วารสารดำรงราชานุภาพ : ฉบับที่ 62

วารสารด�ารงราชานุภาพ ปที ่ี 21 ฉบบั ท่ี 62 ประจา� เดอื น ตลุ าคม 2563 - มีนาคม 2564



บทบรรณาธกิ าร

องค์การสหประชาชาติ ภายใต้การรับรองของสมาชิกจ�ำนวน
193 ประเทศ ไดก้ ำ� หนดวาระการพฒั นาอยา่ งยงั่ ยนื ค.ศ. 2030 (2030 Agenda
for Sustainable Development) เป็นกรอบในการพัฒนาของโลก
เพอื่ รว่ มกนั บรรลเุ ป้าหมายการพฒั นาทางสงั คม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม
อยา่ งยง่ั ยนื ภายในปี ค.ศ. 2030 โดยการพฒั นาดงั กลา่ วมอี งคป์ ระกอบสำ� คญั
3 ประการ ไดแ้ ก่ การเตบิ โตทางเศรษฐกจิ (economic growth) ความครอบคลมุ ทางสงั คม (social inclusion)
และการคุ้มครองสิ่งแวดล้อม (environment protection) ท่ีมีการบูรณาการอย่างสอดคล้อง สมดุล
ตอบสนองความเปล่ียนแปลงในบริบทต่าง ๆ ให้กับประชาชนได้ทั้งในปจั จุบนั และอนาคต
กระทรวงมหาดไทยไดใ้ หค้ วามสำ� คญั กบั การขบั เคลอ่ื นการพฒั นาทย่ี งั่ ยนื (Sustainable Development
Goals : SDGs) ดงั กลา่ วขา้ งตน้ โดยมอบหมายภารกจิ ใหส้ ว่ นราชการทเี่ กย่ี วขอ้ งรว่ มกนั ดำ� เนินการให้สอดคล้อง
ตามยุทธศาสตร์ชาติ แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ และวาระการพัฒนาที่ยั่งยืนขององค์การ
สหประชาชาติ เชื่อมโยงกันท้ังระบบถึงในระดับพ้ืนที่ ดังนั้น เพื่อเสริมสร้างศักยภาพบุคลากร
ของกระทรวงมหาดไทยซงึ่ มเี ครอื ขา่ ยครอบคลมุ ทวั่ ประเทศ ใหก้ า้ วทนั สภาวการณเ์ ปลย่ี นแปลงของโลกในปจั จบุ นั
จงึ มคี วามจำ� เปน็ ตอ้ งสง่ เสรมิ องคค์ วามรทู้ สี่ อดคลอ้ งกบั เปา้ หมายการพฒั นาประเทศ การเปลย่ี นแปลงของสังคม
และการขับเคล่ือนภารกิจองค์กรที่เกี่ยวเน่ืองกับการพัฒนาที่ยั่งยืนไปพร้อม ๆ กัน วารสารด�ำรงราชานภุ าพ
เรื่อง มหาดไทย : มติ กิ ารพัฒนาที่ยงั่ ยนื จงึ ได้รวบรวมขอ้ มลู ทีเ่ ก่ยี วขอ้ งกบั การขบั เคล่อื นการพัฒนาท่ยี ง่ั ยืน
ในระดบั พนื้ ทขี่ องกระทรวงมหาดไทยจากทกุ หน่วยงานในสงั กัดกระทรวงมหาดไทย ซึง่ สามารถน�ำไปปรบั ใช้
ให้เกิดประโยชน์แก่บุคลากรและผู้สนใจ ท้ังเร่ืองการพัฒนาคน รักษาส่ิงแวดล้อม หลักปรัชญา
ของเศรษฐกจิ พอเพยี ง การพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คม ใหส้ อดคลอ้ งกบั บรบิ ททเี่ ปลยี่ นแปลงไป เพอื่ การพฒั นา
ที่ยัง่ ยนื ในศตวรรษที่ 21
กองบรรณาธิการขอขอบคุณหน่วยงานและผู้เขียนทุกท่านที่ส่งบทความอันเป็นประโยชน์ส�ำหรับ
เผยแพรส่ สู่ าธารณะ ทา่ นผอู้ า่ นทม่ี ขี อ้ แนะนำ� ในการปรบั ปรงุ การจดั ทำ� วารสาร กรณุ าแจง้ ไดท้ สี่ ถาบนั ดำ� รงราชานภุ าพ
ส�ำนักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย ผ่านทางไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ [email protected]
จะเป็นพระคุณย่ิง ท้ังน้ี บทความทั้งหมดในวารสารฉบับน้ีได้จัดเก็บรวบรวมไว้ในระบบคลังความรู้
ของสถาบันด�ำรงราชานุภาพ ส�ำนักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย เว็บไซต์สถาบันด�ำรงราชานุภาพ
www.stabundamrong.go.th เพ่อื เป็นประโยชนใ์ นการสบื คน้ ตอ่ ไป

(นายบุญธรรม ถาวรทัศนกิจ)
ผู้อ�ำนวยการสถาบนั ด�ำรงราชานภุ าพ
บรรณาธกิ ารบริหารวารสารด�ำรงราชานภุ าพ



สารบญั

หน้า

การขบั เคลือ่ นการพัฒนาที่ย่ังยืนในระดบั พ้ืนท่ขี องกระทรวงมหาดไทย 1
รวมท้งั การใหก้ ารสนับสนนุ การด�ำเนนิ งานของหน่วยงานอน่ื ที่เกยี่ วขอ้ ง
โดย สำ� นกั งานปลดั กระทรวงมหาดไทย

กรมท่ีดนิ ขบั เคลอ่ื นดว้ ยเทคโนโลยดี จิ ิทัลเพ่ือบ�ำบดั ทกุ ขบ์ ำ� รุงสขุ 13
ให้กบั ประชาชนสู่เป้าหมายการพัฒนาทย่ี งั่ ยนื (Sustainable Development Goals : SDGs)
โดย กรมทด่ี นิ

บทบาทของกรมการปกครองกบั การพฒั นาอยา่ งยง่ั ยนื 20
(Sustainable Development)
โดย กรมการปกครอง

การพฒั นาพืน้ ทีต่ ้นแบบ เพอ่ื การพฒั นาคุณภาพชวี ติ ทยี่ ั่งยืน 26
โดย กรมการพัฒนาชมุ ชน

บทบาทของกรมสง่ เสรมิ การปกครองทอ้ งถนิ่ ในการขบั เคลอื่ น 36
การดำ� เนนิ งานขบั เคล่อื นเป้าหมายการพฒั นาทีย่ ั่งยืน
(Sustainable Development Goals : SDGs)
โดย กรมสง่ เสรมิ การปกครองทอ้ งถน่ิ

การจดั การอุทกภยั โดยอาศัยชมุ ชนเปน็ ฐาน 43
สเู่ ปา้ หมายการพัฒนาทย่ี ง่ั ยืน
โดย กรมปอ้ งกันและบรรเทาสาธารณภัย

การขับเคล่อื นภารกจิ ส�ำคญั นำ� ไปสกู่ ารพฒั นาท่ยี งั่ ยนื 54
โดย กรมโยธาธิการและผังเมอื ง

การขบั เคลือ่ นการดำ� เนินงานของการประปานครหลวง 68
เพือ่ ม่งุ สู่ความสำ� เร็จตามเปา้ หมายการพฒั นาทย่ี ั่งยืน
(Sustainable Development Goals : SDGs)
โดย การประปานครหลวง

สารบัญ

หนา้
การขบั เคลอ่ื นการดำ� เนินงานในบริบทของการประปาสว่ นภมู ิภาค 80
โดย การประปาสว่ นภูมิภาค 90

การไฟฟ้านครหลวงกบั การด�ำเนินงานท่ีสนบั สนุน 97
เปา้ หมายการพัฒนาทยี่ ง่ั ยืนของสหประชาชาติ (SDGs) 105
โดย การไฟฟ้านครหลวง 109
116
การไฟฟา้ สว่ นภูมิภาค (PEA) สู่ความยัง่ ยนื
โดย การไฟฟา้ สว่ นภูมิภาค 126

องค์การตลาดกบั โครงการสนับสนนุ เป้าหมายการพฒั นาท่ยี ่ังยนื 133
โดย องค์การตลาด

การขับเคลื่อนองคก์ ารจดั การน้�ำเสยี ส่เู ป้าหมายการพฒั นาท่ยี งั่ ยืน
โดย องค์การจัดการน�ำ้ เสยี

สรุปผลการขบั เคล่ือนปฏิบัติการภาคเี ครอื ขา่ ย
ฉะเชงิ เทราเมอื งย่งั ยืน (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๓)
โดย จงั หวัดฉะเชิงเทรา

การดำ� เนินงานแกไ้ ขปญั หาความยากจนและความเหลือ่ มลำ้� ในระดับพ้นื ที่
โดยใช้ระบบบรหิ ารจดั การขอ้ มลู การพฒั นาคนแบบชี้เป้า
(Thai People Map and Analytics Platform : TPMAP) ปี ๒๕๖๓
โดย จังหวดั อุทัยธานี

ความพอเพยี งสคู่ วามยั่งยนื
โดย กองบรรณาธิการ

การขบั เคล่อื นการพัฒนาทย่ี ่งั ยนื ในระดับพืน้ ทข่ี องกระทรวงมหาดไทย
รวมทง้ั การให้การสนับสนนุ การด�ำเนินงานของหน่วยงานอืน่ ทีเ่ กีย่ วขอ้ ง

สำ� นกั งานปลัดกระทรวงมหาดไทย1

  วาระการพฒั นาทย่ี งั่ ยนื ค.ศ. 2030 (Agenda อย่างย่ังยืน โดยไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง ภายใน
2030) และเป้าหมายการพัฒนาที่ย่ังยืน ปี ค.ศ. 2030 โดยกำ� หนดใหม้ เี ปา้ หมายการพฒั นา
(Sustainable Development Goals - SDGs) ทยี่ ง่ั ยนื (Sustainable Development Goals:
การพัฒนาท่ีย่ังยืน (Sustainable SDGs) เปน็ แนวทางใหแ้ ตล่ ะประเทศดำ� เนนิ การ
Development) คือ แนวทางการพัฒนา รว่ มกนั ซงึ่ องคก์ ารสหประชาชาตติ อ้ งการสอื่ สาร
ท่ีตอบสนองความต้องการของคนรุ่นปัจจุบัน ประเด็นการพัฒนาท่ีย่ังยืนที่มีความหลากหลาย
โดยไม่ลิดรอนความสามารถในการตอบสนอง และซับซ้อนให้สามารถเข้าใจได้ง่าย มีจ�ำนวน
ความต้องการของคนรุ่นหลัง การบรรลุ ทง้ั สน้ิ 17 เปา้ หมายหลกั (Goals) ประกอบไปดว้ ย
ก า ร พั ฒ น า ท่ี ย่ั ง ยื น มี อ ง ค ์ ป ร ะ ก อ บ ส� ำ คั ญ 169 เป้าหมายย่อย (SDG Targets) ท่ีมี
3 ประการ ได้แก่ การเติบโตทางเศรษฐกิจ ความเป็นสากล เชื่อมโยงและเกื้อหนุนกัน
(economic growth) ความครอบคลมุ ทางสงั คม และก�ำหนดให้มี 247 ตัวช้ีวัด (Indicators)
(social inclusion) และการคมุ้ ครองสงิ่ แวดลอ้ ม เพ่ือใช้ติดตามและประเมินความก้าวหน้า
(environmental protection) ทมี่ กี ารบรู ณาการ ของการพัฒนา ท้ังนี้ สามารถจัดกลุ่ม SDGs
อย่างสอดคล้องและสมดุล สามารถตอบสนอง ตามปัจจยั ทีเ่ ช่อื มโยงกันใน 5 มิติ (5P) ได้แก่
ความต้องการของประชาชนท้ังในปัจจุบัน มิติที่ 1 การพัฒนาคน (People)
และอนาคตเพ่อื คณุ ภาพทด่ี ขี ้นึ ให้ความส�ำคัญกับการขจัดปัญหาความยากจน
ในการประชุมสมัชชาสหประชาชาติ และความหวิ โหยและลดความเหลอื่ มลำ้� ในสงั คม
สมัยสามัญ คร้ังที่ 70 เมื่อวันท่ี 25 กันยายน มิติที่ 2 ส่ิงแวดล้อม (Planet)
พ.ศ. 2558 ณ สำ� นกั งานใหญอ่ งคก์ ารสหประชาชาติ ใ ห ้ ค ว า ม ส� ำ คั ญ กั บ ก า ร ป ก ป ้ อ ง แ ล ะ รั ก ษ า
ประเทศไทยและประเทศสมาชิกสหประชาชาติ ทรัพยากรธรรมชาติและสภาพภูมิอากาศ
รวมท้ังส้ิน 193 ประเทศ ร่วมลงนามรับรอง เพ่อื พลเมอื งโลกร่นุ ตอ่ ไป
วาระการพัฒนาที่ย่ังยืน ค.ศ. 2030 (2030 มิติที่ 3 เศรษฐกิจและความมั่งคั่ง
Agenda for Sustainable Development) (Prosperity) สง่ เสรมิ ใหป้ ระชาชนมคี วามเปน็ อยู่
ซง่ึ เปน็ กรอบการพฒั นาของโลกเพอื่ รว่ มกนั บรรลุ ท่ดี ี และสอดคล้องกบั ธรรมชาติ
การพัฒนาทางสังคม เศรษฐกิจ และส่งิ แวดลอ้ ม

1เรยี บเรยี งโดย กล่มุ งานนโยบายและแผนรวม สำ�นกั นโยบายและแผน สำ�นกั งานปลัดกระทรวงมหาดไทย

2 วารสารดำ�รงราชานุภาพ

มิติท่ี 4 สันติภาพและความยุติธรรม มิติท่ี 5 ความเป็นหุ้นส่วนการพัฒนา
(Peace) ยึดหลักการอยู่ร่วมกันอย่างสันติ (Partnership) ความร่วมมือของทุกภาคส่วน
มสี งั คมทสี่ งบสขุ และไมแ่ บง่ แยก ในการขบั เคล่ือน SDGs

 กลไกการขบั เคลอื่ นเปา้ หมายการพฒั นา นอกจากนี้ กพย. ไดแ้ ตง่ ตง้ั คณะอนกุ รรมการ
ทีย่ ั่งยนื ของไทย ภายใต้ กพย. จำ� นวน 4 คณะ โดยมปี ลดั กระทรวง
มหาดไทยเปน็ อนกุ รรมการในทกุ คณะ ประกอบดว้ ย
ในปจั จบุ นั ประเทศไทยมกี ลไกการขบั เคลอื่ น  คณะอนกุ รรมการขบั เคลอ่ื นเปา้ หมาย
เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนผ่านคณะกรรมการ การพัฒนาที่ยั่งยืน มีรัฐมนตรีประจ�ำส�ำนัก
เพื่อการพัฒนาท่ียั่งยืน (กพย.) ซึ่งเป็นไปตาม น า ย ก รั ฐ ม น ต รี เ ป ็ น ป ร ะ ธ า น อ นุ ก ร ร ม ก า ร
ระเบยี บสำ� นกั นายกรฐั มนตรวี า่ ดว้ ยคณะกรรมการ ร อ ง เ ล ข า ธิ ก า ร ส ภ า พั ฒ น า ก า ร เ ศ ร ษ ฐ กิ จ
เพื่อการพัฒนาที่ย่ังยืน พ.ศ. 2556 และที่แก้ไข และสังคมแห่งชาติที่เลขาธิการสภาพัฒนา
เพมิ่ เตมิ มนี ายกรฐั มนตรเี ปน็ ประธาน โดยมผี แู้ ทน การเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติมอบหมาย
หนว่ ยงานทเี่ กย่ี วขอ้ ง และปลดั กระทรวงมหาดไทย เป็นอนุกรรมการและเลขานุการ และมี
เป็นกรรมการ และมีเลขาธิการสภาพัฒนาการ ปลัดกระทรวงมหาดไทยเป็นอนุกรรมการ
เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติเป็นกรรมการ ท�ำหน้าที่วางแนวทางการด�ำเนินงาน ประสาน
และเลขานกุ าร คณะกรรมการชดุ นม้ี อี ำ� นาจหนา้ ที่ บูรณาการด�ำเนินงานของหน่วยงานที่เก่ียวข้อง
ในการก�ำหนดนโยบายและยุทธศาสตร์การพัฒนา และขับเคล่ือนการด�ำเนินงาน SDGs ให้บรรลุ
ท่ีย่ังยืนของประเทศให้ครอบคลุมทั้งด้าน ตามเป้าหมาย นอกจากนี้ คณะอนุกรรมการฯ
เศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมอย่างสมดุล ได้แต่งตั้งคณะท�ำงานขับเคลื่อนการด�ำเนินการ
รวมท้ังบูรณาการ ให้เป็นไปตามข้อตกลง ตามวาระการพัฒนาที่ย่ังยืน ค.ศ. 2030
หรือความร่วมมือระหว่างประเทศที่เก่ียวข้อง ของไทยในกรอบสหประชาชาติ โดยมีอธิบดี
กับการพัฒนาที่ย่ังยืน เพ่ือขับเคลื่อน SDGs กรมองค์การระหว่างประเทศเป็นประธาน
ในภาพรวมของประเทศ

วารสารด�ำ รงราชานภุ าพ 3

แ ล ะ มี ผู ้ แ ท น ก ร ะ ท ร ว ง ม ห า ด ไ ท ย ร ่ ว ม เ ป ็ น ใ น ก า ร ติ ด ต า ม ป ร ะ เ มิ น ผ ล ต า ม เ ป ้ า ห ม า ย
คณะท�ำงาน มีอ�ำนาจหน้าที่จัดท�ำรายงาน การพฒั นาท่ยี ั่งยนื ก�ำหนดเปา้ หมายและตวั ช้วี ัด
การทบทวนการด�ำเนินการตามวาระการพัฒนา การพัฒนาท่ียั่งยืน ที่สอดคล้องกับบริบท
ท่ีย่ังยืน ค.ศ. 2030 ระดับชาติ โดยสมัครใจ ของประเทศไทยเพื่อสนับสนุนการขับเคล่ือน
ของประเทศไทย (Voluntary National Review SDGs ก�ำกับการพัฒนาข้อมูลตาม SDGs
: VNR) สำ� หรบั เสนอตอ่ ทปี่ ระชมุ ระหวา่ งประเทศ ให้มีความทันสมัย รวมท้ังให้ค�ำแนะน�ำ
ในกรอบสหประชาชาติ และข้อเสนอแนะในการพัฒนาขีดความสามารถ
 คณะอนกุ รรมการสง่ เสรมิ การพฒั นา ในการบรหิ ารจดั การขอ้ มลู สำ� หรบั การขบั เคลอ่ื น
ทยี่ ง่ั ยนื ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง SDGs
มนี างจรุ ี วจิ ติ รวาทการ เปน็ ประธานอนกุ รรมการ  คณะอนุกรรมการการประเมิน
มีรองเลขาธิการสภาพัฒนาการเศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อมระดับยุทธศาสตร์ มีนายปีติพงศ์
และสังคมแห่งชาติท่ีเลขาธิการสภาพัฒนาการ พึ่งบุญ ณ อยุธยา เป็นประธานอนุกรรมการ
เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติมอบหมายเป็น มีผู้อ�ำนวยการกองพัฒนาระบบการวิเคราะห์
อนกุ รรมการและเลขานกุ าร และมปี ลดั กระทรวง ผลกระทบสิ่งแวดล้อม ส�ำนักงานนโยบาย
มหาดไทย อธิบดีกรมการพัฒนาชุมชน และแผนทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม
และอธิบดีกรมส่งเสริมการปกครองท้องถ่ิน กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม
เปน็ อนกุ รรมการ ทำ� หนา้ ทสี่ ง่ เสรมิ และสนบั สนนุ และผู้อ�ำนวยการกองยุทธศาสตร์การพัฒนา
ให้มีการจัดการองค์ความรู้การพัฒนาที่ย่ังยืน ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม ส�ำนักงาน
ต า ม ห ลั ก ป รั ช ญ า ข อ ง เ ศ ร ษ ฐ กิ จ พ อ เ พี ย ง สภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
(Sufficiency Economy Philosophy for เปน็ อนกุ รรมการและเลขานกุ าร และมปี ลดั กระทรวง
Sustainable Development Goals : SEP for มหาดไทยเป็นอนุกรรมการ ท�ำหน้าท่ีเสนอแนะ
SDGs) กระบวนการ ขั้นตอน หลักเกณฑ์ และวิธีการ
 ค ณ ะ อ นุ ก ร ร ม ก า ร ติ ด ต า ม ในการจัดท�ำการประเมินส่ิงแวดล้อมระดับ
และประเมนิ ผลการพฒั นาทย่ี งั่ ยนื  มนี ายทวศี กั ด์ิ ยทุ ธศาสตรใ์ หช้ ดั เจนเพอ่ื ผลกั ดนั ใหม้ กี ารขบั เคลอ่ื น
กออนันตกูล เป็นประธานอนุกรรมการ และน�ำการประเมินสิ่งแวดล้อมระดับยุทธศาสตร์
มีรองเลขาธิการสภาพัฒนาการเศรษฐกิจ มาใชก้ ับการวางแผนพฒั นาประเทศ
และสังคมแห่งชาติท่ีเลขาธิการสภาพัฒนาการ ในการนี้ คณะกรรมการเพื่อการพัฒนา
เ ศ ร ษ ฐ กิ จ แ ล ะ สั ง ค ม แ ห ่ ง ช า ติ ม อ บ ห ม า ย ท่ียั่งยืน (กพย.) ในคราวประชุมคร้ังที่ 1/2563
เป็นอนุกรรมการและเลขานุการ และมี เม่ือวันที่ 14 กันยายน พ.ศ. 2563 ได้มีมติ
ปลดั กระทรวงมหาดไทย อธบิ ดกี รมการพฒั นาชมุ ชน เห็นชอบการก�ำหนดหน่วยงานรับผิดชอบ
และอธิบดีกรมส่งเสริมการปกครองท้องถ่ิน และประสานงานหลักการขับเคลื่อน SDGs
เป็นอนุกรรมการ ท�ำหน้าที่ก�ำหนดแนวทาง ท้ัง 17 เปา้ หมายหลัก (Goal) ดงั นี้ (ตารางท่ี 1)

เ1111แแแกกเเกกเเ1ปป11ป1ปSSSSมพพพพ4DDDD4444รรรรหหห4444อรรรื่อืืืืะะะะ่่่่ออออะะะGGGG่่่งงงงกกกกตตตตกกกกบบบบวเเเเผผผผชชชยssssททททัััันนนนััััาาาานนนนววววตันาาาลลลลุทททททศศศศนนนนรรรรยยยยตตตยยยยาััััวกกกกทธ้ง้ังงั้งัั้าาาาาาาากกกกใใใใิิิาาาาเเเารศดดดดปปปยยยยงงงงี่นนนนาาาารยยยย1111าา1ัััันนนนททททรรรรนนนน็็็นนนสกกกก7777นนนนสง4ใใใใี่่ี่ี่ีาขขขขอออาาาาตหหหหท1111พพพพเเเเรพพพพันั้นนั้้ัน้นนปปปปรรรรกร้้้้มมมม....ด่ี ศศศศนนนนตตตตหหหห....ุุุ์กกกาา้า้้า้กันศศศศีีีีกกกก�ำ1หหหหออออ....้ี้้ีี้ีรรรานนนนร....าาาายคคคคนนนนรรร2222รมมมมง่่่่ววววรรรร2222หมมมพา5555ณณณณาาาารยยยยขขขขหหหห5555ย6666กกกยยยยันฒางงงงะะะะัััับบบบลลลล66663333หหหหชาาานาาาาว่กกกกนกัักกักัเเเเ3333รรราลลลลนนนนคคคคไไไไยรรรรเเเเนแแแาดดดดกักักกััพกกกกเรรรรลลลลรรรรทงภุลลปณณณณัััั้้้้มมมมบบบบเเเเมมมมืืืื.่่่่าออออ((((ระะะาปปปปศ้าGGGGีีีีมมมมผผผผพฑฑฑฑนักกกกพนนนนเเเ้า้า้าา้ห.ลลลตตตตooooิิิิดดดดาาาา์์์์ยแแแแรหหหหแแแแขขขมิิิิaaaaเเเเ2ชชชชรรรราบัลลลลหหหหมมมมาาาลลลลllllยเเเเ5าออออก))))ะะะะ็็็็นนนนพพพพนนนาาาาผะะะะุตยบบบบ6รดดดดนนนนยยยยชชชชุุุ่่ื่ื่ืืกกกววววิดออออยยยยธคิก3แแแแงงังััังกกกกาาาาิิิิธธธธออออาาตุตตุุุตกกกกรชนนนนวาลลลลาาาากกกกีีีีกกกรรรบบบบริิคิคคคิาาาาารอี้้้ี้ีีะะะะรรรราาาาาาามกกกก((((รรรรววววแแแมพพพพพตตตตปปปปบรรรรรรรชาาาาพพพพาาาาลลลยปปปปาาาาใใใใััััรรรรฒฒฒฒฒัมมมมรรรรแาัััันนนนะะะฒฒฒฒรรรราะะะะรรรรNกกกกตยยยยลนนนนาาาามมมกกกกนกะะะะสสสสาาาานนนนิาาาาแNNNNงงงงoีีีาาาาปปปะาาาาเเเเหหหหจากกกกาาาททททลาาาามมมมททททooooรรรรปลลลนนนนทจจจจนนนนนททททะีีี่่่่ีPิิิินนนนจจจจ่ยยี่ีย่ีี่ยััั1111ดดดนนนนงงงงรดดดดPPPPสี่ยท่่่ีีี่ียยยยoััััดดดดสสสสั่่่ั่ัังงงง))))าาาากกกะททททหหหหิ่ooooง่ังั่ัั่่่ังงงงุกยยยยททททิ่ิิ่ิ่vงงงนนนนรรรแสุกุกุกุกยvvvvนนนนยยยยแแแแนืนนืนืืรeาาาาะะะหหหหวรรรรeeeeืืืืาืน่่่่นนนนววววววววกกกกูปทททrดปปปปููููลลลลrrrrนยยยยดดดดtาาาาแรรรttttลัััักกกกแแแแy((((งงงงลลลลรรรรyyyyงวววกกกกบ้อาาาาบบบบปปปป้้้้ออออางงงSSSSพพพพนนนนมบบบบบมมมมมมรรรรนDDDDรรรรยยยยใใใใใะะะะหหหรรรรสหัััับบบบนนนนGGGGน....เเเเะะะะาาา))))ามมมมผผผผททททลssssทดดดดดดนใใใใิิิิิิิินนนนดดดดุกกุุกกุกัไไไัััับบบบุกนนนน((((ักทททชชชชตตตตสสสสททททยยยยทคคคคงออออยยยิิิิ่่่่งงงงาาาาีีี่่่ี่Sาุุุุททททรรรรี่แแแแบบบบมมมมเเเนDปปปาาาาธธธธววววมมมมแแแแสววววศศศศG็็็นนนดดดดลลลลตตตตภปปปปาาาาอออลลลลsะะะะิิิิสสสสารรรรกกกกนนน้้้้ปปปปออออพตตตตะะะะ(พพพพุุุกกกมมมมรรรรตรรรรัชชชชฒะะะะรรรยยยยรรร์์์์มมมมุุุุามมมมสสสสรรรนะะะะ....าาาามมมมคคคคาาาาดดดดาคคคคใใใในนนนมกกกรรรรชชชชกัััับบบบรรรรััั้ั้้้งงงงงงงาาา้้้กกกกตา้้ัั้ั้ังงงงยยยยาาาาแททททรรรััััรบบบบหททททแแแแิุุุุททททนนนนหหหหกลี่่่ีีี่เกกกกทททกลลลลกกกก่่่่ีีีีนศธธธธ1111หหหหนนนนร1111ะรรรราาาาะะะะาาพวศศศศร่////ลลลละ่่่่วววว////ะะะปรรรรปปปปหหหษ2222ยาาาา2222ยยยยัััักกกกทยทททววววรรรรรนนน5555สสสสฐงงงงง5555กกกกาาาา.รรรระะะะะ6666้้้าาาากาาาาตตตต6666งงงงาาาาววววสสสสสนนนนทททคน3333ิจแแแแรรรรรรรร3333งงงงงาาาารรรรา์์์์ีี่่่ีขขขขมมมมใใใใแเเเผผผผรรมนนนนสสสเเเเหหหหััับบบับเเเเนัััับบบบลหหหหบังั้นนนนมมมมมมมมหนนนงงงง้้้้ชชชชผผผผทะงเเเเาาาาพพพพ่่ืืื่ื่ผออออาาาา่่่่ืืืืออออคคคคาอออััััดดดดดิิิดิดดสดดดานนนน่ีััััฒฒฒฒววววิดววววดลลลลแแแัเเเเนไไไไชชชชง1ัััันนนนััััหหหหนนนนจจจจทททท่่ืืื่ื่นนนชออออไคนนนออออห/ทนนนนลลลลททททททททนนนนยยยยะะะมอาาาาบบบบ2ลกัักักักยี่ี่่ีี่่ี่่ีีี่ บ5กั 63
แสสสสสสสสลยยยยอรรรรแแแแรรรรสะาาา้าุ้้้ตตตุุุตลลลลย้้าา้า้างงงงยรสิคิิคคคิเเเะะะะงงงง่าหหหหยปปปา้กหหหหรววววเเเเงลลลลตุคททททงาา้า้้รา้าาาาคลลลลัักกักกัหิคหหหว่า่าา่า่ะมมมมงัักักกักโโโโรปปปปเเเเาหภภภภลวGมมมดหหหหททททปปปปอรรรรมาาาาลกัชชชชบัิิวิิวววoะะะะีีียยยียรรรรบเมยยยGGGGโโโโนนนนกัปกกกกะะะะโปมมมมoหหหหคกกกภหาาาาooooปกกกกันัันันนรน็dยยยยลาาากกกกแแแแททททชนัันนันัววววooooิวะรใอรรรQุมาาาาลลลล่่่า่าาานด่ีดี่่ด่ีีดโนะกกกกddddบบบบกHพพพGรรรรยททททหะะะะแีสีีสสีสกาาาาาuรรรรกQQQQนั ท่ัััฒฒฒูสสสสeุกุุกกกุGHHHHeรรรรยลแแแแาาาารรรรกนZัาaวuuuuคคคคนนนนมมมมหหหหดี่aลลลลeลลลneeeeะนนนารกeZZZZา่lนนนนบaaaaบัับบับัสีีสสสีีุุุคุคคคlรรรระะะะnสีรaaaaiเdาาาเทาttrมมมมeeeellllทรขุุขุขขุบัับัับบรสสสสสสสสววววlllldททท�ำiiiihรoyeแttttุกttttrrrrียกกีีีกีภภภภาาาาร่่งงง่่งนนนนททททา่หeี่ี่่ียยยมhhhhooooyyyyาาาาrลมมมมเเเเลนคเาาาานนนุุนุุEุกุกกุุกHrสสสสaัั่ั่่งงงรสรรรรีทมมมมะววววEEEEคุนaaaaEรHHHHยยยคคคคdโโโโศศศศรรรรบัnขุEuะะะะสน่ัั่นน่ั่นัียออออddddูต้nnnnวqืนนนืืมิิิมมมินนนนมกึกึกกึึuuuuuqทภdททททnงกกกก่มคคคคuuuuาddddลษษษษเเเเใใใใuกีnnnncเกกกกา่ี่ด่ดดดี่ีีกุาาาานนนนงงงงมgccccาาาาสอWาggggaวaสสสสแททททษษษษีีีีWWWWคททททททททaaaaeมรแแแแดeeeeระlใใใใtลาาาาตตตตttttน่ีี่่ีี่มมมมiุุุุกกกกrมิeนนนนั่นลลลลศrrrrieeeeชtทงงงงiiiiรรรระoooooชชชชคีคีีคคีyใะะะะเlกกกกออออyึกllllควีกกกกด่ีกสนlllllnว่วว่่่วnnnnณุณณุุณุสสสสาาาาาาาาติ-----ษงรรรรีษงงงงนทbbbbb่ง่งง่่หหหหรรรรแภภภภทรรรรววววาเเเเเเเเตบัeeeeาาาามมมมุกลeสสสสาาาารรรรััยัยยัยาทรรรรพพพพรiiiiททททยียียีียสรรรรชะiงnnnnีม่nกิิิมมมิมออออนนนนอส่ี่ยีี่่ยยยีนแแแแว่ggggีคยยยยรgคคคครรรรังงง่ัั่่ง่ัลลลลงง่าุนร่่า่าา่ายยยยุณู้ตต้ตตููู้้เวววววหะะะะสโงงงงมืนืนนืนืาาาาลลลลัยยยยยอคคคคาภรมมมมทออออกกกกรรรรรกมิาเเเเดดดดยออออ่ีรรรรปปปปาพบบบบะะะะงชชชช่ั ็็นน็นน็สยดดดดคคคควีววีีวี ออออนืัับบบบััิติิิตตตลลลลยยยยมมมุุุมุ ูููู่่่่ กกกกรรรรแแแแแะะะะลลลลลททททะะะะะรรรรสสสสสวววววหหหหหงงงงงกกกกเเเเกเกกกรรรรกรษษษษณณณณษณตตตต์์์์ตรรรร์ ร
สรสสสบบบา้บรรรงรรรรา้้าา้หรรรองงงรลลลลหหหยลุุคคุคกัลลล่าอออุควววปกกักัังยยยาาาวยCรปปป่าาา่่มมมาะงงง่ังรรรAเเเlมสสสยยยCCCกeยะะะfขเ่งงัั่่งัมมมกกกนlllืนafสยยยeeeอoอออนันันัnเมแนืนนืืaaaรงrภภภเเเอลdอnnn่ืรรรสแแแาาาW่ื่ื่ือออะภงaลลลGGตคคคแแแWWWนงงงbมะะะารรรaeeรลลลนนนมมมำ�้ะะะคlีสแีaaaะะะnnte้า้้าาแหหหสีสีสีeเเเtttภรลddแแแดดดลeeeภภภวววะraะาลลลeeกก็ก็็rrrะ่าา่่าาาาnหพเะะะrraหหหงงงกพพพดaaadกกกวเเเnพEEญญญาพพพnnnพพพ็กาาา่าqqรdรCdddิิิงงงรรรศศศรรรหงสuu้อททท้้้สสสอออlเญeขแแแุพSaaSSSขขุขุุมมมมุุกุกกaลลลาaaallaาาาิงคคคศใใใใiinภชชชะะะnnnttชภภภทnนนนyyเเเส้ส้ส้บiiiแิิบบิิบ้สiุกพพพtttEtาาาaaaลาาาา�nคิิมม่่ิ่มaำหหหลลลลtttหะeบบบนtiiiรรรoooเiรrใใใบัับับใทททoพgหหหnnnหบั ทททบบบynม่ิ้มมม้้ม้ทุุกุกกาาาบกีกีกีกีทททกุคคคาาาทาขขขนนนครรรรอออบจจจนจงงงดััดดัาดัสสสกกกทกตตตาาาารรรรรรรีีี กกกกกรรรรระะะะททททรรรรววววงงงงสสสสสาาาาาธธธธธาาาาารรรรรณณณณณสสสสสขุขขุุุขุข

สสสแแแสสสส่ง่่งงลลลรรรใเเเระะะนา้้้าาสสส้ายยยงงงรรรIIรงnnหหหังัั่่ง่งมิมิิมาหDDDยยยddลลลกกกคAลืืนนืนeeeกักัักuuาาาาทททfักcccปปปรรรssทกกกAAี่ี่ส่สสีfเเเeeettปรรรoจจจาาาาาาrrffี่สnnnะะะyyรรรรffรรรมมมrากกกootttจจจ,,ิิญญิญะdาาามนันัันrr้า้า้าIIกรรรWWWaเเเnnddทททางงงวววตตตถถถนัbงงงnnรaaooo่่า่าามมี่ี่ี่มซซซิบบบิิ าาาวทททถbboolrrrคคีีคี้้ืื้ือออโโโนนนekkkา่กุุกุกซตตตvvllุณณุณุหหหเเเeeทคคคทททaaตตต้อืaaaาาาaคคคุกttนนน็มมม็็าาาnnnไไไaaหn่า่าา่iiดดดงงงooคเเเทททnndddสสสาขขขเเเd้้้ nnน่แีีแีแ่่ศศศddาาาเเเไา้า้้าชชชEEEดลลลหหหรรรเถถถCaacccออื่่ือื่ขCCษษษะะะ้รรรึงงึงึ nnoooเถถถl้ามมมllบััับบพพพฐฐฐชeeennnddืืือออถกกกผผผีีีทททลลล่อืaaaไไไoooึงลลลิจจิจิงัังงัุุุกกกดดดIIถnnnพnnmmmงงงทททติตติิ คคค้้้อืาาาแแแffภภภ่ต่ตตี่ีีลEEนนนนนนEiiirrไลลลccc่่่อออาาาnnงัaaดnสสสพพพะะะงเเเeessGGG้นนนมมมeยยยาttแrrแแแัยยัยัrrrrr่ืืื่่อออนงััง่ง่่ัggrลooouuยยยลลลใใใgงงงyyสหหหwwwccะนืืนืนะะะyคคคมttมมมยกกกtttuuรรรhhhัย่่่ใใใัง่าาาอออนนนrrรรรยใeeบบบรรรหมมมืนาาาคคคงีงีีงมคคคาาาลลุุุล่าาานนนมมม กกกกกรรรรระะะะะทททททรรรรรวววววงงงงงศศศศศกกกึึึึกกึ ษษษษษาาาาาธธธธธิกกิิกิกิกาาาารรรราร

4

สสสสแแแสสสสหหหกกกาาา�ลลลงงััังำนนนงันนนรรรนรคคคะะะค่่่ะะะวววักกัักะปปปมมมกั มทททยยยงงงทขขขแแแรรรงงงงขาาารรรแแแแอออะะะลลลารแาาานนนวววอหหหลสสสงงงนะะะนนนวงงงหทททงมมม่ง่่งงะาาาคคคกกกงรรรทชชชรรร่งมนนนนนนคกบบบัััวววาาาัััพพพชาาารนษุุษุษาาางงงรรรวาผผผตตตัพยยยามมมาาาพพพษุยยยารดดิดิิิิิตาาานนนมมมยฒฒัััฒม์์์พยชชชกกกิหหหน่น่ัั่นัามัฒนนนรรร์อออกลลลคคคนนน44่นัาาาบบบนรกกักัังงงาาา้้้คนาง้�ำ

กระทรวงพลงั งาน

กกกรรระะะทททรรรวววงงพพงพลลังงัลงงังาางนนาน

สานกั งานสภาพัฒนาการ
สสกาาเเเรนนศศศะักักรรรทงงษษษาารฐฐฐนนแแแวกกกงหหหสสอิจิิจจภภง่่งง่ แแแตุชชชาาลลลสาาาพพะะะตตตาัฒฒั หสสสิิิ นนงัังงักคคคราามมมรกกมาารร
กระทรวงอตุ สาหกรรม

ทคสสบสสสแR�ทบำสสสสแสสสทบสสสสบปสรแรตสรทปสแปทแปแท่งรทรสรลใสสสส่งารรeรลรรรร้ารรส้าาสรง่รอลร่งเรปง่ฏลรห้าRลง่อ่้าIสสลาฏเลฏสเาเรฏะใสารสRรา้าา้รสา้รส้ารเง้าสา้ะเงnใ้าา้สา้รสRเsปรา้่งสปเรRเงลหRงะใRบะeปใง่ร้าสะิบยใลสะกดงหใรา้งสา้บิงเหล้ทรงา้โสบิeรา้งบิรงป่งลงงยเIงลS่งงห้าหpโล่งDห่eรปลหคุเIมหา้eยdnคงา้เeหหยสesโงง้ายหัง่้ารปยคุโงลา้า้หเIงมิา้nรหคปตัโงค่ลเ้หโาเลIสรsปคงัตลรดปอั่งเIลมเลัตIอุคัตมิค่ีnuคคุล้เหSหสspดnหงวDมเ้หย่งัลอสnsครงonเ้คหรdิมง่ัอสเ้หsืงสลหeSsงั่งลิมเpหหงั่วDuดยิมลกมรลรมิอกิักดรdลมลคลลอลกิดอืSยดมอลอมpิกวหลวDอกดิกสSยuาักpรหสวDงSรยdคิมนืSรมpหอลoDืยpลอหยรdDsยรeลuรัการdกudงลกังลมิืนสกnมเาคoลcกัอปืยกอาeคกกััวแอดา่ืักยsมuอมuทาสงาคคงมืายุอาาuามิืนืยอาปoงลsuมิืนรอปวuภกetoด่างักรมลทักาสงงnมินืueิมcืนoลปแกัรoลาuesปesกัรกกัาuแกังาาวuปnด่ารรeมทสงtาcรปกาวรภAปรดา่tรมsเทสงปรมsีส่วลsดา่aวทแสงงดา่าทกสงยักsา้าnรามกปิกเภeAcรtกัเsปtรnsบี่สsสกยcอกัปกsรลมักnCรยัaแลยrnงcาอละsปาcราปปเ้e้รแรงกาtอภAจรstiแเอาsสยsรแงี่สกามแภAnCรงรtaัยาาเrfรรละีส่กรภAรกtา้กาภAงiระtiปยเไeจ่สีาtn่สีาbyปะรsเสยe่งััยามrกtมfรCรiายaงปsสยไาเกeลปกยะเebงtม่ะiylCรรียat้nfภsะยคnลระจsยมมะารCรยa้า่ังมมพCรยanลจiะยัาาrงลมไะลกfร้าภb้ะylหรภจยัาrfาามยจifรeระามtกnพัยกาrพiยัาoะรfรยrntั่งมกfรอn,จiยโ่าะรiงกไนักง่ั,มิญiาbามยะnyleะiรlา่nงfะไรกนกlพั่งระรbกะมัง่yloารitูมf่าพงiไอกา่รnงลจไยกมbะayกlนัaฒัร,รbญิะylพfรnกfนืมะรมย่เaคlเ่eมRะูมRพนัมูeาnพกenมยงoeะลrt้าภ้นืดืกaฒัอาพรจืดางยรมยoกกeIนัะนืt,มยาญิเรWeะอ่เaกIพจRยสกงนัพกWeoนั,lงญิtoสtาพrจ้าภ้นืเยอิาืดจbกlยนั,แิญกาnัน,ญิาdIaัฒันเรWมุbnรเlกทnนืสแleaฒัา่เงaยRาิอเันรวกeพืนอินรเตe่เbaรaฒัถหRrnเา้ฐภ้ืนaัฒันาeเdดืแกแกันืนเกาnืนรร่เaทrIRา้ภื้นรแ่เมaเรWหันืดeReงันาeสรวIนรCรrเา้ร้นืWตrืดถา้ืนาหื่สอดืฐมาเงาจแbาlIรnปัเnรIWฒรdเaตลรWใoเสา่มนัCbdnGสร่มีทnแงคdแeาCงันาเาั่งซnิบรมาlbรแวเทื่nอนแbงลneต่งdยloงnถหneันdัฒฐdรวพาnนัรaตลนแใทonารแลอต่ทdGปงาeถแีม่หงหกWฐeงตมาครแวานรวซบิานงต่แoงถหCต่มทลยงฐถหยฐแbe่ืeรอแง้ังoะนสClกอrอnมCกาอีคื่มยaตหWลอรใoงu่าดลd้ืleอล่มีCnงoCะคลaตล่นุโในoื่oทา่ดาอนงซ่ืdบิGอาbม่ีแงlีnง้ัoะคลlภนนnยaตาลrใooeซ่าดบิaตลอาีคใแordาา่ดีม่รkuลdะ้มอ่ีมถCยื้eงอาลu้eหWาัะnซบิา่นุาโแนรมซิบญนอิCลฒักุตงoยะลุน่หWcvleทยภนุตทาeณุbารองoaงั้oClาหะอน่วสnkภทCห้มWcาrถนืหWอbีคงรnั้งuoะาkนงต่วoมื้อลาrเงoะุกทตอศคีะะทc่นุโรbvleu้านาbตุnั้งถทoะ้ืeณุอลน่วง้ัoะน่ิrนaว่ะีแภiอุ่นหะโนrสีคncกอcคีuvะiuื้lหอลีสsคkื้้มภอทaนศตถตะาเนุ่โศะcนนุ่โสnาl้นนเมketeม้aา้าmถ่ีมุก่งตภนะcภ่นินnตvแีldtาทนตุมทนุณlkุกตl้ม่อคแaiถkะหcเ้มiีสหsคสvlถคcทaตุาตnทแณุยนมnนสนaดมุกiuตหะตเสnบteนกุaccต่เมี่vlิ่งcฐeุตvlทุณสตุedtทาiุณภ้าทาตtmasนiเหะเสiaaก็มcาอ่วค่นิiหแสแีงแcาตาeคแn้าาmไedaaตiหีสน่ิเีsคดทตคแีกuทเaเบตeฐา้eสาetimeลหกeีสา้sคาภเmte่ยีaภทเaสtน่ิ่อตีม่แี่งนคเน่ิiแี็มiลวสtาาาเทก็teiาanสีไsคมี่iง่dง่ัอ่ทเaสีamดแsคตทบเีพarทคdตtคาuaา่หสงพสเte่อaครฐeาแดoาลteกมี่euเaพภทง่บยี่คีม่่งสลt่าntลาฐeiนัtาidดuภบว่อ็กtคบแาิnนอ่เคพiแสยี่ม็คdวฐmดeพะคบrาาsาrา่ัภงnร่าหtไนงดนduเaาiบข็มวuีทoคาะบเaทาาฐหยเenงeกฐไendภภaet้ลกdนภีพทtคtเiวนIa็มสเiา่iม็แาาเสยี่iบneากี่าไะาลก่ืeทdาsอnarภ็ก่ัaไาnงรdสนaีทคะ่าmแี่าmดaีทขคะiศนบdra้ื่รอหืเาหก็nยeงงิมัง่ลกากเeภยลกmดส้ภoาopรเบา่พrทสเIใา่i่าeหงni้าโื่แอผส็กาื่dขdกอotาาเaEวทmnดบmrดญnสี่ยาaีแ่บrหะืนศงddาstชหรงรวาnผEsยนิมoั่งาามกนเเาทพยnoรสยี่ขาพเทpะnตยเาsเหrผnรงลหdผtา้าdวร้tขหคีขตพวนืEIตรสยี่หเeใานสย่ีงะถeแี่ยญาsaIะจกราs้นฐaพรชาnItขผEeาอqมขาป่ีแลแตพnรพหเศdตกnเรยเnannaร้มิลั่งหากเพ้รยาcแ่ีIือ่รพรpeนศdInนืCเแeรนใาnแนกิมงั่ถ้าeากเยนืaษกยndขิaงpะpA่nรศอรเ่แีลtiาีแ่ศลdอขqญปรa้ารศdโิnริมัง่งึชาnกเn่Eอqิมย่ังผEาaกเทวยpมุณรพญnรcพapอื่าaนม้้างยเCง่ั้าชนลา้ผEยหoขEกมม่นืuขษลnอพรnรพod่ิมิองะรแศรญdยเaใาถนiaลเทถeหรชืดร้ผEชกสอAึงผมEภมlqพntรแมบัใาวนอพพnรปถeยเสฐใยเลeหงAnกลหaัตกรtocมมอqรรปcuลn่ือoใาสนนtCนถeใาdnนนuปถถeยaงทยAนืษeรcdืด่ือ้Aิtกสองะnนรศอรยี่tCaรทปnมแlาแนอiับcปสยพaSีแnรdืสอนืnษฐdanิึงงะรaศqรรนcลุขหตัมาอ่ืวุกกรicมนอื่ลCกผีนนCยงคนงึยuนืษทqู้กodcืtวิษมลiงะdลรenรoกระรคiรนีย่งdทnแรiถqงรทู้กoaScnมdงึือuลnCืด้qoึงกสอะaวqaมldวแขุหมานับถงกุลพททalลงoกนืผีฐรงดื้กคี่สกู้ไอoลoncมู้กoมทlลncตัแมoioบัลาลมnพบodคdกใฐะถdลิจทนยถuะัตืด้tกสอาะมeดื้ังกสCอะมแlับแaiบัมรุla่ยีพกแทnแoบั่าาuนพaลฐSnมtaldดืฐอษุeรบััตี่คIไlทnเมทตัยี่ทnขุแหมาoกุมผชาoaSะnลnคdกืีผอtใuะแภuลจิยutรทetขุiหมาุกบัลeับังลย่ีกnรทnกมผีmงi่ยี่นทยี่ทnรุนีกn่นุSิตndiือSannidืรอdลศดทรษุCกทุขaหมIาlสกุanบขุนหมาoคลนสnนกผีผลชลoyกะaผีnกลnt้Cรแทภค่ีไitaทaลรiooลยกนเลาลน้สกคalนอnกรบใmะงนmปนรทลิจีค่ยไานุ่ติiะiCoิบราaC่ยีaงัคaoมใaนะรุoลกจิยCนแfคaภaกnaaรก่ตีyตพี่คดคไุษiรพนีัง้ค่ีไtEIltoinรุากoนคายผรเบลชaใส้oะะnลบจิอใดยnoะง่dุษลิจmแาปยภIlา�iะnร์ังนeบิติะผแาชiังเoะุบnnกรnmrหtมรุงนกทแาภaุ่นิตแfภaiรดุษลดทรษa่ีตตพุษIุlinnItlราEmnงำนผลทชoaนุ่ิตcคผ่งันnnชinoมn่แา่อรภnอาndแาภIl้รtรตมิ่ษ์รวคaเนeยnิตnเoลmmา้สiงnนรyทบอmหงุน่ติrหทแ้mปiหุ่นิตtiiทระฒัลsรทรแบิยaเล้สสmnรอามคnmปคลผลควแาcnfiงภะtiม้่่ตีิบอ่ตพอาtn้iสยtพtะEรมีเ่ย่มิลรส้ยแfนaภลอ้สเPmีคกอmปnตี่ตเยพหdาimปiะteาEisะิบบา์tบิsนแeนติาiมสบเ็มมirdหแfภGรคลแfกภลวงีต่ตtฐmลป์iตี่นตมนeaิต่าtiะEาiเ่ีtปบEพะา่ีเลrหนรลนcเยPodลีคกมเ่น่อaอdาnfปuetา์sนeติม่ิบล์าืนiแrนรeาcิตiaวบาiนmrหบม่อ่อrหrหามniกG์ใรกลลับaม่ิลทsaนมแปaา่dางmปสลาหะลcลิคดลcวมกeiง่่อแtอัยrrายoมทn่sอ่อื่แอาุมnorหบัสuพtะัง่aลgคลมmแraาวหลรวงtnmเหPีคกาหrnลใeพมิะscsบัแลบsแทสปกเPสงคีกoิuคดละiิวคดงGลtรeวsงลtทกยแบัยาrrบนม่ืa่าอมุพoะmลพยะลใลขiลง่ัGgรเPงีคกyหลรเเnPแคีกยoจานมdิม่าsesnยี่ลuestลี่แแม้rาปวะคยoวiทีงouGรiriGลร่ียuใtลหับนมทกปา่นมแทrรบาา่นวwงcลขายอลใลขาrะPใยoงดุกyับนืืแtเแยยัorะrาทd่ืี่ยusม้นึอุมotงีย่uลtะแrาั่งวgแrาม้วคหรแะทnยนGrrruาื่rอมุใยoiับnคใลีกบัห่ังป่าgะงรหลปรwnงนcะiวาoรutะาnลมแยัrrลรุกแนืัย่ืทกกุrtrนึ้อมุะาo่ืบ้ึนปอุมoกuค่งัtoลuยgtลใง่ตวหgรenแหงrครynาหทกะนเแาuบdnลมยnรลคยกีลใuงั่ปะงม้ปcyแรouาะเแเบงoiudรมtiตมทกี่ลาหทกhทปrม้รแะr่ียwะย่ผใลกใคcยลใtoาiงyาeเขแงนyหกุเแืนะdทtปมคะายdรมตัswยอcรลาuงั่ม้nแสละม้รcแอกุครtะนืาtะาเบiuปนยยirปหoคลกีปหuhรปwรมระcคwีย่่ใcาuiรานอรtย่ปุกคมานืีกtขนุกะลมืนtททะอยะsลiยอกคงั่iลรettืนบจศคมdeรคลอutทะนยuปบกคยนrกีปกครคกีotาะะิโuงั่eะนรรc่iรiุราtมเiบรลtนมรรลมลรwuัง่hยคอcแกcครiยี่า่กคใtเเ่งังบลteืนeบจศetาะดัภขนผีhะทิตยบรsคีย่่ยใอรuั่งou่ังาโcราคขาหนรcเอรบาtลทnเรuมบยนลยsนยrองีhงhสย่ยีะ่ืนแรรใอ่ียt่ปใงiนนtารrนาัดนภทงรยทsกยอยรอsคiยคอค่ังลtนeรืนารลบจอศคtรอetาnลุนอrสบนรirง่ังีงงeoืนสบรจโิศตืนรรัง่uกปนรมอcสบ่ืนรเลoอโิยกihรแง่ัาiคคง่ัeมืนงบจลาeศนืนบจมุศดัภายสบุลสแบมคติoทภมงโิosิโารยตดัคภรมรnมคภงีtลยรางยรสแงคแนืrาnปาบนมุดัภีงัดภสกคืนมภคปคภคาลีาคคnารiาnภลุกeีงืนคคศงีลรงืนรืนตปาาปุลoลกกตคคาคคลคลาพีนุมาลาุลาาลุมาาพนมุมารมลลรงาาราพnนุมาพนุมรลงมมีพรงรีงสสมุ สกแวาาสสสหกาสทกเเรนนกลแาาางัสหนศศกนสสระกรารทกเเรครนนักกัสสะลแงัสรรรกนศศ่ะกวสสทาานักสสะสสสรสพัะกสปรมงงรคาากกััละสแษษะาสทสททยเกเกรนนรรรก่ะทวกกงาาแทาาาาราักะังททกเเพั�ำำ�รนนขยาปแศศรกมะงงทลหังนกษษะะฐฐงาศศากาททรกเเทรททรนนนนยแแแเกเวรรครนนนักักรรทรแแทะงเเกราานนรอะารลลรรสคขยักักรรศศรแกศศราแกะรนกกนรททกกนกัวะศศะงััพพรระฐฐนรงหหหาวะรรสสรมรรงงนนแแแกวรรกกััทดสกักักัลละแแะรงัพพัแแษษะะนงิ่อระาะมรงงลวสกักัรรระลรรองริจิจาททแรรษษนะงกกทงรักทาาระักวะทัพัพงัพัพขภภม่่่งงงยยรรหหหวรวแแทงง่าสสะะงก�ำลลคาารสทลลทกกทงกะรษษขะยยัพษษะฐฐะนิ่งแามะะแแตุะปวนนแแแทวงงกกองชชชิิจจรททรทงลธฐฐงงาาราราารษษอนาานวราานนแแแลพวยยสสภภมง่่่งงยยยรบัวแระะาะะรรานทกกครรอกกาาททททกกงกลลลสหรสงฐฐัาาพราฐฐหหหมวาแแาาาตุรรรสสนนแแแนยวกกนนรแแแกกวพพดชชชวรรรงรงงะธุษาหหหะงว่ิง่งิาารกนนาาะะสสววลสสาาพวกกสสงฐฐผอับวจิจิงรรทนะะาตตตรรกกาแแะรนรงิ่นนรรกกงรวะะาลลวงหสยรงัพภภมงง่่่หหหองวจิจิหหหรรวาาามลรแแทาสสาะพสสกกรฒััฒงกกพพคงดสททงยังาภภมง่่ง่งษุงิ่ง่ิางรรรริงิ่ง่หะะแมมกกแแะะสสตุววลวิดดวคิิิอผททจิิจอชชชงิจิจกงรทหหทะะาตตตาธธงวรนงมแแตุาสสน้อกววมาายงภภพ่่ง่งงสาภภ่ง่ง่งชชชรรรแแฒัรรมลวาแแ์พธธนัฒฒั่ิงรรงงททะนงททวนนงังัาางชลลยงัพกหสไชักพอหมิจจิวแแุตมมสสาาาแแรรตุิดาดารริิิชงชชชพพรดดชชชลลรมหหสธธาัน่ัพธธุษงง่่นาภภาาารรทรอ้ววคคาาววมลพงแาาพาพพดฒัา์ทระะาานษุตตตาารรรรรรนรรรอววาลลนนงังัลชหสลลกมแแไหัยสพชตุักาพาาารรมลลาาารระะชชตตตาารรฒัฒัพพลดดคงงพพาดดธมมมหยยงัต่ันยรนวกกหมลาานทววมมลคคพ4สสววลัฒฒัดับงงิิินาบายังะะรตตตาาานาะะรรรตตตารนรรหอามมลลสสาอ้อ้หดสยมงิิิยกังมาาลลรลลา์ิฒัฒัฒััฒาางงลพพคดงงอ้มมม้านนงังัังงชชตยงักไรกกกหฒังนภุมมหสส์มมสสดวดิิิาาิิิบผนนังังชชมมกาไานั่ะะกตตรรารออ้้ทออ้้คคงาางักงมมาาิน่ัรลาาาาารนทนนัังงัฒัฒคค้าชชานนงงัักงชชไกไกกาาราานาหรานมสสิดคดมมิิมมมมตตยรรรกกทนพคคทคคนคอ้มมาารตตยาาาารราารนกกรนนางมังงันนชิิชกไาามม้ามมตตยตตยรงกกรมนกกนิิมหาา้าทคครรามราามอิิิิาารราาา้า้ ลมมยตรกกรรรรบกัมิาา5รร
ปฏบิ ตั กิ ารอยภ่างูมเรอิ ่งาดCกCว่lาilนmศiเmแพaลtื่อaะeตtผ่อeAลสcกูก้Atรiบั ocะกnทtาiบoรทเnปีเ่ ลกี่ยิดนขแนึ้ ปลงสภาพ ทหทรแัพนรลแัพยะ่วลกทาสยยแะรกงิ่าะงรสลแรแากทพัิ่งะลธนวรแรสรยดะธรกววริง่ ลราับงดสรแมรอ้กลผิง่ะวชมมรอ้แิดดาทชธมตวชลารริด้ออตวร5มบิลงม้อชมาติ
ปปฏฏบิเปิบัต้ากิัตหสากิ มรภาอาารยยภภพอา่กูมมูงยภาิอเิอรร่าามู า่งพงกกดอิ เาัฒราว่าศศน่งนกแดแเาลาพลว่ทะศื่อะนผ่ียแตผล่ังเ่อลลพยกสกะืนรือู่ก้ระผตบัะทลทกอ่บกบาสทรรท้กูีเ่เะกปีเ่ ับกทิดลิดกขยี่บขึ้นานทึ้นรแ่เีเปกปลดิ ลงขส่ียึ้นภนาแพปลง และปรกะรสะาทกนรรงวะางทนรหวลงกั

LLiiffee bbeelolowwwwataetrer ทรพั ทยราพั กรยธารกรรมธชราตริมชาติ
และแสลง่ิ แะวสด่งิ ลแ้อวมดล้อม
อนรุ กั อษน์แรุลักะใษช์แป้ ลระะโใยชชป้ นร์จะากโยมชหนาส์จมาุทกรมทหะาเสลมแุทละรททรัพะยเลากร
และทรัพทยางาทกะรเลทอายงา่ทงะยั่งเลยนือยา่ งยั่งยืน

Life on Land กระทรวง
ปกป้อง ฟ้นื ฟู และสนบั สนุนการใชร้ ะบบนเิ วศบนบก ทรัพยากรธรรมชาติ
อยา่ งยง่ั ยนื จดั การปา่ ไมท้ ีย่ ่งั ยนื ตอ่ สูก้ ารกลายสภาพ และสิง่ แวดล้อม
เปน็ ทะเลทราย หยุดการเส่ือมโทรมของทีด่ นิ และฟืน้ สภาพ
กลับมาใหม่ และหยดุ การสญู เสยี ความหลากหลายทางชวี ภาพ

6 วารสารด�ำ รงราชานภุ เาปพา้ หมายการพัฒนาที่ย่ังยืน 5
อออปนนนกเรรุุุรปปเเกัักกั ปป้า้อษษษ้าา้หง์์์แแแหหมลลลมมฟะะะาาา้นืใใใยยยชชชฟกกก้้้ปปปูาาารรรแรรระะะลพพพโโโยยยะLLLทททััฒฒัฒLชชชiiiสาาาfffนนLiนนนงงงeeeนนfiาาทททeจ์จ์์จfบัาททbbbeาาาะะะทส่่ียยีกกกoeeeเเเoลลลีย่ั่ั่นงงมมมlllnอออooonยย่ังหหหนุ ยยยwwwนืืนยLาาาLก่าา่า่ สสสนืaaงงงwwwามมมยยยnnรaaaททุุทุ่ัั่ั่งงงdใdtttยยยชรรรeeeืนืืนนร้rrrทททะะะะบเเเลลลบแแแนลลลเิ วะะะศทททบรรรัััพพพนยยยบาาากกกกรรร
ทกกกทอสสสยี่ลลลเเเ่ีมยปปป่งงง่่่งับับบัั ีปเเเา่Pย็นนน็็อออสสสปปปมมมแสงเปปปรใใใืนทททeยยยรรราาาปกกกลรยหหหะรรรมิิิมม่า่่าาใใใะะะaPPPปปปิมะน็ง่ัท้้ทท้หหหะะะสงงงใสสสเเเeeec้้้อออยฟลลลหสยยยสสสทกกกุุุมมมิทงงััังaaaeงงงทททืนง่ัง่ังั่ทิิททิงัคคคคคคท้น้ื่่่ะcccธยยย,แแแครรรฟฟฟมมมธธธนนนสeeeุกเิผนืนนืืลลลจาาาJิผผผิิลมคทททเเเนน้ื้้ืืน,,,ภคPลยยยuะะะขขขัดลลลททวส่ีสส่ีี่จจจฟฟฟJJJaหหหนาา้าา้้sกuuuาหหหงงงดดัััดรรสีููู่rรรรถถถพยยยtเบบบแแแมาtsssกกกบัยยยาัับบับขึึึงงงiงุุดุดดnกรtttลลลcสสสหยดุุดุดาาาคคคบผผผา้ผiiiกกกeปะะะลeรรรcccุุุขขขกกกวววลถดดิดิิิดสLLาาาrปปปสสสหeeeแแแบัาาา่าาาาชชชางึsรรรiiชุขaนนนมมม่าาา่่ลลลffรรรไยhมคกสสสอออaaaeeมไไไอแnเเเบับบััยยยะะะดุญููญูญiาบบบสสสมมมหวnnnpคคคล้ทตุตุตุบสสสdooใกอ่อื่ืื่อา้้ทท้ทdddลเเเรรรหิธิธธิะนนนแแแ่ียสสสnnมมมมfาย่ียี่่ียาอออแรรรSลลลคoนนุุนุมียยียีัง่SSSรโโโยง่ัั่งงั่ยรรรบบบลLLะะะทททtยคคคrกกกรtttยยย่เมมมตุทrแคคคrrrสคคaaะอรรรวววนืาาาืนืนืนtooooธิลลลาnnลรรรมมม่ือรรราาาคhแแแบnnnรnงอออมมมุมมุมุใใใตตตddะขขขตลลลมeรชชชคชรgggบบบหหหเเเอ่อ่่อgอออหะะะออ่โพพพร้รร้้มวลีGคคคสสสสสสงงงลลลทIIIยบะะะสnnnIอ่ืือ่ือ่ภทททุมูู้กกู้ก้ลลลoรรราาาnบบบรดุแกู้คกกกsss้า้า้ากกกา่ดีี่ดีดุ่มมุมุาาาเaมsบบบกtttลพาาาางงงลพรรรหหหนนนิิิใใใliiitขสสสรรรนนนารtttsนนนกกกะมุื่อiลลลแแแuuuพพพถถถรtกอิิเเเิลลลสทททาาาใลลลกวววutttสาาาัฒฒฒััาาาลงนยยยรุกุกกุiiiศศศะะะาบบบญยยยoootูทาททท้ารรรนนนฟฟฟทบบบรiนััันนสสสnnnoยะะะงด่ีาาาเาาาพ้้ืืน้นนืนนุกภภภทททสสดดดsssงงงสทททnนิสสสบบบรฒัชชชาาายีม่ม่ีีม่ีับับับถภีย่ีย่ี่ยsภภภะพพพกกกววีีีวีีีาังงง่ั่่ันาาาาดภภภยยยบพพพพาาาาบันืืืนนนั พพพ แแแแหหหหทททลลลทลนนนนรรระะะแแแระ่่่วววัััพพพปปปว่ลลลพัยยยปยยยยรรระะะกกกกงงงยระะะาาากสสสงาาารรรรกกกาะสสสานนนง่ิง่ิ่ิงะะะะรกสรรรแแแาาานททททะรรรธธธนนนวววราบบััับทรรรรรรรดดดธงงงนววววผผผบัรรรลลลาาารงงงงมมมงดดิิิดวผนนน้้ออ้อราชชชชชชงมิดมมมหหหนาาาอออชลลลชตตต55หบบบัักักกาิิิอลตบักิ
เสหรุน้เเเิมสสสสหหหครรรว่นุ้้นนุุ้วมิมิิมนสสสาคคค่ววว่่มควววนนนาาาแวมมมคคคPาขแแแวววม็งaPPาาาขขขแรrมมมaa็็็งงงtว่กแแแรรรrrnมรttว่ว่่วกกกenn่งมมมมรรรeeใr่่ง่งงมมมอื หsrrใใใืือืออรhหหหssแ้ รรรhhะ้แ้แ้แiกะะะpดiiกกกppดดด่กับ่่่กกกบัับบัfลffลลลโoโโโooไลไไไลลลกrกกกrrกกกกกกกกtttเเเเhhพพพhาาาพารรรรeeืื่ื่่อออeอ่ื ดดดดกกกกGGาาาGำาาาเเเ�าooรรรเนนนoรนพพพaaินนินิ พaนิllััฒฒฒั งงงsslัฒาาางsนนนนนนานาาานแแแทททาลลลแยีีี่่่ยยทะะะลััั่่่งงงีย่ฟฟฟยยยะัง่ื้น้ืน้ืนืนนืนืฟยฟฟฟ้นืืนููู ฟู ทททรรรแแแแพพัพัั ลลลลยยยะะะกกะาาาสสสรรกกกสงงิิง่ิ่่ะะรรรแแแททง่ิ ธธธวววแรรรรรดดดวววรรรลลลงงดมมม้อ้อ้อลชชชมมม้อาาาตตตมิิิ

กระทรวงยุติธรรม

กกกรรระะะทททรรววรงงวยยงตุตุยธิิธตุ รริธรรรมมรม

กระทรวง

กกกกาาาารรรกกรตตตกรรต่า่า่าะะรงงงา่ ททะปปปงทรรรรรปววะะะรรงงเเเวะทททงเศศศทศ

แผนการขับเคลื่อนเป้าหมายการพัฒนาท่ยี ั่งยนื สาหรับประเทศไทย (Thailand SDGs Roadmap)
คมกSทดคR 1(ใ กพพพ(((รรรปปปเรกกรรเกเนาTTTพพพ�รสีD9วoยำี่ะะะะะะาาารรรพ...รhhhอศศศห่ืื่่ือออว่รรรดดดดดดะะะางั่เGaพแแaaaย...กกกแเเเใใใบนัััััับบบบบบยนธลมทททผผiiiหหหdฒ222ีฬีฬีฬั.lllทททแแแผัรคนน)ัืaaaิศศศกนนเน555้้้ทททRาาาคmผผผว่่ี่ีี่nnnนตตตขลน666กกสว)))ใกุุุกกก333นนนกoมdddณาาา222านาาุม้ภภภาาำก�คคคามมมยยย’’’aทใซซซรรaา คกไไไหsssาาาคใณณณะรนกา่่่อออยยยขขึึึ่่่งงงดดดpยี่คคคdรจราSSSรุุุรยยยรมทททสสสกับบัะะะก้้้มมมากกกงสสสั่กการใ)DDDmใบขขขอออ่กกกขัาธธธยเเีีีมมมาาาารรวว่ว่่วาาาดหคคนGGGอออดดดศศศรรรรรรงนรนนนตตตืปบรพัรรรสปลลaำ�รรรเเเงงงคคคาาาแขิิิ้เเเมมมชชชสสสสRRRทมมมมรแแแ่อือ่ืหหหเเสสสร.รลลลpSสีีสีสบัผนoooืื่ออื่่อครรรำศ�ะผผกกกนนุตตตก็็็นนะ้้้อออก้า่ว่่วว้้้)าาาหมมมaaaDเนนิาาานนเลเเ.รรรงงงชชชชนนนาคงงงdddทปปงโโโภรรรร์์์กกกชชชแแแอออกGกยยยอ่ืกกกุมรรรซรmmmเเเลบา้้าก2ััััศบบบาาามมมพพพบบบงงงาววว่่่าาาาานหหเค่ึsงตตตอื่ปเเเ5่่่aaaาบบบมมมไื่ื่่ืใใใอออพรรรรคปปปรSSSมมิิิรแทนนนpppนเใใใรทททตตตร6กกกห(((DDDป้้้าาา่ืขาานนนั้งอเสแแแ)))หหหะผปยาาารรรภภภต2หหหยยพGGGลทกกกัผผผบาซซซเ้กลลลรรระะะ่นาาารวกกมมมทsssาาากัร(นนนื่พพพี่งึ่ึึ่ง่งัััหกกกหหหอยยยเาะาารรราาาTแแแ1นไศกะใโโโรรรคััักกกฒฒฒนนนใใใขขขรรยยยใรมดดดเดนผผผะะะ/hไตตตาาาหทาพพมับับับหลััักกกกกททโเโรนนทเเรเรโเนนนนยยยพทนน2ดดดารรร้้้พพพยยย้พพมดดดaวววราาาเเเััฒฒรรรศ่ืีี่ีี่่พพพโโโาาาน6อสสสกกกรรรััั้คยบบบ5ุุุคคคยททททัมมม่ื่ื่ออือฒื่ื่ออยยยรรรยยยููู้้้iีทททขม่่่าาาสบบบาาาาาาlนนนั6ลลลทททกกกโโโพพพทททธธธกนนนกบบบยยยวุ(ดงงงaก่่ีีี่ยยยรรรคคคัดดดบTวววตคนู่ืือ่่อ่อืาาาาาศศศ2ีี่ี่้งั้งั้งัแแแึึึัััดดดาาาฒฒฒเาาาขขขรัั่่ั่างงงาnัััา้ญญญ่่่111าาารรรยยยภททขขขhนนนาาาิวปไไไเผผผยยยเายยยบับบััหหหูพพพรน้)))นนนปปปมไไไยยยdสสสห่ีย่ียปปปเaคตตตาเเเนนนาืืืนนนทเเเดดด้ลลลามปปปพัััฒฒฒาาาแแแาาาแแแสสสตตตโคคค่งัง่ัiม่่่รรรอออ็รกกกlนคล้้้ัยัยัยดดดดกกกทททหี่S้้้ยยาาาผผผกููกู่่่ลลลดยอ่ืaะะะลลลรรรนนน(((กกกูฒยาาาัผผผกกก้าา่ืหหหคคคอแืนืนี่่่ีีสังยยย์์์ชนนนาาาะะะชชชเเเDnอ่อื่ื่อื่ัาาาวมรรรงยาาาทททลลลเเเงั่พพพรรรนมมมวววั่่ัั่หหหงงงาาาทททสสแแแนนนขขขนนนdนอ่กกกนนัรรรยลกกกวGสสสยปปปาศศศไยยยาาายยยตตตาาาาานนนมมมััั่่ีี่ีบบบ้ียยยฯฯฯบบบลลลิิินนน’ู่กู่่กกูาาาืดทบนนสสสนืมมมยฏฏฏาฯืืืนนนยยยะ...ิิิsหหsั่ั่่ั่่่งงงบบบ่่่วววไไไเเเ)))รรรรราาากกกจจจูคคูคู่่่ยยยคคคคคสสสิิบบบิกกกกกกยยยี่้รรยยยรรรรรรทททดดดใใใาาาาาาววว่่่อออัััรรรกกกลลลืืืนนนัััมมมบบบบบัััตัตตขขขนนนงงงลลลรรรนนนาาาภภภาาาอออยยยาาาืื่่่ือออาาิิิทททพพพับบัับแแแปปุุุคคคใใใเเเมมมเเ(((วววบบบรรราาาขขขนนนปปปนนนหหหกกกผผผ่เเเี่ีี่นนนเเเััันนนรรรรรส(กทแท ยเภรโ 2ยยนนนขขขยยยคปคปคปอออคคคภภภกพพพ้้้เเเปาาา้้้ะะนนนาาาทททิิินนนะดงังั่่่ังธธธ2ุาทยปปปาบบบัััผลลลใใใอีี่่็น็นน็งงงลลลยวววหหหเเยยยาาายยยพุุุตตต์์์กกก222เเเรดงงงยทท้ืืื่่่อออ้้้เเเงาาาาัุุ่มุมม333รรรปปปธยนดคคคชชช...ั่ืนืนนืมมมคคคSSS222้้้ยยยภภภงาาา)))กหหหนนนยปูปปููปศศใัยบกกกหิิิศรรรรรรงงงDDDลลลาาาครรรุุุนนนแขทททตเเเาาายมมมีฬไไนธธธืาาาัััเเเะะะฐฐฐปปปปปป.รทยยยะะะา่อือืื่อ่GGGSSSมคคคททหหหธธธเเเั)ย้รรรรรรลมาาาชชชบบบืบดดดรรระา็็็นนนนDDDกกกพพพนนนสsssโี่สสสศศศรรรดดดยยยยตตตาทุุุุมมมะะะูููรรร้่ััั)บบบดอกกกบาาาGGGเกกกมมมเืื่่่ื่่่อออตาาาวววเ3าาากกกุุุมมมกแแแณณณเเเยคคคดธรรรปลลล((ขขขยsssาาาเเเสสสดดดนนนงคาาาบบบ ทีีีคคครลลลTTนนนัรรรพพพกศ็ไไไรรรนยบอออาาามรรร็็็ตตตนนน็กใใในมมมกกกซวววั้้้ัังงง์รรระะะชhhนนิิินพพพลััันนนกกกภฒฒฒพพพงงงาา่ครรรทททีีีีาาาอคคคสสสัรรรผผผแบึ่กงaaกกกปปปาลาาารรรื่(((ัััฒฒฒส์์์ัััรชชชฒฒฒมมมอ(านนนลลลณีีี่่่ยยยวววนนนลลลสiiะะะรรรยาาาตรรรยล111เผllตาาาเไสสสนนนาาาุุุยกกกเเเาาานนนรรรดดดัััรรรบบบaaะะะนปอชะิขตตตปปป///กกัััไมมมมมมรเเเหหหททท่่่าาาวววเเเับัับบเเเnnนาาาใสสส222พพพกวววิิิกททท(ดื่้้้อช้์พพพาาาทททรรรเอมมมกาลลลททท่ี่่ีีกยยยตพพพdd(((แ555นนน้้้นนนวื่่่ืือออรููู้้้ศศศแแแหหหแแแสคากกกี่ีี่่ัััยยยนนนักกกััหมั่ั่ั่่่ีีี่ยยยงงงง666้นน้ืน้ืืาุุุาผ้นนนแแแร้ยนจจจลลลผผผตSSัััมมม่ั่่ับบบงงงใใใยยยธธธ่่ั่ัังงงลน2223ทททโโโโมมนนนผผผััักกกรดดดนรยยยุะะะนนนยยยDDท์์์ืืืดดดสสสแนนนาาาิทททย้อ่่ีีี่Sับ(นนนาาากเเเทททืืืคคคนนนืืืขนนนายยยอออรรรพ(((รยยยGGแแแแผุุุกกกมมม666ธSSSงรรรงDแแแาวววขขขะะะาาาสสสสดดดยะกกกรัลลลssภภภผบื่่ืื่อออDDDัขขขนโโโเศกรฒแแแมมมาาาดดดดดดััับบบาาคคคดดดGาาานดปะะะรวววะัััาาาGGGนบบบRRเมมมผผผแ่่่า้า้า้ัหหหบบบบเัััาบบเเเลลลยยยรรรพัััยยยนนนคคคะัคคคบุเเเนนนนoosคน้เเเรดานนนรรรทททมมมม้้้อออสLLLพพพททคคคุุุขขขทททสสสทททลลลอ่ืดaaะััับบบหทงงงoooักีีีคคคงงงลดดดีีี่่่บSลลลดดด่้้้ััับาาาา่่่ตวววฒฒฒื่ื่ื่อออธธธ่ีี่่ีกddาาาดกกกม222ัcccปปปณณณบ111้้้าาาใใใี่ืืื่่่ังัังงมานนนอออื่Dศศศนนนอนนนปทรaaaาmmััับบบ)))นนนจจจขบันนนนนน999รรรีค1นนนระะะขขขาาาแกกกlllา///รG์นใใใะะะเเเชแแแดiiiาาาีี้้ี้ศศศรกกกทสสสโโโzzzaaขอ)อออาาาปปปใใในนนพธธธวยผเเเทททลลลคคคsนนนัััaaaกกกรรรรรรา้าppกทททตตตััันนนงงงะ้้้าาาั่ีบาฒงักtttรรรรรระะะพพพ2นแี่ี่ี่ยยยยยยรรรสสสนตหหหSSSรรร))ศศศวววiiiามมมมงงงoooเแแแโเ)ปะะะั่่ั่ััััภภภฒฒฒางงง์์์ัััผงงงชชชDDDนาาาไไไยมมมิศกกกคดกกกnnnรทผผผดดดยยยทททคคคแสคคคราาาาาาGGGนนนนาาาาาาาร่าาาจ)))ักอนนนยพลืืืััับบบนนนมมมพพพยยยตตตลมมมยยยพัทรรรศมรรราาาsssแ�ะำยพ่ืยิิิอะัฒย่ีัฒพมตนภเขแนบงั่ ท่ับนนาวนาผยอใวพทนนนนืศมธาา่าง์

วารสารด�ำ รงราชานภุ าพ 7

ระดับนโยบาย และหน่วยงานภาครัฐบูรณาการ  การตดิ ตามประเมนิ ผลการขบั เคลอื่ น
ร่วมกับทุกภาคส่วนของสังคม เพ่ือน�ำไปสู่ เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน โดยติดตาม
การปฏิบตั ิท่เี ปน็ รูปธรรม และประเมนิ ผลการขบั เคลอื่ น SDGs ด้วยระบบ
 การดำ� เนินงานเพื่อบรรลุเป้าหมาย ฐานข้อมูลกลางท่ีมีการรายงานความก้าวหน้า
การพัฒนาท่ีย่ังยืน โดยยึดหลักความสัมพันธ์ จากหนว่ ยงานทเี่ ก่ยี วข้องอยา่ งสม่ำ� เสมอ
เชิงเหตุและผล เพื่อจัดท�ำแผนงาน/โครงการ
ทส่ี ำ� คญั ตอ่ การบรรลเุ ปา้ หมายการพฒั นาทย่ี งั่ ยนื
และยทุ ธศาสตรช์ าติ รวมทงั้ ขยายผลสกู่ ารขบั เคลอ่ื น
SDGs ในระดบั พ้ืนที่ (SDG Localization)
 ภาคีการพัฒนา โดยสนับสนุน
ความรว่ มมอื กบั ทกุ ภาคสว่ น ทงั้ ในประเทศและภาคี
การพัฒนาระหว่างประเทศ เพ่ือร่วมขับเคล่ือน
ประเทศไทยใหบ้ รรลเุ ปา้ หมายการพฒั นาทย่ี งั่ ยนื

 การขับเคลื่อนการพัฒนาท่ีย่ังยืนใน ทง้ั ในระดบั ประเทศ ระดบั ชมุ ชน และระดบั ทอ้ งถน่ิ
ระดบั พน้ื ที่ (SDGs Localization) การขับเคล่ือนการพัฒนาที่ย่ังยืนในระดับพื้นท่ี
จึงถือเป็นกลไกส�ำคัญในการขับเคลื่อน SDGs
การด�ำเนินการเพื่อบรรลุเป้าหมาย ให้เกิดผลสัมฤทธ์ิในการขับเคลื่อน SDGs
การพัฒนาที่ยั่งยืนทั้ง 17 เป้าหมาย นอกจาก อย่างเป็นรูปธรรมในระดับพื้นท่ีทั่วประเทศ
ต้องอาศัยความร่วมมือและการมีส่วนร่วม ซ่ึงในคราวประชุมคณะกรรมการเพื่อการพัฒนา
จากทุกภาคส่วนแล้ว ยังต้องมีการด�ำเนินการ

8 วารสารดำ�รงราชานุภาพ

ท่ีย่ังยืน คร้ังท่ี 1/2562 เม่ือวันท่ี 19 ธันวาคม จังหวัดกระบี่ มีวัตถุประสงค์เพ่ือขับเคล่ือน
พ.ศ. 2562 ได้มีมติเห็นชอบให้ส�ำนักงาน และจัดท�ำรายงานการขับเคลื่อน SDGs
สภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ระดับพื้นท่ี ซ่ึงประกอบด้วย การประเมิน
ร่วมกับกระทรวงมหาดไทยคัดเลือกจังหวัด สถานการณ์การพัฒนาท่ียั่งยืนในแต่ละพ้ืนที่
และองคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ ทม่ี คี วามเหมาะสม รูปแบบการด�ำเนินงานเพ่ือขับเคลื่อน SDGs
เพอื่ ใชเ้ ปน็ พน้ื ทนี่ ำ� รอ่ งในการขบั เคลอ่ื นเปา้ หมาย ในระยะท่ีผ่านมา และความร่วมมือของภาคี
การพัฒนาท่ีย่งั ยืนในระดับพ้นื ท่ี เครือข่ายในพ้ืนท่ี ประเด็นความท้าทายที่ส�ำคัญ
ต่อมาส�ำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจ และข้อเสนอแนะส�ำหรับการบรรลุ SDGs
และสังคมแห่งชาติ กระทรวงมหาดไทย โดยด�ำเนินงานภายใต้แผนการขับเคล่ือน SDGs
และสำ� นกั งานสถติ แิ หง่ ชาติ ไดม้ กี ารประชมุ หารอื สำ� หรบั ประเทศไทย (Thailand’s SDGs Roadmap)
ร่วมกันเพื่อคัดเลือกจังหวัดและองค์กรปกครอง ซึ่งในอนาคตจะได้มีการขยายผลไปยังจังหวัด
ส่วนท้องถ่ินน�ำร่องส�ำหรับการขับเคล่ือน SDGs และองคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถนิ่ ทวั่ ประเทศตอ่ ไป
ในระดับพื้นท่ี ซึ่งพิจารณาจากศักยภาพ ในช่วงเดือนกรกฎาคม - ตุลาคม 2563
และความพร้อมของจังหวัด/องค์กรปกครอง ส�ำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคม
ส่วนท้องถ่ิน และความหลากหลายของมิติ แห่งชาติ กระทรวงมหาดไทย และหน่วยงาน
การพัฒนาเชงิ พนื้ ท่ี โดยได้นำ� ค่าดัชนกี ารพฒั นา ทเี่ กย่ี วขอ้ ง ไดร้ ว่ มกนั จดั การประชมุ ในพนื้ ทน่ี ำ� รอ่ ง
ทย่ี ง่ั ยนื ระดบั จงั หวดั มาใชเ้ ปน็ เกณฑใ์ นการคดั เลอื ก ทกุ แหง่ เพ่อื ร่วมก�ำหนด แนวทางการขับเคล่ือน
ในการนี้ ท่ีประชุมได้คัดเลือกพ้ืนท่ีน�ำร่องระดับ เป้าหมายการพัฒนาท่ีย่ังยืนในระดับพ้ืนท่ี
จงั หวดั จำ� นวน 9 จงั หวดั ไดแ้ ก่ จงั หวดั กาฬสนิ ธ์ุ โดยพ้ืนที่น�ำร่องได้มีข้อเสนอแนะเพ่ือปรับปรุง
ฉะเชงิ เทรา นราธวิ าส นา่ น เพชรบรุ ี ยโสธร ลพบรุ ี การด�ำเนินการขับเคล่ือน SDGs ในระดับพ้ืนท่ี
เลย และจังหวัดสุราษฎร์ธานี และพื้นที่น�ำร่อง ทั้งนี้ ส�ำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจ
ระดับองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน จ�ำนวน และสงั คมแหง่ ชาติ จะรว่ มกบั กระทรวงมหาดไทย
5 แห่ง ครอบคลุมองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน สำ� นกั งานสถติ แิ หง่ ชาติ ภาคเี ครอื ขา่ ยการพฒั นา
ทั้ง 5 รูปแบบ ประกอบด้วย องค์การบริหาร และหนว่ ยงานทเี่ กยี่ วขอ้ ง พจิ ารณาปรบั ปรงุ ดชั นี
ส่วนต�ำบลบ้านไร่ ต�ำบลบ้านไร่ อ�ำเภอบ้านไร่ การพัฒนาท่ีย่ังยืนระดับจังหวัดและตัวชี้วัด
จงั หวดั อทุ ยั ธานี เทศบาลตำ� บลวงั ไผ่ อำ� เภอเมอื ง การพัฒนาที่ยั่งยืนระดับท้องถ่ิน เพื่อสนับสนุน
ชุมพร จังหวัดชุมพร เทศบาลเมืองศรีสะเกษ การบูรณาการ SDGs ไปสกู่ ารจดั ท�ำแผนพฒั นา
อ�ำเภอเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ จังหวัดและแผนพัฒนาท้องถ่ินต่อไป รวมท้ัง
เทศบาลนครสุราษฎร์ธานี อ�ำเภอเมือง สร้างความตระหนักรู้เกี่ยวกับ SDGs ในระดับ
สุราษฎรธ์ านี จังหวดั สรุ าษฎร์ธานี และองค์การ พนื้ ท่ีใหม้ ากยงิ่ ขึน้
บริหารส่วนจังหวัดกระบ่ี อ�ำเภอเมืองกระบ่ี

วารสารด�ำ รงราชานภุ าพ 9

 การขับเคลื่อนการพัฒนาที่ยั่งยืน กระทรวงมหาดไทย ปลัดกรุงเทพมหานคร
ในสว่ นของกระทรวงมหาดไทย ปลัดเมืองพัทยา ผู้ช่วยปลัดกระทรวงมหาดไทย
หรือเทียบเท่าทุกคน ผู้แทนกระทรวงท่ีเป็น
กระทรวงมหาดไทยให้ความส�ำคัญกับ หน่วยงานรับผิดชอบและประสานงานหลัก
การขับเคลื่อน SDGs มาอย่างต่อเนื่องต้ังแต่ปี ในเปา้ หมายยอ่ ยภายใตเ้ ปา้ หมายหลกั ที่ 1 และ 11
พ.ศ. 2558 จนถึงปัจจุบัน โดยได้รับมอบหมาย และหัวหน้าหน่วยงานในสังกัดส�ำนักงานปลัด
ใหเ้ ปน็ หนว่ ยงานรบั ผดิ ชอบและประสานงานหลกั กระทรวงมหาดไทยทเ่ี กยี่ วขอ้ งรว่ มเปน็ กรรมการ
การขับเคลื่อน SDGs ในเป้าหมายหลักท่ี 1 โดยมีผู้อ�ำนวยการส�ำนักนโยบายและแผน
ยตุ คิ วามยากจนทกุ รปู แบบในทกุ ที่ และเปา้ หมาย สำ� นกั งานปลดั กระทรวงมหาดไทย เปน็ กรรมการ
หลักท่ี 11 ท�ำให้เมืองและการตั้งถิ่นฐาน และเลขานุการ มีอ�ำนาจหน้าที่ในการก�ำหนด
ของมนษุ ย์มีความครอบคลุม ปลอดภยั ยืดหยนุ่ แนวทางการด�ำเนินงาน ประสานงาน
ตอ่ การเปลยี่ นแปลงและยงั่ ยนื รวมทง้ั ไดร้ บั มอบหมาย แ ล ะ บู ร ณ า ก า ร เ พื่ อ ขั บ เ ค ล่ื อ น S D G s
ใหเ้ ปน็ หนว่ ยงานรบั ผดิ ชอบและประสานงานหลกั ในส่วนของกระทรวงมหาดไทย ทั้งในเป้าหมาย
ใน 15 เปา้ หมายยอ่ ย ไดแ้ ก่ เปา้ หมายยอ่ ยท่ี 1.1, หลกั ที่ 1 เป้าหมายหลักที่ 11 และเปา้ หมายย่อย
1.2, 3.6, 5.B, 6.1, 6.B, 10.7, 11.3, 11.5, 11.7, ทกี่ ระทรวงมหาดไทยรบั ผดิ ชอบ พรอ้ มทงั้ มอบหมาย
11.A, 11.B, 11.C, 13.1 และ 16.9 (ตารางที่ 2) ให้หน่วยงานในสังกัดกระทรวงมหาดไทย
กระทรวงมหาดไทยจึงได้แต่งต้ังคณะกรรมการ รับผิดชอบการขับเคลื่อน SDGs ในส่วน
ขบั เคลอ่ื นเปา้ หมายการพฒั นาทยี่ งั่ ยนื กระทรวง ท่ีเกี่ยวขอ้ ง เพือ่ เปน็ การสนับสนุนการขับเคล่อื น
มหาดไทย ตามค�ำสั่งกระทรวงมหาดไทย SDGs ร่วมกับหน่วยงานท่ีเก่ียวข้อง ทั้งภาครัฐ
ที่ 2788/2563 ลงวนั ที่ 11 พฤศจกิ ายน พ.ศ. 2563 ภาคเอกชน ภาคประชาสังคม ภาควิชาการ
โดยมีปลัดกระทรวงมหาดไทยเป็นประธาน และองคก์ รระหวา่ งประเทศ ใหส้ ามารถขบั เคลอื่ น
กรรมการ มรี องปลดั กระทรวงมหาดไทยทกุ ทา่ น SDGs ใหบ้ รรลผุ ลตามเปา้ หมายตอ่ ไป
เปน็ รองประธานกรรมการ มหี วั หนา้ สว่ นราชการ
ระดบั กรม หวั หนา้ หนว่ ยงานรัฐวิสาหกิจในสังกัด

10 วารสารด�ำ รงราชานภุ าพ

 ตารางท่ี 2 เปา้ หมายหลกั (Goal) และเปา้ หมายยอ่ ย (Target) ของ SDGs ทกี่ ระทรวงมหาดไทยไดร้ บั
มอบหมายให้เป็นหนว่ ยงานรับผิดชอบและประสานงานหลกั

เปา้ หมายหลกั (Goal) /เป้าหมายยอ่ ย (Target) ของ SDGs
เป้าหมายหลักที่ 1 ยตุ ิความยากจนทุกรูปแบบในทกุ ที่
เปา้ หมายยอ่ ยที่ 1.1 ภายในปี พ.ศ. 2573 ขจดั ความยากจนขน้ั รนุ แรงของประชาชนในทกุ ทใ่ี หห้ มดไป
ซงึ่ ปจั จุบนั ความยากจนวดั จากคนทม่ี ีค่าใชจ้ ่ายดำ� รงชพี รายวนั ตำ่� กวา่ $1.90 ต่อวัน
เป้าหมายยอ่ ยท่ี 1.2 ภายในปี พ.ศ. 2573 ลดสดั สว่ น ชาย หญงิ และเดก็ ในทุกชว่ งวยั ท่อี ยภู่ ายใต้
ความยากจนในทกุ มติ ิ ตามนยิ ามของแต่ละประเทศ ให้ลดลงอยา่ งนอ้ ยครึ่งหนงึ่
เปา้ หมายหลกั ท่ี 3 สรา้ งหลกั ประกนั การมสี ขุ ภาวะทด่ี ี และสง่ เสรมิ ความเปน็ อยทู่ ด่ี สี ำ�หรบั ทกุ คน
ในทกุ ช่วงวัย
เป้าหมายย่อยที่ 3.6 ลดจำ�นวนการตายและบาดเจ็บจากอุบัติเหตุจากการจราจรทางถนนท่ัวโลก
ลงครง่ึ หนึง่ ภายในปี พ.ศ. 2573
เปา้ หมายหลกั ท่ี 5 บรรลคุ วามเสมอภาคระหวา่ งเพศ และเพม่ิ บทบาทของสตรแี ละเดก็ หญงิ ทกุ คน
เป้าหมายย่อยที่ 5.B เพิ่มพูนการใช้เทคโนโลยี โดยเฉพาะเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
เพอื่ เพม่ิ บทบาทแกส่ ตรี
เป้าหมายหลักที่ 6 สร้างหลักประกันเรื่องน้�ำและการสุขาภิบาล ให้มีการจัดการอย่างยั่งยืน
และมสี ภาพพร้อมใช้ส�ำหรับทุกคน
เป้าหมายย่อยท่ี 6.1 บรรลุเป้าหมายการให้ทุกคนเข้าถึงน้�ำด่ืมที่ปลอดภัยและมีราคาที่สามารถ
ซื้อหาได้ ภายในปี พ.ศ. 2573
เปา้ หมายยอ่ ยที่ 6.B สนบั สนนุ และเพมิ่ ความเขม้ แขง็ ในการมสี ว่ นรว่ มของชมุ ชนทอ้ งถน่ิ ในการพฒั นา
การจัดการน�้ำและสขุ าภิบาล
เป้าหมายหลกั ท่ี 10 ลดความไมเ่ สมอภาคภายในและระหวา่ งประเทศ
เปา้ หมายยอ่ ยท่ี 10.7 อำ�นวยความสะดวกในการโยกยา้ ยถน่ิ ฐานและเคลอ่ื นยา้ ยของคนใหเ้ ปน็ ระเบยี บ
ปลอดภยั ปกติ และมีความรบั ผดิ ชอบ รวมถงึ ใหก้ ารดำ�เนินงานเปน็ ไปตามนโยบายดา้ นการอพยพ
ทมี่ ีการวางแผนและการจดั การท่ดี ี

วารสารดำ�รงราชานภุ าพ 11

เปา้ หมายหลกั (Goal) /เปา้ หมายยอ่ ย (Target) ของ SDGs
เปา้ หมายหลกั ท่ี 11 ทำ�ใหเ้ มอื งและการตง้ั ถนิ่ ฐานของมนษุ ย์ มคี วามครอบคลมุ ปลอดภยั ยดื หยนุ่
ตอ่ การเปลีย่ นแปลง และยัง่ ยืน
เป้าหมายย่อยท่ี 11.3 ยกระดับการพัฒนาเมืองและขีดความสามารถให้ครอบคลุมและยั่งยืน
เพ่ือการวางแผนและการบริหารจัดการการต้ังถ่ินฐานของมนุษย์อย่างมีส่วนร่วม บูรณาการ
และย่งั ยนื ในทุกประเทศ ภายในปี พ.ศ. 2573
เป้าหมายย่อยท่ี 11.5 ลดจ�ำนวนผู้เสียชีวิตและผู้ที่ได้รับผลกระทบ ตลอดจนลดความสูญเสีย
โดยตรงทางเศรษฐกจิ เทยี บเคยี งกบั GDP ของโลกทเี่ กดิ จากภยั พบิ ตั ิ ซงึ่ รวมถงึ ภยั พบิ ตั ทิ เ่ี กย่ี วกบั นำ�้
โดยมงุ่ เปา้ ปกปอ้ งคนจนและคนทอ่ี ย่ใู นสถานการณท์ เี่ ปราะบาง ภายในปี พ.ศ. 2573
เป้าหมายย่อยท่ี 11.7 จัดให้มีการเข้าถึงพื้นที่สาธารณะสีเขียวท่ีปลอดภัยครอบคลุมและเข้าถึงได้
โดยถว้ นหน้า โดยเฉพาะสำ�หรบั ผู้หญิง เดก็ คนชรา และผพู้ ิการ ภายในปี พ.ศ. 2573
เป้าหมายย่อยที่ 11.A สนับสนุนการเชื่อมโยงเชิงบวกทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม
ระหวา่ งพน้ื ทเี่ มอื ง รอบเมอื ง และชนบท โดยการเสรมิ ความแข็งแกรง่ ของการวางแผนการพัฒนา
ในระดับชาตแิ ละระดับภูมภิ าค
เปา้ หมายย่อยที่ 11.B ภายในปี พ.ศ. 2563 เพ่มิ จำ� นวนเมอื งและกระบวนการต้งั ถิ่นฐานของมนษุ ย์
ทเ่ี ลอื กใชแ้ ละดำ� เนนิ การตามนโยบายและแผนทบี่ รู ณาการ เพอ่ื นำ� ไปสคู่ วามครอบคลมุ ประสทิ ธภิ าพ
ในการใช้ทรัพยากร การลดผลกระทบและปรับตัวต่อการเปล่ียนแปลงสภาพภูมิอากาศ
มภี มู ติ า้ นทานตอ่ ภยั พบิ ตั ิ ดำ� เนนิ การตามการบรหิ ารความเสย่ี งจากภยั พบิ ตั แิ บบองคร์ วมในทกุ ระดบั
โดยเปน็ ไปตามกรอบการด�ำเนนิ งานเซนไดเพ่ือการลดความเสี่ยงจากภยั พบิ ัติ พ.ศ. 2558 – 2573
เป้าหมายย่อยท่ี 11.C สนับสนุนประเทศพัฒนาน้อยท่ีสุด รวมถึงผ่านช่องทางความช่วยเหลือ
ทางการเงนิ และวชิ าการในการสรา้ งอาคารทย่ี ง่ั ยนื และมคี วามตา้ นทานและยดื หยนุ่ โดยใชว้ สั ดทุ อ้ งถน่ิ
เป้าหมายหลักที่ 13 ปฏิบัติการอย่างเร่งด่วนเพื่อต่อสู้กับการเปล่ียนแปลงสภาพภูมิอากาศ
และผลกระทบทเ่ี กดิ ขึ้น
เปา้ หมายยอ่ ยที่ 13.1 เสรมิ ภมู ติ า้ นทานและขดี ความสามารถในการปรบั ตวั ตอ่ อนั ตรายและภยั พบิ ตั ิ
ทางธรรมชาติท่เี ก่ียวข้องกบั ภูมอิ ากาศในทุกประเทศ
เปา้ หมายหลกั ท่ี 16 สง่ เสรมิ สงั คมทสี่ งบสขุ และครอบคลมุ เพอ่ื การพฒั นาทยี่ งั่ ยนื ใหท้ กุ คนเขา้ ถงึ
ความยุตธิ รรม
เป้าหมายย่อยท่ี 16.9 จัดให้มีอัตลักษณ์ทางกฎหมายสำ�หรับทุกคน โดยรวมถึงการให้มี
การจดทะเบยี นเกดิ (สูตบิ ตั ร) ภายในปี พ.ศ. 2573

12 วารสารด�ำ รงราชานภุ าพ

ท้ายท่ีสุดน้ี กระทรวงมหาดไทยมี แ ล ะ ห น่ วย งา นท่ี เ กี่ ย วข ้ องมี ก า ร ล งทุ น
ความพร้อมที่จะด�ำเนินการและสนับสนุน ด้านการคมนาคมและการขนส่งสาธารณะ
ทุกภาคส่วนเพ่ือขับเคลื่อน SDGs ของไทย ที่สามารถอ�ำนวยความสะดวกให้แก่ประชาชน
โดยเฉพาะอย่างย่ิงในเป้าหมายหลักที่ 1 รวมทง้ั ใหค้ วามสำ� คญั กบั การวางผงั เมอื ง การคมุ้ ครอง
ท่ีต้องการให้ประชาชนที่ยากจนสามารถเข้าถึง มรดกทางวัฒนธรรม และทางธรรมชาติ
ทรัพยากรทางเศรษฐกิจ บริการข้ันพ้ืนฐาน การลดจ�ำนวนผู้ได้รับผลกระทบจากภัยพิบัติ
สิทธิในท่ีดินและอสังหาริมทรัพย์ เทคโนโลยี การจดั การคณุ ภาพอากาศ ฝนุ่ ละอองและของเสยี
สมัยใหม่ และมาตรการคุ้มครองทางสังคม การเข้าถึงพ้ืนท่ีสาธารณะสีเขียว การวางแผน
ที่จ�ำเป็นในการด�ำรงชีวิต รวมถึงการลด พัฒนาเมือง การบริหารความเสี่ยงจากภัยพิบัติ
ความเส่ียงจากเหตุการณ์รุนแรงที่ส่งผลกระทบ และการมีส่วนร่วมของประชาชนในเขตเมือง
ต่อประชาชน และการสร้างหลักประกันว่าจะมี ที่มีการเจริญเติบโตอย่างต่อเนื่องและรวดเร็ว
การดำ� เนนิ การตามนโยบายเพอื่ ขจดั ความยากจน และท่ีส�ำคัญเพื่อให้ประเทศไทยร่วมเป็นหนงึ่
และในเปา้ หมายหลกั ที่ 11 ทตี่ อ้ งการใหป้ ระชากร ในประเทศสมาชิกสหประชาชาติที่จะขับเคล่ือน
ในเขตเมืองหรือในชุมชนแออัดสามารถเข้าถึง การดำ� เนนิ งานใหบ้ รรลเุ ปา้ หมาย SDGs ภายใน
ท่ีอยู่อาศัยท่ีปลอดภัย เหมาะสม โดยภาครัฐ ปี ค.ศ. 2030 ร่วมกัน

กรมทด่ี นิ ขบั เคลอื่ นดว้ ยเทคโนโลยดี จิ ทิ ลั เพอ่ื บำ� บดั ทกุ ขบ์ ำ� รงุ สขุ ใหก้ บั ประชาชน
สเู่ ปา้ หมายการพฒั นาทยี่ งั่ ยนื (Sustainable Development Goals : SDGs)

กรมท่ดี นิ 1

หลายท่านได้ยินค�ำว่า “SDGs” หรือ ตามปัจจัยท่ีเช่ือมโยงกันใน 5 มิติ (5 P) ได้แก่
“เป้าหมายการพัฒนาทยี่ ่งั ยืน” อาจมีข้อสงสัย (1) การพัฒนาคน (People) ให้ความส�ำคัญ
วา่ คอื อะไร? และมคี วามสำ� คญั อยา่ งไร? จงึ อยาก กบั การขจดั ปญั หาความยากจนและความหวิ โหย
อธิบายสนั้ ๆ ใหเ้ ข้าใจง่าย ดงั น้ี จากการประชุม และลดความเหลอื่ มลำ�้ ในสงั คม (2) สงิ่ แวดลอ้ ม
สมัชชาสหประชาชาติ สมัยสามัญ คร้ังท่ี 70 (Planet) ให้ความส�ำคัญกับการปกป้อง
เมอ่ื วนั ท่ี 25 กนั ยายน พ.ศ. 2558 ณ สำ� นกั งานใหญ่ และรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสภาพ
สหประชาชาติ นครนวิ ยอรก์ ประเทศสหรฐั อเมรกิ า ภมู อิ ากาศเพอ่ื พลเมอื งโลกรนุ่ ตอ่ ไป (3) เศรษฐกจิ
ประเทศไทยและประเทศสมาชิกสหประชาชาติ และความมั่งคั่ง (Prosperity) ส่งเสริม
รวม 193 ประเทศ ได้ร่วมลงนามรับรองวาระ ให้ประชาชนมีความเป็นอยู่ท่ีดีและสอดคล้อง
การพัฒนาท่ีย่ังยืน ค.ศ. 2030 ซึ่งเป็นกรอบ กับธรรมชาติ (4) สันติภาพและความยุติธรรม
การพฒั นาของโลก เพอ่ื ร่วมกนั บรรลกุ ารพัฒนา (Peace) ยึดหลักการอยู่ร่วมกันอย่างสันติ
ทางสงั คม เศรษฐกจิ และสงิ่ แวดลอ้ มอยา่ งยงั่ ยนื มสี งั คมที่สงบสขุ และไม่แบ่งแยก (5) ความเปน็
โดยไม่ท้ิงใครไว้ข้างหลัง ภายในปี ค.ศ. 2030 หุ้นส่วนการพัฒนา (Partnership)
โดยก�ำหนดให้มีเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน ความร่วมมือของทุกภาคส่วนในการขับเคลื่อน
(Sustainable Development Goals: SDGs) วาระการพัฒนาที่ยั่งยืน ซ่ึงปัจจุบันทุกภาคส่วน
เปน็ แนวทางใหแ้ ตล่ ะประเทศดำ� เนนิ การรว่ มกนั   ทุกหน่วยงานของไทย ก�ำลังร่วมกันขับเคล่ือน
“แล้วเป้าหมายท่ีว่านั้นมีอะไรบ้าง...” ให้ SDGs ทง้ั 17 เปา้ หมายบรรลผุ ลสำ� เรจ็ โดยเร็ว
เป้าหมายการพัฒนาท่ีย่ังยืน (SDGs) มีทั้งสิ้น
17 เป้าหมาย ประกอบด้วย 169 เปา้ ประสงค์
(SDG Targets) อธิบายให้เข้าใจง่าย ๆ คือ
ภาพในอนาคตหาก SDGs บรรลุผลในปี
ค.ศ. 2030 และก�ำหนดให้มี 241 ตัวชี้วัด
เพื่อใช้ติดตามและประเมินความก้าวหน้า
ของการพัฒนา โดยสามารถจัดกลุ่ม SDGs

1เรียบเรียงโดย นายนสิ ิต จันทร์สมวงศ์ อธิบดีกรมท่ดี ิน

14 วารสารด�ำ รงราชานุภาพ

เปน็ ทท่ี ราบกนั ดวี า่ ปจั จบุ นั ภายใตบ้ รบิ ท โดยไมถ่ กู ตอ้ งตามกฎหมาย สว่ นหนง่ึ เขา้ ไปบกุ รกุ
ของโลกในศตวรรษท่ี 21 มีการเปล่ียนแปลง พื้นที่ป่าสงวน ส่งผลให้เกิดการตัดไม้ท�ำลายป่า
ทุกด้าน อย่างรวดเร็ว อาทิ ความก้าวหน้า ท่ีเป็นแหล่งต้นน้�ำล�ำธารที่ส�ำคัญของประเทศ
ท า ง ด ้ า น วิ ท ย า ศ า ส ต ร ์ แ ล ะ เ ท ค โ น โ ล ยี จนเกิดข้อพิพาทระหว่างราษฎรกับเจ้าหน้าที่
การเปล่ียนแปลงสภาพภูมิอากาศ สภาวการณ์ ของรัฐ และเกิดปัญหาอีกหลายด้านตามมา
แพร่ระบาดของโรคโควิด-19 หรือโครงสร้าง อกี มากมาย
ประชากรทก่ี ำ� ลงั เขา้ สสู่ ังคมผูส้ งู วยั แบบสมบรู ณ์ ภ า ย ใ ต ้ รั ฐ ธ ร ร ม นู ญ แ ห ่ ง ร า ช -
โดยเฉพาะอย่างย่ิงความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี อาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 มาตรา 65
ดิจิทัลที่เปล่ียนไปอย่างรวดเร็ว (Digital ได้กำ� หนดยทุ ธศาสตรช์ าติ 20 ปี (พ.ศ. 2561 -
Disruption) ซึ่งนับวันจะมีแต่การพัฒนา 2580) ประเด็นยุทธศาสตร์ชาติด้านการสร้าง
ให้ทันสมัยขึ้นไปเร่ือย ๆ ดังน้ัน กรมที่ดิน ที่มี โอกาสและความเสมอภาคทางสงั คม ใหม้ กี ารกระจาย
ภารกิจหลักในการคุ้มครองและออกเอกสาร การถือครองที่ดินและการเข้าถึงทรัพยากร
สิทธิที่ดิน รวมท้ังส่งเสริมธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ โดยแก้ไขปัญหาความขัดแย้งระหว่างเขตพ้ืนที่
และจัดการที่ดินของรัฐให้เกิดประโยชน์สูงสุด ป่าทั บ ซ ้ อ น พ้ื น ที่ ท� ำ กิ น ข อ ง ป ร ะ ช า ช น
บริหารจัดการข้อมูลสารสนเทศที่ดินเพ่ือใช้ รับรองสิทธิชุมชนในการเข้าใช้ประโยชน์ที่ดิน
ในการพัฒนาประเทศทางด้านเศรษฐกิจ สังคม กำ� หนดมาตรการเพอ่ื ใหเ้ กดิ การใชป้ ระโยชนท์ ดี่ นิ
และความม่ันคง จึงได้พัฒนาองค์กรโดยการน�ำ ท่ีมีกรรมสิทธ์ิอย่างเป็นธรรม และกระจาย
เทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามาใช้ในการบริหารจัดการ ก า ร ถื อ ค ร อ ง ที่ ดิ น ใ น ข น า ด ท่ี เ ห ม า ะ ส ม
(Digital Transformation) เพื่อ “บ�ำบัดทุกข์ ตอ่ การประกอบอาชพี เพอื่ ใหเ้ กดิ ความเปน็ ธรรม
บำ� รงุ สขุ ” ใหก้ บั พนี่ อ้ งประชาชนและตอบสนอง ในการถือครองที่ดิน
ตามเปา้ หมายการพฒั นาทย่ี ง่ั ยนื (SDGs) ดังนี้ ท่ีส�ำคัญนโยบายรัฐบาลโดยการน�ำ
 “การบ�ำบดั ทกุ ข”์ ของ พลเอก ประยทุ ธ์ จนั ทรโ์ อชา นายกรฐั มนตรี
ภายใต้เป้าหมายการพัฒนาท่ีย่ังยืน ได้เล็งเห็นถึงความส�ำคัญของการบริหารจัดการ
(SDGs) เป้าหมายท่ี 1 ยุติความยากจน ท่ีดินและทรัพยากรดินของประเทศให้เป็นไป
ทกุ รปู แบบในทกุ พนื้ ที่ ทกุ ทา่ นทราบดวี า่ “ปญั หา อย่างมีประสิทธิภาพและเกิดประโยชน์สูงสุด
ความยากจนเป็นปัญหาเชิงซ้อน”
นับจากอดีตเป็นต้นมา ปัญหาหลัก
ของประชาชนที่ยากจนในประเทศไทย
คือ การไม่มีที่ดินท�ำกิน ไม่มีที่ดิน
เพอ่ื การอยอู่ าศยั ของตนเอง ทำ� ใหต้ อ้ งไป
เช่าท่ีดินจากนายทุน เช่าท่ีดินจากรัฐ
หรือแม้กระทั่งการบุกรุกท่ีดินของรัฐ

วารสารดำ�รงราชานุภาพ 15

เพ่ือแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนให้แก่พ่ีน้อง การด�ำเนินการของ คทช. เร่ิมต้น
ประชาชนโดยคณะรัฐมนตรีได้มีมติเม่ือวันท่ี ตั้งแต่ ปี พ.ศ. 2558 จนถึงปัจจุบัน โดยคณะ-
14 ตุลาคม พ.ศ. 2557 เห็นชอบระเบียบ อนุกรรมการจัดหาที่ดินส่งพ้ืนท่ีเป้าหมาย
ส�ำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยคณะกรรมการ ให้คณะอนุกรรมการจัดที่ดิน (โดยกรมท่ีดิน
นโยบายที่ดินแห่งชาติ พ.ศ. 2557 ให้มี เป็นคณะอนกุ รรมการและเลขานกุ าร) จำ� นวน
คณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ (คทช.) 552 พ้ืนท่ี 70 จังหวัด และด�ำเนินการจัดคน
และนำ� ไปสกู่ ารออกพระราชบญั ญตั คิ ณะกรรมการ ลงในพื้นท่ีได้ 275 พ้ืนท่ี 65 จังหวดั จำ� นวน
นโยบายที่ดินแห่งชาติ พ.ศ. 2562 ซึ่งมี 57,105 ราย 70,542 แปลง เนอ้ื ที่ 384,065 ไร่
นายกรฐั มนตรเี ปน็ ประธานกรรมการ เพอ่ื กำ� หนด และสง่ ใหค้ ณะอนกุ รรมการสง่ เสรมิ พฒั นาอาชพี
นโยบายและแผนการบริหารจัดการที่ดิน และการตลาด 229 พื้นที่ 63 จังหวัด จ�ำนวน
ของประเทศส�ำหรับแก้ไขปัญหาความเดือดร้อน 46,525 ราย 58,273 แปลง เนอื้ ท่ี 306,203 ไร่
ของประชาชน และลดความเหลื่อมล�้ำในสังคม การด�ำเนินงานในปีงบประมาณ
โดยมหี นว่ ยงานหลกั ไดแ้ ก่ กระทรวงมหาดไทย พ.ศ. 2563 คณะอนุกรรมการจัดที่ดินรับมอบ
กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม พ้ืนท่ีจากคณะอนุกรรมการจัดหาที่ดิน จ�ำนวน
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ร่วมกนั ในการจดั 114 พ้ืนท่ี 28 จังหวัด ด�ำเนินการจัดคนลง
ทด่ี นิ ทำ� กนิ และทอ่ี ยอู่ าศยั ใหแ้ กร่ าษฎรทอี่ ยอู่ าศยั ในพนื้ ทไ่ี ด้ 111 พน้ื ท่ี 33 จงั หวดั จำ� นวน 16,608 ราย
ทำ� กนิ ในทดี่ นิ ของรฐั ประเภทตา่ ง ๆ ทเี่ สอื่ มโทรม 19,721 แปลง เน้ือที่ 114,443 ไร่ ส่งให้
และหมดสภาพแล้วได้มีสิทธิ์อยู่อาศัยท�ำกิน ค ณ ะ อ นุ ก ร ร ม ก า ร ส ่ ง เ ส ริ ม พั ฒ น า อ า ชี พ
ได้อย่างถูกต้องตามแนวทางของคณะกรรมการ และการตลาด 54 พ้ืนท่ี 22 จังหวัด จ�ำนวน
นโยบายที่ดินแห่งชาติ (คทช.) ในลักษณะ 6,705 ราย 8,226 แปลง เน้ือที่ 44,736 ไร่
แปลงรวมเป็นชุมชน เช่น สหกรณ์ หรือ ส� ำ ห รั บ ก า ร ด� ำ เ นิ น ง า น ใ น ป ี ง บ ป ร ะ ม า ณ
รูปแบบอ่ืนที่เหมาะสมแต่ไม่ให้กรรมสิทธ์ิ พ.ศ. 2564 คทช. มเี ปา้ หมายในการจดั ทด่ี นิ ทำ� กนิ
ซึ่ ง เ ป ็ น ก า ร ป ฏิ รู ป รู ป แ บ บ ก า ร จั ด ท่ี ดิ น ให้ชุมชนตามนโยบายรัฐบาล รวมทั้งส้ิน
แบบครบวงจร และเปน็ นวตั กรรมในการแกไ้ ข 11,900 แปลง
ปัญหาความยากจนและลดความเหลื่อมล�้ำ นี่คืออีกหนึ่งของนวัตกรรมทาง
ในสงั คม การบริหารซึ่งเป็นความส�ำเร็จของ คทช.
ที่ท�ำให้ประชาชนยิ้มได้ สามารถแก้ไขปัญหา
ความยากจนโดยเฉพาะ ในด้านที่ดินท�ำกิน
และทอี่ ยอู่ าศยั แบบครบวงจร โดยเปน็ การปฏริ ปู
กระบวนการและสร้างนวัตกรรมในการจัดท่ีดิน
ทำ� กนิ และทอี่ ยอู่ าศยั ใหแ้ กผ่ ยู้ ากจนไมม่ ที ด่ี นิ ทำ� กนิ
ซึ่งครอบครองท�ำกินในท่ีดินของรัฐในที่ดิน

16 วารสารด�ำ รงราชานุภาพ

ประเภทตา่ ง ๆ เชน่ ปา่ สงวนแหง่ ชาติ ปา่ ชายเลน โดยประชาชนสามารถใชบ้ รกิ ารจากโทรศพั ทม์ อื ถอื
ท่ี ส.ป.ก. ท่ีดินสาธารณประโยชน์ ท่ีราชพัสดุ ได้ทุกที่ ทุกเวลา ไม่จ�ำเป็นต้องเดินทาง
แ ล ะ ที่ ดิ น นิ ค ม ส ร ้ า ง ต น เ อ ง ที่ เ ส่ื อ ม โ ท ร ม ไปยังส�ำนักงานท่ีดิน ท�ำให้เกิดความสะดวก
หมดสภาพ ใหม้ สี ทิ ธทิ ำ� กนิ และอยอู่ าศยั อยา่ งถกู ตอ้ ง รวดเร็ว และลดคา่ ใช้จ่ายใหก้ บั ประชาชน ดังน้ี
ตามกฎหมายแตจ่ ะไม่ใหก้ รรมสิทธิ์ โดยใหส้ ิทธิ บริการท่ี 1 สารานุกรมท่ีดิน :
ในลักษณะแปลงรวมเป็นชุมชนเพ่ือรวมกลุ่มกัน เป็นสารานุกรมอิเล็กทรอนิกส์ จัดท�ำข้ึน
ในรูปแบบสหกรณ์หรือรูปแบบอื่นที่เหมาะสม ในรูปแบบคลปิ วดิ ีโอสั้น ๆ ที่เข้าใจง่าย ตอนละ
เปน็ การกระจายการถอื ครองทด่ี นิ อยา่ งเปน็ ธรรม 3 – 5 นาที เผยแพร่ผ่านชอ่ งทางออนไลน์ต่าง ๆ
ช่วยลดความเหล่ือมล�้ำในการถือครองที่ดิน ของกรมท่ีดิน อาทิ เว็บไซต์ Facebook
ย ก ร ะ ดั บ คุ ณ ภ า พ ชี วิ ต แ ล ะ ค ว า ม เ ป ็ น อ ยู ่ Youtube เป็นต้น เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจ
ของประชาชนให้ดีข้ึนและเกิดความม่ันคง ในเรอ่ื งทด่ี นิ ทส่ี ำ� คญั และจำ� เปน็ สำ� หรบั ประชาชน
ในการดำ� รงชพี อยา่ งยง่ั ยนื ตอบสนองตามเปา้ หมาย อาทิ การมอบอำ� นาจ การขายฝากทดี่ นิ การรงั วดั
การพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) เป้าหมายท่ี 1 ท่ดี นิ ทรัพย์องิ สทิ ธ์ิ เปน็ ตน้
ยุ ติ ค ว า ม ย า ก จ น ทุ ก รู ป แ บ บ ใ น ทุ ก พื้ น ท่ี บริการที่ 2 นัดหมายจดทะเบียน
ได้อย่างแท้จริงและเห็นผลเป็นรูปธรรมสามารถ ล่วงหน้า : ประชาชนสามารถท�ำการจองคิว
จับต้องได้ ยน่ื คำ� ขอจดทะเบยี นทำ� นติ กิ รรมตา่ งๆเกยี่ วกบั ทดี่ นิ
 “บำ� รุงสุข” และการรังวัดที่ดินผ่านระบบอินเตอร์เน็ต
ภายใต้เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน ล่วงหน้ากับส�ำนักงานที่ดินทั้ง 461 แห่ง
(SDGs) เป้าหมายท่ี 11 ท�ำให้เมือง ทวั่ ประเทศ ผา่ นระบบ e-Qlands บนแอปพลเิ คชนั
และการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์มีความปลอดภัย SMARTLANDS
ท่ัวถึงพร้อมรับการเปล่ียนแปลงและย่ังยืน
กรมที่ดินมีภารกิจในการดูแลและบริหาร
จั ด ก า ร ข ้ อ มู ล เ กี่ ย ว กั บ เ อ ก ส า ร สิ ท ธิ ที่ ดิ น
และอสังหาริมทรัพย์ของประเทศ จึงสนับสนุน
ข้อมูลท่ีเป็นประโยชน์ต่อการจัดท�ำผังเมือง
และสร้างพ้ืนที่สาธารณะสีเขียวของประเทศ
ใหก้ บั หนว่ ยงานทเี่ กยี่ วขอ้ ง และไดพ้ ฒั นาตอ่ ยอด
น�ำไปสู่การจัดท�ำ “แอปพลิเคชัน : SMART-
LANDS” คอื นวตั กรรมการใหบ้ รกิ ารประชาชน
สร้างความสะดวกสบาย เพียงปลายน้ิวสัมผัส
ปัจจุบันเปิดให้บริการท้ังสิ้น 15 รายการ

วารสารด�ำ รงราชานุภาพ 17

บรกิ ารท่ี 3 การคน้ หารปู แปลงทดี่ นิ บริการท่ี 5 ที่ต้ังส�ำนักงานท่ีดิน :
(LandsMaps) : เป็นโปรแกรมท่ีอ�ำนวย กรมท่ีดินพัฒนาเว็บไซต์กรมท่ีดินเพ่ืออ�ำนวย
ความสะดวกใหก้ บั ประชาชน สำ� หรบั การตรวจสอบ ความสะดวกให้กับประชาชนในการค้นหาที่ต้ัง
ต�ำแหน่งและภาพแปลงท่ีดิน โดยการระบุ ส�ำนักงานที่ดิน พ้ืนท่ีรับผิดชอบ หมายเลข
เลขที่โฉนด ปัจจุบันกรมที่ดินได้บูรณาการ โทรศัพท์และอีเมล์ส�ำหรับติดต่อสอบถาม
ความรว่ มมอื กบั กรงุ เทพมหานคร กรมโยธาธกิ าร โดยเช่ือมโยงพิกัดของส�ำนักงานท่ีดินท้ัง 461
และผังเมือง และส�ำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล แห่งท่ัวประเทศลงบน Google Maps ท�ำให้
(องค์การมหาชน) ทำ� การปรับปรงุ LandsMaps สามารถนำ� ทางด้วย GPS ได้ทนั ที
โดยการเพ่ิมเติมข้อมูลผังเมืองแนวเขตการใช้ บริการที่ 6 ค�ำนวณภาษีอากร :
ประโยชน์ที่ดิน (Zoning) และทัศนียภาพ กรมทดี่ นิ พฒั นาโปรแกรมการคำ� นวณภาษอี ากร
โดยรอบแปลงท่ีดิน (Street View) นอกจากนี้ เพื่ออ�ำนวยความสะดวกให้กับประชาชน
ประชาชนยังสามารถตรวจสอบเส้นทางเพ่ือ ในการค�ำนวณค่าธรรมเนียมภาษีอากร ส�ำหรับ
เดินทางไปยังแปลงที่ดินดังกล่าวและตรวจสอบ การท�ำนิติกรรมที่ส�ำนักงานท่ีดิน โดยสามารถ
สถานทตี่ ง้ั สำ� นกั งานเขตทดี่ นิ ทเี่ กยี่ วขอ้ งไดอ้ กี ดว้ ย ตรวจสอบค่าธรรมเนียมและภาษีอากรเบื้องต้น
ในปี พ.ศ. 2563 มีผู้ใช้บริการ LandsMaps ในการท�ำนิติกรรมประเภท ขาย ขายฝาก
กวา่ 19,000,000 ราย ให้ โอนมรดก จำ� นอง และเช่า
บรกิ ารที่ 4 ตรวจสอบราคาประเมนิ  : บรกิ ารท่ี 7 ขนั้ ตอนการทำ� ธรุ กรรม :
กรมที่ดนิ ร่วมมอื กบั กรมธนารกั ษ์ เปิดให้บรกิ าร กรมทด่ี นิ ไดร้ วบรวมขน้ั ตอนในการทำ� นติ กิ รรมตา่ งๆ
ตรวจสอบขอ้ มลู ราคาประเมนิ ทนุ ทรพั ยข์ องทด่ี นิ เ กี่ ย ว กั บ ท่ี ดิ น ต า ม “ คู ่ มื อ ป ร ะ ช า ช น ”
โรงเรือนสิ่งปลูกสร้าง และห้องชุด ผ่านระบบ ท่ีจัดท�ำข้ึนตามพระราชบัญญัติการอ�ำนวย
ออนไลน์ โดยสามารถตรวจสอบราคาประเมิน ความสะดวกในการพจิ ารณาอนญุ าตของราชการ
ทุนทรัพย์ผ่าน SMARTLANDS ได้ทันที ท�ำให้ พ.ศ. 2558 ให้ประชาชนสามารถตรวจสอบ
เจ้าของอสังหาริมทรัพย์สามารถทราบมูลค่า และสบื คน้ ไดส้ ะดวกงา่ ยดายยง่ิ ขนึ้ บนโทรศพั ทม์ อื ถอื
ของทรัพย์สินของตน และสามารถน�ำไปใช้ ผา่ น SMARTLANDS ไดต้ ลอดเวลา
ประโยชน์ได้ต่อไป เช่น ประกันหน้ีจ�ำนอง บรกิ ารที่ 8 นิตบิ คุ คลจดั สรรที่ดนิ
ประกันผู้ต้องหา หรือการจัดท�ำงบประมาณ อาคารชดุ : กรมทด่ี นิ พฒั นาโปรแกรมการคน้ หา
เพอื่ จดั ซอื้ ทดี่ นิ เปน็ ตน้ ซงึ่ ในการจดทะเบยี นสทิ ธิ ข ้ อ มู ล ก า ร จั ด ส ร ร ที่ ดิ น แ ล ะ ค ้ น ห า ข ้ อ มู ล
และนิติกรรม การค�ำนวณเงินค่าธรรมเนียม การจดทะเบยี นอาคารชุด โดยสามารถสืบค้นได้
ภาษีเงินได้จากการขายอสังหาริมทรัพย์ ภาษี ทุกจังหวัดท่ัวประเทศได้สะดวกง่ายดายย่ิงข้ึน
ธรุ กจิ เฉพาะ กรมทีด่ นิ ใชร้ าคาประเมินทุนทรัพย์ บนโทรศัพทม์ ือถือผ่าน SMARTLANDS
เป็นฐานคำ� นวณเพ่ือใหเ้ กิดความเปน็ ธรรม 

18 วารสารด�ำ รงราชานภุ าพ

บรกิ ารที่ 9 ค้นหาประกาศทีด่ ิน : เพอื่ อำ� นวยความสะดวกรวดเรว็ ใหก้ บั ประชาชน
กรมท่ีดินได้พัฒนาเว็บไซต์ส�ำหรับเผยแพร่ ในการใช้บริการเก่ียวกับที่ดินเบื้องต้น อาทิ
ประกาศส�ำนักงานที่ดินท่ัวประเทศเพื่อรักษา การนดั หมายทำ� นติ กิ รรมลว่ งหนา้ ผา่ นระบบ LINE
สิทธิในท่ีดินของประชาชนผ่านอินเตอร์เน็ต ของส�ำนักงานท่ีดิน ท้ัง 461 แห่งท่ัวประเทศ
หรือเรียกว่า “e-LandsAnnoucement” การค้นหาประกาศกรมท่ีดิน การร้องเรียน
เพ่ิมเติมจากเดิมที่ประกาศในรูปแบบกระดาษ ร้องทุกข์ เป็นต้น โดยไม่ต้องเดินทางไปยัง
ณ ส�ำนักงานท่ีดิน อาทิ จดทะเบียนอาคารชุด ส�ำนักงานที่ดิน เพ่ือลดความแออัดในส�ำนักงาน
จัดตั้งนิติบุคคลบ้านจัดสรร แจ้งผู้มีส่วนได้เสีย เป็นการเว้นระยะห่างทางสังคม (Social
ม.61 ใบแทน มรดก เปน็ ต้น ชว่ ยใหป้ ระชาชน Distancing) ช่วยป้องกนั การตดิ เชือ้ โควดิ – 19
ไม่ต้องเดินทางไปตรวจสอบประกาศของ และลดคา่ ใช้จา่ ยให้กับประชาชน
ส�ำนักงานท่ีดินในต่างจังหวัดด้วยตนเอง ท�ำให้ บรกิ ารท่ี 13 ขา่ วจัดซื้อ จัดจ้าง :
ประหยดั คา่ ใชจ้ า่ ยควบคไู่ ปกบั สามารถรกั ษาสทิ ธิ เพ่ืออ�ำนวยความสะดวกให้กับประชาชน
ในที่ดินของตนเอง สร้างความโปร่งใส และสามารถตรวจสอบได้
บริการที่ 10 เว็บไซต์กรมที่ดิน : กรมที่ดินได้เช่ือมระบบข้อมูลการประกาศ
กรมท่ีดินอ�ำนวยความสะดวกให้กับประชาชน ประกวดราคาดว้ ยวธิ อี เิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (e-bidding)
สามารถเข้าไปตรวจสอบและสบื คน้ ข้อมลู ต่าง ๆ ของกรมทด่ี นิ ไวบ้ นแอปพลเิ คชนั SMARTLANDS
เ กี่ ย ว กั บ ก ร ม ท่ี ดิ น ไ ด ้ จ า ก เ ว็ บ ไ ซ ต ์ ห ลั ก โดยประชาชนหรือผู้สนใจสามารถเข้าไปสืบค้น
อย่างเป็นทางการของกรมที่ดิน ท่ีได้เชื่อมโยง และตรวจสอบข้อมูลการจัดซ้ือจัดจ้างด้วยวิธี
เขา้ กบั แอปพลเิ คชนั SMARTLANDS เรยี บรอ้ ยแลว้ อเิ ล็กทรอนิกสไ์ ด้ทุกเวลาตลอด 24 ชว่ั โมง
ไดท้ ันที บรกิ ารท่ี 14 ระบบ ถาม – ตอบ :
บรกิ ารที่ 11 ร้องทุกข์ รอ้ งเรยี น : กรมท่ีดินพัฒนาโปรแกรมระบบถาม-ตอบ หรือ
ประชาชนสามารถแจ้งเร่ืองร้องทุกข์ ร้องเรียน FAQs : Frequently Asked Questions
และติดตามเร่ืองร้องทุกข์ได้ด้วยตนเองกับ
ศูนย์ด�ำรงธรรมกรมท่ีดินผ่านระบบอัตโนมัติ
(e-Contacts DC) ได้ทันทีตลอด 24 ชั่วโมง
บนแอปพลิเคชัน SMARTLANDS โดยไม่ต้อง
เดนิ ทางไปแจง้ เรอื่ งด้วยตนเอง
บริการที่ 12 LINE @teedin :
ภายใตส้ ถานการณก์ ารแพรร่ ะบาดของโรคตดิ เชอ้ื
COVID-19 และความนยิ มการใชง้ านแอปพลเิ คชนั
LINE ของคนไทย กรมที่ดินจึงได้พัฒนา LINE
Official Account โดยใชช้ อื่ ไอดวี า่ “@teedin”

วารสารด�ำ รงราชานุภาพ 19

เพอื่ เปน็ ชอ่ งทางการสอื่ สารกบั ประชาชน (Two-Way ท้ังนี้ สามารถดาวน์โหลดได้ทั้งโทรศัพท์ที่ใช้
Communication) ในการสอบถามขอ้ มลู ตา่ ง ๆ ระบบปฏบิ ัตกิ าร iOS และ Android เพยี งพมิ พ์
เก่ียวกับท่ีดินและให้ค�ำตอบโดยเจ้าหน้าที่ ค�ำค้นหาวา่ “SMARTLANDS” ใน App Store
ผู้เชี่ยวชาญจากส�ำนัก/กอง/ศูนย์ ท่ีเก่ียวข้อง หรอื Play Store กดติดตงั้ กส็ ามารถเขา้ ไปใช้
โดยตรง งานไดท้ ันที
บริการที่ 15 ค่าใช้จ่ายการรังวดั : น่ีคือการน�ำเทคโนโลยีดิจิทัลของ
กรมทดี่ นิ พฒั นาโปรแกรมการตรวจสอบคา่ ใชจ้ า่ ย กรมทด่ี นิ มาประยกุ ตใ์ ชใ้ หเ้ กดิ ประโยชนก์ บั พน่ี อ้ ง
การรงั วดั (Survey Price) ตามทอ้ งทตี่ งั้ ของทดี่ นิ ประชาชน อยา่ งทว่ั ถงึ (Digital Transformation)
ได้ทุกจังหวัดท่ัวประเทศ ช่วยให้ประชาชน พ ร ้ อ ม รั บ กั บ ก า ร เ ป ลี่ ย น แ ป ล ง อ ยู ่ เ ส ม อ
สามารถเตรียมความพร้อมก่อนการยื่นขอรังวัด และสามารถตอบสนองตามเปา้ หมายการพฒั นา
และสรา้ งความโปรง่ ใสในการดำ� เนนิ งาน ท่ีย่ังยืน (SDGs) เป้าหมายที่ 11 ท�ำให้เมือง
บริการทั้ง 15 รายการน้ี สามารถ และการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์มีความปลอดภัย
ใช้บริการได้ทันทีบนแอปพลิเคชัน “SMART- ท่ัวถึงพร้อมรับการเปลี่ยนแปลงและยั่งยืน
LANDS” กรมท่ีดินจึงขอเชิญชวนทุกท่าน เ กิ ด ผ ล เ ป ็ น รู ป ธ ร ร ม ส า ม า ร ถ จั บ ต ้ อ ง ไ ด ้
ท�ำการดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน “SMART- และสามารถสรา้ งความสขุ ใหก้ บั พน่ี อ้ งประชาชน
LANDS” มาใชง้ านไดฟ้ รี ไมม่ คี า่ ใชจ้ า่ ยแตอ่ ยา่ งใด บนวิถีชีวติ ปกตใิ หม่ในปจั จุบนั อย่างแทจ้ ริง

บทบาทของกรมการปกครองกับการพฒั นาอยา่ งยง่ั ยนื
(Sustainable Development)



กรมการปกครอง1

ปัจจุบันโลกมีทิศทางการพัฒนา การพัฒนาสังคมท่ีย่ังยืน อันมุ่งเน้น
อย่างเป็นพลวัตร สภาพแวดล้อมทางสังคม ไปสู่สังคมที่เท่าเทียมกัน จึงเป็นโจทย์ท่ีมี
จึงมีการเปล่ียนแปลงอยู่ตลอดเวลาไม่ว่าจะเป็น ความทา้ ทายอยา่ งมาก ทา่ มกลางความเจรญิ เตบิ โต
ด้านสังคม เศรษฐกิจ การเมือง เทคโนโลยี ของสังคมท่ีไม่หยุดน่ิง องค์กรต่าง ๆ ทุกระดับ
หรือแม้แต่วัฒนธรรม ล้วนเป็นปรากฏการณ์ ต้ังแต่ในระดับสากล ต่างชูนโยบายที่มุ่งมั่น
ท่ีเกิดขึ้นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้  อันส่งผลกระทบ และตระหนกั ถงึ ความสำ� คญั ของการแกไ้ ขปญั หา
ตอ่ วิถีชีวิตของคนในสังคมให้มีการเปล่ียนแปลง ความเท่าเทียมกันภายในสังคม  เช่นเดียวกับ
ตามไปด้วย ความต้องการของมนุษย์เราจึงไม่มี องค์การสหประชาชาติท่ีได้มีการก�ำหนด
ที่ส้ินสุด ขณะเดียวกันการพัฒนาที่ไม่หยุดนิ่ง เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable
ท�ำให้สังคมมีการเจริญเติบโตรุดไปข้างหน้า Development Goals : SDGs) 17 เป้าหมาย
อย่างต่อเนื่อง แต่ในความเป็นจริงความพร้อม ซ่ึงครอบคลุมประเด็นการพัฒนาด้านเศรษฐกิจ
และโอกาสของคนในสังคมท่ีมีความแตกต่างกัน สงั คมและสงิ่ แวดลอ้ มอยา่ งรอบดา้ น โดยมเี ปา้ หมาย
จงึ เปน็ ไปไดย้ ากทค่ี นในสงั คมจะเขา้ ถงึ การพฒั นา สูงสุดเพื่อขจัดความยากจน ลดความเหลื่อมล้�ำ
และการจัดสรรทรัพยากรในด้านต่าง ๆ โดยไมท่ งิ้ ใครไวเ้ บอ้ื งหลงั ไมท่ ำ� ลายแหลง่ ทรพั ยากร
ได้อย่างเทา่ เทียมกันได้ทัง้ หมด และสิ่งแวดล้อม รวมทั้งให้ความส�ำคัญ
ตอ่ การมสี ว่ นรว่ มของทกุ ภาคสว่ น ทจี่ ะตอ้ งรว่ มกนั
ขับเคลือ่ นการพฒั นาทีย่ ่ังยนื
ปัจจุบนั องค์กรตา่ ง ๆ ของประเทศไทย
ล้วนมีการน�ำเป้าหมายการพัฒนาที่ย่ังยืน
(Sustainable Development Goals : SDGs)
มาใช้เป็นกรอบแนวทางในการขับเคล่ือนพัฒนา
ประเทศกนั อยา่ งแพรห่ ลาย โดยมกี ารบรู ณาการ
เชอ่ื มโยงเปา้ หมายการพฒั นาทยี่ งั่ ยนื (Sustainable
Development Goals : SDGs) เข้ากบั ภารกจิ

1เรยี บเรียงโดย กองวิชาการและแผนงาน กรมการปกครอง

วารสารดำ�รงราชานภุ าพ 21

ของหน่วยงาน ตลอดจนสร้างกลไกความร่วมมือ ความส�ำคัญของการมีบัตรประจ�ำตัว
กบั หนว่ ยงานและภาคสว่ นทเี่ กย่ี วขอ้ ง เพอื่ ใหเ้ กดิ ประชาชนจึงเป็นเรื่องท่ีไม่สามารถมองข้ามได้
การขับเคลื่อนจนสามารถบรรลุเป้าหมาย เน่ืองจากกระทบต่อสิทธิต่าง ๆ ของตัวบุคคล
ไดส้ ำ� เรจ็ ทง้ั น้ี กรมการปกครอง เปน็ หนว่ ยงานทมี่ ี ห า ก บุ ค ค ล ใ ด มี บั ต ร ป ร ะ จ� ำ ตั ว ป ร ะ ช า ช น
ความใกลช้ ดิ กบั ประชาชนอยา่ งมาก และตระหนกั ถงึ ก็จะสามารถใช้สิทธิขอรับสวัสดิการต่าง ๆ
ทุ ก ข ์ สุ ข ข อ ง ป ร ะ ช า ช น อ ยู ่ ต ล อ ด เ ว ล า หรือติดต่อขอรับบริการจากหน่วยงานภาครัฐได้
ตามค่านิยมขององค์กรที่ยึดมั่น “บ�ำบัดทุกข์ เช่น สทิ ธิการรักษาพยาบาล เบย้ี ยงั ชีพผู้สูงอายุ
บ�ำรุงสุข” จึงมีความมุ่งม่ันที่จะพัฒนา ก า ร อ อ ก ห นั ง สื อ เ ดิ น ท า ง อิ เ ล็ ก ท ร อ นิ ก ส ์
และแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนของประชาชน การตดิ ตอ่ ขอไฟฟา้ และนำ้� ประปา การขอรบั ทนุ
ทั่ ว ป ร ะ เ ท ศ ภ า ย ใ ต ้ ภ า ร กิ จ ข อ ง ห น ่ ว ย ง า น การศกึ ษา บตั รสวสั ดกิ ารแหง่ รฐั การขอรบั ความชว่ ยเหลอื
ใ ห ้ ส อ ด ค ล ้ อ ง แ ล ะ เ ช่ื อ ม โ ย ง กั บ เ ป ้ า ห ม า ย จากโครงการตา่ ง ๆ ของภาครฐั องคก์ รปกครอง
การพฒั นาทยี่ ง่ั ยนื (Sustainable Development ส่วนท้องถ่ินหรือหน่วยงานอื่น ๆ ตลอดจน
Goals : SDGs) การตดิ ต่อด�ำเนินการเรื่องตา่ ง ๆ กบั ภาคเอกชน
อย่างไรก็ตาม การด�ำเนินชีวิตของ ไมว่ า่ จะเปน็ การทำ� นติ กิ รรมสญั ญาหรอื ธรุ กรรมตา่ ง ๆ
พลเมืองไทยต้ังแต่เกิดจนถึงตาย จ�ำเป็นต้องมี การเปิดบัญชีธนาคาร การส่งพัสดุทางไปรษณีย์
สิ่งที่สามารถยืนยันสถานภาพของตัวบุคคลได้ กต็ อ้ งใชบ้ ตั รประจำ� ตวั ประชาชนในการตรวจสอบ
นอกเหนือจากเอกสารทางราชการต่าง ๆ ขอ้ มลู และระบตุ วั ตน เป็นต้น
หรอื หลกั ฐานอนื่ ๆแลว้ ตามกฎหมายพระราชบญั ญตั ิ ขณะท่ีบุคคลมีบัตรประจ�ำตัวประชาชน
บัตรประจ�ำตัวประชาชน พ.ศ. 2526 ถูกต้องตามกฎหมายสามารถเข้าถึงสวัสดิการ
และฉบับแก้ไขเพิ่มเติม มาตรา 5 ก�ำหนดให้ และสิทธิต่าง ๆ จากภาครัฐได้ทั้งหมด
ผู้มีสัญชาติไทยซึ่งมีอายุตั้งแต่ 7 ปีบริบูรณ์ รวมทงั้ การเขา้ รบั บรกิ ารจากภาคเอกชนไดส้ ะดวก
แต่ไม่เกิน 70 ปีบริบูรณ์และมีช่ือในทะเบียน และไมย่ งุ่ ยาก แตใ่ นทางตรงกนั ขา้ มสำ� หรบั บคุ คล
บ้านต้องมีบัตรประจ�ำตัวประชาชน และ ท่ีไม่มีบัตรประจ�ำตัวประชาชน ย่อมเป็นไปได้
ตามมาตรา 6 กรณีท่ีบัตรประจ�ำตัวประชาชน ยากท่ีจะเข้าถึงบริการภาครัฐและเอกชน
หมดอายใุ หย้ นื่ คำ� ขอมบี ตั รใหมภ่ ายใน 60 วนั นบั หรือถูกจ�ำกัดสิทธิ และสวัสดิการต่าง ๆ
แต่วันที่บัตรเดิมหมดอายุหรือจะขอมีบัตรใหม่ จนขาดโอกาสในการพัฒนาคุณภาพชีวิตให้ดีข้ึน
ก่อนวันที่บัตรเดิมหมดอายุภายใน 60 วัน ปัญหาดังกล่าวที่เกิดขึ้นจึงสะท้อนให้เห็น
ก่อนวันท่ีบัตรเดิมหมดอายุก็ได้ จึงถือได้ว่า ถึงความส�ำคัญของบัตรประจ�ำตัวประชาชน
บัตรประจ�ำตัวประชาชนเป็นเอกสารราชการ ทจ่ี ะนำ� ไปสกู่ ารขจดั ความเหลอ่ื มลำ�้ ภายในสงั คม
ที่มีความส�ำคัญอย่างมาก โดยเป็นส่ิงท่ีสามารถ และปรับปรุง การให้บริการของภาครัฐ
ยืนยันสถานภาพ การเป็นคนไทยของตัวบุคคล ใ ห ้ ค ร อ บ ค ลุ ม ทั่ ว ถึ ง พ ล เ มื อ ง ทุ ก ร ะ ดั บ
ตามกฎหมายไดง้ า่ ยทส่ี ดุ ของประเทศให้ได้รับสิทธิและสวสั ดกิ ารแหง่ รฐั
อยา่ งเทา่ เทยี มกนั

22 วารสารด�ำ รงราชานุภาพ

กรมการปกครองในฐานะหนว่ ยงานหลกั สำ� คญั ของกรมการปกครอง ประจำ� ปงี บประมาณ
ใ น ก า ร พั ฒ น า ร ะ บ บ บู ร ณ า ก า ร ฐ า น ข ้ อ มู ล พ.ศ. 2563 (10 Flagships for DOPA
ประชาชนและการบริการภาครัฐ (Linkage Excellence 2020) โดยมีเปา้ หมายแก้ไขปญั หา
Center) เพื่อเช่ือมโยงฐานข้อมูลประชาชน สั ญ ช า ติ แ ล ะ ส ถ า น ะ บุ ค ค ล ต า ม พั น ธ ก ร ณี
ของส่วนราชการต่าง ๆ (Gate Way) โดยให้ ระหว่างประเทศ (Ending Statelessness)
ส ่ ว น ร า ช ก า ร จั ด ท� ำ ฐ า น ข ้ อ มู ล ข อ ง ต น เ อ ง จ�ำนวน 13,300 คน ซึ่งผลการด�ำเนินงาน
ตามอ�ำนาจหน้าท่ีผ่านการใช้เลขประจ�ำตัว ดังกล่าวสามารถอนุมัติให้สัญชาติและก�ำหนด
ประชาชน 13 หลกั เปน็ ดชั นใี นการจดั เกบ็ ขอ้ มลู สถานะบุคคล รวมทั้งสิ้น 14,627 คน คิดเป็น
และเปิดให้หน่วยงานต่าง ๆ น�ำไปใช้ ร้อยละ 109.97 จากยอดเป้าหมาย อีกท้ัง
ในการอ�ำนวยความสะดวกและให้บริการ มีการจัดท�ำโครงการขับเคลื่อนนโยบายส�ำคัญ
แก่ประชาชนเพ่ือปรับปรุงการบริการภาครัฐ ของกรมการปกครองด้านสัญชาติและสถานะ
ให้รองรับการใช้บัตรประจ�ำตัวประชาชน บุคคล โดยก�ำหนดอ�ำเภอน�ำร่องจังหวัดละ
แบบอเนกประสงค์ (Smart Card) ในการติดตอ่ 1 อำ� เภอ (ยกเว้นจงั หวัดกาญจนบรุ ี 4 อำ� เภอ)
ร า ช ก า ร แ ท น ก า ร เ รี ย ก ใ ช ้ ส� ำ เ น า เ อ ก ส า ร รวมท้ังส้ิน 79 อ�ำเภอ ตลอดจนมีการด�ำเนิน
เพอ่ื นำ� ไปสเู่ ปา้ หมาย “บตั รใบเดยี วรบั บรกิ ารจากรฐั โครงการตรวจสารพนั ธกุ รรมเพอ่ื การแกไ้ ขปญั หา
ได้ทุกเร่ือง ทุกที่ ไม่ต้องมีส�ำเนาเอกสาร” ส ถ า น ะ แ ล ะ สิ ท ธิ ข อ ง ค น ไ ท ย ที่ ต ก ห ล ่ น
เป็นการลดภาระค่าใช้จ่ายส�ำหรับผู้รับบริการ ทางทะเบียนราษฎร โดยมีการปรับเปลี่ยน
ล ด ข้ั น ต อ น ก า ร ป ฏิ บั ติ ง า น ข อ ง ห น ่ ว ย ง า น มาใช้ระบบโปรแกรมคอมพิวเตอร์เพื่อช่วย
และลดการใช้ทรพั ยากรอยา่ งสนิ้ เปลอื ง ในการบันทึกข้อมูล ของผู้ที่มีปัญหาสถานะ
นอกจากน้ี การแก้ไขปัญหาสัญชาติ และคู่ตรวจอ้างอิงในระบบการตรวจสอบสาร
แ ล ะ ส ถ า น ะ บุ ค ค ล เ ป ็ น ภ า ร กิ จ ส� ำ คั ญ พันธุกรรม (DNA) เพ่ือเพ่ิมประสิทธิภาพ
แ ล ะ ถู ก น� ำ ม า บ ร ร จุ เ ป ็ น โ ค ร ง ก า ร ส� ำ คั ญ และความสะดวกรวดเร็วในการแก้ไขปัญหา
ของกรมการปกครอง เพ่ือใช้เป็นแนวทาง สถานะและสิทธิของคนไทยท่ีตกหล่นทาง
ในการด�ำเนินงานขององค์กร ในปีงบประมาณ ทะเบยี นราษฎร
พ.ศ. 2563 ได้ถูกขับเคล่ือนภายใต้โครงการ ส�ำหรับในปีงบประมาณ พ.ศ. 2564
กรมการปกครองได้มีการก�ำหนดโครงการ
สำ� คญั ของกรมการปกครอง ประจำ� ปงี บประมาณ
พ.ศ. 2564 (10 Flagships to DOPA New
Normal 2021) เพื่อเป็นกรอบแนวทาง
ในการขับเคล่ือนภารกิจส�ำคัญของหน่วยงาน
10 โครงการ ได้แก่ โครงการจิตอาสา
พระราชทาน การขยายผลโครงการอันเน่ือง

วารสารด�ำ รงราชานุภาพ 23

มาจากพระราชด�ำริ การปกป้องเทิดทูน สถานะคนต่างด้าวเข้าเมืองฯ ถูกต้อง
สถาบันหลักของชาติ ศูนย์ด�ำรงธรรมอ�ำเภอ ตามคณุ สมบตั ขิ องกฎหมายและเปน็ ธรรม อกี ทงั้
“อ�ำเภอด�ำรงธรรม” สัญชาติและสถานะบุคคล ยังมีการจัดต้ังคลินิก และชุด Mobile Team
อ�ำเภอ...วิถีใหม่ แผ่นดินธรรม แผ่นดินทอง แก้ไขปัญหาเรื่องสัญชาติและสถานะบุคคล
“หมู่บ้าน อยู่เย็น” อ�ำเภอม่ันคง สีขาว จั ด ใ ห ้ มี อ� ำ เ ภ อ ต ้ น แ บ บ ก า ร ด� ำ เ นิ น ก า ร
ปลอดยาเสพติด อ�ำเภอคุณธรรม “ต้นแบบ” ดา้ นสญั ชาตแิ ละสถานะบคุ คล ซงึ่ ตอ้ งมกี ารดำ� เนนิ การ
และอ�ำเภอมั่นคง โดยยดึ หลกั ความโปรง่ ใส และปราศจากการทจุ รติ
ท้ั ง น้ี ก า ร แ ก ้ ไ ข ป ั ญ ห า สั ญ ช า ติ ซ่ึงสอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน
และสถานะบุคคล ภายใต้โครงการส�ำคัญ ขององค์การสหประชาชาติ เป้าหมายท่ี 10
ของกรมการปกครอง ประจ�ำปีงบประมาณ ล ด ค ว า ม เ ห ลื่ อ ม ล�้ ำ โ ด ย ก า ร ส ร ้ า ง โ อ ก า ส
พ.ศ. 2564 (10 Flagships to DOPA New ทเี่ ทา่ เทยี มกนั และเปา้ หมายท่ี 16 สง่ เสรมิ สงั คม
Normal 2021) ได้มีการก�ำหนดเป้าหมาย ท่ี ส ง บ สุ ข แ ล ะ ค ร อ บ ค ลุ ม เ พื่ อ ก า ร พั ฒ น า
ใ น ก า ร อ นุ มั ติ สั ญ ช า ติ ไ ท ย ต า ม คุ ณ ส ม บั ติ ท่ียั่งยืน ให้ทุกคนเข้าถึงความยุติธรรม
ของกฎหมาย จำ� นวน 14,000 คน รวมท้งั บคุ คล และสร้างสถาบันที่มีประสิทธิผล รับผิดชอบ
ไร้สัญชาติท่ีเกิดในประเทศไทย ได้สัญชาติไทย และครอบคลุมในทกุ ระดบั
ตามคุณสมบัติที่กฎหมายก�ำหนด สามารถ ก า ร ด� ำ เ นิ น โ ค ร ง ก า ร ส� ำ คั ญ
รับสิทธิขั้นพื้นฐานของรัฐได้อย่างเสมอภาค ของกรมการปกครอง ประจ�ำปีงบประมาณ
เท่าเทียม และเป็นธรรม และลดปัจจัยเส่ียง พ.ศ. 2564 (10 Flagships to DOPA New
ต่อการเกิดปัญหาการค้ามนุษย์ ตลอดจนบุคคล Normal 2021) ที่มีการมงุ่ เนน้ การแกไ้ ขปญั หา
ต่างด้าวเข้าเมืองโดยชอบด้วยกฎหมายตาม สัญชาติและสถานะบุคคลสะท้อนให้เห็นว่า
ประกาศกระทรวงมหาดไทยฯ พระราชบัญญัติ หน่วยงานให้ความส�ำคัญต่อสถานะและสิทธิ
คนเข้าเมือง พ.ศ. 2522 ได้รับการพัฒนา พลเมืองของรัฐ อันจะน�ำไปสู่การเข้าถึงสิทธิ

24 วารสารด�ำ รงราชานุภาพ

ขั้นพ้ืนฐานที่พลเมืองของประเทศพึงมีสิทธิ AA ศนู ย์ดำ� รงธรรมอำ� เภอ “อำ� เภอ
ที่จะได้รับจากรัฐอย่างเท่าเทียมกัน โดยใน ด�ำรงธรรม” เป็นการด�ำเนินงานตามภารกิจ
ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 ได้มีการจัดกิจกรรม ส�ำคัญของกรมการปกครองท่ีให้ความส�ำคัญ
Kick off โครงการส�ำคัญของกรมการปกครอง ต่อการแก้ไขความเดือดร้อนของประชาชน
ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 ภายใต้ชื่อ โดยมีบทบาทในการอ�ำนวยความยุติธรรม
10 โครงการส�ำคัญสู่การเป็นกรมการปกครอง แก่ประชาชนอย่างจริงจัง จึงเปรียบเสมือน
วถิ ใี หม่ (10 Flagships to DOPA New Normal การอยู่เคยี งขา้ งและช่วยเหลอื ประชาชน พร้อม
2021) ซึ่งจัดขึ้น ณ ท่ีท�ำการปกครอง เป็นท่ีพึ่งพาในยามล�ำบากได้ ถือเป็นการมุ่งเน้น
อ� ำ เ ภ อ แ ม ่ อ า ย แ ล ะ ที่ ท� ำ ก า ร ป ก ค ร อ ง ให้ประชาชนสามารถเข้าถึงความยุติธรรม
อำ� เภอกลั ยาณิวัฒนา เมอ่ื วันที่ 3 – 4 ธนั วาคม ได้อย่างท่ัวถึง และเท่าเทียมกัน โดยมีลักษณะ
พ.ศ. 2563 โดยกิจกรรมคร้ังนี้ได้มีการมอบ การท�ำงานเชิงรุกทุกพื้นที่ทั่วประเทศไทย
บัตรประจ�ำตัวประชาชนให้แก่ผู้ได้รับอนุมัติ หากประชาชนสามารถเข้าถึงความยุติธรรม
สญั ชาติไทย จ�ำนวน 20 ราย เพ่อื เป็นการมุ่งมน่ั ได้อย่างเท่าเทียมกัน ก็จะมีโอกาสในการแก้ไข
ท่ีจะยกระดับงานบริการดังกล่าวอย่างต่อเน่ือง ปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นภายในสังคมได้มากข้ึน
และแก้ไขปัญหาสัญชาติและสถานะบุคคล ประชาชนที่เข้าถึงโอกาสต่าง ๆ ทางสังคม
ใหไ้ ด้อย่างครอบคลมุ ท่วั ถึง ได้น้อย ก็ยังมีช่องทางที่จะสามารถขจัดปัญหา
นอกจากน้ี กรมการปกครองยังมุ่งม่ัน ความเดือดร้อนทีเ่ ผชิญอยู่ได้ จงึ เปน็ การส่งเสรมิ
ที่จะขับเคล่ือนการด�ำเนินภารกิจของหน่วยงาน ให้เกิดความเท่าเทียมและความสงบสุขภายใน
ตามกรอบแนวทางของเป้าหมายการพัฒนา สังคม
ที่ยง่ั ยืน (Sustainable Development Goals ท้ังนี้ ผลการด�ำเนินงานที่ผ่านมา
: SDGs) ภายใตโ้ ครงการสำ� คญั ของกรมการปกครอง ในปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 ซง่ึ มกี ารดำ� เนนิ งาน
ประจำ� ปงี บประมาณ พ.ศ. 2564 (10 Flagships ภายใต้โครงการส�ำคัญของกรมการปกครอง
to DOPA New Normal 2021) ในการยกระดบั (10 Flagships for DOPA Excellence 2020)
งานบริการของศูนย์ด�ำรงธรรมอ�ำเภอ “อ�ำเภอ โดยมีการคัดเลือกศูนย์ด�ำรงธรรมอ�ำเภอ
ด�ำรงธรรม” เพื่อช่วยเหลือและแก้ไขปัญหา อัจฉริยะต้นแบบ จ�ำนวน 76 แห่ง โดยให้มี
เร่ืองร้องเรียน ร้องทุกข์ และความเดือดร้อน การด�ำเนินการพัฒนาและปรับปรุงรูปแบบ
ของประชาชนตลอด 24 ชั่วโมง ขจัดปัญหา ของศนู ยด์ ำ� รงธรรมอำ� เภอใหเ้ ปน็ ไปตามแนวทาง
ที่ก่อให้เกิดความเหล่ือมล้�ำตลอดจนส่งเสริม ทก่ี รมการปกครองกำ� หนด และมผี ลการดำ� เนนิ งาน
และเสริมสร้างใหส้ งั คมเกดิ ความสงบสขุ ในการแก้ไขเรื่องร้องเรียนร้องทุกข์ที่มีผลงาน
เป็นที่ประจักษ์ และสามารถน�ำมาเป็นต้นแบบ
ให้กบั ศูนย์ดำ� รงธรรมอำ� เภออ่นื ๆ ได้

วารสารด�ำ รงราชานุภาพ 25

ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 การแกไ้ ข บริการระบบ e-DOPA
เรื่องร้องเรียนร้องทุกข์ของศูนย์ด�ำรงธรรม License นอกจากนี้
อ�ำเภอ จำ� นวน 878 แห่ง ทวั่ ประเทศด�ำเนินการ ยั ง มี ก า ร มุ ่ ง เ น ้ น ใ ห ้ มี
แก้ไขปัญหาความเดือดร้อนให้แก่ประชาชน การใช้กลไกของ
รวมทั้งสิ้น 27,622 เร่ือง โดยแก้ไขส�ำเร็จ คณะกรรมการหมู่บ้าน
24,815 เรื่อง คิดเป็นร้อยละ 89.83 และเร่ือง ในการแก้ไขปัญหา
ทลู เกลา้ ฯ ถวายฎกี า จำ� นวน 81 เรอ่ื ง ดำ� เนนิ การ ในระดับหมู่บ้าน โดย
แล้วเสร็จ จ�ำนวน 55 เรื่อง อยู่ระหว่าง ส า ม า ร ถ ไ ก ล ่ เ ก ล่ี ย
ด�ำเนินการ จ�ำนวน 26 เรื่อง โดยมีการแจ้ง ข้อพิพาทต่าง ๆ ให้ยุติ
เร่งรัดไปยงั หน่วยงานท่ีเก่ยี วขอ้ งอยา่ งต่อเนือ่ ง ในระดบั พนื้ ท่ี ไมใ่ หเ้ รอื่ ง
ส�ำหรับในปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 ด� ำ เ นิ น ไ ป ถึ ง ชั้ น ศ า ล
ก ร ม ก า ร ป ก ค ร อ ง ยั ง มุ ่ ง ม่ั น ก า ร ย ก ร ะ ดั บ เพื่อยุติระดับความรุนแรงท่ีอาจจะเกิดข้ึน
การใหบ้ รกิ ารศนู ยด์ ำ� รงธรรม “อำ� เภอดำ� รงธรรม” ส่งเสริมความปรองดองสมานฉันท์ ร่วมสร้าง
อยา่ งตอ่ เน่ือง ภายใตก้ ารด�ำเนนิ โครงการสำ� คัญ ความสงบสุขภายในพ้ืนที่ ตลอดจนลดภาระ
ของกรมการปกครอง ประจ�ำปีงบประมาณ ค่าใช้จ่ายที่จะเกิดขึ้นหากมีความขัดแย้งยืดเยื้อ
พ.ศ. 2564 (10 Flagships to DOPA New กันต่อไป
Normal 2021) โดยมีการต่อยอดและพัฒนา อยา่ งไรกต็ าม กรมการปกครอง เลง็ เหน็ ถงึ
ศูนย์ด�ำรงธรรมอ�ำเภออัจฉริยะต้นแบบอ�ำเภอ ความส�ำคัญในการแก้ไขปัญหาความเหล่ือมล�้ำ
น�ำร่อง จ�ำนวน 76 แห่ง ติดตามและเร่งรัด และความเท่าเทียมกันภายในสังคม จึงด�ำเนิน
การแก้ไขปัญหาเรื่องทูลเกล้าฯ ถวายฎีกา ภารกิจของหน่วยงานสอดคล้องกับเป้าหมาย
(ปี พ.ศ. 2555 – 2564) จ�ำนวน 406 เร่ือง การพฒั นาทยี่ ง่ั ยนื (Sustainable Development
อกี ทง้ั พฒั นาระบบการรบั เรอ่ื งรอ้ งเรยี นรอ้ งทกุ ข์ Goals : SDGs) โดยยกข้ึนมาเป็นวาระหลัก
ในระบบออนไลน์ ตลอดจนยกระดับการ ในการด�ำเนินงานของหน่วยงานท่ีจะสามารถ
ขับเคลื่อนเป้าหมายได้อย่างเป็นรูปธรรม
และเป็นท่ีประจักษ์ โดยเฉพาะการให้
สถานะและสิทธิแก่พลเมืองของรัฐ เป็นส่ิงที่
สะท้อนถึงความเท่าเทียมกันของคนในสังคม
อันเป็นสิทธิพ้ืนฐานที่พึงได้รับอย่างทั่วถึง
พรอ้ มทงั้ การอำ� นวยความเปน็ ธรรมกเ็ ปน็ ชอ่ งทาง
ที่ ทุ ก ค น ส า ม า ร ถ เ ข ้ า ถึ ง แ ล ะ ไ ด ้ รั บ บ ริ ก า ร
ได้อย่างเท่าเทียมกันทุกคน ไม่แบ่งแยก
ความแตกต่างใด ๆ ทั้งส้ิน อันเป็นหน้าท่ี
ของฝา่ ยปกครอง คอื ทำ� ใหป้ ระชาชนทกุ ขน์ อ้ ยลง
สุขมากขนึ้

การพัฒนาพ้นื ทตี่ น้ แบบ เพอ่ื การพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ ทยี่ งั่ ยืน

กรมการพัฒนาชมุ ชน1

Oโลกท่ีเปล่ียนไป วิกฤติท่ีประเทศไทย และวิทยาการสมัยใหม่อื่น ๆ การชะลอตัว
ต้องเผชิญ O ของเศรษฐกิจทั่วโลก การเติบโตของสังคมเมือง
และสิ่งแวดล้อมที่มีความเสื่อมโทรม ส่งผลให้
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร ประเทศไทยประสบปัญหาที่มีความรุนแรง
มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และซับซ้อนมาก เช่น มิติด้านสังคม จากข้อมูล
ทรงพระราชทาน ส.ค.ส. พ.ศ. 2547 ใหป้ วงชน รายงานความเหลอ่ื มลำ้� Global Weaith Report
ชาวไทยเป็นภาพประเทศไทยมีระเบิดล้อมอยู่ 2018 ของ Credit Suisse พบว่าประเทศไทย
4 ลูก มีภาพเรือส�ำเภาก�ำลังล่มและข้อความ ติดอันดับหน่ึงของโลกด้านความเหล่ือมล�้ำ
“สามัคคีเป็นพลัง ค้�ำจุนแผ่นดินไทย” ซึ่งเป็น ของทรัพย์สิน โดยคนไทยที่รวยท่ีสุดมีเพียง
ส.ค.ส. ส่งความสุขที่ส่ือความหมายที่ทรงพลัง ร้อยละ 1 แต่ถือครองทรัพย์สินร้อยละ 66.9
ต่อความคิดผู้คนมากที่สุดครั้งหน่ึงในโลก
มกี ารตคี วามหมายระเบดิ 4 ลกู หมายถงึ วกิ ฤต 4 ดา้ น
ได้แก่ 1. ภัยพิบัติธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม
(Environmental Crisis) 2. วิกฤตโรคระบาด
(Epidemic Crisis) 3. วกิ ฤตเศรษฐกจิ (Economic
Crisis) 4. วกิ ฤตความขดั แยง้ ทางสงั คม (Political/
Social Crisis) และในปัจจุบันนี้เราทุกคน
ได้พบกับปรากฏการณ์ ตามคำ� เตอื นจาก ส.ค.ส.
พระราชทานเมื่อ 16 ปีที่ผ่านมา ขณะเดียวกัน
ส.ค.ส ก็ยังมีค�ำส�ำคัญ คือ “สามัคคีเป็นพลัง
คำ้� จนุ แผน่ ดนิ ไทย” เสมอื นลายแทงหนทางออก
จากปญั หาท้ังมวล
เรามาถึงจุดนี้ได้อย่างไร? จาก
สถานการณ์โลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว
ทั้งการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีดิจิทัล

1เรียบเรียงโดย กรมการพฒั นาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

วารสารด�ำ รงราชานุภาพ 27

ของทรพั ยส์ นิ ทง้ั ประเทศ ขอ้ มลู ของสภาพฒั นาการ การเปลยี่ นผา่ นประเทศไทยจากประเทศทม่ี รี ายได้
เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ นับต้ังแต่ปี ปานกลางไปสปู่ ระเทศทมี่ รี ายไดส้ งู มคี วามมน่ั คง
พ.ศ. 2560 หนสี้ นิ ครวั เรอื นไทยสงู เปน็ อนั ดบั สอง และย่ังยืน สังคมอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข
ของเอเชยี รองจากเกาหลีใต้ และติดอันดบั 11 โดยอาศยั หลกั “ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง”
ของโลก จาก 74 ประเทศ ท่ามกลางเศรษฐกิจ เพื่อให้การพัฒนาในทุกมิติมีการบูรณาการ
ทม่ี แี นวโนม้ ชะลอตวั ความเหลอื่ มลำ�้ ทย่ี งั แกไ้ มต่ ก บนทางสายกลางเพ่ือ “ความสุขของคนไทย
ปัญหาสังคมหลายเร่ืองที่ก�ำลังเผชิญ อีกหน่ึง ทุกคน”
ปัจจัยท่ีก�ำลังสะท้อนให้เห็นว่าเป็นสัญญาณ
ท่ีน่ากังวล ก็คือปัญหาการว่างงาน เห็นได้  เศรษฐกจิ พอเพยี งสกู่ ารพฒั นาทยี่ งั่ ยนื 
จากข้อมูลการส�ำรวจสภาวการณ์ท�ำงาน
ของประชากร สำ� นกั งานสถติ แิ หง่ ชาตใิ นเดอื นตลุ าคม ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
พ.ศ. 2562 พบว่ามีผู้ว่างงานกว่า 3.5 แสนคน เป็นหลักปรัชญาท่ีพระบาทสมเด็จพระบรม
หรือคิดเป็นร้อยละ 0.9 เมื่อเปรียบเทียบ ชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช
กบั ชว่ งเวลาเดียวกันในปี พ.ศ. 2561 บรมนาถบพิตร พระราชทานแก่สังคมไทย
อีกปัญหาส�ำคัญท่ีมีผลต่อสภาวการณ์ ตั้ ง แ ต ่ พุ ท ธ ศั ก ร า ช 2 5 1 7 ห ลั ก ส� ำ คั ญ
ด�ำรงอยู่ของคนไทย คือ การประสบปัญหา ของหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงนั้น
สภาพแวดล้อมเลวร้ายอย่างครบถ้วนทุกด้าน เปน็ หลกั การทม่ี งุ่ “ความสขุ ” และ “ประโยชนส์ ขุ ”
ไม่วา่ จะเป็นอากาศ ผนื ดนิ และทอ้ งน�ำ้ ท้งั น�ำ้ จดื
และน้�ำทะเล ปัญหาการใช้สารเคมี ในการท�ำ
การเกษตร และเราทกุ คนจงึ มีโอกาสรับสารเคมี
เหล่าน้ีเข้าสู่ร่างกายผ่านการบริโภคพืชผักผลไม้
เพราะการตกค้างของสารเหล่าน้ี จากสภาพ
ปัญหาท่ีประเทศไทยก�ำลังเผชิญอยู่ในปัจจุบัน
ท่ีมีความผันผวน รุนแรง และมีความซับซ้อน
มากย่ิงข้ึน เพื่อเตรียมความพร้อมและวาง
รากฐานของประเทศในระยะยาวให้
มุ่งผลสัมฤทธ์ิ และสอดคล้องเชื่อมโยง
กบั เปา้ หมายของการพฒั นาทย่ี งั่ ยนื (Sustainable
Development Goals) กรอบยุทธศาสตรช์ าติ
(พ.ศ. 2560-2579) แผนพัฒนาเศรษฐกิจ
และสงั คมแห่งชาติ ฉบับท่ี 12 ทใี่ หค้ วามส�ำคัญ
กั บ ก า ร ก� ำ ห น ด ทิ ศ ท า ง ก า ร พั ฒ น า ท่ี มุ ่ ง สู ่

28 วารสารด�ำ รงราชานุภาพ

ของประชาชนและสงั คม “ความสขุ ” เปน็ สภาวะ ท่ีส�ำคัญและจ�ำเป็นต้องใช้ศาสตร์หลายศาสตร์
ทางจิตใจท่ีเป็นบวก เป็นผลมาจากทั้งปัจจัย และความรว่ มมอื จากหลายภาคส่วน จึงจะน�ำไป
ภายนอก คือ สภาพสังคม เศรษฐกจิ การเมอื ง สูเ่ ป้าหมายการพฒั นาท่ยี ง่ั ยนื
และสิ่งแวดล้อม และปัจจัยภายใน คือ ระดับ กรมการพัฒนาชุมชน จึงได้น้อมน�ำ
สติปัญญา วิธีคิด หลักคุณธรรมจริยธรรม ห ลั ก ป รั ช ญ า ข อ ง เ ศ ร ษ ฐ กิ จ พ อ เ พี ย ง
ของบคุ คลนน้ั “ประโยชนส์ ขุ ” คอื สงิ่ ทเ่ี ปน็ ประโยชน์ มาเป็นแนวทางการด�ำเนินงานพัฒนาชุมชน
ต่อสาธารณะและน�ำมาซึ่งความสุข สงบ และขบั เคลอื่ นภารกจิ โดยยดึ เปา้ หมายสกู่ ารพฒั นา
และเจรญิ กา้ วหนา้ ของสงั คม การจะบรรลสุ คู่ วามสขุ ท่ีย่ังยืน โครงการส�ำคัญท่ีได้รับความไว้วางใจ
และประโยชน์สุข คือมิติต่าง ๆ ของชีวิต จากกระทรวงมหาดไทย ไดแ้ ก่ “โครงการพฒั นา
และสังคมมีความสุข สงบ สมดุล พร้อมรับ หมู่บ้านและชุมชนท้องถ่ินตามหลักปรัชญา
กับความเปล่ียนแปลง มิติท่ีหลักปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพียง” เป็นการน้อมน�ำ
ข อ ง เ ศ ร ษ ฐ กิ จ พ อ เ พี ย ง ใ ห ้ ค ว า ม ส� ำ คั ญ หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งมาสกู่ ารปฏบิ ตั ิ
คอื มติ สิ งั คม เศรษฐกจิ สงิ่ แวดลอ้ ม และวฒั นธรรม ให้เป็นวิถีชีวิต โดยมีเป้าหมายให้ประชาชน
สำ� หรบั เปา้ หมายการพฒั นาทย่ี ง่ั ยนื (Sustainable ทุกครัวเรือนได้พัฒนาตนเอง “บนรากฐาน
Development Goals : SDGs) เป็นเปา้ หมาย ของวัฒนธรรมไทยและภูมสิ ังคม” ยึดแนวทาง
เกี่ยวกับการพัฒนาระดับนานาชาติ โดยมุ่งหวัง การพัฒนาที่ตั้งบนพื้นฐานของทางสายกลาง
ให้ทุกประเทศด�ำเนินการให้บรรลุเป้าหมาย และความไมป่ ระมาท คำ� นงึ ถงึ ความพอประมาณ
ภายในปี พ.ศ. 2573 เพอ่ื สรา้ งอนาคตของทกุ คน ความมีเหตุผล การสร้างภูมิคุ้มกันในตัวเอง
ให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีในทุกมิติอย่างท่ัวถึง ตลอดจนใช้ความรู้และคุณธรรมเป็นพ้ืนฐาน
และเท่าเทียม โดยไม่แบ่งแยก ซ่ึงครอบคลุม ในการดำ� รงชวี ติ อยา่ งมสี ติ ปญั ญา และความเพยี ร
ทั้งมติ สิ งั คม (People) เศรษฐกจิ (Prosperity) ซึ่งจะน�ำไปสู่ “ความสุข” ในการด�ำเนินชีวิต
ส่ิงแวดล้อม (Planet) สันติภาพ (Peace) อย่างแท้จริง โดยเน้นกระบวนการท�ำงาน
และหนุ้ สว่ นการพฒั นา (Partnership) โดยมจี ดุ เนน้ อ ย ่ า ง มี ล� ำ ดั บ ข้ั น แ ล ะ ใ ห ้ ค ว า ม ส� ำ คั ญ
ทส่ี ำ� คญั ของเปา้ หมาย SDGs คอื การมงุ่ ทจี่ ะกำ� จดั กับภูมิสังคมของแต่ละท้องถ่ิน เพื่อเป้าหมาย
ความยากจนในทุกมิติ ลดความเหล่ือมล้�ำ ส�ำคญั คอื “การมพี อกนิ พอใชข้ องประชาชน”
ทง้ั ในประเทศและตา่ งประเทศรบั มอื กบั การเปลย่ี นแปลง คอื การสรา้ งความสขุ และความเขม้ แขง็ ในระดบั
สภาพแวดลอ้ มและการเปลยี่ นแปลงสภาพภมู อิ ากาศ ครวั เรอื น เพอ่ื ใหเ้ ปน็ ฐานทมี่ น่ั คงของชมุ ชนสงั คม
อยา่ งไรกด็ ี ปญั หาเหลา่ นเี้ ปน็ ปญั หาทเ่ี ชอ่ื มโยงกนั และประเทศชาติ มุ่งสู่การพัฒนาที่ย่ังยืนต่อไป
อย่างซับซ้อน การพัฒนาอย่างบูรณาการ โดยกรมการพัฒนาชุมชนก�ำหนดกิจกรรม
(Integrated Development) จึงเป็นหลัก ทเ่ี ป็นพลังในการขับเคลือ่ นโครงการ ดังน้ี

วารสารดำ�รงราชานภุ าพ 29

 กิจกรรมแรก คือ การน้อมน�ำ นวตั กรรมทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั อาหารและของใชต้ า่ ง ๆ
โ ค ร ง ก า ร บ ้ า น นี้ มี รั ก ป ลู ก ผั ก กิ น เ อ ง ในชีวิตประจ�ำวันจากพืชผัก อาหารรักสุขภาพ
ในพระราชด�ำริของสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า อาหารรกั ษโ์ ลก ผลิตภณั ฑ์จากสมุนไพรพ้นื บ้าน
กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ าฯสยามบรมราชกมุ ารี น�ำไปสู่ “ชุมชนเกื้อกูล เพ่ิมพูนสามัคคี
มาขยายต่อยอดสู่กิจกรรม แผนปฏิบัติการ วถิ พี อเพยี ง” ทส่ี ามารถดแู ล ชว่ ยเหลอื และแบง่ ปนั
90 วนั “ปลกู ผกั สวนครวั เพอ่ื สรา้ งความมนั่ คง จั ด ตั้ ง ศู น ย ์ ข ย า ย เ ม ล็ ด พั น ธุ ์ ห รื อ ต ่ อ ย อ ด
ทางอาหาร” ระยะท่ี 1 ดำ� เนนิ การระหว่างวันที่ ในรูปแบบอื่น ๆ การขับเคลื่อนครั้งนี้มุ่งหวัง
1 เมษายน - 30 มถิ นุ ายน พ.ศ. 2563 มคี รวั เรอื น ให้เกดิ “ความมนั่ คงทางอาหาร” อยา่ งแท้จรงิ
เป้าหมายท้ังหมดจ�ำนวน 12.9 ล้านครัวเรือน ในทุกชุมชนท่ัวประเทศ ท�ำให้พี่น้องประชาชน
ครวั เรอื นทเี่ ขา้ รว่ มกจิ กรรม 12,601,491 ครวั เรอื น มีพืชผักปลอดภัยไว้กินเอง และแบ่งปัน รวมถึง
คิดเป็น 97.11% ท�ำให้มีผักกินเองในบ้าน ขยายผลต่อยอดสร้างรายได้ และส่ิงส�ำคัญ
โดยทไ่ี มต่ อ้ งซอื้ หา “ปลกู ผกั ทกี่ นิ กนิ ผกั ทป่ี ลกู ” เพื่อตอบสนองต่อเป้าหมายการพัฒนาที่ย่ังยืน
ประหยดั รายจา่ ยคดิ เปน็ มลู คา่ 600 ลา้ นบาท/วนั เปา้ หมายท่ี 2 ยตุ คิ วามหวิ โหย บรรลคุ วามมน่ั คง
หรือ 18,000 ลา้ นบาท/เดอื น รวมแล้วประหยดั ทางอาหาร ยกระดับโภชนาการ ส่งเสริม
ไดก้ วา่ 200,000 ลา้ นบาท/ปี (มลู คา่ ผกั 50 บาท/ การเกษตรกรรมท่ีย่งั ยนื
ครวั เรอื น/วนั )สงิ่ ทสี่ ำ� คญั ทสี่ ดุ คอื เกดิ การแบง่ ปนั กนั นอกจากการสง่ เสรมิ การสรา้ งความมน่ั คง
ระหว่างเพื่อนบ้าน มีมากน�ำมาจ�ำหน่าย ท า ง อ า ห า ร เ พ่ื อ ใ ห ้ ส ม า ชิ ก ใ น ค รั ว เ รื อ น
สร้างรายได้ให้ครอบครัว และเป็นพืชผัก มีอาหารสะอาดปลอดภัยแล้ว ยังมีกิจกรรมที่
ที่ปลอดภัยดีต่อสุขภาพ การขับเคลื่อนกิจกรรม ส่งเสริมให้ครัวเรือนที่เข้าร่วมโครงการบริหาร
ต่อเน่ืองในระยะท่ี 2 “สร้างวัฒนธรรมปลกู พืช จัดการขยะในครัวเรือนในรูปแบบที่เหมาะสม
ผักประจ�ำครัวเรือน” เป็นการผนึกก�ำลัง มีการแยกขยะ การท�ำขยะเปียก เพื่อเป็นปุ๋ย
ท้ังระบบ ท�ำให้ครบวงจร ส่งเสริมการปลูก บ�ำรุงดินและพชื รวมไปถึงการจัดการบา้ นเรอื น
ผักสวนครัวแบบเข้าถึงทุกครัวเรือน และ ใหน้ า่ อยถู่ กู สขุ ลกั ษณะ การใชท้ รพั ยากรอยา่ งคมุ้ คา่
สร้างเครือข่ายขยายผล เพื่อให้เกิดความย่ังยืน เปน็ การ “สรา้ งส่งิ แวดลอ้ มให้ย่ังยนื ” น�ำมาซ่ึง
อย่างแทจ้ รงิ เรมิ่ จาก “ความตอ่ เนอื่ งคอื พลัง”
ส่งเสริมการปลูกพืชผักท่ีปลูกอยู่แล้วให้เป็นไป
อย่างต่อเนื่อง ปลูกพืชผักเพ่ิมเติมจากเดิม
“ท�ำเป็นบ้าน สานเป็นกลุ่ม” ส่งเสริมให้เกิด
การรวมกลุ่มเพื่อบริหารจัดการผลผลิตส่วนเกิน
ให้มีมูลค่าเพ่ิม “ชุมชนสีเขียวเป็นมิตร
กบั สง่ิ แวดลอ้ ม” สรา้ งจติ วญิ ญาณรกั สง่ิ แวดลอ้ ม
“จากวัฒนธรรม สู่นวัตกรรม” ส่งเสริมให้เกิด

30 วารสารดำ�รงราชานภุ าพ

“ ก า ร มี สุ ข ภ า พ แ ล ะ ค ว า ม เ ป ็ น อ ยู ่ ท่ี ดี ” ในสังกัดกรมการพัฒนาชุมชนและบุคลากร
ของคนในครอบครัว รวมไปถึง “การสร้าง ใน 7 ภาคี ไดแ้ ก่ ภาครฐั ภาควชิ าการ ภาคศาสนา
ภูมิคุ้มกันทางสังคม” ด้วยกิจกรรมการสร้าง ภาคประชาชน ภาคเอกชน ภาคประชาสงั คม
ความสัมพันธ์ท่ีดีในครอบครัว การช่วยเหลือ ภาคส่ือมวลชน ให้มีความรู้ ความเข้าใจ
เอ้ือเฟื้อแบ่งปันและการดูแลชุมชนและสังคม ในการประยุกต์ใช้ศาสตร์พระราชาในการแก้ไข
สว่ นรวม นบั เปน็ การสรา้ งความเขม้ แข็งในระดบั ปญั หาทางดา้ นเศรษฐกจิ สงั คม และสงิ่ แวดลอ้ ม
ครัวเรือนซ่ึงเป็นรากฐานส�ำคัญของชุมชน รวมทั้ง เป็นการเชื่อมโยงเครือข่ายในพื้นท่ี
และประเทศ ทง้ั 7ภาคีดว้ ยการบรู ณาการการทำ� งานแบบมสี ว่ นรว่ ม
 กิจกรรมที่สอง ด้วยภารกิจ ด�ำเนินการในพื้นท่ีศูนย์ศึกษาและพัฒนาชุมชน
การสง่ เสรมิ การนอ้ มนำ� หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ 11 แหง่ และขยายผลในพนื้ ทวี่ ทิ ยาลยั การพฒั นา
พอเพียงสู่พ่ีน้องประชาชนปฏิบัติจนเป็นวิถี ชุมชน ศูนย์การเรียนรู้ด้านอาชีพด้านทุนชุมชน
ประกอบกับปรากฏการณ์ และสภาพปัญหา ของกรมการพัฒนาชุมชน และพื้นที่ชุมชน
สงิ่ แวดล้อม น�้ำทว่ ม วาตภัย ภัยแลง้ ระบบนเิ วศ และเครือข่ายการพัฒนาอีก 21 แห่ง รวมเป็น
เส่ือมโทรม รวมถึงสถานการณ์การแพร่ระบาด 32 แหง่ ในปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 และยกระดบั
ของเชื้อไวรัส โควิด 19 ปัญหาวิกฤตทางสังคม เป็นศูนย์ต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิต
ความยากจน หนี้สินเฉลี่ยรายครัวเรือนสูงข้ึน ตามหลกั ทฤษฎีใหม่ ประยกุ ต์สู่ “โคก หนอง นา
ตกงานถูกเลิกจ้าง โรงงานปิด ความเหลื่อมล้�ำ โมเดล”
ทางสงั คม ตลอดจนระบบการผลติ ทางการเกษตร โดยมเี ปา้ ประสงคส์ ำ� คญั คอื การเสรมิ สรา้ ง
ท่ี มี ค ว า ม สั ม พั น ธ ์ ต ่ อ เ นื่ อ ง กั บ ค ว า ม ม่ั น ค ง ความรู้ การพัฒนาคน และสร้างความเข้มแข็ง
ด้านอาหารและน้�ำ กรมการพัฒนาชุมชน ใ ห ้ ป ร ะ ช า ช น ส า ม า ร ถ พึ่ ง พ า ต น เ อ ง
จงึ ไดด้ ำ� เนนิ การ “พฒั นาพนื้ ทตี่ น้ แบบการพฒั นา โดยการน้อมน�ำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ
คณุ ภาพชวี ติ ตามหลกั ทฤษฎใี หม่ ประยกุ ตส์ ู่ โคก พอเพียงมาเป็นฐานในการด�ำรงชีวิตให้มี
หนอง นา โมเดล” โดยมงุ่ หวงั ใหพ้ น่ี อ้ งประชาชน ศูนย์กลางและเครือข่ายรองรับการด�ำเนินการ
ในชนบทซึ่งส่วนใหญ่เป็นเกษตรกรมีศักยภาพ การฝึกอบรม การสร้างองค์ความรู้ในการ
ใ น ก า ร บ ริ ห า ร จั ด ก า ร พื้ น ท่ี ใ ห ้ เ ห ม า ะ ส ม ประยุกต์ใช้ศาสตร์พระราชาในการแก้ไขปัญหา
อยา่ งเปน็ ระบบ เปน็ การพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ ทยี่ งั่ ยนื ทางด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม
โดยมกี ระบวนการส�ำคญั ได้แก่ รวมทั้งการประสานงานช่วยเหลือในยามเกิด
 โครงการ “ศูนย์ศึกษาและพัฒนา ภยั พิบตั ิ ทเี่ ป็นทีพ่ งึ่ ของประชาชนในประเทศได้
ชุมชนตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง” รวมท้ังเป็นการป้องกันปัญหาและลดผลกระทบ
โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือสร้างศูนย์เรียนรู้ศาสตร์ ทางสงั คมและสงิ่ แวดลอ้ ม ประกอบกบั เปน็ ตน้ แบบ
พระราชาน้อมน�ำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ในการแกป้ ญั หาการบรหิ ารจดั การนำ�้ ทว่ ม นำ�้ แลง้
สู่วิถีชีวิต ส�ำหรับฝึกอบรมและพัฒนาบุคลากร นำ้� เสยี มกี ารเพมิ่ พนื้ ทส่ี เี ขยี วและแหลง่ นำ้� เพมิ่ ขนึ้

วารสารด�ำ รงราชานุภาพ 31

จากการด�ำเนินการออกแบบและปรับปรุงพ้ืนที่ พ้ืนที่การเกษตรของพี่น้องประชาชนในชนบท
ตามศาสตร์พระราชาที่สอดคล้องกับสภาพ เปน็ การสรา้ งภมู คิ มุ้ กนั ทส่ี ำ� คญั ทงั้ ดา้ นเศรษฐกจิ
ภูมิสังคม ซ่ึงสอดคล้องกับแนวทางการพัฒนา สงั คม พลงั งาน และสง่ิ แวดลอ้ ม ซง่ึ เปน็ ทงั้ การแกไ้ ข
อยา่ งยง่ั ยนื ตามทอี่ งคก์ ารสหประชาชาตกิ ำ� หนดไว้ ปัญหาและพัฒนาสู่ความย่ังยืน รูปแบบ
 โครงการ “เสริมสร้างและพัฒนา การบริหารจัดการน้�ำและพ้ืนที่การเกษตรด้วย
ผู้น�ำการเปล่ียนแปลง” เพ่ือพัฒนาผู้น�ำชุมชน “โคก หนอง นา โมเดล” เป็นทางเลือก
ให้เป็นแกนน�ำ ในการขับเคล่ือนชุมชนเข้มแข็ง และทางออกสกู่ ารพฒั นาทยี่ งั่ ยนื และสอดคลอ้ ง
ด้วยการเป็นต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิต กับวถิ ีของประชาชนส่วนใหญข่ องประเทศ
โดยน้อมน�ำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
หลักทฤษฎีใหม่มาใช้ในการพัฒนาพ้ืนที่ของตน  จากพน้ื ทตี่ น้ แบบการพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ
เพ่ือเป็นตัวอย่างและเป็นศูนย์เรียนรู้ของชุมชน สู่การขยายผลเพือ่ การพฒั นาท่ยี ั่งยืน 
จ�ำนวน 1,500 คน และสร้างเครือข่ายผู้น�ำ
การพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ ดว้ ยภารกจิ สำ� คญั ของกรมการพฒั นาชมุ ชน
รูปแบบประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา โมเดล” ขั บ เ ค ลื่ อ น เ ศ ร ษ ฐ กิ จ ฐ า น ร า ก ใ ห ้ มั่ น ค ง
โดยจัดกระบวนการเรียนรู้ด้วยการฝึกปฏิบัติ เพ่ือให้พี่น้องประชาชนอยู่ในสังคมอย่างมีความสุข
ผ่านกิจกรรม “เอามื้อสามัคคี” ในพ้ืนท่ีแปลง จึ ง น� ำ ไ ป สู ่ ป ฏิ บั ติ ก า ร แ บ บ บู ร ณ า ก า ร
ผนู้ ำ� ตน้ แบบมากกวา่ 4,500 ครง้ั เกดิ เครือขา่ ย เพอื่ เตรยี มความพรอ้ มใน 4 มิติ คือ คน ความรู้
ผู้น�ำการพัฒนาคณุ ภาพชีวิต 22,500 คน เครือข่าย และการขยายผล เพื่อวางรากฐาน
โดยมีเป้าประสงคส์ ำ� คญั คือ การพัฒนา ก า ร พั ฒ น า เ ศ ร ษ ฐ กิ จ ฐ า น ร า ก ข อ ง ชุ ม ช น
พ้ืนท่ีการเรียนรู้แปลงผู้น�ำต้นแบบในรูปแบบ ให้แข็งแกร่งตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ
“โคก หนอง นา โมเดล” เพ่ือเป็นพ้นื ท่ีต้นแบบ พอเพียงและการด�ำเนินงานในระยะยาวเพ่ือให้
การพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับครัวเรือนในชุมชน สอดคล้องกับการด�ำเนินงาน “แผนปฏิบัติการ
การบรหิ ารจดั การพนื้ ท่ี ดนิ นำ�้ ปา่ และการเรยี นรู้ ขับเคลื่อนสืบสานศาสตร์พระราชาสู่เป้าหมาย
ด ้ า น ก สิ ก ร ร ม ธ ร ร ม ช า ติ ต า ม ห ลั ก ป รั ช ญ า ความย่ังยืนโลก” โดยมุ่งหวังแก้ปัญหาประเทศ
ของเศรษฐกิจพอเพียงในระดับครัวเรือน และปญั หาวกิ ฤตโลก ใน 3 ประเดน็ ทเี่ ปน็ เปา้ หมาย
เพ่ือการพัฒนาคุณภาพชีวิตที่มั่นคงและยั่งยืน
รวมท้ังเป็นแหล่งเรียนรู้ต้นแบบในชุมชนได้
เปน็ การเชอ่ื มตอ่ การเรยี นรเู้ พอื่ การพฒั นาชมุ ชน
อย่างยั่งยืนด้วยความพอเพียง โดยการบริหาร
จัดการพื้นที่ใช้สอยให้เกิดประโยชน์อย่างย่ังยืน
สร้างความม่ันคงด้านอาชีพ อาหาร พลังงาน
และทรพั ยากรของครวั เรอื นอยา่ งยงั่ ยนื  โดยเฉพาะ

32 วารสารดำ�รงราชานภุ าพ

ของการพัฒนาอย่างยั่งยืน คือ ด้านน้�ำ u สร้างพื้นที่เรียนรู้ชุมชนต้นแบบ
ดา้ นอาหาร ดา้ นพลงั งาน โดยการนอ้ มนำ� ศาสตร์ การพัฒนาคุณภาพชีวิต (Community Lab
พระราชาตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง Model for quality of life : CLM) ระดบั ตำ� บล
มาเป็นหลักในการปฏิบัติ และการขยายผล และพัฒนาพื้นที่ครัวเรือนต้นแบบการพัฒนา
สรู่ ะดบั ตำ� บลและชมุ ชน โดยดำ� เนนิ การโครงการ คุณภาพชีวิต (Household Lab Model
สำ� คญั 2 โครงการ ไดแ้ ก่ for quality of life : HLM) ระดับครัวเรือน
 โครงการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบ ด้วยการสนับสนุนการปรับรูปแปลงพ้ืนท่ี
การพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ (ขุด ปรับแต่งพื้นท่ีตามภูมิสังคม) พัฒนา
ประยกุ ตส์ ู่“โคก หนอง นา โมเดล” โดยการนอ้ มนำ� สภาพแวดล้อมตามแนวทางการบริหารจัดการ
เ อ า แ น ว คิ ด แ ล ะ ท ฤ ษ ฎี ก า ร พั ฒ น า พื้นท่ี โคก หนอง นา โมเดล และส่งเสริม
อันเนื่องมาจากพระราชด�ำริ กว่า 40 ทฤษฎี การพัฒนาคุณภาพชีวิตครัวเรือนต้นแบบ
ท่ีทรงพระราชทานไว้ให้ในการแก้ไขปัญหา โดยยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
ดา้ นเศรษฐกจิ สงั คม และสงิ่ แวดลอ้ มมาประยกุ ต์ และการผลติ ตามหลกั กสกิ รรมธรรมชาติ
กับแนวคิดการพัฒนาพ้ืนที่และการออกแบบ u สรา้ งนกั พฒั นาตน้ แบบ ในการพฒั นา
เชิงภูมิสังคมไทยเพ่ือการพึ่งตนเองและรองรับ พ้ื น ท่ี พั ฒ น า คุ ณ ภ า พ ชี วิ ต ป ร ะ ช า ช น
ภัยพิบัติ ในรูปแบบ “โคก หนอง นา โมเดล” ด้วยการสร้างงาน สร้างรายได้ ให้แก่เกษตรกร
สร้างการพัฒนาคุณภาพชีวิตให้เหมาะสม บณั ฑติ จบใหม่ กลมุ่ แรงงานทอ่ี พยพกลบั ทอ้ งถนิ่
กับหมู่บ้านในภูมิสังคมต่าง ๆ โดยบูรณาการ และชมุ ชนใหม้ คี วามรู้ ทกั ษะดา้ นการพฒั นาพนื้ ที่
การทำ� งานจากภาคภี าคสว่ นตา่ ง ๆ เพอ่ื สรา้ งงาน และมีรายได้
สร้างรายได้ ให้กับครัวเรือนและชุมชน u สรา้ งชมุ ชนแหง่ การเรยี นรู้สกู่ ารพฒั นา
ผ่านกระบวนการ 7 สร้าง ในพื้นที่เป้าหมาย พื้ น ที่ ต ้ น แ บ บ โ ค ก ห น อ ง น า โ ม เ ด ล
73 จังหวัด 575 อ�ำเภอ 3,246 ต�ำบล ผ่านกิจกรรม การรวมกลุ่มเอามอื้ สามคั คี
และ 25,179 ครัวเรือน ประกอบดว้ ย u สร้างพลังความร่วมมือ ด้วยการ
u สร้างคน ให้มีความรู้ความเข้าใจ บูรณาการความร่วมมือของภาคีการพัฒนา
ในหลักกสิกรรมสู่ระบบเศรษฐกิจพอเพียง ทุกภาคส่วนพัฒนาพื้นที่ต้นแบบระดับต�ำบล
ด้วยการฝึกอบรมหลักสูตรเพ่ิมทักษะระยะส้ัน จดั สรา้ งฐานการเรยี นรู้ 9 ฐานเรยี นรู้ เพอื่ การพงึ่ ตนเอง
การพัฒนากสิกรรมสู่ระบบเศรษฐกิจพอเพียง ได้แก่ ฐานการเรียนรู้กสิกรรมธรรมชาติ
รปู แบบ โคก หนอง นา โมเดล เพื่อให้ประชาชน ฐานการเรียนรู้คนหัวเห็ด ฐานการเรียนรู้
มีความรู้ ทัศนคติเชื่อมั่น และมีทักษะ คนเอาถ่าน ฐานการเรียนรู้คนรักษ์แม่ธรณี
การออกแบบ บริหารจัดการพื้นท่ีรูปแบบ ฐานการเรยี นรคู้ นตดิ ดนิ ฐานการเรยี นรคู้ นรกั ษน์ ำ้�
โคก หนอง นา โมเดล ฐานการเรียนรู้คนรักษ์แม่โพสพ ฐานการเรียนรู้
คนมไี ฟ และฐานการเรยี นรหู้ วั คนั นาทองคำ� เปน็ ตน้

วารสารด�ำ รงราชานุภาพ 33

u สรา้ งมาตรฐานการผลติ การแปรรปู ขยายตลาดการท่องเที่ยวชุมชน ฯลฯ
และการตลาดตามมาตรฐานอนิ ทรียว์ ถิ ีไทย และสร้างงานวิจัยชุมชนเพื่อยกระดับผลิตภัณฑ์
u สรา้ งระบบโปรแกรมและระบบฐาน หรือค้นหาอัตลักษณ์ของชุมชนการสร้าง
ข้อมูล พัฒนาระบบ Digital รองรับ Local นวัตกรรม ท่ีเหมาะสมกับภูมิสังคมของชุมชน
Economy เพ่อื สำ� รวจ ติดตาม และประเมนิ ผล สร้างการจัดการความรู้ในมิติการพ่ึงตนเอง
สมั ฤทธก์ิ ารพฒั นาพน้ื ทตี่ น้ แบบการคณุ ภาพชวี ติ ดา้ นครู คลงั ชา่ ง หมอ ของชมุ ชน รว่ มกบั สถาบนั
ตามหลกั ทฤษฎใี หม่ ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา การศึกษาในพื้นที่ชุมชนทั่วประเทศ สามารถ
โมเดล” เช่ือมโยงและต่อยอดให้กับวิสาหกิจชุมชน
ในการพัฒนาตามกระบวนการ 7 สรา้ ง ในดา้ นการพฒั นา การทอ่ งเทยี่ วชมุ ชน การเพม่ิ มลู คา่
ทำ� ใหเ้ กดิ การพฒั นาคนทคี่ ดิ พงึ่ ตนเอง เกดิ การบรหิ าร ผลผลติ และยกระดบั เศรษฐกจิ ฐานรากของชมุ ชน
จัดการพ้ืนท่ีภูมิสังคม เพ่ิมพื้นท่ีแหล่งน�้ำ รวมทงั้ สรา้ งการสอ่ื สารสงั คมใหเ้ กดิ กระบวนการ
และพนื้ ท่กี ักเกบ็ น้ำ� ฝน มีการฟ้นื ฟทู รพั ยากรดิน เ รี ย น รู ้ แ ล ะ ก า ร มี ส ่ ว น ร ่ ว ม ใ น ร ะ ดั บ ชุ ม ช น
ลดการชะล้างของหน้าดิน ส่งผลให้ประชาชน ระดับต�ำบล ระดับอ�ำเภอ ระดับจังหวัด
ส า ม า ร ถ ป ร ะ ก อ บ อ า ชี พ ท า ง ก า ร เ ก ษ ต ร ระดบั ประเทศ และระดบั นานาชาติ เรอ่ื ง การนอ้ มนำ�
ซึ่งเป็นอาชีพหลักของคนไทยส่วนใหญ่ในชนบท หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง (Sufficiency
ไดอ้ ยา่ งเหมาะสมตลอดทงั้ ปี เกดิ การสรา้ งความมนั่ คง Economy Philosophy: SEP) ในรูปแบบ
ทางอาหารให้กับครัวเรือน/ชุมชน เช่น ข้าว การท�ำงานตามศาสตร์พระราชา สู่การปฏิบัติ
สามารถเปน็ แหลง่ อาหารหลกั เลย้ี งดคู นในชมุ ชน จนเ ป็ นวิ ถี ชี วิ ตข องปร ะ ช า ช นให ้ บร ร ลุ
และระยะต่อไปเป็นการเพ่ิมพื้นท่ีป่าปลูก ตามเปา้ หมายเพอ่ื การพฒั นาทย่ี งั่ ยนื (Sustainable
ตามแนวพระราชดำ� ริ ปา่ 3 อย่าง เพ่อื ประโยชน์ Development Goals: SDGs) (SEP for SDGs)
4 อย่าง ซึ่งผลผลิตจะสามารถสร้างรายได้ ในรูปแบบและวิธีการต่าง ๆ ท่ีเข้าถึงคนได้
ใหก้ บั ครวั เรอื นในอนาคต นอกจากนี้ เพอื่ เสรมิ สรา้ ง ทกุ ระดบั และทุกวยั
พลังการพัฒนาที่ยั่งยืน ได้ส่งเสริมชุมชนให้
รวมตัวกันจัดต้ังกลุ่มเป็นกลุ่มอาชีพเพื่อสร้าง
วิสาหกิจชุมชน ซึ่งจะส่งผลให้เกิดการสร้าง
ความม่ันคงทางเศรษฐกิจ และสนับสนุน
กระบวนการผลติ ดว้ ยการสง่ เสรมิ และสนบั สนนุ
ให้วิสาหกิจชุมชนสามารถพัฒนายกระดับ
มงุ่ ไปสกู่ ารจดั ตง้ั บรษิ ทั วสิ าหกจิ เพอื่ สงั คมในระดบั ตำ� บล
เพื่อพัฒนาศักยภาพการเพิ่มผลผลิตต่าง ๆ
ทไ่ี ดจ้ ากในพน้ื ทด่ี ำ� เนนิ การ เพม่ิ มลู คา่ ดว้ ยการแปรรปู

34 วารสารดำ�รงราชานุภาพ

 โครงการพฒั นาหมู่บา้ นเศรษฐกิจ  สำ� เรจ็ ไดด้ ว้ ยเครอื ขา่ ยและความสามคั คี
พอเพียง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริม
การใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ท้ังนี้ความส�ำเร็จจะเกิดข้ึนสู่การพัฒนา
เป็นแนวทางในการพัฒนาหมู่บ้าน ให้มีระบบ ท่ียั่งยืนได้อย่างแท้จริงน้ัน ต้องมุ่งเน้นให้เกิด
ก า ร บ ริ ห า ร จั ด ก า ร ชุ ม ช น แ บ บ บู ร ณ า ก า ร การท�ำงานแบบมีส่วนร่วมของคนในชุมชน
ท่ีเข้มแข็งและพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนให้ม่ันคง เปน็ สำ� คญั ประกอบกบั การบรู ณาการในการทำ� งาน
ด้วยการพัฒนากลไกการขับเคลื่อนหมู่บ้าน ของทกุ ภาคสว่ นเพอื่ ใหค้ รวั เรอื นในหมบู่ า้ น/ชมุ ชน
เศรษฐกจิ พอเพยี ง ในระดบั พน้ื ที่ สรา้ งความเขา้ ใจ ไดร้ บั การพฒั นาอยา่ งบรู ณาการตามแนวปรชั ญา
แก่ครัวเรือนเป้าหมายให้ตระหนักถึงการปรับ ของเศรษฐกจิ พอเพยี งและทฤษฎใี หม่ โดยสอดคลอ้ ง
เปล่ียนการใช้ชีวิตและการพัฒนาหมู่บ้าน กับภูมิสังคมที่แต่ละพื้นที่มีความแตกต่างกัน
ให้สอดคล้องกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ ของปัจจัยพื้นฐาน ด้านศักยภาพ วิถีชีวิต
พอเพียง การก�ำหนดเป้าหมายและแผน วฒั นธรรมและอตั ลกั ษณ์ โดยเรมิ่ ตน้ จากการสรา้ ง
การพัฒนาหมบู่ า้ นในระดับครัวเรอื น กลุ่มอาชพี การพึ่งตนเองของครัวเรือน  การบริหารจัดการ
และชมุ ชน และการพฒั นาศนู ยเ์ รยี นรทู้ ฤษฎใี หม่ และระบบเศรษฐกิจในครัวเรือน ความร่วมมือ
รูปแบบ “โคก หนอง นา โมเดล” ด�ำเนินการ เกื้อกูลของชุมชน สร้างการท�ำงาน ในรูปแบบ
ในพน้ื ท่ี 76 จงั หวดั 701 อำ� เภอ 11,414 หมบู่ า้ น กลมุ่ การผลติ สร้างงาน สรา้ งอาชีพ สรา้ งรายได้
ท้ังน้ี จะเกิดพื้นที่ต้นแบบศูนย์เรียนรู้ และสร้างภูมิคุ้มกัน ท่ีเป็นสวัสดิการของชุมชน
ทฤษฎีใหม่รูปแบบ “โคก หนอง นา โมเดล” เป็นการสร้างความเข้มแข็งและพ่ึงตนเองได้
ขนาดพ้ืนที่ 1 ไร่ 8,780 แหง่ และขนาด 3 ไร่ ของชมุ ชน รวมทง้ั สรา้ งเศรษฐกจิ ฐานรากใหม้ น่ั คง
2,634 แห่ง ท่ีเป็นพ้ืนท่ีที่เอื้อต่อการเรียนรู้ ท�ำให้ประชาชนมีรายได้ มีอาชีพที่ม่ันคง
ดา้ นการนอ้ มนำ� ศาสตรพ์ ระราชา หลกั ทฤษฎใี หม่ มคี ณุ ภาพชวี ติ มคี วามสขุ และชมุ ชนมศี นู ยเ์ รยี นรู้
มาใช้ในการฟื้นฟูดิน การบริหารจัดการน�้ำ ตน้ แบบการพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ ดว้ ยหลกั ปรชั ญา
การบริหารจัดการป่าในรูปแบบ ป่า 3 อย่าง
เพอ่ื ประโยชน์ 4 อยา่ ง รวมถงึ การปลกู พชื 5 ระดบั
ตามหลักกสิกรรมธรรมชาติเพ่ือความมั่นคง
ด้านอาชพี และสงิ่ แวดลอ้ ม มกี ารบรหิ ารจดั การ
ดว้ ยเครอื ขา่ ยการเรยี นรู้ โดยหลกั การแหลง่ เรยี นรู้
ของประชาชนเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต
ของประชาชนและชุมชน น�ำมาซึ่งความย่ังยืน
ทง้ั ดา้ นอาหาร และทรพั ยากรธรรมชาติทส่ี ง่ ผลต่อ
การพัฒนาชีวิตของพี่น้องประชาชนอย่างย่ังยืน
ตอ่ ไป

วารสารดำ�รงราชานภุ าพ 35

ของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ทำ� ใหช้ มุ ชนมคี วามสามารถ ทั้งน้ีต้องขอขอบคุณภาคีหลักท่ีร่วมขับเคล่ือน
ใ น ก า ร พ่ึ ง ต น เ อ ง ส า ม า ร ถ เ ผ ชิ ญ กั บ วิ ก ฤ ต ภารกิจท้ังในระดับนโยบายไปสู่การปฏิบัติ
ค ว า ม เ ป ล่ี ย น แ ป ล ง ข อ ง ส ภ า พ ภู มิ อ า ก า ศ จนเกิดผลต่อพ่ีน้องประชาชน ได้แก่ สถาบัน
และภัยพิบัติธรรมชาติอย่างรุนแรง วิกฤต เทคโนโลยพี ระจอมเกลา้ เจา้ คณุ ทหารลาดกระบงั
ทางดา้ นโรคระบาด วกิ ฤตทางดา้ นความอดอยาก (สจล.) มูลนธิ กิ สกิ รรมธรรมชาติ มูลนิธิ รักษด์ ิน
และวิกฤตความขัดแย้งของสงครามเศรษฐกิจ รักษ์น้�ำ (Earth Safe Foundation)
หรอื สงครามรปู แบบต่าง ๆ ในอนาคต บริษัทเอาม้ือสามัคคีวิสาหกิจเพ่ือสังคม จ�ำกัด
กรมการพฒั นาชมุ ชนไดร้ บั ความรว่ มมอื ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร
ในการขบั เคลอื่ นภารกจิ ตา่ งๆ จากภาคเี ครอื ขา่ ย (ธกส.) การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย
การพฒั นา ทง้ั 7 ภาคี ไดแ้ ก่ ภาครฐั ภาควชิ าการ ร ว ม ถึ ง ส ถ า บั น ก า ร ศึ ก ษ า ใ น ร ะ ดั บ พื้ น ที่
ภาคศาสนา ภาคประชาชน ภาคเอกชน อีกหลายแห่ง และภาคีอ่ืน ๆ ท่ีไม่ได้กล่าวถึง
ภาคประชาสังคม ภาคสื่อมวลชน นับเป็น ที่มีเป้าหมายส�ำคัญร่วมกัน คือ “ประโยชน์สุข
ความร่วมมือการพัฒนาท่ีย่ังยืน โดยร่วมเป็น ของประชาชนและประเทศชาต”ิ เพอื่ การพฒั นา
หุ้นส่วนและพลังส�ำคัญในการพัฒนาพื้นท่ี อย่างย่ังยนื ในอนาคต
ตน้ แบบ เพอื่ การพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ อยา่ งแทจ้ รงิ

เป้าหมายการพัฒนาทยี่ ่ังยืน (Sustainable Development Goals: SDGs)

กรมสง่ เสริมการปกครองท้องถน่ิ

ดือนกันยายน พบ.ศท. บ25า5ท8ขปอรงะกเทรศมสมสาง่ ชเิกสขรอมิ งสกหาปรรปะกชาคชราอติไงดท้รับอ้ รงอถงวนิ่ าใรนะกาารรพขัฒบั นเคาอลยอ่ื ่างนยก่ังยารืนดำ� เนนิ งานขบั เคลอ่ื น
หจะมบายรเรฉลพุเปาะ้าเหจมาะาจยงภาแยลใะเนป2รา้ 3ะห0ยมะตาเัววยชลก้วีาัดา1ร15พเปปฒั ี้าปหนรมาะาทกยอยี่กบาง่ั รดยพ้วนืัฒย น1(Sา7อuเยsป่าta้างหยin่ังมaยาืนbยlกeเนาร้นDพใeหัฒv้คeนวlาาoอมpยสm่าางคeยัญnั่งtยกืนับGoals: SDGs)
ทัง้ 3 มติ ิของการพัฒนาอย่างย่ังยืนท้ังด้านเศรษฐกิจ สังคมและส่ิงแวดล้อมในรูปแกบรบมบสูรณ่งเาสกราริมการปกครองทอ้ งถิน่
วมเพอ่ื ไม่ท้ิงใครไวข้ ้างหลัง
บกรมส่งเสรมิ การปกครองทอ้ งถนิ่ ไดน้ าเปา้ หมายการพัฒนาท่ีย่ังยืนมาบรรจุในแผนยุทธศาสตร์
ดกสราาตเปนรรกเิน์เขกคก้าิดราถอจรึงจางบกัดทรปบ้อิกัญรางกส ิกรถหามาทิ่นารรี่มาคพสพีคชวาัฒุณิาธ.กศมานเภข.รมไาาณมอ2ื่ออพ่เ5งะเยทขด6ขส่า่าอือ1องหเงทนงยร–ปอียกั่งัฐงยรม2นัคโืน5ะใย์กดน6ชารยก5พยปาเาฉนก.ชใรศพนคพา.พารปัฒตะอ.2รศิปไงน5ะ.ดสรา7เ2่วะข้ดร35นชอ็ันบ5ทางซยรช8ป้อ่ึงุทนองรจปถธะใงะรน่ินศเวบทะใพาาเหรศส้ืทนรร้มทตทศละีมาร่ีชุ ใา์ทนหต่ี บ้เร3กฐทิดากแนปาลัญรทะสหปี่ม่งาารเคขะสอวเรดางิม็นกมสาดเหรนังกลกับา่ือลสหม่านนวลุนนด้า้ี
รงกับภารกิจแลเะปห้านห้ามทาี่ตยาภมากยฎในหรมะายยะขเอวลงอาง1ค5์กรปปี กปครระอกงอสบ่วดน้วทย้องถ่ิน ซึ่งมีหน้าท่ีและอานาจ
การสาธารณะแล1ะ7กเิจปกา้รหรมสาายธกาารรณพะฒั เพน่อื าปอรยะา่ โงยยชัง่ นยข์ ืนองโปดรยะมชี า1ช6น9ในท้องถิ่นตามหลักการพัฒนา
มนารอรทอรับปงั้งสกปถกสจาิ่ครน่งธาะเรกาสเอคนรดรงือณิม็้ันนสแใทว่ะกนลนี่ทแาบะทล้เอ1สการสทปอ้ทะ่ิัเงบยเนบสงป้าากแก่ถับาัญยาร้หิจวนิ่หาิงสมตกญมดรมยน่อสแราัตลปา่ัุนยงรลรยยิใ้อุท้รยกมาะนกเับืงามทธฉสนรารปศจ่ีัรฐสใาพทจพานธะรธมาัดั้สงรเฒะาัรปะดกรตดรสูปนเ็นมุาลรณิ้ทจาารแนป์กทอาะศนธูบาญร้ัยงะิทึภกระเาบ่ทจษ่ีพศตโาง3ยี่ใบงย้พาัอฒรหชใง่ัูรงกษ้คหนยนมแสณาวน้แืาฐ์แิลตอรากกกากเะิดขมจนา่ป่กปิจัสคอดรน้รรา2สาลใบงะะรหค3่ง้อกสชชรแเค้ัญ0งัิาสาากงวลกชชกรรคาาะตันบินับพมมรมักวสัฒแชาำ� คล้ีนรวญััมดะาี
องถ่ินเพ่ือการหสน่วุนเรส่วรมิมเกพาื่อรไเมปท่็นงิ้ปใรคะรเไทวศ้ขทา้ งี่พหัฒลนงั าแล้วและ ให้มีมาตรฐาน ท่ีมาของการก�ำหนดประเด็น
ยุทธศาสตร์เกิดจากปัญหาความไม่เท่าเทียม
ในการพัฒนาของประเทศท�ำให้เกิดปัญหา
เทศไทย 4.0 สำ� หรบั กรมสง่ เสรมิ การปกครองทอ้ งถนิ่ ความเหลอ่ื มลำ้� และขอ้ จำ� กดั ในการเขา้ ถงึ บรกิ าร
พพคทบัฒ่ือวราราปานยิมกยราเาะหไโทรดโดลย้ทอย้ ื่อชงหาเมนถฉงลลิ่กนพ์สา้าาุขทายแระข2กสปไี่ผลอศดทอ5ะิ่่รางงรึกงก้อม้น6นแคับปษาง5สม์�กำวรรถสา่งาเพรดะิ่นแเปใมทปชสัฒลนลใา้ดาากรนป้นะอใชหุมิลคพหากรนมกมครท้ืน้ะปาแาอุณารเทราลรดยสงภะี่หะงปม็นสากชากด่าก่ธวยาพาาาง้คาานุบทชรไชรรกรนรนทีวธพรณอับลิตศ้เอรัฒงชมศแสางจแทุมือกุนสขถรุลใ้อก่ชปใต่ินษนาะหงับนรรทกมแถฐะ้ขค์ทาี่ีบยชนิ่กกผวยรี่ า่ั้งาทิานจาย3ชวยมพยบกยนหืเน.ใรากปุสศตทนนะททาลาั.ง้ทาธดมรี่ใี่ยเคไ2ศ้ันอบนสภนป5มง่างคกา้นแห6ถเรสแุณาปสกล1กิ่นรตลลภราาิจอทงิมยระ–ขรายแาดพ์อ่าลใ้งาใหงะอนนทค้จงกปทใชก่ัคววานทันบีม่ากาถ์กนั้งรกมบีคภึครงกวจจปมาุณทารนาัดารการอรแภบคเกคจกปเงลานรสรขัดิจส็นะพิกอรึ้ยนแทใ่วปงิามขนาลส�นรำอรสอกก่วสะบะทยรงจานาห้าเร่ารร้นอธทดงัฐนพงิกางลค็้อนไ้ัฒาราโถรดงวดดทณรกิ่ถนนาลังย่ีตส็ด่ินมะางกเาีาฉซลมธพ่ึง่ากามาวรฎะีนหณปห้ีเนชรมะ้าื่อะาแทชมยลี่แาโขะยชลอกงนะงโิจใออดนก�ำงยพนครตื้นร์การทมจรง่ี
ดยดาเนินการผส่านับกลสยนุทนธ์ แแลละะพแัฒนวนทาากงากราดร�ำพเัฒนินกาากราจรัดรบวรมิกพาลรังองคส์การธภาารคณีทะุกเพภาอื่ คปสร่วะนโยรช่วนมข์ องประชาชนในทอ้ งถน่ิ
พัฒนาองค์กรปกสคารธอางรสณ่วนะทข้อองงถอิ่นงใหค้ป์กรระปสกบครวาอมงสสา่วเรน็จทใน้อกงาถริ่นพัฒนาตตาามมหแลนักวกทาารงพกัฒารนพาัฒอนยา่างยั่งยืน รวมท้ังส่งเสริม
ตามเป้าหมาย การพัฒนาแหง่ สหสั วรรษ (Sustainable Development แGลoะalสsน:ับSDสGนsุน)การจัดการศึกษาให้แก่ประชาชน
ในท้องถ่ิน และนอกจากน้ันในบทบัญญัติ
ในรัฐธรรมนูญท่ีให้ความส�ำคัญกับการจัดท�ำ
บริการสาธารณะและกิจกรรมสาธารณะท่ีต้อง
สอดคลอ้ งกบั รายไดข้ ององคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถนิ่
และที่จะเป็นประโยชน์แก่ประชาชนในท้องถ่ิน
ส� ำ ห รั บ ป ร ะ เ ด็ น ที่ ท ้ า ท า ย ต ่ อ ยุ ท ธ ศ า ส ต ร ์

วารสารดำ�รงราชานุภาพ 37

การพัฒนาการส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น  สนับสนุนการใช้กลไกขององค์กร
คือ การเสริมสร้างประสิทธิภาพการจัดบริการ ปกครองส่วนท้องถ่ินในการร่วมเสริมสร้าง
ส า ธ า ร ณ ะ ข อ ง ท ้ อ ง ถิ่ น เ พื่ อ ก า ร ห นุ น เ ส ริ ม การยตุ คิ วามหวิ โหย บรรลคุ วามมน่ั คงทางอาหาร
การเป็นประเทศท่ีพัฒนาแล้วและยุทธศาสตร์ และยกระดบั โภชนาการ และสง่ เสรมิ เกษตรกรรม
ประเทศไทย 4.0 ท่ี ยั่ ง ยื น เ พื่ อ คุ ณ ภ า พ ชี วิ ต ข อ ง ป ร ะ ช า ช น
การพัฒนาท้องถิ่นท่ีผ่านมาท�ำให้ ในความรบั ผดิ ชอบขององคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถนิ่
ประชาชน ชุมชน ก้าวหน้าไปหลายด้าน  ประสานความร่วมมือเชิงนโยบาย
ท้ังการเสริมสร้างความมั่นคงในอาชีพ รายได้ ระหว่างกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น
หลายองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินมีบทบาท และกระทรวงสาธารณสขุ เพอ่ื การรว่ มดำ� เนนิ งาน
ในการท�ำใหจ้ ำ� นวนคนยากจนลดลง และพฒั นา รว่ มกนั ตามภารกจิ ขององคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ
การบริการทางการศึกษาและการสาธารณสุข  บรู ณาการความรว่ มมือจากองคก์ ร
ใหข้ ยายในทอ้ งถนิ่ อยา่ งทว่ั ถงึ มากขน้ึ อยา่ งไรกด็ ี ภาคีทุกภาคส่วนในการร่วมสร้างหลักประกัน
การแก้ไขปัญหาความเหล่ือมล้�ำและการพัฒนา ว่าประชาชนในท้องถ่ินทุกคนมีการศึกษา
คุ ณ ภ า พ ชี วิ ต แ ก ่ ป ร ะ ช า ช น ต า ม ภ า ร กิ จ ท่ีมีคุณภาพอย่างครอบคลุม เท่าเทียม
ขององคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ ยงั เปน็ ความทา้ ทาย และสนบั สนุนโอกาสในการเรียนรู้ตลอดชีวติ
โดยเฉพาะทอ้ งถน่ิ ในพนื้ ทห่ี า่ งไกล และการยกระดบั  สรา้ งกลไกรว่ มเชงิ พนื้ ท่ี เพอื่ ใหภ้ าคี
คณุ ภาพในการจดั บรกิ ารสาธารณะ ใหม้ มี าตรฐาน ทุกภาคส่วนมีส่วนร่วมกับองค์กรปกครอง
เพ่ือประโยชน์สุขของประชาชนพร้อมรับมือ สว่ นทอ้ งถนิ่ ในการบรรลคุ วามเสมอภาคระหวา่ งเพศ
กั บ ค ว า ม เ ป ล่ี ย น แ ป ล ง แ ล ะ ค ว า ม จ� ำ เ ป ็ น และให้อ�ำนาจของผู้หญิงและเด็กหญิงทุกคน
ตอ่ การพฒั นาของประเทศ โดยดำ� เนนิ การผา่ นกลยทุ ธ์ ส่งเสริมความร่วมมือระหว่างกรมส่งเสริม
และแนวทางการพฒั นา การรวมพลงั องคก์ รภาคี การปกครองท้องถ่ิน และหน่วยงานด้านการ
ทุกภาคส่วนร่วมหนุนเสริมการพัฒนาองค์กร พฒั นาสงั คมและความมนั่ คงของมนษุ ย์ เพอื่ รว่ ม
ปกครองส่วนท้องถิ่นให้ประสบความส�ำเร็จ ป ฏิ บั ติ ก า ร ยุ ติ ก า ร เ ลื อ ก ป ฏิ บั ติ ทุ ก รู ป แ บ บ
ในการพัฒนาตามแนวทางการพัฒนาท้องถ่ิน ทม่ี ตี อ่ ผหู้ ญงิ และเดก็ หญงิ ในทกุ ท่ี ขจดั ความรนุ แรง
ท่ีย่ังยืน ตามเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืน ทุกรูปแบบท่ีมีต่อผู้หญิงและเด็กหญิง ทั้งใน
(Sustainable Development Goals : SDGs) ที่สาธารณะและท่ีรโหฐาน รวมถึงการค้ามนุษย์
ประกอบด้วยแนวทางการพฒั นา ดังน้ี การกระท�ำทางเพศ และการแสวงประโยชน์
 เสรมิ สรา้ งมาตรการ กลไก โดยการมี ในรูปแบบอื่นที่เป็นปัญหาในท้องถ่ินตามภารกิจ
ส ่ ว น ร ่ ว ม เ ชิ ง บู ร ณ า ก า ร ใ น เ ชิ ง น โ ย บ า ย และบทบาทขององค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน
ของกรมส่งเสริมการปกครองท้องถ่ินเพื่อการมี  พัฒนาคุณภาพชีวิตแก่ประชาชน
ส่วนร่วมในการยุติความยากจนทุกรูปแบบ ในท้องถ่ินให้มีน�้ำและสุขอนามัยส�ำหรับทุกคน
ในทุกที่ ในความรับผิดชอบขององค์กรปกครอง และมกี ารบริหารจดั การทยี่ ง่ั ยนื
สว่ นท้องถ่นิ

38 วารสารดำ�รงราชานภุ าพ

นโยบายความยงั่ ยนื ดา้ นสงิ่ แวดลอ้ ม เครอื เจรญิ โภคภณั ฑ์
และเป้าหมายความยั่งยืน ปี 2563 ด้านการดูแลรักษา
ทรพั ยากรนำ้�

การดำ� เนนิ งานทสี่ ำ� คญั ของกรมสง่ เสรมิ การจดั การศึกษาและการจดั กระบวนการเรยี นรู้
การปกครองทอ้ งถน่ิ ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน
 เป้าหมายหลักท่ี 4 สร้าง ให้สอดคล้องกับแนวทางการจัดการศึกษา
หลักประกันว่าทุกคนมีการศึกษาที่มีคุณภาพ ท้องถิ่น แนวทางการส่งเสริมการปฏิบัติตาม
อย่างครอบคลุม เท่าเทียมกัน และสนับสนุน มาตรฐานวิชาชีพครู เพ่ือให้การจัดการศึกษา
โอกาสในการเรยี นรู้ตลอดชีวติ ทอ้ งถิ่นเปน็ ไปอย่างมีประสทิ ธิภาพ
 กรมสง่ เสรมิ การปกครองทอ้ งถนิ่  จดั การอบรมโครงการพฒั นา
ไดแ้ ตง่ ตง้ั คณะกรรมการการจดั การศกึ ษาทอ้ งถนิ่ ผู้ประกอบวิชาชีพครู : กลุ่มสาระการเรียนรู้
โดยมีอ�ำนาจหน้าท่ีในการให้ข้อเสนอแนะ วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี/คณิตศาสตร์
ดา้ นนโยบาย แนวทาง แผนงานในการพฒั นางาน เพ่ือพัฒนาการจัดการเรียนรู้วิทยาการค�ำนวณ
วิชาการ เสนอรปู แบบวิธีการตรวจสอบ ควบคุม สรา้ งสรรคน์ วตั กรรมและพฒั นาสมรรถนะครยู คุ ใหม่
คุณภาพและมาตรฐานการศึกษา แนะแนว
ท า ง ก า ร จั ด ร ะ บ บ ป ร ะ กั น คุ ณ ภ า พ ภ า ย ใ น
สถานศึกษาสังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
เสนอแนะแนวทางการพัฒนาหลกั สตู ร แนวทาง
การจดั ทำ� สาระการเรยี นรขู้ องหลกั สตู ร แนวทาง

วารสารด�ำ รงราชานุภาพ 39

โดยมวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอื่ ใหค้ รกู ลมุ่ สาระการเรยี นรู้   เป้าหมายหลักท่ี 6 สร้าง
วิ ท ย า ศ า ส ต ร ์ แ ล ะ เ ท ค โ น โ ล ยี / ก ลุ ่ ม ส า ร ะ ห ลั ก ป ร ะ กั น เ ร่ื อ ง น้� ำ แ ล ะ ก า ร สุ ข า ภิ บ า ล
การเรียนรคู้ ณติ ศาสตร์ และครวู ชิ าคอมพิวเตอร์ ใหม้ กี ารจดั การอยา่ งยง่ั ยนื และมสี ภาพพรอ้ มใช้
ระดับประถมศึกษา สังกัดองค์กรปกครอง สำ� หรับทกุ คน
สว่ นทอ้ งถนิ่ ทกุ แหง่ ไดเ้ พมิ่ พนู ความรู้ความสามารถ  การควบคุมคุณภาพน�้ำ
หลกั การสอน กระบวนการจดั กจิ กรรมการเรียน จากตนู้ ำ�้ ดม่ื หยอดเหรยี ญใหไ้ ดต้ ามเกณฑม์ าตรฐาน
การสอนวทิ ยาการคำ� นวณ  ทกั ษะในการออกแบบ ก�ำหนด กรมส่งเสริมการปกครองท้องถ่ิน
กิจกรรมการเรียนรู้ สามารถน�ำไปประยุกต์ใช้ ไดด้ ำ� เนนิ การตามพระราชบญั ญตั กิ ารสาธารณสขุ
ในหน่วยการเรียนรู้ แผนการจัดการเรียนรู้ พ.ศ. 2535 และทแี่ ก้ไขเพิ่มเติม กำ� หนดแนวทาง
ทกี่ ำ� หนดเปา้ หมายการเรยี นรู้ เนน้ ความสามารถ ก า ร ค ว บ คุ ม ก า ร ป ร ะ ก อ บ กิ จ ก า ร ตู ้ น้� ำ ด่ื ม
ในการออกแบบขนั้ ตอนวธิ กี ารแกป้ ญั หาเชงิ คำ� นวณ หยอดเหรียญ เน่ืองจากตู้น้�ำดื่มหยอดเหรียญ
ด้วยคอมพิวเตอร์ รวมท้ังมีความรู้ ความเข้าใจ เ ป ็ น ส ถ า น ที่ ท่ี ผ ลิ ต น้� ำ บ ริ โ ภ ค บ ร ร จุ ข ว ด
ทิศทางการจัดการศึกษา และการพัฒนา หรอื ใสภ่ าชนะตา่ ง ๆ โดยมกี ารจา่ ยเงนิ เปน็ คา่ นำ้� บรโิ ภค
สมรรถนะผปู้ ระกอบวชิ าชพี ครู และจรรยาบรรณ ณ สถานท่ีผลิตน้�ำ ซ่ึงเป็นผลิตภัณฑ์ที่ต้องมี
และคุณลักษณะของผู้ประกอบวิชาชีพครู การควบคุมคุณภาพให้ได้ตามมาตรฐานคุณภาพ
ในศตวรรษท่ี 21 นำ�้ บรโิ ภค โดยคณุ ลกั ษณะของตนู้ ำ้� ดมื่ หยอดเหรยี ญ
ตอ้ งมคี วามปลอดภยั ทนทาน และไมเ่ ปน็ อนั ตราย
ต่อสุขภาพ โดยน้�ำท่ีน�ำมาผลิตต้องสะอาด
คุณภาพดี ปลอดภัยจากสิ่งแปลกปลอม
ปร า ศจา ก ก ล่ิ นแ ล ะ ร ส ที่ ไ ม ่ พึ งปร ะ ส งค์
ซ่ึงผู้ประกอบกิจการตู้น�้ำด่ืมหยอดเหรียญ
ต้องหมนั่ ตรวจสอบคุณภาพนำ�้ เปน็ ระยะ เพื่อให้
ได้ตู้น�้ำด่ืมหยอดเหรียญท่ีคงสภาพดี ใช้งาน
ไดอ้ ยา่ งปลอดภยั ตามคำ� แนะนำ� ของคณะกรรมการ

40 วารสารดำ�รงราชานภุ าพ

สาธารณสุข เร่ือง แนวทางการควบคุม หยอดเหรียญ สามารถออกเป็น
การประกอบกิจการตู้น�้ำด่ืมหยอดเหรียญ ก ฎ ห ม า ย เ พื่ อ ใ ช ้ ค ว บ คุ ม
พ.ศ. 2553 ใ ห ้ ผู ้ ป ร ะ ก อ บ กิ จ ก า ร ป ฏิ บั ติ
ในปัจจุบันตู้น้�ำดื่มหยอดเหรียญ ตามกฎหมายควบคุมคุณภาพ
ส่วนใหญ่ใช้ระบบกรองน�้ำ ถ้าระบบการกรอง มาตรฐานได้โดยออกเป็น
มีประสิทธิภาพดีน�้ำที่ได้จากการกรองคุณภาพ ข้อก�ำหนดท้องถิ่น ข้อบัญญัติ
ควรผ่านเกณฑ์มาตรฐานท้ังหมด แต่มีบางส่วน หรอื เทศบญั ญตั ิ เรอ่ื ง การควบคมุ
พบว่าคุณภาพน้�ำ ท่ีผลิตไม่ผ่านมาตรฐาน การประกอบกิจการตู ้ น�้ ำ ด่ื ม
ซ่ึงเกิดจากหลายปัจจัย เช่น คุณภาพน้�ำดิบ หยอดเหรียญ ซ่ึงออกตาม
จากระบบประปาบางแห่งมีความกระด้างสูง พระราชบญั ญตั กิ ารสาธารณสขุ พ.ศ. 2535 ได้
ท�ำให้เกิดตะกรันหรืออุณหภูมิของน�้ำสูงท�ำให้  การจัดสรรเงินอุดหนุน
รสชาตขิ องนำ้� เปลยี่ นได้ หรอื กรณขี องผปู้ ระกอบ เฉพาะกิจ เงินอุดหนุนส�ำหรับสนับสนุน
กิจการไม่ดูแล บ�ำรุงรักษาสภาพตู้น้�ำดื่ม การก่อสร้าง/ปรับปรุงและพัฒนาแหล่ง
ให้คงสภาพดีได้ เป็นต้น ซึ่งผู้บริโภคบางส่วน กักเก็บน้�ำให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
เ ลื อ ก ใ ช ้ บ ริ ก า ร ตู ้ น้� ำ ด่ื ม ห ย อ ด เ ห รี ย ญ ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 กรมส่งเสริม
จากความสะดวกใกล้บ้าน ราคาถูก การปกครองท้องถ่ิน ได้จัดสรรงบประมาณ
และความสะอาดที่เห็นจากภายนอก รายจ่ายประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564
ดังน้ัน จึงควรมีการควบคุมดูแล เงินอุดหนุนเฉพาะกิจ เงินอุดหนุนส�ำหรับ
ตู้น�้ำดื่มหยอดเหรียญให้ได้คุณภาพ สนับสนุนการก่อสร้าง/ปรับปรุงและพัฒนา
มาตรฐาน โดยหน่วยงานภาครัฐ แหลง่ กกั เกบ็ นำ้� ใหแ้ กอ่ งคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถนิ่
สามารถใช้แนวทางในการควบคุม จำ� นวน 554 แหง่ วงเงนิ 1,646,576,000 บาท
กำ� กบั ดแู ล ผปู้ ระกอบกจิ การตนู้ ำ�้ ดมื่ เพื่อให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นน�ำไปพัฒนา
และจดั หาแหลง่ นำ้� สะอาดเพอ่ื การอปุ โภคบรโิ ภค
แก้ไขปัญหาและบรรเทาความเดือดร้อน

วารสารดำ�รงราชานุภาพ 41

ของประชาชนจากภยั แลง้ ฟน้ื ฟสู ภาพแหลง่ นำ�้ เดมิ onepage/info05.jsp เพ่ือใช้ในการรวบรวม
ให้สามารถเก็บกักน�้ำได้อย่างมีประสิทธิภาพ ข้อมูลแหล่งน�้ำต่าง ๆ ในชุมชน มาวิเคราะห์
ส�ำหรับเตรียมความพร้อมในการป้องกัน วางแผน และบรหิ ารจดั การนำ�้ เพอ่ื ใหค้ นในชมุ ชน
และลดความเสย่ี งจากภยั แลง้ และอทุ กภยั ในพนื้ ท่ี มีน�้ำใช้อุปโภคบริโภค ใช้ในการเกษตร
 การจดั ทำ� ระบบขอ้ มลู กลาง อย่างพอเพียง ท้ังยังรวมถึงการป้องกัน
ด้านการบริหารจัดการน้�ำ กรมส่งเสริมการ และบรรเทาปัญหาจากอุทกภัย ได้อย่าง
ปกครองท้องถ่ิน ได้จัดท�ำระบบข้อมูลกลาง มีประสิทธิภาพ
ดา้ นการบรหิ ารจดั การนำ�้ http://info.dla.go.th/

 เป้าหมายหลักที่ 15 ปกป้อง ด้วยสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จ
ฟื้นฟู และสนับสนุนการใช้ระบบนิเวศ พระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
บนบกอย่างย่ังยืน จัดการป่าไม้ที่ยั่งยืน ทรงมพี ระราชดำ� รเิ กยี่ วกบั การอนรุ กั ษพ์ นั ธกุ รรมพชื
ต ่ อ สู ้ ก า ร ก ล า ย ส ภ า พ เ ป ็ น ท ะ เ ล ท ร า ย “การสอนและอบรม ให้เด็กมีจิตส�ำนึก
หยุดการเสื่อมโทรมของที่ดินและฟื้นสภาพ ในการอนรุ กั ษพ์ ชื พรรณนน้ั ควรใชว้ ธิ กี ารปลกู ฝงั
กลบั มาใหมแ่ ละหยดุ การสญู เสยี ความหลากหลาย ให้เด็กเห็นความงดงาม ความน่าสนใจ
ทางชวี ภาพ และเกิดความปิติท่ีจะท�ำการศึกษาและอนุรักษ์
 โครงการอนรุ กั ษพ์ นั ธกุ รรมพชื พืชพรรณต่อไป การใช้วิธีการสอนการอบรม
อันเนื่องมาจากพระราชด�ำริ สมเด็จพระเทพ ท่ีให้เกิดความรู้สึกกลัวว่า หากไม่อนุรักษ์แล้ว
รตั นราชสุดาฯ สยามบรมราชกมุ ารี (อพ.สธ.) จะเกดิ ผลเสยี เกดิ อนั ตรายแกต่ นเองจะทำ� ใหเ้ ดก็

42 วารสารด�ำ รงราชานุภาพ

เกิดความเครียด ซึ่งจะเป็นผลเสียแก่ประเทศ ใหถ้ กู ตอ้ ง ตามแนวพระราชดำ� รคิ มู่ อื การดำ� เนนิ งาน
ในระยะยาว” โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช ฐานทรพั ยากรทอ้ งถน่ิ และงานสวนพฤกษศาสตร์
อันเน่ืองมาจากพระราชด�ำริฯ ได้ด�ำเนินงาน โรงเรียน แสดงถึงท่ีมาและความส�ำคัญ
สนองพระราชดำ� รจิ ดั ตง้ั งาน “สวนพฤกษศาสตร์ เป้าหมาย และวัตถุประสงค์ของโครงการ
โรงเรียน” เพ่ือเป็นสื่อในการสร้างจิตส�ำนึก พันธุกรรมพืชฯ แนวทางการด�ำเนินงานฐาน
ด้านอนุรักษ์พันธุกรรมพืช โดยให้เยาวชนนั้น ทรัพยากรท้องถ่ิน สวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน
ไดใ้ กลช้ ิดกับพชื พรรณไม้ เห็นคุณค่า ประโยชน์ การอนุรักษ์ ความหมายของงานฐานทรัพยากร
ความสวยงามอันจะก่อให้เกิดความคิดท่ีจะ ทอ้ งถนิ่ วตั ถปุ ระสงค์ วธิ ดี ำ� เนนิ งาน และการบรหิ าร
อนุรักษ์พืชพรรณต่อไป ซึ่งสามารถด�ำเนินการ จดั การเรยี นรงู้ านฐานทรพั ยากรทอ้ งถน่ิ การบรหิ าร
ส ว น พ ฤ ก ษ ศ า ส ต ร ์ ใ น พื้ น ท่ี ข อ ง โ ร ง เ รี ย น และการจดั การเรยี นรู้ วธิ กี ารดำ� เนนิ งาน รวมทั้ง
เปน็ การจดั แหลง่ การเรยี นรทู้ สี่ รา้ งโอกาสใหน้ กั เรยี น การประเมินองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
ไ ด ้ เ ผ ชิ ญ กั บ ค ว า ม เ ป ็ น จ ริ ง ต า ม ธ ร ร ม ช า ติ เ พ่ื อ ใ ห ้ ก า ร เ รี ย น รู ้ น� ำ ไ ป สู ่ ก า ร พั ฒ น า ต น
ของสงิ่ มชี วี ติ โดยเฉพาะตน้ ไม้ ตลอดจนสง่ิ มชี วี ติ อนื่ องค์กร สังคม และประเทศชาติ ท้ังน้ี
ที่อยู่อาศัยสัมพันธ์กับพืชพรรณไม้ทั้งหลาย มีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสมัครเข้าร่วม
และรวมถงึ ระบบนเิ วศทเ่ี กอื้ กลู กนั ของธรรมชาติ โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเน่ืองมาจาก
ในบริเวณนั้น สวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน พระราชดำ� ริฯ แลว้ จ�ำนวน 4,239 แห่ง
จงึ เปน็ การรวบรวมพนั ธไ์ุ มท้ มี่ ชี วี ติ มแี หลง่ ขอ้ มลู จากที่กล่าวมาข้างต้น
พรรณไม้ มกี ารศกึ ษาตอ่ เนอ่ื ง มกี ารเกบ็ ตวั อยา่ ง กรมสง่ เสรมิ การปกครองทอ้ งถน่ิ ไดน้ ำ� เปา้ หมาย
พรรณไมแ้ หง้ พรรณไมด้ อง มกี ารรวบรวมพนั ธไ์ุ ม้ การพฒั นาทยี่ ง่ั ยนื มาใชใ้ นการขบั เคลอื่ นองคก์ ร
ท้องถ่ินเข้ามาปลกู รวบรวมไว้ในโรงเรยี น บนั ทกึ ปกครองส่วนท้องถิ่นตามแผนยุทธศาสตร์
ข้อมูลและภูมิปัญญาท้องถิ่นเก่ียวกับพันธุ์ไม้ กรมสง่ เสรมิ การปกครองทอ้ งถน่ิ พ.ศ. 2561 – 2565
มีมุมส�ำหรับศึกษาค้นคว้าและมีการน�ำไปใช้ ที่เก่ยี วขอ้ งทั้ง 3 เปา้ หมายหลกั ไดแ้ ก่ เป้าหมาย
ประโยชน์เป็นสื่อในการท่ีจะให้นักเรียนเยาวชน ที่ 4, 6 และ 15 ในการลดความเหลื่อมล้�ำ
แ ล ะ ป ร ะ ช า ช น ท่ั ว ไ ป ไ ด ้ มี ค ว า ม เ ข ้ า ใ จ และข้อจ�ำกัดในการเข้าถึงบริการท่ีมีคุณภาพ
เห็นความส�ำคัญของพืชพรรณเกิดความรัก ของรัฐที่เช่ือมโยงโดยตรงกับภารกิจและหน้าที่
หวงแหน และรจู้ กั การนำ� ไปใชป้ ระโยชนอ์ ยา่ งยง่ั ยนื ตามกฎหมาย ขององค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน
กรมส่งเสริมการปกครอง ซ่ึงมีอ�ำนาจหน้าท่ีดูแลในการจัดท�ำบริการ
ท้องถิ่นได้จัดท�ำคู่มือการด�ำเนินงานฐาน สาธารณะและกจิ กรรมสาธารณะ เพอื่ ประโยชน์
ทรัพยากรท้องถิ่นและงานสวนพฤกษศาสตร์ ของประชาชนในทอ้ งถน่ิ ตามเปา้ หมายการพฒั นา
โรงเรียนเพ่ือใช้เป็นแนวทางในการด�ำเนินงาน ทีย่ ่งั ยนื ตอ่ ไป