แผนการจัดการเรียนรู้

การบูรณาการสู่อาเซียน
การศึกษาวรรณคดีไมใ่ ช่การศึกษาในเชิงสุทรียศาสตร์เทา่ น้นั แต่เป็นการวเิ คราะห์วรรณคดีใน

ฐานะเป็นตวั บททางวฒั นธรรม โดยศึกษาในลกั ษณะสหวทิ ยาการ และการใชบ้ ริบททางสังคม
มาช่วยอธิบาย สามารถแสดงถึงความสมั พนั ธ์ของวรรณคดีกบั วฒั นธรรมไดเ้ ป็นอยา่ งดี

ชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด)
ปริศนาอกั ษรไขว้

กจิ กรรมการเรียนรู้
ข้นั นา
๑. ครูแจง้ จุดประสงคเ์ ชิงพฤติกรรมนกั เรียนทราบวา่ ในการเรียนรู้ซ่ึงนกั เรียนจะตอ้ งทา

ดว้ ยตนเองดว้ ยความต้งั ใจ สนใจ เอาใจใส่ มีสมาธิ จะทาใหป้ ระสบความสาเร็จทุกกิจกรรม
วธิ ีวดั ผลประเมินผล เกณฑใ์ นการวดั ผลประเมินผล

๒. นกั เรียนฟังคาช้ีแจงเพม่ิ เติมวา่ ในข้นั เรียนรู้ร่วมกนั ท้งั ช้นั น้ี นกั เรียนจะไดเ้ รียน
ตามเน้ือหาที่ครูกาหนดใหใ้ นแต่ละชวั่ โมง เพื่อใหท้ ราบหลกั การ แนวคิดเก่ียวกบั เน้ือหาท่ีจะเรียน
โดยนกั เรียนจะตอ้ งต้งั ใจเรียน เม่ือเกิดขอ้ สงสัยหรือตอ้ งการแสดงความคิดเห็นใหย้ กมือก่อน
ที่จะอภิปรายหรือซกั ถาม เพอื่ ใหเ้ กิดความกระจ่าง รู้และเขา้ ใจในเน้ือหาที่เรียนมากข้ึน กิจกรรม
ท่ีนกั เรียนจะไดป้ ฏิบตั ิ ไดแ้ ก่ การศึกษาความรู้เน้ือหาเพ่ิมเติมจากใบความรู้ หนงั สือเรียน และ
เอกสารประกอบอ่ืน ๆ

๓. นกั เรียนทาแบบทดสอบก่อนเรียน จานวน ๑๐ ขอ้
ข้นั สอน

๑. นกั เรียนร่วมกนั สนทนา โดยครูใชค้ าถามทา้ ทาย ดงั น้ี

นกั เรียนรู้จกั สุนทรภู่อยา่ งไรบา้ ง
๒. นกั เรียนอา่ นบทนาเร่ืองนิราศภูเขาทอง แลว้ ร่วมกนั สนทนาในประเด็นต่อไปน้ี

นิราศภูเขาทองเป็นบทประพนั ธ์ของกวที ่านใด
วรรณคดีที่แต่งเป็ นนิราศมีลกั ษณะเด่นอยา่ งไร
ท่ีมาของนิราศภูเขาทองเป็นอยา่ งไร
นกั วรรณคดีเปรียบเทียบนิราศภูเขาทองกบั นิราศเมืองแกลงไวอ้ ยา่ งไร
 “นกั เลงกลอนนอนเปล่าก็เศร้าใจ” หมายความวา่ อยา่ งไร

๓. ครูอธิบายเพมิ่ เติมและนกั เรียนบนั ทึกสาระสาคญั

๔. นกั เรียนแบ่งกลุ่ม ๑๐ กลุ่ม แขง่ ขนั คน้ หาคาศพั ทจ์ ากนิราศภูเขาทองที่มีความหมาย
ตรงกบั ท่ีกาหนด ครูแบ่งความหมายนกั เรียนหาคาศพั ทก์ ลุ่มละ ๕ คา กลุ่มใดหาคาศพั ทค์ รบ ใหพ้ ูด
พร้อมกนั วา่ “สาเร็จ” ครูบนั ทึกลาดบั ไวจ้ นเสร็จครบทุกกลุ่ม

๕. นกั เรียนแต่ละกลุ่มส่งตวั แทนออกมาอา่ นความหมายท่ีไดร้ ับพร้อมเฉลยคาศพั ท์
นกั เรียนทุกคนช่วยกนั ตรวจสอบความถูกตอ้ งและเขียนคาศพั ทล์ งในตารางปริศนาอกั ษรไขว้ ดาเนิน
กิจกรรมเช่นน้ีจนครบทุกกลุ่ม กลุ่มใดหาคาศพั ทไ์ ดถ้ ูกตอ้ งทุกคาโดยใชเ้ วลานอ้ ยท่ีสุด ๓ อนั ดบั แรก
จะไดร้ ับคะแนนพิเศษ

๖. นกั เรียนรวมกลุ่มใหเ้ หลือ ๕ กลุ่ม ส่งตวั แทนออกมาจบั ฉลากหวั ขอ้ เพ่อื คน้ หา
และรวบรวมคาศพั ทจ์ ากนิราศภูเขาทองเป็นหมวดหมู่ ดงั น้ี

 ชื่อสตั ว์
 ช่ือพชื
 ชื่อสิ่งของเคร่ืองใช้
 ชื่อสิ่งก่อสร้าง
 ชื่อสถานท่ี
๗. นกั เรียนแตล่ ะกลุ่มส่งตวั แทนออกมาอา่ นช่ือท่ีรวบรวมไดใ้ หเ้ พือ่ นฟังหนา้
ช้นั เรียน ครูช่วยเพิ่มเติม
๘. นกั เรียนเขียนคาศพั ทใ์ หต้ รงกบั ภาพท่ีกาหนด ทุกคนร่วมกนั ตรวจสอบความ
ถูกตอ้ ง
ข้ันสรุป
นกั เรียนและครูร่วมกนั สรุปความรู้ ดงั น้ี การเขา้ ใจความหมายของคาศพั ทจ์ ะทาให้ศึกษา
วรรณคดีไดช้ ดั เจนมากยง่ิ ข้ึน

ส่ือ / แหล่งเรียนรู้
๑. แบบทดสอบก่อนเรียน จานวน ๑๐ ขอ้
๒. หนงั สือเรียนวรรณคดีวจิ กั ษ์ ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ ๑

การวดั และประเมินผล
๑. วธิ ีการวดั และประเมินผล
๑.๑ สังเกตพฤติกรรมการเรียน

๑.๒ การตอบคาถาม
๑.๒ การทดสอบก่อนเรียน
๒. เครื่องมือวดั และประเมินผล
๒.๑ แบบสงั เกตพฤติกรรมเรียน
๒.๓ แบบทดสอบวดั ผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนก่อนเรียน
๓. เกณฑก์ ารวดั และประเมินผล
นกั เรียนผา่ นเกณฑก์ ารวดั และประเมินผลเฉล่ียร้อยละ ๘๐

กจิ กรรมเสนอแนะ
ใหน้ กั เรียนช่วยกนั ทาบตั รคาและบตั รภาพจากนิราศภูเขาทอง นามาจดั ป้ายนิเทศเพื่อใหค้ วามรู้

กบั ผทู้ ่ีสนใจ

ความเหน็ /ข้อเสนอแนะของหวั หน้ากลุ่มสาระหรือผู้ทไ่ี ด้รับมอบหมาย
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

...........................................................
(นางเปรมยดุ า คลงั แสง)

หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย
…………../………………/………………

ความเหน็ /ข้อเสนอแนะของผู้บริหารหรือผู้ทไ่ี ด้รับมอบหมาย
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

...........................................................
(...........................................)

...............................................................
…………../………………/………………

บนั ทกึ ผลการจัดการเรียนรู้

ผลการจัดการเรียนรู้
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
ปัญหา/อุปสรรค
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
ข้อเสนอแนะ/แนวทางแก้ไข
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………

(ลงชื่อ) ผบู้ นั ทึก
(นางณ พิมล ไกรวลั ย)์

....................../....................../..................

แบบทดสอบก่อนเรียนหลังเรียน เร่ือง นิราศภูเขาทอง
นักเรียนเขียนเคร่ืองหมาย  ทบั ตวั อกั ษรหน้าคาตอบท่ีถูกต้อง

๑. “ประมาณสามยามคล้าในอมั พร อา้ ยโจรจรจู่จว้ งเขา้ ลว้ งเรือ”

สามยาม คือเวลาใด

ก. ๑๘.๐๐ น. ถึง ๒๑.๐๐ น. ข. ๒๑.๐๐ น. ถึง ๒๔.๐๐ น.

ค. ๒๔.๐๐ น. ถึง ๐๓.๐๐ น. ง. ๐๓.๐๐ น. ถึง ๐๖.๐๐ น.

๒. “ถึงอารามนามวดั ประโคนปัก ไมเ่ ห็นหลกั ลือเล่าวา่ เสาหิน”
วดั ประโคนปักปัจจุบนั หมายถึงวดั ใด
ก. วดั ราชบูรณะ
ข. วดั ดุสิตาราม
ค. วดั เขมาภิรตาราม
ง. วดั อรุณราชวราราม

๓. “ออกจากวดั ทศั นาดูอาวาส” วดั ที่กล่าวถึงน้ีคือวดั ใด
ก. วดั ระฆงั โฆสิตาราม
ข. วดั ดุสิตาราม
ค. วดั ราชบูรณะ
ง. วดั อรุณราชวราราม

๔. “พอรอนรอนอ่อนแสงพระสุริยน ถึงตาบลกรุงเก่ายง่ิ เศร้าใจ”
กรุงเก่า หมายถึงจงั หวดั ใด
ก. สุโขทยั ข. พระนครศรีอยธุ ยา
ค. ธนบุรี ง. ลพบุรี

๕. “จะยกหยบิ ธิบดีเป็นที่ต้งั กใ็ ชถ้ งั แทนสัดเห็นขดั ขวาง”

มีความหมายตรงกบั ขอ้ ใด

ก. พ่งึ เจา้ อาวาสไมไ่ ดเ้ พราะไม่ยตุ ิธรรม

ข. พ่ึงเจา้ อาวาสไม่ไดเ้ พราะไมเ่ หมาะสม

ค. กษตั ริยเ์ ป็นหลกั ไมไ่ ดเ้ พราะไมท่ รงทศพธิ ราชธรรม

ง. พ่งึ กษตั ริยไ์ มไ่ ดเ้ พราะไมม่ ีพระราชอานาจ

๖. “มีโคมรายแลอร่ามเหมือนสามเพง็ เมื่อคราวเคร่งกม็ ิใคร่จะไดด้ ู”

เมื่อคราวเคร่ง มีความหมายตรงกบั ขอ้ ใด

ก. อารมณ์เครียด ข. ตอ้ งรีบเร่งเดินทาง

ค. อยใู่ นสมณเพศ ง. ภาวะที่ตอ้ งระวงั อนั ตราย

๗. “เคยหมอบใกลไ้ ดก้ ลิ่นสุคนธ์ตรลบ ละอองอบรสร่ืนช่ืนนาสา”

คาประพนั ธ์ท่ียกมาขา้ งตน้ มีความหมายตรงกบั ขอ้ ใด

ก. เคยรับราชการอยใู่ กลช้ ิดพระยคุ ลบาท ข. เคยรับใชใ้ หส้ าราญพระราชหฤทยั

ค. เคยเป็นบาทบริจาริกา ง. เคยถวายเครื่องพระสุคนธ์

๘. ขอ้ ใดไม่ไดห้ มายถึงพระบาทสมเด็จพระพทุ ธเลิศหลา้ นภาลยั

ก. ถึงหนา้ วงั ดงั หน่ึงใจจะขาด คิดถึงบาทบพติ รอดิศร

ข. เคยทรงแตง่ แปลงบทพจนารถ เคยรับราชโองการอา่ นฉลอง

ค. ท้งั ปิ่ นเกลา้ เจา้ พภิ พจบสากล ใหผ้ อ่ งพน้ ภยั สาราญผา่ นบุรินทร์

ง. สิ้นแผน่ ดินสิ้นนามตามเสด็จ ตอ้ งเที่ยวเตร็ดเตร่หาท่ีอาศยั

๙. ขอ้ ใดใหค้ วามรู้เก่ียวกบั ท่ีมาของชื่อสถานที่

ก. ถึงบางหลวงเชิงรากเหมือนจากรัก สู้เสียศกั ด์ิสังวาสพระศาสนา

ข. ถึงบางเด่ือโอม้ ะเด่ือเหลือประหลาด บงั เกิดชาติแมลงหวมี่ ีในไส้

ค. ถึงอารามนามวดั ประโคนปัก ไมเ่ ห็นหลกั ลือเล่าวา่ เสาหิน

ง. ถึงบางโพโอพ้ ระศรีมหาโพธิ ร่มนิโรธรุกขมูลใหพ้ นู ผล

๑๐. ขอ้ ใดแสดงแนวคิดต่างกบั “โอส้ ามญั ผนั แปรไมแ่ ทเ้ ท่ียง”

ก. สิ้นแผน่ ดินสิ้นรสสุคนธา วาสนาเราก็สิ้นเหมือนกลิ่นสุคนธ์

ข. เดี๋ยวน้ีมอญถอนไรจุกเหมือนตุก๊ ตา ท้งั ผดั หนา้ จบั เขมา่ เหมือนชาวไทย

ค. นี่หรือจิตคิดหมายมีหลายใจ ท่ีจิตใครจะเป็นหน่ึงอยา่ พงึ คิด

ง. โอพ้ ระคุณสูญลบั ไม่กลบั หลงั แต่ชื่อต้งั ก็ยงั อยเู่ ขารู้ทว่ั

เฉลยแบบทดสอบ เรื่อง นิราศภูเขาทอง
๑. ค ๒. ข ๓. ค ๔. ข ๕. ก
๖. ค ๗. ก ๘. ค ๙. ค ๑๐. ง

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๒

กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ช้ันมธั ยมศึกษาปี ท่ี ๑

หน่วยการเรียนรู้ท่ี ๑ เร่ือง นิราศภูเขาทอง จานวน ๒๔ ช่ัวโมง

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๒ เรื่อง คาพ้องและการตคี วามคายากโดยใช้บริบท เวลา ๑ ชั่วโมง

มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วดั

มาตรฐานการเรียนรู้

มาตรฐาน ท ๑.๑ ใชก้ ระบวนการอ่านสร้างความรู้และความคิดเพื่อนาไปใชต้ ดั สินใจ

แกป้ ัญหาในการดาเนินชีวติ และมีนิสัยรักการอา่ น

ตัวชี้วดั

ท ๑.๑ ม. ๑/๔ ระบุและอธิบายคาเปรียบเทียบและคาท่ีมีหลายความหมายในบริบทต่าง ๆ

จากการอ่าน

สาระสาคญั
การเขา้ ใจประเภทของคาพอ้ งท่ีใชใ้ นคาประพนั ธ์ทาให้เขา้ ใจความหมายของคาศพั ทไ์ ดช้ ดั เจน

ข้ึน และการใชบ้ ริบทช่วยพิจารณาความหมายของคาศพั ท์บางคา ซ่ึงไม่สามารถตรวจสอบความหมาย
โดยตรงไดจ้ ากพจนานุกรม จะทาใหผ้ อู้ ่านเขา้ ใจความหมายของคาประพนั ธ์น้นั ไดถ้ ูกตอ้ งและชดั เจน

จุดประสงค์การเรียนรู้
๑. อธิบายความหมายของคาศพั ทท์ ่ีกาหนด (K)
๒. ตีความคายากจากนิราศภูเขาทองโดยพจิ ารณาจากบริบท (P)
๓. วเิ คราะห์ประเภทของคาพอ้ งในคาประพนั ธ์ (P)
๔. เห็นความสาคญั ของการเรียนรู้คาศพั ทท์ ่ีใชใ้ นคาประพนั ธ์ (A)

สาระการเรียนรู้
๑. ความรู้
๑) การตีความคายากโดยพิจารณาจากบริบท
๒) คาพอ้ ง
๒. ทกั ษะ/กระบวนการ/กระบวนการคิด
การจาแนก การแกป้ ัญหา การสรุปความรู้

๓. คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์
ซื่อสัตยส์ ุจริต มีวินยั ใฝ่ เรียนรู้ มุ่งมน่ั ในการทางาน

๔. สมรรถนะสาคญั ของผู้เรียน
ความสามารถในการส่ือสาร ความสามารถในการคิด ความสามารถในการใชท้ กั ษะ

ชีวติ

การบูรณาการสู่อาเซียน
การศึกษาวรรณคดีไมใ่ ช่การศึกษาในเชิงสุทรียศาสตร์เทา่ น้นั แต่เป็นการวเิ คราะห์วรรณคดีใน

ฐานะเป็นตวั บททางวฒั นธรรม โดยศึกษาในลกั ษณะสหวทิ ยาการ และการใชบ้ ริบททางสังคม
มาช่วยอธิบาย สามารถแสดงถึงความสัมพนั ธ์ของวรรณคดีกบั วฒั นธรรมไดเ้ ป็นอยา่ งดี

ชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด)
ใบงานเรื่อง การตีความคายากโดยพิจารณาจากบริบท

กจิ กรรมการเรียนรู้

ข้นั นา
๑. ครูและนกั เรียนร่วมกนั ทบทวนเน้ือหาจากนิราศภูเขาทองที่อ่านมาแลว้ ในชว่ั โมงที่
ผา่ นมา
๒. นกั เรียนทบทวนความหมายของคาศพั ท์

ข้นั สอน
๑. นกั เรียนอ่านคาจากบตั รคาท่ีครูติดบนกระดานทีละคู่ เช่น

จอกแหน หวงแหน

ปรากฏการณ์ ฤดูกาล

สลดั ผกั สลดั น้า

ดวงอาทิตย์ ดวงตะวนั

๒. นกั เรียนสงั เกตคาเหล่าน้นั และช่วยกนั อธิบายตามความเขา้ ใจ

๓. นกั เรียนศึกษาความรู้เร่ือง คาพอ้ ง แลว้ ร่วมกนั สรุปความเขา้ ใจ ครูเป็นผูอ้ ธิบาย

เพิม่ เติม

๔. นกั เรียนแบ่งกลุ่ม ๔ กลุ่ม ระดมความคิดเพ่ือยกตวั อยา่ งคาพอ้ งที่นกั เรียนรู้จกั

แต่ละประเภท ดงั น้ี

กลุ่มท่ี ๑ คาพอ้ งรูป

กลุ่มท่ี ๒ คาพอ้ งเสียง

กลุ่มท่ี ๓ คาพอ้ งรูปพอ้ งเสียง

กลุ่มท่ี ๔ คาพอ้ งความหมาย

๕. นกั เรียนส่งตวั แทนออกมาเขียนคาที่รวบรวมไดบ้ นกระดาน นกั เรียนทุกคน

ร่วมกนั ตรวจสอบและอธิบายความหมาย

๖. นกั เรียนอ่านคาประพนั ธ์จากนิราศภูเขาทองที่ครูนามาติดบนกระดาน ช่วยกนั

พจิ ารณาคาท่ีขีดเส้นใตว้ า่ เป็ นคาพอ้ งประเภทใด

๑) ออกจากวดั ทศั นาดูอาวาส (คาพอ้ งความหมาย)

๒) โออ้ าวาสราชบุรณะพระวหิ าร (คาพอ้ งความหมาย)

๓) จ่ึงอาลาอาวาสนิราศร้าง (คาพอ้ งความหมาย)

๔) ถึงบางจากจากวดั พลดั พีน่ อ้ ง (คาพอ้ งรูปพอ้ งเสียง)

๕) จาตอ้ งขืนใจพรากมาจากเมือง (คาพอ้ งความหมาย)

๖) ถึงเขมาอารามอร่ามทอง (คาพอ้ งรูป กบั โกฐเขมา)

๗) เห็นโศกใหญ่ใกลน้ ้าระกาแฝง ท้งั รักแซงแซมสวาด *ประหลาดเหลือ

เหมือนโศกพที่ ่ีช้าระกาเจือ เพราะรักเร้ือแรมสวาทมาคลาดคลาย

โศก - โศก ระกา - ระกา (คาพอ้ งรูปพอ้ งเสียง)

สวาด - สวาท (คาพอ้ งเสียง

๘) ถึงบางหลวงเชิงรากเหมือนจากรัก สู้เสียศกั ด์ิสังวาสพระศาสนา

เป็นล่วงพน้ รนราคราคา ถึงนางฟ้าจะใหไ้ ม่ไยดี

(คาพอ้ งเสียง)

๙) ดว้ ยหนามดกรกดาษระดะตา นึกกน็ ่ากลวั หนามขามขามใจ

(คาพอ้ งความหมาย)

๑๐) ในทุ่งกวา้ งเห็นแตแ่ ขมแซมสลอน (คาพอ้ งรูปพอ้ งเสียง กบั แขม (ขะแม))

๗. นกั เรียนช่วยกนั อธิบายความหมายของคาพอ้ งเหล่าน้นั ครูช่วยอธิบายเพิม่ เติม และ

ตรวจสอบจากพจนานุกรม

๘. นกั เรียนทาใบงานที่ ๑ เร่ือง การตีความคายากโดยพิจารณาจากบริบท แลว้ ร่วมกนั

ตรวจสอบความถูกตอ้ ง

ข้นั สรุป
๑. นกั เรียนและครูร่วมกนั สรุปความรู้ ดงั น้ี การเขา้ ใจประเภทของคาพอ้ งท่ีใชใ้ นคา

ประพนั ธ์ทาใหเ้ ขา้ ใจความหมายของคาศพั ท์ ไดช้ ดั เจนข้ึน และการใชบ้ ริบทช่วยพิจารณาความหมาย
ของคาศพั ทบ์ างคา ซ่ึงไม่สามารถตรวจสอบความหมายโดยตรงไดจ้ ากพจนานุกรม จะทาใหผ้ อู้ า่ น
เขา้ ใจความหมายของคาประพนั ธ์น้นั ไดถ้ ูกตอ้ งและชดั เจน

๒. นกั เรียนร่วมกนั แสดงความคิดเห็น โดยครูใชค้ าถามทา้ ทาย ดงั น้ี
การตีความคายากโดยพจิ ารณาจากบริบทมีประโยชน์ต่อการอ่านใน

ชีวติ ประจาวนั อยา่ งไรบา้ ง

สื่อ / แหล่งเรียนรู้
๑. บตั รคา
๒. แถบขอ้ ความ
๓. พจนานุกรม
๔. ใบงาน
๔. หนงั สือเรียนวิวธิ ภาษา ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ ๑

การวดั และประเมินผล
๑. วธิ ีการวดั และประเมินผล
๑.๑ สงั เกตพฤติกรรมการเรียน
๑.๒ การตอบคาถาม
๒. เคร่ืองมือวดั และประเมินผล
๒.๑ แบบสังเกตพฤติกรรมเรียน
๒.๒ ตรวจใบงานท่ี ๑
๓. เกณฑก์ ารวดั และประเมินผล
นกั เรียนผา่ นเกณฑก์ ารวดั และประเมินผลเฉล่ียร้อยละ ๘๐

กจิ กรรมเสนอแนะ
นกั เรียนแบ่งกลุ่มยกตวั อยา่ งคาพอ้ งท่ีใชใ้ นชีวติ ประจาวนั ใหส้ ัมพนั ธ์กบั ความรู้ที่ศึกษา แลว้

นามาแลกเปลี่ยนกนั เพื่อเพ่ิมพูนความรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจ และครูอธิบายเพ่มิ เติมนกั เรียนเกิดความ
เขา้ ใจมากข้ึน

ความเหน็ /ข้อเสนอแนะของหัวหน้ากล่มุ สาระหรือผู้ทไี่ ด้รับมอบหมาย
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

...........................................................
(นางเปรมยุดา คลงั แสง)

หวั หน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย
…………../………………/………………

ความเหน็ /ข้อเสนอแนะของผ้บู ริหารหรือผู้ทไ่ี ด้รับมอบหมาย
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

...........................................................
(...........................................)

...............................................................
…………../………………/………………

บันทกึ ผลการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้

ผลการจัดการเรียนรู้

…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
ปัญหา/อปุ สรรค
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………

ข้อเสนอแนะ/แนวทางแก้ไข
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………

(ลงชื่อ) ผบู้ นั ทึก
(นางณ พมิ ล ไกรวลั ย)์

…………./…………../………….

ใบงาน เร่ือง การตีความคายากโดยพจิ ารณาจากบริบท
ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ท่ี ๒

นกั เรียนพจิ ารณาบริบทในคาประพนั ธ์ต่อไปนี้ แล้วบอกความหมายของคาทขี่ ดี เส้นใต้

๑. เดือนสิบเอ็ดเสร็จธุระพระวสา
พระวสา มีความหมายวา่ _________________________________

๒. พระนิพพานปานประหน่ึงศีรษะขาด
พระนิพพาน มีความหมายวา่ _________________________________

๓. โอส้ ุธาหนาแน่นเป็ นแผน่ พ้ืน
สุธา มีความหมายวา่ _________________________________

๔. เป็นล่วงพน้ รนราคราคา
ราคา มีความหมายวา่ _________________________________

๕. ท้งั ส่ิงของขาวเหลืองเครื่องสาเภา
ขาวเหลือง มีความหมายวา่ _________________________________

แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี ๓

กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ช้ันมัธยมศึกษาปี ที่ ๑

หน่วยการเรียนรู้ท่ี ๑ เร่ือง นิราศภูเขาทอง จานวน ๒๔ ช่ัวโมง

แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี ๓ เรื่อง อ่านได้เข้าใจเรื่อง เวลา ๑ ชั่วโมง

มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ชี้วดั

มาตรฐานการเรียนรู้

มาตรฐาน ท ๑.๑ ใชก้ ระบวนการอา่ นสร้างความรู้และความคิดเพื่อนาไปใชต้ ดั สินใจ

แกป้ ัญหาในการดาเนินชีวติ และมีนิสัยรักการอ่าน

ตวั ชี้วดั

ท ๑.๑ ม. ๑/๒ จบั ใจความสาคญั จากเร่ืองท่ีอ่าน

ท ๑.๑ ม. ๑/๙ มีมารยาทในการอ่าน

สาระสาคญั

การอ่านจับใจความเป็ นการอ่านระดับพ้ืนฐาน ซ่ึงมีความสาคัญอย่างยิ่งในการศึกษา
หาความรู้ มีวตั ถุประสงคเ์ พ่ือสร้างความเขา้ ใจเกี่ยวกบั ขอ้ ความหรือเรื่องราวท่ีอ่าน ผูท้ ี่มีทกั ษะการอ่านจบั
ใจความสูงจะสามารถเขา้ ใจเน้ือหาท่ีปรากฏในขอ้ ความหรือเร่ืองที่อ่านอยา่ งรวดเร็วและแม่นยา ซ่ึงจะ
เป็นพ้ืนฐานในการวเิ คราะห์หรือตีความเรื่องราวน้นั ๆ ตอ่ ไป

จุดประสงค์การเรียนรู้
๑. อธิบายหลกั การอา่ นจบั ใจความ (K)
๒. ต้งั คาถามเก่ียวกบั นิราศภูเขาทอง (P)
๓. จบั ใจความสาคญั จากนิราศภูเขาทอง (P)
๔. เห็นความสาคญั ของการอ่านจบั ใจความ (A)

สาระการเรียนรู้
๑. ความรู้
หลกั การอา่ นจบั ใจความ
๒. ทกั ษะ/กระบวนการ/กระบวนการคดิ
การปฏิบตั ิ/การสาธิต การสรุปความรู้

๓. คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์
มีวนิ ยั ใฝ่ เรียนรู้ รักความเป็ นไทย

๔. สมรรถนะสาคัญของผ้เู รียน
ความสามารถในการสื่อสาร ความสามารถในการคิด ความสามารถในการใชท้ กั ษะ

ชีวติ

การบูรณาการสู่อาเซียน
การศึกษาภาษาและวรรณคดีไมใ่ ช่การศึกษาในเชิงสุทรียศาสตร์เทา่ น้นั แตเ่ ป็นการวเิ คราะห์

ภาษาและวรรณคดีในฐานะเป็นตวั บททางวฒั นธรรม โดยศึกษาในลกั ษณะสหวทิ ยาการ และการใช้
บริบททางสงั คมมาช่วยอธิบาย สามารถแสดงถึงความสัมพนั ธ์ของภาษาและวรรณคดีกบั วฒั นธรรม
ไดเ้ ป็นอยา่ งดี

ชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด)
-

กจิ กรรมการเรียนรู้
ข้นั นา
นกั เรียนทบทวนเน้ือหานิราศภูเขาทอง โดยช่วยกนั เล่าเรื่องยอ่ ลกั ษณะคาประพนั ธ์ และ

ทอ่ งบทอาขยาน
ข้นั สอน
๑. อาสาสมคั รนกั เรียนออกมาหนา้ ช้นั เรียน ๕ คน ใหน้ กั เรียนคนแรกอ่านขอ้ ความท่ีครู

เตรียมไวโ้ ดยอา่ นในใจ ดงั น้ี
“เดก็ ผ้ชู ายถีบรถจักรยานให้เดก็ ผู้หญิงนั่งซ้อนท้าย ท้งั สองชมธรรมชาตเิ พลนิ ไปจึงเกือบ

ชนเดก็ ทเ่ี ดนิ อยู่ข้างหน้า”
จากน้นั ใหค้ นแรกกระซิบบอกขอ้ ความที่อ่านกบั เพือ่ นคนตอ่ ไปเป็ นทอด ๆ

จนถึงคนสุดทา้ ย แลว้ ใหค้ นสุดทา้ ยบอกขอ้ ความที่ไดฟ้ ังกบั เพ่ือนในช้นั เรียน หลงั จากน้นั จึงใหค้ น
แรกบอกขอ้ ความที่อา่ นจากครูใหท้ ุกคนฟังวา่ ตรงกนั หรือไม่

๒. ครูอธิบายเพ่ิมเติมวา่ ในชีวติ ประจาวนั เราจะมีโอกาสไดน้ าเร่ืองท่ีอ่านมาเล่าใหผ้ อู้ ื่นฟัง
อยเู่ สมอ ดงั น้นั การอา่ นจบั ใจความจึงเป็ นเร่ืองสาคญั เพราะจะไดน้ ามาถ่ายทอดไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง

๓. นกั เรียนศึกษาความรู้เรื่อง การอา่ นจบั ใจความ แลว้ ร่วมกนั สรุปความเขา้ ใจ
ครูเป็นผอู้ ธิบายเพิ่มเติม

๔. นกั เรียนช่วยกนั ต้งั คาถามท่ีสนใจเก่ียวกบั นิราศภูเขาทอง ครูบนั ทึกคาถามเหล่าน้นั บน
กระดาน เช่น

 สุนทรภู่ออกเดินทางจากท่ีใด
 สุนทรภูเ่ ดินทางไปอยา่ งไร
 สุนทรภูค่ ิดถึงใครในขณะเดินทาง
 สุนทรภูเ่ ดินทางไปกบั ใคร
 สุนทรภู่เดินทางไปภูเขาทองเพ่ืออะไร
๕. นกั เรียนช่วยกนั อ่านและแปลความคาประพนั ธ์ในนิราศภูเขาทองทีละบท ครูอาจจบั
ฉลากหมายเลขประจาตวั นกั เรียนทีละคน เพ่อื ผลดั กนั อ่านและแปลความคาประพนั ธ์ ครูช่วยอธิบาย
เพ่ิมเติม ในขณะท่ีอา่ นเมื่อพบคาตอบของคาถามใหน้ กั เรียนบนั ทึกไว้
๖. เมื่ออ่านนิราศภูเขาทองจบใหน้ กั เรียนตอบคาถามท่ีต้งั ไวพ้ ร้อมกนั อีกคร้ัง
ข้ันสรุป
๑. นกั เรียนและครูร่วมกนั สรุปความรู้ ดงั น้ี การอา่ นจบั ใจความเป็นการอา่ น
ระดบั พ้ืนฐาน ซ่ึงมีความสาคญั อยา่ งยง่ิ ในการศึกษาหาความรู้ มีวตั ถุประสงคเ์ พ่ือสร้างความเขา้ ใจ
เกี่ยวกบั ขอ้ ความหรือเรื่องราวที่อ่าน ผูท้ ี่มีทกั ษะการอ่านจบั ใจความสูงจะสามารถเขา้ ใจเน้ือหาท่ีปรากฏ
ในขอ้ ความหรือเรื่องท่ีอา่ นอยา่ งรวดเร็วและแม่นยา ซ่ึงจะเป็นพ้ืนฐานในการวิเคราะห์หรือตีความ
เร่ืองราวน้นั ๆ ต่อไป
๒. นกั เรียนร่วมกนั แสดงความคิดเห็น โดยครูใชค้ าถามทา้ ทาย ดงั น้ี
 การอ่านจบั ใจความในชีวติ ประจาวนั ของนกั เรียน ควรปรับปรุงอยา่ งไรบา้ ง

ส่ือ / แหล่งเรียนรู้
๑. ขอ้ ความสาหรับอา่ น
๒. กระดาษสาหรับทากิจกรรม
๓. หนงั สือเรียนวรรณคดีวจิ กั ษ์ ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี ๑

การวดั และประเมินผล
๑. วธิ ีการวดั และประเมินผล
๑.๑ สงั เกตพฤติกรรมการเรียน
๑.๒ การตอบคาถาม

๒. เครื่องมือวดั และประเมินผล
๒.๑ แบบสงั เกตพฤติกรรมเรียน

๓. เกณฑก์ ารวดั และประเมินผล
นกั เรียนผา่ นเกณฑก์ ารวดั และประเมินผลเฉลี่ยร้อยละ ๘๐

กจิ กรรมเสนอแนะ

ให้นกั เรียนต้งั คาถามจากเร่ืองเพื่อกระตุน้ การเรียนรู้ และมีแนวทางในการอ่าน ช่วยให้เขา้ ใจ
เน้ือเรื่องไดช้ ดั เจนยงิ่ ข้ึน

ความเห็น/ข้อเสนอแนะของหัวหน้ากลุ่มสาระหรือผู้ทไ่ี ด้รับมอบหมาย
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

...........................................................
(นางเปรมยดุ า คลงั แสง)

หวั หน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย
…………../………………/………………

ความเหน็ /ข้อเสนอแนะของผ้บู ริหารหรือผู้ทไี่ ด้รับมอบหมาย
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

.........................................................
(...........................................)

...............................................................
…………../………………/………………

บันทกึ ผลการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้

ผลการจัดการเรียนรู้

…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
ปัญหา/อปุ สรรค
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………

ข้อเสนอแนะ/แนวทางแก้ไข
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………

(ลงช่ือ) ผบู้ นั ทึก
(นางณ พิมล ไกรวลั ย)์

…………./…………../………….

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๔

กล่มุ สาระการเรียนรู้ภาษาไทย ช้ันมธั ยมศึกษาปี ท่ี ๑

หน่วยการเรียนรู้ท่ี ๑ เรื่อง นิราศภูเขาทอง จานวน ๒๔ ชั่วโมง

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๔ เร่ือง สรุปเส้นทางการเดินทางของสุนทรภู่ เวลา ๑ ชั่วโมง

มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ชี้วดั

มาตรฐานการเรียนรู้

มาตรฐาน ท ๕.๑ เขา้ ใจและแสดงความคิดเห็น วจิ ารณ์วรรณคดีและวรรณกรรมไทย

อยา่ งเห็นคุณคา่ และนามาประยกุ ตใ์ ชใ้ นชีวติ จริง

ตัวชี้วดั

ท ๕.๑ ม. ๑/๑ สรุปเน้ือหาวรรณคดีและวรรณกรรมที่อ่าน

สาระสาคญั
สุนทรภูเ่ ดินทางออกจากวดั ราชบูรณะเพ่ือไปนมสั การพระเจดียภ์ ูเขาทองที่วดั ภูเขาทอง

ในจงั หวดั พระนครศรีอยธุ ยา ระหวา่ งการเดินทางทา่ นไดก้ ล่าวถึงสถานท่ีและส่ิงท่พี บเห็นตา่ ง ๆ พร้อม
ท้งั พรรณนาความโศกเศร้าและความอาลยั อาวรณ์ท่ีมีตอ่ พระบาทสมเด็จพระพทุ ธเลิศหลา้ นภาลยั

จุดประสงค์การเรียนรู้
๑. สรุปเน้ือหาในนิราศภูเขาทอง (K)
๒. อภิปรายเก่ียวกบั เน้ือหาในนิราศภูเขาทอง (P)
๓. เห็นความสาคญั ของการสรุปเน้ือหาเร่ืองท่ีอา่ น (A)

สาระการเรียนรู้
๑. ความรู้
การเดินทางของสุนทรภูใ่ นนิราศภูเขาทอง
๒. ทกั ษะ/กระบวนการ/กระบวนการคิด
การใหเ้ หตุผล การจดั ระบบความคิดเป็นแผนภาพ การสงั เคราะห์ การแกป้ ัญหา
การสรุปความรู้
๓. คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์
มีวนิ ยั ใฝ่ เรียนรู้ มุง่ มน่ั ในการทางาน รักความเป็นไทย

๔. สมรรถนะสาคัญของผู้เรียน
ความสามารถในการสื่อสาร ความสามารถในการคิด ความสามารถในการใชท้ กั ษะ

ชีวติ

การบูรณาการสู่อาเซียน
การศึกษาภาษาและวรรณคดีไม่ใช่การศึกษาในเชิงสุทรียศาสตร์เท่าน้นั แต่เป็นการวเิ คราะห์

ภาษาและวรรณคดีในฐานะเป็นตวั บททางวฒั นธรรม โดยศึกษาในลกั ษณะสหวทิ ยาการ และการใช้
บริบททางสังคมมาช่วยอธิบาย สามารถแสดงถึงความสมั พนั ธ์ของภาษาและวรรณคดีกบั วฒั นธรรม
ไดเ้ ป็นอยา่ งดี

ชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด)
-

กจิ กรรมการเรียนรู้
ข้นั นา
นกั เรียนทบทวนบทนาเน้ือหาเรื่องนิราศภูเขาทองความสาคญั ของการเรียนรู้เน้ือหานิราศ

ภูเขาทอง
ข้นั สอน
๑. นกั เรียนร่วมกนั แสดงความคิดเห็น โดยครูใชค้ าถามทา้ ทาย ดงั น้ี

 ปัจจุบนั การเดินทางไปจงั หวดั พระนครศรีอยธุ ยาไปทางใดไดบ้ า้ ง
๒. นกั เรียนแบง่ กลุ่ม ๕ กลุ่ม ครูกาหนดคาประพนั ธ์ในนิราศภูเขาทอง ใหแ้ ตล่ ะกลุ่ม

สรุปใจความสาคญั ของเน้ือเร่ืองแต่ละช่วง ดงั น้ี

กลุ่มที่ ๑ ต้งั แต่ออกเดินทางจนถึงโรงเหลา้
กลุ่มท่ี ๒ ต้งั แตบ่ างจากจนถึงบางธรณี
กลุ่มที่ ๓ ต้งั แต่บา้ นมอญ (เกาะเกร็ด) จนถึงบา้ นงิ้ว
กลุ่มที่ ๔ ต้งั แต่ “พระสุริยงลงลบั พยบั ฝน”

จนถึง “ชยั ชนะมารไดด้ งั ใจปอง”
กลุ่มที่ ๕ ต้งั แต่ “คร้ันรุ่งเชา้ เขา้ เป็นวนั อุโบสถ” จนจบ
๓. นกั เรียนแต่ละกลุ่มส่งตวั แทนออกมาสรุปใจความสาคญั ใหเ้ พื่อนฟังหนา้ ช้นั เรียน
ในขณะท่ีฟังนกั เรียนบนั ทึกสถานที่ที่สุนทรภู่เดินทางผา่ น

๔. ครูแจกบตั รคาที่เป็นชื่อสถานที่ในนิราศภูเขาทองนกั เรียน จากน้นั ช่วยกนั นามาติด
บนกระดาน เพ่ือแสดงเส้นทางในการเดินทางของสุนทรภู่ ดงั น้ี

วดั ราชบูรณะ  ลาน้าเจา้ พระยา  พระบรมมหาราชวงั  วดั ประโคนปัก

โรงเหลา้  บางจาก  บางพลู  บางพลดั  บางโพ  บา้ นญวน

วดั เขมา  ตลาดแกว้  ตลาดขวญั  บางธรณี  เกาะเกร็ด  บางพดู

บา้ นใหม่  บางเดื่อ  บางหลวง  สามโคก  บา้ นงิ้ว  เกาะใหญร่ าชคราม

พระนครศรีอยธุ ยา  วดั พระเมรุ  วดั ภูเขาทอง

๕. นกั เรียนสรุปเส้นทางการเดินทางของสุนทรภู่ แลว้ ร่วมกนั อภิปรายเก่ียวกบั
ชื่อสถานที่เพ่ือเพม่ิ ความรู้ความเขา้ ใจ ครูอธิบายเพ่ิมเติม

๖. นกั เรียนร่วมกนั อภิปรายในประเด็นตอ่ ไปน้ี
 สุนทรภู่บวชเพราะอะไร
 “สิ้นแผน่ ดินสิ้นรสสุคนธา วาสนาเรากส็ ิ้นเหมือนกลิ่นสุคนธ์”
หมายความวา่ อยา่ งไร
 “นกั เลงกลอนนอนเปล่าก็เศร้าใจ” หมายความวา่ อยา่ งไร

ข้ันสรุป
นกั เรียนและครูร่วมกนั สรุปความรู้ ดงั น้ี สุนทรภู่เดินทางออกจากวดั ราชบูรณะเพื่อไป

นมสั การพระเจดียภ์ ูเขาทองท่ีวดั ภูเขาทองในจงั หวดั พระนครศรีอยธุ ยา ระหวา่ งการเดินทางทา่ นได้
กล่าวถึงสถานท่ีและสิ่งที่พบเห็นตา่ ง ๆ พร้อมท้งั พรรณนาความโศกเศร้าและความอาลยั อาวรณ์ท่ีมีต่อ
พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหลา้ นภาลยั

สื่อ / แหล่งเรียนรู้
๑. บตั รคา
๒. กระดาษสาหรับทากิจกรรม
๓. หนงั สือเรียนวรรณคดีวจิ กั ษ์ ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ ๑

การวดั และประเมินผล
๑. วธิ ีการวดั และประเมินผล
๑.๑ สงั เกตพฤติกรรมการเรียน
๑.๒ การตอบคาถาม
๒. เคร่ืองมือวดั และประเมินผล
๒.๑ แบบสงั เกตพฤติกรรมเรียน
๓. เกณฑก์ ารวดั และประเมินผล
นกั เรียนผา่ นเกณฑก์ ารวดั และประเมินผลเฉลี่ยร้อยละ ๘๐

กจิ กรรมเสนอแนะ
นกั เรียนต้งั คาถามจากเรื่องเพื่อกระตุน้ การเรียนรู้ และมีแนวทางในการอ่าน ช่วยใหเ้ ขา้ ใจเน้ือ

เร่ืองไดช้ ดั เจนยง่ิ ข้ึน

ความเหน็ /ข้อเสนอแนะของหัวหน้ากลุ่มสาระหรือผู้ทไี่ ด้รับมอบหมาย
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

...........................................................
(นางเปรมยุดา คลงั แสง)

หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย
วนั ท่ี…….. เดือน…………………. พ.ศ

ความเห็น/ข้อเสนอแนะของผู้บริหารหรือผู้ทไี่ ด้รับมอบหมาย
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

.........................................................
(...........................................)

...............................................................
วนั ท่ี…….. เดือน…………………. พ.ศ

บันทกึ ผลการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้

ผลการจัดการเรียนรู้

…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
ปัญหา/อุปสรรค
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………

ข้อเสนอแนะ/แนวทางแก้ไข
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………

(ลงช่ือ) ผบู้ นั ทึก
(นางณ พิมล ไกรวลั ย)์

…………./…………../………….

ใบงานที่ 1

เร่ือง ตามรอยสุนทรภู่

ประกอบแผนการจดั การเรียนรู้ที่ ๔

คาชี้แจง นกั เรียนเขียนตวั เลขลงในวงกลม เพ่อื เรียงลาดบั การเดินทางของสุนทรภูใ่ นนิราศ

พระบาท ต้งั แตว่ ดั ราชบุรณะจนถึงพระเจดียภ์ ูเขาทองใหถ้ ูกตอ้ ง

ถึงโรงเหลา้ เตากลนั่ ควนั โขมง
มีควนั โพงผกู สายไวป้ ลายเสา
โอบ้ าปกรรมน้านรกเจียวอกเรา
ใหม้ วั เมาเหมือนหน่ึงบา้ เป็นน่าอาย

มาจอดท่าหนา้ วดั พระเมรุขา้ ม
ริมอารามเรือเรียงเคียงขนาน
บา้ งข้ึนลอ่ งร้องราเลน่ สาราญ
ท้งั เพลงการเก้ียวแกก้ นั แซ่เซ็ง

ถึงหนา้ วงั ดงั หน่ึงใจจะขาด
คิดถึงบาทบพิตรอิดศร

โอผ้ า่ นเกลา้ เจา้ ประคุณของสุนทร
แตป่ างก่อนเคยเฝ้าทุกเชา้ เยน็

ถึงบางพดู พดู ดีเป็นศรีศกั ด์ิ
มีคนรักรสถอ้ ยอร่อยจิต
แมน้ พดู ชว่ั ตวั ตายทาลายมิตร
จะชอบผดิ ในมนุษยเ์ พราะพดู จา

คร้ันรุ่งเชา้ เขา้ เป็ นวนั อโุ บสถ
เจริญรสธรรมาบูชาฉลอง
ไปเจดียท์ ี่ช่ือภเู ขาทอง
ดูสูงลอ่ งลอยฟ้านภาลยั

เฉลยใบงานที่ 1
เร่ือง ตามรอยสุนทรภู่

ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๔

คาชี้แจง นกั เรียนเขียนตวั เลขลงในวงกลม เพื่อเรียงลาดบั การเดินทางของสุนทรภู่ในนิราศ

พระบาทต้งั แต่วดั ราชบุรณะจนถึงพระเจดียภ์ ูเขาทองใหถ้ ูกตอ้ ง

ถึงโรงเหลา้ เตากลน่ั ควนั โขมง 2
มีควนั โพงผกู สายไวป้ ลายเสา

โอบ้ าปกรรมน้านรกเจียวอกเรา
ใหม้ วั เมาเหมือนหน่ึงบา้ เป็นน่าอาย

มาจอดท่าหนา้ วดั พระเมรุขา้ ม 4
ริมอารามเรือเรียงเคียงขนาน
บา้ งข้ึนล่องร้องราเลน่ สาราญ
ท้งั เพลงการเก้ียวแกก้ นั แซ่เซ็ง

ถึงหนา้ วงั ดงั หน่ึงใจจะขาด 1
คิดถึงบาทบพิตรอิดศร

โอผ้ า่ นเกลา้ เจา้ ประคุณของสุนทร
แตป่ างก่อนเคยเฝ้าทุกเชา้ เยน็

ถึงบางพดู พดู ดีเป็นศรีศกั ด์ิ 3
มีคนรักรสถอ้ ยอร่อยจิต 5
แมน้ พดู ชว่ั ตวั ตายทาลายมิตร
จะชอบผดิ ในมนุษยเ์ พราะพดู จา

คร้ันรุ่งเชา้ เขา้ เป็ นวนั อโุ บสถ
เจริญรสธรรมาบูชาฉลอง
ไปเจดียท์ ่ีชื่อภเู ขาทอง
ดูสูงลอ่ งลอยฟ้านภาลยั

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๕

กล่มุ สาระการเรียนรู้ภาษาไทย ช้ันมัธยมศึกษาปี ท่ี ๑

หน่วยการเรียนรู้ท่ี ๑ เรื่อง นิราศภูเขาทอง จานวน ๒๔ ชั่วโมง

แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี ๕ เร่ือง สานวนสุภาษติ คาพงั เพย เวลา ๑ ชั่วโมง

มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ชี้วดั

มาตรฐานการเรียนรู้

มาตรฐาน ท ๔.๑ เขา้ ใจธรรมชาติของภาษาและหลกั ภาษาไทย การเปลี่ยนแปลงของภาษา

และพลงั ของภาษา ภูมิปัญญาทางภาษา และรักษาภาษาไทยไวเ้ ป็นสมบตั ิ

ของชาติ

ตวั ชี้วดั

ท ๔.๑ ม. ๑/๖ จาแนกและใชส้ านวนท่ีเป็นคาพงั เพยและสุภาษิต

สาระสาคัญ
นิราศภูเขาทองมีคาประพนั ธ์ท่ีมีความหมายสัมพนั ธ์กบั สานวนที่เป็ นคาพงั เพยและสุภาษิต ซ่ึง

ควรวิเคราะห์ให้เขา้ ใจเพ่ือนาไปใชใ้ นชีวติ ประจาวนั และควรศึกษากลวธิ ีการประพนั ธ์สาหรับใชใ้ นการ
พินิจคุณค่าทางวรรณศิลป์ ของวรรณคดีและวรรณกรรม เพ่ือใหเ้ ห็นคุณค่าและสามารถนามาใช้ในการ
แต่งคาประพนั ธ์ได้

จุดประสงค์การเรียนรู้
๑. อธิบายความหมายของสานวน (K)
๒. อธิบายกลวธิ ีการประพนั ธ์ (K)
๓. จบั คูส่ านวนที่มีความหมายสัมพนั ธ์กบั คาประพนั ธ์ในนิราศภูเขาทอง (P)
๔. วเิ คราะห์กลวธิ ีการประพนั ธ์ท่ีใชใ้ นนิราศภูเขาทอง (P)
๕. เห็นความสาคญั ของการเรียนรู้สานวนและกลวธิ ีการประพนั ธ์ (A)

สาระการเรียนรู้
๑. ความรู้
๑) สานวนที่เป็นคาพงั เพยและสุภาษิต
๒) กลวธิ ีการประพนั ธ์

๒. ทกั ษะ/กระบวนการ/กระบวนการคิด
การจาแนก การใหเ้ หตุผล การแกป้ ัญหา การสรุปความรู้

๓. คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์
ซื่อสตั ยส์ ุจริต มีวินยั ใฝ่ เรียนรู้ มุง่ มนั่ ในการทางาน รักความเป็นไทย

๔. สมรรถนะสาคญั ของผ้เู รียน
ความสามารถในการสื่อสาร ความสามารถในการคิด ความสามารถในการใชท้ กั ษะ

ชีวติ

การบูรณาการสู่อาเซียน
การศึกษาภาษาและวรรณคดีไมใ่ ช่การศึกษาในเชิงสุทรียศาสตร์เทา่ น้นั แต่เป็นการวเิ คราะห์

ภาษาและวรรณคดีในฐานะเป็นตวั บททางวฒั นธรรม โดยศึกษาในลกั ษณะสหวทิ ยาการ และการใช้
บริบททางสงั คมมาช่วยอธิบาย สามารถแสดงถึงความสัมพนั ธ์ของภาษาและวรรณคดีกบั วฒั นธรรม
ไดเ้ ป็นอยา่ งดี

ชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด)
-

กจิ กรรมการเรียนรู้
ข้นั นา
๑. ครูแจง้ จุดประสงคเ์ ชิงพฤติกรรมนกั เรียนทราบวา่ ในการเรียนรู้ซ่ึงนกั เรียน

จะตอ้ งมีความต้งั ใจ สนใจ เอาใจใส่ มีสมาธิ จะทาใหป้ ระสบความสาเร็จทุกกิจกรรม วธิ ีวดั ผล
ประเมินผล เกณฑใ์ นการวดั ผลประเมินผล ความสาคญั ของการเรียนรู้เน้ือหานิราศภูเขาทอง

๒. นกั เรียนทบทวนเน้ือหาเรื่องนิราศภูเขาทอง
ข้นั สอน

๑. นกั เรียนอา่ นคาประพนั ธ์จากแถบขอ้ ความบนกระดาน ดงั น้ี

เหมือนคนพาลหวานนอกยอ่ มขมใน
๒. นกั เรียนช่วยกนั คิดหาสานวนที่มีความหมายสอดคลอ้ งกบั คาประพนั ธ์น้ี คือ
ขา้ งนอกสุกใส ขา้ งในเป็นโพรง
๓. นกั เรียนแบ่งกลุ่ม ๗ กลุ่ม ส่งตวั แทนออกมารับสานวนจากครูกลุ่มละ ๑ สานวน ดงั น้ี

๑) เพื่อนกินหาง่าย เพือ่ นตายหายาก

๒) พูดดีเป็นศรีแก่ตวั

๓) ผกั ชีโรยหนา้

๔) ผซี ้าด้าพลอย

๕) อยา่ ใฝ่ สูงจนเกินศกั ด์ิ

๖) ใดใดในโลกลว้ นอนิจจงั

๗) พดู ชว่ั อปั ราชยั

๔. นกั เรียนแต่ละกลุ่มหาคาประพนั ธ์ในนิราศภูเขาทองที่มีความหมายสอดคลอ้ งกบั

สานวนที่ไดร้ ับ กลุ่มใดหาพบแลว้ ใหย้ กมือข้ึน เม่ือครบทุกกลุ่มแลว้ ใหต้ วั แทนกลุ่มยนื ข้ึนอธิบาย

ความหมายของสานวน และอา่ นคาประพนั ธ์ท่ีหาไวใ้ หเ้ พ่ือนฟัง กลุ่มอ่ืน ๆ ร่วมกนั ตรวจสอบ

ความถูกตอ้ ง

๕. นกั เรียนแต่ละกลุ่มศึกษาความรู้เร่ือง กลวธิ ีการประพนั ธ์ แลว้ ร่วมกนั ทาความเขา้ ใจ

ในกลุ่มของตนเอง

๖. ครูจบั ฉลากหมายเลขประจาตวั ของนกั เรียน เมื่อไดห้ มายเลขใดนกั เรียนลุกข้ึนยนื

แลว้ เลือกบตั รคาบนกระดาน ซ่ึงในบตั รคาจะเขียนกลวธิ ีการประพนั ธ์ลกั ษณะต่าง ๆ ไว้ ถา้ นกั เรียน

เลือกไดก้ ลวธิ ีการประพนั ธ์ใด นกั เรียนอธิบายลกั ษณะของกลวธิ ีการประพนั ธ์น้นั ถา้ อธิบายถูกตอ้ งจะ

ได้ ๕ คะแนน ถา้ ผเู้ ลือกอธิบายไมไ่ ดส้ มาชิกในกลุ่มสามารถช่วยอธิบายแทนได้ แต่จะไดค้ ะแนน

เพียงคร่ึงหน่ึง หรือถา้ ในกลุ่มน้นั ไม่มีใครอธิบายไดเ้ ลย ครูจะเปิ ดโอกาสใหก้ ลุ่มอื่นอาสา อธิบายแทน

และถา้ อธิบายถูกตอ้ งจะได้ ๕ คะแนน

บตั รคาที่ครูกาหนดไว้ เช่น

สทั พจน์อวพจน์ อติพจน์

บุคคลวตั อุปมา อพั ภาส

การเล่นเสียงสัมผสั สระ การเล่นเสียงสัมผสั อกั ษร

การเล่นคาซ้า การเล่นคาพอ้ ง

การเล่นเสียงวรรณยกุ ต์

๗. ครูช่วยอธิบายเพิ่มเติมใหส้ มบูรณ์ เมื่อนกั เรียนแตล่ ะคนอธิบายจบ

๘. นกั เรียนแต่ละกลุ่มแข่งขนั วเิ คราะห์กลวธิ ีการประพนั ธ์ของคาประพนั ธ์ที่กาหนด

โดยครูติดคาประพนั ธ์จากนิราศภูเขาทองบนกระดาน กลุ่มใดยกมือขอตอบก่อนและตอบไดถ้ ูกตอ้ งจะ

ไดข้ อ้ ละ ๑ คะแนน ถา้ กลุ่มท่ียกมือตอบผิดใหก้ ลุ่มอ่ืนยกมือขอตอบได้

คาประพนั ธ์ที่ครูกาหนด เช่น

๑) นาวาเอียงเสียงกกุ ลุกข้ึนร้อง

๒) ถึงบา้ นงิ้วเห็นแตง่ ิ้วละลิ่วสูง

๓) วาสนาเรากส็ ิ้นเหมือนกล่ินสุคนธ์
๔) อยคู่ ูฟ่ ้าดินไดด้ งั ใจปอง
๕) ถึงบางจากจากวดั พลดั พีน่ อ้ ง
๖) ดูน้าวงิ่ กลิ้งเชี่ยวเป็นเกลียวกลอก
๗) กลบั กระฉอกฉาดฉดั ฉวดั เฉวยี น
๘) ดูเวยี นเวยี นควา้ งควา้ งเป็นหวา่ งวน
๙) เป็นกลุ่มกลุ่มกลุม้ กายเหมือนทรายซดั
๑๐) นี่จนใจไมม่ ีเท่าข้ีเล็บ
๑๑) โอเ้ จดียท์ ่ีสร้างยงั ร้างรัก
๑๒) เพราะรักเร้ือแรมสวาทมาคลาดคลาย
ข้นั สรุป
๑. นกั เรียนและครูร่วมกนั สรุปความรู้ ดงั น้ี ในนิราศภูเขาทองมีคาประพนั ธ์ท่ีมี
ความหมายสัมพนั ธ์กบั สานวนที่เป็นคาพงั เพยและสุภาษิต ซ่ึงควรวเิ คราะห์ใหเ้ ขา้ ใจเพื่อนาไปใชใ้ น
ชีวติ ประจาวนั และควรศึกษากลวธิ ีการประพนั ธ์สาหรับใชใ้ นการพนิ ิจคุณคา่ ทางวรรณศิลป์ ของ
วรรณคดีและวรรณกรรม เพื่อใหเ้ ห็นคุณค่าและสามารถนามาใชใ้ นการแต่งคาประพนั ธ์ได้
๒. นกั เรียนร่วมกนั แสดงความคิดเห็น โดยครูใชค้ าถามทา้ ทาย ดงั น้ี
 นกั เรียนชอบกลวธิ ีการประพนั ธ์ลกั ษณะใดมากท่ีสุด เพราะเหตุใด
ส่ือ / แหล่งเรียนรู้
๑. บตั รคา
๒. แถบขอ้ ความ
๓. หนงั สือเรียนวรรณคดีวจิ กั ษ์ ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี ๑

การวดั และประเมินผล
๑. วธิ ีการวดั และประเมินผล
๑.๑ สังเกตพฤติกรรมการเรียน
๑.๒ การตอบคาถาม
๒. เคร่ืองมือวดั และประเมินผล
๒.๑ แบบสังเกตพฤติกรรมเรียน
๓. เกณฑก์ ารวดั และประเมินผล
นกั เรียนผา่ นเกณฑก์ ารวดั และประเมินผลเฉล่ียร้อยละ ๘๐

กจิ กรรมเสนอแนะ
นกั เรียนแบ่งกลุ่มศึกษาสานวนและกลวธิ ีการประพนั ธ์อยา่ งอิสระ มีการวางแผน แบง่ งานกนั

ภายในกลุ่ม ฝึกการพูด นาเสนอ เพื่อนในกลุ่มช่วยแนะนาและเรียนรู้ร่วมกนั ทาให้เกิดความรู้ ความ
เขา้ ใจง่ายข้ึน ครูอธิบายเพ่มิ เติมใหเ้ ขา้ ใจมากยง่ิ ข้ึน

ความเหน็ /ข้อเสนอแนะของหวั หน้ากล่มุ สาระหรือผู้ทไี่ ด้รับมอบหมาย
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

...........................................................
(นางเปรมยดุ า คลงั แสง)

หัวหน้ากล่มุ สาระการเรียนรู้ภาษาไทย
วนั ท่ี…….. เดือน…………………. พ.ศ

ความเห็น/ข้อเสนอแนะของผ้บู ริหารหรือผู้ทไี่ ด้รับมอบหมาย
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

.........................................................
(...........................................)

...............................................................
วนั ท่ี…….. เดือน…………………. พ.ศ

บันทกึ ผลการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้

ผลการจัดการเรียนรู้

…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
ปัญหา/อุปสรรค
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
ข้อเสนอแนะ/แนวทางแก้ไข
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………

(ลงช่ือ) ผบู้ นั ทึก
(นางณ พมิ ล ไกรวลั ย)์

…………./…………../………….

แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี ๖

กล่มุ สาระการเรียนรู้ภาษาไทย ช้ันมัธยมศึกษาปี ที่ ๑

หน่วยการเรียนรู้ท่ี ๑ เรื่อง นิราศภูเขาทอง จานวน ๒๔ ช่ัวโมง

แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี ๖ เรื่อง การวิเคราะห์ความคิดและความเชื่อในเรื่องที่อ่าน เวลา ๑ ช่ัวโมง

มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ชี้วดั

มาตรฐานการเรียนรู้

มาตรฐาน ท ๔.๑ เขา้ ใจธรรมชาติของภาษาและหลกั ภาษาไทย การเปลี่ยนแปลงของภาษา

และพลงั ของภาษา ภูมิปัญญาทางภาษา และรักษาภาษาไทยไวเ้ ป็นสมบตั ิ

ของชาติ

ตวั ชี้วดั

ท ๔.๑ ม. ๑/๖ จาแนกและใชส้ านวนท่ีเป็นคาพงั เพยและสุภาษิต

สาระสาคญั
สุนทรภู่แสดงความคิดและความเชื่อไวใ้ นนิราศภูเขาทองเม่ือเดินทางถึงสถานที่ต่าง ๆ

ไดอ้ ยา่ งลึกซ้ึง

จุดประสงค์การเรียนรู้
๑. อธิบายความคิดและความเช่ือท่ีปรากฏในนิราศภูเขาทอง (K)
๒. วเิ คราะห์ความคิดและความเช่ือในนิราศภูเขาทอง (P)
๓. เชื่อมโยงความคิดและความเชื่อจากนิราศภูเขาทองกบั สานวนไทย (P)
๔. เห็นคุณค่าของวรรณคดีที่สะทอ้ นความคิดและความเชื่อของคนไทย (A)

สาระการเรียนรู้
๑. ความรู้
ความคิดและความเชื่อในนิราศภูเขาทอง
๒. ทกั ษะ/กระบวนการ/กระบวนการคดิ
การใหเ้ หตุผล การสรุปความรู้
๓. คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์
ซ่ือสัตยส์ ุจริต มีวินยั ใฝ่ เรียนรู้ มุ่งมน่ั ในการทางาน รักความเป็นไทย

๔. สมรรถนะสาคญั ของผ้เู รียน
ความสามารถในการส่ือสาร ความสามารถในการคิด ความสามารถในการใชท้ กั ษะ

ชีวติ

การบูรณาการสู่อาเซียน
การศึกษาภาษาและวรรณคดีไม่ใช่การศึกษาในเชิงสุทรียศาสตร์เทา่ น้นั แต่เป็นการวเิ คราะห์

ภาษาและวรรณคดีในฐานะเป็นตวั บททางวฒั นธรรม โดยศึกษาในลกั ษณะสหวทิ ยาการ และการใช้
บริบททางสังคมมาช่วยอธิบาย สามารถแสดงถึงความสัมพนั ธ์ของภาษาและวรรณคดีกบั วฒั นธรรม
ไดเ้ ป็นอยา่ งดี

ชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด)

-

กจิ กรรมการเรียนรู้

ข้นั นา

๑. ครูแจง้ จุดประสงคเ์ ชิงพฤติกรรมนกั เรียนทราบวา่ ในการเรียนรู้ซ่ึงนกั เรียน

จะตอ้ งมีความต้งั ใจ สนใจ เอาใจใส่ มีสมาธิ จะทาใหป้ ระสบความสาเร็จทุกกิจกรรม วธิ ีวดั ผล

ประเมินผล เกณฑใ์ นการวดั ผลประเมินผล ความสาคญั ของการเรียนรู้เน้ือหานิราศภูเขาทอง

๒. นกั เรียนทบทวนเน้ือหาเร่ืองนิราศภูเขาทอง

ข้นั สอน

๑. นกั เรียนร่วมกนั สนทนาเก่ียวกบั ความเชื่อต่าง ๆ ของคนไทยที่เคยไดร้ ับการถ่ายทอด

จากผใู้ หญ่

๒. นกั เรียนแบ่งกลุ่ม ๑๐ กลุ่ม ส่งตวั แทนออกมาจบั ฉลากหมายเลขประจาแถบขอ้ ความ

ท่ีมีคาประพนั ธ์ ดงั น้ี

๑

พระนิพพานปานประหน่ึงศีรษะขาด ดว้ ยไร้ญาติยากแคน้ ถึงแสนเขญ็

ท้งั โรคซ้ากรรมซดั วบิ ตั ิเป็น ไมเ่ ล็งเห็นท่ีซ่ึงจะพ่ึงพา
จึงสร้างพรตอตส่าห์ส่งส่วนบุญถวาย ประพฤติฝ่ ายสมถะท้งั วสา

เป็ นสิ่งของฉลองคุณมุลิกา ขอเป็นขา้ เคียงบาททุกชาติไป

๒ ไม่เห็นหลกั ลือเล่าวา่ เสาหิน
ถึงอารามนามวดั ประโคนปัก มิรู้สิ้นสุดช่ือที่ลือชา
แมน้ มอดมว้ ยกลบั ชาติวาสนา
เป็นสาคญั ปันแดนในแผน่ ดิน อยคู่ ู่ฟ้าดินไดด้ งั ใจปอง
ขอเดชะพระพุทธคุณช่วย แพประจาจอดรายเขาขายของ
อายยุ นื หม่ืนเทา่ เสาศิลา ท้งั สิ่งของขาวเหลืองเครื่องสาเภา
ไปพน้ วดั ทศั นาริมทา่ น้า
มีแพรผา้ สารพดั สีมว่ งตอง มีคนั โพงผกู สายไวป้ ลายเสา
ใหม้ วั เมาเหมือนหน่ึงบา้ เป็ นน่าอาย
๓ พระสรรเพชญโพธิญาณประมาณหมาย
ถึงโรงเหลา้ เตากลน่ั ควนั โขมง ไมใ่ กลก้ รายแกลง้ เมินกเ็ กินไป
สุดจะหกั หา้ มจิตคิดไฉน
โอบ้ าปกรรมน้านรกเจียวอกเรา แต่เมาใจน้ีประจาทุกค่าคืน
ทาบุญบวชกรวดน้าขอสาเร็จ
ถึงสุราพารอดไม่วอดวาย ผหู้ ญิงเกลา้ มวยงามตามภาษา
ไมเ่ มาเหลา้ แลว้ แต่เรายงั เมารัก ท้งั ผดั หนา้ จบั เขมา่ เหมือนชาวไทย
ถึงเมาเหลา้ เชา้ สายก็หายไป เหมือนอยา่ งเยยี่ งชายหญิงท้งั วสิ ยั
๔ ท่ีจิตใครจะเป็นหน่ึงอยา่ พึงคิด

ถึงเกร็ดยา่ นบา้ นมอญแต่ก่อนเก่า พระพุทธเจา้ หลวงบารุงซ่ึงกรุงศรี
เด๋ียวน้ีมอญถอนไรจุกเหมือนตุก๊ ตา ชื่อปทุมธานีเพราะมีบวั
โอส้ ามญั ผนั แปรไมแ่ ทเ้ ที่ยง แต่ชื่อต้งั กย็ งั อยเู่ ขารู้ทว่ั
น่ีหรือจิตคิดหมายมีหลายใจ ไมร่ อดชว่ั เช่นสามโคกยงิ่ โศกใจ
ตอ้ งเที่ยวเตร็ดเตร่หาที่อาศยั
๕ ขอใหไ้ ดเ้ ป็ นขา้ ฝ่ าธุลี
ถึงสามโคกโศกถวลิ ถึงปิ่ นเกลา้ อยา่ รู้ร้างบงกชบทศรี
ทุกวนั น้ีก็ซงั ตายทรงกายมา
ประทานนามสามโคกเป็ นเมืองตรี
โอพ้ ระคุณสูญลบั ไม่กลบั หลงั
แตเ่ ราน้ีที่สุนทรประทานตวั
สิ้นแผน่ ดินสิ้นนามตามเสด็จ
แมน้ กาเนิดเกิดชาติใดใด
สิ้นแผน่ ดินขอใหส้ ิ้นชีวิตบา้ ง
เหลืออาลยั ใจตรมระทมทวี

๖ ไมม่ ีฝงู สัตวส์ ิงกิ่งพฤกษา
ถึงบา้ นงิ้วเห็นแต่งิ้วละล่ิวสูง นึกก็น่ากลวั หนามขามขามใจ
ดงั ขวากแซมเส้ียมแทรกแตกไสว
ดว้ ยหนามดกรกดาษระดะตา ก็ตอ้ งไปปี นตน้ น่าขนพอง
งิ้วนรกสิบหกองคุลีแหลม ยงั คลาดแคลว้ ครองตวั ไม่มวั หมอง
ใครทาชูค้ ู่ท่านคร้ันบรรลยั เจียนจะตอ้ งปี นบา้ งหรืออยา่ งไร
เราเกิดมาอายเุ พยี งน้ีแลว้
ทุกวนั น้ีวปิ ริตผดิ ทานอง ถึงเม่ือยามยงั อุดมโสมนสั
๗ อยแู่ วดลอ้ มหลายคนปรนนิบตั ิ
ช่วยนง่ั ปัดยงุ ใหไ้ มไ่ กลกาย
วงั เวงจิตคิดคะนึงราพงึ ความ
สารวลกบั เพือ่ นรักสะพรักพร้อม คิดถึงคร้ังก่อนมาน้าตาไหล
โอย้ ามเขญ็ เห็นอยแู่ ตห่ นูพดั ก็จะไดร้ ับนิมนตข์ ้ึนบนจวน
อกมิแตกเสียหรือเราเขาจะสรวล
๘ จะตอ้ งมว้ นหนา้ กลบั อปั ระมาณ
มาทางท่าหนา้ จวนจอมผรู้ ้ัง
ดว้ ยพระพายพดั เวยี นดูเหียนหนั
จะแวะหาถา้ ทา่ นเหมือนเม่ือเป็นไวย แตท่ ุกวนั น้ีชราหนกั หนานกั
แต่ยามยากหากวา่ ถา้ ท่านแปลก เผยอแยกยอดทรุดก็หลุดหกั
เหมือนเขญ็ ใจใฝ่ สูงไมส่ มควร เสียดายนกั นึกน่าน้าตากระเด็น
จะมิหมดล่วงหนา้ ทนั ตาเห็น
๙ คิดก็เป็นอนิจจงั เสียท้งั น้นั
มีหอ้ งถ้าสาหรับจุดเทียนถวาย
เป็นลมทกั ษิณาวรรตน่าอศั จรรย์
ท้งั องคฐ์ านรานร้าวถึงเกา้ แฉก
โอเ้ จดียท์ ี่สร้างยงั ร้างรัก
กระน้ีหรือชื่อเสียงเกียรติยศ
เป็นผดู้ ีมีมากแลว้ ยากเยน็

๑๐ ขอเดชะพระเจดียค์ ิรีมาศ บรรจุธาตุที่ต้งั นรังสรรค์
ขา้ อุตส่าห์มาเคารพอภิวนั ท์ เป็นอนนั ตอ์ านิสงส์ดารงกาย
จะเกิดชาติใดใดในมนุษย์ ใหบ้ ริสุทธ์ิสมจิตที่คิดหมาย
ท้งั ทุกขโ์ ศกโรคภยั อยา่ ใกลก้ ราย แสนสบายบริบูรณ์ประยรู วงศ์
ท้งั โลโภโทโสและโมหะ ใหช้ นะใจไดอ้ ยา่ ใหลหลง
ขอฟุ้งเฟ่ื องเรืองวชิ าปัญญายง ท้งั ใหท้ รงศีลขนั ธ์ในสันดาน
อีกสองส่ิงหญิงร้ายและชายชวั่ อยา่ เมามวั หมายรักสมคั รสมาน
ขอสมหวงั ต้งั ประโยชน์โพธิญาณ ตราบนิพพานชาติหนา้ ใหถ้ าวร

๓. นกั เรียนแตล่ ะกลุ่มวเิ คราะห์ความคิดและความเช่ือในคาประพนั ธ์ที่ไดร้ ับ
แลกเปล่ียนความคิดเห็นกนั คนท่ีมีประสบการณ์ซ่ึงสอดคลอ้ งกบั ความคิดหรือความเชื่อดงั กล่าว ให้
เล่าประสบการณ์ใหเ้ พ่ือนในกลุ่มฟัง ครูกาหนดเวลานกั เรียนพอสมควร จากน้นั แต่ละกลุ่ม ส่งตวั แทน
ออกมานาเสนอผลการวเิ คราะห์

๔. นกั เรียนร่วมกนั แสดงความคิดเห็นเพิ่มเติม และช่วยกนั คิดหาสานวนไทยท่ี
สอดคลอ้ งกบั ความคิดและความเช่ือดงั กล่าว

๕. นกั เรียนสงั เกตการพรรณนาความรู้สึก การแสดงความคิด และความเช่ือของ
สุนทรภู่เมื่อเดินทางถึงสถานท่ีตา่ ง ๆ เพื่อใหเ้ ห็นความสามารถในการเช่ือมโยงความคิดกบั
ช่ือสถานที่และการเลือกสรรถอ้ ยคามาใชถ้ ่ายทอดผา่ นบทกวี

๖. นกั เรียนช่วยกนั จบั คู่ความคิดหรือความเช่ือกบั สถานที่ที่กาหนดใหส้ ัมพนั ธ์กนั
และร่วมกนั ตรวจสอบความถูกตอ้ ง

ข้นั สรุป
๑. นกั เรียนและครูร่วมกนั สรุปความรู้ ดงั น้ี สุนทรภู่แสดงความคิดและความเชื่อไวใ้ น

นิราศภูเขาทองเม่ือเดินทางถึงสถานที่ตา่ ง ๆ ไดอ้ ยา่ งลึกซ้ึง
๒. นกั เรียนร่วมกนั แสดงความคิดเห็น โดยครูใชค้ าถามทา้ ทาย ดงั น้ี
 ความคิดหรือความเชื่อของคนมีความสาคญั อยา่ งไร

ส่ือ / แหล่งเรียนรู้
๑. แถบขอ้ ความ
๒. กระดาษสาหรับทากิจกรรม
๓. หนงั สือเรียนวรรณคดีวจิ กั ษ์ ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ ๑

การวดั และประเมินผล
๑. วธิ ีการวดั และประเมินผล
๑.๑ สงั เกตพฤติกรรมการเรียน
๑.๒ การตอบคาถาม
๑.๓ การตรวจผลงาน
๒. เคร่ืองมือวดั และประเมินผล
๒.๑ แบบสงั เกตพฤติกรรมเรียน
๒.๒ ตรวจผลงาน
๓. เกณฑก์ ารวดั และประเมินผล
นกั เรียนผา่ นเกณฑก์ ารวดั และประเมินผลเฉล่ียร้อยละ ๘๐

กจิ กรรมเสนอแนะ
นกั เรียนต้งั คาถามจากเรื่องเพื่อกระตุน้ การเรียนรู้ และมีแนวทางในการอ่าน ช่วยใหเ้ ขา้ ใจ

เน้ือเร่ืองไดช้ ดั เจนยงิ่ ข้ึน

ความเหน็ /ข้อเสนอแนะของหวั หน้ากลุ่มสาระหรือผู้ทไ่ี ด้รับมอบหมาย
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

...........................................................
(นางเปรมยุดา คลงั แสง)

หัวหน้ากล่มุ สาระการเรียนรู้ภาษาไทย
วนั ท่ี…….. เดือน…………………. พ.ศ

ความเหน็ /ข้อเสนอแนะของผ้บู ริหารหรือผู้ทไี่ ด้รับมอบหมาย
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

.........................................................
(...........................................)

...............................................................
วนั ที่…….. เดือน…………………. พ.ศ

บันทกึ ผลการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้

ผลการจัดการเรียนรู้

…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
ปัญหา/อุปสรรค
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
ข้อเสนอแนะ/แนวทางแก้ไข
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………

(ลงชื่อ) ผบู้ นั ทึก
(นางณ พิมล ไกรสัลย)์

…………./…………../………….

แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี ๗

กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ช้ันมัธยมศึกษาปี ท่ี ๑

หน่วยการเรียนรู้ท่ี ๑ เร่ือง นิราศภูเขาทอง จานวน ๒๔ ชั่วโมง

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๗ เรื่อง เสียงเสนาะเพราะเอือ้ สัมผสั เวลา ๑ ช่ัวโมง

มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ชี้วดั

มาตรฐานการเรียนรู้

มาตรฐาน ท ๑.๑ ใชก้ ระบวนการอา่ นสร้างความรู้และความคิดเพ่ือนาไปใชต้ ดั สินใจ

แกป้ ัญหาในการดาเนินชีวิต และมีนิสยั รักการอา่ น

ตัวชี้วดั

ท ๑.๑ ม. ๑/๑ อา่ นออกเสียงบทร้อยแกว้ และบทร้อยกรองไดถ้ ูกตอ้ งเหมาะสมกบั

เร่ืองท่ีอา่ น

ท ๑.๑ ม. ๑/๙ มีมารยาทในการอา่ น

สาระสาคัญ
นิราศมีลกั ษณะคาประพนั ธ์เช่นเดียวกบั กลอนสุภาพ การอา่ นออกเสียงบทร้อยกรอง ใหไ้ พเราะ

ควรคานึงถึงการเอ้ือสัมผสั ของคาใหม้ ีเสียงคลอ้ งจองกนั และใชน้ ้าเสียงใหส้ อดคลอ้ งกบั เน้ือเร่ือง

จุดประสงค์การเรียนรู้
๑. อธิบายแนวทางการอา่ นออกเสียงบทร้อยกรอง (K)
๒. อธิบายการแบ่งจงั หวะการอา่ นนิราศ (K)
๓. อา่ นออกเสียงนิราศภูเขาทอง (P)
๔. เห็นความสาคญั ของการอา่ นออกเสียงบทร้อยกรองใหไ้ พเราะ แสดงอารมณ์สอดคลอ้ ง

กบั เน้ือเรื่อง และมีมารยาทในการอ่าน (A)

สาระการเรียนรู้
๑. ความรู้
การอา่ นออกเสียงนิราศ

๒. ทกั ษะ/กระบวนการ/กระบวนการคดิ
การใหเ้ หตุผล การปฏิบตั ิ/การสาธิต การประยกุ ต/์ การปรับปรุง การประเมินค่า
การสรุปความรู้

๓. คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์
ซื่อสตั ยส์ ุจริต มีวินยั ใฝ่ เรียนรู้ มุ่งมนั่ ในการทางาน รักความเป็นไทย

๔. สมรรถนะสาคัญของผู้เรียน
ความสามารถในการส่ือสาร ความสามารถในการคิด ความสามารถในการใชท้ กั ษะ

ชีวติ

การบูรณาการสู่อาเซียน
การศึกษาภาษาและวรรณคดีไม่ใช่การศึกษาในเชิงสุทรียศาสตร์เท่าน้นั แต่เป็นการวเิ คราะห์

ภาษาและวรรณคดีในฐานะเป็นตวั บททางวฒั นธรรม โดยศึกษาในลกั ษณะสหวทิ ยาการ และการใช้
บริบททางสังคมมาช่วยอธิบาย สามารถแสดงถึงความสมั พนั ธ์ของภาษาและวรรณคดีกบั วฒั นธรรม
ไดเ้ ป็นอยา่ งดี

ชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด)

การอา่ นออกเสียงนิราศภูเขาทอง

กจิ กรรมการเรียนรู้
ข้นั นา
นกั เรียนทบทวนเน้ือหาเร่ืองนิราศภูเขาทอง
ข้นั สอน
๑. นกั เรียนร่วมกนั แสดงความคิดเห็น โดยครูใชค้ าถามทา้ ทาย ดงั น้ี
 อ่านอยา่ งไรใหน้ ่าฟัง
๒. นกั เรียนศึกษาความรู้เรื่อง การอ่านออกเสียงบทร้อยกรอง และการอ่านกลอนสุภาพ

ร่วมกนั สรุปความเขา้ ใจ
๓. ครูอธิบายนกั เรียนฟังเกี่ยวกบั ลกั ษณะคาประพนั ธ์และการอา่ นนิราศ ซ่ึงมีลกั ษณะ

เช่นเดียวกบั กลอนสุภาพ
๔. นกั เรียนอา่ นบตั รคาและแถบคาประพนั ธ์ที่ครูติดบนกระดาน เพอ่ื เปรียบเทียบ

เสียงอา่ น ดงั น้ี
อดิศร อา่ นวา่ อะ - ดิ - สอน
คิดถึงบาทบพิตรอดิศร อ่านวา่ อะ - ดิด - สอน

๕. นกั เรียนช่วยกนั สงั เกตเสียงอ่านที่ถูกตอ้ งของคา และเสียงอ่านของคาคาน้นั
เมื่ออยใู่ นคาประพนั ธ์ และอธิบายวา่ เพราะเหตุใดในคาประพนั ธ์จึงออกเสียงเช่นน้นั (เพื่อใหค้ า มี
เสียงคลอ้ งจองกนั ที่เรียกวา่ เอ้ือสัมผสั ทาใหค้ าประพนั ธ์มีความไพเราะมากยง่ิ ข้ึน)

๖. ครูนาบตั รคาและแถบคาประพนั ธ์ติดบนกระดานนกั เรียนอ่านทีละคู่ ดงั น้ี
มุลิกา อ่านวา่ มุ - ลิ - กา
เป็นส่ิงของฉลองคุณมุลิกา อา่ นวา่ มุน - ลิ - กา
ทิศา อ่านวา่ ทิ - สา
ดูมวั มนมืดมิดทุกทิศา อา่ นวา่ ทิด - สา
อภิวนั ท์ อ่านวา่ อะ - พิ - วนั
ไดเ้ สร็จสามรอบคานบั อภิวนั ท์ อ่านวา่ อบั - พิ - วนั
โพธิญาณ อ่านวา่ โพ - ทิ - ยาน
ขอสมหวงั ต้งั ประโยชน์โพธิญาณ อา่ นวา่ โพด - ทิ - ยาน

๗. นกั เรียนฟังครูอา่ นทานองเสนาะนิราศภูเขาทองหรือฟังจากแถบบนั ทึกเสียง แลว้ ฝึก
อ่านตามพร้อมกนั

๘. นกั เรียนแบง่ กลุ่ม ๖ กลุ่ม เลือกบทอา่ นที่ครูกาหนด แลว้ ฝึ กอา่ นทานองเสนาะ โดย
ปฏิบตั ิตามแนวทางการอ่านออกเสียงบทร้อยกรอง

บทอา่ นที่ครูกาหนดมีดงั น้ี

๑ คิดถึงบาทบพิตรอดิศร
ถึงหนา้ วงั ดงั หน่ึงใจจะขาด แตป่ างก่อนเคยเฝ้าทุกเชา้ เยน็
ดว้ ยไร้ญาติยากแคน้ ถึงแสนเขญ็
โอผ้ า่ นเกลา้ เจา้ ประคุณของสุนทร ไม่เลง็ เห็นท่ีซ่ึงจะพ่ึงพา
พระนิพพานปานประหน่ึงศีรษะขาด ประพฤติฝ่ ายสมถะท้งั วสา
ท้งั โรคซ้ากรรมซดั วบิ ตั ิเป็น ขอเป็นขา้ เคียงบาททุกชาติไป
จึงสร้างพรตอตส่าห์ส่งส่วนบุญถวาย
เป็ นส่ิงของฉลองคุณมุลิกา

๒ มาผกู โบสถก์ ไ็ ดม้ าบูชาชื่น
โอป้ างหลงั คร้ังสมเดจ็ บรมโกศ ท้งั แปดหม่ืนสี่พนั ไดว้ นั ทา
เพราะตวั ตอ้ งตกประดาษวาสนา
ชมพระพิมพร์ ิมผนงั ยงั ยงั่ ยนื พอนาวาติดชลเขา้ วนเวยี น
โอค้ ร้ังน้ีมิไดเ้ ห็นเล่นฉลอง กลบั กระฉอกฉาดฉดั ฉวดั เฉวยี น
เป็นบุญนอ้ ยพลอยนึกโมทนา ดูเวยี นเวยี นควา้ งควา้ งเป็นหวา่ งวน

ดูน้าวง่ิ กลิ้งเช่ียวเป็นเกลียวกลอก
บา้ งพลุ่งพลุ่งวงุ้ วงเหมือนกงเกวยี น

๓ ไม่มีฝงู สัตวส์ ิงก่ิงพฤกษา
นึกก็น่ากลวั หนามขามขามใจ
ถึงบา้ นงิ้วเห็นแตง่ ิ้วละลิ่วสูง ดงั ขวากแซมเส้ียมแทรกแตกไสว
ดว้ ยหนามดกรกดาษระดะตา ก็ตอ้ งไปปี นตน้ น่าขนพอง
งิ้วนรกสิบหกองคุลีแหลม ยงั คลาดแคลว้ ครองตวั ไม่มวั หมอง
ใครทาชูค้ ู่ท่านคร้ันบรรลยั เจียนจะตอ้ งปี นบา้ งหรืออยา่ งไร
เราเกิดมาอายเุ พียงน้ีแลว้
ทุกวนั น้ีวปิ ริตผดิ ทานอง ระดะดอกบวั เผอ่ื นเม่ือเดือนหงาย
ขา้ งหนา้ ทา้ ยถ่อมาในสาคร
๔ ดูน่ารักบรรจงส่งเกสร
จนเดือนเด่นเห็นเหล่ากระจบั จอก กา้ มกุง้ ซอ้ นเสียดสาหร่ายใตค้ งคา
เห็นร่องน้าลาคลองท้งั สองฝ่ าย เป็นเหล่าเหล่าแลรายท้งั ซา้ ยขวา
จนแจม่ แจง้ แสงตะวนั เห็นพนั ธุ์ผกั ดาษดาดูขาวดงั ดาวพราย
เหล่าบวั เผื่อนแลสลา้ งริมทางจร
สายติ่งแกมแซมสลบั ตน้ ตบั เต่า ช่วงยาวลากเล้ือยเจ้ือยจนเหน่ือยหู
กระจบั จอกดอกบวั บานผกา จนลูกคูข่ อทุเลาวา่ หาวนอน
ดึกสงดั เงียบหลบั ลงกบั หมอน
๕ อา้ ยโจรจรจูจ่ ว้ งเขา้ ลว้ งเรือ
ไอล้ าหน่ึงคร่ึงท่อนกลอนมนั มาก มนั ดาล่องน้าไปช่วงไวเหลือ
ไมจ่ บบทลดเล้ียวเหมือนเง้ียวงู เหมือนเน้ือเบ้ือบา้ เลอะดูเซอะซะ
ไดฟ้ ังเล่นตา่ งตา่ งที่ขา้ งวดั ไมเ่ สียของขาวเหลืองเคร่ืองอฏั ฐะ
ประมาณสามยามคล้าในอมั พร ชยั ชนะมารไดด้ งั ใจปอง
นาวาเอียงเสียงกุกลุกข้ึนร้อง
ไม่เห็นหนา้ สานุศิษยท์ ี่ชิดเช้ือ
แต่หนูพดั จดั แจงจุดเทียนส่อง
ดว้ ยเดชะตบะบุญกบั คุณพระ

๖ ท้งั สถูปบรมธาตุพระศาสนา
ดว้ ยไดไ้ ปเคารพพระพุทธรูป ตามภาษาไมส่ บายพอคลายใจ
เป็นนิสยั ไวเ้ หมือนเตือนศรัทธา แรมนิราศร้างมิตรพิสมยั
ใช่จะมีท่ีรักสมคั รมาด ตามวสิ ยั กาพยก์ ลอนแต่ก่อนมา
ซ่ึงครวญคร่าทาทีพริ ้ีพิไร สารพดั เพียญชนงั เครื่องมงั สา
เหมือนแม่ครัวคว่ั แกงพะแนงผดั ตอ้ งโรยหนา้ เสียสักหน่อยอร่อยใจ
อนั พริกไทยใบผกั ชีเหมือนสีกา อยา่ นึกนินทาแถลงแหนงไฉน
จงทราบความตามจริงทุกส่ิงสิ้น จึงร่าไรเรื่องร้างเล่นบา้ งเอย
นกั เลงกลอนนอนเปล่าก็เศร้าใจ

๙. นกั เรียนออกมาอา่ นทานองเสนาะหนา้ ช้นั เรียนทีละกลุ่ม กลุ่มอ่ืน ๆ และครูร่วมกนั
ประเมินการอา่ นและใหค้ าแนะนา

ข้นั สรุป
นกั เรียนและครูร่วมกนั สรุปความรู้ ดงั น้ี นิราศมีลกั ษณะคาประพนั ธ์เช่นเดียวกบั กลอน

สุภาพ การอา่ นออกเสียงบทร้อยกรอง ใหไ้ พเราะควรคานึงถึงการเอ้ือสมั ผสั ของคาใหม้ ีเสียงคลอ้ ง
จองกนั และใชน้ ้าเสียงใหส้ อดคลอ้ งกบั เน้ือเรื่อง

ส่ือ / แหล่งเรียนรู้
๑. บตั รคา
๒. แถบคาประพนั ธ์
๓. แถบบนั ทึกเสียง
๔. หนงั สือเรียนวรรณคดีวจิ กั ษ์ ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี ๑

การวดั และประเมินผล
๑. วธิ ีการวดั และประเมินผล
๑.๑ สงั เกตพฤติกรรมการเรียน
๑.๒ การตอบคาถาม
๑.๓ การอ่านออกเสียงบทร้อยกรอง
๒. เครื่องมือวดั และประเมินผล
๒.๑ แบบสงั เกตพฤติกรรมเรียน

๒.๒ แบบสงั เกตการอา่ นออกเสียงบทร้อยกรอง
๓. เกณฑก์ ารวดั และประเมินผล

นกั เรียนผา่ นเกณฑก์ ารวดั และประเมินผลเฉล่ียร้อยละ ๘๐

กจิ กรรมเสนอแนะ
นกั เรียนฝึกอ่านทานองเสนาะดว้ ยตนเอง และร่วมกนั เป็นกลุ่มกบั เพื่อนอยา่ งอิสระ เพื่อน

สมาชิกช่วยกนั ติชม แกไ้ ข ปรับปรุงในดา้ นตา่ ง ๆ ในบรรยากาศแห่งความรักและมิตรภาพระหวา่ งกนั
อีกท้งั ครูนาแถบบนั ทึกเสียงการอา่ นทานองเสนาะนกั เรียนไดฝ้ ึกปฏิบตั ิจะไดอ้ า่ น ไดด้ ียงิ่ ข้ึน
และจดั กิจกรรมประกวดอา่ นทานองเสนาะ โดยนกั เรียนที่เขา้ ประกวดไดค้ ดั เลือก บทร้อยกรอง
ท่ีประทบั ใจดว้ ยตนเอง

ความเห็น/ข้อเสนอแนะของหวั หน้ากล่มุ สาระหรือผู้ทไี่ ด้รับมอบหมาย
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

...........................................................
(นางเปรมยุดา คลงั แสง)

หัวหน้ากล่มุ สาระการเรียนรู้ภาษาไทย
วนั ท่ี…….. เดือน…………………. พ.ศ

ความเหน็ /ข้อเสนอแนะของผู้บริหารหรือผู้ทไ่ี ด้รับมอบหมาย
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

.........................................................
(...........................................)

...............................................................
วนั ท่ี…….. เดือน…………………. พ.ศ

บันทกึ ผลการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้

ผลการจัดการเรียนรู้

…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
ปัญหา/อุปสรรค
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………

ข้อเสนอแนะ/แนวทางแก้ไข
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………

(ลงชื่อ) ผบู้ นั ทึก
(นางณ พิมล ไกรวลั ย)์

…………./…………../………….

แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี ๘

กล่มุ สาระการเรียนรู้ภาษาไทย ช้ันมธั ยมศึกษาปี ที่ ๑

หน่วยการเรียนรู้ท่ี ๑ เร่ือง นิราศภูเขาทอง จานวน ๒๔ ช่ัวโมง

แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี ๘ เรื่อง สุนทรียรสและอรรถรสในวรรคทองของคาประพนั ธ์

เวลา ๑ ช่ัวโมง

มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ชี้วดั

มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน ท ๒.๑ ใชก้ ระบวนการเขียนเขียนส่ือสาร เขียนเรียงความ ยอ่ ความ และเขียน

เร่ืองราวในรูปแบบต่าง ๆ เขียนรายงานขอ้ มูลสารสนเทศและรายงาน
การศึกษาคน้ ควา้ อยา่ งมีประสิทธิภาพ
มาตรฐาน ท ๓.๑ สามารถเลือกฟังและดูอยา่ งมีวจิ ารณญาณ และพดู แสดงความรู้ ความคิด
และความรู้สึกในโอกาสต่าง ๆ อยา่ งมีวจิ ารณญาณและสร้างสรรค์

ตัวชี้วดั คดั ลายมือตวั บรรจงคร่ึงบรรทดั
ท ๒.๑ ม. ๑/๑ พดู แสดงความคิดเห็นอยา่ งสร้างสรรคเ์ ก่ียวกบั เร่ืองที่ฟังและดู
ท ๓.๑ ม. ๑/๓ มีมารยาทในการฟัง การดู และการพูด
ท ๓.๑ ม. ๑/๖

สาระสาคัญ
นิราศภูเขาทองมีคาประพนั ธ์ไพเราะและมีความหมายดีหลายบท สมควรนามาเป็ นบทฝึก คดั

ลายมือและท่องจาสาหรับใชส้ ่ือสารอา้ งอิงไดเ้ ป็นอยา่ งดี

จุดประสงค์การเรียนรู้
๑. อธิบายหลกั การพจิ ารณาวรรคทอง (K)
๒. อธิบายหลกั การคดั ลายมือ (K)
๓. คดั ลายมือตวั บรรจงคร่ึงบรรทดั (P)
๔. พูดแสดงความคิดเห็นอยา่ งสร้างสรรคใ์ นการลงคะแนนเลือกวรรคทองยอดนิยม (P)
๕. กระตือรือร้นในการทากิจกรรมและเห็นคุณคา่ ของวรรณคดีไทย (A)

สาระการเรียนรู้
๑. ความรู้
การเดินทางของสุนทรภู่ในนิราศภูเขาทอง
๒. ทกั ษะ/กระบวนการ/กระบวนการคดิ
การใหเ้ หตุผล การจดั ระบบความคิดเป็นแผนภาพ การสังเคราะห์ การแกป้ ัญหา
การสรุปความรู้
๓. คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์
มีวนิ ยั ใฝ่ เรียนรู้ มุง่ มนั่ ในการทางาน รักความเป็นไทย
๔. สมรรถนะสาคัญของผู้เรียน
ความสามารถในการสื่อสาร ความสามารถในการคิด ความสามารถในการใชท้ กั ษะ

ชีวติ

การบูรณาการสู่อาเซียน
การศึกษาภาษาและวรรณคดีไม่ใช่การศึกษาในเชิงสุทรียศาสตร์เท่าน้นั แต่เป็นการวเิ คราะห์

ภาษาและวรรณคดีในฐานะเป็นตวั บททางวฒั นธรรม โดยศึกษาในลกั ษณะสหวทิ ยาการ และการใช้
บริบททางสงั คมมาช่วยอธิบาย สามารถแสดงถึงความสมั พนั ธ์ของภาษาและวรรณคดีกบั วฒั นธรรม
ไดเ้ ป็นอยา่ งดี

ชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด)
การคดั ลายมือวรรคทอง

กจิ กรรมการเรียนรู้
ข้นั นา
นกั เรียนทบทวนเน้ือหาเร่ืองนิราศภูเขาทองดว้ ยการเล่าเร่ืองอยา่ งยอ่
ข้นั สอน
๑. นกั เรียนร่วมกนั แสดงความคิดเห็น โดยครูใชค้ าถามทา้ ทาย ดงั น้ี
 คาประพนั ธ์ที่จะเป็น “วรรคทอง” ควรมีลกั ษณะเด่นอยา่ งไร
๒. นกั เรียนพจิ ารณาคาประพนั ธ์ในนิราศภูเขาทอง แลว้ คดั เลือกวรรคทองของตนเอง

ความยาวประมาณ ๓-๔ บท ครูกาหนดเวลาในการพิจารณาไม่เกิน ๕ นาที
๓. นกั เรียนศึกษาความรู้เรื่อง การคดั ลายมือ แลว้ ร่วมกนั สนทนาในประเด็นต่อไปน้ี