หลักสูตรท้องถิ่น สมุนไพร ใกล้ตัว

สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น “สมุนไพร ใกล้ตัว” หลักสูตรสถานศึกษา โรงเรียนวัดโพธิ์รัตนาราม พุทธศักราช 2565 (ฉบับปรับปรุง พุทธศักราช 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 โรงเรียนวัดโพธิ์รัตนาราม อ าเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี ส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาราชบุรี เขต 2 ส านักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ

ก กรอบหลักสูตรระดับท้องถิ่น โรงเรียนวัดโพธิ์รัตนาราม พุทธศักราช 2565 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2566) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ที่เน้นสมรรถนะ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาราชบุรี เขต 2 สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ

ก คำนำ กระทรวงศึกษาธิการได้ประกาศใช้หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 เพื่อให้ การจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานสอดคล้องกับสภาพความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ สังคมและความเจริญก้าวหน้าทาง วิทยาการ เป็นการสร้างกลยุทธ์ใหม่ในการพัฒนาคุณภาพการศึกษาให้สามารถตอบสนอง ความต้องการของบุคคล สังคมไทย ผู้เรียนมีศักยภาพในการแข่งขันและร่วมมืออย่างสร้างสรรค์ในสังคมโลก ปลูกฝังให้ผู้เรียนมีจิตสํานึกใน ความเป็นไทย มีระเบียบวินัย คำนึงถึงประโยชน์ส่วนรวมและยึดมั่นในการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมี พระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข เป็นไปตามเจตนารมณ์มาตรา 80 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 และพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติพุทธศักราช 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พุทธศักราช 2545 นอกจากนั้น แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 10 (พ.ศ. 2550-2554) ได้ชี้ให้เห็นถึง ความจําเป็นในการปรับเปลี่ยนจุดเน้นในการพัฒนาคุณภาพคนในสังคมไทยให้มีคุณธรรม และมีความรอบรู้อย่างเท่า ทัน ให้มีความพร้อมทั้งด้านร่างกาย สติปัญญา อารมณ์และศีลธรรม สามารถก้าวทันการเปลี่ยนแปลง เพื่อนําไปสู่ สังคมฐานความรู้ได้อย่างมั่นคง แนวการพัฒนาคนดังกล่าว มุ่งเตรียมเด็กและเยาวชนให้มีพื้นฐานจิตใจที่ ดีงาม มีจิตสาธารณะ พร้อมทั้งมีสมรรถนะ ทักษะ และความรู้พื้นฐานที่จําเป็นในการดํารงชีวิต อันจะส่งผลต่อ การพัฒนาประเทศแบบยั่งยืน (สภาพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, 2549) ซึ่งแนวทางดังกล่าว สอดคล้องกับ นโยบายของกระทรวงศึกษาธิการในการพัฒนาเยาวชนของชาติเข้าสู่โลกยุคศตวรรษที่ 21 โดยมุ่ง ส่งเสริมให้ผู้เรียน มีคุณธรรม รักความเป็นไทย มีทักษะการคิดวิเคราะห์คิดสร้างสรรค์ มีทักษะด้านเทคโนโลยี สามารถทํางานร่วมกับ ผู้อื่น และสามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคมโลกได้อย่างสันติ (กระทรวงศึกษาธิการ, 2551) โดยได้มีการกําหนด วิสัยทัศน์ จุดหมาย สมรรถนะสําคัญของผู้เรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัดที่ ชัดเจน เพื่อใช้เป็นทิศทางในการจัดทําหลักสูตร การเรียนการสอนในแต่ละระดับ โรงเรียนวัดโพธิ์รัตนาราม โดยคณะครู ชุมชน คณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และองค์กรในท้องถิ่น ได้ ตระหนักถึงบทบาทการมีส่วนร่วมในการจัดการศึกษาให้สอดคล้องกับสภาพของชุมชน และการพัฒนาที่ยั่งยืนให้กัน ชุมชน ซึ่งเล็งเห็นทรัพยากรธรรมชาติที่มีคุณค่าและนำมาเป็นจุดเด่น คือ พืชสมุนไพรใกล้ตัว เช่น กระชายขาว มะกูด กระเพรา ตะไคร้ กระเจี๊ยบ เป็นต้น เพื่อการแก้ปัญหาที่กำลังเกิดขึ้นกับชุมชนและมุ่งเน้นการสร้างเสริมความเข้มแข็งให้กับชุมชน จึงได้จัดทำ หลักสูตรที่สอดคล้องกับวิถีชีวิต ตอบสนองกับความต้องการในชุมชนและการเรียนรู้ที่บูรณาการกับสาระการเรียนรู้ กลุ่มอื่น ๆ ที่ผสมผสานกัน โดยมีผู้ทรงภูมิปัญญาในท้องถิ่น ชุมชนมีส่วนร่วมในการจัดการศึกษา ทำให้เกิด การพัฒนาคุณภาพการศึกษาและพัฒนาชุมชนให้เข้มแข็งมีความยั่งยืนต่อไป ขอขอบคุณคณะผู้จัดทำเอกสารทั้งหมด ตลอดจนขอขอบคุณผู้ที่เกี่ยวข้องได้ให้ข้อคิดเห็นเพิ่มเติมในการจัดทำเอกสารนี้ซึ่งหวังว่าจะเป็นแนวทางให้โรงเรียน และสถานศึกษาอื่น ๆ นำไปใช้ประโยชน์ในการจัดทำสาระการเรียนรู้ท้องถิ่น ต่อไป นางสาวพูนศรี อาภรณ์รัตน์ ผู้อำนวยการโรงเรียนวัดโพธิ์รัตนาราม

ข สารบัญ หน้า คำนำ ก ส่วนที่ 1 ส่วนนำ 1 ส่วนที่ 2 เป้าหมายและจุดเน้น 4 ส่วนที่ 3 สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น 7 ส่วนที่ 4 การประเมินคุณภาพผู้เรียนระดับท้องถิ่น 44 ส่วนที่ 5 การนำกรอบหลักสูตรระดับท้องถิ่นสู่การพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา 43 ภาคผนวก 57 - คณะผู้จัดทำ 58 - เอกสารอ้างอิง 6

1 ตอนที่ 1 องค์ประกอบที่ 1 ส่วนนำ ความนำ ความเป็นมา รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ มาตรา ๘๑ ระบุไว้ว่ารัฐต้องจัด การศึกษาอบรม และสนับสนุนให้เอกชนจัดการศึกษาอบรม ให้เกิดความรู้คู่คุณธรรม จัดให้มีกฎหมาย เกี่ยวกับการศึกษาแห่งชาติ ปรับปรุงการศึกษาให้สอดคล้องกับความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและสังคม สร้างเสริมความรู้ และปลูกฝัง จิตสำนึกที่ถูกต้อง เกี่ยวกับการเมือง การปกครองในระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข สนับสนุนการค้นคว้าวิจัยในศิลปะวิทยาการต่างๆ เร่งรัดพัฒนา วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เพื่อการพัฒนา ประเทศ พัฒนาวิชาชีพครู และสงเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่น ศิลปะ และวัฒนธรรมของชาติ พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พุทธศักราช ๒๕๔๒ และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่๒) พ.ศ.๒๕๔๕ มาตรา ๗ ระบุว่า กระบวนการเรียนรู้ต้องมุ่งปลูกฝังจิตสำนึกที่ถูกต้องเกี่ยวกับ การเมือง การปกครองในระบอบ ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข รู้จักรักษาและส่งเสริม สิทธิ หน้าที่ เสรีภาพ ความเคารพ กฎหมาย ความเสมอภาค และศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์มีความภาคภูมิใจใน ความเป็นไทย รู้จักรักษาผลประโยชน์ ส่วนรวมและของประเทศชาติรวมทั้งส่งเสริมศาสนา ศิลปวัฒนธรรมของชาติ การกีฬา ภูมิปัญญาท้องถิ่น ภูมิ ปัญญาไทย และความรู้อันเป็น สากล ตลอดจนอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแดล้อม ความสามารถในการ ประกอบอาชีพ รู้จัก พึ่งตนเอง มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ ใฝ่รู้ และเรียนรู้ด้วยตนเองอย่างต่อเนื่อง มาตรา ๒๗ ให้คณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กำหนดหลักสูตรแกนกลาง การศึกษาขั้นพื้นฐาน เพื่อความเป็นไทย ความเป็นพลเมืองที่ดีของชาติ การดำรงชีวิต และ การ ประกอบอาชีพ ตลอดจนเพื่อกาศึกษา ต่อ ให้สถานศึกษาขั้นพื้นฐาน มีหน้าที่จัดทำสาระของหลักสูตรในส่วน ที่เกี่ยวกับสภาพปัญหาในชุมชน และ สังคมภูมิปัญญาท้องถิ่น คุณลักษณะอันพึงประสงค์ เพื่อเป็นสมาชิกที่ดีของครอบครัว ชุมชน สังคม และ ประเทศชาติ มาตรา ๓๙ ให้กระทรวงกระจายอำนาจการบริหารและการจัดการศึกษา ทั้งด้านวิชาการ งบประมาณ การบริหารงานบุคคล การบริหารงานทั่วไป ไปยังคณะกรรมการและสำนักงานเขตพื้นที่ การศึกษา และ สถานศึกษาในเขตพื้นที่การศึกษาโดยตรง พระราชบัญญัติ ระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ พ. ศ.๒๕๔๖ มาตรา๓๕ ระบุไว้ว่า สถานศึกษาที่จัดการศึกษาศึกษาขั้นพื้นฐานเฉพาะที่เป็นโรงเรียน มีฐานะเป็นนิติบุคคล และมาตรา ๓๗ ให้มี สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา เพื่อทำหน้าที่ในการดำเนินการให้เป็นไปตามอำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการฯ และให้มีอำนาจหน้าที่เกี่ยวกับการศึกษา ตามที่กำหนดไว้ในกฎหมายนี้ หรือกฎหมายอื่น และมีอำนาจหน้าที่ ดังนี้ (๑) อำนาจหน้าที่ในการบริหารและจัดการศึกษาและพัฒนาสาระของหลักสูตรการศึกษาให้สอดคล้อง กับหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน ของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (๒) อำนาจหน้าที่ในการพัฒนางานด้านวิชาการและจัดให้มีระบบประกันคุณภาพภายใน สถานศึกษา ร่วมกันกับสถานศึกษา ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการ ว่าด้วยคณะกรรมการการบริหารหลักสูตรและงานวิชาการ สถานศึกษา ขั้นพื้นฐาน พ. ศ. ๒๕๕๑ ข้อ ๕ ระบุว่าให้มีคณะกรรมการคณะหนึ่งเรียกว่า “คณะกรรมการบริหารหลักสูตรและ

2 งานวิชาการสถานศึกษา” อยู่ภายใต้คณะกรรมการสถานศึกษาขั้น พื้นฐาน และข้อ ๖ ให้คณะกรรมการมีหน้าที่ ดังต่อไปนี้ (๑)วางแผนดำเนินงานวิชาการ กำหนดสาระรายละเอียดของหลักสูตรระดับสถานศึกษาและแนวการจัด สัดส่วนสาระการเรียนรู้ และกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนของสถานศึกษาให้สอดคล้องกับหลักสูตรการศึกษาขั้น พื้นฐาน สภาพเศรษฐกิจ สังคม ศิลปวัฒนธรรม ภูมปัญญาของท้องถิ่น จากบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญ พ. ศ.๒๕๕๐ พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติพ. ศ.๒๕๔๒ และที่ แก้ไขเพิ่มเติม(ฉบับที่๒) พ. ศ.๒๕๔๕ พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการ กระทรวงศึกษาธิการ ระเบียบ กระทรวงศึกษาธิการดังกล่าวหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการจัดการศึกษา นอกจากต้องจัดการศึกษาให้ผู้เรียนเกิด ความรู้คู่คุณธรรมแล้ว ยังจะต้องจัดการศึกษาให้สอดคล้องกับสภาพ ของท้องถิ่นเพื่อให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ชีวิตจริง ของตนเองในท้องถิ่น เรียนรู้สภาพภูมิศาสตร์ ประวัติความเป็นมา สภาพเศรษฐกิจ สังคม การดำรงชีวิต ภูมิ ปัญญา ศิลปะ วัฒนธรรม ตลอดจนให้มีความรัก ความผูกพัน และมีความภาคภูมิใจในท้องถิ่นของตนเอง รวมทั้งสามารถนำไปประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อการประกอบอาชีพ และการดำรงชีวิตในสังคม สถานศึกษา หรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต้องตระหนักถึงความสำคัญดังกล่าวนี้รวมทั้ง จะต้องดำเนินการส่งเสริมสนับสนุนให้ ครูผู้สอน สามารถนำสาระการเรียนรู้ท้องถิ่นไปจัดกิจกรรมการ เรียนการสอนให้ผู้เรียนเกิดสัมฤทธิ์ผลบรรลุตาม มาตรฐานการเรียนรู้ได้อย่างแท้จริง โรงเรียนวัดโพธิ์รัตนาราม พบว่าชาวบ้านส่วนใหญ่มีความรู้เรื่องของสมุนไพร นอกจากนี้สมุนไพรที่พบ อยู่ในชุมชนยังมีมากและมีคนในชุนชนนำสมุนไพรบางส่วน เช่น กระเจี๊ยบแดง ว่านหางจระเข้ ตะไคร้ ใบเตย หอม ดอกอัญชัน มะตูมอ่อน ใบบัวบก และพืชสมุนไพรอื่นที่มีอยู่ในชุมชน นำมา ทำน้ำสมุนไพรใช้ในการบำรุง ร่างกาย และดื่มเพื่อดับกระหาย ทางโรงเรียนวัดโพธิ์รัตนารามได้เล็งเห็นคุณค่าและประโยชน์ของ สมุนไพร เหล่านี้ เพื่อเป็นการสืบทอดจากคนในชุมชนรุ่นเก่า ถึงคนในปัจจุบันไม่ให้สูญหาย และสมุนไพรยังมีประโยชน์ต่อ ร่างกาย ทั้งยังมีภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มีความชำนาญการ ด้านสมุนไพรมีส่วนร่วมในด้านการให้ความรู้เพิ่มเติมด้วย เหตุผล ข้างต้นโรงเรียนวัดโพธิ์รัตนารามจึงสนใจที่จะนำเอาภูมิปัญญาท้องถิ่นมาจัดทำเป็นหลักสูตรท้องถิ่นเรื่อง สมุนไพรใกล้ตัวขึ้นเพื่อให้นักเรียน มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับสมุนไพรและสามารถนำสมุนไพรมาแปรรูปโดย น้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงให้ผู้เรียนได้เรียนรู้และปฏิบัติ จนสามารถดำเนินชีวิตได้อย่างพอเพียง เกิด เป็นสมรรถนะและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ที่ดีในตัวผู้เรียน วิสัยทัศน์ (Vision) โรงเรียนวัดโพธิ์รัตนารามเป็นโรงเรียนแห่งการเรียนรู้เพื่อชุมชนและท้องถิ่นอย่างแท้จริง ชุมชนมีส่วน ร่วมในการจัดการศึกษา มีงานอาชีพเป็นเอกลักษณ์ที่โดดเด่นของชุมชน จัดการศึกษาตามมาตรฐานการศึกษา แห่งชาติ นักเรียนได้รับการพัฒนาตามศักยภาพ มีความรู้คู่คุณธรรม มีสุขภาพที่สมบูรณ์ทั้งร่างกายและจิตใจ ครู ได้รับการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง พันธกิจ (Mission) ๑. พัฒนาหลักสูตรและการเรียนการสอนโดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญมีกิจกรรมที่หลากหลาย ใช้สื่อ เทคโนโลยีและแหล่งเรียนรู้ที่เหมาะสม ๒. ส่งเสริมผู้เรียนให้มีคุณธรรมจริยธรรมและค่านิยมที่พึงประสงค์ เปิดโอกาสให้นักเรียนได้แสดง ศักยภาพของตนเองอย่างเหมาะสม

3 ๓. ส่งเสริมให้โรงเรียนมีมาตรฐานการศึกษาโดยระบบการประกันคุณภาพการศึกษา และการบริหารจัด การศึกษาแบบมีส่วนร่วมทั้งครู นักเรียน ชุมชน องค์กรในชุมชน ๔. จัดโครงสร้างการบริหารงานที่เป็นระบบอย่างชัดเจนเน้นการมีส่วนร่วมและความรับผิดชอบ บุคลากรได้รับการพัฒนาศักยภาพให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ ๕. ปลูกฝังส่งเสริมให้บุคลากร นักเรียนและผู้ที่เกี่ยวข้อง ให้เห็นคุณค่าของธรรมชาติและท้องถิ่นร่วมกัน อนุรักษ์ พัฒนางานอาชีพให้เป็นเอกลักษณ์ที่โดดเด่นของชุมชน

4 ส่วนที่ 2 เป้าหมายและจุดเน้น เป้าหมาย (Goals) ๑. ผู้เรียนได้รับการพัฒนาตามศักยภาพของตนเองมีวินัยคุณธรรมจริยธรรม พัฒนาการด้านร่างกาย อารมณ์ สังคม สติปัญญา รู้จักคิดแก้ปัญหาและภูมิใจในความเป็นไทย ๒. โรงเรียนมีระบบการบริหารจัดการที่ชัดเจนบุคลากรมีส่วนร่วมส่งเสริมสนับสนุนให้ผู้เรียนและผู้สอน ให้เกิดการเรียนรู้อย่างเป็นสุข ๓. โรงเรียนได้รับการพัฒนาสภาพแวดล้อม ภูมิทัศน์ ให้มีความพร้อมเอื้อต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ นำเทคโนโลยีที่เหมาะสมมาใช้จัดการเรียนรู้ ๔. โรงเรียนมีระบบการประกันคุณภาพการศึกษา จัดการศึกษาตามมาตรฐานการศึกษาให้สอดคล้องกับ สภาพปัจจุบันปัญหาและความต้องการของชุมชนท้องถิ่น ๕. บุคลากรได้พัฒนาตนเอง ในการจัดการเรียนการสอน การจัดกิจกรรมเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญและ การพัฒนาศักยภาพ สู่ครูมืออาชีพ ๖. โรงเรียนจัดกิจกรรมการเรียนการสอนโดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญพัฒนาความรู้และทักษะการเรียนรู้ ตลอดชีวิต สร้างงานกลุ่มอาชีพเข้มแข็ง ขยายผลสู่ชุมชนให้เป็นเอกลักษณ์ที่โดดเด่น ๗. ผู้ปกครอง ชุมชน องค์กรในชุมชนให้การยอมรับและมีส่วนร่วมในการดำเนินงานและพัฒนาคุณภาพ การศึกษา โดยใช้ทรัพยากร แหล่งเรียนรู้และภูมิปัญญาในท้องถิ่นให้เกิดประโยชน์สูงสุด หลักการและเหตุผล เพื่อให้การจัดการศึกษาขั้นพื้นฐาน เป็นไปตามนโยบายการจัดการศึกษาตามพระราชบัญญัติการศึกษา แห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕ จึงกำหนดหลักการของหลักสูตรสถานศึกษา สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น เรื่องสมุนไพร ใกล้ตัว ดังนี้ ๑. เป็นการจัดการศึกษา เพื่อความเป็นเอกภาพของชุมชน มุ่งรักษาวัฒนธรรมจารีตของท้องถิ่นและ ภาคภูมิใจในความเป็นไทย ๒. เป็นการจัดการศึกษาให้แก่ทุกคนได้รับการศึกษาเรียนรู้อย่างเสมอภาค ตามความสนใจ ความถนัด เท่าเทียมกันโดยชุมชนองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ผู้ทรงภูมิปัญญาในท้องถิ่นมีส่วนร่วมในการจัดการศึกษา ๓. ส่งเสริมให้ผู้เรียนได้พัฒนาการเรียนรู้ด้วยตนเองอย่างต่อเนื่อง โดยถือว่าผู้เรียนสำคัญที่สุด สามารถ พัฒนาตามศักยภาพของแต่ละคน ๔. เป็นหลักสูตรที่ยืดหยุ่นบูรณาการการเรียนรู้ ทั้งเนื้อหา สาระการเรียนรู้ทุกกลุ่มวิชา ๕. เป็นหลักสูตรที่จัดการศึกษา ทุกรูปแบบ ครอบคลุมกลุ่มเป้าหมาย ทั้งนักเรียน เยาวชน กลุ่มสนใจ ใน ชุมชนและขยายผล เชื่อมโยงสู่ทุกกลุ่มอาชีพ

5 จุดหมายของหลักสูตรสถานศึกษา สาระการเรียนรู้ท้องถิ่นเรื่องสมุนไพร ใกล้ตัว หลักสูตรสถานศึกษา สาระการเรียนรู้ท้องถิ่นเรื่องสมุนไพร ใกล้ตัว มุ่งให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้เพื่อให้ สอดคล้องกับสภาพปัญหาในปัจจุบันและความต้องการของท้องถิ่น เพื่อให้ผู้เรียนเกิดคุณลักษณะพึงประสงค์ ดังต่อไปนี้ ๑. เห็นคุณค่าและเกิดความตระหนักในทรัพยากรของท้องถิ่น หวงแหน อนุรักษ์และเกิดความภาคภูมิใจ ในท้องถิ่นของตน ๒. มีทักษะในการคิด การวิเคราะห์ การสร้างสรรค์ ในการประกอบอาชีพในท้องถิ่น ที่สอดคล้องกับ สภาพบริบท ปัญหาและความต้องการในชุมชน ๓. มีทักษะกระบวนการในการเรียนรู้ การบูรณาการกับประสบการณ์ กิจกรรมการเรียนการสอนใน สาระวิชาอื่นๆ ๔. นำความรู้ประสบการณ์ ในการฝึกทักษะอาชีพโดยใช้สมุนไพร ใกล้ตัว ไปใช้ในชีวิตประจำวันและ การส่งเสริมให้ผู้เรียนมีคุณธรรมและจริยธรรมในเรื่องของความมีน้ำใจ แบ่งปัน เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ๕. มีจิตสำนึกในการอนุรักษ์ การหวงแหน รู้คุณค่า ของทรัพยากรในท้องถิ่น ภูมิปัญญาในท้องถิ่น ตลอดจนปลูกฝังทัศนคติที่ดี ในการพัฒนาชุมชนและการดำรงชีวิตแบบพอเพียง อันจะส่งผลถึงการสร้าง ความเข้มแข็งและการพัฒนาที่ยั่งยืนต่อไป สมรรถนะสําคัญของผู้เรียน หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน มุ่งพัฒนาผู้เรียนให้มีคุณภาพตามมาตรฐาน การเรียนรู้ ซึ่งการ พัฒนาผู้เรียนให้บรรลุมาตรฐานการเรียนรู้ที่กําหนดนั้น จะช่วยให้ผู้เรียนเกิดสมรรถนะ สําคัญ 5 ประการ ดังนี้ 1. ความสามารถในการสื่อสาร เป็นความสามารถในการรับและส่งสาร มีวัฒนธรรมใน การใช้ภาษา ถ่ายทอดความคิด ความรู้ความเข้าใจ ความรู้สึก และทัศนะของตนเองเพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูล ข่าวสาร และ ประสบการณ์อันจะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาตนเองและสังคม รวมทั้งการเจรจาต่อรองเพื่อ ขจัดและลดปัญหา ความขัดแย้งต่าง ๆ การเลือกรับหรือไม่รับข้อมูลข่าวสารด้วยหลักเหตุผลและความ ถูกต้อง ตลอดจนการ เลือกใช้วิธีการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพโดยคํานึงถึงผลกระทบที่มีต่อตนเองและสังคม 2. ความสามารถในการคิด เป็นความสามารถในการคิดวิเคราะห์ การคิดสังเคราะห์ การคิด อย่าง สร้างสรรค์ การคิดอย่างมีวิจารณญาณ และการคิดเป็นระบบ เพื่อนําไปสู่การสร้างองค์ความรู้หรือ สารสนเทศ เพื่อการตัดสินใจเกี่ยวกับตนเองและสังคมได้อย่างเหมาะสม 3. ความสามารถในการแก้ปัญหา เป็นความสามารถในการแก้ปัญหาและอุปสรรคต่าง ๆ ที่ เผชิญได้ อย่างถูกต้องเหมาะสมบนพื้นฐานของหลักเหตุผล คุณธรรมและข้อมูลสารสนเทศ เข้าใจ ความสัมพันธ์และการ เปลี่ยนแปลงของเหตุการณ์ต่าง ๆ ในสังคม แสวงหาความรู้ประยุกต์ความรู้มาใช้ใน การป้องกันและแก้ไขปัญหา และมีการตัดสินใจที่มีประสิทธิภาพโดยคํานึงถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นต่อตนเอง สังคมและสิ่งแวดล้อม 4. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต เป็นความสามารถในการนํากระบวนการต่าง ๆ ไปใช้ ในการ ดําเนินชีวิตประจําวัน การเรียนรู้ด้วยตนเอง การเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง การทํางาน และการอยู่ร่วมกัน ในสังคม ด้วยการสร้างเสริมความสัมพันธ์อันดีระหว่างบุคคล การจัดการปัญหาและความขัดแย้งต่าง ๆ อย่าง เหมาะสม การปรับตัวให้ทันกับการเปลี่ยนแปลงของสังคมและสภาพแวดล้อม และการรู้จักหลีกเลี่ยง พฤติกรรมไม่พึง ประสงค์ที่ส่งผลกระทบต่อตนเองและผู้อื่น

6 5. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี เป็นความสามารถในการเลือกและใช้เทคโนโลยีด้าน ต่าง ๆ และมีทักษะกระบวนการทางเทคโนโลยี เพื่อการพัฒนาตนเองและสังคม ในด้านการเรียนรู้ การ สื่อสาร การ ทํางาน การแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ ถูกต้องเหมาะสมและมีคุณธรรม คุณลักษณะอันพึงประสงค์ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน มุ่งพัฒนาผู้เรียนให้มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ เพื่อให้ สามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคมได้อย่างมีความสุข ในฐานะพลเมืองไทยและพลโลก ดังนี้ 1. รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ 2. ซื่อสัตย์สุจริต 3. มีวินัย 4. ใฝ่เรียนรู้ 5. อยู่อย่างพอเพียง 6. มุ่งมั่นในการทํางาน 7. รักความเป็นไทย 8. มีจิตสาธารณะ

7 ส่วนที่ 3 สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น เรื่องสมุนไพรใกล้ตัว สาระและมาตรฐานการเรียนรูภาษาไทย สาระที่1 การอ่าน มาตรฐาน ท 1.1 ใช้กระบวนการอ่านสร้างความรู้และความคิดเพื่อนําไปใช้ตัดสินใจแก้ปัญหาใน การดําเนินชีวิต และมีนิสัยรักการอ่าน ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น ป.1 1. อ่านออกเสียงคํา คําคล้อง จอง และข้อความสั้นๆ 2. บอกความหมายของคํา และ ข้อความที่อ่าน ❖ การอ่านออกเสียงและ บอกความหมายของคํา คํา คล้องจอง และข้อความที่ ประกอบด้วย คําพื้นฐาน คือ คําที่ใช้ในชีวิตประจําวัน ไม่ น้อย กว่า 600 คํา รวมทั้งคํา ที่ใช้เรียนรู้ในกลุ่มสาระ การ เรียนรู้อื่น ประวัติที่มาลักษณะ สรรพคุณ ของสมุนไพรพื้นบ้าน เช่น ตะไคร้ ใบเตย อัญชัน ป.2 1. อ่านออกเสียงคํา คําคล้อง จอง ข้อความ และบทร้อย กรองง่ายๆ ได้ถูกต้อง 2. อธิบายความหมายของคํา และข้อความที่อ่าน ❖ การอ่านออกเสียงและ การบอกวามหมายของ คํา คํา คล้องจอง ข้อความ และบท ร้อยกรอง ง่ายๆ ที่ ประกอบด้วยคําพื้นฐานเพิ่ม ป. 1ไม่น้อยกว่า 800คํา รวมทั้ง คําที่ใช้เรียนรู้ในกลุ่มสาระการ เรียนรู้อื่น ประวัติที่มาลักษณะ สรรพคุณ ของสมุนไพรพื้นบ้าน เช่น ตะไคร้ ใบเตย อัญชัน ป.3 1. อ่านออกเสียงคํา ข้อความ เรื่องสั้นๆ และบทร้อยกรอง ง่ายๆ ได้ถูกต้อง คล่องแคล่ว 2. อธิบายความหมายของคํา และข้อความที่อ่าน ❖ การอ่านออกเสียงและ การบอกความหมายของ คํา คําคล้องจอง ข้อความ และบท ร้อยกรอง ง่ายๆ ที่ ประกอบด้วยคําพื้นฐานเพิ่ม จาก ป.2 ไม่น้อยกว่า 1,200 คํา รวมทั้งคําที่เรียนรู้ในกลุ่ม สาระการเรียนรู้อื่น ประวัติที่มาลักษณะ สรรพคุณ ของสมุนไพรพื้นบ้าน เช่น ตะไคร้ ใบเตย อัญชัน หน่วยการเรียนรู้ เรื่อง เครื่องดื่มสมุนไพร ระดับชั้น ประถมศึกษาปีที่ 1-3

8 สาระและมาตรฐานการเรียนรูการงานอาชีพ สาระที่ 1 การดำรงชีวิตและครอบครัว มาตรฐาน ง.1.1 เข้าใจการทำงาน มีความคิดสร้างสรรค์ มีทักษะกระบวนการทำงาน ทักษะการจัดการ ทักษะกระบวนการแก้ปัญหา ทักษะการทำงานร่วมกัน และทักษะการแสวงหาความรู้ มีคุณธรรม และลักษณะนิสัยในการทำงาน มีจิตสำนึกในการใช้พลังงานทรัพยากรและ สิ่งแวดล้อม เพื่อการดำรงชีวิต และครอบครัว ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น ป.1 1. บอกวิธีการทำงานเพื่อ ช่วยเหลือตนเอง 2. ใช้วัสดุอุปกรณ์และเครื่องมือ ง่าย ๆ ในการทำงานอย่าง ปลอดภัย 3. ทำงานเพื่อช่วยเหลือตนเอง อย่าง กระตือรือร้นและตรง เวลา ❖ การทำงานเพื่อ ช่วยเหลือตนเอง เช่น การแต่ง กาย - การเก็บของใช้- การหยิบจับและใช้ของใช้ ส่วนตัว - การจัดโต๊ะ ตู้ ชั้น ❖ การใช้วัสดุ อุปกรณ์และ เครื่องมือง่าย ๆ ในการทำงาน อย่างปลอดภัย เช่น - การทำ ความคุ้นเคยการ ใช้เครื่องมือ - การรดน้ำต้นไม้- การถอนและ เก็บวัชพืช – การพับกระดาษ เป็นของเล่น ❖ ความกระตือรือร้นและ ตรงต่อเวลาเป็นลักษณะนิสัย ในการ ทำงาน - -วิธีการปลูกและ การบำรุงรักษาตะไคร้ ใบเตย อัญชัน - เรียนรู้วัสดุอุปกรณ์ใน การทำเครื่องดื่มสมุนไพร ใกล้ตัว - การลงมือปฏิบัติการผลิต เครื่องดื่มสมุนไพรใกล้ตัว น้ำใบเตย น้ำอัญชัน ป.2 1. บอกวิธีการและประโยชน์ การทำงาน เพื่อช่วยเหลือ ตนเองและครอบครัว 2. ใช้วัสดุ อุปกรณ์และ เครื่องมือใน การทำงานอย่าง เหมาะสมกับงานและ ประหยัด 3. ทำงานเพื่อช่วยเหลือตนเอง และ ครอบครัวอย่างปลอดภัย ❖ การทำงานเพื่อ ช่วยเหลือตนเองและครอบครัว เช่น– การช่วยครอบครัว เตรียมประกอบอาหาร ❖ การใช้วัสดุ อุปกรณ์และ เครื่องมือ เช่น - การเพาะ เมล็ด - การดูแลแปลงเพาะ กล้า - - วิธีการปลูกและ การบำรุงรักษาตะไคร้ ใบเตย อัญชัน - เรียนรู้วัสดุอุปกรณ์ใน การทำเครื่องดื่มสมุนไพร ใกล้ตัว - การลงมือปฏิบัติการผลิต เครื่องดื่มสมุนไพรใกล้ตัว น้ำกระชายมะนาวน้ำผึ้ง น้ำตะไคร้ ป.3 1. อธิบายวิธีการและประโยชน์ การ ทำงานเพื่อช่วยเหลือ ตนเองครอบครัวและ ส่วนรวม 2. ใช้วัสดุ อุปกรณ์และ เครื่องมือตรงกับ ลักษณะงาน ❖ การทำงานเพื่อ ช่วยเหลือตนเอง ครอบครัว และ ส่วนรวม ❖ การใช้วัสดุ อุปกรณ์และ เครื่องมือ เช่น - การปลูกผัก - วิธีการปลูกและ การบำรุงรักษาตะไคร้ ใบเตย อัญชัน - เรียนรู้วัสดุอุปกรณ์ใน

9 ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น 3. ทำงานอย่างเป็นขั้นตอน ตามกระบวน การทำงานด้วย ความสะอาดความรอบคอบ และ อนุรักษ์สิ่งแวดล้อม สวนครัว - โดยใช้วัสดุใน ท้องถิ่น ❖ การทำงานอย่างเป็นชั้น ตอนตามกระบวนการทำงาน ด้วยความสะอาด รอบคอบ และอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมเป็น คุณธรรมและลักษณะนิสัยใน การทำงาน การทำเครื่องดื่มสมุนไพร ใกล้ตัว - การลงมือปฏิบัติการผลิต เครื่องดื่มสมุนไพรใกล้ตัว น้ำ กระเจี๊ยบ น้ำมะนาว สาระและมาตรฐานการเรียนรูคณิตศาสตร์ สาระที่ 1 จำนวนและพีชคณิต มาตรฐาน ค 1.1 เข้าใจความหลากหลายของการแสดงจำนวน ระบบจำนวน การดำเนินการของจำนวน ผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินการ สมบัติของการดำเนินการ และนำไปใช้ ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น ป.1 4. หาค่าของตัวไม่ทราบค่าใน ประโยคสัญลักษณ์แสดง การบวกและประโยคสัญลักษณ์ แสดง การลบของจำนวนนับไม่ เกิน 100 และ 0 5. แสดงวิธีหาคำตอบของโจทย์ ปัญหาการบวก และโจทย์ ปัญหาการลบของจำนวนนับไม่ เกิน 100 และ 0 การบวก การลบ จำนวนนับ 1 ถึง 100 และ 0 - ความหมายของการบวก ความหมายของการลบ การหา ผลบวก การหาผลลบ และ ความสัมพันธ์ของการบวกและ การลบ - การจำหน่ายผลิตภัณฑ์ การจัดแสดงสินค้ารูปแบบ นิทรรศการ ป.2 4. หาค่าตัวไม่ทราบค่าใน ประโยคสัญลักษณ์แสดง การบวกและประโยคสัญลักษณ์ แสดงการลบ ของจำนวนนับไม่ เกิน 1,000 และ 0 5. หาค่าของตัวไม่ทราบค่าใน ประโยคสัญลักษณ์แสดงการ คูณของจำนวน 1 หลักกับ จำนวนไม่ เกิน 2 หลัก การบวก การลบ การคูณ การหาร จำนวนนับ ไม่เกิน 1,000 และ 0 - การบวกและ การลบ – ความหมายของ การคูณ ความหมายของ การหาร การหาผลคูณ การหา ผลหาร และ เศษ และ ความสัมพันธ์ของการคูณและ การหาร - การจำหน่ายผลิตภัณฑ์ การจัดแสดงสินค้ารูปแบบ นิทรรศการ ป.3 8. หาผลลัพธ์การบวก ลบ คูณ หารระคนของ จำนวนนับไม่ เกิน 100,000 และ 0 การบวก การลบ การคูณ การหารจำนวนนับไม่ เกิน 100,000 และ 0 - การบวกและการลบ - การบวก ลบ คูณ หารระคน - การจำหน่ายผลิตภัณฑ์ การจัดแสดงสินค้ารูปแบบ นิทรรศการ

10 สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น เรื่องสมุนไพรใกล้ตัว สาระและมาตรฐานการเรียนรูสุขศึกษาและพลศึกษา สาระที่ 4 การสร้างเสริมสุขภาพ สมรรถภาพและการป้องกันโรค มาตรฐาน พ 4.1 เห็นคุณค่าและมีทักษะในการสร้างเสริมสุขภาพ การดำรงสุขภาพ การป้องกันโรคและ การสร้างเสริมสมรรถภาพเพื่อสุขภาพ ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น ป.4 1. อธิบายความสัมพันธ์ ระหว่างสิ่งแวดล้อม กับสุขภาพ ❖ ความสัมพันธ์ระหว่าง สิ่งแวดล้อมกับสุขภาพ ❖ การจัดสิ่งแวดล้อมที่ถูก สุขลักษณะและเอื้อ ต่อสุขภาพ ประวัติที่มาลักษณะ สรรพคุณ ของสมุนไพรพื้นบ้าน เช่น ตะไคร้ ใบเตย อัญชัน สาระและมาตรฐานการเรียนรูการงานอาชีพ สาระที่ 1 การดำรงชีวิตและครอบครัว มาตรฐาน ง.1.1 เข้าใจการทำงาน มีความคิดสร้างสรรค์ มีทักษะกระบวนการทำงาน ทักษะการจัดการ ทักษะกระบวนการแก้ปัญหา ทักษะการทำงานร่วมกัน และทักษะการแสวงหาความรู้ มีคุณธรรม และลักษณะนิสัยในการทำงาน มีจิตสำนึกในการใช้พลังงานทรัพยากรและ สิ่งแวดล้อม เพื่อการดำรงชีวิต และครอบครัว ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น ป.4 1. อธิบายเหตุผลในการทำงาน ให้บรรลุ เป้าหมาย 2. ทำงานบรรลุเป้าหมายที่วาง ไว้อย่าง เป็นขั้นตอนด้วยความ ขยันอดทนรับผิดชอบ และ ซื่อสัตย์ 3. ปฏิบัติตนอย่างมีมารยาทใน การทำงาน 4. ใช้พลังงานและทรัพยากรใน การทำงาน อย่างประหยัดและ คุ้มค่า ❖ การทำงาน เช่น - การ ปลูกไม้ดอก หรือไม้ประดับ – ❖ การใช้ พ ลังงาน แล ะ ทรัพยากรอย่างประหยัดและ คุ้มค่าเป็น คุณธรรมในการ ทำงาน - -วิธีการปลูกและ การบำรุงรักษาตะไคร้ ใบเตย อัญชัน - เรียนรู้วัสดุอุปกรณ์ใน การทำเทียนหอมสมุนไพร ไล่ยุง หน่วยการเรียนรู้ เรื่อง เทียนหอมไล่ยุง ระดับชั้น ประถมศึกษาปีที่ 4

11 สาระที่ ๒ การอาชีพ มาตรฐาน ง 2.1 เข้าใจ มีทักษะที่จำเป็น มีประสบการณ์เห็นแนวทางในงานอาชีพ มีคุณธรรมและมี เจตคติที่ต่ออาชีพ ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น ป.4 1. อธิบายความหมายและ ความสำคัญของ อาชีพ ❖ ความหมายและ ความสำคัญของอาชีพ - การลงมือปฏิบัติการผลิต เทียนหอมสมุนไพร ไล่ยุง - การจำหน่ายผลิตภัณฑ์ การจัดแสดงสินค้ารูปแบบ นิทรรศการ

12 สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น เรื่องสมุนไพรใกล้ตัว สาระและมาตรฐานการเรียนรูสุขศึกษาและพลศึกษา สาระที่ 4 การสร้างเสริมสุขภาพ สมรรถภาพและการป้องกันโรค มาตรฐาน พ 4.1 เห็นคุณค่าและมีทักษะในการสร้างเสริมสุขภาพ การดำรงสุขภาพ การป้องกันโรคและ การสร้างเสริมสมรรถภาพเพื่อสุขภาพ ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น ป.5 3. วิเคราะห์สื่อโฆษณาใน การตัดสินใจเลือก ซื้ออาหาร และผลิตภัณฑ์สุขภาพอย่างมี เหตุผล 4. ปฏิบัติตนในการป้องกันโรค ที่พบบ่อยใน ชีวิตประจำวัน ❖ การตัดสินใจเลือกซื้อ อาหารและผลิตภัณฑ์สุขภาพ (อาหาร เครื่องสำอาง ผลิตภัณฑ์ดูแลสุขภาพในช่อง ปาก ฯลฯ) ❖ การปฏิบัติตนใน การป้องกันโรคที่พบบ่อยใน ชีวิตประจำวัน - ไข้หวัด - ไข้เลือดออก - โรคผิวหนัง - ฟันผุและโรคปริทันต์ฯล ประวัติที่มา ลักษณะ สรรพคุณของสมุนไพรพื้นบ้าน เช่น ไพล ขิง ข่า มะกูด สาระและมาตรฐานการเรียนรูการงานอาชีพ สาระที่ 1 การดำรงชีวิตและครอบครัว มาตรฐาน ง.1.1 เข้าใจการทำงาน มีความคิดสร้างสรรค์ มีทักษะกระบวนการทำงาน ทักษะการจัดการ ทักษะกระบวนการแก้ปัญหา ทักษะการทำงานร่วมกัน และทักษะการแสวงหาความรู้ มีคุณธรรม และลักษณะนิสัยในการทำงาน มีจิตสำนึกในการใช้พลังงานทรัพยากรและ สิ่งแวดล้อม เพื่อการดำรงชีวิต และครอบครัว ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น ป.5 1. อธิบายเหตุผลการทำงานแต่ ละ ขั้นตอนถูกต้องตาม กระบวนการทำงาน 2. ใช้ทักษะการจัดการใน การทำงาน อย่างเป็นระบบ ประณีตและมีความคิด สร้างสรรค์ 3. ปฏิบัติตนอย่างมีมารยาทใน การ ทำงานกับสมาชิกใน ❖ ขั้นตอนการทำงาน เช่น - การปลูกพืช - การทำบัญชี ครัวเรือน ❖ การจัดการใน การทำงาน เช่น - การจัดโต๊ะ อาหาร และห้องครัว - การประดิษฐ์ของใช้ของ ตกแต่งจากวัสดุเหลือใช้ที่มีอยู่ ในท้องถิ่น – - -วิธีการปลูกและ การบำรุงรักษาไพล ขิง ข่า มะกูด - เรียนรู้วัสดุอุปกรณ์ใน การทำน้ำมันนวดสมุนไพร หน่วยการเรียนรู้ เรื่อง น้ำมันนวดสมุนไพร ระดับชั้น ประถมศึกษาปีที่ 5

13 ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น ครอบครัว 4. มีจิตสำนึกในการใช้พลังงาน และ ทรัพยากรอย่างประหยัด และคุ้มค่า ❖ การมีจิตสำนึกในการใช้ พลังงานและทรัพยากร อย่าง ประหยัดและคุ้มค่าเป็น คุณธรรมในการทำงาน สาระที่ ๒ การอาชีพ มาตรฐาน ง 2.1 เข้าใจ มีทักษะที่จำเป็น มีประสบการณ์เห็นแนวทางในงานอาชีพ มีคุณธรรมและมี เจตคติที่ต่ออาชีพ ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น ป.5 1. สำรวจข้อมูลที่เกี่ยวกับ อาชีพต่างๆในชุมชน 2. ระบุความแตกต่างของอาชีพ ❖ อาชีพต่าง ๆ ในชุมชน - ค้าขาย - เกษตรกรรม - อาชีพ อิสระ - การลงมือปฏิบัติการผลิต น้ำมันนวดสมุนไพร - การจำหน่ายผลิตภัณฑ์ การจัดแสดงสินค้ารูปแบบ นิทรรศการ

14 สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น เรื่องสมุนไพรใกล้ตัว สาระและมาตรฐานการเรียนรูสุขศึกษาและพลศึกษา สาระที่ 4 การสร้างเสริมสุขภาพ สมรรถภาพและการป้องกันโรค มาตรฐาน พ 4.1 เห็นคุณค่าและมีทักษะในการสร้างเสริมสุขภาพ การดำรงสุขภาพ การป้องกันโรคและ การสร้างเสริมสมรรถภาพเพื่อสุขภาพ ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น ป.6 1. แสดงพฤติกรรมใน การป้องกันและแก้ไข ปัญหา สิ่งแวดล้อมที่มีผลต่อสุขภาพ 2. วิเคราะห์ผลกระทบที่เกิด จากการระบาด ของโรคและ เสนอแนวทางการป้องกัน โรคติดต่อสำคัญที่พบใน ประเทศไทย ❖ ความสำคัญของ สิ่งแวดล้อมที่มีผลต่อสุขภาพ ปัญหาของสิ่งแวดล้อมที่มีผล ต่อสุขภาพ การป้องกันและ แก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมที่มี ผลต่อสุขภาพ ❖ โรคติดต่อสำคัญที่ ระบาดในปัจจุบัน ผลกระทบ ที่เกิดจากการระบาดของโรค การป้องกันการระบาดของโรค ประวัติที่มา ลักษณะ สรรพคุณของสมุนไพรพื้นบ้าน เช่น มะนาว ไพล อัญชัน สาระและมาตรฐานการเรียนรูการงานอาชีพ สาระที่ 1 การดำรงชีวิตและครอบครัว มาตรฐาน ง.1.1 เข้าใจการทำงาน มีความคิดสร้างสรรค์ มีทักษะกระบวนการทำงาน ทักษะการจัดการ ทักษะกระบวนการแก้ปัญหา ทักษะการทำงานร่วมกัน และทักษะการแสวงหาความรู้ มีคุณธรรม และลักษณะนิสัยในการทำงาน มีจิตสำนึกในการใช้พลังงานทรัพยากรและ สิ่งแวดล้อม เพื่อการดำรงชีวิต และครอบครัว ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น ป.6 1. อภิปรายแนวทางใน การทำงานและปรับปรุง การทำงานแต่ละขั้นตอน 2. ใช้ทักษะการจัดการ ใน การทำงาน และมีทักษะ การทำงานร่วมกัน ❖ การทำงานและ การปรับปรุงการทำงาน เช่น ❖ - การดูแลรักษาสมบัติ ภายในบ้าน - การปลูกไม้ดอก หรือไม้ประดับ หรือปลูกผัก หรือเลี้ยงปลา สวยงาม - -วิธีการปลูกและ การบำรุงรักษามะนาว ไพล อัญชัน - เรียนรู้วัสดุอุปกรณ์ใน การทำสบู่สมุนไพร ใกล้ตัว หน่วยการเรียนรู้ เรื่อง สบู่สมุนไพรใกล้บ้าน ระดับชั้น ประถมศึกษาปีที่ 6

15 สาระที่ ๒ การอาชีพ มาตรฐาน ง 2.1 เข้าใจ มีทักษะที่จำเป็น มีประสบการณ์เห็นแนวทางในงานอาชีพ มีคุณธรรมและมีเจต คติที่ต่ออาชีพ ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น ป.6 1. สำรวจตนเองเพื่อวางแผนใน การเลือก อาชีพ 2. ระบุความรู้ ความสามารถ และคุณธรรม ที่สัมพันธ์กับ อาชีพที่สนใจ ❖ การสำรวจตนเอง - ความสนใจ ความสามารถ และทักษะ ❖ คุณธรรมในการประกอบ อาชีพ เช่น - ความซื่อสัตย์- ความขยัน อดทน - ความรับผิดชอบ - การลงมือปฏิบัติการผลิตสบู่ สมุนไพร - การจำหน่ายผลิตภัณฑ์ การจัดแสดงสินค้ารูปแบบ นิทรรศการ

16 สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น เรื่องสมุนไพรใกล้ตัว สาระและมาตรฐานการเรียนรูการงานอาชีพ สาระที่ 1 การดำรงชีวิตและครอบครัว มาตรฐาน ง.1.1 เข้าใจการทำงาน มีความคิดสร้างสรรค์ มีทักษะกระบวนการทำงาน ทักษะการจัดการ ทักษะกระบวนการแก้ปัญหา ทักษะการทำงานร่วมกัน และทักษะการแสวงหาความรู้ มีคุณธรรม และลักษณะนิสัยในการทำงาน มีจิตสำนึกในการใช้พลังงานทรัพยากรและ สิ่งแวดล้อม เพื่อการดำรงชีวิต และครอบครัว ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น ม.1 1. วิเคราะห์ขั้นตอนการทำงาน ตาม กระบวนการทำงาน 2. ใช้กระบวนการกลุ่มใน การทำงาน ด้วยความเสียสละ 3. ตัด สิน ใจ แก้ปัญหา การทำงาน อย่างมีเหตุผล ❖ ขั้นตอนการทำงาน เช่น – การใช้อุปกรณ์อำนวย ความสะดวกในการทำงานบ้าน - การจัดและตกแต่งห้อง - การเลือกซื้อสินค้าในร้านค้า ปลีก ค้าส่งร้านสะดวกซื้อและ ห้างสรรพสินค้า ❖ การทำงานโดยใช้ กระบวนการกลุ่ม เช่น - การเตรียมประกอบจัด ตกแต่งและบริการอาหาร - การแปรรูปผลผลิตทาง การเกษตร - การประดิษฐ์ของ ใช้ของตกแต่ง จากวัสดุใน ท้องถิ่น ❖ การแก้ปัญหาใน การทำงาน เช่น - การจัดสวน ในภาชนะ - การซ่อมแซม วัสดุ อุปกรณ์และเครื่องมือ/ เครื่องใช้ -1. ความสำคัญ คุณค่าทาง โภชนาการและการนำ ผลผลิต ทองม้วนสมุนไพร เพิ่มมูลค่า 2. ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับการ เลือก ซื้อ เลือกใช้วัตถุดิบ การเตรียม วัตถุดิบ และ การเลือกใช้อุปกรณ์ให้ เหมาะสม 3. การแปรรูปสมุนไพร - ทองม้วนฟักทอง - ทองม้วนใบเตย - ทองม้วนตะไคร้ - - ทองม้วนกระเทียม ม.2 1. ใช้ทักษะการแสวงหาความรู้ เพื่อ พัฒนาการทำงาน 2. ใช้ทักษะกระบวนการ แก้ปัญหาใน การทำงาน 3. มีจิตสำ นึกในการทำงาน และใช้ทรัพยากรใน ❖ การแสวงหาความรู้เพื่อ พัฒนาการทำงาน เช่น - การจัดและตกแต่งบ้าน - การดูแลรักษาและตกแต่งสวน - การจัดการผลผลิต ❖ การทำงานโดยใช้ 1. ความสำคัญ คุณค่าทาง โภชนาการและการนำ ผลผลิต ขนมอบสมุนไพร เพิ่มมูลค่า 2. ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับการ หน่วยการเรียนรู้ เรื่อง สมุนไพรแปรรูป ระดับชั้น มัธยมศึกษาปีที่ 1-3

17 ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น การปฏิบัติงาน อย่างประหยัด และคุ้มค่า กระบวนการแก้ปัญหา เช่น - การเตรียม ประกอบ จัด ตกแต่งและบริการเครื่องดื่ม - การเลี้ยงสัตว์- การประดิษฐ์ ของใช้ของตกแต่ง จากวัสดุใน โรงเรียน หรือ ท้องถิ่น - การ ติดต่อสื่อสารและใช้บริการกับ หน่วยงานต่างๆ เลือก ซื้อ เลือกใช้วัตถุดิบ การเตรียม วัตถุดิบ และ การเลือกใช้อุปกรณ์ให้ เหมาะสม 3. การแปรรูปสมุนไพร - คุกกี้ตะไคร้ - คุกกี้พริกขิง - ขนมปังกระเทียมกรอบ - - เค้กกล้วยหอม ม.3 1. อภิปรายขั้นตอนการทำงาน ที่มีประสิทธิภาพ 2. ใช้ทักษะในการทำงาน ร่วมกันอย่าง มีคุณธรรม 3. อภิปรายการทำงานโดยใช้ ทักษะการจัดการเพื่อ การประหยัด พลังงาน ทรัพยากร และสิ่งแวดล้อม ❖ ขั้นตอนการทำงาน เช่น - การซัก ตาก พับ เก็บเสื้อผ้า ที่ต้องการการดูแลอย่าง ประณีต - การสร้างชิ้นงาน หรือผลงาน ❖ การทำงานร่วมกัน เช่น - การเตรียม ประกอบอาหาร ประเภทสำรับ- การประดิษฐ์ บรรจุภัณฑ์จากวัสดุธรรมชาติ ❖ การจัดการ เช่น - ธุรกิจ ประเภทต่างๆ - การขยายพันธุ์ พืช 1. ความสำคัญ คุณค่าทาง โภชนาการและการนำ ผลผลิต ขนมอบสมุนไพร เพิ่มมูลค่า 2. ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับ การเลือก ซื้อ เลือกใช้ วัตถุดิบ การเตรียม วัตถุดิบ และการเลือกใช้อุปกรณ์ให้ เหมาะสม 3. การแปรรูปสมุนไพร - ข้าวเกรียบฟักทอง - ข้าวเกรียบมันเทศ - ข้าวเกรียบอัญชัน - - ข้าวเกรียบกะเพรา สาระที่ ๒ การอาชีพ มาตรฐาน ง 2.1 เข้าใจ มีทักษะที่จำเป็น มีประสบการณ์เห็นแนวทางในงานอาชีพ มีคุณธรรมและมีเจต คติที่ต่ออาชีพ ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น ม.1 1. อธิบายแนวทางการเลือก อาชีพ 2. มีเจตคติที่ดีต่อการประกอบ อาชีพ 3. เห็นความสำคัญของ การสร้างอาชีพ ❖ แนวทางการเลือกอาชีพ - กระบวนการตัดสินใจเลือก อาชีพ ❖ เจตคติที่ดีต่อการ ประกอบอาชีพ - การสร้าง รายได้จากการประกอบอาชีพ 1 การจัดการการตลาด - การออกสำรวจตลาด - การเตรียมสมุนไพร - การเลือกสถานที่จำหน่าย - รูปแบบการจำหน่าย

18 ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น สุจริต ❖ ความสำคัญของการสร้าง อาชีพ - การมีรายได้จากอาชีพ ที่สร้างขึ้น - การเตรียมความ พร้อม - การตั้งราคา - การขนส่ง - - การคิดกำไร ขาดทุน ม.2 1. อธิบายการเสริมสร้าง ประสบการณ์อาชีพ 2. ระบุการเตรียมตัวเข้าสู่ อาชีพ 3. มีทักษะพื้นฐานที่จำเป็น สำหรับการ ประกอบอาชีพที่ สนใจ ❖ การจัดประสบการณ์ อาชีพ - สถานการณ์แรงงานประกาศรับสมัครงาน - ความรู้ ความสามารถของตนเอง - ผลตอบแทน 1 การจัดการการตลาด - การออกสำรวจตลาด - การเตรียมสมุนไพร - การเลือกสถานที่จำหน่าย - รูปแบบการจำหน่าย - การตั้งราคา - การขนส่ง - - การคิดกำไร ขาดทุน ม.3 1. อภิปรายการหางานด้วยวิธีที่ หลากหลาย 2. วิเคราะห์แนวทางเข้าสู่ อาชีพ 3. ประเมินทางเลือกใน การประกอบ อาชีพที่สอดคล้อง กับความรู้ความ ถนัดและ ความสนใจของตนเอง ❖ การหางานหรือตำแหน่งที่ ว่าง - สื่อ สิ่งพิมพ์- สื่อ อิเล็กทรอนิกส์ ❖ แนวทางเข้าสู่อาชีพ - คุณสมบัติที่จำเป็น - ความมั่นคง - การประเมิน ทางเลือก ❖ การประเมินทางเลือก อาชีพ - แนวทางการประเมิน - รูปแบบการประเมิน - เกณฑ์ การประเมิน 1 การจัดการการตลาด - การออกสำรวจตลาด - การเตรียมสมุนไพร - การเลือกสถานที่จำหน่าย - รูปแบบการจำหน่าย - การตั้งราคา - การขนส่ง - - การคิดกำไร ขาดทุน

19 โครงสร้างรายวิชาการงานอาชีพ รายวิชาตามโครงสร้างหลักสูตรโรงเรียนวัดโพธิ์รัตนาราม พุทธศักราช ๒๕๕๓ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖6) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรุง พุทธศักราช ๒๕๖0) กลุ่มสาระ การเรียนรู้ท้องถิ่น เรื่องสมุนไพรใกล้ตัว กำหนดกรอบโครงสร้างเวลาเรียน ดังนี้ สาระการเรียนรู้ท้องถิ่นสมุนไพร ใกล้ตัว ระดับชั้น ชื่อรายวิชา เวลาเรียนรายปี ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 เครื่องดื่มสมุนไพร 10 ชั่วโมง ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 เครื่องดื่มสมุนไพร 10 ชั่วโมง ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 เครื่องดื่มสมุนไพร 10 ชั่วโมง ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 เทียนหอมสมุนไพรไล่ยุง 20 ชั่วโมง ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 น้ำมันนวดสมุนไพร 20 ชั่วโมง ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 สบู่สมุนไพร 20 ชั่วโมง ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ทองม้วนสมุนไพร 20 ชั่วโมง ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ขนมอบสมุนไพร 20 ชั่วโมง ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ข้าวเกรียบสมุนไพร 20 ชั่วโมง

20 คำอธิบายรายวิชา หลักสูตรสถานศึกษา หลักสูตรท้องถิ่น สมุนไพร ใกล้ตัว เรื่อง เครื่องดื่มสมุนไพร ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 เวลา 10 ชั่วโมง ศึกษา ค้นคว้า วิเคราะห์ อธิบาย วิธีการทำงาน การใช้วัสดุอุปกรณ์ ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับการปลูก พืชผัก ปลอดสารพิษตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การดูแลรักษา การเก็บผลผลิต การประกอบ อาหาร จากผลผลิต และ การทำปุ๋ยน้ำหมักชีวภาพ โดยใช้ทักษะกระบวนการการทำงาน ฝึกปฏิบัติและนำผลมา อภิปรายหาข้อบกพร่องและวิธีแก้ไข กำหนดเป็นแนวทางในการทำงาน โดยยึดหลักความพอเพียง เพื่อให้มี ความรู้ ความเข้าใจ สามารถปฏิบัติงานอย่างเป็นขั้นตอน ด้วยความขยัน ประหยัด ซื่อสัตย์ อดทน รักการ ทำงาน อยู่อย่างพอเพียง มีจิตสำนึกในการใช้พลังงาน ทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อมอย่างคุ้มค่าและเกิด ประโยชน์สูงสุด ใช้เทคโนโลยีภูมิปัญญาชาวบ้าน มีคุณธรรมและเจตคติที่ดีต่อการปลูกผักปลอดสารพิษตาม หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ศึกษา ทำความเข้าใจหลักการทำงานตามกระบวนการผลิตเครื่องดื่มสมุนไพรใกล้บ้าน การออกแบบ การตลาด การใช้เทคโนโลยีในการออกแบบผลิตภัณฑ์และอาชีพ โดยใช้กระบวนการกลุ่ม มีทักษะการปฏิบัติงาน ทักษะการแสวงหาความรู้ในการประกอบอาชีพ การ จัดการ การใช้เทคโนโลยีในการทำงาน และการจำหน่ายผลิตภัณฑ์การจัดนิทรรศการในสถานศึกษาและนอก สถานศึกษา เพื่อให้มีความรู้ ความเข้าใจ มีความรับผิดชอบในการทำงาน ซื่อสัตย์ ขยัน อดทน ตรงต่อเวลา มีวินัย ในการทำงาน เห็นคุณค่าและความสำคัญของอาชีพสุจริต และตระหนักถึงคุณธรรมในการประกอบอาชีพ มี จิตสำนึกในการใช้ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมอย่างประหยัดและคุ้มค่า ตัวชี้วัด ท ๑.๑ ป.๑/๑ ง ๑.๑ ป.๑/๑ ป.๑/๒ ป.๑/๓ ค ๑.๑ ป.๑/4 ป.๑/5 รวมตัวชี้วัด 6 ตัวชี้วัด

21 คำอธิบายรายวิชา หลักสูตรสถานศึกษา หลักสูตรท้องถิ่น สมุนไพร ใกล้ตัว เรื่อง เครื่องดื่มสมุนไพร ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 เวลา 10 ชั่วโมง ศึกษา ค้นคว้า วิเคราะห์ อธิบาย วิธีการทำงาน การใช้วัสดุอุปกรณ์ ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับการปลูก พืชผักปลอดสารพิษตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การดูแลรักษา การเก็บผลผลิต การประกอบอาหาร จากผลผลิต และ การทำปุ๋ยน้ำหมักชีวภาพ โดยใช้ทักษะกระบวนการการทำงาน ฝึกปฏิบัติและนำผลมาอภิปราย หาข้อบกพร่องและวิธีแก้ไข กำหนดเป็นแนวทางในการทำงาน โดยยึดหลักความพอเพียง เพื่อให้มีความรู้ ความเข้าใจ สามารถปฏิบัติงานอย่างเป็นขั้นตอน ด้วยความขยัน ประหยัด ซื่อสัตย์ อดทน รักการทำงาน อยู่ อย่างพอเพียง มีจิตสำนึกในการใช้พลังงาน ทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อมอย่างคุ้มค่าและเกิดประโยชน์ สูงสุด ใช้เทคโนโลยีภูมิปัญญาชาวบ้าน มีคุณธรรมและเจตคติที่ดีต่อการปลูกผักปลอดสารพิษตาม หลักปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพียง ศึกษา ทำความเข้าใจหลักการทำงานตามกระบวนการผลิตเครื่องดื่มสมุนไพรใกล้บ้าน การออกแบบ การตลาด การใช้เทคโนโลยีในการออกแบบผลิตภัณฑ์และอาชีพ โดยใช้กระบวนการกลุ่ม มีทักษะการปฏิบัติงาน ทักษะการแสวงหาความรู้ในการประกอบอาชีพ การ จัดการ การใช้เทคโนโลยีในการทำงาน และการจำหน่ายผลิตภัณฑ์การจัดนิทรรศการในสถานศึกษาและนอก สถานศึกษา เพื่อให้มีความรู้ ความเข้าใจ มีความรับผิดชอบในการทำงาน ซื่อสัตย์ ขยัน อดทน ตรงต่อเวลา มีวินัย ในการทำงาน เห็นคุณค่าและความสำคัญของอาชีพสุจริต และตระหนักถึงคุณธรรมในการประกอบอาชีพ มี จิตสำนึกในการใช้ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมอย่างประหยัดและคุ้มค่า ตัวชี้วัด ท ๑.๑ ป.2/๑ ง ๑.๑ ป.2/๑ ป.2/๒ ป.2/๓ ค ๑.๑ ป.2/4 ป.2/5 รวมตัวชี้วัด 6 ตัวชี้วัด

22 คำอธิบายรายวิชา หลักสูตรสถานศึกษา หลักสูตรท้องถิ่น สมุนไพร ใกล้ตัว เรื่อง เครื่องดื่มสมุนไพร ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 เวลา 10 ชั่วโมง ศึกษาวิเคราะห์สมุนไพรในท้องถิ่น การผลิตเครื่องดื่มสมุนไพร การเลือกใช้เก็บรักษาวัสดุอุปกรณ์ ศึกษา ทำความเข้าใจหลักการทำงานตามกระบวนการผลิตเครื่องดื่มสมุนไพรใกล้บ้าน การออกแบบ การตลาด การใช้เทคโนโลยีในการออกแบบผลิตภัณฑ์และอาชีพ โดยใช้กระบวนการกลุ่ม มีทักษะการปฏิบัติงาน ทักษะการแสวงหาความรู้ในการประกอบอาชีพ การจัดการ การใช้เทคโนโลยีในการทำงาน และการจำหน่ายผลิตภัณฑ์การจัดนิทรรศการในสถานศึกษาและนอก สถานศึกษา เพื่อให้มีความรู้ ความเข้าใจ มีความรับผิดชอบในการทำงาน ซื่อสัตย์ ขยัน อดทน ตรงต่อเวลา มีวินัย ในการทำงาน เห็นคุณค่าและความสำคัญของอาชีพสุจริต และตระหนักถึงคุณธรรมในการประกอบอาชีพ มี จิตสำนึกในการใช้ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมอย่างประหยัดและคุ้มค่า ตัวชี้วัด ท ๑.๑ ป.3/๑ ง ๑.๑ ป.3/๑ ป.3/๒ ป.3/๓ ค ๑.๑ ป.3/8 รวมตัวชี้วัด 5 ตัวชี้วัด

23 คำอธิบายรายวิชา หลักสูตรสถานศึกษา หลักสูตรท้องถิ่น สมุนไพร ใกล้ตัว เรื่อง เทียนหอมสมุนไพรไล่ยุง ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 เวลา 20 ชั่วโมง ศึกษา ทำความเข้าใจหลักการทำงานตามกระบวนการผลิตเทียนหอมตะไคร้ไล่ยุง การออกแบบ การตลาด การใช้เทคโนโลยีในการออกแบบผลิตภัณฑ์และอาชีพ โดยใช้กระบวนการกลุ่ม มีทักษะการปฏิบัติงาน ทักษะการแสวงหาความรู้ในการประกอบอาชีพ การจัดการ การใช้เทคโนโลยีในการทำงาน และการจำหน่ายผลิตภัณฑ์การจัดนิทรรศการในสถานศึกษาและนอก สถานศึกษา เพื่อให้มีความรู้ ความเข้าใจ มีความรับผิดชอบในการทำงาน ซื่อสัตย์ขยัน อดทน ตรงต่อเวลา มีวินัย ในการทำงาน เห็นคุณค่าและความสำคัญของอาชีพสุจริต และตระหนักถึงคุณธรรมในการประกอบอาชีพ มีจิตสำนึกในการใช้ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมอย่างประหยัดและคุ้มค่า ตัวชี้วัด พ 4.๑ ป.4/๑ ง 1.๑ ป.4/๑ ป.4/๒ ป.4/๓ ป.4/4 ง 2.๑ ป.4/๑ รวมตัวชี้วัด 5 ตัวชี้วัด

24 คำอธิบายรายวิชา หลักสูตรสถานศึกษา หลักสูตรท้องถิ่น สมุนไพร ใกล้ตัว เรื่อง น้ำมันนวดสมุนไพร ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เวลา 20 ชั่วโมง ศึกษา ทำความเข้าใจหลักการทำงานตามกระบวนการผลิตน้ำมันนวดสมุนไพร การออกแบบ การตลาด การใช้เทคโนโลยีในการออกแบบผลิตภัณฑ์และอาชีพ โดยใช้กระบวนการกลุ่ม มีทักษะการปฏิบัติงาน ทักษะการแสวงหาความรู้ในการประกอบ อาชีพ การจัดการ การใช้เทคโนโลยีในการทำงาน และการจำหน่ายผลิตภัณฑ์การจัดนิทรรศการในสถานศึกษา และนอกสถานศึกษา เพื่อให้มีความรู้ ความเข้าใจ มีความรับผิดชอบในการทำงาน ซื่อสัตย์ ขยัน อดทน ตรงต่อเวลา มีวินัยในการทำงาน เห็นคุณค่าและความสำคัญของอาชีพสุจริต และตระหนักถึงคุณธรรมในการประกอบอาชีพ มีจิตสำนึกในการใช้ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมอย่างประหยัดและคุ้มค่า ตัวชี้วัด พ 4.๑ ป.5/3 ป.5/4 ง 1.๑ ป.5/๑ ป.5/๒ ป.5/๓ ป.5/4 ง 2.๑ ป.5/๑ ป.5/๒ รวมตัวชี้วัด 8 ตัวชี้วัด

25 คำอธิบายรายวิชา หลักสูตรสถานศึกษา หลักสูตรท้องถิ่น สมุนไพร ใกล้ตัว เรื่อง สบู่สมุนไพร ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 เรื่อง สบู่สมุนไพรใกล้บ้าน เวลา 20 ชั่วโมง ศึกษา ทำความเข้าใจหลักการทำงานตามกระบวนการผลิตสบู่สมุนไพรใกล้บ้าน การออกแบบ การตลาด การใช้เทคโนโลยีในการออกแบบผลิตภัณฑ์และอาชีพ โดยใช้กระบวนการกลุ่ม มีทักษะการปฏิบัติงาน ทักษะการแสวงหาความรู้ในการประกอบอาชีพ การจัดการ การใช้เทคโนโลยีในการทำงาน และการจำหน่ายผลิตภัณฑ์การจัดนิทรรศการในสถานศึกษาและนอก สถานศึกษา เพื่อให้มีความรู้ ความเข้าใจ มีความรับผิดชอบในการทำงาน ซื่อสัตย์ ขยัน อดทน ตรงต่อเวลา มีวินัย ในการทำงาน เห็นคุณค่าและความสำคัญของอาชีพสุจริต และตระหนักถึงคุณธรรมในการประกอบอาชีพ มี จิตสำนึกในการใช้ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมอย่างประหยัดและคุ้มค่าง ตัวชี้วัด พ 4.๑ ป.6/1 ป.6/2 ง 1.๑ ป.6/๑ ป.6/๒ ง 2.๑ ป.6/๑ ป.6/๒ รวมตัวชี้วัด 6 ตัวชี้วัด

26 คำอธิบายรายวิชา หหลักสูตรสถานศึกษา หลักสูตรท้องถิ่น สมุนไพร ใกล้ตัว เรื่อง ทองม้วนสมุนไพร ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เวลา 20 ชั่วโมง ศึกษา สังเกต วิเคราะห์ อธิบาย วิธีการทำงาน การใช้วัสดุอุปกรณ์ ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสมุนไพร พื้นบ้านใกล้ตัว บอกลักษณะ สรรพคุณและการนำมาใช้ประโยชน์การปลูกสมุนไพรพื้นบ้านเช่น ตะไคร้ มะกูด มะนาว ฟักทอง อัญชันและสมุนไพรต้านโควิดอื่นๆ ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การดูแลรักษา การเก็บผลผลิต การแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ โดยใช้ทักษะกระบวนการการทำงาน ฝึกปฏิบัติการทำทองม้วนสมุนไพรและการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ การจัดนิทรรศการในสถานศึกษาและนอกสถานศึกษ กำหนดเป็นแนวทางในการทำงาน โดยยึดหลักความ พอเพียง เพื่อให้มีความรู้ความเข้าใจ สามารถปฏิบัติงานอย่างเป็นขั้นตอน ด้วยความขยัน ประหยัด ซื่อสัตย์ อดทน รักการทำงาน อยู่อย่างพอเพียง มีจิตสำนึกในการใช้ทรัพยากรท้องถิ่นของตนเองอย่างคุ้มค่าและเกิด ประโยชน์สูงสุด ใช้เทคโนโลยีภูมิปัญญาชาวบ้าน มีคุณธรรมและเจตคติที่ดีต่อการปลูกสมุนไพรพื้นบ้าน ทักษะ อาชีพการทำทองม้วนสมุนไพร มีความสุขในการเรียนรู้และร่วมสร้างสรรค์ผลงานของโรงเรียนและชุมชน ตาม หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ตัวชี้วัด ง 1.๑ ม.1/๑ ม.1/๒ ม.1/๓ ง 2.๑ ม.1/๑ ม.1/๒ ม.1/๓ รวมตัวชี้วัด 6 ตัวชี้วัด

27 คำอธิบายรายวิชา หลักสูตรสถานศึกษา หลักสูตรท้องถิ่น สมุนไพร ใกล้ตัว เรื่อง ขนมอบสมุนไพร ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เวลา 20 ชั่วโมง ศึกษา สังเกต วิเคราะห์ อธิบาย วิธีการทำงาน การใช้วัสดุอุปกรณ์ ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสมุนไพร พื้นบ้านใกล้ตัว บอกลักษณะ สรรพคุณและการนำมาใช้ประโยชน์การปลูกสมุนไพรพื้นบ้านเช่น ตะไคร้ มะกูด มะนาว ฟักทอง อัญชันและสมุนไพรต้านโควิดอื่นๆ ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การดูแลรักษา การเก็บผลผลิต การแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ โดยใช้ทักษะกระบวนการการทำงาน ฝึกปฏิบัติการทำขนมอบสมุนไพรและและการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ การจัดนิทรรศการในสถานศึกษาและนอกสถานศึกษา กำหนดเป็นแนวทางในการทำงาน โดยยึดหลัก ความพอเพียง เพื่อให้มีความรู้ความเข้าใจ สามารถปฏิบัติงานอย่างเป็นขั้นตอน ด้วยความขยัน ประหยัด ซื่อสัตย์ อดทน รักการทำงาน อยู่อย่างพอเพียง มีจิตสำนึกในการใช้ทรัพยากรท้องถิ่นของตนเองอย่างคุ้มค่าและเกิด ประโยชน์สูงสุด ใช้เทคโนโลยีภูมิปัญญาชาวบ้าน มีคุณธรรมและเจตคติที่ดีต่อการปลูกสมุนไพรพื้นบ้าน ทักษะ อาชีพการทำขนมอบสมุนไพร มีความสุขในการเรียนรู้และร่วมสร้างสรรค์ผลงานของโรงเรียนและชุมชน ตาม หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ตัวชี้วัด ง 1.๑ ม.2/๑ ม.2/๒ ม.2/๓ ง 2.๑ ม.2/๑ ม.2/๒ ม.2/๓ รวมตัวชี้วัด 6 ตัวชี้วัด

28 คำอธิบายรายวิชา หลักสูตรสถานศึกษา หลักสูตรท้องถิ่น สมุนไพร ใกล้ตัว เรื่อง ข้าวเกรียบสมุนไพร ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เวลา 20 ชั่วโมง ศึกษา สังเกต วิเคราะห์ อธิบาย วิธีการทำงาน การใช้วัสดุอุปกรณ์ ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสมุนไพร พื้นบ้านใกล้ตัว บอกลักษณะ สรรพคุณและการนำมาใช้ประโยชน์การปลูกสมุนไพรพื้นบ้านเช่น ตะไคร้ มะกูด มะนาว ฟักทอง อัญชัน กระเทียม หอม พริกและสมุนไพรต้านโควิดอื่นๆ ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การดูแลรักษา การเก็บผลผลิต การแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ โดยใช้ทักษะกระบวนการการทำงาน ฝึกปฏิบัติการทำข้าวเกรียบสมุนไพรและและการจำหน่าย ผลิตภัณฑ์การจัดนิทรรศการในสถานศึกษาและนอกสถานศึกษา กำหนดเป็นแนวทางในการทำงาน โดยยึดหลัก ความพอเพียง เพื่อให้มีความรู้ความเข้าใจ สามารถปฏิบัติงานอย่างเป็นขั้นตอน ด้วยความขยัน ประหยัด ซื่อสัตย์ อดทน รักการทำงาน อยู่อย่างพอเพียง มีจิตสำนึกในการใช้ทรัพยากรท้องถิ่นของตนเองอย่างคุ้มค่าและเกิด ประโยชน์สูงสุด ใช้เทคโนโลยีภูมิปัญญาชาวบ้าน มีคุณธรรมและเจตคติที่ดีต่อการปลูกสมุนไพรพื้นบ้าน ทักษะ อาชีพการทำข้าวเกรียบสมุนไพร มีความสุขในการเรียนรู้และร่วมสร้างสรรค์ผลงานของโรงเรียนและชุมชน ตาม หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ตัวชี้วัด ง 1.๑ ม.3/๑ ม.3/๒ ม.3/๓ ง 2.๑ ม.3/๑ ม.3/๒ ม.3/๓ รวมตัวชี้วัด 6 ตัวชี้วัด

29 โครงสร้างหลักสูตรท้องถิ่น สมุนไพร ใกล้ตัว ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 เรื่อง เครื่องดื่มสมุนไพรใกล้ตัว หน่วย ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ สาระสำคัญ เวลา (ชั่วโมง) 1 รู้จักสมุนไพร พื้นบ้าน ๑.นักเรียนสามารถบอกประเภท สมุนไพรพื้นบ้านได้ ๒. นักเรียนสามารถบอกลักษณะ และสรรพคุณของสมุนไพรพื้นบ้าน ได้ - ประวัติที่มา ลักษณะ สรรพคุณของสมุนไพร พื้นบ้าน เช่น ตะไคร้ ใบเตย อัญชัน 2 2 มาปลูกฉันกัน เถอะ ๑.นักเรียนสามารถบอกแนว ทางการปลูกสมุนไพรพื้นบ้านและ ตะไคร้ อัญชัน ใบเตยได้ที่ สอดคล้องกับหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง - วิธีการปลูกและการ บำรุงรักษาตะไคร้ ใบเตย อัญชัน 2 3 ใส่ใจสุขภาพ ๑.นักเรียนสามารถผลิตเครื่องดื่ม สมุนไพรจาก ตะไคร้ ใบเตย อัญชันได้สอดคล้องกับหลัก ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง - เรียนรู้วัสดุอุปกรณ์ใน การทำเครื่องดื่มสมุนไพร ใกล้ตัว 1 4 สร้างสรรค์งาน อาชีพ 1. นักเรียนมีจิตสำนึก ภาคภูมิใจ ในทรัพยากรท้องถิ่นของตนเอง เห็นคุณค่าและอนุรักษ์ทรัพยากรที่ มีอยู่ให้เกิดประโยชน์อย่างยั่งยืน 2. นักเรียนสามารถทำงานเป็นทีม มีความสามัคคีในหมู่คณะ รู้จัก ภาวะผู้นำ ผู้ตาม - การลงมือปฏิบัติการผลิต เครื่องดื่มสมุนไพรใกล้ตัว น้ำใบเตย น้ำอัญชัน 3 5 เชื่อมโยงสู่การ ขาย 1. นักเรียนมีความสามารถในการ วางแผนการตลาด การจำหน่าย และการประชาสัมพันธ์ 2. นักเรียนมีความสุขในการ เรียนรู้และร่วมสร้างสรรค์ผลงาน ของโรงเรียนและชุมชน - การจำหน่ายผลิตภัณฑ์ การจัดแสดงสินค้า รูปแบบนิทรรศการ 2 รวม 10

30 โครงสร้างหลักสูตรท้องถิ่น เรื่อง สมุนไพร ใกล้ตัว ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 เรื่อง เครื่องดื่มสมุนไพรใกล้ตัว หน่วย ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ สาระสำคัญ เวลา (ชั่วโมง) 1 รู้จักสมุนไพร พื้นบ้าน ๑.นักเรียนสามารถบอกประเภท สมุนไพรพื้นบ้านได้ ๒. นักเรียนสามารถบอกลักษณะ และสรรพคุณของสมุนไพรพื้นบ้าน ได้ - ประวัติที่มา ลักษณะ สรรพคุณของสมุนไพร พื้นบ้าน เช่น ตะไคร้ ใบเตย อัญชัน 2 2 มาปลูกฉันกัน เถอะ ๑.นักเรียนสามารถบอกแนว ทางการปลูกสมุนไพรพื้นบ้านและ ตะไคร้ อัญชัน ใบเตยได้ที่ สอดคล้องกับหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง - วิธีการปลูกและการ บำรุงรักษาตะไคร้ ใบเตย อัญชัน 2 3 ใส่ใจสุขภาพ ๑.นักเรียนสามารถผลิตเครื่องดื่ม สมุนไพรจาก ตะไคร้ ใบเตย อัญชันได้สอดคล้องกับหลัก ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง - เรียนรู้วัสดุอุปกรณ์ใน การทำเครื่องดื่มสมุนไพร ใกล้ตัว 1 4 สร้างสรรค์งาน อาชีพ 1. นักเรียนมีจิตสำนึก ภาคภูมิใจ ในทรัพยากรท้องถิ่นของตนเอง เห็นคุณค่าและอนุรักษ์ทรัพยากรที่ มีอยู่ให้เกิดประโยชน์อย่างยั่งยืน 2. นักเรียนสามารถทำงานเป็นทีม มีความสามัคคีในหมู่คณะ รู้จัก ภาวะผู้นำ ผู้ตาม - การลงมือปฏิบัติการผลิต เครื่องดื่มสมุนไพรใกล้ตัว น้ำกระชายมะนาวน้ำผึ้ง น้ำตะไคร้ 3 5 เชื่อมโยงสู่การ ขาย 1. นักเรียนมีความสามารถในการ วางแผนการตลาด การจำหน่าย และการประชาสัมพันธ์ 2. นักเรียนมีความสุขในการ เรียนรู้และร่วมสร้างสรรค์ผลงาน ของโรงเรียนและชุมชน - การจำหน่ายผลิตภัณฑ์ การจัดแสดงสินค้า รูปแบบนิทรรศการ 2 รวม 10

31 โครงสร้างหลักสูตรท้องถิ่น สมุนไพร ใกล้ตัว ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 เรื่อง เครื่องดื่มสมุนไพรใกล้ตัว หน่วย ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ สาระสำคัญ เวลา (ชั่วโมง) 1 รู้จักสมุนไพร พื้นบ้าน ๑.นักเรียนสามารถบอกประเภท สมุนไพรพื้นบ้านได้ ๒. นักเรียนสามารถบอกลักษณะ และสรรพคุณของสมุนไพรพื้นบ้าน ได้ - ประวัติที่มา ลักษณะ สรรพคุณของสมุนไพร พื้นบ้าน เช่น ตะไคร้ ใบเตย อัญชัน 2 2 มาปลูกฉันกัน เถอะ ๑.นักเรียนสามารถบอกแนว ทางการปลูกสมุนไพรพื้นบ้านและ ตะไคร้ อัญชัน ใบเตยได้ที่ สอดคล้องกับหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง - วิธีการปลูกและการ บำรุงรักษาตะไคร้ ใบเตย อัญชัน 2 3 ใส่ใจสุขภาพ ๑.นักเรียนสามารถผลิตเครื่องดื่ม สมุนไพรจาก ตะไคร้ ใบเตย อัญชันได้สอดคล้องกับหลัก ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง - เรียนรู้วัสดุอุปกรณ์ใน การทำเครื่องดื่มสมุนไพร ใกล้ตัว 1 4 สร้างสรรค์งาน อาชีพ 1. นักเรียนมีจิตสำนึก ภาคภูมิใจ ในทรัพยากรท้องถิ่นของตนเอง เห็นคุณค่าและอนุรักษ์ทรัพยากรที่ มีอยู่ให้เกิดประโยชน์อย่างยั่งยืน 2. นักเรียนสามารถทำงานเป็นทีม มีความสามัคคีในหมู่คณะ รู้จัก ภาวะผู้นำ ผู้ตาม - การลงมือปฏิบัติการผลิต เครื่องดื่มสมุนไพรใกล้ตัว น้ำกระเจี๊ยบ น้ำมะนาว 3 5 เชื่อมโยงสู่การ ขาย 1. นักเรียนมีความสามารถในการ วางแผนการตลาด การจำหน่าย และการประชาสัมพันธ์ 2. นักเรียนมีความสุขในการ เรียนรู้และร่วมสร้างสรรค์ผลงาน ของโรงเรียนและชุมชน - การจำหน่ายผลิตภัณฑ์ การจัดแสดงสินค้า รูปแบบนิทรรศการ 2 รวม 10

32 โครงสร้างหลักสูตรท้องถิ่น เรื่อง สมุนไพรพื้นบ้าน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 เรื่อง เทียนหอมสมุนไพรไล่ยุง หน่วย ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ สาระสำคัญ เวลา (ชั่วโมง) 1 รู้จักสมุนไพร พื้นบ้าน ๑.นักเรียนสามารถบอกประเภท สมุนไพรพื้นบ้านได้ ๒. นักเรียนสามารถบอกลักษณะ และสรรพคุณของสมุนไพรพื้นบ้าน ได้ - ประวัติที่มา ลักษณะ สรรพคุณของสมุนไพร พื้นบ้าน เช่น ตะไคร้หอม ใบเตย อัญชัน 3 2 มาปลูกฉันกัน เถอะ ๑.นักเรียนสามารถบอกแนว ทางการปลูกสมุนไพรพื้นบ้านและ ตะไคร้หอม ใบเตยได้ที่สอดคล้อง กับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียง - วิธีการปลูกและการ บำรุงรักษาตะไคร้หอม ใบเตย อัญชัน 3 3 ใส่ใจสุขภาพ ๑.นักเรียนสามารถผลิตเทียนหอม สมุนไพรไล่ยุงจาก ตะไคร้หอม ได้ สอดคล้องกับหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง - เรียนรู้วัสดุอุปกรณ์ใน การทำเทียนหอม สมุนไพรไล่ยุง 3 4 สร้างสรรค์งาน อาชีพ 1. นักเรียนมีจิตสำนึก ภาคภูมิใจ ในทรัพยากรท้องถิ่นของตนเอง เห็นคุณค่าและอนุรักษ์ทรัพยากรที่ มีอยู่ให้เกิดประโยชน์อย่างยั่งยืน 2. นักเรียนสามารถทำงานเป็นทีม มีความสามัคคีในหมู่คณะ รู้จัก ภาวะผู้นำ ผู้ตาม - การลงมือปฏิบัติการผลิต เทียนหอมสมุนไพรไล่ยุง 7 5 เชื่อมโยงสู่การ ขาย 1. นักเรียนมีความสามารถในการ วางแผนการตลาด การจำหน่าย และการประชาสัมพันธ์ 2. นักเรียนมีความสุขในการ เรียนรู้และร่วมสร้างสรรค์ผลงาน ของโรงเรียนและชุมชน - การจำหน่ายผลิตภัณฑ์ การจัดแสดงสินค้า รูปแบบนิทรรศการ 4 รวม 20

33 โครงสร้างหลักสูตรท้องถิ่น สมุนไพร ใกล้ตัว ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เรื่อง น้ำมันนวดสมุนไพร หน่วย ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ สาระสำคัญ เวลา (ชั่วโมง) 1 รู้จักสมุนไพร พื้นบ้าน ๑.นักเรียนสามารถบอกประเภท สมุนไพรพื้นบ้านได้ ๒. นักเรียนสามารถบอกลักษณะ และสรรพคุณของสมุนไพรพื้นบ้าน ได้ - ประวัติที่มา ลักษณะ สรรพคุณของสมุนไพร พื้นบ้าน เช่น ไพล ขิง ข่า มะกูด 3 2 มาปลูกฉันกัน เถอะ ๑.นักเรียนสามารถบอกแนว ทางการปลูกสมุนไพรพื้นบ้านและ ไพล ขิง ข่า มะกูดได้ที่สอดคล้อง กับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียง - วิธีการปลูกและการ บำรุงรักษาไพล ขิง ข่า มะกูด 3 3 ใส่ใจสุขภาพ ๑.นักเรียนสามารถผลิตน้ำมันนวด สมุนไพร จากไพลสมุนไพรพื้นบ้าน ได้สอดคล้องกับหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง - เรียนรู้วัสดุอุปกรณ์ใน การทำน้ำมันนวด สมุนไพร 3 4 สร้างสรรค์งาน อาชีพ 1. นักเรียนมีจิตสำนึก ภาคภูมิใจ ในทรัพยากรท้องถิ่นของตนเอง เห็นคุณค่าและอนุรักษ์ทรัพยากรที่ มีอยู่ให้เกิดประโยชน์อย่างยั่งยืน 2. นักเรียนสามารถทำงานเป็นทีม มีความสามัคคีในหมู่คณะ รู้จัก ภาวะผู้นำ ผู้ตาม - การลงมือปฏิบัติการผลิต น้ำมันนวดสมุนไพร 7 5 เชื่อมโยงสู่ การขาย 1. นักเรียนมีความสามารถในการ วางแผนการตลาด การจำหน่าย และการประชาสัมพันธ์ 2. นักเรียนมีความสุขในการ เรียนรู้และร่วมสร้างสรรค์ผลงาน ของโรงเรียนและชุมชน - การจำหน่ายผลิตภัณฑ์ การจัดแสดงสินค้า รูปแบบนิทรรศการ 4 รวม 20

34 โครงสร้างหลักสูตรท้องถิ่น สมุนไพร ใกล้ตัว ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 เรื่อง สบู่สมุนไพรใกล้บ้าน หน่วย ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ สาระสำคัญ เวลา (ชั่วโมง) 1 รู้จักสมุนไพร พื้นบ้าน ๑.นักเรียนสามารถบอกประเภท สมุนไพรพื้นบ้านได้ ๒. นักเรียนสามารถบอกลักษณะ และสรรพคุณของสมุนไพรพื้นบ้าน ได้ - ประวัติที่มา ลักษณะ สรรพคุณของสมุนไพร พื้นบ้าน เช่น มะนาว ไพล อัญชัน 3 2 มาปลูกฉันกัน เถอะ ๑.นักเรียนสามารถบอกแนว ทางการปลูกสมุนไพรพื้นบ้านและ มะนาว ไพล อัญชันได้ที่สอดคล้อง กับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียง - วิธีการปลูกและการ บำรุงรักษามะนาว ไพล อัญชัน 3 3 ใส่ใจสุขภาพ ๑.นักเรียนสามารถผลิตสบู่ สมุนไพร จาก มะนาว ไพล อัญชัน ได้สอดคล้องกับหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง - เรียนรู้วัสดุอุปกรณ์ใน การทำสบู่สมุนไพร ใกล้ ตัว 3 4 สร้างสรรค์งาน อาชีพ 1. นักเรียนมีจิตสำนึก ภาคภูมิใจ ในทรัพยากรท้องถิ่นของตนเอง เห็นคุณค่าและอนุรักษ์ทรัพยากรที่ มีอยู่ให้เกิดประโยชน์อย่างยั่งยืน 2. นักเรียนสามารถทำงานเป็นทีม มีความสามัคคีในหมู่คณะ รู้จัก ภาวะผู้นำ ผู้ตาม - การลงมือปฏิบัติการผลิต สบู่สมุนไพร 7 5 เชื่อมโยงสู่การ ขาย 1. นักเรียนมีความสามารถในการ วางแผนการตลาด การจำหน่าย และการประชาสัมพันธ์ 2. นักเรียนมีความสุขในการ เรียนรู้และร่วมสร้างสรรค์ผลงาน ของโรงเรียนและชุมชน - การจำหน่ายผลิตภัณฑ์ การจัดแสดงสินค้า รูปแบบนิทรรศการ 4 รวม 20

35 โครงสร้างหลักสูตรท้องถิ่น สมุนไพร ใกล้ตัว ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เรื่อง ทองม้วนสมุนไพร หน่วย ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ สาระสำคัญ เวลา (ชั่วโมง) 1 ส มุ น ไ พ ร พื้นบ้าน ๑.นักเรียนสามารถบอก ประเภทสมุนไพรได้ ๒. นักเรียนสามารถบอก ลักษณะและสรรพคุณของ สมุนไพรพื้นบ้านได้ 3. นักเรียนมีจิตสำนึก ภาคภูมิใจในทรัพยากรท้องถิ่น ของตนเอง เห็นคุณค่าและ อนุรักษ์ทรัพยากรที่มีอยู่ให้เกิด ประโยชน์อย่างยั่งยืน - ความหมาย ความสำคัญของ วิชาการปลูกสมุนไพรพื้นบ้าน - วัตถุประสงค์ในวิชาการปลูกสมุนไพร พื้นบ้าน - การใช้งบประมาณในการลงทุน - วัสดุอุปกรณ์ในการประกอบ อาชีพ การปลูกสมุนไพรพื้นบ้าน - การเลือกชนิดพันธ์ผัก - การเลือกสถานที่ในการปลูก - การเตรียมดิน - การเตรียมแปลงปลูก - ชนิดของแมลงศัตรูพืช - การเก็บผลผลิต 3 2 การเตรียม การปลูก สมุนไพร พื้นบ้าน 1. การปลูก สมุนไพรพื้นบ้าน -การเตรียมแปลง -การเตรียมพันธุ์ -การปลูก -การดูแล - วิธีการปลูกสมุนไพร - วิธีการคัดเลือกสมุนไพร - วิธีการเตรียมพื้นที่แปลง - วิธีการยกแปลง - วิธีการปรับปรุงเนื้อดิน - วิธีการก าหนดหลุมปลูก - วิธีการดูแล 2 3 ทักษะการปลูก สมุนไพร พื้นบ้าน 1.การเตรียมดินและการทำ แปลงสมุนไพร 2. การปลูกและการดูแล พืช สมุนไพร 1.การเตรียมดินสำหรับปลูกใน แปลง - การทำแปลงสมุนไพร - การสับดิน - การบำรุงดิน 2. การปลูกสมุนไพร - การปลูกด้วยเมล็ด - การปลูกด้วยส่วนขยายพันธ์ - การดูแลรักษา 2

36 หน่วย ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ สาระสำคัญ เวลา (ชั่วโมง) - การให้น้ำ - การให้ปุ๋ย -การกำจัดวัชพืช - การกำจัดศัตรูพืช - การกำจัดโรคในพืช 4 การแปรรูป สมุนไพร 1. ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับ การแปรรูป สมุนไพร 2. ความสามารถแปรรูป ทองม้วนสมุนไพร 1. ความสำคัญ คุณค่าทาง โภชนาการ และการนำผลผลิต ทองม้วน สมุนไพรเพิ่มมูลค่า 2. ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับการเลือก ซื้อ เลือกใช้วัตถุดิบ การเตรียม วัตถุดิบ และการเลือกใช้อุปกรณ์ ให้เหมาะสม 3. การแปรรูปสมุนไพร - ทองม้วนฟักทอง - ทองม้วนใบเตย - ทองม้วนตะไคร้ - ทองม้วนกระเทียม 10 5 การบริหาร จัดการ ในการ ประกอบอาชีพ 1. สามารถสำรวจและ ศึกษา ทำเลที่ตั้งได้ 2. สามารถคิดคำนวณ ต้นทุน การผลิต และการกำหนดราคา ขาย การส่งเสริมการขายได้ 3. สามารถศึกษาข้อมูล การตลาดวิเคราะห์ความ ต้องการของตลาดใน ชุมชนได้ 1 การจัดการการตลาด - การออกสำรวจตลาด - การเตรียมสมุนไพร - การเลือกสถานที่จำหน่าย - รูปแบบการจำหน่าย - การตั้งราคา - การขนส่ง - การคิดกำไร ขาดทุน 3 รวม 20

37 โครงสร้างหลักสูตรท้องถิ่น สมุนไพร ใกล้ตัว ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เรื่อง ขนมอบสมุนไพร หน่วย ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ สาระสำคัญ เวลา (ชั่วโมง) 1 ส มุ น ไ พ ร พื้นบ้าน ๑.นักเรียนสามารถบอก ประเภทสมุนไพรได้ ๒. นักเรียนสามารถบอก ลักษณะและสรรพคุณของ สมุนไพรพื้นบ้านได้ 3. นักเรียนมีจิตสำนึก ภาคภูมิใจในทรัพยากรท้องถิ่น ของตนเอง เห็นคุณค่าและ อนุรักษ์ทรัพยากรที่มีอยู่ให้ เกิดประโยชน์อย่างยั่งยืน - ความหมาย ความสำคัญของ วิชาการ ปลูกสมุนไพรพื้นบ้าน - วัตถุประสงค์ในวิชาการปลูกสมุนไพร พื้นบ้าน - การใช้งบประมาณในการลงทุน - วัสดุอุปกรณ์ในการประกอบ อาชีพ การปลูกสมุนไพรพื้นบ้าน - การเลือกชนิดพันธ์ผัก - การเลือกสถานที่ในการปลูก - การเตรียมดิน - การเตรียมแปลงปลูก - ชนิดของแมลงศัตรูพืช - การเก็บผลผลิต 3 2 การเตรียม การปลูก สมุนไพร พื้นบ้าน 1. การปลูก สมุนไพรพื้นบ้าน -การเตรียมแปลง -การเตรียมพันธุ์ -การปลูก -การดูแล - วิธีการปลูกสมุนไพร - วิธีการคัดเลือกสมุนไพร - วิธีการเตรียมพื้นที่แปลง - วิธีการยกแปลง - วิธีการปรับปรุงเนื้อดิน - วิธีการก าหนดหลุมปลูก - วิธีการดูแล 2 3 ทักษะการปลูก สมุนไพร พื้นบ้าน 1.การเตรียมดินและการทำ แปลงสมุนไพร 2. การปลูกและการดูแล พืช สมุนไพร 1.การเตรียมดินสำหรับปลูกใน แปลง - การทำแปลงสมุนไพร - การสับดิน - การบำรุงดิน 2. การปลูกสมุนไพร - การปลูกด้วยเมล็ด - การปลูกด้วยส่วนขยายพันธ์ - การดูแลรักษา 2

38 หน่วย ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ สาระสำคัญ เวลา (ชั่วโมง) - การให้น้ำ - การให้ปุ๋ย -การกำจัดวัชพืช - การกำจัดศัตรูพืช - การกำจัดโรคในพืช 4 การแปรรูป สมุนไพร 1. ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับ การแปรรูป สมุนไพร 2. ความสามารถแปรรูป ขนม อบสมุนไพร 1. ความสำคัญ คุณค่าทาง โภชนาการ และการนำผลผลิต ขนมอบสมุนไพร เพิ่มมูลค่า 2. ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับการเลือก ซื้อ เลือกใช้วัตถุดิบ การเตรียม วัตถุดิบ และการเลือกใช้อุปกรณ์ให้ เหมาะสม 3. การแปรรูปสมุนไพร - คุกกี้ตะไคร้ - คุกกี้พริกขิง - ขนมปังกระเทียมกรอบ - เค้กกล้วยหอม 10 5 การบริหาร จัดการ ในการ ประกอบอาชีพ 1. สามารถสำรวจและ ศึกษา ทำเลที่ตั้งได้ 2. สามารถคิดคำนวณ ต้นทุน การผลิต และการกำหนด ราคาขาย การส่งเสริมการขาย ได้ 3. สามารถศึกษาข้อมูล การตลาดวิเคราะห์ความ ต้องการของตลาดใน ชุมชนได้ 1 การจัดการการตลาด - การออกสำรวจตลาด - การเตรียมสมุนไพร - การเลือกสถานที่จำหน่าย - รูปแบบการจำหน่าย - การตั้งราคา - การขนส่ง - การคิดกำไร ขาดทุน 3 สอบกลางภาค/ปลายภาค 2 รวม 20

39 โครงสร้างหลักสูตรท้องถิ่น สมุนไพร ใกล้ตัว ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เรื่อง ข้าวเกรียบสมุนไพร หน่วย ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ สาระสำคัญ เวลา (ชั่วโมง) 1 ส มุ น ไ พ ร พื้นบ้าน ๑.นักเรียนสามารถบอก ประเภทสมุนไพรได้ ๒. นักเรียนสามารถบอก ลักษณะและสรรพคุณของ สมุนไพรพื้นบ้านได้ 3. นักเรียนมีจิตสำนึก ภาคภูมิใจในทรัพยากรท้องถิ่น ของตนเอง เห็นคุณค่าและ อนุรักษ์ทรัพยากรที่มีอยู่ให้ เกิดประโยชน์อย่างยั่งยืน - ความหมาย ความสำคัญของ วิชาการ ปลูกสมุนไพรพื้นบ้าน - วัตถุประสงค์ในวิชาการปลูกสมุนไพร พื้นบ้าน - การใช้งบประมาณในการลงทุน - วัสดุอุปกรณ์ในการประกอบ อาชีพ การปลูกสมุนไพรพื้นบ้าน - การเลือกชนิดพันธ์ผัก - การเลือกสถานที่ในการปลูก - การเตรียมดิน - การเตรียมแปลงปลูก - ชนิดของแมลงศัตรูพืช - การเก็บผลผลิต 3 2 การเตรียม การปลูก สมุนไพร พื้นบ้าน 1. การปลูก สมุนไพรพื้นบ้าน -การเตรียมแปลง -การเตรียมพันธุ์ -การปลูก -การดูแล - วิธีการปลูกสมุนไพร - วิธีการคัดเลือกสมุนไพร - วิธีการเตรียมพื้นที่แปลง - วิธีการยกแปลง - วิธีการปรับปรุงเนื้อดิน - วิธีการก าหนดหลุมปลูก - วิธีการดูแล 2 3 ทักษะการปลูก สมุนไพร พื้นบ้าน 1.การเตรียมดินและการทำ แปลงสมุนไพร 2. การปลูกและการดูแล พืช สมุนไพร 1.การเตรียมดินสำหรับปลูกใน แปลง - การทำแปลงสมุนไพร - การสับดิน - การบำรุงดิน 2. การปลูกสมุนไพร - การปลูกด้วยเมล็ด - การปลูกด้วยส่วนขยายพันธ์ - การดูแลรักษา 2

40 หน่วย ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ สาระสำคัญ เวลา (ชั่วโมง) - การให้น้ำ - การให้ปุ๋ย -การกำจัดวัชพืช - การกำจัดศัตรูพืช - การกำจัดโรคในพืช 4 การแปรรูป สมุนไพร 1. ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับ การแปรรูป สมุนไพร 2. ความสามารถแปรรูป ข้าว เกรียบสมุนไพร 1. ความสำคัญ คุณค่าทาง โภชนาการ และการนำผลผลิต ขนมอบสมุนไพร เพิ่มมูลค่า 2. ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับการเลือก ซื้อ เลือกใช้วัตถุดิบ การเตรียม วัตถุดิบ และการเลือกใช้อุปกรณ์ให้ เหมาะสม 3. การแปรรูปสมุนไพร - ข้าวเกรียบฟักทอง - ข้าวเกรียบมันเทศ - ข้าวเกรียบอัญชัน - ข้าวเกรียบกะเพรา 10 5 การบริหาร จัดการ ในการ ประกอบอาชีพ 1. สามารถสำรวจและ ศึกษา ทำเลที่ตั้งได้ 2. สามารถคิดคำนวณ ต้นทุน การผลิต และการกำหนด ราคาขาย การส่งเสริมการขาย ได้ 3. สามารถศึกษาข้อมูล การตลาดวิเคราะห์ความ ต้องการของตลาดใน ชุมชนได้ 1 การจัดการการตลาด - การออกสำรวจตลาด - การเตรียมสมุนไพร - การเลือกสถานที่จำหน่าย - รูปแบบการจำหน่าย - การตั้งราคา - การขนส่ง - การคิดกำไร ขาดทุน 3 รวม 20

41 ส่วนที่ 4 การประเมินคุณภาพผู้เรียนระดับท้องถิ่น แนวทางการวัดและประเมินผลระดับท้องถิ่น การวัดและประเมินผลระดับท้องถิ่น ไม่ต่างจากการวัดและประเมินผลคุณภาพการศึกษาทั่วๆ ไป ซึ่งถือ ว่า เป็นกลไกในการควบคุมคุณภาพการศึกษาตามแนวทางการวัดและประเมินผลการจัดการเรียนรู้ซึ่งผู้สอน สามารถ ดำเนินการได้ ดังนี้ ๑. การประเมินผลก่อนเรียน การประเมินผลก่อนเรียน เป็นหน้าที่ของครูผู้สอนในแต่ละวิชา ทุกกลุ่มสาระที่ต้องประเมินโดยมี จุดมุ่งหมายเพื่อตรวจสอบสารสนเทศของผู้เรียนในเบื้องตัน สำหรับการนำไปใช้จัดกระบวนการเรียนรู้ ๒. การประเมินระหว่างเรียน การประเมินระหว่างเรียนเป็นการประเมินเพื่อมุ่งตรวจสอบพัฒนาการของผู้เรียนว่าบรรลุตามผล การเรียนรู้ที่คาดหวังในการสอนตามแผนการสอนที่ครูไว้วางแผนไว้หรือไม่ ทั้งนี้สารสนเทศที่ได้จากการประเมิน นำไปสู่ การปรับปรุงแก้ไขข้อบกพร่องของผู้เรียนและส่งเสริมผู้เรียนที่มีความรู้ความสามารถให้เกิดพัฒนาการ สูงสุดตาม ศักยภาพ ได้แก่ ๑) การประเมินด้วยการสื่อสารส่วนบุคคล ได้แก่ (๑) การถามตอบระหว่างทำกิจกรรมการเรียนรู้ (๒) การสนทนาพบปะพูดคุยกับผู้เรียน (๓) การสนทนาพบปะพูดคุยกับผู้เรียนกับผู้เกี่ยวข้องกับผู้เรียน (๔) การสอบปากเปล่าเพื่อประเมินความรู้ (๕) การอ่านบันทึกเหตุการณ์ต่างๆ ของผู้เรียน (๖) การตรวจแบบฝึกหัดและการบ้าน พร้อมให้ข้อมูลย้อนกสับแก่ผู้เรียน ๒) การประเมินจากการปฏิบัติ (Performance Assessment) การประเมินที่ผู้สอนมอบหมายงานหรือกิจกรรมให้ผู้เรียนทำเพื่อให้ได้ข้อมูลสารสนเทศว่า ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้มากน้อยเพียงใด กรประเมินการปฏิบัติ ผู้สอนต้องตระเตรียมสิ่งสำคัญ 2 ประการ คือ (๑) ภาระงานหรือกิจกรรมที่จะให้ผู้เรียนปฏิบัติ (๒) เกณฑ์การให้คะแนน ๓) การประเมินสภาพจริง (Authentic Assessment) การประเมินสภาพจริงเป็นการประเมินจากการปฏิบัติอย่างหนึ่งเพียงแต่งานหรือกิจกรรมที่ ผู้เรียน ได้ปฏิบัติจะเป็นงานหรือสถานการณ์ที่เป็นจริงหรือใกลัเคียงกับชีวิตจริง ดังนั้นงานหรือสถานการณ์ จึงมี สิ่งจำเป็นที่ อับช้อนและเป็นองค์รวมมากกว่างานปฏิบัติทั่วไป วิธีการประเมินตามสภาพจริงไม่มีความแตกแต่ง จากการประเมิน ปฏิบัติ(Performance Assessment) เพียงแต่อาจมีความยุ่งยากในการประเมินมากกว่า เนื่องจากเป็นสถานการณ์จริงหรือต้องจัดสถานการณ์ให้ใกล้จริงและเกิดประโยชน์กับผู้เรียน ซึ่งจะทำให้ทราบ ความสามารถที่แท้จริงว่ามีจุดเด่น และข้อบกพร่องในเรื่องใด อันจะนำไปสู่การแก้ไขที่ตรงประเด็นที่สุด ๔) การประเมินด้วยแฟ้มสะสมงาน (Portfolio Assessment) การประเมินด้วยแฟ้มสะสมงานเป็นวิธีการประเมินที่ช่วยส่งเสริมให้การประเมินตามสภาพจริง มีความ เป็นไปได้มากขึ้น โดยการให้ผู้เรียนได้เก็บรวบรวมผลงานจากการปฏิบัติจริงมีความเป็นไปได้มากขึ้น โดย การให้ผู้เรียน หรือในชีวิตจริงที่เกี่ยวข้องกับการเรียนรู้ตามสาระการเรียนรู้ต่างๆ มาจัดแสตงอย่างเป็นระบบ โดย

42 มีจุดประสงค์ เพื่อสะท้อนให้เห็นความพยายาม เจตคติ แรงจูงใจ พัฒนาการและความสัมฤทธิ์ผล (Achievement)ของการเรียนรู้ตามสิ่งที่มุ่งหวังจะให้แฟ้มสะสมงานนั้นสะท้อนออกมา ซึ่งผู้สอนสามารถ ประเมินจากแพ้มสะสมงานแทน การประเมินจากการปฏิบัติจริงก็ได้ ๓. การประเมินหลังเรียน เป็นการประเมินเพื่อสรุปผลการเรียนเป็นการประเมินเพื่อมุ่งตรวจสอบความสำเร็จของผู้เรียนเมื่อ ผ่าน การเรียนรู้ในช่วงเวลาหนึ่ง เพื่อตรวจสอบว่า ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ตามผลการเรียนที่คาดหวังหรือไม่ เมื่อ นำไปเปรียบเทียบกับผลการประเมินก่อนเรียนแล้วผู้เรียนเกิดพัฒนาการขึ้นมากน้อยเพียงใด ทำให้สามารถ ประเมินได้ว่าผู้เรียนมีศักยภาพในการเรียนรู้เพียงใด และกิจกรรมการเรียนรู้มีประสิทธิภาพ ในการพัฒนาผู้เรียน เพียงใด ข้อมูลจากการประเมินภายหลังการเรียนสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้มากมาย ได้แก่ ๑) ปรับปรุงแก้ไซซ่อมเสริมผลการเรียนรู้ที่คาดหวังหรือจุดประสงค์ของการเรียน ๒) ปรับปรุงแก้ไขวิธีการเรียนให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ๓) ปรับปรุงแก้ไขและพัฒนาการจัดกิจกรรมการเรียน การประเมินผลการเรียน สามารถใช้วิธีการและเครื่องมือการประเมินได้อย่างหลากหลายให้ สอดคล้องกับ ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง เนื้อหาสาระ กิจกรรมและช่วงเวลาในการประเมิน เพื่อให้การประเมินผล การเรียนดังกล่าว มีส่วนเกี่ยวข้องสัมพันธ์และสนับสนุนการเรียนการสอน ความเชื่อมโยงทางการวัดและประเมินผลระดับท้องถิ่นกับชีวิตจริง ลักษณะการจัดกิจกรรมการเรียนรู้สาระการเรียนรู้ที่เป็นท้องถิ่นครูผู้สอนจะต้องเน้นการเรียนรู้ตาม สภาพ ความเป็นจริงของบริบทนั้นๆ โดยให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ด้วยการสัมผัสของจริงที่มีหรือเกิดขึ้นในท้องถิ่น ดังนั้นครูผู้สอน จะต้องไม่แยกการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ออกจากการเรียนรู้ตามสภาพจริง ณ เวลานั้น

43 ส่วนที่ 5 การนำกรอบหลักสูตรระดับท้องถิ่นสู่การพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา แนวทางการจัดการเรียนรู้ แนวทางการจัดการเรียนรู้ หลักสูตรท้องถิ่น เรื่องสมุนไพรใกล้ตัว มุ่งเน้นให้ผู้เรียนได้ลงมือกระทำด้วย ตนเอง และเรียนรู้จากการปฏิบัติจริง มีการเรียนรู้ร่วมกันกับ สมาชิกในกลุ่มทำกิจกรรมต่าง ๆ ร่วมกัน แลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกัน เพื่อพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้ ความสามารถ และมีเจตคติที่ดีต่อการปลูกพืชสมุนไพร พื้นบ้าน การแปรรูปสมุนไพร และมีคุณลักษณะที่ดีตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียง กระบวนการจัด การเรียนการสอน จะเริ่มตั้งแต่การวิเคราะห์งานที่จะให้ผู้เรียนเรียนรู้โดยแบ่งงาน ออกเป็นส่วนๆ จากง่ายไปสู่ ยาก แล้วให้ผู้เรียนได้ฝึกทำงานย่อย ๆ แต่ละส่วนให้ได้ ก่อนที่จะลงมือทำงานจะให้ผู้เรียนมีความรู้ความเข้าใจใน งานนั้นเป็นอย่างดี รวมทั้งให้เรียนรู้ลักษณะนิสัยที่ดีในการทำงานแล้วจึงให้ผู้เรียน ฝึกทำงานด้วยตัวเองหลาย ๆ ครั้ง จนเกิดความชำนาญ ขณะที่ผู้เรียนทำงาน ผู้สอน และภูมิปัญญาท้องถิ่นจะคอยให้คำแนะนำ มีการวัดผล และประเมินผล ทั้งด้านความรู้ ความเข้าใจ ความสามารถ และ คุณลักษณะที่ดีตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียง และ ผู้เรียนจะได้รับข้อมูลย้อนกลับเพื่อนำมาปรับปรุงงาน การบูรณาการปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงกับหลักสูตรท้องถิ่น เรื่องสมุนไพรใกล้ตัว แนวทางการใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในขั้นเตรียมการสอนและจัดการเรียนรู้ของครู ประเด็น ความพอประมาณ ความมีเหตุผล การมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว เนื้อหา - วิเคราะห์เนื้อหาสาระให้ สอดคล้องกับหลักสูตร และผลการเรียนรู้ - ครูมีความรอบรู้ ในเรื่อง การปลูกสมุนไพรพื้นบ้าน - มุ่งให้ผู้เรียนมีทักษะ กระบวนการคิด วิเคราะห์ สร้างสรรค์ แก้ปัญหาใน การปฏิบัติงานให้ประสบ ความสำเร็จ - มีการวางแผน บริหารจัด การกิจกรรมการเรียนรู้อย่าง เป็นระบบ อย่างรอบคอบ -จัดทำแผน สื่อแบบวัดผล ประเมินผลที่เหมาะสมกับ เนื้อหา - ครูมีทักษะและประสบการณ์ สอน ในเนื้อหาที่เกี่ยวข้อง และศึกษาวิธีการตามขั้นตอน ในการปฏิบัติให้เข้าใจ เวลา/วัย -วิเคราะห์กิจกรรมการ เรียนรู้ให้เหมาะสมกับ เวลา วัย ความรู้ ความสามารถตาม ศักยภาพของผู้เรียน - เพื่อให้การจัดกิจกรรม การ เรียนรู้บรรลุตามผล การเรียนรู้ที่กำหนดไว้ -สามารถบริหารจัดการเวลาใน การปฏิบัติงานในด้านต่างๆ ได้ การจัด กิจกรรม การเรียนรู้ -เลือกวิธีการจัดกิจกรรม การเรียนรู้ที่เหมาะสมกับ บริบทของ นักเรียน ครู ชุมชน -ให้การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ บรรลุตามผลการเรียนรู้ตามที่ หลัดสูตรกำหนด - ออกแบบการจัดการเรียนรู้ เพื่อให้เห็ น คุณ ค่าของภู มิ - กำหนด มอบหมายงาน เพื่อให้นักเรียนเตรียมตัว ล่วงหน้า

44 ประเด็น ความพอประมาณ ความมีเหตุผล การมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว ปัญญา ท้องถิ่น - ให้นักเรียนได้รับ ประสบการณ์ตรงในการเรียนรู้ และเกิดความภาคภูมิใจใน ความสามารถของตัวเอง สื่อ/แหล่ง เรียนรู้ - จัดกิจกรรมการเรียนรู้ โดยใช้สื่อ แหล่งเรียนรู้ ทรัพยากรต่างๆ ที่หา ได้ ในท้องถิ่นมาใช้ได้อย่าง เหมาะสม - ใช้ทรัพยากรที่มีในท้องถิ่นให้ เกิดประโยชน์อย่างคุ้มค่า -จัดเตรียมสื่อและอุปกรณ์ให้ พร้อมก่อนทำการสอน - ติดต่อประสานงานภูมิปัญญา ท้องถิ่นล่วงหน้าก่อนสอนทุก ครั้ง สถานที่ -เลือกใช้สถานที่ได้ เหมาะสมใน การปฏิบัติ หน้าที่ - ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม ไม่ สร้างมลพิษให้แก่สังคม - มีความปลอดภัยใน การปฏิบัติงาน การประเมินผล - ตรงตามเนื้อหาสาระที่ จัดการ เรียนรู้ - กำหนดภาระงานให้ เหมาะสมกับ ความสามารถและ ศักยภาพของ ผู้เรียน -เพื่อให้ผู้เรียนมีความรู้ตรงตาม ผลการเรียนรู้ที่กำหนด - ครูเลือกใช้เครื่องมือในการวัด ประเมินผลที่หลากหลาย -มีวิธีการวัดผลประเมินผลที่ หลากหลาย -สร้างแบบประเมินให้ ครอบคลุม เนื้อหาสาระและมี ความยากง่าย เหมาะสมกับ ศักยภาพของผู้เรียน ความรู้ -มีความรอบรู้ในหลักสูตร เนื้อหาสาระ ของกิจกรรมการเรียนรู้ที่จัด -มีความรอบคอบในการวางแผน การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ได้อย่างเหมาะสมกับนักเรียน -ต้องรู้จักศักยภาพของนักเรียนและภูมิสังคมของชุมชน -มีความรู้เรื่องภูมิปัญญาท้องถิ่น การใช้สื่อ วิทยาการเทคโนโลยี เทคนิคการสอนที่หลากหลาย เพื่อนำมาใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้การวัดผลการและประเมินผล -มีความรอบรู้เกี่ยวกับวัสดุเหลือใช้และการนำมาใช้ประโยชน์ให้คุ้มค่าเกิดประโยชน์สูงสุด คุณธรรม - มีความรับผิดชอบ มีวินัยในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ -ปฏิบัติหน้าที่ด้วยความซื่อสัตย์ ขยัน หมั่นเพียร อดทน มีจิตสาธารณะและใช้สติปัญญาในการ จัดการ เรียนรู้ ตลอดจนการแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นเพื่อให้บรรลุตามวัตถุประสงค์ของการจัด กิจกรรม -มีความตระหนักของการใช้ทรัพยากรในท้องถิ่นให้เกิดประโยชน์และคุ้มค่า -จัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่นไม่ทำลายธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมและ ไม่สร้างความ แตกแยกในสังคมและชุมชนครูมีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์เพื่อพัฒนาผู้เรียนและ ตนเองให้เป็นคนดีของสังคม

45 ผลที่เกิดกับผู้เรียนสอดคล้องกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงจากการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ความพอประมาณ ความมีเหตุผล การมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว - ผู้เรียนได้เรียนรู้การจัดสรรเวลา งบประมาณ จำนวนคนเหมาะกับ ภาระงาน - เรียนรู้การใช้วัสดุเหลือใช้ใน ท้องถิ่นที่มีอยู่อย่างจำกัดให้เกิด ประโยชน์ประหยัดและคุ้มค่า - ผู้เรียนเรียนรู้ในการทำกิจกรรม ภาระงานได้เหมาะสมกับความรู้ ความสามารถตามวัยของตนเอง - ผู้เรียนได้ฝึกทำกิจกรรมเหมาะสม กับ ศักยภาพและวัย - นำทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่ใน ท้องถิ่น มาเป็นวัสดุสำหรับปลูก สมุนไพรพื้นบ้าน อย่างรู้คุณค่า และเกิดประโยชน์สูงสุด - ส่งเสริมกระบวนการทำงาน การคิด การแก้ปัญหาใน การทำงาน - รู้จักนำวัสดุเหลือใช้มาทำให้เกิด ประโยชน์อย่างรู้คุณค่า - ผู้เรียนมีทักษะและประสบการณ์ ใน การเรียนรู้นำไปปรับใช้ในการ ดำเนิน ชีวิตอย่างเหมาะสม - ฝึกทำงานร่วมกับผู้อื่น -ใช้กระบวนการกลุ่มในการวางแผน การทำงานให้ประสบความสำเร็จ - ทำงานตามแผนที่วางไว้ - ทำงานตามความสามารถของ ตนเอง - อ่าน คิดวิเคราะห์ ทำความเข้าใจ งานที่ได้รับมอบหมายให้เข้าใจก่อน ลงมือทำ - เตรียมความพร้อมเพื่อรองรับ การเปลี่ยนแปลงในสังคม ความรู้ - รู้และเข้าใจเกี่ยวกับวัสดุเหลือใช้และการนำมาใช้ประโยชน์อย่างคุ้มค่า - รู้และเข้าใจการปลูกสมุนไพรพื้นบ้าน - ปลูกและการดูแลรักษาสมุนไพรพื้นบ้าน ได้ - แปรรูปผลิตภัณฑ์จากสมุนไพรพื้นบ้าน ที่ปลูกได้ - สร้างบรรจุภัณฑ์ จัดจำหน่ายเป็นอาชีพเสริมได้ คุณธรรม -มีความขยัน ประหยัด ซื่อสัตย์ อดทน รักการทำงาน อยู่อย่างพอเพียง ผู้เรียนได้เรียนรู้การใช้ชีวิตที่สมดุลและพร้อมรับการเปลี่ยนแปลงใน 4 มิติ ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 4 มิติ การวัด วัตถุ สังคม สิ่งแวดล้อม วัฒนธรรม ความรู้ -รู้จักวัสดุเหลือใช้ใน ท้องถิ่นและครัวเรือน มาทำให้เกิดประโยชน์ ในการปลูกสมุนไพร พื้นบ้าน - รู้จักการช่วยเหลือ แบ่งปัน รับผิดชอบใน การทำงานร่วมกัน - รู้จักแลกเปลี่ยน เรียนรู้กับผู้อื่น -รู้จักยอมรับความ คิดเห็นของผู้อื่น - รู้และเข้าใจการใช้ พลังงาน ทรัพยากร ธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม ให้คุ้มค่าและเกิด ประโยชน์สูงสุด - รู้จักนำภูมิปัญญา ท้องถิ่น ที่มีความรู้ ความสามารถใน การปลูกสมุนไพร พื้นบ้าน มาให้ความรู้ ทักษะ -มีทักษะในการเลือก วัสดุที่ เหลือใช้ใน ท้องถิ่นและ ครัวเรือน มาทำให้เกิด - เรียนรู้กระบวนการ กลุ่มฝึกการทำงาน ร่วมกันอย่างเป็น ระบบ ทำให้ประสบ -นำวัสดุเหลือใช้ใน ท้องถิ่นและครัวเรือน มา เป็นวัสดุสำหรับ ปลูกสมุนไพรพื้นบ้าน - อนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ด้วย การนำวัสดุเหลือ ใช้ใน ท้องถิ่นและ ครัวเรือนมาทำ ให้

46 4 มิติ การวัด วัตถุ สังคม สิ่งแวดล้อม วัฒนธรรม ประโยชน์อย่าง เหมาะสม -มีทักษะในการปลูก และ ดูแลสมุนไพร พื้นบ้าน -มีทักษะในการแปร รูปจากสมุนไพร พื้นบ้าน ความสำเร็จ -ช่วยเหลือ แบ่งปัน รับผิดชอบในการ ทำงานร่วมกัน - ยอมรับความ คิดเห็น ของผู้อื่น เพื่อลดขยะ - นำสมุนไพรพื้นบ้าน มาแปรรูปเป็น ผลิตภัณฑ์ เกิดประโยชน์และ คุ้มค่า - มีเจตคติที่ดีต่อ การปลูก สมุนไพร พื้นบ้าน ค่านิยม -เห็นคุณค่าของวัสดุ อุปกรณ์ที่ใช้ปลูก สมุนไพรพื้นบ้าน โดย ใช้อย่างประหยัดและ คุ้มค่า -มีเจตนคติที่ดีใน การนำวัสดุอุปกรณ์ใน ท้องถิ่น มาใช้ให้เกิด ประโยชน์ - ให้เกียรติผู้อื่น ยอมรับ ความเป็น ผู้นำ และผู้ตามที่ดี - เกิดความรักสามัคคี ในหมู่คณะและยอม รับฟังความคิดเห็น ของ ผู้อื่น - ตระหนักในการใช้ ทรัพยากรที่มีอยู่อย่าง รู้คุณค่าและให้เกิด ประโยชน์สูงสุด -มีจิตสำนึกในการใช้ พลังงาน ทรัพยากร ธรรมชาติและ สิ่งแวดล้อมอย่าง คุ้มค่าและ เกิด ประโยชน์สูงสุด -ภาคภูมิใจในผลผลิต จากสมุนไพรพื้นบ้าน ในท้องถิ่น สื่อการเรียนรู้และแหล่งเรียนรู้ 1. ประเภทสิ่งพิมพ์ ได้แก่ ใบงาน ใบความรู้เอกสาร ตำราเกี่ยวกับการสมุนไพรพื้นบ้าน 2. ประเภทวัสดุอุปกรณ์ ได้แก่ บัวรดน้ำ คราด จอบ สายยาง ช้อนปลูก ถังพลาสติก เป็นต้น 3. ประเภทสถานที่ ได้แก่ หน้าอาคารเรียน แปลงเกษตร แปลงปลูกพืชสมุนไพรพื้นบ้าน 4. ประเภทบุคคล ได้แก่ ภูมิปัญญาท้องถิ่น