไมส กัดยาวคอื เสียงกรอ
แกร กรอ แกร แกบ ใชสาํ หรบั ตอนหมดชวงของการขับเสภา และในระหวางขบั สว นไมกรอใชส ําหรบั ขับครวญ
เสยี งโหยไหและใกลหมดชว งของขับเสภา นายแจง ฝกจนสามารถ ขับและขยบั กรับเสภาได โดยขับในละครเรื่อง
ไกรทองแตยังไมท นั ไดต อ ไมเ สภาอน่ื ๆ ตอ ไป นายโชติ ดุรยิ ะประณีต ก็ถึงแกก รรมและตอมานายแจงไดเรียนขยับ
กรบั กับอาจารยม นตรี ตราโมท ศิลปน แหง ชาติ พ.ศ. 2528 สาขาศลิ ปะการแสดงดนตรไี ทย ซึ่งรบั ราชการอยูใน
กรมศลิ ปากร อ.มนตรีทานไดก รณุ าบอกไมเ สภาทย่ี งั ไมไ ด ไดแ ก ไมรบ ใชสาํ หรับบทดดุ นั หรอื การตอ สู และไมส อง
ใชส ําหรับชมธรรมชาติหรอื ดาํ เนนิ ทํานองเพลง 2 ชั้น และบทดาํ เนนิ เรือ่ ง

ในงานพิธีไหวครปู ระจําปของแผนกดุริยางคไ ทย กองการสังคีต กรมศิลปากร คร้งั หนึ่ง พระเจาบรมวงศ
เธอพระองคเจาเฉลิมพลฑิฆัมพร (พระองคชายกลาง) องคอุปถมั ภศิลปน ไดเสด็จมาในงานพรอมดวยนายเจือ
ขันธมาลา ผูม ีความสามารถในการขับรองและขยับกรบั เสภา นายเจือเปนหลานและศิษยข อง ทา นครูหมน่ื ขับคํา
หวาน ทานพระองคชายกลาง ไดมีพระเมตตาฝากฝงนายแจงใหเรียนเสภากับนายเจือ นายแจงจึงได วิธีการขับ
เสภาไหวค รู รวมท้งั เกรด็ ยอยอ่ืน ๆ เพม่ิ ขน้ึ และมีความชาํ นาญเชยี่ วชาญมากขนึ้ จนไดรับสมญาวา "ชา งขบั คําหอม"
นายแจง ไดเ ร่มิ ขับเสภาอยา งจริงจังเม่ืออายปุ ระมาณ 30 ป นอกจากเรียนกบั ครูโชติ ครสู งัด ครูมนตรี แลว ก็ยงั ฟง
เทปครูเหน่ียว กับครูหลวงเสียงเสนาะกรรณพัน มุกตวาภัย[14]ขับเสภา แลวคอยจําเทคนิคไว ไปท่ีบานครูเจือ
ขันธมาลา ฟงครเู จือบอกไมกรับ ฟงครูหมื่นขับคาํ หวานขับเสภา ครูหมืน่ ขบั คําหวานทานขับเสภาตลก ครูหลวง
เสียงเสนาะกรรณจะขับเสภาเพราะหวานหู บทเขาพระเขานางตองครหู ลวงเสยี งฯ สวนครูเหนีย่ วขับแบบนักเลง
กระโชกโฮกฮาก เปน บทหยง่ิ ผยอง นอกจากนยี้ งั ไดรบั ความ กรุณาจากนางทวม ประสทิ ธิกลุ ศิลปน แหงชาติ พ.ศ.
2529 สาขาศลิ ปะการแสดงดนตรไี ทย และนาย ประเวช กมุ ทุ ศิลปน แหง ชาติ พ.ศ. 2532 สาขาศิลปะการแสดง
[ ดนตรีไทย ] แนะวิธีปลกี ยอ ยใหน ายแจง จนไดม ีโอกาสแสดงความสามารถและไดร บั คําชมไปทวั่ จนภายหลังไดรบั
การยกยองวา "เสียงดี ตกี รับอรอ ย"เพลงหลัก ๆ ทีม่ ีช่ือเสยี งน้นั ก็คอื การขับเสภาในละครเร่อื ง “ขุนชา ง ขุนแผน”
ซ่ึงนายแจงจะรองเอง ขับเสภาเองหมด การขับเสภาของนายแจงนั้น นายแจงจะดูบท และเอาแบบของครูแตละ
ทา นมาใชใ หถ ูกจดุ ครแู จง เลาวา ”อยางรอ งถงึ คําวา "แหวกมาน" ตองทําเสียงจินตนาการวา คอ ย ๆ แหวกมาน ไมใ ช
พรวดพราดแหวกมา น นางตกใจตายกนั พอด”ี การขับเสภาเปน เรอื่ งของการใชเสยี งแสดงอารมณบอกเลา เร่อื งราว
วาเกดิ อะไรข้ึน นายแจงเคยขบั เสภาตอน "กาํ เนิดพลายงาม" ขับเสรจ็ หนั ไปดูคนฟง ปรากฏวา นงั่ รองไหกันหลายคน
นน่ั คือการขบั เสภาไปกระทบใจเขา นายแจงเคยรอ งเอาเนอ้ื ความเปนใหญ สัมผัสลดนอ ยลงไป แต ม.ล.ปน มาลา
กุล ศิลปนแหง ชาติ พ.ศ. 2530 สาขาวรรณศิลปกวีนพิ นธ ทานบอกวา ไมไ ด ไมงนั้ คนไทยจะมีกลอนทาํ ไม ตอง
อานใหสมั ผัสถึงจะเปนกลอน ถาเอาเนื้อความเปนใหญเขียนรอยแกวเสียก็หมดเรอ่ื งเลยตองเอาสัมผัสเปนตัวต้ัง
ความอยทู หี ลัง ชวงท่ี มล.ปน มาลากลุ เปน รฐั มนตรีวา การกระทรวงศึกษาธิการ ในวันคลา ยวันเกดิ ของทานทกุ ๆ ป
ครูแจง มหี นา ท่ีตองไปอานบทกลอนของ มล.ปนใหทา นฟง ที่ หออัครศิลปน ทา นมักจะชอบเลาเรอื่ งตาง ๆ ใหครู
แจง ฟง บททใ่ี ชใ นการขบั เสภานั้น นายแจง เอามาจากวรรณคดที ้งั หมด ตองอา นวรรณคดีทกุ เรื่อง ไมม ีเรื่องไหนไม
เคยอาน หรือพระนิพนธใ นสมเด็จพระมหาสมณเจา กรมพระปรมานุชติ ชิโนรส ก็นํามาขับเสภาได บางคร้ังกม็ ีแตง

70

บทเสภาข้ึนใหม การขับเสภาสามารถขับไดทกุ งาน ใชขบั ไดท ้ังงานมงคล และอวหมงคล ตั้งแตง านวนั เกดิ งานโกน
จุก งานขนึ้ บา นใหม งานมงคลสมรส งานฉลองตา ง ๆ จนถงึ งานตอนตายคอื งานศพนน่ั แหละ ซงึ่ ก็ ตองแตงหรอื นํา
บทขับเสภาในวรรณคดี ทมี่ ีอยูแลว นําเอามาใชขับใหเ หมาะกับงานน้ัน ๆ เชน ถางานศพ ก็จะบอกถึงคณุ ความดี
ประวตั ิตาง ๆ ของผูตาย
เกยี รตยิ ศทภี่ าคภมู ใิ จ

นายแจง คลายสีทอง ไดขับรองเพลงถวายหนาพระที่น่ังพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวและสมเด็จ
พระนางเจาฯ พระบรมราชนิ ีนาถ ณ ตาํ หนักเรือนตน และทอี่ ื่น ๆ เนื่องในงาน พระราชทานเล้ียงรบั รองพระราช
อาคันตุกะสว นพระองคเ สมอ ๆ สมเดจ็ พระนางเจาฯ พระบรมราชนิ นี าถ จะมพี ระราชเสาวนียใหน ายแจง รองเพลง
ทีโ่ ปรดเปนพเิ ศษ อันไดแ ก เพลงลาวครวญ ลาวดวงเดอื น ลาวคําหอม เปนตน และมพี ระราชกระแสรบั สั่งชมเชยวา
รองเพราะเสยี งดี ยังมคี วามปลาบปลืม้ แกนายแจง คลายสที องเปน อยางยงิ่

นอกจากน้ีไดรับพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกลาฯ พระราชทานเหรียญราชรุจิ จากพระบาทสมเด็จ
พระเจา อยหู ัว เม่อื คราวขบั ไมประกอบ ซอสามสายในพระราชพิธขี ้นึ ระวาง สมโภชพระศรนี รารฐั ราชกริ ณิ ี ท่จี งั หวัด
นราธวิ าส เม่ือป พ.ศ. 2520 และไดรบั พระราชทานเหรยี ญ รตั นาภรณในงานพระราชพธิ ีขึ้นระวาง และสมโภช
ชา งสําคญั 3 เชือกทจ่ี งั หวดั เพชรบุรี ป พ.ศ. 2521 นับวา เปน ผขู ับรองเพลงไทย คนสําคัญอกี คนหน่งึ ของประเทศ
ไทยจากการที่ นาย แจง คลา ยสีทอง ไดท ํางานสรา งสรรคศ ิลปะตลอดเวลา โดยการถายทอดอารมณจ ากการตีกรบั
ขับเสภาอันถือวาเปนงานละเอียดย่ิง จากประวัติชีวิตและผลงานดังกลาว สํานักงานคณะกรรมการวัฒนธรรม
แหงชาติ จึงประกาศยกยองเชดิ ชูเกียรติให นายแจง คลายสีทอง เปนศิลปนแหงชาติ สาขาศิลปะการแสดง (คีต
ศลิ ป) เมื่อวนั ที่ 15 ธันวาคม พ.ศ. 2538

นายแจง คลา ยสที องเคยไดร บั รางวลั ดีเดนในดา น การอนุรักษภ าษาไทยจากสมเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดาฯ
สยามบรมราชกุมารี ความสามารถดานน้ี นายแจงบอกวา ก็เพราะการท่ีไดเปนลูกศิษยกนกุฎิอยูบานตา จึงไดมี
โอกาส ฝกดานการใชภาษา และการเปลงเสยี งมาต้งั แตเด็ก ๆเมอื่ วันที่ 5 ม.ิ ย. พ.ศ. 2551 นายแจง คลา ยสีทอง
ไดขับเสภาหนาพระท่ีนัง่ ในการแสดงดนตรีไทยโดยครูอาวุโสชายแหงกรุงรัตนโกสินทร เน่ืองในโอกาส สมเด็จ
พระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเจริญพระชนมายุครบ ๕๓ พรรษา พุทธศักราช ๒๕๕๑ ณ.ศูนย
วฒั นธรรมแหงประเทศไทย โดยสมเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ าฯ เสด็จมาเปนองคป ระธาน เนอ่ื งในโอกาส ทรงเจริญ
พระชนมายุ 53 พรรษา ในป พ.ศ. 2551 โดยไดแสดงในชดุ การแสดงที่ 1 การขับเสภา "กราบราํ ลึกถึงองคแกว
กลั ยา" โดยมี ผศ.ไกรทอง โชตวิ ุฒพิ ัฒนา และ ผศ.สรุ พล สุวรรณ รอยกรองบท และขบั รองในการแสดงชุดท่ี 5
เดี่ยวซอดวง"เพลงกราวใน" โดยมี ครูโกวิทย ขันธศิริ เปนผูเดี่ยวซอดวง ครูอนันต ดรุ ิยพันธ - เครื่องกํากับจงั หวะ
หนาทบั และครู สมพงษ ภศู ร - ฉิ่ง
ถงึ แกก รรม

ครูแจง คลายสที อง ศิลปนแหง ชาติ สาขาคตี ศลิ ป ถงึ แกก รรมโดยสงบ ณ โรงพยาบาลศริ ริ าช ประมาณ 9
นาฬกิ า ใน วนั อังคาร 16 มถิ ุนายน พ.ศ. 2552 เวลาประมาณ 09.00 น. ดวยอาการโรคหัวใจแทรกซอนและ
เสน เลือดตีบฉับพลนั หลังจากที่ลม ปวยกอ นหนา นด้ี วยโรคเสนเลอื ดในหวั ใจตบี จนเปน อัมพฤกษ ตองเขารักษาตัวที่
โรงพยาบาลสุพรรณบรุ ีและยายมารักษาตัวท่โี รงพยาบาลศิรริ าช ทางครอบครวั จะนําศพไปทาํ พิธที างศาสนาท่วี ัด
ปา เลไลยกวรวหิ าร เลขท่ี 249 หมูท ่ี 2 ตําบลรว้ั ใหญ อาํ เภอเมอื งสุพรรณบรุ ี จังหวัดสุพรรณบุรี ทางฝงดานทิศ
ตะวนั ตกของแมน ํา้ สพุ รรณ หรือ แมนํา้ ทา จนี

71

เม่อื วันที่ 22 มีนาคม 2553 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกมุ ารี เสดจ็ พระราชดําเนินใน
การพระราชทานเพลิงศพนายแจง คลายสีทอง ศิลปนแหงชาติ สาขาศิลปะการแสดง (คีตศิลปไทย) ณ ฌาปน
สถาน วดั ปาเลไลยว รวิหาร จังหวดั สพุ รรณบรุ ี

3.2 สรุ พล สมบตั เิ จริญ
(เดิมชื่อลําดวน) เกิดเมื่อวันที่ 25 กันยายน พ.ศ. 2473

เปนคนสพุ รรณบุรโี ดยกําเนิด เปนนกั รองเพลงลูกทุง เจาของเพลงดัง
"16 ปแหงความหลัง" ลําดวน สมบัติเจริญ อาศัยอยูที่บานเลขท่ี
125 ถนนนางพิม อําเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี ฐานะทาง
ครอบครัวแตเดิมคอนขางดี คุณพอรับราชการอยูแผนกสรรพากร
จังหวัด ช่ือ เปล้ือง สมบัติเจริญ สวนคุณแมชื่อ วงศ นอกจากเปน
แมบ า นแลวยงั คาขายเล็กๆนอยๆ ภายในบานกลางใจเมอื งสุพรรณ สุ
รพลเปนบตุ รชาย คนท่ี 2 ในบรรดาพ่ีนองทองเดยี วกัน 6 คน หลังจบ
ชน้ั ประถมจาก โรงเรียนประสาทวิทย ก็มาเรียนที่โรงเรยี นกรรณสูต
ศกึ ษาลยั จนจบมธั ยมปท่ี 6 เม่อื เรียน จบทสี่ ุพรรณบุรคี ณุ พอกจ็ ัดสงสุ
รพลเขามาเรยี นตอทีโ่ รงเรียนชา งกอสรา งอเุ ทนถวาย แตส รุ พลก็เรยี น
ไดเ พียงปครึง่ ก็ตอ งลาออกเพราะใจไมรกั แตดวยไมอยากขัดใจคุณพอ
การเรียนก็เลยไมดี เขาไปสมคั รเปน ครูสอนหนังสอื ท่ีโรงเรียนสุพรรณ
กงลเิ สยี เสยี้ ว เปนโรงเรียนจีน สอนอยไู ดแ คค รงึ่ ปก ็ลาออก ดว ยใจไมไดรักอาชพี น้อี ยา งจรงิ จงั เขาไดส มคั รเขาไปเปน
ทหารอยูที่โรงเรยี นนักเรียนจาทหารเรือ แตสิ่งที่ไมคาดคิดก็เกิดข้ึน เม่ือชะตาเขาพลิกผกผัน หลังจากเขาไดหนี
ราชการทหารเรอื จนไดร ับโทษถูกคมุ ขัง เขาไดก ลายเปน ขวัญใจของนักโทษ ดวยการรอ งเพลงกลอมกอนนอน เม่อื
ไดรับอสิ รภาพ สุรพลไดท ้ิงเสน ทางทหารเรอื สรุ พล มีโอกาสไดรองเพลงในงานสงั สรรคก องทพั อากาศ น้ําเสียง
ของเขาไดโดนใจหัวหนาคณะนกั มวยเลอื ดชาวฟา อยางเรอื อากาศศรีปราโมทย วรรณพงษ จงึ เรียกตัวเขาไปพบใน
วันรงุ ขน้ึ และย่นื โอกาสใหสุรพลยายไปเปน นักรอ งประจาํ กองดรุ ิยางคทหารอากาศในป พ.ศ. 2496 เพลง 'นาํ้ ตา
ลาวเวียง' เปน เพลงแรกทีไ่ ดบันทกึ เสียง แตเพลงทที่ าํ ใหเปน ท่ีรจู กั ทว่ั ไปคอื เพลง 'ชชู กสองกมุ าร'หลังจากนน้ั ชอื่ เสยี ง
ของ
สุรพล ก็เปนที่นิยมมากข้ึน และมีผลงานชุดใหมออกมาเร่ือยๆ เชน 'สาวสวนแตง' 'เปนโสดทําไม' 'ของปลอม'
'หนาวจะตายอยแู ลว ' 'หัวใจผมวาง' 'สายจรงิ นอ ง' 'ขันหมากมาแลว ' 'น้าํ ตาจา โท' 'มอง' และ อีกหลายเพลงและทํา
ใหค นรจู ักความเปน "สุรพล สมบัติเจริญ" อยา งแทจ รงิ ในเวลาตอมากค็ ือเพลง "ลมื ไมล ง" และเมอ่ื ชือ่ เสียงเริ่มเปน ที่
รจู ักของคนทั่วไป สุรพลจงึ มีงานรองเพลงนอกสังกดั ถีข่ น้ึ เปน ลําดับ อาทิ รว มรอ งกบั วง "แมมโบร็อค" ของเจือ
รังแรงจติ รวง "บางกอกชะ ชะ ชะ "ของชตุ ิมา สุวรรณรตั น และ สมพงษ วงษร กั ไทย สวนวงดนตรีทสี่ ุรพลรอ งดวยมาก
ท่ีสดุ คือ วง" ชุมนุมศลิ ปน "ของจาํ รัส วิภาตะวัตร สุรพล สมบตั ิเจริญ มคี วามเคารพตอ คุณประสาน ศิลปจ ารุ
(ทองแปะ) เปนอยางมาก เพราะเปนผูผลักดันให สุรพลมีความมุงมั่นในวงการลูกทุงย่ิงขึ้นไปอีก เพราะคุณ
ประสานเปนผูนาํ เพลงของสรุ พลไปเปด ในสถานีวทิ ยกุ ระจายเสียงวรจกั ร ซงึ่ ถอื เปนการเปดตวั เพลงลกู ทงุ ในสถานี
วทิ ยเุ ปน ครงั้ แรกในสมัยนนั้ และเปนจุดเรม่ิ ตนใหเพลงลกู ทุงไดรับการยอมรับ และมกี ารพัฒนาเปนอยางมากมา
จนถึงปจจุบัน ตลอดชีวิตของการเปนนักรอง สาเหตุท่ีทําให "สุรพล" ไดรับการยอมรับวาเปนราชาเพลงลูกทุง

72

เพราะความอัจฉริยะในตวั เองท่ีสามารถแตง เพลง และยังคงเปนท่ีจดจําจนทุกวันน้ีก็มี อาทิ ลืมไมลง, ดําเนินจา,
แซซ ้ีอา ยลอื้ เจก็ นง้ั , หวั ใจเดาะ, สาวสวนแตง, นํ้าตาจาโท, สนกุ เกอร, นุง ส้ัน, จราจรหญิง, เสนหบางกอก และ
16 ปแหง ความหลงั เปนตน นอกจากจะแตงเอง รอ งเอง "สุรพล" ยังทาํ หนา ทค่ี รแู ตงเพลงใหคนอืน่ รองจนโดง ดัง
อกี ดวย อยางเชน ผองศรี วรนชุ , ไพรวัลย ลกู เพชร, ละอองดาว สกาวเดือน, ยงยุทธ เชี่ยวชาญชัย, เมืองมนต
สมบตั เิ จรญิ เปน ตน "สุรพล สมบตั เิ จริญ" ถูกยงิ เสยี ชวี ิต หลังจากการแสดงบนเวทีทีว่ กิ แสงจนั ทร หนา วัดหนองปลา
ไหล อาํ เภอกําแพงแสน จังหวัดนครปฐม เมอ่ื วันที่ 16 สิงหาคม พ.ศ. 2511 เมอื่ อายุเพียง 37 ป 10 เดือน 23
วัน

3.3 สายัณห สญั ญา
มชี อ่ื จริงเดมิ วา "สายณั ห ดเี สมอ" ภายหลงั เปล่ียนชื่อเปน

" พรสายัณห มีโชคดีเสมอ"มีชื่อเลนวา"เปา"เกิดเมื่อวันท่ี 31
มกราคม พ.ศ. 2496 ที่ ตําบลปาสะแก อําเภอเดิมบางนางบวช
จงั หวัดสพุ รรณบุรี เปนบตุ รนายออง และนางบุญชวย ดีเสมอ ซ่ึง
ประกอบอาชีพเปนชาวนาเม่ือตอนเด็ก ๆ ไดร่ําเรียนหนังสือท่ี
โรงเรียนใกล ๆ บานคอื โรงเรยี นวดั ปา สะแก จนจบการศึกษา ชั้น
ประถมศึกษาปท ่ี 4 แลวก็ออกมาชวยพอ แมทํานาท่ีบา น แตท วา
อยไู ดไมน านคุณพอกเ็ สยี ชวี ติ กลางคนั ปลอ ยให สายณั ห ตอ งเผชญิ
เวรเผชิญกรรมอยูกับแมบังเกิดเกลาเทานั้น สายัณหนิยมชมชอบ
และรักการรองเพลงลูกทงุ มาตั้งแตเ ด็ก ตระเวนประกวดรองเพลง
มามากมายนับครงั้ ไมถว น ไดรับรางวัลชนะเลศิ มากห็ ลายครัง้ โดย
มีญาตผิ ูใหญที่ชือ่ นาสวางเปน ผพู าไปสมัครประกวดรอ งเพลงตาม
สถานทีต่ าง ๆจากนนั้ ออกมาชว ยพอแมท ํานา สายณั หช อบการรอง
เพลงลูกทุง มาตง้ั แตเดก็ เคยประกวดรอ งเพลงมามากมายตอ มาเขาไปสมคั รเปนนกั รอ งอยวู งดนตรีเทยี นชยั สมยา
ประเสริฐ (สามี ผองศรี วรนุช) แตยังไมไ ดอ อกหนาเวทจี ากนนั้ ไดยายไปอยูกับวงดนตรีผองศรี วรนุช (ซงึ่ แยกตัว
ออกมาจากเทยี นชัย) ตามคําชกั ชวนของราเชนทร เรืองเนตร ท่ีนี่สายณั หเริ่มออกเวทใี นฐานะหางเคร่ือง ตอมากไ็ ด
มีโอกาสรองเพลงดวย ชวงน้ีเขารองเพลงแนวของศรคีรี ศรีประจวบ เปนหลัก สายัณหอยูท่ีน่ีได 3 ป วงก็ยุบ
จากนั้นวา ทนี่ กั รอ งดงั แหง ยคุ ก็ไปอยูกบั วงดนตรีอกี มากมายหลายวง อยาง "รวมดาวกระจาย" ของครูสําเนียง มว ง
ทอง , บรรจบ เจริญพร , กาน แกวสุพรรณ และชินกร ไกรลาศ โดยในยุคน้ีสายัณห ใชช่ือวา"กัมชัย ลูกราษฎร
บาํ รุง" ตอมาสายัณหมาอยูกับวง "รวมพร" ของคุณเล็ก และคุณนอยศรี อิงคะนันท เจาของปมนาํ้ มนั พรรงุ โรจน
ยานบุคคโล และไดรบั การสนับสนุนจากคนทั้งสอง ใหบันทึกเสียงเปนคร้ังแรก คือ "รกั เธอเทา ฟา" ของครูฉลอง
การะเกต ซึ่งทําใหเขาพอจะเปนที่รูจักของแฟนเพลงอยูบาง พ.ศ. 2515 คุณพอเล็ก และคุณแมนอยศรี อิง
คะนนั ท ออกทนุ ใหส ายณั หอ ัดแผน เสียง เร่มิ ตนจาก เพลงรกั เธอเทาฟา และ เพลงพลัดคู ความหวงั ทต่ี งั้ ใจ คอื เพลง
ดังจะไดม งี านทํา มเี งินใชเหมือนคนอนื่ เขาบาง แตค วามหวงั ทค่ี ดิ วา เพลงมนั จะดังกลบั เปนหมนั แผน เสยี งถูกเกบ็ กกั
ดอง แชเยน็ กาํ ลังใจหดหูอยูไปก็ไมมีความสุข อยกู บั ชินกร ไดไมนานเพียงปเศษกอ็ าํ ลาออกจากวง จงึ เขารว มวง
ดนตรรี วมพร แตก็ไปไมรอด ทส่ี ุดก็เปนเดก็ ลา งรถอยูในปม นา้ํ มนั พรรุงโรจน บคุ คโล ชะตาเวียนวนจนเวียนหัว ชีวติ
ไมม ีอะไรดีข้ึน จะกลับบานกก็ ลับไมได วนั หนึง่ ขณะที่สายัณหช ว ยงานลางรถอยูที่ปม นา้ํ มนั ชลธี ธารทอง ครเู พลง
ชอื่ ดังท่ตี อนนน้ั ยงั เปนนักรอง และนักแตงเพลงท่ีไมค อยมชี ือ่ เสยี ง และตัดสินใจจะกลับไปใชชีวติ ชาวไรท บี่ านนอก

73

เพราะไมป ระสบความสาํ เรจ็ ในวงการเพลง ไดแวะมาเขา หองนํา้ ทปี่ มแหง นี้ และไดย นิ สายัณห รอ งเพลงของ ศรคีรี
ศรีประจวบ ไดถูกใจ หลงั จากไดคยุ กนั สายัณหบ อกวา เขาอยากเปน นักรอง และมีนายทนุ ซึ่งกค็ อื เจา ของปม นํา้ มนั
นน่ั เอง ชลธี จงึ มอบเพลงลกู สาวผูการ และ เพลงแหมม ปลารา ใหสายัณหฟ รี ๆ โดยเดมิ ที 2 เพลงนชี้ ลธจี ะแตง ให
ศรคีรรี อ ง แต ศรครี โี ชครายประสบอุบตั เิ หตทุ างรถยนตเ สยี ชีวิตไปกอ น การไดรองบันทึกแผนเสยี ง 2 เพลงนีไ้ ดรับ
ความอุปการะจากคณุ พอเล็ก และคุณแมนอ ยศรี เชนเดมิ กอกําเนดิ วงดนตรีนองใหมทไ่ี มมีใครเคยเห็นมากอน ยัง
ไมร วู าผลงานการแสดงจะเปน อยางไรบา ง จะนาดูหรอื ไมน า ดู จากการผลักดันสนบั สนุนของคณุ พอเล็ก และคณุ แม
นอยศรี องิ คะนันท ผูม ีพระคณุ มาตงั้ แตแรก
3.4 ยืนยง โอภากุล

หรือท่ีรจู ักกันดีในช่อื แอด คาราบาว เปน ศลิ ปน เพลงเพ่ือ
ชีวิตชาวไทย เกิดเม่ือวันท่ี 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2497 ท่ี
ตาํ บลทาพีเ่ ล้ียง อําเภอเมอื ง จังหวดั สพุ รรณบรุ ี ในครอบครัว
ชนชั้นกลางของคนไทยเชื้อสายจีน เปนบุตรชายฝาแฝดคน
สดุ ทองของ นายมนสั โอภากลุ (แซโ อ) และนางจงจินต แซต ้งั
(ปจ จุบัน บิดาและมารดาเสียชวี ติ แลว)

ยืนยง โอภากุล มีจิตใจรักเสียงเพลงและดนตรีมา
ต้ังแตเด็ก ๆ จากการท่ีเปนชาวสุพรรณบุรีโดยกําเนิด จึงได
ซึมซบั การละเลนพืน้ บา นของภาคกลาง เชน ลําตัด, เพลงฉอ ย
เพลงอีแซว รวมถึงรําวง และเพลงลูกทุง จากการที่พอ คือ
นายมนัส เปนผูจัดการวงดนตรีลูกทุง ตอมาเม่ือเขาสูวัยรุน
ไดรับอทิ ธิพลจากดนตรแี นวตะวนั ตกจงึ หนั มาเลน เครอื่ งดนตรี
ตะวนั ตกตาง ๆ เชน กีตาร ซึง่ เหลาน้ไี ดเปนอิทธิพลในการเปน นกั ดนตรีในเวลาตอมา ยนื ยงเรม่ิ เขา รับการศึกษาชน้ั
ประถมที่โรงเรียนวัดสุวรรณภูมิ และสําเรจ็ การศกึ ษาชั้นมัธยมจากโรงเรยี นกรรณสูตศึกษาลัย และเดินทางเขาสู
กรุงเทพมหานครเพื่อศึกษาตอเหมือนเด็กตางจังหวัดท่ัวไป โดยขอติดมากับรถขนสงไปรษณีย เขาเรียนตอใน
สถาบนั เทคโนโลยีราชมงคล วทิ ยาเขต อุเทนถวาย (โรงเรียนชางกอ สรา งอุเทนถวาย) และตอในระดับปริญญาตรี
สาขาสถาปตยกรรมศาสตร ที่สถาบันเทคโนโลยีมาปว ประเทศฟล ิปปน ส เปนเวลา 1 ป (ในป พ.ศ. 2556 ไดร ับ
ปริญญาดษุ ฎีบณั ฑิตกติ ตมิ ศกั ดิ์ สาขาดนตรไี ทยสมยั นยิ ม จากมหาวทิ ยาลัยรามคาํ แหง ทฟี่ ล ปิ ปนส ยืนยง โอภากลุ
ไดพ บกบั เพอ่ื นคนไทยทีไ่ ปเรียนหนังสือทน่ี ้นั คอื สานติ ย ลิม่ ศิลา หรือ ไข และ กีรติ พรหมสาขา ณ สกลนคร หรือ
เขียว ซ่ึงยืนยงไดมีโอกาสฟงเพลงของ เลดเซพเพลิน, จอหน เดนเวอร, ดิ อีเกิ้ลส และปเตอร แฟลมตัน จาก
แผนเสียงท่ี ไข สานิตย ล่ิมศิลา สะสมไวเปนจํานวนมาก ตอมา ทั้ง 3 จึงรวมกันต้ังวงดนตรีขึ้นมา โดยใชชื่อวา
"คาราบาว" เพื่อใชในการแสดงบนเวทีในงานของสถาบัน โดยเลนดนตรีแนวโฟลค เม่ือ ยืนยง โอภากุลสําเร็จ
การศึกษาและกลบั มาเมอื งไทย ไดทํางานประจําเปนสถาปนกิ ในสาํ นกั งานเอกชนแหงหนึง่ และมงี านสว นตัวคอื รับ
ออกแบบบา นและโรงงาน ตอ มาเมือ่ ไขแ ละเขียวกลับมาจากฟล ปิ ปน ส ทัง้ 3 ไดเ ลน ดนตรีรวมกันอีกครง้ั โดยเลน ใน
หอ งอาหารท่ีโรงแรมวินเซอร ซอยสุขุมวทิ 20 และตอมายายไปเลนที่โรงแรมแมนดาลิน สามยาน โดยขน้ึ เลนใน
วันศุกรและเสาร แตทางวงถูกไลออกเพราะขาดงานหลายวันโดยไมบอกกลาว เมอ่ื วงถูกไลออก ไข จึงไดแยกตัว
ออกไปทาํ งานรบั เหมากอ สรางอยูทางภาคใต แอดและเขยี วยังคงเลนดนตรตี อไป โดยเลนรวมกับวง โฮป ตอมาป
พ.ศ. 2523 ดร.ยืนยง โอภากลุ ไดทํางานเปนสถาปนิก ประจําสํานกั งานบริหารโครงการ ของการเคหะแหงชาติ
สว นเขียวทํางานเปน วศิ วกร ประเมินราคาเคร่ืองจกั รโรงงานอยูกบั บริษัทของฟล ิปปนสที่มาเปดสาขาในประเทศ

74

ไทย และทัง้ คูจ ะเลนดนตรีในตอนกลางคืน โดยเลน ประจาํ ท่ีดิกเกน็ ผับ ในโรงแรมแอมบาสเดอร สุขุมวิท มชี อ่ื เสยี ง
จดุ เปลี่ยนของชีวิต ยนื ยง โอภากุล อยูท ่ีการรับหนาท่ีเปนโปรดิวเซอรอัลบั้มชุดแรกใหกับวงแฮมเมอร ในป พ.ศ.
2522 ในชุด "บินหลา" โดย ยืนยง โอภากุล ยังเปนผูออกแบบปกอัลบั้มดว ย ซึ่งอัลบ้ัมชุดนี้ทําใหแ ฮมเมอรเปนท่ี
รูจักในวงการเพลง และป พ.ศ. 2523 แอดยังไดแ ตง เพลง ถึกควายทยุ ใหแ ฮมเมอรบ ันทึกเสียงในอัลบัม้ "ปก ษใต
บานเรา" อัลบ้ัมชุดดังกลาวทําใหแฮมเมอรโ ดง ดงั อยางมาก หลังจากนั้นจึงไดร วมกับวงแฮมเมอรอ อกอัลบั้มเพลง
ขน้ึ มาในชอ่ื "คณะชานเมือง" โดยเปน ดนตรีแนวโฟลคลูกทงุ และไดร ว มแตงเพลงประกอบภาพยนตรของพนม นพ
พรเรื่องหมามุย ในป พ.ศ. 2524หลงั จากน้ันตัวของ ยืนยง โอภากุล ก็มีความคดิ ที่วา หากจะออกอัลบ้ัมเปนของ
ตวั เอง คงจะประสบความสาํ เรจ็ เชน เดยี วกนั จึงรว มกบั เขียว ออกอลั บั้มชดุ แรกของวงคาราบาวในชื่อชุด "ข้เี มา" ใน
ป พ.ศ. 2524 สังกัดพคี อกสเตอรโิ อ ซง่ึ ไมป ระสบความสาํ เร็จมากนกั ในระหวางนัน้ วงคาราบาวในยคุ แรกกไ็ ดออก
ทัวรเลนคอนเสิรตตามโรงภาพยนตรต า ง ๆ ทั่วประเทศ แตไ มไดรับความสนใจเทา ไร บางครัง้ มคี นดไู มถ งึ 10 คนก็
มี คาราบาว มาประสบความสําเร็จในอัลบั้มชุดที่ 5 ของวง คือ ชุด "เมด อิน ไทยแลนด" ที่ออกในปลายป พ.ศ.
2527 ซึ่งมยี อดจําหนายสงู ถึง 5 ลา นตลับ และนบั ต้ังแตนัน้ ชื่อของ ยนื ยง โอภากลุ กเ็ ปนที่รูจักกันดีของคนไทย
และออกผลงานเพลงรวมกับวงคาราบาวมาอยางตอ เน่อื ง รวมถงึ ไดแ สดงคอนเสริ ตท่ีสหรัฐอเมรกิ าอีกดวยโดย ยืน
ยง โอภากุล หรือ แอด คาราบาว ทําหนาที่เปนหัวหนาวง เปนผูมีบุคลิกเปนตัวของตัวเองสูง กลาพูดกลา
วพิ ากษว จิ ารณเร่ืองราวตา ง ๆ ในสงั คมอยางแรงและตรงไปตรงมา โดยสะทอนออกมาในผลงานเพลง ท่ีเจาตัวจะ
เปน ผเู ขียนและรองเองเปน สวนใหญ ซงึ่ มอี อกมามากมายท้งั อลั บั้มในนามของวงและอลั บ้มั เดย่ี วของตนเอง จนถึง
วันน้ีไมตาํ่ กวา 900 เพลง รวมถึงการแสดงออกในทางอ่ืน ๆ ดวย ซึ่งก็มีทั้งผูที่ชอบและไมชอบ โดยผูท่ีไมชอบ
คิดเหน็ วา เปน การแสดงออกท่ีกาวรา ว รวมถงึ ต้ังขอสังเกตดวยถึงเรอ่ื งการกระทําของตัวยนื ยงเอง

3.5 กาน แกว สพุ รรณ
มีช่ือจริงวา มงคล หอมระรื่น มีช่ือเลนวา แดง เปนชาว

อําเภอสามชกุ จังหวดั สุพรรณบุรี ครอบครวั มฐี านะยากจนจงึ ถกู นํามา
ฝากเล้ียงและตอมาก็ไดเปนบุตรบุญธรรมของพระครูสุนทรานุกิจ
(หลวงพอวดั สามชกุ )เพื่อใหม โี อกาสไดศ ึกษาเลาเรียนหลังจบการศึกษา
ชั้น ป.4 หลวงพอตองการสงกาน แกวสุพรรณ มา ศึกษาตอท่ี
กรงุ เทพฯ โดยใหมาอยูท่วี ัดปรนิ ายก ยานสะพานผา นฟา แตการท่ีจะ
มาอยูท่นี ่ไี ดเขาจะตอ งบวชเปน สามเณรเสียกอนเพียงในวัย 10 ป กาน
แกว สุพรรณ จงึ ไดบ วชเปนสามเณรและศกึ ษาพระธรรมจนจบนกั ธรรม
ตรเี มือ่ อายุ 17 ป จากนน้ั กถ็ ูกสง มาสอบนกั ธรรมโทท่ี กรุงเทพฯ โดย
มาอยทู ่ี วดั ปรนิ ายก หลงั บวชอยไู ดไ มนาน กา น แกวสพุ รรณ ตอ งการ
ออกหางานทํา เพื่อหารายไดจุนเจือครอบครัว จึงสึกออกมาและมา
ทํางานเปนกระเปา รถเมลบรษิ ทั รสพ. ประจําอยูที่อศู รีนครแตก็ทําได
ไมนานเพราะทนกบั การถูกรังแกของอันธพาลไมไหวจงึ ตัดสินใจกลับ
บานที่สุพรรณบุรี แตหลังจากท่ีอยูบานไมนานเขาก็ตัดสินใจกลับเขา
กรงุ เทพฯ อีกครงั้ โดยคราวนเี้ ขามาทํางานเปนนกั มวยตระเวนชกตามงานตา งๆในยคุ นัน้ ใกลๆกับสังเวยี นมวยท่เี ขา
ไปตระเวนข้ึนชกมกั มเี วทีใหป ระชันน้าํ เสียงดว ยหลังชกมวยเสรจ็ กาน แกว สุพรรณ และเพ่อื นกม็ ักมาเทยี่ วตามเวที
ประกวดรอ งเพลงลกู ทงุ และเขาก็มักถูกเพือ่ นๆผลักดันใหข้นึ ประกวดแบบจาํ ใจเม่ือเพื่อนๆแอบมาลงชือ่ สมคั รไว

75

กอนแลว เม่ือถูกโฆษกเรียกก็ตองขึ้นไปแตเขาก็สามารถควา ชัยชนะและรางวัลมาครองไดห ลายเวทีและเม่ือเห็นวา
การรอ งเพลงดกี วา การชกมวยท่ีไมต อ งเหนื่อยและเจ็บตัว กา น แกว สพุ รรณ ก็จงึ ตระเวนประกวดรอ งเพลงไปเรอื่ ยๆ
จนถูกกรรมการขอรอ งไมใ หเ ขา ประกวดเขาจึงถกู แมวมองมาทาบทามใหไปเปนนกั รอ งบันทกึ แผนแตหลงั จากทถ่ี ูก
พาไปพบกบั บังเละ วงคอ าบู และคาํ รณ สัมบุญนานนท และถูกปฏเิ สธกลบั มา
เขาสวู งการ

จากนน้ั ไมนาน เขาไดท ราบขาววา ครู ป. ชืน่ ประโยชน เปดโรงเรียนสอนดนตรีและขบั รอ งเพลง เขาจึงไป
ลองสมัครดงู านน้ีผูท่ีมาสมัครตองมีการเทสตเสยี งดวยถาคนไหนเสียงเขา ขั้นก็จะถูกเรียกตัวมาในภายหลังงานน้ี
กา น แกว สุพรรณ ไมผิดหวงั เมื่อถกู เรียกตวั และเมอื่ มาเปน นักเรยี นรอ งเพลงเขาก็สรางความประทับใจใหก บั ครูดว ย
การอาสาชว ยงานสารพัดทงั้ เก็บกวาดปด ถูจนครู ป. เหน็ ใจ และไดเ ปน ศิษยเอกและบุตรบุญธรรมตอนมงี านแสดงก็
มักถูกเรียกตัวไปรว มในวงดวยเมอ่ื อยทู น่ี ี่ กาน แกวสพุ รรณ หดั สไี วโอลินและแซก็ โซโฟน แตครูเหน็ วาเขานาจะเอา
ดีไดทางกลอง จึงใหฝกกลอง แตครูก็สอนโนตดนตรีและการขับรองเพลงใหใ นท่ีสุดก็แตงเพลงใหเพลงหน่ึงชื่อ
“คนชาวนา” พรอ มกับพาไปบันทึกเสยี งและเปล่ียนช่ือเปน กา น แกว สพุ รรณ จากนน้ั กไ็ ดบนั ทึกเสียงอีก 2 เพลง
แตก ็ยงั ไมเปนทร่ี ูจกั ในหมูแฟนเพลง และมาเปน ท่รี ูจกั ของแฟนเพลงจากเพลง“หลงกรงุ ” ซ่งึ แตงโดยตอชยั ภชู มภู
แตเสียชีวิตกอนที่จะแตงเสร็จ ครู ป. จึงนํามาแตงตอ เขาจึงไดเขามาเปนนักรอ งแนวหนาของวงรวมกับ สุรพล
สมบตั ิเจริญ, ผอ งศรี วรนุช กอนที่จะตอกยํา้ ความดังดว ยเพลง แกง คอย ขณะท่ี กาน แกวสพุ รรณ กําลงั ดัง ครู ป.
ไดห ยุดวง กาน แกวสุพรรณ และเพ่ือนในวงไดข อเขามาทาํ วงตอ และเปลย่ี นชื่อวงเปนวงดนตร“ี ประกายดาว” โดย
ไดร วบรวมเอานักรองดังในยุคนน้ั มาอยูใ นวงมากมายทงั้ สุรพล สมบัติเจรญิ , ผอ งศรี วรนุช, ทลู ทองใจ, และ คาํ รณ
สมั บุณนานนท วงของเขาจึงมีงานเขามาไมข าดสายและรบั ไมไ หวเขาจงึ สงเสริมใหสรุ พล สมบัตเิ จรญิ แยกไปตงั้ วง
เพอื่ แบง งานไปบา งตอมาวง“ประกายดาว” เปลยี่ นชื่อมาเปนวง“ กา น แกว สพุ รรณ” และทั้งวงของเขาและของ
สุรพล สมบัติเจริญ มามากมายหลังเลิกราจากวงการลูกทุง กาน แกวสุพรรณ หันมาจับกิจการดานรานอาหาร
จดั สรรท่ดี ินและปลูกบานจัดสรรแตก็ไมคอยประสบความสําเร็จจึงเลิกราไปนอกจากนั้นเขาก็ยังปลกุ ปน นักรอง
ลูกทุง ประดับวงการดว ยหลายคน
ผลงานเพลงดงั

นํ้าตาลกนแกว , แกง คอย, เพราะขอบรวั้ กน้ั , หนมุ เมืองนนท, รอยไถแปร, โสนนอ ยเรือนงาม, บางพลัด,
บางซอน, บา นแพน, แมชบาไพร, สาสน สีโศก, กระทอมดวงใจ, อกหักเพราะรกั คณุ , ลาแลว แกว ตา, หลงกรุง,
สวรรคช าวนา, แกง หลวง, สาวบา นสรา ง
ชวี ติ บน้ั ปลาย

ในชวงทา ยๆของชีวติ กาน แกวสุพรรณ ไดอ อกงานรับเชิญบา งเปนคร้ังคราวท้ังงานการกศุ ลและงานตาม
หองอาหารและคาเฟ กาน แกวสุพรรณ สมรสแลว มีภรรยาช่ือ ปยะวรรณ หอมระร่ืน และมีลูกสาว ช่ือ โชติก
หอมระรนื่ (นองกวาง) ซงึ่ กาํ ลงั ศกึ ษาอยใู นระดับปริญญาตรี คณะวิทยาศาสตร เอกฟส กิ ส รวมดว ย คณะนิติศาสตร
เสยี ชวี ติ

กาน แกวสุพรรณ เสียชีวิต ดวยโรคมะเรง็ ลําไส เมื่ออายุ 75 ป เมื่อเวลา 06.50 น. วันที่ 6 ต.ค. พ.ศ.
2556 บําเพ็ญกศุ ลศพที่วัดไรขงิ ซึ่งทางวัดบอกวา จะไวท ่ีศาลาเดียวกับ สายัณห สญั ญา [3] ส้ินนกั รองดงั ในอดีต
"กาน แกว สุพรรณ" จากโรคมะเร็ง ดวยวยั 74 ป โรงพยาบาลเมตตาประชารักษ ตั้งสวดพระอภธิ รรมศพวดั ไรขิง
"กาน แกวสุพรรณ" นักรองลูกทุงชื่อดงั ในอดีต ที่นอนพักรักษาตัว ท่ีโรงพยาบาลเมตตาประชารักษ (วัดไรขิง)
จังหวดั นครปฐม หลงั มอี าการแนนทอง หายใจไมอ อก ตอนนแ้ี พทยง ดใหอาหารและนอนรกั ษาตวั อยูทีช่ ้นั 3 หอ ง
8 ผปู วยพิเศษ 3 ต้ังแตเมือ่ วันท่ี 23 ก.ย. ท่ผี า นมานนั้ ลาสุด ทางโรงพยาบาลแจงวา นักรอ งดงั ในอดตี ไดเสยี ชีวิต

76

ลงแลว ดว ยโรคมะเร็งลําไส อายุ 74 ป เม่ือเวลา 06.50 น. เม่ือชว งเชา มืดของวันท่ี 6 ต.ค. โดยญาติจะต้ังสวด
พระอภธิ รรมศพท่วี ดั ไรขงิ ตามความตองการของกาน แกว สุพรรณ ทไ่ี ดส ง่ั เสียไวก อนทจ่ี ะเสียชวี ิต ซึ่ง ครูกาน แกว
สพุ รรณ ไดปวยเปน มะเร็งลําไสมาปกวา และไดเขารับการรักษากับทางแพทยสมุนไพร และแพทยแผนปจจุบัน
หลายแหง แตอ าการก็คงยงั ไมด ขี ้นึ ย่งิ นับวันรา งกายยิง่ ซูบผอมและมอี าการที่ทรุดลง โดยมี นางหยก แกว สุพรรณ
ภรรยาวัย 64 ป คอยใหการดูแลอยางใกลช ดิ สําหรบั ประวตั ิ กา น แกวสุพรรณ มีช่ือจริงวา มงคล หอมระรน่ื มีชอื่
เลนวา แดง เปน ชาว อ.สามชกุ จ.สพุ รรณบุรี บทเพลงที่สรางชอ่ื เสียง อาทิ นํา้ ตาลกนแกว , โสนนอยเรือนงาม ถือ
วา เปน นักรอ งแนวหนาของวงรวมกับ สุรพล สมบตั เิ จริญ, ผอ งศรี วรนุช อกี ทานหน่งึ
3.6 พุมพวง ดวงจนั ทร

ช่ือเลน ผึ้ง หรือช่ือจริง รําพึง จิตรหาญ นักรองเพลงลูกทุง
เจาของฉายา ราชินีลกู ทุง ไดช ื่อวา มนี ํ้าเสียงออดออน หวาน
จําเน้ือรองไดแมนทั้งท่ีไมรหู นังสือ และเปนแมแบบใหกับ
นักรอ งรนุ หลงั

ราํ พึง จติ รหาญ เกิดที่ อําเภอหันคา จังหวัดชัยนาท
โตที่อาํ เภอสองพ่นี อง จังหวัดสุพรรณบุรี เปนบตุ รขี อง นาย
สาํ ราญ และนางเล็ก จิตรหาญ ครอบครัวมอี าชีพรับจางทาํ ไร
ออย เกิดในครอบครัวยากจน เปนลูกคนที่ 5 ของบานใน
จํานวน 12 คนรําพึง ช่ืนชอบการรองเพลงลูกทุงต้ังแตเด็ก
ถงึ แมว าเธอจะอา นหนังสือไมออกแตก ็มีความจาํ ดีเย่ียม เธอ
เริ่มหัดรองเพลงและเขาประกวดตามงานตา ง ๆ ตั้งแตอายุ 8
ป โดยใชชอ่ื วา น้ําผึ้ง ณ ไรออ ย เธอเขาประกวดลา รางวัลไป
ท่ัว และตอมาอยูกับวงดนตรที ก่ี รุงเทพฯ กับดวงอนชุ า ต้งั แต
อายปุ ระมาณ 10 ขวบ แตยังไมไดเ ปนนักรอ งอาชีพกก็ ลับบานอําเภอสองพ่ีนองในป พ.ศ. 2518 เม่ืออายุได 15
ป ไวพจน เพชรสพุ รรณ นาํ วงดนตรีมาแสดงที่วดั ทับกระดาน เธอไดรวมรอ งเพลงและแสดงความสามารถจนไวพจน
เหน็ ความสามารถ เกดิ ความเมตตา จึงรับเปนบุตรบญุ ธรรมและพาไปอยูกรุงเทพฯ เริ่มตน อาชพี ดวยการเปนหาง
เครอื่ งและนกั รอ งพลาง ๆ กอนทไ่ี วพจน จะแตง เพลงและอดั แผน เสยี งชดุ แรกให ช่ือเพลง แกวรอพ่ี เพลงแตงแกกบั
เพลง "แกวจา" โดยใชชื่อในการรองเพลงวา น้ําผ้ึง เมืองสุพรรณพ.ศ.2521 พุมพวงไดรับรางวัลพระราชทานเสา
อากาศทองคาํ พระราชทาน จากเพลง"อกสาวเหนอื สะอนื้ " นอกจากน้ี ยังไดเปนผรู องเพลง "สม ตาํ " พระราชนิพนธ
ในสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดาสยามบรมราชกุมาร
ตอมา 3 เมษายน แพทยเจาของไขเปดเผยวา พมุ พวงอาการดีขึ้น ทางดา นญาติของพุมพวงมีความเหน็ วา
ควรรักษาดวยไสยศาสตร เนอื่ งจากเชื่อวาถูกปองรา ยดวยไสยศาสตรด วยวธิ ีการคุณไสย ตอ มาวันที่ 13 มิถุนายน
พ.ศ. 2535 เดินทางออกจากโรงพยาบาลศิริราชเพ่ือไปรักษาดวยวิธีทางไสยศาสตร ไปจังหวัดพิษณุโลกโดย
เดินทางดวยรถตู แตห ลงั จากกราบไหวพ ระพุทธชนิ ราช เม่ือเวลาประมาณ 13.00 น. กเ็ กิดอาการช็อคและหมดสติ
ญาตินําสงโรงพยาบาลพุทธชนิ ราช กระทง่ั ถงึ แกกรรมอยา งสงบเมอ่ื เวลา 20.55 น. นอกจากน้ียังมีการสรา งหุน พมุ
พวง ตงั้ อยูในศาลารมิ สระน้าํ วดั ทับกระดาน อาํ เภอสองพีน่ อ ง จังหวดั สพุ รรณบุรี ซึ่งมกี ารจดั งานราํ ลกึ ถึงพุมพวง
ทกุ ป ชวง 13-15 มถิ ุนายน ซ่งึ เปน วันครบรอบการเสยี ชวี ิตของเธอ

77

ประวตั บิ คุ คลสาํ คญั . [ออนไลน] เขาถึงไดจ าก:http://www.welovesuphan.com (11/10/2559)

กจิ กรรมที่ 3 บคุ คลสาํ คญั ทม่ี สี ว นรว มในการสบื สาน วฒั นธรรมประเพณใี นสพุ รรณบรุ ี

แบง กลมุ ผูเรียนออกเปน 3 กลมุ โดยใหแตล ะกลมุ จัดทาํ เนียบบคุ คลสาํ คญั ทมี่ ีสว นรว มในการสบื สาน วฒั นธรรม
ประเพณีในจงั หวดั สพุ รรณบรุ ี ดานศาสนา ดา นการเมืองการปกครอง และดา นศลิ ปน
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

78

เรอ่ื งที่ 4 คณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค 11 ประการของคนดศี รสี พุ รรณ

ความหมายของสญั ลกั ษณ
สแี สด-น้าํ เงนิ หมายถึง สีประจาํ จงั หวัดสพุ รรณบุรี
รูปหยดนาํ้ หมายถึง นํา้ ใจของคนสพุ รรณซ่งึ รวมเปน หน่ึงเดยี ว
หอคอย หมายถงึ ความทนั สมัย ความกา วหนา ทางวชิ าการและ

เทคโนโลยี
รปู เดก็ ชาย – หญิง หมายถงึ การพัฒนาทเี่ นน คนเปน ศูนยกลางซงึ่

เร่ิมตน ท่ีเด็กและเยาวชน
เยาวชนคนดศี รสี ุพรรณ หมายถงึ ชือ่ โครงการที่ใชใ นการดาํ เนินงานตามโครงการนาํ รองเพอื่ สรา ง

กระแสการพฒั นาคนและสงั คมตามแนวคดิ และทศิ ทางของแผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมแหง ชาตฉิ บบั ท่ี 8
โครงการคนดีศรสี ุพรรณ ดาํ เนินการโดยใหครอบครวั ชุมชนและสงั คมเขามามบี ทบาท ในการสรางสรรค

เด็กและเยาวชนใหมีคุณลักษณะอันพึงประสงค โดยมีการแสดงออกเปนพฤติกรรม ท่ีเหมาะสมกับวัยและ
สถานการณ ใหม ีคณุ ลักษณะทีพ่ ึงประสงคต ามคณุ ลกั ษณะของคนดีศรสี ุพรรณ 11 ประการ
ความเปน มาและความสาํ คญั ของโครงการ

โครงการนาํ รอ งเพือ่ สรา งกระแสการพฒั นาคนและสังคมในระดบั จลุ ภาค (คพส.) จงั หวัดสพุ รรณบรุ ไี ดร เิ ร่ิม
ดาํ เนนิ การทจี่ ังหวดั สพุ รรณบรุ ี ตง้ั แตป 2540 ใชชอื่ โครงการวา“โครงการเยาวชนคนดีศรีสพุ รรณ”มวี ัตถปุ ระสงค
ในการสรางสรรคค นดี มีศลี ธรรม วฒั นธรรม เคารพกฎหมายและมวี ิจารณญาณในการรบั รขู า วสารทัง้ น้ี โดยนอ มนาํ
กระแสพระราชดาํ รัสของพระบาทสมเด็จ พระเจา อยหู ัวภูมิพลอดุลยเดชฯ เรอื่ งการสง เสรมิ คนดีมาเปนกรอบแนว
ทางการดําเนินงาน ซึ่ง ฯพณฯ บรรหาร ศิลปอาชา นายกรัฐมนตรีคนที่ 21 ไดใหการสนับสนุนตั้งแตเร่ิมตน
โครงการ มาจนถึงปจ จบุ ันเปน เวลา 17 ป
เปา หมายท่ี 1 รกั ษาความสะอาดรา งกาย บา งเรอื น และชมุ ชน

การรักษาความสะอาด หมายถงึ การระวงั ดูแลรกั ษาและปอ งกนั ไมใ หเกดิ ความสกปรกซง่ึ ความสะอาดเปน
ปจจัยพ้ืนฐานของการมีสุขภาพที่ดี ท้ังสุขภาพตนเองและชุมชน ความสะอาดควรเร่ิมตนท่ีตัวคน คือ รางกาย
สะอาดกอ นตามลาํ ดับตลอดจนอาภรณท ่ีสวมใสสะอาด ท่ีอยูอาศัยบานเรือน ชมุ ชนสะอาด นอกจากความสะอาด
แลวตองมีความเปนระเบียบเรียบรอยอีกดวย การสรางนิสัยรักความสะอาดควรเริ่มต้ังแตเด็กโดยสมาชิกใน
ครอบครัวเปนตวั อยา งปฏบิ ัติอยางตอเนื่อง
เปา หมายท่ี 2 มจี ติ สาํ นกึ รว มกนั อนรุ กั ษส ง่ิ แวดลอ ม

ชาวสุพรรณบุรี สวนใหญประกอบอาชีพเกษตรกรรม ทํานา เลี้ยงสัตว จําเปนอยางยิ่งที่ตองใชนํ้า
มาประกอบอาชีพ แหลงนํ้าที่ไดมาจากคลองชลประทาน และคลองธรรมชาติ ซ่ึงเปรียบเสมือนสายโลหิตที่
หลอ เลย้ี งชีวติ ชาวสพุ รรณบุรจี งึ ไดต ระหนักและเห็นความสาํ คญั ชว ยกนั อนรุ กั ษด ูแลรกั ษาแมนาํ้ ลาํ คลองซงึ่ อยคู ูกับ
ชาวสุพรรณบุรีตลอดมา
เปา หมายท่ี 3 มวี ถิ ปี ระชาธปิ ไตย

การมวี ถิ ปี ระชาธปิ ไตย หมายถึง การมวี ธิ กี ารดาํ เนนิ ชวี ิตทยี่ ึดหลักการของความเสมอภาคและเสรีภาพของ
บุคคล เปนหลักในการดําเนนิ ชีวิต แสดงออกดวยการใชเ หตุผลดวยการแกไขปญหา การรับฟงความคิดเหน็ ของ

79

ผูอื่น ใชการประนีประนอม ยอมใชมติเสียงขางงมากในการตัดสินปญหาของสวนรวม การใหสิทธิรวมกันคิด
รว มกันทํา รวมกนั แกไขปญหา และรบั ผลประโยชนรวมกันของครอบครัวหมูบานและชุมชน
เปา หมายท่ี 4 เปน ผปู ระหยดั อดออม และนยิ มไทย

การเปนผปู ระหยัด ชาวสุพรรณสวนใหญ ไดดาํ เนินการตามโครงการหมูบานเศรษฐกิจพอเพยี ง “อยูเย็น
เปน สขุ ” โดยการลดรายจา ย โดยการปลกู พชื ผกั สวนครวั การเลย้ี งปลา ไก การเพ่มิ รายไดโ ดยการรวมกลมุ กันผลิต
สนิ คา การนยิ มไทย ชาวสพุ รรณบุรี ยึดมน่ั ในสถาบนั ชาติ ศาสนาและพระมหากษัตริยมีความภาคภมู ใิ จในการเกิด
บนผนื แผนดินไทย การนยิ มไทยท่ปี ฏิบตั ิกันมาตลอด ไดแ ก การไหว การย้ิมการทําบญุ ตักบาตร การทํากจิ กรรมใน
วันสาํ คัญ การมชี ีวติ อยางเรยี บงา ย กนิ ของไทย ใชของไทยการอนรุ ักษป ระเพณแี ละวฒั นธรรมทอ งถิ่น
เปา หมายที่ 5 ปฏบิ ัตติ ามหลกั เบญศลี เบญจธรรม

หรือหลกั ธรรมของศาสนาอ่ืนที่เด็ก และเยาวชนนับถือ การประพฤติยึดหลกั ศาสนา คือ การปฏบิ ัตติ าม
หลักเบญจศีลเบญจธรรม หรือหลักธรรมของศาสนาที่มุงใหเยาวชนและประชาชนทุกคน รักษากาย รักษาวาจา
และจิตใจของเราใหอยใู นระเบยี บวนิ ัยตามคาํ สอนขององคส มเดจ็ พระสมั มาสมั มาพทุ ธเจา ที่สอนใหล ะเวน ความชวั่ มี
ความมงุ มั่นตอ การทําความดตี ามหลกั เบญจศีล เบญจธรรม
เปา หมายท่ี 6 เปน ผมู มี ารยาทแบบไทย

ประเทศไทย มีศิลปะและวัฒนธรรม ประเพณี มากมายที่แสดงถึงความเปนอารยประเทศและเปน
เอกลักษณของคนไทย ไมวาจะเปนการกราบ การไหว การแสดงความเคารพการเดิน การน่ัง การพูด คนไทยจะ
แสดงออกไดอ ยา งงดงาม ชาวบา นมะขามลม ไดต ระหนกั ถงึ การมีมารยาทแบบไทยเปนอยา งยงิ่ จึงไดสงเสริมและ
รวมใจกันปฏิบัติตนเปน ผมู มี ารยาทแบบไทย
เปา หมายท่ี 7 มวี ินยั จราจร

วินัยจราจร คอื การปฏบิ ตั ติ ามกฎหมายจราจรทางบก ในการใชรถ ใชถ นน การเดิน คอื ไมฝ าฝนสัญญาณ
จราจร เชน สัญญาณมอื สัญญาณนกหวีด ไมฝาฝนเครอ่ื งหมายจราจร เชน ปา ยหาม ปายเตือน ปจจุบันคนไทย
เสยี ชีวติ จากอบุ ัตเิ หตุจราจรเปน อนั ดับตน ๆ ของการเสียชีวิตประชาชนโดยรวมเพราะคนไทยมกั จะไมป ฏิบัติตาม
กฎหมายจราจร ชอบฝาฝน สญั ญาณจราจร เครอื่ งหมายจราจร คนไทยชอบความสะดวกสบาย ปฏิบัติตามใจตนเอง
จงึ มักมอี ุบตั เิ หตุเกิดขน้ึ บอยครง้ั ทาํ ใหเ กดิ การสญู เสยี ทรพั ยส นิ มผี ูไดร บั บาดเจ็บและเสยี ชวี ิตเปน จาํ นวนมาก ดังนน้ั
รัฐบาลจึงมีมาตรการบงั คับใชกฎหมายเพ่ือเปนการลดอุบตั ิเหตุและการสูญเสยี จากอุบัติเหตุ ตลอดจนแนวทางใน
การปองกันจงึ มีมาตรการในการกวดขันวนิ ัยจราจรเกดิ ข้นึ
เปา หมายที่ 8 เปน คนตรงตอ เวลา

การปฏิบัติตนใหเปนคนตรงตอเวลานั้น หมายถึง การจัดแจงการบริหารเวลาในการทํากิจกรรมตา ง ๆ ได
อยางถูกตอง รูลําดับความสําคัญกอนหลังการปลูกฝงใหทุกคนรูจักการรักษาเวลาและปฏิบัติตนใหเปนคนตรง
ตอ เวลา อาทิ รักษาเวลาในการนัดหมาย เขาท่ีประชุมกอ นเวลา มีการวางแผนกาํ หนดการทํากจิ กรรมตาง ๆ ไม
ผดั วันประกนั พรงุ
เปา หมายที่ 9 ปฏบิ ตั ติ นในการเขา แถวเรยี งลาํ ดบั กอ น-หลงั ในการรบั บรกิ ารตา ง ๆ

การเรยี งลําดบั กอน-หลงั เปน การจดั ใหเ ปนระเบียบตามตําแหนงทม่ี ากอ น – หลังเชน การเขา รับบริการให
สถานทีต่ างๆ ยอมสามารถจดั ตวั เองใหเ ปนระเบียบตามตาํ แหนงท่ีมากอ น – หลังบุคคลทใ่ี หบ ริการแกบ ุคคลท่อี ยูใน
ตําแหนง มากอนตามลําดับ จะทําใหดเู ปน ระเบียบตอ ผทู ีพ่ บเหน็ และสะดวกรวดเรว็ ย่งิ ขึน้ ไมส ับสน
เปา หมายที่ 10 ปฏบิ ตั ติ ามกฎระเบยี บและขอ บงั คบั ของโรงเรยี นและกลมุ โดยเครง ครดั

80

การเคารพกฎเกณฑเ ปน หลกั การพ้ืนฐานของการอยรู ว มกนั ของผคู นในสังคมโดยปกตสิ ขุ ไมวาจะเปน สงั คม
ใดหรือประเทศใด การอยูรวมกันของผูคนเปนจาํ นวนมากในสงั คมตองอาศัยกฎระเบียบกติกาของสังคม ซ่งึ คนใน
สังคมนั้นๆจาํ ตองเรียนรกู ฎกติกาของสังคม พรอมทั้งตองมีความรับผิดชอบตอสงั คมสวนรวมน่ันคือ ตองยอมรับ
และปฏบิ ตั ติ ามกฎเกณฑกติกาทางสังคม การอบรมสมาชกิ ในสงั คมใหเ กดิ การเรยี นรูกฎเกณฑและกตกิ าของสังคม
คือ การถา ยทอดวิถีชีวิตวฒั นธรรม และการทาํ ใหสมาชกิ ในสงั คมน้นั สามารถดาํ เนินชีวติ ไดอ ยางเหมาะสมถูกตอ ง
ซึ่งในสังคมทไ่ี ดมกี ารจดั ระเบียบอยางดีแลว น้นั การอบรมใหเรยี นรกู ฎเกณฑข องสังคมเปน
กระบวนการทจ่ี ะตอ งกระทาํ เรมิ่ ต้ังแตว ัยเดก็ จนถงึ ผูใหญ การเขา ไปมสี ว นรว มในรปู ของสงั คมใหมและสถาบนั ใหม
สมาชิกในสงั คมกจ็ ะตอ งเรียนรูกฎเกณฑใหมและยอมรบั คานิยมใหม และในขณะ เดียวกันทพ่ี อ แมค รอบครวั กต็ อ ง
ทําหนา ทเ่ี ปนตวั หลกั ทส่ี าํ คญั ในการเลีย้ งดเู ด็ก เพอ่ื ใหเกิดการเรียนรูในการเคารพกฎเกณฑข องสงั คม เพ่อื ใหก าร
ดํารงชวี ติ อยขู องสมาชกิ ในสงั คมไดอยรู ว มกนั อยา งมคี วามสขุ
เปา หมายที่ 11 ไมพ วั พนั ยาเสพยต ดิ

ปญหายาเสพติด เปน ปญ หาตอ สงั คมท่มี ีความสลับซับซอน สงผลกระทบอยางรายแรงตอ สังคมทุกๆ ดาน
ดังนั้น เพ่ือใหการแกไขปญหายาเสพติดเปนไปอยางมีประสิทธิภาพ กํานัน/ผูใหญบาน ผูนําชุมชน และราษฎร
จงึ จําเปนตองรวมมือกัน ชวยกันดูแลเด็กเยาวชน ในกลุมเสี่ยงไมใหพัวพันกับยาเสพติด โดยการต้ังกฎ ระเบียบ
ขอบังคับ เพื่อใชลงโทษแกผูทเ่ี กยี่ วของกบั ยาเสพตดิ

คณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค 11 ประการ. [ออนไลน] เขาถงึ ไดจาก:http://www.Makhamlom.th
(6/10/2559)

ใบงานเรอ่ื งที่ 4 คณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค 11 ประการของคนดศี รสี พุ รรณ

คาํ สงั่ ใหผเู รยี นตอบคาํ ถามตอ ไปน้ี
1. ใหผ ูเรียนอธิบายถงึ ทม่ี าของการจัดต้งั โครงการคนดีศรสี ุพรรณ
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. จงอธบิ ายและยกตวั อยา งเหตุการณตามคุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค 11 ประการของคนดศี รสี ุพรรณ
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

81

แบบทดสอบบทที่ 2 วัฒนธรรม ประเพณขี องจงั หวดั สพุ รรณบรุ ี

คาํ สงั่ ใหเลอื กคาํ ตอบทถ่ี ูกที่สดุ เพียงขอ เดียว 6. ขอ ใดคอื การแสดงเพือ่ เทดิ พระเกยี รติองคส มเดจ็
พระนเรศวรมหาราชในงานอนสุ รณด อนเจดีย
1. การละเลน ใดทีเ่ ปน หลกั ฐานยืนยันวา สาํ เนียง
เหนอ ของจังหวดั สพุ รรณบรุ ีเคยเปนภาษาทางการใน ก. การแสดงนาฏดนตรี
สมยั ข. การแสดงแสง สี เสียง
กรุงศรีอยุธยา ค. การแสดงผลิตผลทางดา นเกษตร

ก. ลิเก ง. การแสดงของเหลา กาชาดจังหวดั สุพรรณบุรี
ข. โขน 7. ประเพณชี กั พระเลน เพลง เปนประเพณีของ
ค. หนงั ตะลงุ อาํ เภอใดในจงั หวัดสุพรรณบรุ ี
ง. ราํ วงยอ นยคุ
2. คาํ วา “เกรียน” ในภาษากะเหรีย่ งมคี วามหมาย ก. อําเภอสามชกุ
ตรงกบั ขอ ใด ข. อาํ เภอสองพ่ีนอ ง
ก. งอ ค. อาํ เภอบางปลามา
ข. โคง
ค. ตรง ง. อําเภอเมืองสุพรรณบรุ ี
ง. เรียบ 8. มาลีนยิ มซื้อของไทยไมใชจา ยเงนิ ฟมุ เฟอยแสดง
3. กลุมชนชาตใิ ดทอี่ าศยั อยูในหมบู า นละวา วงั ควาย วา มาลปี ฏบิ ัตติ นตามคุณลกั ษณะอนั พึงประสงค
ก. ละวา
ข. ลาวโซง เปา หมายทเี่ ทา ไร
ค. ลาวพรวน ก. เปา หมายที่ 1
ง. กระเหรย่ี ง ข. เปาหมายที่ 2
4. ชดุ แตง กายของสตรชี าวกระเหรยี่ งมลี กั ษณะเปน
อยางไร ค. เปาหมายที่ 3
ก. ผา ซน่ิ ง. เปา หมายท่ี 4
ข. กระโปรง 9. บุคคลใดตอไปน้ีปฏบิ ัติตามคุณลกั ษณะอนั พงึ
ค. โจงกระเบน
ง. กางเกงขายาว ประสงค 11 ประการของคนดีศรีสพุ รรณเปาหมายท่ี
5. บคุ คลใดตอไปนที้ ี่ไดร บั รางวลั ศิลปนแหง ชาตสิ าขา 11
เพลงพน้ื บา นของจงั หวดั สพุ รรณบรุ ี
ก. แมบ วั ผัน ก. เรณูเขาแถวซือ้ อาหาร
ข. ครแู จง คลา ยสที อง
ค. แมข วญั จิต ศรปี ระจนั ต ข. มานะไมยงุ เกี่ยวกบั ยาเสพตดิ
ง. ยืนยง โอภากลุ (แอด คาราบาว) ค. มาลีไปใชส ทิ ธ์เิ ลอื กตงั้ ทกุ คร้งั
ง. มีนาขบั รถปฏบิ ตั ติ ามกฎจราจร

10. หลวงพอ มุย “วดั ดอนไร” อยใู นอําเภอใดของ
สพุ รรณบรุ ี

ก. อาํ เภอสามชุก

ข. อาํ เภอดา นชา ง
ค. อาํ เภอดอนเจดีย
ง. อําเภอศรปี ระจันต

82

11. สมเดจ็ พระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จ

พระสังฆราช (ปุน ปณุ ณฺ สริ )ิ ไดรับสถาปนาเปน
สมเด็จพระสงั ฆราช องคท ีเ่ ทา ไร

ก. องคที่ 16 ข. องคท ี่ 17

ค. องคท ่ี 18 ง. องคท ี่ 19
12. งานประเพณียกธงสงกรานตข องชาวอาํ เภอเดิม
บางนางบวช จดั ขึ้นตามความเชอื่ ใด

ก. เพ่อื อุทศิ บญุ กศุ ลใหก บั บรรพบรุ ษุ
ข. เพื่อสงมอบความสขุ ใหแ กก ันและกัน
ค. เพื่อใหค นในชุมชนมีความสขุ ความเจริญ

ง. เพือ่ ใหคนในชุมชนสนกุ สนานในชว ง
อากาศอน
13. คาํ วา “ปกาเกอะญอ” มคี วามหมายวา อยา งไร

ก. คนท่ีมีชวี ติ สขุ สบาย
ข. คนที่มีชวี ิตสนกุ สนาน
ค. คนทม่ี ชี วี ติ อยา งพอเพยี ง

ง. คนท่ีมชี วี ิตเรียบงา ยสมถะ
14. การแตงกายของชาวลาวเวยี ง ในจังหวดั
สุพรรณบรุ ี มกั นยิ มแตงกายในเทศกาลใด

ก. วนั ขึน้ ปใหม
ข. วันลอยกระทง
ค. วนั สงกรานต

ง. วันเขา พรรษา
15. ประเพณกี าํ ฟา เปน ประเพณเี กา แกข องชนชาติ
ใด ของจงั หวดั สุพรรณบรุ ี

ก. ไทยพวน
ข. ไทยเวยี ง
ค. ไทยทรงดํา

ง. ไทยลื้อ

83

บทที่ 3 การประกอบอาชพี ในจงั หวดั พรรณบรุ ี

สาระสาํ คญั
ความหมาย และความสาํ คญั การประกอบอาชีพ ลกั ษณะงานของอาชพี ปจจัยหลกั ของการประกอบอาชพี

และอาชพี หลกั ในจงั หวัดสุพรรณบรุ ี รวมทงั้ คณุ ธรรม จริยธรรมในการประกอบอาชพี และสามารถนํามาปฏบิ ัตแิ ละ
ประยุกตใ ชใ นชวี ิตประจาํ วันได

ผลการเรยี นรทู คี่ าดหวงั
1. มีความรู ความเขา ใจความหมาย ความสาํ คญั ในการประกอบอาชพี
2. อธิบายลักษณะของงานอาชพี
3. บอกอาชพี หลักในจังหวดั สพุ รรณบรุ ี
4. มีความรู ความเขา ใจ ปจจัยหลักของการประกอบอาชพี
5. อธิบายคุณธรรม จรยิ ธรรมในการประกอบอาชีพ และนาํ มาปฏบิ ัติ ประยุกตใ ชในชวี ิต ประจาํ วนั ได

ขอบขา ยเนอื้ หา
เรอื่ งที่ 1 ความหมาย ความสาํ คญั ในการประกอบอาชพี
เรอ่ื งที่ 2 ลกั ษณะของงานอาชพี
เร่อื งที่ 3 อาชพี หลกั ในจงั หวัดสพุ รรณบรุ ี
เรอ่ื งท่ี 4 ปจ จัยหลักของการประกอบอาชพี
เร่ืองท่ี 5 คณุ ธรรม จรยิ ธรรมในการประกอบอาชีพ

การจดั กจิ กรรมการเรยี นรู
อธิบาย ความหมาย และความสําคัญในการประกอบอาชีพ ลักษณะของงานอาชีพ อาชีพหลักใน

สพุ รรณบุรี วิเคราะห และเปรยี บเทียบปจจัยหลักของการประกอบอาชีพ ตระหนกั และเห็นคุณคาของคุณธรรม
จริยธรรมในการประกอบอาชีพ สามารถนํามาปฏิบัตแิ ละประยกุ ตใชใ นชวี ิตประจําวัน

เวลาเรยี น 30 ชว่ั โมง

แหลง การเรยี นรแู ละส่ือประกอบการเรยี น
- สือ่ ส่งิ พมิ พ
- หองสมดุ ประชาชน
- อินเตอรเนต็
- ภูมปิ ญญาทองถิ่น/แหลง เรียนรูในชุมชน

การวดั ผลประเมนิ ผล
จากการสงั เกต การปฏิบัตจิ รงิ ใบงาน รายงาน อภิปรายกลมุ ผลงาน และทดสอบ

84

บทท่ี 3 การประกอบอาชีพในจงั หวดั สพุ รรณบรุ ี

เรอ่ื งท่ี 1 ความหมาย และความสาํ คญั ของการประกอบอาชพี

การประกอบอาชีพเปนที่มาของรายได เพ่ือนําไปใชจายในการดํารงชีวิต ซ่ึงจําเปนตองอาศัยปจจัยส่ี
ไดแก อาหาร ท่ีอยูอาศัย เครื่องนุงหม และยารกั ษาโรค ในอดตี ส่งิ ของตา ง ๆ เหลานี้เปนหนาที่ของพอแมเปนผู
จดั หาใหแกส มาชกิ ดว ยการผลิตขน้ึ ใชเ องในครอบครวั โดยไมจําเปน ตองใชเ งินซ้อื หา ปจจบุ ันการดํารงชวี ิตในสงั คม
ไดเปล่ียนแปลงไป ประชาชนมีการศึกษามกขนึ้ ความรูที่ไดร ับจะเปน พ้ืนฐานในการประกอบอาชีพ เพือ่ ใหม รี ายได
มาซอ้ื ปจ จัยส่ีและส่ิงของอน่ื ๆ ในการดํารงชวี ติ และสรางมาตรฐานทด่ี ีใหแกต นเอง ครอบครัว และสังคม อาชพี มี
อยูมากมาย ควรพิจารณาเลือกประกอบอาชีพท่ีมีความถนัดและความสนใจ สจุ ริต มีความมั่นคงในชีวิตและมี
รายไดเ พียงพอความจาํ เปนของการประกอบอาชพี

ความหมายของอาชพี
อาชพี หมายถึง การทาํ กจิ กรรม การทาํ งาน การประกอบการทไ่ี มเปน โทษแกสงั คม และมีรายไดต อบแทน
โดยอาศยั แรงงาน ความรู ทกั ษะ อุปกรณ เครื่องมือ วธิ ีการ แตกตางกนั ไป
ความสาํ คญั ของอาชพี
การมีอาชพี เปน ส่ิงทสี่ าํ คัญในวถิ ชี วี ติ และการดํารงชพี ในปจ จบุ นั เพราะอาชพี เปน การสรา งรายไดเพอ่ื เลย้ี ง
ชพี ตนเองและครอบครัว อาชพี กอ ใหเกิดผลผลติ และการบรกิ าร ซึง่ สนองตอบตอความตอ งการของผบู รโิ ภคและที่
สําคัญคือ อาชีพมีความสําคัญตอเศรษฐกิจของประเทศชาติความสําคัญของอาชีพจึงเปนฟนเฟองสําคัญในการ
พฒั นาคุณภาพชีวติ เศรษฐกิจชมุ ชนสงผลถึงความเจริญกา วหนา ของประเทศชาติ

ความหมาย ความสําคัญของการประกอบอาชีพ.(ตุลาคม 2559).[ออนไลน].เขาถึงไดจาก
http://cswschool.๑blogspot.com(6/10/2559)

กจิ กรรมที่ 1 ความหมาย และความสาํ คัญของการประกอบอาชีพ

ใหผเู รยี นสาํ รวจบคุ คลทป่ี ระสบผลสาํ เรจ็ ดา นการประการอาชพี ในชมุ ชนทต่ี นเองอาศยั อยมู าอยา งนอย 5 บุคคล
โดยกาํ หนดหวั ขอในการสาํ รวจดงั นี้ – ชอ่ื – นามสกุล –ทีอ่ ยู –ขอ มลู การประกอบอาชีพ – ขอมลู ความสาํ เรจ็ จาก
การประกอบอาชพี
.....................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................

85

เรอ่ื งท่ี 2 ลกั ษณะของงานอาชพี

งานอาชพี หมายถงึ การปฏิบตั หิ นา ท่ีของบุคคลทม่ี ขี อ กาํ หนด ขอ ตกลง หรอื ขอบเขตของภารกจิ และความ
รับผดิ ชอบไวอยา งชัดเจน สามารถสะทอนคุณคาของตัวบุคคลและผทู ่เี กย่ี วของเปนภารกิจท่ตี อเน่อื ง มีการพฒั นา
ในตวั อาชพี เอง และเปนส่ิงท่ีบุคคลมีความคาดหวงั ทจี่ ะพึ่งพากิจวัตรนใี้ นระยะเวลายาวนาน โดยไดรับคา ตอบแทน
เปน รายไดเพ่ือใชในการดาํ รงชีวติ งานอาชีพแบงออกเปน 2 ประเภท ไดแ ก

2.1 อาชพี รับจาง

2.2 อาชพี อสิ ระ

2.1 อาชพี รบั จา ง
อาชีพรบั จาง หมายถึง อาชีพท่ีมเี จา ของกิจการและมีผรู ับจา งทางานให และไดตกลงรบั คาตอบแทนเปน

คา จา ง หรอื เงินเดือน อาชพี รับจางมีบคุ คล 2 ฝา ย ซึ่งไดตกลงวาจา งกนั คือ นายจางหรือผูวา จาง และลกู จางหรือผู
รับจาง อาชีพรับจางแบงเปน 2 ลกั ษณะ ดังตอไปนี้

1) กลุมอาชีพรับจางท่ีมีฝมอื หรืออาชีพที่มีทักษะ คือ กลุมผูประกอบการอาชีพท่ีมีความรูในวิชาชีพ
มีความสามารถเฉพาะดาน มีทักษะและประสบการณ หรือลูกจางที่ใชกําลังความคิดในการสรางสรรคงาน
การจดั การ และการบรหิ ารงาน ตัวอยางไดแก

- อาชีพรบั ราชการ เชน แพทย ครู ตาํ รวจ ทหาร พยาบาล
- อาชีพพนกั งานรฐั วสิ าหกิจ เชน พนักงานรฐั วิสาหกจิ ของการทองเทย่ี วแหง ประเทศไทย
การสอ่ื สารแหงประเทศไทย การไฟฟา แหง ประเทศไทย องคก ารโทรศัพท
- อาชพี พนกั งานบรษิ ทั เชน พนักงานบรษิ ทั ตาง ๆ
2) กลมุ อาชีพรบั จา งทไี่ รฝ ม อื หรอื อาชพี ทไ่ี มใชทกั ษะ คือ กลมุ ผูป ระกอบอาชพี ท่ีไมมคี วามรใู นวิชาชพี หรือ
ขาดทกั ษะในงานอาชพี นนั้ ๆ สวนใหญม กั ทํางานโดยใชกาํ ลงั แรงกายเปน หลกั โดยแบงออกเปน 2 ประเภท ไดแ ก
- อาชพี ท่ีเปนกลมุ เชน กรรมกรกอสรา ง พนกั งานบริการอาหาร
- อาชีพทีท่ าํ งานคนเดยี ว เชน พนักงานทาํ ความสะอาด พนกั งานรักษาความปลอดภยั ลกู จา งรา น
ขายสนิ คา ทว่ั ไป

ลกั ษณะงานอาชพี รบั จา ง

การประกอบอาชีพรบั จา งแตละประเภทมลี กั ษณะทแ่ี ตกตางกันดังตอ ไปนี้
1. อาชพี รบั ราชการ เปนกลมุ อาชีพท่ีทํางานเพอ่ื ประชาชนและประเทศชาติ ขาราชการไดร ับคาตอบแทน
เปนเงินเดอื น ซึง่ ไดมาจากภาษเี งนิ ไดท ี่รฐั บาลเกบ็ จากประชาชนท่ปี ระกอบอาชีพมรี ายได มีระยะเวลาการทาํ งานท่ี
แนนอน โดยทํางาน ตั้งแตวันจันทรถึงวันศุกร และหยุดงานในวันเสารและอาทิตย เร่ิมทํางานเวลา 08.00 -
16.30 น. หรือ 08.30 - 17.00 น. การประกอบอาชีพรับราชการจะมีการสอบคัดเลือกบุคคลกอน โดยสอบ
ขอเขียนเพื่อวัดความรูความเขา ใจในการทํางาน และสอบสมั ภาษณเพ่ือดูความสามารถและทัศนคตเิ กี่ยวกบั งาน
อาชีพรับราชการเปนอาชีพที่มีความม่ันคงและความกาวหนาคอ นขางสูง โดยจะมีการเลื่อนข้ันตาํ แหนงและขั้น
เงนิ เดอื นทุกป เม่อื ครบกําหนดเกษียณอายุราชการยังไดร ับเงนิ บาํ เหนจ็ หรือบํานาญเปนคาใชจายในการดาํ รงชีวิต
ตอไป
2. อาชพี พนกั งานรฐั วสิ าหกจิ รฐั วสิ าหกิจเปนองคก รธุรกจิ ทร่ี ัฐบาลเปน เจาของหรอื ถอื หนุ อยมู ากกวา รอย
ละ 50 พนักงานรฐั วิสาหกจิ จะไดรับคา ตอบแทนเปนเงนิ เดอื นซง่ึ ไดม าจากงบประมาณรายไดแผน ดิน มรี ะยะเวลา
การทํางานที่แนนอนเหมือนอาชีพรับราชการ เร่ิมทํางานเวลา 08.00 - 16.30 น. หรือ 08.30 - 16.30 น.

86

หรือ 09.00 -17.00 น. การประกอบอาชีพพนักงานรัฐวิสาหกิจจะมีการคัดเลือกบุคคลกอนที่จะเขาทํางาน
เหมือนขาราชการ มคี วามมัน่ คงและความกา วหนา คอนขางสงู เหมือนขาราชการมีเงินชว ยเหลือ และสวัสดิการแก
พนักงาน

3. อาชพี พนกั งานบรษิ ทั เปนกลมุ อาชพี ทท่ี าํ งานภายใตบริษัททต่ี นเองปฏบิ ตั ิงาน ไดร บั คา ตอบแทนเปน
เงนิ เดือนหรอื คาจาง ซ่งึ ไดจากผลกาํ ไรจากการประกอบการของบริษทั มีระยะเวลาการทํางานทแี่ นน อน บางบรษิ ัท
อาจหยุดทางานเฉพาะวันอาทิตย เริ่มทํางานและเลิกเวลา 08.00 - 17.00 น. หรือ 08.30 - 17.30 น. หรือ
09.00 -18.00 น. การประกอบอาชีพพนักงานบริษัทจะมีการคัดเลือกบุคคลที่จะเขาทํางานโดยการทํา
แบบทดสอบและการสัมภาษณงานเพอ่ื ดูความสามารถและทัศนคตเิ กย่ี วกับงาน อาชพี พนกั งานบรษิ ัทเปนอาชพี ท่ีมี
ความม่ันคง ความกาวหนา ถาทํางานในบริษัทที่มีความม่ันคงและการจัดการที่ดีพนักงานจะมีโอกาสเลื่อนขั้น
เงินเดอื นและเลอ่ื นตาํ แหนง งานนอกจากนี้ยังมเี งนิ ชวยเหลอื และสวัสดกิ ารแกพนักงานหลายดาน

4. อาชพี รบั จา งทท่ี าํ งานเปน กลมุ เปน กลุมอาชพี ทท่ี าํ งานตามคาํ สงั่ ของผวู าจางซง่ึ ทาํ งานรวมกนั เปน กลมุ
เชน กรรมกรกอสราง พนักงานบริการอาหาร โดยมีลักษณะและระยะเวลาในการทํางานแตกตางกันข้ึนอยูกับ
ผวู าจา งในแตล ะอาชพี อาชีพรับจางทท่ี าํ งานเปน กลุม จะตอ งไปสมัครงานกบั ผวู าจา งโดยตรง โดยหาขอ มูลการรับ
สมัครงาน ตามหนังสือพิมพหรือประกาศตางๆ ซ่ึงผูวาจางจะทํางานสัมภาษณและทดสอบความสามารถในการ
ทาํ งานตามหนา ที่ จึงพจิ ารณาใหเ ขาทํางาน ความมนั่ คงในการทํางานข้นึ อยูกับผปู ฏบิ ัตงิ านวามีความมุง ม่นั ในการ
การทํางานมากนอยเพียงใด โดยผูวาจางจะเปนผพู ิจารณาการเลอ่ื นขนั้ เงินเดอื นหรอื สวสั ดิการตา ง ๆ ตามทผ่ี วู าจา ง
เหน็ สมควร

5. อาชีพรับจางทท่ี ํางานคนเดียว เปน กลุมอาชพี ที่ทํางานตามคําสั่งของผูวาจางซงึ่ ทํางานคนเดียว เชน
พนักงานทําความสะอาด พนักงานรักษาความปลอดภัย ลูกจางรานคาท่ัวไป โดยมีลักษณะและระยะเวลาการ
ทาํ งาน ที่แตกตา งกัน โดยทํางานคร้ังละ 8 ช่ัวโมง อาชีพรบั จางที่ทํางานเปนกลุมจะตอ งไปสมคั รงานกับผูวา จาง
โดยตรง สําหรับความม่ันคงและความกาวหนาในอาชีพนผี้ ูวาจางจะทําการพจิ ารณาเลื่อนขั้นเงินเดือนโดยดูจาก
ความสามารถของผปู ฏบิ ตั ิงาน ความขยนั ความรบั ผดิ ชอบ และความมีระเบยี บวนิ ยั ในการทาํ งาน
คณุ สมบตั ขิ องผปู ระกอบอาชพี รบั จา ง

ผูประกอบอาชีพรบั จา งโดยทั่วไปควรมคี ณุ สมบัตดิ งั นี้
1. มีทัศนคติและคานิยมท่ีถูกตองในเรื่องการทํางานมองเห็นและตระหนักวาการทํางานทําใหคนมีคา
อาชพี ทุกชนดิ ทเ่ี ปน อาชพี สุจริตลว นเปน อาชีพทมี่ ีเกยี รติ ความสาํ เรจ็ ทีน่ าชื่นชมจะตอ งมาจากความสามารถ การมี
ทัศนคติและคานิยมที่ถูกตอง จะชวยใหเกิดความภาคภูมิใจในการทํางานและปฏิบัติหนาท่ีทต่ี นเองรบั ผิดชอบได
อยางมปี ระสิทธิภาพ
2. มนี ิสัยพ้ืนฐานการทาํ งานทด่ี ี ไดแ ก มคี วามขยัน มคี วามอดทน มใี จรักในการทํางาน มคี วามรับผดิ ชอบ
มวี ินยั ในการทํางาน และมีความสื่อสตั ย
3. มีการวางแผนในการทาํ งาน และมกี ารกาํ หนดเปา หมายในการทาํ งานที่ชดั เจน
4. มีสขุ ภาพรา งกายทแ่ี ข็งแรงและสขุ ภาพจิตท่ดี ี เพ่อื ใหการประกอบอาชีพมคี วามสาํ เร็จและกา วหนา
5. มีการศึกษาคนควาหาความรูเพ่ิมเติมเพื่อปรับปรุงงานใหเจริญกาวหนาเหมาะสมกบั เหตุการณในยุค
ปจ จบุ ัน
6. มวี สิ ัยทัศนท่กี วางไกล รจู กั มองภาพอนาคตใหกวา งไกลวาอาชีพท่ีทาํ อยนู ั้นมแี นวโนม จะเปล่ียนแปลง
หรือพัฒนาไปในทิศทางใด และจําเปนตองปรับปรุงเปล่ียนแปลงสิ่งใดบา งที่จะชวยใหสามารถพัฒนาอาชีพให
กาวหนาตอ ไป

87

2.2 อาชพี อสิ ระ
อาชพี อสิ ระ หมายถงึ อาชีพทกุ ประเภทที่ผูป ระกอบการดาํ เนนิ การดวยตนเองแตเพียงผเู ดียว หรือลงทุน

รว มกับผอู ่ืน ไมมีเงินเดือนหรอื รายไดที่แนนอน มรี ายไดในรูปของกําไรจากการดาํ เนินกิจการ อาชีพอิสระท่ีเปน
กจิ การขนาดยอมไมจ ําเปนตองใชคนจํานวนมาก เจาของกิจการเปนผลู งทุนและจําหนา ยสนิ คา เอง มกี ารคิดและ
ตัดสินใจดวยตนเองทุกเรื่อง ซึ่งชวยใชการพัฒนางานอาชีพเปนไปอยางมีประสิทธิภาพ ผูประกอบอาชีพอิสระ
สามารถกําหนดรูปแบบและวิธกี ารดําเนินงานไดอยางอิสระตามที่เห็นวาเหมาะสม อาชีพอิสระแบงออกเปน 2
ลักษณะ

1. อาชีพอิสระที่ทําไดตามลําพัง เชน การทาํ งานประดิษฐ การวาดภาพ การรับจัดดอกไม การเปด ราน
ซอ มเครอื่ งไฟฟา การเปด รา นซกั -อบ-รดี การเลี้ยงสัตว เปน ตน

2. อาชีพอิสระทตี่ อ งมผี ูชว ยหรอื ลกู มอื เชน การเปดรา นขายอาหาร การเปด รานอนิ เตอรเน็ต การเปด รา น
ขายหนังสอื เปนตน
ความสาํ คญั ของการประกอบอาชพี อสิ ระ

การประกอบอาชพี อสิ ระมคี วามสาํ คัญและมสี ว นชว ยในการพัฒนาประเทศท้ังในดา นเศรษฐกจิ การเมอื ง
และสงั คม ซ่ึงมคี วามสาํ คญั หลายประการดังตอ ไปน้ี

1. เปดโอกาสใหมกี ารประกอบอาชีพ ผูท่ีประกอบอาชีพอิสระจะตองเปนผทู ี่มีความรู ความสามารถ มี
ความคดิ สรา งสรรค มแี นวคดิ มคี วามกลาเสย่ี ง และตอ งประกอบกิจการดว ยตนเอง โดยเร่ิมตนทําธรุ กิจหรอื กจิ การ
ขนาดเล็กซ่ึงใชเ งินลงทุนนอย วาจางพนักงานจํานวนนอย หรือทําดวยตนเองกอน เม่ือมีประสบการณมากขึ้นจึง
พฒั นาและขยายกจิ การใหมีขนาดใหญขึ้นในอนาคต

2. กอใหเกิดการจางงาน การประกอบอาชีพอิสระโดยการทําธุรกิจหรือกิจการขนาดเล็กทําใหเกิดการ
วาจา งแรงงานในชุมชน ทง้ั แรงงานท่ีไรฝมือและมีฝม อื โดยเฉพาะแรงงานไรฝ มือจะไดรบั การพัฒนาในการทาํ งาน
เฉพาะดาน ทําใหม ีความชาํ นาญ มปี ระสบการณทาํ งานเพ่ิมข้นึ และพฒั นาเปนแรงงานทีม่ ีฝมือได

3. สง เสริมและพัฒนาธุรกจิ หรือกิจการขนาดใหญ การประกอบอาชีพอิสระโดยการทําธุรกจิ หรอื กิจการ
ขนาดเล็กเปนแหลงท่ีชวยใหการผลิตวัตถุดิบเพื่อนําไปใชในการผลิตสินคาของธุรกิจหรือกิจการขนาดใหญ
นอกจากน้สี ินคา ที่ผลิตไดจากธุรกิจหรือกจิ การขนาดใหญยงั จาํ เปนตองอาศัยธรุ กิจหรอื กจิ การขนาดเล็กเพ่ือนาํ ไป
จัดจําหนายแกผบู รโิ ภคตอไป

4. แหลงระดมเงนิ ทนุ การประกอบอาชพี อิสระโดยการทําธุรกจิ หรือกิจการขนาดเลก็ ทําใหเกดิ การระดม
เงนิ ทุน จากบุคคลทีเ่ ก่ียวขอ งกบั ผูป ระกอบการ เชน เงินทนุ ของผูประกอบการบิดามารดา ญาติพ่ีนอง เพื่อน หรือ
แหลงระดมเงนิ ทุนตางๆ เชน ธนาคาร บริษัทเงินทุนหลักทรัพย การระดมเงนิ ทุนดังกลาวทําใหเกิดการลงทุนใน
ประเทศซ่งึ สงผลใหมีเงินหมนุ เวยี นในระบบเศรษฐกิจของประเทศ

5. พัฒนาเศรษฐกิจและสังคม ถามีผูประกอบอาชีพอิสระจํานวนมากจะทําใหเกิดการแขงขัน มีการ
กระจายรายไดอยา งทว่ั ถึง นอกจากนยี้ ังชว ยลดปญหาการวางงาน ประชาชนมีรายได สงผลใหปญหาอาชญากรรม
ลดลง มคี วามม่ันคงของประเทศ ประชาชนมคี วามเปน อยทู ด่ี ีขน้ึ
ความพรอ มในการประกอบอาชพี อสิ ระ

การประกอบอาชพี อสิ ระจําเปน ตองสํารวจตนเองกอ นวา มีความพรอมในดา นตา งๆ มากนอยเพียงใด โดย
พิจารณาวาจะประกอบอาชีพอะไร โอกาสและความสําเร็จมีมากนอยเพียงใดตองเตรียมตัวอยางไรจึงจะทําให
ประสบความสาํ เรจ็ โดยพิจารณาถึงความพรอ มดังตอ ไปน้ี

88

1. ความพรอมดา นทรัพยากร ในการประกอบอาชพี อิสระทรัพยากรเปน ปจจัยที่จําเปน และสาํ คัญตอการ
ผลิตและการบริการ จึงตองพิจารณาวาทรัพยากรท่ีตองใชน้ันมีหรือไม มีจํานวนเทาใด และจะหาไดจากแหลง
ใดบาง ทรัพยากรท่ีใชในการผลติ และการบรกิ าร ไดแก

1.1. แรงงาน เปนสิ่งที่สําคัญและจําเปนตองใชในการประกอบอาชีพอิสระทุกประเภทจึงตอง
พจิ ารณาวา ตอ งใชผูรวมงานหรือไม จํานวนกี่คน ตอ งมคี วามถนดั หรอื ความสามารถเฉพาะดานหรอื ไม ถา ตองการ
จะหาไดหรอื ไม โดยวิธีใด

1.2. เงินทุน ตอ งประมาณการวา ตองใชเ งนิ ทนุ จํานวนเทา ใด มเี งนิ ทุนหรือยงั จาํ นวนเทาใด ถามี
ไมพอจะหาไดจ ากแหลง ใด

1.3. วัสดุอุปกรณ รวมถึงเครื่องมือเครื่องใชในการประกอบอาชีพอิสระ ตองศึกษาวาอาชีพท่ี
เลือกจะตองใชว ัสดุอุปกรณอะไรบา ง มหี รือไม จาํ นวนเทาใด หากยงั ไมมีจะหาไดอยางไร หรือถาตอ งการซอ้ื จะซ้ือ
จากทไ่ี หน โดยวธิ ีใด

1.4. วัตถุดิบ เปนปจจัยสําคัญท่ีขาดไมไดสาหรับการประกอบอาชีพอิสระดานการผลิตสินคา
จงึ ตอ งพิจารณาวา ตองใชว ตั ถดุ บิ อะไรบาง จะหาไดจากแหลงใด และโดยวธิ ใี ด

1.5. สถานประกอบการ สถานที่ที่จะใชเปน ที่ประกอบอาชีพอิสระยอมข้ึนอยกู บั ลักษณะของแต
ละอาชีพ บางอาชพี ตองพจิ ารณาทาํ เลทตี่ ้งั เชน การจําหนายสินคา ควรเลอื กทําเลท่ีตั้งทอ่ี ยรู มิ ถนนในยา นชมุ ชน แต
ถาเปน สถานทผ่ี ลิตควรเลอื กสถานทใ่ี กลแหลง วตั ถดุ บิ เปน ตน

2. ความพรอ มของตนเอง ปจจัยสําคัญประการหน่งึ ทม่ี ผี ลตอความสําเร็จในการประกอบอาชีพอสิ ระ คือ
ความพรอ มของตัวผูประกอบการเอง กอนการตัดสินใจเลอื กอาชีพอิสระจะตองสํารวจความพรอมของตนเองกอน
เพ่ือใหมคี วามเชื่อม่นั และมั่นใจไดมากยิ่งขึ้นวา อาชพี ใดเหมาะสมกับตนเองมากที่สดุ โดยสาํ รวจความพรอ มของ
ตน เองดา นตา งๆ ดงั ตอ ไปนี้

2.1. ดานความรู ความสามารถและความถนดั ควรจะพิจารณาวาอาชีพอิสระทจ่ี ะทํานน้ั ตอ งใช
ความรู ความสามารถและความถนดั ในดา นใดบาง มากนอยเพียงใด และตนเองมคี ุณสมบัติตรงกับอาชีพอิสระนั้น
หรอื ไม และจะหาความรูเพ่ิมเติม หรอื หาผรู วมงานทม่ี ีความถนัดดานนนั้ ๆ ไดอ ยางไร

2.2. ดานความชอบและความตอ งการ ควรจะพิจารณาวา ตนเองมคี วามชอบและความตองการใน
การประกอบอาชีพอสิ ระอะไร เพราะเหตใุ ด แลว เลอื กอาชีพอิสระทชี่ อบและมคี วามตอ งการมากทส่ี ุดซง่ึ จะทําใหมี
ความสุขกบั การประกอบอาชพี เกิดความภมู ิใจในอาชีพ และจะประสบผลสําเร็จในอาชพี นน้ั ๆ ดวย

2.3. ลักษณะนิสัย คุณลักษณะของผูประกอบการในแตละอาชีพยอมมีความแตกตางกัน เชน
ผปู ระกอบอาชีพผลิตสนิ คา หรือจาํ หนายสินคา ควรเปนผูมนี ิสยั กลาไดกลา เสยี ชอบบุกเบกิ มีความอดทน มคี วาม
ทันสมัย รูค วามตอ งการของตลาด รูจดุ ออนและจุดเดน ของคแู ขง ขันสวนผปู ระกอบการอาชีพบรกิ าร ควรมนี ิสัย
ชอบบริการผูอ่ืน มีมนุษยสัมพันธดี ชอบพบประกับคนทั่วๆ ไป มีความสุภาพออนโยน เปนตน คุณสมบัติของผู
ประกอบอาชีพอิสระ

การประกอบอาชพี อิสระเปนอาชีพสว นตวั ทไี่ มมีการกาํ หนดมาตรฐานลักษณะงาน ซงึ่ แตละบคุ คลมีอสิ ระ
ในการกาํ หนดรปู แบบการทาํ งานของตนเองการประกอบอาชพี อิสระมีหลากหลายประเภทซ่งึ มีคุณสมบตั แิ ตกตาง
กนั ดงั ตัวอยางตอ ไปน้ี

1. อาชีพคาขาย ไดแก พอคา แมค า ท่ีขายสินคาในตลาด รานขายของชา หรอื สถานที่ตางๆ ผปู ระกอบ
อาชีพคาขายควรมีคณุ สมบตั ดิ งั น้ี

89

1.1. มีมนษุ ยสมั พันธ มีอธั ยาศัยดี ยมิ้ แยม แจมใส พูดจาไพเราะ เพอ่ื สรางแรงจงู ใจใหลูกคา มาซอ้ื
สนิ คา

1.2. มคี วามอดทนและไมย อทอ ตอความยากลําบาก
1.3. มีความขยนั ความรับผดิ ชอบ และมีระเบียบวินัยตอตนเอง
1.4. มีเงินลงทุนและเงินหมุนเวียน อาชีพคาขายจะตองมีเงินลงทุนในการลงทุน และมีเงิน
หมุนเวยี นเพ่อื สํารองจายลวงหนา ในการจดั เตรยี มวัตถดุ ิบและคา ใชจ ายตา งๆ ในกจิ การ
2. อาชีพนักสรางเวบ็ เพจ เปนอาชพี อิสระที่เกย่ี วของกับการสรา งเวบ็ เพจในอินเตอรเ น็ต เชน การสรา ง
เว็บเพจโฆษณา การสรางเว็บเพจเพื่อเผยแพรขอมูลขา วสาร เปนตน ขอ ดขี องการประกอบอาชพี นี้ คือ สามารถ
ทํางานท่ีบาน ได มีรายไดดี สาหรับขอเสีย คือ เสียคาใชจายสูงในการศึกษา ทั้งเลาเรียนและอุปกรณตางๆ
ผูประกอบอาชีพนกั สรา งเวบ็ เพจควรมีคณุ สมบัติ ดงั นี้
2.1. มีความรูทางดานคอมพิวเตอร นักสรางเว็บเพจตองมีความรู มีความชํานาญทางดาน
คอมพิวเตอร โดยเฉพาะการใชอินเตอรเน็ตตองมีความชํานาญเปนพิเศษ โดยตองศึกษาเกี่ยวกับดานนี้โดยตรง
ซึ่งปจ จบุ ันเปด สอนทง้ั โปรแกรมนกั สรางเว็บเพจ หรือการเปน นกั สรางเวบ็ เพจมืออาชีพ
2.2. มีความคิดสรา งสรรค นักสรางเว็บเพจตองพยายามสรางเว็บเพจของตนเองใหม ีความโดด
เดน สะดุดตากวาเว็บเพจอื่นๆ เพื่อใหกลุมลูกคาเปาหมายหรือผูเขาชมเว็บเพจสนใจแลวเขามาชมหลายๆ ครั้ง
เพราะฉะน้นั ตอ งสรา งเวบ็ เพจท่สี รางสรรคใ หแปลกใหมแ ละนาสนใจ
2.3. มคี วามรับผิดชอบ ขยัน อดทน และซ่ือสตั ย
3. อาชีพเจาของรานอาหาร เปน อาชีพอิสระที่ผูประกอบการเปน พอ ครวั หรอื แมค รัวในรานอาหารดวย
ตนเอง อาหารจะอรอยหรอื ไมนั้นขนึ้ อยูกับฝมอื การทาํ อาหารของพอครวั หรอื แมค รัว ถา อาหารรสชาติอรอยกจ็ ะทํา
ใหม ลี ูกคา เปน จํานวนมาก ซ่ึงจะทําใหร านอาหารมรี ายไดจํานวนมากเชน กนั ผปู ระกอบการควรมคี ุณสมบัตดิ งั น้ี
3.1. ชอบทําอาหาร พอครัวหรอื แมครัวที่ดีจะตองชอบทําอาหาร ชอบรับประทาน ชิมอาหาร
ตา งๆ และมฝี ม ือดา นการประกอบอาหารในระดบั ดพี อใช
3.2. มีความคิดสรางสรรค พอ ครัวหรอื แมครวั ควรมีความสามารถคิดคนสตู รอาหารดวยตนเอง
และสามารถดัดแปลงอาหารแปลกๆ ท่ีไมซ ํ้าซากจาํ เจโดยอาจดัดแปลงสว นผสมบางชนดิ หรือดัดแปลงช่ืออาหารให
สะดดุ ตาและดงึ ดูดความสนใจจากลูกคา
3.3. มีความขยัน อดทน และมีความรับผิดชอบตอตนเองและลูกคา แนวทางในการประกอบ
ธรุ กจิ
การเลือกประเภทธรุ กิจ
การประกอบธรุ กจิ สามารถเลอื กไดตามความเหมาะสมของแตละบุคคล โดยเลอื กประกอบธรุ กิจเจา ของคน
เดียวหรือรวมกนั กบั บคุ คลอื่น จากประเภทของธรุ กิจตอไปนี้
1. ธุรกิจการผลิต เปนอาชีพที่ผูประกอบการดําเนินธุรกิจ โดยนําวัตถุดิบและปจจัยในการผลิตมาผาน
กระบวนการตาง ๆ เพื่อผลิตสินคาออกจาํ หนาย ไดแ ก การผลิตสินคาทางการเกษตร เชน การทําสวน การทําไร
การเล้ยี งไก ทําของท่รี ะลึกจากวสั ดุทางการเกษตร และการผลติ สินคา ทางอตุ สาหกรรมขนาดเล็ก เชน การตดั เย็บ
เส้อื ผา การทอผา การประดิษฐเ คร่ืองใชแ ละเครื่องประดบั เปน ตน
2. ธรุ กิจขายสินคา เปนการดําเนินธุรกิจเกี่ยวกับการตลาดโดยผูประกอบการซื้อสินคามาจากผูผลติ แลว
นํามาจําหนา ยใหแ กผ บู รโิ ภค มีทงั้ การขายสงและการขายปลีก เชน การขายเสื้อผา การขายอาหารการขายของท่ี
ระลึก การจาํ หนา ยสินคา ในรานสะดวกซ้ือ เปนตน

90

3. ธรุ กิจบริการ เปนการดําเนินธุรกิจเก่ียวกบั การใหบริการในรูปแบบตา ง ๆ โดยผูประกอบการแนะนํา
บริการหรอื สง่ิ อํานวยความสะดวกที่สรางความพึงพอใจใหแ กผบู รโิ ภค เชน การบริการ เสริมสวย การซอมรถยนต
การบริการนาํ เท่ียว เปนตน
การเตรียมความพรอมเพอื่ ประกอบธรุ กจิ

การทีจ่ ะตดั สินใจประกอบธรุ กจิ ดว ยตนเองหรอื ไม บคุ คลนนั้ จาํ เปนตองประเมินตนเองวา มคี วามพรอ มมาก
นอยเพียงใด การประเมินความพรอ มเพอื่ ทจี่ ะเปน ผปู ระกอบการ ไดแ ก

1. ดานบคุ ลิกภาพสวนบุคคล บคุ คลทจ่ี ะเปนผปู ระกอบการไดน ้นั ควรเปน ผทู มี่ คี วามพรอ มดังนี้
1.1 มีสุขภาพดที ง้ั รา งกายและจติ ใจ
1.2 มเี ปา หมายชดั เจนในการดาเนินธรุ กจิ
1.3 มีประสบการณห รือผานการฝก อบรมเกี่ยวกบั การประกอบธรุ กิจ
1.4 พรอมทจี่ ะทํางานหนกั และมคี วามอดทน
1.5 มีความม่ันใจในตนเอง
1.6 สามารถตัดสนิ ใจไดอยา งรวดเรว็ และถูกตอง
1.7 มีความคิดสรา งสรรค
1.8 มีความสขุ กบั การเรยี นรูส่ิงใหม ๆ
1.9 กลา เส่ียง
1.10 ไดร ับการสนับสนุนจากครอบครัว
1.11 มีมนุษยสัมพนั ธ

2. ดา นการเงนิ ผูประกอบการตองมีความสามารถในการตัดสินใจเกยี่ วกบั ฐานะทางการเงินของกิจการได
เปนอยางดี รถู ึงความตองการเก่ยี วกบั เงนิ ทุน คา ใชจาย ยอดขาย รายไดห รอื กาํ ไรทจ่ี ะไดร ับ รูจ กั การบรหิ ารจัดการ
โดยใชง บประมาณและการควบคมุ ซึ่งผปู ระกอบการจะตอ งมคี ณุ สมบัตใิ นการจัดการทาํ งานการเงิน ดงั นี้

2.1 มีความสามารถในการหาแหลงเงินทุนหรอื มีเงนิ ทนุ เปน ของตนเอง
2.2 สามารถคาดคะเนรายรบั รายจาย และกําไรไดถ กู ตอง
2.3 มีความสามารถในการจัดเตรียมงบประมาณและดําเนนิ งานตามงบประมาณ
2.4 สามารถเกบ็ บันทึกทางการเงนิ และรายงานผลทางการเงินได
3. ดานการตลาด การตลาดเปนชอ งทางที่กอ ใหเ กิดรายไดของธรุ กจิ ผปู ระกอบการจงึ ตอ งจดั การสนิ คา
กาํ หนดราคา จัดจาํ หนา ย และสงเสริมการขาย ซึ่งคุณสมบัติดานการตลาดโดยทั่วไปของผปู ระกอบการทป่ี ระสบ
ความสําเรจ็ มดี งั น้ี
3.1 มคี วามสามารถในการใชกลยุทธด านสินคา ราคา การจัดจาํ หนา ย และการสง เสรมิ การขาย
3.2 มีความสามารถในการประเมนิ ความตอ งการของกลมุ ลูกคาเปา หมาย
3.3 ระบจุ ุดออ นและจดุ แข็งของคูแขงขันได
3.4 แสวงหากลยุทธใหม ๆ เพ่ือตอบสนองความตองการของลกู คาอยเู สมอ
3.5 มีความสามารถในการสง เสริมการขาย เชน ใหบ รกิ ารลูกคา ดวยความเตม็ ใจ
4. ดา นการบรหิ ารงานทว่ั ไป ผปู ระกอบการท่ีประสบความสาํ เร็จจะตองมคี วามสามารถในการบริหารงาน
ทั่วไปที่เก่ียวของกบั การวางแผน การบริหารการเงิน บคุ ลากร วัสดุ อุปกรณและเครื่องมือเพ่ือใหการบริหารงาน
บรรลุเปา หมาย ซงึ่ คุณสมบัติดา นการบรหิ ารงานทัว่ ไปของผปู ระกอบการทป่ี ระสบความสําเร็จมดี ังน้ี
4.1 สามารถกําหนดนโยบายของกจิ การได

91

4.2 สามารถวางแผนการทางานไดอ ยางมปี ระสิทธิภาพ

4.3 มคี วามสามารถในการตัดสนิ ใจ
4.4 มีความสามารถในการคัดเลือกบคุ ลากรเขามารว มงาน
4.5 มคี วามสามารถในการจงู ใจบคุ ลากรใหท ํางานบรรลุตามเปา หมาย

4.6 มคี วามสามารถในการปกครองและมีความยตุ ิธรรม
4.7 มีความโปรง ใสในการบริหารจดั การ
4.8 มคี วามสามารถในการประเมนิ ผลงาน

ขอควรคาํ นึงในการตดั สนิ ใจเลอื กประกอบธุรกจิ
การประกอบธรุ กจิ หากมคี วามรู ประสบการณแ ละมีเงินทนุ แลว ก็สามารถประกอบธุรกิจไดทนั ที แตถา ยงั

ไมกลาตัดสินใจวาจะเลือกประกอบธุรกิจประเภทใดจึงจะเหมาะสมกับการลงทุน อาจใชวิธีการวิเคราะหและ

พิจารณาเลือกดังน้ี
1. ธุรกจิ จากงานหรอื กจิ กรรมทชี่ อบ ทกุ คนเกิดมาใชเวลาสว นใหญข องชีวติ ไปกบั การทาํ งานหากแตล ะคน

ไดเลือกทาํ งานที่ตนเองชอบ ยอมทุมเท เสียสละ มีความสขุ กับงาน และอุทิศทุกอยางใหก ับงานเพ่ือผลสําเร็จของ

งาน ตรงกนั ขามถาบุคคลน้ันไดทํางานท่ีตนเองไมชอบ การอุทิศตน การทุมเทใหก ับงานก็จะไมเกิดขึน้ จงึ เปนการ
ทาํ งานตามหนา ที่หรือทําอยางฝนใจตนเอง ผลทไ่ี ดจากการทาํ งาน คอื ความเบื่อหนายและเลิกราไปในที่สุด ดังจะ
เห็นไดจ ากสภาพสังคมปจจุบันที่หลาย ๆ คนเปล่ียนงานบอยมาก หรือประกอบธุรกิจประเภทหนึ่งไดไมนานก็

เปลี่ยนอกี เชน เขา ทาํ งานเปนลกู จา งบญั ชีในบริษทั มีเงินเดือนเปน รายไดประจาํ ตอ มาลาออกไปเปนพนกั งานขาย
แลว ลาออกมาประกอบธรุ กิจขายเสอ้ื ผา สาํ เร็จรปู และขายอาหารตามสง่ั ทเ่ี ปน เชนนีอ้ าจเปน เพราะเรม่ิ ตนทําธุรกิจ
โดยไมไดพิจารณาไตรตรองใหรอบคอบวาตนเองทําในสิ่งท่ีชอบและมีความสนใจจริงหรือไม แตทําไปเพราะคิด

อยากทาํ จึงเกดิ ความลม เหลวในทสี่ ดุ ความชอบและความพอใจในงานเกิดขึน้ ไดห ลายรปู แบบ แตล ะคนมคี วามชอบ
ในงานอดิเรกแตกตางกัน หากสนใจเรียนรูจากงานอดเิ รกน้ัน ๆ พยายามสัง่ สมประสบการณ และนาํ ประสบการณ
มาใชก ส็ ามารถนําไปสูการประกอบธรุ กิจไดเ ชน กนั เชน คนท่ีมงี านอดิเรกเลน กอลฟ อาจประกอบธรุ กจิ ขายอปุ กรณ

กฬี ากอลฟ หรืองานอดิเรกสะสมตกุ ตา อาจประกอบธุรกิจทําเสอ้ื ผา ตกุ ตาหรอื คนทรี่ ักสุนขั และแมว อาจประกอบ
ธรุ กิจขายอาหารสตั วหรอื ทาํ เสอื้ ผาของใชสําหรับสนุ ขั และแมว เปน ตน

แนวทางการประกอบธรุ กจิ จากงานหรอื กจิ กรรมทชี่ อบ

งานหรอื กจิ กรรมทช่ี อบ แนวทางการประกอบธรุ กจิ
1. ชอบทาํ อาหาร
1. เปดรา นอาหารตามสง่ั
2. ชอบแตงตวั 2. เปดรา นขายกว ยเต๋ยี ว
3. ชอบดนตรี 3. เปดรา นขายอาหารเพอ่ื สุขภาพ
4. ชอบกฬี า
1. เปดรา นขายเสอื้ ผา
2. เปด รา นเสริมสวย

1. เปด สอนดนตรี – สอนรองเพลง
2. เปด รา นขายเคร่ืองดนตรี

1. เปด สอนกฬี า
2. เปดรา นขายอปุ กรณก ีฬา
3. เปดใหบ ริการสถานออกกาํ ลงั กาย

92

5. ชอบเคร่อื งยนต 1. เปด รา นขายรถยนต
6. ชอบทองเท่ยี ว 2. เปด รานขายช้นิ สว นรถยนต
7. ชอบตนไมแ ละดอกไม 3. ต้ังโรงงานผลติ อะไหลร ถยนต
8. ชอบเย็บปก ถักรอย
9. ชอบคอมพิวเตอร 1. จัดบรกิ ารการทอ งเทยี่ วตามสถานทตี่ าง ๆ
2. เปดรานขายของท่ีระลึก
3. เปดรา นขายตว๋ั เดนิ ทาง

1. เปดรา นขายตน ไม
2. เปดรา นจัดดอกไม
3. รบั จดั สวนหยอ ม

1. เปดรา นตัดเย็บเสื้อผา
2. เปด รา นขายเครอื่ งประดบั
3. เปดรา นขายอปุ กรณเ ย็บปก ถักรอ ย

1. เปดรานขายคอมพวิ เตอร
2. เปดสอนคอมพวิ เตอร
3. เปดรานอินเตอรเ น็ต

2. ธุรกิจที่ตอบสนองความตองการของตลาด เม่ือตัดสินใจที่จะประกอบธุรกิจประเภทใดแลว ส่ิงท่ี
ผูประกอบการใหมไมค วรมองขา ม คือ ความตอ งการของตลาดหรือลกู คา หรือผบู ริโภคเพราะผปู ระกอบการบางราย

มีความรแู ละประสบการณด า นการผลติ เปนอยา งดี แตขาดความรดู านการตลาด ไมสนใจในความตองการของลกู คา
หรอื ผูบริโภค ซ่ึงเปนจุดสําคัญท่จี ะนําธุรกจิ ไปสคู วามสําเร็จ ดังนนั้ ผูประกอบการตองศึกษาสินคาและบรกิ ารให
เขาใจเชิงลึกเก่ียวกับประโยชนทีล่ ูกคาจะไดรับจากการใชสินคาน้ัน ๆ เชน ลูกคาซ้ือเครือ่ งปรับอากาศเพ่ือทําให

หองนั่งเลนไมรอย หรือซ้ือรถยนตเพ่ือความสะดวกสบายในการเดินทาง หรือซื้อวิตามินเพ่ือบํารุงรางกาย
ซื้อผลิตภณั ฑโ อทอป (OTOP) เพอ่ื เปนของฝากเพื่อนและญาติ เปนตน ธุรกจิ ในปจจุบนั มีการแขง ขันกันสูง สินคา
บางชนิดเปนที่คุนเคยในตลาด หากมีการพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑหรือสินคาเดิมยอมทําใหผูประกอบการใหม

ประสบความสําเร็จได การเลือกทาํ เลท่ตี ัง้ ของ ธุรกิจก็เปนสิ่งสาํ คัญ เชน รา นขายอาหารสว นใหญจะต้ังอยูบรเิ วณ
ใกลเคียงกนั แตถา เปนรา นขายของชาควรตั้งใกลท ี่พกั อาศยั และหา งไกลจากคแู ขงขัน การตอบสนองความตอ งการ
ของลูกคา หรือผูบรโิ ภคนัน้ อาจเปลีย่ นแปลงตามกาลเวลา เชน สินคา หรือผลิตภณั ฑท ่ีเคยขายดีในชว งเวลาหน่งึ แต

เมือ่ มีเทคโนโลยใี หมเ ขามาอาจทําใหผลติ ภัณฑน้นั ไมเปนทต่ี องการของตลาดได ผลติ ภัณฑจึงควรไดรับการพัฒนา
ปรบั เปลีย่ นใหท ันและตรงกบั ความตองการและรสนิยมของผูบริโภค หรอื ธรุ กจิ ประเภทเดยี วกันประสบความสําเรจ็
ในทแี่ หง หน่งึ แตอาจไมประสบความสําเร็จในท่ีอีกแหงหนง่ึ กไ็ ด ทั้งน้ีขึน้ อยูกับลกู คาหรือผูบรโิ ภค เชน ถาลูกคาใน

แหลงหมบู า นจดั สรรเปนคนหนุมสาวอาศยั อยู ก็ควรเปด รานอาหาร ซูเปอรม ารเ กต็ แตถา เปน ยานธรุ กจิ การคา ควร
เปด รา นขายเสื้อผาสวย ๆ ราคาแพง รา นขายตัว๋ เคร่อื งบิน หรือในยานคนมีรายไดนอย ควรหลีกเลี่ยงการจําหนา ย
สินคาทีม่ ีราคาแพง เปน ตน

3. ธรุ กิจท่ีเหมาะสมกับเวลา จังหวะเปนส่งิ ท่ีสําคญั มากสําหรบั สนิ คาหรือผลติ ภัณฑใหม สินคาบางชนิด
กวาทตี่ ลาดจะรูจักและยอมรบั ตอ งใชเวลานานนบั สบิ ป แตสินคาบางชนิดใชระยะเวลาสนั้ กเ็ ปน ทีร่ จู ักและยอมรับ
ของตลาดแลว การนาํ เสนอผลติ ภัณฑใหมในเวลาทเี่ หมาะสม จงึ เปนส่ิงท่ีชวยใหบรรลุวัตถปุ ระสงคไ ด

93

ผลิตภณั ฑก็มวี งจรชีวติ เชนเดียวกับมนุษยท ่มี กี ารเกิด แก เจ็บ ตาย นับต้ังแตผ ลติ ภณั ฑเริม่ ออกสูต ลาด ซึ่ง

เปรียบเหมือนคนเกิด จนกระทงั่ ตลาดหมดความนิยมผลิตภัณฑ ซ่ึงเปรยี บเหมอื นความตายของผลติ ภณั ฑ ในแตล ะ
ขนั้ ก็จะประสบกับปญหาตาง ๆ ทางดานการแขงขันทแ่ี ตกตางกัน การพิจารณาชีวิตของผลิตภัณฑท่ีจะทําใหเกิด
ความสําเรจ็ ได อาจแบงวงจรชวี ติ ของผลติ ภณั ฑออกเปน 5 ขอ คือ

1) ขน้ั แนะนาํ สนิ คา ออกสูต ลาด (Introduction)
2) ขน้ั ความเจรญิ เตบิ โตหรอื ข้ันการขยายตวั ของตลาด (Growth)
3) ข้ันเจรญิ สงู สุด (Maturity)

4) ข้นั ตลาดอม่ิ ตัว (Saturation)
5) ข้นั ตลาดตกตาํ่ (Decline)
วงจรชีวิตของผลติ ภณั ฑแตล ะประเภทจะมคี วามตา งกนั ออกไป ไมม กี ําหนดแนน อน ขน้ึ อยกู บั ประเภทของ

ผลิตภัณฑ ผลิตภณั ฑบ างชนิดมีวงจรชีวิตสนั้ เชน เสอ้ื ผาแฟชน่ั บางชนิดมวี งจรชวี ิตยาวนับสบิ ป เชน รถยนต และ
ระยะเวลาในแตละข้ันของวงจรชีวิตก็ไมเ ทากัน บางชนิดใชเวลานําผลติ ภณั ฑออกสตู ลาดเพียงไมกี่สปั ดาหต ลาดก็
ยอมรับ แตบางชนิดใชเวลาหลายปตลาดจึงจะยอมรับ ท้ังน้ีขึ้นอยูกับการเปล่ียนแปลงของรสนิยม การพัฒนา

ปรับปรงุ ผลติ ภณั ฑ การยอมรับผลติ ภณั ฑใ หมข องผบู ริโภค และวงจรชีวติ ของผลติ ภณั ฑแ ตล ะชนดิ ซง่ึ ไมจําเปนตอง
ผา นทกุ ขัน้ เหมอื นกันหมด บางชนิดอาจลม เหลวตง้ั แตในชั้นแนะนาํ สนิ คาออกสูตลาด แตอยา งไรก็ตามในชนั้ ตลาด
อม่ิ ตัวและขนั้ ตลาดตกต่ํากเ็ ปนสงิ่ ทหี่ ลกี เล่ยี งไมไ ด เพราะผบู ริโภคขาดความตองการในผลติ ภณั ฑ หรอื มีผลติ ภณั ฑท ่ี

ไดรับการปรับปรุงใหดขี ้ึนมามากกวา ราคาถูกกวา เขามาตอบสนองความตองการแทนได เชน พลาสติกเขามา
แทนที่ใบตอง หรือพลาสติกเขามาแทนท่ีไมซ่งึ นับวันจะขาดแคลน เกิดคูแขงขันท่ีมีความสามารถทางการตลาด
มากกวา เปนตน

ตวั อยา งธรุ กจิ ทมี่ โี อกาสประสบผลสาํ เรจ็ ในจงั หวะเวลาทผ่ี บู รโิ ภคตอ งการ

พฤตกิ รรมของผบู รโิ ภค แนวคดิ ทางธรุ กจิ
แมบ า นตองออกไปทาํ งานนอกบา น
-ทําอาหารสงตามบา น
สขุ ภาพไมดีตองดแู ลสขุ ภาพมากข้ึน -รับจา งเล้ียงเด็ก ดูแลคนแก
-ทําความสะอาดบา นหรอื ซักอบรดี
ตอ งการประหยัดเวลาหรอื ความเรง ดว น
-จาํ หนา ยอาหารเสรมิ
-ตัง้ สถานออกกาํ ลงั กาย
-ตง้ั ศูนยใหค าํ แนะนาํ เกี่ยวกบั สขุ ภาพ

-บริการสงโทรสาร (Fax)
-อนิ เตอรเ น็ต

นอกจากธุรกจิ ท่กี ลา วมาแลว ยงั มธี ุรกจิ อกี หลายประเภทท่ีมวี งจรชวี ิตท่ีไมต กต่ําแตจะมีบางเพยี งช่ัวคราว
เทา น้ัน เชน ธรุ กจิ เก่ียวกบั อาหารทต่ี ดิ ตลาด ธุรกิจขายอะไหล อปุ กรณหรือเครื่องมอื ซอมบํารงุ ภายในอาคาร ธรุ กิจ

ซอมแซม เปน ตน อยา งไรก็ตาม ธุรกิจทีแ่ ตล ะคนตอ งการทาน้ันควรตรงกับความตองการของตลาดทีข่ ยายตวั ดว ย
จงึ จะนาํ ไปสูความสําเรจ็

94

4. ธุรกจิ ทต่ี อ งมคี วามชาํ นาญเฉพาะดา น การประกอบธรุ กจิ ตาง ๆ ยอมตอ งการความรคู วามชาํ นาญงานท่ี
แตกตางกันออกไป เชน ในธุรกิจกอสรางจะพบวา วศิ วกรที่กอสรา งตึก 20 ช้ัน ตองใชความรคู วามชํานาญเปน
พิเศษมากกวาวิศวกรท่ีกอสรางตึกแถว 2 ช้ัน หรือ 3 ชั้น ซึ่งไมตองมีประสบการณมากนัก หรือบางคร้ัง
ผูรับเหมากอ สรา งกส็ ามารถดาํ เนินการได เพราะไมตองการความชํานาญพเิ ศษเฉพาะดานมากนัก

กอนลงทุนประกอบธุรกิจ ใหลองคิดพิจารณาตนเองวา มีความชํานาญพิเศษเฉพาะดานอะไรบาง เพ่ือ
คนหาจุดแข็งของตนเองแลวนําจุดแข็งนั้นมาวิเคราะหธุรกิจที่จะทําได บุคคลท่ีมีความชํานาญพิเศษเฉพาะดาน
มักจะประกอบธุรกิจประสบความสําเรจ็ สูงกวา คนทีไ่ มมคี วามรู ความชํานาญดานใดเลย เพราะการมีความชํานาญ
พิเศษเฉพาะดา น จะชวยใหเ ขาใจรายละเอียดปลกี ยอยและมีหลักการในธุรกจิ นั้น ๆ ไดดกี วา การมีความชํานาญ
ดา นใดดานหนึ่งแลว มาประกอบธุรกิจยอมทําใหเกิดความม่ันใจในการลงทุน มีความเสี่ยงตํ่ากวาบุคคลท่ีไมมี
ความชํานาญแลวไปลงมือทาํ การท่ผี ูประกอบการมีดา นหนง่ึ ที่ชํานาญมากกวาคนอ่ืน จะชวยเพ่ิมพนู ความรไู ดเร็ว
กวา เพราะมฐี านของความรแู ละประสบการณอยแู ลว ไมเสียเวลาในการลองผดิ ลองถกู และเม่ือประกอบธุรกิจไป
ไดระยะหน่ึงจะมีประสบการณเพ่ิมพูนมากข้ึน สามารถขยายธุรกจิ ออกไปไดอีก ดังน้ันแตละคนจงึ ควรพิจารณา
ตนเองวา มีความชํานาญพิเศษทางดา นใด แลว นํามาพิจารณาความเหมาะสมกับการประกอบธุรกิจประเภทนั้น ๆ

5. ธุรกิจทีม่ กี ารตอ ยอดธุรกจิ การเรม่ิ ประกอบธรุ กิจใหมน ัน้ อาจไดความคดิ จากหลายวิธี เชน มีความคดิ
จะประกอบธรุ กิจหลายประเภท แตยังลังเลไมรูจะตดั สนิ ใจเลือกธุรกจิ ประเภทใดดี เนอื่ งจากธรุ กิจบางประเภทตอ ง
ใชเทคโนโลยีสูงหรือตองใชเงินทุนสูง บางประเภทผูคิดลงทุนมีความเห็นวานาจะมีแนวโนมดีแตไมม่ันใจในดาน
การตลาด หรือบางประเภทไมมีความรูในกระบวนการผลิต ผปู ระกอบการจึงควรหาแนวทางอน่ื ทไี่ มตองลงทุนสูง
เปนธรุ กจิ ท่คี นทวั่ ไปทาํ อยู หากผลติ ภัณฑนั้นยงั มขี อ บกพรอ งควรหาวิธีการท่ีจะทาํ ใหผลิตภัณฑดขี น้ึ หรอื มจี ุดทีเ่ รา
พอมีความรูและเห็นลูทางท่ีจะนําผลติ ภณั ฑเ ดิมไปพฒั นาใหม ีคณุ ภาพดีข้ึน โดยไมจําเปนตองเริ่มตน ธุรกิจจากศูนย
ก็จะไดธ รุ กิจใหมอกี อยางหน่ึงโดยไมต อ งลงทนุ สงู เพียงแตม คี วามคดิ และมหี ลกั การจัดการกส็ ามารถตอ ยอดธรุ กจิ ได

ธรุ กจิ บางประเภทเหมาะสาหรบั ผทู ชี่ อบงานทางดานศลิ ปวฒั นธรรม มคี วามคดิ ริเร่มิ สรา งสรรคใ หม ๆ เปน
ผขู วนขวายหาความรอู ยตู ลอดเวลา เปนคนชา งสงั เกต ผสมผสานสงิ่ ตาง ๆ ทาํ ใหเกดิ นวัตกรรมขน้ึ มาใหม บางคร้ังผู
คน ควาไมจําเปนตองลงมือทําเองทงั้ หมดต้ังแตต น เพยี งแตปรับส่งิ ทีม่ ีคนทําอยูแลวใหดีขึ้นกลายเปนผลิตภณั ฑต ัว
ใหม เชน ผาทอมือซ่ึงมีลวดลายและกรรมวิธีการผลิตท่ีแตกตางกันออกไปข้ึนอยูกับความรู ประสบการณ และ
วฒั นธรรมของแตละภาค บางทอ งถ่ินใชวัตถดุ ิบเปนเสนฝาย บางทองถิ่นใชวัตถุดิบเปนเสน ไหม ผูประกอบการ
สามารถนาํ ผา เหลา นี้มาตัดเย็บเปนเสื้อผา หรอื ของใชทส่ี วยงามแปลกตา เปน ตน

6. ธรุ กจิ ทม่ี กี ารรบั ชว งการผลติ มธี ุรกิจหลายประเภทไมวา จะเปนธุรกิจขนาดใหญ ขนาดกลาง และขนาด
เล็กท่ตี องพึง่ พาอาศยั แหลง อน่ื ชว ยผลติ เพราะไมสามารถผลติ ไดทั้งหมดทกุ ขัน้ ตอน สวนใหญโรงงานจะทาํ เฉพาะท่ี
เปนงานหลกั ๆ ผทู ี่จะลงทุนทุกอยา งยอมเปน การลงทุนท่ีไมคุมคา เน่ืองจากไมม คี วามชํานาญเทา กับผูทเี่ คยทาํ อยู
ซ่งึ สามารถทําไดแตต นทนุ อาจสูงกวาหรอื ใหผอู ่ืนทําแลวตนเองเปนผูนํามาประกอบตอ จะคุมคา มากกวา เปนการ
แบง งานกนั ทําตามความถนดั ของแตละคน ซง่ึ จะชวยใหแ ตล ะคนมงี านทาํ และมีรายไดมากขึน้

งานอาชพี . [ออนไลน] เขาถงึ ไดจาก:http://techno.knw.ac.th/images/bussiness1.pdf
(5/10/2559)

อาชพี ธรุ กจิ . [ออนไลน] เขาถึงไดจาก:http://202.29.138.73/2549 /myweb /content/
soawaluck /page.htm (5/10/2559)

95

กจิ กรรมที่ 2 ลกั ษณะของงานอาชพี

ใหผ เู รียนวเิ คราะหต นเองเพ่อื เปนแนวทางในการประกอบอาชพี จากงานหรือกจิ กรรมทช่ี อบ โดยบนั ทกึ ลงในตาราง

กาํ หนด

งานหรอื กจิ กรรมทช่ี อบ แนวทางการประอาบอาชพี

1. ทช่ี อบทาํ อาหาร 1. เปด รานอาหาร 2. เปดรา นกวยเตย๋ี ว

2.

3.

4.

5.

6.

96

เรอ่ื งท่ี 3 อาชพี หลกั ในจงั หวดั สพุ รรณบรุ ี

3.1 ดา นเกษตรกรรม
3.1.1 การปลกู พชื

พืชเศรษฐกิจท่ีสําคัญ จังหวัดสุพรรณบุรีมีรายไดจากการเกษตรเปนรายไดหลัก รองลงมา คือ
รายไดจากการคาขายสินคาอุตสาหกรรม และการทองเท่ียว มีพืชเศรษฐกิจท่ีสําคัญท่ีทํารายไดใหแกจังหวัด
สพุ รรณบรุ ี ดงั นจ้ี งั หวัดสพุ รรณบุรีมปี ระชากรทั้งสน้ิ 845,990 คน เปนชาย 409,957 คน หญงิ 436,033 คน
จาํ นวนครัวเรอื นประชากร 270,438 ครวั เรือน และมีครัวเรือนเกษตรรวมทัง้ ส้ิน 83,370 ครัวเรือน โดย อําเภอ
สองพี่นอง มีครวั เรือนเกษตรมากที่สดุ 11,556 ครวั เรือน รองลงมาคอื อําเภอเมืองสุพรรณบุรี มคี รวั เรือนเกษตร
11,395 ครัวเรือน สว นอําเภอดอนเจดียมคี รวั เรือนเกษตร นอยท่ีสุด 5,303 ครัวเรือน
ที่มา : 1. ท่ที าํ การปกครองจังหวัดสุพรรณบุรี 2. สาํ นกั งานเกษตรจังหวดั สพุ รรณบรุ ี

จังหวัดสุพรรณบรุ ี มีเน้ือที่ท้ังหมด 3,348,755 ไร พ้ืนท่ีถอื ครองเพ่ือการเกษตร 2,188,241
ไร คิดเปนรอยละ 65.34 ของพ้ืนท่ีท้ังจังหวัด และมีจํานวนครัวเรือนเกษตร 83,730 ครัวเรือน โดยจังหวัด
สุพรรณบรุ ี มีพืน้ ฐานดานการเกษตรเปนหลกั เปนแหลง ผลติ อาหารและอตุ สาหกรรมการแปรรปู การเกษตร ทําให
เศรษฐกจิ มีการขยายตวั และ เจริญเติบโตอยางตอเนื่อง ประชาชนรอ ยละ 87.9 ประกอบอาชีพดานเกษตรกรรมท่ี
สราง รายไดหลักใหแ กเกษตรกรในจังหวดั คิดเปนมลู คาประมาณ 19,563 ลานบาทตอ ป ผลผลิตทสี่ รา งชอื่ เสียง
ใหแ กจังหวดั ในดา นพชื ไดแก ขาว ออ ย มนั สําปะหลัง ขาวโพด เลีย้ งสัตว เปนตน ดา นปศุสตั ว ไดแ ก ไขไ ก เปด สกุ ร
และโค ดา นการประมง มกี าร เพาะเลี้ยงสตั วนา้ํ กงุ ขาว ปลานิล ปลาดุก กงุ กา มกราม เปน ตน
การทาํ นาขา ว

จงั หวัดสุพรรณบุรี มีพื้นท่ีปลูกขาวประมาณ 1,500,000 ไร ปลูกมากในทุกพ้ืนที่ ของจังหวัด (ยกเวน
อําเภอดานชางท่ีเปนพื้นที่ภูเขา) แยกเปนขาวนาป และขาวนาปรัง ปจ จุบันเกษตรกรจะทํานาตลอดปขึ้นอยูกับ
สภาพนํา้ ชลประทานบางพน้ื ท่ีสามารถปลกู ขาวไดถึง ปละ 3 ครั้ง หรอื 2 ป 5 ครง้ั ทัง้ นพี้ ันธขุ าวท่ีใชส ว นใหญ
ไดแก พันธุข า ว กข.21, กข.23, ชัยนาท1, สุพรรณบรุ ี90, ขาวหอมมะลิ เปน ตน

ฤดูกาลปลูกขา วนาป (นาครง้ั ท่ี 1) จะเริม่ ตัง้ แตเ ดือนพฤษภาคม และจะเก็บเกยี่ ว ราว ๆ เดือนสงิ หาคม –
กันยายน (ในเขต อาํ เภอหนองหญาไซ จะปลูกขาวพันธุขาวหอมมะลิ 105 เปนสว นใหญ ซง่ึ จะเปนพันธุขาวนาป
(ขา วท่อี าศัยชวงแสงในการออกดอก) ซ่ึงจะเก็บเก่ยี วในราวเดือนธันวาคมตอ จากน้นั จะปลกู ขาวนาปรงั (นาครั้งที่
2) โดยใชพนั ธขุ าวพันธเุ ดิมเปน สว นใหญ และจะไป เก็บเก่ียวในราว ๆเดือน กุมภาพันธ – เมษายน ในเขตอาํ เภอ
เดิมบางนางบวช ศรปี ระจนั ต สามชุก มรี ะบบนํ้าชลประทานสมบูรณ จะสามารถทํานาปรังครง้ั ท่ี 2 ไดเ รว็ สามารถ
ปลูกขาวนาปรังครั้งที่ 3 ไดในราวๆ เดอื น มกราคม–กุมภาพันธและไปเก่ยี วราวๆเดือนเมษายน– พฤษภาคม
ขา วนาป

เกษตรกรเร่มิ ปลกู ขา วนาปต งั้ แตวันท่ี 1 พฤษภาคม ถึงวนั ท่ี 31 ตลุ าคม ของปโ ดยมีพ้นื ท่ีเพาะปลูกขาวนา
ปทงั้ สนิ้ 1,218,261 ไร ผลผลิตเฉลี่ยไรละ 707 กิโลกรัม (ความชนื้ 15 %) ผลผลิตรวมท้งั สนิ้ 1,035,552 ตนั

97

ขา วนาปรงั
เกษตรกรเริ่มปลกู ขา วนาปรงั ตัง้ แตวันที่ 1 พฤศจกิ ายน ถงึ วนั ที่ 30 เมษายน ของป ป 2558 โดยมพี ื้นที่

เพาะปลูกขาวนาปรังท้ังสนิ้ 599,188 ไร ผลผลติ เฉล่ยี ไรล ะ 727 กิโลกรมั (ความช้ืน 15 %) ผลผลติ รวมทงั้ สิ้น
598,030 ตนั
นาแหวจีน

แหวจนี เปนพืชเศรษฐกิจทอ งถ่นิ ทส่ี าํ คัญของจงั หวดั สพุ รรณบรุ ีและเปน พชื ที่ ปลูกไดผลดีเพยี งแหง เดียวใน
ประเทศไทย และยงั สามารถปลูกไดเ ฉพาะ บางตําบลของอาํ เภอ ศรปี ระจันต และ อาํ เภอเมอื งสุพรรณบรุ ี เทา น้ัน
ทัง้ นี้เพราะแหว จีนเปนพืชที่เจริญเติบโตไดดี ในดนิ ชุดสระบุรีไฮเฟต ซึ่งดินชดุ นี้มีลกั ษณะ พิเศษคือ จะมีลักษณะ
คลายช้ันดินดาน ลึกประมาณ 50-70 เซนตเิ มตร ซึ่งเปนประโยชนในการปลูกแหวจนี เปนอยางมาก เพราะเม่ือ
แหว จีนลงหวั หวั ของแหวจนี จะไปกองหรอื แผขยายในบรเิ วณชั้นดินดาน ทําใหส ะดวกในการเก็บเก่ยี ว แตถาเปน ดนิ
ชุดอื่น จะทําใหแหว จีนเจริญ ลงไปเรอื่ ย ๆ ทาํ ใหย ากตอ การเก็บเกย่ี วและบางคร้ังกไ็ มย อมลงหวั

จากขอ มลู ป 2542/43 จังหวัดสุพรรณบรุ ีมพี น้ื ทป่ี ลูกแหว จีนทงั้ สนิ้ ประมาณ 4,161 ไร ใหผ ลผลติ รวม
ประมาณ 16,785 ตัน คิดเปนมลู คา ประมาณ 109.10 ลา นบาท มผี ลผลติ เฉลี่ย 4,034 กโิ ลกรมั ตอไร
รายละเอยี ดแสดงดงั แผนภมู ทิ ี่

1,400,000 ขา วนาป ขา วนาปรัง พ้นิ ที่เพาะปลูก(ไร)
1,200,000 ผลผลติ รวม(ตัน)
1,000,000
นาแหว
800,000
600,000
400,000
200,000

0

แผนภมู ทิ ี่ 1 จาํ นวนเน้ือทเ่ี พาะปลูกขา วนาป นาปรัง นาแหว มผี ลผลิตรวมของจงั หวดั สุพรรณบรุ ี ป พ.ศ.
2557/58

การทาํ ไรข า วโพดเลยี้ งสตั ว
ขา วโพดเลยี้ งสัตว จะปลูกมากในเขตอาํ เภอดา นชา ง และอาํ เภออทู อง มพี ืน้ ทป่ี ลูกประมาณ 121,765 ไร

ใหผลผลิตรวมประมาณ 110,563 ตนั ผลผลิตเฉลยี่ 689 กโิ ลกรมั ตอไร พันธุท เ่ี กษตรกรนยิ มปลกู ไดแ ก พันธุ
ขา วโพดลกู ผสม ตา งๆ เชน ซพี ีดีเค 888, คารกลิ บก๊ิ 919, คารก ลิ บกิ๊ 929, แปซิฟก 328 เปน ตน โดย
เกษตรกรจะปลกู 2 รนุ รุน แรก จะนยิ มปลกู ในราวเดือน พฤษภาคมหรอื เรยี กวา ขา วโพดรนุ ตนฝนและอีกรนุ หนงึ่
จะนิยมปลูกในราว เดือนสงิ หาคม ซงึ่ เรยี กวา ขา วโพดรนุ ปลายฝน พ้ืนทีเ่ พาะปลกู ขา วโพดเลยี้ งสัตว ทง้ั สน้ิ
41,982 ไร ผลผลิตเฉลี่ย ไรล ะ 708 กโิ ลกรมั ผลผลติ รวมทั้งส้ิน 29,589 ตัน