รายงานความก้าวหน้า (Progress Report)

รายงานความกา้ วหนา้ (Progress Report)

ภายใต้การดำเนินงานโครงการขบั เคลื่อนยุทธศาสตร์ที่ 2 เชิงรกุ ฯ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2564

โครงการ มหาวทิ ยาลยั เชียงใหมม่ หาวิทยาลยั สขุ ภาพอยา่ งอัจฉรยิ ะและยั่งยนื
(Smart and Sustainable Healthy Chiang Mai University)

คณะดำเนนิ การโครงการ

รองศาสตราจารย์ ดร. วณิชา พง่ึ ชมภู รองศาสตราจารย์ ดร.วราภรณ์ บญุ เชียง
รองศาสตราจารย์ ธรี ภทั ร วรรณกุล ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์ ดร.กรรณิกา เทียรฆนธิ กิ ูล
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. วนั เพ็ญ ทรงคำ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. ชาลณิ ี สุวรรณยศ
ผชู้ ่วยศาสตราจารย์ ดร. พชั รินทร์ ไชยสรุ นิ ทร์ อาจารย์ ดร. ศิวพร สกุ ฤตานนท์
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. วราวรรณ อดุ มความสุข นางสุทธิณีย์ ฉัตรยาลกั ษณ์
ผูช้ ่วยศาสตราจารย์ ดร. ณัฐธยาน์ สวุ รรณคฤหาสน์ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. อรวิชย์ ถ่ินนุกูล

1 เมษายน 2565
คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลยั เชียงใหม่

บทสรุปผู้บรหิ าร
โครงการมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มหาวิทยาลัยสุขภาพอย่างอัจฉริยะและยั่งยืน (Smart and Sustainable

Healthy Chiang Mai University) (Healthy CMU Year 2) โดยพัฒนากิจกรรมการสร้างเสริมสุขภาพและ
ศักยภาพของบุคลากรในมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ทั้งบุคลากรสายวิชาการและสายสนับสนุนให้สามารถดูแลตนเอง
เพ่ือป้องกนั การเกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรังทพี่ บบ่อยในวัยทำงาน ลดอุบัติการณ์ของการเกดิ ปัญหาสุขภาพ ภาวะทุพพล
ภาพเมื่อเข้าสู่วัยสูงอายุ เพ่ือนำไปสู่การเพ่ิมศักยภาพและประสิทธิภาพในการทำงานของบุคลากรใน
มหาวิทยาลยั เชยี งใหม่ และเตรียมความพรอ้ มรองรบั เข้าสู่วยั เกษยี ณอย่างมคี ุณภาพในอนาคต

จากการสืบค้นข้อมูลด้านสุขภาพของบุคลากรมหาวิทยาลัยเชียงใหม่น้ัน พบว่ายังไม่มีการจัดทำระบบ
ฐานข้อมูลสุขภาพที่ชัดเจน แม้มีการสำรวจข้อมูลสุขภาพของบุคคลากรในบางคณะฯ แต่ข้อมูลกระจัดกระจายไม่
เปน็ ไปในทิศทางเดียวกัน และยงั พบว่าเปน็ การยากทีห่ นว่ ยงานหรอื คณะฯ จะให้ขอ้ มูลสุขภาพของบุคคลากรตนเอง
เน่ืองจากเป็นข้อมูลท่ีค่อนข้างบอบบางและมีผลต่อความเป็นส่วนตัวของเจ้าของข้อมูล ทางผู้ บริหาร
มหาวทิ ยาลัยเชยี งใหม่ จงึ เลง็ เหน็ ความสำคญั ของการพัฒนาระบบฐานขอ้ มลู สุขภาพ และการส่อื สารประชาสัมพนั ธ์
ให้เข้าใจถึงความจำเป็นในการพัฒนาระบบฐานข้อมูล รวมถึงการสร้างความตระหนัก และการให้ข่าวสารความรู้
กิจกรรมเก่ียวกับการสร้างเสริมสุขภาพที่ดีแก่บุคลากรมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เพื่อสร้างเสริมสุขภาพของบุคลากร
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ในการป้องกันความเสี่ยงที่จะเกิดจากโรคไม่ติดต่อเร้ือรัง ได้แก่ ความดันโลหิตสูง เบาหวาน
ไขมันในเลือดสูง หัวใจ และความเครียด ที่มีปัจจัยเกี่ยวข้องกับการปฏิบัติงาน โดยมีจุดมุ่งหมายให้เกิดการมีส่ว น
ร่วม เล็งเห็นความสำคัญในการสร้างเสริมสุขภาพเพื่อบุคคลากรมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ทุกคนจะมีสุขภาพที่ดี
ปลอดภัยจากอันตรายและลดภาวะแทรกซ้อนของโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ภายใต้การเคารพสิทธิส่วนตัวในการไม่นำ
ข้อมูลมาเผยแพร่ในท่ีสาธารณะ การขออนุญาตที่จะดำเนินการรวบรวมข้อมูลและนำเสนอในภาพรวมทั้ง
มหาวิทยาลัยเพื่อนำไปใช้ในเชิงนโยบาย และการจัดกิจกรรมสุขภาพท่ีเกิดประโยชน์แก่บุคลากร ทั้งนี้กระบวนการ
จะดำเนินการโดยผ่านกระบวนการสร้างความตระหนัก และการจัดกิจกรรมการสร้างเสริมสุขภาพ นอกจากนี้เป็น
อีกบทบาทของมหาวิทยาลัยในการส่งเสริมสุขภาพของบุคลากรรวมถึงชุมชนใกล้เคียงท่ีเกิดข้ึนจากการดำเนิน
โครงการสร้างเสริมพัฒนาศักยภาพของบุคลากรในมหาวทิ ยาลยั เชยี งใหม่ โดยทำให้เกดิ การมสี ่วนร่วมในการพฒั นา
เป็นมหาวิทยาลัยสุขภาพดี ลดอุบัติการณ์ของการเกิดปัญหาสุขภาพ ภาวะทุพพลภาพของบุคลากรเมื่อเข้าสู่วัย
สูงอายุ นำไปสูก่ ารเพมิ่ ศักยภาพและประสทิ ธิภาพของบุคลากรในมหาวิทยาลยั เชยี งใหมใ่ นการทำงาน และสามารถ
เตรยี มตัวรองรบั เขา้ สวู่ ัยเกษียณไดอ้ ยา่ งเหมาะสม

และเนื่องจากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ในฐานะเป็นเครือข่ายมหาวิทยาลัยอาเซียน ASEAN University
Network (AUN) และ AUN-Health Promotion Network (AUN-HPN) มีนโยบายเพ่ือเสริมสร้างความสามารถ
ของมหาวิทยาลัยและขับเคล่ือนสู่การเป็น "มหาวิทยาลัยสุขภาพ" ภายใต้กรอบมหาวิทยาลัยสุขภาพ หรือ Health
University Framework ซึ่งเป็นทิศทางการขับเคลื่อนไปสู่ความเป็นมหาวิทยาลัยสุขภาพ การพัฒนามหาวิทยาลัย
เพ่ือเป็นมหาวิทยาลัยสร้างเสริมสุขภาพ มีเป้าหมายเพื่อให้บุคลากรและนิสิตนักศึกษาในมหาวิทยาลัยมีสุขภาพท่ี
สมบูรณ์แข็งแรง จากการเข้าร่วมโครงการ/กิจกรรมกีฬา และการออกกำลังกายที่มหาวิทยาลัยจัดข้ึน แนวคิดของ
การพัฒนาสู่การเป็นมหาวิทยาลัยสร้างเสริมสุขภาพ ซ่ึงจะต้องเกิดจากการร่วมมือกันของทุกภาคส่วน ตั้งแต่ผู้

ข

กำหนดนโยบาย คือ ผู้บริหาร บุคลากรและนิสิตนักศึกษาของมหาวิทยาลัย ที่จะกำหนดแนวทางวิธีการและ
เปา้ หมายในการสร้างเสริมสุขภาพ ซง่ึ จะเป็นส่วนสำคญั ในการสง่ เสริมและสนับสนุนให้บุคคลมีคณุ ภาพชีวติ ท่ดี ี

ดังน้ันโครงการมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มหาวิทยาลัยสุขภาพอย่างอัจฉริยะและย่ังยืน (Smart and
Sustainable Healthy Chiang Mai University) (Healthy CMU Year 2) จงึ ถูกขบั เคล่อื นตอ่ เนอื่ งจากปที ่1ี และ
เน้นการนำเทคโนโลยีมาบูรณาการการสร้างเสริมสุขภาพ และเพ่ือพัฒนาเป็นต้นแบบการสร้างเสริมสุขภาพของ
บุ ค ล า ก ร ใน ส ถ า บั น ก า ร ศึ ก ษ า ส า ม า ร ถ ถ่ า ย ท อ ด ให้ ส ถ า บั น ต่ า ง ๆ ห รื อ พื้ น ที่ ใก ล้ เคี ย ง
ท้ังในระดับภูมิภาค และประเทศ โดยกุญแจสำคัญคือการดึงศักยภ าพของบุคคล การมีส่วนร่วนร่วม
การสร้างความรู้ความเข้าใจนำไปสูค่ วามรอบรู้ทางสุขภาพ และความสามารถในการดแู ลสุขภาพตนเองและคนรอบ
ข้าง ภายใต้หลักฐานเชิงประจักษ์จากงานวิจัยและ นวัตกรรม เพ่ือการขับเคลื่อนมหาวิทยาลัยเชียงใหม่สู่
มหาวทิ ยาลัยสขุ ภาพท่มี ีประสิทธภิ าพ ประสิทธิผล และสามารถพฒั นาต่อยอดไดใ้ นปตี อ่ ไป

รองศาตราจารย์ ดร. วณิชา พงึ่ ชมภู
1 เมษายน 2565

ค

รายงานแผน-ผลการดำเนินโครงการภายใตก้ ารขับเคลอื่ นยทุ ธศาสต
ตามแผนพฒั นาการศกึ ษามหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ระย
ส่วนงาน: คณะพยาบาลศาสตร
โครงการ: มหาวิทยาลยั เชียงใหม่มหา
(Smart and Sustainable He

เป้าหมายผลผลิต

งบประมาณ หนว่

ตัวช้วี ดั เป้าหมายผลผลติ

กิจกรรมท่ี 1 : การวิเคราะห์ และระดมความคิดเห็น 234,000 บ
เพอ่ื จดั ทำแผน และการดำเนนิ โครงการพัฒนา
ศักยภาพการสร้างเสรมิ สขุ ภาพของบุคลากร
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

- จดั ประชุมวางแผนประจำเดือน (แผน) 18,000 ค

- จา้ งผปู้ ระสานงานโครงการ (แผน) 216,000 ค

- จัดประชมุ วางแผนประจำเดือน

สิงหาคม 2564 – กุมภาพนั ธ์ 2565 6 ครั้ง (ผล) 10,084.44 ค

- จ้างผปู้ ระสานงานโครงการ

ประจำเดือน มกราคม - มีนาคม 2565 (ผล) 64,500 ค

กิจกรรมที่ 2 : การพัฒนาทกั ษะการจดั การภาวะอ้วน 100,000 บ

ตรท์ ี่ 2 เชิงรกุ : นวัตกรรมดา้ นอาหารและสุขภาพ และการดูแลผสู้ งู อายุ รวม
ยะท่ี 12 (พ.ศ. 2560-2564) ประจำปงี บประมาณ พ.ศ. 2564
ร์ มหาวิทยาลัยเชยี งใหม่ งวดท่ี 1
าวิทยาลัยสขุ ภาพอย่างอัจฉริยะและยั่งยืน
ealthy Chiang Mai University)

เป้าหมายผลผลติ

วยนบั ไตรมาสที่ 1 ไตรมาสที่ 2 ไตรมาสท่ี 3 ไตรมาสที่ 4

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

บาท

คร้ัง ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 6
คน 1

✓✓✓✓✓✓ 6

ครั้ง 1

คน

บาท

ค

เป้าหมายผลผลิต
งบประมาณ หน่ว

ตวั ช้ีวดั เป้าหมายผลผลิต

ด้วยตนเองในผู้ทีม่ ภี าวะอ้วน

การเตรียมโครงการ 41,500 ช

(จดั ทำคู่มือภาวะอ้วน,จัดทำคู่มืออาหารแลกเปล่ียน, 35,000 ช
จดั ทำ Application)
261,900 บ
(แผน)
240,000 เร
การเตรยี มโครงการ 120,000 เร
400,000 บ
(การจัดทำ E-book, ค่มู อื เป็นเลม่ และ Application
ในการตดิ ตามความก้าวหนา้ ของอาสาสมคั รในโครงการ)

(ผล)

กจิ กรรมที่ 3 : การจดั กิจกรรมการสรา้ งเสริมพลังงาน
อำนาจ (Empowerment) สำหรับการสรา้ งเสรมิ
สขุ ภาพของบคุ ลากรมหาวทิ ยาลัยเชยี งใหม่ ไดแ้ ก่
กจิ กรรม “Health Talk”

ค่าจัดทำส่อื วดิ ีโอบุคคลตน้ แบบ (6 เรอ่ื ง) (แผน)

คา่ จดั ทำสอ่ื วิดโี อบคุ คลต้นแบบ (3 เรือ่ ง) (ผล)

กิจกรรมท่ี 4 : โครงการสง่ เสรมิ ปอ้ งกนั รกั ษา ด้าน
สุขภาพจติ ของบุคลากรมหาวทิ ยาลัยเชยี งใหม่

เปา้ หมายผลผลติ

วยนับ ไตรมาสท่ี 1 ไตรมาสที่ 2 ไตรมาสที่ 3 ไตรมาสที่ 4 รวม
123 456 7 89 10 11 12

ชิน้ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 1

ช้ิน ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 1

บาท 6
3
ร่ือง ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓
รอ่ื ง ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓
บาท
ง

เปา้ หมายผลผลิต
งบประมาณ หนว่

ตวั ชีว้ ดั เป้าหมายผลผลิต

(Stop Staff Stress Year 2)

การดำเนินการโครงการส่งเสริมปอ้ งกัน รักษา ด้าน 16,000 โคร
384,000 ระ
สุขภาพจติ ของบคุ ลากรมหาวทิ ยาลยั เชยี งใหม่
25,000 โคร
(คา่ ตอบแทน, ค่าทำงานลว่ งเวลา) (แผน) 118,840 ระ
687,940 บ
การดำเนินการโครงการสง่ เสริมปอ้ งกนั รกั ษา ด้าน
สุขภาพจิต ของบคุ ลากรมหาวทิ ยาลัยเชยี งใหม่

(ค่าใช้สอย, การประชาสมั พันธ์,จัดทำ Website)

(แผน)

การดำเนนิ การโครงการส่งเสริมปอ้ งกัน รกั ษา ด้าน

สุขภาพจติ ของบุคลากรมหาวทิ ยาลยั เชยี งใหม่

(คา่ ตอบแทน, คา่ ทำงานล่วงเวลา) (ผล)

การดำเนินการโครงการส่งเสริมปอ้ งกนั รักษา ด้าน
สุขภาพจติ ของบคุ ลากรมหาวทิ ยาลยั เชยี งใหม่
(ค่าใช้สอย, การประชาสมั พันธ์,จดั ทำ Website) (ผล)

กิจกรรมท่ี 5 : การจัดกิจกรรมการสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ
ปอด โดยการจัดรณรงค์ กิจกรรมการสร้างเสริมสุขภาพ
ปอด จัดให้มีพื้นท่ีปลอดบุหรี่ (Smoke Free Area)

เปา้ หมายผลผลิต

วยนบั ไตรมาสท่ี 1 ไตรมาสท่ี 2 ไตรมาสที่ 3 ไตรมาสที่ 4 รวม
123 456 7 89 10 11 12

รงการ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 2

ะบบ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 1

รงการ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 2
ะบบ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 1
บาท

จ

เป้าหมายผลผลิต
งบประมาณ หนว่

ตัวชีว้ ดั เปา้ หมายผลผลติ

และการจดั ต้ังคลินิกปลอดบุหรี่

ค่าใช้สอย (แผน) 179,000 ราย
211,000 ราย
คา่ ตอบแทน (แผน) 170,000 ราย
15,000 ราย
ค่าวัสดุ (แผน) 75,760 ราย
9,800 ราย
คา่ สาธารณูปโภค (แผน) 13,182 ราย
403,730 บ
ค่าใชส้ อย (ผล)

คา่ ตอบแทน (ผล)

คา่ วสั ดุ (ผล)

กิจกรรมท่ี 6 : การจัดกิจกรรมการสรา้ งเสริมสุขภาพตับ
(การรณรงค์มหาวิทยาลัยปลอดเหล้า (Uni. Zero%
Alcohol) และการจัดตัง้ คลินกิ การดำเนินการให้บริการ
คำปรึกษาและอบรมในการเลิกเหล้า)

คา่ ดำเนินกิจกรรมสร้างเสรมิ สุขภาพตบั 74,000 ระ
(ระบบ Mobile Application ) (แผน) ช

ค่าวัสดุ 70,000
(นาฬิกาสุขภาพ Personas Wear One) (แผน)

เปา้ หมายผลผลิต

วยนับ ไตรมาสท่ี 1 ไตรมาสท่ี 2 ไตรมาสท่ี 3 ไตรมาสท่ี 4 รวม
123 456 7 89 10 11 12

ยงาน ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 15
ยงาน ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 15
ยงาน ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 15
ยงาน ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 15
ยงาน ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10
ยงาน ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10
ยงาน ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 10
บาท

ะบบ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 1
ชิน้ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 30

ฉ

เป้าหมายผลผลิต
งบประมาณ หนว่

ตัวชีว้ ดั เป้าหมายผลผลติ

คา่ ดำเนินกจิ กรรมสรา้ งเสริมสุขภาพตับ (ผล) 22,500 ระ
(ระบบ Mobile Application) 77,500 ช
598,000 บ
คา่ วสั ดุ (ผล)
(นาฬิกาสุขภาพ Personas Wear One )

กจิ กรรมที่ 7: ส่ือสารสร้างเสรมิ สขุ ภาพกายและใจ
Healthy CMU เพ่ือขบั เคลื่อนสมู่ หาวทิ ยาลัยสุขภาพ

การศกึ ษากลุ่มผูร้ ับสาร 45,600 โครง
(ค่าจา้ งศกึ ษากลุม่ ผรู้ ับสาร) (แผน) กจิ กร

การผลิตสอ่ื และบรหิ าร จัดการชอ่ งทางการสื่อสาร 540,600 ชิ้น
(คา่ ออกแบบภาพ Infographic, คา่ ผลติ วิดโี อสง่ เสริม
การรับรู้, ค่าประชาสมั พันธโ์ ครงการ ,คา่ อัพเกรดบญั ชี
Line Official, ค่าปรบั ปรุงเว็บไซต์)

(แผน)

การศกึ ษากลุ่มผรู้ ับสาร 45,000 โครง
(คา่ จ้างศึกษากลุ่มผู้รบั สาร) (ผล) กิจก

การผลติ สอื่ และบริหาร จดั การชอ่ งทางการสื่อสาร 205,841.08 ชน้ิ
(คา่ ออกแบบภาพ Infographic, ค่าผลิตวดิ โี อส่งเสริม
การรบั รู้, คา่ ประชาสัมพนั ธ์โครงการ ,ค่าอัพเกรดบัญชี

เปา้ หมายผลผลิต

วยนบั ไตรมาสที่ 1 ไตรมาสท่ี 2 ไตรมาสที่ 3 ไตรมาสที่ 4 รวม
123 456 7 89 10 11 12

ะบบ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 1

ชิน้ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 30

บาท

งการ/ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 1
รรม 12

นงาน ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓

งการ/ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 1
กรรม 12
นงาน ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓

ช

เป้าหมายผลผลิต
งบประมาณ หนว่

ตัวช้ีวดั เปา้ หมายผลผลติ

Line Official, ค่าปรับปรุงเว็บไซต์) (ผล)

กจิ กรรมท่ี 8 : การพฒั นาและตอ่ ยอดนวตั กรรมระบบ 679,500 บ
สารสนเทศเพอ่ื ประเมินความเสี่ยงด้านสขุ ภาพ
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่สรู่ ะดับความพร้อมของ
เทคโนโลยสี ู่อตุ สาหกรรมระดับ 7

คา่ ตอบแทน (ค่าตอบแทนผชู้ ่วยนักวิจยั , คา่ ตอบแทน 372,000 ระ
การตรวจสอบแก้ไขและปรับแต่งระบบเช่ือม Line API,
ค่าตอบแทนวเิ คราะห์ ออกแบบ ตรวจสอบ ระบบ) ค
ระ
(แผน) ค

คา่ ใชส้ อย 125,900
(อาหารและเครื่องดมื่ ในการประชุม) (แผน)

คา่ ตอบแทน (ค่าตอบแทนผ้ชู ่วยนกั วิจยั , ค่าตอบแทน 210,000
การตรวจสอบแก้ไขและปรบั แตง่ ระบบเชื่อม Line API,
คา่ ตอบแทนวิเคราะห์ ออกแบบ ตรวจสอบ ระบบ)

(ผล)

ค่าใช้สอย 790
(อาหารและเคร่ืองดื่มในการประชุม) (ผล)

กจิ กรรมท่ี 9 : การสรา้ งความยัง่ ยนื ของแกนนำ 275,771.45

เปา้ หมายผลผลติ

วยนับ ไตรมาสที่ 1 ไตรมาสที่ 2 ไตรมาสท่ี 3 ไตรมาสที่ 4 รวม
123 456 7 89 10 11 12

บาท

ะบบ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 1

ครง้ั ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 2
ะบบ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 1

ครั้ง ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 2
ซ

เป้าหมายผลผลติ

งบประมาณ หน่ว

ตัวชีว้ ัดเปา้ หมายผลผลติ โครง
กจิ ก
สขุ ภาพบุคลากรมหาวทิ ยาลัยเชยี งใหม่ โครง
กจิ ก
คา่ ใช้สอย (ค่าดำเนินการโครงการ 15 โครงการ) 150,000
ระ
(แผน) ระ
ระ
คา่ ใชส้ อย (ค่าดำเนนิ การโครงการ 4 โครงการ) 22,500 ระ
ระ
(ผล) ระ

กจิ กรรมท่ี 10 : การทดสอบระบบดูแลเฝา้ ระวัง 222,800
สุขภาพด้วยตนเองผ่านอปุ กรณ์อเิ ล็กทรอนกิ ส์ทใี่ ช้
ร่วมกบั เทคโนโลยีสารสนเทศสมยั ใหมข่ องบุคลากร
มหาวิทยาลัยเชยี งใหม่

คา่ ใช้สอย/ จ้างเหมา (แผน) 168,000

ค่าวสั ดุ (แผน) 40,000

ค่าครุภัณฑ์ (แผน) 20,000

คา่ ใชส้ อย/ จา้ งเหมา (ผล) 35,645

คา่ วสั ดุ (ผล) 24,150

คา่ ครุภณั ฑ์ (ผล) 30,000

กจิ กรรมที่ 11 : การดำเนนิ กิจกรรมแลกเปล่ยี นเรียนรู้ 365,000
การสรา้ งเสริมสุขภาพระหว่างองคก์ รในมหาวิทยาลยั

เปา้ หมายผลผลิต

วยนับ ไตรมาสท่ี 1 ไตรมาสท่ี 2 ไตรมาสท่ี 3 ไตรมาสที่ 4 รวม
123 456 7 89 10 11 12

งการ/ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 15
กรรม 4

งการ/ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓
กรรม

ะบบ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 1
ะบบ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 1
ะบบ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 1
ะบบ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 1
ะบบ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 1
ะบบ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 1

ฌ

เปา้ หมายผลผลติ

งบประมาณ หน่ว

ตวั ชว้ี ัดเปา้ หมายผลผลิต โครง
กิจก
เพ่ือการสง่ ต่อสูค่ ณะและหน่วยงานตา่ ง ๆ โครง
กจิ ก
ค่าการดำเนนิ กิจกรรมแลกเปลย่ี นเรยี นรู้ 365,000
การสรา้ งเสริมสขุ ภาพระหว่างองค์กร (แผน)

คา่ การดำเนินกจิ กรรมแลกเปล่ียนเรยี นรู้ 70,728.75
การสร้างเสริมสขุ ภาพระหว่างองค์กร (ผล)

กจิ กรรมท่ี 12 : การดูแลและรักษาระบบฐานข้อมูล 280,058.6
สุขภาพ การใช้งานระบบ และการถา่ ยทอดเทคโนโลยี
ใหง้ านบรหิ ารบคุ คล

ค่าใชส้ อย (ค่าจัดประชมุ ดำเนินกิจกรรมถ่ายทอดองค์ 100,058.6 โครง
180,000 กจิ กร
ความรู้, คา่ จ้างเหมาเก็บข้อมูลสุขภาพ) (แผน) โครง
24,396 กจิ กร
ค่าตอบแทน (ค่าตอบแทนการดแู ลรักษา พัฒนา 83,500
ปรับปรุงระบบสำหรบั การเตรียมสง่ ตอ่ ให้หนว่ ยงาน โครง
กจิ ก
ทีเ่ ก่ียวข้อง) (แผน) โครง

คา่ ใช้สอย (ค่าจดั ประชมุ ดำเนินกิจกรรมถ่ายทอดองค์

ความรู้, ค่าจา้ งเหมาเก็บข้อมูลสุขภาพ) (ผล)

คา่ ตอบแทน (ค่าตอบแทนการดูแลรกั ษา พฒั นา

เปา้ หมายผลผลติ

วยนับ ไตรมาสท่ี 1 ไตรมาสท่ี 2 ไตรมาสท่ี 3 ไตรมาสที่ 4 รวม
123 456 7 89 10 11 12

งการ/ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 12
กรรม 12

งการ/ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓
กรรม

งการ/ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ 6
รรม 6
งการ/ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓
รรม 6
6
งการ/ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓
กรรม
งการ/ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓

ญ

เป้าหมายผลผลิต

งบประมาณ หนว่
กิจก
ตัวชี้วดั เป้าหมายผลผลิต

ปรบั ปรงุ ระบบสำหรบั การเตรียมสง่ ตอ่ ใหห้ น่วยงาน

ท่ีเกย่ี วข้อง) (ผล)

เป้าหมายผลผลติ

วยนบั ไตรมาสที่ 1 ไตรมาสท่ี 2 ไตรมาสที่ 3 ไตรมาสท่ี 4 รวม
123 456 7 89 10 11 12

กรรม

ลงช่ือ.................................................................................หวั หน้าโครงการ
(รองศาตราจารย์ ดร. วณิชา พง่ึ ชมภู)

1 เมษายน 2565

ฎ

สรปุ ผลการเบกิ จา่ ยงบประมาณโครงการภายใตก้ ารขับเคลื่อน
และการดูแ

ตามแผนพัฒนาการศึกษามหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ระยะ
ส่วนงาน : คณะพยาบาลศาสตร์

โครงการ : มหาวทิ ยาลัยเชียงใหม่มหาวิทยาลยั สุขภาพอย่างอัจฉริยะและ

งบประมาณ

รายการ (บาท) ไต

แผน ผล 1

กจิ กรรมท่ี 1 : การวิเคราะห์ และระดมความคิดเห็นเพื่อจัดทำแผน และการดำเนนิ โครงกา

งบดำเนนิ งาน

1. คา่ ใช้สอย 108,000 108,000 ✓

2. ค่าตอบแทน - --

3. คา่ สาธารณปู โภค - --

4. คา่ วสั ดุ 9,000 9,000 ✓

กิจกรรมท่ี 2 : การพฒั นาทกั ษะการจดั การภาวะอ้วนดว้ ยตนเองในผ้ทู มี่ ภี าวะอ้วน

งบดำเนนิ งาน

1. ค่าใช้สอย 45,000 35,000 ✓

2. ค่าตอบแทน 5000 - -

3. ค่าสาธารณปู โภค - --

4. คา่ วัสดุ - --

กจิ กรรมที่ 3 : การจัดกจิ กรรมการสรา้ งเสริมพลังงานอำนาจ (Empowerment) สำหรบั การ

งบดำเนนิ งาน

1. ค่าใชส้ อย 120,000 120,000 ✓

2. คา่ ตอบแทน 9,000 - -

3. ค่าสาธารณปู โภค 450 - -

4. ค่าวสั ดุ 1,500 - -

ฏ

นยุทธศาสตรท์ ี่ 2 เชิงรุก : นวตั กรรมดา้ นอาหารและสุขภาพ
แลผสู้ ูงอายุ

ะท่ี 12 (พ.ศ. 2560-2564) ประจำปงี บประมาณ พ.ศ. 2564
มหาวทิ ยาลัยเชียงใหม่ งวดที่ 1
ะยง่ั ยืน (Smart and Sustainable Healthy Chiang Mai University)

ผลการเบิกจ่าย

ตรมาสที่ 1 ไตรมาสท่ี 2 ไตรมาสท่ี 3 ไตรมาสที่ 4

23 456 7 8 9 10 11 12

ารพฒั นาศักยภาพการสร้างเสริมสุขภาพของบุคลากรมหาวทิ ยาลยั เชยี งใหม่

✓✓✓✓✓

-----
-----

✓✓✓✓✓

✓✓✓✓✓

-----
-----
-----
รสร้างเสริมสุขภาพของบคุ ลากรมหาวิทยาลยั เชยี งใหม่ ได้แก่ กิจกรรม “Health Talk”

✓✓✓✓✓

-----
-----
-----

ฏ

งบประมาณ

รายการ (บาท) ไต

แผน ผล 1

กจิ กรรมที่ 4 : โครงการสง่ เสริมปอ้ งกนั รักษา ดา้ นสุขภาพจิต ของบคุ ลากรมหาวทิ ยาลัยเ

งบดำเนนิ งาน

1. ค่าใช้สอย 192,000 118,840 ✓

2. คา่ ตอบแทน 8,000 8,000 ✓

3. ค่าสาธารณูปโภค - --

4. ค่าวัสดุ - --

กิจกรรมท่ี 5 : การจัดกจิ กรรมการสรา้ งเสริมสขุ ภาพปอด โดยการจัดกจิ กรรมรณรงค์ และ

การจดั กิจกรรมการสร้างเสรมิ สขุ ภาพปอด การจัดใหม้ พี ืน้ ทป่ี ลอดบุหร่ี (Smoke Free Ar

งบดำเนินงาน

1. คา่ ใช้สอย 89,500 75,760 ✓

2. คา่ ตอบแทน 105,500 9,800 ✓

3. ค่าสาธารณูปโภค 7,500 - -

4. ค่าวสั ดุ 85,000 13,182 ✓

กิจกรรมท่ี 6 : การจดั กจิ กรรมการสร้างเสรมิ สขุ ภาพตับ (กิจกรรมรณรงค์มหาวิทยาลยั ปล

คำปรกึ ษาและอบรมในการเลกิ เหล้า)

งบดำเนินงาน

1. คา่ ใช้สอย 52,000 52,000 ✓

2. คา่ ตอบแทน 53,000 53,000 ✓

3. ค่าสาธารณูปโภค 26,865 26,865 ✓

4. คา่ วัสดุ 70,000 - -

กจิ กรรมที่ 7 : สื่อสารสรา้ งเสริมสขุ ภาพกายและใจ Healthy CMU เพอ่ื ขบั เคลื่อนสูม่ หาว

งบดำเนนิ งาน

1. ค่าใช้สอย 281,000 285,841.08 ✓

2. คา่ ตอบแทน 18,000 - -

3. ค่าสาธารณูปโภค - --

ฐ

ผลการเบิกจ่าย

ตรมาสท่ี 1 ไตรมาสท่ี 2 ไตรมาสที่ 3 ไตรมาสท่ี 4

2 3 4 5 6 789 10 11 12

เชียงใหม่ (Stop Staff Stress Year 2)

✓✓✓✓✓

✓✓✓✓✓

-----
-----
ะการจดั ให้มีพน้ื ท่ีปลอดบหุ ร่ี (Smoke Free Area)
rea ) และการจัดต้ังคลนิ ิกปลอดบหุ ร่ี

✓✓✓✓✓

✓✓✓✓✓

-----

✓✓✓✓✓

ลอดเหลา้ (Uni. Zero% Alcohol) และการจดั ต้ังคลนิ ิกการดำเนินการใหบ้ ริการ

✓✓✓✓✓
✓✓✓✓✓
✓✓✓✓✓

-----
วทิ ยาลยั สุขภาพ

✓✓✓✓✓

-----
-----

ฐ

งบประมาณ

รายการ (บาท) ไต

แผน ผล 1

4. คา่ วสั ดุ - --

กจิ กรรมท่ี 8 : การพัฒนาและตอ่ ยอดนวัตกรรมระบบสารสนเทศเพื่อประเมินความเสีย่ งด้าน

งบดำเนนิ งาน

1. คา่ ใชส้ อย 62,950 62,950 ✓

2. คา่ ตอบแทน 186,000 186,000 ✓

3. คา่ สาธารณปู โภค 8,500 - -

4. คา่ วสั ดุ 82,300 - -

กิจกรรมที่ 9 : การสร้างความยัง่ ยืนของแกนนำสขุ ภาพบุคลากรมหาวิทยาลัยเชยี งใหม่

งบดำเนนิ งาน

1. ค่าใช้สอย 119,635.5 22,500 ✓

2. ค่าตอบแทน 750 1,500 ✓

3. ค่าสาธารณปู โภค 3,000 3,000 ✓

4. ค่าวสั ดุ 14,500.225 --

กิจกรรมที่ 10 : การทดสอบระบบดูแลเฝา้ ระวังสขุ ภาพดว้ ยตนเองผ่านอปุ กรณ์อเิ ล็กทรอน

งบดำเนินงาน

1. คา่ ใช้สอย 84000 35,645 ✓

2. คา่ ตอบแทน - --

3. ค่าครภุ ณั ฑ์ 10,000 30,000 ✓

4. คา่ วัสดุ 20,000 24,150 ✓

ฑ

ผลการเบกิ จา่ ย

ตรมาสท่ี 1 ไตรมาสที่ 2 ไตรมาสที่ 3 ไตรมาสท่ี 4

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

-----

นสุขภาพมหาวทิ ยาลยั เชียงใหม่ส่รู ะดับความพรอ้ มของเทคโนโลยสี อู่ ตุ สาหกรรมระดับ 7

✓✓✓✓✓

✓✓✓✓✓

-----
-----

✓✓✓✓✓
✓✓✓✓✓
✓✓✓✓✓

-----
นิกสท์ ่ใี ชร้ ว่ มกับเทคโนโลยีสารสนเทศสมยั ใหม่ของบุคลากรมหาวทิ ยาลยั เชียงใหม่

✓✓✓✓✓

-----

✓✓✓✓✓
✓✓✓✓✓

ฑ

งบประมาณ

รายการ (บาท) ไตร

แผน ผล 1

กจิ กรรมท่ี 11 : การดำเนนิ กจิ กรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพระหว่างองค

งบดำเนนิ งาน

1. คา่ ใช้สอย 125,000 125,000 ✓

2. คา่ ตอบแทน 37,500 37,500 ✓

3. ค่าสาธารณปู โภค - --

4. ค่าวสั ดุ 20,000 - -

กจิ กรรมท่ี 12 : การดูแลและรกั ษาระบบฐานขอ้ มลู สขุ ภาพ การใช้งานระบบ และการถ่า

งบดำเนนิ งาน

1. คา่ ใชส้ อย 50,029.3 50,029.3 ✓

2. ค่าตอบแทน 90,000 90,000 ✓

3. ค่าสาธารณูปโภค - --

4. ค่าวัสดุ - --

สรปุ ผลการเบิกจา่ ยงบประมาณโครงการงบประมาณโครงการมห
งบประมาณจำนวน 2,254,350 บาท เบิกจ่าย

ฒ

ผลการเบกิ จ่าย

รมาสที่ 1 ไตรมาสที่ 2 ไตรมาสท่ี 3 ไตรมาสท่ี 4

2 3 4 5 6789 10 11 12

คก์ รในมหาวทิ ยาลัยเพ่อื การส่งตอ่ ส่คู ณะและหน่วยงานตา่ งๆ

✓✓✓✓✓

✓✓✓✓✓

-----
-----
ายทอดเทคโนโลยีใหง้ านบริหารบคุ คล

✓✓✓✓✓

✓✓✓✓✓

-----
-----

หาวทิ ยาลัยเชียงใหม่มหาวิทยาลัยสขุ ภาพอยา่ งอจั ฉริยะและยั่งยืน
ยไปท้ังสิ้น 1,583,562 บาท คดิ เปน็ 70.24%

ลงชอ่ื ....................................... .........................................หวั หนา้ โครงการ
(รองศาตราจารย์ ดร. วณชิ า พง่ึ ชมภู)

1 เมษายน 2565

ฒ

คำนำ

การสรา้ งเสริมและสนบั สนนุ ใหบ้ ุคลากรมหาวทิ ยาลยั เชียงใหม่ให้มีพฤติกรรมสุขภาพท่พี ึงประสงค์เปน็ ส่งิ สําคัญอีก
ประการหนึ่งในการขับเคล่ือนการเป็นมหาวิทยาลัยที่มีสุขภาวะท่ีดี หรือมหาวิทยาลัยสุขภาพ (Healthy University) จาก
ความสำคญั และความจำเป็นของปัญหาด้านสุขภาพของบคุ ลากรวยั ทำงานในมหาวิทยาลยั เชยี งใหม่ คณะทำงานจงึ เล็งเห็น
ค ว า ม ส ำ คั ญ ใน ก า รส ร้ า ง เส ริม พั ฒ น า ศั ก ย ภ า พ ข อ ง บุ ค ล า ก รใน ม ห า วิ ท ย า ลั ย เชี ย ง ให ม่ ให้ มี ส่ ว น ร่ว ม ใน ก า ร พั ฒ น า
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ให้เป็นมหาวิทยาลัยสุขภาวะท่ีดี โดยการศึกษาภาวะสุขภาพ และพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพของ
บุคลากรทั้ง 2 กลุ่มได้แก่กลุ่มบุคลากรสายวิชาการและสายสนับสนุน เพ่ือเป็นข้อมูลเบื้องต้นในการพัฒนากิจกรรมการ
สร้างเสริมสุขภาพและศักยภาพของบุคลากรในมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ให้สามารถดูแลตนเองเพื่อป้องกันการเกิดโรคไม่
ติดต่อเรื้อรังที่พบบ่อยในวัยทำงาน และเพ่ือลดอุบัติการณ์ของการเกิดปัญหาสุขภาพ ภาวะทุพพลพลภาพของบุคลากรใน
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่เมื่อเข้าสู่วัยสงู อายุ นำไปส่กู ารเพ่ิมศักยภาพและประสิทธิภาพของบุคลากรในมหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ในการทำงาน และสามารถเตรียมตวั รองรบั เข้าสู่วยั เกษยี ณได้อย่างเหมาะสม

การดำเนินกิจกรรมในภาพรวมให้เปน็ ไปตามแผนทีก่ ำหนดไว้ในระยะเวลา 2 ปี มกี ารขบั เคล่ือนกระบวนการผา่ น
ตัวแทนบุคลากรในแต่ละคณะ หรือหน่วยงานต่างๆ ในมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ให้มีส่วนร่วมในการดำเนินงานสร้างเสริม
สขุ ภาพอยา่ ง เปน็ รูปธรรม พัฒนาระบบฐานขอ้ มูลสุขภาพของบคุ ลากรเพ่ือให้เกิดการนำข้อมลู มาใช้ประโยชนส์ งู สุดในการ
ประเมินความเส่ียงดา้ นสุขภาพ และการวเิ คราะห์แนวทางการดแู ลสุขภาพท่ีเหมาะสมทัง้ ในระดับมหาวทิ ยาลยั คณะ และ
บุคคล จัดกิจกรรมด้านการพัฒนาที่เน้นการสร้างเสริมสุขภาพของ บุคลากรอย่างต่อเน่ือง จัดกิจกรรมรณรงค์ในวงกว้าง
(Mass Communication) เพื่อสร้างความรู้ ความเข้าใจการสร้างเสริมสุขภาพท้ังมหาวิทยาลัยโดยการจัดกิจกรรม สร้าง
ความตระหนัก (Public Awareness) เพ่ื อนำไปสู่ความตื่นตัวการรักสุขภาพ กาย และใจของบุคลากรใน
มหาวิทยาลยั เชียงใหม่

คณะผู้จัดทำขอขอบพระคุณ หน่วยงานต่าง ๆท่ีได้เข้ามาเป็นส่วนร่วมในการทำโครงการ และ
ขอขอบพระคุณทุนอุดหนุนการวิจัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ แผนงานบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม (งบประมาณ
แผ่นดิน) ประจำปีงบประมาณ 2564 ที่สนับสนุนงบประมาณ และงานโครงการในครั้งนี้ซ่ึงจะเป็นก้าวเร่ิมต้นท่ี
สำคญั แก่ บุคลากร อาจารย์ และนกั ศึกษาของมหาวิทยาลัยเชยี งใหม่

คณะผ้จู ดั ทำ
30 สงิ หาคม 2565

ณ

สารบัญ หนา้
ก
บทสรุปผู้บรหิ าร ข
รายงานแผน-ผลการดำเนนิ โครงการฯ ฏ
รายงานแผน-ผลการใชจ้ ่ายเงินโครงการฯ ณ
คำนำ ด
สารบญั ถ
สารบญั รปู ภาพ
บทท่ี 1 บทนำ 1
1.1 ขอ้ มลู ทวั่ ไปของโครงการ 2
1.2 เนื้อหาโครงการ
บทที่ 2 ผลการดำเนนิ งาน 44
2.1 ผลการดำเนินงานตามวัตถปุ ระสงคโ์ ครงการ (รายกิจกรรม) 77
2.2 ผลการดำเนินงานตามระยะเวลาการดำเนินโครงการ 80
2.3 ผลการดำเนินงานตามตัวชวี้ ัดผลผลติ ของโครงการ (Output) 92
2.4 ผลการดำเนนิ งานตามผลลพั ธ์ของโครงการ (Outcome) 92
2.5 ผลการเบกิ จา่ ยงบประมาณโครงการ 93
2.6 ผลการดำเนินงานตามความเสย่ี งของโครงการ
บทที่ 3 สรปุ ผลการดำเนินโครงการ 95
3.1 สรปุ ผลการดำเนนิ งานตามตัวชีว้ ดั โครงการ 98
3.2 ปัญหาและอปุ สรรคทเ่ี กิดขึน้ 104
3.3 ขอ้ เสนอแนะต่อโครงการ 106
เอกสารอา้ งองิ 109
ภาคผนวก 1 โครงการมหาวทิ ยาลัยเชียงใหม่มหาวิทยาลยั สุขภาพอย่างอัจฉริยะและยั่งยืน 111
ภาคผนวก 2 การพฒั นาทักษะการจัดการภาวะอ้วนด้วยตนเองในผู้ท่ีมีภาวะอ้วน
ภาคผนวก 3 การจัดกจิ กรรมการสรา้ งเสริมพลังงานอำนาจสำหรบั การสรา้ งเสริมสขุ ภาพ 114

ของบคุ ลากรมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 116
ภาคผนวก 4 โครงการส่งเสริมปอ้ งกนั รกั ษา ด้านสขุ ภาพจิต ของบุคลากร 121
126
มหาวิทยาลยั เชยี งใหม่
ภาคผนวก 5 การจดั กิจกรรมการสร้างเสริมสุขภาพปอด
ภาคผนวก 6 การจดั กิจกรรมการสรา้ งเสริมสุขภาพตับ

ด

สารบญั (ตอ่ ) หนา้
129
ภาคผนวก 7 ส่ือสารสรา้ งเสริมสุขภาพกายและใจ Healthy CMU
ภาคผนวก 8 การพัฒนาและต่อยอดนวตั กรรมระบบสารสนเทศ เพ่ือประเมนิ ความเสี่ยง 149
152
ดา้ นสุขภาพมหาวทิ ยาลัยเชยี งใหมส่ ูร่ ะดบั ความพร้อมของเทคโนโลยีสู่
อุตสาหกรรมระดบั 7 160
168
ภาคผนวก 9 การสรา้ งความยั่งยนื ของแกนนำสุขภาพบคุ ลากรมหาวทิ ยาลยั เชียงใหม่ 173
ภาคผนวก 10 การทดสอบระบบดูแลเฝา้ ระวังสุขภาพด้วยตนเองผ่านอุปกรณ์ 181

อิเล็กทรอนิกส์ท่ีใช้รว่ มกบั เทคโนโลยีสารสนเทศสมัยใหม่ของบคุ ลากร
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ภาคผนวก 11 การดำเนนิ กจิ กรรมแลกเปลีย่ นเรยี นรู้การสรา้ งเสริมสขุ ภาพระหว่างองค์กร
ในมหาวิทยาลยั เพอ่ื การส่งต่อสู่คณะและหน่วยงานต่างๆ
ภาคผนวก 12 การดแู ลและรักษาระบบฐานข้อมูลสุขภาพ การใช้งานระบบ
และการถา่ ยทอดเทคโนโลยใี ห้งานบริหารบคุ คล
ภาคผนวก 13 รายงานการประชุมประจำเดือนของโครงการ และเอกสารปรับเปลยี่ น
แผนการดำเนนิ งานของโครงการ

ต

สารบัญรปู ภาพ หน้า
4
รปู ที่ 1 แผนการพัฒนาการศึกษามหาวทิ ยาลยั เชยี งใหม่ ระยะที่ 12 (พ.ศ. 2560-2564) 10
รปู ที่ 2 ต้นแบบการสรา้ งเสริมสุขภาพสำหรับมหาวทิ ยาลัยเชยี งใหม่มหาวิทยาลัยสขุ ภาพ 13
รปู ท่ี 3 กราฟอตั ราการฆา่ ตวั ตายสำเรจ็ ตอ่ ประชากรแสนคน ต้ังแต่ปี 2560 - 2563 21
รูปท่ี 4 Digital Transformation Framework 22
รูปท่ี 5 รปู แบบการสร้างเสริมสุขภาพสำหรับมหาวทิ ยาลยั เชียงใหม่มหาวทิ ยาลัยสุขภาพในปที ่ี 2 23
รปู ที่ 6 Healthy CMU: Digital Transformation Framework 24
รูปที่ 7 กรอบแนวคดิ ของโครงการมหาวทิ ยาลยั เชียงใหม่มหาวทิ ยาลยั สุขภาพ 27
รูปท่ี 8 เปา้ หมาย/ความสำเร็จของโครงการ 43
รูปท่ี 9 รปู แบบการสร้างเสริมสุขภาพสำหรับมหาวทิ ยาลัยเชยี งใหมม่ หาวิทยาลัยสขุ ภาพในปที ่ี 2 46
รูปท่ี 10 Website CMU Mental Health Center 47
รปู ท่ี 11 Website CMU Mental Health Center 47
รูปที่ 12 การสรา้ งแบบประเมินทางสขุ ภาพจิตแบบ Online พร้อมระบบแปลผลอตั โนมัติ 48

รูปที่ 13 กระบวนการพฒั นาระบบการใหค้ ำปรึกษาทางจิตวทิ ยาดว้ ยระบบ Chat-bot 55

รปู ที่ 14 การแกไ้ ขและพฒั นา แบบประเมินคุณภาพชีวติ ขององค์กรการอนามัยโลกแบบย่อ 55
และแบบประเมนิ พฤตกิ รรมสรา้ งเสรมิ สุขภาพ
56
รปู ที่ 15 การออกแบบและแก้ไขพฒั นาเพิ่มเติม ระบบหลังบ้านสำหรบั การเชือ่ มโยงไปยัง 57
Application Line ของโครงการ 58

รปู ที่ 16 กำหนดหัวข้อและข้อมลู ต่าง ๆ ที่ต้องการสง่ ไปยังผ้ใู ชง้ านผ่านฟังกช์ ันของระบบหลงั บา้ น 58
ท่พี ัฒนาข้นึ ใหม่
59
รปู ที่ 17 การพัฒนาและตอ่ ยอดการสรา้ ง dashboard 66
รูปท่ี 18 การพฒั นาระบบเพื่อให้สามารถนำข้อมลู ไปใช้วิเคราะห์ในข้นั สูง 69
รูปท่ี 19 เวอร์ช่ันใหม่มีการปรับเพ่ิมการลงทะเบียนผู้ใช้งานทไ่ี ม่ไดเ้ ปน็ ผใู้ ช้งานใน 70

มหาวิทยาลัยเชยี งใหม่
รปู ท่ี 20 การออกแบบระบบปรับปรงุ ระบบหลังบ้านในสว่ นผู้ใชง้ านสำหรับการออกรายงานผลการ

ประเมนิ ความเส่ยี งสุขภาพ
รปู ท่ี 21 การตรวจเชค็ อุปกรณ์อัจฉรยิ ะและทดสอบระบบ
รปู ที่ 22 Infographic ขัน้ ตอนการดำเนนิ กจิ กรรมของผู้เข้าร่วมโครงการ Model ท่ี 1
รปู ท่ี 23 Infographic ข้นั ตอนการดำเนินกิจกรรมของผู้เข้ารว่ มโครงการ Model ท่ี 2

ถ

สารบัญรูปภาพ (ตอ่ ) หน้า
71
รูปท่ี 24 Infographic ขน้ั ตอนการดำเนนิ กิจกรรมของผเู้ ข้ารว่ มโครงการ Model ท่ี 3 110
รปู ที่ 25 กิจกรรมเปดิ ตวั CMU Health MOOC แหล่งความรู้ออนไลนส์ ำหรบั มหาชน 112

“การป้องกนั โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง” พร้อมแนะนำโครงการ Healthy CMU ปีที่ 2 113
รูปที่ 26 infographic ประชาสัมพันธโ์ ครงการ CMU SMART BODY
115
โครงการดี ๆ ทชี่ ่วยใหบ้ ุคลากร มช. จัดการความอว้ นไดด้ ้วยตนเอง 117
รปู ที่ 27 ประชาสมั พันธเ์ ชญิ ชวนบคุ ลากร มช. ที่สนใจเสรมิ ความรู้และทักษะในการจัดการ
118
ความอ้วนดว้ ยตนเอง สร้างสขุ ภาพดแี ละลดความเสี่ยงในการเกิดโรคตา่ ง ๆ เขา้ รว่ ม 119
โครงการพชิ ิตอ้วน เราทำได้ (CMU Smart Body) 120
รปู ที่ 28 การประชาสมั พันธโ์ ครงการเฟ้นหาบคุ คลตน้ แบบด้านการดแู ลสขุ ภาพ เพ่ือรว่ มแชร์ 122
เรอ่ื งราว ประสบการณ์ และข้อคดิ ดี ๆ ท่ีจะชว่ ยสร้างแรงบนั ดาลใจให้ทกุ คนหนั มาดแู ล
สุขภาพกายและใจกันมากขึน้ 123
รูปท่ี 29 infographic ประชาสมั พนั ธ์โครงการ สง่ เสรมิ ป้องกัน รกั ษา ด้านสุขภาพจิต 124
ของบคุ ลากรมหาวทิ ยาลัยเชียงใหม่ (Stop Staff Stress Year 2) 125

รูปที่ 30 การบรรยาย Focus Group เกย่ี วกบั “ความคาดหวังต่อการให้บริการดา้ นสุขภาพจิต

(ส่งเสริม ปอ้ งกัน คัดกรอง และรักษา) สำหรบั บุคลากรมหาวิทยาลยั เชียงใหม่”

รูปที่ 31 กิจกรรม Focus Group เก่ียวกบั “ความคาดหวังตอ่ การให้บริการด้านสุขภาพจติ

(ส่งเสริม ป้องกนั คัดกรอง และรักษา) สำหรบั บคุ ลากรมหาวทิ ยาลัยเชียงใหม่”
รูปท่ี 32 กจิ กรรม Focus Group บุคลากรท่ีปฏบิ ตั ิหนา้ ทีง่ านบรหิ ารงานบคุ คลของ

คณะ/ส่วนงานตา่ ง ๆ ในมหาวทิ ยาลัยเชยี งใหม่

รูปท่ี 33 infographic ประชาสมั พันธ์โครงการ ลด ละ เลกิ บุหร่ี (Smoke Free Area)
รูปท่ี 34 การเปิดกจิ กรรมอบรมให้ความรูเ้ ร่ืองบุหร่ี และการลด ละ เลกิ บุหรี่ สำหรบั บคุ ลากร

เมือ่ วันท่ี 31 มกราคม 2565 และสำหรับนกั ศึกษา เม่อื วนั ท่ี 1 กมุ ภาพนั ธ์ 2565
เวลา 08.00-12.00 น. รูปแบบออนไลน์ทาง ZOOM Cloud Meetings
รูปที่ 35 กจิ กรรมอบรมใหค้ วามร้เู ร่ืองบุหรี่ และการลด ละ เลิก บุหร่ี
ในรปู แบบออนไลน์ทาง ZOOM Cloud Meetings
รปู ที่ 36 กจิ กรรมอบรมให้ความรเู้ รื่องบหุ รี่ และการลด ละ เลกิ บุหรี่
ในรูปแบบออนไลน์ทาง ZOOM Cloud Meetings

ท

สารบญั รปู ภาพ (ตอ่ ) หนา้
127
รปู ท่ี 37 การประชาสมั พนั ธ์รณรงค์มหาวิทยาลัยปลอดเหล้ากบั โครงการ “คน มช. ไมเ่ มา”
รูปที่ 38 คลินกิ การดำเนนิ การให้บรกิ ารคำปรึกษา Onlineชื่อ คลีนิก “อดเหล้า” 128

ผา่ น website HealthyCMU”: https://healthycmu.com/clinic-alcohol/ 130
รูปท่ี 39 infographic ประชาสัมพันธโ์ ครงการ ส่อื สารสร้างสขุ ภาวะ 131

(CMU Health Communication 132

รูปที่ 40 การประชาสัมพนั ธ์ แนะนำโครงการ Healthy CMU ปที ี่ 2 132
รปู ที่ 41 ผ้ชู ว่ ยศาสตราจารย์ ดร.ธานี แก้วธรรมานกุ ลู คณบดคี ณะพยาบาลศาสตร์
132
มหาวิทยาลัยเชยี งใหม่ ถ่ายทำเม่อื วันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2565
รูปท่ี 42 ศาสตราจารย์ ดร.นงเยาว์ เกษตร์ภบิ าล หัวหน้าโครงการลด ละ เลกิ บหุ รี่ ถ่ายทำเม่อื 133

วนั ท่ี 26 กุมภาพันธ์ 2565 134
รูปท่ี 43 ศาสตราจารยค์ ลนิ ิก นายแพทย์นิเวศน์ นนั ทจติ อธกิ ารบดมี หาวทิ ยาลยั เชียงใหม่ ถ่ายทำ 135
136
เม่อื วนั ท่ี 8 กุมภาพันธ์ 2565 136
รูปที่ 44 รองศาสตราจารย์ นายแพทย์อำนาจ อยูส่ ุข รองอธกิ ารบดีพฒั นาคุณภาพนักศกึ ษาและ 137
138
กิจการนกั ศึกษา ถ่ายทำเม่ือวนั ท่ี 8 กมุ ภาพันธ์ 2565 139
รปู ที่ 45 รองศาสตราจารย์ นายแพทยร์ ณภพ เอื้อพนั ธเศรษฐ ผูช้ ว่ ยอธิการบดพี ัฒนาคุณภาพ 140
141
นักศกึ ษาและกจิ การนักศกึ ษา ถ่ายทำเม่ือวันท่ี 8 กมุ ภาพนั ธ์ 2565 142
143
รปู ที่ 46 การปรับปรงุ เว็บไซต์ เพิม่ สญั ลักษณ์โครงการปีที่ 2 (หนา้ แรก) 144
145
รูปท่ี 47 การปรบั ปรุงเวบ็ ไซต์ เพิ่มข้อมูลโครงการย่อยปีท่ี 2 146
147
รปู ที่ 48 พฒั นาสร้างหน้าเว็บไซตค์ ลินิกอดเหล้า 148

รูปท่ี 49 พัฒนาสรา้ งหน้าเวบ็ ไซต์คลินิกเลกิ บหุ ร่ี

รูปที่ 50 การเผยแพรข่ ่าวสารประจำวนั ที่ 25 ตลุ าคม 2564

รปู ที่ 51 การเผยแพร่ขา่ วสารประจำวันท่ี 28 ตลุ าคม 2564

รูปท่ี 52 การเผยแพรข่ า่ วสารประจำวันที่ 4 พฤศจกิ ายน 2564

รูปท่ี 53 การเผยแพรข่ ่าวสารประจำวันที่ 18 พฤศจิกายน 2564

รปู ที่ 54 การเผยแพรข่ า่ วสารประจำวันท่ี 7 ธันวาคม 2564

รปู ที่ 55 การเผยแพร่ขา่ วสารประจำวันท่ี 22 ธนั วาคม 2564

รปู ท่ี 56 การเผยแพรข่ า่ วสารประจำวันท่ี 24 ธนั วาคม 2564

รปู ที่ 57 ขอ้ มลู สถติ ิของชอ่ งทาง Facebook Page: HealthyCMU

รูปท่ี 58 ขอ้ มูลสถิติของช่องทาง Line Official Account: @healthycmu

รูปที่ 59 ข้อมลู สถิตขิ องช่องทาง YouTube Channel: Healthy CMU

รปู ท่ี 60 ขอ้ มูลสถิตขิ องช่องทาง Website: www.healthycmu.com
ธ

สารบญั รูปภาพ (ตอ่ ) หนา้
150
รูปที่ 61 Infographic ประชาสัมพันธ์การใช้งานระบบ CMU i-Health 151
ระบบประเมนิ ความเสย่ี งสขุ ภาพเบื้องต้นของบุคลากร มหาวทิ ยาลัยเชียงใหม่ 153
154
รปู ที่ 62 เวอร์ชนั่ ใหมข่ องระบบในการรองรบั การนำระบบไปใชง้ านภายนอกและเพอ่ื อำนวยความ 155
สะดวกให้กับผู้ท่ีมคี วามตอ้ งการใช้งานระบบเพ่ือการประเมินความเสยี่ งด้านสุขภาพ 156
157
รูปที่ 63 แบบประเมินคุณภาพชีวิตขององค์กรการอนามยั โลกแบบย่อ และแบบประเมินพฤติกรรม 158
สรา้ งเสริมสุขภาพ เพื่อให้รองรบั การใชง้ านผา่ น Application Line 159
161
รูปท่ี 64 Infographic ประชาสัมพนั ธโ์ ครงการ CMU Health Volunteers 162
โครงการการเสรมิ ศักยภาพแกนนำสขุ ภาพ มหาวิทยาลัยเชยี งใหม่ 163
164
รูปท่ี 65 แกนนำสุขภาพคณะวิทยาศาสตร์ จดั กจิ กรรม SCI Smart Health 2022 สร้างเสริม 165
สขุ ภาพท่ดี สี ำหรบั บคุ ลากร 165
166
รูปที่ 66 แกนนำสุขภาพคณะรัฐศาสตร์และรฐั ประศาสนศาสตร์ จัดกิจกรรม “ขยับกายสบายชวี ”ี 166
ณ ลานกิจกรรม คณะรัฐศาสตร์ฯ

รูปท่ี 67 จดั กิจกรรม“ขยบั กายสบายชวี ”ี ณ ลานกิจกรรม คณะรฐั ศาสตร์ฯ
รปู ที่ 68 แกนนำสุขภาพคณะเกษตรศาสตร์โครงการออกกำลงั กายเพื่อสขุ ภาพ “สขุ ภาพดี ชีวีมี

สุข” Healthy Aggie Life (HAL) ณ ห้องประชมุ บญุ ญวาส ลำเพาพงศ์
รปู ที่ 69 โครงการออกกำลังกายเพ่อื สุขภาพ “สขุ ภาพดี ชวี ีมสี ขุ ” Healthy Aggie Life (HAL) ณ

หอ้ งประชมุ บุญญวาส ลำเพาพงศ์
รปู ที่ 70 Infographic ประชาสัมพนั ธ์โครงการประสิทธิผลของแพลตฟอร์มนวตั กรรมการเฝ้า

ระวงั สุขภาพด้วยตนเองอย่างอัจฉริยะ สำหรบั บคุ ลากรมหาวทิ ยาลัยเชยี งใหม่
รปู ที่ 71 Infographic เชญิ ชวนอาสาสมัครเขา้ ร่วมโครงการฯคณะวิศวกรรมศาสตร์

และวทิ ยาลยั ศลิ ปะ
รูปท่ี 72 Infographic เชิญชวนอาสาสมคั รเข้าร่วมโครงการฯสถาบันวศิ วกรรมฯ

และคณะเภสชั ศาสตร์
รูปท่ี 73 Infographic เชิญชวนอาสาสมัครเขา้ รว่ มโครงการสำนักงานมหาวิทยาลัย

และบณั ฑิตวิทยาลยั
รปู ท่ี 74 รบั มอบทรพั ยส์ นิ ของโครงการ Healthy CMU จากสถาบนั วิจยั วทิ ยาศาสตรแ์ ละ

เทคโนโลยี

รปู ที่ 75 ดำเนินการตรวจเช็คอปุ กรณ์อจั ฉริยะและทดสอบระบบ

รปู ท่ี 76 ชี้แจงโครงการและสาธติ การใช้งานอุปกรณ์ให้แก่สำนักงานมหาวทิ ยาลยั เชียงใหม่
รปู ที่ 77 จัดอบรมช้แี จงโครงการและฝึกอบรมการใชแ้ อปพลเิ คชันและอปุ กรณ์

ให้แก่แกนนำแต่ละคณะ

น

สารบญั รปู ภาพ (ตอ่ ) หนา้
167
รูปที่ 78 จดั อบรมชแ้ี จงการทำกจิ กรรมเบ้ืองตน้ และฝึกอบรมการใช้แอปพลเิ คชนั 167
ให้แกค่ ณะผ้บู ริหารฯ 169
170
รูปที่ 79 ประชมุ ทีมแกนนำสุขภาพ ทีมโปรแกรมเมอร์ และทีมพฒั นา IOS และ Android 171
รูปที่ 80 การประชาสัมพันธก์ ิจกรรมแลกเปลย่ี นเรียนรู้การสร้างเสริมสขุ ภาพระหวา่ งองคก์ ร 172

ในมหาวิทยาลัย 174
175
รปู ที่ 81 ผูท้ ่รี ว่ มสนุกในการทำกิจกรรมกบั ทางโครงการ Healthy CMU
176
รูปท่ี 82 การประชาสัมพันธ์การประเมนิ ความเส่ยี งสขุ ภาพต่อโรคไม่ตดิ ต่อเรอ้ื รงั 177

รูปที่ 83 การประชาสมั พนั ธ์โรคเครยี ดของบุคลากร มช. 178
รปู ท่ี 84 Line Sticker โครงการมหาวิทยาลัยเชยี งใหม่มหาวทิ ยาลยั สุขภาพอย่างอัจฉรยิ ะและ
179
ย่งั ยืน (Smart and Sustainable Healthy Chiang Mai University) 180
(Healthy CMU ปที ่ี 2)
รูปที่ 85 ประชาสัมพันธ์การรับ Line Sticker โครงการมหาวทิ ยาลัยเชียงใหมม่ หาวทิ ยาลัยสุขภาพ
อยา่ งอจั ฉรยิ ะและย่ังยนื (Smart and Sustainable Healthy Chiang Mai University)
รูปท่ี 86 หวั หนา้ โครงการ Healthy CMU ร่วมนำเสนอผลงานในการประชมุ “Thailand
International Health Expo 2022” เม่ือวนั ที2่ 0 มีนาคม 2565 เวลา 14.00-15.00 น.
ณ รอยลั พารากอน ฮอลล์ ชั้น 5 สยามพารากอน กรงุ เทพมหานคร
รูปท่ี 87 บรรยากาศการประชุม “Thailand International Health Expo 2022”
เมือ่ วนั ที่ 20 มีนาคม 2565
รูปที่ 88 โครงการ Healthy CMU ไดม้ ีโอกาสเข้ารว่ มนำเสนอระบบประเมนิ ความเสยี่ ง
สุขภาพเบือ้ งต้น หรือ CMU i-Health พรอ้ มจดั แสดงผลงานในรปู แบบ Online
สามารถเข้าเย่ยี มชมได้ท่ี https://vr.healthtech-
thailand.com/.../Digita.../Founder/3D
รปู ท่ี 89 Healthy CMU ร่วมออกบธู นิทรรศการประชาสมั พนั ธ์โครงการฯ ในงานประชมุ วิชาการ
ระดบั ชาติ ปอมท. ประจำปี พ.ศ. 2564 ระหว่างวนั ที่ 18 - 19 พฤศจิกายน 2564
ณ สำนักบริการวชิ าการ มหาวิทยาลัยเชยี งใหม่
รปู ที่ 90 หวั หน้าโครงการฯ ประชาสัมพันธแ์ ละนำเสนอกิจกรรมของโครงการฯ
ในงานประชุมวชิ าการระดับชาติ ปอมท. ประจำปี พ.ศ. 2564

บ

สว่ นที่ 2 บทนำ ผลการดำเนนิ งาน สรุปผลการดำเนนิ งาน

บทท่ี 1: บทนำ

1.1 ข้อมลู ทว่ั ไปของโครงการ

1) ช่อื โครงการ มหาวทิ ยาลัยเชยี งใหม่มหาวทิ ยาลยั สุขภาพอย่างอจั ฉรยิ ะและย่งั ยืน

(Smart and Sustainable Healthy Chiang Mai University)

2) ผรู้ บั ผิดชอบโครงการ

2.1) หัวหนา้ โครงการ

หัวหนา้ โครงการ รศ. ดร .วณิชา พง่ึ ชมภู

ตำแหน่ง หัวหน้าโครงการ

โทรศพั ท์ 053-949052 โทรสาร 053-217145

โทรศพั ท์เคลอื่ นท่ี 094-8307089 E-mail [email protected]

2.2) ผปู้ ระสานงานโครงการ

ผูป้ ระสานงาน ผศ. ดร. พชั รินทร์ ไชยสรุ ินทร์

ตำแหนง่ ผ้ปู ระสานงาน

โทรศพั ท์ 053-945017 โทรสาร 053-217145

โทรศพั ทเ์ คลอื่ นที่ 080-5426692 E-mail [email protected]

2.3) หนว่ ยงานร่วม

2.3.1 นักวจิ ัยร่วม:

ผศ. ดร. วนั เพ็ญ ทรงคำ

ผศ. ดร. วราวรรณ อุดมความสขุ

ผศ. ดร. ชาลณิ ี สุวรรณยศ

ผศ. ดร. ณัฐธยาน์ สวุ รรณคฤหาสน์

ผศ. ดร. พัชรนิ ทร์ ไชยสุรินทร์

2.3.2 หนว่ ยงานทีร่ ับผดิ ชอบร่วม:

- คณะเภสัชศาสตร์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ผชู้ ่วยศาสตราจารย์ ดร. กรรณกิ า เทียรฆนธิ กิ ลู และกลุม่ วิจยั

ภาควิชาบริบาลเภสัชกรรม คณะเภสชั ศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชยี งใหม่

- คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยเชยี งใหม่

รองศาสตราจารย์ ดร.วราภรณ์ บญุ เชยี งและกลมุ่ วจิ ยั

- คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยเชยี งใหม่

ผูช้ ่วยศาสตราจารย์ ทพญ. ดร. ปิยะนารถ จาตเิ กตุและกลุ่มวิจัย

- วิทยาลยั ศลิ ปะ สอื่ และเทคโนโลยี

ผูช้ ว่ ยศาสตราจารย์ ดร. อรวชิ ย์ ถน่ิ นุกลู และกลุม่ วิจัย และกล่มุ วจิ ยั

1

- คณะสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
รองศาสตราจารย์ ธีรภทั ร วรรณกุล
อาจารย์ ดร. ศิวพร สกุ ฤตานนท์
อาจารย์ ดร. รัฐพล พรหมมาศ
3) ระยะเวลาดำเนินการเริม่ ตน้ – ส้นิ สุดโครงการ 15 สิงหาคม 2564 – 15 พฤศจกิ ายน 2565
4) รอบการรายงาน  รอบ 6 เดอื น  รอบ 12 เดอื น

1.2 เนื้อหาโครงการ
1) หลักการและเหตุผล
แผนพัฒนาสุขภาพแห่งชาติในช่วงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 11

(2555 – 2559) และยุทธศาสตร์ เป้าหมาย และตวั ชว้ี ดั กระทรวงสาธารณสขุ ประจําปี พ.ศ. 2558 ตา่ งให้
ความสําคัญกับการสร้างเสริมสุขภาพและการมีส่วนร่วมของประชาชนเพื่อการนําสู่สุขภาวะที่พึงประสงค์
ทั้งนี้ทั้งสองแผนได้เล็งเห็นถึงสภาพสังคมไทยในอนาคตที่จะะก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ นอกจากนี้แผน
ผู้สูงอายุแห่งชาติ ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2545 – 2564) ได้กล่าวถึงมาตรการการให้การศึกษาและการเรียนรู้
ตลอดชีวติ มาตรการสง่ เสริมความรู้ในด้านการส่งเสริมสุขภาพ ปอ้ งกนั ดแู ลตนเองเบื้องต้นและมาตรการ
สนับสนุนผู้สูงอายุที่มีศักยภาพไว้ด้วย แสดงให้เห็นว่าการสร้างเสริมสุขภาพ การมีส่วนร่วมของชุมชนมี
ความสําคัญอยา่ ง ยิ่งต่อประเทศไทยในอนาคต โดยในปัจจบุ นั นี้ประเทศไทยกําลังก้าวเขา้ สูส่ ังคมผู้สูงอายุ
ซึ่งสอดคล้องกับ สถานการณ์ที่เกิดขึ้นทั่วโลก การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากรที่เกิดจากจํานวน
ประชากรที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีข้ึนไปเพิ่มจํานวนมากขึ้น คาดการณ์ว่าถึงร้อยละ 23 ในปี ค.ศ. 2025 และ
ในปี ค.ศ. 2050 จะมีผู้สูง อายุ 2 พันล้านคน ซึ่งร้อยละ 80 อาศัยอยู่ในประเทศกําลังพัฒนา
(Nantsupawat, 2009) สําหรับประเทศไทยนั้นในปี พ.ศ. 2553 มีผู้ที่อายุ 60 ปี มีจํานวนรอ้ ยละ11 ของ
ประชากรทั้งหมด และคาดว่าจะเพิ่มขึ้น เป็นร้อยละ 20 ในช่วงระหว่างปี พ.ศ. 2568 - 2573 (Institute
for Population and Social Research, 2010; Bureau of Policy and Strategy, Ministry of Public
Health, 2014) เมื่อบุคคลเข้าสู่วัยสูงอายุจะมีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นทั้งทางร่างกายและจิตใจ การ
เปล่ียนแปลง ของรา่ งกายท่ีเกิดขน้ึ ทําให้ความสามารถในการดูแลตนเองลดลง และต้องพ่ึงพิงการดูแลจาก
ครอบครวั เพิม่ ขน้ึ ท้ังในดา้ นเศรษฐกิจ สังคม และการประกอบกจิ วตั รประจำวนั Strategy and Planning
Division (2014) รายงานวา่ ผสู้ งู อายุร้อยละ 47 มี ค่าดัชนีมวลกายสงู กว่าเกณฑ์ปกติ ปัญหาสุขภาพที่พบ
มากคอื โรคเร้อื รังเช่น ความดนั โลหิตสูง เบาหวาน โรคของกล้ามเน้ือและข้อเข่าเส่ือม และปัญหาสุขภาพ
ฟัน และพบว่าผู้สูงอายเุ พียงร้อยละ 26 ท่ีมพี ฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์ ผลการคัดกรองความเสี่ยงโรค
เรื้อรัง พบว่าผู้สูงอายุ กว่าร้อยละ 40 ไม่ทราบว่าตนเองมีโอกาสเป็นเบาหวาน และ/หรือ ความดันโลหิต
สูง (Bureau of Policy and Strategy, Ministry of Public Health, 2014)

2

แผนพัฒนาผู้สูงอายุฉบับที่ 2 (2545 - 2564) และแผนบูรณาการพัฒนาสุขภาพกลุ่มวัยผู้สูงอายุ
2557 –2566 ล้วนให้ความสําคัญกับการส่งเสรมิ สุขภาพผู้สูงอายุ การพัฒนาการมีส่วนร่วมของชุมชน ใน
การส่งเสริมสุขภาพ สะท้อนให้เห็นว่าทิศทางการดแู ลสขุ ภาพคนในวัยทำงานที่ควรให้ความสําคัญกับการ
พัฒนาคนกลุ่มวยั ทำงานให้มีพฤติกรรมส่งเสรมิ สขุ ภาพโดยใช้การมีสว่ นรว่ มในการสรา้ งพลงั ขับเคล่ือน โดย
เน้นกิจกรรมการดูแลที่สอดคล้องกับภาวะสุขภาพ การส่งเสริมสุขภาพ และการเฝ้าระวังความเสี่ยงต่อ
ความรุนแรง หรอื ภาวะแทรกซ้อนของโรคเร้ืองรังทีอ่ าจเกิดในวัยทำงานและวยั ใกลส้ งู อายุได้ Kumsuchat
et al. (2004) การมสี ว่ นร่วมของบคุ ลากรจึงเปน็ เหมือนกญุ แจสำคัญท่จี ะสง่ ผลใหเ้ กิดความสําเร็จของการ
สง่ เสรมิ สุขภาพในมหาวทิ ยาลยั เชียงใหม่ การมสี ่วนรว่ มจะเปดิ โอกาสให้เจ้าหนา้ ท่บี ุคลากรได้มีส่วนร่วมใน
ทุกขั้นตอน ทั่งในการแก้ไขปัญหาและป้องกันปัญหาโดย มีส่วนร่วมในการคิดริเริ่ม ร่วมกําหนดนโยบาย
ร่วมวางแผน ตัดสินใจและปฏิบัติตามแผน ร่วมตรวจสอบ ร่วมติดตามประเมินผลและรับผิดชอบในเรื่อง
ต่าง ๆ อันมีผลกระทบต่อภาวะสุขภาพของบุคลากรในมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ทุกรูปแบบ พบว่าด้านการ
ดําเนินงานส่งเสริมสุขภาพโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนสามารถส่งผลให้ทักษะในการดูแลตนเองดีขึ้น
(Kamsuchat et al., 2004) ดังนั้นการมีส่วนร่วม ในการดูแลด้านสุขภาพของบุคลากรใน
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ จึงเป็นสิ่งสําคัญในการขับเคลื่อนมหาวทิ ยาลัยเชยี งใหมส่ ู่มหาวิทยาลัยที่มีสขุ ภาวะ
ท่ดี ี (Healthy University) เพื่อมงุ่ เน้นใหบ้ คุ คลในมหาวิทยาลัยเชียงใหมม่ ีศักยภาพในการดูแลตนเองและ
สามารถปฏบิ ตั ิงานไดอ้ ย่างสมบรูณ์มีประสทิ ฺธภิ าพ

แผนพัฒนาการศึกษามหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ระยะที่ 12 (พ.ศ. 2560-2564) ที่สอดคล้องตาม
ยุทธศาสตร์ที่ 2 เชิงรุกในด้านของนวัตกรรมอาหาร สุขภาพ และการดูแลผู้สูงอายุ นำไปสู่ศักยภาพของ
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ในการการผลิตบัณฑิตที่มีคุณธรรม คุณภาพและทักษะการเป็นพลเมืองโลก
(Global Citizen Skills) และผลิตงานวิจัยที่ตอบสองต่อสถานการณ์ประเทศในการเข้าสู่สังคมผู้สูงวัย
และการทป่ี ระเทศไทยมุ่งสู่ 10 อตุ สาหกรรมเป้าหมาย การพฒั นาประเทศสู่ Thailand 4.0 ตลอดจนการ
สร้างความสามารถในการแข่งขันของประเทศ การผลิตบัณฑิตที่มีคุณภาพตรงตามความต้องการของ
ประเทศ เพื่อยกระดับให้ประเทศไทยพ้นจากประเทศที่มีรายได้ปานกลาง (Middle Income Trap) ไปสู่
ประเทศที่มีรายได้ขั้นสูง (High Income Country) และเพื่อให้สอดรับยุทธศาสตร์ตามแผนพัฒนา
เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560-2564) และกรอบยุทธศาสตร์ชาติ ระยะ 20 ปี
(พ.ศ. 2560-2579) โดยโครงการพัฒนาศักยภาพการส่งเสริมสุขภาพของบุคลากรมหาวิทยาลัยเชียงใหม่
สำหรับการขับเคลื่อนสูม่ หาวิทยาลัยสุขภาพมุง่ เน้นพัฒนาศักยภาพบุคลากรในมหาวิทยาลัยเชียงใหมใ่ ห้มี
ความสามารถในการดูแลสุขภาพตนเอง ป้องกันและควบคุมโรคไม่ติดต่อเรือ้ รังได้แก่โรคความดันโลหิตสงู
โรคเบาหวาน โรคไขมันในเลือดสูง โรคไต และโรคกระดูกพรุน นำไปสู่การขับเคลื่อนความเข้มแข็งของ
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ในการเป็นมหาวิทยาลัยสุขภาพและการเตรียมความพร้อมบุคลากร
มหาวทิ ยาลยั เชียงใหม่ในการรองรับการเขา้ สสู่ งั คมผู้สูงอายตุ ่อไป

3

รปู ท่ี 1 แผนการพฒั นาการศึกษามหาวิทยาลัยเชยี งใหม่ ระยะที่ 12 (พ.ศ. 2560-2564)

การพัฒนาศักยภาพการสร้างเสริมสุขภาพของบุคลากรมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ สำหรับการ
ขบั เคลอ่ื นสมู่ หาวทิ ยาลยั สุขภาพ (Healthy CMU) โดยพฒั นากิจกรรมการสรา้ งเสรมิ สุขภาพและศักยภาพ
ของบุคลากรในมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ทั้งบุคลากรสายวิชาการและสายสนับสนุนให้สามารถดูแลตนเอง
เพื่อป้องกันการเกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่พบบ่อยในวัยทำงาน ลดอุบัติการณ์ของการเกิดปัญหาสุขภาพ
ภาวะทุพพลพลภาพเมื่อเข้าสู่วัยสูงอายุ เพื่อนำไปสู่การเพิ่มศักยภาพและประสิทธิภาพในการทำงานของ
บุคลากรในมหาวิทยาลยั เชยี งใหม่ และเตรยี มความพรอ้ มรองรับเข้าสวู่ ยั เกษยี ณอย่างมีคุณภาพในอนาคต

จากการสืบค้นข้อมูลด้านสุขภาพของบุคลากรมหาวิทยาลัยเชียงใหม่นั้น พบว่ายังไม่มีการจัดทำ
ระบบฐานข้อมูลสุขภาพที่ชัดเจน รวมถึงมีการสำรวจข้อมูลสุขภาพของบุคคลากรในบางคณะฯ และ
ข้อมูลกระจัดกระจายไม่เป็นไปในทิศทางเดยี วกัน และยังพบว่าเปน็ การยากที่หน่วยงานหรือคณะฯ จะให้
ข้อมูลสุขภาพของบุคคลากรตนเองเนื่องจากเป็นข้อมูลที่ค่อนข้างบอบบางและมีผลต่อความเป็นส่ว นตัว
ของเจ้าของข้อมูล ทางผู้บริหารมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โครงการนี้จึงเล็งเห็นความสำคัญของการพัฒนา
ระบบฐานข้อมูลสุขภาพ และการสื่อสารประชาสัมพันธ์ระบบฐานข้อมูล รวมถึงข่าวสารความรู้กิจกรรม
เกี่ยวกับการสร้างเสริมสุขภาพที่ดีแก่บุคลากรมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เพื่อสร้างเสริมสุขภาพของบุคลากร
มหาวทิ ยาลัยเชยี งใหม่เพื่อเปน็ การป้องกนั ความเสี่ยงทจ่ี ะเกิดจากโรคไม่ติดต่อเรอ้ื รงั ได้แก่ ความดันโลหิต
สูง เบาหวาน ไขมันในเลือดสูง หัวใจ และความเครียด ที่มีปัจจัยเกี่ยวข้องกับการปฏิบัติงาน โดยมี
จุดมุ่งหมายให้เกิดการมีส่วนร่วม เล็งเห็นความสำคัญในการสร้างเสริมสุขภาพเพื่อบุคคลากร
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ทุกคนจะมีสุขภาพที่ดี ปลอดภัยจากอันตรายและลดภาวะแทรกซ้อนของโรคไม่
ติดต่อเรื้อรัง ภายใต้การเคารพสิทธิส่วนตัวในการไม่นำข้อมูลมาเผยแพร่ในที่สาธารณะ การขออนุญาตที่

4

จะดำเนินการรวบรวมข้อมูลและนำเสนอในภาพรวมทั้งมหาวิทยาลัยเพือ่ นำไปใช้ในเชิงนโยบาย และการ
จัดกิจกรรมสุขภาพที่มีประโยชน์แก่บุคลากร ทั้งนี้กระบวนการจะดำเนินการโดยผ่านกระบวนการสร้าง
ความตระหนัก และการจัดกิจกรรมการสร้างเสริมสุขภาพ นอกจากนี้เป็นอีกบทบาทของมหาวิทยาลัยใน
การส่งเสริมสุขภาพของบุคลากรรวมถึงชุมชนใกล้เคยี งจากการดำเนินโครงการสร้างเสริมพัฒนาศักยภาพ
ของบุคลากรในมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ การมีส่วนร่วมในการพัฒนาเป็นมหาวิทยาลัยสุขภาพดี
ลดอุบัติการณ์ของการเกิดปญั หาสขุ ภาพ ภาวะทุพพลพลภาพของบุคลากรเมื่อเข้าสู่วัยสูงอายุ นำไปสู่การ
เพม่ิ ศกั ยภาพและประสิทธิภาพของบุคลากรในมหาวิทยาลัยเชยี งใหมใ่ นการทำงาน และสามารถเตรียมตัว
รองรับเข้าสู่วัยเกษียณได้อย่างเหมาะสม และเนื่องจากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ในฐานะเป็นเครือข่าย
มหาวิทยาลัยอาเซียน ASEAN University Network (AUN) และ AUN-Health Promotion Network
(AUN-HPN) มีนโยบายเพื่อเสริมสร้างความสามารถของมหาวิทยาลัยและขับเคลื่อนสู่การเป็น
"มหาวิทยาลัยสุขภาพ" ภายใต้กรอบมหาวิทยาลัยสุขภาพ หรือ Health University Framework ซึ่งเป็น
ทิศทางการขับเคลื่อนไปสู่ความเป็นมหาวิทยาลัยสุขภาพ การพัฒนามหาวิทยาลัยเพื่อเป็นมหาวิทยาลัย
สร้างเสริมสุขภาพ มีเป้าหมายเพื่อให้บุคลากรและนิสิตนักศึกษาในมหาวิทยาลัยมีสุขภาพที่สมบูรณ์
แข็งแรง จากการเขา้ รว่ มโครงการ/กิจกรรมกีฬา และการออกกำลงั กายท่ีมหาวิทยาลัยจัดข้ึน แนวคิดของ
การพัฒนาสู่การเป็นมหาวิทยาลัยสร้างเสริมสุขภาพ ซึ่งจะต้องเกิดจากการร่วมมือกันของทุกภาคส่วน
ตั้งแต่ผู้กำหนดนโยบาย คือ ผู้บริหาร บุคลากรและนิสิตนักศึกษาของมหาวิทยาลัย ที่จะกำหนดแนวทาง
วิธีการและเป้าหมายในการสร้างเสริมสุขภาพ ซึ่งจะเป็นส่วนสำคัญในการส่งเสริมและสนับสนุนการมี
คุณภาพชีวติ ทีด่ ี

ดังนั้นโครงการพัฒนาศักยภาพบุคลากรมหาวิทยาลัยเชียงใหม่สู่การขับเคลื่อนสู่มหาวิทยาลัย
สุขภาพจะทำให้เกิดต้นแบบการสร้างเสริมสุขภาพของบคุ ลากรในสถาบันการศึกษาและสามารถถ่ายทอด
ให้สถาบันตา่ ง ๆ หรอื พนื้ ทใี่ กลเ้ คียง ทั้งในระดบั ภมู ิภาค และประเทศ โดยกญุ แจสำคัญคือการดงึ ศักยภาพ
ของบุคคล การมีส่วนร่วนร่วม การสร้างความรู้ความเข้าใจนำไปสู่ความรอบรู้ทางสุขภาพ และ
ความสามารถในการดูแลสุขภาพตนเองและคนรอบข้าง ภายใต้หลักฐานเชิงประจักษ์จากงานวิจัยและ
นวัตกรรม เพื่อการขับเคลื่อนมหาวิทยาลัยเชียงใหม่สู่มหาวิทยาลัยสุขภาพที่มีประสิทธิภาพ ประสิทธิผล
และสามารถพัฒนาตอ่ ยอดไดใ้ นปตี ่อไป

มหาวิทยาลัยสขุ ภาพ (Healthy University)

จากการเพิ่มขึ้นของสถิติของโรคกลุ่มไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) และเป็นสาเหตุของการเสียชีวิต
ของคนไทยกว่า 2 ใน 3 หรือกว่าร้อยละ 70 โดยสำนักงานกองทุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)
ให้ความหมายของโรคกลุ่ม ไม่ติดต่อเรื้อรัง หรือ Non-Communicable Diseases (NCDs) ว่า เกิดจาก
ปัจจัยภายในร่างกาย ส่วนใหญ่เป็นผลจากการใช้ชีวิตที่มีพฤติกรรมเสี่ยงอย่าง เหล้า บุหรี่ ขาดการออก
กำลงั กาย รบั ประทานอาหารหวานมันเค็มจดั และมคี วามเครียด ขณะท่อี งค์การอนามยั โลกทำนายว่าในปี
พ.ศ.2573 ประชากรโลกจำนวน 23 ล้านคน จะเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดสมองและหัวใจ โดยร้อยละ

5

85 อยู่ในประเทศกำลังพัฒนาเนื่องจากชีวิตที่สะดวกสบายมากขึ้น ดังนั้นการสร้างความเข้าใจแก่ชุมชน
สงั คม และประเทศ โดยใช้มหาวิทยาลยั เป็นจุดศูนย์กลาง จึงกลายเป็นทางออกทจ่ี ะกระจายองค์ความรู้ได้
อย่างต่อเนื่องและยั่งยืนที่สุด เพื่อให้เกิด "การเปลี่ยนพฤติกรรม"การเสริมสร้างความสามารถและสร้าง
เครือข่าย มหาวิทยาลัยสุขภาพตามกรอบ Health University Framework เน้นไปในทิ%ศทางของการ
ป้องกันโรค NCDs จึงควรเริ่มต้นจากมหาวิทยาลัย เพราะมหาวิทยาลัยเป็นกลไกถาวร การสร้างเสริม
สุขภาพจถูกปลูกฝังองค์ความรูผ้ ่านนโยบายและการอบรมให้แกน่ ิสิตนักศึกษาที่ผลดั เปลีย่ นหมุนเวียนเข้า
มาศึกษาในทุก ๆ ปี กอ่ ให้เกดิ กลไกที่ต่อเน่ืองและย่ังยนื จึงได้มกี ารเดนิ หน้านำกรอบมหาวิทยาลัยสุขภาพ
ซง่ึ เร่ิมมกี ารดำเนินการมาประมาณ 20 ปี ในกลมุ่ มหาวทิ ยาลัยประเทศยโุ รป และ อเมริกา และต่อมาได้มี
การจัดตั้งเครือข่ายมหาวิทยาลัยสุขภาพขึ้นในมหาวิทยาลัยกลุ่มประเทศอาเซียน ASEAN University
Network (AUN) (Network, 2012)โดยมีการพฒั นาประเมินผลการดำเนนิ งานด้านการสรา้ งเสริมสุขภาพ
ของมหาวิทยาลัยต่าง ๆ มี ระบบติดตามและประเมินผลที่เรียกว่า ASEAN Rating On Health
University (ARSU) มุ่งม่นั ขยายเครอื ขา่ ยและแนวคดิ การสร้างเสริมสขุ ภาพไปสมู่ หาวิทยาลยั ต่าง ๆ อย่าง
ต่อเนื่อง เพื่อขับเคลื่อนงานสร้างเสริมสุขภาพ มุ่งสู่การลดปัจจัยเสี่ยงของโรคกลุ่ม ไม่ติดต่อเรื้อรังนำไปสู่
การมีสุขภาพที่ดีของประชาชนต่อไป มหาวิทยาลัยมหิดล ในฐานะเลขาธิการเครือข่ายมหาวิทยาลัย
อาเซียน ASEAN University Network (AUN) ด้าน AUN Human Rights Education Network (AUN-
HRE) และ AUN-Health Promotion Network (AUN-HPN) ร่วมกับ สสส. ได้ลงนามความร่วมมือเพ่ือ
เสรมิ สร้างความสามารถของมหาวทิ ยาลยั สมาชกิ ที่มีกวา่ 30 สถาบนั ใน 10 ประเทศอาเซียน มงุ่ สู่การเป็น
"มหาวิทยาลัยสุขภาพ" มีการดำเนินการอย่างต่อเนื่อง อาทิ การจัดทำกรอบมหาวิทยาลัยสุขภาพ หรือ
Health University Framework ซึ่งถือเป็นแนวปฏิบัติให้มหาวิทยาลัยต่าง ๆ พัฒนาไปสู่ความเป็น
มหาวทิ ยาลยั สุขภาพได้ โดยอาศัยมาตรการในการดำเนินงานส่งเสรมิ สขุ ภาพ 22 ประการ

นอกจากน้ียงั มกี ารพัฒนาศักยภาพมหาวิทยาลยั อยา่ งต่อเนื่อง ดว้ ยการจัดประชมุ เชิงปฏิบัติการ
เพื่อพัฒนาผู้นำด้านสร้างเสริมสุขภาพ ร่วมมือพัฒนาโครงการวิจัยด้านสร้างเสริมสุขภาพระหว่าง
มหาวิทยาลัยสมาชิกเครือข่าย พร้อมขยายเครือข่ายและแนวคดิ ในการดำเนินงานมหาวิทยาลัยสุขภาพไป
ยังมหาวิทยาลัยอื่น ๆ ทั่วภูมิภาคในประเทศไทย ผ่านมหาวิทยาลัยแกนนำทั้ง 5 แห่ง ได้แก่
มหาวิทยาลัยมหิดล จุฬาลงกรร์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยบูรพามหาวิทยาลัย เชียงใหม่ และ
มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ปัจจุบันมีสมาชิกสมทบเพิ่มขึ้นอีก 4 มหาวิทยาลัย ได้แก่
มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์ มหาวิทยาลยั อบุ ลราชธานี มหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลา้ พระนครเหนือ
และ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ การติดตามและประเมินผลมหาวิทยาลัยสุขภาพ ผ่านกรอบมหาวิทยาลัย
สุขภาพมีทั้งหมด 22 ประการ ครอบคลุมทั้ง ระบบและโครงสร้างพื้นฐาน อาทิ นโยบายอาคารปลอดภัย
เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ความเสมอภาคของผู้พิการ หลักสูตร งานวิจัย อาสาสมัคร และงบประมาณที่
สนับสนุนกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพ กิจกรรมที่ควรดำเนินการ สู่การ ลดละเลิก เช่น ควบคุมการสูบบุหร่ี
การดม่ื แอลกอฮอล์ สารเสพติด การพนัน ความรนุ แรง ความปลอดภยั บนทอ้ งถนนใน สถานศึกษา รวมถึง
การส่งเสริมสุขภาพอาทิ ให้ความรู้ด้านสุขภาพกายและสุขภาวะทางจิต การปฏิสัมพันธ์ทางสังคม

6

ด้านโภชนาการ พฤติกรรมทางเพศที่ปลอดภัย และความสมดุลของชีวิต สำหรับกระบวนการชี้วัดใน
ระยะแรกจะมีคะแนนกรอบทั้ง 22 ประการ ทั้งหมด 1,000 คะแนน โดยให้ทางมหาวิทยาลัยประเมิน
ตนเองแต่ละข้อผ่านระบบคอมพิวเตอร์ พร้อมประมวลผลและสะท้อนออกมาเป็นภาพรวม วิเคราะห์
ศักยภาพในแต่ละด้าน และเทียบกับค่าคะแนนมาตรฐานเพื่อคำนวณออกมาในระดับ 1-5 ดังนั้นใน
ช่วงแรกจะเป็นการผสมผสานระหว่างการประเมินวิเคราะห์และ ส่งหลักฐานเชิงประจักษ์ต่าง ๆ มาท่ี
สำนักงานเลขาธิการเครือข่ายเพื่อพิจารณาและยืนยันกับคะแนนที่วิเคราะห์ได้ ขณะที่มหาวิทยาลัยที่ได้
5 ดาว จะมีผู้ทรงคุณวุฒิในเครือข่ายร่วมกันไปประเมิน ติดตามผล ด้วยจุดมุ่งหมายสำคัญคือให้
มหาวิทยาลัยที่มุ่งเน้นสู่การส่งเสริมสุขภาพที่ดี ได้เห็นถึงพัฒนาการและแข่งขันกับตัวเองในการยกระดับ
ความต่อเน่ือง หลงั จากน้นั จะมีการนำมหาวิทยาลยั ที่ได้อันดบั สูง ๆ รว่ มแลกเปลย่ี นให้มหาวิทยาลัยอื่น ๆ
รวมถงึ พฒั นาสู่งานวิจยั เพือ่ เผยแพรส่ ู่ประชาชนต่อไป

มหาวิทยาลัยเล็งเห็นความสำคัญของงานสรา้ งเสริมสุขภาพของเครือข่ายมหาวิทยาลัยอาเซียน
(AUN-HPN) ซึ่งถือเป็นงานท่ีสำคญั อย่างยิ่งของมหาวิทยาลยั และภาคี ในการร่วมมือส่งเสริมให้ประชาชน
มสี ุขภาพท่ดี ี ปลอดภยั จากอันตรายของโรคไม่ติดต่อเร้ือรงั ตา่ ง ๆ ดว้ ยการกระตุ้นและสร้างความตระหนัก
ถึงบทบาทของมหาวิทยาลัยในการส่งเสริมสุขภาพของบุคลากรและนักศึกษา(Rogers et al., 2017)
รวมถึงชุมชนใกล้เคียง ขณะที่การพัฒนาระบบติดตามประเมินผล ARSU จะสามารถเป็นเครื่องมือช่วย
ติดตามและประเมินผลการดำเนินงานของมหาวิทยาลัยต่าง ๆ ตามกรอบแนวคิด ซึ่งข้อมูลที่ได้จะเป็น
ข้อมลู ย้อนกลับเพ่อื พัฒนาการสง่ เสรมิ สขุ ภาพในระดับมหาวทิ ยาลยั ตอ่ ไปในอนาคต

การขบั เคลอ่ื นมหาวทิ ยาลยั เชยี งใหมส่ ู่มหาวิทยาลัยสุขภาพ

การพัฒนาศักยภาพการสร้างเสริมสุขภาพของบุคลากรมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ สำหรับการ
ขบั เคลื่อนส่มู หาวทิ ยาลยั สุขภาพ (Healthy CMU) โดยพัฒนากิจกรรมการสร้างเสรมิ สขุ ภาพและศักยภาพ
ของบุคลากรในมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ทั้งบุคลากรสายวิชาการและสายสนับสนุนให้สามารถดูแลตนเอง
เพื่อป้องกันการเกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่พบบ่อยในวัยทำงาน ลดอุบัติการณ์ของการเกิดปัญหาสุขภาพ
ภาวะทุพพลพลภาพเมื่อเข้าสู่วัยสูงอายุ เพื่อนำไปสู่การเพิ่มศักยภาพและประสิทธิภาพในการทำงานของ
บคุ ลากรในมหาวิทยาลยั เชียงใหม่ และเตรยี มความพรอ้ มรองรับเขา้ สูว่ ัยเกษยี ณอย่างมีคณุ ภาพในอนาคต

จากการสืบค้นข้อมูลด้านสุขภาพของบุคลากรมหาวิทยาลัยเชียงใหม่นั้น พบว่ายังไม่มีการจัดทำ
ระบบฐานข้อมูลสุขภาพที่ชัดเจน รวมถึงมีการสำรวจข้อมูลสุขภาพของบุคคลากรในบางคณะฯ และ
ข้อมูลกระจัดกระจายไม่เป็นไปในทิศทางเดียวกัน และยังพบว่าเป็นการยากที่หนว่ ยงานหรือคณะฯ จะให้
ข้อมูลสุขภาพของบุคคลากรตนเองเนื่องจากเป็นข้อมูลที่ค่อนข้างบอบบางและมีผลต่อความเป็นส่วนตัว
ของเจ้าของข้อมูล ทางผู้บริหารมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โครงการนี้จึงเล็งเห็นความสำคัญของการพัฒนา
ระบบฐานข้อมูลสุขภาพ และการสื่อสารประชาสัมพันธ์ระบบฐานข้อมูล รวมถึงข่าวสารความรู้กิจกรรม
เกี่ยวกับการสร้างเสริมสุขภาพที่ดีแก่บุคลากรมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เพื่อสร้างเสริมสุขภาพของบุคลากร
มหาวิทยาลยั เชยี งใหม่เพื่อเปน็ การป้องกนั ความเสย่ี งทจี่ ะเกิดจากโรคไม่ติดต่อเร้ือรัง ไดแ้ ก่ ความดันโลหิต

7

สูง เบาหวาน ไขมันในเลือดสูง หัวใจ และความเครียด ท่ีมีปัจจัยเกี่ยวข้องกับการปฏิบัติงาน โดยมี
จุดมุ่งหมายให้เกิดการมีส่วนร่วม เล็งเห็นความสำคัญในการสร้างเสริมสุขภาพเพื่อบุคคลากร
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ทุกคนจะมีสุขภาพที่ดี ปลอดภัยจากอันตรายและลดภาวะแทรกซ้อนของโรคไม่
ติดต่อเรื้อรัง ภายใต้การเคารพสิทธิส่วนตัวในการไม่นำข้อมูลมาเผยแพร่ในที่สาธารณะ การขออนุญาตท่ี
จะดำเนินการรวบรวมข้อมูลและนำเสนอในภาพรวมทั้งมหาวิทยาลัยเพือ่ นำไปใช้ในเชิงนโยบาย และการ
จัดกิจกรรมสุขภาพที่มีประโยชน์แก่บุคลากร ทั้งนี้กระบวนการจะดำเนินการโดยผ่านกระบวนการสร้าง
ความตระหนัก และการจัดกิจกรรมการสร้างเสริมสุขภาพ นอกจากนี้เป็นอีกบทบาทของมหาวิทยาลัยใน
การส่งเสรมิ สุขภาพของบุคลากรรวมถึงชมุ ชนใกล้เคยี งจากการดำเนินโครงการสร้างเสริมพัฒนาศักยภาพ
ของบุคลากรในมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ การมีส่วนร่วมในการพัฒนาเป็นมหาวิทยาลัยสุขภาพดี
ลดอุบตั ิการณ์ของการเกิดปญั หาสขุ ภาพ ภาวะทพุ พลพลภาพของบุคลากรเมื่อเข้าสู่วัยสูงอายุ นำไปสู่การ
เพ่มิ ศักยภาพและประสิทธภิ าพของบุคลากรในมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ในการทำงาน และสามารถเตรียมตัว
รองรับเข้าสู่วัยเกษียณได้อย่างเหมาะสม และเนื่องจากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ในฐานะเป็นเครือข่าย
มหาวิทยาลัยอาเซียน ASEAN University Network (AUN) และ AUN-Health Promotion Network
(AUN-HPN) มีนโยบายเพื่อเสริมสร้างความสามารถของมหาวิทยาลัยและขับเคลื่อนสู่การเป็น
"มหาวิทยาลัยสุขภาพ" ภายใต้กรอบมหาวิทยาลยั สุขภาพ หรือ Health University Framework ซึ่งเป็น
ทิศทางการขับเคลื่อนไปสู่ความเป็นมหาวิทยาลัยสุขภาพ การพัฒนามหาวิทยาลัยเพื่อเป็นมหาวิทยาลัย
สร้างเสริมสุขภาพ มีเป้าหมายเพื่อให้บุคลากรและนิสิตนักศึกษาในมหาวิทยาลัยมีสุขภาพที่สมบูรณ์
แข็งแรง จากการเขา้ รว่ มโครงการ/กจิ กรรมกีฬา และการออกกำลังกายท่ีมหาวิทยาลัยจัดข้ึน แนวคิดของ
การพัฒนาสู่การเป็นมหาวิทยาลัยสร้างเสริมสุขภาพ ซึ่งจะต้องเกิดจากการร่วมมือกันของทุกภาคส่วน
ตั้งแต่ผู้กำหนดนโยบาย คือ ผู้บริหาร บุคลากรและนิสิตนักศึกษาของมหาวิทยาลัย ที่จะกำหนดแนวทาง
วิธีการและเป้าหมายในการสร้างเสริมสุขภาพ ซึ่งจะเป็นส่วนสำคัญในการส่งเสริมและสนับสนุนการมี
คณุ ภาพชวี ิตทีด่ ี

โครงการเสริมสร้างศักยภาพด้านการส่งเสริมสุขภาพเพื่อให้บุคลากรของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ก้าวไปสู่การเป็นมหาวิทยาลัยสุขภาพ หรือที่เรียกว่าโครงการ CMU-Healthy University Project
(CMU-HU) มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาศักยภาพการสร้างเสริมสุขภาพของบุคลากรมหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ในการรับมือกับความท้าทายด้านสุขภาพที่ พบบ่อยของคนวัยทำงานที่มาจากโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง และ
ความเครียด โดยคณาจารย์และบุคลากรของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่จะได้รับประโยชน์จากโครงการน้ี
เนื่องจากโครงการมีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจ และความตระหนัก ในด้านสุขภาพโดยเนน้
การประเมินความเสีย่ งเบ้ืองตน้ ดว้ ยตนเองเกย่ี วกบั โรคไม่ตดิ ต่อเรือ้ รังเช่น โรคความดนั โลหิต โรคเบาหวาน
โรคหัวใจ โรคไขมันในเลือดผิดปกติ และปัญหาทางด้านจิตใจ ที่อาจส่งผลกระทบต่อการปฏิบัติงาน และ
เพื่อส่งเสริมสนับสนุนให้บุคลากรมีความรู้ความเข้าใจสามารถดูแลสุขภาพของตนเองเบื้องต้นได้ ภายใต้
ปจั จยั ส่งเสรมิ สขุ ภาพทสี่ ำคญั 3 ประการ ไดแ้ ก่ ออกกำลงั กาย อาหาร และอารมณ์

8

วตั ถุประสงค:์ โครงการบูรณาการระยะเวลา 2 ปี แบง่ ออกเปน็ 2 ระยะ

ระยะที่ 1 ปี 2563 เป็นการเปิดตัวของ PHASE 1 ซึ่งมีเป้าหมายเพื่อพัฒนาระบบฐานข้อมูล
สุขภาพและสร้างความ ตระหนักในระดับมหาวทิ ยาลัย คณะ และระดับบุคคล โครงการนี้ได้ดำเนนิ การท่ี
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่โดยรวมไปถึงคณะ สถาบัน และหน่วยงานต่างๆในมหาวิทยาลัยเชียงใหม่โดย
คาดคะเนว่ามผี ู้เขา้ รว่ มประมาณ 12,246 คน

ระยะที่ 2 ในปีที่ 2 (2564) มีวัตถุประสงค์ในการดำเนินการด้านสรา้ งเสริมสุขภาพ การฝึกอบรม
ให้ความรู้ เพื่อสร้างความเข้าใจและสร้างความตระหนัก เพื่อส่งเสริมสุขภาพของพนักงาน และเพื่อลด
ความเสี่ยงต่อสุขภาพที่เกิดจากการสูบบุหรี่และการดื่มแอลกอฮอล์ สำหรับบุคลากร
มหาวทิ ยาลยั เชียงใหม่ผ่านการเรยี นร้แู ละแบ่งปัน ดำเนินโครงการ Healthy University ร่วมกับพันธมิตร
AUN-HPN และอ่นื ๆ

เป้าหมาย: โครงการวจิ ัยเชิงปฏบิ ตั ิการแบบมีสว่ นรว่ ม (PAR) มีเป้าหมายดังน้ี

- เสริมสร้างความร่วมมือระหว่างคณะวิทยาศาสตร์สุขภาพและคณะอื่น ๆ ภายใน
มหาวทิ ยาลัยเชยี งใหม่

- อำนวยความสะดวกในการจัดกิจกรรมเสริมสร้างศักยภาพด้านการส่งเสริมสุขภาพเพื่อลด
ช่องวา่ ง ระหวา่ งองคก์ รภายในมหาวทิ ยาลัยเชียงใหม่

- สง่ เสริมการแลกเปล่ยี นความรจู้ ากประสบการณ์และการทำงานรว่ มกันในการวจิ ัยในประเด็นที่
เกีย่ วข้องกับการสง่ เสริมสุขภาพระหว่าง คณาจารย์ และเจ้าหน้าท่ี ของมหาวทิ ยาลัยเชยี งใหม่

- ส่งเสริมการทำงานร่วมกันเพื่อเสริมสร้างขีดความสามารถของมหาวิทยาลัยตามภายใต้การมี
สขุ ภาพทด่ี ีของบคุ ลากรมหาวิทยาลยั เชียงใหม่

- สนับสนนุ ใหเ้ กดิ นโยบายด้านสขุ ภาพท่ที ัง้ ในระดบั คณะและมหาวิทยาลยั
- สนับสนุนกิจกรรมการสร้างเครือข่ายสุขภาพ เพื่อความยั่งยืน และการเตรียมความพร้อม
สำหรบั การเข้าสูว่ ยั สูงอายขุ องบคุ ลากร มหาวทิ ยาลยั เชยี งใหมอ่ ยา่ งมคี ุณภาพ
กจิ กรรมในปีที่ 1 : กจิ กรรมของโครงการอยูภ่ ายใต้กรอบแนวคิดโครงการมหาวิทยาลัยเชียงใหม่
มหาวิทยาลยั สขุ ภาพทเี่ นน้ การการป้องกันโรคระดับปฐมภมู ิ โดยจัดให้มีกิจกรรมทง้ั หมด 9 กิจกรรมหลักท่ี
เกี่ยวข้องกับหลักการสร้างเสริมสุขภาพใน 6 ประการ ได้แก่ การประเมินความเสี่ยงด้านสุขภาพ การเฝ้า
ระวัง การเสริมสร้างพลังอำนาจ การมีส่วนร่วม/การตระหนักรู้ของบุคลากร มช. การให้ความรู้เรื่อง
สุขภาพ และการสร้างความรอบรู้ทางสุขภาพ ดังกิจกรรมต่าง ๆ และแสดงในรูปที่ 2 ต้นแบบการสร้าง
เสริมสขุ ภาพสำหรับมหาวทิ ยาลัยเชียงใหมม่ หาวิทยาลันสุขภาพ ดังนี้
กิจกรรมท่ี 1 : จดั ตั้งคณะกรรมการบริหาร คณะกรรมการดำเนินงาน การวางแผนและการ
ประชาสัมพนั ธ์โครงการ
กจิ กรรมท่ี 2 : การพัฒนาระบบฐานข้อมลู สุขภาพ (Developing of the Data Health Risk
Assessment System) ของบุคลากรมหาวิทยาลยั เชยี งใหม่
กจิ กรรมท่ี 3 : การพฒั นานวตั กรรมการคัดกรอง และฝ้าระวังภาวะสุขภาพเบื้องตน้ ด้วยตนเอง
(Self-Monitoring Innovation)

9

กิจกรรมที่ 4 : การจัดกิจกรรมรณรงค์ด้านการสร้างเสริมสุขภาพกาย สำหรับบุคลากรอย่าง
ตอ่ เนื่องจัดกจิ กรรมรณรงคใ์ นวงกว้าง (Mass Communication)

กจิ กรรมท่ี 5 : การจัดกจิ กรรมสง่ เสรมิ สุขภาพเกยี่ วกบั อาหาร การออกกำลังกายและอารมณ์ (3 อ.)
กิจกรรมที่ 6 : การให้คำปรึกษาและบริการโดยการพัฒนาโปรแกรมการสร้างเสริมสุขภาพทั้ง
รายบุคคลและรายกลุ่ม (Counselling and Providing Health Promotion Services for NCD’s
Management Programs) (Individual or Group)
กิจกรรมที่ 7 : การดำเนินกิจกรรมการสร้างแกนนำสุขภาพ เป็นการดำเนินการจัดกิจกรรมการ
พัฒนาศักยภาพ และการอบรมแกนนำสุขภาพมหาวิทยาลัยเชียงใหม่และคณะทำงานการสร้ างเสริม
สุขภาพใหเ้ กดิ ข้ึนในทุกคณะ หรอื หนว่ ยงานในมหาวทิ ยาลยั เชยี งใหม่ (CMU Health Volunteers
กิจกรรมที่ 8 : การรจัดกิจกรรมการสร้างเสริมพลังงานอำนาจ (Empowerment) สำหรับการ
สรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ ของบคุ ลากรมหาวิทยาลยั เชียงใหม่ ได้แก่ กิจกรรม “Health Talk”
กจิ กรรมที่ 9 : การพฒั นากจิ กรรม“ Stop Staff Stress” และการจัดตงั้ คลินกิ จัดการความเครียด
(Stress Management Clinic)

รูปที่ 2 ต้นแบบการสร้างเสรมิ สุขภาพสำหรบั มหาวิทยาลัยเชยี งใหมม่ หาวิทยาลันสุขภาพ
(Healthy CMU: Health Promotion Model)

10

นวตั กรรมและความพร้อมของเทคโนโลยสี ู่อุตสาหกรรมระดับ 7 ในปี 2564
การประเมนิ ความเสีย่ งด้านสุขภาพสำหรบั บุคลากรวัยทำงาน (CMU i-Health Year 2)
จากผลการศึกษาในปีแรกในปี 2563 มหาวิทยาลัยเชียงใหมไ่ ด้อนุมตั ิให้ดำเนินการวิจัย ด้านการ

พฒั นาระบบสารสนเทศสุขภาพมหาวทิ ยาลัยเชียงใหม่ภายใต้นโยบายการขับเคลือ่ นยุทธศาสตรท์ ี่ 2 เชงิ รุก
ด้านนวัตกรรมด้านอาหารและสุขภาพและการดูแลผู้สูงอายุ มุ่งเน้นการให้ความสำคัญด้านสุขภาพของ
บุคลากรของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เพื่อกำกับดูแลติดตามและสร้างนโยบายและแผนที่สำคัญเพื่อดูแล
บุคลากร ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ (Health Informatics) และเพื่อเชื่อมโยงกับแผนการพัฒนา
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ให้เป็น มหาวิทยาลัยที่ส่งเสริมสุขภาพ ได้ข้อมูลด้านความเสี่ยงสุขภาพทำให้
ปัจจุบนั มหาวทิ ยาลยั ไดร้ บั ทราบข้อมูลด้านสุขภาพของบุคลากร ท่มี ีรูปแบบภายใต้การวัดผ่านเคร่ืองมือที่
มีมาตรฐานและเชื่อถือได้ ผลลัพธ์นี้ช่วยนำไปสู่การดูแล กำกับดูแลช่วยเหลือและส่งเสริมกิจกรรมด้าน
สขุ ภาพและโครงการอืน่ ๆ ภายใต้โครงการ Healthy CMU ท่ไี ด้ผลลัพธ์เชิงประจักษท์ ั้งยังสรา้ งผลกระทบ
(Impact) ในวงกวา้ งของประชาคมชาวมหาวิทยาลัยเชยี งใหม่

ระบบสารสนเทศที่พัฒนาขึ้นนั้น เป็นระบบสารสนเทศสุขภาพที่มีตัวชี้วัด นำไปสู่ผลกระทบเชิง
บวกภายใต้ตัวชี้วัด 3 ที่เกี่ยวข้องกับการประเมินสุขภาพประกอบด้วย 1) การประเมินความเสี่ยงด้าน
สุขภาพ (Health risk assessment) 2) การประเมินคุณภาพชีวิต (Health related quality of life
(WHOQOL-BREF-Thai) 3) การประเมินพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพ (Health promoting
behaviors) โดยแบบประเมิน 3 รูปแบบเปน็ แบบประเมินทเี่ ป็นเครื่องมือที่ได้รบั อนุญาตจากผู้พัฒนาและ
ผ่านการตรวจสอบความถูกต้อง ผ่านการรับรองจริยธรรมวิจัยคณะพยาบาลศาสตร์และได้นำไปใช้งานกับ
บคุ ลากรมหาวิทยาลยั เชยี งใหมผ่ ่านแกนนำสุขภาพ เพ่อื ใหข้ ้อมูลสุขภาพย้อนกลับ ทัง้ สว่ นบคุ คล ภาพรวม
เพื่อนำเสนอ เฝ้าระวังติดตาม ข้อมูลในภาพรวมจะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับการ ประมวลผลสุขภาพ
ที่สามารถประเมินความเสย่ี งการเกิดโรค ทางกายและทางจิตใจของบคุ ลากรตอ่ ไป

ผลลัพธ์โดยรวมในปีที่ 1 พบว่ามีผู้เข้าใช้งานระบบผ่านเครือข่ายผู้นำสุขภาพของแต่ละคณะ มี
ผู้เข้าร่วมใช้งานผ่านระบบประมาณกว่า 500 คนกระจายไปในทุกคณะ หน่วยงานภายใน
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ซึ่งพบข้อมูลด้านความเสี่ยงด้านสุขภาพอย่างมีนัยสำคัญสามอันดับแรก
ประกอบด้วย พบว่าบุคลากรมีความเสี่ยงด้าน การบริโภคอาหาร มากที่สุดคิดเป็น 65.46 % ในขณะที่
ความเสี่ยงด้านภาวะอ้วนดัชนีมวลกาย (BMI) คิดเป็นร้อยละ 40.30 % และความเสี่ยงด้านกิจกรรมทาง
กายร้อยละ 30.70 % นอกจากนี้ยังพบข้อมูลภาพรวมด้านคุณภาพชีวิตและด้านพฤติกรรมสร้างเสริม
สุขภาพ โดยมีระดับดี และปานกลางตามลำดับ จากข้อมูลเชิงสังเขปทีได้จากระบบ ช่วยแสดงให้เห็นถึง
ภาวะความเส่ียงและแนวโนม้ ด้านสุขภาพโดยรวมของประชาคมชาวมหาวทิ ยาลัยเชียงใหม่ได้

ในปีที่ 2 นี้ มหาวิทยาลัยได้นำแผนการพัฒนาการศึกษา มช. ฉบับที่ 12 สนับสนุนการขับเคล่อื น
เปา้ หมายการพฒั นาท่ียง่ั ยืน (Sustainable Development Goals-SDGs) มงุ่ เน้นการวิจัยและนวัตกรรม
ที่ตอบโจทย์ประเทศและการบริการวิชาการที่เกิดประโยชน์แก่สังคมโดยเฉพาะอย่างยิ่งกับท้องถ่ิน

11

ภาคเหนอื โดยมี SDGs 2.ด้านนวัตกรรมดา้ นอาหารและสุขภาพและการดูแลผูส้ ูงอายุ และ SDGs 3. ด้าน
ล้านนาสร้างสรรค์ ซึ่งเป็นภาพการนำนวัตกรรมไปช่วยเหลือและส่งเสริมสังคมโดยเฉพาะอย่างอย่าง
ท้องถิ่นภาคเหนอื ซึ่งมหาวิทยาลัยเชยี งใหม่มีนโยบายทีเ่ ด่นชัดที่จะสนับสนุนนวตั กรรมสู่ชุมชนและสังคม
ให้มีปัจจยั พลวัตรทีเ่ อือ้ ต่อการสร้างเสริมสุขภาพ มีชีวอนามัยทีด่ ีให้ประชาคมชาวเชียงใหม่มีความเป็นอยู่
ที่ดีมากขึ้น และส่งผลต่อภาพรวมคุณภาพชีวิตและดัชนีชี้วัดด้านสุขภาพที่ส่งผลต่อการประเมินด้าน
เศรษฐกจิ ดีข้ึนในทางออ้ ม

ดังนั้นเพื่อให้บรรลุเป้าหมายของการขับเคลื่อนนวัตกรรมสู่ชุมชนและสังคมของ
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โครงการวิจยั การพัฒนาและตอ่ ยอดนวัตกรรมระบบสารสนเทศเพื่อประเมินความ
เสี่ยงด้านสุขภาพมหาวิทยาลัยเชียงใหม่สู่ระดบั ความพร้อมของเทคโนโลยีสู่อุตสาหกรรมระดับ 7 -8 และ
เพื่อพัฒนานวัตกรรมสู่ชุมชนและสังคมเชิงประจักษ์ ภายใต้การขับเคลื่อนมหาวิทยาลัยเชียงใหม่สู่
มหาวิทยาลัยสร้างเสริมสุขภาพปีที่ 2 นี้โดยโครงการวิจยั นี้จะมุ่งนำระบบสารสนเทศที่มีอยู่เดมิ ซึ่งมีความ
พร้อมระดับ TRL 6 ไปพัฒนาต่อยอดสู่นวัตกรรมเทคโนโลยีด้านสุขภาพที่ผสมผสานความรู้ทางด้าน
วิทยาศาสตร์สุขภาพ และเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อให้ได้ระบบนำไปสูก่ ารใชง้ านระดับพื้นที่และตอ่ ยอดสู่
นวัตกรรมสุขภาพทั้งมีมูลค่าและเชิงสังคมต่อไป โดยจะมีเป้าหมายปรับปรุงระบบเพื่อให้พร้อมต่อการ
แข่งขันโดยจะเพ่ิมเตมิ ฟังก์ชันและความสามารถในการประเมนิ สุขภาพผู้ใช้งาน และเนน้ การแจ้งเตือนท่ีมี
ประสทิ ธภิ าพมากยิ่งขน้ั ตอ่ ไป ซ่งึ จะสอดคล้องและบรรลเุ ปา้ หมาย SDG ของมหาวทิ ยาลัยเชยี งใหมต่ อ่ ไป

การพัฒนาระบบวิเคราะห์ความเครียดจากการประมวลผลภาษาเชิงธรรมชาติจากข้อมูลสื่อสังคม
ออนไลน์

การพัฒนาและเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วของโลกปัจจุบัน ทำให้คนในสังคมมีความตื่นตัวมากขึ้นใน
การปรับตนเองให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลง ส่งผลให้ผู้คนมีความเร่งรีบมากขึ้นไม่ว่าจะเป็นการใชช้ ีวิต การ
เรยี น การทำงาน ครอบครวั เศรษฐกจิ การเมือง ค่านิยม และวฒั นธรรม ซ่งึ ส่งิ ตา่ ง ๆ เหลา่ นี้ เป็นสาเหตุท่ี
ทำใหเ้ กดิ ความเครยี ด ทัง้ นี้กรมสุขภาพจติ กระทรวงสาธารณสขุ ได้อธบิ ายความหมายของความเครียดคือ
ภาวะทางอารมณ์จิตใจรวมถึงสภาพร่างกายที่แสดงออกมาเมื่อถูกกระตุ้นจากสิ่งแวดล้อม สังคม หรือ
เหตุการณ์ต่าง ๆ ที่คนเราต้องเข้าไปแก้ไขปัญหา ซึ่งถ้าหากเป็นเรื่องที่หนักหนาเกินความสามารถ แก้ไม่
ไหว และไม่มีใครมาช่วยได้ อาการเครียดจะเกิดขึ้น รู้สึกเป็นทุกข์ใจ หนักใจ และอาจจะทำให้เกิดอาการ
ผิดปกติทางร่างกาย ได้แก่ นอนไม่หลับ เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย ปวดศีรษะ ปวดท้อง และส่งผลต่อ
สขุ ภาพจติ ได้แก่ โกรธงา่ ย หงุดหงิด คิดมาก วติ กกังวล เศรา้ หมอง ไม่มสี มาธิ รวมท้ังทางพฤตกิ รรม ไดแ้ ก่
เก็บตัว สูบบุหรี่หรือดื่มสุรามากขึ้น และจากสถานการณ์โรคระบาดโควิดที่ส่งผลกระทบทางด้าน
สาธารณสุขและเศรษฐกิจไปทั่วโลก ทำให้คนไทยมีความเครียดเพิ่มมากขึ้น ดูได้จากผลการให้บริการ
ปรึกษาปัญหาสุขภาพจิตโทรศัพท์สายด่วนสุขภาพจิต 1323 ในช่วงโรคโควิด-19 ระบาด (มกราคม –
เมษายน 2563) ที่ผ่านมา พบว่ามีสายโทรเขา้ มาขอรับบริการปรึกษาในเรื่องความเครยี ดประมาณ 1,198
สาย โดยในเดือนมกราคม - กมุ ภาพันธ์ มีเพียงแค่ 20-40 สายโทรเขา้ มา แตเ่ ดอื นมีนาคม - เมษายนมมี าก
ถึง 600 และ 315 สาย ทั้งนี้สายที่โทรเข้ามามีจำนวนผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย คิดเป็นร้อยละ 60.68 ต่อ
35.64 ซึ่งปัญหาที่พบมากที่สุด 3 อันดับแรกได้แก่ อันดับที่ 1 ความเครียด/วิตกกังวล ร้อยละ 51.25

12

อันดับที่ 2 ผู้ป่วยจิตเวชเดิม ร้อยละ 34.8 และอันดับที่ 3 สอบถามข้อมูล ร้อยละ 7.35 (กรมสุขภาพจิต
กระทรวงสาธารณสุข, 2563) หากคนในสังคมมีภาวะเครียดรุนแรงมากยิ่งขึ้น และไม่มีวิธีการป้องกัน
ความเครียดตั้งแต่แรกอาจส่งผลกระทบที่ร้ายแรงถึงขั้นการฆ่าตัวตาย ซึ่งนำมาสู่ความสูญเสียเป็นอย่าง
มาก การฆ่าตัวตาย (Suicide) นั้นเป็นปัญหาสาธารณสุขระดับโลกที่สำคัญก่อให้เกิดความสูญเสียทาง
ทรัพยากรบุคคล และสง่ ผลกระทบรุนแรงไปยังครอบครัวและผู้ใกล้ชิดของผู้เสยี ชีวติ จากการศึกษาข้อมูล
การฆ่าตัวตายของประชากรโลกจากองค์การอนามัยโลก (World Health Organization [WHO], 2019)
พบวา่ ทุกปจี ะมีผเู้ สยี ชวี ิตเนื่องจากการฆ่าตัวตายมีจำนวนเกือบ 800,000 คน ถ้าเอาจำนวนประชากรโลก
เข้ามาร่วมคำนวณจะแปลได้ว่า การฆ่าตัวตายของคนหนึ่งคนจะเกิดขึ้นทุก ๆ 40 วินาที และ 79% ของ
การฆา่ ตวั ตายท่วั โลกจะเกิดข้ึนในประเทศที่มีรายได้ตำ่ และปานกลาง และจากฐานข้อมลู การเสียชีวิตด้วย
การฆ่าตวั ตายของกรมสุขภาพจติ กระทรวงสาธารณสขุ พบว่าอตั ราการเสียชีวิตของประชากรไทยตั้งแต่ปี
2560 – 2562 มีตัวเลขเพิ่มขั้นอย่างต่อเนื่องคือ 6.03, 6.32 และ 6.64 ต่อแสนประชากรต่อปีตามลำดบั
และจากสภาพของปัญหาการระบาดของโรคโควิด-19 ที่รุนแรงทั่วโลก ส่งผลกระทบต่อประชาชนทั้ง
ทางด้านสุขภาพกาย สุขภาพจิต เศรษฐกิจ และสังคม ทำให้ประชาชนไทยพบกับภาวะความซึมเศร้า
ความวิตกกังวล และมีตัวเลขของผู้เสียชีวิตจากการฆ่าตัวตายปี 2563 ที่ผ่านมาอยู่ที่ 7.35 ต่อแสน
ประชากรต่อปี ภาพที่ 1 แสดงกราฟอัตราการฆ่าตัวตายสำเร็จต่อประชากรแสนคน ตั้งแต่ปี 2560 –
2563 (กรมสุขภาพจติ กระทรวงสาธารณสุข, 2563)

รปู ท่ี 3 แสดงกราฟอัตราการฆ่าตัวตายสำเรจ็ ต่อประชากรแสนคน ตง้ั แตป่ ี 2560 – 2563

นอกจากนั้นในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา (ตั้งแต่ปี 2554 – 2563) พบว่าประชากรเพศชายมีค่าเฉล่ีย
อัตราการฆ่าตัวตายสำเร็จมากกว่าประชากรเพศหญิงถึง 3.92 เท่า และภูมิภาคที่มีอัตราการพยายามฆ่า
ตัวตายสงู ท่ีสดุ คือ ภาคเหนอื มีจำนวนผู้ฆา่ ตวั ตายสำเร็จ 10.96 ตอ่ ประชากรแสนคนและยังคงเป็นอันดับ
1 ของประเทศไทยที่มอี ัตราการฆ่าตัวตายสูงสดุ และเปน็ อันดบั 1 ติดต่อกันมาแลว้ 7 ปี (ต้งั แตป่ ี 2556 ถึง
2562) (ศูนยป์ ้องกันการฆ่าตวั ตายแห่งชาติ, 2563)

ทั้งนี้สาเหตุของการพยายามฆ่าตัวตายมีอยู่ด้วยกันหลายปัจจัยได้แก่ (1) ปัจจัยทางสังคม เช่น
ปญั หาทางเศรษฐกิจเนื่องจากการระบาดของโรคภยั ทร่ี ุนแรง หรือจากภยั ทางธรรมชาติ ส่งผลใหป้ ระชาชน
ที่ได้รับผลกระทบจากการขาดรายได้ ทำให้ผู้คนต้องดิ้นรน แข่งขัน และเกิดความเครียดส่งผลให้มีการ
พยายามฆ่าตัวตายในสังคมมากขึ้น (2) ปัจจัยทางสุขภาพกาย ผู้ป่วยด้วยโรคร้ายแรง เช่น โรคมะเร็ง

13