Vol.5 No.1

วารสารวจิ ยั และนวตั กรรมการอาชีวศกึ ษา 47

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีที่ 5 ฉบับท่ี 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564

4. ผลการทดลอง ขับเคล่ือนโดยชุดสเตอร์ขนาด 14-28 เพ่ือเพ่ิม
จากการดาเนินการออกแบบสร้างเคร่ืองล้างแผง ความเรว็ ในการหมนุ ขัดลา้ ง ดังรปู ที่ 2-4

โซล่าเซลล์ผ่าน Application และทาการทดลองเพ่ือ รปู ที่ 2 เครื่องล้างแผงโซล่าเซลลผ์ า่ น Application
หาประสิทธิภาพซ่ึงได้นาเสนอผลการเก็บรวบรวม
ข้อมลู ดงั ต่อไปน้ี รปู ที่ 3 เคร่อื งล้างแผงโซลา่ เซลล์ผ่าน Application

4.1 การออกแบบและสร้างเครื่องล้างแผงโซล่าเซลล์ รปู ท่ี 4 เคร่ืองลา้ งแผงโซลา่ เซลล์ผา่ น Application
ผา่ น Application

จากผลการดาเนินการออกแบบและสร้าง
เคร่ืองล้างแผงโซล่าเซลล์ผ่าน Application เพ่ือให้
สามารถสั่งการทางานผ่านแอพพลิเคชั่นได้ สามารถ
เดินทางานและหยุดเองได้และสามารถเดินกลับและ
หยุดเองได้ สามารถขัดล้างแผงโซล่าเซลล์ได้ โดย
เคร่ืองล้างแผงโซล่าเซลล์ผ่าน Application ท่ีสร้าง
ข้ึนมาแบง่ ออกเปน็ 3 ส่วนดังนี้

ส่วนท่ี 1 เป็นส่วนตัวเครื่องสาหรับติดต้ัง
อุปกรณ์ต่าง ๆ ได้ออกแบบให้มีลักษณะเป็น
สี่เหลี่ยมผืนผ้า และมีช่องเป็นส่ีผืนผ้าตรงกลางกว้าง
18 cm และเป็นสี่เหล่ียมผืนผ้าของท้ังสองด้านกว้าง
7 cm ชิ้นงานมีความกว้างทั้งหมด 40 cm ยาว 124
cm และมีช่องสาหรับติดต้ังมอเตอร์และล้อประคอง
ที่สามารถปรับระดับความแน่นของการหนีบแผงได้
ยาว 17 cm เพื่อใช้ติดต้ังมอเตอร์และล้อประคอง
เช่นกัน ซึง่ ไม่สามารถปรบั ระดบั ได้ ยาว 22 cm

ส่วนที่ 2 เป็นส่วนท่ีใช้ในการติดต้ังชุด
ควบคุมและมอเตอร์ในการ ขับชุดขัดล้างแผงโซล่า
เซลล์ ประกอบด้วยส่วนรองรับกล่องเก็บอุปกรณ์ต่าง
มีฐานกว้าง 10 cm สูง 20 cm มีลักษณะเป็นรูปตัวที
มีปีก กว้าง 17 cm และปีกยาว 5 cm มีจานวนสอง
ตัวติดต้ังกับชุดโครงเพ่ือใช้รองรับกล่องเก็บอุปกรณ์
ต่าง ๆ และส่วนที่เป็นส่วนรองรับมอเตอร์ท่ีใช้ในการ
ขับชุดตัวขัดล้างแผงโซล่าเซลล์มีฐานกว้าง 7 cm
สูง 22 cm กว้าง 30 cm มีลกั ษณะเปน็ เหมือนตัวยู

ส่วนที่ 3 เป็นส่วนท่ใี ชข้ ัดลา้ งแผงโซลา่ เซลล์
ประกอบด้วยเพลาขนาด ½” ยาว 150 cm ติดต้ัง
แปรงขัดตามเพลาเพ่ือใช้ในการขัดล้างแผงโซล่าเซลล์
รองรับโดยแบริ่งซัพพอร์ทเพลาขนาด ½” และ

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

48 วารสารวจิ ัยและนวัตกรรมการอาชวี ศึกษา
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีท่ี 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564

4.2 การหาประสิทธิภาพของเครื่องล้างแผงโซล่า ตารางที่ 2 เปรียบเทียบการใชก้ าลงั คนและตน้ ทนุ
เซลลผ์ ่าน Application ในการลา้ งแผงโซล่าเซลลแ์ ละประสทิ ธภิ าพ
ในการล้างแผงโซล่าเซลล์กาหนดให้
4.2.1 เวลาท่ีใช้ในการล้างแผงโซลาเซลล์ เครอ่ื งล้างแผงโซลา่ เซลล์ผา่ นApplication
เทยี บการใช้แรงงานคน แสดงดังตารางที่ 1 ใช้แรงงาน 2 และ 4 คน

ตารางที่ 1 เปรียบเทียบประสทิ ธิภาพความเร็วและ ความแตกต่าง
การใชก้ าลังคน ของเคร่ืองลา้ งแผง
โซล่าเซลล์ผ่าน Application กบั การ จานวนแผ่นท่ี จานวนแผ่น จานวนแผ่น
ล้างแบบใช้กาลังคน เครือ่ งลา้ ง ที่ล้างได้ใน ระหว่างการ
แผงโซล่า ล้างดว้ ย
เวลา จานวนทีเ่ คร่อื ง ตอ้ งใช้แรงงานคน เวลา เซลลผ์ ่าน การใช้ เครื่องล้างแผง
(วนิ าที) ล้างได้ (แผน่ ) (คน) (วัน) Application กาลังคน โซล่าเซลล์กับ
ลา้ งได้ (แผ่น) ล้าง (แผน่ )
40 1 2 การใช้
80 2 4
120 3 6 กาลงั คนล้าง
160 4 8
200 5 10 1 720 360 360

14 5,040 2,520 2,520

30 21,600 10,800 10,800

จากตารางท่ี 1 จะเห็นวา่ เครอ่ื งลา้ งแผงโซลา่ เซลล์ จากตารางท่ี 2 จะเห็นว่า ระหว่างการเคร่ืองล้าง
ผ่าน Application น้ันสามารถทาการล้างแผงโซล่า แผงโซล่าเซลล์ผ่าน Application ล้างกับการใชก้ าลังคน
เซลล์หนึ่งแผ่นได้ในเวลา 40 วินาที แต่ถ้าหากใช้ ล้าง จะมีความแตกต่างกันดังน้ี การใช้เครื่องล้างแผง
กาลังคนในการล้าง และจะล้างให้เสร็จในเวลา 40 โซล่าเซลล์ผ่าน Application ในเวลา 1 วันเครื่องลา้ ง
วินาที จะต้องใช้กาลังคนถงึ 2 คน จะเห็นไดว้ ่าจะตอ้ ง แผงโซล่าเซลล์ผ่าน Application จะล้างได้จานวน
ใช้กาลังคนเป็นสองเท่า ของจานวนแผน่ ท่ีจะล้าง หาก 720 แผ่น การใช้กาลังคนล้างในเวลา 1 วัน จะล้างได้
จะล้างให้ได้เร็วเท่ากับเคร่ืองล้างแผงโซล่าเซลล์ผ่าน จ า น ว น 3 6 0 แ ผ่ น จ ะ มี ค ว า ม แ ต ก ต่ า ง กั น
Application 720-360=360 แผ่น จากผลการคานวณจะ พบว่า
เคร่ืองล้างแผงโซล่าเซลล์ผ่าน Application น้ันมี
4.2.2 ในการลา้ งแผงโซล่าเซลล์หนงึ่ รอบนั้น ความสามารถล้างแผงโซล่าเซลล์ได้มากกว่าการใช้
มีการใช้กาลังคนท่ีมาก และส้ินเปลอื งต้นทนุ เป็นอย่าง กาลังคนลา้ งถึง 2 เท่า
มาก แต่ถ้าหากใช้เครื่องล้างแผงโซล่าเซลล์ผ่าน
Application จะช่วยลดกาลังคนและลดต้นทุนได้ถึง 4.2.3 การเปรียบเทียบการผลิตไฟฟ้าของ
50% หากเปรียบเทียบกับการล้างแผงโซล่าเซลล์แบบ แผงโซล่าเซลล์ท่ีล้างด้วยแรงงานคนกับการใช้เคร่ือง
ใชก้ าลังคน แสดงดังตารางที่ 2 ล้างแผงโซล่าเซลล์ผ่าน Application แสดงผลดัง
ตารางที่ 3

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre

วารสารวิจัยและนวัตกรรมการอาชีวศกึ ษา 49

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ี่ 5 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม - มิถนุ ายน 2564

ตารางท่ี 3 เปรยี บเทียบประสทิ ธิภาพในการลา้ ง 4.2.4 ระยะเวลาการใชข้ องแผงโซล่าเซลลท์ ี่
แผงโซลา่ เซลล์ ระหว่างเคร่ืองลา้ งแผง ผ่านการล้างด้วยเครื่องล้างแผงโซล่าเซลล์ที่สร้างขึ้น
โซล่าเซลลผ์ า่ น Application กบั การ แสดงผลดงั ตารางที่ 4
ล้างแผงโซลา่ เซลลแ์ บบการใช้กาลงั คน

โวลต์ ตารางที่ 4 ระยะเวลาที่ เครื่องล้างแผงโซล่าเซลล์
ผา่ น Application สามารถทางานได้
กาลงั หลงั ลา้ งดว้ ย โวลต์
ของแผง โวลต์ เคร่อื งล้าง หลงั ลา้ ง ผลต่างของ จานวน กระแสไฟฟา้ ท่ี เวลาที่เครอ่ื งล้าง
โซลา่ ก่อน แผงโซล่า ดว้ ยการ แรงดนั แบตเตอร่ี ไดห้ ลงั จากการ แผงโซลา่ เซลล์
เซลล์ ลา้ ง เซลล์ ผ่าน ใชค้ น ไฟฟ้า 12 V 5 Ah
(W) (V) Application ลา้ ง (V) (V) ตอ่ อนุกรม ผา่ น
(ลูก) แบตเตอรี่ Application
(V) สามารถทางานได้
1 (A)
150 18.52 18.892 19.1 0.208 2 (ช่ัวโมง)
3 5 1.5
250 27.09 27.692 27.90 0.211 4 10 3
15 4.5
350 33.78 34.462 34.8 0.338 20 6

400 37.62 38.372 38.75 0.378

จากตารางท่ี 3 จะเห็นว่าในการลา้ งแผงโซลา่ เซลล์ จากตารางที่ 4 จะเห็นได้ว่า แบตเตอรี่ 12 V
ด้วยการใช้กาลังคนจะสามารถเพิ่มประสิทธิภาพใน 5 Ah นั้นสามารถทางานได้ถึง 1.5 ชั่วโมง หาก
การผลิตไฟฟ้าของแผงโซล่าเซลล์ได้มากกว่า การใช้ ตอ้ งการให้เครอ่ื งล้างแผงโซลา่ เซลลผ์ า่ น Application
เคร่ืองล้างแผงโซล่าเซลล์ผ่าน Application จะมี ทางานได้ครึ่งวันจาเป็นต้องทาการต่อขนานแบตเตอรี่
ผลต่างกันประมาณ 1% ตามการคานวณดังน้ี โวลต์ จานวน 3 ลูก แต่ถ้าหากต้องการให้เคร่ืองล้างแผงโซ
กอ่ นล้างของแผงโซลา่ เซลล์ขนาด 150 W จะมีแรงดัน ล่าเซลล์ผ่าน Application ทางานได้ท้งั วันจาเปน็ ตอ้ ง
อยู่ที่ 18.522 V หลังการล้างด้วยเครื่องล้างแผงโซล่า ทาการต่อขนานแบตเตอรี่จานวน 6 ลูก มีความคุ้มค่า
เซลล์ผ่าน Application จะมีแรงดันอยู่ท่ี 18.892 V ในระยะยาวเนอ่ื งจากแบตเตอรีส่ ามารถอดั ประจไุ ฟฟ้า
18.522+2%=18.892 V จะเห็นได้ว่ามีแรงดนั เพ่มิ ขนึ้ และเอานามาใชไ้ ด้
จานวน 2% และการใช้กาลังคนล้าง ค่าแรงดันก่อน
ล้างอยู่ที่ 18.522 V หลังจากการล้างด้วยกาลังคน 4.2.5 การเปรียบเทียบค่าใช้จ่ายในการล้าง
แรงดันจะอยู่ท่ี 19.10 V 18.522+3%=19.10 V แผงโซล่าเซลล์กบั แรงงานคน แสดงผลดงั ตารางที่ 5
จะเห็นได้ว่ามีแรงดันเพ่ิมข้ึนจานวน 3% จะเห็นได้ว่า
ระหว่างการล้างด้วยเคร่ืองล้างแผงโซล่าเซลล์ผ่าน
Application กับการล้างด้วยการใช้กาลังคน จะมี
ความแตกต่างกันอยู่ที่ 1% หากเปรียบเทียบ
ระยะเวลาในการล้าง เคร่ืองล้างแผงโซล่าเซลล์ผ่าน
Application มีประสทิ ธิภาพสงู กว่า

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

50 วารสารวจิ ัยและนวัตกรรมการอาชวี ศกึ ษา
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีที่ 5 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม - มิถุนายน 2564

ตารางที่ 5 การเปรยี บเทยี บคา่ ใชจ้ ่ายในการลา้ งแผง 5. สรุปผล อภปิ รายผล และขอ้ เสนอแนะ
โซลา่ เซลล์กบั แรงงานคน จากการดาเนินออกแบบและสร้างพร้อมท้ังหา

เวลาท่ี คา่ ใช้จา่ ยใน คา่ ใช้จา่ ย ผลต่างค่าใช้ ประสิทธิภาพของเครื่องล้างแผงโซล่าเซลล์ผ่าน
กาหนด การใชเ้ คร่ือง ในการใช้ จ่ายระหว่าง Application ซงึ่ ไดด้ าเนนิ การสร้างและทาการทดลอง
(วนั ) ล้างแผงโซลา่ กาลังคน การใชเ้ ครื่อง เพ่ือหาประสิทธิภาพของเคร่ืองซึ่งมีข้อสรุปและ
เซลลผ์ ่าน ล้างแผงโซลา่ ขอ้ เสนอแนะ ดังนี้
1 Application ลา้ ง เซลล์ผ่าน
14 ล้าง (บาท) (บาท) Application 5.1 สรุปผล
30 ลา้ งกบั การใช้ จากผลการดาเนินการออกแบบและสร้าง
700 1,400 กาลังคนล้าง
4,900 9,800 เครื่องล้างแผงโซล่าเซลล์ผ่าน Application เพื่อให้
21,000 42,000 (บาท) สามารถสั่งการทางานผ่านแอพพลิเคชั่น โดยสามารถ
700 เคล่ือนท่ีพร้อมทั้งล้างแผงโซลาร์เซลล์ไปกลับระหว่าง
4,900 แผงท่ีล้าง และหยุดการทางานเองได้ ตัวเครื่องระกอบ
21,00 ด้วย 3 ส่วน คือ ส่วนท่ี 1 เป็นส่วนตัวเคร่ืองมีลักษณะ
แผน่ ส่เี หลย่ี มผนื ผา้ สาหรบั ตดิ ตงั้ อปุ กรณ์ต่าง ๆ ขนาด
จากตารางที่ 5 พบว่า ระหว่างการใช้เคร่ือง 40 cm x 124 cm สว่ นท่ี 2 ใช้ในการตดิ ต้ังชดุ ควบคมุ
ล้างแผงโซล่าเซลล์ผ่าน Application กับการล้างด้วย และมอเตอร์ในการขับชุดขัดล้าง แผงโซล่าเซลล์
การใช้กาลังคนมีความแตกต่างกันดังนี้ การใช้เคร่ือง ประกอบด้วยส่วนรองรับบล็อกเก็บอุปกรณ์ต่าง ๆ
ลา้ งแผงโซล่าเซลล์ผา่ น Application ลา้ งในระยะเวลา มีฐานกว้าง 10 cm สูง 20 cm มีลักษณะเป็นรูปตัวที
1 วัน จะใช้ค่าใชจ้ า่ ยเป็นเงินจานวน 700 บาท การใช้ มีปีก กว้าง 17 cm และปีกยาว 5 cm มีจานวนสอง
กาลังคนล้างในเวลา 1 วัน จะใช้ค่าใช้จ่ายเป็นเงิน ตัวติดตั้งกับชุดโครงเพื่อใช้รองรับกล่องเก็บอุปกรณ์ต่าง ๆ
จานวน 1,400 บาท 1,400-700=700 บาท จากการ ส่วนท่ีสองเป็นส่วนรองรับมอเตอร์ท่ีใช้ในการขับชุด
คานวณจะเห็นได้ว่าเครื่องล้างแผงโซล่าเซลล์ผ่าน ตัวขัดล้างแผงโซล่าเซลล์มฐี านกว้าง 7 cm สูง 22 cm
Application สามารถชว่ ยลดค่าใช้จา่ ยในการล้างแผง กว้าง 30 cm มีลักษณะเป็นเหมือนตัวยูมีเท้าซึ่งตัว
โซล่าเซลล์ได้ถึง 50% หากเปรียบเทียบกับการล้าง รองรับมีความแข็งแรงและสามารถรองรับอุปกรณ์ได้
แผงโซล่าเซลล์โดยการใช้กาลังคนล้าง และหาก และส่วนที่ 3 เป็นส่วนที่ใช้ขัดล้างแผงโซล่าเซลล์
เปรียบเทียบจานวนแผ่นโซล่าเซลล์ท่ีสามารถล้างได้ ประกอบด้วยเพลาขนาด ½” ยาว 150 cm ติดตั้ง
จากการลา้ งทง้ั สองวิธจี ากตารางท่ี 2 แล้วจะเหน็ ได้ชัด แปรงขัดตามเพลาเพื่อใช้ในการขัดล้างแผงโซล่าเซลล์
ว่า ในระยะเวลาเดียวกันในการล้างโดยใช้กาลัง รองรับโดยแบร่ิงซพั พอร์ทเพลา ขนาด½”และขบั เคล่อื น
มากกว่าสองคนแต่สามารถล้างไดน้ อ้ ยกว่าการล้างแผง โดยชุดสเตอร์เส้นผ่านศูนย์กลางขนาด 14-28 cm
โซล่าเซลล์โดยการใช้เคร่ืองล้างแผงโซล่าเซลล์ผ่าน เพ่ือเพิ่มความเร็วในการหมุนขัดล้าง เมื่อนาไปทดลอง
Application ถึง 2 เท่า หากเปรียบเทียบแล้วเคร่ือง ใช้งาน พบว่า เคร่ืองล้างแผงโซลล่าเซลล์ผ่าน Application
ล้างแผงโซล่าเซลล์ผ่าน Application มีประสิทธิภาพ ที่สร้างข้ึนน้ันสามารถตามท่ีได้ออกแบบไว้ได้ โดยใน
กว่าการลา้ งด้วยแรงงานจากคน การล้าง 1 แผ่นใช้เวลา 40 วินาที เทียบได้กับการใช้
แรงงานจากคน จานวน 2 คน คิดเป็นค่าจ้างเท่ากับ
1,400 บาท และในเวลา 1 วัน สามารถล้างไดจ้ านวน
720 แผ่น เทียบได้กับการใช้แรงงานจากคนล้างได้
เพียง 360 แผ่น จะเห็นได้ว่าเคร่ืองล้างแผงโซล่าเซลล์

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre

วารสารวิจยั และนวตั กรรมการอาชวี ศกึ ษา 51

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ่ี 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มิถุนายน 2564

ผ่าน Application มีประสิทธิภาพกว่าการล้างด้วย ในเดือนตุลาคม และสอดคล้องกับ เจนวิทย์ สุวรรณ
แรงงานจากคน โชติและคณะ [7] ได้ทาการวิเคราะห์ทางด้านเทคนิค
และเศรษฐกิจของระบบสูบน้า ด้วยเซลล์แสงอาทิตย์
5.2 อภิปรายผล แบบต่อตรงเพ่ือการเกษตร ลักษณะของระบบ
จากการออกแบบสร้างเครื่องล้างแผงโซลา่ เซลล์ ประกอบด้วยแผงเซลล์แสงอาทิตย์ ของบริษัท Solar
ARCO ขนาด 47 Wp จานวน 15 แผงต่อแบบ
ผ่าน Application เพ่ือให้สามารถส่ังการทางานผ่าน อนุกรม 3 แผง และขนานกัน 5 ชุด ชุดมอเตอร์/ปั้ม
แอพพลิเคช่ันได้ สามารถเดินทางานและหยุดเองได้ น้าของบริษัท Mc Donald โมเดล 150307 DSU
และสามารถเดินกลับและหยุดเองได้ สามารถขัดล้าง สายไฟขนาด 25 m2 ความยาว 306 m ท่อน้าชนิด
แผงโซล่าเซลล์ได้ โดยเคร่ืองล้างแผงโซล่าเซลล์ผ่าน PVC เส้นผ่าศูนย์กลางขนาด 2 นิ้ว ความยาว 260 m
Application น้ันสามารถทางานได้อย่างมีประสิทธภิ าพ และถังพักน้าขนาด 24 ลิตร ผลการทดสอบระบบ
สามารถทาการขัดล้างแผงโซล่าเซลล์ให้ประสิทธิภาพ ภาคนามระยะสั้น พบว่า ประสิทธิภาพสูงสุดของ
ในการผลิตไฟฟ้าเพ่ิมข้ึนได้จริง สามารถลดการใช้ ระบบเท่ากับ 1.7 % ของชุดมอเตอร์/ปั๊มน้า เท่ากับ
กาลังคนในการล้าง แผงโซล่าเซลล์ได้เป็นอย่างดี 24 % และของแผงเซลล์เท่ากับ 8 % ระบบมีอัตรา
มีประสิทธิภาพสูงสามารถล้างแผงโซล่าเซลล์ ได้เป็น การสูบน้าสูงสุดเทา่ กับ 2.4 m2⁄h กระแสไฟฟา้ สงู สดุ
จานวนท่ีน่าพึงพอใจเป็นอย่างมาก สามารถลดต้นทุน 11.5 A แรงดันไฟฟ้าสูงสุด 35 V กาลังไฟฟ้าสูงสุด
ในการล้างแผงโซล่าเซลล์ได้เป็นอย่างมาก มีความ เท่ากับ 400 W และค่ารังสีแสงอาทิตย์วิกฤตเท่ากับ
ปลอดภัยในการใช้งานและ การปฏิบัติงานเป็นอย่าง 400 W⁄m2 กระแสไฟฟ้าจากแผงเซลลแ์ สงอาทิตย์มี
มาก สามารถพัฒนานาไปใชใ้ นเชงิ พาณิชย์ทัง้ เพ่ือเปน็ การเปล่ียนแปลงตามค่าความเข้มรังสีแสงอาทิตย์
การค้าหาผลกาไร และการประกอบเป็นอาชีพได้ ลักษณะการเปล่ียนแปลงของแรงดันไฟฟ้าจากแผง
สอดคล้องกับเทิดศักด์ิ อินทโชติ และคณะ [6] เซลล์ จะมีรูปแบบไม่แน่นอนที่ค่าความเข้มรังสี
ได้ทาการศึกษาการใช้พลังงานไฟฟ้าท่ีได้จากเซลล์ แสงอาทิตย์น้อยกว่า 300 W⁄m2 เนื่องจากอยู่ใน
แสงอาทิตย์ จากสถานีไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์ สภาวะท่ีมอเตอรท์ างาน และหยุดทางาน ซ่งึ สอดคล้อง
บ้านเด่นไม้ซุง อาเภอบ้านตาก จังหวัดตาก เพ่ือศึกษา กับ บัญชา สวัสด์ิทรัพย์ [9] แต่ท่ีค่าความเข้มรังสี
รวบรวมข้อมูลทางเทคนิคการผลิตพลังงานไฟฟ้า แสงอาทิตย์มากกว่า 400 W⁄m2แรงดันไฟฟ้าจะมี
การใช้พลังงานไฟฟ้าและวิเคราะห์ทางเศรษฐศาสตร์ การเปลี่ยนแปลงตามค่าความเข้มรังสีแสงอาทิตย์
ของระบบสถานีไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์บ้านเด่นไม้ ประสิทธิภาพสูงสดุ ของระบบรวม และระบบย่อยของ
ซุง มีขนาดแผงเซลล์แสงอาทิตย์ประมาณ 60 kWp ระบบอยู่ท่ีค่าความเข้มรังสีแสงอาทิตย์เท่ากับ 750
และขนาด แรงดัน 260 V DC ซึ่งประกอบด้วยแผงเซลล์ W⁄m2 ผลการทดสอบระบบภาคสนามในระยะยาว
จานวน 1,024 แผง มีแบตเตอร่ีสาหรับเก็บพลังงาน พบว่า ค่าพลังงานแสงอาทิตย์ ที่ตกกระทบบนแผง
จานวน 496 ลูก หมู่บ้านเด่นไม้ซุงมีประชากร จานวน เซลล์เฉลย่ี รายวันเทา่ กับ 4.46 kWh⁄m2 − day
961 คน 254 ครัวเรือน มีการใช้ไฟฟ้าประมาณ 70.9%
ของจานวนครัวเรือนทั้งหมู่บ้าน การใช้พลังงานไฟฟ้า 5.3 ข้อเสนอแนะ
ตลอดปปี ระมาณ47,275.1kWh อปุ กรณ์ไฟฟ้าส่วนใหญ่ คือ 5.3.1 ควรศกึ ษาพัฒนาตอ่ ยอดโดยให้
หลอดไฟฟ้า ในแต่ละวันมีการใช้กาลังไฟฟ้าสูงสุด
(Peak Load) ประมาณ 16 kW แผงเซลล์แสงอาทิตย์ สามารถแจ้งเตือนหลังการเดินไปสุดโตะ๊
ผลิตไฟฟ้าได้ปีละ 62,681.7 kWh ซึ่งผลิตพลังงาน 5.3.2 ควรศึกษาพัฒนาตอ่ ยอดให้สามารถ
ไฟฟ้าได้มากท่ีสุดในเดือนมีนาคม มีค่าประมาณ 233.93
kWh/day และผลิตได้ต่าสุดประมาณ 129.30 kWh/day อดั ประจุไฟฟา้ แบตเตอรดี่ ว้ ยโซลา่ เซลลใ์ หส้ ามารถ
ทางานได้นานเพ่มิ ขน้ึ

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

52 วารสารวิจัยและนวัตกรรมการอาชวี ศกึ ษา [5] บรษิ ทั บางจาก คอรป์ อเรช่นั จากัด (มหาชน)
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ และบริษัทบางจากเอนเนอรย์ ี, พลงั งาน
ปีที่ 5 ฉบับที่ 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564 แสงอาทิตย์,พ.ศ.2563, หนา้ 69-73.

5.3.3 ควรศึกษาพัฒนาตอ่ ยอดโดยให้ [6] เทดิ ศักดิ์ อินทโชติ และคณะ, หุ่นยนตท์ า
สามารถรดี นา้ ออกไดเ้ พื่อลดปญั หาคราบนา้ ความสะอาดแผงโซลา่ เซลล์, การประชมุ
วิชาการระดบั ชาติดา้ นเทคโนโลยี
5.3.4 ควรศึกษาพฒั นาตอ่ ยอดให้สามารถ อตุ สาหกรรมและวิศวกรรม ครัง้ ท่ี 2
นามาใชก้ บั รว่ มอปุ กรณอ์ ื่นได้ 19 ตลุ าคม 2562, หน้า 308.

6. ประโยชนท์ ่ีไดร้ บั [7] เจนวทิ ย์ สุวรรณโชติและคณะ, โครงการ
6.1 ไดเ้ ครือ่ งลา้ งแผงโซลา่ เซลล์ผ่าน Application ที่ พัฒนาหุ่นยนตต์ ้นแบบสาหรับทาควาสะอาด
แผงเซลล์แสงอาทติ ย์แบบบนหลงั คา,
สามารถนามาใชใ้ นงานลา้ งแผงโซลา่ เซลลไ์ ด้และ ปริญญาวศิ วกรรมศาสตรมหาบัณฑติ
สามารถพัฒนาตอ่ ยอดในเชงิ พาณิชย์ได้ (วิศวกรรมเครื่องกล) มหาวิทยาลยั
เกษตรศาสตร์, พ.ศ.2562. หน้า ค.
6.2 สามารถนาไปใช้ในการประกอบอาชีพในการ
ล้างแผงโซลา่ เซลลไ์ ด้ [8] พรหมพกั ตร์ บญุ รกั ษา, การเพม่ิ ประสิทธภิ าพ
ของระบบเซลลแ์ สงอาทิตยโ์ ดยใช้เคร่ืองล้าง
6.3 ประหยดั เวลาแรงงานและงบประมาณในการ แผงเซลลแ์ สงอาทิตย์แบบอัตโนมตั ิ,
ลา้ งแผงโซลา่ เซลล์ มหาวทิ ยาลยั กรงุ เทพธนบรุ ี, พ.ศ.2562,
หน้า 4.
6.4 ปลอดภยั ในการลา้ งแผงโซลา่ เซลล์
6.5 เปน็ พื้นฐานนาไปสู่การพฒั นาเคร่อื งล้างแผง [9] บัญชา สวสั ดท์ิ รพั ย์ และคณะ, “ชุดโหลด
โซล่าเซลลใ์ นแบบอ่ืนตอ่ ไป ชิ้นงานเข้าระบบอตั โนมัติ”, วารสารวจิ ัยและ
นวตั กรรมการอาชวี ศึกษา, ปีท่ี 4, พ.ศ.2563,
เอกสารอ้างอิง หน้า 64-68.
[1] กุลวรีย์ บรู ณสจั จะ วราพรและคณะวชิ าการ,
รายงานสถานภาพการผลิตไฟฟา้ จาก
พลงั งานแสงอาทติ ย์ของประเทศไทย.
สานกั งานพลงั งานแสงอาทติ ยก์ รมพัฒนา
พลังงานทดแทนและ อนรุ กั ษพ์ ลังงาน
กระทรวง, พ.ศ. 2563,หนา้ 9.
[2] การไฟฟา้ ฝา่ ยผลติ แหง่ ประเทศไทย,โครงการ
สาธิตระบบผลิตและจาหน่ายไฟฟ้าจากเซลล์
แสงอาทิตยบ์ นหลังคาบ้านระยะท่ี 1, พ.ศ.
2563, หนา้ 116-118.
[3] บริษัท กนั กุล ชบู ุ พาวเวอร์เจน จากดั และ
บรษิ ัทกันกลุ เอน็ จิเนียร่ิง จากดั (มหาชน),
พลังงานแสงอาทติ ย์ (โซล่าฟาร์ม), พ.ศ.
2563, หนา้ 1. [4] บรษิ ัท ไทยชกู าร์
เทอมินอล จากัด (มหาชน), พลังงาน
แสงอาทติ ย์ (โซลา่ รฟู ), พ.ศ.2563,หนา้ 15-18.

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre

วารสารวิจัยและนวัตกรรมการอาชวี ศกึ ษา 53

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีที่ 5 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม - มิถนุ ายน 2564

ผลของการเสริมเสน้ ใยอาหารจากผงเปลอื กมงั คดุ ต่อคณุ ภาพทางประสาทสัมผัสของชิฟฟ่อนเค้กนา้ มังคดุ
Effect of Dietary Fiber Supplementation from Mangosteen Crust Powder on
the Sensory of Mangosteen Juice Chiffon Cake

นิภาพร กลุ ณา1*, กรวฒุ ิ มงคล2, ปานสิน แก้วบญุ เรอื ง3, ณฐั พร สยุ ะวาณชิ ย์4 และ ปรานปรยี า สทิ ธข์ิ ันแก้ว5
Nipapond Kunna1*, Konwut Mongkhon2, Parnsin Kaeobunrueang3, Nattaporn Suyawanich4

and Pranpreeya Sittikhankaew5

*12345สาขาเทคโนโลยอี าหารและโภชนาการ คณะคหกรรม วทิ ยาลัยอาชวี ศกึ ษาเชยี งราย จังหวดั เชยี งราย 57000
*12345Food and Nutrition Technology Program, Faculty of Home Economics, Chiangrai Vocational College, Chiangrai 57000

Received : 2020-05-16 Revised : 2020-06-26 Accepted : 2020-08-20

บทคัดย่อ Abstract
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการ The objective of this research was to

เสริมเส้นใยอาหารจากผงเปลือกมังคุดต่อคุณภาพทาง determine the effect of dietary fiber
ประสาทสัมผัสของชิฟฟ่อนเค้กน้ามังคุด โดยใช้ผง supplementation from mangosteen crust
เปลือกมังคุดที่เตรียมได้จากเปลือกมังคุดช้ันในน้าไป powder on the sensory of mangosteen juice
อบแห้ง และ บดให้ละเอียด วางแผนการทดลองแบบ chiffon cake. Mangosteen crust powder was
สุ่ ม อ ย่ า ง ส ม บู ร ณ์ ( Completely Randomized prepared by drying and grinding the inner
Design; CRD) แปรปริมาณผงเปลือกมังคุดท่ีใช้เป็น 3 mangosteen crust. A completely randomized
ระดับ คือ ร้อยละ 4.30 8.60 และ 12.90 (โดยน้าหนกั design (CRD) at three levels of 4.30%, 8.60%
แป้งเค้ก) ต่อคุณภาพทางประสาทสัมผัสของชิฟฟ่อน and 12.90% by the weight of the cake flour on
เค้กน้ามงั คุด ผลการศึกษาพบวา่ เม่ือปรมิ าณผงเปลือก sensory of chiffon cake. The result showed that
มังคุดเพ่ิมขึ้น ส่งผลให้คะแนนความชอบในทุก the increasing in mangosteen crust powder
คุณลักษณะทางประสาทสัมผัสลดลงอย่างมีนัยส้าคัญ content also decreased the resulting in liking
ทางสถิติ (p≤0.05) โดยปริมาณของผงเปลือกมังคุดท่ี scores of all sensory (p≤0.05). The suitable
เหมาะสมในการผลิตชิฟฟ่อนเค้กน้ามังคุดคือ ร้อยละ amount of mangosteen powder in the
4.30 (10 กรมั ) และไดร้ ับคะแนนความชอบโดยรวมอยู่ production of chiffon cake with mangosteen
ในระดับชอบมาก (8.44) ผลิตภัณฑ์ที่พัฒนาได้น้ีเป็นที่ juice was 4.30% (10 g) and the overall liking
ยอมรบั ของผบู้ ริโภค score of the product was ‘‘Like Very Much’’
คา้ สา้ คญั : ชฟิ ฟ่อนเค้ก, ผงเปลอื กมังคุด, น้ามังคดุ , (8.44). This developed product is well
accepted by consumers.
เสน้ ใยอาหาร Keywords : Chiffon cake, Mangosteen crust

*นิภาพร กลุ ณา powder, Mangosteen juice,
E-mail : [email protected] Dietary fiber

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

54 วารสารวจิ ัยและนวตั กรรมการอาชวี ศกึ ษา 25.25 เปลือกมังคุดมีคุณสมบัติมาก หากน้าเปลือก
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ ด้านในของมังคุดมาผ่านกรรมวิธีพิเศษทางเคมี
ปที ี่ 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มิถุนายน 2564 จะสามารถสกัดได้สารแซนโทน (Xanthones) ใน
ปริมาณสูง ซ่ึงสารดังกล่าวมสี รรพคุณทางการแพทยท์ ่ี
1. บทน้า ส้าคัญ คือ มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ต้านการอักเสบ
ในปัจจุบันผลิตภัณฑ์อาหารเพื่อการบริโภคมีอยู่ สมานแผล รักษาเซลล์มะเร็ง ฆ่าเช้ือก่อโรคทางเดิน
ระบบหายใจร้ายแรงได้ และมีคุณสมบัติในการยับย้ัง
มากมายหลายประเภท ผลิตภัณฑ์อาหารประเภท เช้ือไวรัส HIV บางตัวได้ เช่นยับยั้งเอนไซม์โพรทีเอส
เบเกอร่ีก็จัดเป็นผลิตภัณฑ์อาหารท่ีได้รับความนิยม (HIV-1 pro-tease) ซ่ึงเป็นเช้ือท่ีจ้าเป็นต่อวงจรชีวิต
บรโิ ภคกนั อยา่ งแพรห่ ลายไปทวั่ โลก [1] โดยเฉพาะกับ ของเชื้อ HIV และสารสกัดน้าและสารสกัดเมทานอล
กลุ่มวัยผู้ใหญ่ตอนต้นคือช่วงอายุระหว่าง 18–30 ปี จากเปลือกผลมังคุด ยังสามารถยับย้ังเอนไซม์รีเวอร์
ท่ีหันมาบริโภคผลิตภัณฑ์เบเกอรี่มากขึ้น [2] ซ่ึงการ สทรานสคริปเทส (Reverse transcriptase) ในเชื้อ
บริโภคผลิตภัณฑ์เบเกอร่ีนั้นถูกแบ่งออกเป็น 6 กลุ่ม HIV อีกด้วย [7] จากงานวิจัยของกุลนรี และ กุลยา
ด้วยกัน ได้แก่ กลุ่มขนมปัง ร้อยละ 51.30 เค้ก ได้น้าเปลือกมังคุดมาใช้ทดแทนแป้งสาลีในการผลิต
ร้อยละ 21.30 พาย ร้อยละ 8.30 เดนิช ร้อยละ 6.80 โดนัทเค้ก ผลการทดลอง พบว่า เมื่อใช้ปริมาณของผง
คุกก้ี ร้อยละ 6.00 และขนมอบ ร้อยละ 6.50 เป็น เปลอื กมงั คดุ เพ่ิมขน้ึ ในคุณลักษณะทางประสาทสมั ผสั
อาหารหลักเพิ่มมากข้ึนจากเดิมที่บริโภคผลิตภัณฑ์ ด้านปริมาตรจ้าเพาะ และค่าความแน่นเน้ือไม่ต่างกัน
เบเกอรี่เป็นเพียงของว่างรองท้อง หรืออาหารหวาน แต่ค่าความยืดหยุ่นลดลง ในขณะท่ีค่าความเป็นสีแดง
หลังมื้ออาหารหลักเท่านั้น [3] เนื่องจากผลิตภัณฑ์ และปริมาณเส้นใยอาหารมคี ่าเพ่ิมขึน้ เมื่อเปรียบเทยี บ
เบเกอรี่เป็นอาหารท่ีสามารถรับประทานได้สะดวกใน กับโดนัทเค้กท่ีไม่เติมผงเปลอื กมังคุด นอกจากนีโ้ ดนัท
ระหวา่ งการเดินทาง และสามารถตอบสนองตอ่ วถิ กี าร ท่ีเตมิ ผงเปลือกมังคดุ ยังประกอบไปด้วยสารตา้ นอนุมูล
ด้าเนินชีวิตของคนในสังคมเมืองได้ [4] โดยปัจจัยท่ี อิสระได้แก่ แอนโทไซยานนิ และแทนนินดว้ ย[8]
ส่งผลให้เกิดพฤติกรรมการบริโภคอาหารดังกล่าวมา
จาก เพศ อายุ การเข้าถึงอาหารโดยการโฆษณา และ ผลิตภัณฑ์ขนมอบได้รับความนิยมมากขึ้นใน
การรับเอาวัฒนธรรมด้านอาหารการกินข อง ประเทศไทย เน่ืองจากมีความเหมาะสมกับวิถีชีวติ ที่มี
ชาวตะวันตกเข้ามา เป็นต้น [5] ซ่ึงปัจจัยเหล่านี้เป็น ความเรง่ รบี และความตอ้ งการความสะดวกสบาย ดว้ ย
สาเหตุส้าคญั ของการปว่ ยเป็นโรคไม่ติดตอ่ เรื้อรังไดแ้ ก่ เหตุนีผ้ ้วู ิจยั จึงมแี นวคิดท่จี ะพัฒนาผลติ ภัณฑข์ นมอบท่ี
โรคอว้ น โรคเบาหวาน โรคหลอดเลือดสมองและหัวใจ มีการใช้เน้ือมังคุดและการเสริมเส้นใยอาหารจากผง
ตีบตัน โรคความโลหิตสูง โรคถุงลมโป่งพอง และ เปลือกมงั คุด ทั้งน้ีเพอ่ื ตอบสนองต่อความต้องการของ
โรคมะเร็ง อย่างไรก็ตามในปัจจุบันผู้บริโภคให้ ผูบ้ ริโภคท่มี ีความใส่ใจในคุณภาพของผลิตภณั ฑ์เบเกอ
ความส้าคัญกับอาหารและสขุ ภาพมากข้ึน โดยจะเหน็ ร่ี และเป็นการเพ่ิมมลู ค่าให้กับวตั ถุดิบ รวมถึงส่งเสริม
ได้จากการส้ารวจของ Euromonitor ท่ีพบว่าตลาด การน้าวัตถุดิบที่มีในท้องตลาดมาใช้ให้เกิดประโยชน์
อาหารเพื่อสุขภาพท่ัวโลกยังมีแนวโน้มเติบโตอย่าง สูงสุด โดยเลือกศึกษาในผลติ ภณั ฑเ์ ค้กชิฟฟ่อนทีไ่ ดร้ ับ
ต่อเนื่อง ซ่ึงประเทศท่ีบริโภคอาหารเพื่อสุขภาพเป็น ความนิยมจากผู้บริโภคคนไทยเป็นอย่างมาก โดยมี
อนั ดบั ต้น ๆ ของโลกส่วนใหญเ่ ปน็ ประเทศที่มกี ้าลงั ซอ้ื วัตถุประสงค์เพื่อประยุกต์และพัฒนาสูตรและสัดส่วน
ค่อนข้างสงู เช่น สหรฐั อเมรกิ า เยอรมณี ฝรง่ั เศส และ ซ่ึงเป็นการวิจัยเพ่ือเพ่ิมคุณค่าและประโยชน์ทาง
จีน เปน็ ตน้ [6] โภชนาการมากยิ่งขึ้นและเพิ่มมูลค่าสินค้าโดยการ
ดัดแปลงน้าเอาเปลือกมังคุดและน้ามังคุดมาใช้เป็น
มังคุด เป็นผลไม้ท่ีมีแหล่งปลูกมากในภาค
กลางแถบตะวันออกที่จังหวัดจันทบุรี และตราด
ตามล้าดับ และภาคใต้ท่ีจังหวัดนครศรีธรรมราช และ
ชุมพร ซึ่งมีแนวโน้มการปลูกเพ่ิมข้ึน ผลผลิตส่วนใหญ่
ใช้บริโภคภายในประเทศร้อยละ 73.32 สง่ ออกรอ้ ยละ

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre

วารสารวจิ ัยและนวตั กรรมการอาชีวศกึ ษา 55

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีที่ 5 ฉบับที่ 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564

ส่วนผสมของเค้กชิพฟ่อนเพื่อเพิ่มประโยชน์ให้เค้กชิพ ด้วยโปรแกรมส้าเร็จรูปทางสถิติ หาค่าเฉล่ีย ส่วน
ฟ่อนเพราะในเปลือกมังคุดและน้ามังคุดมีโปรตีน เบ่ียงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์หาความแปรปรวน
วิตามิน แคลเซียม และธาตุเหล็กและยังเป็นแหล่งที่ ( Analysis of variance : ANOVA) โ ด ย หา ค ว า ม
อุดมสมบูรณ์ของสารต้านอนุมูลอิสระ และยังสามารถ แตกต่างของค่าเฉล่ียของข้อมูลด้วยวิธี Duncan’s
รักษาโรคได้ด้วย ดังนั้นผู้วิจัยได้เล็งเห็นคุณประโยชน์ New Multiple Range Test (DMRT) ที่ระดับความ
ของมังคุดจึงได้ศึกษาการท้าผลิตภัณฑ์จากสูตรต้นต้า เช่อื ม่นั ร้อยละ 95 (p≤0.05)
หรับโดยการเสรมิ และพัฒนาผลติ ภณั ฑต์ ่อยอดต่อไป
ตารางที่ 1 สตู รชิฟฟ่อนเคก้ พื้นฐาน 3 สูตร
2. วตั ถปุ ระสงค์การวจิ ัย
2.1 เพื่อศึกษาสูตรมาตรฐานท่ีเหมาะสมของ ส่วนผสม สูตรชิฟฟ่อนเค้กพนื ฐาน (กรัม)

ผลติ ภัณฑช์ ฟิ ฟอ่ นเคก้ แปง้ เคก้ 1 23
2.2 เพื่ อศึ ก ษ า ป ริม าณ ผงเปลือก มังคุดที่ ผงฟู
นา้ ตาลทรายป่น (1) 233 280 375
เหมาะสมในการผลิตชิฟฟ่อนเค้กน้ามังคุดเสริมเส้นใย เกลอื
อาหารจากผงเปลือกมงั คดุ นา้ มนั พืช 10 10 13.50
ไขแ่ ดง
2.3 เพื่อศึกษาการยอมรับของผู้บริโภคต่อ น้าเปลา่ 150 150 150
ผลิตภัณฑ์ ชิฟฟ่อนเค้กน้ามังคุดเสริมเส้นใยอาหาร ไข่ขาว
จากผงเปลอื กมงั คุด ครีมออฟทาร์ทาร์ 1.50 - 3
น้าตาลทรายป่น (2)
3. กรอบแนวคิดในการวจิ ัย 90 100 300

136 85 178.50

165 240 180

240 330 346.50

1.50 1.50 4

150 150 150

ตัวแปรตน้ ตวั แปรตาม ชง่ั ตวงส่วนผสมทงั้ หมด จากนนั้ ร่อนแปง้ เค้ก ใส่ผงฟเู ขา้ ดว้ ยกนั
ผลิตภณั ฑช์ ิฟฟอ่ นเค้ก ปริมาณผงเปลอื กมงั คุด เตมิ น้าตาลทราย (1) และเกลือ คนใหเ้ ขา้ กนั ด้วยตะกร้อมือ
การยอมรับของผ้บู รโิ ภค

รูปที่ 1 กรอบแนวคดิ ในการวิจยั

เทน้ามนั ไขแ่ ดง และน้าเปล่า แลว้ ใช้ตะกร้อมือคนเร็วๆ จนส่วนผสมเนียนไมเ่ ปน็ เมด็ พกั ไว้

4. ระเบยี บวิธีวิจยั ตไี ขข่ าวกบั ครมี ออฟทารท์ ารด์ ว้ ยหัวตตี ะกร้อ เติมน้าตาลทราย (2)
4.1 การศกึ ษาสตู รมาตรฐานทเี่ หมาะสมของ ตดี ้วยความเร็วสูงสุดของเครื่อง จนตง้ั ยอดแข็ง

ผลิตภณั ฑช์ ิฟฟ่อนเคก้ น้าสว่ นผสมของแปง้ เทลงในส่วนของไขข่ าว คนตะล่อมเบาๆ ใหเ้ ขา้ กัน เทลงในพมิ พ์
ท้าการคัดเลือกสูตรมาตรฐานของชิฟฟ่อนเคก้ ถาดเค้กท่ีรองด้วยกระดาษไขแล้ว

จา้ นวน 3 สตู ร โดยน้ามาจากสตู รของ สุรยี ์ [9] (ตาราง อบทอ่ี ุณหภูมิ 200 องศาฟาเรนไ ต์ นาน 15 นาที
ที่ 1) มาผลิตตามวิธีการแสดงดังรูปท่ี 2 เพ่ือหาสูตร
มาตราฐานในการท้าชิฟฟ่อนเค้กโดยใช้ผู้ทดสอบ นา้ ออกจากเตาอบควา่้ ลงบนตะแกรง พักไว้ใหเ้ ยน็
จ้านวน 30 คนท้าการทดสอบคุณภาพทางประสาท
สัมผัสด้วยวิธี 9-Point HedonicScaleในคุณลักษณะ รูปที่ 2 กระบวนการผลติ ชฟิ ฟอ่ นเคก้
ด้านสี กลิ่น เนื้อสัมผัส (ความนุ่ม) รสชาติ และความ
ชอบโดยรวม นา้ ข้อมลู ทีไ่ ดจ้ ากการทดลองมาวิเคราะห์

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

56 วารสารวจิ ยั และนวัตกรรมการอาชวี ศกึ ษา scale) กับผู้ทดสอบ กลุ่มเป้าหมายท่ีมีอายุระหว่าง
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ 18-30 ปี จ้านวน 50 คน ในคุณลักษณะ สี กล่ิน
ปที ี่ 5 ฉบับท่ี 1 มกราคม - มิถุนายน 2564 รสชาติ เนื้อสัมผัส (ความนุ่ม) และความชอบโดยรวม
น้ า ข้ อ มู ล ท่ี ไ ด้ จ า ก ก า ร ท ด ล อ ง ม า วิ เ ค ร า ะ ห์ ด้ ว ย
4.2 การศกึ ษาปรมิ าณผงเปลอื กมงั คดุ ทเ่ี หมาะสม โปรแกรมส้าเรจ็ รูปทางสถิติ หาค่าเฉลี่ย ส่วนเบยี่ งเบน
ในการผลิตชิพฟ่อนเค้กน้ามังคุดเสริมเส้นใยอาหาร มาตรฐาน และวิเคราะหห์ าความแปรปรวน (Analysis
จากผงเปลือกมงั คดุ of variance : ANOVA) โดยหาความแตกต่างของ
ค่าเฉล่ียของข้อมูลด้วยวิธี Duncan’s New Multiple
4.2.1 การเตรยี มผงเปลือกมงั คดุ Range Test (DMRT) ท่รี ะดบั ความเชื่อม่ันร้อยละ 95
น้าผลมังคุดไปล้างน้าให้สะอาด ผ่าครง่ึ (p≤0.05)

เอาเน้อื สขี าวออก ใช้ช้อนตักเอาเนอื้ เปลอื กในมังคุดใส่ ตารางท่ี 2 ผลิตภณั ฑช์ ิฟฟ่อนเค้กน้ามังคุดเสริมผง
ลงใน ถาดอบ จากนั้นน้าเข้าตู้อบลมร้อน ยี่ห้อ Fagor เปลอื กมังคุด จา้ นวน 3 สูตร
โดยใช้ความร้อน 80 องศาเซลเซียส นาน 3 ช่ัวโมง
เ ม่ื อ ค ร บ เ ว ล า แ ล้ ว น้ า ไ ป บ ด ด้ ว ย เ ค รื่ อ ง ป่ั น ย่ี ห้ อ ส่วนผสม สูตรท่ี 1 สูตรที่ 2 สตู รที่ 3
Toshiba รุ่น Table Blender BL – T60 ด้วยความ กรมั ร้อยละ กรมั ร้อยละ กรัม ร้อยละ
แรงเบอร์ 3 และป่ันซ้าจนละเอียด ร่อนผ่านตะแกรง แปง้ เคก้
ขนาด 80 เมช บรรจุลงในถุงพลาสตกิ ชปิ ลอ็ ค เกบ็ ไว้ที่ ผงฟู 233 20.49 233 20.49 233 20.49
อุณหภูมิห้อง (27±2 องศาเซลเซียส) เพื่อใช้ในการ น้าตาลทรายปน่ (1) 10 0.88 10 0.88 10 0.88
ทดลองข้นั ตอนตอ่ ไป เกลือ 110 9.67 130 9.67 150 9.67
น้ามันพชื 1.5 0.13 1.5 0.13 1.5 0.13
4.2.2 การเตรียมน้ามงั คุด ไขแ่ ดง 90 7.92 90 7.92 90 7.92
นา้ เน้อื สีขาวท่ีได้จากขอ้ 4.2.1 ใสล่ งใน นา้ มังคดุ 136 11.96 136 11.96 136 11.96
ไข่ขาว 165 14.51 165 14.51 165 14.51
หม้อต้ม โดยปริมาณเนื้อมังคุดต่อน้าสะอาดเท่ากับ ครมี ออฟทารท์ าร์ 240 21.11 240 21.11 240 21.11
1 : 2 (เน้ือมังคุด 500 กรัม ต่อน้า 1,000 กรัม) ต้ม น้าตาลทรายปน่ (2) 1.5 0.13 1.5 0.13 1.5 0.13
ด้วยไฟกลาง นาน 30 นาที เม่ือครบเวลาน้ามากรอง ผงเปลือกมังคด 150 13.19 150 13.19 150 13.19
แยกส่วนที่เป็นกากท้ิง น้าขวดแก้วที่ใชใ้ นการบรรจุนา้ 10 4.30 20 8.60 30 12.90
มังคุดไปผ่านการฆ่าเช้ือ โดยการ ตั้งลังถึง ใส่น้าที่
ระดบั ¾ ของลงั ถงึ จุดไฟ รอจนกระทั่งน้าเดอื ดจดั นา้ 4.3 การศึกษาการยอมรับของผู้บริโภคต่อ
ขวดบรรจุภัณฑ์ใส่ในลังถึง ในลักษณะคว่้าปากขวดลง ผลิตภัณฑ์ชิพฟ่อนเค้กน้ามังคุดเสริมเส้นใยอาหารจาก
พร้อมฝาขวด ใช้เวลาในการนึ่ง 15 นาที เมื่อน่ึงครบ ผงเปลือกมังคดุ
ตามเวลา ยกลง ผึ่งไว้ให้แห้งสนิท จากนั้นเทน้ามังคุด
ท่ไี ด้ใสล่ งในบรรจภุ ณั ฑป์ ิดฝาเกบ็ ไวท้ ีอ่ ุณหภูมิ 4 องศา ศึกษาการยอมรับของผูบ้ ริโภคต่อผลติ ภัณฑ์
เซลเซยี ส เพ่ือใชใ้ นการทดลองขั้นตอนต่อไป ชิพฟ่อนเค้กน้ามังคุดเสริมเส้นใยอาหารจากผงเปลือก
มังคุด โดยผลิตภัณฑ์บรรจุในถุงพลาสติกซิปล็อก
4.2.3 การศึกษาปริมาณผงเปลือก มีขนาดบรรจุ 30 กรัม [10, 11] พร้อมแบบทดสอบ
มังคุดทเ่ี หมาะสมในการผลติ ชิพฟ่อนเคก้ นา้ มงั คุดเสรมิ การยอมรับผลิตภัณฑ์ และน้าดื่ม สถานที่ท้าการ
เส้นใยอาหารจากผงเปลือกมังคุด โดยวางแผนการ ทดสอบ คือ วิทยาลัยอาชีวศึกษาเชียงราย ใช้วิธีการ
ท ด ล อ ง แ บ บ สุ่ ม อ ย่ า ง ส ม บู ร ณ์ ( Completely ทดสอบแบบสะดวกหรือเจตนาสุ่ม (Purposive or
Randomized Design : CRD) โดยศึกษาปริมาณผง convenience sampling) กับผู้บริโภคกลุ่มเปา้ หมาย
เปลือกมังคุดท่ีเสริมในผลติ ภัณฑช์ ิฟฟ่อนเค้ก 3 ระดบั คือ บุคคลทั่วไปที่มีอายุระหว่าง18-30ปี จ้านวน400คนซึ่ง
ได้แก่ ร้อยละ 4.30, 8.60 และ 12.90 โดยน้าหนัก
แป้งเค้ก (ตารางท่ี 2) กระบวนการผลิตตามรูปท่ี 2
และน้าผลิตภัณฑ์ไปทดสอบทางด้านประสาทสัมผัส
ด้วยวิธีการให้คะแนนความชอบ (9-point hedonic

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre

วารสารวิจัยและนวัตกรรมการอาชีวศกึ ษา 57

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีที่ 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564

ไดจ้ ากการคา้ นวณจากสูตรไม่ทราบขนาดตัวอยา่ งตาม รูปที่ 4 ชฟิ ฟอ่ นเค้กสตู รมาตรฐานสตู ร 2
W.G. Cochran [12] โ ด ย ใ ช้ วิ ธี ก า ร ใ ห้ ค ะ แ น น
ความชอบ (9-point hedonic scale) ในคุณลักษณะ รปู ที่ 5 ชฟิ ฟอ่ นเคก้ สตู รมาตรฐานสตู ร 3
สี กลิ่น รสชาติ เน้ือสัมผัส (ความนุ่ม) และความชอบ
โดยรวม น้าข้อมลู ทไ่ี ดจ้ ากการทดลองมาวิเคราะห์ด้วย ตารางท่ี 3 คา่ คะแนนเฉลย่ี การประเมินคุณภาพทาง
โปรแกรมส้าเร็จรูปทางสถิติ หาค่าเฉล่ีย และส่วน ประสาทสัมผสั ของผบู้ รโิ ภคต่อสูตร
เบ่ยี งเบนมาตรฐาน มาตรฐานของชิฟฟ่อนเค้ก 3 สตู ร

5. ผลการวิจยั คณุ ลกั ณะ สตู รมาตรฐาน
5.1 ผลการศึกษาสูตรมาตรฐานท่ีเหมาะสมใน 123
สี
การผลิตภณั ฑช์ ิฟฟอ่ นเคก้ กล่ิน 8.53±0.62a 7.97±0.76b 7.80±0.71b
จากผลการศึกษาสูตรมาตรฐานที่เหมาะสม รสชาติ 8.47±0.62a 7.87±0.62b 7.50±0.73c
เนื้อสัมผสั (ความนุ่น) 8.53±0.50a 7.73±0.64b 7.90±0.66b
ของผลิตภณั ฑช์ ฟิ ฟอ่ นเคก้ จา้ นวน 3 สูตร แสดงดังรปู ความชอบโดยรวม 8.40±0.72a 7.73±0.69b 7.67±0.71b
ที่ 3 เพื่อคัดเลือกสูตรที่เหมาะสม และเป็นที่ยอมรับ 8.37±0.71a 7.90±0.60b 7.77±0.72b
ของผู้บริโภคมากท่ีสุด โดยท้าการทดสอบการยอมรับ
ทางประสาทสัมผัสของผู้บริโภค ด้วยวิธี 9-Point หมายเหตุ : a-c หมายถึง ค่าเฉล่ียของข้อมูลที่อยู่ใน
Hedonic Scale ในคณุ ลกั ษณะด้านสี กลน่ิ เนือ้ สมั ผสั แนวนอนเดียวกันที่มีอักษรต่างกันมีความแตกต่างกัน
( ค ว า ม นุ่ ม ) ร ส ช า ติ แ ล ะ ค ว า ม ช อบ โ ด ย ร ว ม อย่างมีนัยสา้ คญั ทางสถติ ิ (p≤0.05)
ผลการศึกษาพบว่า ชิฟฟ่อนเค้กสูตรมาตรฐานท้ัง 3
สูตร ผลคะแนนความชอบในคุณลักษณะด้านสี กลิ่น 5.2 ผลการศึกษาปริมาณผงเปลือกมังคุดที่
เน้ือสัมผัส (ความนุ่ม) รสชาติ และความชอบโดยรวม เหมาะสมในการผลิตชิพฟ่อนเค้กน้ามังคุดเสริมเส้นใย
เฉลี่ยมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยส้าคัญทางสถิติ อาหารจากผงเปลือกมงั คดุ
(p≤0.05) พบว่าผู้บริโภคยอมรับผลิตภัณฑ์ชิฟฟ่อน
เค้กสูตรท่ี 1 มากที่สุด โดยมีคะแนนเฉล่ียด้านสี กลิ่น ผลจากการศึกษาปริมาณผงเปลือกมังคุดที่
เนื้อสัมผัส (ความนุ่ม) รสชาติ และความชอบโดยรวม เหมาะสมในการผลิตชิพฟ่อนเค้กน้ามังคุดเสริมเส้นใย
เทา่ กบั 8.53, 8.47, 8.53, 8.40 และ 8.37 ตามล้าดับ อาหารจากผงเปลือกมังคุด วางแผนการทดลองแบบ
(ตารางท่ี 3) ดังน้ันชิฟฟ่อนเค้กสูตรที่ 1 จึงเหมาะสม สุ่ ม อ ย่ า ง ส ม บู ร ณ์ ( Completely Randomized
ในการใช้ทา้ ผลิตภณั ฑ์ชฟิ ฟ่อนเค้กน้ามงั คดุ เสรมิ เสน้ ใย Design : CRD) โดยศึกษาปริมาณผงเปลือกมังคุด
อาหารจากผงเปลอื กมังคดุ ในการทดลองข้นั ต่อไป

รูปท่ี 3 ชฟิ ฟอ่ นเค้กสตู รมาตรฐานสตู ร 1

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

58 วารสารวิจัยและนวัตกรรมการอาชวี ศึกษา รปู ท่ี 8 ชฟิ ฟอ่ นเคก้ ทไ่ี ดจ้ ากปริมาณผงเปลือก
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ มงั คุดท่ีแตกต่างกนั สตู ร 3
ปีท่ี 5 ฉบับท่ี 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564
ตารางที่ 4 คา่ คะแนนเฉลยี่ การประเมนิ คุณภาพทาง
ที่เสริมในผลิตภัณฑ์ชิฟฟ่อนเค้ก 3 ระดับ ได้แก่ ประสาทสัมผสั ของผบู้ ริโภคต่อผลติ ภัณฑ์
ร้อยละ 4.30 8.60 และ 12.90 โดยน้าหนักแป้งเค้ก ชิฟฟ่อนเคก้ น้ามังคดุ เสริม
(รูปที่ 4) ท้าการทดสอบคุณภาพทางประสาทสัมผัส ผงเปลอื กมังคดุ 3 สูตร
ด้ ว ย วิ ธี 9-point hedonic scales กั บ ผู้ ท ด ส อบ
จา้ นวน 50 คน แสดงดังตารางท่ี 4 ผลการศกึ ษาพบวา่ คณุ ลกั ณะ สตู รพฒั นา
ผู้บริโภคให้คะแนนความชอบในคุณลักษณะ ได้แก่ 123
ด้านสี กล่ิน เน้ือสัมผัส (ความนุ่ม) รสชาติ และ
ความชอบโดยรวมมีความแตกต่างกันย่างมีนัยส้าคัญ สี 8.52±0.64a 7.88±0.77b 7.56±0.56c
ทางสถิติ (p≤0.05) โดยการเพิ่มปริมาณของผงเปลอื ก
มังคุดในผลิตภัณฑ์ชิฟฟ่อนเค้กส่งผลให้คะแนนในทุก กลิน่ 8.56±0.61a 7.98±0.68b 7.58±0.75b
คุณลักษณะมีค่าลดลง เน่ืองจากผงเปลือกมังคุดเป็น
เส้นใยอาหารชนิดไม่ละลายน้า ซึ่งจะไปขัดขวางการ รสชาติ 8.38±0.69a 7.84±0.68b 7.92±0.72b
ดูดซับน้าท้าให้ฟองอากาศไม่ขยายตัวการขึ้นฟูของ
พองตัวของชิฟฟ่อนเค้กจึงต้่า ส่งผลให้ลักษณะเนื้อ เนือ้ สัมผัส(ความนุ่น) 8.36±0.77a 7.74±0.66b 7.76±0.65b
สัมผัสของชิฟฟ่อนเค้กมีความหนาแน่นเพิ่มขึ้น [13]
ซึ่งผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่าผู้บ ริโ ภคให้คะ แน น ความชอบโดยรวม 8.44±0.70a 7.86±0.63b 7.72±0.64b
ความชอบผลิตภัณฑ์ชิฟฟ่อนเค้กท่ีมีปริมาณผงเปลอื ก
มังคุด ร้อยละ 4.30 มากที่สุด โดยมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ หมายเหตุ a-c หมายถึง ค่าเฉลีย่ ของข้อมูลท่อี ยใู่ น
8.52 8.56 8.38 8.36 และ 8.44 ตามล้าดับ ดังนั้น
การเสริมผงเปลือกมังคุดในผลิตภัณฑ์ชิฟฟ่อนเค้กท่ี แนวนอนเดียวกนั ท่ีมอี กั ษรต่างกันมคี วามแตกตา่ งกนั
ร้อยละ 4.30 เป็นปริมาณที่เหมาะสม และเป็นท่ี
ยอมรับของผบู้ รโิ ภคมากท่สี ุด อยา่ งมีนยั สาคัญทางสถติ ิ (p≤0.05)

รูปท่ี 6 ชฟิ ฟอ่ นเคก้ ที่ได้จากปริมาณผงเปลอื ก 5.3 การศกึ ษาการยอมรับของผ้บู รโิ ภคต่อ
มังคดุ ทีแ่ ตกต่างกนั สตู ร 1 ผลิตภณั ฑช์ ิพฟ่อนเค้กนามงั คดุ เสริมเสน้ ใยอาหารจาก
ผงเปลือกมังคดุ
รปู ท่ี 7 ชิฟฟอ่ นเคก้ ทไี่ ดจ้ ากปริมาณผงเปลอื ก
มงั คุดทแี่ ตกต่างกนั สตู ร 2 เมื่อได้ผลิตภัณฑ์ชิพฟ่อนเค้กนามังคุดเสริม
เส้นใยอาหารจากผงเปลือกมังคุดจากข้อท่ี 4.2 แล้ว
จึงนาผลิตภัณฑ์ไปทาการทดสอบการยอมรับของ
ผูบ้ ริโภคที่มตี อ่ ผลติ ภัณฑ์ชิพฟ่อนเคก้ นามงั คุดที่พัฒนา
ได้กับผู้ทดสอกลุ่มเป้าหมายท่ีมีอายุระหว่าง 18-30 ปี
จานวน 400 คน ผลการศึกษาพบว่าผู้บริโภค
ก ลุ่ ม เ ป้ า ห ม า ย ใ ห้ ค ะ แ น น ค ว า ม ช อ บ เ ฉ ล่ี ย ใ น ทุ ก
คุณลกั ษณะ เทา่ กับ 8.15, 8.34, 8.20, 819 และ 8.28
ตามลาดับ โดยคุณลักษณะด้านสี คิดเป็นร้อยละ
59.00 ให้คะแนนความชอบมาก ด้านกลิ่น คิดเป็น
ร้อยละ 50.20 ให้คะแนนความชอบมากที่สุด ด้าน

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre

วารสารวจิ ัยและนวตั กรรมการอาชวี ศึกษา 59

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีท่ี 5 ฉบับที่ 1 มกราคม - มิถุนายน 2564

รสชาติ คิดเป็นร้อยละ 40.80 ให้คะแนนชอบมาก ตารางที่ 6 การทดสอบการยอมรับของผลติ ภณั ฑ์
ด้านเนือสัมผัส (ความนุ่ม) คิดเป็นร้อยละ 42.80 ให้ ชฟิ ฟ่อนเคก้ นามังคดุ เสริมเส้นใยอาหาร
คะแนนความชอบมากที่สุด และด้านความชอบ จากผงเปลอื กมังคดุ
โดยรวม คิดเป็นร้อยละ 44.80 ให้คะแนนชอบมาก
ท่ีสดุ ตามลาดับ (ตารางท่ี 5) คา้ ถาม จ้านวน ความถ่ี
(คน) (รอ้ ยละ)
ตารางท่ี 5 ค่าคะแนนความชอบเฉล่ียและร้อยละ การยอมรบั ตอ่ ผลิตภัณฑ์ชิฟฟอ่ น
ความถ่ีของคะแนนความชอบผลิตภัณฑ์ เค้กน้ามงั คดุ เสรมิ เส้นใยอาหา 400 100.00
ชฟิ ฟ่อนเคก้ น้ามังคดุ เสรมิ เส้นใยอาหาร รจากผงเปลอื กมงั คดุ 0 0.00
จากผงเปลอื กมังคดุ
ยอมรับ 301 75.30
คณุ ลกั ษณะ ชอบมากที่สุด ไมย่ อมรับ 48 12.00
ชอบมาก หากมผี ลิตภณั ฑเ์ ค้กชิพฟ่อนน้า 51 12.80
มังคุดเสรมิ เสน้ ใยอาหารจาก
ชอบปานกลาง ผงเปลอื กมังคดุ วางจ้าหน่าย
คะแนนเฉ ่ีลย จะซอ้ื หรอื ไม่
ซื้อ
(ร้อยละ) ไมแ่ นใ่ จ
ไมซ่ ื้อ
สี 28.00 59.00 13.00 8.15±0.62
กลิ่น 50.20 33.80 16.00 8.34±0.73 และเมอ่ื นาผลติ ภัณฑช์ ฟิ ฟอ่ นเค้กท่พี ฒั นาไดน้ นั
รสชาติ 39.50 40.80 19.80 8.20±0.74 มาคานวนคุณค่าทางโภชนาการตามปริมาณส่วนผสม
เนื้อสมั ผสั (ความนมุ่ ) 42.80 33.00 24.30 8.19±0.79 แสดงดงั ตารางที่ 7 โดยผลิตภัณฑ์ชิฟฟอ่ นเค้กนามงั คดุ
ความชอบโดยรวม 44.80 38.00 17.30 8.28±0.73 เสริมเส้นใยอาหาร ากผงเปลือกมังคุด ในปริมาณ 1
สูตร (900 กรัม) มีคุณค่าทางโภชนาการดังนี พลังงาน
จากการทดสอบการยอมรับของผลิตภัณฑ์ชิฟ 3,687.05 กิโลแคลอร่ี คาร์โบไฮเดรต 1,112.93 กรัม
ฟ่อนเค้ก แสดงดังตารางท่ี 6 พบว่า ผู้บริโภค ร้อยละ โปรตีน 75.61 กรัม ไขมนั 133.30 กรมั เส้นใยอาหาร
100.00 ให้การยอมรับต่อผลิตภัณฑ์ชิพฟ่อนเค้กนา 21.95 กรัม และธาตุเหล็ก 20.30 มิลลิกรัม
มังคุดเสริมเส้นใยอาหารจากผงเปลือกมังคุด และ ผลิตภัณฑ์ชิฟฟ่อนเค้กนามังคุดเสริมเส้นใยอาหารจาก
ผบู้ รโิ ภคร้อยละ 75.30 ตัดสินใจซอื ผลิตภัณฑ์ชิฟฟอ่ น ผงเปลือกมังคุด ในปริมาณ 1 กล่อง (150 กรัม) มี
เค้กนามังคุดเสริมเส้นใยอาหารจากผงเปลือกมังคุด คุณค่า ทางโภชนาการดังนี พลังงาน 614.52 กิโล
ร้อยละ 12.00 ไม่แน่ใจ และร้อยละ 12.80 ไม่ซือ แคลอรี่ คาร์โบไฮเดรต 185.46 กรัม โปรตีน 12.60
ผลิตภัณฑ์ โดยผู้บริโภคให้เหตุผลว่าราคา 69 บาทต่อ กรัม ไขมัน 22.20 กรัม เส้นใยอาหาร 3.66 กรัม และ
ปริมาณของชิฟฟ่อนเค้กที่ 100 กรัม แพงเกินไป อีก ธาตเุ หล็ก 3.36 มลิ ลิกรัม
ทังเม่ือรับประทานชิฟฟ่อนเค้กแล้วให้ความรู้สึกมีรส
ฝาดเลก็ นอ้ ยจึงตัดสนิ ใจที่จะยงั ไมซ่ ือรบั ประทาน

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

60 วารสารวิจัยและนวัตกรรมการอาชวี ศึกษา
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ่ี 5 ฉบับที่ 1 มกราคม - มิถุนายน 2564

ตารางที่ 7 เปรยี บเทียบคุณค่าทางโภชนาการของ
ผลิตภัณฑช์ ิฟฟ่อนเค้กน้ามังคดุ เสรมิ เสน้
ใยอาหารจากผงเปลอื กมังคดุ และขนาดที่
ใหบ้ ริการ

คุณสมบัติทาง ปรมิ าณบรรจุภัณฑ์
โภชนาการ 1 สตู ร 1 กลอ่ ง
(900 กรมั ) (150 กรัม)

พลงั าน 3,687.05 614.52 ภาพที่ 5 ผลิตภัณฑ์ชฟิ ฟ่อนเคก้ น้ามงั คุดเสรมิ เส้นใย
(กิโลแคลอรี่) อาหารจากผงเปลือกมงั คดุ

คารโ์ บไ เดรต 1,112.93 185.46 7. ข้อเสนอแนะจากการวิจยั
(กรัม) ควรศึกษาคุณภาพด้านอ่ืน ๆ เพิ่มเติม เช่น

โปรตนี (กรมั ) 75.61 12.60 คุณภาพด้านลักษณะเน้ือสัมผัสด้วย Texture
Analyzer และวิเคราะห์คุณค่าทางโภชนาการของผง
ไขมนั (กรัม) 133.30 22.20 เปลือกมังคุด และผลิตภัณฑ์ ชิฟฟ่อนเค้กท่ีพัฒนาได้
เปน็ ต้น
เส้นใยอาหาร 21.95 3.66
(กรมั ) เอกสารอา้ งองิ
[1] เบญจลกั ษณ มุสิกะชะนะ, พฤตกิ รรมการ
ธาตเุ หลก็ 20.31 3.36 เลือกซือเบเกอรี่ของผูบรโิ ภคในจังหวดั สุ
(มลิ ลิกรมั ) ราษฎรธาน, พ.ศ.2553, วิทยานพิ นธ์
บริหารธุรกิจมหาบัณฑติ , สาขาวชิ า
ที่มา : ค้านวณจากตารางแสดงค่าอาหารไทยในส่วน บริหารธุรกจิ , ภาควิชาบรหิ ารธรุ กิจ, คณะ
บรหิ าร,มหาวิทยาลยั ราชภฏั สุราษฎรธาน.
ทีก่ นิ ได้ 100 กรัม [2] New Nutrition Business, Top 2016
Trends from New Nutrition Business,
6. บทสรปุ 2016, Available Source:
ปริมาณการเสริมผงเปลือกมังคุดมีผลต่อคุณภาพ http://www.fdbusiness.com/top-
2016-trends-from - new-nutrition-
ทางประสาทสมั ผัสของผลิตภณั ฑ์ชิฟฟ่อนเค้ก โดยเมื่อ business/, March 27, 2017.
ปริมาณของผงเปลือกมังคุดเพิ่มข้ึนจากร้อยละ 4.30 [3] ชนากานต์ ธลิ า, เบเกอร,ี่ พ.ศ.2553,
8.60 และ 12.90 โดยน้าหนักแป้งเค้ก ตามล้าดับน้ัน แหลง่ ทมี่ า : http://www.photoartcmu.
ส่งผลให้คะแนนความชอบในทุกคุณลักษณะของ com/sites/default/files/4_2.pdf, 7
ผลิตภัณฑ์ชิฟฟ่อนเค้กในทุกคุณลักษณะมีค่าลดลง กรกฎาคม 2559.
อย่างไรก็ตามงานวิจัยนี้จึงแสดงให้เห็นว่าสามารถน้า
ผงเปลือกมังคุดท่ีเป็นวัตถุดิบเหลือใช้มาเป็นส่วนผสม
ในการผลติ ชฟิ ฟ่อนเคก้ ได้ ซง่ึ การเสริมผงเปลือกมังคุด
ท่ีร้อยละ 4.30 ได้รับคะแนนความชอบสูงท่ีสุด (รูปท่ี
5) เนื่องจากปริมาณผงเปลือกมังคุดท่ีเสริมใน
ผลิตภัณฑ์ชฟิ ฟ่อนเคก้ มีความเหมาะสมมากทส่ี ดุ

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre

วารสารวจิ ัยและนวัตกรรมการอาชวี ศึกษา 61

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีที่ 5 ฉบับท่ี 1 มกราคม - มิถุนายน 2564

[4] โพสทูเดย์, คนร่นุ ใหมแ่ หท่ า้ อาชพี เสริม [13] R.J. Patel, A. A. Patel and A. K. Singh.
ตลาดเบเกอรโี ตหมืน่ ลา้ น, พ.ศ.2557, “Production of a protein-rich
แหล่งทมี่ า : http://www.posttoday. extruded snack base using
com/biz/sme/287316, 10 กรกฎาคม tapiocastarch, sorghum flour and
2562. casein”. Food Science and
Technology, 53(1),pp. 71–87, May.
[5] สุระเดช ไชยตอกเกย, ปัจจัยทมี่ ีผลตอ่ พฤต 2019.
กรรมการบรโิ ภคอาหารของวัยผู้ใหญภ่ าค
ตะวนั ออกเฉียงเหนือ, พ.ศ.2558, รายงาน
การวิจยั .

[6] ยงยุทธ เสาวพฤกษ์, แนวโนม้ ‘อาหารและ
เครอ่ื งด่มื ’ เพื่อสขุ ภาพ, พ.ศ.2561,
แหล่งท่มี า : https://www.prachachat.
net/columns/news-268743, 10
กรกฎาคม 2562.

[7] สานักงานเกษตรและสหกรณจ์ ังหวดั
นครศรีธรรมราช, Mangosteen, พ.ศ.2562,
นครศรธี รรมราช: สถาบันเกษตรและองค์กร
เกษตรกร.

[8] กลุ นรี ศาสตรประสทิ ธ์ิ และ กลุ ยา ลิม
รุงเรืองรัตน, “การใชเปลือกมงั คดุ เปน
แหลงใยอาหารในโดนทั เคก”. วารสาร
วทิ ยาศาสตรเ์ กษตรษตร, ปที ่ี 40(3)(พเิ ศษ),
พ.ศ.2552, หน้า 97-100.

[9] สรุ ีย์ ทองกร, เอกสารประกอบการเรยี นการ
สอนวิชาเบเกอรเ่ี พอ่ื การคา้ , พ.ศ.2546, หนา้
45-50.

[10] รงุ่ นภา พงศ์สวัสดิ์มานติ , การพฒั นา
ผลิตภัณฑ์ในอุตสาหกรรมเกษตร/คณาจารย์
ภาควิชาพฒั นาผลิตภณั ฑ์ คณะอตุ สาหกรรม
เกษตร. มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์, พ.ศ.
2549.

[11] ไพโรจน์ วริ ิยจารี, การประเมินทางประสาท
สัมผสั คณะอุตสาหกรรมเกษตร,
มหาวิทยาลยั เชยี งใหม่, พ.ศ.2545.

[12] W.G. Cochran. Sampling Techiques.
New York : John Wiley & Sons. Inc.,
1953.

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

62 วารสารวจิ ยั และนวตั กรรมการอาชวี ศึกษา
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ่ี 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มิถุนายน 2564

การเพ่มิ ผลติ ภาพการจดั การขนถ่ายสนิ ค้า กรณีศกึ ษา บรษิ ัท เอ.บี.ซี จากดั
Increasing of Productivity in Product Handling Processes :
A Case Study of ABC Company Ltd.

สชุ าดี ธารงสขุ 1*, พนิตนาฏ ทองฉิม2 และ อัยลดา ศรบี ุญ3
Suchadee Tumrongsuk1*, Panitnart Thongchim2 and Ailada Sriboon3

*123สาขาวิชาการบริหารอุตสาหกรรมการผลติ และบริการ ภาควชิ าการบรหิ ารอตุ สาหกรรมการผลติ และบรกิ าร คณะพฒั นาธรุ กจิ และอุตสาหกรรม
มหาวิทยาลยั เทคโนโลยพี ระจอมเกลา้ พระนครเหนอื กรงุ เทพ 10800

*123Department of Manufacturing and Service Industry Management, Faculty of Business and Industrial Development,
King Mongkut’s University of Technology North Bangkok Bangkok 10800

Received : 2020-07-30 Revised : 2020-09-22 Accepted : 2020-09-22

บทคัดยอ่ เ ฉ ลี่ ย เ พื่ อ น า ม า เ ที ย บ กั บ เ ว ล า ม า ต ร ฐ า น ก่ อ น ก า ร
การศึกษางานวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ ปรบั ปรงุ คดิ เวลาค่าเผอ่ื ท่ี 9% จากผลของการปรบั ปรงุ
ข้ันตอนการทางาน เวลารวมของกระบวนการขนถ่าย
ศึกษากระบวนการทางานในขั้นตอนการขนถ่ายสินค้า สินค้างานแต่ละประเภทลดลง คือ งานพาเลทลดลง
เพื่อการจัดส่ง ตลอดจนการเพิ่มประสิทธิภาพในการ จากเดิม 526.38 วินาที เป็น 379.23 วินาที คิดเป็น
ทางาน กรณีศึกษา บริษัท เอ.บี.ซี จากัด ใช้การระดม ร้อยละ 27.96 สาหรับงานกล่องเวลาลดลงจากเดิม
สมองและแผนภูมิเหตุและผลในการวิเคราะห์ปัญหา 935.70 วินาที เป็น 639.95 วินาที คิดเป็นร้อยละ
โดยแบ่งตามประเภทของงาน เป็น 3 ประเภท ได้แก่ 31.61 และสาหรับงานรางยาวที่ไม่ได้มีการแก้ไข
งานพาเลท งานกล่อง และงานรางยาว พบปัญหาหลัก ปรับปรุงในกระบวนการแต่เมื่อกระบวนงานพาเลท
3 ประการ โดยผู้วิจัยได้ทาการทดลองแก้ไขปรับปรุง และงานกล่องมีการปรับปรุงซ่ึงงานทั้ง 3 ส่วนน้ีเป็น
กระบวนการทางานโดยใช้ทฤษฎีและหลักการต่าง ๆ งานที่เกี่ยวข้องกัน ทาให้เวลาของรางยาวลดลงจาก
ดังต่อไปน้ี 1) ปัญหาการรอคอยขนถ่ายสินค้าใน 769.17 วินาที เป็น 519.27 วินาที คิดเป็นร้อยละ
กระบวนการขนถ่ายสินค้า 2) ปัญหาการหา พาเลท 32.49
เพ่ือวางสินค้าของพนักงานคลังสินค้าประจาประตูขน คาสาคัญ : การจดั การขนถา่ ยสินคา้ ,การเพม่ิ ผลติ ภาพ,
ถ่าย แก้ไขโดยใช้หลักการ ECRS เป็นหลักการท่ี
ประกอบด้วย การกาจัด (Eliminate) การรวมกัน งานพาเลท, งานกล่อง, งานรางยาว
(Combine) การจัดใหม่ (Rearrange) และการทาให้
ง่าย (Simplify) ซึ่งเป็นหลักการท่ีสามารถใช้ในการ Abstract
เร่ิมต้นลดความสูญเปล่า และใช้ทฤษฎี Visual The aim of this research was to study the
Control ในการควบคุมการทางานดว้ ยหลักการในการ
มองเห็น 3) ปัญหาการทางานซ้าซ้อนของข้ันตอนการ working processes involved in product
ตรวจสอบ และยิงเข้าระบบ แก้ไขโดยใช้หลัก ECRS handling to delivery, in order to find ways to
และเก็บข้อมูลเวลาหลังการทดลอง เป็นจานวน 10 ครั้ง หา increase efficiency and reduce work processes.
เวลา Initially, the researchers studied the current
work processes through observation as well as
*สุชาดี ธารงสขุ interviewing an experienced company

E-mail : [email protected]

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre

วารสารวิจยั และนวตั กรรมการอาชวี ศกึ ษา 63

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ่ี 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564

employee. From the initial study, the tasks were related, it caused the time taken for
researchers identified problems by sorting the the long item task to reduce from 769.17 to
tasks into three categories - the pallet task, the 519.27 seconds, which can be counted in a
box task and the long item task. The analysis percentile of 32.49. Since the time of the pallet
methods used were brainstorming and the Fish task was reduced, the whole product handling
Bone Diagram. Three problems were identified time was reduced as a result.
and as such the researchers attempted to Keywords : ManagementofProductHandling,
improve work processes using relevant
theories and concepts. Two problems involved Increasing Productivity , Pallet
waiting for product handling and searching for Task, Box Task, Long Item Task
pallets to set down products for warehouse
workers at the door shelter. The solutions used 1. บทนา
for these problems were ECRS and the Visual ในปัจจุบันกิจกรรมโลจิสติกส์มีความสาคัญต่อ
Control Technique (involving controlling work
by using visual signals and managing the utility ภาคอุตสาหกรรมต่าง ๆ เป็นอย่างมาก ตั้งแต่
space available for product handling). The third กระบวนการวางแผน ดาเนินการ และควบคุม
problem involved redundant work during เกี่ยวข้องกับการจัดหาสินค้า การขนส่ง การจัดการ
checking and scanning, in order to register สินค้า การบริหารสินค้าคงคลัง การขนส่ง การบรรจุ
steps, for which the solution selected was การควบคุมคณุ ภาพสินค้า ตลอดจนการกระจายสินคา้
ECRS, eliminating an unnecessary step. ในปัจจุบันมีการแข่งขันค่อนข้างสูงทั้งในส่วนของ
ลูกค้า และส่วนแบ่งทางการตลาด [1] เพ่ือสร้างความ
Results were obtained from a timed พึงพอใจให้กับลูกค้าภายในองค์กรท้ังด้านสินค้าและ
working experiment using new pallets. The บริการ ดังนั้นต้องมีการจัดการระบบโลจิสติกส์ให้เกิด
researcher collected 10 examples of time data ประสิทธิภาพมากท่สี ดุ
and calculated the average, to provide a
standard time before improvement, for บริษัท เอ.บี.ซี จากัด เป็นบริษัทที่รองรับการ
comparison purposes. There is an additional เติบโตของอุตสาหกรรมเฟอร์นเิ จอร์อุปกรณ์ฮาร์ดแวร์
time allowance of 9% from the result of the เคร่ืองใช้ ไฟฟ้าในบ้าน ครัวเรือน พร้อมทั้งอุปกรณ์
improvements. The total time for product สุขภัณฑ์ คู่ค้ากับธุรกิจก่อสร้าง อุตสาหกรรมค้าไม้
handling for each type of task was reduced as นักพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ และตัวแทนจาหน่ายทั่ว
follows; the pallet task was reduced from ประเทศไทยดว้ ยมาตรฐานจากประเทศเยอรมนี กลุ่ม
526.38 to 379.23 seconds, which can be ลูกค้าเปน็ 3 กลุ่มหลักคือ 1) รีเทลลีดเดอรร์ ายย่อย 2)
counted in a percentile of 27.96, the box task ลูกค้าโครงการ 3) กลุ่มโรงงานอุตสาหกรรม ซ่ึงสอง
was reduced from 935.70 to 639.95 seconds, กลุ่มแรกคิดเปน็ สัดส่วนรวม 80% กลุ่มสุดทา้ ยคดิ เป็น
which can be counted in a percentile of 31.61. สดั ส่วน 20% โดยศูนย์โลจสิ ติกสม์ ีคลงั สินคา้ ขนาดเนอ้ื
The long item task was not relevant, as its work ท่ี 32 ไร่ มีการจัดการคลังสินค้า ส่วนที่มีความสาคัญ
process was not improved. As the pallet task อย่างหนึ่งคือแผนกกระจายสินค้า ในส่วนของการ
and the box task were improved, and all three จัดส่ง ที่มีจานวนพนักงานขับรถ 53 คน รถจัดส่ง 42
คนั และมจี านวนประตขู นถ่ายสินคา้ บรกิ าร และจัดส่ง
สินค้าให้กับลูกค้าจานวน 7 ประตู เพ่ือตอบสนอง

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

64 วารสารวิจัยและนวตั กรรมการอาชวี ศกึ ษา 2.1.2 การศึกษาเวลาโดยตรง (Direct Time
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ Study) การศึกษาเวลาโดยตรงเป็นวิธีการศึกษาท่ี
ปที ี่ 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มิถุนายน 2564 อาศัยการจับเวลาด้วยนาฬิกาจับเวลา และแผงบนั ทึก
ข้อมลู
ความพึงพอใจของลูกค้า โดยตระหนักถึงความ
ต้องการของลูกค้า และขีดความสามารถขององค์กร 2.1.3 แผนภูมิกระบวนการไหล ( Flow
เพื่อใหก้ ารจัดเตรยี มสนิ คา้ และใหก้ ารบรกิ ารแก่ลูกค้า Process Charts) แผนภูมิกระบวนการไหลเป็น
ขององค์กรดาเนินงานอย่างมีประสิทธิภาพ และการ แผนภมู ิอีกใบทีม่ ีการใช้มากท่ีสุด แผนภูมนิ ้ีใชว้ เิ คราะห์
จัดส่งปัญหาที่พบจากการเก็บข้อมูลการขนถ่ายสินค้า ขนั้ ตอนการไหล (Flow) ของวตั ถุดบิ ชน้ิ ส่วน พนักงาน
เตรียมจดั สง่ คอื การทางานลา่ ชา้ ทาใหเ้ กดิ การรอคอย และอุปกรณ์ ท่ีเคล่ือนไปในกระบวนการพร้อม ๆ กัน
การทางานท่ียังไม่เปน็ ระบบเท่าทีค่ วร การทางานที่ไม่ กับกิจกรรมต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น โดยแสดงเป็นสัญลักษณ์
เป็นไปตามมาตรฐาน การทางานซ้าซ้อน กรณีการลืม และคาบรรยายประกอบลงในแผนภูมิมาตรฐาน
สินค้า กรณีสินค้าปน และกรณีที่ลูกค้ายกเลิกการรับ
สนิ คา้ ทไ่ี ด้ทาการสง่ั ซอื้ ไว้แล้วกับทางบริษทั เป็นต้น 2.1.4 แผนผังสาเหตุ และผล (Cause and
Effect Diagram) แผนผังสาเหตุและผลเป็นแผนผังท่ี
จากปัญหาดังกล่าวผู้วิจัยได้เล็งเห็ น ถึ ง แสดงถึงความสัมพันธ์ระหว่างปัญหา (Problem) กับ
ความสาคัญในการตอบสนองความต้องการของลูกค้า สาเหตทุ ้ังหมดท่เี ปน็ ไปได้ทอ่ี าจก่อให้เกิดปญั หานนั้
การสร้างความประทับใจให้กับลูกค้า และการ
ให้บริการแก่ลูกค้าท่ีมีประสิทธิภาพสูงสุด ผู้วิจัยจึงได้ 2.1.5 การพัฒนาวิธีการทางานที่ดีกว่า
ศึกษาเกี่ยวกับกระบวนการทางาน วิเคราะห์การ (ECRS)
ทางาน บันทกึ ขอ้ มลู เวลา และออกแบบวิธกี ารทางาน
2.1.5.1 ขจัดงานทีไ่ ม่จาเป็นทัง้ หมด
2. ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกยี่ วข้อง (Eliminate) หลักการขจัดงานที่ไม่จาเป็นน้ีเกิดขึ้น
2.1 เอกสารท่เี กี่ยวข้องกับงานวจิ ยั เน่ืองจากการวิเคราะหง์ าน แล้วพบวา่ ไมม่ คี วามจาเปน็
2.1.1 แผนภูมิกระบวนการ (Flow Charts) อีกต่อไปเนื่องจากวัตถุประสงค์ได้เปล่ียนไปจากเดิม
หรือการเปล่ียนแปลงในสภาพแวดแวดล้อมของการ
แผนภูมิเครื่องมือชิ้นสาคัญท่ีใช้ในการบันทึกข้อมูลได้ ทางานต่าง ๆ จนทาให้วัตถุประสงค์เดิมของงานไม่มี
อย่างละเอียด กระชับ พร้อมรายละเอียดที่สาคัญๆ ความจาเป็นอีกต่อไป
เพ่ือเป็นประโยชน์ในการนาไปสู่การพัฒนา และการ
ปรับปรุงกระบวนการทางานให้ดีขึ้น จะช่วยให้ 2.1.5.2 รวมข้ันตอนการปฏิบัตงิ าน
นักวิเคราะห์สามารถมองเห็นภาพของกระบวนการ เข้าด้วยกัน (Combine)ในกระบวนการบางครั้งการ
ผลิตได้ต้ังแต่ต้นจนจบ แผนภูมิส่วนใหญ่จะมีลักษณะ แตกขั้นตอนการปฏิบัติงานออกมากจนเกินความ
เ ป็ น ต า ร า ง ห รื อ แ ผ น ภ า พ ที่ มี รู ป แ บ บ เ ป็ น จาเป็น ทาให้เกิดปัญหาอ่ืนตามมา เช่น ปริมาณงานที่
มาตรฐานสากลประกอบด้วยสัญลักษณ์ คาบรรยาย ไม่สมดุลกันในสายการผลิต และข้ันตอนการ
และลายเส้น เพ่ือบอกรายละเอียดของขั้นตอน ปฏิบัติงานการมีงานค้างหรืองานคอยในระหว่าง
กระบวนการผลิต รปู แบบดังกลา่ วถอื เป็นตัวกลางใน ส า ย ก า ร ผ ลิ ต สู ง เ พ ร า ะ ก า ร ว า ง แ ผ น ก า ร ผ ลิ ต ไ ม่
การสื่อสารแลกเปลี่ยนความคิดเห็นของผู้ที่เกี่ยวข้อง เหมาะสม มีงานล่าช้าอันเกิดจากความแตกต่างใน
โดยท่วั ไป การวิเคราะหด์ ว้ ยแผนภมู มิ ักเริม่ ตน้ ด้วยการ ทักษะของพนักงานในข้ันตอนการปฏิบัติงานต่าง ๆ
บันทึกรายละเอียดของงานท่ีจะวิเคราะห์ ระบุ นอกจากน้ีการเติบโตของสายการผลิต และการ
ขอบข่ายของการวิเคราะห์ มีจุดเริ่มต้น และสิ้นสุดที่ ปรับเปลี่ยนของสายการผลิตก่อให้เกิดงานซ้าซ้อน
ชั ด เจ น แ ผ น ภู มิ แ ต่ ล ะ ใ บ ถู ก อ อ ก แ บ บ ม า เ พ่ื อ เกิดข้ึน ดังน้ันหลักการของการรวมงานจึงเกิดขึ้นเพ่ือ
วัตถุประสงค์ในการใช้งานทีแ่ ตกตา่ งกัน ชว่ ยลดการทางานและการเคล่อื นยา้ ยที่ไม่จาเป็นใหน้ ้อย

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre

วารสารวจิ ยั และนวัตกรรมการอาชวี ศึกษา 65

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีท่ี 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564

2.1.5.3 สลับสับเปล่ียนลาดับการ ปรับปรุงการทางานแล้วสามารถลดเวลาความสูญ
ปฏิบัติงาน (Rearrange) ในการผลิตสินค้าใหม่มัก เปล่าในการทางานได้จากเดิม 254.40 วินาที เหลือ
เริ่มต้นการผลิตในปริมาณน้อย และค่อยๆขยาย 174.16 วนิ าทีลดลงไป 80.24 วินาที คดิ เป็น 32.17%
ปริมาณการผลิตเพ่ิมขึ้นจนเต็มประสิทธิภาพ เม่ือ
สายการผลิตมีปริมาณการผลิตเพิ่มข้ึน ลาดับขั้นตอน คมกริช และคณะ [2] ได้ทาการศึกษา และ
ของการปฏิบัติงานแบบเดิมอาจไม่มีความเหมาะสม จัดทาเวลามาตรฐานในการผลิตกล่องกระดาษลูกฟูก
ที่ สุ ด เนื่ อ ง จ า ก ส ภ า พ แ ว ดล้ อม ก าร ทางานท่ี ในส่วนวัตถุดิบหลักการผลิต ใช้ศึกษาเวลาโดยตรง
เปลยี่ นแปลงไป (Direct Time Study) เพื่อหาเวลามาตรฐานของ
กระบวนการ โดยมีข้ันตอนดังนี้ คือ 1) เลือกงานที่มี
2.1.5.4 ทางานให้ง่ายข้ึน (Simplify) ปัญหา 2) บันทึกข้อมูลท่ีเก่ียวข้อง 3) แบ่งงาน
ท้ายท่ีสุดจะเหลือแต่งานทีจ่ าเป็นต้องทา แต่โอกาสใน ออกเป็นงานย่อย 4) บันทึกเวลา กาหนดวัฏจักรท่ีจะ
การปรับปรุงงานนั้นคือการพิจารณาหาวิธีการทางาน ใช้จับเวลา ประเมินอัตราการทางาน กาหนดเวลาเผ่อื
อ่ืนท่ีง่ายกว่า และสะดวกรวดเร็วกว่า การต้ังคาถาม และ5) นามาคานวณหาเวลามาตรฐาน หลังการ
เพ่ือนาไปสู่การทางานให้ง่ายขึ้น ควรเร่ิมต้นจาก ปรับปรุงพบวา่ เวลามาตรฐานการตดั และทบั รอ่ งแนว
คาถามในทกุ เร่อื งทเี่ กย่ี วกับงานน้ัน สูง เวลาลดลง 71.39 วินาที คิดเป็น 11.70 % เวลา
มาตรฐานการตั้งเครื่อง และพิมพ์ก่อนปรับปรุง
2.1.6 การควบคุมด้วยการมองเห็น (Visual 723.03 วินาที หลังปรับปรุง 665.68 วินาที เวลา
Control) การควบคุมด้วยการมองเห็นเป็นระบบ ลดลง 57.35 วินาที คิดเป็น 7.93 % และเวลา
ควบคุมการทางานท่ีทาให้พนักงานทุกคนสามารถ มาตรฐานการสับร่องกระดาษลูกฟูกก่อนปรับปรุง
เข้าใจข้ันตอนการทางาน เป้าหมาย ผลลัพธ์การ 536.85 วินาที หลังปรับปรุง 493.40 วินาที เวลา
ทางานได้ง่าย และชัดเจน รวมถึงเห็นความผิดปกติ ลดลง 43.45 วินาที คิดเป็น 8.09 % เวลารวมก่อน
ต่าง ๆ และแก้ไขได้อย่างรวดเร็ว โดยใช้บอร์ด ป้าย ปรับปรุง 1948.86 วินาที หลังปรับปรุง 1776.67
สัญลักษณ์ กราฟ สี และอื่น ๆ เพ่ือสื่อสารใหพ้ นกั งาน วนิ าที เวลาลดลง 172.19 วนิ าที คดิ เป็น 27.72 %
ทุกคนทราบถึงข้อมูลข่าวสารท่ีสาคัญของสถานที่
ทางาน ธารชุดา และคณะ [3] ได้ทาการศึกษาโรงงาน
ขนาดย่อมในจังหวัดอุบลราชธานีซ่ึงมีผลิตภัณฑ์หลัก
2.2 งานวิจัยทเ่ี กย่ี วข้อง คือจักรยาน และใช้แรงงานคนในการประกอบเป็น
คณิศร [1] ทาการศึกษาโรงงานผลิตน้าด่ืม หลัก วัตถุประสงค์เพื่อนาความรู้ทางด้านวิศวกรรม
อุตสาหการมาประยุกต์ใช้ เพ่ือช่วยในการลดต้นทุน
ขนาดย่อมในจังหวัดอุบลราชธานี เพ่ือนามาใช้ในการ ด้านเวลา และแรงงานให้กับผู้ประกอบการในงานวจิ ยั
ลดต้นทุน และแรงงาน ซ่ึงผลิตภัณฑ์หลักของโรงงาน จึงไดน้ าเคร่ืองมือทางวิศวกรรมอุตสาหการต่าง ๆ เชน่
คือน้าดื่มบรรจุถังขนาด 20 ลิตร น้าด่ืมบรรจุขวด ก า ร ศึ ก ษ า ง า น ก า ร จั บ เว ล า ก า ร ใ ช้ แ ผ น ภู มิ
ขนาด 600 มิลลิลิตร และขนาด 300 มิลลิลิตรใช้ กระบวนการผลิต แผนผังก้างปลา และเทคนิคการ
แรงงานคนในการผลติ เปน็ หลัก จากศึกษาขัน้ ตอนการ ปรับปรุงงาน เป็นต้น มาช่วยในการแก้ปัญหาให้กับ
ทางานพบว่า กระบวนการผลติ เปน็ ไปด้วยความล่าชา้ โรงงาน โดยพบว่าหลังจากปรับปรุงการทางาน
และมกี ารรอคอยของพนักงานซึง่ เป็นการเสียเวลาโดย สามารถลดเวลาสูญเปล่าในการทางานลงได้จากเดิม
เปล่าประโยชน์ จึงได้นาเคร่ืองมือทางวิศวกรรม 509 วินาที เหลือเพียง 43 วินาที และในภาพรวมใช้
อุตสาหการต่าง ๆ เช่น การศึกษางาน การจับเวลา เวลาประกอบจักรยานลดลงจาก 837 วินาทีต่อคัน
การใช้แผนผังก้างปลา การใช้แผนภูมิการไหล (Flow
Process Chart) และเทคนิคการปรบั ปรุงงาน (ECRS)
มาช่วยแก้ปัญหาให้กับโรงงาน โดยพบว่าหลังจากการ

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

66 วารสารวจิ ยั และนวตั กรรมการอาชีวศึกษา 3. วธิ กี ารดาเนนิ งาน
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ ขอบเขตของงานวิจัยน้ีเปน็ การศกึ ษากระบวนการ
ปที ี่ 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มิถุนายน 2564
ขนถ่ายสินค้า และขั้นตอนการทางาน โดยใช้หลัก
เหลือเพียง 595 วินาที หรือใช้เวลาประกอบจักรยาน การศึกษางาน การศึกษาเวลาโดยตรง แผนผังสาเหตุ
ไดเ้ รว็ ขน้ึ 28.91% และผล การพัฒนาวิธีการทางาน ECRS เป็นหลักการ
ที่ประกอบด้วย 1) การกาจัด(Eliminate) 2) การ
ธีรพงษ์ [4] ได้ค้นหาปัญหาเพื่อปรับปรุง รวมกัน (Combine) 3) การจัดใหม่ (Rearrange) 4)
ประสิทธิภาพเครื่องจกั รในสถานบี ริการก๊าซธรรมชาติ การทาให้ง่าย (Simplify) และการควบคุมด้วยการ
แห่งหน่ึง ด้วยแผนภูมิพาเรโตเรียงลาดับความสาคัญ มองเห็น (Visual Control) มาประยกุ ต์ใช้ ผู้วิจัยจึงได้
และแผนภมู กิ า้ งปลาวิเคราะห์ปัญหา โดยสาเหตหุ ลกั ท่ี ทาการศกึ ษากระบวนการขนถา่ ยสินค้า พื้นท่ี ลกั ษณะ
ทาให้เครื่องจกั รหยุด และแก้ไขปรบั ปรงุ ปญั หานนั้ คอื ของงาน ซึ่งภายในรถ 1 คัน จะมีการขนถ่ายสินค้า
การกาหนดแผนการบารุงรักษาโดยใช้หลักการ สามารถแบ่งเป็นงานได้ 3 ประเภท ดังนี้ 1) งาน
บารุงรกั ษาทวผี ลโดยทุกคนมสี ว่ นร่วม และการกาหนด พาเลท 2) งานกล่อง 3) งานรางยาว
มาตรฐานการตรวจเช็คเครอ่ื งจักรดว้ ยแนวทาง
การควบคุมด้วยการมองเห็น ทาให้ค่าประสิทธิภาพ รปู ที่ 1 ดา้ นงานพาเลท
เพ่ิมข้ึนจากร้อยละ 93.72 เป็นร้อยละ 99.56 และค่า
อัตราการใช้งานเครื่องจักร เพ่ิมข้ึนจากร้อยละ 99.20 รูปท่ี 2 ดา้ นงานกลอ่ ง
เป็นร้อยละ 99.63 เวลาในการตรวจเช็คสภาวะ
พื้นฐาน และทาความสะอาดเครื่องจักรประจาวัน
ลดลงจาก40นาที เปน็ 19.48นาที หรอื ลดลงรอ้ ยละ 51.30

ปรัชภรณ์ และคณะ [5] ทาการศกึ ษาคลังสินคา้
ของรา้ นนา้ เพชร กลาส แอนด์ อลูมเิ นยี ม วัตถปุ ระสงค์
ของงานวิจัยนี้เพ่ือปรับปรุงระบบการจัดเก็บสินค้า
และเพิ่มประสิทธิภาพการเบิก-จ่ายสินค้า จาก
การศึกษาพบปัญหาสินค้ามีการจัดเก็บไม่เป็นระเบียบ
ส่งผลให้ใช้เวลานานในการค้นหาสินค้า และสินค้าท่ี
ถูกจัดเก็บไว้เป็นเวลานานเกิดความชารุด การเก็บ
รวบรวมข้อมูลเบ้ืองต้น คือ รายการสินค้า คัดแยก
ประเภทโดยวิเคราะห์ตามหลัก ABC Classification
และ Visual Control ในการจัดหมวดหมู่ เรียงลาดับ
ความสาคัญ และทาป้ายบ่งช้ีบอกตาแหน่ง ทาให้
สินค้าท่ีไม่มีระเบียบ มีระเบียบหาสนิ ค้าได้ง่ายมากข้นึ
ใช้เวลาการเบกิ -จ่ายลดลง จากเวลาเดมิ 12 ช่วั โมง 21
นาที 18 วินาที เป็น 6 ชั่วโมง 25 นาที 23 วินาที วัด
ประสิทธภิ าพเวลาในการหยบิ สนิ ค้าลดลง 48.17%

รปู ที่ 3 ด้านงานรางยาว

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre

วารสารวจิ ัยและนวัตกรรมการอาชวี ศกึ ษา 67

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ่ี 5 ฉบับท่ี 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564

จากรูปท่ี 1 คือ สินค้าที่ชื่อลูกค้าเดียวกัน เพื่อให้เข้าใจและเห็นข้ันตอนการทางานของ
จัดเรียงรวมกันบนพาเลทขนาดมาตรฐาน 80x120 งานท้ัง 3 ประเภท ผู้วิจัยจึงทาการแสดงเป็นแผนภูมิ
เซนติเมตร รูปท่ี 2 แสดงงานกล่อง คือ สินค้าที่ถูก ก ร ะ บ ว น ก า ร ไ หล ( Flow Process charts) แ ล ะ
บรรจดุ ้วยกล่องบริษทั ขนาดตา่ ง ๆ แลว้ นาไปจัดเกบ็ ไว้ แผนภาพการไหล ดังแสดงในตารางท่ี 1 และรูปท่ี 5
ที่กรง ซ่ึงงานกล่องจะมีการแบ่งขนาดของกล่องที่ ตามลาดบั
แตกตา่ งกนั และรูปที่ 3 แสดงงานรางยาว คือ สินคา้ ท่ี
มีขนาดยาวต้ังแต่สองเมตร ไปจนถึงหกเมตรมีหนา้ ตดั ตารางที่ 1 แสดงสัญลกั ษณ์และคาอธิบายแผนภาพ
เป็นเหล็กรปู ตวั ยู นิยมใชใ้ นงานโครงสรา้ งหลงั คา โครง การไหล
ป้าย เสารับส่งสัญญาณ และอื่น ๆ เก็บรวบรวมข้อมูล
บันทึกรายละเอียดของงาน ดาเนินการจับเวลาของ งาน ล ง
งานแต่ละขั้นตอน เบื้องต้น 10 ครั้ง คานวณหารอบ งานพาเลท
จานวนข้อมูลท่ีเหมาะสมในการจับเวลา หาค่า R งาน าง า
(Range) หรือพิสัย ซึ่งคือค่าสูงสุด (H) – ค่าต่าสุดของ พน งาน ( นาเงน)
กลุ่ม (L) หาค่าเฉล่ีย X ซึ่งได้จากผลรวมของตัวเลข พน งาน ลง น ้า า น ้า (
ในกลมุ่ หารด้วยจานวนข้อมลู 10 ครั้ง เ ) ด งานพาเลท
พน งาน ลง น ้า า น า (
= ∑X คานวณค่า R อ่านคา่ N (จานวนรอบท่ี า) ด งาน ล ง
n x̅ พน งาน ลง น ้า า าง า ( ดง)

เหมาะสม) จากตาราง maytag แต่เนื่องจากข้อจากัด ด งาน าง า
ด้วยเรื่องชว่ งเวลา เล้นทาง า ล งงานพาเลท
เล้นทาง า ล งงาน ล ง
การทางานในกระบวนการขนถ่ายสินค้าทม่ี ีการ เล้นทาง า ล งงาน าง า
ดาเนินงานเฉพาะชว่ งเช้า และมีการทางานร่วมกันของ
พนักงานหลายคนต่อหนึ่งงาน จึงจับเวลาเพ่ิมได้เพียง รปู ท่ี 5 แสดงการไหลของกระบวนการขนถา่ ย
25 คร้ัง ทาให้จานวนคร้ังท้ังหมด เท่ากับ 35 ครั้ง ของงานทงั้ 3 ประเภท
กาหนดค่าเผ่ือ โดยใช้ค่าเผื่อ 9% ซ่ึงประกอบด้วย
เวลาเผ่อื สาหรับส่วนบคุ คล อุตสาหกรรมมักถูกกาหนด จากแผนภาพการไหลของกระบวนการขนถ่าย
ไว้ท่ี 5% ของเวลาทั้งหมด และเวลาเผื่อสาหรับ สินค้า งานพาเลท งานกล่อง งานรางยาว ที่มีการ
ความเครียดพ้ืนฐาน ได้กาหนดไว้ท่ี 4% (องค์กร จาลองบริเวณพน้ื ท่ที างาน ตาแหนง่ พนักงาน ตาแหนง่
แรงงานระหวา่ งประเทศ หรือ International Labour ท่จี ดั เก็บงานตา่ ง ๆ และแสดงเสน้ ทางการไหลของงาน
Organization ; ILO) สามารถสรปุ เวลามาตรฐานกอ่ น
ปรับปรุง ไดด้ งั นี้ VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

รูปท่ี 4 กราฟแสดงเวลามาตรฐานกอ่ นปรบั ปรุง

68 วารสารวิจยั และนวัตกรรมการอาชวี ศึกษา
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีที่ 5 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม - มิถนุ ายน 2564

ทาให้สามารถวิเคราะห์แผนภูมิกระบวนการไหล แผนภูมกิ ระบวนการไหล
ไดด้ ังนี้
Flow Process Chart

ผลิตภัณฑ์ / วสั ดุ / พนักงาน สรุปผล

Activity ก่อนปรับปรุง

แผนภูมกิ ระบวนการไหล ประเภท : รางยาว ปฏิบัตงิ าน 2

Flow Process Chart เคลือ่ นย้าย 3

ผลิตภัณฑ์ / วสั ดุ / พนักงาน สรุปผล กจิ กรรม : กระบวนการขนถ่ายสนิ คา้ ลา่ ชา้ 1

Activity กอ่ นปรับปรุง ตรวจสอบ 1

ประเภท : พาเลท ปฏิบัตงิ าน 2 เก็บ 0

เคลอ่ื นย้าย 4 วิธีการทางาน : ปัจจุบัน / ปรับปรุง ระยะทาง 46.06

กจิ กรรม : กระบวนการขนถ่ายสนิ คา้ ล่าช้า 1 ลาดบั คาอธิบาย ระยะทาง เวลา สัญลักษณ์
(เมตร) (วนิ าที)
ตรวจสอบ 2
1 พนักงานขับรถนาเอกสารไปเบิกรางยาว 21.24 22.08
เก็บ 0
พนักงานคลงั สินคา้ ประจารางยาวคน้ หา
วิธกี ารทางาน : ปัจจุบัน / ปรับปรุง ระยะทาง 63.45 2 รางยาว 60.35

ลาดบั คาอธบิ าย ระยะทาง เวลา สัญลักษณ์ พนักงานขับรถตรวจสอบเลขทค่ี าสั่งซอื้
(เมตร) (วินาที) ของเอกสารกบั รางยาว
3 38.34

1 พนักงานประจารถตกั งานพาเลทไดร้ ับเอกสาร 19.31 31.14 พนักงานขับรถนารางยาวไปวางหน้า
ประตขู นถ่าย
2 ขับรถตกั ไปตาแหน่งจัดเกบ็ 20.28 33.91 4 21.24 26.88

3 ตกั งานพาเลท 26.81 พนักงานคลังสนิ คา้ ประจาประตขู นถ่าย

4 พนักงานคลังสินคา้ ประจารถตกั ตรวจสอบ 8.62 5 ยิงบาร์โคด้ รางยาวเข้าระบบโดยใชเ้ ครื่อง 8.60
เลขที่ตาแหน่งจัดเก็บของพาเลทกับเอกสาร อา่ นบาร์โคด้

5 นางานพาเลทไปวางหน้าประตขู นถ่ายสนิ คา้ 20.28 24.10 6 รอขนถ่ายรางยาว 576.76

6 พนักงานประจาประยิงบาร์โคด้ ท่งี านเลทเข้า 18.81 7 พนักงานขับรถขนถ่ายรางยาวขึ้นรถ 3.58 36.16
ระบบโดยใชเ้ ครื่องอ่านบาร์โคด้
รวม 46.06 769.17 2 3 1 1 0
7 พนักงานขับรถตรวจสอบเลขที่คาสง่ั ซื้อของ
เอกสารกับพาเลท 19.18

8 รอขนถ่ายงานพาเลท 312.33 รูปที่ 8 แผนภูมิกระบวนการไหลของงานรางยาว
ก่อนปรบั ปรงุ
9 พนักงานขับรถขนถ่ายงานพาเลทข้ึนรถ 3.58 51.48

รวม 63.45 526.38 2 4 1 2 0

รปู ท่ี 6 แผนภมู กิ ระบวนการไหลของงานพาเลท 3.1 การวิเคราะห์ปัญหา ผู้วิจัยได้ทาการระดม
ก่อนปรับปรงุ ความคิด (Brainstorm) สาหรับการระดมความคดิ นน้ั
ได้มีการดาเนินการปรึกษาระหว่างผู้จัดการแผนก
แผนภูมกิ ระบวนการไหล กระจายสินค้า จานวน 1 คน ผู้จัดการแผนกจัดสินค้า
จานวน 1 คน หัวหน้าแผนกจัดส่งจานวน 1 คน
Flow Process Chart วิศวกรแผนกจัดส่งจานวน 1 คน วิศวกรแผนกขนส่ง
จานวน 1 คน ซง่ึ มคี วามสาคญั ในการระดมข้อมูล และ
ผลิตภัณฑ์ / วัสดุ / พนักงาน สรุปผล นาขอ้ มลู ท่ีไดม้ าพิจารณาถึงสภาพปญั หาที่เกดิ ข้ึน เพ่อื
ทาการวิเคราะห์ถึงขอบเขตของปัญหาและหาแนว
Activity ก่อนปรับปรุง ทางแก้ไขต่อไป ซึ่งเป็นส่วนหน่ึงของการวิเคราะห์
ข้อมลู เชิงคณุ ภาพ (Qualitative Data)
ประเภท : กล่อง ปฏิบัตงิ าน 2
จากการวิเคราะห์กระบวนการขนถา่ ยสนิ คา้ โดย
เคลอ่ื นย้าย 4 แบ่งงานท้ังหมดออกเป็นงาน 3 ประเภท ได้แก่ งาน
พาเลท งานกล่อง และงานรางยาว พบว่างานแต่ละ
กิจกรรม : กระบวนการขนถ่ายสินคา้ ล่าช้า 1 ประเภทมีปัจจัยท่ีก่อให้เกิดเวลารอคอยที่แตกต่างกัน
ผู้วิจัยจึงได้ทาการวิเคราะห์ปัญหาโดยใช้ทฤษฎีแสดง
ตรวจสอบ 2 เหตุและผล แบ่งปัญหาออกเป็นประเด็นต่าง ๆ 3
ประเด็น 1) การรอคอยขนถ่ายสินค้างานพาเลท งาน
เก็บ 0 กล่อง งานรางยาว 2) การหาพาเลทเพอื่ วางสนิ ค้าของ

วธิ กี ารทางาน : ปัจจุบัน / ปรับปรุง ระยะทาง 29.88

ลาดบั คาอธิบาย ระยะทาง เวลา สญั ลกั ษณ์
(เมตร) (วินาที)

1 พนักงานคลงั สนิ คา้ ประจาประตู ขนถ่าย 15.12 43.72
หาพาเลทเปลา่ เพอ่ื วางงานกลอ่ ง

2 ไปยังกรงจัดเกบ็ 5.59 23.11

3 คน้ หางานกล่องภายในกรงจัดเก็บ 32.60

4 พนักงานคลังสนิ คา้ ตรวจสอบเลขท่คี าสั่ง 7.91
ซ้อื ของกลอ่ งกบั ใบแสดงข้อมลู จัดเกบ็ สินคา้

5 ยิงบาร์โคด้ ท่ีตวั งานกลอ่ งเข้าระบบโดยใช้ 5.01
เครื่องอ่านบาร์โคด้

6 นางานกลอ่ งไปวางหน้าประตขู นถ่าย 5.59 17.72

7 พนักงานขับรถตรวจสอบเลขที่คาสง่ั ซื้อของ 348.40
เอกสารกับงานกลอ่ ง

8 รอขนถ่ายงานกล่อง 418.24

9 พนักงานขับรถขนถ่ายงานกล่องข้ึนรถ 3.58 38.99

รวม 29.88 935.70 2 4 1 2 0

รปู ที่ 7 แผนภมู ิกระบวนการไหลของงานกล่องกอ่ น

ปรบั ปรุง

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre

วารสารวจิ ยั และนวัตกรรมการอาชวี ศึกษา 69

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ี่ 5 ฉบับท่ี 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564

พนกั งานคลังสนิ ค้าประจาประตขู นถา่ ย 3) การทางาน ตารางท่ี 2 สรุปปัญหาและแนวทางการปรับปรงุ
ซ้าซ้อนของการตรวจสอบเลขท่ีคาส่ังซ้ือกับใบแสดง
ข้อมูลจดั เกบ็ สินคา้ และยิงบารโ์ ค้ดสินค้าเข้าระบบ ลาดับ ปัญหา แนวทางการปรับปรุง
1 การรอคอยขนถ่าย ใชห้ ลกั การ ECRS และ
รูปที่ 9 แผนผังแสดงเหตุและผล การรอคอยขนถ่าย สนิ ค้างานพาเลท การควบคุมดว้ ยการ
สินคา้ งานพาเลท งานกล่อง งานรางยาว งานกล่อง งานราง มองเหน็ (Visual
ยาว Control) เขา้ มาชว่ ยใน
รูปท่ี 10 แผนผงั แสดงเหตแุ ละผล การหาพาเลท การปรบั ปรงุ
เพ่ือวางสนิ คา้ ของพนักงานคลงั สนิ คา้ 2 การหาพาเลทเปลา่ ใช้หลกั การ ECRS และ
ประจาประตขู นถ่าย เพอื่ วางสนิ คา้ ของ การควบคมุ ดว้ ยการ
พนักงานคลงั สนิ ค้า มองเหน็ (Visual
รูปที่ 11 การทางานซ้าซ้อนของการตรวจสอบ ประจาประตขู น Control) เข้ามาช่วยใน
เลขทค่ี าส่งั ซื้อ ถา่ ย การปรบั ปรุงขน้ั ตอน
การทางาน
3 การทางานซ้าซอ้ น ขนั้ ตอนการตรวจสอบ
ของขั้นตอนตรวจ และขั้นตอนการยงิ เข้า
สอบเลขทคี่ าสง่ั ซื้อ ระบบ ใช้หลกั การ
ECRS

3.2 ออกแบบวิธีการปรับปรุง จากการวิเคราะห์
ปญั หา

3.2.1 การรอคอยขนถ่ายสินค้าในกระบวนการ
ขนถ่ายสินค้า กระบวนการทางานเดิมพนักงานขับรถ
ยื่นเอกสารให้พนักงานคลังสินค้าประจาประตูขนถ่าย
สินค้า โดยไม่ได้เรียงลาดับงานตามแผนการจัดส่ง
จึงทาการแก้ไขโดยใช้ทฤษฎีการควบคุมด้วยการ
มองเห็น (Visual Control) โดยให้พนักงานขับรถเป็น
ผู้เรียงลาดับเอกสาร ส่งผลให้พนักงานคลังสินค้า
ประจารถตักจะตักงานพาเลทตามการวางแผนใช้
กระดาษขนาด A4 เคลือบพลาสติกแข็งวางบนพาเลท
งานที่รอขนถ่ายข้ึนรถ ใบบ่งช้ีชุดน้ีจะให้พนักงานขับรถเป็น
ผู้ใช้แนบไปพร้อมกับเอกสารกาหนดให้ใช้กระดาษสี
บ่งช้ีเป็นสีเหลือง สาหรับวางบนพาเลทงานท่ีมารอขน
ถ่ายขน้ึ ในสว่ นทเี่ ป็นงานพาเลทของรถจัดส่งสนิ คา้
ควิ ท่ี 1 ในแตล่ ะประตูขนถา่ ย
คาอธิบายเพ่ิมเติม : ตัวเลขด้านหน้า (NO.) หมายถึง
ลาดบั งานพาเลทขน้ึ กอ่ น-หลงั
ตัวเลขด้านหลัง (QUEUE) หมายถึง ลาดับคิวในการ
ขนึ้ สนิ คา้ แตล่ ะประตู

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

70 วารสารวิจัยและนวัตกรรมการอาชีวศึกษา
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีที่ 5 ฉบับที่ 1 มกราคม - มิถุนายน 2564

รปู ที่ 14 ขนาดของจุดวางพาเลท

รูปที่ 12 ใบบง่ ชล้ี าดับและควิ ของงานพาเลท
สีเหลือง

กาหนดใหใ้ ชก้ ระดาษสบี ง่ ชส้ี แี ดงสาหรับวางบน
พาเลทงานที่มารอขนถา่ ยขึ้นในส่วนที่เปน็ งานพาเลท
ของรถจดั สง่ สินคา้ คิวที่ 2 ในแตล่ ะประตูขนถ่าย

รปู ท่ี 13 ใบบง่ ชลี้ าดบั และคิวของงานพาเลทสีแดง รูปที่ 15 ตาแหน่งจุดวางพาเลทเปลา่ เพ่อื เตรยี ม
ความพรอ้ มการขนถ่ายสนิ คา้
ใช้กระดาษขนาด A4 เคลือบพลาสติกแข็งติด
ตรงเสาประตูขนถ่ายสินค้า เพื่อแจ้งลาดับคิวขนถ่าย 3.2.3 ปั ญ ห า ก า ร ท า ง า น ซ้ า ซ้ อน ข อง
สนิ ค้าวา่ กาลังขนถ่ายสินคา้ ของควิ ทเี่ ท่าไหร่โดยใช้สีให้ ตรวจสอบเลขที่คาส่ังซ้ือกับใบแสดงข้อมูลจัดเก็บ
ตรงกับป้ายสีบ่งช้ีท่ีวางบนพาเลทงานท่ีถูกหามาเพ่ือ สินค้าและยิงบาร์โคด้ สนิ คา้ เขา้ ระบบ
รอทาการขนถ่ายข้นึ รถ
จากการศกึ ษากระบวนการทางานเดิม
3.2.2 ปัญหาการเดินหาพาเลทเพ่ือวางงาน พบว่ามีการตรวจสอบงานถึง 2 คร้ัง โดยครั้งที่ 1
กล่องของพนักงานคลังสินค้าประจาประตูขนถ่าย พนักงานคลังสินค้าเป็นผู้ตรวจสอบว่างานท่ีหาครบ
แก้ไขโดยการจัดหาจุดวางพาเลทเปล่าเพื่อเตรียม ตามคาส่ังซื้อของรถ 1 คัน หรือไม่ โดยเช็คในเอกสาร
ความพร้อมในการขนถ่ายสนิ คา้ ตีเสน้ ขอบเขตท่ใี ชว้ าง ท่ีเรียกว่าใบแสดงข้อมูลการจัดเก็บสินค้า (Staging
พาเลทเป็นรูปสี่เหลยี่ มผืนผา้ ตามรูปขนาดของพาเลทจริง Information) และเช็คโดยการยิงงานเขา้ ในระบบโดย
ใช้เครื่องอ่านบาร์โค้ด เรียกว่า Handheld จึงแก้ไข
ด้วยการตัดขั้นตอนการทางานโดยใช้หลักการ ECRS
ในท่นี เ้ี ลอื กใช้ E-Eliminate หมายถงึ การขจัดขั้นตอน
การทางานทไ่ี มจ่ าเป็นในกระบวนการ คอื ให้พนักงาน
คลังสินค้าตรวจสอบโดยใช้เคร่ืองอ่านบาร์โค้ดเพียง
อย่างเดียว ตัดข้ันตอนตรวจสอบงานโดยใช้เอกสาร
ออกไป

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre

วารสารวิจยั และนวัตกรรมการอาชีวศกึ ษา 71

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ่ี 5 ฉบับที่ 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564

4. ผลของการดาเนนิ งาน
เม่ือทราบถึงปัญหาในกระบวนการขนถ่ายสินค้า

ของงานพาเลท งานกล่อง งานรางยาว ตามแผนผัง
แสดงเหตุ และผล โดยใช้หลักการ ECRS และการ
ประยุกต์หรือพัฒนาใช้ Visual Control เข้ามาชว่ ยใน
การปรบั ปรงุ ขัน้ ตอน ดงั น้ี

รูปท่ี 18 แสดงจดุ วางพาเลทเพื่อเตรยี มการขนถา่ ย
สินคา้

แสดงจุดวางพาเลทเพ่อื เตรยี มการขนถ่ายสินค้า
ในข้ันตอนการหาพาเลทเพื่อวางสินค้า ลดเวลาการ
เดินหา แก้ไขสร้างจุดวางพาเลท คือ ให้หยิบใช้ในจุด
เตรยี มพาเลทสาหรบั พนักงานประจาประตู

รปู ที่16 พนักงานขับรถแยกงานพาเลทเรยี งลาดับ รูปท่ี 19 พนกั งานคลังสินคา้ ตรวจสอบโดยใช้เครอ่ื ง
งานก่อนหลัง อา่ นบาร์โคด้ เพียงอย่างเดยี ว

พ นั ก ง า น ขั บ ร ถ แ ย ก ง า น พ า เ ล ท อ อ ก โ ด ย พนักงานคลังสินค้าตรวจสอบโดยใช้เคร่ืองอ่าน
เรียงลาดับงานเข้าก่อน-หลัง ตามแผนการจัดส่งพร้อม บาร์โค้ดเพียงอย่างเดียวโดยส่วนน้ีเป็นการขจัดงานท่ี
แนบใบบ่งชี้ เรียงลาดับและคิวของงานพาเลทท่ีทาง ไมจ่ าเปน็ ออก คือ การตรวจสอบสินคา้
ผู้วิจัยได้จดั ทาข้ึน
จากการดาเนินการแก้ไขทาการปรับปรุง
รูปที่ 17 แสดงวิธกี ารทางานใหมข่ องการแกไ้ ขการ แก้ไขการทางานในข้ันตอนการทางานของกระบวน
รอคอยขนถ่ายสินคา้ การขนถ่ายสินค้า ทาการศึกษาเวลาโดยตรงการหา
เวลามาตรฐานของงานพาเลท งานกล่อง และงานราง
ยาว และได้ และจับเวลาเฉล่ียของงานแต่ละประเภท
โดยจับเวลาจานวนท้ังหมด 10 คร้ัง นาไปหาค่าเผ่ือ
9% กาหนดเป็นเวลามาตรฐานหลังการปรับปรุงทาให้
แสดงผลเวลามาตรฐานก่อนและหลงั ปรบั ปรงุ ได้ดังน้ี

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

72 วารสารวิจัยและนวตั กรรมการอาชีวศึกษา
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ่ี 5 ฉบับท่ี 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564

ตารางที่ 3 ผลการเปรยี บเทียบก่อนปรบั ปรุงและหลงั
ปรับปรงุ ของงานพาเลทดว้ ยหลักการECRS

รูปท่ี 20 กราฟเปรยี บเทยี บเวลามาตรฐานกอ่ น จากตารางท่ี 3พบว่า เมื่อนาหลักการขจัดงานทไี่ ม่จาเปน็
ปรับปรุงและหลังปรบั ปรงุ คือ พนักงานคลังสินค้าประจารถตักตรวจสอบเลขที่คาส่ังซื้อ
ของกล่องกับใบแสดงข้อมูลจัดเก็บสินค้าทาให้ข้ันตอนการ
จากการปรับปรุงกระบวนการด้วยหลักการ ทางานจาก 9 ข้ันตอน ลดลงเหลือ 8 ข้ันตอน และหลักการ
ECRS ของงานพาเลท พบว่า เมื่อนาหลักการขจดั งาน ทางานให้ง่ายข้ึนในข้ันตอนการรอขนถ่ายสินค้านาเทคนิคการ
ที่ไม่จาเป็น คือ พนักงานคลังสินค้าตรวจสอบเลขท่ี ควบคุมดว้ ยการมองเหน็ (VisualControl)เข้ามาชว่ ย ทาใหเ้ วลา
คาสั่งซื้อของกล่องกับใบแสดงข้อมูลจัดเก็บสินค้า ทา มาตรฐานรวมลดลงจาก526.38วนิ าที เปน็ 379.23วนิ าที
ให้ขั้นตอนการทางานของงานพาเลทจาก 9 ข้ันตอน
ลดลงเหลือ 8 ขั้นตอน และหลักการทางานให้ง่ายขึ้น ตารางที่ 4 ผลการเปรยี บเทียบกอ่ นปรับปรงุ และหลงั ปรบั ปรงุ
ในข้ันตอนการรอขนถ่ายสินค้านาเทคนิคการควบคุม ของงานกล่องด้วยหลักการ ECRS
ด้วยการมองเห็น (Visual Control) เข้ามาช่วยในการ
ทางาน ทาให้เวลามาตรฐานรวมลดลงจาก 526.38
วินาที เป็น 379.23 วนิ าที

จากการปรับปรุงกระบวนการด้วยหลักการ
ECRS ของงานกล่อง พบว่าเมื่อนาหลักการทาให้ง่าย
(Simplify) คือ การสร้างจุดเตรียมพาเลทสาหรับวาง
งานกล่อง เพื่อลดการเดินหาพาเลท และข้ันตอนการ
รอขนถ่ายสินค้า นาเทคนิคการควบคุมด้วยการ
มองเห็น (Visual Control) และหลักการขจัดงานท่ีไม่
จาเป็น คือ พนักงานคลังสินค้า ตรวจสอบเลขที่คาสั่ง
ซ้ือของกล่องกับใบแสดงข้อมูลจัดเก็บสินค้า ทาให้
ขน้ั ตอนการทางานของงานกล่องจาก 9 ขั้นตอน ลดลง
เหลอื 8 ขน้ั ตอน เวลามาตรฐานรวมลดลงจาก 935.70
วินาที เปน็ 639.95 วนิ าที

จากการปรับปรุงกระบวนการด้วยหลักการ
ECRS ของงานรางยาว พบวา่ เมอื่ นาหลกั การทาให้งา่ ย
(Simplify) คือ ข้ันตอนการรอขนถ่ายสนิ ค้านาเทคนิค
การควบคุมด้วยการมองเห็น (Visual Control) เขา้ มา
ช่วยในการทางาน ทาให้เวลามาตรฐานรวมลดลงจาก
769.17 วินาที เปน็ 519.27 วินาที

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre

วารสารวิจยั และนวตั กรรมการอาชีวศกึ ษา 73

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีท่ี 5 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564

จากตารางท่ี 4พบว่าเม่อื นาหลักการทางา่ ยใหง้ ่ายข้นึ คอื ตารางที่ 6 แสดงการเปรียบเทียบเวลามาตรฐานกอ่ น
การสร้างจุดเตรียมพาเลทสาหรับวางงานกล่อง เพ่ือลดการเดิน ปรบั ปรงุ และหลังปรับปรุง
หาพาเลท นาเทคนิคการควบคุมด้วยการมองเห็น (Visual
Control)เข้ามาช่วยในการทางาน ทาให้เวลาลดจาก 43.72 เวลา เวลา ผลตา่ ง
วินาที เป็น9.27วินาที ข้นั ตอนการรอขนถ่ายสนิ ค้านาเทคนคิ
การควบคุมด้วยการมองเห็น (Visual Control) เข้ามาช่วยในการ ประเภท มาตรฐาน มาตรฐาน คดิ
ทางาน และหลักการขจัดงานที่ไม่จาเป็น พนักงานคลังสินค้า งาน กอ่ น หลัง เวลา เป็น
ตรวจสอบเลขท่ีคาสั่งซื้อของกล่องกับใบแสดงข้อมูลจัดเก็บ (วินาท)ี รอ้ ย
สินค้าทาให้ขั้นตอนการทางานของงานกล่องจาก 9 ข้ันตอน ปรับปรงุ ปรบั ปรุง
ลดลงเหลือ 8 ข้ันตอน ทาให้มาตรฐานรวมลดลงจาก 935.70
วนิ าที เปน็ 639.95 วนิ าที (วนิ าท)ี (วินาที) ละ
ตารางท่ี 5 ผลการเปรียบเทียบก่อนปรับปรงุ และหลังปรบั ปรงุ
งาน 526.38 379.23 ลดลง 27.96
ของงานรางยาวดว้ ยหลกั การECRS
พาเลท 147.15
จากตารางท่ี 5 พบว่า เมื่อนาหลักการทาง่ายให้
ง่ายข้ึน คือ ขั้นตอนการรอขนถ่ายสินค้า นาเทคนิค งาน 935.70 639.95 ลดลง 31.61
การควบคุมด้วยการมองเห็น (Visual Control) เข้ามา
ช่วยในการทางาน ทาให้เวลามาตรฐานรวมลดลงจาก กล่อง 295.75
769.17 วนิ าที เปน็ 519.27 วินาที
งานราง 769.17 519.27 ลดลง 32.49

ยาว 249.90

5. สรุปผลและอภปิ ราย
จากการทดลองแก้ไขปัญหาทาให้เวลาในการรอ

คอยลดน้อยลง ส่งผลให้เวลาท่ีใช้ในกระบวนการขน
ถ่ายสินค้าโดยรวมลดน้อยลงด้วย รวมไปถึงการใช้สี
ป้ายบ่งบอกสัญลักษณ์ ทาให้การทางานเป็นไปอย่าง
ง่าย เป็นการจัดการบริหารพ้ืนที่ใช้สอยให้คุ้มค่ามาก
ย่ิงขึน้ ซ่งึ สอดคล้องกบั งานวิจัย [4] [5] [7]

ผลจากการทดลองปรบั ปรงุ กระบวนการทางาน
ในส่วนงานของการขนถ่ายสินค้าน้ัน พบว่าการทางาน
ส่วนท่ีสาคัญที่สุดท่ีทาให้กระบวนการขนถ่ายสินค้ามี
ประสิทธิภาพสูงสุด คือ การวางแผนการจัดส่งเพ่ือ
เรียงลาดับงานท่ีพร้อมทาการขนถ่ายสินค้าขึ้นรถ
เพราะเป็นผลกระทบท่ีทาให้ข้ันตอนการรอขนถ่าย
สินค้าขึ้นรถของงานแต่ละประเภทน้ันมีเวลานานกว่า
ขั้นตอนอน่ื ๆ ในกระบวนการขนถา่ ยสินค้า

ส่วนของการกาหนดจุดวางพาเลทเพื่อแก้ปัญหา
ในการเดินหาพาเลทเปล่าของพนักงานคลังสินค้า
ประจาประตูขนถ่าย ยังส่งผลให้การทางานได้ง่ายข้ึน
มีพาเลทเปล่าเพื่อเตรียมพร้อมสาหรับการใช้งานใน
การค้นหาสินค้าเพื่อขนถ่ายมีจุดจัดเก็บพาเลทเปล่า
หลังการขนถ่ายสินค้า ตลอดจนพนักงานคลังสินค้า

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

74 วารสารวิจัยและนวตั กรรมการอาชวี ศกึ ษา เ ร้งง
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ [1] ณศ ภน ม, “ า ุง ทธภาพ
ปีท่ี 5 ฉบับท่ี 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564 ใน น า ล ด้ เท น า งุ
งาน ณศึ ษา : โ งงานนา้ ดมื่ ใ เ ,
สามารถจัดเก็บพาเลทเปล่าหลังการขนถ่ายสินค้า ท านพนธ์ ศ มศา ม า ณฑ
ในช่วงเช้าเพ่ือนาไปใช้ในการแพ็คงานของรอบวัน ภา า ศ ม ุ า า
ถัดไปได้สะดวกมากยงิ่ ขน้ึ ณ ศ มศา ์ ม า ท าล
เ งใ ม, 2560, น้า 150-155.
การให้พนักงานคลังสินค้าประจาประตูขนถ่าย [2] ม เมื งมล, นดฐพ์ า ล
ตรวจสอบจานวนสินค้า และรายการสินค้าโดยการใช้ มนนท า ใ า นั , “ า ศึ ษาเ ลามา ฐาน
อุปกรณ์ยิงบาร์โค้ดเข้าระบบเพียงอย่างเดียว ยกเลิก ใน า ล ล ง ดาษล : ณศึ ษา
การตรวจสอบดังกล่าวโดยใช้เอกสารใบแสดงรายการ า้ ง ุน้ น า ด เ ื น พ็ ง”
สินค้า ส่งผลให้พนักงานทางานได้ง่ายขึ้น ทางาน ศ ม า เ ษม ณฑ , ีท่ 6,
ขั้นตอนน้ัน ๆ เพียงครั้งเดียว ทาให้กระบวนการขน พ.ศ.2559, นา้ 107-121.
ถา่ ยสินคา้ เปน็ ไปอยา่ งรวดเรว็ ขนึ้ เชน่ กัน สอดคลอ้ งกบั [3] ธา ดุ า พนธ์น ลุ , ด งพ งฆ มณ ล
งานวิจัยท่ีใชห้ ลกั ECRS มาประยุกต์ใชก้ บั องค์กร เพ่อื ดาภ ณ์ งาม งา, “ า งุ
ลดความสญู เปลา่ ท่เี กดิ ข้ึน ทง้ั ยังเปน็ การเพ่ิมผลติ ภาพ ทธภาพใน น า ล ด้
โดยรวมให้กบั องคก์ รอกี ด้วย [3] [10] เ ื่ งมื ศ ม ุ า า ณศึ ษา
โ งงาน าน.” า มุ
6. ข้อเสนอแนะเพ่ือศกึ ษาต่อไป า า า งาน ศ ม ุ า า
6.1 การปรับปรุงกระบวนการขนถ่ายสินค้าที่ผู้วิจัย า ี พ.ศ. 2557, พ.ศ.2557, นา้ 111-
121.
ได้จัดทาในฉบับน้ี มีผลกระทบในเรื่องของความผัน [4] ธ พงษ์ นท ง, า งุ ทธภาพ
แปรจากข้อจากัดต่าง ๆ ในแต่ละวัน ควรเน้น งเ ื่ ง ณศึ ษา าน า า๊ ซ
การศึกษาในงาน และสถานการณ์ท่ีเป็นการทางาน ธ ม า , ท านพนธ์ ศ มศา
แบบปกติ ผลลพั ธจ์ ะมคี วามคงท่ีมากขึ้น ม า ณฑ า า า า พฒนางาน
ุ า ม ภา า ศ ม ุ า า
6.2 ควรจัดทามาตรฐานในการปฏิบัติงาน และ ณ ศ มศา ม า ท าล
อบรมพนักงาน เพ่ือรักษามาตรฐานในการปฏิบัติงาน ธ มศา ์, 2558, [ ื ้น นท่ 12
ใหค้ งประสิทธภิ าพ ุมภาพนธ์ 2563], า http://ethesisarchive.
library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015_
6.3 กรณีศึกษาฉบับนี้สามารถนาไปประยุกต์ใช้ 5710037028_3851_2602.pdf(2558).
งานได้จริง ย่อมส่งผลให้ช่วงเวลาของการปฏิบัติงาน [5] ภ ณ์ เศ ษฐเ ล ฤ า เ ด ล,
ขั้นตอนในการทางาน รวมไปถงึ การใช้สอยพนื้ ท่ีให้เกดิ [ า า น ลน]์ . “ า เพม่ ทธภาพ
ประโยชน์สูงสดุ ต่อองคก์ รต่าง ๆ ได้ ใน า ด า ลง น า้ ”, า า า พ
พ ณ, ีท่ 13, พ.ศ.2562, น้า 65-72.
กิตติกรรมประกาศ
ขอขอบพระคุณผู้ท่ีเกี่ยวขอ้ งทุกฝา่ ยของ บรษิ ทั

กรณีศึกษา ที่คอยอานวยความสะดวกในการเรียนรู้
การปฏิบตั งิ านในทุกสว่ น คอยใหค้ าแนะนา เสนอแนะ
แนวทางในการจดั ทาวิจยั ในครั้งนีส้ าเรจ็ ไปไดด้ ้วยดี

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre

วารสารวจิ ัยและนวัตกรรมการอาชวี ศึกษา 75

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ี่ 5 ฉบับท่ี 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564

[6] ์ ณ าญ น ญั ญา ม, า ศึ ษา
งาน ุ า ม, ษท าน พมพ์
ท้ า ด, 2552, น้า 84.

[7] ญญา า ม ์, า ศึ ษา น ทาง า
เพม่ ทธภาพ า ด า ลง ดุ ,
ท านพนธ์ม า ณฑ า า า า
ด า โล ์ ม า ท าล พา,
2559, [ ื ้น นท่ 1 พฤศ า น 2562].
า http://digital_collect.lib.buu.
ac.th/dcms/files/55920033.pdf

[8] พนธ์ นนท์ , ิ น ล์ ง,
ณฐพล ญุ ษ.์ [ า า น ลน]์ .
“ า ศึ ษาเ ลา ล า เ ล่ื น
ณศึ ษา น า ทด ามดน
น งท พ ซ ง็ (ท ลา เ )”.
า า า า เท โนโล ุ า ม
ม า ท าล า ภฏ น นุ นทา, ที ่ 6
พ.ศ.2561, น้า 26-38.

[9] ศภุ ฤ ษ์ ล่น มน, า ุง ทธ
ภาพ า า ล า ดเลน ์ นึ
า า า, ท านพนธ์ ศ มศา
ม า ณฑ า า า ศ ม ุ า า
ณ ศ มศา ์ ม า ท าล พา,
2559, [ ื น้ นท่ 12 ุมภาพนธ์ 2563],
า http://digital_collect.lib.buu.
ac.th/dcms/files/52920464.pdf.

[10] ุมา นท ์ ิ ธา ง . า
ล ุง ทธภาพ น า
เ ล ด ง ดุ า า า
ม เ ์ใซ ์, ท านพนธ์ ญญา
ท าศา ม า ณฑ า า า า
ด า า น ง ล โล ์ ณ
โล ์ ม า ท าล พา, 2556,
[ ื น้ นท่ 12 ุมภาพนธ์ 2563], า
http://digital_ collect.lib.buu.ac.th/
dcms/files//54920039.pdf.

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

76 วารสารวจิ ัยและนวัตกรรมการอาชีวศึกษา
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ี่ 5 ฉบับท่ี 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564

การออกแบบปรับปรุงเครอ่ื งอุ่นน้าปอ้ นแบบแผ่น สา้ หรับเครอื่ งลา้ งขวด
The Improvement Design of Plate Heat Exchanger for Bottle Washing Machines

ถาวร ราชรองเมือง1*, เพชร แสนบรสิ ุทธิ์2, มนัส ดิลกลาภ3, วา่ ทีเ่ รือตรอี นสุ รณ์ ตวงกระสนิ ธ์ุ4
Thaworn Ratrongmuang1*, Pet Saenborisut2, Manus Dirloglap3, Anusorn Thuangkrasin4

*1234สาขาวชิ าเทคโนโลยเี ครอื่ งกล วิทยาลัยเทคนิคหนองคาย สถาบันการอาชวี ศกึ ษาภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื 1 จงั หวัดหนองคาย 43000
*1234Field of Mechanical Technology, Nongkhai Technical College, Institute of Vocational Education : Northeastern Region 1 Nongkhai 43000

Received : 2021-03-23 Revised : 2021-04-21 Accepted : 2021-04-21

บทคดั ย่อ ปริมาณที่มากขึน โดยใช้พลังงานท่ีน้อย และจะ
โ ค ร ง ง า น วิ จั ย เ ค ร่ื อ ง อุ่ น น้ า ป้ อ น แ บ บ แ ผ่ น สามารถคืนทุนในระยะเวลา 0.80 ปี หรือ 11 เดือน
(155 วัน)
ส้าหรับเครื่องลา้ งขวดโรงงานสุรา บริษัทเทพอรโุ ณทยั คา้ สา้ คญั : เคร่อื งแลกเปลย่ี นความรอ้ นแบบแผน่
จ้ากัด ซ่ึงเป็นการศึกษาผลของตัวแปรทางด้านอัตรา
การไหลของน้าป้อน อุณหภูมิทางเข้าของน้าสุราและ Abstract
น้าป้อน ท่ีมีผลต่อค่าสัมประสิทธ์ิการถ่ายเทความร้อน This research project aimed to study the
ของเครื่องอุ่นน้าปอ้ นแบบแผ่น ส้าหรับเคร่ืองล้างขวด
โดยออกแบบพืนท่ีถ่ายเทความร้อนได้ค่าเท่ากับ result of input water flow rate, input
12.542 ซึ่งมีวัสดุที่น้ามาใช้ท้าแผ่นแลกเปลี่ยน temperature of liquor and input water that
ความรอ้ นคอื เหล็กกลา้ ไร้สนมิ (Stainless Steel 304) cause changing of heat transfer coefficient of
ชนิดแบบแผ่นอัดขึนรูปให้เกิดส่วนนูนและส่วนเว้า Heat Exchanger Plate for bottle washing
ประกอบเป็นชุดแลกเปล่ียนความร้อน ซ่ึงมีขนาด machines. By designing 12.543 square meters
ความกว้าง 32 x ความยาว 85 และมขี นาด of heat transfer area with stainless steel 304
พืนที่แลกเปล่ียนความร้อน มีความกว้าง 30 x plate used as a survey material, formed
ความยาว 60 อัดซ้อนกันรวมจ้านวน 70 แผ่น creating shapes and curves, assembled to be
เคร่ืองอุ่นน้าป้อนแบบแผ่น ค่าอัตราการถ่ายเทความ heat transfer set. The width of 32 cm × 85 cm
ร้อนเทา่ กับ 204.6284 ค่าประสิทธิผลเทา่ กับ 77 long, that the heat transfer area of 30 cm wide
เปอร์เซ็นต์ จะเห็นได้ว่าเครื่องอุ่นน้าป้อนแบบแผ่น มี × 60 cm long. which was compressed 70
สมรรถนะดี โดยท้าให้อุณหภูมิน้าป้อนเพ่ิมขึน 34 layers. This heat exchanger plate has heat
องศาเซลเซียส จากอุณหภูมิปกติที่ 28 องศาเซลเซยี ส transfer rate of 204.6284 kW with efficiency
เพ่ิมเป็น 62 องศาเซลเซียส จึงสามารถประหยัด value of 77%. It is found that the heat
พลังงานไอน้าท่ีใช้ในการล้างขวดได้เท่ากับ 0.0103 exchanger plate has a good performance, by
ตันต่อพันขวด หรือเทียบเท่า 1.81 ตันต่อวัน คิดเป็น increasing input water temperature 34°C from
เงิน 426,523.84 บาท และเพิ่มประสิทธิภาพให้กับ 28°C to 62°C ,which saving steam energy for
เครอ่ื งล้างขวดได้ดี ท้าใหข้ วดสะอาดเร็วลา้ งขวดได้ bottle washing of 0.0103 ton per 1,000 bottles
or equal 1.81 tons per day that can calculate
*ถาวร ราชรองเมอื ง into 382,362.50 Baht. Besides, it can also

E-mail : [email protected]

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre

วารสารวิจยั และนวัตกรรมการอาชีวศกึ ษา 77

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีที่ 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564

increase efficiency of the bottle washing สามารถล้างท้าความสะอาดได้ทัง 2 ด้าน (ด้านร้อน
machine for faster in cleaning a large amount และเย็น) เพียงถอดสลักเกรียว (Stud) และแป้น
of bottles with less energy. All of this will come เกลียว (Nut) ท่ียึดออกเท่านัน มีความยืดหยุ่นสูงใน
to the breakeven point in 0.80 year or 11 การใช้งาน การออกแบบ และการประกอบโดย
month. (155 day) ออกแบบและเลือกจาก โปรแกรม ( Program)
Keywords : Plate heat exchanger. ส้าเร็จรูปอย่างรวดเร็ว ประกอบจากแผ่น (Plate)
สา้ เรจ็ รปู เข้ากับโครงมาตรฐานเท่านัน
1. บทนา้
เน่ืองจากปัจจุบันบริษัท เทพอรุโณทัย จ้ากัด ได้มี ดังนันผู้จัดท้าจึงได้คิดค้นปรับปรุงเครื่องอุ่นน้า
ป้อนแบบแผ่น ส้าหรับเคร่ืองล้างขวด ของบริษัท เทพ
การผลิตสรุ า โดยมีกระบวนการต่าง เชน่ กระบวนการ อรุโณทัย จ้ากัด ขึนเพื่อช่วยลดการใช้พลังงานที่
หมักส่า กระบวนการกลั่น และกระบวนการบรรจุ ซึ่ง สินเปลือง โดยเปล่าประโยชน์ในการผลิตสุราทังใน
กระบวนการบรรจุมีการใช้ไอน้าในขันตอนการล้าง กระบวนการกล่ัน และกระบวนการล้างขวด รวมทัง
ขวดโดยใชเ้ ครอ่ื งก้าเนิดไอน้าที่ใช้นา้ มนั เตาเกรด C [2] กระบวนการอ่ืน ๆ ในการผลิตสุราเพื่อให้เกิด
เป็นเชือเพลิงในการผลิตไอน้าป้อนกระบวนการผลิต ประโยชน์สูงสุด และลดต้นทุนในการผลิต โดย
สรุ า โดยในขนั ตอนการล้างขวดไดใ้ ชไ้ อน้าเพอ่ื ให้ความ ปรบั ปรงุ เครือ่ งแลกเปลี่ยนความรอ้ นแบบแผน่ ที่ใช้ลด
ร้อนในการท้าความสะอาดขวด โดยใช้น้าป้อนท่ี อุณหภูมิน้าสุรา เพ่ือเพ่ิมอุณหภูมิน้าป้อนเคร่ืองล้าง
อุณหภูมิน้าในสภาวะอากาศปกติประมาณ 28–32 ขวด ให้สูงขึนจากอุณหภูมิปกติก่อนป้อนเข้าสู่เครื่อง
องศาเซลเซียส ต้องใช้ไอน้าในการอุ่นน้าป้อนให้ได้ ลา้ งขวด
อุณหภูมิ 85 องศาเซลเซียส ก่อให้เกิดการสินเปลือง
พลังงานไอนา้ ในการอุ่นนา้ [4] ซ่งึ ในการกระบวนการ 2. วตั ถปุ ระสงค์
กลั่นสรุ ามีอุณหภมู ิน้าสุราประมาณ 80 องศาเซลเซยี ส 2.1 เพ่ือออกแบบปรับปรุงเครื่องอุ่นนา้ ปอ้ นแบบ
ท่ี ต้ อ ง ใ ช้ เ ค รื่ อ ง แ ล ก เ ป ลี่ ย น ค ว า ม ร้ อ น ใ น ก า ร ล ด
อุณหภูมิน้าสุราลงให้อยู่ระหว่าง 30–40 องศา แผ่น ส้าหรับเครื่องล้างขวดสุรา บริษัท เทพอรุโณทัย
เซลเซียส ทิงโดยเปล่าประโยชน์ ซ่ึงในปัจจุบันมี จา้ กดั
วิวัฒนาการเทคโนโลยีของเครือ่ งแลกเปล่ียนความรอ้ น
ได้มีการพัฒนาขึนมาเป็นล้าดับโดยค้านึงถึงการ 2.2 เพื่อหาประสิทธิภาพของเคร่ืองอุ่นน้าป้อน
ประหยัดพลังงาน และผลกระทบที่เกิดจากการใช้ แบบแผ่น สา้ หรบั เครือ่ งลา้ งขวด
พลังงานที่มีผลต่อส่ิงแวดล้อม โดยได้มีการสร้างเคร่อื ง
แ ล ก เป ลี่ ย น ค ว า ม ร้ อน แ บ บ แ ผ่ น ( Plate heat 2 . 3 เพื่ อวิ เค ร า ะ ห์ ค ว า ม เ หม า ะ ส ม ด้ า น
exchanger) ใ ช้ ง า น กั บ ข อ ง ไ ห ล ทุ ก ช นิ ด ใ ห้ เศรษฐศาสตร์ของเครื่องอุ่นน้าป้อนแบบแผ่น ส้าหรับ
ประสิทธิภาพในการถ่ายเทความร้อนสูงสุด ไม่น้อย เครื่องล้างขวด
กวา่ 5 เทา่ ของ Shell & Tube [1] ทพ่ี นื ผวิ ความรอ้ น
(Heating Surface) เท่ากัน มีขนาดเล็กกว่า เคร่ือง 3. สมมุตฐิ านของงานวิจยั
แลกเปลยี่ นความร้อน (Heat Exchangers) ท่วั ไปมาก อุ่นน้าป้อนเคร่ืองล้างขวดด้วย เครื่องอุ่นน้าป้อน
สะดวก และง่ายในการติดตัง สามารถเปลี่ยนแปลง
ขนาดของภาระ (Load) ได้ง่าย โดยการเพ่ิม หรือ ลด แบบแผ่น เพ่ือเพิ่มอุณหภูมิน้าป้อนเคร่ืองล้างขวด ที่
จ้านวนแผ่น และการถอดล้างท้าความสะอาดได้ง่าย อุณหภูมิน้าในสภาวะอากาศปกติประมาณ 28–32
องศาเซลเซียส ให้ได้อุณหภูมิ 60-65 องศาเซลเซียส
เพื่อลดการสินเปลืองพลังงานไอน้าในการอุ่นน้าป้อน
เครื่องลา้ งขวดใหไ้ ด้ 85 องศาเซลเซยี ส

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

78 วารสารวิจยั และนวัตกรรมการอาชวี ศกึ ษา
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีท่ี 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564

4. การออกแบบเครื่องอุ่นน้าป้อน จากการสมดลุ พลงั งาน
อตั ราความร้อนที่น้าป้อนไดร้ ับ=อตั ราความรอ้ นทน่ี า้ สรุ า
เปน็ การก้าหนดค่าอตั ราการถา่ ยเทความรอ้ น (Q) ระบายออก
ดังนนั Qc = Qe = 162.62 kW
และพืนที่ถ่ายเทความร้อน (A) โดยอัตราการถ่ายเท ค้านวณอุณหภูมิน้าสุราท่ีออกจากเครื่องอุ่นน้าป้อน (Th.o)
ค้านวณได้
ความร้อน สามารถค้านวณจากคุณสมบัตทิ างด้านนา้ จากสมการ

ป้อน ส้าหรับพืนท่ีถ่ายเทความร้อนซ่ึงมีความสัมพันธ์ Qh = (mCp)h (Th·i – Th·o) สมการท่ี 2..

กั บ ค่ า ร ะ ห ว่ า ง อั ต ร า ก า ร ถ่ า ย เ ท ค ว า ม ร้ อ น กั บ ค่ า แทนค่า 162.62 = (1.111) (4.195) (80 – Th·o)
ดงั นนั Th·o = 45.11°C
สัมประสิทธ์ิการถ่ายเทความร้อนรวม (U)ค่าแฟคเตอร์แก้
ค้านวณพนื ท่ีแลกเปล่ียนความร้อนโดยวธิ ี LMTD
(Correction factor) ; F อุณหภูมิแตกต่างเฉล่ียเชิง ค้านวณอุณหภูมแิ ตกต่างเฉลี่ยเชิงล๊อก (LMTD)

ล็อก (LMTD) [1] โดยค่าต่าง ๆ ที่กล่าวมาสามารถ จากสมการ Q = UAF (LMTD) สมการที่ 3...
T1 = 80 – 65 = 15 °C
เขียนเป็นสมการการถ่ายเทความร้อนระหว่างน้าสุรา T2 = 45.11 – 30 = 15.11 °C
LMTD = T1– T2 = 15 – 15.11 = 15.05°C
กับน้าป้อนดังนัน การออกแบบเคร่ืองแลกเปลี่ยน
Ln(T1/T2) ln(15/15.11)
ความร้อนจึงมีขนั ตอนดังนี
คา้ นวณค่าแฟกเตอรแ์ ก้ (correction factor); F
ก้าหนดคุณสมบัติและลักษณะการไหลของของ
รปู ที่ 1 แสดงอุณหภูมกิ ารไหลตงั ฉากกนั
ไหลและอณุ หภมู นิ า้ ป้อนทางออก
ในการหาคา่ ตัวประกอบปรบั แก้ของเครื่องแลกเปลี่ยน
อัตราการไหลของน้าป้อน mc = 1.111 kg⁄s ความร้อนเปน็ แบบไหลตัดขวางจะมตี ัวแปรทีเ่ กี่ยวข้อง
อยู่ 2 ตวั คอื ค่า P และค่า R ซ่ึงมคี วามสมั พันธด์ ังนี
อัตราการไหลของน้าสุรา mfg = 1.111 kg⁄s R = Th∙i – Th∙o = 80 – 45 = 1.00

น้าป้อน ก้าหนดอุณหภมู นิ า้ ป้อนทางเขา้ , Tc·i = 30 °C Tc∙o – Tc∙i 65 – 30
P = Tc∙o – Tc∙i = 65 – 30 = 0.70
และตอ้ งการอุณหภมู ิน้าป้อนทางออก, Tc∙o= 65 °C
Th∙i – Tc∙i 80 – 30
เปิดตารางหาคุณสมบัตขิ องนา้ ปอ้ นท่อี ณุ หภูมิเฉลีย่ ,

30 + 65 = 47.5 °C
2

ไดค้ ณุ สมบตั ิดงั นี้

 = 990.20 kg⁄m3, U = 0.5964 (10-2) kg⁄m. s
Cp = 4.182 ki⁄kg. C, uo = 0.6347 w⁄m2 . C
น้าสุรา ก้าหนดอุณหภูมิน้าสุราทางเข้าเคร่ืองอุ่นน้า
ป้อน,

Th·i = 80°C ; Cp = 4.195ki⁄kg. C
ค้านวณอตั ราการถ่ายเทความร้อน
อัตราการถ่ายเทความร้อนท่ีน้าป้อนได้รับ ค้านวณได้
จากสมการ

Qc = (mCp)c (Tc·i – Tc·i) สมการท่ี 1...
ดังนนั Qc = (1.111)(4.182)(65-30)

= 162.62 kW

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre

วารสารวิจยั และนวตั กรรมการอาชีวศกึ ษา 79

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีที่ 5 ฉบับที่ 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564

จากกราฟจะได้ค่า F = 0.24 จากสมการ Apc = A สมการท่ี 5...
Apc

12.542
ดงั นนั Apc = 0.180

= 70 Pc

รูปท่ี 2 กราฟแสดงค่าแฟคเตอร์ F 4.1 การวิเคราะหจ์ ากการคา้ นวณออกแบบ
จากการค้านวณเม่ือออกแบบพืนท่ีถ่ายเท
คา้ นวณค่าสมั ประสิทธ์ิการถ่ายเทความรอ้ นรวม (U)
ความร้อน ขนาดความกว้าง ความยาว ช่องว่าง
สัมประสิทธิ์การถ่ายเทความร้อนรวมระหว่างของไหล ระหว่างแผ่น และจ้านวนแผ่นของเคร่ืองแลกเปล่ียน
ความร้อนได้ผลดังนี ได้ค่าอัตราการถ่ายเทความร้อน
ทังสอง ค้านวณได้จากสมการ 45.172 W พืนท่ีถ่ายเทความร้อนได้ค่าเท่ากับ
12.542 m2 คิดเป็นจ้านวนแผ่น และวัสดุท่ีน้ามาใช้
1 = 1 + 0.0015 ท้าแผ่นแลกเปล่ียนความร้อนคือเหล็กกล้าไร้สนิม
U Uo (Stainless Steel 304) อัดใหเ้ กดิ สว่ นนูนและส่วนเว้า
ขนาดโดยรวม ความกว้าง 32 cm ความยาว 85 cm
  และมีนาดพืนท่ีแลกเปลี่ยนความร้อนคือความกว้าง
 1  30 cm ความยาว 60 cm จ้านวน 70 แผ่น
แทนคา่ U =  1 +  5.68
 0.6347 4.2 วสั ดุ อปุ กรณ์และขนั ตอนการปรบั ปรงุ เคร่ือง
 0.0015  อุ่นน้าปอ้ น ในการวิจยั ครังนไี ด้ออกแบบเพือ่ ปรบั ปรงุ
 เคร่ืองอุ่นน้าป้อนแบบแผ่น ส้าหรับเครื่องล้างขวด
 โดยโครงสรา้ งของเครือ่ งอนุ่ น้าปอ้ นประกอบด้วย แผ่น
 แลกเปล่ียนความร้อน, ปะเก็น และตัวเรือน โดยแผ่น
แลกเปลี่ยนความร้อน ท้าหน้าท่ีเป็นพืนท่ีแลกเปลี่ยน
U = 3.60 kW⁄m2 − ℃ ความร้อนระหว่างของไหลทังสองโดยไม่ผสมกัน น้า
ปอ้ นจะไหลอยู่ภายในชอ่ งวา่ งระหว่างแผ่นแลกเปลี่ยน
คา้ นวณพืนที่แลกเปลยี่ นความรอ้ น จากสมการ ความร้อน [3] แบบขนานกันส่วนน้าสุราจะประกบ
สลับกันไปกับน้าป้อนโดยมีปะเก็นเป็นตัวก้าหนด
Q = UAF (LMTD) ทิศทางการไหลของของไหลทังสองชนิดไม่ให้ผสมกัน
ส้าหรับตัวเรือน ท้าหน้าท่ีเป็นเปลือกหุ้มและประกบ
ซึง่ A = Q แผ่นแลกเปลี่ยนความร้อน อยู่ 2 ด้านเพื่อไม่ให้แผ่น
แลกเปลย่ี นความร้อน ที่อยูร่ ะหวา่ งกลางแยกออกจาก
UF(LMTD) กัน โดยใช้น๊อต, สกรูยึดตัวเรือนทัง 2 ด้าน ส่วนตัว
เรือนจะติดตังอยู่กับท่อน้าทัง 4 จุด ที่ด้านหน้าตัว
แทนค่า A = 162.62 เรือน [5] ส้าหรับงานวิจัยในครังนีได้ออกแบบปรับ
เคร่ืองอุ่นน้าป้อน ด้วยเคร่ืองแลกเปล่ียนความร้อน
3.60 0.24 × 15.05 แบบแผน่ ส่วนประกอบและรายละเอียดมีดงั นคี ือ

= 12.542 m2

คา้ นวณหาพนื แลกเปลย่ี นความรอ้ นต่อ 1 แผน่

ซึ่งมีขนาดพืนที่แผ่นแลกเปล่ียนความร้อน กว้าง (W)

0.30 m ยาว (L) 0.60 m

จากสมการ Apc = WL สมการที่ 4...

ดังนนั Apc = 0.30 X 0.60

= 0.180 m2

ค้านวณหาจา้ นวนแลกเปลีย่ นความรอ้ น

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

80 วารสารวจิ ัยและนวตั กรรมการอาชวี ศึกษา ภาพที่ 4 ปะเกน็ (Gasket) และแผ่นแลกเปล่ยี น
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ ความร้อน
ปีท่ี 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564
(ทีม่ า :https://www.indiamart.com/proddetail/
4.2.1 แผ่นแลกเปลี่ยนความร้อน (Plate food-grade-plate-heat-exchanger-
heat exchanger) เป็นแผ่นแลกเปลี่ยนความร้อน gasket-2256462412.html)
สา้ เร็จรูปทีผ่ ลิตจาก แผน่ เหลก็ กลา้ ไร้สนมิ (Stainless
steel 304) อัดให้เกิดส่วนนูน และส่วนเว้า ขนาด
โดยรวมความกว้าง 32cm ความยาว85cm และมีนาด
พืนท่ีแลกเปล่ียนความร้อนคือความกว้าง 30 cm
ความยาว 60 cm ช่องว่างระหว่างแผน่ 5 mm ความ
หนาของผนังแผ่น 0.35 mm โดยวางเรียงช้อนกัน
หลาย ๆ และมีปะเก็นกันระหว่างแผ่นเหล็กกล้าไร้
สนิม แล้วให้ของเหลวแต่ละชนิดไหลผ่านช่องว่าง
ระหว่างแผ่นในลักษณะท่ีสลับกันช่องเว้นช่องรวม
ทังหมด 70 แผน่ โดยมชี ่องวา่ งระหวา่ งแผ่น ใน
แนวตังฉาก (Transverse Pitch, ST) เท่ากับ 5 mm
ดังแสดงในรูปท่ี 3

รปู ท่ี 3 แผน่ แลกเปลีย่ นความรอ้ น (Plate heat น้าปอ้ นออก
exchanger) สรุ ารอ้ นออก

(ทีม่ า : https://www.google.com/search? นา้ ป้อนเข้า
source=univ&tbm=isch&q) สรุ าร้อนเข้า

4.2.2 ปะเก็น (Gasket) เปน็ ปะเก็นส้าเร็จรูป รูปที่ 5 ภาพแสดงทศิ ทางของการไหลของเหลวภายในเคร่ือง
ท่ีผลิตจากยาง EPDM ขนาดของปะเก็น หนา 3 mm อุ่นน้าป้อน
กว้าง 10 mm ติดอยู่กับแผ่นแลกเปล่ียนความร้อน
โดยเป็นตัวก้าหนดทิศทางการไหลของของไหลทังสอง (ที่มา : https://tempmaker.yellowpages.co.th/)
ชนิดไม่ให้ผสมกัน จ้านวน 1 เส้นต่อแผ่น ดังแสดงใน
รูปที่ 4 4.2.3 ตัวเรือน (Frame) ใช้วัสดุเหล็กแผ่น
หนา 3 cm ตัดเป็นแผ่นส่ีเหลี่ยมขนาดกว้าง 40 cm
และ ยาว 93 cm ประกบแผ่นแลกเปล่ียนความร้อน
อยู่ 2 ด้านเพื่อไม่ให้แผ่นแลกเปลี่ยนความร้อน ท่ีอยู่
ระหว่างกลางแยกออกจากกัน โดยใช้สสลักเกลียวยึด
ตัวเรือนทัง 2 ด้าน ส่วนตัวเรือนจะติดตังอยู่กับท่อน้า
ทัง 4 จุด ท่ีด้านหน้าตวั เรือนภาพตวั เรือนเคร่ืองอนุ่ นา้
ป้อนดังแสดงในรูปท่ี 6

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre

วารสารวจิ ยั และนวตั กรรมการอาชวี ศกึ ษา 81

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ี่ 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564

ปะเก็น หลักการท้างานของกระบวนการกลั่นสุรากอ่ น
ติดตังเครื่องอุ่นน้าป้อนแบบแผ่น ส้าหรับเครื่องล้าง
โครงยดึ ขวด โดยการน้าน้าสา่ เขา้ ภายในเคร่อื งกลัน่ ใช้ไอนา้ ใน
สลกั เกลยี ว การให้ความร้อนกับน้าส่าเพื่อให้เกิดแอลกอฮอล์ท่ีมี
จุดเดือดสูงกลายเป็นน้าสุราที่มีอุณหภูมิ 80 องศา
แผน่ แลกเปลยี่ นความรอ้ น เซลเซียส และท้าการลดอุณหภูมิน้าสุรา ด้วยเครื่อง
แผน่ ฝาปิด แลกเปล่ียนความร้อนแบบแผ่นระหว่างน้าหล่อเย็นใน
กระบวนการกลั่นกับน้าสุรา ท้าให้อุณหภูมิลดลงที่ 30-
รปู ท่ี 6 โครงสรา้ งสว่ นประกอบของตวั เรือน 40 องศาเซลเซียส แล้วน้าไปจดั เกบ็ ในถังพักสุรารอ้ น
เคร่ืองอุ่นน้าปอ้ น

(ทมี่ า : https://www.google.com/
search?q=plate+heat+exchanger+
diagram&tbm=isch&hl=th&chips=
q:plate+heat

รูปที่ 7 วงจรการผลิตสรุ าก่อนตดิ ตังเครอ่ื งอนุ่ นา้ ป้อน รูปที่ 8 วงจรการผลติ สรุ าหลงั การตดิ ตงั เคร่อื งอนุ่
น้าป้อน
หลักการท้างานกระบวนการล้างขวดก่อนการ
ติดตังเคร่ืองอุ่นน้าป้อนแบบแผ่น ส้าหรับเคร่ืองล้าง หลักการท้างานกระบวนการล้างขวดหลังการ
ขวด เคร่ืองล้างขวดจะน้าน้า Soft จากถังเก็บ (Soft ติดตังเครื่องอุ่นน้าป้อนแบบแผ่น ส้าหรับเคร่ืองล้าง
Water) ที่มีอุณหภูมิสภาวะปกติที่ 31 องศาเซลเซียส ขวด เครื่องล้างขวดจะน้าน้า Soft จากถังเก็บ (Soft
ป้อนเข้าเครอ่ื งลา้ งขวดแลว้ น้าไอน้ามาเพิ่มอณุ หภูมิน้า Water) ที่มีอุณหภูมิสภาวะปกติที่ 31 องศาเซลเซียส
ภายในเครอ่ื งล้างขวดใหไ้ ด้อุณหภูมิ 85 องศาเซลเซียส ป้อนเข้าเคร่ืองอุ่นน้าปอ้ นแบบแผ่น ส้าหรับเครื่องล้าง
จึงนา้ ขวดเขา้ เครอ่ื งล้างขวดเพ่ือทา้ ความสะอาด ขวดแลกเปล่ียนอุณหภูมิกับน้าสุราที่มีอุณหภูมิ 80
องศาเซลเซียส เพื่อเพ่ิมอุณหภูมิน้าป้อนให้กับเครื่อง
ล้างขวดที่มีอุณหภูมิ 65 องศาเซลเซียส แล้วน้าไอนา้
มาเพิ่มอุณหภูมิน้าภายในเครื่องล้างขวดให้ได้อุณหภมู ิ
85 องศาเซลเซียส จงึ น้าขวดเขา้ เครือ่ งลา้ งขวดเพื่อท้า
ความสะอาด

หลักการท้างานของกระบวนการกล่ันสุราหลัง
ติดตังเครื่องอุ่นน้าป้อนแบบแผ่น ส้าหรับเครื่องล้าง
ขวด โดยการน้าน้าสา่ เข้าภายในเครื่องกลน่ั ใช้ไอน้าใน
การให้ความร้อนกับน้าส่าเพื่อให้เกิดแอลกอฮอล์ที่มี

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

82 วารสารวจิ ัยและนวัตกรรมการอาชวี ศกึ ษา รปู ที่ 12 แสดงการติดตังเคร่อื งอุน่ นา้ ปอ้ นเสร็จสิน
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีท่ี 5 ฉบับท่ี 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564

จุดเดือดสูงกลายเป็นน้าสุราที่มีอุณหภูมิ 80 องศา
เซลเซียส และน้าน้าสุราเข้าเครื่องอุ่นน้าป้อนแบบแผ่น
ส้าหรับเคร่ืองล้างขวด เพื่อเพ่ิมอุณหภูมิน้าป้อนให้กับ
เคร่ืองล้างขวดท่ีมีอุณหภูมิ 65 องศาเซลเซียส แล้ว
ไหลเข้าเครื่องแลกเปลี่ยนความร้อนแบบแผ่นตัวท่ี 2
ท้าการลดอณุ หภูมนิ า้ สุราระหว่างนา้

หล่อเย็นในกระบวนการกลัน่ กับนา้ สุราท้าให้
อุณหภูมิลดลงท่ี 30-40 องศาเซลเซียส แล้วน้าไป
จดั เก็บในถังพักสรุ ารอ้ น

รูปที่ 9 แสดงการเตรียมเคร่อื งอุ่นน้าป้อนแบบแผ่น รปู ที่ 13 แสดงเครือ่ งอ่นุ นา้ ป้อนหลงั ทา้ การตดิ ตงั
รปู ท่ี 10 แสดงการติดตงั เคร่ืองอุ่นน้าปอ้ นแบบแผน่ เข้ากบั ระบบการกลน่ั เสรจ็ สิน
รปู ที่ 11 การตดิ ตงั ระบบทอ่ ทางเข้ากับระบบการกลัน่ สรุ า
5. การทดสอบการใช้งานของแผ่นความร้อน
จากการออบแบบและปรับปรุงติดตังเคร่ืองอุ่นน้า

ป้อนแบบแผ่นส้าหรับเครื่องล้างขวดโรงงานสุรา
บริษัทเทพอรโุ ณทัย จา้ กดั เพ่ิมเตมิ เป็น 3 ชดุ ดงั ภาพ
ที่ 8 โดยการน้าน้าส่าเข้าภายในเครื่องกล่ันใช้ไอน้าใน
การให้ความร้อนกับน้าส่าเพื่อให้เกิดแอลกอฮอล์ที่มี
จุดเดือดสูงกลายเป็นน้าสุราที่มีอุณหภูมิ 80 องศา
เซลเซียส และน้าน้าสุราเข้าไปแลกเปลี่ยนความร้อน
ในเคร่ืองอุ่นน้าป้อนแบบแผ่น เพ่ือเพิ่มอุณหภูมิน้า
ป้อนให้กับเคร่ืองล้างขวดได้ที่อุณหภูมิ 65 องศา
เซลเซียส เป็นการทดลองที่ก้าหนดอัตราการไหลของ
น้าป้อน และอุณหภูมิทางเข้าของน้าสุรากับน้าป้อน
เปลย่ี นแปลงไปอยใู่ นสภาวะการใชง้ าน เมือ่ ดูผลทีม่ ีตอ่
ค่าอัตราการถ่ายเทความร้อน ค่าประสิทธิผลของ
เคร่ืองอุ่นน้าป้อน ตลอดจนความดันสูญเสียของน้า
ป้อนเมื่อผ่านเคร่ืองอุ่นน้าป้อน ค่าก้าหนดอัตราการ
ไหลของน้าป้อน อุณหภูมิทางเข้าของน้าสุรากับน้า
ป้อนน้าผลท่ีได้จากการบันทึกข้อมูลมาวิเคราะห์

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre

วารสารวิจัยและนวัตกรรมการอาชีวศึกษา 83

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ี่ 5 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม - มิถนุ ายน 2564

เพ่ือหาเวลาคืนทุนของเคร่ืองอุ่นน้าป้อนและความ 5.1.2.1 ท่อนา้ สรุ าด้านเขา้ เครือ่ งอนุ่ นา้ ป้อน
เหมาะสมดา้ นเศรษฐศาสตรข์ องเครอ่ื งอนุ่ น้าป้อน โดย 5.1.2.1 ทอ่ นา้ สรุ าดา้ นออกเคร่อื งอนุ่ นา้ ป้อน
ใช้ระยะเวลาการทดลอง จ้านวน 9 วนั 5.1.2.2 ท่อนา้ ปอ้ นดา้ นเข้าเครือ่ งอุน่ นา้ ปอ้ น
5.1.2.3 ท่อน้าปอ้ น ด้านออกเครอื่ งอ่นุ นา้
5.1 เครือ่ งมอื ทใี่ ช้ ป้อนเพ่อื ตรวจสอบการอดุ ตนั ของเคร่อื งอนุ่ นา้ ป้อน
5.1.1 Thermometerใชว้ ัดอณุ หภมู ิท่จี ุดตา่ ง จากคา่ ความแตกตา่ งของแรงดนั
5.1.2 Pressuregauge ใช้วดั แรงดนั ทีจ่ ดุ ตา่ ง
5.1.3 Water Flow Meter ใช้วดั อตั ราการ รูปท่ี 15 Pressure gauge

ไหลของนา้ ปอ้ น 5.1.3 Water Flow Meter ทา้ หนา้ ที่วัดอัตราการ
5.1.4 Alcohol Flow Meter ใชว้ ัดอัตรา ไหลของน้าป้อน ทท่ี อ่ นา้ ทอี่ อกจากเคร่อื งอุ่นนา้ ป้อน
เพื่อน้าไปคา้ นวณประสทิ ธิภาพการแลกเปลี่ยนความ
การไหลของนา้ ปอ้ น รอ้ นของเครื่องอุน่ นา้ ปอ้ น
5.1.5 Steam Flow Meter ใชว้ ดั อตั รา

การไหลของไอน้า
รายละเอยี ดมีดังนี
5.1.1 Thermometer ทา้ หนา้ ที่วดั อุณหภูมิ นา้ สุรา

และนา้ ปอ้ น ทเี่ ข้าและออกเครื่องอุ่นน้าป้อน จ้านวน 4 จดุ
5.1.1.1 ท่อนา้ สรุ าดา้ นเขา้ เครือ่ งอุ่นนา้ ปอ้ น
5.1.1.2 ทอ่ นา้ สรุ าดา้ นออกเครือ่ งอุ่นนา้ ปอ้ น
5.1.1.3 ทอ่ นา้ ปอ้ นดา้ นเข้าเครอ่ื งอุน่ นา้ ปอ้ น
5.1.1.4 ท่อนา้ ป้อน ดา้ นออกเคร่ืองอ่นุ นา้

ป้อนเพอ่ื หาประสทิ ธิภาพของเครือ่ งอนุ่ นา้ ป้อนจากคา่
ความแตกต่างของอุณหภมู ิ

รูปที่ 14 Thermometer รปู ท่ี 16 Water Flow Meter

5.1.2 Pressure gauge ทา้ หน้าทวี่ ัดแรงดัน น้า 5.1.4 Alcohol Flow Meter ท้าหน้าที่วัดอัตรา
สุราและน้าป้อน ท่ีเข้าและออกเครื่องอุ่นน้าป้อน การไหลของน้าสุราท่ีท่อน้าสุราที่ออกจากเคร่ืองอุ่น
จ้านวน 4 จุด น้าป้อน เพื่อน้าไปค้านวณประสิทธิภาพการแลก
เปล่ยี นความร้อนของเครอื่ งอนุ่ น้าปอ้ น

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

84 วารสารวจิ ัยและนวตั กรรมการอาชวี ศกึ ษา เริ่มตน้
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ ปรบั ตงั อุณหภูมนิ ้าป้อน (Tc.i)
ปที ่ี 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564
Tw.i = 30๐ C
รปู ที่ 17 Alcohol Flow Meter ปรบั ตงั อัตราการไหลของนา้ ป้อน (mc)
5.1.5 Steam Flow Meter ท้าหน้าทวี่ ัดอตั รา
การไหลของไอนา้ ปอ้ นเครือ่ งล้างขวด ท่ีท่อไอน้าเขา้ mc = 4,000 L/hr
เครอ่ื งลา้ งขวด เพ่อื น้าไปคา้ นวณระยะเวลาคนื ทนุ ปรบั ตงั อุณหภูมนิ า้ สุรา (Th.i)
ของเคร่ืองอนุ่ น้าปอ้ น
Th.i = 80๐ C
รปู ที่ 18 Steam Flow Meter ปรบั ตงั อัตราการไหลของน้าสุรา (mh)
5.2 วัสดทุ ่ีใชใ้ นการทดลอง
mh = 4,000 L/hr.
น้าป้อนกบั น้าสุราที่ไดจ้ ากกระบวนการกลนั่
5.3 วิธีการทดลอง วัดอุณหภูมิ
ทางออก
เป็นการทดลองที่ก้าหนดอัตราการไหลของ
น้าป้อน และอุณหภูมิทางเข้าของน้าสุรากับน้าป้อน วัดค่าอุณหภูมนิ า้ ป้อน วัดคา่ อุณหภูมนิ ้าสุรา
เปล่ียนแปลงไปอยู่ในภาวะการใช้งาน เมื่อดูผลที่มีต่อ ทางออก (Th.o) ทางออก (Th.o)
ค่าอัตราการถ่ายเทความร้อน ค่าประสิทธิผลของ
เคร่ืองอุ่นน้าป้อน ตลอดจนความดันสูญเสียของน้า จบ
ป้อนเมื่อผ่านเครื่องอุ่นน้าป้อน ค่าก้าหนดอัตราการ
ไหลของน้าป้อน อุณหภูมิทางเข้าของน้าสุรากับน้า รปู ท่ี 19 วธิ กี ารทดลอง
ป้อนน้าผลท่ีได้จากการบันทึกข้อมูลมาวิเคราะห์ เพื่อ
หาเวลาคืนทนุ ของเคร่อื งอนุ่ นา้ ป้อน 6. ผลการทดลองและวเิ คราะห์
ผลการทดลองและวิเคราะหผ์ ลการทดลองโดยแบ่ง
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
ออกเป็นการทดลองท่ีการปรับเปลี่ยนตัวแปรคือ
อุณหภูมิน้าป้อน อุณหภูมิน้าสุรา และอัตราการไหล
ของน้าป้อนทางดา้ นทางเข้าของเครื่องอุ่นนา้ ป้อนและ
การวิเคราะห์ทางด้านเศรษฐศาสตร์ มีรายละเอียด
ดังนี

วารสารวจิ ัยและนวัตกรรมการอาชวี ศกึ ษา 85

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ่ี 5 ฉบับที่ 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564

เริม่ ตน้

ขันตอนในการวิเคราะห์ข้อมลู

เคร่ืองอ่นุ นา้ ปอ้ นแบบแผน่ ส้าหรบั เครอ่ื งลา้ งขวด

จดบันทึกอณุ หภมู ิ จดบันทึกอณุ หภมู ิ ปรับตงั คา่ อัตราการ

น้าสรุ าทางเขา นา้ ป้อนทางเขา ไหลองนา้ ปอ้ น

1. วิเคราะหค์ ่าอณุ หภมู ิทางออกของนา้ สรุ าและนา้ ปอ้ นจากการทดลอง รูปที่ 22 กราฟแสดงการเปรียบเทียบอตั ราการ

ถ่ายเทความร้อนของน้าสุราและน้าปอ้ น

2. ค้านวณหาค่าอัตราการถา่ ยเทความรอ้ นทางดา้ นนา้ ป้อน

จากสมการ Qc = ( m Cp)คcา้ นวณTcหาค่าอตั ราการถ่ายเทความรอ้ นทางด้าปนรนะา้ สสรุ ิทา ธิภาพของเครื่องอุ่นน้าป้อนแบบแผ่น

3. (Plate heat exchanger) ส้าหรับเคร่ืองล้างขวด
จากรูปที่ 19 และรูปท่ี 20 จะสังเกตเห็นได้ว่าค่าประสิทธิผล
จากสมการ Qh = ( m Cp) h  Th

ในการแลกเปลย่ี นความร้อน (Eff ) ท่ี 77% และอตั รา

4. Eff = ( m Cp) c  Tc ( การถ่ายเทความร้อนสูงสุด (Qmax)ท่ี 204.6284 kW
m Cp)()min Th,i – Tc,i เน่ืองจากอุณหภูมิของน้าออกเครื่องอุ่นน้าป้อน (Tc,o)

จะแปรผันตามอุณหภูมิของน้าสุราก่อนเข้าเคร่ืองอุ่น

5. LMTD =  T1 -  T2 น้าป้อน (Th,i) ท้าให้มีค่าความต่างของอุณหภูมิสูงสุด
Ln (  T1 /  T2) (∆Tmax) ที่กราฟแสดงเป็นแนวเส้นตรงในช่วงที่มี

อุณหภมู ใิ กลเ้ คียงกนั เฉลย่ี ที่ 44 องศาเซลเซยี ส ดังนนั

6. U○ = Q การแลกเปลย่ี นความรอ้ นในอัตราการไหลของนา้ ป้อน
A(LMTD) คงที่ ท้าให้ค่าความต่างของอุณหภูมิสูงสุดสม่้าเสมอ

ส่วนอุณหภูมิของน้าสุราก่อนเข้าเคร่ืองอุ่นน้าป้อน

จบ (Th,i) จะแปรผันตามการควบคุมสภาวะการกล่ัน จึง

รูปที่ 20 ขันตอนในการวิเคราะห์ขอ้ มลู ทา้ ใหค้ ่าอณุ หภูมิของน้าออกเคร่อื งอุ่นนา้ ปอ้ น (Tc,o )
แปรผันตาม แต่ยังอยู่ในชว่ งอุณหภูมิที่เครื่องลา้ งขวด

ต้องการท้าให้การใช้ไอน้าในการล้างขวดลดลง

ตามล้าดับ

รปู ท่ี 21 กราฟแสดงการเปรยี บเทียบอุณหภมู ินา้ ป้อน 7. วิเคราะหเ์ ศรษฐศาสตรเ์ คร่ืองอ่นุ น้าปอ้ นแบบ
และนา้ สรุ า แผน่ ส้าหรบั เครอ่ื งลา้ งขวด

จากผลการทดลองเครื่องอุ่นน้าป้อนแบบแผ่น
ส้าหรับเครื่องล้างขวด ที่อัตราการไหลของน้าป้อน
4,000 Lite/hr. (1.111 kg⁄s ) อุณหภูมทิ างเข้าเฉล่ีย
ของน้าสุรา กับน้าป้อน 72 องศาเซลเซียส และ 28
องศาเซลเซียส จะได้ค่าสัมประสิทธิผลดีท่ีสุด คือ
70.66 % ซ่ึงสามารถท้าให้อุณหภูมิน้าป้อนเพ่ิมขึน

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

86 วารสารวจิ ยั และนวตั กรรมการอาชีวศึกษา
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีที่ 5 ฉบับที่ 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564

เป็น 62 องศาเซลเซียส เมื่อน้าข้อมูลทางด้านน้าปอ้ น ไอนา้ ทลี่ ดลงตอ่ วัน = อัตราการใชไ้ อนา้ ท่ีลดลง
ตอ่ วัน X อัตราการใช้ สมการที่ 7...
มาค้านวณหาค่าอัตราการถ่ายเทความร้อน (Qact) ท่ี
ไอน้าหลงั
ท้าให้เครื่องอุ่นน้าป้อนสามารถดึงกลับมาใช้ได้ ไอนา้ ทล่ี ดลงต่อวัน = 0.0103 X 175.95
ไอน้าทล่ี ดลงต่อวัน = 1.81 ตัน
สามารถค้านวณไดด้ ังนี

การหาอัตราการใช้ไอนา้ ในการล้างขวดก่อน

ติดตังเคร่อื งอุน่ น้าป้อนแบบแผน่

อัตราการใช้ไอน้า = ไอนา้ ท่ใี ชต้ อ่ วนั /(จ้านวน ตารางที่ 2 แสดงอัตราการใชไ้ อนา้ ในการลา้ งขวด
หลงั ตดิ ตังเคร่ืองอนุ่ น้าป้อนแบบแผน่
ขวด/1,000) สมการที่ 5..

โดยที่ อัตราการใชไ้ อนา้ = 55.65 /

(953,640/1,000) หลงั ตดิ ตังเครือ่ งอนุ่ นา้ ปอ้ นแบบแผน่ สา้ หรบั เครอื่ งลา้ งขวด

อตั ราการใชไ้ อน้า = 0.0584 ตัน/พนั ขวด วันท่ี จ้านวน ไอนา้ ทใ่ี ช้ อัตราการใชไ้ อนา้
(ขวดคละ) (ตัน/วัน) (ตนั /พนั ขวด
คละ)
ตารางที่ 1 แสดงอัตราการใชไ้ อนา้ ในการลา้ งขวด
ก่อนติดตงั เครื่องอุ่นนา้ ปอ้ นแบบแผน่ 20 พ.ย. 62 408,240.00 17.15 0.0420

21 พ.ย. 62 332,640.00 17.15 0.0516

กอ่ นตดิ ตงั เครอ่ื งอ่นุ น้าปอ้ นแบบแผน่ สา้ หรบั เครอื่ งลา้ งขวด 22 พ.ย. 62 369,600.00 17.94 0.0485

วนั ที่ จ้านวน ไอน้าท่ี อัตราการใช้ไอน้า 23 พ.ย. 62 378,000.00 18.35 0.0485
(ขวดคละ) ใช(้ ตนั ) (ตนั /พนั ขวด
คละ) 24 พ.ย. 62 376,320.00 18.17 0.0483

13 พ.ย.62 321,840.00 18.34 0.0570 25 พ.ย. 62 378,000.00 17.71 0.0469

14 พ.ย.62 288,360.00 18.52 0.0642 27 พ.ย. 62 288,960.00 16.33 0.0565
28 พ.ย. 62 361,200.00 17.58 0.0487
15 พ.ย.62 343,440.00 18.79 0.0547 29 พ.ย. 62 384,720.00 17.86 0.0464
30 พ.ย. 62 381,361.00 17.71 0.0464
รวม 953,640.00 55.65 0.0584 175.95 0.0481
รวม 3,659,041.00 17.60 0.0481
เฉลี่ย 317,880.00 18.55 0.0584 เฉลย่ี 365,904.10 1.81 0.0103

การหาอัตราการใชไ้ อน้าในการล้างขวดหลงั อตั ราการใชไ้ อน้าทล่ี ดได้
ตดิ ตังเคร่อื งอนุ่ นา้ ปอ้ นแบบแผน่
จากสมการอัตราการใช้ไอนา้ =ไอนา้ ทีใ่ ชต้ ่อวนั / ตารางที่ 3 แผนการผลติ สุราขาวตรารวงขาว 40 ดกี รี
(จ้านวนขวด/1,000) ประจา้ ปี 2562
โดยท่ี อัตราการใช้ไอนา้ = 175.95 /(3,659 ตัน
แผนการบรรจุสุราขาวตรารวงขา้ ว
(3,659,041/1,000)
อตั ราการใช้ไอน้า = 0.0481 ตนั /พันขวด รายการ แผนการผลิต แผนการผลิต
การหาอัตราการใช้ไอน้าทีใ่ นการลา้ งขวดทลี่ ดลงต่อวัน รวม 2562 70 %
อัตราการใชไ้ อนา้ ทลี่ ดลงต่อวัน = อตั ราการใชไ้ อน้า สุราขาว 40 ดกี รี
ก่อน – อตั ราการใช้ไอน้าหลัง สมการท่ี 6... (625) 32,476,032.00 22,733,222.40
อตั ราการใชไ้ อนา้ ทล่ี ดลงตอ่ วัน = 0.0584–0.0481 สรุ าขาว 40 ดกี รี
อัตราการใชไ้ อน้าทีล่ ดลงตอ่ วัน = 0.0103ตนั /พนั ขวด (330) 60,476,160.00 42,333,312.00
การหาไอน้าทีใ่ ช้ในการลา้ งขวดลดลงตอ่ วนั 92,952,192.00 65,066,534.40
รวม
จ้านวนวนั ที่กลัน่ 242.00 169.00

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre

วารสารวิจัยและนวัตกรรมการอาชวี ศึกษา 87

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ี่ 5 ฉบับที่ 1 มกราคม - มิถนุ ายน 2564

ต้นทุนผลิตไอน้า แผนกต้นก้าลัง บริษัท เทพ 8. ผลการวเิ คราะหก์ ารประหยัดพลงั งาน
อรุโณทัย จา้ กดั ประจา้ เดือนพฤศจิกายน 2562 (ก) การคดิ พลงั งานทปี่ ระหยดั ได้
ไอน้าทล่ี ดลงต่อวนั = 1.81 ตนั
ตารางท่ี 4 ต้นทนุ ผลติ ไอนา้ ประจ้าเดอื น
พฤศจกิ ายน 2562 จ้านวนวนั ในการผลิตท่ี 70% ของแผนปี = 169 วนั
ต้นทนุ การผลิตไอน้าต่อตัน = 1,394.37 บาท
รายการ หนว่ ย พ.ย. 62
ค้านวณไดจ้ ากสมการ
ต้นทนุ ผลติ ไอนา้ พลังงานทปี่ ระหยดั ได้ = พลังงานทป่ี ระหยัดได้ X

หมกั สา่ โมลาส Ton 36.340 จ้านวนวนั ในการผลิต X ตน้ ทนุ การผลิตไอนา้ สมการท่ี 8...
= 1.81 X 169 X 1,394.37
กลั่นโมลาส Ton 992.300 = 426,523.84 บาท

บรรจุ Ton 387.540

ไอน้าทีผ่ ลติ ได้ Ton 1,416.180

คา่ ไฟฟา้ บาท 21,161.20 (ข) การคิดระยะเวลาคนื ทนุ

ตน้ ทนุ ผลิตไอนา้ ราคาการสรา้ งเครือ่ งอุ่นนา้ ป้อน = 294,332.00 บาท

หมักสา่ โมลาส Ton 36.340 คา่ ดา้ เนนิ การ = 20,000 บาท

กลั่นโมลาส Ton 992.300 คา่ บ้ารงุ รักษารายปี ปลี ะ = 35,000 บาท

บรรจุ Ton 387.540 ระยะเวลาคนื ทนุ = เงนิ ทนุ เบืองต้น/(กา้ ไร – ค่า

ไอน้าท่ีผลิตได้ Ton 1,416.180 บ้ารงุ รักษา) =

ค่าไฟฟา้ บาท 21,161.20 (294,332.00+20,000)/(426,523.84–35,000)

น้า Soft + น้า Semi-

Demin บาท 9,675.86 = 0.80 ปี

535000011 เชอื เพลงิ = 11 เดือน หรอื 155 วัน

ใช้ไป บาท 1,534,252.58 ดังนันเมื่อใช้เครื่องอุ่นน้าป้อนแบบแผ่นส้าหรับ

535000030 เคร่ืองล้างขวด ท้างาน 24 ช่ัวโมง ต่อวัน และใน 1 ปี

Chemical Used ท้างาน 169 วันสามารถคืนทุนได้ในเวลา 11 เดือน

& Factory Supply บาท 429.93 หรอื 155 วนั

รวมค่าใชจ้ า่ ยผันแปร 1,565,519.57

เงนิ เดอื น/ค่าจา้ ง บาท 178,355.52 9. สรุปผลการวจิ ัย
จากการทดลองสามารถสรุปผลการทดลองได้ว่า
คชจ.สินถาวรและวัสดุ 4,741.85
64,693.54 การท้างานของเครื่องอุ่นน้าป้อนแบบแผ่น ส้าหรับ
สินเปลอื ง บาท 161,375.25 เคร่ืองล้างขวด โดยลดการใช้ไอน้าในการอุ่นน้าปอ้ นมี
409,166.16 อุณหภูมิของน้าอยู่ท่ี 30 องศาเซลเซียส เมื่อน้าน้า
คา่ ใชจ้ ่ายตัดจ่าย บาท 1,974,685.73 ป้ อ น ม า แ ล ก เ ป ลี่ ย น ค ว า ม ร้ อ น จ า ก น้ า สุ ร า จ า ก
กระบวนการกลั่นโดยผ่านเคร่ืองอุ่นน้าป้อนแบบแผ่น
ค่าซอ่ มแซม บาท 1,394.37 ด้วยติดตังเคร่ืองอุ่นน้าป้อนแบบแผ่นให้กับเครื่อง
เคร่ืองล้างขวด ท้าให้อุณหภูมิน้าป้อนเพิ่มขึน 33-35
รวมโสหยุ้ การผลิต บาท องศาเซลเซียส ค่าอัตราการถ่ายเทความร้อนเท่ากับ
เท่ากับ 0.0481 ตันต่อพันขวด คิดเป็นผลประหยัด
รวมตน้ ทนุ บาท พลังงานไอน้า เท่ากับ 0.0103 ตันต่อพันขวด หรือ

ต้นทนุ ผลติ ไอน้าบาท/

ตนั (รวมทังหมด) บาท

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

88 วารสารวจิ ยั และนวัตกรรมการอาชีวศึกษา [5] อทุ ยั ผอ่ งรัศมี, การออกแบบอุปกรณอ์ นุ่ น้า
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ ปอ้ นแบบท่อขด ส้าหรบั หม้อนา้ แบบความ
ปีที่ 5 ฉบับที่ 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564 รอ้ นไหลผา่ นทางเดียว, ศูนยว์ จิ ัยพลังงาน
มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั เพชรบรุ ี, พ.ศ.2553.
เทียบเท่า 1.81 ตันต่อวัน คิดเป็นเงิน 382,362.50
บาท เป็นไปตามข้อก้าหนด และสามารถคืนทุนได้
ภายในระยะเวลา 0.80 ปี หรือ 11 เดือน (155 วัน)
ซึ่งเป็นไปตามวัตถุประสงค์ของโครงการ 204.6284
KW ค่าประสิทธิผลเท่ากับ 77 เปอร์เซ็นต์ จะเห็นได้
ว่าเคร่ืองอุ่นน้าป้อนแบบแผ่น มีสมรรถนะดี อัตราการ
ใชไ้ อน้าในการลา้ งขวด

10. ข้อเสนอแนะ
เนือ่ งจากการระบบการทา้ งานของเคร่อื งอุ่นน้า

ป้อน ทา้ งานได้ดีแลว้ แตต่ อ้ งระวงั เรือ่ งการปรับอัตรา
การไหลของนา้ ป้อน เมอื่ เปดิ วาล์วปรับอัตราการไหล
ของน้าปอ้ นทมี่ ากกว่าอัตราทที่ ดลองจะทา้ ใหอ้ ุณหภูมิ
นา้ ปอ้ นลดลงได้ จงึ ตอ้ งระวังในการปรับปรับอตั ราการ
ไหลของนา้ ป้อน

เอกสารอ้างอิง
[1] นกั สทิ ธ์ คูวัฒนาชยั , การถา่ ยเทความรอ้ น,
ปรับปรงุ และพิมพ์ครังที่ 3, โครงการตา้ รา
เรยี นสา้ นักพมิ พ์ ฟสิ ิกสเ์ ซน็ เตอร์,พ.ศ.2533.
[2] กรมโรงงานอุตสาหกรรม, สถิติการขอขนึ
ทะเบียนการใชห้ มอ้ นา้ ของอตุ สาหกรรม,
กรงุ เทพมหานคร : กล่มุ งานวศิ วกรรม
เครอ่ื งกล, พ.ศ.2551.
[3] เกษม เสรภี าพสากล, ระบบการน้าความ
ร้อนกลับมาใชข้ องนา้ ทิงหม้อไอน้า
สาขาวิศวกรรมการอาหาร ภาควิชา
วศิ วกรรมการอาหาร วิทยานพิ นธ์
มหาวิทยาลยั เกษตรศาสตร์, พ.ศ.2547,
หน้า 129.
[4] บรษิ ทั วนั ไทยอตุ สาหกรรมอาหาร จา้ กัด,
การนา้ ความรอ้ นทงิ จากปลอ่ งไอเสีย
หม้อน้ามาอ่นุ นา้ ป้อน. กรมพลังงาน
ทดแทนและอนรุ ักษ์พลงั งานกระทรวง
พลังงาน, พ.ศ.2550.

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre

วารสารวิจยั และนวัตกรรมการอาชีวศึกษา 89

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีท่ี 5 ฉบับที่ 1 มกราคม - มิถนุ ายน 2564

การพัฒนานวตั กรรมถังขยะสะสมคะแนนดว้ ย Excel VBA
Developing of an Innovative Reward Point Bin by VBA Excel

ไพรินทร์ วงค์ศรเี ทพ1*, ธรี ยุทธ คุณะโคตร2, กิตติพงษ์ ตัง้ ใจ3, อานาจ ศรตี ระกูล4 และ กฤษณะ มลู มี5
Phairin Vongseetape1*, Teerayuth Kunakote2, Kittipong Tungjai3,
Umnat Srithagool4 and Kritsana Moonmee5

*12345สาขาวชิ าวศิ วกรรมไฟฟา้ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ภาคตะวันออกเฉียงเหนอื ขอนแกน่ 40000
*12345Department of Electrical Engineering Faculty of Engineering Northeastern University Khonkaen 40000

Received : 2020-10-01 Revised : 2020-10-05 Accepted : 2020-10-08

บทคัดย่อ คาสาคัญ : นวัตกรรมถังขยะสะสมคะแนน,เอก็ เซลวบี เี อ,
การวิจัยคร้ังนี้ มีวัตถุประสงค์ (1) ศึกษาปัญหา ขวดพลาสตกิ

และความต้องการในการจัดการขยะภายในโรงเรียน Abstract
(2) เพ่ือออกแบบและสร้างนวัตกรรมถังขยะสะสม This research aimed to (1) study problem
คะแนน (3) เพื่อประเมินประสิทธิภาพของนวัตกรรมที่
ได้พัฒนาข้ึน งานวิจัยเร่ิมจากศึกษาข้อมูลปัญหาและ and identify factors for waste management in
ความต้องการของบุคลากรครูในการจัดการขยะจาก the school; 2) design and develop the
การสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลหลักและการสังเกตแบบไม่มี innovative reward point bin; and 3) evaluate
ส่วนร่วมของโรงเรียนเป้าหมาย จากน้ันนาข้อมูลที่ the efficiency of the intelligent bin. The
ได้มาวิเคราะห์และสังเคราะห์ เพื่อพัฒนาซอร์ฟแวร์ research starts by observing and interviewing
ด้วย Excel VBA รวมท้ังออกแบบและสร้างนวัตกรรม teachers to identify their problems and needs
ถังขยะสะสมคะแนน ทดสอบการทางาน และประเมนิ about waste management in school. The
ประสิทธิภาพของนวัตกรรม ผลการวิจัย พบว่า ด้าน author then, analyze such information by
ฮาร์ดแวร์ของนวัตกรรมท่ีออกแบบและสร้างข้ึน ผล applying VBA Excel, and later input to the
การทดสอบ คือ เม่ือมีการท้ิงขยะแต่ละคร้ังโมดูล software. The experiment shows that the
ควบคุมตัวช้ีเมาส์สามารถควบคุมตัวช้ีเมาส์ให้คลิกปุ่ม installed control module in the intelligent bin
คาสั่งเพ่ือเร่ิมการประมวลผลต่าง ๆ ได้ทุกครั้ง ด้าน can count and record properly when wastes
ซอร์ฟแวร์สามารถประมวลผลการนาเข้าข้อมูลพื้นฐาน are littered. The developed software can
ของนกั เรยี น คานวณคะแนนสะสม และแสดงผลต่าง ๆ process the input, calculate, and display the
ได้อย่างถูกต้อง ส่วนการทางานโดยรวมของถังขยะ scores for students accurately. For the
รองรับการท้ิงขวดพลาสติกขนาดมาตรฐานต่าสุด 250 hardware, the intelligent bin can work with the
มิลลิลิตร และสูงสุด 1500 มิลลิลิตร อีกท้ังยังสามารถ plastic bottles with the size of 250 ml up to
ท า ง า น ร่ ว ม กั บ ส่ ว น ข อ ง ซ อ ร์ ฟ แ ว ร์ ไ ด้ อ ย่ า ง มี 1500 ml . Overall, it can work relatively and
ประสิทธิภาพ โดยมีผลการประเมินประสิทธิภาพอยู่ที่ efficiently with the software. The assessment
คา่ เฉลีย่ รวม 4.48 อยใู่ นระดับมาก score is as high as 4.48.
Keywords : Rewardpointbin,VBAExcel,Plasticbottle.
*ไพรนิ ทร์ วงค์ศรเี ทพ

E-mail : [email protected]

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

90 วารสารวจิ ัยและนวตั กรรมการอาชีวศึกษา น วั ต ก ร ร ม ด้ า น น โ ย บ า ย แ ล ะ ก า ร ร ณ ร ง ค์ ส า ห รั บ
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ แก้ปัญหาดังกล่าว สามารถทาได้หลากหลายแนวทาง
ปที ่ี 5 ฉบับท่ี 1 มกราคม - มิถนุ ายน 2564 เช่น การออกมาตรการหรือนโยบายในการจดั ระเบียบ
หน่วยงานให้น่าอยู่ซึ่งจะพบเห็นตามสื่อต่าง ๆ
1. บทนา มากมาย มาตรการการคัดแยกขยะ การทาตาม 5 ส.
ในปัจจุบันดว้ ยเทคโนโลยีท่ีมีความทันสมัยมากข้นึ การทา “Big cleaning day” การใช้แนวทาง 3R
ได้แก่ ลดการใช้ (Reduce) ใช้ซ้า (Reuse) และ
ทาให้รูปแบบการดารงชีวิตประจาวันของประชาชน รีไซเคิล (Recycle) การดาเนินการในรูปของโครงการ
เปล่ียนไป ไม่ว่าจะเป็นการทางาน การเดินทาง การ ตา่ ง ๆ แนวทางในการจัดการขยะมูลฝอย [3] ให้มีการ
ท่องเท่ียว หรือการบริโภคและอุปโภค ทาให้อุปกรณ์ รณรงค์ ทาความเข้าใจในการจัดการขยะมูลฝอยใน
บรรจุภัณฑ์พลาสตกิ สาหรับสินค้าประเภทอาหารและ ชุมชน โดยให้แต่ละครัวเรือนมีการคดั แยกขยะมลู ฝอย
เ ค รื่ อ ง ดื่ ม ก็ ต้ อ ง มี ก า ร พั ฒ น า บ ร ร จุ ภั ณ ฑ์ เ พ่ื อ ดึ ง ดู ด ภายในครัวเรือน หรือนวัตกรรมด้านเทคโนโลยี เช่น
ผู้บริโภคในรูปแบบต่าง ๆ กัน ส่งผลทาให้เกิดวัสดุ อานนท์ เนตรยอง และธิตมิ า นรศิ เนตร [4] ทไี่ ด้ศึกษา
ส่ิงของเหลือใช้เป็นจานวนมากและกลายเป็นขยะ จะ และจัดทาถังขยะอัจฉริยะที่ สามารถแจ้งเตือนผ่าน
เห็นได้จากในสถานการณ์ปัจจุบันประเทศไทยมีขยะ เว็บไซต์เพ่ือแก้ปัญหาขยะล้นถังที่จะทาให้เกิดปัญหา
มูลฝอยปีละกว่า 27.8 ล้านตัน และขยะพลาสติก ต่าง ๆ ตามมา ตู้รับซื้อขยะรีไซเคิลและเเอพพลิเคชั่น
เพิ่มข้นึ ประมาณ 12 -13 % เป็นผลมาจากสถานการณ์ เพ่ือรับคะแนน [5] สาหรับสะสมแต้มเพ่ือสร้าง
แพร่ระบาดของโรคโควิด 19 (Covid-19) [1] ทาให้ แรงจูงใจในการนาขยะท่ีรีไซเคิลได้มาท้ิงให้ถูกท่ี แล้ว
เราต้องเปล่ียนแปลงพฤติกรรมการใช้ชีวิตบางอย่าง รับแต้มคะแนนสะสมเพ่ือนาไปใช้จ่าย หรือแลกเป็น
เช่น การสั่งอาหารมารับประทานท่ีบ้านแทนการ ส่วนลดกับร้านค้าภายในมหาวิทยาลัย และทิพานัน
ออกไปรับประทานนอกบ้าน มีผลให้ยอดการใช้ พงษ์สุวรรณ, อนุพงษ์ ติตะ, ภานุวัตร อุทัยบาล [6]
บริการดิลิเวอรี่เพ่ิมข้ึนจากภาวะปกติ ทาให้ขยะจาก ท่ี ได้พัฒนาระบบตดิ ตามถังขยะอัจฉริยะ ท่ีเป็นระบบ
บริการส่งอาหาร ประกอบด้วยถุงพลาสติก กล่อง ที่ใช้ในการจัดการปัญหาขยะที่เต็มก่อนกาหนดและมี
พลาสติก ขวดพลาสติกและพลาสติกใช้คร้ังเดียวท้งิ มี กลน่ิ เหมน็ โดยมกี ารแจง้ เตือนส่วนกลางให้ทราบถึงถัง
ปริมาณเพิ่มขึ้นเป็นสาเหตุทาให้เกิดขยะ ได้แก่ ขยะท่ีใกลจ้ ะเตม็ แลว้
ครัวเรือน สานักงานสถานประกอบการ สถานท่ี
ท่องเที่ยว หน่วยงานของรัฐและเอกชน และ จากแนวทางการแก้ปัญหาขยะดังกล่าวล้วน
สถานศึกษาทุกระดบั เช่น มหาวิทยาลยั หรือโรงเรยี น แ ล้ ว แ ต่ ส่ ง ผ ล ดี ทั้ ง ท า ง ด้ า น ก า ย ภ า พ แ ล ะ ก า ร ส ร้ า ง
อีกทั้งปัญหาเกิดจากความมักง่าย การจัดเก็บอย่างไม่ แรงจูงใจในการจัดการขยะ ดังนั้นถ้าสามารถสร้าง
เปน็ ระเบยี บ หรอื พฤตกิ รรมท่ีขาดจิตสานึก และไม่คัด นวัตกรรมที่สร้างแรงจงู ใจให้กับคนในสังคมท้ิงและคัด
แยกขยะก่อนท้ิง [2] เป็นผลทาให้ทาให้เกิดขยะ แยกขยะที่ถูกต้องนอกเหนือจากการบังคับหรือการ
ตามมามากมาย ดงั น้นั จะสงั เกตเหน็ ไดว้ ่าปัญหาตา่ ง ๆ รณรงคเ์ พียงอยา่ งเดยี วกจ็ ะเป็นอกี แนวทางหนง่ึ ในการ
เกิดขึ้นกับคนในสังคมในทุกระดับช้ันได้เสมอ แต่มีส่ิง แก้ปัญหาทางด้านขยะให้กับประเทศได้ ผู้วิจัยจึงมี
หน่ึงที่น่าสนใจจากผลการสัมภาษณ์ครูที่สอนนักเรียน ความสนใจนาเสนอแนวทางการสร้างนวัตกรรมถัง
ในระดับประถมศึกษา พบว่า นักเรียนยังขาดระเบียบ ขยะสะสมคะแนน โครงสร้างโดยรวมประกอบด้วย 2
วินัยและจิตสานึกในการรักษาความสะอาดโดยเฉพาะ สว่ น คอื สว่ นของซอรฟ์ แวร์ ที่พฒั นาด้วย Excel VBA
การทิ้งขยะไม่เป็นที่เป็นทาง ดังนั้น หากมีการสร้าง [7] และส่วนของฮาร์ดแวร์ที่ประกอบด้วยชุดถังขยะท่ี
แรงจูงใจให้นกั เรียนทิ้งและแยกขยะอย่างเป็นระเบียบ มีเซ็นเซอร์แสงตรวจจับการผ่านของขยะขวดพลาสตกิ
วินัยซ่ึงจะนาไปสู่การสร้างจิตสานึกที่ดีให้กับเด็ก
นักเรียนได้ต่อไป อีกท้ังยังเป็นแนวทางในการช่วยลด
ขยะท่ีไม่จาเป็นได้ และสามารถสร้างประโยชน์จาก
การแยกขยะท่ถี กู ตอ้ งไดอ้ กี ทาง

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre

วารสารวิจัยและนวัตกรรมการอาชวี ศกึ ษา 91

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีท่ี 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564

และชุดควบคุม Mouse Pointer โดยนวัตกรรม 3.4.2 การแปลความหมายค่าเฉล่ียแบบ
ดังกล่าวออกแบบและสร้างเพื่อรองรับกับการนาไปใช้ ประเมิน กาหนดคะแนนเป็น 5 ระดับ ตามการ
กับกลุ่มเปา้ หมายท่ีเปน็ นักเรียนในระดับประถมศกึ ษา ประมาณคา่ ของลิเคริ ท์ (Likert rating scale) ดังน้ี

2. วัตถปุ ระสงค์ของการวจิ ยั ค่าเฉลย่ี 4.50 – 5.00 หมายถงึ มากทส่ี ดุ
2.1 ศึกษาปัญหาและความต้องการในการ ค่าเฉล่ีย 3.50 – 4.49 หมายถงึ มาก
คา่ เฉลย่ี 2.50 – 3.49 หมายถึง ปานกลาง
จดั การขยะภายในโรงเรยี น คา่ เฉลย่ี 1.50 – 2.49 หมายถงึ นอ้ ย
2.2 เพ่ือออกแบบและสร้างนวัตกรรมถังขยะ คา่ เฉลยี่ 1.00 – 1.49 หมายถงึ นอ้ ยท่สี ดุ

สะสมคะแนน 4. ผลการวจิ ัย
2.3 เพื่อประเมินประสิทธิภาพของนวัตกรรมที่ 4.1 เพื่อศึกษาปัญหาการคัดแยกขยะขวด

ได้พัฒนาขึน้ พลาสตกิ ในโรงเรียน
การวิจัยในครั้งนี้เริ่มจากการศึกษาปัญหา
3. ระเบยี บวธิ ีวิจยั
3.1 ศึกษาข้อมูลปัญหาและความต้องการของ และความต้องการของบุคลากรครูซึ่งเป็นผู้ให้ข้อมูล
หลกั ท่ตี ้องการลดปัญหาการทิง้ ขยะของนกั เรียนระดับ
บุ ค ล า ก ร ค รู ใ น ก า ร จั ด ก า ร ข ย ะ ภ า ย ใ น โ ร ง เ รี ย น ประถมศึกษาแม้ว่าจะมีการกาหนดสถานท่ีท้ิงและคัด
เป้าหมาย กรณีศึกษา : ข้อมูลจากการสัมภาษณ์ผู้ให้ แยกขยะให้แล้วก็ตาม และจากข้อมูลการสังเกต
ข้อมูลหลกั (Key informant) และการสงั เกตแบบไมม่ ี พฤติกรรมการทิ้งขยะของนักเรียน พบว่านักเรียนยัง
ส่ ว น ร่ ว ม ( Non participant Observation) ข อ ง ขาดระเบียบวินัยและจิตสานึกในการรักษาความ
โรงเรยี นบ้านหนองเดน่ิ ทงุ่ อาเภอบงุ่ คล้า จงั หวัด บงึ สะอาด และบางคนยังไม่ใส่ใจในการทิ้งหรือคัดแยก
กาฬ จากน้ันวิเคราะห์และสังเคราะห์ปัญหาต่าง ๆ ขยะในที่ท่กี าหนดไวใ้ ห้ ดังนั้นครูจงึ ตอ้ งการเครือ่ งมอื ท่ี
เพ่ือออกแบบและพัฒนานวัตกรรมต่อไป สามารถช่วยแก้ปัญหาดังกล่าว โดยเฉพาะการแยก
ขยะขวดพลาสติกเพื่อรีไซเคิล หรือนาไปขายสร้าง
3.2 การออกแบบและสร้างนวัตกรรมสาหรบั แยก รายได้เข้าโรงเรียน เป็นต้น จากการรวบรวมข้อมูล
ขยะภายในโรงเรียนด้วยการใช้เครื่องมือหลัก 2 ส่วน ปัญหาและความต้องการ ผู้วิจัยมีแนวความคิดที่
คือ 1) ส่วนของซอร์ฟแวร์ (Software) คือ โปรแกรม ต้องการออกแบบและสร้างนวัตกรรมสาหรับสร้าง
ท่ีพัฒนาด้วย เอ็กเซล วีบีเอ บน Microsoft Excel แรงจูงใจให้นักเรียนมีระเบียบวินัยในการท้ิงและแยก
แ ล ะ 2 ) ส่ ว น ข อ ง ฮ า ร์ ด แ ว ร์ ( Hardware) คื อ ขยะมากยงิ่ ข้ึน
คอมพิวเตอร์ ถังขยะ โมดูลถควบคุมตัวช้ีเมาส์ซึ่ง
ประกอบดว้ ยโมดลู เซ็นเซอรแ์ สง โมดูลรีเลย์ และเมาส์ 4.2 การออกแบบและสร้างถังขยะสะสมคะแนน
4.2.1 การออกแบบบล็อกไดอะแกรมการ
3.3 ทดสอบการทางาน
3.4 ประเมินประสิทธิภาพของนวัตกรรมท่ีได้ ทางานโดยรวม
พัฒนาข้นึ จากผู้ทรงคุณวุฒิ และวิเคราะหข์ ้อมูล ดังน้ี

3.4.1 การวิเคราะห์ข้อมูลด้านการประเมิน
ประสิทธิภาพของนวัตกรรมท่ีได้พัฒนาข้ึนด้วยสถติ ิใน
การวเิ คราะห์ ได้แก่ คา่ รอ้ ยละ (Percentage) ค่าเฉลย่ี
(Mean) และค่าเบ่ียงเบนมาตรฐาน ( Standard
Deviation)

รูปที่ 1 บล็อกไดอะแกรมการทางานโดยรวม

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

92 วารสารวจิ ยั และนวตั กรรมการอาชวี ศึกษา 2) ส่วนการประมวลผลและ
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ แสดงผล เป็นส่วนแสดงผลการจดั ลาดับคะแนน 1-20
ปีที่ 5 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564 พร้อมแสดงภาพนักเรียน 4 ลาดับแรก แบบ Real
time เพ่ือสร้างแรงจูงให้นักเรียนท้ิงและแยกขยะขวด
จากรูปท่ี 1 เมื่อขวดพลาสติกเคล่ือนท่ีผ่าน พลาสติกควบคู่ไปกบั การแขง่ ขัน
เซน็ เซอรแ์ สง (Optical Sensor) ซึ่งทาหนา้ ท่ีตรวจจับ
ขวดพลาสติกแล้วจะส่งสัญญาณขาออกไปยังโมดูล Text จุดท่ี Mouse
รีเลย์ (Relay Module) ซึ่งเป็นสวิตซ์ทาหน้าท่ีแทน
การคลิกของเมาส์ (Mouse) ให้ควบคุมตัวชี้เมาส์ Box
(Mouse Pointer) สั่งงานให้กล่องข้อความปรากฏข้ึน
เพื่อรองรับรหัสผ่านทางแป้นพิมพ์ตัวเลข (Keypad) รปู ท่ี 3 หนา้ ตา่ งการประมวลผลและแสดงผล
แ ล้ ว ป ร ะ ม ว ล ผ ล แ ล ะ แ ส ด ง ผ ล ด้ ว ย ซ อ ร์ ฟ แ ว ร์ ที่
พั ฒ น า ข้ึ น ด้ ว ย Excel VBA บ น ค อ ม พิ ว เ ต อ ร์ จากรูปที่ 3 เป็นส่วนสาหรับให้นักเรียนกรอก
(Computer) รหัสเพื่อเพ่ิมคะแนนสะสม เมื่อมีการทิ้งขยะขวด
พลาสติกเซ็นเซอร์แสงก็จะควบคุมให้ Mouse
4.2.2 สว่ นของซอรฟ์ แวร์ Pointer บนหน้าต่างดังรูปท่ี 3 คลิกปุ่มคาสั่งที่เป็น
ก า ร อ อ ก แ บ บ ส่ ว น ข อ ง ซ อ ร์ ฟ แ ว ร์ โลโก้ <Electronics Engineering> ทาให้ปรากฏ
กล่องข้อความ (Text Box) ขึ้นสาหรับให้นักเรียน
ประกอบด้วยส่วนการออกแบบหน้าต่างการใช้งาน กรอกรหัสได้ ถ้ารหัสครบถ้วนโปรแกรมจะระบุตัวตน
และส่วนการออกแบบโปรแกรมควบคุมการทางาน ด้วยการแสดงภาพและข้อมลู พื้นฐานของนักเรยี น เมอื่
ของหน้าต่างการใชง้ าน ดงั น้ี กดปุ่ม <Enter> โปรแกรมจะคานวณคะแนนสะสม
การทิ้งขยะหน่ึงครั้งต่อหน่ึงคะแนน และนอกจากน้ี
4.2.2.1 ส่วนที่ 1 การออกแบบหน้าต่างการ ผู้ดูแลระบบยังสามารถเข้าไปยังหน้าต่างการกรอก
ใช้งาน ในงานวิจัยนี้ได้มีการประยุกต์ใช้งาน Excel ขอ้ มูลพ้นื ฐานได้ดว้ ยการคลกิ ปุม่ คาสั่ง <กรอกขอ้ มูล>
VBA ทป่ี ระมวลผลบน Microsoft Excel โดยมี 2 สว่ น
คือ 1) ส่วนการกรอกข้อมูลพ้ืนฐาน และ 2) ส่วนการ 4.2.2.2 ส่วนท่ี 2 การออกแบบโปรแกรม
ประมวลผลและแสดงผล ดงั นี้ ควบคุมการทางานการเขียนโปรแกรมควบคุมการทางาน โดย
อาศัยหลักภาษาของโปรแกรม Visual Basic ร่วมกับ
1) ส่วนการกรอกขอ้ มลู พน้ื ฐาน โครงสร้างการออกแบบด้วย Excel VBA และเทคนิค
หน้าต่างการกรองข้อมูลพื้นฐานประกอบด้วยข้อมูล การเขียนฟังก์ชันด้วย Macro [8] รายละเอียด
รหัส ชื่อ-สกุล ระดับชั้น ช่ือเล่น ครูที่ปรึกษา วันเกิด โปรแกรมแสดง ดังรูปท่ี 4 ซึ่งประกอบด้วย การ
หมายเหตุ และข้อความสาหรับประกาศ จากรูปที่ 2 กาหนดค่าเริ่มต้น เช่น ตัวแปรต่าง ๆ สถานะ และ
ส่วนนี้ใช้สาหรับผู้ดูแลระบบ เช่น ครูตัวแทน หรือตัว คุณสมบัติของวัตถุต่าง ๆ รวมถึงข้อมูลภาพถ่ายของ
แทนทไี่ ดร้ บั มอบหมาย ซ่ึงมฟี งั กช์ ันการใชง้ านรว่ มดว้ ย นักเรียน การกรอกข้อมูลพื้นฐานโดยผูด้ ูแลระบบ การ
เช่น การเล่ือนหาข้อมูล การค้นหาข้อมูล และการ กรอกรหัสโดยนักเรียนซ่ึงโปรแกรมจะทาการค้นหา
บนั ทึกขอ้ มูล

รปู ท่ี 2 หน้าตา่ งการกรอกข้อมูลพืน้ ฐาน

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre

วารสารวิจยั และนวัตกรรมการอาชวี ศึกษา 93

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีที่ 5 ฉบับท่ี 1 มกราคม - มิถนุ ายน 2564

ข้ อ มู ล เ พื่ อ แ ส ด ง ร า ย ล ะ เ อี ย ด ข้ อ มู ล พ้ื น ฐ า น แ ล้ ว Mouse Pointer
นักเรียนตรวจสอบพร้อมยืนยันข้อมูลหากข้อมูล
ถกู ตอ้ งและคานวณคะแนนสะสม Excel VBA

-- -
- -
- -

-
- Mouse Pointer

-
-

?-
-

? (ข) การประยกุ ตใ์ ชง้ านจริง

รูปที่ 4 ผังงานการทางานของโปรแกรมควบคุม รูปท่ี 5 นวัตกรรมถังขยะสะสมคะแนน

4.2.3 ส่วนของฮารด์ แวร์ (Hardware) จากรปู ท่ี 5 การออกแบบถังขยะดว้ ยโครงสรา้ ง
ส่วนของฮาร์ดแวร์ประกอบด้วยถังขยะ เหล็กกบั ไม้สังเคราะห์และใหส้ ามารถมองเห็นขยะขวด
พลาสติกในถังขยะได้อย่างชัดเจน มีความทนทาน
โครงสร้างเหล็กและไม้สังเคราะห์โดยมีขนาดความ และเคลื่อนย้ายสะดวกส่วนช่องท้ิงขวดพลาสติก
กว้าง 0.4 m ยาว 0.8 m สูง 0.9 m และช่องทิ้งขวด ออกแบบให้มีรัศมีที่รองรับขวดพลาสติกขนาดใหญส่ ดุ
พลาสตกิ ขนาดรัศมี 0.1 m ลึก 0.4 m โมดูลเซน็ เซอร์ 1500 มิลลิลติ ร โมดลู เซ็นเซอร์แสงเลอื กใช้ประเภทตัว
แสง ชดุ ควบคุม Mouse Pointer ประกอบดว้ ย โมดูล ส่งและตัวรับแสงติดต้ังรวมอยู่ภายในตัวเดียวกันเพื่อ
รีเลย์ และเมาส์ คอมพิวเตอร์สาหรับประมวลผลและ ความสะดวกในการติดต้ัง ส่วนโมดูลรีเลย์ 5 V
แสดงผล และแป้นพิมพต์ ัวเลขเพือ่ ความสะดวกในการ 1 ช่อง สาหรับเป็นสวิตช์แทนการคลิกซ้ายของเมาส์
กรอกข้อมูลรหัส ดงั รปู ท่ี 5 ส่วนคอมพิวเตอร์ต้องรองรับการใช้งาน Excel VBA
และแป้นพิมพ์ท่ีเป็นตัวเลขเพื่อความสะดวกในการ
Mouse Pointer กรอกข้อมูลรหัส ด้านการสื่อสารระหว่างคอมพิวเตอร์
กับโมดูลต่าง ๆ จะใช้พอร์ต USB ซ่ึงสามารถรับส่ง
(ก) การออกแบบโครงสร้างและสดั สว่ น ข้อมูลได้ เร็วและมากกว่าพอร์ตอนุกรมหรือขนาน
และใช้ได้กับคอมพิวเตอร์ทั่วไป อีกท้ังยังเป็น
แหล่งจา่ ยไฟดีซี 5 V ใหก้ ับโมดูลดว้ ย

4.3 การทดสอบการทางาน
4.3.1 การทางานของซอร์ฟแวร์
4.3.1.1 การกรอกข้อมูลพนื้ ฐานการ

ทดสอบกรอกข้อมูลพื้นฐานนักเรียนระดับอนุบาลและ
ประถมศึกษาจากโรงเรียนเป้าหมายจานวนท้ังหมด
126 คน พบว่าซอร์ฟแวร์สามารถนาเข้าข้อมูลลงใน
แผ่นงานได้ตามเป้าหมาย อีกทั้งยังสามารถเลื่อนหรือ
คน้ หาขอ้ มลู และบันทกึ ข้อมูลได้

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

94 วารสารวิจยั และนวัตกรรมการอาชวี ศึกษา รปู ท่ี 6 ตวั อยา่ งผลการทดสอบการทางานโดยรวม
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีที่ 5 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม - มิถุนายน 2564 4.4 การทดสอบประสิทธิภาพของถังขยะสะสม
คะแนน
4.3.1.1 การประมวลผลและ
แสดงผลการทดสอบโดยป้อนรหัสนักเรียนจานวน 30 เม่อื ทาการทดสอบการทางานโดยรวมของถัง
รหัส และยืนยันข้อมูลด้วยการกดปุ่ม <Enter> โดย ขยะสะสมคะแนนเรียบรอ้ ยแล้ว และได้ผลเปน็ ไปตาม
ทาซ้ารหัสละ 10 คร้ัง พบว่า ซอร์ฟแวร์สามารถ ความต้องการของผู้วิจัย จากนั้นจึงได้นานวัตกรรม
คานวณคะแนนสะสมเพิม่ ข้ึนครั้งละ 1 คะแนน ตอ่ การ ดังกล่าวไปประเมินประสิทธิภาพโดยผู้เชี่ยวชาญ
จาลองทิ้งขยะขวดพลาสติก 1 ครั้ง และประสบ จานวน 5 ท่าน เพอื่ พจิ ารณาการใช้งานดา้ นซอร์ฟแวร์
ความสาเร็จทุกครั้ง อีกท้ังยังแสดงภาพ ข้อความ ด้านฮาร์ดแวร์ และด้านการใช้งานโดยรวม ซ่ึงได้ผล
เคล่ือนไหว วันเวลา และข้อมูลพื้นฐานของนกั เรยี นได้ การประเมินขอ้ คิดเหน็ จากผเู้ ชย่ี วชาญ ดงั นี้
อย่างถูกต้อง
ตารางที่ 1 ผลการประเมนิ ขอ้ คดิ เหน็ จากผ้เู ชีย่ วชาญ
4.3.2 การทางานของโมดูลควบคมุ ตวั ชีเ้ มาส์
การทดสอบโดยการตอ่ วงจรเซน็ เซอร์แสงรว่ มกบั โมดูล
รีเลย์และเมาส์โดยอาศัยไฟเลี้ยงจากพอร์ท USB ของ
คอมพิวเตอร์ เพื่อทดสอบว่าเม่ือมีขวดพลาสติก
เคลื่อนท่ีผ่านเซ็นเซอร์แล้ว Mouse Pointer บน
จอคอมพิวเตอร์จะสามารถเกิดเหตุการณ์คลิกได้
หรือไม่ จากการทดสอบท้ิงขวดพลาสติกขนาด
มาตรฐาน 5 ขนาด (มิลลิลิตร) คือ ขนาด 250, 350,
500, 600 และ 1500 แต่ละขนาดทาซ้าจานวน 10
ครั้ง พบว่าทุกครั้งที่ขวดพลาสติกผ่านเซ็นเซอร์ทาให้
โมดูลควบคุมตวั ชเ้ี มาส์สามารถสั่งงานให้ตัวชเ้ี มาส์เกิด
เหตุการณ์คลิกได้ทุกคร้ังแม้ว่าจะเกิดการสั่นบน
หนา้ สมั ผัสรีเลยก์ ็ตาม

4.3.3 การทางานโดยรวม ในการการ
ทดสอบ ทาการประมวลผลซอร์ฟแวร์ที่พัฒนาขึ้นด้วย
Excel VBA ร่วมกับการทางานในส่วนของฮาร์ดแวร์
กระบวนการเริ่มด้วยการเลื่อนตัวช้ีเมาส์ไปที่ <โลโก้
Electronics Engineering> จากนั้นทาการท้ิงขยะ
ขวดพลาสติกส่ังให้เกิดเหตุการณ์ คลิกเพื่อเปิดใช้งาน
<Text Box> เพียงคร้ังเดียวซ่ึงเป็นการแก้ปัญหาการ
สั่นของรีเลย์ได้ด้วย จากนั้นกรอกรหัสนักเรียนและ
ยืนยนั ข้อมลู ดว้ ยการกดปุม่ <Enter> จากการทดสอบ
พบวา่ เมื่อครบกระบวนการในแตล่ ะครง้ั คะแนนสะสม
จะเพม่ิ ข้นึ ครัง้ ละ 1 คะแนน และจัดลาดับคะแนนจาก
มากไปน้อยโดยทันที พร้อมแสดงผลข้อมูลพื้นฐานต่าง ๆ
ได้อย่างถูกต้อง อีกทั้งยังสามารถแสดง ข้อความ
ประกาศ เคล่ือนท่ีจากขวาไปซ้ายได้ข้อความที่
ครบถ้วน ดงั ตวั อย่างผลการทดสอบรปู ท่ี 6

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre

วารสารวิจยั และนวตั กรรมการอาชีวศกึ ษา 95

Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ่ี 5 ฉบับท่ี 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564

5. สรปุ และอภิปรายผลการวจิ ัย พ้ืนฐานต่าง ๆ ได้อย่างถูกต้อง และแสดงข้อความการ
5.1 การการศึกษาปัญหาและการวิเคราะห์ความ ประกาศเคล่อื นท่ีจากขวาไปซ้ายไดข้ อ้ ความท่ีครบถว้ น
ข้อสังเกตุการแสดงผลด้านกราฟิกจะเกิดการหน่วง
ต้องการของครูจากโรงเรียนเป้าหมาย พบว่า ปัญหา เวลาเพียงเล็กน้อยแต่ก็ไม่ส่งผลกระทบต่อเป้าหมาย
เกิดจากนักเรียนยังขาดระเบียบวินัยและจิตสานึกใน การทางานโดยรวม ซ่ึงสามารถแก้ไขด้วยการเพ่ิม
การรักษาความสะอาดเป็นผลทาให้เกิดความต้องการ ความสามารถของคอมพิวเตอรไ์ ด้
เคร่ืองมือสาหรับช่วยสร้างแรงจูงใจให้นักเรียนมี
ระเบียบวินัยในการท้ิงและคัดแยกขยะมากขึ้น พร้อม 5.3 การประเมินประสิทธิภาพของถังขยะสะสม
ท้ังให้นักเรียนมีส่วนร่วมในการจัดการขยะในโรงเรียน คะแนนท้ังทางด้านซอร์ฟแวร์และฮาร์ดแวร์จาก
และชุมชน สอดคล้องกับผลการศึกษาวิจัยของ ธวัช ผู้ทรงคุณวุฒิ 5 ท่าน พบว่าทางด้านด้านซอร์ฟแวร์มี
ทะเพชร และผศ.ดร.กนกอร บุญมี [9] ที่ได้ศึกษา ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.51 อยู่ในระดับมากที่สุด ด้าน
เร่ือง กลยุทธ์การจัดการขยะโดยการมีส่วนร่วมของ ฮาร์ดแวร์มีคา่ เฉลยี่ เท่ากับ 4.43 อยู่ในระดับมาก และ
ผู้สูงอายุในจังหวัดขอนแก่น พบว่า ปัจจัยที่มีอิทธิพล ด้านการใช้งานโดยรวมมีค่าเฉล่ียเท่ากับ 4.49 อยู่ใน
ต่อการมีส่วนร่วมจัดการขยะของผู้สูงอายุในจังหวัด ระดับมาก ส่วนค่าเฉลี่ยรวมทั้งหมดมีค่าเฉล่ียเท่ากับ
ขอนแก่น ประเด็นสาคัญที่มีอิทธิพลต่อการมีส่วนร่วม 4.48 อยู่ในระดับมาก และเม่ือพิจารณาการประเมิน
ในการจัดการขยะของผู้สงู อายุในจังหวัดขอนแก่น คือ ด้านการใช้งานพบว่าความพึงพอใจประเด็นความ
มีระบบกาจัดขยะภายในชุมชน มีระบบถัง/ช่องแยก เหมาะสมกับการนาไปประยุกต์ใช้งานจริงมีค่าเฉลี่ย
ขยะ และการนาขยะไปฝากธนาคารขยะของชมุ ชน เท่ากับ 4.60 อยู่ในระดับมากที่สุด ดังน้ันนวัตกรรมท่ี
สร้างข้ึนสามารถนาไปทดลองใช้งานจริงกับโรงเรียน
5.2 การออกแบบและสร้างนวัตกรรมถังขยะ เปา้ หมายได้ การจดั สรา้ งตน้ แบบถงั ขยะสะสมคะแนน
สะสมคะแนน ในส่วนของซอร์ฟแวร์การกรอกข้อมูล ในส่วนของวัสดุจัดทาโครงสร้างและชุดควบคุม
พื้นฐานสามารถนาเข้าข้อมูลลงในแผ่นงาน เลื่อนหรือ อิเล็กทรอนิกสใ์ ช้งบประมาณในการจัดทา 2,200 บาท
ค้นหาข้อมูล และบันทึกข้อมูลได้ และการประมวลผล โดยไม่รวมชุดคอมพิวเตอร์สาหรับแสดงผล ส่วน
และแสดงผล พบว่า ซอร์ฟแวร์สามารถคานวณ ข้อเสนอแนะต่าง ๆ จากผู้เช่ียวชาญ ผู้วิจัยจะได้นาไป
คะแนนสะสมไดต้ ามเปา้ หมาย และสามารถแสดงภาพ ปรับปรุงและพฒั นานวตั กรรมตอ่ ไป
ข้อความเคลื่อนไหว วันเวลา และข้อมูลพ้ืนฐานของ
นักเรียนได้อย่างถูกต้อง ในส่วนของฮาร์ดแวร์การ 6. ข้อเสนอแนะ
ทางานของเซ็นเซอร์แสงรว่ มกับโมดลู ควบคุมตวั ช้ีเมาส์ 6.1 ควรศึกษาปัญหาและการวิเคราะห์ความ
พบว่าขณะที่ขวดพลาสติกผ่านเซ็นเซอร์ตัวช้ีเมาส์
สามารถตอบสนองการทางานได้ตามการการเปิดและ ต้องการ กับหน่วยงานอื่น ๆ เพ่ือพัฒนานวัตกรรมที่
ปิดหน้าสัมผัสของรีเลย์ได้ทุกคร้ัง ถึงแม้จะเกิด สามารถใชง้ านได้อยา่ งกวา้ งขวาง
สั ญ ญ า ณ ร บ ก ว น ที่ หน้ าสัม ผั สรี เล ย์ ท่ี เรี ยกว่า
“Bouncing” ก็ตาม แนวทางการกาจัดสัญญารบกวน 6.2 ควรออกแบบเซ็นเซอร์ท่ีสามารถตรวจสอบ
นี้มี 2 วิธีการ คือ การจัดการด้วยวงจรกรองสัญญาณ และแยกแยะขยะขวดพลาสติกเพ่ือพัฒนานวัตกรรม
และการจัดการด้วยโปรแกรม ผู้วิจัยเลือกจัดการด้วย ให้สามารถแยกขยะได้อย่างอัตโนมัติ เช่น การใช้
กระบวนการทางโปรแกรม ส่วนการทางานโดยรวม เซ็นเซอรใ์ นการตรวจจับภาพ เปน็ ต้นและให้ซอร์ฟแวร์
พบว่าการดาเนินการตามกระบวนการการทิ้งขยะใน ลดคะแนนสะสมได้หากมีการทิ้งขยะผิดประเภท และ
แตล่ ะคร้ังก็สามารถสะสมคะแนนเพิ่มขน้ึ ได้ พร้อมการ ควรมกี ารแจ้งเตือนเมื่อมขี ยะขวดพลาสตกิ เต็มถังขยะ
จัดลาดับคะแนนจากมากไปน้อย การแสดงผลข้อมูล
6.3 ควรนานวัตกรรมท่ีพัฒนาขึ้นไปทดลองใช้
งานจริงกับโรงเรยี นเปา้ หมาย

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2

96 วารสารวจิ ยั และนวัตกรรมการอาชวี ศกึ ษา [9] ธวชั ทะเพชร และ ผศ.ดร.กนกอร บญุ มี,
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ กลยทุ ธก์ ารจัดการขยะโดยการมี
ปที ่ี 5 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564 สว่ นร่วมของผู้สงู อายใุ นจังหวัด, 2560.

เอกสารอ้างองิ [10] ขอนแก่น, วารสารสถาบนั วจิ ยั พมิ ลธรรม
[1] มลู นิธสิ ถาบันสิง่ แวดลอ้ มไทย (ม.ส.ท.), มหาวทิ ยาลยั มหาจุฬาลงกรณราชวทิ ยาลัย
Thailand Environment Institute, วิทยาเขตขอนแก่น, ปีที่ 4, หนา้ 201-212.
2563, [ออนไลน]์ , แหลง่ ทีม่ า :
http://www.tei.or.th/th/blog_
detail.php?blog_id=51 [25 สิงหาคม
2563].
[2] จนั ทนา มังคละ, นวตั กรรมการบริหารจัดการ
ขยะมูลฝอย กรณศี ึกษา : โครงการ แยก
แลก ยิม้ บรษิ ัท ปตท.จากัด (มหาชน),
โครงการรัฐประศาสนศาสตรมหาบณั ฑิต
มหาวิทยาลยั รามคาแหง, 2560, หนา้ 55.
[3] สุภัคชัย บดกิ าร, การศกึ ษาแนวทางในการ
จดั การขยะมลู ฝอย ของเทศบาลตาบล
นาเหรง อาเภอนบพติ า จงั หวดั นครศรธี รรมราช
วิทยานพิ นธ์ พทุ ธศาสตรมหาบณั ฑิต,
มหาวิทยาลยั มหาจฬุ าลงกรณราชวทิ ยาลัย,
นครศรีธรรมราช, 2561, หนา้ 85.
[4] อานนท์ เนตรยอง และธิติมา นริศเนตร,
ถังขยะอจั ฉรยิ ะ, การประชุมวชิ าการสาหรบั
นักศกึ ษาระดับชาติ ครง้ั ท่ี 2, 2562, หนา้
174-184.
[5] ธนกติ ติ์ สาชาติ, บัณฑติ โหว และสรายทุ ธ
หล้าวิไลย์, ตรู้ ับซื้อขยะรีไซเคลิ และเเอพพลิ
เคชนั่ เพ่อื รบั เเต้ม, 2562, [ออนไลน]์ ,
แหลง่ ท่มี า https://www.sdperspectives
.com/next-gen/mu-smart-bin-app/ [26
สิงหาคม 2563].
[6] ทพิ านนั พงษส์ ุวรรณ, อนุพงษ์ ติตะ และ
ภานุวัตร อุทยั บาล, พฒั นาระบบติดตาม
ถงั ขยะอจั ฉริยะ, PULINET Journal,
ปีที่ 6, พ.ศ.2562, หน้า 41- 50.
[7] จีราวธุ วารินทร, .Excel VBA ฉบบั
สมบูรณ์, บรษิ ัท รีไววา่ จากดั . พ.ศ.2559.
[8] ดสุ ติ กอปรรักชาติ, Advanced Excel
ฉบับเขยี นโปรแกรมด้วย Macro &
VBA, สานักพิมพ์โปรวชิ ั่นจากัด, 2556.

VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre