วารสารดำรงราชานุภาพ : ฉบับที่ 62

วารสารด�ำ รงราชานุภาพ 93

ภาพท่ี 4 นางสาวผ่องพรรณ กัลลประวิทย์
ผูช้ ว่ ยผู้ว่าการการไฟฟ้านครหลวง เข้ารบั รางวลั
เกียรติคุณ (Sustainability Disclosure
Award 2020)

ส�ำหรับตัวอย่างโครงการที่ด�ำเนินการ ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม โดยเดินหน้า
เพื่อสนับสนุนความย่ังยืนสากลของการไฟฟ้า ต ่ อ ย อ ด จ า ก โ ค ร ง ก า ร ส า ย ไ ฟ ฟ ้ า ใ ต ้ ดิ น
นครหลวง ได้แกโ่ ครงการ Smart Metro Poles ซง่ึ เปน็ หนงึ่ ในภารกจิ หลกั ในการสรา้ งความมน่ั คง
for Thailand’s Coast Protection นอกจาก ของระบบจ�ำหน่ายพลังไฟฟ้า และยังเป็น
มุ่งม่ันพัฒนาองค์กรให้มีความเข้มแข็งในการ โ ค ร ง ก า ร ห ลั ก เ พื่ อ สั ง ค ม แ ล ะ สิ่ ง แ ว ด ล ้ อ ม
ด�ำเนินงานการไฟฟ้านครหลวงในฐานะผู้ดูแล ที่ด�ำเนินงานมาอย่างต่อเน่ือง โดยการน�ำ
ระบบจ�ำหน่ายไฟฟ้าในพื้นที่กรุงเทพมหานคร เสาไฟฟ้าที่ถูกรื้อถอนจากโครงการดังกล่าว
นนทบุรี และสมทุ รปราการแล้ว ยังไดเ้ ล็งเห็นถงึ น�ำมาปักเป็นแนวริมชายฝั่ง (MEA’s Model)
ความส�ำคัญในการปรับตัวให้รองรับเทคโนโลยี เพ่ือป้องกันปัญหาการกัดเซาะในบริเวณชายฝั่ง
ทเี่ กดิ ขนึ้ เพอื่ ใหส้ ามารถตอบสนองความทา้ ทาย ทะเลของเขตบางขุนเทียนและบริเวณชายฝั่ง
ต่าง ๆ โดยการเพิ่มประสิทธิภาพพลังงาน ปอ้ มพระจลุ จอมเกลา้ รวมถงึ การสรา้ งความรว่ มมอื
เพื่อวถิ ีชีวติ เมืองมหานคร ตามวสิ ยั ทัศน์ใหม่ คอื ร่วมใจร่วมกันปลูกป่าชายเลน เพ่ิมพื้นท่ีสีเขียว
“Energy for City Life, Energize Smart ฟอกอากาศด้วยออกซเิ จนบรสิ ทุ ธิ์ ตามโครงการ
Living” ซึ่งยังคงเน้น Core Competency Smart Metro Poles for Thailand’s Coast
ในเร่ืองการจ่ายไฟฟ้าและการสร้างความม่ันคง Protection (กฟน. ป้องกันชายฝั่งทะเลไทย)
ของระบบไฟฟ้า โดยมุ่งสร้างสรรค์นวัตกรรม ซึ่งเป็นแนวทางการบริหารจัดการทรัพยากร
ขับเคล่ือนระบบพลังงานอัจฉริยะ เพ่ือวิถีเมือง ที่เหลือจากการด�ำเนินงานหลักขององค์กร
มหานคร ตลอดจนการพัฒนา การบริการ เพอ่ื นำ� มาสรา้ งมลู คา่ เพมิ่ และเกดิ เปน็ ประโยชน์
ท่ที นั สมัยในรูปแบบ Digital Service ครบวงจร สูงสุดทง้ั ตอ่ สังคม ส่ิงแวดล้อม และประเทศชาติ
เสรมิ สรา้ งความสะดวกรวดเรว็ และมปี ระสทิ ธภิ าพ นอกจากน้ีโครงการ Smart Metro
ในการใช้ชีวิตในแบบ Smart Living Poles for Thailand’s Coast Protection
เพื่อตอบสนองความต้องการของประชาชน นี้ยังได้รับการสนับสนุนเป้าหมาย SDGs 14 :
ตอ่ การใหบ้ รกิ ารของ กฟน. ควบคกู่ บั การดำ� เนนิ งาน อนุรักษ์และใช้มหาสมุทร ทะเล และทรัพยากร
ด้านความรับผิดชอบต่อสังคม และไม่สร้าง ทางทะเลอย่างยั่งยืนเพ่ือการพัฒนาที่ย่ังยืน

94 วารสารดำ�รงราชานุภาพ

เปา้ หมาย 14.2 : ปอ้ งกนั การพงั ทลายของชายฝง่ั เมื่อวันท่ี 29 เมษายน พ.ศ. 2563
โดยเสาไฟฟ้า การลดลงของพลังงานคล่ืน การไฟฟา้ นครหลวง ไดร้ บั 2 รางวัลใหญ่ในงาน
การตกตะกอนชายฝั่งการเพิ่มขึ้นของพื้นดิน ประกาศรางวลั Asia Sustainability Reporting
และความเสอื่ มโทรมดา้ นขา้ ง การกดั เซาะชายฝง่ั Awards (ASRA) 2019 รายงานความยั่งยืน
ค ว า ม ห ล า ก ห ล า ย แ ล ะ ค ว า ม ส ม บู ร ณ ์ ข อ ง ประจ�ำปี พ.ศ. 2561 โดยรางวัลที่การไฟฟ้า
ทรัพยากรสัตว์น้�ำและระบบนิเวศป่าชายเลน นครหลวงได้รับในงานดังกล่าว ประกอบด้วย
ในพน้ื ทน่ี น้ั การพงั ทลายของชายฝง่ั ทม่ี เี สาไฟฟา้ Asia’s Best Sustainability Report (Public
สามารถชว่ ยปอ้ งกันการพงั ทลายของชายฝัง่ Sector) ระดับ Gold (ระดบั สูงสุด) ท่มี อบให้แก่
ผลจากการดำ� เนนิ งานเพอ่ื ลดผลกระทบ องค์กรภาครัฐที่รายงานการพัฒนาอย่างยั่งยืน
ด้านส่ิงแวดล้อมของประเทศ โดยเฉพาะปัญหา ยอดเยยี่ มระดบั เอเชยี และรางวลั Asia’s Best
การกัดเซาะชายฝั่งในพื้นท่ีอ่าวไทยตอนบน SDG Reporting ระดับ Gold (ระดับสูงสุด)
(อ่าวไทยรูปตัว ก) ด้วย MEA’s Model ท่ีมอบให้แก่องค์กรท่ีรายงานการด�ำเนินงาน
การปกั เสาไฟฟา้ แทนไมไ้ ผเ่ พอื่ เปน็ แนวกนั คลนื่ ฯ ซึ่งสะท้อนการสนับสนุนการพัฒนาอย่างย่ังยืน
ทั้งบริเวณป้อมพระจุลฯ และขยายผลไปพื้นที่ ของสหประชาชาตยิ อดเยี่ยมระดับเอเชยี ถือเปน็
บริเวณบางขุนเทียน ท�ำให้การไฟฟ้านครหลวง รางวลั ทสี่ ำ� คญั ในระดบั เอเซยี ซง่ึ ยงิ่ เปน็ การยนื ยนั
เป็นรัฐวิสาหกิจของประเทศไทยที่ได้รับรางวัล ให้เห็นถึงความมุ่งม่ันของการไฟฟ้านครหลวง
ASIA RESPONSIBLE ENTERPRISE AWARDs ในการขับเคล่ือนเพ่ือมุ่งสู่องค์กรท่ีมีการพัฒนา
(AREA) สาขา Green Leadership ปี พ.ศ. 2561 และบริหารงานอย่างย่ังยืนตามหลักการสากล
ซ่ึงรางวัล AREAs เป็นรางวัลท่ีคณะกรรมการ ของ GRI (Global Reporting Initiative) และ
มอบให้กับองค์กรในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิค สนับสนุนเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืนสากล
โดยพิจารณาจากการบูรณาการการมีส่วนร่วม (Sustainability Development Goals : SDGs)
การน�ำปัญหาของ สังคม ชุมชน เพ่ือป้องกัน
ปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมเข้ามาเป็นวิถี แนวทาง
ทิศทางการด�ำเนินงานขององคก์ ร

ภาพที่ 5 รางวัล Asia Responsible
Entrepreneurship Awards 2018
ในสาขา Green Leadership

วารสารด�ำ รงราชานุภาพ 95

ภาพท่ี 6 Asia’s Best Sustainability Report (Public Sector) ระดบั Gold (ระดบั สูงสุด)
และรางวัล Asia’s Best SDG Reporting ระดับ Gold (ระดบั สงู สุด)

นอกจากน้ีในปี พ.ศ. 2563 การไฟฟ้า สหประชาชาติ (Sustainable Development
นครหลวงไดร้ บั รางวลั ชนะเลศิ Asia Responsible Goals: SDGs) การไฟฟ้านครหลวงมุ่งม่ัน
Entrepreneurship Awards 2020 สาขา สู่การเป็นองค์กรพลังงานเพื่อวิถีชีวิตเมือง
Investment in People ในฐานะองค์กร มหานคร เดินหน้าพัฒนาด้านงานบริการ
ในภมู ภิ าคเอเชยี ทมี่ คี วามโดดเดน่ เรอื่ งการดำ� เนนิ ที่เป็นเลิศ สร้างความพึงพอใจแก่ประชาชน
นโยบายทคี่ ำ� นงึ ถงึ อาชวี อนามยั และความปลอดภยั อย่างต่อเนื่อง โดยหน่ึงในสถานที่ส�ำคัญ คือ
ของพนักงาน และผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ห้องเวรแก้ไฟฟ้าขัดข้องท่ีอยู่ในที่ท�ำการไฟฟ้า
ควบคู่ไปกับการค�ำนึงถึงผลกระทบต่อสังคม นครหลวงเขตท้ัง 18 เขต จึงได้ด�ำเนินการ
และสิ่งแวดล้อม เพื่อพัฒนากระบวนการ จัดประกวดโครงการพัฒนาสภาพแวดล้อม
ท�ำงานและส่งมอบคุณค่างานบริการแก่ลูกค้า บริเวณห้องเวรแก้ไฟฟ้าขัดข้อง ตามแนวทาง
ประชาชน และสังคม จากโครงการ “Lively 5ส รวมทั้งมาตรฐานด้านความปลอดภัย
Workplace, Better Service” หรือโครงการ และด้านสิ่งแวดล้อมอ่ืน ๆ ท่ีเก่ียวข้อง โดยมี
พัฒนาสภาพแวดล้อมบริเวณห้องเวรแก้ไฟฟ้า วัตถุประสงค์เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพในด้าน
ขัดข้อง จากองค์กร Enterprise Asia ถือเป็น การท�ำงานของเจ้าหน้าท่ี และการอ�ำนวย
การตอกย�้ำความส�ำเร็จของการมุ่งพัฒนางาน ค ว า ม ส ะ ด ว ก แ ก ่ ป ร ะ ช า ช น ใ น ก า ร ติ ด ต ่ อ
บรกิ ารเพอ่ื ลกู คา้ และประชาชน พรอ้ มสนบั สนนุ ขอรบั บรกิ าร ทงั้ ในดา้ นสภาพแวดลอ้ มทส่ี วยงาม
เ ป ้ า ห ม า ย ค ว า ม ย่ั ง ยื น ส า ก ล ข อ ง อ ง ค ์ ก า ร และเกิดความปลอดภยั มอี าชวี อนามยั ท่ดี ี

96 วารสารดำ�รงราชานภุ าพ

ภาพท่ี 7 นายกรี พฒั น์ เจียมเศรษฐ์ ผู้ว่าการการไฟฟา้ นครหลวง หรือ กฟน. รบั รางวัลชนะเลศิ
Asia Responsible Entrepreneurship Awards 2020 สาขา Investment in People



สำ� หรบั กลยทุ ธ์ในช่วง 3 - 5 ปี ข้างหน้า อย่างต่อเนื่อง รวดเร็วและสะดวกสบาย
การไฟฟ้านครหลวงมุ่งเน้นการน�ำเทคโนโลยี ดว้ ยการมงุ่ มนั่ พฒั นาระบบจำ� หนา่ ยไฟฟา้ ทมี่ น่ั คง
ดิจิทัลมาใช้ในภารกิจเพ่ือสร้างสรรค์นวัตกรรม ปลอดภัย เพียงพอ เช่ือถือได้ ควบคู่กับ
ขับเคลื่อนระบบพลังงานอัจฉริยะเพ่ือวิถีชีวิต การสง่ เสรมิ การใชพ้ ลงั งานสะอาดทง้ั ภายในองคก์ ร
เมอื งมหานคร (Innovate and operate smart และสนับสนุนองค์กรภายนอก เพื่อการพัฒนา
energy system to empower city life for อยา่ งยงั่ ยนื ของประชาชน สงั คม และสงิ่ แวดลอ้ ม
smart living) เพ่ือให้การใช้ชีวิตประจ�ำวัน ทั้งในระดับประเทศและสากลอย่างต่อเน่ือง
และการประกอบธุรกิจ ด้วยพลังไฟฟ้าเป็นไป ต่อไป

ประเทศไทยมีไฟฟ้าใช้เป็นครั้งแรก7เม9่ือปี พ.ศ. 24
เจา้ อยู่หัวรัชกาลท่ี 5 ผู้ให้กาเนิดกิจการไฟฟ้าในประเทศไทย ค

“การไฟฟ้าสว่ นภูมิภาค เ(มPื่อคEรAงั้ ม)บี รสรด่คูาศวกั ดาิ์เมปน็ ยเจั่ง้าหยมืนน่ ไ”วยวรนาถ โดยท่านได้ติดต้ังเคร

ทปทก่ีรรางรทกมฏรทาวหบ่าาบฝรรห่ารลนดะ้าาอซของ่ึุนงเนธปกุลา็นาีงพทรรขต่ีไะฟ้าง้ักบรกาฟาารรชทะา้ ไกทฟสพารฟ่วรวรน้าแงะสกลภบ่วละูมานาปทภิโภรสหาะูมมมคชิภเใา1ดนาช็คจปนพ1ัจมรจาะบุ ดเันจูแ้าสใอนงยไวฟู่หนั

สว่างขนึ้ ในวังหลวงทันที จากนัน้ มาไฟฟา้ ก็เริ่มแพรห่ ลายไปตาม





ประเปทรศะไเททยศมไีทไฟยฟม้าไี ฟใชฟ้เปา้ ใ็นชคเ้ ปรน็ั้งแครรกงั้ เแมร่ือกปเมี พอื่ ป.ศี . 2427 ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า
เจ้าอยู่หัวรพัชก.ศา.ลท2่ี 452ผ7ู้ใหใ้กนารเนัชิดสกมิจัยกขาอรไงฟพฟร้าะใบนาปทระสเมทเศดไ็จทย คือ จอมพลเจ้าพระยา สุรศักดิ์มนตรี (เจิม แสงชูโต)
เม่อื ครัง้ มบี พรระดจาศลุ จักอดม์เิ ปเก็นลเจา้ เา้ จหา้ มอืน่ยห่ไู ววั ยวรรชั นกาถลทโดี่ 5ยทผ่าใู้ นหไก้ ดำ� ้ตเนิดดิ ต้ังเครื่องกาเนิดไฟฟ้า เดินสายไฟฟ้าและติดดวงโคมไฟฟ้า
ทีก่ รมทหากรจิหกนาา้ รไซฟึ่งฟเปา้ ใน็ นทป่ีตรัง้ะกเทระศทไทรยวงคกอื ลจาโอหมมพใลนเปจา้ัจพจรบุ ะนั ยาในวนั ท่ีเปดิ ทดลองใช้แสงสวา่ งด้วยไฟฟ้าเป็นครั้งแรกน้ัน
ปรากฏว่าบสรุ ศรกัดดาขมิ์ ุนนตราีง(เจขมิ้ารแาสชงกชาโู ตรแ) เลมะอ่ื ปครระงั้ ชมาบี ชรนรดมาศดกัูแดสิ์ งไฟฟ้าอย่างแน่นขนัดด้วยความต่ืนตาตื่นใจ เม่ือความ
ทรงทราบเฝป่า็ลนะเจออ้างหธมุลื่นีพไรวะยบวารทนพารถะบโดาทยสทม่าเนด็จไดพ้ตระิดเตจ้ัางอยู่หัวรัชกาลท่ี 5 ทรงโปรดเกล้าฯ ให้ติดต้ังไฟฟ้าแสง
สวา่ งขึน้ ในเไวคฟังรฟหอ่ื า้ ลงทกวกี่ำ�งรเทนมนั ดิททไหฟี าจฟราหา้กนนเา้ ด้ันซนิมงึ่ สาเปาไฟน็ยทไฟฟต่ี้าฟงั้กกา้เ็ รรแะมิ่ลทแะรพตวดิรง่หดกลวลงาาโโยหคไมมปตามกกวรังรมเมทจท้าหหนาารารหยหนนา้ ซ้าซงึ่ เึ่งปเน็ปทน็ ตี่ทง้ัต่ี กงั้ รกะรทะรทวรงวกงลกาลโหามโหปมจั ปจบุจั นจั บุ นั จ

ในปัจจุบัน ในวันที่เปิดทดลองใช้แสงสว่าง การไฟฟ้าส่วนภูมิภาคมีที่มาเร่ิมจากการเป็น
ด้วยไฟฟ้าเป็นคร้ังแรกนั้น ปรากฏว่าบรรดา กระทรวงมหาดไทย และก่อตั้งไฟฟ้าเทศบาลเมืองนครปฐมเป็
ขนุ นาง ข้าราชการและประชาชนมาดูแสงไฟฟ้า มีการปรับปรุงแผนกไฟฟ้า เป็น กองไฟฟ้า สังกัดกรมโยธาเท
อ ย ่ า ง แ น ่ น ข นั ด ด ้ ว ย ค ว า ม ตื่ น ต า ตื่ น ใ จ กองไฟฟ้าภูมิภาคในภายหลัง ในช่วงหลังสงครามโลกคร
เม่ือความทรงทราบฝ่าละอองธุลีพระบาท สาธารณูปโภคพื้นฐานด้านไฟฟ้า จึงออกพระราชกฤษฎีกา ซ
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 5 ในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 16 มีนาคม พ.ศ. 2497 ก่อต้ัง อง
กรมทหารใทหนนรวงา้ งั โซหป่งึ ลรเปวดงน็ เทกทนั ลตี่ ท้ัง้ากีฯจราะใกทหนร้ตวนั้ ิงดมกตาลไั้งาฟไโฟฟหฟา้มกป้าเ็ แจัรจม่ิสบุแงสนัพวร่ห่างลขา้ึนย มีการไฟฟ้าอยู่ในความดูแล จานวน 117 แห่ง อยู่ภายใต้การค
จจแออลมมะพรพลัฐลบเจเาจ้าลา้พพโรดระยะยมาารี สัฐสรุ มศรุ นศักตกดั รดม์ิ ีวนม์ิ ่าตนกราตีรร(กเี (จรเิมะจทมิ แรสแวงสงชมงโูชหตโูา)ตด)ไทยมีอานาจกา

สใมกกนราีอกระธางาทารไชรรฟปกณวรฟจิ งับูปจ้มาเไไ กกาปโมหภปฟรนภาอรื่าูตมมฟเุคุรงกดบาพิสภ้แพาเาไมกา.ผเทาปศืร้นษวธทนค.ยไงักาฐ็านศ2ฟกเใราาจแ4นเบไแณฟนรม้า7ฟลภาผไ้ด่ืนอา3สะฟฟลา้าวสุขานกต้าเยนันฟย่ว่ออม่กกเทหไน้มาตือปฟรไี่ลสา้ังภะง1็ฟนฟใไั่งวนูท6นมฟ้าฟนกรคิภฟใมพวจภ้อนราีนา้า.งึศงูปงมชเใคามอท.ไินฐคภ่วมหฟ2อศมมงาี4กาทกฟบหเค7ดี่พอพมป้าา7มไล.ลารงท็นศัีมสงทะเเบย.จสมกัีรงี่มร2ุังิ่การือมงแาา4รหัคดงาชจลเ9ปนวรกรภกะา7ริ่ัมดคารกกิฤบับกรแจมมอ่กษปป่อาราโตโารฎตยฐกกลล้ังงุรีกั้งมธกเาาเปอคปเง็นซทร็นค1คพภสพ่ึงัแ้งศจ์กเรูา.รมใรทศผับหั้างงะธียิภีร.หทน่ส้ไรบาาไาววี่สาลอก2เฟรคร้เัชดอ4มงไฟณยี ใกกแฟง9ื่งอ้นาูโรรรปฤ7วสฟดภรกะัฐษันโ่วย้ัฐาทาแบภนฎทเบใดยมลรภาคีกน่ีราห6ื่วะอลูม.าพกลมงปลเิภมเนอื้พมนหซรัหงาีนูญง.หะฐึ่งค็น็ศนาบกใใาาใ.คคคหมุนจราดน2มวซว้ีไทศาชไ4าดวื่อาทภใุนพ่7วม้เน้มาริมจย3บ.งจศอรนจดื่อห�าำ.งตาแทาไวเผลลช2่อปลฟเะันูอ้ังก4กปมเะ็นาทฟสบ9ิรจนา็นเใ7ี่งมียปจใ้วานใ6นคนยาสลแกนกรนี่ลายจพา5มกาาุเธะึรนรงบ.ีนมาลศปฝสาอชกราโ้าา่.รรร่ืออลคสยนษะณ้า2สเมกกบรกงา4ปังส้าา7าค็นุทขศ7งมและส่ิงแวดล
มีการไฟฟ้าแอผยนู่ใกนไคฟวฟาา้ มเดปูแน็ ลกอจงาไนฟวฟนา้ สงั 1ก1ดั 7กรแมหโ่งยธอายเทู่ภศายบใาตล้การคเมวอ่ืบวคนั ุมทขี่อ1ง6กรมมนี โายคธมาเพท.ศศบ. า2ล49ก7ระกทอ่ รตวงั้ งอมงหคา์กดาไรทย
และรฐั บาลกรโะดทยมรวีรงฐั มมหนาตดรไวี ทา่ ยกาแรลกะรเะปทลรยี่ วนงชมอื่ หเาปดน็ ไทกยอมงไีอฟาฟนา้าจกาไกฟับฟโด้าสย่วทน่วั ภไปูมิภาค มีทุนจดทะเบียน 5 ล้านบาท

1 เรยี บเรียงโดย ดร.มนูญ ใจซอ่ื รองผอู้ �ำ นวยการฝ่ายสังคมและสงิ่ แวดลอ้ ม สายงานยทุ ธศาสตร์ การไฟฟ้าสว่ นภูมภิ าค

1 เรียบเรยี งโดย ดร.มนูญ ใจซือ่ รองผ้อู านวยการฝา่ ยสงั คมและส่งิ แวดล้อม สายงานยุทธศาสตร์ การไฟฟ้าสว่ นภมู ิภาค

ทว่ั ปรซะเึ่งทปศัจจุบันมีลูกค้ามากกว่า 20 ล้านราย และมีสานักงานการไฟฟ้าเพื่อให้บริการจานวน 959 สานักงาน ครอ

4 ภาค ท9ั่ว8ประวาเทรสศารด�ำ รงราชานุภาพ

สานกั งานใหสญสา่�ำนPนักEกั งAงาานนปใใจั หหจญญบุ ่ ่Pนั PEEAAปปจั ัจจบุจบุัน ัน โโลลโโกก้้ PPEEAA โลโก้ PEA

ยบคนาจ์สนกปสรหินฟอพ(นรEนกะุฒัภนcเเกใเขใเึ่งปศพชจชหปoล.ัอบนขร้ทา็นาื่อ้เ็nูนกมงาคกอษชกสรตoภคเสีขวิดงฐัพนศนนน้m้าา่าโั้วนกกรยีมอสกกตว กค้ับคมนาตกิจไา่กiเษนัร่ีก่ส์วยาานรกcปสยพรดกะหงาอนยรูาฟ่ฐินภง)ฟอาพ(น่ังรท้แอื่รารสEภสนรกนาภยมๆกะไยุฒัภรนกกสเถcเูมยรฟจิึ่กืวงนปปนิตชจ.รoล่า.ิรภ้ใานกงฟทแขะงาใาน็็ิดนาตปพยnมู้กางามาทุา้กานลาอรชก้.ก้พาตหคนรงกoัคงอศเรีขโนะกงทนไศนนาผาควดน้ายmา.ื้้านโั้นฟคกาดรพงุ2กตรรูี่สลใรค้ามฐฟคไนหตณุก5ไ่องกiุเษทามสัเรงcผทหพดาก0วค้านมาอสธฟนคฐง)ิ่งตยภานล3าบ้แสอ่ืวรศพสนดรกมินมภดิรมทาิา่ตทวกคกัสเกไแ้ารรจิปอกมปธพิทตนยา.ัุ้งม่รขี่ลรใ้งา(ะแรดรบงายุรดSภ็าิดนุชทขชย้ะใางอระดูแลามรชกหoู้คมราพ้อา้ใงกวีาังสธำ�งลนอีะกัฐนนินิภจผเcชงุด้ณผิตบาื้ภนศำน�2บคกากiกาบเสลรทนจู้าใคขa5นิฐาาาศคหณุ่อรคชส�ัำาาเังญผว0lลีอ่เงาสคมรนจ่าน)สนคร้กไาา่ง3ภนลงญกต(ษโอตฟนวมดรมิโนแมกีด่ยปยิาตทำ�ดนัรตุ้ตต่สาอฐณอาฟลกธพธยวยรขี่า์ใง�ขิ(ำงกกคเสบับาภุะรSุเมชมทะ1ชนใเาออาิจนโเวรวากหม.oีรโ1ค้ชใดวีนทธ)ริงนัค็นจงัฐาหนื7่อิจcิยตุ้ณผิตาไภสศศรตดมทกไมทiฟกกงทชงู้ิใดขกaดับง้านวแาี่รคิจกวชเ่ัทาฟรนlคีอ้่ย้เารส2าหฟคตจวไา่า)กร้กไัรปบัน้ดลง้8มงราร่งตจรอตฟภดรแี่ยมีใีปสิญสรุต่อรนาล.แวร์่ิงขงอมคเสกะลดเะอนแาม(เเทขกขโอนชบSวทาปมนค้าะชังนยิ้กตาอวุินอoงาหน็ิืง่อวซ่ืริุตสนกอวาปิดดง่ตาcกงมกตงหหกง่ชอิ่ิภดรงปงก้iั้านงลรaสภิน้จเะทานจแนรนนม้าาเlฟรจว้อรพเก)ารปา้ราวคเัภน้งะแ้า้เจราแศภมรตคใพกลมดทอ็นสตงเิญลซสรหรนา.อ่ืภพัุปงพลตะิ่ษง(ารอมมทเก้บดงEเอมื้ทลส้แนอปรมฐะชบกทแง้ัา้าnััตงิายงรว็นฐกะมกกบริงนวลซุนดกิหงทvิาดกิ่จกจาิชอกรหบา้า่อะนiปไคกก้ัานงลั้งาrบนาอานฟร(รงนoมทเรรกรร้อพEสชสมรรบปาไโรอ่ีฟะnแ้ใาิcจพงมิ่ม่งิฟใตดลนนชม็มนแตเoบมซmใหก้าิลภทั้งฟนยใวบnิตอ(ารมคจรน้บง้ัEดดงกังทeไ้บoมาะกาิทรแึลงากลาnัดงงรnคmเรกบมราส3อน้ลั้งุานมาปvทิก้วณุดtุงรมรรบใiาะั้นiนไป)็cิั้เำงนรา�3rนคปอดสฟมงคo(ร)พกไััรกจเEา่ส�ำบรงกาโรนฟฟnารปติnจพลมจชษเะ่ดวนาม้นร่อvาm่ืาัอวก้งิีตฟาัรเยลนายรบiิิดตตคถินงะงrิจดงระท้ัางดoหeไาปว็นาิทกผชจหร้แาึงเดงnแาน้ัnงารนดรินจมาส่ลว้ังล์มาปmะภ้วลรไtึุ่งไงกสก็นใยาเนจผะฟ)ดิัเจรง3จาขeนะังรำพ�มคใงล้ไชัฟกรแยเnคจรอวกไกนนฟาาิญริปลนกtัมมดีตษวใ้าังยาา)นรานื่อกฟ่ัริตง้แารทรถะใงะแาง้าดปกหใี่เชจหแรเาลแหกา่ดรา่้เวล์สปนมะลรช่ีะย้กบ็นยะ่งภัจิงตไะ่าจวพรเใงชฟาจิหดกไสาขนิากลดียวัยฟา้วารนร้อกาัิตงน้แทรันืนอิม้าใรงางปกอหใ่ีเรา
นนมมทแกาบเรกยคผแกธ่วIปSาั่รลงรนามฏOยรราหะแแโกไลมตเกกตะมกืิบพสนนดดมงสับา่รอบีาห2าา่วัตใอ่ืยม้ดสห่บอมดสกทภนห6์บนนิสีงยู่รบนัหงงาทกบ0ิบทารรนะาวุ่ทคครดใลฟดา0น่วบิมดานุกดวนบ 2ปปมสใ4อ7ทธมวทแักม0้าภตลาหทับิเ0โมรุ4ตรมีจัเศ่ีนรากภคคผแกธนกใะาเ.้่วิุทIสแจกปคมิาตนแSรโาพาย่ีรเลรนาลมจกบุมาทามกรงสวยคฏคOวริรลาททหะ้หัางรข่ืปอแนัศลา่แปีหาเตบะมกิดินบหสาจะ่นนกทุก้ัไรงรมกมาสนรกยท่วหร2�าำารเาวาว่เรอื่ดัตวั่กพด่บาะกหดยฟยปง์แนากอภัรห6ด์บนปยงิ้งรยาารชโับยัฒมภง่งัทาทวล็นหก้0าิบรารรรนคซะนุทเารคยตน.งร้ั(ขะสหะดจ0นต่วิบนบา)ค่ยแชวดใอมเื่าธืนวงเเ่้ัถนมา0น้าศมทตลิบทลกพกปนงุณวาคีาซศ9นาทกน่เาใรศะเราเรานวมค่ึงคโ5มช่อืานแซโวพๆะยคะนีเ่มมคาตกษยบ9งิสวยกวรคก้นจนมลท่ึมง้ีา่ีิดสกื่อลาอก้าฐาัาาตบาซบาิดค่ียกระาข�าเกุำสกรอกยณมานยรมกปา่ึงรบัรรเนปวณผาเอ�ำกแพฟดปดาหยรอป์ใ็่นแาุิงผยจขยั5นกลแิดงัจหรรัจับัฒพเะลภัง่งยดริลน็1้า่ังะงัค้อกคทะลบ้จเจชย้อยูส0กช่งขาจอ.หยะัฒตงนบงวพุบะวร,ยัยสืนนออำเั่�ง0ัร้ังาาถนืนทมิบกิาพเวาัหนายลฯนนบ0ยกนู่รศครทบพ่าามโานมัคง้ัะนโ0มงอื่คามะัซืนยาารยมดี่เตตภย่ือยา่นดีลรกวรตรกคพนดเท่ึกงทย9ยอไสก่�ูงั่อกขอานาัาำบารคธี่ยลแกากับฟ9า่ียรอยบคกยยรมนเาอาุ้ทสรงัปรวณผารลฟฟนป่ังดนื้าคงรดบ่ใาะกงรยขับบัขงแแิดจัะามิยนก้านภลแพะลงฏิตอคจะัง่ังคุรอ้นสลลเจโาิสชสืมุนยกแงธกงยลลพี.ัฒาบิบไกงมนะไะยัพพ่ิสุองั่งเรฟรแุแลมมฟืลนื่อทจกมวเัตผแน(นแนุยน้ืื้นู่รกรบลลพฟทฟะใแต่วาSึงโัง้นิงู้มบะหทิลืนวทาาเจะะดา่้าั้ราง้ภตวไภผ่ือuปาดกเท่ี้ี่กดะรยมส่นขอนาาsา้กับาิาหลี่ยส้นกยtนยา้าสภหตรฟรaป้่ัง่ิอปเทขใแเคจ ขรางดกใารนบัังศพแาานมใยะนiึงรภแออรล้ัฏมแงัะงัnาคจนมรพอสลื่ทอสดาอืรนงงะแดกว.ษนหบิบจaมนลาบันกแะุยกกนบะผคล้ดลาฐัจมbยววนัตกผก�ปำผแ(าขอนุคดูาี้้บรกนะ่าลSึางมทนทรนฟlดิฏงู้ลดบลอรงเับิจอรรกeภวไเะuาป้าอี่ยุบิมภเคกัาบจิงดแกถศหะรฟบมบสกนกาsุทา้ปมงตัแ.ลชา์ิกหัดสขร้นาล�ภำวtย่ีูางDคยหตธติงัจะ่รวผรเaษหรนอ่ิาท้ันง.มยกานาศวพลาคจยeมราในiรแนยกนฐแุทnาีมบาาขนมัยอุณใระมุvาม่ืรอซา่าดกยวตนสนหีขแaทวด้ธลทกยอกeระมภงปยิ่กึางตดจกุั้ทนbัวผนั้มงบ์กเาขอดงlามบาคุทาราปัาภตจลแoทธlดนสพกทดาอรลงั์บอรตธณาeสอรล็านจ้อศูpัคงรัาบ�ำจชสบงกศงแั้งทัยสรนะงพรมัดยามงะคแพีว่ง์mกัดเาขลคใเคมฐกูะงแDีปเบัติตสบัพฒน์กทสกผเรัสฒทั้นมยวามบา่บลพขขeeตาทตร่ือแิดรนรรั้งานุทนีบาบอั้นรใะมนvทรสลnรื่ิกมรบอซโภยมนแแงวส์ธทแสานะeอม�ำ์มอใtาาซกึ่งปุทนกยาโลผหม์ลกหภอาับ่lวบทกคกค่งึงดาาั่รายงoธัะะ้น้เนนทกาาคสนGคงตแณะายาารกวรยศใถยpสรณดนคลแดั้ชงทสรล์ไกริดรoนพาืน่นาิ่าะกพงยดmเุนา�ำแ์ดม่ะกะวฐกใมรแยaปแสัอแฒใกุทช้เฟวเหักฒสลามาใ้่าทบรนลนlปยกeตลนิวิดเธรนรรs่วน้ภผนะคใสิอนะ้าอน่ัศทงทnดรรรพะโนนกหผรสู้ดมสธู่ายงคคมอ.าม:์อุลtากัฒภนารคาทุรสมลู้อบก่ีวสืนกวกคงวใS้มอะ่วการน์กัต้นงากาหุนกGคงร่าวาาาDวแิหมมสิตยจยดรรราคลิสกหรม์กรนมo้คาู์์่ลิGนกาแ์ด่กวใมรรราaไยวะเsฟหอลมใดะ้ารรับlยนาั่ง)ถนsก้ภผนะบรใส้ส่ัมงยผิน่านกะผอู้มู่มยคค.ว่:วืสนิดยาทธดู้บงีสืนนนวาวใSาทชรแุรคหัุบกรเ่าวาDกแเคดอปลอกส์ิกหมกนม้คสลาGัญาบดะ็ินจียรรราไูยงวระเsดะรับนา่ั
ภ. มีห่วงโซ่คแุณละคกา่ าขรใอหง้บครวิกาามรยเพัง่ ื่อยสนื นตับาสมนแุนผลนูกภค้าาพไนด้แี้ ก่ ตามหลักธรรมาภิบาลเพื่อการเติบโตอย่างย่ังยืน

งานก่อสร้างให้ผู้ใช้ไฟ งานตรวจสอบซ่อมแซม กฟภ. จึงได้น�ำแนวทางตามมาตรฐานสากล
และงานบ�ำรุงรักษา งานให้เช่าหรือใช้ทรัพย์สิน ด้านความรับผิดชอบต่อสังคม ISO 26000

วารสารด�ำ รงราชานุภาพ 99

และเป้าหมายการพัฒนาที่ย่ังยืน (Sustainable • จัดท�ำแผนงานสนับสนุนการใช้
Development Goals : SDGs) มาเป็นกรอบ พลังงานทดแทน (Renewable Energy : RE)
ในการก�ำหนดนโยบายความรับผิดชอบต่อสังคม หรือไมโครกริด (Microgrid) ในการผลิตไฟฟ้า
แ ล ะ ส่ิ ง แ ว ด ล ้ อ ม เ พื่ อ ก า ร พั ฒ น า อ ง ค ์ ก ร ใหก้ บั ครวั เรอื นทต่ี ง้ั อยใู่ นพน้ื ทห่ี วงหา้ ม หรอื พน้ื ที่
สู่ความยั่งยืนและก�ำหนดแผนแม่บทด้าน เกาะทหี่ า่ งไกล ทไ่ี มส่ ามารถขยายเขตโดยวธิ ปี กั เสา
การพฒั นาความยง่ั ยนื โดยกระบวนการในการจดั ทำ� พาดสายแบบปกติได้
แผนแม่บทนั้น กฟภ. ให้ความส�ำคัญกับ • มงุ่ เนน้ การสง่ เสรมิ การลงทนุ รวมทง้ั
การวิเคราะห์บริบทความยั่งยืนท่ีเกี่ยวข้อง ความร่วมมือระหว่างหน่วยงานเพ่ือพัฒนาธุรกิจ
ทงั้ ภายในและภายนอกองคก์ ร รวมทง้ั เปดิ โอกาส อนุรักษ์พลังงานและพลังงานทดแทน โดยการ
ใหผ้ มู้ สี ว่ นไดส้ ว่ นเสยี ไดม้ สี ว่ นรว่ มแสดงความคดิ เหน็ ดําเนินงานและร่วมลงทุนในการผลิตไฟฟ้าจาก
เพ่ือน�ำปัจจัยน�ำเข้าดังกล่าวมาก�ำหนดกลยุทธ์ พลังงานทดแทนซึ่งเป็นทางเลือกรูปแบบใหม่
การพัฒนาความย่ังยืนและถ่ายทอดลงสู่ระดับ ที่จะช่วยลดการใช้น้�ำมันเชื้อเพลิงตามนโยบาย
ปฏิบัติงานตามล�ำดับขั้น ซึ่งคณะกรรมการ รฐั บาล และเปน็ ตน้ ทางของแหลง่ พลงั งานสะอาด
และผู้บริหารระดับสูงมีบทบาทและส่วนร่วม (Green Investment) รวมถึงช่วยลดการปลอ่ ย
ในทุกกระบวนการ ก๊าซเรือนกระจกทเ่ี ป็นสาเหตุภาวะโลกรอ้ น
ก ฟ ภ . ค� ำ นึ ง ถึ ง ค ว า ม เ ท ่ า เ ที ย ม • กฟภ. วางเป้าหมายในการส่งเสริม
และความทั่วถึงของประชาชนในการเข้าถึง และสนับสนุนให้ชุมชนเกิดความเข้มแข็ง
ระบบไฟฟ้าซ่ึงเป็นสาธารณูปโภคข้ันพื้นฐาน โดยการใชค้ วามเชยี่ วชาญของกฟภ.มาพฒั นาวสิ าหกจิ
จึงได้ให้ความส�ำคัญกับการจัดสรรระบบไฟฟ้า ชุมชนด้วยพลังงานทดแทน และสนับสนุน
ใหแ้ กป่ ระชาชนทวั่ ไปอยา่ งตอ่ เนอื่ งเพอื่ สนบั สนนุ ให้ชุมชนน�ำพลังงานทดแทนน้ันมาประยุกต์ใช้
ภาคธรุ กจิ และภาคอตุ สาหกรรมใหเ้ กดิ การเตบิ โต ในการประกอบกจิ การวสิ าหกจิ ชมุ ชนของตนเอง
รวมทงั้ เพอื่ ใหป้ ระชาชนโดยเฉพาะในพน้ื ทชี่ นบท เพ่ือเสริมศักยภาพของระบบไฟฟ้าภายในชุมชน
ทหี่ า่ งไกลไดม้ ชี วี ติ ความเปน็ อยทู่ ด่ี ขี นึ้ และเปน็ พน้ื ฐาน ใหเ้ พยี งพอตอ่ ความตอ้ งการพลงั งานในระยะยาว
ในการพัฒนาความเจริญของประเทศต่อไป ภายใต้โครงการ “PEA สง่ เสริมพลงั งานทดแทน
ด้วยการขยายเขตระบบไฟฟ้าให้เพียงพอ เพ่ือวิสาหกิจชุมชน” อาทิ โรงอบแห้งพลังงาน
ต่อความต้องการของประชาชนและกระจาย แสงอาทิตย์ และระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงาน
ไปในทกุ พ้ืนท่ี ดงั นี้ แสงอาทิตย์ เพื่อส่งเสริมและสนับสนุน
• ด�ำเนินโครงการขยายเขตไฟฟ้าให้ การประกอบอาชพี ใหช้ มุ ชนสามารถพง่ึ พาตนเอง
บ้านเรือนราษฎรรายใหม่ (คฟม.) และโครงการ พร้อมทั้งสามารถสร้างรายได้ ลดรายจ่ายให้กับ
ขยายเขตระบบไฟฟ้าให้ครัวเรือนท่ีห่างไกล ชุมชน ท�ำให้ชุมชนมีคุณภาพชีวิตท่ีดีข้ึน
(คฟก.) อย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ประชาชนได้มี โดยโครงการดังกล่าวมีผู้รับผลประโยชน์
ไฟฟ้าใช้ครบทกุ ครวั เรอื น จำ� นวน 1,578 ครวั เรือน

100 วารสารด�ำ รงราชานุภาพ

• กฟภ. เข้ารว่ มโครงการศูนย์ราชการ โครงการฯ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2558 มีหน่วยงาน
สะดวก (Government Easy Contact Center ท่ีเข้าร่วมโครงการฯ และผ่านตามเกณฑ์
: GECC) ตามนโยบายของนายกรัฐมนตรี มาตรฐานในการให้บริการ ของส�ำนักงานปลัด
ที่มอบหมายให้ทุกกระทรวง กรม และจังหวัด นายกรัฐมนตรี (สปน.) จ�ำนวน 520 แห่ง
รวมทง้ั รฐั วสิ าหกจิ ทเ่ี กยี่ วขอ้ ง ดำ� เนนิ การบรหิ าร ในปี พ.ศ. 2564 เขา้ รว่ มโครงการฯ จำ� นวน 140 แหง่
จัดการองค์กรให้เป็นหน่วยงานที่ให้บริการ รวมเป็นจ�ำนวน 670 แห่ง จากหน่วยงาน
ประชาชน มุ่งเน้นการอ�ำนวยความสะดวก การไฟฟ้าท้งั ส้ิน 959 แห่ง
อย่างมีมาตรฐาน ด้วยระบบงานท่ีเชื่อมโยง
การท�ำงานร่วมกัน ส่งมอบงานบริการด้วยใจ
เพ่ือให้ประชาชนได้รับความสะดวก รวดเร็ว
และเข้าถึงง่าย ท�ำให้ประชาชนมีความพึงพอใจ
ตอ่ บรกิ ารของภาครฐั มากขนึ้ โดย กฟภ. เขา้ รว่ ม

วารสารด�ำ รงราชานุภาพ 101

กฟภ. ให้ความส�ำคัญกับการพัฒนา ปรับปรุงการให้บริการด้านการให้ข้อมูลข่าวสาร
มาตรฐานด้านระบบจ�ำหน่ายไฟฟ้าที่ได้รับ แก่ลูกค้าและประชาชนอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้
การยอมรับในระดับภูมิภาคอย่างต่อเนื่อง ก า ร ไ ด ้ รั บ ข ้ อ มู ล ข ่ า ว ส า ร ด ้ า น ผ ลิ ต ภั ณ ฑ ์
โดยมุ่งพัฒนาระบบโครงข่ายไฟฟ้าอัจฉริยะ และบรกิ ารของ กฟภ. เปน็ เรอ่ื ง “สะดวก รวดเรว็
ด้วยเทคโนโลยดี ิจิทลั ซ่ึงจะชว่ ยสนบั สนนุ ใหเ้ กิด เข้าถึงง่าย เท่าเทียม” และสร้างความพึงพอใจ
การใช้พลังงานไฟฟ้าอย่างเต็มประสิทธิภาพ สงู สดุ ตอ่ ลกู ค้าและประชาชน โดยเฉพาะการให้
เชื่อมโยงทุกกิจกรรมของอุตสาหกรรมไฟฟ้า บริการผ่านระบบ Online PEA Smart Plus
เข้าด้วยกัน และรองรับโครงสร้างของระบบ เปน็ Application ใหบ้ รกิ ารผา่ น Smart Phone
สาธารณปู โภคและอตุ สาหกรรมทจี่ ะเปลยี่ นแปลง อ�ำนวยความสะดวกให้ลูกค้า ตอบสนอง Life
ไปในอนาคต เพื่อส่งต่อพลังงานไฟฟ้าที่มี Style ของคนยุคใหม่ “จัดให้ง่าย ได้ทุกเรื่อง”
ความม่ันคง ปลอดภัย เชื่อถือได้ และเพียงพอ โดยมฟี ังก์ชนั ในการท�ำงานที่ส�ำคญั ดังน้ี
ต่อความต้องการของผู้ใช้ไฟฟ้าทั้งในปัจจุบัน
และอนาคต
กฟภ. เล็งเห็นถึงความส�ำคัญในการให้
ข้อมูลข่าวสารแก่ลูกค้าและประชาชน จึงมุ่งมั่น

102 วารสารดำ�รงราชานุภาพ 84

1.ตรวจสอบค่าไฟฟ้า
2.ค้นหาสถานท่ีชําระเงินคา่ ไฟฟ้า
3.สร้าง QRCode และ Barcode เพื่อนําไปชําระเงินที่จุดรับ
ชาํ ระเงินคา่ ไฟฟ้าได้
4.ผใู้ ช้งาน Application สามารถแจง้ ไฟฟ้าขดั ขอ้ งได้
5.ประชาสมั พนั ธ์ขา่ วสารของ กฟภ.
6.ปฏิทนิ กิจกรรมของ กฟภ.
7.ผู้ใช้งานสามารถแจ้งข้อเสนอแนะ หรือขอ้ ร้องเรียนได้
8.สามารถสง่ ขอ้ มูลข้อขัดขอ้ งให้กบั PEA Call Center
9.ส าม า ร ถ ติ ด ต่ อ ก ฟ ภ . ผ่ า น ท า ง e-mail, PEA Website,
Facebook, Twitter, Youtube, Instagram
10.สามารถสมัคร หรือยกเลิก SMS การแจ้งข้อมูลข่าวสารท่ีเป็น
บริการเสริมของ กฟภ. เช่น แจ้งค่าไฟฟ้าก่อนกําหนดชําระเงิน
ค่าไฟฟ้า 2 วัน สําหรับผู้ใช้ไฟฟ้ารายย่อย, แจ้งค่าไฟฟ้าก่อนหักบัญชี
เงินฝากธนาคาร หรอื บญั ชบี ตั รเครดิต 2 วนั เปน็ ต้น

PEAPSEmAarStmPlaurst Plus

กฟภ. ให้ความสําคัญในการดําเนินงานร่วมกันของคนในชุมชน จึงให้การสนับสนุนและส่งเสริม

ปคมราวะตาชมรร าฐร่ชวูา้ทนมนี่เภกปคาัน็นวยาใปขกนมอรฟชระงุมัภบโคชผ.ยนนิดชใชใหนอนอัน้ค์เกบชจวี่ยตุะมาน่วอมชํากสสนไัับงป�ำคกคสจมู่กาัญึงราIใSใรในหOพชก้้พัฒก2าาลน6รรังา0ดแงส0�ำาล0นเนะนับสมทิน่งสาดเงใสนแชารุ้นเนทิมพนค่ือณุ ใคหภวดE้ทาบnำ�พรเgคาชนaบู่กีวนิgิตถับกeขึงกจmิคอากงวeรชราnนรุมมมtําชต)/แน้อกโนคงลสกวรังมุ่ างทคชรกมามุแาใงลรหชกะ้นมตาคีคอรสววดบงัาาําสคมมเนมเคนปอแาิน็นดงลงอคหะายววสนู่ทาังง่ิต่ีดมขแีขาตอว้ึนมอ้งดงลกอ้ ามร
และใสแ่ใลจใะนสก่งารเดสูแรลิมผคลวกราะมทรบู้ทด่ี้าเปนส็น่ิงปแวรดะลโ้อยมชอยน่า์เงกส่ียมดวุลกับโดยพัฒขนอางกสรงัะคบมวนแกลาระมชีสมุ ่วชนนร่วอมยขา่ องงตผอ่ ู้มเีสน่วอื่ นงไดเช้ส่วนนโเคสียรงการ
(ขปชโSคุอมัญtรaงชงหสkกนาeกตกคังา,กhคาวา่รอโาoมรกราคสรlใิจมดรdใแัชงกชง�ตeำลคพ้ รก้ไrเ้อะฟรมานลEชมงฟรงัnินุมอก้างgI“่นืชงขSาาaชานอรนgOๆุมนeอแงทชชmกยลตดน2ุมว่าะาeปแชง่า6nมคตนทล02tว่อม,อ)8น0าเโากด0น0คมตคลภื่อรโคุ่มวัรยคงงมชาบใกฐรเชาุมดงาชาค้ไกใรชห่นนฟกู่ ชาน“วคบัรโ้เP1ังสคพวกEขังราตAาื่อคงอมําร”กมใบงนรหาแเปลพัรบำ�ล้ทรแื่ะอ1ผ“ะรสนเPิดสชชาิ่งวEรช่าแบาAทิมงวอชไถดสาสฟบนึงลงร่งฟ้า้อเสง้ามค”ริดมวเกโช“าําพพคมมุPเา่ือลนรรรชEัสงินงู้คปงนA่งกกวาเ”ราิจาสนมรกะสรทเิมรเพก่งดขร“กเอื่อ้แาม1าสใทแ/บรจรโปนกตคกชิมรเไ้รา�ำพ่าพะขงรบก่ืองกใปลลชาไวอญััรง้ไฟิสบฟง1าตหชฟฟาหอ่าาชน้้าากงบกอไา่ิขจทสฟายงชนอดรฟไ่าุมอฟใงงแา้ ชชงปคขฟทคน้ไลอนวฟ้า”นองา”ภคฟดมเเพพนภาตา้ เื่อภยัพ้อยข่ือแางใอื่อวแยกกนงิสสลใา้ไชชนขะรง่าุมเุมหสชชกรนนิมิจ,

ภายในชมุ ชน อนั จะนำ� ไปสกู่ ารพฒั นาและสง่ เสรมิ โครงการ “ชุมชนปลอดภัยใช้ไฟ PEA” เพ่ือ
คุณภาพชีวิตของชุมชน สังคมให้มีความเป็นอยู่ เสริมสร้างความรู้ความเข้าใจการใช้ไฟฟ้า
ที่ดีข้ึนและใส่ใจในการดูแลผลกระทบด้าน อย่างปลอดภัย และโครงการกิจกรรมอ่ืน ๆ
ส่ิงแวดลอ้ มอยา่ งสมดลุ โดยพัฒนากระบวนการ กวา่ 280 โครงการ
มสี ว่ นรว่ มของผมู้ สี ว่ นไดส้ ว่ นเสยี (Stakeholder

วารสารด�ำ รงราชานภุ าพ85 103

โครงการ PEA รักษ์น้า สรา้ งฝาย
โครงการ 1ตาบล1ช่างไฟฟา้ ไดร้ ับรางวลั AREA 2019

โครงการ ชุมชนปลอดภัยใชไ้ ฟ PEA
กฟภ. กา้ วส่อู งค์กร Digital Utility ขับเคล่อื นองค์กรด้วยเทคโนโลยี นวัตกรรมและธุรกิจใหม่ และได้วาง

ข นนขอวโับยงัตปเบกครราะรลยเมทื่อPกศพนEฟัฒAภอภนา4งยา..ค0ใงตาก์กท้แน้านรี่สดววดอ้วคยสด้วิดเรู่อทยับ“คงเกปโทคนับร์กคะโนลเรโโทยยนศี”บDไโทซาลiง่ึยยgยภกi4ีtาฟ.a0นคภ”lรว.ัฐแัจตUละแกะtเลปกiรlะาน็ iรนรtอมปyโกี ยรหับบนเาปงึ่ ยแภหลขนนาี่ยอ่วคนวงยภครภงาดัิฐาาคนคสร“ทพู่กัฐปชี่สลารวู่่ักงรยะงาเขารเปทนเับป็นเศ็นคโรไดลรทัฐยัฐ่ือบยบเนนาภา4้นลาล.ดกค0ดิจาเ”ศิทริจรัลแิท“ษตลพัลฐาะกัฒมตกิจแานแาผมารลนคแปะพนสผรัฒดังบันค้นวเพมยาปัฒลยี่นนา
แรัฐลบะาธลุรดิกจิทิจัลใขหอมง่ปแระลเทะศไดไท้วยาโงดนยโกยาบรสารย้างมPาEตAรฐา4น.0งานบรริกัฐาบรทาี่เลปด็นิจเลิทิศัลแขลอะพงปัฒรนะารเะทบศบไไทฟยฟ้า ใโหด้ทยันกสามรัยสร้าง
ทขจมกดั่ันาอ่ีสรกคงขอางภรับดเมชเาคารื่อคกลัถบขื่พอือก้นึ นไลดับภั้เงเพานพงยื่อื่อาโใกตตยน้าอ้กบวบาสโราสู่นกดนยาายอภขรงเเอคาปนงวค็นผ้าน้วูมอรกา่ตงัฐกค้อาา์กงรรกแรากลร““ฟขะDพภอiน.gงัฒผiคโtู้ในaนยชlท้ไบาฟU่ี ค1าฟt5นiย้าliไ“tดyน้อ”ายยมไห่าสฟงารมรฟตือวพกรดา้ งาฐเใษรรหา็ว์เนท้ปปมงร็นนั ีปาีเอปสรนงะรมคบสมยั์กิทร”รธกิมททิภาน่ั ม่ีี่ใารชพค่งุ ท้เเงนทโเ่ี ดน้ปคเยชโน็ 5กนอ่ื เาโเถลหรลอืศิ่อื นยงไีเดแหดขเลล้าป้ เมักะ้าพาหพไอื่บดมฒั ตร้แาิหยกอนา่ใบานรรสะนบอบง
ด้วยนวัตกรรม พัฒนางานด้วยเทคโนโลยี” ความต้องการของผู้ใช้ไฟฟ้าได้อย่างรวดเร็ว
ซงึ่ กฟภ. จะเปน็ อกี หนงึ่ หนว่ ยงานทช่ี ว่ ยขบั เคลอ่ื น มีประสิทธิภาพ โดยก�ำหนดเป้าหมายในการ
ภาคเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ ภายใต้ ขับเคลื่อนเพื่อก้าวสู่การเป็นองค์กร “Digital

104 วารสารดำ�รงราชานุภาพ

Utility” หรือการเป็นองค์กรท่ีใช้เทคโนโลยี ทเี่ กยี่ วขอ้ งกบั ดจิ ทิ ลั มากขน้ึ และรบั พนกั งานใหม่
เข้ามาบริหารจัดการมากข้ึน ภายใต้การน�ำของ เพิ่มเติมที่มีความเชี่ยวชาญดา้ น data engineer
ผวู้ า่ การ กฟภ. คนท่ี 15 “นายสมพงษ์ ปรเี ปรม” และผู้เช่ียวชาญด้านปัญญาประดิษฐ์ หรือ AI
ที่มงุ่ เนน้ 5 เรือ่ งหลัก ไดแ้ ก ่ (Artificial Intelligence) เขา้ มารองรบั ธรุ กจิ ใหม่
 การใหค้ วามสำ� คญั กบั ระบบโครงขา่ ย  การบริหารองค์กรภายใน กระจาย
ไฟฟา้ พฒั นาใหเ้ ปน็ สายสง่ อจั ฉรยิ ะ (Smart Grid) อ�ำนาจบางเรื่องไปยังสาขาที่มีอยู่ทั่วประเทศ
 เพ่ิมแผนกใหม่ คือ การท�ำตลาด เพ่ือให้ตดั สนิ ใจไดร้ วดเรว็ มากข้ึน
(Marketing) และแผนกการขาย (Sales)  ปรับการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ
เพ่ือให้การบริการลูกค้า ได้สะดวกและรวดเร็ว และการส่อื สาร (ICT) เพื่อรองรับการดำ� เนินการ
มากข้ึน ต้ังแต่การย่ืนขอติดต้ังมิเตอร์ ไปจนถึง 4 เรอ่ื งขา้ งต้น
การบรกิ ารดา้ นอนื่ ๆ ทจี่ ะเปน็ ธรุ กจิ ใหมใ่ นอนาคต
และพัฒนาใหเ้ ปน็ One Stop Service เพ่ือให้ ด้วยการด�ำเนินงานท่ีมุ่งมั่น กฟภ.
บริการเบ็ดเสรจ็ ในจุดเดยี ว จะยงั คงพฒั นาองคก์ รอยา่ งตอ่ เนอื่ ง เพอ่ื สง่ มอบ
 พฒั นาคนทำ� งาน เมอ่ื ปรบั โครงสรา้ ง คุณภาพชีวิตที่ดีให้แก่ประชาชน และพร้อม
ใหม่จะต้องปรับเปล่ียนวิธีคิด (Mindset) ในการก้าวสู่การเป็นผู้น�ำในธุรกิจพลังงาน
และวิธีท�ำงานของคนในองค์กรให้มีความเป็น ท่ีเป็นก�ำลังส�ำคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจ
“นักขาย” มากข้ึน ปัจจุบัน กฟภ. มีพนักงาน สังคม และสิง่ แวดลอ้ มของประเทศอย่างย่ังยนื
30,000 คน ซง่ึ จะใชว้ ธิ กี ารเพม่ิ ทกั ษะการทำ� งาน ต่อไป

องคก์ ารตลาดกับโครงการสนบั สนุนเปา้ หมายการพฒั นาทีย่ ง่ั ยนื

องค์การตลาด1

องค์การตลาด กระทรวงมหาดไทย  โครงการแก้ปัญหาสนับสนุน
เป็นหน่วยงานรัฐวิสาหกิจที่มีการด�ำเนินงาน การระบายสินค้าเกษตรกรท่ีมีผลผลิตล้นตลาด
ภายใต้เป้าหมายท่ียั่งยืน (SDGs) ประกอบด้วย เพอ่ื ชว่ ยระบายผลผลติ ของเกษตรกรโดยใชพ้ นื้ ที่
เปา้ หมายที่ 1 ขจัดความยากจน และเป้าหมาย ของหน่วยงานราชการ และรัฐวิสาหกิจในสังกัด
ท่ี 8 ดา้ นการเตบิ โตทางเศรษฐกจิ ทมี่ คี วามตอ่ เนอ่ื ง กระทรวงมหาดไทย รวมถึงหน่วยงานภาครัฐ
ครอบคลุม และย่ังยืน การจ้างงานเต็มท่ี และภาคเอกชนอื่น ๆ เพอื่ จดั จำ� หนา่ ยสผู่ ้บู รโิ ภค
มีผลิตภาพและการมีงานท่ีเหมาะสมกับทุกคน โดยตรง ซึ่งสินค้าล้นตลาดที่องค์การตลาด
ทั้งนี้ องค์การตลาด ยังเป็นตัวกลางในการ ชว่ ยระบายในปี พ.ศ. 2560 เชน่ ลองกอง จำ� นวน
เช่ือมโยงและการกระจายสินค้าเกษตรกร 350 ตัน, สับปะรด จ�ำนวน 120 ตัน ในปี
ที่มีผลผลิตล้นตลาดเพื่อช่วยระบายผลผลิตของ พ.ศ. 2561 กระเทียมจ�ำนวน 100 ตัน, ล�ำไย
เกษตรกร และสินค้าที่ต้องการหาช่องทาง จ�ำนวน 250 ตนั , ข้าวสาร จ�ำนวน 1,100 ตัน
การจ�ำหน่ายในรูปแบบต่าง ๆ ประกอบด้วย ในปี พ.ศ. 2562 ขา้ วสาร, ผัก, ผลไม้ ผา่ น G2G
Government to Government (G2G) จ�ำนวน 759 ตัน และลองกอง 112 ตัน
Modern Trade (MT) และTraditional Trade และในปี พ.ศ. 2563 ลองกอง 6.907 ตนั
(TT) โดยการด�ำเนินงานภายใต้โครงการต่าง ๆ  โครงการมหกรรมสินค้าอาหาร
ตามแผนขององค์การตลาด ปลอดภัย Green Market by AORTOR
เพื่อประสานความร่วมมือในการเช่ือมโยงชุมชน
หนว่ ยงานของรฐั และเอกชน ใหท้ กุ ภาคเี ครอื ขา่ ย
มสี ว่ นในการชว่ ยเหลอื ผผู้ ลติ และผปู้ ระกอบการ
ที่จ�ำหน่ายสินค้าผลิตภัณฑ์ชุมชน ซึ่งเป็น
ผลิตภัณฑ์ ภูมิปัญญาท้องถิ่นไทยได้มีโอกาส
เข้าถึง ผู้ซ้ือและผู้บริโภคตลอดท้ังปี อีกท้ัง
ยังเป็นการขยายช่องทางการจัดจ�ำหน่ายสินค้า
ของชุมชนให้กระจายสู่ผู้ซ้ือและผู้บริโภค

1 เรยี บเรียงโดย นายธนดิษฐ์ พวงเขม็ ขาว หัวหนา้ ฝ่ายวางแผนและงบประมาณ องคก์ ารตลาด

106 วารสารด�ำ รงราชานุภาพ

อยา่ งทวั่ ถงึ ในการจดั งาน นอกจากจำ� หนา่ ยสนิ คา้   องค์การตลาด ได้มีการวางแผน
ผลติ ภณั ฑช์ มุ ชนและสนิ คา้ ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ ไทย ในการรกั ษาฐานรายได้ คา่ ดำ� เนนิ งาน ขา้ วสาร
นั้น ยังมีพ้ืนท่ีให้จัดแสดงและจ�ำหน่ายสินค้า อาหารดิบ เพื่อให้มีรายได้ท่ีต่อเน่ืองอยู่แล้ว
ของศูนย์ศิลปาชีพ, สินค้าจากผู้ต้องขังของ และจะเพ่ิมประสิทธิภาพในการดำ� เนนิ การ ดงั นี้
กรมราชทณั ฑ,์ สนิ คา้ และผลผลติ ทางการเกษตร,  ด้านระบบรักษาความปลอดภัย
สินค้าอุปโภคบริโภคราคาประหยัด บนเน้ือที่ ในการจัดส่งอาหาร เพ่ือป้องกันส่ิงแปลกปลอม
ประมาณ 3,000 – 5,000 ตารางเมตร ใชร้ ะยะ และสิ่งของต้องห้ามเข้าในเรือนจ�ำ โดยองค์การ
เวลาการจดั งานในแตล่ ะครงั้ ประมาณ 7 – 10 วนั ตลาดได้มีแผนทดลองติดต้ังระบบตรวจติดตาม
โดยจัดเวียนไปในแต่ละจังหวัดท่ัวทุกภาค ด้วย GPS รายงานสถานการณ์จัดส่งผ่านระบบ
ของประเทศ Line Official Account และมีทีมงานพร้อม
ในการแก้ไขปัญหาตลอด 24 ชั่วโมง เพ่ือเป็น
การยกระดับมาตรฐานการจัดส่งอาหารดิบ
ขององคก์ ารตลาด
 ด้านคุณภาพอาหาร ด�ำเนินการ
ลงพื้นที่สุ่มตรวจคุณภาพและความปลอดภัย
ในการจดั สง่ เครอ่ื งบรโิ ภค ขา้ วสาร และอาหารดบิ
ส�ำหรับเตรียมจัดส่งเรือนจ�ำ/ทัณฑสถาน
ให้เปน็ ไปตามคุณลักษณะในสัญญา มกี ารยืนยนั
แหล่งที่มารวมถึงคู่ค้าต้องมีการเก็บตัวอย่าง
ผลิตภัณฑ์เพื่อตรวจหาส่ิงแปลกปลอมในอาหาร
หากเกิดเหตุท่ีไม่พึงประสงค์เพื่อความปลอดภัย
องคก์ ารตลาดจะสุ่มตรวจคุณภาพสนิ ค้าอีกครง้ั

วารสารดำ�รงราชานภุ าพ 107

 โครงการสรา้ งรายไดใ้ หแ้ กเ่ กษตรกร  โครงการส่งเสริมการตลาด
ผผู้ ลิตสินคา้ ชมุ ชนและสนิ ค้า OTOP และช่องทางการจ�ำหน่ายสินค้าเกษตรอินทรีย์
 องคก์ ารตลาดดำ� เนนิ การรบั ซอื้ สนิ คา้ และผลติ ภัณฑ์ชมุ ชน
เกษตรทไ่ี ดม้ าตรฐานตามความตอ้ งการของตลาด  องค์การตลาดด�ำเนินการคัดเลือก
ซึ่งเป็นกลุ่มสินค้าเกษตรปลอดสาร มาตรฐาน สินค้าประเภทข้าวหอมมะลิอินทรีย์เพ่ือบรรจุ
GAP เพอื่ จำ� หน่ายไปยงั กลมุ่ ธุรกจิ ภตั ตาคารรา้ น แพ็คจ�ำหน่ายภายใต้ตราสินค้าองค์การตลาด
อาหาร และโมเดิร์นเทรด ซึ่งปัจจุบันได้เข้าไป น�ำมาจ�ำหน่ายในราคาพิเศษ เพ่ือเป็นกลไกหนึ่ง
สนบั สนนุ ผลผลติ ของเกษตรกรหลายจงั หวดั เชน่ ในการสร้างรายได้ให้แก่เกษตรกรผู้ปลูกข้าว
เชยี งใหม่ เชยี งราย สพุ รรณบรุ ี ราชบรุ ี นครนายก โดยองคก์ ารตลาดดำ� เนนิ การหาชอ่ งทางจำ� หนา่ ย
ฉะเชิงเทรา ปทมุ ธานี นครปฐม สมุทรสงคราม ต่อไป ปัจจุบันน�ำร่องโครงการสั่งซ้ือจ�ำนวน
สมทุ รสาคร โดยมรี ปู แบบการดำ� เนนิ ธรุ กจิ ในลกั ษณะ 500 กโิ ลกรมั เพอ่ื ทดลองตลาด
แยกกันปลูก รวมกันขายมายังองค์การตลาด   องค์การตลาด เป็นหน่วยงานที่มี
เพ่ือองคก์ ารตลาด น�ำไปจำ� หน่ายต่อไป การสนบั สนนุ พฒั นาและบรหิ ารเครอื ขา่ ยตลาด
ซ่ึงปัจจุบันเร่ิมต้นจ�ำหน่ายผลผลิต ภาครัฐพัฒนาตลาดให้ได้มาตรฐาน ขับเคลื่อน
ทางการเกษตรไปยงั บริษัท โออิชิ กรุ๊ป จำ� กดั , ตลาดใหเ้ ปน็ แหลง่ เรยี นรู้ และสง่ เสรมิ การพฒั นา
บริษัท เอ็มเค เรสโตรองต์ กรุป๊ จาํ กัด (มหาชน), คุณภาพชีวิตของประชาชน องค์การตลาด
บริษัท บ๊ิกซี ซูเปอร์เซ็นเตอร์ จ�ำกัด (มหาชน) จงึ ชว่ ยผลกั ดนั ปญั หาของเกษตรกร ทข่ี าดสภาพ
,ร้านสวนผัก โอ้กะจู๋, ร้านอาหารแม่ศรีเรือน คล่องทางการเงิน และต้องการเข้ามามีส่วน
รวมถึงโมเดิร์นเทรดทั่วไป ทั้งนี้ได้ใช้ช่องทาง ในการช่วยเหลือเกษตรกรให้สามารถมีเงิน
การน�ำเสนอสินค้าเพ่ือเข้าถึงลูกค้าให้มากข้ึน ใช้หมุนเวียนในการประกอบกิจการ และเพ่ือ
ผา่ นชอ่ งทางออนไลน์ Social Commerce เช่น สร้างรายได้สร้างช่องทางการจัดจ�ำหน่ายให้แก่
Official Page Facebook : ไลฟ์ดีดี มาร์เก็ต
ตลาดส�ำหรับคนรักสุขภาพ, Line OA : Life DD
Market by อต. เพ่ือให้ข้อมูลต่อลูกค้า
ในการสงั่ ซื้อสนิ ค้าเกษตรในรปู แบบคา้ สง่
 ฝ่ายกิจการพิเศษ รับซื้อสินค้า
ไม้กวาดดอกหญ้า กลุ่มอาชีพสตรีท�ำไม้กวาด
ต�ำบลโพธิ์งาม จังหวัดปราจีนบุรี เพื่อจ�ำหน่าย
ไปยงั บริษัท เอกชัน ดิสทรบิ ิวชัน่ จ�ำกดั (เทสโก
โลตัส) ซ่ึงปัจจุบันสามารถสร้างยอดจ�ำหน่าย
ให้แก่กลุ่มอาชีพสตรีท�ำไม้กวาด ต�ำบลโพธ์ิงาม
จงั หวดั ปราจนี บรุ ี รวมรายไดก้ วา่ 6 ลา้ นบาทตอ่ ปี

108 วารสารดำ�รงราชานุภาพ

เกษตรกร รวมถึงเป็นการเพิ่มโอกาสทางการค้า
ยกระดับและพัฒนาให้ก้าวไกลมากยิ่งขึ้น
โดยองค์การตลาดจะท�ำหน้าท่ีเป็นตัวกลาง
ในการรับซื้อผลผลิตจากเกษตรกร ในรูปแบบ
การซื้อขาย Credit 1 – 3 วัน และจ�ำหน่าย
ให้แก่บริษัทหรือผู้ประกอบการที่รับซื้อผลผลิต
รูปแบบการซ้ือขาย Credit 45 วนั

  โครงการตลาดคลองสองนครา ซ่ึงตลาดสองนคราได้เกิดขึ้นจากความร่วมมือ
โดยองค์การตลาดด�ำเนินการเปิดตลาดแห่งใหม่ ระหว่างภาครัฐกับภาคเอกชนและประชาชนใน
ในเมืองกรุงท่ีเช่ือมโยงวิถีชีวิตชุมชนของชาว พ้ืนที่ให้เกิดการสร้างรายได้และได้มีการเรียนรู้
ริมคลองมหาสวัสด์ิ สวนผักซอย 4 เขตตล่ิงชัน ประวัติศาสตร์ริมคลองมหาสวัสด์ิ ซ่ีงเป็น
โดยมุ่งเพ่ือจะสร้างตลาดริมน�้ำเพ่ือเป็นศูนย์ คลองโบราณอายมุ ากกวา่ 100 ปี เปน็ ในลกั ษณะ
การกระจายสินค้าปลอดภัย เป็นแลนด์มาร์ค การส่งเสริมการท่องเท่ียวเชิงวัฒนธรรมและ
แห่งใหม่ในการจ�ำหน่ายสินค้าและสินค้าเกษตร ประวตั ิศาสตรอ์ กี ชอ่ งทางหน่ึง

การขบั เคลอ่ื นองคก์ ารจดั การนำ้� เสยี สเู่ ปา้ หมายการพฒั นาทยี่ ง่ั ยนื

องค์การจัดการน้ำ� เสยี

แนวคดิ การพัฒนาท่ยี งั่ ยนื เปา้ หมายการพฒั นาทยี่ งั่ ยนื (Sustainable
Development Goals: SDGs)
“ความยงั่ ยนื ” เรมิ่ มปี รากฏในปี พ.ศ. 2530
จากรายงาน Brundtland Report วา่ ดว้ ยเรอ่ื ง องค์การสหประชาชาติได้ก�ำหนด
ของ Sustainable Development หรือ เป้าหมายการพัฒนาท่ียั่งยืน (Sustainable
การพัฒนาที่ยั่งยืน โดยได้ให้ค�ำจ�ำกัดความ Development Goals : SDGs) โดยในปจั จุบัน
ของการพัฒนาที่ยั่งยืนไว้ดังน้ี “การพัฒนา ประกอบด้วย 17 เป้าหมาย (Goals) 169
ทยี่ ั่งยืน เปน็ การพฒั นาท่ีตอบสนองความจ�ำเป็น เปา้ ประสงค์ (Targets) 231 ตวั ชว้ี ดั (Indicators)
ของคนยุคปัจจุบัน โดยไม่ลดขีดความสามารถ ประกอบด้วย เป้าหมายท่ี 1 ยุติความยากจน
ในการตอบสนองความจ�ำเป็นของคนยุคต่อไป เป้าหมายที่ 2 ยุติความหิวโหย เป้าหมายท่ี 3
(Development that meets the needs of สุขภาพและความเป็นอยู่ท่ีดี เป้าหมายที่ 4
the present without compromising the การศึกษาท่ีมีคุณภาพ ครอบคลุม เท่าเทียม
ability of future generations to meet เป้าหมายท่ี 5 ความเสมอภาคระหว่างเพศ
their own needs)” จากนนั้ ในปี พ.ศ. 2558 เป้าหมายท่ี 6 การจัดการน�้ำและสุขาภิบาล
นายกรัฐมนตรีของไทยพร้อมคณะ เข้าร่วม เปา้ หมายท่ี 7 พลงั งานสมยั ใหมท่ ท่ี กุ คนเขา้ ถงึ ได้
ป ร ะ ชุ ม ส มั ช ช า ส ห ป ร ะ ช า ช า ติ ส มั ย ส า มั ญ เป้าหมายท่ี 8 การเติบโตทางเศรษฐกิจ
คร้ังท่ี 70 พร้อมกับผู้น�ำจากประเทศสมาชิก และสรา้ งงานทมี่ คี ณุ คา่ เปา้ หมายที่ 9 โครงสรา้ ง
193 ประเทศ หัวข้อการประชุมในครั้งน้ันคือ พ้ืนฐานอุตสาหกรรมและนวัตกรรม เป้าหมาย
การพัฒนาท่ีย่ังยืน พร้อมกันนี้ผู้น�ำจากประเทศ ที่ 10 ลดความไม่เสมอภาค เป้าหมายท่ี 11
สมาชกิ เหลา่ นไ้ี ดร้ ว่ มรบั รองรา่ งเอกสารเปา้ หมาย เมืองและถิ่นฐานมนุษย์ปลอดภัยและยั่งยืน
การพัฒนาอย่างยัง่ ยนื หลังปี พ.ศ. 2558 ส�ำหรบั เป้าหมายที่ 12 การผลิตและบริโภคที่ย่ังยืน
เปา้ หมายการพฒั นาทย่ี งั่ ยนื ของโลก (Sustainable เป้าหมายที่ 13 การรับมือกับการเปลี่ยนแปลง
Development Goals : SDGs) ใน 15 ปขี า้ งหนา้ สภาพภูมิอากาศ เป้าหมายที่ 14 อนุรักษ์
ท่ีจะใช้เป็นทิศทางการพัฒนาของประชาคมโลก และใช้ประโยชน์จากทะเลและมหาสมุทร
ตงั้ แต่ปี พ.ศ. 2558 ถึงปี พ.ศ. 2573 รวมระยะ อยา่ งยง่ั ยนื เปา้ หมายท่ี 15 ปกปอ้ ง ฟน้ื ฟู สง่ เสรมิ
เวลา 15 ปี ระบบนิเวศบนบกอย่างยั่งยืน เป้าหมายท่ี 16

110 วารสารด�ำ รงราชานุภาพ

สังคมสงบสุข ยุติธรรม และมีความรับผิดชอบ (หน้า 4) คือ “การจัดให้มีระบบบ�ำบัดน้�ำเสีย
เป้าหมายที่ 17 ความร่วมมือเพื่อการพัฒนา ท้ังในและนอกเขตพ้ืนท่ีจัดการน้�ำเสีย รวมทั้ง
ทย่ี งั่ ยนื โดยเนน้ ใหค้ วามสำ� คญั กบั การปรบั สมดลุ บริการหรือกิจการต่อเน่ืองที่เก่ียวกับการจัดการ
3 มติ หิ ลกั ของการพฒั นาอยา่ งยงั่ ยนื คอื มติ สิ งั คม น�้ำเสยี อยา่ งมีประสทิ ธภิ าพในเชิงเศรษฐกจิ ”
มิติเศรษฐกิจ และมิติสิ่งแวดล้อม รวมกับอีก เมื่อวันท่ี 22 กันยายน พ.ศ. 2563
2 มิติ คอื มติ สิ ันติภาพและสถาบัน และมิติเร่อื ง คณะรฐั มนตรมี มี ตเิ หน็ ชอบการกำ� หนดเขตพนื้ ที่
หุน้ ส่วนการพฒั นา รวมเปน็ 5 มิติ โดยแบง่ แยก จัดการน�้ำเสียเพิ่มเติมให้ครอบคลุมทุกจังหวัด
เป้าหมายตามมติ ติ ่าง ๆ ได้ดังน้ี ของประเทศไทยขององค์การจัดการน้�ำเสีย
 มิติสังคม ซึ่งครอบคลุมเป้าหมาย ซึ่งจะช่วยสนับสนุนภารกิจขององค์กรในการ
ท่ี 1 2 3 4 และ 5 แกไ้ ขปญั หามลพษิ ทางนำ้� ของประเทศใหส้ ามารถ
 มติ เิ ศรษฐกจิ ซงึ่ ครอบคลมุ เปา้ หมาย เข้าด�ำเนินการบริหารจัดการน�้ำเสียชุมชน
ท่ี 7 8 9 10 และ 11 ให้กับองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินได้อย่างมี
 มิติสิ่งแวดล้อม ซึ่งครอบคลุม ประสทิ ธภิ าพและครอบคลมุ ทกุ พนื้ ทที่ ว่ั ประเทศ
เป้าหมายที่ 6 12 13 14 และ 15 ซ่ึงเป็นการด�ำเนินการท่ีสอดคล้องกับนโยบาย
 มติ สิ นั ตภิ าพและสถาบนั ซง่ึ ครอบคลมุ และแผนงานท่ีส�ำคัญเก่ียวข้องกับภารกิจของ
เปา้ หมายที่ 16 องค์การจัดการนำ�้ เสยี ยุทธศาสตร์ชาติด้านที่ 5
 มติ หิ ุ้นส่วนการพฒั นา การสร้างการเติบโตบนคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตร
ซึ่งครอบคลมุ เป้าหมายที่ 17 ต่อส่ิงแวดล้อม แผนปฏิรูปประเทศด้าน
ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ ม แผนพฒั นา
การพฒั นาทย่ี งั่ ยนื ขององคก์ ารจดั การนำ้� เสยี เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12
องค์การจัดการน�้ำเสีย (อจน.) เป็น ยุทธศาสตร์ด้านการเติบโตท่ีเป็นมิตรกับ
รัฐวิสาหกิจ สงั กดั กระทรวงมหาดไทย จดั ต้ังข้นึ ส่ิ ง แ ว ด ล ้ อ ม เ พ่ื อ ก า ร พั ฒ น า อ ย ่ า ง ยั่ ง ยื น
ตามพระราชกฤษฎกี า จดั ตงั้ องคก์ ารจดั การนำ�้ เสยี แผนแมบ่ ทการบรหิ ารจดั การทรพั ยากรนำ�้ 20 ปี
เมอ่ื วนั ที่ 15 สงิ หาคม พ.ศ. 2538 ดว้ ยเหตผุ ลทว่ี า่ เป้าหมายการพัฒนาที่ย่ังยืน (Sustainable
ปัญหาน้�ำเสียในพื้นที่ลุ่มน้�ำเจ้าพระยาตอนล่าง Development Goals : SDGs) เปา้ หมายที่ 6
ไดท้ วคี วามรนุ แรงมากขน้ึ ประกอบกบั การแกไ้ ข การจัดการน้�ำและสุขาภิบาล เป้าหมายท่ี 6.3
ปัญหาน�้ำเสียต้องด�ำเนินการอย่างต่อเน่ือง ยกระดับคุณภาพน�้ำโดยลดมลพิษขจัดการ
ดังน้ัน อจน. จัดตั้งข้ึนโดยมีวัตถุประสงค์ตาม ท้ิงขยะและลดการปล่อยสารเคมีและวัสดุ
พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งองค์การจัดการน�้ำเสีย อนั ตราย ลดสดั สว่ นนำ้� เสยี ทไี่ มผ่ า่ นกระบวนการ
พ.ศ. 2538 และปรับปรุงแก้ไขเพิ่มเติมในปี ลงคร่ึงหนึ่งและเพิ่มการนำ� กลบั มาใช้ใหมท่ ว่ั โลก
พ.ศ. 2540 และ พ.ศ. 2548 ปรากฏในมาตรา 6 ภายในปี พ.ศ. 2573 และแผนปฏิบัติราชการ
กระทรวงมหาดไทย

วารสารด�ำ รงราชานุภาพ 111

การดำ� เนนิ งานขององคก์ ารจดั การนำ�้ เสยี ทสี่ อดคลอ้ งกบั นโยบายและแผนงานทส่ี ำ� ค9ญั 2
เพอื่ การพฒั นาทยี่ ง่ั ยนื

แผนยทุ ธศาสตรช์ าติ ระยะ 20 ปี ยุทธศาสตรท์ ี่ 5 ด้านการสรา้ งการเติบโตบนคุณภาพชวี ติ ทเ่ี ป็นมติ รต่อสง่ิ แวดลอ้ ม
(พ.ศ. 2561 – 2580) แผนแม่บทท่ี 18 การเติบโตอยา่ งยงั่ ยืน และ 19 การบริหารจัดการนา้ ทั้งระบบ

แผนปฏิรูปประเทศ ยุทธศาสตรท์ ี่ 5 ด้านการสร้างการเติบโตบนคุณภาพชวี ิตทเ่ี ป็นมิตรต่อสิ่งแวดลอ้ ม
(ดา้ นทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อม) แผนแมบ่ ทที่ 18 การเตบิ โตอยา่ งยง่ั ยนื และ 19 การบริหารจดั การนา้ ทัง้ ระบบ

แผนพฒั นาเศรษฐกจิ ยทุ ธศาสตร์ท่ี 4 การเติบโตที่เปน็ มิตรกบั สง่ิ แวดลอ้ มเพ่ือการพฒั นาอยา่ งยงั่ ยนื
และสังคมแห่งชาติ ฉบับท่ี 12 เปา้ หมายที่ 3 สรา้ งคุณภาพส่งิ แวดลอ้ มท่ดี ี ลดมลพิษ และลดผลกระทบต่อสุขภาพของ
ประชาชนและระบบนิเวศ
(พ.ศ. 2560 – 2564)

แผนแม่บทการบรหิ ารจดั การ ดา้ นท่ี 4 การจดั การคุณภาพนา้ และอนุรักษท์ รัพยากรนา้
ทรัพยากรน้า 20 ปี - พัฒนาและเพ่ิมประสิทธิภาพระบบรวบรวมและระบบบาบัดน้าเสียรวมของชุมชน
(พ.ศ. 2561 - 2580) การนาน้าเสียกลับมาใช้ใหม่ ป้องกันและลดการเกิดน้าเสียต้นทาง การควบคุมปริมาณ
การไหลของน้าเพ่ือรักษาระบบนิเวศ พร้อมท้ังฟื้นฟูแม่น้า ลาคลอง และแหล่งน้า
ธรรมชาตทิ ี่มีความสาคัญในทุกมิติ เพ่อื การอนุรกั ษ์ ฟ้ืนฟแู ละใช้ประโยชนท์ ัว่ ประเทศ

เป้าหมายการพัฒนาทย่ี ่ังยนื เปา้ หมายที่ 6 การจัดการนา้ และสขุ าภบิ าล
(Sustainable Development ยุทธศาสตรท์ ี่ 4 การเพิม่ ศกั ยภาพการพฒั นาสภาพแวดล้อมสู่อนาคต
กลยทุ ธท์ ่ี 4.3 สนับสนุนการบริหารจดั การน้าทัง้ ระบบ
Goals: SDGs)
แผนปฏิบตั ริ าชการ
กระทรวงมหาดไทย
(พ.ศ. 2561 – 2565)

แผนวสิ าหกิจองคก์ ารจดั การน้าเสีย พ.ศ. 2563 - 2565

112 วารสารด�ำ รงราชานุภาพ

การดำ� เนนิ งานขององคก์ ารจดั การนำ�้ เสยี 15) เทศบาลตำ� บลบางพลี จงั หวดั สมทุ รปราการ
สู่เป้าหมายการพัฒนาท่ีย่ังยืนด้านการ 16) เทศบาลเมืองสามพราน จังหวัดนครปฐม
จดั การนำ้� เสยี ของประเทศ 17) เ ท ศ บ า ล ต� ำ บ ล ฉ ล อ ง จั ง ห วั ด ภู เ ก็ ต
18) เทศบาลตำ� บลบางปลาจงั หวดั สมทุ รสาคร(แหง่ ที่2)
ปัจจุบันคุณภาพน�้ำในประเทศไทย 19)เทศบาลเมอื งปเู่จา้ สมงิ พรายจงั หวดั สมทุ รปราการ
ประสบปัญหาภาวะวิกฤต สาเหตุส�ำคัญเกดิ จาก 20) เทศบาลตำ� บลออ้ มใหญ่ จงั หวดั นครปฐม
การระบายนำ�้ เสยี จากชมุ ชนตา่ ง ๆ ลงสแู่ หลง่ นำ�้
ธรรมชาตโิ ดยไม่ผา่ นการบ�ำบดั ซงึ่ ส่งผลกระทบ
ตอ่ คณุ ภาพชวี ติ และสขุ ภาพอนามยั ของประชาชน
ในพน้ื ที่อยา่ งยงั่ ยืนดา้ นการจดั การนำ�้ เสยี ชุมชน

1) โครงการกอ่ สรา้ งและบรหิ ารจดั การระบบ   เท ศบาลตำ� บลพรหมโลกจงั หวดั นครศรธี รรมราช
บำ� บดั นำ�้ เสยี (ศนู ยบ์ รหิ ารจดั การคณุ ภาพนำ�้ )  เท ศบาลต�ำบลบางปลา จงั หวดั สมทุ รสาคร
อจน. ได้ด�ำเนินการก่อสร้างและบริหาร  องคก์ ารบรหิ ารสว่ นตำ� บลสามควายเผอื กจงั หวดั นครปฐม
จัดการระบบบ�ำบัดน�้ำเสีย เพ่ือเป็นการช่วย
ลดปริมาณความสกปรกท่ีระบายลงสู่แหล่งน�้ำ   เท ศบาลต�ำบลวชิ ิต จังหวัดภเู กต็
สาธารณะในพื้นท่ี ปัจจุบันมีระบบบ�ำบัดน�้ำเสีย
ที่ด�ำเนินการก่อสร้างแล้ว จ�ำนวน 20 แห่ง
มคี วามสามารถในการบำ� บัดน�ำ้ เสยี รวม 13,000
ลูกบาศก์เมตรต่อวัน ดังนี้ 1) เทศบาลต�ำบล
บางปลา จังหวัดสมุทรสาคร 2) เทศบาลต�ำบล
นครชัยศรี จังหวัดนครปฐม 3) เทศบาลต�ำบล
บางหญา้ แพรก จงั หวดั สมุทรสาคร 4) เทศบาล
ตำ� บลทา่ จนี จงั หวดั สมทุ รสาคร 5) เทศบาลเมอื ง
ไรข่ งิ จงั หวัดนครปฐม 6) เทศบาลตำ� บลบางเลน
จังหวัดนครปฐม 7) องค์การบริหารส่วนต�ำบล
สามควายเผือก จังหวัดนครปฐม 8) เทศบาล
ตำ� บลวชิ ิต จงั หวัดภเู กต็ 9) เทศบาลต�ำบลราไวย์
จังหวัดภูเก็ต 10) เทศบาลต�ำบลพรหมโลก
จังหวัดนครศรีธรรมราช 11) เทศบาลต�ำบล
ปากนำ้� ปราณ จงั หวดั ประจวบครี ขี นั ธ์ 12) องคก์ าร
บริหารส่วนต�ำบลบางบัวทอง จังหวัดนนทบุรี
13) เทศบาลนครระยอง จังหวัดระยอง
14) องคก์ ารบรหิ ารสว่ นตำ� บลกมลา จงั หวดั ภเู กต็

วารสารด�ำ รงราชานุภาพ 113


2) โครงการปรบั ปรงุ ฟ้ืนฟรู ะบบบ�ำบัดน�ำ้ เสยี องค์กรปกครองส่วนท้องถน่ิ

ปจั จบุ นั มกี ารกอ่ สรา้ งระบบบำ� บดั นำ้� เสยี ระบบบ�ำบัดน�้ำเสียส่วนหน่ึงหยุดชะงักลง
ชมุ ชนไวแ้ ลว้ จำ� นวน 105 แหง่ โดยกรมโยธาธกิ าร หรือไม่สามารถท�ำงานได้เต็มความสามารถ
และผังเมือง และส่งมอบให้กับองค์กรปกครอง ทผ่ี า่ นมา อจน. จงึ ไดเ้ ขา้ ดำ� เนนิ การปรบั ปรงุ ฟน้ื ฟู
ส่วนท้องถิ่น (อปท.) เป็นผู้รับผิดชอบดูแล และบริหารจัดการระบบบ�ำบัดน้�ำเสียของ อปท.
โดย อปท. สว่ นหนง่ึ ไดม้ กี ารบรหิ ารจดั การระบบ รว่ มกบั อปท. นนั้ ๆ ปจั จบุ นั อจน. ไดม้ กี ารปรบั ปรงุ
บ�ำบัดน�้ำเสียให้สามารถด�ำเนินงานได้เป็นปกติ ฟน้ื ฟรู ะบบบำ� บดั นำ�้ เสยี ใหก้ บั อปท. แลว้ ทง้ั สน้ิ
และอกี สว่ นหนงึ่ ยงั ประสบปญั หาในการดำ� เนนิ งาน จำ� นวน 29 แหง่ มคี วามสามารถในการบำ� บดั นำ้� เสยี
ทั้งในทางเทคนิคและงบประมาณ มีผลท�ำให้ รวม 603,000 ลกู บาศกเ์ มตรตอ่ วัน ดงั น้ี

1) เทศบาลเมอื งพะเยา จงั หวัดพะเยา 16) เทศบาลนครหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา

2) เทศบาลนครลำ�ปาง จังหวดั ลำ�ปาง 17) เทศบาลเมอื งแสนสขุ (พน้ื ทด่ี า้ นใต)้ จงั หวดั ชลบรุ ี

3) เทศบาลนครเชียงใหม่ จงั หวัดเชียงใหม่ 18) เทศบาลเมอื งแสนสขุ (พนื้ ทดี่ า้ นเหนอื ) จงั หวดั ชลบรุ ี

4) เทศบาลนครแม่สอด จงั หวัดตาก 19) เทศบาลเมืองปากชอ่ ง จังหวัดนครราชสมี า

5) เทศบาลเมอื งประจวบครี ขี นั ธ์ จงั หวดั ประจวบครี ขี นั ธ์ 20) เทศบาลเมอื งสิงหบ์ รุ ี จงั หวดั สิงห์บรุ ี

6) เทศบาลเมอื งกระบี่ จังหวัดกระบี่ 21) เทศบาลเมืองมาบตาพุด จงั หวัดระยอง

7) เทศบาลนครสงขลา จังหวัดสงขลา 22) เทศบาลเมอื งกาญจนบุรี จังหวดั กาญจนบรุ ี

8) เทศบาลเมอื งศรีราชา จงั หวัดชลบรุ ี 23) เทศบาลนครอุบลราชธานี จงั หวัดอุบลราชธานี

9) เทศบาลต�ำบลบางเสร่ จังหวดั ชลบรุ ี 24) เทศบาลเมืองบรุ รี ัมย์ จังหวัดบุรรี มั ย์

10) เทศบาลตำ� บลบ้านเพ จงั หวดั ระยอง 25) เทศบาลเมืองกาฬสนิ ธ์ุ จังหวัดกาฬสินธ์ุ

11) เทศบาลนครอดุ รธานี จงั หวัดอดุ รธานี 26) เทศบาลเมืองชะอำ� จังหวัดเพชรบุรี

12) เทศบาลเมืองมุกดาหาร จังหวดั มกุ ดาหาร 27) องคก์ ารบรหิ ารสว่ นตำ� บลอา่ วนาง เกาะพพี ี จงั หวดั ภเู กต็

13) เทศบาลเมอื งอำ�นาจเจรญิ จงั หวดั อำ�นาจเจรญิ 28) เทศบาลเมอื งราชบรุ ี จงั หวัดราชบรุ ี

14) เทศบาลเมอื งบ้านโป่ง จงั หวดั ราชบรุ ี 29) เทศบาลเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณโุ ลก

15) เทศบาลเมอื งกำ� แพงเพชร จงั หวดั กำ� แพงเพชร

114 วารสารด�ำ รงราชานภุ าพ

เทศบาลเมอื งกระบี่ จงั หวดั กระบ่ี
เทศบาลเมอื งศรีราชา จงั หวัดชลบุรี
เทศบาลนครสงขลา จงั หวดั สงขลา

วารสารด�ำ รงราชานภุ าพ 115

3) โครงการบรหิ ารจดั การระบบบำ� บดั นำ�้ เสยี
ในพนื้ ทโี่ ครงการอนั เนอ่ื งมาจากพระราชดำ� ริ

การบริหารจัดการเดินระบบและบ�ำรุง อทุ ยานส่ิงแวดลอ้ มนานาชาติสิรนิ ธร
รักษาระบบบ�ำบัดน�้ำเสียในพ้ืนท่ีโครงการ จังหวดั เพชรบุรี
อันเน่ืองมาจากพระราชด�ำริ จ�ำนวน 7 พื้นท่ี
มีความสามารถในการบ�ำบัดน�้ำเสียรวมทั้งส้ิน เทศบาลเมอื งปากพนงั จงั หวดั นครศรธี รรมราช
1,740 ลูกบาศกเ์ มตรตอ่ วนั ประกอบดว้ ย
n เทศบาลเมืองปากพนัง
จงั หวดั นครศรธี รรมราช (2 แหง่ )
n เทศบาลตำ� บลหัวไทร
จังหวดั นครศรธี รรมราช (2 แหง่ )
n องค์การบริหารส่วนต�ำบลหูล่อง
จังหวัดนครศรีธรรมราช (1 แห่ง)
n เทศบาลต�ำบลชะอวด จังหวัด
นครศรีธรรมราช (1 แหง่ )
n อทุ ยานสง่ิ แวดลอ้ มนานาชาตสิ ริ นิ ธร
จังหวดั เพชรบุรี (1 แห่ง)

4) การน�ำน้�ำเสียท่ีผ่านการบ�ำบัดแล้วน�ำ แหลง่ นำ�้ ธรรมชาตหิ รอื แหลง่ นำ้� สาธารณะ ทงั้ ยงั
กลบั มาใชป้ ระโยชน์ใหม่ เป็นการเพ่ิมศักยภาพและโอกาสการเข้าถึง
เพื่อให้เกิดความคุ้มค่า อจน. ได้จัดท�ำ การใชน้ ้�ำอย่างมีประสทิ ธภิ าพ
โครงการการน�ำน�้ำเสียที่ผ่านการบ�ำบัดแล้วน�ำ
กลับมาใช้ประโยชน์ใหม่ โดยการแจกจ่ายน�้ำท่ี 5) จดั ตง้ั ศนู ยต์ ดิ ตามและรายงานสถานการณ์
ผ่านการบ�ำบัดแล้วให้กับประชาชนและชุมชน น้�ำเสียประเทศไทย
ในพน้ื ท่ี นำ� ไปใชใ้ หมใ่ นการเกษตร ประมง ปศสุ ตั ว์ ส�ำหรับก�ำกับดูแลงานด้านการบริหาร
รดน�้ำต้นไม้ สนามหญ้า และสวนสาธารณะ จัดการระบบบ�ำบัดน�้ำเสีย เพื่อให้การแก้ไข
ลา้ งพนื้ ลา้ งถนน และดา้ นอน่ื ๆ สนบั สนนุ การแกไ้ ข ปัญหาคุณภาพน�้ำเกิดประโยชน์สูงสุด พัฒนา
ปัญหาวิกฤติภัยแล้งและการขาดแคลนน�้ำ ศกั ยภาพในการใหบ้ รกิ ารและบรหิ ารจดั การงาน
ประหยัดงบประมาณรายจ่าย ลดจ�ำนวนการใช้ ดา้ นน้�ำเสยี ใหเ้ ปน็ ไปอยา่ งมีประสทิ ธิภาพ
น้�ำประปาลง และเป็นการลดปริมาณน�้ำท้ิงสู่

สรปุ ผลการขบั เคลอ่ื นปฏบิ ตั กิ ารภาคเีครอื ขา่ ย ฉะเชงิ เทราเมอื งยง่ั ยนื
(พ.ศ. 2560 – 2562)

จงั หวดั ฉะเชิงเทรา

ความเปน็ มา วุฒอิ าสาธนาคารสมอง เปน็ ผทู้ ี่เกษยี ณ
อายุแล้วท้ังจากภาครัฐหรือเอกชน ตลอดจน
ยุทธศาสตร์ชาติ (พ.ศ. 2561 - 2581) ผู้ทรงภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มีความพร้อมและ
เปน็ กรอบการพฒั นาประเทศทก่ี ำ� หนดเปา้ หมาย สมคั รใจอทุ ศิ ตน เพอ่ื นำ� ปญั ญาความรปู้ ระสบการณ์
ระยะยาว มีวิสยั ทศั นว์ ่า “ประเทศมคี วามมนั่ คง และความเช่ียวชาญมาช่วยพัฒนาประเทศ
มั่งคั่ง ยั่งยืน เป็นประเทศพัฒนาแล้ว ด้วยการ โดยไม่หวงั ผลตอบแทนส่วนตวั ซึง่ เปน็ ทนุ มนุษย์
พัฒนาตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง” และเป็นกลไกการพัฒนาที่มีศักยภาพ สามารถ
ให้มีขีดความสามารถในการแข่งขัน มีรายได้สูง ถา่ ยทอดภมู คิ วามรแู้ ละประสบการณส์ คู่ นรนุ่ ใหม่
คนไทยอยู่ดีกินดี โดยมีแผนพัฒนาเศรษฐกิจ เพอื่ สรา้ งสรรคส์ ง่ิ ทดี่ งี ามและกอ่ ใหเ้ กดิ ประโยชน์
และสงั คมแหง่ ชาติ ฉบบั ที่ 12 (พ.ศ. 2561-2565) แกส่ งั คมและประเทศชาตไิ ดเ้ ปน็ อยา่ งดี ปจั จบุ นั
เปน็ แนวทางการพฒั นาประเทศดว้ ยการนอ้ มนำ� วุฒิอาสาธนาคารสมองได้มีการรวมกลุ่มกัน
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาเป็นแนว ท�ำงานและขับเคล่ือนงาน เชิงยุทธศาสตร์
ทางการพัฒนาประเทศ ยึดคนเป็นศูนย์กลาง โดยดำ� เนนิ โครงการ/กจิ กรรม และเสนอแนะแนว
ของการพฒั นาอยา่ งมสี ว่ นรว่ ม โดยใหค้ วามสำ� คญั ทางการพฒั นาชมุ ชนและสงั คมตามความตอ้ งการ
กั บ ก า ร ย ก ร ะ ดั บ ร า ย ไ ด ้ แ ล ะ ส ร ้ า ง โ อ ก า ส ของชมุ ชน ทสี่ อดคลอ้ งกบั ยทุ ธศาสตรก์ ารพฒั นา
ในการประกอบอาชีพ การเพ่ิมศักยภาพ จงั หวดั และแผนพฒั นาประเทศ มผี ลการดำ� เนนิ งาน
และขีดความสามารถของชุมชนในการจัดการ เปน็ รปู ธรรม ซง่ึ การขบั เคลอื่ นงานตามยทุ ธศาสตร์
ปัญหาด้วยตนเอง และสนับสนุนให้คนในชุมชน จังหวัดและยุทธศาสตร์ชาติให้ประสบผลส�ำเร็จ
มสี ว่ นรว่ มคดิ และรว่ มกำ� หนดแนวทางการพฒั นา ตามเป้าหมายท่วี างไว้นัน้ จะต้องใหค้ วามสำ� คัญ
ชมุ ชนทอ้ งถนิ่ บนหลกั การพงึ่ พาตนเองทคี่ ำ� นงึ ถงึ กบั กระบวนการพฒั นาทเี่ นน้ “คนเปน็ ศนู ยก์ ลาง
ศกั ยภาพ ทรพั ยากร ภมู ปิ ญั ญา วถิ ชี วี ติ วฒั นธรรม แบบบูรณาการ” โดยใช้หลักการเรียนรู้ร่วมกัน
และสิ่งแวดล้อม ในชุมชนเป็นหลัก ซึ่งเป็นแผน ร่วมคิด ร่วมท�ำ ร่วมติดตามประเมินผล และ
ระยะกลางท่แี ปลงยุทธศาสตรช์ าติ ในช่วง 5 ปี แลกเปลย่ี นประสบการณ์ ทำ� งานในรปู แบบภาคี
แรก และมุ่งสู่เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน เครอื ขา่ ยและสรา้ งการมสี ว่ นรว่ มของทกุ ภาคสว่ น
(Sustainable Development Goals : SDGs) ในพ้ืนท่ี/จังหวัด/ชุมชน รวมท้ังการเช่ือมโยง
ซึ่งเปน็ เปา้ หมายการพฒั นาระดับสากลไปพรอ้ ม เครือข่ายตา่ ง ๆ ท้งั ในระดับจังหวัดและประเทศ
กนั เพอ่ื ขบั เคลอ่ื นประเทศไทยใหม้ คี วามเขม้ แขง็ โดยมวี ฒุ อิ าสาธนาคารสมองเปน็ ตวั เชอ่ื มนโยบาย
จากภายใน เช่ือมโยงไปสปู่ ระชาคมโลก

วารสารดำ�รงราชานุภาพ 117

ชมุ ชน/ฐานราก เพอ่ื ใหก้ ารทำ� งานทมี่ ปี ระสทิ ธภิ าพ เปา้ หมายการพฒั นาและยกระดบั การลงทนุ ภาค
รวดเร็ว และขยายผลได้อย่างกว้างขวาง อตุ สาหกรรม ซง่ึ เป็นกลไกหน่ึงในการขบั เคลือ่ น
ส�ำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจ เศรษฐกจิ ของประเทศในอนาคต ตามยทุ ธศาสตรช์ าติ
และสังคมแห่งชาติ (สศช.) ในฐานะหน่วย แผนพัฒนาฯ ฉบับท่ี 12 และเป้าหมาย
ทะเบยี นกลางธนาคารสมอง และมลู นธิ พิ ฒั นาไท การพฒั นาทยี่ ง่ั ยนื ซง่ึ ประชาชน ชมุ ชน และสงั คม
มีภารกิจในการสร้างองคค์ วามรูเ้ กีย่ วกบั ปรัชญา จะได้รับผลกระทบจากการพัฒนาพ้ืนที่ในด้าน
ของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ยทุ ธศาสตรช์ าติ แผนพฒั นา ต่าง ๆ เช่น ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดล้อม
เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ และเป้าหมาย การเกษตร อัตลักษณ์ของชุมชน การกระจาย
การพัฒนาที่ย่ังยืน พร้อมส่งเสริมสนับสนุน การพัฒนาในแต่ละพื้นที่ของจังหวัด เป็นต้น
การท�ำงานแบบบูรณาการกับภาคีการพัฒนา โดยมวี ฒุ อิ าสาฯ จงั หวดั ฉะเชงิ เทราเปน็ แกนกลาง
ทุกภาคส่วนให้ขับเคลื่อนการพัฒนาประเทศไป ในการประสานความร่วมมือกับภาคส่วนต่าง ๆ
ในทิศทางเดียวกัน จึงเห็นความส�ำคัญของ จากภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคประชาสังคม
การสร้างการเรียนรู้ร่วมกันอย่างบูรณาการ และภาคประชาชนในพื้นท่ี ในการขับเคลื่อน
หนุนเสริมการท�ำงาน เป็นเครือข่ายกับภาคี การพัฒนาชมุ ชนและสงั คม ให้มีสว่ นร่วมในการ
การพัฒนา และการเชื่อมโยงบทบาทวุฒิอาสา สรา้ งความเขม้ แขง็ พงึ่ พาตนเอง บนฐานปรชั ญา
ธนาคารสมองกับภาคีเครือข่ายในพื้นที่แบบ ของเศรษฐกิจพอเพียง
มีส่วนร่วมในลักษณะบูรณาการทุกภาคส่วน
เพ่ือขับเคล่ือนการพัฒนาในพื้นที่ท่ีสอดคล้อง
กับยุทธศาสตร์ชาติ แผนพัฒนาประเทศ และ
เป้าหมายการพัฒนาท่ีย่งั ยนื

กระบวนการด�ำเนนิ งาน

โดยการคัดเลือกจังหวัดฉะเชิงเทรา  สรา้ งความรู้ความเข้าใจ/เช่อื มโยง
เปน็ พน้ื ทเี่ ปา้ หมายการดำ� เนนิ การ ซง่ึ เปน็ จงั หวดั การท�ำงานกับแผนการพัฒนาในทุกระดับ
ที่อยู่ในพื้นท่ีเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก โดยจดั ประชมุ เชงิ ปฏบิ ตั กิ าร “เตรยี มการขบั เคลอื่ น
(Eastern Economic Corridor : EEC) ท่ีมี งานปฏิบัติการภาคีเครือข่าย ฉะเชิงเทราเมือง
ย่งั ยืน” เมือ่ วันท่ี 29 - 31 ตุลาคม พ.ศ. 2561
เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจสถานการณ์
ปัจจุบันร่วมกัน ความรู้สึกร่วมถึงเป้าหมาย

118 วารสารดำ�รงราชานภุ าพ

และความทา้ ทายรว่ มกนั รวมทง้ั จดั กระบวนการ  ด�ำเนินการ/ปฏิบัติในพื้นท่ี ภาคี
ระดมความคิดเห็นการขับเคลื่อนปฏิบัติการ เครือข่ายขับเคลื่อนงานตามแผนปฏิบัติการ
ภาคีเครือข่าย “ฉะเชิงเทราเมืองยั่งยืน” (SDG ฉะเชิงเทราเมืองยั่งยืน ประกอบด้วย (1) มิติ
Lab) รวบรวม ค้นหา คัดเลือก (Mapping) การพัฒนาคน People : การปฏิรูประบบเพ่ือ
ภารกิจของกลุ่ม เพื่อร่วมกันออกแบบ จัดท�ำ รองรับสังคมสูงวัย “คนแปดริ้วไม่ทอดท้ิงกัน
ร่างแผนปฏิบัติการ “ฉะเชิงเทราเมืองยั่งยืน” (Long term care) สุขภาพดีสร้างได้ท่ีบ้าน –
โดยพิจารณาจากประเด็นส�ำคัญในการพัฒนา เมืองอาหารปลอดภัย” และการสอนภาษาไทย
และมติ กิ ารพฒั นาของเปา้ หมายการพฒั นาทยี่ งั่ ยนื ของพระยาศรีสุนทรโวหาร เพ่ือแก้ไขปัญหา
(SDGs) 5 มิติ ได้แก่ มิติการพัฒนาคน (People) นักเรียนอ่านไม่ออกเขียนไม่ได้ในทุกระดับช้ัน
มิติด้านทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม (2) มิติด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
(Planet) มิติความมั่งคั่งและการเจริญเติบโต (Planet) : การอนุรักษแ์ ม่น้�ำบางปะกง โรงเรียน
ทางเศรษฐกจิ (Prosperity) มติ ดิ า้ นความยตุ ธิ รรม ธนาคารต้นไม้ และวิถีเกษตรกรรมย่ังยืน –
และความสันติสุข (Peace) และมิติหุ้นส่วน เกษตรอนิ ทรยี ์ (3) มติ คิ วามมงั่ คง่ั และการเจรญิ เตบิ โต
การพฒั นา (Partnership) นอกจากนี้ ได้จดั ให้มี ทางเศรษฐกิจ (Prosperity) : การท่องเท่ียว
การประชมุ เชงิ ปฏบิ ตั กิ ารวฒุ อิ าสาธนาคารสมอง ชุมชนวิถตี ะวันออก “โครงการตะวันย้ิมสืบสาน
รวมพลังขับเคล่ือนยุทธศาสตร์ชาติและแผน ชมุ ชนตะวนั ออก หยงั่ รากบางปะกง” (4) มติ ดิ า้ น
พัฒนาฯ ฉบับท่ี 12 ตามปรัชญาของเศรษฐกิจ ความยุติธรรมและความสันติสุข (Peace) :
พอเพียง เม่อื วนั ที่ 24 – 25 ธันวาคม พ.ศ. 2561 ธรรมนูญต�ำบลน่าอยู่ และปฏิญญาวาระเปล่ียน
วิเคราะห์ศักยภาพของพื้นท่ี ทรัพยากร ตะวนั ออก (5) มติ หิ นุ้ สว่ นการพฒั นา (Partnership)
วัฒนธรรม และวิถีชีวิต รวมถึงแนวทางการ : เครือข่ายภาคตะวันออกยงั่ ยนื
ขบั เคลอ่ื นการพฒั นาฯ ในพนื้ ทจี่ งั หวดั ฉะเชงิ เทรา  เรียนรู้ทบทวน/พัฒนาต่อยอด
เพ่ือเชื่อมโยงเป้าหมายร่วมระหว่างยุทธศาสตร์ ภาคเี ครอื ขา่ ย ไดก้ ำ� หนดใหม้ กี ารประชมุ ทกุ วนั ท่ี
การพัฒนาระดับประเทศ ยุทธศาสตร์จังหวัด 8 ของเดอื น เพอื่ ปรกึ ษาหารอื เปดิ ใจ เปดิ ความคดิ
และเปา้ หมายการพฒั นาที่ย่ังยืน แลกเปล่ียนประสบการณ์ ร่วมกันเรียนรู้

และท�ำความเข้าใจความเช่ือมโยง
ขององคป์ ระกอบตา่ ง ๆ อยา่ งเปน็ ระบบ
โดยเน้นการท�ำงานร่วมกันในแนวราบ
เพ่ือส่งเสริมให้เกิดการพัฒนาแนวคิด
วิธีการท�ำงานร่วมกันแบบใหม่ หรือ
นวตั กรรมการพฒั นาแบบใหม่ เพอื่ สรา้ ง
หรอื รองรบั การเปลยี่ นแปลง ในขณะเดยี วกนั
สศช. และ มพท. ลงพ้ืนท่ีติดตาม

วารสารดำ�รงราชานภุ าพ 119

ความก้าวหน้าการขับเคลื่อนงานของวุฒิอาสา ร ่ ว ม จั ด ท� ำ โ ค ร ง ก า ร แ ห ล ่ ง เ รี ย น รู ้ ป ร ะ วั ติ
ธนาคารสมองและภาคกี ารพฒั นา เพอ่ื หนนุ เสรมิ แ ล ะ ผ ล ง า น ข อ ง พ ร ะ ย า ศ รี สุ น ท ร โ ว ห า ร
การขบั เคลอ่ื นปฏบิ ตั กิ ารภาคเี ครอื ขา่ ย ฉะเชงิ เทรา (นอ้ ย อาจารยางกูร) เพือ่ ให้โรงเรียนเทศบาล 2
เมอื งยงั่ ยนื ใหเ้ กดิ การลงมอื สรา้ งการเปลย่ี นแปลง พระยาศรีสุนทรโวหารฯ เป็นแหล่งเรียนรู้
จรงิ อย่างตอ่ เนื่อง พร้อมทง้ั ประมวล สงั เคราะห์ เก็บรวบรวมประวัติ และเผยแพร่ผลงานต่าง ๆ
สรุปผลข้อมูล ที่ได้จากการศึกษากระบวนการ ของพระยาศรีสุนทรโวหาร ให้เป็นท่ีรู้จักต่อ
ขับเคลื่อนงานระหว่างวุฒิอาสาธนาคารสมอง สาธารณะ พร้อมทัง้ พัฒนาเปน็ โรงเรียนตัวอยา่ ง
ท่ีใช้วิธีการสอนภาษาไทยของพระยาศรีสุนทร
กับภาคีเครือข่ายในระดับ โวหาร ในการแก้ไขปัญหานักเรียนอ่านไม่ออก
จงั หวดั เพอ่ื นำ� ไปสกู่ ารจดั ทำ� เขยี นไมไ่ ดใ้ นทุกระดบั ช้นั
รูปแบบกระบวนการพัฒนา   สวนวนเกษตร ผู้ใหญ่วิบูลย์
แบบมีส่วนรว่ ม และเผยแพร่ เข็มเฉลิม และวุฒิอาสาฯ ด้านการเกษตร
ไปยังวุฒิอาสาธนาคารสมอง เปน็ วทิ ยากรถา่ ยทอดองคค์ วามรใู้ หแ้ กเ่ กษตรกร
จงั หวัดอ่นื และประชาชนท่ีสนใจ เก่ียวกับแนวทางการ
 ขยายภาคเี ครอื ขา่ ย/ผสานแนวทาง จัดการที่ดินและการเกษตร ที่ให้ความส�ำคัญ
การท�ำงาน วุฒิอาสาธนาคารสมอง จังหวัด กับการปลูกไม้ยืนต้นท่ีใช้ประโยชน์ได้ ร่วมกับ
ฉะเชิงเทรา ประสานความร่วมมือในการพัฒนา การปลูกพืชเพ่ือเป็นอาหารและการเล้ียงสัตว์
เมอื งยงั่ ยนื รว่ มกบั เครอื ขา่ ย 8 จงั หวดั ภาคตะวนั ออก ในลักษณะผสมผสานจนเป็นนิเวศการเกษตร
(ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ปราจีนบุรี นครนายก ท่ีเลียนแบบป่าธรรมชาติ กระบวนการเรียนรู้
สระแกว้ ระยอง จนั ทบรุ ี และตราด) สรา้ งผนู้ ำ� รว่ ม เพื่อพงึ่ พาตนเอง และการพฒั นาที่ยั่งยืน รวมทง้ั
(Collective Leadership) และสร้างเครอื ขา่ ย แจกจ่ายและขายพันธุ์ไม้ให้ผู้ที่เริ่มสนใจ
ความร่วมมือในระยะยาว ผ่านการเรียนรู้ การปลกู ต้นไม้
จากการลงมอื ปฏบิ ตั อิ ยา่ งตอ่ เนอื่ ง สรา้ งวฒั นธรรม   โครงการตะวนั ยมิ้ สบื สานชมุ ชน
ความร่วมมือ (Culture of Collaboration) ตะวันออก หย่ังรากบางปะกง สถาบันสื่อเด็ก
เพื่อสรา้ งการเปล่ียนแปลงสกู่ ารพัฒนาทีย่ ่งั ยนื และเยาวชน (สสย.) ร่วมกับกลุ่มละครเพ่ือการ
เรียนรู้บางเพลย์ และชุมชนอ�ำเภอบ้านโพธิ์
 ผลการด�ำเนินงาน ดำ� เนนิ โครงการตะวนั ยมิ้ สบื สานชมุ ชนตะวนั ออก
โดยท�ำการวิจัยเร่ือง “หย่ังรากบางปะกง”
 ผลการด�ำเนนิ งาน ปี พ.ศ. 2559 – 2561 เพอื่ ขบั เคลอื่ นเศรษฐกจิ ชมุ ชนลมุ่ แมน่ ำ�้ บางปะกง
 โ ครงการ “แหล่งเรียนรู้ประวัติ แ ล ะ ส ร ้ า ง จิ ต ส� ำ นึ ก ใ ห ้ ค น ใ น ท ้ อ ง ถิ่ น เ ห็ น
และผลงานของ พระยาศรีสุนทรโวหาร ความสำ� คญั ของการอนรุ กั ษท์ รพั ยากรธรรมชาติ
(น้อย อาจารยางกูร)” วฒุ อิ าสาธนาคารสมอง ด้วยการสร้างความรู้ความเข้าใจกับเด็กและ
ดา้ นการศกึ ษา และผบู้ รหิ ารโรงเรยี นเทศบาล 2
พระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อย อาจารยางกูร)

120 วารสารดำ�รงราชานภุ าพ

เยาวชน และชุมชน ในการอนุรักษ์แม่น�้ำ ก า ร พั ฒ น า ทั ก ษ ะ ภ า ษ า ไ ท ย
บางปะกง ศิลปวัฒนธรรม วิถีชีวิตของคน ด้วยหลักการสอนของพระยาศรีสุนทรโวหาร
ในชุมชน และพัฒนาทรัพยากรให้สามารถ (น้อย อาจารยางกูร) เป็นโครงการต่อเนื่อง
สร้างรายได้ให้แก่ชุมชนได้อย่างยั่งยืน โดยมี ของวุฒิอาสาธนาคารสมอง ด้านการศึกษา
นายสมนึก เมธาวศิน วุฒิอาสาธนาคารสมอง โดยด�ำเนินการร่วมกับโรงเรียนเทศบาล 2
เปน็ แกนนำ� ในการประสานงานกบั ชมุ ชน พระยาศรีสุนทรโวหารฯ ดว้ ยการสอนภาษาไทย
ตามหลักการสอนของพระยาศรีสุนทรโวหาร
  ผลการดำ� เนนิ งาน ปี พ.ศ. 2561 – 2562 เพ่ือพัฒนาทักษะการอ่านและการเขียนให้แก่
 มิติการพัฒนาคน (People) กลมุ่ เดก็ นกั เรยี นทมี่ ปี ญั หาอา่ นไมอ่ อก เขยี นไมไ่ ด้
การปฏิรูประบบเพื่อรองรับสังคม ในทุกระดับชั้น รวมท้ังพัฒนาแหล่งเรียนรู้
ทางประวัติศาสตร์ เก็บรวบรวมประวัติ และ
สงู วยั เพอ่ื รองรบั โครงสรา้ งประชากร เผยแพรผ่ ลงานตา่ ง ๆ ของพระยาศรสี นุ ทรโวหาร
จังหวัดฉะเชิงเทราท่ีเริ่มมีผู้สูงอายุ ให้เป็นท่ีรู้จักต่อสาธารณะ นับเป็นการพัฒนา
เพ่ิมมากขึ้น ประชากรวัยแรงงาน คณุ ภาพชวี ติ ทสี่ อดคลอ้ งกบั เปา้ หมายการพฒั นา
และวยั เดก็ นอ้ ยลง สง่ ผลใหเ้ กดิ ปญั หาตา่ ง ๆ อาทิ ย่ังยืน เป้าหมายท่ี 4 การได้รับการศึกษาท่ีได้
ค่าใช้จ่ายในการดูแลผู้สูงอายุ ปัญหาสุขภาพ คุณภาพอย่างเท่าเทียมและท่ัวถึง และส่งเสริม
ผสู้ งู อายุ วฒุ อิ าสาธนาคารสมอง จงั หวดั ฉะเชงิ เทรา โอกาสในการเรยี นรู้ตลอดชวี ิตแกท่ ุกคน
จึงคัดเลือกประเด็น การพัฒนาคุณภาพชีวิต  มิติด้านทรัพยากรธรรมชาติ
ผสู้ งู อายุ และการเตรยี มความพรอ้ มใหป้ ระชากร และสง่ิ แวดล้อม (Planet)
ก้าวเข้าสู่วัยสูงอายุได้อย่างมีประสิทธิภาพ การอนรุ กั ษล์ มุ่ นำ้� บางปะกง วฒุ อิ าสา
โดยด�ำเนินการร่วมกับภาคีเครือข่ายในพื้นที่ ธนาคารสมอง ให้ความส�ำคัญกับการอนุรักษ์
สมัชชาแปดร้ิวเมืองย่ังยืน มหาวิทยาลัยรังสิต ล่มุ นำ�้ บางปะกง เพ่อื รักษาพนื้ ทชี่ ่มุ นำ้� และระบบ
และมีนายเจษฎา ม่ิงสมร ประธานวุฒิอาสา นิเวศ ซ่ึงเป็นแหล่งเก็บกักน�้ำที่ส�ำคัญของ
ธนาคารสมอง และวุฒิอาสาธนาคารสมอง ภาคตะวันออก จึงร่วมกับเครือข่าย ชุมชน
ดา้ นสขุ ภาพ รว่ มดำ� เนนิ การ เพอื่ ลดปญั หา ทเ่ี กดิ จาก และเยาวชน ส่งเสริมการเรยี นร้แู ละการอนุรกั ษ์
การเข้าสู่สังคมสูงวัย ซึ่งมีความสอดคล้องกับ ศลิ ปวฒั นธรรม วถิ ชี วี ติ ของทอ้ งถนิ่ โดยดำ� เนนิ การ
เป้าหมายการพัฒนาท่ียั่งยืน เป้าหมายท่ี 1 ยุติ ดังน้ี (1) เชิญชวนประชาชนที่สนใจรวมกลุ่ม
ความยากจนทกุ รปู แบบในทกุ พน้ื ที่ เปา้ หมายท่ี 2 จัดกิจกรรมส่งเสริมความรู้ความเข้าใจเก่ียวกับ
ยุติความหิวโหย บรรลุความมั่นคงทางอาหาร ความส�ำคญั ของพน้ื ทชี่ มุ่ นำ�้ ผลกระทบทเี่ กดิ จาก
ยกระดบั โภชนาการและสง่ เสรมิ การเกษตรกรรม การพัฒนาที่ไม่เหมาะสมกับวิถีชีวิตของชุมชน
ท่ีย่ังยืน เป้าหมายที่ 3 การมีสุขภาวะในการ และแนวทางการอนรุ กั ษ์ และจดั การพน้ื ท่ีล่มุ น�้ำ
ด�ำรงชวี ติ และสง่ เสรมิ ความเปน็ อยทู่ ด่ี ขี องทกุ คน เพื่อใช้ประโยชน์อย่างชาญฉลาด ส่งผลให้เกิด
ในทกุ ชว่ งอายุ

วารสารดำ�รงราชานภุ าพ 121

ความตื่นตัวในการดูแลทรัพยากรธรรมชาติ ด�ำเนนิ การอยา่ งเรง่ ดว่ นเพอื่ ตอ่ สกู้ บั การเปลย่ี นแปลง
และส่ิงแวดล้อมบริเวณลุ่มน้�ำ ซ่ึงเป็นจุดเร่ิมต้น ส ภ า พ ภู มิ อ า ก า ศ แ ล ะ ผ ล ก ร ะ ท บ ที่ เ กิ ด ขึ้ น
ของการสร้างเครือข่ายการท�ำงานอนุรักษ์ลุ่มน�้ำ และเป้าหมายท่ี 14 อนุรักษ์และใช้ประโยชน์
บางปะกง ตอ่ มาหนว่ ยงานตา่ ง ๆ อาทิ สำ� นกั งาน จากมหาสมุทร ทะเลและทรัพยากรทางทะเล
คณะกรรมการสขุ ภาพแหง่ ชาติ (สช.) มลู นธิ นิ ติ ธิ รรม อย่างย่ังยืนเพอื่ การพัฒนาทย่ี ั่งยนื
สิ่งแวดล้อม (EnLAW) ส�ำนักงานทรัพยากรน้�ำ โรงเรยี นธนาคารตน้ ไม้ จงั หวดั ฉะเชงิ เทรา
ส�ำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติ ไดส้ รา้ งความเชอ่ื มโยงกบั ภาคเี ครอื ขา่ ยการปลกู ปา่
และสง่ิ แวดลอ้ ม (สผ.) สำ� นกั งานทรพั ยากรธรรมชาติ และผู้น�ำชุมชนจาก 6 จังหวัด ภาคตะวันออก
และส่ิงแวดล้อมจังหวัดฉะเชิงเทรา สถาบันส่ือ ได้แก่ จังหวัดฉะเชิงเทรา ระยอง สระแก้ว
เดก็ และเยาวชน (สสย.) กลมุ่ ละคร เพอื่ การเรยี นรู้ จันทบุรี ปราจีนบุรี และชลบุรี เพื่อร่วมกันท�ำ
บางเพลย์ มหาวิทยาลัยบูรพา ได้เข้ามาด�ำเนิน กิจกรรมรณรงค์การเพ่ิมพ้ืนที่ป่า โดยจัดให้มี
กจิ กรรม/โครงการเกยี่ วกบั อนรุ กั ษล์ มุ่ นำ�้ บางปะกง “โรงเรียนธนาคารต้นไม้” เผยแพร่ องค์ความรู้
เพ่ิมขึ้น มีการประสานความร่วมมือระหว่าง เกย่ี วกบั การปลกู บำ� รงุ รกั ษา และการใชป้ ระโยชน์
ชมุ ชนและหนว่ ยงานทด่ี ำ� เนนิ กจิ กรรม/โครงการ จากตน้ ไมแ้ ตล่ ะชนดิ ใหค้ วามรกู้ บั เดก็ และเยาวชน
และรว่ มสนบั สนนุ การผลกั ดนั ใหแ้ มน่ ำ้� บางปะกง และผู้ที่สนใจเรียนรู้สามารถใช้ประโยชน์
ไดร้ บั การขน้ึ ทะเบยี นเปน็ พนื้ ทชี่ มุ่ นำ�้ ทมี่ คี วามสำ� คญั จากพันธุ์ไม้ชนิดต่าง ๆ พัฒนาคุณภาพชีวิต
ระหว่างประเทศ (Ramsar Site) (2) จดั ท�ำขอ้ มลู สรา้ งรายได้ ลดรายจา่ ย และอยรู่ ว่ มกบั ธรรมชาติ
ทอ้ งถน่ิ เพอื่ การอนรุ กั ษ์ “บา้ นโพธริ์ กั ษบ์ างปะกง” อย่างยั่งยืน เช่น กิจกรรม “ธรรมยาตรา
เพอ่ื ใชป้ ระโยชนใ์ นการพฒั นาพนื้ ทตี่ อ่ ไปในอนาคต เพื่อผืนป่าตะวันออก” เพ่ือเรียนรู้ธรรมชาติ
(3) จดั กจิ กรรมรณรงคอ์ ยา่ งตอ่ เนอื่ ง โดยจดั กจิ กรรม และปลูกต้นไม้เพิ่มพื้นท่ีป่าตลอดระยะทาง
/โครงการ อาทิ กิจกรรมร่วมปั่นตะวันออก การเดนิ ทาง การจดั นทิ รรศการใหค้ วามรเู้ กยี่ วกบั
เพอ่ื หาเครอื ขา่ ยการขบั เคลอ่ื นงานดา้ นการอนรุ กั ษ์ วนเกษตรร่วมกับหน่วยงานในพ้ืนท่ี การเป็น
ส่ิงแวดล้อมในภาคตะวันออก กิจกรรมพายเรือ วิทยากรถ่ายทอดองค์ความรู้ให้แก่เกษตรกร
เก็บขยะ การจัดเสวนาเร่ืองบางปะกงสายน�้ำ และประชาชนท่ีสนใจ เก่ียวกับแนวทางการ
แห่งชีวิต เพ่ือรักษาทรัพยากรธรรมชาติ จัดการที่ดินและการเกษตร ที่ให้ความส�ำคัญ
และสงิ่ แวดลอ้ ม อนรุ กั ษว์ ถิ ชี วี ติ ดงั่ เดมิ ใหส้ ามารถ กับการปลูกไม้ยืนต้นท่ีใช้ประโยชน์ได้ ร่วมกับ
ด�ำเนินไปพร้อมกับการพัฒนาทางเศรษฐกิจ การปลูกพืช เพื่อเป็นอาหารและการเลี้ยงสัตว์
ได้อย่างสมดุลและย่ังยืน ซ่ึงการอนุรักษ์ ในลักษณะผสมผสานจนเป็นนิเวศการเกษตร
ลุ่มน�้ำบางปะกงมีความสอดคล้องกับเป้าหมาย ที่เลียนแบบป่าธรรมชาติ กระบวนการเรียนรู้
การพัฒนาที่ย่ังยืน เป้าหมายท่ี 6 น้�ำและ เพื่อพึ่งพาตนเอง และการพัฒนาที่ย่ังยืน
การสุขาภิบาลได้รับ การจัดการอย่างยั่งยืน รวมทั้งแจกจ่ายและขายพันธุ์ไม้ให้ผู้ที่เร่ิมสนใจ
และมสี ภาพพรอ้ มใชส้ �ำหรบั ทกุ คน เปา้ หมายท่ี 13 การปลกู ตน้ ไม้ เปน็ ตน้ ซง่ึ สอดคลอ้ งกบั เปา้ หมาย

122 วารสารด�ำ รงราชานภุ าพ

การพฒั นาทยี่ ง่ั ยนื เปา้ หมายที่ 15 พทิ กั ษ์ บรู ณะ กลุ่มเกษตรอินทรีย์สนามชัยเขต ได้จดทะเบียน
และส่งเสริมการใช้ประโยชน์ท่ียั่งยืนของระบบ เป็น “สมาคมเกษตรทางเลือกฉะเชิงเทรา”
นิเวศบนบก จัดการป่าไม้อย่างย่ังยืน ต่อสู้กับ เพื่อยกระดับการเช่ือมโยงความร่วมมือกับภาคี
การแปรสภาพเป็นทะเลทราย หยดุ ยั้งและฟน้ื ฟู ทุกภาคส่วน ในการส่งเสริมให้เกิดการขยายตัว
ความเสอื่ มโทรมของทดี่ นิ และหยดุ ยงั้ การสญู เสยี ของการขับเคลื่อนความมั่นคงด้านอาหาร
ความหลากหลายทางชวี ภาพ การพัฒนาเทคโนโลยีที่มีประสิทธิภาพส�ำหรับ
วถิ เี กษตรกรรมยง่ั ยนื จากความตอ้ งการ กลมุ่ เกษตรอนิ ทรยี ท์ เี่ กษตรกรเขา้ ถงึ ได้ สง่ ผลให้
แก้ไขปัญหาความม่ันคงด้านอาหาร การใช้ ขีดความสามารถทางการแข่งขันในตลาดเกษตร
สารเคมี การรักษาทรัพยากรธรรมชาติ อินทรีย์เพิ่มมากขึ้น โดยก�ำหนดเป้าหมาย
และส่ิงแวดล้อมที่อาจได้รับผลกระทบจาก การด�ำเนินงานในระยะต่อไป คือ (1) ส่งเสริม
การตง้ั โรงไฟฟา้ ถา่ นหนิ ในพน้ื ท่ีตอ่ มาในปีพ.ศ.2544 การท�ำเกษตรอินทรีย์ ด้วยการเชื่องโยงฐาน
เ ก ษ ต ร ก ร ใ น พ้ื น ท่ี ไ ด ้ ร ว ม ตั ว กั น ก ่ อ ตั้ ง เ ป ็ น ทรพั ยากรในพนื้ ทอ่ี ยา่ งครบวงจร อาทิ องคค์ วามรู้
“กลุ่มเกษตรอินทรีย์ อ�ำเภอสนามชัยเขต” ภาคเี ครอื ขา่ ยการพฒั นา การทอ่ งเทยี่ ววถิ ชี มุ ชน
มุ่งเน้นส่งเสริมการท�ำเกษตรอินทรีย์ครบวงจร การพัฒนาคุณภาพชีวิต การเข้าถึงทรัพยากร
สร้างโมเดลขั้นตอนการวางแผนการผลิต อยา่ งเป็นธรรม (2) พฒั นาการท�ำเกษตรอนิ ทรยี ์
การควบคุมการผลิต การขอรับรองมาตรฐาน ส�ำหรับเกษตรกรผู้สูงอายุ ด้วยการออกแบบ
เกษตรอินทรีย์ทั้งมาตรฐานระบบเกษตรอินทรีย์ การเพาะปลกู ผลผลติ ทางการเกษตรใหส้ อดคลอ้ ง
สมาพนั ธเ์ กษตรอนิ ทรยี น์ านาชาติ (International กับศักยภาพผู้สูงวัย คิดค้นนวัตกรรมและ
Federation of Organic Agriculture เทคโนโลยีมาใช้ในการผลิต เพื่อเพ่ิมขีด
Movements - IFOAM) มาตรฐานระบบเกษตร ความสามารถของเกษตรกรสูงวัยในภาคเกษตร
อนิ ทรยี ส์ หภาพยโุ รป (EU) และมาตรฐานระบบ อินทรีย์ ปัจจุบัน เครือข่ายกลุ่มเกษตรอินทรีย์
เกษตรอินทรีย์แคนาดา (Canada Organic สนามชัยเขตได้ร่วมรณรงค์การท�ำเกษตรกรรม
Regime - COR) การต้ังกลมุ่ สหกรณ์ออมทรัพย์ ย่ังยืน โดยเปิดพ้ืนที่เพาะปลูกเกษตรอินทรีย์
เพ่ือระดมทุนช่วยเหลือเกษตรกร การวางแผน ให้ผู้ท่ีสนใจศึกษาเรียนรู้ รวมท้ังประชาสัมพันธ์
การตลาดผลผลติ เกษตรอนิ ทรยี ท์ งั้ ในระดบั ทอ้ งถน่ิ และเผยแพร่ความรู้การท�ำเกษตรอินทรีย์
ระดับประเทศ และระหว่างประเทศ เพ่ือให้ เกี่ยวกับวางแผนการจัดระบบควบคุมภายใน
เกษตรกรเรียนรู้ขั้นตอนการท�ำเกษตรอินทรีย์ การรับรองมาตรฐาน การวางแผนการผลิต
จนสามารถพ่ึงพาตนเองได้ ตลอดจนขยาย และตลาด รวมท้ังการติดตามความก้าวหน้า
เครอื ขา่ ยกลมุ่ เกษตรอนิ ทรยี ท์ งั้ ในจงั หวดั ฉะเชงิ เทรา การเพาะปลูกของเครือข่ายกลุ่มเกษตรอินทรีย์
และภาคตะวนั ออก เพอื่ รกั ษาและเพม่ิ พนื้ ทผ่ี ลติ เช่น กลุ่มเกษตรอินทรีย์ อ�ำเภอนาดี จังหวัด
อาหารปลอดภัย อนุรักษ์พันธุ์พืชท้องถิ่น ฟื้นฟู ปราจีนบุรี กลุ่มเกษตรอินทรีย์ อ�ำเภอบ้านนา
ภูมิปัญญาการท�ำเกษตรวิถีชุมชน ปัจจุบัน จังหวัดนครนายก เป็นต้น สนับสนุนการบรรลุ

วารสารด�ำ รงราชานภุ าพ 123

เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน เป้าหมายท่ี 12 และงานท่ีมีคณุ คา่ ส�ำหรบั ทุกคน เปา้ หมายที่ 11
สร้างหลักประกันให้มีรูปแบบการบริโภคและ ลดความไมเ่ สมอภาคภายในและระหวา่ งประเทศ
ผลิตท่ียง่ั ยนื และเปา้ หมายท่ี 11 ท�ำใหเ้ มอื งและการตงั้ ถน่ิ ฐาน
 มติ คิ วามมงั่ คง่ั และการเจรญิ เตบิ โต ของมนษุ ย์ มคี วามครอบคลมุ ปลอดภยั มภี มู ติ า้ นทาน
ทางเศรษฐกิจ (Prosperity) และยง่ั ยืน
การท่องเท่ียวชุมชนวิถีตะวันออก การอนุรักษ์ฟื้นฟูศิลปวัฒนธรรม
“โครงการตะวันย้ิมสืบสานชุมชนตะวันออก วถิ ชี วี ติ และสงิ่ แวดลอ้ ม ฉะเชงิ เทราเปน็ จงั หวดั
หยง่ั รากบางปะกง” ตงั้ แตป่ ี พ.ศ. 2561 วฒุ อิ าสา ท่มี ปี ระวัตศิ าสตร์ ศิลปวฒั นธรรม แหล่งโบราณ
ธนาคารสมอง จังหวัดฉะเชิงเทรา ร่วมกับ สถานอันทรงคุณค่า และวิถีชีวิตอันเป็น
มหาวิทยาลัยบูรพา และมหาวิทยาลัยมหิดล เอกลักษณ์สืบต่อกันมายาวนาน จึงส่งเสริม
ขับเคลื่อนโครงการวิจัย “หย่ังรากบางปะกง” ให้จังหวัดและหน่วยงานที่เก่ียวข้องร่วมอนุรักษ์
พื้นที่อ�ำเภอบ้านโพธิ์ เพ่ือขับเคล่ือนเศรษฐกิจ ฟื้นฟูศิลปวัฒนธรรม วิถีชีวิตคนแปดริ้ว
ชุมชนลุ่มแม่น�้ำ บางปะกง และสร้างจิตส�ำนึก การดูแลรักษาส่ิงแวดล้อม และการจัดการขยะ
ใหค้ นในทอ้ งถน่ิ เหน็ ความสำ� คญั ของการอนรุ กั ษ์ เพื่อสร้างจังหวัดฉะเชิงเทราให้เป็นเมืองน่าอยู่
ทรัพยากรธรรมชาติ โดยการสร้างความรู้ มีสภาพแวดล้อมที่ดี และมีศิลปวัฒนธรรม
ความเข้าใจกับเด็กและเยาวชน และชุมชน ท่ีทรงคุณค่าในการสืบทอดไปยังลูกหลานต่อไป
ในการอนุรักษ์แม่น�้ำบางปะกง ศิลปวัฒนธรรม ซ่ึงสอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน
วิถีชีวิตของคนในชุมชน และพัฒนาทรัพยากร เป้าหมายท่ี 11 ท�ำให้เมืองและการต้ังถ่ินฐาน
ใหส้ ามารถสรา้ งรายไดใ้ หแ้ กช่ มุ ชนไดอ้ ยา่ งยงั่ ยนื ของมนุษย์มีความปลอดภัย ท่ัวถึง พร้อมรับ
มีกิจกรรมศึกษาเรียนรู้ ถึงรากเหง้าของถ่ินฐาน การเปลี่ยนแปลงและยั่งยนื
ท่ีอาศัย ซ่ึงเด็กและเยาวชนมีความสนใจเรื่อง  มิติด้านความยุติธรรมและความ
การใช้ประโยชน์จากพืชท้องถิ่น “ต้นจาก” สนั ตสิ ุข (Peace)
โดยเยาวชนลงพ้ืนท่ีชุมชนเพ่ือสืบค้นภูมิปัญญา ธรรมนูญต�ำบลน่าอยู่ วุฒิอาสา
ทอ้ งถนิ่ จากผสู้ งู วยั เรยี นรแู้ ละลงมอื ทำ� ผลติ ภณั ฑ์ ธนาคารสมอง ร่วมกับจังหวัด ส�ำนักงาน
และอาหารจากต้นจาก อาทิ บัวลอยไข่หวาน คณะกรรมการสขุ ภาพแหง่ ชาติ และสภาองค์กร
ลกู จาก แกงสม้ ดอกจาก กระทงใสข่ นมจากใบจาก ชุมชน ขับเคลอ่ื นการสร้างตำ� บลนา่ อยู่ ต�ำบลสขุ
โดยมเี ปา้ หมายจะพฒั นาพน้ื ทใ่ี หเ้ ปน็ แหลง่ ทอ่ งเทยี่ ว ภาวะ โดยจัดท�ำ “ธรรมนูญต�ำบล 8 ร้ิว”
เชิงนิเวศเพื่อสร้างรายได้ให้กับชุมชน และ โดยมีเป้าหมายเพื่อพัฒนา (1) สถาบันการเงิน
คณุ ภาพชวี ติ ทดี่ ี สอดคลอ้ งกบั เปา้ หมายการพฒั นา ของชมุ ชนระดบั ตำ� บล (2) วดั ทกุ วดั เปน็ ศนู ยก์ ลาง
ท่ยี ง่ั ยืน เปา้ หมายที่ 8 ส่งเสรมิ การเจริญเตบิ โต ของชมุ ชน โรงเรยี นทกุ โรงเรยี นในตำ� บลบรู ณาการ
ทางเศรษฐกจิ ทย่ี ง่ั ยนื และทวั่ ถงึ ใหเ้ ปน็ ไปอยา่ งยงั่ ยนื การเรยี นรกู้ บั เศรษฐกจิ สงั คม (3) สถานประกอบ
สง่ เสรมิ ศกั ยภาพการมงี านท�ำและการจา้ งงานเตม็ ที่ การในต�ำบล มีสัมมาชีพเต็มพื้นที่ มีทักษะวิชา

124 วารสารด�ำ รงราชานภุ าพ

ช่างทุกแขนง (4) มีตลาดชุมชนและการจัดการ ปลอดภัย (4) ส่งเสริมการท่องเท่ียวชุมชน
ท่องเท่ียวชุมชน (5) มีระบบจัดการสิ่งแวดล้อม (5) ยกระดับการเรียนรู้บนฐานชุมชน (วิถีชีวิต-
พลงั งาน และจดั การขยะ (6) สรา้ งสงั คมทค่ี นไทย ภมู ปิ ญั ญา-วฒั นธรรม) และไดน้ ำ� เสนอในเวทสี าธารณะ
ไม่ทอดทิ้งกัน มีองค์กรจัดการอาสาสมัคร ภาคตะวันออก “ตะวันออก วิถีแห่งความสุข”
เพื่อชุมชน พัฒนาคุณภาพเด็กและเยาวชน เมื่อวันท่ี 18 – 19 ธันวาคม พ.ศ. 2561
มคี วามสามารถในการดงึ ความสนบั สนนุ จากภายนอก ณ ศนู ยศ์ กึ ษาการพฒั นาเขาหนิ ซอ้ นอนั เนอ่ื งมาจาก
(7) เป็นต�ำบลปลอดภัย เป็นต�ำบลแห่งการ พระราชดำ� ริ จงั หวดั ฉะเชงิ เทรา การขบั เคล่อื น
ท�ำความดี และ (8) มีนวัตกรรมระบบสุขภาพ ดังกล่าวช่วยสนับสนุนการบรรลุเป้าหมาย
ตำ� บล แหล่งเรยี นรตู้ �ำบล ซงึ่ การจัดทำ� ธรรมนูญ การพัฒนาที่ย่ังยืน เป้าหมายท่ี 16 สนับสนุน
ตำ� บลนา่ อยเู่ ปน็ การสนบั สนนุ การบรรลเุ ปา้ หมาย สงั คมทส่ี งบสขุ และครอบคลมุ ทเ่ี ออื้ ตอ่ การพฒั นา
การพัฒนาที่ย่ังยืน เป้าหมายที่ 16 สนับสนุน ท่ีย่ังยืนให้ทุกคนเข้าถึงกระบวนการยุติธรรม
สงั คมทส่ี งบสขุ และครอบคลมุ ทเี่ ออ้ื ตอ่ การพฒั นา และสรา้ งสถาบนั ทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพมคี วามรบั ผดิ ชอบ
ทยี่ ง่ั ยนื ใหท้ กุ คนเขา้ ถงึ กระบวนการยตุ ธิ รรมและ และทกุ คนสามารถเข้าถงึ ในทกุ ระดบั
สรา้ งสถาบนั ทมี่ ปี ระสทิ ธภิ าพ มคี วามรบั ผดิ ชอบ  มติ หิ นุ้ สว่ นการพฒั นา (Partnership)
และทุกคนสามารถเข้าถงึ ในทกุ ระดบั : เครือข่ายภาคตะวันออกยั่งยืน ประกอบด้วย
ปฏิญญาวาระเปลี่ยนตะวันออก 8 จังหวดั ไดแ้ ก่ ฉะเชงิ เทรา ชลบุรี ปราจนี บรุ ี
สมัชชาแปดริ้วเมืองยั่งยืนและเครือข่ายเพื่อน นครนายก สระแกว้ ระยอง จนั ทบุรี และตราด
ตะวันออก ได้รับการสนับสนุนจากสหภาพยโุ รป ไดป้ ระสานความรว่ มมอื เพือ่ การพัฒนาที่ยัง่ ยืน
สถาบนั พฒั นาองคก์ รชมุ ชน สำ� นกั งานคณะกรรมการ ระดับภูมิภาค โดยมีวุฒิอาสาธนาคารสมอง
สุขภาพแห่งชาติ ส�ำนักงานกองทุนสนับสนุน เปน็ ผเู้ ชอื่ มประสานการดำ� เนนิ งานทผ่ี า่ นมาเครอื ขา่ ย
การสร้างเสริมสุขภาพ และสถาบันธรรมรัฐ ภาคตะวนั ออกยงั่ ยนื ไดร้ วมตวั กนั เปน็ กลมุ่ ศกึ ษา
เพื่อการพัฒนาสังคมและสิง่ แวดล้อม เพอื่ ค้นหา การพฒั นาระเบยี บเศรษฐกจิ พเิ ศษภาคตะวนั ออก
แนวทางการขบั เคลอ่ื นภาคตะวนั ออกอยา่ งยง่ั ยนื (EEC watch) เพ่ือติดตามการด�ำเนินการ
ออกแบบทิศทางการพัฒนาภาคตะวันออก ของนโยบายพน้ื ทเ่ี ศรษฐกจิ พเิ ศษภาคตะวนั ออก
ทพี่ งึ ปรารถนา โดยประยกุ ตแ์ นวคดิ เศรษฐกจิ โดนทั (EEC) ศกึ ษาผลกระทบจากการเติบโตของธรุ กิจ
(Doughnut Economics) มาเป็นดัชนี ทอ่ งเทยี่ วและการขยายตวั ของพนื้ ทอี่ ตุ สาหกรรม
วัดความอยู่ดีมีสุขร่วมกันของภาคตะวันออก จัดกิจกรรมเผยแพร่ความรู้และสร้างความ
และจัดท�ำแผนเดินหน้าทางยุทธศาสตร์ 5 ด้าน ตระหนกั ในการอนรุ กั ษแ์ มน่ ำ้� บางปะกงแกช่ มุ ชน
ที่เสนอเป็นทางเลือกต่อสาธารณะในการพัฒนา และเยาวชนในพนื้ ทอ่ี ยา่ งสมำ่� เสมอ อาทิ การตรวจ
พ้นื ทภี่ าคตะวนั ออก ประกอบดว้ ย (1) การสรา้ ง คณุ ภาพนำ้� ในพน้ื ทเ่ี สยี่ งตอ่ การเกดิ มลพษิ ทางนำ�้
เมอื งนา่ อยชู่ มุ ชนนา่ อยู่ (2) ฟน้ื ฟคู ณุ ภาพสง่ิ แวดลอ้ ม รว่ มกบั สำ� นกั งานสงิ่ แวดลอ้ มจงั หวดั จดั กจิ กรรม
และความอดุ มสมบรู ณ์ (3) เป็นศนู ยก์ ลางอาหาร ใหเ้ ยาวชนสำ� รวจและเรยี นรรู้ ะบบนเิ วศรมิ ฝง่ั นำ�้

วารสารดำ�รงราชานภุ าพ 125

ในพ้ืนท่ีบริเวณรอบโรงเรียนและชุมชน ร่วมกับ โดยเฉพาะการอนุรักษ์พื้นท่ีชุมชนด้ังเดิม พื้นท่ี
สว่ นราชการและชมุ ชนในทกุ อำ� เภอ จดั กจิ กรรม ศลิ ปวฒั นธรรม พน้ื ทวี่ ถิ ชี มุ ชนการประกอบอาชพี
วันกตัญญูสายน�้ำหรือวันอนุรักษ์พัฒนาแม่น้�ำ ดั้งเดิม และแหล่งธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์
คูคลอง ชว่ งเดอื นกนั ยายนของทุกปี เพื่อปลูกฝัง เพื่อน�ำไปสู่การพัฒนาอย่างสมดุลและยั่งยืน
ใหท้ กุ ภาคสว่ นตระหนกั ในคณุ คา่ ของการอนรุ กั ษ์ การด�ำเนินการดังกล่าวช่วยสนับสนุนการบรรลุ
ระบบนิเวศและแม่น�้ำบางปะกง ส่งผลให้ชุมชน เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน เป้าหมายที่ 17
รมิ นำ�้ มคี วามกระตอื รอื รน้ ใสใ่ จ และรว่ มเฝา้ ระวงั เสริมความเข้มแข็งให้แก่กลไกการด�ำเนินงาน
ปัญหาสิ่งแวดล้อมร่วมกับภาคีเครือข่ายมากขึ้น และฟื้นฟูสภาพหุ้นส่วนความร่วมมือร10ะ5ดับโลก
กนอารกพจกรพาัฒ่วาก้นื มรทนนอกี่นี้ัน3าุรไ”จดักังEซษ้รห่ึง์พEว่วเป้ืนมดัC็นทฉกี่ช“ะโาุมเพดชรชใิงฒันยชเทด้ปเนรั้งสราเาะด-นผโชิมยลงัอชพบเนมืุ้รน์ท“ี-ือทร่ีดะผ่ีศงินยิ”ลังทอปเทงี่คพว”รัฒา่ืออภงนรบาธเอยคลรใลงรตือุมรม้แใับกนพนวทื้นคุกทิดมี่ว“ิถิตส สีชิท�มำุม้ังหดดชุลรน้านับกกเารกศโระดราปชษรยรับฐะพมกกรฒัีคิจับอบมวนสอือาังาาโคมลทชมกเีพ่ยีชรแดั่ง้อื่ลอ้ังยนะเมดืนสสิมโ่ิงะยแแทวงล้อดขะนลแอค้อหวงมลาก่งมโาธดอรยรยรเขู่ดมฉีมับพชีสาาเตุขะคิ ลื่อน
การใชทป้ ่ีอรุดะมโสยมชบนูรท์ ณด่ี ์ เนิ พื่อพนน้ื าทไป่ี 3สู่กจางัรหพัวฒดั นาฉอะยเ่าชงงิสเมทดรุลาแ-ละยั่งปยืนฏกิบาัรตดิกาเานินรกภาราดคังีกเลค่ารวืชอ่วขยส่านยับสน“ุนฉกาะรเบชริรงลเุ ทรา
รซชับงล่ึ เมบปือรุน็ ี-คเกโกปรลวับา้าะากเหมรปยรมรใ้าอ้ชอว่าหยมงป้นมกม”ราาอื ยระสรภพกะโโะยัฒดาดาทรับยยชนพ้อโมในาลัฒตทีคนท์กย่ี้แวนสคดี่ัง่าานายวนมิหทนืวาเร่ียทชคมบัเั่งคื่ี่ปอิดยกอ้มารืานยหรอโ“ยพู่ดมยบสงาัฒุทีมคยขมธนีสทอลศดาุี่ขงมุทา1ลุกสร7่ยีใาตน่วง่ั กรเยรสมทขรื์นชรับกกะุิมาเตันชคมคิวบัติ”ลแา่ืผอิมนเนขพป้มัฒฏยแเแมขิบุนผท็ืงอัตานใธฯิหกงศพ้ยแาฉรกาั่ังฒบภ่กสยับลานืตนทไคกาี่ีรเ”กค1ภ์ชา2รรากื1อาดคขัแบตา่าผเติเนยนปะินแพ“ง้าวผัฒาฉัหนนนะนแมอเพาลชาภอะิังฒยาฟเกคทก้ืนนตรฟาาะแาูสรวเฯลภมัพนืาอะอัฒพงฉอแหยกบนผั่งุ้นยัาบนแสืน่ทลวทพน”ะี่ย่ีัฒั่ง1ยน2ืนา1
ท้ังด้าแนผนเศพฒัรนษาฐจงักหิจวดั ฉสะังเชคิงเมทราแ2 ลราะยลสะิ่งเอแยี วดดตาลม้แอผมนภาพจงั หวัดฉะเชิงเทรา2 รายละเอยี ดตามแผนภาพ

1 เป้าหมายการพฒั นาท่ยี ัง่ ยนื ยทุ ธศาสตร์ชาติ แผนพัฒนาฯ ฉบบั ที่ 12 ดาวนโ์ หลดเอกสารไดท้ ่ี www.nesdc.go.th
2 แผนพัฒนาจงั หวัดฉะเชงิ เทรา (พ.ศ. 2561 – 2565) (ฉบบั ทบทวน) ดาวนโ์ หลดเอกสารได้ท่ี www.chachoengsao.go.th
ทม่ี า : กองยทุ ธศาสตรก์ ารพฒั นาความเสมอภาคและความเทา่ เทยี มทางสงั คม, ส�ำนกั งานสภาพฒั นาการเศรษฐกจิ และสงั คมแหง่ ชาติ

การด�ำเนินงานแกไ้ ขปญั หาความยากจนและความเหลอ่ื มลำ�้ ในระดบั พน้ื ที่
โดยใช้ระบบบรหิ ารจัดการขอ้ มลู การพัฒนาคนแบบช้เี ป้า

(Thai People Map and Analytics Platform:TPMAP) ปี 2563

จงั หวดั อุทยั ธานี

คกาวราวมเิเคปรน็ ามะาหแป์ ลญั ะหควาามสำ� คญั ของปญั หา ด้วยนโยบายหรือกิจกรรมด้านใดด้านหนึ่ง
เป็นการเฉพาะ และต้องใช้เวลาพอสมควร
ปัญหาความยากจนของประเทศ ในการแก้ไขปัญหาเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต
เป็นปัญหาเชิงซ้อนที่จะต้องด�ำเนินการแก้ไข ของครวั เรอื นยากจน รฐั บาลไดม้ อบหมายภารกจิ
โดยการบูรณาการความร่วมมือจากหลายด้าน ให้กระทรวงมหาดไทยด�ำเนินการแก้ไขปัญหา
ไม่แต่เพียงด้านเศรษฐกิจเท่านั้น แต่รวมถึง ความยากจนทุกระดับ กรมการพัฒนาชุมชน
สังคม วัฒนธรรม สิ่งแวดล้อม และการจัดการ ในฐานะหน่วยงานหลักของกระทรวงมหาดไทย
ชุมชนด้วยซ่ึงเป็นปัญหาที่รัฐบาลให้ความส�ำคัญ ไ ด ้ ก� ำ ห น ด ยุ ท ธ ศ า ส ต ร ์ ก า ร แ ก ้ ไ ข ป ั ญ ห า
โดยกำ� หนดนโยบายลดความเหลอ่ื มลำ�้ ของสงั คม ความยากจน โดยมงุ่ ยกระดบั รายไดข้ องครวั เรอื น
และการสร้างโอกาสการเข้าถึงบริการของรัฐ ที่ มี ฐ า น ะ ย า ก จ น ใ ห ้ มี ร า ย ไ ด ้ เ พ่ิ ม ขึ้ น
อันเป็นสาเหตุหน่ึงของปัญหาความขัดแย้ง ซึ่งจังหวัดอุทัยธานี โดยผู้ว่าราชการจังหวัด
และความเดือดรอ้ นทัง้ หลายของประชาชน อุทยั ธานี คณะกรรมการบริหารงานจงั หวดั แบบ
กระทรวงมหาดไทยมีภารกิจที่ได้รับ บรู ณาการ (ก.บ.จ.) จงั หวดั อทุ ยั ธานี และทกุ ภาคสว่ น
มอบหมายจากรัฐบาลในการแก้ไขปัญหา ได้ร่วมขับเคลื่อนการท�ำงานการด�ำเนินงาน
ความยากจนเป็นปัญหาท่ีมีความสลับซับซ้อน แกไ้ ขปญั หาความยากจน
และมีความยากในการด�ำเนินการครัวเรือน และความเหล่ือมล�้ำใน
แต่ละครัวเรือนมีเง่ือนไขสาเหตุของปัญหา ระดับพ้ืนท่ี ก�ำหนดเป็น
หลายประการในเวลาเดียวกัน ไม่สามารถแก้ไข “วาระสำ� คญั ของจงั หวดั ”
ท่ีทุกภาคีการพัฒนาท่ี

วารสารดำ�รงราชานภุ าพ 127

เก่ียวข้องต้องบูรณาการท�ำงานอย่างเข้มแข็ง ปัญหามีขอบเขตหรือผลกระทบ
ท่ีสอดคล้องกับแผนพัฒนาจังหวัดอุทัยธานี ในระดับใด เช่น ระดับพ้ืนท่ี หน่วยงาน
ภายใตว้ สิ ยั ทศั นก์ ารพฒั นาเมอื งทอ่ งเทยี่ วเชงิ นเิ วศ ระดับภมู ภิ าค ระดับประเทศ เปน็ ต้น โดยปัญหา
เกษตรปลอดภัย สังคมอุทัยผาสุก” ประเด็น ความยากจนมผี ลกระทบในทกุ ระดบั ตง้ั แตร่ ะดบั
การพฒั นาที่ 3 : ยกระดบั การพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ ชมุ ชน ตำ� บล อำ� เภอ จังหวดั และระดบั ประเทศ
ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เสริมสร้าง เพราะว่าความยากจนและความเหลื่อมล้�ำ
ความมั่นคงภายในและความสงบเรียบร้อย ทางรายได้ ถือเป็นส่ิงส�ำคัญที่ภาครัฐต้องเร่ง
โดยมเี ปา้ หมายการทำ� งานแกไ้ ขปญั หาความยากจน ด�ำเนินการในอันดับต้นหากต้องการประสบ
เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ลดความเหล่ือมล้�ำ ความส�ำเร็จในการพัฒนาคุณภาพ และพัฒนา
ใหก้ บั ประชาชนอยา่ งจรงิ จงั และตอ่ เนอื่ งสง่ ผลตอ่ ในภาคเศรษฐกิจ เนื่องจากปัญหาความยากจน
การพฒั นาคุณภาพชวี ิตของประชาชนให้ดีข้ึน และความเหล่ือมล้�ำทางรายได้ไม่ได้เป็นเพียง
แสดงและอธิบายถึงขั้นตอน/กระบวนการ ปัญหาเศรษฐกิจเท่าน้ัน แต่ยังถือเป็นปัญหา
เดมิ ก่อนมกี ารพัฒนาว่าเป็นอยา่ งไร ท่ีสั่นคลอนความม่ันคงทางสังคม และคุณภาพ
จังหวัดอุทัยธานี มีครัวเรือนยากจน ชีวิตของประชาชนเป็นอย่างมาก ซึ่งในปัจจุบัน
เ ป ้ า ห ม า ย ท่ี มี ร า ย ไ ด ้ ต่� ำ ก ว ่ า เ ก ณ ฑ ์ ข ้ อ มู ล ความยากจนได้ครอบคลุมถึงมิติอื่น ๆ ที่มิใช่
ความจำ� เปน็ พน้ื ฐาน (จปฐ. ปี พ.ศ. 2562) และขอ้ มลู ตัวเงิน ได้แก่ ครอบคลุมถึงการขาดแคลน
จาก TPMAP รวมจ�ำนวน 3,698 ครัวเรือน ท่ีอยู่อาศัย การขาดโอกาสในการเข้าถึงบริการ
ซึ่งได้ด�ำเนินการก่อนการพัฒนาคุณภาพชีวิต สาธารณสุข การขาดโอกาสด้านการศึกษา
ของครวั เรอื นเปา้ หมาย ดงั นี้ การไม่มีอาชีพไม่มีงานท�ำ เป็นต้น ซ่ึงใน
• มีการชี้เป้าครัวเรือนเป้าหมาย จังหวัดอุทัยธานีมีครัวเรือนยากจนเป้าหมาย
จากขอ้ มลู ความจำ� เปน็ พน้ื ฐาน (จปฐ.) และกำ� หนด ตามข้อมูลความจ�ำเปน็ พืน้ ฐาน (จปฐ.) เก่ียวกับ
เปน็ ตวั ชี้วดั คำ� รับรองการปฏิบตั ริ าชการ รายไดข้ องครวั เรอื นในปี พ.ศ. 2562 จำ� นวน 439
• น�ำเป้าหมายแจ้งให้ส่วนราชการ ครัวเรือน และข้อมูลผู้ลงทะเบียนสวัสดิการ
ทเ่ี กยี่ วขอ้ งนำ� ไปดำ� เนนิ การตามภารกจิ ทร่ี บั ผดิ ชอบ แห่งรัฐใน 5 มิติ ประกอบด้วย ด้านสุขภาพ
• มีการแจ้งถึงคณะท�ำงานติดตาม ด้านการศึกษา ด้านการเงิน ดา้ นความเปน็ อยู่
และสนบั สนุนในทุกระดับ และการเขา้ ถงึ บรกิ ารของรฐั รวมจำ� นวน 3,698 ครวั เรอื น
• มีการรายงานผลความก้าวหน้า
ตามงวดรายงานท่กี �ำหนด
• ด�ำเนนิ การสรปุ ผลการด�ำเนินงาน

128 วารสารด�ำ รงราชานุภาพ

แนวทางการแกไ้ ขปญั หาและการนำ� ไป  บรู ณาการการทำ� งานในทกุ ภาคสว่ น
ปฏบิ ตั /ิ โอกาสในการพัฒนา ภายใต้โครงการ “คนอทุ ยั ธานี 4 ดีมคี วามสุข”
 ชี้เป้าหมายครัวเรือนยากจน
อธบิ ายแนวคดิ /นวตั กรรมในการแกไ้ ข จากข้อมูล จปฐ./ผู้ลงทะเบียนสวัสดิการแห่งรัฐ
ปัญหา หรือโอกาสในการพัฒนาจากปัญหา โดยใช้เครื่องมือ TPMAP ใน 5 มิติ
โดยเนน้ แนวคดิ /นวตั กรรมทม่ี คี วามแตกตา่ งจาก  ออกแบบกรอบความคดิ ในการทำ� งาน
หน่วยงานอ่ืน ๆ หรอื หนว่ ยงานในสังกดั เดียวกนั ดว้ ยการนำ� ขอ้ มลู TPMAP และ Blueprint for
แต่ต่างพ้นื ท่ี change ออกแบบกระบวนงานเปน็ การบรู ณาการ
จงั หวดั อทุ ยั ธานี ไดจ้ ดั ทำ� โครงการพฒั นา รว่ มกนั ทง้ั ดา้ นขอ้ มลู การทำ� งาน และการรายงาน
นวัตกรรมในการแก้ไขปัญหาความยากจน ผลการดำ� เนินงาน
ภายใต้ชื่อว่า “คนอุทัยธานี 4 ดีมีความสุข”  วางแผนการด�ำเนินงาน
โดยบูรณาการด�ำเนนิ การ 3 เรื่อง ดงั น้ี  การสรา้ งการรบั ร้แู ก่ทมี งาน
 กระบวนงานในการแก้ไขปัญหา
ความยากจนเชิงบรู ณาการ 4 กระบวนงาน วิธีการน�ำไปปฏิบัติในการขับเคลื่อน
 ใช้ TPMAP ระบบการบรหิ ารจดั การ กจิ กรรม ดังน้ี
ขอ้ มูลการพัฒนาคนแบบชีเ้ ปา้
 Blueprint for change นำ� โครงการ  ประชมุ สรา้ งความเขา้ ใจแกเ่ จา้ หนา้ ท่ี
กิจกรรมตามแผนยุทธศาสตร์ ปี พ.ศ. 2563 พัฒนาชุมชนทุกระดับ และทีมปฏิบัติการ
เพื่อสนับสนุนการขับเคล่ือนในลักษณะทีม ระดับต�ำบลเกี่ยวกับแนวทางการแก้ไขปัญหา
Avenger เพื่อลดผลกระทบท่ีเกิดข้ึนจาก ครัวเรือนยากจน (ช้ีเป้าชีวิต แผนท่ีชีวิต
การเปลยี่ นแปลง บรหิ ารจัดการชวี ติ และดูแลชีวิต)
แสดงและอธบิ ายถงึ ขนั้ ตอน/กระบวนการ  คัดเลือกครัวเรือนเป้าหมายจาก
หลังปรับปรุงหรือพัฒนาที่แตกต่างจากเดิม ขอ้ มูลความจ�ำเป็นพ้นื ฐาน (จปฐ.) ปี พ.ศ. 2562
ว่าเป็นอย่างไรรวมถึงอธิบายวิธีการน�ำไปปฏิบัติ และจากข้อมูล TPMAP LOGBOOK
ว่ามีกระบวนการหรือข้ันตอนอย่างไร มีกลุ่ม  วิเคราะห์ปัญหาและสาเหตุของ
หรอื สว่ นราชการใดเขา้ มาเกยี่ วขอ้ งในขนั้ ตอนใดบา้ ง ครัวเรือนยากจนเป้าหมายในมิติต่าง ๆ เช่น
ด้านรายได้ สุขภาพการศึกษา ความเป็นอยู่
ขนั้ ตอนการด�ำเนินงาน และการถงึ บรกิ ารของรัฐ เปน็ ต้น
 ประสานหนว่ ยงานภาคใี นการบรู ณาการ
 ประชุมสร้างความเข้าใจให้แก่ เพ่ือกระจายครัวเรือนเป้าหมายให้หน่วยงาน
เจา้ หนา้ ท่ีพฒั นาชุมชนทุกคน เพ่ือดำ� เนนิ การตามภารกิจทีไ่ ด้รับมอบหมาย

วารสารด�ำ รงราชานภุ าพ 129

 ที ม ง า น ร ะ ดั บ จั ง ห วั ด ล ง พ้ื น ท่ี  ส� ำ นั ก ง า น พั ฒ น า สั ง ค ม
เพ่ือด�ำเนินการแนะน�ำการใช้ระบบและสาธิต และความม่ันคงของมนุษย์จังหวัด และองค์กร
การบนั ทกึ ขอ้ มลู ในการแกไ้ ขปญั หาของสว่ นตา่ ง ๆ ปกครองส่วนท้องถิ่น สนับสนุนกิจกรรม
ทเี่ กย่ี วข้อง ดา้ นความเปน็ อยู่สวสั ดกิ ารของครวั เรอื นเปา้ หมาย
 บรู ณาการกบั หนว่ ยงานภาคที เี่ กย่ี วขอ้ ง เชน่ มอบทอ่ี ยอู่ าศยั การดแู ลผสู้ งู อายผุ ดู้ อ้ ยโอกาส
ทั้งภาครัฐ เอกชน ผู้น�ำชุมชน และกลุ่มองค์กร เป็นตน้
ในการสนับสนุนการขับเคล่ือนกิจกรรมการ  ส�ำนักงานส่งเสริมการศึกษา
แกไ้ ขปญั หาความยากจนของครวั เรอื นเปา้ หมาย นอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั สนบั สนนุ
ตามภารกิจท่ีไดร้ บั มอบหมายทง้ั 5 มติ ิ พรอ้ มท้ัง กิจกรรมด้านการศึกษาความรู้แก่ครัวเรือน
บนั ทึกข้อมลู ในระบบออนไลน์ เป้าหมาย และกิจกรรมกลุ่มสนใจ เป็นตน้
 ที ม ง า น ด� ำ เ นิ น ก า ร ติ ด ต า ม  ท่ีท�ำการปกครองจังหวัดและ
ค ว า ม ก ้ า ว ห น ้ า ใ น ก า ร ขั บ เ ค ล่ื อ น กิ จ ก ร ร ม ที่ท�ำการปกครองอ�ำเภอ/ส�ำนกงานพัฒนาสังคม
และการบนั ทกึ ผลในการแกไ้ ขปญั หาความยากจน และความม่ันคงของมนุษย์จังหวัด/องค์กร
 สรุปประเมนิ ผลการด�ำเนินงาน ปกครองส่วนท้องถิ่น สนับสนุนดูแลการเข้าถึง
จากการด�ำเนินการขับเคลื่อน บริการของรัฐแก่ครัวเรือนเป้าหมาย เช่น
กิจกรรมเพื่อสนับสนุนในการแก้ไขปัญหา บัตรสวัสดิการแห่งรัฐ การได้รับความช่วยเหลือ
ครวั เรอื นยากจนเปา้ หมายไดม้ หี นว่ ยงานภาครี ว่ ม ตา่ ง ๆ จากภาครฐั การอยรู่ ว่ มกนั ในสงั คม เปน็ ตน้
ในการบรู ณาการกิจกรรม ประกอบด้วย ตั ว อ ย ่ า ง ผ ล สั ม ฤ ท ธิ์ ใ น ก า ร ขั บ เ ค ล่ื อ น
 สำ� นกั งานพฒั นาชมุ ชนจงั หวดั / การทำ� งานฯ จังหวดั อทุ ัยธานี
อ�ำเภอ ด�ำเนินการส่งเสริมสนับสนุนให้ความรู้ จงั หวดั อทุ ยั ธานี ไดด้ ำ� เนนิ การขบั เคลอื่ น
เกี่ยวกับการประกอบอาชีพเสริม เพิ่มรายได้ กิจกรรมภายใต้โครงการ “คนอุทัยธานี 4 ดี
การลดรายจ่ายในครัวเรือน ส่งเสริมกิจกรรม มคี วามสขุ ” ซ่ึงได้ด�ำเนินการบูรณาการร่วมกับ
สรา้ งความมน่ั คงทางดา้ นอาหารเชน่ อบรมอาชพี หน่วยงานภาคีขับเคลื่อนกิจกรรมเพ่ือสนับสนุน
ครวั เรอื นเปา้ หมาย สง่ เสรมิ ครวั เรอื นใหด้ ำ� รงชวี ติ และแกไ้ ขปญั หาความยากจนครวั เรอื นเปา้ หมาย
ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง การลดรายจ่าย ประกอบด้วย
เพิ่มรายได้ ส่งเสริมการปลูกผักสวนครัว  ประชุมชี้แจงสร้างความเข้าใจ
การเล้ียงสัตว์ เป็นตน้ แกเ่ จา้ หนา้ ทพี่ ฒั นาชมุ ชนจงั หวดั อทุ ยั ธาน/ี อำ� เภอ
 ส�ำนักงานสาธารณสุขจังหวัด/ ซง่ึ มผี ้เู ขา้ รว่ มประชุม จ�ำนวน 52 คน
อ�ำเภอ ด�ำเนินกิจกรรมเกี่ยวกับการส่งเสริม  ประชุมให้ความรู้เก่ียวกับการใช้
ดูแลสุขภาพของครัวเรอื นยากจนเปา้ หมาย ระบบบริหารจัดการข้อมูลการพัฒนาแบบ

130 วารสารด�ำ รงราชานุภาพ

ช้ีเป้าและระบบแฟม้ บา้ นพฒั นาคนไทย (TPMAP  ส่งเสริมครัวเรือนเป้าหมายเข้าร่วม
Logbook) แกห่ นว่ ยงานภาคกี ารบรู ณาการแก้ไข กิจกรรมการฝึกสาธิตอาชีพเพื่อให้มีอาชีพเสริม
ปัญหาความยากจน ประกอบด้วยเจ้าหน้าที่ สำ� หรบั การเพม่ิ รายไดใ้ นครวั เรอื น 727 ครวั เรอื น
พัฒนาชุมชนอ�ำเภอ เจ้าหน้าที่พัฒนาสังคม เช่น ท�ำไม้กวาด แหนม น�้ำพริก แปรรูปเห็ด
และความมนั่ คงของมนษุ ย์ เจา้ หนา้ ทสี่ าธารณสขุ ไขเ่ คม็ เล้ยี งสตั ว์
องคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถนิ่ กศน.และหนว่ ยงาน  ส่งเสริมครัวเรือนเป้าหมายเข้าร่วม
ที่เกย่ี วขอ้ ง จำ� นวน 15 คน อบรมเพ่ือรับรู้ในการด�ำรงชีวิตตามแนวทาง
 กิจกรรมการติดตามให้ค�ำแนะน�ำ เศรษฐกจิ พอเพยี งและรว่ มกจิ กรรมการฝกึ สาธติ
และการสาธติ การบนั ทกึ ขอ้ มลู ในระบบออนไลน์ อาชีพเพ่ือให้มีอาชีพเสริมส�ำหรับการเพ่ิมรายได้
เกี่ยวกับกิจกรรมการสนับสนุนครัวเรือนยากจน ในครัวเรอื น จำ� นวน 984 ครัวเรอื น
เปา้ หมายแกห่ น่วยงานภาคที เ่ี กี่ยวขอ้ ง
 สนับสนุนครัวเรือนท่ีมีรายได้น้อย
เป้าหมายขับเคลื่อนกิจกรรมสร้างความมั่นคง
ทางอาหารโดยการปลูกพืชผักสวนครัวส�ำหรับ
ไว้บริโภคในครัวเรือนเพ่ือเป็นการลดรายจ่าย
ในครัวเรือน จ�ำนวน 1,187 ครัวเรอื น

วารสารดำ�รงราชานุภาพ 131

 ส�ำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัด/ ∂ สำ� นกั งานสาธารณสขุ จงั หวดั /อำ� เภอ
อำ� เภอ รว่ มกบั มลู นธิ ปิ อเตก๊ ตง้ึ รว่ มสำ� รวจขอ้ มลู ด�ำเนินการกิจกรรมการดูแลด้านสุขภาพ
ครัวเรือนผู้มีรายได้น้อยเพื่อสนับสนุนวัสดุ ของครวั เรอื นเปา้ หมายเพอื่ ใหม้ สี ขุ ภาพทแ่ี ขง็ แรง
ในการประกอบอาชพี จำ� นวน 47 ราย ประกอบดว้ ย มีคุณภาพชีวิตท่ีดี เช่น ตรวจเยี่ยมสุขภาพ
อ�ำเภอหนองขาหย่าง จ�ำนวน 3 ครัวเรือน ผู้ด้อยโอกาส รณรงค์ให้ความรู้เกี่ยวกับ
อ�ำเภอทัพทัน จ�ำนวน 1 ครัวเรือน อ�ำเภอ โรคระบาด เปน็ ต้น จำ� นวน 968 ครวั เรือน
สวา่ งอารมณ์ จ�ำนวน 1 ครัวเรือน อำ� เภอบา้ นไร่ 11 สำ� นกั งานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบ
จ�ำนวน 8 ครัวเรือน อ�ำเภอลานสัก จ�ำนวน แ ล ะ ก า ร ศึ ก ษ า ต า ม อั ธ ย า ศั ย จั ง ห วั ด
32 ครัวเรือน และอ�ำเภอห้วยคต จ�ำนวน ดำ� เนนิ กจิ กรรมการสง่ เสรมิ การศกึ ษาความรตู้ า่ ง ๆ
2 ครวั เรอื น ให้แก่ครัวเรือนเป้าหมาย เช่น การจัดกิจกรรม
 หน่วยงานภาคีการพัฒนาร่วมกัน การเรียนรู้ตลอดชีวิต/Live สดการเรียนรู้
ด� ำ เ นิ น กิ จ ก ร ร ม ก า ร ม อ บ เ ค รื่ อ ง ยั ง ชี พ และสง่ เสรมิ ตลาดความรู้ เปน็ ตน้ จำ� นวน 1,004
และการดูแลสวัสดิการของครัวเรือนยากจน ครวั เรอื น
เป้าหมาย (พช./ปกครอง/พม./อปท.) จ�ำนวน 12 หน่วยงานภาคีท่ีร่วมกันบูรณาการ
519 ครัวเรือน ขับเคล่ือนกิจกรรมในการส่งเสริมสนับสนุน
 สำ� นกั งานพฒั นาชมุ ชนพฒั นาสงั คม ครัวเรือนที่มีรายได้น้อยเป้าหมายเพื่อพัฒนา
และความม่ันคงของมนุษย์จังหวัด/องค์กร ให้มีคุณภาพชีวติ ที่ดีขน้ึ ทัง้ 5 มติ ิ ไดด้ ำ� เนินการ
ปกครองส่วนท้องถิ่นและหน่วยงานภาคีร่วมกับ บันทึกข้อมูลกิจกรรมในระบบ
องคก์ รภาคเอกชน ดำ� เนนิ การสนบั สนนุ การดแู ล ออนไลน์ (TPMAP LOGBOOK)
ด้านท่อี ย่อู าศัยของครัวเรือนเป้าหมาย ปรับปรุง พร้อมท้ังปักหมุดครัวเรือน
สภาพทอ่ี ยอู่ าศยั ใหค้ รวั เรอื นเปา้ หมาย พรอ้ มกบั เปา้ หมาย จำ� นวน 3,070 ครวั เรอื น
สนับสนุนทุนซ่อมแซมที่พักแก่ผู้ด้อยโอกาส คดิ เปน็ รอ้ ยละ 83.01
จำ� นวน 147 ราย

ยกระดับคุณภาพชวี ิตคนจนเป้าหมายขั้นพ้ืนฐาน 5 มิติ อยู่ดมี ีสขุ 111
( สขุ ภาพดี ความเป็นอยดู่ ี การศึกษาดี รายได้ดี เขา้ ถงึ บรกิ ารภาครัฐดี )
GOAL 132 วารสารด�ำ รงราชานุภาพ

  
สถานการณ์ 1. รฐั บาลมีนโยบายแกไ้ ขปญั หาความยากจน ลดความเหลอ่ื มล้ํา ยกระดับคณุ ภาพชวี ติ ใหด้ ีขน้ึ เข้าถงึ สวสั ดกิ ารภาครฐั
2. ความก้าวหน้าการนาํ ข้อมลู ขนาดใหญ่ (Big Data) มาใช้ในการนําปญั หาทเ่ี ป็นสาเหตุสง่ ผลให้เกดิ ปญั หาความยากจนมาแก้ไข ท้ัง 5 มิติ

ได้แก่ ดา้ นสุขภาพ ด้านการศกึ ษา ดา้ นการเงนิ ดา้ นความเป็นอยู่ และดา้ นการเข้าถงึ บรกิ ารรฐั
3. คนจนเป้าหมาย คอื อาศยั ขอ้ มลู จากหลายแหลง่ ทมี่ ายนื ยนั ซง่ึ กนั และกนั ในปจั จบุ ันใชส้ มมตุ ิฐานวา่ คนท่ีได้รบั การสาํ รวจว่าจนและมาลงทะเบียน

วา่ จนอีกนา่ จะเปน็ คนจนเป้าหมายทต่ี ้องการความช่วยเหลอื เรง่ ดว่ น หมายความวา่ คนจนในจปฐ. ทไี่ ปลงทะเบียนสวสั ดกิ ารแหง่ รัฐคอื คนจน
เปา้ หมาย
4. สาํ นกั งานสภาพฒั นาการเศรษฐกิจและสังคมแหง่ ชาติ ไดร้ ่วมกับศูนยเ์ ทคโนโลยอี ิเล็กทรอนกิ สแ์ ละคอมพิวเตอรแ์ ห่งชาติ (NECTEC)

เป้าหมาย ครัวเรอื นเป้าหมาย 439 ครัวเรอื น (จปฐ.2562) คนจนเปา้ หมาย 3,992 คน จํานวน 2,426 ครวั เรือน (TPMAP 2019)
1.ครวั เรอื นพัฒนาได้ 112 ครวั เรอื น 2 .ครัวเรือนสงเคราะห์ 275 ครวั เรอื น 1.ดา้ นสขุ ภาพ 882 คน 2.ด้านความเปน็ อยู่ 729 คน 3.ดา้ นการศกึ ษา 1,575 คน
กระบวนการ 3.ครัวเรอื นย้าย/ตาย/ไมป่ ระสงคเ์ ข้าร่วม 52 ครวั เรือน 4.ดา้ นรายได้ 1,443 คน 5.ดา้ นการเข้าถึงบรกิ ารภาครัฐ 13 คน

พฒั นากลไก หนุนเสริม สร้างตน้ แบบ ตวั ช้ีวดั
การขบั เคล่ือน สร้างความเขม้ แขง็ สู่ความยงั่ ยนื

มาตรการ/ 1. จัดทาํ ฐานขอ้ มลู ครวั เรือน 1. เพม่ิ ศกั ยภาพดว้ ยการปรับทศั นคติ 1. คดั เลือกเชิดชูเกียรติและต่อยอด 1. ตัวชี้วดั ที่ 1 ร้อยละคนจนเปา้ หมาย
แนวทาง ท่ีตกเกณฑ์ จปฐ. ปี 2562 เชงิ บวกแก่ - คนจนเป้าหมาย ได้รับการยกระดับคุณภาพชีวิตท่ีดีขึ้น
- คนจนเป้าหมาย - ครัวเรอื น เป้าหมาย ร้อยละ 100
หน่วยงานภาคี 2. วเิ คราะห์ข้อมูลครัวเรือน/ - ครวั เรือนเป้าหมาย
ตามคาํ สั่งจังหวดั อุทยั ธานี จําแนกสถานะครวั เรือน/ 2. ถอดบทเรียน 2. ตัวชี้วัดท่ี 2 รอ้ ยละครัวเรือน
หน่วยงานรับผดิ ชอบ 17 จัดทําทะเบยี นครวั เรือน 2. วิเคราะห์ตนเองด้วยกระบวนการช้เี ป้า - คนจนเป้าหมาย ยากจนประเภทพฒั นาได้มีรายได้
ตัวชวี้ ดั 5 มิติ เชน่ เปา้ หมาย ชีวติ จัดทําเขม็ ทศิ ชวี ิตการบรหิ าร - ครัวเรอื น เป้าหมาย ผา่ นเกณฑจ์ ปฐ. 38,000 บาทตอ่ คน
1. สาธารณสขุ จงั หวดั จัดการชีวติ และดูแลชวี ติ ตอ่ ปีร้อยละ 100
2. พฒั นาสังคมจงั หวดั 3. สร้างทีมและสร้างความเข้าใจ 3. จดั ทําสื่อสรปุ ผลและเผยแพร่
3. ศกึ ษาธกิ ารจังหวดั กลไกในการ 3. สง่ เสริมอาชพี ด้วยการบูรณาการ ประชาสมั พนั ธผ์ ลการดําเนินงาน 3. ตวั ช้วี ดั ที่ 3 รอ้ ยละครวั เรือนยากจน
4. แรงงานจังหวดั ขับเคล่อื น ไดแ้ ก่ กบั ภาคีการพัฒนา ประเภทสงเคราะห์ได้รบั การดแู ล
5. ทอ้ งถิ่นจงั หวัด ศจพ.จ/ ศจพ.อ./ จากครอบครวั ภาครฐั และ
6. นพค.15 ชุดปฏบิ ตั ิการตําบล 4. ส่งเสริมการเข้าถงึ แหลง่ ทนุ ภาคเอกชน ร้อยละ 100
7. กาชาดจังหวดั ชดุ ปฏบิ ัติการหมูบ่ ้าน 5. ติดตาม/สนับสนุน
8. ธกส/ออมสนิ
9. ตาํ รวจภูธรจังหวดั 4. MOU หน่วยงานหลัก
10. เกษตรและสหกรณ์ และหน่วยงานรว่ ม

จงั หวดั ฯลฯ ผลผลิต 1 คนจนเปา้ หมายได้รบั การยกระดับคณุ ภาพชวี ิต จํานวน 3,992 คน
2 ครัวเรอื นพัฒนาได้มีรายไดผ้ ่านเกณฑ์ จปฐ. 38,000 บาทต่อคนตอ่ ปี จาํ นวน 112 ครวั เรอื น
3 ครวั เรอื นสงเคราะหไ์ ด้รับการดแู ลจากครอบครัวภาครัฐภาคเอกชนอย่างทวั่ ถึง จาํ นวน 275 ครวั เรอื น

ความพอเพยี งสคู่ วามยงั่ ยืน

กองบรรณาธกิ าร

จดุ เริ่มต้นของความยง่ั ยืน แผนพฒั นาฯ ต่อ ๆ มา
ได้มีการปรับวัตถุประสงค์
ผ่านมาเกือบ 60 ปีที่ประเทศไทย แ ล ะ แ น ว ท า ง ก า ร พั ฒ น า
ได้ก�ำหนดแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม เพ่ือแก้ไขปัญหาและบรรเทา
แหง่ ชาตขิ น้ึ มาเปน็ แนวทางการพฒั นาเศรษฐกจิ ผลกระทบท่ีเกิดข้ึน โดยได้อัญเชิญ “ปรัชญา
และสังคมของประเทศ เพื่อให้ประชาชนมีชีวิต ของเศรษฐกิจพอเพียง” ซึ่งเป็นกุญแจส�ำคัญ
และความเป็นอยู่ดีขึ้น โดยก�ำหนดแผนพัฒนาฯ ในการสร้างความแข็งแกร่งให้กับประเทศชาติ
ฉบบั แรกต้งั แต่ พ.ศ. 2504 ทีม่ มี ติ ิกระบวนการ คือ ส่ิงประเสริฐหลัก 3 ประการ ได้แก่
พัฒนาส่วนใหญ่เน้นการพัฒนาทางเศรษฐกิจ ความพอประมาณ (ทางสายกลาง) ความมเี หตผุ ล
โดยส่งเสริมการลงทุนของเอกชนในภาค และการมีภูมิคุ้มกันที่ดี อันเป็นหัวใจหลัก
อุ ต ส า ห ก ร ร ม เ พื่ อ ท ด แ ท น ก า ร น� ำ เ ข ้ า แ ล ะ ของปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่จะช่วย
การลงทุนสร้างโครงสร้างพื้นฐานเป็นหลัก ใ ห ้ ค น ไ ท ย ด� ำ เ นิ น ชี วิ ต ไ ด ้ มี ค ว า ม สุ ข อ ย ่ า ง
ส�ำหรับในช่วงต้นของแผนพัฒนาฯ ยังคงมุ่งเน้น “สมดลุ ยัง่ ยืน และเปน็ ธรรม” ดงั จะเห็นได้จาก
ทจ่ี ะฟนื้ ฟเู ศรษฐกจิ แตก่ ารพฒั นาลกั ษณะเช่นน้ี การทรงงานของพระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร
ถือว่ามีจุดอ่อนท่ีพบว่าแท้จริงแล้วการพัฒนา มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช ในลักษณะท่ีเน้น
ดังกล่าวนั้นไม่สามารถย่ังยืนในระยะยาวได้ การพัฒนา “คน” อันเป็นปรัชญาทรงคุณค่า
คือยังขาดมิติของการมีส่วนร่วมของประชาชน ท่ีได้รับการยกย่องจากนานาประเทศ พระองค์
เนอ่ื งจากรปู แบบการพฒั นายงั เปน็ แบบบนลงลา่ ง ทรงเน้นให้ประชากร สามารถพึ่งพาตนเองได้
(top-down) ประชาชนไม่ได้รับการพัฒนา ใชช้ วี ติ อยา่ งสมดลุ ดว้ ยการตดั สนิ ใจ และลงมอื ทำ�
อย่างท่ัวถึง การกระจายรายได้ไม่เป็นธรรม ส่ิงต่าง ๆ ตามหลักคิดของความพอเพียง
เป็นการกระจายรายได้ท่ียังคงกระจุกตัวอยู่กับ เพ่ือให้ด�ำเนินชีวิตเป็นไปอย่างถูกต้องดีงาม
คนสว่ นนอ้ ย ทเ่ี รยี กวา่ “รวยกระจกุ จนกระจาย” ปราศจากการเบียดเบียนตนเองและผู้อ่ืน
จนเกดิ ปญั หาความเหลอื่ มลำ�้ สง่ ผลใหก้ ารพฒั นา มคี วามพรอ้ มรบั ผลกระทบและการเปลยี่ นแปลง
ไม่เป็นไปตามความต้องการที่แท้จริงของ ท่ีจะเกิดข้ึนได้ของสถานการณ์ต่าง ๆ ท่ีคาดว่า
ประชาชน ซงึ่ แผนพฒั นาฯ ในแตล่ ะชว่ งมจี ดุ เนน้ จะเกิดข้ึนในอนาคตทั้งใกล้และไกล โดยต้อง
ด้านการพัฒนาแตกต่างกันไป โดยส่วนใหญ่
เป็นการค้นหาวิธีการพัฒนาและหนทาง สร้างวินัยให้กับตนเอง มีคุณธรรม
แก้ไขปัญหาตา่ ง ๆ ของประเทศ แ ล ะ เ รี ย น รู ้ ที่ จ ะ พั ฒ น า ต น เ อ ง

134 วารสารด�ำ รงราชานุภาพ

ดว้ ยการมคี วามรอบรู้ รอบคอบ ระมดั ระวังไม่อยู่ มาเปน็ กรอบการทำ� งานทสี่ ามารถบรรลเุ ปา้ หมาย
ในความประมาท ตามท่ีองค์การสหประชาชาติ การพัฒนาที่ย่ังยืน (Sustainable Develop-
ประกาศเปา้ หมายการพฒั นาทย่ี งั่ ยนื ทงั้ 17 ขอ้ วา่ ment Goals - SDGs) ทั้ง 17 เปา้ หมาย โดยมี
การจะก้าวไปสู่การพัฒนาที่ย่ังยืนได้ต้องพัฒนา เป้าหมายที่ยิ่งใหญ่คือการรักษาสมดุลท้ัง 4 มิติ
ที่คน ปรับท่ี Mindset ของคนก่อน เมื่อคนมี คือ เศรษฐกจิ สังคม ส่ิงแวดลอ้ ม และวฒั นธรรม
Mindset ท่ีถูกต้องเหมาะสมก็จะก�ำหนด
เป้าหมายและเปลี่ยนวิธีการท�ำงานเองโดย วิถีแห่งการพัฒนาคนทีย่ ่ังยนื
ธรรมชาติ ซ่ึงมีหลายประเทศได้ให้ความส�ำคัญ
กับการพัฒนาคน ท่ีนอกจากจะพัฒนาความรู้ “การพัฒนาที่ย่ังยืนต้องเริ่มจาก
และคุณธรรมแล้ว ยังส่งเสริมให้เด็กยุคใหม่ การเปลย่ี นวธิ คี ดิ หรอื Mindset กอ่ น พรอ้ มกบั ใช้
มีความคิด ความอ่าน มีศักยภาพที่พร้อมต่อ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเป็นเข็มทิศ
การเปล่ียนแปลงให้ทุกด้านรวมถึงการเปลี่ยน น�ำทางเพอ่ื เป็นเสน้ ทางท่ีมั่นคง”
วธิ คี ดิ เรยี นรสู้ งิ่ ใหม่ ๆ ทเี่ ปน็ ประโยชน์ เรมิ่ ตน้ ดว้ ย ในหลวงรัชกาลท่ี 9 ทรงตรสั วา่ “ปญั หา
การให้คนรุ่นใหม่เห็นคุณค่าและความส�ำคัญ ของการพัฒนาคนในอดีต ที่ยงั เปน็ ปญั หาอยู่คือ
ของเศรษฐกิจ สังคม ทรัพยากรธรรมชาติ ความยากจนเพราะไม่พ่ึงตนเอง พึ่งคนอ่ืน
สิ่งแวดล้อมเป็นอันดับแรกก่อนท่ีจะมุ่งเน้น อยู่ตลอดเวลา ถูกครอบง�ำ ต้ังเกณฑ์ความสุข
การพัฒนาทักษะเพียงอย่างเดียว ซ่ึงในลักษณะ อยู่กับการบริโภควัตถุ” หรือที่เรียกว่าวัตถุนิยม
การพฒั นาทกั ษะเพยี งดา้ นเดยี วจะเปน็ การพฒั นา การพฒั นาทไี่ มส่ ามารถแกไ้ ขปญั หาไดเ้ นอื่ งมาจาก
แบบเดมิ ๆ ท่ไี มเ่ กดิ ผลในระยะยาว สาเหตุใหญ่ 2 ประการ คือ 1) พึ่งตนเองไม่ได้
ส�ำหรับแนวคิดการพัฒนาคนของ และ 2) ความไมร่ ู้
ประเทศไทย เรมิ่ ชดั เจนขนึ้ ตงั้ แตแ่ ผนพฒั นาการ I การพึ่งตนเองไม่ได้ เน่ืองจาก
เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับท่ี 8 ทรัพยากรท่ีมีอยู่ขาดแคลน แหล่งทรัพยากร
(พ.ศ. 2540 – 2544) และพัฒนาต่อเน่ือง ธรรมชาติไม่อุดมสมบูรณ์ เส่ือมโทรม รวมถึง
แบบจริงจังในแผนพัฒนาฯ ฉบับท่ี 9 และ ปจั จยั พน้ื ฐานในการใหบ้ รกิ ารไมท่ ว่ั ถงึ  จนกระทง่ั
แผนพฒั นาฯ ฉบับท่ี 10 ทย่ี งั คงนอ้ มนำ� ปรชั ญา ความไม่เพียงพอและความขาดแคลนดังกล่าว
ข อ ง เ ศ ร ษ ฐ กิ จ พ อ พี ย ง ม า เ ป ็ น แ น ว ป ฏิ บั ติ เป็นเหตุท�ำให้ไม่สามารถพึ่งตนเองได้ในที่สุด
ในการพัฒนาแบบบูรณาการเป็นองค์รวมท่ีมี เกิดการพึ่งพาหน่วยงานอ่ืน เช่น ธนาคาร
“คนเป็นศูนย์กลางการพัฒนา” มาตลอดจนถึง เพื่อการเกษตรและสหกรณ์ การกู้ยืมเงิน
ยคุ ปจั จบุ นั ทเี่ พมิ่ ความเขม้ ขน้ มากยงิ่ ขนึ้ ซงึ่ เหน็ ไดจ้ าก นอกระบบ เกิดปัญหาผลผลิตทางการเกษตร
การก�ำหนดนโยบาย ยุทธศาสตร์ต่าง ๆ ของ ที่ยังขาดแหล่งซ้ือ แหล่งตลาด เป็นต้น
ประเทศไทย ที่มีความชัดเจนในเชิงนโยบาย เพราะความโลภ ความอยากไดผ้ ลกำ� ไรมากกวา่
ด้วยการน้อมน�ำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การดำ� รงเลี้ยงชีพให้พออยู่พอกิน การพ่ึงตนเอง

วารสารด�ำ รงราชานภุ าพ 135

แบบพอเพยี งนน้ั ตอ้ งปลกู ทกุ อยา่ งทกี่ นิ กนิ ทกุ อยา่ ง พร้อมด้วย เช่น ความมีวินัย ซื่อสัตย์สุจริต
ท่ีปลูก รวยมากก็ไม่ดี จะท�ำให้เกิดความกังวล ความรับผิดชอบต่อตนเองและผู้อื่น รวมถึง
อยู่ไม่เป็นสุขไม่สบายใจ ถ้าจะให้ดีต้องรวย การมีจิตสาธารณะ การแบ่งปัน เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่
ด้านความคิด สติปัญญาจะได้ช่วยกันพัฒนา เป็นตน้
ชุมชนและพงึ่ ตนเองไดอ้ ย่างยั่งยนื เม่ือโลกมีการเปลี่ยนแปลง มีความ
I ความไมร่  ู้ ขาดการวเิ คราะห์ พจิ ารณา ก้าวหน้า มีวิวัฒนาการอยู่ตลอดเวลา ดังน้ัน
การละเลยท่ีจะคิด รู้ไม่เท่าทัน ความไม่รู้ในสิ่ง คนท่ีจะไปสู่กระบวนการพัฒนาได้จะต้องมี
ท่ีเกิดข้ึนจากการเปลี่ยนแปลงของโลก จึงขาด ความรเู้ ทา่ ทนั กบั การเปลย่ี นแปลง โดยมปี รชั ญา
การเตรียมความพร้อมรับกับการเปลี่ยนแปลง ของเศรษฐกิจพอเพียงเป็นกลไกส�ำคัญในการใช้
หรอื วิวัฒนาการต่าง ๆ ทเ่ี กดิ ขนึ้ จนถูกวัตถนุ ิยม เปน็ แนวทางพัฒนา
ครอบงำ� ตกอยกู่ บั อำ� นาจของเงนิ เนน้ การลงทนุ อย่างไรก็ตาม การพัฒนาคนแม้เพียง
ท่ีหวังผลก�ำไรมาก เปลี่ยนวิถีของเกษตรกรรม หน่ึงคน หรือคนกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง อาจเป็น
เปน็ อตุ สาหกรรม คนกลุ่มก้อนเลก็ ๆ เทา่ น้ัน แต่สามารถท่ีจะช่วย
ในศตวรรษที่ 21 หลักการพัฒนาคน ส่งเสริมและเป็นแรงผลักดันการพัฒนาได้
ได้ให้ความส�ำคัญกับการปรับเปลี่ยนคนไทย โดยสรา้ งการเปน็ ตน้ แบบทดี่ ี สรา้ งผนู้ ำ� ทเ่ี ขม้ แขง็
2 ด้าน ไดแ้ ก่ ใช้วิธีการพัฒนาแบบค่อยเป็นค่อยไป ไม่ก้าว
n การปรับเปลี่ยนด้านการเรียนรู้ กระโดด เพราะการพัฒนาที่รวดเร็วเกินไป
(Transition of Learning) เป็นการปรับเปลย่ี น และไม่มีความสมดุลก็อาจท�ำให้สะดุดล้ม
คนไทยให้ใฝ่เรียนรู้ มีกระบวนการคิดวิเคราะห์ ระหวา่ งทางได้ และมผี ลทำ� ใหห้ ลาย ๆ คนทก่ี ำ� ลงั
ตามหลักเหตุและผล สามารถสังเคราะห์ เดินตามมาพากนั ลม้ ตามกันท้งั หมด ท้งั นี้ การมี
บูรณาการข้อมูล มีทักษะด้านเทคโนโลยี ต้นแบบที่เข้มแข็งไว้เป็นแบบอย่างถือว่าส�ำคัญ
สร้างนวัตกรรม โดยให้ความส�ำคัญกับการปรับ อยา่ งยง่ิ ตอ่ การขบั เคลอ่ื นการพฒั นา ประกอบกบั
ระบบการเรียนรู้ท่ีเอ้ือต่อการพัฒนาทักษะ การมสี ว่ นรว่ มของทกุ ภาคสว่ น ซงึ่ แตล่ ะภาคสว่ น
สรา้ งกจิ กรรมใหเ้ กดิ การเรยี นรจู้ รงิ เพม่ิ ประสทิ ธภิ าพ ร่วมมือร่วมใจ หลอมรวมส่ิงต่างๆ เข้าด้วยกัน
ของการบรหิ ารจัดการศกึ ษาในทุกระดบั พัฒนา จนกระทงั่ เกดิ การพฒั นาอยา่ งยง่ั ยนื มปี ระสทิ ธภิ าพ
ระบบการเรยี นรตู้ ลอดชีวิต ที่สุด โดยขับเคลื่อนผ่านกลไกประชารัฐ
n การปรบั เปลยี่ นวตั นธรรม (Transition ประกอบดว้ ย ภาคประชาชน ภาครฐั ภาคเอกชน
of Culture) เพื่อให้คนไทยมีคุณสมบัติหลัก วิชาการ สถาบันสื่อ และภาคประชาสังคม
ส�ำหรับใช้สื่อเป็นเครื่องมือในการกระตุ้นสังคม
อันดับแรก คือ พอเพียง ใหฉ้ กุ คดิ และออกมารว่ มในการปรบั เปลยี่ นตนเอง
เมื่อเกิดขึ้นอยู่ในตัวตนแล้ว และสังคมรอบขา้ งให้รว่ มท�ำในสิง่ ทีด่ ี
คุณสมบัติอ่ืนก็จะเกิดข้ึนมา

136 วารสารดำ�รงราชานภุ าพ

วถิ ีความย่ังยืน วิถีชีวิตท่ีมีความสุขอย่างสมดุล คือ
ชีวิตที่พอดี พอมี พอกิน ครอบครัวอบอุ่น
“การที่จะท�ำให้คนไทยในประเทศ มีสัมพันธ์ท่ีดีกับเพื่อนบ้าน แบ่งปันส่ิงต่าง ๆ
มคี วามอยดู่ ี กนิ ดี มสี ขุ และผา่ นพน้ วกิ ฤตตา่ ง ๆ ให้กัน ช่วยเหลือและไม่เบียดเบียนกัน
ไปได้ เป็นเร่อื งไมย่ าก หากได้รบั ความร่วมมอื จนทำ� ใหอ้ กี ฝา่ ยไดร้ บั ความทกุ ข์ ความเดอื ดรอ้ น
จากทุกคนทุกฝ่าย ช่วยกันคิด ช่วยกันท�ำ แต่เท่านั้นก็อาจจะไม่พอ เราอาจมีความสุข
และท�ำงานไปในทิศทางเดียวกันเท่านั้น ในบา้ นของเรา ครอบครวั ของเรา แตภ่ ายนอกบา้ น
สามารถประสบความส�ำเรจ็ ได้” เต็มไปด้วยปัญหาและความอันตรายต่าง ๆ
หลายประเทศทว่ั โลกพยายามแขง่ ขนั กนั มีมลภาวะทั่วทุกหนแห่ง อากาศร้อนมาก
เพ่ือแย่งเป็นประเทศมหาอ�ำนาจ จึงให้ความ พายุลมมรสุม น�้ำท่วม ดินถล่ม สึนามิ
ส�ำคัญกับการส่งเสริมการเติบโตทางเศรษฐกิจ แผ่นดินไหว ไฟป่าหมอกควัน สภาพภายนอก
สงู สดุ และลดความสำ� คญั ดา้ นอื่น จนกลบั กลาย เช่นน้ีก็ไม่น่าอยู่เพราะปัญหาหลากหลาย
เป็นปัญหาต่าง ๆ ตามมามากมายไม่ว่าจะเป็น ที่อาจเกิดข้ึน วิถีของคนไทยจึงต้องปรับเปล่ียน
ปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม หรือปัญหาด้าน ให้ความส�ำคัญความสมดุลทางธรรมชาติ
ความเหลื่อมล้�ำ เช่น ไม่สามารถเข้าถึงบริการ ใส่ใจดูแลสิ่งแวดล้อมรอบข้าง หล่อหลอมจิตใจ
ขั้นพนื้ ฐานตา่ ง ๆ ได้ การศึกษาทไ่ี มเ่ ทา่ เทียมกัน ปลูกฝังวัฒนธรรมให้สิ่งดี ๆ กับเด็ก ให้เห็น
เป็นต้น ซ่ึงปัญหาเหล่านี้เกิดขึ้นได้ไม่เว้น ทั้งคุณค่า คุณประโยชน์จากธรรมชาติท่ีมีอย่าง
แม้เป็นประเทศท่ีพัฒนาแล้วก็ตาม เป็นส่ิงท่ี มหาศาล คือรู้คุณค่าของธรรมชาติและรู้จักใช้
สะท้อนให้เห็นถึงปัญหาของโลกว่าความเจริญ สิ่งท่ีธรรมชาติให้มาให้เป็นประโยชน์ท่ีสุด
เติบโตทางเศรษฐกิจไม่ได้น�ำมาสู่การพัฒนา รวมทั้งสอนให้รู้ถึงผลกระทบท่ีตามมาด้วย
ท่ีย่ังยืนได้อย่างแท้จริง เน่ืองจากไม่สามารถ ถ้าหากขาดความพร้อมรับกับการเปลี่ยนแปลง
ขจัดความยากจน และความเหลอ่ื มล้�ำได้ ท่เี กิดข้ึน และนอ้ มนำ� หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ
พอเพียงไปประยุกต์ใช้ในการด�ำเนินชีวิตกับ
ความพอเหมาะพอดี เร่ืองความมีเหตุมีผล
เรอื่ งความระมัดระวงั การมภี มู คิ มุ้ กนั และตง้ั อยู่
บนพ้ืนฐานความรคู้ ู่คุณธรรมดว้ ย

(ขอ้ มลู อา้ งองิ จากส�ำนกั งานสภาพฒั นาการเศรษฐกจิ
และสังคมแห่งชาติ)

วารสารด�ำรงราชานุภาพ

DAMRONG RAJANUPHAB JOURNAL

ตราประจำ� พระองค์ สมเด็จพระเจา้ บรมวงศเ์ ธอ
กรมพระยาดำ� รงราชานภุ าพ

คณะผู้จดั ท�ำวารสารดำ� รงราชานภุ าพ

นนนนคนณาาาาายยยยยะชอนสฉทัตยมรริ ป่ีรัตารคษวชรนดิ ุธกึิษยั์ ษฐ ์า เจ้าของ สถาบันดำ� รงราชานุภาพ

จสพพจันนัมังรษหพทท์สมมรันทิเฤธ ลรธกศิ ัติถ นาว ์ ร ปรรรรออออลงงงงดั ปปปปกลลลลรััดดดดััะกกกกทรรรรระะะะวททททงมรรรรววววหงงงงามมมมดหหหหไทาาาาดดดดยไไไไททททยยยย
นบารยรณบญุ าธธิกรรามรบ ริหถาราวรทัศนกิจ
หนาวั งหสนาา้วกดอารงาบร รณรากั ธษกิ าาชราติ ผู้อ�ำนวยการสถาบันด�ำรงราชานภุ าพ

นนนกนนนนอาาาาาาางงงงยยงงจทสสกบวบราาาีริพัญรญัววญะรวชบกณญลัจ าฤุษนยาาตบ ์าธ ต ากิ กิ า าร หแลศแดอสจาดุวรงภไีสงม่งมพดจห์วมทรแีันไินินิรลกทพัทว้รยร์ ์์ ผอู้ ำ� นวยการกลมุ่ งานพฒั นาและบริหารจดั การความรู้

นออายกทแาบนบตป์ แกดงดา
ชอ่ งท าเQดงลกาRม่ วาวนรCาเโ์oผรหdสยลeาแดรพไดร้ท่ ี่ www.stabundamrong.go.th

ส ถานท่ีติดต่อ สถนถานบอนั ัษดฎ�ำารงงคร์าเชขาตนพภุ ราะพนคสร�ำนกักรงุงเาทนพปมลหดั ากนรคะรทร1ว0ง2ม0ห0าดโทไทรศยัพกทร์ะ0ท2ร2ว2งม1ห5า9ด5ไ8ทย
Website: http://www.stabundamrong.go.th E-mail: [email protected]

“บทความหรือข้อคดิ เหน็ ใดๆ ทป่ี รากฏในวารสารดำ�รงราชานุภาพเป็นวรรณกรรมของผู้เขียนโดยเฉพาะ
สถาบันดำ�รงราชานุภาพ และบรรณาธกิ ารไมจ่ ำ�เป็นตอ้ งเหน็ ดว้ ย”

วิสัยทัศน์
เป็นองค์กรชั้นน�ำในการพัฒนา
และแก้ไขปัญหาในระดับพ้ืนที่

ค่านิยม
วิสัยทัศน์ดี มีคุณธรรม น้อมน�ำความพอเพียง

สถาบันด�ำรงราชานุภาพ
ส�ำนักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย

กระทรวงมหาดไทย

พิมพท์ ่ี บรษิ ัท บพธิ การพิมพ์ จำ�กัด
70 ถนนราชบพธิ เขตพระนคร กรุงเทพฯ 10200 โทร. 0-2222-5555, 081-614-8191, 081-836-9380