CIKNAA BUKU DOKUMENTRARI

Lontong dikukus dalam daun pisang,
lontong berwarna hijau di luarnya, sedangkan

berwarna putih di dalam. Lontong banyak
ditemukan di pelbagai daerah di Indonesia
dan Malaysia sebagai pengganti nasi putih.
Walaupun kedua-dua ini diperbuat daripada

beras, lontong memiliki bau harum yang
istimewa.

101

Mee Ban dung

Mi Bandung Muar atau sekadar Mi Bandung adalah satu masakan
dan makanan tradisional Malaysia yang terkenal yang berasal dari Muar, Johor.
Mi Bandung pada asalnya ketika dahulu adalah masakan gandingan mi kuning dan
telur ditambah dengan kuah pekat yang dibuat daripada ramuan campuran cili,
bawang tumisan bersama rempah ratus, belacan dan udang kering. Ia kemudiannya
ditambah-baik dengan bahan-bahan seperti udang, daging, kuih ikan dan sayuran.

Versi khas (“spesial”) telah dihasilkan mengikut peredaran masa dengan
penambahan bahan seperti udang galah, udang karang (lobster) atau tulang besar

kaki lembu yang dikenali juga sebagai Gear Box.
102

Mee Rebus

Mi rebus atau mee rebus adalah sebuah hidangan mi yang
masyhur di Indonesia, Malaysia, dan Singapura. Hidangan ini diperbuat dari

mi telur kuning, yang juga digunakan dalam mi Hokkien, dengan kuah
yang agak pedas manis. Kuah diperbuat daripada keledek, serbuk kari, air, taucu,

udang kering, dan kacang tanah.
Hidangan ini dihiasi dengan telur rebus, limau kasturi atau limau nipis, daun bawang,
daun sup, cili hijau, tauhu goreng, bawang goreng dan taugeh. Sesetengah tempat makan,
gerai atau warung, ada menghidangnya dengan hirisan daging lembu, walaupun jarang
terdapat di pusat penjaja. Selain itu,ada yang menambah kicap pekat pada mi apabila

dihidang. Hidangan ini juga boleh dihidang bersama sate.
103

Kacang Pool

Pada kurun ke-11, orang makan kacang pool selepas pergi mandi di rumah mandi awam di sekitar
Bab Zuweila. Sultan Abu Bakar, Sultan Johor gemar ke Eropah, dan banyak membawa makanan dari Barat
ke negeri ini. Salah satunya ialah spagheti yang kini digunakan untuk Laksa Johor.
Selain itu, kehadiran ramai orang Arab di Johor menyebabkan kolam kacang berada di negeri ini.
Hari ini kacang pool dinikmati di seluruh Malaysia, tetapi ia lebih popular di Johor, terutamanya di
Larkin iaitu di Kacang Pool Haji.

104

105

Botok-botok

Botok (kadang-kadang digelar Bobotok
dalam bentuk jamaknya) ialah hidangan
tradisional orang Jawa diperbuat daripada
carik isi kelapa yang telah diperah
daripada santan, sering dicampurkan dengan
bahan lain seperti sayur-sayuran
atau ikan, dan dibalut dalam daun pisang dan
kukus. Pada masa lalu isi kelapa dibuang selepas
memerah santan, tetapi cara ini, ia juga
boleh dimakan. Botok biasanya dimakan
dengan nasi.

106

Otak-otak

Otak-otak dihasilkan dari isi ikan (biasanya
ikan tenggiri) yang digaulkan dengan campuran
berempah termasuk lada, bawang putih,
bawang merah, kunyit, serai dan santan.
Campuran ini dibungkus dalam daun kelapa dan
dibakar atau dikukus.Sekiranya di dibungkus
dalam daun pisang, ia dikenali sebagai pais.
Sungguhpun otak-otak ikan paling biasa,
terdapat juga otak-otak yang diperbuat daripada
udang, menghasilkan tekstur yang lebih
pelbagai. Di Muar, terdapat juga otak-otak dari
sotong, kepala ikan dan juga ayam.

107

Laksa

Laksa Johor mee yang dihidangkan ialah mee spaghetti dan kuah
Bagi mereka yang hantu laksa Johor, mesti makan sampai licin kua

Laksa Johor menggunakan isi ikan, rempah kari, santan dan keri
menggunakan isi ikan, bawang, cili kering.Sebabtu

108

Johor

hnya seakan masakan kari. Kalau Johor makan laksa gunakan tangan.
ahnya. Hidangan ini lengkap dengan sambal belacan dan ulam-ulaman.
isik sebagai bahan utamanya. Berbeza dengan resepi lasa dari negeri
rasanya bezakan aroma daun kesum dan bunga kesum.

109

KacKaueledek
Seperti namanya, untuk membuat kuih ini kenalah
mempunyai kesabaran yang tinggi untuk mengacau
adunan. Bahan utama digunakan ialah ubi keledek oren
dan santan. Ubi keledek yang telah direbus dan dilecek,

digaul sebati dengan santan dan telur yang telah
dipukul hingga kembang. Adunan itu kemudiannya
dicampur dengan air gula dan dijerangkan di atas
api sederhana, dikacau hingga pekat dan liat sebelum

dibentuk mengikut kesukaan masing-masing.

HarJioshsoar

Harissa ialah satu menu quaker oats
yang dimasak dengan kuah sup ayam atau

kambing, sehingga kental seperti dodol.
Harissa telah dibawa masuk oleh pedagang2
arab yang berniaga pada zaman dulu. Mereka

akan menjadikan juadah Harissa sebagai
sarap pagi. Pengaruh arab telah sebati dengan

masakan orang2 Johor dan telah sesuaikan
dengan selera tempatan.

110

Soto
Ayam

Soto ayam ialah hidangan tradisional Indonesia yang menggunakan bahan-bahan
seperti ayam, lontong, mi, dan bihun. Soto ayam popular di Singapura, Malaysia dan Suriname.
Kunyit ditambah sebagai salah satu bahan utama yang membuat air rebusan ayam kuning. Ia adalah
salah satu varian soto yang paling popular, sup tradisional yang biasa ditemui dalam masakan Indonesia.
Selain ayam dan bihun, ia juga boleh dihidangkan bersama telur rebus, hirisan kentang goreng
dan daun saderi Cina. Bawang merah goreng biasanya ditambah sebagai hiasan. Santan (santan)

juga digunakan sebagai bahan tambahan.[6] Koya, serbuk keropok udang campur dengan
bawang putih goreng, atau sambal adalah topping biasa. Krupuk atau emping juga merupakan

topping biasa. Lalapan biasanya dihidangkan sebagai ulam.
111

Kuih Lopes

Kuih lopes merupakan sejenis kuih tradisional Melayu. Ia diperbuat daripada
pulut yang dikukus dalam kukusan. Setelah sejuk, ia dipotong dan digaul dengan

kelapa parut kering.

Bahan-Bahan: Cara Penyediaan:
3 cawan beras pulut Cuci beras pulut. Rendam 1/2 jam. Tos beras,
2 cawan santan cair kemudian masukkan beras, santan cair dan air pandan
1/2 cawan air pandan (dikisar) dalam periuk. Masak seperti memasak nasi.
1/2 sudu teh garam Panaskan pengukus.
beberapa titik pewarna hijau Potong daun pisang kepada 4 segi, balutkan pulut yg
kelapa parut putih yg di gaul telah dimasak td, gulung dalam bentuk silinder biar padat.
dengan sedikit garam Ikat dengan kemas. Kukus selama 15-20 minit.
Daun pisang Angkat dan sejukkan. Potong bulat dan gaul dengan
Bahan untuk Air gula: kelapa parut. Makan bersama air gula melaka.
Daun Pandan Tips: Untuk mudah memotong pulut yang dikukus, boleh
Gula melaka cuba potong menggunakan benang yg ditegangkan.
Air Selamat mencuba!

112

Air Katira

Air katira sangat terkenal di negeri Johor dan hanya boleh ditemui
semasa bulan Ramadhan sahaja. Namun sejarah tentang asal usul minuman
ini tidak dapat disahkan dengan tepat kerana ada sumber yang mengatakan

ia bermula dari Singapura dan ada juga yang mengatakan minuman ini
merupakan minuman kegemaran orang Islam di India Selatan.
Buah katira adalah bahan yang istimewa

dalam minuman ini. Terdapat dua versi buah katira: satu versi yang dikenali sebagai
gam karaya boleh didapati di kedai ubat India, manakala satu versi lagi yang dikenali

sebagai getah anggur boleh didapati dari kedai ubat Cina.
Walau apa pun tanggapan orang tentang air katira, ia sememangnya sangat
berkhasiat kerana minuman ini mengandungi herba-herba lain seperti buah

semangkuk, gajus, kismis, kurma, biji selasih, badam dan halwa kabung.

113

CAMERON JERANTUT
HIGHLAND

LIPIS
RAUB

TEMERLOH MAR

BENTONG

BERA

Pahang

Darul Makmur

KUANTAN

RAN

PEKAN

ROMPIN

Nasi Kebuli

Asal Nasi Kebuli dikatakan dari Rantau Timur Tengah negara Yaman dan terus
menjadi popular di kalangan masyarakat India. Seterusya dibwa ke Indonesia dari
Malaysia. Nasi Kebuli telah dibawa oleh para komuniti Arab sejak berabad lamanya,
dengan adunan mengikut citarasa tersendiri. Di Malaysia, negeri Pahang sendiri
amat popular dengan Nasi Kebuli kini di sekitar sekitar Kuala Kenong, Tanjung Besar.

Nasi Kebuli menjadi makanan tradisional Negeri Pahang bagi Daerah Lipis yang
dicatakan pada Muzium Warisan Kuala Lipis. Mengikut sejarah, Nasi Kebuli

diperkenalkan pasa tahun 1944 oleh Hussin di Kampung Kuala Kenong, Kuala Lipis.

116

Ayam Golek Pekan
Kalau anda nak tahu, daerah Pekan, Pahang ini juga mempunyai hidangan ayam
golek yang dihasilkan menggunakan resepi turun temurun. Bahan bahan yang
terdiri daripada santan, serai, halba, air asam jawa, garam dan gula, halia, buah
keras, bawang merah dan bawang putih, lengkuas, cili kering, serta kunyit hidup
dikisar bersama.

117

Apam P ud
Baghdad Di R

Kuih Apam Baghdad ini merupakan tanda Puding Diraja (Pahang Hilir: Pud
dagangan masyarakat Langgar, Pekan, Pahang. sebagai Puding Diraja, pencuci
Kuih ini hanya boleh ditemui di sekitar Pekan,
Pahang sahaja. Antara bahan utamanya ialah dihidangkan kepada keraba
Bahan asasnya ialah pisang lem
telur, gula kastor dan tepung naik sendiri. tempatan), susu sejat, prun, ceri
Puding ini dihiasi dengan jala mas
Apam Baghdad ini dimakan bersama seri kaya sejuk daripada susu dan tepu
yang akan diletakkan di bahagianatas kuih ini. dihidangkan pada bulan Ramadan
Biasanya kuih apam ini berwarna kuning dan seri
kayanya pula berwarna hijau. Kombinasi warna istimewa untuk keluarga
yang cukup membangkitkan selera bagi sesiapa

yang kelihatannya.

118

ding
Raja
déang Deghaje) juga dikenali Kuih Badak
i mulut ini dibangunkan dan Kubang
at diraja negeri Pahang.
mak manis (kultivar pisang Kuih badak kubang adalah berbentuk bulat. Ianya dibuat
i manisan dan kacang gajus. menggunakan tepung pulut dan beras pulut hitam yang
s dan dihidangkan bersama sos
ung jagung. Kini ia popular dikisar halus berintikan kelapa dan kuahnya pula
n serta hidangan minum petang campuran tepung gandum, santan dan garam yang

pada hujung minggu. menerbitkan rasa lemak-lemak masin.

Kebiasaannya, kuihsejak zaman-berzaman sebagai juadah
untuk berbuka puasa.Usaha untuk mengekalkan kuih-kuih
tradisional di negeri Pahang perlulah terus dilakukan dan

dipelajari agar ia tidak pupus ditelan zaman.

119

Leman g Pe

Lemang periuk kera merupakan salah satu juadah eksotik yang semakin men
makanan diperbuat daripada pulut dan santan, dibakar dalam buluh, serta

Senawang, Seremban, Kuala Pilah dan Bahau, lemang periuk kera seakan tidak a
pada majlis perkahwinan

112200

eriuk Kera

ndapat permintaan umum di musim lebaran ini, pasti kita akan terfikir sejenis
a menjadi buruan menjelang Aidilfitri serta Aidiladha. Bagi penduduk sekitar
asing bagi mereka. Malah ada yang menjadikannya sebagai makanan sampingan
n atau majlis kesyukuran.

112211

Dodol Kukus

Manakala dodol kukus pula teksturnya lebih halus dan lembut
serta diletakkan minyak di bahagian permukaan dan menggunakan campuran

tepung pulut, santan dan gula merah sama seperti membuat dodol kacau,
tetapi yang membezakannya ialah cara memasaknya menggunakan
kukus dan tidak dikacau.

112222

Sambal
Kulat Sisir

Sambal kulat sisir antara hidangan tradisional yang semakin dilupakan. Antara
penyebab hidangan ini semakin dilupakan kerana harga pasara kulat sisir pada masa

kini agak mahal. Namun, ia tidak seharusnya dijadikan penyebab untuk melupakan
hidangan tradisi ini. Sambal kulat sisir ini menggunakan bahan bahan yang begitu
mudah untuk didapati. Selain, kulat sisir, beberapa bahan seperti cili kering / cili padi
yang dikisar, bawang merah dan bawang putih, telur, garam dan gula turut digunakan.

112233

SHaimt abmal

Sambal hitam ini merupakan pembuka selera yang sangat terkenal di Pahang dan
sambal ini memang sukar untuk dapat di negeri lain. Kebiasaannya, sambal ini
ditemui di Jerantut, Raub dan Kuala Lipis, menyebabkan ramai pengunjung luar
datang ke daerah tersebut untuk merasai keenakan sambal ini.
Oleh itu, sambal hitam yang telah diwarisi sejak turun temurun ini membuatkan

makanan tradisi negeri Pahang menjadi salah satu identiti bagi daerah tersebut.
Bukan itu sahaja, sambal ini juga terkenal kerana proses pembuatannya yang unik

112244

Selain sambal hitam yang begitu terkenal di negeri Pahang,
terdapat satu lagi sambal yang kurang hebatnya. Sambal bunga
kantan merupakan makanan tradisional dari daerah Raub. Ia banyak

dihasilkan terutamanya pada musim bunga kantan tiba.

Sambal bunga kantan ini dimasak bersama ikan bilis, santan, cili padi,
bawang besar dan bawang putih. Kesemua bahan akan disatukan dan dimasak
sehingga kering. Hidangan ini enak dimakan bersama nasi putih mahupun roti.

Ia juga boleh dimakan bersama pulut atau boleh dimakan begitu sahaja.

Sambal
Bilis Bunga Kantan

112255

BESUT
SETIU KUA
NER

HULU
TERENGGANU

121626

Terengganu
Darul Iman

ALA TERKEUNAGLGAANU
RUS

MARANG

DUNGUN
KEMAMAN

127

Nasi Dagang

128

Secara asasnya, sejarah nasi dagang ini dikatakan bermula apabila
nasi dagang enak, tahan lama, mengenyangkan dan boleh dimakan
pada bila-bila masa. Hidangan nasi dagang ini pada suatu masa dahulu
amat terkenal di beberapa buah kawasan, seperti selatan Thailand
(Narathiwat, Pattani dan Songkhla), Kelantan dan Terengganu.
Terdapat pelbagai versi dan kisah yang diceritakan
mengena sejarah dan asal usul terhasilnya nasi dagang ini.
Mari kita lihat dahulu asal usul nasi dagang ini berdasarkan
kisah dan versi yang diceritakan dari negeri Kelantan. Kisah
asal usul nasi dagang ini di Kelantan ini membawa kita kepada
kisah Puteri Saadong yang merupakan antara Raja Perempuan
yang memerintah negeri Kelantan antara tahun
1667 hingga 1671 dan nasi dagang ini dikatakan telah
dicipta dan dihasilkan oleh Puteri Saadong ini.

129

KeLreokpoork

Keropok lekor adalah makanan ringan
Malaysia dan kepakaran wilayah Terengganu.
Untuk menyediakannya, ikan kisar seperti
herring, ikan tamban, ikan kerisi, atau ikan
selayang digabungkan dengan tepung sagu,
dan gabungan itu dibentuk menjadi bentuk
panjang seperti sosej yang kemudiannya direbus
selama beberapa jam.

Terdapat banyak gerai di rantau ini
di mana keropok lekor boleh dibeli, dan ia
secara tradisional dihidangkan panas-panas
dengan sos pencicah cili pedas.

Satar

Satar adalah makanan ringan tradisional
dari negeri Terengganu, Malaysia yang
diperbuat daripada ikan. Ia merupakan
masakan istimewa Terengganu. Ia adalah
campuran kelapa parut dan daging ikan yang
ditumbuk bersama lada, bawang dan
halia lalu dibalut dalam daun pisang dan

dibentukkan segi tiga piramid.

Setiap satu
akan dicucuk seperti sate gergasi dengan
batang buluh dan dipanggang atas bara api.
Teksturnya seperti otak-otak iaitu salah satu
kek ikan Malaysia. Satar haruslah tidak boleh
dikelirukan dengan sate, satu lagi hidangan

lain yang popular di Malaysia.

130

LeNmypioenrg

Lempeng kelapa atau juga dikenali sebagai
lempeng nyiur merupakan sejenis makanan
ringan (snek) oleh orang Melayu. Makanan ini
adalah seperti lempeng tepung biasa (pancake)
yang digaulkan adunan tepungnya bersama isi
kelapa parut. Lempeng kelapa banyak dijadikan
hidangan sarapan oleh orang Melayu Pantai Timur,
terutamanya di Terengganu dan di Kelantan.
Hidangan ini juga sesuai dimakan untuk waktu
minum petang dan minum malam, bersama kopi panas.

AgaKre-raignagr
Agar-agar kering atau juga dikenali sebagai
beleda kering di Terengganu dan Kelantan
merupakan sejenis kuih tradisional lama.
Rasanya sedap dan enak. Agar-agar
kering merupakan sejenis kuih yang manis dan
tahan lama. Lebih daripada satu warna
dihasilkan dan daun pandan digunakan bagi
menimbulkan bau wangi.

Kemudian apabila agar-agar telah menjadi
keras, agaragar tersebut akan dipotong pada saiz

potongan yang sesuai. Saiz potongan tersebut
biasanya akan berkurangan selepas dijemur
apabila agar-agar tersebutkehilangan air dan
berubah menjadi agar-agar kering

131

Kuih Nek
Kuih Pute

132

kbat Sira

Kuih nekbat merupakan sejenis kuih tradisional
pencuci mulut yang diperbuat daripada tepung beras
dan telur, yang popular di Malaysia, terutama di Pantai Timur
iaitu di Kelantan dan Terengganu. Kuih nekbat biasanya

disediakan dalam dua fasa.

Pada fasa pertama, adunan tepung dibakar dan
dimasak sehingga gebu seperti bahulu tetapi tawar dan
lebih keras. Nekbat yang telah dimasak akan disimpan kering

atau dijual kepada pelanggan yang akan disediakan
sebelum dihidangkan. Nekbat kering ini tahan lebih lama

dan boleh disimpan dalam peti sejuk.

eri Man di

Kuih ini sebenarnya berasal dari negeri belah
pantai timur .seperti seorang puteri yang dimandikan

dengan air panas , serta ditambah dengan
curah air gula melaka dan juga isi kelapa parut .
Secara amnya, kuih ini terbahagi kepada 3 warna atau

1 warna sahaja.

Bagi menggelakkan kuih ini kurang kenyal ia tidak boleh
rebus terlalu lama. Untuk tidak suka doh menjadi keras
ia perlu menambah sedikit air agar ia menjadi kenyal.

133

Kuih
Sagu
Bronok

Kuih Bronok atau juga dikenali sebagai
bronok sagu merupakan sejenis kuih

tradisional Melayu. Ia dibuat daripada sagu
biji atau juga dikenali sebagai sagu mata ikan.

Kuih Bronok ini dimakan bersama dengan
kelapa parut. Bronok juga merupakan nama

sejenis haiwan laut di Langkawi yang
menyerupai gamat.

134

Paung
Goreng

Bahan Paung Goreng Terengganu
(Kuih Bom Inti Ikan) yang digunakan pun

sangatlah mudah dan ringkas.

Paung goreng ini antara kuih tradisi
Terengganu yang masih mendapat
permintaan ramai. Kuih ini seakan
kuih bom dan berbentuk bulat, namun
intinya kuih paung goreng ini merupakan
serunding ikan dan bukannya inti kelapa.

Perbezaan lain kuih ini adalah
di bahagian luar.

135

Kuih Mas

Kuih mas sejemput merupakan sejenis hidangan kuih tradisional Melayu ya
dalam air gula, sama seperti kuih jala mas, tetapi mempunyai cara penyed
yang dipukul sehingga naik sedikit dan diceduk ke dalam air gula yang
kemudiannya dijemput de

136

Sejemput

ang lemak manis yang dihasilkan dengan menggunakan telur kuning yang dimasak
diaan dan rupa yang berbeza. Kuih mas sejemput disediakan dengan telur kuning
g menggelegak. Selepas beberapa lama apabila masak, adunan itu diangkat dan
engan tangan kepada bentuk akhir.

137

TU
PASIR MA
TANAH
MERAH
JELL

138

UMPAT BACHOK Kelantan
KOTA Darul Naim

AS BHARU

PASIR PUTEH
MACHANG

KUALA KRAI

GUA MUSANG

139

B

Nasi Kera

Nasi Kerabu
Pantai Timur, Sem

hidangan nasi
menggunakan air r
dimakan dengan ik
bakar, telur masin,

Warna biru nasi
telang yang

Budu atau sos ika
dibuat menggunak

tradisional yang
Malaysia

Selatan Thaila
pentadbiran di
diproses daripad

Ia biasanya dihas
kecil dan dijual di

Budu boleh d
dicampur

lain seperti la

140

abu Budu
u adalah makanan berasal dari
menanjung Malaysia. Ia merupakan
i yang asalnya bewarna kebiruan
rebusan bunga telang, dan biasanya
kan kering atau Ayam Percik, daging
keropok, budu dan ulam-ulaman lain.
i terhasil daripada kelopak bunga
g digunakan dalam masakan.

an bilis ialah sejenis pekasam yang
kan ikan bilis. Ia merupakan makanan
g popular di Indonesia (Sumatera),
(Kelantan, Terengganu) dan
and. Ia juga nama satu kawasan
i Pahang, iaitu Mukim Budu. Budu
da ikan bilis yang diperam sehingga

hancur.
silkan oleh syarikat-syarikat syarikat
i kedai dalam pembungkusan botol.
dihidangkan begitu sahaja atau
rkan dengan bahan makanan
ada, mempelam dan air perahan

limau nipis.

141

Laks

Laksam (dikenali sebagai Laksei di Kelantan dan Laksang
negeri Kelantan dan Terengganu yang diperbuat daripada te

cair tepung beras ini akan disalut pada tudung periuk
menjadi panjang dan sedia untuk dihi
dipotong-potong agar muda

P ulut Pan gPulut panggang merupakan kuih tradisional
gnegara kita.Terdapat pelbagai jenis pulut panggang.
an gKalau di kelantan pulut panggang inti serunding ikan

juga dikenali sebagai pulut lepa atau panggilannya ialah
pulut lepo.Pulut lepa terengganu seakan sama dengan
pulut lepa kelantan iaitu menggunakan inti serunding ikan.
Sedikit perbezaan. ialah pulut panggang terengganu berwarna
putih manakala pulut panggang kelantan berwarna sedikit
kemerahan tetapi ada juga yang warna putih mungkin
mengikut daerah.
Kalau di utara pula terkenal dengan pulut udang
inti serunding kelapa dan udang kering.Walau apa
namanya sekali pun, semoga kita tetap memelihara
kuih warisan supaya tidak hilang ditelan zaman.

142

sam

g di Terengganu) merupakan sejenis masakan daripada
epung beras dan dimakan bersama kuah. Biasanya adunan
k dan dimasak. Apabila mengeras, ia akan digulung
idangkan. Semasa dihidang, ia boleh
ah menyerap kuah laksam.

143

Mee Chambol

Hidangan Mee Chambol ini sangat terkenal
di kawasan Pengkalan Kubor, Kelantan. Mee chambol
merupakan mee yang bersup dan dicampurkan dengan

bebola seafood.
Mee yang digunakan pula kebiasaanya ialah
mee kuning, mee hoon dan mee patthai. Mee patthai
merupakan sejenis mee yang popular di Thailand.

Rasanya begitu enak dan menyelerakan.
144

KSeottuopnagt

Ketupat Sotong merupakan hidangan yang sering menjadi
santapan masyarakat Kelantan bukan pada musim perayaan.

Ia menggunakan sotong segar bersaiz sederhana besar
untuk menghasilkan hidangan ini.Selain sotong, ia turut
menggunakan beras pulut yang akan diisi ke dalam sotong
tersebut, kemudiannya dimasak menggunakan gula Melaka
sebagai manisan. Air manisan ini turut ditambah dengan
beberapa bahan lain untuk memberikan rasa yang lebih

mengagumkan.

145

Etok
Salai

Etok atau Etak begitu sinonim dengan masyarakat
Kelantan kerana ia adalah kudapan khas ketika menikmati

nasi kerabu. Mungkin generasi sekarang sudah jarang
menikmati etak ini. Etok boleh menjadi penambah selera

kerana rasanya yang lemak manis.

Bagi orang Kelantan, etok sudah menjadi satu kudapan
yang sama seperti keropok yang menikmati ketika
bersantai menonton TV atau berkelah.

Etok nama saintifiknya Corbiculacea
adalah haiwan kerang-kerangan yang
menetap di kawasan air bersempadan

kawasan air tawar dan air masin,
namun lebih kepada kawasan sungai

rendah berbanding muara yang
berhampiran laut. Ia merupakan haiwan
bercengkerang molluscdwi cengkerang.
Ia termasuklah Corbicula fluminea dan

Cyrenacea, Sphaeriacea.

146

Cek Mek
molek

Cek mek molek lebih dikenali sebagai
cek mek ialah sejenis kuih tradisional yang
amat popular di Kelantan dan Terengganu.
Ia diperbuat daripada ubi keledek berwarna
jingga yang dilenyekkan dan tepung gandum

sebagai adunan dan gula sebagai inti,
kemudian digoreng rendam.

Resepi Cek Mek Molek

Bahan-Bahan:

3-4 biji ubi keledek
tepung gandum
secubit garam
gula pasir
minyak untuk menggoreng

Cara Penyediaan:

Potong ubi keledek kepada beberapa ketulan besar dan rebus sehingga masak empuk. Angkat dan sejukkan.
Kupas kulit dan lenyek halus bersama secubit garam.
Masukkan tepung gandum sedikit demi sedikit ke dalam ubi keledek dan uli sehingga adunan tidak melekat
di tangan.
Bulatkan adunan seperti bebola kecil dan leperkan setebal 1/2 cm. Sudukan 1 sudu gula pasir dan tutup dengan
rapi. Uli supaya bentuknya menjadi bujur dan tajam di hujung.
Goreng di atas api sederhana sehingga permukaan kuih menjadi sedikit perang.

Tips:

Pastikan kuih digoreng dalam minyak yang agak banyak dan di atas api sederhana kerana hasilnya nanti kuih
akan masak kekuningan dengan cantik, gula cair sepenunhya dan permukaan tidak cepat hangus.

147

Akok
Kuih akok merujuk kepada sejenis
kuih tradisi tradisional yang popular
di Malaysia, terutamanya di Pantai
Timur iaitu di Kelantan dan Terengganu.
Terdapat beberapa jenis kuih akok iaitu
biasanya dibuat berbentuk bujur, ikut
acuan buah ulu dan akok bunga atau
dikenali juga akok Kemboja.
Akok rasanya manis bertelur.

Cara pengandungan dan
pembakaran merupakan faktor yang
menjadikan sesuatu kuih akok itu
sedap. Pada kebiasaannya akok nisan
bewarna gelap, sementara akok daun
pandan dan akok Kemboja bewarna
hijau pucat. Akok berlauk mempunyai
bentuk tekstur berspan.

Tepung Gomak
Kuih tepung gomak atau juga dieja
sebagai buah gomok, atau gomak
atau juga dikenali sebagai Kuih buah
beluru merupakan sejenis kuih yang
popular di pantai timur seperti
Kelantan dan Terengganu.

Ia merupakan sejenis kuih yang
dibuat daripada tepung pulut dan
berbentuk bulat getel dengan inti
kelapa manis. Di bahagian luar
tepung gomok dilumur dengan
tepung pulut / tepung kacang
hijau untuk mengelakkan ia
daripada melekat sesama sendiri.

148

Putu Kacang

Kuih putu kacang hijau atau biasa
dikenali sebagai kuih koya memang
teramat legend. Kuih warisan tradisi
zaman berzaman. Bahan-bahannya
paling ekonomi dan jimat hanya dua

sahaja bahan ramuannya.

Putu Beras

149

Kudat Pi

Kota Marudu

Kota
Belud

Tuaran Ranau
Kota
Kinabalu

Putatan
Pena

Tambunan

Kuala Penyu Papar

Beaufort

Keningau Tongod

Sipitang
Tenom
Nabawan
150