15 Clusters: (2) แผนพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย

142

การพัฒนาเมือง ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดี สังคมมั่นคง ปลอดภัย” จากวิสัยทัศน์
จังหวัดสมุทรปราการ ซึ่งด้านการท่องเที่ยวมุ่งเน้นพัฒนาระบบโครงสร้างพื้นฐาน เพื่อเพิ่มศักยภาพ
การบริหารจัดการด้าน Logistic เชื่อมโยง Supply Chain ในระบบเศรษฐกิจ การค้า การลงทุน
การบริการ และการท่องเที่ยว เน้นส่งเสริมกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ ประวัติศาสตร์ และ
ศิลปวัฒนธรรม โดยการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยว สินค้า การบริการ และประชาสัมพันธ์ให้เป็นที่รู้จัก
และประทบั ใจของนกั ท่องเทีย่ ว

9.9 ยุทธศาสตรก์ ารพัฒนาจังหวัดสมทุ รสงคราม (พ.ศ. 2561 - 2565)
วิสัยทัศน์ “เมืองแห่งวิถีชีวิต 3 น้าอย่างยั่งยืน แหล่งผลิตอาหารทะเล

และการเกษตรปลอดภัย เพิ่มมูลค่าผลผลิตให้มีมูลค่าสูง มุ่งเน้นการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ และ
พร้อมรับต่อการเปลี่ยนแปลง” จากวิสัยทัศน์จังหวัดสมุทรสงคราม ซึ่งด้านการท่องเที่ยวมุ่งเน้น
การเพิ่มศักยภาพการท่องเที่ยวให้เป็นศูนย์กลางการท่องเที่ยว รูปแบบหลากหลาย เพื่อให้สอดคล้อง
กับวิถีชีวิตอย่างยั่งยืน มุ่งเน้นการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ ฟื้นฟูแหล่งท่องเที่ยว พร้อมทั้งปรับปรุง
ส่ิงอานวยความสะดวก และบริการด้านการทอ่ งเทยี่ วให้ไดม้ าตรฐานสากล

9.10 ยทุ ธศาสตร์การพฒั นาจงั หวดั สมุทรสาคร (พ.ศ. 2561 - 2565)
วิสัยทัศน์ “เมืองอุตสาหกรรมเชิงนิเวศ เกษตร และอาหารปลอดภัย ท่องเที่ยว

ทางเลือกใหม่ สังคม เป็นสุข” จากวิสัยทัศน์จังหวัดสมุทรสาคร ซึ่งด้านการท่องเที่ยวมุ่งเน้นพัฒนา
โครงสร้างพื้นฐานให้ครอบคลุม ทั่วถึงและได้มาตรฐาน เพื่อยกระดับคุณภาพและมาตรฐาน
แหลง่ ทอ่ งเที่ยวและการบรกิ าร

9.11 ยทุ ธศาสตรก์ ารพัฒนาจังหวดั ฉะเชงิ เทรา (พ.ศ. 2561 - 2565)
วิสัยทัศน์ “เมืองอุตสาหกรรมสีเขียว ท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม แหล่งผลิตสินค้า

เกษตรปลอดภัย สังคม มีคุณภาพ ป่าและน้าอุดมสมบูรณ์” จากวิสัยทัศน์จังหวัดฉะเชิงเทรา
ซึ่งด้านการท่องเที่ยวมุ่งเน้นพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวและบริการด้านการท่องเที่ยวให้ได้มาตรฐาน และ
มีอัตลักษณ์ สามารถสร้างมูลค่าเพิ่มให้แก่ชุมชน พัฒนาการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ และวัฒนธรรม
ให้ไดม้ าตรฐาน รวมท้ังเสริมสร้างอตั ลกั ษณ์ดา้ นการท่องเทีย่ วของชมุ ชน

143

10. การวิเคราะห์และประเมนิ ศกั ยภาพของเขตพัฒนาการท่องเท่ียววิถีชีวิตชายฝ่ังอ่าวไทย
ผลจากการวิเคราะห์และประเมินศักยภาพของเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิต ชายฝั่ง

อ่าวไทย มดี งั นี้
ด้านจุดแข็ง (S: Strengths) มีปัจจัยส าคัญที่สามารถน ามาใช้ประโยชน์

ในการดาเนนิ งานของเขตพฒั นาการทอ่ งเทย่ี ววิถีชวี ติ ชายฝง่ั อ่าวไทย ดังน้ี
S1 มีทาเลที่ตั้งอยู่ใกล้กรุงเทพมหานคร มีการคมนาคมเพื่อการท่องเที่ยวได้
สะดวก ท้ังระบบ ราง ทางนา้ และทางอากาศ
S2 มีทรัพยากรการท่องเท่ยี วท่ีหลากหลาย
S3 ผลผลติ ทางการเกษตร อาหารทะเล และอุตสาหกรรมการแปรรปู มีคุณภาพ
S4 มีต้นทุนทางวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์ มีประเพณี วัฒนธรรมที่โดดเด่น
สามารถพัฒนา เป็นแหล่งท่องเทย่ี วที่มีศักยภาพได้
S5 มีศักยภาพในการอนุรักษ์ธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดลอ้ มโดยชุมชน
S6 เครือข่ายภาคประชาชนมคี วามเข้มแข็งและใหค้ วามร่วมมือในการพัฒนา
ท้องถนิ่ ของตนเอง

ด้านจุดอ่อน (W: Weaknesses) มีเหตุปัจจัยสาคัญที่ต้องปรับปรุงแก้ไขโดยเร่งด่วน
ดังนี้

W1 บคุ ลากรขาดทกั ษะทางภาษาและการบรกิ ารที่มมี าตรฐาน
W2 ขาดการสง่ เสริมทางการตลาดใหค้ รอบคลุมสอ่ื สังคมออนไลน์
W3 ขาดการบรหิ ารจัดการสาธารณปู โภคใหเ้ พยี งพอตอ่ ความต้องการ
W4 ระบบการจัดการของเสีย และขยะยังไม่มีประสิทธิภาพเพียงพอ

เปน็ แหลง่ รองรับน้าเสยี จากเมืองออกสทู่ ะเล
W5 ขาดการเช่อื มโยงเสน้ ทางท่องเทีย่ ว
W6 ขาดการนาเทคโนโลยมี าใช้จัดเก็บ และวเิ คราะหข์ อ้ มลู การท่องเท่ียว
ด้านโอกาส (0: Opportunities) มีเหตุปัจจัยภายนอกที่เอื้อต่อการพัฒนา และ
ขับเคล่อื นการท่องเทยี่ ววิถชี วี ิตชายฝง่ั อา่ วไทย
O1 การเชอื่ มโยงเสน้ ทางคมนาคมจากนโยบายสนับสนนุ ทางดา้ นโลจสี ติกส์
O2 นโยบายการรวมกลุม่ ประชาคมอาเซียน
O3 นโยบายการสง่ เสริมการทอ่ งเทย่ี วของรัฐบาล
O4 ความกา้ วหน้าทางเทคโนโลยี
O5 นโยบายไทยแลนด์ 4.0

144

O6 การส่งเสริมผลผลิตการเกษตรและอุตสาหกรรมอาหารแปรรูป
ให้เป็นสนิ ค้าปลอดภัย และไดม้ าตรฐานสากล

ด้านอุปสรรค/ภัยคุกคาม (T: Threats) มีเหตุปัจจัยภายนอกที่ไม่เอื้อ หรือ
เป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาและขับเคลื่อนการทอ่ งเท่ียววิถชี วี ติ ชายฝั่งอ่าวไทย

T1 ความผันผวนของเศรษฐกิจโลก
T2 ต้นทนุ การผลติ มีแนวโนม้ สูงขึน้
T3 ปญั หาสงั คมทีเ่ กิดจากแรงงานขา้ มชาติ ก่อให้เกดิ ปัญหาสงั คม

อาชญากรรม และโรคระบาด
T4 การไม่มีเสถียรภาพทางการเมือง ทาให้นโยบายการส่งเสริมการท่องเท่ียว

ไม่มีทิศทางที่แนน่ อน
T5 การเปล่ียนแปลงสภาพภูมิอากาศของโลก (Climate Change) และ

ภาวะโลกร้อน (Global Warming) ทาใหเ้ กดิ ปัญหานา้ ทะเลกัดเซาะ
ชายฝงั่ อย่างรุนแรง

11. แนวทางและข้อเสนอแนะประกอบการบริหารจัดการเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิต
ชายฝัง่ อา่ วไทย

วิสัยทัศน์การพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝังอ่าวไทย
จะเป็นกรอบแนวทางหลักในการพัฒนาการท่องเท่ียวของจังหวัดสมุทรปราการ จงั หวัดสมุทรสงคราม
จังหวัดสมุทรสาคร และจังหวัดฉะเชิงเทรา เพื่อให้ส่วนราชการและหน่วยงานต่าง ๆ ทั้งภาครัฐ
ภาคเอกชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น สถาบันการศึกษา องค์กรชุมชนที่อยู่ในพื้นที่เขตพัฒนา
การท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝังอ่าวไทย สามารถใช้เป็นแนวทางในการจัดทาแผนยุทธศาสตร์
การพัฒนาการท่องเที่ยวในด้านต่าง ๆ รวมทั้งกาหนดแผนปฏิบัติการ ทั้งในระดับภาค กลุ่มจังหวัด
จังหวัด และระดับพื้นที่ ให้มีความสอดคล้องต่อเนื่องกันไปตามระดับและห้วงเวลา นอกจากนี้
วิสัยทัศน์การพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝังอ่าวไทย ยังจะทา
หน้าที่เป็นเหมือนกรอบแนวทางระยะยาวเพื่อขับเคลื่อนการพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่ง
อ่าวไทยอย่างมีเอกภาพให้บรรลุเป้าหมาย โดยจะต้องอาศัยการประสานความร่วมมือจาก
หลายภาคส่วน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการร่วมกันกาหนดนโยบาย การวางแผนงานโครงการ และทั้งน้ี
เพื่อให้วิสัยทัศน์การพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย
เกิดการพัฒนาขับเคลื่อนได้อย่างมีประสิทธิภาพ สามารถใช้ทรัพยากรที่ได้รับสนับสนุนจากภาคส่วน

145

ต่าง ๆ ได้แก่ งบประมาณ บุคลากร และภาคีเครือข่ายได้อย่างคุ้มค่าและมีผลสัมฤทธิ์ตามที่ต้องการ
จึงได้มีการวางระบบความเชื่อมโยงของการพัฒนาการท่องเที่ยวที่เกี่ยวข้องในทุกระดับ รวมถึงระบบ
การจัดสรรทรัพยากรที่มี ประสิทธิภาพที่ต้องตอบสนองต่อการพัฒนาเชิงบูรพาการ และ
มีความต่อเนื่อง อีกทั้งต้องมีการพัฒนาระบบการติดตามประเมินผลการดาเนินงานของภาครัฐ
อย่างใกล้ชิด โดยมีกระบวนการขับเคลอื่ นในแตล่ ะระดบั ดงั น้ี

ระดับนโยบาย
การประสานเชื่อมโยงการพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยว

วิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทยกับคณะกรรมการนโยบายการท่องเที่ยวแห่งชาติ ซึ่งเป็นหน่วยงานหลัก
ในการกาหนดนโยบายให้มีประเด็นการพัฒนาของการท่องเที่ยวเขตพัฒนาการท่องเที่ยว
วิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย โดยมีกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬาเป็นผู้รับเอานโยบายของเขตพัฒนา
การท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทยไป เพื่อประสานการแปลงนโยบายหรือแผนไปยังหน่วยงาน
ที่เกี่ยวข้อง ทั้งหน่วยงานส่วนกลาง ส่วนภูมิภาค กลุ่มจังหวัด จังหวัด และส่วนท้องถิ่น ในการจัดทา
แผนปฏิบัติการประจาปีของหน่วยงานท่องเที่ยวในพื้นที่ให้ สอดคล้องกับแผนพัฒนาการท่องเที่ยว
ภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย เพื่อดาเนินการในแต่ละปีงบประมาณ
ภายใต้กรอบแนวทางวิสัยทัศน์การท่องเที่ยวเดียวกัน โดยต้องมีการประสาน กากับ ดูแล
การดาเนินงานร่วมกันระหว่างหน่วยงานระดับนโยบายและพื้นที่ควบคู่กันไปด้วย เพื่อให้
การพัฒนาการท่องเที่ยวในระดับนโยบายและระดับพื้นที่มีความขัดเจน และมีการบูรณาการ
การพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย ที่เป็นไปในทิศทาง
เดยี วกัน

ระดับพ้นื ท่ี
ดาเนินการจัดตั้งคณะกรรมการพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนา

การท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย ซึ่งจะทาหน้าที่เป็นหน่วยงานหลักในการดาเนินการพัฒนา
การท่องเที่ยวในระดับพื้นที่ โดยเป็นแกนหลักในการประสานนโยบายจากคณะกรรมการนโยบาย
การท่องเท่ียวแห่งชาติที่เกี่ยวข้องกับเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทยไปสู่การปฏิบัติ
ในระดับพื้นที่ โดยผ่านความร่วมมือจากทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องทั้งหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกซน
องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น สถาบันการศึกษา องค์กรชุมชนที่อยู่ในพื้นที่เขตพัฒนาการท่องเที่ยว
ภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย และองค์กรระหว่างประเทศ เพื่อให้
การพัฒนาการท่องเที่ยวในระดับพื้นที่ จังหวัดและเขตพัฒนาการท่องเที่ยว สอดคล้องตามแนวทาง
และเป้าหมายสู่การบรรลุวิสัยทัศน์ของแผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยวภายใ นเขตพัฒนา
การท่องเท่ยี ววถิ ีชีวติ ชายฝ่ังอา่ วไทย

146

ระดบั ชุมชน
หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับแผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนา

การท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทยทั้งหมด ควรร่วมกันสนับสนุนให้ภาคประชาชนและชุมชนเข้ามา
มีส่วนร่วมในการพัฒนาการท่องเที่ยวของประเทศในบริบทที่เหมาะสม และสอดรับกับวิถีชีวิต
ของชุมชนท้องถิ่น ผ่านกระบวนการจัดทาแผนและขับเคล่ือนแผนพัฒนาระดับชุมชน ทั้งนี้การเข้ามา
มีส่วนร่วมของชุมชนและเครือข่ายภาคประชาชนเจ้าของพื้นที่ จะช่วยเพิ่มเอกลักษณ์และขับเน้น
อัตลักษณ์ความเป็นวิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทยให้กับประสบการณ์การท่องเที่ยวของนักท่องเที่ยว และ
เป็นการกระจายรายได้จากการท่องเที่ยวสู่ประชาชนอย่างยั่งยืนโดยแท้จริง ทั้งนี้การขับเคลื่อน
การพัฒนาการท่องเที่ยวของแผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยว
วิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทยสู่การบรรลุวิสัยทัศน์การท่องเที่ยวนั้น จาเป็นต้องคานึงถึงการให้ลาดับ
ความสาคัญระหว่างยุทธศาสตร์การพัฒนาและการเชื่อมโยงการพัฒนาระหว่างยุทธศาสตร์ รวมท้ัง
การเสริมสร้างความเข้าใจระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการดาเนินการอย่างสอดคล้อง กัน และ
เป็นระบบ อีกทั้งควรให้ความสาคัญในการวัดความสาเร็จในการดาเนินงานพัฒนาอย่างเป็นระบบ
และตอ่ เนื่อง

ในการขับเคลื่อนแผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ ยว
วิถีชีวิตชายฝังอ่าวไทยสู่การเป็น “ส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ เพื่อการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝ่ัง
อ่าวไทยอยา่ งยั่งยนื ” มีปัจจัยความสาเรจ็ 4 ประการ ดงั น้ี

1) สาระสาคัญซองวิสัยทัศน์และยุทธศาสตร์การท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝ่ัง
อ่าวไทย ซึ่งได้กาหนดวิสัยทัศน์ระยะยาวที่ขัดเจน เป็นที่เข้าใจ รับรู้ และยอมรับเป็นเจ้าของร่วมกัน
สามารถถ่ายทอด เป้าหมายวิสัยทัศน์การท่องเที่ยวของประเทศสู่เป้าหมายเฉพาะในพื้นที่ และ
สาขาตา่ ง ๆ ตามหว้ งเวลาการดาเนินงานของหนว่ ยงานปฏิบัติได้

2) ระบบและกฎหมายมาตรการรัฐเชิงพื้นที่ ท้องถิ่น ที่มีกลไกเช่ือมโยงกับ
แผนปฏิบัตกิ ารพัฒนาการท่องเทยี่ วภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย แผนพัฒนา
กลุ่มจังหวัด แผนพัฒนาจังหวดั แผนพฒั นาท้องถิน่ และแผนในระดบั ตา่ ง ๆ เพอ่ื ใหม้ กี ารนาแผนปฏิบัติ
การพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทยสู่การปฏิบัติ รวมท้ัง
กรอบแผนงานในการจัดสรรงบประมาณ ให้สามารถระดมทรัพยากรและความสามารถเพื่อผลักดัน
ขบั เคล่อื นการดาเนนิ การตามยุทธศาสตร์อย่างบูรณาการและต่อเน่ือง รวมทั้งมรี ะบบการตดิ ตาม และ
ประเมินผลอย่างเปน็ ระบบในทกุ ระดับ

147

3) กลไกสกู่ ารปฏิบตั ิ มีกลไกที่สอดรบั และสอดคล้องกัน ต้ังแต่ระดบั การจัดทา
ยุทธศาสตร์การพัฒนา การนาไปสู่การปฏบิ ัติ และการติดตามประเมินผล รวมทั้งมีกลไกในการกากบั
ดูแล บรหิ ารจัดการและขบั เคลื่อนแผนปฏบิ ัติการพฒั นาการท่องเท่ียวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยว
วิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทยสู่การปฏิบัติอย่างมีประสิทธิภาพ และหน่วยงานปฏิบัติจะต้องมีความเข้าใจ
สามารถกาหนดแผนงาน และโครงการให้สอดคล้องกับเป้าหมายของวิสัยทัศน์การท่องเที่ยว
ของแผนปฏบิ ตั ิการพฒั นาการทอ่ งเท่ยี ว ภายในเขตพฒั นาการท่องเท่ียววิถีชวี ติ ชายฝั่งอา่ วไทยได้

4) การยอมรับของสงั คม มีการส่ือสารเพื่อสร้างความเข้าใจแก่ภาคส่วนต่าง ๆ
และสาธารณชน มีการรับฟังความคิดเห็นจากทุกภาคส่วน สร้างการมีส่วนร่วมและความเป็นเจ้าของ
ร่วมกัน เพื่อให้ ได้การยอมรับจากทุกภาคส่วนในสังคม ร่วมกันขับเคลื่อนการพัฒนาการท่องเที่ยว
ของแผนปฏิบัตกิ ารพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพฒั นาการท่องเทย่ี ววิถีชีวติ ชายฝั่งอา่ วไทย

บทที่ 3
ผลการจดั ประชมุ เชิงปฏบิ ัติการ (Working Group)
เพื่อระดมความคิดเหน็ ต่อ (รา่ ง) แผนปฏบิ ตั กิ ารพฒั นาการท่องเทย่ี ว
ภายในเขตพัฒนาการทอ่ งเที่ยววถิ ชี ีวติ ชายฝ่ังอ่าวไทย

การจัดประชุมเชิงปฏิบัติการ (Working Group) เพื่อระดมความคิดเห็นต่อ
(ร่าง) แผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยว ภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย
ของผ้มู สี ่วนได้สว่ นเสยี ในพน้ื ทีเ่ ขตพฒั นาการท่องเทีย่ ววิถชี ีวติ ชายฝงั่ อ่าวไทย ประกอบดว้ ย 4 จงั หวัด
คือ จังหวัดสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรสงคราม จังหวัดสมุทรสาคร และจังหวัดฉะเชิงเทรา
ระหว่างวันที่ 21 – 22 พฤศจิกายน 2562 ณ โรงแรมสยามแมนดาริน่า จังหวัดสมุทรปราการ
มผี ูเ้ ขา้ รว่ มทั้งส้ิน จานวน 105 คน มวี ตั ถปุ ระสงค์ คือ เพือ่ ระดมความคดิ เห็นตอ่ (ร่าง) แผนปฏิบัตกิ าร
พฒั นาการท่องเที่ยวภายในเขตพฒั นาการทอ่ งเท่ยี ววิถชี วี ติ ชายฝงั่ อ่าวไทย ผลการจดั ประชมุ มีดังน้ี

ตอนที่ 1 การประเมิน (ร่าง) ยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยว
วิถีชีวิตชายฝั่งอา่ วไทย

ข้อมูลทั่วไปของผู้ประเมิน (ร่าง) ยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนา
การทอ่ งเทีย่ ววิถชี ีวติ ชายฝ่งั อ่าวไทย มดี งั น้ี

1. ลกั ษณะสว่ นบคุ คลของผู้ใหข้ ้อมูล
1.1 เพศ เมื่อพิจารณาจากเพศ และอายุของผู้ให้ข้อมูลในการจัดประชุม

เชิงปฏิบัติการ (Working Group) เพื่อระดมความคิดเห็นต่อ (ร่าง) แผนปฏิบัติการพัฒนา
การท่องเที่ยว ภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย จานวนรวมทั้งสิ้น 105 คน
เมอ่ื จาแนกตามเพศ พบวา่ ส่วนใหญ่เปน็ เพศหญิง คดิ เป็นร้อยละ 54 และเพศชาย คดิ เป็นร้อยละ 46
จาแนกตามอายุ พบว่า ส่วนใหญ่อายุ 41-50 ปี คิดเป็นร้อยละ 36 รองลงมา อายุ 31-40 ปี
คิดเป็นรอ้ ยละ 24 อายุ 51-61 ปี คดิ เปน็ ร้อยละ 24 อายุ 21-30 ปี คิดเปน็ รอ้ ยละ 11 และอายุ 60 ปี
ข้ึนไป คิดเปน็ ร้อยละ 36 ตามลาดับ ดงั ภาพที่ 3.1

149

ภาพที่ 3.1 แสดงเพศและอายุของผู้ให้ข้อมูลในการจัดประชุมเชิงปฏิบัติการ (Working Group)
เพื่อระดมความคิดเห็นต่อ (ร่าง) แผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยว
วิถชี วี ติ ชายฝั่งอา่ วไทย

เพศ มากกวา่ อายุ

60 ปี 21-30ปี
5% 11%

หญิง 51-60ปี 31-40ปี
54% ชาย 24% 24%
46%

41-50ปี
36%

1.2 ภูมิลาเนา เมื่อพิจารณาจากภูมิลาเนาของผู้ให้ข้อมูลเพื่อระดมความคิดเห็น
ต่อ (ร่าง) แผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย
พบว่า ภูมิลาเนาจังหวัดสมุทรปราการ คิดเป็นร้อยละ 24 จังหวัดสมุทรสงคราม คิดเป็นร้อยละ 24
จังหวัดสมุทรสาคร คิดเป็นร้อยละ 24 และจังหวัดฉะเชิงเทรา คิดเป็นร้อยละ 24 กรุงเทพมหานคร
และจงั หวัดอ่นื ๆ คิดเป็นร้อยละ 4 ตามลาดับ ดงั ภาพที่ 3.2

ภาพที่ 3.2 แสดงภูมิลาเนาของผู้ให้ข้อมูลเพื่อระดมความคิดเห็นต่อ (ร่าง) แผนปฏิบัติการพัฒนา
การท่องเที่ยว ภายในเขตพฒั นาการทอ่ งเทีย่ ววิถชี ีวิตชายฝง่ั อ่าวไทย

จงั หวัด

อ่นื ๆ
4%

ฉะเชิงเทรา สมทุ รปราการ
24% 24%

สมทุ รสงคราม สมทุ รสาคร
24% 24%

150

1.3 ระดับการศึกษา เมื่อพิจารณาจากระดับการศึกษาของผู้ให้ข้อมูล
เพื่อระดมความคิดเห็นต่อ (ร่าง) แผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเทีย่ ว ภายในเขตพัฒนาการทอ่ งเที่ยว
วิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย พบว่า ส่วนใหญ่มีการศึกษาระดับปริญญาตรี คิดเป็นร้อยละ 80
รองลงมา ได้แก่ การศึกษาระดับสูงกว่าปริญญาตรี คิดเป็นร้อยละ 14 การศึกษาระดับปวช./ปวส./
อนปุ รญิ ญา คดิ เป็นรอ้ ยละ 5 และการศึกษาระดับมัธยม คดิ เป็นรอ้ ยละ 2 ตามลาดบั ดังแสดงในภาพ
ท่ี 3.3

ภาพที่ 3.3 แสดงระดับการศึกษาของผู้ให้ข้อมูลเพื่อระดมความคิดเห็นต่อ (ร่าง) แผนปฏิบัติ
การพฒั นาการทอ่ งเทย่ี ว ภายในเขตพัฒนาการทอ่ งเท่ียววิถีชีวิตชายฝ่ังอ่าวไทย

สงู กวา่ ปรญิ ญา การศกึ ษา ปวช./ปวส./
ตรี อนปุ รญิ ญา
14% มธั ยม
4%
2%

ปริญญาตรี
80%

1.4 อาชีพ เมื่อพิจารณาจากอาชีพของผู้ให้ข้อมูลเพื่อระดมความคิดเห็นต่อ
(ร่าง) แผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยว ภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย
พบว่า สว่ นใหญ่มอี าชพี ข้าราชการ คดิ เป็นรอ้ ยละ 49 รองลงมา ได้แก่ พนกั งานเอกชน คิดเป็นร้อยละ
18 เกษตรกร/ประมง คิดเป็นร้อยละ 8 เจ้าของธุรกิจส่วนตัว คิดเป็นร้อยละ 11 ข้าราชการบานาญ
คิดเป็นร้อยละ 6 รัฐวิสาหกิจ คิดเป็นร้อยละ 5 และอาชีพอื่น ๆ คิดเป็นร้อยละ 3 ดังแสดงใน
ภาพท่ี 3.4

151

ภาพที่ 3.4 แสดงอาชีพของผู้ให้ข้อมูลเพื่อระดมความคิดเห็นต่อ (ร่าง) แผนปฏิบัติการพัฒนา
การท่องเทีย่ ว ภายในเขตพฒั นาการทอ่ งเทีย่ ววิถีชวี ิตชายฝั่งอา่ วไทย

เจ้าของธรุ กจิ อ่ืนๆ อาชพี
สว่ นตวั 3%
11% ขา้ ราชการ
ขา้ ราชการ 49%
บานาญ

6%

เกษตรกร/
ประมง
8%

พนักงานเอกชน
18% รฐั วสิ าหกจิ
5%

ตอนที่ 2 การประเมิน (ร่าง) ยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยว
วถิ ีชวี ติ ชายฝง่ั อา่ วไทย

การประเมิน (ร่าง) ยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยว
วิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย หมายถึง การตัดสินคุณภาพของยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยว
วิถชี วี ติ ชายฝัง่ อ่าวไทย ใน 3 ดา้ น ไดแ้ ก่ ความเหมาะสม ความเปน็ ไปได้ และความเปน็ ประโยชน์ ดังน้ี

1) ความเหมาะสมของยุทธศาสตร์ หมายถึง ยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยว
ภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชวี ติ ชายฝั่งอา่ วไทย มีความเหมาะสมตามผลท่ีได้จากการวิเคราะห์
สภาพแวดล้อมภายนอก ได้แก่ โอกาส (Opportunities) และอุปสรรค (Threats) และการวิเคราะห์
สภาพแวดล้อมภายใน ได้แก่ จุดแข็ง (Strengths) และจุดอ่อน (Weaknesses) ของพื้นท่ี
เขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย ประกอบด้วย จังหวัดสมุทรปราการ
จงั หวัดสมทุ รสงคราม จงั หวดั สมทุ รสาคร และจงั หวัดฉะเชิงเทรา

2) ความเป็นไปได้ของยุทธศาสตร์ หมายถึง ยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยว
ภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย มีความเป็นไปได้ว่าจะประสบความสาเร็จ
ในการนาไปปฏิบตั ไิ ดจ้ ริง

152

3) ความเป็นประโยชน์ของยุทธศาสตร์ หมายถึง ยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยว
ส่งผลให้การท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทยมีแผนปฏิบัติการ
ท่เี กิดประสิทธิภาพและประสทิ ธผิ ล

ผลการประเมิน (ร่าง) ยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยว
วิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย พบว่า ผู้เข้าร่วมประชุมมีความเห็นด้านความเหมาะสม ความเป็นไปได้ และ
ความเปน็ ประโยชน์ อยู่ในระดบั มากทกุ ด้าน ในทุกประเด็นดังน้ี

1. วิสัยทศั น์ (Vision)
“เศรษฐกิจสรา้ งสรรค์ เพอื่ การท่องเที่ยววถิ ีชีวติ ชายฝ่ังอา่ วไทยอย่างย่ังยนื ”

2. พันธกจิ (Mission)
1) พัฒนาและส่งเสริมคุณค่าอัตลักษณ์ ทุนทางวัฒนธรรม และสภาพแวดล้อม

ของพ้ืนทส่ี ู่การใช้ประโยชนอ์ ยา่ งสมดลุ และยั่งยืน
2) สรา้ งรายไดแ้ ละการเตบิ โตของเศรษฐกิจโดยการมีส่วนร่วมของชมุ ชน
3) พฒั นาโครงสร้างพน้ื ฐานเพอ่ื สนบั สนุนการทอ่ งเทย่ี วในพืน้ ท่ี
4) ส่งเสริมการนาเทคโนโลยีมาใช้ในการส่งเสริมการตลาดและการประชาสมั พันธ์

การท่องเที่ยว
5) พฒั นาระบบการบรหิ ารจัดการการท่องเทย่ี วแบบบูรณาการ

3. เปา้ ประสงคห์ ลัก
1) พัฒนาการท่องเที่ยวที่เป็นอัตลักษณ์โดดเด่น “วิถีชุมชน เชิงวัฒนธรรม และ

เชิงนเิ วศ”
2) พัฒนามาตรฐานการท่องเที่ยว คุณภาพสินค้าและบริการ และมาตรฐาน

ความปลอดภัย
3) โครงสร้างพื้นฐานและสาธารณูปโภค มีความพร้อมให้บริการได้อย่างมี

ประสทิ ธภิ าพ
4) พฒั นาการทอ่ งเที่ยวดว้ ยเทคโนโลยีและนวตั กรรมอนั ทันสมยั
5) พัฒนาระบบและกลไกการบริหารจัดการโดยการบูรณาการเครือข่าย

การท่องเทยี่ วร่วมกนั

153

4. ยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่ง
อ่าวไทย

ยุทธศาสตร์ที่ 1 การส่งเสริมการท่องเที่ยวด้วยการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวตาม
อตั ลกั ษณท์ ่ีโดดเด่นของพื้นที่โดยชุมชนอยา่ งสมดุลและยั่งยืน

แนวทางการพฒั นา
1) ฟื้นฟแู ละส่งเสรมิ อัตลักษณข์ องพื้นที่ เพือ่ การสร้างมลู คา่ เพ่ิมทางการท่องเท่ียว
2) การยกระดบั คุณภาพแหล่งท่องเทยี่ วสู่การเป็นแหล่งท่องเทีย่ วระดับสากล และ

เมืองทอ่ งเทย่ี วสเี ขียว (Green Destination)
3) พัฒนาและสร้างสรรค์กิจกรรมท่องเที่ยวเพื่อตอบสนองความต้องการ

ของนักท่องเที่ยวกลุ่มเฉพาะ และส่งเสริมการตลาดเพื่อสังคม (CSR) ในการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ
ปา่ ชายเลน

4) พัฒนาสินค้าทัง้ ผลิตผลทางการเกษตรและอาหารแปรรูปให้มีคุณภาพมาตรฐาน
ยุทธศาสตร์ที่ 2 การพัฒนาขีดความสามารถการแข่งขันทางการท่องเที่ยวในพื้นที่
ส่มู าตรฐานสากลโดยการมสี ่วนรว่ มของชมุ ชน
แนวทางการพฒั นา

1) การส่งเสริมขีดความสามารถของชุมชนเพื่อการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชน
อยา่ งยั่งยนื

2) การพัฒนาสถานประกอบการ สนิ คา้ และบรกิ ารใหม้ มี าตรฐานเป็นทีย่ อมรับ
3) ส่งเสรมิ การลงทุนในธุรกิจทอ่ งเที่ยวและบริการที่มคี ุณภาพ
ยุทธศาสตรท์ ่ี 3 การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน ระบบการบริการ และสิ่งอานวยความสะดวก
ด้านการท่องเท่ียว
แนวทางการพฒั นา
1) การพัฒนาเส้นทางการคมนาคมขนส่งทั้งทางบก ทางน้า และทางอากาศ
เพอ่ื รองรับการเติบโตของอตุ สาหกรรมการท่องเทยี่ ว
2) การพัฒนาเสน้ ทางทอ่ งเที่ยวเชอ่ื มโยงครอบคลุมภายในพ้ืนท่ีและเขตติดต่อ
3) การพัฒนาปัจจัยพื้นฐาน สิ่งอานวยความสะดวก เพื่อยกระดับคุณภาพ
การใหบ้ ริการ
ยุทธศาสตร์ที่ 4 การพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมเพื่อการส่งเสริมการตลาด
สมัยใหม่ (Modern Marketing)
แนวทางการพฒั นา
1) พัฒนาการบริหารจัดการระบบฐานขอ้ มูลการท่องเทีย่ ว

154

2) ส่งเสรมิ การตลาดและการประชาสมั พนั ธผ์ ่านสังคมออนไลน์
3) สง่ เสรมิ การให้บรกิ ารเช่อื มโยงสูส่ งั คมดจิ ิทัล
ยุทธศาสตร์ท่ี 5 การพัฒนาระบบการบริหารจัดการการทอ่ งเท่ียวแบบบูรณาการ
แนวทางการพฒั นา
1) การสร้างเครือข่ายภาครัฐและเอกชนเพื่อการพัฒนาการท่องเที่ยวทั้งในระดับ
พ้ืนทแี่ ละในระดับภูมภิ าค
2) การพัฒนาระบบและกลไกการบริหารจัดการการท่องเทีย่ ว
ตอนท่ี 3 ข้อเสนอแนะอืน่ ๆ
ผ้ปู ระเมนิ (ร่าง) ยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเทยี่ วภายในเขตพัฒนาการท่องเทีย่ ววิถีชีวิต
ชายฝั่งอ่าวไทย มีข้อเสนอแนะ ดงั นี้
- ควรเพิ่มกลยุทธ์ที่ 5.3 ส่งเสริมความเข้มแข็งของภาคีเครือข่าย ภาครัฐ เอกชน ชุมชน
ภาคการศึกษาและภาคประชาสังคมในการบริหารจัดการการท่องเทย่ี ว
- การประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยวน่าจะเป็นสิ่งสาคัญ ควรแยกเป็นอีกกลยุทธ์หรือไม่ หรือ
แยกเป็นอีกหนึ่งยุทธศาสตร์ที่ชัดเจนออกมาเลย เพราะทุกวันนี้แต่ละจังหวัดมีของดีในแต่ละจังหวัด
แต่ขาดการประชาสัมพันธ์ หรือทาการประชาสัมพันธ์ไม่เป็น หรือไม่มีงบประชาสัมพันธ์ให้ต่อเนื่อง
(ซึ่งไปแฝงในยุทธศาสตร์ที่ 4 แนวทางในการพัฒนาที่ 2 ซึ่งเน้นเฉพาะเฉพาะผ่านสังคมออนไลน์
เท่านั้น)
- การเสนอโครงการภายใต้แผนปฏิบัติการฯ ควรมีระบบในการติดตามว่าได้มี
การนาไปปฏิบัติจรงิ หรือไม่ ส่วนใหญ่จะพบว่าข้อเสนอโครงการต่าง ๆ มกั ถกู ละเลย
- ควรมกี ารปรบั วสิ ยั ทศั น์ให้ชดั เจนยง่ิ ข้ึน

ตอนที่ 2 ความคิดเห็นต่อ (ร่าง) แผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยว ภายในเขตพัฒนา
การท่องเทีย่ ววถิ ชี ีวติ ชายฝง่ั อา่ วไทย

จากการประชุมเพื่อรับฟังความคิดเห็นต่อ (ร่าง) แผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยว
ภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย สรุปประเด็นสาคัญที่ได้รับซึ่งเป็นประโยชน์
ต่อการจัดทาแผนปฏิบตั ิการทอ่ งเทยี่ วภายในเขตพัฒนาการทอ่ งเที่ยววถิ ชี วี ิตชายฝงั่ อ่าวไทย ดังน้ี

ประเด็นที่ 1 ความคิดเห็นต่อการส่งเสริมการท่องเที่ยวด้วยการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยว
ตามอตั ลกั ษณท์ ่โี ดดเดน่ ของพื้นทโ่ี ดยชุมชนอย่างสมดุลและย่งั ยนื

1. พื้นที่ชายฝั่งอ่าวไทยมีความโดดเด่นทางด้านการท่องเที่ยววิถีชีวิตชุมชน และ
วัฒนธรรม ที่งดงาม ระบบนิเวศป่าชายเลนที่มีความอุดมสมบูรณ์ ทางบ้านขุนสมุทรจีนเสนอว่า
ควรมีการใหค้ วามรู้เก่ียวกบั ประวัติและสถานที่ท่องเทีย่ วในชุมชน เช่น โครงการเดก็ มเี ร่ืองเล่า เพ่ือให้

155

เด็ก และเยาวชนสามารถปฏิบัติหน้าที่มัคคุเทศก์น้อยให้แก่นักท่องเที่ยวได้ และจากการทาโฮมสเตย์
ของชุมชนท่องเที่ยวบ้านขุนสมุทรจีนเป็นการเพิ่มรายได้จากการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ ซึ่งถือว่าประสบ
ความสาเรจ็ จากการมีการจองทพ่ี กั อยา่ งตอ่ เน่ือง

2. ควรมีการประชาสัมพันธ์ส่ิงที่โดดเด่นแต่ยังไม่แพร่หลายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยว
วิถีชายฝั่งอ่าวไทยและแตกต่างจากเขตพื้นที่อื่นให้เป็นที่รู้จักของนักท่องเที่ยว เช่น โรงเรียนนาเกลือ
การทาสปาเกลือ จังหวัดสมุทรสาคร

3. การจัดโปรแกรมการท่องเที่ยวด้วยกิจกรรมต่าง ๆ ควรคานึงถึงความเหมาะสม
กับนักท่องเที่ยวในแต่ละกลุ่ม เช่น การท่องเที่ยวเชิงสุขภาพของกลุ่มนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุ
การปน่ั จักรยาน การวง่ิ ในเสน้ ทางธรรมชาติสาหรับการท่องเท่ียวเชิงกีฬาและนันทนาการ

4. การสร้างโมเดลเพื่อการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ เช่น การอนุรักษ์ป่าชายเลน
การอนุรักษ์โลมา ควรมีการทาโครงการให้มีกิจกรรมท่องเที่ยวที่ควรคู่กับการอนุรักษ์ การนาเสนอ
ฤดูกาล และวิธีการท่องเที่ยวที่เหมาะสม ไม่รบกวนสภาพธรรมชาติของสัตว์และสภาพแวดล้อม
รวมถึงการพฒั นาชมุ ชนใหน้ ่าอยแู่ ละสง่ เสริมให้เปน็ แหล่งทอ่ งเท่ียว

5. ส่งเสริมการจัดกิจกรรมในการอนุรักษ์และเผยแพร่อาหารท้องถิ่นในพื้นที่อ่าวไทย
ให้ยังคงอยู่และเป็นที่รู้จักดึงดูดนักท่องเที่ยวที่ชอบเช็คอิน (Check In) ในแหล่งท่องเที่ยว ชิมอาหาร
และโพสตล์ งโซเชยี ลมเี ดีย เปน็ การช่วยประชาสัมพันธ์การทอ่ งเทย่ี ว

ประเด็นที่ 2 ความคิดเห็นต่อการพัฒนาขีดความสามารถการแข่งขันทางการท่องเที่ยว
ในพน้ื ทส่ี ู่มาตรฐานสากล

1. ควรมีโครงการสง่ เสริมความเข้มแข็งของเครือข่าย เช่น การสร้างกลยุทธ์การบริหาร
จัดการในระดับชุมชนและในระดับจังหวัด และแต่งตั้งตัวแทนมาเชื่อมโยงเครือข่าย แลกเปลี่ยน
ประสบการณ์ทั้งสี่จังหวัด เพื่อจัดทาแผนและโครงการในระดับเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิต
ชายฝั่งอา่ วไทยต่อไป

2. มีการจัดตั้งศูนย์ศึกษา วิเคราะห์ และจัดทาสารสนเทศเพื่อเผยแพร่ข้อมูลเกี่ยวกับ
แนวโน้มการท่องเที่ยวที่เปลี่ยนไป รวมถึงนาเสนอแนวทางในการพัฒนาขีดความสามารถ
เพอ่ื ใหส้ ามารถรองรบั การเปล่ยี นแปลงได้

3. มีการจัดสร้างหลักสูตรเพื่อใช้ในการอบรม/สัมมนา พัฒนาให้คนในชุมชนให้มี
ศักยภาพ มีความพร้อมในการต้อนรับให้บริการแก่นักท่องเที่ยว ทั้งด้านภาษาและคุณภาพการ
ให้บริการแก่นักท่องเที่ยว และมีความเข้าใจความต้องการที่แตกต่างกันของนักท่องเที่ยวแต่ละกลุ่ม
รวมถึงการพฒั นาทกั ษะในการนาเทคโนโลยีมาใชใ้ นการสง่ เสริมการท่องเท่ียว

156

ประเด็นที่ 3 ความคิดเห็นต่อการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน ระบบการบริการ และ
สิง่ อานวยความสะดวกดา้ นการท่องเทยี่ ว

1. ควรมีแผนในบริหารจัดการและบารุงรักษาเส้นทางการคมนาคมในชุมชน มีการ
สร้างเครอื ข่ายเพื่อการพัฒนาชุมชน

2. วิสาหกิจชุมชนท่าฉลอมนาเสนอว่าชุมชนเป็นตัวขับเคลื่อนในการจัดการ
แหล่งท่องเที่ยวพื้นบ้าน ส่งเสริมการตลาดแหล่งท่องเที่ยวให้ยั่งยืน ส่วนที่ต้องการ คือ
การประชาสมั พนั ธ์ และจากการทม่ี หาชัยมีแหล่งท่องเที่ยวหลายอยา่ ง เป็นตลาดปลา อาหารทะเล และ
ของฝาก ทาให้มีปัญหาที่จอดรถไม่เพียงพอ จึงควรมีแนวทางในการแก้ไขปัญหา เพื่อส่งเสริมรายได้
ใหก้ บั ผู้ประกอบการ และชมุ ชนในบรเิ วณน้นั

3. การจัดการเรื่องสิ่งแวดล้อม บารุงรักษาแหล่งน้าให้สะอาด การเก็บขยะ และ
การคัดแยกขยะ โดยการมีส่วนร่วมของหน่วยงานภาครัฐร่วมกับชุมชน เช่น สถานตากอากาศบางปู
ตอ้ งขุดลอกแหลง่ นา้ เพ่ือลดปัญหาเรื่องยงุ

4. การจัดการเรื่องความปลอดภัยในเส้นทางการปั่นจักรยานท่องเที่ยว เนื่องจาก
การจราจรทหี่ นาแนน่

5. การจัดการผังเมืองที่มีผลกระทบต่อการท่องเที่ยวจากการตั้งโรงงานอุตสาหกรรม
หรอื โรงเล้ยี งปศสุ ัตว์

6. การกาหนดเส้นทางการท่องเที่ยวเพื่ออานวยความสะดวกให้กับนักท่องเที่ยว
มีการประชาสัมพันธ์เส้นทางการท่องเที่ยว มีป้ายบอกทางป้ายโอเวอร์เฮด (overhead) และโอเวอร์
แฮงค์ (overhang) เชือ่ มโยงเส้นทางการท่องเทยี่ วให้ชดั เจน

ประเด็นที่ 4 ความคิดเห็นต่อการพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมเพื่อการส่งเสริม
การตลาดสมยั ใหม่ (Modern Marketing)

1. การเลือกนักท่องเที่ยวกลุ่มเป้าหมายที่ต้องการทาการตลาดโดยตรง ซึ่งอาจเลือก
เพียงกลุ่มเดียว เพื่อการประชาสัมพันธ์ การจัดโปรโมชั่นต่าง ๆ มุ่งเน้นไปยังกลุ่มดังกล่าวโดยเฉพาะ
จะทาใหป้ ระสบความสาเรจ็ ไดต้ ามวตั ถปุ ระสงค์ย่ิงข้นึ

2. การสร้างเรื่องราวที่น่าสนใจของแหล่งท่องเที่ยวและทาให้เกิดการจดจา
ของนกั ท่องเทยี่ ว ทาให้บอกกันปากตอ่ ปาก จะทาให้เปน็ ทรี่ ู้จกั อยา่ งกวา้ งขวาง

3. การร่วมมือกับพันธมิตรที่มีกลุ่มเป้าหมายเดียวกัน เช่น ชุมชนท่องเที่ยวกับ สมาคม
มัคคุเทศก์อาชีพแห่งประเทศไทยซึ่งจะใกล้ชิดกบั นกั ท่องเท่ียวตา่ งชาติ เปรียบเสมอื นเป็นผู้ขายสินคา้
ใหก้ บั ชุมชนแหลง่ ท่องเทย่ี ว สามารถพาลกู ค้ามาดูและใหข้ ้อมลู ได้

4. การกาหนดกลยุทธ์ควรเพิ่มเรื่องของการตลาด กิจกรรมการตลาด ที่ช่วยส่งเสริม
การท่องเทย่ี วและกาหนดกลมุ่ เป้าหมาย

157

5. สมาคมสื่อมวลชนเพื่อการท่องเที่ยวมีความคิดเห็นว่า เนื่องจากการท่องเที่ยว
มีปัจจัยหลายอย่างที่ทาให้การท่องเที่ยวมีความยั่งยืนและกระจายรายได้ การพัฒนาการท่องเที่ยว
ควรให้ความสาคัญกับปัจจัยและสิ่งอานวยความสะดวกทั่วไป ที่ทาให้การท่องเที่ยวสามารถดาเนิน
ไปได้ ควรคานึงถึงโครงการที่เน้นเรื่องของการคิดไปข้างหน้า รวมถึงแผนการเชื่อมโยงการท่องเที่ยว
ท้งั 4 จังหวดั เชือ่ มโยงเขา้ ดว้ ยกัน

ประเด็นที่ 5 ความคิดเห็นต่อการพัฒนาระบบการบริหารจัดการการท่องเที่ยว
แบบบูรณาการ

1. ควรมีการสร้างเครือข่ายภาครัฐ เอกชน หน่วยงานที่เกี่ยวข้องและชุมชน เพื่อการพัฒนา
การท่องเท่ียวทง้ั ในระดับจงั หวัดและระดับพ้นื ท่ี

2. ควรมีระบบติดตามประเมินผลโครงการ จัดส่งรายงานเพื่อประเมินตามตัวชี้วัด
ช่วยให้แผน/โครงการมีความต่อเนื่อง ทาแล้วไม่หายไป ช่วยให้มองเห็นภาพที่ชัดเจนมากข้ึน
เพื่อเป็นแนวทางในการแก้ปัญหาต่าง ๆ เช่น ความสาเร็จ จุดแข็ง จุดอ่อนของโครงการ นาไปสู่
การกาหนดกลยุทธ์และแผนปฏิบตั ิงาน และเพ่ือพฒั นาการทาโครงการในครั้งต่อไป

3. ควรมีการจัดการประชุมเพื่อขอมติในการระบุบทบาท หน้าที่ ความรับผิดชอบ
ท่ชี ัดเจนของแตล่ ะหนว่ ยงานทเ่ี กย่ี วข้อง และใช้เป็นแนวทางปฏบิ ัตไิ ด้จรงิ

4. การสร้างเครือข่ายต่าง ๆ ในการดูแลพฤติกรรมนักท่องเที่ยว เช่น การทิ้งขยะ
การอนรุ กั ษ์สง่ิ แวดล้อม

5. การวางแผนการเชื่อมโยงการท่องเที่ยวทั้ง 4 จังหวัด ในด้านการคมนาคม
การทอ่ งเทยี่ วทางเรือ การเชอื่ มโยงกจิ กรรมทางดา้ นกีฬา เช่น การว่งิ ในชมุ ชน กิจกรรมตา่ ง ๆ

บทที่ 4
ผลการประชมุ เสนอ (รา่ ง) แผนปฏบิ ตั กิ าร
พฒั นาการท่องเท่ยี วภายในเขตพัฒนาการท่องเทยี่ ววิถีชีวิตชายฝ่งั อา่ วไทย

การจัดประชุมเสนอ (ร่าง) แผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนา
การท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทยของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในพื้นที่เขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิต
ชายฝั่งอ่าวไทย ประกอบด้วย 4 จังหวัด คือ จังหวัดสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรสาคร
จังหวัดสมุทรสงคราม และจังหวัดฉะเชิงเทรา วันที่ 5 สิงหาคม 2563 ณ โรงแรมสยามแมนดาริน่า
จังหวัดสมุทรปราการ มีวัตถุประสงค์ คือ เพื่อรับฟังการประชาพิจารณ์ ต่อ (ร่าง) แผนปฏิบัติการ
พัฒนาการท่องเที่ยวประจาเขตพัฒนาการท่องเทย่ี ววถิ ีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย

1. ผลการจัดประชุมเสนอ (ร่าง) แผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนา
การท่องเท่ยี ววถิ ชี วี ติ ชายฝง่ั อา่ วไทย

ผลการจดั ประชุมสรปุ ได้ 3 ตอน ดังนี้
ตอนที่ 1 ผลการประเมิน (ร่าง) ยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนา
การทอ่ งเทยี่ ว วิถีชีวติ ชายฝั่งอา่ วไทย
ผลการประเมิน (ร่าง) ยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยว
วิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทยผู้เข้าร่วมประชุมส่วนใหญ่ เห็นด้วย กับข้อเสนอ (ร่าง) ยุทธศาสตร์การพัฒนา
การท่องเที่ยวภายในเขตพฒั นาการท่องเที่ยววิถชี วี ิตชายฝ่ังอ่าวไทย (รายละเอยี ดดงั ภาคผนวก จ)
ตอนที่ 2 ข้อเสนอแนะของผู้ประเมินต่อ (ร่าง) แผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยวภายใน
เขตพัฒนาการทอ่ งเท่ยี ววิถีชีวติ ชายฝัง่ อา่ วไทย
ข้อเสนอแนะของผู้ประเมิน ต่อ (ร่าง) แผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยวภายใน
เขตพฒั นาการทอ่ งเท่ียววิถีชวี ิตชายฝั่งอา่ วไทย สรุปไดด้ ังนี้

1. การพัฒนาบางยุทธศาสตร์ตามแผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยว อาจมีปัญหา
ติดขัดด้วยหน่วยงานหลักที่จะรับผิดชอบในการดาเนินการตามแผนฯ ที่ชัดเจน บางพื้นที่ขัดข้อง
ดว้ ยกฎหมาย เน่อื งจากเปน็ หนว่ ยงานที่ไม่มีภารกจิ โดยตรงก็ไมส่ ามารถดาเนนิ การได้

2. การพัฒนาสินค้าการท่องเที่ยวให้มีคุณภาพต้องมาก่อน สร้างจุดที่เป็นแรงดึงดูด
ของแหล่งท่องเที่ยวที่ชัดเจนเศรษฐกิจจึงจะดีขึ้น ควรสนับสนุนโครงการเพื่อให้เกิดการพัฒนา
เศรษฐกิจสู่ชุมชน และให้ชุมชนได้รับประโยชน์และมีส่วนร่วม ควรมีการดาเนินงานประชาสัมพันธ์

159

อย่างต่อเนื่อง ควรพัฒนาการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน โดยมีการส่งเสริมการอนุรกั ษ์ทรัพยากรธรรมชาติ
และส่งิ แวดลอ้ ม

3. การกาหนดหน่วยงานหลักที่รับผิดชอบในการดาเนินการพัฒนาตามแผนปฏิบัติการ
พัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทยให้ชัดเจน เพื่อให้มี
การดาเนินการอย่างเป็นรูปธรรม และควรการกาหนดช่วงเวลาดาเนินการตามแผนปฏิบัติการ
พัฒนาการท่องเที่ยว ควรกาหนดเป็นระยะสั้น ระยะปานกลาง และระยะยาว กาหนดตัวชี้วัด
แต่ละยทุ ธศาสตร์ใหช้ ดั เจน

4. การพัฒนาที่ยั่งยืน คือ การพัฒนาคน ไม่ว่าจะเป็นคนในชุมชนให้เห็นแก่ส่วนรวม
เป็นหลัก เช่น การจาหน่ายสินค้าและบริการ ให้คานึงถึงคุณภาพเป็นหลัก การดาเนินการตามแผน
หลาย ๆ แผนที่ทาขึ้นแต่ในทางปฏิบัติไม่เกิดขึ้น เพราะไม่ให้ความสาคัญกับการพัฒนาบุคลากร
ควรมีการพัฒนาปราชญ์ชาวบ้าน ผู้อาวุโส ยกระดับบุคลากรขึ้นมาให้มีใบอนุญาต หรือข้อยกเว้น
ตา่ ง ๆ ในการเป็นมคั คุเทศกท์ ้องถิน่ ในแต่ละพ้ืนที่

5. การพัฒนาการท่องเที่ยวอาจจะมีผลกระทบต่อหลายด้าน ไม่ว่าจะเป็นผลกระทบ
ด้านวัฒนธรรมดั้งเดิมของคนในชุมชน นักท่องเที่ยวที่เดินทางมาท่องเที่ยวในพื้นที่อาจจะกลายเป็น
ผู้ที่มีอิทธิพลด้านการเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรม ศิลปะ ศาสนา เพราะฉะนั้นคนในชุมชนอาจจะต้อง
ช่วยกันรณรงค์เผยแพร่ความเป็นตัวตนของชุมชนออกมาให้ชัดเจน และมีจุดยืนที่โดดเด่น และ
การทาขีดความสามารถในการรองรับ (Carrying Capacity) การท่องเที่ยวให้อยู่ในระดับที่ไม่เกิด
ผลกระทบทางด้านลบต่อแหลง่ ท่องเที่ยวตา่ ง ๆ ในชุมชน หลายพื้นที่มุ่งเน้นปรมิ าณของนักทอ่ งเที่ยว
โดยไม่สนใจเรื่องขีดความสามารถในการรองรับของแต่ละพื้นท่ี อาจทาให้เกิดผลกระทบต่อวิถีชีวิต
ดง้ั เดิมของชุมชนในระยะยาว

6. การบูรณาการจัดการท่องเที่ยวของหน่วยงานต่าง ๆ ทั้งส่วนราชการ เอกชน และ
ประชาชน การรับฟังผู้ประกอบการการท่องเที่ยวว่าต้องการให้มีการพัฒนาอย่างไรที่จะดึงนักท่องเที่ยว
มาในพ้ืนท่หี รอื ชมุ ชนทต่ี ้องการ จะทาให้เกิดการพฒั นาการท่องเทย่ี วในชุมชนอย่างยง่ั ยนื

7. ประเดน็ ยุทธศาสตร์ที่ 4 เปา้ หมาย และการวดั ผลขอ้ ท่ี 4 มีผปู้ ระกอบการหลายราย
ได้มีการดาเนินการให้ชาระเงินผ่านทางระบบออนไลน์แล้ว แต่ในทางปฏิบัติจริงผู้ประกอบการ
ยังประสงค์ที่จะรับเงินสดมากกว่าผ่านทางออนไลน์ และในทางเดียวกันนักท่องเที่ยวในปัจจุบัน
ยังมีการชาระเงินเป็นเงินสดมากกว่าทางออนไลน์ อาจเป็นเพราะช่วงอายุ เนื่องจากนักท่องเที่ยว
ส่วนมากเป็นคนช่วงวัยทางานหรือผู้สูงอายุ ที่ไม่สะดวกชาระเงินผ่านทางออนไลน์ และเป้าหมาย
ในเรื่องเครือข่ายไร้สาย เนื่องจากนักท่องเที่ยวส่วนใหญ่มีอินเตอร์เน็ตของตัวเองอยู่แล้ว อาจต้อง
พิจารณาถึงความจาเปน็ ในการเพ่มิ เครอื ขา่ ยของแตล่ ะพนื้ ท่ี

160

8. ในการเชื่อมโยงการท่องเที่ยว 4 จังหวัด อาจเป็นไปได้ยากในเรื่องการเดินทาง
เนื่องจากการจราจรที่ติดขัด น่าจะศึกษาความเป็นไปได้ในการเชื่อมโยงการท่องเที่ยวทางเรือ
ในอนาคตอาจมีการพิจารณาโครงการเรือเฟอรี่ข้ามฟาก เส้นทางสมุทรปราการ – หัวหิน ซึ่งยังอยู่
ในระหวา่ งการศกึ ษาความเปน็ ไปไดใ้ นการกาหนดเส้นทาง

9. การเชื่อมโยงเส้นทางการท่องเที่ยว ควรมีการนาวิถีชีวิต 4 จังหวัด พัฒนาเส้นทาง
โครงการท่องเที่ยว เช่น การเชื่อมโยงเส้นทางท่องเที่ยวเมืองเก่าของแต่ละจังหวัด เพื่อตอบสนอง
นักท่องเที่ยวกลุ่มที่มีความชอบการท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ การเชื่อมโยงเส้นทางท่องเที่ยว
เชิงเกษตร การเชื่อมโยงเส้นทางการท่องเที่ยวท่องเที่ยวเชิงนิเวศ เพื่อตอบสนองความต้องการ
สาหรับนักทอ่ งเท่ียวกลุม่ เฉพาะ และควรอานวยความสะดวกในการเดินทางด้วยขนสง่ สาธารณะ เชน่
รถบัส รถเมล์ หรือรถอนื่ ๆ พาเยย่ี มชมไปตามจุดต่าง ๆ ของ 4 จังหวัดเช่อื มโยงกัน โดยจุดศูนย์กลาง
ควรอยูท่ ี่สมทุ รปราการ

10. เส้นทางคมนาคม สาย 34 ตั้งแต่ กม.9+00-58+000 (บางนา-ตราด) การจราจร
ยังติดขัดมาก เห็นควรเสนอเรื่องแผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยวประจาเขตพัฒนาการท่องเที่ยว
วิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย ผนวกกับการพัฒนาของกรมทางหลวง เพื่อการเดินทางท่องเที่ยว ได้สะดวก
มากขนึ้

ตอนที่ 3 ความคิดเห็นของผู้เข้าร่วมประชุมต่อ (ร่าง) แผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยว
ภายในเขตพฒั นาการทอ่ งเทย่ี ววถิ ีชวี ิตชายฝ่ังอ่าวไทย

ความคิดเห็นของผู้เข้าร่วมประชุมต่อ (ร่าง) แผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยว
ภายในเขตพฒั นาการท่องเทยี่ ววถิ ีชวี ิตชายฝัง่ อ่าวไทยดังนี้

1. ประธานเปิดการประชุม โดยรองผวู้ ่าราชการจังหวัดสมทุ รปราการ
การเชื่อมโยงการท่องเที่ยวทั้ง 4 จังหวัดควรไปด้วยกันในลักษณะของการบูรณา

การเส้นทางการท่องเที่ยวแบบ One Day Trip ควรมีความร่วมมือจากหน่วยงานทุกภาคส่วนเพื่อ
พัฒนาการท่องเที่ยวชุมชนทาให้เกิดเสน่หใ์ หม่ ๆ ของพื้นที่ ควรใช้อัตลักษณ์ของพืน้ ที่ในการเชือ่ มโยง
กันและดงึ จุดเด่นของพื้นที่ขึ้นมา ได้แก่ อาหาร ผลไม้ วิถชี วี ิต ประเพณี วฒั นธรรมโดยเฉพาะผลไม้ใน
พื้นที่ดิน 3 น้า คือ น้าจืด น้ากร่อย แลละน้าเค็ม ทาให้ได้ผลไม้รสชาติดี สามารถดึงดูดนักท่องเที่ยว
เขา้ มาชว่ ยสรา้ งรายได้ใหก้ ับชมุ ชนตอ่ ไป

2. ตัวแทนจากสานกั งานวฒั นธรรมจงั หวัดสมทุ รปราการ
ร่างแผนปฏิบัติพัฒนาท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าว

ไทยในมุมมองสานักงานวัฒนธรรมซึ่งมีภารกิจสาคัญ ได้แก่ ศาสนา ศิลปวัฒนธรรม ควรเพิ่มเติม
วิสัยทัศน์การท่องเที่ยวในด้านศาสนา เพราะจังหวัดสมุทรปราการมีวัดในช่วงปลายกรุงศรีอยุธยา
จนถึงชว่ งตน้ รตั นโกสินทร์ เช่น วดั ปา่ เกด วัดโปรดเกศเชษฐาราม วัดบางนา้ ผงึ้ นอก และยังมีอีกหลาย

161

วัดในเขตอาเภอพระป่าแดง คุณคา่ ของวัดซึ่งเป็นวัดเก่าแก่ คือ ภาพเขียนภายในโบสถ์ เช่น วัดป่าเกด
ได้มีกรมศิลปากรเข้าไปบรูณะซ่อมแซมได้ระดับหนึ่ง นอกจากนั้น ยังมีโบราณสถานบางแหล่งถูก
ทาลาย จึงอยากไห้มีการสร้างจิตสานึกในคุณค่าโบราณสถาน อัตลักษณ์ท้องถิ่น และวิถีชีวิตของชาว
สมุทรปราการ

3. ตวั แทนจากสานักงานท่องเทีย่ วและกีฬาจังหวัดสมุทรสงคราม
มีความเห็นด้วยกับสานักงานวัฒนธรรมจังหวัดสมุทรปราการเรื่อง ศาสนา

ศิลปวัฒนธรรม ในการปฏิบัติงานควรมีการบูรณาการทางานร่วมกัน เน่ืองจากการท่องเที่ยวมีความ
เชื่อมโยงเกี่ยวข้องกับทุกหน่วยงาน ควรช่วยกันพิจารณาเรื่องของโปรเจ็คไอเดีย ส่วนการเขียน
โครงการควรมคี วามเชื่อมโยงการทอ่ งเทีย่ วทงั้ 4 จังหวดั

4. ตวั แทนจากสมาคมไทยทอ่ งเท่ยี วเชิงอนรุ กั ษ์และผจญภัย
โปรแกรมการท่องเที่ยวควรมีการวางแผนเพ่ือการพัฒนา เชน่ มีเรือท่ีว่ิงจากพัทยา

ไปหัวหิน ทางจังหวัดสมุทรปราการสามารถทาท่าเรือได้หรือไม่ เพราะจะเป็นจุดแวะพักได้และ
สามารถกระจายไปในส่วนต่าง ๆ จังหวัดสมุทรปราการยังมีความได้เปรียบในเรื่องของการเดินทาง
เช่น มีรถไฟฟ้าท่ีนักท่องเที่ยวสามารถเดินทางได้สะดวกขึ้น ตัวอย่างเช่น ไปเที่ยวหัวหิน พัทยาแล้ว
เดินทางกลับมาจังหวัดสมุทรปราการเพื่อขึ้นรถไฟฟ้ากลับ ความเชื่อมโยงในการท่องเที่ยวอ่าวไทย
นา่ จะมีความเป็นไปไดจ้ รงิ ส่วนเรือ่ งของการท่องเท่ยี วเชงิ อนุรกั ษ์มตี ัวอย่าง เช่น สวนผีเสือ้ ในปีนัง ซึ่ง
ทาได้ดี และนา่ สนใจอาจนามาปรบั ใช้

5. ตวั แทนจากสานักงานเจา้ ท่าภมู ภิ าคที่ 6
ขอแจ้งความคืบหน้าของโครงการเรือเฟอรี่ข้ามฟาก สมุทรปราการ-หัวหิน เป็น

โครงการตอ่ เน่ืองจากสัตหีบ ท่อี ยูร่ ะหว่างการเตรยี มความพร้อม ซง่ึ มีโครงการรองรับอยู่ แต่อยู่ในช่วง
การปรึกษาหารอื และศึกษาความเปน็ ไปไดท้ จ่ี ะเกิดข้ึนต่อไป

6. ตวั แทนจากจงั หวดั สมุทรปราการ
ในเขตจงั หวดั สมุทรปราการ มโี รงงานอุตสาหกรรมมากกวา่ 2,000 โรง โรงงานที่มี

การจดั การท่ดี สี ามารถเป็นแหลง่ ทอ่ งเทีย่ วในเชิงอนุรกั ษ์สิง่ แวดล้อม เพ่ือใหน้ ักศึกษาไดม้ าศกึ ษาเรียนรู้
เพื่อปลูกฝังในการรักษาสิ่งแวดล้อม และเป็นการเปิดภาคอุตสาหกรรมเพื่อให้เป็นศูนย์การเรียนรู้ ซึ่ง
อาจจะมนี ักศึกษาเทคนิคและอาชีวะเข้าไปเรยี นรู้เรื่องเคร่ืองกล การจัดการ จะเป็นประสบการณ์และ
ความคิดต่อยอดในการทาอุตสาหกรรม รวมถึงอาจมีมุมมองในเรื่องโรงงานที่มีการจัดการอย่างไรให้
ได้รบั รางวลั ระดับโลก และสามารถเปิดโอกาสให้โรงงานอน่ื ๆ ได้เป็นแนวทางในการจัดการท่องเท่ียว
ในเชงิ อตุ สาหกรรม

162

7. ตวั แทนจากองค์การบริการส่วนจังหวดั ฉะเชงิ เทรา
การเดินทางไปไหว้พระหลวงพ่อโสธรที่แปดริ้ว จะมีปัญหาในเรื่องการจราจร

ที่ติดขัดหนักมาก จะมีการแก้ปัญหาและการจัดการอย่างไรเพื่อรองรับนักท่องเที่ยว ในส่วนของ
วัดหงส์ทอง เป็นอีกวัดหนึ่งที่มีเขตติดตอ่ กับจงั หวัดสมุทรปราการ ซึ่งมีความโดดเด่นในเรือ่ งของโบสถ์
ทอี่ ยกู่ ลางแมน่ ้า แต่มีปัญหาในเร่อื งทางเข้าวัดที่ชารุด จงึ ขอเสนอโครงการปรับปรุงทางเขา้ วัดดังกล่าว

การส่งเสริมการทอ่ งเท่ยี วแบบย้อนยุค เช่น สถานตากอากาศบางปูเปน็ ภาพจาของ
คนรนุ่ เกา่ อาจสง่ เสริมการทอ่ งเทีย่ วโดยการแตง่ ชุดย้อนยุคในสมยั รัชกาลท่ี 7 ควรมกี ารประชาสัมพันธ์
เร่อื งราวในอดตี ของพ้นื ทท่ี ตี่ อ้ งการถ่ายทอดสู่คนรนุ่ หลงั

8. ตวั แทนจากกรมทางหลวงชนบท
ทางหลวงชนบทมีโครงการสนับสนุนการท่องเที่ยวในทุกภูมิภาค ส่วนในเขตทะเล

ชายฝั่งอ่าวไทย มีโครงการไทยแลนด์ริเวียร่า ซึ่งได้ดาเนินการขยายเส้นทางเพื่อการท่องเที่ยว และ
เกิดความเชื่อมโยงกัน และยังมีโครงการเส้นทางสมุทรสงครามไปจนถึงจังหวัดชุมพร มีการปรับปรุง
ถนนเดิม และติดตั้งป้ายบอกทาง พร้อมทั้งเส้นทางนาสู่แหล่งท่องเที่ยว มีการดาเนินงาน และได้รับ
งบประมานในปี 63 เพื่อศึกษาเส้นทางการท่องเที่ยวให้เกิดความเชื่อมโยง โดยมีการดาเนินงาน
ในการจัดประชมุ เพ่ือศึกษาเส้นทางในหนว่ ยงานส่วนภูมิภาคต่าง ๆ ตอ่ ไป ดังน้ัน กรมทางหลวงชนบท
จึงขอความร่วมมือจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งส่วนราชการท้องถิ่น และส่วนภูมิภาค เพื่อพัฒนา
เส้นทางการท่องเที่ยวให้เกิดการท่องเที่ยวอย่างย่ังยืน นอกจากนี้ยังมีโครงการข้ามแม่น้าเจ้าพระยา
แห่งใหม่ จากจังหวัดสมุทรปราการไปยังฝั่งจังหวัดสมุทรสงคราม ตัวโครงการอยู่ในระหว่าง
การพิจารณา ในส่วนของจังหวัดฉะเชิงเทรายังมีโครงการข้ามแม่น้าบางปะกง เพื่อลดการจราจรที่
ติดขดั และคงจะสามารถชว่ ยแก้ไขปญั หารถติดได้บ้าง

9. ตวั แทนจากสมาคมไทยทอ่ งเท่ียวเชิงอนุรักษ์และผจญภยั
ในช่วงเวลาวนั หยดุ ควรมีการเก็บ และวิเคราะห์ขอ้ มลู ของกลุ่มเป้าหมาย คา่ ใช้จ่าย

ระยะทาง และสถานที่ท่องเที่ยว เพื่อมากาหนดแผนในการพัฒนาการท่องเที่ยว เช่น คนกลุ่มที่กาลัง
สร้างตัวส่วนใหญ่มักจะไปเที่ยวไหว้พระขอพร คนกลุ่มที่มีทุนมักจะไปพักผ่อนเพื่ออากาศบริสุทธิ์
เช่น ไปเท่ียวเขาใหญ่ เขาคอ้ ภทู บั เบิก

ควรจัดหาเวทีระดมความคิดเห็นในการท่องเที่ยวของจังหวัดเพื่อเก็บข้อมูล เช่น
ข้อมลู ของชุมชนในการจัดการการท่องเท่ยี วของท้องถิ่นที่เข้มแขง็ การจัดการการท่องเท่ียวของชุมชน
ทอ่ี ย่ใู นเส้นทางปนั่ จกั รยานเขา้ ไปในเขตป่าชายเลน เนื่องจากอตุ สาหกรรมการท่องเทย่ี วจะมีเม็ดเงินท่ี
มหาศาล จึงควรกาหนดเป้าหมายของสถานที่ท่องเที่ยวเพื่อขจัดปัญหาการทาถนนหรือสถานท่ี
ท่องเที่ยวแล้วไม่มีคนไปเที่ยว ไม่มีคนไปใช้ ควรมีการวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อการทาแผนการท่องเที่ยว
ต่อไป

163

2. ผลการสัมภาษณเ์ ชิงลึก
การสัมภาษณ์เชิงลึกเพื่อรับฟังความคิดเห็นจากผู้เกี่ยวข้อง และผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในพื้นที่

เขตพัฒนาการทอ่ งเท่ียววถิ ชี ีวติ ชายฝ่ังอา่ วไทย สรปุ ได้ดังนี้
2.1 มุมมองตอ่ สถานการณป์ ัจจบุ นั ดา้ นการทอ่ งเทย่ี วในปัจจบุ นั
เขตพัฒนาการท่องเที่ยววถิ ีชวี ิตชายฝ่ังอ่าวไทยเป็นแหล่งท่องเท่ยี วท่ีดึงดูดนักท่องเท่ียว

ทั้งไทย และชาวต่างประเทศ มีความโดดเด่นทางด้านการท่องเที่ยววิถีชีวิตชุมชน และวัฒนธรรม
ที่งดงาม มีระบบนิเวศป่าชายเลนที่ความอุดมสมบูรณ์ แต่ในขณะเดียวกันแหล่งท่องเที่ยว
ที่ติดชายทะเลก็ได้รับผลกระทบ จากการสูญเสียทรัพยากรธรรมชาติทางทะเล และสิ่งแวดล้อม
ที่ถูกทาลาย สาเหตุหลักมาจากปัญหาขยะในทะเล ซึ่งไทยมีปัญหาขยะมากสุดอันดับต้น ๆ
ของโลก และนอกจากนั้นยังเป็นปลายทางที่รองรับน้าเสียจากเมืองใหญ่ ซึ่งทั้งสองปัญหาได้ส่ง
ผลกระทบต่อระบบนิเวศทางทะเลเสื่อมโทรม และกระทบต่อการท่องเที่ยวชายฝั่งอ่าวไทย
เป็นอย่างมาก

2.2 จุดแข็ง จุดอ่อน ด้านการท่องเที่ยวในพื้นที่ของเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิต
ชายฝงั่ อ่าวไทย

จุดแข็งของการท่องเที่ยวในพื้นที่ของเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย
สรุปได้ดังนี้ คือ พื้นท่ีอยู่ใกล้กรุงเทพฯ การคมนาคมสะดวก มีทรัพยากรการท่องเที่ยวที่หลากหลาย
ตอบสนองความตอ้ งการของนกั ท่องเท่ียวทกุ กลุ่ม และมีต้นทนุ ทางวัฒนธรรมที่เปน็ เอกลกั ษณ์ ผลผลติ
ทางการเกษตร อาหารทะเล และอุตสาหกรรมการแปรรูปมีคุณภาพ ประชาชนส่วนใหญ่ในพื้นท่ี
มีการศึกษาสูง ทาให้ชุมชนมีความรู้ ความสามารถในการบริหารจัดการการท่องเที่ยวควบคู่ไปกับ
การรกั ษาสิ่งแวดลอ้ มได้ดีพอสมควร

จุดอ่อนของการท่องเที่ยวในพื้นที่ของเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย
สรปุ ได้ คอื บุคลาการขาดทกั ษะทางภาษาและการบริการทีม่ ีมาตรฐาน ขาดการสง่ เสรมิ ทางการตลาด
ที่มีประสิทธิภาพ สาธารณูปโภคยังไม่เพียงพอต่อความต้องการ ระบบการจัดการของเสีย และขยะ
ยังไมม่ ปี ระสทิ ธภิ าพตามหลกั วิชาการเพียงพอ

แนวคิดในการเสริมจุดแข็ง คือ การส่งเสริมภาคประชาชนให้มีส่วนร่วมในการพัฒนา
การท่องเท่ยี วเพ่อื ชุมชน และสนบั สนนุ งบประมาณในการจัดการทอ่ งเที่ยวโดยชุมชนอย่างยงั่ ยืน

แนวคิดในการกาจัดจุดอ่อน คือ ควรมีโครงการ และงบประมาณ สนับสนุนการพัฒนา
บุคลากรให้มีทักษะทางภาษา และการบริการที่มีมาตรฐานอย่างต่อเนื่อง ส่งเสริมการนาเทคโนโลยี
และนวัตกรรมที่ทนั สมัยมาใช้ในการส่งเสริมทางการตลาดท่ีมปี ระสทิ ธภิ าพ มีการวางแผนพฒั นา และ
ปรับปรุงสาธารณูปโภคให้เพียงพอตอ่ ความต้องการในพ้ืนท่ี และพัฒนาระบบการจัดการของเสีย และ

164

การกาจัดขยะทะเลให้ประสิทธิภาพ ครอบคลุมพื้นที่ และเชื่อมโยงกับทุกจังหวัดในเขตพัฒนา
การทอ่ งเทย่ี ววถิ ชี ีวิตชายฝัง่ อ่าวไทย

2.3 อตั ลกั ษณ์ที่โดดเด่นของพื้นท่ี
พื้นที่เขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย มีทรัพยากรท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียง

ทางการท่องเที่ยววิถีชุมชน และวัฒนธรรมประเพณี รวมไปถึงภูมิปัญญาของชุมชนท้องถิ่นที่สมบูรณ์
มีความงดงามตามเอกลักษณ์ และอัตลักษณ์เฉพาะถิ่นของชุมชนริมน้า ชุมชนชาวสวน ชุมชนชาวเล
และ ตลาดน้าที่มีชื่อเสียงหลายแห่ง มีระบบนิเวศป่าชายเลนที่มีความอุดมสมบูรณ์ เป็นแหล่งเรียนรู้
ท่เี ช่อื มโยงผา่ นการท่องเที่ยวศกึ ษาธรรมชาติของปา่ ชายเลน สามารถดงึ ดูดนักท่องเทยี่ วที่มคี วามสนใจ
กิจกรรมเชิงอนุรักษ์ นกั ทอ่ งเทย่ี วทท่ี ากิจกรรม CSR

แนวทางในการสง่ เสริมการทอ่ งเทย่ี วตามอัตลักษณข์ องเขตพฒั นาการท่องเท่ียววิถีชีวิต
ชายฝั่งอ่าวไทย เน้นการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงศิลปวัฒนธรรมอันโดดเด่นในพื้นที่ ได้แก่ ประเพณี
ท้องถิ่น ตลาดน้า วัด แหล่งท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ มีการจัดงานเทศกาลตามประเพณี
การบรู ณปฏิสงั ขรณ์ ศาสนสถาน การเผยแพร่มรดกทางศิลปะ และวัฒนธรรม

นอกจากนั้น การจัดกิจกรรมการท่องเทีย่ วทีส่ นองต่อแนวโนม้ การท่องเท่ียวในปัจจบุ ัน
ที่ส่งเสริมการตลาดเพื่อสังคม (CSR) ในการท่องเที่ยวเชิงนิเวศป่าชายเลน และกลุ่มนักท่องเที่ยว
ต้องการแสวงหาชีวิตที่มีสุขภาพดีด้วยการท่องเที่ยวเชิงกีฬาและนันทนาการ ก็จะช่วยส่งเสริม
การท่องเที่ยวในพ้ืนที่ไดเ้ ป็นอยา่ งดี

2.4 การส่งเสริมการท่องเที่ยวกลุ่มเป้าหมายในพื้นที่ เช่น กลุ่มนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุ
นกั ทอ่ งเท่ยี วแบบครอบครัว นกั ท่องเท่ยี วเชงิ กีฬาและสขุ ภาพ นักทอ่ งเที่ยวเพ่อื วัฒนธรรม และศาสนา
นกั ท่องเท่ียวกล่มุ CSR

นักท่องเที่ยวกลุ่มเป้าหมายในพื้นที่ มีหลากหลายทุกกลุ่ม ทั้งนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุ
นักทอ่ งเที่ยวแบบครอบครวั นักท่องเทย่ี วเชงิ กีฬาและสุขภาพ นกั ทอ่ งเท่ียวทางวัฒนธรรมและศาสนา
นักท่องเที่ยวกลุ่ม CSR มีแนวทางในการพัฒนาตลาดการท่องเที่ยวเฉพาะกลุ่ม คือ ศึกษา
ความต้องการ (อุปสงค์) ของนักท่องเที่ยวแต่ละกลุ่ม และจัดองค์ประกอบที่สาคัญของอุตสาหกรรม
การทอ่ งเทย่ี ว (อุปทาน) ให้สอดคลอ้ งกับอุปสงค์นั้น ๆ เช่น รปู แบบการท่องเทยี่ วที่มุ่งไปสู่ความผูกพัน
และประสบการณ์จริงของนักท่องเที่ยวที่เรียกว่า การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ (Creative Tourism)
ซ่ึงไดม้ าจากการเข้าไปมสี ว่ นร่วมในการเรียนร้ดู ้านศิลปะ มรดกทางวัฒนธรรม หรือคณุ ลกั ษณะเฉพาะ
ของชุมชน อาจจัดเป็นศูนย์การเรียนรู้ที่นาเสนอให้นักท่องเที่ยวได้เรียนรู้เพื่อสร้างประสบการณ์
ตรงร่วมกบั เจา้ ของสถานท่ี เปน็ การเน้นคุณค่าของชุมชน นกั ท่องเทีย่ วผู้สูงอายุมีความต้องการบริการ
อานวยความสะดวกทางด้านอารยสถาปัตย์ เชน่ ทางลาดสาหรับรถเข็น ห้องสขุ า ที่น่ังพักผอ่ น เปน็ ต้น

165

2.5 แนวทางในการพัฒนาศักยภาพการทอ่ งเท่ียวทางดา้ นทรัพยากรมนุษย์
แนวทางการพัฒนาศักยภาพการท่องเทีย่ วทางดา้ นทรัพยากรมนุษย์ โดยมีการจัดสร้าง

หลกั สูตรเพอ่ื ใช้ในการอบรม/สัมมนา พัฒนาใหค้ นในชุมชนให้มีศักยภาพ มคี วามพร้อมในการต้อนรับ
และให้บริการแก่นักท่องเที่ยว ทั้งด้านภาษาและคุณภาพการให้บริการแก่นักท่องเที่ยว และ
มีความเข้าใจ ความต้องการที่แตกต่างกันของนักท่องเที่ยวแต่ละกลุ่ม รวมถึงการพัฒนาทักษะ
ในการนาเทคโนโลยีมาใชใ้ นการส่งเสริมการท่องเท่ียว นอกจากนัน้ ความรูท้ างด้านกฎหมายทีเ่ กย่ี วข้อง
กับการจัดการท่องเที่ยว และมาตรฐานความปลอดภัยทางด้านการท่องเที่ยวก็เป็นเรื่องจาเป็น
ที่จะต้องถ่ายทอดให้บุคลากร และผู้ประกอบการได้รับรู้ การจัดอบรมในหลักสูตรต่าง ๆ
เมื่อผ่านหลักสูตรแล้วควรมีการวัดและประเมินผล ตามจุดประสงค์ของหลักสูตร มีการมอบวุฒิบัตร
เพื่อเป็นการรับรองคุณวุฒิและเป็นกาลังใจให้ผู้เข้ารับ การอบรม และควรมีการทบทวน ความรู้เดิม
และเพ่ิมเตมิ ความร้ใู หม่ ๆ อย่างสม่าเสมอ

2.6 ปัญหาการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทางด้านการคมนาคมขนส่งในเส้นทางท่องเที่ยว
และบริการสาธารณูปโภคในพนื้ ท่ี และมีขอ้ เสนอแนะในการแก้ปัญหา

โครงสร้างพื้นฐานด้านการขนส่งยังมีความต้องการเพิ่มขีดความสามารถในการรองรับ
การเติบโตทางเศรษฐกิจ และการท่องเที่ยวในพื้นที่ แนวทางในการแก้ปัญหาสอดคล้องตามกลยุทธ์
ของจังหวัด คือ การปรับปรุงและซ่อมแซมถนน ขยายช่องจราจรถนนสายหลัก และสายรอง
เพื่อการสัญจรและขนส่งสินค้าได้โดยสะดวก การรณรงค์ และบังคับใช้กฎหมายเพื่อเสริมสร้างวินัย
การจราจรแก่ประชาชน รวมถึงสนับสนุนการพัฒนาพื้นท่ีเฉพาะบริเวณโดยรอบสถานีรถไฟฟ้าขนส่ง
ระบบรางและพัฒนาท่ีดินให้เกดิ ความคุ้มค่าเหมาะสมตามศักยภาพของพน้ื ท่ี

2.7 แนวทางการพฒั นาระบบการรกั ษาความปลอดภัยแก่นักท่องเที่ยวในพน้ื ท่ี
ระบบการรักษาความปลอดภัยแก่นักท่องเที่ยวในพื้นที่ ปัจจุบันยังคงต้องการพัฒนา

เพิ่มขน้ึ และมแี นวทางในการพัฒนา คอื
1) จัดทาโครงการอบรมเชิงปฏิบัติการให้แก่บุคลากรทางการท่องเที่ยว เช่น

ผู้ประกอบการการท่องเที่ยว พนักงานโรงแรม เจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยในเขตพัฒนา
การท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย ตามมาตรการความปลอดภัยทางการท่องเที่ยว ทั้ง 5 ด้าน คือ
มาตรการความปลอดภัยทางน้ามาตรการความปลอดภัยทางถนน มาตรการความปลอดภัย
จากการถูกหลอกลวง และเอารัดเอาเปรียบ มาตรการความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน และ
มาตรการการให้ความชว่ ยเหลือนกั ท่องเทยี่ ว

2) การประชาสัมพันธ์และเตือนภัยด้านการท่องเที่ยว เพื่อให้ข้อมูลเตือนภัย
ด้านการท่องเที่ยวและคาแนะนาในการป้องกันภัยจากการท่องเที่ยวแก่นักท่องเที่ยว รวมถึงซ่องทาง

166

การร้องเรียน ร้องทุกข์ จากการถูกเอารัดเอาเปรียบของนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ จะสามารถ
สร้างความเชือ่ ม่ันและทัศนคติทดี่ ีในการท่องเท่ยี วไดด้ ี

3) การจัดกิจกรรมฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการเรื่องความปลอดภัยในการท่องเที่ยว
เพื่อสร้างความรู้ ความเช้าใจในทักษะด้านการปฐมพยาบาลเบื้องตันและการช่วยฟื้นคืนชีพเบื้องตัน
(CPR) ที่มีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผลแก่ผู้ประกอบการธุรกิจและผู้ประกอบอาชีพ
ดา้ นการท่องเทยี่ ว

2.8 แนวทางในการนาเอาเทคโนโลยีและนวัตกรรมมาใช้เพื่อการส่งเสริมการตลาด และ
ประชาสัมพนั ธก์ ารท่องเทย่ี วมาใชใ้ นพนื้ ท่ี

การนาเอาเทคโนโลยีและนวัตกรรมมาใช้เพื่อการส่งเสริมการตลาดและประชาสัมพันธ์
การท่องเที่ยว โดยมีการผลิตสื่อเผยแพร่และประชาสัมพันธ์แหล่งท่องเที่ยวในจังหวัดโดยหน่วยงาน
ภาครัฐ และมีแผนในการพฒั นาใหท้ ันต่อความก้าวหน้าของเทคโนโลยี คือ พัฒนาบุคลากรให้มีความรู้
ความสามารถ ด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ และดิจิทัลคอนเทนต์ เพื่อนาเอาความรู้ดังกล่าว
ไปใชส้ ่งเสรมิ ด้านการตลาดของการทอ่ งเทย่ี วในพื้นท่ีอย่างต่อเน่ือง

2.9 การบรู ณาการของภาคสว่ นทเ่ี กย่ี วขอ้ งกับการพฒั นาการทอ่ งเท่ยี วในพ้ืนท่ี
การบูรณาการของภาคส่วนที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาการท่องเที่ยวในปัจจุบัน

มีความเชื่อมโยงการพัฒนาการท่องเที่ยวกันภายในในจังหวัด แต่ยังขาดการเชื่อมโยงกับจังหวัดอืน่ ๆ
ภายในพื้นที่เขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย มีแนวทางในการดาเนินงานร่วมกัน
อย่างยั่งยืน โดยการพัฒนาระบบและกลไกการบริหารจัดการการท่องเที่ยวด้วยการพัฒนา
การสร้างเครือข่ายภาครัฐ เอกชน องค์การบริหารการพัฒนาพื้นท่ีพิเศษเพื่อการท่องเท่ียวอย่างยั่งยนื
(อพท.) และชมุ ชน เพื่อการพัฒนาการท่องเทย่ี ว ทัง้ ในระดบั พนื้ ทแ่ี ละในระดบั ภูมภิ าค

2.10. ปจั จัยสคู่ วามสาเรจ็ ของแผนปฏบิ ัตกิ ารพัฒนาการทอ่ งเทีย่ ว
ปัจจัยที่คาดว่าจะนาไปสู่ความสาเร็จของแผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยว

ประกอบดว้ ย
1) แผนปฏิบัติการพัฒนาการทอ่ งเที่ยวควรพัฒนาให้สอดคล้องกับแนวโน้มสภาวะ

การเปลี่ยนแปลงของโลก ทั้งด้านเศรษฐกิจและสังคมรวมถึงความสอดคล้องกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจ
และสังคมแห่งชาติ

2) ฟื้นฟูแหล่งท่องเที่ยว รักษาวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่น และการบริหาร
การท่องเที่ยว เพื่อพัฒนาคุณภาพแหล่งท่องเที่ยว การบริการ และบุคลากรด้านการท่องเที่ยว
มีงบประมาณสาหรับสนับสนุนการท่องเที่ยวได้ตรงตามความต้องการของคนในพื้นท่ี และ
มีการกาหนดทิศทางการพัฒนาการท่องเทย่ี วในพื้นที่อยา่ งมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วนทีเ่ กย่ี วขอ้ ง

167

3) การพัฒนาชุมชนให้มีความเข้มแข็งช่วยเหลือเกื้อกูลกันภายในชุมชน และ
เครือขา่ ยชมุ ชนอน่ื ๆ

4) พัฒนาคุณภาพแหล่งท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียง รวมถึงสินค้าและบริการ
ในแหล่งท่องเที่ยวนั้น และกระจายการพัฒนาไปยังแหล่งท่องเที่ยวที่มีศักยภาพอื่น ๆ พร้อมทั้ง
เพิ่มมาตรฐานแหล่งท่องเที่ยวท้องถิ่นและแหล่งท่องเที่ยวโดยชุมชน เช่น ตลาดน้าต่าง ๆ โดย
ปรับปรุงสิ่งอานวยความสะดวก กิจกรรมการท่องเที่ยว สินค้าและบริการด้านการท่องเที่ยว
ให้มมี ูลคา่ เพม่ิ ข้นึ และเชอ่ื มโยงการท่องเทย่ี วระหวา่ งจังหวัดอยา่ งเปน็ รูปธรรม

บทที่ 5
แผนปฏิบัตกิ ารพัฒนาการท่องเทย่ี ว
ภายในเขตพฒั นาการท่องเท่ยี ววิถชี ีวติ ชายฝ่ังอา่ วไทย

การจัดทาแผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเทย่ี วภายในเขตพฒั นา การทอ่ งเทีย่ ววิถีชีวติ ชายฝ่ัง
อ่าวไทย ประกอบด้วย 4 จังหวัด คือ จังหวัดสมทุ รปราการ จังหวัดสมุทรสาคร จังหวัดสมุทรสงคราม
และจังหวัดฉะเชิงเทรา คณะที่ปรึกษาเสนอองค์ประกอบของแผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยว
ภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย และข้อเสนอแนวทางการขับเคลื่อนแผน
สกู่ ารปฏบิ ตั ิ ดงั นี้

1. แนวคิดการจัดทาแผน
ความเป็นมาและการประกาศเขตพัฒนาการท่องเที่ยว ตามพระราชบัญญัตินโยบาย

การทอ่ งเที่ยวแห่งชาติ พ.ศ. 2551 หมวด 3 แผนปฏบิ ตั ิการพัฒนาการท่องเทย่ี วมาตรา 17 ได้กาหนด
เรื่องของเขตพัฒนาการท่องเท่ียวเพือ่ ประโยชน์ในการรักษาฟ้ืนฟูแหล่งทอ่ งเที่ยวหรือการบรหิ าร และ
พัฒนาการท่องเที่ยวให้สอดคล้องกับแผนพัฒนาการท่องเที่ยวแห่งชาติ คณะกรรมการอาจกาหนด
ให้เขตพื้นที่ใดเป็นเขตพัฒนาการท่องเที่ยวได้โดยพิจารณาร่วมกับหน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้อง
และผู้ว่าราชการจังหวัดในเขตพื้นที่ ทั้งนี้ให้มีการรับฟังความคิดเห็นและความต้องการของชุมชน
ในพื้นที่

การดาเนินงานที่ผ่านมาได้มีการประกาศเขตพัฒนาการท่องเที่ยวไปแล้วจานวน 9 เขต
ประกอบด้วย (1) เขตพัฒนาการท่องเที่ยวอารยธรรมล้านนา (2) เขตพัฒนาการท่องเที่ยวฝั่งทะเล
ตะวันออก (3) เขตพัฒนาการท่องเที่ยวอารยธรรมอีสานใต้ (4) เขตพัฒนาการท่องเที่ยวฝั่งทะเล
ตะวันตก (5) เขตพัฒนาการท่องเที่ยวอันดามัน (6) เขตพัฒนาการท่องเที่ยวมรดกโลกด้านวัฒนธรรม
(7) เขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตลุ่มแม่น้าโขง (8) เขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตลุ่มแม่น้า
เจ้าพระยาตอนกลาง และ (9) เขตพฒั นาการท่องเท่ยี วหมเู่ กาะทะเลใต้

มติที่ประชุมคณะกรรมการนโยบายการท่องเที่ยวแห่งชาติครั้งที่ 1/2561 เมื่อวันที่
12 มีนาคม 2561 เห็นชอบในหลักการการประกาศเขตพัฒนาการท่องเที่ยวเพิ่มเติม 6 เขต ได้แก่
(1) เขตพัฒนาการท่องเที่ยวเมืองเก่ามีชีวิต (2) เขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย
(3) เขตพัฒนาการท่องเที่ยวผืนป่ามรดกโลกดงพญาเย็น-เขาใหญ่ (4) เขตพัฒนาการท่องเที่ยว
ธรณีวิทยาถิ่นอีสาน (5) เขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตลุ่มน้าทะเลสาบสงขลา และ

169

(6) เขตพัฒนาการท่องเที่ยวพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้ โดยได้ผ่านการรับฟังความคิดเห็นในพื้นท่ี
เรยี บร้อยแลว้

ผ ล กา ร ว ิ เ คร า ะห ์ คว า มเ ห มา ะส มใน กา ร ป ร ะก า ศเ ขต พั ฒ น า ก า ร ท่ อง เ ที ่ ย ว ว ิ ถี ช ี วิ ต
ชายฝั่งอ่าวไทยจากการศึกษาวิเคราะห์ข้อมูลระดับทุติยภูมิและรับฟังความคิดเห็นของผู้มีส่วน
เกย่ี วข้อง สรปุ ผลการวเิ คราะห์เพื่อนาไปสู่แนวทางการกาหนดเขตพฒั นาการท่องเท่ยี ววถิ ชี วี ติ ชายฝั่งอ่าวไทย
ไดด้ งั นี้ (สานกั งานศูนย์วจิ ยั และให้คาปรึกษาแหง่ มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์, 2560 : 389-393)
. 1.1 ช่อื ของเขตพัฒนาการท่องเทย่ี ว

จากการประชุมเพื่อรับฟังความคิดเห็นเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย
พบว่าในพื้นที่มีอัตลักษณ์ร่วมที่มีความโดดเด่น ประกอบด้วยวิถีชีวิตชุมชนท้ั งชาวประมงริมน้ำ และ
ชายฝั่งทะเล ชุมชนเกษตรชาวสวนที่มีผลไม้ขึ้นชื่อ และอาหารทะเล ร่วมกับจังหวัดฉะเชิงเทรา
ซึ่งมีวัดโสธรวรารามวรวิหารเปน็ จุดหมายปลายทางการทอ่ งเทีย่ ว เมื่อได้พิจารณาความเหมาะสมของ
ชื่อเขตพัฒนาการท่องเที่ยวให้มี ความสอดคล้องกับทรัพยากรในพื้นท่ี คณะที่ปรึกษาเห็นว่าควรใช้
ชื่อคลัสเตอร์ว่า “วิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย” เพื่อให้ชื่อมีความเชื่อมโยงกับอัตลักษณ์ทีเ่ ป็นจุดเด่น ได้แก่
วิถีชวี ติ และวฒั นธรรมของชุมชนรมิ นำ้ และชมุ ชนชายฝัง่ ทะเลอา่ วไทย

1.2 ทรพั ยากรโดดเดน่ ในจังหวดั ทค่ี วรนำมาประกาศเป็นเขตพัฒนาการทอ่ งเท่ยี วรว่ มกนั
จากการศึกษาพื้นที่จังหวดั เขตพัฒนาการท่องเทีย่ ว ประกอบด้วยจังหวัดสมุทรปราการ

สมุทรสงคราม สมุทรสาคร และฉะเชิงเทรา พบว่า ในพื้นที่ดังกล่าวมีทรัพยากรการท่องเที่ยวที่เอื้อ
ต่อพัฒนาด้านการท่องเที่ยว และสามารถสร้างแรงดึงดูดให้เกิดการท่องเที่ยว ทั้งในพื้นที่จังหวัด และ
พื้นที่เชื่อมโยง มีความหลากหลายทางด้านทรัพยากรการท่องเที่ยว อีกทั้งยังมีทรัพยากรทาง
การท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงและเป็นที่รู้จักของนักท่องเที่ยว ทั้งทางด้านแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ
และแหล่งท่องเที่ยวที่มนุษย์สร้างขึ้น ทั้งนี้มีทรัพยากรที่โดดเด่นร่วมกัน ซึ่งเหมาะสมต่อการประกาศ
เป็นเขตการท่องเทีย่ วรว่ มกัน คอื

1) ด้านทรัพยากรการท่องเที่ยววิถีชุมชน และวัฒนธรรม ในพื้นที่ 4 จังหวัด
มีทรัพยากรท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงทางการท่องเที่ยววิถีชุมชน และวัฒนธรรม ประเพณี รวมไปถึง
ภูมิปัญญาของชุมชนท้องถิ่นที่สมบูรณ์ มีความงดงามตามเอกลักษณ์ และอัตลักษณ์เฉพาะถ่ิน
ของชุมชนริมน้ำ ชุมชนชาวสวน ชุมชนชาวเล ซึ่งหากพิจารณาแล้วลักษณะร่วมดังกล่าว ถือเป็น
ข้อได้เปรียบทางการแข่งขนั ไดเ้ ป็นอยา่ งดี

2) ทรัพยากรการท่องเที่ยวเชิงนิเวศป่าชายเลน มีระบบนิเวศป่าชายเลน
ที่มีความอุดมสมบูรณ์ เป็นแหล่งเรียนรู้ที่เชื่อมโยงผ่านการท่องเที่ยวศึกษาธรรมชาติของป่าชายเลน
นอกจากนั้นป่าชายเลนยังเป็นแหล่งอนุบาลสัตว์น้ำ เช่น กุ้ง หอย ปู ซึ่งเป็นสัตว์เศรษฐกิจที่สำคัญ

170

รวมทั้งสัตว์น้ำอื่น ๆ ในห่วงโซ่อาหาร อีกทั้งยังเป็นแหล่งดูนกอพยพตามฤดูกาล ซึ่งสามารถดึงดูด
นักทอ่ งเทีย่ วที่มีความสนใจกจิ กรรมเชิงอนุรักษ์ นกั ทอ่ งเท่ยี วท่ที ำกิจกรรม CSR

นอกจากความโดดเด่นเชิงทรัพยากรทางการท่องเที่ยวดงั กล่าวข้างต้นแลว้ ยังมีรูปแบบ
กิจกรรมการท่องเท่ียวและการสร้างประสบการณ์ให้กับนักท่องเทย่ี วมลี ักษณะร่วมกัน ได้แก่ กิจกรรม
ท่องเทยี่ ววิถชี ุมชนและวัฒนธรรม โดยมีจุดขายทว่ี ถิ ชี ีวติ รมิ สองฝ่ังคลอง มกี จิ กรรมที่ให้นักท่องเท่ียวได้
เรียนรู้ วิถีชีวิตความเป็นอยู่ การทำกิจกรรมในชีวิตประจำวัน ตั้งแต่เรื่องของอาหารการกิน
การประกอบอาชีพ และกิจกรรมประเพณี นอกจากนี้ยังมีตลาดนำ้ ที่เกิดจากการท่ีคนในชมุ ชนร่วมกัน
จดั กิจกรรมเพอื่ ขายสินค้า เช่น อาหาร พชื ผกั ผลไม้ ของฝากของท่ีระลึก ทผ่ี ลิตโดยชมุ ชนริมน้ำ และ
มีการล่องเรอื เพื่อท่องเที่ยวชุมชนริมน้ำ ชมวิถีชวี ิตชาวสวน ชาวเล ชมทรัพยากรธรรมชาตริ มิ ฝั่งคลอง
และรมิ ทะเลปา่ ชายเลน และกจิ กรรมทอ่ งเทย่ี วเชงิ นิเวศ

1.3 กลุ่มนกั ท่องเทย่ี วเป้าหมาย
กลุ่มเป้าหมายทางการท่องเที่ยวกลุ่มต่าง ๆ โดยใช้หลักเกณฑ์การแบ่งส่วน

การตลาดทางการทอ่ งเทยี่ ว ดงั นี้
1) นกั ท่องเทย่ี วชาวไทยโดยสว่ นใหญ่เปน็ กลุม่ ครอบครวั และกลุ่มนกั ทอ่ งเท่ียว

หมู่คณะ ที่มีวัตถุประสงค์การท่องเที่ยวเพื่อการพักผ่อน เรียนรู้วิถีชีวิต โดยเฉพาะวิถีชีวิตชุมชนริมนำ้
การท่องเทย่ี วพกั ผ่อนหยอ่ นใจในวันหยุด ซง่ึ กลุ่มเป้าหมายดังกลา่ วมโี อกาสการเติบโตและการขยายตัว
ทั้งนี้ เนื่องจากแนวโน้มความสนใจการท่องเที่ยวของคนในสังคมมีสูงมากขึ้น ประกอบกับจุดแข็ง
ด้านการเข้าถงึ ในพื้นท่ที ่ีสามารถเขา้ ถึงได้โดยง่าย และการสง่ เสริมการทอ่ งเที่ยวภายในประเทศ

2) นักท่องเที่ยวชาวต่างประเทศ ได้แก่ นักท่องเที่ยวในกลุ่มประเทศเอเชีย
โดยเฉพาะอย่างยิ่งนักท่องเที่ยวชาวจีน ชาวญี่ปุ่น ชาวเกาหลี หรือแม้แต่นักท่องเที่ยวชาวต่างชาติกลุ่มใหม่
และกลุ่ม AEC รวมถึงกลุ่มประเทศในยุโรป และรัสเซีย โดยนักท่องเที่ยวกลุ่มดังกล่าว มีความสนใจ
และพฤติกรรมการท่องเที่ยวรปู แบบใหมท่ ี่ต้องการท่องเที่ยวในแหล่งท่องเท่ียวท่ีเป็นที่นิยมในรูปแบบ
One Day Trip

3) นักท่องเท่ียวที่มคี วามสนใจเฉพาะโดยนักท่องเท่ียวในกลมุ่ นี้ เปน็ กลุ่มท่ีมีโอกาส
การเติบโตสูงในพื้นที่ มีศักยภาพในเชิงการตลาดมีอำนาจการซื้อสูงและต่อเนื่อง ได้แก่
(1) กลุ่มผู้สูงอายุ (2) กลุ่มคณะเพื่อศึกษาดูงานและการท่องเที่ยวเพื่อทำกิจกรรม CSR
(3) กลุ่มนักท่องเที่ยวเชิงกีฬาและนันทนาการ (กีฬากอล์ฟ, กีฬาวิ่ง) (4) กลุ่มนักท่องเที่ยวชุมชน
และวัฒนธรรม

การจัดทำ (ร่าง) แผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนา
การท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทยฉบับน้ี ให้ความสำคัญกับการบูรณาการพัฒนาการท่องเที่ยว
ในพน้ื ที่ 4 จังหวดั ชายฝงั่ อา่ วไทยร่วมกนั ไดแ้ ก่ จงั หวดั สมุทรปราการ สมทุ รสงคราม สมุทรสาคร และ

171

ฉะเชิงเทรา เพื่อสะท้อนวิถีชีวิตและอัตลักษณ์ของชุมชนในพื้นที่ชายฝั่งอ่าวไทย ผ่านการจัดการ
การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน โดยความหวังว่าประเด็นเชิงยุทธศาสตร์ที่กำหนดไว้ จะสามารถตอบโจทย์
ทิศทางการพฒั นาการท่องเที่ยวได้

องค์การการท่องเที่ยวโลก (World Tourism Organization) ได้ให้ความหมาย
ของคำว่า “การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (Sustainable Tourism)” ว่าเป็นการท่องเที่ยวที่เป็นมติ ร และ
คำนึงถึงเศรษฐกิจ สง่ิ แวดลอ้ ม สงั คมและวฒั นธรรม โดยไมจ่ ำกัดเพียงแค่การท่องเท่ียวขนาดเล็ก หรือ
การตลาดเฉพาะกลุ่ม (Niche Tourism Segments) หากแต่รวมถึงการท่องเที่ยวแบบมวลชน
(Mass Tourism) ที่จะต้องมีการจัดการท่องเที่ยวเพื่อสนองตอบความต้องการของนักท่องเที่ยว และ
ชุมชน โดยมุ่งเน้นการปกป้องและรักษาโอกาสให้กับคนในรุ่นปัจจุบันและรุ่นอนาคต อันนำไปสู่
การจดั การทรัพยากรดา้ นการทอ่ งเที่ยวอยา่ งมีประสิทธิภาพ (World Tourism Organization, 2004)

องค์ประกอบของการท่องเท่ยี วอย่างย่ังยืน ไดแ้ ก่
1) ด้านสังคม (Social) การจัดการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนต้องเคารพวิถีชีวิต

วัฒนธรรมและประเพณีของท้องถิ่น โดยต้องคำนึงถึงการมีส่วนร่วมของคนในท้องถิ่น ( People
Participation) เช่น การมีส่วนร่วมในการจัดทำแผนพัฒนาท่องเที่ยว การมีส่วนร่วมในการจัดสรร
ทรัพยากรการท่องเท่ยี ว การมีส่วนร่วมในการแกไ้ ขปญั หาทีเ่ กิดข้ึนการแหลง่ ท่องเท่ียว

2) ดา้ นสิ่งแวดล้อม (Environment) การจัดการทอ่ งเท่ียวอย่างยั่งยืนต้องตระหนัก
และใช้ทรัพยากรธรรมชาติให้เกิดประโยชน์สูงสุดและใช้อย่างเหมาะสม โดยมุ่งที่การอนุรักษ์
สิ่งแวดล้อมที่เป็นแหล่งท่องเที่ยว ด้วยการกำหนดขีดความสามารถในการรองรับนักท่องเที่ยว
ต่อแหล่งท่องเที่ยวในแต่ละช่วงเวลา เช่น จำกัดจำนวนนักท่องเทีย่ ว การปิดพื้นที่อุทยานในช่วงฤดูฝน
เป็นต้น

3) ด้านเศรษฐกิจ (Economic) การจัดการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน ควรก่อให้เกิด
การกระจายรายได้อย่างเป็นธรรมและทั่วถึงแก่ผู้มีส่วนได้เสียในการท่องเที่ยว (Tourism Stakeholder)
และควรกอ่ ใหเ้ กิดการสรา้ งรายได้ใหแ้ กค่ นในชมุ ชน

172

องคป์ ระกอบของการท่องเท่ยี วอย่างยัง่ ยนื อาจสรุปไดด้ งั แผนภาพที่ 1

แผนภาพท่ี 1 แสดงความสัมพันธ์ของหลักการทอ่ งเท่ียวอย่างยั่งยืน

จากภาพจะเห็นได้ว่า การจัดการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน ควรหาแนวทางที่เหมาะสมโดย
คำนึงถึงองค์ประกอบด้านสังคม สิ่งแวดล้อม และเศรษฐกิจอย่างสมดุลและต่อเนื่อง ซึ่งการท่องเที่ยว
อย่างยั่งยืนอาจจัดในรูปแบบของการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ (Eco-tourism) และการท่องเที่ยว
เชิงวัฒนธรรม (Culture Tourism)

แนวความคดิ ว่าดว้ ยการจัดการท่องเท่ียวอย่างยัง่ ยืน ไม่ไดเ้ ปน็ เพยี งแนวทางการบริหาร
การท่องเที่ยวเท่านั้น ในระบบกฎหมายไทยยังได้ยอมรับไว้ในกฎหมายด้วย ได้แก่ พระราชบัญญัติ
นโยบายการท่องเที่ยวแห่งชาติ พ.ศ. 2551ที่มีเจตนารมณ์ในการกำหนดนโยบายที่เกี่ยวกับ
การท่องเที่ยวให้เป็นเอกภาพและมีความต่อเนื่องกัน เพื่อให้การบริหารจัดการการท่องเที่ยว
ของประเทศเป็นไปอย่างมีคุณภาพและมี “ความยั่งยืน” อีกทั้งในมาตรา 3 ของกฎหมายฉบับน้ี
ยังให้นิยามของคำว่า “การบริหารและพัฒนาการท่องเที่ยว” ว่าเป็นการบริหารจัดการสิ่ งต่าง ๆ ที่
เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยวเพื่อสนับสนุนให้เกิดการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน ดังนั้นหากมองในมิติ
ทางกฎหมายแล้ว ภาครัฐจะกำหนดนโยบายหรือมาตรการทางกฎหมายอย่างใดมากำกับดูแล
การท่องเที่ยว จำเป็นต้องคำนึงถึงบริบททั้งสามประการดังกล่าวข้างต้นด้วย เพื่อให้นโยบาย หรือ
กฎหมายไม่ขัดหรือแย้งกับหลักการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน ซึ่งจะส่งผลให้เกิดการท่องเที่ยวที่ยั่งยืน
ได้จริงในทางปฏิบัติ นอกจากนี้แล้วประเทศไทยยังมีการก่อตั้งหน่วยงานของรัฐที่ทำหน้าท่ี
ด้านการส่งเสริมการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนโดยตรง ได้แก่ องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษ
เพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน) หรือ อพท. มีหน้าที่หลักในการพัฒนาการท่องเที่ยว

173

สู่ความยั่งยืน โดยมีแนวคิดให้ประชาชนในพื้นที่มีส่วนร่วม (Community-Based Approach)
โดยส่งเสริมให้แหล่งท่องเที่ยวมีการบริหารจัดการอย่างยั่งยืนเช่น การบริหารจัดการพื้นที่พิเศษ
เมืองเก่าน่าน อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย-ศรีสัชนาลัย-กำแพงเพชร หรือหมู่เกาะช้าง และ
พนื้ ทเ่ี ช่อื มโยง เป็นตน้

2. กระบวนการจดั ทำแผน
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ดำเนินการจัดทำแผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยว

ภายในเขตพัฒนาการทอ่ งเที่ยววถิ ชี ีวิตขายฝัง่ อา่ วไทย มีกระบวนการจดั ทำแผน ดังนี้
2.1 รายละเอียดกิจกรรม ข้นั ตอน และแนวทางการดำเนินงาน
รายละเอียดกิจกรรม ขั้นตอน และแนวทางการดำเนินงานพร้อมระบุผลผลิต

ในแต่ละกิจกรรมผรู้ บั ผดิ ชอบ กลุ่มเป้าหมาย ช่วงระยะเวลา ดำเนินงานทจ่ี ดั ขน้ึ กลา่ วคือ
1) มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์จัดทำแผนการดำเนินงานของโครงการจัดทำแผนปฏิบัติ

การพัฒนาการท่องเทย่ี วภายในเขตพฒั นาการท่องเท่ยี ววถิ ชี ีวิตชายฝั่งอ่าวไทย
2) ศึกษารวบรวมข้อมูลทุติยภูมิ ผลการศึกษา แนวโน้มสถานการณ์ด้านการท่องเที่ยว

ของพืน้ ท่ีแหล่งท่องเทยี่ วภายในเขตพัฒนาการท่องเท่ียววิถชี ีวิตชายฝ่ังอ่าวไทย (จังหวัดสมุทรปราการ
จังหวัดสมุทรสงคราม จังหวัดสมุทรสาคร และจังหวัดฉะเชิงเทรา) รวมทั้งแผนยุทธศาสตร์
ด้านการท่องเที่ยวระดับภาคยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี (พ.ศ. 2561-2580) และข้อมูลอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง
นำมาวิเคราะห์และประเมินความเหมาะสมพื้นที่ทั่วประเทศ เพื่อกำหนดเป็นเขตพัฒนาการท่องเที่ยว
เพิ่มเติม และโครงการจัดทำประชาพิจารณ์การกำหนดเขตพัฒนาการท่องเที่ยวโดยปรับปรุงแนวทาง
ข้อเสนอแนะให้สอดคล้องกับนโยบายด้านการท่องเที่ยวและสถานการณ์ในปัจจุบัน เพื่อใช้เป็นแนว
ทางการจัดทำแผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยว ภายในเขตพัฒ นาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝ่ัง
อ่าวไทย ระยะ 5 ปี

3) ถอดบทเรียนการดำเนินงานด้านการพัฒนาการท่องเที่ยวของจังหวัดต่าง ๆ
ภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย เพื่อใช้เป็นแนวทางการจัดทำแผนปฏิบัติการ
พัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทยให้สอดคล้องกับนโยบาย
ด้านการท่องเที่ยวและสถานการณ์ในปัจจุบัน เพื่อใช้เป็นแนวทางการจัดทำแผนปฏิบัติการพัฒนา
การทอ่ งเทย่ี วประจำเขตพฒั นาการทอ่ งเท่ยี ววิถชี วี ิตชายฝ่ังอา่ วไทย ระยะ 5 ปี

4) มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์จัดทำ (ร่าง) แผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยว
ภายในเขตพฒั นาการทอ่ งเที่ยววถิ ชี ีวติ ชายฝ่ังอ่าวไทย ฉบบั ท่ี 1

5) มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์จัดประชุมเชิงปฏิบัติการ (Working Group)
เพื่อระดมความคิดเห็นต่อ (ร่าง) แผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ย ว

174

วิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย จำนวน 1 ครั้ง ระยะเวลา 2 วัน ผู้เข้าร่วมประชุมไม่น้อยกว่า 100 คน
กลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ หน่วยงานภาครัฐ เอกชน และท้องถิ่น ที่เกี่ยวข้องในพื้นที่เขตพัฒนาการ
ท่องเที่ยววิธีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย ทั้งนี้รายชื่อหน่วยงานที่เข้าร่วมประชุมจะร่วมกันกำหนด
โดยมหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์ และสำนักงานการท่องเที่ยวและกฬี าจงั หวัดสมุทรปราการ

6) มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์จัดทา (ร่าง) แผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยว
ภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย ฉบับที่ 2 โดยนาข้อเสนอแนะ และความเห็น
ของการจัดประชมุ เซิงปฏิบัตกิ าร (Working Group) มาปรบั ปรุงเพม่ิ เตมิ

7) มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์จัดประชุมนาเสนอ (ร่าง) แผนปฏิบัติการพัฒนา
การท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย ต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
จานวน 1 ครั้ง ระยะเวลา 1 วัน เป้าหมาย ได้แก่ หน่วยงานภาครัฐ เอกชน และท้องถิ่นที่เกี่ยวข้อง
ในพื้นที่ จานวนไม่น้อยกว่า 100 คน ทั้งนี้ รายชื่อหน่วยงานที่เข้าประชุมจะร่วมกันกาหนด โดย
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และสานกั งานการทอ่ งเทยี่ วและกีฬาจังหวดั สมุทรปราการ

8) มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์จัดทา (ร่าง) แผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยว
ภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย ฉบับที่ 3 ซึ่งมีรายละเอียดตามประกาศ
คณะกรรมการนโยบายการท่องเที่ยวแห่งชาติ เรื่องหลักเกณฑ์และวิธีการจัดทาแผนปฏิบัติการ
พัฒนาการทอ่ งเท่ยี วภายในเขตพฒั นาการทอ่ งเท่ยี ว พ.ศ. 2558 โดยมีองค์ประกอบของแผน ดงั นี้

• แนวคิดการจัดทาแผน
• กระบวนการจดั ทาแผน
• วิสัยทศั น์ วัตถุประสงค์ เป้าหมาย
• ยุทธศาสตรแ์ ละแนวทางการพฒั นา
• แผนงาน/โครงการ ระยะเวลาดาเนินการ หนว่ ยงานรับผดิ ชอบ
ประมาณ การงบประมาณ
• รูปแบบการลงทนุ
• กลไกการขบั เคลอื่ นแผนสูก่ ารปฏบิ ตั ิ
• ผลประโยชน์ท่ีจะไดร้ บั ทง้ั ดา้ นเศรษฐกจิ สังคม และสิง่ แวดล้อม
9) มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์จัดทา Infographic แผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยว
ภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย และแนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยว
ของเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย ไม่น้อยกว่า 20 หน้า เพื่อใช้ในการนาเสนอ และ
ประชาสัมพนั ธแ์ ผนดงั กลา่ ว

175

2.2 จดุ ยนื และตำแหน่งการพฒั นา
ดังนั้นเพื่อให้เกิดการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนในพื้นที่ 4 จังหวัดชายฝั่งอ่าวไทย

คณะที่ปรึกษาจึงได้จัดทำแผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิต
ชายฝ่งั อา่ วไทย ซึง่ มีจดุ ยืนและตำแหน่งการพฒั นา 4 ประการ กลา่ วคอื

ประการที่ 1 การพัฒนาพื้นที่ 4 จังหวัดชายฝั่งอ่าวไทยให้สอดคล้องกับอัตลักษณ์
ของชุมชน โดยกำหนดเขตพ้ืนที่ในการจัดทำแผนพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย
ซึ่งคำนึงถึงศักยภาพของแหล่งท่องเที่ยวที่มีและแหล่งท่องเที่ยวที่คาดว่าจะมีในอนาคต ตลอดจน
คำนึงถึงการยอมรับและการให้ความร่วมมือของคนในชุมชนต่อการจัดการท่องเที่ยว ทั้งนี้เพื่อลด
ความทับซ้อนของสินค้าและบริการการท่องเที่ยวในแต่ละพื้นที่ และเพื่อบูรณาการและพัฒนา
การท่องเที่ยวร่วมกันในพื้นที่ 4 จังหวัดชายฝั่งอ่าวไทยอย่างยั่งยนื และปฏิบัติได้จริง ผ่านการกำหนด
บทบาทของกลไกการขับเคลื่อนการท่องเที่ยวทุกระดับให้มีความเชื่อมโยงกัน ตั้งแต่ระดับนโยบาย
ระดบั จงั หวดั และระดับท้องถิน่

ประการที่ 2 การกำหนดกลุ่มเป้าหมายของนักท่องเที่ยว เพื่อรองรับการจัดกิจกรรม
หรือรูปแบบการท่องเที่ยวให้สอดคล้องกับความต้องการของนักท่องเที่ยว เช่น กำหนดกลุ่มเป้าหมาย
นักท่องเที่ยว ทั้งจากนักท่องเที่ยวไทยและนักท่องเที่ยวต่างประเทศตาม Generation ได้แก่
กลุ่มนักท่องเที่ยวรุ่นใหม่ (Gen Y) กลุ่มครอบครัว กลุ่มผู้สูงวัยหรือวัยเกษียณ เป็นต้น นอกจากนั้น
ยงั คำนงึ ถึงรูปแบบกจิ กรรมท่องเท่ียวที่นา่ สนใจ ไดแ้ ก่ การทอ่ งเที่ยวเชิงเกษตร การท่องเท่ียวเชิงนิเวศ
การท่องเที่ยวเชงิ วัฒนธรรม การทอ่ งเท่ยี วเชิงกีฬา เป็นตน้

ประการที่ 3 การสร้างแหล่งท่องเที่ยว สินค้าและบริการทางการท่องเที่ยว
ในพื้นที่ 4 จังหวัดอ่าวไทยที่แปลกใหม่ โดยมีเรื่องราว (Story) น่าสนใจสอดแทรก เพื่อเป็น
การสร้างมูลค่าเพิม่ ในการนำเสนอให้แก่นักท่องเที่ยว เชน่ การสรา้ งแหลง่ ท่องเทยี่ วในลักษณะ Street
Art ผา่ นแวน่ สามมติ ิ การสร้างภาพยนตร์หรือหนังสนั้ เพ่ือแนะนำสถานที่ท่องเทย่ี วทางอ้อม ตลอดจน
การนำเทคโนโลยีมาใช้เพื่อช่วยส่งเสริมการพัฒนาการท่องเที่ยวในแต่ละพื้นที่ 4 จังหวัด ในเขตพื้นที่
ชายฝั่งอ่าวไทยร่วมกัน เพื่อบอกเล่าเรื่องราวข้อมูลแหล่งท่องเที่ยวให้น่าสนใจ เช่น QR Code,
Infographic, Augmented Reality (AR) เป็นต้น

ประการที่ 4 การพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่ง
อ่าวไทย จะต้องดำเนินการบนพื้นฐานการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วน โดยเฉพาะภาคประชาชน และ
ภาคีธุรกิจในพื้นที่ เพื่อส่งเสริมการพัฒนาภายใต้ยุทธศาสตร์ท่องเที่ยวร่วมกัน โดยร่วมกับหน่วยงาน
ของรฐั ในพืน้ ที่แบบบูรณาการ

176

3. วิสยั ทศั น์ วัตถปุ ระสงค์เป้าหมาย
3.1 วสิ ยั ทศั น์
“สง่ เสริมเศรษฐกจิ สรา้ งสรรค์ พฒั นาการท่องเท่ียววิถีชีวติ ชายฝง่ั อ่าวไทยอย่างยงั่ ยนื ”
3.1.1 นิยามของวสิ ัยทัศน์
ส่งเสริมการผลิต การจาหน่ายสินค้า และการให้บริการท่ีเป็นมิตรกับธรรมชาติ

และสิ่งแวดล้อม เพิ่มคุณค่าและมูลค่าจากการท่องเที่ยวด้วยทรัพยากรที่หลากหลาย ดารงไว้ซึ่ง
อตั ลกั ษณ์ของวถิ ชี ุมชนทีโ่ ดดเดน่ ทางดา้ นศาสนา ศิลปะ ประเพณีและวฒั นธรรม อนรุ กั ษก์ ารท่องเท่ียว
เชิงนิเวศป่าชายเลน เน้นการนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมทันสมัยมาใช้ในการพัฒนาการตลาด และ
การประชาสมั พันธ์ พัฒนาคณุ ภาพบุคลากรเพอื่ การท่องเที่ยวชายฝ่ังอยา่ งย่ังยืน

3.1.2 รายละเอยี ดนิยามแหง่ วิสยั ทัศน์
วิสัยทัศน์แผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยว
วถิ ีชีวิตชายฝ่ังอ่าวไทย มคี วามหมายดังน้ี
เศรษฐกิจสร้างสรรค์ หมายถึง การขับเคลื่อนการสร้างรายได้จากการท่องเที่ยว
ด้วยเอกลักษณ์ของคนไทยในชุมชนที่ยิ้มแย้มแจ่มใสและมีจิตใจบริการ มีการผสมผสานเทคโนโลยี
ศิลปะและการดาเนินธุรกิจเข้าด้วยกัน นาทรัพยากรทางการท่องเที่ยวที่โดดเด่นในพื้นที่มาเพิ่มมูลค่า
ให้กับสินค้าและบริการ เรียนรู้และเข้าใจนักท่องเที่ยวอย่างลึกซึ้ง และปรับตัวให้เข้ากับสถานการณ์
ท่เี ปลยี่ นแปลงไปพรอ้ มท้ังเพิ่มขดี ความสามารถในการพัฒนาสินค้าและบริการ
การจัดการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน หมายถึง การจัดการท่องเที่ยวโดยคานึงถึง
องค์ประกอบด้านสังคม สิ่งแวดล้อม และเศรษฐกิจอย่างสมดุลและต่อเนื่อง ซึ่งการท่องเที่ยว
อย่างยั่งยืนอาจจัดในรูปแบบของการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ (Eco-tourism) และการท่องเที่ยว
เชิงวัฒนธรรม (Culture Tourism) มีแนวคิดหลักในการพัฒนาตามองค์ประกอบการท่องเที่ยว
อย่างยั่งยืน 3 ดา้ น ไดแ้ ก่ องค์ประกอบด้านสังคม ด้านสิง่ แวดล้อม และด้านเศรษฐกิจ ดงั น้ี
- ด้านสังคม (Social) คานึงถึงการจัดการทรัพยากรการท่องเที่ยวของพื้นที่ชายฝ่ัง
อ่าวไทย โดยดึงจุดเด่นด้านศาสนา ศิลปะ วัฒนธรรม อาหาร และวิถีชีวิตของชุมชนชายฝั่งอ่าวไทย
ผา่ นการจัดการท่องเทีย่ วเชิงสรา้ งสรรค์ เพอ่ื มงุ่ ไปสู่ความผูกพนั และประสบการณจ์ ริงของนักท่องเท่ียว
ได้แก่ ประเพณีท้องถิ่น ตลาดน้า วัด แหล่งท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ มีการจัดงานเทศกาล
ตามประเพณี การบูรณะปฏิสังขรณ์ศาสนสถาน การเผยแพร่มรดกทางศิลปะและวัฒนธรรม
ด้วยส่อื ตา่ ง ๆ
- ด้านสิ่งแวดล้อม (Environment) การจัดการทรัพยากรการท่องเที่ยวได้คานึงถงึ
ขีดความสามารถในการรองรับนักทอ่ งเท่ียวของแต่ละพื้นที่ชายฝั่งอา่ วไทย โดยมุ่งเน้นการจัดกิจกรรม
การท่องเที่ยวเชิงนิเวศ (Ecotourism) ตามช่วงวัยของนักท่องเที่ยว เช่น การท่องเที่ยวเชิงกีฬา

177

การท่องเที่ยวป่าชายเลน การท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ เพื่อสร้างความรับผิดชอบในแหล่งธรรมชาติ
ทมี่ เี อกลักษณ์เฉพาะถิ่น โดยสรา้ งกระบวนการเรียนร้รู ่วมกันระหวา่ งคนในพน้ื ทีก่ บั นักท่องเทย่ี ว

- ด้านเศรษฐกิจ (Economic) ขับเคลื่อนการท่องเที่ยวในพื้นที่ชายฝั่งอ่าวไทย
โดยสร้างการมีส่วนร่วมของคนในพื้นที่ ไม่ว่าจะเป็นประชาชน หน่วยงานภาครัฐ รัฐวิสาหกิจ
หน่วยงานท้องถิ่น และภาคธุรกิจในพื้นที่ร่วมกันจัดกิจกรรมการท่องเที่ยว เพื่อกระจายรายได้
ใหก้ ับคนในพื้นที่อยา่ งเป็นธรรมและย่งั ยนื

นอกจากยึดหลักการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนแล้ว ยังได้บูรณาการการจัดการท่องเที่ยว
โดยใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัยมาจัดการด้านระบบฐานข้อมูลด้านการท่องเที่ยว การสื่อสาร การตลาด
และการประชาสัมพันธ์ การอานวยความสะดวกแก่นักท่องเที่ยว ตลอดจนการวิเคราะห์พฤติกรรม
การท่องเที่ยวเพอ่ื การกาหนดสินค้าและบริการท่ตี อบสนองความต้องการของนักท่องเทย่ี วทกุ ช่วงวัย

3.2 วัตถปุ ระสงค์
1) เพอื่ จัดทาแผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิต

ชายฝ่งั อา่ วไทย ระยะ 5 ปี
2) เพ่อื บรู ณาการงานด้านการท่องเทีย่ วระหว่างหน่วยงานและภาคส่วนท่ีเก่ยี วขอ้ ง
3) เพื่อสนับสนุนและส่งเสริมการนาแผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยวภายใน

เขตพัฒนาการทอ่ งเทีย่ วไปสู่การปฏบิ ัติ
3.3 เป้าหมายการพฒั นา
1) มูลค่ารายได้รวมของอตุ สาหกรรมการท่องเที่ยววิถีชุมชน เชิงสร้างสรรค์ เชิงศาสนา

ศิลปะ วฒั นธรรม และเชิงนิเวศ มีอัตราเติบโตข้นึ ร้อยละ 10
2) จานวนสถานบริการดา้ นการท่องเท่ียวได้รบั การรับรองมาตรฐานการท่องเท่ียว และ

มาตรฐานความปลอดภัย ไมน่ ้อยกวา่ ร้อยละ 50
3) ดชั นคี วามสขุ ของประชาชนและความพึงพอใจของนักท่องเทีย่ วตอ่ โครงสรา้ งพื้นฐาน

และสาธารณูปโภคในพ้นื ท่ีท่องเทีย่ ว ไมน่ ้อยกวา่ ร้อยละ 75
4) มีการพัฒนาระบบสารสนเทศเพื่อรองรับข้อมูลขนาดใหญ่ (Big Data) ของพื้นท่ี

เขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย (ความพึงพอใจของผู้เข้าใช้ระบบสารสนเทศ)
ไมน่ อ้ ยกว่ารอ้ ยละ 75

5) มีการจัดตั้งกลุ่มหรือองค์กรเพื่อการบูรณาการเครือข่ายการท่องเที่ยวร่วมกันของ
หน่วยงานที่เกี่ยวในพนื้ ที่ ไม่นอ้ ยกว่า 10 องค์กร

178

4. ยทุ ธศาสตร์และแนวทางการพัฒนา
ยุทธศาสตร์และแนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิต

ชายฝ่ังอา่ วไทย มีดังนี้
ยุทธศาสตร์ที่ 1 : การส่งเสริมการท่องเที่ยวด้วยการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวตามอัตลักษณ์

ที่โดดเด่นของพื้นที่โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน ท้องถิ่น และการสนับสนุนของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
ทุกภาคสว่ น

ยุทธศาสตร์ที่ 2 : การพัฒนาขีดความสามารถการแข่งขันทางการท่องเที่ยวในพื้นที่
สมู่ าตรฐานสากลอย่างสมดลุ และยง่ั ยืน

ยุทธศาสตร์ที่ 3 : การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน ระบบการบริการและสิ่งอานวย
ความสะดวกดา้ นการท่องเท่ยี วรองรับการท่องเทย่ี วเพ่ือคนทง้ั มวล

ยุทธศาสตร์ท่ี 4 : การพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมเพื่อการส่งเสริมการตลาดสมัยใหม่
(Modern Marketing)

ยทุ ธศาสตรท์ ่ี 5 : การพัฒนาระบบการบริหารจดั การการท่องเทย่ี วแบบบรู ณาการ

ยุทธศาสตร์ที่ 1 : การส่งเสริมการท่องเที่ยวด้วยการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวตามอัตลักษณ์
ท่ี โดดเด่นของพื้นที่โดยการมีส่วนร่วมของชุมชนท้องถิ่น และการสนับสนุนของหน่วยงาน
ท่ีเกีย่ วข้องทุกภาคสว่ น

พื้นที่ 4 จังหวัดในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย มีอัตลักษณ์ที่โดดเด่น
ทางด้านวิถีชุมชน มีประเพณีและวัฒนธรรมที่งดงามสืบทอดกันมาอย่างยาวนาน มีชุมชนชาวสวน
ชุมชนรมิ น้า ทาใหเ้ กดิ ตลาดน้าทม่ี ชี ่ือเสยี งเปน็ ทน่ี ยิ มของนักท่องเท่ียวท้งั ชาวไทยและชาวต่างประเทศ
หลายแห่ง อีกทั้งยังมีพื้นที่ป่าชายเลนที่มีความอุดมสมบูรณ์ เป็นแหล่งเรียนรู้ศึกษาธรรมชาติ และ
ความเหมาะสมกับการจัดกิจกรรม CSR เป็นอย่างยิ่งซึ่งแหล่งท่องเที่ยวเหล่านี้ถ้าได้รับการพัฒนา
จะช่วยนารายได้มาสู่ชมุ ชนเปน็ อยา่ งดี

วตั ถุประสงค์
เพื่อมุ่งเน้นการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวที่เป็นอัตลักษณ์โดดเด่นของพื้นที่จงั หวัดอ่าวไทย

โดยการบริหารจัดการแบบบูรณาการร่วมกันและส่งเสริมบทบาทของหน่วยงานต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง
ในการพฒั นาการท่องเท่ยี วบนพน้ื ฐานความสมดลุ ทางสังคม เศรษฐกิจ และสง่ิ แวดลอ้ ม

179

เป้าหมายและการวดั ผล
1. มีการจัดกจิ รรมสง่ เสริมการรกั ษา และสบื ทอดอัตลักษณท์ างวิถชี ุมชนท่หี ลากหลาย
2. มีการจดั กิจกรรมท่องเทีย่ วตามความต้องการของนกั ท่องเท่ยี วกลมุ่ เฉพาะ
3. มแี ผนรองรบั การทอ่ งเท่ยี วในรปู แบบ One Day Trip
4. มีรายได้จากการจาหน่ายผลิตผลทางการเกษตรและอาหารแปรรูปจากการประมง

ชายฝง่ั
แนวทางการพฒั นา
แนวทางการพัฒนาท่ี 1 ฟื้นฟูและส่งเสริมอัตลักษณ์ของพื้นที่ เพื่อการสร้างมูลค่าเพิ่ม

ทางการท่องเที่ยว
แนวทางการพัฒนาที่ 2 การยกระดับคุณภาพแหล่งท่องเที่ยวสู่การเป็นแหลง่ ท่องเที่ยว

ระดบั สากลและเมืองท่องเที่ยวสีเขียว (Green Destination)
แนวทางการพัฒนาที่ 3 พัฒนาและสร้างสรรค์กิจกรรมท่องเที่ยวเพื่อตอบสนอง

ความต้องการของนักท่องเที่ยวกลุ่มเฉพาะ และส่งเสริมการตลาดเพื่อสังคม (CSR) ในการท่องเที่ยว
เชงิ นิเวศป่าชายเลน

แนวทางการพัฒนาท่ี 4 พัฒนาสินค้าทั้งผลิตผลทางการเกษตร การประมงชายฝัง่ และ
อาหารแปรรูปให้มีคณุ ภาพมาตรฐาน

ยุทธศาสตร์ท่ี 2 : การพัฒนาขีดความสามารถการแข่งขันทางการท่องเที่ยวในพื้นที่
สูม่ าตรฐานสากลอยา่ งสมดุลและย่งั ยืน

ศักยภาพของบุคลากรทางด้านการท่องเที่ยวเป็นปัจจัยสาคัญที่จะขับเคลื่อน การท่องเที่ยว
ให้มีคุณภาพระดับมาตรฐานสากล การเตรียมความพร้อมเพื่อให้สามารถแข่งขันได้จึงมีความจาเป็น
ทจี่ ะต้องได้รับการสง่ เสรมิ จากภาครัฐและความร่วมมือจากภาคประชาชนในชุมชน

วัตถปุ ระสงค์
เพื่อมุ่งพัฒนาขีดความสามารถในการแข่งขันทางการท่องเที่ยวในพื้นที่ 4 จังหวัดอ่าวไทย
โดยเน้นพัฒนาสมรรถนะของบุคลากรด้านการท่องเที่ยวให้ทันต่อสถานการณ์และพลวัต
การเปลี่ยนแปลงของอุตสาหกรรมท่องเที่ยวในปัจจุบัน ตลอดจนเพิ่มศักยภาพของแหล่งท่องเที่ยว
ให้ได้มาตรฐานเพอ่ื รองรบั นักท่องเทยี่ ว

180

เป้าหมายและการวัดผล
1. มีหลักสูตร/โครงการพัฒนาบุคลากรทางด้านการจัดการท่องเที่ยว และจานวน

บคุ ลากรท่ผี ่านอบรมตามหลักสตู รและไดร้ บั การรับรองคณุ วฒุ ิ
2. ระดับความสาเร็จในการพัฒนามาตรฐานการท่องเที่ยว คุณภาพสินค้า และบริการ

ใหไ้ ด้รับการรบั รองมาตรฐาน
3. ชุมชนต้นแบบได้รับการรับรองมาตรฐานการท่องเที่ยวโดยชุมชน และ/หรือเกณฑ์

การพัฒนาการท่องเท่ียวโดยชุมชนของประเทศไทย (CBT Thailand)
4. โฮมสเตยไ์ ดร้ ับการขนึ้ ทะเบยี นมาตรฐานโฮมสเตย์ไทย
5. ปรมิ าณการลงทุนในธุรกจิ ท่องเท่ียวและบรกิ ารทม่ี คี ุณภาพและมาตรฐาน
6. จานวนวนั พกั ในพืน้ ท่ีของนักท่องเท่ยี ว

แนวทางการพัฒนา
แนวทางการพัฒนาที่ 1 การส่งเสริมขีดความสามารถของชุมชนเพื่อการจัดการ

ทอ่ งเทยี่ วโดยชุมชนอย่างย่งั ยนื
แนวทางการพัฒนาท่ี 2 การพัฒนาสถานประกอบการสินค้าและบริการให้มีมาตรฐาน

เป็นทยี่ อมรบั
แนวทางการพัฒนาที่ 3 สง่ เสรมิ การลงทนุ ในธุรกจิ ท่องเที่ยวและบริการทม่ี ีคณุ ภาพ

ยทุ ธศาสตรท์ ่ี 3 : การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน ระบบการบริการและส่ิงอานวยความสะดวก
ดา้ นการทอ่ งเทย่ี วรองรบั การทอ่ งเทีย่ วเพ่ือคนทงั้ มวล

การพัฒนาระบบคมนาคมเพื่ออานวยความสะดวกในการเดินทาง ทั้งทางบก ทางน้า และ
ทางอากาศ มีการเชื่อมโยงเส้นทางการท่องเที่ยว มีป้ายบอกทางและป้ายสัญลักษณ์ให้ครอบคลุม
ในพื้นที่เพื่ออานวยความสะดวกแก่นักท่องเที่ยว รวมถึงการพัฒนาแอปพลิเคชั่นที่สามารถบอกพิกัด
ของแหลง่ ทอ่ งเที่ยวที่แมน่ ยา

วตั ถุประสงค์
เพื่อมุ่งพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน ระบบการบริการ และสิ่งอานวยความสะดวก

ด้านการท่องเทย่ี วให้เช่อื มโยงกันอย่างเปน็ ระบบ โดยมีแนวทางการพัฒนาท่สี าคัญ ไดแ้ ก่
1. พัฒนาเส้นทางคมนาคมให้เชื่อมโยงทั้งเส้นทางทางบกและทางน้า ให้มีคุณภาพ

ได้มาตรฐาน และมคี วามปลอดภยั ในการเดนิ ทางและการบรกิ ารขนส่งสาธารณะ โดยสามารถเชื่อมโยง
ระหวา่ งแหล่งทอ่ งเทยี่ วได้อยา่ งมปี ระสทิ ธิภาพ

181

2. พัฒนาสิง่ อานวยความสะดวกในแหล่งท่องเท่ยี ว ทส่ี อดคลอ้ งกบั สภาพแวดล้อม และ
มีความปลอดภัยต่อนักท่องเที่ยวตามมาตรฐานสากล โดยค านึงถึ งอารยสถาปัตย์ ส าหรับ
กลุ่มนักท่องเที่ยวคนพิการและผู้สูงอายุ เช่น ห้องน้า ที่จอดรถ ป้ายบอกทาง ป้ายข้อมูล จุดบริการ
ข้อมลู ขา่ วสาร ทางลาด ราวจับ เปน็ ต้น

3. พัฒนาการสื่อความหมายในแหล่งท่องเที่ยว โดยมุ่งเน้นการใช้นวัตกรรมเทคโนโลยี
สารสนเทศต่าง ๆ ในการพัฒนารูปแบบสื่อความหมายเพื่อบอกเล่าเรื่องราวข้อมูลแหล่งท่องเที่ยว
ให้นา่ สนใจ เชน่ QR Code, Infographic, Augmented Reality (AR) เป็นตน้

เปา้ หมายและการวัดผล
1. การเพิ่มจานวนเส้นทางคมนาคมเชื่อมโยงเส้นทางการท่องเที่ยวภายใน และ

เชอ่ื มโยงกับภายนอกพื้นที่
2. มีแผนการซ่อมบารุงเส้นทางการท่องเที่ยวให้รองรับการใช้งานที่สะดวกและ

ปลอดภัย
3. มีการบรหิ ารจัดการระบบสาธารณปู โภค ไฟฟ้า น้าประปา ใหเ้ พียงพอต่อการบริโภค
4. มีศูนย์อานวยความสะดวกและความปลอดภัยแก่นักท่องเที่ยวในแหล่งท่องเที่ยว

ทุกพื้นที่ มีเครื่องมือและอุปกรณ์ที่เพียงพอ เช่น กล้องวงจรปิด ไฟฟ้าแสงสว่าง อุปกรณ์กู้ชีพ (CPR)
ในแหล่งทอ่ งเท่ยี วทม่ี ีความเสี่ยง มหี อ้ งน้าสาหรบั นกั ท่องเทย่ี วกลมุ่ เฉพาะ เชน่ ผู้สงู อายุ ผพู้ กิ าร

5. มกี ารจัดการของเสียและขยะอยา่ งเหมาะสม
6. คณุ ภาพชวี ิตท่ีดขี องประชาชนในพ้ืนท่ี
แนวทางการพฒั นา
แนวทางการพัฒนาที่ 1 การพัฒนาเส้นทางการคมนาคมขนส่งทั้งทางบก ทางน้า และ
ทางอากาศ ที่มีมาตรฐานและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เพื่อรองรับการเติบโตของอุตสาหกรรม
การทอ่ งเท่ียว
แนวทางการพัฒนาที่ 2 การพัฒนาเส้นทางท่องเที่ยวเชื่อมโยงครอบคลุมภายในพื้นที่
และเขตติดต่อ
แนวทางการพัฒนาท่ี 3 การพัฒนาปัจจัยพื้นฐานสิ่งอานวยความสะดวกเพื่อยกระดับ
คณุ ภาพการให้บริการ

182

ยุทธศาสตร์ที่ 4 : การพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมเพื่อการส่งเสริมการตลาดสมัยใหม่
(Modern Marketing)

เทคโนโลยีการสื่อสารทาให้การกระจายข้อมูลข่าวสารทุกทิศทางเป็นไปอย่างรวดเร็ว
สามารถโต้ตอบได้ทั้งสองทิศทาง การนาเอาเทคโนโลยีสารสนเทศและการพัฒนานวัตกรรมขึ้นมา
รองรับ จะช่วยให้การส่งเสริมการตลาดและการประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยว เป็นไป
อย่างมปี ระสิทธิภาพ

วัตถปุ ระสงค์
1. เพื่อพัฒนาระบบเทคโนโลยีและนวัตกรรมเพื่อส่งเสริมประสิทธิภาพการจัดการ

ท่องเที่ยวรวมถึงการสร้างความเชอื่ มโยงและเป็นมาตรฐานเดียวกนั ทง้ั 4 จงั หวัดอ่าวไทย
2. เพอ่ื สง่ เสริมและสนบั สนุนการดาเนนิ งานของภาคส่วนต่าง ๆ ทเ่ี กย่ี วข้อง รวมถึงเป็น

ฐานข้อมูลในการตัดสินใจในการส่งเสรมิ และพัฒนาการท่องเทย่ี ว
เป้าหมายและการวดั ผล
1. มีการพัฒนาระบบฐานข้อมูลการท่องเที่ยวที่มีการปรับปรุง (Updates) ข้อมูล

ให้ทันสมัยอยเู่ สมอ
2. มกี ารผลิตสือ่ การตลาดและการประชาสัมพันธก์ ารท่องเทยี่ วผา่ นสังคมออนไลน์ และ

สอื่ อ่นื ๆ
3. มีจุดให้บริการเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตแบบไร้สาย (Free Wi-Fi) ในชุมชน

แหลง่ ทอ่ งเท่ียว
4. การเปลี่ยนวิธีการชาระเงินต่าง ๆ จากสังคมที่ใช้เงินสดไปสู่การชาระเงินผ่านระบบ

ออนไลน์
แนวทางการพฒั นา
แนวทางการพฒั นาที่ 1 การพัฒนาการบรหิ ารจดั การระบบฐานขอ้ มลู การทอ่ งเที่ยว
แนวทางการพัฒนาที่ 2 การส่งเสริมการตลาดและการประชาสัมพันธ์ผา่ นสังคมออนไลน์
แนวทางการพัฒนาที่ 3 การส่งเสรมิ การใหบ้ รกิ ารเชอื่ มโยงสู่สงั คมดิจทิ ลั

183

ยุทธศาสตร์ที่ 5 : การพัฒนาระบบการบริหารจดั การการทอ่ งเที่ยวแบบบูรณาการ

การพัฒนาการท่องเที่ยวให้มีความเข้มแข็ง โดยอาศัยการมีส่วนร่วมของหน่วยงานภาครัฐ
และภาคเอกชน การช่วยเหลือเกื้อกูลของเครือข่ายในชุมชน ขับเคลื่อนให้บรรลุวัตถุประสงค์
ในการพฒั นารว่ มกันปรับเปล่ียนทัศนคติในการทางานให้มุ่งเป้าหมายความสาเรจ็ ในภาพรวมของพ้ืนท่ี
มากกว่ารายชุมชน หรือเฉพาะหน่วยงาน มีการแลกเปลี่ยนข้อมูล และแนวปฏิบัติที่ดีแก่กันเพื่อนาไป
ใช้ประโยชน์

วัตถุประสงค์
เพื่อพัฒนาระบบการบริหารจัดการการท่องเที่ยวแบบบูรณาการร่วมกัน ผ่านกลไก

การขับเคลื่อนระดับนโยบาย ระดับพื้นที่ ระดับท้องถิ่น มีการบูรณาการของหน่วยงานต่าง ๆ
อย่างเปน็ ระบบ

เปา้ หมายและการวัดผล
1. การจัดต้งั องคก์ รซง่ึ ประกอบดว้ ยผู้มสี ว่ นไดส้ ่วนเสยี ทาหนา้ ทใ่ี นการจัดการทอ่ งเที่ยว

อย่างยั่งยืน
2. มีแผนการพัฒนาระบบและกลไกการบรหิ ารการท่องเที่ยว
3. การแตง่ ตง้ั คณะกรรมการในการติดตามและประเมนิ ผลด้านการทอ่ งเท่ยี ว
4. รายงานการติดตามและประเมินผลการพัฒนาการท่องเที่ยวภายในเขตพัฒนา

การทอ่ งเทย่ี ววถิ ชี วี ติ ชายฝัง่ อ่าวไทย
แนวทางการพัฒนา
แนวทางการพัฒนาท่ี 1 การสร้างเครือข่ายภาครัฐเอกชนองค์การบริหารการพัฒนา

พื้นที่พิเศษเพื่อการทอ่ งเท่ียวอย่างยัง่ ยืน (อพท.) และชุมชน เพื่อการพัฒนาการท่องเทีย่ ว ทั้งในระดับ
พื้นท่ีและในระดบั ภูมภิ าค

แนวทางการพัฒนาที่ 2 การพฒั นาระบบและกลไกการบริหารจัดการการทอ่ งเท่ยี ว
แนวทางการพัฒนาที่ 3 ส่งเสริมความเข้มแข็งของภาคเี ครือข่าย ภาครัฐ เอกชน ชุมชน
ภาคการศกึ ษา และภาคประชาสงั คมในการบริหารจัดการการทอ่ งเท่ียว

5. แผนงาน/โครงการ ระยะเวลาดาเนนิ การ หนว่ ยงานรับผิดชอบ ประมาณการงบ
เพื่อให้การดาเนินการตามยุทธศาสตร์และแนวทางการพัฒนาการท่องเ

วตั ถปุ ระสงค์ คณะทีป่ รกึ ษาจึงเสนอ แผนงาน/โครงการ ระยะเวลาดาเนินการ หนว่ ยง

ตารางท่ี 5.1 โครงการยทุ ธศาสตรท์ ่ี 1 : การสง่ เสริมการท่องเที่ยวดว้ ยการพัฒนาแหล
แผนงาน การส่งเสริมการท่องเท่ียวตามอัตลกั ษณข์ องพ้ืนท่ี

ลาดบั โครงการ วัตถปุ ระสงค์

1 โครงการเสรมิ สร้างศักยภาพการ 1.เพื่อสรา้ งหลกั สตู รการพัฒนา 1. หลกั ส
ของบคุ ล
ทอ่ งเท่ยี วเชิงอนรุ กั ษ์และ ศกั ยภาพของบคุ ลากรทางด้าน เชงิ อนรุ
ที่มีคุณภ
เชิงประวัติศาสตรแ์ กเ่ ยาวชน และ การทอ่ งเทีย่ วเชิงอนุรกั ษ์ และ 2.จานวน
ท่เี ขา้ ร่ว
บุคลากรด้านการทอ่ งเทยี่ วในชมุ ชน เชิงประวตั ิศาสตร์ การประ

2.เพ่ือสร้างความรู้ ความเขา้ ใจ

ในการจัดการท่องเทยี่ วเชงิ อนุรกั ษ์

และเชิงประวตั ิศาสตร์ แก่เยาวชน

และบคุ ลากรในชุมชน

บประมาณทใ่ี ช้
เที่ยวภายในเขตพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตชายฝั่งอ่าวไทย เป็นไปตาม
งานรบั ผิดชอบ ประมาณการงบประมาณท่ใี ช้ ดังตารางท่ี 5.2 -5.6

ล่งท่องเทีย่ วตามอตั ลักษณ์ที่โดดเด่นของพ้นื ทีโ่ ดยชมุ ชนอยา่ งสมดุลและยั่งยนื

ตวั ชวี้ ดั งบ ระยะ รปู แบบ หนว่ ยงาน
ประมาณ เวลา การลงทุน
สตู รการพัฒนาศักยภาพ (ป)ี 1 2 3 - สานกั งานท่องเท่ียว
ลากรทางด้านการทอ่ งเทยี่ ว และกีฬาจงั หวดั 4
รกั ษ์ และเชงิ ประวัตศิ าสตร์ 1,000,000 1 ✓ จังหวัด
ภาพ - สานักงานวฒั นธรรม
นเยาวชน และประชาชน จงั หวดั 4 จังหวดั
วมอบรมและสอบผา่ นเกณฑ์ - กลุ่มโฮมสเตย์
ะเมินตามหลักสตู ร - ชมุ ชนทอ่ งเทีย่ ว

184

ลาดบั โครงการ วตั ถุประสงค์

2 โครงการทอ่ งเท่ยี ว One Day Trip 1. เพื่อจดั กจิ กรรมส่งเสรมิ การรักษา 1. จานว

ชุมชน 3 บาง และสบื ทอดอัตลักษณต์ ามวิถีชมุ ชน One Da

(บางโปรง บางด้วน บางหัวเสอื ) 2. เพอ่ื ส่งเสรมิ การทอ่ งเทยี่ วทางเรอื 2. จานว

3. เพอื่ จดั กจิ กรรมทอ่ งเทย่ี ว การทอ่ ง

One Day Tripให้กับ 3 บาง 3. รายไ

4. เพอ่ื เพม่ิ รายได้จากการท่องเที่ยว

ใหก้ ับชุมชน

3 โครงการ เรียนรู้ ลดั เลาะถ่นิ อนิ (in) 1. เพอ่ื กาหนดเสน้ ทางท่องเท่ยี ว 1. จานว

สาคร ในแต่ละอาเภอ ท้ัง 3 อาเภอ ในพนื้ ที่

2. เพื่อตอบสนองความต้องการ จานวน

ของนกั ท่องเที่ยว 2. จานว

3. เพอื่ สง่ เสรมิ เผยแพร่ อตั ลกั ษณ์ รอ้ ยละ

วถิ ถี น่ิ วถิ วี ฒั นธรรมให้แพร่หลาย 3. รายไ

ตวั ชี้วดั งบ ระยะ รปู แบบ หนว่ ยงาน
ประมาณ เวลา การลงทนุ
วนกจิ กรรมทอ่ งเทย่ี ว (ป)ี 1 2 3 -การไฟฟา้ ฝา่ ยผลิต
ay Trip ในชุมชน 3 บาง 500,000 1✓ โรงไฟฟา้ เขตพระนคร
วนสื่อประชาสมั พนั ธ์ ใต้
งเทีย่ ว - สานักงานการ
ไดจ้ ากการท่องเทย่ี ว ท่องเที่ยวและกีฬา
จังหวดั สมทุ รปราการ

วนเส้นทางการท่องเทีย่ ว 1,500,000 1 ✓ - สานกั งานวัฒนธรรม
3 อาเภอ จงั หวดั สมทุ รสาคร
10 เสน้ ทาง - สานกั งานทอ่ งเที่ยว
วนนักทอ่ งเทย่ี วเพมิ่ ข้นึ และกีฬาจังหวัด
10 สมุทรสาคร
ไดจ้ ากการท่องเทีย่ วเพ่ิมขนึ้

185

ลาดบั โครงการ วัตถุประสงค์

4 โครงการเส้นทางแสวงบุญ “มหศั จรรย์ 1. เพอ่ื ส่งเสรมิ ใหน้ ักทอ่ งเท่ยี ว 1. จานว

เมอื งแห่งศรัทธา พพิ ิธภัณฑ์ช้าง กลมุ่ ศาสนาทั้งในประเทศ และ และนักท

เอราวัณ” ต่างประเทศเขา้ มาท่องเท่ยี ว 2. จานว

2. เพอื่ ส่งเสรมิ ให้เป็นแหล่งทอ่ งเท่ยี ว การทอ่ ง

ที่สาคญั ในจงั หวัดสมุทรปราการ

3. เพ่อื สง่ เสรมิ ความรคู้ วามเข้าใจ

เก่ยี วกบั เช่อื มโยงคตทิ างศาสนา

ทง้ั พุทธ พราหมณ์ และฮนิ ดู

5 โครงการเทยี่ วสมุทรสาครมาวันเดยี ว 1. เพื่อสง่ เสรมิ การทอ่ งเท่ยี ว 1. จานว
2. รายไ
เท่ยี วไดห้ ลายอยา่ ง ในดา้ นศลิ ปะ วัฒธรรมทอ้ งถนิ่

2. เพอ่ื สง่ เสรมิ ประชาสมั พันธ์ของดี

ในทอ้ งถนิ่ เช่น ลาไย และ

อาหารอรอ่ ย

ตวั ชวี้ ดั งบ ระยะ รปู แบบ หน่วยงาน
ประมาณ เวลา การลงทนุ
วนนกั ท่องเทยี่ วกลมุ่ ศาสนา (ปี) 1 2 3
ท่องเทีย่ วท่ัวไป
วนผรู้ บั รสู้ ่อื ประชาสัมพันธ์ 200,000 1 ✓ - พิพิธภัณฑช์ า้ ง
งเทย่ี ว
เอราวณั

- การท่องเท่ยี วแห่ง

ประเทศไทย

วนนกั ทอ่ งเทีย่ วเพิ่มข้ึน 500,000 1 ✓ - สานักงานการ
ไดจ้ ากการทอ่ งเท่ยี วเพิ่มขนึ้ ท่องเทีย่ วและกฬี า
จังหวัดสมทุ รสาคร
- สานักงานเกษตร
อาเภอ
- หอการค้าจังหวัด
สมุทรสาคร

186

ลาดับ โครงการ วัตถปุ ระสงค์

6 โครงการเทย่ี วไทยได้ในที่เดยี ว 1. เพอื่ ส่งเสรมิ การท่องเที่ยว 1. จานว

@ เมืองโบราณ สมุทรปราการ ในภาคเอกชน 2. จานว

2. เพอ่ื ใหน้ กั ท่องเทยี่ วชาวไทย ข้อตกลง

ไดเ้ ขา้ เยี่ยมชนและ ในการน

รับรู้ถึงประวตั ศิ าสตรข์ องชาติไทย เข้าเยี่ยม

7 โครงการจดั ตั้งศนู ยเ์ รียนรรู้ ะบบนเิ วศ เพอื่ จัดตั้งศนู ยเ์ รยี นรรู้ ะบบนเิ วศ 1. มีศนู ย

ทางทะเลและชายฝ่ัง และอาคาร ทางทะเลและชายฝัง่ และอาคาร ทะเลแล

นิทรรศการวาฬ โลมา และสตั วเ์ ลย้ี ง นิทรรศการวาฬ โลมา และสัตว์เลย้ี ง นทิ รรศก

ลกู ด้วยนมในทะเล ณ ศูนยศ์ ึกษา ลูกด้วยนมในทะเล ณ ศูนยศ์ ึกษา เลย้ี งลูก

ธรรมชาติกองทพั บก (บางปู) ธรรมชาตกิ องทพั บก (บางป)ู 2. มีการ

เฉลิมพระเกยี รต7ิ 2 พรรษามหาราชนิ ี เฉลิมพระเกยี รติ 72 พรรษา และถนิ่ อ

มหาราชนิ ี

ตัวชี้วัด งบ ระยะ รูปแบบ หนว่ ยงาน
ประมาณ เวลา การลงทนุ
วนนักท่องเทย่ี วเพ่มิ ขน้ึ (ป)ี 1 2 3 - เมอื งโบราณ จังหวดั
วนสถานศกึ ษาทรี่ ว่ มทา 500,000 1✓ สมทุ รปราการ
งความร่วมมอื MOU - สถานศึกษาของรัฐ
นานักเรยี น นักศึกษา และเอกชน
มชม
ยเ์ รยี นร้รู ะบบนิเวศทาง 2,379,490 2 ✓ กองสถานพักผ่อนกรม
ละชายฝง่ั และอาคาร พลาธกิ ารทหารบก
การวาฬ โลมา และสตั ว์ กองทัพบก
กด้วยนมในทะเล
รจัดต้งั กองทนุ วาฬ โลมา
อาศยั

187