มาตรฐานฉบับที่ 5 เผยแพร่

ตอนท่ี III กระบวนการดแู ลผ้ปู ่วย

(2) องค์กรมีกลไกก�ำกับดูแลมาตรฐานและความปลอดภัยของการดูแลด้วยการแพทย์แผนไทย โดยบุคคลท่ี
เหมาะสม165.

(3) ทมี ผใู้ หบ้ รกิ าร ใหบ้ รกิ ารแพทยแ์ ผนไทยโดยการประเมนิ ซกั ประวตั 1ิ 66 ตรวจรา่ งกาย วนิ จิ ฉยั โรค167 วางแผน
การสง่ เสรมิ การป้องกัน การรกั ษา168 การฟื้นฟสู ภาพและการใหค้ �ำแนะน�ำผปู้ ่วย/ผู้รบั ผลงานโดยนำ� หลัก
ธรรมานามยั เวชศาสตรเ์ ชิงประจักษ์ และองคค์ วามรอู้ ่ืนทเ่ี กย่ี วขอ้ งมาประยกุ ตใ์ ช้.

(4) ทมี ผใู้ หบ้ รกิ ารตดิ ตามและบนั ทกึ ขอ้ มลู ผปู้ ว่ ย/ผรู้ บั ผลงานใหม้ คี วามครบถว้ น และเฝา้ ระวงั การเตรยี มความ
พร้อมเพอื่ แกไ้ ขภาวะฉุกเฉิน และมีการจ�ำหน่ายผู้ปว่ ย/ผู้รบั ผลงานตามเกณฑ์ที่เหมาะสม.

(5) องคก์ รมกี ลไกในการกำ� กบั ดแู ลการทำ� หตั ถการ การใชเ้ ครอื่ งมอื และยาจากสมนุ ไพรตามศาสตรก์ ารแพทย์
แผนไทยใหถ้ กู ตอ้ ง มคี วามปลอดภยั เหมาะสมกบั ผปู้ ว่ ย/ผรู้ บั ผลงานเฉพาะราย.

(6) องคก์ รสอื่ สารและสรา้ งสมั พนั ธภาพทดี่ ตี อ่ ผปู้ ว่ ย/ผรู้ บั ผลงาน และสหสาขาวชิ าชพี เพอ่ื การดแู ลผปู้ ว่ ยตอ่ เนอ่ื ง
และเปน็ องคร์ วม.

165 บคุ คลทใี่ หบ้ รกิ ารการแพทยแ์ ผนไทย หมายถงึ บคุ คลทไี่ ดร้ บั ใบอนญุ าตเปน็ ผปู้ ระกอบวชิ าชพี จากสภาการแพทยแ์ ผนไทย หรอื ทำ� งานภายใต้

ผปู้ ระกอบวิชาชีพ
166 ซกั ประวตั ทิ ม่ี คี วามจ�ำเพาะเพมิ่ เตมิ เช่น ธาตุเจ้าเรอื น สมุฏฐาน มลู เหตุการเกิดโรค
167 การวนิ จิ ฉัยดา้ นการแพทยแ์ ผนไทย เช่น ตามธาตุ 42 ประการ ตามตรธี าตุ ตามเบญจอนิ ทรีย์ ตามหมอสมมุติ
168 การรกั ษา เช่น การใช้ยาสมนุ ไพรปรงุ เฉพาะราย ยาต�ำรับ ยาเดย่ี ว การนวด การประคบ การอบไอนำ้� สมนุ ไพร การทับหมอ้ เกลอื และการ

ให้บรกิ ารหตั ถการอ่ืน

มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบับท่ี 5 191

ตอนท่ี III กระบวนการดแู ลผ้ปู ่วย

ฌ. การแพทย์ทางไกล (Tele-Medicine)
(1) องคก์ รวางระบบ แนวทางปฏบิ ตั ิ กำ� หนดกลมุ่ ผปู้ ว่ ย/โรค รวมถงึ สนบั สนนุ ทรพั ยากรสำ� หรบั การแพทยท์ างไกล.
(2) ผปู้ ว่ ยทไี่ ดร้ บั การดแู ลโดยการแพทยท์ างไกล จะไดร้ บั การประเมนิ คดั กรอง ความเหมาะสมเพอ่ื เขา้ รบั บรกิ าร

และได้รบั ข้อมูลเกี่ยวกับวิธีการดูแล/ขอ้ จำ� กัด ก่อนแสดงความยินยอมในการรบั บริการ.
(3) ผปู้ ว่ ยไดร้ บั บรกิ ารการแพทยท์ างไกล ในกระบวนการประเมนิ วนิ จิ ฉยั วางแผน หรอื ดแู ลรกั ษา ตามแนวทางปฏบิ ตั ิ

โดยข้อมูลการให้บรกิ ารได้รับการบันทึกในระบบเวชระเบยี นเพ่ือการส่อื สารท่ีเอื้อตอ่ การดูแลต่อเนื่อง.
(4) ผู้ให้บริการการดูแลผู้ป่วยการแพทย์ทางไกล สามารถเข้าถึงข้อมูลสุขภาพท่ีจ�ำเป็นของผู้ป่วยในระบบ

เวชระเบยี นได้งา่ ย สะดวก และทนั กาล โดยไดร้ บั ความยนิ ยอมจากผปู้ ว่ ย.
(5) ผปู้ ว่ ยไดร้ บั การดแู ลการแพทยท์ างไกลในแนวทางทสี่ อดคลอ้ งกบั องคก์ รวชิ าชพี ทเ่ี ปน็ ทเี่ ชอื่ ถอื ไดแ้ นะนำ� และ

เปน็ ไปตามกฎหมายทเี่ กยี่ วขอ้ งกำ� หนด เชน่ การรกั ษาความปลอดภยั และความเปน็ สว่ นตวั ของขอ้ มลู สว่ นบคุ คล.
(6) ทมี ผูใ้ ห้บรกิ ารมวี ิธกี ารท่สี ามารถสร้างความม่ันใจไดว้ ่า ผู้ปว่ ยที่ได้รบั การดแู ลผ่านทางการแพทยท์ างไกลจะ

ไดร้ บั การรักษา ยา เวชภณั ฑ์ การท�ำหัตถการ หรอื การรกั ษาต่อเนือ่ งอืน่ ตามทไ่ี ดม้ ีการวางแผน หรอื สง่ั การ
รกั ษาไว.้
(7) ในกรณที คี่ าดวา่ การตรวจวนิ จิ ฉยั หรอื ใหก้ ารรกั ษาผา่ นทางการแพทยท์ างไกลอาจทำ� ใหเ้ กดิ หรอื มเี หตอุ นั ทำ� ให้
เชื่อไดว้ า่ มีความเสีย่ งต่อการเกิดเหตุการณ์ทไี่ ม่พึงประสงค์กับผปู้ ่วย. ผปู้ ่วยต้องได้รบั ข้อมูลท่ีเกี่ยวขอ้ ง และ
ได้รับค�ำแนะน�ำเก่ียวกับทางเลือกในการดูแลผ่านทางวิธีการอ่ืน หรือได้รับการส่งต่อไปรับการรักษาด้วยวิธี
การอ่ืนอย่างเหมาะสม.

192 มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบบั ท่ี 5

ตอนท่ี III กระบวนการดแู ลผู้ปว่ ย

ญ. การดแู ลสขุ ภาพของผปู้ ่วยทีบ่ ้าน (Home-based care)
(1) ผู้ป่วยได้รับการประเมิน คัดกรองความเหมาะสมและความจ�ำเป็นในการเป็นผู้ป่วยที่สามารถดูแลสุขภาพ

ที่บ้าน.
(2) ผปู้ ว่ ยไดร้ บั การประเมนิ ดา้ นสงิ่ แวดลอ้ ม การดแู ลประจำ� วนั และความพรอ้ มในการดแู ลสขุ ภาพทบ่ี า้ นในดา้ นอนื่ ๆ

เพอ่ื ใหส้ ามารถได้รบั การดแู ลไดอ้ ย่างมีประสิทธผิ ลและปลอดภยั .
(3) ผปู้ ว่ ยไดร้ บั การดแู ลสขุ ภาพทบี่ า้ นในแนวทางทต่ี อบสนองตอ่ ความตอ้ งการทางสขุ ภาพของผปู้ ว่ ยอยา่ งครอบคลมุ

และสอดคล้องกบั แนวทางหรือคำ� แนะน�ำขององคก์ รวชิ าชพี .
(4) ผใู้ หบ้ รกิ ารการดแู ลสขุ ภาพของผปู้ ว่ ยทบี่ า้ น สามารถเขา้ ถงึ ขอ้ มลู สขุ ภาพทจี่ ำ� เปน็ ของผปู้ ว่ ยในระบบเวชระเบยี น

ไดง้ ่าย สะดวก และทันเวลา.
(5) ขอ้ มลู เกยี่ วกบั การประเมนิ ผปู้ ว่ ย การวนิ จิ ฉยั การวางแผน และการดแู ลรกั ษาทผี่ ปู้ ว่ ยไดร้ บั ไดร้ บั การบนั ทกึ

ในระบบเวชระเบียนเพ่ือการส่ือสารท่ีเอ้ือต่อการดูแลต่อเน่ือง รวมถึงการส่งผู้ป่วยกลับเข้ารับการรักษาใน
โรงพยาบาล.
(6) ทมี ผใู้ หบ้ รกิ ารมวี ธิ กี ารทสี่ ามารถสรา้ งความมน่ั ใจไดว้ า่ ผปู้ ว่ ยทไ่ี ดร้ บั การดแู ลสขุ ภาพทบ่ี า้ นจะไดร้ บั การรกั ษา
ยา เวชภณั ฑ์ การทำ� หตั ถการ การฟน้ื ฟสู ภาพและสมรรถภาพ หรอื การรกั ษาตอ่ เนอื่ งอนื่ ตามทไี่ ดม้ กี ารวางแผน
หรือส่ังการรักษา โดยมีระบบการตดิ ตามประเมินผล.
(7) ในกรณที ค่ี าดวา่ การตรวจวนิ จิ ฉยั หรอื ใหก้ ารรกั ษาผปู้ ว่ ยทบี่ า้ นอาจทำ� ใหเ้ กดิ หรอื มเี หตอุ นั ทำ� ใหเ้ ชอ่ื ไดว้ า่ ผปู้ ว่ ย
มีความเส่ียงต่อการเกิดเหตุการณ์ท่ีไม่พึงประสงค์ ผู้ป่วยหรือผู้ดูแลมีช่องทางในการติดต่อทีมผู้ให้บริการ

มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสุขภาพ ฉบบั ที่ 5 193

ตอนที่ III กระบวนการดแู ลผู้ปว่ ย
ทส่ี ะดวกและทนั กาล ผใู้ หบ้ รกิ ารตอบสนองในแนวทางและกรอบเวลาทเี่ หมาะสม ผปู้ ว่ ยไดร้ บั ขอ้ มลู ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง
และไดร้ บั คำ� แนะนำ� เกย่ี วกบั ทางเลอื กในการดแู ลผา่ นทางวธิ กี ารอน่ื หรอื ไดร้ บั การสง่ ตอ่ ไปรบั การรกั ษาดว้ ย
วธิ ีการอืน่ อยา่ งเหมาะสม.
(8) มีองค์ประกอบของทีมผู้ให้บริการท่ีสอดคล้องกับความต้องการทางสุขภาพและแผนการดูแลสุขภาพของ
ผูป้ ่วย.

194 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสุขภาพ ฉบบั ท่ี 5

ตอนท่ี III กระบวนการดูแลผ้ปู ่วย

III-5 การใหข้ อ้ มลู และการเสรมิ พลงั แกผ่ ปู้ ว่ ย/ครอบครวั
(Information Provision and Empowerment for Patients/Families)

III-5 การใหข้ ้อมูลและการเสรมิ พลังแก่ผปู้ ่วย/ครอบครวั
(Information Provision and Empowerment for Patients/Families)

ทมี ผใู้ หบ้ รกิ ารใหข้ อ้ มลู และจดั กจิ กรรมทวี่ างแผนไวเ้ พอ่ื เสรมิ พลงั ผปู้ ว่ ย/ครอบครวั ใหม้ คี วามสามารถและรบั ผดิ ชอบในการจดั การ
สุขภาพของตนเองให้คงสุขภาพและสุขภาวะท่ีดี รวมท้ังเชื่อมโยงการสร้างเสริมสุขภาพเข้าในทุกขั้นตอนของการดูแลเพ่ือให้
ผปู้ ่วย/ครอบครวั สามารถควบคุมปัจจัยทมี่ ีผลต่อสุขภาวะของตนเอง.

กำ� หนดกจิ กรรม จดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ ประเมนิ ผปู้ ว่ ย/ครอบครวั
สามารถดแู ลตนเอง
1 การเรยี นรู้ 2 ใหข้ อ้ มลู ทจี่ ำ� เปน็ การดแู ลตนเอง การรบั รู้ ความเขา้ ใจ และควบคมุ ปจั จยั
ตามปญั หาและขดี ความสามารถ พฤตกิ รรมทเ่ี ออ้ื ตอ่ สขุ ภาพ เหมาะสม ความสามารถในการ ทมี่ ผี ลตอ่ สขุ ภาพของตน
ของผปู้ ว่ ย/ครอบครวั ทนั เวลา ชดั เจน เขา้ ใจงา่ ย
นำ� ไปปฏบิ ตั ิ

3 ใหค้ วามชว่ ยเหลอื ดา้ นอารมณจ์ ติ ใจ
และใหค้ ำ� ปรกึ ษา

4 แผนการดแู ลตนเอง ตดิ ตาม

5 กจิ กรรมเสรมิ ทกั ษะ

การประเมนิ ผปู้ ว่ ย [III-2] ปรบั ปรงุ 6 ประเมนิ
การวางแผนการดแู ล [III-3]

มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสุขภาพ ฉบบั ท่ี 5 195

ตอนที่ III กระบวนการดแู ลผู้ป่วย

III-5 การให้ข้อมูลและการเสรมิ พลงั แก่ผู้ปว่ ย/ครอบครวั
(Information Provision and Empowerment for Patients/Families)

ทมี ผใู้ หบ้ รกิ ารใหข้ อ้ มลู และจดั กจิ กรรมทวี่ างแผนไวเ้ พอื่ เสรมิ พลงั ผปู้ ว่ ย/ครอบครวั ใหม้ คี วามสามารถและ
รบั ผดิ ชอบในการจดั การสขุ ภาพของตนเองใหค้ งสขุ ภาพและสขุ ภาวะทดี่ ี รวมทงั้ เชอื่ มโยงการสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ
เขา้ ในทกุ ขน้ั ตอนของการดแู ลเพอื่ ใหผ้ ปู้ ว่ ย/ครอบครวั สามารถควบคมุ ปจั จยั ทม่ี ผี ลตอ่ สขุ ภาวะของตนเอง.
(1) ทมี ผใู้ หบ้ รกิ ารกำ� หนดกจิ กรรมการเรยี นรอู้ ยา่ งครอบคลมุ ปญั หา/ความตอ้ งการของผปู้ ว่ ย169 และสอดคลอ้ ง

กบั ผลการประเมนิ และวางแผนดแู ลผปู้ ่วย (จาก III-2, III-3) และขีดความสามารถของผู้ปว่ ย/ครอบครัว
(2) ทมี ผู้ใหบ้ ริการจัดกิจกรรมการเรียนรใู้ ห้ผูป้ ่วยและครอบครวั :

(i) ให้ข้อมูลที่จำ� เป็น.
(ii) ชว่ ยเหลอื ใหเ้ กดิ การเรยี นรสู้ ำ� หรบั การดแู ลตนเองและการมพี ฤตกิ รรมสขุ ภาพทเ่ี ออื้ ตอ่ การมสี ขุ ภาพและ

สุขภาวะดี170.

169 กิจกรรมการเรียนรู้ท่ีครอบคลุมปัญหา/ความต้องการของผู้ป่วย เช่น โปรแกรมการเลิกบุหร่ี ค�ำแนะน�ำการจัดการความเครียด การใช้ยา
การปรบั สภาพแวดลอ้ ม แนวทางการออกกำ� ลงั กายและควบคมุ อาหาร และการจัดการกับยาเสพตดิ เปน็ ตน้ .

170 ผลลัพธ์ของการให้ขอ้ มลู กบั ผู้ปว่ ยและครอบครวั ทำ� ใหเ้ กิดการเรยี นรู้เกย่ี วกับโรค วิถชี วี ติ และวิธกี ารยกระดบั สขุ ภาพในขณะทีย่ งั มโี รคและ
ในสภาพแวดลอ้ มทบ่ี า้ น

196 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบับท่ี 5

ตอนที่ III กระบวนการดูแลผ้ปู ว่ ย

(iii) กจิ กรรมเหมาะสมกับปญั หา ทนั เวลา มีความชดั เจนและเป็นทเี่ ขา้ ใจงา่ ย171.
(iv) มีการประเมินการรับรู้ ความเข้าใจ และความสามารถในการน�ำขอ้ มลู ทไี่ ด้รบั ไปปฏบิ ัติ.
(3) ทมี ผูใ้ หบ้ รกิ ารใหค้ วามช่วยเหลอื ทางด้านอารมณจ์ ติ ใจและคำ� ปรกึ ษาท่ีเหมาะสมแกผ่ ปู้ ่วยและครอบครวั 172.
(4) ทมี ผใู้ หบ้ รกิ ารและผปู้ ว่ ย/ครอบครวั รว่ มกนั กำ� หนดแผนการดแู ลตนเอง (self-care plan) ทเี่ หมาะสมสำ� หรบั
ผปู้ ว่ ย173 รวมทงั้ ตดิ ตามเพม่ิ ปจั จยั เออื้ และลดปญั หาอปุ สรรคเพอ่ื ใหผ้ ปู้ ว่ ยและครอบครวั สามารถจดั การสขุ ภาพ
ของตนเองได้.
(5) ทมี ผใู้ หบ้ รกิ ารจดั กจิ กรรมเสรมิ ทกั ษะทจี่ ำ� เปน็ ใหแ้ กผ่ ปู้ ว่ ย/ครอบครวั และสรา้ งความมน่ั ใจวา่ ผปู้ ว่ ย/ครอบครวั
สามารถปฏิบัติไดด้ ว้ ยตนเอง.
(6) ทีมผ้ใู หบ้ ริการประเมนิ และปรบั ปรงุ กระบวนการจัดการเรียนรู้และการเสริมพลังผปู้ ว่ ย/ครอบครัว.

171 กระบวนการใหข้ ้อมลู ควรเป็นไปอย่างเปดิ กว้างและยดื หยุ่น ยอมรบั ความเช่อื ค่านิยม ระดับการรหู้ นงั สือ ภาษา ความสามารถทางร่างกาย

ของผ้ปู ว่ ยและครอบครัว
172 การช่วยเหลือด้านอารมณ์จิตใจ เร่ิมต้นด้วยบรรยากาศท่ีเป็นกันเองและเป็นมิตรในแต่ละพื้นท่ีบริการของโรงพยาบาล, มีการประเมิน

ความเครยี ดเนื่องมาจากการเจ็บปว่ ยหรือวิกฤติท่ผี ปู้ ่วยต้องเผชญิ และช่วยเหลอื ให้สามารถจดั การกบั ปญั หาไดด้ ว้ ยวธิ กี ารเชิงบวก
173 แผนการดูแลตนเอง (self-care plan) ควรด�ำเนินการควบคู่กับการกระตุ้นผู้ป่วยให้มีความรับผิดชอบต่อสุขภาพของตนโดยช่วยสร้าง

ความเข้าใจในบทบาท ขจัดอุปสรรคทข่ี ัดขวางการทำ� หนา้ ท่ี สอนพฤตกิ รรมเชิงบวก และอธบิ ายผลท่ตี ามมาหากไมส่ ามารถท�ำหน้าทด่ี งั กลา่ ว

มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบบั ที่ 5 197

ตอนท่ี III กระบวนการดูแลผ้ปู ว่ ย

III-6 การดแู ลต่อเน่ือง (Continuity of Care)

III-6 การดูแลต่อเนอื่ ง (Continuity of Care)

ทีมผใู้ หบ้ รกิ ารสรา้ งความรว่ มมอื และประสานงานเพอ่ื ใหม้ กี ารติดตามและดูแลผู้ปว่ ยต่อเนอ่ื งทใี่ หผ้ ลดี.

ก. การจ�ำหนา่ ย ตดิ ตาม และดูแลตามนัด

มแี ละปฏบิ ตั ติ ามแนวทาง 4 สรา้ งความรว่ มมอื และประสานงาน
การ D/C & FU
1 เพอื่ ความตอ่ เนอ่ื งในการตดิ ตามดแู ล
สอดคลอ้ งกบั ภาวะสขุ ภาพ และบรู ณาการกจิ กรรม HPสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ
และความจำ� เปน็ ของผปู้ ว่ ย
7 ตดิ ตอ่ เพอ่ื ตรวจสอบวา่
เวชระเบยี นเออื้ ตอ่ การดแู ลตอ่ เนอ่ื ง ความตอ้ งการของผปู้ ว่ ย
แจง้ และเตรยี มผปู้ ว่ ย/ครอบครวั 5 ไดร้ บั การตอบสนอง
2 สรปุ จำ� หนา่ ยผปู้ ว่ ยใน สรปุ แนวทางการดแู ลรกั ษา
นดั หมาย ใหค้ วามรู้ ชว่ ยเหลอื ในผปู้ ว่ ยนอกทซี่ บั ซอ้ น

Reconcile สอ่ื สารขอ้ มลู ผปู้ ว่ ยแกผ่ เู้ กย่ี วขอ้ ง 8 ตดิ ตามผปู้ ว่ ยทไี่ มส่ มคั รอยู่
ในการดแู ลตอ่ เนอื่ ง
3 ยา นำ�้ ยา วสั ดกุ ารแพทย์ 6

การตดิ ตามและดแู ลผปู้ ว่ ย
ตอ่ เนอ่ื งทใ่ี หผ้ ลดี

198 มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสขุ ภาพ ฉบบั ที่ 5

ตอนที่ III กระบวนการดแู ลผู้ป่วย

III-6 การดูแลต่อเนือ่ ง (Continuity of Care)

ทีมผ้ใู หบ้ รกิ ารสร้างความรว่ มมอื และประสานงานเพ่ือให้มกี ารตดิ ตามและดูแลผปู้ ่วยต่อเนอ่ื งท่ใี ห้ผลด.ี

ข. การสง่ ต่อผู้ป่วย 3 แนวทางการสง่ ตอ่ การดแู ล 6 ใชข้ อ้ ขม.ลู กปารอ้ สน่งกตล่อบั ผเพู้ปอื่วปยรบั ปรงุ

การประสานงาน การสอ่ื สาร การตดิ ตามขอ้ มลู จากผปู้ ว่ ย ครอบครวั หนว่ ยทร่ี บั ดแู ลตอ่

ใหข้ อ้ มลู ผปู้ ว่ ยและครอบครวั 1 วางแผนการสง่ ตอ่ ผปู้ ว่ ย 4 บนั ทกึ ขอ้ มลู ทส่ี ำ� คญั
5 ขอ้ บง่ ชี้ ความเรง่ ดว่ น กำ� หนดเวลา สำ� หรบั การดแู ลตอ่ เนอ่ื ง
ตามสภาวะและความตอ้ งการของผปู้ ว่ ย
หนว่ ยทจ่ี ะรบั ดแู ลตอ่ ความเสย่ี ง ผปู้ ว่ ยและครอบครวั มสี ว่ นรว่ ม

2 ประสานกบั หนว่ ยงานทจ่ี ะรบั การสง่ ตอ่

เพอ่ื การสง่ ตอ่ การดแู ลอยา่ งเหมาะสมปลอดภยั

ค. การเคล่ือนย้ายผู้ปว่ ย

1 ควบคมุ ภาวะคกุ คามชวี ติ ใหผ้ ปู้ ว่ ย 2 การดแู ลขณะเคลอ่ื นยา้ ย 4 ทบทวนอบุ ตั กิ ารณ/์
อยใู่ นสภาพคงทก่ี อ่ นสง่ ตอ่ ความเสยี่ ง
โดยบคุ ลากรทม่ี คี วามพรอ้ มและสมรรถนะ 199
มกี ารตดิ ตามและสอื่ สารขอ้ มลู ทเ่ี หมาะสม

หลกั ประกนั คณุ ภาพและความปลอดภยั ขณะเคลอื่ นยา้ ย
3 ตามกฎหมายและขอ้ บงั คบั พาหนะไดม้ าตรฐานความปลอดภยั

มอี ปุ กรณก์ ารแพทย/์ ยา/เวชภนั ฑพ์ รอ้ ม สามารถสอื่ สารไดส้ ะดวก

มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบับที่ 5

ตอนที่ III กระบวนการดูแลผปู้ ่วย

III-6 การดแู ลตอ่ เนอื่ ง (Continuity of Care)
ทมี ผู้ให้บริการสรา้ งความร่วมมือและประสานงานเพือ่ ให้มีการตดิ ตามและดแู ลผปู้ ว่ ยตอ่ เนอื่ งท่ใี หผ้ ลดี.

ก. การจ�ำหนา่ ย การติดตาม และการดูแลตามนดั (Discharge, and Follow-up)
(1) ทมี ผู้ให้บริการมแี ละปฏบิ ัติตามแนวทางการจำ� หนา่ ย การติดตาม และการดแู ลตามนดั ท่สี อดคล้องสภาวะ

สุขภาพของผ้ปู ่วย (health status) และความตอ้ งการในการดูแลต่อเน่อื งของผปู้ ว่ ยแต่ละราย.
(2) ทีมผู้ใหบ้ รกิ ารแจ้งและเตรียม ผู้ป่วยและครอบครวั สำ� หรบั การจ�ำหนา่ ย

(i) แจ้งในเวลาท่เี หมาะสม.
(ii) ใหข้ อ้ มูลแก่เกีย่ วกบั ผลลัพธ์ทค่ี าดหวังหลังจากการจำ� หนา่ ย และการดแู ลตอ่ เนอ่ื ง.
(iii) มีระบบนดั หมายและติดตามผู้ปว่ ยกลบั มารบั การรกั ษาต่อเน่อื งเม่ือมีขอ้ บ่งชี้.
(iv) ใหค้ ำ� แนะนำ� เกยี่ วกบั ความรใู้ นการปฏบิ ตั ติ วั และการมาตามนดั ในรปู แบบและภาษาทผี่ ปู้ ว่ ยเขา้ ใจไดง้ า่ ย

รวมทง้ั ทวนสอบความเขา้ ใจในประเด็นส�ำคัญ.
(v) มรี ะบบชว่ ยเหลอื และใหค้ ำ� ปรกึ ษา ภายหลงั ท่ีออกจากโรงพยาบาลตามความเหมาะสม.
(3) ทมี ผใู้ ห้บริการตรวจสอบและทำ� ให้ม่นั ใจวา่ ยา น้�ำยา หรือ วัสดุการแพทย์ ทผ่ี ูป้ ว่ ยได้รบั เมอ่ื มกี ารจำ� หนา่ ย
เป็นไปตามแผนการรักษาล่าสุดของแพทยแ์ ละปลอดภยั สำ� หรบั ผปู้ ว่ ย.

200 มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบับท่ี 5

ตอนที่ III กระบวนการดูแลผู้ปว่ ย

(4) องค์กรสร้างความร่วมมือและประสานงานกับหน่วยบริการสุขภาพ องค์กร ชุมชน รวมถึงภาคส่วนอ่ืนๆ
ที่เก่ียวข้อง เพ่ือให้เกิดความต่อเน่ืองในการติดตามดูแลผู้ป่วยตามแผนการรักษา และบูรณาการกิจกรรม
สรา้ งเสรมิ สขุ ภาพเขา้ ในกระบวนการดูแลผูป้ ว่ ย.

(5) บันทกึ เวชระเบยี นเอ้ือต่อการดูแลตอ่ เนอ่ื งทไี่ ดผ้ ล
(i) ทมี ผใู้ ห้บรกิ ารบันทึกการจำ� หนา่ ยผ้ปู ่วยในเวชระเบยี นอยา่ งครบถ้วน ถกู ตอ้ ง และทันกาล.
(ii) เวชระเบยี นผปู้ ่วยในมสี รปุ รายงานจ�ำหน่ายทมี่ ีรายละเอยี ดเพียงพอสำ� หรบั การดแู ลต่อเน่ือง.
(iii) มสี รปุ แนวทางการดแู ลรกั ษา (profiles of medical care) ในเวชระเบยี นผปู้ ว่ ยนอกทไ่ี ดร้ บั การวนิ จิ ฉยั
โรคหรอื มีการดแู ลทซ่ี บั ซ้อน ท่ีทีมผใู้ หบ้ ริการสามารถใช้ส�ำหรบั การดูแลต่อเน่อื งได้.

(6) ทมี ผูใ้ หบ้ รกิ ารส่ือสารข้อมูลของผปู้ ว่ ย การตดิ ตาม และดแู ลตามนัด ใหแ้ กห่ น่วยบริการ/สถานพยาบาลท่ี
เก่ยี วขอ้ งในการดูแลต่อเนือ่ ง โดยคำ� นงึ ถงึ การรกั ษาความลบั ของข้อมูลผปู้ ว่ ย.

(7) หลงั การจ�ำหนา่ ย ทีมผ้ใู หบ้ ริการติดตอ่ กบั ผปู้ ว่ ยและครอบครวั เพ่ือตรวจสอบให้มนั่ ใจว่าความต้องการของ
ผูป้ ่วยไดร้ ับการตอบสนอง และนำ� ขอ้ มูลมาใช้ปรบั ปรงุ กระบวนการ.

(8) องค์กรมีกระบวนการในการติดตามผู้ป่วยท่ีไม่สมัครใจอยู่รับการรักษาเพ่ือความปลอดภัยของผู้ป่วย และ
นำ� ขอ้ มูลมาใช้ปรบั ปรงุ บริการ.

มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบับท่ี 5 201

ตอนที่ III กระบวนการดแู ลผูป้ ว่ ย

ข. การสง่ ต่อผปู้ ่วย174 (Patient Referral)
(1) ทมี ผใู้ หบ้ รกิ ารวางแผนการสง่ ตอ่ ผปู้ ว่ ยตามสภาวะและความตอ้ งการของผปู้ ว่ ย โดยการมสี ว่ นรว่ มของผปู้ ว่ ย

และครอบครัว.
(2) ทมี ผใู้ หบ้ รกิ ารประสานงานกบั หนว่ ยงาน/สถานพยาบาลทจ่ี ะรบั การสง่ ตอ่ การดแู ลผปู้ ว่ ย175 (transfer of care)

อย่างเหมาะสมและปลอดภัย.
(3) ทมี ผใู้ หบ้ ริการมแี นวทางการส่งต่อการดแู ล การประสานงาน การสอ่ื สารขอ้ มูลของผู้ปว่ ยใหแ้ กห่ นว่ ยงาน/

สถานพยาบาลทร่ี บั การสง่ ตอ่ เพอ่ื ใหม้ น่ั วา่ ไดร้ บั ขอ้ มลู สรปุ เกย่ี วกบั สภาวะทางคลนิ กิ ของผปู้ ว่ ยและการดแู ลรกั ษา
ทค่ี รบถว้ น และมแี นวทางการตดิ ตามขอ้ มูลหลังการส่งต่อ.
(4) ทมี ผใู้ หบ้ รกิ ารบนั ทกึ ขอ้ มลู ทสี่ ำ� คญั ตอ่ การดแู ลผปู้ ว่ ยตอ่ เนอ่ื ง ทงั้ ในเวชระเบยี นและเอกสารการสง่ ตอ่ เพอื่ ใชใ้ น
การดแู ลผปู้ ่วยระหว่างการสง่ ตอ่ และเม่อื ไปถงึ หน่วยบริการ/สถานพยาบาลทร่ี ับผ้ปู ่วย.

174 การส่งตอ่ ผู้ป่วย (Patient Referral) หมายถงึ การส่งผปู้ ่วยไปรบั การวินจิ ฉัย การรกั ษา การรักษาต่อเนื่อง หรือการดแู ลตอ่ เนอ่ื ง ไปยัง
หนว่ ยงานอน่ื ในสถานพยาบาลเดยี วกนั หรอื ไปยังสถานพยาบาลอ่ืนตามวัตถุประสงค์ของการสง่ ต่อ ซึ่งต้องมีการประสานการดแู ลและสง่ ตอ่
ขอ้ มลู ความตอ้ งการที่ชดั เจนระหว่างหนว่ ยงาน/สถานพยาบาลทส่ี ่งตอ่ และรับผปู้ ว่ ย

175 การสง่ ตอ่ การดแู ลผปู้ ว่ ย (transfer of care) หมายถงึ การสง่ มอบความรบั ผดิ ชอบในการดแู ลผปู้ ว่ ยในเรอื่ งตา่ งๆ เชน่ การดแู ลชว่ ยเหลอื ชวี ติ
การดูแลท่ีมคี วามซับซอ้ น การดแู ลระยะประคบั ประคอง การดูแลระยะฟื้นฟูสภาพ/สมรรถภาพ และการดแู ลตอ่ เน่ือง จากทีมผูใ้ หบ้ ริการท่ี
สง่ ต่อการดแู ลไปยงั ทีมผู้ใหบ้ ริการที่รบั ดูแลต่อ

202 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสุขภาพ ฉบบั ท่ี 5

ตอนท่ี III กระบวนการดูแลผูป้ ว่ ย

(5) ทีมผ้ใู ห้บริการใหข้ อ้ มูลทสี่ ำ� คัญเก่ียวกับการสง่ ต่อแกผ่ ปู้ ว่ ยและครอบครัว ครอบคลุมขอ้ บง่ ชี้ ความเรง่ ดว่ น
กำ� หนดเวลา หนว่ ยบริการ/สถานพยาบาลที่จะรับดแู ลตอ่ และความเส่ียง.

(6) ทีมผู้ให้บริการใช้ข้อมูลป้อนกลับ จากผู้ป่วย ครอบครัว หรือหน่วยบริการ/สถานพยาบาลท่ีรับดูแลต่อ
เพ่อื ปรับปรงุ กระบวนการส่งต่อและการดแู ลก่อนการสง่ ต่อ.

ค. การเคลื่อนยา้ ยผปู้ ่วย176 (Patient Transport)
(1) ทมี ผใู้ หบ้ รกิ ารใหก้ ารรกั ษาพยาบาลเพอ่ื ควบคมุ ภาวะคกุ คามชวี ติ ใหม้ น่ั ใจวา่ ผปู้ ว่ ยอยใู่ นสภาพคงท่ี (stabilization)

กอ่ นเคลอ่ื นย้ายผปู้ ว่ ย.
(2) การดแู ลขณะเคลอ่ื นยา้ ยผู้ป่วยดำ� เนนิ การโดยบคุ ลากรที่มสี มรรถนะ/ขีดความสามารถ มีการเฝ้าติดตาม177

และสอ่ื สารขอ้ มลู ท่ีเหมาะสม.
(3) องค์กรมีหลักประกันความมั่นใจในคุณภาพและความปลอดภัยของการเคลื่อนย้ายผู้ป่วยระหว่าง

สถานพยาบาล:

176 การเคลื่อนย้ายผู้ป่วย (Patient Transport) หมายถึงกระบวนการเคล่ือนย้ายผู้ป่วยจากหน่วยงาน/สถานพยาบาลที่ส่งต่อผู้ป่วยไปยัง

หน่วยงาน/สถานพยาบาลทรี่ บั ผ้ปู ว่ ยไวด้ ูแล
177 การดูแลและเฝา้ ติดตามท่เี หมาะสม ประกอบดว้ ย การเฝ้าระวังสัญญาณชีพของผู้ปว่ ยตามขอ้ บ่งช้ี ดแู ลผู้ป่วยให้ไดร้ บั ยา สารนำ�้ เลอื ด

ออกซิเจน และสารอนื่ ๆ ผา่ นอปุ กรณต์ า่ งๆ รวมทั้งการบนั ทึกข้อมลู ตา่ งๆ

มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบบั ที่ 5 203

ตอนท่ี III กระบวนการดแู ลผปู้ ว่ ย
(i) บริการขนส่งผ้ปู ่วยเป็นไปตามกฎหมายและข้อบงั คับที่เกยี่ วข้อง;
(ii) ยานพาหนะที่ใช้เคล่ือนย้ายผปู้ ว่ ย ไดม้ าตรฐานความปลอดภัย มีอุปกรณ์การแพทย์ ยา และเวชภณั ฑ์

ที่พร้อมตอบสนองความตอ้ งการของผปู้ ว่ ย สามารถสื่อสารและปรึกษากบั สถานพยาบาลทสี่ ง่ ตอ่ หรอื ที่
จะรบั ผปู้ ว่ ยได้สะดวก.
(4) องคก์ รมรี ะบบตรวจสอบหรอื การทบทวนอยา่ งเปน็ ระบบเกย่ี วกบั อบุ ตั กิ ารณห์ รอื ความเสย่ี งในการเคลอื่ นยา้ ย
ผู้ปว่ ย.

204 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสุขภาพ ฉบบั ท่ี 5

ตอนที่ IV ผลลพั ธ์

องค์กรแสดงให้เห็นผลการด�ำเนินงานท่ีดีและการปรับปรุงในประเด็นส�ำคัญ ได้แก่
ผลดา้ นการดแู ลสขุ ภาพ/การดแู ลทางคลนิ กิ การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ ผลดา้ นการมงุ่ เนน้
ผูป้ ่วยและผู้รับผลงานอนื่ ผลดา้ นบุคลากร ผลดา้ นการนำ� และการกำ� กบั ดแู ล ผลดา้ น
ประสทิ ธผิ ลของกระบวนการ และผลด้านการเงิน.

ขดี ความสามารถ อตั รากำ� ลงั IV-1 การดแู ลผปู้ ว่ ย
บรรยากาศการทำ� งาน ผลด้าน • ผลลพั ธ์ กระบวนการ
การดแู ลสุขภาพ ความปลอดภยั functional status
สขุ อนามยั ความปลอดภยั สวสั ดภิ าพ การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ
การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ • พฤตกิ รรมสขุ ภาพและสถานะสขุ ภาพ

ความผกู พนั และความพงึ พอใจ
การพฒั นาบคุ ลากรและผนู้ ำ�

IV-3
ผลด้านบคุ ลากร

IV-4 IV-5 IV-2 IV-6
ผลด้านการน�ำ/กำ� กับดูแล ผลด้านประสิทธผิ ล ผลดา้ นการมงุ่ เน้น ผลด้านการเงิน
ของกระบวนการท�ำงาน ผู้ปว่ ย/ผรู้ ับผลงาน
การบรรลผุ ลตามกลยทุ ธ์ ผลการดำ� เนนิ การดา้ นการเงนิ
การสอ่ื สารและความผกู พนั ผลงานของกระบวนการทำ� งานสำ� คญั ความพงึ พอใจ/ไมพ่ งึ พอใจ ผลตอบแทนทางการเงนิ
และกระบวนการสนบั สนนุ คณุ คา่ การคงอยู่ การแนะนำ� ความอยรู่ อดทางการเงนิ
การกำ� กบั ดแู ล ผลดา้ นการงบประมาณ
ความรบั ผดิ ชอบทางการเงนิ ความพรอ้ มตอ่ ภยั พบิ ตั /ิ ภาวะฉกุ เฉนิ การสรา้ งความสมั พนั ธ์
การปฏบิ ตั ติ ามกฎหมาย ผลงานดา้ นหว่ งโซอ่ ปุ ทาน
จรยิ ธรรมและความเชอ่ื มนั่
การทำ� ประโยชนใ์ หส้ งั คม

มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบบั ท่ี 4 205

ตอนท่ี IV ผลลพั ธ์
IV-1 ผลดา้ นการดแู ลสุขภาพ (Healthcare Results)

(1) องคก์ รแสดงใหเ้ หน็ ระดบั ปจั จบุ นั และแนวโนม้ ของตวั ชวี้ ดั สำ� คญั ดา้ นการดแู ลผปู้ ว่ ย178/ผรู้ บั ผลงาน การดแู ล
ทางคลินิก179 ทง้ั ในดา้ นผลลพั ธ์ กระบวนการ ความปลอดภยั และ functional status.

(2) องคก์ รแสดงใหเ้ หน็ ระดบั ปจั จบุ นั และแนวโนม้ ของตวั ชว้ี ดั สำ� คญั เกย่ี วกบั พฤตกิ รรมสขุ ภาพและสถานะสขุ ภาพ
ของกลุ่มผปู้ ่วย/ผ้รู บั ผลงานที่ส�ำคญั ประชากรในชมุ ชน.

IV-2 ผลด้านการมุง่ เนน้ ผู้ป่วยและผู้รบั ผลงาน (Patient and Other Customer-Focused Results)
องคก์ รแสดงใหเ้ หน็ ระดบั ปจั จบุ นั และแนวโนม้ ของตวั ชว้ี ดั สำ� คญั เกยี่ วกบั ความพงึ พอใจ ความไมพ่ งึ พอใจ คณุ คา่ จาก
มมุ มองของผู้ป่วย/ผู้รับผลงาน การคงอยู่ การแนะนำ� และการสร้างความสัมพันธ์กับผ้ปู ่วย/ผ้รู บั ผลงาน.

178 ตวั ชวี้ ดั ดา้ นการดแู ลผปู้ ว่ ย ไดม้ าจากการวเิ คราะหโ์ รคสำ� คญั ทโ่ี รงพยาบาลใหก้ ารดแู ล ซง่ึ แตล่ ะโรคควรจะมชี ดุ ของตวั ชวี้ ดั ซง่ึ สะทอ้ นประเดน็
สำ� คญั ของโรคน้ันๆ อยา่ งครบถว้ น

179 ตัวช้ีวดั ดา้ นการดูแลทางคลินกิ ไดม้ าจากการวเิ คราะห์ระบบงานส�ำคญั และระบบบริการที่เกี่ยวข้องกบั การดูแลผปู้ ่วย เชน่ ระบบปอ้ งกนั
และควบคุมการติดเชอ้ื ระบบยา ระบบเวชระเบยี น ระบบบริการผู้ป่วยนอก ผ้ปู ว่ ยใน ผปู้ ่วยฉกุ เฉนิ เปน็ ตน้

206 มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบับท่ี 5

ตอนท่ี IV ผลลพั ธ์

IV-3 ผลดา้ นบคุ ลากร (Workforce Results)
(1) องค์กรแสดงใหเ้ ห็นระดับปจั จบุ นั และแนวโน้มของตัวชวี้ ดั สำ� คญั เกี่ยวกับขดี ความสามารถ ระดบั อตั ราก�ำลัง
การรักษาไว้ และทกั ษะทเี่ หมาะสมของบุคลากร.
(2) องค์กรแสดงให้เห็นระดับปัจจุบันและแนวโน้มของตัวชี้วัดส�ำคัญเก่ียวกับบรรยากาศการท�ำงาน สุขอนามัย
ความปลอดภยั สวัสดภิ าพ การสร้างเสรมิ สขุ ภาพ สทิ ธปิ ระโยชน์และบรกิ ารของบุคลากร.
(3) องค์กรแสดงให้เห็นระดับปัจจุบันและแนวโน้มของตัวช้ีวัดส�ำคัญเก่ียวกับความพึงพอใจของบุคลากรและ
ความผกู พันของบุคลากร.
(4) องค์กรแสดงให้เหน็ ระดับปจั จุบันและแนวโน้มของตัวชว้ี ดั ส�ำคญั เกยี่ วกับการพฒั นาบคุ ลากรและผนู้ ำ� .

IV-4 ผลดา้ นการน�ำและการกำ� กับดแู ล (Leadership and Governance Results)

(1) องค์กรแสดงให้เห็นระดับปัจจุบันและแนวโน้มของตัวชี้วัดส�ำคัญเกี่ยวกับการบรรลุผลตามกลยุทธ์และ
แผนปฏบิ ัติการขององคก์ ร.

(2) องคก์ รแสดงใหเ้ หน็ ผลหรอื ตวั บง่ ชส้ี ำ� คญั ของการดำ� เนนิ การของผนู้ ำ� ระดบั สงู ในเรอ่ื งการสอ่ื สารและการสรา้ ง
ความผกู พันกบั บุคลากรและผูร้ บั ผลงาน.

(3) องคก์ รแสดงใหเ้ หน็ ผลหรอื ตวั บง่ ชส้ี ำ� คญั ดา้ นการกำ� กบั ดแู ลกจิ การ การกำ� กบั ดแู ลทางคลนิ กิ และความรบั ผดิ ชอบ
ดา้ นการเงนิ ทั้งภายในและภายนอกองค์กร180.

180 ผลของความรับผดิ ชอบทางการเงนิ เชน่ รายงานการตรวจสอบทางการเงนิ ขอ้ แนะนำ� ของผตู้ รวจสอบ การตอบสนองของผู้บรหิ าร

มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบับที่ 5 207

ตอนท่ี IV ผลลพั ธ์

(4) องค์กรแสดงให้เห็นผลหรือตัวบ่งชี้ส�ำคัญดา้ นการปฏิบัติตามหรือปฏิบัติได้เหนือกวา่ ข้อก�ำหนดด้านกฎหมาย
และกฎระเบยี บ.

(5) องค์กรแสดงให้เห็นผลหรือตัวบ่งช้ีส�ำคัญด้านการประพฤติปฏิบัติอย่างมีจริยธรรม และความเชื่อมั่นของ
ผู้มสี ว่ นได้สว่ นเสยี ท่มี ีต่อผ้นู �ำระดบั สูง และการก�ำกับดูแลกิจการ.

(6) องค์กรแสดงให้เหน็ ผลหรอื ตัวบ่งชส้ี �ำคญั ดา้ นการท�ำประโยชนแ์ ละการสนับสนุนชุมชนทส่ี ำ� คัญ.

IV-5 ผลดา้ นประสทิ ธิผลของกระบวนการท�ำงานสำ� คญั (Key Work Process Effectiveness Results)
(1) องค์กรแสดงให้เหน็ ระดับปัจจบุ ันและแนวโนม้ ของตวั ช้วี ัดส�ำคัญเกย่ี วกบั ผลการดำ� เนนิ การของกระบวนการ
ท�ำงานส�ำคัญ (ตามมาตรฐานตอนท่ี I และ II) และกระบวนการสนับสนุนส�ำคัญ ครอบคลุมตัวชี้วัด
ดา้ นผลติ ภาพ รอบเวลา ประสิทธผิ ล ประสิทธภิ าพ และมิติคณุ ภาพทเ่ี กีย่ วข้องอ่ืนๆ.
(2) องค์กรแสดงให้เห็นระดับปัจจุบันและแนวโน้มของตัวชี้วัดส�ำคัญของประสิทธิผลระบบความปลอดภัยของ
องค์กร การเตรียมพรอ้ มรบั ภัยพิบัตแิ ละภาวะฉุกเฉิน และผลการด�ำเนนิ การดา้ นห่วงโซอ่ ปุ ทาน.

IV-6 ผลดา้ นการเงนิ (Financial Results)
องคก์ รแสดงใหเ้ หน็ ระดบั ปจั จบุ นั และแนวโนม้ ของตวั ชว้ี ดั สำ� คญั ของผลการดำ� เนนิ การดา้ นการเงนิ รวมทง้ั ตวั ชว้ี ดั
ด้านผลตอบแทนทางการเงนิ ความมัน่ คงทางการเงิน และผลการดำ� เนินการด้านการใชง้ บประมาณ.

208 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบบั ที่ 5

ภาคผนวก 1

Scoring Guideline

ค�ำชี้แจงประกอบการใช้ HA Scoring
แนวคิด
HA Scoring เปน็ เครอ่ื งมอื สำ� หรบั การประเมนิ maturity ของระบบคณุ ภาพ ในการพฒั นาโรงพยาบาล
รวมถึงใช้ประโยชน์จากมาตรฐาน HA ในการยกระดับการพัฒนาและการขับเคลื่อนการพัฒนาอย่างยั่งยืน
ซง่ึ จดั ทำ� ข้ึนบนพนื้ ฐานแนวคดิ ทปี่ รับเปล่ยี นไปดงั น้ี
1) มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ (Hospital and Healthcare Standards) ประกอบไปดว้ ยมาตรฐาน

4 ตอน (part) โดยแต่ละตอนมีการแบ่งบท (chapter) บางบทจะมีการจัดหมวดหมู่ (section) โดยแตล่ ะ
บทของมาตรฐานจะมขี อ้ ก�ำหนด (requirement) 3 ระดบั คอื ขอ้ ก�ำหนดพืน้ ฐาน (basic requirements)
ขอ้ ก�ำหนดในภาพรวม (overall requirements) และข้อก�ำหนดยอ่ ย (multiple requirements)
2) คณะกรรมการสถาบนั กำ� หนดให้มเี กณฑท์ ีจ่ ำ� เป็นตอ่ ความปลอดภัย (essential criteria for safety) ของ
ผู้ป่วย/บุคลากร โดยเลือกจากข้อก�ำหนดท่ีมีในมาตรฐาน เป็นเกณฑ์ในการพิจารณาให้การรับรองคุณภาพ
สถานพยาบาลตามทค่ี ณะกรรมการสถาบนั ประกาศในแตล่ ะชว่ งเวลา เพอ่ื ใหผ้ ปู้ ว่ ยและบคุ คลากรมคี วามมน่ั ใจ
ในระบบบรกิ ารสขุ ภาพทม่ี คี ณุ ภาพแความปลอดภยั ในประเดน็ ทสี่ ำ� คญั โดยโรงพยาบาลตอ้ งมกี ารดำ� เนนิ การ
อย่างเป็นรปู ธรรมตามทกี่ ำ� หนด

มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสุขภาพ ฉบบั ท่ี 5 209

ภาคผนวก 1 Scoring Guideline

3) คณะอนกุ รรมการพฒั นามาตรฐานกำ� หนดใหม้ เี กณฑห์ ลกั เพอื่ ความยง่ั ยนื (core criteria for sustainability)
ของระบบคุณภาพของสถานพยาบาล โดยเลือกจากข้อก�ำหนดที่มีในมาตรฐาน เพื่อโรงพยาบาลและ
ผู้เยี่ยมส�ำรวจได้ใช้ประโยชน์ในการกระตุ้นการพัฒนาเพื่อยกระดับการพัฒนาและการขับเคล่ือนการพัฒนา
ให้เป็นรพ.ที่มีคุณภาพอย่างย่ังยืน โดยเลือกข้อก�ำหนด ท่ีมีพลังในการส่งเสริมให้เกิดวัฒนธรรมคุณภาพ
(quality culture) สะท้อนการพัฒนาที่สอดคล้องกับค่านิยม (core value) และการด�ำเนินการตาม
ข้อก�ำหนดดังกล่าวจะส่งผลให้เกิดการพัฒนาเชิงระบบและเกิดการด�ำเนินการในข้อก�ำหนดอื่นๆ ร่วมด้วย
ซงึ่ มกี ารกำ� หนดรวมเปน็ หวั ข้อส�ำหรับการประเมนิ ตนเองใน HA Scoring จำ� นวน 27 ขอ้ จากจำ� นวน
ทง้ั หมด 100 ขอ้

4) การเยย่ี มส�ำรวจคือการทบทวนโดยมิตรจากภายนอก (external peer review) เพ่ือรบั รูร้ ะดบั maturity
ของระบบคุณภาพทพ่ี ัฒนา และกระต้นุ ใหเ้ กดิ การพัฒนาอยา่ งตอ่ เน่ือง

5) ผเู้ ยย่ี มสำ� รวจมหี นา้ ทีใ่ นการ
l รับรบู้ ริบทและผลงานการพฒั นาของโรงพยาบาล
l สร้างกระบวนการเรยี นรู้จากผลงานของโรงพยาบาล
l รว่ มกบั โรงพยาบาลในการจดั ทำ� ประเดน็ ในแผนการพฒั นา (Issues for Improvement-IFI) ทเี่ หมาะสม
และสมบูรณ์
l ใชป้ ระโยชนจ์ ากขอ้ กำ� หนดทเ่ี ปน็ เกณฑท์ จ่ี ำ� เปน็ ตอ่ ความปลอดภยั (essential criteria for safety) ในการ
วางระบบเพ่ือความปลอดภยั ส�ำหรบั ผ้ปู ่วยและบุคลากร

210 มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบบั ท่ี 5

ภาคผนวก 1 Scoring Guideline

l ใช้ประโยชนจ์ ากขอ้ กำ� หนดท่เี ป็นเกณฑห์ ลักเพอื่ ความย่ังยนื (core criteria for sustainability) ในการ
ยกระดับการพฒั นาและการขับเคล่อื นการพัฒนาอยา่ งยงั่ ยนื

6) โรงพยาบาลมีหนา้ ทใี่ นการ
l ใช้ HA Scoring ในการประเมินตนเองและจัดท�ำร่างประเดน็ ในแผนการพัฒนาเพือ่ ยกระดบั maturity
และสรา้ งวัฒนธรรมคุณภาพในโรงพยาบาล
l พาผเู้ ยย่ี มสำ� รวจตามรอยระบบงานต่างๆ ของโรงพยาบาล
l ใชป้ ระโยชนจ์ ากขอ้ กำ� หนดทเี่ ปน็ เกณฑท์ จี่ ำ� เปน็ ตอ่ ความปลอดภยั (essential criteria for safety) ในการสรา้ ง
วฒั นธรรมความปลอดภยั และขอ้ กำ� หนดทเี่ ปน็ เกณฑห์ ลกั เพอื่ ความยงั่ ยนื (core criteria for sustainability)
ในการยกระดับและขับเคลอื่ นการพฒั นาระบบคุณภาพในสถานพยาบาลใหม้ คี วามอยา่ งยัง่ ยนื

7) การผ่านการรบั รองจะมีระดบั ตา่ งๆ ซ่ึงรบั รู้กนั เป็นการภายใน และมผี ลตอ่ ความเขม้ ข้นของการติดตามดงั นี้
l ระดับพอผา่ น เมื่อ mode ของ score อยูร่ ะหวา่ ง 2.5-2.9
l ระดับดี เมื่อ mode ของ score อยูร่ ะหวา่ ง 3.0-3.4
l ระดบั ดีมาก เมอ่ื mode ของ score อยรู ะหวา่ ง 3.5-3.9
l ระดบั ดเี ยี่ยม เมอื่ mode ของ score มากกว่า 4.0

8) การใช้ HA Scoring สำ� หรบั การพฒั นาระบบงานของสถานพยาบาล ควรมุ่งเพื่อยกระดบั maturity ของ
ระบบคณุ ภาพ ในการพฒั นาระบบงานในองคก์ รใหเ้ พมิ่ ขนึ้ อยา่ งตอ่ เนอ่ื งไปสคู่ วามยงั่ ยนื มใิ ชเ่ พยี งคาดหวงั คะแนน
ผา่ นเกณฑก์ ารรบั รองเทา่ นนั้

มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสขุ ภาพ ฉบบั ที่ 5 211

ภาคผนวก 1 Scoring Guideline

แนวทางการใช้ HA Scoring 2022 ส�ำหรับโรงพยาบาล
1) ศึกษามาตรฐานและแนวทางการใช้มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพเพื่อเรยี นรูท้ �ำความเขา้ ใจ
2) ทมี งานทรี่ บั ผดิ ชอบหรอื เกย่ี วขอ้ งกบั มาตรฐานเรอ่ื งนน้ั รว่ มกนั ประเมนิ ความสมบรู ณข์ องระบบคณุ ภาพ ในการ
พฒั นาโรงพยาบาล ตาม Scoring Guideline ในท่ีนหี้ มายถึงการประเมินระดับการพฒั นาท่ีโรงพยาบาล
สามารถดำ� เนนิ การได้สอดคล้องกับจุดมุ่งหมายของข้อก�ำหนดของแตล่ ะกล่มุ หวั ขอ้ ตามทร่ี ะบุไว้ในมาตรฐาน
ซึง่ แบ่งระดับคะแนนเปน็ 5 ระดบั ซ่ึงแบ่งเป็นคะแนนกระบวนการ (process) และคะแนนผลลพั ธ์ (result)
โดยใชแ้ นวทางทกี่ ำ� หนดประเมนิ การดำ� เนนิ งานในประเดน็ ตา่ งๆของโรงพยาบาลตามมาตรฐาน วา่ การออกแบบ
แนวทางปฏบิ ตั ิ และการถา่ ยทอดแนวทางไปสกู่ ารปฏบิ ตั ไิ ดบ้ รรลผุ ล ครอบคลมุ ประเดน็ สำ� คญั การวดั ผลทบทวน
และปรบั ปรงุ การดำ� เนนิ การ จนสามารถเปน็ แบบอยา่ งได้ ตลอดจนการแสดงผลลพั ธท์ เ่ี กดิ ขน้ึ ไดว้ า่ อยรู่ ะดบั ใด
หากมีความเห็นท่ีแตกต่างกัน ให้ระบุจุดแข็งและโอกาสพัฒนาในมุมมองของแต่ละคนออกมาให้มากท่ีสุด
น�ำโอกาสพฒั นาไปด�ำเนนิ การแล้วจงึ กลับมารว่ มกันประเมินใหม่
3) ใหค้ วามส�ำคญั กับ ข้อก�ำหนดที่เป็นเกณฑท์ ี่จำ� เปน็ ต่อความปลอดภัย (essential criteria for safety) และ
ข้อกำ� หนดที่เปน็ เกณฑห์ ลักเพอ่ื ความยงั่ ยืน (core criteria for sustainability) ในการสร้างการเรียนรแู้ ละ
พฒั นาอยา่ งเป็นระบบ
4) ร่วมกันใหค้ วามเหน็ เกีย่ วกับระดบั maturity ของระบบคณุ ภาพ ที่ทำ� ได้ของแต่ละข้อกำ� หนด และใหจ้ ดั ท�ำ
แผนการพฒั นา เพอื่ ยกระดับ maturity สู่ score 3 หรอื 4 หรือ 5 แล้วแต่กรณี

212 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสุขภาพ ฉบับท่ี 5

ภาคผนวก 1 Scoring Guideline

5) ประเมนิ score ในแบบประเมนิ ตนเอง (Self Assessment Report) เขยี นสง่ิ ทส่ี ามารถทำ� ไดด้ ตี ามมาตรฐาน
และแผนการพัฒนาในสื่งที่เป็นโอกาสพฒั นา เพอ่ื การตดิ ตามในการพฒั นาตอ่ เน่ืองและเรยี นรู้ร่วมกบั ทีม

6) เม่อื สถานพยาบาลมีความพรอ้ มในการรบั การประเมิน สง่ เอกสารแบบประเมินตนเองมายังสรพ. เพ่ือเขา้ สู่
กระบวนการขอการรบั รองคุณภาพ ส่ง score และแผนการพัฒนา พร้อมเอกสารตามที่สรพ.ก�ำหนด มายงั
สรพ.เพ่ือขอรับการเย่ียมสำ� รวจ

7) จดั เตรยี มเอกสารสำ� หรบั การ verify การปฏบิ ตั หิ รอื ผลการประเมนิ ตา่ งๆ ไวท้ โี่ รงพยาบาลอยา่ งเปน็ หมวดหมู่

มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบับที่ 5 213

ภาคผนวก 1 Scoring Guideline
แนวทางการก�ำหนดระดบั คะแนน Scoring guideline

Score Process Result

1 ออกแบบและเรม่ิ ต้นปฏบิ ตั ิ มีการวัดผล
Design & early stage of implementation Measure
2 มกี ารปฏิบัตไิ ดบ้ างสว่ น แตค่ รอบคลมุ ประเด็นที่สำ� คญั 181 ติดตามตัวชว้ี ดั ท่ีตรงเป้าหมายตามประเดน็ ท่สี �ำคัญ
Partial implementation Relevant and valid measure

3 มกี ารปฏบิ ตั ทิ ี่ครอบคลมุ และได้ผล วเิ คราะห์และใช้ประโยชนจ์ ากตัวชว้ี ดั
Effective implementation Get use of measures

4 มีการปรับปรุงกระบวนการต่อเนือ่ ง มผี ลลพั ธ์ในเกณฑ์ดี (สงู กว่าคา่ เฉลย่ี )
Continuous improvement Good results (better than average)

5 มีกระบวนการท่ีเปน็ แบบอย่างทดี่ ี มผี ลลพั ธท์ ีด่ มี าก (25% สงู สดุ )
Role model, good practices, innovation Very good results (top quartile)

181 ประเดน็ สำ� คญั หมายถงึ 1) ประเดน็ สำ� คญั ตามมาตรฐาน 2) ประเดน็ สำ� คญั ตามบรบิ ทโรงพยาบาล 3) ประเดน็ สำ� คญั ตามระดบั ศกั ยภาพโรงพยาบาล
214 มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสขุ ภาพ ฉบับท่ี 5

ภาคผนวก 1 Scoring Guideline

1) พิจารณาตามระดบั maturity ของระบบคณุ ภาพของการพฒั นา
1.1 มาตรฐานหมวดกระบวนการ (Process)
l คะแนน 1 Design & early stage of implementation เริ่มมีการน�ำมาตรฐานไปปฏิบัติ เช่น
มกี ารกำ� หนดโครงสรา้ งทเ่ี กยี่ วขอ้ ง วางแผน วางแนวทางปฏบิ ตั ิ (ใชเ้ ปน็ แนวทางการประเมนิ ระดบั
Score 1 กับมาตรฐานในสว่ นนท่ี กุ ข้อ)
l คะแนน 2 Partial implementation แนวทางปฏิบัติท่ีก�ำหนดมีความเหมาะสมกับบริบท เริ่มมี
การน�ำแนวทางไปสู่การปฏิบัติ ความครอบคลุมอาจจะยังไม่สมบูรณ์แต่ต้องครอบคลุมข้อก�ำหนด
ที่เป็นเกณฑ์ที่จ�ำเป็นต่อความปลอดภัย และประเด็นท่ีส�ำคัญ (ใช้เป็นแนวทางการประเมินระดับ
Score 2 กบั มาตรฐานในสว่ นน้ีทกุ ขอ้ )
l คะแนน 3 Effective implementation มีการปฏิบัติตามแนวทางที่ก�ำหนดอย่างครอบคลุมและ
ไดผ้ ล บรรลเุ ปา้ หมายในประเดน็ สำ� คัญ
l คะแนน 4 Continuous improvement มีการประเมินและปรับปรุงกระบวนการส�ำคัญ มีการ
เชอื่ มโยงกับกระบวนการ/ระบบงานท่ีเก่ียวข้อง
l คะแนน 5 Role model, good practices, innovation เปน็ แบบอยา่ งทดี่ ี มกี ารถอดองคค์ วามรู้
มีการใช้นวัตกรรมท่สี ง่ ผลดี

มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบับท่ี 5 215

ภาคผนวก 1 Scoring Guideline

1.2 มาตรฐานหมวดผลลพั ธ์ (Result)
l คะแนน 1 Measure มกี ารออกแบบการวดั ผล
l คะแนน 2 Relevant and valid measure มกี ารตดิ ตามตวั ชวี้ ดั ทต่ี รงเปา้ หมายตามประเดน็ ทสี่ ำ� คญั
l คะแนน 3 Get use of measures มกี ารวดั ทตี่ รงประเดน็ ตามเปา้ หมายมาตรฐาน และครอบคลมุ
ประเดน็ สำ� คญั เปน็ สว่ นใหญ่ โดยมกี ารใชป้ ระโยชนจ์ ากการตดิ ตามตวั วดั เพอื่ ใหเ้ กดิ การพฒั นาตอ่ เนอื่ ง
l คะแนน 4 Good results (better than average) ตัววดั ตามประเด็นสำ� คญั สว่ นใหญ่อยู่ในระดบั
ที่ดกี วา่ คา่ เฉล่ยี ในบริบทเดียวกนั หรอื มแี นวโน้มดขี นึ้ อย่างต่อเนือ่ ง
l คะแนน 5 Very good results (top quartile) ตวั วดั ตามประเดน็ สำ� คญั อยใู่ นระดบั top quartile

2) พิจารณาตามระดับความยากง่ายในการดำ� เนินการ
2.1 อาจจะน�ำข้อก�ำหนดในมาตรฐานแต่ละประเด็นมาพิจารณาว่าประเด็นใดท่ีท�ำได้ง่ายที่สุด และยากข้ึน
เปน็ ล�ำดบั ขนั้ โดยพยายามให้สอดคล้องกบั แนวทางในข้อ 1)
2.2 อาจจะพิจารณาระดบั ความยากงา่ ยตามศกั ยภาพของโรงพยาบาล

3) พิจารณาตามลำ� ดับขนั้ ตอนที่โรงพยาบาลตอ้ งดำ� เนนิ การก่อนหลัง
3.1 อาจพิจารณาวา่ ในความเป็นจรงิ มี sequence ของการดำ� เนนิ การวางระบบงานอยา่ งไรบ้าง เช่น เริม่
จากการวิเคราะห์ขอ้ มูล การออกแบบระบบ การฝกึ อบรม การน�ำส่กู ารปฏิบัติ เปน็ ต้น

4) พยายามให้มกี ารพจิ ารณาในภาพรวม ใหม้ ีรายละเอียดเทา่ ที่จำ� เปน็ ไมต่ ้องคัดลอกมาจากมาตรฐานทง้ั หมด

216 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบบั ท่ี 5

ภาคผนวก 1 Scoring Guideline

แนวทางการรวมคะแนนในการประเมิน
โรงพยาบาลทมี่ ี performance เกนิ กว่าระดบั 1 ขึน้ มา สามารถนำ� ส่วนของคะแนนตั้งแต่ระดบั 2-5
มารวมกนั ไดโ้ ดยไมต่ อ้ งใหร้ ะดบั ขน้ั ทตี่ ำ่� กวา่ สมบรู ณ์ เชน่ ถา้ ทำ� 2 ไดส้ มบรู ณ์ 3 ไดค้ รง่ึ หนง่ึ และ 4 ไดค้ รงึ่ หนง่ึ
ก็สามารถน�ำครึง่ หนึง่ ของ 4 มารวมกบั คร่งึ หนงึ่ ของ 3 เท่ากบั วา่ ได้คะแนนเป็น 3

มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสขุ ภาพ ฉบับท่ี 5 217

ภาคผนวก 2

Core Values and Concepts of Hospital Accreditation
ค่านยิ มและแนวคิดหลกั หรอื หลกั คิดท่กี ระบวนการ HA น�ำมาใช้ เกดิ จากการผสมผสานหลกั คิดของ
การพฒั นาคุณภาพการดแู ลผู้ป่วย การสร้างเสรมิ สขุ ภาพ และการพัฒนาองคก์ รสู่ความเป็นเลิศ เกิดจากการ
ประยกุ ตแ์ นวคดิ TQM การสะสมหลกั คดิ ทเ่ี กดิ จากการดำ� เนนิ การพฒั นาในแตล่ ะขน้ั ตอน และมาผสมผสานกบั
ข้อสรุปทไี่ ดจ้ ากการศึกษาองคก์ รที่ประสบความสำ� เร็จที่ MBNQA นำ� มาใช้
หลกั คิดเหลา่ นเี้ ป็นส่ิงทจี่ ะช่วยก�ำกบั วธิ ีการคดิ การตัดสินใจ และพฤติกรรม ซึง่ สามารถใชป้ ระยุกต์ได้ใน
ทกุ มาตรฐาน ทกุ สถานการณ์ เปน็ สงิ่ ท่มี ีอย่แู ลว้ ระดบั หนงึ่ และสามารถพฒั นาให้มีมากขึ้นได้
หลักคิดหรือปรัชญาของ TQM ท่นี �ำมาใชใ้ นช่วงเริ่มต้นของการพัฒนาคุณภาพโรงพยาบาลไดแ้ ก่ ลกู คา้
สำ� คญั ทส่ี ดุ (customer focus), จุดความฝันร่วมกนั (common vision), ทมี งานสัมพนั ธ์ (team work),
มงุ่ มน่ั กระบวนการ (process focus), สานดว้ ยอรยิ สจั สี่ (problem solving), ดที ผ่ี นู้ ำ� (visionary leadership),
ทำ� ดีอยา่ งตอ่ เน่อื ง (continuous improvement)
เมื่อน�ำมาตรฐานโรงพยาบาลฉบับแรกมาใช้ หลักคิดที่ใช้กระตุ้นให้เกิดการปฏิบัติที่เกิดผลอย่างแท้จริง
ได้แก่ individual commitment, team work, customer focus
การพฒั นาคณุ ภาพตามบนั ได 3 ขน้ั สู่ HA ไดข้ อ้ สรปุ ของหลกั คดิ ในบนั ไดขน้ั ที่ 1 วา่ ทำ� งานประจำ� ใหด้ ,ี
มีอะไรให้คุยกนั , ขยนั ทบทวน และหลักคดิ ในบนั ไดข้นั ที่ 2 ว่า เป้าหมายชัด วัดผลได้ ใหค้ ณุ คา่ อยา่ ยดึ ติด

218 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบับที่ 5

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation

เมอ่ื ผสมผสานหลักคิดทัง้ หมดเข้าดว้ ยกนั และจัดเป็นหมวดหมู่ จะได้เปน็ 5 หมวด ดงั นี้
1. ทศิ ทางน�ำ: visionary leadership, systems perspective, agility
2. ผรู้ ับผล: patient & customer focus, focus on health, community responsibility
3. คนท�ำงาน: value on staff, individual commitment, teamwork, ethic & professional

standard
4. การพฒั นา: creativity & innovation, management by fact, continuous process improve-

ment, focus on results, evidence-based approach
5. พาเรยี นร:ู้ learning, empowerment

มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสขุ ภาพ ฉบับท่ี 5 219

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation

1. ทศิ ทางน�ำ
1.1 Visionary Leadership
คืออะไร
ผู้นำ� ท่ีมสี ายตากว้างไกล เปลี่ยนแปลงสังคม มองภาพใหญ่ คิดเชงิ กลยุทธ์
น�ำเสนอความทา้ ทาย จงู ใจใหค้ นเกง่ มารวมตัวกัน สเู่ ปา้ หมายทีส่ งู กวา่
ทำ� ไม
ผ้นู �ำคอื ผูก้ �ำหนดทิศทาง เปน็ แบบอยา่ ง อนุญาตและสนับสนุนการเปล่ยี นแปลง
ท�ำอย่างไร
l กำ� หนดทิศทาง สรา้ งค่านิยม ตัง้ ความคาดหวัง
l กำ� หนดกลยุทธ์ ระบบงาน วิธกี ารไปสเู่ ปา้ หมาย กระต้นุ นวตั กรรม
l นำ� คา่ นิยมและกลยุทธม์ าชีน้ �ำกิจกรรมและตดั สินใจ
l มองเหน็ โอกาสในปญั หาอุปสรรค
l กระตุ้น จงู ใจ สนบั สนุน ส่งเสรมิ ใหค้ นในองคก์ รมี innovator’s DNA
l เป็นแบบอยา่ งทดี่ ีในการใช้กระบวนทศั น์ใหม่ เชน่ องคก์ รท่มี ีชวี ิต

220 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบบั ท่ี 5

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation

1.2 Systems Perspective
คืออะไร

การมองภาพรวมอยา่ งครบถว้ นครอบคลุมทกุ องคป์ ระกอบ เห็นการเชื่อมต่อภายใน
การพิจารณาปจั จยั ทเ่ี กี่ยวขอ้ งอยา่ งเป็นเหตุเป็นผล
การพจิ ารณาวงรอบของปจั จยั นำ� เขา้ กระบวนการ ผลลัพธ์ และระบบสะทอ้ นกลบั
ทำ� ไม
การบริหารและพัฒนาแบบแยกส่วน ไม่ก่อให้เกิดความส�ำเร็จอย่างคุ้มค่า และท�ำให้สมาชิกในองค์กร
สับสน ออ่ นลา้
ท�ำอย่างไร
l สังเคราะห์ (synthesis) มองภาพรวมขององค์กรใช้ความต้องการหลักขององค์กร เป้าหมายเชิง

กลยทุ ธ์และแผนงานเปน็ พื้นฐาน
l มงุ่ ไปในแนวทางเดยี วกนั (alignment) ทำ� ใหเ้ ปา้ หมาย แผนงาน กระบวนการ ตวั ชว้ี ดั และกจิ กรรม

ตา่ งๆ สอดคล้องไปในแนวทางเดยี วกัน
l บรู ณาการ (integration) เช่อื มโยงแนวคดิ องค์ประกอบและระบบต่างๆ ขององค์กรเขา้ ด้วยกัน

มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบับท่ี 5 221

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation

1.3 Agility
คอื อะไร

ความสามารถในการปรบั ตวั อยา่ งรวดเร็วและมคี วามยืดหยุ่น
การตอบสนองผู้ปว่ ยและผูร้ ับบริการอย่างรวดเร็วและยืดหยนุ่
ทำ� ไม
สังคมคาดหวังทจ่ี ะไดร้ ับบรกิ ารอยา่ งรวดเร็ว
การปรบั ตัวท่วี ่องไวคือการก้าวไปขา้ งหน้ากอ่ นผ้อู นื่
ท�ำอย่างไร
l ลดความซบั ซ้อนของกระบวนการทำ� งาน ยกเลกิ กฎระเบยี บท่ีไม่จ�ำเปน็
l ใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศเพ่อื ให้เกิดการตอบสนองท่ีรวดเร็ว ยดื หยุ่น ตรงความต้องการเฉพาะ
l ผ้ปู ฏิบัติงานได้รบั อำ� นาจในการตัดสินใจ ภายใต้มาตรฐานท่ีจ�ำเปน็
l การออกแบบระบบบริการทไ่ี ด้ผล ประหยัด ใหค้ ุณคา่ กบั ความตอ้ งการของผู้รบั บริการแตล่ ะราย
l ใหค้ วามสำ� คญั กับการวัดและลดวงรอบเวลา ควบคไู่ ปกับการปรับปรงุ ดา้ นอ่ืนๆ

222 มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบบั ท่ี 5

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation

2. ผรู้ ับผล
2.1 Patient and Customer Focus
คืออะไร
สนองความต้องการ ใชม้ าตรฐานวิชาชพี เพอื่ ผลลพั ธท์ ่ดี ี
ผรู้ บั ผลงานมที ง้ั เพอื่ นรว่ มงานซง่ึ เปน็ ผรู้ บั ผลงานภายใน และผปู้ ว่ ย ครอบครวั ฯลฯ ทเ่ี ปน็ ผรู้ บั ผลงานภายนอก
ท�ำไม
หน้าทีห่ ลักของระบบบริการสุขภาพคือการมีสขุ ภาพดีของประชาชน ครอบครัว ชมุ ชน
ทำ� อย่างไร
l รับรู้ปัญหา/ความตอ้ งการ ทงั้ ระดับบุคคล กล่มุ โรค ทว่ั ไป ชุมชน
l ตอบสนอง ใหบ้ รกิ ารที่ตรงปญั หา ได้ผล ปลอดภัย ใสใ่ จ เคารพสทิ ธ/ิ ศกั ดศ์ิ รี ใชม้ าตรฐานวิชาชพี
ดูแลดว้ ยความระมัดระวงั ดแู ลอย่างเต็มความสามารถ เอาใจเขามาใสใ่ จเรา
l รับเสยี งสะท้อน

มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสขุ ภาพ ฉบับที่ 5 223

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation

2.2 Focus on Health
คืออะไร

แนวคดิ เร่อื งสขุ ภาพคอื ดุลยภาพ
การน�ำภาวะที่เป็นปกตขิ องบคุ คลมาใช้ประโยชน์ต่อสขุ ภาพ
ท�ำไม
การเจบ็ ป่วยจำ� นวนมาก ไม่รสู้ าเหตุ แตส่ ามารถดูแลใหม้ ีความสขุ ได้
สุขภาวะ พบไดท้ ั้งในยามเจบ็ ป่วยหรอื แมย้ ามจะเสยี ชวี ิต
ผู้ป่วย มที ง้ั สว่ นท่ีป่วยและไมป่ ่วย ในตัวคนเดยี วกัน
ทำ� อย่างไร
l ใชแ้ นวคิด focus on health กบั ผูป้ ว่ ยและผไู้ มป่ ่วย
l หาโอกาสสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพในผูป้ ว่ ยทุกราย
l พิจารณาปัจจัยที่มีผลตอ่ สขุ ภาพอยา่ งครอบคลุม
l สรา้ งสมดลุ ของการสรา้ งสขุ ภาวะ และการบ�ำบัดรักษา
l ใช้แนวคดิ สุขภาวะก�ำเนดิ (salutogenesis)
l ฝกึ อยกู่ บั ปจั จุบัน แบ่งปนั พลังบวกให้ผู้ป่วย

224 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบบั ท่ี 5

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation

2.3 Community Responsibility
คืออะไร

การปฏบิ ัติตามกฎระเบยี บ ปอ้ งกันผลกระทบต่อสงิ่ แวดลอ้ ม ปฏบิ ัติงานอย่างมจี ริยธรรม ช่วยเหลอื และ
ดแู ลสุขภาพชุมชน
ท�ำไม

บริการสุขภาพอาจส่งผลกระทบตอ่ สง่ิ แวดลอ้ มและสังคม
องค์กรบริการสขุ ภาพมหี น้าทด่ี แู ลสุขภาพชมุ ชนนอกเหนือจากบริการในทีต่ ง้ั
ท�ำอย่างไร
l ปฏิบัติตามกฎระเบียบ ข้อบงั คบั และมาตรฐานทีเ่ กย่ี วข้อง
l อนรุ ักษ์ทรัพยากรและการลดความสูญเปล่าตั้งแตต่ น้ ทาง
l คาดการณ์ความเสย่ี งที่อาจเกิดขนึ้ ท้ังในด้านสถานที่ การใช้รังส/ี สารเคมี อนั ตรายด้านชวี ภาพ และ

วางแผนปอ้ งกนั ความเส่ยี ง/อนั ตรายท่ีจะเกิดขน้ึ
l ตอบสนองอยา่ งเปดิ เผยเม่ือเกิดปญั หา
l การให้บริการสขุ ภาพแกช่ มุ ชน ค้นหาศกั ยภาพในชุมชนและสนบั สนนุ ใหช้ มุ ชนมีความสามารถในการ

ดูแลปญั หาสขุ ภาพด้วยตนเอง

มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสุขภาพ ฉบับท่ี 5 225

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation

3. คนท�ำงาน
3.1 Value on Staff
คอื อะไร
สง่ เสริมการมีและการใชศ้ ักยภาพ มแี รงจูงใจทำ� งานให้ไดผ้ ลดี มคี วามสขุ
ท�ำไม
คนคอื ทรัพยส์ นิ ท่มี ีค่าขององคก์ ร มีมูลคา่ เพม่ิ ขึ้นอยา่ งต่อเน่อื ง
systems approach ไดผ้ ลดีกวา่ การกล่าวโทษ
ทำ� อย่างไร
l มกี ัลยาณมติ ร/ศรัทธา ใชว้ ิธีการแห่งปัญญา คิดถกู วิธี คิดมรี ะเบียบ คิดมเี หตุผล คิดเรา้ กุศล
l ผูน้ �ำแสดงความมุง่ มนั่ ยกย่องชมเชยเจา้ หน้าที่ ส่งเสริมการพฒั นาตนเอง
l สง่ เสริมการแลกเปลยี่ นความรู้ สรา้ งสงิ่ แวดลอ้ มใหก้ ล้าคดิ กล้าทำ�
l จัดวิธที ำ� งานที่ยืดหย่นุ มีสมรรถนะ หลากหลาย
l ใช้ systems approach ในการแกป้ ญั หาความผิดพลงั้
l ถามคนทำ� งานว่า “อะไรคือสิ่งสำ� คญั ที่สุดท่ตี ้องการให้ปรับปรุง” และตอบสนอง

226 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบับที่ 5

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation

3.2 Individual Commitment
คอื อะไร

คือการที่แต่ละคนมีความมุ่งมั่นในหน้าท่ีที่ได้รับมอบหมาย ยึดถือเป้าหมายและความส�ำเร็จขององค์กร
เปน็ หลักในการทำ� งาน
ท�ำไม

ความสำ� เรจ็ ขององคก์ รเป็นผลรวมของความพยายามของทกุ คน
คุณภาพตอ้ งเริ่มทแี่ ตล่ ะคน ท�ำทนั ที ทำ� ตอ่ เนื่อง ทำ� เรือ่ งใกลต้ ัว
ทำ� อย่างไร
l แต่ละคนท�ำงานประจ�ำใหด้ ี ทำ� เตม็ ความสามารถ ระมดั ระวงั เอ้ืออาทร
l พัฒนางานของตน รว่ มพัฒนากับผู้อ่นื
l ผูน้ �ำก�ำหนดความคาดหวังที่เหมาะสม ใหก้ ารสนับสนนุ เสริมพลงั เป็นแบบอยา่ ง

มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบับที่ 5 227

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation

3.3 Teamwork
คืออะไร

การรบั ฟงั รว่ มคดิ รว่ มทำ� ภายในหนว่ ยงาน ระหวา่ งหนว่ ยงาน/วชิ าชพี ระหวา่ งผบู้ รหิ ารกบั ผปู้ ฏบิ ตั งิ าน
การเปน็ พนั ธมติ รระหวา่ งองคก์ รต่างๆ
ทำ� ไม

บริการสุขภาพมคี วามซับซอ้ น ต้องอาศัยความร่วมมอื อยา่ งกว้างขวาง
ทำ� อย่างไร
l สรา้ งเครือข่ายความสมั พนั ธ์ มีความยืดหย่นุ การตอบสนอง การแลกเปลีย่ นความรู้
l ส่งเสรมิ ให้เกิดความรว่ มมือและประสานงานทด่ี ีในการปฎิบตั ิงานประจ�ำ
l ทำ� งานเปน็ ทีมเพื่อพฒั นาในเรือ่ งใดเรือ่ งหนึ่ง ตามโอกาสพัฒนาท่พี บ
l มกี ลไกดภู าพรวม กำ� หนดทศิ ทางการพฒั นา ตดิ ตามกำ� กบั การพฒั นาในกลมุ่ ผปู้ ว่ ยหรอื ระบบงานหลกั

โดยทีมสหสาขาวชิ าชีพหรอื ทมี ครอ่ มสายงาน
l ขยายไปสคู่ วามรว่ มมอื กบั ภายนอก

228 มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบบั ที่ 5

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation

3.4 Ethical and Professional Practice
คอื อะไร

การตดั สนิ ใจบนพื้นฐานของจริยธรรมและมาตรฐานวชิ าชีพ
การก�ำกับดูแลจรยิ ธรรมและมาตรฐานวชิ าชพี โดยผปู้ ระกอบวิชาชีพด้วยกัน
ท�ำไม
การตัดสินใจของผปู้ ระกอบวชิ าชพี มีความส�ำคญั ตอ่ ผลทจ่ี ะเกดิ ข้ึนกบั ผู้ปว่ ย
สงั คมมคี วามคาดหวงั สงู ตอ่ ผปู้ ระกอบวชิ าชพี และรบั ไมไ่ ดก้ บั ผลไมพ่ งึ ประสงคซ์ ง่ึ เกดิ จากการละเลยหรอื
การปฏิบัตทิ ป่ี ราศจากจริยธรรมและมาตรฐาน
ผปู้ ระกอบวิชาชีพจ�ำเป็นต้องมอี สิ ระในการตดั สนิ ใจ ความมอี ิสระนนั้ ตอ้ งควบค่ไู ปกบั ความรบั ผิดชอบ
ผู้ประกอบวิชาชีพต้องท�ำหน้าท่ีเป็นตัวแทนของผู้ป่วยในการให้ค�ำแนะน�ำหรือพิจารณาทางเลือกที่
เหมาะสมส�ำหรับผปู้ ว่ ย
ท�ำอย่างไร
l ผปู้ ระกอบวชิ าชพี แตล่ ะคนมจี ติ สำ� นกึ ในการปฏบิ ตั งิ านบนพน้ื ฐานของจรยิ ธรรมและมาตรฐานวชิ าชพี

พัฒนาตนเองใหม้ ีความรแู้ ละทักษะทจี่ �ำเปน็
l ดว้ ยหลักงา่ ยๆ วา่ “เอาใจเขามาใสใ่ จเรา” หรือ “ดแู ลดจุ ญาตมิ ติ ร” จะชว่ ยป้องกันปัญหาได้มาก
l มกี ลไกทผี่ ปู้ ระกอบวชิ าชพี จะควบคมุ กำ� กบั กนั เองทงั้ ในลกั ษณะของการปอ้ งปรามและดำ� เนนิ การเมอื่

เกดิ ปญั หา เพ่อื สร้างความมัน่ ใจใหแ้ กผ่ ูร้ บั บรกิ ารและวชิ าชีพอืน่ ๆ ทป่ี ฏบิ ตั งิ านรว่ มกนั

มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบับท่ี 5 229

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation

4. การพัฒนา
4.1 Creativity and Innovation
คอื อะไร
การเปลย่ี นแปลงท่ใี ชว้ ิธีการและแนวคดิ ใหม่
ท�ำไม
หัวใจส�ำคัญของนวตั กรรมคือจนิ ตนาการ
การพัฒนาด้วยวธิ ีเดมิ ๆ ไม่อาจใช้การไดผ้ ลอีกต่อไป
สถานการณท์ ีค่ �ำตอบไมช่ ดั เจน เปน็ โอกาสเปิดส�ำหรบั จนิ ตนาการและนวัตกรรม
ทำ� อย่างไร
l จัดการใหน้ วตั กรรมเปน็ ส่วนหนง่ึ ของวัฒนธรรมองค์กรและงานประจ�ำ
l ผบู้ รหิ ารสง่ เสรมิ ใหผ้ ปู้ ฏบิ ตั งิ านไดท้ ดลองความคดิ ใหมๆ่ สง่ เสรมิ การฝกึ อบรมดา้ นความคดิ สรา้ งสรรค์
และนวัตกรรม
l สง่ เสริมการสรา้ งนวตั กรรมในกระบวนการจดั บริการ

230 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสุขภาพ ฉบับที่ 5

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation

4.2 Management by Fact
คืออะไร

การตดั สนิ ใจบนพ้ืนฐานของขอ้ มลู ทีไ่ ด้รับการวเิ คราะหอ์ ยา่ งเหมาะสม
ท�ำไม

ขอ้ มลู ขา่ วสารทดี่ ที ำ� ใหท้ ราบระดบั ปญั หาทแ่ี ทจ้ รงิ ลำ� ดบั ความสำ� คญั สาเหตขุ องปญั หา ขอ้ ดขี อ้ เสยี ของ
ทางเลอื กตา่ งๆ
ทำ� อย่างไร
l คดั เลอื กและใช้ตัวชี้วดั ซึง่ สะท้อนส่งิ ทีม่ ีความสำ� คัญทางคลนิ กิ สุขภาพของชุมชน และการบรหิ าร

จัดการขององค์กร โดยวัดอยา่ งสมดลุ ในทุกด้าน
l วิเคราะหข์ อ้ มูลเพือ่ หาแนวโน้ม คาดการณ์ และดูความเป็นเหตุเป็นผล
l ประเมินและปรับเปลย่ี นตวั ชีว้ ดั หรือดัชนีช้วี ัดเพ่ือใหเ้ หมาะสมกบั เป้าประสงค์ยง่ิ ขึ้น
l สรา้ งวฒั นธรรมการใชข้ อ้ มลู ในการตัดสนิ ใจในทกุ ระดับ

มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบับท่ี 5 231

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation

4.3 Continuous Process Improvement
คอื อะไร

การหาโอกาสพฒั นา และดำ� เนนิ การปรบั ปรงุ กระบวนการตา่ งๆ อยา่ งตอ่ เนอ่ื ง มกี ารขยบั เปา้ หมายของ
ผลงานขึน้ อย่างต่อเน่ืองและสอดคล้องกับความเป็นไปได้
ทำ� ไม

สถานการณเ์ ปลย่ี นแปลงอยตู่ ลอด ความคาดหวังของผู้รับผลงานท่ีเพ่มิ ข้ึน
มโี อกาสทำ� ใหเ้ รยี บงา่ ยและมีประสทิ ธิภาพขึ้นเสมอ
ทำ� อย่างไร
l วฒั นธรรมการค้นหาโอกาสพฒั นาและดำ� เนนิ การพัฒนาอยา่ งต่อเนือ่ งในทกุ ระดับ: บุคคล โครงการ

หนว่ ยงาน องคก์ ร
l ใช้กลยทุ ธใ์ นการค้นหาโอกาสพัฒนาที่หลากหลาย เชน่ การทบทวนผลงาน การรบั ฟังผู้รับผลงาน

การเปรียบเทียบกบั ข้อกำ� หนด/มาตรฐาน มที มี งานจากสหสาขาวชิ าชีพมามองภาพรวม
l สนับสนุนและสรา้ งแรงจงู ใจให้มกี ารพัฒนาอยา่ งตอ่ เนอื่ ง
l สรา้ งกระบวนการเรยี นรคู้ วบคู่กับการพัฒนา

232 มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสขุ ภาพ ฉบบั ที่ 5

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation

4.4 Focus on Results
คอื อะไร

การกำ� หนดเป้าหมายของงาน/การพัฒนาทผ่ี ลลัพธ์และคุณค่าทผ่ี มู้ สี ่วนได้เสยี จะไดร้ บั
ท�ำไม

การมุง่ เน้นผลลพั ธ์ท�ำใหม้ ีเปา้ หมายรว่ มกนั ชัดเจน เชื่อมโยงแผนงานและกจิ กรรมได้
การมงุ่ เนน้ ผลลพั ธท์ ำ� ใหเ้ กดิ การจดั ลำ� ดบั ความสำ� คญั ของปญั หา และใชท้ รพั ยากรทมี่ อี ยู่ ใหเ้ กดิ ประโยชน์
สงู สุด
การสรา้ งคณุ ค่าใหแ้ ก่ผูม้ ีส่วนไดเ้ สียส�ำคัญจะท�ำใหเ้ กดิ ความศรทั ธาตอ่ องคก์ ร
ท�ำอย่างไร
l วดั ผลการด�ำเนินการขององคก์ รโดยมงุ่ เน้นที่ผลลัพธส์ ำ� คัญ
l ใชต้ วั ชว้ี ดั ผลเชงิ กระบวนการและเชงิ ผลลพั ธ์ รว่ มกนั อยา่ งสมดลุ เพอ่ื สอ่ื สำ� ดบั ความสำ� คญั ตดิ ตามผล

การดำ� เนินการ และน�ำไปส่กู ารปรับปรงุ ผลลัพธ์
l รกั ษาสมดุลของคณุ คา่ ระหวา่ งผมู้ ีส่วนได้เสยี สำ� คญั ได้แก่ ผู้ป่วย ครอบครวั ของผปู้ ว่ ย เจา้ หน้าท่ี

ชมุ ชน ผูจ้ า่ ยเงิน ธุรกิจ นักศกึ ษา ผ้สู ง่ มอบและพันธมิตร ผลู้ งทุน และสาธารณะ

มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสขุ ภาพ ฉบบั ที่ 5 233

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation

4.5 Evidence-based Approach
คอื อะไร

การตัดสนิ ใจบนพ้ืนฐานของข้อมูลวชิ าการหรอื หลกั ฐานทางวิทยาศาสตร์
การใช้ข้อมลู วชิ าการในการใหบ้ ริการสุขภาพ/ดูแลผู้ป่วย
ทำ� ไม
บรกิ ารสขุ ภาพทปี่ ลอดภยั ไดผ้ ล มปี ระสทิ ธภิ าพ มคี วามเหมาะสม จะตอ้ งอยบู่ นพนื้ ฐานของขอ้ มลู วชิ าการ
ซึง่ พิสจู นป์ ระสิทธผิ ลของวธิ ีการตรวจรักษาตา่ งๆ
บรกิ ารสขุ ภาพตอ้ งเผชญิ กบั ความไมแ่ นน่ อนตา่ งๆ มากมาย การใชด้ ลุ ยพนิ จิ ของผปู้ ระกอบวชิ าชพี ควบคู่
กบั การใชข้ ้อมลู วิชาการจึงเปน็ สิ่งท่จี �ำเป็น
ความรู้เก่ยี วกับประสทิ ธิผลของเทคโนโลยีบรกิ ารสุขภาพเปล่ียนแปลงไปอยา่ งรวดเร็ว แมค้ วามรทู้ ี่เขียน
ไว้ในตำ� รากอ็ าจจะล้าสมัยเรว็ เกินกว่าทีค่ ดิ
ท�ำอย่างไร
l น�ำ CPG ซงึ่ เป็นทย่ี อมรบั กันมาใชใ้ นการดแู ลผ้ปู ่วย
l Gap Analysis
l น�ำศาสตร์ทางดา้ นระบาดวิทยาคลินกิ และเศรษฐศาสตร์คลนิ ิกมาชว่ ยในการตัดสินใจ
l นำ� ขอ้ มลู วชิ าการมาใชป้ ระกอบกบั เครอ่ื งมอื และแนวคดิ การพฒั นาคณุ ภาพอน่ื ๆ โดยอาศยั กลมุ่ ผปู้ ว่ ย

และปญั หาสำ� คัญในผปู้ ่วยดังกล่าวเปน็ ตวั ต้ัง

234 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบบั ท่ี 5

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation

5. พาเรียนรู้
5.1 Learning
คืออะไร
การเรยี นรูเ้ ปน็ ปฏิสมั พนั ธ์ของส่งิ มชี ีวติ กับสง่ิ แวดล้อม เพอ่ื ตอบสนอง ปรบั ตัว เพ่ิมประสิทธภิ าพ
ท�ำไม
ส่งิ มีชวี ิตตอ้ งปรบั ตวั เพอ่ื ความอยู่รอด องค์กรก็เปรยี บเหมือนส่งิ มีชีวิต
ทำ� อย่างไร
l ใหก้ ารศกึ ษา ฝกึ อบรม ให้โอกาสพัฒนา สร้างแรงจงู ใจ
l เรียนร้ดู ้วยการมีสว่ นรว่ ม
l หาโอกาสที่จะสรา้ งการเปลยี่ นแปลงและท�ำใหด้ ขี ึ้น
l ปลูกฝังการเรยี นรเู้ ข้าไปในวิถกี ารท�ำงานปกตปิ ระจำ� วนั
l ใช้กระบวนการดแู ลผ้ปู ว่ ย การใหบ้ รกิ าร สถานทส่ี ิ่งแวดลอ้ ม สร้างการเรยี นรู้

มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบับท่ี 5 235

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation
5.2 Empowerment
คอื อะไร

ใหพ้ ลังทุกคนในการดูแลสุขภาพตนเอง
ให้พลังเจ้าหน้าท่ีแกป้ ัญหา พฒั นางานด้วยตนเอง
ทำ� ไม
การเสรมิ พลงั ทำ� ใหเ้ กดิ ความรบั ผิดชอบ ตรงประเด็น มปี ระสทิ ธิภาพ ไมต่ ้องพง่ึ พิง ขยายวงกวา้ ง
ทำ� อย่างไร
l ผ้มู อี ำ� นาจเหน็ ประโยชน์ เตม็ ใจลดอตั ตาและการผกู ขาดอำ� นาจของตน
l ผู้บรหิ ารกระจายอ�ำนาจและเพ่ิมพลงั การตดั สินใจใหผ้ ู้ปฏบิ ัตงิ าน
l ผู้ประกอบวิชาชพี พยายามให้ผู้ปว่ ย ประชาชน สามารถดแู ลตนเอง
l มีการสอื่ สารทดี่ ี มขี อ้ มลู ขา่ วสารที่เหมาะสม มกี ารประเมินและสะท้อนกลับ

236 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบับท่ี 5

ภาคผนวก 3

ตารางแสดงการเปรียบเทยี บรหัสอา้ งอิงตามมาตรฐานฉบับที่ 5 เทียบกบั ฉบับท่ี 4
ส�ำหรบั หวั ขอ้ ทมี่ กี ารเพิ่มเข้ามาใหม่ในฉบบั ท่ี 5 จะมรี ะบไุ ว้ในรหัสอ้างอิงของฉบบั ท่ี 4 วา่ “ใหม่”

เกณฑใ์ นมาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ รหสั อ้างองิ ในฉบบั ท่ี 5 รหัสอ้างอิงในฉบับที่ 4
ตอนที่ I ภาพรวมของการบรหิ ารองคก์ ร
I-1 การน�ำ ก. วสิ ยั ทศั น์ พนั ธกจิ ค่านิยม ก. วสิ ัยทัศน์ พนั ธกิจ คา่ นยิ ม
I-1.1 การนำ� องคก์ รโดยผนู้ ำ� ระดับสูง และจริยธรรม และจรยิ ธรรม

I-1.2 การก�ำกบั ดแู ลองค์กรและการท�ำประโยชนใ์ หส้ งั คม ข. การสอื่ สาร ข. การส่ือสาร
ค. ความส�ำเร็จขององค์กร ค. ผลการดำ� เนินงานขององคก์ ร
I-2 กลยุทธ์ ก. การกำ� กับดูแลองค์กร ก. การก�ำกับดแู ลองค์กร
I-2.1 การจดั ท�ำกลยทุ ธ์ ข. การปฏิบตั ติ ามกฎหมายและ ข. การปฏบิ ตั ติ ามกฎหมายและ

พฤติกรรมทม่ี ีจรยิ ธรรม พฤติกรรมท่ีมจี รยิ ธรรม
ค. การทำ� ประโยชน์ให้สงั คม ค. ความรบั ผิดชอบตอ่ สงั คม

ก. กระบวนการวางแผนกลยทุ ธ์ ก. กระบวนการจดั ทำ� กลยุทธ์
ข. วตั ถปุ ระสงคเ์ ชิงกลยุทธ์ ข. วตั ถุประสงค์เชงิ กลยทุ ธ์

มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสขุ ภาพ ฉบบั ที่ 5 237

ภาคผนวก 3 ตารางแสดงการเปรยี บเทียบรหสั อา้ งอิงตามมาตรฐานฉบับที่ 5 เทยี บกับฉบบั ที่ 4

เกณฑใ์ นมาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสุขภาพ รหัสอา้ งอิงในฉบับท่ี 5 รหสั อ้างอิงในฉบับที่ 4
I-2.2 การนำ� กลยุทธ์ไปปฏบิ ัติ
ก. การจดั ทำ� แผนปฏิบตั ิการและ ก. การจดั ท�ำแผนปฏิบัติการและ
I-3 ผปู้ ่วย/ผู้รับผลงาน ถ่ายทอดสู่การปฏบิ ตั ิ ถา่ ยทอดส่กู ารปฏิบัติ
I-3.1 ความต้องการและความคาดหวังของผปู้ ่วย/
ผรู้ ับผลงาน ข. การทบทวนแผนปฏบิ ตั ิการ ข. การปรบั เปลยี่ นแผนปฏบิ ตั กิ าร

I-3.2 ความผูกพนั ของผูป้ ่วย/ผรู้ ับผลงาน ก. การรับฟังผู้ปว่ ยและ ก. การรบั ฟงั ผู้ปว่ ยและ
ผู้รบั ผลงาน ผรู้ บั ผลงานอื่น
ข. บริการสขุ ภาพ ใหม่
ก. ประสบการณ์ของผ้ปู ่วย/ ก. การใชข้ อ้ มูลเพือ่ จดั บริการ
ผู้รบั ผลงาน
และอำ� นวยความสะดวกแก่
ข. การประเมนิ ความพึงพอใจ ผู้ปว่ ย/ผรู้ ับผลงาน
และความผกู พนั ของผู้ปว่ ย/ ข. ความสัมพันธก์ บั ผปู้ ว่ ย/
ผ้รู บั ผลงาน ผรู้ ับผลงาน
I-3.1 เสยี งของผปู้ ว่ ย/ผรู้ บั ผลงาน
ข. การประเมนิ ความพงึ พอใจ
และความผกู พันของผู้ปว่ ย/
ผรู้ บั ผลงานอืน่

238 มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสขุ ภาพ ฉบบั ที่ 5

ภาคผนวก 3 ตารางแสดงการเปรยี บเทียบรหสั อา้ งองิ ตามมาตรฐานฉบบั ที่ 5 เทียบกบั ฉบบั ท่ี 4

เกณฑ์ในมาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ รหัสอา้ งองิ ในฉบบั ท่ี 5 รหัสอ้างองิ ในฉบบั ท่ี 4
I-3.3 สิทธผิ ู้ปว่ ย ก. ค�ำประกาศสิทธิผ้ปู ่วย ก. คำ� ประกาศสทิ ธผิ ู้ป่วย
ข. กระบวนการคุ้มครองสิทธิ ข. กระบวนการคมุ้ ครองสทิ ธิ
I-4 การวัด การวิเคราะห์ และการจดั การความรู้ ผู้ป่วย ผู้ป่วย
I-4.1 การวดั การวเิ คราะห์ และใชข้ อ้ มลู เพื่อปรับปรงุ ผล ค. การดูแลผู้ปว่ ยทม่ี ีความ ค. การดแู ลผู้ปว่ ยที่มคี วาม
การดำ� เนนิ การขององค์กร
ตอ้ งการเฉพาะ ต้องการเฉพาะ
I-4.2 การจดั การสารสนเทศและการจดั การความรู้
I-5 บุคลากร ก. การวัดผลการด�ำเนินการ ก. การวดั ผลการด�ำเนนิ การ
I-5.1 สภาพแวดลอ้ มของบุคลากร
ข. การวเิ คราะห์และประเมนิ ข. การวเิ คราะห์และทบทวน
ผลการด�ำเนินการ ผลการด�ำเนินการ
ค. การใช้ขอ้ มลู เพอ่ื ปรบั ปรงุ ค. การใช้ข้อมลู เพื่อปรับปรงุ
ผลการด�ำเนินการ ผลงาน
ก. ขอ้ มูลและสารสนเทศ ก. ขอ้ มลู และสารสนเทศ
ข. ความรขู้ ององค์กร ค. ความรขู้ ององค์กร

ก. ขดี ความสามารถ และ ก. ขีดความสามารถ และ
ความเพยี งพอของบคุ ลากร ความเพียงพอของกำ� ลังคน

มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสุขภาพ ฉบับที่ 5 239

ภาคผนวก 3 ตารางแสดงการเปรียบเทียบรหสั อ้างองิ ตามมาตรฐานฉบบั ท่ี 5 เทียบกับฉบบั ที่ 4

เกณฑใ์ นมาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสขุ ภาพ รหสั อ้างอิงในฉบับที่ 5 รหัสอ้างองิ ในฉบบั ที่ 4
ข. การสนับสนนุ การทำ� งานและ ข. บรรยากาศการทำ� งานของ
I-5.2 ความผูกพันของบุคลากร สวสั ดิภาพของบคุ ลากร กำ� ลังคน
ค. สขุ ภาพและความปลอดภยั ค. สุขภาพและความปลอดภยั
I-6 การปฏบิ ตั ิการ
I-6.1 กระบวนการทำ� งาน ของบคุ ลากร ของก�ำลังคน
ง. ชีวติ และความเปน็ อยูข่ อง ใหม่
240 บคุ ลากร
ก. การประเมินความผกู พัน ก. ความผกู พันและผลการ
ของบุคลากร ปฏบิ ัติงานของกำ� ลงั คน
ข. วัฒนธรรมองคก์ ร ใหม่
ค. การจัดการผลการปฏิบตั ิงาน ก. ความผกู พนั และผลการ
ปฏบิ ัตงิ านของก�ำลงั คน
และการพฒั นาบุคลากร ข. การพฒั นากำ� ลงั คนและผู้นำ�

ก. การออกแบบบริการสขุ ภาพ ก. การออกแบบบริการและ
และกระบวนการท�ำงาน กระบวนการ

ข. การนำ� กระบวนการไปสู่ ข. การจดั การและปรับปรงุ
การปฏิบัติและปรับปรุง กระบวนการ

กระบวนการ

มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบับท่ี 5