แผนการสอน วิชาการออกแบบและเทคโนโลยี ม.3

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 4 การแกป้ ัญหาชุมชนหรือทอ้ งถ่ินดว้ ยกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม
แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 1 เรอื่ ง กระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรมกบั การแกป้ ัญหาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถน่ิ

รวมถึงความคิดสร้างสรรค์ ดงั นน้ั การแกป้ ญั หาจึงมีประสิทธภิ าพ และสร้างผลลัพธท์ ีด่ ที ่ีสุด
แกช่ ุมชนหรอื ท้องถิ่น)
5. ครูสมุ่ นักเรียน 6 คน ออกมายนื เรียงกนั บรเิ วณหนา้ ชั้นเรียนโดยครูเปดิ แผ่นปา้ ย เร่อื ง
กระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรมใหน้ ักเรียนดู และให้นักเรียนคนแรกพูดข้อความ
ที่ปรากฏอยใู่ นแผ่นป้าย จากนัน้ ครูเปิดแผน่ ป้ายท่ี 2 ให้นักเรียนคนถดั ไปดู โดยนกั เรียน
จะต้องพดู ขอ้ ความของเพื่อนคนกอ่ นหน้าและข้อความทป่ี รากฏอยใู่ นแผ่นปา้ ย โดยดำเนินการ
ตอ่ ไปเรื่อย ๆ จนถงึ นักเรียนคนสุดท้ายตามลำดับ

ขั้นสอน

ขน้ั ที่ 3 จัดกลุ่มร่วมมอื
1. ให้นกั เรียนแบ่งกลมุ่ กล่มุ ละ 3-5 คน หรอื ตามความเหมาะสม เพือ่ ศกึ ษากระบวนการออกแบบ
เชิงวิศวกรรมกับการแก้ปญั หาชุมชนหรอื ทอ้ งถ่นิ จากหนังสือเรียนรายวิชาพ้นื ฐาน เทคโนโลยี
(การออกแบบและเทคโนโลยี) ม.3 หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 4 เรื่อง การแกป้ ัญหาชุมชนหรือ
ท้องถิ่นด้วยกระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรม
2. นักเรยี นแตล่ ะกลุม่ ระดมความคดิ เหน็ รว่ มกันเพ่ือระบปุ ัญหาทีม่ ภี ายในชมุ ชนหรอื ท้องถน่ิ
ท่นี กั เรยี นสนใจกลุ่มละ 3 ปญั หา จากน้นั ตอบคำถามลงในใบงานท่ี 4.1.1 เร่อื ง การระบุ
ปัญหา โดยทำตามขัน้ ตอน ดังนี้ สรปุ รายการปญั หาทเ่ี กดิ ขึ้นในชุมชนหรือท้องถ่ิน จดั ลำดับ
ความสำคัญของแต่ละปัญหา เลือกปัญหาทตี่ อ้ งการแกไ้ ข และระบุปญั หาทตี่ อ้ งการแกไ้ ข
ซ่ึงนักเรยี นอาจจะศกึ ษาขน้ั ตอนตา่ ง ๆ เพิม่ เติมอยา่ งละเอียดในหนงั สือเรียน
3. ครูอธบิ ายกบั นักเรียนวา่ “การสำรวจปญั หาที่พบในชุมชนหรอื ท้องถ่นิ สามารถทำได้โดยใช้
วธิ ีการตา่ ง ๆ เช่น การสำรวจปญั หาจากเอกสาร ตำรา วิจยั ฐานขอ้ มลู การสงั เกต
การสัมภาษณ์ หรือแบบสอบถาม”
4. นักเรียนแตล่ ะกลมุ่ ออกมานำเสนอปัญหาท่นี ักเรยี นสนใจทั้ง 3 ปญั หา และการจดั ลำดับ
ความสำคัญของกลุ่มตนเองบรเิ วณหนา้ ชั้นเรยี น
5. นกั เรียนแตล่ ะกลุ่มศึกษาเกณฑก์ ารจัดลำดบั ความสำคัญของปญั หาทั้ง 4 เกณฑ์ และสแกน
QR code เร่ือง ตวั อย่างการคำนวณลำดับความสำคัญของแต่ละปญั หา จากหนงั สือเรยี น
6. จากนั้นให้นกั เรยี นแตล่ ะกลุม่ ระดมความคิดเหน็ ร่วมกันเพื่อคัดเลือกปญั หา กลมุ่ ละ 1 ปัญหา
พรอ้ มระบุปัญหาทีต่ ้องการแก้ไขอย่างแท้จริงเป็นข้อความสั้น ๆ กะทัดรดั ใหม้ องเหน็ เป็น
แนวทางของการแกป้ ญั หาลงในใบงานท่ี 4.1.1 เร่ือง การระบปุ ัญหา

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี)

131

หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 4 การแก้ปญั หาชมุ ชนหรอื ท้องถ่ินดว้ ยกระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรม
แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 1 เรอื่ ง กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมกบั การแกป้ ัญหาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถนิ่

ชวั่ โมงที่ 2

ข้นั ที่ 4 แสวงหาความรู้
7. ให้นกั เรียนแบง่ กลมุ่ (กลุ่มเดิม) เพอื่ ศกึ ษาเนอ้ื หาเกย่ี วกบั ขั้นตอนการรวบรวมข้อมูลและแนวคิด
ทเ่ี กี่ยวข้องกับปัญหาซง่ึ อาจจะเปน็ แนวคดิ ทางวิทยาศาสตร์ คณติ ศาสตร์ เทคโนโลยี หรือ
ศาสตรอ์ ่ืน ๆ โดยสืบค้นข้อมูลจากทางอนิ เทอร์เนต็ และตอบคำถามลงในใบงานท่ี 4.1.2
เร่อื ง การรวบรวมข้อมลู และแนวคิดท่ีเกย่ี วข้อง
8. ครูอธบิ ายเพ่ิมเติมกบั นกั เรียนวา่ “ขัน้ ตอนการรวบรวมขอ้ มูลและแนวคดิ ท่ีเกี่ยวข้องกับปัญหา
เปน็ ขั้นตอนท่ลี ะเอียดอ่อน และส่งิ ท่ยี ากท่สี ดุ คือ การประเมนิ ความน่าเชื่อถือของแหลง่ ข้อมลู ”
9. ครอู ธบิ ายเกรด็ ความรู้ทเ่ี ก่ยี วขอ้ งกับเนอื้ หา (Design Focus) เรื่อง การรวบรวมข้อมลู
10. เปดิ โอกาสให้นักเรยี นแตล่ ะกลุม่ สังเกตตัวอย่างข้ันรวบรวมข้อมูลและแนวคดิ ท่เี ก่ยี วข้องกับ
ปัญหา จากหนังสือเรยี น
11. ครอู ธบิ ายเกรด็ ความรู้ทเ่ี กยี่ วขอ้ งกับเนอื้ หา (Design Focus) เร่ือง แนะนำเวบ็ ไซต์ดา้ น
การเกษตรเพ่ิมเตมิ
12. นกั เรียนแตล่ ะกลมุ่ สง่ ตัวแทนออกมานำเสนอข้อมลู และแนวคดิ ทเ่ี ก่ยี วข้องกับปญั หาตามทไ่ี ด้
เกบ็ รวบรวมข้อมูลบริเวณหนา้ ชัน้ เรยี น และเปิดโอกาสใหน้ ักเรยี นแลกเปลย่ี นความคดิ เห็น
ร่วมกันได้อย่างอสิ ระ

ชั่วโมงที่ 3

ข้นั ที่ 4 แสวงหาความรู้
13. ให้นักเรยี นแบง่ กลมุ่ (กลุ่มเดิม) เพื่อศึกษาเน้อื หาเกย่ี วกบั ข้ันตอนการออกแบบวิธกี ารแกป้ ัญหา

ซึ่งเป็นข้ันตอนที่ชว่ ยให้ได้แนวทางการแกป้ ัญหาท่ีเหมาะสมแลว้ ออกแบบแนวทางการแก้ปัญหา
โดยอาจร่างภาพ (Sketch) เขียนเป็นแผนภาพ (Diagrams) เขียนผงั งาน (Flowchart) หรอื
การสรา้ งแบบจำลอง (Model)
14. ครนู ำบัตรภาพ เร่อื ง การรา่ งภาพ ใหน้ ักเรียนดู และถามคำถามท้าทายความคดิ กบั นักเรียนวา่
“ภาพทนี่ ักเรียนเห็นนั้นคือภาพอะไร” และเฉลยคำตอบที่ถูกตอ้ งแก่นักเรียนพร้อมอธบิ ายกับ
นกั เรียนวา่ “การรา่ งภาพเปน็ การเขียนภาพโดยใชม้ ือเปลา่ ท่ีเกิดจากความคิดหรอื จนิ ตนาการ
ของผู้ออกแบบและนำไปเขียนแบบท่ีมรี ายละเอียดต่าง ๆ ให้สมบูรณ์ตอ่ ไป”
15. เปดิ โอกาสใหน้ ักเรยี นได้สงั เกตแผนภาพทัง้ 4 ชนดิ จากหนังสอื เรียน เพื่อให้เข้าใจมากย่ิงข้ึน
ได้แก่ แผนภาพลายเส้น แผนภาพแบบบลอ็ ก แผนภาพแบบรปู ภาพ และแผนภาพแบบผสม

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี)

132

หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 4 การแก้ปัญหาชุมชนหรอื ท้องถ่ินด้วยกระบวนการออกแบบเชงิ วศิ วกรรม
แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 1 เรอ่ื ง กระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรมกบั การแกป้ ัญหาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถนิ่

16. ครูถามคำถามทบทวนความคิดของนักเรียนว่า“นกั เรียนเคยเขยี นผังงานหรือไม่ และเขยี นแสดง
ขั้นตอนการทำงานเร่ืองใด” และเปิดโอกาสใหน้ ักเรียนแสดงความคิดเห็นรว่ มกนั ในชั้นเรียน
จากน้ันครอู ธบิ ายกบั นกั เรยี นวา่ “การออกแบบวธิ ีการแกป้ ัญหาสามารถใช้วธิ ีการเขียนผังงานซง่ึ
สามารถเขียนได้ 2 แบบ คือ ผังงานระบบ (System Flowchart) และผังงานโปรแกรม
(Program Flowchart)”

17. ครูอธบิ ายกบั นักเรียนวา่ “การออกแบบวธิ ีการแก้ปัญหาท่ีสามารถบรรยายคุณลกั ษณะเพ่ือให้
งา่ ยต่อการทำความเขา้ ใจ อธิบายรายละเอียดทุกแง่ทุกมมุ อยา่ งชัดเจน ควรใชแ้ บบจำลอง
(Model) ในการออกแบบเพ่ือให้เห็นแต่ละมุมมองและช่วยให้การสื่อสารระหวา่ งบุคคลมีความ
ถูกต้องตรงกันมากขนึ้ เพราะแบบจำลองจะแสดงใหเ้ ห็นถึงกระบวนการทำงานว่าทำหน้าที่
อะไรและอย่างไร เชน่ การสาธติ การแปรงฟนั ทถ่ี ูกวิธี ควรเลือกใช้แบบจำลองฟนั ในการสาธิต
เพอ่ื ให้เห็นถึงลกั ษณะต่าง ๆ ของฟันทำให้ง่ายต่อการสาธติ การแปรงฟนั ทีถ่ ูกวธิ ี”

18. เปิดโอกาสให้นักเรียนแตล่ ะกลมุ่ สงั เกตตัวอยา่ งขั้นออกแบบวธิ กี ารแก้ปัญหาจากหนงั สอื เรียน
เพ่ือศกึ ษาการพจิ ารณาทางเลือกในการแก้ปญั หาและประเมนิ ผลทางเลือกโดยพิจารณาถึง
ผลกระทบทางบวกและผลกระทบทางลบ รวมถึงการคัดเลือกทางเลอื กเขา้ มาใช้ในการแก้
ปญั หาท่ีเกิดขนึ้ จากน้ันให้ตอบคำถามลงในใบงานที่ 4.1.3 เรือ่ ง การออกแบบวธิ ีการ
แก้ปัญหา

19. ครอู ธิบายเกร็ดความรทู้ ่เี กีย่ วข้องกับเนื้อหา (Design Focus) เร่ือง ฟางข้าวและกระดาษจาก
ฟางข้าวเพอื่ เปน็ แนวทางในการออกแบบวธิ ีการแก้ปญั หา

20. นกั เรยี นศกึ ษาเนื้อหาเก่ยี วกับข้นั ตอนการวางแผนและดำเนินการแกป้ ัญหาและสังเกตตวั อย่าง
การวางแผนและดำเนนิ การแกป้ ัญหา วสั ดุทีใ่ ช้ อุปกรณท์ ี่ใช้ ขน้ั ตอนการผลิตจากหนังสือเรียน
โดยนักเรียนนำความรมู้ าปรับใชแ้ ละตอบคำถามลงในใบงานท่ี 4.1.4 เรื่อง การวางแผนและ
ดำเนนิ การแก้ปญั หา จากน้นั ให้แต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกมานำเสนอแนวทางการวางแผนและ
ดำเนินการแก้ปัญหาที่บริเวณหน้าชั้นเรยี น โดยครูคอยให้ข้อเสนอแนะเพม่ิ เติมอย่างใกล้ชดิ

21. ครอู ธิบายเพิ่มเติมกบั นักเรยี นวา่ “ขัน้ วางแผนและดำเนินการแก้ปญั หา เป็นการกำหนดลำดับ
ขัน้ ตอนของการแก้ปัญหาและระยะเวลาในการทำงานทชี่ ัดเจนกอ่ นดำเนินการแกป้ ญั หาเพ่ือ
ลดข้อผดิ พลาดที่อาจเกดิ ข้นึ จากการทำงาน แล้วลงมอื แกป้ ัญหาตามข้ันตอนที่ได้ออกแบบ
และวางแผนไว้

ช่ัวโมงที่ 4

ขั้นท่ี 4 แสวงหาความรู้
22. ให้นกั เรียนแบ่งกลุ่ม (กลุ่มเดมิ ) เพ่อื ศึกษาเนอื้ หาเกยี่ วกับข้ันตอนการทดสอบ ประเมินผล และ

ปรับปรุงแก้ไขวิธกี ารแกป้ ัญหาหรือชิน้ งานและสังเกตตวั อย่างประกอบจากหนงั สอื เรยี น เพื่อให้

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลย)ี

133

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ี่ 4 การแก้ปัญหาชุมชนหรือท้องถ่ินด้วยกระบวนการออกแบบเชงิ วศิ วกรรม
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 1 เรือ่ ง กระบวนการออกแบบเชงิ วศิ วกรรมกบั การแก้ปญั หาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถนิ่

นกั เรียนเขา้ ใจมากยิง่ ขึ้นพร้อมเปิดโอกาสใหน้ ักเรียนแตล่ ะกลุ่มทดสอบ ประเมนิ ผล และปรับปรุง
แกไ้ ขวิธกี ารแก้ปัญหาหรือชนิ้ งาน และบนั ทึกผลลงในสมดุ ประจำตวั
23. ครูอธบิ ายเกร็ดความรูท้ ี่เกย่ี วขอ้ งกับเนอื้ หา (Design Focus) เรอื่ ง การต่อยอดธรุ กิจ
24. นกั เรยี นศกึ ษาเน้ือหาเกย่ี วกบั การนำเสนอวธิ ีการแกป้ ญั หา ผลการแก้ปญั หาหรือช้นิ งานและ
สังเกตตวั อย่าง จากหนงั สอื เรียน
25. จากนน้ั ให้นักเรยี นแตล่ ะกลุ่มสง่ ตัวแทนออกมานำเสนอแนวทางการทดสอบ ประเมินผล และ
ปรับปรุงแก้ไขวธิ ีการแกป้ ัญหาหรือชน้ิ งาน รวมถึงวิธีการแกป้ ญั หา ผลการแกป้ ัญหาหรอื
ช้ินงานทไี่ ดบ้ ริเวณหนา้ ช้นั เรียน

ข้นั ที่ 5 สรุปสิ่งท่ีเรยี นรู้
26. ครูถามคำถามกระตุ้นความคิดของนักเรยี นว่า“กระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรมกับ

การแก้ปัญหาชุมชนหรือท้องถิ่น ประกอบไปด้วยก่ขี ั้นตอน อะไรบา้ ง”
(แนวตอบ : กระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรมกับการแกป้ ัญหาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถิ่น
ประกอบด้วย 6 ข้นั ตอน คอื

ขน้ั ตอนท่ี 1 ระบปุ ัญหา
ขั้นตอนท่ี 2 รวบรวมขอ้ มลู และแนวคดิ ทีเ่ กี่ยวข้องกับปัญหา
ข้นั ตอนท่ี 3 ออกแบบวธิ กี ารแก้ปัญหา
ขน้ั ตอนท่ี 4 วางแผนและดำเนนิ การแกป้ ัญหา
ขั้นตอนที่ 5 ทดสอบ ประเมนิ ผล และปรับปรงุ แก้ไขวธิ กี ารแก้ปัญหา หรือชิน้ งาน
ขนั้ ตอนที่ 6 นำเสนอวิธีการแกป้ ญั หา ผลการแก้ปัญหา หรือชิ้นงาน
ขนั้ ที่ 6 นำเสนอผลงาน
27. เปิดโอกาสให้นักเรยี นแตล่ ะกล่มุ ออกมานำเสนอผลงานหน้าชั้นเรียนโดยครกู ำหนดเวลาใน
การนำเสนอตามความเหมาะสม จากนัน้ ใหค้ รแู ละเพ่ือนร่วมชั้นรว่ มกนั ประเมินผลการนำเสนอ
ผลงานของนักเรยี นแต่ละกล่มุ

ขัน้ สรปุ

1. เปิดโอกาสใหน้ ักเรียนซักถามขอ้ สงสัย โดยครูให้ความรเู้ พิม่ เติมตามความเหมาะสม
2. ครูประเมนิ ผลโดยการสังเกตการตอบคำถามและการนำเสนอผลงานของนักเรียน
3. นกั เรียนและครูร่วมกันสรปุ เกี่ยวกับกระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรมกับการแก้ปัญหาชมุ ชน

หรือท้องถน่ิ

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี)

134

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ี่ 4 การแก้ปญั หาชมุ ชนหรือท้องถิน่ ด้วยกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 1 เร่ือง กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมกบั การแกป้ ญั หาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถน่ิ

7. การวดั และประเมินผล วธิ ีวดั เครอื่ งมอื เกณฑ์การประเมนิ
ประเมินตามสภาพจริง
รายการวัด - ตรวจแบบทดสอบ - แบบทดสอบก่อนเรยี น
7.1 การประเมนิ ก่อนเรียน กอ่ นเรยี น รอ้ ยละ 60 ผ่านเกณฑ์
- ใบงานท่ี 4.1.1 ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์
- แบบทดสอบก่อนเรยี น - ตรวจใบงานที่ 4.1.1 - ใบงานท่ี 4.1.2
หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี 4 - ตรวจใบงานที่ 4.1.2 รอ้ ยละ 60 ผา่ นเกณฑ์
เรื่อง การแกป้ ญั หา - ใบงานท่ี 4.1.3 ร้อยละ 60 ผา่ นเกณฑ์
ชมุ ชนหรือท้องถน่ิ ดว้ ย - ตรวจใบงานที่ 4.1.3 - ใบงานที่ 4.1.4 ระดบั คุณภาพ 2
กระบวนการออกแบบ - แบบประเมนิ ผา่ นเกณฑ์
เชิงวิศวกรรม - ตรวจใบงานที่ 4.1.4 การนำเสนอผลงาน ระดับคุณภาพ 2
7.2 การประเมนิ ระหวา่ งการ - แบบสงั เกตพฤตกิ รรม ผา่ นเกณฑ์
จัดกจิ กรรม - ประเมนิ การนำเสนอ การทำงานรายบุคคล ระดบั คุณภาพ 2
1) การระบุปญั หา ผลงาน. - แบบสงั เกตพฤติกรรม ผ่านเกณฑ์
2) การรวบรวมข้อมลู - สงั เกตพฤติกรรม การทำงานกลุม่ ระดบั คุณภาพ 2
และแนวคิด การทำงานรายบุคคล - แบบประเมิน ผ่านเกณฑ์
ทีเ่ กีย่ วข้อง - สงั เกตพฤติกรรม คุณลกั ษณะ
3) การออกแบบวธิ กี าร การทำงานกล่มุ อนั พงึ ประสงค์
แก้ปญั หา - สังเกตความมีวนิ ัย
4) การวางแผนและ ความรับผดิ ชอบ
ดำเนนิ การแกป้ ัญหา ใฝเ่ รียนรู้ และมงุ่ มัน่
5) การนำเสนอผลงาน ในการทำงาน

6) พฤติกรรมการทำงาน
รายบคุ คล

7) พฤติกรรมการทำงาน
กล่มุ

8) คณุ ลกั ษณะ
อันพึงประสงค์

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี)

135

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 4 การแก้ปัญหาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถน่ิ ดว้ ยกระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรม
แผนการจดั การเรียนรทู้ ี่ 1 เรือ่ ง กระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรมกบั การแกป้ ญั หาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถน่ิ

8. สือ่ /แหล่งการเรยี นรู้

8.1 สือ่ การเรียนรู้
1) หนังสือเรยี นรายวิชาพ้ืนฐาน เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี) ม.3 หน่วยการเรียนรู้ท่ี 4
เร่ือง การแกป้ ัญหาชมุ ชนหรือท้องถน่ิ ด้วยกระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรม
2) ใบงานท่ี 4.1.1 เรื่อง การระบุปญั หา
3) ใบงานท่ี 4.1.2 เรื่อง การรวบรวมขอ้ มูลและแนวคิดทเ่ี ก่ยี วข้อง
4) ใบงานที่ 4.1.3 เรื่อง การออกแบบวธิ กี ารแก้ปัญหา
5) ใบงานที่ 4.1.4 เรื่อง การวางแผนและดำเนินการแกป้ ัญหา
6) แผ่นปา้ ย เรือ่ ง กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม
7) บัตรภาพ เรอ่ื ง การร่างภาพ

8.2 แหลง่ การเรียนรู้
1) หอ้ งคอมพวิ เตอร์
2) อินเทอรเ์ นต็

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี)

136

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี 4 การแก้ปัญหาชมุ ชนหรือท้องถน่ิ ดว้ ยกระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรม
แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 1 เร่อื ง กระบวนการออกแบบเชงิ วศิ วกรรมกับการแกป้ ัญหาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถนิ่

ใบงานที่ 4.1.1
การระบุปัญหา

คำชแ้ี จง : ให้นกั เรยี นสำรวจปัญหาท่พี บในชุมชนหรือท้องถิ่น โดยระบุปญั หาและรายละเอียดต่าง ๆ
ให้ถกู ต้อง

1. สรุปรายการปัญหาทีเ่ กดิ ขน้ึ ในชุมชนหรือทอ้ งถ่ิน

1)
2)
3)

2. จัดลำดับความสำคัญของแต่ละปัญหา

รายการปญั หา ขนาด ความรนุ แรง ความยากงา่ ย ความสนใจ คา่ คะแนน ลำดับ
(R1) (R2) (R3) (R4) รวม

ปัญหา

ปญั หา

ปัญหา

3. เลอื กปัญหาที่ต้องการแก้ไข

4. ระบุปัญหาที่ต้องการแก้ไข

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลย)ี

137

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 4 การแกป้ ัญหาชุมชนหรอื ท้องถิน่ ดว้ ยกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม เฉลย
แผนการจดั การเรียนรทู้ ี่ 1 เร่ือง กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมกับการแกป้ ัญหาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถนิ่

ใบงานท่ี 4.1.1
การระบุปญั หา

คำช้ีแจง : ให้นกั เรยี นสำรวจปญั หาทพี่ บในชมุ ชนหรือท้องถิ่น โดยระบุปญั หาและรายละเอยี ดต่าง ๆ
ให้ถูกต้อง

1. สรปุ รายการปัญหาท่เี กิดขึ้นในชมุ ชนหรือท้องถิ่น

1) ปญั หาขยะมลู ฝอย
2) ปัญหาน้ำเนา่ เสยี
3) ปญั หาขาดแคลนไฟฟ้า

2. จัดลำดบั ความสำคญั ของแต่ละปญั หา

รายการปัญหา ขนาด ความรุนแรง ความยากงา่ ย ความสนใจ คา่ คะแนน ลำดบั
(R1) (R2) (R3) (R4) รวม

ปัญหาขยะมูลฝอย 43 2 4 53 3

ปญั หานำ้ เนา่ เสยี 53 3 5 66 1

ปญั หาขาดแคลนไฟฟา้ 3 4 3 3 51 2

3. เลอื กปัญหาท่ีต้องการแกไ้ ข ปญั หานำ้ เน่าเสยี

4. ระบปุ ัญหาทตี่ ้องการแกไ้ ข ปัญหายงุ ลาย

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี)

138

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 4 การแก้ปญั หาชมุ ชนหรือทอ้ งถน่ิ ดว้ ยกระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรม
แผนการจดั การเรียนรทู้ ี่ 1 เร่อื ง กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมกบั การแกป้ ญั หาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถนิ่

ใบงานท่ี 4.1.2
การรวบรวมข้อมลู และแนวคิดท่ีเกี่ยวข้อง

คำช้ีแจง : ใหน้ ักเรยี นรวบรวมข้อมูลและแนวคดิ ทเ่ี ก่ียวข้องกับปัญหา จากนั้นบนั ทึกลงในตารางดา้ นลา่ ง

ข้อมูลและแนวคดิ ในการแก้ปัญหา แหล่งข้อมูลท่นี ่าเชอ่ื ถือ

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลย)ี

139

หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 4 การแก้ปญั หาชมุ ชนหรือท้องถิ่นดว้ ยกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม เฉลย
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี 1 เร่อื ง กระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรมกับการแก้ปัญหาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถน่ิ

ใบงานท่ี 4.1.2
การรวบรวมขอ้ มูลและแนวคดิ ทีเ่ ก่ยี วขอ้ ง

คำช้ีแจง : ใหน้ กั เรยี นรวบรวมข้อมลู และแนวคดิ ทเี่ กยี่ วขอ้ งกบั ปญั หา จากนน้ั บันทึกลงในตารางดา้ นล่าง

ข้อมูลและแนวคดิ ในการแกป้ ัญหา แหลง่ ข้อมลู ทน่ี า่ เชื่อถือ
1. วิธกี ำจัดแหล่งเพาะพนั ธุ์ยงุ ลาย
ศูนยว์ จิ ยั สุขภาพกรงุ เทพ
2. 15 แหลง่ เพาะพันธ์ยุ งุ ลาย www.bangkokhealth.com
www.kapook.com

3. “ยุงลาย” ฆาตกรตัวร้ายใกล้ตัวคุณ หนังสือพมิ พ์ไทยรฐั ออนไลน์
www.thairath.co.th

4. 10 วิธไี ลย่ ุงอยา่ งปลอดภยั ไม่ใชส้ ารเคมี เว็บไซต์ให้ความรเู้ กี่ยวกับบา้ นและสวน
www.baanlaesuan.com

5. ผลิตภัณฑไ์ ลย่ ุงและแมลงจากสมนุ ไพร สภาเกษตรกรแห่งชาติ
www.nfc.or.th

6. โครงการรณรงค์บ้าน โรงเรียน ชุมชน ปลอดลูกนำ้ www.nareang.go.th › datacenter ›
ยงุ ลาย ตำบลนาเรยี ง อำเภอพรหมครี ี จงั หวัด doc_download › b.doc
นครศรธี รรมราช

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลย)ี

140

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 4 การแกป้ ัญหาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถ่นิ ดว้ ยกระบวนการออกแบบเชงิ วศิ วกรรม
แผนการจดั การเรียนรทู้ ี่ 1 เรอ่ื ง กระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรมกบั การแกป้ ัญหาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถน่ิ

ใบงานท่ี 4.1.3
การออกแบบวิธกี ารแกป้ ัญหา

คำช้ีแจง : ให้นักเรียนออกแบบวิธีการแก้ปัญหาที่พบในชมุ ชนหรือท้องถน่ิ

วิธกี ารแกป้ ญั หา คือ

การประเมินผลกระทบของผลติ ภัณฑ์ทเ่ี ลือกใช้ในการแก้ปญั หา

ผลกระทบ ผลกระทบทางบวก ผลกระทบทางลบ

1. ต่อมนุษยแ์ ละสงั คม

2. ต่อเศรษฐกจิ

3. ตอ่ ส่ิงแวดล้อม

ผลิตภัณฑท์ ่จี ะพฒั นามลี ักษณะ ดังนี้

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี)

141

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 4 การแก้ปัญหาชมุ ชนหรือท้องถ่นิ ด้วยกระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรม เฉลย
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี 1 เรอ่ื ง กระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรมกับการแกป้ ญั หาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถนิ่

ใบงานท่ี 4.1.3
การออกแบบวธิ ีการแกป้ ัญหา

คำชี้แจง : ใหน้ ักเรียนออกแบบวิธีการแก้ปญั หาท่ีพบในชุมชนหรือทอ้ งถิ่น

วิธีการแก้ปัญหา คือ การทำกับดักยุงลายจากขวดพลาสติก

การประเมินผลกระทบของผลติ ภัณฑ์ทเี่ ลอื กใช้ในการแกป้ ญั หา

ผลกระทบ ผลกระทบทางบวก ผลกระทบทางลบ

1. ตอ่ มนษุ ยแ์ ละสงั คม - ป้องกันยุงลายที่เกิดขน้ึ ภายในบา้ น -

หรือในบรเิ วณชมุ ชน

- ปอ้ งกันการเกิดโรคต่าง ๆ ทเ่ี กิดขึน้

จากยุงลาย เชน่ โรคไขเ้ ลือดออก

2. ต่อเศรษฐกิจ - ประชนชนสามารถนำความรู้มาสร้าง -

รายได้เสรมิ ใหแ้ กค่ รอบครัว

3. ต่อสิ่งแวดล้อม - นำส่งิ ของที่ใชแ้ ล้วกลับมาใช้ซ้ำ -

เพือ่ ลดขยะทีก่ ่อใหเ้ กิดภาวะโลกร้อน

เช่น ขวดนำ้ ถุงพลาสตกิ

ผลิตภัณฑ์ที่จะพฒั นามีลักษณะ ดงั นี้

แหล่งข้อมูล : https://home.kapook.com/view113871.html

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี)

142

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 4 การแกป้ ัญหาชมุ ชนหรอื ท้องถนิ่ ดว้ ยกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 1 เรอื่ ง กระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรมกับการแกป้ ญั หาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถน่ิ

ใบงานที่ 4.1.4
การวางแผนและดำเนินการแกป้ ัญหา

คำชีแ้ จง: ให้นักเรยี นทำการวางแผนและดำเนนิ การแกป้ ญั หาทเี่ ลือก

วสั ดุทใ่ี ช้ อุปกรณท์ ใี่ ช้

ข้นั ตอนการผลิตกบั ดกั ยุงลายจากขวดนำ้ พลาสติก

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลย)ี

143

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 4 การแกป้ ัญหาชุมชนหรอื ทอ้ งถน่ิ ด้วยกระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรม เฉลย
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 1 เรอ่ื ง กระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรมกับการแกป้ ัญหาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถนิ่

ใบงานท่ี 4.1.4
การวางแผนและดำเนินการแก้ปัญหา

คำชแ้ี จง: ใหน้ กั เรียนทำการวางแผนและดำเนนิ การแก้ปัญหาที่เลือก

วสั ดทุ ใ่ี ช้ อปุ กรณท์ ีใ่ ช้

..1....ย..สี...ต..์................................................................. ..1....ข...ว..ด..น...ำ้ ..ข..น...า..ด...1....5...ล...ติ ..ร......................................
..2....น...้ำ..อ..นุ่ ................................................................. ..2....ก...ร..ะ..ด..า..ษ...ห...น..ัง..ส..ือ...พ...มิ ..พ...ห์ ..ร..ือ...ถ..ุง..พ...ล..า..ส..ต...กิ...............
..3....น...ำ้ ..ต..า..ล............................................................... ..3....ป...า..ก..ก...า..ห..ม...ึก.......................................................
.............................................................................. ..............................................................................
.............................................................................. ..............................................................................
.............................................................................. ..............................................................................

ขน้ั ตอนการผลิตกบั ดักยงุ ลายจากขวดนำ้ พลาสตกิ

1. ตัดส่วนบนสุดของขวดนำ้ พลาสติกออกประมาณ 1/4 ของขวด
2. นำนำ้ ตาล 50 กรัม มาผสมกับนำ้ ร้อนปรมิ าณ 200 มลิ ลลิ ิตร แล้วคนใหเ้ ขา้ กนั ตง้ั ท้ิงไวจ้ นกวา่ ส่วนผสม

จะเย็น จึงนำสว่ นผสมทไ่ี ด้เทใสล่ งในขวดพลาสตกิ
3. ตกั ยีสตเ์ ติมลงไป 1 กรมั (ไมต่ ้องคนสว่ นผสม)
4. ควำ่ ปากขวดท่ีตดั ออกมาแล้วใส่ลงไปในขวดพลาสตกิ พร้อมจดั ขอบของขวดนำ้ พลาสตกิ ใหเ้ สมอกัน
5. หุ้มขวดด้วยถุงพลาสติกหรอื กระดาษหนังสือพิมพ์
6. จากน้ันนำขวดน้ำไปวางไว้ในท่ีมืด และรอให้ยุงมาตดิ กับดัก

แหลง่ ข้อมลู : https://home.kapook.com/view113871.html

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลย)ี

144

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 4 การแก้ปญั หาชุมชนหรอื ท้องถ่ินดว้ ยกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม 
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 1 เรื่อง กระบวนการออกแบบเชงิ วศิ วกรรมกบั การแกป้ ญั หาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถนิ่

แผ่นป้าย
เรื่อง กระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรม

ข้ันตอนท่ี 1

ระบุปญั หา

ขั้นตอนท่ี 2

รวบรวมขอ้ มลู และแนวคิด
ทีเ่ กีย่ วขอ้ งกับปญั หา

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลย)ี

145

หน่วยการเรยี นรู้ที่ 4 การแกป้ ัญหาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถิ่นด้วยกระบวนการออกแบบเชงิ วศิ วกรรม 
แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 1 เรอ่ื ง กระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรมกับการแก้ปัญหาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถน่ิ

ข้นั ตอนที่ 3

ออกแบบวธิ กี ารแก้ปัญหา

ขน้ั ตอนที่ 4

วางแผนและดำเนินการ
แกป้ ญั หา

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลย)ี

146

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี 4 การแก้ปัญหาชุมชนหรอื ท้องถิ่นดว้ ยกระบวนการออกแบบเชงิ วศิ วกรรม 
แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 1 เรื่อง กระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรมกบั การแก้ปัญหาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถนิ่

ข้ันตอนที่ 5
ทดสอบ ประเมนิ ผล
และปรับปรุงแกไ้ ขวธิ กี ารแกป้ ัญหา

หรอื ชน้ิ งาน

ขน้ั ตอนท่ี 6

นำเสนอวธิ กี ารแก้ปญั หา

ผลการแกป้ ัญหาหรือชิ้นงาน

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลย)ี

147

หน่วยการเรยี นร้ทู ี่ 4 การแก้ปัญหาชมุ ชนหรอื ท้องถนิ่ ด้วยกระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรม 
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี 1 เร่อื ง กระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรมกับการแก้ปญั หาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถนิ่

บัตรภาพ
เรอื่ ง การร่างภาพ

เฉลย

แหล่งขอ้ มลู : https://th.kagouletheband.com/razvlecheniya/20337-kak-narisovat-mashinu-poetapno.html

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลย)ี

148

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 4 การแก้ปัญหาชุมชนหรือท้องถ่ินด้วยกระบวนการออกแบบเชงิ วศิ วกรรม 
แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 1 เร่ือง กระบวนการออกแบบเชงิ วศิ วกรรมกบั การแกป้ ัญหาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถนิ่

เฉลย

แหลง่ ข้อมลู : http://www.supercoloring.com/es/tutorial-de-dibujo/como-dibujar-un-pez-payaso

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลย)ี

149

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี 4 การแกป้ ญั หาชุมชนหรอื ท้องถิน่ ด้วยกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม 
แผนการจดั การเรียนรทู้ ี่ 1 เรือ่ ง กระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรมกบั การแก้ปัญหาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถนิ่

เฉลย

แหล่งข้อมลู : https://bytiemoe.ru/graficheskie-risunki-kartinki/

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี)

150

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ี่ 4 การแก้ปญั หาชุมชนหรอื ท้องถ่นิ ดว้ ยกระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรม .
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี 1 เรือ่ ง กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมกับการแกป้ ญั หาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถนิ่ )
.......
9. ความเหน็ ของผ้บู รหิ ารสถานศกึ ษาหรอื ผู้ท่ีได้รบั มอบหมาย

ขอ้ เสนอแนะ

ลงช่ือ
(

ตำแหนง่

10. บนั ทกึ ผลหลงั การสอน

 ด้านความรู้

 ดา้ นสมรรถนะสำคญั ของผูเ้ รยี น

 ดา้ นคุณลักษณะอนั พึงประสงค์

 ด้านความสามารถทางเทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี)

 ด้านอ่นื ๆ (พฤติกรรมเดน่ หรือพฤติกรรมทีม่ ีปญั หาของนกั เรยี นเปน็ รายบคุ คล (ถ้ามี))

 ปญั หา/อุปสรรค
 แนวทางการแกไ้ ข

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี)

151

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ี่ 4 การแกป้ ญั หาชมุ ชนหรือท้องถิ่นดว้ ยกระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรม
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี 2 เรอื่ ง กรณศี กึ ษาการนำวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมไปพฒั นาชมุ ชน

แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 2

กรณศี กึ ษาการนำวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวตั กรรมไปพัฒนาชมุ ชน

เวลา 3 ชวั่ โมง

1. มาตรฐาน/ตวั ชว้ี ดั

1.1 ตวั ชี้วดั
ว 4.1 ม.3/1 วเิ คราะหส์ าเหตุ หรอื ปจั จัยท่ีสง่ ผลตอ่ การเปลย่ี นแปลงของเทคโนโลยี และ
ความสมั พนั ธข์ องเทคโนโลยกี บั ศาสตรอ์ น่ื โดยเฉพาะวิทยาศาสตร์ หรือ
คณติ ศาสตร์ เพอื่ เปน็ แนวทางการแกป้ ัญหาหรือพฒั นางาน
ว 4.1 ม.3/2 ระบปุ ญั หาหรือความต้องการของชุมชนหรอื ทอ้ งถน่ิ เพ่ือพัฒนางานอาชพี
สรปุ กรอบของปญั หา รวบรวม วิเคราะหข์ ้อมูลและแนวคดิ ทีเ่ ก่ยี วข้องกับปัญหา
โดยคำนึงถึงความถูกต้องด้านทรพั ย์สินทางปัญญา
ว 4.1 ม.3/3 ออกแบบวิธีการแก้ปัญหา โดยวเิ คราะห์ เปรยี บเทยี บ และตัดสินใจเลือกข้อมูลท่ี
จำเปน็ ภายใตเ้ งือ่ นไขและทรัพยากรท่ีมอี ยู่ นำเสนอแนวทางการแก้ปญั หาใหผ้ อู้ น่ื
เข้าใจดว้ ยเทคนิคหรือวิธีการทห่ี ลากหลาย วางแผนขั้นตอนการทำงานและ
ดำเนนิ การแก้ปัญหาอย่างเป็นขน้ั ตอน
ว 4.1 ม.3/4 ทดสอบ ประเมินผล วเิ คราะห์ และใหเ้ หตุผลของปญั หาหรือข้อบกพร่องทเี่ กดิ ขน้ึ
ภายใตก้ รอบเง่ือนไข พร้อมท้ังหาแนวทางการปรับปรงุ แก้ไข และนำเสนอผล
การแก้ปัญหา

2. จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้

1. อธบิ ายความหมายของการพฒั นาชุมชนอย่างย่ังยืนได้ (K)
2. บอกขั้นตอนของกระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรมได้ (K)
3. ออกแบบโครงงานตามขน้ั ตอนกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมท่ีชว่ ยแกป้ ญั หาอย่างยัง่ ยนื ได้ (P)
4. เล็งเหน็ ความสำคัญของการนำกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมมาใช้แก้ปญั หาอย่างยัง่ ยนื

ในชวี ิตประจำวนั (A)

3. สาระการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ทอ้ งถน่ิ
พิจารณาตามหลักสูตรของสถานศึกษา
สาระการเรียนรแู้ กนกลาง
- เทคโนโลยมี กี ารเปลย่ี นแปลงตลอดเวลาตัง้ แต่อดีต

จนถึงปจั จบุ นั ซ่ึงมีสาเหตหุ รือปจั จัยมาจากหลาย
ดา้ น เช่น ปญั หาหรือความต้องการของมนุษย์

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี)

152

หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 4 การแกป้ ัญหาชุมชนหรอื ท้องถิ่นด้วยกระบวนการออกแบบเชงิ วศิ วกรรม
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 2 เร่ือง กรณศี กึ ษาการนำวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวตั กรรมไปพัฒนาชมุ ชน

สาระการเรยี นรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ทอ้ งถ่ิน
ความก้าวหน้าของศาสตรต์ า่ ง ๆ การเปล่ยี นแปลง
ทางด้านเศรษฐกจิ สงั คม วัฒนธรรม ส่งิ แวดลอ้ ม
- เทคโนโลยีมคี วามสัมพันธ์กบั ศาสตร์อน่ื โดยเฉพาะ
วทิ ยาศาสตร์ โดยวิทยาศาสตร์เป็นพน้ื ฐานความรู้
ทน่ี ำไปสกู่ ารพฒั นาเทคโนโลยี และเทคโนโลยที ไ่ี ด้
สามารถเปน็ เคร่ืองมือที่ใช้ในการศึกษา คน้ ควา้
เพอ่ื ใหไ้ ดม้ าซึง่ องค์ความรู้ใหม่
- ปญั หาหรือความต้องการอาจพบได้ในงานอาชีพ
ของชมุ ชนหรอื ท้องถนิ่ ซึง่ อาจมีหลายดา้ น เชน่
ด้านการเกษตร อาหาร พลังงาน การขนสง่
- การวเิ คราะห์สถานการณ์ปัญหาชว่ ยใหเ้ ขา้ ใจเง่อื นไข
และกรอบของปัญหาไดช้ ัดเจน จากน้นั ดำเนินการ
สบื ค้น รวบรวมข้อมูล ความรู้จากศาสตรต์ ่าง ๆ
ทเี่ ก่ียวข้อง เพ่ือนำไปสู่การออกแบบแนวทาง
การแกป้ ัญหา
- การวเิ คราะห์ เปรยี บเทยี บ และตดั สินใจเลือกข้อมูล
ทจ่ี ำเป็น โดยคำนงึ ถึงทรัพยส์ ินทางปญั ญา เงื่อนไข
และทรัพยากร เชน่ งบประมาณ เวลา ขอ้ มลู และ
สารสนเทศ วสั ดุ เครอื่ งมือและอปุ กรณ์ ช่วยให้ได้
แนวทางการแกป้ ญั หาท่เี หมาะสม
- การออกแบบแนวทางการแก้ปัญหาทำได้
หลากหลายวิธี เช่น การรา่ งภาพ การเขยี นแผนภาพ
การเขียนผงั งาน
- เทคนิคหรือวธิ กี ารในการนำเสนอแนวทางการ
แกป้ ญั หามีหลากหลาย เชน่ การใช้แผนภูมิ ตาราง
ภาพเคล่ือนไหว
- การกำหนดขั้นตอนและระยะเวลาในการทำงานก่อน
ดำเนนิ การแกป้ ญั หาจะชว่ ยใหก้ ารทำงานสำเรจ็ ได้
ตามเป้าหมาย และลดข้อผดิ พลาดของการทำงานท่ี
อาจเกดิ ขน้ึ
- การทดสอบและประเมินผลเปน็ การตรวจสอบ

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลย)ี

153

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 4 การแกป้ ัญหาชุมชนหรือท้องถิน่ ด้วยกระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรม
แผนการจดั การเรียนรทู้ ี่ 2 เรื่อง กรณีศกึ ษาการนำวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมไปพฒั นาชมุ ชน

สาระการเรยี นรแู้ กนกลาง สาระการเรยี นรู้ท้องถิ่น
ชิ้นงานหรือวธิ ีการวา่ สามารถแกป้ ญั หาไดต้ าม
วตั ถุประสงค์ภายใต้กรอบของปญั หา เพอ่ื หา
ขอ้ บกพร่อง และดำเนินการปรับปรุง โดยอาจ
ทดสอบซำ้ เพื่อใหส้ ามารถแก้ไขปญั หาได้
- การนำเสนอผลงานเป็นการถ่ายทอดแนวคดิ เพ่ือให้
ผ้อู นื่ เขา้ ใจเกย่ี วกับกระบวนการทำงาน และชนิ้ งาน
หรือวิธีการทีไ่ ด้ ซึ่งสามารถทำไดห้ ลายวิธี เชน่ การ
เขียนรายงาน การทำแผน่ นำเสนอผลงาน การจัด
นทิ รรศการ การนำเสนอผ่านสื่อออนไลน์

4. สาระสำคัญ/ความคดิ รวบยอด

การพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืนจะมุ่งเน้นพัฒนาชุมชนให้สามารถพึ่งพาตัวเองได้ ผ่านการสร้างผู้นำ
ชุมชนที่เข้มแข็งทำงานตอบสนองต่อสภาพแวดล้อมท่ีเป็นเอกลักษณ์ของแต่ละชุมชน นำวิธีการพัฒนา
ท่ีได้ผลมาใช้แก้ปัญหาท่ีสำคัญของชุมชน และกระตุ้นให้เกิดการลงมือทำ ตลอดจนมีการสร้างเศรษฐกิจ
ให้กับชุมชนและประชาชนในการใช้ทรัพยากรต่าง ๆ เป็นเครื่องมือในการทำงานและสร้างอาชีพได้ โดย
อาศัยกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมมาช่วยในการสร้างงานเพ่ือแก้ปัญหาท่ีเกิดข้ึนในชุมชน เพื่อ
นำไปสู่การแก้ปญั หาทเี่ กดิ ขึน้ ในชุมชนอย่างย่ังยืน

5. สมรรถนะสำคัญของผู้เรยี นและคณุ ลักษณะอนั พึงประสงค์

สมรรถนะสำคัญของผ้เู รียน คุณลกั ษณะอันพึงประสงค์

1. ความสามารถในการสือ่ สาร 1. มวี นิ ัย รบั ผดิ ชอบ

- ทกั ษะการสือ่ สาร 2. ใฝเ่ รยี นรู้

2. ความสามารถในการคดิ 3. มุ่งมนั่ ในการทำงาน

- ทกั ษะการให้เหตผุ ล

- ทักษะการคิดอยา่ งเปน็ ระบบ

3. ความสามารถในการแกป้ ัญหา

- ทักษะการแกป้ ัญหา

- ทกั ษะการสงั เกต

- ทักษะการประยกุ ต์ใช้ความรู้

4. ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวติ

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี)

154

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 4 การแกป้ ัญหาชมุ ชนหรือท้องถ่ินด้วยกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม
แผนการจดั การเรียนรทู้ ี่ 2 เรือ่ ง กรณศี กึ ษาการนำวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมไปพฒั นาชุมชน

สมรรถนะสำคัญของผเู้ รียน คณุ ลักษณะอันพึงประสงค์
- ทักษะการทำงานรว่ มกัน
5. ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี
- ทักษะการใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศ
- ทักษะการสืบค้นข้อมูล

6. กิจกรรมการเรยี นรู้

 วธิ กี ารสอนโดยเน้นรปู แบบการสอนแบบอุปนยั (Induction)

ชั่วโมงที่ 1

ข้นั นำ

1. ครใู ห้นักเรยี นช่วยกันหาความหมายของคำว่า“การพฒั นาชุมชนอย่างยงั่ ยนื ”จากน้ันครูสุ่ม
นักเรยี น 2-3 คน ตอบคำถามพร้อมกบั อภิปรายร่วมกันภายในห้องเรยี น
(แนวตอบ : คำตอบของนกั เรียนขน้ึ อยู่กับดุลยพินิจของครูผ้สู อน เช่น การพัฒนาชุมชนอยา่ ง
ยง่ั ยนื จะมุ่งเนน้ พฒั นาชมุ ชนให้พึ่งพาตวั เองได้ผ่านการสร้างผนู้ ำชมุ ชนทีเ่ ข้มแข็ง ตอบสนอง
ตอ่ สภาพแวดลอ้ มท่ีเปน็ เอกลักษณ์ของแตล่ ะชมุ ชน สามารถนำวิธกี ารพฒั นาที่ไดผ้ ลมาใช้ใน
การแกป้ ัญหาทส่ี ำคัญของชมุ ชน และกระตุ้นให้เกดิ การลงมือทำ ตลอดจนสรา้ งเศรษฐกิจท่ดี ี
ใหแ้ กช่ ุมชนและประชาชน)

2. นกั เรยี นสบื ค้นปญั หาของชุมชนทั้งในประเทศและตา่ งประเทศจากอนิ เทอร์เน็ต จากน้นั ครสู มุ่
นักเรยี นออกมาเล่าเกย่ี วกับปัญหาของชุมชนตามท่ีนักเรยี นสนใจบรเิ วณหน้าชั้นเรยี น โดยเปดิ
โอกาสให้เพ่ือนรว่ มช้ันรว่ มกันแสดงความคิดเห็น

3. ครูยกตัวอย่างกรณีศึกษาการนำวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวตั กรรมไปพัฒนาฮาลา-บาลา
เพื่อใหน้ ักเรียนเข้าใจมากย่งิ ข้ึนจากหนังสือเรยี นรายวิชาพ้ืนฐาน เทคโนโลยี (การออกแบบ
และเทคโนโลย)ี ม.3 หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 4 เร่อื ง การแก้ปัญหาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถิน่ ด้วย
กระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรม

4. ครูถามคำถามสำคญั ประจำหัวขอ้ เพ่ือกระตุ้นความสนใจของนกั เรยี นว่า“นกั เรยี นคดิ ว่า
กรณศี ึกษาน้ีชว่ ยแกป้ ัญหาในชุมชนได้อย่างยั่งยืนหรือไม่ อย่างไร”
(แนวตอบ : คำตอบของนักเรยี นขึน้ อยู่กับดุลยพินจิ ของครูผู้สอน เช่น กรณีศึกษานี้ช่วยแก้ปัญหา
ชุมชนได้อยา่ งยงั่ ยืน เพราะสามารถสร้างคุณภาพชวี ติ ความเป็นอยู่ทดี่ ขี ึ้นให้กับชมุ ชนและ
ทรัพยากรทางธรรมชาติในพ้ืนทจี่ นถึงปัจจบุ ัน)

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี)

155

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 4 การแก้ปัญหาชมุ ชนหรือท้องถิน่ ด้วยกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 2 เรอื่ ง กรณีศกึ ษาการนำวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมไปพัฒนาชมุ ชน

ขน้ั สอน

1. นกั เรียนแบง่ กลุ่ม กลุ่มละ 3-5 คน หรอื ตามความเหมาะสมเพือ่ ศึกษาการนำวทิ ยาศาสตร์
เทคโนโลยี และนวัตกรรมไปแกป้ ญั หาพน้ื ท่ีปา่ สาคูในจังหวดั นราธิวาสเพมิ่ เติมจากหนังสือเรียน
โดยใหน้ กั เรียนศึกษาขัน้ ตอนการแกป้ ัญหาในชมุ ชนท้ัง 6 ขั้นตอนอย่างละเอียด

2. นักเรยี นแต่ละกลุม่ วิเคราะหส์ าเหตุของปญั หาจากขัน้ ตอนท่ี 1 ระบุปัญหา โดยใหแ้ ตล่ ะกลุ่ม
พูดคุยกันถงึ การระบปุ ัญหาจากกรณีศกึ ษาในหนงั สือเรียนว่าเหมาะสมหรือไม่ อยา่ งไร และควร
มปี ัญหาใดเพม่ิ เติม

3. จากน้นั ครสู ุ่มนักเรียน 2-3 คนออกมาสรุปปัญหาที่พบเพิ่มเติมจากกรณศี ึกษาบรเิ วณหน้าช้ันเรียน
4. นักเรียนแต่ละกลุ่มทำความเข้าใจกับข้อมูลของปัญหาจากขั้นตอนท่ี 2 รวบรวมข้อมลู และ

แนวคดิ ท่ีเกยี่ วข้องกบั ปญั หา และให้นกั เรียนแตล่ ะกลมุ่ รวบรวมข้อมูลและแนวคดิ ท่เี กี่ยวข้อง
กับปัญหาเพม่ิ เตมิ โดยการสืบคน้ ขอ้ มลู ทางอินเทอรเ์ น็ต จากนั้นให้นักเรียนแต่ละกลุ่มออกมา
นำเสนอข้อมลู บริเวณหน้าชั้นเรียน และเปิดโอกาสให้นกั เรียนแตล่ ะกลุ่มระดมความคิดเห็นเพื่อ
จดั ทำสรุปแนวทางการแก้ปัญหาจากการศึกษาสถานการณ์

ชว่ั โมงที่ 2

5. นักเรียนแตล่ ะกลุม่ ส่งตัวแทนออกมาอธิบายสรปุ แนวทางในการแกป้ ัญหาท่ีไดจ้ ัดทำข้นึ บรเิ วณ
หนา้ ช้ันเรยี น

6. นักเรียนแตล่ ะกลุม่ ศึกษาขัน้ ตอนท่ี 3 ออกแบบวิธกี ารแก้ปัญหา และข้ันตอนที่ 4 วางแผนและ
ดำเนินการแก้ปญั หา จากหนงั สือเรียน

7. ครูเปิดโอกาสให้นักเรียนแสดงความคดิ เห็นเพิม่ เติมเกย่ี วกับการออกแบบวิธกี ารแก้ปัญหา และ
การวางแผนการดำเนนิ การแกป้ ญั หาว่าควรเปน็ ไปในทิศทางใด พร้อมแลกเปลย่ี นความคิดเหน็
รว่ มกับเพ่ือนร่วมชัน้ เรยี น

8. นักเรยี นแต่ละกลุ่มศึกษาขนั้ ตอนที่ 5 ทดสอบ ประเมนิ ผล และปรบั ปรงุ แกไ้ ขวธิ กี ารแก้ปัญหา
หรือชนิ้ งาน และ ข้นั ตอนที่ 6 นำเสนอวิธีการแกป้ ัญหา ผลการแก้ปัญหาหรือชิน้ งานจาก
กรณศี ึกษาในหนังสือเรียน

9. จากน้นั ใหน้ ักเรียนแต่ละกลมุ่ ร่วมกนั สรุปจากการศกึ ษาการนำวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และ
นวัตกรรมไปแกป้ ัญหาพ้นื ท่ปี ่าสาคใู นจงั หวดั นราธิวาสทัง้ 6 ขนั้ ตอนในหนังสือเรียน รวมถึง
ร่วมกนั อธิบายแนวทางในการปรบั ปรุงพฒั นาให้ดีย่ิงข้ึนโดยใชว้ ธิ ีการตา่ ง ๆ ตามทนี่ ักเรยี นสนใจ
เช่น ภาพ Infographic ผังมโนทศั น์ แผน่ พับ และสง่ ตวั แทนกลุ่มออกมานำเสนอขอ้ มูลบริเวณ
หนา้ ช้นั เรยี น

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี)

156

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ี่ 4 การแก้ปัญหาชุมชนหรอื ท้องถิ่นดว้ ยกระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรม
แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 2 เร่อื ง กรณีศกึ ษาการนำวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวตั กรรมไปพัฒนาชมุ ชน

10. ครมู อบหมายให้นกั เรียนแตล่ ะคนทำกิจกรรมทส่ี อดคล้องกับเน้ือหา โดยผูเ้ รยี นฝึกปฏบิ ตั เิ พ่ือ
พัฒนาความรู้และทักษะ (Design Activity) โดยให้นักเรยี นแก้ปญั หาชุมชนหรือท้องถ่นิ ดว้ ย
กระบวนการออกแบบเชงิ วศิ วกรรมตามขน้ั ตอนทงั้ 6 ข้นั ตอน ไดแ้ ก่
ขนั้ ตอนท่ี 1 ระบุปัญหา
ขน้ั ตอนท่ี 2 รวบรวมข้อมูลและแนวคิดทีเ่ กย่ี วข้องกบั ปัญหา
ข้ันตอนที่ 3 ออกแบบวธิ กี ารแก้ปัญหา
ขน้ั ตอนท่ี 4 วางแผนและดำเนนิ การแก้ปัญหา
ขน้ั ตอนที่ 5 ทดสอบ ประเมนิ ผล และปรบั ปรงุ แก้ไขวิธกี ารแกป้ ัญหา หรอื ชิ้นงาน
ขัน้ ตอนที่ 6 นำเสนอวธิ กี ารแกป้ ัญหา ผลการแก้ปญั หา หรือชนิ้ งาน

11. จากนั้นใหน้ กั เรียนเตรยี มนำเสนอข้อมูลในรปู แบบทนี่ ักเรียนคดิ ว่าน่าสนใจในชั่วโมงถดั ไป

ชวั่ โมงท่ี 3

12. ครูสุ่มนักเรยี นออกมานำเสนอผลงานจากการทำกิจกรรมทส่ี อดคล้องกับเน้ือหา โดยผเู้ รียนฝึก
ปฏิบัตเิ พือ่ พัฒนาความรู้และทกั ษะ (Design Activity) ตามรปู แบบท่นี ักเรียนคิดวา่ นา่ สนใจ
อย่างอสิ ระ และเปิดโอกาสให้เพอื่ ร่วมช้ันซักถามข้อสงสัย โดยครคู อยให้คำแนะนำตาม
ความเหมาะสม

ขัน้ สรปุ

1. เปดิ โอกาสใหน้ ักเรียนซักถามข้อสงสยั โดยครใู หค้ วามรู้เพ่ิมเตมิ ตามความเหมาะสม
2. ครปู ระเมินผลโดยการสังเกตการตอบคำถามและการนำเสนอผลงานของนกั เรยี น
3. นกั เรยี นและครูรว่ มกันสรปุ เก่ียวกบั กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมกับการแกป้ ัญหาชุมชน

หรอื ทอ้ งถิน่ เพือ่ ช่วยแก้ปัญหาในชุมชนได้อยา่ งยง่ั ยนื
4. นกั เรยี นแต่ละคนทำแบบฝกึ หัด (Unit Activity) จากหนังสือเรียนเพ่ือทบทวนความรู้

ความเขา้ ใจ และพัฒนาทกั ษะการคดิ ของนักเรียน โดยการตอบคำถามลงในสมุดประจำตวั
5. นักเรยี นตรวจสอบระดบั ความสามารถของตนเองจากหนังสือเรยี น โดยพิจารณาขอ้ ความว่าถูก

หรือผดิ หากนักเรยี นพิจารณาข้อความไมถ่ กู ตอ้ งให้นกั เรยี นกลับไปทบทวนเนื้อหาตามหัวขอ้ ท่ี
กำหนดให้
6. ครูมอบหมายให้นกั เรยี นทำกิจกรรมฝึกทักษะกระบวนการคิด และทบทวนเน้ือหาอย่างครบถว้ น
ตามตัวชว้ี ดั และกิจกรรม High Oder Thinking ทส่ี อดคล้องกบั ตัวชวี้ ดั ตามทักษะแหง่ ศตวรรษท่ี 21
จากแบบฝึกหดั รายวิชาพน้ื ฐาน เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี) ม.3

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลย)ี

157

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ี่ 4 การแก้ปญั หาชมุ ชนหรอื ท้องถ่ินดว้ ยกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม
แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 2 เรอ่ื ง กรณศี กึ ษาการนำวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมไปพฒั นาชมุ ชน

หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 4 เรอ่ื ง การแก้ปญั หาชุมชนหรือทอ้ งถิ่นดว้ ยกระบวนการออกแบบเชงิ
วศิ วกรรมเปน็ การบ้านและนำมาส่งในชว่ั โมงถดั ไป
7. นักเรยี นทำแบบทดสอบหลังเรียน หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 4 เรอ่ื ง การแก้ปญั หาชมุ ชนหรือท้องถ่ิน
ดว้ ยกระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรมหรือทำแบบทดสอบ (Unit Test) จากแบบฝึกหดั เพื่อวัด
ความรูท้ นี่ ักเรียนได้รบั หลังจากผา่ นการเรียนรู้
8. นักเรยี นทำชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด) เร่อื ง การแกป้ ญั หาชุมชนหรอื ท้องถิน่ ดว้ ย
กระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรม และนำมาสง่ ในช่ัวโมงถัดไป

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลย)ี

158

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 4 การแก้ปัญหาชมุ ชนหรือทอ้ งถิ่นดว้ ยกระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรม
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 2 เร่อื ง กรณีศกึ ษาการนำวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวตั กรรมไปพฒั นาชมุ ชน

7. การวัดและประเมนิ ผล

รายการวดั วธิ วี ดั เคร่อื งมือ เกณฑก์ ารประเมิน

7.1 การประเมินระหว่างการ ร้อยละ 60 ผา่ นเกณฑ์

จัดกิจกรรม ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์

1) กระบวนการออกแบบ - ตรวจแบบฝกึ หัด - แบบฝกึ หัด ระดับคุณภาพ 2
ผา่ นเกณฑ์
เชงิ วิศวกรรมกับ ระดับคุณภาพ 2
ผา่ นเกณฑ์
การแก้ปญั หาชมุ ชน ระดบั คุณภาพ 2
ผา่ นเกณฑ์
หรอื ท้องถ่ิน ระดบั คุณภาพ 2
ผ่านเกณฑ์
2) การนำวทิ ยาศาสตร์ - ตรวจแบบฝึกหดั - แบบฝึกหดั
ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์
เทคโนโลยี และ
ระดับคุณภาพ 2
นวัตกรรมไปพฒั นา ผา่ นเกณฑ์

ชุมชน

3) การนำเสนอผลงาน - ประเมนิ การนำเสนอ - แบบประเมิน

ผลงาน การนำเสนอผลงาน

4) พฤติกรรมการทำงาน - สงั เกตพฤติกรรม - แบบสงั เกตพฤตกิ รรม

รายบคุ คล การทำงานรายบุคคล การทำงานรายบุคคล

5) พฤติกรรมการทำงาน - สงั เกตพฤติกรรม - แบบสงั เกตพฤตกิ รรม

กลุม่ การทำงานกลมุ่ การทำงานกลุ่ม

6) คุณลกั ษณะ - สังเกตความมีวินัย - แบบประเมนิ

อนั พึงประสงค์ ความรบั ผิดชอบ คุณลกั ษณะ

ใฝ่เรียนรู้ และม่งุ มัน่ อนั พึงประสงค์

ในการทำงาน

7.2 การประเมนิ หลังเรียน

1) แบบทดสอบหลังเรียน - ตรวจแบบทดสอบ - แบบทดสอบหลังเรยี น

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 4 หลังเรียน

เรอ่ื ง การแก้ปัญหา

ชุมชนหรือท้องถ่นิ

ดว้ ยกระบวนการ

ออกแบบเชงิ วิศวกรรม

2) การประเมินชนิ้ งาน/ - ตรวจชิน้ งาน/ - แบบประเมินชิน้ งาน/

ภาระงาน (รวบยอด) ภาระงาน (รวบยอด) ภาระงาน (รวบยอด)

เรื่อง การแกป้ ญั หา

ชมุ ชนหรอื ทอ้ งถ่ิน

ด้วยกระบวนการ

ออกแบบเชิงวศิ วกรรม

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี)

159

หน่วยการเรยี นรู้ที่ 4 การแก้ปญั หาชมุ ชนหรือทอ้ งถิ่นดว้ ยกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม
แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 2 เร่ือง กรณศี กึ ษาการนำวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวตั กรรมไปพฒั นาชุมชน

8. ส่ือ/แหล่งการเรียนรู้

8.1 สอ่ื การเรยี นรู้
1) หนงั สือเรยี นรายวิชาพ้ืนฐาน เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลย)ี ม.3 หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 4
เรือ่ ง การแก้ปัญหาชมุ ชนหรือทอ้ งถิน่ ด้วยกระบวนการออกแบบเชงิ วศิ วกรรม
2) แบบฝกึ หดั รายวิชาพื้นฐาน เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลย)ี ม.3 หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 4
เร่ือง การแกป้ ญั หาชุมชนหรอื ทอ้ งถน่ิ ด้วยกระบวนการออกแบบเชงิ วศิ วกรรม

8.2 แหล่งการเรยี นรู้
1) ห้องคอมพวิ เตอร์
2) อินเทอรเ์ นต็

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลย)ี

160

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 4 การแกป้ ญั หาชมุ ชนหรือทอ้ งถน่ิ ด้วยกระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรม
แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 2 เรอื่ ง กรณีศกึ ษาการนำวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมไปพฒั นาชมุ ชน

ช้ินงาน/ภาระงาน (รวบยอด)
เร่อื ง การแก้ปญั หาชมุ ชนหรือทอ้ งถิน่ ดว้ ยกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม

คำช้ีแจง : ให้นักเรยี นตอบคำถามดงั ตอ่ ไปน้ใี หถ้ กู ตอ้ ง

1. ใหน้ กั เรียนรวบรวมข้อมลู และแนวคิดทเ่ี ก่ียวข้องกับปญั หาขยะมลู ฝอยในชมุ ชน และบนั ทึกข้อมูล

ลงในตารางด้านล่าง

ข้อมูลและแนวคดิ ในการแก้ปญั หา แหลง่ ข้อมูลที่น่าเช่ือถือ

2. จากการรวบรวมข้อมลู และแนวคิดท่เี กยี่ วข้องกับปัญหาขยะมูลฝอยในชมุ ชน นกั เรยี นมแี นวทาง
ในการออกแบบวธิ กี ารแก้ปัญหาอย่างไร

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี)

161

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 4 การแก้ปญั หาชมุ ชนหรือทอ้ งถิน่ ด้วยกระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรม
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี 2 เรอ่ื ง กรณศี กึ ษาการนำวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมไปพัฒนาชมุ ชน

ชน้ิ งาน/ภาระงาน (รวบยอด) เฉลย

เรื่อง การแก้ปัญหาชมุ ชนหรอื ท้องถิ่นด้วยกระบวนการออกแบบเชงิ วศิ วกรรม

คำชแ้ี จง : ใหน้ ักเรยี นตอบคำถามดงั ตอ่ ไปนี้ใหถ้ ูกต้อง

1. ให้นักเรยี นรวบรวมข้อมลู และแนวคิดท่เี กยี่ วข้องกบั ปญั หาขยะมลู ฝอยในชุมชน และบนั ทึกข้อมูล

ลงในตารางดา้ นล่าง

ขอ้ มูลและแนวคดิ ในการแกป้ ัญหา แหลง่ ข้อมูลท่ีน่าเชอ่ื ถือ

การแกป้ ัญหาขยะมูลฝอย http://arts.kmutt.ac.th/ssc210/Group%20Proj

ect/G244/G06/pages/part2_3.html

การจัดการขยะมลู ฝอยชุมชน http://www.pcd.go.th/info_serv/waste_garbag

e.html

ความร้เู กีย่ วกบั การจัดการและการใช้ประโยชน์จาก http://bangkokgreencity.bangkok.go.th/Knowl

ขยะรีไซเคิล edge-Based/Article/GarbageByCommunity/

ปญั หาสิ่งแวดลอ้ มจากขยะมลู ฝอย www.pcd.go.th › info_serv › waste_rubbish

สารพัดโรครา้ ยจากภยั ขยะ https://health.kapook.com/view6905.html

งานวจิ ัยการจดั การปัญหาขยะมลู ฝอยในชมุ ชน https://www.tci-thaijo.org › index.php ›
เทศบาลนครพระนครศรีอยุธยา social_crru › article › download

2. จากการรวบรวมข้อมลู และแนวคดิ ที่เกยี่ วข้องกับปญั หาขยะมลู ฝอยในชมุ ชน นกั เรยี นมีแนวทาง
ในการออกแบบวธิ ีการแก้ปัญหาอย่างไร
จากข้อมูลและแนวคดิ ท่เี ก่ยี วขอ้ งกับปัญหาขยะมลู ฝอยในชุมชน สามารถออกแบบวิธกี ารแก้ปญั หาได้
ดงั นี้
1. การปฏิวตั ิขยะมลู ฝอยในชุมชนอย่างยง่ั ยนื ควรใชว้ ิธีการสร้างรายไดจ้ ากขยะมูลฝอย โดยอาศัยความ
ร่วมมอื ของคนในชมุ ชน คัดแยกขยะทใี่ ชแ้ ลว้ สามารถนำกลับมาใชใ้ หม่ เพ่ือพัฒนาคุณภาพชีวิตของ
ชาวบ้านให้มคี วามเป็นอยทู่ ดี่ ี มอี าชพี และมรี ายไดท้ เ่ี หมาะสมจึงจะแก้ปญั หาขยะมลู ฝอยในชมุ ชนได้
อย่างยง่ั ยนื
2. จดั บอรด์ นทิ รรศการเผยแพรค่ วามรใู้ นโรงเรยี นและในชุมชน ตลอดจนให้ผ้นู ำชุมชนใหค้ วามรูเ้ พิ่มเตมิ
กบั ประชาชนในชุมชนเกี่ยวกับการจัดการขยะมลู ฝอยทง้ั 4 ประเภท ได้แก่ ขยะย่อยสลาย ขยะรีไซเคิล
ขยะอนั ตราย และขยะทั่วไป รวมถงึ สอนวธิ ีการคัดแยกขยะ การกำจัดขยะ และประโยชนท์ ไี่ ดจ้ าก
การคัดแยกขยะ

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี)

162

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 4 การแกป้ ัญหาชมุ ชนหรือทอ้ งถ่ินดว้ ยกระบวนการออกแบบเชงิ วศิ วกรรม
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี 2 เรือ่ ง กรณีศกึ ษาการนำวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมไปพัฒนาชุมชน

แบบประเมินการนำเสนอผลงาน

คำชีแ้ จง : ให้ผูส้ อนสังเกตพฤติกรรมของนกั เรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แลว้ ขีด ✓ลงในช่อง
ท่ีตรงกับระดบั คะแนน

ลำดบั ที่ รายการประเมิน ระดับคะแนน 1
32
1 ความถกู ตอ้ งของเน้ือหา 
2 ความคิดสร้างสรรค์  
3 วิธีการนำเสนอผลงาน  
4 การนำไปใชป้ ระโยชน์  
5 การตรงต่อเวลา  


รวม

ลงชือ่ ...................................................ผู้ประเมนิ
............/................./....................

เกณฑ์การใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ สมบรู ณช์ ัดเจน ให้ 2 คะแนน
ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ เป็นส่วนใหญ่ ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ บางสว่ น

เกณฑก์ ารตัดสนิ คุณภาพ

ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ

14–15 ดีมาก

11–13 ดี

8–10 พอใช้

ต่ำกวา่ 8 ปรับปรุง

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลย)ี

163

หน่วยการเรยี นร้ทู ี่ 4 การแก้ปญั หาชมุ ชนหรือท้องถนิ่ ด้วยกระบวนการออกแบบเชงิ วศิ วกรรม
แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 2 เรื่อง กรณศี กึ ษาการนำวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมไปพฒั นาชุมชน

แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทำงานรายบคุ คล

คำชแี้ จง : ให้ผู้สอนสงั เกตพฤติกรรมของนกั เรยี นในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรยี น แลว้ ขีด ✓ลงในชอ่ ง
ทีต่ รงกับระดับคะแนน

ลำดบั ท่ี รายการประเมิน ระดับคะแนน 1
32
1 การแสดงความคดิ เหน็ 
2 การยอมรับฟงั ความคิดเห็นของผู้อื่น  
3 การทำงานตามหน้าท่ีทไี่ ดร้ ับมอบหมาย  
4 ความมนี ำ้ ใจ  
5 การตรงต่อเวลา  


รวม

เกณฑ์การใหค้ ะแนน ลงชอื่ ...................................................ผ้ปู ระเมนิ
ปฏิบัตหิ รอื แสดงพฤติกรรมอย่างสมำ่ เสมอ ............/................./....................
ปฏบิ ตั ิหรอื แสดงพฤตกิ รรมบ่อยครั้ง
ปฏิบตั ิหรือแสดงพฤตกิ รรมบางครั้ง ให้ 3 คะแนน
ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน

เกณฑ์การตดั สนิ คณุ ภาพ

ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ

14–15 ดีมาก

11–13 ดี

8–10 พอใช้

ต่ำกวา่ 8 ปรับปรุง

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี)

164

หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 4 การแกป้ ญั หาชมุ ชนหรอื ทอ้ งถนิ่ ด้วยกระบวนการออกแบบเชงิ วศิ วกรรม
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี 2 เร่อื ง กรณีศกึ ษาการนำวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมไปพฒั นาชุมชน

แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทำงานกลุ่ม

คำชแี้ จง : ใหผ้ ู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรยี น แลว้ ขดี ✓ลงในชอ่ ง
ท่ีตรงกบั ระดบั คะแนน

ลำดับท่ี ช่อื –สกลุ การแสดง การยอมรับ การทำงาน ความมี การมีสว่ นร่วม
ของนักเรียน ความคิดเหน็ ฟงั คนอืน่ ตามทีไ่ ดร้ ับ นำ้ ใจ ในการปรบั ปรงุ รวม
มอบหมาย ผลงานกลุ่ม 15

คะแนน

321321321321321

ลงชอ่ื ...................................................ผ้ปู ระเมนิ
................/................./....................

เกณฑ์การให้คะแนน

ปฏิบตั หิ รอื แสดงพฤตกิ รรมอย่างสมำ่ เสมอ ให้ 3 คะแนน

ปฏบิ ตั หิ รือแสดงพฤติกรรมบ่อยครงั้ ให้ 2 คะแนน

ปฏบิ ัติหรือแสดงพฤติกรรมบางคร้ัง ให้ 1 คะแนน

เกณฑ์การตัดสนิ คุณภาพ

ชว่ งคะแนน ระดบั คณุ ภาพ

14–15 ดมี าก

11–13 ดี

8–10 พอใช้

ต่ำกว่า 8 ปรับปรุง

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลย)ี

165

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี 4 การแกป้ ญั หาชุมชนหรือทอ้ งถิน่ ด้วยกระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรม
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 2 เร่อื ง กรณศี กึ ษาการนำวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวตั กรรมไปพัฒนาชุมชน

แบบประเมินคณุ ลักษณะอนั พงึ ประสงค์

คำชแ้ี จง : ใหผ้ ู้สอนสงั เกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหวา่ งเรยี นและนอกเวลาเรยี น แลว้ ขดี ✓ลงในชอ่ ง

ท่ีตรงกบั ระดับคะแนน

คณุ ลกั ษณะ รายการประเมนิ ระดับคะแนน
อันพงึ ประสงค์ดา้ น 32 1

1. รักชาติ ศาสน์ 1.1 ยนื ตรงเคารพธงชาตแิ ละร้องเพลงชาติได้

กษัตรยิ ์ 1.2 เขา้ รว่ มกจิ กรรมทส่ี ร้างความสามัคคีปรองดองและเปน็ ประโยชน์

ต่อโรงเรยี น

1.3 เข้ารว่ มกิจกรรมทางศาสนาที่ตนนบั ถอื ปฏบิ ัติตามหลักศาสนา

1.4 เขา้ ร่วมกจิ กรรมทเี่ กยี่ วกบั สถาบนั พระมหากษตั รยิ ์ตามท่โี รงเรียนจดั ขึ้น

2. ซื่อสตั ย์ สจุ รติ 2.1 ให้ขอ้ มูลที่ถกู ต้องและเป็นจริง

2.2 ปฏิบัติในส่งิ ทีถ่ กู ตอ้ ง

3. มีวนิ ัย รับผดิ ชอบ 3.1 ปฏบิ ตั ิตามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบยี บ ข้อบงั คับของครอบครวั

มคี วามตรงตอ่ เวลาในการปฏิบัตกิ จิ กรรมตา่ ง ๆ ในชีวติ ประจำวัน

4. ใฝ่เรยี นรู้ 4.1 รู้จักใช้เวลาวา่ งให้เปน็ ประโยชนแ์ ละนำไปปฏิบัตไิ ด้

4.2 รู้จกั จดั สรรเวลาให้เหมาะสม

4.3 เช่อื ฟังคำสง่ั สอนของบิดา-มารดา โดยไม่โต้แย้ง

4.4 ตั้งใจเรียน

5. อยู่อยา่ งพอเพียง 5.1 ใชท้ รัพย์สินและสิง่ ของของโรงเรยี นอย่างประหยัด

5.2 ใชอ้ ปุ กรณก์ ารเรยี นอยา่ งประหยดั และร้คู ณุ ค่า

5.3 ใช้จา่ ยอยา่ งประหยัดและมีการเก็บออมเงนิ

6. มุ่งม่ันในการทำงาน 6.1 มคี วามต้งั ใจและพยายามในการทำงานที่ได้รับมอบหมาย

6.2 มคี วามอดทนและไมท่ อ้ แท้ต่ออุปสรรคเพอื่ ใหง้ านสำเร็จ

7. รักความเป็นไทย 7.1 มีจิตสำนกึ ในการอนุรักษว์ ัฒนธรรมและภูมปิ ญั ญาไทย

7.2 เห็นคุณค่าและปฏิบตั ิตนตามวัฒนธรรมไทย

8. มีจติ สาธารณะ 8.1 รจู้ กั ช่วยพ่อแม่ ผปู้ กครอง และครทู ำงาน

8.2 รจู้ กั การดแู ลรักษาทรพั ย์สมบัตแิ ละส่ิงแวดล้อมของห้องเรยี น

และโรงเรยี น

ลงชอื่ ..................................................ผปู้ ระเมนิ
............/.................../................

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน ชว่ งคะแนน ระดับคณุ ภาพ
พฤติกรรมทป่ี ฏิบัตชิ ดั เจนและสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน 51-60 ดีมาก
พฤติกรรมท่ปี ฏิบัติชดั เจนและบอ่ ยครัง้ ให้ 1 คะแนน 41-50 ดี
พฤติกรรมท่ีปฏิบตั ิบางคร้ัง 30-40 พอใช้
ปรบั ปรุง
ต่ำกว่า 30

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลย)ี

166

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี 4 การแกป้ ญั หาชุมชนหรือทอ้ งถ่นิ ดว้ ยกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี 2 เร่ือง กรณศี กึ ษาการนำวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมไปพัฒนาชุมชน

แบบประเมนิ ช้นิ งาน/ภาระงาน (รวบยอด)

ว 4.1 ม.3/1 วเิ คราะหส์ าเหตุ หรอื ปจั จัยท่ีสง่ ผลต่อการเปลยี่ นแปลงของเทคโนโลยี และความสมั พันธ์ของ
เทคโนโลยีกับศาสตรอ์ น่ื โดยเฉพาะวิทยาศาสตร์ หรอื คณิตศาสตร์ เพอ่ื เป็นแนวทางการ
แก้ปญั หาหรือพฒั นางาน

ว 4.1 ม.3/2 ระบปุ ญั หาหรือความต้องการของชมุ ชนหรือท้องถิ่น เพ่ือพัฒนางานอาชพี สรปุ กรอบของ
ปัญหา รวบรวม วเิ คราะหข์ ้อมูลและแนวคดิ ที่เกีย่ วข้องกับปัญหาโดยคำนงึ ถงึ ความถูกต้อง
ดา้ นทรัพย์สินทางปัญญา

ว 4.1 ม.3/3 ออกแบบวธิ ีการแกป้ ัญหา โดยวิเคราะหเ์ ปรียบเทยี บ และตัดสนิ ใจเลอื กข้อมลู ท่จี ำเป็นภายใต้
เงือ่ นไขและทรพั ยากรที่มอี ยู่ นำเสนอแนวทางการแก้ปัญหาใหผ้ ู้อ่ืนเข้าใจดว้ ยเทคนิคหรอื
วิธีการท่หี ลากหลาย วางแผนข้ันตอนการทำงานและดำเนินการแกป้ ัญหาอยา่ งเปน็ ข้นั ตอน

ว 4.1 ม.3/4 ทดสอบ ประเมินผล วิเคราะห์ และให้เหตผุ ลของปัญหาหรือข้อบกพรอ่ งทเี่ กดิ ขึน้ ภายใต้
กรอบเงื่อนไข พร้อมท้งั หาแนวทางการปรับปรุงแกไ้ ข และนำเสนอผลการแก้ปัญหา

รายการ ดีมาก (4) เกณฑก์ ารประเมนิ (ระดบั คุณภาพ) ปรับปรุง (1) ระดบั
ประเมนิ ดี (3) พอใช้ (2) คุณภาพ
ข้อมลู มีความนา่ เชื่อถือ ขอ้ มลู ไมม่ ีความ
1. ความน่าเชอ่ื ถอื ของข้อมลู ดมี าก ข้อมลู มีความนา่ เชือ่ ถอื ขอ้ มูลมคี วามนา่ เชื่อถือ น่าเชื่อถอื ดมี าก
ดี พอใช้

2. นำเสนอวธิ กี ารแก้ปัญหา นำเสนอวิธีการแก้ นำเสนอวธิ ีการแก้ นำเสนอวิธีการแก้ ไม่สามารถนำเสนอ ดี
ปัญหาไดถ้ ูกต้องดมี าก ปัญหาได้ถูกต้องดี ปญั หาไดถ้ กู ต้อง วธิ กี ารแกป้ ญั หาได้ พอใช้
ปรับปรงุ
3. ความสมบรู ณ์ของผลงาน ผลงานมีความครบถ้วน ผลงานมคี วามครบถ้วน ผลงานมีความครบถ้วน ผลงานมคี วามครบถว้ น

สมบูรณด์ มี าก สมบรู ณ์คอ่ นขา้ งดี สมบูรณด์ เี ปน็ บางสว่ น สมบูรณน์ ้อย

4. สง่ งานตรงเวลา สง่ ภาระงานภายในเวลา ส่งภาระงานช้ากว่า ส่งภาระงานช้ากว่า สง่ ภาระงานชา้ กว่า
กำหนด 2 วนั กำหนดเกิน 3 วันขน้ึ ไป
ที่กำหนด กำหนด 1 วนั

เกณฑก์ ารตดั สินคณุ ภาพ

ช่วงคะแนน ระดบั คุณภาพ

14-16 ดีมาก

10-13 ดี

7-9 พอใช้

1-6 ปรับปรงุ

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี)

167

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ี่ 4 การแก้ปญั หาชมุ ชนหรือท้องถิ่นดว้ ยกระบวนการออกแบบเชงิ วิศวกรรม .
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 2 เรื่อง กรณีศกึ ษาการนำวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวตั กรรมไปพัฒนาชุมชน )
.......
9. ความเหน็ ของผบู้ รหิ ารสถานศึกษาหรือผทู้ ่ีได้รับมอบหมาย

ขอ้ เสนอแนะ

ลงช่ือ
(

ตำแหนง่

10. บนั ทกึ ผลหลงั การสอน

 ดา้ นความรู้

 ด้านสมรรถนะสำคญั ของผ้เู รยี น

 ด้านคณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์

 ด้านความสามารถทางเทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลย)ี

 ดา้ นอ่ืน ๆ (พฤติกรรมเดน่ หรือพฤติกรรมที่มีปัญหาของนกั เรียนเปน็ รายบคุ คล (ถ้ามี))

 ปญั หา/อุปสรรค
 แนวทางการแก้ไข

เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี)

168