Module & More Sejarah Tg 5

  Sejarah  Tingkatan 5  Bab 3 Raja Berperlembagaan dan Demokrasi Berparlimen 3

PRAKTIS SPM

Kertas 1 4. Rajah berikut berkaitan sistem pentadbiran di

BUKU Malaysia.
TEKS
1. Apakah ciri persamaan undang-undang berikut?
m.s. 49

BUKU P • Membubarkan Parlimen.
TEKS • Mengisytiharkan darurat.
m.s. 39 • Undang-undang Tubuh Kerajaan

Johor 1895 P merujuk kepada peranan
A Dewan Negara
• Undang-undang bagi Diri Kerajaan B Dewan Rakyat
C Perdana Menteri
Terengganu 1911 D Yang di-Pertuan Agong

BAB 3 A Membuktikan pemerintahan mutlak 5. Jika seorang pegawai tinggi angkatan tentera
B Menunjukkan pengaruh birokrasi Barat
C Menjejaskan kedaulatan raja yang BUKU dijatuhi hukuman, siapakah yang berkuasa

memerintah TEKS
D Menyerlahkan ciri pemerintahan raja
m.s. 49 memberi pengampunan kepada pegawai tersebut?
berperlembagaan A Perdana Menteri
B Menteri Pertahanan
2. Gambar di bawah menunjukkan Sultan Pahang, C Yang di-Pertuan Agong
D Hakim Mahkamah Tinggi
BUKU Sultan Ahmad.
TEKS

m.s. 39

6. Rajah berikut tentang sistem pemerintahan

BUKU Malaysia. Yang di-Pertuan Agong

TEKS
m.s. 52

Badan Badan Badan
Perundangan Eksekutif Kehakiman

Sistem pentadbiran tersebut membuktikan

Malaysia mengamalkan

Bagaimanakah kedudukan baginda semasa A dasar politik terbuka
penjajahan British? B pemerintahan autokratik
C konsep pengasingan kuasa
A Menjadi ketua kerajaan D sistem raja berkuasa mutlak
B Memerintah secara mutlak
C Menerima nasihat daripada Residen 7. Antara berikut, yang manakah berkaitan Dewan
D Menyerahkan kuasa kepada Penasihat
BUKU Undangan Negeri?
British TEKS

I m.s. 53 Ahlinya dipilih melalui pilihan raya

3. Maklumat berkaitan dengan Perlembagaan II Menggubal undang-undang bagi negeri

Malaysia. III Terdapat di Kuala Lumpur, Labuan dan

BUKU Putrajaya
TEKS

m.s. 49 IV Mengadili pertikaian antara pemerintah

Memperuntukkan peranan Yang di-Pertuan dengan rakyat

Agong dalam memelihara hak istimewa serta A I dan II C II dan III

kedudukan orang Melayu dan bumiputera B I dan IV D III dan IV

Sarawak dan Sabah.

Apakah kuasa yang dimiliki oleh baginda? 8. Apakah tugas utama Jemaah Menteri?
A Kuasa Eksekutif
B Kuasa Kehakiman A BUKU Menggubal dasar negara
C Kuasa Perundangan
D Kuasa Pengampunan TEKS
B m.s. 54 Menjamin keadilan sosial

C Melaksanakan undang-undang

D Melindungi hak istimewa bumiputera

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 42

Sejarah  Tingkatan 5  Bab 3 Raja Berperlembagaan dan Demokrasi Berparlimen 

9. Bagaimanakah pemerintahan beraja mampu 10. Kerjasama politik menekankan soal perkongsian

BUKU mengimbangi pemerintahan demokrasi? BUKU kuasa antara kaum berdasarkan prinsip
TEKS TEKS

A m.s. 56 Mencontohi model Westminster England m.s. 57 I kebebasan

B Berdasarkan kuasa budi bicara Yang II keyakinan

di-Pertuan Agong III tolak ansur

C Melalui kerjasama permuafakatan pelbagai IV perundingan

parti politik A I dan II

D Raja berkecuali dalam hal politik, ekonomi B I dan IV

dan dasar negara C II dan III

D III dan IV

Kertas 2 BAB 3
Bahagian A

1. Pemerintahan beraja merupakan tradisi yang berakar umbi dan menjadi teras kewujudan kerajaan Melayu.

Pemerintahan Kesultanan Melayu Melaka mempunyai pengaruh besar yang diwarisi oleh kesultanan Melayu

yang muncul kemudiannya. BUKU TEKS

m.s. 38 — 40

(a) Senaraikan tiga kesultanan Melayu yang menjadi legasi Kesultanan Melayu Melaka.

(i) Kesultanan Johor Riau

(ii) Kesultanan Pahang

(iii) Kesultanan Perak [3 markah]
(b) Jelaskan kedudukan raja semasa penjajahan British di:

(i) NNMB

Raja-raja Melayu kekal sebagai pemerintah berdaulat, namun dikehendaki menerima nasihat daripada

pegawai British yang dilantik sebagai Residen.

[2 markah]

(ii) NNMTB

Kedudukan Raja-raja Melayu lebih kukuh. Walaupun British menempatkan Penasihat British, namun

pentadbiran negeri tetap dilaksanakan oleh pembesar yang dilantik oleh raja.

[2 markah]

(c) Sejauh manakah pemerintahan beraja menerima cabaran dan tergugat apabila Malayan Union
diperkenalkan pada tahun 1946?

Raja-raja Melayu kehilangan kuasa sebagai pemerintah negeri. Kuasa Raja-raja Melayu diambil alih oleh

Raja England. British memerintah secara langsung melalui Gabenor yang dilantik oleh British.

[3 markah]

43 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 5  Bab 3 Raja Berperlembagaan dan Demokrasi Berparlimen BUKU TEKS

2. Gambar berikut menunjukkan pembentukan Durbar pada tahun 1897. m.s. 42 – 43

BAB 3

(a) Apakah maksud Durbar?
Perjumpaan atau persidangan umum yang diadakan oleh Raja Melayu dengan British. Bertujuan unutk
membincangkan hal ehwal pentadbiran Kerajaan Persekutuan dengan pihak British.
[2 markah]

(b) Jelaskan keahlian Durbar.

(i) Raja-raja Melayu (Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang).

(ii) Residen British di NNMB.

(iii) Setiausaha NNMB.

[3 markah]

(c) Terangkan ciri Majlis Raja-raja semasa Persekutuan Tanah Melayu 1948.
Majlis Raja-raja menjadi institusi yang dilengkapi dengan kuasa dan sekretariat sesuai dengan kedudukan

dan peranannya. Diuruskan sepenuhnya oleh Raja-raja Melayu. Pengerusi mesyuarat ditentukan oleh

Raja-raja Melayu dalam kalangan sembilan orang Raja Melayu. Persidangan Majlis Raja-raja perlu disertai

Penyimpan Mohor Besar Raja-raja untuk memeterai keputusan persidangan. Raja-raja Melayu diberi hak

dan kuasa mendapat penerangan daripada Pesuruhjaya Tinggi British tentang undang-undang dan dasar

Kerajaan Persekutuan.

[3 markah]

(d) Mengapakah kita harus menghargai peranan Majlis Raja-raja?
Majlis Raja-raja menjadi pengimbang dalam demokrasi berparlimen kerana bersifat berkecuali dalam hal

politik, ekonomi dan dasar negara. Kuasa Raja-raja Melayu mampu mengelakkan konflik parti politik

yang pelbagai serta perselisihan antara kaum.

[2 markah]

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 44

Sejarah  Tingkatan 5  Bab 3 Raja Berperlembagaan dan Demokrasi Berparlimen 

Bahagian B

1. Selepas Persekutuan Tanah Melayu mencapai kemerdekaan pada 31 Ogos 1957, peranan Majlis Raja-raja

dikekalkan, namun keanggotaannya mengalami perubahan. BUKU TEKS

m.s. 44 – 47

(a) Jelaskan perubahan keanggotaan Majlis Raja-raja Melayu selepas merdeka. [4 markah]

(b) Berdasarkan peruntukan Perlembagaan Persekutuan, Majlis Raja-raja mempunyai kuasa dan fungsi

dalam sistem Raja Berperlembagaan.

Huraikan fungsi Majlis Raja-raja. [8 markah]

(c) Jawatan Yang di-Pertuan Agong diwujudkan selepas negara mencapai kemerdekaan pada tahun 1957.

Berikan ulasan anda tentang institusi dan kedudukan Yang di-Pertuan Agong. [8 markah]

2. Gambar berikut menunjukkan contoh kebebasan asasi yang dimiliki oleh rakyat Malaysia. BUKU TEKS BAB 3

m.s. 51

[6 markah]

(a) Kebebasan asasi merupakan hak yang dimiliki oleh individu di sisi undang-undang.
Jelaskan pernyataan tersebut.

(b) Badan Perundangan tertinggi pada peringkat Kerajaan Persekutuan ialah Parlimen. [8 markah]
Terangkan komponen dalam Badan Perundangan.

(c) Badan Kehakiman yang kukuh menjadi prasyarat kestabilan politik dan kemajuan ekonomi.

Berikan penjelasan anda. [6 markah]

Pendidikan Sivik

Nilai Teras: Kasih sayang
Tajuk: Sistem Raja Berperlembagaan
Aktiviti PAK-21: Perbincangan

1. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan perbincangan.
2. Setiap kumpulan akan memilih salah seorang Yang di-Pertuan Agong Malaysia.
3. Dapatkan maklumat seperti tempoh pemerintahan dan sumbangan baginda kepada negara.
4. Hasil maklumat dipersembahkan dalam bentuk buku skrap.

45 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 5  Bab 3 Raja Berperlembagaan dan Demokrasi Berparlimen

Sudut KBAT

Gambar berikut menunjukkan Muzium Diraja yang terletak di Kuala Lumpur.

BAB 3 (a) Apakah objektif penubuhan Muzium Diraja?
Merancang, melaksana dan mendokumentasi aktiviti penyelidikan dan pengumpulan maklumat dan menjadi pusat
rujukan berkaitan institusi Raja Berperlembagaan di Malaysia.

(b) Berdasarkan negeri berikut, namakan Sultan yang pernah dilantik menjadi Yang di-Pertuan Agong.

Negeri Sultan

(i) Kedah Almarhum Sultan Abdul Halim Mu’adzam Shah

(ii) Johor Almarhum Sultan Iskandar

(iii) Perak Almarhum Sultan Azlan Muhibbudin Shah

(iv) Pahang • Almarhum Sultan Haji Ahmad Shah Al-Musta’ in Billah
• Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah

(c) Pada pendapat anda, mengapakah ada warganegara yang tidak menghormati institusi beraja?
Mereka tidak cinta akan negara, terpengaruh dengan budaya luar yang negatif, dan tidak mengambil tahu tentang
politik negara.
(Mana-mana jawapan yang munasabah)

(d) Mengapakah sistem pemerintahan beraja di negara kita perlu dikekalkan?
Raja merupakan simbol perpaduan dan lambang keutuhan negara. Baginda bertanggungjawab memelihara kesucian
agama Islam dan mengukuhkan pertahanan negara. Institusi beraja merupakan warisan turun-temurun sejak zaman
Kesultanan Melayu Melaka.
(Mana-mana jawapan yang munasabah)

Kuiz 3

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 46

BAB Sistem Persekutuan

4

PETA Konsep BAB 4

Latar Belakang Sistem Persekutuan di Negara Kita

• Konfederasi Negeri Sembilan 1895
• Persekutuan 1896
• Majlis Mesyuarat Persekutuan 1927
• Kesatuan Malaya (Malayan Union) 1946
• Persekutuan Tanah Melayu 1948
• Persekutuan Tanah Melayu 1957
• Persekutuan Malaysia 1963

Kuasa Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri

Sistem Pembahagian Kuasa Kerajaan Kuasa Kerajaan Peranan Kerajaan
Persekutuan kuasa Persekutuan Negeri Tempatan

Kerjasama Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri

NOTA 4 Kerjasama Kerjasama Kerjasama Kerjasama menjamin
pembangunan pemuliharaan penyediaan keselamatan dan
sosioekonomi khazanah negara perumahan rakyat kedaulatan negara

Pembangunan Pengurusan Taman Perumahan Mampu Penubuhan
tanah Laut Milik ESSCOM

Faktor yang Mengukuhkan Sistem Persekutuan

Keluhuran perlembagaan Penyelarasan Kerajaan Persekutuan
mengukuhkan Persekutuan dengan Kerajaan Negeri

Mesyuarat Menteri Besar • Majlis Tanah Negara • Majlis Air Negara
dan Ketua Menteri • Majlis Kewangan Negara • Majlis Perumahan Negara
• Majlis Negara bagi Kerajaan Tempatan • Majlis Keselamatan Negara

47 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 5  Bab 4 Sistem Persekutuan

4.1 Latar Belakang Sistem Persekutuan di Negara Kita

1. Lengkapkan ayat di bawah. TP 2 BUKU TEKS

m.s. 66 — 67

(a) Pada tahun 1889, Konfederasi Seri Menanti dibentuk dengan menyatukan Konfederasi
Negeri Sembilan
luak Tampin, Rembau dan Seri Menanti. Konfederasi tersebut
1895
bersetuju menerima seorang Residen British . Pada tahun 1895, Yamtuan
• Rembau
Besar Seri Menanti bersama Undang Johol, Sungai Ujong , Jelebu, • pentadbiran
• Martin Lister
Rembau dan Tunku Besar Tampin menandatangani perjanjian menubuhkan • Sungai Ujong
• Residen British
sebuah konfederasi yang lebih besar dikenali sebagai Negeri Sembilan . • Negeri Sembilan
• Yamtuan Besar
Mereka juga bersetuju menerima Residen British untuk membantu
Seri Menanti
pentadbiran konfederasi tersebut. Yamtuan Besar Seri Menanti ,

BAB 4 Tuanku Muhammad ibni Tuanku Antah dilantik sebagai Yang di-Pertuan

Besar Negeri Sembilan yang pertama. Martin Lister dilantik sebagai

Residen yang pertama di Negeri Sembilan.

Perjanjian (b) Selepas peluasan pengaruh British, sebuah Persekutuan yang terdiri
Persekutuan daripada empat buah negeri Melayu ditubuhkan berdasarkan
Perjanjian Persekutuan 1895. Persekutuan tersebut berkuatkuasa pada
1896 tahun 1896 dikenali sebagai Negeri-negeri Melayu Bersekutu
(NNMB). Persekutuan tersebut tidak mempunyai agihan kuasa dan
• negeri Melayu fungsi khusus antara Kerajaan Persekutuan dengan Kerajaan Negeri .
• Residen Jeneral Keputusan pentadbiran Persekutuan dibuat oleh Residen Jeneral di
• Kerajaan Negeri
• Negeri-negeri

Melayu Bersekutu

Kuala Lumpur yang menjadi pusat pentadbiran NNMB.

(c) Majlis Mesyuarat Persekutuan distruktur semula pada tahun Majlis Mesyuarat
1927. Tujuan penstrukturan semula adalah untuk memperkemaskan Persekutuan 1927
tadbir urus Persekutuan dan mengukuhkan kedudukan
British di Negeri-negeri Melayu Bersekutu. • kedudukan
• tadbir urus
• distruktur

(d) Pada tahun 1946, British memperkenalkan Malayan Union

Kesatuan Malaya untuk menyatukan pentadbiran semua negeri Melayu, Pulau Pinang
(Malayan Union)
dan Melaka. British ingin menubuhkan sebuah kerajaan berbentuk
1946
kesatuan . Konsep kesatuan di bawah Malayan Union
• kesatuan
• bantahan membayangkan pembentukan sebuah kerajaan pusat yang kuat di bawah
• Malayan Union
• Gabenor British kuasa Gabenor British . Malayan Union gagal diteruskan setelah

mendapat bantahan Raja-raja Melayu dan orang Melayu.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 48

Sejarah  Tingkatan 5  Bab 4 Sistem Persekutuan 

(e) Melalui Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948, terbentuk satu Persekutuan
gabungan sembilan buah negeri Melayu dan dua buah Negeri-negeri Selat Tanah Melayu
yang dikenali sebagai Persekutuan Tanah Melayu. Perjanjian Persekutuan
Tanah Melayu 1948 menetapkan kuasa Kerajaan Persekutuan dan 1948
Kerajaan Negeri . Pengagihan kuasa peringkat Persekutuan dan Negeri
menandakan bermula era moden amalan Persekutuan di negara • era moden
kita. Pesuruhjaya Tinggi British dilantik sebagai Ketua Persekutuan. Raja- • perlembagan negeri
raja Melayu memerintah negeri mengikut perlembagaan negeri . • Negeri-negeri Selat
• Pesuruhjaya Tinggi

British

Persekutuan Tanah (f) Berdasarkan Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1957,
Melayu 1957
terbentuklah Persekutuan Tanah Melayu yang merdeka pada
• merdeka
• berdaulat 31 Ogos 1957. Persekutuan Tanah Melayu 1957 mewujudkan sebuah
• Perjanjian
• Kerajaan Persekutuan Kerajaan Persekutuan yang kuat bagi melicinkan pentadbiran negara
• Demokrasi Berparlimen
• Yang di-Pertuan Agong yang berdaulat . Konsep Persekutuan diperkukuh dengan

Sistem Raja Berperlembagaan dan Demokrasi Berparlimen . Melalui BAB 4

peruntukan Perlembagaan Persekutuan, jawatan Yang di-Pertuan Agong

diwujudkan sebagai Ketua Persekutuan .

(g) Pada 16 September 1963, berdasarkan Perjanjian Malaysia, lahir sebuah Persekutuan
Malaysia 1963
Persekutuan yang dinamakan Malaysia . Persekutuan ini terdiri
• Sabah
daripada 11 buah negeri Tanah Melayu, dua buah negeri Borneo, iaitu • Malaysia
• Singapura
Sarawak dan Sabah serta Singapura yang dinamakan

Malaysia.

2. Jawab soalan di bawah dengan tepat dan ringkas. TP 3 BUKU TEKS

m.s. 66 – 67

Soalan Jawapan

(a) Jelaskan maksud Persekutuan. Persekutuan bermaksud beberapa buah negeri
disatukan dan membentuk sebuah negara bersekutu
di bawah satu struktur perlembagaan.

(b) Nyatakan dua unsur penting dalam negara (i) Kewujudan Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan
Persekutuan. Negeri.

(ii) Pembahagian kuasa dalam sistem pentadbiran.

(c) Nyatakan negeri yang membentuk 11 buah negeri Tanah Melayu, dua buah negeri
Persekutuan Malaysia 1963. Borneo, iaitu Sarawak dan Sabah serta Singapura.

(d) Pada pendapat anda, apakah kelebihan Tiada pemusatan kuasa. Pembahagian kuasa dalam
negara persekutuan? KBAT Menilai pentadbiran akan menjamin kestabilan politik dan
memakmurkan ekonomi. Mengukuhkan pertahanan.

TUGASAN

Bahagikan kelas kepada tujuh kumpulan yang mewakili Konfederasi Negeri Sembilan 1895, Persekutuan 1896, Majlis
Mesyuarat Persekutuan 1927, Kesatuan Malaya 1946, Persekutuan Tanah Melayu 1948, Persekutuan Tanah Melayu
1957 dan Persekutuan Malaysia 1963. Hasilkan maklumat dalam bentuk garis masa dan rajah yang menarik.

49 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 5  Bab 4 Sistem Persekutuan

4.2 Kuasa Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri

3. Lengkapkan ayat berikut. TP 2 BUKU TEKS

Negeri permasalahan Negeri pentadbiran m.s. 68
perundangan pemerintahan
Tempatan Pembahagian kestabilan

Persekutuan

(a) Sebagai negara Persekutuan, pentadbiran Kerajaan Malaysia dibahagikan kepada tiga peringkat,

iaitu Kerajaan Persekutuan, Kerajaan Negeri dan Kerajaan Tempatan.

(b) Perlembagaan Persekutuan memperuntukkan kuasa perundangan dan kuasa pemerintahan

kepada Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri.

BAB 4 (c) Kerajaan Tempatan tidak diperuntukkan kuasa khusus, tetapi diletakkan di bawah kuasa
Kerajaan Negeri  .

(d) Pembahagian kuasa antara Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri bertujuan melicinkan
sistem Persekutuan dan mengelakkan permasalahan antara kedua-dua peringkat kerajaan.

(e) Kuasa lebih besar diberikan pada peringkat Persekutuan untuk mewujudkan Kerajaan
Persekutuan yang kuat bagi menjamin kestabilan dan kemajuan negara.

4. Berdasarkan pembahagian kuasa berikut, tandakan (3) pada senarai yang betul. TP 2 BUKU TEKS

Pengagihan kuasa Senarai Senarai m.s. 69 – 70
Persekutuan Negeri
(a) Tanah Senarai
(b) Kewangan 3 3 Bersama
(c) Pelajaran 3
(d) Biasiswa 3 3
(e) Hari kelepasan negeri 3 3
(f) Perlindungan haiwan liar 3
(g) Keselamatan dalam negeri 3 3 3
(h) Pertanian dan perhutanan 3
(i) Kebajikan awam
(j) Kerajaan tempatan
(k) Undang-undang Islam
(l) Perhubungan dan pengangkutan

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 50

Sejarah  Tingkatan 5  Bab 4 Sistem Persekutuan 

5. Nyatakan Senarai Negeri dan Senarai Bersama bagi Sarawak dan Sabah. TP 2 BUKU TEKS

m.s. 70

(a) Senarai Negeri Undang-undang dan adat anak negeri. Mahkamah Bumiputera. Kereta api di
Sabah.

(b) Undang-undang diri berhubung perkahwinan, penceraian, penjagaan anak,

Senarai Bersama nafkah dan sebagainya. Berkaitan undang-undang keluarga. Penyelidikan
pertanian dan perhutanan, pengawalan makhluk perosak dan pencegahan

penyakit tumbuhan. Pilihan raya bagi Dewan Negeri.

6. Jelaskan berkaitan peranan Kerajaan Tempatan dengan menggunakan kata kunci berikut. TP 3 BUKU TEKS

m.s. 71

Kerajaan Tempatan merupakan kerajaan peringkat ketiga yang diberi Kata kunci BAB 4

kuasa mentadbir dan melaksanakan tanggungjawab dalam sesebuah • kawasan tempatan
kawasan tempatan atau daerah kecil yang diwartakan. Kerajaan • Pihak Berkuasa Tempatan
Tempatan juga dikenali sebagai Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) dan • perantara
berada di bawah kuasa Kerajaan Negeri. Kerajaan Tempatan merupakan • penduduk setempat
perantara di antara Kerajaan Negeri dengan rakyat. Kerajaan Tempatan • Akta Kerajaan Tempatan
berperanan memberi perkhidmatan kepada penduduk setempat.
Fungsi Kerajaan Tempatan digariskan mengikut Akta Kerajaan 1976
Tempatan 1976 (Akta 171) yang merangkumi semua jenis Kerajaan • Majlis Perbandaran
Tempatan seperti Majlis Bandaraya, Majlis Perbandaran dan Majlis
Daerah.

7. Lengkapkan rajah berikut. i-THiNK Peta buih TP 3 BUKU TEKS

(a) m.s. 71
Menyediakan
perkhidmatan (b)
pembersihan Menjaga
kesihatan
(f) awam
Menyelenggara
sistem saliran (c)
Menyelenggara
(e) Fungsi
Mengindahkan Kerajaan jalan raya
Tempatan
kawasan
(d)
Menyediakan
kemudahan

awam

51 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 5  Bab 4 Sistem Persekutuan

4.3 Kerjasama Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri

8. Padankan kerjasama pembangunan sosioekonomi berikut dengan huraian yang betul. TP 3 BUKU TEKS

m.s. 72 – 73

Kerjasama pembangunan Huraian
sosioekonomi

Pembangunan tanah Membuka kawasan yang lebih luas di
sesebuah negeri untuk membangunkan
wilayah baharu.

Pembangunan wilayah Tumpuan kepada pembangunan di negeri
dan wilayah kurang pesat untuk mewujudkan
pembangunan seimbang antara negeri dan
wilayah.

BAB 4 Pembangunan koridor Pada peringkat awal kemerdekaan, tertumpu
wilayah kepada pembukaan tanah baharu dan
pembangunan in-situ.

9. Lengkapkan ayat di bawah. TP 4 BUKU TEKS

(a) Pengurusan hidupan liar dan Taman Negara tanggungjawab m.s. 74 – 75

bersama Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri. Pada Pengurusan
Taman Negara
tahun 1972 hingga tahun 1978, Kerajaan Persekutuan mengambil
• bersama
alih pentadbiran Jabatan Mergastua Negeri di Semenanjung Malaysia. • Taman Negara
• Jabatan Mergastua
Jabatan Mergastua dinamakan sebagai Jabatan Perlindungan • Jabatan Hidupan Liar
• Kerajaan Persekutuan
Hidupan Liar dan Taman Negara (PERHILITAN). Pengurusan Taman • Perbadanan Perhutanan

Negara di Sabah di bawah Jabatan Hidupan Liar Sabah. Taman Pengurusan
Taman Laut
Negara di Sarawak di bawah pengurusan Perbadanan Perhutanan
• dasar
Sarawak. • menyelaras
• memulihara
(b) Sejak tahun 1994, sebanyak 42 buah pulau di perairan Kedah, • pembangunan
• Taman-taman Sabah
Terengganu, Pahang, Johor, Sabah dan Labuan diwartakan sebagai • Jabatan Taman Laut

Taman Laut bagi memulihara khazanah laut. Kerajaan Malaysia
• Jabatan Perikanan
Persekutuan menggubal dasar berkaitan dengan
Malaysia
Taman Laut. Kerajaan Negeri berkuasa terhadap pembangunan

pulau. Majlis Penasihat Kebangsaan Taman Laut dan Rizab Laut

(MPKTLRL) dibentuk untuk menyelaras pentadbiran

Taman Laut. Jabatan Taman Laut Malaysia ditubuhkan

pada tahun 2007 sebagai agensi Kerajaan Persekutuan yang

bertanggungjawab dalam dasar pengurusan Taman Laut di

Malaysia. Pada tahun 2018, pengurusan Taman Laut dipindahkan

ke Jabatan Perikanan Malaysia . Kawasan perlindungan marin di

perairan Sabah di bawah tanggungjawab Kerajaan Negeri melalui VIDEO 7 VIDEO 8
Taman Negara Taman Laut
agensinya, iaitu Taman-taman Sabah .
Pahang Johor

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 52

Sejarah  Tingkatan 5  Bab 4 Sistem Persekutuan 

10. Lengkapkan ayat berkaitan kerjasama penyediaan perumahan rakyat. TP 3 BUKU TEKS

m.s. 76 – 77

Perumahan awal kemerdekaan

Kerajaan Persekutuan Kerajaan Negeri

(a) Menubuhkan Kementerian Kerajaan (a) Menjual tanah tanah pada harga rendah

Tempatan dan Perumahan untuk menggiatkan kepada Kerajaan Persekutuan untuk membina

usaha menyediakan perumahan kos rendah. rumah.

Perumahan untuk mengatasi masalah kemiskinan

Kerajaan Persekutuan Kerajaan Negeri

(b) Melaksanakan Program Perumahan Rakyat (b) Memperkenallkan program Perumahan Awam

(PPR) pada tahun 1997 untuk membina Kos Rendah (PAKR) dan menubuhkan

perumahan awam di seluruh negara. agensi seperti PKNS dan PKENP untuk membina

rumah bagi rakyat berpendapatan rendah.

Perumahan mampu milik BAB 4

Kerajaan Persekutuan Kerajaan Negeri

(c) Memperkenalkan program Rumah Mesra (c) Melaksanakan program seperti Rumah

Rakyat (RMR) dan Perbadanan Selangorku di Selangor dan Rumah Mampu

Perumahan 1Malaysia (PR1MA). Milik Johor (RMMJ) di Johor.

11. Gariskan jawapan yang betul tentang kerjasama menjamin keselamatan dan kedaulatan negara. TP 3

BUKU TEKS

m.s. 78 – 79

(a) Pada 26 Mac 1972, kesan ancaman (lanun : komunis) di Sarawak, Tun Abdul Razak Hussein telah
mengisytiharkan Bahagian Ketiga Sarawak sebagai Pemerintahan Keselamatan Kawasan Rajang atau
Rajang Area Security Command (RASCOM).

(b) (Ketua Menteri : Yang di-Pertua Negeri) Sarawak dilantik sebagai Pengarah Operasi Negeri dalam
RASCOM yang bertanggungjawab menyelaras fungsi pasukan keselamatan dengan pejabat awam dalam
kawasan RASCOM.

(c) Kerjasama Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri melalui (RASCOM : MKN) berjaya memulihkan
keamanan dan mengekalkan keselamatan di bahagian tengah Sarawak.

(d) Pada tahun 1995, RASCOM dibubarkan dan operasi keselamatan di (Sabah : Sarawak) diselaraskan di
bawah Majlis Keselamatan Negara (MKN).

(e) Kesan pencerobohan pengganas Sulu di (Lahad Datu : Kota Kinabalu), Sabah pada Februari 2013,
Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri menubuhkan Kawasan Keselamatan Khas Pantai Timur
Sabah atau Eastern Sabah Security Command (ESSCOM).

(f) (RASCOM : ESSCOM) bertanggungjawab mengawasi keselamatan 10 daerah di Pantai Timur Sabah yang
dikenali sebagai Zon Keselamatan Timur Sabah atau Eastern Sabah Security Zone (ESSZONE).

(g) Misi ESSCOM ialah meningkatkan (pembangunan : keselamatan) Kawasan Timur Sabah daripada
sebarang ancaman melalui kerjasama strategik antara agensi kerajaan.

(h) ESSCOM mengintergrasikan kerjasama agensi keselamatan seperti Angkatan Tentera Malaysia (ATM),
(Polis Diraja Malaysia : Kementerian Pertahanan) dan Agensi Penguatkuasaan Maritim Malaysia (APMM).

53 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 5  Bab 4 Sistem Persekutuan

4.4 Faktor yang Mengukuhkan Sistem Persekutuan

12. Lengkapkan ayat di bawah. TP 4 BUKU TEKS

Perkara 75 Parlimen rujukan m.s. 80
ketidakselarasan bertentangan Persekutuan
keluhuran
undang-undang

(a) Prinsip keluhuran Perlembagaan yang dijunjung dalam Rukun
Negara mengukuhkan sistem Persekutuan di negara kita.

(b) Perlembagaan Persekutuan diangkat sebagai undang-undang tertinggi
mentakrifkan prinsip Persekutuan dan pentadbiran negara.

(c) Undang-undang yang digubal oleh Parlimen dan Dewan
Undangan Negeri (DUN) tidak boleh
BAB 4 Keluhuran peruntukan Perlembagaan Persekutuan. bertentangan dengan
perlembagaan
mengukuhkan (d) Perlembagaan Persekutuan akan menjadi rujukan jika berlaku
Persekutuan

ketidakselarasan antara undang-undang Persekutuan dengan undang-

undang Negeri.

(e) Berdasarkan Perkara 75 jika undang-undang Negeri tidak

selaras dengan undang-undang Persekutuan, maka undang-undang

Persekutuan hendaklah mengatasi undang-undang Negeri.

13. Lengkapkan ayat dalam rajah di bawah. TP 4 BUKU TEKS
Penyelarasan Kerajaan Persekutuan dengan Kerajaan Negeri
m.s. 81

(a) Mesyuarat Menteri Besar dan (b)  Majlis yang termaktub dalam
Ketua Menteri   Perlembagaan Persekutuan

(i) Dipengerusikan oleh Perdana Menteri (i) Memperuntukkan penubuhan Majlis Negara
dan dihadiri oleh Menteri Besar dan untuk menyelaraskan pentadbiran Kerajaan
Ketua Menteri . Persekutuan dengan Kerajaan Negeri.

(ii) Membincangkan pelaksanaan (ii) Penubuhan Majlis Kewangan Negara,
dasar yang diputuskan kerajaan. Majlis Tanah Negara dan Majlis Negara bagi
Kerajaan Tempatan .

(c)  Majlis yang ditubuhkan oleh Kerajaan

(i) Perhubungan antara Kerajaan Persekutuan dengan Kerajaan Negeri dibuat melalui

majlis yang ditubuhkan oleh kerajaan.

(ii) Majlis tersebut ialah Majlis Keselamatan Negara, Majlis Air Negara dan Majlis

Perumahan Negara.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 54

PRAKTIS Sejarah  Tingkatan 5  Bab 4 Sistem Persekutuan 

SPM 4

Kertas 1 7. Apakah rancangan pembangunan wilayah hasil

1. Apakah kesan penubuhan Konfederasi Negeri BUKU kerjasama Kerajaan Persekutuan dengan Kerajaan
TEKS

BUKU Sembilan 1895? m.s. 72 Negeri?
TEKS
m.s. 66 A Pelantikan Residen British A NCER

B Pentadbiran beraja dihapuskan B SCORE

C Pengenalan jawatan Yamtuan Besar C KEJORA

D Penggabungan Seri Menanti dengan Tampin D RASCOM

2. Apakah negeri yang membentuk Persekutuan 1896? 8. Gambar berikut merujuk kepada Taman Negara

BUKU I Perak III Melaka BUKU Kinabalu.
TEKS IV Pahang TEKS

m.s. 66 II Johor m.s. 74

A I dan II C II dan III

B I dan IV D III dan IV BAB 4

3. Berdasarkan Persekutuan Tanah Melayu 1948,

BUKU siapakah yang dilantik sebagai Ketua Persekutuan?
TEKS
m.s. 67 A Gabenor


B Residen British

C Yang di-Pertuan Agong
Apakah agensi yang menguruskan taman negara
D Pesuruhjaya Tinggi British
tersebut?
4. Apakah Persekutuan yang mengandungi A PERHILITAN
B Jabatan Mergastua Negeri
BUKU keanggotaan berikut? C Jabatan Hidupan Liar Sabah
TEKS D Perbadanan Perhutanan Sabah

m.s. 67

•  11 negeri di Tanah Melayu

•  Sabah dan Sarawak

•  Singapura

A Malayan Union 1946 9. Apakah program perumahan mampu milik yang
B Persekutuan Malaysia 1963
C Konfederasi Negeri Sembilan BUKU dilaksanakan oleh Kerajaan Persekutuan?
D Persekutuan Tanah Melayu 1948 TEKS

m.s. 77 I Rumah Mesra Rakyat

II Program Rumah Mampu Milik

5. Apakah yang boleh dikaitkan senarai berikut? III Perumahan Awam Kos Rendah

IV Perbadanan Perumahan 1Malaysia

BUKU •  Kewangan A I dan II
TEKS
m.s. 69

•  Kewarganegaraan B I dan IV

A Senarai Negeri C II dan III

B Senarai Bersama D III dan IV

C Senarai Tambahan 10. Apakah matlamat pengenalan pentadbiran

D Senarai Persekutuan BUKU berikut? •  ESSCOM di Sabah
TEKS •  RASCOM di Sarawak

m.s. 78

6. Apakah yang terkandung dalam Senarai Bersama?

BUKU I Pertahanan
TEKS

m.s. 70 II Perumahan A Memajukan wilayah
B Membasmi kemiskinan
III Kebajikan awam C Menjamin keselamatan
D Mengukuhkan perpaduan
IV Undang-undang Islam

A I dan II C II dan III

B I dan IV D III dan IV

55 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 5  Bab 4 Sistem Persekutuan

Kertas 2

Bahagian A

1. Petikan berikut tentang sejarah Negeri Sembilan. BUKU TEKS

m.s. 66

Negeri Sembilan merupakan satu-satunya negeri di Malaysia yang paling unik pada namanya. Hal
ini adalah kerana inilah negeri yang menggunakan sebutan nombor untuk dijadikan nama sebuah
negeri. Nama Negeri Sembilan merujuk kepada gabungan daerah-daerah kecil yang terdapat
sembilan buah kesemuanya. Berdasarkan Adat Perpatih, Negeri Sembilan dibahagikan kepada
beberapa daerah atau jajahan yang disebut luhak atau luak.

Sumber: https://www.sejarah.my/pembentukan-negeri-sembilan-dari-sembilan-daerah/

(a) Senaraikan luak yang bergabung dalam Konfederasi Seri Menanti 1889.
(i) Tampin

(ii) Rembau

(iii) Seri Menanti

BAB 4 [3 markah]

(b) Jelaskan tentang Konfederasi Negeri Sembilan pada tahun 1895.
Pada tahun 1895, Yamtuan Besar Seri Menanti bersama Undang Johol, Sungai Ujong, Jelebu, Rembau

dan Tunku Besar Tampin menandatangani perjanjian menubuhkan sebuah konfederasi yang lebih besar

dikenali sebagai Negeri Sembilan. Mereka bersetuju menerima Residen British, Martin Lister untuk

membantu pentadbiran konfederasi tersebut. Yamtuan Besar Seri Menanti, Tuanku Muhammad ibni

Tuanku Antah dilantik sebagai Yang di-Pertuan Besar Negeri Sembilan yang pertama pada tahun 1898.
[4 markah]

(c) Konfederasi bermaksud gabungan antara negeri-negeri yang berdaulat dalam satu ikatan yang longgar.
Pada pendapat anda, apakah kebaikan konfederasi?

(i) Kuasa negeri dikekalkan.

(ii) Kedaulatan negeri terpelihara.

(iii) Sumber ekonomi dapat dikongsi bersama.

[3 markah]

2. Logo berikut menunjukkan contoh Kerajaan Tempatan di Malaysia. BUKU TEKS

m.s. 71

  

(a) Apakah peranan Kerajaan Tempatan?
(i) Mentadbir sesebuah kawasan tempatan atau daerah kecil.

(ii) Menjadi perantara di antara Kerajaan Negeri dengan rakyat.

(iii) Memberi perkhidmatan kepada penduduk setempat. [3 markah]


© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 56

Sejarah  Tingkatan 5  Bab 4 Sistem Persekutuan 

(b) Senaraikan empat fungsi Kerajaan Tempatan.
(i) Menyediakan perkhidmatan pembersihan / Menjaga kesihatan awam

(ii) Mengindahkan kawasan / Menyenggara sistem saliran / Menyenggara jalan raya / Menyediakan

perkhidmatan kecemasan

(iii) Menyediakan kemudahan sukan dan kebudayaan / Membangunkan perumahan awam /

Mengeluarkan lesen dan kawalan penjaja

(iv) Menyediakan pasukan bantuan dan penyelamat / Menyediakan kemudahan awam

(Mana-mana empat)

[4 markah]

(c) Bagaimanakah anda menghargai kemudahan awam yang disediakan oleh Kerajaan Tempatan?
(i) Menggunakan dengan cermat dan berhemah.

(ii) Bertanggungjawab menjaga kebersihan.

(iii) Melaporkan kerosakan kepada pihak berkenaan. BAB 4

[3 markah]

Bahagian B

1. Perlembagaan Persekutuan memperuntukkan kuasa perundangan dan kuasa pemerintahan kepada Kerajaan

Persekutuan dan Kerajaan Negeri. BUKU TEKS
(a) Huraikan kuasa Kerajaan Negeri.
m.s. 69 – 70

[6 markah]

(b) Jelaskan kuasa Kerajaan Persekutuan. [8 markah]

(c) Pada pendapat anda, mengapakah perlu wujud hubungan baik antara Kerajaan Persekutuan dengan

Kerajaan Negeri? [6 markah]

2. (a) Huraikan kerjasama Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri dalam pembangunan sosioekonomi

berikut: BUKU TEKS
(i) Pembangunan tanah
m.s. 72, 73, 77

[3 markah]

(ii) Pembangunan wilayah [3 markah]

(b) Gambar berikut menunjukkan kerjasama Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri untuk memastikan
rakyat memiliki rumah sendiri.

Jelaskan kerjasama Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri dalam penyediaan perumahan rakyat.

[8 markah]

(c) Sistem Persekutuan telah membawa kemakmuran dan kesejahteraan kepada negara dan rakyat.

Berikan ulasan anda. [6 markah]

Pendidikan Sivik 2. Dapatkan maklumat tentang latar belakang,

Nilai Teras: Kasih sayang

Tajuk: Pemeliharaan dan Pemuliharaan Flora dan Fauna keistimewaan, agensi terlibat dan kepentingan

Aktiviti PAK-21: Pengurusan grafik daripada pelbagai sumber seperti buku, majalah,

risalah dan internet.
1. Murid dibahagikan kepada kumpulan yang akan memilih 3. Hasil maklumat akan dibentang dalam bentuk
satu Taman Negara atau Taman Laut di Malaysia.
pengurusan grafik dengan gambar menarik.

57 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 5  Bab 4 Sistem Persekutuan

Sudut KBAT

Gambar berikut menunjukkan logo PERHILITAN dan papan tanda Taman Negara Pahang.



BAB 4 (a) Apakah fungsi PERHILITAN?
(i) Melindungi dan memulihara kawasan perlindungan serta komponen yang terkandung di dalamnya termasuk
flora dan fauna daripada kepupusan.
(ii) Mengurus dan membangunkan kawasan pembangunan secara lestari bagi memberikan manfaat optima kepada
manusia dan membawa kesejahteraan kepada generasi masa kini dan akan datang.

(b) Berikan contoh flora dan fauna yang diancam kepupusan.

Flora Fauna
(i) Seladang
(i) Rafflesia (ii) Orang Utan
(iii) Harimau Malaya
(ii) Periuk Kera

(iii) Anggerik Merpati

(c) Jelaskan kepentingan flora dan fauna.
Menjadi sumber makanan. Sumber bahan mentah. Ubat-ubatan tradisional. Sumber ekonomi melalui kegiatan
pelancongan. Sumber pendapatan kepada rakyat dan negara.

(d) Apakah punca kepupusan flora dan fauna di negara kita?
Pembalakan haram. Pembakaran hutan. Pembukaan tanah baharu. Kemusnahan habitat. Perubahan suhu dunia.
Pencemaran alam sekitar.

(e) Terangkan langkah kerajaan bagi mengatasi masalah kemusnahan dan kepupusan flora dan fauna.
Mewujudkan Taman Negara. Membuat penyelidikan (R&D). Menjatuhkan hukuman berat ke atas pembalak haram
dan penjual haiwan liar. Menubuhkan pusat pembiakan. Mengadakan kempen kesedaran. Mengadakan penanaman
semula.

Kuiz 4

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 58

BAB Pembentukan Malaysia

5

PETA Konsep • Menggabungkan bekas tanah jajahan British di Asia
Tenggara.
Konsep Gagasan Malaysia
• Melayu Raya – Kemerdekaan wilayah Alam Melayu
daripada kuasa penjajah.

Perkembangan Idea dan Usaha Pembentukan Malaysia

1887 1951 1952 1960
Cadangan Cadangan Sir Cadangan Sir Gerald Cadangan Sir
Lord Brassey Malcolm MacDonald Geofroy Tory
Templer

1906 1938 1955
Gesaan Majalah Konsep Melayu Cadangan Tunku
Abdul Rahman
Al-Imam Raya

1958 1960
Cadangan Datu Tunku Abdul Rahman
Mustapha Datu Harun memaklumi Lord Perth

Pembentukan Reaksi Tempatan dan Negara Jiran terhadap Pembentukan Malaysia
Malaysia
Tempatan Negara jiran
•  Persekutuan Tanah Melayu   •  Sabah •  Indonesia   •  Filipina   •  Thailand
•  Sarawak   •  Singapura   •  Brunei

Langkah Pembentukan Malaysia

NOTA 5 Siri lawatan Jawatankuasa Setia Kawan Malaysia (JSKM) Referundum Singapura

Rundingan London Suruhanjaya Cobbold Jawatankuasa Antara Kerajaan (JAK)

Perjanjian Julai 1963 dan Peristiwa Pengisytiharan
Pengisytiharan Malaysia serentak di Kuala
Lumpur, Sarawak
Inti pati Perjanjian Malaysia Misi PBB
dan Sabah

Konfrontasi dan Usaha Menangani

• Parti Komunis Indonesia menyelar rancangan Malaysia sebagai penerusan dasar neokolonialisme
yang dirancang oleh British. Indonesia melancarkan “Ganyang Malaysia”.

• Malaysia menggunakan pendekatan diplomatik untuk menangani konfrontasi.
• Kementerian Luar Negeri yang diketuai oleh Muhammad Ghazali Shafie.

59 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 5  Bab 5 Pembentukan Malaysia

5.1 Konsep Gagasan Malaysia

1. Lengkapkan ayat di bawah. TP 1 BUKU TEKS

Singapura m.s. 90
kemerdekaan
berdaulat kerjasama
tanah jajahan pentadbiran

BAB 5 (a) Kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu dan pembentukan Malaysia melahirkan sebuah negara yang
berdaulat .

(b) Pembentukan Malaysia memperlihatkan kerjasama daripada tokoh peringkat Persekutuan Tanah
Melayu, Sarawak dan Sabah dengan kerajaan British sehingga terbentuk Perlembagaan Persekutuan
Malaysia 1963.

(c) Idea gagasan Malaysia merupakan konsep yang menggabungkan bekas tanah jajahan British di Asia
Tenggara.

(d) Konsep Melayu Raya diperjuangkan oleh gerakan nasionalis sebelum Perang Dunia Kedua yang inginkan
kemerdekaan wilayah Alam Melayu daripada kuasa penjajah British, Belanda dan Amerika Syarikat

namun idea ini gagal dilaksanakan.

(e) Pegawai British mengemukakan idea penyatuan wilayah penguasaan British di Asia Tenggara dalam satu
sistem pentadbiran dan ekonomi bertujuan memudahkan sistem pentadbiran British.

(f) Idea gagasan Malaysia yang dicadangkan oleh Tunku Abdul Rahman dan kerajaan British ialah
penggabungan Persekutuan Tanah Melayu dengan Singapura , Sarawak, Sabah dan Brunei dalam
satu Kerajaan Persekutuan.

5.2 Perkembangan Idea dan Usaha Pembentukan Malaysia

2. Namakan tokoh dan nyatakan idea mereka tentang pembentukan Malaysia. TP 2 BUKU TEKS

m.s. 91 – 92

Brunei Singapura Lord Brassey Sabah
Asia Tenggara pendidikan keselamatan Indonesia
Sir Geofroy Tory Majalah Al-Imam Tunku Abdul Rahman Negeri-negeri Selat
Sir Gerald Templer Ibrahim Haji Yaakob Datu Mustapha Datu Harun Sir Malcolm MacDonald

(a) Lord Brassey 1887
Mencadangkan penggabungan Sarawak
dan Sabah dengan negeri Melayu dan

Negeri-negeri Selat menjadi tanah jajahan
yang besar.

(b) Sir Malcolm MacDonald 1951
Mencadangkan penggabungan semua tanah
jajahan British di Asia Tenggara bagi
membentuk satu entiti politik dan ekonomi
bertujuan menyesuaikannya dengan rancangan
dekolonisasi.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 60

(c) Sir Gerald Templer Sejarah  Tingkatan 5  Bab 5 Pembentukan Malaysia 

(d) Sir Geofroy Tory 1952
Meminta penggabungan wilayah disegerakan
(e) Majalah Al-Imam bagi tujuan keselamatan . Pada januari
1960, mesyuarat pegawai tinggi British di
(f) Ibrahim Haji Yaakob Borneo bersetuju dengan cadangan pertahanan
dan keselamatan.
(g) Tunku Abdul Rahman
Putra al-Haj 1960
Mencadangkan penyatuan Singapura
(h) Datu Mustapha Datu dan Persekutuan Tanah Melayu atas
Harun kepentingan ekonomi. Cadangan tersebut
mendapat sokongan pejabat kolonial.

1906 BAB 5
Menggesa penyatuan raja dan orang Melayu
dalam pendidikan dan pembangunan
ekonomi di Alam Melayu.

1938
Konsep Melayu Raya diperjuangkan oleh
nasionalis Tanah Melayu. Cadangan
menggabungkan Tanah Melayu dengan

Indonesia  . Idea gagal apabila Presiden
Soekarno mengisytiharkan kemerdekaan
Indonesia tanpa Tanah Melayu pada tahun
1945.

1955
Mencadangkan Singapura, Sarawak, Sabah
dan Brunei menyertai Persekutuan
Tanah Melayu dalam ucapan di Persidangan
Agung UMNO.

1958

Menyatakan minat untuk membawa

Sabah bergabung dengan

Persekutuan Tanah Melayu.

61 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 5  Bab 5 Pembentukan Malaysia BUKU TEKS

3. Lengkapkan ayat berikut tentang rasional idea pembentukan Malaysia. TP 2 m.s. 93

Ancaman komunis di Singapura • pusat
• menggugat
(a) Ancaman komunis di Singapura menggugat keselamatan • membendung
• keselamatan
Persekutuan Tanah Melayu. Tunku Abdul Rahman bimbang Singapura

akan menjadi pusat kegiatan komunis. Penyatuan dengan

Singapura akan memberi kuasa kepada Kerajaan Persekutuan dalam

bidang keselamatan dan pertahanan bagi membendung

ancaman komunis di Singapura.

Ancaman komunis di Sarawak

(b) Ancaman komunis wujud di Sarawak melalui gerakan

• komunis Clandestine Communist Organization (CCO). Gerakan tersebut
• membendung
• negara komunis bermatlamat untuk menjadikan Sarawak sebagai negara komunis  .

Dengan penyertaan Sarawak, kerajaan British berharap dapat

membendung ancaman komunis.

BAB 5 Keseimbangan komposisi penduduk

(c) Keputusan untuk menerima Singapura dalam Persekutuan akan

mewujudkan ketidakseimbangan komposisi penduduk antara orang • UMNO
• Brunei
Melayu dengan orang Cina . Keadaan tersebut membimbangkan • orang Cina
• komposisi
Tunku Abdul Rahman dan pemimpin UMNO . Penggabunggan • ketidakseimbangan

Sarawak, Sabah dan Brunei akan menyeimbangkan

komposisi antara kaum.

Mempercepat kemerdekaan

• British (d) Bagi pihak British , pembentukan Malaysia akan merealisasikan
• Borneo
• Sarawak rancangan dekolonisasi dan mempercepat kemerdekaan wilayah
• sokongan
• dekolonisasi Borneo , terutamanya Sabah dan Sarawak . Kerajaan

British perlu memastikan usaha ini mendapat sokongan penduduk

di wilayah tersebut.

Pembangunan wilayah

(e) Penyertaan Sarawak, Sabah, Persekutuan Tanah Melayu, Brunei dan

Singapura membentuk sebuah negara bertujuan agar wilayah ini dapat • bersatu
• Singapura
bersatu dalam usaha mempercepat pelbagai bidang pembangunan . • taraf hidup
• infrastruktur
Golongan peribumi berharap dapat memajukan taraf hidup mereka. • pembangunan

Mereka juga berharap pembangunan infrastruktur , sosial serta

perkembangan ekonomi yang pesat setelah menyertai Malaysia.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 62

Sejarah  Tingkatan 5  Bab 5 Pembentukan Malaysia 

5.3 Reaksi Tempatan dan Negara Jiran terhadap Pembentukan Malaysia

4. Gariskan jawapan yang betul. TP 4 BUKU TEKS
Reaksi Persekutuan Tanah Melayu
m.s. 95

(a) Rancangan pembentukan Malaysia mendapat sambutan (baik : buruk) daripada penduduk dan parti
politik di Tanah Melayu. Kesemua parti politik secara prinsipnya (bersetuju : menentang) menerima
cadangan pembentukan Malaysia walaupun wujud (persamaan : perbezaan) pendapat dalam
melaksanakannya. Tunku Abdul Rahman mendapat (sokongan : bantahan) daripada (PAS : UMNO)
yang bersetuju penggabungan Persekutuan Tanah Melayu dengan Sarawak, Sabah dan Brunei.



Reaksi Sarawak

(b) Terdapat pelbagai reaksi daripada pemimpin dan penduduk Sarawak terhadap rancangan pembentukan BAB 5
Malaysia.

(i) Menyokong
(BARJASA : SUPP) yang dipimpin oleh Datu Patinggi Abdul Rahman Ya’kub dan Datu Tuanku

Haji Bujang Tuanku Othman menyokong pembentukan Malaysia. PESAKA yang dipimpin oleh
Temenggung Jugah anak Barieng dan (SCA : PAS) turut menyokong Malaysia.

(ii) Menentang
Pada peringkat awal, SUPP yang dipimpin oleh (Ong Kee Hui : William Tan) dan (SCA : SNAP)

yang diketuai oleh Stephen Kalong Ningkan menentang cadangan pembentukan Malaysia.

(iii) Menentang kemudian menyokong
(BARJASA : SNAP) pada peringkat awal menentang tetapi kemudiannya menyokong

pembentukan Malaysia berdasarkan cadangan Jawatankuasa Setia Kawan Malaysia (JSKM).

(c) Namakan parti politik yang ditubuhkan di Sarawak.

Tahun penubuhan Parti politik

(i) 1959 Sarawak United People’s Party (SUPP)

(ii) 1960 Parti Negara Sarawak (PANAS)

(iii) 1961 Sarawak National Party (SNAP)

(iv) 1961 Barisan Rakyat Jati Sarawak (BARJASA)

(v) 1962 Sarawak Chinese Association (SCA)

(vi) 1962 Parti Pesaka Anak Sarawak (PESAKA)

(d) Pada Oktober 1962, PANAS, SNAP, BARJASA, SCA dan (SUPP : PESAKA) telah bergabung membentuk
(Parti Barisan : Parti Perikatan) Sarawak untuk (menentang : menyokong) Malaysia.

(e) Pada bulan Januari 1963, parti politik Sarawak menubuhkan gabungan (menyokong : membantah)
penubuhan Malaysia yang dinamakan Sarawak Alliance.



63 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 5  Bab 5 Pembentukan Malaysia

Reaksi Sabah

(f) Lengkapkan ayat berikut. BUKU TEKS

USNO bimbang bergabung m.s. 96
A.M. Azahari Sabah Alliance Kuala Lumpur
kemerdekaan Pasok Momogun Barisan Bersatu Kesatuan
keselamatan
Democratic Party

(i) Pada peringkat awal, penduduk Sabah berasa curiga dan bimbang . Kegiatan perdagangan

dan sistem perkhidmatan awam Sabah berkembang pesat. Penduduk bebas menjalankan kegiatan

harian mereka. Kehadiran pasukan tentera British menjamin keselamatan mereka.

(ii) Penduduk Sabah berpendapat tiada keperluan untuk bergabung . Kebanyakan penduduk di
Sabah menganggap Tanah Melayu terasing seperti Indonesia dan Filipina. Mereka mempersoalkan
keadaan pemimpin tempatan yang perlu menyesuaikan diri dengan kegiatan politik, pilihan raya
dan berkerajaan sendiri yang diamalkan di Singapura dan Tanah Melayu. Selain itu, jarak antara

Sarawak, Sabah dengan Kuala Lumpur yang jauh juga menimbulkan masalah.

(iii) Cadangan pembentukan Malaysia mengejutkan pemimpin dan penduduk di Sabah. Mereka ingin

mendapatkan kemerdekaan secara berasingan atau membentuk sebuah Kesatuan

BAB 5 Negeri-negeri Borneo yang merdeka.

(iv) Pemimpin di Borneo membentuk Barisan Bersatu (United Front) pada 9 Ogos 1961 untuk
mencabar rancangan pembentukan Malaysia. Barisan Bersatu dianggotai oleh Ong Kee Hui
(Pengerusi SUPP), A.M. Azahari (Parti Rakyat Brunei) dan Donald Stephens (UNKO).

(v) Menjelang pembentukan Malaysia, terdapat parti politik utama ditubuhkan seperti UNKO, USNO,

Pasok Momogun dan SCA. USNO dipimpin oleh Datu Mustapha Datu Harun

menyokong idea pembentukan Malaysia sejak awal lagi.

(vi) Parti politik di Sabah menubuhkan gabungan menyokong Malaysia dinamakan Sabah Alliance
pada Oktober 1962. Parti gabungan tersebut terdiri daripada UNKO, USNO, United Pasok Momogun
(UPKO), Democratic Party dan Sabah Indian Congress.

(vii) Namakan parti politik di Sabah menjelang pembentukan Malaysia.

Tahun penubuhan Parti politik

1961 The United National Kadazan Organization (UNKO)

1961 United Sabah National Organization (USNO)

1961 Democratic Party

1962 United Nasional Pasok Momogun

1962 United Party
1962
Borneo Utara National Party (BUNAP). Gabungan Democratic Party dan
United Party

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 64

Sejarah  Tingkatan 5  Bab 5 Pembentukan Malaysia 

Reaksi Singapura BUKU TEKS

m.s. 97

(g) Berdasarkan kata kunci berikut, jelaskan reaksi Singapura terhadap cadangan pembentukan Malaysia.

• People’s Action Party Pemimpin People’s Action Party (PAP), iaitu Lee Kuan Yew
(PAP) menyambut baik cadangan pembentukan Malaysia. Parti Buruh
Singapura bersetuju tetapi menggangap gabungan tersebut
• Lee Kuan Yew sukar untuk dilaksanakan. Parti Rakyat Singapura menentang
• Parti Buruh Singapura gagasan Malaysia. Barisan Sosialis menentang penggabungan
• Parti Rakyat Singapura kerana menganggap pembentukan Malaysia sebagai penjajahan
• Barisan Sosialis baharu. Golongan pedagang dan pengusaha industri menyokong
• pedagang dan pembentukan Malaysia kerana membuka peluang pasaran yang lebih

pengusaha besar kepada industri mereka.

Reaksi Brunei BUKU TEKS

(h) Jelaskan reaksi Brunei terhadap cadangan pembentukan Malaysia. m.s. 97

(i) Sultan Brunei, iaitu Sultan Omar Ali Saifuddin mengalu-alukan Sultan Omar Ali Saifuddin

cadangan pembentukan Malaysia. A.M. Azahari

(ii) Rakyat Brunei pada peringkat awal berminat menyertai gabungan. BUKU TEKS

Namun begitu, mereka ingin mencapai kemerdekaan terlebih m.s. 97
dahulu.
BAB 5
(iii) Parti Rakyat Brunei pimpinan A.M. Azahari menentang cadangan

tersebut kerana lebih berminat untuk menggabungkan Brunei, Sarawak,

Sabah dan Kalimantan Utara dalam satu kesatuan.

(iv) A.M. Azahari berpendapat pembentukan Malaysia merupakan satu cara

kerajaan British untuk mengekalkan pengaruh agar dapat

menguasai ekonomi dan menjamin keselamatan mereka.

(v) Rakyat tempatan bimbang Brunei akan kehilangan sebahagian besar

kekayaan jika menyertai gabungan.

Reaksi Negara Jiran

(i) Jelaskan reaksi negara jiran terhadap cadangan pembentukan Malaysia.

Reaksi negara jiran terhadap cadangan pembentukan Malaysia

(i) Indonesia (ii) Filipina (iii) Thailand

Pada peringkat awal rancangan Presiden Macapagal Kerajaan Thailand

pembentukan Malaysia, menentang pembentukan memberikan reaksi

Indonesia tidak menentang . Malaysia kerana menuntut positif dan

Dr. Mohammad Hatta, iaitu wilayah Sabah . menerima idea

Naib Presiden Indonesia dan Bagi kerajaan Persekutuan pembentukan Malaysia

Dr. Subandrio , Menteri Luar Tanah Melayu, tuntutan yang dapat mengukuhkan

Indonesia mengalu-alukan idea tersebut di bawah urusan keamanan di

pembentukan Malaysia. kerajaan British . rantau Asia Tenggara.


65 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 5  Bab 5 Pembentukan Malaysia

5.4 Langkah Pembentukan Malaysia

5. Lengkapkan ayat berikut tentang langkah pembentukan Malaysia. TP 4 BUKU TEKS

m.s. 98 – 102

Siri lawatan

  Julai 1961 

(a) Tunku Abdul Rahman mengadakan lawatan ke Sarawak dan Brunei untuk

meninjau dan bertemu dengan pemimpin tempatan bagi menerangkan rancangan pembentukan

Malaysia.

  Ogos 1962 
(b) Datu Bandar Abang Haji Mustapha, Temenggung Jugah anak Barieng, Donald Stephens dan Datu

Mustapha Datu Harun mengadakan lawatan untuk meninjau kemajuan Tanah Melayu.

  November 1962 
(c) Lawatan kedua Tunku Abdul Rahman ke Sarawak dan Sabah dikuti rombongan Dr. Burhanuddin

al-Helmi dan Ghafar Baba . Lawatan tersebut menunjukkan kesepakatan dalam

kalangan ahli politik di Tanah Melayu untuk menjelaskan gambaran sebenar tentang rancangan
Malaysia kepada penduduk Sarawak dan Sabah.



BAB 5 Jawatankuasa Setia Kawan Malaysia (JSKM)

(a) Malaysia Solidarity Consultative Committee (MSCC) ditubuhkan ketika Persidangan Ahli-ahli
Parlimen Komanwel di Singapura pada 23 Julai 1961. Mesyuarat JSKM diadakan

sebanyak empat kali, iaitu di Jesselton, Kuching , Kuala Lumpur dan Singapura.

(b) Tujuan penubuhan adalah untuk meyakinkan penduduk Sarawak dan Sabah, menyediakan ruang

perbincangan bagi mendapatkan kata sepakat, mengumpulkan pandangan ,

menyebarkan maklumat, memupuk aktiviti mempromosikan dan mempercepat pembentukan
Malaysia.

(c) Wakil pemimpin dari Persekutuan Tanah Melayu, Singapura, Sarawak dan Sabah. Donald

Stephens dilantik menjadi Pengerusi JSKM. Pada mesyuarat kedua, JSKM membuat

keputusan menyokong rancangan Malaysia. JSKM berperanan penting memberikan

kefahaman kepada pemimpin tempatan dan mendapatkan sokongan pembentukan
Malaysia.



Referendum Singapura

(a) Rundingan antara kerajaan Persekutuan Tanah Melayu dengan Singapura
pada Ogos 1962 hingga September 1962 menghasilkan persetujuan
penyertaan Singapura ke dalam Malaysia.

(b) Satu referendum diadakan di Singapura pada awal September
1962 menyatakan bentuk pilihan Singapura menyertai Malaysia.

(c) Keputusan referendum mendapati rakyat Singapura bersetuju

bergabung membentuk Malaysia seperti syarat yang ditetapkan oleh

kerajaan Singapura dan Persekutuan Tanah Melayu.

(d) Keputusan ini membolehkan Singapura menyertai Malaysia .

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 66

Sejarah  Tingkatan 5  Bab 5 Pembentukan Malaysia 

Rundingan London

(a) Pada bulan November 1961, rundingan berkaitan dengan pembentukan Malaysia diadakan

di London antara kerajaan Persekutuan Tanah Melayu dengan kerajaan British .

(b) Kedua-dua kerajaan bersetuju untuk menubuhkan sebuah suruhanjaya bagi meninjau reaksi
penduduk di Sarawak dan Sabah.



Suruhanjaya Cobbold

(a) Dibentuk secara rasmi pada bulan Januari 1962 dan dianggotai oleh wakil yang dilantik oleh

British dan Persekutuan Tanah Melayu.

(b) Ahli-ahli terdiri daripada Sir Anthony Abell, Sir David Watherston, Muhammad Ghazali Shafie dan
Wong Pow Nee. Lord Cobbold dilantik menjadi Pengerusi .

(c) Suruhanjaya Cobbold melawat 35 pusat (20 pusat di Sarawak dan 15 pusat di
Sabah).

(d) Pada bulan Jun 1962, Suruhanjaya Cobbold menyerahkan laporan kepada kerajaan

British dan Persekutuan Tanah Melayu. Kandungan laporan:

(i) Menyatakan dua pertiga penduduk menyokong pembentukan Malaysia. BAB 5

(ii) Mencadangkan Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1957 dijadikan asas

Perlembagaan Persekutuan yang baharu.

(iii) Mencadangkan kuasa autonomi dan jaminan khas diberikan kepada Sarawak dan Sabah

tidak boleh dipinda atau dibatalkan oleh Kerajaan Persekutuan tanpa mendapat persetujuan

daripada Kerajaan Negeri berkenaan.

Suruhanjaya
Cobbold
Laporan Suruhanjaya Cobbold VIDEO 9

Suruhanjaya Cobbold



Jawatankuasa Antara Kerajaan (JAK)

  Latar Belakang 

(a) Kerajaan British dan Persekutuan Tanah Melayu telah mengumumkan penubuhan JAK pada bulan

Ogos 1962.

(b) Diwakili oleh kerajaan British, Persekutuan Tanah Melayu, Sarawak dan Sabah.

(c) Penubuhan JAK bertujuan menyediakan rangka perlembangaan dan membentuk keperluan

melindungi kepentingan Sarawak dan Sabah .

(d) Mengadakan mesyuarat pertama di Jesselton pada 30 Ogos 1962. Mesyuarat terakhir

diadakan di Kuala Lumpur pada 18 – 20 September 1962.

67 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 5  Bab 5 Pembentukan Malaysia

  Ahli Jawatankuasa 

(a) Dipengerusikan oleh Lord Lansdowne, Menteri Tanah Jajahan dan Timbalan Pengerusi ialah
Tun Abdul Razak Hussein .

(b) Wakil Sarawak ialah Ketua Setiausaha, Peguam Negeri, Setiausaha Kewangan, Datu Bandar
Abang Haji Mustapha, Temenggong Jugah anak Barieng, Pengarah Montegrai, Ling Beng Siew dan
Chia Chin Sin .

(c) Wakil Sabah terdiri daripada Ketua Setiausaha, Peguam Negeri, Setiausaha Kewangan, Datu Mustapha
Datu Harun, Donald Stephens dan Koo Siak Chiew.

(d) Dibentuk lima jawatankuasa kecil terdiri daripada Perlembagaan, Kewangan , Perkhidmatan
Awam, Perundangan dan Kehakiman, serta Organisasi Jabatan.

  Usul JAK 

(a) Mengusulkan 18 perkara bagi Sarawak dan 20 perkara bagi Sabah yang perlu

dimasukkan dalam Perlembagaan Persekutuan untuk menjamin hak serta kepentingan rakyat
Sarawak dan Sabah.

(b) Islam ialah agama rasmi Persekutuan Malaysia tetapi dikecualikan ke atas Sarawak dan
Sabah.

BAB 5 (c) Bahasa Melayu ialah bahasa rasmi Persekutuan Malaysia tetapi bahasa Inggeris akan digunakan
sebagai bahasa rasmi di Sarawak dan Sabah.

(d) Sistem pendidikan dikekalkan di bawah kawalan Kerajaan

Persekutuan kecuali di Sarawak dan Sabah. Sistem pendidikan di Sarawak

dan Sabah kekal di bawah kawalan Kerajaan Negeri sehingga Majlis
Negeri membuat pindaan.

(e) Dalam Parlimen Malaysia, sebanyak 24 kerusi hendaklah
kerusi kepada Sabah
diperuntukkan kepada Sarawak, 16

dan 15 kerusi kepada Singapura.

(f) Kuasa imigresen terletak di bawah Kerajaan Persekutuan tetapi

Sarawak dan Sabah diberikan kuasa tersendiri untuk mengendalikan hal
ehwal imigresen .

6. Bulatkan jawapan yang betul. BUKU TEKS

(a) Jawatankuasa Antara Kerajaan (JAK) m.s. 102
ditubuhkan pada bulan Ogos 1962 dan
dianggotai oleh wakil dari Persekutuan (c) Pelbagai langkah diambil bagi merealisasikan
Tanah Melayu, British, pembentukan Malaysia yang melibatkan
A Sarawak dan Sabah semua pihak sama ada pemimpin mahupun
B Brunei dan Filipina A rakyat
C Singapura dan Indonesia B sultan
C pelabur
(b) Jawatankuasa Antara Kerajaan (JAK)
dipengerusikan oleh Menteri Tanah Jajahan, (d) Menjelang bulan Disember 1962,
iaitu Lord Landsdowne dan dibantu oleh Persekutuan Tanah Melayu, Singapura,
A Tun H.S. Lee Sabah, dan Sarawak bersetuju Malaysia
B Tun Abdul Razak dibentuk pada
C Tunku Abdul Rahman A 1 April 1962
B 31 Julai 1963
C 31 Ogos 1963

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 68

5.5 Sejarah  Tingkatan 5  Bab 5 Pembentukan Malaysia 

Perjanjian Julai 1963 dan Peristiwa Pengisytiharan Malaysia

7. Lengkapkan ayat di bawah tentang inti pati Perjanjian Malaysia. BUKU TEKS

kedaulatan 24 kerusi Singapura m.s. 103

pentadbiran awam 31 Ogos 1957 15 kerusi bumiputera

Kabinet Negeri

(a) Tarikh pembentukan (b) Sarawak, Sabah,
Malaysia ialah pada Singapura dan
31 Ogos 1963 .
Persekutuan Tanah Melayu
akan menjadi ahli dalam
Persekutuan Malaysia.

(c) Kerajaan British mengiktiraf (d) Pembentukan Malaysia BAB 5
kedaulatan Sarawak, memberikan kelebihan
kepada Sarawak dan
Sabah dan Singapura. Sabah untuk menubuhkan
Kabinet Negeri .

(e) Singapura mendapat (f) Sarawak memperoleh
24 kerusi
15 kerusi bagi dan

perwakilan Parlimen. Sabah 16 kerusi bagi

perwakilan Parlimen.

(g) Penduduk bumiputera (h ) Memperuntukkan masa
di Sarawak dan Sabah peralihan kepada Sabah
mendapat taraf yang sama dan Sarawak dalam
seperti orang Melayu dalam pentadbiran awam dan
Perlembagaan Persekutuan. pendidikan.

TUGASAN
Menjelang Hari Malaysia pada tanggal 16 September, anda dan rakan bercadang menyambutnya dengan meriah di
sekolah. Bentuk sebuah jawatankuasa urus setia majlis sambutan Hari Malaysia. Jelaskan peranan ahli urus setia,
cadangan acara yang akan diadakan, dan persediaan yang harus dilakukan.

69 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 5  Bab 5 Pembentukan Malaysia BUKU TEKS

8. Gambar berikut berkaitan dengan Perjanjian Malaysia. TP 4 m.s. 103 – 104

Jawapan

Soalan Tunku Abdul Rahman Putra al-Haj mengadakan sidang akhbar pada 6 Julai
1963 di Kuala Lumpur mengumumkan akan ke London bagi menghadiri
(a) Nyatakan peristiwa majlis menandatangani Perjanjian Pembentukan Malaysia.
yang berlaku dalam
gambar di atas.

BAB 5 (b) Mengapakah Laporan PBB tidak dapat disiapkan, tentangan berterusan daripada Filipina

pembentukan Malaysia dan Indonesia, dan Brunei menarik diri pada saat akhir.

terpaksa ditunda pada

16 September 1963?

(c) Jelaskan tentang Sebuah dokumen yang ditandatangani oleh kerajaan British, Persekutuan
Perjanjian Malaysia. Tanah Melayu, Sarawak, Sabah dan Singapura. Perjanjian tersebut
ditandatangani pada 9 Julai 1963 di London. Kandungan perjanjian ini
adalah seperti yang dikemukakan oleh JAK. Prinsip utama perjanjian ini
mengiktiraf hak yang sama kepada semua negeri dalam Malaysia.

(d) Nyatakan iktibar (i) Kepentingan rundingan dan diplomasi dalam menyelesaikan masalah.

daripada peristiwa
pembentukan Malaysia. (ii) Memperlihatkan ciri-ciri kepimpinan dan kebijaksanaan pemimpin.

KBAT (iii) Kepentingan kerjasama serantau dan kerjasama antarabangsa.

9. Gariskan jawapan yang betul tentang misi Pertubuan Bangsa-bangsa Bersatu (PBB). BUKU TEKS

m.s. 104

(a) ( Filipina : Indonesia ) membuat bantahan rasmi pembentukan Malaysia di Pertubuhan Bangsa-bangsa
Bersatu (PBB).

(b) U Thant, ( Setiausaha Agung : Pengerusi Tetap ) PBB telah mengumumkan penubuhan sebuah
jawatankuasa, iaitu United Nations Malaysia Mission (UNMM) pada 12 Ogos 1963 untuk menilai dan
membuat laporan.

(c) Laurence Michelmore, Duta ( Perancis : Amerika Syarikat ) di PBB mengetuai rombongan melakukan
tinjauan di Sarawak dan Sabah.

(d) Pada 14 ( Ogos : September ) 1963, misi PBB menerbitkan laporan penduduk Sarawak dan Sabah yang
bersetuju menerima pembentukan Sabah.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 70

Sejarah  Tingkatan 5  Bab 5 Pembentukan Malaysia 

10. Lengkapkan ayat di bawah. TP 2 BUKU TEKS
Kerajaan Persekutuan Tunku Abdul Rahman
m.s. 104 –105

kabinet Datu Mustapha Datu Harun

Stadium Merdeka Yang di-Pertuan Agong sumpah Yang di-Pertua Negeri Khir Johari

(a) Di Kuala Lumpur, Yang di-Pertuan Agong
membacakan Pengisytiharan Malaysia di
Stadium Merdeka dan disaksikan oleh
Tunku Abdul Rahman .

(b) Di Kota Kinabalu, Datu Mustapha Datu Harun BAB 5
mengumumkan Pengisytiharan Malaysia serta
menandatangani surat sumpah jawatan sebagai
Yang di-Pertua Negeri Sabah yang
pertama. Tun Abdul Razak Hussein mewakili
Kerajaan Persekutuan .

(c) Di Kuching, Datu Abang Haji Openg Abang

Sapiee mengangkat sumpah jawatan

Yang di-Pertua Negeri Sarawak. Pengisytiharan

Malaysia dibaca oleh Khir Johari wakil

Kerajaan Persekutuan. Turut dihadiri anggota

kabinet negeri.

NOTA IMBASAN

Hari Malaysia ialah hari perisytiharan pembentukan Malaysia pada 16 September 1963. Penetapan tarikh ini adalah berdasarkan keputusan
Setiausaha Agung PBB dan dipersetujui oleh kerajaan British, Singapura, Sarawak dan Sabah. Sejak tahun 2010, tarikh 16 September
Hari Malaysia diiktiraf sebagai cuti umum peringkat nasional untuk memperingati ulang tahun penubuhan Persekutuan Malaysia yang
menggabungkan Sabah, Sarawak dan Tanah Melayu. Meskipun tarikh bersejarah itu seolah-oleh mendapat pengiktirafan hanya selepas
47 tahun penggabungan berlangsung, namun rakyat Malaysia khususnya di Sabah dan Sarawak menganggapnya hari terpenting dalam
pembentukan sebuah negara. Cuti umum tersebut membuktikan pengiktirafan kepada rakyat Sabah dan Sarawak dalam pembentukan
sebuah negara yang merdeka dan berdaulat.

71 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 5  Bab 5 Pembentukan Malaysia

5.6 Konfrontasi dan Usaha Menangani

11. Lengkapkan ayat berikut tentang reaksi dan tindakan Indonesia terhadap pembentukan Malaysia. TP 4

(a) Pada peringkat awal, kerajaan Indonesia tidak menentang rancangan BUKU TEKS

m.s. 106 – 107

pembentukan Malaysia.

(b) Kerajaan Indonesia mula menentang selepas Tunku Abdul Rahman Putra al-Haj Konfrontasi
mendakwa Indonesia membantu Pemberontakan Brunei pada 7 Disember VIDEO 10

1962.

(c) Partai Komunis Indonesia telah menggunakan kesempatan tersebut untuk

menyelar rancangan pembentukan Malaysia sebagai penerusan dasar
neokolonialisme yang dirancang oleh kerajaan British.

BAB 5 (d) Pada 20 Januari 1963, Dr. Subandrio , Menteri Luar Indonesia mengumumkan
dasar konfrontasi, Ganyang Malaysia dengan alasan mengancam kedudukan

Indonesia.

(e) Tentera Indonesia melancarkan serangan gerila di Sarawak pada

16 Januari 1963 hingga 27 Mac 1963. Pada bulan Ogos hingga Disember 1964,

tentera Indonesia melancarkan pendaratan gerila di Johor.

(f) Peristiwa penentangan

(i) Pada 12 April 1963, pendaratan tentera dan separa tentera Indonesia di

Tebedu , Sarawak.

(ii) Pada 29 Disember 1963, peristiwa berbalas tembakan tentera Malaysia

dengan tentera Indonesia di Kalabakan , Sabah.

(iii) Pada 2 September 1964, 30 gerila Indonesia mendarat di Labis ,

Johor, namun berjaya ditahan oleh pasukan tentera Malaysia.

(g) Isu serangan tentera Indonesia telah dibawa oleh Dr. Ismail Abdul Rahman ke Majlis Keselamatan
PBB.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 72

Sejarah  Tingkatan 5  Bab 5 Pembentukan Malaysia 

12. Lengkapkan ayat dalam jadual berikut tentang langkah menamatkan konfrontasi. BUKU TEKS

m.s. 108 – 109

Tahun 1963

(a) U Thant, Setiausaha Agung PBB telah menghantar wakilnya, C.V.Narasimhan pada Februari

1963 untuk berunding dengan pemimpin Indonesia dan Persekutuan Tanah Melayu.

(b) Presiden Macapagal mengadakan rundingan peringkat pegawai di Manila pada 9 April

1963. Muhammad Ghazali Shafie menjadi wakil Persekutuan Tanah Melayu.

(c) Tunku Abdul Rahman Putra al-Haj menerima undangan Presiden Soekarno untuk bertemu

di Tokyo bagi menerangkan tujuan pembentukan Malaysia.

(d) Tun Abdul Razak Hussein menghadiri mesyuarat Menteri Luar di Manila pada 7 – 11

Jun bagi mencari penyelesaian konfrontasi. Dr. Subandrio , Menteri Luar mewakili Indonesia.

(e) Tunku Abdul Rahman Putra al-Haj, Presiden Macapagal dan Presiden Soekarno menghadiri mesyuarat

di Manila pada 31 Julai – 5 Ogos 1963. Indonesia dan Filipina akhirnya bersetuju selepas BAB 5

penilaian dibuat oleh PBB terhadap Sarawak dan Sabah.

Tahun 1964

(f) Rundingan Malaysia, Indonesia dan Filipina melibatkan persidangan peringkat menteri di

Bangkok dan sidang kemuncak di Tokyo. Thanat Khoman, Menteri Luar Thailand

menganjurkan pertemuan dengan Menteri Luar Indonesia.

Tahun 1965

(g) Peralihan kepimpinan di Indonesia berlaku pada 30 September 1965. Jeneral Suharto

melantik Jeneral Ali Moertopo dan Adam Malik untuk berunding bagi menamatkan

konfrontasi.

Tahun 1966

(h) Kerajaan Indonesia mengumumkan konfrontasi tamat

pada 4 Ogos 1966  . Tun Abdul Razak Hussein

menandatangani Perjanjian Persetujuan Normalisasi
Hubungan Indonesia-Malaysia di Jakarta pada 11 Ogos
1966.

73 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 5  Bab 5 Pembentukan Malaysia SPM 5

PRAKTIS

Kertas 1 6. Rajah berikut menunjukkan garis masa ke arah

BUKU pembentukan Persekutuan Malaysia.
TEKS
1. Mengapakah British bersetuju dengan idea
m.s. 100

BUKU pembentukan Malaysia yang dicadangkan oleh Sept. 1962 X
TEKS

m.s. 90 Tunku Abdul Rahman pada tahun 1961?

A Memudahkan pentadbiran Ogos 1962 Jawatankuasa Antara Kerajaan

B Memajukan taraf hidup penduduk

C Mengawal kuasa politik orang Melayu Jan. 1962 Suruhanjaya Cobbold

D Menghapuskan persaingan kuasa Barat

2. Mengapakah Sir Geofroy Tory mencadangkan Julai 1961 Jawatankuasa Setia Kawan
Malaysia
BUKU supaya Persekutuan Tanah Melayu bergabung
TEKS

m.s. 91 dengan Singapura? Apakah X?
A Suruhanjaya Reid
A Membentuk kerjasama ekonomi B Referendum Singapura
C Jawatankuasa Eksekutif
B Melemahkan parti berhaluan kiri D Majlis Perundangan Persekutuan

C Mengukuhkan kedudukan imigran

D Mengimbangkan komposisi penduduk

BAB 5 3. Apakah rasional idea pembentukan Malaysia? 7. Apakah fungsi Suruhanjaya Cobbold?

BUKU I Mengukuhkan kuasa British BUKU A Memastikan keluhuran perlembagaan negara
TEKS TEKS

m.s. 93 II Mempercepat kemerdekaan m.s. 100 B Menjamin sistem pendidikan negara lengkap

III Mengatasi ancaman komunis C Menjelaskan kepentingan perpaduan nasional

IV Menghalang peluasan kuasa luar dalam kalangan rakyat

A I dan II D Meninjau pendapat penduduk Sabah dan

B I dan IV Sarawak tentang gagasan Malaysia

C II dan III 8. Apakah inti pati Perjanjian Malaysia 1963?

D III dan IV I Sarawak mendapat 15 kerusi Parlimen

4. Antara berikut, parti politik yang manakah BUKU
TEKS
menentang rancangan pembentukan Malaysia?
A SUPP m.s. 103 II Islam agama rasmi di Sabah dan Sarawak
B PANAS
C PESAKA III Sabah dan Sarawak boleh menubuhkan
D BARJASA
kabinet negeri

IV British mengiktiraf kedaulatan Singapura,

Sabah dan Sarawak

A I dan II C II dan III

5. Senarai berikut berkaitan dengan peranan B I dan IV D III dan IV

BUKU Jawatankuasa Setia Kawan Malaysia (JSKM). 9. Pengisytiharan Malaysia di Kota Kinabalu, Sabah
TEKS

m.s. 99 • X BUKU diumumkan oleh
TEKS
m.s. 105 A Tun Abdul Razak Hussein
• Mengumpulkan pandangan rakyat.
B Datu Mustapha Datu Harun
• Memberi galakan ke arah pembentukan
C Tunku Abdul Rahman Putra al-Haj
Malaysia.
D Datu Abang Haji Openg Abang Sapiee

Apakah X? 10. Mengapakah kerajaan Indonesia melancarkan
A Mewujudkan perpaduan kaum
B Menggubal perlembagaan negara BUKU dasar konfrontasi?
C Mengemukakan cadangan kepada British TEKS
D Menyebarkan maklumat berkaitan dengan m.s. 106 A Menuntut wilayah Sabah

pembentukan Malaysia B Mengancam kedudukan Indonesia

C Mengagalkan gagasan Melayu Raya

D Mengurangkan kuasa politik orang Melayu

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 74

Sejarah  Tingkatan 5  Bab 5 Pembentukan Malaysia 

Kertas 2

Bahagian A

1. Pada 27 Mei 1961 dalam majlis makan tengah hari anjuran Persatuan Wartawan Luar Negeri di Hotel Adelphi,

Singapura, Tunku Abdul Rahman telah mengumumkan cadangan pembentukan Malaysia. BUKU TEKS

m.s. 91 – 93

(a) Namakan tiga pegawai British yang pernah mencadangkan idea pembentukan Malaysia.

(i) Lord Brassey

(ii) Sir Malcom MacDonald

(iii) Sir Gerald Templer / Sir Geofroy Tory

[3 markah]

(b) Senaraikan faktor pembentukan Malaysia.

(i) Keselamatan (ancaman komunis)

(ii) Pembangunan wilayah

(iii) Mempercepat kemerdekaan/ Keseimbangan komposisi penduduk

[3 markah]

(c) Jelaskan kepentingan pembentukan Malaysia terhadap Sabah dan Sarawak. BAB 5

(i) Membantu negeri tersebut menikmati pembangunan politik, ekonomi, dan sosial.

(ii) Mendapatkan kemerdekaan lebih awal.

(iii) Mewujudkan kerjasama serantau.

(iv) Menghalang ancaman dan pengaruh komunis.

[4 markah]

2. Cadangan pembentukan Malaysia yang diumumkan oleh Tunku Abdul Rahman pada tahun 1961 telah

menimbulkan pelbagai reaksi di Sabah dan Sarawak. BUKU TEKS

m.s. 95 – 96

(a) Namakan parti politik Sarawak yang terlibat dalam penggabungan membentuk Parti Perikatan Sarawak
pada bulan Oktober 1962.

(i) PANAS / SNAP

(ii) BARJASA / SCA

(iii) PESAKA

[3 markah]

(b) Mengapakah rakyat Sabah dan Sarawak menyokong pembentukan Malaysia menjelang akhir tahun
1961?

(i) Usaha kerajaan British dan Persekutuan Tanah Melayu menjelaskan tujuan penubuhan Malaysia.

(ii) Mempertimbangkan pandangan penduduk Sarawak dan Sabah.

(iii) Wujudnya semangat perpaduan dan sikap toleransi pemimpin Persekutuan Tanah Melayu.

(iv) Perubahan sikap dan kerjasama yang ditunjukkan oleh pemimpin Sabah dan Sarawak.
[4 markah]

75 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 5  Bab 5 Pembentukan Malaysia

(c) Apakah nilai yang diamalkan oleh pemimpin Tanah Melayu, Sabah, dan Sarawak dalam usaha membentuk
Malaysia?

(i) Toleransi

(ii) Perpaduan

(iii) Muafakat

[3 markah]

Bahagian B

1. Neagara jiran seperti Indonesia, Filipina dan Thailand menunjukkan pelbagai reaksi terhadap rancangan

pembentukan Malaysia. BUKU TEKS

m.s. 97, 107

(a) Bagaimanakah reaksi Filipina dan Thailand terhadap cadangan pembentukan Malaysia? [6 markah]

(b) Gambar berikut menunjukkan peristiwa konfrontasi terhadap Malaysia.

BAB 5    

Jelaskan tindakan Indonesia untuk menggagalkan usaha pembentukan Malaysia. [8 markah]

(c) Kejayaan pembentukan Malaysia membuktikan kebijaksanaan dan kewibawaan pemimpin negara.
Berikan penjelasan anda. [6 markah]

2. Bermula pada bulan Julai 1961, berlaku beberapa peristiwa penting ke arah merealisasikan penubuhan

Malaysia. BUKU TEKS

m.s. 98 – 103

(a) Huraikan langkah ke arah merealisasikan pembentukan Malaysia. [10 markah]

(b) Terangkan intipati Perjanjian Malaysia. [6 markah]

(c) Tindakan bijak Tunku Abdul Rahman membentuk Malaysia telah membawa kebaikan kepada rakyat.

Buktikan pernyataan tersebut. [4 markah]

Pendidikan Sivik

Nilai Teras: Homat-menghormati
Tajuk: Dunia Sejahtera
Aktiviti PAK-21: Meja bulat

1. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.

2. Setiap kumpulan akan mengadakan perbincangan secara meja bulat.

3. Tajuk yang boleh dibincangkan ialah:
(a)  Muafakat Membawa Berkat
(b)  Bersatu Membina Negara Sejahtera
(c)  Keamanan Dipelihara, Rakyat Sejahtera
(d)  Berunding Lebih Baik Daripada Berperang

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 76

Sudut Sejarah  Tingkatan 5  Bab 5 Pembentukan Malaysia 

KBAT

Gambar berikut menunjukkan tokoh-tokoh yang terlibat dalam pembentukan Malaysia.

    BAB 5
(a) Jelaskan ciri-ciri kempimpinan yang boleh kita contohi daripada tokoh-tokoh tersebut.

Bermuafakat, tolak-ansur, tidak mementingkan diri, dan mementingkan kepentingan negara.

(b) Mengapakah kita perlu menghargai perjuangan mereka?
Berterima kasih atas jasa dan sumbangan mereka yang membawa kemakmuran kepada negara dan membolehkan
kita hidup aman, damai, dan maju pada masa kini.

(c) Berikan sebab anda patut berbangga menjadi warganegara Malaysia.
Negara Malaysia aman, damai, dan harmoni walaupun rakyatnya berbilang kaum. Banyak kejayaan yang dicapai
oleh negara seperti pengeluaran kereta nasional, pembinaan KLCC, pelancaran satelit MEASAT, dan kemajuan
yang dicapai dalam pelbagai bidang.
(Mana-mana jawapan yang munasabah)

(d) Cadangkan langkah untuk menjamin kedaulatan negara Malaysia.
Mengukuhkan perpaduan, bekerjasama, sanggup berkorban demi negara, menentang campur tangan asing, dan
taat setia kepada pemimpin dan negara.
(Mana-mana jawapan yang munasabah)

Kuiz 5

77 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

BAB Cabaran Selepas Pembentukan Malaysia

6

PETA Konsep • Cabaran pembangunan dan sosioekonomi
• Cabaran politik di Sarawak
Cabaran Dalaman Malaysia • Cabaran perpaduan kaum

Pemisahan Singapura daripada Malaysia

Masalah Masalah Masalah
politik ekonomi perkauman

Cabaran Menangani Ancaman Komunis
selepas
Pembentukan • Ancaman keselamatan di Sarawak
Malaysia – Perang saraf
– Operasi ketenteraan
• Ancaman keselamatan di Semenanjung Malaysia
– Pembunuhan anggota keselamatan dan orang awam
– Pengeboman Tugu Negara
• Usaha mengatasi
– Strategi Counterinsugency (COIN)
– Perjanjian Kerjasama Sempadan

NOTA 6 Isu Pembangunan dan Ekonomi

• Pengenalan Rancangan Pembangunan Lima Tahun Malaysia
• Pengenalan Rancangan Malaysia Pertama
• Isu pembangunan ekonomi
– Kedudukan sosioekonomi penduduk berpendapatan rendah
– Taraf hidup yang berbeza
– Peluang pekerjaan yang terhad
– Kadar penggangguran meningkat

Tragedi Hubungan antara Kaum

Faktor rusuhan kaum
• Ketidakseimbangan ekonomi dan sosial
• Keadaan dan keputusan Pilihan Raya Umum Ketiga 1969
• PKM mempengaruhi penduduk supaya bermusuhan
• Parti bertanding menggunakan sentimen perkauman dan

keagamaan
• Perarakan kemenangan pilihan raya dan perbuatan provokatif

Tindakan membentuk perpaduan
• Mengisytiharkan Darurat
• Menubuhkan MAGERAN
• Peranan Raja-raja Melayu

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 78

Sejarah  Tingkatan 5  Bab 6 Cabaran Selepas Pembentukan Malaysia 

6.1 Cabaran Dalaman Malaysia

1. Lengkapkan rajah berikut. TP 2 BUKU TEKS

m.s. 116

Cabaran yang (a) Cabaran pembangunan dan sosioekonomi di Sarawak dan Sabah
dihadapi oleh (b) Cabaran politik di Sarawak

Malaysia

(c) Cabaran perpaduan kaum



2. Lengkapkan ayat di bawah tentang cabaran pembangunan dan sosioekonomi di Sarawak dan Sabah. TP 2

(a) Mempelbagaikan kegiatan ekonomi BUKU TEKS

m.s. 117

(i) Walaupun Sarawak dan Sabah mempunyai kekayaan

hasil bumi , namun rakyatnya masih mengamalkan

pertanian sara diri.

(ii) Kerajaan berusaha menyediakan peluang pekerjaan

untuk melibatkan rakyat dengan aktiviti ekonomi komersial.

(iii) Kerajaan mempelbagaikan pertanian komersial seperti BAB 6
kelapa sawit, koko dan getah.

(iv) Kerajaan juga membuka peluang kepada rakyat Sabah dan
Sarawak untuk menyertai kegiatan ekonomi berkaitan dengan

petroleum .

(b) Memajukan sistem perhubungan dan pengangkutan

(i) Cabaran berikutnya ialah bidang perhubungan dan pengangkutan

disebabkan saiz negeri yang besar bagi Sarawak dan
Sabah.

(ii) Penduduk Sabah dan Sarawak bergantung pada sistem
pengangkutan air bagi tujuan perhubungan.

(iii) Tugas utama kerajaan ialah membina sistem perhubungan dan
pengangkutan di kawasan pedalaman .

(iv) Usaha menyeimbangkan pembangunan dilakukan melalui
Rancangan Pembangunan Lima Tahun Malaysia.

(v) Pada tahun 1966, Sabah dan Sarawak dimasukkan dalam

Rancangan Malaysia Pertama .



79 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 5  Bab 6 Cabaran Selepas Pembentukan Malaysia

(c) Memajukan sistem pendidikan

(i) Pada zaman British, sekolah Inggeris dan Cina dibina di kawasan

bandar .

(ii) Penduduk di pedalaman tidak mendapat peluang

secukupnya untuk bersekolah.

(iii) Kerajaan membina sekolah dan melatih guru bagi memberi
pendidikan khususnya kaum bumiputera.



3. Jelaskan cabaran politik di Sarawak dan cabaran perpaduan kaum. TP 2 BUKU TEKS

Cabaran politik di Sarawak m.s. 118

Tawi Sli undi darurat jawatan
September keselamatan
Gabenor perlembagaan
Ketua Menteri Sarawak Council
Stephen Kalong Mahkamah Tinggi Negri
Ningkan Sarawak

(a) Pada Jun 1966, berlaku krisis perlembagaan di Sarawak apabila 21 ahli Council Negri
tidak berpuas hati dengan kepimpinan Stephen Kalong Ningkan , Ketua Menteri Sarawak.

BAB 6 (b) Gabenor telah memecat Stephen Kalong Ningkan, namun beliau mencabar keputusan itu di

Mahkamah Tinggi Sarawak dan memenangi kes tersebut.

(c) Beliau menjadi Ketua Menteri Sarawak semula namun mendapat undi tidak
percaya daripada Council Negri.

(d) Krisis politik tersebut mengancam keselamatan dan keamanan di Sarawak sehingga
September 1966.
darurat diisytiharkan pada

(e) Akhirnya jawatan Stephen Kalong Ningkan sebagai Ketua Menteri Sarawak digantikan
dengan
Tawi Sli .


Perpaduan Kaum

(a) Cabaran yang besar bagi Malaysia ialah mewujudkan perpaduan kaum dan integrasi
nasional .

(b) Penduduk Malaysia terdiri daripada pelbagai kaum seperti Melayu, Cina,

India , Melanau, Kadazandusun, Murut, Bajau, Iban, Bidayuh dan lain-lain.

(c) Perpaduan menjadi agenda utama bagi menyatukan penduduk yang berbeza kaum,

budaya dan agama.

(d) Jarak yang jauh antara Sabah dan Sarawak dengan Semenanjung Malaysia menyukarkan

integrasi nasional dan memupuk semangat satu negara.



© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 80

Sejarah  Tingkatan 5  Bab 6 Cabaran Selepas Pembentukan Malaysia 

6.2 Pemisahan Singapura

4. Lengkapkan ayat di bawah tentang faktor pemisahan Singapura. TP 2 BUKU TEKS

m.s. 119

Politik (a) Berlaku konflik antara pemimpin PAP dengan Perikatan .

• terhad Lee Kuan Yew tidak berpuas hati dengan peranan kerajaan
• sama rata
• Perikatan Singapura yang terhad . Beliau mengadakan kempen
• keresahan
• Malaysian Malaysia Malaysian Malaysia menuntut hak sama rata untuk

semua kaum yang menimbulkan keresahan dalam kalangan

penduduk.

Ekonomi (b) Singapura menuntut pembukaan pasaran bersama

• cukai (common market) disegerakan. Singapura tidak berpuas hati dengan
• pasaran
• kadar faedah cadangan tambahan cukai yang perlu diberikan
• pembangunan
• Kerajaan Persekutuan kepada Kerajaan Persekutuan . Singapura juga mahu mengenakan

kadar faedah terhadap sebahagian pinjaman RM150 juta

kepada Kerajaan Persekutuan untuk pembangunan Sabah dan

Sarawak.

Masalah perkauman (c) Pada 21 Julai 1964, telah berlaku rusuhan kaum di BAB 6

• ketegangan Singapura yang menimbulkan ketegangan antara kaum.
• sama rata
• rusuhan Rusuhan ini berlaku kesan daripada usaha menuntut persamaan hak

sama rata bagi semua kaum.

5. Lengkapkan rajah berikut tentang peristiwa pemisahan Singapura. TP 2 BUKU TEKS

m.s. 120
i-THiNK Peta alir

29 Jun 1965 1 Julai 1965
Kegagalan rundingan
Setelah rundingan gagal , Tunku Abdul Rahman
Tun Abdul Razak Hussein
dengan Lee Kuan Yew . mengarahkan Tun Abdul Razak Hussein bermesyuarat

dengan Dr. Ismail Abdul Rahman , Tan Siew Sin dan

V.T. Sambanthan .

Awal Ogos 1965 7 Ogos 1965 9 Ogos 1965
Mesyuarat Khas Kabinet Tunku Abdul Rahman Tunku Abdul Rahman membawa
Malaysia bersetuju usul pemisahan Singapura
dengan rancangan dan Lee Kuan Yew ke Parlimen Malaysia.
menandatangani Parlimen meluluskan rang
pemisahan undang-undang pemisahan Singapura.
Singapura. persetujuan
pemisahan Singapura. © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

81

  Sejarah  Tingkatan 5  Bab 6 Cabaran Selepas Pembentukan Malaysia

6.3 Menangani Ancaman Komunis

6. Lengkapkan rajah berikut berkaitan ancaman keselamatan di Sarawak. TP 4 BUKU TEKS

m.s. 121 – 123

Gerakan politik

(a) Gerakan komunis melarikan diri ke Kalimantan dan membentuk

Bentuk ancaman Parti Komunis Kalimantan Utara (PKKU).
keselamatan di
(b) PKKU telah meneruskan penentangan melalui Pasukan Rakyat
Sarawak
Kalimantan Utara (PARAKU) dan Pasukan Gerila Rakyat

Sarawak (PGRS) untuk membentuk republik komunis di Sarawak.

Usaha mengatasi Serangan bersenjata
ancaman
(a) Pada 5 Ogos 1952, komunis menyerang Batu Kitang , Kuching
keselamatan di
Sarawak yang menandakan bermulanya serangan komunis terhadap

orang awam.

Perang saraf

(a) Mengadakan perhimpunan awam dengan memberikan kesedaran bahaya ancaman komunis.

BAB 6 (b) Menyebarkan risalah tentang ancaman komunis dan menanamkan kebencian
terhadap komunis.

(c) Mengisytiharkan kawasan putih yang bebas daripada ancaman komunis.

(d) Membuat tawaran pengampunan kepada anggota komunis.

(e) Mengadakan pembangunan infrastruktur dengan menyediakan kemudahan
perhubungan.

Operasi ketenteraan

Tahun Langkah membanteras ancaman komunis

(a) 1965 Operasi Hammer dilancarkan. Tiga kampung baru dibuka di Bahagian Pertama.

(b) 1969 Operasi rampasan senjata di Bahagian Ketiga.

(c) 1970 Operasi Jala Raja di Nonok (Asajaya), Bahagian Pertama.

(d) 1971 Operasi Ngayau di Bahagian Ketiga.

(e) 1972 Rajang Area Security Command (RASCOM) dibentuk di Bahagian Ketiga.

(f) 1973 Operasi Sri Aman dilancarkan.

(g) 1974 Operasi Sri Aman ditamatkan dan anggota komunis menyerah diri.

(h) 1990 Perjanjian damai antara pihak komunis dengan kerajaan Sarawak untuk

menamatkan ancaman komunis.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 82

Sejarah  Tingkatan 5  Bab 6 Cabaran Selepas Pembentukan Malaysia 

7. Nyatakan peristiwa pembunuhan anggota keselamatan dan orang awam pada tarikh berikut. TP 4 BUKU TEKS

m.s. 124

Tarikh Peristiwa

(a) PKM melakukan serangan hendap terhadap pasukan keselamatan di

17 Jun 1968 Kroh, Perak yang mengorbankan 16 anggota keselamatan.

(b) Seorang wanita diseksa oleh PKM sehingga mati di Sintok, Kedah.
Julai 1969

(c) PKM menembak mati Tan Sri Abdul Rahman Hashim, Ketua Polis

7 Jun 1974 Negara di Kuala Lumpur.

(d) PKM menembak mati Tan Sri Khoo Chong Kong, Ketua Polis Perak

13 November 1975 dan pemandunya di Ipoh.

8. Gambar berikut menunjukkan peristiwa pengeboman Tugu Negara. TP 4 BUKU TEKS

m.s. 125

Tugu BAB 6
Negara
VIDEO 11



Soalan Jawapan

(a) Bilakah PKM meletupkan Tugu 26 Ogos 1975
Negara?

(b) Apakah reaksi rakyat terhadap Menimbulkan kemarahan rakyat terhadap komunis dan
tindakan komunis tersebut? menuntut kerajaan bertindak termasuk mengenakan Akta
Keselamatan Dalam Negeri.

(c) Jelaskan tentang strategi COIN. Memenangi hati dan fikiran rakyat bagi menyokong dasar
kerajaan memerangi komunis. Menjalin kerjasama antara
pasukan keselamatan, ahli politik dan agensi kerajaan.

(d) Nyatakan kerjasama kerajaan Membina pagar sempadan, mengadakan operasi bersama dan

Malaysia dengan Thailand dalam menandatangani perjanjian kerjasama sempadan.

membanteras ancaman komunis.

(e) Terangkan persetujuan yang PKM bersetuju membubarkan unit bersenjata serta memusnahkan
dicapai dalam Perjanjian Hat Yai senjata api, bahan letupan dan jerangkap samar.
1989.

83 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 5  Bab 6 Cabaran Selepas Pembentukan Malaysia

6.4 Isu Pembangunan dan Ekonomi

9. Nyatakan isu pembangunan ekonomi dan usaha mengatasinya. TP 3 BUKU TEKS

m.s. 127 – 128

(a) Isu Usaha mengatasi

(i) Terlalu bergantung pada eksport (i) Mempelbagaikan kegiatan ekonomi

bijih timah dan getah. pertanian dan industri pemprosesan.

(ii) Kejatuhan harga bahan mentah . (ii) Mencari pasaran baharu bagi bijih

(iii) Teknologi dan peralatan pertanian masih timah dan getah.

ketinggalan . (iii) Mempelbagaikan bidang pertanian terutama

(iv) Golongan petani masih kelapa sawit dan koko.

berpendapatan rendah. (iv) Mempelbagaikan pengeluaran komoditi

(v) Pertanian komersial masih kurang negara.

diusahakan oleh petani.

(b) Isu Usaha mengatasi
(i) Perbezaan taraf hidup
. (i) Melancarkan pembangunan berasaskan rancangan

bersepadu .

BAB 6 (ii) Menggerakkan aktiviti perkilangan dan

pembuatan dengan membuka kawasan baharu.

(iii) Mempercepat integrasi penduduk dan

negeri.

(iv) Mendapatkan bantuan Bank Dunia .

(c) Isu Usaha mengatasi

(i) Peluang pekerjaan yang terhad dan (i) Menubuhkan pusat latihan vokasional
kadar pengangguran meningkat . dan teknikal.

(ii) Meluaskan peluang pekerjaan kepada
penduduk.

(d) Isu Usaha mengatasi

(i) Masalah kesihatan dan sosial. (i) Mengurangkan kadar kelahiran .

(ii) Keperluan dan hak wanita dari segi (ii) Memperkenalkan program Perancang
Keluarga .
kehamilan yang terhad.

(iii) Kekurangan kemudahan kesihatan

profesional kepada ibu-ibu mengandung. (iii) Menambah baik perkhidmatan kesihatan di
kawasan luar bandar .
(iv) Kadar kelahiran tidak normal dan

kematian tinggi.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 84

Sejarah  Tingkatan 5  Bab 6 Cabaran Selepas Pembentukan Malaysia 

6.5 Tragedi Hubungan antara Kaum

10. Lengkapkan petikan berikut tentang peristiwa rusuhan kaum 1969. TP 3 BUKU TEKS

Peristiwa rusuhan kaum berlaku pada (a) 13 Mei 1969 yang m.s. 129

tertumpu di Kuala Lumpur, Selangor dan kawasan sekitarnya. Antara Peristiwa
13 Mei
faktor rusuhan ialah kesan (b) ketidakseimbangan ekonomi dan VIDEO 12

sosial di negara kita. Keadaan dan keputusan (c) Pilihan Raya

Umum Ketiga menjadi sebab utama tercetusnya rusuhan.

Terdapat parti politik yang menyentuh (d) sensitiviti sesuatu

kaum semasa berkempen. (e) PKM mempengaruhi

penduduk supaya bermusuhan. (f) Perarakan kemenangan

pilihan raya yang tidak terkawal telah menimbulkan kekacauan dan

perbuatan provokatif.

11. Nyatakan perkara yang diputuskan dalam perintah darurat 1969. TP 3 BUKU TEKS

m.s. 129

(a) Perlembagaan digantung dan Parlimen ditangguh.

(b) Mewujudkan pusat perlindungan di beberapa tempat semasa darurat. BAB 6

(c) Menguatkuasakan perintah berkurung dan orang ramai tidak dibenarkan keluar rumah.

(d) Penubuhan jawatankuasa untuk menyusun semula perkhidmatan penerangan kerajaan.

(e) Semua berita dari pihak media ditapis bagi memastikan kesahihannya.

(f) Mangsa rusuhan dipindahkan ke pusat perlindungan di Stadium Merdeka dan Tiong Nam
Settlement.

(g) Kawasan Kampung Baru dipagar dan menjadikannya kawasan perintah berkurung yang besar.

(h) Tentera memberikan perlindungan kepada penduduk yang berlindung di beberapa kem tentera.

TUGASAN
Secara berkumpulan, kumpulkan maklumat dan gambar daripada majalah, keratan akhbar, video dan internet tentang
Peristiwa 13 Mei 1969. Kemudian, bentangkannya di hadapan kelas dan pamerkan hasil pembentangan di sudut Sejarah
kelas anda.

85 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 5  Bab 6 Cabaran Selepas Pembentukan Malaysia BUKU TEKS

12. Nyatakan tanggungjawab MAGERAN. TP 2 m.s. 130

akhbar tenang licin kaum
keamanan palsu kerajaan kepercayaan
Akta Hasutan undang-undang keharmonian pentadbiran

(f) Jabatan Penerangan (a) Mengembalikan (b) Menentukan
keamanan dan pentadbiran
licin
undang-undang .
dalam negara.
menapis berita yang

palsu dan

menerangkan usaha

kerajaan .

BAB 6 (e) Menguatkuasakan (d) Menggantung sementara (c) Mengembalikan
Akta Hasutan penerbitan semua keharmonian dan
akhbar sehingga kepercayaan
1948. keadaan negara kembali
tenang . antara kaum
dalam negara.

13. Gariskan jawapan yang betul. TP 2 BUKU TEKS

(a) Raja-raja Melayu memainkan peranan dalam usaha (memulihkan : memajukan) m.s. 131
keadaan negara.

(b) Sultan Idris Iskandar Shah II, Sultan (Johor : Perak) menasihati rakyat agar
menjaga keamanan.

(c) Pemimpin politik Perak menubuhkan Jawatankuasa (Muafakat : Muhibah)
yang merayu penduduk agar bertenang dan membantu negara mengekalkan
keamanan.

(d) Raja-raja di negeri lain turut meminta rakyat agar (berhijrah : bertenang) dan
mematuhi undang-undang.

Sultan Idris Iskandar Shah II

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 86

PRAKTIS Sejarah  Tingkatan 5  Bab 6 Cabaran Selepas Pembentukan Malaysia 

SPM 6

Kertas 1 4. Senarai berikut berkaitan dengan gerakan politik

BUKU di Sarawak.
TEKS

1. Antara berikut yang manakah merupakan cabaran m.s. 121

BUKU dalaman Malaysia? • Pasukan Rakyat Kalimantan Utara
TEKS (PARAKU)

m.s. 116 I Cabaran politik di Sabah

II Cabaran perpaduan kaum • Pasukan Gerila Rakyat Sarawak
(PGRS)
III Cabaran pembangunan di Sarawak

IV Cabaran hubungan dengan Indonesia Apakah matlamat utama gerakan tersebut?
A Memupuk perpaduan kaum
A I dan II C II dan III B Membentuk republik komunis
C Memajukan kehidupan penduduk
B I dan IV D III dan IV D Menghapuskan ancaman komunis

2. Mengapakah penduduk di kawasan pedalaman

BUKU Sabah dan Sarawak tidak mendapat peluang untuk
TEKS

m.s. 117 bersekolah? 5. Rajah berikut menunjukkan usaha kerajaan

A Sekatan daripada penjajah BUKU menghapuskan ancaman komunis di Tanah
TEKS
B Kedudukan sekolah di bandar
m.s. 121 Melayu.
C Bergantung kepada pengangkutan air

D Terikat dengan adat, budaya dan agama Mengisytiharkan kawasan putih

3. Petikan di bawah adalah ucapan Tunku Abdul BAB 6

BUKU Rahman pada satu sesi perbahasan di Parlimen pada Perang Mengadakan perhimpunan awam
TEKS Saraf

m.s. 120 9 Ogos 1965.

“… so it does seem completely impossible to X
arrive at a solution whereby we can hope to
pull along together and work together……

Apakah maksud perkara yang tidak dapat dielakkan Apakah X?
oleh Tunku Abdul Rahman dalam ucapan tersebut? A Menyebarkan risalah
A Membacakan keputusan Dewan Rakyat B Menubuhkan pasukan polis
menggantung Lee Kuan Yew dari sesi C Mewujudkan Kampung Baru
Parlimen D Memperkenalkan kad pengenalan
B Menjelaskan sebab pengunduran Brunei
daripada menyertai Persekutan Malaysia 6. Antara berikut yang manakah usaha untuk
C Mengumumkan pemisahan Singapura dari
Persekutuan Malaysia BUKU mengatasi isu peluang pekerjaan yang terhad?
D Mengisytiharkan tamatnya Undang-Undang TEKS
Darurat
m.s. 128 A Meminta bantuan Bank Dunia

B Mengurangkan kadar kelahiran

C Membina pusat kesihatan di luar bandar

D Menubuhkan pusat latihan vokasional dan

teknikal

87 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 5  Bab 6 Cabaran Selepas Pembentukan Malaysia

7. Rajah berikut berkaitan dengan usaha mengatasi 9. Apakah langkah mengatasi masalah peristiwa

BUKU isu pembangunan ekonomi. BUKU berikut?
TEKS TEKS

m.s. 127 m.s. 129

X Tarikh Peristiwa

• Mempelbagaikan kegiatan 13 Mei 1969 Rusuhan kaum di Kuala
ekonomi pertanian Lumpur, Selangor dan kawasan
sekitarnya.
• Mencari pasaran baharu bagi
getah dan bijih timah I Penubuhan MAGERAN
II Pengisytiharan perintah darurat
Apakah isu tersebut? III Pengenalan operasi ketenteraan
A Taraf hidup yang berbeza IV Pelancaran dasar pembangunan ekonomi
B Masalah kesihatan dan sosial A I dan II
C Kejatuhan harga bahan mentah B I dan IV
D Kadar pengangguran meningkat C II dan III
D III dan IV

10. Gambar berikut menunjukkan Majlis Gerakan

8. Perkembangan berikut telah menjadi punca BUKU Negara (MAGERAN).
TEKS

m.s. 130

BUKU utama peristiwa rusuhan kaum 13 Mei 1969.
TEKS

m.s. 129

Ketidakseimbangan ekonomi
dan sosial

BAB 6 Perarakan selepas Pilihan Raya Apakah tanggungjawab MAGERAN?
Umum 1969 I Mengembalikan keamanan
II Menghapuskan ancaman komunis
Mengapakah perkembangan tersebut telah III Memajukan kawasan luar bandar
mencetuskan rusuhan kaum? IV Menguatkuasakan Akta Hasutan 1948
A I dan II
A Masyarakat jahil B I dan IV
B Perpaduan kaum lemah C II dan III
C Rakyat tidak berpendidikan D III dan IV
D Kelemahan pucuk pimpinan

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 88

Sejarah  Tingkatan 5  Bab 6 Cabaran Selepas Pembentukan Malaysia 

Kertas 2
Bahagian A

1. Gambar berikut menunjukkan peristiwa pemisahan Singapura. BUKU TEKS

m.s. 119

(a) Terangkan faktor politik yang membawa kepada pemisahan Singapura.
Berlaku konflik antara pemimpin PAP dengan Perikatan. Lee Kuan Yew tidak berpuas hati dengan
peranan kerajaan Singapura yang terhad. Beliau mengadakan kempen Malaysian Malaysia menuntut
hak sama rata untuk semua kaum yang menimbulkan keresahan dalam kalangan penduduk.

[3 markah]

(b) Sejauh manakah faktor ekonomi mendorong pemisahan Singapura?

Singapura menuntut pembukaan pasaran bersama (common market) disegerakan. Singapura tidak BAB 6

berpuas hati dengan cadangan tambahan cukai yang perlu diberikan kepada Kerajaan Persekutuan.

Singapura juga mahu mengenakan kadar faedah terhadap sebahagian pinjaman RM150 juta kepada

Kerajaan Persekutuan untuk pembangunan Sabah dan Sarawak.

[3 markah]
(c) Apakah iktibar yang anda peroleh daripada pemisahan Singapura?

Kepentingan menjaga keamanan negara dan kepentingan rakyat di kedua-dua negara. Menggunakan
saluran rundingan untuk menyelesaikan isu dan masalah. Tidak menggunakan kekerasan dan ketenteraan
yang boleh mengancam nyawa dan merosakkan harta benda. Pemimpin negara tidak nementingkan diri
sendiri tetapi bertindak bijak dan memikirkan kesejahteraan rakyat.
(Mana-mana jawapan yang munasabah)

[4 markah]

89 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 5  Bab 6 Cabaran Selepas Pembentukan Malaysia

2. Beberapa usaha telah diambil untuk mengatasi ancaman komunis. BUKU TEKS
(a) Jelaskan bentuk ancaman komunis di Sarawak.
m.s. 121 – 122

Komunis melakukan ancaman melalui gerakan politik dan serangan bersenjata. Kerajaan Sarawak

memburu ahli yang terlibat. Gerakan komunis melarikan diri ke Kalimantan dan membentuk

Parti Komunis Kalimantan Utara (PKKU). PKKU membuat penentangan melalui Pasukan Rakyat

Kalimantan Utara (PARAKU) dan Pasukan Gerila Rakyat Sarawak (PGRS) untuk membentuk republik

komunis di Sarawak. Pada 5 Ogos 1952, komunis menyerang Batu Kitang, Kuching yang menandakan

bermulanya serangan komunis terhadap orang awam di Sarawak.

[3 markah]

(b) Operasi Hammer dilancarkan pada 6 Julai 1965 bagi melemahkan gerakan komunis di Sarawak.
Berikan perjelasan anda.

Tiga kampung baru dibuka di Bahagian Pertama untuk menempatkan seramai 7500 orang. Dalam tempoh

tiga hari, 1200 keluarga berketurunan Hakka diarahkan berpindah ke kampung baru tersebut yang

terletak di Jalan Kuching-Serian. Petempatan tersebut dikawal ketat dan dikenakan 24 jam perintah

berkurung. Operasi Hammer menyebabkan gerakan komunis mula goyah dan anggota komunis ditangkap.

BAB 6 Operasi Hammer tamat pada tahun 1970.

[4 markah]
(c) Pada pendapat anda, apakah kesan jika ancaman komunis gagal dibanteras di Sarawak?

Jika ancaman komunis gagal dibanteras, kemungkinan republik komunis berjaya dibentuk di Sarawak.
Selain itu, kegiatan serangan dan subversif yang dilakukan oleh komunis akan menjejaskan keselamatan
orang awam dan keamanan di Sarawak. Ancaman komunis akan merebak ke Sabah dan negeri-negeri di
Semenanjung Malaysia. Situasi tersebut akan menjejaskan usaha kerajaan membangunkan ekonomi
negara kerana peruntukan negara akan mengutamakan operasi ketenteraan demi menjaga keselamatan
rakyat.
(Mana-mana jawapan yang munasabah)

[3 markah]

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 90

Sejarah  Tingkatan 5  Bab 6 Cabaran Selepas Pembentukan Malaysia 

Bahagian B

1. (a) Huraikan cabaran pembangunan dan sosioekonomi di Sarawak dan Sabah: BUKU TEKS
(i) Mempelbagaikan kegiatan ekonomi
(ii) Memajukan sistem perhubungan dan pengangkutan m.s. 117 – 118

[3 markah]

[3 markah]

(b) Jelaskan krisis politik yang berlaku di Sarawak selepas pembentukan Malaysia. [8 markah]

(c) Pada pendapat anda, apakah kesan sekiranya cabaran sosioekonomi di Sarawak dan Sabah gagal
diatasi? [6 markah]

2. Gambar berikut menunjukkan tragedi berdarah yang berlaku di negara kita. BUKU TEKS

m.s. 129

      [6 markah]
(a) Huraikan faktor yang mencetuskan Peristiwa 13 Mei 1969.
(b) Pernyataan berikut menunjukkan langkah mengatasi masalah Peristiwa 13 Mei 1969. BAB 6

Pengisytiharan perintah darurat dibuat pada 16 Mei 1969 bagi menghentikan rusuhan kaum.

Jelaskan perkara yang diputuskan dalam perintah darurat tersebut. [8 markah]
(c) Cadangkan langkah mengelakkan berulangnya Peristiwa 13 Mei 1969. [6 markah]

Pendidikan Sivik

Nilai Teras: Hormat-menghormati
Tajuk: Harga Diri Warganegara
Aktiviti PAK-21: Bual TV
1. Guru bertindak sebagai Pengacara TV.
2. 4 orang murid terdiri daripada pelbagai karektor dipilih untuk mengadakan perbincangan tentang tajuk berikut:

Warganegara Cemerlang Negara Gemilang
3. Murid lain akan mengemukakan soalan.
4. Hasil perbincangan dibuat dalam bentuk karangan pendek.

91 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.