รายงานการศึกษา เรื่อง ความเป็นไปได้และความเหมาะสมในการท าธุรกิจ Outer Space Launching Service และการท าธุรกิจ Outer Space Launching Infrastructure ของคณะกรรมาธิการการสื่อสาร โทรคมนาคม และดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม สภาผู้แทนราษฎร ส ำนักกรรมำธิกำร ๑ ส ำนักงำนเลขำธิกำรสภำผู้แทนรำษฎร
nmznssui~nisnisdaais bwsnuuinu 44 PI d ~~aznewa~wwo~fiswzn"cl~~azJcnu ani{rrnunwg3 I1UUBIuLflU LSIBI~%~ fl74LMW1 oomoo ' 4, PP w 4 acnaeuidi?u .jiuciuuecncuznssui~ni~n~sdsa~s insnuuinu rmznana~wa~fisw~iia uasiTcnu doc n~iu~3uldlAunzna1u~vu1zalulun7~w"7 qs2-a outer space Launchinq Service LLaz n15$1~5n"0 Outer Space Launching Infrastructure Biuau a qn ~liudd~szqunn~~~~wusiw~s :nd ba 04 a nkd bm (eu'uniC~ds-ii'il ?uwsd mo &.~uiuu b&kb dtlsz~uani{unusiwas 1iaeuft~cnolznssuidn15 w4 w 4 lnsnuuinu uaa~~liarAar~lsw~fla~~az~cnu nni[unusiaqs ~~alvuvui~ ~~aaa'iuicloliuGssJ"cKernisdsz~u~n~{~~~u~~w~~ wn. b&b Ga do (old lunisnszvl'iiionis %cliscuisau~iCadaa3d v?a8nwi&acb1 7 d~~ua~i~ni~d~~n?u~~~zni~w"mu~~~un~~~aa~s 444~1 d lnsnuuinu uaz~~nlulaune~arwe~fi3w~n"cl~~az~cnu nssuianis~lcuzd dsunnu Au 1 44 a. uicaian'nui =yae~ls$u dsa~iuncu~ns~u15nis
am. uiuau~iiusR ouauauj 1awnnman33ui5ni3 ad. uiqaianimi6 asniuuWc 1~wnnman%%ui5nis ac. uiubnuaCu ~dussssu muiy ni~nm-nsslri5ni~ (siauins%lri"5is~~"11aaiaan~in~i~~sd~n~~ui"5nis bbaani=ib?Juaui5n ani~unu~iw~r 618 m. uiu6?8 suinuiyasd ltiuaaiaanainiiu~pd~n~~ui~ni~ deiuwqtu~id bm wqniniuu bcbb ~a~'Lu~si?ni'id~~yaani~bbwu~iw~~ ymd be 04 a n&d a: (au'un1u'~dsaa'i~mf4daaq) -YuwrlGau;d kc: wqfi?niuu isb~b d~~'ia;u~Au~au 1~84 uiunn wmsaqa ~Bun~sudni~ ~~udibb~thd<iil b. uiuuw &iriuG lGiplaaiaaneinnis~9uaui~nani~ii~u~iw~~ ~~Tw~G~uR~ iYuaimu b&c W01~99"ii~~'t~~~n~~ui45ni~~i~a~ a. u~;lnianimivi 2sniuun' ~~vaaiaaneinni~i~unui~n~ni~unu3ia~s r$a?u5~mi3$ b0 haimu b&e W0ilGii~~~sd~nssui3nisdi~a~ hd nm~nssui5nislAii~ijun1s~ei~miRnwi naiu~4uldm'~rn~ m?iui~ui-nu'Lun~sw"i~~fi~ Outer Space Launching Setvice rraznisw"iqsfto Outer Space Launching Infrastructure LB%L%U%UY~~ ~?~n~i~~5uuui~d~1bd~m~~i~~~a~~i~auasi~~iu vaamm-n~sui5msiaddsayuani~~b~usiw~3ia'bd
ก รายนามคณะกรรมาธิการการสื่อสาร โทรคมนาคม และดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม นางสาวกัลยา รุ่งวิจิตรชัย ประธานคณะกรรมาธิการ นายสยาม หัตถสงเคราะห์ รองประธานคณะกรรมาธิการ คนที่หนึ่ง พันเอก เศรษฐพงค์ มะลิสุวรรณ รองประธานคณะกรรมาธิการ คนที่สอง นายนิคม บุญวิเศษ รองประธานคณะกรรมาธิการ คนที่สาม นายปกรณ์วุฒิ อุดมพิพัฒน์สกุล รองประธานคณะกรรมาธิการ คนที่สี่ นายดล เหตระกูล รองประธานคณะกรรมาธิการ คนที่ห้า นายสรอรรถ กลิ่นประทุม ประธานที่ปรึกษาคณะกรรมาธิการ นายสราวุธ อ่อนละมัย ที่ปรึกษาคณะกรรมาธิการ นายชาญวิทย์ วิภูศิริ ที่ปรึกษาคณะกรรมาธิการ นายกฤษฎา ตันเทอดทิตย์ ที่ปรึกษาคณะกรรมาธิการ นายภาควัต ศรีสุรพล ที่ปรึกษาคณะกรรมาธิการ นายสมเกียรติ ถนอมสินธุ์ โฆษกคณะกรรมาธิการ นายเสมอกัน เที่ยงธรรม เลขานุการคณะกรรมาธิการ
ข รายนามที่ปรึกษา ผู้ช านาญการ นักวิชาการ และเลขานุการประจ าคณะกรรมาธิการ ๑. นำยศักดิ์ สมบุญโต ที่ปรึกษำประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๒. นำงสำวอำรีรัตน์ เลำพหล ที่ปรึกษำประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๓. นำงสำวนิศำชล จันทร์เงิน ผู้ช ำนำญกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๔. นำงสำวอัจจิมำ ศิริอ่อน นักวิชำกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๕. นำยกิตติ สุนทรมโนกุล นักวิชำกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๖. นำยธำดำ โอฬำริก เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๗. นำยธีระชำติ ก่อตระกูล เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๘. นำยศิลป์วิชญ์ น้อยสมมิตร เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๙. นำยกิตตินันท์ พจน์ประสำท เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๑๐. นำยพันธสร กฤษฎำธิวุฒิ เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๑๑. นำยอัฎฐพร ด ำรงกุล เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๑๒. นำยพิศฐ์ศักดิ์ เครือไชย เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๑๓. นำยยอดยิ่ง ชุมแสง ณ อยุธยำ เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๑๔. นำงสำวกมลชนก วรรณวิจิตร เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๑๕. นำงสำวสุดำรัตน์ พิทักษ์พรพัลลภ เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๑๖. นำยนำคร วรกำนนท์ เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๑๗. นำยณัฐวุธ จุลกะเศียน เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๑๘. นำงสำวรินนภำ คุณะวัฒน์สถิต เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๑๙. นำยธนกฤต แก้วนุ้ย เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๒๐. นำงสำวธนัชพร พงษ์โภคำ เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๒๑. นำงสำวปัณณ์นิตรำ ธัญญ์ธนำวิทย์ เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๒๒. นำงอลิน สืบภู่ เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๒๓. นำงสำวอภิญญำ กลิ่นประทุม เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๒๔. นำยขยล ตันติชำติวัฒน์ เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๒๕. นำงสำวนันทนัช วัชรธรรม เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร
ค รายนามที่ปรึกษา ผู้ช านาญการ นักวิชาการ และเลขานุการประจ าคณะกรรมาธิการ ๒๖. นำยรัฐพงศ์ ระหงษ์ เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๒๗. นำงสำวนันท์นิชำ ธำนินทร์สุรวุฒิ เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๒๘. นำงสำวอรนี จันทะพันธ์ เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๒๙. นำงสำวศิรินำถ หลักทอง เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๓๐. นำยขจรศักดิ์ น้อยประดิษฐ์ เลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร รายนามที่ปรึกษาประจ าคณะกรรมาธิการ (ไม่มีค่าตอบแทน) ๑. นำยนพ ชีวำนันท์ ๒. นำงสำวภำดำท์ วรกำนนท์ ๓. นำงทรงพร โกมลสุรเดช ๔. นำยเฉลิมชัย วิรุณสำร ๕. นำยยอด ชินสุภัคกุล ๖. นำยกัญจนำภำ ประสิทธิลำโภ ๗. นำยไพศำล อิทธิธรรม ๘. พลโท ปรัญชำ เฉลิมวัฒน์ ๙. นำยอภิจิต เจริญเวชชกำร ๑๐. นำยชัยทัต แซ่ตั้ง ๑๑. นำยปริญญำ จำรวิจิตร ๑๒. นำยสรร ก่อนันทวัฒน์ ๑๓. นำยเจษฎำ วิริยะสุนทรพันธ์ ๑๔. พันต ำรวจเอก เกรียงไกร พุทไธสง ๑๕. ร้อยต ำรวจเอกหญิง วำวจุฑำ แสงนภำ ๑๖. นำงสำวแคทลียำ เดลแมร์ ๑๗. นำยชำญวิทย์ มุนิกำนนท์ ๑๘. นำยภิมำน อภิพัฒนะมนตรี ๑๙. นำยอัมรินทร์ พิมพ์หนู
ง รายนามคณะอนุกรรมาธิการกิจการอวกาศเพื่อเศรษฐกิจและความมั่นคง ในคณะกรรมาธิการการสื่อสาร โทรคมนาคม และดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม พันเอก เศรษฐพงค์ มะลิสุวรรณ ประธานคณะอนุกรรมาธิการ นายกฤษฎา ตันเทอดทิตย์ รองประธานคณะอนุกรรมาธิการ คนที่หนึ่ง นายสมเกียรติ ถนอมสินธุ์ รองประธานคณะอนุกรรมาธิการ คนที่สอง นางสาวภัคธภา ฉัตรโกเมศ อนุกรรมาธิการ นางสาวอรดา เทพยายน อนุกรรมาธิการ นางสาวศุภธิดา พรหมพยัคฆ์ อนุกรรมาธิการ รศ. มนตรี วิบูลยรัตน์ อนุกรรมาธิการ นายอนุชิต นราวลัยกุล อนุกรรมาธิการ นายประพัฒน์ รัฐเลิศกานต์ อนุกรรมาธิการ ร้อยโท เจษฎา ศิวรักษ์ เลขานุการคณะอนุกรรมาธิการ
จ รายนามที่ปรึกษาประจ าคณะอนุกรรมาธิการกิจการอวกาศเพื่อเศรษฐกิจและความมั่นคง ในคณะกรรมาธิการการสื่อสาร โทรคมนาคม และดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม นายเศกสิทธิ์ เสงี่ยมศักดิ์ นางสาวนิศาชล จันทร์เงิน นายณัฐธนัท ฤทัยรุ้ง นายภูมิธนินท์ สวัสดิ์โกสิน นายศิริชัย สุขสันติชัย นายประชา มานะบุตร นางสาวสุรินทร์ธร ศิธรกุล ร.ต.อ. หญิง วาวจุฑา แสงนภา นายวุฒิ นนทฤทธิ์ นายณัฎฐพัฒน์ ธีรนันทวาณิช นางสาวอาภาวดี นันตรี ผศ. จิรศิลป์ จยาวรรณ นายชาญวิทย์ มุนิกานนท์ นายชาญ กุลถาวรากร นางสาวแคทรียา เดลแมร์ นางสาวพิรดา เตชะวิจิตร์
ฉ รายนามที่ปรึกษาประจ าคณะอนุกรรมาธิการกิจการอวกาศเพื่อเศรษฐกิจและความมั่นคง ในคณะกรรมาธิการการสื่อสาร โทรคมนาคม และดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (ต่อ) นายชัยวัฒน์ งามศักดิ์ทวีชัย ผศ. สุทธิศักดิ์ จันทวงษ์โส ผศ. สิริภิญญ์ อินทรประเสริฐ นายทรงตระกูล โสมค า นายกุลบุตร โกเมนกุล นายกฤษณ์ คุนผลิน ผศ. กฤษฎา ศรีแผ้ว นายบวรรัตน์ กาญจนรัตน์ นายเสริมศักดิ์ อยู่เย็น รศ. ทศนัย ชุ่มวัฒนะ นายโพธิวัฒน์ งามขจรวิวัฒน์ นายอัมรินทร์ พิมพ์หนู นางสาวอุมาพร อรรคทัย นายพันธ์ศักดิ์ จันทร์ปัญญา นายอิทธิศักดิ์ ดาราฉาย นายจริงใจ เชาว์ชาติ
ช รายนามคณะท างานเพื่อศึกษาความเป็นไปได้และความเหมาะสมในการท าธุรกิจ Outer Space Launching Service และธุรกิจ Outer Space Launching Infrastructure ในคณะอนุกรรมาธิการกิจการอวกาศเพื่อเศรษฐกิจและความมั่นคง ในคณะกรรมาธิการการสื่อสาร โทรคมนาคม และดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ๑. ร้อยโท เจษฎำ ศิวรักษ์ หัวหน้ำคณะท ำงำน ๒. ผู้ช่วยศำสตรำจำรย์จิรศิลป์ จยำวรรณ รองหัวหน้ำคณะท ำงำน ๓. ผู้ช่วยศำสตรำจำรย์ชูเกียรติ น้อยฉิม ที่ปรึกษำคณะท ำงำน ๔. นำยกฤษฎ์ชัย สมสมำน ที่ปรึกษำคณะท ำงำน ๕. นำยบวรรัตน์ กำญจนรัตน์ ที่ปรึกษำคณะท ำงำน ๖. นำงสำวอุมำพร อรรคทัย ที่ปรึกษำคณะท ำงำน ๗. นำยอัมรินทร์ พิมพ์หนู คณะท ำงำน ๘. นำยโพธิวัฒน์ งำมขจรวิวัฒน์ คณะท ำงำน ๙. นำวำอำกำศโท พีระยุทธ สำรตำยน คณะท ำงำน ๑๐. นำยกฤษณ์ คุนผลิน คณะท ำงำน ๑๑. นำยยุทธนำ ศรีชู คณะท ำงำน ๑๒. นำงสำวศศิลักษณ์ ธรรมสิทธิ์ คณะท ำงำนและเลขำนุกำรคณะท ำงำน
ซ รายงานการศึกษา ของคณะกรรมาธิการการสื่อสาร โทรคมนาคม และดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม สภาผู้แทนราษฎร ---------------------------------------- ตำมที่ที่ประชุมสภำผู้แทนรำษฎร ชุดที่ ๒๕ ปีที่ ๑ ครั้งที่ ๒๑ (สมัยสำมัญประจ ำปี ครั้งที่หนึ่ง) วันพุธที่ ๑๑ กันยำยน ๒๕๖๒ ที่ประชุมสภำผู้แทนรำษฎร ได้ลงมติตั้งคณะกรรมำธิกำร กำรสื่อสำร โทรคมนำคม และดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม สภำผู้แทนรำษฎร เพื่อให้มีหน้ำที่ และอ ำนำจตำมข้อบังคับกำรประชุมสภำผู้แทนรำษฎร พ.ศ. ๒๕๖๒ ข้อ ๙๐ (๓๔) ในกำรกระท ำกิจกำร พิจำรณำสอบหำข้อเท็จจริง หรือศึกษำเรื่องใด ๆ ที่เกี่ยวกับกำรส่งเสริมและกำรพัฒนำด้ำนกำรสื่อสำร โทรคมนำคม และเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม กรรมำธิกำรคณะนี้ ประกอบด้วย ๑. นำงสำวกัลยำ รุ่งวิจิตรชัย ประธำนคณะกรรมำธิกำร ๒. นำยสยำม หัตถสงเครำะห์ รองประธำนคณะกรรมำธิกำรคนที่หนึ่ง ๓. พันเอก เศรษฐพงค์ มะลิสุวรรณ รองประธำนคณะกรรมำธิกำรคนที่สอง ๔. นำยนิคม บุญวิเศษ รองประธำนคณะกรรมำธิกำรคนที่สำม ๕. นำยปกรณ์วุฒิ อุดมพิพัฒน์สกุล รองประธำนคณะกรรมำธิกำร คนที่สี่ ๖. นำยสรอรรถ กลิ่นประทุม ประธำนที่ปรึกษำคณะกรรมำธิกำร ๗. นำยชัยวุฒิ ธนำคมำนุสรณ์ ที่ปรึกษำคณะกรรมำธิกำร ๘. นำยสรำวุธ อ่อนละมัย ที่ปรึกษำคณะกรรมำธิกำร ๙. นำยชำญวิทย์ วิภูศิริ ที่ปรึกษำคณะกรรมำธิกำร ๑๐. นำยนพ ชีวำนันท์ ที่ปรึกษำคณะกรรมำธิกำร ๑๑. นำยกฤษฎำ ตันเทอดทิตย์ ที่ปรึกษำคณะกรรมำธิกำร ๑๒. นำยภำควัต ศรีสุรพล ที่ปรึกษำคณะกรรมำธิกำร ๑๓. นำยสมเกียรติ ถนอมสินธุ์ โฆษกคณะกรรมำธิกำร ๑๔. นำงสำวภำดำท์ วรกำนนท์ โฆษกคณะกรรมำธิกำร ๑๕. นำยเสมอกัน เที่ยงธรรม เลขำนุกำรคณะกรรมำธิกำร
ฌ ต่อมำกรรมำธิกำรได้ขอลำออกจำกต ำแหน่งกรรมำธิกำรและสมำชิกสภำผู้แทนรำษฎร ดังนี้ ๑. นำยชัยวุฒิ ธนำคมำนุสรณ์ ได้ลำออกจำกต ำแหน่งกรรมำธิกำร เมื่อวันพฤหัสบดีที่ ๒๑ พฤศจิกำยน ๒๕๖๒ และในครำวกำรประชุมสภำผู้แทนรำษฎร ชุดที่ ๒๕ ปีที่ ๑ ครั้งที่ ๙ (สมัยสำมัญประจ ำปีครั้งที่สอง) วันพฤหัสบดีที่ ๒๘ พฤศจิกำยน ๒๕๖๒ ที่ประชุมเห็นชอบ ให้ตั้ง นำยดล เหตระกูล เป็นกรรมำธิกำร แทนต ำแหน่งที่ว่ำง ๒. นำยนพ ชีวำนันท์ ได้ลำออกจำกกำรเป็นสมำชิกสภำผู้แทนรำษฎร เมื่อวันพฤหัสบดีที่ ๑๕ ธันวำคม ๒๕๖๕ ท ำให้ต ำแหน่งกรรมำธิกำรว่ำงลง ๓. นำงสำวภำดำท์ วรกำนนท์ ได้ลำออกจำกกำรเป็นสมำชิกสภำผู้แทนรำษฎร เมื่อวันอังคำรที่ ๒๐ ธันวำคม ๒๕๖๕ ท ำให้ต ำแหน่งกรรมำธิกำรว่ำงลง บัดนี้ คณะกรรมำธิกำรได้ด ำเนินกำรพิจำรณำศึกษำเรื่อง ควำมเป็นไปได้และควำมเหมำะสม ในกำรท ำธุรกิจ Outer Space Launching Service และกำรท ำธุรกิจ Outer Space Launching Infrastructure จึงขอรำยงำนผลกำรพิจำรณำศึกษำเรื่องดังกล่ำวต่อสภำผู้แทนรำษฎร ตำมข้อบังคับ กำรประชุมสภำผู้แทนรำษฎร พ.ศ. ๒๕๖๒ ข้อ ๑๐๔ ดังนี้ ๑. การด าเนินงาน ๑.๑ คณะกรรมำธิกำรได้มีมติแต่งตั้ง นำยพิศณุ พลพืชน์ ผู้บังคับบัญชำกลุ่มงำน คณะกรรมำธิกำร กำรสื่อสำร โทรคมนำคม และดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ส ำนักกรรมำธิกำร ๑ ส ำนักงำนเลขำธิกำรสภำผู้แทนรำษฎรท ำหน้ำที่เป็นผู้ช่วยเลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร กำรสื่อสำร โทรคมนำคม และดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ตำมข้อบังคับกำรประชุม สภำผู้แทนรำษฎร พ.ศ. ๒๕๖๒ ข้อ ๙๓ วรรคสี่ เมื่อวันศุกร์ที่ ๓๐ กันยำยน ๒๕๖๕ นำยพิศนุ พลพืชน์เกษียณอำยุรำชกำร ปัจจุบันจึงยังไม่มีผู้ท ำหน้ำที่เป็นผู้ช่วยเลขำนุกำรประจ ำคณะกรรมำธิกำร ๑.๒ คณะกรรมำธิกำรได้มีมติตั้งคณะอนุกรรมำธิกำรขึ้นคณะหนึ่ง เพื่อพิจำรณำศึกษำ แนวโน้มและผลกระทบที่เกิดขึ้นต่อประเทศไทย จำกกำรพัฒนำเทคโนโลยีสำรสนเทศและ กำรสื่อสำรที่เกี่ยวข้องกับกิจกำรอวกำศ รวมทั้งศึกษำและเปรียบเทียบนโยบำยและหลักเกณฑ์ ต่ำง ๆ ของต่ำงประเทศ และกฎหมำยระหว่ำงประเทศ เพื่อเป็นแนวทำงในกำรก ำหนดนโยบำย หลักเกณฑ์ และกฎหมำยของประเทศให้มีควำมเหมำะสมและสอดรับกับสถำนกำรณ์ในปัจจุบัน และเพื่อให้เกิดกำรสนับสนุนและพัฒนำเทคโนโลยีสำรสนเทศและกำรสื่อสำรที่เกี่ยวข้องกับกิจกำร อวกำศในประเทศไทยอย่ำงเป็นรูปธรรม รวมถึงศึกษำกำรพัฒนำเทคโนโลยีอวกำศ และเทคโนโลยี กำรสื่อสำรโทรคมนำคม Beyond 5G ที่ก ำลังเชื่อมต่อกันในอนำคตอันใกล้ ตลอดจนกำรเสนอ Roadmap ขั้นต้น เพื่อพัฒนำโครงกำรศูนย์นวัตกรรมดิจิทัลและเทคโนโลยีขั้นสูงด้ำนกิจกำรอวกำศ
ญ และ Beyond 5G เพื่อให้สอดคล้องกับโครงกำรพัฒนำระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภำคตะวันออก (Eastern Economic Corridor : EEC) พร้อมทั้งกำรขอข้อมูลเอกสำร หรือกำรเชิญหน่วยงำน หรือบุคคลที่เกี่ยวข้องมำให้ข้อมูล ข้อคิดเห็น และด ำเนินกำรในเรื่องอื่น ๆ ตำมที่คณะกรรมำธิกำร มอบหมำย ทั้งนี้ ตำมข้อบังคับกำรประชุมสภำผู้แทนรำษฎร พ.ศ. ๒๕๖๒ ข้อ ๙๖ ซึ่งคณะ อนุกรรมำธิกำรคณะนี้ ประกอบด้วย ๑. พันเอก เศรษฐพงค์ มะลิสุวรรณ ประธำนคณะอนุกรรมำธิกำร ๒. นำยกฤษฎำ ตันเทอดทิตย์ รองประธำนคณะอนุกรรมำธิกำร คนที่หนึ่ง ๓. นำยสมเกียรติ ถนอมสินธุ์ รองประธำนคณะอนุกรรมำธิกำร คนที่สอง ๔. รองศำสตรำจำรย์มนตรี วิบูลยรัตน์ อนุกรรมำธิกำร ๕. นำงสำวศุภธิดำ พรหมพยัคฆ์ อนุกรรมำธิกำร ๖. นำงสำวอรดำ เทพยำยน อนุกรรมำธิกำร ๗. นำงสำวภัคธภำ ฉัตรโกเมศ อนุกรรมำธิกำร ๘. นำยประพัฒน์ รัฐเลิศกำนต์ อนุกรรมำธิกำร ๙. นำยอนุชิต นรำวลัยกุล อนุกรรมำธิกำร ๑๐. ร้อยโท เจษฎำ ศิวรักษ์ เลขำนุกำรคณะอนุกรรมำธิกำร ๒. วิธีการพิจารณาศึกษา ๒.๑ คณะกรรมำธิกำรได้จัดให้มีกำรประชุม จ ำนวน ๑๕ ครั้ง ๒.๒ คณะกรรมำธิกำรได้ด ำเนินกำรโดยเชิญหน่วยงำนมำให้ข้อมูลข้อเท็จจริง และประกอบกำรพิจำรณำ ดังนี้ ส านักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) ๑. นำยปกรณ์ อำภำพันธุ์ ผู้อ ำนวยกำรส ำนักพัฒนำเทคโนโลยี อวกำศและภูมิสำรสนเทศ ๒. นำยอำนนท์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยำ อดีตผู้อ ำนวยกำรส ำนักงำนพัฒนำ เทคโนโลยีอวกำศและภูมิสำรสนเทศ ๓. นำยตติยะ ชื่นตระกูล รองผู้อ ำนวยกำรส ำนักงำนพัฒนำ เทคโนโลยีอวกำศและภูมิสำรสนเทศ
ฎ ๔. นำยด ำรงฤทธิ์ เนียมหมวด รองผู้อ ำนวยกำรส ำนักงำนพัฒนำ เทคโนโลยีอวกำศและภูมิสำรสนเทศ ๕. นำงสำวปรำณปริยำ วงค์ษำ ผู้อ ำนวยกำรส ำนักเครือข่ำยองค์ควำมรู้ ๖. นำยสุวัฒน์ ศรีเศวต หัวหน้ำโครงกำรพัฒนำ Onboard Flight Software ๗. นำยสรทัศน์ หลวงจอก หัวหน้ำฝ่ำยสร้ำงเสริมภำพลักษณ์องค์กร ๘. นำยจักรี พรหมบริสุทธิ์ เจ้ำหน้ำที่สื่อสำรองค์กร ๙. นำงสำวจันทิมำ อัศวโชคชัย หัวหน้ำฝ่ำยเครือข่ำยวิชำกำร ในประเทศ ๑๐. นำงสำววิลำวัณย์ พิพัฒน์จิรัฐิติกำล นักยุทธศำสตร์ช ำนำญกำร ๑๑. นำยณัฐดนัย ธรรมสิทธิ์ นักวิชำกำรฝึกอบรม ส านักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการ โทรคมนาคมแห่งชาติ นำงสำวอำภำวดี นันตรี นิติกรปฏิบัติกำรระดับกลำง ส ำนักกิจกำรดำวเทียมสื่อสำร ระหว่ำงประเทศ สภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ๑. นำงภำวิณำ อัศวมณีกุล ผู้อ ำนวยกำรกองยุทธศำสตร์ กำรพัฒนำโครงสร้ำงพื้นฐำน ๒. นำยกิตติพงษ์ ทิสยำกร นักวิเครำะห์นโยบำยและแผน ช ำนำญกำร ๓. นำงสำวอรณัฐ วงษ์สุวรรณ นักวิเครำะห์นโยบำยและแผน ปฏิบัติกำร สภาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งประเทศไทย นำยพรสุข ม้วนหรีด กรรมกำร ศูนย์อวกาศและจรวดแห่งชาติสหรัฐอเมริกา ประจ าประเทศไทย นำยกฤษณ์ คุนผลิน ผู้แทนศูนย์อวกำศและจรวด แห่งชำติสหรัฐ
ฏ ศูนย์เตรียมความพร้อมป้องกันภัยพิบัติแห่งเอเชีย (Asian Disaster Preparedness Center –ADPC) นำยพีรนันท์ โตวชิรำภรณ์ ผู้อ ำนวยกำรฝ่ำยภูมิศำสตร์ และสำรสนเทศ นักเรียนทุนจากโครงการทุนการศึกษาค้นพบนักบินอวกาศไทย รุ่นที่ ๓ (Discover Thailand’s Astronaut Scholarship Program EP.3) ๑. นักเรียนนำยเรืออำกำศจิรภัทร ค ำนิล สำขำวิศวกรรมอำกำศยำน โรงเรียนนำยเรืออำกำศ นวมินทกษัตริยำธิรำช ๒. นำยถิรวัฒน์ บุญสร้ำง นักศึกษำคณะวิศวกรรมหุ่นยนต์ และปัญญำประดิษฐ์ สถำบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้ำ เจ้ำคุณทหำรลำดกระบัง ๓. นำงสำวชนิศำ พร้อมพัฒนภักดี นักเรียนชั้นมัธยมศึกษำ โรงเรียนก ำเนิดวิทย์จังหวัดระยอง วิทยาลัยอุตสาหกรรมการบินนานาชาติ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้า เจ้าคุณทหารลาดกระบัง ๑. ผู้ช่วยศำสตรำจำรย์เสริมศักดิ์ อยู่เย็น คณบดีวิทยำลัยอุตสำหกรรมกำรบิน นำนำชำติ ๒. นำงสำวพิรดำ เตชะวิจิตร์ รักษำกำรผู้ช่วยคณบดี วิทยำลัยอุตสำหกรรมกำรบิน นำนำชำติ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเหล้าพระนครเหนือ ๑. รองศำสตรำจำรย์อุดมเกียรติ นนทแก้ว คณบดีคณะวิศวกรรมศำสตร์ ๒. นำยพงศธร สำยสุจริต อำจำรย์ประจ ำภำควิชำวิศวกรรม เครื่องกลและกำรบิน – อวกำศ คณะวิศวกรรมศำสตร์
ฐ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน จังหวัดนครราชสีมา คณะวิศวกรรมศาสตร์และเทคโนโลยี ๑. ผู้ช่วยศำสตรำจำรย์ศตคุณ เดชพันธ์ คณบดี ๒. ผู้ช่วยศำสตรำจำรย์นัฐวุฒิ ทิพย์โยธำ รองคณบดีฝ่ำยบริหำร ๓. นำยประจวบ อินระวงศ์ รองคณบดีฝ่ำยวิชำกำรและวิจัย ๔. นำงสำวพรสวรรค์ ทองใบ รองคณบดีฝ่ำยแผนและประกัน คุณภำพ ๕. ผู้ช่วยศำสตรำจำรย์ธัชชัย พุ่มพวง รองคณบดีฝ่ำยนวัตกรรม และจัดหำรำยได้ ๖. ผู้ช่วยศำสตรำจำรย์สุภำธิณี กรสิงห์ ผู้ช่วยคณบดี ๗. ผู้ช่วยศำสตรำจำรย์อุบล สุริพล ผู้ช่วยคณบดี ๘. ผู้ช่วยศำสตรำจำรย์มงคล คูพิมำย ผู้ช่วยคณบดี ๙. ผู้ช่วยศำสตรำจำรย์วัชรพล นำคทอง ผู้ช่วยคณบดี ๑๐. นำงสำวสุกัญญำ เชยโพธิ์ ผู้ช่วยคณบดี ๑๑. ผู้ช่วยศำสตรำจำรย์พลเทพ เวงสูงเนิน ผู้ช่วยคณบดี ๑๒. ผู้ช่วยศำสตรำจำรย์พีรวัส คงสง หัวหน้ำสำขำวิศวกรรมวัสดุ ๑๓. ผู้ช่วยศำสตรำจำรย์เสกสรรค์ พลศรี อำจำรย์ประจ ำสำขำวิศวกรรม โทรคมนำคมดำวเทียมและอวกำศ ๑๔. ผู้ช่วยศำสตรำจำรย์ปิยดนัย บุญไมตรีอำจำรย์ประจ ำสำขำวิศวกรรม โทรคมนำคมดำวเทียมและอวกำศ ๑๕. ผู้ช่วยศำสตรำจำรย์คมเดช ภำพัฒนบุรี อำจำรย์ประจ ำสำขำวิศวกรรม โทรคมนำคมดำวเทียมและอวกำศ ๑๖. นำยสฤษดิ์ ติยะวงษ์สุวรรณ อำจำรย์ประจ ำสำขำวิศวกรรมระบบรำง ๑๗. นำงสำวกรกต เลิศชัยพงศ์ อำจำรย์ประจ ำสำขำสหวิศวกรรม และกำรแพทย์บูรณำกำร ๑๘. นำยวำริน ชุบขุนทด อำจำรย์ประจ ำสำขำสหวิศวกรรม และกำรแพทย์บูรณำกำร
ฑ ๑๙. ผู้ช่วยศำสตรำจำรย์จำริณี จงปลื้มปิติอำจำรย์ประจ ำสำขำวิศวกรรม เครื่องกลเกษตรอัจฉริยะ และระบบขนส่ง คณะวิทยาศาตร์และศิลปศาสตร์ นำยชำคริต นวลฉิมพลี คณบดี มหาวิทยาลัยสยาม ๑. นำงสำวนันทพร ด ำรงพงศ์ ผู้ช่วยอธิกำรบดี ๒. พลอำกำศเอก มำนัต วงษ์วำทย์ ที่ปรึกษำ วิทยาลัยเทคนิคเวียงป่าเป้า ๑. นำยเรวัตร แก้วทองมูล ผู้อ ำนวยกำร วิทยำลัยเทคนิคเวียงป่ำเป้ำ ๒. นำยเชำวรัช ศิริอ ำมำต รองผู้อ ำนวยกำร ฝ่ำยบริหำรทรัพยำกร ๓. นำงสำวสุชำดำ ถึกสถิต รองผู้อ ำนวยกำรฝ่ำยบริหำร กิจกำรนักศึกษำ ๔. นำยวันชัย วิเศษวงษำ หัวหน้ำงำนศูนย์ข้อมูล ๕. นำงสำวศิรำพักตร์ เสริฐสม หัวหน้ำแผนกสำมัญ ๖. นำงสำวนิภำพร กันก๋อง หัวหน้ำแผนงำน ๗. นำงสำวญฐอร อ้วนล่ ำ หัวหน้ำงำนบุคลำกร ๘. นำยปรีดำ ศรีทุมมำ หัวหน้ำงำนสื่อฯ ๙. นำยพุธวัน นำควำนิช ผู้ช ำนำญกำรวิศวกรรม โรงเรียนกรุงเทพคริสเตียนวิทยาลัย ๑. นำยศุภกิจ จิตคล่องทรัพย์ ผู้อ ำนวยกำร โรงเรียนกรุงเทพคริสเตียนวิทยำลัย ๒. นำยอดิเรก พิทักษ์ อำจำรย์กลุ่มสำระกำรเรียนรู้ วิทยำศำสตร์ ๓. นำงสำวสุดฤทัย สัจติประเสริฐ หัวหน้ำฝ่ำยวิชำกำร ๔. นำยธนิน ลิมปะพันธุ์ นักเรียนโครงกำร BCC Space ๕. นำยธัญพิสิษฐ์ สว่ำงเนตร นักเรียนโครงกำร BCC Space ๖. นำยชยธร ฉัตรธนพรโยธิน นักเรียนโครงกำร BCC Space
ฒ ๗. นำยภูมิสิทธิ์ ประมวลพรสถิต นักเรียนโครงกำร BCC Space ๘. นำยกันต์ โศภณกิจ นักเรียนโครงกำร BCC Space บริษัท ไทยคม จ ากัด (มหาชน) ๑. นำยเอกชัย ภัคดุรงค์ ผู้ช่วยกรรมกำรผู้อ ำนวยกำรอำวุโส ส่วนงำนกลยุทธ์ และกิจกำรองค์กร ๒. นำยปรีดำ ศิลป์วิทยำรักษ์ ผู้จัดกำรฝ่ำยธุรกิจและองค์กรสัมพันธ์ ๓. นำยพุธวัน นำควำนิช ผู้เชี่ยวชำญวิศวกรรม ส ำนักกิจกำร ดำวเทียมสื่อสำรระหว่ำงประเทศ ๔. นำยพลวิชญ์ ขยันงำน นักช ำนำญกำรควำมรับผิดชอบต่อสังคม บริษัท ทรู คอร์ปอเรชั่น จ ากัด (มหาชน) ๑. นำงสำวจินดำภรณ์ มโนวรรณำ ผู้จัดกำรฝ่ำยภูมิภำค ๒ ๒. นำยยศวีร์ นิรันดร์วิชย์ ผู้อ ำนวยกำรฝ่ำยกำรตลำด และพัฒนำธุรกิจทรู เฮลท์ แอปพลิเคชัน MorDee Solutions ๓. นำยศักดิ์ชัย งำมประเสริฐ Health Compliance, Audit & Solution Delivery ๔. นำงสำวรินนภำ คุณะวัฒน์สถิต ผู้เชี่ยวชำญแผนกรัฐกิจสัมพันธ์ ๕. นำยอริญชย์ พฤกษำนุศักดิ์ หัวหน้ำทีมเทคโนโลยีกำรเกษตร ทรูดิจิทัลกรุ๊ป บริษัท เทโรสเปซ จ ากัด ๑. นำยอิทธิศักดิ์ ดำรำฉำย กรรมกำรบริษัท ๒. นำยจริงใจ เชำวน์ชำติ ประธำนเจ้ำหน้ำที่ฝ่ำยกำรปฏิบัติ ให้เป็นไปตำมกฎระเบียบ บริษัท บารามิซี่ จ ากัด ๑. นำยจุลเกียรติ สินชัยชูเกียรติ ประธำนเจ้ำหน้ำที่บริหำร ๒. นำยคณิต ค ำแสน Marketing Communication ๓. นำงสำวกัญญำรัตน์ ฤำกิจ Marketing Intelligence ๔. นำงสำวชยำนันท์ รติวิทยกุล Branding Academy Strategist
ณ บริษัท พัชร์ ฟู้ด อินเทลลิเจ้น จ ากัด นำงสำวปรำงศิริ เมษะมำน กรรมกำร บริษัท ซิกเนเจอร์ มาร์เก็ตติ้ง แอนด์ เทคโนโลยี จ ากัด นำงสำวพรรณวิลำส ชัยเชำวรัตน์ กรรมกำรผู้จัดกำร บริษัท บ้านปู จ ากัด (มหาชน) ๑. นำงสำวทิพภอร สุขสรำญฤดี Head of Customer Engagement ๒. นำงสำวอริสำ ลิมปยำรยะ Senior Section Manager ๓. นำยดนูพัฒน์ รัตนบันรินทร์ Customer Engagement Supervisor บริษัท ASTROBERRY จ ากัด นำยสืบสกุล สุวรรณทัต รองประธำนเจ้ำหน้ำที่บริหำร บริษัท มิว สเปซ แอนด์ แอดวานซ์ เทคโนโลยี จ ากัด ๑. นำยวรำยุทธ เย็นบ ำรุง กรรมกำรและประธำนฝ่ำยบริหำร ๒. นำยศมำธร เทียนกิ่งแก้ว ประธำนเจ้ำหน้ำที่ฝ่ำยเทคโนโลยี ๓. นำยปรมัตถ์ วรรณภิระ ผู้จัดกำรฝ่ำยกฎหมำย ๔. นำงสำววรรรภำ ธิอุโมงค์ ผู้จัดกำรฝ่ำยบริหำรธุรกิจ ๕. นำยศุภณัชย์ ลิมจิตติ วิศวกร ๖. นำยกรินทร์ โรจน์จิรธนินท์ หัวหน้ำฝ่ำยกำรสื่อสำร บริษัท Galaxy Space (ประเทศจีน) ๑. นำงสำวอิซำเบล ชำง หลิว Vice President ๒. นำยปีเตอร์ เหอผิง หวำง Director of International Business Development ๓. นำยเพ็ง หวัง Head of Communication Networks Department ๔. นำงสำวศุกลรัตน์ ชวนสมบูรณ์สินธุ์ Project Coordination Manager
ด ๓. ผลการพิจารณาศึกษา คณะกรรมำธิกำรขอรำยงำนผลกำรพิจำรณำศึกษำเรื่อง ควำมเป็นไปได้และ ควำมเหมำะสมในกำรท ำธุรกิจ Outer Space Launching Service และกำรท ำธุรกิจ Outer Space Launching Infrastructure โดยคณะกรรมำธิกำรได้มอบหมำยให้คณะอนุกรรมำธิกำรกิจกำร อวกำศเพื่อเศรษฐกิจและควำมมั่นคง ด ำเนินกำรพิจำรณำศึกษำกรณีดังกล่ำว ซึ่งคณะกรรมำธิกำร ได้พิจำรณำรำยงำนของคณะอนุกรรมำธิกำรด้วยควำมละเอียดรอบคอบแล้ว และได้มีมติ ให้ควำมเห็นชอบกับรำยงำนดังกล่ำว โดยถือเป็นรำยงำนกำรศึกษำของคณะกรรมำธิกำร จำกกำรพิจำรณำศึกษำเรื่องดังกล่ำวข้ำงต้น คณะกรรมำธิกำรจึงขอเสนอรำยงำน กำรพิจำรณำศึกษำของคณะกรรมำธิกำรโดยมีรำยละเอียดตำมรำยงำนท้ำยนี้ เพื่อให้สภำผู้แทนรำษฎร ได้พิจำรณำให้ควำมเห็นชอบ เพื่อโปรดพิจำรณำด ำเนินกำรตำมสมควรต่อไป ทั้งนี้ เพื่อประโยชน์ ของประเทศชำติและประชำชนสืบไป
ต บทสรุปผู้บริหาร กำรท ำธุรกิจ Outer Space Launching Service และธุรกิจ Outer Space Launching Infrastructure กล่ำวโดยย่อแล้ว คือ กำรท ำธุรกิจน ำส่งดำวเทียมและวัตถุอวกำศขึ้นสู่วงโคจร ซึ่งใน ปัจจุบัน ธุรกิจดังกล่ำวได้สร้ำงรำยได้มหำศำลให้กับหลำยประเทศชั้นน ำด้ำนเทคโนโลยีอวกำศ และ ยังเป็นโครงสร้ำงพื้นฐำนอวกำศหลักที่ท ำให้เกิดอุตสำหกรรมอวกำศอย่ำงต่อเนื่อง เป็นรูปธรรม และ เกิดควำมยั่งยืน จำกกำรศึกษำควำมเป็นไปได้และควำมเหมำะสมในกำรจัดท ำธุรกิจดังกล่ำว พบว่ำ หัวใจหลักของกำรท ำธุรกิจประเภทนี้ คือ กำรจัดตั้ง “ท่ำอวกำศยำน” หรือ “Spaceport” ภำยในประเทศ ที่มีประสิทธิภำพ จัดตั้งอยู่ในท ำเลที่เหมำะสม และมีกำรบริหำรจัดกำรในทุกมิติ ที่สมบูรณ์แบบ ซึ่งหลักกำรดังกล่ำวต้องเกิดจำกกำรสั่งสมประสบกำรณ์ในเทคโนโลยีอวกำศและ กำรพัฒนำจรวดน ำส่งอย่ำงยำวนำน จึงจะสำมำรถสร้ำงและปฏิบัติได้ส ำเร็จลุล่วงตำมวัตถุประสงค์ ที่ต้องกำร ในปัจจุบัน ประเทศไทยมีควำมก้ำวหน้ำในวิทยำศำสตร์อวกำศและเทคโนโลยีอวกำศ เป็นอย่ำงมำก โดยเฉพำะอย่ำงยิ่งด้ำนกำรพัฒนำดำวเทียมและระบบรับส่งสัญญำณภำคพื้นดิน ซึ่งมีกลุ่มวิศวกรและบุคลำกรทั้งภำครัฐ ภำคเอกชน และสถำบันกำรศึกษำ ที่มีควำมพร้อมในกำร พัฒนำเทคโนโลยีอวกำศและอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น ดำวเทียมขนำดเล็ก (วิศวกรโครงกำรธีออส ๒ ของ ส ำนักงำนพัฒนำเทคโนโลยีอวกำศและภูมิสำรสนเทศ : สทอภ.) ยำนอวกำศส ำรวจดวงจันทร์ (วิศวกรโครงกำร Thai Space Consortium ของ กระทรวงกระทรวงกำรอุดมศึกษำ วิทยำศำสตร์วิจัย และนวัตกรรม :อว.) จรวดน ำวิถีขนำดเล็ก (บุคลำกรจำกสถำบันเทคโนโลยีป้องกันประเทศ : สทป.) ดำวเทียมคิวบ์แซทและจรวดควำมเร็วเสียง Sounding Rocket (นักเรียนและเยำวชนจำกหลำย สถำบันกำรศึกษำ) ดำวเทียมส ำรวจโลกและดำวเทียมสื่อสำร (บุคลำกรผู้เชี่ยวชำญจำกบริษัทเอกชน) เป็นต้น นอกจำกนี้ ยังมีบริษัท Startup ที่ก่อตั้งโดยคนรุ่นใหม่ที่มีควำมรู้ควำมสำมำรถในกำรพัฒนำ งำนด้ำนอวกำศ ชิ้นส่วนอวกำศ และระบบย่อยอวกำศต่ำง ๆ รวมทั้งงำนวิจัยในอวกำศ กำรทดลอง ด้ำนยำในอวกำศ อำหำรอวกำศ กำรทดสอบระบบคอมพิวเตอร์ในอวกำศ และกิจกรรมด้ำนอวกำศอื่น ๆ อีกมำกมำย เช่น โครงกำรเขียนโปรแกรมหุ่นยนต์กู้ภัยบนสถำนีอวกำศนำนำชำติ International Space Station (ISS) ของ ส ำนักงำนพัฒนำวิทยำศำสตร์และเทคโนโลยีแห่งชำติ (สวทช.) เป็นต้น ด้ำนภูมิประเทศ : ประเทศไทยนับว่ำเป็นประเทศที่มีท ำเลทองในกำรจัดตั้งท่ำอวกำศยำน เป็นอย่ำงมำก เนื่องจำกกำรจัดตั้งท่ำอวกำศยำนที่ดี ควรจะต้องจัดตั้งให้อยู่ใกล้กับเส้นศูนย์สูตรหรือ
ถ Equator มำกที่สุด เพื่อให้กำรหมุนของโลกช่วยเหวี่ยงเพิ่มแรงขับเคลื่อนของจรวดน ำส่งให้ออกไป สู่อวกำศได้เร็วขึ้น หรือ แรงเหวี่ยงของโลกช่วยประหยัดเชื้อเพลิงในกำรเคลื่อนที่นั่นเอง (ทั้งนี้ กำรเคลื่อนที่ของจรวดน ำส่งหรือทิศทำงจรวดก็ควรจะต้องเป็นไปในแนวตะวันตกไปตะวันออกด้วย) ซึ่งนอกจำกประเทศไทยจะมีจังหวัดที่อยู่ใกล้เส้นศูนย์สูตรแล้ว ก็ยังเป็นจังหวัดที่อยู่ติดทะเลด้วย เช่น จังหวัดนรำธิวำส จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ หรือ จังหวัดชุมพร เป็นต้น ซึ่งพื้นที่ติดทะเลจะท ำให้ ประชำชนปลอดภัยจำกเหตุกำรณ์ที่ไม่คำดคิดได้ เช่น กำรระเบิดของจรวดน ำส่ง เป็นต้น ซึ่งชิ้นส่วน จรวดต่ำง ๆ จะตกลงสู่ทะเลลึกและไม่เป็นอันตรำยต่อระบบนิเวศน์ทำงทะเล ยิ่งไปกว่ำนั้น ประเทศเพื่อนบ้ำนในกลุ่มเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ไม่ว่ำจะเป็น อินโดนีเซีย มำเลเซีย บูรไน หรือ สิงคโปร์ ต่ำงไม่มีควำมเหมำะสมในกำรจัดตั้งท่ำอวกำศยำน หรือ Spaceport ทั้งสิ้น เนื่องด้วย ปัญหำด้ำนขนำดพื้นที่ ควำมเป็นหมู่เกำะ ภัยพิบัติที่เกิดบ่อยครั้ง หรือกำรต่อต้ำนจำกประชำชน ที่ต้องกำรรักษำสภำพแวดล้อม ระบบนิเวศน์ และขนบธรรมเนียมประเพณีพื้นบ้ำนดั้งเดิมที่อำจจะ ถูกท ำลำยลงเมื่อมีกำรจัดตั้งท่ำอวกำศยำน ยกตัวอย่ำงกำรต่อต้ำนจำกประชำชนในพื้นที่ เช่น ท่ำอวกำศยำน Guiana Space Centre ข อง อง ค์ ก ำ ร อ ว ก ำ ศ ยุโ ร ป European Space Agency (ESA) ที่ ป ร ะ เ ท ศใ น ก ลุ่ ม ESA ไม่สำมำรถจัดตั้งท่ำอวกำศยำนในยุโรปได้เนื่องจำกถูกปิดล้อมด้วยภูมิประเทศต่ำง ๆ จึงไปตั้งท่ำ อวกำศยำนในพื้นที่เฟรนช์เกียนำ (French Guiana) ที่เป็นเมืองขึ้นตั้งแต่สมัยสงครำมโลกครั้งที่ ๒ จึงถูกประชำชนในพื้นที่ที่ไม่ใช่ชำวฝรั่งเศสต่อต้ำนและลอบท ำลำยท่ำอวกำศยำนอยู่เรื่อย ๆ ดังที่ได้กล่ำวข้ำงต้น ถึงหลักกำรสำมประกำรที่จะท ำให้ประสบควำมส ำเร็จในกำรท ำธุรกิจ น ำส่งดำวเทียมและวัตถุอวกำศ อันได้แก่ ควำมมีประสิทธิภำพ กำรจัดตั้งอยู่ในท ำเลที่เหมำะสม และกำรบริหำรจัดกำรในทุกมิติอย่ำงสมบูรณ์แบบ โดยสองประกำรแรกประเทศไทยมีควำมพร้อม อย่ำงมำก ขำดแต่ระยะเวลำ และกำรสั่งสมประสบกำรณ์ที่สมบูรณ์ ซึ่งสิ่งเหล่ำนี้จะเกิดขึ้นได้ จำกกำรได้เรียนรู้ถึงแนวทำงกำรบริหำรจัดกำรในทุกมิติ ไม่ว่ำจะเป็นด้ำนเทคนิค ด้ำนเศรษฐกิจ ด้ำนควำมร่วมมือ ด้ำนบุคลำกร ควำมเชี่ยวชำญ ด้ำนกฎหมำย และด้ำนอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง ดังนั้น ข้อเสนอส ำหรับกำรท ำธุรกิจน ำส่งดำวเทียมและวัตถุอวกำศ หรือ กำรจัดตั้ง ท่ำอวกำศยำนประเทศไทย Spaceport Thailand คือ กำรเริ่มต้นกำรพัฒนำเทคโนโลยีจรวดน ำส่ง ขนำดเล็ก ขนำดกลำง ไปจนถึงขนำดใหญ่ หรือ กำรเริ่มต้นจำกกำรพัฒนำจรวดควำมเร็วเสียง (Sounding Rocket) ไปสู่กำรพัฒนำจรวดน ำส่งวงโคจรย่อย (Suborbital Launch) และน ำไป สู่กำรพัฒนำจรวดน ำส่งขึ้นวงโคจรสมบูรณ์ (Full Orbital Launch)
ท โดยกำรพัฒนำที่จุดเริ่มต้นนี้ จะต้องได้รับควำมเห็นชอบจำกรัฐบำลหรือหน่วยงำน ที่เกี่ยวข้องในกำรอนุญำตให้จัดท ำพื้นที่พิเศษเพื่อกำรทดลองจรวดควำมเร็วเสียง หรือ Sounding Rocket Sandbox ที่เยำวชน นักเรียน นักศึกษำ วิศวกร นักวิจัย หน่วยงำนภำครัฐและภำคเอกชน จะสำมำรถใช้เพื่อท ำกำรทดสอบ ประกอบ สร้ำง จรวดควำมเร็วเสียง Sounding Rocket (จรวดน ำส่งขนำดเล็ก เส้นผ่ำศูนย์กลำงไม่เกิน ๑๐ - ๓๐ เซนติเมตร และควำมยำวไม่เกิน ๕ - ๑๐ เมตร โดยประมำณ และท ำควำมสูงได้ไม่เกิน ๑๐๐ กิโลเมตร หรือ ไปไม่ถึงอวกำศ) ซึ่งจะเป็นกำรสั่งสม ควำมรู้และประสบกำรณ์ในกำรพัฒนำเทคโนโลยีจรวดน ำส่ง ท ำให้สำมำรถเรียนรู้ได้ถึงปัญหำ ข้อติดขัด และวิธีแก้ปัญหำต่ำง ๆ ทั้งในด้ำนเทคโนโลยี ด้ำนกฎหมำย ข้อบังคับ ด้ำนกำรบริหำร จัดกำร และแนวทำงกำรพัฒนำเศรษฐกิจอวกำศในพื้นที่ Sounding Rocket Sandbox ดังกล่ำว อันจะน ำไปสู่กำรพัฒนำเป็น Suborbital Launch และ Full Orbital Launch ได้ต่อไปในอนำคต ท่ำอวกำศยำนประเทศไทย หรือ Spaceport Thailand จะเป็นโครงสร้ำงพื้นฐำนทำง อวกำศขนำดใหญ่ที่จะส่งเสริมและผลักดัน ธุรกิจอวกำศ อุตสำหกรรมอวกำศ กำรยกระดับ เศรษฐกิจและสังคม กำรเพิ่มผลิตภัณฑ์มวลรวมหรือ GDP ในประเทศ กำรยกระดับวิทยำศำสตร์ อวกำศ เทคโนโลยีอวกำศ กำรสร้ำงบุคลำกรในประเทศให้มีควำมเชี่ยวชำญในเทคโนโลยีอวกำศ ผลักดันให้เกิดกำรแข่งขันและกำรสร้ำงนวัตกรรมอวกำศใหม่ ๆ ส่งผลกระทบที่ดีในด้ำนเศรษฐกิจ และอุตสำหกรรมต่ำง ๆ เช่น อุตสำหกรรมกำรบินและอวกำศ อุตสำหกรรมกำรผลิต อุตสำหกรรม พลังงำน อุตสำหกรรมปิโตรเคมี อุตสำหกรรมกำรท่องเที่ยว อุตสำหกรรมเครื่องนุ่งห่มและสิ่งทอ และอื่น ๆ ทั้งยังส่งผลกระทบที่ดีในด้ำนสังคม ด้วยกำรจัดตั้งท่ำอวกำศยำนจะท ำให้ประชำชน มีแหล่งประกอบอำชีพเพิ่มมำกขึ้น ดังจะมีอำชีพเกิดขึ้นรวมทั้งต ำแหน่งงำนมำกกว่ำ ๓๐๐ - ๔๐๐ อำชีพ อำทิ ช่ำงประกอบจรวด ช่ำงประกอบเพย์โหลด ช่ำงขัดท่อจรวด ช่ำงทำเคลือบกันเขม่ำควัน ช่ำงกัดเหล็ก ช่ำงดัดแผงโลหะ ช่ำงอิเล็กทรอนิกส์ระบบจรวด ช่ำงไฟฟ้ำระบบจรวด เจ้ำหน้ำที่ ตรวจสอบกำรน ำเข้ำจรวด เจ้ำหน้ำที่ตรวจสอบกำรน ำเข้ำอุปกรณ์ประกอบจรวด เชื้อเพลิง และอื่น ๆ อีกมำกที่ยังไม่เคยมีต ำแหน่งงำนเหล่ำนี้เกิดขึ้นในประเทศมำก่อน ตลอดจนพนักงำน ต้อนรับ พนักงำนท ำควำมสะอำด หรือพนักงำนขำยตั๋วเที่ยวบินไปอวกำศในที่สุด ซึ่งอำชีพต่ำง ๆ เหล่ำนี้จะส่งผลกระทบต่อชีวิตควำมเป็นอยู่ของคนไทย ให้มีรำยได้และคุณภำพชีวิตที่ดีขึ้น กำรมีประกันสังคม กำรให้กำรศึกษำแก่บุตรหลำน กำรให้ควำมรู้ควำมท้ำทำย และกำรสร้ำงแรง บันดำลใจ อันจะตอบโจทย์ตำมนโยบำยยุทธศำสตร์ชำติ ๒๐ ปี อย่ำงมั่นคงและยั่งยืน รวมทั้ง “อวกำศ” จะไม่ใช่เรื่องไกลตัวคนไทย อีกต่อไป
ธ สารบัญ หน้า รายนามคณะกรรมาธิการ ก รายนามคณะอนุกรรมาธิการ ง รายงานการศึกษา ซ บทสรุปผู้บริหาร ต สารบัญ ธ สารบัญภาพ ป สารบัญตาราง ฟ บทที่ ๑ บทน า ๑ ๑.๑ ควำมเป็นมำและควำมส ำคัญของปัญหำ ๑ บทที่ ๒ การรวบรวมและการทบทวนข้อมูลพื้นฐานที่เกี่ยวข้อง ๘ ๒.๑ ธุรกิจ Outer Space Launching Service ๘ ๒.๑.๑ รูปแบบกำรให้บริกำรในปัจจุบันในต่ำงประเทศ ๘ ๒.๑.๑.๑ Launching Service Environment ๑๐ ๒.๑.๑.๒ Commercial Small – Satellite Constellations ๑๘ ๒.๑.๑.๓ Rideshare and Dedicated Services ๑๙ ๒.๑.๑.๔ Outer Space Launching Service Plan ๒๒ ๒.๑.๒ กำรแข่งขันทำงธุรกิจในปัจจุบัน ๒๓ ๒.๑.๒.๑ อัตรำกำรเพิ่มขึ้นของเทคโนโลยีอวกำศ ๒๘ ๒.๑.๓ รูปแบบกำรให้บริกำรที่เป็นไปได้ในประเทศไทย ๓๑ ๒.๑.๓.๑ ข้อเสนอกำรให้บริกำรในประเทศไทย ๓๑ ๒.๑.๓.๒ แผนพัฒนำระยะสั้น ระยะกลำง ระยะยำว ๓๓ ๒.๑.๓.๓ กำรประมำณค่ำใช้จ่ำย ๓๗
น สารบัญ (ต่อ) หน้า ๒.๑.๔ แนวทำงกำรก ำหนดพื้นที่กำรให้บริกำรในประเทศไทย ๔๐ ๒.๑.๔.๑ ข้อพิจำรณำกำรจัดตั้งท่ำอวกำศยำนในประเทศ ๔๑ ๒.๑.๔.๒ พื้นที่ที่มีควำมเป็นไปได้ในประเทศไทย ๔๔ ๒.๑.๕ ควำมแตกต่ำงกำรส่งจรวดในแนวเส้นศูนย์สูตร ๕๐ และแนวสัมพันธ์กับดวงอำทิตย์ ๒.๑.๕.๑ กำรส่งดำวเทียมวงโคจรเส้นศูนย์สูตร (Equatorial Orbit) ๕๐ ๒.๑.๕.๒ กำรส่งดำวเทียมโคจรสัมพันธ์กับดวงอำทิตย์ ๕๐ (Sun – Synchronous) ๒.๑.๖ หน่วยงำนที่เกี่ยวข้อง ๕๑ ๒.๒ ธุรกิจ Outer Space Launching Infrastructure ๕๗ ๒.๒.๑ โครงสร้ำงพื้นฐำนของธุรกิจน ำส่ง ๕๗ ๒.๒.๑.๑ Runway Facility ๕๗ ๒.๒.๑.๒ Launch Pad Facility ๕๘ ๒.๒.๑.๓ Payload Assembly Building Facitity ๕๙ ๒.๒.๑.๔ Rocket Engine Test Facility ๖๐ ๒.๒.๑.๕ Rocket Hangar Facilities ๖๐ ๒.๒.๑.๖ Propellant Handling Facility ๖๑ ๒.๒.๑.๗ Launch Control Building ๖๒ ๒.๒.๑.๘ Spaceport Terminal ๖๓ ๒.๒.๒ ควำมสำมำรถในกำรพัฒนำภำยในประเทศ ๖๔ ๒.๒.๒.๑ ปัจจัยแห่งควำมส ำเร็จในกำรจัดตั้งท่ำอวกำศยำน ๖๔ ๒.๒.๒.๒ ควำมพร้อมของบุคลำกรในประเทศ ๖๕ ๒.๒.๒.๓ ควำมพร้อมของเทคโนโลยีในปัจจุบัน ๖๘ ๒.๒.๓ หน่วยงำนที่เกี่ยวข้อง ๗๒
บ สารบัญ (ต่อ) หน้า บทที่ ๓ การวิเคราะห์สภาพปัญหาและผละกระทบ ๗๗ ๓.๑ เศรษฐกิจและสังคม ๗๗ ๓.๑.๑ กำรวิเครำะห์อุตสำหกรรมอวกำศในประเทศไทย ๗๘ ๓.๒ สิ่งแวดล้อม ๘๒ บทที่ ๔ นโยบายยุทธศาสตร์การขับเคลื่อน ๘๕ บทที่ ๕ ข้อสังเกต ข้อเสนอแนะ และบทสรุป ๙๓ ๕.๑ ข้อเสนอแนะในด้ำนกฎหมำยที่ควรบังคับใช้เบื้องต้น ๙๓ ๕.๒ ข้อเสนอแนะในด้ำนกำรด ำเนินธุรกิจอวกำศในประเทศไทย ๙๔ ๕.๒.๑ แนวทำงกำรเริ่มต้นธุรกิจน ำส่งในประเทศไทย ๙๗ ๕.๒.๑.๑ กำรก ำหนดพื้นที่ทดลองจรวดควำมเร็วเสียงพิเศษ ๙๗ (Sounding Rocket Sandbox) ๕.๒.๑.๒ กำรแข่งขันจรวดควำมเร็วเสียงในประเทศและระดับนำนำชำติ ๙๘ ๕.๒.๒ ควำมคืบหน้ำในประเทศเพื่อนบ้ำน ๙๙ ๕.๒.๓ Cost of Inaction ๑๐๑ ๕.๓ บทสรุปรำยงำนกำรศึกษำ ๑๐๓ เอกสารอ้างอิง ๑๑๐ ภาคผนวก ๑๑๒ ภำคผนวก ก ค ำสั่งแต่งตั้ง ภำคผนวก ข ภำพกิจกรรม ภำคผนวก ค รำยนำมผู้จัดท ำรำยงำน
ป สารบัญภาพ หน้า ภำพที่ ๑ มูลค่ำเพิ่มทำงเศรษฐกิจและสังคมของอุตสำหกรรมอวกำศในระดับโลก ปี๒๕๖๔ ๒ ภำพที่ ๒ มูลค่ำเพิ่มทำงเศรษฐกิจและสังคมของอุตสำหกรรมอวกำศในประเทศไทย ปี๒๕๖๑ ๓ ภำพที่ ๓ ภูมิทัศน์ยุคเศรษฐกิจอวกำศใหม่ (New Space Economy Landscape) ๔ ส ำหรับประเทศไทย ภำพที่ ๔ ภำพรวมคุณประโยชน์ของ Spaceport Thailand สู่ประชำชนทั่วไป ๗ ภำพที่ ๕ Shuttle Landing Facility ๑๑ ภำพที่ ๖ Launch Pad of Kennedy Space Center ๑๒ ภำพที่ ๗ SpaceX Rocket Assembly Building and Crawlerway ๑๓ ภำพที่ ๘ Propulsion Testing Facility ๑๔ ภำพที่ ๙ Payload Assembly Facility ๑๕ ภำพที่ ๑๐ Hangar Facility ๑๖ ภำพที่ ๑๑ Propellant Fuel Handling Facility ๑๗ ภำพที่ ๑๒ Mission Control Building ๑๗ ภำพที่ ๑๓ Spaceport Terminal Building ๑๘ ภำพที่ ๑๔ Small-satellite Launch Demand [๑๐] ๑๙ ภำพที่ ๑๕ Total Small-satellite Launch Forecast [๑๐] ๒๐ ภำพที่ ๑๖ Number of Satellites by Weight Class [๑๐] ๒๑ ภำพที่ ๑๗ Rideshare vs. Dedicated Services Forecast [๑๐] ๒๑ ภำพที่ ๑๘ Global Launch Services Revenues [๑๐] ๒๒
ผ สารบัญภาพ (ต่อ) หน้า ภำพที่ ๑๙ U.S. Spaceports: Commercial/Government/Private Active ๒๕ ภำพที่ ๒๐ กำรทดลองปลูกผลึกโปรตีนไทยบนสถำนีอวกำศนำนำชำติISS ๒๗ ภำพที่ ๒๑ กำรให้บริกำรท่องเที่ยวในอวกำศของบริษัท Orion Span ๒๙ ภำพที่ ๒๒ Aerospace Industry ในประเทศไทย ๓๐ ภำพที่ ๒๓ Space Technology Company ในประเทศไทย ๓๐ ภำพที่ ๒๔ Spaceport Thailand Concept ๓๒ ภำพที่ ๒๕ Velocity at Earth’s Surface by Latitude ๔๑ ภำพที่ ๒๖ ตัวอย่ำง Azimuth Limitations ณ แหลมคำนำเวอรัล และเวนเดนเบิร์ก ๔๒ ภำพที่ ๒๗ World Map ๔๔ ภำพที่ ๒๘ ภำพถ่ำยดำวเทียมไทยโชต: ชำยหำดสะปอม อ ำเภอตำกใบ และพื้นที่บริเวณ ๔๕ อ ำเภอระแงะ จังหวัดนรำธิวำส ภำพที่ ๒๙ แหลมหัวกรังใหญ่อ ำเภอตะกั่วป่ำ จังหวัดพังงำ ๔๖ ภำพที่ ๓๐ อ่ำวไทย ๔๖ ภำพที่ ๓๑ จังหวัดนครสวรรค์ และจังหวัดยโสธร ๔๗ ภำพที่ ๓๒ จังหวัดที่เป็นไปได้ในกำรพัฒนำธุรกิจกำรน ำส่งดำวเทียมขึ้นสู่วงโคจร ๔๘ ภำพที่ ๓๓ ตัวอย่ำง Azimuth Limitations ณ แหลมคำนำเวอรัล และเวนเดนเบิร์ก ๕๐ ภำพที่ ๓๔ กำรส่งดำวเทียมขึ้นสู่วงโคจรในแนวสัมพันธ์กับดวงอำทิตย์ ๕๑ (Sun – Synchronous Orbit) ภำพที่ ๓๕ Runway Facility ๕๗
ฝ สารบัญภาพ (ต่อ) หน้า ภำพที่ ๓๖ Launch Pad Facility ๕๘ ภำพที่ ๓๗ Payload Assembly Building Facility ๕๙ ภำพที่ ๓๘ Rocket Engine Test Facility ๖๐ ภำพที่ ๓๙ Rocket Hangar Facility ๖๑ ภำพที่ ๔๐ Rocket Propellant Facility ๖๒ ภำพที่ ๔๑ Rocket Propellant Facility ๖๒ ภำพที่ ๔๒ Spaceport Terminal ๖๓ ภำพที่ ๔๓ Critical Success Factors, UK Space Agency ๖๕ ภำพที่ ๔๔ กำรพัฒนำดำวเทียมโดยวิศวกรไทย ณ ประเทศอังกฤษ (โครงกำร THEOS-๒) ๖๗ ภำพที่ ๔๕ แนวทำงในกำรพัฒนำและเสริมสร้ำงศักยภำพบุคลำกรของประเทศ ๖๘ ภำพที่ ๔๖ กำรทดสอบยิงจรวด ขนำด ๑๒๒ มม. ๖๙ ภำพที่ ๔๗ ห้องปฏิบัติกำรทดสอบอุปกรณ์และวัสดุดำวเทียมวิจัยอวกำศ ๗๐ ภำพที่ ๔๘ อำคำรสร้ำง ประกอบและทดสอบดำวเทียม Assembly Integration ๗๑ and Test (AIT) ของ สทอภ. ภำพที่ ๔๙ NASA Service Structure ๗๒ ภำพที่ ๕๐ NASA Crawlerway ๗๒ ภำพที่ ๕๑ ชิ้นส่วนดำวเทียมที่ผลิตในประเทศ ๗๔ ภำพที่ ๕๒ UK Spaceport Value Waterfall has Far-Reaching Potential ๗๗ ภำพที่ ๕๓ ควำมเชื่อมโยงแผนแม่บทอวกำศแห่งชำติกับ ยุทธศำสตร์ชำติ๒๐ ปี ๘๙ แผนพัฒนำฯ ฉบับที่ ๑๒ และเป้ำหมำย SDGs
พ สารบัญภาพ (ต่อ) หน้า ภำพที่ ๕๔ (ร่ำง) แผนแม่บทอวกำศแห่งชำติ (พ.ศ. ๒๕๖๖-๒๕๘๐) หน้ำ ๘๐ ข้อ ๔.๑ ๙๑ ภำพที่ ๕๕ งำนประเพณีบุญบั้งไฟ จังหวัดยโสธร ๙๕ ภำพที่ ๕๖ กำรพัฒนำจรวดบั้งไฟช้ำงสำร ๑ ของทีมนักศึกษำ ๙๖ สถำบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้ำเจ้ำขุนทหำรลำดกระบัง (สจล.) ภำพที่ ๕๗ กำรพัฒนำจรวดควำมเร็วเสียง (Sounding Rocket) ของทีมนักศึกษำ ๙๗ จุฬำลงกรณ์มหำวิทยำลัย ภำพที่ ๕๘ Orbital and Suborbital Launch Site of the World ๑๐๐ ภำพที่ ๕๙ หน้ำข่ำวกำรแสดงจุดยืนด้ำนอวกำศของประเทศอินโดนีเซีย ๑๐๒
ฟ สารบัญตาราง หน้า ตำรำงที่ ๑ Price per Kg Assumptions ๒๒ ตำรำงที่ ๒ แผนกำรพัฒนำท่ำอวกำศยำนประเทศไทย ระยะสั้น ระยะกลำง และระยะยำว ๓๓ ตำรำงที่ ๓ Construction Cost for Spaceport around the World ๓๘ ตำรำงที่ ๔ ตัวอย่ำงกำรประมำณค่ำใช้จ่ำยในกำรพัฒนำท่ำอวกำศยำนแบบ Space Tourism ๓๙ ตำรำงที่ ๕ กำรพิจำรณำ Spaceport Thailand ในแต่ละจังหวัดตำมภำพที่ ๒๘ ๔๙ ตำรำงที่ ๖ บทบำทและอ ำนำจหน้ำที่ของหน่วยงำนรัฐที่เกี่ยวข้อง ๕๒ ตำรำงที่ ๗ หน่วยงำนที่สำมำรถให้กำรสนับสนุนและพัฒนำสิ่งอ ำนวยควำมสะดวก ๗๕ Outer Space Launching Infrastructure
บทที่ ๑ บทน า หลักการและเหตุผล “ประเทศชาติมั่นคง ประชาชนมีความสุข เศรษฐกิจพัฒนาอย่างต่อเนื่อง สังคมเป็นธรรม ฐานทรัพยากรธรรมชาติยั่งยืน” ๑.๑ ความเป็นมาและความส าคัญของปัญหา เป้ำหมำยกำรพัฒนำประเทศตำมยุทธศำสตร์ชำติ๒๐ ปีโดยยกระดับศักยภำพ ของประเทศในหลำกหลำยมิติพัฒนำคนในทุกมิติและในทุกช่วงวัยให้เป็นคนดีมีศักยภำพและ มีคุณภำพ สร้ำงโอกำสและควำมเสมอภำคทำงสังคม สร้ำงกำรเติบโตบนคุณภำพชีวิตที่เป็นมิตรกับ สิ่งแวดล้อม และมีภำครัฐของประชำชนเพื่อประชำชนและประโยชน์ส่วนรวม ท่ำมกลำงกำรแข่งขันทำงธุรกิจเข้มข้นในปัจจุบัน รวมถึงสภำวะควำมผันผวนทำงกำรเมือง สังคม สิ่งแวดล้อม และโรคระบำดที่เป็นภัยคุกคำมต่อทุกคนบนโลกนี้เทคโนโลยีและนวัตกรรม จึงเป็นปัจจัยส ำคัญของกำรขับเคลื่อนสังคมและพัฒนำเศรษฐกิจ โดยที่เทคโนโลยีอวกำศนับเป็น ควำมท้ำทำยในกำรก้ำวเข้ำสู่ยุคเศรษฐกิจใหม่ (New Economy) ผ่ำนนวัตกรรมและกำรค้นพบใหม่ ๆ ที่เกิดขึ้นจำกทั่วทุกมุมโลก ทั้งนี้ข้อมูลจำกงำนวิจัยของ BAML Global Research พบว่ำกว่ำ ๘๐ ประเทศทั่วโลก มีดำวเทียมเป็นของตัวเองโคจรอยู่บนอวกำศ และมีมนุษย์กว่ำ ๕๖๐ คน ได้ขึ้นไป สัมผัสบนอวกำศมำแล้ว มีกำรใช้งบประมำณกว่ำ ๑.๖ หมื่นล้ำนเหรียญสหรัฐ ไปกับงำนวิจัย และส ำรวจทำงอวกำศโดยมีนักลงทุนระดับมหำเศรษฐีของโลกถึง ๑๖ คน ใช้เงินไปกับโครงกำรวิจัย ทำงอวกำศ และคำดว่ำในอนำคตอีก ๓๐ ปีต่อจำกนี้จะมีองค์ควำมรู้ใหม่ ๆ มำกมำยที่ถูกส ำรวจ วิจัย และค้นพบ เพื่อใช้ประโยชน์แก่มวลมนุษยชำติรวมไปถึงโครงกำรต่ำง ๆ ที่มีควำมพยำยำม ในกำรผลักดัน ให้เกิดขึ้น ไม่ว่ำจะเป็น “Mission to Mars” โดยกำรเดินทำงของมนุษย์ไปยังดำว อังคำรที่คำดว่ำจะเป็นไปได้ ภำยในศตวรรษที่ ๓๐ กำรค้นพบและใช้ประโยชน์จำกแถบดำวเครำะห์น้อย (Asteroid Belt) ก็คำดว่ำจะสร้ำงมูลค่ำได้อย่ำงมหำศำล เรียกได้ว่ำทิศทำงกำรค้นพบวิทยำกำรใหม่ ๆ ของมนุษยชำตินั้น อยู่ไม่ไกลเกินเอื้อม
๒ จำกกำรคำดกำรณ์ไว้ว่ำ อุตสำหกรรมอวกำศจะเป็นกลไกส ำคัญในกำรขับเคลื่อนเศรษฐกิจ โลกและเศรษฐกิจภำยในประเทศ ซึ่งนำนำประเทศได้มีนโยบำยที่ชัดเจนในกำรพัฒนำอุตสำหกรรม อวกำศทุกห่วงโซ่คุณค่ำ เพื่อมุ่งหวังให้ประเทศของตนเป็นประเทศมหำอ ำนำจทำงเทคโนโลยีและ ทำงเศรษฐกิจ โดยที่เศรษฐกิจอวกำศ หรือ Space Economy ถือได้ว่ำเป็นทิศทำงเศรษฐกิจใหม่ ของโลกที่มีมูลค่ำสูง ซึ่งในปี๒๕๖๔ ได้มีกำรประเมินมูลค่ำของเศรษฐกิจอวกำศไวสูงถึง ๓๘๖ พันล้ำนเหรียญสหรัฐ หรือ ประมำณ ๑๓,๕๑๗ พันล้ำนบำท แสดงรำยละเอียดตำมภำพที่ ๑ ภาพที่ ๑ มูลค่ำเพิ่มทำงเศรษฐกิจและสังคมของอุตสำหกรรมอวกำศในระดับโลก ปี๒๕๖๔ (ที่มำ : บริษัท Bryce Space and Technology) และด้วยปัจจุบันเทคโนโลยีอวกำศมีกำรพัฒนำเปลี่ยนแปลงอย่ำงรวดเร็ว ส่งผลให้เกิดกำร เข้ำถึงและกำรเกิดขึ้นของกิจกำรด้ำนอวกำศซึ่งมีมูลค่ำกำรลงทุนที่สูง และส่งผลต่อภำพรวม ด้ำนเศรษฐกิจของประเทศไทยอย่ำงเลี่ยงไม่ได้ซึ่งสอดรับกับผลกำรศึกษำของส ำนักงำนเทคโนโลยี อวกำศและภูมิสำรสนเทศ หรือ สทอภ. ร่วมกับสถำบันบัณฑิตพัฒนบริหำรศำสตร์ หรือ NIDA ได้มีกำรวิเครำะห์มูลค่ำเพิ่มทำงเศรษฐกิจและสังคมของประเทศไทยที่จะเกิดขึ้นจำกอุตสำหกรรม อวกำศในปี ๒๕๖๑ พบว่ำ อุตสำหกรรมอวกำศจะท ำให้เกิดมูลค่ำเพิ่มทำงเศรษฐกิจและสังคมที่สูง ถึงประมำณ ๓๕,๕๕๙ ล้ำนบำท โดยเป็นผลกระทบทำงเศรษฐกิจมูลค่ำกว่ำ ๒๙,๗๐๑ ล้ำนบำท ซึ่งมำจำกอุตสำหกรรมฐำน อุตสำหกรรมต้นน้ ำ และอุตสำหกรรมปลำยน้ ำ อันเกิดจำก กำรใช้ประโยชน์จำกดำวเทียมสื่อสำรเป็นส่วนใหญ่ อำทิ อุตสำหกรรมโทรคมนำคม อุตสำหกรรม
๓ ด้ำนสื่อโทรทัศน์และวิทยุ กลุ่มธุรกิจด้ำนอินเทอร์เน็ตและกำรสื่อสำร กำรพัฒนำดำวเทียม กำรพัฒนำชิ้นส่วนดำวเทียม กำรพัฒนำระบบภำคพื้นดิน หรือกำรพัฒนำระบบน ำส่ง เป็นต้น และ ผลกระทบทำงสังคมซึ่งเป็นผลกระทบอื่น ๆ ที่เกิดกับควำมเป็นอยู่ของประชำชน อันได้แก่ สวัสดิกำรสังคมที่เกิดจำกกำรมีรำยได้เพิ่มขึ้นของครัวเรือน ซึ่งวัดจำกค่ำใช้จ่ำยที่เพิ่มขึ้นของ ครัวเรือนภำยใต้สภำวะที่รำคำสินค้ำและบริกำรที่ไม่เปลี่ยนแปลงจำกเดิม โดยสำมำรถประเมินเป็น มูลค่ำได้ประมำณ ๕,๘๕๘ ล้ำนบำท แสดงรำยละเอียดในภำพที่ ๒ ต่อไปนี้ ภาพที่ ๒ มูลค่ำเพิ่มทำงเศรษฐกิจและสังคมของอุตสำหกรรมอวกำศในประเทศไทย ปี๒๕๖๑ (ที่มำ : สทอภ. และ NIDA) ดังนั้น จึงอำจกล่ำวได้ว่ำส ำหรับประเทศไทยในช่วงที่ผ่ำนมำ มีกำรน ำเทคโนโลยีอวกำศมำ ใช้ประโยชน์อย่ำงต่อเนื่อง โดยมุ่งเป้ำไปสู่กำรสร้ำงควำมยั่งยืน (Sustainability) ให้กับประเทศ เป็นหลัก (แสดงข้อมูลดังกล่ำวในภำพที่ ๓) โดยเฉพำะอย่ำงยิ่งสินค้ำและผลิตภัณฑ์รวมไปถึงบริกำร ที่ใช้ข้อมูลในอุตสำหกรรมปลำยน้ ำ (Downstream) เป็นหลัก เช่น ข้อมูลภูมิสำรสนเทศ (Geo-information data and services) กำรน ำทำง (Positioning, GPS Navigation) รวมถึง กำรสื่อสำรประเภท Broadband เป็นต้น นอกจำกนี้ ได้มีกำรใช้เทคโนโลยีอวกำศเพื่อติดตำม และประเมินผลกำรพัฒนำตำมเป้ำหมำยกำรพัฒนำที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals–SDGs) รวมถึงกำรให้บริกำรภำพถ่ำยดำวเทียม (Professional Service Provider) สถำนีรับสัญญำณดำวเทียม (Ground Control) และกำรพัฒนำโปรแกรมประยุกต์กำรใช้ประโยชน์
๔ จำกดำวเทียม (Satellite Softwares and Applications) เป็นต้น รวมทั้งกำรใช้ประโยชน์ จำกอวกำศในปัจจุบันจ ำเป็นต้องพิจำรณำพร้อมและกำรให้ควำมส ำคัญของ “ภัยคุกคำมควำมมั่นคง ทำงอวกำศ” ทั้งจำกสภำพอวกำศ (Space Weather) ขยะอวกำศ และอุกกำบำต (Debris & Asteroid) ที่มีผลกระทบต่อกำรใช้ชีวิตบนพื้นโลกเช่นเดียวกัน อันเป็นผลให้แต่ละประเทศ จ ำเป็นต้องพัฒนำขีดควำมสำมำรถด้ำนอวกำศมีศักยภำพในกำรปฏิบัติกำรด้ำนควำมมั่นคง (Safety & Security) ทั้งนี้ ในกำรขับเคลื่อนประเทศให้เกิดอุตสำหกรรมอวกำศเพื่อพัฒนำประเทศเข้ำสู่เศรษฐกิจ และสังคมยุคใหม่จึงจ ำเป็นอย่ำงยิ่งที่ต้องมีกำรวำงแผนกำรพัฒนำโครงสร้ำงพื้นฐำน เพื่อสร้ำงองค์ ควำมรู้และบุคลำกรอย่ำงครอบคลุมและเป็นระบบ เพื่อรองรับกำรเข้ำไปมีส่วนร่วมในกำรวิจัย และส ำรวจอวกำศกับต่ำงประเทศ รวมทั้งกำรร่วมมือกันเพื่อพัฒนำดำวเทียมหรือเทคโนโลยีอวกำศ ขั้นสูงต่อไป ซึ่งจะมีควำมสอดคล้องอย่ำงยิ่งกับร่ำงแผนแม่บทอวกำศแห่งชำติ๒๐ ปีพ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ (National Space Master Plan ๒๐๑๗ – ๒๐๓๖) ภำยใต้ยุทธศำสตร์ที่ ๔ กำรบริหำร โครงสร้ำงพื้นฐำนด้ำนอวกำศของประเทศ (ปัจจุบันแผนแม่บทอวกำศแห่งชำติ ได้ถูกปรับปรุง ให้ปฏิบัติกำรใช้ในระยะเวลำ ๑๕ ปี) ภาพที่ ๓ ภูมิทัศน์ยุคเศรษฐกิจอวกำศใหม่ (New Space Economy Landscape) ส ำหรับประเทศไทย (ที่มำ: สทอภ. ปรับปรุงจำก รศ.ดร.สมเจตน์ทิณพงษ์)
๕ นอกจำกนี้ ยังต้องมีแผนและนโยบำยจำกรัฐบำลอย่ำงต่อเนื่อง โดยกำรลงทุนในระยะยำว (Long Implementation Timespan) ตำมภำพที่ ๓ ข้ำงต้น เพื่อมุ่งสู่เศรษฐกิจอวกำศใหม่ หรือ New Space Economy ที่มีพัฒนำเทคโนโลยีอวกำศขั้นสูงเพื่อกำรส ำรวจอวกำศ กำรใช้ชีวิต ในอวกำศ (Manned, Space Exploration) รวมทั้งกำรมีส่วนร่วมของภำคเอกชน บริษัท Startup เพื่อให้เกิดธุรกิจใหม่ จำกกำรด ำเนินโครงกำรขนำดใหญ่ของภำครัฐ เช่น กำรส ำรวจดวงจันทร์และ ดำวอังคำร (Human to Moon and Mars) กำรสร้ำงที่อยู่อำศัยบนดำวเครำะห์ (Space Habitats) เพื่อท ำฐำนกำรส ำรวจหรือจัดตั้งอำณำนิคมอวกำศ กำรท ำเหมืองแร่อวกำศ (Space Mining) และกำรท่องเที่ยวในอวกำศ (Space Tourism) เป็นต้น อย่ำงไรก็ตำม ประเทศไทยยังขำดโครงสร้ำงพื้นฐำนที่เพียงพอต่อกำรรองรับกำรวิจัย ที่จะน ำไปสู่กำรยกระดับกำรแข่งขัน เพื่อมุ่งสร้ำงควำมเป็นเลิศ เพิ่มขีดควำมสำมำรถในกำรแข่งขัน สร้ำงควำมมั่งคั่งทำงเศรษฐกิจและสร้ำงควำมร่วมมือทั้งในและต่ำงประเทศ โดยต้องอำศัย กำรออกแบบบริหำรจัดกำรและกำรบริกำรที่ดีมีกำรขับเคลื่อนโครงกำรที่เหมำะสมมีกำร วำงแผนกำรสื่อสำรโดยค ำนึงถึงผู้ใช้บริกำรเป็นส ำคัญ มีกำรติดตำมพัฒนำกำรอย่ำงเท่ำทัน และต้องมีกำรปรับปรุงแผนงำนให้สอดคล้องกับบริบทที่เปลี่ยนแปลงไป ดังนั้น กำรพัฒนำท่ำอวกำศ ยำนประเทศไทย (Spaceport Thailand) จึงเป็นโครงสร้ำงพื้นฐำนที่ส ำคัญด้ำนอวกำศที่จะผลักดัน ให้เกิดกำรวิจัยและพัฒนำในสเกลใหญ่ (Big Science) ที่สำมำรถรองรับทั้งกำรวิจัยขั้นสูง รวมไปถึง โจทย์ควำมท้ำทำยในระดับโลกรองรับเศรษฐกิจอวกำศใหม่ โดยรำยงำนฉบับนี้ มุ่งเน้นศึกษำควำมเป็นไปได้และควำมเหมำะสมในกำรจัดท ำธุรกิจ Outer Space Launching Service และธุรกิจ Outer Space Launching Infrastructure ที่เป็น หัวใจส ำคัญของกำรมีท่ำอวกำศยำนในประเทศ ซึ่งธุรกิจทั้งสองประเภทดังกล่ำวนั้น จะมีควำม สอดคล้องกันและเป็นธุรกิจอวกำศหลักที่จะผลักดัน ให้เกิดอุตสำหกรรมอวกำศอย่ำงเป็นรูปธรรม ภำยในประเทศ ซึ่งนอกจำกจะส่งเสริมและยกระดับผลิตภัณฑ์มวลรวมของประเทศ หรือ Gross Domestic Product (GDP) จำกด้ำนอวกำศให้สูงขึ้นแล้ว ยังเป็นกำรสร้ำงโครงสร้ำงพื้นฐำนทำง อวกำศให้เยำวชน นักเรียน อำจำรย์ นักวิจัย วิศวกร นักวิทยำศำสตร์ หน่วยงำนภำครัฐ ภำคเอกชน และภำคประชำชน สำมำรถเข้ำถึงอวกำศได้ด้วยรำคำต้นทุนต่ ำที่ภำครัฐและภำคเอกชนสำมำรถ ร่วมกันรองรับค่ำใช้จ่ำยทั้งหมดที่เกิดขึ้นได้ และยังเป็นกำรสร้ำงช่องทำงอำชีพใหม่ในประเทศ รวมทั้งน ำไปสู่กำรมีรำยได้มหำศำลเข้ำสู่ประเทศอย่ำงเป็นรูปธรรมและยั่งยืน ทั้งนี้ กำรพัฒนำ โครงสร้ำงพื้นฐำนท่ำอวกำศยำนประเทศไทย (Spaceport Thailand) จะส่งผลให้ประเทศก้ำวเข้ำสู่ New Space Economy ได้อย่ำงรวดเร็ว และท ำให้เกิดอุตสำหกรรมอวกำศอย่ำงยั่งยืน พร้อมส่งผล
๖ กระทบสู่ควำมต้องกำรกำรพัฒนำในวิทยำศำสตร์ เทคโนโลยี และกำรแพทย์ ท ำให้เกิดอัตรำ กำรเพิ่มขึ้นของเทคโนโลยีอวกำศ กำรน ำเข้ำ และกำรผลิตในประเทศ เกิดกำรแข่งขัน ในธุรกิจ และอุตสำหกรรมที่เกี่ยวข้อง ก่อให้เกิดควำมมั่นคงทำงอวกำศ และควำมเป็นผู้น ำด้ำนอวกำศ แห่งทวีปเอเชีย - แปซิฟิกได้ในที่สุด นอกจำกนี้ยังเกิดผลกระทบทำงเศรษฐกิจในวงกว้ำง (Wider Economic Impact) ไม่ว่ำจะเป็นกำรลงทุนจำกต่ำงชำติกำรปรับเปลี่ยนหลักสูตรในระบบ กำรศึกษำ ตลอดจนเป็นกำรสร้ำงแรงบันดำลใจให้กับเยำวชนไทยเพื่อกำรพัฒนำประเทศอย่ำงยั่งยืน และมั่นคงต่อไปในอนำคต
๗ ภาพที่ ๔ ภำพรวมคุณประโยชน์ของ SpaceportThailand สู่ประชำชนทั่วไป (ที่มำ: ดร. อัมรินทร์ พิมพ์หนู) Spacecraft อุตสาหกรรมการผลิตดาวเทียมและชิ้นส่วน Space Exploration Astronaut Spaceport Thailand อุตสาหกรรมการผลิตจรวดและชิ้นส่วน Rocket Propulsion แก้ปัญหาความยากจนและความเหลื่อมล้ า งานวิจัย วิทยาศาสตร์ และนวัตกรรม การพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและดาวเทียมอย่างต่อเนื่อง องค์ความรู้ใหม่ สังคมและสิ่งแวดล้อม การกระจายรายได้สู่สังคม คุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น อุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องอื่น ๆ อุตสาหกรรมการผลิตอุปกรณ์ภาคพื้น Ground Control ผลกระทบทางเศรษฐกิจและสังคม เกิดอาชีพใหม่และการจ้างงาน + สวัสดิการ Space Tourism เกิดความภูมิใจในชาติSpace-Faring Nation Space Mining Space Experiment
บทที่ ๒ การรวบรวมและการทบทวนข้อมูลพื้นฐานที่เกี่ยวข้อง ๒.๑ ธุรกิจ Outer Space Launching Service ๒.๑.๑ รูปแบบการให้บริการในปัจจุบันในต่างประเทศ ธุรกิจ Outer Space Launching Service หรือธุรกิจกำรให้บริกำรน ำส่งวัตถุใด ๆ ขึ้นสู่อวกำศและวงโคจร อำทิ ดำวเทียม ยำนอวกำศ เพย์โหลดทำงวิทยำศำสตร์ หรือ นักบินอวกำศ เป็นธุรกิจส ำคัญที่ท ำให้เกิดกำรพัฒนำเทคโนโลยีอวกำศอย่ำงยั่งยืน น ำไปสู่กำรเติบโตของ อุตสำหกรรมอวกำศในประเทศ และเป็นโครงสร้ำงพื้นฐำนส ำคัญในกำรเชื่อมต่อประเทศสู่อวกำศ ซึ่งรวมถึงกำรเปิดโอกำสให้คนไทยได้มีสิทธิ์เข้ำถึงอวกำศและน ำไปสู่ธุรกิจกำรท่องเที่ยวในอวกำศได้ ต่อไป ปัจจัยส ำคัญของกำรพัฒนำธุรกิจอวกำศนี้ นอกจำกควำมเชี่ยวชำญในเชิงพำณิชย์แล้ว เรื่องของต ำแหน่งกำรจัดตั้งท่ำอวกำศยำน หรือ Spaceport ในประเทศไทย คือสิ่งส ำคัญหลัก ที่จะต้องท ำกำรพิจำรณำอย่ำงรอบคอบ โดยในประเทศต่ำง ๆ ท่ำอวกำศยำน หรือ Spaceport จะมีลักษณะที่แตกต่ำงกันไปตำมยุคตำมสมัย ควำมจ ำเป็น ภูมิประเทศ และเทคโนโลยีที่น ำมำใช้ เป็นส ำคัญ ซึ่งแม้แต่ในปัจจุบันนี้ Spaceport ก็ยังไม่มีรูปแบบมำตรฐำนชัดเจนว่ำจะต้องเป็น แบบไหนหรือประกอบด้วยอะไรบ้ำง เพรำะส่วนใหญ่จะเป็นกำรพัฒนำขึ้นเพื่อรองรับเทคโนโลยี จรวดของแต่ละประเทศ ทั้งรูปร่ำง ลักษณะ ควำมแรงของไอพ่น กำรเคลื่อนย้ำยหรือกำรยกตั้งขึ้น ณ จุดยิงจรวด (Rocket Launchpad Facility) เป็นต้น แต่ทั้งนี้ ก็มีลักษณะของส่วนประกอบที่เป็น Common Facilities อยู่คล้ำย ๆ กัน เช่น อำคำรประกอบจรวด (Rocket Assembly Building) หรือ คลังเติมน้ ำมันเชื้อเพลิงจรวด (Rocket Fuel Handling Facility) เป็นต้น และต่ำงมีเป้ำหมำย เดียวกัน เพื่อให้บริกำรน ำส่งวัตถุขึ้นสู่อวกำศหรือวงโคจรแก่ภำครัฐและภำคเอกชน ซึ่งมีทั้ง ท่ำอวกำศยำนที่ท ำธุรกิจเพื่อกำรพำณิชย์เต็มรูปแบบ ที่ท ำธุรกิจเพื่อกำรทหำร และที่ท ำธุรกิจทั้ง เพื่อกำรทหำรและกำรพำณิชย์ ทั้งนี้ มหำวิทยำลัย International Space University (ISU) ได้ให้นิยำมของ ท่ำอวกำศยำน หรือ Spaceport ไว้ว่ำ “An area of land or water that is used or intended to be used for the launch and recovery of space access vehicles, and includes its buildings and facilities, if any”
๙ นิยำมโดย ISU และที่อื่น ๆ ดังยกตัวอย่ำงมำ ต่อไปนี้ a multi-sector space transportation complex. It hosts and supports the world’s most advanced launch and re-entry systems which enable space exploration, security, and commerce to expand the frontiers beyond our atmosphere. นิยำมโดย The Cape Canaveral Spaceport Master Plan, NASA และ CSIS ได้กล่ำวเช่นกันว่ำ “A ground-based launch facility that has been used for at least one successful orbital launch. Therefore, all launches from air- or mobile seabased platforms—including those using all variants of the air-launched Pegasus vehicle, those from the mobile sea-platform provided by Sea Launch, and those from Russian submarines in the Barents Sea—are excluded. Ground-based platforms account for approximately 9 .9 percent of all orbital space launches to date” นิยำมโดย Aerospace Security Project at CSIS, Center for Strategic and International Studies ตำมที่กล่ำวไว้ข้ำงต้น ด้วยวัตถุประสงค์ของกำรท ำธุรกิจกำรให้บริกำรน ำส่ง ประเภทนี้จะมีรำยละเอียดที่แตกต่ำงกันไป แม้โดยภำพรวมจะเป็นกำรส่งวัตถุบำงสิ่งบำงอย่ำง จำกโลกขึ้นสู่อวกำศเหมือนกัน แต่ก็มีธุรกิจอื่น ๆ เสริมเข้ำมำ เช่น บำงประเทศมุ่งหวังเพื่อท ำธุรกิจ น ำส่งเฉพำะดำวเทียม นิยำมก็จะมุ่งเพื่อตอบโจทย์กำรท ำภำรกิจของกำรส่งดำวเทียมขึ้นสู่วงโคจร แต่บำงประเทศอย่ำงสหรัฐอเมริกำมีธุรกิจที่น ำส่งมนุษย์ขึ้นไปอวกำศด้วย นิยำมก็จะมีควำมแตกต่ำง ที่เฉพำะและแยกออกไป เพรำะต้องระบุกำรกลับมำ หรือ Reentry ด้วยนั่นเอง ดังนั้น กำรให้นิยำม ของธุรกิจกำรน ำส่ง (Launching Service) หรือ Spaceport จึงมีควำมแตกต่ำงกันตำมลักษณะ ที่ได้ยกตัวอย่ำงมำแล้วข้ำงต้น ส ำหรับประเทศไทยแล้ว กำรพิจำรณำท ำธุรกิจ Outer Space Launching Service จะพ่วงถึงกำรมีท่ำอวกำศยำนประเทศไทย หรือ Spaceport Thailand ในอนำคต โดยทั่วไปธุรกิจประเภทนี้สำมำรถเริ่มต้นด้วยกำรทดลองส่งเพย์โหลดวิทยำศำสตร์ ชิ้นส่วน เทคโนโลยีที่ต้องกำรทดสอบ และขยับไปสู่กำรให้บริกำรส่งดำวเทียมและวัตถุอวกำศขึ้นสู่วงโคจร ได้ซึ่งในระยะยำว เมื่อเกิดควำมเชี่ยวชำญในเทคโนโลยีจรวดและกำรน ำส่งแล้ว จะสำมำรถใช้
๑๐ เพื่อด ำเนินกิจกำรธุรกิจกำรท่องเที่ยวในอวกำศได้ ดังนั้น หำกจะให้นิยำมท่ำอวกำศยำนประเทศไทย ให้สอดคล้องกับโลกในปัจจุบันที่เทคโนโลยีอวกำศและกำรส ำรวจอวกำศเดินหน้ำไปอย่ำงรวดเร็ว ประเทศไทยควรจะต้องตั้งเจตนำรมณ์ที่ไกลออกไปสู่อนำคตของประเทศไทยและโลกในอนำคต ดังนั้น นิยำมท่ำอวกำศยำนประเทศไทย จึงสำมำรถกล่ำวได้ว่ำ “แผ่นดินไทยส่วนหนึ่งที่ถูกใช้เป็นสถำนที่ปลูกสร้ำงอำคำร และสิ่งอ ำนวย ควำมสะดวกต่ำง ๆ เพื่อกำรเชื่อมต่อประเทศไทยกับอวกำศ อันมีวัตถุประสงค์เพื่อให้บริกำรภำครัฐ ภำคเอกชน และประชำชนทั่วไปในกำรรับส่งวัตถุ สิ่งของ สิ่งมีชีวิตหรือมนุษย์ และคนไทยไปสู่อวกำศ” นิยำมโดย คณะท ำงำนเพื่อศึกษำควำมเป็นไปได้และควำมเหมำะสมในกำรท ำธุรกิจ Outer Space Launching Service และธุรกิจ Outer Space Launching Infrastructure ในคณะอนุกรรมำธิกำร กิจกำรอวกำศเพื่อเศรษฐกิจและควำมมั่นคง คณะกรรมำธิกำรกำรสื่อสำร โทรคมนำคม และดิจิทัล เพื่อเศรษฐกิจและสังคม ๒.๑.๑.๑ Launching Service Environment แม้นิยำมของท่ำอวกำศยำนจะมีควำมแตกต่ำงกันในแต่ละประเทศ แต่ธุรกิจ ที่เกิดขึ้นต่ำงมีเป้ำหมำยและวัตถุประสงค์ที่เหมือนกัน ดังนั้น Spaceport ในแต่ละประเทศ ก็จะมี Common Facilities ที่เหมือนกัน คือ ส่วนประกอบบำงสิ่งบำงอย่ำงจ ำเป็นต้องมีเหมือนกัน ในทุกประเทศ และบำงอย่ำงก็อำจจะถูกเพิ่มเข้ำมำเป็นส่วนเพิ่มเติม หรือ option เสริมเพื่อรองรับ เทคโนโลยีในอนำคตได้เช่นกัน โดยทั่วไปธุรกิจกำรน ำส่งดำวเทียมหรือวัตถุขึ้นสู่อวกำศและวงโคจร จะประกอบด้วยสิ่งอ ำนวยควำมสะดวกต่ำง ๆ ที่เรียกว่ำ Launching Service Environment หรือ Launching Service Infrastructure ซึ่งจะมีส่วนประกอบหลัก ๆ ดังต่อไปนี้ ๑) Shuttle Landing Facility Shuttle Landing Facility เป็นส่วนประกอบหลักส ำหรับธุรกิจอวกำศที่มี กำรน ำส่งดำวเทียม วัตถุอวกำศ หรือมนุษย์ไปอวกำศด้วยเครื่องบิน ยำนอวกำศ หรือ Spacecraft ที่ขึ้นบินในลักษณะแนวนอน โดยจะเตรียมไว้ส ำหรับรองรับกำรขึ้นบินหรือลงจอด (takeofflanding) ในแนวนอนของพำหนะนั้น ๆ ลักษณะภำยนอกมีควำมคล้ำยคลึงกับรันเวย์ (Runway) ของสนำมบินทั่วไป แต่มีควำมยำวและควำมแข็งแรงกว่ำ เพรำะต้องรองรับพำหนะที่กลับมำ จำกอวกำศที่มีควำมเร็วและขนำดใหญ่ เช่น ยำนอวกำศดิสคัฟเวอรี่ของ NASA หรือยำนอวกำศ ขนำดเล็กอย่ำง Dream Chaser ของบริษัท Sierra Space เป็นต้น แสดงภำพ Shuttle Landing Facility ดังต่อไปนี้
๑๑ ภาพที่ ๕ Shuttle Landing Facility (ที่มำ:https://www.spaceflorida.gov/facilities/llf/) จำกภำพเป็น Landing Facility ของ Space Florida, NASA ที่มีควำมยำวประมำณ ๔.๕๗๒ กิโลเมตร ใช้ส ำหรับกำรลงจอดยำนอวกำศ Space Shuttle ของ NASA ซึ่งปัจจุบัน NASA ได้ยกเลิกกำรเดินทำงไปอวกำศในลักษณะนี้แล้ว เนื่องจำกต้องใช้งบประมำณมำกกว่ำกำรส่งจรวด ในแนวตั้งหลำยเท่ำ แต่ปัจจุบัน กำรขึ้นลงอวกำศในแนวนอนถูกประยุกต์ใช้ส ำหรับธุรกิจ กำรท่องเที่ยวในอวกำศ (Space Tourism) ที่จะอำศัยเครื่องบินล ำเลียงบรรทุกยำนอวกำศขนำด เล็ก Small Spacecraft บรรจุคนได้ ๔ - ๖ คน เดินทำงไปยังขอบอวกำศที่ควำมสูงประมำณ ๘๐ – ๑๐๐ กิโลเมตร โดยประมำณ ๒) Launch Pad Rocket Launchpad (Launch Pad) หรือ ฐำนปล่อยจรวด เป็นส่วนประกอบ ที่ส ำคัญของธุรกิจน ำส่งดำวเทียมและวัตถุอวกำศขึ้นสู่วงโคจร ซึ่งต้องอำศัยจรวดน ำส่งที่มีแรงขับสูง เพื่อให้พ้นแรงดึงดูดของโลกไปได้ โดยทั่วไปกำรตั้ง Launch Pad จะอยู่ใกล้เส้นศูนย์สูตรหรือ ตอนใต้ของประเทศ เพื่อที่จะสำมำรถอำศัยแรงหมุนของโลกช่วยในกำรส่งจรวดไปสู่อวกำศได้ จึงท ำให้ยิ่งใกล้เส้นศูนย์สูตรได้มำกเท่ำไร งบประมำณในกำรพัฒนำจรวดยิ่งน้อยลงเท่ำนั้น
๑๒ โดยประเทศไทยในภำคใต้มีท ำเลที่ดีส ำหรับกำรท ำธุรกิจน ำส่งดังกล่ำวนี้ และหำกมีกำรท ำธุรกิจน ำส่งดำวเทียมในภำคใต้จริง ประเทศไทยจะมีท่ำอวกำศยำนในต ำแหน่ง ที่ใกล้เส้นศูนย์สูตรที่สุดในโลก แสดงภำพตัวอย่ำง Launch Pad ดังต่อไปนี้ ภาพที่ ๖ Launch Pad of Kennedy Space Center (ที่มำ: https://www.nasa.gov/) โดยทั่วไป จรวดน ำส่งจะถูกเคลื่อนที่ไปยังฐำนปล่อยจรวดทั้งแบบนอนไปหรือตั้งไป ซึ่งกำรล ำเลียง จรวดไปแบบนอน จะต้องมีระบบไฮดรอลิค หรือ Service Structure ที่มีประสิทธิภำพสูงในกำร ยกจรวดตั้งขึ้น ณ ฐำนปล่อยจรวด ส ำหรับกำรล ำเลียงจรวดแบบตั้งไป จะไม่ต้องใช้ระบบไฮดรอลิค ในกำรยกที่ปลำยทำงแต่จะต้องเคลื่อนที่อย่ำงช้ำ ๆ (Mobile Service Structure) และเส้นทำง (Crawlerway) ที่เคลื่อนที่ไปจะต้องรำบเรียบ เพื่อไม่ให้จรวดล้มระหว่ำงทำงนั่นเอง ๓) Rocket Assemble Building and Crawlerway อำคำรประกอบจรวด หรือ Rocket Assembly Building นับเป็นส่วนประกอบ ที่ส ำคัญอย่ำงหนึ่ง เนื่องจำกโรงงำนผลิตจรวดโดยมำกจะไม่ประกอบจรวดจนเสร็จแล้วถึงจะน ำมำส่ง ที่ไซต์ (Launch Site) แต่จะแยกมำส่งและประกอบที่อำคำรประกอบจรวดภำยในไซต์ ซึ่งหลังจำก ประกอบเสร็จก็จะถูกขนส่งไปยัง Launch Pad ด้วย Mobile Service Structure (MSS) เคลื่อนที่ ไปตำมเส้นทำงหรือรำงเลื่อนที่เตรียมไว้ (Crawlerway) ทั้งนี้ ระยะห่ำงระหว่ำงอำคำรประกอบ
๑๓ ดำวเทียมและฐำนปล่อยจรวด เป็นไปได้ตั้งแต่ระยะ ๑–๕ กิโลเมตร ขึ้นอยู่กับลักษณะและ ขนำดของจรวด ที่ใช้ในกำรส่งไปอวกำศ แสดงตัวอย่ำงอำคำรประกอบจรวดของ บริษัท SpaceX ตำมภำพด้ำนล่ำงต่อไปนี้ ภาพที่ ๗ SpaceX Rocket Assembly Building and Crawlerway (ที่มำ: https://www.spacex.com/rideshare/) ๔) Rocket and Propulsion Test Facility โรงทดสอบระบบขับดันจรวด Propulsion System หรือ Rocket and Propulsion Test Facility เป็นส่วนประกอบที่ส ำคัญส ำหรับกำรทดสอบระบบขับดันของจรวด ซึ่งส่วนนี้ สำมำรถท ำกำรทดสอบในโรงงำนผลิตจรวดได้เลย หรือสถำนที่โล่งห่ำงไกลชุมชน โดยจะต้องมีระบบดับเพลิงที่มีประสิทธิภำพควบคู่กันไปด้วย เช่น Water Tower เป็นต้น
๑๔ ภาพที่ ๘ Propulsion Testing Facility (ที่มำ: https://www.nasa.gov/) ๕) Rocket’s Payload Facility โรงประกอบเพย์โหลดเข้ำกับหัวจรวด (Rocket Fairing) หรือ Payload Processing Facility เป็นส่วนส ำคัญอีกประกำรหนึ่งส ำหรับกำรน ำดำวเทียมบรรจุลงในหัวจรวด เพื่อท ำกำรส่งไปอวกำศ โดยหัวจรวดจะเป็นส่วนสุดท้ำยที่จะถูกส่งไปให้ถึงวงโคจรของดำวเทียม ที่เป็นเพย์โหลด จำกนั้นจึงท ำกำรเปิดหัว Fairing ออกหรือแยกตัวออกจำกกันเพื่อให้ดำวเทียมได้ โคจรในวงโคจรต่อไป ทั้งนี้ ส ำหรับกำรส่งดำวเทียมไปโคจรไกล ๆ เช่น ดวงจันทร์ ที่หัวจรวด ส่วนสุดท้ำยนี้จะมีระบบขับดันประกอบอยู่ด้วย เพื่อส่งต่อให้ถึงชั้นบรรยำกำศวงโคจรของดวงจันทร์ แล้วจึงส่งดำวเทียมเข้ำสู่วงโคจรของดวงจันทร์ต่อไป
๑๕ ภาพที่ ๙ Payload Assembly Facility (ที่มำ: https://sci.esa.int/web/solar-orbiter/rocket-faring) ๖) Hanger Facilities โรงเก็บเครื่องบินหรือยำนอวกำศ Hangar คือ สถำนที่บ ำรุงรักษำเครื่องบิน หรือยำนอวกำศที่ท ำมำเพื่อกำรบินขึ้นสู่อวกำศ ปัจจุบันมีเฉพำะในส่วนของธุรกิจกำรท่องเที่ยว ในอวกำศเท่ำนั้น ซึ่งกำรบินไต่ระดับขึ้นไปลักษณะนี้ จะท ำให้ผู้โดยสำรไม่ต้องฝึกสมรรถภำพร่ำงกำย ให้แข็งแรงมำก เช่น กำรไปอวกำศด้วยจรวดที่ต้องสู้กับแรงดึงดูดโลก ดังนั้น ผู้สูงวัย คนชรำ ก็สำมำรถเดินทำงไปอวกำศได้ด้วยวิธีนี้ จำกภำพด้ำนล่ำง จะเป็นเครื่องบิน ๔ เครื่องยนต์ ของ บริษัท The Spaceship Company (TSC) ที่บรรทุกยำนอวกำศขนำดเล็ก Virgin Galactic ไว้ตรงกลำง เมื่อบินไต่ระดับได้ที่ ควำมสูงประมำณ ๓๐ – ๕๐ กิโลเมตร ก็จะจุดจรวดให้ Virgin Galactic บินไปยังขอบอวกำศ ที่ควำมสูงตั้งแต่ ๘๐ – ๑๐๐ กิโลเมตร โดยประมำณ ผู้โดยสำรจึงไม่จ ำเป็นต้องสู้กับแรงดึงดูด ของโลกมำกเช่นกำรโดยสำรไปกับจรวดในแนวตั้ง
๑๖ ภาพที่ ๑๐ Hangar Facility (ที่มำ: https://theavtimes.com/๒๐๑๑/๐๙/๑๙/spaceship-co-opens-new-facility-inmojave/) ๗) Fuel Handling Facility คลังเติมน้ ำมันเชื้อเพลิงจรวด โดยมำกจะอยู่ห่ำงจำกฐำนส่งจรวด หรือ Launch Pad ประมำณ ๑ กิโลเมตร เพื่อควำมปลอดภัย แล้วต่อท่อเข้ำมำที่ Launch Pad เพื่อท ำกำรเติมน้ ำมันเชื้อเพลิงให้จรวดก่อนท ำกำรส่งไปอวกำศไม่กี่ชั่วโมง น้ ำมันเชื้อเพลิงจรวด ในปัจจุบัน มีทั้งเชื้อเพลิงแข็ง (Solid Propellant) และเชื้อเพลิงเหลว (Liquid Propellant) ซึ่งน้ ำมันเชื้อเพลิงเหลวเป็นที่นิยมใช้ในจรวดทั่ว ๆ ไป ได้แก่ ไนโตรเจนเหลว ไฮโดรเจนเหลว และ ออกซิเจนเหลว แต่เชื้อเพลิงแข็งประเภทดินปืนก็ยังใช้อยู่ในส่วนของ Booster ตัวน ำส่ง ที่ต้องกำรแรงส่งขับดันสูงช่วยส่งจรวด ไประยะไกล ๆ ในอวกำศ เช่น กำรส่งดำวเทียม Geostationary Orbit (GEO) เป็นต้น
๑๗ ภาพที่ ๑๑ Propellant Fuel Handling Facility (ที่มำ: https://www.nasa.gov/hydrogen-and-fuel-cells) ๘) Mission Control Center อำคำรควบคุม ติดต่อ ติดตำม และกำรรับ - ส่งสัญญำณ เป็นสิ่งส ำคัญที่ต้องมี เพื่อมอนิเตอร์กำรส่งจรวดและดำวเทียมว่ำด ำเนินกำรส ำเร็จลุล่วงดีหรือไหม พร้อมทั้งประสำนงำน เฝ้ำระวัง และตรวจสอบในกรณีฉุกเฉินต่ำง ๆ ทั้งนี้ ศูนย์ควบคุม ไม่ควรอยู่ใกล้กับฐำนปล่อยจรวด มำกเพรำะอำจได้รับควำมเสียหำยจำกแรงดันอำกำศที่เกิดขึ้นได้ ภาพที่ ๑๒ Mission Control Building (ที่มำ: https://www.nasa.gov/content/)
๑๘ ๙) Space Gateway Centre or Terminal อำคำรผู้โดยสำร หรือ Terminal จะมีลักษณะเช่นเดียวกับสนำมบิน เพียงแต่ เที่ยวบินที่จะไป ไม่ใช่เครื่องบินแบบทั่ว ๆ ไป แต่เป็นเที่ยวบินที่จะไปอวกำศด้วยยำนอวกำศหรือ จรวดควำมเร็วเสียง ดังนั้น ขั้นตอนต่ำง ๆ ในกำรเช็คอิน หรือตรวจสอบสัมภำระจะแตกต่ำงกัน รวมทั้งชุดที่ใช้ในกำรเดินทำงด้วย ซึ่งจะต้องมีกำรระบุให้ผู้โดยสำรทรำบอย่ำงชัดเจน เนื่องจำกเมื่อ ขึ้นไปในอวกำศแล้วจะพบกับสภำวะไร้แรงโน้มถ่วง (Microgravity) เสื้อผ้ำที่มีเครื่องประดับมำก หรือหมวกอำจจะไม่ได้รับอนุญำตให้สวมใส่ขณะท ำกำรบิน เป็นต้น ทั้งนี้ Space Gateway Center หรือ Space Terminal เหมำะส ำหรับกำรพัฒนำ Spaceport ในรูปแบบธุรกิจกำรท่องเที่ยวในอวกำศเท่ำนั้น จำกภำพเป็นโมเดลท่ำอวกำศยำนญี่ปุ่น ที่เกิดจำกกำรลงทุนของนักธุรกิจในประเทศญี่ปุ่นร่วมกันลงขันท ำธุรกิจกำรเดินทำงในอวกำศเพื่อ รองรับอนำคตของโลกในอีก ๓๐ ปี ข้ำงหน้ำ (ค.ศ. ๒๐๕๐) ภาพที่ ๑๓ Spaceport Terminal Building (ที่มำ: https://newatlas.com/space/spaceport-japan-tokyo/) ๒.๑.๑.๒ Commercial Small – Satellite Constellations จำกกำรศึกษำข้อมูลแนวโน้มกำรท ำธุรกิจน ำส่งดำวเทียม Satellite Launching Service ป ร ะเทศอังกฤษ UK Spaceport Business Case Evaluation โด ยบ ริษัท Frost & Sullivan จำกแคลิฟอร์เนียพบว่ำกลุ่มบริษัทที่พัฒนำดำวเทียมเชิงพำณิชย์มีควำมต้องกำรที่จะส่ง ดำวเทียมขนำดเล็กเพื่อท ำธุรกิจในอนำคตเป็นจ ำนวนมำก โดยสรุปพอสังเขปได้ว่ำ