คำสอนของพระอริยะแห่งสยาม

คำสอนของพระอริยะ

แหง่ สยำม

หลวงป่ ทู วด

ละได้ย่อมสงบ

ทุกสงิ่ ทกุ อย่ำงในโลกนี้
ล้วนแตเ่ คลอ่ื นทไ่ี ปสู่

ควำมเป็ นอนิจจงั ทกุ ขัง อนัตตำ
ทุกอย่ำงในโลกนี้
เคลอ่ื นไปสู่กำรสลำยตวั ทงั้ สนิ้

ไม่ยดึ ไม่ทุกข์ ไม่สุข ละได้ย่อมสงบ

“ภเู ขำถูกมนุษยท์ ำลำยลงมำได้
แต่สันดำนของคนเรำ
ทนี่ อนนิ่งอยู่ในก้นบงึ้
ซงึ่ ไม่เหมอื นกัน

ยอ่ มขดั เกลำใหด้ เี หมือนกนั ได้ยำก

กำรเกดิ มำเป็ นมนุษยช์ ำตหิ น่ึง

จะว่ำประเสริฐก็ประเสริฐ

จะวำ่ ไมป่ ระเสริฐกไ็ มป่ ระเสรฐิ
จะเหน็ ได้วำ่ ตน่ื เช้ำกม็ คี วำมทุกขเ์ ข้ำครอบงำ

จะต้องลำ้ งหน้ำ ล้ำงปำก ล้ำงฟัน ล้ำงมือ

เสร็จแลว้ จะตอ้ งกนิ ต้องถำ่ ย
นี่คอื ควำมทุกขแ์ หง่ กำยเนือ้
เมอ่ื เรำจะออกจำกบำ้ น

กจ็ ะประสบควำมทกุ ขใ์ นหมู่คณะ
ในกำรงำน ในสมั มำอำชีวะ กำรเลยี้ งตนชอบ
น่ีคอื ควำมทกุ ขใ์ นกำรแสวงหำปัจจัย

กำรทเี่ รำจะไม่ตอ้ งทุกขม์ ำกนั้น

เรำจะต้องรู้ว่ำ
เรำนีจ้ ะตอ้ งไม่เอำชวี ติ ไปฝำกสังคม

เรำต้องเป็ นตวั ของเรำเอง

และเรำจะตอ้ งวินิจฉัยในเหตุกำรณ์
ทจี่ ะเข้ำมำเกย่ี วข้องกับตัวเรำ
ว่ำสิง่ ใดเรำควรทำ ส่งิ ใดไม่ควรทำ

ในกำรทเ่ี รำเกดิ มำ
ชีวติ แหง่ กำรเกดิ นั้นงำ่ ย
แตช่ ีวติ แหง่ กำรอยนู่ ั้นสยิ ำก
เรำจะทำอย่ำงไร

ใหอ้ ยูไ่ ดอ้ ย่ำงสุขสบำย

แม่นำ้ ทะเล และมหำสมุทร
ไม่มที ส่ี นิ้ สุดของนำ้ ฉันใด

กเิ ลสตณั หำของมนุษย์
กย็ ่อมไม่มที สี่ นิ้ สุด ฉันนั้น

ทุกวันนีเ้ กดิ ควำมทุกข์ ควำมเดอื ดร้อน
กเ็ พรำะมนุษยไ์ ปยดึ โน่น ยดึ นี่ ยดึ พวกยดึ พ้อง
ยดึ หมู่ยดึ คณะ
ยดึ ประเทศเป็ นสรณะ โดยไม่คำนึงถงึ ธรรม
สำกลจกั รวำลโลกมนุษยน์ ี้

ทกุ คนมกี รรมจงึ เกดิ มำเป็ นสัตวโ์ ลก

สัตวโ์ ลกทกุ คนตอ้ งใช้กรรมตำมวำระ ตำมกรรม

ถ้ำทกุ คนยดึ ถอื เป็ นอำรมณ์

กจ็ ะเกดิ กำรเข่นฆำ่ กัน เกดิ กำรฆ่ำฟันกัน

เพรำะอำรมณแ์ หง่ กำรยดึ ถอื อำยตนะ
ฉะนั้น ตอ้ งพจิ ำรณำใหถ้ อ่ งแทว้ ่ำสิง่ ใดทำแล้ว
สัตวโ์ ลกมีควำมสุข สงิ่ นั้นควรทำ
น่ีคอื หลักควำมจริงของธรรมะ

ในภำวะแหง่ กำรทจี่ ะอย่อู ย่ำงสบำยนั้น
เรำตอ้ งอยกู่ ันอยำ่ งไม่ยดึ อยกู่ ันอย่ำงไม่ยนิ ดี
อยูก่ ันอย่ำงไม่ยนิ ร้ำย อยู่กันอย่ำงพยำยำม
ใหจ้ ติ วญิ ญำณของนำมธรรมนั้นเหนืออำรมณ์
เหนือคำสรรเสรญิ เหนือนินทำ
เหนือควำมผิดหวงั เหนือควำมสำเร็จ
เหนือรัก เหนือชัง

กำรอยอู่ ยำ่ งมธี รรมำรมณค์ อื
กำรอยเู่ หนือควำมรู้สึกทงั้ ปวง
อยูอ่ ย่ำงรู้หน้ำทกี่ ำรเป็ นคน
และรู้หน้ำทใ่ี นกำรงำน
คอื รู้ว่ำสง่ิ ทเ่ี รำทำนั้นเป็ นสง่ิ ทเ่ี รำตอ้ งทำ
ไม่ใช่ทำเพอ่ื หวังผลตอบแทน

เพรำะถ้ำเรำทำงำน
เพอื่ หวังผลตอบแทนตำ่ งๆ แล้ว
ถำ้ ส่งิ ตำ่ ง ๆ ไม่สัมฤทธิผ์ ลตำมควำมหวังนั้น

เรำย่อมเกดิ ควำมโทมนัส เสียใจน้อยใจ เป็ นทกุ ข์

“ผู้ใหญ่ไม่ใช่อยู่ทเ่ี กดิ ก่อน
ผู้ดไี ม่ใช่อยู่ทเี่ รียนสูง”

มำรยำทจรรยำ

ของกำรเป็ นผู้ใหญ่

กค็ อื ต้องสุขุมรอบคอบ
และไม่ยดึ ตดิ เสียงเป็ นหลัก

คือ ต้องไม่หว่ันไหว

กับคำนินทำและสรรเสริญ

คนทเ่ี ดนิ ทำงโลกุตระ ย่อมไปดที ำงโลกิยะไม่ได้
คนทเ่ี ดนิ ทำงโลกยิ ะย่อมสำเร็จทำงโลกุตระไดย้ ำก
เพรำะอะไร?
ถำ้ คนหน่ึงสำเร็จไดท้ งั้ โลกยิ ะ และโลกุตระง่ำยแล้ว
ทำไม องคส์ มเดจ็ พระสัมมำสัมพทุ ธโคดม
ต้องสละรำชบัลลังกแ์ หง่ จกั รพรรดิไปเป็ นธรรมรำชำเล่ำ
ถำ้ เป็ นไปได้ พระองคเ์ ป็ นมหำจักรพรรดิ
พร้อมทงั้ ธรรมรำชำ ไม่ดหี รือ?
แต่มนั เป็ นไปไม่ได้ เพรำะโลกของโลกยิ ะและโลกุตระ
เดนิ ขู่ขนำนกนั
เรำต้องตัดสินใจ ตอ้ งมคี วำมเดด็ เดย่ี วและกล้ำหำญ
ในกำรทจี่ ะเลือกทำงใดทำงหนึ่ง

ทกุ อย่ำงจะตอ้ งมเี หตุ
เมอ่ื มเี หตุจงึ จะมผี ล
ผลนั้นเกดิ จำกเหตุ
เรำได้วนิ ิจฉัยข้อนีแ้ ลว้

เรำจงึ รู้ซงึ้ ถงึ พุทธศำสนำ

กำรทำบุญนั้น จะตอ้ งทำด้วยจติ ใจบริสุทธิ์
จะตอ้ งทำด้วยควำมศรัทธำ
ผลสะทอ้ นมันจะเกดิ ขนึ้ เกินควำมคำดหมำย

คนเรำนี้ ถำ้ ไม่มอี ะไรทำ
อยใู่ นทว่ี เิ วกคนเดยี ว จติ มันจะฟุ้งซ่ำน
และถำ้ ภำวะนั้น
ตนไม่ปล่อยใหจ้ ติ ฟุ้งซ่ำนไปเรื่อย ๆ

คอื หยุดพจิ ำรณำแล้วค้นสัจจะ

ของ ศีล สมำธิ ปัญญำ

ย่อมทจี่ ะค้นหำสัจจะในธรรมะได้

ทำบุญสังฆทำนเป็ นจำคะ
จำคะเป็ นกำรบริจำคโภคทรัพยภ์ ำยนอก
กำรสวดมนตเ์ ป็ นกำรภำวนำ
กำรภำวนำเป็ นกำรบรจิ ำคภำยใน
เพรำะฉะนั้น ถำ้ นับในดำ้ นทพิ ยอ์ ำนำจ
กำรบริจำคภำยใน
ย่อมได้กุศลมำกกว่ำกำรบรจิ ำคภำยนอก
นี่คอื เรื่องของนำมธรรม

เรำจะทำบญุ กด็ ี เรำจะทำอะไรก็ดี

จงทำด้วยควำมสงบ

อยำ่ ทำดว้ ยอำรมณแ์ หง่ ควำมร้อน
เพรำะกำรทำดว้ ยอำรมณร์ ้อนนั้น

มันจะพำเรำไปสู่หำยนะ
เมอื่ เกดิ อำรมณร์ ้อน
เรำจะทำสิ่งใดสิง่ หนึ่ง จงอย่ำทำ
น่ังใหจ้ ติ ใจมันสบำยเสยี ก่อน
เมอื่ จติ ใจสบำยแล้วปัญญำกเ็ กดิ
เมอื่ เกดิ ปัญญำแล้ว
จะทำส่ิงใดกเ็ ป็ นไปโดยควำมสะดวก

จะทำส่งิ ใดกต็ ำม
เรำตอ้ งมีสตพิ ร้อม คอื อยำ่ ใหม้ ีโทสะ
อย่ำใหอ้ ำรมณเ์ ข้ำมำควบคุมสติ
อย่ำใหเ้ รื่องส่วนตวั
และขำดเหตุผลมำอยู่เหนือควำมจริง

มนุษยผ์ ู้ใด เหน็ แกง่ ำนส่วนตวั
มนุษยผ์ ู้นั้น จะไม่มงี ำนทำในไมช่ ้ำ

มนุษยผ์ ู้ใด เหน็ แกท่ รัพยส์ ่วนตัว
มนุษยผ์ ู้นั้น จะไม่มีทรัพยค์ รองในไม่ช้ำ

มนุษยผ์ ู้ใด เหน็ แกน่ อนมำก
มนุษยผ์ ู้นั้น จะไม่ได้นอนในไม่ช้ำ

คนื หน่ึงกด็ ี วันหนึ่งกด็ ี

ควรใหม้ ีเวลำว่ำงสัก 5 นำที หรอื 10 นำที
ไม่ตดิ ต่อกับใคร ใหน้ ่ังเฉย ๆ
คดิ ถงึ เหตุกำรณท์ เ่ี รำทำไปแตล่ ะวัน ๆ
ว่ำทเี่ รำทำไปนั้นเป็ นอยำ่ งไร

คอื ใหป้ ลกี ตัวมเี วลำเป็ นของตวั เองบำ้ ง
คดิ เอำแตเ่ รื่องของตวั อย่ำไปคดิ เร่ืองของคนอน่ื
เพรำะมนุษยเ์ รำส่วนมำกทุกวันนี้
มักเอำแตเ่ ร่ืองของคนอนื่ มำคดิ
ไม่ค่อยคดิ เร่ืองของตวั เอง

สมเดจ็ พระพุฒำจำรยโ์ ต

ปรำชญแ์ ทไ้ ม่คุยฟุ้งอวดตน
คนดไี ม่เทย่ี วยกสอพลอ

คนเก่งย่อมทะนงอย่ำงเงยี บ
คนช่ัวอวดรู้ดที ่วั ภพ
คนโง่อวดฉลำดมำกมำย
ส่ิงทงั้ หลำยทำ่ นเหน็ มที ุกทเ่ี อย

ในโลกนี้
อิทธพิ ลแพ้ อทิ ธิฤทธิ์
อทิ ธิฤทธิแ์ พ้ บุญฤทธิ์
บุญฤทธิ์ แพก้ รรมวิบำก
และ ฤทธิก์ รรมลิขติ

“ ชีวติ มนุษยอ์ ยู่ไดไ้ ม่ถงึ ร้อยปี
กต็ ้องตำยและถูกหำมเข้ำป่ ำช้ำ”
ดงั นั้นมนุษยจ์ งึ ควรประพฤตปิ ฏบิ ตั ิ

อยู่ในศลี สมำธิ และปัญญำ
เพอ่ื ใหห้ ลุดพน้ จำกสังสำรวัฏ
มนุษยน์ ั้นอำบนำ้ ชำระกำยวันละสองครั้ง
เพอื่ กำจดั เหงอื่ ไคล สิง่ โสโครก ทเี่ กำะร่ำงกำย

แตไ่ ม่เคยคดิ ชำระจติ ใหส้ ะอำด

แม้แต่เพยี งนำทเี ดยี ว

“ทุกขท์ งั้ หลำยเกดิ จำกกำรยดึ ม่ัน

ยดึ เขำ ยดึ เรำ ยดึ คณะ ยดึ พวก
เมอ่ื ใดเกดิ ควำมยดึ ม่ัน ในส่ิงเหล่ำนั้น
แม้เพยี งส่ิงเดยี ว เมอื่ นั้น ย่อมเกดิ ทุกข”์

ยศและลำภหำบไปไม่ได้แน่

มีเพยี งแต่ตน้ ทุนบุญกุศล
ทรัพยส์ มบตั ทิ งิ้ ไว้ใหป้ วงชน

แม้ร่ำงตนเขำกเ็ อำไปเผำไฟ
เมอ่ื เจำ้ มำมอี ะไรมำดว้ ยเจำ้

จะเอำแต่สุขสนุกไฉน

เจำ้ มำมอื เปล่ำเจำ้ จะเอำอะไร

เจ้ำกไ็ ปมือเปล่ำเหมอื นเจำ้ มำ

ทำ่ นทำดกี ็เสวยกรรมดี
ทำไม่ดกี ็ตกนรกไป

ทำ่ นอยำ่ นึกว่ำ
ทำ่ นตำยแล้วสูญเปล่ำ
ทำ่ นทงั้ หลำย
จะพบกันในโลกวิญญำณอกี

หนีส้ นิ
ทท่ี ำ่ นสร้ำงขนึ้ ในโลกมนุษย์
กจ็ ะชดใช้กันในโลกวิญญำณ
ใช้ไม่หมดกต็ อ้ งไปเกดิ
ไม่อยำ่ งนั้น
จะไมเ่ รียกวำ่ เวียนวำ่ ยตำยเกดิ

ทำใจใหส้ งบ
เมอื่ ทำ่ นหำเวลำว่ำงได้
จงพยำยำมทำจติ ใหส้ งบ
เมอ่ื จติ สงบดแี ล้ว
จะเกิดอำนำจทพิ ย์
ช่วยใหท้ ำ่ นเป็ นผู้มสี มองปลอดโปร่ง

มีปัญญำในกำรดำรงไว้
ซงึ่ สัมมำอำชวี ะ ควำมสุขจะเกิดแกท่ ำ่ น

ถำ้ เจ้ำไมเ่ คยสร้ำงไว้
ใครทไ่ี หนจะมำช่วยไดล้ ูกเอ๋ย
ก่อนทเี่ จำ้ จะเทยี่ วไปอ้อนวอน
ขอพง่ึ บำรมหี ลวงพอ่ องคใ์ ดองคห์ น่ึง

เจำ้ จะต้องมที นุ (บุญ) ของตวั เอง

เป็ นทนุ เดมิ ตดิ ตัวไปบำ้ งกอ่ น
ตอ่ เมอื่ บำรมขี องตวั เจำ้ เองยงั ไม่พอ
จงึ ขอร้องยมื บำรมขี องผู้อน่ื มำช่วยเหลือ

ถ้ำมฉิ ะนั้นแล้ว จะเอำตวั ไม่รอด
เพรำะเจำ้ จะตอ้ งเป็ นหนีบ้ ุญบำรมที เ่ี จำ้ ร้องขอ
หรือยืมคนเขำมำจนล้นพน้ ตัว

ครั้นเวลำใดทเ่ี จำ้ มโี อกำสทำบุญทำกุศลบ้ำง
เรียกวำ่ พอจะมีบุญบำรมีเป็ นของตัวเองบ้ำง
เจำ้ จะตอ้ งไปผ่อนใช้หนี้
ทเ่ี จำ้ เคยขอร้องยมื เขำมำจนหมดสิน้

แทบไม่เหลอื สำหรับตัวเอง

แล้วเจ้ำจะมีบุญกุศลใด
ตดิ ตัวไว้จุนเจอื ตวั เองในภพหน้ำ
ทย่ี ังจะตอ้ งเวยี นว่ำยตำยเกดิ

ถ้ำเรำม่ันใจ
ในคำสอนของพระสัมมำสัมพุทธเจำ้
ฉะนั้น เจำ้ จงหม่ันสะสมบุญ
ทงั้ ทำน ศลี ภำวนำ ไว้อยำ่ งสม่ำเสมอ
เทพยดำ ฟ้ำ ดนิ จะเอน็ ดชู ่วยเหลอื เจำ้ เอง

จงจำไวเ้ ถดิ ว่ำ
เมอื่ ไดท้ ำบุญ ทำกุศลแล้ว
อยำ่ คดิ ว่ำจะไดร้ ับผลนั้นทนั ที

จะทำใหจ้ ติ ใจหดหู่ ทอ้ ถอย
แตจ่ งม่ันใจเถดิ ว่ำ ผลบุญนั้นไม่สูญหำยไปไหน
เพรำะกำรใหผ้ ลของกรรมนั้นจะใหผ้ ลตำมกำหนด

ถ้ำยังไม่ถงึ เวลำส่งผลแล้ว
แม้แตเ่ ทพเจำ้ หรือผู้ทม่ี ฤี ทธิอ์ งคใ์ ด
ทเี่ จำ้ ไปขอร้องใหช้ ่วยเหลอื
กไ็ ม่สำมำรถใหผ้ ลนั้นเกดิ ได้

แตเ่ มอ่ื ถงึ เวลำทจ่ี ะใหผ้ ล
ท่วั ฟ้ำดนิ กต็ ำ้ นทำนผลของกรรมนั้นไว้ไม่อยู่

ฉะนั้น
จงเตอื นใจไวเ้ สมอว่ำ

ถำ้ ประสงคค์ วำมสุข ควำมเจริญ
โภคสมบตั ิ จงหม่ันสร้ำงบุญ สร้ำงกุศล
ไว้อยำ่ งสม่ำเสมอ มำกบำ้ ง น้อยบ้ำง
ตำมกำลังศรัทธำ

ฉะนั้น ด้วยควำมไมป่ ระมำท
จงระลึกไว้วำ่ ถ้ำตนเอง ไม่สะสมไว้แล้ว
ใครทไ่ี หนจะช่วยเจำ้ ได้
เจำ้ จะมีอะไรไว้เป็ นทุนเดนิ ทำง
เวียนว่ำย ในวัฏทกุ ข์ ทย่ี ังตอ้ งผจญต่อไป
ไม่รู้ว่ำจะจบสนิ้ เมอ่ื ไร

จงระลึกไว้เสมอว่ำ

เจ้ำสะสมเตรียมตวั ไว้เดนิ ทำงแล้วหรือยัง
จะรอใหค้ นอน่ื ทำไปใหน้ ั้น
จะม่ันใจดเี ทำ่ กับเรำเตรียมหำไปเองหรือ

ดัง พุทธภำษิต วำ่

“ตนนั้นแลเป็ นทพี่ งึ่ แหง่ ตน”

“คนเรำทกุ วันนี้
ดแี ต่สอ่ งกระจก

ด้ำนหน้ำกันแตเ่ พยี งดำ้ นเดยี ว

ใหเ้ อำกระจกหกด้ำน
มำส่องเสียบ้ำงซิ
แล้วจะเหน็ เอง”

คนเรำ

ชำระจติ ใจ ใหส้ ะอำด
ปรำศจำกตระหน่ีเหนียวแน่นแล้ว
ชำตหิ น้ำจะอุดมสมบรู ณย์ ง่ิ ขึน้
ผู้ใดตระหนี่
ชำตหิ น้ำ กจ็ ะเกดิ เป็ นคนยำกจน

อันยศศักดนิ์ ั้นเป็ นของจอมปลอม
เป็ นของสมมุตกิ ันทงั้ สิน้
หำควำมจริงอนั ใดมไิ ด้
จงดพู ระเวสสันดร เป็ นตวั อย่ำงเถดิ
ทำ่ นสละไดแ้ ม้แต่ไอสูรยส์ มบตั ิ
และสละแม้ลูกและเมยี เพอื่ ผลในโพธิญำณ

สมเดจ็ พระญำณสังวร
สมเดจ็ พระสังฆรำช
สกลมหำสังฆปริณำยก

ควำมเชือ่ กรรม
ถำ้ เชือ่ ใหถ้ กู ทำง
กจ็ ะแก้ควำมเชอื่ โชคลำงต่ำงๆ

ได้เป็ นอนั มำก

ชีวติ นีน้ ้อยนัก แตช่ วี ติ นีส้ ำคัญนัก
เป็ นหวั เลยี้ วหวั ตอ่
เป็ นทำงแยกจะไปสูง ไปต่ำ
จะไปดี ไปร้ำย เลอื กไดใ้ นชวี ติ นีเ้ ทำ่ นั้น

พงึ สำนึกข้อนีใ้ หจ้ งดี

แล้วจงเลือกเถดิ เลือกใหด้ เี ถดิ

กำรกระทำทกุ อย่ำง ทงั้ ดแี ละไม่ดี
เมอื่ ทำแล้ว ไม่ลบเลอื นไปไหน

จะส่ังสมตวั เองอยตู่ ลอดเวลำ

อย่ภู ำยในใจของผู้กระทำนั้นเอง

เป็ นพนื้ ฐำนแหง่ จติ ใจของผู้กระทำนั้นเอง
ทำดมี ำก พนื้ ฐำนของจติ ใจกด็ มี ำก
ทำไม่ดมี ำก พนื้ ฐำนของจติ ใจกไ็ ม่ดมี ำก

กำรรักษำศลี

เหมอื นเป็ นกำรสร้ำงรั้วล้อมตนเอง
ศลี ยง่ิ มำกข้อ
กย็ ง่ิ เหมอื นรั้วทแี่ น่นหนำแขง็ แรง

ทุกๆอย่ำงทย่ี ดึ ถอื ว่ำเป็ นของเรำนั้น

แม้ว่ำจะมสี ิทธิอยู่
แตก่ เ็ ป็ นสิทธิช่ัวครำวเทำ่ นั้น
ไม่เป็ นสิทธิทแ่ี ทจ้ ริง
เพรำะถ้ำเป็ นสิทธิทแ่ี ทจ้ ริงแล้ว

ก็จะตอ้ งไมม่ ีควำมพลัดพรำก

อำนุภำพของควำมดหี รือบุญกุศลนั้น

อัศจรรยจ์ ริง
เช่ือไว้ดกี ว่ำไม่เชื่อและเมอ่ื เช่ือแล้ว
กใ็ หพ้ ำกนั แสวงหำอำนุภำพของควำมดี

หรือบุญกุศล

ใหเ้ หน็ ควำมอัศจรรยด์ ้วยตนเองเถดิ

จงอย่ำช้ำ รีบเร่งทำควำมดี
ทกุ ชวี ติ มเี วลำจำกดั

อย่ำงมำกไมเ่ กินร้อยปี
กจ็ ะตอ้ งละร่ำงนี้ ละโลกนีไ้ ป
อย่ำผัดวันประกันพรุ่งทจ่ี ะทำควำมดี
เพรำะถ้ำสำยเกนิ ไปเมอื่ ไร กต็ นเองน่ันแหละ

จะต้องไดเ้ สวยผลของกำรไม่กระทำกรรมดี

เมอื่ ชวี ติ นีน้ ้อยนัก
พวกผู้มปี ัญญำมสี ัมมำทฐิ ิ คอื ควำมเหน็ ชอบ
กจ็ ะคดิ ได้ว่ำชวี ติ นีส้ ัน้
อีกไม่เทำ่ ไรก็จะต้องตำย
ตำยแล้วกเ็ อำอะไรไปด้วยไม่ได้

เอำไปได้ก็แต่ บุญ บำป
หรือควำมดี ควำมช่ัวเทำ่ นั้น

พวกผู้มปี ัญญำคดิ เช่นนีจ้ งึ เร่งทำควำมดี

หลักทน่ี ่ำจะม่ันคงแขง็ แรง
สำมำรถรับกำรยดึ เหนี่ยวไดท้ กุ เวลำนั้น

น่ำจะเป็ นหลักแหง่ ควำมกตญั ญูกตเวที

ยดึ กตญั ญกู ตเวทไี ว้ใหเ้ ป็ นหลักประจำใจม่ัน
ผลทเี่ กดิ ตำมมำนั้นจะไม่มเี สยี หำยแม้แตน่ ้อย