เอกสารประกอบการสอนวิชา นโยบายสาธารณะและการวางแผน

ความหมาย

• Policy Implementation
• สมพศิ สขุ แสน
• การนานโยบายไปปฏิบัติ เป็นการศึกษาเก่ียวกับ

สมรรถนะขององค์การ ท้ังบุคคล และกลุ่มคนที่
เก่ียวข้องกับนโยบาย ว่าจะสามารถใช้ทรัพยากร
ทางการบรหิ ารปฏิบัติงานให้บรรลุเป้าหมายนโยบาย

ความสาคญั

• Policy Implementation
• เป็นการดาเนินตามวงจรของนโยบาย
• เป็นกระบวนการแปลงนโยบาย นามธรรม สู่ รปู ธรรม
• ฝ่ายการเมืองกาหนด ฝ่ายข้าราชการประจาปฏิบตั ิ
• หลักประกนั ของฝา่ ยการเมือง
• Better Development

ผ้ทู ี่เกี่ยวข้อง

• Policy Implementation
• ฝ่ายการเมือง
• ระบบราชการ
• ข้าราชการหรือเจ้าหน้าท่รี ัฐ
• ผู้ทีไ่ ด้รบั ผลจากนโยบาย

ข้นั ตอน

• Policy Implementation
๑. ระดับมหภาค Macro
๒. ระดับจลุ ภาค Micro

Macro

๑. การแปลงนโยบายให้เป็นแผนงาน/โครงการ
๒. การยอมรับนโยบายของหน่วยงานระดับภูมิภาคและ

ท้องถ่นิ

Macro

Macro

Micro

๑. การระดมพลงั
๒. การปฏิบตั ิ
๓. การสร้างความเปน็ ปึกแผ่นและต่อเนือ่ ง

แนวคิดทฤษฏี

• Policy Implementation
๑. Top-Down
๒. Bottom-Up
๓. Hybrid

ตวั แบบ

• Policy Implementation

ตวั แบบยึดหลกั เหตผุ ล

ตวั แบบทางด้านการจัดการ

ตวั แบบด้านการพฒั นาองค์การ

ตวั แบบกระบวนการระบบราชการ

ตวั แบบทางการเมือง

ตวั แบบท่วั ไป

ตวั แบบสหองค์การ

ตวั แบบปฏิสมั พนั ธ์ระหว่างปจั จยั

ตวั แบบกระจายอานาจ

ตวั แบบกระบวนการ

ตวั แบบท่วั ไป

ความสาเร็จและความล้มเหลว

• Policy Implementation
• Van meter and Van Horn
๑. ตวั นโยบาย
๒. วัตถปุ ระสงค์ของนโยบาย
๓. ความเปน็ ไปได้ทางการเมือง
๔. ความเป็นไปได้ทางเทคนคิ /ทฤษฏี
๕. ความพอเพียงของทรพั ยากร
๖. ลกั ษณะของหน่วยงานทน่ี านโยบายไปปฏิบัติ

ความสาเรจ็ และความล้มเหลว

• Policy Implementation
• นักวชิ าการ
๑. ข้ันการนาไปปฏบิ ัติ
๒. พิจารณาตัวนโยบายและแผน
๓. พิจารณาการตัดสนเชิงคณุ คา่ /จริยธรรม
๔. พิจารณากรอบเวลาและเงอ่ื นไข
๕. พิจารณาที่ความสาเรจ็ ของนโยบายหรือแผนหนึง่
๖. ขอบเขตของคาถามท่ใี ชว้ ดั

แบบฝึกหัดบทที่ ๔

บทที่ ๕

การประเมนิ ผลนโยบายสาธารณะ

การประเมินผลนโยบายสาธารณะ

• รัฐประสงค์แกป้ ญั หาอะไรให้ประชาชน
• รฐั ตอบสนองความต้องการของประชาชนไดห้ รือไม่

ผลการประเมินผลนโยบายสาธารณะ

• ความสาเรจ็
• ความล้มเหลว

• ดาเนินการต่อ
• เลกิ นโยบาย/ปรบั ปรงุ นโยบาย

ความหมาย

• Evaluation
• Posavac & Carey
• เปน็ การใช้วธิ ีหลายวิธแี ละทักษะหลายๆด้าน เพือ่ ทีจ่ ะ

ตกลงว่า นโยบายที่กาหนดไวน้ ้ันจาเป็นหรือไม่ ควรจะ
ใช้หรือไม่ ดาเนินการตามทีว่ างไว้หรือไม่ ชว่ ยแก้ปัญหา
ตามที่มงุ่ หวังหรือไม่

ความหมาย

• Evaluation
• Jame E. Anderson
• เปน็ กจิ กรรมท่เี กีย่ วขอ้ งกับการประมาณการ การ

เปรียบเทียบผลการนานโยบายไปปฏิบตั ิ เปรียบเทียบ
การปฏิบัตินโยบายจริงกบั สิง่ ทีค่ าดหวัง

ความหมาย

• Evaluation
• John M. Oven
• กระบวนการจัดหาข้อมูลเพือ่ ประโยชน์ในการตดั สินใจ

เกี่ยวกับการตดั สินใจสิ่งทีถ่ กู ประเมนิ
• การประเมนิ ผลต้องเป็นกระบวนการ ที่ต้องใชข้ ้อมลู ที่

เปน็ ระบบ
• เกี่ยวข้องกับการวางแผน แผนงาน นโยบาย ผลผลิต

ความหมาย

• Evaluation
• Tomas R. Dye
• การประเมนิ โครงการของรัฐ ว่าตามวัตถุประสงค์หรือไม่
• ประเมนิ ผลเป้าประสงค์ หรือจุดหมาย Goal
• ประเมนิ ผลกระทบ Policy Impact

ความหมาย

• Evaluation
• ดร. ปรุ ะชัย เปี่ยมสมบรู ณ์
• กระบวนการทม่ี ุ่งแสวงหาคาตอบ ว่านโยบาย แผนงาน

โครงการ บรรลุวตั ถปุ ระสงค์หรือเป้าหมายที่กาหนดไว้
แต่ต้นหรือไม่ ระดับใด
• เปน็ การแสวงหาคาตอบ และวัดความสาเรจ็

ความหมาย

• Evaluation
• สนุ ทร เกดิ แก้ว
• การเปรียบเทียบผลการปฏิบตั งิ านจริง กบั ผลทค่ี าดว่าจะ

ได้รบั

ความหมาย

• Evaluation
• Ernest R. House
• กจิ กรรมทางการเมืองของผู้มอี านาจตดั สินใจและจดั สรร

ทรพั ยากร
• กลไกทางการเมืองในการกระจายผลประโยชน์

ความหมาย

• Evaluation
• Ernest R. House
• กจิ กรรมทางการเมืองของผู้มอี านาจตดั สินใจและจดั สรร

ทรพั ยากร
• กลไกทางการเมืองในการกระจายผลประโยชน์

Evaluation

นโยบาย/แผนงาน/โครงการ นาไปปฏิบัติ เกณฑ์

ความสาคญั

• Evaluation
• ความสาคัญต่อหน่วยราชการ
• ความสาคญั ต่อประชาชน

วตั ถปุ ระสงค์

• Evaluation
• เพื่อทราบความกา้ วหน้าในการปฏบิ ตั ิงานนโยบาย
• เพื่อทราบข้อบกพรอ่ ง สิ่งที่เบี่ยงเบนจากวัตถุประสงค์
• เพือ่ ปรับปรงุ ประสิทธิภาพการจัดการและการบรหิ าร
• เพื่อปรับปรงุ แผนงาน
• เพื่อตดั สินใจในการขยาย/ยตุ ิ นโยบาย

วัตถปุ ระสงค์

• Evaluation
๖. เพื่อทดสอบแนวความคิดริ/นวฒั กรรม ใหม่ๆ
๗. เพือ่ ขยายองค์ความรจู้ ากการประเมินผล
๘. เพือ่ ทดสอบสมมุติฐานทางสังคม

CIPP Model

• Evaluation
• Daneil L. Stufflebeam
• เปน็ กระบวนการประเมินทีเ่ ปน็ กระบวนการอย่างต่อเนื่อง
• ใช้ควบคู่กับการดาเนินงานนโยบายสาธารณะ

CIPP Model

• Evaluation
• Daneil L. Stufflebeam
• การประเมนิ สภาวะแวดล้อม (Context Evaluation : C)
• การประเมนิ ปจั จัยนาเข้า (Input Evaluation : I )
• การประเมนิ กระบวนการ (Process Evaluation : P )
• การประเมินผลผลิต (Product Evaluation : P )

CIPP Model

ประเภทของการประเมนิ ลักษณะการตดั สินใจ

Context Evaluation เลือก/ปรับวัตถุประสงค์

Input Evaluation เลือกแบบ/กิจกรรม

Process Evaluation ปรับปรงุ แผนงานกระบวนการ

Product Evaluation ปรบั ปรุง/ขยาย/ล้มเลกิ /ยตุ ิ

CIPP Model

๑. อะไรคืองานทีต่ ้องทา
๒. ควรทางานนอี้ ย่างไร
๓. งานทีก่ าหนดไว้ไดล้ งมือทาหรือยัง
๔. งานนั้นสาเร็จหรือ ไม่

CIPP Model

• ได้รบั ประโยชน์สูงสุดหรือไม่
• ความต้องการได้รบั การตอบสนองหรือไม่
• ประโยชน์ท่ไี ด้รบั ยัง่ ยืนหรือไม่
• กระบวนการทด่ี าเนินการให้ผลผลติ ทีไ่ ด้พิสจู น์ได้ และ

สามารถประยุกต์ใช้งานให้เกดิ ประสิทธิภาพสาหรบั
เป้าหมายงานอืน่ ๆ หรือได้หรือไม่

เกณฑ์การประเมินผลนโยบายสาธารณะ

• ประสิทธิผล บรรลวุ ตั ถปุ ระสงค์

• ประสิทธิภาพ ความคุ้มค่า

• ความพอเพียง

• ความเปน็ ธรรม

• การตอบสนองความต้องการ

• ความเหมาะสม

กระบวนการประเมินผลนโยบายสาธารณะ

1. การกาหนดรายละเอียด Specification
2. การวดั ผล Measurement
3. การวเิ คราะห์ Analysis

วิธีการประเมินผลนโยบายสาธารณะ

1. วิธกี ารวจิ ยั Evaluation Research
2. ระบบวเิ คราะห์ Analytical Evaluation

ผลกระทบการประเมินผล
นโยบายสาธารณะ

1. ผลผลิตนโยบาย Policy output

2. ผลลัพธ์นโยบาย Policy outcome

3. ผลกระทบนโยบาย Policy impacts

๓.๑ ปัญหาสาธารณะ
๓.๒ สถานการณ/์ กลุ่มคน
๓.๓ สภาพปจั จบุ นั /อนาคต
๓.๔ ต้นทุนนโยบาย

แบบฝึกหัดบทที่ ๕