WD-I

ปีพุทธศักราช ๒๕๓๔-๒๕๓๖

อาคารเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์
พระบรมราชินีนาถ 60 พรรษา

พิพิธภณั ฑพ์ ืน้ บ้านวดั มว่ ง อ.บา้ นโป่ง จ.ราชบุรี

Queen Sirikit’s 60th Anniversary Chalermprakiat Building

Wat Muang Folk Museum, Ban-Pong district, Ratchaburi province

ประโยชน์ใช้สอย Function
เป็นพิพิธภัณฑ์พ้ืนบ้านชุมชนมอญ (ชุมชนในพื้นที่) ที่มหาวิทยาลัย This is a Mon community folk museum conceived by Silpakorn

ศลิ ปากร จดั สรา้ งขนึ้ เพอื่ เฉลมิ พระเกยี รติ สมเดจ็ พระนางเจา้ สริ กิ ติ ์ิ พระบรม University to celebrate the 60th Birthday Anniversary of Her Majesty
ราชินีนาถ (ในรัชกาลที่ 9) ในวโรกาสทรงเจริญพระชนมายุครบ 60 พรรษา Queen Sirikit (the Queen Mother) on the 12th of August 1992.
วนั ที่ 12 สงิ หาคม พทุ ธศกั ราช 2535 โดยตอ้ งการใหเ้ ปน็ พนื้ ทจ่ี ดั แสดงประวตั ิ The museum houses objects and artifacts that relates the history of
และศิลปวัตถุส�ำคัญของชุมชน รวมถึงการใช้ประโยชน์ในการท�ำกิจกรรม the community and also serves as a venue for holding various
ต่างๆ ของชุมชนได้ด้วย community events.

51

สรรค์สร้างอย่างไทย

52

อาคารเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ 60 พรรษา วัดม่วง

แบบรูปด้านหน้า

แนวคดิ ในการออกแบบ Concept
ชุมชนแถบวัดม่วง อ.บ้านโป่ง เป็นชุมชนมอญที่ยังรักษาวัฒนธรรม The community around Wat Muang is a Mon ethnic community

มอญไว้ได้เป็นอย่างมาก พระครูวรธรรมพิทักษ์(อาจารย์ลม อดีตเจ้าอาวาส that has retained most of its culture. The former abbot of the temple
วัดม่วง) ได้เก็บรักษาศิลปวัตถุอันทรงคุณค่าไว้มากมาย สามารถสร้าง had been accumulating a considerable amount of valuable objects
พิพิธภัณฑ์เพื่อเก็บรักษาและเผยแพร่ให้ความรู้ได้ มหาวิทยาลัยศิลปากรจึง to a point that a museum is needed to display them in helping to
ได้ด�ำเนินการออกแบบจัดสร้างพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านขึ้นในวัดม่วง เพื่อเป็น educate the public. Having learnt about this, Silpakorn University
การเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ โดยการ came up with a design for the museum in honor of Queen Sirikit with
ออกแบบได้ค�ำนึงถึงเอกลักษณ์ท่ีเหมาะสม สอดคล้องกับบริบทของพื้นท่ีต้ัง the concept responding to the context of the site under the constraint
คือความเป็นชุมชนมอญ และอยู่บนปัจจัยของงบประมาณก่อสร้างท่ีมีจ�ำกัด of limited budget yet must be elegant and befitting the honor of
แตย่ งั ตอ้ งคงไวซ้ ง่ึ ความสงา่ งาม เหมาะสมกบั คณุ คา่ ทางสถาปตั ยกรรมทท่ี ำ� ขน้ึ the Queen.
เพ่ือเฉลิมพระเกียรติฯ ดว้ ยเชน่ กัน
53

สรรค์สร้างอย่างไทย

พ้นื ทีจ่ ัดแสดงนิทรรศการยอ่ ย

ห้องเก็บของ โถงจดั แสดงนทิ รรศการหลกั พืน้ ทจ่ี ดั แสดง
นิทรรศการยอ่ ย

พนื้ ที่จัดแสดงนทิ รรศการยอ่ ย

แบบผงั พืน้ ช้นั บน พืน้ ทีใ่ ต้ถุนอเนกประสงค์
โถงต้อนรับ

แบบผังพนื้ ชน้ั ลา่ ง

54

อาคารเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ 60 พรรษา วัดม่วง

55

สรรค์สร้างอย่างไทย (บน) แบบรปู ด้านขา้ ง
(ล่าง) แบบรูปตดั ตามขวาง
56

อาคารเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ 60 พรรษา วัดม่วง

(บน) แบบรูปดา้ นหลัง
(ล่าง) แบบรปู ตดั ตามยาว

57

สรรค์สร้างอย่างไทย

แบบรปู ตดั และแบบรปู ดา้ นหนา้

58

อาคารเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ 60 พรรษา วัดม่วง

59

สรรค์สร้างอย่างไทย

รูปแบบทางสถาปัตยกรรม Architectural Characteristics
เป็นสถาปัตยกรรมไทยร่วมสมัยที่ใช้วัสดุและเทคโนโลยีในสมัย This is a contemporary Thai style architecture that uses modern

ปัจจุบันให้เหมาะสมกับการใชง้ านในลักษณะอาคารพิพธิ ภัณฑ์ ซึง่ แม้จะเปน็ building materials and technology suitable for the construction of a
อาคารสาธารณะทไ่ี มใ่ หญโ่ ตนกั แตม่ คี วามโอโ่ ถง สมพระเกยี รติ ผอู้ อกแบบจงึ museum. Although rather modest in size, it is a spacious building in
นำ� ลกั ษณะการใชพ้ น้ื ทใ่ี นงานสถาปตั ยกรรมไทยทไี่ มม่ กี ารกน้ั ฝาหอ้ ง แตใ่ ช้ which the architect chose not to have internal partitions but to use
การยกระดับพื้นเพ่ือแบ่งหมวดหมูข่ องงานจดั แสดง ซึง่ จะสอดคลอ้ งสมั พนั ธ์ different stepped levels to define the area of each exhibition section.
กับอาคารทรงไทยที่ตอ้ งมกี ารออกแบบใหเ้ กิดการลดหล่ันของหลังคา This corresponds with Thai style architecture and is reflected in the
stepped configuration of the roof form. Due to limited budget, many
เนอ่ื งจากงบประมาณกอ่ สรา้ งมอี ยา่ งจำ� กดั การออกแบบจงึ ตอ้ งคำ� นงึ factors had to be taken into consideration. The large number of objects
ถงึ หลายๆปัจจยั ดว้ ยกนั กล่าวคือ ศลิ ปวัตถุและวัตถุจัดแสดงตา่ ง ๆ ท่ีมีเปน็ and artifacts to be displayed for example, made it necessary to extend
จ�ำนวนมาก ในการออกแบบจึงมีการยื่นพื้นอาคารออกไปจากแนวเสาเพ่ือให้ the space out beyond the rows of columns in order to accommodate
เป็นพ้ืนท่ีตู้จัดแสดงงาน และค�ำนึงถึงการรักษาความปลอดภัยในการใช้งาน display cabinets while for security reasons, windows and other
ดว้ ยการออกแบบช่องเปิดของอาคารให้มีขนาดที่เหมาะสม สามารถป้องกัน openings have to be able to prevent theft and burglary. Natural lighting
การโจรกรรมได้ จัดให้มีแสงธรรมชาติส่องผ่านเข้าสู่ภายในอาคารได้โดย has been designed in a way that the objects on display are safe from
หลีกเล่ียงไม่ให้แสงส่องลงไปยังศิลปวัตถุโดยตรง รวมถึงการออกแบบ direct sunlight, and good natural ventilation was important because
ระบบระบายอากาศทด่ี ี เนือ่ งจากไมม่ ีระบบปรบั อากาศในอาคารหลังน้ี it was decided that the building will not be air-conditioned.

60

อาคารเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ 60 พรรษา วัดม่วง

ลักษณะเดน่ ของงาน Prominent Feature
เป็นสถาปัตยกรรมไทยท่ีมีขนาดไมใ่ หญ่โตนัก แต่มปี ระโยชนใ์ ชส้ อย This is not a large building but has many functions. The museum

มากมาย นอกจากพื้นที่พิพิธภัณฑ์แล้วยังมีพ้ืนใช้งานอเนกประสงค์ โดย is on the upper floor and has only one staircase leading up and
ออกแบบให้มีใต้ถุนสูง ในส่วนพ้ืนที่หลักของอาคารคือส่วนพิพิธภัณฑ์ซ่ึงอยู่ down so that entry and exit may be easily controlled while other
ชน้ั บนนน้ั มที างขนึ้ ลงทางเดยี ว เพอื่ ควบคมุ การเขา้ ออก ซงึ่ เรอ่ื งความปลอดภยั security measures have also been neatly integrated into the design.
ของอาคารได้รับการออกแบบในส่วนต่างๆให้สอดคล้องสัมพันธ์กับลักษณะ The ground floor beneath the museum is a multipurpose area.
ทางสถาปัตยกรรมอย่างกลมกลืน ศิลปกรรมแบบมอญได้ถูกออกแบบให้มี Mon style ornamental designs and patterns have been applied to
ความเช่ือมโยงผ่านลวดลายประกอบอาคาร ดังปรากฏลายหงส์ท่ีหน้าบัน decorate the building along with the royal emblem of Queen Sirikit
ประกอบตราพระนามย่อ ”สก„ อนั สือ่ ความหมายถึงสมเดจ็ พระนางเจ้าสริ กิ ติ ์ิ to signify Her Majesty.
พระบรมราชินีนาถ Value and Significance

คณุ ค่าและความสำ� คญั Wat Muang Folk Museum was built in honor of Queen Sirikit
”พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดม่วง„ เป็นสถาปัตยกรรมไทยที่สร้างข้ึนเพื่อ to commemorate the 60th Birthday Anniversary of Her Majesty and
to house and display ancient objects and artifacts as well as relate
เฉลิมพระเกียรติ ในวโรกาสอันส�ำคัญแด่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรม the history of one of the important Mon communities in Thailand.
ราชนิ นี าถ จดั เปน็ พพิ ธิ ภณั ฑท์ จี่ ดั แสดงและเกบ็ รกั ษาศลิ ปวตั ถุ รวมถงึ ไดท้ ำ� It also served as a model for managing and organizing museums
หน้าท่ีเล่าเร่ืองราวความเป็นมาของชุมชนมอญท่ีส�ำคัญแห่งหนึ่งของ as a learning center for several other community folk museums.
ประเทศไทย และยังเป็นต้นแบบให้แก่การจัดการและการเรียนรู้พิพิธภัณฑ์
พ้นื บ้านของชมุ ชนหลายแห่งด้วย

61

สรรค์สร้างอย่างไทย

62

63

สรรค์สร้างอย่างไทย

64

ปีพุทธศักราช ๒๕๓๔-๒๕๓๖

พระวิหารพระพุทธชินราช

วัดสันตสิ ังฆาราม ต.บ้านบวั อ.พรรณานิคม จ.สกลนคร

Viharn Phra Buddha Jinnarat

Wat Santi Sangkharam temple, Ban-Bua sub-district,
Phanna-nikhom district, Sakon Nakhon province

ประโยชน์ใช้สอย Function
เปน็ พระวหิ ารสำ� หรบั ประดษิ ฐาน ”พระพทุ ธชนิ ราช„ (จำ� ลอง) มขี นาด This building houses a sculptural image of Phra Buddha

เท่าองค์จรงิ ซงึ่ หลวงป่สู มิ พุทธาจาโร ได้หลอ่ ไว้ นอกจากนนั้ ยังใช้เป็นพ้ืนที่ Jinnarat cast by Luangpu Sim Buddhajaro that has been replicated
อเนกประสงคข์ องทางวดั ด้วย to the same size as the original. The building also serves a variety
of temple activities.
แนวคดิ ในการออกแบบ Concept
วดั สนั ตสิ งั ฆารามเปน็ วดั ทตี่ ง้ั อยใู่ นจงั หวดั สกลนคร ซง่ึ สถาปตั ยกรรม
The temple Wat Santi Sangkharam is in Sakon Nakhon
แบบอสี านจะมลี กั ษณะเฉพาะถน่ิ ทง่ี ดงาม เชน่ พระธาตแุ ละสมิ (อโุ บสถ) เปน็ ตน้ province which has its own architectural style that can be seen from
โดยทางวดั มอี โุ บสถอยแู่ ลว้ ดงั นนั้ อาคารทอี่ อกแบบเพอื่ ประดษิ ฐานพระพทุ ธ the pagoda and ubosot (sim-Esan) for example. Because the temple
ชินราช (จ�ำลอง) จึงออกแบบเป็นพระวิหาร ที่ต้องมีขนาดใหญ่เหมาะสมกับ already has an ubosot, the building for housing Phra Buddha
องค์พระประธาน Jinnarat image was therefore designed as a viharn so that the size
can accommodate the principal Buddha image.

65

สรรค์สร้างอย่างไทย

แบบผงั พืน้

สมิ อสี าน ดง้ั เดมิ เปน็ อาคารทม่ี ขี นาดเลก็ สำ� หรบั พระสงฆท์ ำ� สงั ฆกรรม Generally, original sim-Esan are small-sized buildings and
เทา่ นน้ั ประชาชนจะนง่ั อยภู่ ายนอก สว่ นใหญม่ กั ทำ� เปน็ สมิ โถง ดงั นนั้ ในการ can only accommodate the monks in carrying out rituals whilst
ออกแบบพระวหิ ารหลงั นจี้ งึ ออกแบบใหม้ ลี กั ษณะอนั เปน็ เอกลกั ษณเ์ ฉพาะถน่ิ devotees sit outside. However because the Buddha image is rather
ดังกลา่ ว แตเ่ นอ่ื งจากพระประธานมขี นาดใหญม่ าก อาคารจงึ ตอ้ งมขี นาดใหญ่ large, the building also has to be large; and in order to reflect the
เชน่ กนั แต่ยงั คงสะท้อนถงึ เอกลกั ษณศ์ ลิ ปะสถาปัตยกรรมแบบอสี านไว้ได้ local art and architectural identity, northeastern characteristics have
been incorporated into the design.
รปู แบบทางสถาปตั ยกรรม Architectural Characteristics
เปน็ อาคารคอนกรตี เสรมิ เหลก็ ทรงจวั่ และมปี กี นก พน้ื อาคารตรงกลาง
This building has reinforced concrete structure with extended
ยกสงู ใหต้ า่ งระดบั จากพนื้ ทใี่ ตห้ ลงั คาปกี นก มมี ขุ หนา้ เพอื่ เนน้ ทางเขา้ ดา้ นหลัง roof overhang. The floor of the main space is raised higher than the
มีทางเข้าส�ำหรับพระสงฆ์ ตัวอาคารภายในออกแบบให้มีหน้าต่างสูงจรดพ้ืน floor level under the overhang. There is a front porch to accentuate
มีลูกกรงกันตก หน้าต่างใช้กระจกสีชา เพ่ือให้มองมาแล้วเสมือนโปร่งโล่ง the main entrance while the back has an entrance for the monks.
ตามลกั ษณะของสมิ โถง ศิลปกรรมที่ใช้สะทอ้ นถงึ ศลิ ปะแบบอสี าน Window openings have tinted glass to give the impression of
spaciousness as in the open northeastern style sim, and reach
66 down to the floor with bars and railings for safety purpose.

พระวิหารพระพุทธชินราช วัดสันติสังฆาราม

(บน) แบบรปู ด้านหน้า
(ล่าง) แบบรปู ด้านข้าง

67

สรรค์สร้างอย่างไทย

68 แบบขยายรปู ดา้ นหนา้

พระวิหารพระพุทธชินราช วัดสันติสังฆาราม

69

สรรค์สร้างอย่างไทย

70

พระวิหารพระพุทธชินราช วัดสันติสังฆาราม

71

สรรค์สร้างอย่างไทย (บน) แบบรูปตัดตามขวาง
(ล่าง) แบบรปู ตดั ตามยาว
72

พระวิหารพระพุทธชินราช วัดสันติสังฆาราม

แบบขยายโครงสรา้ ง ลักษณะเด่นของงาน
เป็นสถาปัตยกรรมไทยท่ีมีขนาดใหญ่ตามพระประธานท่ี

ประดิษฐานอยู่ภายใน แต่ต้องก่อสร้างอย่างประหยัด และต้องการ
ความโอ่โถง จึงออกแบบโดยตัดเสาร่วมในออก ซึ่งได้ปรึกษากับ
วิศวกรคือ ผศ.บัญชา ชุ่มเกษร ให้ท�ำโครงสร้างแบบโครงข้อแข็ง
(Rigid Frame) ซึ่งนับเป็นแห่งแรกของงานสถาปัตยกรรมไทยที่
ท�ำในลักษณะนี้ แท่นพระประธานฐานชุกชีท�ำด้วยหินอ่อน และมี
ลายประจำ� ยามปดิ ทองเพอื่ เนน้ ใหเ้ กิดความงดงามย่งิ ข้ึน

Prominent Feature
This is a relatively large building in accordance with

the size of the principal Buddha image but had to minimize
in construction costs. Therefore it was designed so that
there are no internal columns and was recommended by
the structural engineering consultant, Assistant Professor
Bancha Chumgaysorn to use the rigid frame structure
instead. This is considered to be the first instance of such
structural application in designing Thai style architecture.
The platform for placing the principal Buddha image is built
of marble with gold plated design patterns to further
enhance the overall beauty.

73

สรรค์สร้างอย่างไทย

คุณค่าและความส�ำคญั
เป็นงานสถาปัตยกรรมไทย ซึ่งน�ำเอาเอกลักษณ์เฉพาะของ

สถาปตั ยกรรมอสี าน คอื สมิ อสี าน มาประยกุ ตใ์ ชก้ บั อาคารขนาดใหญ่
แต่ยังคงไว้ซึ่งเอกลักษณ์อีสานและเป็นอาคารซ่ึงหลวงปู่สิม
พทุ ธาจาโร แหง่ สำ� นกั สงฆถ์ ำ�้ ผาปลอ่ ง ไดส้ รา้ งไว้ ณ บา้ นเกดิ ของทา่ น
ท่ีจงั หวดั สกลนคร จึงเป็นเสมอื นอนุสรณ์ส�ำคญั ของทา่ นดว้ ย.
Value and Significance

This is a Thai style architecture that has adopted
the northeastern style identity of sim-Esan and applied it
to a large-scale building while still retaining local
characteristics. Built by Luangpu Sim Buddhajaro at his
hometown in the province of Sakon Nakhon, it is therefore
also a memorial to the revered monk.
74

สรรค์สร้างอย่างไทย

75

สรรค์สร้างอย่างไทย

76

ปีพุทธศักราช ๒๕๓๕-๒๕๓๖

พระอุโบสถและมณฑปยอดเจดีย์

วดั วังพุไทร อ.หนองหญ้าปล้อง จ.เพชรบรุ ี

Ubosot and Mondop with Chedi

Wat Wang Phusai temple, Nong Ya-plong district,
Phetchaburi province

ประโยชน์ใช้สอย Function
เป็นพระเจดีย์และพระอุโบสถ ประจ�ำวัดวังพุไทร ซ่ึงเป็นวัดใน The ubosot and the pagoda are the principal structures of

พระอุปถัมภ์ของสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆ Wat Wang Phusai temple which is under the patronage of the
ปรินายก (เจริญ สุวฑฺฒโน) สร้างในที่ดินซ่ึงมีผู้ถวายแด่สมเด็จพระสังฆราช Supreme Patriarch and are built on the land donated to His Holiness.
ถือเปน็ สถาปตั ยกรรมหลักประจำ� วดั Concept

แนวคดิ ในการออกแบบ Because the Supreme Patriarch at the time was Somdet
เน่ืองจากสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช ทรงเป็น Phra Yanasangvorn (Abbot of Wat Bovornives) the concept was
therefore to apply the architectural characteristics of the buildings at
เจา้ อาวาสวดั บวรนเิ วศวหิ าร ดงั นน้ั แนวความคดิ ของผอู้ อกแบบจงึ นำ� ลักษณะ Wat Bovornives, which are in the style of the period of kings Rama 3
สถาปตั ยกรรมในวัดบวรนเิ วศวิหาร ซ่งึ เปน็ ศิลปะสถาปตั ยกรรมสมยั รัชกาล and 4, to the design of the ubosot and pagoda but using modern
ท่ี 3 และรชั กาลที่ 4 มาประยกุ ตใ์ ชใ้ นการออกแบบ โดยใชว้ สั ดแุ ละเทคโนโลยี materials and technology for the structure and construction as well
ในสมัยปัจจุบันมาประกอบในการก่อสร้างทั้งโครงสร้างอาคารและลวดลาย as decorative ornamentation.
ประดับตกแต่งตา่ งๆ

77

สรรค์สร้างอย่างไทย

(บน) แบบร่างรูปด้าน
(ลา่ ง) แบบร่างผังพน้ื

78

รปู แบบทางสถาปัตยกรรม
รูปแบบของเจดีย์เป็นงานสถาปัตยกรรมเครื่องคอนกรีตเสริมเหล็ก

ลักษณะมณฑปยอดเจดีย์ทรงระฆัง ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุท่ีองค์ระฆัง
มซี มุ้ บนั แถลงสดี่ า้ น ประดษิ ฐานพระพทุ ธรปู ปางตา่ งๆ ภายในพระเจดยี ป์ ระดษิ ฐาน
พระไพรีพินาศ มีบันไดข้ึนท้ังสามด้าน ส่วนรปู แบบพระอโุ บสถเปน็ สถาปตั ยกรรม
เคร่ืองคอนกรีตเสริมเหล็ก โครงสร้างเสาหลักเป็นโครงข้อแข็ง (rigid frame)
ไม่มีเสาร่วมใน มีระเบียงตลอดแนวด้านยาว สองด้านมีมุขด้านหน้าและด้านหลัง
หลังคาไม่มีไขรา เพราะต้องการให้มีลักษณะสถาปัตยกรรมเป็นแบบพระราชนิยม
ในสมัยรัชกาลที่ 3 ลวดลายซุ้มประตูและหน้าต่างเป็นลายดอกพุดตานใบเทศ

ต�ำแหน่งการวางผังของพระอุโบสถต้ังอยู่ทางด้านหน้า โดยมีพระเจดีย์
ตั้งอยู่ทางด้านหลังในแนวแกนเดียวกันตามแบบประเพณีนิยม และมีลาน
ประทักษิณให้พุทธศาสนิกชนสามารถกระท�ำทกั ษณิ าวตั รได้โดยรอบ

Architectural Characteristics
The pagoda is built of reinforced concrete in the form of a mondop

with bell-shaped stupa on top which has relics of the Buddha enshrined
inside and images of Buddha in various postures each housed in niches
projected in four axial directions. There are steps leading up on 3 sides of
the pagoda and inside there is a sculptural image of Phra Phairee Phinat.

The ubosot is also built of reinforced concrete with rigid frame
structure and no internal columns. There is an external corridor along
each side of the building which has projected front and back porches.
The roof is designed in the style of the period of Rama 3 and decorated
with floral design.

Both the ubosot and the pagoda are placed on the same axis with
the ubosot at the front according to tradition and have pavement running
around them for circumambulation.

79



พระอุโบสถและมณฑปยอดเจดีย์ วัดวังพุไทร

(บน) แบบรูปด้านหนา้
(ลา่ ง) แบบรูปดา้ นข้าง

81

สรรค์สร้างอย่างไทย

แบบรปู ตัดตามขวาง

แบบรูปตัดตามยาว

82

พระอุโบสถและมณฑปยอดเจดีย์ วัดวังพุไทร

83

สรรค์สร้างอย่างไทย

ลกั ษณะเด่นของงาน Prominent Feature
เปน็ สถาปตั ยกรรมไทยท่เี รยี บง่ายแต่สง่างาม สมพระเกียรติ ภายใน This a simple yet elegant work of architecture befitting His

ไม่มีดวงโคม แต่ซ่อนไฟไว้ที่ฝาผนัง ก�ำหนดให้มีภาพเขียนจิตรกรรมเฉพาะ Holiness. Lighting is concealed and it was intended that there would
ฝาผนังหลังพระประธาน (ภายหลังทางวัดได้เพิ่มพ้ืนท่ีวาดภาพจิตรกรรม be mural paintings only on the wall behind the principal Buddha
เพิ่มเตมิ ) image. However the area for the murals have been expanded later
by the temple
คณุ คา่ และความสำ� คัญ Value and Significance
เป็นพระธาตุเจดีย์ และพระอุโบสถซ่ึงมีผู้ศรัทธาสร้างถวายสมเด็จ
The pagoda and ubosot were built in honor of the Supreme
พระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช ในท่ีดินของพระองค์ อันเป็นสถานที่ Patriarch on his piece of land which has become an important place
สำ� คญั ของชมุ ชน จงึ มคี วามสำ� คญั ตอ่ จติ ใจทงั้ การเปน็ พทุ ธศาสนสถานสำ� คญั for the community and is valuable in spiritual and religious terms for
ของชุมชนและเป็นสถานท่ีร�ำลึกถึงองค์สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จ the people. It is also a memorial to the Supreme Patriarch Somdet
พระสังฆราชผูป้ ระทานท่ดี ินดงั กล่าว. Phra Yanasangvorn who bequeathed the land for the construction.

84

พระอุโบสถและมณฑปยอดเจดีย์ วัดวังพุไทร

85

สรรค์สร้างอย่างไทย

แบบรปู ดา้ นหนา้

86

พระอุโบสถและมณฑปยอดเจดีย์ วัดวังพุไทร

แบบรูปตัดและรูปดา้ น

87

สรรค์สร้างอย่างไทย

88



สรรค์สร้างอย่างไทย

90

สรรค์สร้างอย่างไทย

91

สรรค์สร้างอย่างไทย

92

ปีพุทธศักราช ๒๕๓๖

เมรุพระญาณสิทธาจารย์
(หลวงปู่สิม พุทธาจาโร)

ส�ำนกั สงฆ์ถ้ำ� ผาปลอ่ ง อ.เชยี งดาว จ.เชยี งใหม่

Cremation Pavilion for Luangpu Sim Buddhajaro

Tham Pha-plong Monastery, Chiang-Dao district,
Chiangmai province

ประโยชนใ์ ช้สอย Function
เป็นเมรุลอยเพ่ือใช้ในงานพระราชทานเพลิงศพพระญาณสิทธาจารย์ The pavilion was built for the cremation of Luangpu Sim

(หลวงปสู่ มิ พทุ ธาจาโร) Buddhajaro.
Concept
แนวคิดในการออกแบบ
เมรหุ ลงั นจ้ี ดั สรา้ งขน้ึ เพอื่ ใชเ้ ปน็ การชวั่ คราว จงึ ตอ้ งออกแบบใหส้ ามารถ This is a temporary cremation pavilion erected for a single
specific purpose and therefore had to be easily assembled and
สรา้ งและรอ้ื ถอนไดโ้ ดยงา่ ย โดยคำ� นงึ ถงึ เอกลกั ษณข์ องศลิ ปะสถาปตั ยกรรม disassembled. Since it was to be erected in Chiangmai, northern
ในภาคเหนือ อันเป็นพ้ืนที่ก่อสร้าง อีกทั้งหลวงปู่สิมเป็นพระเถระผู้ใหญ่ style art and architectural characteristics were taken into
ซ่ึงเป็นพระฝ่ายกรรมฐาน จึงต้องออกแบบให้มีความพอเพียงเหมาะสมแก่ consideration and because Luangpu Sim was a senior monk who
สมณรูป และในวันพระราชทานเพลิงศพ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว practiced transcendental meditation, the design had to be humble
รัชกาลท่ี ๙ เสด็จพระราชด�ำเนินเป็นประธานในงานพระราชทานเพลิงศพ and in accordance with the status of his commitment. In addition,
ด้วย จึงต้องออกแบบใหส้ มพระเกยี รติ นบั เปน็ ปจั จยั สำ� คญั หลายสว่ นทเ่ี ปน็ the cremation ceremony would be attended by His Majesty King
บริบทส�ำคญั ของการออกแบบเมรหุ ลังน้ี Rama 9 and therefore the design must be dignified. There were
therefore many circumstantial factors involved in the design of
this pavilion.

93

สรรค์สร้างอย่างไทย

แบบผงั พื้น แบบรปู ดา้ นหนา้

94

เมรุพระญาณสิทธาจารย์ (หลวงปู่สิม พุทธาจาโร) ส�ำนักสงฆ์ถ้�ำผาปล่อง

แบบรปู ด้านข้าง แบบรปู ตัด

95

สรรค์สร้างอย่างไทย

(บน) แบบผงั บริเวณงาน
(ลา่ ง) แบบผงั บริเวณการยกเนนิ ดินเพ่อื เตรียมพ้นื ที่พระราชทานเพลงิ

96

เมรุพระญาณสิทธาจารย์ (หลวงปู่สิม พุทธาจาโร) ส�ำนักสงฆ์ถ�้ำผาปล่อง

รปู แบบทางสถาปัตยกรรม Architectural Characteristics
พน้ื ทก่ี อ่ สรา้ งเมรกุ ำ� หนดใหต้ ง้ั อยบู่ นลานกวา้ งหนา้ พนื้ ทปี่ า่ ผอู้ อกแบบ The site for the construction of this structure is a vast open

ได้ก�ำหนดให้ถมดินเป็นเนินข้ึนในบริเวณก่อสร้างเพ่ือให้มีมุมมองที่สง่างาม space at the edge of a forest. The designer had created an earth
ใชเ้ หลก็ เปน็ วสั ดหุ ลกั สำ� คญั ของการกอ่ สรา้ งเพอ่ื ใหร้ อ้ื ถอนไดง้ า่ ย และประดบั mound to elevate the pavilion in order for it to stand out elegantly in
ตกแต่งโครงสร้างหลักนั้นด้วยดอกไม้ต่างๆ การออกแบบค�ำนึงถึงต้ังแต่ its context. Steel was used as the main construction material so that
การเตรียมการไปจนกระท่ังงานแล้วเสร็จ โดยลักษณะของอาคารมีหลังคา the structure, to be decorated with flowers, may be easily erected
ทรงจ่ัวแบบภาคเหนือ มีการกางร่มผ้าขนาดใหญ่ให้เป็นสัญลักษณ์ ”กลด„ and taken down. The design also had to take into consideration the
อยู่เหนอื อาคาร ”เมร„ุ เพื่อสอ่ื ความหมายถงึ พระกรรมฐาน ส่วนฐานอาคารท่ี process involved in the preparation stage of the ceremony through
ต้ังสังขารหลวงปู่สิมจะมีหีบทองทึบ ตามฐานานุรูปของท่าน ซึ่งเป็นหีบเหล็ก to its completion.
ปิดทองค�ำเปลว พื้นด้านล่างของหีบทองเป็นเหล็กโปร่ง ด้านล่างเป็นท่ีใส่ฟืน
และข้างใต้มีล้ินชักเหล็ก เพ่ือเก็บรักษาอัฐิไว้ในขณะเผา พอถึงเวลาช่วงเช้า The pavilion has gabled roof in the northern style with a large
ก็สามารถทำ� พธิ ีได้ โดยไม่ตอ้ งกงั วลวา่ อัฐิจะสูญหาย overhead umbrella suspended from above representing the monk’s
tent to signify meditation practice. A casket was placed inside
the pavilion where the body was to be laid. The underside of this
gold-plated casket had iron grills with firewood container and
underneath that there was a safety drawer for collecting bones and
ashes so that they may be ritually retrieved the following morning.

97

สรรค์สร้างอย่างไทย

98

เมรุพระญาณสิทธาจารย์ (หลวงปู่สิม พุทธาจาโร) ส�ำนักสงฆ์ถ�้ำผาปล่อง

ลักษณะเด่นของงาน Prominent Feature
เป็นงานสถาปัตยกรรมขนาดเล็กท่ีมีความเรียบง่าย สงบ สะอาดตา This is a clean, simple and modest structure that clearly

สะท้อนถึงจริยวัตรของพระกรรมฐานได้อย่างชัดเจน อันเป็นที่เคารพศรัทธา reflects the captivating charm of transcendental meditation revered
แก่พุทธศาสนิกชน และเป็นงานที่ได้รับความร่วมมือจากหลายภาคส่วน by Buddhists. Its construction was assisted by many parties which
ทั้งคณะสงฆ์ ซึ่งเป็นผู้ท�ำกลดที่กางด้านบนและร่วมเป็นก�ำลังส�ำคัญในงาน included the monks who laboriously made the overhead umbrella-
กอ่ สร้าง ฆราวาสโดยเฉพาะงานดอกไม้ที่ประดบั เรยี งร้อยอย่างสวยงามได้รับ tent and were most helpful, the teachers and students of Chiangmai
ความร่วมมือจากคณะครูอาจารย์และนักเรียนจากวิทยาลัยอาชีวะศึกษา Technical College who decorated the pavilion with beautiful flower
เชียงใหม่ และชาวบ้านกองสนับสนนุ ในส่วนตา่ งๆ arrangements, and the people in the community who devotedly
contributed their participation.
การออกแบบผงั บรเิ วณโดยรวม คำ� นงึ ถงึ คนจำ� นวนมากทม่ี ารว่ มงานพธิ ี
โดยแยกพนื้ ทไ่ี มใ่ หป้ ะปนกนั มพี ลบั พลารบั เสดจ็ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั The general layout of the design had to take into consideration
รัชกาลที่ ๙ ท่ียกระดับให้สูงข้ึนรับกับระดับของเมรุ ส่วนของประชาชนแทรก the large number of people who were going to attend the ceremony,
อยตู่ ามแนวชายปา่ ดา้ นหลงั การขนึ้ และลงเมรแุ ยกกนั อยา่ งชดั เจนเพอ่ื ใหก้ าร and zones had to be clearly defined so that there would be no
สัญจรสะดวกท่ีสุด สามารถมองเห็นเมรุตลอดพิธีจากพลับพลาได้ชัดเจน undesired intermingling of different people or confusion during the
และเป็นระเบียบเรียบร้อย ceremonial proceedings. The pavilion for the king was raised to the
same level as the cremation pavilion, and the public were allocated
the area along the periphery at the edge of the forest. Paths for
ascending and descending the cremation pavilion were clearly
designed in order to facilitate circulation and flow of people and the
ceremony could be observed without any visual obstruction
throughout the event.

99

สรรค์สร้างอย่างไทย

คุณคา่ และความสำ� คญั Value and Significance
เป็นงานออกแบบท่ีทั้งพระสงฆ์และฆราวาส ลูกศิษย์หลวงปู่สิมและ This was a work of combined efforts between the monks,

ชุมชนไดม้ ารว่ มแรงรว่ มใจในการกอ่ สรา้ ง แสดงถงึ ความเคารพรกั และศรทั ธา people in the community and devotees, in the construction process
หลวงปทู่ ี่รวมเป็นหน่ึงเดียว แม้จะเป็นเมรุขนาดเล็กแต่สง่างามสมฐานานุรูป which demonstrated their unity and faith in Luangpu Sim. Although
ของพระกรรมฐานและสมพระเกยี รตพิ ระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั รัชกาลท่ี ๙ it was not an extravagant cremation pavilion, its elegance befitted
ซ่ึงทรงเสดจ็ พระราชดำ� เนนิ เปน็ ประธานในพธิ ี นบั เปน็ เมรลุ อยแหง่ แรกทม่ี ไิ ด้ the deceased and was respectable for receiving the presence of
เปน็ การทำ� งานเฉพาะสถาปนกิ และชา่ งเทา่ นน้ั หากแตเ่ ปน็ การสรา้ งความรว่ มมอื His Majesty King Rama 9 who presided over the ceremony. This is
ใหก้ บั ทกุ คนไดม้ สี ว่ นรว่ มในงานพธิ คี รงั้ น้ี โดยเฉพาะดอกไม้ที่ประดิษฐ์และ considered to be the first time in which a temporary cremation
ประดับเต็มไปทุกส่วนของเมรุ รวมถึงกลดที่กางก้ันด้านบน ล้วนเกดิ ขึ้นจาก pavilion was not the sole work of the architects and building
หัวใจของลกู ศษิ ย์และชาวบา้ นท้งั สน้ิ contractors, but a work of community participation – especially
the flower arrangements that decorated the entire structure and the
100 suspended overhead umbrella-tent.