e-book

149

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

ผลประโยชนท์ ไ่ี ดร้ บั ผลประโยชน์ทไ�ี ด้รับ

มูลค่าทางเศรษฐกจิ ของโครงการโรงไฟฟ้าชีวมวล เพ�ือเศรษฐกจิ ฐานราก กรณีชีวมวลต่ออายุโรงไฟฟ้าชีวมวล

สมมติฐาน :

1. เพอื� ประโยชน์ในการคาํ นวณค่าเช�ือเพลิงและค่าจา้ ง จึงกาํ หนดใหเ้ ป้าหมายการรับซ�ือไฟฟ้า (ปริมาณขายไฟฟ้า) เท่ากบั กาํ ลงั ผลิตติดต�งั

2. เช�ือเพลิงชีวมวล ไมส้ บั ปริมาณ 2.12 kg/kWh ราคา 1,000 บาทหนา้ โรงไฟฟ้า = FiTv 2.12 บาท/kWh, Plant Factor 80%

(กกพ.ประกาศ FiTv 2564 ขนาดไม่เกิน 3 MW = 2.2563 บาท/kWh และขนาด > 3 MW = 1.8888 บาท/kWh)

3. เช�ือเพลิงก๊าซชีวภาพ พชื พลงั งาน ปริมาณ 2.02 kg/kWh ราคา 1,000 บาทหนา้ โรงไฟฟ้า = FiTv 2.02 บาท/kWh, Plant Factor 80%

(กกพ.ประกาศ FiTv 2564 = 2.6034 บาท/kWh)

4. เฉล�ียค่าจา้ งโดยตรงเดือนละ 15,000 บาผทลต่อปคนร(ะตาํโแยหชน่งนงา์นท)ไ�ีต่อดป้รี ับ

การจ้างงานโดยตรงเฉลย�ี ต่อกาํ ลงั ผลติ ติดต�งั 1 MW

(ตาํ แหน่งงาน / 1 MW)

พลงั งานหมุนเวยี น งานก่อสร้าง เดนิ เคร�ืองและ เตรียมเชื�อเพลงิ รวมท�งั สิ�น
บํารุงรักษา
0.63 4.30
ชีวมวล 0.61 3.06 3.04 5.69
0.00 1.18
ก๊าซชีวภาพ 0.44 2.21

แสงอาทิตย์ 0.44 0.74
ผลประโยชน์ทไี� ด้รับท�ีมา: จากการสาํ รวจของทีมวจิ ยั มูลนิธินโยบายสุขภาวะ และกรีนพีซ มิถุนายน 2561


มูลค่าทางเศรษฐกจิ ของโครงการโรงไฟฟ้าชุมชน นําร่อง

โครงการโรงไฟฟ้าชุมชน เป้าหมายรับ การจ้างงาน ค่าจ้างโดยตรง รายจ่าย เข้ากองทุนฯ (1 รวมประโยชน์ต่อ Multiplier Effects 4
(ประเภท) ซื�อ โดยตรงต่อ 1 (บาท/ปี ) เชื�อเพลงิ (บาท/ สต./kWh/ ปี ) ชุมชน times
(MW) (บาท/ปี ) (บาท/ปี )
MW ปี )
(ตาํ แหน่งงาน) 4,899,528,000
5,079,708,000
ชีวมวลพืชพลงั งาน 75 323 58,050,000 1,114,272,000 52,560,000 1,224,882,000
0
ก๊าซชีวภาพ พืชพลงั งาน 75 427 76,815,000 1,061,712,000 131,400,000 1,269,927,000 0

ก๊าซชีวภาพ น�าํ เสีย/ของเสีย 0 0 00 0 0 9,979,236,000

พลงั งานแสงอาทิตย์ 0 0 00 0 0

รวมท�ังสิ�น 150 749 134,865,000 2,175,984,000 183,960,000 2,494,809,000

Multiplier Effects 4 times 539,460,000 8,703,936,000 735,840,000 9,979,236,000

150

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

ผลประโยชน์ทไ�ี ด้รับ

มูลค่าทางเศรษฐกจิ ของโครงการโรงไฟฟ้าชีวมวล เพื�อเศรษฐกจิ ฐานราก กรณตี ่ออายโุ รงไฟฟ้าชีวมวล

โครงการ เป้าหมายรับ การจ้างงานโดยตรง ค่าจ้างโดยตรง รายจ่าย เข้ากองทุนฯ รวมประโยชน์ต่อ Multiplier Effects 4
โรงไฟฟ้าชีวมวล ซื�อ ไม่รวมก่อสร้างต่อ 1 (บาท/ปี ) เชื�อเพลงิ (บาท/ (1 สต./kWh/ ปี ) ชุมชน times
(Plant Factor 70%) (MW) (บาท/ปี ) (บาท/ปี )
MW ปี )
(ตาํ แหน่งงาน)

ชีวมวล ต่ออายุ 4,205 15,515 2,792,695,320 54,659,127,264 2,578,260,720 60,030,083,304 240,120,333,216

รวมท�ังสิ�น 4,205 15,515 2,792,695,320 54,659,127,264 2,578,260,720 60,030,083,304 240,120,333,216

Multiplier Effects 4 times 11,170,781,280 218,636,509,056 10,313,042,880 240,120,333,216
ผลประโยชน์ทไ�ี ด้รับ


ข้อเสนอ โครงการโรงไฟฟ้าชุมชนรวม 1,900 MW

มูลคา่ ทางเศรษฐกิจของโครงการโรงไฟฟ้าชุมชนเพอ�ื เศรษฐกิจฐานราก รวม 1,900 MW

มูลค่าทางเศรษฐกจิ โครงการ เป้าหมายรับ การจ้างงาน รายจ่ายค่าจ้าง รายจ่ายเชื�อเพลงิ หกั ค่าไฟฟ้าเข้า รวมประโยชน์ต่อ Multiplier Effects 4
โรงไฟฟ้าชุมชนเพื�อเศรษฐกจิ ฐาน ซื�อ โดยตรงต่อ 1 โดยตรง (บาท/ปี ) กองทุนโรงไฟฟ้า ชุมชน times
ราก รูปแบบ VSPP FiT สัญญาซื�อ (MW) (บาท/ปี ) (25 สต./kWh/ปี ) (บาท/ปี ) (บาท/ปี )
MW
ขายไฟฟ้า 20 ปี (ตาํ แหน่งงาน)

ชีวมวล พืชพลงั งาน 750 3,225 580,500,000 9,749,880,000 1,149,750,000 11,480,130,000 45,920,520,000
ก๊าซชีวภาพ พืชพลงั งาน 750 4,268 768,150,000 10,617,120,000 1,314,000,000 12,699,270,000 50,797,080,000
ก๊าซชีวภาพ น�าํ เสีย/ของเสีย 400 2,276 409,680,000 2,172,480,000 700,800,000 3,282,960,000 13,131,840,000

รวมท�ังสิ�น 1,900 9,769 1,758,330,000 22,539,480,000 3,164,550,000 27,462,360,000 109,849,440,000
12,658,200,000 109,849,440,000
Multiplier Effects 4 times ผลประโยช7,น033์ท,32�ีไ0,ด00้ร0 ับ90,157,920,000

CO2 Reduction Potential กรณโี รงไฟฟ้าปัจจุบันและต่ออายุ

Calculation Criteria โรงไฟฟ้า Grid Capacity CO2 Reduction
1 MW = 2,649.02 tCO2 /yr ปัจจุบนั (MW) Potential (tCO2 /yr)
*1MW (Conservative) = 2,750.00 tCO2 /yr SPP ชีวมวล 3,035.6
VSPP ชีวมวล 1,168 8,347,900
3,212,000

1 ปี = 8,760 hr VSPP ก๊าซ 285.9 786,225
Plant Factor = 0.7 ชีวภาพ
Uncertainty Factor = 0.9 4,489.5 12,346,125
รวม

Grid Emission Factor = 0.48 tCO2 /MWh

151

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

ผลประโยชน์ทไี� ด้รับ

CO2 Reduction Potential กรณโี รงไฟฟ้าปัจจุบัน + ต่ออายุ + โรงไฟฟ้าชุมชน
ประเภทโรงไฟฟ้า Grid Capacity (MW) CO2 Reduction Potential (tCO2 /yr)

SPP ชีวมวล 3,035.6 8,347,900

VSPP ชีวมวล 1,168 3,212,000

VSPP กา๊ ซชีวภาพ 285.9 786,225

VSPP กา๊ ซชีวภาพคา้ งท่อ 108.3 297,825

รฟ.ชุมชนชีวมวล พืชพลงั งาน 750 2,035,000

รฟ.ชุมชนก๊าซชีวภาพ พชื พลงั งาน 750 2,035,000
รฟ.ชุมชนก๊าซชีวภาพ น�าํ เสีย/ของเสีย ผลประโยชน4์ท00ไี� ด้รับ 1,100,000

รวม 6,497.8 17,868,950

ผลประโยชน์ท�ีได้รับ

152

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

RE เป็ นภาระค่าไฟฟ้าของประชาชนแต่เพยี งผู้เดยี วจริงหรือ?

ค่าไฟฟ้าผนั แปรตามสูตรปรับค่าไฟฟ้าโดยอตั โนมัติ (Ft): ค่าเชื�อเพลงิ ค่าซื�อไฟฟ้า
และค่าใช้จ่ายนโยบายของรัฐ 2563-64

ประมาณการค่าใช้� ค่าเชื�อเพลงิ ค่าซื�อไฟฟ้า IPP/SPP ค่าใช้จ่ายตามนโยบายรัฐ รวมท�งั สิ�น
จ่าย กฟผ. (ในประเทศและ
ต่างประเทศ) Adder FiTa กองทุนฯ รวม (ล้านบาท)
(3)(4)(5) (1)+(2)+(3)

(ล้านบาท) (1) (2) (3) (3) (3) (3) 470,136
460,246
ปี 2563 72,702 341,620 37,507 16,204 2,103 55,814
930,382
ปี 2564 74,021 327,603 38,718 17,785 2,119 58,622
100.00%
ภาระค่าไฟฟ้า 815,946 110,214 4,222
2 ปี
87.70% ฐานฟอสซิล 11.85% RE 0.45%
ที่มา: erc.co.th

ค่าไฟฟ้าจาก RE อดตี ราคาสูง อนาคตราคาลดลง

153

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

พลังงานขยะ

(Waste to Energy -WTE)

154

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

155

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

Waste : Problem or Resources ?
คนไทยทิ้งขยะ

วนั ละ 76.21 ลา้ น กโิ ลกรมั

ปลี ะ 27. 82ลา้ นตนั

เทยี บไดก้ บั “ตึกใบหยก 2”
จานวน 142 ตึกต่อปี

ทีม่ า : กรมควบคมุ มลพษิ ,2561

Waste : Problem or Resources ?

156

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

ขยะในทะเลอ่าวไทย ถา่ ยโดยชาวประมง จ.ชุมพร เมือ่ ปี 2560

ไฟไหม้บ่อขยะแพรกษา 2557
n ส่งผลกระทบต่อสุขภาพชุมชน ท่ีได้รับมลพิษ
ทางอากาศ ในรศั มี 5ก.ม.
n สญู เสียงบประมาณในการแกไ้ ขปัญหา

157

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

ขยะท่ีเกิดขนึ้ ใหม่นนั้ มีแนวโนม้ เพ่ิมสงู ขนึ้ ในทกุ ๆ ปี ซง่ึ จากขอ้ มลู ในปี 2561 นนั้ ปรมิ าณขยะทงั้ หมดท่ีเกิดขนึ้ นนั้ มีปรมิ าณ
เทา่ กบั 27.82 ลา้ นตนั
ทั้งนี้ การบริหารจัดการขยะในปัจจุบัน ยังเป็ นลักษณะของการแก้ปัญหาท่ีไม่ย่ังยืน ไม่ว่าจะเป็ นการฝังกลบ
การเทกอง หรอื แมแ้ ต่การฝังกลบอย่างถกู ตอ้ งตามหลกั สขุ าภิบาลก็ตาม เน่ืองจากปรมิ าณขยะท่ีถกู ฝังกลบไว้ ยงั คงอย่ใู นพืน้ ท่ี
เหมือนเดมิ ยงั ไมห่ มดไป ซง่ึ สง่ ผลกระทบก่อใหเ้ กิดปัญหาทางเศรษฐกิจและ
สงั คม เชน่
n สง่ ผลกระทบตอ่ สขุ ภาพของประชาชนท่ีอยโู่ ดยรอบ
n สิน้ เปลืองค่าใช้จ่ายในด้านการขนส่ง เน่ืองจากสถานท่ีก�ำจัดขยะ
ตงั้ อยแู่ บบกระจดั กระจาย
n ทำ� ใหเ้ กิดปัญาหาส่ิงแวดลอ้ ม เน่ืองจากมีการเปล่ียนแปลงของสภาพ
ภูมิอากาศท่ีเป็นผลมาจากปริมาณก๊าซมีเทนท่ีปล่อยออกมาจากหลุม
ฝังกลบขยะมลู ฝอย
n จำ� นวนสถานท่ีกำ� จดั ขยะมลู ฝอยมีไม่เพียงพอ เม่ือเทียบกบั ต่อปริมาณ
ขยะมลู ฝอยท่ีเกิดขนึ้
n สญู เสียโอกาสในการนำ� ไปใชผ้ ลติ พลงั งานจากขยะมลู ฝอย
n เสยี โอกาสในการคดั แยกขยะท่ีสามารถนำ� กลบั ไปใชป้ ระโยชนไ์ ด้

158

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

การด�ำ เนนิ การพฒั นาโรงไฟฟา้ ขยะตาม พ.ร.บ.
ปี 2560 10 ขน้ั ตอน

พ.ร.บ. ปี 2560
จากพระราชบญั ญตั ริ กั ษาความสะอาด และความเป็นระเบียบเรยี บรอ้ ยของบา้ นเมือง พ.ศ. 2560 สง่ ผลใหเ้ กิดการ

รวมกลมุ่ กนั เป็น Cluster Cluster ขยะในแตล่ ะจงั หวดั และสนบั สนนุ ใหเ้ กิดโครงการกำ� จดั ขยะเพ่ือผลติ ไฟฟา้ ขนึ้

ทาง กกพ. ไดม้ ีการประกาศโครงการรบั ซือ้ ไฟฟา้ จากโครงการ Quick Win 11 โครงการ ในปี พ.ศ. 2562
n กำ� ลงั การผลติ ตดิ ตงั้ 83.04 เมกะวตั ต์
n ปรมิ าณไฟฟา้ ท่ีจา่ ยเขา้ สรู่ ะบบ 68.90 เมกะวตั ต์

ปรมิ าณรบั ซือ้ ไฟฟ้าจากโครงการ Quick Win Win เป็นปรมิ าณท่ีอย่ใู นโควตาเดิมของแผนพฒั นาพลงั งานทดแทน
(AEDP 2015) ท่ีกำ� หนดรบั ซือ้ ไฟฟา้ จากขยะชมุ ชน 500 เมกะวตั ต์

159

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

AEDP 2015

n แผนพฒั นาพลงั งานทดแทน และพลงั งานทางเลอื ก Alternative Energy Development Plan (AEDP)
- AEDP 2015 กาหนดรบั ซือ้ ไฟฟา้ จากขยะชมุ ชน 500 เมกะวตั ต์
n ขอ้ มลู โรงไฟฟา้ ขยะท่ีจา่ ยไฟฟา้ เขา้ ระบบแลว้ ผา่ นระบบ Adder *
- กำ� ลงั การผลติ ตดิ ตงั้ 349.47 เมกะวตั ต์
- ปรมิ าณไฟฟา้ ท่ีจา่ ยเขา้ สรู่ ะบบ 305.86 เมกะวตั ต์
n ขอ้ มลู โรงไฟฟา้ ขยะท่ีจา่ ยไฟฟา้ เขา้ ระบบแลว้ ของโครงการ Quick Win Win*
- กำ� ลงั การผลติ ตดิ ตงั้ 15.80 เมกะวตั ต์
- ปรมิ าณไฟฟา้ ท่ีจา่ ยเขา้ สรู่ ะบบ 12.40 เมกะวตั ต์

จากแผน AEDPAEDP 2015 จนกระท่งั ถงึ ปัจจบุ นั มีโรงไฟฟา้ ท่ีสามารถจา่ ยไฟเขา้ สรู่ ะบบไดเ้ พียง 318.26 เมกะวตั ต์
เทา่ นนั้

* หมายเหตุ : รวบรวมขอ้ มูลโดย กลมุ่ พลงั งานขยะ สานกั วจิ ยั คน้ ควา้ พลงั งาน กรมพฒั นาพลงั งานทดแทนและอนรุ กั ษ์พลงั งาน
คณะกรรมการกากบั กจิ การพลงั งานกฟผ. กฟน. และ กฟภ. ณ เดอื นมถิ นุ ายน 2564

AEDP 2018
แผนพฒั นาพลงั งานทดแทน และพลงั งานทางเลือก Alternative Energy

Development Plan
n AEDP 2018 กำ� หนดรบั ซือ้ ไฟฟา้ จากขยะชมุ ชนเพ่ิมเตมิ 400 เมกะวตั ต์
อตั ราคา่ ไฟฟา้ 5.08 บาท ตอ่ หนว่ ย (VSPP)VSPP)*
Premium 0.70 บาท ตอ่ หนว่ ย (VSPP)VSPP)* เป็นระยะเวลา 8 ปี
อตั ราคา่ ไฟฟา้ 3.66 บาท ตอ่ หนว่ ย (SPP)*

*หมายเหต:ุ มตคิ ณะกรรมการนโยบาลพลงั งานแห่งชาติ วนั ที่ 5 พ.ย. 2564 ณ หอ้ ง
PMOC ตกึ ไทยคูฟ่ า้ ชนั้ 2

n กรณีมีการประกาศการรบั ซือ้ ไฟฟา้ ภายในมกราคมปี 2565 จะใชเ้ วลาในการ
ดำ� เนินการต่าง ๆ เพ่ือใหส้ ามารถขายไฟฟ้าได้ และสามารถป้อนไฟฟ้า
เขา้ สรู่ ะบบไดภ้ ายในปี 2568

160

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

ลดปรมิ าณขยะในแตล่ ะวนั
ส่งเสริมใหม้ กี ารใชซ้ �้ำ
หมนุ เวียนกลบั มาใชใ้ หม่
เผาให้เกดิ เป็นพลังงาน
ฝงั กลบ

เพม่ิ เตมิ ปรมิ าณการรบั ซอ้ื ไฟฟา้ จากพลงั งานขยะ

n ปัจจบุ นั ปรมิ าณการรบั ซือ้ ไฟฟา้ จากพลงั งานขยะตามแผน
- AEDP 2015 500 เมกะวตั ต์
- AEDP 2018 REV. 2 เพ่ิม 400 เมกะวตั ต ์ รวมเป็น 900 เมกะวตั ต์
n ขอใหพ้ ิจารณาเพ่ิมโควตา้ อีก 500 เมกะวตั ต์ รวมเป็น 1,400 เมกะวตั ต์

เพ่ือแกไ้ ขปัญหาขยะลน้ เมือง กำ� จดั ขยะท่ีเกิดขึน้ ในแต่ละวนั ไดท้ งั้ หมด คืนพืน้ ท่ีฝังกลบ และเป็นการสง่ เสรมิ นโยบาย
Carbon Neutrality ของประเทศ

เหตผุ ลความส�ำ คญั ของโรงไฟฟา้ จากพลงั งานขยะ

1.การลดปริมาณก๊าซมเี ทนทเี่ กดิ ขนึ้ จากการฝังกลบ และลดการใช้พนื้ ทใ่ี นการกำ� จดั ขยะ
การกำ� จดั ขยะโดยวธิ ีการนำ� ไปเผาเพ่ือใชใ้ นการผลติ ไฟฟา้ จะเป็นการชว่ ยลดปรมิ าณก๊าซมีเทนท่ีจะเกิดขนึ้ จากการกำ� จดั
ขยะแบบฝังกลบ และเทกองซง่ึ จากขอ้ มลู ปี 2556
n การกำ� จดั ขยะแบบฝังกลบ และเทกอง จะสง่ ผลใหเ้ กิดก๊าซมีเทน 254,470 ตนั
n คดิ เป็นปรมิ าณก๊าซคารบ์ อนไดออกไซดเ์ ทียบเทา่ 5,346,020 ตนั / ปี

อีกทงั้ ยงั ชว่ ยลดพืน้ ท่ีท่ีตอ้ งใชใ้ นการกำ� จดั ขยะไดถ้ งึ 67,073 ไร่ (ปรมิ าณขยะทงั้ ประเทศ 27,820,000 ตนั / ปี)

2.การลดการนำ� เข้าก๊าซธรรมชาติ
ปัจจบุ นั การผลติ ไฟฟา้ ในประเทศไทยมาจากเชือ้ เพลงิ ฟอสซลิ หรอื ก๊าซธรรมชาตเิ ป็นหลกั ซง่ึ เป็นทรพั ยากรท่ีมีอยอู่ ยา่ ง
จำ� กดั ภายในประเทศ หากดำ� เนินการตามแผน PDP 2018 ท่ีกำ� ลงั การผลติ ไฟฟา้ จากพลงั งานขยะจำ� นวน 900เมกะวตั ต์
n สามารถลดการใชก้ ๊าซธรรมชาตไิ ด ้ 68.68 ลา้ นลกู บาศกฟ์ ตุ
n คดิ เป็นมลู คา่ ก๊าซธรรมชาต ิ 15,860 ลา้ นบาทตอ่ ปี

161

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

เหตผุ ลความส�ำ คญั ของโรงไฟฟา้ จากพลงั งานขยะ

3. มูลค่าทางเศรษฐกจิ / การลงทนุ
กรณีท่มี โี รงไฟฟา้ ขยะทงั้ หมด 900 MW ซง่ึ คดิ เป็นกำ� ลงั การผลติ 6,300 ลา้ นหนว่ ย / ปี ตามแผน PDP 2018 จะสง่ ผล
ประโยชนต์ อ่ เศรษฐกิจท่ีชมุ ชนและประเทศเป็น มลู คา่ ไมต่ ่ำ� กวา่ 28,000 ลา้ นบาท / ปี

แหล่งพลังงานทใ่ี ช้ผลิตไฟฟ้า Biogas Biomass Wind Solar Waste Coal Gas

Local Tax (Baht / kWh) 0.01 0.01 0.01 0.01 0.01 0.02 0.01
0.84
Local Content (Baht / kWh) 1.80 2.04 1.82 1.85 2.44 0.83 0.16
2.50
Employment (Fix O and M) (Baht / kWh) 0.33 0.47 0.28 0.69 1.15 0.11 3.51

Fuel (Baht / kWh) 1.11 1.71 0.00 0.00 0.98 0.90

Total Local Economic Value Added (Baht / kWh) 3.25 4.23 2.11 2.55 4.58 1.86

• อ้างอิง: รายงานของกรรมธิการขบั เคลอื่ นการปฏริ ูปประเทศดา้ นพลงั งานสภาขบั เคลอื่ นการปฏริ ูปประเทศ
เรอื่ ง “ผลการศกึ ษาและขอ้ พจิ าณาในการกำ� หนดสดั สว่ นพลงั งานทดแทนแตล่ ะประเภทเพอื่ การผลติ ไฟฟา้ อยา่ ง
ม่นั คง และตน้ ทนุ ทเี่ หมาะสม”

ตวั เลขอา้ งองิ ปรมิ าณขยะของประเทศ

n ปรมิ าณขยะทงั้ หมดเทา่ กบั 27.05 ลา้ นตนั / ปี
n ปรมิ าณขยะท่ีนำ� ไปใชป้ ระโยชน์ (Recycle) 6.75 ลา้ นตนั / ปี
n ปรมิ าณขยะท่ีตอ้ งกำ� จดั โดยผลติ เป็นไฟฟา้ 20.3 ลา้ นตนั / ปี

ปรมิ าณขยะท่ีใชใ้ นการผลติ ไฟฟา้ 1 MW เทา่ กบั 50 ตนั / วนั
กำ� ลงั ผลติ ตดิ ตงั้ ท่ีเหมาะสม เพ่ือกำ� จดั ขยะใหห้ มดทกุ วนั เทา่ กบั 1,230 เมกะวตั ต์

ปรมิ าณขยะทเ่ี กบ็ นำ� ไปใชป้ ระโยชน์ ปรมิ าณขยะทส่ี ามารถนำ� ไปผลติ ไฟฟา้

หมายเหตุ: ทงั้ นกี้ ำ� ลงั ผลติ ตดิ ตงั้ ทเี่ หมาะสมขา้ งตน้ ยงั ไม่รวมถงึ ขยะทอี่ ยู่ ลา้ นตนั / ปี
ในหลมุ ฝังกลบจากอดตี จนถงึ ปัจจบุ นั

162

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

ผลกระทบคา่ ไฟฟา้ ตอ่ หนว่ ยจากโรงไฟฟา้ ขยะชมุ ชน
การสนบั สนนุ คา่ ไฟของโรงฟฟา้ ขยะ FiT 5.78 บาท / หนว่ ย มีผลกระทบตอ่ คา่ ไฟหนว่ ยละ 6 สตางค์

ผลกระทบค่าไฟฟา้ ต่อหน่วยจากโรงไฟฟ้าขยะชมุ ชน หนว่ ย

ปรมิ าณไฟฟา้ ตามสญั ญา 900 MW
กำ� ลงั ผลติ ไฟฟา้ จากขยะ (Plant Factor 80 %) 6,307 ลา้ นหนว่ ย / ปี
Feed in Trariff: FiT 5.78 บาท / หนว่ ย
คา่ ไฟฟา้ ฐาน (กกพ. เอกสาร Ft พ.ค. -ส.ค. 64) 3.76 บาท / หนว่ ย
กำ� ลงั ผลติ ไฟฟา้ รวมปี 2562 (PDP 2018 ) 211,664 ลา้ นหนว่ ย
คดิ เป็นปรมิ าณเงินสนบั สนนุ 12,741 ลา้ นบาท / ปี
ผลกระทบค่า Ft ตอ่ หน่วย สตางค์
6

163

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

แแผละนTDraignistamlisPsliaotnfoLrmine

164

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

สรปุ แผน Digital Platform และ Transmission Line
ภาคประชาชน

สถาบนั พลงั งานเพ่ืออตุ สาหกรรม สภาอตุ สาหกรรมแห่งประเทศไทย ไดจ้ ดั ตงั้ คณะทำ� งานแผน Digital Platform
และ Transmission Line ภาคประชาชน โดยมีวตั ถุประสงคเ์ พ่ือกำ� หนดแนวทางการดำ� เนินงานท่ีเหมาะสมในการ
จดั ทำ� แผน Digital Platform และ Transmission Line โดยการวาง roadmap ท่ีทำ� ไดจ้ ริงเพ่ือพฒั นาแพลตฟอรม์
การซือ้ ขายไฟฟา้ ท่ีคาดวา่ จะเกิดขนึ้ ในอนาคต ไดอ้ ยา่ งรวดเรว็ ถกู ตอ้ ง โปรง่ ใส สามารถตรวจสอบได้ และ เพ่ือเสรมิ สรา้ ง
การดำ� เนินงานและวตั ถปุ ระสงคข์ องอนสุ ญั ญาสหประชาชาติอนั เป็นท่ีมาของทิศทางการดำ� เนินนโยบายดา้ นพลงั งาน
ของไทย (National Energy Plan) ซง่ึ หลกั การ “4D+1E” ประกอบไปดว้ ย
1) Decarbonization (การลดการปลอ่ ยก๊าซคารบ์ อนไดออกไซดโ์ ดยการเพ่ิมสดั สว่ นพลงั งานสะอาด)
2) Decentralization (สง่ เสรมิ การกระจายตวั ของแหลง่ ผลติ และจำ� หนา่ ยพลงั งาน)
3) Digitalization (การใช้เทคโนโลยีดิจิทัลบริหารจัดการระบบพลังงาน), เร่งยกระดับโครงข่ายสายส่งไฟฟ้า

ใหเ้ ป็นระบบอจั ฉริยะหรือsmart grid ดว้ ยการปรบั โครงสรา้ งพืน้ ฐาน เพ่ือใหส้ ามารถรองรบั ไฟฟ้าท่ีผลิตจาก
พลงั งานทดแทน
4) Democratization การปฏิรูปดา้ นไฟฟ้า ปฏิรูปโครงสรา้ งการบริหารจัดการไฟฟ้า เพ่ือเพ่ิมประสิทธิภาพการ
บรหิ ารจดั การไฟฟา้ และการลงทนุ ของประเทศ

1E คือ ELECTRIFICATION เปน็ การขยายโครงข่ายรถไฟฟ้าและส่งเสริมการใช้
ยานยนต์ไฟฟา้

โดยมีขอ้ เสนอแนะตอ่ ภาครฐั 4 ประเดน็ หลกั คือ การประสานงานกบั Distribution Operator, ใบอนญุ าต, ภาษี
และกฎหมาย

1. การประสานงานกบั Distribution Operator

n ตอ้ งมีกระบวนการและกฎเกณฑท์ ีชดั เจนในการประสานงานระหวา่ งสำ� นกั งานคณะกรรมการกำ� กบั กิจการพลงั งาน
และ Distribution Operator โดยท่ีสำ� นกั งานกำ� กบั กิจการพลงั งานจะสามารถใหค้ ำ� แนะนำ� แก่ผปู้ ระกอบการไดอ้ ยา่ ง
ชดั เจน ทงั้ นีค้ วรครอบคลมุ ถงึ กรณีกระบวนการและกฎเกณฑท์ ่ีชดั เจน ถา้ หากตอ้ งมีการติดตงั้ ระบบสายสง่ เป็นแบบ
Private Microgrid ดว้ ย

2. ใบอนญุ าต

n ตอ้ งมีกระบวนการและกฎเกณฑท์ ่ีชดั เจนในการประสานงานระหวา่ งสำ� นกั งานคณะกรรมการกำ� กบั กิจการพลงั งาน
และ Distribution Operator โดยท่ีสำ� นกั งานกำ� กบั คณะกรรมการกำ� กบั กิจการพลงั งานจะสามารถใหค้ ำ� แนะนำ� แก่
ผปู้ ระกอบการไดอ้ ยา่ งชดั เจน

n การขอใบอนญุ าต ควรอนญุ าตให้Aggregator หรอื Community Manager สามารถกระทำ� การแทน Prosumer และ
Consumer โดยมีความยืดหยนุ่ และคลอ่ งตวั ของสญั ญาใหส้ ามารถเพ่ิมและลดจำ� นวนคสู่ ญั ญาได้

165

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

3. ภาษี

ควรมีการประชาสัมพันธ์บทบาทและกฎเกณฑ์เก่ียวกับเร่ืองภาษีมูลค่าเพ่ิมและภาษีท่ีเก่ียวข้อง สำ� หรับ
Prosumer, Consumer, Aggregator และผอู้ ่ืนใหเ้ ป็นท่ีเขา้ ใจและเพ่ือทำ� ใหก้ ระบวนการนำ� สง่ ภาษีมลู ค่าเพ่ิมและ
ภาษีอ่ืนสะดวกขนึ้ ทาง Aggregator หรอื Community Manager สามารถกระทำ� การทางดา้ นภาษีแทน Prosumer
และ Consumer ได้ ซง่ึ จะมีสว่ นชว่ ยลดการหลกี เล่ยี งการสำ� แดงภาษีเงินไดแ้ ละภาษีมลู คา่ เพ่ิม

4. กฎหมาย

n สำ� นักงานคณะกรรมการกำ� กับกิจการพลังงาน ควรพิจารณาศึกษาการแกไ้ ขพระราชบัญญัติการประกอบ
กิจการพลงั งาน พ.ศ. 2550 เพ่ือใหค้ รอบคลมุ การกำ� กบั ดแู ลผูจ้ ดแจง้ ยกเวน้ การขอใบอนญุ าตโดยอาจแกไ้ ข
มาตรา 47 ของพระราชบญั ญัติการประกอบกิจการพลงั งานฯใหส้ ามารถออกกฎหมายลำ� ดบั รองในการกำ� กบั
ดแู ลกล่มุ ผูจ้ ดแจง้ ยกเวน้ รวมถึงมาตราอ่ืน ๆ ท่ีเก่ียวขอ้ งกับการบงั คบั ใชก้ ฎหมายเพ่ือใหก้ ารกำ� กับดแู ลการ
ประกอบกิจการไฟฟ้าของกลมุ่ ผจู้ ดแจง้ ยกเวน้ เป็นไปตามวตั ถปุ ระสงคข์ องพระราชบญั ญตั ิการประกอบกิจการ
พลงั งานฯ

n สำ� นักงานคณะกรรมการกำ� กับกิจการพลงั งาน ควรพิจารณาศึกษาการแกไ้ ขพระราชกฤษฎีกาเพ่ือปรบั ลด
ขนาดของกิจการพลงั งานท่ีไดร้ บั การยกเวน้ ไม่ตอ้ งขอรบั ใบอนุญาตประกอบกิจการพลงั งานใหอ้ ยู่ในระดับ
ท่ีเหมาะสมกบั โครงสรา้ งกิจการไฟฟา้ ท่ีเปล่ยี นแปลงไปและรองรบั การซือ้ ขายไฟฟา้ ดว้ ยเทคโนโลยี Blockchain

n ภาครฐั และภาคเอกชนควรร่วมมือกันในการศึกษาและพฒั นารูปแบบธุรกิจเพ่ือกำ� หนดอตั ราท่ีสะทอ้ นตน้ ทุน
ท่ีแทจ้ ริงและกฎเกณฑ์ ขอ้ บงั คบั ต่าง ๆ ใหเ้ หมาะสม โดยไม่ใหเ้ กิดการหยดุ ชะงกั ทงั้ นี้ การปรบั เปล่ียนแกไ้ ข
กฎเกณฑร์ ะหวา่ งการศกึ ษาและพฒั นาอาจจะเกิดขนึ้ บอ่ ยครงั้ และตอ้ งสามารถกระทำ� การไดอ้ ยา่ งรวดเรว็  

นายอมร ทรัพย์ทวกี ุล

ภDาigคiปtรaะlชPาชlaนtform

167

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

ประกาศ 29 ธนั วาคม 2014 ประกาศ 1 ตุลาคม 2015 ประกาศ 1 พฤศจกิ ายน 2564
ในการประชุม COP26 พล.อ.ประยุทธ จันทรโอชา นายกรัฐมนตรยี งั ไดเ นน
ประเทศไทยกําหนดเปาหมาย NAMA (Nationally Appropriate Mitigation Action) ย้ํากบั ที่ประชุมวา จะยกระดับดาํ เนนิ การแกไขปญหาภมู ิอากาศอยา งเต็มที่
เพ่อื ลดการปลอ ยกาซเรอื นกระจก ในภาคพลังงานและขนสง อยา งนอ ยรอยละ 7 และทุกวถิ ที าง เพอื่ ใหการปลอยกา ซเรอื นกระจกจากวนั นีถ้ งึ ป พ.ศ.2573
ภายในป พ.ศ.2563 (2020) แตทวาในป พ.ศ.2562 ประเทศไทยสามารถลดกา ซเรอื น (2030) ลดลงรอยละ 40 ซ่งึ จะสามารถทาํ ใหประเทศไทยบรรลเุ ปาหมาย
กระจกไดถ ึงรอ ยละ 17 เกินเปา หมายท่ตี ง้ั ไวก วา 2 เทา และกอนเวลาท่ไี ดก าํ หนด การปลอยกาซคารบอนสุทธิเปน ศนู ย (carbon neutrality) ภายในป
เปน เปาหมายไวด ว ยมากกวา 1 ป พ.ศ.2593 (2050) และปลอยกา ซเรือนกระจกสุทธิเปน ศูนย (net zero
GHG emission) ภายในหรอื กอนกวา ป พ.ศ.2608 (2065) ได

เปา หมายทาทายย่ิงขึน้ 2 เทา แลว เราจะทาํ อยา งไร?


สาขา ปรมิ าณการปลอ่ ย '3 สาขา คาดการณป์ รมิ าณ
ปี 1X'3 IU
การปลอ่ ย '3
พลงั งานและขนสง่ พลงั งานและขนส่ง
อนื� ๆ อตุ สาหกรรม ปี 1X'3 IU

รวม เกษตร
ของเสยี
ป่ าไม้
เหลอื อกี

ไทยปลอย CO2 ตอ หัว ตํา่ กวาคา เฉลยี่ โลก สหรฐั อเมรกิ า สหภาพยโุ รป และจนี
แตส ูงกวา คา เฉลยี่ ของประเทศในเอเชยี






ที่มา: สาํ นักงานนโยบายและแผนพลังงาน (สนพ) กระทรวงพลังงาน เปาหมายลดการปลอย CO2 ทีเ่ ขมขนข้นึ
เราจึงตอ งรีบเรงดาํ เนินการทนั ที

ซงึ่ Digital Platform และ Transmission line
จะเขา มาเปน เคร่ืองมือสาํ คญั สนับสนุนเปาหมายนี้

ทม่ี า: Mid-century, Long-term Low Greenhouse Gas Emission Development Strategy Thailand, Octobe r 2021

168

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

Renewable Energy + Digital Platform
Energy Storage System
สง่ เสรมิ การซอื� ขายไฟฟ้ าเสรี
เพมิ� ปรมิ าณ 6) ในระบบ สง่ เสรมิ การซอื� ขายไฟฟ้ าพลงั งานหมุนเวยี น
ใช ้ )77 ควบคู่ :6) แสงอาทติ ย ์ ลม
สนับสนุนตลาดการซอื� ขายคารบ์ อนเครดติ
ใช ้ )77 สนับสนุนความม�นั คงโครงขา่ ยไฟฟ้ า
ลดการลงทนุ สรา้ งโรงไฟฟ้ าฟอสซลิ

Energy Efficiency + 02 03 Grid Modernization
Electric Vehicles ปรบั เปล่ียนและกําหนดกฎหมายกฎระเบียบท่เี ก่ียวขอ ง
พฒั นาโครงขา่ ยไฟฟ้ าอจั ฉรยิ ะ
เพมิ� ประสทิ ธภิ าพการใชพ้ ลงั งาน เชอื� มโยงขอ้ มูลสว่ นกลาง
สรา้ งอปุ สงค ์ ): เพอื� ลดการปลอ่ ย '3
สนับสนุนอปุ ทาน ): 04

01



นโยบาย 4D1E ทศิ ทางพลงั งานของประเทศไทยจะมุงสู
Disruptive Technology Carbon Neutrality ภายในป ค.ศ. 2050

DECARBONIZATION DECENTRALIZATION DIGITALIZATION DE-REGULATION ELECTRIFICATION

 ลดการปลอ ย CO2 และ  การผลติ ไฟฟาแบบกระจายตัว  ยกระดบั โครงขายไฟฟาใหเปน  แกกฎหมาย เปด เสรภี าค  ขยายโครงระบบสายสง
สง เสริมพลังงานหมนุ เวียน และสงเสรมิ การซอื้ ขายเสรี Smart Grid/ Micro Grid พลังงาน ใหเกดิ นวตั กรรม เพือ่ รบั ยานยนตรไ ฟฟา
และการแขง ขัน


ทมี่ า: กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนรุ ักษพ ลงั งาน กระทรวงพลงั งาน

169

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

ทิศทางพลังงานของประเทศไทยจะมงุ สู Carbon
Neutrality ภายในป ค.ศ. 2050

แลว อยางนี้เราจะกา วไปสู Carbon Neutrality ตามเปา หมายไดอ ยางไร?

ระหวางรอแบตเตอรพ่ี ฒั นาจนคมุ คาแกการลงทนุ
ในภาคครวั เรอื น

ระบบ Peer-to-Peer Energy Trading จะทําใหการจายพลังงานแสงอาทติ ยน ั้น
ครอบคลุมมากกวาเดิม มีคณุ คา และราคาตรงกับความเปนจรงิ ในตลาดซอ้ื ขาย

ท่มี า: กรมพฒั นาพลงั งานทดแทนและอนรุ กั ษพลังงาน กระทรวงพลังงาน

โครงสรา งเครอื ขาย ภายนอกไมโครกริด ภายนอกในไมโครกริด
Prosumer / Consumer
Key Features
 Multi Point TSO : ศนู ยควบคมุ ระบบ ซือ้ ขายไฟฟา ระบบ P2P และมี
 Decentralized Market สงไฟฟ า ไดแก กฟผ. ระบบการตอบสนองโหล
 Internal Energy Market
 Balance Market (Demand response) และมกี าร
เช่อื ตอ Microgrid อ่ืน ๆ

กิจการผลติ ไฟฟ า DSO : ศูนยบรหิ าร Energy
Producer ระบบจาํ หนา ยไฟฟา Market

Balancing Power

ผรู วบรวม ศูนยควบคมุ
ความตอ งการ ไมโครกรดิ

ใชไ ฟฟา Microgrid
Operator

Retailer Load
กจิ การจําหนอย Aggregator

ไฟฟา

170

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

ՐŊŊ

ระบบแพลตฟอรมตลาดกลางซอ้ื ขายพลงั งานไฟฟา

ชัน้ ที่ 3 สาํ หรับซ้ือขายพลงั งานไฟฟาบนตลาดกลางและสวนภมู ภิ าค

เม่อื ส้นิ สดุ สัญญาการซอ้ื ขายตามชวงเวลา จะมกี ารดาํ เนินการ

คาํ นวณคาใชจา ยทเี่ กดิ ขน้ึ จริง

ชั้นที่ 2 สําหรบั จัดการดา นขอมลู ผูซ ้ือขาย

สรา งสัญญาซือ้ ขายพลังงานไฟฟาระหวางผใู ชแ ละผผู ลติ และ
การคํานวนคา ใชจา ยและการชําระหน้ีระหวา งกนั โดยใช
เทคโนโลยี Blockchain

ชัน้ ท่ี 1 สาํ หรบั จัดเกบ็ ขอมูลจาก Smart Meter

ดวยเทคโนโลยี Big Data โดยมกี ารสง คาพลังงานไฟฟา ทง้ั
การผลติ และการใช และมีความสามารถในการวเิ คราะหแ ละ
คาดการณการผลิตและการใชพลงั งานไฟฟา ลวงหนาได

171

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

‘‘ แพลตฟอรม ตลาดกลางควรทจ่ี ะมคี วามสามารถในการควบรวมตลาดคารบ อน(Carbon Market) ‘‘
เพื่อสรางแรงจงู ใจใหมีเขา รว มตลาดกลาง

Carbon Credit Offset

Digital Platform

ตลาดภาคบงั คบั ประเภทตลาดซอ้ื ขายคารบ อนเครดิต ตลาดภาคสมัครใจ

ตลาดคารบ อนที่มกี ารซ้ือขายคารบอนเครดติ ทสี่ ามารถ ตลาดคารบ อนทีถ่ กู สรางข้นึ โดยไมไ ดมีกฎหมายบังคับ การจดั ตง้ั
นาํ มาชดเชยการปลอยกา ซเรือนกระจกเพื่อใหบรรลุ ตลาดมกั เกิดจากความรว มมือกันของภาคเอกชนเพื่อชว ยลด
เปาหมายตามท่ีกฎหมายบงั คบั ปญ หาดานการเปลย่ี นแปลงสภาพภูมิอากาศโดยสมัครใจ





ทมี่ า: สถาบนั วิจยั พลังงาน จุฬาลงกรณมหาวิทยาลยั



ที่มา: สถาบันวจิ ยั พลังงาน จุฬาลงกรณม หาวทิท่มี ยาาล:ัยสถาบันวจิ ยั พลังงาน จุฬ

172

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

พลงั งานหมุนเวยี น ขอ้ มูล

ผลักดนั ใหเ กดิ การลงทุนและ ไดข อมูลท่เี กี่ยวขอ งกบั การผลติ และใชไฟฟา
การใชพลังงานหมนุ เวียน โดยเฉพาะพลงั งานหมุนเวยี นทไ่ี มแ นน อน (VRE)
เพ่ือให distribution operator ตอบสนองกบั
เงินลงทุน
สถานการณไดแบบ real-time
ลดการสรางโรงไฟฟาขนาดใหญ
และสายสงเพิ่มเติม เอกชน

ผูใ ชไฟฟา สามารถเลอื กซ้อื ไฟฟา จากแหลง
ที่ตองการเพ่ือตอบสนองนโยบาย RE100
และ Carbon Neutrality ของบรษิ ัทได



2. ดา นใบอนญุ าต

 ตอ งมกี ระบวนการและกฎเกณฑท ชี่ ดั เจนในการประสานงานระหวางสาํ นักงานคณะกรรมการกํากับกิจการพลงั งาน และ Distribution Operator โดยที่
สํานกั งานกาํ กบั คณะกรรมการกํากับกิจการพลงั งานจะสามารถใหค ําแนะนาํ แกผูประกอบการไดอ ยา งชัดเจน

 การขอใบอนุญาตควรอนญุ าตให Aggregator หรือ Community Manager สามารถกระทาํ การแทน Prosumer และ Consumer โดยมคี วามยดื หยุน
และคลอ งตัวของสญั ญาใหสามารถเพมิ่ และลดจาํ นวนคสู ัญญาได

3. ดานภาษี

 ควรมกี ารประชาสมั พนั ธบ ทบาทและกฎเกณฑเกีย่ วกับเรื่องภาษมี ลู คาเพิม่ และภาษีที่เกี่ยวขอ งสาํ หรับ Prosumer, Consumer, Aggregator และผอู ืน่
ใหเปนทเ่ี ขาใจและเพอ่ื ทาํ ใหกระบวนการนําสงภาษมี ลู คาเพิ่มและภาษีอ่นื สะดวกข้นึ ทาง Aggregator หรอื Community Manager สามารถกระทํา
การทางดา นภาษแี ทน Prosumer และ Consumer ได ซ่งึ จะมสี วนชวยลดการหลกี เลี่ยงการสําแดงภาษเี งินไดแ ละภาษมี ลู คา เพ่มิ

 ปรับเปลี่ยนภาษีทีเ่ กย่ี วของกบั ธุรกจิ สินทรพั ยดิจิทัลดา นพลงั งานในอตั ราพิเศษ ในชว งเวลาเรม่ิ ตน

173

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

4. ดา นกฎหมาย

ควรพจิ ารณาศกึ ษาการแกไขกฎหมาย กฎระเบยี บ และมาตรการกาํ กับดแู ล เพอ่ื รองรบั การซ้อื ขายไฟฟา ดวยเทคโนโลยี P2P
 การเปด การเขา ถึงขอ โครงขายไฟฟา (Third Party Access) กับบคุ คลทส่ี ามนอกเหนอื จากการไฟฟา
 ศกึ ษาอัตราคา บรกิ ารการใชร ะบบโครงขา ยไฟฟา (Wheeling Charge) ที่เปนธรรมและสงเสริมการแขง ขนั
 ความเหมาะสมในการเปดเสรีในธรุ กิจควบคุมระบบจําหนายไฟฟา(Distribution System Operator; DSO)
 การกํากบั ดแู ล ผูใ หบ รกิ าร Digital Platform เพื่อการซ้อื ขายไฟฟา และคนกลางที่ทาํ หนาทจ่ี ดั การทรพั ยากรไฟฟาหรือ AGGREGATOR
 การปรับปรุง Grid Code เพือ่ รองรับระบบ ESS และมาตรฐานความปลอดภัยไซเบอร
 กําหนดมาตราฐานอตุ สาหกรรมสาํ หรบั ESS ประเภทแบตเตอรี่

 พจิ ารณาศึกษาการแกไ ขพระราชกฤษฎีกาเพือ่ ปรับขนาดของกิจการพลงั งานที่ไดร ับการยกเวน ไมต อ งขอรับใบอนญุ าตประกอบกจิ การพลังงานใหอ ยูในระดบั ท่ี
เหมาะสมกบั โครงสรางกิจการไฟฟาทีเ่ ปล่ียนแปลงไป

 มกี ระบวนการและกฎเกณฑท ่ชี ดั เจนในการประสานงานระหวางสาํ นักงานคณะกรรมการกํากับกจิ การพลังงาน และหนว ยงานทเี่ กย่ี วขอ งโดยเปน การใหขอ มูล
แบบ One-Stop Service

 สําหรบั ธรุ กิจท่ีจัดการ cryptocurrencies และขยายขอ กําหนดในการรายงานสินทรพั ยสาํ หรับโบรกเกอร รา งกฎหมายกําหนดใหประชาชนตองมีการรายงาน
ธุรกรรมสินทรัพยด ิจทิ ลั มลู คามากกวา xxxx บาทตอ กรมสรรพากร

กฏหมายเกยี่ วขอ งกบั ใบอนุญาต มาตรฐาน และขอกาํ หนดตา งๆดานระบบโครงขาย

(1) พ.ร.บ. ประกอบกจิ การพลังงาน 2550 (1) ขอกําหนดเกยี่ วของกบั การเชอื่ มตอ ระบบโครงขายไฟฟา (Grid Code)
ขอกําหนดเกี่ยวกบั การเชื่อมตอระบบโครงขายไฟฟา (Connection Code)
ใบอนญุ าตประกอบกจิ การพลงั งาน ขอ กาํ หนดเกย่ี วกับการใชบ รกิ ารระบบโครงขา ยไฟฟา (Service Code)
(2) พ.ร.บ. ควบคุมอาคาร 2522 ขอ กาํ หนดเกย่ี วกบั การปฏบิ ตั กิ ารระบบโครงขา ยไฟฟา (Operation Code)

ใบอนุญาตดดั แปลงอาคาร (อ.1) (2) กําหนดมาตราฐานอุตสาหกรรมสาํ หรับ ESS ประเภทแบตเตอรี่ เพ่อื ใช
(3) พ.ร.บ. กรมโรงงาน 2535 กับโครงขายไฟฟา
แตกตางกันไปตามความหนาแนนของผอู ยอู าศยั และสภาพแวดลอ มใน
ใบอนญุ าตประกอบกิจการโรงงานผลิตพลังงานไฟฟา (ร.ง.4) บรเิ วณติดตง้ั เชน เขตประชากรหนาแนน เขตชนบท เขตนํ้าทวม เขตชายฝง
(4) พ.ร.บ. การพัฒนาและสง เสรมิ พลังงาน 2535

ใบอนญุ าตใหผ ลิตพลังงานควบคมุ (พค.2)

174

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

กฎระเบียบทีเ่ กย่ี วขอ งกับธุรกิจสนิ ทรพั ยด จิ ทิ ัล กฎหมายภาษีสินทรัพยดิจิทลั

พ.ร.ก. การประกอบธุรกจิ สินทรัพยด ิจิทัล พ.ศ. 2561 พ.ร.ก. แกไ ขเพิม่ เติมประมวลรัษฎากร ฉบบั ที่19 พ.ศ.2561
หากมีการขายแลว มีกําไร ถอื เปนเงินไดต ามมาตรา40(4)(ฌ)ซ่ึงผู
คารบอนเครดิต (T-VER) เสยี ภาษมี ูลคา เพ่ิม 7% ตามมาตรา ๗๗/๑ (๙) แหง ประมวล จายเงินได(ผูซ้ือ) มหี นา ทต่ี อ งหักภาษี ณ ที่จา ย ในอตั รา 15%
รัษฎากร แตไดรบั การยกเวนดา นภาษีเงนิ ไดน ติ บิ คุ คล ตามประมวลรษั ฎากรวาดวยการ และนาํ กาํ ไรจากการทําธุรกรรมมาคํานวณภาษีเงนิ ได
ยกเวน รัษฎากร (ฉบบั ท่ี 694) พ.ศ. 2563 เปนเวลา 3 รอบระยะเวลาบญั ชีตอ เนือ่ งกัน

175

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

สPDมPมตภิฐาาคนปกราะรชจาชดั นท�ำแผน

176

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

สมมตฐิ านการจดั ท�ำ แผน PDP ภาคประชาชน

การจัดท�ำ แผน PDP ภาคประชาชนได้มีการจัดทำ�แบบจ�ำ ลอง 2 สถานการณ์ ได้แก่

n สถานการณแ์ บบอนรุ กั ษน์ ยิ ม (Conservative Scenario: CS) การเปลย่ี นผา่ นพลงั งานสพู่ ลงั งานสะอาดจะคอ่ ยๆ เปลย่ี น
เพ่ือใหป้ ระเทศไทยบรรลเุ ปา้ หมายการปลอ่ ยคารบ์ อนสทุ ธิในภาคพลงั งานภายในปี ค.ศ.2070

n สถานการณแ์ บบการเปล่ียนแปลงอย่างรวดเรว็ (Rapid Transformation Scenario: RT) การเปล่ียนผ่านพลงั งานสู่
พลงั งานสะอาดเกิดขนึ้ อยา่ งรวดเรว็ มีความทา้ ทายการลดการปลอ่ ยคารบ์ อนในภาคพลงั งานโดยบรรลเุ ปา้ หมายการ
ปลอ่ ยคารบ์ อนสทุ ธิเป็นศนู ยภ์ ายในปีค.ศ.2050
สมมตฐิ านตา่ งๆท่ีนำ� มาใชใ้ นแบบจำ� ลองนี้ไดข้ อ้ มลู มาจากคณะทำ� งาน PDP ภาคประชาชนท่ีทางสถาบนั พลงั งานเพ่ือ

อตุ สาหกรรม สภาอตุ สาหกรรมแหง่ ประเทศไทยไดจ้ ดั ตงั้ ขนึ้ ซง่ึ ประกอบไปดว้ ยคณะทำ� งานยอ่ ยตา่ งๆ ไดแ้ ก่ คณะทำ� งาน
Oil และ Gas, คณะทำ� งาน AEDP, คณะทำ� งาน EEP, คณะทำ� งาน ESS, คณะทำ� งาน Digital Platform และ คณะทำ� งาน
Social Media ทงั้ นี้ แตล่ ะสถานการณใ์ นแบบจำ� ลองมีสมมตฐิ านท่ีเหมือนกนั และแตกตา่ งกนั ดงั นี้

1. สมมตฐิ านด้านนโยบาย (Policy assumptions)

1.1. สมมตฐิ านท่วั ไป

สมมตฐิ าน รายละเอยี ด

ระยะเวลาในการจดั ทำ� แผน ปี ค.ศ. 2021-2051 (31 ปี)
อตั ราการคดิ ลด (Discount Rate) Weighted Average Cost of Capital = 6.1% ทกุ ประเภทเชอื้ เพลงิ
เกณฑใ์ นการจดั ทำ� แผน กำ� หนดให้ LOLE <1 วนั ตอ่ ปี
วตั ถปุ ระสงคใ์ นการจดั ทำ� แผน Least cost planning subject to policy constraints (new generation
is selected based on least Levelized Cost of Energy when needed
to meet planning criteria.)
การวางแผนโดยคำ� นึงถึงตน้ ทุนท่ีต่ำ� ท่ีสุดภายใตข้ อ้ จำ� กัดดา้ นนโยบาย
ทก่ี ำ� หนด
อตั ราแลกเปลย่ี น 1 USD = 31.75 บาท (คงท)่ี
การหมดอายขุ องโรงไฟฟา้ โรงไฟฟา้ พลงั นำ้� ภายในประเทศและท่ีซือ้ จากตา่ งประเทศไมม่ ีการหมดอายุ
ของโรงไฟฟา้ กำ� หนดใหอ้ ยใู่ นแผนตลอดระยะเวลาในการจดั ทำ� แผนสำ� หรบั
โรงไฟฟา้ ประเภทอ่ืนท่ีอยใู่ นระบบการไฟฟา้ ในปัจจบุ นั ใหเ้ ป็นไปตามสญั ญา
ซอื้ ขายไฟฟา้ ทผ่ี ผู้ ลติ ไฟฟา้ ทำ� สญั ญากบั ภาครฐั รวมถงึ โรงไฟฟา้ ทไ่ี ดท้ ำ� สญั ญา
ผกู พนั กบั ภาครฐั ไวแ้ ลว้ เชน่ โรงไฟฟา้ หนิ กอง เป็นตน้
การเพม่ิ โรงไฟฟา้ ใหมใ่ นการจดั ทำ� แผน ทำ� การเพม่ิ โรงไฟฟา้ ใหมต่ ามสมมตฐิ านความตอ้ งการใชไ้ ฟฟา้ ทจ่ี ดั ทำ� ไวใ้ นแผน
ปีฐานในการเปรยี บเทยี บการปลอ่ ยคารบ์ อน กำ� หนดใหป้ ีฐานคือปี ค.ศ.2016 เน่ืองจากพบวา่ เป็นปีท่ีมีขอ้ มลู ลา่ สดุ จาก
รายงานทป่ี ระเทศไทยรายงานกบั UNFCCC

ตาราง 1 สมมตฐิ านทว่ั ไปทใี่ ชใ้ นการจดั ทำ� แบบจำ� ลองทงั้ 2 สถานการณ์

177

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

1.2. เป้าหมายในการลดการปล่อยคารบ์ อน
ทางคณะ PDP ภาคประชาชนไดม้ ีการจัดทำ� แผน ภาคประชาชนโดยมีเป้าหมายในการลดการปล่อยคารบ์ อน
ในภาคพลงั งานเพ่ือใหป้ ระเทศไทยสามารถลดการปล่อยคารบ์ อนสุทธิเป็นศูนยภ์ ายในปี ค.ศ.2070 ซ่ึงการกำ� หนด
เปา้ หมายดงั กลา่ ว ไดม้ ีการกำ� หนดก่อนท่ีประเทศไทยจะมีการประกาศเปา้ หมาย Carbon Neutrality ภายในปีค.ศ.2050
ซง่ึ ในแตล่ ะสถานการณไ์ ดม้ ีการกำ� หนดรายละเอียดแตกตา่ งกนั ไป ดงั นี้
n สถานการณแ์ บบอนุรกั ษ์นิยม (Conservative Scenario) ลดการปล่อยคารบ์ อนในภาคการผลิตไฟฟ้าได้ 50%
ภายในปี ค.ศ.2050 เม่ือเปรยี บเทียบกบั ปีฐาน ค.ศ.2016 และลดการปลอ่ ยคารบ์ อนได้ 75% ในปีค.ศ.2070 เม่ือ
เปรยี บเทียบกบั ปีฐาน และมีการใชเ้ ทคโนโลยีการดกั จบั การใชป้ ระโยชน์และการกกั เก็บคารบ์ อน (Carbon Capture,
Utilization and Storage: CCUS) ในสว่ นท่ีเหลอื
n สถานการณแ์ บบเปล่ียนแปลงอย่างรวดเร็ว (Rapid Transformation Scenario) ลดการปล่อยคารบ์ อนในภาค
การผลติ ไฟฟา้ ได้100% ภายในปี ค.ศ.2050 เมอ่ื เทยี บกบั ปีฐาน ค.ศ.2016 โดยตงั้ สมมตฐิ านวา่ จะมกี ารชดเชยการปลอ่ ย
ก๊าซคารบ์ อน (Carbon offset) ประมาณ 10 ลา้ นตนั จากโควตา้ ท่ีไดจ้ ากกิจกรรม Land Use, Land Use Change and
Forestry (LULUCF) ทำ� ใหไ้ มม่ ีตน้ ทนุ ในเรอ่ื งการชดเชยคารบ์ อนเกิดขนึ้ แตถ่ า้ หากไมม่ ี Carbon Offset จาก LULUCF
แลว้ ก็ตอ้ งพง่ึ พาเทคโนโลยีการดกั จบั การใชป้ ระโยชน์ และการกกั เก็บคารบ์ อน หรอื CCUS ในสว่ นท่ีเป็นโรงไฟฟา้
เชือ้ เพลิงก๊าซธรรมชาติท่ีมีอยู่ในระบบเพ่ือการรกั ษาความสมดลุ ของระบบไฟฟ้า ค่าใชจ้ ่ายของ CCUS สำ� หรบั
การปรบั สมดลุ ระบบ จะถกู นำ� มาคดิ ในคา่ ไฟฟา้ รวม ซง่ึ ตอ้ งเป็นภาระของทกุ ภาคสว่ น

รูปภาพที่ 1 การปลอ่ ยคารบ์ อนในกาคการผลติ ไฟฟา้ ตามแผน PDP ภาคประชาชน
1.3. เป้าหมายในการอนุรักษพ์ ลังงาน
คณะ EEP ภาคประชาชนไดม้ ีการจดั ทำ� แผนอนรุ กั ษพ์ ลงั งาน 3 สถานการณ์ คือ กรณีท่ีดีท่ีสดุ (Best Case) กรณีปกติ
(Mid Case) และ กรณีเลวรา้ ยท่ีสดุ (Worst Case) ซง่ึ ไดน้ ำ� สถานการณป์ กตมิ าใชใ้ นการจดั ทำ� แผน PDP ภาคประชาชน
สำ� หรบั Conservative Scenario และกำ� หนดใหม้ ีสมมตฐิ านเก่ียวกบั Demand Response อยทู่ ่ี 2% ของความตอ้ งการ
ใชไ้ ฟฟา้ สงู สดุ และ ใชก้ รณีท่ีดีท่ีสดุ (Best Case) ในการจดั ทำ� แผน PDP ภาคประชาชน สำ� หรบั Rapid Transformation
Scenario และกำ� หนดใหม้ ี สมมตฐิ านเก่ียวกบั Demand Response อยทู่ ่ี 2% ของความตอ้ งการใชไ้ ฟฟา้ สงู สดุ

178

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

รูปภาพที่ 2 เป้าหมายการ
อนรุ กั ษ์พลงั งาน EEP ภาค
ประชาชน
1.4. เป้าหมายพลังหมุนเวยี น
พลงั งานหมนุ เวียน (ไม่รวมประเภทโรงไฟฟ้า RE Firm หรือ Solar+ESS และพลงั งานแสงอาทิตยจ์ ะติดตงั้ ใชเ้ อง
ในรูปแบบ IPS) ถกู กำ� หนดใหต้ อ้ งมีการรบั ซือ้ เขา้ ระบบทงั้ หมด หรอื Must Take และไม่ไดน้ ำ� หลกั การตน้ ทนุ นอ้ ยท่ีสดุ
Least Cost) นำ� มาใชก้ บั การวางแผนเพ่ือเลือกพลงั งานหมนุ เวียนเขา้ ระบบ นอกจากนีย้ งั มีการแบ่งพลงั งานหมนุ เวียน
เป็น 2 กลมุ่ คือ 1) กลมุ่ ท่ีขายเขา้ ระบบไฟฟา้ ของภาครฐั และ 2) กลมุ่ ท่ีเป็นผผู้ ลติ และใชเ้ องหรอื ท่ีผลติ และขายตรงใหก้ บั
ผใู้ ชไ้ ฟฟา้ (Independent Power Producer-IPS/Captive Power)
n พลงั งานหมนุ เวียนทกุ ประเภทท่ีภาครฐั รบั ซือ้ ในปัจจบุ นั ยงั คงขอ้ มลู ไว้ และ ปลดออกจากแผน PDP ภาคประชาชน
เม่ือสนิ้ สดุ สญั ญาซือ้ ขายไฟฟา้ ท่ีทำ� ไวก้ บั ภาครฐั
n พลงั งานชีวมวลจะมีการตอ่ อายโุ รงไฟฟา้ เดมิ ท่ีได้Adder หรอื FiT ออกไป โดยจะมีการปรบั ราคารบั ซอื้ ไฟฟา้ ใหส้ ะทอ้ น
กบั การลงทนุ ปรบั ปรุงโรงไฟฟ้า ใหส้ ามารถเดินเคร่อื งตอ่ ไปได้ และสำ� หรบั ราคา FiT Variable สะทอ้ นในสว่ นราคา
เชือ้ เพลงิ สำ� หรบั จำ� นวน MW ท่ีจะเขา้ มาใหมอ่ าจจะไมส่ งู มากนกั เน่ืองจากมีการตอ่ อายโุ รงเก่าออกไป
n เป้าหมายพลงั งานลมจำ� นวนท่ีเพ่ิมเขา้ มาใหม่ในการจดั ทำ� แผนครงั้ นีไ้ ดม้ าจากคณะทำ� งานย่อย Solar และ Wind
โดยมีการปรบั Timeline การเขา้ ระบบของพลงั งานลมใหส้ อดคลอ้ งกับความตอ้ งการของระบบโดยรวมสำ� หรบั
Conservative Scenario แตใ่ น Rapid Transformation Scenario ใหพ้ ลงั งานเขา้ ระบบตามท่ีคณะ Solar และ Wind
เสนอมา ซง่ึ ไมส่ อดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการของระบบโดยรวม

รูปภาพที่ 3 เปา้ หมาย
พลังงานหมุนเวียน
กรณี CS

179

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

รูปภาพที่ 4 เปา้ หมายพลงั งานหมนุ เวยี น กรณี RT

2. สมมติฐานความตอ้ งการใชไ้ ฟฟา้ (Load Demand)

2.1. อัตรา GDP
มีการนำ� ผลิตภณั ฑม์ วลรวมภายในประเทศ (Gross Domestic Product-GDP) มาใชใ้ นการประมาณความตอ้ งการ
ใชไ้ ฟฟ้า ซ่ึงสำ� นักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาติประมาณการ ซ่ึงไดม้ ีการประมาณการไวต้ ัง้ แต่ปี
ค.ศ. 2021-2030 และหลงั จากปี 2030 กำ� หนดให้ GDP ปรบั เพ่ิมปีละ 3.0-2.7%
ปี 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030
GDP 2.4 -6.0 4.0 3.5 3.2 3.5 3.7 3.5 3.5 3.2 3.0 3.0
ตารางที่ 2 ประมาณการ GDP โดย สศช.
ทมี่ า PDP 2018
ซง่ึ ตวั เลขท่ีสภาพฒั นป์ ระมาณการมีอตั ราสงู กวา่ คา่ ความเป็นจรงิ ในปัจจบุ นั นอกจากนี้ยงั Wood Mackensie ไดม้ ีการ
ประมาณการ GDP ในระยะยาวซง่ึ ต่ำ� กวา่ GDP ท่ีสภาพฒั นป์ ระมาณการ ดงั นนั้ จงึ ไดน้ ำ� ตวั เลขของ Wood Mackensie
มาใชใ้ นการจดั ทำ� ความตอ้ งการใชไ้ ฟฟา้ (Demand Forecast) ในปีค.ศ. 2022-2051 รายละเอียดแสดงในรูปภาพดา้ นลา่ ง

รูปภาพที่ 5 คา่ พยากรณ์ GDP Growth โดยสภาพฒั น์
(ม.ค. 2021) และ Wood Mckenzie (2020) เทยี บกบั
ทเี่ กดิ ขนึ้ จรงิ

180

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

รูปภาพที่ 6 ประมาณการณ์ GDP
2.2. อัตราส่วนการใช้ไฟฟ้าเมอ่ื เทยี บกับ GDP
ในแผน PDP ภาคประชาชนใชอ้ ตั ราเดียวกบั อตั ราสว่ นตามแผน PDP 2018

รูปภาพที่ 7 อตั ราสว่ นการใชไ้ ฟฟา้ เมอื่ เทยี บกบั GDP

181

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

2.3. การใชไ้ ฟฟ้าทผี่ ลติ เองและการขายไฟตรงใหล้ กู คา้ โดยไมผ่ า่ นระบบการไฟฟ้า (Captive Power/IPS/Direct
Sale)

Captive Power/IPS /Direct Sale ประกอบไปดว้ ยโรงไฟฟา้ โคเจนถ่านหิน ก๊าซธรรมชาตแิ ละพลงั งานแสงอาทิตยท์ ่ีมี
การผลติ และใชเ้ องหรอื ผลติ เพ่อื ขายตรงใหก้ บั ผใู้ ช้ซง่ึ ความตอ้ งใชไ้ ฟฟา้ ในสว่ นนจี้ ะไมร่ วมอยใู่ นการคาดการณค์ วามตอ้ งการ
ใชไ้ ฟฟา้ ในระบบไฟฟา้ ของประเทศสำ� หรบั 3 การไฟฟา้

สดั สว่ นโรงไฟฟา้ โคเจนถ่านหินและก๊าซธรรมชาตใิ นปัจจบุ นั อิงจากขอ้ มลู ของ ERC ณ ปี ค.ศ.2020 มีจำ� นวน 6,500
เมกะวตั ต์แบง่ เป็นโรงไฟฟา้ โคเจนถ่านหินในสดั สว่ นรอ้ ยละ 13.02 และโรงไฟฟา้ โคเจนก๊าซธรรมชาตริ อ้ ยละ 86.98 สำ� หรบั
พลงั งานแสงอาทิตยท์ ่ีผลติ และใชเ้ องหรอื ขายตรง ณ ปี 2020 มีจำ� นวน 1,000 เมกะวตั ต ์ จงึ ไดม้ ีประมาณการการเตบิ โต
ของความตอ้ งการใชไ้ ฟฟา้ ในสว่ น Captive/IPS/Direct Sale ดงั นี้

ตาราง 3 อัตราการเติบโต
ของ IPS/Captive Power/การ
ขายตรง ในส่วนพลังงานแสง
อาทติ ยแ์ ละโรงไฟฟา้ โคเจนก๊าซ
ธรรมชาติ

เม่ือพิจารณาถงึ เปา้ หมายการลดการปลอ่ ยคารบ์ อนภาคพลงั งาน การผลติ ไฟฟา้ จากโรงไฟฟา้ โคเจนเชือ้ เพลงิ ถ่านหิน
จะคอ่ ยๆ ลดลงและหมดไปภายใน 15 ปี นบั จากปี ค.ศ. 2021 และอตั ราการเตบิ โตของพลงั งานแสงอาทิตยท์ ่ีอยนู่ อกระบบ
ของการไฟฟา้ ไดม้ าจากการพิจารณาจากขอ้ มลู การเตบิ โตในอดีตท่ีผา่ นมา (ท่ีมา : ERC)
รูปภาพที่ 8 การเพ่มิ ขนึ้ ของโรงไฟฟา้

IPS และ ขายตรงทผี่ า่ นมา

ทมี่ า: ERC

182

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

โรงไฟฟา้ โคเจนถ่านหินและก๊าซธรรมชาติเป็นไปตามสมมติฐานท่ีกำ� หนด สำ� หรบั Conservative Scenario กำ� หนด
สดั ส่วนของพลงั งานแสงอาทิตยม์ ีจำ� นวนเมกะวตั ตป์ ระมาณ 50% จากท่ีประมาณการความตอ้ งการใชไ้ ฟฟ้าในส่วน
Captive Power/IPS/Direct Sale และ Rapid Transformation Scenario พลงั งานแสงอาทิตยก์ ำ� หนดจำ� นวนเมกะวตั ต์
ประมาณ 100% จากท่ปี ระมาณการความตอ้ งการใชไ้ ฟฟา้ ในสว่ น Captive Power/IPS/Direct Sale ของพลงั งานแสงอาทติ ย ์

รูปภาพที่ 9 กำ� ลงั ตดิ ตงั้ ของ Captive Power/Direct Sale (MW) กรณี RT
รูปที่ 10 พลงั งานไฟฟา้ จาก Captive Power/Direct Sale (GWh) กรณี RT

183

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

สำ� หรบั กรณี CS พลงั งานไฟฟา้ จากแสงอาทิตยจ์ ะเทา่ กบั 50% ของพลงั งานไฟฟา้ ในกรณีของ RT ในขณะท่ีกรณี RT
พลงั งานไฟฟา้ จากโคเจนก๊าซในรูแปบบ Captive จะนอ้ ยลงโดยขนึ้ กบั ปรมิ าณขีดจำ� กดั การปลอ่ ยคารบ์ อนในแตล่ ะปี แต่
วา่ ในกรณี CS จะไมต่ ดิ ปัญหาเรอ่ื งขีดจำ� กดั การปลอ่ ยคารบ์ อน

รูปภาพที่ 11 กำ� ลงั ไฟฟา้ ของ Captive Power/Direct Sale (MW) ในกรณี CS
รูปที่ 12 พลงั งานไฟฟา้ ของ Captive Power/Direct Sale (GWh) ในกรณี CS

184

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

2.4. ความตอ้ งการใช้ไฟฟ้ารายช่ัวโมง (Hourly Load Profile)
ขอ้ มลู Hourly Load Profile ใชข้ องทีมอาจารยก์ ลุ ยศ ซง่ึ ใช้ Profile ของปีค.ศ. 2017 ในการวางแผนในครงั้ นี้

รูปภาพที่ 135 ความตอ้ งการใชไ้ ฟฟา้ รายชว่ั โมง

2.5. ความตอ้ งการใช้ไฟฟ้าจากยานยนตไ์ ฟฟ้า
การประมาณการจำ� นวนยานยนตไ์ ฟฟา้ สามารถดรู ายละเอียดการประมาณการไดท้ ่ีภาคผนวก ซง่ึ ทางคณะ PDP

ภาคประชาชนไดอ้ า้ งอิงขอ้ มลู นโยบายยานยนตไ์ ฟฟา้ จากคณะกรรมการนโยบายยานยนตไ์ ฟฟา้ แหง่ ชาติท่ีกำ� หนดให้
รถจดทะเบียนใหมใ่ นปี ค.ศ.2035 เป็น Battery Electric Vehicle-BEV 100%

สำ� หรบั Conservative Scenario กำ� หนดจำ� นวนรถท่ีจดทะเบียนใหม่ในแตล่ ะปีเท่ากบั รอ้ ยละ 50 เม่ือเทียบกบั
เปา้ หมายจากคณะกรรมการนโยบายยานยนตไ์ ฟฟา้ แหง่ ชาตทิ ่กี ำ� หนดใหป้ ระเทศไทยมยี อดรถจดทะเบยี นใหม่ 100@35
และสำ� หรบั Rapid Transformation Scenario กำ� หนดจำ� นวนรถท่ีจดทะเบียนใหม่ในแต่ละปีเท่ากบั เปา้ หมายของ
คณะกรรมการนโยบายยายนตไ์ ฟฟา้ แหง่ ชาติ คือ 100@35
รูปภาพที่ 6 ความตอ้ งการใชไ้ ฟฟา้ จากยานยนตไ์ ฟฟา้ กรณี Conservative Scenario

185

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

รูปภาพที่ 157 ความตอ้ งการใชไ้ ฟฟา้ ของยานยนตไ์ ฟฟา้ กรณี Rapid Transformation Scenario
2.6. ความตอ้ งการใช้ไฟฟ้า
จากขอ้ มลู สมมติฐานตา่ งๆ ท่ีกำ� หนดนำ� มาจดั ทำ� ขอ้ มลู ความตอ้ งการใชไ้ ฟฟา้ สำ� หรบั Conservative Scenario และ

Rapid Transformation Scenario ได้ ดงั แสดงตามรูปภาพดา้ นลา่ ง

รูปภาพที่ 168 ความตอ้ งการใชไ้ ฟฟา้ Conservative Scenario

รูปภาพที่ 17 ความตอ้ งการใชไ้ ฟฟา้ Rapid Transformation Scenario

186

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

Conservative Scenario (GWh) Conservative Scenario (MW)

Year R3eUmlotaialiidtnieinsg’ (5Et0aV%rgloegatosdvt (msiaEdvEicnPagsse) spaCwslearo/pdl(at5iirrv0e)e%ct (NLTaootaitoadnl)al R3eUmlotaialiidtnieinsg’ (5Et0aV%rgloegatosdvt (msiaEdvEicnPagsse) spaCwslearo/pdl(at5iirrv0e)e%ct (NLTaootaitoadnl)al

2564 189,946 94 721 48,516 239,277 29,946 41 111 7,038 37,136
2565 193,895 248 2,286 50,156 246,586 30,357 105 353 7,272 38,086
2566 196,653 534 4,846 51,874 253,907 30,278 217 753 7,517 38,766
2567 198,831 950 8,550 53,674 262,005 30,077 367 1,347 7,772 39,564
2568 200,013 2,261 13,465 55,566 271,305 29,705 814 2,129 8,041 40,689
2569 200,246 3,620 19,204 57,239 280,310 29,143 1,184 3,065 8,276 41,668
2570 204,596 5,077 20,422 58,680 288,775 29,224 1,470 3,289 8,480 42,463
2571 208,789 6,659 21,791 59,878 297,117 29,762 1,671 3,534 8,648 43,615
2572 213,374 8,377 22,931 60,831 305,513 30,395 1,810 3,715 8,782 44,702
2573 217,576 10,401 24,323 61,542 313,842 30,977 1,967 3,926 8,881 45,751
2574 222,229 12,706 25,740 62,360 323,034 31,583 2,180 4,175 8,994 46,932
2575 226,422 15,464 27,205 63,300 332,391 32,122 2,500 4,435 9,125 48,182
2576 230,710 18,585 28,739 64,383 342,418 32,683 2,911 4,705 9,278 49,577
2577 234,847 22,295 30,317 65,628 353,086 33,217 3,439 4,978 9,454 51,088
2578 238,544 27,218 31,976 67,060 364,798 33,700 4,168 5,260 9,658 52,786
2579 242,104 33,376 33,727 68,684 377,891 34,146 5,094 5,556 9,887 54,683
2580 245,960 39,885 35,180 70,524 391,549 34,621 6,078 5,822 10,146 56,668
2581 248,631 46,567 37,701 72,586 405,485 34,703 7,092 6,261 10,396 58,452
2582 251,548 53,391 39,751 74,914 419,604 34,884 8,128 6,603 10,681 60,297
2583 254,352 59,912 41,401 77,537 433,202 35,065 9,120 6,868 11,006 62,059
2584 257,738 66,331 42,348 80,485 446,902 35,424 10,096 6,934 11,374 63,828
2585 260,748 72,408 43,420 83,791 460,367 35,701 11,021 7,042 11,789 65,553
2586 263,426 77,826 44,577 87,493 473,322 35,929 11,846 7,161 12,255 67,191
2587 265,667 82,538 45,867 91,629 485,701 36,097 12,563 7,294 12,778 68,732
2588 267,773 87,001 46,940 96,241 497,954 36,239 13,242 7,402 13,363 70,246
2589 269,020 91,989 48,078 101,372 510,459 36,262 14,001 7,516 14,014 71,794
2590 269,993 96,481 49,065 107,069 522,608 36,243 14,685 7,613 14,737 73,278
2591 270,572 100,563 49,983 113,382 534,500 36,168 15,306 7,701 15,539 74,714
2592 270,596 104,214 50,916 120,363 546,089 36,018 15,862 7,790 16,425 76,095
2593 270,036 107,154 51,832 128,067 557,088 35,788 16,310 7,877 17,402 77,376
2594 269,324 109,357 52,258 136,551 567,491 35,571 16,645 7,865 18,475 78,557

ตาราง 4 พยากรณค์ วามตอ้ งการใชไ้ ฟฟา้ ในกรณี Conservative Scenario

187

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

Conservative Scenario (GWh) Conservative Scenario (MW)

Year R3eUmlotaialiidtnieinsg’ (5Et0aV%rgloegatosdvt (msiaEdvEicnPagsse) spaCwslearo/pdl(at5iirrv0e)e%ct (NLTaootaitoadnl)al R3eUmlotaialiidtnieinsg’ (5Et0aV%rgloegatosdvt (msiaEdvEicnPagsse) spaCwslearo/pdl(at5iirrv0e)e%ct (NLTaootaitoadnl)al

2564 187,901 188 1,188 48,519 237,796 29,591 81 223 7,039 36,935
2565 190,760 497 3,771 50,166 245,194 29,767 210 708 7,273 37,958
2566 191,762 1,067 7,998 51,896 252,723 29,284 435 1,499 7,520 38,738
2567 191,421 1,900 14,118 53,716 261,155 28,510 735 2,653 7,778 39,676
2568 189,274 4,521 22,240 55,638 271,673 27,384 1,628 4,171 8,052 41,234
2569 185,929 7,241 31,733 57,355 282,257 26,006 2,369 5,951 8,292 42,618
2570 189,641 10,153 33,758 58,859 292,411 25,945 2,940 6,338 8,506 43,729
2571 193,083 13,319 36,033 60,144 302,578 26,325 3,342 6,765 8,686 45,118
2572 197,041 16,755 37,926 61,215 312,937 26,834 3,620 7,087 8,837 46,378
2573 200,400 20,802 40,243 62,087 323,531 27,264 3,934 7,461 8,959 47,619
2574 203,806 25,412 42,599 63,106 334,922 27,662 4,360 7,875 9,101 48,999
2575 206,651 30,929 45,036 64,300 346,915 27,975 5,000 8,306 9,269 50,551
2576 209,468 37,171 47,585 65,697 359,920 28,291 5,823 8,754 9,468 52,335
2577 212,003 44,589 50,213 67,331 374,136 28,569 6,877 9,205 9,699 54,351
2578 213,929 54,436 52,974 69,244 390,584 28,766 8,336 9,675 9,973 56,750
2579 215,522 63,489 55,888 71,481 406,380 28,904 9,690 10,166 10,290 59,050
2580 217,421 71,937 58,305 74,099 421,761 29,064 10,963 10,605 10,661 61,293
2581 217,210 79,795 62,502 77,144 436,651 28,729 12,152 11,333 11,049 63,263
2582 217,267 87,103 65,911 80,708 450,988 28,478 13,261 11,898 11,507 65,145
2583 217,137 93,339 68,652 84,879 464,007 28,233 14,208 12,334 12,048 66,823
2584 217,633 98,946 70,229 89,761 476,569 28,227 15,061 12,452 12,685 68,425
2585 219,214 103,767 72,010 93,428 488,419 28,057 15,794 12,627 13,432 69,911
2586 227,363 107,170 73,934 90,497 498,965 27,750 16,312 12,819 14,309 71,191
2587 233,539 109,876 76,078 89,410 508,903 27,276 16,724 13,033 15,337 72,371
2588 238,061 112,181 77,860 90,421 518,524 26,676 17,075 13,202 16,541 73,494
2589 239,798 114,239 79,752 93,789 527,578 25,810 17,388 13,382 17,949 74,529
2590 239,105 116,023 81,391 99,933 536,452 24,744 17,659 13,530 19,595 75,529
2591 235,882 117,499 82,915 108,827 545,124 23,423 17,884 13,664 21,519 76,491
2592 229,483 118,632 84,466 120,946 553,526 21,783 18,057 13,797 23,767 77,404
2593 218,071 118,632 85,986 138,174 560,863 19,775 18,057 13,925 26,390 78,147
2594 201,323 118,632 86,691 161,635 568,281 17,499 18,057 13,887 29,452 78,895

ตาราง 5 พยากรณค์ วามตอ้ งการใชไ้ ฟฟา้ กรณRี apid Transformation Scenario

188

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

3. สมมติฐานที่ใช้สำ� หรบั การผลติ ไฟฟา้ (Generation)

3.1 ประเภทของโรงไฟฟ้าทเี่ ข้ามาในแบบจำ� ลอง
ประเภทของโรงไฟฟา้ จะสามารถแบง่ ออกไดเ้ ป็นสองประเภท คือ
1) โรงไฟฟา้ ท่ีการไฟฟา้ สามารถส่งั ใหจ้ า่ ยโหลดไดโ้ ดยตลอด หรอื เรยี กวา่ Candidate Power Plant โดยโรงไฟฟา้ ประเภท

นี้ จะเป็นโรงไฟฟ้าท่ีมีเสถียรภาพและความเช่ือถือไดส้ งู มีหนา้ ท่ีรกั ษาความม่นั คงของระบบ สามารถจ่ายไฟฟ้าให้
ระบบไดเ้ พ่ือตอบสนองกบั ความตอ้ งการใชไ้ ฟฟา้ ในแตล่ ะช่วั โมง โรงไฟฟา้ ประเภทนี้ไดแ้ ก่ โรงไฟฟา้ ถ่านหิน, โรงไฟฟา้
Combined Cycle Gas Turbine จากเชือ้ เพลงิ ก๊าซธรรมชาต,ิ โรงไฟฟา้ พลงั งานแสงอาทิตย์(หรอื พลงั งานทดแทนอ่ืนๆ)
ท่ีผนวกรวมกบั ระบบกกั เก็บพลงั งานท่ีมีความสามารถในการจา่ ยพลงั งานมีตอ้ งการได้
สำ� หรบั ขอ้ มลู ของโรงไฟฟา้ Conventional ท่ีเป็น Candidate จะมีสองประเภท คือ CCGT และ Gas Turbine เทา่ นนั้
ซง่ึ มีสมมติฐานท่ีเก่ียวขอ้ ง (ไมร่ วมราคาคา่ ก๊าซธรรมชาติ) โดยโรงไฟฟา้ ถ่านหิน และโรงไฟฟา้ นิวเคลียรจ์ ะถกู ตดั ออก
ในการคดั เลือกโรงไฟฟา้ ท่ีจะเขา้ มาใหม่ เน่ืองจากการปลอ่ ย GHG ท่ีสงู นอกจากนีจ้ ะมีในสว่ นของโรงไฟฟา้ พลงั งาน
พลงั งานแสงอาทิตยร์ ว่ มกบั ระบบกกั เก็บพลงั งาน (Solar+ESS) ซง่ึ มีความสามารถในการจา่ ยไฟในรูปแบบ Firm จะ
ถกู จดั เป็นโรงไฟฟา้ Candidate
2) โรงไฟฟา้ ท่ีจา่ ยเขา้ ระบบไฟฟา้ ไดเ้ ม่ือสามารถผลติ ไฟฟา้ ได้ หรอื เรยี กวา่ Must-run Power Plant ซง่ึ โรงไฟฟา้ เหลา่ นีจ้ ะ
เขา้ ระบบอตั โนมตั แิ ละจะมีรูปแบบการผลติ ไฟฟา้ ตามท่ีกำ� หนด ตวั อยา่ งเชน่ โรงไฟฟา้ พลงั งานทดแทนท่ีไมม่ ีระบบกกั
เก็บพลงั งาน ซง่ึ โรงไฟฟา้ สามารถจา่ ยใหพ้ ลงั งานแก่ระบบไฟฟา้ ได้ แตจ่ ะไมม่ ีหนา้ ท่ีท่ีจะปรบั กำ� ลงั ผลติ ไฟฟา้ ใหข้ นึ้ ลง
ตามความตอ้ งการไฟฟา้ ของระบบของการไฟฟา้
ในสว่ นของโรงไฟฟา้ ประเภท Candidate Power Plant จะมีความสำ� คญั อยา่ งมากในการรนั โปรแกรม เพ่ือหาโรง
ไฟฟ้าเขา้ มาเติมเต็มความตอ้ งการไฟฟ้าท่ีเกิดขนึ้ ซง่ึ การคดั เลือกโรงไฟฟ้าจะใชห้ ลกั Merit Order หรอื คดั เลือกจาก
ตน้ ทนุ ผลติ ไฟฟา้ ท่ีถกู ท่ีสดุ ก่อน ดงั นนั้ โรงไฟฟา้ ประเภทนีจ้ ะมีการแขง่ ขนั ดา้ นตน้ ทนุ เพ่ือคดั เลือกเขา้ ระบบ ในขณะท่ี
ตน้ ทนุ โรงไฟฟา้ ประเภท Must-run จะไม่มีผลในการคดั เลือกเขา้ ระบบเพราะไดเ้ ขา้ อยแู่ ลว้ แตจ่ ะมีผลในการคำ� นวณ
หาราคาคา่ ไฟฟา้ ของระบบหลงั จากท่ีประมวลผลเสรจ็ เรยี บรอ้ ยแลว้
3.2 ราคาเชือ้ เพลิง
แนวโนม้ ราคาเชือ้ เพลิงประเภทฟอสซิลต่างๆ จาก กฟผ. โดยทีมอาจารยก์ ุลยศ จากสถาบนั พลงั งานจุฬาลงกรณ์
มหาวิทยาลยั โดยมีการปรบั คา่ ของเงินเพ่ือแสดงถงึ ตน้ ทนุ ของปี 2021 (Ft data) แตอ่ ยา่ งไรก็ตาม ราคา LNG จะต่ำ� กวา่
ราคาท่ีทาง ปตท. กำ� หนดประมาณ 10% (สนบั สนนุ ขอ้ มลู โดยคณะทำ� งาน Oil&Gas)

189

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

รูปภาพที่ 18 แนวโนม้ ราคาเชอื้ เพลงิ ฟอสซิลประเภทตา่ งๆ
3.3 ตน้ ทนุ Capital, FO&M, VO&M สำ� หรับโรงไฟฟ้าเชือ้ เพลงิ ประเภทก๊าซ

ตน้ ทนุ ตา่ งๆ อา้ งอิงขอ้ มลู จาก Lazard’s levelized cost of energy analysis สำ� หรบั โรงไฟฟา้ ประเภท CCGT และ
peaking gas

ตาราง 6 สมมตฐิ านดา้ นตน้ ทนุ จาก Lazard
3.4 Heat rates (อัตราค่าความร้อน)ประสิทธิภาพของโรงไฟฟ้าถา่ นหนิ และก๊าซ

ในสว่ นของ Heat Rate ของโรงไฟฟา้ ท่ีสรา้ งเสรจ็ และอยใู่ นแผน PDP 2018 เดิมนนั้ คา่ Heat Rate ตา่ งๆ อยใู่ นโมเดล
ของทีมอาจารยก์ ลุ ยศ สถาบนั พลงั งานจฬุ าฯ โดยในสว่ นโรงไฟฟา้ ใหม่ ท่ีเป็นทางเลือกนนั้ สำ� หรบั โรงไฟฟา้ CCGT (ขนาด
650 MW) Heat rates จะมีการเพ่ิมขนึ้ (ประสทิ ธิภาพสงู ขนึ้ ) จาก 5,933 Btu/kWh ในปี 2021 ไปเป็น 5,390 BTU/kWh
ภายในปี 2050.

190

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

3.5 ตน้ ทนุ ของโรงไฟฟ้าพลังงานทดแทน (solar/wind/biomass + ESS)
ขอ้ มลู ตน้ ทนุ ตา่ งๆสำ� หรบั พลงั งานทดแทนไดม้ าจากคณะ AEDP พลงั งานหมนุ เวยี น ภาคประชาชน ซง่ึ พลงั งานทดแทน

ไดแ้ ก่ Biomass / Biogas Crop / Waste Community / Waste Industry จะตงั้ เป็นโรงไฟฟา้ ท่ีภาครฐั จะรบั ซอื้ โดยไดค้ า่ ไฟฟา้
ในรูแบบ FiT Fixed + FiT Variable (ตวั แปร FiT ปรบั เปล่ยี นไปตามอตั ราเงินเฟอ้ ) โดยอา้ งองิ ราคารบั ซอื้ ไฟฟา้ ในปัจจบุ นั เป็น
หลกั ในขณะท่ี โรงไฟฟา้ ก๊าซชีวภาพประเภทนำ้� เสีย (Biogas Waste) ราคารบั ซือ้ จะคงไวท้ ่ี 3.76 บาท/kWh

ในสว่ นของพลงั งานแสงอาทิตย์ซง่ึ ไดแ้ ก่ Solar IPS และ Solar+ESS นำ� ขอ้ มลู จากคณะ AEDP พลงั งานหมนุ เวียน ภาค
ประชาชน โดยโรงไฟฟา้ ประเภท Solar+ESS นำ� มาปรบั ขนาดเพ่ือใหส้ ามารถเดนิ โรงไฟฟา้ ในรูปแบบ Firm ท่ีสามารถชว่ ย
จา่ ยไฟฟา้ ใหร้ ะบบไดค้ ลา้ ยคลงึ กบั โรงไฟฟา้ ประเภท IPP

รูปภาพที่ 19 กราฟแสดงราคารบั ซือ้ พลงั งานหมนุ เวยี นประเภทตา่ งๆ

3.6 Plant Factor ของโรงไฟฟ้าประเภทตา่ งๆ
จากขอ้ มลู โดย คณะ AEDP ภาคประชาชน รายละเอียดของ Plant factor เป็นไปตามตารางดา้ นลา่ ง และ generation

profile จะคงท่ี ในแตล่ ะปี

ประเภทโรงไฟฟ้า Plant Factor
ก๊าซชีวภาพจากนำ้� เสยี 75%
ก๊าซชีวภาพจากพืชพลงั งาน 90%
ขยะมลู ฝอย 88%
ขยะอตุ สาหกรรม 87%
ลม 36%
ชีวมวล 80%
โคเจน Captive 80%
กงั หนั ก๊าซความรอ้ นรว่ ม CCGT, กงั หนั ก๊าซ, ถ่านหิน
พลงั งานแสงอาทิตยร์ ว่ มกบั ESS ไมแ่ นน่ อน ขนึ้ กบั การส่งั เดนิ ของโมเดลในแตล่ ะปี
ตาราง 7 แสดงคา่ Plant Factor ของโรงไฟฟา้ ประเภทตา่ งๆ ไมแ่ นน่ อน ขนึ้ กบั การส่งั เดนิ ของโมเดลในแตล่ ะปี

191

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

3.7 Dependable capacity factor
มีการนำ� สมมติฐานของ กฟผ.มาปรบั ปรุงเพ่ือใหส้ อดคลอ้ งกบั คา่ สากลมากขนึ้ เม่ือปรบั คา่ Dependable capacity

factor ของแหลง่ จา่ ยไฟฟา้ (supply) ตา่ ง ๆ แลว้ จะไดค้ า่ ตามตารางดา้ นลา่ ง

ประเภทพลังงาน PDP 2018 PDP ภาคประชาชน
EGAT 100% 100%
IPP 100% 100%
SPP Firm 100% 100%
ไฟฟา้ นำ� เขา้
ชีวมวล (เดมิ , ใหม)่ 55-100% 55-100%
ก๊าซชีวภาพ., ขยะ 52%, 80% 80%
ลม (เดมิ ,ใหม)่ 28%, 70% 70%
แสงอาทิตย ์
นำ้� 14% 25%, 50%
อ่ืนๆ 42%,50% 80%
แสงอาทิตยร์ ว่ มกบั ESS เฉล่ยี 77%
เฉล่ยี 77%
29-70% 29-70%
- 100%

ตาราง 8 แสดงคา่ Dependability Capacity Factor ของโรงไฟฟา้ ประเภทตา่ งๆ เทยี บกบั แผน PDP 2018

3.8 ค่าการปล่อยก๊าซคารบ์ อนไดออกไซด์ (CO2 Emission Factor)
เชือ้ เพลงิ ประเภทตา่ ง ๆ มี Emission factor ดงั ตอ่ ไปนี้ (อา้ งอิงขอ้ มลู จาก IPCC’s Inventory Guidelines ปี 2006

และ Energy content data จาก DEDE)

Emission Factor Kg CO2/MMBTU ตาราง 9 ค่า Emission Factor ของเชอื้ เพลงิ
EE/RE 0.00 ประเภทตา่ งๆ
Natural Gas 59.00
Anthracite
Import Coal 103.70
Mae Moh Lignite 101.40
Krabi Lignite 106.60
Li Lignite 106.50
Fuel Oil 106.60
Diesel 81.60
78.20

192

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

ภาคผนวก

1. การค�ำ นวณความต้องการใช้ไฟฟา้ จาก EV

1.1. การคาดการณจ์ ำ� นวนยานพาหนะประเภท EV ทงั้ หมด
ใชข้ อ้ มลู เปา้ หมาย EV ของคณะกรรมการนโยบายยานยนตไ์ ฟฟา้ แหง่ ชาติ 100@35 ซง่ึ มเี ฉพาะเปา้ หมายประเภทรถยนต์

น่งั /รถปิกอพั รถจกั รยานยนต์ รถบสั /รถบรรทกุ เทา่ นนั้ นอกจากนีท้ างรฐั บาลไดก้ ำ� หนดรถยนตป์ ระเภทดงั กลา่ วเป็น ZEV
(ยานพาหนะท่ีไม่ปล่อยมลพิษ) คือ BEV และ FCEV และเพ่ือความเขา้ ใจง่าย เราถือว่า ZEV หมายถึง BEV ในการ
แบบจำ� ลองนี ้ เน่ืองจาก FCEV ยงั มีความไมแ่ นน่ อนทางดา้ นการแขง่ ขนั ทางการคา้

รูปภาพที่ 20 เปา้ หมายยานยนตไ์ ฟฟา้
แตล่ ะประเภทรถยนต์
รูปภาพที่ 21 สรุปเปา้ หมายยานยนตไ์ ฟฟา้ ในประเทศไทยตามคณะกรรมการนโยบาย EV แหง่ ชาติ

193

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

สมมตฐิ านหลกั ในการคำ� นวณจำ� นวนรถยนต์ EV คือ การประมาณจำ� นวนรถยนตท์ งั้ หมดในอนาคต ซง่ึ จากขอ้ มลู สถิติ
ของกรมขนส่งทางบกพบว่าประเภทรถยนตต์ ามท่ีภาครฐั ไดก้ ำ� หนดเป็นเป้าหมาย EV ยอดจดทะเบียนใหม่ในแต่ละปีมี
แนวโนม้ มีแนวโนม้ ลดลงหรอื คงท่ีตามท่ีแสดงในกราฟดา้ นลา่ ง

รู ป ภ า พ ที่ 2 2
จ�ำนวนรถยนต์ที่
จดทะเบียนใหม่
ในแต่ละปี ที่ผ่าน
มา 10 ปียอ้ นหลงั
ไดม้ ีการหาจำ� นวนรถยนตแ์ ต่ละประเภทท่ีทำ� การจดทะเบียนใหม่เฉล่ีย 10 ปียอ้ นหลงั พบว่า รถยนตน์ ่งั มีจำ� นวน
659,477 คนั รถปิกอพั จำ� นวน 281,921 คนั รถจกั รยานยนตจ์ ำ� นวน 1,980,128 คนั รถบสั จำ� นวน 12,316 คนั และรถบรรทกุ
จำ� นวน 77,445 คนั ซง่ึ แบบจำ� ลองนีไ้ มม่ ีการปรบั เพ่มิ ขนึ้ ของจำ� นวนรถยนตท์ ่จี ดทะเบยี นใหมใ่ นแตล่ ะปี ซง่ึ ตรงขา้ มกบั ตวั เลข
เปา้ หมายของภาครฐั ท่ีมีการปรบั เพ่ิมจำ� นวนรถยนตท์ ่ีจดทะเบียนใหมเ่ พ่ิมขนึ้ ทกุ ๆ ปี

194

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

รูปภาพที่ 239 จำ� นวน
รถยนต์ที่จดทะเบียน
ใหม่ในแต่ละปี เพื่อ
ใชป้ ระมาณการความ
ตอ้ งการใชไ้ ฟฟ้าจาก
EV

นอกจากจำ� นวนรถยนตท์ ่ีตอ้ งทราบแลว้ จำ� นวนกิโลเมตรท่ีรถยนตแ์ ต่ละประเภทว่ิงในหน่ึงปีก็ตอ้ งนำ� มาคำ� นวณ
เพ่ือหาความตอ้ งการใชไ้ ฟฟ้าของยานยนตไ์ ฟฟ้าดว้ ย แต่ยงั ไม่สามารถท่ีหาจำ� นวนกิโลเมตร (ท่ีเดินทาง) ของรถยนต์
ประเภทต่าง ๆ ได้ เน่ืองจากไม่มีการเปิดเผยขอ้ มลู สาธารณะว่ารถยนตแ์ ต่ละประเภทมีระยะทางการว่ิงในแต่ละปี
เป็นเท่าใด และยงั ไม่สามารถหาจำ� นวนรถยนตท์ ่ีมีการจดทะเบียนใชง้ านหรอื กำ� ลงั ใชง้ านอยู่ ในการประมาณจำ� นวน
รถยนตส์ ะสมทงั้ หมด นอกจากนีย้ งั ตอ้ งทราบอายกุ ารใชง้ านของแตล่ ะประเภทรถยนตว์ า่ มีอายกุ ารใชง้ านเทา่ ใดเพ่ือท่ีจะ
ทราบวา่ ในระบบขนสง่ จะมีรถยนตส์ ะสมก่ีคนั ดงั นนั้ จงึ ไดใ้ ชส้ มมตฐิ านจากท่ีไดจ้ าก ดร. รุจิโรจน์ ลลี ารุจิ ซง่ึ เป็นขอ้ มลู
จากบมจ.พลงั งานบรสิ ทุ ธิ์สำ� หรบั อายกุ ารใชง้ านของแตล่ ะประเภทยานยนต์EV ซง่ึ ขอ้ มลู เหลา่ นีส้ อดคลอ้ งกบั จำ� นวนรอบ
การชารจ์ ของแบตเตอร่ี (3000-3500 รอบ สำ� หรบั แบตเตอรล่ี เิ ทียมไอออน ซง่ึ คดิ เป็นประมาณ 10 ปี หากเราคดิ การชารจ์
เป็น 1 รอบตอ่ วนั (ภายใตส้ ภาวะการใชง้ านท่ีเหมาะสม)

ประเภทยานยนต ์ อายกุ ารใชง้ าน ตาราง 10 อายกุ ารใชง้ านของยานยนต์ EV
รถยนตน์ ่งั /รถปิกอพั 10 ปี แตล่ ะประเภท
รถจกั รยานยนต ์ 8 ปี
รถบสั /รถบรรทกุ 15 ปี

รูปภาพที่ 24 จำ� นวนยานยนต์
ไฟฟา้ สะสมในแตล่ ะปี

195

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

อยา่ งไรก็ตาม เราตอ้ งคำ� นงึ ถงึ key dynamic ท่ีจะทำ� ใหเ้ กิดความคลาดเคล่อื นในการใช้ stock ยานพาหนะในการท่ีจะ
เป็นตวั แทนสำ� หรบั Electricity service demand share เน่ืองจากยานยนตไ์ ฟฟา้ ท่ใี ชแ้ บตเตอรจ่ี ะเกิดการเสอ่ื มของแบตเตอร่ี
หรือสญู เสียความจขุ องแบตเตอร่ีซ่งึ มีสาเหตมุ าจากการใชง้ านเป็นระยะเวลานาน ดงั นนั้ ยานยนตไ์ ฟฟ้าใหม่จะถกู ใชง้ าน
อยา่ งหนกั ในชว่ งแรกจากนนั้ จงึ ขายใหก้ บั เจา้ ของเพ่ือลด duty-cycle ในภายหลงั ดงั นนั้ การผลติ กระแสไฟฟา้ ของ fleet นี้
จะสามารถเรง่ การ rollover ของไมลไ์ ดเ้ รว็ กวา่ การ rollover ของตวั รถบรรทกุ เอง

เพ่ือคำ� นงึ ถงึ ผลกระทบของ capacity loss (และไมลท์ ่ีลดลงตามอายกุ ารใชง้ าน) เราจงึ ใชข้ อ้ มลู capacity loss ของรฐั
ตา่ ง ๆใน U.S.

รูปภาพที่ 2510 Capacity Loss ของยาน
ยนตไ์ ฟฟา้

(ทมี่ า : https://www.nature.com/articles/

s41467-018-04826-0.pdf?origin=ppub)
สงั เกตไดว้ ่า รฐั ท่ีมีสภาพอากาศท่ีอบอ่นุ กว่าจะมีอายกุ ารใชง้ านของแบตเตอร่ีท่ีนอ้ ยกว่า อณุ หภมู ิสงู มีผลกระทบต่อ
อายกุ ารใชง้ านและประสิทธิภาพการทำ� งานของแบตเตอร่ีอย่างชดั เจน โดยท่วั ไปอณุ หภมู ิในการทำ� งานของแบตเตอร่ีท่ี
เหมาะสมจะอย่ทู ่ีอณุ หภมู ิประมาณ 25 องศาเซลเซียส แต่ยานพาหนะ EV ในประเทศไทยมีแนวโนม้ ท่ีจะทำ� งานภายใต้
อณุ หภมู ิท่ีสงู และทำ� ใหอ้ ายกุ ารใชง้ านและประสทิ ธิภาพการทำ� งานของแบตเตอรล่ี ดลง

รูปภาพที่ 26 การลดลงของประสทิ ธิภาพเนอื่ งจากอาย,ุ แรงดนั ในการอดั ประจุ และอณุ หภูมิ

196

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

อยา่ งไรก็ตาม ประเทศไทยมีอณุ หภมู ิเฉล่ยี ท่ีคอ่ นขา้ งสงู เราจงึ ใชอ้ ตั รา capacity loss ของ Hawaii ในการประมาณ
คา่ การเส่อื มประสทิ ธิภาพและระยะทางการเดนิ ทางของยานยนตไ์ ฟฟา้ พบวา่ มีผลทำ� ใหเ้ กิดการ rollover ของไมลเ์ รว็ กวา่
การ rollover ของยานยนตไ์ ฟฟา้ เอง จากนนั้ เราจะสรา้ ง input/output model โดยการใชค้ า่ ประมาณอายกุ ารใชง้ านจาก
ขอ้ มลู ดา้ นบนในการคำ� นวณคา่ EV สะสมใหม่ และระยะทางในการว่ิง

หนง่ึ ใน assumption หลกั ในการแปลงกิโลเมตรเป็น GWh คือ ปัจจยั การแปลง kWh/km โดยมี assumption ดงั นี้

1.2. การประมาณค่าการใช้ไฟฟ้าของ EV

ประเภทยานยนตไ์ ฟฟ้า ระยะทางการวงิ่ การใช้ไฟฟ้าตอ่ กโิ ลเมตร
รถยนตน์ ่งั /ปิกอพั 20,000 กม.ตอ่ ปี 0.2 kWh/กม.
รถจกั รยานยนต ์ 146,000 กม.ตอ่ ปี 0.13 kWh/กม.
รถบสั 65,700 กม.ตอ่ ปี จ0.70 kWh/กม.
รถบรรทกุ 120,000 กม.ตอ่ ปี 0.58 kWh/กม.

ตาราง 11 ระยะทางในการว่งิ และการใชไ้ ฟฟา้ ของยานยนตไ์ ฟฟา้ แตล่ ะประเภท

รูปภาพที่ 27 จ�ำนวนยาน
ยนตไ์ ฟฟา้ BEV สะสม
1.3. การประมาณค่าความตอ้ งการใช้ไฟฟ้าของ EV (หน่วย MW)
มีหลายวิธีในการกระจายคา่ GWh จากการคำ� นวณการใชไ้ ฟฟา้ ของ EV ทางดา้ นบน โดยแสดงเป็นพืน้ ท่ีกราฟ
สเี ขียวในกราฟทงั้ 3 กราฟดา้ นลา่ ง สำ� หรบั ลกั ษณะการชารจ์ แบตเตอร่ี หรอื Load Profile
รูปภาพที่ 27 Load Profile ของยาน
ยนตไ์ ฟฟา้ จากการชารจ์ แบตเตอรี่

(ทมี่ า : https://iopscience.iop.
org/article/10.1088/1748-9326/

abcb38/pdf)

197

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

EV load อาจทำ� ใหค้ า่ peak demand พงุ่ สงู ขนึ้ ตามกราฟทางดา้ นซา้ ยมือ หรอื อาจเปล่ียนไปเป็น curve แบบราบ
ตามกราฟตรงกลาง โดยการนำ� เทคโนโลยีท่ีเหมาะสมเขา้ มาและการปรบั โครงสรา้ งภาษีใหมเ่ พ่ือใหค้ า่ load มีการกระจาย
มากขนึ้ และเน่ืองจากสถานีชารจ์ มี factor ท่ีสามารถนำ� ไปใชป้ ระโยชนไ์ ดม้ ากกวา่ คา่ EV load ก็จะคงท่ีเน่ืองจากมีคา่
load factor สงู กวา่ แต่ EV load ก็ยงั ถือวา่ load ท่ีมีความยืดหยนุ่ ใน U.S. ยโุ รป และท่ีตา่ ง ๆ และหากปรบั ใหเ้ หมาะสม
EV load จะสามารถชว่ ยเตมิ เตม็ รูปกราฟของ load ท่ีเหลอื อยหู่ ลงั จากการผลติ PV

จากการทบทวนวรรณกรรมพบว่า โดยปกติค่า EV load จะเป็นไปตามค่า GWh เท่านนั้ นอกจากนนั้ EV load
ยงั ถือวา่ เป็น “flexible load” ท่ีสามารถตดั peak และเตมิ เตม็ ชว่ งกราฟได้ แทนท่ีจะเพ่ิมเขา้ ไปใน peak MW requirement
ของระบบไฟฟา้ ซง่ึ แผนจะมีการพิจารณาเพียงคา่ GWh เพ่ือใหต้ รงกบั คา่ EV load และถือเป็นแหลง่ สำ� หรบั การปรบั สมดลุ
MW requirement ท่ีแปรปรวน

รูปภาพที่ 28 ความตอ้ งการใชไ้ ฟฟา้
จากยานยนตไ์ ฟฟา้ -MW
เราคาดการณ์ว่าประเทศไทยจะเคล่ือนไปในทิศทางนี้ เน่ืองจากมีประสิทธิภาพและมีภาระทางตน้ ทุนท่ีลดลง
ซ่ึงเป็นผลดีสำ� หรบั ผูใ้ ช้ เพ่ือใหบ้ รรลเุ ป้าหมายนี้ จำ� เป็นจะตอ้ งมีการนำ� เทคโนโลยีเขา้ มาเพ่ือใหส้ ามารถมีการชารจ์ ได้
ตามกำ� หนดเวลา, มีการปรบั เปล่ียนโครงสรา้ งของ TOU และ policy ในการอนญุ าตและทำ� ให้ EV load เป็นแหลง่ DR
เพ่ือใหส้ ามารถใชย้ านยนตไ์ ฟฟา้ EV ไดอ้ ยา่ งเหมาะสม
ในการคำ� นวณ เราคาดวา่ load factor ของ EV energy requirement จะดีขนึ้ เม่ือเวลาผา่ นไป ในการ run ครงั้ ท่ี 2 เราใช้
load profile ตามดา้ นลา่ งในการท่ีจะแปลงจาก GWh เป็น MW (EV load) ซง่ึ EV load factor อาจมากกวา่ 100% (100% =
การกระจายคา่ GWh ตลอดทกุ ช่วั โมง) ซง่ึ หมายความวา่ EV load ไมจ่ ำ� เป็นจะตอ้ งเพ่มิ เขา้ ไปใน peak demand แตใ่ นความ
เป็นจรงิ แลว้ สามารถชว่ ยเตมิ เตม็ ชว่ งกราฟของ load ได้ แตใ่ นกรณีน้ ี้ เราคดิ วา่ ควรคงคา่ factor ท่ีมีคา่ maximum ท่ี 75%
ใชข้ อ้ มลู load factor ตามดา้ นบน การแปลงจาก GWh เป็น MW แสดงไวบ้ นกราฟทางดา้ นบน คา่ EV สงู สดุ ของปี 2051
คอื 15,673 MW load profile จำ� ลองของยานพาหนะ EV ในประเทศไทย (กราฟขวา) คลา้ ยกบั (รูปซา้ ย) (ww.researchgate.
net/publication/224180167_Integration_of_Electric_Vehicles_in_the_Electric_Power_System ซง่ึ load profile จะ
เรม่ิ จาก “Dump charging” (เรม่ิ ดว้ ย load factor < 27%) ไป “Smart charging” (100% load factor)

198

แผน PDP ภาคประชาชน
(National Energy Plan-NEP ภาคประชาชน)

รูปภาพที่ 29 ลกั ษณะการใชไ้ ฟฟา้ ของยานยนตไ์ ฟฟา้ (Load Profile)

2. การลดการปลอ่ ยก๊าซคาร์บอนไดออกไซดแ์ ละ offsets

ในการ run ครงั้ แรก เราไดต้ งั้ target ของ carbon neutrality (มีการอนญุ าตหรอื ยอมรบั การชดเชยซง่ึ ขดั แยง้ ตอ่ “net
zero” target) ของภาคพลงั งานภายในปี 2070 ซง่ึ ถือวา่ เป็นปัจจยั ท่ีใหญ่ท่ีสดุ ท่ีมีผลตอ่ ผลลพั ธท์ ่ีจะออกมาของการ run
model จากผล คณุ อาวธุ ไดแ้ นะนำ� วา่ ทีมวิจยั ควรพิจารณาจาก LULUCF เพ่ือลดการปลอ่ ยก๊าซคารบ์ อนไดออกไซดจ์ าก
ภาคพลงั งาน ดงั นนั้ การผลติ ไฟฟา้ จากเชือ้ เพลงิ ก๊าซจงึ ยงั สามารถคงไวไ้ ด้

ในการประชมุ เม่ือวนั ท่ี 17 มีนาคม 2021 ระหวา่ งกระทรวงพลงั งานและกระทรวงทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดลอ้ ม
วา่ ดว้ ยเรอ่ื ง

”นโยบายการเปล่ียนแปลงสภาพภูมิอากาศและการจดั ทำ� ยทุ ธศาสตรร์ ะยะยาวการปล่อยก๊าซเรือนกระจกต่ำ� ของ
ประเทศไทย” ทาง PTT เสนอว่า ประเทศไทยสามารถบรรลุ carbon neutrality ไดภ้ ายในปี 2070 (ในขณะท่ี SCG
เสนอเปา้ หมาย net zero carbon ภายในปี 2060 ตามตวั อย่างของประเทศจีน) โดยการเพ่ิมการกกั เก็บคารบ์ อนจาก
90 ลา้ นตนั (ปัจจบุ นั ) เป็น 150 ลา้ นตนั (C.E.)

เราไดม้ ีการพดู คยุ กบั คณุ รองเพชร บญุ ช่วยดี (อบก.-TGO) ซง่ึ ไดแ้ จง้ วา่ ประเทศไทยสามารถเพ่ิมการกำ� จดั คารบ์ อน
เป็น 120 ลา้ นตนั จากปัจจบุ นั คือ 90 ลา้ นตนั คำ� ถามต่อมาคือ : ควรมีการจดั สรร quota ของการกำ� จดั คารบ์ อนท่ีมี
อยู่จาก LULUCF อย่างไร ภาคพลงั งานมีสิทธิ์ในการเขา้ ถึงมากนอ้ ยเพียงใดเพ่ือจะใหบ้ รรลเุ ป้าหมายการปล่อยก๊าซ
คารบ์ อนไดออกไซด์

ขอ้ มลู จาก Thailand’s Third Biennial Update Report (BUR) ของ UNFCC ระบวุ า่ ประเทศไทยมีอตั ราการปลอ่ ย
GHG (ก๊าซเรอื นกระจก) ตามกราฟดา้ นลา่ ง (ท่ีเพ่ิมขนึ้ มาลา่ สดุ คือ LULUCF removal เน่ืองจากมีจำ� นวนสวนยางเพ่ิม
มากขนึ้ แตร่ าคายางไดล้ ดลงจากปี 2011 ท่ีมีราคายางสงู สดุ อยทู่ ่ี 190 บาทตอ่ กิโลกรมั มาอยทู่ ่ี 40-50 บาทตอ่ กิโลกรมั ใน
ปีลา่ สดุ ท่ีผา่ นมา)