2563 การมีส่วนร่วมของกำนันและผู้ใหญ่บ้านในการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์จังหวัดชัยภูมิ THE PARTICIPATION OF THE SUBDISTRICT HEADMEN AND VILLAGE HEADMEN IN PROMOTING THE GOVERNANCE OF THE CHAIYAPHUM SANGHA พระเพชรณรงค์ ปญฺญาวชิโร (ทองนาค)

๘๘

ตารางท่ี ๔.๑๗ ผลการเปรียบเทียบระดับการมีส่วนร่วมในการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์จังหวัด
ชยั ภมู ิ จําแนกตามรายไดต้ ่อเดือน

การมสี ว่ นร่วนรว่ ม แหลง่ ข้อมลู SS df MS F Sig
ดา้ นการปกครอง ระหวา่ งกลุม่ ๑.๓๕๘ ๑ ๑.๓๕๘ ๒.๒๒๐ ๐.๑๓๗
ภายในกลมุ่ ๒๑๒.๓๐๔ ๐.๒๗๔ ๐.๖๐๑
ด้านการศาสนศึกษา ๒๑๓.๖๖๒ ๓๔๗ ๐.๖๑๒ ๐.๐๘๐ ๐.๗๗๘
รวม ๐.๑๓๕ ๓๔๘ ๑.๒๑๐ ๐.๒๗๒
ดา้ นการเผยแผ่ ระหวา่ งกลมุ่ ๑๗๑.๑๑๔ ๐.๖๙๑ ๐.๔๐๗
ภายในกลมุ่ ๑๗๑.๒๔๙ ๑ ๐.๑๓๕ ๐.๓๕๕ ๐.๕๕๑
ด้านการศกึ ษา ๐.๐๒๕ ๓๔๗ ๐.๔๙๓ ๐.๘๐๕ ๐.๔๕๗
สงเคราะห์ รวม ๑๐๕.๕๖๐ ๓๔๘
ระหวา่ งกลุ่ม ๑๐๘.๕๘๕
ด้านการสาธารณปู การ ภายในกลุ่ม ๐.๓๖๗ ๑ ๐.๐๒๕
๑๐๕.๒๐๙ ๓๔๗ ๐.๓๑๓
ดา้ นการสาธารณะ รวม ๑๐๕.๕๗๖ ๓๔๘
สงเคราะห์ ระหว่างกล่มุ ๐.๒๗๖
ภายในกลมุ่ ๑๓๘.๔๖๔ ๑ ๐.๓๖๗
ภาพรวม ๑๓๘.๗๓๙ ๓๔๗ ๐.๓๐๓
รวม ๐.๑๑๒ ๓๔๘
ระหวา่ งกลุ่ม ๑๐๙.๖๘๗
ภายในกลมุ่ ๑๐๙.๗๙๙ ๑ ๐.๒๗๖
๐.๓๗๘ ๓๔๗ ๐.๓๙๙
รวม ๑๔๐.๓๘๙ ๓๔๘
ระหวา่ งกลมุ่ ๑๔๑.๒๖๘
ภายในกลุ่ม ๑ ๐.๑๑๒
๓๔๗ ๐.๓๑๙๖
รวม ๓๔๘
ระหวา่ งกลมุ่
ภายในกลุ่ม ๑ ๐.๓๗๘
๓๔๗ ๐.๔๐๖
รวม ๓๔๘

จากตารางท่ี ๔.๑๗ พบว่า ผลการเปรียบเทียบระดับการมีส่วนร่วมในการส่งเสริมการ
ปกครองคณะสงฆ์จังหวดั ชัยภูมิ จําแนกตามรายได้ตอ่ เดอื น พบวา่ กํานันผู้ใหญบ่ ้านทมี่ ีรายได้ตอ่ เดอื น
แตกต่างกัน มีระดับการมีส่วนในการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์จังหวัดชัยภูมิ โดยภาพรวม ไม่
แตกตา่ งกนั ซึ่งไม่เปน็ ตามสมมตฐิ านที่ตั้งไว้

เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า กํานันผู้ใหญ่บ้านที่มีรายได้ต่อเดือนแตกต่างกัน มีระดับ
การมีส่วนร่วมในการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์จังหวัดชัยภูมิ ด้านการปกครอง ด้านการศาสน
ศกึ ษา ดา้ นการเผยแผ่ ด้านการศกึ ษาสงเคราะห์ ดา้ นการสาธารณูปการ ด้านการสาธารณะสงเคราะห์
ไมแ่ ตกต่างกนั ซงึ่ ไม่เปน็ ตามสมมติฐานทตี่ ง้ั ไว้

๘๙

ตารางท่ี ๔.๑๘ ผลสรุปโดยภาพรวมการเปรียบเทียบการมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่บ้านในการ
สง่ เสรมิ การปกครองคณะสงฆจ์ ังหวัดชยั ภมู ิ

ตวั แปรตน้ ตวั แปรตาม t F Sig ผลการทดสอบ

ยอมรบั ปฏิเสธ
√
เพศ กาํ นนั และผใู้ หญบ่ ้านมีสว่ นรว่ ม ๔.๐๕๘ ๐.๒๒๗
√
อายุ ในการสง่ เสริมการปกครองคณะ
√
ระดบั สงฆ์จงั หวัดชยั ภมู ิ
การศึกษา √
กาํ นนั และผใู้ หญ่บา้ นมสี ่วนรว่ ม ๐.๗๗ ๐.๔๗๙
อาชีพ √
ในการส่งเสรมิ การปกครองคณะ
รายได้ตอ่
เดือน สงฆ์จงั หวดั ชัยภมู ิ

กาํ นันและผู้ใหญ่บา้ นมีสว่ นรว่ ม ๑.๕๒๐ ๐.๓๒๒

ในการสง่ เสรมิ การปกครองคณะ

สงฆจ์ ังหวัดชยั ภมู ิ

กาํ นันและผูใ้ หญบ่ า้ นมีสว่ นรว่ ม ๑.๐๓๔ ๐.๔๐๗

ในการสง่ เสริมการปกครองคณะ

สงฆ์จังหวัดชัยภูมิ

กํานันและผู้ใหญ่บ้านมสี ่วนรว่ ม ๐.๘๐๕ ๐.๔๕๗

ในการส่งเสริมการปกครองคณะ

สงฆจ์ ังหวัดชยั ภูมิ

จากตารางท่ี ๔.๑๘ สรปุ ได้วา่ กาํ นันและผ้ใู หญ่บ้านมีส่วนร่วมในการสง่ เสริมการปกครอง
คณะสงฆจ์ งั หวัดชยั ภมู ิ

กํานันผู้ใหญ่บ้านที่มีเพศต่างกัน มีส่วนร่วมในการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์จังหวัด
ชัยภมู ิ โดยภาพรวมไม่แตกตา่ งกนั จงึ ปฏเิ สธสมมติฐาน

กํานันผู้ใหญ่บ้านที่มีอายุต่างกัน มีส่วนร่วมในการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์จังหวัด
ชัยภมู ิ โดยภาพรวมไม่แตกต่างกนั จงึ ปฏเิ สธสมมตฐิ าน

กํานันผู้ใหญ่บ้านท่ีมีระดับการศึกษาต่างกัน มีส่วนร่วมในการส่งเสริมการปกครองคณะ
สงฆจ์ ังหวดั ชัยภูมิ โดยภาพรวมไมแ่ ตกต่างกัน จงึ ปฏเิ สธสมมตฐิ าน

กํานันผู้ใหญ่บ้านที่มีอาชีพต่างกัน มีส่วนร่วมในการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์จังหวัด
ชยั ภมู ิ โดยภาพรวมไมแ่ ตกตา่ งกัน จึงปฏเิ สธสมมติฐาน

กาํ นันผ้ใู หญ่บ้านท่มี ีรายได้ต่อเดือนต่างกัน มีสว่ นร่วมในการสง่ เสริมการปกครองคณะสงฆ์
จังหวดั ชยั ภูมิ โดยภาพรวมไม่แตกต่างกนั จึงปฏเิ สธสมมตฐิ าน

๙๐

ตอนท่ี ๔ แนวทางการมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่บ้านในการส่งเสริมการปกครอง
คณะสงฆจ์ งั หวดั ชัยภมู ิ

การศึกษาแนวทางการมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่บ้านในการส่งเสริมการปกครอง
คณะสงฆ์จังหวัดชัยภูมิพบว่า การมีส่วนร่วมของกํานันผู้ใหญ่บ้านส่วนใหญ่ยังมีความเข้าใจในเร่ืองการ
ส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์ไม่สูงมากนัก และมีความเห็นว่าการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์จาก
กํานันผู้ใหญ่บ้านอายุแตกต่างกันข้อเสนอแนวทางการมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่บ้านในการ
สง่ เสรมิ การปกครองคณะสงฆจ์ ังหวัดชยั ภูมแิ ตกตา่ งกัน ดังนี้

๑. ด้านการปกครอง

กํานันผู้ใหญ่บ้านมีหน้าท่ีรักษาความสงบเรียบร้อย บําบัดทุกข์บํารุงสุขให้แก่ราษฎรและ
ดูแลในด้านต่าง ๆ รับประสานให้กับทุกหน่วยงาน ส่งเสริมบ้านวัดและโรงเรียน เพื่อความสะดวกใน
การดูแลและในการปฏิบัติอย่างทั่วถึง๑ มีหน้าท่ีกํากับช่วยสนับสนุนทางพระศาสนา เป็นผู้นําในการ
ร่วมกิจกรรมต่าง ๆ ในทุกด้านของทางวัด๒ ด้านรักษาความสงบเรียบร้อยในด้านต่าง ๆของทางคณะ
สงฆ์และสืบสานวัฒนธรรมและประเพณีของทางวัด เพื่อความดีงามและช่วยสนับสนุนพระศาสนา๓
ช่วยกํากับดูแลและตรวจสอบในกิจกรรมต่าง ๆ ของทางวัด เพื่อความดีงามและประโยชน์ของคน
สว่ นมากในด้านต่าง ๆ ของคณะสงฆ์๔ รว่ มกิจกรรมทุก ๆ ด้านของทางวดั ให้ความร่วมมอื มาเปน็ อยา่ ง
ดีและช่วยเหลือกับทางวัดตลอดมา๕ ด้านการปกครองมีความร่วมมือกับคณะสงฆ์ภายในชุมชน
ช่วยกันดูแลรักษาและส่งเสริมวัดและชุมชน เข้าวัดทําบุญตลอดมาเป็นประจํา๖ ให้การช่วยเหลือ
พระภิกษุสามเณรและประชาชนพ่ีน้องภายในหมู่บ้านวัดโรงเรียนตลอดมา๗ ให้ความมือและส่งเสริม
ชาวบ้านในการดูแลความสงบและสอดส่องดูแลพระสงฆ์สามเณร ท่มี าจากต่างถิ่นทีม่ าจาํ วดั ในเขตการ
ปกครอง๘ ให้การช่วยเหลือพี่น้องในหมู่บ้านชุมชนท่ีเราอาศัยอยู่ เพ่ือให้สอดคล้องกับหลักธรรมที่
นํามาใช้กับบ้านวัดโรงเรียน เพื่อความสงบสุขของบ้านเมือง๙ ให้ความร่วมมือช่วยส่งเสริมชาวบ้านใน
เร่ืองต่าง ๆ เช่น การดูแลความสงบเรียบร้อยและสอดส่องพระสงฆ์สามเณรท่ีมาจากต่างถ่ินท่ีจะมาจํา
วดั ในเขตปกครอง สามารถดูแลอย่างเต็มที่และตรวจสอบได้๑๐

๑ สัมภาษณ์ นายฉัตรฉาย โพธช์ิ ัย, กาํ นนั ตาํ บลกดุ นาํ้ ใส, ๒๒ มกราคม ๒๕๖๔.
๒ สมั ภาษณ์ นายโฆสิทธิ์ ศิลา, กํานันตําบลบา้ นขาม, ๒๒ มกราคม ๒๕๖๔.
๓ สมั ภาษณ์ นายวชิ ชาญ ชว่ ยจัตรุ สั , กาํ นนั ตําบลหนองโดน, ๒๓ มกราคม ๒๕๖๔.
๔ สัมภาษณ์ นายสุรเชษฐ ชัยสอน, ผูใ้ หญบ่ ้าน บา้ นกุดนํา้ ใส หมทู่ ่ี ๓, ๒๓ มกราคม ๒๕๖๔.
๕ สัมภาษณ์ นายประยูร พพิ ิธกลุ , ผ้ใู หญ่บ้าน บา้ นเด่ือ หมู่ท่ี ๕, ๒๕ มกราคม ๒๕๖๔.
๖ สมั ภาษณ์ นายจักรพงษ์ ชาตวิ เิ ศษ, ผใู้ หญ่บา้ น บ้านหอ้ ยเป้ง หมู่ที่ ๙, ๒๕ มกราคม ๒๕๖๔.
๗ สมั ภาษณ์ นางสายทอง พพิ ิธกุล, ผ้ใู หญบ่ า้ น บ้านดอนเกษตร หมทู่ ี่ ๑๑, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๘ สัมภาษณ์ นายอุทยั ลาภเกิด, ผ้ใู หญ่บา้ น บ้านท่าแตง หมู่ท่ี ๗, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๙ สมั ภาษณ์ นายแอ๊ด ทวงล,ี ผใู้ หญบ่ ้าน บ้านร่วมมติ ร หมทู่ ี่ ๘, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๑๐ สัมภาษณ์ นายประมง สวุ รรณราช, ผู้ใหญบ่ า้ น บ้านเหนือ หม่ทู ่ี ๑๐, ๒๗ มกราคม ๒๕๖๔.

๙๑

๒. ดา้ นการศาสนศึกษา

กํานันผู้ใหญ่บ้านควรส่งเสริมด้านการศึกษาของคณะสงฆ์ให้แก่พระภิกษุสามเณร ในด้าน
การศึกษาเล่าเรียน เช่น มอบทุนการศึกษาและอุปกรณ์การเรียน๑๑ ส่งเสริมทางพระศาสนาท่ีดีใน
หมู่บ้านร่วมกับทางวัดมีการสืบสานตามประเพณีต่าง ๆ เนื่องในวันสําคัญทางพระพุทธศาสนา เช่น
ช่วยถวายปัจจัยส่วนหนึ่งที่มีช่วยค่าน้ํามันรถหรือค่าอาหารที่พระภิกษุสามเณรท่ีเล่าเรียน๑๒ ส่งเสริม
ด้านการศกึ ษาใหก้ ับทางคณะสงฆใ์ นการมอบทนุ การศึกษาใหแ้ กพ่ ระภกิ ษสุ ามเณรทีแ่ คลนทนุ ทรพั ยใ์ น
การเล่าเรยี น เพื่อช่วยพระภิกษุสามเณรที่อยากเล่าเรียนจริง ๆ๑๓ ส่งเสริมด้านการศึกษาภิกษุสามเณร
และสนับสนุนด้านการศึกษาของงทางคณะสงฆ์ เช่น บริจาคช่วยกองทุนของทางคณะสงฆ์๑๔ มีส่วน
ร่วมกับทางวัด ด้านประเพณีต่าง ๆ ในการสืบสานประเพณี มอบทุนการศึกษาในวันสําคัญต่าง ๆ
ในทางพระพุทธศาสนา๑๕ ในชุมชนทางหมู่บ้านได้มีการรว่ มมือกับคณะสงฆ์ในการอบรมการศึกษาของ
ภิกษุสามเณรและนกั เรยี นในการจดั กจิ กรรมงานปฏิบัตธิ รรมในวัดทุก ๆ ปี๑๖ ส่งเสริมใหพ้ ระในวดั ทีอ่ ยู่
ในการปกครองได้เล่าเรียนหาความรู้และนําความรู้ที่ได้เล่าเรียนนํามาปรับใช้หรือนํามาประยุกต์ใช้
เพื่อพัฒนาวัดท่ีอยู่ในชุมชนเป็นท่ีศรัทธาเลื่อมใสและเจริญรุ่งเรืองต่อไป๑๗ ส่งเสริมพระสงฆ์ในวัดที่อยู่
ในเขตปกครอง ได้เรียนรู้เพิ่มเติมและนําประโยชน์ท่ีได้นํามาสั่งสอนพระภิกษุสามเณรประชาชน
ชาวบ้านทั่วไปได้๑๘ ส่งเสริมให้คณะสงฆ์ที่อยู่ในการปกครองในชุมชนได้ศึกษาเล่าเรียน๑๙ ส่งเสริมให้
พระในวัดที่อยู่ในเขตการปกครองได้เรียนรู้เพิ่มเติมและช่วยค่าใช้จ่ายในบ้างส่วน ได้สนับสนุนวัดใน
เขตชมุ ชนเป็นโรงเรยี นสอนหลกั ธรรมหรอื ธรรมะในวันพระให้กับบุคคลท่สี นใจ๒๐

๓. ดา้ นการเผยแผ่

กํานันผู้ใหญ่บ้านควรมีการประชาสัมพันธ์ ปฏิบัติตนตามหลักศีล ๕ ตามบวร
พระพุทธศาสนา ปฏิบัติตนให้อยู่ในหลักธรรมและเป็นแบบอย่างที่ดีให้แก่ประชาชนภายในชุมชน๒๑ มี
การสืบสานงานต่าง ๆ ที่เก่ียวกับทางวัดและประชาสัมพันธ์ในเรื่องงานบุญต่าง ๆ ให้กับทางวัด๒๒ มี
การประชาสัมพันธ์ให้กับทางวัด ในเร่ืองงานบุญต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นวัดในเขตการปกครองหรือนอก

๑๑ สัมภาษณ์ นายฉัตรฉาย โพธช์ิ ยั , กาํ นนั ตําบลกุดนาํ้ ใส, ๒๒ มกราคม ๒๕๖๔.
๑๒ สัมภาษณ์ นายโฆสทิ ธ์ิ ศิลา, กํานนั ตาํ บลบ้านขา, ๒๒ มกราคม ๒๕๖๔.
๑๓ สัมภาษณ์ นายวิชชาญ ช่วยจัตุรัส, กํานันตําบลหนองโดน, ๒๓ มกราคม ๒๕๖๔.
๑๔ สมั ภาษณ์ นายสรุ เชษฐ ชยั สอน, ผใู้ หญบ่ ้าน บา้ นกดุ นา้ํ ใส หมทู่ ่ี ๓, ๒๓ มกราคม ๒๕๖๔.
๑๕ สมั ภาษณ์ นายประยูร พิพิธกุล, ผูใ้ หญบ่ ้าน บา้ นเด่ือ หมูท่ ี่ ๕, ๒๕ มกราคม ๒๕๖๔.
๑๖ สัมภาษณ์ นายจกั รพงษ์ ชาติวิเศษ, ผใู้ หญ่บ้าน บา้ นห้อยเป้ง หมทู่ ่ี ๙, ๒๕ มกราคม ๒๕๖๔.
๑๗ สมั ภาษณ์ นางสายทอง พพิ ิธกลุ , ผใู้ หญบ่ ้าน บา้ นดอนเกษตร หมู่ที่ ๑๑, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๑๘ สัมภาษณ์ นายอทุ ยั ลาภเกดิ , ผู้ใหญบ่ า้ น บา้ นทา่ แตง หมทู่ ี่ ๗, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๑๙ สมั ภาษณ์ นายแอด๊ ทวงลี, ผู้ใหญบ่ ้าน บา้ นรว่ มมติ ร หม่ทู ี่ ๘, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๒๐ สัมภาษณ์ นายประมง สวุ รรณราช, ผู้ใหญบ่ า้ น บา้ นเหนือ หมู่ที่ ๑๐, ๒๗ มกราคม ๒๕๖๔.
๒๑ สมั ภาษณ์ นายฉัตรฉาย โพธ์ิชัย, กํานันตาํ บลกดุ นํา้ ใส, ๒๒ มกราคม ๒๕๖๔.
๒๒ สมั ภาษณ์ นายโฆสทิ ธ์ิ ศลิ า, กํานันตาํ บลบา้ นขาม, ๒๒ มกราคม ๒๕๖๔.

๙๒

การปกครอง๒๓ มีการสืบสานงานวัดที่ดีตลอดมาและสืบสานประเพณีของไทยที่เก่ียวกับทางวัดด้วยดี
เสมอมา๒๔ มีการประสานงานในด้านต่าง ๆ ของทางวัดท่ีได้รับมอบหมาย เช่น ในด้านการ
ประชาสัมพันธ์ ด้านการจัดงานในส่วนต่าง ๆ เป็นต้น๒๕ ทางชุมชนมีการประชาสัมพันธ์ในเร่ืองต่าง ๆ
ให้ความการร่วมมือทางศาสนพิธี วันสําคัญทางพระพุทธศาสนาต่าง ๆ ช่วยประชาสัมพันธ์ที่เกี่ยวกับ
การทําบุญให้กับทางวัด๒๖ ประชาสัมพันธ์ในการทําบุญและเป็นพิธีกรในรายการวิทยุของชุมชน เพ่ือ
ประกาศประชาสัมพันธใ์ นรายการวิทยุ๒๗ ประชาสัมพนั ธใ์ นการทําบญุ ในงานประเพณีของชมุ ชน โดยมี
ศูนย์กลางคือวัดในชุมชนและจัดทําหนังสือธรรมะหรือหนังสือสวดมนต์ในทุก ๆ ปี๒๘ ทางชุมชนมีการ
ประชาสัมพันธ์ ในการรักษาศาสนพิธีวันสําคัญต่าง ๆ ของพระพุทธศาสนา โดยมีการประชาสัมพันธ์
ผ่านหอกระจ่ายข่าวของหมู่บ้าน เพ่ือเชิญชวนพนี่ ้องร่วมกันทําบุญ๒๙ ก็ได้ช่วยประชาสมั พันธ์ให้กับทาง
วัดเป็นประจําในการทําบุญต่าง ๆ เชิญชวนผู้มีจิตศรัทธาเลื่อมใสในการทําบุญด้วยดีเสมอมาและเชิญ
ชวนจัดทาํ ผ้าปา่ กฐนิ ปีละคร้ังสองครงั้ ในทกุ ๆ ปี๓๐

๓. ด้านการศกึ ษาสงเคราะห์

กํานันผู้ใหญ่บ้านควรช่วยสนับสนุนหรือบริจาคปัจจัย เพ่ือเป็นทุนให้กับคณะสงฆ์ให้ความ
ชว่ ยเหลือแก่เด็กและเยาวชนท่ีด้อยโอกาส๓๑ ช่วยเหลือหรอื สนับสนุนทุนการศึกษาในโรงเรียนในทุก ๆ
ปีในวันสําคัญ เช่น วันเด็ก วันครู เป็นต้น๓๒ ช่วยมอบทุนการศึกษาให้แก่โรงเรียนในชุมชนสําหรับเด็ก
นักเรียนท่ียากจนแต่มีผลการเรียนท่ีดี๓๓ ส่งเสริมคณะสงฆ์ช่วยเหลือทุนการศึกษาให้กับบุตรหลาน
ภายในโรงเรียนในชุมชนของตนเอง๓๔ ช่วยเหลือในด้านต่าง ๆ ท่ีเกี่ยวกับโรงเรียน เช่น ทุนการศึกษา
ให้กับเด็กและเยาวชนภายในโรงเรียน๓๕ ทางวัดกับทางชุมชนได้มีการมอบทุนการศึกษาให้แก่เด็กและ
เยาวชน เช่น เด็กที่มีผลการเรียนดีและเด็กที่ยากจน เพื่อส่งเสริมอนุเคราะห์กับเด็กในชุมชน ในด้าน
การศึกษาโดยร่วมกับคณะสงฆ์๓๖ ร่วมจัดหาทุนการศึกษาให้กับเยาวชนในชุมชน โดยร่วมมือกับคณะ

๒๓ สัมภาษณ์ นายวชิ ชาญ ชว่ ยจัตุรัส, กาํ นันตําบลหนองโดน, ๒๓ มกราคม ๒๕๖๔.
๒๔ สัมภาษณ์ นายสุรเชษฐ ชยั สอน, ผูใ้ หญบ่ ้าน บา้ นกุดนาํ้ ใส หมู่ที่ ๓, ๒๓ มกราคม ๒๕๖๔.
๒๕ สมั ภาษณ์ นายประยรู พพิ ิธกลุ , ผูใ้ หญบ่ า้ น บ้านเดอ่ื หมู่ท่ี ๕, ๒๕ มกราคม ๒๕๖๔.
๒๖ สมั ภาษณ์ นายจักรพงษ์ ชาติวเิ ศษ, ผู้ใหญ่บา้ น บ้านหอ้ ยเป้ง หม่ทู ่ี ๙, ๒๕ มกราคม ๒๕๖๔.
๒๗ สัมภาษณ์ นางสายทอง พพิ ิธกุล, ผใู้ หญบ่ ้าน บา้ นดอนเกษตร หมู่ท่ี ๑๑, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๒๘ สัมภาษณ์ นายอุทยั ลาภเกดิ , ผใู้ หญบ่ า้ น บา้ นท่าแตง หม่ทู ่ี ๗, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๒๙ สมั ภาษณ์ นายแอ๊ด ทวงลี, ผู้ใหญ่บ้าน บา้ นรว่ มมิตร หมู่ที่ ๘, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๓๐ สมั ภาษณ์ นายประมง สุวรรณราช, ผใู้ หญบ่ ้าน บ้านเหนอื หมู่ท่ี ๑๐, ๒๗ มกราคม ๒๕๖๔.
๓๑ สัมภาษณ์ นายฉตั รฉาย โพธ์ชิ ยั , กาํ นนั ตําบลกุดน้าํ ใส, ๒๒ มกราคม ๒๕๖๔.
๓๒ สมั ภาษณ์ นายโฆสิทธ์ิ ศลิ า, กาํ นนั ตําบลบา้ นขาม, ๒๒ มกราคม ๒๕๖๔.
๓๓ สมั ภาษณ์ นายวิชชาญ ชว่ ยจตั ุรัส, กํานันตาํ บลหนองโดน, ๒๓ มกราคม ๒๕๖๔.
๓๔ สัมภาษณ์ นายสุรเชษฐ ชยั สอน, ผใู้ หญ่บา้ น บา้ นกุดน้ําใส หม่ทู ี่ ๓, ๒๓ มกราคม ๒๕๖๔.
๓๕ สมั ภาษณ์ นายประยรู พพิ ิธกุล, ผูใ้ หญ่บ้าน บา้ นเด่ือ หมทู่ ่ี ๕, ๒๕ มกราคม ๒๕๖๔.
๓๖ สมั ภาษณ์ นายจกั รพงษ์ ชาตวิ ิเศษ, ผใู้ หญ่บา้ น บา้ นหอ้ ยเป้ง หมู่ที่ ๙, ๒๕ มกราคม ๒๕๖๔.

๙๓

สงฆ์๓๗ ร่วมจัดหาทุนการศึกษาอุปกรณ์การเรียนให้กับชุมชนวัดและโรงเรียน โดยการผ่านสะพานบุญ
เช่น ผ้าป่า กฐิน๓๘ วัดกับชุมชนมีความร่วมมือกันมีการมอบทุนการศึกษาส่ือการเรียนการสอนและ
อุปกรณ์กีฬาให้กับเด็กนักเรียนในทุก ๆ ปี เพ่ือเป็นการสนับสนุน ส่งเสริมและสงเคราะห์กับเด็กใน
ชุมชนท่ีไม่มีทุนทรัพย์ในด้านการศึกษา๓๙ มีการสนับสนุนคณะสงฆ์ในการมอบทุนการศึกษาอุปกรณ์
การเรียนการสอนและมอบค่าอาหารกลางวัน ให้กับเด็กและเยาวชนในตําบลในชุมชนด้วยดีเสมอมา
เพื่อสนับสนุนบุตรหลานภายในชุมชนให้มีความรักใคร่ปรองดองกันและอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข
เพื่อสง่ เสรมิ บา้ นวัดและโรงเรียนเปน็ หน่งึ เดยี วกนั ๔๐

๔. ด้านการสาธารณปู การ

กํานันผู้ใหญ่บ้านควรบริจาคน้ําดื่มให้กับคณะสงฆ์บริจาคสิ่งอํานวยความสะดวกให้แก่
พระภิกษุสามเณรที่มาเรียน เช่น พัดลม โต๊ะ เก้าอ้ี ส่ือการเรียนการสอนเป็นต้น๔๑ ช่วยเหลอื สนับสนุน
ร่วมบริจาคสิ่งของหรือส่ิงอํานวยความสะดวกให้กับชาวบ้านและชุมชน เช่น เสื้อผ้า ผ้าห่ม ถุงยังชีพ
เป็นต้น๔๒ ช่วยเหลือและบริการร่วมกับคณะสงฆ์ภายในชุมชน ช่วยเหลือบริจาคส่ิงของต่าง ๆ ให้กับ
ชมุ ชน เช่น ถนนคอนกรตี ท่อน้ําประปาต่าง ๆ เปน็ ตน้ ๔๓ ช่วยเหลือและบริการร่วมกบั คณะสงฆภ์ ายใน
ชุมชน ช่วยเหลือบริจาคส่ิงของต่าง ๆ ให้กับชุมชน เช่น ข้าวสารอาหารแห้ง เสื้อผ้าเคร่ืองนุ่งห่ม ถนน
คอนกรีต ท่อน้ําประปา เดินไฟฟ้าให้กับคนยากจนต่าง ๆ เป็นต้น๔๔ ช่วยเหลือกลุ่มผู้ด้อยโอกาสและ
กลุ่มผู้ยากไร้ โดยผ่านทางคณะสงฆ์๔๕ ช่วยเหลือในด้านต่าง ๆ ร่วมกับทางวัด เช่น บริจาคข้าวสาร
อาหารแห้งและทุนทรัพย์ส่วนหน่ึงให้กับชาวบ้านในชมุ ชน๔๖ ในชุมชนมกี ารร่วมมือกันกับทางคณะสงฆ์
ในชุมชน เช่น พัฒนาปรับภูมิทัศน์ ทําความสะอาดถนนภายในชุมชน ทําความสะอาดแม่น้ําลําคลอง
ของชุมชน๔๗ ร่วมกันเทลานวัดลานหมู่บ้าน แล้วแต่จิตศรัทธาของชาวบ้านจนสําเร็จลุล่วงและเกิด
ประโยชน์ใช้ร่วมกันในชุมชน๔๘ ในชุมชนมีการบูรณาการร่วมกับทางคณะสงฆ์ในชุมชนในการทํา
ประโยชน์ในชุมชนเป็นประจํา เช่น การร่องน้ํา-ทําถนนในวัด โดยร่วมมือกันอย่างสมัครสมานสามัคคี

๓๗ สัมภาษณ์ นางสายทอง พพิ ธิ กุล, ผู้ใหญบ่ ้าน บ้านดอนเกษตร หม่ทู ี่ ๑๑, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๓๘ สมั ภาษณ์ นายอทุ ยั ลาภเกดิ , ผู้ใหญบ่ า้ น บ้านทา่ แตง หมทู่ ี่ ๗, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๓๙ สัมภาษณ์ นายแอ๊ด ทวงล,ี ผู้ใหญบ่ ้าน บา้ นร่วมมติ ร หมูท่ ่ี ๘, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๔๐ สมั ภาษณ์ นายประมง สวุ รรณราช, ผูใ้ หญบ่ า้ น บ้านเหนอื หมู่ที่ ๑๐, ๒๗ มกราคม ๒๕๖๔.
๔๑ สัมภาษณ์ นายฉัตรฉาย โพธิ์ชัย, กาํ นนั ตาํ บลกดุ นา้ํ ใส, ๒๒ มกราคม ๒๕๖๔.
๔๒ สมั ภาษณ์ นายโฆสทิ ธ์ิ ศลิ า, กาํ นันตาํ บลบา้ นขาม, ๒๒ มกราคม ๒๕๖๔.
๔๓ สัมภาษณ์ นายวชิ ชาญ ชว่ ยจตั รุ ัส, กํานันตาํ บลหนองโดน, ๒๓ มกราคม ๒๕๖๔.
๔๔ สมั ภาษณ์ นายสุรเชษฐ ชยั สอน, ผู้ใหญ่บ้าน บา้ นกดุ นํา้ ใส หมทู่ ่ี ๓, ๒๓ มกราคม ๒๕๖๔.
๔๕ สัมภาษณ์ นายประยูร พพิ ิธกลุ , ผูใ้ หญ่บ้าน บา้ นเด่อื หมู่ท่ี ๕, ๒๕ มกราคม ๒๕๖๔.
๔๖ สัมภาษณ์ นายจกั รพงษ์ ชาตวิ ิเศษ, ผู้ใหญ่บา้ น บา้ นห้อยเปง้ หมู่ที่ ๙, ๒๕ มกราคม ๒๕๖๔.
๔๗ สัมภาษณ์ นางสายทอง พพิ ธิ กลุ , ผใู้ หญ่บ้าน บา้ นดอนเกษตร หมู่ที่ ๑๑, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๔๘ สมั ภาษณ์ นายอุทยั ลาภเกดิ , ผู้ใหญบ่ ้าน บา้ นทา่ แตง หมู่ท่ี ๗, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.

๙๔

เป็นน้ําหนึ่งใจเดียวกัน๔๙ ได้มีการดูแลค่าน้ําค่าไฟและดูแลถาวรวัตถุต่าง ๆภายในวัดและช่วยเหลือ
บุคคลผูด้ ้อยโอกาสภายในชุมชนอย่างดีเสมอมา๕๐

๕. ดา้ นการสาธารณะสงเคราะห์
กํานันผู้ใหญ่บ้านควรช่วยเหลือส่ิงอํานวยความสะดวกดูแลกลุ่มผู้สูงอายุคนจนภายใน
ชุมชน๕๑ ช่วยเหลือดูแลกลุ่มกลุ่มผู้ด้อยโอกาสหรือเด็กผู้ยากจนภายในชุมชน ช่วยเหลืออํานวยความ
สะดวก เช่น บริจาคเส้ือผ้าเคร่ืองนุ่งห่มต่าง ๆ เป็นต้น๕๒ บริจาคอุปกรณ์เครื่องครัวเครื่องทาํ อาชีพและ
อุปถัมภ์บริจาคข้าวสารอาหารแห้งให้กับชาวบ้านภายในหมู่บ้านชุมชน คือ ช่วยเหลือมาในทุก ๆ ป๕ี ๓
ร่วมมือกับทางคณะสงฆ์ภายในชุมชนนั้น ให้ความช่วยเหลือผู้สูงอายุ ผู้พิการ ผู้ด้อยโอกาสท่ีอยู่ใน
หมู่บ้านในชุมชน๕๔ ชุมชนและคณะสงฆ์ เป็นส่ิงท่ีเก้ือกูลต่อกันและกัน ชุมชนย่อมมีความรักใคร่
ปรองดองกัน โดยสร้างความเป็นหน่ึงเดียวรู้รักสามัคคีกันของพระภิกษุสามเณรและบุคคลชาวบ้านใน
ชุมชนในเขตการปกครอง๕๕ ช่วยกันปรับภูมิทัศน์ในชุมชนและทําความสะอาดในวัด๕๖ ร่วมกันปรับปรุง
ภูมิทัศน์ภายในวัด โดยเฉพาะฌาปนสถานให้มีความสะอาดเรียบร้อยสวยงามไม่น่ากลัว๕๗ ช่วย
สนบั สนุนสง่ิ ของจากทางวัดให้กบั ผู้ด้วยโอกาสผสู้ ูงอายุภายในหมู่บ้านเป็นประจาํ ๕๘ ช่วยเหลอื ดูแลกลุ่ม
ผู้สูงอายุและกลุ่มผู้ด้อยโอกาสหรือกลุ่มผู้พิการในด้านต่าง ๆ เช่น ด้านสติปัญญา ด้านร่างกาย เป็น
ต้น๕๙ จัดหาสิ่งอํานวยความสะดวกหรือสิ่งของที่แบ่งเบาภาระ เพื่อสนับสนุนช่วยเหลือให้กับผู้ป่วยติด
เตียงภายในชุมชน ติดตามอาการช่วยเหลืออย่างเต็มที่ โดยร่วมมือกับทางคณะสงฆ์ภายในชุมชนที่
ตนเองได้อยอู่ าศยั นัน้ เอง๖๐
สรุป ผลการสัมภาษณ์การมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่บ้านในการปกครองคณะสงฆ์
จังหวัดชัยภูมิจากการสัมภาษณ์กํานันและผู้ใหญ่บ้าน จํานวน ๑๐ คน เป็นผู้ให้ข้อมูลสําคัญตาม
วตั ถุประสงคก์ ารวจิ ยั ดังนี้

๔๙ สัมภาษณ์ นายแอด๊ ทวงล,ี ผู้ใหญบ่ า้ น บ้านร่วมมิตร หมู่ท่ี ๘, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๕๐ สมั ภาษณ์ นายประมง สุวรรณราช, ผใู้ หญบ่ ้าน บ้านเหนือ หมทู่ ่ี ๑๐, ๒๗ มกราคม ๒๕๖๔.
๕๑ สัมภาษณ์ นายฉัตรฉาย โพธชิ์ ยั , กํานนั ตาํ บลกดุ นาํ้ ใส, ๒๒ มกราคม ๒๕๖๔.
๕๒ สมั ภาษณ์ นายโฆสทิ ธิ์ ศิลา, กํานนั ตาํ บลบา้ นขาม, ๒๒ มกราคม ๒๕๖๔.
๕๓ สมั ภาษณ์ นายวชิ ชาญ ชว่ ยจัตรุ ัส, กาํ นันตาํ บลหนองโดน, ๒๓ มกราคม ๒๕๖๔.
๕๔ สัมภาษณ์ นายสุรเชษฐ ชยั สอน, ผูใ้ หญ่บา้ น บ้านกดุ น้าํ ใส หม่ทู ่ี ๓, ๒๓ มกราคม ๒๕๖๔.
๕๕ สมั ภาษณ์ นายประยรู พพิ ธิ กลุ , ผใู้ หญ่บา้ น บา้ นเดื่อ หมู่ที่ ๕, ๒๕ มกราคม ๒๕๖๔.
๕๖ สมั ภาษณ์ นายจักรพงษ์ ชาตวิ เิ ศษ, ผ้ใู หญ่บ้าน บ้านหอ้ ยเปง้ หมทู่ ี่ ๙, ๒๕ มกราคม ๒๕๖๔.
๕๗ สัมภาษณ์ นางสายทอง พพิ ิธกลุ , ผู้ใหญบ่ ้าน บา้ นดอนเกษตร หมทู่ ี่ ๑๑, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๕๘ สมั ภาษณ์ นายอทุ ัย ลาภเกิด, ผู้ใหญบ่ า้ น บ้านท่าแตง หมู่ท่ี ๗, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๕๙ สมั ภาษณ์ นายแอ๊ด ทวงล,ี ผู้ใหญบ่ า้ น บา้ นรว่ มมติ ร หมทู่ ่ี ๘, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๖๐ สัมภาษณ์ นายประมง สุวรรณราช, ผใู้ หญ่บา้ น บ้านเหนอื หมทู่ ่ี ๑๐, ๒๗ มกราคม ๒๕๖๔.

๙๕

๑. ด้านการปกครอง

กํานันผู้ใหญ่บ้านมีหน้าท่ีรักษาความสงบเรียบร้อย บําบัดทุกข์บํารุงสุขให้แก่ราษฎรและ
ดูแล รับประสานให้กับทุกหน่วยงาน บ้าน วัด โรงเรียน ส่งเสริมบ้านวัดโรงเรียนทางพระศาสนาร่วม
กจิ กรรมของทางวดั สืบสานวฒั นธรรมและประเพณีของทางวัด

๒. ดา้ นการศาสนศกึ ษา

กํานนั ผู้ใหญ่บา้ นมีส่วนในการส่งเสรมิ ด้านการศึกษาของคณะสงฆ์บริจาคอปุ กรณ์การเรียน
ใหแ้ กพ่ ระภกิ ษสุ ามเณรมอบทนุ การศกึ ษาได้เรยี นรู้เพิม่ เติม การจดั กิจกรรมงานปฏบิ ตั ธิ รรม

๓. ด้านการเผยแผ่

กํานันผู้ใหญ่บ้านมีการประชาสัมพันธ์ สืบสานงานต่าง ๆกับทางวัด สืบสานประเพณีใน
การร่วมมือทางศาสนพิธี วนั สาํ คัญทางพระพทุ ธศาสนา การทําบุญ โดยมศี ูนย์กลางคอื วัดในชมุ ชนการ
รักษาศาสนพิธีวันสําคัญต่าง ๆ ของพระพุทธศาสนาโดยมีการประชาสัมพันธ์ผ่านหอกระจ่ายข่าวของ
หม่บู ้าน

๔. ดา้ นการศกึ ษาสงเคราะห์

กาํ นนั ผ้ใู หญ่บ้านชว่ ยสนับสนุนส่งเสริมคณะสงฆ์มอบทนุ การศกึ ษาให้แก่เด็กและเยาวชนท่ี
ไม่มีทุนทรพั ย์ในด้านการศึกษาในโรงเรียน รว่ มจัดหาทุนการศึกษากับคณะสงฆ์ให้กับเยาวชนในชุมชน
ร่วมจดั หาทนุ การศึกษาให้กับชุมชนและวดั โรงเรียนโดยการผ่านสะพานบุญ เช่น ผา้ ปา่ กฐิน

๕. ดา้ นการสาธารณปู การ

กํานันผู้ใหญ่บ้านร่วมช่วยเหลือสนับสนุนร่วมบริจาคสิ่งของให้กับชาวบ้านและชุมชน
บริจาคนํ้าด่ืมกับคณะสงฆ์บริจาคส่ิงอํานวยความสะดวกให้แก่พระภิกษุสามเณรที่มาเรียน ช่วยเหลือ
กลุ่มผู้ด้อยโอกาสและกลุ่มผู้ยากไร้ในด้านต่าง ๆ ร่วมกับได้มีการดูแลค่าน้ําค่าไฟและดูแลทางวัดเพ่ือ
เกิดประโยชนใ์ ช้ร่วมกันในชุมชน ถาวรวตั ถตุ ่าง ๆภายในวดั

๖. ด้านการสาธารณะสงเคราะห์

กํานันผู้ใหญ่บ้านร่วมช่วยเหลือส่ิงอํานวยความสะดวกดูแลกลุ่มผู้สูงอายุคนจนและ
ผู้ด้อยโอกาส กลุ่มผู้ยากไร้ ผู้พิการ ที่อยู่ในหมู่บ้านในชุมชน ช่วยกันปรับปรุงภูมิทัศน์ในชุมชนและทํา
ความสะอาดในวัด โดยเฉพาะฌาปนสถานให้มคี วามสะอาดเรียบร้อยสวยงามไม่น่ากลวั

๙๖

๔.๔ ผลการสัมภาษณ์การใช้หลักอิทธิบาท ๔ มาใช้ในการมีส่วนร่วมของกํานันและ
ผู้ใหญบ่ ้านในการปกครองคณะสงฆ์ จงั หวดั ชยั ภมู ิ

จากการสัมภาษณ์กํานันและผู้ใหญ่บ้าน จํานวน ๑๐ คน เป็นผู้ให้ข้อมูลสําคัญตาม
วัตถุประสงคก์ ารวจิ ัย

๑. ฉันทะ (ความพอใจรกั ใคร่ในส่ิงน้นั )

กํานันและผู้ใหญ่ได้สืบสานวัฒนธรรมประเพณีท่ีดีงาม โดยใช้หลักธรรมะเพ่ือให้เกิดความ
สมัครสมานสามัคคีของวัดและชุมชน๖๑ ร่วมทําบุญโดยใช้หลักการปกครองกับหลักธรรมมาเกื้อกูล ซึ่ง
กันและกันเพ่ือช่วยในเรื่องความสามัคคีในวัดเป็นประจําในการกิจกรรของทางวัด๖๒ ร่วมทํางานบุญ
ประเพณี โดยใช้หลักการของนักปกครองมาช่วยในการปฏิบัติงานท่ีได้รับมอบหมายจากคณะสงฆ๖์ ๓
โดยใช้หลักการปกครองให้เกิดความสามัคคีในวัด โรงเรียน ชุมชน๖๔ โดยใช้หลักการปกครองให้เกิด
ความสามัคคีในวัด โรงเรียน ชุมชน๖๕ การดแู ลชุมชนต้องมีความพากเพียร ความอดทนอดกลั้นเปิดรับ
ฟังทุกเสียงจากทุกคนจากชุมชน โดยอาศัยวัดเป็นจุดศูนย์กลางเป็นเครื่องขัดเกลาจิตใจให้คนใน
ชุมชน๖๖ สร้างความรักความห่วงแหนให้เกิดข้ึนภายในวัดและชุมชน๖๗ สร้างความรักและหวงแหนใน
วัดและพระพทุ ธศาสนาดาํ รงรักษาไว้ ซึ่งคุณงามความดขี องศาสนาพุทธ๖๘ ชุมชนกับพระภิกษสุ งฆเ์ ป็น
สิ่งท่ีช่วยกันดูแลชุมชน ชุมชนไหนมีพระดีมีผู้นําท่ีดี ชุมชนนั้นย่อมมีความรักใคร่มีความสงบสุขใน
ชุมชน๖๙ ช่วยเหลือทางวัดในการสืบสานวัฒนธรรมประเพณีต่าง ๆ เพื่อดํารงไว้ ซึ่งพระศาสนาให้อยู่
ดาํ รงถาวรสืบไปตลอดมา๗๐

๒. วิรยิ ะ (ความพากเพยี รในส่งิ น้ัน)

กํานันและผู้ใหญ่ได้ช่วยเหลือกิจกรรมทางคณะสงฆ์อย่างเป็นประจําสม่ําเสมอ ในด้าน
กิจกรรมต่าง ๆ ภายในวัด๗๑ มีความขยันความพากเพียรในกิจกรรมของทางวัดอย่างสมํ่าเสมอ๗๒ การ
บริการในการมีส่วนร่วมกับทางวัด๗๓ ให้ชุมชนได้มีส่วนร่วมในกิจกรรมต่าง ๆของทางวัด เพ่ือความ

๖๑ สมั ภาษณ์ นายฉตั รฉาย โพธ์ชิ ยั , กํานันตําบลกดุ นํา้ ใส, ๒๒ มกราคม ๒๕๖๔.
๖๒ สมั ภาษณ์ นายโฆสทิ ธิ์ ศลิ า, กาํ นนั ตาํ บลบ้านขาม, ๒๒ มกราคม ๒๕๖๔.
๖๓ สมั ภาษณ์ นายวิชชาญ ชว่ ยจตั ุรสั , กาํ นนั ตาํ บลหนองโดน, ๒๓ มกราคม ๒๕๖๔.
๖๔ สัมภาษณ์ นายสรุ เชษฐ ชัยสอน, ผ้ใู หญ่บา้ น บา้ นกุดนํา้ ใส หมู่ที่ ๓, ๒๓ มกราคม ๒๕๖๔.
๖๕ สมั ภาษณ์ นายประยูร พพิ ธิ กลุ , ผ้ใู หญบ่ ้าน บา้ นเดอ่ื หมู่ที่ ๕, ๒๕ มกราคม ๒๕๖๔.
๖๖ สมั ภาษณ์ นายจักรพงษ์ ชาตวิ ิเศษ, ผู้ใหญบ่ ้าน บ้านหอ้ ยเปง้ หมู่ท่ี ๙, ๒๕ มกราคม ๒๕๖๔.
๖๗ สัมภาษณ์ นางสายทอง พิพธิ กุล, ผใู้ หญ่บา้ น บา้ นดอนเกษตร หมทู่ ่ี ๑๑, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๖๘ สัมภาษณ์ นายอทุ ยั ลาภเกิด, ผใู้ หญบ่ า้ น บา้ นท่าแตง หมทู่ ่ี ๗, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๖๙ สัมภาษณ์ นายแอ๊ด ทวงล,ี ผใู้ หญ่บา้ น บา้ นร่วมมติ ร หมู่ท่ี ๘, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๗๐ สัมภาษณ์ นายประมง สุวรรณราช, ผ้ใู หญบ่ ้าน บ้านเหนอื หมูท่ ่ี ๑๐, ๒๗ มกราคม ๒๕๖๔.
๗๑ สมั ภาษณ์ นายฉัตรฉาย โพธิ์ชยั , กาํ นันตําบลกุดนํ้าใส, ๒๒ มกราคม ๒๕๖๔.
๗๒ สัมภาษณ์ นายโฆสิทธิ์ ศิลา, กํานนั ตําบลบ้านขาม, ๒๒ มกราคม ๒๕๖๔.
๗๓ สัมภาษณ์ นายวชิ ชาญ ชว่ ยจัตุรสั , กํานนั ตําบลหนองโดน, ๒๓ มกราคม ๒๕๖๔.

๙๗

สามัคคีปรองดองกันและเพ่ือความสงบสุขผาสุกในการอยู่ร่วมกันในสังคม๗๔ มีความพากเพียรที่
เก่ียวกับงานทางวัดเป็นท่ีพึ่งได้ เพ่ือให้เกิดความชอบธรรมในการปฏิบัติงานในการปกครองและเป็น
แบบอย่างที่ดีให้กับบุคคลในชุมชน๗๕ ผู้นําชุมชนต้องเป็นแบบอย่างที่ดีและมีใจรักมีความเอาใจใส่ทุก
คนสามารถช่วยเหลือหรือแก้ไขปัญหาในทุก ๆ เรื่องของทุกคนในชุมชนได้สามารถพ่ึงพาได้ โดยต้อง
อาศัยพระสงฆ์ช่วยแนะนําชี้ทางในการแก้ไขปัญหาอย่างเป็นธรรมถูกต้อง๗๖ ต้ังใจในการทํางานท่ีได้รับ
มอบหมายอย่างตรงไปตรงมาและเป็นธรรมตามหลักของเหตุผล๗๗ ตั้งใจในการทําความดีให้เป็น
ตัวอย่างให้กับชุมชนให้สมกับการเป็นผู้นําท่ีชุมชนเลือกเข้ามาเป็นตัวแทนในการปฏิบัติงานของพ่ีน้อง
ประชาชนในชุมชน๗๘ การดูแลชุมชนต้องมีความพากเพียรอดกลั้นเปิดใจรับฟังทุกเสียงจากชุมชน ไม่
ว่าจะเป็นเสียงส่วนน้อยและเสียงส่วนมาก โดยนํามาปรับใช้มาประยุกต์ใช้ในการแก้ไขปัญหา ไม่ว่าจะ
เป็นในเรื่องของวดั บา้ น โรงเรียน๗๙ มีการสนับสนุนกจิ กรรมของทางวดั เปน็ ประจํา สามารถเชิญชวนพี่
น้องประชาชนมาชว่ ยในการทาํ ความดีที่ดีงามของพระศาสนา๘๐

๓. จติ ตะ (ความเอาใจใสฝ่ ักใฝ่ในสิง่ น้นั )

กํานันและผู้ใหญ่ได้มีส่วนร่วมในการงานด้านต่าง ๆ ของวัดกับสิ่งที่ได้รับผิดชอบอย่าง
เต็มที่ โดยคํานึงถึงประโยชน์ของบุคคลส่วนมาก๘๑ มีความเอาใจใส่ในกิกรรมของทางวัดและหลักการ
ทางพระพุทธศาสนา๘๒ มีส่วนร่วมอย่างต่อเน่ือง ไม่ว่าจะงานเล็กงานใหญ่ในทางพระพุทธศาสนา ทํา
โดยไม่ติไม่เกลียงงานในวัดวาอาราม๘๓ การมีส่วนร่วมอย่างเต็มที่ เช่น ในการจัดเตรียมสถานที่ภายใน
วัด ซึ่งทางวัดมีกิจกรรมอะไรก็สามารถเรียกใช้ได้ เพื่อเป็นแบบอย่างท่ีดีของผู้นําชุมชนน้ันเอง๘๔ มี
ความเอาใจใส่และในการปฏิบัติงานให้เกิดความดีภายในจิตใจ ให้กับชุมชนและพระศาสนา๘๕ ต้องมี
ความเอาใจใส่ในกิจกรรมทางวัดเป็นประจํา โดยท่ีใฝ่ในงานท่ีได้รับมอบหมาย เพื่อความสําเร็จบรรลุ
วัตถุประสงค์ท่ีตั้งไว้และสร้างนิสัยความขยันอดทน ความรับผิดชอบ ความเอาใจใส่ในงานที่ตนทํา๘๖ มี
ความมุ่งม่ันและเอาใจใส่ในการงานที่ตนทํา เพ่ือประโยชน์ของคนส่วนมากในชุมชน๘๗ มีความมุ่งม่ัน

๗๔ สัมภาษณ์ นายสุรเชษฐ ชัยสอน, ผู้ใหญบ่ า้ น บ้านกุดน้ําใส หมทู่ ่ี ๓, ๒๓ มกราคม ๒๕๖๔.
๗๕ สัมภาษณ์ นายประยูร พพิ ิธกลุ , ผูใ้ หญ่บ้าน บ้านเดอื่ หมทู่ ี่ ๕, ๒๕ มกราคม ๒๕๖๔.
๗๖ สมั ภาษณ์ นายจกั รพงษ์ ชาตวิ เิ ศษ, ผใู้ หญ่บ้าน บ้านหอ้ ยเปง้ หมทู่ ี่ ๙, ๒๕ มกราคม ๒๕๖๔.
๗๗ สัมภาษณ์ นางสายทอง พพิ ิธกุล, ผใู้ หญบ่ า้ น บ้านดอนเกษตร หมทู่ ่ี ๑๑, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๗๘ สมั ภาษณ์ นายอุทยั ลาภเกดิ , ผใู้ หญ่บ้าน บา้ นทา่ แตง หมู่ท่ี ๗, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๗๙ สมั ภาษณ์ นายแอ๊ด ทวงลี, ผู้ใหญ่บา้ น บา้ นรว่ มมติ ร หม่ทู ี่ ๘, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๘๐ สัมภาษณ์ นายประมง สวุ รรณราช, ผู้ใหญ่บา้ น บ้านเหนอื หมู่ท่ี ๑๐, ๒๗ มกราคม ๒๕๖๔.
๘๑ สมั ภาษณ์ นายฉัตรฉาย โพธิ์ชยั , กาํ นันตาํ บลกุดนํา้ ใส, ๒๒ มกราคม ๒๕๖๔.
๘๒ สัมภาษณ์ นายโฆสิทธิ์ ศิลา, กํานนั ตาํ บลบา้ นขาม, ๒๒ มกราคม ๒๕๖๔.
๘๓ สัมภาษณ์ นายวชิ ชาญ ชว่ ยจัตุรัส, กาํ นันตาํ บลหนองโดน, ๒๓ มกราคม ๒๕๖๔.
๘๔ สมั ภาษณ์ นายสุรเชษฐ ชยั สอน, ผใู้ หญบ่ า้ น บา้ นกดุ นํา้ ใส หมู่ที่ ๓, ๒๓ มกราคม ๒๕๖๔.
๘๕ สมั ภาษณ์ นายประยูร พิพิธกุล, ผูใ้ หญบ่ ้าน บ้านเด่อื หมู่ท่ี ๕, ๒๕ มกราคม ๒๕๖๔.
๘๖ สัมภาษณ์ นายจกั รพงษ์ ชาติวเิ ศษ, ผู้ใหญบ่ ้าน บ้านหอ้ ยเปง้ หมู่ท่ี ๙, ๒๕ มกราคม ๒๕๖๔.
๘๗ สมั ภาษณ์ นางสายทอง พพิ ธิ กุล ผใู้ หญบ่ ้าน, บา้ นดอนเกษตร หมู่ที่ ๑๑, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.

๙๘

และเอาใจใส่ชาวบ้านในชุมชนและร่วมกับทางวัดในการฝึกฝนให้ชาวบ้านมีความมุ่งมั่นทําแต่ความดี
โดยยึดหลักธรรม เรือ่ งบญุ เรอ่ื งบาปมาชว่ ยในการขดั เกลาคนในชุมชน๘๘ ผูน้ าํ ทุกคนตอ้ งมีใจรัก มคี วาม
เอาใจใส่ทุกข์-สุขของคนในชุมชน โดยพระสงฆ์ถือว่ามีบทบาทสําคัญมากในการช่วยเหลือ๘๙ เอาใจใส่
ดูแลงานวดั ในทุก ๆ ด้านของทางวดั อย่างตรงไปตรงมาและถูกตอ้ งตามสมควร๙๐

๔. วิมงั สา (ความหม่ันสอดสอ่ งในส่งิ นนั้ )
กํานันและผู้ใหญ่ได้ช่วยสอดส่องดูแลพระภิกษุสามเณร เพ่ือความสงบเรียบร้อยให้เป็นไปเพื่อ

ความถูกต้อง๙๑ ช่วยสอดส่องดูแลให้กับทางวัดและคณะสงฆ์ เพื่อช่วยแบ่งเบาภาระงานของคณะสงฆ๙์ ๒
สอดสอ่ งดูแลเป็นหูเป็นตาให้กับทางคณะสงฆ์ ให้เป็นไปเพ่ือความถูกต้อง๙๓ ช่วยสอดสอ่ งดูแลความเรียบร้อย
ให้กับทางคณะสงฆ์ เพื่อให้เกิดความสงบสุขและสามารถช่วยเหลือสาธารทุกข์สุกดิบของพระภิกษุสามเณร๙๔
สอดส่องดูแลวัดและพระภิกษุสามเณร เพ่ือเกิดความชอบธรรม ในการอยู่ร่วมกันและรับผิดชอบในเร่ืองการ
ดูแล เช่น พระภิกษุสามเณรอาพาธ เป็นต้น๙๕ ผู้นําต้องมีวิสัยทัศน์ที่กว้างไกล ปฏิบัติงานให้สอดคล้องกับ
พระสงฆ์ ควรให้ชุมชนมีส่วนร่วมมากกว่าน้ี เพ่ือให้เกิดความสามัคคีในสังคม๙๖ ดูแลความสุขของวัดและ
ชุมชนข้อเสนอแนะ ขอให้พระสงฆ์จงมุ่งม่ันทําแต่ความดี๙๗ ดูแลความสุขทุกข์ของชาวบ้านและให้ปรึกษาใน
การแก้ไขปัญหาในชุมชน มีวัดเป็นศนู ย์รวม มีสงฆ์ดีวัดก็ดี สงฆ์ไม่ดีวัดก็มัวหมอง ผู้นําดีวัดก็ดี ความสงบสุขก็
จะเกิดแก่ประชาชน บ้าน วัด โรงเรียนเป็นส่ิงท่ีเก้ือหนุนกันและอยู่ร่วมกัน ความเจริญรุ่งเรืองก็จะเกิดกับ
ชุมชน๙๘ ผู้นําต้องมีวิสัยทัศน์ท่ีกว้างไกล เปิดใจกว้างกับทุกคนไม่เลือกปฏิบัติ สอดส่องดูแลเท่าเทียมการ
ปกครองคนในชุมชนของผู้นํานั้นทางคณะสงฆ์ในชุมชนถือว่ามีส่วนสําคัญเป็นอย่างย่ิงในการดูแลชุมชน ถือ
เป็นสง่ิ ทด่ี ียิง่ หากชุมชนมีวัดมคี ณะสงฆ์ท่ีดอี ยู่ในชมุ ชน๙๙ มกี ารไปถามความเปน็ อย่ขู องสงฆเ์ ป็นประจําทกุ วัน
ว่าขาดเหลืออะไรบ้างขอเสนอแนะ อยากให้คณะสงฆ์ของประเทศไทยเป็นตัวของตัวเอง ไม่ต้องข้ึนกับสํานัก
พทุ ธได้ไหม๑๐๐

๘๘ สมั ภาษณ์ นายอทุ ยั ลาภเกิด, ผ้ใู หญ่บ้าน บา้ นทา่ แตง หมทู่ ี่ ๗, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๘๙ สัมภาษณ์ นายแอ๊ด ทวงล,ี ผูใ้ หญบ่ า้ น บา้ นรว่ มมิตร หม่ทู ี่ ๘, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๙๐ สมั ภาษณ์ นายประมง สวุ รรณราช, ผใู้ หญ่บ้าน บา้ นเหนอื หมทู่ ี่ ๑๐, ๒๗ มกราคม ๒๕๖๔.
๙๑ สัมภาษณ์ นายฉตั รฉาย โพธ์ชิ ยั , กํานันตําบลกุดนํา้ ใส, ๒๒ มกราคม ๒๕๖๔.
๙๒ สมั ภาษณ์ นายโฆสิทธ์ิ ศลิ า, กาํ นันตาํ บลบา้ นขาม, ๒๒ มกราคม ๒๕๖๔.
๙๓ สัมภาษณ์ นายวชิ ชาญ ช่วยจัตุรัส, กํานันตาํ บลหนองโดน, ๒๓ มกราคม ๒๕๖๔.
๙๔ สมั ภาษณ์ นายสุรเชษฐ ชยั สอน, ผ้ใู หญบ่ า้ น บ้านกุดนาํ้ ใส หมทู่ ี่ ๓, ๒๓ มกราคม ๒๕๖๔.
๙๕ สัมภาษณ์ นายประยรู พิพิธกุล, ผใู้ หญ่บ้าน บา้ นเดอ่ื หมทู่ ี่ ๕, ๒๕ มกราคม ๒๕๖๔.
๙๖ สัมภาษณ์ นายจกั รพงษ์ ชาตวิ เิ ศษ, ผู้ใหญ่บ้าน บ้านหอ้ ยเป้ง หมทู่ ี่ ๙, ๒๕ มกราคม ๒๕๖๔.
๙๗ สัมภาษณ์ นางสายทอง พิพธิ กลุ , ผใู้ หญ่บ้าน บ้านดอนเกษตร หมทู่ ่ี ๑๑, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๙๘ สมั ภาษณ์ นายอุทยั ลาภเกิด, ผใู้ หญ่บา้ น บา้ นทา่ แตง หม่ทู ี่ ๗, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๙๙ สมั ภาษณ์ นายแอ๊ด ทวงลี, ผใู้ หญ่บา้ น บ้านร่วมมิตร หมู่ที่ ๘, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
๑๐๐ สัมภาษณ์ นายประมง สุวรรณราช, ผใู้ หญ่บา้ น บ้านเหนอื หมทู่ ่ี ๑๐, ๒๗ มกราคม ๒๕๖๔.

๙๙

สรุป ผลการสัมภาษณ์การใช้หลักอิทธิบาท ๔ มาใช้ในการมีส่วนร่วมของกํานันและ
ผใู้ หญ่บ้านในการปกครองคณะสงฆ์จังหวัดชัยภูมิ จากการสัมภาษณ์กํานันและผู้ใหญ่บ้าน จํานวน ๑๐
คน เปน็ ผ้ใู ห้ขอ้ มูลสําคัญตามวตั ถปุ ระสงค์การวจิ ัย ดังน้ี

ผลการสัมภาษณก์ ารใชห้ ลักอทิ ธบิ าท ๔ มาใช้ในการมีสว่ นรว่ มของกาํ นนั และผู้ใหญ่บา้ น
ในการปกครองคณะสงฆจ์ งั หวดั ชยั ภมู ิ ดังนี้

๑. ฉันทะ (ความพอใจรกั ใคร่ในสิง่ นน้ั )

มีส่วนร่วมงานด้านต่าง ๆ ของวัด มีใจรักในงาน พอใจที่จะดําเนินงานให้เป็นผลสําเร็จ
พอใจในงานที่ทํา รักงานและรักจุดมุ่งหมายของงาน มีการวางแผนการดําเนินงาน อยากทําให้งาน
สําเร็จผลตามจุดหมายท่ีวางไว้เมื่อเห็นงานท่ีกําลังเดินไปสู่จุดหมายก็เกิดความปีติ เม่ืองานน้ันบรรลุ
จดุ หมายก็เกดิ ความรู้สึกดใี จท่ีงานสําเรจ็ ผลตามทว่ี างแผนไว

๒. วริ ิยะ (ความพากเพยี รในส่ิงนัน้ )

มีส่วนร่วมอย่างต่อเนื่องในทางพระพุทธศาสนาตั้งม่ันที่จะดําเนินงานด้วยความพยายาม
เข้มแข็งอดทน ไม่ทอดท้ิง ไม่ท้อถอยจนกว่างานจะสําเร็จ มีความต้ังใจทํางานอย่างเต็มที่ เต็ม
ความสามารถเพ่ือให้การดาํ เนินงานนั้นเป็นไปตามแผนงาน มีความมุ่งมั่น ความพยายามปฏิบัติงานให้
เป็นไปตามแผนงานด้วยความขยันหมัน่ เพียร ปฏบิ ัติงานด้วยความขยัน ใจสู้ ไม่ย่อท่อต่ออุปสรรคและ
ความยากลาํ บาก

๓.) จติ ตะ (ความเอาใจใส่ฝกั ใฝใ่ นสิง่ น้ัน)

มีความเอาใจใส่ ติดตามการดําเนินงาน อย่างจริงจัง โดยไม่ใส่ใจถึงปัญหาอุปสรรค
ดําเนินงานด้วยความรู้จักเอาใจใส่ ไตร่ตรองพิจารณาใคร่ครวญ หาสาเหตุด้วยความรอบครอบเข้าถึง
เนื้องาน มีความสนใจ เอาใจใส่หรือต้ังใจในการทํางานอย่างจริงจัง โดยไม่สนใจถึงปัญหาอุปสรรคท่ี
เปน็ สาเหตุใหเ้ สยี กาํ ลังใจ

๔. วิมงั สา (ความหมนั่ สอดส่องในสง่ิ นน้ั )

มีการดําเนินงานโดยใช้สติ คิดพิจารณาวางแผน ทดลอง วัดผล คิดค้นวิธีแก้ไขปรับปรุง
เพื่อจัดการดําเนินงานน้ันให้ได้ผลดียิ่งข้ึนช่วยสอดส่องดูแลและเป็นตาให้กับทางคณะสงฆ์ด้วยการใช้
ปัญญาพิจารณาใคร่ครวญ หาเหตุผลของงานและตรวจสอบข้อบกพร่อง คดิ ทอดลองและหาทางแก้ไข
ปรับปรุงงาน ใช้ปัญญาดําเนินงานโดยตรวจสอบข้อดีข้อเสียข้อบกพร่องตลอดจนปัญหาและอุปสรรค
และหาวธิ แี ก้ไขอยา่ งมีเหตุผล ใช้ปัญญาดาํ เนนิ งานอยา่ งมีเหตมุ ผี ล

๑๐๐

๔.๕ สรปุ องคค์ วามรใู้ หมท่ ่ไี ดร้ ับจากการวจิ ยั

จากการศึกษาเกี่ยวกับ การมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่บ้านในการปกครองคณะสงฆ์
จังหวดั ชัยภูมิ ผูว้ จิ ัยไดส้ รปุ องคค์ วามรู้ท่ีได้จากการศกึ ษา ดงั แสดงในภาพที่ ๔.๑

กาํ นัน ผู้ใหญบ่ า้ น

การมีสว่ นร่วมในการส่งเสรมิ การปกครองคณะสงฆ์
จังหวัดชยั ภมู ิ

อทิ ธบิ าท ๔ ๑. ด้านการปกครอง : ชักชวนชาวบ้านเข้า
๑. ฉันทะ : ช่วยกันสืบสานวัฒนธรรม ร่วมกิจกรรมต่างๆ ที่ทางคณะสงฆ์ขอความ
ประเพณีท่ีดีงาม ร่วมมอื
๒. วิริยะ : ช่วยเหลือกิจกรรมทาง ๒. ด้านการศาสนศึกษา : ส่งเสรมิ สนบั สนุน
คณะสงฆอ์ ยา่ งเปน็ ประจาํ สมํา่ เสมอ และดําเนินการเก่ียวกับการศาสนศึกษาของ
๓. จิตตะ : มีส่วนร่วมในการงานด้าน สงฆ์และสามเณร
ต่างๆ ของวัดกับสิ่งที่ได้รับผิดชอบอย่าง ๓. ด้านการเผยแผ่ : นําเอาหลักธรรมผ่าน
เต็มที่ สอื่ ต่างๆ เช่น วิทยุ โทรทัศน์ โทรศัพท์ มาช่วย
๔. วิมังสา : สอดส่องดูแลความสงบ ในการเผยแผพ่ ระศาสนา
๔. ดา้ นการศึกษาสงเคราะห์ : มีสว่ นร่วมใน
เรียบร้อยของพระภกิ ษุและสามเณร การจัดหาอุปกรณ์การเรียนการสอนให้กับเด็ก
และเยาวชน
๕. ด้านการสาธารณูปการ : มีส่วนร่วมใน
กิจการและบํารุงรักษากิจการของวัดให้ศาสน
สมบัติของวดั อย่ตู ่อไปดว้ ยดี
๖. ด้านการสาธารณะสงเคราะห์ : การ
ส ง เค ร า ะ ห์ ภิ ก ษุ ส ง ฆ์ ส า ม เณ ร ท่ี ได้ รั บ ค ว า ม
เดือดรอ้ นจากเจบ็ ป่วย

แผนภาพท่ี ๔.๑ องค์ความรจู้ ากการวิจัย

บทที่ ๕

สรปุ อภปิ รายผล และข้อเสนอแนะ

การศึกษาวิจัยเร่ือง การมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่บ้านในการปกครองคณะสงฆ์
จังหวัดชัยภูมิ มีวัตถุประสงค์ของการวิจัย ดังนี้ ๑) เพ่ือศึกษาระดับการมีส่วนร่วมของกํานันและ
ผู้ใหญ่บ้านในการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์จังหวัดชัยภูมิ๒) เพ่ือเปรียบเทียบความสัมพันธ์
ระหว่างการมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่บ้านกับการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์จังหวัดชัยภูมิ๓)
เพ่ือศกึ ษาแนวทางการมีสว่ นรว่ มของกํานนั และผใู้ หญ่บ้านในการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์จังหวัด
ชัยภูมิโดยในการศึกษาครั้งนี้ เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี (Mixed Methods) ระหว่างการวิจัยเชิง
ปริมาณ (Qualitative Research) โดยใช้การวิจัยเชิงสํารวจ (Survey Research) จากแบบสอบถาม
(Questionnaire) และการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) กับการ
ให้ข้อมูลสําคัญ (Key Informant) ประชากรในจังหวัดชัยภูมิ จํานวน ๑,๗๔๔ คน แยกเป็นกํานัน
๑๒๔ ตําบล และผู้ใหญ่บ้านจํานวน ๑,๖๒๐ หมู่บ้าน วิธีการได้มาของกลุ่มตัวอย่างโดยใช้สูตรคํานวณ
ของ ทาโร่ ยามาแน่ (Taro Yamane) จํานวน ๓๔๙ คนผู้ใหข้ ้อมลู สาํ คญั (Key Informant)ผู้ให้ขอ้ มูล
สําคัญ ได้แก่ ผู้ท่ีเกี่ยวข้องกับการมีส่วนร่วม ด้วยวิธีเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling)
ประกอบด้วย ตัวแทนกํานัน จํานวน ๓ คน ตัวแทนผู้ใหญ่บ้านท่ีเป็นผู้นําท้องถ่ิน จํานวน ๗ คน รวม
เป็น ๑๐ คน ใช้เคร่ืองมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล มีลักษณะของแบบสอบถามเป็นแบบปลายปิด
และแบบสัมภาษณ์เป็นแบบปลายปิด ผู้วิจัยได้วิเคราะห์ข้อมูลท่ีได้โดยหาค่าความถี่ ค่าร้อยละ
ค่าเฉล่ีย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ทดสอบสมมติฐานโดยการทดสอบค่าที (t-Test) โดยมีรายละเอียด
ดังน้ี

๕.๑ สรุปผลการวจิ ยั
๕.๒ อภิปรายผล
๕.๓ ขอ้ เสนอแนะ

๕.๓.๑ ข้อเสนอแนะเชงิ นโยบาย
๕.๓.๒ ขอ้ เสนอแนะเชงิ ปฏบิ ัตกิ าร
๕.๓.๓ ขอ้ เสนอแนะในการวิจยั ครั้งต่อไป

๕.๑ สรุปผลการวิจยั

๕.๑.๑ เสนอผลการวเิ คราะห์ขอ้ มลู เกี่ยวกับสภาพท่วั ไป

พบว่า ผู้ตอบแบบสอบถามส่วนใหญ่เป็นเพศชาย จํานวน ๒๘๖ คน คิดเป็นร้อยละ
๘๗.๔๐ มีอายุมากที่สุด คือ ๒๕–๓๕ ปี จํานวน ๑๑๙ คน คิดเป็น ร้อยละ ๓๖.๘๐ อายุตํ่าสุดคือ ๑๘

๑๐๒

- ๒๔ ปี จํานวน ๔๙ คน คิดเป็นร้อยละ ๑๕.๐๐ ระดับการศึกษา อยู่ในระดับสูงสุดคือระดับปริญญา
ตรี จํานวน ๙๕ คน คิดเป็นร้อยละ ๒๙.๒๐ ต่ําสุดคือระดับมัธยมศึกษา จํานวน ๕๐ คน คิดเป็นร้อย
ละ ๑๕.๔๐ อาชีพที่ทํามากท่ีสุดคืออาชีพเกษตรกรรม จํานวน ๑๒๑ คน คิดเป็นร้อยละ ๓๗.๒๓
ต่ําสุดคืออาชีพธุรกิจส่วนตัว จํานวน ๒๓ คน คิดเป็นร้อยละ ๗.๐๘ และรายได้ต่อเดือน มากที่สุดคือ
ต่ํากว่า ๑๐,๐๐๐ บาท จํานวน ๑๓๐ คน คิดเป็นร้อยละ ๔๐.๐๐ ต่ําสุดคือ ๑๕,๐๐๑ - ๒๐,๐๐๐
บาท จํานวน ๓๙ คน คดิ เป็นรอ้ ยละ ๑๒.๐๐

๕.๑.๒ เสนอผลการศึกษาระดบั การมีสว่ นรว่ มของกํานันและผู้ใหญบ่ ้านในการสง่ เสริมการ
ปกครองคณะสงฆ์จังหวัดชัยภูมิโดยภาพรวมการมีส่วนร่วมอยู่ในระดับมาก (X = ๔.๓๙, S.D. =
๐.๕๖) เมื่อพิจารณารายด้าน พบว่า ค่าเฉล่ียมากท่ีสุด คือด้านการสาธารณสงเคราะห์ (X = ๔.๔๗,
S.D. = ๐.๕๗) คา่ เฉลีย่ น้อยที่สุด คอื ด้านการสาธารณปู การ (X = ๔.๓๐, S.D. = ๐.๕๘)

๑) ผลการศึกษาระดับการมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่บ้านในการส่งเสริมการ
ปกครองคณะสงฆ์จังหวัดชัยภูมิ ท้ัง ๖ ด้าน พบว่า โดยภาพรวมการมีส่วนร่วมอยู่ในระดับมาก (X =
๔.๓๙, S.D. = ๐.๕๖) เม่ือพิจารณารายด้าน พบว่า ค่าเฉลี่ยมากท่ีสุด คือด้านการสาธารณสงเคราะห์
(X = ๔.๔๗, S.D. = ๐.๕๗) ค่าเฉล่ียน้อยท่ีสุด คือด้านการสาธารณูปการ (X = ๔.๓๐, S.D. = ๐.๕๘)

๒) ผลการเปรียบเทียบความสัมพันธ์ระหวา่ งการมีส่วนร่วมของกาํ นันและผู้ใหญ่บ้าน
กับการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์จังหวัดชัยภูมิผลการทดสอบด้วยค่าสถิติ t-test แบบ ๒ กลุ่มท่ี
เป็นอสิ ระต่อกันที่ระดับนยั สาํ คญั ๐.๐๕ พบว่า ในภาพรวมการมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่บ้านกับ
การส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์จังหวัดชัยภูมิไม่แตกต่างกันและผลการทดสอบในด้านต่าง ๆ ของ
องค์ประกอบย่อยต่อการมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่บ้านกับการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์
จงั หวัดชัยภูมิ พบวา่

๒.๑) กํานันผู้ใหญ่บ้านท่ีมเี พศตา่ งกันมรี ะดับการมีส่วนร่วม ดา้ นการแสดงความ
คิดเห็นมีความสัมพันธ์กับการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์จังหวัดชัยภูมิ พบว่าในภาพรวมกํานัน
ผู้ใหญ่บ้านจําแนกตามเพศมีส่วนร่วมทางการเมืองท้องถ่ิน ไม่แตกต่างกัน และผลการทดสอบในด้าน
ต่าง ๆ ขององค์ประกอบย่อยต่อการมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่ด้านการแสดงความคิดเห็นมี
ความสัมพันธ์กับการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆจ์ ังหวัดชัยภูมใิ นทุกดา้ น ไม่แตกต่างกนั ซึง่ ไมเ่ ป็นไป
ตามสมมติฐานทีก่ าํ หนดไว้

๒.๒) กาํ นนั ผใู้ หญบ่ า้ นที่มอี ายตุ ่างกนั มรี ะดับการมสี ว่ นรว่ ม ด้านการแสดงความ
คิดเห็นมีความสัมพันธ์กับการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์จังหวัดชัยภูมิพบว่า ในภาพรวมกํานัน
ผู้ใหญ่บ้านจําแนกตามอายุ มีส่วนร่วมทางการเมืองท้องถ่ิน ไม่แตกต่างกัน และผลการทดสอบในด้าน
ต่าง ๆ ขององค์ประกอบย่อยต่อการมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่ด้านการแสดงความคิดเห็นมี
ความสัมพันธ์กับการสง่ เสริมการปกครองคณะสงฆ์จงั หวัดชยั ภมู ิในทกุ ดา้ น ไม่แตกต่างกนั ซ่ึงไม่เปน็ ไป
ตามสมมติฐานทีก่ าํ หนดไว้

๒.๓) กํานันผู้ใหญ่บ้านที่มีระดับการศึกษาต่างกันมีระดับการมีส่วนร่วม ด้าน
การแสดงความคิดเห็นมีความสัมพันธ์กับการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์จังหวัดชัยภูมิ พบว่า ใน
ภาพรวมกํานันผู้ใหญ่บ้านจําแนกตามระดับการศึกษา มีส่วนร่วมทางการเมืองท้องถ่ิน ไม่แตกต่างกัน
และผลการทดสอบในดา้ นต่าง ๆ ขององค์ประกอบยอ่ ยต่อการมสี ว่ นรว่ มของกํานนั และผใู้ หญ่ด้านการ

๑๐๓

แสดงความคิดเห็นมีความสัมพันธ์กับการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์จังหวัดชัยภูมิในทุกด้าน ไม่
แตกตา่ งกนั ซ่ึงไมเ่ ป็นไปตามสมมติฐานท่กี าํ หนดไว้

๒.๔) กํานันผู้ใหญ่บ้านที่มีอาชีพต่างกันมีระดับการมีส่วนร่วม ด้านการแสดง
ความคิดเห็นมีความสัมพันธ์กับการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์จังหวัดชัยภูมิ พบว่า ในภาพรวม
กํานนั ผู้ใหญ่บ้านจําแนกตามอาชีพ มสี ่วนร่วมทางการเมืองท้องถิ่น ไม่แตกต่างกนั และผลการทดสอบ
ในด้านต่าง ๆ ขององค์ประกอบย่อยต่อการมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่ด้านการแสดงความคิดเห็น
มีความสัมพันธ์กับการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์จังหวัดชัยภูมิในทุกด้าน ไม่แตกต่างกัน ซ่ึงไม่
เปน็ ไปตามสมมตฐิ านท่ีกําหนดไว้

๒.๕) กํานันผู้ใหญ่บ้านท่ีมีรายได้ต่อเดือนต่างกันมีระดับการมีส่วนร่วมกับการ
ส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์จังหวัดชัยภูมิ พบว่า ในภาพรวมกํานันผู้ใหญ่บ้านจําแนกตามรายได้ต่อ
เดอื น มีส่วนร่วมทางการเมืองท้องถิ่น แตกต่างกัน และผลการทดสอบในด้านต่าง ๆ ขององคป์ ระกอบ
ย่อยต่อการมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่ด้านการแสดงความคิดเห็นมีความสัมพันธ์กับการส่งเสริม
การปกครองคณะสงฆ์จังหวดั ชัยภูมใิ นทุกด้าน แตกตา่ งกัน ซึ่งเป็นไปตามสมมตฐิ านทีก่ ําหนดไว้

๓) ผลการศึกษาแนวทางการมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่บ้านในการส่งเสริมการ
ปกครองคณะสงฆ์จังหวดั ชัยภมู ิ

ผลจากการสัมภาษณ์การมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่บ้านในการปกครองคณะ
สงฆ์จังหวัดชัยภูมิ พบว่า ๑) ด้านการปกครอง มีหน้าท่ีรักษาความสงบเรียบร้อย บําบัดทุกข์บํารุงสุข
ให้แก่ราษฎรและดูแลรับประสานให้กับทุกหน่วยงาน บ้าน วัด โรงเรียน ๒) ด้านการศาสนบริจาค
อุปกรณ์การเรียนให้แก่พระภิกษุสามเณรมอบทุนการศึกษาได้เรียนรู้เพิ่มเติม ๓) ด้านการเผยแผ่
ประชาสัมพันธ์ สืบสานงานประเพณี และต่าง ๆ กับทางวัด ๔) ด้านการศึกษาสงเคราะห์ช่วย
สนับสนุนส่งเสริมคณะสงฆ์มอบทุนการศึกษาให้แก่เด็กและเยาวชนท่ีไม่มีทุนทรัพย์ในด้านการศึกษาใน
โรงเรียนจัดหาทุนการศึกษากับคณะสงฆ์ ๕) ด้านการสาธารณูปการร่วมช่วยเหลือสนับสนุนร่วมบริจาค
สิ่งของนํ้าดื่มให้กับชาวบ้านและชุมชน พระภิกษุสามเณร และกลุ่มผู้ยากไร้ในด้านต่าง ๆ ๖) ด้านการ
สาธารณะสงเคราะห์ ช่วยเหลือส่ิงอํานวยความสะดวกดูแลกลุ่มผู้สูงอายุคนจนและผู้ด้อยโอกาส กลุ่มผู้
ยากไร้ ผู้พิการ ที่อยู่ในหมู่บ้านในชุมชน ช่วยกันปรับปรุงภูมิทัศน์ในชุมชนและทําความสะอาดในวัด
โดยเฉพาะฌาปนสถานให้มคี วามสะอาดเรียบร้อยสวยงามไมน่ า่ กลวั

ผลการสัมภาษณ์การใช้หลักอิทธิบาท ๔ มาใช้ในการมีส่วนร่วมของกํานันและ
ผ้ใู หญ่บา้ นในการปกครองคณะสงฆ์จงั หวดั ชัยภูมิ พบว่า ๑) ฉนั ทะ (ความพอใจรักใครใ่ นสิ่งนั้น) มสี ่วน
ร่วมงานด้านต่าง ๆ ของวัด มีใจรักในงาน พอใจที่จะดําเนินงานให้เป็นผลสําเร็จ มีจุดมุ่งหมายวาง
แผนการดําเนินงาน อยากทําให้งานสําเร็จผลตามจุดหมายท่ีวางไว้เม่ืองานนั้นบรรลุจุดหมายก็เกิด
ความรู้สึกดีใจท่ีงานสําเร็จผลตามที่วางแผนไว ๒) วิริยะ (ความพากเพียรในสิ่งนั้น) มีส่วนร่วมอย่าง
ต่อเน่ืองในทางพระพุทธศาสนาตงั้ มัน่ ท่จี ะดําเนนิ งาน เข้มแขง็ อดทน ไมท่ อดท้ิง ไมท่ ้อถอยตั้งใจทํางาน
อย่างเต็มที่ เต็มความสามารถความพยายามด้วยความขยันหม่ันเพียร ใจสู้ ไม่ย่อท่อต่ออุปสรรคและ
ความยากลําบาก ๓) จิตตะ (ความเอาใจใสฝ่ ักใฝ่ในส่ิงนั้น)เอาใจใส่ติดตามการดําเนินงาน อย่างจริงจัง
โดยไม่ใส่ใจถึงปัญหาอุปสรรคดําเนินงานด้วยความรู้จักเอาใจใส่ ไตร่ตรองพิจารณาใคร่ครวญ ด้วย
ความรอบครอบสนใจ เอาใจใส่หรือต้ังใจในการทํางานอย่างจริงจัง โดยไม่สนใจถึงปัญหาอุปสรรคที่

๑๐๔

เป็นสาเหตุให้เสียกําลังใจ ๔) วิมังสา (ความหมั่นสอดส่องในส่ิงนั้น) มีการดําเนินงานโดยใช้สติ
พิจารณาวางแผน ทดลอง วัดผล คิดค้นวิธีแก้ไขปรับปรุงเพื่อจัดการดําเนินงานนั้นให้ได้ผลดีย่ิงขึ้น
ช่วยสอดส่องดูแลให้กับทางคณะสงฆ์ ด้วยการใช้ปัญญาพิจารณาใคร่ครวญ หาเหตุผลของงานและใช้
ปญั ญาดําเนินงานตรวจสอบข้อดีขอ้ เสยี ขอ้ บกพรอ่ ง หาทางแกไ้ ขปรบั ปรงุ มเี หตุมีผล

๕.๒ อภปิ รายผล

ผลการวิจัยเรื่อง การมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่บ้านในการปกครองคณะสงฆ์จังหวัด
ชยั ภูมิมรี ะดบั ความคดิ เหน็ โดยภาพรวมอยใู่ นระดับมาก มีประเด็นที่ควรนาํ มาอภปิ รายผล ดังนี้

๕.๒.๑ การมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่บ้านในการปกครองคณะสงฆ์จังหวัดชัยภูมิ ผล
การศึกษาระดับการมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่บ้านในการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์จังหวัด
ชยั ภูมิ โดยภาพรวมการมีส่วนรว่ มอย่ใู นระดับมาก ทงั้ ๖ ด้าน พบว่า โดยภาพรวมการมสี ่วนรว่ มอยูใ่ น
ระดับมาก ท่ีเป็นเช่นนี้ตามนนัย เพราะว่า กํานันผใู้ หญ่บา้ นมีส่วนร่วมในการสง่ เสริมการปกครองคณะ
สงฆ์กํานันผู้ใหญ่บ้านจะคงความสําคัญในระดับตําบลหมู่บ้านดังท่ีเคยเป็นมาในอดีตได้ จําเป็นจะต้อง
แสดงบทบาทในฐานะผู้รอบรู้อย่างแท้จริงในเร่ืองท้องท่ีของตนเองซึ่งจําเป็นต้องมีข้อมูลที่ครอบคลุม
เกี่ยวกับพ้ืนท่ีท่ีครบถ้วนและจะต้องทราบถึงการเปล่ียนแปลงและผลกระทบท่ีอาจเกิดขึ้นต่อ
ทรัพยากรและสภาพแวดล้อมของพื้นที่ตําบลหมู่บ้านของตนรวมทั้งพื้นท่ีใกล้เคียงด้วยนอกจากน้ี
กํานันผู้ใหญ่บ้านจะต้องเพ่ิมลักษณะของการเป็นผู้เช่ียวชาญในด้านการบริหารจัดการมากกว่าการมี
บทบาทเป็นผู้เสนอแนะหรือรับเร่ืองราวขอ้ ขดั ข้องของลูกบ้านไปแจ้งต่อทางการอย่างเดียวแตจ่ ะต้องมี
ขีดความสามารถในการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์ในท้องถ่ินของตนเองที่ปกครองอยู่ สอดคล้อง
กับงานวิจัย ของ ณรงค์ วารีชล ได้ศึกษาการมีส่วนร่วมของกรรมการชุมชนในการพัฒนาเทศบาลสู่
“เมืองน่าอยู่” กรณีศึกษา: เทศบาลตําบลบางพระ อําเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี โดยผลการศึกษา
พบว่า การมีส่วนร่วมของกรรมการชุมชนในการพัฒนาเทศบาลสู่เมืองน่าอยู่ในภาพรวมมีส่วนร่วมอยู่
ในระดบั มาก และยังสอดคล้องกับงานวจิ ัย ธชั ฤทธ์ิ ปนารักษ์ ศึกษาเรื่องปัจจยั ที่มคี วามสัมพนั ธ์ตอ่ การ
มีส่วนร่วมของสมาชิกองค์การบริหารส่วนตําบลในการจัดทําแผนพัฒนาตําบลศึกษาเฉพาะกรณี
องค์การบริหารส่วนตําบลในเขตอําเภอภาชีจังหวัดพระนครศรีอยุธยา พบว่า การมีส่วนร่วมในการ
จดั ทาํ แผนพฒั นาตําบลของสมาชิกองค์การบริหารส่วนตําบลอยู่ในระดับมาก

๕.๒.๒ ผลการศึกษา พบว่า กํานันและผู้ใหญ่บ้านที่มีเพศต่างกัน มีระดับความคิดเห็นการ
มีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่บ้านในการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์ไม่แตกต่างกัน ซึ่งไม่เป็นไป
ตามสมมติฐานท่ีต้ังไว้ที่เป็นเช่นนี้ เพราะว่าไม่มีการกําหนดหรือแบ่งแยกเพศทุกคนสามารถมีส่วนร่วม
ในกิจกรรมทางคณะสงฆ์เท่าเทียมกันในสิทธิเสรีภาพและเป็นไปตามรัฐธรรมนูญปี ๖๐ ที่เปิดให้ทุก
เพศสามารถมสี ่วนรว่ มในกจิ กรรมทางการเมืองไดอ้ ย่างเสรี ซึ่งสอดคลอ้ งกบั งานวจิ ัยของธนวัฒน์ คําภี
ลานนท์ ได้ศึกษาการมีส่วนร่วมของกรรมการชุมชนในการพัฒนาท้องถ่ินเทศบาลเมืองคูคต จังหวัด
ปทุมธานี จากผลการศึกษา พบว่า กรรมการชุมชนท่ีมี เพศต่างกันการมีส่วนร่วมของกรรมการชุมชน
ในการพัฒนาท้องถ่ินเทศบาลเมืองคูคต จังหวัดปทุมธานี ไม่แตกต่างกัน ได้สอดคล้องกับงานวิจัยของ
ฐิตา จิตรต้ังตรง ผลการศึกษาพบว่า ประชาชนที่มีเพศต่างกัน การมีส่วนร่วมไม่แตกต่างกัน โดย

๑๐๕

ภาพรวมเพศไม่แตกต่างกันอย่างมีสําคัญทางสถิติ และไม่สอดคลอ้ งกับงานวิจัยของวิเชียร ผ่อนจัตุรัส
ได้ศึกษาเรื่องทัศนคติของประชาชนท่ีมีต่อกํานันและผู้ใหญ่บ้านฐานะเป็นสมาชิกองค์การบริหารส่วน
ตําบลโดยตําแหน่ง กรณีศึกษา อําเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ พบว่า ผู้ตอบแบบสอบถามมีระดับ
ทัศนคติกลาง ๆต่อกํานันและผู้ใหญ่บ้านในฐานะเป็นสมาชิกองค์การบริหารส่วนตําบลโดยตําแหน่ง
โดยประชาชนจะเห็นความสําคัญของกํานันและผู้ใหญ่บ้านในลักษณะเป็นการประสานความร่วมมือ
ขององค์กรในระบบเก่าและองค์กรระบบใหม่นอกจากน้ียัง พบอีกว่าทัศนคติของผู้ตอบแบบสอบถาม
โดยรวมเรอื่ ง เพศ มีความแตกต่างกนั อยา่ งมนี ยั สําคญั ทางสถิติ

๕.๒.๓ ผลการศึกษา พบว่า กํานันและผู้ใหญ่บ้านท่ีมีอายุท่ีต่างกัน มีระดับความคิดเห็น
การมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่บ้านในการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์ไม่แตกต่างกัน ซ่ึงไม่
เป็นไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว้ เพราะว่าการมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่บ้าน ในยุคที่ส่ือสังคม
ออนไลน์มีการพัฒนาท่ีทันสมัย ทําให้นิสิตสามารถเข้าถึงข้อมูลข่าวสารทางคณะสงฆ์หรือติดตาม
สถานการณ์ต่าง ๆ ทางคณะสงฆ์น้ันเป็นไปได้ง่ายและสะดวกรวดเร็ว ซึ่งสอดคล้องกับงานวิจัยของ
ธนวัฒน์ คําภีลานนท์ ได้ศึกษาการมีส่วนร่วมของกรรมการชุมชนในการพัฒนาท้องถ่ินเทศบาลเมือง
คูคต จังหวัดปทุมธานี จากผลการศึกษาพบว่า การศึกษาระดับการมีส่วนร่วมของกรรมการชุมชนใน
การพัฒนาท้องถิ่น เทศบาลเมืองคูคตจังหวัดปทุมธานี พบว่า กรรมการชุมชนที่มี อายุ ต่อการมีส่วน
ร่วมของกรรมการชุมชนในการพัฒนาท้องถ่ินเทศบาลเมืองคูคต จังหวัดปทุมธานี ไม่แตกต่างกัน
สอดคล้องกับงานวิจัยของ ฐติ า จิตรตั้งตรง ผลการศึกษาพบว่า ไดศ้ ึกษาการมีส่วนร่วมของคณะกรรมการ
ชุมชนต่อการจดั ทาํ แผนพฒั นาสามปี (พ.ศ. ๒๕๔๙-๒๕๕๑) เทศบาลเมืองจันทบุรี โดยภาพรวมและราย
ด้าน อายุ ไม่แตกต่างกัน และไม่สอดคล้องกับงานวิจัยของวิเชียร ผ่อนจัตุรัส ได้ศึกษาเรื่องทัศนคติของ
ประชาชนท่ีมีต่อกํานันและผู้ใหญ่บ้านฐานะเป็นสมาชิกองค์การบริหารส่วนตําบลโดยตําแหน่ง
กรณีศึกษา อําเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ พบว่า ทัศนคติของผู้ตอบแบบสอบถาม โดยรวมเรื่อง
อายุ มีความแตกตา่ งกนั อยา่ งมีนัยสาํ คัญทางสถติ ิ

๕.๒.๔ ระดับการศึกษา ผลการศึกษาพบว่า กํานันและผู้ใหญ่บ้านที่มีระดับการศึกษาที่
ต่างกัน มีระดับความคิดเห็นการมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่บ้านในการส่งเสริมการปกครองคณะ
สงฆ์ไม่แตกต่างกัน ซึ่งไม่เป็นไปตามสมมติฐานท่ีต้ังไว้ เพราะว่า การมีส่วนร่วมในกิจกรรมทางคณะ
สงฆ์ของกํานันและผู้ใหญ่บ้านนั้น เป็นไปด้วยความสมัครใจและเต็มใจ โดยไม่มีการบังคับให้เข้าไปมี
ส่วนร่วมในกิจกรรมของทางคณะสงฆ์ แต่เกิดจากความสนใจของกํานันและผู้ใหญ่บ้านเอง ซึ่ง
สอดคล้องกับงานวิจัยของ ธนวัฒน์ คําภีลานนท์ ได้ศึกษาการมีส่วนร่วมของกรรมการชุมชนในการ
พัฒนาท้องถ่ินเทศบาลเมืองคูคต จังหวัดปทุมธานี จากผลการศึกษาพบว่าการศึกษาระดับการมีส่วน
ร่วมของกรรมการชุมชนในการพัฒนาท้องถ่ิน เทศบาลเมืองคูคต จังหวัดปทุมธานี พบว่า กรรมการ
ชุมชนที่มี ระดับการศึกษา ต่อการมีส่วนร่วมของกรรมการชุมชนในการพัฒนาท้องถ่ินเทศบาลเมือง
คูคต จังหวัดปทุมธานี ไม่แตกต่างกัน และไม่สอดคล้องกับงานวิจัยของวิเชียร ผ่อนจัตุรัส ได้ศึกษา
เรือ่ งทัศนคติของประชาชนท่ีมีตอ่ กาํ นันและผู้ใหญ่บา้ นฐานะเป็นสมาชิกองค์การบริหารส่วนตําบลโดย
ตําแหน่ง กรณีศึกษา อําเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ พบว่า ผู้ตอบแบบสอบถามมีระดับทัศนคติ
กลาง ๆ ต่อกํานันและผู้ใหญ่บ้านในฐานะเป็นสมาชิกองค์การบริหารส่วนตําบลโดยตําแหน่งโดย

๑๐๖

ประชาชนจะเห็นความสําคัญของกํานันและผู้ใหญ่บ้านในลักษณะเป็นการประสานความร่วมมือของ
องค์กรในระบบเก่าและองค์กรระบบใหม่นอกจากน้ียัง พบอีกว่าทัศนคติของผู้ตอบแบบสอบถาม
โดยรวมเรื่อง ระดับการศกึ ษา มีความแตกตา่ งกนั อย่างมีนยั สาํ คญั ทางสถติ ิ

๕.๒.๕ อาชีพ ผลการศึกษาพบว่า กํานันและผู้ใหญ่บ้านท่ีมีอาชีพที่ต่างกัน มีระดับความ
คิดเหน็ การมีส่วนร่วมของกาํ นนั และผู้ใหญ่บ้านในการส่งเสรมิ การปกครองคณะสงฆไ์ ม่แตกต่างกนั ซ่ึง
ไม่เป็นไปตามสมมติฐานท่ีตั้งไว้ ทั้งนี้อาจเป็นเพราะว่า การมีส่วนร่วมทางงานคณะสงฆ์ของกํานัน
ผู้ใหญ่บ้าน เกิดจากความสนใจ โดยมาจากการรับรู้ข่าวสารหรือความสนใจในการเข้าร่วมในกิจกรรม
ทางคณะสงฆ์ ซึ่งเป็นการตัดสินใจของกํานันผู้ใหญ่บ้าน ที่อยากเข้าไปมีส่วนร่วมในกิจกรรมทางคณะ
สงฆ์ โดยกํานันผู้ใหญ่บ้าน อาจมองว่าการเข้าร่วมในกิจกรรมทางคณะสงฆ์นั้น ๆ ทําให้เกิดประโยชน์
ต่อตนเองและส่วนร่วมนั้นเอง ซึ่งได้สอดคล้องกับงานวิจัยของ ฐิตา จิตรตั้งตรง ผลการศึกษาพบว่า
ไดศ้ กึ ษาการมสี ว่ นรว่ มของคณะกรรมการชุมชนตอ่ การจัดทําแผนพัฒนาสามปี (พ.ศ. ๒๕๔๙ -๒๕๕๑)
เทศบาลเมืองจันทบุรี โดยภาพรวมและรายด้าน อาชีพ ไม่แตกต่างกันอย่างมีสําคัญทางสถิติ ซ่ึงไม่
สอดคล้องกับงานวิจัยของธนวัฒน์ คําภีลานนท์ ได้ศึกษาการมีส่วนร่วมของกรรมการชุมชนในการ
พัฒนาท้องถิ่นเทศบาลเมืองคูคต จังหวัดปทุมธานี จากผลการศึกษาพบว่าการศึกษาระดับการมีส่วน
ร่วมของกรรมการชุมชนในการพัฒนาท้องถิ่น เทศบาลเมืองคูคต จังหวัดปทุมธานี พบว่า กรรมการ
ชุมชนที่มี อาชพี ต่อการมีสว่ นร่วมของกรรมการชุมชนในการพัฒนาท้องถน่ิ เทศบาลเมืองคูคต จังหวัด
ปทุมธานี แตกต่างกันอย่างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ ๐.๐๕ และไม่สอดคล้องกับงานวจิ ัยของวิเชียร
ผ่อนจัตุรัส ได้ศึกษาเร่ืองทัศนคติของประชาชนท่ีมีต่อกํานันและผู้ใหญ่บ้านฐานะเป็นสมาชิกองค์การ
บริหารส่วนตําบลโดยตําแหน่ง กรณีศึกษา อําเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ พบว่า ผู้ตอบ
แบบสอบถามมีระดับทัศนคติกลาง ๆต่อกํานันและผู้ใหญ่บ้านในฐานะเป็นสมาชิกองค์การบริหารส่วน
ตําบลโดยตําแหน่งโดยประชาชนจะเห็นความสําคัญของกํานันและผู้ใหญ่บ้านในลักษณะเป็นการ
ประสานความร่วมมอื ขององค์กรในระบบเก่าและองคก์ รระบบใหม่นอกจากนี้ยงั พบอกี วา่ ทศั นคตขิ อง
ผตู้ อบแบบสอบถาม โดยรวมเรอื่ ง อาชีพ มีความแตกตา่ งกันอย่างมีนยั สําคัญทางสถติ ิ

๕.๒.๖ รายได้ต่อเดือน ผลการศึกษาพบว่า กํานันและผู้ใหญ่บ้านท่ีมีรายได้ต่อเดือนท่ี
ต่างกัน มีระดับความคิดเห็น การมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่บ้านในการส่งเสริมการปกครองคณะ
สงฆ์ไม่แตกต่างกัน ซ่ึงไม่เป็นไปตามสมมติฐานที่ต้ังไว้ เพราะว่ากํานันและผู้ใหญ่บ้านเป็นแบบอย่างที่ดี
ในการเชิญชวนชาวบ้านในชุมชน มามีส่วนร่วมในกิจกรรมต่าง ๆภายในวัดเป็นศูนย์รวมของความรัก
สมัครสมานสามัคคีน้ันเอง โดยไม่ได้ยึดว่าใครมเี งินคอ่ ยไปร่วมกจิ กรรม แต่ให้ยึดเอาความจริงใจต่อกัน
เป็นหลัก ซ่ึงสอดคล้องกับงานวิจัยของธนวัฒน์ คําภีลานนท์ ได้ศึกษาการมีส่วนร่วมของกรรมการ
ชุมชนในการพัฒนาท้องถ่ินเทศบาลเมืองคูคต จังหวัดปทุมธานี จากผลการศึกษา พบว่า การศึกษา
ระดับการมีส่วนร่วมของกรรมการชุมชนในการพัฒนาท้องถิ่น เทศบาลเมืองคูคต จังหวัดปทุมธานี
พบว่า กรรมการชุมชนท่ีมี รายได้ ต่อการมีส่วนร่วมของกรรมการชุมชนในการพัฒนาท้องถิ่นเทศบาล
เมืองคูคต จังหวัดปทุมธานี ไม่แตกต่างกัน และไม่สอดคล้องกับงานวิจัยของวิเชียร ผ่อนจัตุรัส ได้
ศึกษาเร่ืองทัศนคติของประชาชนท่ีมีต่อกํานันและผู้ใหญ่บ้านฐานะเป็นสมาชิกองค์การบริหารส่วน
ตําบลโดยตําแหน่ง กรณีศึกษา อําเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ พบว่า ผู้ตอบแบบสอบถามมีระดับ

๑๐๗

ทัศนคติกลาง ๆต่อกํานันและผู้ใหญ่บ้านในฐานะเป็นสมาชิกองค์การบริหารส่วนตําบลโดยตําแหน่ง
โดยประชาชนจะเห็นความสําคัญของกํานันและผู้ใหญ่บ้านในลักษณะเป็นการประสานความร่วมมือ
ขององค์กรในระบบเก่าและองค์กรระบบใหม่นอกจากนี้ยัง พบอีกว่าทัศนคติของผู้ตอบแบบสอบถาม
โดยรวมเรื่อง รายได้ มคี วามแตกตา่ งกันอยา่ งมีนัยสาํ คญั ทางสถิติ

๕.๓ ขอ้ เสนอแนะ

๕.๓.๑ ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย

กาํ นันผู้ใหญ่บ้านควรทําหนา้ ท่ีในการประสานงานกับองค์การบริหารงานส่วนตําบลในการ
มีส่วนร่วมในการปกครองพระสงฆ์ หรือส่วนงานราชการอื่น ๆ เพื่อเสริมสร้างการมีส่วนร่วมในการ
พัฒนาการปกครองคณะสงฆ์ ให้ประสบความสําเร็จ ได้รับความร่วมมือและเอื้อประโยชน์เก้ือกูลแก่
กันและกันจะส่งผลใหส้ งั คมเกดิ ความสงบสุข

๕.๓.๒ ข้อเสนอแนะเชิงปฏิบตั ิการ

นําผลการศึกษาเก่ียวกับการมีส่วนร่วมของกํานันผู้ใหญ่บ้านในการปกครองพระสงฆ์ กับ
ส่วนราชการที่ได้จากการศึกษาในจังหวัดชัยภูมิไปทําการขยายผลไปยังจังหวัดต่าง ๆ เพื่อเป็นการ
ขับเคล่ือนให้การมีส่วนร่วมมีการนําไปปฏิบัติในการเสริมสร้างความสามัคคีให้กับชุมชนและสังคม
สืบไป

๕.๓.๓ ขอ้ เสนอแนะในการวจิ ัยครั้งต่อไป

๑) การมสี ่วนร่วมของกาํ นันและผใู้ หญ่บ้านในการสง่ เสรมิ การเรยี นรู้หลกั ประชาธปิ ไตย
ของพระสงฆใ์ นจังหวัดชยั ภูมิ

๒) การมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่บ้าน ในการเฝ้าระวังภัยคุกคามต่อคณะสงฆ์
ในประเทศไทย

๑๐๘

บรรณานุกรม

๑. ภาษาไทย

ก. ข้อมลู ทุติยภูมิ

(๑) หนงั สอื :

จินตนา สจุ จานันท.์ การศกึ ษาและการพฒั นาชุมชน. เชียงใหม่: มหาวิทยาลยั เชยี งใหม่, ๒๕๔๙.
เฉลียว บุรีภักดี และคนอื่นๆ. ชุดวิชาการวิจัยชุมชน ชุดการเรียนรู้ด้วยตนเอง. หลักสูตร

ประกาศนียบัตรบัณฑิตการจัดการและประเมินโครงการ. นนทบุรี: เอส. อาร์. พร้ินต้ิง
แมสโปรดกั ส,์ ๒๕๔๕.
ชูศรี วงศ์รัตนะ. เทคนิคการใช้สถิติเพื่อการวิจัย. พิมพ์ครั้งที่ ๗. กรุงเทพมหานคร: เทพเนรมิต,
๒๕๔๑.
นรินทร์ชัย พัฒ นพงศา. การมีส่วนร่วม: หลักการพื้ นฐาน เทคนิคและกรณี ตัวอย่าง.
พิมพค์ รั้งที่ ๒. กรุงเทพมหานคร: สริ ิลักษณก์ ารพมิ พ์, ๒๕๔๖.
นิรันดร์ จงวุฒิเวศย์. การมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนาชนบท. กรุงเทพมหานคร: ศักดิ์โสภา,
๒๕๕๐.
บญุ ชม ศรีสะอาด. การวจิ ยั เบ้ืองตน้ . พมิ พค์ ร้งั ท่ี ๗. กรุงเทพมหานคร: สวุ ีริยาสาสน์ , ๒๕๔๕.
พระเทพดิลก (ระแบบ ฐิตญาโณ). อธิบายหลักธรรมตามหมวดจากนวโกวาท. กรุงเทพมหานคร:
โรงพมิ พธ์ รรมสภา, ๒๕๔๘.
พระธรรมปฎิ ก (ป.อ. ปยุตฺโต). ธรรมะกับการทํางาน. พิมพค์ รั้งที่ ๓. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพ์
มลู นธิ พิ ทุ ธธรรม, ๒๕๔๓.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). ธรรมนูญชีวิต. พิมพค์ ร้ังที่ ๔๖. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพก์ รม
ศาสนา, ๒๕๔๕.
พระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). การปกครองคณะสงฆ์ไทย. กรุงเทพมหานคร: บริษัทสหมิ
กธรรม จาํ กัด, ๒๕๕๐.
พุทธทาสภกิ ขุ. การงานท่ีเปน็ สุข. กรงุ เทพมหานคร: โรงพมิ พ์ธรรมสภา, ๒๕๔๙.
ไพบูลย์ วัฒนศิริธรรม และพรรณทิพย์ เพชรมาก. การบริหารสังคม ศาสตร์แห่งศตวรรษเพ่ือ
สังคมไทยและสงั คมโลก. กรุงเทพมหานคร: สถาบนั พัฒนาองคก์ รชมุ ชน, ๒๕๕๑.
เมตต์ เมตต์การุณ์จิต. การบริหารจัดการศึกษาแบบมีส่วนร่วม: ประชาชน องค์กรปกครอง
สว่ นทอ้ งถิ่น และราชการ. พมิ พค์ รัง้ ท่ี ๒. กรุงเทพมหานคร: บคุ๊ พอยท์, ๒๕๕๓.
วันชัย วัฒนศัพท์. คนไทยไม่ทอดท้ิงกัน: คู่มือการจัดการสร้างความปรองดองในระบบบริการ
สาธารณสุข. ขอนแกน่ : ศริ ิภัณฑ์ ออฟเซ็ท, ๒๕๕๓.
สมบูรณ์ สุขสําราญ. รายงานการวิจัยเรื่องกํานันผู้ใหญ่บ้านรากฐานของแผ่นดิน. กรุงเทพมหานคร:
สภาวิจยั แหง่ ชาติ, ๒๕๓๙.
สมยศ นาวีการ. การบรหิ าร. กรงุ เทพมหานคร: ชาญวิทยเ์ ซ็นเตอร์, ๒๕๔๕.

๑๐๙

สุชีพ แข่งขัน. บทบาทของกํานันผู้ใหญ่บ้านยุคโลกานุวัตน์. เอกสารวิจัยส่วนบุคคลโรงเรียนนัก
ปกครองระดับสูง. กรงุ เทพมหานคร: กรมการปกครอง, ๒๕๓๗.

สุรินทร์ นิยมางกูร. ระเบียบวิธีวิจัยทางรัฐประศาสนศาสตร์. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลง
กรณราชวทิ ยาลัย, ๒๕๖๐.

อาษา เมฆสวรรค์. การปกครองระดับตําบลหมู่บ้านกับความมั่นคงแห่งชาติ. กรุงเทพมหานคร: โรง
พมิ พ์สว่ นทอ้ งถนิ่ , ๒๕๒๐.

(๒) วิทยานพิ นธ:์

กังวาลย์ บัวจีบ. “บทบาทของกํานัน ผู้ใหญ่บ้าน กับสมาชิกองค์การบริหารส่วนตําบล: ศึกษากรณี
เฉพาะองศ์การบริหารส่วนตําบลลําโพ อําเภอบางบัวทอง จังหวัดนนทบุรี”. วิทยานิพนธ์
ศลิ ปศาสตรมหาบัณฑติ . บัณฑิตวทิ ยาลัย: มหาวิทยาลยั รามคาํ แหง, ๒๕๔๔.

จารุพงศ์ พลเดช. “บทบาทของผู้ใหญ่บ้านกับการรักษาความสงบเรียบร้อยในท้องท่ี: ศึกษาบทบาท
ของผู้ใหญ่บ้านเฉพาะกรณี อําเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่”. วิทยานิพนธ์รัฐศาสตร
มหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, ๒๕๓๑.

จิราภรณ์ ศรีคํา. “การมีส่วนร่วมของผู้ปกครองในการพัฒนาการจัดการศึกษาของโรงเรียนวชิรวิทย์
ระดับประถมศึกษา จังหวัดเชียงใหม่”. การค้นคว้าแบบอิสระศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต
สาขาวิชาการบริหารการศกึ ษา, ๒๕๔๘.

ชัยฤทธิ์ เบญญากาจ. “การมีส่วนร่วมของประชาชาคมในการพัฒนาตําบลตาวา อําเภอหนองจิก
จังหวัดปัตตานี”. ภาคนิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: สถาบัน
บัณฑิตพัฒนบรหิ ารศาสตร์, ๒๕๔๗.

ชูชาติ กีฬาแปง. “ทัศนคติของผู้นําท้องถ่ินต่อองค์การบริหารส่วนตําบล:กรณีศึกษาจังหวัดเชียงราย”.
วิทยานิพนธร์ ัฐศาสตรมหาบัณฑติ . บัณฑติ วิทยาลยั : มหาวทิ ยาลัยเชียงใหม่, ๒๕๓๙.

ฐิตา จิตรตั้งตรง. “การมีส่วนร่วมของคณะกรรมการชุมชนต่อการจัดทําแผนพัฒนาสามปี พ.ศ.
๒๕๔๙-๒๕๕๑”. การศึกษาอิสระรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการ
ปกครองทอ้ งถิน่ . วทิ ยาลัยการปกครองทอ้ งถ่นิ : มหาวทิ ยาลยั ขอนแก่น, ๒๕๕๐.

ณรงค์ วารีชล. “การมีสว่ นรว่ มของกรรมการชุมชนในการพัฒนาเทศบาลสู่ “เมืองน่าอยู่” กรณีศึกษา:
เทศบาลตําบลบางพระ อําเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี”. ปัญหาพิเศษรัฐประศาสนศาสตร
มหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารทั่วไป. วิทยาลัยการบริหารรัฐกิจ: มหาวิทยาลัยบรู พา,
๒๕๕๐.

ณัฐภาส์ การรินทร์. “การมีส่วนร่วมของคณะกรรมการชุมชนในการพัฒนาชุมชนเทศบาลเมือง
กาฬสินธ์ุ จังหวัดกาฬสินธุ์”. การค้นคว้าอิสระรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต
สาขาวชิ าการบริหาร. บัณฑติ วิทยาลัย: มหาวิทยาลยั ราชภัฏมหาสารคาม, ๒๕๕๓.

ดวงพร แสงทอง. “การมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดทําแผนพัฒนาท้องถิ่น องค์การบริหารส่วน
ตําบล อําเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี”. ปริญญานิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรบัณฑิต
สาขาบริหารทว่ั ไป. บัณฑติ วิทยาลยั : มหาวทิ ยาลัยราชภัฏสวนสนุ นั ทา, ๒๕๕๐.

๑๑๐

ทรงวุฒิ เรืองวาทศิลป์. “การมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการศึกษาในพื้นท่ีบริการของโรงเรียนล้อมแรด
วิทยา อําเภอเถิน จังหวัดลําปาง”. วิทยานิพนธ์การบริหารการศึกษามหาบัณฑิต
สาขาวชิ าการบริหารการศึกษา. บัณฑติ วิทยาลยั : มหาวิทยาลยั เชยี งใหม่, ๒๕๕๐.

ธนวัฒน์ คําภีลานนท์. “การมีส่วนร่วมของกรรมการชุมชนในการพัฒนาท้องถ่ินเทศบาลเมืองคูคต
จงั หวัดปทมุ ธาน”ี . วทิ ยานิพนธ์รฐั ประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวชิ ารัฐประศาสน
ศาสตร.์ คณะมนษุ ยศาสตร์และสงั คมศาสตร:์ มหาวิทยาลัยราชภัฏ พระนคร, ๒๕๕๐.

ธัชฤทธ์ิ ปนารักษ์. “ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการมีส่วนร่วมของสมาชิกองค์การบริหารส่วนตําบลใน
การจัดทําแผนพัฒนาตําบล: ศึกษาเฉพาะกรณีองค์การบริหารส่วนตําบลอําเภอภาชี
จังหวัดพระนครศรีอยุธยา”. วิทยานิพนธ์พัฒนบริหารศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิต
วทิ ยาลยั : สถาบนั บัณฑิตพฒั นบรหิ ารศาสตร์, ๒๕๔๐.

นิคม ผัดแสน. “การมีส่วนร่วมของคณะกรรมการโรงเรียนประถมศึกษาต่อการพัฒนาการศึกษาของ
กลุ่มโรงเรียนอุดรศึกษา สังกัดสํานักงานประถมศึกษาอําเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่”.
วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการวิจัยและสถิติทางการศึกษา.
บัณฑติ วิทยาลัย: มหาวทิ ยาลยั เชียงใหม,่ ๒๕๔๐.

ประพันธ์ สร้อยเพ็ชร. “การมีส่วนร่วมในการจัดการศึกษาของคณะกรรมการสถานศึกษาข้ันพื้นฐาน
ศูนย์โรงเรียนตําบลแช่ช้าง อําเภอสันกําแพง จังหวัดเชียงใหม่”. วิทยานิพนธ์การศึกษา
มหาบัณ ฑิ ต สาขาวิชาการวิจัยและสถิติทางการศึกษา. บัณ ฑิ ตวิทยาลัย:
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, ๒๕๔๗.

ปรีดา เจษฎาวรางกูล. “การมีส่วนร่วมของกรรมการชุมชนในการพัฒนาชุมชนในเขตเทศบาลเมือง
คูคต อําเภอลําลูกกา จังหวัดปทุมธานี”. วิทยานิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต
สาขาการปกครองทอ้ งถิ่น.วิทยาลยั การปกครอง: มหาวทิ ยาลัยขอนแกน่ , ๒๕๕๐.

ปิยะ ประทีปรักมณี. “การมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนาชุมชนในพ้ืนท่ีชายทะเลบางขุนเทียน
กรุงเทพมหานคร”. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาสังคมวิทยาศาสตร์
ประยุกต.์ บณั ฑติ วิทยาลัย: มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร,์ ๒๕๔๖.

พชั ราพร วีรสิทธ.์ิ “ความสัมพนั ธร์ ะหวา่ งองค์ประกอบห้าประการของบุคลิกภาพและความสามารถใน
การเผชิญปัญหาและอุปสรรคตามหลักอิทธิบาท ๔ ของเจา้ หน้าท่ีท่ีปฏิบัติงานอยู่ใน
สํานักงานประกันสังคม”. วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย:
มหาวทิ ยาลยั รามคําแหง, ๒๕๔๖.

พินิจ ราชวัฒน์. “ความคิดเห็นของกํานันผู้ใหญ่บ้านจังหวัดระยองท่ีมีต่อพระราชบัญญัติสภาตําบล
และองค์การบริหารส่วนตําบล พ.ศ.๒๕๓๗ ในส่วนท่ีเกี่ยวกับการพัฒนาตําบล”.
วทิ ยานพิ นธร์ ัฐศาสตรมหาบัณฑติ . บณั ฑติ วทิ ยาลัย: จฬุ าลงกรณม์ หาวิทยาลยั , ๒๕๓๙.

พีระ พรนวม. “ศรัทธาต่อหลักการการมีส่วนร่วมในการจัดการศึกษาของผู้บริหารโรงเรียน สังกัด
สํานักงานการประถมศึกษา อําเภอแม่ทา จังหวัดลําพูน”. วิทยานิพนธ์การบริหาร
การศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาการวิจัยและสถิติทางการศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย:
มหาวิทยาลัยเชยี งใหม่, ๒๕๔๔.

๑๑๑

ภาณุ ธรรมสุวรรณ. “ฐานะและบทบาทของสมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนตําบลในความคาดหวัง
ของประชาชน: ศึกษากรณี ตําบลพนางตุง จังหวัดพัทลุง”. วิทยานิพนธ์รัฐศาสตร
มหาบณั ฑติ . บัณฑิตวิทยาลยั : มหาวทิ ยาลยั ทกั ษณิ , ๒๕๔๑.

ยงยุทธ จําปามูล. “บทบาทของกํานันผู้ใหญ่บ้านในการอนุรักษ์ส่ิงแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ:
ศึกษากรณี อําเภอบ้านไผ่ จังหวัดขอนแก่น”. วิทยานิพนธ์พัฒนบริหารศาสตรมหา
บัณฑิต. บณั ฑติ วทิ ยาลยั : สถาบันบัณฑิตพฒั นบรหิ ารศาสตร,์ ๒๕๓๙.

วิเชียร ผอ่ นจัตุรัส. “ทัศนคติของประชาชนที่มีต่อกํานันและผู้ใหญ่บา้ นในฐานะสมาชิกองค์การบรหิ าร
ส่วนตาบลโดยตําแหน่งกรณีศึกษาอําเภอสันป่าตองจังหวัดเชียงใหม่”. วิทยานิพนธ์
รฐั ศาสตรมหาบณั ฑิต. บัณฑติ วิทยาลยั : มหาวิทยาลยั เชียงใหม่, ๒๕๔๑.

สงคราม กอสุทธิธีระกุล. “การพัฒนาท้องถ่ินในหน้าที่ของกํานันผู้ใหญ่บ้าน”. วิทยานิพนธ์รัฐศาสตร
มหาบัณฑิตสาขารัฐศาสตร์. บณั ฑิตวิทยาลยั : มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, ๒๕๔๑.

สว่าง ฉวีวรรณ. “ปัจจัยท่ีมีผลต่อสัมฤทธิผลในการปฏิบัติหน้าที่ของผู้ใหญ่บ้าน:ศึกษาเฉพาะกรณี
จังหวัดนครราชสีมา”. วิทยานิพนธ์พัฒนบริหารศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย:
สถาบนั บัณฑติ พัฒนบริหารศาสตร,์ ๒๕๓๖.

สัญญา เคณาภูมิ. “ความสําเร็จของวิสาหกิจชุมชนใน ๔ จังหวัดชายแดนลุ่มน้ําโขง”. วิทยานิพนธ์รัฐ
ประศาสนศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์. บัณฑิตวิทยาลัย:
มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั วไลยลงกรณ์ ในพระบรมราชปู ถัมภ์, ๒๕๕๑.

สุจินต์ดาว วีระกุล. “ปัจจัยท่ีมีผลต่อการมีส่วนร่วมของประชาชนในโครงการพัฒนาหมู่บ้าน: ศึกษา
เฉพาะกรณีหมบู่ า้ นชนะเลิศการประกวดหม่บู ้านดีเดน่ ระดับจังหวดั ของจังหวัดนครสวรรค์
ประจําปี ๒๕๒๗”. วิทยานิพนธ์สังคมศาสตรมหาบัณ ฑิต. บัณ ฑิตวิทยาลัย:
มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์, ๒๕๒๗.

สุภชัย ตรีทศ. “การมีส่วนร่วมของคณะกรรมการชุมชนต่อการวางแผนพัฒนาเทศบาลเมืองชลบุรี.”
ภาคนิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขานโยบายสาธารณะ. บัณฑิตวิทยาลัย:
มหาวทิ ยาลัยบรู พา, ๒๕๔๗.

สุภา สกุลเงิน. “ประสิทธิภาพในการปฏิบัติหน้าที่ของกํานันผู้ใหญ่บ้าน หลังการจัดตั้งองค์การบริหาร
ส่วนตําบลในทัศนะของกํานัน ผู้ใหญ่บ้าน: ศึกษาเฉพาะกรณีอําเภอกระทุ่มแบน จังหวัด
สมุทรสาคร”. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัย
รามคาํ แหง, ๒๕๔๕.

สุวัฒน์ เข็มเพชร. “ความตระหนักถึงความสําคัญของการวางแผนพัฒนาตําบลของสมาชิกองค์การ
บริหารสว่ นตาํ บล: ศกึ ษากรณี อาํ เภอปา่ ติ้ว จงั หวดั ยโสธร”. วิทยานิพนธพ์ ัฒนบริหารศา
สตรมหาบณั ฑิต. บณั ฑติ วิทยาลยั : สถาบันบัณฑติ พัฒนบรหิ ารศาสตร์, ๒๕๔๑.

สุวัฒน์ บุญลา.“ทัศนะการมีส่วนร่วมในการพัฒนาท้องถิ่นของกลุ่มประชาสังคม ศึกษาเฉพาะกรณี
องค์การบริหารส่วนตําบลบางเสร่ อําเภอสัตหีบ จังหวัดชลบุรี”. วิทยานิพนธ์รัฐ
ประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขานโยบายสาธารณะ. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัย
บรู พา, ๒๕๔๕.

๑๑๒

อภิญญา กังสนารักษ์. “รูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมในองค์กรที่มีประสิทธิผลระดับคณะของ
สถาบันอุดมศึกษา”. ดุษฎีบัณฑิตครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: จุฬาลงกรณ์
มหาวิทยาลยั , ๒๕๔๔.

เอกชัย เจริญฉํ่า. “บทบาทผู้นําท้องถ่ินในกระบวนการกําหนดนโยบายขององค์การบริหารส่วนตําบล:
กรณีศึกษาองค์การบริหารส่วนตําบลในเขตอําเภอฮอด จังหวัดเชียงใหม่”. การศึกษา
อสิ ระรัฐศาสตรมหาบณั ฑิต. บัณฑติ วิทยาลัย: มหาวิทยาลัยเชยี งใหม่, ๒๕๔๒.

(๓) รายงานวจิ ยั :

ทานตะวัน อินทร์จันทร์. “การมีส่วนร่วมของคณะกรรมการชุมชนในการพัฒนาชุมชนย่อยเทศบาล
เมืองลาํ พนู ”. รายงานการวิจยั . มหาวิทยาลัยเชียงใหม:่ เชยี งใหม,่ ๒๕๔๖.

รัฐพงศ์ ปัญญานุวัตร. “การมีส่วนร่วมในการพัฒนาชุมชนของประชาชนเขตดุสิตกรุงเทพมหานคร”.
รายงานวจิ ยั . มหาวทิ ยาลัยราชภฏั สวนสุนันทา, ๒๕๕๒.

สถาบันดํารงราชานุภาพ. “บทบาทกํานันผู้ใหญ่บ้านท่ีเหมาะสมในอนาคต”. งานวิจัย. สถาบันดํารง
ราชานภุ าพ ๒๕๓๖-๒๕๔๘, ๒๕๔๐.

อุทัย บุญประเสริฐ. “การศึกษาแนวทางการบริหารและการจัดการศึกษาของสถานศึกษาในรูปแบบ
การบรหิ ารโดยใช้โรงเรยี นเป็นฐาน”. รายงานการวจิ ัย. โครงการวิจยั ภายใต้การสนบั สนุน
ของสํานักงานคณะกรรมการการศึกษาแหง่ ชาติ สํานกั นายกรัฐมนตร,ี ๒๕๔๒.

(๔) บทความ:

ณรงค์ พึ่งพานิช และคณะ. “การมีส่วนร่วมทางการเมืองในระบอบประธิปไตยของประชาชนใน
จังหวัดตาก”. วารสารวิชาการสถาบันวิทยาการจัดการแห่งแปซิฟิค. ปีที่ ๕ ฉบับท่ี ๑
(มกราคม – มิถุนายน ๒๕๖๒): ๑๗๑.

ถวิลวดี บุรีกุล. “แนวคิดของการมีส่วนร่วมในระบอบประชาธิปไตย”. จดหมายข่าวสถาบัน
พระปกเกลา้ . (๒๕๔๓): ๔-๖.

ไททัศน์ มาลา. “การคงอยู่ของกํานันผู้ใหญ่บ้านในบริบทของการกระจายอํานาจสู่ท้องถิ่น :
กรณีศึกษาจังหวัดปทุมธานีและจังหวัดพระนครศรีอยุธยา”. วารสารมนุษยศาสตร์และ
สังคมศาสตร์ วไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชปู ถมั ภ์. ปที ่ี ๑๑ ฉบับท่ี ๑ (๒๕๕๙): ๓๐๕.

พระธรรมโกศาจารย์ ประยูร ธมฺจิตฺโต. “ธรรมในใจของนักบริหารไฮโซ”. หนังสือพิมพไ์ ทยรัฐ. ๒๐
มถิ นุ ายน ๒๕๕๑.

สุริยะ วิริยะสวัสด์ิ. “บทบาทกํานันผู้ใหญ่บ้านท่ามกลางสังคมไทยท่ีเกิดการเปลี่ยนแปลงปัจจุบัน”.
วารสารกํานันผู้ใหญบ่ ้าน. ปที ี่ ๖๒ ฉบบั ที่ ๓ (มีนาคม ๒๕๕๒): ๑๑-๑๕.

(๕) ส่ืออิเลก็ ทรอนกิ ส:์

ชาญชัย จิตรเหล่าอาภรณ์. กํานันผู้ใหญ่บ้านกับอํานาจทางการเมือง. (๒๕๔๗). [ออนไลน์].
แหลง่ ท่มี า: http://it.ripa.ac.th/humanity/py.html [๒๙ ธันวาคม ๒๕๖๓].

๑๑๓

นครินทร์ เมฆไตรรัตน์ และคณะ. (๒๕๔๖). “บทบาทอํานาจหน้าที่ของกํานันผู้ใหญ่บ้านและการ
ปกครองท้องที่”. รายงานการศึกษาวิจัยเสนอต่อสํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา.
[ออนไลน]์ . แหลง่ ท่ีมา: www.lawreform.go.th [๒๙ ธันวาคม ๒๕๖๓].

นายกษิดินทร์ คุณทรัพย์เลิศ. ทฤษฏีเพลโตและอริสโตเติล. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://sites.
google.com/site/kheacireiynrukarpchathiptiy/thvsdi-phel-to-laea-xristoteil
[๒๒ เมษายน ๒๕๖๔].

วิกิพีเดีย. องค์การสหประชาชาติ. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://th.wikipedia.org/wiki/
ประชาธิปไตย [๒๑ เมษายน ๒๕๖๔].

อรนิภา บํารุงราษฎร์. ระบอบการเมืองการปกครอง. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://sites.google.
com/site/30346mayyy/home/rabxb-karmeuxng-kar-pkkhrxng [๒๒ เมษายน ๒๕๖].

Google Sites. หลักการแบ่งอํานาจ. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://sites.google. com/site/
rathprasasnsastr4/home [๒๒ เมษายน ๒๕๖๔].

(๖) สมั ภาษณ/์ สนทนากล่มุ :

สัมภาษณ์ นายวชิ ชาญ ชว่ ยจัตรุ สั , กาํ นนั ตําบลหนองโดน, ๒๓ มกราคม ๒๕๖๔.
สมั ภาษณ์ นายฉัตรฉาย โพธิ์ชยั , กํานันตาํ บลกดุ นํา้ ใส, ๒๒ มกราคม ๒๕๖๔.
สมั ภาษณ์ นายโฆสิทธ์ิ ศิลา, กาํ นันตําบลบ้านขา, ๒๒ มกราคม ๒๕๖๔.
สัมภาษณ์ นางสายทอง พิพธิ กุล ผู้ใหญบ่ า้ น, บ้านดอนเกษตร หมู่ท่ี ๑๑, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
สมั ภาษณ์ นายแอด๊ ทวงล,ี ผู้ใหญบ่ ้าน บา้ นรว่ มมติ ร หมู่ท่ี ๘, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.
สมั ภาษณ์ นายจกั รพงษ์ ชาติวิเศษ, ผใู้ หญบ่ า้ น บ้านหอ้ ยเปง้ หมทู่ ี่ ๙, ๒๕ มกราคม ๒๕๖๔.
สัมภาษณ์ นายประมง สวุ รรณราช, ผู้ใหญ่บ้าน บา้ นเหนอื หม่ทู ่ี ๑๐, ๒๗ มกราคม ๒๕๖๔.
สมั ภาษณ์ นายประยรู พิพิธกุล, ผู้ใหญ่บ้าน บ้านเดอื่ หมทู่ ี่ ๕, ๒๕ มกราคม ๒๕๖๔.
สมั ภาษณ์ นายสรุ เชษฐ ชยั สอน, ผใู้ หญบ่ ้าน บา้ นกุดนาํ้ ใส หมู่ท่ี ๓, ๒๓ มกราคม ๒๕๖๔.
สัมภาษณ์ นายอุทัย ลาภเกดิ , ผ้ใู หญ่บา้ น บา้ นทา่ แตง หม่ทู ่ี ๗, ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔.

๒. ภาษาองั กฤษ

1. Secondary Sources

(I) Books:

Cohen. J.M.. & Uphoff. N.T. Rural Development Participation: Concept and
Measure For Project Design Implementation and Evaluation: Rural
Development Committee Center for international Studies. New York:
Cornell University Press, 1981.

Huntington. S. & Nelson. S.. No easy choice: political participation in developing
countries. New York: Harvard University Press, 1975.

Taro Yamane. Elementary sampling theory. New Jersey: Prentice-Hall. Inc, 1967.

๑๑๔

United Nations. Yearbook of International Trade Statistics. United Nations: UN Press,
1981.

(II) Articles:

Arnstien. S.R.. “A Ladder of Citizen Participation”. Journal of the American Institute
of Planners. Vol. 35 No. 4 (1969): 216-224.

Koufman. F.H.F. “Participation Organized Activities in Selected Kentucky
Localities”. Agricultural Experiment Station Bulletins. Vol. 4 No. 2 (1949):
5-50.

Putti.. “ Work values and organizational commitment: A study in the Asian
context”. Human Relations. Vol.4 No. 2 (1987): 275-288.

William. E. “Electoral Participation in a Low Stimulus Election”. Rural Development. Vol.
4 No. 1 (1976): 111–124.

ภาคผนวก

๑๑๖

ภาคผนวก ก
รายนามผู้เชยี่ วชาญในการตรวจสอบเครือ่ งมือวจิ ัย
และหนังสอื ขอความอนุเคราะหต์ รวจเครอ่ื งมือทใี่ ชใ่ นการทาํ การวจิ ยั

๑๑๗

รายนามผเู้ ชีย่ วชาญในการตรวจสอบเครอื่ งมือวจิ ยั

๑. พระครูสุตธรรมภาณี ผศ. ประธานหลกั สูตรหลกั สตู รรัฐศาสตรบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาจฬุ า
๒. ผศ.ดร.วทิ ยา ทองดี ลงกรณราชวิทยาลัย วทิ ยาเขตขอนแกน่
๓. ดร.ปาณจติ ร สุกมุ าลย์ อาจารย์ประจาํ หลักสูตรหลกั สตู รรฐั ศาสตรมหาบัณฑติ มหาวิทยาลยั
มหาจฬุ าลงกรณราชวทิ ยาลยั วทิ ยาเขตขอนแก่น
๔. ดร.สธุ ิพงษ์ สวสั ดิ์ทา อาจารยป์ ระจําหลักสตู รครศุ าสตรมหาบณั ฑิตสาขาการสอนสงั คม
๕. ดร.สมควร นามสฐี าน ศึกษา มหาวิทยาลยั มหาจุฬาลงกรณราชวทิ ยาลัย วิทยาลัยเขต
ขอนแกน่
อาจารย์ประจําหลกั สูตรหลกั สูตรรฐั ศาสตรบณั ฑิต มหาวิทยาลัยมหา
จุฬาลงกรณราชวิทยาลยั วิทยาเขตขอนแกน่
อาจารยป์ ระจาํ หลักสูตรรฐั ศาสตรมหาบัณฑติ มหาวทิ ยาลัยมหาจฬุ า
ลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตขอนแกน่

๑๑๘

๑๑๙

๑๒๐

๑๒๑

๑๒๒

๑๒๓

ภาคผนวก ข
หนงั สือขอความอนุเคราะห์ในการเก็บรวบรวมขอ้ มูล
และหนังสอื ขอความอนเุ คราะห์ในการสัมภาษณเ์ พ่ือการวจิ ัย

๑๒๔

๑๒๕

๑๒๖

๑๒๗

๑๒๘

๑๒๙

๑๓๐

๑๓๑

๑๓๒

๑๓๓

๑๓๔

ภาคผนวก ค
แบบสอบถามเพ่อื การวิจยั และแบบสมั ภาษณ์เพือ่ การวจิ ยั

๑๓๕

แบบสอบถามเพ่ือการวจิ ัย
เรอ่ื ง การมสี ว่ นร่วมของกาํ นันและผใู้ หญบ่ า้ นในการสง่ เสรมิ การปกครอง

คณะสงฆ์จงั หวดั ชยั ภมู ิ

คาํ ชแ้ี จง
๑.แบบสอบถามนี้จัดทําเพื่อสอบถามความแนวคิดเห็นเกี่ยวกับการมีส่วนร่วมของกํานัน

และผู้ใหญ่บ้านในการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์จังหวัดชัยภูมิ ไม่มีผลกระทบใดๆ ต่อผู้ตอบ
แบบสอบถาม ให้ตอบทุกข้อตามความเป็นจริง ข้อมูลท่ีได้จะใช้เพ่ือการศึกษาวิจัยตามหลักสูตร
รัฐศาสตรมหาบัณฑิตเท่านนั้

๒.แบบสอบถามนี้ แบง่ ออกเปน็ ๔ ตอน
ตอนที่ ๑ แบบสอบถามเกย่ี วกับขอ้ มูลท่วั ไปของผู้ตอบแบบสอบถาม
ตอนที่ ๒ แบบสอบถามเกี่ยวกับความคิดเห็นการมีส่วนร่วมของกํานันและผู้ใหญ่บ้านใน
การสง่ เสรมิ การปกครองคณะสงฆจ์ งั หวดั ชัยภูมิ
ตอนที่ 3ขอ้ เสนอแนะอน่ื ๆ
ผู้วิจัยหวังเป็นอย่างยิ่งว่า จะได้รับความอนุเคราะห์จากผู้ตอบแบบสอบแบบสอบถามใน
คร้งั นีเ้ ป็นอย่างดี และขอบอบคุณมา ณ โอกาสนี้

พระเพชรณรงค์ ปญญฺ าวชโิ ร (ทองนาค)
หลักสูตรรฐั ศาสตรมหาบัณฑติ

มหาวิทยาลยั มหาจฬุ าลงกรณราชวทิ ยาลัย วทิ ยาเขตขอนแกน่

๑๓๖

แบบสอบถามเพ่อื การวิจัย
เร่อื ง การมสี ว่ นรว่ มของกาํ นนั และผใู้ หญบ่ า้ นในการสง่ เสริมการปกครองคณะสงฆจ์ งั หวดั ชัยภมู ิ

ตอนที่ ๑ แบบสอบถามเกย่ี วกบั ข้อมูลท่ัวไปของผู้ตอบแบบสอบถาม
คาํ ชี้แจง โปรดทาํ เครือ่ งหมาย √ ลงใน □ หนา้ ข้อความตามสภาพความเปน็ จรงิ ของผู้ตอบ

แบบสอบถาม (กรณุ าตอบทุกข้อ)

ข้อมลู ท่วั ไป

๑. เพศ

□ ชาย □ หญิง

๒. อายุ

□ ๑๘ - ๒๔ ปี □ ๒๕ - ๓๕ ปี

□ ๓๖-๔๕ ปี □ มากกวา่ ๔๕ ปี

๓. ระดับการศึกษา

□ ประถมศกึ ษา □ มัธยมศึกษา

□ ปวช./ปวส. □ ปรญิ ญาตรี

□ สูงกว่าปริญญาตรี

๔. อาชีพ

□ เกษตรกรรม □ รับราชการ

□ ธุรกิจส่วนตัว □ คา้ ขาย

□ รบั จ้าง □ อืน่ ๆ (ระบ)ุ .......................

๕. รายได้ต่อเดือน

□ ตํ่ากว่า ๑๐,๐๐๐ บาท □ ๑๐,๐๐๐ - ๑๕,๐๐๐ บาท

□ ๑๕,๐๐๑ - ๒๐,๐๐๐ บาท □ ๒๐,๐๐๑ บาทข้ึนไป

๑๓๗

ตอนที่ ๒ แบบสอบถามเกย่ี วกับความคิดเหน็ การมสี ว่ นร่วมของกาํ นนั และผ้ใู หญบ่ า้ นในการ
สง่ เสริมการปกครองคณะสงฆ์จังหวดั ชยั ภูมิ

คําชี้แจง โปรดทําเครอ่ื งหมาย √ ลงในชอ่ ง □ ท่ตี รงกบั ความเหน็ ของทา่ นมากทสี่ ุดโดยเลือกเพียง
คําตอบเดยี วในแตล่ ะขอ้
กาํ หนดระดับคะแนน ๕ ระดับ คอื
๕ หมายถึง ระดับมากทีส่ ดุ
๔ หมายถงึ ระดับมาก
๓ หมายถงึ ระดบั ปานกลาง
๒ หมายถงึ ระดับน้อย
๑ หมายถึง ระดบั น้อยสุด

การมีสว่ นรว่ มของกาํ นนั และผูใ้ หญบ่ า้ นในการ มาก ระดบั ความคดิ เห็น น้อย
ที่ ส่งเสรมิ การปกครองคณะสงฆ์ ทสี่ ดุ ท่ีสดุ
(๕) มาก ปาน นอ้ ย (๑)
จังหวดั ชัยภูมิ (๔) กลาง (๒)

๑. ดา้ นการปกครอง (๓)

๑.๑ สอดสอ่ งดูแลเพือ่ ให้การปกครองคณะสงฆ์เปน็ ไป
ตามพระธรรมวินยั

๑.๒ มคี วามรคู้ วามความสามารถในเร่ืองทางปกครอง
คณะสงฆ์

๑.๓ ช่วยแบง่ เบาภาระงานทางด้านการปกครองคณะ
สงฆ์

๑.๔ ดําเนนิ การสอดสอ่ งดแู ลรกั ษาความเรียบร้อย
ดงี ามเพ่ือใหพ้ ระภกิ ษสุ ามเณรและคฤหสั ถท์ อี่ ยูใ่ น
วดั หรือในการปกครองปฏบิ ัตติ ามพระธรรมวินัย

๑.๕ มสี ่วนร่วมในการวางแผนพัฒนาวัดของคณะสงฆ์
๑.๖ ชักชวนชาวบา้ นเขา้ รว่ มกจิ กรรมตา่ งๆทที่ างคณะ

สงฆ์ขอความร่วมมือ
๒. ด้านศาสนาศึกษา
๒.๑ ให้การสนับสนนุ การศึกษาปรยิ ตั ิธรรมแก่

พระภกิ ษุและสามเณร
๒.๒ ดแู ลเร่งรัดใหม้ กี ารเรียนการสอนนกั เรียนธรรม

อย่างทั่วถงึ
๒.๓ สง่ เสริมและสนับสนุนแผนกธรรม, แผนกบาลี,

แผนกสามญั