17061 e-book

150

Bǎihuì (GV 20): แนวกง่ึ กลางศรี ษะ ป้องกนั การเกดิ
เหนือแนวชายผมขอบหนา้ ผาก 5 โรคซ้ำ
ชนุ่

2. การกระตุ้นไฟฟา้

กระตุ้นท่ี Tàiyáng (EX-HN5) Yángbái (GB 14) Dìcan̄ g (ST 4)
Jiáchē (ST 6) เลือก continuous wave นาน 10-20 นาที ความแรงเทา่ ท่ี
ผู้ป่วยทนได้ หรอื เหน็ ใบหน้ากระตกุ เบาๆ หากกระตุ้นแลว้ ผปู้ ่วยกดั กราม
แสดงวา่ ปลายเขม็ ลกึ เกินไป จนถกู กล้ามเนือ้ บดเค้ียว ใหป้ รับความลึกของ
เขม็ ใหม่ ใชใ้ นระยะฟนื้ ตวั

151

ความดนั โลหติ สูง (Hypertension)

• อวยั วะภายในที่เกี่ยวข้องคือ ตบั , ม้าม, ไต

• การรกั ษา Hypertension ดว้ ยการฝงั เข็มจะได้ผลดี ในคนไข้ที่เพิ่ง
เร่ิมมภี าวะความดันโลหติ สงู ยังไมไ่ ดเ้ ร่มิ ยา โดยเฉพาะกลมุ่ ที่เกิด
จากไฟตบั กำเรบิ (จากอารมณม์ ากระทบ), ส่วนเจงิ้ กลมุ่ อนื่ ๆมกั ต้อง
ใชย้ าควบคู่ไปด้วย

• อาการร่วม : ปวดศรี ษะ เวียนศรี ษะ ตาลาย หมู เี สียง ถ้าหยาง
กำเรบิ ข้นึ บนไปกระทบหัวใจทำใหใ้ จสนั่ ,นอนไมห่ ลบั , ขล้ี มื

• ถ้าอาการรุนแรงอาจกระทบอวยั วะอ่นื ได้แก่ สมอง หัวใจ ไต
ดวงตา

การวินิจฉัยแยกกลมุ่ โรค (เป้ียนเจง้ิ )

กลุ่มอาการ อาการ ลิน้ ชพี จร
ลนิ้ แดง ฝ้า ชพี จรตึง โดย
ไฟตบั กำเริบ - หงดุ หงดิ งา่ ย เหลอื ง เฉพาะทต่ี ำแหนง่
กวนดา้ นซา้ ย
-เกิดจากอารมณ์ทผ่ี ดิ ปกตไิ ป - หนา้ แดง ตาแดง

กระทบตบั - ปากขม

-มักรักษาไดด้ ว้ ยการฝงั เขม็

ไม่กคี่ ร้งั

อินพร่อง หยางกำเรบิ - หวั หนัก เทา้ เบา ล้นิ แดง ฝ้า ชพี จรตึง เลก็ เรว็
น้อย
-พบในคนไข้สงู อายุ รา่ งกาย - เดนิ แล้วลม้ งา่ ย

มีอนิ พร่อง - หูมเี สยี ง

- 5ใจรอ้ นผา่ ว

152

เสมหะ/ความชน้ื สะสม - นอนไมห่ ลบั ขี้ลมื จากห ลน้ิ ซดี ฝา้ ชีพจรตงึ ลื่น
ภายใน ยางกำเรบิ กระทบหัวใจ ขาวเหนยี ว ชีพจรเลก็ ฝดื
-เกิดจากรับประทานอาหาร - หวั หนักเหมือนมีผา้ โพกท่ี เหนอะ ชีพจรจม เลก็
ไมเ่ หมาะสม เชน่ อาหารมนั ศรี ษะ
หวาน - ไม่หวิ แตก่ นิ ลนิ้ ม่วงคล้ำ
-คนไข้มักรปู ร่างอว้ น - ชอบขากเสมหะ/นำ้ ลาย อาจพบจดุ
ชี่พร่องและเลือดคง่ั เลือดค่ัง
- เกดิ ในคนไข้ทม่ี Uี /Dอ่ืนๆ - หนา้ ซดี
ด้วยเช่นโรคหัวใจ stroke - อ่อนเพลีย ลน้ิ ซดี /แดง
- BP มักไม่สูงมาก - ใจส่ัน (ถ้ามีโรคหวั ใจอยู่ ฝ้าบาง
เดิม)
อนิ และหยางพรอ่ ง - ริมฝีปากและเลบ็ เขยี วมว่ ง
- เกดิ จากอินพร่องนานจน - ช่วงแรกมีอาการของอนิ
หยางพรอ่ งตามไปดว้ ย พรอ่ งตอ่ มามอี าการหยาง
- มักพบในคนไขท้ ี่เปน็ โรค พร่องรว่ มด้วย ทั้งกลวั หนาว
เร้อื รัง เช่น CKD และกลวั รอ้ น
- หนา้ หมองคลำ้
- หูมีเสียง
- เม่อื ยเอวเขา่ ออ่ น
- ปสั สาวะบ่อยกลางคนื
- บวมนำ้

153

การรักษาดว้ ยการฝงั เขม็

หลกั การรักษา : สงบตบั และดับหยางลง และเสรมิ ดว้ ยจดุ ตามอาการ

จุดฝังเขม็ หลกั

จุดฝงั เขม็ ตำแหนง่ คำอธิบาย
GB 20 Fēngchí
ตรงแอ่งระหวา่ งมมุ บน แทงเฉยี ง 0.8-1.2 ชนุ่ ปลายเข็มชี้ไปท่ี

ของกลา้ มเน้อื ปลายจมูกหรอื แทงราบไปทางเฟงิ ฝู่

sternocleidomastoid (GV 16)

กับtrapeziusระดับ

เดยี วกับ เฟิงฝู่ (GV 16) หมายเหตุ: หา้ มแทงลกึ ขน้ึ บน เพราะ

อาจเป็นอันตรายต่อ medulla

LI 11 Quc̄ hí บรเิ วณศอก อยู่ตรงจุด แทงตรง 1-1.5 ช่นุ
ก่ึงกลางระหว่างฉอื่ เจอ๋
(LU 5) กบั lateral
epicondyle ของ
กระดูกตน้ แขน

SP 6 Sānyīnjiāo เหนือยอดตาตุ่มใน 3 แทงตรง 1-1.5 ชนุ่
ชนุ่ ชิดขอบหลงั ของ หา้ มใชใ้ นสตรตี ้งั ครรภ์

กระดกู แขง้

154

LR 3 Tàichon̄ g บรเิ วณหลงั เทา้ ตรงร่อง แทงตรง 0.5-1 ช่นุ
หนา้ ตอ่ ตําแหน่งที่
บรรจบกันของกระดกู
ฝ่าเท้า 1 กบั 2

GV 20 Baǐ huì แนวกึ่งกลางศรี ษะ แทงราบ 0.5-0.8 ชุ่น
เหนือแนวชายผมขอบ
หนา้ ผาก 5 ชุ่น

LI 4 Hégǔ บรเิ วณหลงั มอื อยู่ แทงตรง 0.5-1 ชุ่น
ก่งึ กลางกระดูกฝ่ามือที่
2 ด้าน radial ตรงเนิน
กล้ามเนือ้

155

จุดฝงั เข็มเสรมิ

กลไกการเกิด จดุ ฝงั เขม็ ตำแหนง่ คำอธิบาย
โรค LR 2 Xíngjiān แทงตรงหรือเฉียง
LR 8 Quq̄ uán ก่ึงกลางงา่ มน้ิวหวั แม่เทา้ 0.5-0.8 ชุ่น
ไฟตับกำเริบ กบั นว้ิ เทา้ ท่ี 2 ตรงรอยต่อ แทงตรง 1-1.5 ชุ่น
BL 23 Shènshū สผี ิว
อนิ พรอ่ ง BL 18 Gānshū เหนอื ปลายรอยพบั เขา่ แทงตรง 0.5-1 ชุ่น
หยางกำเรบิ ดา้ นในเมอ่ื งอเขา่ หนา้ ตอ่ แทงเฉียงเขา้ หาแนว
จดุ เกาะของเอ็น กง่ึ กลาง 0.5-0.8 ช่นุ
semitendinosus และ
semimembranosus อยู่
ชิดขอบหลัง medial
epicondyle ของกระดูก
ตน้ ขา
ใต้ปุม่ กระดูกสันหลงั เอวท่ี
2 ห่างออกไปตามแนว
ระนาบ 1.5 ช่นุ
ใตป้ ่มุ กระดูกสนั หลังอกที่
9 ห่างออกไปตามแนว
ระนาบ 1.5 ชุน่

156

เสมหะ/ ST 36 Fēnglóng หา่ งจากเถยี วโขว่ (ST 38) แทงตรง 1-1.5 ชุ่น

ความช้นื สะสม ออกไปด้านข้าง 1 ชุ่น

ภายใน CV 12 Zhōngwaň แนวก่ึงกลางทอ้ ง เหนอื แทงตรง 0.8-1.5 ชุ่น

สะดือ 4 ชนุ่ หรือกึ่งกลาง

ระหวา่ ง xiphisternal

symphysis กบั สะดือ

ชพี่ รอ่ งและ ST 36 Zúsan̄ lǐ ใต้ตู๋ปี๋ (ST 35) 3 ชุ่น อยู่ แทงตรง 1-2 ชุ่น

เลือดคั่ง ดา้ นนอกตอ่ สนั กระดกู แขง้

เทา่ กับความกวา้ งนิว้ กลาง

ทาบ

BL 17 Géshū ใตป้ ุ่มกระดกู สนั หลังอกที่ แทงเฉยี งเขา้ หาแนว

7 ห่างออกไปตามแนว ก่งึ กลาง 0.5-0.8 ช่นุ

ระนาบ 1.5 ชุ่น

อนิ และหยาง CV 4 Guānyuán แนวก่งึ กลางทอ้ งนอ้ ย ใต้ แทงตรง 0.5-1.5 ชุ่น
พรอ่ ง สะดือ 3 ชุ่น

BL 23 Shènshū ใตป้ มุ่ กระดกู สันหลังเอวท่ี แทงตรง 0.5-1 ชุ่น
2 ห่างออกไปตามแนว

ระนาบ 1.5 ชุ่น

157
Baǐ huì Fēngchí

Tàichōng Héguจ̌ ุดฝงั เข็มเสรมิ

Qūchí

Zhōngwǎn Guānyuán Géshū
Gānshū
Shènshū

คำแนะนำคนไข้ Zúsan̄ lǐ Fen̄ glóng

158

• หลกี เลย่ี งอาหารทอด และอาหารที่ใช้เนย ไขมัน และนำ้ มนั ใน
การปรงุ อาหาร

• รบั ประทานอาหารทไี่ ม่เคม็ จดั ไมห่ วานจัด หลกี เลีย่ งอาหาร
หมกั ดอง ผงชรู ส

• หลีกเลยี่ งการดมื่ สรุ าและแอลกอฮอล,์ งดสูบบหุ ร่ี
• หลีกเล่ียงการเกดิ ความเครยี ด
• ออกกำลงั กายแบบaerobic exerciseอยา่ งสมำ่ เสมอ สปั ดาห์

ละ3-5ครง้ั ครั้งละ20-60นาที