เอกสารประกอบการเรียน_สุคนธบำบัด

Local name ซีดาร์วูด Main Contents Cedar, 1-alpha-pinene, himachalene, cadinine, aliphatic aldehyde, atlandtol, formic acid Aroma Oily, mild and pleasant, woody Blends Urinary (Cedarwood 7 lavender 3 pomelo 2) Skin (Cedarwood 6 chamomile-R 3 patchouli 2) Emotion (Cedarwood 6 geranium 2 lemon 2) Classification Base notes Chamomile Local name คาโมไมล์ Botanical name Anthemis nobilis (Roman) Maleicaria chamomile (German)] Ormenis multicaulis (Maroc) Family Compositae Location R-Belgium, England, France, Italy, G-Hungary, M-North west Africa, Spain and Israel Extraction Steam distillation of the flowers Used part Flowers Color and Odor R and G-blue color, M- pale yellow Properties: German ****Anti-inflammatory ***Anti-allergenic, Carminative **Sedative Local name คาโมไมล์ Roman ***Antispasmodic, sedative **Analgesic, Anti-inflammatory Main Contents Chamazulent, farnescene, bisabol-oxide, alpha-bisabolol Aroma Sweet herbaceous, fresh herbal smell Blends Reproductive (chamomile-R 5 rose 4 geranium 2) Nervous (chamomile-R 7 lavender 3 rose 3) Skin (chamomile-R 4 lavender 2) Muscular (chamomile-R 5 lavender 4 rosemary 3) Skeletal (chamomile-G 4 pomelo 4 rosemary 4) Emotion (chamomile-M 5 orange 4 cedarwood 3) Children (chamomile-R 2 lavender 2 orange 2) Characteristics Middle notes

Local name ตะไคร้หอม Botanical name Lymbopogan nardus Family Graminae Location India, Java, Sri Lanka Extraction Steam distillation Used part Dried leaves Color and Odor Pale yellow, fresh, lemony and sweet odor Properties **Tonic, stimulant, antiseptic, ***insecticide, antidepressant Main component D-citronellal, neral, 1-borneol, geraniol, nerol, methly eugenol, sesquicitronellene Blend Respiratory (Citronella 5 orange 3 eucalyptus 2) Skin (Citronella 5 pomelo 4 tea tress 3) Emotion (Citronella 5 bergamot 4 palmarosa 2) Characteristics Top to middle Citronella Eucalyptus Local name ยูคาลิปตัส Botanical name Eucalyptius globulus Family Myrtaceace Location Australia Extraction Steam distillation Used part Leaves Color and Odor Colorless, refreshing, penetrating Properties ****Expectorant ***Antiviral, Antitussive **Anti-inflammatory Local name ยูคาลิปตัส Main component 1-8 cineole, d-alpha-pinene, terpineol, isoborneol, globulol Blends Respiratory (Eucalyptus 7 benzoin 3) Muscular (Eucalyptus 6 chamomile-R 5 lavender 3) Skeletal (Eucalyptus 7 pomelo 4 rosemary 3) Nervous (Eucalyptus 7 lavender 4 peppermint 2) Emotion (Eucalyptus 5 lemon 4 basil 3) Skin (eucalyptus 5 lavender 4 tea tree 3) Classifications Top notes

Geranium Local name เจอราเนียม Botanical name Pelagonium ordorantissium, Roseum graveolens Family Geraniaceae Location China, Egypt Extraction Steam distillation Used part flower Color and Odor colorless Properties Tonic, astringent, mild analgesic, sedative, antiinflammatory, nervine, calming and antispasmodic Local name เจอราเนียม Main component Geranil, citronellellol, linolool, cytonellyl and geranyl-formate Blends Urinary (Geranium 6 pomelo 4 rosemary 3) Skin (Geranium 4 rose 3 bergamot 2) Emotion (geranium 4 pomelon 4 ylang ylang 2) Classification Middle notes Ginger Local name ขิง Botanical name Zingiber officinalis Family Zingiberaceae Location Tropical Asia Extraction Steam distillation Used part Rhizomes Color and Odor Yellow, warm, fresh, spicy aroma Properties ***Anti-inflammatroy and analgesic, Antirheumatic, Antispasmodic, Digestive tonic, appetite stimulant, cholagogue, **cardiostimulant, anti-emetic

Local name ขิง Main component Zingiberance, d-phellandrene, gingerol, cineole, isoborneol, citrol Blends Digestive (ginger 5 peppermint 3 orange 3) Nervous (ginger 4 lavender 2 peppermint 2) Skeletal (ginger 6 chamomile-R 3) Respiratory (ginger 6 benzoin 3 lemon 3) Muscular (ginger 6 rosemary 3) Emotion (ginger 5 orange 3 patchouli 2) Characteristic Base to Middle Jasmine Local name มะลิ Botanical name Jasminium grandiflorum Family Oleaceae Location China, India; Extraction Solvent extraction Used part Flowers Color and Odor Reddish brown, sweet , exotic Properties ****Antidepressant ***Antigalactagogue, **stimulant Local name มะลิ Main component Indole and its derivative Blends Respiratory (Jasmine 5 geranium 3 rosemary 2) Skin (Jasmine 2 chamomile-R 2) Emotion (Jasmine 4 orange 4) Characteristic Base notes

Lavender Local name ลาเวนเดอร์ Botanical name Lavendular officinalis Family Labiatae Location Mediterranean Extraction Steam distillation Used part Flowers Color and Odor Clear, yellow, fresh Properties ****Anti-inflammatory, Analgesic ***Antidepressant, sedative and hypotensive, antirheumatic, detoxifier, expectorant Main component Linalyl acetate, linalool Local name ลาเวนเดอร์ Blends Urinary (Lavender 6 benzoin 4 tea tree 2) Respiratory (lavender 6 rose 3) Circulatory (lavender 7 Ylang Ylang 3 Melissa 2) Respiratory (lavender 6 benzoin 4 cedarwood 2) Emotion (lavender 6 bergamot 4 patchouli 2) Skin (lavender 4 chamomile-R 2) Skeletal (lavender 7 rosemary 4 chamomile-G 3) Nervous (lavender 7 cedarwood 3 rose 3) Characteristics Middle notes Lemon Local name เลม่อน Botanical name Citrus limonum Family Rutaceae Location Tropical America, California Extraction Expression of the peel Used part Peel Color and Odor Yellow, clean scent Properties Haemostatic, antibacterial, tonic, hypotensive, sedative Main component Limonene, beta-pinene, gamma-ter

Local name เลม่อน Blends Digestive (lemon 7 ginger 3 peppermint 2) Respiratory (lemon 6 eucalyptus 3 benzoin 2) Skin ( lemon 3 patchouli 2 lavender 2) Circulatory (lemon 7 Ylang-ylang 4 lavender 2) Skeletal ( lemon 7 pomelo 4 chamomile-G 3) Emotion (lemon 7 bergamot 3 geranium 2) Characteristics Top Lemongrass Local name ตะไคร้บ้าน Botanical name Cympbopogon citratus Family Graminae Location Africa, Guatemala, India and Sri Lanka Extraction Steam distillation Used part Leaves Color and Odor Golden-yellow, strong sweet, lemony scent Properties ***Tonic, stimulant, strong, antiseptic, bactericide, refreshing, deodorant Local name ตะไคร้บ้าน Main component Citrals, neral, geronial, citronellal, methyl heptenone Blends Respiratory (lemongrass 5 Eucalyptus 4 benzion 3) Muscular (lemongrass 5 rosemary 4 ginger 3) Emotion (lemongrass 4 orange 4 basil 2) Characteristic Top to middle notes

Orange Local name ส้ม Botanical name Citrus sinensis Family Rutaceae Location Widely cultivated in Mediteranian Extraction Expression of peel Used part Peel Color and Odor Golden yellow, sweet fruity aroma Properties ***Antidepressant, antispasmodic, stomachic and sedative Local name ส้ม Main component Limonene, terpinolene, citrate Blends Digestive (Orange 7 Black pepper 3 Peppermint 2) Circulatory (Orange 7 Ylang-ylant 3 lavender 2) Emotion (Orange 7 Peppermint 3) Characteristic Top notes Patchouli Local name พิมเสน (แพทชูลี) Botanical name Pogostemon cabin Family Labiatae Location Brazil, China, India, Indonesia and Philippine Extraction Steam distillation Used part Dried leaves Color and Odor Musty, earthy Properties Sedative, tonic, cytophylactic, anti-inflammatory, nervine

Local name พิมเสน (แพทชูลี) Main component Patchoulol, bulnescene, azulene Blends Nervous (Patchouli 5 rose 4) Skin (Patchouli 5 lavender 4) Emotion (patchouli 5 orange 4 geranium 2) Characteristics Base notes Peppermint Local name เปปเปอร์มินต์ Botanical name Mentha pipperita Family Labiatae Location USA Extraction Steam distillation Used part Leave Color and Odor Colorless, strong piecing, sharp aroma Properties ****Analgesic, sedative, antiseptic, antiinflammatory Local name เปปเปอร์มินต์ Main component Menthol Blends Digestive (Peppermint 5 ginger 4 lavender 3) Respiratory (peppermint 5 eucalyptus 4 benzoin 3) Reproductive (peppermint 5 geranium 4 rosemary 3) Nervous (peppermint 5 lavender 4 chamomile-R 3) Skin (Peppermint 4 lavender 2 chamomile-R 2) Emotion (Peppermint 4 lemon 4 lavender 2) Characteristic Top

Rose Local name กุหลาบ Botanical name Rosa damascena Family Rosaceae Location Grasse, France Extraction Distill Used part Flower Color and Odor Pale yellow, sweet Properties Cleansing, tonic, sooting, antitdepressant, aphrodisiac, antiseptic, anti-inflammatory Local name กุหลาบ Main component Citronellol, geraniol, nerol Blends Reproductive (Rose 6 Geranium 2) Nervous (Rose 6 chamomile-R 2 Cedarwood 2) Skin (Rose 3 lavender 2 patchouli 2) Digestive (orange 4 peppermint 2) Circulatory (rose 6 rosemary 2) Emotion (rose 5 bergamot 4 cedarwood 2) Characteristic Base Rosemary Local name โรสแมรี่ Botanical name Rosamirus officinalis Family Labiatae Location England, France, Morroco, Portugal, Spain, Tunisia Extraction Steam distillation Used part Leaves Color and Odor Colorless, warm, sharp refreshing Properties Stimulant, antispasmodic, carminative, stomachic, tonic, astringent, cleansing, cardial, diuretic, nervine

Local name โรสแมรี่ Main component 1-8 cineole, pinene, camphone, camphor Blends Digestive (Rosemary 7 Black pepper 3) Urinary (Rosemary 7 marjoram 3 clary sage 2) Circulatory (rosemary 6 lemon 4 rose 2) Respiratory (rosemary 6 benzoin 3 eucalyptus 3) Muscular (rosemary 7 Black pepper 4 ginger 2) Respiratory (rosemary 6 jasmine 4) Nervous (rosemary 6 basil 6 lavender 2) Emotion (rosemary 5 bergamot 3 pomelo 3) Characteristic middle Tea tree Local name ที ทรี Botanical name Melaleuca alternifolia Family Myrtaceae Location Australia Extraction Steam distillation Used part Leaves Color and Odor Colorless, fresh , sharp Properties Antiseptic, antibacterial, antifungal, stimulant, expectorant Local name ที ทรี Blends Urinary (tea tree 6 pomelo 3 geranium 3) Respiratory (tea tree 5 eucalyptus 3 orange 2) Reproductive (tea tree 5 chamomile-R 3) Skin (tea tree 7 eucalyptus 3 bergamot 2) Characteristic Top to middle

Ylang Ylang Local name กระดังงา Botanical name Cananga odorata Family Annonaceae Location Comores, Java, Madagascar, Philippines, Sumatra Extraction Steam distillation Used part Flower Color and Odor Yellow Properties Evocation, euphoric, sedative, hypotensive, aphrodisiac. Local name กระดังงา Main component Gramacrene, beta-caryophyllene, cadinene-farnesene Blends Circulatory (Ylang ylang 7 chamomile-R 3 lavender 2) Respiratory (Ylang ylang 5 rosemary 4 lemon 3) Reproductive (Ylang ylang 5 roes 4 jasmine 3) Nervous ( Ylang ylang 7 rose 3 lavender 2) Skin (Ylang ylang 2 chamomile-R 2 patchouli 2) Emotion (Ylang ylang 5 cedarwood 5 bergamot 2) characteristic Base note บางต าราอาจมีการจัดกลุ่ม แตกต่างกัน

น ้ำมันตัวพำ โดย อำจำรย์ ดร.รัตนำ ปำนเรียนแสน สำขำวิชำวิทยำศำสตร์สุขภำพและควำมงำม วิทยำลัยสหเวชศำสตร์มหำวิทยำลัยรำชภัฏสวนสุนันทำ E-mail address: [email protected] หัวข้อ • ลักษณะของน ้ ำมันตัวพำ • วิธีกำรสกัดน ้ ำมันตัวพำ • คุณสมบัติของน ้ ำมันตัวพำ • กำรเลือกใช้น ้ ำมันตัวพำ บทน ำ •น ้ำมันตัวพำ (Carrier oil) หรือน ้ำมันพื้น (Base oil) เป็นน ้ำมันที่ได้มำจำกเมล็ดพืช (Fixed oil) ใช้ส ำหรับเจือจำงน ้ำมันหอมระเหย ในกำรสกัดน ้ำมันตัวพำท ำได้หลำยวิธี • น ้ ำมันตัวพำ ประกอบด้วยกรดไขมันอิ่มตัวและกรดไขมันไม่อิ่มตัว ชนิดและปริมำณของกรด ไขมันท ำให้น ้ำมันแต่ละชนิดมีคุณสมบัติที่แตกต่ำงกัน ท ำให้แต่ละชนิดมีคุณสมบัติเพพำะ •กำรเลือกใช้น ้ำมันได้ถูกต้องจ ำเป็นต้องมีควำมรู้เกี่ยวกับน ้ำมันตัวพำ ได้แก่ ลักษณะของน ้ำมัน ตัวพำ วิธีกำรสกัดน ้ำมันตัวพำ คุณสมบัติของน ้ำมันตัวพำ น ้ำมันตัวพำที่ใช้บ่อย และกำร น ำไปใช้

ลักษณะของน ำมันตัวพำ ้ • น ้ ำมันตัวพำ (Carrier oil) หรือ น ้ ำมันพื ้ น (Base oil) หรือน ้ ำมันกระสำยยำ เป็นน ้ำมันที่ได้ จำกพืชไขมันสูงมีลักษณะแตกต่ำงจำกน ้ำมันหอมระเหย •น ้ำมันตัวพำส่วนใหญ่เป็นน ้ำมันพืชทั่วไป (Vegetable oil) หรือน ้ำมันพื้นฐำน (Fixed oil) ที่ได้ จำกพืช จัดเป็นสำรเมแทบอไลท์ปฐมภูมิ (primary metabolite) •ส่วนใหญ่น ้ำมันตัวพำมีจุดเดือด ประมำณ 100 องศำเซลเซียส ในขณะที่น ้ำมันหอมระเหยมีจุด เดือดที่อุณหภูมิห้อง องค์ประกอบหลักของน ำมันตัวพำ ้ • กรดไขมันซึ่งเป็นสำรประกอบอินทรีย์ที่มีคำร์บอน อะตอม เกำะกันเป็นเส้นตรง แบ่ง 2 กลุ่มใหญ่ •กรดไขมันอิ่มตัว (Saturated fatty acid) •กรดไขมันไม่อิ่มตัว (Unsaturated fatty acid) • กรดไขมันชนิดไม่อิ่มตัวจะมีพันธะคู่ระหว่ำง คำร์บอน 1 แห่ง หรือ 2 แห่ง • กรดไขมันที่มีในน ้ำมัน ได้แก่ กรดคำโปรอิก กรดไมริสติก กรด ปำล์มมิติก กรดสเตียริก กรดไลโนลีอิก กรดไลโนลี นิก กรดอรำชิดิก เป็นต้น แหล่งทีมำของน ่ ำมันตัวพำ ้ น ้ ำมันจำกส่วนผลของพืชยืนต้น น ้ำมันจำกส่วนเมล็ดของพืชยืนต้น น ้ำมันจำกส่วนเมล็ดของพืชล้มลุก • น ้ำมันมะกอก (olive oil) • น ้ำมันปำล์ม (palm oil) • น ้ำมันเมล็ดในปำล์ม (Palm kernel oil) • น ้ำมันมะพร้ำว (coconut oil) • น ้ำมันเมล็ดนุ่น (kapok seed oil) • น ้ำมันเมล็ดฝ้ำย (cottonseed oil) • น ้ำมันงำ (sesame oil) • น ้ำมันเมล็ดดอกทำนตะวัน (sunflower seed oil) • น ้ำมันเมล็ดดอกค ำฝอย (safflower seed oil)

ชนิดของน ำมันตัวพำ ้ Basic carrier oils เป็นน ้ำมันที่ใช้ในกำรนวดจะผสมหรือไม่ผสมน ้ำมันหอมระเหยก็ได้ มีสีและกลิ่นอ่อนมำก เช่น น ้ำ มันสวีทอัลมอนด์ (Sweet almond oil) น ้ำมันเมล็ดองุ่น (Grape seed oil) Special carrier oils เป็นน ้ำมันที่มีควำมหนืดสูง และรำคำแพงใช้เพื่อวัตถุประสงค์บำงอย่ำง เช่น บ ำรุงผิว เช่น น ้ำมันอโว คำโด (Avocado oil) น ้ำมันโรสฮิป (Rosehip oil) น ้ำมันโจโจ้บำ (Jojoba oil) Macerated carrier oils เป็นน ้ำมันที่ใช้ผสมกับน ้ำมันหอมระเหยโดยมีจุดประสงค์ในกำรรักษำ โดยน ้ำมันนี้มี คุณสมบัติเพพำะ เช่น ต้ำนไวรัส ต้ำนกำรอักเสบ เช่น น ้ำมันดอกดำวเรือง (Calendula oil) น ้ำมันแครอท (Carrot oil) กรรมวิธีในกำรผลิตน ำมันตัวพำ ้ กำรบีบหรือใช้แรงอัด (mechanical expression) เช่น ถั่วลิสง เนื้อมะพร้ำวแห้ง กำรสกัดด้วยตัวท ำละลำย (solvent extraction) ประเภทเฮกเซน อะซีโตน ไซโครเฮกเซน เช่น ถั่วลิสง ถั่ว เหลือง เมล็ดฝ้ำย เมล็ดนุ่น เป็นต้น กำรท ำน ำมันให้บริสุทธิ ้ ์ 1. Degumming เป็นขบวนกำรที่แยกเอำสำรประกอบฟอสฟำไทด์ หรือ สำรประกอบเชิงซ้อนของไขมันและ โปรตีนออกมำ 2. Alkali refining เป็นขบวนกำรที่แยกเอำกรดไขมันอิสระออกจำกน ้ำมันโดยใช้สำรละลำยด่ำง 3. Bleaching เป็นกระบวนกำรแยกรงควัตถุ (pigments) เช่น คลอโรฟิล และ แคโรทีน ออกจำกน ้ำมันพืช 4. Deodorizingเป็นกำรก ำจัดกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์ออก เช่น กลิ่นถั่วเหลือง เป็นต้น 5. Winterizingแยกเอำผลึกไขมันออก เพื่อช่วยป้องกันกำรขุ่นของน ้ำมันหรือกำรตกผลึกไขมันในระหว่ำงกำร เก็บรักษำ เช่น น ้ำมันสลัด 6. Hydrogenationเป็นกำรแปรรูปน ้ำมันเหลวให้เป็นไขมันแข็งส ำหรับบริโภคเพื่อใช้ประกอบอำหำรและท ำ ผลิตภัณฑ์อำหำร และยังช่วยไม่ให้ไขมันเกิดกำร หืนง่ำย เช่น เนยเทียม เนยขำว และสเปรด (spread)

คุณสมบัติของน ้ ำมันตัวพำ 1. ข้อมูลทั่วไปของน ้ ำมัน ได้แก่ ชนิดพืช ชื่อวิทยำศำสตร์ ชื่อของสำรทุกชนิดที่ใช้เป็นส่วนผสม (INCI Nomenclature) วงศ์ แหล่งที่มำ และวิธีกำรสกัด 2. ข้อมูลทำงกำยภำพของน ้ ำมัน ได้แก่ สี กลิ่น ควำม หนืด ลักษณะและกำรซึมผิว สำรประกอบเคมีส ำคัญ 3. ข้อมูลที่เกี่ยวกับประโยชน์ในกำรใช้งำน ได้แก่ สภำพ ผิวที่เหมำะสม และประโยชน์ต่อผิวหนัง ในส่วนของ ประโยชน์กำรใช้งำนเป็นกำรบ่งสรรพคุณที่จะได้รับเมื่อ ใช้ในผสมในน ้ำมันนวดตัวหรือผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้อง ประโยชน์ในเชิงบรรเทำหรือรักษำผิว • สิว (Acne) • ช ้ำ (Bruising) • ไหม้ (Burns) • ลอกเป็นขุย (Chapping) • รอยตีนกำ (Crow’s feet) • แห้งกร้ำน (Dryness) • กลำก (Eczema) • แตก (Flaking) • อักเสบ (Inflammation) • กำรระคำยเคือง (Irritation) • คัน (Itching) • โรคสะเก็ดเงิน (Psoriasis) • ผื่น (Rashes) • แผลเป็น (Scarring) • ระบม (Soreness) • รอยแตกลำย (Stretch marks) • ริ้วรอย (Wrinkles) ประโยชน์ในเชิงส่งเสริมและป้องกันผิว •ต้ำนกำรอักเสบ (Anti-inflammatory) •สมำนแผล (Astringent) •ท ำควำมสะอำดผิว (Cleansing) •สำรท ำให้ผิวนุ่ม (Emollient) •กระชับผิว (Firming) •ท ำให้ผิวชุ่มชื้น (Moisturizing) •บ ำรุงผิว (Nourishing) •ท ำให้ผิวสะอำด (Purifying) •ท ำให้เกิดใหม่ (Regenerating) •ท ำให้อ่อนเยำว์ (Rejuvenating) •ซ่อมแซมผิว (Restorative) • ฟื้นฟูผิว (Revitalizing) •ท ำให้ผิวนุ่ม (Softening) •ลดกำรระคำยเคือง (Soothing) •ปรับสมดุล (Toning )

น ำมันแอปริคอท ้ (Apricot Kernel Oil) กลิ่น ไม่มีกลิ่น กลิ่นอ่อนๆ สี ใส มีสีเหลืองอ่อน ควำมหนืด ปานกลาง ลักษณะและกำรซึมผิว เนื้อเบา ดูดซึมง่าย เป็นไขมันที่ท าให้ผิวนุ่ม มีลักษณะคล้ายกับน ้ามันสวีทอัลมอนต์ สำรเคมีส ำคัญ - เกลือแร่ วิตามินบางชนิดรวมถึง Vitamin B17 - โปรตีนหลายชนิด - ไขมันชนิดไม่อิ่มตัวและกรดไขมันจ าเป็นหลายชนิด อาทิ Oleic acid, Linoleic Acid สภำพผิวทีเหมำะสม่แนะน าให้ใช้ส าหรับผิวผู้ใหญ่ ผิวแห้ง ผิวแพ้ง่าย ในเด็กสามารถใช้ได้ เช่น ทาผิว และใบหน้า ประโยชน์ต่อผิวหนัง - Dryness - Inflammation - Wrinkles - Emollient - Moisturizing - Nourishing วิธีกำรใช้งำน ใช้งานได้โดยไม่ต้องเจือจาง กำรเก็บรักษำ เก็บให้ห่างจากแสงแดด อำยุกำรใช้งำน 6 –12 เดือน แนะน าให้เก็บไว้ในที่เย็น น ำมันอำร์แกน ้ (Argan Oil) สี เหลวสีเหลืองอ่อนถึงใส กลิ่น ไม่มีกลิ่น ควำมหนืด น้อย หรือเบา ลักษณะและกำรซึมผิว เนื้อเบา ดูดซึมง่าย เป็นไขมันที่ท าให้ผิวนุ่ม สำรเคมีส ำคัญ - ไขมันชนิดไม่อิ่มตัวและกรดไขมันจ าเป็นหลายชนิด อาทิ Oleic acid, Linoleic Acid - วิตามินอี รวมถึงสารต้านอนุมูลอิสระ - กรดไขมันโอเมกา-9 กรดไขมันโอเมกา-6 และสเตอรอล (sterol) สภำพผิวทีเหมำะสม่แนะน าให้ใช้ส าหรับผิวผู้ใหญ่ ผิวแห้ง คัน โรคสะเก็ดเงิน สิว ผิวไหม้แดด ประโยชน์ต่อผิวหนัง - Improve skin elasticity - Anti-inflammatory - Nourishing - Moisturizing - Antioxidant วิธีกำรใช้งำน ใช้งานได้โดยไม่ต้องเจือจาง กำรเก็บรักษำ แนะน าให้เก็บในตู้เย็น อำยุกำรใช้งำน 1-2 ปี น ำมันอโวคำโด ( ้ Avocado Oil) สี อ่อนถึงเข้ม อมเขียว ถ้าได้จากการกลั่นจะมีสีเหลือง กลิ่น มีกลิ่นเฉพาะ แต่ถ้าได้จากการกลั่นไม่มีกลิ่น ควำมหนืด เหนียว ลักษณะและกำรซึมผิว ซึมผ่านยาก สำรเคมีส ำคัญ - กรดไขมันชนิดไม่อิ่มตัว และ Linoleic Acid - Vitamin A, D, E, แร่ธาตุต่างๆ เช่น โปแทสเซียม โปรตีนต่างๆ เลซิทิน สภำพผิวทีเหมำะสม่ ผิวแห้ง มีริ้วรอย ผิวแพ้ง่าย และผิวแก่ ประโยชน์ต่อผิวหนัง - Eczema - Psoriasis - Moisturizing - Purifying - Restorative - Softening - Soothing วิธีกำรใช้งำน ผสมในน ้ามันพื้น ประมาณร้อยละ 10 -30 ของน ้ามันตัวพาทั้งหมด กำรเก็บรักษำ เก็บในที่เย็น โดยเฉพาะชนิด unrefined oilอาจเกิดเป็นไข และกลับสภาพเมื่อวาง ไว้ที่อุณหภูมิห้อง อำยุกำรใช้งำน 9 เดือน – 1 ปี

น ำมันโบรำจ ้ (Borage Oil) สี เหลืองจาง กลิ่น กลิ่นอ่อน ออกมัน ควำมหนืด เบาและมัน ลักษณะและกำรซึมผิว ซึมเร็ว ไม่เหลือตกค้าง สำรเคมีส ำคัญ - วิตามิน แร่ธาตหลายชนิด อุดมด้วยกรดไขมันชนิด Gamma linolenic acid (GLA) สภำพผิวทีเหมำะสม่เหมาะกับผิวแห้ง คัน ผิวแตก ประโยชน์ต่อผิวหนัง - Eczema - Inflammation - Psoriasis - Emollient - Regenerating - Revitalizing วิธีกำรใช้งำน ใช้ผสมในอัตราส่วนร้อยละ 10-20 กำรเก็บรักษำ เก็บในที่เย็น และห่างจากแสงแดด เนื่องจาก GLA ไม่เสถียร ท าปฏิกิริยากับอากาศได้ง่าย ควรแบ่งบรรจุเป็นขวดขนาดเล็ก ในปริมาณที่เหมาะกับการใช้งานแต่ละครั้ง อำยุกำรใช้งำน 6 เดือน –1 ปี แนะน าให้เก็บไว้ในตู้เย็น น ำมันคำเมลเลีย ( ้ Camellia Oil) สี เหลืองอ่อน กลิ่น ไม่มีกลิ่น ควำมหนืด เบา ลักษณะและกำรซึมผิว ดูดซึมง่าย ไม่เหลือตกค้าง สำรเคมีส ำคัญ อุดมด้วยกรดโอเลอิก สภำพผิวทีเหมำะสม่เหมาะกับผิวหน้า ผิวแห้ง ผิวปกติ ผิวผู้ใหญ่ และผิวแพ้ง่าย ประโยชน์ต่อผิวหนัง - Dryness - Flaking - Itching - Soreness - Wrinkles - Emollient - Firming - Moisturizing - Soothing - Toning วิธีกำรใช้งำน ต้องเจือจางก่อนใช้ แนะน าให้ผสมในอัตราส่วนร้อยละ 25 ในการนวดตัวให้ผสมกับ น ้ามันสวีทอัลมอนด์ หรือน ้ามันแอปริคอท รวมถึงการทารอบดวงตา หรือหลังโกนหนวด กำรเก็บรักษำ เก็บในที่เย็น ห่างจากแสงแดด อำยุกำรใช้งำน 2 ปี น ำมันละหุ่ง ( ้ Castor Oil) สี เหลือง กลิ่น อ่อนๆ ควำมหนืด เหนียว ข้น ลักษณะและกำรซึมผิว ซึมผิวช้า สำรเคมีส ำคัญ กรดไขมันชนิด Palmatic และ ricinaleic acid กลีเซอรีน สภำพผิวทีเหมำะสม่ ใช้กับผิวกายเท่านั้น รักษาอาการคัน สิว ผื่น สะเก็ดเงิน ประโยชน์ต่อผิวหนัง - Acne - Eczema - Itching - Psoriasis - Rashes - Moisturizing - Soothing วิธีกำรใช้งำน โดยทั่วไปใช้ผสมในน ้ามันพื้น ประมาณร้อยละ 10 ของทั้งหมด ใช้ได้กับทุกสภาพผิว กำรเก็บรักษำ เก็บในที่เย็น ห่างจากแสงแดด อำยุกำรใช้งำน 2 ปี

น ำมันมะพร้ำว ( ้ Coconut Oil) สี ไม่มีสี เมื่อเย็นอาจจับตัวเป็นก้อนแข็ง สีขาวขุ่น กลิ่น มีกลิ่นเฉพาะ ไม่มีกลิ่นหากมีการสกัดกลิ่นออก ควำมหนืด ค่อนข้างหนืด แต่จะเหลวเมื่อสัมผัสกับผิว ลักษณะและกำรซึมผิว ลื่นและมัน สำรเคมีส ำคัญ - กรดไขมันชนิดอิ่มตัวสูง เช่น Palmatic และ ricinaleic acid - กลีเซอรีน สภำพผิวทีเหมำะสม่ ส่วนใหญ่ใช้กับผิวกาย อาจท าให้แก้ในกรณีที่ผิวแพ้ง่าย ประโยชน์ต่อผิวหนัง - Stretch marks - Cleansing - Softening - Soothing วิธีกำรใช้งำน ผสมในน ้ามันพื้น ประมาณร้อยละ 10 ในการนวดตัวแนะน าให้ใช้น ้ามันมะพร้าวชนิด บีบเย็น กำรเก็บรักษำ เหม็นหืนเมื่อสัมผัสอากาศ ควรเก็บในที่มิดชิด ในที่เย็นและห่างจากแสงแดด อำยุกำรใช้งำน ค่อนข้างคงตัว เก็บได้นาน น ำมันอิฟเวนนิ ้ ่งพริมโรส (Evening Primrose Oil) สี เขียวเหลืองจาง กลิ่น หวาน ควำมหนืด ค่อนข้างหนืด และคลายตัวเมื่อสัมผัสผิว ลักษณะและกำรซึมผิว เคลือบผิว สำรเคมีส ำคัญ - กรดไขมันชนิดจ าเป็นชนิดแกมมา ไลโนเลอิก โปรตีนต่างๆ วิตามินต่างๆ และแร่ธาตุต่างๆ สภำพผิวทีเหมำะสม่ทุกสภาพผิว ผิวแห้ง โดยเฉพาะผู้สูงอายุ วัยทอง ประโยชน์ต่อผิวหนัง - Bruising - Eczema - Itching - Psoriasis - Scarring - Regenerating - Rejuvenating - Moisturizing - Soothing วิธีกำรใช้งำน โดยทั่วไปใช้ผสมในน ้ามันพื้น ประมาณร้อยละ 10 ของทั้งหมด กำรเก็บรักษำ มี GLA สูง ต้องเก็บในตู้เย็น ห่างแสงแดดและสัมผัสอากาศ สลายได้ง่าย ควรแบ่งบรรจุเป็นขวดขนาดเล็ก ในปริมาณที่เหมาะกับการใช้งานแต่ละครั้ง อำยุกำรใช้งำน ไม่คงตัว แนะน าให้เก็บในตู้เย็น น ำมันเมล็ดองุ่น ( ้ Grapeseed Oil) สี เขียวอ่อน แต่มีเหลืองจางหากได้จากการกลั่น กลิ่น กลิ่นอ่อนๆ ควำมหนืด เบา หนืดน้อย ลักษณะและกำรซึมผิว ซึมดี สำรเคมีส ำคัญ - กรดไขมันชนิดไม่อิ่มตัว - วิตามินต่างๆ รวมถึงวิตามิน F และแร่ธาตุต่างๆ สภำพผิวทีเหมำะสม่ เหมาะกับผิวมัน ผิวผสม เป็นน ้ามันที่นิยมใช้ในการนวดตัว ไม่หนืด ท าให้ผิวลื่น ละมุนหลังการนวด ติดตัวนานกว่าน ้ามันชนิดอื่นๆ สามารถใช้ได้กับทุกสภาพผิว ประโยชน์ต่อผิวหนัง - Acne - Inflammation - Astringent - Rejuvenating วิธีกำรใช้งำน สามารถใช้ได้โดยไม่ต้องเจือจาง กรณีใช้กับผิวกายเท่านั้น กำรเก็บรักษำ เก็บให้ห่างจากแสงแดด และความร้อน อำยุกำรใช้งำน 6 เดือน –1 ปี

น ำมันฮำเซลนัท ( ้ Hazelnut Oil) สี เหลือง กลิ่น อ่อนๆ ควำมหนืด เบา หนืดน้อย ลักษณะและกำรซึมผิว ซึมง่าย สำรเคมีส ำคัญ - โปรตีนต่างๆ วิตามินต่างๆ แร่ธาตุต่างๆ - กรดไขมันชนิดไม่อิ่มตัว และกรดลิโนเลอิก สภำพผิวทีเหมำะสม่ ผิวมัน ผิวผสม ผิวที่ถูกท าลาย เพิ่มความมันให้กับผิว เป็ นน ้ามันดูดซึมง่าย โดยเฉพาะผิวหน้า ประโยชน์ต่อผิวหนัง - Dryness - Wrinkles - Moisturizing - Revitalizing - Soothing - Softening วิธีกำรใช้งำน สามารถใช้ได้โดยไม่ต้องเจือจาง กำรเก็บรักษำ แนะน าให้เก็บในที่เย็น อำยุกำรใช้งำน 6 เดือน –1 ปี น ำมันโจโจ้บำ ( ้ Jojoba Oil) สี เหลืองทอง กลิ่น มีกลิ่นเล็กน้อย ควำมหนืด ค่อนข้างหนืด ลักษณะและกำรซึมผิว ดูดซึมได้ดีมาก โครงสร้างคล้าย liquid wax หรือซีบัม สำรเคมีส ำคัญ - โปรตีนต่างๆ แร่ธาตุต่างๆ สารคล้ายคอลลาเจน และวิตามินอี Myristic acid ไม่มีกลีเซอริน มีค่ากันแดด SPF 2-4 สภำพผิวทีเหมำะสม่ ทุกสภาพผิว รวมถึงผิวเด็ก ใช้ล้างเครื่องส าอางออกหลังการแต่งหน้า ประโยชน์ต่อผิวหนัง - Acne - Eczema - Dryness - Flaking - Psoriasis - Soreness - Stretch marks - Anti-inflammatory - Emollient - Moisturizing - Astringent วิธีกำรใช้งำน โดยทั่วไปใช้ผสมในน ้ามันพื้น ประมาณร้อยละ 30 ของทั้งหมด กำรเก็บรักษำ เก็บในอุณหภูมิห้อง อำยุกำรใช้งำน ค่อนข้างคงตัว อายุนาน น ำมันแมคคำดำเมีย ( ้ Macadamia oil) สี เหลืองจางเหมือนฟางข้าว กลิ่น กลิ่นอ่อนๆ ควำมหนืด หนืดมาก ลักษณะและกำรซึมผิว ดูดซึมได้ดีมาก โครงสร้างคล้าย liquid wax หรือซีบัม สำรเคมีส ำคัญ - กรดไขมันชนิดจ าเป็น Palmitoleic acid - วิตามินเอ สภำพผิวทีเหมำะสม่ทุกสภาพผิว ประโยชน์ต่อผิวหนัง - Wrinkles - Emollient - Rejuvenating - Restorative - Revitalizing - Softening วิธีกำรใช้งำน สามารถใช้ได้โดยไม่ต้องเจือจาง กำรเก็บรักษำ ค่อนข้างคงตัว เก็บให้ห่างจากแสงแดด และความร้อน อำยุกำรใช้งำน 2 ปี

สี เหลืองอมเขียวอ่อน น ำมันมะกอก ้ (Olive Oil) กลิ่น กลิ่นมะกอก ควำมหนืด หนืดมาก ลักษณะและกำรซึมผิว เคลือบผิว สำรเคมีส ำคัญ - กรดไขมันชนิดไม่อิ่มตัว เช่น oleic acid, linoleic acid, linolenic acid, Palmitic acid, Stearic acid - Vitamin A, E, K สภำพผิวทีเหมำะสม่ผิวแห้ง ผิวผู้ใหญ่ ผิวแพ้ง่าย ประโยชน์ต่อผิวหนัง - Eczema - Psoriasis - Soothing - Moisturizing - Anti-inflammatory วิธีกำรใช้งำน ให้ใช้ผสมกับน ้ามันอื่นในอัตราส่วนร้อยละ 10 กำรเก็บรักษำ ค่อนข้างคงตัว เก็บในตู้เย็นอาจมีการแข็งตัว และคืนตัวในอุณหภูมิห้อง อำยุกำรใช้งำน 1 ปี น ำมันร ำข้ำว ้ (Rice Bran Oil) สี เหลืองอ่อน กลิ่น อ่อน ควำมหนืด ปานกลาง ลักษณะและกำรซึมผิว ดูดซึมง่าย-ปานกลาง ไม่ทิ้งคราบไว้ที่ผิว สำรเคมีส ำคัญ - อุดมด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ gamma-oryzanol ป้องกันแสงยูวี สภำพผิวทีเหมำะสม่เหมาะกับผิวผู้ใหญ่ ผิวแห้ง แตก ผิวแพ้ง่าย อ่อนโดยสามารถใช้บริเวณรอบดวงตาได้ เหมาะกับเด็กที่แพ้น ้ามันจากถั่วต่างๆ ประโยชน์ต่อผิวหนัง - Stretch marks - Inflammation - Scarring - Astringent - Moisturizing - Nourishing - Softening - Rejuvenating วิธีกำรใช้งำน เป็นน ้ามันราคาไม่สูงนัก กำรเก็บรักษำ ควรเก็บในที่เย็น อำยุกำรใช้งำน 6 เดือน – 1 ปี สี ส้ม สีแดงทอง น ำมันเมล็ดโรสฮิป ( ้ Rosehip Seed Oil) กลิ่น มีกลิ่น แต่สามารถสกัดกลิ่นออกได้ ควำมหนืด หนืด ลักษณะและกำรซึมผิว ซึมช้า สำรเคมีส ำคัญ - อุดมด้วย Linoleic acid, linoleic fatty acids, oleic acid, trans- retinoic acid - โปรตีนต่างๆ วิตามินต่างๆ เช่น วิตามินเอ และแร่ธาตุต่างๆ สภำพผิวทีเหมำะสม่ ทุกสภาพผิว โดยเฉพาะผิวที่ถูกท าลาย ประโยชน์ต่อผิวหนัง - Burns - Crow’s feet - Scarring - Wrinkles - Rejuvenating - Regenerative - Toning วิธีกำรใช้งำน สามารถใช้ได้โดยไม่ต้องเจือจางเฉพาะบางแห่ง หรือใช้ผสมในน ้ามันพื้น ประมาณ ร้อยละ 10-20 ของทั้งหมด ไม่ควรใช้ในบริเวณที่เป็นสิวอักเสบ กำรเก็บรักษำ เก็บในที่เย็น อำยุกำรใช้งำน 6 เดือน

น ำมันเมล็ดท้อ ้ (Peach Kernel Oil) สี เหลืองจาง กลิ่น กลิ่นอ่อนๆ หวานๆ ควำมหนืด เบา ไม่หนืด ลักษณะและกำรซึมผิว ดูดซึมได้ดี สำรเคมีส ำคัญ - กรดไขมันจ าเป็น กรดไขมันชนิดไม่อิ่มตัว - วิตามินเอ วิตามินอี สภำพผิวทีเหมำะสม่ ผิวแห้ง ผิวสูญเสียน ้า ผิวปกติ ผิวแพ้ง่าย ประโยชน์ต่อผิวหนัง - Dryness - Flaking - Moisturizing - Rejuvenating - Revitalizing - Softening วิธีกำรใช้งำน สามารถใช้ได้โดยไม่ต้องเจือจาง กำรเก็บรักษำ เก็บในที่เย็นและห่างจากแสงแดด อำยุกำรใช้งำน 2 – 3 ปี น ำมันงำ ( ้ Sesame Oil) สี เหลืองทอง กลิ่น มีกลิ่นอ่อนถึงแรง ควำมหนืด คล้ายกับน ้ามันสวีทอัลมอนด์ ลักษณะและกำรซึมผิว ซึมเร็ว เป็นฟิ ล์มเคลือบผิว สำรเคมีส ำคัญ - Mono-unsaturated fatty acid, linoleic acids โปรตีน กรดอะมิโน เลซิติน และ methionine แร่ธาตุต่างๆ เช่น แคลเซียม แมกนีเซียม วิตามินบี วิตามินบี ฟอสฟอรัส สภำพผิวทีเหมำะสม่ทุกสภาพผิว ป้องกันการท าลายของแสงแดด ประโยชน์ต่อผิวหนัง - Dryness - Eczema - Flaking - Psoriasis - Moisturizing - Nourishing - Soothing วิธีกำรใช้งำน ใช้ผสมในน ้ามันพื้น ประมาณร้อยละ 10 ของทั้งหมด กำรเก็บรักษำ เก็บในที่เย็น ห่างจากความร้อนและแสงแดด อำยุกำรใช้งำน 2 – 3 ปี น ำมันดอกทำนตะวัน ( ้ Sunflower Oil) สี เหลืองจาง กลิ่น อ่อน ควำมหนืด เบา ไม่หนืด ลักษณะและกำรซึมผิว ซึมปานกลาง สำรเคมีส ำคัญ - อุดมด้วย Linoleic acid โอเมก้า 3 และ 6 Vitamin A, B, D, E สภำพผิวทีเหมำะสม่ใช้ได้กับทุกสภาพผิว เหมาะกับผิวแห้ง ประโยชน์ต่อผิวหนัง - Hemorrhoids - Inflammation - Eczema - Psoriasis - Anti-oxidant - Emollient - Nourishing - Astringent วิธีกำรใช้งำน ใช้ได้โดยไม่ต้องเจือจาง แต่เป็นน ้ามันที่ดูดซึมปานกลาง ควรผสมกับ น ้ามันชนิดอื่นก่อน กำรเก็บรักษำ เก็บไว้ในที่เย็น ห่างจากแสงแดดและความร้อน อำยุกำรใช้งำน 1 ปี

น ำมันสวีทอัลมอนด์ ้ (Sweet Almond Kernel Oil) สี ใส มีสีเหลืองอ่อน กลิ่น ไม่มีกลิ่น กลิ่นอ่อนๆ ควำมหนืด เบา ติดทนนาน ลักษณะและกำรซึมผิว ซึมช้า สำรเคมีส ำคัญ - Olein, Linoleic acid, Glucosides, Minerals, Vitamin D สภำพผิวทีเหมำะสม่ ใช้ได้กับทุกสภาพผิว รวมถึงผิวแพ้ง่าย เป็นน ้ามันที่นิยมใช้มากในสุคนธบ าบัด ประโยชน์ต่อผิวหนัง - Dryness - Inflammation - Itching - Soreness - Wrinkles - Chapping - Rashes - Eczema - Psoriasis - Emollient - Nourishing - Revitalizing วิธีกำรใช้งำน ใช้งานได้โดยไม่ต้องเจือจาง ไม่ควรใช้น ้ามันอัลมอนด์อีกชนิดที่สกัดจาก bitter almond ซึ่งเป็นชนิดที่เป็นอันตรายไม่สามารถน ามาใช้ในงานสุคนธบ าบัดได้ กำรเก็บรักษำ ควรเก็บในตู้เย็น อำยุกำรใช้งำน 6 เดือน - 1 ปี น ำมันวีทเจิร์ม ( ้ Wheat germ Oil) สี เหลืองอมส้ม กลิ่น อ่อน ควำมหนืด หนักและหนืด ลักษณะและกำรซึมผิว ช้า ซึมยาก สำรเคมีส ำคัญ - อุดมไปด้วยวิตามินอี วิตามินบี1 บี2 บี3 บี6 แร่ธาตุต่างๆ ฟอสฟอรัส สังกะสี เหล็ก โพแทสเซียม ซัลเฟอร์สารต้านอนุมูลอิสระธรรมชาติ - โปรตีนต่างๆ และกรดไขมันชนิดจ าเป็น linoleic acid สภำพผิวทีเหมำะสม่ทุกสภาพผิว ประโยชน์ต่อผิวหนัง - Eczema/ Psoriasis - Inflammation - Scarring - Emollient - Soothing วิธีกำรใช้งำน ใช้ผสมในน ้ามันพื้น ประมาณร้อยละ 2-5 ของทั้งหมด หลีกเลี่ยงการใช้ในผู้ป่ วย Celiac Disease (โรคเซลิแอค) หรือผู้ที่แพ้โปรตีนจากข้าวสาลี กำรเก็บรักษำ เก็บในที่เย็น ห่างจากความร้อนและแสงแดด อำยุกำรใช้งำน 6 เดือน - 1 ปี น ำมันแร่ ้ (Mineral oil) • น ำมันแก้ว หรือน ้ ำมันขำว ( ้ White Oil /Mineral Oil) เป็นน ้ามัน พื้นที่ใช้กันมากที่สุด เนื่องจากคุณภาพดีแล้วราคายังถูก • น ้ามันแร่ได้จากการกลั่นน ้ามันปิโตรเลียม ชนิดและปริมาณของ น ้ามันแร่ที่แยกออกมาได้ขึ้นอยู่กับชนิดของน ้ามันดิบที่น ามากลั่น • น ้ามันดิบบางอย่างก็ไม่เหมาะที่จะมาผลิดน ้ามันแร่ น ้ามันแร่ที่ใช้ เครื่องส าอางเป็นน ้ามันชนิดที่มีความบริสุทธิ์ สูง • ลักษณะเป็ นของเหลวใส ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น ไม่หืน ท าหน้าที่เป็น ฟิ ล์มเคลือบปิดผิว ลดการสูญเสียน ้า ท าให้ผิวชุ่มชื้น ป้องกันผิวหนัง แห้ง ตกสะเก็ด ลดอาการคัน ระคายเคืองผิวหนังได้

กำรเลือกใช้ในผลิตภัณฑ์ต่ำงๆ ล ำดับ ชื่อภำษำไทย ผลิตภัณฑ์ 1 น ้ำมันแอปริคอท ดูแลผิว ดูแลผม นวด 2 น ้ำมันอำร์แกน ดูแลผิว ดูแลผม ดูแลเล็บ เครื่องส ำอำง 3 น ้ำมันอโวคำโด อำหำร ดูแลผิว ดูแลผม 4 น ้ำมันโบรำจ อำหำร ดูแลผิว นวด เครื่องส ำอำง ใช้ในกำรแพทย์ 5 น ้ำมันชำคำเมลเลีย อำหำร ดูแลผิว ดูแลผม เครื่องส ำอำง 6 น ้ำมันละหุ่ง ดูแลผิว เครื่องส ำอำง 7 น ้ำมันมะพร้ำว อำหำร ดูแลผิว ดูแลผม นวด เครื่องส ำอำง ผลิตภัณฑ์ในครัวเรือน 8 น ้ำมันอิเวนนิ่ง พริมโรส ดูแลผิว ดูแลผม ดูแลเล็บ เครื่องส ำอำง 9 น ้ำมันเมล็ดองุ่น อำหำร ดูแลผิว นวด น ้ำหอม 10 น ้ำมันฮำเซลนัท อำหำร ดูแลผิว ดูแลผม นวด กำรเลือกใช้ในผลิตภัณฑ์ต่ำงๆ ล ำดับ ชื่อภำษำไทย ผลิตภัณฑ์ 11 น ้ำมันโจโจ้บำ ดูแลผิว ดูแลผม เครื่องส ำอำง 12 น ้ำมันแมคำดำเมีย ดูแลผิว ดูแลผม เครื่องส ำอำง ผลิตภัณฑ์ส ำหรับเด็ก 13 น ้ำมันมะกอก อำหำร ดูแลผิว ดูแลผม เครื่องส ำอำง 14 น ้ำมันร ำข้ำว อำหำร ดูแลผิว นวด 16 น ้ำมันโรสฮิป ดูแลผิว นวด เครื่องส ำอำง 17 น ้ำมันงำ ดูแลผิว ดูแลผม นวด เครื่องส ำอำง 18 น ้ำมันดอกทำนตะวัน อำหำร ดูแลผิว ดูแลผม เครื่องส ำอำง 19 น ้ำมันสวีทอัลมอนด์ อำหำร ดูแลผิว ดูแลผมนวด เครื่องส ำอำง 20 น ้ำมันจมูกข้ำว อำหำร ดูแลผิว เครื่องส ำอำง คุณสมบัติบำงประกำรของน ำมันตัว ้ พำ

กำรเลือกใช้ตำมสภำพผิว มีริ้วรอย กำรเลือกใช้ตำมสภำพผิว (ต่อ) มีริ้วรอย บทสรุป 1.น ้ามันตัวพาหรือน ้ามันพื้นใช้เป็นตัวละลาย หรือเจือจางน ้ามันหอมระเหย เพื่อน าสารส าคัญที่มีในน ้ามันหอม ระเหยเข้าไปสู่ผิวได้ดีขึ้น 2.น ้ามันพืชสกัดเย็นมีกรดไขมันจ าเป็นวิตามินหลายชนิดรวมทั้ง A, D, E และ GLA บ ารุงผิว เสริมสร้างเยื่อหุ้ม เซลล์ชะลอริ้วรอยและต่อต้านอนุมูลอิสระ 3.การสกัดน ้ามันตัวพามักให้ใช้วิธีการบีบ หรือ Cold pressing ที่อุณหภูมิต ่า เพื่อป้องกันไม่ให้สารประกอบเคมีใน น ้ามันสลายตัว 4.น ้ามันตัวพาสกัดจากส่วนของเนื้อเมล็ด เมล็ดและถั่ว ซึ่งสามารถสกัดได้หลายวิธี แต่ควรเลือกเป็นพืชที่สกัดโดย ไม่ใช้ความร้อน 5.น ้ามันตัวพาสามารถท าให้เหม็นหืนและออกซิไดซ์ ต้องจัดเก็บให้เหมาะสม 6.น ้ามันตัวพาแต่ละชนิดมีคุณสมบัติเฉพาะ ในการเลือกใช้น ้ามันตัวพาจ าเป็นต้องมีทราบถึงคุณสมบัติของน ้ามัน ตัวพาแต่ละชนิด เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของน ้ามันหอมระเหยสู่ร่างกาย

Blending Notes Top Middle Base Anise seed Bay Laurel (Middle to Top) Benzoin Anise star Black pepper (Middle to Base) Cedarwood Basil (Top to Middle) Cajeput (Middle to Top) Cinnamon (Base to Middle) Bergamot (Top to Middle) Camphor (Middle to Top) Clove Birch Cardamon Frankincense Citronella Chamomile Ginger (Base to Middle) Clary sage (Top to Middle) Cypress (Middle to Base) Jasmine Eucalyptus Dill Myrrh Grapefruit Fennel (Middle to Top) Neroli (Base to Middle) Lemon Geranium Nutmeg Lemongrass (Top to Middle) Juniper Oregano Lime Lavender Patchouli Mandarin Marjoram Rose Melissa (Top to Middle) Petitgrain (Middle to Top) Rosewood Orange Pine Sandalwood Peppermint (Top to Middle) Palmarosa Tumeric Spearmint Plai Vanilla Tangerine Rosemary Vetiver Tea tree (Top to Middle) Ylang Ylang (Base to Middle) Thyme (Top to Middle) Wintergreen

การสกัดน ้ามันหอมระเหยจากพืช (Extraction Of Volatile Oil From Plants) อาจารย์พท.ป.กิตติศักดิ์ แคล้ว จันทร์สุข สาขาการแพทย์แผนไทยประยุกต์ วิทยาลัยสหเวชศาสตร์ การสกัดน ้ามันหอมระเหยจากพืช 1. Resorption 2. Solvent extraction 3. Cold Pressed Extraction 4. Distillation 5. Supercritical Fluid Extraction Resorption 1. Resorption โดยวิธีการดูดซับ โดยมากใช้กับกลีบดอก การสกัดด้วยไขมันเย็น (Enfleurage)

Resorption 1. Resorption โดยวิธีการดูดซับ โดยมากใช้กับกลีบดอก การสกัดด้วยไขมันเย็น (Enfleurage) ต้องเปลี่ยนกลีบดอกใหม่ทุก 2 วัน ไขมันสัตว์ น้าไปแช่แอลกอฮอล์เพื่อ แยกเอาเฉพาะกลิ่นหอม ออกมา หัวน ้ามันบริสุทธิ์ ระเหยแอลกอฮอล์ บริสุทธิ์ แต่ น้อย Solvent extraction 2. Solvent extraction ใช้ตัวท้าละลายที่เหมาะสม • ตัวท ำละลำยอินทรีย์ • วิธีกำรไม่ซับซ้อน • ควำมบริสุทธิ์ลดลง เนื่องจำกองค์ประกอบอื่นๆ เช่น สี แวกซ์ ปนออกมำ • ต้นทุนกำรผลิตสูง ตัวท ำระลำยมีรำคำแพง Solvent extraction 2. Solvent extraction ใช้ตัวท้าละลายที่เหมาะสม • ปิโตรเลียมอีเทอร์ • น ้ามันพืช • พิมเสนน ้า สกัดน ำมันกำนพลูด้วย ปิโตรเลียมอีเทอร์ กระเทียมดองน ำมัน พิมเสนน ำสมุนไพร

Cold Pressed Extraction • โดยวิธีบีบหรืออัด (Hydraulic and screw press/ Mechanical expression • เหมาะกับพืชที่มีน ้ามันหอมระเหยจ้านวนมาก เช่น ผิวส้ม • วิธีการไม่ยุ่งยากซับซ้อน • ความบริสุทธิ์ต่้า 3. วิธีการสกัดแบบสกัดเย็น (Cold Pressed Extraction) เครื่องสกัดน ้ามัน Oil Screw Press น ้ามันดิบ (crude oil) Cold Pressed Extraction • การท้าให้บริสุทธิ์ 3. วิธีการสกัดแบบสกัดเย็น (Cold Pressed Extraction) Water in oil emulsion แยกออกด้วยวิธี centrifugation Cold Pressed Extraction 3. วิธีการสกัดแบบสกัดเย็น (Cold Pressed Extraction)

Distillation 4. การกลั่น (Distillation) มี 2 วิธี 1. Steam distillation 2. Water distillation • ง่ำย และสะดวกที่สุด • น ำมันหอมระเหยที่ได้มีคุณภำพดี • นิยมใช้ในกำรผลิตน ำมันหอมระเหยทำงกำรค้ำ Distillation 4. การกลั่น (Distillation) 1. Steam distillation ใช้ไอน ำ โดยน ำไอน ำผ่ำนไปบนสมุนไพร ซึ่งบรรจุไว้ใน flask พร้อมกับน ำ ไอน ำจะพำ volatile oil ไปยัง condenser แล้วกลั่นตัวเป็นของเหลว Distillation 4. การกลั่น (Distillation) 2. Water distillation โดยน ำสมุนไพรต้มกับน ำ น ำ และ volatile oil ระเหยไปยัง condenser แล้วกลั่นตัวเป็นของเหลว

Supercritical Fluid Extraction 5. การสกัดสารด้วยของไหลวิกฤติยิ่งยวด (Supercritical Fluid Extraction) • โดยใช้ CO2 ที่อยู่ในรูปของของไหล • กระบวนกำรสกัดแบบพิเศษที่ช่วยเก็บกัก คุณสมบัติทั งหมดของพืชให้อยู่ในสถำนะที่ บริสุทธิ์และปรำศจำกสำรปนเปื้อนมำกที่สุด • เทคโนโลยีทันสมัยที่สุด • ไม่เป็นพิษต่อสิ่งแวดล้อม • ปลอดภัยต่อผู้บริโภค • ต้นทนกำรผลิตสูง Supercritical Fluid Extraction 5. การสกัดสารด้วยของไหลวิกฤติยิ่งยวด (Supercritical Fluid Extraction)

CHS1405 เทคนิคการแยกสาร ดร.สุวดี โชคชัยสิริ สาขาวิชากัญชาเวชศาสตร5 วิทยาลัยสหเวชศาสตร5 มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา 1 เทคนิคแก๊สโครมาโทกราฟี-แมสสเปกโตรเมทรี (Gas Chromatography-Mass Spectrometry; GC-MS) วิธีการวิเคราะห์เพื่อหาชนิด (Qualitative) และปริมาณ (Quantitative) ของสารประกอบมีหลากหลาย วิธีขึนกับคุณสมบัติของสารที้สนใจและตัวรบกวน่ 2 เทคนิคแก๊สโครมาโทกราฟี-แมสสเปกโตรเมทรี (Gas Chromatography-Mass Spectrometry; GC-MS) 3 GC-MS/MS is an analytical method that combines the features of gas-chromatography (GC) and mass spectrometry (MS) techniques to identify different substances within a test sample. The mixture will be separated into individual compounds when heated by the GC system and can be identified and quantified by the MS detector which provide detailed structural information. Samples are usually analyzed as organic solutions consequently materials of interest need to be chemical pretreated (e.g. solvent extraction, solid phase extraction, etc.) before GC/MS analysis is possible.

เทคนิคแก(สโครมาโทกราฟ/ เป#นเทคนิคหนึ่งที่ใช/ในการวิเคราะห5เพื่อหาชนิดและปริมาณของสารที่สนใจในตัวอยDางได/ โดยลักษณะของ สารหรือตัวอยDางที่จะวิเคราะห5ด/วยเทคนิคนี้ได/จะต$องมีคุณสมบัติในการระเหยกลายเป:นไอได$ง=าย เพราะเทคนิค นี้เป#นเทคนิคที่ใช/ในการ แยกสารผสมออกจากกันในสถานะแกAส โดยอาศัยความแตกตDางกันของคุณสมบัติในการ ละลายและความสามารถในการดูดซับของสารแตDละชนิด บนเฟสเคลื่อนที่ (Mobile phase) และเฟสอยูDกับที่ (Stationary phase) 4 เทคนิคแก(สโครมาโทกราฟ/-แมสสเปกโตรเมทรี (Gas Chromatography-Mass Spectrometry; GC-MS) เทคนิคแก๊สโครมาโทกราฟี-แมสสเปกโตรเมทรี (Gas Chromatography-Mass Spectrometry; GC-MS) 5 Applications of GC-MS include drug detection, fire investigation, environmental analysis, explosives investigation, and identification of unknown samples, including that of material samples obtained from planet Mars during probe missions as early as the 1970s. GC-MS can also be used in airport security to detect substances in luggage or on human beings. Additionally, it can identify trace elements in materials that were previously thought to have disintegrated beyond identification. เทคนิคแก๊สโครมาโทกราฟี-แมสสเปกโตรเมทรี (Gas Chromatography-Mass Spectrometry; GC-MS) วิธีการวิเคราะห์เพื่อหาชนิด การวิเคราะหAขCอมูลเชิงคุณภาพ (Qualitative) และการวิเคราะหAขCอมูล เชิงปริมาณ (Quantitative) ของสารประกอบมีหลากหลายวิธีขึนกับคุณสมบัติของสารที้สนใจและตัว่ รบกวน 6 การวิเคราะหKขMอมูลเชิงคุณภาพ คือการหาความหมาย หรือคำอธิบายแบบแผน พฤติกรรมและ ปรากฏการณ5ที่เกิดขึ้น ในลักษณะที่แตกตDางกันไปได/แกD การหาแบบแผนพฤติกรรม (patternmatching) การให/คำอธิบาย (explanation-building) และการวิเคราะห5โดยแบDงเวลาเป#นชDวง (time-series analysis) วิธีการวิเคราะห5ข/อมูล โดยเริ่มจากการทำดัชนี หรือคำหลักจากการ ทบทวนวรรณกรรม จากนั้นสร/างคำ ที่เป#นดัชนีไว/กDอน หลังจากเก็บข/อมูลแล/ว ทบทวนดัชนีอีกครั้ง กDอนการวิเคราะห5

เทคนิคแก๊สโครมาโทกราฟี-แมสสเปกโตรเมทรี (Gas Chromatography-Mass Spectrometry; GC-MS) 7 การวิเคราะห*เชิงปริมาณ คือการวิเคราะห,เพื่อหาปริมาณของสารหนึ่งสารใดที่ต<องการ ความถูกต<องแม@นยำ วิธีการวิเคราะห, ที่ใช<จะต<องเลือกใช<วิธีที่ให<ผลการวิเคราะห,ที่แม@นยำ และเชื่อถือได< และในแต@ละขั้นตอนต<องทำด<วยความระมัดระวัง การชั่ง ตวง และวัดปริมาณ ของสารเคมีต@างๆ ต<องทำด<วยความถูกต<อง เครื่องแก<วทุกชนิดต<องล<างให<สะอาด และอยู@ใน สภาพแห<ง ก@อนนำมาใช< วิธีการวิเคราะห์เพื่อหาชนิด การวิเคราะหAขCอมูลเชิงคุณภาพ (Qualitative) และการวิเคราะหAขCอมูล เชิงปริมาณ (Quantitative) ของสารประกอบมีหลากหลายวิธีขึนกับคุณสมบัติของสารที้สนใจและตัว่ รบกวน สWวนประกอบของเครื่องแก(สโครมาโทกราฟ 8 แก(สพา (Carrier gas) สWวนฉีดสาร (Injector) คอลัมนA (Column) และ ตูCอบคอลัมนA (Column Oven ตัวตรวจวัด (Detector) ซอฟแวรKและคอมพิวเตอรKสำหรับการประมวลผล สWวนประกอบของเครื่องแก(สโครมาโทกราฟ 9 แก(สพา (Carrier gas) ทำหน/าที่ในการพาไอระเหยของสารตัวอยDางเข/าสูDคอลัมน5เพื่อให/เกิด การแยกและออกสูDตัวตรวจวัดเพื่อบันทึกสัญญาณ ดังนั้นแกpสพาจึงควรเป#นแกpสเฉื่อย และควร เปrดไว/ตลอดเวลาที่เครื่องเปrดใช/งาน

สWวนประกอบของเครื่องแก(สโครมาโทกราฟ 10 แก(สพา (Carrier gas) ทำหน/าที่ในการพาไอระเหยของสารตัวอยDางเข/าสูDคอลัมน5เพื่อให/เกิด การแยกและออกสูDตัวตรวจวัดเพื่อบันทึกสัญญาณ ดังนั้นแกpสพาจึงควรเป#นแกpสเฉื่อย และควร เปrดไว/ตลอดเวลาที่เครื่องเปrดใช/งาน Carrier Gas/Mobile phase (เฟสเคลื่อนที่) - Hydrogen gas (H2 ) - Nitrogen gas (N2 ) - Helium gas (He) การเลือกใช>ขึ้นอยูEกับ detector ที่ใช> โดยระบบ carrier gas ประกอบด>วย molecular sieve เพื่อทำหน>าที่เปUนตัวกำจัดน้ำ และสารปนเปZ[อน ตEางๆ สWวนประกอบของเครื่องแก(สโครมาโทกราฟ 11 สWวนฉีดสาร (Injector) ส่วนที'สารตัวอยางจะถูกฉีดเข้าสู ่ ่เครื'องและระเหยเป็นไอก่อนที' จะเข้าสู่ Column อุณหภูมิที'เหมาะสมควรเป็นอุณหภูมิที'สูงพอที'จะทําให้สารตัวอยาง่ สามารถระเหยได้แต่ต้องไม่ทําให้สารสลายตัว สWวนประกอบของเครื่องแก(สโครมาโทกราฟ คอลัมนA (Column) และ ตูCอบคอลัมนA (Column Oven) ทำหนRาที่ในการแยกสาร เนื่]องจากตัวอย]างอยู]ในสถานะแกfสดังนั้นคอลัมนkจึงตRองอยู]ในตูRที่สามารถควบคุมความรRอน ไดRปqองกันการควบแน]นของตัวอย]าง และการควบคุมอุณหภูมิที่เหมาะสมจะทำใหRการแยก เกิดไดRดียิ่งขึ้นดRวย แต]คอลัมนkแต]ละชนิดทนความรRอนไดRไม]เท]ากัน ดังนั้นก]อนใชRงานควร ศึกษาคุณสมบัติของคอลัมนkที่มีอยู]ใหRเขRาใจก]อนเริ่มงานปqองกันความเสียหายที่อาจจะเกิดขึ้น ไดR 12

สWวนประกอบของเครื่องแก(สโครมาโทกราฟ Column/Stationary phase (เฟสอยูWกับที่) เป#นสDวนที่ใช/แยกสารตัวอยDาง มีอยูD 2 ประเภท คือ packed column และ capillary column การเลือกใช/คอลัมน5แตDละชนิดขึ้นอยูDกับคุณสมบัติของสารผสม 13 สWวนประกอบของเครื่องแก(สโครมาโทกราฟ 14 Oven คือ สDวนที่ใช/สำหรับบรรจุ Column และเป#นสDวนที่ควบคุมอุณหภูมิของ Column ให/ เปลี่ยนไปตามความเหมาะสมกับสารที่ต/องการวิเคราะห5 การควบคุมอุณหภูมิของ Oven นั้นมี 2 แบบ คือ 2.1) Isocratic Temperature 2.2) Gradient Temperature (สามารถใช/กับสารตัวอยDางที่มีจุดเดือดกว/าง (boiling range) และยังชDวยลดเวลาในการวิเคราะห5ด/วย) สWวนประกอบของเครื่องแก(สโครมาโทกราฟ 15 ตัวตรวจวัด (Detector) ทำหน/าที่ในการตรวจวัดตัวอยDางที่ถูกแยกเรียบร/อยแล/ว ตัว ตรวจวัดมีหลายชนิด จึงควรศึกษาคุณสมบัติของตัวตรวจวัดให/เหมาะสมกับการวิเคราะห5 สารที่สนใจกDอนเริ่มทำการวิเคราะห5

สWวนประกอบของเครื่องแก(สโครมาโทกราฟ 16 Detector/Mass Spectrometer (MS) เป#น detector ที่ใช/ตรวจวัดองค5ประกอบของสาร โดยสารที่ถูกแยกออกมาด/วยเครื่อง GC จะถูก ionization ในสภาวะสุญญากาศแล/วตรวจวัดออกมาเป#นเลขมวล (Mass number) เทียบกับฐานข/อมูล อ/างอิง (libraries) แปรผลออกมาเป#นชื่อขององค5ประกอบนั้นๆ สWวนประกอบของเครื่องแก(สโครมาโทกราฟ 17 ซอฟแวรKและคอมพิวเตอรKสำหรับการประมวลผล ทำหน/าที่ในการบันทึกข/อมูลที่ได/จากการ วิเคราะห5และประมวลผลการวิเคราะห5พร/อมทั้งรายงานผลการวิเคราะห5ได/ตามที่ต/องการ สWวนประกอบของเครื่องแก(สโครมาโทกราฟ การเตรียมตัวอยEาง (Preparation of Samples) เป#น detector ที่ใช/ตรวจวัดองค5ประกอบของสาร โดยสารที่ถูกแยกออกมาด/วยเครื่อง GC จะถูก ionization ในสภาวะสุญญากาศแล/วตรวจวัดออกมาเป#นเลขมวล (Mass number) เทียบกับฐานข/อมูล อ/างอิง (libraries) แปรผลออกมาเป#นชื่อขององค5ระกอบนั้นๆ 18

19 หลักการทำงานของเทคนิคแก(สโครมาโทกราฟ/ เมื่อสารผสมถูกนำเข/าสูDสDวนฉีดสาร สารผสมจะเกิด การระเหยกลายเป#นไอและถูกพาเข/าสูDคอลัมน5ด/วยแกpสพา ซึ่งทำหน/าที่เป#นเฟสเคลื่อนที่ สารผสมแตDละชนิดจะถูกแยกออกจากกันโดยอาศัยคุณสมบัติ ในการละลายและความสามารถในการดูดซับในคอลัมน5 ซึ่ง ทำหน/าที่เป#นเฟสอยูDกับที่ หลังจากนั้นสารที่ถูกพาออกจาก คอลัมน5ตามลำดับเวลาจะถูกตรวจวัดด/วยตัวตรวจวัดที่ เหมาะสมเพื่อบันทึกเวลา(Retention Time) และ ขนาด สัญญาณ (Signal) ของสารแตDละชนิดออกมาใน รูปแบบ โครมาโทแกรม (Chromatogram) 20 การแยกสารผสมดMวยเทคนิคแก(สโครมาโทกราฟ/จะเกิดขึ้นไดMดีโดยขึ้นกับพารามิเตอรKที่ใชMในการวิเคราะหK ดังนี้ 1. คุณสมบัติของคอลัมนK 2. พารามิเตอรKของเครื่องมือที่สWงผลตWอการแยกสาร 3. อัตราเร็วหรือความดันของแก(สพา (Carrier gas flow rate or pressure) 21 การแยกสารผสมดMวยเทคนิคแก(สโครมาโทกราฟ/จะเกิดขึ้นไดMดีโดยขึ้นกับพารามิเตอรKที่ใชMใน การวิเคราะหK ดังนี้ 1. คุณสมบัติของคอลัมนK •พิจารณความสามารถในการละลายและดูดซับของสารที่สนใจบนคอลัมน5 โดยทั่วไปสารประกอบ อินทรีย5จะพิจารณาจากความมีขั้ว (Polar) หรือ ไมDมีขั้ว (Non-polar) เชDน คอลัมน5ที่เคลือบด/วย โพลีเอทิลีนไกลคอล (Polyethylene glycol) เป#นคอลัมน5ที่มีขั้ว จะสามารถแยกสารผสมกลุDม แอลกอฮอล5 ซึ่งเป#นสารกลุDมมีขั้วได/ดี หรือ คอลัมน5ที่เคลือบด/วยเมทิลโพลีไซลอกเซนร/อย เปอร5เซ็นต5 (100% Methyl polysiloxane) เป#นคอลัมน5ที่ไมDมีขั้วจะสามารถแยกสารผสมโพลีไซ คลิกอะโรมาติกไฮโดรคาร5บอน (Polycyclic aromatic hydrocarbons; PAHs) ได/ดี เป#นต/น •พิจารณาความกว/างภายใน (Internal Diameter) ความหนาของฟrล5ม (Film Thickness) และ ความยาวของคอลัมน5 (Column Length) โดยคอลัมน5ที่มีความกว/างภายในน/อย ความหนาของ ฟrล5มมาก และความยาวของคอลัมน5มาก จะให/ผลการแยก (Resolution) ที่ดีกวDา

22 การแยกสารผสมดMวยเทคนิคแก(สโครมาโทกราฟ/จะเกิดขึ้นไดMดีโดยขึ้นกับพารามิเตอรKที่ใชMใน การวิเคราะหK ดังนี้ 2. พารามิเตอรKของเครื่องมือที่สWงผลตWอการแยกสาร ขนาดตัวอยDาง (Sample size) หากขนาดของตัวอยDางมากเกินพอจะทำให/การล/นของ ตัวอยDางภายในคอลัมน5 (Overload) ทำให/ไมDสามารถแยกสารผสมออกจากกันได/ อุณหภูมิของตู/อบคอลัมน5 (Column Oven Temperature) โดยอาศัยหลักการอุณหภูมิ ต่ำสารออกช/าและอุณภูมิสูงสารออกเร็ว แตDในบางครั้งหากใช/อุณหภูมิต่ำตลอดชDวงการ วิเคราะห5ในกรณีที่มีสารผสมหลากหลายจะทำให/สารที่มีมวลโมเลกุลสูงถูกชะออกจากคอลัมน5 แบบช/าๆ ทำให/ยากตDอการประมวลผล ดังนั้นการปรับอุณหภูมิของตู/อบคอลัมน5จึงสDงผลตDอ การแยกสารผสมอยDางเห็นได/ชัด ดังตัวอยDาง 23 การแยกสารผสมดMวยเทคนิคแก(สโครมาโทกราฟ/จะเกิดขึ้นไดMดีโดยขึ้นกับพารามิเตอรKที่ใชMในการวิเคราะหK ดังนี้ 3. อัตราเร็วหรือความดันของแก(สพา (Carrier gas flow rate or pressure) แกpสพาทำหน/าที่ในการพาไอ ระเหยของสารผสมผDานเข/าสูDคอลัมน5เพื่อให/เกิดการแยกซึ่งหากความเร็วหรือความดันที่ใช/สูงมากเกินพอก็จะทำให/ การแยกเกิดขึ้นได/ไมDดีเชDนเดียวกัน การวิเคราะหKผลดMวยเทคนิคแก(สโครมาโทกราฟ/ การบันทึกผลของการวิเคราะห5ด/วย เทคนิคแกpสโครมาโทกราฟçจะบันทึกในรูปแบบ ของ โครมาโทแกรม ซึ่งประกอบด/วยเวลาและ ขนาดสัญญาณ เรียกขนาดสัญญาณที่พบ ณ เวลาชDวงหนึ่งๆวDา พีค (Peak) 24

25 สามารถวิเคราะหKผลเชิงคุณภาพ (Qualitative analysis) และเชิงปริมาณ (Quantitative analysis) ไดMดังนี้ การวิเคราะหKเชิงคุณภาพ ใช/เวลาที่สารถูกชะออกจากคอลัมน5สูDตัวตรวจวัด (Retention Time, RT) เทียบกับเวลาของสาร มาตรฐานเพื่อระบุชนิดของสาร รูปแสดงโครมาโทแกรมเปรียบเทียบของสารมาตรฐานและสารผสมในตัวอย=าง การวิเคราะหKเชิงปริมาณ โดยขนาดสัญญาณ (พื้นที่ใต/พีค (Peak area) หรือ ความสูงของพีค (Peak height) ของสารมาตรฐานที่ความ เข/มข/นตDางๆ มาสร/างความสัมพันธ5เชิงเส/นเพื่อหาความ เข/มข/นของสารในตัวอยDาง 26 จะเห็นได/วDาการวิเคราะห5ด/วยเทคนิคแกpสโครมาโทกราฟçจำเป#นจะต/องใช/สารมาตรฐานมาเปรียบเทียบ เวลา (Retention Time) ในการระบุชนิดของสาร หรือการวิเคราะห5เชิงคุณภาพ หากไมDมีสารมาตรฐานก็จะไมD สามารถทำการวิเคราะห5ได/ ดังนั้นการเลือกใช/ตัวตรวจวัดชนิด แมสสเปคโตรมิเตอรC (Mass Spectrometer) จึงได/รับความนิยมมากยิ่งขึ้นเนื่องจากไมDจำเป#นจะต/องมีสารมาตรฐานในขั้นแรกของการเริ่ม วิเคราะห5เนื่องจากมีฐานข/อมูลของสารให/สามารถเปรียบเทียบได/นั่นเอง รูปแสดงโครมาโทแกรมเปรียบเทียบของสารมาตรฐานและสารผสมในตัวอย=าง 27 เทคนิคแมสสเปคโตรมิเตอร*(Mass Spectrometer) เป#นเทคนิคที่ใช/ในการวัด มวลตDอประจุ (m/z) ของสารประกอบบันทึกในรูปแบบ สเปคตรัม (Spectrum) ซึ่งเทคนิคแมสสเปคโตรมิเตอร5ที่ใช/งานรDวมกับเทคนิค แกpสโครมาโทกราฟçสามารถใช/สเปคตรัมของสารประกอบที่ วิเคราะห5ได/มาเปรียบเทียบความเหมือน (Match) กับ สเปคตรัมที่มีอยูDในฐานข/อมูลเพื่อทำนายชนิดและความ นDาจะเป#นของสารได/ จึงทำให/สามารถวิเคราะห5เชิงคุณภาพ ได/โดยไมDต/องใช/สารมาตรฐานในการเปรียบเทียบ รูปแสดงการเปรียบเทียบสเปคตรัมของตัวอย=างกับฐานข>อมูล รูปแสดงผลการเปรียบเทียบกับฐานข>อมูลและความน=าจะเป@น

28 สEวนประกอบของเครื่องแมสสเปคโตร มิเตอร* (ทั้งหมดทำงานภายใตTสุญญากาศ) • สDวนที่ทำให/สารเกิดเป#นไอออน (Ion source) • สDวนคัดแยกมวลตDอประจุ (Mass analyzer) • สDวนตรวจวัดสัญญาณ (Detector) 29 สWวนที่ทำใหMสารเกิดเปนไอออน (Ion source) สำหรับ GC-MS จะมี ion source 2 ชนิดคือ Electron Impact (EI) และ Chemical Impact (CI) โดยชนิด EI จะได/รับ ความนิยมมากเนื่องจากเป#นวิธีเดียวกันกับการสร/างฐานข/อมูล ดังนั้นหากต/องการใช/ผลการวิเคราะห5เพื่อเปรียบเทียบกับฐานข/อมูล จึงจำเป#นต/องเลือกใช/ EI ในการทำให/สารแตกตัวเป#นไอออน และ ในสDวน CI เป#นเป#นทำให/สารแตกตัวเป#นไอออนด/วยพลังงานที่ต่ำ (Soft ionization) เพื่อให/ได/สเปคตรัมที่ใช/ในการยืนยันมวลโมเลกุล ของสารที่สนใจ นิยมใช/รDวมกับเทคนิคการวิเคราะห5อื่นๆ เพื่อยืนยัน โครงสร/างของสารที่เกิดจากการสังเคราะห5 เป#นต/น 30 สWวนคัดแยกมวลตWอประจุ (Mass analyzer) ทั่วไปจะมี 2 ชนิดคือ ชนิดแยกชัดต่ำ (Low resolution mass spectrometer; LRMS) ชนิดแยกชัดสูง (High resolution mass spectrometer; HRMS) ซึ่งแตกตDางกันที่ความละเอียดในการแยกคDามวลตDอประจุ โดยชนิด LRMS จะแยกคDามวลตDอประจุได/เป#นจำนวนเต็ม ซึ่งเป#น น้ำหนักที่ใกล/เคียงกับน้ำหนักเชิงอะตอมของธาตุ ดังนั้นการใช/ LRMS ในการวิเคราะห5เชิงคุณภาพจึงต/องใช/การเปรียบเทียบกับ ฐานข/อมูล สDวนชนิด HRMS จะสามารถแยกคDามวลตDอประจุได/ ละเอียดถึงทศนิยมซึ่งเป#นน้ำหนักเชิงอะตอมของธาตุ ทำให/ HRMS สามารถยืนยันโครงสร/างได/ถูกต/องโดยไมDจำเป#นต/องเทียบกับ ฐานข/อมูล

31 สEวนคัดแยกมวลตEอประจุ (Mass analyzer) ชนิดแยกชัดต่ำ (Low resolution mass spectrometer; LRMS) ไดRแก] •Single Quadrupole ส]วนในการแยกมวล (Mass Analyzer) เป}นแท]งโลหะ สี่แท]งวางตามแนวเสRนทแยงมุม (Quadrupole) จำนวน 1 ชุด ทำหนRาที่คัด มวลที่ตRองการวิเคราะหkใหRสามารถผ]านไปไดRจนถึงตัวตรวจวัดเพื่อขยาย สัญญาณและบันทึกผล โหมดในการวิเคราะหkสามารถเลือกไดRทั้งแบบตลอด ช]วงมวล (Full scan) และแบบเลือกจำเพาะเจาะจง (Selected Ion Monitoring, SIM) ไดR •Triple Quadrupole ส]วนในการแยกมวล (Mass Analyzer) เป}นแท]งโลหะ สี่แท]งวางตามแนวเสRนทแยงมุม (Quadrupole) จำนวน 3 ชุด โดย Quadrupole ชุดที่ 1 และ ชุดที่ 3 ทำหนRาที่แยกประจุ ส]วน Quadrupole ชุดที่ 2 ทำหนRาที่ในการแตก fragment สารตัวอย]างอีกครั้ง เพื่อเพิ่ม ประสิทธิภาพในการวิเคราะหkเชิงปริมาณ โหมดในการวิเคราะหkสามารถเลือก ไดRทั้งแบบตลอดช]วงมวล (Full scan) แบบเลือกจำเพาะเจาะจง (Selected Ion Monitoring, SIM) และ MS/MS เพื่อเพิ่มความจำเพาะเจาะจงไดR (Selected Reaction Monitoring, SRM) a) Orbitrap Mass Analyzer b) Quadrupole Orbitrap Mass Analyzer 32 สWวนคัดแยกมวลตWอประจุ (Mass analyzer) ชนิดแยกชัดสูง (High resolution mass spectrometer; HRMS) ได/แกD •Orbitrap สDวนในการแยกมวล (Mass Analyzer) เป#นชนิด Orbitrap ซึ่งเป'นเทคโนโลยีใหม2ล2าสุด ทำงานโดยให/ไอออนของสาร ตัวอยDางวิ่งรอบอิเล็กโทรดของ Orbitrap ที่มีการจDายกระแสไฟฟíา และสนามแมDเหล็ก ไอออนที่มีขนาดมวลหรือประจุที่ตDางกัน จะ เคลื่อนที่ด/วยความเร็วและโมเมนตัมเชิงมุมที่ตDางกัน จากนั้นจะถูก บันทึกผลในรูปแบบของ Induction Decay แล/วแก/สมการด/วย Fourier Transform เพื่อบันทึกออกมาเป#นคDามวลตDอประจุ สามารถเข/าถึงความละเอียดขนาด 120,000 FWHM (ซึ่งสามารถ ทำให/สูงขึ้นได/อีก ด/วยการเพิ่มของสนามแมDเหล็กและระยะเวลา ของไซโคลตรอน) ทำให/สามารถแก/ไขปîญหางานวิเคราะห5ตัวอยDางที่ มีตัวรบกวน โดยสามารถแยกแยะไอออนที่มีขนาดมวลแตกตDางกัน แม/ในทศนิยมตำแหนDงที่ห/าได/ a) Orbitrap Mass Analyzer 33 แสดงการโคจรรอบแทDงอิเล็กโทรดภายใต/สนามแมDเหล็กที่คงที่ของไอออนที่สนใจ เริ่มจากไอออนจะถูกจับอยูDใน trap ซึ่งประกอบด/วยแทDงโลหะซึ่งมีกระแสไฟฟíาผDาน เมื่อทำให/เกิดการเปลี่ยนแปลงของสนามไฟฟíาในทิศตั้งฉากกับ สนามแมDเหล็กซึ่งมีคDาคงที่ ไอออนจะถูกกระตุ/น ให/โคจรล/อมรอบแทDงโลหะ เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของสนามไฟฟíาที่ เกิดขึ้นไมDตDอเนื่อง ไอออนที่อยูDในสภาวะเร/าจะสูญเสียพลังงานทำให/กลับไปอยูDในสถานะเดิม หรือที่เรียกวDา Free Induction Decay (FID) ลักษณะของการเปลี่ยนแปลงของการโคจรของไอออนในแตDละคDามวลตDอประจุจะมีลักษณะ การโคจรที่แตกตDางกันทั้งรัศมีและความเร็วที่เกิดภายใต/สนามแมDเหล็กที่คงที่แตDมีการเปลี่ยนแปลงของสนามไฟฟíาจะถูก บันทึกไว/สัมพันธ5กับเวลา จากนั้นสัญญาณที่ได/จะถูกคำนวนด/วยสมการฟลูเรียร5ทรานสฟอร5มเพื่อให/เป#นแมสสเปคตรัม a) Orbitrap Mass Analyzer

34 สWวนคัดแยกมวลตWอประจุ (Mass analyzer) ชนิดแยกชัดสูง (High resolution mass spectrometer; HRMS) ได/แกD •Magnetic Sector สDวนในการแยกมวล (Mass Analyzer) ทำ หน/าที่แยกมวลโดยการเรDงให/ประจุผDานสนามไฟฟíาและ สนามแมDเหล็ก ไอออนที่มีขนาดมวลหรือประจุที่ตDางกันเมื่อผDาน สนามแมDเหล็กแล/วจะเกิดการหักเหที่แตกตDางกันทำให/สามารถแยก มวลตDอประจุได/แบบความละเอียดสูง •Time-of-Flight สDวนในการแยกมวล (Mass Analyzer) สามารถแยกมวลได/โดยเรDงให/ประจุเคลื่อนที่ไปตามระยะทางด/วย ความตDางศักย5ไฟฟíา ประจุที่มีมวลมาจะใช/เวลาในการเดินทางสูDตัว ตรวจวัดได/ช/ากวDา ยิ่งระยะทางจากจุดเริ่มต/นจนจึงตัวตรวจวัดยาว มากขึ้นก็จะทำให/การแยกมวลเกิดขึ้นได/ดีขึ้นเชDนเดียวกัน a) Orbitrap Mass Analyzer b) Quadrupole Orbitrap Mass Analyzer 35 LRMS vs. HRMS จากรูปจะเห็นได/วDา LRMS แม/จะเป#นการวิเคราะห5ด/วยโหมดแบบจำเพาะเจาะจงเฉพาะไอออน (Selected Ion Monitoring, SIM) ก็ยังคงเห็นสารอื่นที่เป#นตัวรบกวนทำให/ความไวของการวิเคราะห5ไมDดีเมื่อเทียบกับผลการ วิเคราะห5ด/วย HRMS ที่สามารถกำจัดตัวรบกวนอื่นๆ ออกไปได/หมด ดังนั้นการเลือกใช/ HRMS นอกเหนือจากได/ความ ไวในการวิเคราะห5ดีแล/ว ยังสามารถชDวยลดเวลาที่ใช/ในการแยกสารผสมอีกด/วยเนื่องจาก HRMS สามารถกำจัดตัว รบกวนออกได/แม/วDาในขั้นตอนของการแยกในระบบแกpสโครมาโทกราฟçเกิดได/ไมDดีก็จะไมDสDงผลตDอการวิเคราะห5 36 เครื่องวิเคราะหKสารทำละลายตกคMางจากการสกัด

37 เครื่องวิเคราะหKสาร Terpene 38 เครื่องวิเคราะหKสารทำละลายตกคMางจากการสกัด 39 การวิเคราะห*สาร Mitragynine จากใบกระทEอม

40 การวิเคราะห*สาร Mitragynine จากใบกระทEอม 41 การวิเคราะห*สาร Mitragynine จากใบกระทEอม 42 องค*ประกอบทางเคมีทั้งหมดของสารสกัดหยาบจากดอกมหาหงส*ในตัวทำละลายเฮกเซน

434445 Working: Preparation of Samples

46 Working: Preparation of Samples 47 Working: Preparation of Samples 48 Working: Preparation of Samples

49 Working: Injection of Samples 50 Working: Injection of Samples into GC 51 Working: Injection of Samples into GC

52 Working: Injection of Samples into GC 53 Working: Injection of Samples into GC 54 Working: Injection of Samples into GC

55 Working: Injection of Samples into GC 56 Working: Injection of Samples into GC 57 Working: Injection of Samples into GC

58 Working: Injection of Samples into GC 59 Working: Injection of Samples into GC 60 Working: Injection of Samples into GC