รายงาน ก.ต.ป.น. การติดตาม ตรวจสอบฯ 4 ด้าน ปีงบประมาณ พ.ศ.2564 ครั้งที่ 1

รายงานผลการติดตาม ตรวจสอบ ประเมนิ ผล และนเิ ทศการบรหิ ารจดั การศกึ ษา
ตามภาระงานของสถานศึกษา 4 ด้าน

(ดา้ นวชิ าการ ดา้ นงบประมาณ ดา้ นการบริหารงานบุคคล และดา้ นการบรหิ ารท่ัวไป)
ของโรงเรยี นในสงั กัดสานกั งานเขตพนื้ ทก่ี ารศกึ ษาประถมศกึ ษาลาปาง เขต 1
ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 ครงั้ ท่ี 1

กลมุ่ นเิ ทศ ตดิ ตามและประเมินผลการจัดการศึกษา เอกสาร ศน. สพป.ลป.1
สานกั งานเขตพื้นทก่ี ารศกึ ษาประถมศึกษาลาปาง เขต 1 ที่ 11 /2564
สานกั งานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน
กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

ก

บทสรุปสาหรับผ้บู รหิ าร

รายงานผลการตดิ ตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการบรหิ ารจดั การศึกษาตาม
ภาระงานของสถานศึกษา 4 ดา้ น คอื ดา้ นวิชาการ ดา้ นงบประมาณ ดา้ นการบรหิ ารงานบคุ คล
และดา้ นการบรหิ ารท่ัวไป ของโรงเรยี นในสงั กดั สานกั งานเขตพืน้ ทกี่ ารศกึ ษาประถมศึกษาลาปาง
เขต 1 ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 คร้ังท่ี 1 เล่มน้ี มวี ัตถุประสงคเ์ พ่อื รายงานใหผ้ ูเ้ กยี่ วข้องทราบ
และพจิ ารณานาผลการติดตามฯ และขอ้ มลู สารสนเทศไปใช้ในการพัฒนาการดาเนินงานของ
สานักงาน เขตพ้นื ทีก่ ารศึกษาประถมศกึ ษาลาปาง เขต 1 ในการใหบ้ ริการทางการศึกษาแก่
สถานศกึ ษาในสงั กดั เพ่ือส่งเสริมให้สถานศกึ ษามคี วามพรอ้ มและสามารถจัดการศกึ ษาอนั จะสง่ ผลตอ่
การพัฒนาคณุ ภาพผู้เรียนและใชเ้ ป็นแนวทางในการดาเนินการติดตามฯ ครั้งท่ี 2 ต่อไป ดาเนนิ การ
โดยใช้รปู แบบการนิเทศ เอ พี ไอ ซี อี (APICE) เครือ่ งมอื ทใี่ ช้ ได้แก่ เอกสารขอบขา่ ย/ภารกิจการ
ดาเนินการด้านการบริหารจัดการศกึ ษาตามภาระงานของโรงเรียน 4 ด้าน ของโรงเรียนในสงั กัด
สานกั งานเขตพื้นท่กี ารศึกษาประถมศกึ ษาลาปาง เขต 1 และแบบตดิ ตาม ตรวจสอบ และประเมินผล
การบรหิ ารจดั การศึกษาตามภาระงานของโรงเรยี น 4 ด้าน แต่งต้ังคณะอนุกรรมการติดตาม
ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษาการบริหารจดั การศกึ ษาตามภาระงานของสถานศึกษา
4 ด้าน ปงี บประมาณ พ.ศ. 2564 สานกั งานเขตพ้นื ทกี่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษาลาปาง เขต 1 ประชมุ
ชี้แจงแนวทางการติดตาม ตรวจสอบ และประเมินผลการบริหารจดั การศกึ ษาตามภาระงานของ
โรงเรยี น 4 ดา้ น แก่คณะอนกุ รรมการฯ นเิ ทศใหค้ วามรูแ้ ก่ทุกโรงเรียนในสังกดั โดยการประชมุ สัญจร
การขบั เคลือ่ นจุดเนน้ งานตามนโยบายส่กู ารปฏบิ ตั ิ ชี้แจงขอบขา่ ยและแบบติดตาม ตรวจสอบ
และประเมนิ ผลการบริหารจดั การศกึ ษาตามภาระงานของสถานศึกษา 4 ดา้ น กาหนดปฏทิ นิ
การปฏบิ ัตงิ านของคณะอนกุ รรมการฯ ดาเนินการตามปฏิทนิ ที่กาหนด ประชุมคณะอนุกรรมการฯ
สรปุ ผลตดิ ตาม ตรวจสอบ และประเมินผลการบรหิ ารจดั การศึกษาตามภาระงานของโรงเรยี น 4 ด้าน
นาขอ้ มลู มาวเิ คราะหส์ รุปผลการติดตามโดยรวมโดยใชค้ ่าร้อยละ ผลการตดิ ตาม ตรวจสอบ
และประเมินผลการบรหิ ารจัดการศึกษาตามภาระงานของโรงเรยี น 4 ดา้ น ดงั น้ี

ผลการติดตาม ตรวจสอบ และประเมนิ ผลการบริหารจดั การศึกษาตามภาระงานของโรงเรยี น
4 ดา้ น ไดแ้ ก่ ดา้ นวิชาการ ด้านงบประมาณ ด้านการบริหารงานบุคคล และด้านการบริหารทัว่ ไป
ผลการประเมินโดยรวม พบว่าโรงเรียนมีผลประเมินอยู่ในระดับดขี ึ้นไป จานวน 83 โรง คิดเป็น
รอ้ ยละ 97.65 เมอ่ื พิจารณาตามระดบั คุณภาพ โรงเรียนมีผลการประเมินระดบั ดมี าก มากทสี่ ดุ

ข

จานวน 49 โรง คิดเป็นรอ้ ยละ 57.65 รองลงมาไดแ้ กร่ ะดบั ดี จานวน 28 โรง คดิ เปน็ รอ้ ยละ 32.94
และระดบั ดีเยี่ยม จานวน 6 โรง คดิ เป็นรอ้ ยละ 7.06 และมีผลการประเมินระดบั พอใชน้ อ้ ยทส่ี ุด
จานวน 2 โรง คิดเป็นรอ้ ยละ 2.35

ด้านวิชาการ พบวา่ โรงเรียนมผี ลประเมนิ อย่ใู นระดบั ดีข้ึนไป จานวน 82 โรง คดิ เป็นร้อยละ
96.47 เมอื่ พิจารณาตามระดับคุณภาพ โรงเรยี นมีผลการประเมินระดบั ดมี าก มากที่สดุ จานวน 51 โรง
คิดเป็นรอ้ ยละ 60 รองลงมาไดแ้ ก่ระดบั ดีจานวน 17 โรง คดิ เป็นร้อยละ 20 และระดบั ดีเย่ียม
จานวน 14 โรง คดิ เป็นร้อยละ 16.47 และมผี ลการประเมนิ ระดบั พอใช้น้อยทส่ี ดุ จานวน 3 โรง
คิดเปน็ ร้อยละ 3.53

ดา้ นงบประมาณ พบวา่ โรงเรยี นมผี ลประเมนิ อยูใ่ นระดบั ดีขน้ึ ไป จานวน 81 โรง คิดเป็น
รอ้ ยละ 95.29 เมื่อพจิ ารณาตามระดับคุณภาพ โรงเรยี นมีผลการประเมินระดับดี มากทส่ี ดุ จานวน
39 โรง คิดเปน็ ร้อยละ 45.88 รองลงมาไดแ้ กร่ ะดบั ดีมาก จานวน 34 โรง คดิ เปน็ รอ้ ยละ 40
และระดับดเี ย่ียม จานวน 8 โรง คิดเปน็ ร้อยละ 9.41 และมผี ลการประเมนิ ระดบั พอใชน้ อ้ ยทส่ี ุด
จานวน 4 โรง คิดเปน็ ร้อยละ 4.71

ด้านบรหิ ารงานบุคคล พบว่าโรงเรียนมผี ลประเมินอยู่ในระดบั ดีขนึ้ ไป จานวน 83 โรง
คิดเปน็ ร้อยละ 97.65 เมอื่ พจิ ารณาตามระดับคณุ ภาพ โรงเรียนมผี ลการประเมนิ ระดบั ดมี าก มากท่ีสดุ
จานวน 45 โรง คิดเปน็ ร้อยละ 52.94 รองลงมาได้แกร่ ะดบั ดี จานวน 27 โรง คดิ เป็นร้อยละ 31.76
และระดับดีเย่ยี ม จานวน 11 โรง คดิ เปน็ ร้อยละ 12.94 และมผี ลการประเมินระดับพอใชน้ อ้ ยทีส่ ุด
จานวน 2 โรง คดิ เป็นร้อยละ 2.35

ด้านบริหารทัว่ ไป พบวา่ โรงเรียนมีผลประเมินอยูใ่ นระดับดีขึ้นไป จานวน 83 โรง คดิ เป็น
ร้อยละ 97.65 เมอ่ื พิจารณาตามระดับคุณภาพ โรงเรยี นมีผลการประเมินระดับดีมาก มากท่สี ุด
จานวน 39 โรง คิดเป็นร้อยละ 45.88 รองลงมาได้แก่ระดบั ดี จานวน 31 โรง คิดเปน็ รอ้ ยละ 36.47
และระดับดีเยีย่ ม จานวน 13 โรง คิดเปน็ ร้อยละ 15.29 และมีผลการประเมนิ ระดับพอใช้
และปรับปรุงนอ้ ยท่สี ดุ จานวน 1 โรง คดิ เปน็ ร้อยละ 1.1

ขอ้ เสนอแนะเพื่อการพัฒนา
1. การวิจยั ระดบั สถานศึกษาควรศกึ ษาประเดน็ ปัญหาจาก SAR หรอื ปัญหา

ด้านการจัดการเรียนการสอนในสถานศกึ ษา และสรา้ งความร้คู วามเขา้ ใจแกผ่ บู้ ริหารสถานศกึ ษา
ด้านการวจิ ัยระดับสถานศกึ ษา

ค

2. อบรม/พฒั นาครูเรื่องการคัดกรองนักเรยี นทมี่ ีความตอ้ งการจาเป็นพิเศษ
และการเขียนแผน IEP และ IIP (การศกึ ษาพเิ ศษ)

3. สรา้ งความรคู้ วามเขา้ ใจแก่ผู้บรหิ ารสถานศกึ ษาดา้ นการนเิ ทศภายใน
4. จัดอบรมปฏิบตั ิการให้ความรู้กับผู้บรหิ ารโรงเรียน ครผู ปู้ ฏบิ ตั หิ นา้ ทดี่ ้านการเงิน
และครูผู้ปฏิบตั ิหนา้ ท่ดี ้านพสั ดุ
5. ควรจดั ประชุมให้ความรู้เกี่ยวกบั แผนอัตรากาลัง
6. ควรเนน้ เรอ่ื งบทบาทหนา้ ทีข่ องคณะกรรมการสถานศกึ ษาทงั้ 4 ดา้ น โดยเฉพาะ
เรือ่ ง การบรหิ ารงานบคุ คล
7. ควรเนน้ ให้โรงเรียนปฏบิ ตั ติ ามกฎระเบยี บท่เี ก่ยี วขอ้ งอยา่ งเครง่ ครัด เชน่
เรื่องการลา
8. ปรบั เครื่องมือใหม้ ีความชัดเจนอา่ นแล้วเข้าใจงา่ ย ตรงกนั
สรุปปญั หาในการดาเนินงานในภาพรวม
1. กรรมการติดตามฯ บางส่วนขาดความรู้ ความเขา้ ใจในประเด็นการประเมนิ
2. กรรมการติดตามฯ ไมส่ ามารถปฏบิ ตั หิ น้าทพ่ี รอ้ มกันทกุ คน
3. กรรมการบางคนรบั ผดิ ชอบประเมินจานวนโรงเรยี น/คน มากเกนิ ไป
ขอ้ เสนอแนะ
นาผลการตดิ ตาม ตรวจสอบ ประเมนิ ผล และนเิ ทศการบริหารจัดการศกึ ษาตามภาระงาน
ของโรงเรียน 4 ดา้ น ของสถานศึกษาในสงั กดั สานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษาประถมศึกษาลาปาง เขต 1
คร้ังที่ 1 ปีงบประมาณ 2564 ไปใช้ในการพฒั นาการดาเนนิ งานของสานักงานเขตพ้นื ทกี่ ารศกึ ษา
ประถมศกึ ษาลาปาง เขต 1 ในการให้บรกิ ารทางการศึกษาแก่สถานศกึ ษาในสังกดั เพ่อื สง่ เสรมิ ให้
สถานศึกษามีความพรอ้ มและสามารถจดั การศึกษาอนั จะส่งผลต่อการพฒั นาคณุ ภาพผ้เู รียนตอ่ ไป

ข้อเสนอแนะเชงิ นโยบาย
สานักงานเขตพื้นทก่ี ารศกึ ษาประถมศกึ ษาลาปาง เขต 1 ดาเนินการติดตาม ตรวจสอบ

ประเมนิ ผล และนิเทศการบรหิ ารจัดการศึกษาของสถานศกึ ษา 4 ด้าน คือ ด้านวิชาการ
ดา้ นงบประมาณ ดา้ นการบริหารงานบุคคล และด้านการบรหิ ารงานทวั่ ไป อย่างตอ่ เนื่อง
โดยการปรบั เปลย่ี นรูปแบบและวิธกี ารประเมินใหเ้ หมาะสมกบั สถานการณ์การแพร่ระบาดของ
โรคตดิ เชื้อไวรัส โคโรนา 2019 (COVID 19)

ง

สารบญั หน้า
ก
เร่อื ง ง
บทสรปุ สาหรบั ผูบ้ ริหาร 1
สารบัญ 5
บทท่ี 1 บทนา 5
บทท่ี 2 เอกสารทเี่ กีย่ วขอ้ ง 19
22
การบริหารและการจดั การศึกษาในเขตพ้นื ท่ีการศึกษา
ภาระหนา้ ที่การบรหิ ารงานในโรงเรยี น 4 ฝ่าย 26
แนวคดิ การนเิ ทศการบริหารจดั การศกึ ษา เพือ่ ยกระดับคุณภาพการศกึ ษา 30
โดยใช้รปู แบบการนเิ ทศ เอ พี ไอ ซี อี (APICE Model) 40
บทท่ี 3 วิธดี าเนนิ การ 40
บทท่ี 4 การวเิ คราะหข์ อ้ มูล
บทท่ี 5 สรุปผลการดาเนินงาน 42
ผลการติดตาม ตรวจสอบ และประเมนิ ผลการบรหิ ารจดั การศกึ ษา 45
ตามภาระงานของโรงเรยี น 4 ดา้ น 46
จุดเดน่ จุดควรพฒั นา และข้อเสนอแนะเพ่อื การพัฒนา 47
ข้อเสนอแนะ 48
บรรณานุกรม 54
ภาคผนวก
ภาพกจิ กรรม 79
ขอบขา่ ย/ภารกจิ การดาเนนิ การด้านการบริหารจัดการศึกษาตาม
ภาระงานของโรงเรียน 4 ดา้ น ของโรงเรยี นในสังกดั สานกั งานเขตพืน้ ที่ 104
การศกึ ษาประถมศึกษาลาปาง เขต 1
แบบติดตาม ตรวจสอบ และประเมินผลการบรหิ ารจดั การศึกษา 109
ตามภาระงานของโรงเรียน 4 ด้าน
ประกาศแต่งต้งั คณะอนุกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมนิ ผล
และนเิ ทศการศกึ ษา การบริหารจดั การศึกษาตามภาระงานของ
สถานศึกษา 4 ด้าน ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 สานกั งานเขตพื้นท่ี
การศึกษาประถมศึกษาลาปาง เขต 1
คณะผู้จัดทา

1

บทที่ 1
บทนา

ท่ีมาความสาคัญของปัญหา
พระราชบัญญัติระเบียบบริหารกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. 2546 มาตรา 20 วรรค 3

และวรรค 4 กําหนดวา่ ในระดบั เขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษาให้มีคณะกรรมการตดิ ตาม ตรวจสอบ ประเมนิ ผล
และนเิ ทศการศกึ ษาของเขตพ้ืนท่กี ารศึกษา (ก.ต.ป.น.) มหี น้าทศี่ กึ ษา วเิ คราะหว์ ิจัย นิเทศตดิ ตาม
และประเมินผลการบริหารและการดาํ เนนิ การ โดยม่งุ เนน้ ผลสัมฤทธ์ขิ องหน่วยงานและสถานศึกษา
ในสังกัดเขตพนื้ ท่กี ารศึกษาเพอ่ื เตรียมการรับการนเิ ทศ ตดิ ตาม และประเมนิ ผลจากหน่วยงาน
ภายนอก กระทรวงศึกษาธกิ ารจึงได้ออกกฎกระทรวงกําหนดจํานวน หลกั เกณฑ์ และวิธีการได้มาของ
คณะกรรมการตดิ ตาม ตรวจสอบประเมินผลและนเิ ทศการศึกษาของเขตพ้ืนท่ีการศกึ ษา พ.ศ. 2548
ใหม้ ีคณะกรรมการตดิ ตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษาของเขตพ้นื ทก่ี ารศกึ ษา จํานวน
เก้าคน เพือ่ เปน็ การระดมทรัพยากรบุคคลทที่ รงคณุ ค่า แหง่ ภูมิปัญญาทอ้ งถ่ินไดม้ ีส่วนร่วมเปน็ เจ้าของ
ในการบรหิ ารและจดั การศกึ ษาของเขตพื้นทีก่ ารศึกษา โดยมีขอบข่ายการติดตาม ตรวจสอบ
ประเมินผลและนเิ ทศการศกึ ษา ตามกฎกระทรวงกําหนดหลกั เกณฑ์ และวธิ กี ารกระจายอํานาจ
การบรหิ ารและการจัดการศกึ ษา พ.ศ. 2550 จาํ นวน 4 ดา้ น ไดแ้ ก่ ดา้ นวิชาการ ด้านงบประมาณ
ด้านการบริหารงานบคุ คล และดา้ นการบรหิ ารทัว่ ไป

ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการ วา่ ด้วยการตรวจราชการ การตดิ ตาม ตรวจสอบ และ
ประเมนิ ผลการจดั การศกึ ษา พ.ศ. 2560 สวนท่ี 4 การตดิ ตาม ตรวจสอบ ประเมนิ ผลและนิเทศ
การศกึ ษา ระดับเขตพ้นื ทีก่ ารศึกษา ขอ 26 ให้คณะกรรมการตดิ ตาม ตรวจสอบ ประเมนิ ผลและ
นเิ ทศการศกึ ษาของเขตพน้ื ท่ีการศึกษา ตามกฎกระทรวงวา่ ดว้ ยการกาํ หนดจํานวน หลกั เกณฑ์
และวธิ ีการได้มาของคณะกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมนิ ผลและนิเทศการศกึ ษาของเขตพน้ื ที่
การศึกษา มอี ํานาจหนา้ ท่ี ดงั น้ี 1) สง่ เสรมิ สนบั สนุนให้ มีการนํามาตรฐานการศกึ ษาข้ันพน้ื ฐาน
มากาํ หนดเปน็ แนวทางในการติดตาม ประเมินผล และนเิ ทศการบริหารและการดําเนนิ การของ
หน่วยงาน และสถานศึกษาในสงั กดั เขตพ้ืนท่ีการศึกษา 2) กําหนดแนวทางการศกึ ษาวเิ คราะห์ วจิ ัย
การบรหิ าร และการดาํ เนินการของหนว่ ยงาน และสถานศกึ ษา ในสงั กดั เขตพ้ืนทีก่ ารศึกษา
3) พจิ ารณาแผนการติดตามตรวจสอบ ประเมนิ ผล และนเิ ทศการศึกษา โดยมงุ่ เนน้ ผลสัมฤทธิ์ของ
หน่วยงาน และสถานศึกษาในสงั กดั เขตพ้ืนท่กี ารศกึ ษา 4) ตดิ ตามประเมนิ ผล และนิเทศการบริหาร

2

และ การดาํ เนนิ การตามแผนท่ีกาํ หนด 5) รบั ทราบผลการติดตาม ประเมนิ ผล และนิเทศการบริหาร
และการดาํ เนนิ การตามแผน และให้ขอ้ เสนอแนะเพอ่ื การปรบั ปรุง และพัฒนาคณุ ภาพการศึกษาอย่าง
ตอ่ เนือ่ ง 6) ส่งเสรมิ ใหม้ กี ารประสานการติดตามประเมนิ ผล และนิเทศการศึกษากบั คณะกรรมการ
และหนว่ ยงานท่เี ก่ยี วขอ้ ง 7) แต่งตั้งคณะอนกุ รรมการ ตดิ ตาม ตรวจสอบ ประเมินผลการจดั
การศกึ ษาตามความจาํ เปน็ และ 8) ปฏบิ ตั งิ านอน่ื ใดตามทไี่ ดร้ ับมอบหมาย

ปีงบประมาณ 2564 สาํ นกั งานเขตพน้ื ทกี่ ารศึกษาประถมศึกษาลําปางเขต 1 ได้
ดําเนินงานโครงการเพม่ิ ประสิทธิภาพการดําเนนิ งานคณะกรรมการตดิ ตาม ตรวจสอบ ประเมนิ ผล
และเทศการศกึ ษา ก.ต.ป.น. โดยใช้รปู แบบการนิเทศ (A P I C E Model) คอื ศึกษาสภาพ
และความต้องการ (Assessing Needs : A) การวางแผนการนิเทศ คอื (Planning : P) การใหค้ วามรู้
ก่อนการนิเทศ (Informing :I) การนิเทศแบบโคช้ (Coaching : C) และการประเมนิ ผลการนเิ ทศ
(Evaluation : E) ในการขับเคล่ือนโครงการ ในไตรมาสที่ 2 ได้ดาํ เนนิ การตดิ ตาม ตรวจสอบ และ
นเิ ทศการบรหิ ารจดั การศกึ ษาตามภาระงานของสถานศกึ ษา 4 ดา้ น ไดแ้ ก่ วชิ าการ งบประมาณ
บรหิ ารงานบคุ คลและบริหารงานทัว่ ไป ครง้ั ที่ 1 เสรจ็ สิ้นแลว้ จึงจัดทาํ รายงานผลการตดิ ตาม
ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการบริหารจดั การศึกษาตามภาระงานของสถานศึกษา 4 ดา้ น
เพื่อเป็นขอ้ มลู และสารสนเทศในการปรบั ปรุง พัฒนาการดาํ เนนิ งานโครงการ ใหม้ ีประสทิ ธิภาพ
และพัฒนาโรงเรยี นให้เปน็ องค์กรที่มีประสิทธิภาพ ประสิทธผิ ล และดําเนนิ การพัฒนาคุณภาพ
การศกึ ษาอยา่ งต่อเนอื่ งสืบไป

วัตถุประสงค์
เพอื่ รายงานผลการติดตาม ตรวจสอบ ประเมนิ ผล และนิเทศการบรหิ ารจัดการศึกษา

ตามภาระงานของสถานศกึ ษา 4 ด้าน คอื ด้านวชิ าการ ด้านงบประมาณ ดา้ นการบริหารงานบคุ คล
และดา้ นการบริหารทั่วไป ของโรงเรียนในสังกัดสํานักงานเขตพน้ื ที่การศึกษาประถมศกึ ษาลาํ ปาง
เขต 1 คร้ังที่ 1 ปงี บประมาณ 2564 โดยใช้รปู แบบการนเิ ทศ เอ พี ไอ ซี อี (APICE Model)

ขอบเขตการศกึ ษา

ประชากร
ประชากรท่ใี ช้ในการติดตาม ตรวจสอบ ประมาณผล และนเิ ทศการบริหารจดั การศึกษาตาม
ภาระงาน 4 ดา้ น และการยกระดบั คณุ ภาพการศกึ ษาตามจุดเนน้ นโยบายแหง่ รัฐ คอื สงั กัดสาํ นักงาน
เขตพ้นื ท่กี ารศกึ ษาประถมศกึ ษาลาํ ปาง เขต 1 จาํ นวน 88 โรงเรียน

3

ตวั แปร
ตวั แปรต้น ไดแ้ ก่ รูปแบบการนเิ ทศ เอ พี ไอ ซี อี (APICE Model)
ตัวแปรตาม ไดแ้ ก่ ผลการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษา การบรหิ าร
จัดการศกึ ษาของโรงเรียนในสังกดั สํานักงานเขตพ้นื ทก่ี ารศึกษาประถมศึกษาลาํ ปาง เขต 1 ตาม
ภาระงานของสถานศกึ ษา 4 ดา้ น คอื ด้านวิชาการ ด้านงบประมาณ ด้านการบริหารงานบุคคล
และด้านการบรหิ ารท่ัวไป

เนอื้ หา
การบรหิ ารจดั การศึกษาของโรงเรยี นในสังกัด ตามภาระงานของสถานศกึ ษาจาํ นวน 4 ด้าน
คือ ด้านวิชาการ ด้านงบประมาณ ด้านการบรหิ ารงานบคุ คล และด้านการบรหิ ารทวั่ ไป

นยิ ามศพั ท์
1. โรงเรียน หมายถึง โรงเรยี นในสังกดั สํานกั งานเขตพ้นื ที่การศกึ ษา
2. การตดิ ตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนเิ ทศการศึกษา หมายถงึ การตดิ ตาม ตรวจสอบ
ประเมินผลและนเิ ทศการบรหิ ารจัดการตามภาระงานของสถานศกึ ษา 4 ด้านของโรงเรยี นในสังกัด
3. การบริหารงาน 4 ดา้ น หมายถงึ การบริหารจัดการศกึ ษาตามภาระงานของโรงเรียนใน
สงั กดั สดี า้ น 4 ดา้ นคือ ดา้ นวชิ าการ ดา้ นงบประมาณ ดา้ นบรหิ ารงานบคุ คล และดา้ นการบริหาร
ท่วั ไป
4. รูปแบบการนิเทศ หมายถึง รปู แบบการนิเทศ มีกระบวนการ 5 ขน้ั ตอน ดังน้ี 1) ศกึ ษา
สภาพและความต้องการ (Assessing Needs : A) หมายถึง ศกึ ษาสภาพปัจจบุ นั ปญั หาและความ
ตอ้ งการของคณะอนุกรรมการ ก.ต.ป.น. เกีย่ วกับประเด็นสําคญั ต่างๆ ของการบรหิ ารจัดการศึกษา
ของโรงเรยี นในสงั กดั ตามภาระงาน 4 ด้าน คอื ดา้ นวชิ าการ ด้านงบประมาณ ด้านการบรหิ ารงาน
บุคคล และดา้ นการบริหารทั่วไป และการยกระดบั คณุ ภาพการศึกษาตามจดุ เนน้ นโยบายแหง่ รัฐ
2) การวางแผนการนเิ ทศ (Planning : P) หมายถงึ หมายถงึ การวางแผนการนเิ ทศติดตามร่วมกนั
ระหวา่ งคณะอนุกรรมการ ก.ต.ป.น. ทมี บรหิ ารศึกษานิเทศกผ์ บู้ ริหารสถานศกึ ษาครผู สู้ อน
และบคุ ลากรทีเ่ กี่ยวข้องในการกาํ หนดตัวช้วี ัดจะทาํ คอื และกม็ กี ารนิเทศปิดตาจัดทาํ ปฏิทนิ ในการ
นิเทศติดตาม 3) การใหค้ วามรู้ก่อนการนเิ ทศ (Informing :I) หมายถงึ การใหค้ วามรใู้ นการบริหาร
จัดการศกึ ษาราคารับงานสดี ้าน และยกระดบั คณุ ภาพการศึกษาตามจดุ เนน้ นโยบายนโยบายแหง่ รฐั
แก่ผูบ้ ริหารสถานศกึ ษา ผู้สอนในโรงเรียน 4) การนิเทศแบบโค้ช (Coaching : C) หมายถงึ
คณะกรรมการ ก.ต.ป.น. ดําเนินการนเิ ทศแบบโค้ชเพอ่ื กระต้นุ ให้ผบู้ ริหารครูผู้สอนและบคุ ลากรที่
เก่ียวขอ้ งดําเนนิ การศกึ ษาวเิ คราะห์วางแผนออกแบบจัดกจิ กรรมตา่ งๆ ในโรงเรยี น 5) การประเมนิ ผล
การนิเทศ (Evaluation : E) หมายถึง คณะกรรมการ ก.ต.ป.น. ศกึ ษานิเทศก์ ผ้บู รหิ ารสถานศกึ ษา
และครูวชิ าการ รวบรวม วเิ คราะห์ และประเมินผลการนเิ ทศ

4

ประโยชนท์ จ่ี ะไดร้ บั
1. ทาํ ใหท้ ราบผลการตดิ ตามตรวจสอบประเมินผลและนเิ ทศการบริหารจัดการศกึ ษาตาม

ภาระงานของสถานศกึ ษา 4 ดา้ น คือ ด้านวิชาการ ด้านงบประมาณ ดา้ นบริหารงานบคุ คล
และด้านการบริหารท่ัวไป ครั้งท่ี 1

2. นาํ ขอ้ มูลและสารสนเทศจากการตดิ ตามตรวจสอบประเมินผลและการนิเทศการศกึ ษา
ไปใชใ้ นการปรับปรุง พัฒนาการดาํ เนินงานโครงการใหม้ ปี ระสทิ ธภิ าพย่ิงขึ้น และพัฒนาโรงเรียนให้
สามารถบริหารจัดการศึกษาไดอ้ ย่างมีประสทิ ธิภาพประสทิ ธิผลต่อไป

5

บทที่ 2
เอกสารทเ่ี กี่ยวข้อง

การติดตาม ตรวจสอบ ประเมนิ ผล และนิเทศการบริหารจดั การศกึ ษาตามภาระงานของ
สถานศึกษา 4 ด้าน คอื ดา้ นวชิ าการ ด้านงบประมาณ ดา้ นการบรหิ ารงานบคุ คล และด้านการบริหาร
ทว่ั ไป ของโรงเรยี นในสังกัดสํานกั งานเขตพ้นื ท่ีการศกึ ษาประถมศกึ ษาลําปาง เขต 1 ปีงบประมาณ
พ.ศ. 2564 ดาํ เนนิ การโดยใชร้ ูปแบบการนเิ ทศ เอ พี ไอ ซี อี (APICE Model) ศึกษาเอกสารท่ี
เกี่ยวข้อง ดงั นี้

1. การบรหิ ารและการจัดการศกึ ษาในเขตพ้นื ท่กี ารศึกษา
1.1 หลักการบริหาร และการจัดการศกึ ษาในเขตพ้ืนท่กี ารศกึ ษา
1.2 การดําเนินงานของเขตพื้นที่การศกึ ษา
1.2.1 ดา้ นวิชาการ
1.2.2 ด้านงบประมาณ
1.2.3 ดา้ นการบรหิ ารงานบคุ คล
1.2.4 ด้านการบริหารทั่วไป

2. ภาระหน้าที่การบริหารงานในโรงเรยี น 4 ฝุาย
3. แนวคิดการนเิ ทศการบรหิ ารจดั การศึกษา เพ่อื ยกระดบั คณุ ภาพการศกึ ษาโดยใช้รปู แบบ
การนเิ ทศ เอ พี ไอ ซี อี (APICE Model)

1. การบริหารและการจดั การศกึ ษาในเขตพื้นทกี่ ารศกึ ษา
พระราชบัญญตั ิการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และทแ่ี กไ้ ขเพ่ิมเติม (ฉบบั ที่ 2) พ.ศ. 2545

มาตรา 37 กลา่ วถึงการบรหิ ารและการจัดการศกึ ษาขั้นพืน้ ฐานให้ยึดเขตพืน้ ที่การศึกษาโดยคํานึงถงึ
ปรมิ าณสถานศกึ ษา จํานวนประชากร วฒั นธรรมและความเหมาะสมดา้ นอื่นด้วย เว้นแต่การจดั
การศึกษาขัน้ พ้ืนฐานตามกฎหมายวา่ ด้วยอาชีวศกึ ษาซึ่งกระทรวงศกึ ษาธิการไดป้ ระกาศกาํ หนด
เขตพน้ื ที่การศกึ ษา เมอ่ื วนั ที่ 7 กรกฎาคม 2546 จํานวน 175 โดยมีการจดั ระเบียบบริหารราชการ
เขตพ้นื ท่กี ารศกึ ษา 1) สาํ นกั งานเขตพน้ื ที่การศกึ ษา 2) สถานศกึ ษาทีจ่ ดั การศกึ ษาขั้นพืน้ ฐาน
หรือส่วนราชการท่เี รียกชือ่ อย่างอ่นื และในแต่ละเขตพ้นื ท่ีการศึกษาใหม้ ีคณะกรรมการและสํานกั งาน
เขตพน้ื ที่การศึกษามีอาํ นาจตามกฎหมายกําหนดยังมเี ขตพื้นทีก่ ารศกึ ษายงั เปน็ ศนู ย์ราชการทส่ี งั กัด
ราชการบริหารสว่ นกลางคือสังกัดสํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขัน้ พนื้ ฐาน และได้กาํ หนดอาํ นาจ
หน้าทีข่ องเขตพ้ืนท่กี ารศึกษาท่สี ว่ นกลางแบ่งอํานาจหน้าท่ใี หส้ ถานศึกษา ถึงแม้จะมีระเบยี บราชการ
กระทรวงศึกษาธิการกาํ หนดใหเ้ ป็นนติ บิ คุ คลกต็ ามสถานศกึ ษากย็ ังเป็นหนว่ ยงานที่สังกดั เขตพนื้ ที่

6

การศึกษายังต้องรับนโยบายจากส่วนกลางมาปฏบิ ัตอิ กี เช่นการจดั ซื้อจดั จา้ งจะตอ้ งดําเนนิ การภายใต้
ระเบียบสํานกั งานนายกรัฐมนตรีวา่ ด้วยการพสั ดุ พ.ศ. 2535 และที่แก้ไขเพมิ่ เตมิ หรอื การจดั ทาํ
งบประมาณตอ้ งจัดทาํ ตามกฎหมายว่าดว้ ยวิธกี ารงบประมาณการเบกิ จ่ายต้องเป็นไปตามระเบยี บ
กระทรวงการคลัง เป็นตน้ จงึ ขอสรุปประเด็นท่สี าํ คัญเกีย่ วกบั การบริหารและการจดั การศกึ ษาใน
เขตพ้นื ทกี่ ารศึกษา ดงั นี้

1.1 หลกั การบริหารและการจดั การศกึ ษาในเขตพืน้ ทก่ี ารศึกษา
การบริหารและการจดั การศึกษาในเขตพ้นื ที่การศกึ ษาตามหลกั การในการจัดระบบโครงสรา้ ง

และกระบวนการจัดการศึกษา มาตรา 9 แหง่ พระราชบัญญตั กิ ารศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 ดงั นี้
(สาํ นักงานปฏิรูปการศกึ ษา 2545 : 46)

1) มเี อกภาพด้านนโยบาย และมคี วามหลากหลายในทางปฏบิ ัตนิ ่นั คอื มกี ารติดตาม
ตรวจสอบการปฏบิ ตั ิงานตามนโยบายท่ีมีประสทิ ธภิ าพแตผ่ ูป้ ฏบิ ัตมิ ีอิสระท่จี ะเลอื กปฏิบัติตาม
แนวทาง ท่เี หมาะสมของตนเอง ดงั นน้ั แตล่ ะเขตพืน้ ทีก่ ารศึกษาจึงใชก้ รอบนโยบายของคณะกรรมการ
การศกึ ษาขัน้ พนื้ ฐานเปน็ แนวทางในการบริหารจัดการ มีการกําหนดนโยบายตามความตอ้ งการและ
ความจําเป็นของตนเองเพือ่ บริหารและจดั การการศกึ ษาในระดับเขตพน้ื ที่การศึกษาดว้ ย

2) มีการกระจายอํานาจไปสูเขตพน้ื ทีก่ ารศกึ ษา สถานศึกษาและองคก์ รปกครอง
สว่ นท้องถ่ิน น่นั คอื มีการกําหนดขอบเขต อํานาจการตัดสนิ ใจขององคก์ รหลักทงั้ สามองคก์ รดงั กล่าว
อย่างชดั เจนไม่กา้ วกา่ ยซ้าํ ซ้อนกนั ดังนน้ั การกระจายอํานาจ จึงควรถึงมือผู้ปฏบิ ตั ิใหม้ ากทีส่ ุด
ภารกจิ หลักของสาํ นกั งานเขตพืน้ ท่ีการศึกษาจงึ อยกู่ทา่ี รกํากบั ดูแล สนบั สนนุ และส่งเสริมสถานศกึ ษา
ใหไ้ ดบ้ รหิ ารจดั การการศึกษาใหเ้ ป็นไปตามนโยบายทกี่ ําหนดโดยสถานศึกษามอี ิสระในการกําหนด
ความตอ้ งการ ดาํ เนนิ การ และตัดสนิ ใจเกยี่ วกบั การบริหารงานวิชาการ งานงบประมาณ งานบรหิ าร
บุคคล และงานบรหิ ารทั่วไป

3) มกี ารกาํ หนดมาตรฐานคณุ ภาพการศกึ ษา และจัดระบบประกนั คุณภาพการศกึ ษา
ทกุ ระดบั และทกุ ประเภทการศึกษา นนั่ คือ ทั้งเขตพื้นทีก่ ารศกึ ษาและสถานศกึ ษามมี าตรฐาน
และดชั นีชีว้ ัดคณุ ภาพการศึกษาและการบรหิ ารจดั การทีช่ ดั เจนสามารถประเมินและตรวจสอบได้
ดงั นน้ั ท้ังเขตพน้ื ท่ีการศกึ ษาและสถานศึกษาจึงมกี ารดาํ เนินงาน โดยอาศยั แนวทางและวิธีการ
ต่อไปนี้

(1) มีเกณฑ์มาตรฐานคณุ ภาพขององค์กร มาตรฐานการปฏิบัติงานขององคก์ ร
และมดี ชั นีชว้ี ัดคุณภาพขององคก์ รที่สามารถประเมินและเปดิ เผยต่อสาธารณชนได

(2) มีการบรหิ ารและจดั การตามเกณฑ์มาตรฐาน และดัชนีชว้ี ัดคณุ ภาพท่ีกาํ หนด
(3) มีการประเมนิ คุณภาพขององคก์ รโดยคณะกรรมการทั้งภายในและจากภายนอกองคก์ ร
(4) มกี ารรายงานผลการประเมินตอ่ หนว่ ยงานผรู้ ับผิดชอบและเปดิ เผยผลการประเมิน

7

(5) มีการปรบั ปรงุ แกไขขอ้ บกพรอ่ งหรือพฒั นาคุณภาพตามเงอ่ื นไขมาตรการ
และช่วงเวลาทีก่ าํ หนด

4) มีหลกั การสง่ เสริมมาตรฐานวิชาชพี ครู คณาจารย์ และบคุ ลากรทางการศกึ ษา
และ การพัฒนาครคู ณาจารย์ และบุคลากรทางการศกึ ษาอยา่ งต่อเนือ่ ง น่ันคอื ทง้ั เขตพนื้ ที่การศกึ ษา
และสถานศกึ ษาต้องมีแผน และโครงการพฒั นาบคุ ลากรทีต่ ่อเนอ่ื งชัดเจน

5) มีการระดมทรพั ยากรจากแหล่งตา่ งๆ มาใชใ้ นการจดั การศกึ ษานน่ั คือ ทัง้ เขตพื้นท่ี
การศกึ ษาและสถานศกึ ษาจาํ เปน็ ตอ้ งมแี นวคิดและวิธีการในการระดมทรพั ยากร มาใชใ้ นการจดั การศกึ ษา
การสร้าง และการใช้ประโยชนจากเครอื ข่ายความรว่ มมอื เพ่ือการบริหารและการจัดการศึกษา
จากหน่วยงาน องคก์ ร บุคคล ท้งั ภาครฐั และเอกชน ทง้ั ระดบั หน่วยงาน สถานศกึ ษา และเขตพื้นท่ี
การศึกษา

6) มีสว่ นรว่ มของบุคคลครอบครัวชมุ ชนองค์กรชุมชนองค์กรปกครองส่วนทอ้ งถนิ่ องค์กร
เอกชนองค์กรวิชาชีพสถาบนั ศาสนาสถานประกอบการและสถาบันสงั คมอื่น น่ันคือทั้งเขตพื้นที่
การศกึ ษาและสถานศกึ ษาจะไม่บรหิ ารจัดการศึกษาโดยลาํ พัง สํานักงานเขตพื้นทีก่ ารศึกษาและ
สถานศกึ ษาจงึ บริหารจดั การโดยอาศัยคณะกรรมการทมี่ าจากผู้มสี ่วนร่วมฝาุ ยตา่ งๆ ให้เข้ามามี
บทบาทในฐานะผรู้ ว่ มคดิ รว่ มตดั สนิ ใจและร่วมรบั ผิดชอบไมใ่ ชเ่ ปน็ เพียงคณะกรรมการท่ีมหี นา้ ที่ให้
ขอ้ เสนอแนะหรอื ให้คําปรกึ ษาเพียงอยา่ งเดียว แต่มหี น้าที่ศกึ ษาวเิ คราะหว์ ิจยั นิเทศ ตดิ ตาม
และประเมินผลการบรหิ ารและการดําเนนิ การโดยมงุ่ เนน้ ผลสมั ฤทธข์ิ องหน่วยงานและสถานศึกษาใน
สงั กดั เขตพน้ื ท่ีการศกึ ษาตามกฎกระทรวงกาํ หนดหลกั เกณฑ์และวิธีการกระจายอาํ นาจการบรหิ าร
และการจดั การศึกษาภาษา 2550 จาํ นวน 4 ดา้ น ได้แก่ 1) ดา้ นวชิ าการ 2) ด้านงบประมาณ
3) ดา้ นการบริหารงานบคุ คล 4) ด้านการบริหารท่ัวไป เพอ่ื ใหโ้ รงเรยี นเปน็ องคก์ รที่มีประสิทธิภาพ
ประสิทธิผลสามารถบรหิ ารและดาํ เนนิ การพฒั นาคุณภาพการศึกษาอย่างตอ่ เนื่องสืบไป

1.2 การดาเนินงานของเขตพ้ืนท่กี ารศกึ ษา
คณะกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมนิ ผลและนเิ ทศการศกึ ษา (ก.ต.ป.น.) ของสาํ นกั งาน
เขตพื้นท่ีการศึกษาประถมศกึ ษาลําปาง เขต 1 ขับเคลือ่ นนโยบายไปสกู่ ารปฏิบตั ิ ภายใต้การมี
ส่วนรว่ มกับทุกภาคสว่ น ทง้ั ในส่วนของภาครัฐ และเอกชน โดยใชก้ารบริหารจัดการแบบมสี ่วนรว่ ม 5 ร
คอื ข้ันตอนท่ี 1 ร่วมศกึ ษา ขนั้ ตอนท่ี 2 รว่ มวางแผน ข้ันตอนท่ี 3 รว่ มปฏบิ ตั ิ ข้นั ตอนท่ี 4 ร่วมสรปุ
ข้ันตอนที่ 5 รว่ มแลกเปลย่ี นเรยี นรู้ ดังแผนภาพที่ 1

8

แผนภาพท่ี 1 กรอบแนวคิดการบรหิ ารจัดการแบบมสี ่วนรว่ ม 5 ร เพ่ือตดิ ตามตรวจสอบประเมินผล
และนเิ ทศการศึกษาของสํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศกึ ษาประถมศึกษาลาํ ปางเขต 1

กรอบแนวคิดการบริหารจดั การแบบมีส่วนรว่ ม 5 ร เพอื่ ตดิ ตาม ตรวจสอบ ประเมินผลและนิเทศการศึกษา

ขั้นตอนที่ 1 ศึกษาสภาพปัจจบุ นั /ปญั หาตามกรอบภาระงาน และความ
รว่ มศกึ ษา ต้องการของบคุ ลากรใน สพท. สถานศกึ ษา และผู้มีสว่ นได้

ขนั้ ตอนท่ี 2 เสยี
ร่วมวางแผน
- กาํ หนดตัวชี้วดั ความสําเร็จ (KPI)
- สรา้ ง/พฒั นาสอ่ื /นวตั กรรม คมู่ อื การติดตาม ตรวจสอบ ประเมนิ ผล

และนิเทศการศกึ ษา แผนการติดตามฯ และเครื่องมอื ติดตามฯ โดยใช้
กระบวนการนิเทศ เอ พี ไอ ซี อี (APICE Model)

- กําหนดกิจกรรมและปฏทิ นิ การนเิ ทศ

ขน้ั ตอนที่ 3 ร่วมปฏิบัติ โดยการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผลและนเิ ทศการศกึ ษา
รว่ มปฏิบัติ ของสถานศกึ ษา โดยใช้กระบวนการนิเทศ เอ พี ไอ ซี อี (APICE Model)

ขั้นตอนท่ี 4 รวบรวม วิเคราะห์ และสังเคราะหผ์ ลการดําเนนิ งานและ
รว่ มสรุป ผลการตดิ ตาม ตรวจสอบ ประเมินผลและนิเทศการศกึ ษา

ขัน้ ตอนที่ 5 ไมม่ ีคณุ ภาพ
ร่วมแลกเปลย่ี นเรียนรู้
ตรวจสอบ และประเมินผล ปรบั ปรุง/
การดําเนินงาน และการติดตามฯ พัฒนา

มีคุณภาพ

สรุปและรายงานผลการตดิ ตาม ตรวจสอบ ประเมินผลและนเิ ทศการศึกษา

นาํ เสนอและเผยแพรผ่ ลการตดิ ตาม ตรวจสอบ
ประเมนิ ผลและนเิ ทศการศึกษา ( แลกเปลยี่ นเรียนร/ู้

ยกย่องเชดิ ชูเกยี รต/ิ Website ฯลฯ)

9

ข้ันตอนท่ี 1 ร่วมศกึ ษา
คณะกรรมการ ก.ต.ป.น. ทีมบรหิ าร และบุคลากรทางการศึกษาทกุ กลุ่ม รว่ มกันศกึ ษา

สภาพปัจจบุ ัน/ปญั หาตามกรอบภาระงานท่ีรับผิดชอบ พรอ้ มกบั ศึกษาความต้องการของบุคลากรใน
สํานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษา สถานศกึ ษา และผู้มสี ่วนไดเ้ สีย เพือ่ จะได้นาํ มาวางแผนการบรหิ ารงาน
ของกลุ่ม และสถานศกึ ษาในสงั กัด

ขน้ั ตอนท่ี 2 รว่ มวางแผน
คณะกรรมการ ก.ต.ป.น. วางแผนการทํางานกบั ทมี บริหาร และบคุ ลากรทางการศกึ ษา

ทกุ กลุ่ม และผู้บริหารสถานศกึ ษา และองค์กรอ่ืนๆ โดยนาํ ข้อมลู ท่ไี ดจ้ ากการศึกษา มารว่ มวางแผน
การทํางาน กําหนดตวั ชีว้ ัดความสําเรจ็ (KPI) สรา้ ง/พัฒนาสื่อ/นวัตกรรม ค่มู ือการตดิ ตาม ตรวจสอบ
ประเมนิ ผลและนเิ ทศการศึกษา แผนการตดิ ตามฯ และเครอ่ื งมอื ตดิ ตามฯ โดยใช้รปู แบบการนิเทศ
เอ พี ไอ ซี อี (APICE Model) และกําหนดกจิ กรรมและปฏทิ นิ การนเิ ทศ ให้เหมาะสมกบั บริบทของ
สาํ นกั งานเขตพื้นท่กี ารศึกษา และสถานศกึ ษาในสังกดั

ขน้ั ตอนที่ 3 รว่ มปฏิบัติ
คณะกรรมการ ก.ต.ป.น. ทีมบริหาร และบุคลากรทางการศึกษาทกุ กล่มุ รว่ มปฏบิ ัติงาน

ตามแผนพัฒนาคณุ ภาพการศึกษา แผนปฏบิ ัตกิ ารประจําปี, โครงการ/กจิ กรรม และตดิ ตาม
ตรวจสอบ ประเมนิ ผลและนิเทศการศกึ ษาของสถานศกึ ษา โดยใช้รปู แบบการนเิ ทศ เอ พี ไอ ซี อี
(APICE Model)

ขั้นตอนท่ี 4 รว่ มสรปุ
คณะกรรมการ ก.ต.ป.น. ทีมบรหิ าร และบคุ ลากรทางการศึกษาทกุ กลมุ่ รว่ ม วิเคราะห์

ข้อมูล สงั เคราะหข์ อ้ มลู และสรปุ ผลการปฏิบัติงาน ในแต่ละขน้ั ตอนวา่ บรรลวุ ตั ถุประสงค์หรือเปน็ ไป
ตามทวี่ างแผนหรือไม่ เพ่ือจะได้นํามาปรับปรุง/แกไ้ ข/พัฒนา ให้ดีขนึ้ ต่อไป

ขั้นตอนที่ 5 รว่ มแลกเปลีย่ นเรียนรู้
คณะกรรมการ ก.ต.ป.น. เข้ารว่ มแลกเปล่ยี นเรยี นรู้ ชนื่ ชมความสําเรจ็ ของบุคลากรของ

สาํ นักงานเขตพน้ื ทีก่ ารศึกษา และสถานศึกษาในสังกัด
5.1 บคุ ลากรในแตล่ ะกลมุ่ และสถานศึกษาในสังกัด นําผลงานทีป่ ระสบความสาํ เรจ็

มาแลกเปลี่ยน เรียนรู้ และชน่ื ชมความสาํ เร็จของงานรว่ มกัน

10

5.2 ยกยอ่ งเชดิ ชเู กยี รติ และเผยแพรก่ ารปฏิบัตงิ านท่ดี ี (Best practice)
สสู่ าธารณชนผ่าน Website ระบบ ICT และสารสนเทศของสํานักงานเขตพืน้ ท่ีการศึกษา
ประถมศกึ ษาลําปาง เขต 1

พระราชบัญญัติการศกึ ษาแหง่ ชาติ พ.ศ. 2542 และแกไขเพิ่มเติม (ฉบับท่ี 2) พ.ศ. 2545
มาตรา 39 ให้กระทรวงกระจายอาํ นาจการบริหารและการจัดการศึกษาทง้ั ดา้ นวิชาการ งบประมาณ
การบรหิ ารงานบุคคล และการบริหารทัว่ ไปยงั คณะกรรมการและสํานักงานเขตพ้นื ทกี่ ารศึกษา
และสถานศกึ ษาในเขตพน้ื ท่กี ารศกึ ษาโดยตรง หลกั เกณฑ์ และวิธกี ารกระจายอํานาจดังกลา่ วให้
เปน็ ไปตามทกี่ าํ หนดในกฎกระทรวง ดังนัน้ การดําเนินงานเขตพนื้ ทกี่ ารศึกษาทั้ง 4 ด้านมดี งั ต่อไปน้ี

1.2.1 ด้านวิชาการ นกั การศกึ ษาและผู้ท่เี กีย่ วข้องกับการศกึ ษาได้ให้นิยามเกี่ยวกับ
การบริหารงานวิชาการหลายทัศนะดังน้ี

ปรยี าพร วงศอ์ นุตรโรจน์ (2535 : 7-8) ไดสรปุ ความวา่ การบริหารงาน วิชาการ
หมายถงึ การบรหิ ารสถานศึกษาโดยมกี ารจดั กิจกรรมทกุ สง่ิ ทกุ อยา่ งท่ีเก่ียวข้องกบั การ ปรบั ปรงุ
คุณภาพการเรียน การสอนใหไ้ ด้ผลดี และมปี ระสทิ ธิภาพ ให้เกดิ ประโยชนสูงสดุ กบั ผเู้ รียน

อาํ ภา บญุ ชว่ ย (2537 : 42) กล่าววา่ การบรหิ ารงานวชิ าการคอื การบรหิ าร
กจิ กรรมทกุ ชนิดในโรงเรียนที่เกี่ยวข้องกับการปรบั ปรงุ พัฒนาการเรยี นการสอนใหไ้ ดผ้ ลดี
มปี ระสทิ ธิภาพมากท่ีสดุ

วิชติ บุญเลศิ (2543 : 15) สรปุ วา่ การบริหารงานวชิ าการ เปน็ กระบวนการ
ดาํ เนินงาน ของบุคคลที่มสี ว่ นเกี่ยวขอ้ ง ในการจดั การศกึ ษาเกี่ยวกบั การจัดกิจกรรมต่างๆ ในการเรียน
การสอนทีม่ ุ่งผลสูงสดุ ให้ผู้เรยี นมสี มั ฤทธิผลตามจดุ มุ่งหมายของหลักสูตรอยา่ งมปี ระสทิ ธิภาพ

อทุ ัย บญุ ประเสรฐิ (2540 : 34-39) ไดกําหนดขอบขา่ ยงานวชิ าการไว้ ครอบคลมุ
ในเรื่องต่อไปนี้

1. หลักสตู รและการนําหลกั สูตรไปใช้
2. การสอนและการพฒั นาคุณภาพการสอน
3. กิจกรรมนกั เรียน (กจิ กรรมทางวชิ าการ)
4. สื่อการเรยี นการสอนและกจิ กรรมหอ้ งสมดุ
5. การวดั และประเมินผลและมาตรฐานคุณภาพทางวิชาการของโรงเรยี น
6. การนิเทศการศึกษา และการพัฒนาวิชาชพี ครู สาํ นักงานปฏิรูปการศึกษา
(2545:13 - 18) ไดกาํ หนดขอบข่ายการบรหิ ารงานวิชาการของเขตพ้ืนที่การศกึ ษาและสถานศึกษา
ดงั น้ี

11

1. การพัฒนาหลกั สตู รสถานศึกษา
บทบาทและหน้าทขี่ องเขตพ้นื ที่การศึกษา
1) สง่ เสรมิ และสนับสนุนการพัฒนาหลักสตู รสถานศกึ ษา
2) นเิ ทศ กํากบั ตดิ ตาม ประเมินหลักสูตรและ การใชห้ ลักสตู รสถานศึกษา
บทบาท และหนา้ ท่ีของสถานศกึ ษา
1) จัดทําหลักสตู รสถานศึกษาใหส้ อดคลอ้ งกบั สภาพปญั หาความตอ้ งการ

ของผู้เรยี น ผู้ปกครอง ชมุ ชน และสงั คมตามกรอบ หลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาขัน้ พนื้ ฐาน
2) บริหารจดั การหลกั สตู รสถานศึกษา
3) นเิ ทศเพ่อื การพัฒนาการใช้หลกั สูตรภายในสถานศึกษา
4) ตดิ ตาม ประเมนิ ผลและปรบั ปรุงหลกั สูตร สถานศกึ ษาและรายงานผล

ให้เขตพ้ืนท่กี ารศึกษารบั ทราบ
2. การพฒั นากระบวนการเรยี นรู้
บทบาทและหนา้ ที่ของเขตพนื้ ท่กี ารศึกษา
1) ส่งเสริม สนบั สนุนใหส้ ถานศึกษาจดั กระบวนการการเรียนรูที่หลากหลาย
2) สง่ เสริมและสนับสนุนการวิจัยเพื่อพฒั นา กระบวนการเรยี นรู้

ในสถานศกึ ษา
3) ส่งเสรมิ สนับสนนุ และยกย่องครูทม่ี ีความสามารถในการจัดและพฒั นา

กระบวนการเรยี นรู้
4) สง่ เสรมิ ใหค้ รูได้รับการพัฒนาวิชาชพี อยา่ งตอ่ เนื่อง
5) เป็นศูนยข์ อ้ มูลเกย่ี วกบั การพัฒนา กระบวนการเรียนรู้ในเขตพนื้ ท่ี

การศกึ ษา
บทบาทและหนา้ ที่ของสถานศกึ ษา
1) จดั ทาํ แผนการเรยี นรโู้ ดยผู้เรียนมีสว่ นรว่ ม
2) จดั กระบวนการเรียนรู้ให้ยืดหยนุ่ ตามความเหมาะสมทั้งดา้ นเวลา

สาระการเรยี นร้แู ละผ้เู รยี น
3) จัดกระบวนการเรียนรทู้ เ่ี น้นผูเ้ รียนเป็นสําคญั ให้ผเู้ รียนได้เรยี นรู้ดว้ ยการ

ปฏบิ ตั ิจริงจากแหลง่ การเรียนรู้ และเครอื ขายการเรียนรู้
4) ใชก้ ารแนะแนวเป็นส่วนหน่ึงของการจัดกระบวนการเรยี นรู้
5) ให้ผู้ปกครอง ครอบครัว ชมุ ชน และสังคมเขา้ มามสี ว่ นร่วมในการจัด

กระบวนการเรยี นรู้

12

6) สง่ เสรมิ ใหค้ รไู ดร้ บั การพฒั นาวิธีการจัดกระบวนการเรียนรู้
อย่างหลากหลายและตอ่ เน่อื ง

การศกึ ษา 3. การวัดและประเมนิ ผลและเทียบโอนผลการเรยี น
บทบาทและหน้าท่ีของเขตพ้ืนที่การศึกษา
1) ส่งเสริม สนบั สนุนให้สถานศึกษามีการพัฒนาวิธีการวัดและประเมนิ ผล

2) กาํ กับ ตดิ ตาม และตรวจสอบการเทียบโอน ผลการเรยี นของสถานศึกษา

บทบาทและหน้าทีข่ องสถานศึกษา
1) กาํ หนดระเบยี บการวัด และประเมินผลของสถานศกึ ษา
2) จัดทาํ เอกสารหลกั ฐานการศึกษาให้เป็นไป ตามระเบยี บการวัดและ
ประเมนิ ผลของสถานศกึ ษา
3) วัดผล ประเมินผล เทียบโอนประสบการณ์ เทียบโอนผลการเรยี น และ
อนุมตั กิ ารเรียน
4) จัดให้มีการประเมนิ ผลการเรียนทุกชว่ งช้ัน และจัดใหก้ ารซ่อมเสริม กรณีท่ี
มีผเู้ รยี นไม่ผา่ นเกณฑก์ ารประเมนิ
5) จัดให้มกี ารพฒั นาเครอ่ื งมือในการวดั และประเมนิ ผล
6) มกี ารเทียบโอนผลการเรยี นโดยคณะกรรมการ
7) จัดระบบสารสนเทศด้านการวัดผล ประเมินผล และการเทยี บโอนผล
การเรียนเพอื่ ใชใ้ นการอ้างอิง ตรวจสอบและใชป้ ระโยชน์ในการพัฒนาการเรยี นการสอน

4. การประกันคณุ ภาพภายในและมาตรฐานการศึกษา
บทบาทและหน้าท่ีของเขตพ้นื ทก่ี ารศึกษา
1) จัดใหม้ ีระบบการประกันคุณภาพการศึกษา ระดบั เขตพื้นทีก่ ารศกึ ษา
2) สง่ เสรมิ สนบั สนนุ ใหส้ ถานศกึ ษา มรี ะบบ ประกันคณุ ภาพภายในและ

เตรยี มความพร้อมรับการประเมินภายนอก
3) กาํ กับ ตดิ ตาม ตรวจสอบ ประเมนิ ผลและ รายงานผลการประกนั คุณภาพ

การศึกษา ระดับเขตพื้นท่ีการศกึ ษา
4) ปรับปรุงและพัฒนาระบบการประกันคณุ ภาพการศึกษาระดบั เขตพ้ืนท่ี

การศกึ ษา
บทบาทและหนา้ ทขี่ องสถานศกึ ษา
1) จัดใหม้ ีระบบการประกนั คุณภาพการศกึ ษา ระดบั สถานศกึ ษา

13

2) สนับสนุน สง่ เสรมิ ให้มีระบบการประกนั คณุ ภาพในระดับหนว่ ยงานภายใน
สถานศึกษา

3) กํากบั ตดิ ตาม ตรวจสอบ ประเมินผลและรายงานผลการประกนั คุณภาพ
การศึกษาของ สถานศกึ ษา

4) ปรบั ปรุง และพฒั นาระบบการประกัน คณุ ภาพการศกึ ษาของสถานศกึ ษา

5. การพัฒนาและใช้ส่อื และเทคโนโลยเี พอื่ การศกึ ษา
บทบาทและหนา้ ทขี่ องเขตพื้นท่ีการศึกษา
1) สง่ เสริมและสนบั สนนุ การผลติ การใชส้ ื่อ อุปกรณ์ และเทคโนโลยีเพ่ือ

การศกึ ษาของสถานศกึ ษา
2) จัดใหม้ ีเครือข่ายบรกิ ารเก่ยี วกับส่ือและเทคโนโลยเี พื่อการศกึ ษาให้กับครู

และสถานศกึ ษา
3) ดําเนินการการให้มกี ารพฒั นาครูเพ่อื ใหค้ รู สามารถผลิต และใช้สื่อ

อปุ กรณ์ และเทคโนโลยีทที่ ันสมยั เพอื่ การศกึ ษา

บทบาทและหนา้ ทขี่ องสถานศึกษา
1) ส่งเสริมและสนบั สนุนใหค้ รผู ลติ พฒั นาการ และใช้ส่ือ และเทคโนโลยี
ทเี่ หมาะสมเพื่อการศึกษา
2) จัดหาจัดทาํ ส่อื และเทคโนโลยีเพอ่ื การศกึ ษาใหก้ ับครแู ละผู้เรียน
อยา่ งเพยี งพอและหลากหลาย
6. การพัฒนาและสง่ เสริมใหม้ ีแหล่งเรยี นรู้
บทบาทและหน้าที่ของเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษา
1) ส่งเสริมและสนับสนุนให้มกี ารจัดและพฒั นา แหล่งเรยี นรู้ในเขตพน้ื ท่ี
การศกึ ษา
2) รวบรวมสารสนเทศแหล่งเรยี นรู้ในเขตพน้ื ที่ การศกึ ษาและเผยแพร่
เพอ่ื ประโยชนต์ ่อการจัดการศกึ ษาและสาธารณชน

บทบาทและหนา้ ท่ขี องสถานศึกษา
1) จัดใหม้ ีแหล่งเรยี นรู้ทง้ั ภายใน และภายนอก สถานศกึ ษาให้พอเพยี ง
และสอดคล้องกบั การ จัดกระบวนการเรียนรู้
2) สง่ เสริมให้ครู และผู้เรียนไดใ้ ช้แหล่งเรียนร้ทู งั้ ในและนอกสถานศกึ ษา
เพอ่ื พฒั นาการเรียนรู้

14

7. การวิจัยเพือ่ พัฒนาคุณภาพการศึกษา
บทบาทและหน้าทข่ี องเขตพ้ืนที่การศกึ ษา
1) สง่ เสริมและสนับสนนุ การวจิ ยั เพอ่ื พฒั นาผู้เรียน หลักสูตรกระบวน

การเรียนรู้การใช้สอ่ื และอุปกรณก์ ารสอนในเขตพืน้ ที่การศกึ ษา
2) ดาํ เนนิ การให้มีการพัฒนาบคุ ลากรในสถานศึกษา ใหส้ ามารถทาํ การวิจยั

เพ่ือพัฒนาคณุ ภาพการศึกษาในเขตพน้ื ทกี่ ารศกึ ษา
3) รวบรวม และเผยแพรผ่ ลการวิจัย เพอ่ื พัฒนาคุณภาพการศึกษารวมทง้ั

สนบั สนุนใหม้ ีการนาํ ผลงานวจิ ยั ไปใชเ้ พ่ือพฒั นาคุณภาพการศกึ ษา
4) สง่ เสริม สนับสนนุ และยกย่องครทู ีท่ ําผลงานวิจยั

บทบาทและหน้าทข่ี องสถานศกึ ษา
1) สง่ เสริมและสนับสนุนใหค้ รทู ําการวจิ ยั เพอ่ื พฒั นาผเู้ รียน หลกั สูตร
กระบวนการเรยี นรู้ การใชส้ อ่ื และอปุ กรณ์การสอน
2) รวบรวม และเผยแพรผ่ ลการวิจัยเพอื่ พฒั นาคุณภาพการศึกษา รวมทงั้
สนบั สนนุ ใหค้ รนู าํ ผลการวจิ ัยมาใชเ้ พอ่ื พัฒนาคณุ ภาพการศกึ ษา

8. การส่งเสรมิ ชมุ ชนใหม้ คี วามเขม้ แขง็ ทางวชิ าการ
บทบาทและหน้าที่ของเขตพ้ืนทกี่ ารศกึ ษา
1) ส่งเสรมิ และสนับสนนุ ใหส้ ถานศึกษา ดาํ เนินการเสรมิ ความรู้

และประสบการณ ให้กับชมุ ชน
2) ส่งเสริมและสนบั สนนุ สง่ เสริมใหช้ มุ ชนในเขตพ้นื ที่ การศกึ ษาสามารถ

เลอื กสรรภูมปิ ัญญา วทิ ยาการตา่ ง ๆ เพ่อื พฒั นาชุมชนใหส้ อดคลองกบั สภาพปญั หา
และความตอ้ งการ

3) สง่ เสรมิ และสนบั สนนุ ใหช้ ุมชนในเขตพนื้ ท่ี การศกึ ษามกี ารแลกเปลีย่ น
ความรแู้ ละประสบการณ์สรา้ งเครือขา่ ยการเรยี นรูและประสบการณ์ทีเ่ หมาะสมสําหรับเขตพ้นื ที่
การศึกษา

บทบาทและหนา้ ที่ของสถานศกึ ษา
1) ดําเนนิ การเสรมิ ความรู้และประสบการณ์ ให้กบั ชมุ ชนโดยร่วมมือกบั บุคคล
ชมุ ชน องค์กร หนว่ ยงาน และสถาบนั ทางสงั คมอืน่
2) สง่ เสรมิ และสนบั สนนุ ให้ชุมชนสามารถ เลอื กสรรภูมปิ ญั ญา และวทิ ยาการ
ต่าง ๆ เพื่อพฒั นาชุมชนใหส้ อดคลอ้ งกบั สภาพปัญหา และความตอ้ งการโดยรว่ มมอื กบั บุคคล ชุมชน
องคก์ ร หน่วยงาน และสถาบนั ทางสังคมอืน่

15

3) สนับสนุนและชว่ ยเหลือใหม้ กี ารแลกเปล่ยี น ความรู้ และประสบการณ์
ระหว่างชมุ ชนโดยรว่ มมอื กับบคุ คล ชมุ ชน องค์กร หนว่ ยงานและสถาบันทางสังคมอนื่

กระทรวงศึกษาธกิ าร (2546:56) ใหแ้ นวทางปฏบิ ัตเิ กย่ี วกับขอบขา่ ย
และภารกจิ ดา้ นวชิ าการของโรงเรียนนติ ิบคุ คล ดังนี้

1. การพัฒนาหลักสตู ร
2. การพฒั นากระบวนการเรียนรู้
3. การวดั ผล ประเมินผลและเทียบโอนผลการเรียน
4. การวิจัยเพอ่ื พัฒนาคณุ ภาพการศึกษา
5. การพัฒนาส่อื นวตั กรรม และเทคโนโลยเี พอ่ื การศกึ ษา
6. การพฒั นาแหลง่ เรียนรู้
7. การนเิ ทศการศกึ ษา
8. การแนะแนวการศกึ ษา
9. การพัฒนาระบบประกันคณุ ภาพภายในสถานศึกษา
10. การส่งเสริมความรู้ดา้ นวิชาการแก่ชุมชน
11. การประสานความร่วมมอื ในการพัฒนาวชิ าการกบั สถานศึกษาอน่ื
12. การสง่ เสริมและสนบั สนุนงานวชิ าการแก่บคุ คล ครอบครัว องค์กร
สรปุ ไดว้ ่า การบริหารงานวชิ าการเป็นการดําเนินงานดา้ นวชิ าการ มีขอบข่าย
เกี่ยวกบั การพฒั นาหลักสตู รการพัฒนากระบวนการเรียนรู้ การวดั และประเมินผล การวจิ ัยเพื่อ
พัฒนาคุณภาพการศกึ ษา การพฒั นาส่อื นวัตกรรม และเทคโนโลยที างการศกึ ษา การนเิ ทศ
การศกึ ษา การพัฒนาระบบประกนั คณุ ภาพการศกึ ษา และการประสานความรว่ มมอื ในการพฒั นา
วิชาการกบั หน่วยงานงานอน่ื
1.2.2 ด้านงบประมาณ มผี ใู้ หค้ าํ นยิ ามเกย่ี วกับงบประมาณดงั ต่อไปน้ี
ราชกิจจานเุ บกษา (2502 : 1) ความหมายของงบประมาณตามมาตรา 4
แหง่ พระราชบญั ญัติการงบประมาณ พ.ศ. 2502 ว่าเปน็ จาํ นวนเงนิ อย่างสงู ที่อนุญาตใหจ้ ่ายหรอื
ก่อหนี้ผูกพันได้ตามวัตถปุ ระสงคภ์ ายในระยะเวลาท่ีกําหนด
บญุ ชนะ อัตถากร (2526 : 13) กล่าวว่า งบประมาณคือการเงินซง่ึ แต่ละสถาบนั
กาํ หนดข้นึ มาตามแผนการใช้เงินของรัฐบาลท่กี ําหนดใหห้ น่วยงานใชจ้ ่ายในกจิ กรรมต่างๆ ตามที่
หน่วยงานไดรบั งบประมาณ จะมากหรือน้อยขึน้ อย่กู บั องค์ประกอบต่างๆ เช่น นโยบายของประเทศ
ซึ่งรฐั บาลจะจัดสรรจา่ ยไปในด้านใดมากหรือนอ้ ย กข็ น้ึ อยู่กับความสําคัญแต่ละสถาบันทม่ี ีบทบาทใน
การพฒั นาประเทศแตกต่างกัน

16

กระทรวงศึกษาธกิ าร (2546 : 39 - 40) กล่าวถงึ ขอบข่ายงานงบประมาณ
ดังน้ี

1. การจดั ทาํ และเสนองบประมาณ
2. การจัดสรรงบประมาณ
3. การตรวจสอบ ตดิ ตาม ประเมนิ ผลและรายงานผลการใช้เงิน
และผลการดําเนนิ งาน
4. การระดมทรัพยากรและการลงทุนเพ่ือการศกึ ษา
5. การบริหารการศกึ ษา
6. การบริหารบญั ชี
7. การบริหารพัสดุและสนิ ทรัพย์
สรุปได้ว่า การบรหิ ารงบประมาณ หมายถึง การดาํ เนนิ งานด้านงบประมาณ
มขี อบข่ายเกีย่ วกับการจดั ทาํ และเสนองบประมาณ การจัดสรรงบประมาณ การตรวจสอบ ติดตาม
ประเมนิ ผลการใชง้ บประมาณ การบริหารการเงนิ การบริหารบญั ชีและการบรหิ ารพัสดแุ ละสินทรพั ย์

1.2.3 ดา้ นการบริหารงานบคุ คล มผี ู้ให้นยิ ามดงั ต่อไปนนี้ ้ี
สนุ ทร อามาตย์ (2544 : 17) ได้ใหค้ วามหมายของการบริหารงานบุคลากร

วา่ หมายถึงศิลปะในการเลอื กสรรคนใหมแ่ ละใหมแ่ ละใช้คนเกา่ ในลกั ษณะทจ่ี ะให้ได้ผลงาน
และบริการจากบคุ คลเหลา่ นัน้ สูงสุดทงั้ ดา้ นปริมาณและคุณภาพ ดงั นี้

1. การบรหิ ารงานบุคคลเป็นการใช้ศิลปะในการบริหารทรัพยากรมนุษย์
เพ่ือใหไ้ ด้คนท่มี คี วามสามารถตามทีห่ น่วยงานตอ้ งการ

2. การบรหิ ารงานบุคคลมีงานและขอบขา่ ยกว้างขวางครอบคลุมตัง้ แต่
การคัดเลอื กเข้าสู่หนว่ ยงาน และการพน้ จากการปฏบิ ตั ิงาน

3. พิจารณาในแง่หนว่ ยงาน การบริหารบุคลากร หมายถงึ กระบวนการ
ท่ีเกยี่ วข้องกนั เปน็ ลูกโซ่ ตงั้ แต่การวางแผน และความตอ้ งการดา้ นบุคลากรการสรรหาการพัฒนา
การกาํ หนดสวสั ดกิ าร การประมเินผลการปฏิบัติงาน การเลอื่ นตาํ แหนงการโอนยา้ ย และการพ้นจาก
การปฏิบตั ิหน้าท่ขี องบุคลากร

กระทรวงศึกษาธกิ าร (2546 : 51) กล่าวถึงขอบขา่ ยการบรหิ ารงานบคุ คล
ดังน้ี

1. การวางแผนอตั รากาํ ลัง และกาํ หนดตาํ แหน่ง
2. การสรรหาและการบรรจแุ ต่งตงั้
3. การเสริมสร้างประสทิ ธภิ าพในการปฏิบตั ิราชการ
4. วนิ ัยและการรักษาวนิ ัย

17

5. การออกจากราชการ
สรุปไดว่า การบรหิ ารงานบคุ คล หมายถงึ การดาํ เนินงานด้านบรหิ ารบุคคล
มีขอบขา่ ยเก่ียวกับการวางแผนอัตรากาํ ลงั และกําหนดตําแหน่งการสรรหา และบรรจุแต่งต้งั
การเสรมิ สรา้ งประสทิ ธภิ าพในการปฏิบตั ิราชการ การประเมินผลการปฏบิ ตั งิ าน และงานเลขานกุ าร
อ.ก.ค.ศ. เขตพ้นื ท่กี ารศกึ ษา

1.2.4 ดา้ นการบรหิ ารทวั่ ไป มีผใู้ ห้ความหมายเกี่ยวกับการบรหิ ารท่ัวไป ดังตอ่ ไปนี้
สาํ นักงานปฏริ ปู การศกึ ษา ( 2545 : 57 – 73 ) ไดจ้ ัดทาํ กรอบภารกิจของ

เขตพืน้ ทกี่ ารศกึ ษาและสถานศกึ ษาโดยยึดแนวทางทบ่ี ญั ญัติในกฎหมายทเ่ี ก่ยี วข้องทงั้ ในสว่ นที่
เกี่ยวกบั งานบรหิ ารท่วั ไปวา่ ควรครอบคลมุ งานดา้ นตอ่ ไปน้ี

1. การพฒั นาระบบเครอื ขา่ ยข้อมูลสารสนเทศ
2. การประสานและพัฒนาเครอื ข่ายการศกึ ษา
3. การวางแผนการศึกษา
4. งานวิจัยเพอ่ื พฒั นานโยบายและแผน
5. การจัดระบบการบริหารและพฒั นาองคก์ ร
6. การพฒั นามาตรฐานการปฏิบัตงิ าน
7. งานเทคโนโลยเี พ่ือการศกึ ษา
8. งานเลขานุการคณะกรรมการเขตพ้นื ท่กี ารศึกษา
9. การดําเนินงานธุรการการเงิน การคลงั บัญชแี ละพัสดุ
10. การอํานวยการดา้ นบคุ ลากร
11. การดูแลอาคารสถานท่ี และสภาพแวดลอ้ ม
12. การจดั ทาํ สาํ มะโนผ้เู รียน
13. การรับนักเรียน
14. การจัดตั้งยุบรวม หรอื เลิกสถานศกึ ษา
15. การอาํ นวยการและประสานงานการจดั การศกึ ษาในระบบ นอกระบบ
และตามอัธยาศยั
16. การระดมทรัพยากรเพอ่ื การศึกษา
17. การทัศนศึกษา
18. การสง่ เสริมงานกจิ การนกั เรียนนกั ศกึ ษา
19. การประชาสมั พันธง์ านการศึกษา
20. การส่งเสริม สนับสนนุ และประสานการจัดการศกึ ษาของบุคคล ชุมชน
องค์กร หน่วยงาน และสถาบนั สังคมอ่ืนที่จดั การศึกษา

18

21. การประสานราชการกบั สว่ นภูมภิ าคและส่วนท้องถนิ่
22. การกาํ กบั ดแู ลสถานศึกษา ตดิ ตาม ตรวจสอบ ประเมินผลและรายงาน
23. การจดั ระบบควบคมุ ภายในหน่วยงาน
กระทรวงศกึ ษาธิการ (2546 : 64) กลา่ วถึงขอบขา่ ยการบริหารทั่วไป ดังน้ี
1. การดําเนนิ งานธุรการ
2. งานเลขานกุ ารคณะกรรมการสถานศกึ ษาข้ันพ้ืนฐาน
3. การพฒั นาระบบและเครือข่ายข้อมูลสารสนเทศ
4. การประสานและพฒั นาเครือข่ายการศกึ ษา
5. การจัดระบบการบริหารและพัฒนาองคก์ ร
6. งานเทคโนโลยสี ารสนเทศ
7. การสง่ เสรมิ สนับสนนุ ดา้ นวชิ าการงบประมาณ บคุ ลากรและบริหารท่ัวไป
8. การดูแลอาคารสถานท่ีและสภาพแวดล้อม
9. การจัดทาํ สํามะโนผเู้ รยี น
10. การรับนักเรียน
11. การส่งเสรมิ และประสานงานการจดั การศึกษาในระบบ นอกระบบ
ตามอัธยาศัย
12. การระดมทรัพยากรเพอ่ื การศกึ ษา
13. การส่งเสริมงานกิจการนักเรียน
14. การประชาสมั พนั ธ์งานการศึกษา
15. การส่งเสรมิ สนับสนุนและประสานงานการจัดการศกึ ษาของบุคคล
ชุมชน องค์กรหนว่ ยงาน และสถาบนั สังคมอน่ื ทจ่ี ัดการศึกษา
16. งานประสานราชการกับเขตพ้ืนท่กี ารศึกษาและหน่วยงานอนื่
17. การจัดระบบการควบคมุ ภายในหน่วยงาน
18. งานบริการสาธารณะ
19. งานท่ีไม่ได้ระบุไว้ในงานอ่นื
สรปุ ไดว่า การบริหารทว่ั ไป หมายถงึ การดาํ เนนิ งานบริหารงานอื่น ๆ
ที่ใหบ้ ริการส่งเสรมิ ประสานงาน และอาํ นวยความสะดวกต่าง ๆ ในการปฏบิ ัตงิ านของเขตพน้ื ที่
การศกึ ษา มขี อบขา่ ยเกี่ยวกับการจดั ระบบการบริหาร และพฒั นาองค์กรการพฒั นาระบบเครือข่าย
ขอ้ มูลสารสนเทศ การดแู ลอาคารสถานที่และสภาพแวดลอ้ ม การระดมทรัพยากรเพื่อการศึกษา
การสง่ เสรมิ สนับสนุน ประสานงานทางการศึกษาของบคุ คล ชมุ ชน องค์กร หนว่ ยงาน และ สถาบนั อ่ืน
ที่จัดการศึกษา

19

2. ภาระหนา้ ทีก่ ารบริหารงานในโรงเรียน 4 ฝา่ ย
ตามกฎกระทรวงซง่ึ กาํ หนดหลักเกณฑ์และวธิ ีการกระจายอํานาจการบริหาร และการจดั การศกึ ษา

พ.ศ. 2550 อาศัยอํานาจตามความในมาตรา 5 และมาตรา 39 วรรคสอง แหง่ พระราชบญั ญัติ
การศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. 2542 (ซ่งึ แกไ้ ขเพ่ิมเติมโดยพระราชบญั ญตั ิการศกึ ษาแห่งชาตฉิ บับท่ี 2 พ.ศ.
2545) รฐั มนตรวี ่าการกระทรวงศึกษาธิการออกกฎกระทรวงโดยใหป้ ลดั กระทรวงศึกษาธิการหรือ
เลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขัน้ พื้นฐานพิจารณาดําเนนิ การกระจายอํานาจการบรหิ าร และการจดั
การศึกษา ในดา้ นวิชาการ ด้านงบประมาณ ด้านการบริหารงานบคุ คล และดา้ นการบรหิ าวรไทป่ั ไปยงั
คณะกรรมการเขตพ้ืนทีก่ ารศกึ ษา สํานกั งานเขตพืน้ ท่กี ารศกึ ษา หรือสถานศึกษาในอํานาจหน้าท่ขี อง
ตน แล้วแตก่ รณใี นเร่ืองดงั ต่อไปนี้

2.1 ด้านการบริหารงานวิชาการ มภี าระหน้าที่ 17 ข้อ ดังนี้
1) การพฒั นาหรอื การดาํ เนินการเกยี่ วกับการใหค้ วามเห็นการพัฒนาสาระหลักสูตร

ทอ้ งถิ่น
2) การวางแผนงานดา้ นวชิ าการ
3) การจดั การเรยี นการสอนในสถานศกึ ษา
4) การพัฒนาหลักสตู รของสถานศกึ ษา
5) การพฒั นากระบวนการเรยี นรู้
6) การวัดผล ประเมนิ ผล และดาํ เนินการเทยี บโอนผลการเรยี น
7) การวิจัยเพอ่ื พฒั นาคุณภาพการศึกษาในสถานศกึ ษา
8) การพัฒนาและส่งเสริมให้มแี หล่งเรยี นรู้
9) การนิเทศการศกึ ษา
10) การแนะแนว
11) การพฒั นาระบบประกันคณุ ภาพภายในและมาตรฐานการศึกษา
12) การสง่ เสริมชมุ ชนใหม้ ีความเข้มแขง็ ทางวชิ าการ
13) การประสานความร่วมมอื ในการพัฒนาวชิ าการกบั สถานศึกษาและองคก์ รอ่นื
14) การสง่ เสรมิ และสนับสนุนงานวชิ าการแก่บคุ คล ครอบครวั องคก์ ร หนว่ ยงาน

สถานประกอบการและสถาบนั อนื่ ทีจ่ ัดการศกึ ษา
15) การจดั ทําระเบียบและแนวปฏิบัติเกยี่ วกบั งานดา้ นวชิ าการของสถานศกึ ษา
16) การคดั เลือกหนังสอื แบบเรยี นเพื่อใช้ในสถานศึกษา
17) การพัฒนาและใช้สื่อเทคโนโลยเี พอื่ การศกึ ษา

20

2.2 ด้านการบริหารงานงบประมาณ มีภาระหนา้ ที่ 22 ข้อ ดงั นี้
1) การจดั ทําแผนงบประมาณ
2) การจดั ทําแผนปฏบิ ตั ิการใชจ้ ่ายเงนิ ตามที่ได้รบั จดั สรร
3) การอนุมัตกิ ารใช้จา่ ยงบประมาณทีไ่ ดร้ ับจัดสรร
4) การขอโอนและการขอเปลี่ยนแปลงงบประมาณ
5) การรายงานผลการเบิกจ่ายงบประมาณ
6) การตรวจสอบตดิ ตาม และรายงานการใชง้ บประมาณ
7) การตรวจสอบตดิ ตามและรายงานการใช้ผลผลติ จากงบประมาณ
8) การระดมทรัพยากรและการลงทุนเพอ่ื การศึกษา
9) การปฏบิ ัตงิ านอนื่ ใดตามทไ่ี ดร้ บั มอบหมายเก่ยี วกับกองทนุ เพ่ือการศึกษา
10) การบริหารจัดการทรัพยากรเพ่ือการศึกษา
11) การวางแผนพสั ดุ
12) การกาํ หนดรูปแบบรายการ หรอื คณุ ลกั ษณะเฉพาะของครภุ ัณฑ์ หรอื สงิ่ ก่อสรา้ ง
13) การพัฒนาระบบขอ้ มลู และสารสนิเทศเพอื่ การจัดทาํ และจดั หาพสั ดุ
14) การจดั หาพสั ดุ
15) การควบคมุ ดแู ล บํารงุ รกั ษาและจาํ หนา่ ยพัสดุ
16) การจดั หาผลประโยชน์จากทรพั ยส์ ิน
17) การเบิกเงินจากคลงั
18) การรบั เงนิ การเก็บรกั ษาเงิน และการจ่ายเงนิ
19) การจําเงินส่งคลงั
20) การจัดทาํ บญั ชีการเงิน
21) การจดั ทํารายงานทางการเงินและงบการเงิน
22) การจดั ทําหรอื จัดหาแบบพมิ พบ์ ัญชี ทะเบียน และรายงาน

2.3 ด้านการบรหิ ารงานบคุ คล มภี าระหน้าท่ี 20 อย่างด้วยกนั คือ
1) การวางแผนอัตรากาํ ลัง
2) การจัดสรรอัตรากาํ ลงั ขา้ ราชการครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษา
3) การสรรหาและบรรจแุ ตง่ ต้ัง
4) การเปล่ยี นตาํ แหน่งใหส้ งู ขึน้ การยา้ ยข้าราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศึกษา
5) การดาํ เนินการเกี่ยวกับการเลือ่ นขั้นเงินเดือน
6) การลาทกุ ประเภท
7) การประเมนิ ผลการปฏิบัติงาน

21

8) การดําเนินการทางวินัยและการลงโทษ
9) การส่งั พกั ราชการและการส่ังใหอ้ อกจากราชการไว้ก่อน
10) การรายงานการดําเนนิ การทางวินัยและการลงโทษ
11) การอุทธรณแ์ ละการร้องทกุ ข์
12) การออกจากราชการ
13) การจัดระบบและการจดั ทําทะเบียนประวัติ
14) การจัดทําบญั ชรี ายช่อื และใหค้ วามเหน็ เกย่ี วกับการเสนอขอพระราชทาน
เคร่อื งราชอสิ รยิ าภรณ์
15) การส่งเสรมิ การประเมินวิทยฐานะขา้ ราชการครูและบคุ ลากรทางการศึกษา
16) การส่งเสรมิ และยกย่องเชิดชูเกียรติ
17) การสง่ เสริมมาตรฐานวชิ าชพี และจรรยาบรรณวิชาชพี
18) การส่งเสริมวินัย คณุ ธรรมและจรยิ ธรรมสําหรบั ขา้ ราชการครแู ละบุคลากร
ทางการศึกษา
19) การรเิ ร่มิ สง่ เสริมการขอรับใบอนญุ าต
20) การพฒั นาขา้ ราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา
2.4 ดา้ นการบริหารทวั่ ไป มีภาระหนา้ ท่ี 21 อยา่ งดว้ ยกัน คอื
1) การพฒั นาระบบและเครือขา่ ยข้อมูลสารสนเทศ
2) การประสานงานและพฒั นาเครอื ข่ายการศกึ ษา
3) การวางแผนการบริหารงานการศึกษา
4) งานวจิ ยั เพ่อื พัฒนานโยบายและแผน
5) การจัดระบบการบริหารและพัฒนาองคก์ ร
6) การพฒั นามาตรฐานการปฏบิ ัตงิ าน
7) งานเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา
8) การดาํ เนนิ งานธุรการ
9) การดูแลอาคารสถานทแ่ี ละสภาพแวดลอ้ ม
10) การจัดทําสํามะโนผู้เรยี น
11) การรับนักเรียน
12) การเสนอความเห็นเกยี่ วกับเรอ่ื งการจดั ตั้ง ยบุ รวมหรือเลิกสถานศึกษา
13) การประสานการจัดการศกึ ษาระบบ นอกระบบและตามอัธยาศัย
14) การระดมทรัพยากรเพื่อการศึกษา
15) การทัศนะศกึ ษา

22

16) งานกิจการนักเรยี น
17) การประชาสัมพนั ธง์ านการศกึ ษา
18) การสง่ เสริม สนับสนุนและประสานการจดั การศึกษาของบคุ คล ชุมชน องค์กร
หน่วยงานและสถาบนั สังคมอ่นื
19) งานประสานราชการกบั ส่วนภมู ิภาคและส่วนท้องถ่ิน
20) การจดั ระบบการควบคุมภายในหนว่ ยงาน
21) แนวทางการจัดกจิ กรรมเพ่อื ปรับเปลยี่ นพฤตกิ รรมในการลงโทษนักเรยี น

3. แนวคิดการนเิ ทศการบรหิ ารจดั การศึกษา เพอื่ ยกระดับคุณภาพการศึกษาโดยใช้รปู แบบ
การนเิ ทศ เอ พี ไอ ซี อี (APICE Model)

แผนภาพที่ 2 กรอบแนวคดิ การนเิ ทศการบริหารจัดการศึกษา เพือ่ ยกระดบั คุณภาพการศกึ ษา
โดยใชร้ ูปแบบการนิเทศ เอ พี ไอ ซี อี (APICE Model)

23

กรอบแนวคดิ การนเิ ทศ เพอื่ ยกระดับคณุ ภาพการศกึ ษา โดยใชร้ ปู แบบการนิเทศ เอ พี ไอ ซี อี (APICE Model)

ศึกษาสภาพ และความตอ้ งการ ศึกษาสภาพปัจจบุ นั /ปัญหา และความต้องการ
(Assessing Needs : A)
กาํ หนดตัวชีว้ ดั ความสําเรจ็ (KPI)
การวางแผนการนิเทศ สรา้ งส่ือ/นวัตกรรม และเครือ่ งมือการนิเทศ
(Planning : P)
กําหนดกิจกรรมและปฏิทนิ การนิเทศ

การให้ความร้กู อ่ นการนเิ ทศ ส่งเสริม/พัฒนาความรู้ท่ีเกี่ยวข้องการบริหารงาน 4 ดา้ น และงานนโยบายสําคัญตา่ งๆ
(Informing : I)

การนเิ ทศแบบโค้ช ปฏบิ ตั ิการนิเทศ Coaching เพ่ือกระตุ้นใหผ้ ู้บรหิ ารสถานศกึ ษา
(Coaching : C) ครูผ้สู อน และบคุ ลากรทเ่ี กีย่ วขอ้ ง วิเคราะหป์ ญั หา /เลอื กแนว ทาง/
กําหนดแนวทางการแก้ปัญหา / วางแผน / ดาํ เนนิ การแกป้ ัญหา /
วเิ คราะห์ และสรุปผล/ แลกเปล่ยี นเรียนรู้ /ช่ืนชม

รวบรวม วิเคราะห์ และสังเคราะหผ์ ลการนเิ ทศ

ไมม่ ีคณุ ภาพ ปรบั รงุ /
ตรวจสอบ และประเมินผลการนิเทศ พฒั นา

มคี ณุ ภาพ

การประเมนิ ผลการนเิ ทศ สรุปและจดั ทํารายงานผลการนิเทศ
(Evaluating : E)

นําเสนอและเผยแพรผ่ ลการนิเทศ (จดั นทิ รรศการ แลกเปล่ยี น
เรยี นร/ู้ ยกย่อง เชดิ ชเู กียรติ/Website ฯลฯ)

( ท่ีมา : เอกฐสทิ ธ์ิ กอบกํา, 2560 หน้า 78 ,104 )

24

ข้ันตอนท่ี 1 ศึกษาสภาพ และความตอ้ งการ (Assessing Needs : A)
ศึกษาสภาพปจั จุบนั /ปัญหา และความต้องการของคณะกรรมการ ก.ต.ป.น. ทมี บริหาร

ศกึ ษานิเทศก์ ผู้บริหารสถานศกึ ษา ครผู ูส้ อน และบุคลากรที่เก่ยี วขอ้ ง เกย่ี วกับประเด็นสําคัญต่างๆ
ของงานการบรหิ ารจดั การศกึ ษา

ขนั้ ตอนที่ 2 การวางแผนการนเิ ทศ (Planning : P)
ดาํ เนินการวางแผนการนเิ ทศ ตดิ ตามรว่ มกนั ระหวา่ งคณะกรรมการ ก.ต.ป.น.

ทมี บรหิ ารศกึ ษานเิ ทศก์ ผู้บรหิ ารสถานศึกษา ครูผสู้ อน และบคุ ลากรท่ีเกี่ยวขอ้ ง ดงั น้ี
2.1 กาํ หนดตัวชวี้ ัด (KPI)
2.2 จดั ทาํ สอื่ และเครื่องมอื การนิเทศ ติดตาม
2.3 จัดทําปฏทิ นิ การนเิ ทศ ตดิ ตาม

ขัน้ ตอนท่ี 3 การให้ความรกู้ อ่ นการนิเทศ (Informing : I)
ประชมุ เชงิ ปฏบิ ัติการให้ความรู้ เกย่ี วกบั ประเด็นสาํ คญั ต่างๆ การบริหารจดั การศกึ ษา
ตามภาระกจิ งาน 4 ด้าน และงานนโยบายแหง่ รัฐ กระทรวงศกึ ษาธิการ และสํานกั งานคณะกรรมการ
การศกึ ษาขั้นพน้ื ฐาน
ขั้นตอนท่ี 4 การนเิ ทศแบบโคช้ (Coaching : C)
คณะกรรมการ ก.ต.ป.น. ทมี บริหาร ศึกษานเิ ทศก์ ผู้บรหิ ารสถานศึกษา และครวู ชิ าการ
ดําเนินการนเิ ทศแบบโค้ช เพ่อื กระตุน้ ใหผ้ บู้ ริหารสถานศึกษา ครูผูส้ อน และบคุ ลากรทเี่ กย่ี วขอ้ ง
ดําเนนิ การ ศึกษา วเิ คราะห์ วางแผน/ออกแบบ จดั กจิ กรรมต่างๆ สรุปผลการดําเนินงาน ดงั น้ี
4.1 วิเคราะห์ปญั หา
4.2 เลือกแนวทางในการแก้ปัญหา
4.3 กาํ หนดเปูาหมายความสําเร็จ
4.4 วางแผนการแกป้ ญั หา
4.5 ดาํ เนนิ การแก้ปญั หาตามแผนทว่ี างไว้ ในแต่ละกิจกรรมทีไ่ ด้กําหนดไว้
4.6 วิเคราะห์ และสรุปผลการดําเนนิ งาน
4.7 แลกเปลี่ยนเรยี นรู้ ช่ืนชมความสาํ เรจ็ และขอ้ เสนอแนะในการดําเนินงาน
ขัน้ ตอนที่5 การประเมินผลการนเิ ทศ(Evaluating : E)
คณะกรรมการ ก.ต.ป.น. ทมี บริหาร ศกึ ษานิเทศก์ ผู้บริหารสถานศกึ ษา และครูวิชาการ
ดําเนนิ การรวบรวม วิเคราะห์ ตรวจสอบ สรปุ ผลและการประเมนิ ผลการนเิ ทศ ดําเนินการ ดงั นี้
5.1 รวบรวม วเิ คราะห์ สงั เคราะหผ์ ลการนิเทศ
5.2 ตรวจสอบ และประเมินผลการนเิ ทศ
5.3 สรปุ และจดั ทํารายงานผลการนิเทศ ติดตาม

25

5.4 จดั กิจกรรมแลกเปลย่ี นรู้ และช่ืนชมความสําเรจ็
5.5 ยกยอ่ งเชิดชเู กียรติแกส่ ถานศึกษา ผู้บริหารสถานศกึ ษา ครผู ้สู อน และบุคลากรที่
เกี่ยวขอ้ งท่มี ีการปฏบิ ัตงิ านทดี่ ี
5.6 เผยแพร่ผลงานการปฏิบตั งิ านทีด่ ี สู่สาธารณชนผ่าน Website ระบบ ICT
สารสนเทศของสํานกั งานเขตพน้ื ท่กี ารศกึ ษาประถมศกึ ษาลําปาง เขต1 (เอกฐสทิ ธิ์ กอบกํา.2562 : 10)

26

บทท่ี 3

วธิ ีดาเนินการ

การตดิ ตาม ตรวจสอบ ประเมนิ ผลและนเิ ทศการบริหารจัดการศกึ ษาของสถานศกึ ษา 4 ด้าน
คือ ดา้ นวิชาการ ด้านงบประมาณ ด้านการบรหิ ารงานบุคคล ด้านการบริหารงานท่วั ไป โดยใช้
รปู แบบการนเิ ทศ เอ พี ไอ ซี อี (APICE Model) ประจาํ ปีงบประมาณ 2564 ไตรมาสที่ 2 ครั้งที่ 1
ของคณะกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมนิ ผลและนเิ ทศการศกึ ษา ดาํ เนนิ การ ดังน้ี

1. ประชากร
2. เครือ่ งมือท่ใี ชด้ าํ เนนิ การ
3. วธิ ดี ําเนนิ การ
4. การเกบ็ รวบรวมขอ้ มูล
5. การวเิ คราะหข์ ้อมูล
6. สถติ ทิ ่ใี ชใ้ นการวิเคราะห์ขอ้ มูล

1. ประชากร
ประชากรท่ีใชใ้ นการตดิ ตาม ตรวจสอบ ประมาณผล และนิเทศการบรหิ ารจดั การศกึ ษาตาม

ภาระงาน 4 ด้าน และการยกระดับคุณภาพการศึกษาตามจุดเนน้ นโยบายแห่งรฐั คือ สังกดั สาํ นกั งาน
เขตพืน้ ทกี่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษาลําปาง เขต 1 จํานวน 88 โรงเรยี น

2. เครอื่ งมือที่ใช้ดาเนนิ การ
1. แผนการนเิ ทศติดตาม ตรวจสอบ ประเมนิ ผล และนิเทศการศกึ ษาของคณะกรรมการ

ติดตาม ตรวจสอบประเมินผลและนิเทศการศึกษา ของสาํ นักงานเขตพ้นื ที่การศกึ ษาประถมศกึ ษา
ลาํ ปาง เขต 1

2. ขอบข่าย/ภารกิจการดําเนินการดา้ นการบริหารจดั การศกึ ษาตามภาระงานของโรงเรียน
4 ดา้ น ของโรงเรยี นในสงั กดั สํานักงานเขตพ้นื ทกี่ ารศึกษาประถมศกึ ษาลําปาง เขต 1

3. แบบติดตาม ตรวจสอบ และประเมนิ ผลการบรหิ ารจัดการศกึ ษาตามภาระงานของ
โรงเรยี น 4 ด้าน ปงี บประมาณ พ.ศ. 2564

27

3. วิธดี าเนนิ การ
การติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการบริหารจัดการศึกษาของสถานศกึ ษา

ดาํ เนนิ การ โดยใช้รปู แบบนิเทศ เอ พี ไอ ซี อี (APICE Model) ดงั น้ี
1. ประชุมคณะทาํ งานจดั ทาํ เคร่ืองมือนิเทศ ติดตามการบรหิ ารจัดการโรงเรยี นตามภารกิจ

หลกั 4 ดา้ น ในวันที่ 14 ธนั วาคม 2563 เวลา 13.00 น. -16.30 น. ณ หอ้ งประชมุ มณโี ชตริ ส จํานวน
2 รายการไดแ้ ก่ ขอบขา่ ย/ภารกิจการดําเนินการด้านการบรหิ ารจดั การศึกษาตามภาระงานของ
โรงเรียน 4 ดา้ น ของโรงเรียนในสังกัดสาํ นกั งานเขตพ้ืนทก่ี ารศึกษาประถมศึกษาลาํ ปาง เขต 1
และแบบติดตาม ตรวจสอบ และประเมนิ ผลการบรหิ ารจดั การศกึ ษาตามภาระงานของโรงเรยี น
4 ดา้ น ปงี บประมาณ พ.ศ. 2564

2. แตง่ ตงั้ คณะอนุกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมนิ ผล และนิเทศการศึกษา
การบรหิ ารจดั การศึกษา ตามภาระงานของสถานศกึ ษา 4 ดา้ น ปงี บประมาณ พ.ศ. 2564 สํานกั งาน
เขตพน้ื ทีก่ ารศึกษาประถมศึกษาลําปาง เขต 1

3. ประชุมชีแ้ จงแนวทางการตดิ ตาม ตรวจสอบ และประเมนิ ผลการบรหิ ารจดั การศกึ ษา
ตามภาระงานของโรงเรียน 4 ดา้ น แก่คณะอนกุ รรมการตดิ ตาม ตรวจสอบ ประเมนิ ผล และนเิ ทศ
การศกึ ษา ในวนั ที่ 28 มกราคม 2564 ณ หอ้ งคุรุมนตรี สพป.ลาํ ปาง เขต 1

4. ประชุมสัญจรการขับเคลอื่ นจุดเน้นงานตามนโยบายสกู่ ารปฏบิ ตั ิ ชแ้ี จงขอบข่ายและ
แบบตดิ ตาม ตรวจสอบและประเมนิ ผลการบริหารจัดการศกึ ษาตามภาระงานของสถานศึกษา 4 ดา้ น
กลมุ่ เปาู หมาย คอื ผบู้ ริหารโรงเรยี นทกุ โรงเรียนในสังกัด จํานวน 88 โรงเรียน กาํ หนดการประชุม
จํานวน 4 ครั้ง ครอบคลุมโรงเรียนในสงั กัด 4 อาํ เภอ ได้แก่ อําเภอเมือง อาํ เภอห้างฉตั ร อาํ เภองาว
และอําเภอแม่เมาะ ระหว่างวันที่15 - 17 กุมภาพนั ธ์ 2564

5. คณะอนุกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษาดาํ เนนิ การติดตาม
ตรวจสอบ และประเมินผลการบริหารจัดการศกึ ษาตามภาระงานของโรงเรียน 4 ดา้ น ระหวา่ ง
วันท่ี 1 – 19 มีนาคม 2564

6. ประชมุ สรุปผลตดิ ตาม ตรวจสอบ และประเมนิ ผลการบริหารจดั การศกึ ษาตามภาระ
งานของโรงเรียน 4 ดา้ นของการคณะอนุกรรมการตดิ ตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศ
การศึกษาในวันที่ 22 มนี าคม 2564

28

4. การเก็บรวบรวมข้อมูล
คณะอนกุ รรมการตดิ ตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศกึ ษาดาํ เนินการติดตาม

ตรวจสอบ และประเมินผลการบริหารจัดการศกึ ษาตามภาระงานของโรงเรียน 4 ดา้ น ระหว่าง
วนั ที่ 1 – 19 มีนาคม 2564 ณ โรงเรียนในสงั กัด จาํ นวน 88 โรงเรยี น โดยใช้ แบบติดตาม ตรวจสอบ
และประเมินผลการบรหิ ารจัดการศกึ ษาตามภาระงานของโรงเรยี น 4 ด้าน ปงี บประมาณ พ.ศ. 2564
ทสี่ ํานกั งานเขตพื้นทกี่ ารศึกษาปะรถมศึกษาลําปาง เขต1 สรา้ งขนึ้

5. การวเิ คราะห์ขอ้ มูล
การวิเคราะหข์ อ้ มูลเพอ่ื สรปุ ผลการตดิ ตาม ตรวจสอบ และประเมินผลการบรหิ าร

จัดการศกึ ษาตามภาระงานของโรงเรียน 4 ดา้ น นําขอ้ มลู มาวิเคราะห์สรปุ ผลการตดิ ตามโดยรวม
โดยใชค้ ่าร้อยละ
เกณฑ์การให้คะแนนรายดา้ น

ระดับคุณภาพ 5 ได้ 5 คะแนน หมายถงึ ดีเยีย่ ม
ระดับคุณภาพ 4 ได้ 4 คะแนน หมายถงึ ดมี าก
ระดับคณุ ภาพ 3 ได้ 3 คะแนน หมายถงึ ดี
ระดบั คณุ ภาพ 2 ได้ 2 คะแนน หมายถึง พอใช้
ระดบั คุณภาพ 1 ได้ 1 คะแนน หมายถงึ ปรบั ปรงุ

6. สถิติทีน่ ามาใชใ้ นการวิเคราะห์ข้อมูล

สถิตทน่ี ํามาใช้การวเิ คราะหข์ อ้ มูลการบริหารจดั การของโรงเรียน ไดแ้ ก่ค่าเฉลยี่
และค่าร้อยละ ดังน้ี

การวเิ คราะห์หาค่าเฉลย่ี

สตู ร µ = 
เมอื่ µ แทน


คะแนนเฉลยี่

 แทน ผลรวมของคะแนนทง้ั หมด

 แทน จํานวนข้อมลู

29

สรุประดบั คณุ ภาพการปฏบิ ตั ิโดยการให้คา่ เฉลย่ี ดังน้ี
4.51 – 5.00 หมายถงึ ผลการปฏบิ ตั ิอยรู่ ะดับ 5 ดีเย่ยี ม
3.51 – 4.50 หมายถึง ผลการปฏิบัตอิ ยู่ระดบั 4 ดีมาก
2.51 – 3.50 หมายถงึ ผลการปฏบิ ัติอยรู่ ะดบั 3 ดี
1.51 – 2.50 หมายถึง ผลการปฏิบัตอิ ยรู่ ะดบั 2 พอใช้
1.00 – 1.50 หมายถึง ผลการปฏบิ ตั ิอยู่ระดับ 1 ปรับปรุง

การวเิ คราะห์หาค่ารอ้ ยละ f  100
สูตร P = n

เม่ือ P แทน รอ้ ยละ
f แทน ความถ่ีที่ตอ้ งการแปลงใหเ้ ป็นรอ้ ยละ
N แทน จาํ นวนความถ่ีทัง้ หมด

30

บทท่ี 4
การวเิ คราะหข์ ้อมูล

การวเิ คราะห์ข้อมูลผลการการตดิ ตาม ตรวจสอบ ประเมนิ ผล และนเิ ทศการบรหิ ารจดั
การศกึ ษาตามภาระงานของสถานศึกษา 4 ด้าน ด้านวชิ าการ ดา้ นงบประมาณ ด้านการบรหิ ารงาน
บุคคล ด้านการบรหิ ารงานทั่วไป ผ้รู ายงานนําเสนอผลการวิเคราะหข์ ้อมูล รายละเอยี ดดงั น้ี

สาํ นักงานเขตพนื้ ท่กี ารศกึ ษาประถมศึกษาลําปาง เขต1 มโี รงเรียนในสังกัด จํานวน 88 โรง
ในจาํ นวนน้ีมโี รงเรยี นสาขาจาํ นวน 3 โรงที่ไดร้ ับการติดตามรว่ มกับโรงเรียนหลัก จงึ วเิ คราะห์ขอ้ มลู
การติดตาม ตรวจสอบ และประเมนิ ผลการบรหิ ารจัดการศึกษาตามภาระงานของโรงเรยี น 4 ดา้ น
จํานวน 85 โรง โดยโรงเรียนสาขาใช้ผลการติดตามของโรงเรยี นหลัก คอื ด้านวชิ าการ ดา้ นงบประมาณ
ด้านการบริหารงานบุคคล และด้านการบริหารทัว่ ไป โดยใช้เกณฑก์ ารใหค้ ะแนนรายดา้ นดังน้ี

ระดับคณุ ภาพดเี ย่ียม ได้ 5 คะแนน
ระดับคุณภาพดีมาก ได้ 4 คะแนน
ระดบั คุณภาพดี ได้ 3 คะแนน
ระดับคุณภาพพอใช้ ได้ 2 คะแนน
ระดับคณุ ภาพปรบั ปรุง ได้ 1 คะแนน

สรุประดบั คุณภาพการปฏิบัตโิ ดยการใหค้ า่ เฉลีย่ ดงั น้ี
4.51 – 5.00 หมายถงึ ผลการปฏบิ ัติอยรู่ ะดบั 5 ดเี ยีย่ ม
3.51 – 4.50 หมายถึง ผลการปฏิบตั ิอยรู่ ะดับ 4 ดีมาก
2.51 – 3.50 หมายถึง ผลการปฏบิ ตั อิ ย่รู ะดับ 3 ดี
1.51 – 2.50 หมายถงึ ผลการปฏิบัติอยูร่ ะดับ 2 พอใช้
1.00 – 1.50 หมายถงึ ผลการปฏบิ ัติอยู่ระดับ 1 ปรับปรุง

ผลการวิเคราะหข์ ้อมลู แสดงดงั ตารางตอ่ ไปนี้

ตารางท่ี 1 แสดงคะแนน คา่ รอ้ ยละ และระดบั คุณภาพการประเมินผลการบ

ที่ โรงเรยี น ดา้ น งบ
วิชาการ
1 พชิ ยั วทิ ยา (คะแนน)
2 บ้านโทกหัวช้าง
3 วดั หลวงวิทยา 4
4 วดั พระเจ้านงั่ แท่น 4
5 อนุบาลลําปาง (เขลางค์รตั น์อนุสรณ์) 4
6 ธงชัยวิทยา 4
7 บ้านปงสนกุ
8 อนุบาลเมอื งลําปาง (ธงชัยศกึ ษา) 5
9 นคิ มสร้างตนเองกิว่ ลม 3 4
10 นคิ มสรา้ งตนเองกวิ่ ลม 1 4
11 บา้ นทุง่ ฝาย 4
12 บ้านจาํ คา่ 4

4
4
3

31

บรหิ ารจดั การศกึ ษาตามภาระงานของโรงเรียน 4 ดา้ น รายโรงเรียน

ดา้ น ดา้ นการบรหิ าร ดา้ นการบริหาร คา่ เฉล่ยี ระดับคุณภาพ
บประมาณ งานบุคคล ทั่วไป
(คะแนน) (คะแนน) (คะแนน) 3.75 ดมี าก
4 4 3.25 ดี
3 3.50 ดี
3 3 3 3.25 ดี
3 3 4 4.50 ดีมาก
3 3 4.25 ดมี าก
4 3 3.75 ดีมาก
4 4 5 3.25 ดี
4 4 5 3.25 ดี
4 3 3 3.25 ดี
3 3 3 3.25 ดี
3 3 3 3.00 ดี
3 3
3 3 3
3 3
3

ท่ี โรงเรยี น ดา้ น งบ
วชิ าการ
13 วัดเสดจ็ (คะแนน)
14 บา้ นหมากหัววงั
15 บ้านทรายมูล 4
16 ชุมชนบา้ นทราย 4
17 บ้านบุญนาค 3
18 สบมายสามัคคีวทิ ยา 3
19 บา้ นหัวทงุ่
20 บา้ นแม่อาง 3
21 วัดศรปี รดี านุเคราะห์ 4
22 วัดคา่ กลาง 3
23 แม่กง๋ วทิ ยา 3
24 ทุ่งฝางวทิ ยา 4
25 บ้านทุง่ กล้วย 3
26 บ้านแมเ่ ฟอื ง 5
4
5
4

32

ดา้ น ด้านการบริหาร ด้านการบริหาร ค่าเฉลย่ี ระดบั คุณภาพ
บประมาณ งานบุคคล ทั่วไป
(คะแนน) (คะแนน) (คะแนน) 4.25 ดีมาก
4 5 3.75 ดมี าก
4 4 4 3.00 ดี
3 3 3 3.00 ดี
3 3 3 3.50 ดีมาก
3 4 4 4.50 ดีเยี่ยม
4 5 3.50 ดมี าก
3 3 4 3.75 ดีมาก
5 4 4 4.75 ดเี ยี่ยม
4 5 5 3.25 ดี
4 3 4 4.25 ดมี าก
5 4 3.75 ดมี าก
3 3 4 4.00 ดีมาก
4 4 4 3.75 ดมี าก
4 4 3
4 3
4

ที่ โรงเรยี น ดา้ น งบ
วิชาการ
27 วดั ทุ่งโจ้ (คะแนน)
28 วัดนา้ํ โท้ง
29 วดั บา้ นสกั 4
30 วัดบา้ นฮ่อง 5
31 บา้ นสบคอ่ ม 4
32 บา้ นปาุ ตนั กุมเมอื ง 4
33 ชมุ ชนบ้านฟอุ นวทิ ยา 4
34 บา้ นศรหี มวดเกลา้ 4
35 บ้านกาศเมฆ 4
36 ผาแดงวทิ ยา 4
37 บา้ นออ้ น 4
38 บา้ นขอ่ ยมิตรภาพที่ 110 และสาขาบา้ นแม่งาว
39 บา้ นแมง่ าวใต้ และสาขาบ้านแม่คาํ หลา้ 5
40 บ่อสเี่ หล่ียมวิทยา 5
4
4

5

33

ดา้ น ด้านการบริหาร ดา้ นการบรหิ าร ค่าเฉลยี่ ระดับคณุ ภาพ
บประมาณ งานบคุ คล ทัว่ ไป
(คะแนน) (คะแนน) (คะแนน) 3.75 ดมี าก
4 4 4.75 ดีเยี่ยม
3 4 5 3.75 ดมี าก
5 3 4 3.75 ดีมาก
4 4 4 4.75 ดเี ยี่ยม
3 5 5 3.50 ดี
5 4 3 3.50 ดี
3 4 3 3.50 ดี
3 3 4 3.75 ดมี าก
3 4 4 3.75 ดีมาก
3 3 4 4.50 ดีมาก
5 4 4.00 ดมี าก
3 5 4 4.00 ดีมาก
4 4 4 3.75 ดีมาก
3 3 4
4

3

ที่ โรงเรยี น ดา้ น งบ
วิชาการ
41 แม่แปูนวิทยา (คะแนน)
42 แมฮ่ า่ งวิทยา
43 บ้านห้วยอูน 4
44 ไทยรฐั วิทยา 85 (บ้านหว้ ยทาก) 4
45 บา้ นบอ่ ห้อ 4
46 อนุบาลงาว (ภาณุนยิ ม) 4
47 ชมุ ชนบ้านแหง 5
48 บา้ นหลวงเหนือ (วิทติ ตานุกูล) 5
49 บา้ นหวด 4
50 บ้านแมต่ ีบ 4
51 บา้ นสบพลงึ
52 บา้ นใหม่ 4
53 บา้ นหลวงใต้ 4
54 บา้ นทุง่ 4
5
3
2

34

ดา้ น ด้านการบริหาร ดา้ นการบริหาร คา่ เฉลี่ย ระดบั คณุ ภาพ
บประมาณ งานบุคคล ทัว่ ไป
(คะแนน) (คะแนน) (คะแนน) 4.00 ดมี าก
4 4 3.50 ดี
4 2 4 4.25 ดมี าก
4 5 4 4.25 ดีมาก
4 4 5 5.00 ดเี ยีย่ ม
4 5 5 5.00 ดีเย่ียม
5 5 5 3.50 ดี
5 4 3 4.00 ดมี าก
3 4 4 3.50 ดี
4 4 3 3.75 ดีมาก
4 3 3.75 ดมี าก
3 5 3 4.00 ดีมาก
4 4 3 3.75 ดมี าก
3 4 4 3.50 ดี
4 4 4
4
4

ท่ี โรงเรียน ดา้ น งบ
วิชาการ
55 โรงเรียนบ้านสนั ทราย (คะแนน)
56 โรงเรยี นบ้านสัน
57 โรงเรยี นปงยางคก (ทิพย์ช้างอนสุ รณ์) 4
58 โรงเรยี นบ้านยางอ้อย 3
59 โรงเรยี นบ้านแม่ตาลนอ้ ย 4
60 อนบุ าลหา้ งฉตั ร 3
61 บา้ นปันง้าว 3
62 บ้านทุ่งหก
63 ชุมชนบา้ นแม่ฮาว 4
64 บ้านหวั ทงุ่ 4
65 บ้านโปุงขวาก 3
66 บ้านเหลา่ 2
67 ชมุ ชนบ้านสนั กาํ แพง
68 เมืองยาววทิ ยา 3
3
3
3
4

35

ดา้ น ด้านการบริหาร ด้านการบริหาร คา่ เฉลี่ย ระดบั คณุ ภาพ
บประมาณ งานบคุ คล ทว่ั ไป
(คะแนน) (คะแนน) (คะแนน) 3.50 ดี
3 3 3.75 ดมี าก
4 4 4 3.75 ดีมาก
4 4 3 3.25 ดี
4 3 3 3.75 ดมี าก
4 4 4 4.00 ดีมาก
4 4 4 3.75 ดีมาก
4 4 2.75 ดี
4 3 3 1.75 พอใช้
3 2 1 3.00 ดี
2 3 3 4.00 ดมี าก
2 5 5 3.00 ดี
3 3 4.00 ดมี าก
3 4 4 4.00 ดีมาก
3 4 4
3
5
4

ที่ โรงเรยี น ดา้ น งบ
วิชาการ
69 บา้ นจําปยุ (คะแนน)
70 วัดทา่ สี
71 วดั หวั ฝาย 4
72 บ้านแมส่ ้านและสาขาบา้ นกลาง 4
73 อนุบาลแมเ่ มาะ (ชุมชน 1) 4
74 วดั บ้านแขม 4
75 สบเมาะวทิ ยา 5
76 สบปูาดวิทยา
77 บา้ นสบเติน๋ 4
78 บ้านใหมร่ ตั นโกสินทร์ 4
79 บ้านนาสัก 5
80 บ้านนาแช่ 4
81 กอรวกพทิ ยาสรรค์ 4
82 บ้านทาน 3
4
5
5

36

ดา้ น ด้านการบรหิ าร ดา้ นการบริหาร ค่าเฉล่ยี ระดบั คณุ ภาพ
บประมาณ งานบคุ คล ทั่วไป
(คะแนน) (คะแนน) (คะแนน) 4.00 ดีมาก
4 4 3.75 ดมี าก
4 4 4 3.00 ดี
3 3 3 3.75 ดมี าก
2 4 4 4.50 ดีมาก
3 4 5 3.25 ดี
4 3 3 4.00 ดมี าก
5 4 4.25 ดมี าก
3 4 5 3.00 ดี
3 3 3 3.75 ดีมาก
3 4 3 3.25 ดี
2 4 3 4.00 ดมี าก
4 4 4 4.50 ดมี าก
3 4 4 4.50 ดีมาก
4 5 4
5
4

ท่ี โรงเรียน ดา้ น งบ
วิชาการ
83 บ้านวงั ตม (คะแนน)
84 บา้ นแมจ่ าง
85 วัดสบจาง 2

4

4

จากตารางท่ี 1 สรปุ ผลการตดิ ตาม ตรวจสอบ และประเมนิ ผลการบร
รวมอยใู่ นระดับพอใช้ – ดเี ยย่ี ม ไมม่ ีโรงเรยี นอยใู่ นระดับปรบั ปรุง

37

ดา้ น ดา้ นการบริหาร ดา้ นการบรหิ าร คา่ เฉลยี่ ระดบั คณุ ภาพ
บประมาณ งานบุคคล ท่วั ไป
(คะแนน) (คะแนน) (คะแนน) 2.50 พอใช้
3.25 ดี
3 3 2 3.75 ดมี าก

3 3 3

3 4 4

ริหารจดั การศึกษาตามภาระงานของโรงเรียน 4 ดา้ น โรงเรยี นมีผลการประเมินโดย

ตารางที่ 2 แสดงคา่ รอ้ ยละระดับคุณภาพการบรหิ ารจัดการศกึ ษาตามภาระง

รายการประเมนิ ผลก

1. ดา้ นวชิ าการ ปรบั ปรงุ รอ้ ยละ พอใช้ ร้อยละ ด
2. ดา้ นงบประมาณ (โรง) (โรง) (โร
3. ดา้ นบรหิ ารงานบคุ คล 0 0 3 3.53 17
4. ด้านบริหารท่วั ไป 0 0 4 4.71 39
ผลการประเมนิ โดยรวม 0 0 2 2.35 27
1 1.18 1 1.18 31
0 0 2 2.35 28

จากตารางที่ 2 ผลการตดิ ตาม ตรวจสอบ และประเมนิ ผลการบริห
ดา้ นงบประมาณ ดา้ นการบรหิ ารงานบุคคล และด้านการบรหิ ารทั่วไป ผลการ
คิดเป็นร้อยละ 97.65 เม่อื พจิ ารณาตามระดบั คณุ ภาพ โรงเรียนมผี ลการประเ
ดี จาํ นวน 28 โรง คดิ เปน็ ร้อยละ 32.94 และระดับดเี ยยี่ ม จาํ นวน 6 โรง คิด
รอ้ ยละ 2.35

ดา้ นวชิ าการ พบวา่ โรงเรียนมีผลประเมินอยู่ในระดบั ดขี ึน้ ไป จาํ นว
การประเมินระดบั ดมี าก มากทสี่ ุดจาํ นวน 51 โรง คิดเป็นร้อยละ 60 รองลงม
คดิ เปน็ รอ้ ยละ 16.47 และมีผลการประเมนิ ระดบั พอใช้นอ้ ยทส่ี ดุ จํานวน 3 โ