“Chuyến phiêu lưu” muôn màu của những kẻ muốn có những trải nghiệm, hành trình về nghệ thuật gói gọn qua một câu chuyện xuyên suốt được kể trong tạp chí - ở đây chính là nghệ thuật địa phương hiện tại tại Việt Nam, để gọi được 1 cái tên “Artventure” thì nó mang cảm giác hào hứng, ham thích được khám phá và “phiêu lưu”. Để mang tới cho người đọc sự mong muốn trải nghiệm, hiểu hơn về những gì liên quan đến nghệ thuật, là sự thôi thúc, nhiệt huyết hăng hái muốn hiểu thêm, chân đi để biết được điều mới lạ, kì dị thuộc nhiều dạng nghệ thuật được diễn đạt khác nhau, tay chạm được để cảm nhận được những chất liệu của sản phẩm. Mắt thấy để cảm nhận và thẩm thấu nghệ thuật, tai nghe để thưởng thức và suy nghĩ. Và bên cạnh đó để cảm thụ được hết nghệ thuật còn cần logic của não bộ và sự rung cảm của trái tim. Trân trọng, ARTSYZINE TEAM LỜI NGỎ
BAN CỐ VẤN TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN LANG KHOA MỸ THUẬT VÀ THIẾT KẾ NGUYỄN THỊ HOÀI THƯƠNG TRƯỞNG BAN BIÊN TẬP HÀ TÙNG LÂM BIÊN TẬP VIÊN HÀ TÙNG LÂM HỒ NGỌC TRÚC NGUYÊN PHAN QUẾ ANH TRẦN THÀNH TRÍ TÒA SOẠN BÁO NÀY KIA XUẤT BẢN ĐẠI HỌC VĂN LANG 69/68 ĐẶNG THÙY TRÂM, P.13, Q.BÌNH THẠNH, TP.HCM PHONE: 0123.456.789 vanlanguni.edu.vn
8 26 Những “chợ phiên” local, nơi tôn vinh và ủng hộ Local Artist Có gì hot tại tại The Factory Contemporary Art Center Thảo Điển? Concept store tại Sài Gòn để bạn "mua" ý tưởng nghệ thuật 10 14 18 28 32 36 42 Clay Art -Từ cục đất vô dạng đến sản phẩm “đồ chơi” nghệ thuật Câu chuyện đồ chơi của Ti Du Xưởng nghệ thuật sáng tạo trẻ tại ở Việt Nam Riso Art-Nghệ thuật tôn vinh sự không hoàn hảo TRỐN Ở CHỐN CHẠM ĐỂ CẢM
80 100 108 112 126 130 82 86 92 52 54 60 66 Những xu hướng nghệ thuật đáng mong chờ năm 2024 Art toys - Đồ chơi hay nghệ thuật? Crochet - Nghệ thuật đến từ sợi len Collage Art - Nghệ thuật kể chuyện qua những mảng hình cắt dán Mess. — 'Mỗi tác phẩm là một cõi sống riêng' 7UPPERCUTS: Punk không chỉ là nhạc, punk là văn hoá! Hoàng – The Journey, dự án thiết kế của Tuan Maxx cùng album của Hoàng Thùy Linh Sao chép trong hội họa: Ăn cắp hay công cụ học tập? Những thói quen & bài tập thực hành để duy trì sáng tạo Tiếp Bước Tiến giáo dục Việt Nam với góc nhìn của những người nghệ sĩ trẻ Tr H Thiện - Sáng tạo có chủ đích để tác phẩm có chiều sâu hơn Alex Dang - Nuôi dưỡng sáng tạo và tay nghề cho ý tưởng "Nở hoa" NGẪM VẬN NÃO NHỊP RUNG CẢM NGÓNG MONG THƯỞNG THỊ THÀNH THẤU 124 98 50
TRỐN Ở CHỐN
Đi sâu vào sự rung cảm của các Nghệ sĩ địa phương đối với các đề tài mà họ khai thác, các rung động đầu tiên và cách họ khai thác các chủ đề dưới cái nhìn chủ quan của bản thân. NHỮNG “CHỢ PHIÊN” LOCAL ĐỘC ĐÁO 4 CONCEPT STORE ĐỂ BẠN "MUA" Ý TƯỞNG NGHỆ THUẬT CÓ GÌ THU HÚT TẠI THE FACTORY CONTEMPORARY ART CENTRE THẢO ĐIỀN? " "
NƠI TÔN VINH VÀ ỦNG HỘ LOCAL ARTIST Mô hình chợ phiên, mở cửa vào những dịp cuối tuần hoặc lễ tết từ lâu không còn quá xa lạ với giới trẻ. Đặc trưng của những “khu chợ” này đến từ yêu tố local. Phần lớn những thương hiệu, và sản phẩm bày bán tại đây đều được thực hiện bởi những nghệ sĩ, những bạn trẻ Việt tài năng. Nội dung: Nguyễn Quý CHỢ PHIÊN LOCAL ARTSYZINE TRỐN Ở CHỐN 10
Saigon Artist Fair là nơi hội tụ những gian hàng độc đáo, những workshop thú vị từ những nghệ sĩ trẻ đầy tiềm năng của Việt Nam. Đến hội chơ Saigon Artist Fair, bạn sẽ được đắm chìm trong không gian sáng tạo mỹ thuật phong phú với vô vàn những sản phẩm nghệ thuật độc đáo như như art craft, tranh ảnh, phụ kiện handmade có một không hai. Ngoài ra, bạn có thể tham gia những workshop thú vị và mang về những tác phẩm nghệ thuật cộp mác chính mình. Một số workshop đáng chú ý đã diễn ra tại Saigon Artist Fair tháng 5 vừa qua như: Workshop Tự họa chính mình, Workshop Vẽ tĩnh vật theo cảm xúc, Workshop Trồng cây trong lọ thủy tinh. Đúng như tên gọi, Saigon Artist Fair là “khu chợ” của những nghệ sĩ local hoạt động trong rất nhiều lĩnh vực khác nhau: Từ thủ công, may mặc đến vẽ tranh minh họa...Theo đó, đến với Saigon Artist Fair mọi người sẽ có cơ hội trải nghiệm những sản phẩm độc đáo, được thiết kế và sáng tạo bởi các local artist tài năng. Không chỉ vậy, Saigon Artist Faircòn là nơi tôn vinh và ủng hộ những local artist, bằng cách chia sẻ, cập nhật những thông tin về các buổi triển lãm, sản phẩm độc đáo. Saigon Artist Fair thường được diễn ra vào cuối tuần tại Nhà văn hóa thanh niên, hoặc Cung văn hóa lao động (TP.HCM). Địa điểm: Sân vận động Hoa Lư, 2 Đinh Tiên Hoàng, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh. 11
Lôcô artmarket là sự kiện hội chợ thường niên quy tụ nhiều thương hiệu thời trang và sản phẩm nghệ thuật sáng tạo nổi tiếng tại Việt Nam. Hội chợ năm nay đã diễn ra vào ngày 21/4 vừa qua tại Thảo Điền Pearl, Số 12 Thảo Điền, Thủ Đức. LÔCÔ là cách gọi Việt hóa đáng yêu của từ “local”. Đúng như tinh thần tên gọi, Lôcô art market không chỉ là chợ phiên nghệ thuật của giới trẻ Sài Gòn mà còn là không gian triển lãm đầy ấn tượng của các nhà sáng tạo, local brand Việt Nam. Đặt chân vào lôcô artmarket, bạn sẽ được chiêm ngưỡng những tác phẩm độc nhất của các nghệ sĩ bên cạnh những gian hàng thời trang độc đáo từ những local brand đầy tiềm năng của thị trường Việt Nam. Lôcô artmarket là nơi quy tụ rất nhiều local brand, local artist hay ho cùng những sản phẩm chất lượng. Cụ thể, trong phiên chợ đầu tiên diễn ra vào cuối tuần qua, lôcô artmarket đã chào đón sự xuất hiện của hàng loạt cái tên cộm cán trong làng thời trang local như Môi Điên, Dòng Dòng, Deadend...phần lớn đều mang tới đây những thiết kế mới nhất, những sản phẩm độc quyền. Không chỉ đa dạng về thương hiệu, mặt hàng trưng bày mà phần lớn các sản phẩm tại LÔCÔ ART MARKET đều được chọn lọc kỹ càng, nhằm đảm bảo chất lượng luôn ở mức chỉn chu nhất. Theo đó, khách hàng đến với LÔCÔ ART MARKET đa phần là những người trẻ, yêu thích các thiết kế độc đáo từ dàn local art tài năng. Địa điểm: LÔCÔ không có một địa điểm cụ thể nào, để cập nhập địa điểm chính xác của phiên chợ này tại Fanpage của LÔCÔ nhé. ARTSYZINE TRỐN Ở CHỐN 12
đa dạng, The Box Market còn mang đến bạn những chương trình chương trình giải trí sôi động, những màn giao lưu thú vị, những minigame hấp dẫn và những bản nhạc accoustic đầy lắng đọng trong chuỗi chương trình. Ngoài ra, bạn có thể trải nghiệm dịch vụ như vẽ henna, xem tarot, vẽ móng, thắt tóc nghệ thuật miễn phí trong những khung giờ vàng. Địa điểm: Trung tâm Văn hóa – Thể thao Quận 3, 126 đường Cách Mạng Tháng 8, phường Võ Thị Sáu, Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh. The Box Market hình thành trên khuôn mẫu một chợ phiên nghệ thuật và thời trang thiết kế được tổ chức hàng tháng. Nơi đây không chỉ tập trung các sản phẩm Art, Fashion design, Handmade, Home decor ….. mà còn là nơi giao lưu các nghệ sĩ, các nghệ nhân, các bạn trẻ yêu thiết kế thời trang, thông qua những sản phẩm do chính tay họ tạo nên với tâm huyết, tính sáng tạo vượt bậc. Mô hình hội chợ nghệ thuật như The Box Market tuy không quá mới mẽ, nhưng sự ra đời lần này, cùng cách tổ chức nhất quán, chọn lọc các gian hàng, các sản phẩm chất lượng. The Box Market tin rằng sẽ tạo nên 1 phiên chợ nghệ thuật – thời trang hoành tráng, quy tụ các shop và các nhân vật danh tiếng trong giới nghệ thuật hội họa, thời trang. Không chỉ là điểm đến yêu thích của những tín đồ yêu mua sắm, The Box Market còn là địa điểm giải trí nhộn nhịp của giới trẻ Sài Gòn để những ngày nghỉ cuối tuần thêm màu thú vị. Bên cạnh những gian hàng thời trang 13
SỰ RA ĐỜI THE FACTORY CONTEMPORARY ART CENTRE Đứng trước nhu cầu thưởng thức nghệ thuật ngày càng cao của giới trẻ Sài Thành và sự thiếu hụt nghiêm trọng về không gian tổ chức nghệ triển lãm nghệ thuật của thành phố đã thôi thúc The Factory quận 2 ra đời. Tính ở thời điểm hiện tại đây vẫn là trung tâm nghệ thuật đương đại đầu tiên và duy nhất tại Hồ Chí Minh với nhiều không gian trưng bày: tranh vẽ, tác phẩm điêu khắc, công trình nghệ thuật sắp đặt,… SỨ MỆNH VÀ TẦM NHÌN Cha đẻ của The Factory Thảo Điền là nhà thiết kế thời trang Thủy Nguyễn, nổi tiếng trong giới với những bộ sưu tập lấy cảm hứng từ nét đẹp dân gian, độc đáo nhưng vẫn có tính ứng dụng cao. Bởi thế, nơi đây cũng giống như một không gian nghệ thuật riêng nơi NTK Thủy Nguyễn cùng nhiều nghệ sĩ thỏa sức bay bổng, thể hiện phong cách cá nhân qua từng tác phẩm. Những phong cách khác biệt nhưng không hề lạc lõng mà vẫn có một sợi dây chung liên kết, sâu chuỗi chúng lại với nhau khiến du khách vừa tò mò vừa thích thú. ĐẾN THE FACTORY QUẬN 2 NHƯ THẾ NÀO? Khu nghệ thuật này nằm ở số 15, đường Nguyễn Ư Dĩ, phường Thảo Điền, quận 2, thành phố Hồ Chí Minh; cách trung tâm quận 2 khoảng 4km nên việc di chuyển đến đây khá dễ dàng. Du khách có thể lựa chọn một trong hai hình thức di chuyển sau: • Phương tiện công cộng – xe buýt: Du khách có thể lựa chọn xe buýt số 06, 30, 52, 555, 56, 60-3, 60-4, 104, 150; điểm xuống: số 655 xa lộ Hà Nội; • Phương tiện cá nhân: Du khách có thể chủ động thời gian di chuyển sau đó gửi xe tại bãi trông giữ xe đối diện The Factory Quận 2; chi phí: 5.000đ/xe. MỘT TRONG NHỮNG TRUNG TÂM TRIỂN LÃM NGHỆ THUẬT ĐƯƠNG ĐẠI HIẾM HOI Ở SÀI GÒN THE FACTORY CONTEMPORARY ARTS CENTER Nội dung: Nguyễn Quý ARTSYZINE TRỐN Ở CHỐN 14
Nằm tại khu vực Thảo Điền, Q.2 cách xa trung tâm thành phố, The Factory tựa như một ốc đảo tách biệt với thế giới xô bồ, vồn vã bên ngoài. Đập ngay vào mắt bạn khi đến The Factory đó chính là vẻ ngoài với cấu trúc ấn tượng khi sử dụng một loạt những container để làm nên không gian phía ngoài cực chất và bắt mắt. MỘT SỐ LƯU Ý VỀ CHỤP ẢNH TẠI THE FACTORY QUẬN 2 Tất cả không gian tại The Factory Contemporary Art Centre hiện tại đều không phục vụ mục đích chụp ảnh hay ghi hình mục đích thương mại dưới bất cứ hình thức nào. Do đó, khi đến đây du khách chỉ có thể chụp ảnh bằng điện thoại cá nhân hoặc máy ảnh nhỏ (các dòng DSLR dùng len cơ bản cũng có thể được chấp nhận).zz Trong quá trình tham quan du khách cũng vui lòng không chạm tay với tác phẩm. Khu vực nhà hàng và cafe du khách có thể chụp ảnh khi sử dụng dịch vụ tại đó. Giá đồ ăn: 70.000 – 290.000đ/món Giá vé tham quan • Người lớn: 50.000đ/người/lượt • Học sinh/sinh viên (xuất trình thẻ): 40.000đ/người/lượt • Trẻ em dưới 12 tuổi: Miễn phí Giờ mở cửa • Trung tâm triển lãm: 10h00 – 19h00 thứ ba – chủ nhật hàng tuần • Nhà hàng và cafe: 11h00 – 22h00 hàng ngày. Lưu ý: Bãi xe ở đây khá nhỏ không có chỗ đỗ ô tô nên du khách đi ô tô đến thì nên gửi xe tại Bãi đỗ xe số 17, đường số 10, Thảo Điền, phường Thảo Điền, quận 2. 15
KHU CHECK IN SIÊU HOT BÊN NGOÀI THE FACTORY QUẬN 2 Ngay từ cổng chào khu nghệ thuật đã gây ấn tượng mạnh mẽ bởi nghệ thuật sắp đặt và những thùng container lớn xếp chồng lên nhau. Những tạo hình cảm tưởng như ngẫu hứng ấy lại tuân theo một quy luật nhất quán khiến không gian bên ngoài The Factory quận 2 thêm phần độc đáo nhưng vẫn không mất đi vẻ đẹp thống nhất. Đặc biệt, mỗi container ở đây đều được trang trí bằng nhiều hoạt tiết độc đáo với màu sắc tươi sáng mang lại cảm giác trẻ trung, “cool ngầu” nên được các bạn trẻ cực yêu thích. Với tổng diện tích 1.0002 nên The Factory Contemporary Art Centre gồm 2 tầng , sử dụng vật liệu chính là thép, kính và chia thành nhiều khu vực khác nhau. Mỗi khu vực, mỗi căn phòng nhỏ lại theo đuổi một không gian thiết kế khác nhau, mang tới nhiều trải nghiệm thú vị tại đây dành cho du khách. CÁC TRẢI NGHIỆM THÚ VỊ TẠI THE FACTORY THẢO ĐIỀN Không chỉ chụp hình, tham quan triển lãm mà The Factory Contemporary Art Centre còn là địa điểm tổ chức nhiều buổi workshop, triển lãm lớn của các nghệ sĩ tên tuổi như: Quên lãng nên thơ, Máy móc là tự nhiên của nghệ sĩ Phan Thảo Nguyên hay Hư cấu Không thể thiếu của hai nghệ sĩ Hà Ninh Phạm và Tammy Nguyễn,… Nếu có dịp đến đây vào các buổi triển lãm hay workshop thì du khách sẽ có cơ hội giao lưu trực tiếp cùng các nghệ sĩ, thêm hiểu hơn về nghệ thuật đương đại và ý nghĩa ẩn sâu đằng sau mỗi bức tranh trừu tượng. Hoặc đơn giản là nhâm nhi một ly đồ uống và đắm mình vào thế giới rực rỡ sắc màu thông qua những cuốn sách về nghệ thuật đương đại tại The Factory quận 2. Mỗi cuốn sách như mở ra một chân trời mới giúp du khách thêm hiểu hơn về cách nghệ sĩ lên ý tưởng, thực hiện và hoàn thành một tác phẩm ra sao. Hơn nữa, đồ uống tại đây được du khách đánh giá là khá ngon, vừa miệng. Vừa được chiêm ngưỡng nghệ thuật vừa thưởng thức các món ngon. ARTSYZINE TRỐN Ở CHỐN 16
KHÔNG GIAN BÊN TRONG THE FACTORY QUẬN 2 Ngay từ những bước chân đầu tiên vào không gian bên trong du khách có thể dễ dàng cảm nhận không gian đậm chất nghệ thuật của The Factory Contemporary Art Centre. Toàn bộ không gian đều “khoác” lên mình những gam màu tươi sáng hoặc được trang trí bằng những bức tranh nghệ thuật mang đậm phong cách đương đại, trừu tượng thể hiện tính cách cũng như sức sáng tạo vô bờ của bạn trẻ Sài Thành cũng không thua kém bất cứ nơi đâu, bất cứ quốc gia nào. Phía bên trong mỗi container lại được chia thành nhiều phân khu với nhiều mục đích sử dụng khác nhau, bên cạnh phòng triển lãm, phòng chụp hình thì không gian đọc sách tại the factory quận 2 cũng là nơi bạn không nên bỏ qua, với thiết kế với kính trong suốt mang tới không gian mở, ánh sáng tự nhiên mà vẫn yên tĩnh. Đây cũng là địa điểm được nhiều du khách yêu thích hơn cả, đặc biệt ở đây cũng sưu tầm được nhiều cuốn sách, tư liệu hay về nghệ thuật. 17
CONCEPT STORE NỔI BẬT TẠI SÀI GÒN Nội dung: Tài Thy Hình ảnh: Ohquao, Objoff, Cộng Hưởng, Cơm Hộp ARTSYZINE TRỐN Ở CHỐN 18
NƠI BẠN ĐẾN “MUA” Ý TƯỞNG NGHỆ THUẬT Concept store là hình thức kinh doanh kết hợp cả tính ứng dụng và thẩm mỹ, không chỉ để chạm đến cộng đồng mà còn giúp sự sáng tạo lan toả rộng rãi hơn.Tại Việt Nam, concept store vẫn còn là một hình thức thể nghiệm và mới mẻ. Nhưng với sự sáng tạo không ngừng của thế hệ trẻ Việt Nam, hình thức này đang dần trở nên sôi nổi, với nhiều ý tưởng ấn tượng và đột phá. 19
Thành lập vào năm 2017 bởi Simon Phan và Hoa Phạm, OHQUAO là cửa hàng nghệ thuật lấy giấy làm concept chủ đạo. Mong muốn của OHQUAO là tạo ra nhiều hơn những mối liên kết giữa người với người thông qua các sản phẩm làm từ giấy. Ghé OHQUAO, bạn sẽ dễ dàng tìm cho mình những cuốn sổ tay lạ mắt, bộ lịch để bàn đậm chất Việt hay những tấm thiệp tay nhiều ý nghĩa. Các sản phẩm tại OHQUAO đều được thiết kế và tạo ra tại Sài Gòn, với sự tham gia của các nghệ sĩ thị giác Việt. Tại không gian của OHQUAO cũng thường xuyên có các sự kiện lớn nhỏ như pop-up sale, workshop làm thiệp hay gói quà. Ghé qua OHQUAO để thưởng cho mình chút màu đương đại của Sài Gòn với những sản phẩm nghệ thuật đầy ấn tượng nhé! Địa chỉ: 58/12 Phạm Ngọc Thạch, phường 6, quận 3, Sài Gòn ARTSYZINE TRỐN Ở CHỐN 20
Tuy chỉ vừa thành lập vào cuối năm ngoái, concept store OBJoff đã được giới trẻ Sài Gòn đón nhận rất tích cực. Là concept store xoay quanh 3 lĩnh vực thời trang, nội thất và vật phẩm trang trí, OBJoff hi vọng những sản phẩm của mình có thể phá vỡ khoảng cách giữa con người và nghệ thuật. Không chỉ có các sản phẩm nội thất mang concept không-thể-lẫn-vào-đâu, OBJoff còn là một sân chơi của các nghệ sĩ thời trang, nghệ thuật thị giác và cả âm nhạc. Cộng đồng sáng tạo tại đây bao gồm những tài năng trong nước và quốc tế, cũng như các tổ chức sáng tạo được OBJoff chọn lọc kỹ càng. Ghé OBJoff, bạn có thể chill quán cà phê tầng dưới với thực đơn fusion lạ miệng và hấp dẫn. Hoặc bạn có thể tìm chút cảm hứng với các không gian nghệ thuật hay triển lãm với concept đột phá và đương thời. Địa chỉ: 73 Đường số 4, Thảo Điền, quận 2, Sài Gòn 21
Là một thành viên mới trong cộng đồng các doanh nghiệp địa phương.Có thể gọi là Cộng Hưởng, hoặc + Hưởng theo cách bạn thích, nhưng cách nào cũng là cộng vào chứ không trừ đi. Bạn có thể tìm được các sản phẩm thủ công từ các local brand nước mình: như Gốm đất sét nung - Nghệ nhân Lê Đức Hạ, giữ gìn & phát triển làng gốm Thanh Hà, Hội An, Quảng Nam, với các kĩ thuật nung truyền thống và kĩ thuật nung hoả biến cho ra các màu sắc độc nhất.Vải nhuộm Chàm được bạn chủ tự tay nhuộm từng thớ vải, phơi phóng, khắc hoạ tiết, xử lý vải và may ra các món đồ từ nhỏ xinh để dùng cho đến các bức tranh để treo tường, uống trà ngắm nghía nghe nhạc. Sổ tay, tụi mình đặc biệt chọn các size mini A7 bỏ túi và size A6, phù hợp cho các bạn thích ghi chép, vẽ, kí hoạ trên các loại giấy thủ công khác nhau như giấy dó, dướng, kraft. Địa chỉ: 10i Nguyễn Thị Minh Khai, phường Đa Kao, Quận 1, HCM ARTSYZINE TRỐN Ở CHỐN 22
Art toys thường là những nhân vật có tạo hình mang tiếng nói riêng của nghệ nhân và chỉ được sản xuất với số lượng có hạn, thậm chí là độc bản. Từ óc sáng tạo của nghệ sĩ, mỗi nhân vật đồ chơi bằng gỗ, kim loại, nhựa ABS,... lại mang một câu chuyện riêng, đem tới trải nghiệm sưu tầm độc đáo cho người chơi. CƠM HỘP Sài Gòn là một studio/concept store được thành lập để tạo một bầu không khí sáng tạo cho những người đã yêu, hay mới quan tâm tới art toy và những sản phẩm nghệ thuật in ấn khác.Một trong các founder, nghệ sĩ graffiti Liar Ben, đã từng chia sẻ với chúng tôi rằng, hơn cả một món đồ chơi, art toy là những ý tưởng đã được tạo hình và sẵn sàng để lan truyền rộng rãi. Hình tượng “cơm hộp” từ đó ra đời để đóng gói những “món ăn tinh thần” này đến công chúng CƠM HỘP Sài Gòn cũng tổ chức sự kiện định kỳ mang tên “Cơm Thập Cẩm”, nhằm tạo một sân chơi cởi mở, và cũng là cơ hội trưng bày tác phẩm của những nghệ sĩ Việt Nam. Địa chỉ: Mua sản phẩm tại website, và đón chờ sự kiện "cơm thập cẩm", được cập nhật cụ thể trên Social nhé. 23
Chạm vào các chất liệu để cảm nhận câu chuyện và quá trình, cảm nhận được dòng chảy của xu hướng và các chất xúc tác của chất liệu tới cảm xúc và tinh thần của người nghệ sĩ. XƯỞNG NGHỆ THUẬT SÁNG TẠO TRẺ TẠI VIỆT NAM RISOGRAPH - NGHỆ THUẬT TÔN VINH SỰ KHÔNG HOÀN HẢO " "
CHẠM ĐỂ CẢM ARTIST ĐỊA PHƯƠNG: TI DU CLAY ART - TỪ CỤC ĐẤT VÔ DẠNG ĐẾN SẢN PHẨM ĐỒ CHƠI NGHỆ THUẬT
TỪ CỤC ĐẤT VÔ DẠNG ĐẾN SẢN PHẨM “ĐỒ CHƠI” NGHỆ THUẬT Những vật dụng xinh xắn do chính tay mình làm có giá trị tinh thần đặc biệt vô cùng. Khoảng thời gian gần đây, khi việc tìm tòi những , làn sóng tạo hình bằng đất sét trở nên “hot” cực đối với người trẻ. Đất sét và đất sét tự khô là nguyên liệu được nhiều bạn trẻ Gen Z chọn lựa để tạo nên những món đồ thủ công cho riêng mình. Nội dung: Tùng Lâm Hình ảnh: Thành Trí ARTSYZINE CHẠM ĐỂ CẢM 28
29
SẢN PHẨM HANDMADE THỂ HIỆN CHẤT RIÊNG Trên thực tế văn hoá làm đồ handmade bằng đất sét tự khô vốn đã phổ biến rộng rãi rãi Nhật Bản từ nhiều năm trước. Tuy nhiên trong khoảng thời gian gần đây, Gen Z đã mang trào lưu này quay trở lại, phổ biến rộng rãi trên mạng xã hội Tiktok. Đặc biệt, nếu như ngày xưa, đất sét tự khô chỉ dùng để nặn tượng hoặc phụ kiện đeo thì bây giờ, chất liệu này còn được ứng dụng để nặn bát đĩa, phụ kiện cài tóc, phụ kiện điện thoại và cả trang trí gương soi. Như những sản phẩm thủ công khác, clay pin được ra đời để phục vụ mục đích trở thành phụ kiện trang trí của các bạn trẻ. Dựa vào mỗi thiết kế, cá tính riêng biệt của các sản phẩm (cũng như người tạo ra chúng), các bạn trẻ sử dụng clay pin như một sản phẩm để thể hiện cá tính của bản thân. CỤC ĐẤT VÔ DẠNG Đất sét tự khô hay còn được gọi với cái tên Sứ lạnh, là chủng loại đất sét nhân tạo có đặc điểm tự khô khi tiếp xúc với không khí. Sở dĩ có tên gọi này vì hợp chất chính cấu thành nên loại đất sét này gồm có các loại bột, hồ dán (keo) và một số phụ gia hóa học. Nhà sản xuất kết hợp các loại bột và keo cùng phụ gia để tạo thành hỗn hợp bột mịn, mềm dẻo giúp người sử dụng có thể nặn ra nhiều sản phẩm và đặc biệt chất KEO sẽ giúp thành phẩm cứng cáp, bền dẻo khi khô cứng hoàn toàn ở môi trường không khí, nhiệt độ phòng. Thời gian khô càng lâu, thành phẩm càng cứng và bền khủng khiếp và đạt độ cứng tuyệt đối dù rơi từ tòa nhà 12 tầng. ARTSYZINE CHẠM ĐỂ CẢM 30
ARTTOYS MANG TÍNH SƯU TẦM CAO Các sản phẩm Arttoys làm từ đất sét, thường mang đến sự chân thật và mộc mạc đến từ đôi bàn tay của các Artist. Tương tự như các loại đồ chơi khác trên thị trường–có nhân vật được thiết kế với câu chuyện và ý nghĩa cụ thể, nhưng art toy mang tính sưu tầm và giá trị tinh thần nhiều hơn bởi mỗi nhân vật chỉ sản xuất với số lượng giới hạn. Tuy bị hạn chế về mặt số lượng, nhưng các sản phẩm thủ công quả thật đôi lúc lại có hồn và mang tính cá nhân hơn những sản phẩm được sản xuất đại trà. Theo thời gian, tạo hình art toy từ chỗ sở thích thủ công cá nhân đang dần nhận được nhiều sự quan tâm hơn. Ngành tạo dáng hiện đã được đào tạo chính quy, và các sản phẩm art toy đang được các bạn trẻ Việt sản xuất theo phương pháp công nghiệp hiện đại hơn. Tuy nhiên, nhìn chung, art toy vẫn là một bộ môn mới, các thương hiệu art toy Việt vẫn còn rất ít và đang ở giai đoạn tạo dựng chỗ đứng cho mình. LÀ ĐẠO CỤ THỔI PHỒNG Ý TƯỞNG Ứng dụng của nghệ thuật đất sét phải nói là nhiều vô kể, đặc biệt là làm “đạo cụ”. Mọi tưởng tượng đều có thể tượng hình từ đất sét. Có lẽ, chỉ những người làm trong lĩnh vực nghệ thuật, tạp chí, nhiếp ảnh, quảng cáo… mới hiểu rõ tầm quan trọng của props - các đạo cụ, thành phần. Dù là đạo cụ, nhưng thiếu chúng, bộ ảnh sẽ khó thể hiện được hết ý tưởng của giám đốc sáng tạo, sản phẩm không có bối cảnh để “tỏa sáng”, và câu chuyện truyền thông không được kể một cách trọn vẹn. Người thiết kế đạo cụ cũng là người làm nghệ thuật, phải làm việc chặt chẽ với art director và photographer để đi tìm màu sắc, chất liệu và tạo hình phù hợp. Sản phẩm lên hình có đẹp hay không, thông điệp truyền tải có ý nghĩa hay không phụ thuộc rất nhiều vào props. 31
Nội dung: Kỳ Thơ (Vietcetera) Hình ảnh: Tidu ARTSYZINE CHẠM ĐỂ CẢM 32
Tidu Workshop là một trong những xưởng thủ công nổi tiếng trong giới sáng tạo bởi vì độ hiếm và lạ của các sản phẩm do họ làm ra–đạo cụ được tạo hình bằng đất sét.Tidu Workshop được thành lập bởi cô bạn Ti Du (tên thật là Nguyễn Tiểu Dung) bằng tất cả niềm đam mê, yêu thích đối với lĩnh vực tạo hình và thủ công. Không chỉ dừng lại ở việc sản xuất các đạo cụ hay sản phẩm phục vụ cho các dự án thương mại, cô bạn này còn tự thiết kế và cho ra mắt dòng art toy độc quyền. Ti Du bằng tất cả niềm đam mê đối với lĩnh vực tạo hình. Không dừng lại ở việc sản xuất các đạo cụ, cô bạn này còn tự thiết kế, cho ra mắt dòng art toy độc quyền. "Mình vốn say mê sưu tầm đồ chơi từ nhỏ. Đối với mình, cảm giác xếp chúng thành từng hàng và trưng bày quanh nhà để ngắm sung sướng đến khó tả." 33
Sản xuất thủ công bằng đất sét vừa là lợi thế vừa là trở ngại của Tidu Workshop. Tuy bị hạn chế về mặt số lượng, nhưng các sản phẩm thủ công quả thật đôi lúc lại có hồn và mang tính cá nhân hơn những sản phẩm được sản xuất đại trà. Nhiều khách hàng chia sẻ rằng tuy thiết kế của chúng mình đơn giản, nhưng bằng cách nào đó, chúng mang lại cảm giác gần gũi, đáng trân trọng hơn. Với mình, tạo được một mắt xích liên kết cảm xúc nho nhỏ như thế đã là một thành công. Đó là sự kiên trì, cần cù bù thông minh. (Cười) Đến bây giờ mình vẫn không ngừng tự học và “nhúng tay” vào làm, dù đó là những bước cơ bản nhất. Nhờ đó mà mình có thể nắm rõ từng khâu triển khai và có sự thấu hiểu sâu sắc đối với từng sản phẩm. Mình là người có tính khá bốc đồng. Có lần nhìn thấy sản phẩm mới ra lò đẹp quá nên mình vội vàng chụp rồi đăng lên trang. Không ngờ đơn đặt hàng nhiều đến nỗi cả đội phải gấp rút sản xuất. Từ đó dẫn đến việc số lượng và chất lượng của các sản phẩm bán ra thiếu hụt, không đồng đều. Sự việc đó trở thành bài học kinh nghiệm cho mình và cả nhóm. Sau này, các bạn trong nhóm có thêm một ‘nhiệm vụ’, một ‘thói quen’ mới là nhắc nhở Ti Du ‘kiềm chế’ sự phấn khích lại. (Cười) BẠN CÓ THỂ CHIA SẺ MỘT VÀI LỢI THẾ VÀ TRỞ NGẠI CỦA NGƯỜI LÀM ART TOY THỦ CÔNG ĐƯỢC KHÔNG? THẾ MẠNH NÀO Ở BẢN THÂN GIÚP TI DU CÓ THỂ CHINH PHỤC CÔNG VIỆC NÀY? CÒN KHUYẾT ĐIỂM THÌ SAO? ARTSYZINE CHẠM ĐỂ CẢM 34
Thời gian đầu, mình tự học và đảm đương tất cả các khâu từ thiết kế, tạo hình, nội dung cho đến kinh doanh. Đến năm 2017, xưởng bắt đầu chào đón các thành viên mới, và các bạn ấy giúp mình đảm đương các bộ phận khác nhau. Mình sẽ là người lên ý tưởng, thiết kế và tạo mẫu nhân vật. Công việc này bao gồm cả việc xây dựng câu chuyện, ý nghĩa và chức năng của nhân vật. Tiếp đến sẽ chuyển giao cho nhóm sản xuất, trong khi đó, một nhóm khác sẽ bắt đầu nghiên cứu phần thiết kế bao bì, hộp đựng sao cho phù hợp với nhân vật. Thông thường chúng mình cần khoảng một tháng để hoàn thành một đợt sản phẩm đủ tiêu chuẩn về chất lượng lẫn số lượng. Tương tự như các loại đồ chơi khác trên thị trường–có nhân vật được thiết kế với câu chuyện và ý nghĩa cụ thể, nhưng art toy mang tính sưu tầm và giá trị tinh thần nhiều hơn bởi mỗi nhân vật chỉ sản xuất với số lượng giới hạn. Giá thành của art toy không nhất thiết dựa trên chất liệu và độ chi tiết mà quan trọng là người nghệ nhân làm ra nó. Đối tượng sưu tầm art toy thường là các bạn trẻ, có thu nhập tầm trung trở lên và ưa thích các sản phẩm đồ chơi được làm thủ công. Trước hết, bản thân bạn phải có tình yêu với các món đồ chơi tạo hình, không chỉ đơn giản là nhìn ngắm mà còn muốn tận tay chạm vào. Tiếp đến là niềm yêu thích với công việc thủ công, vì nó đòi hỏi nhiều kiên nhẫn và sự tỉ mỉ. Nếu không thật sự yêu thích, bạn sẽ dễ dàng cảm thấy chán nản và muốn bỏ cuộc. Theo mình, năng khiếu chỉ chiếm một tỉ lệ nhỏ của sự thành công, phần lớn là do công sức và thời gian mà bạn sẵn lòng bỏ ra để mài dũa tay nghề. QUÁ TRÌNH THIẾT KẾ VÀ SẢN XUẤT ART TOY TẠI TIDU WORKSHOP THƯỜNG DIỄN RA NHƯ THẾ NÀO? THEO BẠN, ĐÂU LÀ NHỮNG TỐ CHẤT CẦN CÓ ĐỂ TRỞ THÀNH MỘT NGHỆ NHÂN ART TOY? Ở VIỆT NAM, ART TOY VẪN CÒN RẤT MỚI MẺ. TI DU CÓ THỂ CHIA SẺ MỘT SỐ ĐIỂM KHÁC BIỆT CỦA BỘ MÔN NÀY ĐƯỢC KHÔNG? 35
XƯỞNG NGHỆ THUẬT TRẺ DŨNG CẢM "LỘI NGƯỢC DÒNG" ĐẶT SỰ SÁNG TẠO LÊN TRÊN LỢI NHUẬN Nội dung: Nhi Nguyen (Vietcetera) Hình ảnh: Khô Mực, Wedogood, Saigon Print Shop, Liulo Art & Craft 36 ARTSYZINE CHẠM ĐỂ CẢM
Sự kiện Sotheby’s lần đầu mở triển lãm tại Việt Nam đã khiến chúng ta nhìn lại về thị trường nghệ thuật tại Việt Nam và thừa nhận tiềm năng phát triển to lớn của nó, nhất là khi cộng đồng nhà sưu tập tranh nội địa đang phát triển mạnh mẽ, với niềm đam mê nghệ thuật và khát khao trau dồi kiến thức. Tuy nhiên, từ trước khi xu hướng này thành hình, đã có những người “lội Đặt sự sáng tạo lên trên lợi nhuận là hướng đi của những kẻ liều lĩnh nhưng nó cổ vũ tinh thần sáng tạo và sự độc đáo, nguyên bản cần có trong thị trường sản xuất hàng loạt này. ngược dòng” để nghiên cứu, giới thiệu những loại hình nghệ thuật "độc, lạ" đến với chúng ta. Đơn cử như tranh in Risograph đã bắt đầu xuất hiện ở Nhật và phương Tây từ giữa thập niên 80 của thế kỷ trước, nhưng mới du nhập vào Việt Nam từ mấy năm nay. Hay loại hình tranh in khắc gỗ mang hơi hướng thủ công và hoài cổ đã xuất hiện ở Trung Quốc từ thế kỷ thứ 7 sau Công Nguyên, nhưng đến nay vẫn là một khái niệm mới lạ ở Việt Nam. 37
“Tôi thích thử nghiệm để tạo ra những pha trộn màu của riêng mình và sử dụng các phương pháp chạm khắc khác nhau để thoát khỏi thẩm mỹ truyền thống” - Jack Clayton, Nhà sáng lập Saigon Print Shop. Saigon Print Shop là studio ở thành phố Hồ Chí Minh được Jack Clayton thành lập vào đầu năm 2020. Jack là một nghệ sĩ chuyên về tranh in khắc gỗ/ minh hoạ. Anh đã từng sống ở nhiều nơi và quyết định sẽ dừng chân ở Thành phố Hồ Chí Minh. Phong cách của anh lấy cảm hứng từ hình thức in ukiyo-e của Nhật, và tranh in theo chủ nghĩa biểu hiện của Đức. Sản phẩm chủ đạo ở Saigon Print Shop chính là tranh in khắc gỗ! Đây có lẽ là nơi tiên phong (và duy nhất) tại Việt Nam theo đuổi hình thức nghệ thuật này. Saigon Print Shop là sự phối hợp “nhịp nhàng” giữa Jack và vợ. Cả hai người sẽ cùng lên ý tưởng, còn Jack sẽ là người thực hiện. Tranh in khắc gỗ của Jack có những gam màu táo bạo và “chói" cùng những nét khá sắc với chất liệu là cảnh đường phố Việt Nam: hàng quán vỉa hè, trò chơi dân gian, những quán cà phê, văn hoá nhậu của người Việt. Jack tổ chức những workshop về tranh in khắc gỗ cho cá nhân hoặc nhóm nhỏ. Anh đã từng được Change VN/ Wild Aid Vietnam mời làm workshop để tăng cường nhận thức trong việc bảo vệ động vật hoang dã. ARTSYZINE CHẠM ĐỂ CẢM 38
Liulo Arts & Crafts là xưởng đồ hoạ thực hành, được sáng lập và vận hành bởi nghệ sĩ đồ hoạ Nguyễn Thành Vinh. Líu Lô cũng là nơi kết nối và bán các sản phẩm thủ công mỹ nghệ của nghệ sĩ, doanh nghiệp địa phương. Líu Lô cung cấp rất nhiều sản phẩm đặc biệt như tranh in, tranh minh hoạ, khuyên tai, đồ gốm, túi đan, khăn lụa... Mượn lời của Líu Lô để nói về những tác phẩm nơi đây: "Mỗi tác phẩm đều đặc biệt vì nó mang tinh thần chân thành và ngây thơ của nghệ sĩ" Sản phẩm ở Líu Lô rất màu sắc, nữ tính nhưng không kém phần cá tính, như sản phẩm khăn lụa “Hang Lớn" - tôn vinh “kỳ quan” của phái nữ khi đến kỳ kinh nguyệt, biến những chuyện tưởng như rất nhạy cảm thành những chuyện hết sức bình thường. Líu Lô cũng tổ chức những workshop nghệ thuật thư giãn: vẽ lụa truyền thống, vẽ hoa dịp Tết, hay workshop rất “thời sự" như tập vẽ khẩu trang thời kỳ Covid còn đang hoành hành. “Líu Lô rất hào hứng giúp hoạ sĩ trẻ mang các tác phẩm tới gần hơn với công chúng - những người bạn yêu quý Việt Nam!” 39
Khô Mực là xưởng in độc lập tại Sài Gòn, được sáng lập bởi anh Đặng Thành Long và anh Simon Phan, cả hai đều có xuất phát điểm học thiết kế đồ hoạ. Xưởng tập trung vào hình thức in Risograph bắt nguồn từ Nhật Bản, kết hợp giữa in kéo trên bản lưới (in từng lớp màu) và photocopy (sao chép nhiều bản in cùng một lúc). Đặc điểm của hình thức in này là thân thiện với môi trường, thân thiện với hầu bao, lại còn tạo hiệu ứng đặc biệt cuốn hút cho từng sản phẩm! 3 điều chỉ ở Khô Mực mới có: • Mực ăn bằng mắt • Đèn làm từ ống mực đã sử dụng • Sổ RIRI từ giấy tái chế (biết sao đây… Khô Mực thích nghịch… rác!) Khô Mực hay tổ chức những cuộc thi vẽ để gắn kết cộng đồng sáng tạo, điển hình là cuộc thi vẽ online “Quả Báo” - lấy cảm hứng từ góc nhìn mới mẻ về “những “tội lỗi” trong thời đại 4.0 mà Diêm King chưa có hướng giải quyết” “Khô Mực không bán đồ nhắm, nhưng chúng tôi luôn chào đón bất kỳ ai muốn lai rai cùng vài ý tưởng sáng tạo hay ho” Dù là “tay mơ" hay dân “chuyên nghiệp", bạn cũng có thể tham gia các workshop được tổ chức hàng tháng của Khô Mực. Những workshop gần nhất sắp được tổ chức là Storytelling Zine và Matisse Cut Out Poster vào tháng 7 và tháng 8. Sau 3 tiếng thoả sức sáng tạo xả stress, bạn còn có kha khá “thành phẩm" mang về. Đây là nơi lý tưởng để ghé thăm nếu bạn là nghệ sĩ, hoặc đơn giản muốn học thêm một hình thức nghệ thuật mới. ARTSYZINE CHẠM ĐỂ CẢM 40
Wedogood là studio thiết kế đồ hoạ và in Risograph được điều hành bởi Jay Vũ, Tú Lê và Ngọc Võ. Tự miêu tả bản thân là “2 kẻ lập dị đam mê đồ hoạ", studio hoạt động với tôn chỉ luôn “làm tốt”. Wedogood không chỉ “do good” một mình, mà trở thành wedobetter khi hợp tác với gần 30 nghệ sĩ trẻ độc lập, trong đó có thể kể đến Dương Giáp, Tất Sỹ, Orkaboi… cho ra những sản phẩm in độc đáo với cá tính riêng của từng nghệ sĩ. Wedogood tư vấn và hỗ trợ cho các bạn nghệ sĩ về loại hình in Risograph, tự thiết kế và bán các ấn phẩm như zine, poster và postcard. Ngay từ đầu, Wedogood đã xác định mô hình sẽ là ‘peer-to-peer’: làm việc với nghệ sĩ, cho nghệ sĩ để đưa ra cộng đồng nghệ sĩ. Tinh thần không ngại thử nghiệm luôn hiện rõ trong các tác phẩm - sự kết hợp màu rất “lạ" và sử dụng những gam màu rất “chói", tuy nhiên thành phẩm cho ra lại rất “hợp lý" và cũng khá kén khán giả. “Chúng tôi không hứa gì nhiều, chỉ hứa là sẽ luôn cố gắng “do good" (làm tốt).” The Riso Club là nhánh nhỏ của Wedogood, nơi tổ chức những workshop về Risograph cho mọi trình độ, từ căn bản (workshop RISO BATTLEFIELD) cho đến nâng cao (workshop RISO EXPOSURE). Khi tham gia workshop của Wedogood, ngoài kiến thức, các bạn lúc nào cũng có quà mang về! 41
RISOGRAPHY LÀ GÌ? Nó chính là một kỹ thuật in mà cho đến gần đây vẫn chưa được biết đến., nhưng nó đã được phát triển trong những năm gần đây do những lợi thế của nó, hoặc có thể nói rằng kĩ thuật in riso còn khá “underated” so với thị hiếu của đối tượng không “rành rõi” mảng học thuật thiết kế nói riêng và nghệ thuật nói chung. Kỹ thuật in máy đặc biệt đến từ Nhật, là sự kết hợp độc đáo giữa in kéo-trên-bản-lưới (in từng lớp màu) và in photocopy (sao chép nhiều bản in cùng lúc), về bản chất là một chiếc máy in siêu nhanh, là sự kết hợp của in kéo lụa và máy photocopy. In kéo lụa là in chồng lớp để tạo ra bản in đủ màu, kết hợp với tính chất ‘nhân bản’ (duplicate) nên có thể tạo ra hơn 100 bản/phút. NGHỆ THUẬT TÔN VINH SỰ KHÔNG HOÀN HẢO GRAPH LỢI ÍCH GÌ KHI IN RISO Tính chất bán-thủ-công cùng với những hiệu ứng cuốn hút mà các bản in RISO mang lại đã thôi thúc tính hiếu kỳ của cộng đồng sáng tạo và giới in ấn khắp thế giới. • Tổng quan quy trình in RISO rất thân thiện với môi trường! • Mực in có công thức gốc đậu nành và/hoặc cám gạo và không độc hại). • Cuối cùng, không như các kỹ thuật in ấn khác, đơn cử là in photocopy, in RISO không tiêu tốn nhiều năng lượng để hoạt động. • Có được các bộ phận thực sự nguyên bản. • Kết quả có một cái nhìn 'thủ công' tương tự như chúng ta sẽ có với in lụa. G A Nội dung: Quế Anh Hình ảnh: Khô Mực ARTSYZINE CHẠM ĐỂ CẢM 42
QUÁ TRÌNH IN RISO Đối với risography, mực đơn sắc có thể được sử dụng chẳng hạn như flo hồng và cam, vàng, tím, vàng, đen và xanh ngọc. Mực trong suốt, không mờ đục, vì vậy nếu chúng ta in đè màu này lên màu khác, màu thứ ba sẽ được tạo ra. Máy in được sử dụng cho việc này là máy có trục lăn giấy nến. Nó di chuyển dọc theo một dòng giống như hàng ổn định, một dòng in, tới lui. Risography có thể in trên nhiều loại giấy tờ và kích thước, nhưng những Chúng phải không có lớp phủ và không quá dày. Nhìn vào file thiết kế đầu tiên, chúng ta phải chọn màu nào cần in trước (thông thường sẽ đi từ màu nhạt đến màu đậm), và cho vào Trống mực (Drum) của màu đã chọn vào màu in nè. Với mỗi Trống mực chỉ đi riêng với 1 màu mực duy nhất, với 01 Ống mực (Ink tube) nằm ở giữa. Khi nhận được lệnh in, máy sẽ tự động tạo Khuôn in (Master) và bọc xung quanh Trống mực. Tiếp theo đó, Trống mực sẽ quay nhiều vòng, tạo lực đẩy mực từ Ống mực để tạo một lớp mực mỏng và đều bên dưới Khuôn in. Công đoạn tiếp theo là chờ cho mựa khô từ nửa đến một ngày và sẽ lặp lai quy trình trên cho lớp màu tiếp theo. Nên là, với thiết kế 03 màu, thì sẽ là 03 lần đổi Trống mực và 03 lần giấy được chạy qua máy RISO để dựng nên artwork hoàn chỉnh, từng lớp một. 43
Một lần nữa, Risograph tôn vinh “sự bất thường” Độ phủ màu của mực RISO sẽ không đồng đều trên các mảng in lớn, tuy vậy, điều này tạo nên chiều sâu và sắc độ đậm nhạt khác nhau giữa mỗi bản in. Cơ chế in chồng màu khiến các xê dịch nhỏ giữa các lớp màu là không thể tránh khỏi, nhưng điều đó lại tạo nên cá tính riêng biệt cho mỗi bản in. Bản in hoàn chỉnh thực chất được tạo nên từ các hạt mực li ti—halftones, hay gọi là texture RISO rất lôi cuốn và độc đáo. Tất cả những hiệu ứng kể trên mang lại cho mỗi bản in một cá tính riêng không bản in nào 100% giống nhau cả! Minh họa bởi @truy.shitposting ARTSYZINE CHẠM ĐỂ CẢM 44
45
Minh họa bởi Quế Anh
THỊ THÀNH THẤU Theo dõi các xu hướng, câu chuyện thịnh hành, để hình thành lên những thấu cảm về nghệ thuật. Soi xét xu hướng cũng là một cách học tập, tích lũy tư duy hình ảnh " "