กรรมทีปนี

มหคั คตะกศุ ล ๙ ประการ

มหคั คตะกศุ ล ๙ ประการ ไดแ้ กอ่ ะไรบา้ ง ?
ไดแ้ กร่ ปู กศุ ล ๕ ประการ และอรปู กศุ ล ๔ ประการ

รปู กศุ ล ๕ ประการ นน้ั คอื
๑. ปฐมฌานกศุ ล
๒. ทตุ ยิ ฌานกศุ ล
๓. ตตยิ ฌานกศุ ล
๔. จตตุ ถฌานกศุ ล
๕. ปญั จมฌานกศุ ล

อรปู กศุ ล ๔ ประการ นน้ั คอื
๑. อากาสานญั จายตนฌานกศุ ล
๒. วญิ ญาณญั จายตนฌานกศุ ล
๓. อากญิ จญั ญายตนฌานกศุ ล
๔. เนวสญั ญานาสญั ญายตนฌานกศุ ล

มหคั คตะกศุ ล ๙ ประการนแ่ี หละ เรยี กวา่ เปน็ ครกุ รรมฝา่ ยกศุ ล เปน็ กศุ ลกรรมความดอี นั หนกั แนน่
มลี ำดบั การใหผ้ ลเปน็ อนั ดบั แรกแกเ่ จา้ ของกรรม ซง่ึ กห็ มายความวา่ เมอ่ื บคุ คลผใู้ ดผหู้ นง่ึ เปน็ คนมสี ตปิ ญั ญา
เห็นภัยในวัฏสงสาร กลัวความทุกข์ทรมานในนรกและอบายภูมิอื่นๆ ปรารถนาความสุขอันประเสริฐยิ่งกว่า
เทวดาทง้ั หลาย ใครจ่ ะไดไ้ ปเสวยสขุ อนั เกดิ จากพรหมสมบตั อิ ยู่ ณ พรหมโลก จงึ อตุ สาหะพยายามบำเพญ็ กศุ ล
อนั อกุ ฤษฏใ์ นสว่ นภาวนากรรม ตง้ั หนา้ เจรญิ สมถกรรมฐาน จนไดบ้ รรลฌุ านกศุ ลตา่ งๆ ตามความสามารถแหง่ ตน
ตง้ั แตฌ่ านกศุ ลขน้ั ตน้ คอื ปฐมฌานกศุ ลเปน็ ตน้ ไป ทา่ นผนู้ ช้ี อ่ื วา่ เปน็ ผมู้ คี รกุ รรมฝา่ ยกศุ ลแลว้ อยตู่ อ่ มาเมอ่ื ทา่ น
ถงึ แกก่ าลกริ ยิ าตาย “ครกุ รรมฝา่ ยกศุ ล“ ซง่ึ ไดแ้ กฌ่ านกศุ ลตา่ งๆ ทท่ี า่ นไดบ้ รรลนุ น้ั กย็ อ่ มจะเขา้ มาทำหนา้ ท่ี
เปน็ พนกั งานตกแตง่ ชกั นำใหท้ า่ นไปอบุ ตั เิ กดิ เปน็ พระพรหมผปู้ ระเสรฐิ สถติ อยู่ ณ พรหมโลกชน้ั ตา่ งๆ ตาม
อำนาจแหง่ ฌานกศุ ลทต่ี นไดบ้ รรลุ

ครุกรรมฝ่ายกุศลคือฌานกุศลต่างๆ นี้ มีคุณหนักแน่นมากมีอำนาจพะยุงส่งเสริมให้พุ่งขึ้นไปเกิดใน
พรหมโลกทนั ที ในขณะทา่ นผไู้ ดฌ้ านดบั ขนั ธต์ ายจากมนษุ ยโลกเรานไ้ี ปแลว้ ไมม่ กี รรมอน่ื ใดทจ่ี ะมาเปน็ เครอ่ื ง
กน้ั กางขวางหนา้ ไดเ้ ลยเปน็ อนั ขาด แมจ้ ะไดเ้ คยทำบญุ ทำบาปอน่ื ใดมากมากมายกต็ าม ผลแหง่ บญุ และบาปเหลา่
นน้ั ยอ่ มไมม่ อี ำนาจมากางกน้ั ฌานกศุ ลได้ เพราะฌานกศุ ลอนั เปน็ ครกุ รรมฝา่ ยกศุ ลน้ี มพี ลงั แรงสง่ สงู ยง่ิ กวา่ กรรม
อน่ื ๆ ทง้ั หมด พงึ จำไวง้ า่ ยๆ วา่ ครกุ รรมฝา่ ยกศุ ลนก้ี ไ็ ดแ้ ก่ ฌานกศุ ล บคุ คลผบู้ ำเพญ็ สมถกรรมฐานจนได้
บรรลฌุ านกศุ ลตา่ งๆ แลว้ เมอ่ื ชวี ติ ของเขาถกู พญามจั จรุ าชเขา้ มาตดั คอื ตายไปจากโลกนแ้ี ลว้ เขายอ่ มถกู ฌานกศุ ล

 ⌫⌫

อญั เชญิ ใหข้ น้ึ ไปอบุ ตั เิ กดิ เปน็ พระพรหมผปู้ ระเสรฐิ เสวยสมบตั เิ ปน็ สขุ อยใู่ นพรหมโลกอยา่ งแนน่ อนโดยไมต่ อ้ ง
สงสัย ก็ในกรณีแห่งครุกรรมฝ่ายกุศลชักนำบุคคลผู้ได้บรรลุฌานให้ไปอุบัติเกิดเป็นพระพรหมนี้ พึงเห็น
ตวั อยา่ งตามเรอ่ื งอนั ปรากฏมมี า ในเอกาทสนบิ าตอรรถกถา ดงั ตอ่ ไปน้ี

ราชาผไู้ ดฌ้ าน

ไดส้ ดบั มาวา่ การทโ่ี ลกเราน้ี วา่ งจากพระพทุ ธศาสนานานมาแลว้ มสี มเดจ็ พระราชาธบิ ดพี ระองค์ หนง่ึ
ทรงพระนามวา่ สมเดจ็ พระเจา้ กาสกิ ราช ครบครองราชสมบตั อิ ยู่ ณ กาสกิ รฐั ทา้ วเธอทรงตง้ั อยใู่ น ทศพธิ ราชธรรม
ประชาชนพลเมอื งในแวน่ แควน้ ของพระองคต์ า่ งกพ็ ากนั อยเู่ ปน็ ปกตสิ ขุ ตามสมควรแกอ่ ตั ภาพ ครง้ั นน้ั ยงั มกี สกิ ร
๒ คน ซึ่งเป็นชาวกาสิกรัฐนั้น เขาเป็นสหายรักใคร่กันมาก วันหนึ่งชวนกันไปบุกเบิกที่นาใหม่
ซง่ึ อยใู่ นทใ่ี กลป้ า่ ใหญไ่ กลจากบา้ น โดยตา่ งคนตา่ งกส็ ะพายหมอ้ นำ้ ดม่ื ไปคนละหมอ้ เพอ่ื จะไดด้ ม่ื กนิ แกค้ อแหง้
ในเวลาทำงาน เมอ่ื ไปถงึ เขตนาใหมท่ ต่ี นจบั จองไว้ และเตรยี มจะบกุ เบกิ ถากถางใหเ้ ตยี นแลว้ กเ็ อาหมอ้ นำ้ ดม่ื
ทต่ี นนำตดิ ตวั มานน้ั แขวนไวร้ วมกนั ทต่ี น้ ไมแ้ หง่ หนง่ึ แลว้ กแ็ ยกกนั ไปทำงานในสถานทๆ่ี ตนจบั จองไว้

เพลาเทย่ี งวนั กสกิ รคนหนง่ึ เกดิ คอแหง้ กระหายนำ้ จงึ หยดุ งานชว่ั คราว แลว้ เดนิ มายงั ทซ่ี ง่ึ ตนแขวน
หมอ้ นำ้ ไว้ เมอ่ื เปดิ หมอ้ นำ้ ออกดู เหน็ วา่ นำ้ ของตนยงั เหลอื อยนู่ อ้ ย เกรงวา่ จะไมพ่ อดม่ื ไปจนถงึ กระทง่ั เยน็ เขา
จึงคิดที่จะประหยัดน้ำในหม้อของตนไว้ และพร้อมกันนั้นก็เกิดมีใจสกปรกคิดเอารัดเอาเปรียบเพื่อนฝูง เมื่อ
เหลยี วแลดเู หน็ เจา้ เพอ่ื นกนั กำลงั ทำงานงว่ นอยู่ จงึ ปดิ หมอ้ นำ้ ของตนเสยี แลว้ เปดิ หมอ้ นำ้ ของเจา้ เพอ่ื นลกั ดม่ื
เสยี อกึ ใหญ่ แลว้ กก็ ลบั ไปทำงานตอ่ ไปตามเดมิ ครน้ั ตกเวลาเยน็ เมอ่ื เลกิ งานแลว้ เขาทง้ั สองกพ็ ากนั กลบั บา้ น
เดนิ มาถงึ สระนำ้ ใหญซ่ ง่ึ มนี ำ้ ใสสะอาดกลางทาง จงึ ชวนกนั หยดุ อาบนำ้ เสยี กอ่ น กต็ ามปรกตบิ รุ ษุ ผลู้ กั นำ้ เพอ่ื น
ดม่ื นน้ั เปน็ คนทม่ี สี นั ดานสะอาด เมอ่ื เขาไดอ้ าบนำ้ ชำระรา่ งกายหายเหนด็ เหนอ่ื ยทต่ี อ้ งกรากกรำงานหนกั มา
ตลอดวนั แลว้ ขณะทย่ี นื รอเพอ่ื นอยรู่ มิ สระนำ้ นน้ั เขากพ็ ลนั บงั เกดิ ความคดิ สำรวจตนเองดวู า่

“ วนั น้ี ความชว่ั ทง้ั ทางกาย วาจา ใจ อยา่ งใดอยา่ งหนง่ึ ปรากฏมแี กต่ วั เราบา้ งหรอื ไมห่ นอ ? “

เมอ่ื นกึ ถงึ ความชว่ั อนั เลก็ นอ้ ยของตวั ในขณะทล่ี กั ดม่ื นำ้ ของเพอ่ื นขน้ึ มาได้ กใ็ หเ้ กดิ ความสงั เวชใจใน
การกระทำอันน่าละอายนั้นเป็นล้นพ้น โดยเหตุที่เขาเป็นคนดีมีวาสนาบารมีอันสั่งสมมานาน เพื่อจะได้เป็น
พระอรหนั ตส์ ำเรจ็ เปน็ พระปจั เจกพทุ ธเจา้ ฉะนน้ั จงึ ทำใหเ้ กดิ ความคดิ ขน้ึ วา่

“การที่เราลักดื่มน้ำของเพื่อนเมื่อเพลาเที่ยงวันนั้น ก็เพราะความบันดาลของกิเลสตันหา ก็อันว่า
กิเลสตัณหานี้มิใช่สิ่งดี เมื่อมันเจริญวัฒนาการขึ้นในจิตใจของผู้ใดแล้วก็รังแต่จะเป็นเหตุชักพาให้ไปเกิดใน
อบายภมู ิ ! อยา่ เลย เราจกั ทำการประหารกเิ ลสตณั หาอนั ชว่ั ชา้ นน้ั ในกาลบดั น“้ี

 ⌫ 

คดิ ดงั นแ้ี ลว้ กสกิ รผมู้ วี าสนาบารมอี นั สงู สง่ นน้ั กเ็ จรญิ วปิ สั สนาโดยไมช่ กั ชา้ จนพระปจั เจกพทุ ธญาณ
บงั เกดิ ขน้ึ ในสนั ดานไดส้ ำเรจ็ เปน็ พระปจั เจกพทุ ธเจา้ ในทน่ี น้ั เอง ลำดบั นน้ั เพอ่ื นเกา่ ของทา่ นขน้ึ มาจากสระนำ้
ไมท่ ราบความเปน็ ไป จงึ กลา่ วชวนขน้ึ วา่

“สหายรกั ! ไปเถดิ เรากลบั บา้ นกนั เถดิ นก่ี เ็ ปน็ เวลาเยน็ มากแลว้ “

“ทา่ นกลบั ไปคนเดยี วเถดิ เราหาไปไม่ กจิ ดว้ ยฆราวาสวสิ ยั ของเราไมม่ ี ! เรานช้ี อ่ื วา่ พระปจั เจกพทุ ธเจา้ “
ทา่ นกลา่ วตอบ

“อะไร?“ สหายนน้ั ตกใจมองดหู นา้ เพอ่ื นปากอา้ นยั นต์ าคา้ ง “ขอเพอ่ื นจงตง้ั ใจตง้ั สตใิ หด้ เี ถดิ ไมม่ อี ะไร
เกดิ ขน้ึ ทน่ี ห่ี รอกเราจะพากนั กลบั บา้ นเรว็ ๆ“ เขาพดู ปลอบใจ ดว้ ยนกึ วา่ สหายของตนถกู ผปี า่ เขา้ สงิ หรอื มฉิ ะนน้ั
กค็ งเกดิ สตวิ ปิ ลาสคอื กลายเปน็ บา้ ไปเสยี แลว้

“เราเปน็ พระปจั เจกพทุ ธเจา้ จรงิ ๆ“ ทา่ นกลา่ วยนื ยนั อกี ครง้ั หนง่ึ

“พระปัจเจกพุทธเจ้าอะไรกัน? เรานี้ได้ยินผู้รู้กล่าวกันว่าพระปัจเจกพุทธเจ้านั้น ท่านเป็นผู้มีวาสนา
บารมสี งู สง่ อบุ ตั ขิ น้ึ ในกาลทโ่ี ลกวา่ งจากพระบวรพทุ ธศาสนาอสญุ ญกปั ป์ ทา่ นเปน็ นกั บวช มผี มยาวประมาณ ๒
องคลุ ี มผี า้ กาสาวะ คอื ผา้ ยอ้ มดว้ ยนำ้ ฝาดเปน็ ผา้ นงุ่ ผา้ หม่ สถานทอ่ี ยขู่ องทา่ นกค็ อื ทเ่ี งอ้ื มแหง่ ภเู ขานนั ทมลู กะ
ณ อุตรหิมวันต์ หาใช่มีสภาพอย่างท่านนี้ไม่ ขอท่านจงสงบอกสงบใจให้ดีเถิด เรากลับบ้านกันดีกว่า
อยา่ คดิ ฟงุ้ ซา่ นไปเลย สหายรกั “

“กแ็ ลว้ เวลาน้ี มใิ ชก่ าลทโ่ี ลกวา่ งจากพระบวรพทุ ธศาสนาและเปน็ อสญุ ญกปั ปด์ อกหรอื ทา่ น ! เราขอยนื
ยนั อกี ครง้ั หนง่ึ วา่ บดั นเ้ี ราไดส้ ำเรจ็ เปน็ พระปจั เจกพทุ ธเจา้ แลว้ ทา่ นอยา่ สงสยั อะไรเลย“

ครน้ั กลา่ วดงั นแ้ี ลว้ พระปจั เจกพทุ ธเจา้ ผเู้ พง่ิ สำเรจ็ ใหมก่ ย็ กหตั ถข์ น้ึ ลบู ทเ่ี ศยี รเกลา้ แหง่ ตน ในขณะนน้ั
กเ็ กดิ อศั จรรยข์ น้ึ ทนั ใด ! เพศคฤหสั ถซ์ ง่ึ เปน็ กสกิ รธรรมดาไดอ้ นั ตรธานหายไป เพศบรรพชติ ปรากฏขน้ึ แทน
เกสาอนั ยาวของทา่ นเมอ่ื ตะกน้ี เ้ี หลอื อยเู่ พยี ง ๒ องคลุ ี นงุ่ สบงทรงจวี รสเี หลอื งออ่ นยอ้ มดว้ ยขมน้ิ คาดประคตอก
สงา่ งามดจุ สายฟา้ บนผา้ สงั ฆาฏสิ แี ดงสดซง่ึ พาดอยทู่ บ่ี า่ ซา้ ย สว่ นทจ่ี ะงอยบา่ เบอ้ื งขวาพาดผา้ บงั สกุ ลุ จวี รซง่ึ มสี ี
ดุจสีเมฆ และคล้องด้วยบาตรซึ่งมีสีงามเลื่อมดังปีกแมลงทับ แล้วเหาะลอยขึ้นไปบนอากาศ แสดงพระธรรม
เทศนาแกส่ หายเกา่ เลก็ นอ้ ย แลว้ กเ็ หาะลอยไปสถติ อยู่ ณ เงอ้ื มเขานนั ทมลู กะ ตามสมควรแกป่ จั เจกพทุ ธวสิ ยั
ปลอ่ ยใหส้ หายเกา่ ยนื มองอยู่ ณ ทน่ี น้ั เพยี งแตผ่ เู้ ดยี วเปน็ เวลานานดว้ ยความงงงนั อศั จรรยใ์ จเปน็ ทส่ี ดุ

ในกาลครง้ั นน้ั ยงั มบี รุ ษุ อกี คนหนง่ึ เปน็ กฎุ มุ พี มฐี านะมง่ั คง่ั ตง้ั บา้ นเรอื นอยใู่ นกาสกิ รฐั นน้ั วนั หนง่ึ
เขาไปธรุ ะเพอ่ื ซอ้ื สง่ิ ของทต่ี ลาดในเมอื ง ในขณะทเ่ี ขานง่ั อยใู่ นรา้ นตลาดมองออกมาขา้ งนอก ไดเ้ หน็ บรุ ษุ หนมุ่

 ⌫⌫

คนหนง่ึ ซง่ึ พาเอาภรยิ ารปู สวยแหง่ ตนมา กฎุ มุ พผี นู้ น้ั แลดภู รยิ าของผอู้ น่ื แลว้ เกดิ อกศุ ลจติ คดิ อยากจะไดน้ าง
มาเปน็ สมบตั ขิ องตนเปน็ หนกั หนา แตด่ ว้ ยอำนาจวาสนาบารมอี นั สงู สง่ ทเ่ี ขาไดเ้ คยบำเพญ็ มาแตบ่ รุ พชาติ จงึ
ทำใหเ้ ขาพลนั บงั เกดิ ความคดิ ขน้ึ ในปจั จบุ นั ทนั ดว่ นนน้ั วา่

“อโห! โลภะตณั หานม่ี ฤี ทธร์ิ า้ ยแรงนกั หนา ดเู อาเถดิ ตวั เรานก่ี เ็ ปน็ ผมู้ ที รพั ย์ มเี กยี รติ ทง้ั มคี วาม
ประพฤตดิ เี ปน็ ทน่ี บั ถอื ยกยอ่ งของคนทว่ั ไป แตเ่ หตไุ ฉน บดั นจ้ี งึ มคี วามคดิ บา้ ๆ อยากจะไดภ้ รยิ าของผอู้ น่ื อนั
เป็นความคิดที่น่าละอาย หากว่าปล่อยโลภะตัณหานี้ให้มันเจริญงอกงามเรื่อยไป มันคงจะบันดาลให้ตัวเรา
ประพฤตผิ ดิ ศลี ธรรมลว่ งกาเมสมุ จิ ฉาจารอยา่ งนา่ สงั เวชใจ แลว้ นำเราไปสอู่ บายภมู ิ ในเมอ่ื ตายไปแลว้ อยา่ งแนๆ่
อยา่ เลย เราจกั ประหารเจา้ โลภะตณั หาอนั มฤี ทธร์ิ า้ ย ในกาลบดั น“้ี

ดำรจิ ติ คดิ ดงั นแ้ี ลว้ กฎุ มุ พชี าวกาสกิ รฐั ผมู้ ปี จั เจกพทุ ธญาณบารมนี น้ั กต็ ง้ั จติ เจรญิ วปิ สั สนาภาวนา
ยังปัจเจกพุทธญาณ ให้บังเกิดขึ้นในสันดานของตน ได้สำเร็จเป็นพระปัจเจกพุทธเจ้าแล้ว
กย็ กหตั ถข์ น้ึ ลบู เศยี รของตน เพศคฤหสั ถก์ อ็ นั ตรธานหายไป เพศบรรพชติ ปรากฏขน้ึ มาแทน แลว้ กเ็ หาะขน้ึ ไป
บนอากาศ แสดงธรรมแกช่ าวรา้ นตลาดเลก็ นอ้ ย แลว้ กเ็ หาะลอยไปสถติ อยู่ ณ เงอ้ื มเขานนั ทมลู กะเชน่ เดยี วกบั
พระปจั เจกพทุ ธเจา้ องคแ์ รก ซง่ึ เปน็ เหตกุ ารณท์ ย่ี งั ความตกตะลงึ พรงึ เพรดิ ใหเ้ กดิ แกช่ าวรา้ นตลาดในขณะนน้ั
เปน็ อนั มาก

ในกาลครง้ั นน้ั ยงั มกี ฎุ มุ พอี กี ผหู้ นง่ึ ซง่ึ เปน็ ผมู้ ฐี านะดี มนี วิ าสสถานบา้ นเรอื นอยู่ ณ กาสกิ รฐั นน้ั วนั
หนง่ึ เขามคี วามจำเปน็ ทจ่ี ะตอ้ งเดนิ ทางผา่ นดงใหญ่ เพอ่ื ไปทำธรุ ะสำคญั จงึ ชวนบตุ รชายซง่ึ เปน็ หนมุ่ ใหญไ่ ปดว้ ย
กท็ ป่ี ากทางจะเขา้ ดงใหญน่ น้ั ปรากฏวา่ พวกโจรมนั มกั มาดกั ปลน้ คนเดนิ ทางอยเู่ สมอๆ และเปน็ ทล่ี ำ่ ลอื กนั วา่
โจรก๊กที่ปล้นคนเดินทางนี้ เป็นโจรเรียกค่าไถ่ วิธีการของพวกมันก็คือ เมื่อจับคนเดินทางได้ทั้งพ่อทั้งลูก
มนั ยอ่ มจะยดึ เอาลกู ไวเ้ ปน็ ตวั ประกนั เมอ่ื พอ่ นำทรพั ยม์ าไถแ่ ลว้ จงึ จะปลอ่ ยตวั ไป ถา้ ไมน่ ำทรพั ยม์ าไถ่ กฆ็ า่ ลกู
นน้ั เสยี ถา้ วา่ มนั จบั คนเดนิ ทางซง่ึ เปน็ พน่ี อ้ งกนั ไดแ้ ลว้ ยอ่ มยดึ เอานอ้ งไวเ้ ปน็ ตวั ประกนั ปลอ่ ยใหพ้ ไ่ี ปหาทรพั ย์
มาไถ่ ถ้าว่าจับได้คนเดินทางซึ่งเป็นลูกศิษย์อาจารย์มาด้วยกัน มันย่อมกักเอาตัวท่านอาจารย์ไว้เป็นประกัน
ปลอ่ ยใหล้ กู ศษิ ยไ์ ปหาทรพั ยม์ าไถ่ โดยมนั รใู้ จวา่ ธรรมดาลกู ศษิ ยย์ อ่ มมคี วามโลภในศลิ ปวทิ ยา มคี วามเคารพ
อยา่ งสงู ในอาจารย์ เมอ่ื มเี หตกุ ารณเ์ กดิ ขน้ึ เชน่ นย้ี อ่ มจะขมขี มนั รวบรวมทรพั ยส์ นิ มาไถ่ ไมม่ ศี ษิ ยท์ ด่ี คี นใดยอม
ใหอ้ าจารยข์ องตนตายงา่ ยๆ

ชายเดนิ ทางสองคนพอ่ ลกู ไดส้ ดบั คำเลา่ ลอื ดงั น้ี จงึ ทำกตกิ าแกก่ นั วา่ เมอ่ื เดนิ ทางไปถงึ ปากดงใหญ่
หากถกู พวกโจรเรยี กคา่ ไถจ่ บั ตวั ไดแ้ ลว้ กจ็ ะทำอบุ ายแกลง้ โกหกวา่ ไมไ่ ดเ้ ปน็ อะไรกนั เปน็ แตเ่ พยี งเพอ่ื นรว่ ม
เดนิ ทางเพง่ิ รจู้ กั กนั เทา่ นน้ั ครน้ั มาถงึ ปากทางเขา้ ดงใหญน่ น้ั แลว้ สองพอ่ ลกู กถ็ กู โจรจบั ตวั ดงั คาดไว้

“เปน็ อะไรกนั ?“ หวั หนา้ โจรถามพรอ้ มกบั จอ้ งหนา้ เขมง็

“ทา่ นทง้ั สองนเ้ี ปน็ อะไรกนั เปน็ พอ่ ลกู กนั หรอื เปลา่ ?“

 ⌫ 

“เปลา่ ! “ กฎุ มุ พผี เู้ ปน็ บดิ าตอบโกหกหนา้ ตาเฉย

“จริงหรือ? ตัวท่านไม่ได้เป็นลูกของตาแก่นี่จริง หรือ แต่ทำไมหน้าตาตลอดจนกิริยาท่าทางจึงแลดู
คลา้ ยกนั นกั เลา่ ?“ หวั หนา้ โจรหนั มาถามชายหนมุ่

“จรงิ ! ขา้ พเจา้ ไมไ่ ดเ้ กย่ี วขอ้ งเปน็ ญาตกิ บั ทา่ นผเู้ ฒา่ นเ่ี ลย ขา้ พเจา้ เดนิ ทางออกจากเมอื ง หวงั จะขา้ ม
ดงใหญไ่ ปยงั ประเทศถน่ิ โนน้ กบ็ งั เอญิ มาพบทา่ นผเู้ ฒา่ นก่ี ลางทาง ไดร้ จู้ กั ไตถ่ ามเมอ่ื ทราบวา่ จะเดนิ ทางเดยี ว กนั
กเ็ ลยเดนิ ทางรว่ มกนั มาจนพบทา่ นเขา้ ทน่ี ”่ี ชายหนมุ่ ผบู้ ตุ รจำเปน็ ตอ้ งกลา่ วมสุ าวาทตามบดิ า

“ไปได้ ! ” หวั หนา้ โจรออกคำสง่ั ใหเ้ ดนิ ทางตอ่ ไป หลงั จากทไ่ี ดป้ ลดทรพั ยส์ นิ อนั มคี า่ ของสองพอ่ ลกู นน้ั
หมดแลว้ และเชอ่ื สนทิ วา่ เขาทง้ั สองไมไ่ ดเ้ กย่ี วขอ้ งเปน็ อะไรกนั

พอพน้ ออกจากดงใหญน่ น้ั มา กเ็ ปน็ เวลาสายณั หส์ มยั ใกลค้ ำ่ ทง้ั สองจงึ หยดุ เดนิ ทาง ตง้ั ใจวา่ จะพกั แรม
คนื ในทน่ี น่ั สกั คนื หนง่ึ รงุ่ ขน้ึ เชา้ จงึ จกั เดนิ ทางตอ่ ไป เมอ่ื ไดอ้ าบนำ้ อนั มอี ยใู่ กลๆ้ ทพ่ี กั นน้ั และบรโิ ภคอาหารซง่ึ โจร
ไมไ่ ดร้ บิ และอนญุ าตใหน้ ำตดิ ตวั มาไดแ้ ลว้ ชายหนมุ่ ผบู้ ตุ ร ซง่ึ เปน็ คนมสี นั ดานสะอาด มวี าสนาบารมสี งู สง่ ไดเ้ คย
ตง้ั จติ ปรารถนาพระปจั เจกพทุ ธญาณมาเปน็ เวลานานหลายแสนชาติ จงึ นง่ั คำนงึ ถงึ ศลี ของตน ในทส่ี ดุ กเ็ หน็ วา่

“วนั นเ้ี รากลา่ วมสุ าวาท ตอ้ งศลี วบิ ตั เิ พราะโกหกโจร จะไดไ้ มเ่ สยี ทรพั ยเ์ ปน็ คา่ ไถต่ วั อยา่ งนน้ี บั วา่ เปน็
ความชว่ั อนั เกดิ จากความหวงความโลภในทรพั ยส์ นิ การทเ่ี ราตอ้ งถงึ ศลี วบิ ตั ใิ นครง้ั น้ี กเ็ พราะโลภะตณั หาใน
ทรพั ยส์ นิ เปน็ เหตุ กโ็ ลภะตณั หานเ้ี ปน็ อกศุ ลสง่ิ ชว่ั มใิ ชส่ ง่ิ ดี เมอ่ื เจรญิ ขน้ึ ในสนั ดานมากแลว้ กม็ แี ตเ่ ราจะนำไปสู่
อบายภมู โิ ดยสว่ นเดยี ว อยา่ กระนน้ั เลย เราจกั ประหารโลภะตณั หาอนั เปน็ กเิ ลสรา้ ย ใหม้ นั ตายขาดออกไปจาก
สนั ดานเสยี ในกาลบดั นเ้ี ถดิ ”

ดำริจิตคิดฉะนี้แล้ว ชายหนุ่มผู้มีปัจเจกพุทธญาณเต็มเปี่ยมอยู่ในขันธสันดานนั้น ก็ตั้งจิตเจริญ
วปิ สั สนาภาวนา ยงั ปจั เจกพทุ ธญาณใหบ้ งั เกดิ ขน้ึ ในสนั ดานของตน ไดส้ ำเรจ็ เปน็ พระปจั เจกพทุ ธเจา้ ในทน่ี น่ั เอง
แลว้ กย็ กหตั ถข์ น้ึ ลบู เศยี รของตน เพศคฤหสั ถก์ อ็ นั ตรธานหายไป เพศบรรพชติ ปรากฏขน้ึ มาแทน แลว้ กเ็ หาะ
ขน้ึ ไปเบอ้ื งบนอากาศ แสดงธรรมแกบ่ ดิ าของตนเลก็ นอ้ ย แลว้ กเ็ หาะลอยไปสถติ อยู่ ณ เงอ้ื มเขานนั ทมลู กะ
เชน่ เดยี วกบั พระปจั เจกพทุ ธเจา้ องคก์ อ่ น ซง่ึ เหตกุ ารณท์ ง้ั น้ี เปน็ เหตกุ ารณท์ ย่ี งั ความประหลาดมหศั จรรยใ์ จให้
เกดิ ขน้ึ แกบ่ ดิ านน้ั เปน็ อนั มาก

ในกาลครง้ั นน้ั ยงั มชี ายหนมุ่ อกี คนหนง่ึ เปน็ คนมวี ชิ าความรแู้ ละมศี ลี ธรรมในใจสงู รบั ราชการอยใู่ น
ราชสำนกั แผนกปกครอง ถกู สง่ ไปเปน็ นายอำเภอ ปกครองประชาชนอยู่ ณ อำเภอชายแดนแหง่ หนง่ึ อนั เปน็
เขตกาสกิ รฐั วนั หนง่ึ พวกลกู บา้ นทง้ั หลายไดพ้ ากนั มาขออนญุ าตนายอำเภอหนมุ่ วา่

 ⌫⌫

“ขา้ แตน่ าย ! ในพธิ พี ลกี รรมแกย่ กั ษ์ ซง่ึ จะมขี น้ึ ในครง้ั น้ี ขา้ พเจา้ ทง้ั หลายจกั ขอฆา่ สตั วต์ า่ งๆ เชน่ เนอ้ื แกะ
สกุ รเปน็ ตน้ เพอ่ื กระทำพลกี รรมแกย่ กั ษผ์ ศู้ กั ดส์ิ ทิ ธต์ิ ามประเพณที เ่ี คยกระทำมาทกุ ปี ขอนายจงอนญุ าตดิ ว้ ยเถดิ “

“ประเพณขี องบา้ นน้ี เคยกระทำกนั อยา่ งไร ทา่ นทง้ั หลายกจ็ งทำอยา่ งนน้ั ตามความชอบใจของทา่ นเถดิ “
นายอำเภอหนมุ่ กลา่ วอนญุ าตตามธรรมดา

เมอ่ื ถงึ วนั ทำพลกี รรมแกย่ กั ษต์ ามประเพณี ชาวบา้ นทง้ั หลาย ตา่ งกพ็ ากนั ฆา่ สตั ว์ คอื ปลาและเนอ้ื เปน็
อนั มาก แลว้ นำมารวมกนั ไวใ้ นทแ่ี หง่ เดยี วเปน็ กองใหญ่ เพอ่ื จะนำไปบชู าแกย่ กั ษท์ ต่ี นเคารพนบั ถอื นายอำเภอ
หนุ่มยืนแลดูที่หน้าต่างบ้านพักของตน แลเห็นเนื้อและปลาที่ถูกฆ่าตายกองใหญ่เช่นนั้นก็พลันบังเกิดความ
สงั เวชสลดใจวา่

“ปลาและเนอ้ื ทง้ั หลายเหลา่ น้ี ถกู ฆา่ ตายกเ็ พราะคำอนญุ าตของตวั เรา ซง่ึ อนญุ าตตามคำขออนั โงเ่ ขลา
ของชาวบา้ น ทช่ี าวบา้ นพากนั กระทำปาณาตบิ าตเหน็ ปานน้ี กเ็ พราะโมหะความไมร่ ใู้ นสภาวะทเ่ี ปน็ จรงิ จงึ หลง
กระทำกรรมอนั จะชกั นำตนไปสอู่ บายภมู ิ โมหะนม้ี ฤี ทธริ า้ ย สามารถนำสตั วไ์ ปสอู่ บายภมู ไิ ด้ ฉะนน้ั ไซร้ ในบดั
น้ี เราจกั ประหารโมหะอนั มฤี ทธริ า้ ยใหต้ ายขาดออกไปจากจติ สนั ดานของเราเสยี เถดิ “

ดำริจิตคิดฉะนี้แล้ว นายอำเภอหนุ่มผู้มีปัจเจกพุทธญาณบารมีเต็มเปี่ยมอยู่ในสันดาน ก็ตั้งจิตเจริญ
วปิ สั สนาภาวนายงั ปจั เจกโพธญิ าณใหบ้ งั เกดิ ขน้ึ ในสนั ดานแหง่ ตน ไดส้ ำเรจ็ เปน็ พระปจั เจกพทุ ธเจา้ ในทน่ี น่ั เอง
แลว้ กย็ กหตั ถข์ น้ึ ลบู เศยี รแหง่ ตน เพศคฤหสั ถก์ อ็ นั ตรธานหายไป เพศบรรพชติ ปรากฏขน้ึ มาแทน แลว้ กเ็ หาะขน้ึ
ไปเบอ้ื งบนอากาศ แสดงธรรมแกป่ ระชาชนในทน่ี น่ั เลก็ นอ้ ยแลว้ กเ็ หาะลอยไปสถติ อยู่ ณ เงอ้ื มเขานนั ทมลู กะ
เชน่ เดยี วกบั พระปจั เจกพทุ ธเจา้ องคก์ อ่ นๆ

ในกาลครง้ั นน้ั ยงั มนี ายอำเภอหนมุ่ อกี คนหนง่ึ ซง่ึ เปน็ คนมวี ชิ าความรแู้ ละมศี ลี ธรรมในจติ ใจสงู เชน่
เดยี วกนั เขาเขา้ รบั หนา้ ทเ่ี ปน็ นายอำเภอเมอื งแหง่ กาสกิ รฐั แลว้ กอ็ อกกฎหา้ มขายสรุ าในเขตปกครองของเขาทนั ที
ซึ่งยังความไม่พอใจให้เกิดแก่นักเลงสุราเป็นอันมาก แต่ก็จะไม่สามารถที่จะทำอะไรแก่เขาได้ เพราะเขา
ออกกฎในสง่ิ ทถ่ี กู ทค่ี วร แตแ่ ลว้ วนั หนง่ึ ประชาชนทง้ั หลายกเ็ ขา้ มารอ้ งแกเ่ ขาวา่

“ขา้ แตท่ า่ นนายอำเภอ ! ในงานมหรสพประจำปซี ง่ึ จะมขี น้ึ ในวนั พรงุ่ น้ี ทกุ ๆ ปมี าชาวบา้ นทง้ั หลายตา่ ง
พากนั ดม่ื สรุ าเลย้ี งฉลองกนั ใหญโ่ ตเปน็ ทส่ี นกุ สนาน เพราะฉะนน้ั ขอทา่ นนายอำเภอ จงอนญุ าตใหซ้ อ้ื ขายและ
ดม่ื สรุ ากนั ไดส้ กั วนั หนง่ึ เถดิ “

“ประเพณีของบ้านนี้เคยมีมาอย่างไร ท่านทั้งหลายจงทำอย่างนั้น ตามความชอบใจของท่านเถิด
ขา้ พเจา้ อนญุ าต” นายอำเภอกลา่ วอนญุ าตตามธรรมดา โดยไมค่ ดิ วา่ จะมเี หตกุ ารณอ์ ะไรเกดิ ขน้ึ

 ⌫ 

พอถงึ วนั งานประจำปขี องหมบู่ า้ น ชาวบา้ นทง้ั หลาย กพ็ ากนั ซอ้ื ขายแลดม่ื สรุ ากนั เปน็ การใหญ่ เพราะ
ไดร้ บั อนญุ าตพเิ ศษหลงั จากทถ่ี กู หา้ มมาเปน็ เวลานาน เมอ่ื นานๆ ดม่ื ทเี ชน่ น้ี นกั เลงสรุ าทง้ั หลายกเ็ ลยดม่ื กนั
มากมายใหญโ่ ต ดม่ื หนกั เขา้ กเ็ กดิ โทโสโกรธาดา่ วา่ บา้ ง ทะเลาะววิ าทกนั บา้ ง ตรี นั ฟนั แทงกนั บา้ ง แสดงกริ ยิ า
อาการตา่ งๆ คลา้ ยกบั เปน็ บา้ เพราะฤทธส์ิ รุ าพาไป นายอำเภอหนมุ่ ผอู้ นญุ าต ยนื ดทู ห่ี นา้ ตา่ งบา้ นพกั แหง่ ตน
แลเหน็ คนทง้ั หลายแสดงอาการตา่ งๆ ดงั นน้ั กพ็ ลนั บงั เกดิ ความสงั เวชใจวา่

“คนทง้ั หลายเหลา่ น้ี เปน็ คนมปี ญั ญาทราม ดม่ื สรุ ายาเมาแลว้ แสดงกริ ยิ าอนั โงเ่ ขลาตา่ งๆ หารไู้ มว่ า่ การ
ดม่ื สรุ าเมรยั นเ้ี ปน็ อกศุ ลกรรมความชว่ั ซง่ึ จะเปน็ เหตนุ ำตวั ใหไ้ ปสอู่ บายภมู ิ ไดร้ บั ทกุ ขเวทนาอยา่ งแสนสาหสั
การทพ่ี วกเขาทง้ั หลายหลงละเลงิ ประกอบอกศุ ลกรรมความชว่ั เชน่ น้ี กเ็ พราะโมหะคอื ความไมร่ สู้ ภาวะทเ่ี ปน็ จรงิ
เปน็ เหตุ โมหะนม้ี ฤี ทธร์ิ า้ ยสามารถนำสตั วท์ ง้ั หลายใหไ้ ปสอู่ บายภมู นิ บั ไมถ่ ว้ น อยา่ กระนน้ั เลย เราจกั ประหาร
โมหะอนั มอี ยใู่ นจติ สนั ดานของเรา ใหข้ าดออกไปอยา่ งเดด็ ขาด ในกาลบดั นเ้ี ถดิ “

ดำรจิ ติ คดิ ฉะนแ้ี ลว้ นานอำเภอเมอื งหนมุ่ แหง่ กาสกิ รฐั ผมู้ ปี จั เจกพทุ ธญาณบารมเี ตม็ เปย่ี มอยใู่ นสนั ดาน
กต็ ง้ั จติ จำเรญิ วปิ สั สนาภาวนา ยงั ปจั เจกโพธญิ าณใหบ้ งั เกดิ ขน้ึ ในขนั ธสนั ดานแหง่ ตน ไดส้ ำเรจ็ เปน็ พระปจั เจก
พทุ ธเจา้ ในทน่ี น่ั เอง แลว้ จงึ ยกหตั ถข์ น้ึ ลบู เศยี รเกลา้ แหง่ ตน เพศคฤหสั ถก์ อ็ นั ตรธานหายไป เพศบรรพชติ กพ็ ลนั
ปรากฏขน้ึ มาแทน แลว้ จงึ เหาะขน้ึ ไปเบอ้ื งบนอากาศ แสดงธรรมแกป่ ระชาชนทง้ั หลายดว้ ยกถาเพยี งเลก็ นอ้ ยวา่

อปปฺ มตตฺ า โหถ

ขอทา่ นทง้ั หลาย จงอยา่ เปน็ ผปู้ ระมาท

แล้วก็เหาะลอย บ่ายหน้าไปยังภูเขาคันธมาทน์เข้าไปสถิตอยู่ ณ เงื้อมเขานันทมูลกะเช่นเดียวกัน
พระปจั เจกพทุ ธเจา้ องคก์ อ่ นๆ

กเ็ งอ้ื มเขานนั ทมลู กะ ซง่ึ ปรากฏมอี ยทู่ ภ่ี เู ขาคนั ธมาทนน์ ้ี เปน็ ทส่ี ถติ อยแู่ หง่ ปจั เจกพทุ ธเจา้ ทง้ั หลาย
ไดส้ ดบั มาวา่ ทเ่ี งอ้ื มเขานนั ทมลู กะน้ี มถี ำ้ อยู่ ๓ ถำ้ คอื

๑. สวุ รรคหู า = ถำ้ ทอง
๒. มณคี หู า = ถำ้ แกว้ มณี
๓. รชตคหู า = ถำ้ เงนิ

 ⌫⌫

ณ ทม่ี ณคี หู าคอื ถำ้ แกว้ มณนี น้ั มตี น้ อโุ ลกอยตู่ น้ หนง่ึ ขน้ึ อยทู่ ป่ี ากถำ้ มปี รมิ าณความสงู ได้ ๑ โยชน์
ปรมิ ณฑลแหง่ กง่ิ กม็ ปี ระมาณได้ ๑ โยชน์ ใกลต้ น้ อโุ ลกใหญน่ น่ั มโี รงประชมุ อยหู่ ลงั หนง่ึ มนี ามวา่ รตั นมาฬกะ
สำเรจ็ แลว้ ดว้ ยแกว้ มณที ง้ั สน้ิ ทน่ี แ่ี หละเปน็ ทป่ี ระชมุ สนั นบิ าตแหง่ พระปจั เจกพทุ ธเจา้ ทง้ั หลายซง่ึ สถติ อยใู่ นทน่ี น้ั

อนง่ึ ทร่ี ตั นมาฬกะน้ี มลี มประจำอยู่ ๕ จำพวก คอื

๑. สมั มชั ชนกะวาตะ ลมจำพวกน้ี มหี นา้ ทส่ี ำหรบั พดั ทำความสะอาดในโรงรตั นมาฬกะนน้ั
๒. สมกรณะวาตะ ลมจำพวกน้ี มหี นา้ ทส่ี ำหรบั พดั เกลย่ี ทรายแกว้ ในทน่ี น่ั ใหง้ ามเรยี บเสมอกนั
๓. สญิ จนกะวาตะ ลมจำพวกน้ี มหี นา้ ทส่ี ำหรบั พดั หอบเอานำ้ ในสระอโนดาตมาประพรมในทน่ี น้ั
๔. สคุ นั ธะวาตะ ลมจำพวน้ี มหี นา้ ทส่ี ำหรบั พดั เอาดอกไมส้ คุ นธชาตมิ าโรยไวใ้ หม้ กี ลน่ิ หอมในทน่ี น้ั
๕. โอจนิ กะวาตะ ลมจำพวกน้ี มหี นา้ ทส่ี ำหรบั พดั เกลย่ี ดอกไมเ้ หลา่ นน้ั ใหเ้ สมอกนั

ในวนั อโุ บสถกด็ ี ในวนั ทบ่ี งั เกดิ มพี ระปจั เจกพทุ ธเจา้ ตรสั รใู้ หมก่ ด็ ี พระปจั เจกพทุ ธเจา้ ทง้ั ปวง ยอ่ มมา
ประชมุ พรอ้ มกนั ทโ่ี รงรตั นมาฬกะนเ้ี นอื งนจิ อนั นเ้ี ปน็ ประเพณนี ยิ มแหง่ พระปจั เจกพทุ ธเจา้ ทง้ั หลายทกุ ยคุ ทสุ มยั
รวมความวา่ เงอ้ื มเขาชอ่ื วา่ นนั ทมลู กะแหง่ ภเู ขาคนั ธมาทนน์ ้ี เปน็ ทส่ี ถติ อยแู่ หง่ พระปจั เจกพทุ ธเจา้ ผไู้ ดบ้ รรลุ
ปจั เจกโพธญิ าณ ในกาลทโ่ี ลกเราวา่ งจากพระบวรพทุ ธศาสนา

ทนี ้ี เราจะยอ้ นกลบั ไปกลา่ วถงึ พระปจั เจกพทุ ธเจา้ ทง้ั ๕ องค์ คอื
พระปจั เจกพทุ ธเจา้ อดตี กสกิ รหนมุ่ องค์ ๑
พระปจั เจกพทุ ธเจา้ อดตี กฎุ มุ พผี มู้ ที รพั ยอ์ งค์ ๑
พระปจั เจกพทุ ธเจา้ อดตี ชายหนมุ่ ผบู้ ตุ รแหง่ กฎุ มุ พอี งค์ ๑
พระปจั เจกพทุ ธเจา้ อดตี นายอำเภอชายแดนกาสกิ รฐั องค์ ๑
พระปจั เจกพทุ ธเจา้ อดตี นายอำเภอเมอื งแหง่ กาสกิ รฐั องค์ ๑

ซง่ึ เหาะมาดว้ ยอรยิ ฤทธส์ิ ถติ อยใู่ นสถานทแ่ี หง่ เดยี วกนั ณ เงอ้ื มเขานนั ทมลู กะนโ้ี ดยผาสกุ อยใู่ นวหิ าร
เปน็ เวลานานพอสมควรแลว้ กาลวนั หนง่ึ พระปจั เจกพทุ ธเจา้ ผทู้ รงพระคณุ อนั ประเสรฐิ ทง้ั ๕ องคน์ น้ั ไดพ้ ากนั
เหาะจากที่อยู่ มุ่งหน้าไปสูพาราณสีมหานครเพื่อโคจรบิณฑบาต เมื่อถึงประตูพระนครแล้ว ก็เหาะลงจาก
อากาศเดนิ ตามลำดบั เขา้ ไปภายในพระนคร ดว้ ยอาการอนั สำรวมเรยี บรอ้ ยตามสมณวสิ ยั

สมเดจ็ พระราชาธบิ ดแี หง่ พาราณสมี หานคร ไดท้ อดพระเนตรเหน็ บรรพชติ ซง่ึ มลี กั ษณะอาการแปลก
ประหลาดอนั ไมเ่ คยทรงเหน็ มากอ่ นเลยเชน่ น้ี กท็ รงมพี ระปสนั นาการเลอ่ื มใส จงึ ทรงใชเ้ หลา่ ราชบรุ ษุ นมิ นตใ์ ห้
เขา้ ไปยงั พระราชนเิ วศน์ เมอ่ื เสดจ็ เขา้ ไปใกล้ ไดถ้ วายมนสั การแลว้ กย็ ง่ิ ทรงมพี ระราชศรทั ธาเลอ่ื มใสขน้ึ อกี เปน็
อนั มาก ถงึ กบั ทรงเอานำ้ มนั หอมมาทาและนวดฟน้ั ทบ่ี าทาแหง่ พระปจั เจกพทุ ธเจา้ ทง้ั หลายเหลา่ นน้ั ดว้ ยพระหตั ถ์
แหง่ พระองคเ์ อง แลว้ กท็ รงองั คาสดว้ ยอาหารอนั มรี สเลศิ ประณตี เมอ่ื พระปจั เจกพทุ ธเจา้ ทง้ั หลาย รบั พระราช
ทานฉนั เรยี บรอ้ ยแลว้ พระองคจ์ งึ ทรงมพี ระราชปจุ ฉาไถถ่ ามวา่

 ⌫ 

“ขา้ แตพ่ ระผเู้ ปน็ เจา้ ทง้ั หลาย ! พระผเู้ ปน็ เจา้ บวชเปน็ สมณะตง้ั แตอ่ ยใู่ นวยั หนมุ่ น้ี แลดงู ามนกั หนา
โยมนไ้ี ดท้ อดทศั นาแลว้ กบ็ งั เกดิ ความเลอ่ื มใสเปน็ อนั มาก โยมอยากจะถามวา่ พระผเู้ ปน็ เจา้ มคี วามคดิ เหน็ เปน็
ประการใดจงึ ไดส้ ละฆราวาสวสิ ยั ไมใ่ ยดใี นกามคณุ บวชเสยี ตง้ั แตย่ งั หนมุ่ ๆ เลา่ ?“

“ขอถวายพระพร มหาบพติ รผทู้ รงพระคณุ อนั ประเสรฐิ ! อาตมภาพทง้ั ปวงน้ี เปน็ พระปจั เจกพทุ ธเจา้
ไดส้ ำเรจ็ พระปจั เจกโพธญิ าณ หาใชส่ มณะธรรมดาสามญั ไม่ ขอมหาบพติ รจงทราบไวเ้ ถดิ “

“อโห....พระปจั เจกพทุ ธเจา้ ! พระผเู้ ปน็ เจา้ ทง้ั ปวงไดส้ ำเรจ็ ปจั เจกโพธญิ าณเปน็ พระปจั เจกพทุ ธเจา้
กย็ อ่ มทรงพระคณุ อนั ประเสรฐิ ใหญห่ ลวงนกั ยากทบ่ี คุ คลผใู้ ดผหู้ นง่ึ จกั พบเหน็ ไดใ้ นโลก เปน็ บญุ ของขา้ พเจา้
ยง่ิ นกั ทไ่ี ดพ้ บเหน็ พระผเู้ ปน็ เจา้ ในวนั น้ี ไดย้ นิ แตเ่ สยี งเลา่ ลอื กนั มาชา้ นานวา่ พระปจั เจกพทุ ธเจา้ ทง้ั หลาย หาก
บงั เกดิ ขน้ึ ในโลกนแ้ี ลว้ ทา่ นยอ่ มสถติ อยแู่ ตท่ ภ่ี เู ขาคนั ธมาทนไ์ กลโพน้ “

“อาตมาภาพทง้ั ปวงน้ี กม็ าแตภ่ เู ขาคนั ธมาทน์ ขอถวายพระพร“

เมอ่ื ไดท้ รงทราบวา่ เปน็ พระปจั เจกพทุ ธเจา้ ซง่ึ มาแตภ่ เู ขาคนั ธมาทนโ์ ดยไมท่ รงคาดฝนั มากอ่ นเชน่ น้ี ก็
ยง่ิ ทรงมพี ระราชศรทั ธาเลอ่ื มใสยง่ิ ขน้ึ อกี เปน็ ทวคี ณู ครน้ั พระปจั เจกพทุ ธเจา้ ทง้ั หลายถวายพระพรลากลบั ไปแลว้
สมเดจ็ พระราชาธบิ ดผี ทู้ รงมวี าสนานอ้ ยไมส่ ามารถทจ่ี กั เจรญิ วปิ สั สนาภาวนาเพอ่ื ตดั กเิ ลสเปน็ สมจุ เฉทประหาร ได้
แต่ทรงมีวาสนาในทางสมถภาวนา มีโอกาสที่จักได้บรรลุฌานและอภิญญาในชาตินั้น ก็หาได้ทรง
สนทนาหยอกลอ้ เหลา่ สนมกำนลั นางทง้ั หลายดงั เชน่ ทกุ วนั ไม่ มพี ระทยั เบอ่ื หนา่ ย เสดจ็ เขา้ ไปในหอ้ งอนั เปน็ สริ ิ
แลว้ กป็ ระทบั นง่ั จำเรญิ สมาธภิ าวนาในสว่ นกสณิ บรกิ รรม ในไมช่ า้ กท็ รงสามารถยงั ฌานและอภญิ ญาใหเ้ กดิ ขน้ึ ใน
พระบวรสนั ดานของพระองคด์ ว้ ยอำนาจวาสนาบารมที เ่ี คยทรงอบรมมา ทรงไดค้ วามสขุ อนั ประณตี ยอดเยย่ี ม
ซง่ึ เกดิ จากฌานแลว้ จงึ ทรงเปลง่ อทุ านออกวา่

“อหา ! ตวั เราบรโิ ภคกามสขุ มาเปน็ นานชา้ แตห่ าความสขุ มไิ ด้ เพราะกามสขุ นน้ั มากไปดว้ ยเสย้ี นหนาม
ศตั รู สคู้ วามสขุ อนั เกดิ จากฌานนไ้ี มไ่ ด้ เพราะทำใหใ้ จไดร้ บั ความสขุ สงบจรงิ หนอ“

สมเดจ็ พระบรมราชนิ นี าถ เมอ่ื ทรงเหน็ พระองคม์ พี ระอากปั กริ ยิ าผดิ แปลกไปจากทกุ วนั เชน่ นน้ั กท็ รง
พระดำรวิ า่

“วนั นส้ี มเดจ็ พระราชาธบิ ดี ไดส้ ดบั ธรรมกถาของสมณะหวั โลน้ ซง่ึ เรยี กตนเองวา่ พระปจั เจกพทุ ธเจา้ แลว้
กท็ รงมพี ระอาการแปลกประหลาด ไมส่ มั ภาษณเ์ จรจาใหเ้ ปน็ สนกุ สนานกบั พวกเราเหลา่ สตรที ง้ั หลาย ทรงมี
พระพักตร์เคร่งขรึมประหนึ่งว่าทรงตัดกิเลสขาดแล้ว เสด็จเข้าไปสู่ห้องอันเป็นสิริเป็นเวลานาน จำเราจักไป
พสิ จู นใ์ หร้ วู้ า่ พระองคจ์ กั ทรงตดั ความอาลยั เยอ่ื ใยในพวกเราเหลา่ สตรไี ดจ้ รงิ หรอื หรอื วา่ ทรงมอี าการเครง่ ขรมึ
ไปตามพระอารมณช์ ว่ั แลน่ เปน็ ครง้ั คราวเทา่ นน้ั “

 ⌫⌫

เมอ่ื มพี ระดำริดังนีแ้ ลว้ กค็ ่อยเสด็จเขา้ ไปสู่ประตหู อ้ งอันเปน็ สริ ิ ประทบั ยนื ทอดพระเนตรเหน็ สมเด็จ
พระราชสวามี กำลงั ทรงเขา้ ทน่ี ง่ั สมาธิ และไดส้ ดบั พระอทุ านของพระองค์ ซง่ึ ทรงตำหนติ เิ ตยี นกามสขุ อยเู่ ชน่ นน้ั
จงึ มพี ระราชเสาวนยี ว์ า่

“ขา้ แตพ่ ระองคผ์ ทู้ รงพระคณุ อนั ประเสรฐิ ! เหตไุ ฉนพระองคจ์ งึ ทรงตเิ ตยี นกามสขุ เลา่ หมอ่ มฉนั เหน็ วา่
ในโลกนค้ี วามสขุ ทจ่ี ะเหมอื นกบั กามสขุ นไ้ี มม่ ี ขา้ แตพ่ ระสามเี จา้ กามสขุ นเ้ี ปน็ ความสขุ ทน่ี า่ ยนิ ดปี รดี เ์ิ ปรมอยา่ ง
ใหญห่ ลวง ความสขุ อน่ื ใดเลา่ จะเทา่ ความสขุ อนั เกดิ จากกาม ชนเหลา่ ใดไดบ้ รโิ ภคกาม ชนเหลา่ นน้ั ยอ่ มไดข้ น้ึ
สวรรคอ์ นั แสนสขุ ”

สมเดจ็ พระราชาธบิ ดผี ไู้ ดบ้ รรลฌุ านสำเรจ็ เปน็ ฌานลาภบี คุ คล จงึ ทรงมพี ระราชดำรสั ตอบวา่

“ดกู ร เจา้ ผไู้ รป้ ญั ญาเอย๋ ! เหตไุ ฉน เจา้ จงึ พดู ไปตามประสาใจของเจา้ เชน่ นน้ั เลา่ ความสขุ อนั เกดิ จาก
กาม จะเปน็ ความสขุ อนั ยง่ิ ใหญไ่ ดอ้ ยา่ งไร เพราะความสขุ อนั เกดิ จากกามนน้ั ไซร้ เปน็ ความสขุ ชว่ั ครง้ั ชว่ั คราว
เปน็ วปิ รฌิ ามทกุ ขเ์ ตม็ ไปดว้ ยความเปลย่ี นแปลง กามทง้ั หลายมคี วามยนิ ดนี อ้ ย แตม่ คี วามทกุ ขม์ าก ความทกุ ข์
ทง้ั หลายจะเกดิ ขน้ึ ไดก้ เ็ พราะกาม ความทกุ ขอ์ น่ื ใดเลา่ จะเทา่ ความทกุ ขอ์ นั เกดิ จากกาม ชนเหลา่ ใดหลงบรโิ ภค กาม
ชนเหลา่ นน้ั ยอ่ มนำตนไปบงั เกดิ ในนรก“

แล้วจึงเสด็จออกจากห้องอันเป็นสิริ ซึ่งเป็นสถานที่ๆ พระองค์ได้สำเร็จฌานนั้น มาประทับนั่ง ณ
ราชอาสนท์ ท่ี อ้ งพระโรง มพี ระราชดำรสั สง่ั ใหม้ หาอำมาตยท์ ง้ั หลายมาประชมุ กนั โดยไว แลว้ ตรสั วา่ “ดรู า ทา่ น
ทง้ั ปวง ! ทา่ นทง้ั หลายจงรบั ราชสมบตั ใิ นพระนครพาราณสนี ก้ี ลบั คนื ไป ทา่ นจะมอบถวายใหแ้ กผ่ ใู้ ดนน้ั กต็ าม
แตจ่ ะเหน็ สมควรเถดิ บดั นเ้ี ราขอสละ เราหามคี วามตอ้ งการไม่ เราจกั ไปบวช“

ตรสั เพยี งเทา่ นแ้ี ลว้ กท็ รงอธษิ ฐานอภญิ ญาเหาะขน้ึ ไปบนอากาศ ทรงใหโ้ อวาทแกช่ าวเมอื งพอสมควร
แลว้ กท็ รงเหาะมงุ่ หนา้ ไปยงั หมิ วนั ตประเทศ แปลงเพศบวชเปน็ ฤาษี อยเู่ จรญิ ฌานในทน่ี น่ั เปน็ เวลานาน ครน้ั
ถงึ กาลปรโิ ยสานสน้ิ อายแุ ลว้ ดว้ ยอำนาจฌานอนั เปน็ ครกุ รรมฝา่ ยกศุ ล พระองคก์ ไ็ ดไ้ ปอบุ ตั เิ กดิ เปน็ พระพรหม
ผทู้ รงคณุ วเิ ศษ สถติ อยู่ ณ พรหมโลกดว้ ยประการฉะน้ี

บดั น้ี ทา่ นผมู้ ปี ญั ญาทง้ั หลายกไ็ ดท้ ราบแลว้ วา่ ในลำดบั การใหผ้ ลแหง่ กรรมนน้ั กรรมทใ่ี หผ้ ลเปน็ ลำดบั
แรกกค็ อื ครกุ รรม ! ครกุ รรมนเ้ี ปน็ กรรมหนกั ทส่ี ดุ เปน็ กรรมทม่ี พี ลงั แรงทส่ี ดุ ไมม่ แี รงกรรมอน่ื ใดจะมาสไู้ ด้ ไม่
วา่ จะเปน็ ฝา่ ยอกศุ ลหรอื ฝา่ ยกศุ ลกต็ าม ซง่ึ นน่ั กห็ มายความวา่ เมอ่ื บคุ คลกระทำครกุ รรมนเ้ี ขา้ แลว้ หากวา่ กระทำ
ครุกรรมฝ่ายอกุศลคืออนันตริยกรรม ก็จะถูกครุกรรมฝ่ายอกุศลนี้ให้ผลก่อน โดยจะต้องไปเกิดเป็น
สัตว์นรกในอเวจีมหานรกในชาติหน้าซึ่งต่อจากชาตินี้อย่างแน่นอน หากว่ากระทำกรรมฝ่ายกุศลคือบำเพ็ญ
สมถกรรมฐานจนไดบ้ รรลฌุ านกศุ ลตา่ งๆ กจ็ ะถกู ครกุ รรมฝา่ ยกศุ ลคอื ฌานนใ้ี หผ้ ลกอ่ น โดยจะตอ้ งไปอบุ ตั เิ กดิ
เปน็ พระพรหมสถติ อยู่ ณ พรหมโลก ในชาตหิ นา้ ซง่ึ ตอ่ จากชาตนิ อ้ี ยา่ งแนน่ อนโดยไมต่ อ้ งสงสยั

 ⌫ 

เมอ่ื ไดท้ ราบวา่ ครกุ รรมเปน็ กรรมทใ่ี หผ้ ลเปน็ ลำดบั แรก เพราะมพี ลงั แรงทส่ี ดุ ดงั นแ้ี ลว้ ตอ่ จากนไ้ี ป
กค็ วรจะไดท้ ราบกรรมทม่ี กี ารใหผ้ ลเปน็ ลำดบั ท่ี ๒ รองลงมาจากครกุ รรม ซง่ึ หมายความวา่ เมอ่ื ไมม่ คี รกุ รรม แลว้
กรรมชนดิ ทจ่ี กั กลา่ วตอ่ ไปน้ี จกั ตอ้ งฉวยโอกาสใหผ้ ลทนั ที ! กรรมทว่ี า่ นม้ี ชี อ่ื วา่

อาสนั นกรรม

อาสนเฺ น กตํ อาสนนฺ ํ
การกระทำทด่ี หี รอื ไมด่ ี ในเวลาทใ่ี กลจ้ ะตาย ชอ่ื วา่ อสนั นกรรม

อาสนั นกรรม น้ี ไดแ้ กก่ รรมคอื การกระทำสง่ิ ทด่ี ี หรอื กระทำสง่ิ ทไ่ี มด่ ี ในเวลาทใ่ี กลจ้ ะตาย ! อกี นยั
หนง่ึ วา่ อาสนั นกรรมนไ้ี ดแ้ กก่ ารระลกึ ถงึ สง่ิ ทด่ี หี รอื ไมด่ ี ในเวลาทใ่ี กลจ้ ะตาย ! เพอ่ื ความเขา้ ใจในเรอ่ื งนง้ี า่ ยๆ
กอ่ นอน่ื ขอใหท้ า่ นผมู้ ปี ญั ญาทง้ั หลาย พงึ ทราบวา่

อาสนั นกรรมน้ี เมอ่ื จะแบง่ ออกเปน็ ฝา่ ยใหญๆ่ กม็ อี ยู่ ๒ ฝา่ ยดว้ ยกนั คอื อาสนั นกรรมทเ่ี ปน็ ฝา่ ย อกศุ ล
๑ อาสันนกรรมที่เป็นฝ่ายกุศล ๑ ในบรรดาอาสันนนกรรมทั้งสองฝ่ายนั้น อาสันนกรรมที่เป็นฝ่ายอกุศล
พงึ เหน็ ตวั อยา่ งเชน่

ในขณะที่ม่านดำแห่งชีวิตกำลังจะรูดปิดอยู่รำไร คือในขณะที่จวนจะสิ้นอายุตายไปจากโลกนี้ บุคคล
บางคนซง่ึ ไมร่ วู้ า่ ตนจกั ตอ้ งตายโหง เอาแตค่ วามโมโหโกรธาเปน็ ทต่ี ง้ั ทะเลาะววิ าทกนั ขน้ึ กบั ผอู้ น่ื แลว้ กระทำ
อกศุ ลกรรมดา่ วา่ เตะถบี ฆา่ ฟนั ผอู้ น่ื ดว้ ยฤทธโ์ิ ทโส แตฝ่ มี อื สผู้ อู้ น่ื ไมไ่ ด้ เลยถกู เขาฆา่ เสยี จนดบั จติ เปน็ ผตี ายโหง
ไปทง้ั ๆ ทก่ี ำลงั โทโสโกรธาเชน่ นก้ี ด็ ี หรอื ผทู้ ก่ี ำลงั กระทำอกศุ ลกรรมมจิ ฉาชพี มกี ารฆา่ สตั วล์ กั ทรพั ยเ์ ปน็ ตน้
ในขณะทก่ี ำลงั กระทำเพลนิ อยนู่ น้ั กใ็ หม้ อี นั เปน็ บงั เอญิ ถกู ยงิ ตาย หรอื ตายดว้ ยเหตใุ ดเหตหุ นง่ึ เชน่ นก้ี ด็ ี หรอื ผู้
ทก่ี ำลงั ไดร้ บั ความสนกุ สนานเพลดิ เพลนิ อยู่ โดยการเสพสรุ ายาเมา มอี าการครกึ ครน้ื เฮฮาเพราะฤทธส์ิ รุ าพาไป
แลว้ เกดิ มเี หตปุ จั จบุ นั ขน้ึ ทำใหเ้ ขาตอ้ งขาดใจตายลงในขณะนน้ั ทนั ทเี ชน่ นก้ี ด็ ี หรอื พวกมจิ ฉาทฐิ บิ างพวก เมอ่ื รู้
วา่ ตวั จกั ตอ้ งตาย กม็ กี ารกระทำพธิ ฆี า่ สตั วต์ า่ งๆ เอามาบชู ายนั ตเ์ พอ่ื ตนจะไดไ้ ปสสู่ วรรค์ ตามลทั ธโิ งๆ่ ทน่ี บั ถอื
กันมา เมื่อการกระทำอกุศลกรรมบูชายันต์นั้นได้สำเร็จลงแล้ว เขาผู้นั้นก็ขาดใจตายไป เช่นนี้ก็ดี กรรมทั้ง
หลายเหลา่ นน้ี บั วา่ เปน็ อาสนั นกรรมฝา่ ยอกศุ ลทง้ั สน้ิ เพราะเปน็ อกศุ ลกรรมทท่ี ำในขณะทใ่ี กลจ้ ะตาย

อกศุ ลกรรมบางอยา่ ง ทบ่ี คุ คลไดเ้ คยกระทำมาแลว้ เปน็ เวลานานและบคุ คลนน้ั กไ็ มไ่ ดส้ นใจทจ่ี ะนกึ ถงึ
จนกระทง่ั ลมื ไปแลว้ แตใ่ นขณะทใ่ี กลจ้ ะตาย เกดิ นกึ ขน้ึ มาไดถ้ งึ อกศุ ลกรรมของตนนน้ั เปน็ ฉากๆ ไป แลว้ อกศุ ลจติ
กเ็ กดิ ขน้ึ เชน่ นก้ี ด็ ี หรอื บคุ คลทม่ี ใี จหยาบชา้ ประกอบแตอ่ กศุ ลอยเู่ นอื งนติ ย์ ตลอดชวี ติ ไมเ่ คยคดิ ทจ่ี ะสรา้ งกศุ ล เลย
ครั้นเมื่อเกิดเจ็บป่วยขึ้น ทำให้รู้สึกกลัวตายและมองหาที่พึ่งคือบุญกุศล แต่มองไม่เห็นเลย เห็นแต่บาปที่ตน
ทำไวน้ น่ั แหละเปน็ จำนวนมากมายจนอกศุ ลจติ เกดิ ขน้ึ เชน่ นก้ี ด็ ี อกศุ ลจติ ทเ่ี กดิ ขน้ึ โดยอาศยั การระลกึ ถงึ อกศุ ล

 ⌫⌫

กรรมความชว่ั ทต่ี วั เคยกระทำเอาไวเ้ หลา่ นแ้ี หละ เรยี กชอ่ื วา่ อาสนั นกรรมฝา่ ยอกศุ ล เพราะเปน็ อกศุ ลทร่ี ะลกึ
ขน้ึ ไดใ้ นขณะทใ่ี กลจ้ ะตาย

สว่ นอาสนั นกรรมทเ่ี ปน็ ฝา่ ยกศุ ลนน้ั พงึ เหน็ ตวั อยา่ งเชน่

บคุ คลบางคน ตง้ั แตเ่ กดิ มากไ็ มเ่ คยทจ่ี ะสนใจทำบญุ ใหเ้ ปน็ ลำ่ เปน็ สนั แตป่ ระการใด แตภ่ ายหลงั เกดิ มี
ศรทั ธาขน้ึ ตอ้ งการจะสรา้ งกศุ ลใหเ้ ปน็ หลกั ฐานสกั อยา่ งหนง่ึ เพอ่ื จกั ไดเ้ ปน็ ทพ่ี ง่ึ ตอ่ ไปในภายหนา้ และเพอ่ื เปน็
อนสุ รณใ์ นชวี ติ ตน แลว้ จงึ ลงมอื ประกอบการกศุ ลตามทต่ี นคดิ ไว้ คอื

- ทอดกฐนิ
- สรา้ งพระอโุ บสถ
- สรา้ งวดั
- สรา้ งศาลาการเปรยี ญ
- สรา้ งพระธรรม
- รกั ษาอโุ บสถศลี
- เจรญิ สมถะวปิ สั สนากรรมฐาน

สรา้ งกศุ ลอนั ยง่ิ ใหญเ่ หลา่ น้ี ดว้ ยจติ ใจอนั เตม็ ไปดว้ ยความปติ ยิ นิ ดี ในขณะทก่ี ำลงั กระทำกศุ ลเพลนิ
อยนู่ น้ั กใ็ หม้ อี นั เปน็ เกดิ ขน้ึ ถกู พญามจั จรุ าชมาฉดุ กระชากลากตวั ไปเสยี กอ่ นทก่ี ศุ ลซง่ึ ตนสรา้ งจกั สำเรจ็ ลง เชน่
นก้ี ด็ ี หรอื เมอ่ื กศุ ลกรรมทเ่ี ขาทำเหลา่ นน้ั อยา่ งใดอยา่ งหนง่ึ สำเรจ็ สมตามความปรารถนา เปน็ ทเ่ี รยี บรอ้ ยแลว้
ตอ่ มาไมช่ า้ เขากถ็ กู พญามจั จรุ าชเขา้ มายำ่ ยที ำใหส้ น้ิ ชวี ติ ลงดงั นก้ี ด็ ี หรอื เมอ่ื ยงั อยเู่ ยน็ เปน็ สขุ อยู่ กไ็ มเ่ คยคดิ ท่ี
จะสรา้ งกศุ ลแตป่ ระการใด แตค่ รน้ั เกดิ มอี าการเจบ็ ไขไ้ ดป้ ว่ ยทำทา่ วา่ จะไมร่ อดชวี ติ มคี วามคดิ กลวั ตาย ไมร่ วู้ า่
จะยดึ เอาอะไรเปน็ ทพ่ี ง่ึ ไมม่ เี สบยี งสำหรบั นำไปสปู รโลกแตอ่ ยา่ งใด กเ็ กดิ ใจคอไมด่ ี กลวั วา่ ตวั ตายไปจากโลก
นจ้ี กั ตอ้ งไปสทู่ ล่ี ำบาก จงึ คดิ อยากจะทำบญุ กศุ ลขน้ึ ในทนั ใด แลว้ ใชใ้ หค้ นไปนมิ นตพ์ ระภกิ ษสุ งฆม์ าเพอ่ื

- ถวายทานบา้ ง
- รกั ษาศลี บา้ ง
- ฟงั ธรรมบา้ ง

ในขณะทก่ี ำลงั ประกอบการกศุ ลเหลา่ นน้ั อยู่ กถ็ กู พญามจั จรุ าชผไู้ มเ่ คยปรานตี อ่ ชวี ติ ใครมาฉดุ กระชาก
ลากไปกอ่ นทจ่ี ะทำสำเรจ็ ลง เชน่ นก้ี ด็ ี หรอื เมอ่ื กศุ ลกรรมทเ่ี ขาคดิ ทำในปจั จบุ นั ทนั ดว่ นนน้ั สำเรจ็ สมตามความ
ปรารถนาเปน็ ทเ่ี รยี บรอ้ ยแลว้ ตอ่ มาไมช่ า้ เขากถ็ กู พญามจั จรุ าชเขา้ มายำ่ ยที ำใหส้ น้ิ ชวี ติ ลง เชน่ นก้ี ด็ ี กรรมทง้ั
หลายเหลา่ น้ี ไดช้ อ่ื วา่ อสนั นกรรมฝา่ ยกศุ ลทง้ั สน้ิ เพราะเปน็ กศุ ลกรรมทท่ี ำในขณะทใ่ี กลจ้ ะตาย

 ⌫ 

อาสนั นกรรม น้ี มลี ำดบั การใหผ้ ลเปน็ ท่ี ๒ รองจากครกุ รรม คอื หมายความวา่ ยกเวน้ ครกุ รรมเสยี แลว้
ก็ไม่มีกรรมอื่นใดที่จะมีอำนาจมากั้นกางขวางกั้นการให้ผลแห่งอาสันนกรรมนี้ในชาติต่อไปเลยเป็นอันขาด
อาสนั นกรรมนถ้ี งึ แมว้ า่ จะนอ้ ย แตก่ อ็ าจใหผ้ ลกอ่ นกวา่ กรรมทง้ั หลาย ไมว่ า่ จะมากและใหญส่ กั เพยี งไหนกต็ าม
พดู อยา่ งนร้ี สู้ กึ วา่ จะฟงั ยาก คอื อยา่ งน้ี สมมตวิ า่ มบี คุ คลผหู้ นง่ึ ซง่ึ ประกอบกศุ ลกรรมคณุ งามความดมี านานให้
ทานรกั ษาศลี มาเกอื บตลอดชวี ติ แตว่ า่ ในขณะทจ่ี ะตายนน้ั เกดิ โทสะคอื โกรธผทู้ พ่ี ยาบาลตนขน้ึ มาตามธรรมดา
ของผทู้ ย่ี งั มกี เิ ลสอยู่ นเ่ี รยี กวา่ เปน็ อาสนั นกรรมฝา่ ยอกศุ ลแลว้ อาสนั นกรรมฝา่ ยอกศุ ลเกดิ ขน้ึ เพยี งเลก็ นอ้ ยเทา่
น้ี ยอ่ มมอี ำนาจสง่ ผลใหเ้ ขาผนู้ น้ั ไปเกดิ ในอบายภมู ทิ นั ที ทง้ั ๆ เขาไดป้ ระกอบคณุ งามความดมี ากมาย ! ทเ่ี ปน็
เชน่ นเ้ี พราะเหตไุ ร? เพราะอาสนั นกรรมฝา่ ยอกศุ ลอนั เลก็ นอ้ ยนน้ั ไดโ้ อกาสกอ่ น จงึ ชงิ ใหผ้ ลกอ่ น สว่ นกศุ ลกรรม
ความดที เ่ี ขาทำไวม้ ากมายนน้ั ยอ่ มใหผ้ ลแกเ่ ขาทหี ลงั ในเมอ่ื มโี อกาส ดว้ ยเหตนุ ้ี ทา่ นจงึ กลา่ วอปุ มาลำดบั การให้
ผลแหง่ อาสนั นกรรมนว้ี า่ อาสนั น - กรรมน้ี ยอ่ มมอี ปุ มาเหมอื นกบั โคแก่

ธรรมดาวา่ โคแกค่ อื ววั เฒา่ นน้ั เพลาสายณั หส์ มยั เมอ่ื นายโคบาลตอ้ นฝงู โค ซง่ึ มที ง้ั โคแกแ่ ละโคหนมุ่
ใหเ้ ขา้ ไปอยใู่ นคอก โคแกย่ อ่ มจะเดนิ งมุ่ งา่ มไปตามประสาทต่ี นแกแ่ ลว้ ไมว่ อ่ งไวเหมอื นโคหนมุ่ ปราดเปรยี วทง้ั
หลายโนน่ โคหนมุ่ โคสาวเขาเขา้ ไปเลอื กหาทน่ี อนตามความพอใจ และนอนเคย้ี วเออ้ื งอยา่ งสบายอยใู่ นคอกตง้ั
นานแลว้ โคแกผ่ มู้ กี รรม หตู าแขง้ ขาไมค่ อ่ ยดี เพง่ิ จะเดนิ งมุ่ งา่ มมาถงึ ประตคู อกเบง่ิ หาทน่ี อน ตง้ั ใจวา่ จะหาทน่ี อน
ใหเ้ หมาะใจเหมอื นอยา่ งเขาอน่ื กไ็ มม่ โี อกาสจะไดด้ งั ใจ ทง้ั นก้ี เ็ พราะวา่ โคทง้ั หลายเขาจองไวก้ อ่ น และเขา้ นอน
กนั เตม็ คอกหมดแลว้ โคเฒา่ ผมู้ าทหี ลงั หนั รหี นั ขวางอยคู่ รหู่ นง่ึ จงึ ลม้ ตวั ลงหมอบแหมะทป่ี ระตคู อกนน่ั เอง พอ
อรณุ รุง่ เชา้ เม่อื นายโคบาลเข้ามาเปดิ ประตูคอก เขาย่อมปลุกเจ้าโคแก่ซ่ึงนอนอยูท่ ป่ี ระตใู หล้ ุกขึน้ กอ่ น ครนั้
ประตคู อกเปดิ ออกแลว้ โคแกน่ น้ั ยอ่ มพลนั ไดโ้ อกาสออกจากคอกกอ่ นกวา่ โคทง้ั ปวง ทง้ั นเ้ี พราะอาศยั ทต่ี นอยู่
ใกล้ประตู ถึงแม้ว่าตนจะแก่แล้ว กำลังเรี่ยวแรงมีอยู่น้อยนักหนา แต่ใครอย่ามาดูถูกดูหมิ่นในกรณีนี้ไม่ได้
อปุ มานฉ้ี นั ใด

อาสนั นกรรม คอื กรรมทใ่ี กลจ้ ะตายนก้ี เ็ หมอื นกนั ถงึ แมว้ า่ จะเปน็ กรรมนดิ หนอ่ ยมพี ลงั นอ้ ยสกู้ รรมอน่ื ๆ
ไมไ่ ดก้ จ็ รงิ แตใ่ ครจะมาดถู กู ดหู มน่ิ ไมไ่ ด้ เพราะมอี ำนาจใหผ้ ลแกบ่ คุ คลผเู้ ปน็ เจา้ ของกรรมกอ่ นกรรมอน่ื ทง้ั หมด
โดยมโี อกาสใหผ้ ลกอ่ นเพอ่ื น เปรยี บเหมอื นโคเฒา่ ซง่ึ ยนื อยใู่ กลป้ ระตคู อก ยอ่ มมโี อกาสออกจากคอกกอ่ นโคท่ี
มกี ำลงั ทง้ั ปวงฉะนน้ั

จากอุปมาที่ว่ามานี้ ท่านผู้มีปัญญาทั้งหลาย ก็คงจะเข้าใจถึงเรื่องอาสันนกรรมนี้เป็นอย่างดีแล้ว แต่
เพื่อความเข้าใจแจ่มแจ้งยิ่งขึ้น ในลำดับต่อไปนี้ จักได้ยกเอาตัวอย่างในกรณีที่อาสันนกรรมฝ่ายอกุศลรีบชิง
ใหผ้ ลกรรมอน่ื ๆ มาเลา่ ใหฟ้ งั ดงั ตอ่ ไปน้ี

 ⌫⌫

นาคราชาผอู้ าภพั

ไดส้ ดบั มาวา่ กาลเมอ่ื ศาสนา แหง่ องคส์ มเดจ็ พระมง่ิ มงกฎุ กสั สปะสมั มาสมั พทุ ธเจา้ ยงั ปรากฏอยใู่ น
โลกเรานน้ี น้ั มมี าณพผหู้ นง่ึ ซง่ึ เปน็ คนมศี รทั ธา ปรารถนาจกั นำตนออกจากกองทกุ ขใ์ นวฏั สงสาร จงึ สละทรพั ย์
สมบัติบ้านเรือนออกบวชเป็นสมณะในพระพุทธศาสนา เมื่อบวชแล้วก็ตั้งหน้าบำเพ็ญสมณธรรม วันหนึ่ง มี
ความประสงคจ์ ะเดนิ ทางไปหาสถานทอ่ี นั สงบเงยี บในปา่ ใหญ่ เพอ่ื สะดวกแกก่ ารบำเพญ็ ภาวนากรรมฐาน จงึ
โดยสารเรอื ไปในแมน่ ำ้ ในขณะทเ่ี รอื แลน่ ไปโดยเรว็ นน้ั ทา่ นไดเ้ อามอื จบั ใบตะไครน้ ำ้ ซง่ึ ขน้ึ อยรู่ ม่ิ ฝง่ั ดว้ ยความ
เผลอตวั พอใบตะไครน้ ำ้ ขาดตดิ มอื มา ทา่ นจงึ ไดส้ ตริ ตู้ วั วา่ ตอ้ งอาบตั เิ สยี แลว้ เพราะมพี ระพทุ ธบญั ญตั หิ า้ มไว้
ไม่ให้พระภิกษุในพระพุทธศาสนาพรากของเขียว เช่นตัดไม้หักไม้เป็นต้น แต่ท่านก็เกิดมีจิตคิดประมาทว่า
อาบตั ทิ ล่ี ว่ งพระพทุ ธบญั ญตั เิ พยี งเลก็ นอ้ ยเทา่ น้ี คงไมเ่ ปน็ ไร แลว้ กไ็ มส่ นใจทจ่ี ะแสดงอาบตั แิ กพ่ ระภกิ ษรุ ปู ใด
รปู หนง่ึ เมอ่ื ขน้ึ จากเรอื แลว้ กเ็ ขา้ ไปในปา่ ใหญ่ เลอื กหาทส่ี ะดวกสบายเหมาะแกก่ ารบำเพญ็ สมณธรรมไดแ้ หง่
หนง่ึ แลว้ กต็ ง้ั หนา้ บำเพญ็ สมณธรรมตามทใ่ี จคดิ ไว้

บำเพ็ญสมณธรรมในป่าใหญ่นั้นด้วยความอุตสาหะพยายามอย่างยิ่ง เป็นเวลานานถึง ๒๐,๐๐๐ ปี
ตามอายขุ องมนษุ ยใ์ นยคุ นน้ั แตก่ ไ็ มส่ ามารถบรรลธุ รรมวเิ ศษอยา่ งใดอยา่ งหนง่ึ ได้ ทง้ั นก้ี เ็ พราะวา่ วาสนาบารมี
ของทา่ นยงั ไมถ่ งึ ความแกก่ ลา้ บรบิ รู ณ์ ในขณะทท่ี า่ นผมู้ คี วามพยายามบำเพญ็ สมณธรรมมาชา้ นานตง้ั แตห่ นมุ่
จนแกเ่ ฒา่ จะเขา้ สมู่ ขุ มณฑลแหง่ พญามตั ยรุ าชตามธรรมดาของสงั ขารนน้ั อาสนั นกรรมฝา่ ยอกศุ ลกเ็ กดิ ขน้ึ แก่ ทา่ น
คือ ทำให้ท่านนึกขึ้นได้ว่า เมื่อ ๒๐,๐๐๐ ปีที่ล่วงมาแล้ว ท่านเคยต้องอาบัติเพราะพรากภูตคามของเขียว
ในขณะที่โดยสารเรือมา เกิดวิปปฎิสารขึ้นในดวงจิตให้เห็นนิมิตเป็นเหมือนใบตะไคร้น้ำนั้นมันเข้ามาพันคอ
แล้วท่านก็ขาดใจตาย ถูกอาสันนกรรมฝ่ายอกุศลนั้น ชักนำให้ไปเกิดในกำเนิดสัตว์เดียรฉานตระกูลนาคราช
ครน้ั เจรญิ วยั เตบิ ใหญแ่ ลว้ กไ็ ดร้ บั การแตง่ ตง้ั จากพวกนาคทง้ั หลายใหเ้ ปน็ พญา มนี ามวา่ พญาเอรกปตั ตนาคราช

พญาเอรกปตั ตนาคราชนน้ั เปน็ นาคทม่ี ญี าณพเิ ศษ คอื ระลกึ ชาตไิ ดม้ าตง้ั แตเ่ กดิ ฉะนน้ั คราวใดทเ่ี ขา
นกึ ถงึ อดตี ชาตหิ นหลงั คราวนน้ั เขากไ็ ดแ้ ตเ่ ฝา้ รำพงึ รำพนั ดว้ ยความเศรา้ โศกเสยี ใจวา่

“อนจิ จา ตวั ขา้ เอย๋ ! อตุ สา่ หต์ ง้ั หนา้ บวชเปน็ พระภกิ ษบุ ำเพญ็ สมณธรรมมานานถงึ ๒๐,๐๐๐ ปี แทนท่ี
จะไดบ้ รรลธุ รรมวเิ ศษในพระบวรพทุ ธศาสนา หรอื วา่ ไดร้ บั อานสิ งสไ์ ปเกดิ เปน็ เทวดาในแดนสวรรค์ หรอื อยา่ ง
นอ้ ยทส่ี ดุ ไดไ้ ปเกดิ ในกำเนดิ มนษุ ยก์ ย็ งั ดี แตน่ ก่ี รรมอะไรเลา่ หนอ ทซ่ี ดั ใหเ้ ขา้ มาบงั เกดิ ในกำเนดิ สตั วเ์ ดยี รฉาน
ซง่ึ มกี บเขยี ดเปน็ ภกั ษาหาร จะตอ้ งทนทกุ ขท์ รมานไปอกี นานเทา่ ใดกส็ ดุ จกั รไู้ ด“้

เขาได้แต่เฝ้าเศร้าโศกเสียใจ น้ำตาไหลซึมออกมาจากตาในคราที่นึกถึงชะตากรรมของตนอยู่อย่างนี้
เนอื งๆ ภายหลงั ตอ่ มา เขาผคู้ รอบครองนาคสมบตั อิ ยใู่ นนาคพภิ พนน้ั กไ็ ดน้ างนาคมาณวกิ าตนหนง่ึ เปน็ ธดิ าใน
ฐานะที่เขาเคยเป็นพุทธศาสนิกชนผู้ดื่มด่ำในรสพระธรรมแห่งองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า และมีความ

 ⌫ 

ประสงคใ์ ครจ่ ะไดพ้ บและสดบั ธรรมองคส์ มเดจ็ พระพทุ ธองคอ์ กี จงึ สอนเพลงใหน้ างนาคมาณวกิ าผเู้ ปน็ ธดิ าบท
หนง่ึ ใหเ้ จา้ ทอ่ งจนขน้ึ ใจแลว้ ทกุ ๆ วนั ขน้ึ ๑๕ คำ่ กพ็ าธดิ าสดุ ทร่ี กั ขน้ึ มายงั มนษุ ยโลกทแ่ี มน่ ำ้ คงคา แผพ่ งั พาน
ใหญอ่ ยใู่ นนำ้ ใหน้ างนาคมาณวกิ าผเู้ ปน็ ธดิ าแปลงกายเปน็ มนษุ ยม์ รี ปู ทรงสดุ โสภา ยนื รอ้ งเพลงอยบู่ นพงั พาน
แหง่ ตน ดว้ ยสำเนยี งอนั ไพเราะ กเ็ นอ้ื เพลงทน่ี างนาคมาณวกิ าขบั รอ้ ง ตามทำนองทบ่ี ดิ าสอนใหน้ น้ั เปน็ ปญั หา
วา่ ดงั น้ี

- ผเู้ ปน็ ใหญอ่ ยา่ งหนอ จงึ จะไดช้ อ่ื วา่ เปน็ พระราชา ?
- พระราชาเชน่ ไรเลา่ หนอ ทไ่ี ดช้ อ่ื วา่ มพี ระเศยี รเตม็ ไปดว้ ยธลุ ี ?
- พระราชาเชน่ ไรเลา่ หนอ ทไ่ี ดช้ อ่ื วา่ ปราศจากธลุ ี ?
- ทถ่ี กู เรยี กวา่ “คนพาล“ นน้ั มพี ฤตกิ ารณเ์ ปน็ ประการใด ?

จงึ เปน็ อนั วา่ ทกุ วนั พระขน้ึ ๑๕ คำ่ นางนาคมาณวกิ ายอ่ มจะมายนื ขบั รอ้ งเพลงอนั เปน็ ปรศิ นานอ้ี ยทู่ ่ี
แมน่ ำ้ คงคา ทำใหป้ ระชาชนในสมยั นน้ั ตา่ งพากนั มาชมรปู โฉมแหง่ นาง และมาฟงั สำเนยี งอนั ไพเราะนน้ั เปน็
อนั มาก ไมม่ ใี ครสามารถทจ่ี ะแกอ้ รรถปรศิ นาในเนอ้ื เพลงนน้ั ได้ ในกรณนี ห้ี ากจะมปี ญั หาวา่

“พญาเอรกปตั ตนาคาธบิ ดี มคี วามประสงคอ์ ยา่ งไร จงึ ไดค้ ดิ ทำการดงั น?้ี “

วสิ ชั นาวา่ “พญาเอรกปตั ตานาคาธบิ ดนี น้ั เขามสี นั ดานรกั ใครใ่ นพระพทุ ธศาสนา ปรารถนาจกั ไดพ้ บ
องคส์ มเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ จงึ คดิ แตง่ เนอ้ื เพลงอนั เปน็ ปรศิ นานข้ี น้ึ แลว้ ใหน้ างนาคมาณวกิ าเปน็ ผขู้ บั รอ้ ง
ในทำนองเสนาะ ดว้ ยความประสงคว์ า่ เมอ่ื มนษุ ยท์ ง้ั หลายไดย้ นิ ไดฟ้ งั แลว้ และสามารถขบั รอ้ งแกอ้ รรถปรศิ นา
นน้ั ได้ กห็ มายความวา่ มอี งคส์ มเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ เสดจ็ มาอบุ ตั ติ รสั ในโลกแลว้ ทง้ั นก้ี เ็ พราะวา่ ผทู้ จ่ี ะแก้
อรรถปรศิ นาอนั ลำ้ ลกึ ในเนอ้ื เพลงทผ่ี กู ขน้ึ อยา่ งถกู ตอ้ งนน้ั จะตอ้ งเปน็ ผรู้ ธู้ รรมในพระพทุ ธศาสนาเปน็ อยา่ งด“ี

นาคาธิบดีผู้มีกรรม แต่มีความประสงค์ใคร่จะพบพระพุทธศาสนา สู้อุตส่าห์แต่งอุบายให้ธิดามาร้อง
เพลงอยทู่ แ่ี มน่ ำ้ คงคาสน้ิ เวลาชา้ นานชว่ั พทุ ธนั ดรหนง่ึ กไ็ มม่ ใี ครสามารถทจ่ี ะแกอ้ รรถปรศิ นาในเนอ้ื เพลงนน้ั ได้
จวบจนถงึ สมยั ทอ่ี งคส์ มเดจ็ พระมง่ิ มงกฎุ ศรศี ากยมนุ โี คดมบรมครแู หง่ เราทา่ นทง้ั หลาย ไดเ้ สดจ็ มาอบุ ตั ติ รสั เปน็
พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ แลว้ วนั หนง่ึ เพลาปจั จสุ มยั ใกลร้ งุ่ พระองคท์ รงตรวจดอู ปุ นสิ ยั แหง่ สตั วโ์ ลก ไดท้ รงเหน็
มาณพผู้หนึ่งนามว่าอุตรมาณพ ซึ่งเป็นผู้มีอุปนิสัยควรแต่การที่จะได้บรรลุพระโสดาปัตติผล โดยทรงทราบ
อยา่ งละเอยี ดถถ่ี ว้ นวา่

วนั นเ้ี ปน็ วนั อโุ บสถขน้ึ ๑๕ คำ่ ซง่ึ ตรงกบั วนั ทพ่ี ญาเอรกปตั ตนาคราชขน้ึ มาจากนาคพภิ พพรอ้ มดว้ ยธดิ า
แล้วให้ธิดาขับร้องอยู่ที่แม่น้ำคงคา มีประชาชนพากันไปดูเป็นอันมาก ในบรรดาประชาชนเหล่านั้น มาณพ
ผหู้ นง่ึ นามวา่ อตุ รมาณพ ฟงั ธรรมเทศนาของเราตถาคตแลว้ จกั ไดส้ ำเรจ็ เปน็ พระโสดาบนั อรยิ บคุ คล และจกั นำ
เอากถาถ้อยคำแห่งเราไปกล่าวแก้เพลงขับของนางนาคมาณวิกา พญาเอรกปัตตนาคราชซึ่งอยู่ใต้น้ำ

 ⌫⌫

พอไดส้ ดบั กถานน้ั กจ็ กั ทราบวา่ “พระพทุ ธเจา้ บงั เกดิ ขน้ึ แลว้ ในโลก“ แลว้ จกั ดใี จมาสสู่ ำนกั แหง่ เรา เมอ่ื เขามา
ตถาคตจกั กลา่ วคาถาหนง่ึ ในมหาสมาคมนน้ั ในอวสานคาถา ธรรมาภสิ มยั จกั มแี กส่ ตั วท์ ง้ั หลายเปน็ อนั มาก

ทรงพระดำรดิ งั นแ้ี ลว้ องคพ์ ระประทปี แกว้ สมั มาสมั พทุ ธเจา้ กเ็ สดจ็ ไปในทบ่ี รเิ วณนน้ั ซง่ึ ไมไ่ กลจาก
เมอื งพาราณสเี ทา่ ใดนกั ประทบั นง่ั อยู่ ณ ภายใตต้ น้ ซกึ ใหญอ่ นั มใี บรม่ รน่ื ตน้ หนง่ึ เพอ่ื รอคอยการมาแหง่ อตุ ร
มาณพผมู้ วี าสนา ไมช่ า้ อตุ รมาณพกเ็ ดนิ ทางมาพรอ้ มกบั ประชาชนทง้ั หลาย มงุ่ หนา้ จะไปยงั ฝง่ั แมน่ ำ้ คงคา

“อตุ ระ ! เธอจงแวะมานก่ี อ่ น“ สมเดจ็ พระชนิ วรตรสั เรยี กเขา

อตุ รมาณพ ไดส้ ดบั พระพทุ ธพจนซ์ ง่ึ ตรสั เรยี กตนโดยไมค่ าดฝนั เชน่ นน้ั กพ็ ลนั เกดิ ปตี ดิ ใี จเปน็ ลน้ พน้
รบี นอ้ มกายเขา้ ไปถวายนมสั การกราบพระยคุ ลบาทแลว้ ทลู ถามวา่

“ขา้ แตพ่ ระองคผ์ เู้ จรญิ ! พระองคท์ รงเรยี กขา้ พระองคห์ รอื พระพทุ ธเจา้ ขา้ ?“

“ถกู แลว้ อตุ รมาณพ ! “ มพี ระพทุ ธดำรสั รบั รองแลว้ ตรสั ถามวา่ “เธอจกั ไปไหน จงึ เดนิ มาทางน?้ี “

“ขา้ พระองค์ จกั ไปดนู างนาคมาณวกิ า ซง่ึ มาขบั รอ้ งอยทู่ แ่ี มน่ ำ้ คงคาในวนั น้ี พระเจา้ ขา้ “

“ถ้าเช่นนั้น เธอจงตั้งใจเรียนเอากถานี้ให้จงดี แล้วนำเอาไปแก้เพลงขับอันเป็นอรรถปริศนาแห่งนาง
นาคมาณวกิ า“

สมเด็จพระบรมศาสดา ตรัสดังนี้แล้ว ก็ทรงสอนให้อุตรมาณพนั้น เรียนเอาพระคาถาสำหรับแก้
อรรถปรศิ นาทพ่ี ญานาคผกู ไว้ ใหจ้ ำจนขน้ึ ใจ ในขณะทต่ี ง้ั สตกิ ำหนดใจเรยี นเอาพระคาถาอยนู่ น้ั พอจบพระคาถา
อตุ รมาณพกไ็ ดบ้ รรลพุ ระโสดาปตั ตผิ ล ณ ทน่ี น่ั เอง ! แลว้ กถ็ วายบงั คมลาสมเดจ็ พระผมู้ พี ระภาคเจา้ รบี เดนิ ดว่ น
ไปยงั ฝง่ั แมน่ ำ้ คงคา เหน็ ประชาชนทง้ั หลายตา่ งมงุ ดนู างนาคมาณวกิ ากนั อยอู่ ยา่ งแนน่ ขนดั เพราะเปน็ เหตกุ ารณ์
ประหลาด ดว้ ยวา่ นอกจากนางจะมใิ ชม่ นษุ ยธ์ รรมดาสามญั ทง้ั หลายทว่ั ไปแลว้ นางยงั แปลงกายเปน็ หญงิ มนษุ ย์
มรี ปู ทรงสวยงามสดุ พรรณนา เปน็ สาวโสภาขบั รอ้ งดว้ ยสำเนยี งไพเราะเสนาะโสต พรอ้ มกบั รา่ ยรำดว้ ยลลี าอนั
ออ่ นชอ้ ยนา่ จะพงึ ชม เมอ่ื อตุ รมาณพผไู้ ดพ้ ระคาถาดจี ากองคส์ มเดจ็ พระชนิ สหี เ์ จา้ มาถงึ เหน็ ประชาชนลน้ หลาม
แนน่ ขนดั อยอู่ ยา่ งนน้ั จงึ กลา่ วคำขอโอกาสขน้ึ วา่

“ขา้ แตท่ า่ นผเู้ จรญิ ทง้ั หลาย ! ขอทา่ นทง้ั หลายจงใหโ้ อกาสแกข่ า้ พเจา้ จงหลกี ทางใหข้ า้ พเจา้ ไดเ้ ขา้ ไป
ใกลๆ้ นางนาคมาณวกิ าสกั หนอ่ ยเถดิ ขา้ พเจา้ จกั กลา่ วอรรถปรศิ นาในบทเพลงของนาง ซง่ึ ไมม่ ใี ครแกไ้ ดม้ า
เปน็ เวลาชา้ นานแลว้ “

 ⌫ 

เหลา่ ชนทง้ั ปวง เหน็ อตุ รมาณพกลา่ วคำขงึ ขงั ดงั นน้ั ตา่ งกพ็ ากนั หลกี ทางใหเ้ ขาตามความปรารถนา
เมอ่ื เขาแหวกฝงู ชนมาถงึ รมิ ฝง่ั แลว้ กเ็ ดนิ ลยุ นำ้ ไปจนถงึ นำ้ ลกึ แคเ่ ขา่ แลว้ กย็ นื อยคู่ อยฟงั นางนาคมาณวกิ ารปู
สวยวา่ เจา้ จะขบั รอ้ งเพลงอนั เปน็ อรรถปริศนาวา่ อยา่ งไร? ในขณะนน้ั นางนาคมาณวกิ า จงึ เรม่ิ เพลงขบั อนั
เปน็ ปรศิ นาของเธอขน้ึ ใหมอ่ กี รอบหนง่ึ เปน็ ใจความวา่

- ผเู้ ปน็ ใหญอ่ ยา่ งไรเลา่ หนอ จงึ จะไดช้ อ่ื วา่ เปน็ พระราชา?
“ผเู้ ปน็ ใหญใ่ นทวารทง้ั ๖ ซง่ึ เปน็ ผไู้ มถ่ กู อารมณท์ ง้ั หลาย มรี ปู อารมณเ์ ปน็ ตน้ เขา้ ครอบงำ ผนู้ น้ั จงึ จะได้
ชอ่ื วา่ เปน็ พระราชา ! ” อตุ รมาณพวา่ เพลงแกป้ รศิ นาตามทต่ี นไดเ้ รยี นมาจากสำนกั สมเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้

- พระราชาเชน่ ไรเลา่ หนอ ทไ่ี ดช้ อ่ื วา่ มพี ระเศยี รเตม็ ไปดว้ ยธลุ ?ี ”
“ผใู้ ดมคี วามรกั ใครพ่ อใจในอารมณต์ า่ งๆ ผนู้ น้ั แหละ ชอ่ื วา่ มธี ลุ อี ยเู่ ตม็ เศยี ร !” เขาวา่ เพลงแกป้ รศิ นา
ขน้ึ อกี อยา่ งคลอ่ งแคลว่

- พระราชาเชน่ ไรเลา่ หนอ ทไ่ี ดช้ อ่ื วา่ ปราศจากธลุ ?ี
“ผใู้ ดไมม่ คี วามรกั ใครพ่ อใจในอารมณต์ า่ งๆ ผนู้ น้ั แหละ ชอ่ื วา่ ปราศจากธลุ บี นเศยี ร !” เขาวา่ เพลงแก้
ปรศิ นาขน้ึ อกี อยา่ งไมอ่ ำ้ อง้ึ

- ทถ่ี กู เรยี กวา่ “คนพาล“ นน้ั มพี ฤตกิ ารณเ์ ปน็ ประการใด?
“ใครกต็ ามทม่ี คี วามกำหนดั พอใจในอารมณต์ า่ งๆ ยอ่ มจะถกู เรยี กวา่ เปน็ “คนพาล“ ทง้ั นน้ั “ เขากลา่ ว
แกข้ น้ึ อยา่ งไมห่ วาดหวน่ั

ความจรงิ นางนาคมาณวกิ าผโู้ สภานน้ั เรยี นเอาอรรถปรศิ นาจากทา่ นบดิ าไว้ ๒ ตอน โดยประสงคว์ า่
เมอ่ื มผี ใู้ ดแกไ้ ดต้ อนท่ี ๑ แลว้ กจ็ กั ไดถ้ ามตอนท่ี ๒ ตอ่ ไป ทนี ต้ี ลอดเวลาพทุ ธนั ดรหนง่ึ ทน่ี างมายนื ฟอ้ นรำรอ้ ง
ถามปรศิ นาอยนู่ ้ี ไมม่ ใี ครสามารถทจ่ี กั แกป้ รศิ นาตอนท่ี ๑ ไดถ้ กู ตอ้ งเลย เพราะฉะนน้ั นางจงึ ไมม่ โี อกาสไดถ้ าม
ตอนตอ่ ไป ในบดั น้ี เกดิ มคี นดมี าแกอ้ รรถปรศิ นาตอนท่ี ๑ ไดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ งตามความประสงคข์ องทา่ นบดิ าแลว้
นางจงึ เรม่ิ รอ้ งเพลงอนั เปน็ ปรศิ นาตอนท่ี ๒ วา่

- คนพาล ถูกอะไรพาให้ลอยไปในวัฎสงสารอย่างไม่หยุดยั้ง? บัณฑิตกำจัดตัดสิ่งที่พาให้ลอยไปใน
วฎั สงสารนน้ั ดว้ ยอะไร? ขอทา่ นผมู้ ปี ญั ญาไว จงตอบคำถามของขา้ พเจา้ ในกาลบดั นเ้ี ถดิ

“คนพาลทง้ั หลาย ยอ่ มถกู หว้ งนำ้ ทง้ั ๔ มหี ว้ งนำ้ คอื กามเปน็ ตน้ พดั พาใหล้ อยไปในวฎั สงสารอยา่ งไม่
หยดุ ยง้ั บณั ฑติ ยอ่ มกำจดั ตดั หว้ งนำ้ ทง้ั หลายซง่ึ พดั พาใหล้ อยไปในวฎั สงสารไดด้ ว้ ยความพยายามอนั ถกู ตอ้ ง
และบคุ คลจะไดช้ อ่ื วา่ เปน็ ผมู้ คี วามเกษมจากโยคะได้ กเ็ พราะเปน็ ผมู้ จี ติ ใจปราศจากโยคะทง้ั หลายมกี ามโยคะ
เปน็ ตน้ อตุ รมาณพกลา่ วแกป้ รศิ นาอนั ลกึ ลำ้ ตามทต่ี นทไ่ี ดเ้ ลา่ เรยี นจากสำนกั แหง่ สมเดจ็ พระพทุ ธองคม์ าเมอ่ื
ตะกน้ี โ้ี ดยถกู ตอ้ งไมผ่ ดิ พลาด

 ⌫⌫

เสียงฟาดหางดังครืนใหญ่กึกก้อง ทำให้ท้องน้ำปันป่วนด้วยละลอกคลื่นถึงกับตลิ่งพัง ประชาชนทั้ง
หลายทย่ี นื อยรู่ มิ ฝง่ั ตอ้ งจมนำ้ ลงไปหลายคนรวมทง้ั อตุ รมาณพผแู้ กป้ รศิ นาดว้ ย ทง้ั นก้ี เ็ พราะพญาเอรกปตั ตนา
คราชธิบดี เมื่อได้สดับการแก้ปริศนาอย่างถูกต้องของอุตรมาณพจบลง ก็ทราบได้ทันทีว่า “องค์สมเด็จ
พระสัมมาสัมพุทธเจ้า เสด็จมาอุบัติตรัสขึ้นแล้วในโลก“ แล้วก็บังเกิดปีติความดีใจเหลือที่จะกล่าว จึงลืมตัว
แสดงอาการดีใจด้วยการฟาดหางของตนดังโครมใหญ่ เมื่อแลดูไปอีกทีเห็นคนทั้งหลายกำลังจะจมน้ำตาย
เพราะความดใี จเกนิ ขนาดของตนเชน่ นน้ั กพ็ ลนั ตกใจ รบี แผพ่ งั พานใหใ้ หญเ่ ขา้ โอบอมุ้ มหาชน ยกขน้ึ มาวางไว้
บนบกด้วยฤทธิ์แห่งนาค แล้วจึงแปลงเพศเป็นมนุษย์ขึ้นมาจากแม่น้ำพร้อมกับนางนาคมาณวิกาผู้เป็นธิดา
เขา้ ไปหาอตุ รมาณพแลว้ ถามวา่

“ดกู ร ทา่ นผมู้ คี ณุ ! ขา้ พเจา้ นช้ี อ่ื วา่ พญาเอรกปตั ตนาคราช อยากจะทราบวา่ บดั นอ้ี งคส์ มเดจ็ พระชนิ สหี ์
สมั มาสมั พทุ ธเจา้ ของเราประทบั อยทู่ ไ่ี หน?“

“ ขา้ แตพ่ ระองค์ !” อตุ รมาณพตอบ “สมเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ ของเรา บดั นป้ี ระทบั อยทู่ โ่ี คนตน้ ไม้
ใหญแ่ หง่ หนง่ึ ซง่ึ ไมไ่ กลจากทน่ี ่ี ถา้ พระองคม์ พี ระราชประสงคจ์ กั ไปเฝา้ กจ็ งรบี ไปเถดิ พระเจา้ ขา้ “

พญาเอรกปตั ตนาคราชในรา่ งของมนษุ ย์ จงึ ใหอ้ ตุ รมาณพนน้ั เดนิ นำหนา้ ไปเฝา้ สมเดจ็ พระผมู้ พี ระภาคเจา้
อยา่ งรบี ดว่ น โดยมมี หาชนตดิ ตามมาเปน็ อนั มาก ครน้ั เขา้ ไปในขา่ ยรศั มแี หง่ สมเดจ็ พระผมู้ พี ระภาคแลว้ กน็ อ้ ม
กายถวายนมัสการ แล้วยืนร้องไห้น้ำตาไหลซึมอยู่ไม่ขาดสาย ไม่สามารถที่จะกล่าวคำใดออกมาได้ สมเด็จ
พระพทุ ธองค์ จงึ ทรงมพี ระพทุ ธฎกี าตรสั ถามขน้ึ กอ่ นวา่

“ดกู ร นาคราช ! ทา่ นมคี วามเศรา้ โศกเสยี ใจ เพราะเหตอุ ะไร?“

พญานาคาธบิ ดี จงึ กราบทลู วา่

“ขา้ แตพ่ ระองคผ์ ทู้ รงเปน็ บรมโลกนายก ! อนั ตวั ขา้ พระองคน์ ้ี เดมิ ทเี มอ่ื ชาตกิ อ่ นนน้ั เคยเปน็ พระภกิ ษุ
สาวกแห่งองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งทรงพระคุณอันประเสริฐสูงสุดเช่นเดียวกับพระองค์นี่แล ได้
บำเพญ็ สมณธรรมอยสู่ น้ิ กาลนานถงึ ๒๐,๐๐๐ ปี แตไ่ มม่ วี าสนาทจ่ี ะไดบ้ รรลธุ รรมวเิ ศษในพระพทุ ธศาสนา เมอ่ื
ถงึ กาลมรณาแลว้ ไดถ้ อื เอาอเหตปุ ฏสิ นธเิ กดิ ในกำเนดิ สตั วเ์ ดยี รฉานเปน็ นาคราช ตลอดเวลาชว่ั พทุ ธธนั ดรหนง่ึ น้ี
ขา้ พระองคไ์ มไ่ ดม้ โี อกาสไปเกดิ เปน็ มนษุ ย์ ไมไ่ ดม้ โี อกาสทจ่ี กั สดบั พระสทั ธรรมเทศนา ไมไ่ ดม้ โี อกาสทจ่ี กั ได้
ทอดทศั นาสมเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ เชน่ กบั พระองคเ์ ลย เพง่ิ จะมาไดส้ ดบั พระธรรมเทศนา และไดท้ อดทศั นา
สมเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ อยา่ งเตม็ นยั นาในเพลาวนั นแ้ี หละ พระเจา้ ขา้ “

สมเดจ็ พระมหากรณุ าสมั มาสมั พทุ ธเจา้ จงึ ทรงแสดงพระสทั ธรรมเทศนาแกเ่ ขาเปน็ ใจความวา่

 ⌫ 

การทจ่ี กั ไดม้ โี อกาสเกดิ เปน็ มนษุ ย์ เปน็ สง่ิ ทเ่ี ปน็ ไปไดโ้ ดยยาก
การมชี วี ติ อยแู่ หง่ สตั วบ์ คุ คล ผมู้ อี นั จะตอ้ งตายเปน็ สภาพ เปน็ สง่ิ ทเ่ี ปน็ ไปไดโ้ ดยยาก
การทจ่ี กั ไดม้ โี อกาสสดบั ตรบั ฟงั พระสทั ธรรมเทศนา เปน็ สง่ิ ทเ่ี ปน็ ไปไดโ้ ดยยาก
การอบุ ตั เิ กดิ แหง่ องคส์ มเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ ทง้ั หลาย เปน็ สง่ิ ทเ่ี ปน็ ไปไดโ้ ดยยาก

พระโบราณาจารยผ์ เู้ ปน็ พทุ ธมตั ตญั ญรู พู้ ระพทุ ธาธบิ ายไดข้ ยายความแหง่ พระสทั ธรรมเทศนาคาถานว้ี า่

การทส่ี ตั วบ์ คุ คลทง้ั หลาย จกั ไดม้ โี อกาสเกดิ มาเปน็ มนษุ ยใ์ นมนษุ ยโลกเราน้ี อยา่ เขา้ ใจวา่ เปน็ สภาพท่ี
ไดง้ า่ ยๆ อยากจะมาเกดิ กม็ าเกดิ เอง โดยหาเหตหุ าปจั จยั อะไรไมไ่ ด้ อยา่ เขา้ ใจผดิ อยา่ งน้ี อนั ทจ่ี รงิ การทจ่ี ะมา
เกดิ เปน็ มนษุ ยไ์ ดน้ น้ั ตอ้ งอาศยั กศุ ลอนั ยง่ิ ใหญท่ ต่ี นเคยกระทำไวช้ กั นำใหม้ าเกดิ ถา้ หาไมแ่ ลว้ กจ็ ะตอ้ งไปเกดิ โนน่
ในอบายภูมิโน่นแหละอย่าสงสัยเลย การมีชีวิตอยู่แห่งสัตว์บุคคลหรือมนุษย์ทั้งหลายก็เหมือนกัน ที่ได้มี
ชวี ติ อยเู่ ปน็ ผเู้ ปน็ คนอยทู่ กุ วนั น้ี อยา่ ไดเ้ ขา้ ใจวา่ เปน็ ทไ่ี ดโ้ ดยงา่ ย เพราะตามธรรมดา สงั ขารรา่ งกายของคนเรา
ทง้ั หลายมอี นั ทจ่ี ะตอ้ งตายไปทกุ ขณะ ทกุ นาที ชวี ติ นิ ทรยี ข์ าดไปเมอ่ื ใดเปน็ ตอ้ งตายลงไปในขณะนน้ั ทนั ที แตท่ ่ี
ยงั ไมต่ ายอยเู่ วลาน้ี กเ็ พราะชวี ติ นิ ทรยี ย์ งั สบื ตอ่ อยู่ ฉะนน้ั สมเดจ็ พระบรมครจู งึ ตรสั วา่ ชวี ติ ของสตั วท์ ง้ั หลายเปน็
สง่ิ ทไ่ี ดโ้ ดยยาก แมก้ ารทจ่ี กั มโี อกาสไดส้ ดบั ตรบั ฟงั พระสทั ธรรมเทศนา กอ็ ยา่ เขา้ ใจวา่ เปน็ สง่ิ ทไ่ี ดโ้ ดยงา่ ยดาย
เพราะวา่ สมเดจ็ พระพทุ ธเจา้ ทง้ั หลายซง่ึ สามารถทจ่ี กั ทรงแสดงพระสทั ธรรมเทศนา กวา่ จะมาตรสั ในโลกนแ้ี ตล่ ะ
พระองคน์ น้ั นบั เปน็ เวลานานนกั หนา และการอบุ ตั แิ หง่ องคส์ มเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ กอ็ ยา่ เขา้ ใจวา่ จะมา
ตรสั ไดง้ า่ ยๆ ดว้ ยวา่ ทา่ นทจ่ี กั มาตรสั เปน็ พระพทุ ธเจา้ ไดน้ น้ั ตอ้ งทรงสรา้ งพระบารมเี ปน็ เวลานานนบั เปน็ แสน
เปน็ โกฏมิ หากปั พระพทุ ธบารมอี นั ยง่ิ ใหญส่ ำเรจ็ ลงแลว้ เมอ่ื ไรนน่ั แหละ พระองคจ์ งึ จกั มโี อกาสมาอบุ ตั ติ รสั ใน
โลกนไ้ี ด้ ฉะนน้ั การอบุ ตั เิ กดิ แหง่ องคส์ มเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ ทง้ั หลาย จงึ เปน็ สง่ิ ทไ่ี ดโ้ ดยยากยง่ิ อยา่ งเหลอื เกนิ

มหาชนทั้งปวง ซึ่งสดับตรับฟังพระธรรมเทศนาที่องค์สมเด็จพระผู้มีพระภาคตรัสให้พญาเอรกปัตตา
นาคาธบิ ดไี ดส้ ดบั ในเชา้ วนั นน้ั ตา่ งกพ็ ากนั มจี ติ ศรทั ธาเลอ่ื มใส และไดบ้ รรลธุ รรมวเิ ศษเปน็ อนั มาก ฝา่ ยพญา
นาคราชผอู้ าภพั ทง้ั ๆ ทม่ี ใี จมากไปดว้ ยความเลอ่ื มใส ควรจะไดบ้ รรลธุ รรมวเิ ศษในพระบวรพทุ ธศาสนา อยา่ ง
นอ้ ยกค็ วรจะไดพ้ ระโสดาปตั ตผิ ลในวนั นน้ั แตก่ ห็ าไดบ้ รรลไุ ม่ ทง้ั นก้ี เ็ พราะตนเปน็ อเหตกุ ปฎสิ นธเิ ปน็ อภพั พสตั ว์
ไม่อาจจะมีปัญญาหยั่งทราบและรองรับธรรมวิเศษไว้ได้ ในที่สุด ก็ได้แต่เป็นผู้มีน้ำตาไหล ถวายนมัสการลา
สมเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ กลบั ไปยงั นาคพภิ พอนั เปน็ สถานทอ่ี ยแู่ หง่ ตนพรอ้ มกบั นางนาคมาณวกิ าผเู้ ปน็ ธดิ า
ดว้ ยประการฉะน้ี

ในกรณแี หง่ อาสนั นกรรมฝา่ ยอกศุ ล ใหผ้ ลแกบ่ คุ คลกอ่ นกรรมอน่ื ทง้ั หมดน้ี มตี วั อยา่ งอกี เรอ่ื งหนง่ึ ซง่ึ
ควรจะนำมาบนั ทกึ ไว้ ณ ทน่ี ่ี กค็ อื ชวี ประวตั ขิ องอบุ าสกผมู้ นี ามวา่

 ⌫⌫

มหาวาจกอบุ าสก

ได้สดับมาว่า ครั้งหนึ่งนานมาแล้ว ยังมีอุบาสกผู้หนึ่ง ซึ่งปรากฏนามว่ามหาวาจก เขาเป็นคนมี
ศรทั ธาความเชอ่ื ความเลอ่ื มใสในพระบวรพทุ ธศาสนาเปน็ อยา่ งยง่ิ ทกุ ๆ เชา้ เขาตอ้ งบรจิ าคทานดว้ ยการถวาย
อาหารบณิ ฑบาตแกพ่ ระภกิ ษสุ งฆ์ แลว้ กต็ ง้ั ใจสมาทานศลี เมอ่ื ถงึ วนั อโุ บสถกส็ มาทานองคแ์ หง่ อโุ บสถเปน็ ประจำ
นอกจากนน้ั ยงั ตง้ั อกตง้ั ใจสดบั ตรบั ฟงั พระธรรมเทศนาจนเกดิ มปี ญั ญาแตกฉาน รอู้ รรถรธู้ รรมในทางศาสนาพอ
ประมาณ วนั หนง่ึ อบุ าสกผมู้ ศี รทั ธานน้ั รำพงึ ถงึ ชวี ติ ตนทเ่ี กดิ มาโชคดี โดยทไ่ี ดเ้ กดิ มาเปน็ มนษุ ยพ์ บพระพทุ ธ
ศาสนา แลว้ กเ็ กดิ ความอม่ิ อกอม่ิ ใจ จงึ คำนงึ ตอ่ ไปวา่

“อนั การทต่ี วั เรา จกั ไดร้ บั ประโยชนอ์ ยา่ งแทจ้ รงิ เนอ่ื งดว้ ยการเกดิ มาเปน็ มนษุ ยพ์ บพระพทุ ธศาสนาใน
ชาตนิ น้ี น้ั หากวา่ เปน็ แตเ่ พยี งบำเพญ็ ทานรกั ษาศลี เพอ่ื ไดบ้ รรลถุ งึ ความสขุ ในสวรรคเ์ ทวโลก อนั เปน็ เพยี งโลกยี
สมบตั แิ ลว้ กย็ งั หาชอ่ื วา่ ไดป้ ระโยชนอ์ ยา่ งแทจ้ รงิ ไม่ ตอ่ เมอ่ื ใด เราไดบ้ ำเพญ็ ภาวนาจนกระทง่ั ไดบ้ รรลมุ รรคผล
นพิ พาน อยา่ งนอ้ ยกใ็ หไ้ ดส้ ำเรจ็ เปน็ พระโสดาบนั อรยิ บคุ คลในพระบวรพทุ ธศาสนาแลว้ เมอ่ื นน้ั แหละ จงึ จะได้
ชอ่ื วา่ ไดร้ บั ประโยชนอ์ ยา่ งแทจ้ รงิ ไมเ่ สยี ทที เ่ี กดิ มาเปน็ มนษุ ยพ์ บพระพทุ ธศาสนา

เมอ่ื เขามองเหน็ คณุ คา่ แหง่ การภาวนาดงั น้ี กม็ ใี จยนิ ดใี ครท่ จ่ี กั บำเพญ็ ภาวนากรรมฐานยง่ิ นกั จงึ ถอื เอา
อาการ ๓๒ มเี กสาเปน็ อาทิ เจรญิ กายคตาสตกิ รรมฐาน อนั เปน็ สว่ นสมถภาวนา อตุ สา่ หเ์ จรญิ อยชู่ า้ นานหลาย
สบิ ปี พระโสตาปตั ตมิ รรคกม็ ไิ ดป้ รากฏ กจ็ ะปรากฏอยา่ งไรไดเ้ ลา่ ดว้ ยวา่ พระโสตาปตั ตมิ รรคอนั เปน็ คณุ วเิ ศษ
ทางพระพุทธศาสนานั้น จะปรากฏขึ้นมาได้ก็โดยอำนาจการเจริญวิปัสสนาภาวนาแห่งท่านผู้มีวาสนาบารมี
แตต่ าแกอ่ บุ าสกผนู้ ้ี มโี ยนโิ สมนสกิ ารไมด่ ี ไพลไ่ ปเจรญิ กายคตาสตกิ รรมฐาน อนั เปน็ อารมณแ์ หง่ สมถภาวนาเสยี
ด้วยเหตุนี้ เพราะโสตาปัตติมรรคญาณจึงปรากฏขึ้นไม่ได้ ถึงกระนั้นเขาก็ยังไม่ละความพยายาม อุตส่าห์
บำเพญ็ ภาวนาตอ่ ไปอยา่ งเดาสมุ่ อกี เพราะคา่ ทต่ี นเปน็ คนกลวั ภยั ในอบายภมู ิ โดยมาทราบอยา่ งแนช่ ดั วา่

“ตราบใด ทบ่ี คุ คลยงั ไมไ่ ดบ้ รรลพุ ระอรยิ มรรคพระอรยิ ผล ยงั เปน็ ปถุ ชุ นคนมกี เิ ลสหนาอยู่ ตราบนน้ั ก็
จะตอ้ งทอ่ งเทย่ี วเวยี นวา่ ยตายเกดิ ไปในหว้ งทะเลใหญ่ กลา่ วคอื วฏั สงสารอยา่ งไมม่ วี นั สน้ิ สดุ และในการทอ่ ง
เทย่ี วอยใู่ นวฏั สงสารนน้ั บางกาลบางคาบกย็ อ่ มพลาดพลง้ั ลงไปเกดิ ในอบายภมู ิ คอื เกดิ เปน็ สตั วน์ รก เปน็ เปรต
เปน็ อสรุ กาย เปน็ สตั วเ์ ดยี รฉาน อยา่ งใดอยา่ งหนง่ึ กไ็ ด้ ดว้ ยเหตนุ ้ี เราจะบำเพญ็ เพยี รกระทำภาวนาไปจนกวา่
จะไดบ้ รรลมุ รรคผล“

เกดิ มมุ านะขน้ึ มาในดวงจติ ดงั นแ้ี ลว้ กต็ ง้ั หนา้ เจรญิ กายคตาสตกิ รรมฐานตอ่ ไปอกี แตก่ ห็ าไดส้ ำเรจ็ เปน็
พระโสดาบนั อรยิ บคุ คลตามปรารถนาไม่ ในทส่ี ดุ หลงั จากทไ่ี ดบ้ ำเพญ็ าภาวนาตง้ั แตห่ นมุ่ จนแกจ่ วนจะตายนน้ั
เปน็ เวลานานได้ ๕๐ ปี แลว้ กใ็ หเ้ หนด็ เหนอ่ื ยและเบอ่ื ระอาเปน็ ทส่ี ดุ ....และแลว้ อาสนั นกรรมฝา่ ยอกศุ ลกผ็ ลดุ ขน้ึ
ทางมโนทวาร ทำใหอ้ บุ าสกผนู้ น้ั เกดิ ความคดิ วปิ รติ พาลพาโลเปะปะไปตามประสาแหง่ คนผพู้ ลาดหวงั วา่

 ⌫ 

“ศาสนาของพระพทุ ธเจา้ ไมไ่ ด้ความอะไรมากนัก ! คือเปน็ สักแตว่ ่าแนะใหค้ นบำเพญ็ ทานรกั ษาศลี
เพอ่ื เปน็ อบุ ายสอนใหค้ นมจี ติ ใจเผอ่ื แผไ่ มเ่ บยี ดเบยี นกนั ชาวโลกจะไดอ้ ยกู่ นั อยา่ งสนั ต.ิ ...กเ็ ทา่ นน้ั เอง ! นรก สวรรค์
บาป บุญ คุณ โทษ มีที่ไหนกัน วัฏสงสารก็ไม่มี ถึงมีศาสนานี้ก็ไม่เป็นนิยยานิกธรรม คือนำสัตว์ออกจาก
กองทกุ ขใ์ นวฏั สงสารไมไ่ ด้ แมม้ รรคผลนพิ พานอนั เปน็ ผลไดจ้ ากการเจรญิ ภาวนากไ็ มม่ ชี ะรอยศาสนานจ้ี ะบญั ญตั ิ
เรอ่ื งภาวนาไว้ เพอ่ื เปน็ เครอ่ื งลอ่ ใจใหค้ นทง้ั หลายเหน็ วา่ เปน็ ศาสนาทส่ี งู ชกั จงู ใหค้ นหลงปฏบิ ตั ไิ ดร้ บั ความเหนอ่ื ย
ยากเลน่ เทา่ นน้ั เอง ความจรงิ แลว้ มรรคผลนพิ พานอนั ประเสรฐิ ไมม่ ี ดแู ตอ่ าตมานซ่ี ิ ฮึ ! บำเพญ็ ภาวนามาตง้ั นาน
ดว้ ยความเหนอ่ื ยยาก ตลอดชวี ติ อทุ ศิ เวลาใหก้ บั การภาวนา เกอื บจะเรยี กวา่ ไมไ่ ดท้ ำมาหากนิ บำเพญ็ มาจน
จวนจะสน้ิ ชวี ติ อยแู่ ลว้ กไ็ มเ่ หน็ จะไดอ้ ะไร ถา้ มรรคผลนพิ พานในศาสนานม้ี จี รงิ ปา่ นนก้ี ค็ งจะไดก้ บั เขาบา้ งแลว้
แนน่ อนคงไมม่ ดี อก เรอ่ื งนรกสวรรค์ มรรคผลนพิ พาน คงจะเปน็ อบุ ายอนั แสนฉลาดของพระโคดมพทุ ธเจา้ ทา่ น
สำหรบั สอนคนโบราณสมยั กอ่ น ซง่ึ ยงั โงเ่ งา่ อยตู่ า่ งหากเลา่ เรากห็ ลงเชอ่ื ถอื เอาจรงิ เอาจงั ใหเ้ ปน็ บา้ ไปได้ เพง่ิ
จะมารคู้ วามจรงิ เอาเมอ่ื คราวจะสน้ิ ใจนเ่ี อง โธเ่ อย๋ กหู นอกู โงเ่ สยี ตง้ั นาน“

ครน้ั ตะแกเกดิ อกศุ ลจติ คดิ วปิ รติ เตลดิ เปดิ เปงิ ไปตามอารมณอ์ นั ไมร่ เู้ รอ่ื ง กเ็ ลยเกดิ โกรธเคอื งศาสนา
หมดศรทั ธาเลอ่ื มใสแลว้ กข็ าดใจตาย โคแกค่ อื อาสนั นกรรมฝา่ ยอกศุ ล ซง่ึ มกี ำลงั นอ้ ยเพยี งนดิ เดยี วในขณะทจ่ี วน
จะตายนี้ ได้โอกาสแล้ว ก็เข้าตัดหน้าโคหนุ่ม คือกุศลกรรมความดีต่างๆ ที่แกทำไว้แต่ปางหลังมากมายเสีย
โดยชกั นำใหต้ ะแกไปบงั เกดิ ในอบายภมู ิ ถอื กำเนดิ เปน็ จระเขส้ ตั วเ์ ดยี รฉาน ตอ่ มาไมน่ าน จระเขอ้ ดตี มหาวาจก
อบุ าสกนน้ั กเ็ จรญิ วยั ใหญว่ ฒั นา มกี ายยาวใหญไ่ ดป้ ระมาณ ๘ อสุ ภุ ะ เทย่ี วหากนิ อยใู่ นลำนำ้ มหาคงคา สมยั
หนึ่งมีพ่อค้าเกวียนบรรทุกเสาศิลามาสู่ที่ใกล้ที่อยู่แห่งจระเข้ใหญ่นั้น ด้วยฤทธิ์โมหันต์ตามประสาเดียรฉาน
จระเขก้ ก็ ระทำปาณาตบิ าตกรรมกดั กนิ สน้ิ ทง้ั โคเทยี มเกวยี นและกอ้ นศลิ า เปน็ ทน่ี า่ สงั เวชใจนกั หนา สำหรบั ผู้
ทไ่ี ดร้ ชู้ วี ประวตั ขิ องมนั แตเ่ ดมิ มา เลยเกดิ มปี ญั หาขน้ึ มา เพอ่ื ใหแ้ นใ่ จอกี วา่

“การทม่ี หาวาจกอบุ าสก ซง่ึ แตเ่ ดมิ ทกี เ็ ปน็ คนมศี รทั ธาไดป้ ระกอบการกุศลไวใ้ นพระบวรพทุ ธศาสนา
มากมาย ใหท้ านรกั ษาศลี และเจรญิ ภาวนา เขากท็ ำมาอยา่ งครบถว้ นบรบิ รู ณ์ ครน้ั เมอ่ื ตายแลว้ แทนทจ่ี ะไป
เสวยผลบญุ ในสคุ ตโิ ลกสวรรค์ กลบั ไปเกดิ เปน็ สตั วเ์ ดยี รฉานจระเขใ้ หญไ่ ดเ้ สวยทกุ ข์ ตามเรอ่ื งทเ่ี ลา่ มาเมอ่ื ตะก้ี
นก้ี ด็ ี และการทพ่ี ระภกิ ษหุ นมุ่ ในศาสนาแหง่ องคส์ มเดจ็ พระกสั สปะสมั มาสมั พทุ ธเจา้ ซง่ึ เฝา้ บำเพญ็ สมณธรรม
มานานถงึ ๒๐,๐๐๐ ปี เมอ่ื ตายแลว้ แทนทจ่ี ะไดไ้ ปบงั เกดิ เปน็ เทพยดาเสวยสขุ อยใู่ นสรวงสวรรค์ กลบั ไดไ้ ป
เกดิ เปน็ สตั วเ์ ดยี รฉานในตระกลู พญานาคราช ตามเรอ่ื งกอ่ นกด็ ี ทเ่ี ปน็ ดงั นเ้ี พราะเหตไุ ร?“

วสิ ชั นาวา่ กรรมของสตั ว์ ! คอื กรรมของเขานน่ั เอง มใิ ชเ่ พราะเหตอุ น่ื ใดดอก อาสนั นกรรมฝา่ ยอกศุ ล
ทบ่ี งั เกดิ ขน้ึ แกเ่ ขาในขณะทใ่ี กลจ้ ะตาย เปน็ เหตดุ ลบนั ดาลใหเ้ ปน็ ไป โดยมนั เขา้ ทำหนา้ ทช่ี งิ ใหผ้ ลกอ่ นทก่ี รรมดี
อนั มากมาย ทเ่ี ขากระทำไวจ้ ะใหผ้ ลแกเ่ ขา

 ⌫⌫

เหน็ จะพอกนั ทลี ะกระมงั เรอ่ื งอาสนั นกรรมฝา่ ยอกศุ ลน่ี ทนี เ้ี ราจะพดู กนั ถงึ เรอ่ื งอาสนั นกรรมฝา่ ยกศุ ล
บา้ ง อาสนั นกรรมฝา่ ยกศุ ลน้ี กย็ อ่ มมพี ฤตกิ ารณเ์ ชน่ เดยี วกบั ฝา่ ยอกศุ ลทก่ี ลา่ วมาแลว้ คอื รบี ชงิ ใหผ้ ลดแี ก่
บคุ คลผเู้ ปน็ เจา้ ของกรรมกอ่ นกรรมอน่ื ๆ ไมว่ า่ บคุ คลผนู้ น้ั จะมบี าปมกี รรมมากมาย ประพฤตชิ ว่ั ชา้ เลวทรามมา
อย่างไร แต่เมื่อถึงคราวจะตาย หากมีอาสันนกรรมฝ่ายกุศลบังเกิดขึ้นแล้ว อาสันนกรรมฝ่ายกุศลนี้ ก็จักทำ
หนา้ ทช่ี กั นำใหเ้ ขาไปบงั เกดิ ในสคุ ตภิ พทนั ที โดยไมม่ กี รรมอน่ื ใดทจ่ี กั มาหกั หา้ มได้ ในกรณที อ่ี าสนั นกรรม ฝา่ ยกศุ ล
เขา้ ทำหนา้ ทช่ี งิ ใหผ้ ลแกบ่ คุ คลกอ่ นกรรมอน่ื น้ี มตี วั อยา่ งตามเรอ่ื งทจ่ี ะเลา่ ใหฟ้ งั ดงั ตอ่ ไปน้ี

โทวารกิ ทมฬิ เทวา

ไดส้ ดบั มาวา่ ณ หมบู่ า้ นมธอุ งั คณาคาม มบี รุ ษุ ผหู้ นง่ึ ซง่ึ มรี า่ งกายสงู ใหญแ่ ละดำกำยำ นามของ
เจา้ ผนู้ เ้ี ปน็ ทร่ี จู้ กั กนั อยทู่ ว่ั ทง้ั หมบู่ า้ นวา่ นายโทวารกิ ทมฬิ เขามอี าชพี เปน็ พรานเบด็ เชา้ ตรทู่ กุ ๆ วนั ออโทวารกิ
ทมฬิ ผมู้ สี นั ดานเปน็ คนบาปหยาบชา้ เพอ่ื นไมน่ กึ ถงึ บาปบญุ คณุ โทษหรอื โลกนโ้ี ลกหนา้ ทง้ั สน้ิ มงุ่ แตท่ ำมาหากนิ
ในทางปาณาติบาต คว้าเอาเบ็ดไปเที่ยวตกปลาทั้งหลาย ครั้นตกปลาได้มากพอแก่อัธยาศัยแล้วก็กลับมาสู่
เคหะสถานแหง่ ตน จดั การแบง่ ปลาทต่ี กมาไดน้ น้ั แบง่ ออกเปน็ ๓ สว่ น เปน็ คา่ ขา้ วสารสว่ น ๑ เปน็ คา่ นมขน้
สว่ น ๑ ปง้ิ หรอื ตม้ แกงกนิ เองสว่ น ๑ เขาเลย้ี งชวี ติ ดว้ ยปาณาตบิ าตกรรมเชน่ น้ี มาตง้ั แตห่ นมุ่ จนชรานบั เปน็
เวลาชา้ นานประมาณ ๕๐ ปเี ศษ จนเกดิ ความชำนชิ ำนาญในการตกปลาอยา่ งเยย่ี มยอดไมม่ ใี ครสไู้ ด้ ฆา่ ปลา
มจั ฉาชาตเิ สยี มากหลายไมร่ วู้ า่ กแ่ี สนกล่ี า้ นตวั อยตู่ อ่ มา ออโทวารกิ ทมฬิ สนั ดานหยาบบาปหนาน้ี เมอ่ื ถงึ กาล
ชราแลว้ บงั เกดิ โรคพยาธเิ ปน็ อนฎุ ฐานวสิ ยั คอื ลม้ ไขใ้ กลจ้ ะตายลกุ ไมข่ น้ึ นอกแซว่ ตาปรบิ ๆ อยบู่ นเตยี งทต่ี าย
เหน็ พญามจั จรุ าชจะมาฉดุ กระชากลากตนลงไปนรกอยรู่ ำไร

ในกาลครง้ั นน้ั มพี ระเถระรปู หนง่ึ มนี ามปรากฏวา่ พระจฬุ ปณิ ฑปาตยิ ตสิ สเถระ ซง่ึ จำพรรษาในคริ วี หิ าร
ใกล้บ้านของนายโทวาริกทมิฬนั้น เมื่อท่านทราบว่าเขาป่วยหนักเป็นไข้ใกล้จะตาย พระผู้เป็นเจ้าก็ให้บังเกิด
ความสงสาร ดำรใิ นใจวา่

“นายโทวารกิ ทมฬิ เปน็ คนมบี าปหนา กระทำปาณาตบิ าตฆา่ สตั วต์ ดั ชวี ติ มาชา้ นาน เมอ่ื ถงึ กาลกริ ยิ าตาย
ไปแลว้ คงไมแ่ คลว้ จกั ตอ้ งไปเกดิ ในอบายภมู ิ นกึ ดแู ลว้ นา่ สงสารนกั อาตมาอยทู่ น่ี ก่ี ไ็ มไ่ กลกบั บา้ นเขานกั อยา่
กระนน้ั เลย จำอาตมาจะคดิ อนเุ คราะหแ์ กส่ ตั วผ์ ไู้ ดย้ าก อยา่ ใหส้ ตั วผ์ นู้ ต้ี อ้ งฉบิ หายไดท้ กุ ขใ์ นนรกเลย“

เมอ่ื พระผเู้ ปน็ เจา้ ดำรดิ งั นแ้ี ลว้ กน็ งุ่ สบงทรงจวี รใหเ้ รยี บรอ้ ยตามสมณวสิ ยั แลว้ ออกจากคริ วี หิ ารมายนื
อยแู่ ทบประตเู รอื นแหง่ โทวารกิ ทมฬิ บรุ ษุ นน้ั สำแดงกายใหป้ รากฏแกภ่ รรยาของเขาในตอนอรณุ รงุ่ เชา้ ภรรยา
ของเขาผซู้ ง่ึ กำลงั โศกเศรา้ กลวั สามจี ะตาย เมอ่ื ไดเ้ หน็ พระผเู้ ปน็ เจา้ มายนื อยแู่ ทบประตเู รอื น ซง่ึ เปน็ เหตกุ ารณ์
ทไ่ี มเ่ คยปรากฏมากอ่ นเลยเชน่ นน้ั จงึ เขา้ ไปบอกแกส่ ามวี า่

 ⌫ 

“ขา้ แตพ่ ่ี ! ทา่ นพระจฬุ ปณิ ฑปาตยิ ตสิ สเถระ ซง่ึ จำพรรษาอยคู่ ริ วี หิ าร ทา่ นมายนื อยทู่ ป่ี ระตเู รอื นของเรา“

นายโทวารกิ ทมฬิ ผกู้ ำลงั เจบ็ หนกั ไดฟ้ งั ดงั นน้ั จงึ คอ่ ยบอกแกภ่ รรยาวา่

“แตข่ า้ อยทู่ น่ี ม่ี านานประมาณ ๕๐ ปเี ศษแลว้ ขา้ ยงั ไมไ่ ดไ้ ปมาหาสทู่ า่ นเลย ทา่ นคงมาดว้ ยธรุ ะสง่ิ ใดสง่ิ
หนง่ึ ซง่ึ วา่ จะมาเยย่ี มไขข้ า้ นน้ั กเ็ หน็ ผดิ นกั ชะรอยวา่ ทา่ นจกั มาบณิ ฑบาตจะเอาขา้ วปลาอาหารทไ่ี หนมาใสบ่ าตร เลา่
เพราะเกดิ มาเราไมเ่ คยคดิ เตรยี มทจ่ี ะใสบ่ าตรถวายทานเลย ฉะนน้ั เจา้ จงไปนมิ นตใ์ หท้ า่ นไปโปรดขา้ งหนา้ เถดิ “

ภรรยาคยู่ ากของเขา รบั คำแลว้ กอ็ อกมานมิ นตพ์ ระมหาเถระวา่

“ขา้ แตพ่ ระผเู้ ปน็ เจา้ ! ขอนมิ นตพ์ ระผเู้ ปน็ เจา้ จงไปโปรดสตั วข์ า้ งหนา้ เถดิ เจา้ ขา้ “

“ดกู ร อบุ าสกิ า ! “พระมหาเถระกลบั เรยี กยายเฒา่ แลว้ ถามวา่ “ อบุ าสกซง่ึ เปน็ ไขอ้ ยนู่ น้ั คอ่ ยทเุ ลา
เบาบางหรอื เปน็ ประการใด ลกุ ขน้ึ ไดแ้ ลว้ หรอื ยงั ?“

“ขา้ แตพ่ ระผเู้ ปน็ เจา้ ! ยายเฒา่ กราบลงแลว้ เลา่ นำ้ ตาไหล “สามขี องขา้ พเจา้ เปน็ โรคชราทพุ พลภาพ
หนกั หากำลงั มไิ ด้ กำลงั นอ้ ยลงทกุ ๆ วนั นา่ สงสารนกั “

“ถา้ กระนน้ั อาตมาจกั ขออนญุ าตเขา้ ไปเยย่ี มจกั ไดห้ รอื ไมเ่ ลา่ ?“

“นมิ นตเ์ ถดิ เปน็ พระเดชพระคณุ แกอ่ ฉิ นั และสามอี ยา่ งเหลอื เกนิ แลว้ เจา้ ขา้ “ หญงิ ชรากลา่ วแลว้ กราบ
ลงอกี ดว้ ยความตน้ื ตนั ใจ

พระจฬุ ปณิ ฑปาตยิ ตสิ สเถระ จงึ ยา่ งเทา้ กา้ วเขา้ ไปในเรอื น เตอื นสตใิ หน้ ายโทวารกิ ทมฬิ ผใู้ กลจ้ ะตาย
เกดิ ความเลอ่ื มใสในบวรพระพทุ ธศานา ดว้ ยธรรมกิ ถาพอสมควร

“ขอพระผเู้ ปน็ เจา้ จงเปน็ ทพ่ี ง่ึ ของขา้ พเจา้ ผใู้ กลจ้ ะตายนด้ี ว้ ยเถดิ เจา้ ขา้ “ เขากลา่ ววงิ วอน หลงั จากฟงั
ธรรมกี ถาและเกดิ ความเสยี ใจทต่ี นไมเ่ คยไดท้ ำบญุ กศุ ลไวเ้ ลย

“ทพ่ี ง่ึ ในขณะน้ี ไมม่ อี ะไรดไี ปกวา่ ไตรสรณคมนแ์ ละศลี ” พระผเู้ ปน็ เจา้ บอกแกเ่ ขา และกลา่ วตอ่ ไปวา่
“ขออบุ าสกจงตง้ั ใจรบั ไตรสรณคมนแ์ ละศลี ใหจ้ งดเี ถดิ “

“ขา้ แตพ่ ระผเู้ ปน็ เจา้ ! ขา้ พเจา้ พรอ้ มแลว้ ขอนมิ นตพ์ ระผเู้ ปน็ เจา้ ใหส้ รณคมนแ์ ละศลี ในบดั นเ้ี ถดิ “ เขา
กลา่ วทง้ั ๆ ทย่ี งั นอกหลบั ตาอยบู่ นเตยี ง

 ⌫⌫

พระมหาเถระเจา้ จงึ บอกใหเ้ ขารบั ไตรสรณคมน์ เรม่ิ แตง่ แตป่ พุ พภาคคนมการคอื นโม ตสสฺ เปน็ ตน้ ไป
โดยพระผเู้ ปน็ เจา้ กลา่ วนำใหเ้ ขาวา่ ตามเปน็ คำๆ ไป แตพ่ อรบั ไตรสรณคมนจ์ บลงแลว้ นายโทวารกิ ทมฬิ ผไู้ ข้
หนกั นน้ั กเ็ กดิ มอี าการลน้ิ แขง็ กระดา้ ง หมดความสามารถ มอิ าจทร่ี บั ศลี ๕ ตอ่ ไปได้ พระมหาเถระจงึ ดำรวิ า่
แตเ่ พยี งรบั ไตรสรณคมนไ์ ดเ้ ทา่ น้ี นายโทวารกิ ทมฬิ ผมู้ บี าป กพ็ อควรจะเอาตวั รอดไดอ้ ยแู่ ลว้ ดำรดิ งั นพ้ี ระเถระผู้
มเี มตตากอ็ อกมาจากเรอื นเดนิ ทางตอ่ ไป เพอ่ื บณิ ฑบาตตามสมณวสิ ยั แลว้ กลบั ไปสคู่ รี วี หิ าร

ฝา่ ยนายโทวารกิ ทมฬิ ผลู้ น้ิ แขง็ เขา้ ขน้ั ตรที ตู เมอ่ื พระผเู้ ปน็ เจา้ ลงจากเรอื นตนกข็ าดใจตาย ดว้ ยอำนาจ
แห่งอาสันนกรรมฝ่ายกุศล ซึ่งเกิดขึ้นแก่เขาในขณะที่ใกล้จะตาย เพราะมีใจศรัทธาเลื่อมใสในพระบวร
พทุ ธศาสนา ไดร้ บั ไตรสรณคมนน์ น้ั ครน้ั เขาทำลายเบญจขนั ธข์ าดใจตายแลว้ กไ็ ดข้ น้ึ ไปอบุ ตั บิ งั เกดิ เปน็ เทวดา
สถติ อยู่ ณ จาตมุ หาราชกิ าชน้ั ฟา้ เสวยทพิ ยสมบตั เิ ปน็ สขุ อยา่ งนา่ อศั จรรยใ์ จ ในขณะเมอ่ื อบุ ตั บิ งั เกดิ เปน็ เทวดา
แลว้ นน้ั เขาบงั เกดิ ความอศั จรรยใ์ นในความเปลย่ี นแปลงของตนเองเปน็ ยง่ิ นกั จงึ คอ่ ยพจิ ารณาดวู า่

“อาตมาไดป้ ระกอบการกศุ ลสง่ิ ใดหนอ จงึ มาไดส้ มบตั ใิ นเทวโลกเหน็ ปานฉะน?้ี “

เมอ่ื พจิ ารณาดไู ป กท็ ราบไดด้ ว้ ยอำนาจแหง่ เทพวสิ ยั โดยตลอดวา่

“อาตมาได้สมบัติอันประเสริฐนี้ ก็เพราะอาศัยพระผู้เป็นเจ้าจุฬปิณฑปาติยติสสเถระ ท่านมีเมตตา
กรณุ ามาใหพ้ ระไตรสรณคมนแ์ กอ่ าตมา อนง่ึ ทพิ ยสมบตั ทิ ง้ั ปวงทอ่ี าตมาไดน้ ้ี กเ็ พราะความทอ่ี าตมามจี ติ ศรทั ธา
รบั เอาพระไตรสรณคมนม์ าเปน็ ทพ่ี ง่ึ ของชวี ติ ตามคำแนะนำของพระผเู้ ปน็ เจา้ พระผเู้ ปน็ เจา้ นน้ั ทา่ นมคี ณุ แก่
อาตมานี้เป็นนักหนา สมควรที่อาตมาจะลงไปถวายนมัสการพระผู้เป็นเจ้าโดยไม่ชักช้า สมควรที่อาตมาจะ
สำแดงคณุ ของพระผเู้ ปน็ เจา้ ใหป้ รากฏในกาลบดั น“้ี

มเี ทวดำรดิ งั นแ้ี ลว้ โทวารกิ ทมฬิ เทวาจง่ึ คมนาการลงมาจากเทวโลกดว้ ยเทพฤทธ์ิ เมอ่ื มาถงึ กไ็ ดท้ อด
ทศั นาเหน็ พระผเู้ ปน็ เจา้ จฬุ ปณิ ฑปาตยิ ตสิ สเถระกำลงั เดนิ จงกรมอยใู่ นตอนบา่ ยทช่ี ายปา่ ใกลค้ ริ วี หิ าร จงึ เขา้ ไป
ถวายนมสั การพระมหาเถระดว้ ยความเคารพอยา่ งสงู แลว้ กป็ ระดษิ ฐานอยใู่ นทส่ี ดุ ทจ่ี งกรม

“ดกู รเทวดา ! ทา่ นนม้ี นี ามวา่ กระไร และสถติ อยเู่ ทวโลกชน้ั ไหน?“ พระมหาเถระผมู้ ที พิ ยจกั ษกุ ลา่ ว
ถามขน้ึ

“ขา้ แตพ่ ระผเู้ ปน็ เจา้ ! ขา้ พเจา้ นใ้ี ชใ่ ครอน่ื ทแ่ี ทค้ อื บรุ ษุ ชว่ั ชา้ ชอ่ื โทวารกิ ะ ซง่ึ พระผเู้ ปน็ เจา้ มเี มตตา
กรณุ าไปโปรดเมอ่ื เชา้ นอ้ี ยา่ งไรเลา่ “ เทวดาผกู้ ายงามสงา่ รงุ่ เรอื งไปดว้ ยรศั มกี ลา่ วตอบ

“ ออ้ ! ทา่ นดอกหรอื ทา่ นไปบงั เกดิ ทไ่ี หนเลา่ น?่ี “

 ⌫ 

“ขา้ แตพ่ ระผเู้ ปน็ เจา้ ! ขา้ พเจา้ ตายจากโลกนแ้ี ลว้ ไปบงั เกดิ ในจาตมุ หาราชกิ า เทวโลก ซง่ึ เปน็ สวรรค์
ชน้ั ตำ่ เทา่ นน้ั เอง เจา้ ขา้ “

“ดแี ลว้ เทวดา ! อาตมาขอนโุ มทนาดว้ ย ทท่ี า่ นไดไ้ ปเกดิ ในสคุ ตภิ มู “ิ

“ขา้ แตพ่ ระผเู้ ปน็ เจา้ ! ขา้ พเจา้ คดิ วา่ เมอ่ื เชา้ น้ี หากพระผเู้ ปน็ เจา้ ใหศ้ ลี ๕ แกข่ า้ พเจา้ แลว้ ขา้ พเจา้ คง
จักมีโอกาสได้ไปบังเกิดในเทวโลกชั้นสูงกว่านี้แน่นอน แต่นี่พระผู้เป็นเจ้าให้ข้าพเจ้ารับเพียงไตรสรณคมน์
ข้าพเจ้าจึงได้ทิพยสมบัติเพียงแค่สวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกานี้ เจ้าข้า“ เทวดาอดีตพรานเบ็ดใจบาปหยาบช้า
กลา่ วเหมอื นจะตอ่ วา่ พระมหาเถระกลายๆ ดว้ ยความเสยี ดายทต่ี นไมไ่ ดป้ ระกอบกองการกศุ ลอะไรไวเ้ มอ่ื ครง้ั
ยงั มชี วี ติ อยู่

พระมหาเถระผมู้ เี มตตากรณุ แกเ่ ขาจงึ กลา่ วตอบวา่
“ดกู รเทวดาเอย๋ ! จะทำอยา่ งไรไดเ้ ลา่ เพราะเมอ่ื เชา้ น้ี พอทา่ นรบั พระไตรสรณคมนเ์ สรจ็ แลว้ ทา่ นก็
มอี าการหนกั ชกั ตาตง้ั ลน้ิ แขง้ กระดา้ ง ไมส่ ามารถทจ่ี ะรบั ศลี ตอ่ ไปได้ ทง้ั ๆ ทอ่ี าตมากต็ ง้ั ใจไวว้ า่ จกั ใหศ้ ลี ๕ แก่
ทา่ นอยแู่ ลว้ แตก่ จ็ นใจเพราะความไมไ่ ดส้ ตสิ มั ปชญั ญะของทา่ นเอง“

“แคน่ ้ี กเ็ ปน็ พระเดชพระคณุ แกข่ า้ พเจา้ อยา่ งหาทส่ี ดุ มไิ ดแ้ ลว้ “

เทวดาใหมใ่ นชน้ั จาตมุ หาราชกิ าสวรรค์ กลา่ วดงั นแ้ี ลว้ กถ็ วายนมสั การลาพระมหาเถระผมู้ คี ณุ กลบั
ไปสทู่ พิ ยวมิ าน อนั เปน็ สถานทอ่ี ยแู่ หง่ ตน ณ จาตมุ หาราชกิ าสวรรค์ ดว้ ยประการฉะน้ี

กใ็ นกรณี แหง่ อาสนั นกรรมฝา่ ยกศุ ล มอี ำนาจใหผ้ ลแกบ่ คุ คลผเู้ ปน็ เจา้ ของกรรมกอ่ นกรรมอน่ื ทง้ั หมดน้ี
มตี วั อยา่ งอกี เรอ่ื งหนง่ึ ซง่ึ เราทา่ นควรจะทราบไวใ้ นทน่ี ก่ี ค็ อื เรอ่ื งของพระราชาผทู้ รงพระนามวา่ อทุ ยราชา

อทุ ยราชา

ไดส้ ดบั มาวา่ อดตี กาลนานมาแลว้ ยงั มเี ศรษฐใี นเมอื งพาราณสคี นหนง่ึ ซง่ึ มนี ามวา่ สจุ บิ รวิ ารเศรษฐี
ทา่ นผนู้ ม้ี ฐี านะมง่ั คง่ั มที รพั ยส์ มบตั อิ ยใู่ นบา้ นหลายรอ้ ยลา้ น เขาเปน็ คนมสี นั ดานสะอาด ยนิ ดใี นการกอ่ สรา้ งกอง
บุญกุศล บริจาคทานและรักษาศีลเป็นประจำเมื่อถึงวันอุโบสถ เขาย่อมแนะนำบุตรภรรยาตลอดจนพวกทาส
กรรมกรในบา้ น ใหพ้ ากนั รกั ษาองคอ์ โุ บสถ จนปรากฏเปน็ ธรรมเนยี มในบา้ นนน้ั วา่ เมอ่ื ถงึ วนั อโุ บสถแลว้ ทกุ
คนตอ้ งงดเวน้ จากกจิ การงานตา่ งๆ และสมาทานองคอ์ โุ บสถ เพอ่ื ประโยชนแ์ กช่ วี ติ ตนไปปรโลกภายภาคหนา้

 ⌫⌫

กาลครง้ั นน้ั มบี รุ ษุ หนมุ่ ผหู้ นง่ึ ซง่ึ เกดิ ในตระกลู เขญ็ ใจ เตบิ ใหญข่ น้ึ มากป็ ระกอบอาชพี ดว้ ยการรบั จา้ ง
เขาทำงานหนกั สารพดั ตามประสาคนจน คราวหนง่ึ วา่ งงาน ไมม่ เี งนิ จะซอ้ื อาหารรบั ประทาน เขาจงึ ออกเดนิ หา
งานเรอ่ื ยไป ในทส่ี ดุ มาถงึ รว้ั บา้ นของทา่ นเศรษฐี จงึ ตดั สนิ ใจเขา้ ไปหาทา่ นเพอ่ื ของานทำ ทา่ นเศรษฐจี งึ วา่

“ดูกร พ่อเอ๋ย ! คนที่มาสมัครทำงานอยู่กับเราที่นี่ ต้องเป็นคนดีมีศีลมีสัตย์ คือต้องรักษาศีล เจ้า
สามารถจะรกั ษาศลี ไดไ้ หมเลา่ เมอ่ื เจา้ สามารถรกั ษาศลี ใหต้ ลอดไปไดแ้ ลว้ เราจงึ จะรบั เขา้ ทำงาน แตว่ า่ เรานก้ี ็
สงสารเจา้ เอาอยา่ งนด้ี กี วา่ คอื วา่ เจา้ ทำงานอยกู่ บั เราเรอ่ื ยไปกอ่ นแลว้ จงึ คอ่ ยรกั ษาศลี ทหี ลงั “

แลว้ ทา่ นเศรษฐกี ส็ ง่ั บรรจใุ หเ้ ขาเขา้ ทำงานในแผนกงานหนกั ภายนอกบา้ น โดยไมไ่ ดบ้ อกวธิ รี กั ษาศลี ให้
แกเ่ ขาเลย ทง้ั นเ้ี พราะทา่ นเศรษฐบี งั เอญิ มธี รุ ะทจ่ี ะตอ้ งรบี ทำในขณะนน้ั มากมาย ชายเขญ็ ใจผเู้ ปน็ คนงานใหม่
เมอ่ื รบั มอบหมายใหท้ ำงานแลว้ กร็ บี เรง่ ออกไปทำงานหนกั นอกบา้ นทกุ ๆ วนั เขาตอ้ งออกจากบา้ นทา่ นเศรษฐี
แตเ่ ชา้ ตรู่ กวา่ จะเสรจ็ งานกลบั มาไดก้ เ็ ปน็ เวลาคำ่ มดื แตเ่ ขากห็ าทอ้ ถอยไม่ อตุ สา่ หท์ ำงานไปดว้ ยความขยนั
ขนั แขง็ จนเปน็ ทพ่ี อใจของหวั หนา้ งานแหง่ ทา่ นเศรษฐนี น้ั

ครน้ั วนั อโุ บสถมาถงึ ทา่ นเศรษฐผี ใู้ ครใ่ นการประกอบคณุ งามความดี จงึ เรยี กประชมุ ผคู้ นในบา้ นแลว้
ประกาศวา่

“วนั นเ้ี ปน็ วนั อโุ บสถ เปน็ วนั ทพ่ี วกเราจกั ตอ้ งทำประโยชนอ์ ยา่ งแทจ้ รงิ ใหแ้ กต่ วั เรา เพอ่ื ความสขุ สบายใน
ปรโลกภายภาคหนา้ ฉะนน้ั ขอทา่ นทง้ั หลายจงอยา่ ไดม้ คี วามประมาท เหลา่ ทาสกรรมกรผมู้ หี นา้ ทห่ี งุ หาอาหาร
กจ็ งอยา่ ไดช้ า้ จงเรง่ หงุ หาอาหารรบั ประทานใหอ้ ม่ิ หนำสำราญกนั ทว่ั ๆ กอ่ นเทย่ี ง แลว้ จงเปน็ ผรู้ กั ษาองคอ์ โุ บสถ
งดอาหารเยน็ พรอ้ มกนั ทกุ คนเถดิ “

เมอ่ื คนในบา้ นนน้ั ซง่ึ มที า่ นเศรษฐเี ปน็ ประธาน บรโิ ภคอาหารเสรจ็ เรยี บรอ้ ยในตอนสายวนั นน้ั แลว้ ทกุ
คนตา่ งกส็ มาทานเอาองคแ์ หง่ อโุ บสถ ๘ ประการ แลว้ กแ็ ยกยา้ ยกนั ไปสทู่ อ่ี ยขู่ องตน ใครค่ รวญพจิ ารณาถงึ ศลี
และอานสิ งสแ์ หง่ ศลี อยดู่ ว้ ยความเอบิ อม่ิ ใจ โดยไมต่ อ้ งประกอบการงานใดๆ ในวนั นน้ั ทง้ั สน้ิ ฝา่ ยคนงานหนา้ ใหม่
ผไู้ มร่ ธู้ รรมเนยี มของบา้ น วนั นน้ั เขาตน่ื แตเ่ ชา้ ตรกู่ อ่ นคนทง้ั ปวง แลว้ กร็ บี ออกเดนิ ทางไปทำงานนอกบา้ นแตผ่ ู้ เดยี ว
ใหเ้ ฉลยี วใจอยเู่ หมอื นกนั วา่ เหตไุ ฉน วนั นจ้ี งึ ไมม่ ใี ครออกมามำงานรว่ มกบั ตนเหมอื นวนั กอ่ นๆ แตก่ เ็ ขา้ ใจไปวา่
คนทั้งหลายซึ่งเป็นเพื่อนร่วมงาน คงจักถูกใช้ให้ไปทำงานในที่อื่น จึงทำงานอยู่ในที่นั้นคนเดียวตลอดวัน
พอสายณั หส์ มยั ใกลค้ ำ่ ถงึ เวลาเลกิ งานแลว้ เขากเ็ ดนิ ทางกลบั บา้ นทา่ นเศรษฐอี นั เปน็ ทพ่ี กั พอมาถงึ กจ็ ดั แจง
อาบนำ้ ชำระกาย ใหผ้ ดิ สงั เกตนกึ สงสยั เพราะไมเ่ หน็ คนทง้ั หลายเดนิ พลกุ พลา่ นเชน่ วนั กอ่ นๆ เมอ่ื เขาอาบนำ้
เสรจ็ แลว้ กรรมกรผใู้ จดซี ง่ึ มหี นา้ ทห่ี งุ หาอาหารและไดเ้ กบ็ อาหารไวใ้ หแ้ กเ่ ขาตง้ั แตต่ อนเชา้ ดว้ ยความเปน็ หว่ ง
เกรงวา่ จะหวิ กน็ ำเอาอาหารมามอบใหแ้ ละบอกใหบ้ รโิ ภค เขาจงึ ถามเจา้ หนา้ ทผ่ี ใู้ จอารนี น้ั วา่

 ⌫ 

“ทกุ ๆ วนั มา เพลานย้ี อ่ มปรากฏมเี สยี งโกลาหลวนุ่ วาย แตเ่ หตไุ ฉนวนั นจ้ี งึ เงยี บผดิ สงั เกต คนทง้ั หลาย
ในบา้ นน้ี พากนั ไปเทย่ี วทไ่ี หนหรอื ?“

“เปลา่ ! ไมไ่ ดไ้ ปเทย่ี วทไ่ี หนกนั ดอก วนั นเ้ี ปน็ วนั อโุ บสถทกุ คนพากนั สมาทานศลี อโุ บสถ ไมบ่ รโิ ภค
อาหารเยน็ ไมท่ ำงานอะไร ตง้ั ใจรกั ษาศลี ของตนใหบ้ รสิ ทุ ธ์ิ การรกั ษาอโุ บสถศลี เปน็ ธรรมเนยี มของบา้ นนม้ี า
แตไ่ หนแตไ่ รแลว้ “

ชายเขญ็ ใจไดฟ้ งั คำชแ้ี จงของเจา้ หนา้ ทผ่ี มู้ นี ำ้ ใจอารเี ชน่ น้ี จงึ เกดิ ความคดิ ขน้ึ วา่

“การทค่ี นทง้ั หลายในบา้ นน้ี ตง้ั แตท่ า่ นเศรษฐผี เู้ ปน็ หวั หนา้ บา้ นลงมา จนถงึ เดก็ เลก็ ทกุ คน ตา่ งกเ็ ปน็ ผู้
มศี ลี แตเ่ ราเปน็ ผทู้ ศุ ลี เปน็ ผไู้ มม่ ศี ลี อยคู่ นเดยี ว หาเปน็ การสมควรไม่ เพราะเปน็ สภาพทน่ี า่ ละอายใจยง่ิ นกั จำ
เราจกั ไปถามทา่ นเศรษฐถี งึ เรอ่ื งการรกั ษาอโุ บสถศลี นด้ี “ู

คดิ ดงั นแ้ี ลว้ ยงั ไมท่ นั ไดบ้ รโิ ภคอาหารเยน็ ทเ่ี ขานำมาเอาให้ ดว้ ยความเปน็ คนใจรอ้ น จงึ ขน้ึ ไปบนเรอื น
ใหญเ่ ขา้ ไปหาทา่ นเศรษฐี แลว้ เรยี นถามถงึ เรอ่ื งอโุ บสถศลี เมอ่ื ทา่ นเศรษฐชี แ้ี จงใหฟ้ งั จบแลว้ จงึ เรยี นถามขน้ึ วา่

“ถา้ ขา้ พเจา้ จกั รกั ษาอโุ บสถศลี ในกาลบดั น้ี จะไดห้ รอื ไม?่ ”

“กไ็ ด“้ ทา่ นเศรษฐตี อบ แลว้ กลา่ วตอ่ ไปวา่ “ถา้ เจา้ มศี รทั ธาจะรกั ษาอโุ บสถศลี ในบดั นก้ี ไ็ ดอ้ ยู่ แตว่ า่ เจา้
ยอ่ มไดอ้ โุ บสถกรรมเพยี งครง่ึ เดยี วเทา่ นน้ั ! ทง้ั นก้ี เ็ พราะวา่ เจา้ ไมไ่ ดอ้ ธษิ ฐานอโุ บสถแตเ่ ชา้ เหมอื นคนอน่ื เขา
เพง่ิ จะมาคดิ อธษิ ฐานเอาในตอนคำ่ น“้ี

“ครง่ึ เดยี วกเ็ อา ดขี อรบั กระผม“ เขาตอบแลว้ กต็ ง้ั ใจสมาทานอโุ บสถศลี โดยมที า่ นเศรษฐเี ปน็ อาจารยส์ อน
เสรจ็ แลว้ จงึ กราบลาดว้ ยความเคารพนบั ถอื

“อยา่ เผลอไปบรโิ ภคอาหารเขา้ เลา่ ศลี ทส่ี มาทานไปเมอ่ื ตะกน้ี จ้ี ะขาด“ ทา่ นเศรษฐสี ง่ั กำชบั ไลห่ ลงั มาใน
ขณะทเ่ี ขากราบลามาสหู่ อ้ งพกั แหง่ ตน

ตง้ั แตบ่ รโิ ภคอาหารเชา้ เพยี งเลก็ นอ้ ยทน่ี ำเอาตดิ ตวั ไป แลว้ กไ็ มไ่ ดบ้ รโิ ภคอะไรอกี เลย เพราะไมม่ ใี ครนำ
ไปสง่ และตนกต็ อ้ งทำงานหนกั ตลอดทง้ั วนั หวงั จะบรโิ ภคใหอ้ ม่ิ หนำในตอนคำ่ แตก่ ใ็ หม้ อี นั เปน็ มาเกดิ ศรทั ธา
รกั ษาอโุ บสถศลี ตอ้ งอดอาหารเยน็ เสยี อกี ฉะนน้ั ชายเขญ็ ใจผนู้ า่ สงสาร จงึ ตอ้ งทนทกุ ขท์ รมานเพราะความหวิ โหย
นอนหวิ แสบทอ้ งอยตู่ ลอดทง้ั คนื หาหลบั ไม่ ในทส่ี ดุ พอถงึ เวลาปจั ฉมิ ยามใกลร้ งุ่ เขากเ็ ปน็ ลมหนา้ มดื นอนดน้ิ อยู่
เร่าๆ เมื่อท่านเศรษฐีรู้เข้า ก็ใช้ให้คนประกอบเภสัชแล้วนำมาให้เขาดื่ม เขาผู้เคร่งต่อศีลก็หาดื่มเภสัชนั้นไม่
โดยอา้ งวา่ ยงั ไมไ่ ดอ้ รณุ เกรงวา่ ศลี จะขาด ลมกก็ ำเรบิ หนกั ขน้ึ เปน็ ทบั ทวี ผหู้ วงั ดที ง้ั หลายจงึ หามเขาออกจาก

 ⌫⌫

หอ้ งซง่ึ เปน็ ทอ่ี บั ใหม้ านอนทห่ี อ้ งนอ้ ยใกลถ้ นนซง่ึ เปน็ หอ้ งโปรง่ โดยประสงคว์ า่ เมอ่ื เขาไดร้ บั อากาศบรสิ ทุ ธใ์ิ น
ตอนเชา้ ตรู่ อาการแหง่ โรคคงจกั ดขี น้ึ

เชา้ ตรวู่ นั นน้ั สมเดจ็ พระมหากษตั รยิ พ์ รอ้ มดว้ ยราชบรพิ าร เสดจ็ ผา่ นมาทางนน้ั ดว้ ยพระราชยานอนั
งามสง่า เพื่อจักไปประกอบพระราชกรณียกิจอย่างใดอย่างหนึ่ง ชายเข็ญใจผู้ซึ่งนอนดิ้นทุรนทุรายอยู่ด้วย
อำนาจโรคนั้น พลันเหลือบสายตาแลเห็นขบวนเสด็จเข้าโดยบังเอิญ ชั่วขณะหนึ่ง จึงบังเกิดความคิดจักได้
ราชสมบตั ิ แลว้ กข็ าดใจตายในบดั ดล

ดว้ ยอำนาจแหง่ อาสนั นกรรมฝา่ ยกศุ ล คอื การสมาทานอโุ บสถกง่ึ หนง่ึ ซง่ึ เขาไดบ้ ำเพญ็ ในขณะใกลจ้ ะ
ตายนน้ั บนั ดาลใหเ้ ขาไปถอื ปฏสิ นธใิ นพระครรภแ์ หง่ พระอคั รมเหสสี มเดจ็ พระราชาธบิ ดที เ่ี ขาไดเ้ หลอื บแลเหน็
ในตอนเช้าตรู่วันนั้นเอง ครั้นครบถ้วนทศมาสแล้ว สมเด็จพระอัครมเหสีก็ประสูติพระราชโอรสหมดจดโสภา
เมอ่ื พระราชกมุ ารนน้ั ทรงเจรญิ วยั วฒั นาการแลว้ พระโหราเนมติ กาจารยท์ ง้ั หลาย จงึ พรอ้ มใจกนั ถวาย พระนามวา่
อทุ ยราชกมุ าร เจา้ อทุ ยราชกมุ ารน้ี มญี าณพเิ ศษแปลกกวา่ คนธรรมดาสามญั อยอู่ ยา่ งหนง่ึ คอื ชาตสิ สรญาณ
ทรงสามารถที่จะระลึกชาติแต่หลังครั้งที่ยังเป็นบุรุษเข็ญใจได้ ฉะนั้นในเมื่อได้ทรงรับราชาภิเษก
ใหค้ รอบครองสริ ริ าชสมบตั ใิ นพระนครนน้ั แลว้ พระองคม์ กั จะทรงเปลง่ อทุ านออกมาเสมอๆ วา่

“สริ ริ าชสมบตั อิ นั เปน็ ยอดปรารถนาของมนษุ ยท์ ง้ั หลายทเ่ี ราไดเ้ สวยอยนู่ ้ี เปน็ ผลแหง่ กรรมดนี ดิ หนอ่ ย
ของเราเทา่ นน้ั เอง“

สมเด็จพระเจ้าอุทยราชาธิบดี ทรงครอบครองสิริราชสมบัติใพระนครนั้นโดยทศพิธราชธรรม เมื่อถึง
กาลสน้ิ อายแุ ลว้ พระองคก์ เ็ สดจ็ สวรรคตไปตามธรรมดาแหง่ สงั ขาร ดว้ ยประการฉะน้ี

จากการทไ่ี ดต้ ดิ ตามเรอ่ื งอาสนั นกรรมมาน้ี ทา่ นผมู้ ปี ญั ญาทง้ั หลาย ยอ่ มจะทราบไดเ้ ปน็ อยา่ งดแี ลว้ วา่
อาสนั นกรรมน้ี ยอ่ มมลี ำดบั การใหผ้ ลเปน็ ท่ี ๒ รองจากครกุ รรม หมายความวา่ เมอ่ื ไมม่ คี รกุ รรมแลว้ อาสนั น
กรรมยอ่ มจะเขา้ ทำหนา้ ทใ่ี หผ้ ลแกบ่ คุ คลผเู้ ปน็ เจา้ ของกรรม ชกั นำใหไ้ ปเกดิ ในภพตอ่ ไปทนั ที แตก่ ารทจ่ี กั ไป
เกดิ ในภพดหี รอื ภพชว่ั อยา่ งไรนน้ั มนั กส็ ดุ แตว่ า่ อาสนั นกรรมฝา่ ยกศุ ลหรอื ฝา่ ยอกศุ ลจกั ใหผ้ ล ถา้ หากวา่ เปน็
อาสันนกรรมฝ่ายอกุศล ก็จักให้ผลชักนำให้ไปบังเกิดในภพที่ชั่วร้ายคืออบายภูมิทันที โดยทำนองเดียวกันนี้
คอื ถา้ หากวา่ เปน็ อาสนั นกรรมฝา่ ยกศุ ล กจ็ กั ใหผ้ ลชกั นำใหไ้ ปบงั เกดิ ในภพทด่ี ี คอื สคุ ตโิ ลกสวรรค์ และการใหผ้ ล
ของอาสนั นกรรมนน้ี น้ั ยอ่ มเปน็ การใหผ้ ลทม่ี อี ำนาจเดด็ ขาด กรรมอน่ื ใดทเ่ี คยกระทำไว้ แมจ้ ะมปี รมิ าณมาก
มายเพียงไรก็ตาม ย่อมไม่อาจที่จะมาเป็นเครื่องขัดขวางกางกั้นการให้ผลของอาสันนกรรมนี้ได้เลย ในกรณี
แหง่ อาสนั นกรรมน้ี ขอใหท้ า่ นผมู้ ปี ญั ญาทง้ั หลายพงึ ทราบไวเ้ ปน็ ครง้ั สดุ ทา้ ยวา่

 ⌫ 

ในบรรดามนุษยธ์ รรมดาสามัญทั้งหลายที่ได้เกิดมาในโลกนี้ หากว่าจะมีมนุษย์ผู้หนึ่งซึ่งตลอดชีวิต
ของเขา ดูเหมือนว่าไม่ได้ประกอบคุณงามความดี โดยมีใจบาปหยาบช้าตั้งหน้าทำแต่ความชั่วอยู่เนืองนิตย์
ไมค่ ดิ จะทำบญุ ทำทานเลย คนทง้ั หลายตา่ งกพ็ ากนั ลงความเหน็ และพยากรณช์ ะตาชวี ติ ของเขาวา่

“เจา้ คนใจบาปหยาบชา้ ผนู้ ้ี เหน็ ทจี ะไมแ่ คลว้ นรก ! คอื ตายไปแลว้ ตอ้ งตรงดง่ิ ไปในนรกขมุ ใหญอ่ ยา่ งแนๆ่ “

ความเหน็ และคำพยากรณข์ องคนทง้ั หลายดงั วา่ มาน้ี อาจจะผดิ พลาดไปกไ็ ด้ เพราะเหตไุ ร? เพราะวา่
ในเวลาที่เขาจะขาดใจตายนั้น หากว่าอาสันนกรรมฝ่ายกุศลบังเกิดขึ้นแก่เขาแล้ว เขาผู้ชั่วช้านั้นอาจจะพลัน
แคลว้ จากนรก และไดไ้ ปอบุ ตั เิ กดิ เปน็ เทวดาอยา่ งสงา่ ผา่ เผย ณ เบอ้ื งสวรรคเทวโลกเสยี สกั ชว่ั ระยะเวลาหนง่ึ
กอ่ นกไ็ ด้

โดยนยั ตรงกบั ขา้ มคอื สมมตวิ า่ มมี นษุ ยผ์ หู้ นง่ึ ซง่ึ ตลอดชวี ติ ของเขา ดเู หมอื นวา่ ไมไ่ ดป้ ระกอบกรรม
อนั เปน็ บาปหยาบชา้ ไวเ้ ลย อตุ สา่ หป์ ระกอบแตค่ ณุ งามความดี สรา้ งกองการกศุ ลใหท้ านรกั ษาศลี อยเู่ นอื งนติ ย์
ไมเ่ คยคดิ ทจ่ี ะทำบาปทำกรรมแมแ้ ตน่ ดิ หนง่ึ ซง่ึ คนทง้ั หลายตา่ งกพ็ ากนั ลงความเหน็ และใหค้ ำพยากรณช์ ะตา
ชวี ติ ในอนาคตของเขาไวว้ า่

“ทา่ นผมู้ ใี จเปน็ มหากศุ ลน้ี เหน็ ทจี ะไมแ่ คลว้ สวรรค์ ! คอื สน้ิ ชวี ติ ขาดใจตายไปแลว้ ตอ้ งตรงดง่ิ ไปเกดิ ใน
สวรรค์วิมานชั้นฟ้า เป็นเทวดาเสวยทิพยสมบัติเป็นสุขอย่างแน่ๆ เพราะตลอดชีวิตเขาประกอบแต่กรรมดี
สมควรทจ่ี ะไดเ้ ปน็ เทวดาจรงิ ๆ“

อาจจะผดิ พลาดอกี กไ็ ด้ คำพยากรณข์ องคนทง้ั หลายทว่ี า่ มาน่ี เพราะอะไร? เพราะอาสนั นกรรมเปน็
ธรรมชาติที่ไม่อนุโลมไปตามความเห็นและคำพยากรณ์ของมนุษย์ทั้งหลาย หมายความว่า ในเวลาที่ใกล้จะ
ขาดใจตายนน้ั หากวา่ ผทู้ ไ่ี ดเ้ คยประกอบคณุ งามความดไี วม้ ากมายนน้ั เกดิ มอี าสนั นกรรมฝา่ ยอกศุ ลเขา้ แลว้
อาสันนกรรมฝ่ายอกุศล ย่อมจะดลบันดาลให้เขาไปเกิดในอบายภูมิ แทนที่จะไปเกิดในโลกสวรรค์เสียสักชั่ว
ระยะเวลาหนง่ึ แลว้ เขาจงึ จกั ไดร้ บั ผลแหง่ กรรมดใี นภายหลงั กไ็ ด้

ทว่ี า่ ไวด้ งั น้ี มใิ ชม่ เี จตนาจะยยุ งใหท้ า่ นทง้ั หลายมใี จดถู กู ดหู มน่ิ บญุ บาป หรอื ใหเ้ หน็ วา่ บญุ บาปไมส่ ำคญั
ความจรงิ นน้ั ตอ้ งการทจ่ี ะชใ้ี หท้ า่ นทง้ั หลายไดเ้ หน็ ความสำคญั ของอาสนั นกรรรมวา่ อาสนั นกรรมน้ี มพี ลงั แรง
กล้าสามารถที่จะให้ผลในชาติต่อไป คือในชาติหน้าซึ่งต่อจากชาตินี้อย่างแน่นอน ไม่ว่าจะเป็นอาสันนกรรม
ฝา่ ยอกศุ ล หรอื ฝา่ ยกศุ ลกต็ าม

เมื่อได้ทราบมาเป็นลำดับแล้วว่า ในลำดับการให้ผลแห่งกรรมนั้น ครุกรรมให้ผลเป็นลำดับแรก และ
อาสันนกรรมให้ผลเป็นลำดับที่ ๒ ดังนี้แล้ว ต่อจากนี้ ก็ควรจะได้รับทราบกรรมที่มีการให้ผลเป็นลำดับที่ ๓
หมายความวา่ เมอ่ื ไมม่ คี รกุ รรม และไมม่ อี าสนั นกรรมแลว้ กรรมทจ่ี กั กลา่ วในลำดบั ตอ่ ไปน้ี จกั ตอ้ งเขา้ ทำหนา้

 ⌫⌫

ทฉ่ี วยโอกาสใหผ้ ลแกบ่ คุ คลผเู้ ปน็ เจา้ ของกรรม ชกั นำใหไ้ ปเกดิ เสวยสขุ ทกุ ขใ์ นชาตติ อ่ ไปทนั ที กรรมทว่ี า่ นม้ี ชี อ่ื
วา่ อาจณิ ณกรรม

อาจณิ ณกรรม

อาจยี ติ ปนุ ปปฺ นํ กรยิ ตตี ิ อาจณิ ณฺ ํ

กรรมใดทบ่ี คุ คลสง่ั สมไว้ คอื กระทำไวบ้ อ่ ย ๆ กรรมนน้ั ชอ่ื วา่ อาจณิ ณกรรม

อาจณิ ณกรรมน้ี ไดแ้ กก่ รรมคอื การกระทำสง่ิ ทด่ี แี ละไมด่ อี ยเู่ สมอ ทำสง่ิ ทด่ี แี ละไมด่ นี น่ั แหละอยบู่ อ่ ยๆ
สง่ั สมสง่ิ ทด่ี แี ละไมด่ ไี วใ้ นสนั ดานของตนมากๆ เพอ่ื ความเขา้ ใจงา่ ย ในเบอ้ื งตน้ น้ี ขอใหท้ า่ นผมู้ ปี ญั ญาทง้ั หลาย
ไดร้ บั ทราบไวว้ า่

อาจณิ ณกรรมน้ี เมอ่ื จะแบง่ ออกเปน็ ฝา่ ยใหญๆ่ กแ็ บง่ ออกเปน็ ๒ ฝา่ ย คอื อาจณิ ณกรรมทเ่ี ปน็ ฝา่ ย อกศุ ล
๑ อาจิณณกรรมที่เป็นฝ่ายกุศล ๑ ในบรรดาอาจิณณกรรมทั้ง ๒ ฝ่ายนั้น อาจิณณกรรมที่เป็นฝ่ายอกุศล
พงึ เหน็ ตวั อยา่ งดงั น้ี

ผทู้ ม่ี ใี จบาปหยาบชา้ กระทำทจุ รติ ตา่ งๆ ทเ่ี กย่ี วเนอ่ื งดว้ ยกายบา้ ง ดว้ ยวาจาบา้ ง ดว้ ยใจบา้ ง กต็ ง้ั หนา้
ทำทจุ รติ กรรมเหลา่ นน้ั อยเู่ สมอๆ เชน่ ทำทจุ รติ ดว้ ยการประกอบปาณาตบิ าตกรรมฆา่ สตั วต์ ดั ชวี ติ กท็ ำอยเู่ สมอ
ทำอยบู่ อ่ ยๆ ทำเปน็ ประจำ หรอื ทำทจุ รติ ดว้ ยวาจา กลา่ วคำมสุ าวาท พดู โกหกพกลม และปากรา้ ยดา่ วา่ ผอู้ น่ื
ตลอดจนมีใจชั่วผูกอาฆาตพยาบาทผู้อื่น อันเป็นทุจริตทางใจ ก็ทำอยู่เสมอ ทำอยู่บ่อยๆ ทำเป็นประจำ
พอกพนู ทจุ รติ กรรมไวใ้ นสนั ดานของตนไวม้ ากมาย จนเปน็ คนมสี นั ดาลเสยี วนั ไหนถา้ ไมไ่ ดท้ ำกรรมอนั ชว่ั ชา้
เหลา่ นแ้ี ลว้ กไ็ มม่ คี วามสบายใจ กรรมชว่ั ทพ่ี อกพนู ไวเ้ สมอๆ เหลา่ นแ้ี หละ เรยี กวา่ เปน็ อาจณิ ณกรมมฝา่ ย อกศุ ล

อนง่ึ ผทู้ ท่ี ำอกศุ ลกรรมทไ่ี ดอ้ าเสวนะปจั จยั สน้ิ กาลชา้ นาน คอื ทำทจุ รติ กรรมอนั รา้ ยแรง ซง่ึ มกี ำลงั แรง
กลา้ ทำใหเ้ ดอื ดรอ้ นมาก โดยเมอ่ื แรกคดิ จะกระทำนน้ั กก็ ระทำดว้ ยอกศุ ลจติ เกดิ ความโกรธอยา่ งแรง แลว้ กล็ ง
มือตีต่อยทิ่มแทงเตะถีบและฆ่าฟันด้วยกำลังโกรธกำลังแค้น ครั้นทำได้สมใจแล้ว ก็ยังหาสิ้นโกรธสิ้นแค้นไม่
แมจ้ ะเปน็ เวลานานแสนนานเพยี งไรกไ็ มห่ ายแคน้ คดิ ๆ ขน้ึ มาเพลาใด กข็ ดั แคน้ ใจเพลานน้ั ไมห่ ายโกรธไม่
หายแคน้ ทจุ รติ กรรมทท่ี ำสำเรจ็ ลงไปแลว้ แมเ้ พยี งครง้ั เดยี ว แตไ่ ดอ้ าเสวนะปจั จยั สน้ิ กาลชา้ นาน โดยบนั ดาล
ใหผ้ กู้ ระทำหวนคดิ ถงึ อยเู่ สมอ เปน็ ภาพประทบั ใจ ทำใหเ้ ดอื ดรอ้ นขดั แคน้ ไมร่ หู้ มดไมร่ สู้ น้ิ อยา่ งนแ้ี หละ กไ็ ดช้ อ่ื
วา่ เปน็ อาจณิ ณกรรมฝา่ ยอกศุ ล

สว่ นอาจณิ ณกรรมฝา่ ยกศุ ลนน้ั ขอทา่ นผมู้ ปี ญั ญาทง้ั หลาย พงึ ทราบดงั น้ี คอื

 ⌫ 

ผทู้ ม่ี ใี จเปน็ บญุ เปน็ กศุ ล กระทำสจุ รติ กรรมตา่ งๆ ทเ่ี กย่ี วเนอ่ื งดว้ ยกายบา้ ง ดว้ ยวาจาบา้ ง ดว้ ยใจบา้ งก็
ตั้งใจตั้งหน้ากระทำสุจริตกรรมเหล่านั้นอยู่เสมอๆ เมื่อทำบุญสุนทรทาน เช่นถวายอาหารบิณฑบาตแก่พระ
ภกิ ษสุ งฆ์ กก็ ระทำอยา่ งมน่ั คง ใสบ่ าตรอยทู่ กุ ๆ วนั เมอ่ื รบั ศลี ๕ กต็ ง้ั สมาทานรกั ษาจนสดุ ความสามารถไมใ่ ห้
ขาดได้ เมอ่ื ตง้ั ใจสมาทานอโุ บสถรกั ษาศลี ๘ กเ็ พยี รพยายามรกั ษาใหบ้ รสิ ทุ ธด์ิ ว้ ยดี เมอ่ื มใี จเขม้ แขง็ เขา้ มาบวช
เปน็ พระภกิ ษใุ นพระบวรพทุ ธศาสนารกั ษาศลี ๒๒๗ กเ็ พยี รพยายามสำรวมระวงั ไมใ่ หศ้ ลี ของตนขาดทะลหุ รอื
ดา่ งพรอ้ ย เมอ่ื ตง้ั ใจจะประกอบการกศุ ลอนั ยง่ิ ใหญใ่ นการเจรญิ ภาวนา ไมว่ า่ จะเปน็ สมถภาวนา หรอื วปิ สั สนา
ภาวนากต็ าม กเ็ พยี รพยายามบำเพญ็ ปฏบิ ตั ไิ ปจนสดุ ความสามารถแหง่ ตน รวมความวา่ ตง้ั หนา้ สรา้ งบญุ สรา้ ง
กุศลใส่ตนอยู่เนืองนิตย์ ในชีวิตมีการประกอบกุศลกรรมอยู่เสมอไม่ว่างเว้น กรรมดีที่พยายามพอกพูนไว้ใน
สนั ดานของตนอยเู่ รอ่ื ยๆ กรรมดเี หลา่ น้ี เรยี กวา่ อาจณิ ณกรรมฝา่ ยกศุ ล

อนง่ึ ผทู้ ก่ี ระทำกศุ ลกรรมทไ่ี ดอ้ าเสวนะปจั จยั สน้ิ กาลชา้ นาน กช็ อ่ื วา่ กระทำอาจณิ ณกรรมฝา่ ยกศุ ล ได้
แกเ่ มอ่ื บคุ คลกระทำกศุ ลอนั มกี ำลงั แรงกลา้ โดยทเ่ี มอ่ื แรกปรารถนาปรารภทจ่ี ะกระทำ แรกคดิ อา่ นเตรยี มการ
จะทำนน้ั กบ็ งั เกดิ ความชน่ื ชมโสมนสั ยนิ ดปี รดี าเปน็ ยง่ิ นกั เชน่ คดิ จะทำทาน ขณะเมอ่ื ขวนขวายหาอปุ กรณส์ ง่ิ
ของทจ่ี ะทำทาน กม็ จี ติ ชน่ื บาน เกดิ ความชน่ื ชมยนิ ดที กุ ครง้ั ทกุ วาระทจ่ี ดั แจงตระเตรยี ม ครน้ั หาเครอ่ื งไทยทาน
ทง้ั ปวงไดส้ มตามความปรารถนาแลว้ ถงึ ขณะทจ่ี ะทำทานการบรจิ าค กม็ จี ติ ชน่ื ชมยนิ ดใี นการกศุ ลทต่ี นกำลงั
กระทำอยนู่ น้ั ครน้ั ทำการอนั เปน็ บญุ เปน็ กศุ ลไดส้ มใจแลว้ คดิ ขน้ึ มาถงึ กศุ ลกรรมทต่ี นทำกเ็ กดิ ความยนิ ดปี รดี า
อยเู่ สมอ แมจ้ ะเปน็ เวลานานแสนนานเพยี งไร กไ็ มห่ ายความปรดี าปราโมท คดิ ถงึ ทใี ด กเ็ กดิ ความปตี ยิ นิ ดที นี น้ั
มใี จมน่ั คงในอานสิ งสแ์ หง่ การกระทำดขี องตนวา่

“อาตมาน้ี ไมเ่ สยี ทที ไ่ี ดเ้ กดิ มาเปน็ มนษุ ย์ ไมเ่ สยี ทที ไ่ี ดเ้ กดิ มาพบพระพทุ ธศาสนา อาตมาไดป้ ฏบิ ตั ติ าม
พระบรมโอวาทแหง่ องคส์ มเดจ็ พระบรมศาสดา ไดอ้ ตุ สา่ หป์ ระกอบกองการกศุ ลสง่ิ นๆ้ี เปน็ การใหญย่ ง่ิ ไดโ้ ดยยาก
ด้วยความเพียรเป็นนักหนา กุศลที่อาตมากระทำนี้เป็นประโยชน์แท้ เพราะเป็นอนุคามิกะนิธิขุมทรัพย์
อยา่ งยง่ิ อยา่ งเอก ตอ่ ไปภายหนา้ อาตมาจกั เปน็ ผพู้ น้ ทกุ ขพ์ น้ ภยั ไดเ้ สวยสมบตั เิ ปน็ บรมสขุ เทย่ี งแท้ ดว้ ยอำนาจ
แหง่ บญุ กศุ ลทอ่ี าตมาไดก้ ระทำไวแ้ ลว้ น“้ี

เกดิ ความปตี ยิ นิ ดดี งั นท้ี กุ ครง้ั ในขณะทร่ี ะลกึ การอนั บญุ กศุ ลทต่ี นกระทำไว้ สจุ รติ กรรมทท่ี ำสำเรจ็ ลง
ไปแล้วแม้เพียงครั้งเดียว แต่ได้อาเสวนะปัจจัยสิ้นกาลช้านาน โดยบันดาลให้ผู้กระทำหวนคิดอยู่เสมอด้วย
ความภมู ใิ จ เปน็ ภาพประทบั ใจอยา่ งแรง ทำใหเ้ กดิ ความชน่ื ชมโสมนสั ไมร่ หู้ มดไมร่ สู้ น้ิ อยา่ งนแ้ี หละกไ็ ดช้ อ่ื วา่ เปน็
อาจณิ ณกรรมฝา่ ยกศุ ล

เมอ่ื ไดท้ ราบลกั ษณะแหง่ อาจณิ ณกรรมดงั นแ้ี ลว้ ทน่ี เ้ี รากค็ วรจะทราบถงึ การใหผ้ ลแหง่ อาจณิ ณกรรม ตอ่ ไป
ในอาจิณณกรรมทั้ง ๒ ฝ่ายนั้น หากว่าอาจิณณกรรมที่เป็นฝ่ายอกุศลมีกำลังมากกว่า อาจิณณกรรมที่เป็น
ฝา่ ยกศุ ลทก่ี ำลงั นอ้ ยกวา่ อาจณิ ณกรรมฝา่ ยทเ่ี ปน็ อกศุ ล กย็ อ่ มจะเขา้ ทำหนา้ ทช่ี กั นำใหบ้ คุ คลผเู้ ปน็ เจา้ ของกรรม
ไปเกิดในอบายภูมิซึ่งเป็นภูมิที่ชั่วช้า ตรงกันข้าม คือ หากว่าอาจิณณกรรมที่เป็นฝ่ายกุศลมีกำลังมากกว่า

 ⌫⌫

อาจณิ ณกรรมทเ่ี ปน็ ฝา่ ยอกศุ ลมกี ำลงั นอ้ ยกวา่ อาจณิ ณกรรมทเ่ี ปน็ ฝา่ ยกศุ ลนแ่ี หละ ยอ่ มจะเขา้ ทำหนา้ ทช่ี กั นำ
ให้บุคคลผู้เป็นเจ้าของกรรมไปเกิดในสุคติภูมิ ซึ่งเป็นภูมิที่ดีมีความสุขในชาติต่อไปคือในชาติหน้าซึ่งต่อจาก
ชาตนิ อ้ี ยา่ งแนน่ อน ในกรณแี หง่ การใหผ้ ลของอาจณิ ณกรรมทง้ั ๒ ฝา่ ยน้ี มอี ปุ มาทท่ี า่ นกลา่ วไวว้ า่

เปรยี บเหมอื นนกั มวยปลำ้ ๒ คน ซง่ึ ลงสยู้ ทุ ธภมู ปิ ลำ้ กนั ในทส่ี นามปลำ้ ถา้ นกั มวยปลำ้ คนใดมแี รง มาก
มีกำลังมากกว่าคู่ต่อสู้ นักมวยปล้ำคนนั้น ก็ย่อมจะครอบงำย่ำยีเสียซึ่งคู่ต่อสู้ผู้มีกำลังน้อยกว่า ให้ล้มลงถึง
ความปราชยั พา่ ยแพไ้ ปกระทำใหไ้ มม่ ที างสู้ กระทำใหอ้ ยอู่ ำนาจแหง่ ตนเปน็ ธรรมดา อปุ มาขอ้ นฉ้ี นั ใด การให้
ผลของอาจณิ ณกรรมทง้ั ๒ ฝา่ ย กเ็ ปน็ เชน่ นน้ั คอื อาจณิ ณกรรมฝา่ ยทม่ี กี ำลงั มากกวา่ กย็ อ่ มจะทำหนา้ ทเ่ี ขา้
ยำ่ ยคี รอบงำเสยี ซง่ึ อาจณิ ณกรรมทม่ี กี ำลงั นอ้ ยใหอ้ ยใู่ นอำนาจแหง่ ตน มใิ หก้ รรมนน้ั อำนวยผลสง่ิ ใดสง่ิ หนง่ึ ได้ เลย
เข้าทับเข้าหักเข้าห้ามกรรมที่เป็นฝ่ายตรงข้ามกับตนให้สยบอยู่ แล้วเข้าเป็นพนักงานอำนวยผลให้เกิดแก่
บคุ คลผเู้ ปน็ เจา้ ของกรรมดว้ ยตนเอง กใ็ นกรณแี หง่ อาจณิ ณกรรมทง้ั ๒ ฝา่ ย ทำการตอ่ สกู้ นั เพอ่ื ชว่ งชงิ ตำแหนง่
พนกั งานเปน็ ผใู้ หผ้ ลแกเ่ จา้ กรรมน้ี พงึ ดตู วั อยา่ งจากเรอ่ื งทจ่ี กั นำมาเลา่ ใหฟ้ งั ดงั ตอ่ ไปน้ี

ทฏุ ฐคามณอี ภยั ราชา

ไดส้ ดบั มาวา่ กาลเมอ่ื สมเดจ็ พระเจา้ เทวานมั ปยิ ตสิ สะเสดจ็ เถลงิ ราชยใ์ นลงั กาทวปี นน้ั พระองคท์ รงตง้ั
เจา้ มหานาคพระราชอนชุ ารองใหด้ ำรงตำแหนง่ พระมหาอปุ ราช ตอ่ มาพระอคั รมเหสขี องพระองค์ ทรงเกดิ อกศุ ล
จติ คดิ ปรารถนาจกั ใหร้ าชสมบตั ใิ นลงั กาทวปี ตกอยใู่ นเงอ้ื มหตั ถแ์ หง่ พระราชโอรสของพระนางเธอ จงึ คอยหา
โอกาสทจ่ี ะประทษุ รา้ ยสมเดจ็ พระมหาอปุ ราชอยเู่ ปน็ นจิ วนั หนง่ึ สมเดจ็ พระมหาอปุ ราชมหานาคเจา้ ทรงมกี รณยี
กจิ เสดจ็ ไปตรจั ฉวาปี พระนางเจา้ ทรงเหน็ เปน็ ทว่ งทกี แ็ ทรกยาพษิ ไวใ้ นชน้ิ มะมว่ งชน้ิ หนง่ึ วางไวบ้ นยอดแหง่
ชิ้นมะม่วงอื่น ส่งไปถวายพระมหาอุปราช บังเอิญวันนั้น พระราชโอรสของพระนางเธอเสด็จไปกับพระมหา
อปุ ราชดว้ ย เมอ่ื ทรงหวิ ขน้ึ มากท็ รงถอื วสิ าสะเปดิ ภาชนะหยบิ มะมว่ งชน้ิ ยอดเสวยเขา้ ไป ในครหู่ นง่ึ กท็ รงดบั ขนั ธ์
ถงึ แกช่ พี ติ กั ษยั เพราะกำลงั ยาพษิ นน้ั สมเดจ็ พระมหาอปุ ราช เมอ่ื ทรงไดป้ ระสบการณเ์ ชน่ นน้ั กท็ รงรพู้ ระองคว์ า่
มผี ปู้ ระสงคร์ า้ ย จงึ ทรงพาพระชายากบั พลพาหนะเสดจ็ ไปสโู่ รหนะชนบท แลว้ ทรงตง้ั ตนเปน็ เจา้ ประเทศ ครอง
สมบตั อิ ยู่ ณ มหาคามสบื วงศต์ ามลำดบั กนั ลงมา ๔ ชว่ั กษตั รยิ ์ คอื พระเจา้ ยฎั ฐาลยกตสิ สะ ๑ พระเจา้ โคฐาภยั ๑
พระเจา้ กากวณั ณตสิ สะ ๑ พระเจา้ ทฎุ ฐคามณอี ภยั ๑

พระเจา้ ทฏุ ฐคามณอี ภยั น้ี พระองคท์ รงเปน็ กษตั รยิ ท์ ม่ี บี ญุ ญาธกิ าร ประกอบดว้ ยสตปิ ญั ญาอตุ สาหะ
และความรคู้ วามกลา้ หาญเดชานภุ าพเกยี รตคิ ณุ ในแผน่ ดนิ ของพระองคต์ อนตน้ ตอ้ งทรงรบพงุ่ ทำศกึ สงคราม
กบั พวกทมฬิ หลายครง้ั หลายคราว ทง้ั นส้ี บื เนอ่ื งมาแตว่ า่ เมอ่ื พระเจา้ เทวานมั ปยิ ตสิ สะราชาธบิ ดี เสดจ็ ทวิ งคต
ไปแลว้ นน้ั ปรากฎวา่ ราชสมบตั ใิ นแผน่ ดนิ ลงั กาถกู พวกทมฬิ เขา้ ยดึ ครอง พระองคจ์ งึ ตอ้ งทรงจบั อาวธุ เขา้ ทำ
สงคราม เพอ่ื ปราบปรามขบั ไลพ่ วกทมฬิ ใหส้ น้ิ ไปจากลงั กา ในขณะทพ่ี ระเจา้ ทฎุ ฐคามณอี ภยั กษตั รยิ ห์ นมุ่ ทำ
สงครามกบั พวกทมฬิ อยอู่ ยา่ งอตุ ลดุ นน้ั คราวหนง่ึ พระองคท์ รงไดร้ บั ความปราชยั เหลา่ รพ้ี ลลม้ ตายลงเปน็ อนั มาก

 ⌫ 

พระองค์ทรงเห็นสงครามเข้าที่คับขันเช่นนั้น จึงเสด็จขึ้นบนหลังนางม้าตัวหนึ่ง แล้วทรงรีบหนีไปพร้อมกับ
พระพเ่ี ลย้ี งคนสนทิ ซง่ึ มนี ามวา่ ตสิ สะอำมาตย์ ทรงหนขี า้ ศกึ มาดว้ ยความเหนด็ เหนอ่ื ยเมอ่ื ยลา้ จนบรรลถุ งึ
ป่าใหญ่แห่งหนึ่ง ซึ่งคาดคะเนว่าพ้นเขตอันตรายแล้ว จึงทรงหยุดพักด้วยความอ่อนเพลีย แล้วตรัสแก่ติสสะ
อำมาตยพ์ ระพเ่ี ลย้ี งวา่

“เราหนขี า้ ศกึ ษากน็ านนกั บดั นข้ี า้ ใหบ้ งั เกดิ ความหวิ โหยเหลอื ประมาณ เราจะทำกนั อยา่ งไรด?ี “

“ไมเ่ ปน็ ไรดอก พระองค์ ! พระพเ่ี ลย้ี งกราบทลู “กอ่ นทจ่ี ะหนขี า้ ศกึ ออกจากคา่ ยมาน่ี ขา้ พระองคไ์ ดน้ ำ
เอาอาหารใสข่ นั ทองคำแลว้ หอ่ ผา้ มาขนั หนง่ึ ซง่ึ พอจะเปน็ เครอ่ื งประทงั ความหวิ ไปไดส้ กั คราวหนง่ึ ดอก พระเจา้ ขา้ “
ว่าแล้วติสสะอำมาตย์ผู้รอบคอบ ก็แก่ห่อผ้าสาฎกนั้น แล้วนำเอาอาหารเข้าไปถวายพระราชาแห่งตน
และทลู เตอื นใหพ้ ระองคเ์ สวย

แตส่ มเดจ็ พระราชาธบิ ดที ฏุ ฐคามณอี ภยั กลบั มพี ระราชดำรสั ใหจ้ ดั การแบง่ อาหารออกเปน็ ๓ สว่ น ซง่ึ
ยงั ความแปลกใจใหเ้ กดิ แกต่ สิ สะอำมาตยเ์ ปน็ อยา่ งมาก ในทส่ี ดุ เขาจงึ ตดั สนิ ใจทลู ถามขน้ึ วา่

“ขา้ แตพ่ ระองค์ ! บดั นเ้ี รากม็ อี ยกู่ นั เพยี ง ๒ คนในปา่ นเ้ี หตไุ ฉนพระองคจ์ งึ ใหแ้ บง่ อาหารเปน็ ๓ สว่ น
เลา่ แบง่ เปน็ ๒ สว่ นจงึ จะถกู “

สมเดจ็ พระราชาธบิ ดี ผมู้ อี าจณิ ณกรรมอนั พระองคเ์ คยสง่ั สมมานาน จงึ ตรสั วา่

“แบง่ เปน็ ๒ สว่ นกถ็ กู ตอ้ งของทา่ นแลว้ แตว่ า่ อนั ตวั เราน้ี ทา่ นกย็ อ่ มจะรมู้ าแตไ่ หนแตไ่ รแลว้ วา่ หาก
ไม่ได้ถวายอาหารบิณฑบาตทานแก่พระภิกษุสงฆ์ผู้ทรงศีลในพระบวรพุทธศาสนาแล้ว ก็ย่อมจะไม่บริโภค
อาหารเลยเปน็ อนั ขาด ทกุ ๆ วนั มา เราเคยถวายอาหารบณิ ฑบาตเสยี กอ่ นแลว้ จงึ บรโิ ภคดว้ ยตนเอง แมใ้ นขณะ
นก้ี เ็ ชน่ เดยี วกนั เราตอ้ งการจะถวายบณิ ฑบาตทานเสยี กอ่ น แลว้ จงึ จะบรโิ ภค“

“ในปา่ ในดง จะมพี ระเจา้ พระสงฆท์ ไ่ี หนกนั ! ” ตสิ สะอำมาตยบ์ น่ พมึ พำ สว่ นมอื กจ็ ดั แจงแบง่ อาหารซง่ึ มี
อยเู่ ลก็ นอ้ ยนน้ั ออกเปน็ ๓ สว่ นตามพระดำรสั สง่ั ดว้ ยความเกรงในพระราชอาชญา

“แบ่งเสร็จแล้ว ก็จงโฆษณากาลนิมนต์ ให้พระผู้เป็นเจ้าทั้งหลายมารับบิณฑบาตทานของเรา“ มี
พระกระแสรบั สง่ั จากสมเดจ็ พระราชาธบิ ดี ซง่ึ ประทบั เอนองคห์ ลบั พระเนตรพรม้ิ อยดู่ ว้ ยความออ่ นเพลยี ใหเ้ ขา
นมิ นตพ์ ระสงฆว์ า่ ดงั นอ้ี อกมาอกี

กส็ ดุ ทเ่ี ขาจกั เกบ็ ความไมพ่ อใจเอาไวไ้ ด้ จงึ ทลู ขน้ึ ดว้ ยความขดั เคอื งใจวา่

 ⌫⌫

“ขา้ แตพ่ ระองค์ ! พระสงฆอ์ ะไรทไ่ี หนกนั ? ในปา่ นไ้ี มม่ พี ระสงฆด์ อกพระพทุ ธเจา้ ขา้ ถา้ พระองคต์ อ้ งการจะ
นมิ นตพ์ ระสงฆแ์ ลว้ ตอ่ ใหต้ ะโกนนมิ นตจ์ นคอแตกตาย กไ็ มม่ พี ระสงฆท์ ไ่ี หนมารบั ทานของพระองค์ อยา่ งแน่ ๆ“

“พระสงฆจ์ ะมหี รอื ไมม่ ี ไมใ่ ชห่ นา้ ทข่ี องทา่ น เราสง่ั ใหน้ มิ นต์ ทา่ นกจ็ งออกปากนมิ นตอ์ อกไปเถดิ อยา่
ขดั ศรทั ธาเราเมอ่ื เรามศี รทั ธาแลว้ เราเคยใหน้ มิ นตพ์ ระสงฆม์ ารบั อาหารบณิ ฑบาตอยเู่ สมอ อา้ ว ! วา่ อยา่ งไร เลา่
ทำไมไมอ่ อกปากนมิ นตพ์ ระผเู้ ปน็ เจา้ “

“ข้าแต่พระสงฆ์ผู้เจริญ ! บัดนี้ถึงกาลเวลาแล้ว ขอพระผู้เป็นเจ้า จงรีบมารับอาหารบิณฑบาตแห่ง
พระราชาผู้มากไปด้วยศรัทธาของข้าพเจ้าด้วยเถิด“ เขาป้องปากตะโกนลั่นป่าเสร็จแล้วก็หันกลับมามองดู
พระราชาอย่างขุ่นเคืองใจ เมื่อเห็นว่าพระองค์ยังทรงเฉย เขาก็ตะโกนนิมนต์พระสงฆ์ขึ้นอีกอย่างเยาะเย้ย
เปน็ ครง้ั ทส่ี องและทส่ี าม หวงั จะประชดพระราชาใหส้ าแกใ่ จ ดว้ ยอารมณโ์ กรธเพราะความหวิ

กาลครง้ั นน้ั ทา่ นพระโพธยิ มาลกะตสิ สมหาเถระผทู้ รงคณุ วเิ ศษ ในพระบวรพทุ ธศาสนา ไดส้ ดบั เสยี ง
ตะโกนนมิ นตน์ น้ั ดว้ ยทพิ โสต พระผเู้ ปน็ เจา้ จงึ ใครค่ รวญดวู า่ เปน็ เสยี งของใคร ในทส่ี ดุ กท็ ราบดว้ ยญาณวเิ ศษวา่

“พระทฏุ ฐคามนิ อี ภยั ราชา ทรงพลาดทา่ เสยี ทแี กข่ า้ ศกึ เสดจ็ หนเี ขา้ ไปในดงลกึ อนั อยไู่ กลแสนไกล บดั
นใ้ี ครจ่ ะถวายอาหารบณิ ฑบาตกอ่ นทจ่ี ะเสวยพระกระยาหาร จงึ ใชใ้ หต้ สิ สะมหาอำมาตยต์ ะโกนนมิ นตพ์ ระสงฆ์
สมควรทเ่ี ราจกั ไปกระทำการสงเคราะหใ์ นครง้ั น้ี ใหส้ มกบั ทท่ี รงมพี ระราชศรทั ธา“

ดำรดิ งั นแ้ี ลว้ สาวกแหง่ องคส์ มเดจ็ พระประทปี แกว้ สมั มาสมั พทุ ธเจา้ กร็ บี เหาะเรง่ รดุ มาโดยนภากาศ
ดว้ ยอรยิ ฤทธ์ิ แลว้ กม็ าประดษิ ฐานยนื อยตู่ รงพระพกั ตรแ์ หง่ สมเดจ็ พระราชาผมู้ ากไปดว้ ยความเลอ่ื มใส

“เหน็ ไหมเลา่ ?“ สมเดจ็ พระราชาผตู้ กยากตรสั พรอ้ มกบั ทรงผลดุ ลกุ ขน้ึ ในทนั ใด แลว้ ทรงชห้ี นา้ พระพ่ี
เลี้ยงอย่างคนมีชัยเพราะได้ที “เห็นไหมเล่า พระผู้เป็นเจ้าท่านกรุณามาโปรดเราแล้ว ใช่ว่าเราจะใช้ให้ท่าน
นมิ นตส์ ง่ ไปเมอ่ื ไร นแ่ี หละเพราะอำนาจศรทั ธาของเราละ จงจำไว“้ ตรสั แลว้ กน็ อ้ มพระองคล์ งถวายนมสั การ
พระเถระ แลว้ มพี ระราชดำรสั วา่

“ขา้ แตพ่ ระผเู้ ปน็ เจา้ ผเู้ จรญิ ! ขอพระผเู้ ปน็ เจา้ จงสง่ บาตรมาใหโ้ ยมนเ้ี ถดิ เจา้ ขา้ “

เมอ่ื พระเถระเจา้ ยน่ื บาตรใหแ้ ลว้ กท็ รงรบั เอาบาตรนน้ั วางไว้ แลว้ ทรงนำเอาอาหารสว่ นทห่ี นง่ึ ซง่ึ มี
พระราชประสงค์จะทำเป็นอาหารบิณฑบาตทานนั้นใส่ลงไป เสร็จแล้วก็ทรงเอาอาหารที่แบ่งไว้เป็นส่วนของ
พระองคใ์ สล่ งไปอกี ดว้ ยความทท่ี รงมพี ระราชศรทั ธาเลอ่ื มใสอยา่ งเหลอื ประมาณ แลว้ กน็ อ้ มเขา้ ไป ถวายแก่
พระเถระเจา้ พรอ้ มกบั ตรสั วา่

 ⌫ 

“ขอพระผเู้ ปน็ เจา้ จงฉนั ภตั ตาหารทโ่ี ยมตง้ั ใจถวายในยามยากนใ้ี หห้ มดดว้ ยเถดิ อยา่ เปน็ หว่ งโยมเลย
ดว้ ยวา่ โยมนบ้ี งั เกดิ ความดใี จทไ่ี ดถ้ วายอาหารบณิ ฑบาตในครง้ั นเ้ี หลอื ทจ่ี กั กลา่ วแลว้ “

ฝา่ ยนายตสิ สะผตู้ ะโกนนมิ นตด์ ว้ ยความขนุ่ เคอื งใจเมอ่ื สกั ครนู่ น้ั ครน้ั เหน็ ปาฏหิ ารยิ ด์ ว้ ยมพี ระสงฆม์ า
รบั บณิ ฑบาตทานอยา่ งไมค่ าดฝนั จรงิ ๆ กต็ กตะลงึ พรงึ เพรดิ อยู่ ครน้ั เหน็ พระราชาผทู้ ต่ี นรกั อยา่ งลกึ ซง้ึ ทรงเสยี
สละถวายอาหารอนั เปน็ สว่ นของพระองคแ์ กพ่ ระองคไ์ ปแลว้ ดงั นน้ั กพ็ ลนั คดิ วา่

“เมอ่ื พระลกู เจา้ ทรงยอมอด โดยถวายอาหารแกพ่ ระผเู้ ปน็ เจา้ ไปหมดแลว้ ยงั เหลอื แตอ่ าหารทเ่ี ปน็ สว่ น
ของเรา เราจะบรโิ ภคคนเดยี วไปไดอ้ ยา่ งไร ไหนๆ ถงึ คราวจะอดแลว้ กค็ วรจะอดเสยี ดว้ ยกนั “

เมอ่ื คดิ ดงั นแ้ี ลว้ กน็ อ้ มเอาอาหารอนั เปน็ สว่ นแบง่ ของตนนน้ั ไปเกลย่ี ใสล่ งในบาตรแหง่ พระมหาเถระเจา้
แลว้ กก็ ราบลง

พระโพธยิ มาลกมหาตสิ สะเถระเจา้ กลา่ วอนโุ มทนาทานแหง่ สมเดจ็ พระราชาและตสิ สะอำมาตยน์ น้ั แลว้
กเ็ หาะไปสวู่ หิ ารอนั เปน็ ทอ่ี ยขู่ องทา่ น ครน้ั ถงึ แลว้ จงึ จดั แจงแบง่ ภตั ตาหารในบาตรนน้ั ถวายแกพ่ ระภกิ ษสุ งฆ์
องค์ละเท่าๆ กัน เพื่อจักยังทานนั้นให้มีอานิสงส์โดยยิ่ง ฝ่ายสมเด็จพระราชาธิบดีทุฏฐคามนีอภัย เมื่อถวาย
อาหารแกพ่ ระผเู้ ปน็ เจา้ ไปแลว้ ทรงปลม้ื ปตี ใิ นบณิ ฑบาตทานนน้ั อยพู่ กั หนง่ึ แลว้ กท็ รงบงั เกดิ ความหวิ โหยเปน็
ยง่ิ นกั จงึ ทรงพระราชดำรวิ า่

“บดั น้ี เราถกู ความหวิ เขา้ ครอบงำอยา่ งเหลอื ทน หากวา่ เราจกั ไดอ้ าหารแมไ้ มม่ าก จะเปน็ เพยี งขา้ วสกุ
เมลด็ หนง่ึ หรอื สองเมลด็ กย็ งั เปน็ การดี ในยามหวิ เชน่ น“้ี

พระเถระเจา้ ผมู้ ญี าณวเิ ศษ ทราบจติ วาระแหง่ องคส์ มเดจ็ พระราชาธบิ ดใี นขณะนน้ั เมอ่ื ฉนั ภตั ตาหาร
เสรจ็ แลว้ จงึ จดั แจงเอาหารทพ่ี ระสงฆท์ ง้ั หลายฉนั เหลอื แลว้ ใสล่ งไปในบาตรทพ่ี ระผเู้ ปน็ เจา้ อธษิ ฐานไวน้ น้ั ก็
ลอยมาตกลงที่พระหัตถ์แห่งสมเด็จพระราชาธิบดีพอดี ! พระองค์ก็ทรงมีพระมนัสยินดีปราโมทย์ ได้เสวย
พระกระยาหารนน้ั พรอ้ มกบั ตสิ สะอำมาตยผ์ เู้ ปน็ พระพเ่ี ลย้ี งจนหมดบาตร ครน้ั เสวยเสรจ็ แลว้ พระองคจ์ งึ ทรงมี
พระราชดำรวิ า่

“เราได้บริโภคอาหารมื้อนี้ ก็ด้วยความกรุณาของพระมหาเถระเจ้าผู้ทรงพระคุณอันประเสริฐ
ควรทเ่ี ราจกั ตอบแทนพระคณุ ทา่ นสกั อยา่ งหนง่ึ ใหจ้ งได“้

มพี ระราชดำรดิ งั นแ้ี ลว้ กท็ รงเปลอ้ื งผา้ สากฎเนอ้ื ดอี อกจากพระวรกาย จดั แจงซกั ดว้ ยนำ้ ในลำธารใกลๆ้
นน้ั ใหส้ ะอาดปราศจากมลทนิ แลว้ ทรงใสผ่ า้ สาฎกนน้ั ลงไปในบาตรปดิ ใหส้ นทิ ดแี ลว้ จงึ ทรงตง้ั ความปรารถนาวา่
“ขอใหบ้ าตรน้ี จงลอยขน้ึ ไปบนอากาศ แลว้ จงไปตกลงทห่ี ตั ถแ์ หง่ พระผเู้ ปน็ เจา้ ซง่ึ เปน็ เจา้ ของบาตรดว้ ยเถดิ “

 ⌫⌫

ทรงตั้งความความปรารถนาดังนี้แล้วจึงทรงโยนบาตรนั้นขึ้นไปบนอากาศ บาตรก็ลอยไปตกลงบนหัตถ์แห่ง
พระโพธยิ มาลกตสิ สมหาเถรเจา้ เปน็ อศั จรรย์

ตอ่ มาเมอ่ื พระองคอ์ อกมาจากปา่ และกลบั เขา้ ไปถงึ พระนครแลว้ พระองคก์ ท็ รงตระเตรยี มทจ่ี ะกระทำ
ศกึ สงครามใหม่ ครน้ั รวบรวมรพ้ี ลไดม้ ากพอสมควรแลว้ จงึ ทรงยกพหลโยธามาตอ่ ยทุ ธดว้ ยเจา้ เอฬารทมฬิ ผู้
เขา้ ครอบครองแผน่ ดนิ อยใู่ นเวลานน้ั ทรงประหารเจา้ เอฬารทมฬิ และเจา้ ทมฬิ เหลา่ อน่ื ใหถ้ งึ ซง่ึ ความปราชยั
เสยี ชนมช์ พี ในสนามรบนน้ั เปน็ อนั มาก ครน้ั พระองคท์ รงไดช้ ยั ชำนะในสงคราม ปราบปรามปจั จามติ รใหร้ าบคาบ
ทำราชสมบตั ใิ นลงั กาทวปี ใหอ้ ยใู่ นอาณาแหง่ เศวตรฉตั รเดยี วกนั แลว้ กเ็ สดจ็ เถลงิ ไอยสวรรยาธปิ ตั ยด์ ำรงความ
เปน็ เอกราช สบื สนั ตตวิ งศแ์ หง่ กษตั รยิ ส์ หี ลตอ่ มา ตอนนจ้ี งึ ทรงไดโ้ อกาสทจ่ี ะทำนบุ ำรงุ พระบวรพทุ ธศาสนา ดว้ ย
วา่ สมเดจ็ พระราชาธบิ ดที ฏุ ฐคามนอี ภยั น้ี ใชว่ า่ ทา้ วเธอจะทรงมพี ระกมลสนั ดานกลา้ หาญแกลว้ กลา้ ในการสงคราม
สมั ประหารแตเ่ พยี งอยา่ งเดยี วกห็ ามไิ ด้ แมใ้ นการบำเพญ็ พระราชกศุ ล กท็ รงมพี ระกมลสนั ดานกลา้ หาญ มไิ ด้
ทรงยอ่ ทอ้ แตพ่ อปรารภเหตอุ ยา่ งใดอยา่ งหนง่ึ ขน้ึ กท็ รงบำเพญ็ พระราชกศุ ลขน้ึ เปน็ การมโหฬาร พระสถปู วหิ าร
ทท่ี า้ วเธอทรงสถาปนาอนั จดั วา่ สำคญั นน้ั คอื มรจิ วฏั ฏวิ หิ าร – โลหปราสาท – สวุ รรณมาลเี จดยี ์ เปน็ ตน้ แต่
พระราชกศุ ลอนั ใหญโ่ ตมโหฬาร ซง่ึ พระองคท์ รงบำเพญ็ ในภายหลงั เหลา่ น้ี ไมม่ พี ระราชกศุ ลชนดิ ใดทจ่ี ะเปน็
ภาพประทบั ในพระราชหฤทยั อยา่ งลกึ ซง้ึ เสมอื นหนง่ึ พระราชกศุ ลทท่ี รงบำเพญ็ ในยามยาก ครง้ั เมอ่ื พระองค์
หนขี า้ ศกึ เขา้ ไปในปา่ ใหญ่ แลว้ ไดถ้ วายอาหารบณิ ฑบาตทานแกท่ า่ นพระโพธยิ มาลกมหาตสิ สเถรเจา้ นน้ั เลย

ด้วยเหตุนี้ เมื่อถึงกาลเป็นที่สุด คือในขณะที่พระองค์ประชวรหนัก ใกล้ที่จักเสด็จเข้าไปสู่ปากแห่ง
พญามตั ยรุ าชตามธรรมดาแหง่ สงั ขารนน้ั อกศุ ลกรรมทท่ี รงกระทำไวเ้ มอ่ื ครง้ั ทรงเปน็ จอมทพั ผเู้ กรยี งไกร ไลฆ่ า่
ศัตรูหมู่ปัจจามิตรให้ถึงแก่ความตายลงเป็นอันมากนั้นก็พลันจะเข้ามาให้ผล ทำทีว่าจะฉุดกระชากจอมคน
ทุฏฐคามนีอภัยไปสู่อบายภูมิ ฉบั พลันทันใดนั้นอาจิณณกรรมฝ่ายกุศลซึ่งเป็นฝ่ายตรงกันข้าม ก็ตรงเข้าปล้ำ
อกศุ ลกรรมนน้ั เปน็ พลั วนั เพอ่ื ปอ้ งกนั รกั ษาองคพ์ ระราชาผมู้ คี วามดแี ตก่ ห็ ามฝี า่ ยใดทจ่ี กั ไดช้ ยั ชนะไม่ ในทส่ี ดุ
อาจณิ ณกรรมฝา่ ยกศุ ล จงึ ดลบนั ดาลใหพ้ ระราชาผมู้ อี าจณิ ณกรรม มพี ระราชดำรสั สง่ั ใหร้ าชบรพิ ารพากนั นำ
พระองคไ์ ปสพู่ ระมหาเจดยี ์ ซง่ึ พระองคท์ รงสรา้ งไวย้ งั ไมท่ นั สำเรจ็ เรยี บรอ้ ยดี เพอ่ื ทจ่ี กั ถวายนมสั การเปน็ ครง้ั
สุดท้าย อำมาตย์ราชบริพารทั้งหลาย ก็เชิญเสด็จออกไปสู่ลานพระมหาเจดีย์ตามพระราชดำรัสสั่ง แล้วให้
บรรทมอยบู่ นพระทด่ี า้ นทศิ ทกั ษณิ และนมิ นตพ์ ระภกิ ษสุ งฆท์ ง้ั หลายมาสวดสงั วธั ยายใหไ้ ดท้ รงสดบั

ในขณะทส่ี มเดจ็ พระราชาธบิ ดผี ยู้ ง่ิ ใหญใ่ กลจ้ ะถงึ กาลทวิ งคต บรรทมเหนอื พระแทน่ อนั งามวจิ ติ รสดบั
พระสงฆส์ งั วธั ยายอยนู่ น้ั พลนั คตนิ มิ ติ อนั บง่ บอกถงึ คตวิ า่ พระองคจ์ กั ไดเ้ สดจ็ ไปอบุ ตั เิ กดิ เปน็ เทวดาในสวรรค์ ชน้ั ฟา้
ก็มาปรากฏให้พระองค์เห็นทางมโนทวาร ! นั่นคือ พระองค์ได้ทรงเห็นรถทิพย์อันงามวิจิตร ๖ คัน มีหมู่
เทวดาเปน็ สารถี เหาะลอยละลว่ิ ลงมาจากเทวโลก เมอ่ื มาถงึ แลว้ กห็ ยดุ ลงตรงเบอ้ื งพระพกั ตรแ์ หง่ พระองค์ แลว้
เทวดาชาวฟา้ ผเู้ ปน็ สารถเี หลา่ นน้ั ตา่ งกพ็ ากนั รอ้ งเชอ้ื เชญิ พระองคข์ น้ึ อยา่ งเซง็ แซ่

 ⌫ 

“ขา้ แตพ่ ระองคผ์ ทู้ รงมคี วามดี ! ขอพระองคจ์ งเสดจ็ ไปกบั ขา้ พเจา้ เถดิ ขา้ พเจา้ นจ้ี กั พาพระองคไ์ ปอยู่
สรวงสวรรคช์ น้ั จาตมุ หาราชกิ าแดนสขุ าวด“ี ชาวฟา้ สารถรี ถทพิ ยค์ นั ท่ี ๑ วา่

“ขอพระองคจ์ งเสดจ็ ไปกบั ขา้ พเจา้ เถดิ ขา้ พเจา้ น้ี จกั พาพระองคไ์ ปอยสู่ รวงสวรรคช์ น้ั ดาวดงึ สแ์ ดน สขุ าวด“ี
ชาวฟา้ สารถรี ถทพิ ยค์ นั ท่ี ๒ วา่

“ขอพระองคจ์ งเสดจ็ ไปกบั ขา้ พเจา้ เถดิ ขา้ พเจา้ น้ี จกั พาพระองคไ์ ปสสู่ รวงชน้ั ยามาแดนสขุ าวด“ี ชาว
ฟา้ สารถรี ถทพิ ยค์ นั ท่ี ๓ วา่

“ขอพระองคจ์ งเสดจ็ ไปกบั ขา้ พเจา้ เถดิ ขา้ พเจา้ น้ี จกั พาพระองคไ์ ปสสู่ รวงสวรรคช์ น้ั ดสุ ติ แดนสขุ าวด“ี
ชาวฟา้ สารถรี ถทพิ ยค์ นั ท่ี ๔ วา่

“ขอพระองค์จงเสด็จไปกับข้าพเจ้าเถิด ข้าพเจ้านี้ จักพาพระองค์ไปสู่สรวงสวรรค์ชั้นนิมมานรตีแดน
สขุ าวด“ี ชาวฟา้ สารถรี ถทพิ ยค์ นั ท่ี ๕ วา่

“ขอพระองคจ์ งเสดจ็ ไปกบั ขา้ พเจา้ เถดิ ขา้ พเจา้ น้ี จกั พาพระองคไ์ ปสสู่ รวงสวรรคช์ น้ั ปรนมิ มติ วสวตั ติ
แดนสขุ าวดชี น้ั ยอด“ ชาวฟา้ สารถรี ถทพิ ยค์ นั ท่ี ๖ วา่

“เดย๋ี วกอ่ น เทวดา ! ทา่ นอยา่ งเพง่ิ วา่ อะไรไปใหอ้ งึ คะนงึ นกั เราใครจ่ กั ขอถามเสยี กอ่ นวา่ การทท่ี า่ นมี
กรณุ ามารบั เราไปสสู่ รวงสวรรคน์ น้ั ทา่ นเหน็ เรามคี วามดเี ปน็ ดงั ฤา?“ พระเจา้ ทฏุ ฐคามนอี ภยั ทรงนกึ ถามขน้ึ ใน
พระทยั

เทวดาสารถจี ากเทวโลกเหลา่ นน้ั ตา่ งกพ็ รรณนาบญุ กศุ ลทส่ี มเดจ็ พระราชาทรงเคยกระทำไวม้ ปี ระการ
ตา่ งๆ แตเ่ ทวดาสารถที ม่ี าจากเทวโลกชน้ั ดสุ ติ กลา่ ววา่

“ขา้ แตพ่ ระองค์ ! พระองคจ์ ำไมไ่ ดฤ้ า เมอ่ื ครน้ั พระองคห์ นขี า้ ศกึ เขา้ ไปในปา่ ลกึ พระองคไ์ ดม้ จี ติ ศรทั ธา
ถวายอาหารบิณฑบาตทานแก่ท่านพระโพธิยมาลกมหาติสสเถรเจ้า บุญกุศลที่พระองค์ทรงกระทำไว้ในคราว
ครง้ั นน้ั มผี ลสมควรทพ่ี ระองคจ์ กั เสดจ็ ไปเสวยทพิ ยส์ มบตั เิ ปน็ สขุ อยู่ ณ ดสุ ติ สวรรคแ์ ดนสขุ าวด“ี

“อยา่ งเพง่ิ พาทชี กั ชวนใหม้ ากนกั เลย เทวดา ! ประเดย๋ี วกอ่ น ขา้ พเจา้ จกั ลองปรกึ ษาพระผเู้ ปน็ เจา้ ทง้ั
หลายดูก่อน แล้วจึงจะตัดสินใจว่าควรจะไปกับใคร“ สมเด็จพระราชาธิบดีผู้มีกุศลอาจิณณกรรมทรงนึกตอบ
เทวดาเหล่านั้นดังนี้แล้ว ก็ทรงมีอาการเคลื่อนไหวพระวรกายเล็กน้อย แล้วค่อยเอื้อนโอษฐ์ไต่ถามพระภิกษุ
สงฆซ์ ง่ึ กำลงั ประชมุ สวดสงั วธั ยายพระพทุ ธวจนะอยดู่ ว้ ยพระสรุ เสยี งอนั แผว่ เบาวา่

 ⌫⌫

“ขา้ แตพ่ ระผเู้ ปน็ เจา้ ผเู้ จรญิ ทง้ั หลาย ! โยมนใ้ี ครอ่ ยากจะรนู้ กั วา่ ในบรรดาเทวโลกสวรรคท์ ง้ั ๖ ชน้ั นน้ั
สวรรค์ชั้นไหนน่าพอใจ น่าอภิรมย์ยินดี เจ้าข้า? ขอพระผู้เป็นเจ้าจงได้เมตตากรุณาบอกให้โยมผู้ใกล้จะตาย
นไ้ี ดท้ ราบเปน็ ครง้ั สดุ ทา้ ยดว้ ยเถดิ “

พระมหาเถรเจา้ ผมู้ ญี าณวเิ ศษ ซง่ึ เปน็ ประธานในการสวดสงั วธั ยายอยใู่ นทน่ี น่ั จงึ ถวายพระพรวา่

“ดกู ร มหาบพติ รพระราชสมภารเจา้ พระองคผ์ ทู้ รงพระคณุ อนั ประเสรฐิ ! อาตมภาพวา่ สวรรคช์ น้ั ดสุ ติ
ซึ่งเป็นสวรรค์ชั้นที่ ๔ นั่นแล ประเสริฐกว่าสวรรค์ทุกชั้น ทั้งนี้ก็เพราะว่าดุสิตสวรรค์นั้น เป็นที่สถิตอยู่แห่ง
สมเดจ็ พระบรมโพธสิ ตั วเ์ จา้ ทกุ ๆ พระองค์ แลบดั นส้ี มเดจ็ พระศรอี รยิ เมตไตรยบรมโพธสิ ตั วเ์ จา้ ซง่ึ จกั มาตรสั
ในโลกตอ่ จากศาสนาแหง่ องคส์ มเดจ็ พระบรมครเู จา้ ของเราน้ี กก็ ำลงั สถติ อยู่ ณ สวรรคช์ น้ั ดสุ ติ นน้ั ขอถวายพระพร“

เมอ่ื ไดท้ รงสดบั พระมหาเถรเจา้ ถวายวสิ ชั นาดงั น้ี สมเดจ็ พระราชาธบิ ดที ฏุ ฐคามนอี ภยั กท็ รงมพี ระทยั
ยนิ ดใี นสวรรคช์ น้ั ดสุ ติ มพี ระทยั นอ้ มไปในสวรรคช์ น้ั ดสุ ติ เปน็ อยา่ งมาก และแลว้ ในบดั เดย๋ี วใจนน้ั พระองคก์ ็
ดบั ขนั ธถ์ งึ แกช่ พี ติ กั ษยั ! อาจณิ ณกรรมฝา่ ยกศุ ลของพระองคซ์ ง่ึ ทำการปราบปรามอกศุ ลกรรมใหร้ าบคาบ ได้
ชยั ชนะแลว้ ในบดั น้ี กเ็ ขา้ ทำหนา้ ทใ่ี หผ้ ลเปน็ พนกั งานนำสมเดจ็ พระราชาธบิ ดที ฏุ ฐคามนอี ภยั ไปอบุ ตั บิ งั เกดิ
เปน็ เทพบตุ รสดุ ประเสรฐิ ณ ดสุ ติ สวรรคแ์ ดนสขุ าวดแี ตเ่ พลานน้ั ดว้ ยประการฉะน้ี

เรอ่ื งทเ่ี ลา่ มาน้ี ยอ่ มจะเปน็ อทุ าหรณช์ ใ้ี หเ้ หน็ วา่ อาจณิ ณกรรมทง้ั ๒ ฝา่ ย คอื ฝา่ ยทเ่ี ปน็ อกศุ ลและ
ฝา่ ยทเ่ี ปน็ กศุ ลน้ี ถา้ วา่ มปี รมิ าณมกี ำลงั เกอื บเสมอกนั แลว้ กเ็ ขา้ ชงิ กนั ทำหนา้ ทใ่ี หผ้ ลแกบ่ คุ คลผเู้ ปน็ เจา้ กรรมใน
ขณะทใ่ี กลจ้ ะตาย เมอ่ื ฝา่ ยใดเปน็ ผชู้ นะโดยมกี ำลงั เหนอื กวา่ แมไ้ มม่ ากเพยี งเลก็ นอ้ ยกต็ าม ฝา่ ยนน้ั กย็ อ่ มมี
สทิ ธเิ ขา้ ทำหนา้ ทเ่ี ปน็ พนกั งานใหผ้ ลนำไปปฏสิ นธใิ นชาตติ อ่ ไป สว่ นในกรณที บ่ี คุ คลทำอาจณิ ณกรรมฝา่ ยอกศุ ล
อยา่ งเดยี ว โดยทเ่ี ขานน้ั เกดิ มาเปน็ คนใจบาปหยาบชา้ มงุ่ หนา้ ทำแตบ่ าปกรรมเปน็ อาจณิ ไมเ่ คยคดิ ถงึ เรอ่ื งศลี
เรื่องทานอันเป็นการบุญการกุศลเลย รวมความว่าตั้งแต่เกิดมาจนกระทั่งถึงวันตาย เขาขวนขวายสั่งสมแต่
อาจณิ ณกรรมฝา่ ยอกศุ ลอยา่ งเดยี วไมม่ อี าจณิ ณกรรมฝา่ ยกศุ ลเลย เขาผนู้ ้ี เมอ่ื คราวดบั ขนั ธส์ น้ิ ชวี ติ ตายไปจาก
มนุษยโลกเรานี้แล้ว อาจิณณกรรมฝ่ายอกุศลก็จะเข้าทำหน้าที่ให้ผล ชักนำให้เขาไปเกิดเป็นอบายสัตว์ ณ
อบายภมู ทิ นั ที ! เพอ่ื ความเขา้ ใจกรณนี ด้ี ยี ง่ิ ขน้ึ พงึ ตดิ ตามฟงั เรอ่ื งของคนใจบาปหยาบชา้ คนหนง่ึ ซง่ึ ถกู อกศุ ล
อาจณิ ณกรรมชกั นำใหไ้ ปเกดิ ในนรก ดงั ตอ่ ไปน้ี

 ⌫ ⌫ 

สตั วน์ รกอเวจี

ไดส้ ดบั มาวา่ สมยั ทอ่ี งคส์ มเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ ของเรา ยงั ทรงพระชนมช์ พี อยู่ และทรงบำเพญ็
พุทธกิจยังประชาสัตว์ให้ได้ดื่มอมตธรรมอันประเสริฐอยู่เป็นอันมากนั้น มีบุรุษคนหนึ่งซึ่งมีนามว่านายจุนทะ
อันว่าออจุนทะผู้นี้ เพื่อนเป็นคนมีสันดานบาปหยาบช้า กระทำปาณาติบาตฆ่าสุกรขาย เอากำไรมาเป็นค่า
ครองชพี เลย้ี งดบู ตุ รภรรยา สกุ รทถ่ี กู เขาฆา่ ตายนน้ั นบั ไมถ่ ว้ น ไมร่ วู้ า่ กห่ี มน่ื กแ่ี สนตวั ยง่ิ ขายเนอ้ื สกุ รไดม้ ากเทา่
ใด ตะแกยอ่ มฆา่ สกุ รมากขน้ึ เทา่ นน้ั ยง่ิ ในกาลเกดิ ฉาตกภยั คอื ปไี หนขา้ วยากหมากแพงขน้ึ แลว้ อาชพี ฆา่ สกุ ร
ขายของแกยง่ิ เจรญิ รงุ่ เรอื งและไดก้ ำไรงาม ทง้ั นเ้ี พราะตะแกเปน็ นกั ฉวยโอกาสทฉ่ี ลาดเปน็ เยย่ี ม โดยเมอ่ื เกดิ
ฉาตกภยั ขน้ึ แลว้ ออจนุ ทะเพอ่ื นกจ็ ดั แจงรวบรวมทนุ กวา้ นซอ้ื ขา้ วสารมาตนุ ไวท้ บ่ี า้ นมากมาย แลว้ เอาขา้ วสาร
บรรทกุ เกวยี นขบั ไปตามบา้ นนอก แลกลกู สกุ รของชาวบา้ นดว้ ยขา้ วสารทะนานหนง่ึ บา้ ง สองทะนานบา้ ง ได้
ลกู สกุ รมามากมายจนเตม็ เกวยี นแลว้ กบ็ รรทกุ นำกลบั เอามาเลย้ี งไวท้ ค่ี อกใหญห่ ลงั บา้ น ปรนปรอื ดว้ ยอาหาร
อนั เปน็ เหยอ่ื จนสกุ รเหลา่ นน้ั เตบิ ใหญพ่ อทจ่ี ะฆา่ เอาเนอ้ื ขายไดแ้ ลว้ กเ็ รม่ิ ทำการฆา่ ตามวธิ กี ารของตะแกทนั ที
นน่ั คอื

จบั เอาสกุ รตวั ทต่ี อ้ งการจะฆา่ มาผกู ไวก้ บั ทส่ี ำหรบั ฆา่ ใหม้ น่ั แลว้ กเ็ อาฆอ้ นสเ่ี หลย่ี มขนาดใหญท่ บุ เจา้
สัตว์เคราะห์ร้ายนั้นอย่างไม่ปรานีปราสัย มิใยที่เจ้าสุกรนั้นจะร้องดิ้นทุรนทุรายอย่างใด ตะแกจะได้เกิดความ
เมตตาสงสารสักนิดหนึ่งเป็นไม่มี เมื่อทุบตีจนเนื้อหนังของสุกรนั้นช้ำบวมเป่งไปทั่วตัวแลว้ จึงเอาท่อนไม้ซึ่ง
เตรยี มไวย้ ดั เขา้ ไปในปากสกุ รใหป้ ากอา้ อยอู่ ยา่ งนน้ั แลว้ จงึ เอาทะนานเลก็ ตกั นำ้ รอ้ นซง่ึ กำลงั เดอื ดพลา่ นกรอก
ใสล่ งไปในปากทก่ี ำลงั อา้ ซง่ึ ทำใหส้ กุ รไดร้ บั ทกุ ขเวทนาอยา่ งแสนสาหสั เพราะเมอ่ื นำ้ รอ้ นอนั เดอื ดพลา่ นลว่ ง
ลำคอเขา้ ไปแลว้ กไ็ ปลวกลำไสพ้ าเอามตู รคถู ไหลออกมาทาง อโธภาคคอื ทวาร เทา่ นน้ั ยงั ไมพ่ อ ตะแกพยายาม
ตกั นำ้ รอ้ นกรอกลงไปในปากสกุ รนน้ั หลายครง้ั หลายคราว จนเหน็ วา่ มตู รคถู ในทอ้ งของสกุ รซง่ึ ตายทง้ั เปน็ นน้ั
หมดแลว้ เพราะเหลอื แตน่ ำ้ ใสๆ ออกมาอนั แสดงวา่ อวยั วะภายในสะอาดหมดจดดแี ลว้ จงึ เอานำ้ รอ้ นลวกตวั สกุ ร
ในภายหลงั ชำระใหห้ มดจดสะอาดจนปราศจากขน แลว้ จงึ เอาดาบอนั คมกลา้ ตดั คอใหข้ าด เอาภาชนะมารอง เอา
เลือดไว้ส่วนหนึ่งแล้วก็แล่เนื้อสำหรับเอาไว้ขายอีกส่วนหนึ่ง ตะแกกระทำซึ่งปาณาติบาตฆ่าหมูอยู่ด้วยวิธีนี้
เปน็ เวลานานประมาณถงึ ๕๕ ปี

แมส้ มเดจ็ พระชนิ สหี ส์ มั มาสมั พทุ ธเจา้ จกั ประทบั อยู่ ณ วหิ ารใกลบ้ า้ นของตะแกอยเู่ ปน็ ประจำ คนทง้ั
หลายเขาพากนั ทำการบชู าและสดบั ตรบั ฟงั พระสทั ธรรมเทศนาของพระองคก์ นั ทกุ วนั แตเ่ ขาผมู้ สี นั ดานกกั ขฬะ
กห็ าคดิ ทจ่ี ะกระทำทพ่ี ง่ึ ใหแ้ กต่ นไม่ บญุ กศุ ลดเู หมอื นวา่ หา่ งไกลจากหว้ งแหง่ ความคดิ ของเขาเหลอื เกนิ ไมม่ ี
เลยทเ่ี ขาจะสรา้ งกศุ ลใสต่ นดว้ ยการบชู าสมเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ ดว้ ยดอกไมม้ าตรวา่ สกั กำหนง่ึ หรอื ดว้ ย
การถวายอาหารบณิ ฑบาตแกพ่ ระภกิ ษสุ าวกแหง่ องคส์ มเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ ดว้ ยขา้ วสกุ มาตรวา่ สกั ทพั พหี นง่ึ
ต่อมาเมื่อเขาชราแล้ว ทูตแห่งพญามัจจุราชก็เข้ามาประจันหน้าทำให้เขาล้มเจ็บลง ในขณะที่กำลังเจ็บป่วย
อยา่ งหนกั ใกลจ้ ะตายอยนู่ น้ั ความเรา่ รอ้ นแหง่ ไฟในมหานรกอเวจกี ป็ รากฏในมโนทวาร ซง่ึ เปน็ คตนิ มิ ติ บง่ บอก

 ⌫⌫

วา่ เขาตายไปแลว้ จกั ตอ้ งไปเกดิ เปน็ สตั วน์ รกในอเวจแี นน่ อน คตนิ มิ ติ อนั ชว่ั รา้ ยคอื ความเรา่ รอ้ นแหง่ ไฟนรกอเวจี
ซง่ึ ปรากฏแกเ่ ขาในขณะน้ี ดลบนั ดาลใหเ้ ขาเกดิ ความรอ้ นเรา่ เปน็ ทย่ี ง่ิ

อนั ทจ่ี รงิ ขน้ึ ชอ่ื วา่ ความรอ้ นทง้ั หลาย ความรอ้ นอน่ื ใดจะมาเทยี บเทา่ กบั ความรอ้ นแหง่ ไฟในขมุ นรกทง้ั
หลายเปน็ ไมม่ ี ยง่ิ ความรอ้ นในมหานรกอเวจี ซง่ึ เปน็ นรกขมุ ใหญล่ กึ กวา่ นรกขมุ อน่ื ทง้ั หมดแลว้ ยอ่ มปรากฏวา่
มคี วามรอ้ นมากมายนกั หนาพงึ ทราบวา่ เมอ่ื บคุ คลธรรมดาสามญั อยา่ งเราทา่ นทง้ั หลายนไ้ี ดม้ โี อกาสไปยนื อยู่
ในทซ่ี ง่ึ ไกลจากมหานรกอเวจนี น้ั ประมาณ ๑๐๐ โยชน์ แลว้ แลดมู หานรกอเวจี ดวงตาทง้ั ๒ ของเราจะบอดทนั ที !
เพราะเหตุไร? เพราะว่าความร้อนแห่งไฟในมหานรกอเวจีนั้น มีความร้อนแรงยิ่งนัก สามารถจักแผดเผาทำ
ลายนยั นต์ าของบคุ คลผยู้ นื อยไู่ กลตง้ั ๑๐๐ โยชนไ์ ด้ อกี นยั หนง่ึ พงึ ทราบวา่ ความรอ้ นแรงแหง่ ไฟมหานรก อเวจนี น้ั
โดยอปุ มาทพ่ี ระนาคเสนอรหนั ตเถรเจา้ กลา่ วถวายแกพ่ ระเจา้ มลิ นิ ทราชาธบิ ดวี า่

“ดกู ร มหาบพติ รผทู้ รงพระคณุ อนั ประเสรฐิ ! ความรอ้ นแหง่ ไฟในมหานรกอเวจนี น้ั เปน็ ความรอ้ นแรง
อยา่ งมหนั ตผ์ ดิ กวา่ ไปตามปรกตสิ ามญั สมมตวิ า่ จกั มผี ใู้ ดใครผหู้ นง่ึ ซง่ึ ปรารถนาจะทดลองความรอ้ นในนรก นน้ั ดู
แล้วจึงเอาก้อนหินใหญ่โตประมาณเท่าเรือนยอด ทุ่มทิ้งลงไปในขุมนรกอเวจี ในขณะที่ตกลงไปถึง ก้อน
หนิ ใหญน่ น้ั ยอ่ มจะถกู ไฟในนรกไหมใ้ หย้ อ่ ยยบั ลงไปในทนั ที ! แตว่ า่ สตั วผ์ มู้ บี าปหนกั ซง่ึ ไปอบุ ตั เิ กดิ อยใู่ นนน้ั หา
ไหมย้ อ่ ยยบั ไปไม่ ไดแ้ ตถ่ กู ไฟอนั รา้ ยแรงแผดเผาอยอู่ ยา่ งนน้ั ตลอดเวลา ทง้ั นเ้ี พราะกำลงั แหง่ กรรมชว่ั ชา้ ของ
ตนเปน็ ผรู้ กั ษาไว“้

นายจนุ ทะเพชฌฆาตหมู ในขณะนย้ี งั เปน็ อยู่ ยงั ไมต่ าย เมอ่ื ไดเ้ หน็ คตนิ มิ ติ อนั ชว่ั รา้ ยเปน็ ไฟในมหา
นรกอเวจมี าปรากฏแกต่ นเชน่ นน้ั กใ็ หเ้ กดิ มอี าการรอ้ นเรา่ อยา่ งเหลอื ประมาณ ทนนอนอยบู่ นเตยี งอาพาธไมไ่ ด้
เผน่ ลงจากเตยี งทง้ั ๆ ทก่ี ำลงั เจบ็ หนกั อยอู่ ยา่ งนน้ั คลานไปรอบๆ หอ้ ง สว่ นปากกร็ อ้ งเสยี งดงั เหมอื นหมทู ต่ี น
เคยฆา่ มากหลายไมผ่ ดิ เพย้ี น ดว้ ยอำนาจแหง่ อกศุ ลอาจณิ ณกรรมทต่ี นกระทำไวบ้ นั ดาลใหเ้ ปน็ ไป ฝา่ ยบตุ ร ภรรยา
เมื่อเห็นเขามีอาการแปลกประหลาด โก่งคอร้องเอ็ดตะโรลั่น ลงคลานเหมือนหมูไปรอบห้องเช่นนั้น ก็
บงั เกดิ ความสงั เวชใจคดิ สงสาร จงึ ชว่ ยกนั จบั เขาใหน้ อนอยกู่ บั ท่ี แลว้ เอามอื อดุ ปากเพอ่ื มใิ หเ้ ขาออกเสยี งรอ้ ง
โดยเกรงวา่ เขาจกั คอแตกตาย กอ็ นั วบิ ากแหง่ กรรมทง้ั หลาย ยอ่ มเปน็ สภาพทไ่ี มม่ ใี ครในโลกนห้ี รอื โลกไหนจกั
หา้ มได้ ดว้ ยเหตนุ ้ี นายจนุ ทะผมู้ บี าปซง่ึ กำลงั เจบ็ หนกั มอี าการวา่ จะตายไมม่ เี รย่ี วแรงนน้ั กลบั เกดิ มกี ำลงั มหาศาล
ผลักบุตรภรรยาที่มาจับตนด้วยความหวังดีให้กระเด็นไปคนละทิศละทาง แล้วก็ร้องครวญครางคลาน
เหมอื นหมตู อ่ ไป

ยง่ิ จะซำ้ รา้ ยหนกั เขา้ ไปทกุ ที ดว้ ยวา่ นายจนุ ทะอาชพี ฆา่ หมู ผซู้ ง่ึ บดั นม้ี หี นา้ ตาและกริ ยิ าทา่ ทางใกลจ้ ะ
เปน็ หมทู ถ่ี กู ฆา่ ตายเขา้ ไปมากนกั หนา กลบั มที ที า่ วา่ จะไมพ่ อใจรอ้ งครางคลานเหมอื นหมอู ยแู่ ตเ่ พยี งภายในหอ้ ง
เสยี แลว้ ทำทา่ วา่ จะคลานออกไปนอกหอ้ งและคลานลงจากบา้ น เพอ่ื รอ้ งเสยี งหมปู ระจานตนเองไปในทต่ี า่ งๆ
อกี ดว้ ย บตุ รภรรยาพรอ้ มทง้ั ญาตมิ ติ รของเขา เหน็ วา่ เหตกุ ารณจ์ ะไปกนั ใหญเ่ ชน่ นน้ั กต็ กใจชว่ ยกนั ทำลม่ิ สลกั
ปดิ ประตหู อ้ งนน้ั ใหม้ น่ั คงแขง็ แรง กกั ขงั ใหร้ อ้ งครวญครางและคลานใหส้ บายใจในหอ้ งนน้ั แตล่ ำพงั

 ⌫ 

๗ วนั พอดไี มข่ าดไมเ่ กนิ ทเ่ี ขาเดนิ ดว้ ยเขา่ และมอื คอื วา่ คลานรอ้ งลน่ั เหมอื นหมอู ยใู่ นหอ้ งนน้ั ซง่ึ ทำให้
ชาวบ้านใกล้เคียงต้องปวดประสาท ไม่ได้หลับไม่ได้นอนไปตามๆ กัน เพราะเสียงร้องครางเอ็ดตะโรอัน
มหศั จรรยข์ องเขา และแลว้ พอสน้ิ เสยี งรอ้ งดว้ ยอำนาจแหง่ วบิ ากกรรมครง้ั สดุ ทา้ ย เขากล็ ม้ ฟบุ ลงขาดใจตายอยู่
ณ กลางหอ้ งนน้ั เอง ! อาจณิ ณกรรมฝา่ ยอกศุ ล กเ็ ขา้ ทำหนา้ ทใ่ี หผ้ ล โดยฉดุ กระชากลากเขาไปบงั เกดิ เปน็ สตั ว์
นรกใหญใ่ นอเวจมี หานรก ใหต้ อ้ งทนทกุ ขเวทนาถกู ไฟอนั รา้ ยแรงในนรกนน้ั เผาไหมอ้ ยตู่ ลอดเวลา

พระสงฆส์ าวกแหง่ องคส์ มเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ ซง่ึ ในตอนเชา้ ตอ้ งเดนิ บณิ ฑบาตผา่ นบา้ นเขาไป
ทกุ วนั ไดย้ นิ เสยี งหมรู อ้ งมาครบ ๗ วนั แลว้ กเ็ ขา้ ใจผดิ คดิ วา่ เปน็ เสยี งหมรู อ้ ง หาไดเ้ ขา้ ใจวา่ เปน็ เสยี งรอ้ งของเขา
ไม่ ในวนั ทน่ี ายจนุ ทะตาย เมอ่ื ไดโ้ อกาสแลว้ พระภกิ ษสุ งฆท์ ง้ั หลายเหลา่ นน้ั จงึ เขา้ ไปเฝา้ สมเดจ็ พระผมู้ ี พระภาคเจา้
แลว้ กราบทลู วา่

“ขา้ แตพ่ ระองคผ์ เู้ จรญิ ! นายจนุ ทะปดิ ประตบู า้ นฆา่ หมมู าครบ ๗ วนั แลว้ ชะรอยเขาคงจะกระทำพธิ กี รรม
อยา่ งใดอยา่ งหนง่ึ เปน็ แมน่ มน่ั จงึ ไดฆ้ า่ หมมู ากมายเหน็ ปานนน้ั ขา้ แตพ่ ระองคผ์ เู้ จรญิ ! นายจนุ ทะนฆ้ี า่ หมมู ามาก
มาย ตง้ั แตห่ นมุ่ จนยา่ งเขา้ สวู่ ยั ชราแกเ่ ฒา่ แลว้ เหตไุ ฉนเขาชา่ งไมม่ เี มตตาจติ หรอื การญุ จติ เกดิ ขน้ึ สกั นดิ หนง่ึ เลย
นา่ สงั เวชใจจรงิ ๆ พระเจา้ ขา้ คนทม่ี ใี จบาปหยาบชา้ มสี นั ดานกลา้ แขง็ กกั ขฬะเชน่ นข้ี า้ พระองคท์ ง้ั หลายไมเ่ คย
เหน็ มากอ่ นเลย“

สมเดจ็ พระมหากรณุ าสมั มาสมั พทุ ธเจา้ ไดส้ ดบั คำกราบทลู แหง่ พระภกิ ษเุ หลา่ นน้ั จงึ ทรงมพี ระพทุ ธฎกี าวา่

“ดกู ร เธอผเู้ หน็ ภยั ในวฏั สงสารทง้ั หลาย ! นายจนุ ทะจะไดท้ ำการฆา่ สกุ ร เพอ่ื กระทำพลกี รรมอยา่ งใด
อยา่ งหนง่ึ ตามทเ่ี ธอทง้ั หลายเขา้ ใจนน้ั หามไิ ด้ เสยี งสกุ รรอ้ งครวญครางทเ่ี ธอไดย้ นิ มาครบ ๗ วนั นน้ั กไ็ มใ่ ช่ เสยี งสกุ ร
โดยที่แท้เป็นเสียงร้องของนายจุนทะเอง นายจุนทะเป็นไข้หนัก ผลแห่งอกุศลกรรมชักนำให้เขาเร่า
รอ้ นอยดู่ ว้ ยความรอ้ นแหง่ ไฟในอเวจมี หานรก ในขณะทเ่ี ขายงั มชี วี ติ อยู่ เขาไดป้ ระสบความเรา่ รอ้ นอยา่ งเหลอื
ประมาณเสวยทกุ ขเวทนาอยคู่ รบ ๗ วนั พอดี และบดั น้ี เขาตายไปเกดิ เปน็ สตั วน์ รกอยู่ ณ อเวจมี หานรกแลว้ “

“ขา้ แตพ่ ระองคผ์ เู้ จรญิ ! บคุ คลทท่ี ำบาปเปน็ อาจณิ เมอ่ื ถงึ คราวจะสน้ิ ชวี ติ ยอ่ มไดเ้ สวยทกุ ขเวทนาอนั
นา่ เศรา้ ใจอยา่ งเชน่ นายจนุ ทะแลว้ ครน้ั ตายจากโลกนไ้ี ป เขายงั จะตอ้ งไดเ้ สวยทกุ ขเวทนาอนั นา่ เศรา้ ใจในนรก
อกี หรอื หนอ พระเจา้ ขา้ “ พระภกิ ษเุ หลา่ นน้ั อทุ านออกมาดว้ ยความสงสยั คลา้ ยจกั ทลู ถาม

สมเดจ็ พระผมู้ พี ระภาคเจา้ จงึ ตรสั วา่

“ใชแ่ ลว้ เธอผเู้ หน็ ภยั ในวฏั สงสารทง้ั หลาย ! ผทู้ ม่ี นี ำ้ ใจประมาท ไมว่ า่ จะเปน็ คฤหสั ถห์ รอื บรรพชติ ก็ ตาม
หากว่าได้กระทำอกุศลกรรมความชั่วไว้แล้ว ย่อมจักต้องเกิดความเดือดเนื้อร้อนใจในโลกทั้งสอง คือในขณะ

 ⌫⌫

เมอ่ื อยใู่ นมนษุ ยโ์ ลกน้ี กไ็ ดร้ บั ความเดอื ดรอ้ นเพราะผลแหง่ กรรมชว่ั ของตน และเมอ่ื ดบั ขนั ธต์ ายจากโลกนไ้ี ปแลว้
ยอ่ มไดร้ บั ความเดอื ดรอ้ นในโลกหนา้ อกี ดงั เชน่ นายจนุ ทะผฆู้ า่ สกุ รนแ้ี หละเปน็ ตวั อยา่ ง“

ภิกษุทั้งหลายเหล่านั้น ครั้นได้สดับพระโอวาทานุสาสนีดังนี้ ก็มีจิตคิดสังเวชสลดใจ และกลัวภัยใน
อบายภมู ิ จงึ ตง้ั หนา้ เจรญิ สมณธรรม ในไมช่ า้ กไ็ ดส้ ำเรจ็ เปน็ พระอรยิ บคุ คลผทู้ รงคณุ วเิ ศษในพระบวรพทุ ธ ศาสนา
ดว้ ยประการฉะน้ี

สว่ นในกรณีที่บุคคลทำอาจิณณกรรมฝ่ายกุศลอย่างเดียว โดยที่เขาผู้นั้นเกิดมาเป็นมนุษย์มีสันดาน
สะอาดบรสิ ทุ ธ์ิ เกลยี ดชงั ตอ่ อกศุ ลทจุ รติ มงุ่ หนา้ แตป่ ระกอบกรรมอนั เปน็ สจุ รติ คดิ แตส่ รา้ งบญุ สรา้ งกศุ ลใสต่ น
เปน็ เนอื งนติ ย์ เมอ่ื ถงึ คราวทเ่ี ขาดบั ขนั ธส์ น้ิ ชวี ติ ตายไปจากมนษุ ยโลกเรานแ้ี ลว้ อาจณิ ณกรรมฝา่ ยกศุ ลนน้ั กจ็ กั
พลนั เขา้ ทำหนา้ ทใ่ี หผ้ ล ชกั นำใหเ้ ขาไปเกดิ ในสคุ ตภิ มู ไิ ดโ้ ดยสะดวกในทนั ทที นั ใด เพอ่ื ความเขา้ ใจในเรอ่ื งนด้ี ี ยง่ิ ขน้ึ
ขอท่านผู้มีปัญญาทั้งหลาย จงตั้งใจฟังเรื่องของมนุษย์ผู้มีชีวิตอันบริสุทธิ์ซึ่งถูกกุศลอาจิณณกรรม ชักนำ
ใหไ้ ปอบุ ตั บิ งั เกดิ ในเทวโลกแดนสวรรค์ ดงั ตอ่ ไปน้ี

เทพนารชี น้ั ดาวดงึ ส์

ไดส้ ดบั มาวา่ กาลเมอ่ื องคส์ มเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ ประทบั ณ ปา่ อสิ ปิ ตนมฤคทายวนั แขวงเมอื ง
พาราณสพี รอ้ มกบั พระสงฆส์ าวกทง้ั หลาย วนั หนง่ึ เปน็ เพลาเชา้ ตรู่ หมพู่ ระภกิ ษสุ งฆท์ ง้ั หลายไดเ้ ขา้ ไปในบา้ น
เพื่อบิณฑบาตตามสมณวิสัย ในขณะที่เดินผ่านบ้านพราหมณ์ผู้มีฐานะมั่งคั่งในละแวกบ้านนั้น ธิดาสาวแห่ง
พราหมณก์ ำลงั นง่ั หาเหาบนศรี ษะของมารดาอยทู่ น่ี อกชานใกลป้ ระตเู รอื น เมอ่ื เจา้ เหน็ พระภกิ ษทุ ง้ั หลายเดนิ
ผา่ นบา้ นไปดงั นน้ั จงึ ถามมารดาขน้ึ วา่

“ขา้ แตม่ ารดา ! บรรพชติ เหลา่ น้ี ยงั ตง้ั อยใู่ นปฐมวยั เปน็ หนมุ่ มรี ปู รา่ งงดงาม มเี นอ้ื หนงั อนั สขุ มุ ละเอยี ด
ควรจะเชยชมเปน็ ยง่ิ นกั แตจ่ ะเปน็ เวรเปน็ กรรมอนั ใดเลา่ หนอ จงึ ตอ้ งมาบรรพชาทรงเพศเปน็ นกั บวช เทย่ี วขอ
ทานเขาเลย้ี งชพี เชน่ น้ี มองเหน็ แลว้ ใหน้ า่ อนาถใจนกั “

มารดาจงึ ตอบวา่

“ดกู ร เจา้ ผเู้ ปน็ ลกู รกั ! ลกู ยงั ไมร่ อู้ ะไรกอ็ ยา่ เพง่ิ ไปวา่ ดงั นน้ั ดว้ ยวา่ บรรพชติ ทเ่ี ดนิ ผา่ นบา้ นเราไปเมอ่ื
ตะกน้ี ้ี ลว้ นเปน็ บรรพชติ ทอ่ี อกบวชตามเสดจ็ เจา้ ชายผหู้ นง่ึ ในสกลุ ศากยราช กเ็ จา้ ชายสกลุ ศายกราชผนู้ น้ั สละ
ราชสมบตั อิ อกบวชแลว้ ไดต้ รสั เปน็ พระสรรเพชรพทุ ธเจา้ มขี า่ วเลา่ ลอื กนั ทว่ั เมอื งเรานว้ี า่ พระองคท์ รงแสดงซง่ึ
พระธรรมเทศนาไพเราะในเบื้องต้น ไพเราะในท่ามกลาง ไพเราะในที่สุด ประกอบด้วยอรรถและพยัญชนะ
บริสุทธิบริบูรณ์ เป็นที่ชื่นชมยินดีแห่งบัณฑิตชนเป็นยิ่งนัก แล้วทรงแสดงซึ่งมรรคพรหมจรรย์อันประเสริฐ

 ⌫ 

บรรพชิตเหล่านั้นแต่ก่อนก็เป็นฆราวาสผู้ครองเรือน แต่เมื่อได้ฟังพระธรรมเทศนาของพระองค์แล้ว จึงเกิด
ศรทั ธาเลอ่ื มใสและออกบวชเปน็ บรรพชติ เทย่ี วบณิ ฑบาตเลย้ี งชวี ติ ไดน้ ามวา่ เปน็ ภกิ ษใุ นพระพทุ ธศาสนา”

ในขณะทน่ี างพราหมณผี เู้ ปน็ มารดา กำลงั อธบิ ายเรอ่ื งพระภกิ ษใุ หธ้ ดิ าสาวฟงั ตามความรอู้ นั เลก็ นอ้ ย
ของตนเพลินอยู่นั้น ก็มีอุบาสกคนหนึ่ง ซึ่งเป็นผู้มีความรู้ความชำนาญในการศาสนาเคยได้สดับตรับฟัง
พระสทั ธรรมเทศนา และไดบ้ ำเพญ็ ภาวนาจนบรรลพุ ระอรยิ มรรคอรยิ ผลเดนิ ผา่ นมาพอดี นางพราหมณจี งึ เชอ้ื
เชญิ ใหเ้ ขาแวะขน้ึ มาบนเรอื นตน แลว้ ถามขน้ึ วา่

“ดกู ร ทา่ นผเู้ ปน็ อบุ าสก ! กลุ บตุ รเปน็ อนั มากในบา้ นเมอื งเราขณะน้ี ยอ่ มมาละเสยี ซง่ึ ศฤงคารบรวิ าร
บา้ นเรอื นและญาตมิ ติ ร มไิ ดม้ จี ติ เออ้ื เฟอ้ื อาลยั พากนั ไปบวชในสำนกั แหง่ พระพทุ ธเจา้ สมณะโคดม แลว้ เทย่ี ว
เดนิ ภกิ ขาจารเลย้ี งชวี ติ เขาเหน็ อำนาจประโยชนอ์ ะไร จงึ ไดอ้ อกบรรพชาถอื เพศอยา่ งน?้ี “

“ดกู ร พราหมณี ! พระผเู้ ปน็ เจา้ ทง้ั หลายซง่ึ ถอื เพศบรรพชติ บวชเปน็ สมณะในพระบวรพทุ ธศาสนานน้ั
ทา่ นมปี ญั ญาพจิ ารณาเหน็ โทษในกามคณุ และเหน็ อานสิ งสใ์ นเนกขมั มะ จงึ สละฆราวาสวสิ ยั ออกบรรพชา เพอ่ื
จกั ไดม้ เี วลาบำเพญ็ สมณธรรม อนั เปน็ เครอ่ื งนำตนออกจากกองทกุ ขใ์ หญใ่ นวฏั สงสาร“ อบุ าสกนน้ั กลา่ วตอบ
แก่นางพราหมณีดังนี้แล้ว ก็ให้อรรถาธิบายเรื่องบรรพชาโดยพิสดาร เท่าที่ตนจะมีสติปัญญาชี้แจงได้
เสรจ็ แลว้ กแ็ สดงถงึ คณุ แหง่ พระรตั นตรยั แสดงใหเ้ หน็ อานสิ งสแ์ หง่ ปญั จศลี คอื ศลี ๕ วา่ สามารถทจ่ี ะบนั ดาลผู้
รกั ษาใหไ้ ดป้ ระสบความสขุ ทง้ั ในโลกนแ้ี ละโลกหนา้

“อนั ตวั ขา้ น้ี ถา้ จะตง้ั อยใู่ นศลี และพระไตรสรณคมนบ์ า้ ง ยงั จะไดร้ บั อานสิ งสป์ ระสบความสขุ วเิ ศษทง้ั
ในโลกนแ้ี ละโลกหนา้ เหมอื นหนง่ึ ทา่ นวา่ หรอื วา่ หามไิ ด?้ “

ธดิ าสาวของนางพราหมณซี ง่ึ นง่ั ฟงั อยนู่ าน จนบงั เกดิ ความเลอ่ื มใส กลา่ วถามขน้ึ ดว้ ยความยากรู้

“ได้ ! ทำไมจะไมไ่ ด“้ อบุ าสกตอบแลว้ กลา่ วสบื ไปอกี วา่ “สภาวธรรมคอื คณุ ความดี เชน่ การใหท้ าน
และรกั ษาศลี ตลอดจนการภาวนาเหลา่ น้ี สมเดจ็ พระชนิ สหี ส์ มั มาสมั พทุ ธเจา้ ผทู้ รงพระคณุ อนั ประเสรฐิ แหง่ เรา
ทรงแสดงไวเ้ ปน็ สรรพสาธารณะคอื ทว่ั ไปทกุ ตวั คน ใครมกี ศุ ลจติ คดิ จกั บำเพญ็ ปฏบิ ตั ิ กอ็ าจทก่ี ระทำไดท้ ง้ั สน้ิ
ดว้ ยกนั ทกุ คน เขา้ ใจไหมเลา่ “

“ถา้ เชน่ นน้ั ขอทา่ นจงกรณุ าบอกพระไตรสรณคมนแ์ ละศลี ๕ แกข่ า้ พเจา้ เถดิ ขา้ พเจา้ จะรบี เรง่ รกั ษา
เสยี แตใ่ นกาลบดั น“้ี

ธดิ าสาวนางพราหมณี ซง่ึ มนี ามวา่ เปสการขี อรอ้ งใหอ้ บุ าสกบอกพระไตรสรณคมนแ์ ละศลี ดว้ ยความ
เลอ่ื มใสเปน็ นกั หนา

 ⌫⌫

“อุบากสกผู้ชำนาญในการพระศาสนา จึงบอกให้นางตั้งใจด้วยดี แล้วก็เริ่มให้นางสมาทาน
พระไตรสรณคมน์ และปัญจศีลในเช้าวันนั้น เสร็จแล้วก็สั่งกำชับให้ตั้งใจรักษาด้วยดีอย่าให้ขาดได้ แล้วก็
กลา่ วคำอำลาลงเรอื นไป ฝา่ ยธดิ าสาวของนางพราหมณผี มู้ ศี รทั ธา ตง้ั แตว่ นั ทส่ี มาทานพระไตรสรณคมนแ์ ละ
ศีลแล้ว ก็มิได้มีความประมาท อุตสาหะพยายามรักษาอยู่เป็นเนืองนิตย์ และประกอบกุศลกิจถวายอาหาร
บณิ ฑบาตทานแกพ่ ระภกิ ษสุ งฆอ์ ยเู่ ปน็ ประจำทกุ วนั จนการกระทำความดเี ปน็ อนั บญุ กศุ ลของเธอนน้ั กลายเปน็
อาจณิ ณกรรมฝา่ ยกศุ ลไปในทส่ี ดุ

เมอ่ื ถงึ คราวทช่ี วี ติ ของนางจะปดิ ฉากลง กศุ ลอาจณิ ณกรรมทน่ี างทำไว้ กเ็ ขา้ ทำหนา้ ทใ่ี หผ้ ล โดยชกั นำ
นางผขู้ าดใจตายจากมนษุ ยโลกนไ้ี ปแลว้ ใหไ้ ปอบุ ตั บิ งั เกดิ ในวมิ านบนสรวงสวรรคช์ น้ั ดาวดงึ ส์ เปน็ เทพนารที รง
รศั มรี งุ่ เรอื งเลอ่ื มประภสั สร สถติ เสวยทพิ ยสมบตั เิ ปน็ สขุ อยใู่ นหมเู่ ทพนกิ รอยา่ งแสนสำราญ

กาลเมอ่ื นางอบุ ตั บิ งั เกดิ ขน้ึ ในขณะแรกนน้ั สมเดจ็ ทา่ นทา้ วอมรนิ ทราธริ าช ซง่ึ เปน็ ประธานาธบิ ดจี อม
สวรรคช์ น้ั ดาวดงึ ส์ ไดท้ อดพระเนตรเหน็ ทพิ ยสมบตั ขิ องนางรศั มรี งุ่ เรอื งยง่ิ กวา่ เหลา่ เทพยดาอน่ื เปน็ อนั มาก ให้
ทรงหลากพระทยั จงึ เสดจ็ เขา้ ไปหา แลว้ มเี ทวบญั ชาตรสั ถามวา่

“ดกู ร เทพนารผี โู้ สภา ! วมิ านในเมอื งฟา้ แหง่ ทา่ นน้ี มรี ศั มงี ดงามสดุ พรรณนา มเี สาซง่ึ สำเรจ็ แลว้ ดว้ ย
แกว้ ไพฑรู ย์ เปน็ วมิ านอนั กำบงั ไปดว้ ยสวุ รรณรกุ ชาตทิ ง้ั หลาย รงุ่ เรอื งอยเู่ ปน็ นจิ มไิ ดข้ าดสกั เพลา อนั วา่ พระจนั ทร์
ย่อมมีรัศมีข่มขี่เสียซึ่งดาวฤกษ์ทั้งปวง รุ่งเรืองสว่างไสวงามสดใสอยู่เป็นนิจฉันใด ตัวท่านนี้ก็รุ่งเรือง
ดว้ ยยศและอานภุ าพ มรี ศั มขี ม่ ขเ่ี สยี ซง่ึ รศั มแี หง่ ปวงนางฟา้ ทง้ั หลาย รงุ่ เรอื งสวา่ งไสวงามสดใสอยเู่ ปน็ นจิ ฉนั นน้ั
ดกู รเทพนารผี มู้ พี กั ตรอ์ นั ควรจะพงึ ชม ! เราใครจ่ กั ขอถามทา่ นวา่ ทา่ นมาจากทไ่ี หน ประกอบการอนั เปน็ บญุ กศุ ล
สง่ิ ไรไว้ จงึ ไดม้ าอบุ ตั บิ งั เกดิ เปน็ เทพนารี มรี ศั มรี งุ่ เรอื งประดจุ ดงั วา่ ทา้ วมหาพรหม ในดาวดงึ สพ์ ภิ พ แหง่ เราน้ี
เราทง้ั หลายตา่ งพากนั พศิ วงสงสยั ในบญุ กรรมอนั ยง่ิ ใหญข่ องทา่ นเปน็ ยง่ิ นกั “

เทพนารผี อู้ บุ ตั ใิ หม่ เมอ่ื ไดฟ้ งั เทพบญั ชาอนิ ทราธริ าชตรสั ถามดงั นน้ั จงึ กราบทลู วา่

“ขา้ แตพ่ ระองคผ์ เู้ ปน็ ใหญก่ วา่ เทวดาทง้ั หลาย ! ตวั ขา้ พเจา้ น้ี เมอ่ื เปน็ มนษุ ยม์ นี ามวา่ เปสการเี ปน็ ธดิ า
ของพราหมณแ์ ละพราหมณใี นพระนครอนั มนี ามวา่ พาราณสี วนั หนง่ึ ขา้ พเจา้ ไดฟ้ งั อรรถาธบิ ายเรอ่ื งการรกั ษา
ไตรสรณคมน์และศีล พร้อมทั้งการบำเพ็ญทาน จากอุบาสกผู้เชี่ยวชาญในพระธรรมคำสอน ขององค์สมเด็จ
พระผมู้ พี ระภาคเจา้ คนหนง่ึ จงึ เกดิ ความเลอ่ื มใสในคณุ พระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆ์ มจี ติ เทย่ี งตรงหาความ
สงสัยมิได้ ตั้งใจสมาทานเอาซึ่งพระไตรสรณคมน์และศีล อุตส่าห์บำเพ็ญทานถวาย อาหารบิณฑบาตแก่
พระภกิ ษสุ งฆเ์ ปน็ ประจำ อานภุ าพแหง่ บญุ กศุ ลนน้ั จงึ ชกั นำใหข้ า้ พเจา้ มาอบุ ตั บิ งั เกดิ ในพภิ พแหง่ ทา่ นในกาล
บดั นแ้ี ล พระเจา้ ขา้ “

 ⌫ 

“เราขออนโุ มทนา“ สมเดจ็ พระอมรนิ ทราธริ าชตรสั ขน้ึ เมอ่ื ไดท้ รงสดบั เทพนารผี โู้ สภาเลา่ ถงึ กศุ ลจรยิ า
ของตนจบลงแลว้ และตรสั ตอ่ ไปวา่ “ดกู รเทพนารผี นู้ า่ รกั ! เราขออนโุ มทนายนิ ดดี ว้ ยกศุ ลกรรมแหง่ ทา่ น อกี
ประการหนง่ึ เรายนิ ดที ท่ี า่ นมาบงั เกดิ ในพภิ พของเราน้ี ดว้ ยวา่ ทา่ นเปน็ ผมู้ รี ศั มมี ยี ศศกั ด์ิ และมจี ติ ใจเลอ่ื มใสใน
พระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆ์ มจี ติ เทย่ี งตรงหาความสงสยั มไิ ด้ มศี ลี ๕ อนั บรบิ รู ณม์ ไิ ดข้ าด เมอ่ื มาอบุ ตั ใิ นพภิ พ
ของเราแลว้ กจ็ กั เปน็ ศรสี วสั ดมิ งคล แกด่ าวดงึ สพ์ ภิ พแหง่ นเ้ี ปน็ ยง่ิ นกั “ จอมเทพผมู้ ศี กั ดใ์ิ หญก่ วา่ เทวดาทง้ั ปวง
ในดาวดงึ สแ์ ดนสวรรค์ ตรสั ดงั นแ้ี ลว้ กพ็ าเทพบรวิ ารเสดจ็ ไปสไู่ พชยนตปราสาทพมิ านอนั เปน็ เทวสถานทป่ี ระทบั
อยแู่ หง่ พระองค์ ดว้ ยประการฉะน้ี

ชวี ประวตั ิ แหง่ เทพนารชี น้ั ดาวดงึ สอ์ กี นางหนง่ึ ซง่ึ เปน็ ผถู้ กู อาจณิ ณกรรมชกั นำใหไ้ ดเ้ สวยทพิ ยสมบตั ิ
อนั เปน็ สขุ นน้ั มดี งั ตอ่ ไปน้ี

สมยั ทอ่ี งคส์ มเดจ็ พระชนิ สหี ส์ มั มาสมั พทุ ธเจา้ ของเรา ประทบั อยู่ ณ พระเชตวนาราม ใกลก้ รงุ สาวตั ถนี น้ั
มีอุบาสกผู้หนึ่งไปสู่วิหารในเวลาเย็น พร้อมกับเพื่อนอุบาสกด้วยกันเป็นอันมาก เพื่อที่จักได้สดับตรับฟัง
พระสทั ธรรมเทศนาแหง่ องคส์ มเดจ็ พระผมู้ พี ระภาค ครน้ั จบพระธรรมเทศนาแลว้ บรษิ ทั ทง้ั หลายตา่ งคนตา่ งก็
แยกกนั ไป ฝา่ ยอบุ าสกผนู้ น้ั เขา้ ไปถวายนมสั การสมเดจ็ พระผมู้ พี ระภาคแลว้ กก็ ราบทลู อาราธนาวา่

“ขา้ แตพ่ ระองคผ์ ทู้ รงพระคณุ อนั ประเสรฐิ ! จำเดมิ แตว่ นั นเ้ี ปน็ ตน้ ไป ขา้ พระองคม์ คี วามประสงคจ์ ะถวาย
นติ ยภตั แกพ่ ระสงฆว์ นั ละ ๔ รปู พระเจา้ ขา้ “

สมเดจ็ พระผมู้ พี ระภาคเจา้ จงึ ทรงบอกใหเ้ ขาไปหาพระภกิ ษผุ มู้ หี นา้ ทจ่ี ดั แจงภกิ ษทุ ง้ั หลาย ครน้ั เขาเขา้
ไปหาภกิ ษรุ ปู นน้ั ถวายนมสั การแลว้ กก็ ลา่ วคำอาราธนาวา่

“ขา้ แตพ่ ระผเู้ ปน็ เจา้ ผเู้ จรญิ ! ขา้ พเจา้ ตกแตง่ นติ ยภตั ไวใ้ นเรอื นเพอ่ื พระผเู้ ปน็ เจา้ ๔ รปู เพลารงุ่ เชา้
พระผเู้ ปน็ เจา้ ทง้ั ๔ รปู จงอยา่ ไดไ้ ปสทู่ อ่ี น่ื จงไปสเู่ รอื นของขา้ พเจา้ เปน็ เนอื งนติ ยเ์ ถดิ เจา้ ขา้ “ อบุ าสกผมู้ ศี รทั ธานน้ั
ครั้นอาราธนาให้พระภิกษุสงฆ์มารับนิตยภัตในเรือนของตนดังนี้แล้ว ก็กลับมาสู่เรือนและออกคำสั่ง
กำชบั แกท่ าสผี ชู้ ำนาญการเรอื นผหู้ นง่ึ วา่

“วนั นเ้ี รานมิ นตพ์ ระผเู้ ปน็ เจา้ มารบั นติ ยภตั ในเรอื นของเราวนั ละ ๔ รปู เพราะฉะนน้ั ตง้ั แตพ่ รงุ่ นเ้ี ปน็
ตน้ ไป เจา้ จงอยา่ ไดป้ ระมาท จงตกแตง่ ซง่ึ นติ ยภตั ถวายแกพ่ ระผเู้ ปน็ เจา้ ทงั้ หลาย อยา่ ใหข้ าดตกบกพรอ่ งได้
เรามอบภาระอนั เปน็ บญุ กศุ ลในเรอ่ื งนใ้ี หแ้ กเ่ จา้ “

ตามปรกตนิ างทาสผี นู้ น้ั กเ็ ปน็ คนมศี รทั ธาเลอ่ื มใสในพระบวรพทุ ธศาสนาอยแู่ ลว้ เมอ่ื ไดร้ บั มอบหมาย
จากมลู นาย ใหก้ ระทำกจิ อนั เปน็ บญุ กศุ ลเชน่ น้ี กร็ บี ทำดว้ ยความยนิ ดเี ปน็ อนั มาก ทกุ ๆ วนั ทาสผี นู้ น้ั ยอ่ มตน่ื
นอนแต่เช้ามืด จัดแจงตกแต่งโภชนาหารเพื่อถวายแก่พระภิกษุสงฆ์ ปูลาดอาสนะที่นั่งให้เรียบร้อยบริสุทธิ์

 ⌫⌫

กระทำเบอ้ื งบนอาสนะเหลา่ นน้ั ใหฟ้ งุ้ ไปดว้ ยสรรพของหอม ครน้ั พระผเู้ ปน็ เจา้ ทง้ั หลายเขา้ มาถงึ แลว้ กอ็ อกปาก
นมิ นตใ์ หน้ ง่ั เหนอื อาสนะดว้ ยความเลอ่ื มใส ถวายนมสั การแลว้ กระทำการบชู าดว้ ยธปู เทยี นชวาลาดอกไมข้ อง
หอม เสร็จแล้วจึงอังคาสด้วยน้ำใจอันเคารพนอบนบเป็นอันดี อยู่มาวันหนึ่ง เมื่อเห็นพระผู้เป็นเจ้าทั้งหลาย
ฉนั ภตั ตาหารเรยี บรอ้ ยแลว้ นางทาสนี น้ั จงึ เขา้ ไปถวายนมสั การ แลว้ กราบเรยี นถามวา่

“ขา้ แตพ่ ระผเู้ ปน็ เจา้ ทง้ั หลาย ! ดฉิ นั มคี วามสงสยั ในปญั หาขอ้ หนง่ึ แตไ่ มก่ ลา้ เรยี นถามพระผเู้ ปน็ เจา้
ดว้ ยเกรงวา่ จะเปน็ การรบกวนเกนิ ไป วนั นอ้ี ดใจมไิ ดแ้ ลว้ จงึ ใครจ่ ะขอโอกาสแกพ่ ระผเู้ ปน็ เจา้ จกั ไดห้ รอื มไิ ด้ เจา้ ขา้ “

“อบุ าสกิ ามคี วามปรารถนาจกั ถามสง่ิ ใดแก่ อาตมภาพทง้ั ปวง กจ็ งถามเถดิ ไมต่ อ้ งเกรงใจ“

เมอ่ื พระสงฆท์ ง้ั หลายใหโ้ อกาสดงั น้ี นางทาสนี น้ั จงึ คลายความหวน่ั ใจ แลว้ ถามความสงสยั อนั คา้ งใจ
ตนมานานวา่

“ขา้ แตพ่ ระผเู้ ปน็ เจา้ ทง้ั หลาย ! บคุ คลทำประการใด จงึ จกั ไดป้ ระสบความสขุ สบายในปรโลกภายหนา้ ?
ทถ่ี ามดงั นก้ี เ็ พราะวา่ ดฉิ นั มคี วามปรารถนาใครจ่ กั ไดป้ ระสบความสขุ ความสบายในชาตหิ นา้ ไมต่ อ้ งมาเปน็ ทาสี
เขาเหมอื นดง่ั ในชาตนิ ้ี เจา้ ขา้ “

“ดกู ร อบุ าสกิ า ! ถา้ ทา่ นปรารถนาเชน่ นน้ั กจ็ งสมาทานพระไตรสรณคมณแ์ ละศลี เถดิ คงจกั ไดส้ มความ
ปรารถนาอยา่ งแนๆ่ “ ภกิ ษทุ ง้ั หลายกลา่ วดงั นแ้ี ลว้ กใ็ หน้ างทาสนี น้ั รบั เอาพระไตรสรณคมนแ์ ละศลี เสรจ็ แลว้ จงึ
แสดงอานสิ งสแ์ หง่ การสมาทานพระไตรสนณคมนแ์ ละศลี นน้ั วา่ อาจจกั ใหส้ มบตั ติ ามความปรารถนาทง้ั โลกน้ี
และโลกหนา้ พรอ้ มกบั สง่ั กำชบั วา่ ใหร้ กั ษาให้ จงดี อยา่ ใหข้ าดได้ เสรจ็ แลว้ จงึ กลา่ วคำอำลากลบั ไป

ตั้งแต่วันนั้นเป็นต้นมา นางทาสีผู้มีความปรารถนาใคร่จักได้ประสบสุขในชาติหน้า ก็สู้อุตส่าห์รักษา
พระไตรสรณคมนแ์ ละศลี อยเู่ ปน็ เวลานานสน้ิ ๑๖ ปี เมอ่ื ถงึ คราวดบั ขนั ธถ์ งึ แกช่ พี ติ กั ษยั อาจณิ ณกรรมฝา่ ยกศุ ล
ทน่ี างสทู้ นบำเพญ็ มาเปน็ เวลานานนน้ั กเ็ ขา้ ทำหนา้ ทใ่ี หผ้ ล ชกั นำใหน้ างไปอบุ ตั บิ งั เกดิ เปน็ เทพนารผี เู้ ลอโฉม ณ
ทิพยสถานพิมานชั้นดาวดึงส์แดนสวรรค์ มีนางอัปสรกัญญาเป็นบริวารมากมาย ได้เสวยสุขสมบัติตามที่นาง
ปรารถนาไว.้

กาลครั้งนั้น องค์อรหันตพระมหาโมคคัลลานะเถรเจ้าได้เที่ยวไปในเทวโลกชั้นดาวดึงส์แดนสวรรค์
พบเทพนารนี างนน้ั ซง่ึ มาเทย่ี วชมสวนอทุ ยานทพิ ย์ ณ จติ รลดาวนั เหน็ นางมรี ศั มรี งุ่ เรอื งกวา่ เทพนารที ง้ั ปวง
พระผเู้ ปน็ เจา้ จงึ เขา้ ไปไตถ่ ามนางวา่

“ดกู ร นางเทพธดิ า ! ตวั ทา่ นแวดลอ้ มไปดว้ ยหมสู่ รุ างคน์ างฟา้ มหี ตั ถาถอื ซง่ึ ดรุ ยิ ดนตรี รงุ่ เรอื งดว้ ย
รศั มี แลดดู จุ องคส์ มเดจ็ พระอมรนิ ทราธริ าชเจา้ พภิ พในดาวดงึ สส์ วรรคน์ ้ี ดกู รเทพธดิ าผมู้ อี านภุ าพเปน็ อนั มาก !

 ⌫ 

อาตมาภาพอยากจะถามทา่ นวา่ เมอ่ื ทา่ นยงั อยใู่ นเมอื งมนษุ ยน์ น้ั ทา่ นไดส้ รา้ งกศุ ลเปน็ ประการใด วบิ ากแหง่
บญุ กรรมสง่ิ ไรทช่ี กั นำใหท้ า่ นไดม้ าเสวยทพิ ยสมบตั อิ นั มากมายเหน็ ปานน?้ี “

เทพนารผี มู้ รี ศั มรี งุ่ เรอื ง เมอ่ื ถกู พระผเู้ ปน็ เจา้ ไตถ่ ามดงั นน้ั จงึ นอ้ มถวายนมสั การดว้ ยความเคารพเลอ่ื ม
ใส แลว้ กลา่ วตอบวา่

“ขา้ แตพ่ ระผเู้ ปน็ เจา้ ผทู้ รงคณุ อนั ประเสรฐิ ! เมอ่ื อยใู่ นมนษุ ยโลกนน้ั ขา้ พเจา้ นเ้ี ปน็ คนอาภพั อบั วาสนา
เปน็ ทาสสี ำหรบั ใหท้ า่ นผอู้ น่ื ใชส้ อย ตอ่ มาขา้ พเจา้ ไดเ้ ปน็ อบุ าสกิ าในศาสนาแหง่ องคส์ มเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้
โดยการแนะนำของพระผเู้ ปน็ เจา้ ทง้ั หลายทไ่ี ปรบั นติ ยภตั ในเรอื นมลู นายไดส้ มาทานเอาพระไตรสรณคมนแ์ ละ ศลี
๕ รกั ษาอยดู่ ว้ ยความไมป่ ระมาท เปน็ เวลานานถงึ ๑๖ ปที พิ ยสมบตั นิ ข้ี า้ พเจา้ ไดด้ ว้ ยบญุ กรรมตามทก่ี ลา่ ว มาก
ข้าแต่พระผู้เป็นเจ้า ! ขอพระผู้เป็นเจ้าจงเล็งแลดูซึ่งผลแห่งบุญกุศลที่ข้าพาเจ้าได้ประสบอยู่นี่เถิด คือ
เมอ่ื ขา้ พเจา้ มาอบุ ตั เิ กดิ ในสวรรคช์ น้ั ดาวดงึ สน์ แ่ี ลว้ กม็ แี ตค่ วามผอ่ งแผว้ สขุ เกษมเปรมปรดี ์ิ แมแ้ ตท่ า่ นทา้ วโกสยี ์
ผู้เป็นใหญ่ ก็ทรงพระกรุณาพูดจาเล่นหัวกับข้าพเจ้า เหล่าเทพอัปสรกัญญาก็พากันอุปฐากบำเรอใจให้ได้รับ
ความสบาย ไมม่ คี วามเศรา้ ใจและเปน็ ทกุ ขเ์ หมอื นเมอ่ื ครง้ั ยงั อยใู่ นมนษุ ยโลก คราวใดเมอ่ื นกึ ถงึ เรอ่ื งน้ี ขา้ พเจา้
มกั มคี วามคดิ เกดิ ขน้ึ วา่ อนั บคุ คลทง้ั หลาย เมอ่ื ปรารถนาซง่ึ ทพิ ยสมบตั ใิ นดาวดงึ สส์ วรรคน์ ้ี แตห่ ากวา่ เขามไิ ด้
กระทำบญุ กศุ ลแลว้ ความปรารถนาของเขาจกั สำเรจ็ มไิ ดเ้ ลยเปน็ อนั ขาด ตอ่ เมอ่ื ใดเขามศี รทั ธาอตุ สา่ หป์ ระกอบ
กรรมอนั เปน็ กศุ ลเปน็ ตน้ วา่ ใหท้ านและรกั ษาศลี แลว้ เมอ่ื นน้ั ความปรารถนาทจ่ี ะไดม้ าอบุ ตั เิ กดิ ในวมิ านชน้ั ดาวดงึ ส์
สวรรคน์ ้ี จงึ จกั สำเรจ็ เจา้ ขา้ “

ทา่ นพระมหาโมคคลั ลานะเถระเจา้ องคอ์ รหนั ตผ์ มู้ ฤี ทธ์ิ ไดส้ ดบั เทพนารเี ลา่ บรุ พกรรมแหง่ ตนดงั นแ้ี ลว้
จงึ กลบั จากเทวจารกิ ดาวดงึ สส์ วรรค์ เมอ่ื ไดโ้ อกาสกเ็ ขา้ ไปเฝา้ สมเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ กราบทลู ประพฤติ
เหตทุ ง้ั ปวงใหพ้ ระองคท์ รงทราบ กาลตอ่ มา สมเดจ็ พระมหากรณุ าสมั มาสมั พทุ ธเจา้ จงึ ทรงนำเอาเรอ่ื งนม้ี าแสดง
แก่พุทธบริษัททั้งหลาย ในเวลาที่พระองค์ทรงแสดงเรื่องนี้จบลง ปรากฏว่าธรรมาภิสมัยได้บังเกิดมีแก่เหล่า
โสตชุ นคนสดบั เปน็ อนั มาก ดว้ ยประการฉะน้ี

จากการทไ่ี ดต้ ดิ ตามเรอ่ื งอาจณิ ณกรรมมาตง้ั แตต่ น้ จนถงึ บดั น้ี ทา่ นผมู้ ปี ญั ญาทง้ั หลายกย็ อ่ มจะทราบ
ไดเ้ ปน็ อยา่ งดแี ลว้ วา่ อาจณิ ณกรรมน้ี กไ็ ดแ้ กก่ รรมทก่ี ระทำบอ่ ยๆ หรอื ทเ่ี รยี กวา่ กรรมทก่ี ระทำเปน็ อาจณิ นน่ั เอง
อาจณิ ณกรรมน้ี ยอ่ มมลี ำดบั การใหผ้ ลเปน็ ท่ี ๓ ! หมายความวา่ เมอ่ื ไมม่ คี รกุ รรม และเมอ่ื ไมม่ อี าสนั นกรรมแลว้
อาจิณณกรรมนี้ ก็ย่อมเข้าทำหน้าที่ให้ผล ชักนำบุคคลผู้เป็นเจ้าของกรรมให้ไปเกิดในภพต่อไปทันที
แต่การที่จักไปเกิดในภพดีหรือภพชั่วอย่างไรนั้น นั่นก็สุดแต่ว่าอาจิณณกรรมฝ่ายอกุศลหรือฝ่ายกุศลที่ตน
กระทำไวจ้ กั ใหผ้ ล คอื หากวา่ เปน็ อาจณิ ณกรรมฝา่ ยอกศุ ลเขา้ ทำหนา้ ทใ่ี หผ้ ล กจ็ กั ชกั นำบคุ คลใหไ้ ปบงั เกดิ ใน
ทคุ ตภิ มู ิ ซง่ึ เปน็ ภมู ทิ ช่ี ว่ั รา้ ยหาความสขุ สบายมไิ ด้ โดยนยั ตรงกนั ขา้ ม คอื หากวา่ เปน็ อาจณิ ณกรรมฝา่ ยกศุ ลเขา้
ทำหนา้ ทใ่ี หผ้ ล กจ็ กั นำบคุ คลใหไ้ ปบงั เกดิ ในสคุ ตภิ มู ิ ซง่ึ เปน็ ภมู ทิ ด่ี มี คี วามสขุ ในชาตติ อ่ ไปอยา่ งเทย่ี งแทแ้ นน่ อน

 ⌫⌫

ในตอนน้ี เกดิ มปี ญั หาขน้ึ มาวา่ เมอ่ื ไมม่ อี าจณิ ณกรรมนแ้ี ลว้ กรรมอะไรจกั ใหผ้ ลเปน็ ลำดบั ตอ่ ไป? มคี ำ
เฉลยไวว้ า่ เมอ่ื บคุ คลจะถงึ แกก่ าลกริ ยิ าตายไปนน้ั หากวา่ ไมม่ กี รรมอนั มพี ลงั ๓ ประการคอื ครกุ รรม – อาสนั น
กรรม – อาจณิ ณกรรม เหลา่ นแ้ี ลว้ กรรมทม่ี พี ลงั นอ้ ยเปน็ อนั ดบั สดุ ทา้ ย กจ็ กั เขา้ ทำหนา้ ทใ่ี หผ้ ลชกั นำใหบ้ คุ คล
ไปบงั เกดิ ในภพตอ่ ไป กรรมทม่ี พี ลงั นอ้ ยเปน็ อนั ดบั สดุ ทา้ ยนช้ี อ่ื วา่ กฏตั ตากรรม

กฏตั ตากรรม

กฏตตฺ า เอว กมมฺ นตฺ ิ กฏตตฺ ากมมฺ ํ

การกระทำอนั ไดช้ อ่ื วา่ กรรม กโ็ ดยความเปน็ กรรมทส่ี กั วา่ กระทำลงไปแลว้ เทา่ นน้ั
กรรมทส่ี กั วา่ กระทำลงไปแลว้ นแ่ี หล ะ เรยี กชอ่ื วา่ กฏตั ตากรรม

กฏตั ตากรรมน้ี หมายความเอากศุ ลกรรมและอกศุ ลกรรม อนั สตั วบ์ คุ คลไดก้ ระทำมาแลว้ ในอดตี ภพ
คือในชาตกิ ่อนๆ ซง่ึ ไดแ้ ก่อปราปริยเวทนียกรรมอย่างหนึ่ง (เรอ่ื งอปราปริยเวทนียกรรมนี้ จกั มีคำอธบิ ายใน
โอกาสข้างหน้า) อีกอย่างหนึ่ง กฏัตตากรรมนี้ หมายความเอากุศลกรรมและอกุศลกรรมอย่างสามัญ ที่สัตว์
บคุ คลพากนั กระทำในภพปจั จบุ นั คอื ชาตนิ ้ี ทไ่ี มเ่ ขา้ ถงึ ความเปน็ ครกุ รรม – อาสนั นกรรม – อาจณิ ณกรรม เปน็
กรรมทก่ี ระทำโดยธรรมดา ผกู้ ระทำไมไ่ ดม้ เี จตนา ไมไ่ ดม้ คี วามตง้ั ใจอยา่ งเตม็ ท่ี คลา้ ยกบั วา่ ไมเ่ ตม็ ใจทำ

กฏตั ตากรรมน้ี เมอ่ื จะแบง่ ออกเปน็ ฝา่ ยใหญๆ่ กแ็ บง่ ออกเปน็ ๒ ฝา่ ยคอื กฏตั ตากรรมทเ่ี ปน็ ฝา่ ยอกศุ ล ๑
กฏตั ตากรรมทเ่ี ปน็ ฝา่ ยกศุ ล ๑ ในบรรดากฏตั ตากรรมทง้ั ๒ ฝา่ ยนน้ั กฏตั ตากรรมทเ่ี ปน็ ฝา่ ยอกศุ ล พงึ เหน็ ตวั
อย่างเช่นเด็กทารกซึ่งมารดาอุ้มอยู่บนตัก ธรรมดาว่าทารกผู้ไร้เดียงสา ซึ่งมารดาอุ้มอยู่บนตักนั้นจะได้รู้คุณ
มารดาบดิ า จะไดร้ จู้ กั บาปบญุ คณุ โทษแตส่ กั ประการใดประการหนง่ึ กห็ ามไิ ด้ เปน็ เดก็ ไรก้ ำลงั ปญั ญามเี จตนาออ่ น
จะเกิดความพอใจหรือไม่พอใจก็ตามที ก็ให้มีอันเป็นหยิกข่วนโบยตีเตะถีบมารดาที่อุ้มตนอยู่นั้นไปตาม
ประสาทารกไรเ้ ดยี งสา จะไดร้ วู้ า่ การกระทำของตนนน้ั จกั เปน็ บาปเปน็ บญุ กห็ ามไิ ด้ แตอ่ กศุ ลกรรมทก่ี ระทำลงไป
นน้ั ยอ่ มใหผ้ ล เพราะตามธรรมดาสง่ิ ทก่ี ระทำลงไปแลว้ จะเปน็ สง่ิ ทไ่ี มม่ ผี ลนน้ั เปน็ อนั ไมม่ โี ดยแท้ อกศุ ลกรรมท่ี
เปน็ สกั แตว่ า่ กระทำลงไปแลว้ ซง่ึ เปน็ กรรมมสิ จู้ ะมกี ำลงั กลา้ แขง็ ดงั กลา่ วมานแ่ี หละ จดั เปน็ กฏตั ตากรรมฝา่ ย
อกศุ ล ! สว่ นกฏตั ตากรรมทเ่ี ปน็ ฝา่ ยกศุ ลนน้ั พงึ เหน็ ตวั อยา่ งเชน่ ทารกไรเ้ ดยี งสากระทำบญุ ธรรมดาวา่ ทารก
ไรเ้ ดยี งสา ซง่ึ เกดิ มาในตระกลู สมั มาทฐิ ิ บดิ ามารดาผมู้ คี วามปรารถนาดหี วงั จกั ใหไ้ ดป้ ระกอบกองการกศุ ล จงึ
จบั มอื เจา้ ทารกผมู้ ริ คู้ วามแตส่ กั ประการใดประการหนง่ึ นน้ั ใหพ้ นมไหวพ้ ระพทุ ธรปู หรอื พระภกิ ษสุ งฆผ์ ทู้ รงศลี
จบั มอื เจา้ ทารกนน้ั ใหถ้ วายทาน ดว้ ยการใสบ่ าตรพระภกิ ษสุ งฆห์ รอื สอนใหภ้ าวนาวา่ พทุ โธ...พทุ โธ...เปน็ อาทิ
ซง่ึ ทารกนน้ั กแ็ สดงกริ ยิ าบญุ ไปอยา่ งนน้ั เอง จะไดม้ เี จตนารวู้ า่ เปน็ สง่ิ ทม่ี คี ณุ เปน็ กศุ ลกห็ ามไิ ด้ หรอื มฉิ ะนน้ั พงึ
เห็นตัวอย่าง เช่น กิริยาบุญของสัตว์เดียรฉาน ตามธรรมดาสัตว์เดียรฉานทั้งหลาย คือสกุณโปดกนกแก้ว
นกขนุ ทองและนกสาลกิ า ทค่ี นเขาจบั เอามาขงั ไวใ้ นกรงแลว้ สอนใหพ้ ดู ภาษามนษุ ยน์ น้ั แมม้ นั จะพดู ภาษาคนได้
อยา่ งดเี ลศิ เจา้ ของสอนใหส้ วดสดดุ ี พระพทุ ธคณุ พระธรรมคณุ และพระสงั ฆคณุ อนั ประเสรฐิ มนั กย็ อ่ มจะวา่ ตาม
เจา้ ของไปอยา่ งนน้ั เอง จะไดร้ เู้ ปน็ สง่ิ ดมี คี ณุ เปน็ บญุ เปน็ กศุ ลกห็ ามไิ ด้ แตว่ า่ กศุ ลกรรมทไ่ี ดก้ ระทำลงไปนน้ั ยอ่ ม

 ⌫ 

ใหผ้ ล แมจ้ ะเปน็ กรรมทส่ี กั แตว่ า่ กระทำเทา่ นน้ั กต็ าม กศุ ลกรรมทเ่ี ปน็ สกั แตว่ า่ กระทำลงไปแลว้ ซง่ึ เปน็ กรรมท่ี
มกี ำลงั ออ่ น มพี ลงั มสิ จู้ ะกลา้ แขง็ นกั ดงั กลา่ วมานแ่ี หละ จดั เปน็ กฏตั ตากรรมฝา่ ยกศุ ล

เมอ่ื วา่ ถงึ กริ ยิ าทใ่ี หผ้ ล กฏตั ตากรรมนก้ี ม็ กี ำหนดกาลอนั จะใหผ้ ลมไิ ด้ พงึ กำหนดไดแ้ ตว่ า่ จะใหผ้ ลใน
ภพใดภพหนง่ึ กำหนดไดแ้ ตเ่ พยี งอยา่ งนเ้ี ทา่ นน้ั ทง้ั นก้ี เ็ พราะวา่ กฏตั ตากรรมเปน็ กรรมทม่ี พี ลงั เบาและมพี ลงั
นอ้ ยเหลอื เกนิ นอ้ ยจนตวั ผกู้ ระทำกห็ ารวู้ า่ เปน็ บญุ เปน็ บาปไม่ กระทำไปดว้ ยไมร่ ู้ โดยชน้ั ทส่ี ดุ แมส้ กั แตจ่ ะรวู้ า่
เปน็ การกระทด่ี หี รอื ไมด่ เี ทา่ นน้ั เจา้ ตวั กห็ ามเี จตนาจะเอาใจใสไ่ ม่ ฉะนน้ั กฏตั ตากรรมน้ี จงึ ใหผ้ ลโดยไมม่ กี ำหนด
กาลทแ่ี นน่ อนลงไปได้ ในกรณแี หง่ การใหผ้ ลของกฏตั ตากรรมน้ี มคี ำอปุ มาทท่ี า่ นกลา่ วไวว้ า่ เปรยี บเหมอื นลกู ศร
ทค่ี นบา้ ยงิ

ธรรมดาวา่ ลกู ศรทค่ี นบา้ ยงิ ไปนน้ั หามที ห่ี มายวา่ จะไปตกลง ณ ทใ่ี ดทห่ี นง่ึ กห็ ามไิ ด้ ทง้ั นก้ี เ็ พราะ
คนบา้ นน้ั เขายงิ สง่ เดชไปตามประสาบา้ ของเขานน่ั เอง ไมม่ เี ปา้ หมาย กำหนดไมไ่ ดว้ า่ จะไปตกลงทต่ี รงไหนแหง่
ปฐพี อยา่ งดกี เ็ พยี งแตก่ ำหนดไดว้ า่ จะตอ้ งตกลงเหนอื ปฐพอี ยา่ งแนน่ อนเทา่ นน้ั เอง อปุ มานฉ้ี นั ใด กฏตั ตากรรม
ทบ่ี คุ คลกระทำแลว้ กเ็ หมอื นกนั จะกำหนดกาลวา่ จกั ตอ้ งใหผ้ ลในชาตใิ ดชาตหิ นง่ึ อยา่ งแนน่ อนเทา่ นน้ั เอง ดว้ ย
เหตนุ ้ี ในการจดั ลำดบั การใหผ้ ลแหง่ กรรมทง้ั หลาย ทา่ นจงึ จดั กฏตั ตากรรมนไ้ี วเ้ ปน็ อนั ดบั สดุ ทา้ ย

ในกรณที ว่ี า่ กฏตั ตากรรมจกั มผี ลอยา่ งไรบา้ งนน้ั นน่ั กส็ ดุ แตว่ า่ กฏตั ตากรรมฝา่ ยไหนจกั ใหผ้ ลคอื หาก
วา่ เปน็ กฏตั ตากรรมฝา่ ยอกศุ ล กย็ อ่ มจะใหผ้ ลนำบคุ คลผเู้ ปน็ เจา้ ของกรรมใหไ้ ปบงั เกดิ ในทคุ ตภิ มู ิ ตรงกนั ขา้ ม คอื
หากว่าเป็นกฏัตตากรรมฝ่ายกุศลก็ย่อมจะให้ผลให้ไปบังเกิดในสุคติภูมิ เพื่อความเข้าใจดีในเรื่อง นี้จักขอถือ
โอกาสนำเอาชวี ประวตั ขิ องบคุ คล ผซู้ ง่ึ ถกู กฏตั ตากรรมฝา่ ยอกศุ ลดลบนั ดาลใหไ้ ปบงั เกดิ ในทคุ ตภิ มู ิ มาเลา่ ให้
ฟงั อกี ตามประสงค์ ดงั ตอ่ ไปน้ี

กรรมของเปรต

ไดส้ ดบั มาว่า เมื่อสมเด็จพระมิ่งมงกุฎศรีศากยมุนีโคดมบรมครูเจ้าแห่งเราทั้งหลาย พระองค์ได้ดับ
พระชนมายบุ รรลสุ วิ าลยั อมฤตบรุ ี คอื เสดจ็ ดบั ขนั ธเ์ ขา้ สพู่ ระปรนิ พิ พานไปแลว้ มพี ระภกิ ษสุ งฆส์ าวกพวกหนง่ึ
ในโลหนชนบท ซง่ึ มคี วามประสงคจ์ ะเดนิ ทางไปถวายนมสั การตน้ พระศรมี หาโพธอิ นั เปน็ สถานทต่ี รสั รขู้ อง พระองค์
ในขณะที่เดินทางมาถึงสถานที่แห่งหนึ่งนั้น เกิดหลงทางเข้าไปในป่าใหญ่ ไม่สามารถจะหาทางออกได้
เดนิ วนเวยี นอยใู่ นปา่ ใหญน่ น้ั หลายวนั พวกเธอพากนั ไดร้ บั ความหวิ โหยและลำบากเปน็ อนั มาก หลงั จากเทย่ี ว
เดนิ หาทางออกจากปา่ ใหญม่ านาน ในทส่ี ดุ กพ็ ากนั เดนิ มาบรรลถุ งึ ทงุ่ กวา้ งกลางปา่ ใหญเ่ ขา้ แหง่ หนง่ึ เมอ่ื แลไป
กลางทงุ่ พระภกิ ษเุ หลา่ นน้ั กไ็ ดแ้ ลเหน็ มนษุ ยค์ นหนง่ึ ซง่ึ มรี ปู รา่ งแปลกประหลาดพกิ ลไมเ่ หมอื นคนในบา้ นใน
เมอื งธรรมดา กำลงั เทยี มโคใหญ่ ๔ ตวั เขา้ ทไ่ี ถเหลก็ แลว้ ไถนาอยคู่ นเดยี วในทงุ่ กลางปา่ อารามดใี จวา่ จะไดผ้ ู้
บอกหนทางออกจากปา่ ไมไ่ ดท้ นั พจิ ารณาใหด้ ี เธอทง้ั หลายจงึ รบี ตรงรเ่ี ขา้ ไปถามวา่

 ⌫⌫

“อบุ าสก ! ขอทา่ นจงหยดุ ไถนาสกั ประเดย๋ี วกอ่ นเถดิ อาตมาอยากจะถามวา่ ทางทจ่ี ะออกจากปา่ นไ้ี ป
ทางไหนกนั ? พวกเราหลงทางเทย่ี วเดนิ วนเวยี นอยใู่ นปา่ นม้ี าครบ ๗ วนั เขา้ วนั นแ้ี ลว้ ไดร้ บั ความเหนอ่ื ยยาก
เหลอื เกนิ ไมท่ ราบวา่ จะไปทางไหนขออบุ าสกจงชว่ ยบอกทางไปสกั หนอ่ ยเถดิ “

“ฮ่ึ ! อะไร“ ชายแปลกประหลาดหยดุ ไถ เงยหนา้ ขน้ึ ถามคลา้ ยกบั ฟงั คำพดู ไมเ่ ขา้ ใจ ตอ่ เมอ่ื ภกิ ษทุ ง้ั
หลายถามซำ้ ใหเ้ ขาเขา้ ใจดแี ลว้ เขาจงึ พดู ไปเสยี อกี ทางหนง่ึ วา่

“ขา้ แตพ่ ระผเู้ ปน็ เจา้ ! พวกทา่ นหลงทางอยใู่ นปา่ ใหญไ่ ดร้ บั ความลำบากเพยี ง ๗ วนั เทา่ นน้ั มสิ จู้ ะ เทา่ ไร
สว่ นขา้ พเจา้ นส้ี ิ หลงทางอยู่ ณ ทน่ี ่ี ไถนาอยอู่ ยา่ งนท้ี ง้ั กลางวนั กลางคนื เปน็ เวลานานนบั ได้ ๑ พทุ ธนั ดร แลว้
ไดร้ บั ความลำบากมากกวา่ พระคณุ เจา้ ทง้ั หลายเปน็ ไหนๆ“

“อะไรกนั อบุ าสก ! คนไถนาทง้ั กลางวนั กลางคนื และมอี ายยุ นื เปน็ พทุ ธนั ดรมที ไ่ี หนกนั ทำไมทา่ นจงึ
แกลง้ พดู เปน็ เลน่ เชน่ นน้ั เลา่ ?“ ภกิ ษเุ หลา่ นน้ั ถาม

“ข้าพเจ้าพูดจริงๆ“ เขายืนยัน แล้วกล่าวต่อไปว่า “ขอพระผู้เป็นเจ้าจงพิจารณาดูข้าพเจ้าให้ดี ว่า
ขา้ พเจา้ นเ้ี ปน็ คนหรอื เปน็ อะไร“

“ทา่ นเปน็ อะไร? ถกู แลว้ ทา่ นไมใ่ ชค่ นอยา่ งแนๆ่ แตว่ า่ ทา่ นเปน็ อะไร?” ภกิ ษเุ หลา่ นน้ั ถามดว้ ยความ
แปลกใจ หลงั จากพจิ ารณาดสู ารรปู อนั นา่ เกลยี ดนา่ กลวั ของเขาแลว้ และแนใ่ จวา่ ไมใ่ ชเ่ ปน็ มนษุ ย์

“เปรต ! ขา้ พเจา้ นเ้ี ปน็ เปรต เปรตซง่ึ กำลงั ไดร้ บั ความทกุ ขทรมานอยา่ งหนกั ตอ้ งไถนาอยอู่ ยา่ งน้ี
ตลอดทง้ั กลางวนั กลางคนื ไมท่ ราบวา่ จะไถไปทำไมเหมอื นกนั จะวางไถกไ็ มไ่ ด้ ตอ้ งไถอยอู่ ยา่ งนม้ี าเปน็ เวลา
นานได้ ๑ พทุ ธนั ดรแลว้ ไดร้ บั ความลำบากมาก“ เปรตไถนานน้ั ตอบดว้ ยความเศรา้

“ทา่ นทำกรรมอะไรไวเ้ ลา่ จงึ ไดม้ าเฝา้ ไถนาอยกู่ ลางปา่ อนั เปน็ ดงดบิ อยอู่ ยา่ งน้ี ขอจงชแ้ี จงใหพ้ วกเรา
ไดท้ ราบไวบ้ า้ งกจ็ ะเปน็ การด?ี “

“ กไ็ มม่ อี ะไร“ เปรตนน้ั ตอบพรอ้ มกบั สะบดั หนา้ นดิ ๆ หลบสายตาพระภกิ ษุ ทง้ั หลายคลา้ ยกบั จะบงั เกดิ
ความนอ้ ยเนอ้ื ตำ่ ใจ เมอ่ื ทนรบเรา้ ไมไ่ ด้ มนั จงึ หลดุ ปากออกมาวา่ “ขา้ พเจา้ ทำบาปดว้ ยปาก เมอ่ื กอ่ นนใ้ี นสมยั
ศาสนาพระกสั สปะพทุ ธเจา้ นน้ั ขา้ พเจา้ เปน็ ชาวนา กระทำบาปดว้ ยปาก กไ็ มม่ ากมายอะไรเลย ทำไมจงึ ไดม้ า
เกดิ เปน็ เปรตอยอู่ ยา่ งนก้ี ไ็ มท่ ราบ“

“ทำบาปดว้ ยปาก ! ทำอยา่ งไรกนั ขอทา่ นจงชแ้ี จงใหล้ ะเอยี ดกวา่ นอ้ี กี สกั หนอ่ ยเถดิ “ พระภกิ ษทุ ง้ั
หลายกลา่ วรบเรา้ ขน้ึ อกี

 ⌫ 