แตงนาพาคิคิ คิ ด คิ ด เรื่อง ชั้ชั้ชั้นชั้ ประถมศึศึศึ ก ศึ กษาปีปีปี ที่ ปี ที่ ที่ที่ 5 หนังสือการ์ตูนประกอบเสียงดนตรี สำ หรับส่งเสริมการอ่านภาษาไทย หนังสือการ์ตูนประกอบเสียงดนตรี สำ หรับส่งเสริมการอ่านภาษาไทย พ่พ่พ่อพ่ชัชัชัยชัแม่ม่ม่นม่าง
หนังสือการ์ตูนประกอบเสียงดนตรี สำ หรับส่งเสริมการอ่านภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ฉบับการ์ตูน (E-book) เล่มนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาสื่อเเละนวัตกรรมการเรียนการสอนภาษาไทย ซึ่งในหนังสือเล่มนี้ จะเล่าถึงเรื่องราววิถีชีวิตของเด็กหญิงและครอบครัวในแถบลุ่มแม่น้ำ โขง จัดทำ เพื่อให้ผู้อ่านเกิดความสนุก และเพลิดเพลิน เพื่อให้ผู้อ่านเกิดกระบวนการคิดผ่านการสะท้อนจากเด็กหญิงแตงนา และเพื่อให้ผู้อ่าน สามารถนำ ข้อคิดที่ได้ไปปรับใช้ในชีวิตประจำ วัน ผู้จัดทำ หวังว่าหนังสือการ์ตูนประกอบเสียงดนตรี ฉบับการ์ตูน (E-book) เล่มนี้จะเป็นประโยชน์ต่อนักเรียน เเละผู้ที่สนใจ หากหนังสือเล่มนี้เกิดความผิดพลาดประการใดต้องขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย หนังสือการ์ตูนประกอบเสียงดนตรี สำ หรับส่งเสริมการอ่านภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ฉบับการ์ตูน (E-book) เล่มนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาสื่อเเละนวัตกรรมการเรียนการสอนภาษาไทย ซึ่งในหนังสือเล่มนี้ จะเล่าถึงเรื่องราววิถีชีวิตของเด็กหญิงและครอบครัวในแถบลุ่มแม่น้ำ โขง จัดทำ เพื่อให้ผู้อ่านเกิดความสนุก และเพลิดเพลิน เพื่อให้ผู้อ่านเกิดกระบวนการคิดผ่านการสะท้อนจากเด็กหญิงแตงนา และเพื่อให้ผู้อ่าน สามารถนำ ข้อคิดที่ได้ไปปรับใช้ในชีวิตประจำ วัน ผู้จัดทำ หวังว่าหนังสือการ์ตูนประกอบเสียงดนตรี ฉบับการ์ตูน (E-book) เล่มนี้จะเป็นประโยชน์ต่อนักเรียน เเละผู้ที่สนใจ หากหนังสือเล่มนี้เกิดความผิดพลาดประการใดต้องขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย คำ นำ
เสนอ อาจารย์ ดร.สุทธิลักษณ์ สวรรยาวิสุทธิ์ เสนอ อาจารย์ ดร.สุทธิลักษณ์ สวรรยาวิสุทธิ์ รายวิวิ วิชวิ าสื่สื่สื่ อ สื่ อและนวัวั วั ต วั ตกรรมการเรีรี รี ย รี ยนการสอนภาษาไทย สาขาวิวิวิชวิาภาษาไทย คณะครุรุ รุ ศ รุ ศาสตร์ร์ ร์ร์ มหาวิวิวิทวิยาลัลัลัยลันครพนม จัจัจัดจัทำทำทำทำโดย นายศุภกร ทีหัวโทน ห้อง 1 เลขที่ 1 นางสาวธีราพร วีระชานนท์ ห้อง 1 เลขที่ 3 นายศักดิ์ดาวุฒิ พลเรือง ห้อง 1 เลขที่ 17 นางสาวกรรณิกา ศรีหาโคตร ห้อง 1 เลขที่ 20 นางสาวนภัสรา วงศ์เเก้ว ห้อง 1 เลขที่ 27 นางสาววิจิตรา เฉิดละออ ห้อง 2 เลขที่ 15 นางสาวสุพัชญา สุขใจ ห้อง 2 เลขที่ 16 นางสาวธิตินันท์ ยางคำ ห้อง 2 เลขที่ 18 นางสาวนภาพร ดอนขันธ์ ห้อง 2 เลขที่ 20
ริม ริ แม่น้ำ ม่ น้ำโขงในต้นฤดูห ดู นาว แสงแดดอ่อน ๆ ในยามเช้า ช้ กระทบน้ำ โขงสีขุ่ สี ขุ่ น ขุ่ ๆ ระยิบ ยิ ระยับ ยั... วันนี้ท้ นี้ ท้ องฟ้า ฟ้ เปิด ปิ โล่งดูส ดู ดใส อีกฟากฝั่งของแม่น้ำ ม่ น้ำเต็มไปด้วยภูเ ภู ขาสูง สู สลับซับ ซั ซ้อ ซ้ น แตงนาเด็กหญิง ญิ ตัวน้อ น้ ยวัย 11 ขวบ รอยยิ้ม ยิ้ แก้มปริกั ริกั บเสื้อสีส้มสดใส กางเกงขาสั้น สั้ สีน้ำ สี น้ำเงินทะมัด มั ทะแมง ใส่ร ส่ องเท้า แตะคู่เ คู่ ล็ก ๆ วิ่งอย่า ย่ งคล่องแคล่วตามทางดินเล็ก ๆ ของขอบตลิ่ง ที่เต็มไปด้วยแปลงผักนานาชนิด นิ เจ้าตาลหมาน้อ น้ ยแสนซนก็วิ่งตามเธอไม่ห ม่ ยุด บางครั้ง รั้ เจ้าตาลก็หยุดดมผักและใช้เ ช้ ท้าคู่ห คู่ น้า น้ ขุดดิน ตามประสา ขณะที่แตงนาก็คอยหัน หั กลับมาร้อ ร้ งเรีย รี กเจ้าตาลอยู่เ ยู่ ป็น ป็ ระยะ พอเจ้าตาลได้ยิน ยิ เสีย สี ง ที่คุ้น คุ้ เคยก็รีบ รี วิ่งหน้า น้ ตั้งติดตามแตงนาหน้า น้ อย่า ย่ งรีบ รี เร่ง ร่ “เร็ว ร็ เข้า ข้ เจ้าตาล เดี๋ยวไม่ทั ม่ ทั นคุณ คุ ตาเอาปลาขึ้น ขึ้ เรือ รื หรอก” ไม่น ม่ านนัก นั แตงนากับเจ้าตาลก็วิ่งมาถึงที่ ๆ คุณ คุ ตากำ ลังลงไปในเรือ รื เพื่อ พื่ เก็บกู้เ กู้ บ็ด บ็ เผือก ที่คุณ คุ ตาปัก ปั ไว้ก่อนหน้า น้ นี้ ริม ริ แม่น้ำ ม่ น้ำโขงในต้นฤดูห ดู นาว แสงแดดอ่อน ๆ ในยามเช้า ช้ กระทบน้ำ โขงสีขุ่ สี ขุ่ น ขุ่ ๆ ระยิบ ยิ ระยับ ยั... วันนี้ท้ นี้ ท้ องฟ้า ฟ้ เปิด ปิ โล่งดูส ดู ดใส อีกฟากฝั่งของแม่น้ำ ม่ น้ำเต็มไปด้วยภูเ ภู ขาสูง สู สลับซับ ซั ซ้อ ซ้ น แตงนาเด็กหญิง ญิ ตัวน้อ น้ ยวัย 11 ขวบ รอยยิ้ม ยิ้ แก้มปริกั ริกั บเสื้อสีส้มสดใส กางเกงขาสั้น สั้ สีน้ำ สี น้ำเงินทะมัด มั ทะแมง ใส่ร ส่ องเท้า แตะคู่เ คู่ ล็ก ๆ วิ่งอย่า ย่ งคล่องแคล่วตามทางดินเล็ก ๆ ของขอบตลิ่ง ที่เต็มไปด้วยแปลงผักนานาชนิด นิ เจ้าตาลหมาน้อ น้ ยแสนซนก็วิ่งตามเธอไม่ห ม่ ยุด บางครั้ง รั้ เจ้าตาลก็หยุดดมผักและใช้เ ช้ ท้าคู่ห คู่ น้า น้ ขุดดิน ตามประสา ขณะที่แตงนาก็คอยหัน หั กลับมาร้อ ร้ งเรีย รี กเจ้าตาลอยู่เ ยู่ ป็น ป็ ระยะ พอเจ้าตาลได้ยิน ยิ เสีย สี ง ที่คุ้น คุ้ เคยก็รีบ รี วิ่งหน้า น้ ตั้งติดตามแตงนาหน้า น้ อย่า ย่ งรีบ รี เร่ง ร่ “เร็ว ร็ เข้า ข้ เจ้าตาล เดี๋ยวไม่ทั ม่ ทั นคุณ คุ ตาเอาปลาขึ้น ขึ้ เรือ รื หรอก” ไม่น ม่ านนัก นั แตงนากับเจ้าตาลก็วิ่งมาถึงที่ ๆ คุณ คุ ตากำ ลังลงไปในเรือ รื เพื่อ พื่ เก็บกู้เ กู้ บ็ด บ็ เผือก ที่คุณ คุ ตาปัก ปั ไว้ก่อนหน้า น้ นี้ ตอน 1
เร็วเข้า!
“คุณตาจ๋า วันนี้คุ นี้ ณตาไม่ไม่ หลมองหรือ รื จ๊ะ” แตงนาถามด้วยความสงสัย สั เพราะปกติแล้วในเรือ รื ของคุณ คุ ตาจะมีม มี องขนาดใหญ่ และมีปมี ลาติดอยู่เ ยู่ ต็มมอง และคุณ คุ ตาเองก็ต้องไปไหลมองดักปลาไว้บริเ ริ วณเกือบกลาง ลำ แม่น้ำ ม่ น้ำโขง “วันนี้น้ำ นี้ น้ำไหลแรงเกินไปจ้ะแตงนา ตาเลยลงเบ็ด บ็ เผือ ผื กเอาไว้ใกล้ ๆ ฝั่ง ฝั่” “คุณตาจ๋า วันนี้คุ นี้ ณตาไม่ไม่ หลมองหรือ รื จ๊ะ” แตงนาถามด้วยความสงสัย สั เพราะปกติแล้วในเรือ รื ของคุณ คุ ตาจะมีม มี องขนาดใหญ่ และมีปมี ลาติดอยู่เ ยู่ ต็มมอง และคุณ คุ ตาเองก็ต้องไปไหลมองดักปลาไว้บริเ ริ วณเกือบกลาง ลำ แม่น้ำ ม่ น้ำโขง “วันนี้น้ำ นี้ น้ำไหลแรงเกินไปจ้ะแตงนา ตาเลยลงเบ็ด บ็ เผือ ผื กเอาไว้ใกล้ ๆ ฝั่ง ฝั่”
คุณ คุ ตาค่อย ๆ พายเรือ รื โดยเริ่ม ริ่ จากหลักไม้ไม้ ผ่ลำ ผ่ ลำ ยาวที่ปัก ปั ห่า ห่ งจากขอบตลิ่ง ประมาณ สองเมตร แล้วมัด มั เชือ ชื กเส้น ส้ หลักที่มีเ มีป็น ป็ เส้น ส้ เชือ ชื กขนาดเล็กผูก ผู เบ็ด บ็ เอาไว้ ระยะห่า ห่ งของเชือ ชื กเบ็ด บ็ แต่ละอันประมาณ 50 เซนติเมตร รอบนี้คุ นี้ ณ คุ ตาขึง ขึ เชือ ชื กเส้น ส้ หลักที่มัด มั ไว้กับหลักแรกจนไปถึงหลัก ที่ปักไว้อีกทางห่า ห่ งประมาณ 30 เมตร ส่ว ส่ นตัวเบ็ด บ็ ที่ผูก ผู กับเชือ ชื กเส้น ส้ หลักไว้อีกเกือบ 30 ตัว เชือ ชื กเส้น ส้ หลักที่ขึง ขึ ระหว่างหลักทั้งสองด้าน ในระยะช่ว ช่ งห่า ห่ ง 5 เมตร คุณ คุ ตาจะมัด มั ขวดน้ำ พลาสติก ที่ไม่ใม่ ช้แ ช้ ล้ว ปิดฝามิด มิ ชิด ชิ เพื่อ พื่ ถ่วงเชือ ชื กเอาไว้ ไม่ใม่ ห้จ ห้ มน้ำ ลึกจนเกินไป และยัง ยั เอาไว้สัง สั เกตเวลา ปลาติดเบ็ด บ็ ขวดน้ำ จะค่อย ๆ ขยับ ยั ขยับ ยั แรงมากน้อ น้ ยก็ขึ้น ขึ้ อยู่กั ยู่ กั บขนาดของตัวปลา ส่ว ส่ นแตงนา เดินเลียบฝั่ง ฝั่ ตลิ่งตามคุณ คุ ตาที่กำ ลังพายเรือ รื เลียบฝั่ง ฝั่ ที่ห่า ห่ งจากฝั่ง ฝั่ประมาณสองเมตรตรงข้า ข้ ม แตงนา พายไปตามเส้น ส้ เชือ ชื กเบ็ด บ็ เผือ ผื กที่ขึง ขึ ขนานริม ริ ฝั่ง ฝั่ เอาไว้ คุณ คุ ตาค่อย ๆ ยกเส้น ส้ เชือ ชื กขึ้น ขึ้ จากน้ำ คุณ คุ ตาค่อย ๆ พายเรือ รื โดยเริ่ม ริ่ จากหลักไม้ไม้ ผ่ลำ ผ่ ลำ ยาวที่ปัก ปั ห่า ห่ งจากขอบตลิ่ง ประมาณ สองเมตร แล้วมัด มั เชือ ชื กเส้น ส้ หลักที่มีเ มีป็น ป็ เส้น ส้ เชือ ชื กขนาดเล็กผูก ผู เบ็ด บ็ เอาไว้ ระยะห่า ห่ งของเชือ ชื กเบ็ด บ็ แต่ละอันประมาณ 50 เซนติเมตร รอบนี้คุ นี้ ณ คุ ตาขึง ขึ เชือ ชื กเส้น ส้ หลักที่มัด มั ไว้กับหลักแรกจนไปถึงหลัก ที่ปักไว้อีกทางห่า ห่ งประมาณ 30 เมตร ส่ว ส่ นตัวเบ็ด บ็ ที่ผูก ผู กับเชือ ชื กเส้น ส้ หลักไว้อีกเกือบ 30 ตัว เชือ ชื กเส้น ส้ หลักที่ขึง ขึ ระหว่างหลักทั้งสองด้าน ในระยะช่ว ช่ งห่า ห่ ง 5 เมตร คุณ คุ ตาจะมัด มั ขวดน้ำ พลาสติก ที่ไม่ใม่ ช้แ ช้ ล้ว ปิดฝามิด มิ ชิด ชิ เพื่อ พื่ ถ่วงเชือ ชื กเอาไว้ ไม่ใม่ ห้จ ห้ มน้ำ ลึกจนเกินไป และยัง ยั เอาไว้สัง สั เกตเวลา ปลาติดเบ็ด บ็ ขวดน้ำ จะค่อย ๆ ขยับ ยั ขยับ ยั แรงมากน้อ น้ ยก็ขึ้น ขึ้ อยู่กั ยู่ กั บขนาดของตัวปลา ส่ว ส่ นแตงนา เดินเลียบฝั่ง ฝั่ ตลิ่งตามคุณ คุ ตาที่กำ ลังพายเรือ รื เลียบฝั่ง ฝั่ ที่ห่า ห่ งจากฝั่ง ฝั่ประมาณสองเมตรตรงข้า ข้ ม แตงนา พายไปตามเส้น ส้ เชือ ชื กเบ็ด บ็ เผือ ผื กที่ขึง ขึ ขนานริม ริ ฝั่ง ฝั่ เอาไว้ คุณ คุ ตาค่อย ๆ ยกเส้น ส้ เชือ ชื กขึ้น ขึ้ จากน้ำ
“คุณ คุ ตาจ๋า ขวดขยับ ยั แรงมากเลยจ้ะคุณ คุ ตา” เธอพูด พู พร้อ ร้ มกับชี้ไชี้ปยัง ยั ขวดพลาสติกที่ขยับ ยั จนเห็น ห็ ผิว ผิ น้ำ กระเพื่อ พื่ มอย่า ย่ งแรง คุณ คุ ตาเงยหน้า น้ หัน หั มายิ้ม ยิ้ ให้พ ห้ ร้อ ร้ มกับขยับ ยั หมวกงอบสาน แบบคนหาปลาแถบลุ่ม ลุ่ แม่น้ำ ม่ น้ำโขง “ตาว่าตัวต้องใหญ่แ ญ่ น่ ๆ เลยแตงนา” “คุณ คุ ตาเร็ว ร็ เข้า ข้ หนูอ นู ยากเห็น ห็ แล้วจ้ะคุณ คุ ตา” เธอตื่นเต้นพร้อ ร้ มกระโดดโลดเต้นอย่า ย่ ง ลิงโลดพร้อ ร้ ม ๆ กับเจ้าตาลที่กำ ลังวิ่งงับหางตัวเอง เพราะเสีย สี งดีใจของแตงนา คุณ คุ ตาเข้า ข้ไปใกล้ขวดที่ถูก ถู แรงดึงจนน้ำ กระเพื่อ พื่ มขวดนั้น นั้ แล้วค่อย ๆ ยกเชือ ชื กเบ็ด บ็ ขึ้น ขึ้ มา คุณ คุ ตาต้องใช้แ ช้ รงกว่าที่เคย เพราะปลาน่า น่ จะตัวใหญ่ไญ่ ม่น้ ม่ อ น้ ย “แรงมัน มั เยอะไม่เ ม่ บาเลยแตงนา” “คุณ คุ ตาสู้ ๆ คุณ คุ ตาสู้ ๆ” เธอได้แต่ส่ง ส่ เสีย สี งเชีย ชี ร์อ ร์ ย่า ย่ งร่า ร่ เริง ริ ส่ว ส่ นเจ้าตาลก็วิ่งวนรอบตัว เธอด้วยความตื่นเต้น ทั้ง ๆ ที่มัน มั เองก็ไม่รู้ ม่ รู้ ว่ รู้ว่ าเกิดอะไรขึ้น ขึ้ “คุณ คุ ตาจ๋า ขวดขยับ ยั แรงมากเลยจ้ะคุณ คุ ตา” เธอพูด พู พร้อ ร้ มกับชี้ไชี้ปยัง ยั ขวดพลาสติกที่ขยับ ยั จนเห็น ห็ ผิว ผิ น้ำ กระเพื่อ พื่ มอย่า ย่ งแรง คุณ คุ ตาเงยหน้า น้ หัน หั มายิ้ม ยิ้ ให้พ ห้ ร้อ ร้ มกับขยับ ยั หมวกงอบสาน แบบคนหาปลาแถบลุ่ม ลุ่ แม่น้ำ ม่ น้ำโขง “ตาว่าตัวต้องใหญ่แ ญ่ น่ ๆ เลยแตงนา” “คุณ คุ ตาเร็ว ร็ เข้า ข้ หนูอ นู ยากเห็น ห็ แล้วจ้ะคุณ คุ ตา” เธอตื่นเต้นพร้อ ร้ มกระโดดโลดเต้นอย่า ย่ ง ลิงโลดพร้อ ร้ ม ๆ กับเจ้าตาลที่กำ ลังวิ่งงับหางตัวเอง เพราะเสีย สี งดีใจของแตงนา คุณ คุ ตาเข้า ข้ไปใกล้ขวดที่ถูก ถู แรงดึงจนน้ำ กระเพื่อ พื่ มขวดนั้น นั้ แล้วค่อย ๆ ยกเชือ ชื กเบ็ด บ็ ขึ้น ขึ้ มา คุณ คุ ตาต้องใช้แ ช้ รงกว่าที่เคย เพราะปลาน่า น่ จะตัวใหญ่ไญ่ ม่น้ ม่ อ น้ ย “แรงมัน มั เยอะไม่เ ม่ บาเลยแตงนา” “คุณ คุ ตาสู้ ๆ คุณ คุ ตาสู้ ๆ” เธอได้แต่ส่ง ส่ เสีย สี งเชีย ชี ร์อ ร์ ย่า ย่ งร่า ร่ เริง ริ ส่ว ส่ นเจ้าตาลก็วิ่งวนรอบตัว เธอด้วยความตื่นเต้น ทั้ง ๆ ที่มัน มั เองก็ไม่รู้ ม่ รู้ ว่ รู้ว่ าเกิดอะไรขึ้น ขึ้
ไม่น ม่ านนัก นั คุณตาก็ยกปลาตัวใหญ่ขึ้ ญ่ ขึ้ น ขึ้ พ้น พ้ ผิว ผิ น้ำ ตัวปลานั้น นั้ ใหญ่ม ญ่ าก แตงนาเองตกตะลึง ในความใหญ่โญ่ ตของตัวปลา เจ้าตาลก็พลอยเห่า ห่ ไปด้วย มัน มั ทั้งตัวใหญ่แ ญ่ ละมีลั มีลั กษณะ ที่แตงนาไม่เ ม่ คยเห็น ห็ มาก่อน “ปลาแค้จ้ะแตงนา ตาตกได้ปลาแค้” คุณตาเองก็ดีใจไม่น้ ม่ อ น้ ย แม้ว่ ม้ว่ าจะเคยจับมัน มั ได้ อยู่บ่ ยู่ อ บ่ ยครั้ง รั้ แล้ว แต่ช่ว ช่ งหลัง ๆ มานี้ กลับพบเจอมัน มั ได้น้อ น้ ยลงกว่าแต่ก่อนมาก แถมมัน มั ยัง ยั มีตั มี ตั วขนาดใหญ่อี ญ่ อี กด้วย แล้วคุณ คุ ตาก็ยกปลาแค้ขึ้น ขึ้ เรือ รื อย่า ย่ งทุลั ทุ ลั กทุเ ทุ ล ไม่น ม่ านนัก นั คุณตาก็ยกปลาตัวใหญ่ขึ้ ญ่ ขึ้ น ขึ้ พ้น พ้ ผิว ผิ น้ำ ตัวปลานั้น นั้ ใหญ่ม ญ่ าก แตงนาเองตกตะลึง ในความใหญ่โญ่ ตของตัวปลา เจ้าตาลก็พลอยเห่า ห่ ไปด้วย มัน มั ทั้งตัวใหญ่แ ญ่ ละมีลั มีลั กษณะ ที่แตงนาไม่เ ม่ คยเห็น ห็ มาก่อน “ปลาแค้จ้ะแตงนา ตาตกได้ปลาแค้” คุณตาเองก็ดีใจไม่น้ ม่ อ น้ ย แม้ว่ ม้ว่ าจะเคยจับมัน มั ได้ อยู่บ่ ยู่ อ บ่ ยครั้ง รั้ แล้ว แต่ช่ว ช่ งหลัง ๆ มานี้ กลับพบเจอมัน มั ได้น้อ น้ ยลงกว่าแต่ก่อนมาก แถมมัน มั ยัง ยั มีตั มี ตั วขนาดใหญ่อี ญ่ อี กด้วย แล้วคุณ คุ ตาก็ยกปลาแค้ขึ้น ขึ้ เรือ รื อย่า ย่ งทุลั ทุ ลั กทุเ ทุ ล
ตาตกได้ ปลาแค้!
“ปลาแค้มันเป็น ป็ ยังไงหรือ รื จ๊ะตา หนูไม่เม่คยเห็น ห็ เลย” คุณตายกชูตัวปลาแค้ขนาดใหญ่ ซึ่ง ซึ่ มีความยาวไม่ต่ำม่ ต่ำ กว่าห้าสิบเซนติเมตรได้ แล้วอธิบายให้แตงนาฟัง “มันมีหัว หั แบนราบมีด้านบนโค้งและด้านล่างเรีย รี บ” คุณตาชี้ไชี้ปที่ส่วส่นหัวให้แตงนาดู แตงนาเดินเข้ามาใกล้ ริมน้ำ โขงเพื่อ พื่ เห็นตัวปลาใกล้ ๆ เจ้าตาลก็มองดูตัวปลาอย่าย่งหวาด ๆ เพราะตัวปลาดูจะใหญ่กญ่ว่าตัวของมันด้วยซ้ำ แล้วคุณตาก็อธิบายต่อ “จะงอยปากยื่น ยื่ ยาว มองจากด้านบนจะโค้ง หนวดเป็น ป็ เส้น ส้ แข็งมีผัง ผั ผืด ผื ที่ริมริ ฝีปฝี าก ตาเล็กอยู่ด้ยู่ ด้ านบนของหัว หั มีลักษณะคล้ายตาของจระเข้ เห็น ห็ ไหมแตงนา” ตาชี้ให้ดูส่วส่นตาของปลาแค้ที่คล้ายตาของจระเข้ “ส่วส่นปากกว้างมากมีฟัน ฟั เป็น ป็ เขี้ย ขี้ วแหลมคมอย่าย่งสัต สั ว์ดุร้า ร้ ย” แตงนามองดูฟันที่แหลมของมันอย่าย่งตื่นกลัว เล็กน้อย แต่ก็ตื่นเต้นอย่าย่งมากกับลักษณะแปลก ๆ ของมัน “ส่วส่นหลังยกสูง ลำ ตัวแบนราบเล็กน้อ น้ ย ครีบ รี หลังยกสูงมีก้านครีบ รี แข็งแหลมคมเช่นช่เดียวกับครีบ รี อก ที่ปลายครีบ รี อก ครีบ รี ท้อง ครีบ รี หลัง มีลักษณะเป็น ป็ เส้น ส้ เรีย รี วยาว บ้า บ้ นเราเรีย รี กกันว่าปลาแค้” คุณตาอธิบาย ให้หลานรักฟังอย่าย่งละเอียด แตงนาเองก็คลับคล้ายว่าจะเคยเห็นในโปสเตอร์ภาพปลาลุ่มแม่น้ำม่ น้ำโขงในห้องสมุด แต่เธอเองก็เพิ่งพิ่เจอตัวเป็น ๆ และตัวใหญ่กญ่ว่าาที่เธอจินตนาการเอาไว้ “ปลาแค้มันเป็น ป็ ยังไงหรือ รื จ๊ะตา หนูไม่เม่คยเห็น ห็ เลย” คุณตายกชูตัวปลาแค้ขนาดใหญ่ ซึ่ง ซึ่ มีความยาวไม่ต่ำม่ ต่ำ กว่าห้าสิบเซนติเมตรได้ แล้วอธิบายให้แตงนาฟัง “มันมีหัว หั แบนราบมีด้านบนโค้งและด้านล่างเรีย รี บ” คุณตาชี้ไชี้ปที่ส่วส่นหัวให้แตงนาดู แตงนาเดินเข้ามาใกล้ ริมน้ำ โขงเพื่อ พื่ เห็นตัวปลาใกล้ ๆ เจ้าตาลก็มองดูตัวปลาอย่าย่งหวาด ๆ เพราะตัวปลาดูจะใหญ่กญ่ว่าตัวของมันด้วยซ้ำ แล้วคุณตาก็อธิบายต่อ “จะงอยปากยื่น ยื่ ยาว มองจากด้านบนจะโค้ง หนวดเป็น ป็ เส้น ส้ แข็งมีผัง ผั ผืด ผื ที่ริมริ ฝีปฝี าก ตาเล็กอยู่ด้ยู่ ด้ านบนของหัว หั มีลักษณะคล้ายตาของจระเข้ เห็น ห็ ไหมแตงนา” ตาชี้ให้ดูส่วส่นตาของปลาแค้ที่คล้ายตาของจระเข้ “ส่วส่นปากกว้างมากมีฟัน ฟั เป็น ป็ เขี้ย ขี้ วแหลมคมอย่าย่งสัต สั ว์ดุร้า ร้ ย” แตงนามองดูฟันที่แหลมของมันอย่าย่งตื่นกลัว เล็กน้อย แต่ก็ตื่นเต้นอย่าย่งมากกับลักษณะแปลก ๆ ของมัน “ส่วส่นหลังยกสูง ลำ ตัวแบนราบเล็กน้อ น้ ย ครีบ รี หลังยกสูงมีก้านครีบ รี แข็งแหลมคมเช่นช่เดียวกับครีบ รี อก ที่ปลายครีบ รี อก ครีบ รี ท้อง ครีบ รี หลัง มีลักษณะเป็น ป็ เส้น ส้ เรีย รี วยาว บ้า บ้ นเราเรีย รี กกันว่าปลาแค้” คุณตาอธิบาย ให้หลานรักฟังอย่าย่งละเอียด แตงนาเองก็คลับคล้ายว่าจะเคยเห็นในโปสเตอร์ภาพปลาลุ่มแม่น้ำม่ น้ำโขงในห้องสมุด แต่เธอเองก็เพิ่งพิ่เจอตัวเป็น ๆ และตัวใหญ่กญ่ว่าาที่เธอจินตนาการเอาไว้
“คุณ คุ ตาจ๋า แล้วมัน มั กินได้รึเ รึปล่าจ๊ะ” แตงนาถามขึ้น ขึ้ อย่าย่งสงสัย สั “กินได้สิจ๊ สิจ๊ ะแตงนา เนื้อ นื้ปลาแค้นี่อนี่ร่อร่ยมาก ๆ เลยนะรู้ไรู้ หม” คุณ คุ ตายิ้ม ยิ้ และอธิบ ธิ ายให้ห ห้ ลานสาวฟัง ฟั “หนูจำ นู จำ ได้ ได้ยิน ยิ เพื่อ พื่ นที่โรงเรีย รี นเล่าว่า คุณ คุ ปู่ขปู่องเพื่อ พื่ นบอกว่าถ้ากินปลาแค้แล้วจะทำ ให้ปห้ วดหลัง จริง ริไหมคะ” แตงนาถามขึ้น ขึ้ พร้อมกับมองไปที่ปลาแค้บนเรือ รื “วันก่อนตาไม่ไม่ด้กินปลาแค้ ก็ปวดหลังเหมือ มื นเดิมจ้ะแตงนา ปวดไปตามอายุของตานี่เนี่อง ไม่เม่กี่ยวกับปลาแค้กันหรอกจ้ะ ตาเองก็ได้ยิน ยิ คนเฒ่าฒ่คนแก่เขาพูด พู กัน แต่ก็ยัง ยัไม่หม่ยุดกินสัก สั ที” แล้วคุณ คุ ตา ก็หัว หั เราะกับความสงสัย สั ของแตงนา “ถ้าอย่าย่งนั้น นั้ การปวดหลัง ก็ไม่เม่กี่ยวกับการกินเนื้อ นื้ปลาแค้ เพราะคุณ คุ ตาบอกว่าไม่กิม่ กิ นก็ปวด เหมือ มื นเดิม แสดงว่ากินได้ แล้วเราจะทำ อะไรกินดีจ๊ะคุณ คุ ตา” “ลาบปลาแค้ไงจ๊ะแตงนา รีบ รี ขึ้น ขึ้ไปบอกคุณ คุ ยายให้เ ห้ ตรีย รี มเครื่อ รื่ งลาบปลาไว้ด้วยนะ บอกคุณ คุ ยายด้วย ว่าวันนี้ต นี้ าจับได้ปลาแค้ อ่อ…แล้วอย่าย่ลืมเตรีย รี มกะละมัง มัใบใหญ่ไญ่ว้ให้ต ห้ าใส่ปส่ลาด้วยล่ะ” “จ้ะ คุณ คุ ตา” แตงนารีบวิ่งกลับขึ้น ขึ้ฝั่ง ฝั่ พร้อ ร้ มกับเจ้าตาลที่วิ่งตามไม่ห่ม่าห่ง ส่วส่นคุณ คุ ตาก็ง่วนอยู่กัยู่ กั บ การกู้เ กู้ บ็ด บ็ เผือ ผื กอย่าย่งขมีข มี มัน มั “คุณ คุ ตาจ๋า แล้วมัน มั กินได้รึเ รึปล่าจ๊ะ” แตงนาถามขึ้น ขึ้ อย่าย่งสงสัย สั “กินได้สิจ๊ สิจ๊ ะแตงนา เนื้อ นื้ปลาแค้นี่อนี่ร่อร่ยมาก ๆ เลยนะรู้ไรู้ หม” คุณ คุ ตายิ้ม ยิ้ และอธิบ ธิ ายให้ห ห้ ลานสาวฟัง ฟั “หนูจำ นู จำ ได้ ได้ยิน ยิ เพื่อ พื่ นที่โรงเรีย รี นเล่าว่า คุณ คุ ปู่ขปู่องเพื่อ พื่ นบอกว่าถ้ากินปลาแค้แล้วจะทำ ให้ปห้ วดหลัง จริง ริไหมคะ” แตงนาถามขึ้น ขึ้ พร้อมกับมองไปที่ปลาแค้บนเรือ รื “วันก่อนตาไม่ไม่ด้กินปลาแค้ ก็ปวดหลังเหมือ มื นเดิมจ้ะแตงนา ปวดไปตามอายุของตานี่เนี่อง ไม่เม่กี่ยวกับปลาแค้กันหรอกจ้ะ ตาเองก็ได้ยิน ยิ คนเฒ่าฒ่คนแก่เขาพูด พู กัน แต่ก็ยัง ยัไม่หม่ยุดกินสัก สั ที” แล้วคุณ คุ ตา ก็หัว หั เราะกับความสงสัย สั ของแตงนา “ถ้าอย่าย่งนั้น นั้ การปวดหลัง ก็ไม่เม่กี่ยวกับการกินเนื้อ นื้ปลาแค้ เพราะคุณ คุ ตาบอกว่าไม่กิม่ กิ นก็ปวด เหมือ มื นเดิม แสดงว่ากินได้ แล้วเราจะทำ อะไรกินดีจ๊ะคุณ คุ ตา” “ลาบปลาแค้ไงจ๊ะแตงนา รีบ รี ขึ้น ขึ้ไปบอกคุณ คุ ยายให้เ ห้ ตรีย รี มเครื่อ รื่ งลาบปลาไว้ด้วยนะ บอกคุณ คุ ยายด้วย ว่าวันนี้ต นี้ าจับได้ปลาแค้ อ่อ…แล้วอย่าย่ลืมเตรีย รี มกะละมัง มัใบใหญ่ไญ่ว้ให้ต ห้ าใส่ปส่ลาด้วยล่ะ” “จ้ะ คุณ คุ ตา” แตงนารีบวิ่งกลับขึ้น ขึ้ฝั่ง ฝั่ พร้อ ร้ มกับเจ้าตาลที่วิ่งตามไม่ห่ม่าห่ง ส่วส่นคุณ คุ ตาก็ง่วนอยู่กัยู่ กั บ การกู้เ กู้ บ็ด บ็ เผือ ผื กอย่าย่งขมีข มี มัน มั
ในกะละมัง มัใบใหญ่เ ญ่ ต็มไปด้วยปลานานาชนิด นิ รวมไปถึงเจ้าปลาแค้ตัวใหญ่ตั ญ่ ตั ว ที่แตงนาเพิ่ง พิ่ เคยเห็น ห็ ด้วย มัน มั ตัวใหญ่แ ญ่ ละมีลั มีลั กษณะประหลาดจนแตงนาไม่ก ม่ ล้าจะจับมัน มั พอเห็น ห็ มัน มั ในระยะใกล้เช่น ช่ นี้…นี้ สัก สั พัก พั คุณ คุ ยายก็เดินถือกะละมัง มั พลาสติกมาสองใบ แต่ก่อนที่คุณยายและแตงนาจะแยกปลานั้น นั้ ในกะละมัง มัใบใหญ่เ ญ่ ต็มไปด้วยปลานานาชนิด นิ รวมไปถึงเจ้าปลาแค้ตัวใหญ่ตั ญ่ ตั ว ที่แตงนาเพิ่ง พิ่ เคยเห็น ห็ ด้วย มัน มั ตัวใหญ่แ ญ่ ละมีลั มีลั กษณะประหลาดจนแตงนาไม่ก ม่ ล้าจะจับมัน มั พอเห็น ห็ มัน มั ในระยะใกล้เช่น ช่ นี้…นี้ สัก สั พัก พั คุณ คุ ยายก็เดินถือกะละมัง มั พลาสติกมาสองใบ แต่ก่อนที่คุณยายและแตงนาจะแยกปลานั้น นั้
คุณ คุ ตาก็ถือถังน้ำ หิ้ว หิ้ มาวางไว้ข้า ข้ ง ๆ แตงนา ในนั้น นั้ มีน้ำ มี น้ำอยู่ค ยู่ รึ่ง รึ่ ถังและมีปมี ลาอยู่ 1 ตัว “นี่ปนี่ลาอะไรจ๊ะคุณ คุ ตา มัน มั ยัง ยัไม่ต ม่ ายด้วย” แตงนาจ้องมองไปที่ถังน้ำ ที่มีปมี ลาอยู่ “ทายดูไ ดู หมแตงนาว่าปลาอะไร” คุณ คุ ตาถามกลับ แตงนาครุ่น รุ่ คิดอยู่ค ยู่ รู่ห รู่ นึ่ง นึ่ นึก นึไปถึง ภาพปลาแม่น้ำ ม่ น้ำโขงในโปสเตอร์ที่ ร์ที่ห้อ ห้ งสมุด มุ “หนูไ นู ม่แ ม่ น่ใน่ จจ้ะคุณ คุ ตา มัน มั คล้าย ๆ ปลาสวาย แต่ดูอี ดู อี กทีก็เหมือ มื นปลาบึก บึ จ้ะคุณ คุ ตา” เธอตอบอย่า ย่ งไม่แ ม่ น่ใน่ จมากนัก นั “นี่คืนี่คื อเจ้าปลาบึก บึ เองจ้ะแตงนา” “แล้วมัน มั แตกต่างกันยัง ยัไงจ๊ะคุณ คุ ตา” คุณ คุ ตาก็ถือถังน้ำ หิ้ว หิ้ มาวางไว้ข้า ข้ ง ๆ แตงนา ในนั้น นั้ มีน้ำ มี น้ำอยู่ค ยู่ รึ่ง รึ่ ถังและมีปมี ลาอยู่ 1 ตัว “นี่ปนี่ลาอะไรจ๊ะคุณ คุ ตา มัน มั ยัง ยัไม่ต ม่ ายด้วย” แตงนาจ้องมองไปที่ถังน้ำ ที่มีปมี ลาอยู่ “ทายดูไ ดู หมแตงนาว่าปลาอะไร” คุณ คุ ตาถามกลับ แตงนาครุ่น รุ่ คิดอยู่ค ยู่ รู่ห รู่ นึ่ง นึ่ นึก นึไปถึง ภาพปลาแม่น้ำ ม่ น้ำโขงในโปสเตอร์ที่ ร์ที่ห้อ ห้ งสมุด มุ “หนูไ นู ม่แ ม่ น่ใน่ จจ้ะคุณ คุ ตา มัน มั คล้าย ๆ ปลาสวาย แต่ดูอี ดู อี กทีก็เหมือ มื นปลาบึก บึ จ้ะคุณ คุ ตา” เธอตอบอย่า ย่ งไม่แ ม่ น่ใน่ จมากนัก นั “นี่คืนี่คื อเจ้าปลาบึก บึ เองจ้ะแตงนา” “แล้วมัน มั แตกต่างกันยัง ยัไงจ๊ะคุณ คุ ตา”
“ปลาบึก บึ และปลาสวายจะมีค มี วามแตกต่างกันอยู่มยู่ากทีเดียวนะแตงนา โดยส่วส่นหัว หั ของปลาสวาย จะเล็กกว่าปลาบึก บึ มาก และลำ ตัวปลาบึก บึ จะยาวและกลมมากกว่า ปลาสวายจะลำ ตัวแบน และสีปสี ลาบึก บึ จะเข้ม ข้ กว่าปลาสวายมาก แต่ถึงอย่าย่งนั้น นั้ ไอ้เจ้าปลาบึก บึ กับปลาสวายก็จัดอยู่ใยู่นกลุ่ม ลุ่ เดียวกันนะจ๊ะ รู้ไรู้ หม ว่าทำ ไม..?” คุณ คุ ตาอธิบ ธิ ายก่อนจะหยุดมองมาที่หลานสาวและอธิบ ธิ ายต่อ “เพราะว่าปลาบึก บึ และปลา สวายเป็น ป็ ปลาที่ไม่มีม่เ มี กล็ดยัง ยัไงล่ะจ๊ะ” “หนูอ่ นูอ่านเจอในหนัง นั สือ สื เขาบอกว่าปลาบึก บึ นั้น นั้ ใกล้จะสูญสู พัน พั ธุ์แ ธุ์ ล้วจ้ะคุณ คุ ตา” พอคุณ คุ ตาอธิบ ธิ าย ลักษณะของปลาบึก บึให้ฟัห้ ง ฟั แตงนาก็นึก นึได้ว่าเคยอ่านประวัติของปลาบึก บึในห้อ ห้ งสมุด มุ ว่าเป็น ป็ ปลาที่หายาก และกำ ลังสูญสู พัน พั ธุ์ช ธุ์ นิด นิ หนึ่ง นึ่ “ใช่แช่ล้วจ้ะแตงนา นี่ถ้นี่ถ้ าโตเต็มวัย ปลาบึก บึ จะตัวใหญ่เญ่ท่า ๆ คนวัยผู้ใ ผู้ หญ่ตัญ่ ตั วโตเลยล่ะ” คุณ คุ ตา ผู้เผู้ป็น ป็ ทั้งนัก นัปราชญ์แ ญ์ ละพรานปลาแห่งห่ลุ่ม ลุ่ แม่น้ำม่น้ำโขงที่ชาวบ้า บ้ นให้ค ห้ วามเคารพนับ นั ถือ ยืน ยื ยัน ยั แตงนาเอง มองไปที่คุณ คุ ตา แล้วจินตนาการปลาบึก บึ ขนาดเท่าคุณ คุ ตา แล้วเธอก็นึก นึ ยิ้ม ยิ้ ตลก ๆ “ถ้างั้นหนูคิ นู คิ ดว่าเราเอาเจ้าปลาบึก บึ นี่ไนี่ปปล่อยดีไหมจ๊ะ “ตาจะชวนแตงนาอยู่พยู่อดีเลย ไปกันจ้ะแตงนา” “ปลาบึก บึ และปลาสวายจะมีค มี วามแตกต่างกันอยู่มยู่ากทีเดียวนะแตงนา โดยส่วส่นหัว หั ของปลาสวาย จะเล็กกว่าปลาบึก บึ มาก และลำ ตัวปลาบึก บึ จะยาวและกลมมากกว่า ปลาสวายจะลำ ตัวแบน และสีปสี ลาบึก บึ จะเข้ม ข้ กว่าปลาสวายมาก แต่ถึงอย่าย่งนั้น นั้ ไอ้เจ้าปลาบึก บึ กับปลาสวายก็จัดอยู่ใยู่นกลุ่ม ลุ่ เดียวกันนะจ๊ะ รู้ไรู้ หม ว่าทำ ไม..?” คุณ คุ ตาอธิบ ธิ ายก่อนจะหยุดมองมาที่หลานสาวและอธิบ ธิ ายต่อ “เพราะว่าปลาบึก บึ และปลา สวายเป็น ป็ ปลาที่ไม่มีม่เ มี กล็ดยัง ยัไงล่ะจ๊ะ” “หนูอ่ นูอ่านเจอในหนัง นั สือ สื เขาบอกว่าปลาบึก บึ นั้น นั้ ใกล้จะสูญสู พัน พั ธุ์แ ธุ์ ล้วจ้ะคุณ คุ ตา” พอคุณ คุ ตาอธิบ ธิ าย ลักษณะของปลาบึก บึให้ฟัห้ ง ฟั แตงนาก็นึก นึได้ว่าเคยอ่านประวัติของปลาบึก บึในห้อ ห้ งสมุด มุ ว่าเป็น ป็ ปลาที่หายาก และกำ ลังสูญสู พัน พั ธุ์ช ธุ์ นิด นิ หนึ่ง นึ่ “ใช่แช่ล้วจ้ะแตงนา นี่ถ้นี่ถ้ าโตเต็มวัย ปลาบึก บึ จะตัวใหญ่เญ่ท่า ๆ คนวัยผู้ใ ผู้ หญ่ตัญ่ ตั วโตเลยล่ะ” คุณ คุ ตา ผู้เผู้ป็น ป็ ทั้งนัก นัปราชญ์แ ญ์ ละพรานปลาแห่งห่ลุ่ม ลุ่ แม่น้ำม่น้ำโขงที่ชาวบ้า บ้ นให้ค ห้ วามเคารพนับ นั ถือ ยืน ยื ยัน ยั แตงนาเอง มองไปที่คุณ คุ ตา แล้วจินตนาการปลาบึก บึ ขนาดเท่าคุณ คุ ตา แล้วเธอก็นึก นึ ยิ้ม ยิ้ ตลก ๆ “ถ้างั้นหนูคิ นู คิ ดว่าเราเอาเจ้าปลาบึก บึ นี่ไนี่ปปล่อยดีไหมจ๊ะ “ตาจะชวนแตงนาอยู่พยู่อดีเลย ไปกันจ้ะแตงนา”
ผมชื่อชื่บึกบึ ครับรั ผมชื่อชื่สวายครับรั
“ตากับหลานคู่นี้ รีบ รี ไปปล่อยปลาบึก บึ เร็ว ร็ เข้า ข้ เดี๋ยวมัน มั จะตายเสีย สี ก่อน จะได้รีบ รี มา คัดปลาช่ว ช่ ยยาย” ยายกล่าวขึ้น ขึ้ กลางบทสนทนาของตากับหลานสาว ทั้งสองเดินไปที่ท่าน้ำ เพื่อ พื่ปล่อยปลาบึก บึ เข้า ข้ สู่แ สู่ ม่น้ำ ม่ น้ำโขงตามเดิม ไม่น ม่ านนัก นั แตงนา ก็วิ่งถือถังเปล่ามาหายายที่นั่ง นั่ รอบนตั่งไม้เ ม้ ล็ก ๆ ข้า ข้ งกะละมัง มัปลา ซึ่ง ซึ่ วันนี้เ นี้ องเป็น ป็ วันที่ คุณตาได้ปลาเยอะกว่าปกติ แตงนามองไปที่กะละมัง มัใบใหญ่ที่ ญ่ ที่ เต็มไปด้วยปลาหลากหลายชนิด นิ “ตากับหลานคู่นี้ รีบ รี ไปปล่อยปลาบึก บึ เร็ว ร็ เข้า ข้ เดี๋ยวมัน มั จะตายเสีย สี ก่อน จะได้รีบ รี มา คัดปลาช่ว ช่ ยยาย” ยายกล่าวขึ้น ขึ้ กลางบทสนทนาของตากับหลานสาว ทั้งสองเดินไปที่ท่าน้ำ เพื่อ พื่ปล่อยปลาบึก บึ เข้า ข้ สู่แ สู่ ม่น้ำ ม่ น้ำโขงตามเดิม ไม่น ม่ านนัก นั แตงนา ก็วิ่งถือถังเปล่ามาหายายที่นั่ง นั่ รอบนตั่งไม้เ ม้ ล็ก ๆ ข้า ข้ งกะละมัง มัปลา ซึ่ง ซึ่ วันนี้เ นี้ องเป็น ป็ วันที่ คุณตาได้ปลาเยอะกว่าปกติ แตงนามองไปที่กะละมัง มัใบใหญ่ที่ ญ่ ที่ เต็มไปด้วยปลาหลากหลายชนิด นิ
“คุณตาบอกหนูว่ นู ว่ าวันนี้จ นี้ ะกินลาบปลาจ้ะยาย” “แล้วปลาอะไรที่หนูคิ นู คิ ดว่าจะเอามาทำ ลาบจ๊ะ” แตงนาคิดอยู่ค ยู่ รู่ห รู่ นึ่ง นึ่ ก็คิดได้ว่าก่อนหน้า น้ คุณ คุ ยายมัก มั ให้แ ห้ ยกปลาไว้ทำ ปลาร้า ร้ และปลาส้ม ส้ อยู่บ่ ยู่ อ บ่ ย ๆ เธอจึงคิดว่าปลาที่จะทำ ลาบ คงไม่ใม่ ช่ปช่ ลาแบบที่ทำ ปลาร้า ร้ กับปลาส้ม ส้ แน่ ๆ “หนูว่ นู ว่ าต้องเป็น ป็ ปลาแค้แน่ ๆ จ้ะคุณ คุ ยาย” “ใช่แ ช่ ล้วจ้ะ เดี๋ยวคัดปลาเสร็จ ร็ แล้ว ค่อยเข้า ข้ไปเตรีย รี มเครื่อ รื่ งทำ ลาบในครัว รั กัน” สองยายหลานนั่ง นั่ แยกปลาบริเ ริ วณลานหน้า น้ บ้า บ้ น ใกล้โอ่งน้ำ เพื่อ พื่ ล้างทำ ความสะอาด ปลาไปด้วย “คุณตาบอกหนูว่ นู ว่ าวันนี้จ นี้ ะกินลาบปลาจ้ะยาย” “แล้วปลาอะไรที่หนูคิ นู คิ ดว่าจะเอามาทำ ลาบจ๊ะ” แตงนาคิดอยู่ค ยู่ รู่ห รู่ นึ่ง นึ่ ก็คิดได้ว่าก่อนหน้า น้ คุณ คุ ยายมัก มั ให้แ ห้ ยกปลาไว้ทำ ปลาร้า ร้ และปลาส้ม ส้ อยู่บ่ ยู่ อ บ่ ย ๆ เธอจึงคิดว่าปลาที่จะทำ ลาบ คงไม่ใม่ ช่ปช่ ลาแบบที่ทำ ปลาร้า ร้ กับปลาส้ม ส้ แน่ ๆ “หนูว่ นู ว่ าต้องเป็น ป็ ปลาแค้แน่ ๆ จ้ะคุณ คุ ยาย” “ใช่แ ช่ ล้วจ้ะ เดี๋ยวคัดปลาเสร็จ ร็ แล้ว ค่อยเข้า ข้ไปเตรีย รี มเครื่อ รื่ งทำ ลาบในครัว รั กัน” สองยายหลานนั่ง นั่ แยกปลาบริเ ริ วณลานหน้า น้ บ้า บ้ น ใกล้โอ่งน้ำ เพื่อ พื่ ล้างทำ ความสะอาด ปลาไปด้วย
“นี่…นี่จ้า” เธอยกปลาขึ้น ขึ้ มาให้ย ห้ ายดู “ปลาตะเพีย พี นจ้ะคุณ คุ ยาย ตัวใหญ่ ๆ ทั้งนั้น นั้ เลย” เธอยกเทียบกับฝ่า ฝ่ มือ มื ของเธอซึ่ง ซึ่ ขนาดปลาใหญ่ก ญ่ ว่ามือ มื เธอสามเท่า แตงนาแยกปลาตาม ประเภทมีเ มี กล็ดและไม่มี ม่ เ มี กล็ด ใส่ไส่ ว้ในกะละมัง มั พลาสติกที่ยายเตรีย รี มเอาไว้ “มีปมี ลาซิว ซิ อ้าวด้วยจ้ะคุณ คุ ยาย เยอะเลยจ้ะ” แตงนาพูด พู ไปแยกปลาโยนไปที่กะละมัง มั ส่ว ส่ นที่เป็นปลามีเ มี กล็ดไปด้วย เจ้าตาลก็นั่ง นั่ มองเอียงหน้า น้ ตามปลาที่ถูก ถู โยนลงไปในกะละมัง มั “แตงนา เวลาจะดูป ดู ลาสดหรือ รืไม่ส ม่ ด จะต้องดูที่ ดูที่เหงือกและตาของปลาด้วยนะ” คุณ คุ ยายพูด พู ขึ้น ขึ้ “ถ้าตายัง ยัใส” คุณ คุ ยายชี้ไชี้ปที่ตาของปลา “และเหงือกยัง ยั สีแ สี ดงสดอยู่”ยู่ ยายเอาเหงือกปลา ที่ยัง ยั สีแ สี ดงสดให้แ ห้ ตงนาดู “แสดงว่าปลายัง ยั สดอยู่ จำ ไว้นะจ๊ะแตงนา” “นี่…นี่จ้า” เธอยกปลาขึ้น ขึ้ มาให้ย ห้ ายดู “ปลาตะเพีย พี นจ้ะคุณ คุ ยาย ตัวใหญ่ ๆ ทั้งนั้น นั้ เลย” เธอยกเทียบกับฝ่า ฝ่ มือ มื ของเธอซึ่ง ซึ่ ขนาดปลาใหญ่ก ญ่ ว่ามือ มื เธอสามเท่า แตงนาแยกปลาตาม ประเภทมีเ มี กล็ดและไม่มี ม่ เ มี กล็ด ใส่ไส่ ว้ในกะละมัง มั พลาสติกที่ยายเตรีย รี มเอาไว้ “มีปมี ลาซิว ซิ อ้าวด้วยจ้ะคุณ คุ ยาย เยอะเลยจ้ะ” แตงนาพูด พู ไปแยกปลาโยนไปที่กะละมัง มั ส่ว ส่ นที่เป็นปลามีเ มี กล็ดไปด้วย เจ้าตาลก็นั่ง นั่ มองเอียงหน้า น้ ตามปลาที่ถูก ถู โยนลงไปในกะละมัง มั “แตงนา เวลาจะดูป ดู ลาสดหรือ รืไม่ส ม่ ด จะต้องดูที่ ดูที่เหงือกและตาของปลาด้วยนะ” คุณ คุ ยายพูด พู ขึ้น ขึ้ “ถ้าตายัง ยัใส” คุณ คุ ยายชี้ไชี้ปที่ตาของปลา “และเหงือกยัง ยั สีแ สี ดงสดอยู่”ยู่ ยายเอาเหงือกปลา ที่ยัง ยั สีแ สี ดงสดให้แ ห้ ตงนาดู “แสดงว่าปลายัง ยั สดอยู่ จำ ไว้นะจ๊ะแตงนา”
“จ้ะยาย และนี่ป นี่ ลาอะไรจ๊ะคุณ คุ ยาย ตัวใหญ่ก ญ่ ว่าปลาตะเพีย พี นเสีย สี อีก” “นี่คื นี่ คื อปลานวลจันทร์จ้ ร์ จ้ ะ” “ปลานวลจันทร์นี่ ร์ ตั นี่ ตั วยาว ๆ เหมือ มื นทรงกระบอกเลยจ้ะยาย หัว หั ก็โต ปากและตา ยัง ยั เล็ก เกล็ดเล็กกว่าปลาตะเพีย พี น แต่ตัวใหญ่ก ญ่ ว่าปลาตะเพีย พี นเยอะเลย” เธออธิบ ธิ าย กับยายและพร้อ ร้ มกันนั้น นั้ แตงนาก็ยกปลาตะเพีย พี นขึ้น ขึ้ ดูอี ดู อี กที “ส่ว ส่ นตะเพีย พี นตัวจะยาว ๆ รี ๆ ข้า ข้ งแบน ๆ จ้ะคุณ คุ ยาย เกล็ดแวววาวด้วย” เธออธิบ ธิ ายขึ้น ขึ้ อีก ตามนิสั นิ ย สั ที่ช่า ช่ งสัง สั เกตและชอบพูด พู อย่า ย่ งเธอ “เสร็จ ร็ แล้วจ้ะคุณยาย” เธอพูดขึ้น ขึ้ พร้อ ร้ มกับกะละมัง มัปลาที่แยกเป็น ป็ ปลามีเ มี กล็ด และไม่มี ม่ เ มี กล็ดไว้เรีย รี บร้อ ร้ ยแล้ว “จ้ะยาย และนี่ป นี่ ลาอะไรจ๊ะคุณ คุ ยาย ตัวใหญ่ก ญ่ ว่าปลาตะเพีย พี นเสีย สี อีก” “นี่คื นี่ คื อปลานวลจันทร์จ้ ร์ จ้ ะ” “ปลานวลจันทร์นี่ ร์ ตั นี่ ตั วยาว ๆ เหมือ มื นทรงกระบอกเลยจ้ะยาย หัว หั ก็โต ปากและตา ยัง ยั เล็ก เกล็ดเล็กกว่าปลาตะเพีย พี น แต่ตัวใหญ่ก ญ่ ว่าปลาตะเพีย พี นเยอะเลย” เธออธิบ ธิ าย กับยายและพร้อ ร้ มกันนั้น นั้ แตงนาก็ยกปลาตะเพีย พี นขึ้น ขึ้ ดูอี ดู อี กที “ส่ว ส่ นตะเพีย พี นตัวจะยาว ๆ รี ๆ ข้า ข้ งแบน ๆ จ้ะคุณ คุ ยาย เกล็ดแวววาวด้วย” เธออธิบ ธิ ายขึ้น ขึ้ อีก ตามนิสั นิ ย สั ที่ช่า ช่ งสัง สั เกตและชอบพูด พู อย่า ย่ งเธอ “เสร็จ ร็ แล้วจ้ะคุณยาย” เธอพูดขึ้น ขึ้ พร้อ ร้ มกับกะละมัง มัปลาที่แยกเป็น ป็ ปลามีเ มี กล็ด และไม่มี ม่ เ มี กล็ดไว้เรีย รี บร้อ ร้ ยแล้ว
ปลานวลจันทร์ ปลาตะเพียน
“งั้นเดี๋ยวให้คุ ห้ ณตามายกปลาเข้า ข้ไปในครัว รั ส่ว ส่ นแตงนาไปเตรีย รี มเครื่อ รื่ งลาบปลา กับยายที่ครัว รั กัน” แตงนาและยายเดินไปที่ครัว รั พร้อ ร้ มเจ้าตาลที่วิ่งตามติดไปทุก ทุ ที่ไม่ห่ ม่ า ห่ ง ไฟเตา ถูก ถู จุดขึ้น ขึ้ แตงนาจัดเตรีย รี มเครื่อ รื่ งครัว รัไว้ให้ย ห้ ายอย่า ย่ งคล่องแคล่ว เธอดูคึ ดู คึ กคักและร่า ร่ เริง ริ เป็น ป็ พิเศษเมื่อ มื่ คิดได้ว่า พ่อ พ่ กับแม่ข ม่ องเธอจะกลับจากกรุงเทพ ฯ มางานออกพรรษา ในอีก 1 เดือนข้า ข้ งหน้า น้ เธอดีใจจนอดใจรอไม่ไม่ หว แตงนายิ้ม ยิ้ อย่า ย่ งไม่รู้ ม่ รู้ ตั รู้ ตั วเมื่อ มื่ นึก นึ ภาพ ของทุก ทุ คนพร้อ ร้ มหน้า น้ พร้อ ร้ มตา “งั้นเดี๋ยวให้คุ ห้ ณตามายกปลาเข้า ข้ไปในครัว รั ส่ว ส่ นแตงนาไปเตรีย รี มเครื่อ รื่ งลาบปลา กับยายที่ครัว รั กัน” แตงนาและยายเดินไปที่ครัว รั พร้อ ร้ มเจ้าตาลที่วิ่งตามติดไปทุก ทุ ที่ไม่ห่ ม่ า ห่ ง ไฟเตา ถูก ถู จุดขึ้น ขึ้ แตงนาจัดเตรีย รี มเครื่อ รื่ งครัว รัไว้ให้ย ห้ ายอย่า ย่ งคล่องแคล่ว เธอดูคึ ดู คึ กคักและร่า ร่ เริง ริ เป็น ป็ พิเศษเมื่อ มื่ คิดได้ว่า พ่อ พ่ กับแม่ข ม่ องเธอจะกลับจากกรุงเทพ ฯ มางานออกพรรษา ในอีก 1 เดือนข้า ข้ งหน้า น้ เธอดีใจจนอดใจรอไม่ไม่ หว แตงนายิ้ม ยิ้ อย่า ย่ งไม่รู้ ม่ รู้ ตั รู้ ตั วเมื่อ มื่ นึก นึ ภาพ ของทุก ทุ คนพร้อ ร้ มหน้า น้ พร้อ ร้ มตา
(ฉากทบทวน) แคร่ไร่ม้ที่ ม้ที่อยู่ใยู่ต้ถุน ถุ บ้า บ้ น แตงนานอนหนุน นุ ตักยายหอม ขณะที่ยายหอมลูบ ลู ที่หัว หั อย่าย่งเอ็นดู แล้วคุณ คุ ยายก็ถามขึ้น ขึ้ ว่า “วันนี้แ นี้ ตงนาได้ทำ อะไรบ้า บ้ งจ๊ะลูก ลู ” “เยอะเลยจ้ะคุณ คุ ยาย วันนี้แ นี้ ตงนาได้เห็น ห็ ปลาแค้ด้วยจ้ะ” หยุดคิดครู่หรู่นึ่ง นึ่ “อ่อ ที่สำ คัญหนูไ นู ด้ปล่อยปลาบึก บึ อีกด้วยจ้ะคุณ คุ ยาย” “ทำ ไมถึงปล่อยล่ะแตงนา” “เพราะปลาบึก บึ เป็น ป็ ปลาที่กำ ลังใกล้สูญสู พัน พั ธุ์แ ธุ์ ละหายาก เราต้องอนุรั นุ ก รั ษ์เอาไว้จ้ะยาย แถมปลาบึก บึ ยัง ยั ตัวเล็ก ๆ อยู่เยู่ลยจ้ะ หนูอ นู ยากให้เ ห้ ขาตัวโต ๆ เหมือ มื นที่ตาบอก” แตงนายิ้ม ยิ้ เป็น ป็ ประกายให้ย ห้ าย “แล้วมีปมี ลาที่ให้ย ห้ ายไว้ทำ ปลาส้ม ส้ ไหม” “มีจ้ มีจ้ ะคุณ คุ ยาย มีปมี ลาซิว ซิ อ้าวตัวใหญ่ ๆ ปลาตะเพีย พี น และปลานวลจันทร์อี ร์ อี กหลายตัวเลยจ้ะยาย” “แตงนานี่เนี่ก่งขึ้น ขึ้ ทุก ทุ วันเลยนะ จำ ปลาได้หลายชนิด นิ แล้วนี่”นี่ตาก่ำ เดินมาแล้วพูด พู ขึ้น ขึ้ แตงนา คุณ คุ ตาก่ำ และคุณ คุ ยายหอม ต่างพูด พู คุย คุ ด้วยความอิ่มเอม สนุก นุ สนาน ในวันที่ได้ปลาจากน้ำ โขง มาเยอะกว่าทุก ทุ วัน ถือเป็น ป็ วันดี ๆ ของทั้งสามคนวันหนึ่ง นึ่ (ฉากทบทวน) แคร่ไร่ม้ที่ ม้ที่อยู่ใยู่ต้ถุน ถุ บ้า บ้ น แตงนานอนหนุน นุ ตักยายหอม ขณะที่ยายหอมลูบ ลู ที่หัว หั อย่าย่งเอ็นดู แล้วคุณ คุ ยายก็ถามขึ้น ขึ้ ว่า “วันนี้แ นี้ ตงนาได้ทำ อะไรบ้า บ้ งจ๊ะลูก ลู ” “เยอะเลยจ้ะคุณ คุ ยาย วันนี้แ นี้ ตงนาได้เห็น ห็ ปลาแค้ด้วยจ้ะ” หยุดคิดครู่หรู่นึ่ง นึ่ “อ่อ ที่สำ คัญหนูไ นู ด้ปล่อยปลาบึก บึ อีกด้วยจ้ะคุณ คุ ยาย” “ทำ ไมถึงปล่อยล่ะแตงนา” “เพราะปลาบึก บึ เป็น ป็ ปลาที่กำ ลังใกล้สูญสู พัน พั ธุ์แ ธุ์ ละหายาก เราต้องอนุรั นุ ก รั ษ์เอาไว้จ้ะยาย แถมปลาบึก บึ ยัง ยั ตัวเล็ก ๆ อยู่เยู่ลยจ้ะ หนูอ นู ยากให้เ ห้ ขาตัวโต ๆ เหมือ มื นที่ตาบอก” แตงนายิ้ม ยิ้ เป็น ป็ ประกายให้ย ห้ าย “แล้วมีปมี ลาที่ให้ย ห้ ายไว้ทำ ปลาส้ม ส้ ไหม” “มีจ้ มีจ้ ะคุณ คุ ยาย มีปมี ลาซิว ซิ อ้าวตัวใหญ่ ๆ ปลาตะเพีย พี น และปลานวลจันทร์อี ร์ อี กหลายตัวเลยจ้ะยาย” “แตงนานี่เนี่ก่งขึ้น ขึ้ ทุก ทุ วันเลยนะ จำ ปลาได้หลายชนิด นิ แล้วนี่”นี่ตาก่ำ เดินมาแล้วพูด พู ขึ้น ขึ้ แตงนา คุณ คุ ตาก่ำ และคุณ คุ ยายหอม ต่างพูด พู คุย คุ ด้วยความอิ่มเอม สนุก นุ สนาน ในวันที่ได้ปลาจากน้ำ โขง มาเยอะกว่าทุก ทุ วัน ถือเป็น ป็ วันดี ๆ ของทั้งสามคนวันหนึ่ง นึ่
: ถ้าพร้อ ร้ มแล้ว…ไปลุยกันเลย! ใบงาน ทบทวนความรู้ ใบงาน ทบทวนความรู้ “แตงนาพาคิด ตอนที่ 1” พร้ร้อ ร้ร้ มกักั กักั นหรืรือ รืรื ยัยั ยัยั งคะเด็ด็ ด็ด็ ก ๆ ๆ
ใบงานที่ 1 ชนิดของคำ อักษรนำ คำ ชี้แ ชี้ จง ให้นั ห้ กนัเรีย รี นจำ แนกชนิดนิของคำ ที่กำ หนดให้ล ห้ งในตารางให้ถู ห้ กถูต้อง หนาว กระทบ แก้มปริ คล่องแคล่ว แปลงผักผัหมาน้อ น้ ย หยุด ประมาณ ตลิ่ง กลับ หน้า น้ ตั้ง อย่าย่ง ปลา หรอก ไหล ความ อยู่ ใหญ่ กลาง หลัก พลาสติก ขยับยัจริงริ ขนาด แหลมคม หลาน คลับคล้าย หนู สลับ หลัง ชื่ชื่ชื่ชื่อ ชื่ชื่………………………………………………………………….นามสกุกุลกุกุ…………………………………………..ชั้ชั้ชั้ชั้นชั้ชั้…………………………………. คำ ควบกล้ำ .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... ....................................................................
ในครัว รั กำ ลังวุ่นวาย คุณยายกำ ลังหั่น หั่ เนื้อ นื้ปลาแค้ในเขีย ขี งอันใหญ่ ด้วยการลงมีด มีปัง ปั ตอ ด้วยความสม่ำ เสมอ ให้เ ห้ป็น ป็ ชิ้น ชิ้ เล็ก ๆ เนื้อ นื้ปลาแค้สีเ สี หลืองสดสวย ถูก ถู ใส่ไส่ ว้ในถาดพลาสติก อย่า ย่ งสวยงาม ส่ว ส่ นแตงนาวิ่งกลับมาจากสวนผัก ผั ที่ท่าน้ำ พร้อ ร้ มกับต้นหอมและผัก ผั ชีเ ชี ต็มกำ มือ มื เจ้าตาลเองก็วิ่งหอบลิ้นห้อ ห้ ยอยู่ไยู่ ม่ห่ ม่ า ห่ ง “คุณยายจ้า..ได้ผัก ผั มาแล้วจ้ะ” “ล้างเลยจ้ะลูก ลู พัก พัไว้ให้ส ห้ ะเด็ดน้ำ นะ เดี๋ยววันนี้ย นี้ ายจะให้แ ห้ ตงนาลงมือ มื ทำ ลาบปลาแค้” “จริง ริ หรือ รื จ๊ะคุณยาย” คุณ คุ ยายยิ้ม ยิ้ รับ รั เป็น ป็ คำ ตอบ ในครัว รั กำ ลังวุ่นวาย คุณยายกำ ลังหั่น หั่ เนื้อ นื้ปลาแค้ในเขีย ขี งอันใหญ่ ด้วยการลงมีด มีปัง ปั ตอ ด้วยความสม่ำ เสมอ ให้เ ห้ป็น ป็ ชิ้น ชิ้ เล็ก ๆ เนื้อ นื้ปลาแค้สีเ สี หลืองสดสวย ถูก ถู ใส่ไส่ ว้ในถาดพลาสติก อย่า ย่ งสวยงาม ส่ว ส่ นแตงนาวิ่งกลับมาจากสวนผัก ผั ที่ท่าน้ำ พร้อ ร้ มกับต้นหอมและผัก ผั ชีเ ชี ต็มกำ มือ มื เจ้าตาลเองก็วิ่งหอบลิ้นห้อ ห้ ยอยู่ไยู่ ม่ห่ ม่ า ห่ ง “คุณยายจ้า..ได้ผัก ผั มาแล้วจ้ะ” “ล้างเลยจ้ะลูก ลู พัก พัไว้ให้ส ห้ ะเด็ดน้ำ นะ เดี๋ยววันนี้ย นี้ ายจะให้แ ห้ ตงนาลงมือ มื ทำ ลาบปลาแค้” “จริง ริ หรือ รื จ๊ะคุณยาย” คุณ คุ ยายยิ้ม ยิ้ รับ รั เป็น ป็ คำ ตอบ ตอน 2
ห้อ ห้ งครัวแบบชนบท ดูโ ดู ล่งโปร่งร่อากาศถ่ายเทได้ดี สองยายและหลานสาว นั่ง นั่ปูเสื่อ สื่ เตรีย รี มเครื่อ รื่ งต่าง ๆ ในการทำ ลาบปลาแค้ เนื้อ นื้ปลาแค้หั่น หั่ ชิ้น ชิ้ บาง ๆ ไว้ดีแล้ว แตงนาเองก็เตรีย รี มหม้อ ม้ ที่มีด้ มี ด้ ามจับขนาดเล็ก และทัพพี สำ หรับเอาไว้ปรุงลาบ ซึ่ง ซึ่ แต่ก่อนแตงนาจะเป็น ป็ เพีย พี งลูก ลู มือ มื และคอยดูย ดู ายเป็น ป็ คนทำ แต่ก่อนอื่นนั้น นั้ ควันไอน้ำ จากหวดนึ่ง นึ่ ข้า ข้ วกำ ลังพวยพุ่ง พุ่ ขึ้น ขึ้ ยายนำ กระด้งไม้ไม้ ผ่ที่ผ่ที่บุด้วยผ้า ผ้ กระสอบสีข สี าว ยายพรมน้ำ ลงไปที่พื้น พื้ กระด้ง และยกหวดเทข้า ข้ วลงกระด้ง ใช้ด้ ช้ ด้ ามไม้แ ม้ ยกตักข้า ข้ วสุก สุ แล้ว เพื่อ พื่ ระบายความร้อ ร้ น แตงนาวิ่งไปเอากระติบ ใส่ข้ส่า ข้ วเหนีย นี วมาให้ย ห้ าย “คุณ คุ ยายจ๋า กระติบข้า ข้ วจ้ะยาย” เธอยื่น ยื่ กระติบข้า ข้ วเหนีย นี วให้ย ห้ าย คุณ คุ ยายใช้มื ช้ อ มื ที่พรมน้ำ ค่อย ๆ ปั้น ปั้ เป็น ป็ ก้อนกลม ๆ แล้วใส่ใส่นกระติบข้า ข้ ว แล้วปิด ปิ ไว้ และหัน หั มาสั่ง สั่ แตงนาว่า “แตงนา เอาฟืน ฟื ใส่เส่ตาให้เ ห้ ต็มเตาลูก ลู ” “ได้จ้ะคุณ คุ ยาย” “เดี๋ยวยายจะไปซื้อ ซื้ น้ำ ปลาก่อนนะแตงนา เอาหม้อ ม้ ใส่น้ำส่น้ำตั้งเตาด้วย ยายจะเอาไว้ลวกปลากับต้มส้ม ส้ ปลาแค้จ้ะ” “จ้ะ คุณ คุ ยาย” แตงนารับคำ แล้วเธอก็นำ หม้อ ม้ ใบเล็กใส่น้ำส่น้ำครึ่ง รึ่ หม้อ ม้ ตั้งวางไปที่เตา ห้อ ห้ งครัวแบบชนบท ดูโ ดู ล่งโปร่งร่อากาศถ่ายเทได้ดี สองยายและหลานสาว นั่ง นั่ปูเสื่อ สื่ เตรีย รี มเครื่อ รื่ งต่าง ๆ ในการทำ ลาบปลาแค้ เนื้อ นื้ปลาแค้หั่น หั่ ชิ้น ชิ้ บาง ๆ ไว้ดีแล้ว แตงนาเองก็เตรีย รี มหม้อ ม้ ที่มีด้ มี ด้ ามจับขนาดเล็ก และทัพพี สำ หรับเอาไว้ปรุงลาบ ซึ่ง ซึ่ แต่ก่อนแตงนาจะเป็น ป็ เพีย พี งลูก ลู มือ มื และคอยดูย ดู ายเป็น ป็ คนทำ แต่ก่อนอื่นนั้น นั้ ควันไอน้ำ จากหวดนึ่ง นึ่ ข้า ข้ วกำ ลังพวยพุ่ง พุ่ ขึ้น ขึ้ ยายนำ กระด้งไม้ไม้ ผ่ที่ผ่ที่บุด้วยผ้า ผ้ กระสอบสีข สี าว ยายพรมน้ำ ลงไปที่พื้น พื้ กระด้ง และยกหวดเทข้า ข้ วลงกระด้ง ใช้ด้ ช้ ด้ ามไม้แ ม้ ยกตักข้า ข้ วสุก สุ แล้ว เพื่อ พื่ ระบายความร้อ ร้ น แตงนาวิ่งไปเอากระติบ ใส่ข้ส่า ข้ วเหนีย นี วมาให้ย ห้ าย “คุณ คุ ยายจ๋า กระติบข้า ข้ วจ้ะยาย” เธอยื่น ยื่ กระติบข้า ข้ วเหนีย นี วให้ย ห้ าย คุณ คุ ยายใช้มื ช้ อ มื ที่พรมน้ำ ค่อย ๆ ปั้น ปั้ เป็น ป็ ก้อนกลม ๆ แล้วใส่ใส่นกระติบข้า ข้ ว แล้วปิด ปิ ไว้ และหัน หั มาสั่ง สั่ แตงนาว่า “แตงนา เอาฟืน ฟื ใส่เส่ตาให้เ ห้ ต็มเตาลูก ลู ” “ได้จ้ะคุณ คุ ยาย” “เดี๋ยวยายจะไปซื้อ ซื้ น้ำ ปลาก่อนนะแตงนา เอาหม้อ ม้ ใส่น้ำส่น้ำตั้งเตาด้วย ยายจะเอาไว้ลวกปลากับต้มส้ม ส้ ปลาแค้จ้ะ” “จ้ะ คุณ คุ ยาย” แตงนารับคำ แล้วเธอก็นำ หม้อ ม้ ใบเล็กใส่น้ำส่น้ำครึ่ง รึ่ หม้อ ม้ ตั้งวางไปที่เตา
เธอนั่ง นั่ เล่นบนเสื่อ สื่ กก รอคุณ คุ ยายกลับจากซื้อ ซื้ น้ำ ปลาร้า ร้ นข้า ข้ ง ๆ บ้า บ้ น ไม่น ม่ านนัก นั คุณยายก็เดินกลับมาพร้อ ร้ มน้ำ ปลา 1 ขวดใหญ่ “น้ำ ที่ให้ต้ ห้ ต้ มเป็น ป็ ยัง ยัไงบ้า บ้ งจ๊ะแตงนา” คุณ คุ ยายถามขึ้น ขึ้ “นี่จ้ นี่ จ้ ะคุณยาย” เธอผายมือ มืไปที่หม้อ ม้ ต้มน้ำ “หม้อ ม้ ใบเล็กไปนะแตงนา น้ำ จะไม่พ ม่ อให้เ ห้ หลือลวกปลาจ้ะ” เธอนั่ง นั่ เล่นบนเสื่อ สื่ กก รอคุณ คุ ยายกลับจากซื้อ ซื้ น้ำ ปลาร้า ร้ นข้า ข้ ง ๆ บ้า บ้ น ไม่น ม่ านนัก นั คุณยายก็เดินกลับมาพร้อ ร้ มน้ำ ปลา 1 ขวดใหญ่ “น้ำ ที่ให้ต้ ห้ ต้ มเป็น ป็ ยัง ยัไงบ้า บ้ งจ๊ะแตงนา” คุณ คุ ยายถามขึ้น ขึ้ “นี่จ้ นี่ จ้ ะคุณยาย” เธอผายมือ มืไปที่หม้อ ม้ ต้มน้ำ “หม้อ ม้ ใบเล็กไปนะแตงนา น้ำ จะไม่พ ม่ อให้เ ห้ หลือลวกปลาจ้ะ”
แตงนารู้ทั รู้ ทั นทีว่าต้องเปลี่ยนหม้อ ม้ เธอเดินเข้า ข้ไปในครัว รั ชั้น ชั้ ในสุด สุ ที่เก็บหม้อ ม้ เอาไว้ แตงนาคิดว่าต้องเป็น ป็ หม้อ ม้ ที่มีข มี นาดกลางไม่ใม่ หญ่ม ญ่ าก จะได้พอดีกับที่จะลวกปลา และเหลือไว้ต้มส้ม ส้ ปลา และจะได้ต้มทีเดียวไม่เ ม่ ปลืองถ่านในเตา เธอเดินกลับมาด้วยหม้อ ม้ ขนาดกลาง พร้อ ร้ มยกให้ย ห้ ายดูย ดู ายยิ้ม ยิ้ ให้ แตงนาพยัก ยั หน้า น้ เพื่อ พื่ ยืน ยื ยัน ยั ว่าหม้อ ม้ ขนาดถูก ถู ต้อง แล้ว แตงนาตั้งหม้อ ม้ บนเตาถ่านที่ไฟกำ ลังคุแ คุ ดง โดยนำ น้ำ ที่ต้มในหม้อ ม้ เล็กก่อนหน้า น้ นี้ เทลงไป แล้วก็เติมน้ำ เพิ่ม พิ่ อีกเล็กน้อ น้ ย “เสร็จ ร็ แล้วจ้ะคุณยาย” แตงนารู้ทั รู้ ทั นทีว่าต้องเปลี่ยนหม้อ ม้ เธอเดินเข้า ข้ไปในครัว รั ชั้น ชั้ ในสุด สุ ที่เก็บหม้อ ม้ เอาไว้ แตงนาคิดว่าต้องเป็น ป็ หม้อ ม้ ที่มีข มี นาดกลางไม่ใม่ หญ่ม ญ่ าก จะได้พอดีกับที่จะลวกปลา และเหลือไว้ต้มส้ม ส้ ปลา และจะได้ต้มทีเดียวไม่เ ม่ ปลืองถ่านในเตา เธอเดินกลับมาด้วยหม้อ ม้ ขนาดกลาง พร้อ ร้ มยกให้ย ห้ ายดูย ดู ายยิ้ม ยิ้ ให้ แตงนาพยัก ยั หน้า น้ เพื่อ พื่ ยืน ยื ยัน ยั ว่าหม้อ ม้ ขนาดถูก ถู ต้อง แล้ว แตงนาตั้งหม้อ ม้ บนเตาถ่านที่ไฟกำ ลังคุแ คุ ดง โดยนำ น้ำ ที่ต้มในหม้อ ม้ เล็กก่อนหน้า น้ นี้ เทลงไป แล้วก็เติมน้ำ เพิ่ม พิ่ อีกเล็กน้อ น้ ย “เสร็จ ร็ แล้วจ้ะคุณยาย”
“รอน้ำ เดือดแล้วเอานี่ใ นี่ ส่จ้ ส่ จ้ ะ” แตงนารับ รั ถ้วยใบเล็ก ๆ เต็มไปด้วยพืช พื ผัก ผั สมุน มุ ไพร ที่แตงนารู้จั รู้ จั กเป็น ป็ อย่า ย่ งดี “เจ้าตาลแกรู้จั รู้ จั กใบมะกรูดไหม” เธอหยิบ ยิ ยกขึ้น ขึ้ ให้เ ห้ จ้าตาลดู เจ้าตาลเอียงคออย่า ย่ งงง ๆ “นี่ก็ นี่ ก็ ตะไคร้ และข่า ข่ ” แตงนามองไปที่หม้อ ม้ ต้มน้ำ เธอสัง สั เกตเห็น ห็ ฟองของน้ำ ในหม้อ ม้ ที่กำ ลังเดือด และไอน้ำ ก็ลอยขึ้น ขึ้ มา เธอจึงเทเครื่อ รื่ งผัก ผั สมุน มุ ไพรลงไปในหม้อ ม้ “กลิ่นหอมมาก ๆ จ้ะคุณยาย” แตงนาสูด สู กลิ่นน้ำ ต้มเข้า ข้ เต็มปอด “ได้ที่แล้วล่ะ เดี๋ยวยายจะลวกเนื้อ นื้ปลาให้แ ห้ ตงนาลาบนะ” “รอน้ำ เดือดแล้วเอานี่ใ นี่ ส่จ้ ส่ จ้ ะ” แตงนารับ รั ถ้วยใบเล็ก ๆ เต็มไปด้วยพืช พื ผัก ผั สมุน มุ ไพร ที่แตงนารู้จั รู้ จั กเป็น ป็ อย่า ย่ งดี “เจ้าตาลแกรู้จั รู้ จั กใบมะกรูดไหม” เธอหยิบ ยิ ยกขึ้น ขึ้ ให้เ ห้ จ้าตาลดู เจ้าตาลเอียงคออย่า ย่ งงง ๆ “นี่ก็ นี่ ก็ ตะไคร้ และข่า ข่ ” แตงนามองไปที่หม้อ ม้ ต้มน้ำ เธอสัง สั เกตเห็น ห็ ฟองของน้ำ ในหม้อ ม้ ที่กำ ลังเดือด และไอน้ำ ก็ลอยขึ้น ขึ้ มา เธอจึงเทเครื่อ รื่ งผัก ผั สมุน มุ ไพรลงไปในหม้อ ม้ “กลิ่นหอมมาก ๆ จ้ะคุณยาย” แตงนาสูด สู กลิ่นน้ำ ต้มเข้า ข้ เต็มปอด “ได้ที่แล้วล่ะ เดี๋ยวยายจะลวกเนื้อ นื้ปลาให้แ ห้ ตงนาลาบนะ”
น้ำ เดือด แล้ว!!
ยายนำ กระชอนไม้ไม้ ผ่ว ผ่ างบนหม้อ ม้ เปล่าอีกใบ นำ เนื้อ นื้ปลาแค้ที่หั่น หั่ ชิ้น ชิ้ เล็ก ๆ ไว้ก่อนหน้า น้ นี้ ใส่ใส่ นกระชอน วางกระจายเอาไว้ แล้วใช้ก ช้ ระบวยตักน้ำ ซุปที่กำ ลังเดือด ๆ ราดลงไปที่เนื้อ นื้ปลา “วิธีนี้ ธี เ นี้ ป็น ป็ วิธีดั้ ธี ดั้ งเดิมของคนบ้า บ้ นเรานะแตงนา” “แล้วมัน มั จะสุก สุ ไหมจ๊ะคุณยาย” “สุก สุ แน่น น่ อนจ้ะ เพราะจะต้องราดสองรอบ ส่ว ส่ นเนื้อ นื้ปลาต้องหั่น หั่ ชิ้น ชิ้ บาง ๆ และเล็ก ๆ” “ทำ แบบนี้ทำ นี้ ทำ ไมจ๊ะคุณยาย” แตงนาสงสัย สั “น้ำ ต้มผัก ผั สมุน มุ ไพรจะช่ว ช่ ยดับคาว ส่ว ส่ นเนื้อ นื้ปลาจะเด้งกำ ลังดี และไม่เ ม่ ละจ้ะ” “อย่า ย่ งนี้นี่ นี้ เ นี่ อง คุณยายเก่งมาก ๆ เลยจ้ะ” แตงนาตื่นเต้นกับวิธีก ธี ารของยาย ยายนำ กระชอนไม้ไม้ ผ่ว ผ่ างบนหม้อ ม้ เปล่าอีกใบ นำ เนื้อ นื้ปลาแค้ที่หั่น หั่ ชิ้น ชิ้ เล็ก ๆ ไว้ก่อนหน้า น้ นี้ ใส่ใส่ นกระชอน วางกระจายเอาไว้ แล้วใช้ก ช้ ระบวยตักน้ำ ซุปที่กำ ลังเดือด ๆ ราดลงไปที่เนื้อ นื้ปลา “วิธีนี้ ธี เ นี้ ป็น ป็ วิธีดั้ ธี ดั้ งเดิมของคนบ้า บ้ นเรานะแตงนา” “แล้วมัน มั จะสุก สุ ไหมจ๊ะคุณยาย” “สุก สุ แน่น น่ อนจ้ะ เพราะจะต้องราดสองรอบ ส่ว ส่ นเนื้อ นื้ปลาต้องหั่น หั่ ชิ้น ชิ้ บาง ๆ และเล็ก ๆ” “ทำ แบบนี้ทำ นี้ ทำ ไมจ๊ะคุณยาย” แตงนาสงสัย สั “น้ำ ต้มผัก ผั สมุน มุ ไพรจะช่ว ช่ ยดับคาว ส่ว ส่ นเนื้อ นื้ปลาจะเด้งกำ ลังดี และไม่เ ม่ ละจ้ะ” “อย่า ย่ งนี้นี่ นี้ เ นี่ อง คุณยายเก่งมาก ๆ เลยจ้ะ” แตงนาตื่นเต้นกับวิธีก ธี ารของยาย
คุณยายเตรีย รี มหม้อ ม้ เล็ก ๆ สำ หรับ รั ให้แ ห้ ตงนาทำ ลาบแยกอีกหม้อ ม้ เพราะเนื้อ นื้ปลาแค้ อีกส่ว ส่ นเอาไว้ให้คุ ห้ ณยายจะเป็น ป็ คนทำ ให้ต ห้ าเอง เพราะคุณ คุ ตาชอบกินรสเผ็ด ผ็ คุณ คุ ยายเป็น ป็ คน เตรีย รี มเครื่อ รื่ งลาบไว้พร้อ ร้ ม โดยจะมี (ต้นหอมและผัก ผั ชีซ ชี อย) (พริก ริป่น ป่ ) (ข้า ข้ วคั่ว) (น้ำ ปลา) (น้ำ ปลาร้า ร้ ต้มสุก สุ ) และ (น้ำ มะนาว) “หนูต้ นู ต้ องใส่อ ส่ ะไรก่อนจ๊ะคุณ คุ ยาย” เธอดูกั ดู กั งวลและไม่มั่ ม่ มั่ น มั่ ใจ แม้ว่ ม้ว่ าก่อนหน้า น้ นี้เ นี้ ธอจะจดจำ จากคุณยายมาหลายครั้ง รั้ แล้วก็ตาม คุณยายเตรีย รี มหม้อ ม้ เล็ก ๆ สำ หรับ รั ให้แ ห้ ตงนาทำ ลาบแยกอีกหม้อ ม้ เพราะเนื้อ นื้ปลาแค้ อีกส่ว ส่ นเอาไว้ให้คุ ห้ ณยายจะเป็น ป็ คนทำ ให้ต ห้ าเอง เพราะคุณ คุ ตาชอบกินรสเผ็ด ผ็ คุณ คุ ยายเป็น ป็ คน เตรีย รี มเครื่อ รื่ งลาบไว้พร้อ ร้ ม โดยจะมี (ต้นหอมและผัก ผั ชีซ ชี อย) (พริก ริป่น ป่ ) (ข้า ข้ วคั่ว) (น้ำ ปลา) (น้ำ ปลาร้า ร้ ต้มสุก สุ ) และ (น้ำ มะนาว) “หนูต้ นู ต้ องใส่อ ส่ ะไรก่อนจ๊ะคุณ คุ ยาย” เธอดูกั ดู กั งวลและไม่มั่ ม่ มั่ น มั่ ใจ แม้ว่ ม้ว่ าก่อนหน้า น้ นี้เ นี้ ธอจะจดจำ จากคุณยายมาหลายครั้ง รั้ แล้วก็ตาม