ASAS TATABAHASA MELAYU

BAB 10

RAGAM
AYAT

AYAT AKTIF RAGAM AYAT AYAT PASIF
.

AYAT YANG MEMPUNYAI KATA KERJA DAN MENGUTAMAKAN SUBJEK ASAL
SEBAGAI JUDUL

SUBJEK PREDIKAT
berenang
Anis asyik memandang cahaya
Lelaki itu menghadiri mesyuarat
Bapa Kevin

AYAT AKTIF JENIS AYAT AKTIF AYAT AKTIF TAK
TRANSITIF TRANSITIF

MENGANDUN
GI KATA
KERJA

TRANSITIF

BOLEH CIRI AYAT FRASA
DIPASIFKA AKTIF KERJA
TRANSITI
N TRANSITIF
F

MENGANDUN
GI SATU DAN
DUA OBJEK

SUBJEK KATA KERJA TRANSITIF PREDIKAT
melanda OBJEK
Ribut merasmikan kampung saya
Pengetua Megetahui majlis itu
Kami berita itu

Contoh menggunakan 2 objek

SUBJEK PREDIKAT OBJEK SIPI
KATA KERJA TRANSITIF OBJEK TEPAT

IBU MENJAHITKAN ADIK BAJU
KURUNG

SUBJEK KATA KERJA TRANSITIF PREDIKAT FRASA SENDI NAMA
OBJEK

BAJU UNTUK ADIK
KURUNG
IBU MENJAHIT

MENGANDUNGI
KATA KERJA TAK

TRANSITIF

CIRI AYAT
AKTIF TAK
TRANSITIF

TIDAK BOLEH TIDAK
DIPASIFKAN PERLUKAN

OBJEK

BERPELENGK TANPA BERPENERAN
AP PELENGKAP G

Memerlukan kata atau Dapat berdiri sendiri Diikuti oleh kata nama
frasa tertentu dalam binaan ayat, sebagai penerang. Kata
tetapi boleh diberikan
selepasnya untuk keterangan selepasnya nama itu boleh
melengkapkan maksud digugurkan

ayat

SUBJEK PREDIKAT

BANYAK ORANG KATA KERJA TAK KETERANGAN BOLEH
HAJI UMAR TRANSITIF DIGUGUR

BERSIAR-SIAR DI TASIK
TERDUDUK DI SITU

AYAT AKTIF TAK BAGI KETERANGAN
TRANSITIF SEMPURNAKAN TERDIRI

BERPELENGKAP MAKSUD DARIPADA FRASA
AYAT NAMA,ADJEKTIF
DAN FRASA SENDI

SUBJEK PREDIKAT

PENGEMIS ITU KATA KERJA TAK TRANSITIF FRASA NAMA (PELENGKAP)
BUDAK TERSEBUT
BERSELIMUTKAN SURAT KHABAR LAMA

MAHU BERTEMANKAN IBUNYA SAHAJA

SUBJEK PREDIKAT FRASA ADJEKTIF
(PELENGKAP)
SAYA KATA KERJA TAK TRANSITIF
TEMPAT ITU BERASA SUNGGUH YAKIN

SUDAH BERANSUR TENTERAM

SUBJEK PREDIKAT

BURUNG BELATUK KATA KERJA TAK TRANSITIF FRASA SENDI NAMA (PELENGKAP)
BANYAK KENDERAAN
HINGGAP PADA BATANG GETAH

MENGHALA KE SELATAN

SUBJEK PREDIKAT

KESUKAANNYA KATA KERJA TAK TRANSITIF FRASA NAMA (PENERANG)
HAJAH ZARINAH * Frasa nama/kata nama bukan
BERMAIN
BERNIAGA pelengkap dan objek

BADMINTON

KAIN LANGSIR

AYAT YANG MENGANDUNGI KATA KERJA ATAU FRASA
YANG MENGUTAMAKAN OBJEK ASAL SEBAGAI JUDUL

ATAU UNSUR YANG DITERANGKAN
*ayat asal drpd ayat aktif transitif

*imbuhan ter-, ber-, dan kata kena boleh diganti dengan imbuhan di-
*imbuhan ter- dan ber- yang tak boleh diganti ialah kata kerja tak
transitif

SUBJEK PREDIKAT
(kata kerja pasif)
ULAR ITU DIPUKUL OLEH ABANG
KAIN ITU
POKOK BUNGA ITU BELUM BERLIPAT

SAYA SIRAM

CIRI AYAT PASIF

MEMPUNYAI KATA KERJA TERBAHAGI KEPADA
ATAU FRASA KERJA PASIF TIGA JENIS
SEBAGAI UNSUR UTAMA

PREDIKAT

• ayat pasif dengan imbuhan kata kerja pasif
• ayat pasif dengan kata ganti nama diri pertama dan kedua

• ayat pasif dengan kata bantu ‘kena’ sebelum kata kerja

Ter-…-kan
di- Ber-

AYAT PASIF
DENGAN

IMBUHAN KATA
KERJA PASIF

Ter- Ke-…-an
Ter-…-i

JENIS CONTOH AYAT
KATA GANTI NAMA DIRI KETIGA IKAN ITU SUDAH DIAMBIL (OLEH) AHMAD

BUKAN KATA GANTI NAMA DIRI KETIGA SEMALAM

TEBING ITU TELAH DIHAKIS (OLEH) AIR DARI
BUKIT

CONTOH AYAT
IKAN ITU DIAMBIL SEMALAM OLEH AHMAD

TILAM BURUK ITU TELAH DIBAKAR PAGI TADI OLEH AYAH

JENIS CONTOH AYAT
KATA GANTI NAMA DIRI KETIGA PEN ITU TERAMBIL OLEH KAKAK PAGI TADI

BUKAN KATA GANTI NAMA DIRI KETIGA GERAI JUALAN ITU TERLANGGAR OLEH KERETA

CONTOH AYAT
BAJU ARTIS ITU BERJAHIT (OLEH TUKANG JAHIT) DENGAN BENANG EMAS

PERTANYAAN KAMI DAHULU BELUM BERJAWAB (OLEH PIHAK BERKENAAN)

CONTOH AYAT
DUA BERADIK ITU KEHUJANAN SEPANJANG PETANG

KUCING KESAYANGANNYA MATI KETULANGAN

BANGLO ITU KECURIAN DUA KALI TAHUN INI

CONTOH AYAT
KELAZATAN MASAKAN ITU TIDAK TERGAMBARKAN (OLEH PELANGGAN)

HAJAT DATUK UNTUK KE KAMPUNG TIDAK TERPENUHI

KEHEBATAN PEMAIN ITU TIDAK TERATASI (OLEH PEMAIN LAIN)

menggunakan kata ganti tidak boleh menerima kata
nama diri pertama dan kerja

kedua dengan imbuhan di- yang
sebelum kata kerja bersama dengan oleh atau

(pasif) tidak

AYAT PASIF DENGAN
KATA GANTI NAMA

DIRI ORANG
PERTAMA DAN

KEDUA

Tidak boleh sisipkan kata kerja
dan kata ganti nama

CONTOH AYAT BETUL ( / ) / SALAH ( X )
LANTAI ITU BELUM SAYA BERSIHKAN /
LANTAI ITU BELUM DIBERSIHKAN OLEH SAYA X

BUKU RUJUKAN WAJAR KAMU BELI /

BUKU RUJUKAN WAJAR DIBELI OLEH KAMU X

TUGAS INI KAMI MESTI PIKUL X

HUTANG ITU AKU AKAN JELASKAN ESOK X

menggunakan perkataan
kena di hadapan kata
kerja dasar yang
tidak menerima awalan

AYAT PASIF DENGAN
PERKATAAN KENA

Pilihan untuk imbuhan pasif
di-

CONTOH AYAT
BUDAK NAKAL ITU KENA PUKUL (OLEH IBUNYA)

MEREKA KENA KEJAR (OLEH LEMBU GILA)

SAYA TIDAK SANGGUP LAGI KENA TIPU

1

BAB 11

TAJUK: AYAT SINTAKSIS

4

AYAT MAJMUK

AYAT MAJMUK IALAH AYAT YANG MENGANDUNGI
DUA ATAU LEBIHAYAT. AYAT TUNGGAL
DISAMBUNGKAN OLEH PERKATAAN KATA HUBUNG
SEPERTI DAN, ATAU, KECUALI, TETAPI, SAMBIL SERTA
LAIN-LAIN.

5

TERDAPAT TIGA JENIS AYAT MAJMUK IAITU:
›GABUNGAN
›PANCANGAN
›CAMPURAN

6

AYATMAJMUK GABUNGAN

Ayat majmuk gabungan ialah ayat yang
terbina daripada gabungan beberapa ayat
tunggal dengan menggunakan kata hubung
gabungan seperti atau, dan, lalu, malahan,
sambil serta tetapi bagi, seraya, kecuali,
melainkan, manakala, bahkan, kemudian
dan kata hubung gabungan lain.

CONTOH AYAT MAJMUK 7
GABUNGAN

1. AWAK BOLEH MEMAKAI KASUT PUTIHATAU KASUT HITAM. (AYAT MAJMUK)
- AWAK BOLEH MEMAKAIKASUTPUTIH. (AYAT TUNGGAL)
- AWAK BOLEH MEMAKAI KASUT HITAM. (AYAT TUNGGAL)

2. ABU MEMELIHARA IKAN PATIN DAN IKAN KELI.(AYAT MAJMUK)
- ABU MEMELIHARA IKAN KELI. (AYAT TUNGGAL)
- ABU MEMELIHARA IKAN PATIN. (AYAT TUNGGAL)

3. RAMLI MENYANYI SAMBIL MENARI. (AYAT MAJMUK)
- RAMLI MENYANYI. (AYAT TUNGGAL)
- RAMLI MENARI. (AYAT TUNGGAL)

PANCAGAN: 8

-Pancagan ialah ayat yang
dibentuk oleh klausa yang
tidak setara.

Ia terbahagi kepada tiga jenis:
-Ayat majmuk relatif
-Ayat majmuk komplemen
-Ayat majmuk keterangan

9

AYAT MAJMUK RELATIF:

▶ -Ayat majmuk relative terdiri daripada satu klausa bebas atau ayat
utamadan satu atau lebih klausa terikat.

▶ -Ayat kecil dipancangkan ke dalam subjek ayat utama dengan
menggunakan kata hubung.

CONTOHNYA
1.Kanak-kanak yang cedera itu rupa-rupanya anak pak Leman.
2.Kanak-kanak itu rupa-rupanya anak pak Leman
3.Kanak-kanak itu cedera

10

AYAT MAJMUK KOMPLEMEN:

KETERANGAN

▶ -Ayat komplemen menggunakan kata hubung bahawa dan untuk
▶ -Ayat komplemen ini merupakan ayat penyambung yang memberikan

kefahaman tentang sesuatu.

CONTOHNYA
1.Perdana menteri mengumumkan bahawa kakitangan kerajaan akan
menerima kenaikan gaji tidak lama lagi.
2.Tentulah tidak wajar untuk mereka melakukan kesalahan membuli
pelajar di sekolah.

11

AYAT MAJMUK KETERANGAN

▶ Ayat majmuk keterangan berfungsi untuk memberikan huraian lanjut
kepada kata kerja induk.

▶ Ia terdiri daripada
musabab,waktu,syarat,cara,tujuan,perbandingan,pertentangan dan
akibat.

▶ CONTOH:

1.Saya tidak hadir ke majlis itu kerana tidak diundang.
2.Oleh sebab mereka tidak menjelaskan yuran tahunan,maka
secara tidak langsung mereka tidak layak meneruskan
pelajaran disini.

12

SAMBUNGAN…

▶ CONTOH SYARAT:

▶ 1.Sekiranya awak lulus dengan cemerlang dalam peperiksaan maka saya
akan menghadiahi awak seutas jam tangan.

▶ 2.Awak layak menerima wang RM 1000 seandainya mendapat cemerlang di
dalam semua mata pelajaran

▶ CONTOH CARA:

▶ 1.Murid-murid di kawasan pedalaman itu pergi kesekolah dengan menaiki
perahu.

▶ 2.Dengan berbekalkan semangat yang tinggi serta usaha yang gigih,Hazreen
Berjaya menjejakkan kaki ke menara gading.

13

SAMBUNGAN…

▶ CONTOH AYAT PERBANDINGAN:

▶ 1.Penduduk Kampung Sentosa saling hormat-menghormati dan
bekerjasama dalam melakukan kerja bagai aur dengan tebing.

▶ CONTOH AYAT PERTENTANGAN:

▶ 1.Walaupun kehidupan Azminyang susah dan miskin,dia tetap Berjaya
mendapat cemerlang di dalam peperiksaan.

▶ 2.Meskipun Ali tahu pasukan bola sepak sekolahnya tidak mampu untuk
mengalahkan pasukan lawan,dia tetap menyokong dengan penuh
semangat.

14

AYATMAKJUK CAMPURAN:

▶ Ayat majmuk campuran ialah ayat yang mengandungi lebih daripada
satu jenis ayat.

▶ Terdiri daripada campuran ayat tunggal dengan ayat majmuk

▶ Terdiri daripada deretan jenis ayat majmuk dengan menggunakan
pelbagai kata hubung.
CONTOHNYA

1.Orang Malaysia memang terkenal di seluruh dunia dengan sifat
lemah lembut serta sopan-santun yang tinggi nilai lagi mulia.

-Ada beberapa jenis ayat kecil yang membentuk ayat majmuk diatas
iaitu:
1.Orang Malaysia memang terkenal diseluruh dunia.
2.Orang Malaysia memang terkenal dengan sifat lemah-lembut.
3.Orang Malaysia memang terkenal dengan sifat sopan-santun yang
tinggi nilainya lagi mulia.

BAB 12

SISTEM EJAAN

PENGENALAN

Sistem Ejaan Bahasa Melayu

- Bermula pada tahun 1904
- Diisytiharkan penggunaannya secara rasmi pada 16 Ogos
1972
- Hasil kesepakatan bersama Majlis Bahasa Indonesia-Malays

Ciri-ciri utama Sistem Ejaan Rumi 1972

*Huruf dalam Bahasa Melayu

a) Huruf Vokal : a, e, i, o, u, dan diftong ai, au, oi.
b) Huruf Konsonan : huruf selain huruf vokal
c) Huruf Konsonan Gabungan :gh, kh, ng, ny,sy.

*Sistem pola keselarasan huruf vokal

- Sistem keselarasan huruf vokal keselarasan atau kesesuaian dua huruf vokal
yang membentuk dua suku kata pada kata

dasar.
Contohnya: lantik, boleh, lelong

a) Contoh pola yang tidak berubah

Pola Contoh
1. a-a batal
2. o-a
3. o-o botak,sekolah
4. u-a tolong, seloroh
5. i-a
Pusat, belukar
bilang

b) Contoh pola yang berubah Sistem Ejaan Baru
Sistem Ejaan Lama

Pola Contoh Pola Contoh
1. a-e(t) aleh 1. a-i alih
2. a-o batok 2. a-u batuk
3. u-e(t) puteh 3. u-i putih

Ejaan kata pinjaman

Ejaan kata pinjaman daripada bahasa Inggeris

a) Penyesuaian huruf-huruf konsonan tertentu.

Huruf B.Inggeris B.Melayu
c-s process proses
cc-ks access akses

b) Pengguguran satu daripada gabungan huruf konsonan yang sama.

Huruf B.Inggeris B.Melayu
bb-b hobby hobi
ff-f traffic trafik