วารสารวจิ ัยและนวัตกรรมการอาชวี ศกึ ษา 97
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ่ี 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มิถุนายน 2564
การศึกษาระดับความเปน็ ดจิ ิทลั ของสานกั งานบัญชใี นภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ
A Study on the Digitalization Level of the Accounting Firms
in Northeastern Region
ทัศนยี ์ ธนอนันต์ตระกูล¹*, สุวรรณา พรมทอง², จีรวัฒน์ ชอระชาญ3, พฒั กะพงศ์ พรหมบตุ ร4
และ พชั ราภรณ์ เพ็ญธิสาร5
Thassanee Thanaanantrakul¹*, Suwanna Pomthong², Jeerawat Chorachan3,
Phadkaphong Phombut4 and Patcharapron Phentisan5
*12345สาขาวิชาการบญั ชี วิทยาลัยอาชวี ศึกษาอดุ ร สถาบนั การอาชีวศึกษาภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ 1 จังหวัดอดุ รธานี 41000
*12345Field of Accounting, Udonthani Vocational College, Institute of Vocational Education : Northeastern Region1 Udonthani 41000
Received : 2020-06-05 Revised : 2020-11-25 Accepted : 2021-01-06
บทคัดยอ่ งานบัญชีโดยรวม อยู่ในระดับมาก ได้แก่ ด้านภาวะ
การศึกษาระดับความเป็นดิจิทัลของสานักงาน ผู้นายุคดิจิทัล รองลงมาคือ ด้านกระบวนการทางาน
ด้านเทคโนโลยีและการบริการของสานักงานบัญชี
บัญชีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีวัตถุประสงค์ คือ และด้านผลกระทบจากปัจจัยภายนอก หัวหน้า
เพอื่ ศกึ ษาระดบั ความเปน็ ดิจทิ ลั ของสานักงานบญั ชีใน สานักงานบัญชีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีความ
ภาคตะวัน ออกเฉยี งเหนือ ประชากรและกลุม่ ตัวอย่าง คิดเห็นเกี่ยวกับระดับความเป็นดิจิทัลของสานักงาน
ท่ีใช้ในการวิจัยคร้ังน้ี คือ หัวหน้าสานักงานบัญชีใน บัญชีด้านภาวะผู้นายุคดิจิทัลอยู่ในระดับมาก ได้แก่
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จานวน 259 แห่ง ได้รับ ส่งเสริมการพัฒนาทักษะความเช่ียวชาญเทคโนโลยี
แบบสอบถามที่สมบรู ณ์กลับมาในการประมวลผลวจิ ยั เฉพาะด้านให้กับบุคลากรในองค์กรด้านเทคโนโลยี
ครั้งนี้ จานวน 212 ฉบับ คิดเป็นร้อยละ 82 เคร่ืองมือ ดิจิทัลเพ่ือรองรับความต้องการในอนาคต รองลงมา
ท่ีใช้ในการวิจัยครั้งนเ้ี ปน็ แบบสอบถามทจ่ี ัดทาขนึ้ ตาม คือ เพิ่มประสิทธิภาพในการทาธุรกิจทางด้านบัญชี
แนวคิด และทฤษฎีท่ีเกี่ยวข้องอื่น ๆ สถิติที่ใช้ในการ และขีดความสามารถในการแข่งขันด้านการทางาน
วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉล่ีย และส่วน ลดต้นทุน เพิ่มความพึงพอใจของลูกค้าผ่านทางระบบ
เบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัย พบว่า หัวหน้าสานัก บั ญ ชี ดิ จิ ทั ล หั ว ห น้ า ส า นั ก ง า น บั ญ ชี ใ น ภ า ค
งานบัญชีในภาคตะวัน ออกเฉียงเหนือ ส่วนใหญ่เป็น ตะวันออกเฉียงเหนือมีความคิดเห็นเกี่ยวกับระดับ
เพศหญิง อายุ 30-45 ปี สถานภาพโสด ระดบั การศกึ ษา ความเป็นดิจิทัลของสานักงานบัญชี ด้านผลกระทบ
ปรญิ ญาตรี ประสบการณ์ทางานด้านบญั ชมี ากกว่า 9 จากปัจจัยภายนอก อยู่ในระดับมาก ได้แก่ กฎหมาย
ปี สานักงานบัญชใี นภาคะวันออกเฉียงเหนือส่วนใหญ่ และระเบียบข้อบังคับใหม่ที่เกี่ยวกับวิชาชีพบัญชี
มีรูปแบบธุรกิจเป็นห้างหุ้นส่วนจากัดมีระยะเวลา รองลงมาคือ องค์กรมีรายงานทางการบัญชีกับระบบ
ดาเนินงาน 5-10 ปี จานวนพนกั งานทงั้ หมดในปจั จบุ นั คอมพิวเตอร์ที่สามารถเรียกใช้ได้ทันเวลา หัวหน้า
น้อยกว่า 20 คน จานวนทุนจดทะเบียน 5-10 ล้าน สานักงานบัญชีในภาคตะวันออก เฉียงเหนือมีความ
บาท และมีเครื่องคอมพิวเตอร์ น้อยกว่า 20 เครื่อง คิดเห็นเก่ียวกับระดับความเป็นดิจิทัลของสานักงาน
หัวหน้าสานักงานบัญชีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือมี บัญชีด้านกระบวนการทางาน อยู่ในระดับมาก ได้แก่
ความคิดเห็นเกีย่ วกับระดบั ความเป็นดจิ ทิ ลั ของสานกั องค์กรสามารถนาข้อมูลทางการบัญชี ไปช่วยในการ
*ทัศนยี ์ ธนอนันตต์ ระกลู
E-mail : [email protected]
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
98 วารสารวจิ ยั และนวตั กรรมการอาชีวศกึ ษา had been in operation for about 5-10 years,
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ have less than 20 employees, spent 5-10
ปที ี่ 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564 million baht for a startup capital, and have less
than 20 computers in their offices. Moreover,
วางแผนการทางานได้อย่างมีคุณภาพ รองลงมาคือ the digitalization of accounting firms in the
องค์กรมีรายงานทางการบัญชีกับระบบคอมพิวเตอร์ Northeast region as a whole is at a high level.
ที่สามารถเรียกใช้ได้ทันเวลา หัวหน้าสานักงานบัญชี These include digital leadership, working
ในภาคตะวันออก เฉียงเหนือมีความคิดเห็นเก่ียวกับ process in terms of technology and service of
ร ะ ดั บ ค ว า ม เ ป็ น ดิ จิ ทั ล ข อ ง ส า นั ก ง า น บั ญ ชี ด้ า น accounting firms. The accounting firms level of
เทคโนโลยี และการบริการของสานักงานบัญชี อยู่ใน digitalization in the digital leadership area is at
ระดับมากได้แก่ ความพร้อมด้านความรู้ในการส่ือสาร a high level. These comprise the accounting
ด้วยระบบเครือข่ายโซเชียลเน็ตเวิร์คเก่ียวกับงานด้าน firms effort in promoting the development of
บญั ชี รองลงมาคือ การนาเทคโนโลยดี ิจิทลั เข้ามาใชใ้ น specialized skills and expertise in a specific
การดาเนินงานช่วยในด้านการทาบัญชีให้มีความ technology; especially for the personnel
สะดวกรวดเรว็ และมปี ระสิทธภิ าพมากขึน้ working in digital technology organizations, to
support future needs followed by the
โดยสรุป การศึกษาระดับความเป็นดิจิทัลของ increased efficiency in business accounting and
สานักงานบัญชีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ หัวหน้า capability to compete at work, reduced cost
สานักงานบัญชีควรให้ความสาคัญต่อระบบดิจิทัล and increased customer satisfaction through
ทางการบัญชี เพื่อพัฒนาความรู้ทางด้านบัญชีให้ทัน digital accounting. The heads of accounting
ต่อสถานการณ์ในปัจจุบัน และพัฒนาสานักงานบัญชี firms find external factors affecting the level of
ให้กา้ วสู่ความเป็นดจิ ิทลั ต่อไป digitalization at a high level. These factors
คาสาคญั : ดิจทิ ลั , สานักงานบญั ชี include the new regulatory framework for
accounting and the organizations’ timely
Abstract computerized accounting reports. The
The study aims to investigate the accounting firms research also found that the accounting firms
work process digitalization is at a high level.
level on the digitalization in the northeastern The work process includes the accounting
region of Thailand. Of the 259 accountingfirms in firms can use the accounting data in quality
the northeast region, 212 handed back the work planning followed by the accounting
survey questionnaires which equals to 82% of firms have accessible computerized reports.
the total population. The research study This research revealed the level of accounting
employed a survey questionnaire based on firms digitalization in technology and service is
concepts and other related theories. The at a high level. These pertain to the knowledge
statistics used in data analysis were percentage, readiness in social networks accounting
mean, and standard deviation. This research communications followed by the introduction
found that the heads of accounting firms in the of digital technology in accounting operations
northeast region are mostly females, aging
between 30 - 45 years old and single status,
Bachelordegreegraduates and have over 9 years of
work experience in accounting. Most of the
accounting firms in the Northeast of Thailand
are (LP) Limited Partnership businesses type,
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
วารสารวจิ ยั และนวัตกรรมการอาชีวศกึ ษา 99
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ่ี 5 ฉบับท่ี 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564
which will make the accounting process fast, และโครงสร้างประชากร จะเข้าสู่สังคมสูงวัยอย่าง
convenient, and more efficient. สมบูรณ์ภายในส้ินแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 12 ด้าน
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรมอย่าง
In conclusion, the study found that the รวดเร็วซ่ึงเป็นต้นทุนในเชิงเศรษฐกิจและผลกระทบ
heads of accounting firms should give importance ร้ายแรง ต่อคุณภาพชีวิตประชาชน ในขณะท่ีการ
on accounting digitalization to develop บริหารจัดการภาครัฐยังด้อยประสิทธิภาพ ขาดความ
accounting knowledge and keep up with the โปร่งใส และมีปัญหาคอรัปช่นั เป็นวงกว้าง จึงส่งผลให้
current trends in the accounting business. การผลักดันขับเคล่ือนการพัฒนาไม่เกิดผลสัมฤทธิ์
Through it, the accounting firms in the northeast เตม็ ท่ีบางภาคสว่ นของสงั คมจึงยังถูกทงิ้ ไว้ขา้ งหลัง [1]
region would be more digitalized.
Keywords : Digital, Accounting Firm. ปัจจุบันเทคโนโลยีเป็นสิ่งที่มีบทบาทกับสังคม
เป็นอย่างมากและยังมีอิทธิพลต่อการดาเนินธุรกิจ
1. บทนา หลายกิจการมีการนาเทคโนโลยใี หม่ ๆ เขา้ มาชว่ ยเพ่ิม
ก า ร พั ฒ น า ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย ใ น ช่ ว ง แ ผ น พั ฒ น า ประสิทธิภาพในกระบวนการทางานมากขึ้น ส่งผลให้
การจัดทารายงานทางการเงินเปล่ียนแปลงไป โดย
เศรษฐกิจและสังคมแหง่ ชาติ ฉบบั ท่ี 12 (พ.ศ. 2560 - เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์จะเข้ามาช่วยการจัดทาบัญชี
2564) อยู่ในห้วงเวลา ของการปฏิรูปประเทศเพ่ือ วิเคราะห์ตรวจจับความผิดปกตขิ องข้อมลู ช่วยลดการ
แก้ปัญหาพ้ืนฐานหลายด้านท่ีสั่งสมมานานท่ามกลาง ทางานซา้ ๆ หรืองานประเภท Routine งานท่ใี ช้เวลา
สถานการณ์โลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว การ มากหรือใช้การตัดสินใจน้อย แต่เทคโนโลยีไม่สามารถ
แข่งขันด้านเศรษฐกิจจะเข้มข้นมากข้ึนสังคมโลก เข้ามาแทนท่ีการทางานของนักบัญชีได้อย่างเต็มท่ี
จะมีความเชื่อมโยงใกล้ชิดกันมากขึ้นเป็นสภาพไร้ เพราะความรับผิดชอบและความสามารถในการ
พรมแดน การพัฒนาเทคโนโลยีจะมีการเปล่ียนแปลง ตดั สนิ ใจท่ีตอ้ งอาศัยประสบการณ์ท่เี ปน็ หวั ใจหลกั ของ
อย่างรวดเร็ว และจะกระทบชีวติ ความเปน็ อยูใ่ นสังคม การทางานด้านบัญชี การทางานของคอมพิวเตอร์ใน
และการดาเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจอย่างมาก ปัจจุบันมีระบบอินเทอร์เน็ตทชี่ ่วยให้การสื่อสารขอ้ มูล
ขณะท่ีประเทศไทยมีข้อจากัดของปัจจัยพ้ืนฐานเชิง รวดเร็ว และมีผู้ใช้งานร่วมกันได้หลายคน นอกจากน้ี
ยุทธศาสตร์เกือบทุกด้านและจะเป็นอุปสรรคต่อการ การติดต่อสื่อสารกับสถาบันทางการเงินสามารถ
พัฒนาที่ชัดเจนข้ึน แผนพัฒนาฯ ฉบับท่ี 12 นับเป็น กระทาได้รวดเร็วโดยติดต่อผ่านทางสารโทรศัพท์และ
จังหวะเวลาท่ีท้าทายอย่างมากที่ประเทศไทยต้อง เครื่องคอมพิวเตอร์โดยเทคโนโลยีสามารถนามา
ปรับตัวขนาดใหญ่ โดยจะต้องเร่งพัฒนาวิทยาศาสตร์ ประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อการบัญชีและการ
เทคโนโลยี การวิจัยและพัฒนา และนวัตกรรมให้เป็น ดาเนินธุรกิจอย่างมาก เพ่ือความก้าวหน้าในการ
ปัจจัยหลักในการขับเคลื่อนการพัฒนาในทุกด้านเพ่ือ ดาเนนิ งาน และทนั ตอ่ โลกในปัจจุบนั [2]
เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน ท่ามกลางการ
แข่งขันในโลกที่รุนแรงมากขึ้นประเทศไทยมีข้อจากัด กรมพัฒนาธุรกิจการค้าเล็งเห็นถึงความสาคัญ
หลายด้าน อาทิ คุณภาพคนไทยยังมีแรงงานส่วนใหญ่ ของการนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมมาช่วยบริหาร
มีปัญหาทั้งในเร่ืององค์ความรู้ ทักษะและทัศนคติ จัดการระบบบัญชีเพ่ือเพิ่มประสิทธิภา พการ
สังคมขาดคุณภาพและมีความเหลื่อมล้าสูงท่ีเป็น บรหิ ารธรุ กจิ (Business Administration Efficiency)
อุปสรรคต่อการยกระดับศักยภาพ โครงสร้าง ใหส้ ามารถจัดทาบญั ชีได้อย่างรวดเร็ว ทันเวลา ลดการ
ประชากรเขา้ ส่สู งั คมผูส้ ูงวยั สง่ ผลให้ขาดแคลนแรงงาน ใช้กระดาษ เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันและ
จานวนประชากรวัยแรงงานลดลงตั้งแต่ปี พ.ศ. 2558 เสริมสร้างบรรษัทภิบาลให้แก่ธุรกิจสานักงานบัญชี
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
100 วารสารวิจัยและนวัตกรรมการอาชีวศกึ ษา 3.3 การวเิ คราะหข์ ้อมูล โดยใช้โปรแกรม
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ คอมพิวเตอร์สาเรจ็ รูป ดงั นี้
ปีที่ 5 ฉบับท่ี 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564
ตอนที่ 1 วิเคราะห์ข้อมูลส่วนบุคคลของ
ทั้งนี้การดาเนินงานดังกล่าวถือเป็นการเปลี่ยนแปลง หวั หนา้ สานกั งานบญั ชี โดยใชว้ ิธีการประมวลผลขอ้ มลู
และพัฒนาสานักงานบัญชีจากแบบดั้งเดิมสู่การเป็น โดยใชส้ ถิติเชงิ พรรณนา (Descriptive Statistics) โดย
สานักงานบัญชีดิจิทัล หรือ “Digitalization of Thai นาข้อมูลท่ีรวบรวมได้มาวิเคราะห์หาค่าทางสถิติ ซ่ึง
Accounting Firms” [3] ประกอบด้วยการแจกแจงความถี่ (Frequency) และ
หาคา่ ร้อยละ (Percentage)
ดังนน้ั ผวู้ จิ ยั มคี วามสนใจทจ่ี ะศึกษาระดบั ความ
เป็นดิจิทัลของสานักงานบัญชีในภาคตะวันออก ตอนที่ 2 เคราะห์ข้อมูลท่ัวไปเก่ียวกับ
เฉียงเหนือ โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาระดับความ สานักงานบัญชี โดยใช้วิธีการประมวลผลข้อมูลโดยใช้
เป็นดิจิทัลของสานักงานบัญชีในภาคตะวันออก สถิติเชิงพรรณนา (Descriptive Statistics) โดยนา
เฉียงเหนือ ก่อให้เกิดประโยชน์แก่หน่วยงานที่เกี่ยว ข้ อ มู ล ที่ ร ว บ ร ว ม ไ ด้ ม า วิ เ ค ร า ะ ห์ ห า ค่ า ท า ง ส ถิ ติ
ข้องในการพัฒนาสานกั งานบัญชีให้ก้าวไปสู่ความเป็น ประกอบด้วย การแจกแจงความถ่ี (Frequency) และ
ดิจิทัลรองรับการพัฒนาระบบเศรษฐกิจดิจิทัลในยุค หาค่าร้อยละ (Percentage)
ประเทศไทย 4.0
ตอนที่ 3 วิเคราะห์ระดับความเป็นดิจิทัล
2. วตั ถปุ ระสงค์ ของสานักงานบัญชีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดย
เพ่ือศึกษาระดับความเป็นดิจิทัลของสานักงาน ใช้วิธีการประมวลผลทางหลักสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่
ค่าเฉล่ีย (Mean) และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
บญั ชใี น ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (Standard Deviation)
3. ขอบเขตการวิจัย 4. ผลการวิจัย
3.1 ประชากรและกลุ่มตัวอย่างได้แก่ สานักงาน การศึกษาวิจัย เรื่อง การศึกษาระดับความเป็น
บัญชใี นภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ จานวน259แหง่ [3] ดิจิทัลของสานักงานบัญชใี นภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื
3.2 เคร่ืองมือท่ีใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถาม พบว่า ข้อมูลทั่วไปของผู้ตอบแบบสอบถามส่วนใหญ่
เป็นเพศหญิง อายุ 30-45 ปี สถานภาพโสด ระดับ
(Questionnaire) สร้างข้ึนตามวัตถุประสงค์ และ การศึกษาปริญญาตรี มีประสบการณท์ างานดา้ นบัญชี
กรอบแนวคิดของการวิจัยท่ีกาหนดข้ึน โดยแบ่ง มากกว่า 9 ปี ข้อมูลเกี่ยวกับสานักงานบัญชีในภาค
แบบสอบถามออกเป็น 3 ตอน ดงั ต่อไปน้ี ตะวันออกเฉียงเหนือส่วนใหญ่มีรูปแบบธุรกิจเป็นห้าง
หุ้นส่วนจากัด ระยะเวลาดาเนินงาน 5-10 ปี จานวน
ตอนที่ 1 ข้อมูลส่วนบุคคลของหัวหน้า พนักงานน้อยกว่า 20 คน จานวนทุนจดทะเบียน
สานักงานบัญชี ประกอบด้วย เพศ อายุ ระดับ 5-10 ล้านบาท มีเคร่ืองคอมพิวเตอร์น้อยกว่า 20
การศึกษา ประสบการณ์ทางาน และสถานภาพสมรส เครอ่ื ง
ตอนที่ 2 ข้อมูลทั่วไปเกี่ยวกับสานักงาน ระดับความเป็นดิจิทัลของสานักงานบัญชี
บัญชี ประกอบด้วย รูปแบบธุรกิจ ระยะเวลา ในภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื โดยรวมและรายดา้ น ดังน้ี
ดาเนินงาน จานวนพนักงานทั้งหมดในปัจจุบนั ทุนจด
ทะเบยี น และจานวนเครอ่ื งคอมพวิ เตอร์
ตอนท่ี 3 ปัจจัยที่ส่งผลต่อระดับความเป็น
ดิจิทัลของสานกั งานบัญชใี นภาคตะวันออกเฉียงเหนอื
ประกอบด้วย ภาวะผู้นายุคดิจิทัล ผลกระทบจาก
ปัจจัยภายนอก กระบวนการทางาน และเทคโนโลยี
และการบริการของสานกั งานบญั ชี
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
ตารางท่ี 1 การศกึ ษาระดบั ความเปน็ ดิจิทัลของ วารสารวจิ ยั และนวตั กรรมการอาชวี ศกึ ษา 101
สานักงานบญั ชีโดยรวม
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ระดบั ความเป็นดจิ ทิ ัล X S.D. ความเหน็ ปที ่ี 5 ฉบับท่ี 1 มกราคม - มิถนุ ายน 2564
1. ด้านภาวะผูน้ ายุคดิจทิ ลั 4.49 0.31 มาก ตารางท่ี 2 ข้อมูลเก่ยี วกบั ระดับความเป็นดิจทิ ลั ของ
2. ด้านผลกระทบจากปจั จยั 4.33 0.40 มาก สานกั งานบญั ชีด้านภาวะผ้นู ายคุ ดิจทิ ลั (ต่อ)
ภายนอก
3. ด้านกระบวนการทางาน 4.48 0.31 มาก ดา้ นภาวะผู้นายคุ ดิจทิ ัล X S.D. ความเห็น
4. ดา้ นเทคโนโลยแี ละการ 4.42 0.27 มาก
บรกิ ารของสานกั งานบญั ชี 4. เพิ่มประสิทธิภาพในการทา 4.62 0.53 มากทสี่ ดุ
ธุรกิจทางด้านบัญชี และขีด
รวม 4.43 0.17 มาก ความสามารถในการแข่งขันด้าน
การทางานลดต้นทุนเพ่ิมความ
จากตารางที่ 1 พบว่า หัวหน้าสานักงานบัญชีใน พึงพอใจของลกู ค้าผา่ นทางระบบ
ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือมีความคดิ เห็นเกี่ยวกบั ระดับ บญั ชีดิจิทลั
ความเป็นดิจิทัลของสานักงานบัญชีโดยรวม อยู่ใน 5. ให้ความรู้และพัฒนาพนักงาน 4.45 0.60 มาก
ระดับมาก ( X = 4.43) โดยเรียงลาดับจากมากไปหา ในองค์กรของตนเองให้มีความ
น้อย ดังน้ี ด้านภาวะผู้นายุคดิจิทัล ( X = 4.49) เ ข้ า ใ จ เ ร่ื อ ง ร ะ บ บ อ อ น ไลน์
รองลงมาคือ ด้านกระบวนการทางาน ( X = 4.48) ทางด้านธรุ กรรมทางดา้ นบัญชี
ด้านเทคโนโลยีและการบริการของสานักงานบัญชี 6. มีวสิ ยั ทศั นท์ ีก่ วา้ งไกล และทนั 4.10 0.75 มาก
( X = 4.42) และด้านผลกระทบจากปจั จัยภายนอก ตอ่ ยคุ ปจั จุบัน
( X = 4.33) 7. ความหลากหลายของคนใน 4.40 0.90 มาก
องคก์ ร
ตารางท่ี 2 ขอ้ มลู เก่ียวกบั ระดับความเปน็ ดิจิทัลของ 8. ส่งเสริมการพัฒนา ทักษะ 4.67 .055 มากท่ีสุด
สานกั งานบัญชีด้านภาวะผูน้ ายคุ ดจิ ทิ ัล ความเชย่ี วชาญเทคโนโลยีเฉพาะ
ด้านให้กบั บคุ ลากรในองคก์ รด้าน
ระดับความเปน็ ดิจิทลั X S.D. ความเหน็ เ ท ค โ น โ ล ยี ดิ จิ ทั ล เ พื่ อ ร อ ง รั บ
ความต้องการในอนาคต
1. ท่านมีความเข้าใจเกี่ยวกบั 4.51 0.7 มากทีส่ ดุ
ค ว า ม เ ป็ น ดิ จิ ทั ล ข อ ง รวม 4.49 0.31 มาก
สานักงานบญั ชี
2. เตรีย มคว า มพ ร้อ ม ใ ห้ 4.61 0.53 มากทส่ี ุด จากตารางที่ 2 พบว่า หัวหน้าสานักงานบัญชี
บุคลากรด้านบัญชี มีความรู้ ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีความคิดเห็นเก่ียวกับ
และทักษะท่ีเหมาะสมตอ่ การ ระดับความเป็นดิจิทัลของสานักงานบัญชีด้านภาวะ
ดาเนินงานด้านบัญชีและการ ผู้นายุคดิจิทัล อยู่ในระดับมาก ( X = 4.49 ) โดย
ป ร ะ ก อ บ วิ ช า ชี พ ใ น ยุ ค เรียงลาดับจากมากไปหาน้อย ดงั น้ี ส่งเสรมิ การพัฒนา
เศรษฐกจิ ดิจทิ ลั ทักษะความเชี่ยวชาญเทคโนโลยีเฉพาะด้านให้กับ
3. มีการสื่อสารที่สร้างแรง 4.52 0.58 มากทส่ี ดุ บุคลากรในองค์กรด้านเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อรองรับ
บันดาลใจ ความต้องการในอนาคต ( X = 4.67) รองลงมาคือ
เพิม่ ประสิทธภิ าพในการทาธรุ กจิ ทางดา้ นบัญชีและขีด
ความสามารถในการแข่งขันด้านการทางาน ลดตน้ ทนุ
เพิ่มความพึงพอใจของลกู คา้ ผ่านทางระบบบญั ชีดิจทิ ลั
( X = 4.62) เตรียมความพร้อมให้บุคลากรด้านบัญชี
มีความรู้และทักษะที่เหมาะสมต่อการดาเนินงานด้าน
บัญชี และการประกอบวิชาชีพในยุคเศรษฐกิจดิจิทัล
( X = 4.61) มีการส่ือสารที่สร้างแรงบันดาลใจ
( X = 4.52) ท่านมีความเข้าใจเก่ียวกับความเป็น
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
102 วารสารวจิ ยั และนวัตกรรมการอาชีวศึกษา
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ี่ 5 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม - มิถนุ ายน 2564
ดิจิทัลของสานักงานบัญชี ( X = 4.51) ให้ความรู้และ 4.0 และสานักงานบัญชีดิจิทัล ( X = 4.23) และ
พัฒนาพนักงานในองค์กรของตนเอง ให้มีความเข้าใจ สภาวะเศรษฐกิจในยุคปจั จบุ นั ( X = 4.04)
เรื่องระบบออนไลน์ทางด้านธุรกรรมทางด้านบัญชี
( X = 4.45) ความหลากหลายของคนในองค์กร ตารางท่ี 4 ข้อมูลเกยี่ วกับระดบั ความเป็นดจิ ทิ ลั ของ
( X = 4.40) และมีวิสัยทัศน์ที่กว้างไกลและทันต่อยุค สานกั งานบญั ชีด้านกระบวนการทางาน
ปัจจบุ ัน ( X = 4.10)
ด้านกระบวนการ
ตารางที่ 3 ขอ้ มลู เกีย่ วระดบั ความเปน็ ดจิ ทิ ัลของ ทางาน X S.D. ความเห็น
สานักงานบัญชดี ้านผลกระทบจากปัจจยั
ภายนอก 1. องค์กรมีการประยุกต์ใช้ 4.48 0.66 มาก
ข้อมูลทางการบัญชีกับการ มาก
ดา้ นผลกระทบจากปจั จยั X S.D. ความเหน็ ปฏิบตั ิงานไดอ้ ยา่ งคล่องตวั มากท่สี ดุ
ภายนอก 2. องค์กรมีรายงานทางการ 4.50 0.56 มาก
บัญชีกับระบบคอมพิวเตอร์ มาก
1. นโ ย บ า ย ภ า ครัฐ ได้แ ก่ 4.23 0.78 มาก ท่ีสามารถเรยี กใชไ้ ด้ทันเวลา
3. องค์กรสามารถนาข้อมูล 4.53 0.65 มาก
ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย 4.0 แ ล ะ ทางการบัญชีไปช่วยในการ
วางแผนการทางานได้อย่าง
สานักงานบญั ชดี ิจทิ ลั มคี ุณภาพ
4. องค์กรมรี ายงานทางการ 4.49 0.60
2. ก ฎ ห ม า ย แ ล ะ ร ะ เบี ย บ 4.60 0.63 มากท่ีสุด บัญชที ี่มีรูปแบบทไ่ี ม่ซบั ซ้อน
และตรงกบั ความต้องการ
ข้ อ บั ง คั บ ใ ห ม่ ที่ เ ก่ี ย ว ข้ อ ง ของผใู้ ชท้ ่เี กีย่ วขอ้ งทกุ ฝา่ ย
5. องคก์ รนาขอ้ มลู ทางการ 4.40 0.58
กับวชิ าชีพบัญชี บญั ชีท่ไี ดจ้ ากระบบ
คอมพิวเตอร์มาชว่ ยเพิ่ม
3. องค์กรมีรายงานทางการ 4.42 0.57 มาก ประสิทธภิ าพและ
ประสทิ ธผิ ลใหก้ ับองคก์ รได้
บัญชีกับระบบคอมพิวเตอร์ อย่างสงู สดุ
ที่สามารถเรยี กใช้ไดท้ ันเวลา รวม 4.48 0.31
4. สภ า ว ะ เศรษ ฐกิจในยุค 4.04 0.85 มาก
ปัจจุบัน
5. ปัจจัยอื่น ๆ ได้แก่ ความ 4.35 0.88 มาก
ต้ อ ง ก า ร ข อ ง ลู ก ค้ า แ ล ะ ก า ร
แขง่ ขนั ในอุตสาหกรรม
รวม 4.33 0.40 มาก
จากตารางที่ 3 พบว่า หัวหน้าสานักงานบัญชี จากตารางที่ 4 พบว่า หัวหน้าสานักงานบัญชี
ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีความคิดเห็นเก่ียวกับ ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีความคิดเห็นเก่ียวกับ
ร ะ ดั บ ค ว า ม เ ป็ น ดิ จิ ทั ล ข อ ง ส า นั ก ง า น บั ญ ชี ด้ า น ร ะ ดั บ ค ว า ม เ ป็ น ดิ จิ ทั ล ข อ ง ส า นั ก ง า น บั ญ ชี ด้ า น
ผลกระทบจากปัจจัยภายนอก อยู่ในระดับมาก ( X = กระบวนการทางาน อยใู่ นระดบั มาก ( X = 4.48) โดย
4.32) โดยเรียงลาดับจากมากไปหาน้อย ดังนี้ เรียงลาดับจากมากไปหาน้อย ดังนี้ องค์กรสามารถนา
กฎหมายและระเบียบข้อบังคับใหม่ที่เกี่ยวกับวิชาชีพ ข้อมูลทางการบัญชีไปช่วยในการวางแผนการทางาน
บัญชี ( X = 4.60) รองลงมาคือ องค์กรมีรายงาน ได้อย่างมีคุณภาพ ( X = 4.53) รองลงมาคือ องค์กรมี
ทางการบัญชีกับระบบคอมพิวเตอร์ที่สามารถเรียกใช้ รายงานทางการบญั ชกี ับระบบคอมพิวเตอร์ที่สามารถ
ได้ทันเวลา ( X = 4.42) ปัจจัยอื่น ๆ ได้แก่ ความ เรียกใช้ได้ทันเวลา ( X = 4.50) องค์กรมีรายงาน
ต้องการของลูกค้า และการแข่งขันในอุตสาหกรรม ทางการบัญชีท่ีมีรูปแบบไม่ซับซ้อนและตรงกับความ
( X = 4.35) นโยบายของภาครัฐ ได้แก่ ประเทศไทย ต้องการของผู้ใช้ที่เกี่ยวข้องทุกฝ่าย ( X = 4.49)
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
องค์กรมีการประยุกต์ใช้ข้อมูลทางการบัญชีกับการ วารสารวจิ ยั และนวตั กรรมการอาชวี ศึกษา 103
ปฏิบัติงานได้อย่างคล่องตัว ( X = 4.48) และองค์กร
นาข้อมูลทางการบัญชีที่ได้จากระบบคอมพิวเตอร์มา Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ชว่ ยเพิม่ ประสิทธิภาพ และประสิทธิผลใหก้ ับองค์กรได้ ปีท่ี 5 ฉบับท่ี 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564
อยา่ งสงู สดุ ( X = 4.40)
จากตารางที่ 5 พบว่า หัวหน้าสานักงานบัญชี
ตารางที่ 5 ขอ้ มูลเกยี่ วกบั ระดบั ความเปน็ ดจิ ิทัลของ ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีความคิดเห็นเก่ียวกับ
สานกั งานบญั ชดี า้ นเทคโนโลยีและการ ร ะ ดั บ ค ว า ม เ ป็ น ดิ จิ ทั ล ข อ ง ส า นั ก ง า น บั ญ ชี ด้ า น
บริการของสานักงานบัญชี เทคโนโลยี และการบริการของสานักงานบัญชีอยู่ใน
ระดับมาก ( X = 4.42) โดยเรียงลาดับจากมากไปหา
ดา้ นเทคโนโลยีและการ X S.D. ความเห็น น้อยดังน้ี ความพร้อมด้านความรู้ในการส่ือสารด้วย
บรกิ ารของสานกั งานบญั ชี ระบบเครือขา่ ยโซเชียลเน็ตเวิรค์ เก่ยี วกับงานดา้ นบัญชี
( X = 4.63) รองลงมาทคือ การนาเทคโนโลยีดิจิทัล
1. ระบบการใหบ้ รกิ ารแก่ 4.42 0.77 มาก เขา้ มาใชใ้ นการดาเนินงานช่วยในดา้ นการทาบัญชีให้มี
ความสะดวกรวดเร็วและมีประสิทธิภาพมากขึ้น ( X
ลกู คา้ 4.51 0.72 มากทสี่ ุด = 4.51) มีการใช้เทคโนโลยีดิจิทลั ในการค้นหาขอ้ มลู
เพ่ือนามาประกอบการดาเนินงานทางด้านบัญชี ( X
2. การนาเทคโนโลยีดจิ ทิ ัลเขา้ = 4.49) ระบบการให้บริการแก่ลูกค้า ( X = 4.42)
ระบบการปฏิบัติงานในสานักงานบัญชี ( X = 4.39)
มาใชใ้ นการดาเนนิ งานช่วยใน มีความพร้อมในการเปิดรับการศึกษากฎหมายในการ
ใช้และการสื่อสาร ( X = 4.38) ระบบเอกสารใน
ดา้ นการทาบญั ชีใหม้ คี วาม สานักงาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ( X = 4.36) ระบบ
รักษาความปลอดภัยข้อมูล ( X = 4.30) และมีการรับ
สะดวก รวดเรว็ และมี ฟังเหตุผล และหาข้อมูลทางการบญั ชีจากบคุ คลตา่ ง ๆ
ที่เกี่ยวข้องเพื่อใช้ในการตัดสินใจขององค์กรให้เกิด
ประสิทธภิ าพมากขึ้น 4.30 0.87 มาก ประสทิ ธภิ าพสงู สุด ( X = 4.26)
3. ระบบรกั ษาความปลอดภยั 5. สรุปผลการวจิ ยั
การวจิ ัย เรอื่ ง การศึกษาระดับความเป็นดิจทิ ลั ของ
ข้อมูล 4.49 0.64 มาก
สานักงานบัญชีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สามารถ
4. มีการรบั ฟังเหตผุ ล และหา สรุปผลการวจิ ัย ได้ดังนี้
ข้อมลู ทางการบัญชจี ากบคุ คล 5.1 หัวหน้าสานักงานบัญชีในภาคตะวันออก
เฉียงเหนือ ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง อายุ 30–45 ปี
ตา่ ง ๆ ทีเ่ กยี่ วข้องเพอ่ื ใช้ใน ส ถ า น ภ า พ โ ส ด ร ะ ดั บ ก า ร ศึ ก ษ า ป ริ ญ ญ า ต รี
ประสบการณ์ทางานด้านบญั ชีมากกว่า 9 ปี สานกั งาน
การตดั สินใจขององค์กรให้เกดิ บัญชีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ส่วนใหญ่มีรูปแบบ
ธุรกิจเป็นห้างหุ้นส่วนจากัด ระยะเวลาดาเนินงาน
ประสิทธิภาพสงู สุด 4.36 0.81 มาก 5-10 ปี จานวนพนักงานทั้งหมดในปัจจุบันน้อยกว่า
20 คน ทุนจดทะเบียน 5-10 ล้านบาท เคร่ือง
5. มกี ารใช้เทคโนโลยีดิจทิ ัลใน คอมพวิ เตอรน์ อ้ ยกวา่ 20 เครือ่ ง
การคน้ หาขอ้ มูล เพื่อนามา 5.2 หัวหน้าสานักงานบัญชีในภาคตะวันออก
เฉียงเหนือ มีความคิดเห็นเก่ียวกับระดับความเป็น
ประกอบการดาเนินงาน
ทางด้านบญั ชี
6. ระบบเอกสารในสานกั งาน 4.38 0.67 มาก
7. มีความพรอ้ มในการเปดิ รบั
การศึกษากฎหมายในการใช้
เทคโนโลยสี ารสนเทศและการ
สอ่ื สาร 4.63 0.48 มากทส่ี ดุ
8. ความพรอ้ มด้านความร้ใู น
การส่อื สารดว้ ยระบบ
เครือข่ายโซเชียลเน็ตเวิรค์
เก่ยี วกบั งานดา้ นบัญชี 4.39 0.84 มาก
9. ระบบการปฏบิ ัตงิ านใน
สานกั งานบัญชี
รวม 4.42 0.27 มาก
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
104 วารสารวจิ ยั และนวตั กรรมการอาชวี ศกึ ษา 5.2.3 หัวหน้าสานักงานบัญชใี นภาคตะวนั ออก
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ เฉียงเหนือ มีความคิดเห็นเกี่ยวกับระดับความเป็น
ปที ี่ 5 ฉบับที่ 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564 ดิจิทัลของสานักงานบญั ชดี ้านกระบวนการทางาน อยู่
ในระดับมาก โดยเรียงลาดับจากมากไปหาน้อย ดังน้ี
ดิจิทัลของสานักงานบัญชีโดยรวม อยู่ในระดับมาก องค์กรสามารถนาข้อมูลทางการบัญชีไปช่วยในการ
โดยเรียงลาดบั จากมากไปหานอ้ ย ดังน้ี ด้านภาวะผู้นา วางแผนการทางานได้อย่างมีคุณภาพ รองลงมาคือ
ยุคดจิ ิทลั ดา้ นกระบวนการทางาน ดา้ นเทคโนโลยแี ละ องค์กรมีรายงานทางการบัญชีกับระบบคอมพิวเตอร์
การบริการของสานักงานบัญชี และด้านผล กระทบ ที่สามารถเรียกใช้ได้ทันเวลาองค์กรมีรายงานทางการ
จากปัจจัยภายนอก เม่ือพิจารณาตามรายด้าน บัญชีท่ีมีรูปแบบไม่ซับซ้อนและตรงกับความต้องการ
ปรากฏผล ดังน้ี ของผู้ใช้ที่เก่ียวข้องทุกฝ่าย องค์กรมีการประยุกต์ใช้
ข้อมูลทางการบัญชีกับการปฏิบตั งิ านได้อย่างคลอ่ งตวั
5.2.1 หัวหน้าสานักงานบัญชีในภาคตะวนั ออก และองค์กรนาข้อมูลทางการบัญชีที่ได้จากระบบ
เฉียงเหนือ มีความคิดเห็นเกี่ยวกับระดับความเป็น คอมพิวเตอร์มาช่วยเพิ่มประสทิ ธิภาพและประสทิ ธผิ ล
ดิจิทัลของสานักงานบัญชีด้านภาวะผู้นายุคดิจิทัล ใหก้ ับองคก์ รไดอ้ ยา่ งสงู สุด
อยู่ในระดับมาก โดยเรียงลาดับจากมากไปหาน้อย
ดังน้ี ส่งเสริมการพัฒนาทักษะ ความเช่ียวชาญ 5.2.4 หัวหน้าสานักงานบัญชใี นภาคตะวนั ออก
เทคโนโลยีเฉพาะด้านให้กับบุคลากรในองค์กรด้าน เฉียงเหนือมีความคิดเห็นเก่ียวกับระดับความเป็น
เทคโนโลยีดิจิทัลเพ่ือรองรับความต้องการในอนาคต ดิจิทัลของสานักงานบัญชีด้านเทคโนโลยีและการ
รองลงมาคือ เพิ่มประสิทธิภาพในการทาธุรกิจ บริการของสานักงานบัญชี อยู่ในระดับมาก โดย
ทางด้านบญั ชีและขีดความสามารถในการแข่งขนั ด้าน เรียงลาดับจากมากไปหาน้อย ดังนี้ ความพร้อมด้าน
การทางานลดต้นทนุ เพิ่มความพึงพอใจของลูกคา้ ผา่ น ความรู้ในการส่ือสารด้วยระบบเครือข่ายเก่ียวกับงาน
ทางระบบบัญชีดิจิทัล เตรียมความพร้อมให้บุคลากร ด้านบัญชี รองลงมาคือ การนาเทคโนโลยีดิจทิ ลั เขา้ มา
ด้านบัญชีมีความรู้และทักษะท่ีเหมาะสมต่อการ ใช้ในการดาเนินงานช่วยในด้านการทาบัญชีให้มีความ
ดาเนินงานและการประกอบวิชาชีพในยุคเศรษฐกิจ สะดวกรวดเร็ว และมีประสิทธิภาพมากขึ้น มีการใช้
ดิจิทัลและมีการส่ือสารที่สร้างแรงบันดาลใจ ด้าน เ ท ค โ น โ ล ยี ดิ จิ ทั ล ใ น ก า ร ค้ น ห า ข้ อ มู ล เ พ่ื อ น า ม า
ความเข้าใจเกี่ยวกับความเป็นดิจิทัลของสานักงาน ประกอบการดาเนินงานทางด้านบัญชี ระบบการ
บัญชี ให้ความรู้และพัฒนาพนักงานในองค์กรของ ให้บริการแก่ลูกค้า ระบบการปฏิบัติงานในสานักงาน
ตนเองให้มีความเข้าใจเร่ืองระบบออนไลน์ทางด้าน บัญชี มีการศึกษากฎหมายในการใช้เทคโนโลยี
ธุรกรรมทางด้านบัญชี ความหลากหลายของคนใน สารสนเทศและการสอื่ สาร ระบบเอกสารในสานักงาน
องค์กร และมีวิสัยทัศน์ท่ีกว้างไกลและทันต่อยุค ระบบรักษาความปลอดภยั ของข้อมูล และมีการรบั ฟัง
ปจั จบุ ัน เหตุผล และหาข้อมูลทางการบัญชีจากบุคคลต่าง ๆ
ที่เกี่ยวข้องเพ่ือใช้ในการตัดสินใจขององค์กรให้เกิด
5.2.2 หัวหน้าสานักงานบัญชใี นภาคตะวนั ออก ประสทิ ธภิ าพสงู สดุ
เฉียงเหนือมีความคิดเห็นเก่ียวกับระดับความเป็น
ดิจิทัลของสานักงานบัญชีด้านผลกระทบจากปัจจัย 6. อภิปรายผล
ภายนอก อยู่ในระดับมาก โดยเรียงลาดับจากมากไป การวิจัยเร่ือง การศึกษาระดับความเป็นดิจิทัล
หาน้อย ดังนี้ กฎหมายและระเบียบข้อบังคับใหม่ที่
เกี่ยวกับวิชาชีพบัญชี รองลงมาคือ องค์กรมีรายงาน ของสานักงานบัญชีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
ทางการบัญชีกับระบบคอมพิวเตอร์ที่สามารถเรียกใช้ สามารถนาผลการวจิ ยั มาอภปิ ราย ไดด้ ังน้ี
ได้ทันเวลาปจั จัยอื่น ๆ ได้แก่ ความต้องการของลูกค้า
และการแข่งขันในอุตสาหกรรม นโยบายของภาครัฐ
ประเทศไทย 4.0 และสานักงานบัญชีดิจิทัล และ
สภาวะเศรษฐกจิ ในยคุ ปจั จุบนั
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
6.1 หัวหน้าสานักงานบัญชีในภาคตะวันออก วารสารวจิ ยั และนวัตกรรมการอาชีวศกึ ษา 105
เฉียงเหนือ ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง อายุ 30–45 ปี
ส ถ า น ภ า พ โ ส ด ร ะ ดั บ ก า ร ศึ ก ษ า ป ริ ญ ญ า ต รี Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ประสบการณ์ทางานด้านบัญชมี ากกวา่ 9 ปี สานกั งาน ปที ่ี 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564
บัญชีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ส่วนใหญ่มีรูปแบบ
ธุรกิจเป็นห้างหุ้นส่วนจากัด มีระยะเวลาดาเนินงาน เทคโนโลยีซึ่งเปน็ ตัวกระตุ้นการเปลี่ยนแปลงสาคัญใน
5-10 ปี จานวนพนักงานทั้งหมดในปัจจุบันน้อยกว่า ทุกองค์กร การวางแผนอย่างรอบคอบ และความร่วม
20 คน จานวนทุนจดทะเบียน 5-10 ล้านบาท มือจากทุกหน่วยงาน หากสามารถยกระดับตนเอง
และมีเครอ่ื งคอมพิวเตอร์นอ้ ยกวา่ 20 เคร่อื ง สู่องค์กรดิจิทัลได้แน่นอนว่าจะช่วยให้สามารถลด
ต้นทุนจากภาระงานท่ีไม่จาเป็นและทาให้ประสิทธิ
6.2 หัวหน้าสานักงานบัญชีในภาคตะวันออก ภาพและผลผลติ ในการทางานดีขึน้ จะช่วยเพ่ิมผลกาไร
เฉียงเหนือมีความคิดเห็นเก่ียวกับระดับความเป็น ให้แก่องค์กรได้ การที่นาเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้จะ
ดิจิทัลของสานักงานบัญชีโดยรวม อยู่ในระดับมาก ส่งผลให้เกิดกาไรท่ีเหนือกว่าองค์กรอ่ืน ๆ ใน
โดยเรยี งลาดบั จากมากไปหาน้อย ดงั น้ี ดา้ นภาวะผ้นู า อุตสาหกรรมเดียวกัน นักบัญชีจึงต้องยกระดับ
ยุคดิจิทัล รองลงมาคือ ด้านกระบวนการทางาน ด้าน ความสามารถเพิ่มมากข้ึนเพ่ือตอบสนองต่อความ
เทคโนโลยีและการบริการของสานักงานบัญชี และ ก้าวหน้าของเทคโนโลยีท่ีส่งผลให้เกิดความเปลี่ยน
ด้านผลกระทบจากปัจจัยภายนอก เม่ือพิจารณาตาม แปลงตอ่ อาชพี ของนกั บัญชีในโครงสรา้ งองค์กร ตลอด
รายดา้ นปรากฏผล ดงั น้ี ทั้งการบริหารจัดการจะต้องมีการปรับเพ่ิมทักษะ
ความสามารถให้สนองต่อการเปลี่ยนแปลงของโลก
6.2.1 หัวหน้าสานักงานบัญชีในภาคตะวัน ธรุ กจิ ท่มี ีการเปลย่ี นแปลงไปตามแผนพัฒนาดจิ ทิ ัลเพอ่ื
ออกเฉียงเหนือมีความคิดเห็นเกี่ยวกับระดับความเปน็ เศรษฐกิจ และสงั คม 2559
ดิจิทัลของสานักงานบัญชีด้านภาวะผู้นายุคดิจิทัล
อยู่ในระดับมาก เน่ืองจากสานักงานบัญชีมีการ 6.2.2 หัวหน้าสานักงานบัญชีในภาคตะวัน
ส่งเสริมการพัฒนาทักษะความเช่ียวชาญเทคโนโลยี ออกเฉียงเหนือมีความคิดเห็นเก่ียวกับระดับความเปน็
เฉพาะด้านให้กับบุคลากรในองค์กรด้านเทคโนโลยี ดิจิทัลของสานักงานบัญชีด้านผลกระทบจากปัจจัย
ดิจิทัลเพ่ือรองรับความต้องการในอนาคต เพิ่ม ภายนอก อยู่ในระดับมาก เน่ืองจากองค์กรเข้าใจ
ประสิทธิภาพในการทาธุรกิจทางด้านบัญชีและขีด กฎหมายและระเบียบข้อบังคับใหม่ที่เก่ียวกับวิชาชีพ
ความสามารถในการแข่งขันด้านการทางาน ลดตน้ ทุน บัญชี องค์กรมีรายงานทางการบัญชีกับระบบ
เพิ่มความพึงพอใจของลูกค้าผ่านทางระบบบญั ชีดิจทิ ลั คอมพิวเตอร์ท่ีสามารถเรียกใชไ้ ด้ทันเวลา ปัจจัยอื่น ๆ
เตรียมความพร้อมให้บุคลากรด้านบัญชี มีความรู้และ ได้แก่ ความต้องการของลูกค้าและการแข่งขันใน
ทักษะทีเ่ หมาะสมต่อการดาเนนิ งานดา้ นบัญชแี ละการ อุตสาหกรรม นโยบายของภาครัฐ ได้แก่ ประเทศไทย
ประกอบวิชาชีพในยุคเศรษฐกิจดิจิทัล มีการส่ือสารท่ี 4.0 และสานักงานบัญชีดิจิทัล และสภาวะเศรษฐกิจ
สร้างแรงบันดาลใจ มีความเข้าใจเก่ียวกับความเป็น ในยุคปัจจุบัน ซึ่งสอดคล้องกับ [5] พบว่า แรงกดดัน
ดิจิทัลของสานักงานบัญชี ให้ความรู้และพัฒนาพนัก จากสภาพแวดล้อมภายนอก สภาพเศรษฐกิจ ความ
งานในองค์กรของตนเองให้มีความเข้าใจเรื่องระบบ ต้องการ และทัศนคติของลูกค้าส่งผลต่อแนวปฏิบัติ
ออนไลน์ทางด้านธุรกรรมทางด้านบัญชี ความหลาก ด้านคุณภาพของสานกั งานบญั ชีไทย
หลายของคนในองค์กร และมีวสิ ัยทศั นท์ ี่กว้างไกลและ
ทันต่อยุคปัจจุบัน ซึ่งสอดคล้องกับ [4] ได้กล่าวไว้ว่า 6.2.3 หัวหน้าสานักงานบัญชีในภาคตะวัน
ผู้บริหารทุกองค์กรจาเป็นต้องตระหนักรู้เท่าทันถึง ออกเฉียงเหนือมีความคิดเห็นเกี่ยวกับระดับความเป็น
ดิจิทัลของสานักงานบัญชีด้านกระบวนการทางาน
อยู่ในระดับมาก เนื่องจากองค์กรสามารถนาข้อมูล
ทางการบญั ชไี ปชว่ ยในการวางแผนการทางานไดอ้ ยา่ ง
มีคุณภาพ องค์กรมีรายงานทางการบัญชีกับระบบ
คอมพิวเตอร์ท่ีสามารถเรียกใช้ได้ทันเวลา องค์กรมี
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
106 วารสารวจิ ัยและนวตั กรรมการอาชีวศึกษา 7. ข้อเสนอแนะ
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ 7.1 ข้อเสนอแนะสาหรับการนาผลการวจิ ัยไปใช้
ปีที่ 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564 7.1.1 หั ว หน้ า ส า นั ก ง า นบั ญ ชีใ นภาค
รายงานทางการบัญชีทีม่ รี ปู แบบไมซ่ บั ซอ้ นและตรงกบั ตะวันออกเฉียงเหนือ ควรให้ความสาคัญต่อระบบ
ความตอ้ งการของผู้ใช้ที่เก่ียวข้องทุกฝ่าย องค์กรมีการ ดิจิทัลทางการบัญชี เพื่อพัฒนาความรู้ทางด้านการ
ประยุกต์ใช้ข้อมูลทางการบัญชีกับการปฏิบัติงานได้ บญั ชีให้ทนั ต่อสถานการณป์ จั จบุ นั
อย่างคล่องตัว และองค์กรนาข้อมูลทางการบัญชีที่ได้
จากระบบคอมพิวเตอร์มาช่วยเพ่ิมประสิทธิภาพ และ 7.1.2 สถานประกอบการสานักงานบัญชี
ประสิทธิผลให้กับองค์กรได้อย่างสูงสุด ซึ่งสอดคล้อง ควรนาผลการวิจัยมาประกอบการมาพัฒนาบุคลากร
กบั แนวคิด [6] ท่ีกลา่ วว่าปจั จยั ของนักบัญชยี ุคดิจิทัล ในสานักงานเพื่อให้ได้บุคลากรท่ีตรงกับความต้องการ
ได้แก่ ความรู้ทางวิชาชีพบัญชี ด้านกฎหมาย การ ของผใู้ ชบ้ ริการทางดา้ นบญั ชี
วิเคราะห์และแก้ไขปัญหา อยู่ในระดับมากที่สุด
และมอี ทิ ธพิ ลเชงิ บวกต่อผลสมั ฤทธ์ใิ นการปฏิบัติงาน 7.2 ขอ้ เสนอแนะสาหรับการวจิ ยั คร้งั ต่อไป
7.2.1 ควรมีการศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อ
6.2.4 หัวหน้าสานักงานบัญชีในภาคตะวัน
ออกเฉียงเหนือมีความคิดเห็นเกี่ยวกับระดับความเปน็ ความเป็นดิจิทัลของสานักงานบัญชีในด้านอ่ืน ๆ
ดิจิทัลของสานักงานบัญชีด้านเทคโนโลยีและการ เพ่อื ใหส้ รุปครอบคลุมมากข้ึน
บริการของสานักงานบัญชี อยู่ในระดับมาก เนื่องจาก
สานักงานบญั ชมี ีความพร้อมด้านความรู้ในการส่ือสาร 7.2.2 ควรมีการเปลี่ยนวิธีการเก็บรวบรวม
ด้วยระบบเครือข่ายเกี่ยวกับงานด้านบัญชี การนา ข้อมูลจากแบบสอบถามเป็นการสัมภาษณ์แบบ
เทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามาใช้ในด้านการทาบัญชีให้มี เจาะจง เพ่อื ให้ได้ข้อมลู และความคิดเห็นที่หลากหลาย
ความสะดวกรวดเร็วและมีประสทิ ธภิ าพมากขึน้ มกี าร กอ่ ให้เกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผลสูงสุด
ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลในการค้นหาข้อมูลเพื่อนามา
ประกอบการดาเนินงานทางด้านบัญชี ระบบการ เอกสารอ้างอิง
ให้บริการแก่ลูกค้า ระบบการปฏิบัติงานในสานักงาน [1] สานกั งานคณะกรรมการพฒั นาการเศรษฐกจิ
บัญชี มีความพร้อมในการเปิดรับการศึกษากฎหมาย และสงั คมแหง่ ชาติสานกั นายกรัฐมนตรี
ในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ระบบ แผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมแห่งชาติ
เอกสารในสานกั งาน ระบบรกั ษาความปลอดภัยขอ้ มูล ฉบับทส่ี บิ สอง พ.ศ. 2560–2564, 2559,
และมีการรับฟังเหตุผลและหาข้อมูลทางการบญั ชจี าก [สบื คน้ เมือ่ 16 กันยายน 2562],
บุคคลต่าง ๆ ท่ีเกี่ยวข้องเพื่อใช้ในการตัดสินใจของ จาก https://www.senate.go.th.
องค์กรให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด ซึ่งสอดคล้องกับ [2] ชฎาพา สุขสมัย, เทคโนโลยีกบั การ
ศิริรัฐ โชติเวชการ [7] ได้กล่าวว่า ผู้ประกอบวิชาชีพ บัญชีในยุค 4.0, 2560, [สบื คน้ เมอื่ 10
บัญชีในยุคน้ีต้องตระหนักและเตรียมต้ังรับกับการ พฤศจิกายน 2562] จาก :
พัฒนาเทคโนโลยีทางด้านบัญชีอันส่งผลกระทบต่อ http://www.dda.co.th.
การประกอบวิชาชีพในอนาคต และสอดคล้องกับ [3] กรมพฒั นาธรุ กจิ การคา้ , กรมพฒั นฯ์ พลกิ โฉม
บุษบา โกสิลา และคณะ [8] ท่ีได้ศึกษาแนวทางการ สานกั งานบญั ชไี ทยสู่ Digital Accounting
แก้ปัญหาของนักบัญชี เพ่ือให้สามารถปฏิบัติงานและ Firm, 2560, [สบื ค้นเมอื่ 9 พฤศจกิ ายน
วางแผนในการปรับตัวให้ก้าวไปในโลก Digital ให้เท่า 2562] จาก : http://www.dbd.go.th.
ทันทิศทางการพัฒนาของระบบบัญชีคอมพิวเตอร์มี
การปรับเปลย่ี นกา้ วตามยคุ ดิจิทลั
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
วารสารวิจัยและนวัตกรรมการอาชีวศึกษา 107
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ่ี 5 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564
[4] ตอ้ งลักษณ์ บุญธรรม, การเปน็ ผู้นายคุ
เศรษฐกจิ ดจิ ิทัลกบั การพฒั นาทีย่ ัง่ ยนื ของ
องคก์ รทางการศกึ ษา, 2559, [สืบคน้ เมอ่ื
12 พฤศจิกายน 2562] จาก :
http://journal.fte.kmutnb.ac.th.
[5] ปารชิ าติ มณีมัย, คณุ ภาพและปจั จยั ทสี่ ่งผล
ต่อคณุ ภาพการปฏบิ ัตงิ านของสานักงาน
บัญชขี นาดกลางและขนาดยอ่ มของไทย,
2559, [สบื คน้ เม่ือ 2 พฤศจิกายน 2562]
จาก : http://www.kmutt.ac.th.
[6] กมลภู สนั ทะจักร์ (2562). ปัจจัยของนัก
บญั ชียุคดจิ ทิ ลั ที่มผี ลตอ่ ผลสมั ฤทธิใ์ นการ
ปฏิบตั งิ านของหนว่ ยงานราชการในประเทศ
ไทย. วารสารหาดใหญว่ ิชาการ, ปที ี่ 17,
หน้า 97.
[7] ศริ ริ ัฐ โชติเวชการ, การพฒั นาของระบบ
บัญชคี อมพวิ เตอรท์ นี่ ่าจบั ตามอง, 2561,
[สืบคน้ เมื่อ 16 พฤศจิกายน 2562]
จาก : http://www.fap.or.th.
[8] บุษบา โกสลิ า และคณะ, “การศึกษาปญั หา
และแนวทางแก้ไขของผปู้ ฏิบัตงิ านบัญชีทใ่ี ช้
ระบบ GFMIS สถานศกึ ษารัฐบาลสงั กัด
สานักงานคณะกรรมการการอาชวี ศึกษาใน
ภาคตะวันออกเฉยี งเหนอื ”, วารสารวิจัยและ
นวตั กรรมการอาชีวศกึ ษา, ปที ่ี 4, 2563,
หน้า 55-63.
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
108 วารสารวิจัยและนวตั กรรมการอาชีวศึกษา
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีที่ 5 ฉบับท่ี 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564
การศึกษาความคิดเห็นของผู้มสี ่วนได้ส่วนเสียตอ่ ภาพลักษณ์อาชีวศกึ ษา
ของวิทยาลยั ในสังกดั สถาบนั ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื 1
A Study on The Stakeholder’s Opinion toward Vocational Education Image
In the Institute of Vocational Education : Northeastern Region 1
มงคล แกว้ รอด 1*
Mongkol Khawerod1*
1*สาขาวชิ าการบริหารการศึกษา คณะศกึ ษาศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยขอนแกน 40000
สถาบันการอาชวี ศึกษาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 1 จงั หวัดหนองคาย 43000
*1Field of Educational Administration, Faculty of Education, Khon Kaen University 40000
Institute of Vocational Education : Northeastern Region 1 Nongkhai 43000
Received : 2020-05-01 Revised : 2020-05-25 Accepted : 2020-06-01
บทคดั ยอ่ ตรวจสอบคุณภาพของแบบสัมภาษณ์ ด้วยวิธีการ
การศึกษาความคิดเห็นของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ตรวจสอบความเท่ยี งตรง โดยผ้เู ชี่ยวชาญ พจิ ารณาขอ้
คาถามในการสัมภาษณ์ให้ครอบคลมุ เน้ือหาครบถ้วน
ต่อภาพลักษณ์อาชีวศึกษาของวิทยาลัยในสังกัด ข้อคาถามถูกต้องเหมาะสม ตรงตามโครงสร้าง และ
สถาบันภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 1 มีวัตถุประสงค์ ภาษาท่ีใช้เหมาะสมกับผู้ให้ข้อมูล และการวิเคราะห์
เพื่อการศึกษาความคิดเห็นของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียต่อ ข้อมูลในการวิธีการวิจัยด้วยวิธีการตรวจสอบข้อมูล
ภาพลักษณ์อาชีวศึกษาของวิทยาลัยในสังกัดสถาบัน แบบสามเส้า (triangulation) จากนัน้ นาข้อมลู ทีไ่ ด้มา
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 1 การวิจัยนี้เป็นการวิจัย วเิ คราะห์สรปุ การวจิ ัย
แบบเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) แบ่งการ
วิจัยออกเปน็ 2 ระยะ คอื ระยะท่ี 1 การศกึ ษาเอกสาร ผลการวิจัย การศึกษาความคิดเห็นของผมู้ ีส่วน
และงานวิจัยท่ีเก่ียวข้องกับภาพลักษณ์อาชีวศึกษา ได้ส่วนเสียต่อภาพลักษณ์อาชีวศึกษาของวิทยาลัยใน
(Document Research) ระยะที่ 2 สัมภาษณ์เชิงลึก สังกัดสถาบันภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 1 ตาม
( In-dept Interview) ผู้ มี ส่ ว น ไ ด้ ส่ ว น เ สี ย ต่ อ องค์ประกอบ 5 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านคุณภาพนักเรียน
ภาพลักษณ์อาชีวศึกษาของวิทยาลัยในสังกัดสถาบัน นักศึกษา พบว่า มีความสามารถใน การปฏิบัติงาน
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 1 พ้ืนท่ีทาการ ศึกษา มีความรับผิดชอบ มีน้าใจ การแต่งกายสะอาด
สถานศึกษาในกลุ่มสถานบันภาคตะวันออก เฉียง เรียบร้อย 2) ด้านการให้บริการ สังคมและชุมชนของ
เหนือ 1 ประกอบด้วย วิทยาลัยอาชีวศึกษาหนองคาย สถานศึกษา พบว่า มีการนาความรู้ท่ีเรียนในชั้นเรียน
วิทยาลัยอาชีวศึกษาอุดรธานี วิทยาลัย เทคนิค ออกบริการวิชาชีพในด้านต่าง ๆ ตามสถานการณ์จริง
ห น อ ง บั ว ล า ภู วิ ท ย า ลั ย อ า ชี ว ศึ ก ษ า เ ล ย และสามารถแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าไดเ้ ป็นอย่างดี 3)
วิทยาลัยเทคนิค บึงกาฬ ตัวแทนนักเรียนศึกษา และ ด้านการประชาสัมพนั ธ์ สร้างการรับรู้ พบว่า สามารถ
ผู้ปกครอง สถานศึกษาละ 1 คน รวมจานวน 10 คน รบั รู้ข่าวสารไดห้ ลากหลายช่องทาง เชน่ แผน่ พับ วิทยุ
สถานประกอบการ ได้แก่ บริษัทเซ็นทรัลกรุ๊ป จานวน ประชาสัมพันธ์ เฟสบุ๊กค์ เว็บไซด์ เป็นต้น 4) ด้านการ
1 คน และโรงแรมรอยัลคลิปบีชพัทยา จานวน 1 คน พัฒนาหลักสูตรการศึกษาและการปรับหลักสูตร
รวมจานวน 2 คน เครือ่ งมือท่ีใชเ้ ปน็ แบบสัมภาษณ์ สมรรถนะเพ่ือการมีงานทา พบว่า มีหลักสูตรท่ี
หลากหลาย มีความยืดหยุ่นใน การเรียนการสอน
*มงคล แกว้ รอด มีการเรียนการสอนระบบทวิภาคี หลักสูตรตรงตาม
E-mail : [email protected]
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
ความต้องการของตลาดแรงงานและสถานประกอบ วารสารวจิ ัยและนวตั กรรมการอาชวี ศกึ ษา 109
การ 5) ด้านอาคารสถานที่ ส่ิงแวดล้อมแล ะ
บรรยากาศของสถานศึกษา พบว่า มีการจัดห้องเรียน Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ห้องปฏิบัติการที่เพียงพอและทันสมัย สามารถ ปีท่ี 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มิถุนายน 2564
ตอบสนองการเรียน การสอนได้เป็นอย่างมี
ประสิทธิภาพ The result of a study on the opinion of
คาสาคัญ : ผู้มีสว่ นไดส้ ่วนเสีย,ภาพลักษณ์อาชีวศึกษา stakeholders on vocational education image in
term of 5 aspects were as follows : 1) The
Abstract quality of students, they had the abilities in
The objective of this research was to operation, responsibility, kindness, and they
dressed neatly and properl ;, 2) Social and
study the opinion of stakeholders on community service of the school, students
vocational education images in the northeast. used knowledge learned in the classroom to
This research was carried out by qualitative provide professional services in various fields
research that divided into two phases. Phase 1 according to real situation and to solve
: The document study of vocational education immediate problems very wel ;, 3) Public
image; Phase 2 : The In-depth Interview of relations for perception, students received
stakeholders of vocational education image news in various ways, such as brochures, radio
among vocational education schools in the for public relations, Facebook, and website,
northeast of Thailand. The stakeholders etc. ; 4) The education curriculum develop-
consisted of purposive sampling : ment and adjustment of the competency
representative students and parents from curriculum for employment, many courses
Nong Khai Vocational College, Udon Thani were flexible in teaching, there was a Dual
Vocational College, Nong Bua Lamphu Vocational Training Program, and the
Technical College, Loei Vocational College, curriculum met the needs of the labor market
Bueng Kan Technical College, and Khon Kaen and the workplace ; and 5) Workplaces,
Vocational College (Totally 12 people). The environment, and atmosphere of the school,
enterprises included 2 people from Central there were adequate and modern classroom
Group Company and the Royal Clip Beach arrangement and laboratory which can provide
Pattaya. The data instruments comprised the effective teaching and learning.
In-depth interview; checked the quality of the Keywords : stakeholders, vocational
interview with the validation method by
experts, considered the comprehensive education image.
questions of interview and content,
appropriate questions according to the 1. บทนา
structure, appropriate language for data การศึกษาในปัจจุบันมีความสาคัญต่อการพัฒนา
providers, and data analysis in research
methods by triangulation and then used the กาลังคนในประเทศเป็นอย่างมาก เพราะคนคืออนาคต
data to analyze the research summary. ของชาติในการพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม ดังนน้ั การจดั การ
อาชวี ศึกษาก็เป็นส่วนหนง่ึ ในการสร้างชาติ โดยการจัด
การศึกษาอาชีพเพ่ือต้องสนองความต้องในการผลิต
และพัฒนากาลังคนเข้าสู่ตลาดแรงงานให้มีคุณภาพ
มาตรฐาน และเพ่ิมขีดความสามารถในการแข่งขันสู่สากล
จากแผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2560-2579 ซึ่งเป็น
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
110 วารสารวจิ ยั และนวัตกรรมการอาชวี ศกึ ษา สาขาขาดแคลน และเป็นความต้องการในการพัฒนา
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ ประเทศ และ7) การปรบั ตวั ให้ทันกบั การเปลีย่ นแปลง
ปที ี่ 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มิถุนายน 2564 โดยเฉพาะการผลิตและพัฒนากาลังคนรองรับการ
พัฒนายทุ ธศาสตร์ชาติ 20 ปี และทศิ ทาง การของ 10
แผนแม่บทระยะยาว 20 ปี ที่สถานศึกษาต่าง ๆ ใช้ อุตสาหกรรม เพ่ือรองรับการเป็นประเทศไทย 4.0
เป็นกรอบแนวทางในการจัดการศึกษา ตาม ในช่วงเวลาที่ผ่านมาการอาชีวศึกษามีความมุ่งมั่นใน
ยุทธศาสตร์ท่ี 2 : การผลิตและพัฒนากาลังคน การ การจัดการศึกษาด้านอาชีพเพ่ือตอบโจทย์และตอบ
วิจัยและนวัตกรรมเพ่ือสร้างขีดความ สามารถในการ สนองต่อความต้องการของสถานประกอบการ ด้าน
แข่งขันของประเทศในเป้าหมาย 2.1 กาหนดไว้ว่า คุณภาพผู้เรียน ด้านคุณภาพของครูผู้สอน ด้านการ
กาลังคนมีทักษะท่ีสาคัญจาเป็นและมีสมรรถนะตรง พฒั นาหลักสูตรให้มคี วามหลากหลาย และส่งิ แวดล้อม
ตามความต้องการของตลาดงานและการพัฒนา ในสถานศึกษา ร่วมถึงการสร้างความเช่ือม่ันให้กับ
เศรษฐกิจและสังคมของประเทศ และยุทธศาสตร์ท่ี ผู้ปกครองนักเรียน นักศึกษา เพื่อเพ่ิมปริมาณผู้เรียน
4.1 การสร้างโอกาส ความเสมอภาคและความเท่า สายอาชีวศึกษาให้เพ่ิมขึ้น แต่ก็ยังไม่ได้ประสบผล
เท่ียมทางการศึกษาเป้าหมาย 4.2 เพิ่มโอกาสทาง สาเร็จตามเป้าหมายที่กาหนดไว้โดยเฉพาะ ปัญหา
การศึกษาผ่านเทคโนโลยดี ิจิทัลเพื่อการ ศึกษาสาหรับ เรื่องการทะเลาะวิวาทของนักเรียน ศึกษาบางกลุ่ม
คนทุกช่วงวัยยุทธศาสตร์ดังกล่าวจะบรรลุเป้าหมายท่ี ทาให้ภาพลักษณ์ของอาชีวศึกษาถูกนาเสนอผ่านส่ือ
กาหนด และจากบรรยายพิเศษของรัฐมนตรีว่าการ ทางด้านลบและเกิดความเสียหาย สร้างความไม่
กระศึกษาธิการ พบว่า การพัฒนาอาชีวศึกษาให้ตอบ เช่ือม่ันกับผู้ปกครอง ส่งผลให้ผู้เรียนในระดับอาชีว
โจทย์การพัฒนาประเทศได้อย่างยั่งยืนใน 7 ประเด็น ศึกษาลดลงและโยงไปถึงคุณภาพของผู้สาเร็จการ
หลัก คือ 1) การดาเนินการตามแผนยุทธศาสตร์ชาติ ศึกษาด้านอาชีวศึกษาที่มาจากความไม่สอดคล้อง
ระยะ 20 ปี (พ.ศ.2561-2580) ภายใต้วิสัยทัศน์ ระหว่างอุปสงค์และอุปทานด้านทักษะและประสบ
“ประเทศมีความม่ันคง มั่งคั่ง ย่ังยืน เป็นประเทศ การณ์ของหน่วยผลิต นอกจากนี้ในการศึกษาวิจัยของ
พัฒนาแล้ว ด้วยการพัฒนาตามปรัชญาของเศรษฐกิจ สถาบันวิจัยเพ่ือการพัฒนาประเทศ เร่ืองการพัฒนา
พอเพียง” โดยยึดยุทธศาสตร์ชาติเป็นจุดเน้นด้าน ทุนมนุษย์เพื่อผลิตภาพ โดยสรุปปัญหาของระบบ
การศึกษา 2) คณุ ภาพการจดั การเรียนการสอนภายใต้ อาชีวศึกษาไว้ดังนี้ 1) การขาดแคลนในระบบอาชีว
ความร่วมมือกับสถานประกอบการ ยกระดับการจัด ศึกษา 2) เงินอุดหนุนรายบุคคลไม่เพียงพอ 3) การ
การศกึ ษาในระบบทวิภาคี ให้ผูเ้ รยี นมีทักษะและความ ขาดแคลนครูในระบบอาชีวศึกษา ในการวิจัยของ
เชี่ยวชาญเฉพาะด้าน 3) ยกระดับความสามารถทาง ณัฐสิฏ รักษ์เกียรติวงศ์ ในเร่ืองการปฏิรูปอาชีวศึกษา
ภาษา พัฒนาการเรียนการสอนภาษาอังกฤษแบบ ของประเทศไทย (TDRI) ได้ระบปุ ัญหาคุณภาพของอา
เข้มขน้ เพอ่ื เพ่ิมทักษะสาหรบั ใช้ในการประกอบอาชีพ ชวี ศึกษา (ภาคปกติ) มาจากสาเหตใุ หญ่ ๆ 3 ประการ
เน้นการสื่อสารตามลักษณะอาชีพ สนับสนุนให้ คือ 1) เนื้อหาไม่สอดคล้องกับทักษะท่ีจาเป็นต้องใช้
นักเรียน นักศึกษา ไปฝึกงานและแข่งขันทักษะใน ประกอบอาชีพ 2) สถานศึกษาอาชีวศึกษาขาดแคลน
ต่างประเทศ 4) ส่งเสริมการเรียนรู้ การใช้ดิจิทัล ทรัพยากร 3) มีข้อบกพร่องในระบบประกันคุณภาพ
เทคโนโลยีสารสนเทศและการส่ือสารเข้ามามีบทบาท วิทยาลัยอาชีวศกึ ษา สาหรับอาชวี ศึกษา (ภาคทวิภาค)ี
ในชีวิต ต้องพัฒนาผู้เรียนและผู้สอนให้สามารถใช้ มีอุปสรรคในการขยายระบบอาชีวศึกษาดังนี้ 1) ขาด
ดิจิทัลเป็นเคร่ืองมือสาหรับสร้างอาชีพอย่างยั่งยืน 5) มาตรการส่งเสริมสามารถหวังผลได้จริง 2) ขาดระบบ
ความร่วมมือกับต่างประเทศเพ่ือยกระดับอาชีวะ ประกันคุณภาพ 3) ขาดองค์กรกลางที่ชว่ ยบริหารจาก
มาตรฐาน สากล อาทิ เยอรมัน ออสเตรีย จีน เกาหลี
ญ่ีปุ่น 6) การผลิตและพัฒนากาลังคนให้เพียงพอต่อ
ความต้องการของสถานประกอบการ และต่อยอด
ทักษะอาชีพ หรือเสริมทักษะอาชีพ (Multi Skill) ใน
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
สภาพปัญหาของอาชีวศึกษาที่มาจาการวิจัยและการ วารสารวิจยั และนวัตกรรมการอาชวี ศึกษา 111
สะท้อนในสังคมโดยตรงทาให้ สานักงานคณะกรรม
การ การอาชีวศึกษาจึงต้องกาหนดนโยบายเพื่อขับ Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
เคล่ือนอาชีวศึกษาด้วยนโยบาย 4 พลิก ประกอบด้วย ปีท่ี 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มิถุนายน 2564
1) พลิกความเชื่อ โดยเฉพาะเรอ่ื งภาพลกั ษณ์ท่ีถูกมอง
ว่ามีแต่การทะเลาะวิวาทและเด็กไมม่ คี ุณภาพ 2) พลกิ ภาพลักษณ์เชิงลบของการ ศึกษาในประเภท
นโยบาย โดยเฉพาะเรื่องการรับเด็กที่จะต้องเอาเด็ก อาชีวศึกษาที่กาลังประสบเป็นภาพลักษณ์ใหม่ใน
เป็นตวั ต้ัง และหาแรงจูงใจให้เดก็ มาเรียนสายอาชีพให้ เชงิ บวก
มากข้ึน ไม่ใช่เพราะความอยาก แต่เป็นการตอบโจทย์
ประเทศ ตอบโจทย์ภาวะเศรษฐกิจ ตอบโจทย์สถาน จากสถาพปัญหาท่ีผู้วิจัยได้ศึกษาจากเอกสาร
ประกอบการ 3) พลกิ การดาเนินงานทตี่ อ้ งทาในเชงิ รกุ งานวิจัยท่ีเก่ียวข้อง และนโนบายของสานักงาน
เดินเข้าไปหานักเรียนนักศึกษา และต้องประสานกับ คณะกรรมการการอาชีวศึกษา ผู้วิจัยเห็นว่า การนา
หน่วยงานเครือข่ายต่าง ๆ 4) พลิกเป้าหมาย จานวน เรอื่ งของภาพลกั ษณอ์ าชีวศึกษามาสรา้ งการรบั รู้ให้กับ
เด็กมาเรียนอาชีวศึกษาเพ่ิมขึ้นเด็กมพี ฤติกรรมที่ดี [1] ผู้ปกครองและสถานประกอบการให้มีความเช่ือมั่น
สภาพปัญหาท่ีเกิดขึ้นพบว่า การอาชีวศึกษาจะต้อง ศรัทธา ถือว่าเป็นสิ่งสาคัญอย่างย่ิง ดังนั้นผู้วิจัยจึงมี
ปรับภาพลักษณ์ขององค์การ ในหลาย ๆ ด้าน เพื่อ ความสนใจศึกษาค้นคว้าในรูปแบบงานวิจัย เร่ือง
แก้ไขปัญหาต่าง ๆ และสร้างทัศนะคติที่ดี ความ การศึกษาความคิดเห็นของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียต่อ
เชื่อมั่นและศรัทธา ให้กับองค์การ การสร้างภาพ ภาพลักษณ์อาชีวศึกษาของวิทยาลัยในสังกัดสถาบัน
ลักษณ์ที่ดีให้แก่สถานศึกษาจึงเป็นส่ิงท่คี วรดาเนินการ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 1 เพื่อแก้ไขปัญหา
อย่างเร่งด่วน เนื่องจากภาพลักษณ์ และช่ือเสียง ภาพลักษณ์อาชีวศึกษาและเป็นเพิ่มปริมาณผู้เรียน
โดยรวมของสถานศึกษาส่งผลต่อการตัดสินใจเลือก อาชีวศึกษาของวิทยาลัยในสังกั ดสถาบันภาค
ศึกษาต่อในสถาบันการศึกษาที่มีภาพลักษณ์ที่ดี ตะวันออกเฉียงเหนือ 1 ตามนโยบายของสานักงาน
มีชื่อเสียงดี มีระบบการส่ือสารดี และท้ายสุดมีฐาน คณะกรรมการการอาชีวศกึ ษา กระทรวงศึกษาธกิ าร
ทางการให้บริการดี ซ่ึงภาพลักษณ์ถือเป็นตัวแปร
สาคัญตัวแปรหนึ่งท่ีส่งผลต่อความม่ันคงของสถาบัน 2. วตั ถุประสงค์
ด้วย [2] และจากการศึกษาการวิจัยของ วชิรวิทย์ เพื่อศึกษาความคิดเห็นของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียต่อ
ยางไชย [3] เรื่องการวิเคราะห์ภาพลักษณ์ของ
อาชีวศึกษาตามทัศนะของนักเรียนได้ให้ข้อเสนอแนะ ภาพลักษณ์อาชีวศึกษาของวิทยาลัยในสังกัดสถาบัน
ว่า สถาบันอาชีวศึกษาต้องเร่งประชาสัมพันธ์ภาพ ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื 1
ลักษณ์ ข้อดีของการเรียนสายอาชีพโดยเน้นกลุ่มเป้า
หมายเป็นนักเรียน นักศึกษา ควรเพิ่มกิจกรรมที่ดีมี 3. วธิ ีดาเนนิ การวจิ ยั
ประโยชน์ของนักศึกษาอาชีวะให้เข้าสู่ชุมชนเพิ่มมาก สาหรบั การวิจยั ครัง้ น้ผี ้วู ิจัยได้ทบทวนวรรณกรรม
ขึ้น ซ่ึงก็จะเป็นอีกวิธีการหน่ึงที่จะช่วยส่ือสารไปยัง
กลุ่มเป้าหมายเพ่ือปรับเปล่ียนภาพลกั ษณส์ ถานศกึ ษา เ อ ก ส า ร ท่ี เ กี่ ย ว ข้ อ ง แ ล ะ ก า ร วิ จั ย แ ล ะ ไ ด้ ก า ห น ด
และเพ่ิมจานวนผู้เรียนอาชีวศึกษาได้ ดั้งน้ัน สถาน การศึกษาความคิดเห็นของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียต่อ
ศึกษาอาชีวศึกษาท้ังภาครัฐและภาคเอกชน ควรปรับ ภาพลักษณ์อาชีวศึกษาของวิทยาลัยในสังกัดสถาบัน
ภ า พ ลั ก ษ ณ์ แ ล ะ ก า ร ป ร ะ ช า สั ม พั น ธ์ เ ชิ ง รุ ก จ า ก ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 1 การวิจัยนี้เป็นการวิจัย
แบบเชงิ คณุ ภาพ (Qualitative Research) โดยผวู้ ิจยั
ได้ แบ่งการวิจัยออกเป็น 2 ระยะ คือ ระยะท่ี 1
ก า ร ศึ ก ษ า เ อ ก ส า ร ท่ี เ ก่ี ย ว ข้ อ ง กั บ ภ า พ ลั ก ษ ณ์
อา ชี ว ศึ ก ษา ( Document Research) ร ะ ย ะ ที่ 2
สัมภาษณ์เชิงลึก (In-dept Interview) กับผู้มีส่วนได้
ส่วนเสียของวิทยาลัยในสังกัดสถาบันภาคตะวันภาค
ตะวนั ออกเฉยี งเหนือ 1
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
112 วารสารวิจัยและนวตั กรรมการอาชีวศึกษา 4. การวเิ คราะห์ข้อมูล
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ ทาการ
ปที ี่ 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มิถนุ ายน 2564
วิเคราะห์ข้อมูลจากการศึกษาแนวคิด เอกสาร
ระยะที่ 1 การศึกษาแนวคิด เอกสาร และ งานวิจัย เพ่ือสร้างกรอบแนวคิด และสร้างแบบ
ง า น วิ จั ย ท่ี เ กี่ ย ว ข้ อ ง กั บ ภ า พ ลั ก ษ ณ์ อ า ชี ว ศึ ก ษ า สัมภาษณ์เพ่ือใช้ในเก็บข้อมูล ตรวจสอบคุณภาพของ
(Document Research) ได้แก่ ภาพลักษณ์ของ แบบสัมภาษณ์เกี่ยวกับการสัมภาษณ์เชิงลึก ด้วย
โ ร ง เ รี ย น ศ รี วั ฒ น า บ ริ ห า ร ธุ ร กิ จ แ ล ะ เ ท ค โ น โ ล ยี วิธีการตรวจสอบความเที่ยงตรง โดยผู้เช่ียวชาญ
นานาชาติ ตามการรับรู้ของผู้ปกครอง [4] การ จานวน 3 ท่าน พิจารณาข้อคาถามในการสมั ภาษณ์ให้
วิเคราะห์ภาพลักษณ์ของอาชีวศึกษาตามทัศนะของ ครอบคลุม เนื้อหาครบถ้วน ข้อคาถามถูกต้อง
นักเรียน : การวิจัยแบบผสมวิธี [3] กลยุทธ์การตลาด เหมาะสม ตรงตามโครงสรา้ ง และภาษาท่ีใชเ้ หมาะสม
เพ่ือพัฒนาภาพลกั ษณ์ของวิทยาลยั อาชวี ศึกษาเอกชน กับผู้ให้ข้อมูล นาแบบสัมภาษณ์ที่ได้ผ่านการตรวจ
ในประเทศไทย กลยุทธ์การส่ือสารเพื่อสร้าง คณุ ภาพ ไปสัมภาษณ์ผ้มู สี ว่ นไดส้ ว่ นเสียตอ่ ภาพลกั ษณ์
ภาพลักษณ์สถานศึกษาอาชีวศึกษาตามกรอบแนวคิด อาชีวศึกษา ของวิทยาลัยในสังกัดสถาบันอาชีวศึกษา
ความรับผดิ ชอบต่อสงั คม [5] ภาพลักษณ์ของวิทยาลยั ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 1 ตามกลุ่มตัวอย่าง
อาชีวศึกษาเทศบาลนครปฐมตามความคิดเห็นของ ประกอบดว้ ย วทิ ยาลัยอาชวี ศึกษาหนองคาย วทิ ยาลยั
ผู้ปกครอง ยุทธศาสตร์การพัฒนาภาพลักษณ์ อาชีวศึกษาอุดรธานี วิทยาลัยเทคนิคหนองบัวลาภู
สถานศึกษาสังกัดสาานักงานคณะกรรมการการ วิทยาลัยอาชีวศึกษาเลย วิทยาลัยเทคนิคบึงกาฬ
อาชีวศึกษา บรรยายพิเศษ การพัฒนาอาชีวศึกษา ตวั แทนนกั เรยี นศึกษา และ ผู้ปกครอง สถานศึกษาละ
ภาครัฐและเอกชน ซ่ึง ดร.สเุ ทพ ชติ ยวงษ์ [6] บรรยาย 1 คน รวม จานวน 10 คน สถานประกอบการ ได้แก่
พิเศษ การขับเคล่ือนและปฏิรูปอาชีวศึกษา [1] เพื่อ บริษัทเซ็นทรัลกรุ๊ป จานวน 1 คน และโรงแรมรอยัล
นามาวิเคราะห์องค์ประกอบการศึกษาความคิดเห็น คลิปบีชพัทยา จานวน 1 คน รวมจานวน 2 คน และ
ของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่มีต่อภาพลักษณ์อาชีวศึกษา การวิเคราะห์ข้อมูล ในการวิจัยด้วยวิธี การตรวจสอบ
โดยการวิเคราะห์คา่ ความถรี่ ้อยละ 50 ขน้ึ ไป ข้อมูลแบบสามเส้า (triangulation) จากนั้นนาข้อมูล
ท่ีได้มาวิเคราะห์เน้ือหา (content analysis) เพ่ือ
ร ะ ย ะ ที่ 2 สั ม ภ า ษ ณ์ เ ชิ ง ลึ ก ( In-dept นามาสรุปผลการวิจยั ซึ่งการดาเนินการระหว่าง วนั ท่ี
Interview) ผู้วิจัยได้การศึกษาความคิดเห็นของผู้มี 25 กมุ ภาพันธ์ 2563 - วนั ที่ 6 มนี าคม 2563
ส่วนได้สว่ นเสียต่อภาพลกั ษณอ์ าชวี ศึกษาของวิทยาลยั
ในสังกดั สถาบนั ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ 1 พื้นทกี่ าร 5. กรอบแนวคิดการวิจยั
วิจัยวิทยาลยั ในสังกัดสถาบนั ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ การวิจัยครั้งน้ีเป็นการศึกษาความคิดเห็นของผู้มี
1 ประกอบด้วย วิทยาลัยอาชีวศึกษาหนองคาย
วิทยาลัยอาชีวศึกษาอุดรธานี วิทยาลั ยเทคนิค สว่ นได้สว่ นเสียต่อภาพลกั ษณอ์ าชีวศึกษาของวิทยาลยั
ห น อ ง บั ว ล า ภู วิ ท ย า ลั ย อ า ชี ว ศึ ก ษ า เ ล ย ในสังกัดสถาบันภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 1 โดย
วิทยาลัยเทคนิคบึงกาฬ ตัวแทนนักเรียนศึกษา และ การศึกษาทบทวนเอกสาร และงานวิจยั ที่เกี่ยวข้องกับ
ผู้ปกครอง สถานศึกษาละ 1 คน รวม จานวน 10 คน ภาพลกั ษณ์อาชีวศกึ ษา ไดแ้ ก่ ภาพลักษณ์ของโรงเรยี น
สถานประกอบการ ได้แก่ บริษัทเซ็นทรัลกรุ๊ป จานวน ศรีวัฒนาบริหารธุรกิจและเทคโนโลยีนานาชาติ ตาม
1 คน และโรงแรมรอยัลคลิปบีชพัทยา จานวน 1 คน การรับรู้ของผู้ปกครอง [4] การวิเคราะห์ภาพลักษณ์
รวมจานวน 2 คน เครื่องมือท่ีใช้คือ แบบสัมภาษณ์ ของอาชีวศกึ ษาตามทัศนะของนกั เรยี น : การวจิ ัยแบบ
เชิงลึก ผสมวิธี [3] กลยุทธ์การตลาดเพ่ือพัฒนาภาพลักษณ์
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
วารสารวจิ ัยและนวตั กรรมการอาชวี ศึกษา 113
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีท่ี 5 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม - มิถุนายน 2564
ของวิทยาลัยอาชีวศึกษาเอกชนในประเทศไทย ตารางท่ี 1 วเิ คราะหอ์ งค์ประกอบการศกึ ษาความ
กลยุทธ์การส่ือสารเพื่อสร้างภาพลักษณ์สถานศึกษา คิดเห็นของผู้มีส่วนได้ส่วนเสยี ต่อ
อาชีวศึกษาตามกรอบแนวคิดความรับผิดชอบต่อ ภาพลกั ษณอ์ าชวี ศกึ ษาของวทิ ยาลยั ใน
สังคม [5] ภาพลักษณ์ของวิทยาลัยอาชีวศึกษา สงั กัดสถาบันภาคตะวันออกเฉียงเหนอื 1
เทศบาลนครปฐมตามความคิดเห็นของผู้ปกครอง
ยุ ท ธ ศ า ส ต ร์ ก า ร พั ฒ น า ภ า พ ลั ก ษ ณ์ ส ถ า น ศึ ก ษ า การศกึ ษาความคิดเห็นของผู้มี
สังกัดสาานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา
บรรยายพิเศษ การพัฒนาอาชีวศึกษาภาครัฐและ สว่ นได้ส่วนเสยี ต่อภาพลกั ษณ์ รวม
เอกชน ดร.สุเทพ ชิตยวงษ์ [6] ได้บรรยายพิเศษ การ ร้อยละ (%)
ขบั เคลอื่ นและปฏริ ปู อาชวี ศึกษา [1] ซึ่งจากการศึกษา ลาดับ อาชวี ศึกษาของวิทยาลัยใน
เอกสารและงานวิจัยที่เก่ียวข้อง ผู้วิจัยได้สังเคราะห์
ข้อมูลโดยการแจกแจงค่าความถี่ และเลือก สงั กดั สถาบนั ภาค
องค์ประกอบการวิจัยที่มีค่าความถ่ี ร้อยละ 50 ขึ้นไป
เพ่ือมากาหนดกรอบแนวคิดในการวิจัย จานวน 5 ตะวันออกเฉยี งเหนือ1
องค์ประกอบ 1) คุณภาพนักเรียน นักศึกษา 2) ด้าน
การให้บริการ สังคมและชุมชนของสถานศึกษา 3) 1 คุณภาพผู้บริหารสถานศกึ ษา 2 20%
การประชาสัมพันธ์ สร้างการรับรู้ ความเช่ือและ
ค่านิยมของผู้ปกครอง 4) การพัฒนาหลักสูตร 2 คุณภาพครูและบคุ ลากรทางการ 2 20%
การศึกษาและการปรับหลักสูตรสมรรถนะเพ่ือการมี
งานทา 5) อาคารสถานที่และส่ิงแวดล้อมและ ศึกษา
บรรยากาศของสถานศกึ ษา แสดงดังรปู ที่ 1
3 คณุ ภาพนักเรยี น นกั ศึกษา 4 40%
รูปที่ 1 การศกึ ษาความคดิ เหน็ ของผูม้ สี ่วนได้ส่วน
เสยี ต่อภาพลักษณ์อาชีวศกึ ษาของวิทยาลัย 4 วธิ ีการดาเนินงานของสถานศึกษา 7 70%
ในสงั กัดสถาบันภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ 1
5 ดา้ นสงั คมและชุมชนของ 2 20%
สถานศึกษา/การให้บริการ
6 เครื่องมือเครื่องใช้หรืออุปกรณ์ 5 50%
สานกั งาน
7 วฒั นธรรมองคก์ ร 2 10%
8 การประชาสัมพันธ/์ สรา้ งการรบั รู้ 1 10%
ความเช่ือและคา่ นิยมของ
ผู้ปกครอง
9 การพัฒนาหลักสูตรการศกึ ษา/การ 6 60%
ปรับหลกั สูตรสมรรถนะเพอ่ื การมี
งานทา
10 การจัดการเรียนการสอน/จดั 6 60%
การศึกษานอกระบบและทวภิ าคี
ให้มากขึ้น
11 อาคารสถานที่และสิ่งแวดล้อมและ 4 40%
บรรยากาศของสถานศกึ ษา/
หลกั ฐานทางกายภาพ/การ
ปรบั ปรงุ ส่งิ แวดลอ้ ม ภูมทิ ัศน์ให้
น่าดู นา่ อยู่ และเอ้อื ต่อการเรียน
การสอนอย่างมคี ณุ ภาพ
12 ความก้าวหนา้ ในอาชีพ/การมงี าน 7 70%
ทา โดยการพัฒนากาลังคน
อาชวี ศกึ ษา
13 ส่ือการเรยี นการสอน 3 30%
14 การศกึ ษาตอ่ 1 10%
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
114 วารสารวจิ ยั และนวัตกรรมการอาชีวศึกษา
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ี่ 5 ฉบับที่ 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564
ตารางที่ 1 วิเคราะหอ์ งค์ประกอบการศกึ ษาความ ใฝ่รู้ ทางานกับเพื่อนร่วมงานได้ โดดเด่นด้านทักษะ
คิดเห็นของผู้มีสว่ นไดส้ ว่ นเสยี ต่อภาพ ฝี มื อ มี ค ว า ม คิ ด ส ร้ า ง ส ร ร ค์ ส ร้ า ง น วั ต ก ร ร ม ห รื อ
ลกั ษณ์อาชีวศึกษาของวิทยาลยั ในสงั กัด สิ่งประดิษฐ์ แต่ข้อที่ต้องปรับปรุง คือ การพูดจา
สถาบนั ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื 1 (ตอ่ ) ขาดคาไพเราะ ขาดความอดทนขาดระเบียบวนิ ัย การ
ตรงตอ่ เวลา และทกั ษะการส่ือสารภาษาอังกฤษ
การศึกษาความคดิ เหน็ ของผู้มี
6.1.2 ด้านการให้บริการ สังคมและชุมชน
สว่ นไดส้ ่วนเสยี ตอ่ ภาพลักษณ์ รวม ของสถานศึกษา พบว่า มีความใกล้ชิดกับชุมชน
ร้อยละ (%) (Community Base) ได้ช่วยเหลือสังคมผ่านโครงการ
ลาดบั อาชวี ศกึ ษาของวทิ ยาลัยใน ต่าง ๆ อาทิ โครงการ Fix It Center เช่น การให้
บริการตรวจเช็คสภาพรถยนต์ซ่อมเครื่อง ใช้ไฟฟ้าฟรี
สังกัดสถาบนั ภาค สอนอาชีพใหก้ ับชมุ ชน 108 อาชพี เพื่อสร้างงานใหก้ บั
ชุมชน สร้างนวัตกรรมหรือส่ิงประดิษฐ์ต่าง ๆ ให้กับ
ตะวนั ออกเฉียงเหนือ1 ชุมชนและสังคม โครงการอาชีวะร่วมด้วยช่วย
ประชาชน เช่น ช่วยซ่อมแซมยานพาหนะในช่วง
15 สรา้ งพนั ธมติ รระหวา่ งภาครัฐกับ 1 10% เทศกาลต่าง ๆ โครงการจิตอาสา เช่น ทาสีห้องเรียน
บริจาคอุปกรณ์ IT ให้กับโรงเรียนท่ีขาดแคลน สร้าง
เอกชนใหม้ ีความเข้มแขง็ /สมั พนั ธ์ โรงเรยี น ตชด. สรา้ งสนามเดก็ เลน่ ทาอาหารเลีย้ งเด็ก
ยากไร้และในกรณีภัยพิบัติต่าง ๆ เช่น น้าท่วมจะไป
ชุมชน สร้างห้องน้าสร้างบ้านลอยน้า และอาชีวศึกษาระบบ
ทวิภาคีโดยร่วมมือกับสถานประกอบการขนาดเล็ก
16 คา่ ธรรมเนยี มทางการศกึ ษา 2 20% SMEs (Small and Medium Enterprise)
17 สถานทีต่ งั้ วิทยาลัย 1 10% 6.1.3 การประชาสัมพันธ์ สร้างการรับรู้
ความเช่ือและค่านิยมของผู้ปกครอง พบว่า สถาน
18 พัฒนาระบบดแู ลช่วยเหลอื 1 10% ศึกษาใช้สื่อทหี่ ลากหลายในการสอื่ สารท้ังภายใน และ
ภายนอกสถานศึกษาโดยส่ือที่เลือกใช้มากท่ีสุด คือ
นกั เรยี น นกั ศกึ ษา การสื่อระหว่างบุคคล ได้แก่ การพูดปากต่อปาก
รองลงมา คือ เว็บไซต์ เฟซบุ๊ก ป้ายคัทเอาท์ หนังสือ
19 การบรหิ ารจัดการทีจ่ ะตอ้ สรา้ ง 1 10% พิมพ์ สถานีวิทยุ ตามลาดับ การบริหารจัดการส่อื สาร
องค์กรขาดแผนกลยุทธ์การ ประชาสัมพันธ์ และไม่มี
ความเข้มแขง็ ทัง้ ในระดับสถาบนั เจ้าหน้าที่ด้านการประชาสัมพันธ์ท่ีจบการศึกษาด้าน
นิเทศศาสตร์มาโดยตรง จึงทาให้การนาเสนอข่าวสาร
สถานศึกษา ท้งั รัฐและเอกชน ไมเ่ กิดความตอ่ เนือ่ งสม่าเสมอ
6. ผลการวิจัย 6.1.4 การพัฒนาหลักสูตรการศึกษาและการ
การวิจัยครั้งน้ีเป็นการวิจัยแบบเชิงคุณภาพ ปรับหลักสูตรสมรรถนะเพื่อการมีงานทา พบว่า ทา
ความร่วมมือกับสถานประกอบการในการวิเคราะห์
(Qualitative Research) ผู้วิจัยได้ดาเนินการแบ่ง มาตรฐานอาชีพหรือมาตรฐานการปฏิบัติงานของ
การวจิ ยั ออกเป็น 2 ระยะ ได้แก่ ระยะท่ี 1 การศึกษา พนักงานแต่ละระดับ วิเคราะห์โครงสร้างหลักสูตร
เอกสารและงานวิจัยท่ีเก่ียวข้อง ระยะที่ 2 การสัมภาษณ์
ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียต่อภาพลักษณ์อาชีวศึกษาของวิทยาลัย
ในสังกัดสถาบันภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 1 สรุป
ผลการวิจัยดังนี้
6.1 การศึกษาจากการทบทวนเอกสารและงาน
วิจัยที่เกี่ยวข้องกับภาพลักษณ์อาชีวศึกษา (Docu-
ment Research) เพ่ือนามาวิเคราะห์องค์ประกอบ
การศึกษาความคิดเห็นของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียต่อภาพ
ลักษณ์อาชีวศึกษาของวิทยาลัยในสังกัดสถาบันภาค
ตะวัน ออกเฉียงเหนือ 1 และสรุปผลการศึกษาตาม
องค์ประกอบ 5 องค์ประกอบดังนี้
6.1.1 ด้านคุณภาพนักเรียน นักศึกษา พบว่า
นักศึกษาแต่งกายดี มีความรับผิดชอบ อ่อนน้อมถ่อม
ตน มีความเอ้ือเฟื้อเผื่อแผ่ ซ่ือสัตย์ มีจิตอาสา มีความ
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
แผนการเรียน จุดประสงคและมาตรฐานรายวชิ าแตล่ ะ วารสารวจิ ยั และนวัตกรรมการอาชวี ศึกษา 115
รายวิชาของนักเรียนแต่ละระดับช้ันป จัดทา
ความสัมพันธ์และความสอดคลองระหว่างมาตรฐาน Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
อาชีพและมาตรฐานรายวิชา พัฒนาหลักสูตรและ ปีท่ี 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มิถนุ ายน 2564
แผนการสอนใหสอดคลองมาตรฐานการปฏิบัติงาน
ของพนักงานแต่ละระดับตาแหนงงานจัดทาสมรรถนะ การศึกษาสถาบันอาชีวศึกษา เมื่อสาเร็จการศึกษา
ผู้เรียนโดยยึดตามมาตรฐานการปฏิบัติงานของ สามารถทางานกับสถานประกอบได้หรือสามารถต่อ
พนักงานจากสถานประกอบการ ดาเนินการพัฒนา ศึกษาในระดับที่สูงขึ้น ผู้ปกครอง เชื่อมั่นในการ
ภายใตการกากับดูแลจากผู้เชี่ยวชาญด้านวิชาการและ ส่งบุตรหลาน เข้าศึกษาต่อกับสถาบันอาชีวศึกษา
ความร่วมมือของผู้เช่ียวชาญท่ีเป็นตัวแทนจากสถาน ไม่ห่วงในเร่ืองของการทะเลาะวิวาท เพราะเป็นเร่ือง
ประกอบการ เฉพาะบคุ คล และมรี ายได้ระหวา่ งเรยี น ลดรายจา่ ยใน
ครอบครัว สาเร็จการศึกษาแล้วมีงานทาไม่ตกงาน
6.1.5 อาคารสถานท่ีและสิ่งแวดล้อมและ สถานประกอบการ มีพึงพอใจต่อคุณภาพนักเรียน
บรรยากาศของสถานศึกษา พบว่า วัสดุ ครุภัณฑ์ท่ีใช้ นักศึกษา ความสามารถในการปฏิบัติงาน มีความ
ในการเรยี นการสอน สถานศึกษาบางแหง่ ทนั สมยั ครบ รบั ผดิ ชอบ มนี ้าใจ การแต่งกายสะอาด เรียบร้อย
สมบูรณ์แต่มีบางแห่งยังขาดแคลนล้าสมัยโดยเฉพาะ แต่ขาดทักษะดา้ นภาษาตา่ งอังกฤษ
ระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ ควรสรา้ งความร่วมมือกับ
สถานประกอบการจัดอาชีว- ศึกษาระบบทวิภาคี 6.2.2 ด้านการให้บริการ สังคมและชุมชน
สภาพแวดล้อมภูมิทัศน์โดยรวมแล้วมีความเหมาะสม ของสถานศึกษา พบว่า นักเรียน นักศึกษา มีการนา
หรูหราใหญ่โต เป็นระเบียบ สะอาดสวยงามร่มร่ืน แต่ ความรู้ที่เรียนในช้ันเรียน ออกบริการวิชาชีพในด้าน
ยังขาดความสัมพันธ์ของผู้คนในองค์กร ต้องปรับ ต่าง ๆ ตามสถานการณ์จริงในชุมชนรอบ ๆ สถาน
บริบท และสิ่งแวดล้อมภายในสถานศึกษาให้เหมือน ศึกษา เช่น โครงการศูนย์ซ่อมสร้างเพื่อชุมชน (Fix it
หรอื ใกลเ้ คยี งกับโลกอาชพี จรงิ ในสถานประกอบการ Center) โครงการอาชีวจิตอาสา โครงการบริการ
สอนหลักสูตรระยะสั้น และ โครงการ 108 อาชีพ เพือ่
6.2 การสัมภาษณ์เชิงลึก (In-dept Interview) สรา้ งงานใหก้ ับชมุ ชน สรา้ งนวัตกรรม หรอื สง่ิ ประดษิ ฐ์
ความคิดเห็นผู้มีส่วนได้ส่วนเสียต่อภาพลักษณ์อาชีว ต่าง ๆ ให้กับชุมชนและสังคม โครงการอาชีวะร่วม
ศึกษาของวิทยาลัยในสังกัดสถาบันภาคตะวันออก ดว้ ยช่วยประชาชน ผปู้ กครอง การบริการชุมชน สงั คม
เฉียงเหนือ 1 ประกอบด้วย วิทยาลัยอาชีวศึกษา ของสถานศึกษายังไม่ครอบคลุมทุกพื้นท่ี เพราะการ
หนองคาย วิทยาลัยอาชีวศึกษาอุดรธานี วิทยาลัย การประชาสัมพันธ์ สถานประกอบการ มีส่วนร่วมใน
เทคนิคหนองบัวลาภู วิทยาลัยอาชีวศึกษาเลย การสนับสนุนวัสดุอุปกรณ์ในการออกบริการวิชาชีพ
วิทยาลัยเทคนิคบึงกาฬ ตัวแทนนักเรียนศึกษา และ และเป็นจุดเด่นของอาชีวศึกษาที่ให้บริการแก่ชุมชน
ผู้ปกครอง สถานศึกษาละ 1 คน รวม จานวน 10 คน สงั คมและประเทศชาติ
สถานประกอบการ ได้แก่ บริษัทเซ็นทรัลกรุ๊ป จานวน
1 คน และโรงแรมรอยัลคลิปบีชพัทยา จานวน 1 คน 6.2.3 ด้านการประชาสัมพันธ์ สร้างการรับรู้
รวมจานวน 2 คนเครื่องมือที่ใช้คือแบบสัมภาษณ์ ความเช่ือมั่นและค่านิยมของผู้ปกครอง พบว่า
พบว่า นักเรียน นักศึกษา ได้รับความข้อมูลข่าวสารจากทาง
สถานศึกษาอย่างทันท่วงทีและท่ัวถึง มีส่ือการ
6.2.1 ด้านคุณภาพนักเรียน นักศึกษา พบวา่ ประชาสัมพนั ธ์ สรา้ งการรับรู้ ความเช่ือม่ันและค่านยิ ม
นักเรียน นักศึกษา มีความพึงพอใจในการเข้า ศึกษา ของผู้ปกครอง เช่น เว็บไซต์ เฟซบุ๊ก ป้ายคัทเอาท์
ต่อสถาบันการอาชีวศึกษา เกิดความภาคภูมิใจใน หนังสอื พมิ พ์ สถานวี ทิ ยุ , ผ้ปู กครอง ไดร้ บั ความข้อมลู
ข่าวสารจากทางสถานศึกษาอย่างทันท่วงทีและท่ัวถึง
หลากหลายช่องทาง และสถานประกอบการ สามารถ
รับรู้ข่าวสารได้หลากหลายช่องทาง แต่ขาดความ
ตอ่ เน่อื ง
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
116 วารสารวิจยั และนวตั กรรมการอาชวี ศกึ ษา ภาพลักษณ์สถานศึกษาอาชีวศึกษาตามกรอบแนวคิด
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ ความรับผิดชอบต่อสังคม พบว่า ภาพลักษณ์ของ
ปีท่ี 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564 นักเรียน นักศึกษา คือ นักเรียน นักศึกษาแต่งกายดี
มีความรับผิดชอบ อ่อนน้อมถ่อมตน มีความเอื้อ เฟ้ือ
6.2.4 ดา้ นการพัฒนาหลักสูตรการศึกษาและ เผอ่ื แผ่ ซอื่ สัตย์ มีจิตอาสา มคี วามใฝร่ ู้ ทางานกบั เพอ่ื น
การปรับหลักสูตรสมรรถนะเพ่ือการมีงานทา พบว่า ร่วมงานได้ โดดเด่นด้านทักษะฝีมือ มีความคิด
นักเรียน นักศึกษาสามารถเลือกศึกษาหลักสูตรอาชีว สร้างสรรค์สร้างนวัตกรรมหรือสิ่งประดิษฐ์ แต่ข้อท่ี
ศึกษาท่ีทันสมัย โดยเฉพาะหลักสูตรอาชีวศึกษา ต้องปรับปรุง คือ การพูดจาขาดคาไพเราะ ขาดความ
รปู แบบทวภิ าคี เพราะสามารถเรยี นและทางานไปดว้ ย อดทน ขาดระเบียบวินัย การตรงต่อเวลา และทักษะ
มีรายได้ระหว่างเรียน และตรงตามความต้องการของ การส่ือสารภาษาอังกฤษ สอดคล้องกับงานวิจัยของ
ตลาดแรงงาน, ผู้ปกครอง มีความพึงพอใจที่นักเรียน สาโรจน์ ขอจ่วนเต๋ียว [7] ซึ่งนาทฤษฎีระบบ
นักศึกษา เลือกศึกษาหลักสตู รอาชีวศึกษา รูปแบบทวิ (Systems theory) มาใช้ในการวิเคราะห์ พบว่าการ
ภาคีเพราะสามารถเรียนและทางานไปด้วย มีรายได้ จัดการเรียนการสอน เป็นองค์ประกอบดา้ นปัจจัยนาา
ระหว่างเรียน และตรงตามความต้องการของตลาด เข้า (Input) ด้านค่าธรรมเนียม ค่าบารุงการศึกษา
แรงงานไม่ตกงาน ,สถานประกอบการ เห็นด้วยกับ ค่ า ใ ช้ จ่ า ย ป ร ะ ก อบ ด้ ว ย ตั วบ่ งชี้ ที่สา คั ญ คื อ
การจัดการหลักสูตรที่หลากหลาย มีความยืดหยุ่นใน สถานศึกษามีระบบการสนับสนุนทุนการศึกษามี
การเรียน การสอน และโดยเฉพาะหลักสูตร กองทุนกู้ยืมเพื่อการศึกษาอย่างทั่วถึง และมีอัตรา
อาชีวศึกษา จัดการศึกษารูปทวิภาคี ตรงตามความ ค่าใช้จ่ายอื่น ๆ สอดคล้องกับแผนพัฒนาการ
ตอ้ งการของตลาดแรงงานและสถานประกอบการ อาชีวศึกษา พ.ศ.2560-2579 โดยการวิเคราะห์และ
สังเคราะห์ยุทธศาสตร์ชาติระยะ 20 ปี (พ.ศ.2560-
6.2.5 ด้านอาคารสถานที่ สิ่งแวดล้อมและ 2579) แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2560-2579 และ
บรรยากาศของสถานศึกษา พบว่า มีห้องเรียน ห้อง แผนพัฒนาเศรษฐกิจสังคมแห่งชาติ ฉบับท่ี 12 (พ.ศ.
ปฏิบัติ การที่เพียงพอทันสมัย ส่ิงแวดล้อมและบรรยา 2560-2564) เพ่ือให้หน่วยงานท่ีเก่ียวข้องและ
กาศของสถานศึกษารอบสถานศึกษามีความร่มร่ืน มี สถานศึกษาใช้เป็นแนวทางในการพัฒนา และ
ระบบเครือข่ายอินเตอร์ครอบคลุมทุกพ้ืนที่ ทุกที่ใน ขับเคลื่อนการจัดการศึกษาอาชีวศึกษาของประเทศ
บริเวณสถานศึกษาเป็นสืบค้นได้อย่างมีประสิทธภิ าพ, ให้สอดคล้องกับการพัฒนากาลังคนตามยุทธศาสตร์
ผู้ปกครอง มีความพึงพอใจต่ออาคารสถานท่ี ชาติ โดยเฉพาะอย่างย่ิงการสร้างความสามารถในการ
สิ่งแวดล้อมและบรรยากาศของสถานศึกษามีความ แข่งขัน การพัฒนา และเสริมสร้างศักยภาพคน
พร้อมในการจัดการเรียน การสอน และมีความ วสิ ัยทัศน์ ทีเ่ ปน็ ความคาดหวงั ตามเจตนารมณ์ของการ
ปลอดภัย, สถานประกอบการ เห็นว่า สถานศึกษา จัดการอาชีวศึกษาไว้วา่ “ผู้สาเร็จการอาชวี ศึกษาและ
มีการจัดห้องเรียน ห้องปฏิบัติการที่เพียงพอและ ฝึกอบรมวิชาชีพ มีคุณธรรม คุณภาพ สอดคล้องกับ
ทันสมัย สามารถตอบสนองการเรียน การสอนได้เป็น ความต้องการในการพัฒนาประเทศ” [8]
อย่างดี
7.2 ด้านการให้บริการ สังคมและชุมชนของ
7. อภปิ รายผล สถานศึกษา พบว่า มีการนาความรู้ท่ีเรียนในชั้นเรียน
การศึกษาความคิดเห็นของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียต่อ ออกบริการวิชาชีพในด้านต่าง ๆ ตามสถานการณจ์ ริง
และสามารถแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าได้เป็นอย่างดี
ภาพลักษณ์อาชีวศึกษาของวิทยาลัยในสังกัดสถาบัน สอดคล้องกับนริศ สุคันธวรัตน์ [5] กลยุทธ์การสอ่ื สาร
ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ 1 อภิปรายผลได้ดงั น้ี
7.1 ด้านคุณภาพนักเรียน นักศึกษา พบว่า
มีความสามารถในการปฏิบัติงาน มีความรับผิดชอบ
มีน้าใจ การแต่งกายสะอาด เรียบร้อย สอดคล้องกับ
นริศ สุคันธ วรัตน์ [5] กลยุทธ์การสื่อสารเพ่ือสร้าง
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
เพื่อสร้างภาพลักษณ์สถานศึกษาอาชีวศึกษาตาม วารสารวจิ ยั และนวตั กรรมการอาชีวศกึ ษา 117
กรอบแนวคิดความรับผิดชอบต่อสังคม พบว่า
ภาพลักษณ์ทางด้านสังคม และชุมชนของสถานศึกษา Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
คือ มีความใกล้ชิดกับชุมชน (Community Base) ได้ ปีท่ี 5 ฉบับที่ 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564
ชว่ ยเหลือสังคมผ่านโครงการตา่ ง ๆ อาทิ โครงการ Fix
It Center เช่น การให้บริการตรวจเช็คสภาพรถยนต์ สังคม พบว่า ภาพลักษณ์ด้านการประชา สัมพันธ์ คือ
ซ่อมเครื่อง ใช้ไฟฟ้าฟรี สอนอาชีพให้กับชุมชน 108 สถานศกึ ษาใช้สอ่ื ทห่ี ลากหลายในการส่อื สารทัง้ ภายใน
อาชีพ เพ่ือสร้างงานให้กับชมุ ชน สร้างนวัตกรรม หรือ และภายนอกสถานศึกษาโดยสื่อท่ีเลือกใช้มากที่สุด
สิ่งประดิษฐ์ต่าง ๆ ให้กับชุมชนและสังคม โครงการ คือ การสื่อระหว่างบุคคล ได้แก่ การพูดปากต่อปาก
อาชีวะร่วมด้วยช่วยประชาชน เช่น ช่วยซ่อมแซม รองลงมา คือ เว็บไซต์ เฟซบุ๊กป้ายคัทเอาท์ หนังสือพิมพ์
ยานพาหนะในช่วงเทศกาลต่าง ๆ โครงการจิตอาสา สถานีวิทยุ ตามลาดับ การบริหารจัดการส่ือสาร
เช่น ทาสีห้องเรียน บริจาคอุปกรณ์ IT ให้กับโรงเรียน องค์กรขาดแผนกลยุทธ์การประชา สัมพันธ์ และไม่มี
ที่ขาดแคลน สร้างโรงเรียน ตชด. สร้างสนามเด็กเล่น เจ้าหน้าท่ีด้านการประชาสัมพันธ์ที่จบการศึกษาด้าน
ทาอาหารเลี้ยงเด็กยากไร้และในกรณีภัยพิบัติต่าง ๆ นิเทศศาสตร์มาโดยตรง จึงทาให้การนาเสนอข่าวสาร
เช่น น้าท่วมจะไปสร้างห้องนา้ สร้างบ้านลอยน้า และ ไม่เกดิ ความต่อเนอื่ งสมา่ เสมอ
อ า ชี ว ศึ ก ษ า ร ะ บ บ ท วิ ภ า คี โ ด ย ร่ ว ม มื อ กั บ ส ถ า น
ประกอบการขนาดเล็ก SMEs (Small and Medium 7.4 ด้านการพัฒนาหลักสูตรการศึกษาและการ
Enterprise) ปรับหลักสูตรสมรรถนะเพื่อการมีงานทา พบว่า
มีหลักสูตรที่หลากหลาย มีความยืดหยุ่นในการเรียน
7.3 ด้านการประชาสัมพนั ธ์ สร้างการรับรู้ พบว่า การสอน มีการเรียนการสอนระบบทวิภาคี หลักสูตร
สามารถรับรู้ข่าวสารได้หลากหลายช่องทาง เช่น แผ่น ตรงตามความต้องการของตลาดแรงงานและสถาน
พับ วิทยุประชาสัมพันธ์ เฟสบุ๊กค์ เว็บไซด์ เป็นต้น ประกอบการ สอดคล้องกับงานวิจัยของ สาโรจน์
สอดคล้องกับ วชิรวิทย์ ยางไชย [3] ศึกษาวิจัย เร่ือง ขอจ่วนเต๋ียว [7] นาเสนอรูปแบบระบบสังคมของ
การวิเคราะห์ภาพลักษณ์ของอาชีวศึกษาตามทัศนะ สถานศึกษา ไว้ว่าสถานศึกษาเป็นระบบสังคมท่ีมี
ของนักเรียนได้ให้ข้อเสนอแนะว่าสถานศึกษาอาชีว องค์ประกอบต่าง ๆ ซ่ึงปัจจัยนาาเข้า ได้แก่ วัสดุ
ศึกษาทั้งภาครัฐและภาคเอกชน ควรปรับภาพ ลักษณ์ อุปกรณ์และวิธีการ และส่ิงอานวยความสะดวก ด้าน
และการประชาสัมพันธ์เชิงรุกจากภาพลักษณ์เชิงลบ หลักสูตรการจัดการเรียนการสอน ประกอบด้วยตัว
ของการศึกษาในประเภทอาชีวศึกษาที่กาลังประสบ บ่งช้ีท่ีสาคัญ คือ สถาน ศึกษามีการสนับสนุนและ
เป็นภาพลักษณ์ใหม่ในเชิงบวก สถาบันอาชีว ศึกษา ส่ ง เ ส ริ ม ใ ห้ นั ก เ รี ย น มี ส่ ว น ร่ ว ม ใ น กิ จ ก ร ร ม เ ส ริ ม
ต้องเร่งประชาสัมพันธ์ภาพลักษณ์ ข้อดีของการเรียน มีสาขาวิชาและมีแผนกให้เลือกหลากหลายตรงกับ
สายอาชพี โดยเนน้ กลุ่มเป้าหมายเป็นนกั เรียนนักศึกษา ความตอ้ งการของตลาด รวมทั้งหลกั สตู รการเรยี นการ
ควรเพิ่มกิจกรรมท่ีดีมีประโยชน์ของนักศึกษาอาชีวะ สอนมีความหลากหลายและทันสมัย ครอบคลุมตาม
ให้เข้าสู่ชุมชนเพิ่มมากขึ้น ซึ่งก็จะเป็นอีกวิธีการหนึง่ ท่ี มาตรฐานสอดคล้องกับงานวิจัยของ สาโรจน์ ขอจ่วนเตี๋ยว
จะช่วยส่ือสารไปยังกลุ่มเป้าหมายเพ่ือปรับเปลี่ยน [7] ซ่ึงนาทฤษฎีระบบ (Systems theory) มาใช้ใน
ภาพลักษณ์สถานศึกษา และเพ่ิมจานวนผู้เรียนอาชีว การวิเคราะห์ พบว่าการจัดการเรียนการสอน เป็น
ศึกษาได้ และสอดคล้องกับนริศ สุคันธวรัตน์ [5] อง ค์ ป ร ะ ก อบ ด้ า น ปั จ จั ย น า เข้ า ( Input) ด้ า น
กลยุทธ์การสื่อสารเพ่ือสร้างภาพลักษณ์สถานศึกษา ค่าธรรมเนียม ค่าบารุงการศึกษา ค่าใช้จ่าย ประกอบ
อาชีวศึกษาตามกรอบแนวคิดความรับผิด ชอบต่อ ด้วย ตัวบ่งช้ีที่สาคัญคือสถานศึกษามีระบบการสนับ
สนุนทุนการศึกษามีกองทุนกู้ยืมเพื่อการศึกษาอย่าง
ทั่วถึง และมีอัตราค่าใช้จ่ายอ่ืน ๆ สอดคล้องกับ การ
บรรยายพิเศษของนายณรงค์ แผ้วพลสง เลขาธิการ
คณะกรรมการการอาชีวศกึ ษา (กอศ.) [1] ในการสรา้ ง
ภาพลักษณ์ สานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
118 วารสารวิจัยและนวัตกรรมการอาชีวศึกษา สิ่งอาานวยความสะดวก เป็นองค์ประกอบหน่ึงของ
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ การบริหารสถานศึกษา สอดคล้องกับบทสรุปบรรยาย
ปีท่ี 5 ฉบับที่ 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564 พิเศษของ ดร.สุเทพ ชิตยวงษ์ [6] เลขาธิการ
คณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา (กอศ.) ได้ใหท้ ัศนะการ
(สอศ.) ไว้ว่า จะดาเนินการยกระดับการจัดการศึกษา แกไ้ ข ภาพลกั ษณอ์ าชีวศึกษาสานักงานคณะกรรมการ
หรือเรียกว่า 4 พลิก คือ 1) พลิกความเช่ือ โดยเฉพาะ การอาชีวศึกษา เพื่อให้ได้เด็กที่มีคุณภาพ คุณธรรม
เรอื่ งภาพลกั ษณ์ท่ถี ูกมองว่ามีแตก่ ารทะเลาะวิวาทและ และเป็นคนดีมากกว่าคนเก่ง การปรับภาพลักษณ์
เด็กไม่มีคุณภาพ 2) พลิกนโยบายโดยเฉพาะเร่ืองการ ประกอบด้วย 1) พัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน
รับเด็กที่จะต้องเอาเด็กเป็นตัวตั้งและหาแรงจูงใจให้ นักศึกษา 2) สร้างการรับรู้ ความเช่ือและค่านิยมของ
เด็กมาเรียนสายอาชีพให้มากขึ้น 3) พลิกการดาเนิน ผู้ปกครอง สร้างภาพลักษณ์อาชีวศึกษาในเชิงรุก
งาน ทต่ี ้องทาในเชงิ รุก เดินเข้าไปหานกั เรยี นนักศึกษา ประกอบด้วย 3) การมีงานทา โดยการพฒั นากาลงั คน
และต้องประสานกับหนว่ ยงานเครือข่ายตา่ ง ๆ โดยไม่ อาชีวศึกษา เขตพัฒนาพิเศษ 6 ภาค 4) การปรับ
มีคาว่าแย่งเดก็ และครอู าชีวะจะตอ้ งอธบิ ายให้เด็กและ หลักสูตรสมรรถนะเพ่ือการมีงานทา 5) จัดการศึกษา
ผู้ปกครองเข้าใจว่าการมาเรียนอาชีวะจะได้อะไรบ้าง นอกระบบและทวภิ าคีให้มากข้ึน เพื่อการเพ่ิมปรมิ าณ
ทางานอะไรได้บ้าง และ 4) พลิกเป้าหมายจานวนเดก็ ผู้เรียน การสร้างโอกาสการศึกษาวิชาชีพหลักสูตร
มาเรยี นอาชีวศึกษาเพมิ่ ขนึ้ เด็กมพี ฤตกิ รรมทีด่ ี ระยะส้ันด้วย 6) การปรับปรุงส่ิงแวดล้อม ภูมิทัศน์ให้
น่าดู น่าอยู่ และเอ้ือต่อการเรียนการสอนอย่างมี
7.5 ด้านอาคารสถานที่ ส่ิงแวดล้อมและ คุณภาพ 7) การบริหารจัดการท่ีจะต้อสร้างความ
บรรยากาศของสถานศึกษา พบว่า มีการจัดห้องเรียน เข้มแข็งท้ังในระดับสถาบัน สถานศึกษา ท้ังรัฐและ
ห้องปฏิบัติการที่เพียงพอและทันสมัย สามารถ เอกชนรวมถึงการจัดฐานข้อมูลอาชีวศึกษา และการ
ตอบสนองการเรยี น การสอนไดเ้ ป็นอย่างดี สอดคล้อง บรหิ ารจดั การของสานกั งานในสว่ นกลาง
กับ นริศ สุคันธวรตั น์ [5] กลยทุ ธ์การสื่อสารเพ่อื สร้าง
ภาพลักษณ์สถานศึกษาอาชีวศึกษาตามกรอบแนวคิด 8. ขอ้ เสนอแนะ
ความรับผิดชอบต่อสังคม พบว่า ภาพลักษณ์ของ 8.1 ข้อเสนอแนะในการนาผลการวจิ ยั ไปใช้
เ ค ร่ื อ ง มื อ เ ค ร่ื อ ง ใ ช้ ห รื อ อุ ป ก ร ณ์ ส า นั ก ง า น แ ล ะ 8.1.1 สถานศึกษาอาชีวศึกษา สามารถนา
บรรยากาศของสถานศึกษาคือ วัสดุครุภัณฑ์ท่ีใช้ใน
การเรียนการสอน สถานศึกษาบางแห่งทันสมัยครบ ผล การวิจัยซ่ึงเป็นการนาเสนอความคิดเห็นของผู้มี
สมบูรณ์แต่มีบางแห่งยังขาดแคลนล้าสมัยโดยเฉพาะ ส่วนได้ส่วนเสียต่อภาพลักษณ์อาชีวศึกษา ไปสู่การ
ระบบเทคโนโลยสี ารสนเทศ ควรสรา้ งความร่วมมือกับ กาหนดนโยบายและกรอบการดาเนินงานเพื่อการ
สถานประกอบการจัดอาชีวศึกษาระบบทวิภาคี พัฒนาภาพ ลักษณ์อาชีวศึกษาของสถานศึกษา
สภาพแวดล้อมภูมิทัศน์โดยรวมแล้วมีความเหมาะสม อาชีวศึกษา ให้ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องเกิดความเชื่อถือ
หรูหราใหญ่โต เป็นระเบียบ สะอาดสวยงามร่มรื่น แต่ เช่ือม่นั ศรทั ธา ต่อสถานศึกษา
ยังขาดความสัมพันธ์ของผู้คนในองค์กร ต้องปรับ
บริบท และสิ่งแวดล้อมภายในสถานศึกษาให้เหมือน 8.1.2 สานักงานคณะกรรมการการ
หรือใกล้เคียงกับโลกอาชีพจริงในสถานประกอบการ อาชีวศึกษา ที่ทาหน้าที่กากับดูแลสถานศึกษา
หรือ โรงงานอุตสาหกรรม สอดคล้องกับงานวิจัยของ อาชีวศึกษาท่ัวประเทศ สามารถนาผลการศึกษาความ
สาโรจน์ ขอจ่วนเตี๋ยว [7] ด้านวัสดุ อุปกรณ์ คิ ด เ ห็ น ข อ ง ผู้ มี ส่ ว น ไ ด้ ส่ ว น เ สี ย ต่ อ ภ า พ ลั ก ษ ณ์
ส่ิงอานวยความสะดวก ประกอบด้วยตัวบ่งช้ีที่สาคัญ อาชีวศึกษา ไปใช้ในการกาหนดนโยบายและทิศ
คอื สถานศกึ ษามีความพรอ้ มดา้ นอาคารเรยี นมีสื่อการ ทางการพัฒนาเปลี่ยนแปลงภาพลักษณ์อาชีวศึกษา
เรียนรู้เพียงพอกับจานวนผู้เรียนและการจัดการเรียน
การสอน และสถานศึกษามีส่ิงอาานวยความสะดวก
ด้านการเรียนการสอนที่ทันสมัย ซ่ึงวัสดุ อุปกรณ์
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
เพ่ือให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย เกิดความเชื่อถือ เชื่อม่ัน วารสารวจิ ัยและนวตั กรรมการอาชีวศึกษา 119
ศรัทธา ต่ออาชวี ศกึ ษาทัง่ ภาครัฐและเอกชน
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
8.2 ขอ้ เสนอแนะในการทาวิจัยครัง้ ตอ่ ไป ปีที่ 5 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม - มิถุนายน 2564
8.2.1 ขอบเขตของกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการ
[3] วชริ วิทย์ ยางไชย. การวเิ คราะห์ภาพลกั ษณ์
ศึกษาวิจัยครั้งน้ี ผู้วิจัยเลือกจากผู้มีส่วนได้ส่วนเสียใน ของอาชีวศกึ ษาตามทศั นะของนกั เรียน :
สถานศึกษาของรัฐบาลในสถาบันภาคตะวันออกเฉียง การวจิ ัยแบบผสมวธิ .ี ครุศาสตร์มหาบณั ฑิต
เหนือ 1 เท่าน้ัน แต่สาหรับในการศึกษาวิจยั ครง้ั ตอ่ ไป : จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลัย, 2554.
จึงเสนอแนะวา่ ควรเปน็ การศกึ ษาในขอบเขตของกลุ่ม
ตัวอย่างที่เป็นสถานศึกษาของท้ังภาครัฐบาล และ [4] นัยนา สังขะเกตุ, ภาพลกั ษณ์ของโรงเรยี น
ภาคเอกชนด้วย ศรีวฒั นาบรหิ ารธุรกิจและเทคโนโลยี
นานาชาติตามการรบั รขู้ องผูป้ กครอง,
8.2.2 ควรใช้รูปแบบการวิจัยเพ่ือพัฒนา วิทยานพิ นธป์ ริญญา มหาบณั ฑิต :
ท่ีสามารถนาไปใช้เพ่ือแก้ปัญหาหรือพัฒนาในเร่ืองใด มหาวิทยาลยั ราชภฏั พระนคร, 2551.
เร่ืองหน่ึงท่เี ปน็ ภาพลกั ษณ์ขององค์กร จากผลการวิจยั
คร้ังน้ีหากประสบผลสาเร็จควรมีการเผยแพร่ เพ่ือ [5] นริศ สุคนั ธวรัตน์, การยุทธก์ ารสอ่ื สารเพอื่
นาไปปฏิบัตใิ นสถานศึกษาอื่น ๆ ต่อไป สรา้ งภาพลักษณ์สถานศึกษาอาชวี ศกึ ษาตาม
กรอบแนวคดิ ความรับผดิ ชอบตอ่ สงั คม,
กิตตกิ รรมประกาศ ดษุ ฎีบณั ฑิต : มหาวทิ ยาลยั นเรศวร, 2560.
การศึกษาวิจัยฉบับน้ีสาเร็จลุล่วงไปได้ด้วย
[6] สเุ ทพ ชิตยวงษ์, การพัฒนาคณุ ภาพและสร้าง
ความกรุณา และความชว่ ยเหลือเป็นอย่างดีที่ให้ความ ความเขม้ แข็งอาชวี ศกึ ษา, 2560, [สบื ค้น
ช่วยเหลือในการตอบแบบถามทุกท่าน ที่ได้สละเวลา เมื่อ 26 พฤษภาคม 2563], จาก :
ในการให้ข้อมลู ทเ่ี ป็นประโยชนต์ ่อการวิจยั ครัง้ น้ี https://www.dailynews.co.th/
education/607758.
คุณค่าและประโยชน์ที่ได้รับจากวิจัยฉบับน้ี
ขอน้อมคุณบิดา มารดา และครูอาจารย์ท่ีอบรมส่ัง [7] สาโรจน์ ขอจว่ นเตย๋ี ว, กลยทุ ธ์การบริหารการ
สอน มีสติปัญญา มีคุณธรรม มจี ิตอาสา อนั เปน็ เครื่อง ประกันคุณภาพของวทิ ยาลัยเทคนิคสงั กัด
ชนี้ าความสาเร็จในชีวิต สานักงานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา,
ดษุ ฎนี พิ นธส์ าขาวิชาการบริหารการศกึ ษา
เอกสารอ้างอิง วทิ ยาลยั บัณฑติ ศกึ ษาดา้ นการจัดการ
[1] ณรงค์ แผ้วพลสง, พลิกอาชวี ะสรา้ ง มหาวทิ ยาลยั ศรีปทมุ , 2557.
ภาพลักษณใ์ หม่, 2563, [สืบค้นเมอื่ 26
พฤษภาคม 2563], จาก : https://www. [8] สานักงานคณะกรรมการการอาชีวศกึ ษา,
matichon.co.th/education/news_1844188. เกีย่ วกับ สอศ., [สบื คน้ เมอ่ื 2 มีนาคม
[2] Helena. A. and Mario. R., The influence 2560], จาก : http://www.vec.go.th/>.
of university image onstudentbehavior,
International Journal of Education [9] สมเกยี รติ ขาสาราญ, การศกึ ษาความสมั พนั ธ์
Management, 24, pp.73-85, 2010. ระหว่างกลยทุ ธก์ ารตลาดและภาพลกั ษณ์
ของโรงเรียนอาชวี ศกึ ษาเอกชน ประเภท
วชิ าพาณชิ ยกรรมหลักสตู รประกาศนยี บตั ร
วิชาชพี (ปวช.) ในจงั หวัดชลบุรี, มหาวทิ ยาลัย
ธุรกจิ บัณฑิต, 2554.
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
120 วารสารวิจยั และนวัตกรรมการอาชีวศกึ ษา
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ่ี 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564
การออกแบบและสรา้ งเครอ่ื งจา่ ยเจลแอลกอฮอล์แบบอตั โนมตั ิ
Design and Construction of Automatic Alcohol Gel Dispenser
อนชุ า ดผี าง1* และ นิตคิ ม อริยพมิ พ์2
Anucha Deephang1* and Nitikom Ariyapim2
*12สาขาวิชาวศิ วกรรมไฟฟา้ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลยั ภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ ขอนแกน่ 40000
*12Department of Electrical Engineering Faculty of Engineering Northeastern University Khonkaen 40000
Received : 2020-10-08 Revised : 2020-10-14 Accepted : 2020-11-24
บทคดั ย่อ คะแนนสูงสุด 2 ข้อ คือ ด้านประสิทธิภาพการทางาน
บทความนี้นาเสนองานวิจัยเชิงนวัตกรรมโดย มีคะแนนเฉลยี่ เท่ากบั 5 คะแนน อยู่ในระดับ มากที่สดุ
และด้านความมีประโยชน์ มีคะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 5
วัตถุประสงค์เพื่อออกแบบและสร้างเคร่ืองจ่ายเจล คะแนน อยู่ในระดับ มากที่สุด โดยได้คะแนนน้อยทส่ี ดุ
แอลกอฮอล์แบบอัตโนมัติ โดยคานึงถึงรูปแบบการใช้ ในด้านความเหมาะสมสวยงามของตัวเครื่อง 3.00
งานตามอาคารสานักงานต่าง ๆ ท่ีมีผู้คนเข้าออกตลอด คะแนน อยู่ในระดับ ปานกลาง และมีคะแนนความพึง
ท้ังวัน การออกแบบจึงเน้นไปท่ีความทนทานต่อการใช้ พอใจเฉลี่ย 4.47 คะแนน อยใู่ นระดบั มาก
งานแบบต่อเนื่อง ตัวเครื่องมีความสูง 1 เมตร ทาจาก คาสาคญั : เครอื่ งจา่ ยเจลแอลกอฮอล์อตั โนมัติ, การ
เหล็กกล่องขนาด 1 นิ้ว มีอุปกรณ์ตรวจจับวัตถุแบบ
อินฟาเรดสาหรับตรวจจับมือท่ียื่นเข้ามารับเจลแอลกอฮอล์ ประยุกต์ใชไ้ มโครคอนโทรลเลอร์
เพื่อผู้ใช้งานไม่ต้องสัมผัสกับอุปกรณ์เป็นการลดความ
เส่ียงต่อการสัมผัสเช้ือโรคต่าง ๆ ใช้ดีซีเกียร์ป๊ัมขนาด Abstract
เล็กทาหน้าท่ีดูดและจ่ายเจลแอลกอฮอล์ ควบคุม This paper presents an innovative
ปริมาณเจลแอลกอฮอล์เพื่อไม่ให้จา่ ยเจลแอลกอฮอล์มาก
หรือน้อยจนเกินไปโดยการกาหนดระยะเวลาทางาน research, which aimed at designing and
ของดีซีเกียร์ปั๊ม จากการทดลองในอาสาสมัครจานวน building automatic alcohol gel dispensers.
20 คน พบว่า ปริมาณเจลแอลกอฮอล์ ที่ผ้ทู ดลองสว่ นใหญ่ Taking into account the usage patterns of
พอใจอยู่ท่ปี ริมาณ 1 มิลลิกรัม ซง่ึ ใช้เวลาในการทางาน various office buildings with people going in
ของป๊ัมจ่ายเจลแอลกอฮอล์เท่ากับ 158 มิลลิวินาที and out all day the design therefore focuses
มีหลอดแอลอีดีแสดงสถานะขณะเคร่ืองทางานและ on the durability of continuous use. The device
ขณะกาลังจ่ายเจลแอลกอฮอล์ควบคุมและประมวลผล is 1 meter high and made of 1-inch box steel.
ดว้ ยไมโครคอนโทรลเลอรอ์ าร์ดโู นนาโน It has an infrared object sensor for detecting
the outstretched hand to pick up the alcohol
ผ ล ก า ร ป ร ะ เ มิ น จ า ก ผู้ เ ชี่ ย ว ช า ญ ด้ ว ย แ บ บ gel so that the user does not have to touch
ประเมินท่มี ีเกณฑ์การใหค้ ะแนนความพงึ พอใจและแบบ the device. Exposure to various germs use a
ตอบคาถามปลายเปดิ เปน็ เครอ่ื งมือพบว่า ผลประเมินไดร้ บั small DC gear pump to suction and dispense
alcohol gel. Control the amount of alcohol gel
*อนุชา ดผี าง to avoid dispensing too much or too little
E-mail : [email protected] alcohol gel by setting the working time of the
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
DC gear pump. In an experiment on 20 วารสารวจิ ยั และนวตั กรรมการอาชีวศกึ ษา 121
volunteers, the majority of subjects were
satisfied with the alcohol gel content of Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
approximately 1 milligram, with 158 ปที ี่ 5 ฉบับท่ี 1 มกราคม - มิถุนายน 2564
milliseconds of operating time of the alcohol
gel pump. While the machine is running and [4] โดยปัจจุบันประเทศไทยมีผู้ป่วยสะสมจนถึงวันที่
while dispensing the alcohol gel Controlled 30 กรกฎาคม 2563 จานวน 3,304 ราย มีผู้เสียชีวิต
and processed with Microcontroller Arduino จานวน 58 ราย และมีผู้ป่วยสะสมท่ัวโลกจานวน
Nano. ประมาณ 17 ล้านคน [5]
Expert evaluation with satisfaction จากสถานการณ์การแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19
scoring and open-ended questionnaires were ผู้วิจัยได้ตระหนักถึงความสาคัญและวิธีการป้องกัน
used as a research instrument. It is found that การติดเชื้อดังกล่าว ซ่ึงวิธีการป้องกันการติดเช้ือที่มี
the evaluation results received the highest ประสิทธิภาพวิธีหน่ึงคือการทาความสะอาดมือด้วย
score in 2 points: performance the average แอลกอฮอล์ท่ีมีความเข้มข้นอย่างน้อย 70 % ข้ึนไป
score of 5 was on the highest level and ปัจจุบันแอลกอฮอล์สาหรับทาความสะอาดมือน้ัน มี
usefulness. The average score of 5 points is in จาหน่าย 2 รูปแบบ คือ แอลกอฮอล์รูปแบบน้าและ
the highest level, with the least score on the แอลกอฮอล์รปู เจล การใชแ้ อลกอฮอล์รูปแบบนา้ สง่ ผล
appearance of the device, 3.00 points are ใหผ้ วิ ขาดความชมุ่ ช้ืน และเกดิ ภาวะผวิ แหง้ จึงนิยมใช้
moderate and the average satisfaction score of แอลกอฮอล์ในรูปแบบเจลมากกว่า เน่ืองจาก
4.47 points is in the high level แอลกอฮอล์ในรูปแบบเจลมีการเติมมอยเจอร์ไรเซอร์
Keywords : Automatic alcohol gel dispenser, หรือสารบารุงผิวเข้าไป เพ่ือลดผลข้างเคียงของ
แอลกอฮอล์ ท้ังนี้ยังมีการเติมกล่ินหรือสี เพื่อให้เจล
Application of microcontroller แอลกอฮอล์มีความน่าสนใจย่ิงข้ึนอีกด้วย เจล
แอลกอฮอล์ที่จาหน่ายโดยทั่วไปเป็นแบบขวดปั๊ม
1. บทนา ใช้งานโดยการใช้มือกดหัวกดเจลแอลกอฮอล์ ซ่ึงมี
ไวรัสโคโรนา (Corona virus) เป็นไวรัสท่ีถูกพบ ความเสี่ยงในการติดเชื้อเน่ืองจากต้องใช้มือสัมผัส
หัวกด จึงได้มีการประดิษฐ์เครื่องเหยียบหัวกดเจล
คร้ังแรกในปี 1960 ไม่ทราบแหล่งที่มาอย่างชัดเจนว่า แอลกอฮอลแ์ ตก่ ็ยังมีความไมส่ ะดวกต่อการใชง้ านของ
มาจากท่ีใด เป็นไวรัสท่ีสามารถติดต่อได้ท้ังในมนุษย์ ผู้ใช้อยู่บ้าง ดังนั้นการสร้างอุปกรณ์ที่ทาให้ผู้ใช้ไม่ต้อง
และสัตว์ ซึ่งปัจจุบันมีการค้นพบไวรัสสายพันธ์ุนี้แล้ว สัมผัสกับหัวกดเจลแอลกอฮอล์ จึงเป็นนวัตกรรมท่ี
ทั้งหมด 6 สายพันธ์ุ ส่วนสายพันธุ์ที่กาลังแพร่ระบาด น่าสนใจ เพ่ือให้ทันต่อเหตุการณ์และสถานการณ์
หนักทั่วโลกขณะน้ีเป็นสายพันธ์ุท่ียังไม่ถูกค้นพบมา ปัจจุบนั ทีย่ ังมกี ารแพร่ระบาดของไวรสั น้ีอย่ทู ั่วโลก
กอ่ น จงึ ถูกเรียกวา่ เป็นไวรัสโคโรนาสายพันธใุ์ หม่ และ
ในภายหลังถูกต้ังช่ืออย่างเป็นทางการว่า โควิด-19 2. วัตถุประสงคข์ องการวิจยั
(COVID-19) [3] อาการของผู้ป่วยจากไวรัสโควิด-19 2.1 เพ่ือออกแบบและสร้างเครื่องจ่ายเจล
ที่สงั เกตได้ง่ายๆมี 5 อาการหลักๆ คือ มไี ข้ เจ็บคอ ไอ
แห้งๆ น้ามูกไหล และหายใจเหน่ือยหอบ บางรายมี แอลกอฮอล์แบบอตั โนมตั ิ
ภาวะแทรกซ้อน เช่น ปอดอักเสบ หากมีอาการหนัก 2.2 เพ่ือทดสอบประสิทธิภาพเคร่ืองจ่ายเจล
มากๆ อาจอันตรายถึงอวัยวะภายในต่างๆ ล้มเหลว
แอลกอฮอลแ์ บบอัตโนมตั ิ
2.3 เพื่อประเมินความพึงพอใจของผู้ใช้งานต่อ
เคร่อื งจ่ายเจลแอลกอฮอล์แบบอัตโนมัติ
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
122 วารสารวิจยั และนวตั กรรมการอาชวี ศกึ ษา 3.1.3 ความพึงพอใจต่อลักษณะการติด-
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ ดับของแสงไฟแสดงสถานะขณะเครอื่ งพรอ้ มใหบ้ ริการ
ปีที่ 5 ฉบับท่ี 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564 มคี วามพงึ พอใจต่อแสงไฟแสดงสถานะทต่ี ดิ ตลอดเวลา
ในระดับมากท่ีสุด 4.65 คะแนน ส่วนเบ่ียงเบน
3. ข้อมูลและทฤษฎที ่ีเก่ียวของ มาตรฐาน 0.57 และมคี วามพงึ พอใจไฟแสดงสถานะท่ี
ใ น ก า ร อ อ ก แ บ บ แ ล ะ ส ร้ า ง เ ค ร่ื อ ง จ่ า ย เ จ ล กระพริบถ่ใี นระดับนอ้ ยที่สุด 1.94 คะแนน ส่วน
เบยี่ งเบนมาตรฐาน 1.19
แอลกอฮอล์แบบอัตโนมัติ เพื่อให้ได้นวัตกรรมท่ี
ผู้ใช้งานพึงพอใจ ผู้วิจัยได้ดาเนินการสารวจความ ในการออกแบบเครื่องจ่ายเจลแอลกอฮอลแ์ บบ
ต้องการของผู้ใช้ในด้านต่าง ๆ รวมทั้งยังศึกษาทฤษฎี อตั โนมัติไดใ้ ช้ขอ้ มูลจากการสารวจเพ่อื กาหนดปริมาณ
และงานวิจัยท่ีเก่ียวข องเพ่ือนามาใช เป็นข้อมูล เจลแอลกอฮอล์ท่ีเหมาะสม สีและลักษณะการติด-ดับ
ประกอบการดาเนนิ งาน ดังน้ี ของแสงไฟ โดยมีแผนผงั การทางานเปน็ ดงั รูปที่ 1
3.1 การออกแบบ รปู ท่ี 1 แผนภาพการทางาน
เคร่ืองจ่ายแอลกอฮอล์แบบอัตโนมัติที่มีขาย
จากแผนภาพการทางาน ในการแสดงสถานะ
ในปัจจุบัน มีอยู่ด้วยกัน 2 ประเภท คือ เครื่องจ่าย พร้อมใช้งานไมโครคอนโทรลเลอร์จะส่ังการให้หลอด
แอลกอฮอล์รูปแบบน้า และเคร่ืองจ่ายแอลกอฮอล์ แอลอีดีสีฟ้าจะติดสวา่ งตลอดเวลา เพ่ือรอรับสญั ญาณ
รูปแบบเจล เพื่อตอบสนองความต้องการของผู้ใช้งาน อินเตอร์รัพท์จากอุปกรณ์ตรวจจับวัตถุซึ่งจะส่ง
ผู้วิจัยจึงได้สร้างแบบสอบถามความต้องการในด้าน สัญญาณดิจทิ ลั ขนาด 5 V ใหก้ บั ไมโครคอนโทรลเลอร์
รปู แบบของแอลกอฮอล์ทผ่ี ู้ใช้พงึ พอใจมากที่สุด พบวา่ เมื่อผู้ใช้งานเครื่องนามือเข้าไปบัง จากน้ันเม่ือเกิด
ผู้ตอบแบบสอบถาม ร้อยละ 88 พึงพอใจแอลกอฮอล์ สัญญาณอินเตอร์รัพท์ไมโครคอนโทรลเลอร์จะส่ังการ
รูปแบบเจลมากที่สุด ผู้วิจัยจึงเลือกที่จะสร้างเครื่อง ให้หลอดแอลอีดีสีฟ้าดับ พร้อมกับหลอดแอลอีดีสี
จ่ายแอลกอฮอล์รูปแบบเจล โดยในการออกแบบ เขียวติดสว่างและสั่งการผ่านรีเลย์ให้ดีซีเกียร์ป๊ัม
เคร่ืองจ่ายเจลแอลกอฮอล์มีอีกประเด็นที่สาคัญ คือ ทางาน เปน็ เวลา 150 มิลลิวนิ าที และจบการทางาน
ปริมาณเจลแอลกอฮอลท์ ี่จา่ ยออกมาต่อคร้ัง นอกจากน้ี
จากการศึกษาพบว่าสีและลักษณะการติด-ดบั ของแสงไฟที่ 3.2 อุปกรณ์ตรวจจบั วตั ถุ
เคร่ืองจ่ายเจลแอลกอฮอล์ส่งผลดึงดูดใจต่อผู้ใช้งาน เ ค ร่ื อ ง จ่ า ย เ จ ล แ อ ล ก อ ฮ อ ล์ ท่ี อ อ ก แ บ บ
[1][2] ในการออกแบบท่ีดีน้ันต้องคานึงถึงความพอใจ
ข อ ง ผู้ ใ ช้ ง า น ผู้ วิ จั ย จึ ง ไ ด้ ท า ก า ร ส า ร ว จ โ ด ย ต้องการให้ทางานโดยอัตโนมตั ิเม่ือมีมือผใู้ ช้งานยืน่ เขา้
แบบสอบถามจานวน 20 ฉบับ พบว่า ผู้ตอบแบบ มาทจ่ี ดุ จา่ ยเจลแอลกอฮอล์ และตอ้ งการใหส้ ามารถใช้
สารวจมคี วามพงึ พอใจตอ่ หวั ข้อทีส่ ารวจดงั นี้ งานได้ท้ังภายในอาคารรวมไปถึงพื้นท่ีโล่งท่ีมีแสงจาก
ธรรมชาติส่องเข้ามาได้ อุปกรณ์ตรวจจับวัตถุแบบ
3.1.1 ความพึงพอใจต่อปริมาณการจ่าย อินฟาเรดโดยท่ัวไปไวต่อแสงธรรมชาติบางช่วงคลื่น
เจลต่อคร้ังในระดับมากทีส่ ุด คือ 1 ml 4.50 คะแนน แสง เช่น ช่วงคล่ืนแสงย่านอินฟาเรดจากแสงอาทิตย์
ส่วนเบ่ียงเบนมาตรฐาน 0.92 และมีความพึงพอใจต่อ เมื่อใช้งานนอกอาคารอุปกรณ์ตรวจจับวัตถุแบบ
ปริมาณการจ่ายเจลต่อคร้ังในระดับน้อยที่สุด คือ
2.5 ml 1.75 คะแนน สว่ นเบีย่ งเบนมาตรฐาน 1.25
3.1.2 ความพึงพอใจต่อสีไฟแสดงสถานะ
ขณะเครื่องพร้อมให้บรกิ าร มีความพึงพอใจต่อแสงไฟ
สีฟ้าในระดับมากที่สุด 4.35 คะแนน ส่วนเบ่ียงเบน
มาตรฐาน 0.85 และมีความพึงพอใจต่อแสงไฟสีแดง
ในระดับน้อยท่ีสุด 1.35 คะแนน ส่วนเบ่ียงเบน
มาตรฐาน 0.90
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
อินฟาเรดแบบนี้จึงถูกรบกวนได้ง่ายทาให้ทางาน วารสารวจิ ยั และนวัตกรรมการอาชีวศกึ ษา 123
ผิดพลาด งานวิจัยนี้จึงเลือกใช้อุปกรณ์ตรวจจับวัตถุ
แบบอินฟาเรด รุ่น E18-D80NK ซึ่งมีฟิลเตอร์ตัดแสง Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
รบกวน เป็นเซนเซอร์ตรวจจับวัตถุที่ใช้หลักการ ปที ี่ 5 ฉบับที่ 1 มกราคม - มิถนุ ายน 2564
สะท้อนของคลื่นอินฟาเรด สามารถกาหนดระยะใน
การทางานได้ ต้งั แต่ 3-80 cm โดยปรับค่าที่ โพ อินเตอร์รัพท์จากอุปกรณ์ตรวจจับวัตถุอินฟาเรดนี้
เทนชิออมิเตอร์ ให้สัญญาณเอาต์พุตแบบดิจิทัล เวลา โดยเมอื่ เกดิ การอนิ เตอรร์ ัพทโ์ ปรแกรมเขา้ ไปทางานใน
การตอบสนอง 2 มิลลิวินาที ระดับไฟเล้ียง 5 V ฟังก์ชั่นย่อยเพื่อสั่งงานให้ดีซีเกียร์ป๊ัมทางานพร้อมกับ
กินกระแส 25 mA หลอดแอลอีดีสีเขียวติดเป็นเวลา 158 มิลลิวินาที เม่ือ
ครบเวลาที่หน่วงเอาไว้โปรแกรมจะกลบั ไปทางานที่จุด
3.3 ดีซเี กียรป์ ม๊ั เดิมโดยมวี งจรการต่อส่วนต่างดงั รูปที่ 3
งานวิจัยน้ีออกแบบสาหรับแอลกอฮอล์ท่ีมี
รูปที่ 2 ผงั งานเครอื่ งจ่ายเจลแอลกอฮอล์แบบอัตโนมตั ิ
ลักษณะเป็นเจล ซ่ึงเน้ือสารค่อนข้างมีความหนืดดีซี
ป๊ั ม แ บ บ หมุนเหว่ี ยง โดย ท่ัวไ ปไม่ส ามารถดูด รปู ท่ี 3 วงจรเคร่ืองจ่ายเจลแอลกอฮอลแ์ บบ
แ อ ล ก อ ฮ อ ล์ ที่ มี ลั ก ษ ณ ะ เ ป็ น เ น้ื อ เ จ ล นี้ ขึ้ น ม า ไ ด้ อัตโนมตั ิ
จึงเลือกใช้ดีซีเกียร์ป๊ัมซ่ึงทางานในลักษณะดูดและอัด
ซึ่งสามารถใช้ดูดสารที่มีเน้ือหนืดหรือข้นได้ ดีซีเกียร์
ป๊ัมที่เลือกใช้น้ีมีขนาด 5 W วัตต์ ใช้กับแรงดันไฟฟ้า
ในช่วง 3.7–6 V กินกระแสไฟฟ้า 0.6-1 A อัตราการ
ไหล 0.6 ลิตรต่อนาที ระยะดูด 0.4 m ระยะส่ง 6 m
โดยประมาณ
การทางานของดีซีเกียร์ปั๊มเพ่ือดูดและจ่ายเจล
แอลกอฮอล์ควบคุมด้วยไมโครคอนโทรลเลอร์อาร์ดูโน
นาโน ส่งั การผา่ นพอร์ตดจิ ทิ ลั หมายเลข D8 ไปยงั รเี ลย์
ขนาด 5 V เพ่อื ทาหนา้ ท่ีตดั ตอ่ การทางานของดีซเี กยี ร์ป๊มั
3.4 ไมโครคอนโทรลเลอรอ์ ารด์ ูโนนาโน
เป็นไมโครคอนโทรลเลอร์ขนาดเล็กราคา
ประหยัดแต่เต็มไปด้วยประสิทธิภาพ ด้วยจานวน
พอร์ตท่ีมีไม่มากจึงทาให้มีขนาดเล็กกระทัดลัดแต่ก็
เพียงพอต่อการใช้งานสาหรับประมวลผลและควบคุม
ก า ร ท า ง า น ข อ ง เ ค รื่ อ ง จ่ า ย เ จ ล แ อ ล ก อ ฮ อ ล์ แ บ บ
อัตโนมัติ โดยมีผังงานโปรแกรมดังภาพท่ี 2 ส่วนของ
โปรแกรมหลักเริ่มจากการสั่งงานให้หลอดแอลอีดี
แสดงสถานะเครื่องพร้อมใช้งานติดสว่าง และรอรับ
สัญญาณอินเตอร์รัพท์จากอุปกรณ์ตรวจจับวัตถุ
อินฟาเรดซ่ึงถือว่าเป็นสัญญาณอินเตอร์รัพท์จาก
ภายนอก โดยเลือกใช้ขา 3 ซึ่งเป็นอินเตอร์รัพท์ลาดบั
ท่ี 1 (INT1) ของอาร์ดูโนนาโน เพื่อรับสัญญาณ
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
124 วารสารวจิ ัยและนวตั กรรมการอาชวี ศกึ ษา
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีที่ 5 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม - มิถนุ ายน 2564
3.5 สว่ นโครงสรา้ ง
โครงสร้างเครื่องจ่ายเจลแอลกอฮอล์แบบ
อัตโนมัติออกแบบให้มีน้าหนักพอประมาณเพื่อความ
ม่ันคงทนทานเวลานาไปใช้งานในพ้ืนที่ต่าง ๆ ท้ังใน
อาคารและนอกอาคาร โดยสรา้ งจากเหลก็ กล่องขนาด
1 น้ิว ตัวเครื่องมีความสูงประมาณ 1 m จุดจ่ายเจล
แอลกอฮอลท์ าเปน็ ลกั ษณะหักมุม 90 องศา โดยติดตั้ง
อุปกรณ์ตรวจจับวัตถุไว้ภายใน ขวดบรรจุเจล
แอลกอฮอล์ใช้เป็นขวดแบบใสเพ่ือให้มองเห็นปริมาณ
เจลแอลกอฮอล์ท่ีคงเหลือและง่ายในการเติม ฐานทา
จากเหล็กแผน่ สี่เหลยี่ มจัตุรัสขนาดกวา้ ง20m ดงั รูปท่ี 4
รูปท่ี 4 แบบโครงสรา้ งและตาแหน่งอุปกรณ์ รูปท่ี 5 เคร่ืองจ่ายเจลแอลกอฮอล์แบบอตั โนมตั ิ
4. ผลการวิจยั 4.2 ผลการทดสอบการทางาน
4.1 ผลการออกแบบและสรา้ ง ผลจากการทดสอบการทางาน พบวา่ อปุ กรณ์
ผลจากการออกแบบและสร้างเคร่ืองจ่ายเจล
ตรวจจับวัตถุอินฟาเรดที่นามาใช้ตรวจจับตาแหน่งมือ
แอลกอฮอล์แบบอตั โนมตั ไิ ดเ้ คร่อื งต้นแบบเป็นดงั รปู ท่ี 5 ของผู้ใช้งานมีการติดตั้งและระยะการทางานท่ี
เหมาะสมสามารถทางานได้เป็นอย่างดีทั้งในพื้นท่ีใน
อาคารและในพืน้ ท่ีนอกอาคาร ในส่วนการทดสอบการ
ควบคุมปริมาณเจลแอลกอฮอล์ที่จ่าย ทาการตวงวัด
โดยใช้กระบอกฉีดยา ดังรูปที่ 6 พบว่า เครื่องสามารถ
จ่ายเจลแอลกอฮอล์ได้โดยเฉล่ียประมาณ 1 มิลลิลิตร
ต่อคร้ัง
รปู ท่ี 6 ปรมิ าณเจลแอลกอฮอล์ท่ีเคร่ืองจา่ ยต่อครั้ง
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
วารสารวิจัยและนวัตกรรมการอาชีวศึกษา 125
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ่ี 5 ฉบับที่ 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564
4.3 ผลการทดสอบประสิทธิภาพการทางาน โดยผู้วิจัยได้ใช้แบบประเมินความพึงพอใจท่ีมี
จากการทดสอบประสิทธภิ าพการทางานโดยผู้เชยี่ วชาญ เกณฑ์การให้คะแนนความพึงพอใจเป็นเครื่องมือและ
ได้ผ่านการตรวจสอบปรับปรุงแบบประเมินตาม
จานวน5 คน ด้วยแบบประเมินท่ีมีเกณฑ์การให้คะแนนความ ความเห็นของผู้เช่ียวชาญเคร่ืองมือประเมิน 3 ท่าน
พึงพอใจและแบบตอบคาถามปลายเปิดเป็นเคร่ืองมือ พบว่า ตามหน่วยงานต่าง ๆ ที่นาเครื่องไปทดลองใช้ จานวน
เคร่ืองจ่ายเจลแอลกอฮอล์แบบ อัตโนมัติสามารถทางานได้เป็น 100 ฉบับ ผลการประเมินความพึงพอใจเป็นดงั ตารางที่ 1
อย่างดี โดยจ่ายเจลแอลกอฮอล์ในปริมาณที่พอเหมาะทกุ ครงั้ ท่ี
ทดสอบและมีประสิทธิภาพตรงตามท่ีได้ออกแบบไว้ โดยได้รับ ตารางท่ี 1 คา่ เฉล่ยี และสว่ นเบยี่ งเบนมาตรฐาน
คะแนนสงู สดุ 2ข้อคือด้านประสิทธภิ าพการทางานมีคะแนน ความพึงพอใจของผู้ใชง้ าน
เฉลี่ยเท่ากับ5 คะแนนอยู่ในระดับมากที่สุดและด้านความมี
ประโยชน์ มีคะแนนเฉล่ียเท่ากับ 5 คะแนน อยู่ในระดับมาก รายการ ระดับความ
ที่สุดโดยมีคะแนนนอ้ ยที่สดุ ในด้านความเหมาะสมสวยงามของ คิดเห็น แปลผล
ตัวเคร่ือง3.00 คะแนนอยู่ในระดับปานกลางแต่มีข้อคิดเห็น
เพ่ิมเติมในส่วนของรูปร่างของตัวเครื่องทยี่ ังดไู ม่สวยงามเทา่ ใด X S.D.
นักแต่ก็ทดแทนด้วยความทนทานท่ีมีมากกว่าเคร่ืองท่ีมี
จาหน่ายท่ัวไปและมีคะแนนความพึงพอใจเฉลี่ย4.47 คะแนน 1. ความเหมาะสม 3.10 1.17 ปานกลาง
อยใู่ นระดบั มาก
สวยงามของตัวเครอื่ ง
4.4 ผลการประเมนิ ความพึงพอใจของผู้ใช้งาน
ในส่วนการประเมินความพึงพอใจของผู้ใช้งาน ที่มี 2. ความแข็งแรง 4.63 0.61 มากทส่ี ดุ
ต่อเคร่ืองจ่ายเจลแอลกอฮอล์แบบอัตโนมัติ ผู้วิจัยได้จัดทา ทนทาน
เคร่ืองจ่ายเจลแอลกอฮอล์แบบอัตโนมัติขึ้นจานวน10 เคร่ือง
แจกจ่ายไปยังหน่วยงานต่าง ๆ ได้แก่ โรงพยาบาลขอนแก่น 3. ความเหมาะสมของ 4.25 1.10 มากทสี่ ดุ
สถานีวทิ ยโุ ทรทศั นแ์ หง่ ประเทศไทยขอนแกน่ สถานีตารวจภธู ร
เมืองขอนแก่นวิทยาลัยเทคโนโลยีภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ปริมาณเจล
สานักงานจังหวัดขอนแก่น และหน่วยงานภายในมหาวิทยาลัย
ภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ แอลกอฮอลท์ จี่ ่าย
รปู ท่ี 7 มอบเคร่อื งจ่ายเจลแอลกอฮอล์แบบ 4. ความสะดวกและ 3.92 0.90 มาก
อตั โนมัตใิ หก้ บั หนว่ ยงานตา่ งในจังหวัดขอนแก่น
เหมาะสมในการใช้งาน
5. ความสะดวกในการ 3.20 1.29 ปานกลาง
เติมเจลแอลกอฮอล์
6. ความพึงพอใจใน 4.66 0.56 มากทส่ี ดุ
ประสิทธภิ าพการ
ทางาน
ค่าเฉลย่ี 4.20 0.77 มาก
5. สรุปและอภปิ รายผล
การออกแบบและสร้างเคร่ืองจ่ายเจลแอลกอฮอล์
แบบอัตโนมัติผู้วิจัยใช้ข้อมูลจากแบบสอบถามเพ่ือ
นาไปสู่การออกแบบท่ีมีความเหมาะสมและผู้ใช้งาน
พึงพอใจ สังเกตุได้จากผลการประเมินความพึงพอใจ
ของผใู้ ชง้ าน และขอสรุปเป็น 2 ด้าน ดงั น้ี
5.1 ด้านประสทิ ธิภาพการทางาน
จากการทดสอบประสิทธิภาพการทางานโดย
ผู้เชี่ยวชาญ สรุปได้ว่าเคร่ืองจ่ายเจลแอลกอฮอล์แบบ
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
126 วารสารวิจัยและนวัตกรรมการอาชีวศึกษา กิตตกิ รรมประกาศ
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ ผู้ วิ จั ย ข อ ข อ บ พ ร ะ คุ ณ ม ห า วิ ท ย า ลั ย ภ า ค
ปีที่ 5 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม - มิถนุ ายน 2564
ตะวันออกเฉียงเหนือ ที่มอบทุนสนับสนุนโครงการนี้
อั ต โ น มั ติ ส า ม า ร ถ ท า ง า น ไ ด้ เ ป็ น อ ย่ า ง ดี แ ล ะ มี จนประสบความสาเรจ็
ประสทิ ธิภาพตรงตามทไี่ ด้ออกแบบไว้
ขอขอบพระคุณ พลตรี ศาสตราจารย์วินัย คา
5.2 ดา้ นความพึงพอใจของผู้ใช้งาน ทวี อาจารย์ศุกรินทร์ คาสุวรรณ ผู้ช่วยศาสตราจารย์
จากการสารวจด้วยแบบสอบถามความ ธีรยุทธ คุณะโคตร ผู้ช่วยศาสตราจารย์ถวัลย์ คุณโท
ถม และอาจารย์ ดร.พิพัฒน์ ดุรงค์ดารงชัย ในฐานะ
พึงพอใจของผู้ใช้งานต่อเคร่ืองจ่ายเจลแอลกอฮอล์ ผู้ เ ช่ี ย ว ช า ญ ท่ี ก รุ ณ า ใ ห้ ค ว า ม เ ห็ น แ ล ะ ค า แ น ะ น า
แบบอัตโนมัติ พบว่า ได้คะแนนความพึงพอใจโดย จนกระทัง่ งานวจิ ยั น้ีสาเรจ็ ลงไปดว้ ยดี
เฉลี่ยในทุกหวั ขอ้ 4.20 คะแนน อยูใ่ นระดับ มาก ขอ้ ที่
ได้คะแนนความพึงพอใจสูงที่สุด คือ ความแข็งแรง ท้ายที่สุดขอขอบพระคุณผู้ตอบแบบสอบถาม
ทนทาน ได้ 4.63 คะแนน อย่ใู นระดับ มากทส่ี ุด ความ จากหน่วยงานทง้ั ภายในและภายนอกมหาวิทยาลัยทุก
พึงพอใจในประสิทธิภาพการทางานได้ 4.66 คะแนน ท่าน ผู้วิจัยขอน้อมรับในผลการประเมิน และยินดีกับ
อยู่ในระดับ มากที่สุด ความปลอดภัยในการใช้งาน ทุกคาแนะนาอันเป็นประโยชน์ในการพัฒนางานวิจัย
ได้ 4.87 คะแนน อยู่ในระดับ มากท่ีสุด และความมี ต่อไป
ประโยชน์ของเครื่องได้ 4.98 คะแนน อยู่ในระดับ
มากท่ีสุด ข้อที่ได้คะแนนความพึงพอใจน้อยท่ีสุดคือ เอกสารอ้างอิง
ความเหมาะสมสวยงามของตัวเครอื่ ง ได้ 3.10 คะแนน [1] Babak Rashidi. Effectiveness of an
อยู่ในระดับ ปานกลาง และความสะดวกในการเติม extended period of flashing lights and
เจลแอลกอฮอล์ได้ 3.20 คะแนน อยู่ในระดับ strategic signage to increase the
ปานกลาง salience of alcohol-gel dispensers for
improving hand hygiene compliance.
งานวิจัยครั้งนี้มีต้นทุนต่อเคร่ือง ประมาณ 700 American Journal of Infection
บาท และอาจนอ้ ยกวา่ น้ีหากผลติ จานวนมาก และเม่อื Control, 44(7), pp. 782-78, 2014.
เปรียบเทียบระหว่างเคร่ืองจ่ายเจลแอลกอฮอล์แบบ [2] Gianni D'Egidio, Rakesh Patel, and
อัตโนมัติที่สร้างขึ้นกับเครื่องจ่ายสบู่เหลวอัตโนมัติใน Paul Milgram. A study of the efficacy
ห้างสรรพสินค้า มีข้อดีคือ มีความแข็งแรงทนทาน of flashing lights to increase the
มากกว่าและออกแบบมาสาหรับติดต้ังใช้งานได้ทุก salience of alcohol-gel dispensers for
พ้ืนท่ีท้ังในและนอกอาคารโดยไม่ต้องมีโต๊ะหรือผนัง improving hand hygiene compliance.
สาหรับติดต้ังเคร่ือง ข้อด้อยคือ ความสวยงามท่ีน้อย American Journal of Infection Control,
กว่าเคร่ืองที่มีจาหน่ายทั่วไป ในส่วนของการพัฒนา 42(7), 852-855. 2014.
ต่อไปนอกจากความสวยงามของตัวเครื่องแล้ว ผู้วิจัย [3] ดอนสนั ปงผาบ.,ไมโครคอนโทรลเลอร์ และการ
เห็นว่าควรพัฒนาให้ตัวเครื่องทางานร่วมกับแอพพลิเคชัน ประยกุ ต์ใช,้ พิมพค์ รั้งท่ี 8, สานักพิมพ์ ส.ส.ท.,
บนโทรศัพทม์ อื ถอื ให้สามารถเกบ็ สถิติผู้ใชง้ าน รวมไป 2553,หนา้ 84.
ถึงการแจ้งเตือนเมื่อเจลแอลกอฮอล์ใกล้หมดผ่านทาง [4] เดชฤทธ์ิ มณีธรรม, คัมภรี ์การใชง้ าน
แอพพลิเคชัน ซ่ึงจะเป็นประโยชน์สาหรับหน่วยงาน ไมโครคอนโทรลเลอร์ Arduino,พิมพค์ รง้ั ที่ 1,
หรือผู้ท่ีนาเครื่องไปใช้งานจะได้ทราบโดยไม่ต้องไปดู ซีเอด็ ยเู คชนั่ , 2560, หน้า 52.
ระดบั เจลแอลกอฮอล์ท่ตี ัวเครื่อง
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
วารสารวจิ ยั และนวตั กรรมการอาชีวศกึ ษา 127
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปีท่ี 5 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564
[5] นภัทร วจั นเทพินทร์, อุปกรณ์อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์,
พมิ พค์ รั้งที่ 2, ซีเอด็ ยเู คชน่ั , 2545, หน้า 41.
[6] ศนู ย์การแพทยก์ าญจนาภิเษก คณะ
แพทยศาสตร์ศริ ิราชพยาบาล มหาวทิ ยาลยั
มหดิ ล, 2563, ความรู้ COVID 19,
สืบค้นเม่ือ 22 กรกฎาคม 2563. จาก.
https://www.gj.mahidol.ac.th/
main/covid19/covid19is/.
[7] องค์การอนามัยโลก, Coronavirus
disease (COVID-19) questions and
answers, 2563, สบื คน้ เมือ่ 22 กรกฎาคม
2563. จาก. https://www.who.int/
thailand/emergencies/novel-
coronavirus-2019/q-a-on-covid-19.
[8] กรมควบคุมโรค, สถานการณโ์ ควิด
ในประเทศไทย, (2563), สืบคน้ เมือ่ 30
กรกฎาคม 2563. จาก.
https://ddc.moph.go.th/
viralpneumonia/index.php.
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
128 วารสารวิจยั และนวตั กรรมการอาชวี ศึกษา
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ี่ 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564
อปุ กรณ์ควบคุมการทางานมิเตอรไ์ ฟฟ้าผา่ นแอพพลิเคช่ัน
Control Device to Operate Electricity Meter via Application
นิติคม อรยิ พิมพ1์ *และ อนุชา ดผี าง2
Nitikhom Ariyapim1* and Anucha Deepang2
*12สาขาวิชาวิศวกรรมไฟฟา้ คณะวศิ วกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลยั ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ขอนแกน่ 40000
*12Department of Electrical Engineering Faculty of Engineering Northeastern University Khonkaen 40000
Received : 2020-10-08 Revised : 2020-10-14 Accepted : 2020-11-24
บทคดั ย่อ ไฟฟ้าผ่านแอพพลิเคช่ัน สามารถตอบสนองตรงกับ
เน่ืองจากในปัจจุบันคอนโดมิเนียมหรืออพาร์ทเมนต์ ความต้องการของผู้ใช้และสามารถนาระบบไปใช้งาน
ไดจ้ รงิ ตามวตั ถุประสงค์
แทบจะทุกแห่งจาเป็นจะต้องมีการควบคุมการจ่าย คาสาคัญ : มเิ ตอรไ์ ฟฟา้ , ไมโครคอนโทรลเลอร์,
กระแสไฟฟ้าให้กับห้องพักต่าง ๆ ผ่านมิเตอร์ไฟฟ้า
และสาหรับห้องพักที่ไม่ได้ชาระค่าบริการ จาเป็น ไอโอที,แอพพลิเคช่ัน, สมาร์ทโฟน
จะต้องตัดการเช่ือมต่อกระแสไฟฟ้าสาหรับห้องพัก
ดังกล่าว และหากผู้พักได้ชาระค่าบริการไฟฟ้าแล้ว Abstract
จะต้องทาการเช่ือมต่อกระแสไฟฟ้ากลับคืน จากการ Nowadays, many condominiums or
สารวจพบว่าในปัจจุบันคอนโดมิเนยี มหรอื อพารท์ เม้นต์
บางส่วน ได้มีการจ้างหน่วยงานภายนอกเพื่อเข้ามา apartments require the system to control the
ปฏบิ ัตงิ านในเร่ืองการตัดต่อมิเตอร์ไฟฟ้า อย่างไรกต็ าม electricity supply to their customer rooms such
การดาเนินงานไม่ประสบผลสาเร็จเท่าที่ควร จากการ as the system to cut-off or reconnect the
ทางานของมนุษย์น้ันเป็นไปอย่างยากลาบาก อีกท้ังยัง electricity meter according to the payment. From the
มี ปั ญ ห า ใ น เ ร่ื อ ง ก า ร เ ข้ า ถึ ง มิ เ ต อ ร์ ไ ฟ ฟ้ า ใ น ข ณ ะ survey, it was found that many condominiums
ปฏิบัติงาน เพ่ือแก้ปัญหาดังกล่าว งานวิจัยน้ีมี or apartments have hired some external service
วัตถุประสงค์เพ่ือนาเทคโนโลยีระบบไอโอที มา providers to cut-off/reconnect electricity
ประยุกต์ใช้เพ่ือช่วยดูแลระบบการสั่งงานตัดต่อมิเตอร์ meters. However, theimplementationis not quite
ไฟฟา้ หอ้ งพกั ภายในคอนโดมิเนยี มหรืออพาร์ทเมนต์ให้ successful since there are uncontrollable
มีประสทิ ธิภาพมากยงิ่ ขึ้น factors due to human operation and it also
requires high operating cost as well as,
อุปกรณ์ควบคุมการทางานมิเตอร์ไฟฟ้านี้ จะ sometimes, there is a difficulty in accessing the
สามารถส่ังงานควบคุมการทางานผ่านแอพพลิเคชนั่ ได้ electricity meters. Therefore, this research has
โดยผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต และสามารถตรวจสอบ an objective to apply IOT system technology
แรงดนั ไฟฟ้า กระแสไฟฟา้ และกาลงั ไฟฟา้ ได้ ผ่านทาง to the electricity meter system of condominiums or
จอ LCD หน้าตู้ควบคุม หรือทางแอพพลิเคช่ัน จากผล apartments in order to control the electricity
การทดลองพบว่าอปุ กรณ์ควบคมุ การทางานมิเตอร์ supply and improve the efficiency of electricity
management.
*นติ คิ ม อรยิ พิมพ์
E-mail : [email protected]
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
The invented control devices can be วารสารวิจยั และนวตั กรรมการอาชีวศกึ ษา 129
operated by application via the Internet. The
voltage, current and power of the electricity Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
meter can be checked by using the LCD screen ปีที่ 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มิถุนายน 2564
on the control cabinet or via the application.
From the results of the experiment, it was แพรห่ ลาย รวมถงึ สมารท์ โพนท่มี ีราคาถกู และสามารถ
found that the control device can successfully ใช้งานอินเตอร์เน็ตได้ ผู วิจัยจึงได้มองเห็นถึงแนว
operate the operation of the electricity meter ทางการนามาใช้ประโยชน์ จึงได้คิดสร้างอุปกรณ์
by application and meet the needs of users. In ควบคุมการทางานมิเตอร์ไฟฟ้าผ่านแอพพลิเคช่ัน
addition, it can practically be applied to the ซึ่งการตัดหรือต่อมิเตอร์นั้น เราสามารถส่ังงานได้จาก
system according to the objective. ท่ีไกล ๆ หรือท่ีมีอินเตอร์เน็ต ไม่ว่าจะอยู่จุดไหน
Keywords : Electricitymeter,Microcontroller,IoT, ก็สามารถส่ังการทางานได้ โดยไม่ต้องปลดสายหรือ
ถอดมิเตอร์ จากเดิมการทางานต้องใช้คนไปตัดหรือ
Application, Smartphone.. ปลดสายมิเตอร์ที่หน้างาน ซ่ึงทาให้เสียเวลาและ
ส้ิ น เ ป ลื อ ง ค่าใช้จ่ายผู วิจัยจึงได้นาเทคโนโลยีเข้ามาช่วย
1. บทนา แก้ปญั หานี้
ปัจจุบันมีห้องพักในคอนโดมิเนียมหรืออพาร์
2. วตั ถุประสงค์ของการวิจัย
ทเมนต์จานวนมากท่ตี อ้ งดูแลระบบไฟฟา้ หรือ เก็บเงนิ 2.1 เพ่ือศึกษาระบบไอโอทีและแอพพลิเคช่ันท่ี
ค่าไฟฟ้าเอง การปฏิบัติงานในการตัดต่อมิเตอร์
มีความยากลาบาก และค่าใช้จา่ ยสูงถึงเครอื่ งละ 160 จะประยุกต์ใชง้ าน
บาท ซ่ึงปัจจุบันการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค ได้จ้าง 2.2 เพ่ือออกแบบระบบประยุกต์ใช้ระบบไอโอที
ผู้รับเหมาเพื่อเข้ามาปฏิบัติงานในส่วนน้ี แต่ก็ไม่
ประสบผลสาเร็จนัก เน่ืองจากการเข้าไม่ถึงจุดท่ีจะ กบั การตัดต่อมิเตอรไ์ ฟฟา้ ท่ใี ชใ้ นปัจจุบนั
ปฏิบัติงาน จึงให้พนักงานต้องเข้าไปเจรจาขอย้ายจุด
ติดตั้งมิเตอร์ออกมาข้างนอก แต่ก็ต้องเสียค่าใช้จ่าย 3. ขอบเขตของงานวจิ ัย
เพิ่ม ทั้งค่าปักเสา พาดสายใหม่บริเวณหน้าบ้าน หรือ 3.1 ออกแบบและสร้างอุปกรณ์ควบคุมการ
การได้รับอันตรายจากคนหรือสัตว์เลี้ยงบริเวณจุดท่ี
ปฏิบัติงาน และปัญหาในการดาเนินงานอื่น ๆ ได้แก่ ทางานมิเตอร์ไฟฟ้าผ่านแอพพลิเคช่ัน โดยมีหลอด
การตัดต่อมิเตอร์กรณีมีน้าท่วมหรือน้าขังทาให้ไม่ LED แสดงสถานะ ดับ/ติด
ปลอดภัยในการปฏิบัติงาน การตัดต่อมิเตอร์คอนโด
เนอื่ งจากการเขา้ คอนโด ซึ่งเป็นพื้นทีส่ ่วนบุคคลจงึ ตอ้ ง 3.2 สร้างวงจรแหลง่ จา่ ยแรงดันไฟฟ้ากระแสตรง
มีคีย์การ์ดหรือต้องรอเจ้าของคอนโด การเดินทางไป ขนาด 12 V
ปฏิบัติงานแล้วไม่ได้ตัดหรือต่อมิเตอร์ไฟฟ้าทาให้
เสียเวลาและสิ้นเปลืองค่าน้ามัน และการเกิดมิเตอร์ 3.3 มีการแสดงค่าเพ่ือสาธิตการตัดต่อมิเตอร์
ฟ้าลัดวงจรระเบิดใส่ผู้ปฏิบัติงาน เนื่องจากการ ไฟฟ้าผ่านจอ LCD
ปฏิบตั งิ านไมม่ ีการดับกระแสไฟฟ้า เปน็ ตน้
3.4 ออกแบบเขียนโปรแกรมไมโครคอนโทลเลอร์
จากเหตุผลที่กล าวมาแล วข างต้น ด้วย เพ่ือสั่งงานแอพพลิเคชั่น ผ่านระบบ Android และ
เทคโนโลยีในปัจจุบัน อินเทอร์เน็ตมีการใช้งานอย่าง เชอ่ื มต่อสญั ญาณผ่าน Wifi
3.5 สามารถตรวจสอบค่ากระแสไฟฟ้า และ
แรงดันไฟฟา้ ท่ใี ชจ้ รงิ ผา่ นจอ LCD 16X2
3.6 สร้างชุดทดลองภาระทางไฟฟ้า ขนาดเล็ก
และชุดวัดกาลังไฟฟา้ โดยใช้มเิ ตอร์ 4 เครอ่ื ง
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
130 วารสารวิจัยและนวตั กรรมการอาชวี ศึกษา ดังน้ันจึงจัดทางานวิจัยน้ีข้ึนมา เพื่ออานวยความ
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ สะดวกแก่ผู้ท่ีสนใจและง่ายต่อการใช้งาน ซึ่งใช้
ปีท่ี 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564 อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ท่ีราคาไม่แพงมากและสามารถ
หาซื้อได้งา่ ยรวมทัง้ อปุ กรณช์ นิดน้ียงั มีการใช้งานอย่าง
4. ทฤษฎที ีเ่ กี่ยวขอ้ ง แ พ ร่ หล า ย ใ น ปั จ จุ บั น ซ่ึ ง มี ก า ร พั ฒ น า ม า จาก
4.1 อนิ เตอรเ์ นต็ ในทุกสรรพสิง่ ไมโครคอนโทรลเลอร์ ใช้งานโดยเม่ือเช่ือมต่อ กับ
เทคโนโลยี Internet of Things (IoT) หรือ คอมพิวเตอร์สามารถสั่งงานผ่านเครื่องคอมพิวเตอร์
หรือผ่านสมาร์ทโพนได้ ในที่ ๆ มีสัญญานอินเตอร์เนต็
อินเตอร์เน็ตในทกุ สรรพสิ่ง หมายถึงการที่สงิ่ ต่าง ๆถูก ซ่ึงแสดงผลผ่านแอพพลิเคช่ัน ได้อย่างชัดเจน พร้อม
เชื่อมโยงทุกสิ่งทุกอย่างเข้าสู่โลกอินเทอร์เน็ตทาให้ โชวค์ ่าสถานการณท์ างานกระแสและแรงดนั ทใ่ี ช้งานจริง
มนุษย์สามารถสั่งการ ควบคุมใช้งานอุปกรณ์ต่าง ๆ
ผ่านทางเครือข่ายอินเตอร์เน็ต เช่น การสั่งเปิด-ปิด 4.2 แอพพลเิ คช่นั blynk
อุปกรณ์เคร่ืองใช้ไฟฟ้า รถยนต์ โทรศัพท์มือถือ
เคร่ืองมือ สื่อสาร เครื่องใช้สานักงาน เครื่องมือทาง รปู ท่ี 1 แอพพลเิ คชัน่ blynk
การเกษตร เคร่ืองจักรในโรงงานอุตสาหกรรม อาคาร
บ้านเรือน เคร่ืองใช้ในชีวิตประจาวันต่าง ๆ ผ่าน Blynk คือ แอพพลิเคชั่นสาเร็จรูปสาหรับ
เครอื ข่ายอนิ เทอร์เน็ต เปน็ ต้น โดยเทคโนโลยนี ีจ้ ะเป็น สาเร็จรูปสาหรบั งาน IoT มีความนา่ สนใจคือการเขียน
ทัง้ ประโยชนอ์ ยา่ งมหาศาล และความเสี่ยงไปพร้อม ๆ โปรแกรมที่ง่าย ไม่ต้องเขียน App เองสามารถใช้งาน
กนั เพราะหากระบบรักษาความปลอดภัยของอุปกรณ์ ได้อย่าง Real time สามารถเชื่อมต่อ Device ต่าง ๆ
และเครือข่ายอินเทอร์เน็ตไม่ดีพอ จะทาให้ผู้ไม่ เข้ากับ Internet ได้อย่างง่ายดาย ไม่ว่าจะเป็น
ประสงค์ดีเข้ามากระทาการท่ีไม่พึงประสงค์ต่อ Arduino, Esp8266, Esp32, Nodemcu, Rasberry
อุปกรณ์ข้อมูลสารสนเทศ หรือความเป็นส่วนตัวของ pi นามาแสดงบน แอพพลิเคชั่น ได้อย่างง่ายดาย
บุคคลได้ ดังน้ันการพัฒนาไปสู่ Internet of Things ดังภาพที่ 1 และท่ีสาคัญแอพพลิเคชั่น Blynk ยังฟรี
จึงมีความจาเป็นต้อง พัฒนามาตรการและเทคนิคใน และรองรบั ในระบบ IOS และ Android อกี ดว้ ย [4]
การรักษาความปลอดภัยไอทคี วบค่กู ันไปด้วย
รูปที่ 2 การเช่อื มต่อของระบบ Network Blynk
Internet of Things (IoT) หรือบางแห่งเรียก
M2 M ย่ อ ม า จ า ก Machine to Machine คื อ
เทคโนโลยีอินเตอร์เน็ตท่ีเช่ือมอุปกรณ์กับเครื่องมือ
ต่าง ๆ เช่น โทรศัพท์มือถือ รถยนต์ ตู้เย็น โทรทัศน์
และอื่น ๆ เข้าไว้ด้วยกัน โดยการ เช่ือมโยงช่วยให้
สื่อสารกันได้ผ่านระบบอินเตอร์เน็ต จากการ
คาดการณ์ ใน ปี ค.ศ. 2020 ส่ิงต่าง ๆ กว่าแสนล้าน
ช้ินจะสามารถเช่ือมต่อกันได้ด้วยระบบ IoT ซ่ึงจะ
สง่ ผลใหผ้ ูบ้ รโิ ภคทั่วไปจะเร่ิมคนุ้ เคยกับเทคโนโลยที ที่ า
ให้ สามารถควบคุมสิ่งของต่าง ๆ ท้ังจากในบ้านและ
สานักงานหรอื จากท่ีไหนก็ไดท้ ัง้ นัน้ [3]
จากทฤษฎีไอโอทีข้างต้นจึงได้นามาศึกษาและ
ปรับใช้กับการสร้างระบบไอโอทีกับงาน ตัดต่อมิเตอร์
เพ่ือใช้ในการควบคุม การ เปิด-ปิด วงจรผ่านรีเลย์
และให้สามารถส่ังงานได้ผ่านสมาร์ทโฟน เพ่ิม
ประสิทธภิ าพใหด้ ีย่งิ ขึน้
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
รูปที่ 3 ข้อมลู หน้าจอทจี่ ะมาแสดงในแอพพลิเคชนั่ วารสารวิจยั และนวตั กรรมการอาชวี ศกึ ษา 131
ในรูปที่ 3 เป็นข้อมูลต่าง ๆ ท่ีจะสามารถ Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ออกแบบได้เองอย่างอิสระและเลือกได้ตามความ ปีที่ 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มิถนุ ายน 2564
ต้องการ ที่จะมาแสดงบนหน้าจอในแอพพลิเคช่ัน
เหมอื นในรูปที่ 1 ประกอบไปด้วย Development Kit (ตัวบอร์ด) และ
Firmware(Softwareบนบอร์ด)ที่เป็นopensource สามารถ
4.3 บอร์ด PZEM-004T เขียนโปรแกรมด้วยภาษา Lau ได้ ทาให้ใช้งานได้ง่าย
PZEM-004T AC Digital Power Energy ขึ้น มาพร้อมกับโมดูล WIFI (ESP8266) ซ่ึงเป็นหัวใจ
สาคัญในการใช้เช่ือมต่อกับอินเตอร์เน็ตน่ันเอง ตัว
Meter Module แสดงในรูปที่ 4 เป็นโมดูลวัดการใช้ โมดูล ESP8266 น้ันมีอยู่ด้วยกันหลายรุ่นมาก ตั้งแต่
พลังงานไฟฟ้า ใช้วัดแรงดันไฟฟ้าของไฟบ้าน วัดค่า เวอร์ช่ันแรกทเ่ี ป็น ESP-01 ไล่ไปเรื่อย ๆ จนปัจจบุ ันมี
กระแสไฟฟ้าของอุปกรณ์ไฟฟ้าที่ใช้ วัดค่ากาลังไฟฟ้า ถึง ESP-12 แล้ว และที่ฝังอยู่ใน NodeMCU version
และวัดค่ากาลงั ไฟฟ้าต่อชั่วโมง (Wh) ซึ่งสามารถนาค่า แรกน้ันก็เป็น ESP-12 แต่ใน version2 น้ันจะใช้เป็น
เหล่านี้ไปใช้คานวณค่าไฟฟ้าได้ หรือวัดการใช้พลังงาน ESP-12E แทน ซ่ึงการใช้งานโดยรวมก็ไม่แตกต่างกัน
ของเครื่องใช้ไฟฟา้ แตล่ ะชนิ้ [4] มากนัก NodeMCU ในรูปท่ี 5 น้ันมีลักษณะคล้ายกับ
Arduino ตรงที่มีพอร์ต Input Output built in มา
ในตัว สามารถเขียนโปรแกรมคอนโทรลอุปกรณ์ I/O
ได้โดยไม่ต้องผ่านอุปกรณ์อื่น ๆ และเม่ือไม่นานมานี้ก็
มีนักพัฒนาที่สามารถทาให้ Arduino IDE ใช้งาน
ร่วมกับ Node MCU ได้ จึงทาให้ใช้ภาษา C/C++ ใน
การเขียนโปรแกรมได้ ทาให้เราสามารถใช้งานมันได้
หลากหลายมากยิ่งขึ้น NodeMCU ตัวนี้สามารถทา
อะไรได้หลายอย่างมากโดยเฉพาะเรื่องที่เก่ียวข้องกับ
IoT ไม่ว่าจะเป็นการทา Web Server ขนาดเล็ก การ
ควบคุมการเปิดปิดไฟผ่าน WIFI และอ่ืน ๆ อีก
มากมาย [4]
รปู ที่ 4 บอรด์ PZEM-004T รูปที่ 5 Node MCU ESP8266
4.4 Node MCU ESP8266 4.5 Solid State Relay (SSR Relay)
NodeMCU คือ แพลตฟอร์มหน่ึงที่ใช้ช่วยใน Solid State Relay จะมีการทางานเมื่อมี
ก า ร ส ร้ า ง โ ป ร เจ ค Internet of Things (IoT) ที่ สัญญาณ input ตามย่านของแรงดันควบคุมเข้ามา
โดยรีเลย์จะส่ังให้เอาต์พุตส่งสัญญาณ ON ออกไป
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
132 วารสารวิจัยและนวัตกรรมการอาชีวศึกษา รูปที่ 7 สวติ ชง่ิ เพาเวอรซ์ ับพลาย
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ 4.7 จอแสดงผล LCD
ปที ่ี 5 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564
และเม่ือไม่มีสัญญาณอินพุตตามย่านแรงดันเข้ามา
รีเลย์ จะทาการหยุดส่งเอาต์พุตออกไป ซึ่งภายในตัว
รีเลย์นั้น จะประกอบไปด้วย เซมิคอนดักเตอร์
(Semiconductor) ทาให้ไม่มีชิ้นส่วนที่เคลื่อนท่ี เพื่อ
ลดเสียงรบกวนท่ีเกิดขนึ้ และเพ่ิมประสิทธิภาพในการ
ใช้งานระยะยาว
Solid state Relay ในรปู ที่ 6 เปน็ อปุ กรณ์ที่ใช้
เช่ือมต่อ (Interface) ระหว่างภาคควบคุม (Control)
ซ่ึงเป็นส่วนวงจรอิเล็กทรอนิกส์ กับวงจรภาคไฟฟ้า
กาลัง (Power) โดยท่ีภาคทั้งสองจะมีระบบกราวด์
(Ground) ที่แยกออกจากกันทาให้สามารถป้องกัน
การลัดวงจร (Short circuit) และการรบกวนซ่ึงกัน
และกันได้ Solid State Relay อาจถือได้ว่าเป็น
ส่ิงประดิษฐ์ท่ีออกแบบมาเพ่ือใช้แทนอาร์เมเจอร์รีเลย์
(Armature Relay) แต่มีข้อดีกว่าคือ มีขนาดเล็กกว่า
มีความไวในการทางานท่ีสงู กว่า มีอายุการทางานนาน
กวา่ เป็นตน้ [5]
รปู ที่ 6 Solid State Relay (SSR Relay) รูปที่ 8 จอแสดงผล LCD 16X2
4.6 แหลง่ จ่ายไฟ สวติ ชิง่ เพาเวอรซ์ ับพลาย จ อ Liquid Crystal Display (LCD) เ ป็ น
วงจรสวิตซ์ช่ิง (Switching) ในภาพที่ 7 น้ัน จอแสดงผลรูปแบบหน่ึงท่ีนิยมนามาใช้งานกันกับ
ระบบสมองกลฝังตัวอย่างแพร่หลาย จอ LCD มีท้ัง
เป็นวงจรที่ใช้ในการทางานร่วมกันกับวงจรควบคุม แบบแสดงผลเป็นตัวอักขระเรียกว่า Character LCD
แรงดัน (Control Circuit) เพ่ือตรวจสอบว่าควรจ่าย ซึ่งมีการกาหนดตัวอักษรหรืออักขระท่ีสามารถแสดง
แรงดันทั้งหมดให้กับระบบหรือไม่ โดยถ้าวงจรควบคุม ผลไว้ได้อยู่แล้ว และแบบท่ีสามารถแสดงผลเป็น
ส่งสัญญาณมาให้กับวงจรสวิตซ์ช่ิงว่าให้ทางานก็จะเร่มิ รู ป ภ า พ ห รื อ สั ญ ลั ก ษ ณ์ ไ ด้ ต า ม ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร ข อ ง
จ่ายแรงดันไฟฟ้าที่ได้จากเรคติไฟเออร์ไปให้กับหม้อ ผู้ใช้งานเรียกว่า Graphic LCD นอกจากน้ีบางชนิด
แปลงต่อไป [5] เป็นจอท่ีมีการผลติ ขึ้นมาใช้เฉพาะงาน ทาให้มรี ปู แบบ
และรูปร่างเฉพาะเจาะจงในการแสดงผล เช่น นาฬกิ า
ดิจิตอล เครื่องคิดเลข หรือ หนา้ ปดั วิทยุ เปน็ ต้น
จอ LCD ที่แสดงผลเป็นอักขระหรือตัวอักษร
ตามท้องตลาดทั่วไปจะมีหลายแบบด้วยกัน มีทั้ง 16
ตัวอักษร 20 ตัวอักษรหรือมากกว่า และจานวน
บรรทัดจะมีต้ังแต่ 1 บรรทัด 2 บรรทัด 4 บรรทัดหรือ
มากกว่าตามแต่ความต้องการและลักษณะของงานท่ี
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
ใช้ หรืออาจจะมีแบบสั่งทาเฉพาะงานก็เป็นได้ ใน วารสารวจิ ัยและนวตั กรรมการอาชีวศึกษา 133
บทความนี้เราจะยกตัวอย่างจอ LCD ขนาด 16×2
Character หรือที่นิยมเรียกกันว่าจอ LCD 16 ตัว Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
อักษร 2 บรรทัด สามารถหาซ้ือได้ง่ายและมีราคา ปีที่ 5 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564
ไม่สูง เหมาะสมกับการใช้งานแสดงผลไม่มากใน
หนา้ จอเดยี ว [5] รปู ท่ี 9 แผนภาพการทางาน
5.2 โครงสร้างชิ้นส่วนและอุปกรณ์ควบคุมการ
ในภาพท่ี 8 แสดงจอ LCD 16×2 Character ที่ ทางานมิเตอร์ไฟฟ้าผ่านแอพพลิเคช่ัน สวนประกอบ
นิยมวางจาหนา่ ยจะมีอยู่ 2 แบบดว้ ยกันคอื LCD แบบ ตามรูปท่ี 10 มีดงั นี้
ปกติท่ีเชื่อมต่อแบบขนาน (Parallel) และ LCD แบบ
ที่เช่ือมต่ออนุกรม (Serial) แบบ I2C โดยท้ัง 2 แบบ หมายเลข 1 บอร์ด PZEM-004T AC
ตัวจอมีลักษณะเดียวกันเพียงแต่แบบ I2C จะมีบอร์ด Digital Power Energy Meter Module
เสรมิ ทาใหส้ อ่ื สารแบบ I2C ได้เชือ่ มต่อไดส้ ะดวกขน้ึ
หมายเลข 2 Node MCU ESP8266
5. การออกแบบ หมายเลข3 SolidStateRelay(SSRRelay)
จากการท่ีได้ศึกษาเก่ียวกับระบบไอโอทีและ หมายเลข4 แหล่งจา่ ยไฟสวติ ช่ิงเพาเวอรซ์ บั พลาย
ไมโครคอนโทรลเลอร์ จึงได้ออกแบบสร้างระบบไอโอ รูปที่ 10 โครงสร้างช้นิ ส่วนภายในของอุปกรณ์
ที เพ่ือสั่งงานรีเลย์ ให้ทาการ เปิด-เปิดวงจร ตัด-ต่อ ควบคุมการทางานมิเตอรไ์ ฟฟ้าผา่ น
มเิ ตอรไ์ ฟฟ้าขึ้นมา โดยการสร้างตูค้ วบคุมไฟฟา้ ภายใน แอพพลเิ คช่นั
ประกอบไปด้วยอุปกรณ์ท่ีใช้ในการประมวลผลสั่งการ
ไมโครคอนโทรลเลอร์และระบบไอโอที รวมไปถึง
อุ ป ก ร ณ์ ต ร ว จ วั ด ก ร ะ แ ส ไ ฟ ฟ้ า แ ล ะ แ ร ง ดั น ไ ฟ ฟ้ า
มีแหล่งจ่ายไฟฟ้ากระแสตรงและกระแสสลับ มีไฟ
แสดงสถานการณ์ทางานของตู้ควบคุมไฟฟ้า และ
สามารถส่ังงานผ่านแอพพลิเคช่ันบนสมาร์ทโฟนหรือคอมพวิ
เตอร์ ทมี่ อี นิ เตอร์เน็ตเปน็ ตัวส่งสัญญานได้
5.1 หลกั การทางาน
สามารถออกแบบและสร้างวงจรตดั ตอ่ มเิ ตอร์
ชุดวัดกาลังไฟฟ้า และโหลดเทียม โดยจะมองเห็นได้
จากแผนภาพการทางานในรูปท่ี 9 ซ่ึงลักษณะการ
ทางานสามารถควบคุมผ่านสมาร์ทโฟนได้ หรือ
คอมพวิ เตอรท์ ่มี อี ินเตอร์เน็ตเปน็ ตัวสง่ สญั ญานได้ มีไฟ
บอกสถานะการทางาน ตดั -ตอ่ มิเตอร์จริง บอกสถานะ
ห้องหรือหมายเลขมิเตอร์ท่ีตัดบนตู้ควบคุม และสร้าง
วงจรแหล่งจ่าย จาก AC เป็น DC และส่งข้อมูลผ่าน
ไมโครคอนโทรลเลอร์ ไปใหไ้ มโครคอนโทรลเลอรส์ ัง่ ให้
บอรด์ ทางาน
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
134 วารสารวจิ ยั และนวัตกรรมการอาชวี ศึกษา 004T เพื่อใช้วัดค่าแรงดันไฟฟ้า วัดค่ากระแสไฟฟ้า
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ ของอุปกรณ์ไฟฟ้าท่ีใช้ วัดค่ากาลังไฟฟ้า โดยการป้อน
ปที ่ี 5 ฉบับที่ 1 มกราคม - มิถุนายน 2564 โหลดของอุปกรณ์ไฟฟ้าที่จัดเตรียมไว้ เพ่ือเช่ือมต่อไป
ยัง NodeMCU ESP8266 เพ่ือเช่ือมต่อกับ Wifi ใน
รปู ท่ี 11 อปุ กรณท์ ่ใี ช้ติดตง้ั ภายนอก การสั่งงาน เปิดหรือปิด อุปกรณ์ไฟฟ้าที่จัดเตรียมไว้
สวนประกอบตามรูปท่ี 11 มดี งั นี้ โดยการส่ังการตัด-ต่ออุปกรณ์ไฟฟ้าผ่าน Solid State
หมายเลข 1 หลอด LED แสดงสถานะ ตัด–ต่อ Relay (SSR) จะมีการทางานเม่ือมีสัญญาณ input
ตามย่านของแรงดันควบคมุ เข้ามา โดย รีเลย์ จะส่ังให้
กระแสไฟฟ้า เอาต์พตุ ส่งสัญญาณ ON ออกไป และเมอ่ื ไมม่ สี ญั ญาณ
หมายเลข 2 เต้ารับสาหรับใช้งานต่อโหลดต่างๆ อินพุตตามย่านแรงดันเข้ามา รีเลย์ จะทาการหยุดส่ง
หมายเลข 3 มเิ ตอร์ไฟฟ้า เอาต์พุตออกไป โดยเขียนโปรแกรม คาสั่งภาษา C
เพ่ือสั่งการไมโครคอนโทรเลอร์ของอุปกรณ์ทั้ง 4 ชุด
รปู ที่ 12 ชดุ อปุ กรณท์ ีต่ ิดตง้ั ในตมู้ เิ ตอร์ สามารถแบง่ การทดลองได้ดังนี้
สวนประกอบตามรปู ท่ี 12 มีดังนี้
หมายเลข1 เซอรก์ ิตเบรกเกอร์ 6.1 การทดสอบการทางานของอุปกรณ์ควบคุม
หมายเลข2 ชดุ อปุ กรณ์ ตดั –ตอ่ มิเตอรผ์ า่ นแอพพลเิ คชั่น การทางานมเิ ตอรไ์ ฟฟา้ ผ่านแอพพลเิ คช่ันบนสมารท์
หมายเลข3 เทอรม์ ินอลใชต้ อ่ สายเมนแรงดนั เขา้ มิเตอร์ โฟน
หมายเลข4 เทอรม์ ินอลใช้ต่อสายดนิ
หมายเลข5 เทอรม์ ินอลใชต้ อ่ สายนวิ ทรอน เขียนโปรแกรม ภาษา C เพ่ือป้อนให้
6. การทดสอบและผลการทดสอบ NodeMCU ESP8266 สั่งงานอุปกรณ์ควบคุมการ
จากการศึกษาค้นคว้าและทดสอบออกแบบ ทางานมิเตอร์ไฟฟ้าผ่านแอพพลิเคช่ัน ในการสั่งงาน
อุ ป ก ร ณ์ ค ว บ คุ ม ก า ร ท า ง า น มิ เ ต อ ร์ ไ ฟ ฟ้ า ผ่ า น ผ่านสมาร์ทโฟนหรือคอมพิวเตอร์ โดยทางผู้วิจัย
แอพพลิเคช่ัน การทดสอบการส่ังการของ PZEM- เลือกใช้สมาร์ทโฟนระบบ Android เนื่องจากการ
ทางานเสถียรกว่าระบบอ่ืน โดยผ่านโปรแกรมใน
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre สมาร์ทโฟนท่ีมีช่ือว่า Blynk ให้ทาการสั่งงานระบบอกี
รอบผ่านเครือข่ายมือถอื 4G+
การทดสอบการเชื่อมต่อและส่ังงานด้วย Wifi
จะทางานผ่าน NodeMCU ESP8266 เนื่องจากเป็น
บอร์ด Wifi ในตัวเอง สามารถรับสัญญาณได้จาก
เคร่ืองปล่อยสัญญาณอ่ืน ๆ เพื่อใช้สั่งควบคุมการ
ทางานของระบบผ่านเครื่องคอมพิวเตอร์ หรือสมาร์ท
โฟนได้ ดงั รูปที่ 13
6.2 การทดสอบภาระทางไฟฟ้า เทียบกับการ
ทางานของมเิ ตอร์
ทาการเช่ือมต่ออุปกรณ์ควบคุมการทางาน
มิเตอร์ไฟฟ้าผ่านแอพพลิเคชั่นกับตู้มิเตอร์ หรือภาระ
ทางไฟฟ้าท่ีเตรียมไว้ เพ่ือทาการวัดค่าแรงดันไฟฟ้า
กระแสไฟฟ้า หรือค่ากิโลวัตต์ของอุปกรณ์ไฟฟ้าต่าง ๆ
ในหน้าจอ LCD 16X2 ในโปรแกรม Blynk ของสมารท์
วารสารวิจยั และนวัตกรรมการอาชีวศกึ ษา 135
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ่ี 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564
โฟน เพ่ือทาการทดสอบการทางานอุปกรณ์ควบคุม ค่าจากัดการทางานของกระแสไฟฟ้าได้ ไม่เกิน 2
การทางานมิเตอร์ไฟฟ้าผ่านแอพพลิเคชั่น ว่าการ แอมป์ แล้วส่ังตัดอัตโนมัติ เพื่อป้องกันอุปกรณ์
ทางาน ตัด-ต่อ นั้น สถานะไฟ ติดหรือดับจริงหรือไม่ เครอ่ื งใชไ้ ฟฟ้าชารุด โหลดเกิน หรอื อันตรายจากไฟฟา้
และตรวจสอบแรงดันไฟฟ้าในจอ LCD 16X2 และใน ลัดวงจร พร้อมแจ้งเตือนผ่านแอพพลิเคชั่นบนสมาร์ท
โปรแกรม Blynk ของสมาร์ทโฟน ทางานตรงกัน โฟน ในการทดสอบจะมกี ารกดสั่งตดั ตอ่ มเิ ตอร์จานวน
หรือไม่ เม่อื เทยี บกบั มิเตอร์ที่ใชท้ ดลอง ดงั รปู ที่ 14 10 ครงั้
รปู ท่ี 13 การทดสอบการทางานของแอพพลเิ คชั่น ตารางที่ 1 ผลการทดสอบส่ังตดั มิเตอร์ไฟฟ้าเคร่ืองท่ี 1-3
Blynk บนสมาร์ทโฟน
การกดสั่งตัดมิเตอร์ / ผลการทดสอบ
จานวนครงั้
มเิ ตอรต์ ดั ( ไมท่ างาน )
1 มเิ ตอรต์ ดั ( ไมท่ างาน )
2 มเิ ตอรต์ ดั ( ไม่ทางาน )
3 มเิ ตอรต์ ดั ( ไม่ทางาน )
4 มเิ ตอรต์ ดั ( ไม่ทางาน )
5 มเิ ตอรต์ ดั ( ไม่ทางาน )
6 มเิ ตอรต์ ัด ( ไม่ทางาน )
7 มเิ ตอรต์ ัด ( ไมท่ างาน )
8 มเิ ตอรต์ ัด ( ไมท่ างาน )
9 มเิ ตอรต์ ดั ( ไมท่ างาน )
10
ตารางท่ี 2 ผลการทดสอบสัง่ ตอ่ มเิ ตอรไ์ ฟฟา้ เครอ่ื งท่ี 1-3
รูปที่ 14 การทดสอบการทางานแอปพลิเคชัน การกดสัง่ ตอ่ มเิ ตอร์ / ผลการทดสอบ
Blynk เทยี บกบั การทางานของมเิ ตอร์ จานวนคร้ัง
และจอ LCD 16X2 มเิ ตอร์ตอ่ ( ทางาน )
1 มเิ ตอร์ต่อ ( ทางาน )
6.3 การทดสอบ การสัง่ ตัด-ตอ่ มเิ ตอร์ 4 เครือ่ ง 2 มิเตอร์ตอ่ ( ทางาน )
การทดสอบภาระทางไฟฟ้า เทียบกับการ 3 มิเตอรต์ ่อ ( ทางาน )
4 มเิ ตอรต์ ่อ ( ทางาน )
ทางานของมิเตอร์ มิเตอร์เคร่ืองท่ี 1-3 ต้ังการทางาน 5 มิเตอร์ต่อ ( ทางาน )
ปกติเพื่อวัดค่า กาลังไฟฟ้า และมิเตอร์เครื่องท่ี 4 ต้ัง 6 มิเตอรต์ อ่ ( ทางาน )
7 มิเตอร์ตอ่ ( ทางาน )
8 มเิ ตอรต์ ่อ ( ทางาน )
9 มเิ ตอรต์ อ่ ( ทางาน )
10
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
136 วารสารวจิ ยั และนวตั กรรมการอาชวี ศึกษา
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ่ี 5 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564
ตารางที่ 3 ผลการทดสอบสงั่ ตดั มเิ ตอรไ์ ฟฟา้ เคร่ืองที่ 4 ตารางที่ 4 ผลการทดสอบสั่งตอ่ มิเตอร์ไฟฟา้ เครื่องท่ี 4(ต่อ)
การกดสง่ั ตดั กระแส ผลการทดสอบ การกดสง่ั ต่อ กระแส ผลการทดสอบ
มิเตอร/์ จานวน (แอมป์) มิเตอร/์ จานวน (แอมป)์
0.70 มเิ ตอรต์ ัด
ครั้ง ( ไม่ทางาน ) คร้ัง 1.5 แอมป์ มเิ ตอรต์ ่อ
1 0.70 มเิ ตอรต์ ดั 5 1.5 แอมป์ ( ทางาน )
1 ( ไมท่ างาน ) 2 แอมป์ มเิ ตอรต์ อ่
2 1 มิเตอรต์ ดั 6 2 แอมป์ ( ทางาน )
1.5 ( ไม่ทางาน ) 3 แอมป์ มิเตอรต์ อ่
3 1.5 มเิ ตอรต์ ดั 7 3 แอมป์ ( ไม่ทางาน )
2 ( ไม่ทางาน ) มิเตอรต์ ่อ
4 2 มิเตอรต์ ัด 8 ( ไมท่ างาน )
3 ( ไมท่ างาน ) มเิ ตอรต์ ่อ
5 3 มิเตอรต์ ัด 9 ( ไมท่ างาน )
( ไม่ทางาน ) มเิ ตอรต์ ่อ
6 มเิ ตอรต์ ดั 10 ( ไมท่ างาน )
( ไมท่ างาน )
7 มเิ ตอรต์ ดั 7. สรุปผลการวจิ ัย
( ไม่ทางาน ) อุปกรณ์ควบคุมการทางานมิเตอร์ไฟฟ้าผ่าน
8 มเิ ตอรต์ ัด
( ไม่ทางาน ) แอพพลิเคชั่น สรุปได้ว่า สามารถวัดแรงดันไฟฟ้า
9 มเิ ตอรต์ ดั กระแสไฟฟ้า และกาลังไฟฟ้าได้ แสดงผลผ่านทาง จอ
( ไมท่ างาน ) LCD ขนาด 16X2 และแอปพลิเคชัน Blynk บน
10 สมาร์ทโฟน ในระบบ Android และสามารถทางาน
ผ่านสญั ญาณ Wifi หรอื เครอื ขา่ ยมือถอื 4G+ เพอ่ื ตัด-
ตารางที่ 4 ผลการทดสอบสั่งตอ่ มิเตอร์ไฟฟา้ เครื่องท่ี 4 ต่อมิเตอร์ไฟฟ้า แสดงผลผ่านหลอด LED ติดดับ เพื่อ
บอกสถานะตามขอบเขตทก่ี าหนดไว้ได้
การกดส่งั ต่อ กระแส ผลการทดสอบ 8. ขอ้ เสนอแนะในการทาวจิ ยั คร้งั ตอ่ ไป
มเิ ตอร/์ จานวน (แอมป์) 8.1 ควรเพิ่มการสั่งงานในกรณี กระแสไฟฟ้าสูง
มเิ ตอรต์ อ่
ครั้ง 0.70 ( ทางาน ) เกินขนาดของมิเตอร์ แล้วส่ังตัดกระแสไฟฟ้าอัตโนมตั ิ
1 แอมป์ มิเตอรต์ อ่ พรอ้ มทั้งแจ้งผลผ่านแอปพลิเคชนั เพ่อื ป้องกนั การเกิด
0.70 ( ทางาน ) เหตุไฟไหม้จากไฟฟา้ รดั วงจร หรือเพอ่ื ป้องกนั อุปกรณ์
2 แอมป์ มเิ ตอรต์ ่อ ไฟฟ้าชารดุ เสยี หาย
1 แอมป์ ( ทางาน )
3 มิเตอรต์ อ่ 8.2 ควรเพ่ิมการแจ้งเตือนกรณีไฟฟ้าดับจาก
1 แอมป์ ( ทางาน ) ระบบจาหน่ายของการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค ผ่านทาง
4 แอพพลเิ คช่นั ไลน์ ในกรณที ่ไี มไ่ ดอ้ ยใู่ นพนื้ ท่ี
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
8.3 ควรเพ่ิมอุปกรณ์ตรวจจับไฟรั่ว กรณีมีสัตว์ วารสารวิจยั และนวัตกรรมการอาชวี ศึกษา 137
เข้าไปกัดสร้างความเสียหายในตู้คอนโทรล เพ่ือ
ป้องกนั กระแสฟ้าดดู คนท่ีมาสมั ผสั ต้คู อนโทรล Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ี่ 5 ฉบับท่ี 1 มกราคม - มิถุนายน 2564
8.4 ควรเพิ่มข้อมูลจากการนาไปทดลองใช้ใน
สถานที่หรือคอนโดมิเนียมจริง ถ้ากรณีมีจานวนห้อง [4] กอบเกียรติ สระอุบล, พฒั นา IoT บน
จานวนมาก เช่น 50 ห้อง การควบคุมผ่านมือถือจะมี แพลตฟอร์ม Arduino และ Raspberry Pi.
ปัญหาหรอื ไม่ อินเตอร์มเิ ดีย สนพ. กรงุ เทพฯ, 2561.
8.5 ควรเพ่ิมผลประเมินจากผู้ใช้อื่นท่ีเกี่ยวข้อง [5] ประสทิ ธ์ิ พทิ ยพัฒน์, “การออกแบบระบบ
เชน่ คอนโด หรือผู้เชยี่ วชาญ ไฟฟา้ ,” โชตอิ นนั ต์ ครีเอช่ัน,กรงุ เทพฯ, 2556.
กติ ติกรรมประกาศ [6] วิศวกรรมสถานแหง่ ประเทศไทย ในพระบรม
ขอขอบคุณอาจารย์สาขาวิชาวิศวกรรมไฟฟ้า ราชูปถมั ภ์, “มาตรฐานการตดิ ต้งั ทางไฟฟ้า
สาหรบั ประเทศไทย,” ว.ส.ท., 2545.
มหาวิทยาลยั ภาคตะวันออกเฉยี งเหนอื ทีใ่ ห้คาปรึกษา
และดาเนินงานวจิ ยั น้ี ให้สาเรจ็ ไปตามวัตถุประสงค์ [7] อิสระพงศ์ เศษวิสยั , การพัฒนาระบบ
สารสนเทศทางภมู ศิ าสตรบ์ นเวบ็ แอพพลเิ คชนั่
เอกสารอ้างองิ และไอโฟน กรณีศึกษาแปลงทดลองมอสงิ โต
[1] K. R. Siddhapura and DB Raval, อุทยานแหง่ ชาติเขาใหญ่, มหาวิทยาลยั
“Electrical Machines”, New Delhi : เทคโนโลยพี ระจอมเกล้าพระนครเหนือ,
Vikas Publishing House P. Ltd., 2014. 2554.
[2] Thunyasit Pholprasit, Suttipong
Thajchayapong and Chalermpol
Saiprasert, "Detection of Driving
Events using Sensory Data on
Smartphone," ITS World Congress,
Oct 2013.
[3] นิติคม อรยิ พิมพ์, ชยั พร อดั โดดดร และวนิ ัย
คาทวี, “การออกแบบและสรา้ งระบบ IoT
สาหรับบา้ นจาลองทค่ี วบคมุ ด้วย
ไมโครคอนโทรลเลอร์ (The Design and
Construction of the IoT System for
Modeling House Controlled by
Microcontroller)”, การประชุมวชิ าการ
และเสนอผลงานวจิ ยั ระดบั ชาติและระดบั
นานาชาติ ครง้ั ท่ี 7 (CASNIC2019), 2562,
หน้า 1535-1545.
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
138 วารสารวจิ ยั และนวตั กรรมการอาชวี ศกึ ษา
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ปที ี่ 5 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม - มถิ ุนายน 2564
การพัฒนารูปแบบการจดั การอาชวี ศกึ ษาระบบทวศิ ึกษาของวทิ ยาลยั สารพัดชา่ งอดุ รธานี
A Development of a Dual Educational System of Udon Thani Polytechnic College
ธีรภัทร์ ไชยสตั ย์¹*
Teerapat Chaiyasat¹*
*1วทิ ยาลยั สารพดั ชา งอุดรธานี จงั หวดั อดุ รธานี 41000
*1Udonthani Polytechnic College, Udonthani Province 41000
Received : 2020-09-13 Revised : 2021-05-27 Accepted : 2021-05-27
บทคัดยอ่ Abstract
การวิจัยคร้ังนี้มีวตั ถุประสงค์เพื่อพัฒนารปู แบบ This research aims to develop the Dual
การจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิศึกษาของวิทยาลัย Educational System of Udon Thani Polytechnic College,
สารพัดช่างอุดรธานี เป็นการวิจัยและพัฒนาแบบ Udon Thani, Thailand. The 170 people used as
ผสมผสาน กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการเก็บข้อมูล จานวน a research sample which divide into 2 groups. The first
170 คน คือ กลุ่มท่ี 1 ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษาของ group consisted of 70 people, including the
วิทยาลัยสารพัดช่าง และสถานศึกษาเครือข่าย ผู้สอน administrators of Polytechnic Colleges, educational
หัวหน้างานหลักสูตรเป็นสถานศึกษาท่ีวิทยาลัยทา Institutions, network of instructors, course
ความร่วมมือในการจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิศึกษา supervisors and educational institutes at the
จานวน 70 คน และกลุ่มที่ 2 ได้แก่ ผู้ปกครอง และ college cooperate in vocational education
ประธานคณะกรรมการชุมชนที่ตั้งอยู่ในเขตจังหวัด management with Dual Educational System.
อุดรธานี รวมทั้งหมด จานวน 100 คน การวิเคราะห์ The second group consisted of 100 people,
ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบน including parents and chairmen of the community
มาตรฐาน ผลงานวิจัยพบว่า ผลการทดลองใช้รปู แบบ committee located in Udon Thani province.
การจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิศกึ ษาทกุ องคป์ ระกอบ Data analyzed using statistics include
อยู่ในระดับมากท่ีสุด และส่วนผลการประเมินรูปแบบ percentage, mean and standard deviation.
การจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิศึกษาของวิทยาลัย
สารพัดช่างอุดรธานี พบว่า ด้านความเหมาะสม ด้าน The research result found that the
ความเป็นไปได้ ด้านความถูกต้องครอบคลุม และดา้ น results of experiments using a Dual Educational
ความเปน็ ประโยชน์ โดยรวมอยู่ในระดับมากทีส่ ดุ ทุกดา้ น System in vocational college management
คาสาคญั : การพฒั นารปู แบบ, การจดั การ model, all components were at the highest
level. Along with the results of the evaluation
อาชวี ศกึ ษาระบบทวศิ กึ ษา in the Dual Educational System of Udon Thani
Polytechnic College were found that the
*ธีรภทั ร์ ไชยสตั ย์ possibility of accuracy, comprehensive and
E-mail : [email protected] practical overall aspect at the highest level at
all aspects.
Keywords : ModelDevelopment,DualEducational.
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
1. บทนา วารสารวิจัยและนวัตกรรมการอาชีวศกึ ษา 139
กระทรวงศึกษาธิการมีสานักงานคณะกรรมการ
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
การอาชีวศึกษาเป็นหน่วยงานหลักในการจัดการ ปที ี่ 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564
อาชีวศึกษาและฝึกอบรมวิชาชีพ เพ่ือผลิตและพัฒนา
กาลังคนท้ังในระดับชา่ งฝีมือ ระดับเทคนิค และระดบั อาชีวศึกษาในรูปแบบโรงเรียนอาชีวศึกษา (School
เทคโนโลยีให้มีคุณภาพและมาตรฐานสอดคล้องกับ Model) ซ่งึ วางแผนการจดั การและควบคุมโดยรฐั บาล
สภาพเศรษฐกิจสังคมวัฒนธรรม ส่ิงแวดล้อม และ และ (3) สถานศึกษาร่วมมือกับสถานประกอบการ
ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี สนองตอบตามความ (School and Company) หรือสถานประกอบการ
ต้องการของตลาดแรงงานและการประกอบอาชีพ ร่วมมือกับศูนย์ฝึกอบรม ( Training Center and
อิสระ ตลอดจนให้บริการทางวิชาการเผยแพร่นวัตกรรม และ Company) จัดการศึกษาและฝึกอบรมวิชาชีพใน
เทคโนโลยีแก่ชุมชน [1] และเพ่ือเป็นการเพ่ิม รูปแบบความร่วมมือ (Cooperative Model) เช่น
ป ร ะ สิ ท ธิ ภ า พ ใ น ก า ร ผ ลิ ต ก า ลั ง ค น อ า ชี ว ศึ ก ษ า การจัดการศึกษาและฝึกอาชีพในสหพันธรัฐเยอรมัน
กระทรวงศึกษาธิการได้กาหนดยุทธศาสตร์ด้านการ สวิสเซอร์แลนด์ ออสเตรีย เป็นต้น [3] สาหรับใน
อาชีวศึกษา โดยพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ ประเทศไทยรูปแบบการจัดการอาชีวศึกษามีลักษณะ
พุทธศักราช 2542 และท่ีแก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับท่ี 2) สอดคล้องกับรูปแบบของต่างประเทศใน 2 ลักษณะ
พุทธศักราช 2545 มาตรา 20 ระบุว่าการอาชีวศึกษา คือ (1) โรงเรียนอาชีวศึกษา (School Model) และ
และฝึกอบรมวิชาชีพให้จัดในสถานศึกษาของรัฐ (2) สถานศึกษาร่วมมือกับสถานประกอบการ
สถานศึกษาของเอกชน สถานประกอบการ หรือโดย ( School and Company) ใ น รู ป แ บ บ ข อง ค ว า ม
ความร่วมมือระหว่างสถานศึกษากับสถานประกอบการ ร่วมมือ โดยให้จัดได้ในสถานศึกษาอาชีวศึกษาซึ่งมี
ทง้ั น้ีใหเ้ ปน็ ไปตามกฎหมายว่าดว้ ยการอาชีวศกึ ษาและ การจัด 3 รูปแบบ คือ (1) การศึกษาในระบบ (2)
กฎหมายท่ีเก่ียวข้องจากพระราชบัญญัติดังกล่าว การ การศึกษานอกระบบ และ (3) การศึกษาระบบ
จัดการอาชีวศึกษาจึงได้มีการปรับเปลี่ยนไปสู่ระบบ อาชีวศึกษา ซ่ึงเปน็ การจัดการศกึ ษาวชิ าชพี เพื่อพฒั นา
ความร่วมมือและเครือข่ายการทางานกับหน่วยงานท่ี คุณภาพของผู้เรียนร่วมกันระหว่างสถานศึกษา
เกี่ยวข้องโดยเฉพาะภาคเอกชน ผู้ประกอบการกลุ่ม อาชวี ศึกษากับสถานประกอบการเพอ่ื ประโยชน์ในการ
อาชีพ เพ่ือให้มีส่วนร่วมในการกาหนดนโยบายและ ผลิตและพัฒนากาลังคน โดยสถานศึกษาอาชีวศึกษา
แนวทางการบริหาร และการจัดการเรียนการสอน สามารถจัดการศึกษาในหลายรูปแบบรวมกนั ก็ได้ ท้ังน้ี
วิชาชีพอย่างจริงจัง ซ่ึงแนวทางที่เห็นเป็นรูปธรรม ต้องมุ่งเน้นการจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิศึกษาเป็น
ชัดเจน ได้แก่ การจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิภาคี สาคัญ [4] การจัดการศึกษาไม่ว่าจะจัดในรูปแบบใด
ซ่ึงเปิดโอกาสให้สถานประกอบการในาคอุตสาหกรรม สิ่งสาคัญที่สถานศึกษาต้องคานึงถึงเป็นอย่างยิ่ง คือ
ไดม้ สี ่วนร่วมในการกาหนดหลักสตู รการเรยี นการสอน[2] คุณภาพการศึกษา ดังนั้นการจัดการศึกษาที่มี
ประสทิ ธิภาพจะตอ้ งมีรูปแบบการดาเนินงาน ท่ี
รูปแบบการจัดการอาชวี ศึกษาของต่างประเทศ ครบถ้วนและผลสัมฤทธ์ิ เกิดขึ้นกับผู้เรียนเป็นสิ่ง
ในปัจจุบัน มี 3 ลักษณะ คือ (1) สาหรับสถานประกอบการ สาคัญ [5] ผลการจัดอาชีวศึกษาระบบดังกล่าว
ขนาดใหญ่และใช้แรงงานด้านวิชาชีพเป็นจานวนมาก สามารถช่วยแก้ปัญหาด้านการลงทุนของสถานศึกษา
สถานประกอบการผลติ กาลงั คนในรูปแบบCompany Model กล่าวคือสถานศึกษาไม่ต้องลงทุนสูงด้านเคร่ืองมือ
เชน่ บรษิ ทั ใหญ่ ๆ ในประเทศอเมริกา ประเทศอังกฤษ เครื่องจักร เพราะการจัดฝึกภาคปฏิบัติดาเนินการใน
และ ประเทศญ่ีปุ่น เป็นต้น (2) ในประเทศที่มีการ สถานประกอบการ ซ่ึงมีเคร่ืองมือเคร่ืองจักรใช้งานอยู่
ขยายตัวทางด้านอุตสาหกรรมไม่มากนักมีการจัดการ แล้วและมีความทันสมัย ผู้เรียนท่ีสาเร็จการศึกษา
สามารถทางานกับเครื่องมือเคร่ืองจักรทที่ ันสมัยนั้นได้
ทันที ทาให้สมรรถนะของผเู้ รียนตรงกับความตอ้ งการ
ของตลาดแรงงาน ในส่วนของสถานประกอบการ
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
140 วารสารวิจัยและนวัตกรรมการอาชวี ศกึ ษา 2.1 เพื่อสร้างและตรวจสอบรูปแบบการจัดการ
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ อาชีวศึกษาระบบทวิศึกษาของวิทยาลัยสารพัดช่าง
ปีท่ี 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มิถนุ ายน 2564 อดุ รธานี
สามารถรับผู้เรียนที่สาเร็จการศึกษาเข้าปฏิบัติงานได้ 2.2 เพื่อทดลองใช้รูปแบบการจดั การอาชวี ศึกษา
ทันทีไม่ต้องเสียเวลาและค่าใช้จ่ายในการฝึกอบรม ระบบทวศิ ึกษาของวทิ ยาลยั สารพัดชา่ งอุดรธานี
พนักงานใหมอ่ กี
2.3 เพ่ือประเมินรูปแบบการจัดการอาชีวศึกษา
วิทยาลัยสารพัดช่างอุดรธานี เป็นสถานศึกษา ระบบศกึ ษาของวทิ ยาลยั สารพดั ชา่ งอุดรธานี
สงั กัดสานักงานคณะกรรมการ การอาชวี ศกึ ษาจัดการ
เรียนการสอนอาชีวศึกษาระบบทวิศึกษา ในระดับ 3. ขอบเขตการวิจยั
ประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) ประเภทวิชาช่าง การวิจัยครั้งนี้มุ่งศึกษาภายใต้ขอบเขตของการ
อุตสาหกรรมและประเภทวิชาบริหารธุรกิจ จากการ
บริหารจัดการหลักสูตรในระบบดังกล่าว พบว่า และ วิจยั ดงั นี้
สถานสถานศึกษาที่มีความร่วมมือ และผู้เรียนมี 3.1 กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการวิจัยคร้ังนี้ ได้แก่
จานวนน้อย ทาใหม้ ปี ัญหาและอปุ สรรคต่อการบริหาร
จดั การเรียนการสอน ดว้ ยเหตุน้ีการจดั การอาชีวศึกษา ผู้เช่ียวชาญที่ดูแลจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิศึกษา
ระบบทวิศึกษา ถึงแมว้ า่ จะใช้หลักสตู รการอาชีวศึกษา ของสานักงานคณะกรรมการการอาชีวศกึ ษา ผบู้ รหิ าร
เช่นเดียวกับรูปแบบการจัดการอาชีวศึกษาในระบบ สถานศึกษา ผู้บริหารสถานประกอบการที่ทาความ
แต่รูปแบบในการดาเนินงานนั้นมีความแตกต่างทั้งใน รว่ มมอื หัวหนา้ งานหลกั สตู ร ครนู เิ ทศ ผูป้ กครอง และ
ด้านการบริหารจัดการ การจัดการเรียนการสอนซึ่ง ประธานคณะกรรมการชุมชน ในพื้นท่ีที่สถานศึกษา
จะต้องมีการปรับเปลี่ยนให้มีลักษณะท่ีเหมาะสมกับ ต้งั อยู่ โดยกลุ่มตัวอยา่ งเลอื กแบบเจาะจง
บริบทของการจัดการอาชีวศึกษาระบบทวศิ ึกษา
3.2 ตัวแปรทีใ่ ชใ้ นการวิจยั คร้ังน้ี ได้แก่
จากสภาพปัญหาดังกล่าว ในฐานะผู้บริหาร 3.2.1 ตัวแปรตน้ (Independent Variable)
สถานศกึ ษาวทิ ยาลัยสารพัดช่างอุดรธานี จงึ สนใจทีจ่ ะ
ศึกษาสภาพปัจจุบันของการจัดการอาชีวศึกษาระบบ คือ รูปแบบการจัดการอาชวี ศกึ ษาระบบทวศิ ึกษา
ทวิศึกษา ในวิทยาลัยสารพัดช่างอุดรธานี โดยศึกษา 3.2.2 ตัวแปรตาม (Dependent Variable)
องค์ประกอบ ตลอดจนรูปแบบการจัดการศึกษา
อาชีวศึกษาระบบทวิศึกษาของ ของนักศึกษาระดับ คือ การจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิศึกษาสู่มาตรฐาน
ประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) ประเภทวิชา วิทยาลัยสารพัดชา่ งอดุ รธานี
อุตสาหกรรม และประเภทวิชาบริหารธุรกิจ ซ่ึงจะได้
สร้างรูปแบบและตรวจสอบรูปแบบ โดยผู้เชี่ยวชาญ 4. วิธีดาเนนิ การวิจยั
แ ล ะ น า รู ป แ บ บ ดั ง ก ล่ า ว ไ ป ใ ช้ เ พื่ อ ที่ จ ะ น า ไ ป สู่ 4.1 ประชากรท่ใี ช้ในการวิจัย ไดแ้ ก่
ประสิทธิผลของการจัดการอาชวี ศกึ ษาระบบทวิศกึ ษา 4.4.1 ผู้บริหารสถานศึกษาผู้บริหารสถานศึกษา
อย่างมีประสิทธิภาพต่อไป
ที่ทาความร่วมมือ ครูผสู้ อน และครนู เิ ทศ จานวน70คน
2. วตั ถปุ ระสงค์ 4.4.2 ผปู้ กครองและประธานคณะกรรมการ ชมุ ชน
การวิจัยคร้ังนี้มีวัตถุประสงค์หลัก คือ เพื่อพัฒนา
ทส่ี ถานศึกษาเครือข่าย รวมท้งั หมด จานวน 100 คน
รูปแบบการจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิศึกษาของ 4.4.3 กลุ่มผู้ทรงคุณวุฒิ ประกอบด้วย
วิทยาลัยสารพัดช่างอุดรธานี และมีวัตถุประสงค์รอง
ดังนี้ ผู้เช่ียวชาญท่ีมีความรู้และประสบความสาเร็จในด้าน
การจัดอาชีวศึกษาระบบ ทวิศึกษา รวมทั้งหมด
จานวน 17 คน
4.2 การวิจัยคร้ังน้ีใช้เคร่ืองมือการวิจัย 2 ชนิด
ได้แก่
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
4.2.1 แบบสัมภาษณ์แบบก่ึงโครงสร้าง ใช้ วารสารวจิ ัยและนวตั กรรมการอาชีวศึกษา 141
ในการสัมภาษณ์ความคิดเห็นของผู้เช่ียวชาญท่ีมี
ความรู้และประสบผลสาเร็จในด้านการจดั อาชวี ศกึ ษา Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
ร ะ บ บ ท วิ ศึ ก ษ า ซึ่ ง แ บ บ สั ม ภ า ษ ณ์ นั้ น ไ ด้ ม า จ า ก ปที ี่ 5 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564
การศึกษาวิเคราะห์ สังเคราะห์ และสรุปวรรณกรรมที่
เกี่ยวข้องกับรูปแบบการบริหารงานอาชีวศึกษาระบบ 2) ตอนท่ี 2 สอบถามเก่ียวกับ
ทวิศึกษาของ วิทยาลัยสารพัดช่างอุดรธานีแบบ คุณภาพของผู้สาเร็จการศึกษาอาชีวศึกษาระบบ
สัมภาษณ์เป็นแบบกึ่งโครงสร้างที่สร้างขึ้นเพื่อใช้ ทวิศึกษาของ วิทยาลัยสารพัดช่างอุดรธานีใช้ข้อ
สมั ภาษณ์ในการกาหนดกรอบแนวคดิ การวิจัย คาถามเป็นมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale)
ตามแบบของ ลเิ คิรท์ สเกล (Likert Scale) 5 ระดบั
4.2.2 แบบสอบถามศึกษาสภาพการจัดการ
อาชีวศึกษาระบบทวิศึกษาของ วิทยาลัยสารพัดช่าง 4.2.2.3 แบบสอบถาม ใช้กับกลุ่ม
อุดรธานี ได้แก่ ตัวอย่างที่เลือกแบบเจาะจง เพื่อตรวจสอบคุณภาพ
การจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิศึกษาของวิทยาลัย
4.2.2.1 แบบสอบถามใช้กับสถานศึกษา สารพัดช่างอุดรธานีวิเคราะห์โดยใช้การแจกแจง
วิทยาลัยสารพัดช่างอุดรธานี ท่ีทาการวิจัยเป็น ความถ่ีกับขอ้ มลู ทัง้ หมด
แบบสอบถามที่สร้างขึ้นได้มาจากกรอบแนวคิด
งานวิจัย เพื่อวิเคราะห์ข้อมูลการจัดการอาชีวศึกษา 4.2.2.4 แบบสอบถาม ใช้กับกลุ่ม
ระบบทวิศึกษาของวิทยาลัยสารพัดช่างอุดรธานี ตัวอย่างท่ีเลือกแบบเจาะจง เพื่อตรวจสอบผลการ
ประกอบด้วย ขอ้ คาถาม 2 ตอน ดังนี้ ทดลองใช้รูปแบบการจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิ
ศึกษาของ วิทยาลัยสารพัดช่างอุดรธานีใช้ข้อคาถาม
1) ตอนที่ 1 สถานภาพส่วนตัว เปน็ มาตราส่วนประมาณคา่ (Rating Scale) ตามแบบ
ของผู้ตอบแบบสอบถาม ได้แก่ เพศ อายุ ระดับ ของ ลิเคิรท์ สเกล (Likert Scale) 5 ระดับ
การศึกษา โดยกาหนดการตอบเป็นแบบเลือกตอบ
(Check List) 4.2.2.5 แบบสอบถามใช้กับ
ผู้เชี่ยวชาญ เพ่ือประเมินรูปแบบการจัดการ
2) ตอนท่ี 2 แบบสอบถามเกยี่ วกบั อาชีวศึกษาระบบทวิศึกษาของ วิทยาลัยสารพัดช่าง
สภาพการจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิศึกษาของ อุดรธานปี ระกอบดว้ ยข้อคาถาม 2 ตอน ดังน้ี
วิทยาลัยสารพัดช่างอุดรธานี ใช้ข้อคาถามเป็นมาตรา
ส่วนประมาณค่า ( Rating Scale) ตามแบบของ 1) แ บ บ ส อ บ ถ า ม เ พื่ อ
ลิเคิรท์ สเกล (Likert Scale) 5 ระดบั ตรวจสอบความเหมาะสมของรูปแบบ การจัดการ
อาชีวศึกษาระบบทวิศึกษาของ วิทยาลัยสารพัดช่าง
4.2.2.2 แบบสอบถามใชก้ ับผู้ปกครอง อดุ รธานที ่ีพัฒนาขนึ้ มาท้ัง 7 องคป์ ระกอบ
และประธานคณะกรรมการชมุ ชน ทส่ี ถานศกึ ษาตงั้ อยู่
เป็นแบบสอบถามที่สร้างขึ้นได้มาจากกรอบแนวคิด 2) แ บ บ ส อ บ ถ า ม เ พื่ อ
งานวิจัย เพื่อวิเคราะห์ข้อมูลคุณภาพของผู้สาเร็จ ตรวจสอบด้านความเหมาะสม ด้านความเป็นไปได้
การศึกษาการอาชีวศึกษาระบบทวศิ ึกษาของ วทิ ยาลยั ด้านความถูกต้องครอบคลุม และ ด้านความเป็น
สารพัดชา่ งอดุ รธานีประกอบดว้ ยข้อคาถาม2ตอนดงั นี้ ประโยชน์ของรูปแบบที่พัฒนาขึ้นมา เพื่อการจัดการ
อาชีวศึกษาระบบทวิศึกษาของ วิทยาลัยสารพัดช่าง
1) ตอนที่ 1 สถานภาพส่วนตัว อดุ รธานี
ของผู้ตอบแบบสอบถาม ได้แก่ เพศ อายุ ระดับ
การศึกษา โดยกาหนดการตอบเป็นแบบเลือกตอบ 4.3 การวิเคราะห์ข้อมูลและสถิติท่ีใช้ในการวิจัย
(Check List) มดี งั นี้
4.3.1 การวิเคราะห์ข้อมูลจากแบบ
สัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ ใช้การวิเคราะห์เนื้อหา
(Content Analysis)
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
142 วารสารวิจัยและนวตั กรรมการอาชวี ศกึ ษา กลาง และ (7) ด้านสิทธิประโยชน์ของสถาน
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ ประกอบการและของผู้เรียน พบว่า ระดับสภาพ
ปที ี่ 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564 ปัจจุบันโดยรวมอยู่ในระดับน้อย และด้านความ
ต้องการในการจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิศึกษาของ
4.3.2 การวิเคราะห์สถานภาพของผู้ตอบ วิทยาลัยสารพัดช่างอุดรธานี ทั้ง 7 ด้าน สรุปประเด็น
แบบสอบถามใช้ค่าความถ่ี (Frequency) และค่าร้อย ได้ดังนี้ (1) ด้านการบริหารจัดการ พบว่า ระดับความ
ละ (Percentage) ต้องการในการบริหารจัดการโดยรวมอยู่ในระดับมาก
ท่ีสุด (2) ด้านการประชาสัมพันธ์ พบว่าระดับความ
4.3.3 การวิเคราะห์ระดับความคิดเห็น ต้องการในการบริหารจัดการโดยรวมอยู่ในระดับมาก
เกีย่ วกบั สภาพปัญหาของผตู้ อบแบบสอบถามเป็นแบบ ที่สุด (3) ด้านการจัดการเรียนการสอนและหลักสูตร
มาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ สถิติที่ใช้ในการ พบว่า ระดับความต้องการในการบริหารจัดการโดย
วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าความถ่ี ( Frequency) รวมอยู่ในระดับมากท่ีสุด (4) ด้านการพัฒนาบุคลากร
ค่าร้อยละ (Percentage) ค่ามัชฌิมเลขคณิต (Mean) พบว่าระดับความต้องการในการบริหารจัดการโดย
ส่วนเบ่ียงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) โดย รวมอยู่ในระดับมากท่ีสุด (5) ด้านการบริหารงาน
เปรียบเทยี บกับเกณฑต์ ามแนวคดิ ของเบสท์ (Best)5ระดับ เครือข่ายและความร่วมมือ พบว่า ระดบั ความตอ้ งการ
ในการบริหารจัดการ โดยรวมอยู่ในระดบั มากทส่ี ุด (6)
ส่วนการวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้จากคาถาม ด้านการนิเทศ ติดตาม วัดผล และประเมินผล พบว่า
ปลายเปิดเก่ียวกับข้อเสนอแนะอ่ืน ๆ ต่อสภาพการ ระดบั ความต้องการในการบริหารจัดการ โดยภาพรวม
จัดการอาชีวศกึ ษาระบบทวศิ ึกษาของวทิ ยาลยั สารพดั อยู่ในระดับมากท่ีสุด และ (7) ด้านสิทธิประโยชนข์ อง
ช่างอุดรธานีใช้การวิเคราะห์เน้ือหา ( Content สถานประกอบการและของผู้เรียน พบว่า ระดับความ
Analysis) ตอ้ งการในการบริหารจัดการ โดยภาพรวมอยู่ในระดับ
มากที่สดุ
5. ผลการวิจยั
จากการวิจัย เร่ืองการพัฒนารูปแบบการจัดการ 5.2 ด้านการสร้างและตรวจสอบรูปแบบการ
จัดการอาชวี ศกึ ษาระบบทวศิ ึกษาของวิทยาลยั สารพัด
อาชีวศึกษาระบบทวิศึกษาของวิทยาลัยสารพัดช่าง ช่างอุดรธานี พบวา่ องค์ประกอบที่ 1 ปจั จัยสนบั สนุน
อุดรธานี ผู้วิจัยสรุปผลการวิจยั ได้ดงั น้ี การบรหิ ารงานอาชีวศกึ ษาระบบทวิภาคี ประกอบด้วย
1) ด้านบุคลากร 2) ด้านคุณลักษณะผูบ้ ริหาร 3) ด้าน
ผู้ตอบแบบสอบถามส่วนใหญ่เป็นเพศชาย มีอายุ วิธีการคัดเลือกผู้บริหารวิชาการ และ 4) ด้าน
ระหว่าง 35-39 ปี ส่วนใหญ่จบการศึกษาระดับ คุณลักษณะของครูฝกึ และครูนิเทศ สรุปผลการยกรา่ ง
ปริญญาตรี มีตาแหน่งเป็นครูนิเทศ มีประสบการณใ์ น รูปแบบมีความเหมาะสมทุกด้านองค์ประกอบท่ี 2
การทางานระหว่าง 6-10 ปี การดาเนินงานตามขอบข่ายการจัดการอาชีวศึกษา
ระบบทวิภาคี ประกอบดว้ ย 1) ดา้ นการบริหารจดั การ
5.1 ดา้ นสภาพปจั จุบันในการจดั การอาชวี ศึกษา 2) ด้านการประชาสัมพันธ์ 3) ด้านการบริหารงาน
ระบบทวิศึกษาของวิทยาลัยสารพัดชา่ งอุดรธานี ทั้ง 7 เครือข่าย 4) ด้านการพัฒนาบุคลากร 5) ด้านการ
ด้าน สรุปประเด็นได้ดังนี้ (1) ด้านการบริหารจัดการ จัดการเรียนการสอนและหลักสูตร 6) ด้านการนิเทศ
พบว่า ระดับสภาพปัจจุบันโดยรวมอยู่ในระดับปาน ติดตาม วัดผลและประเมินผล และ 7) ด้านสิทธิ
กลาง (2) ด้านการประชาสัมพันธ์ พบว่าระดับสภาพ ประโยชน์ของสถานประกอบการและของผู้เรียน
ปัจจุบันโดยรวมอยู่ในระดับน้อย (3) ด้านการจัดการ
เรียนการสอนและหลักสตู ร พบว่าระดบั สภาพปจั จบุ นั
โดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง (4) ด้านการพัฒนา
บุคลากร พบว่า ระดับสภาพปัจจุบันโดยรวมอยู่ใน
ระดบั นอ้ ย (5) ดา้ นการบรหิ ารงานเครือขา่ ยและความ
ร่วมมือ พบวา่ ระดบั สภาพปจั จบุ นั โดยรวมอยูใ่ นระดบั
น้อย (6) ด้านการนเิ ทศ ติดตาม วัดผล และประเมนิ ผล
พบว่าระดับสภาพปัจจุบันโดยรวมอยู่ในระดับปาน
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
สรุปผลการยกร่างรูปแบบมีความเหมาะสมทุกด้าน วารสารวจิ ัยและนวัตกรรมการอาชีวศึกษา 143
องค์ประกอบท่ี 3 ผลสาเร็จการจัดการอาชีวศึกษา
ระบบทวภิ าคี ประกอบดว้ ย 1) ดา้ นคณุ ลักษณะผู้เรยี น Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
2) ด้านคุณลักษณะของสถานศึกษา และ 3)ด้าน ปีท่ี 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564
คณุ ลักษณะของสถานประกอบการ สรุปผลการยกรา่ ง
รปู แบบมีความเหมาะสมทุกดา้ น ร่วมมือ พบว่า ระดับสภาพปจั จบุ ันโดยรวมอย่ใู นระดบั
นอ้ ย (6) ดา้ นการนเิ ทศ ติดตาม วดั ผล และประเมนิ ผล
5.3 ด้านการทดลองใช้รูปแบบการจัดการ พบว่าระดับสภาพปัจจุบันโดยรวมอยู่ในระดับปาน
อาชีวศึกษาระบบทวิศึกษาของวิทยาลัยสารพัดช่าง กลาง และ (7) ด้านสิทธิประโยชน์ของสถาน
อุดรธานี พบว่า องคป์ ระกอบท่ี 1 ปจั จยั สนับสนนุ การ ประกอบการและของผู้เรียน พบว่า ระดับสภาพ
บริหารงานอาชีวศึกษาระบบทวิภาคี โดยภาพรวมอยู่ ปัจจุบันโดยรวมอยู่ในระดับน้อย และด้านความ
ในระดับมากท่ีสุด องค์ประกอบที่ 2 การดาเนินงาน ต้องการในการจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิศึกษาของ
ตามขอบขา่ ยการจดั การอาชีวศกึ ษาระบบทวิภาคี โดย วิทยาลัยสารพัดช่างอุดรธานี ทั้ง 7 ด้าน สรุปประเดน็
ภาพรวมอยู่ในระดับมากท่ีสุด และองค์ประกอบท่ี 3 ได้ดังนี้ (1) ด้านการบริหารจัดการ พบว่า ระดับความ
ผลสาเร็จการจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิภาคี โดย ต้องการในการบริหารจัดการโดยรวมอยู่ในระดับมาก
ภาพรวมอย่ใู นระดับมากทสี่ ดุ ท่ีสุด (2) ด้านการประชาสัมพันธ์ พบว่าระดับความ
ต้องการในการบริหารจัดการโดยรวมอยู่ในระดับมาก
5.4 ด้านการประเมินรูปแบบการจัดการ ที่สุด (3) ด้านการจัดการเรียนการสอนและหลักสูตร
อาชีวศึกษาระบบทวิศึกษาของวิทยาลัยสารพัดช่าง พบว่า ระดับความต้องการในการบริหารจัดการโดย
อดุ รธานีโดยภาพรวมอยู่ในระดบั มากท่ีสุด พบว่า ด้าน รวมอยู่ในระดับมากท่ีสุด (4) ด้านการพัฒนาบุคลากร
ความเหมาะสม โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ด้าน พบว่าระดับความต้องการในการบริหารจัดการโดย
ความเป็นไปได้ โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ด้าน รวมอยู่ในระดับมากที่สุด (5) ด้านการบริหารงาน
ความถูกต้องครอบคลุม โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด เครือขา่ ยและความร่วมมอื พบวา่ ระดับความตอ้ งการ
และดา้ นความเปน็ ประโยชน์ โดยรวมอยู่ในระดบั มากที่สดุ ในการบรหิ ารจัดการ โดยรวมอยู่ในระดบั มากทีส่ ดุ (6)
ด้านการนิเทศ ติดตาม วัดผล และประเมินผล พบว่า
6. อภปิ รายผล ระดับความต้องการในการบรหิ ารจัดการ โดยภาพรวม
จากการวิจัย เร่ืองการพัฒนารูปแบบการจัดการ อยู่ในระดับมากที่สุด และ (7) ด้านสิทธิประโยชน์ของ
สถานประกอบการและของผู้เรียน พบว่า ระดับความ
อาชีวศึกษาระบบทวิศึกษาของวิทยาลัยสารพัดช่าง ต้องการในการบริหารจัดการ โดยภาพรวมอยู่ในระดับ
อดุ รธานี ผู้วิจยั อภิปรายผลการวจิ ัยในประเดน็ ตา่ งๆดังน้ี มากที่สุด [6] ผลการทดลองใช้และการประเมิน
ประสิทธิผลการดาเนินงานของวิทยาลัยที่ทดลองใช้
6.1 ด้านสภาพปัจจุบันในการจัดการอาชีวศึกษา รูปแบบตามคู่มือ ผลการประเมินประสิทธิผล
ระบบทวิศึกษาของวิทยาลัยสารพัดชา่ งอุดรธานี ทั้ง 7 ในภาพรวมอยู่ในระดับดมี าก มีการจัดระบบโครงสรา้ ง
ด้าน สรุปประเด็นได้ดังน้ี (1) ด้านการบริหารจัดการ การบริหาร อยู่ในระดับดีมาก การบริหารบุคลากรอยู่
พบว่า ระดับสภาพปัจจุบันโดยรวมอยู่ในระดับปาน ในระดับดีมาก การฝึกอาชีพ อยู่ในระดับดีมาก การมี
กลาง (2) ด้านการประชาสัมพันธ์ พบว่าระดับสภาพ ส่วนร่วมในการจัดการศึกษา อยู่ในระดับดีมาก การ
ปัจจุบันโดยรวมอยู่ในระดับน้อย (3) ด้านการจัดการ บริหารงานวิชาการ อยู่ในระดับดีมาก และการพัฒนา
เรียนการสอนและหลักสูตร พบวา่ ระดบั สภาพปัจจบุ นั ผู้เรียน อยู่ในระดับดี ตามลาดับ และผลการประเมิน
โดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง (4) ด้านการพัฒนา ความพึงพอใจของผู้ท่ีมีส่วนได้ส่วนเสียในภาพรวมอยู่
บุคลากร พบว่า ระดับสภาพปัจจุบันโดยรวมอยู่ใน ในระดับมาก ทุกองค์ประกอบอยู่ในระดับมาก
ระดับนอ้ ย (5) ดา้ นการบรหิ ารงานเครอื ขา่ ยและความ มีค่าเฉล่ียอยู่ระหว่าง องค์ประกอบที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด
คือ องค์ประกอบที่ 1 ด้านการจัดการระบบโครงสร้าง
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
144 วารสารวิจัยและนวตั กรรมการอาชวี ศึกษา อาชีวศึกษา สังกัดสานักงานคณะกรรมการการ
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ อาชีวศึกษา มีจานวน 5 องค์ประกอบ ได้แก่
ปีท่ี 5 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มิถุนายน 2564 องค์ประกอบท่ี 1 การมีส่วนร่วมในการบริหารจัด
การศึกษาระบบทวิภาคี มีตัวแปร จานวน 32 ตัวแปร
การบริหาร รองลงมา คือ องค์ประกอบท่ี 4 ด้านการ องค์ประกอบท่ี 2 การกระจายอานาจการบริหารและ
พัฒนาผู้เรียน สาหรับองค์ประกอบที่มีค่าเฉล่ียต่าสุด การจัดการเรยี นการสอน มีตัวแปร จานวน 27 ตัวแปร
คือ องคป์ ระกอบท่ี 3 ดา้ นการบรหิ ารบคุ คล องค์ประกอบที่ 3 การพัฒนาบุคลากรให้มีคุณภาพ
และทันต่อการเปล่ียนแปลงของเทคโนโลยี มีตัวแปร
6.2 ด้านการสร้างและตรวจสอบรูปแบบการ จานวน 19 ตวั แปร องคป์ ระกอบท่ี 4 การจัดหลกั สูตร
จัดการอาชวี ศึกษาระบบทวศิ ึกษาของวทิ ยาลัยสารพดั ตามมาตรฐานวิชาชีพและ ตรงตามความต้องการของ
ชา่ งอดุ รธานี พบวา่ องคป์ ระกอบท่ี 1 ปัจจยั สนับสนุน ตลาดแรงงาน มีตัวแปร จานวน 9 ตัวแปร และ
การบริหารงานอาชีวศึกษาระบบทวภิ าคี ประกอบด้วย องค์ประกอบที่ 5 การบริหารจัดการศึกษาตามหลัก
1) ด้านบุคลากร 2) ด้านคุณลักษณะผู้บริหาร 3) ด้าน ธรรมาภบิ าล มตี วั แปร จานวน 3 ตวั แปร ส่วนรูปแบบ
วิธีการคัดเลือกผู้บริหารวิชาการ และ 4) ด้าน การจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิภาคีที่เหมาะสม
คุณลักษณะของครูฝึกและครูนิเทศ สรุปผลการยกร่าง ส า ห รั บ วิ ท ย า ลั ย อ า ชี ว ศึ ก ษ า สั ง กั ด ส า นั ก ง า น
รูปแบบมีความเหมาะสมทุกด้านองค์ประกอบที่ 2 คณะกรรมการการอาชวี ศึกษา พบว่า ประกอบด้วย 5
การดาเนินงานตามขอบข่ายการจัดการอาชีวศึกษา องค์ประกอบ คือ (1) การมีส่วนร่วมในการบริหารจัด
ระบบทวภิ าคี ประกอบด้วย 1) ดา้ นการบริหารจดั การ การศึกษาระบบทวิภาคี (2) การกระจายอานาจการ
2) ด้านการประชาสัมพันธ์ 3) ด้านการบริหารงาน บริหารและการจัดการเรียนการสอน (3) การพัฒนา
เครือข่าย 4) ด้านการพัฒนาบุคลากร 5) ด้านการ บุคลากรให้มีคุณภาพและทันต่อการเปลี่ยนแปลงของ
จัดการเรียนการสอนและหลักสูตร 6) ด้านการนิเทศ เทคโนโลยี (4) การจัดหลักสูตร ตามมาตรฐานวิชาชพี
ติดตาม วัดผลและประเมินผล และ 7) ด้านสิทธิ และตรงตามความต้องการของตลาดแรงงาน และ (5)
ประโยชน์ของสถานประกอบการและของผู้เรียน การบริหารจัดการศกึ ษาตามหลกั ธรรมาภบิ าล
สรุปผลการยกร่างรูปแบบมีความเหมาะสมทุกด้าน
องค์ประกอบที่ 3 ผลสาเร็จการจัดการอาชีวศึกษา 6.3 ด้านการทดลองใช้รูปแบบการจัดการ
ระบบทวิภาคี ประกอบดว้ ย 1) ด้านคุณลักษณะผู้เรยี น อาชีวศึกษาระบบทวิศึกษาของวิทยาลัยสารพัดช่าง
2) ด้านคุณลักษณะของสถานศึกษา และ 3)ด้าน อุดรธานี พบวา่ องคป์ ระกอบที่ 1 ปจั จยั สนับสนุนการ
คณุ ลักษณะของสถานประกอบการ สรปุ ผลการยกรา่ ง บริหารงานอาชีวศึกษาระบบทวิภาคี โดยภาพรวมอยู่
รูปแบบมีความเหมาะสมทุกด้าน [7] ผลสัมฤทธ์ิของ ในระดับมากท่ีสุด องค์ประกอบท่ี 2 การดาเนินงาน
การจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิภาคีในประเทศ ตามขอบข่ายการจดั การอาชีวศกึ ษาระบบทวิภาคี โดย
เยอรมนี พบว่า เป็นระบบการศึกษาท่ีนิยมแพร่หลาย ภาพรวมอยู่ในระดับมากท่ีสุด และองค์ประกอบที่ 3
ซ่ึงมีการจัดการหลายรูปแบบตามบริบทสภาพความ ผลสาเรจ็ การจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิภาคโี ดยภาพ
พร้อมของสถานศึกษาและสถานประกอบการ การฝึก รวมอยู่ในระดับมากท่ีสุด [7] การเปรียบเทียบ
อาชีพดังกล่าวเป็นวิธีการผลิตแรงงานท่ีมีทักษะเข้าสู่ ผลสัมฤทธ์ิของผู้เรียนในการฝึกอาชพี ตามระยะเวลาท่ี
ภาคอุตสาหกรรม ทาให้เกิดแรงจงู ใจให้ผู้เรียนเขา้ ร่วม กาหนด พบว่า นักศึกษาฝึกอาชีพที่มีครูที่ปรึกษาไป
ศึกษาต่อในระบบน้ี เมื่อสาเร็จการศึกษาแล้วผู้สาเร็จ นิเทศตลอดระยะเวลาตามกาหนดกับนักศึกษาท่ีไม่มี
การศึกษาจะเป็นผทู้ ี่มีทักษะในการปฏิบัติงาน และจะ ครูไปนิเทศ แต่ให้มีการทดสอบก่อนและหลังการฝึก
ประสบความสาเร็จในการเข้าสู่ตลาดแรงงานอย่างมี ปฏิบัติงาน โดยใช้เวลาห่างกัน 12 สัปดาห์ ผลท่ีได้รบั
ประสิทธิภาพ [8] รูปแบบการจัดการอาชีวศึกษา
ระบบทวิภาคีในวิทยาลัยอาชีวศึกษา สังกัดสานักงาน
คณะกรรมการการอาชีวศึกษา พบว่า องค์ประกอบ
ของการจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิภาคีในวิทยาลัย
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
มีความแตกต่างกัน สรุปได้ว่า การจัดการศึกษาโดย วารสารวิจัยและนวตั กรรมการอาชีวศึกษา 145
ค ว า ม ร่ ว ม มื อ ร ะ ห ว่ า ง ส ถ า น ศึ ก ษ า กั บ ส ถ า น
ประกอบการพร้อมกับนักศึกษามีความสัมพันธ์กัน Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ
และทุกฝ่ายจะต้องให้ความร่วมมือกันสถานศึกษาจะ ปีที่ 5 ฉบับท่ี 1 มกราคม - มถิ นุ ายน 2564
ได้ประโยชน์สูงสุดในการเข้าร่วมโครงการ [4] การ
พัฒนารูปแบบการจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิภาคีที่ ความสัมพันธ์และติดต่อประสานงานความร่วมมือ
มุ่งเน้นประสิทธิผลของสถานศึกษา สังกัดสานักงาน ระหวา่ งสถานศึกษากับสถานประกอบการ กลยุทธ์ที่ 3
คณะกรรมการการอาชีวศึกษาด้วยกระบวนการวิจัย เพม่ิ ประสิทธภิ าพการนิเทศ การจัดการศึกษาระบบทวิ
เชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม พบว่า ผลการพัฒนา กลยุทธ์ท่ี 4 เพ่มิ ประสิทธิภาพการนเิ ทศด้วยเทคโนโลยี
รูปแบบการจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิภาคีที่มุ่งเน้น ท่ีทันสมัย กลยุทธ์ที่ 5 เพิ่มประสิทธิภาพการจัดการ
ประสิทธิผลของสถานศึกษา สังกัดสานักงาน เรียนการสอนระบบทวิภาคี และกลยุทธ์ท่ี 6 ส่งเสริม
คณะกรรมการการอาชีวศึกษา ด้วยกระบวนการวิจัย พฒั นากระบวนการวดั ผลประเมินผล
เชิงปฏบิ ตั กิ ารแบบมีส่วนร่วม ได้นาผลการศกึ ษาดงู าน
และจัดการสนทนากลุ่ม (Focus group discussion) 6.4 ด้านการประเมินรูปแบบการจัดการ
โดยผู้เชี่ยวชาญ ซ่ึงได้รูปแบบและคู่มือรูปแบบการ อาชีวศึกษาระบบทวิศึกษาของวิทยาลัยสารพัดช่าง
จัดการอาชีวศึกษาระบบทวิภาคีท่ีมุ่งเน้นประสิทธิผล อุดรธานโี ดยภาพรวมอยู่ในระดับมากท่สี ุด พบวา่ ด้าน
ด้วยกระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ความเหมาะสม โดยรวมอยู่ในระดับมากท่ีสุด ด้าน
[10] กลยุทธ์การจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิภาคีของ ความเป็นไปได้ โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ด้าน
ส ถ า น ศึ ก ษ า อ า ชี ว ศึ ก ษ า สั ง กั ด ส า นั ก ง า น ความถูกต้องครอบคลุม โดยรวมอยู่ในระดับ มาก
คณะกรรมการการอาชีวศึกษา พบว่า 1. องคป์ ระกอบ ทีส่ ุด และดา้ นความเปน็ ประโยชน์ โดยรวมอยู่ในระดบั
ของกลยุทธ์การจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิภาคีของ มากท่ีสุด [10] อนาคตภาพของการจัดอาชีวศึกษาทวิ
ส ถ า น ศึ ก ษ า อ า ชี ว ศึ ก ษ า สั ง กั ด ส า นั ก ง า น ภาคีของประเทศเยอรมนีว่ามีสภาพเช่นไร พบว่า
คณะกรรมการการอาชวี ศึกษา มีองค์ประกอบ 4 ด้าน รูปแบบการจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิภาคีเป็น
ได้แก่ 1) ความร่วมมือสถานประกอบการ 2) การ บทบาทและหน้าท่ีของสถานประกอบการ ซ่ึงมีความ
จัดการเรียนการสอน 3) การนิเทศ 4) การวัดผล จาเป็นต้องใช้พนักงานที่มีทักษะฝีมือในการทางาน
ประเมินผล 2. สภาพปัจจุบันของการจัดการ และมากกว่า 33,000 สถานประกอบการ ที่อยู่ใน
อาชีวศึกษาระบบทวิภาคีของสถานศึกษาอาชีวศึกษา ภูมิภาคของประเทศ ภายใต้การดูแลของหอการค้า
สั ง กั ด ส า นั ก ง า น ค ณ ะ ก ร ร ม ก า ร ก า ร อ า ชี ว ศึ ก ษ า เมืองแฟรงค์เฟิร์ต สถานประกอบการเหล่านี้ จึงมี
โดยรวมอยใู่ นระดับปานกลาง สภาพทพี่ งึ ประสงค์ของ ความจาเป็นที่จะต้องฝึกทักษะพนักงานทุกคนใน
การจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิภาคีของสถานศึกษา บริษัท การท่ีสถานประกอบการทาการฝึกอบรม
อาชีวศึกษา สังกัดสานักงานคณะกรรมการการ พนักงานของตนเองนั้นถือว่า เป็นการลงทนุ ในอนาคต
อาชีวศึกษา โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด 3. การ ให้กับสถานประกอบการเอง ซึ่งการฝึกอบรมดังกล่าว
พัฒนากลยุทธ์การจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิภาคี จะต้องมีการปฏิบัติ ตามกฎ คร๊าฟท์ โค๊ด (Crafts
ของสถานศึกษาอาชีวศึกษา สังกัดสานักงาน Code) สาหรับการฝึกอบรมวิชาชีพทุกอาชีพ โดยกฎ
คณะกรรมการการอาชีวศึกษา ประกอบด้วย 6 ดังกล่าวได้ระบุเก่ียวกับรายละเอียดของข้อกาหนด
กลยทุ ธ์ ไดแ้ ก่ กลยทุ ธท์ ี่ 1 สรา้ งเครอื ขา่ ยความรว่ มมือ ผู้เช่ียวชาญในเรื่องนั้น ๆ โดยเฉพาะ มีการเก็บข้อมูล
ระหว่างสถานศึกษากับสถาน กลยุทธ์ที่ 2 สร้าง วิทยากรเหล่านน้ั ไว้ เพ่ือนามาเปน็ วิทยากรสาหรับการ
ฝึกอบรมพนักงานตามที่สถานประกอบการแต่ละแหง่
มีความต้องการในเร่ืองที่จะอบรม กฎข้อตกลงที่จะให้
พนักงานฝึกหัดต้องได้รับค่าจ้างจากนายจ้าง โดย
พนักงานใหม่จะได้รับค่าจ้างเทียบเท่ากับพนักงานคน
อื่น ๆ ในบริษัทต้ังแต่เริ่มฝึกหัด จนกระทั่งบรรลุ
สมรรถนะตามตาแหน่งหน้าที่ที่สถานประกอบการ
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre Tier #2
146 วารสารวิจยั และนวตั กรรมการอาชวี ศกึ ษา การเรียนรู้เป็นปัจจัยสาคัญในการพัฒนาผู้เรียนให้
Vocational Education Innovation and Research Journal VE-IRJ เรียนรูไ้ ดอ้ ยา่ งต่อเน่อื งตลอดชวี ิต
ปที ่ี 5 ฉบบั ท่ี 1 มกราคม - มิถนุ ายน 2564
6. ข้อเสนอแนะในระดับนโยบาย
ต้องการ วิทยากรต้องทาการฝึกอบรม โดยเน้นไปที่ 6.1 สานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา
การเรยี นรจู้ ากการลงมือทา โดยเรมิ่ จากการทดลองทา
ในเรื่องที่ง่ายไปหาเร่ืองที่ยากจน มีทักษะความสามารถ ควรนารูปแบบท่ีได้พัฒนาขึ้นมาไปประยุกต์ใช้ใน
อยา่ งมืออาชพี จากประสบการณท์ ผ่ี า่ นมาทาใหเ้ หน็ วา่ สถานศึกษา โดยสถานศึกษาสามารถนาไปปรับให้
การลงมือปฏิบัติจริงทาให้ผู้เรียนเรียนรู้จากการ เหมาะสมกับสภาพแวดลอ้ มภายในและภายนอกตอ่ ไป
ปฏิบัติงานจริง เรียนรู้สังคมในโลกของการทางานใน
สถานประกอบการตลอดระยะเวลา 2-3 ปี ของการ 6.2 สานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา
เรียน และจะเป็นแรงจูงใจให้กับผู้ฝึกอาชีพจากการท่ี ควรส่งเสริมให้มีการฝึกอบรมกับสถานศึกษาท่ีมีความ
ได้รับความสาเร็จ มีความภาคภูมิใจในสิ่งที่เกิดข้ึน สนใจ เพ่ือพัฒนารูปแบบการจัดอาชีวศึกษาระบบ
ด้วยมือของตัวผู้ฝึกเอง และในท้ายท่ีสุดของการฝึก ทวศิ ึกษาต่อไป
วิชาชีพ คือ สถานประกอบการจะรับผู้สาเร็จการศึกษ า
เข้าทางานทันทีเนื่องจากเคยร่วมมือกันประสานการ ข้อเสนอแนะในระดบั ปฏบิ ตั ิ
ทางานมาตลอดเวลาการฝึกอาชีพซ่ึงเป็นเสมือนดัง 6.3 รูปแบบการจัดอาชีวศึกษาระบบทวิศึกษา
เพ่ือนที่รู้ใจ [11] การพัฒนารูปแบบความสัมพันธ์ ควรมีปัจจัยท่ีสนับสนุนการบริหารงานอาชีวศึกษา
เชิงสาเหตุของการเรียนรู้ตลอดชีวิตสาหรับนักศึกษา ระบบทวิศึกษา เช่น บุคลากร ผู้บริหาร ครูฝึกและครู
อาชีวศึกษาระบบทวิภาคี รูปแบบความสัมพันธ์ นิเทศ เป็นตน้
เชิงสาเหตุด้านสภาพแวดล้อมทางการเรียนรู้ ด้าน 6.4 สถานศึกษาท่ีจะนารูปแบบการจัดอาชีวศึกษา
คุณลักษณะผู้เรียนอาชีวศึกษา ด้านการจัดหลักสูตร ระบบทวิศึกษาของวิทยาลัยสารพัดช่างอุดรธานีไปใช้
การเรียนรู้ และด้านการประเมินการเรียนรู้ พบว่า ควรจะต้องจัดรูปแบบการบริหารงานอาชีวศึกษา
ทุกด้านมีความสอดคล้องกัน ผลการเปรียบเทียบ ระบบทวศิ ึกษาใหเ้ หมาะสมกบั สถานศกึ ษานั้น ๆ
เ ส้ น ท า ง อิ ท ธิ พ ล ร ะ ห ว่ า ง ตั ว แ ป ร แ ฝ ง ใ น รู ป แ บ บ ขอ้ เสนอแนะในการศึกษาคร้งั ต่อไป
ความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของการเรียนรู้ตลอดชีวิต 6.5 ควรมีการวจิ ัยท่สี ง่ เสรมิ การพัฒนาหลักสตู รฝึกอบรม
สาหรับนักศึกษาอาชีวศึกษาระบบทวิภาคี พบว่า (1) การบริหารจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิศึกษาที่สอดคล้อง
กลุ่มผู้บริหารสถานศึกษาอาชีวศึกษา พบว่า ปัจจัย กับมาตรฐานคณุ วุฒวิ ชิ าชพี
ด้านการจัดหลักสูตรการเรียนรู้และปัจจยั การประเมนิ 6.6 ควรมีการศึกษาความตอ้ งการพัฒนารูปแบบ
การเรียนรู้ มีอิทธิพลทางตรงต่อการเรียนรู้ตลอดชีวิต ท่ีเก่ียวข้องกับวิธีการจัดการเรียนการสอนในระบบทวิ
(2) กลุ่มหัวหน้างานอาชีวศึกษาระบบทวิภาคี พบว่า ศึกษาเพื่อให้เกิดประสิทธภิ าพและประสทิ ธิผลกบั ผสู้ อนและ
ปัจจัยด้านคุณลักษณะผู้เรียนอาชีวศึกษาและปัจจัย ผเู้ รยี น
การประเมินการเรียนรู้ มีอิทธิพลทางตรงต่อการ
เรียนรู้ตลอดชีวิต และ (3) กลุ่มครูในสถานประกอบการ กติ ติกรรมประกาศ
พบว่า ปัจจัย การประเมินการเรียนรู้มอี ิทธพิ ลทางตรง งานวิจัยฉบับนี้มีจุดมุ่งหมาย เพ่ือพัฒนารูปแบบ
ต่อการเรียนรู้ตลอดชีวิต ผลการค้นหาสาเหตุสาคัญที่
เก่ียวข้องกับการเรียนรู้ตลอดชีวิตสาหรับนักศึกษา การจดั อาชีวศึกษาระบบทวภิ าคีของวิทยาลยั สารพัดช่าง
อาชีวศึกษาระบบทวิภาคี พบว่า สภาพแวดล้อมทาง อุดรธานี ให้มีคุณภาพมากยิ่งขึ้น ผู้วิจัยขอขอบคุณ
การเรียนรู้และคุณลักษณะผู้เรียนอาชีวศึกษาเป็น ผู้เช่ียวชาญทุกท่านท่ีได้ให้คาแนะนาในการสร้าง
ปัจจัยสนับสนุนการเรียนรู้ตลอดชีวิตของผู้เรียน เครื่องมือการวิจัยที่มีคุณภาพ ตลอดจนกลุ่มตัวอย่าง
สาหรับการจัดหลักสูตรการเรียนรู้และการประเมิน
VE-IRJ Thai-Journal Citation Index Centre
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
vol5no1
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search