POLİQON Jurnalı ADEX-2016 Xüsusi Buraxılış

ADEX–2016 3 Azərbaycan Respublikasının Müdafiə Sənayesi Nazirliyi yarandığı gündən bu günə qədər olan fəaliyyəti dövründə beynəlxalq müstəvidə bir sıra sərgi və tədbirlərin iştirakçısı olmuş, o cümlədən regionda ilk dəfə olaraq beynəlxalq müdafiə sərgisinin keçirilməsinin təşəbbüskarı və təşkilatçısı kimi də çıxış etmişdir. Mövcud ənənə və uğurlu nəticənin davamı olaraq Nazirlik Bakı şəhərində keçirilən ADEX–2016 2‐ci Beynəlxalq Müdafiə Sərgisinin də təşkilatçısıdır. Sərgiyə Bakı şəhərinin ev sahibliyi etməsi tədbirin həm regional, həm də qlobal müstəvidə əhəmiyyətini xüsusilə artırmışdır. Bildiyiniz kimi, ADEX–2016 2‐ci Beynəlxalq Müdafiə Sərgisində dünyanın bir sıra qabaqcıl dövlətlərindən nüfuzlu şirkət, təşkilat, qurum və nümayəndə heyətləri iştirak etməkdədirlər. Әminəm ki, bu tədbir Müdafiə Sənayesi Nazirliyi ilə yanaşı, bütün iştirakçı tərəflər üçün də faydalı olmaqla dünyada sülh və təhlükəsizliyin təmin edilməsinə, o cümlədən uğurlu əməkdaşlıq əlaqələrinin inkişafına öz töhfəsini verəcəkdir. Sonda fürsətdən istifadə edərək, Azərbaycanla müdafiə sənayesi sahəsində faydalı əməkdaşlıq edən bütün dost və tərəfdaş dövlətlərə öz minnətdarlığımı bildirir, ölkəmizin paytaxtı Bakı şəhərinə “xoş gəlmisiniz” deyirəm. Ümid edirəm ki, sərgi zamanı aparılacaq danışıqlar və keçiriləcək görüşlər hərbi‐texniki sahədə əməkdaşlığın inkişafına öz müsbət təsirini göstərəcəkdir. Dərin hörmətlə, Yavər Camalov Azərbaycan Respublikasının Müdafiə Sənayesi naziri

ADEX–2016 3 Azərbaycan Respublikasının Müdafiə Sənayesi Nazirliyi yarandığı gündən bu günə qədər olan fəaliyyəti dövründə beynəlxalq müstəvidə bir sıra sərgi və tədbirlərin iştirakçısı olmuş, o cümlədən regionda ilk dəfə olaraq beynəlxalq müdafiə sərgisinin keçirilməsinin təşəbbüskarı və təşkilatçısı kimi də çıxış etmişdir. Mövcud ənənə və uğurlu nəticənin davamı olaraq Nazirlik Bakı şəhərində keçirilən ADEX–2016 2‐ci Beynəlxalq Müdafiə Sərgisinin də təşkilatçısıdır. Sərgiyə Bakı şəhərinin ev sahibliyi etməsi tədbirin həm regional, həm də qlobal müstəvidə əhəmiyyətini xüsusilə artırmışdır. Bildiyiniz kimi, ADEX–2016 2‐ci Beynəlxalq Müdafiə Sərgisində dünyanın bir sıra qabaqcıl dövlətlərindən nüfuzlu şirkət, təşkilat, qurum və nümayəndə heyətləri iştirak etməkdədirlər. Әminəm ki, bu tədbir Müdafiə Sənayesi Nazirliyi ilə yanaşı, bütün iştirakçı tərəflər üçün də faydalı olmaqla dünyada sülh və təhlükəsizliyin təmin edilməsinə, o cümlədən uğurlu əməkdaşlıq əlaqələrinin inkişafına öz töhfəsini verəcəkdir. Sonda fürsətdən istifadə edərək, Azərbaycanla müdafiə sənayesi sahəsində faydalı əməkdaşlıq edən bütün dost və tərəfdaş dövlətlərə öz minnətdarlığımı bildirir, ölkəmizin paytaxtı Bakı şəhərinə “xoş gəlmisiniz” deyirəm. Ümid edirəm ki, sərgi zamanı aparılacaq danışıqlar və keçiriləcək görüşlər hərbi‐texniki sahədə əməkdaşlığın inkişafına öz müsbət təsirini göstərəcəkdir. Dərin hörmətlə, Yavər Camalov Azərbaycan Respublikasının Müdafiə Sənayesi naziri

4 AZERI DEFENCE Since its establishment the Ministry of Defence Industry was the participant of exhibitions and events in international sphere, as well as the initiator and organizer of international defense exhibition that was held for the first time in the region. As a continuation of the current tradition and successful outcome, the Ministry is the organizer of ADEX–2016 2nd International Defense Exhibition too. Like‐ wise, hosting of Baku to the exhibition has increased the importance of event in regional and global level. As you know, the leading states of the world are presented in ADEX–2016 2nd International De‐ fense Exhibition by reputable companies, organizations, institutions and delegations. I am confident that this event will contribute to the maintenance of international peace and security and the extension of development of beneficial cooperation not only for the Ministry of Defense Industry, but also for all the participant parties. In conclusion, I would like to take this oppurtunity and express gratitude to all friendly partner countries for mutually advantageous cooperation with Azerbaijan in the field of defence industry and saying “Welcome” to Baku – the capital of our country. I hope that the meetings and negotiations that will be held during the exhibition will show its positive impact to the development of military‐tech‐ nical cooperation. Sincerely yours, Yavar Jamalov Minister of Defence Industry of Azerbaijan Republic

ADEX–2016 5 Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Ali Baş Komandan cənab İlham Әliyevin dəfələrlə vurğuladığı kimi, ordu quru cu lu ‐ ğu bizim üçün ən başlıca və prioritet məsələdir. Məhz bu səbəb ‐ dən Silahlı Qüvvələrdə bütün istiqamətlərdə aparılan islahatlar ölkə başçısının birbaşa rəhbərliyi və tapşırığına əsasən həyata keçirilir. Bir neçə il əvvəl başlanan bu proses dünyanın aparıcı silah is ‐ teh salçılarının elmin son nailiyyətlərini nəzərə almaqla, eləcə də yeni texnologiya və idarəçilik elementlərinin tətbiqi ilə hazır la ‐ dıqları yüksək dəqiqlikli və dağıdıcı qüvvəyə malik döyüş tex ni ‐ kası, silah‐sursat, digər hərbi vasitələrin Silahlı Qüvvə lə ri mizin təchizatına daxil edilməsi ilə davam edir. Eyni zamanda hərbi mütəxəssislərimiz dünyada baş verən silahlı münaqişələrdə isti‐ fadə olunan müxtəlif təyinatlı döyüş vasitələrinin xüsusiyyətlərini təhlil edir və yerli şəraitə uyğun olaraq onların tətbiq edilməsi imkanlarını dərindən öyrənirlər. Hazırda bu sahədə fəaliy yət lə ‐ rimiz davam edir və son illərin təcrübəsi bir daha göstərdi ki, müəy yən olunmuş bu üsul öz bəhrəsini verməkdədir. Әminliklə bildirmək istərdim ki, artıq Ordumuzun silahlan ma ‐ sın da yüksək texnologiyaların tətbiqi ilə hazırlanmış ən müasir, dəqiq, geniş ərazidə məhvetmə qabiliyyətinə malik silah‐sursat və döyüş texnikası vardır və bu proses davamlı surətdə, mərhələlərlə həyata keçirilir. İslahatların kompleks şəkildə icrası Silahlı Qüvvələrimizə apa ‐ rıcı dövlətlərin orduları səviyyəsinədək yüksəlməyə imkan ve rir. Ölkə rəhbərliyinin həyata keçirdiyi iqtisadi islahatlar Azər bay ca ‐ nın bütün sahələrdə inkişafına təkan verdiyi kimi, hərbi xərclərin də sürətlə yüksəlməsinə və qısa müddətdə hərbi büd cə mizin 20 də fə dən çox artmasına səbəb olub. Silahlı Qüvvələrimizin əsaslı surətdə gücləndirilməsi, əsasən də müdafiənin ön xəttində yerləşən bölmələrin yeni silahlar, döyüş texnikaları ilə təchiz olunması istiqamətində işlər yüksələn templə davam edir. Biz zirehli texnikaların, aviasiya vasitələrinin, yüksək döyüş imkanlarına malik digər texnikaların keyfiyyət baxımından əsaslı təmirini və modernizasiyasını daim yerinə yeti ‐ rir, müəyyən olunmuş inkişaf proqramlarını həyata keçiririk. Eyni zamanda hərbi qulluqçuların sırf döyüş hazırlığı ilə məş ‐ ğul olmaları üçün dövlətimiz tərəfindən hər bir şərait yaradılıb. İslahatlar döyüş hazırlığını, hərbi təhsili, tərbiyəvi işi, şəxsi heyətin sosial‐məişət və digər sahələrini də əhatə edir. Sosial‐məişət bazasının möhkəmləndirilməsi, digər təminat sahələrindəki yeniliklər şəxsi heyətin sağlamlığına müsbət təsir göstərdiyindən sosial mənşəli xəstəliklərin sayı kəskin surətdə azalıb. Hərbi qulluqçuların peşə hazırlığına, fiziki və sağlamlıq vəziyyətlərinə göstərilən bu diqqət müasir silahlardan səmərəli istifadə imkanlarını da genişləndirir. Silahlı Qüvvələrin inkişafını müəyyən edən əsas amillərdən biri də şəxsi heyətin 70 faizinin müqavilə əsasında xidmət edən hər bi qulluqçularla komplektləşdirilməsidir. Әsas döyüş təmi na ‐ tını müəyyən edən vəzifələrə ixtisaslı mütəxəssislərin və peşəkar hər bi qulluqçuların qəbul edilməsi Ordumuzun döyüş hazır lı ğı ‐ nın yüksəlməsinə müsbət təsir göstərib. Şəxsi heyətin təsərrüfat işlərindən azad olunması, yardımçı təminat sahələrinə iyirmi min nəfərədək mülki işçinin qəbul edilməsi də döyüş hazırlığının optimallaşdırılması istiqamətində atılan ən vacib addımlardandır. Ali Baş Komandanın diqqət və qayğısı nəticəsində hərbi qul ‐ luq çular son illərdə mindən çox xidməti və daimi mənzillə təmin olunub. Qısa müddətdə, xüsusən cəbhəboyu zonada 20‐dən artıq yeni hərbi şəhərcik inşa edilib, xeyli sayda zabit, gizir və əsgər ya ‐ taqxanaları, yeməkxanalar, digər xidməti və inzibati binalar təmir edilib və ya bərpa olunaraq şəxsi heyətin istifadəsinə verilib. Bun ‐ dan əlavə zabit ailələri üçün müasir standartlara cavab verən tam mebel və digər avadanlıqla təmin edilmiş yaşayış kompleksləri tikilərək hərbi qulluqçular və onların ailə üzvlərinin səmərəli istirahəti üçün lazımi şərait yaradılıb. Bu gün biz tam əminliklə deyə bilərik ki, ən müasir silah‐sursat və döyüş vasitələri ilə təchiz edilmiş, yüksək vətənpərvərlik ru hu na malik, mənəvi‐psixoloji cəhətdən hazırlıqlı Azərbaycan Si lahlı Qüv vələri Ali Baş Komandan cənab İlham Әliyevin hər bir əmrini dər hal və yüksək peşəkarlıqla yerinə yetirməyə hazırdır və qadir dir. Azərbaycanın hərbi sənaye imkanlarına gəlincə onu bildirmək is tərdim ki, artıq ölkəmiz güclü hərbi potensiala və bu sahədə ge niş imkanlara malikdir. Hərbi zavodlarımızda mindən artıq çeşid də müdafiə təyinatlı məhsullar istehsal edilir. Belə ki, Azər baycanın hərbi sənayesində bütün növ patronlar, tapançalar, avtomatlar, pu lemyotlar, qumbaraatanlar, minaatanlar, aviasiya bombaları, zi rehli maşınlar, snayper tüfəngləri, pilotsuz uçuş aparatları isteh ‐ sal olunur. Sözsüz ki, artıq ikinci dəfə Azərbaycanda ADEX beynəlxalq mü da fiə sərgisinin təşkili də beynəlxalq hərbi əməkdaşlıq sa hə ‐ sində qazandığımız uğurlar sırasındadır. Məhz Azərbaycanın müdafiə sənayesi sahəsində uğurları və bu istiqamətdə dünyanın nüfuzlu qu rumlarının ölkəmiz ilə əməkdaşlığa olan marağı nəzərə alınaraq bu mötəbər sərginin ikinci dəfə Azərbaycanda təşkili barədə qərar qəbul edilib. Ümid edirik ki, bu sərgi ölkəmizin hərbi potensialının nüma ‐ yişi, biliklərin, təcrübələrin mübadiləsi və təhlükəsizlik məsələləri ‐ nin mü zakirəsi üçün ideal meydana çevrilməklə yanaşı, mövcud hər bi‐texniki əməkdaşlığı möhkəmləndirmək və geniş perspektiv ‐ lər əldə etmək imkanı qazandıracaq, yeni təşəbbüslərin yaran ma ‐ sı na töh fə verəcəkdir. Bu sərgi bütöv bir hərb sənayesi dünyası üçün böyük görüş meydanıdır. Məhz bunun üçün hamını dünya hərb istehsalının yeni nümunələri ilə yaxından tanış olmağa dəvət edirik. Sərgi təşkilatçılarına, iştirakçılara qarşıya qoyulan hədəflərə çatmağı arzu edir, uğurlar qazanmağı diləyirəm! ADEX–2016 SƏRGİSİ AZƏRBAYCANIN HƏRBİ POTENSİALININ NÜMAYİŞİ OLACAQ Zakir HӘSӘNOV Müdafiə naziri, general‐polkovnik “Silahlı Qüvvələrdə həyata keçirilən islahatlar Ali Baş Komandanın birbaşa rəhbərliyi və tapşırığına əsasən davam edir”

6 AZERI DEFENCE As the President of Azerbaijan, Supreme Commander Ilham Aliyev has repeatedly emphasized that the continued deve lop ment and improvement of the Armed Forces is the main concern and priority for the Republic of Azerbaijan. Consequently, the reforms in the Armed Forces in all areas are carried out under the direct supervision and instructions of the head of state. This process which started a few years ago continues with the inclusion of combat equipment, weapons and ammunition, other military means with high‐precision and destructive power manufactured by the world’s leading arms manufacturers incorporating the latest achievements of science, as well as the application of new technology and management elements to the cadre of items being supplied to the Armed Forces. At the same time, our military experts analyze various types of warfare means used in armed conflicts around the world and scrutinise the possibility of introducing them to our Armed Forces based on local conditions. We continue our efforts and activities in this field and the experience of recent years has demonstrated once again that this method yields positive results. I would like to confidently state that the most modern, precise weapons and ammunition and military equipment capable of widespread destruction produced with the application of high technology exists in the armoury of our Army and that this staged process of continuous improvement is ongoing. The comprehensive implementation of these reforms will eventually allow our Armed Forces to rise to the level of the armies of the world’s superpowers. The economic reforms carried out by the country’s leadership has given impetus to our country’s development in all areas, and has enabled the rapid increase in military spending, which has seen the military budget increase more than 20 times in a remarkably short period of time. Substantially strengthening the Armed Forces by providing front line troops with new weaponry and combat equipment continues at an accelerated and ever‐increasing rate. We continuously overhaul, renovate and modernize the armoured carriers, aircraft and other vehicles with high combat capabilities through the implementation of defined development programs. Furthermore, in order to provide for the military personnel engaged in combat training several reforms were implemented by the state. The reforms cover combat readiness, military training, educational work, social welfare and other areas of personnel activity. In addition to strengthening social welfare, innovations in other areas of security have had a positive impact on the health of the troops, and the frequency of diseases with social origin has dropped sharply. This attention to the professional training of military personnel and the physical and health status of individuals enhances their ability to more efficiently use the modern weapons provided. One of the key factors in the development of the Armed Forces is that 70 percent of the personnel recruited for military service serve on a contractual basis. The adoption of professional military servants to these posts, which determines the main combat supply from among qualified and professional specialists, has improved the combat readiness of our Army. The release of personnel from economic affairs and the adoption of twenty thousand civilian workers in the fields of subsidiary supply is one of the most important steps taken to improve combat readiness. Military personnel have also been provided with more than one thousand service and permanent housing units in the last few years due to the attention and care of the Supreme Commander. In a short time, especially in frontline regions, more than 20 new military towns were built and a large number of dormitories, canteens, and other service and administrative buildings for officers, warrant officers and soldiers have been repaired or restored and returned to service. Moreover residential complexes fully equipped with furniture and other appliances meeting modern standards were built for the officer’s families, and other necessary conditions were created to ensure effective rest for military personnel and their families. Today we can fully and confidently state that the Armed Forces of the Republic of Azerbaijan are equipped with the most modern weaponry, ammunition and combat vehicles, possessing a high degree of patriotism, morally and psychologically prepared and ready to fulfil Supreme Commander Ilham Aliyev’s every command promptly and professionally. As for the opportunities of Azerbaijan’s military industry, I would like to say that the country already has a strong military potential and numerous opportunities. More than a thousand different defence products are manufactured in our military plants. All types of cartridges, pistols, rifles, machine guns, grenade launchers, mortars, bombs, armoured combat vehicles, sniper rifles, and drones are produced by the military industry of Azerbaijan. Of course, the organization of the ADEX International Defence Exhibition for the second time in Azerbaijan is one of our successes achieved in the field of international military cooperation. The successes of Azerbaijan in the defence industry and the willingness of the world’s leading military institutions to cooperate with our country in this field has been taken into account while deciding to organize of this prestigious event in Azerbaijan for the second time. We hope that this exhibition will be an ideal platform for the demonstration of our country’s military capabilities, the exchange of knowledge and experience and the discussion of security issues, as well as allowing us to strengthen the existing military‐technical cooperation and to afford a wide range of perspectives which will contribute to the creation of new initiatives. This exhibition is a meeting place for all the world’s military industries. Accordingly, we invite everyone to familiarize themselves with the world’s newest samples of warfare technology. I am confident the exhibition’s organisers and participants will attain the targets they have set for themselves, and I wish them every success. ADEX–2016 TO SHOWCASE THE MILITARY POWER OF AZERBAIJAN Zakir Hasanov Defence Minister, Colonel‐General “The reforms implemented in the Armed Forces continue under the direct leadership and on the instructions of the Supreme Commander”

ADEX–2016 7 Bakıda keçiriləcək ADEX‐2016 ikinci beynəlxalq müdafiə sərgisi dünya müdafiə sənayesi üçün mühüm platformaya çevrilir. İnanıram ki, ADEX‐2016 təkcə müdafiə sənayesinin oyunçuları arasında əlaqələrin gücləndirilməsi üçün əla imkanları yaratmır, həmçinin ölkələr arasında əlaqələrə yeni perspektivlər və dəyər əlavə edir. Türkiyə birinci ADEX sərgisindən sonra bu il keçirilən növbəti sərgidə 27 müdafiə şirkəti və müdafiə qurumları ilə iştirak edir. Türkiyənin havada, quruda, dənizdə olan müdafiə imkanları, həmçinin raketlər, silah sistemləri, müdafiə elektronikası və hərbi geyimlər sərgidə ən böyük pavilyonlardan biri olan Türkiyə milli pavilyonunda təqdim olu nacaq. Türkiyə müdafiə sənayesi əsas təşkilatlar, çox sayda altsistem istehsalçıları, kiçik və orta sahibkarlıq subyektləri, yüksək texnologiyalar sahəsində çalışan araşdırma və tədqiqat müəssisələri, araşdırma institutları və universitetləri sayəsində yüksək bacarıqlara malik bir cəmiyyətə çevrilib. Beləliklə, qürurla deyə bilərik ki, biz daha çox şeyləri əldə etmək üçün daim böyüyən və ambisiyalı bir müdafiə sektoruyuq. Bu gün Türkiyə müdafiə sek‐ toru həm regionda, həm də dünya üzrə güclü bir oyunçudur. Güclü müdafiə imkanları ilə birlikdə, Türkiyə bütün müttəfiq ölkələri ilə müdafiə sənayesində həm ikitərəfli, həm də çoxtərəfli layihələrdə əməkdaşlığa açıqdır. Bununla da Azərbaycan qardaşımız olaraq, müdafiə sənayesində də bizim ən mühüm tərəfdaşlarımızdan biridir. Türkiyə Azərbaycanla istənilən səviyyədə və platformada açıq şəkildə birgə inkişaf layihələri, araşdırma və tədqiqat fəaliyyətləri, eləcə də birgə müəssisələr şəklində əməkdaşlıq etməyə hazırdır. İki qardaş ölkənin müdafiə sənayesi sektorunda əməkdaşlığı ölkələrimiz arasında həmrəylimizin gücləndirilməsinə imkan yaradacaq. Bu imkandan istifadə edərək, ümid edirəm ki, ADEX‐2016 sərgisi iştirakçı ölkələrin milli imkanlarının nümayiş etdirilməsi və regionda təhlükəsizliyin təmin olunması sahəsində əməkdaşlığın genişləndirilməsi baxımından uğurlu bir hekayəyə çevriləcək. Prof. Dr. İsmail DӘMİR Türkiyə Respublikası Müdafiə Sənayesi Katibi MÜDAFİƏ SƏNAYESİNDƏ ƏMƏKDAŞLIQ TÜRKİYƏ VƏ AZƏRBAYCAN ARASINDA HƏMRƏYLİYİN GÜCLƏNDİRİLMƏSİNƏ İMKAN YARADACAQ

8 AZERI DEFENCE 2nd ADEX 2016 Defence Industry Exhibition, to be held in Baku, is becoming a significant platform for global defence industry. I believe, ADEX 2016 not only creates excellent opportunities to enhance the relations among the stakeholders in the area of defense industry, but also adds new perspectives and value to the relations among the countries. Turkey again participates the exhibition with 27 defence companies and establishments after the first ADEX. Turkish defence capabilities in land, air and naval platforms as well as in rockets‐ammunitions, weapon systems, defence electronics and military textile will be displayed in Turkish National Pavilion, one of the largest participations in the exhibition. Turkish defence industry has become a highly capable community composed of large scale main contractors, many sub‐system manufacturers, SME’s, R & D facilities which are involved in high‐tech areas, research institutes and universities. Thus, we can proudly say that we have a constantly growing and ambitious defence sector that looks ahead to achieve more. Today, the Turkish defence sector is a strong actor both in the region and around the world. Together with stronger defence capabilities, Turkey is open to collaborations with all ally countries in both bilateral and multilateral defence industry projects. In this regard, Azerbaijan as our brother country is one of the most important partner in defence industry. Turkey is ready to cooperate with Azerbaijan by means of joint development projects, R&D activities and joint ventures in full opennes every level and platform. Defence industry cooperation between two brother nations will contribute to strengthen solidarity between our countries. Taking this opportunity, I hope that ADEX 2016 will be a success story in terms of exhibiting national capabilities of participating countries and furthering security cooperation in the region. Prof. Dr. İsmail DEMİR Undersecretary for Defence İndustries of the Turkish Republic COLLABORATION IN DEFENCE INDUSTRY WILL CREATE POSSIBILITIES FOR STRENGTHENING COOPERATION BETWEEN AZERBAIJAN AND TURKEY

www.paramountgroup.com MBOMBE 6 THE AZERI ARMED FORCES NEVER COMPROMISE. NEITHER DO WE. Paramount Group is proud of strengthening its long-term strategic partnership with the Government of Azerbaijan by presenting it with the Mbombe 6. This is one of the most advanced infantry fighting vehicles in the world, making it the optimal choice of the Azeri Armed Forces. The Mbombe 6 is custom designed for production in Azerbaijan, ensuring it exceeds the tough requirements of the armed forces and the challenging environments in which they operate. Mbombe 6, the first choice for protection, mobility and fire power.

10 AZERI DEFENCE Türkiyə və Azərbaycan bir millət, iki dövlət anlayışı ilə hərəkət edən, ortaq bir tarix və mədəniyyəti paylaşan iki qardaş ölkədir. Bu duyğuların işığında qardaş ölkə Azərbaycanda düzənlənən ADEX–2016 ikinci beynəlxalq müdafiə sərgisində geniş qatılımla iştirak etmənin önəmli olduğunu dəyərləndirməkdəyik. Türkiyə Silahlı Qüvvələrini Gücləndirmə Fondu (TSKGV) olaraq, bölgənin önəmli ölkəsi, dost və qardaş Azərbaycanın hər zaman yanında olduğumuzu açıqca ifadə etmək istərdim. Türkiyə Silahlı Qüvvələrini Gücləndirmə Fondu və Türkiyə müdafiə sənayesi sektorunda ön yerdə qərarlaşan Fond şirkətlərimiz – ASELSAN, TUSAŞ, ROKETSAN, HAVELSAN, İŞBİR və ASPİLSAN ilə ADEX–2016 sərgisində geniş bir qatılımla iştirak etməkdən şərəf duyuruq. Bu arzuyla 9–12 may 2017‐ci il tarixlərində İstanbulda TÜYAP Sərgi və Konqres Mərkəzində Milli Müdafiə Nazirliyinin himayəsi və dəstəyində, Türkiyə Silahlı Qüvvələrini Gücləndirmə Fondunun idarəsi və cavabdehliyində keçiriləcək IDEF‐2017 13‐cü Beynəlxalq Müdafiə Sənayesi Sərgisində hər zaman olduğu kimi Azərbaycan şirkətlərinin və heyətlərinin geniş qatılımla iştirakını gözlədiyimizi ifadə etmək istərdim. Türkiyə Silahlı Qüvvələrini Gücləndirmə Fondunun Baş Direktoru olaraq müdafiə sənayesi sahəsində çox daha yaxın əməkdaşlıq və böyük layihələri birlikdə həyata keçirmək diləyi ilə azərbaycanlı qardaşlarımıza sevgilərimi və xoş arzularımı çatdırıram. Orhan AKBAŞ Türkiyə Silahlı Qüvvələrini Gücləndirmə Fondunun Baş Direktoru ADEX–2016 SƏRGİSİNDƏ GENİŞ QATILIMLA İŞTİRAK ETMƏKDƏN ŞƏRƏF DUYURUQ

12 AZERI DEFENCE Türkiyə və Azərbaycan... Bir millət, iki qardaş dövlət... Türkiyə və Azərbaycan olaraq tarixi və mədəni birliyimizlə bərabər, tica rət, enerji, turizm və müdafiə sənayesi sahələrində önəmli və daha da inkişaf ediləcək əməkdaşlığa sahibik. Bu gün Türkiyə müdafiə və aviasiya sənayesi olaraq önəmli layihələrə, xüsusi məhsullara, dünya çapında böyük ortaqlıqlara və ən mühümü isə gələcəyi dizayn edə biləcək performansa sahibik. “Qlobal Ehtiyaclara da Yerli Həllər” istehsal edən Türk müdafiə və aviasiya sənayesi şirkətləri təyyarə və helikopter hissələri, zirehli maşınlar, gəmilər və sürətli katerlər, raket, mərmi və onları buraxan platformalar, yüngül silahlar və sursatlar, radiostansiyalar, komanda‐nəzarət sistemləri, simul ‐ yatorlar, sen sorlar və proqramlar kimi elektronik sistemlər, mətbəx, səhra hospitalı, geyim‐təchizat, logistik dəstək məhsulları, mühən dislik və texnologiya transferi, modernləşdirmə və modifikasiya kimi sahələrdə dünya çapında seçilir. Bu gün Türkiyə müdafiə və aviasiya sənayesi məhsulları və xidmətləri ABŞ‐dan Avropa Birliyinə, Yaxın Şərq ölkələrindən Asiya ölkələrinə, MDB coğrafiyasından Uzaq Şərq ölkələrinədək geniş bir coğrafiyada təhlükəsizliyə xidmət edir. Türkiyə üçün strateji sektor olaraq görülən müdafiə və aviasiya sənayesinin araşdırma, inkişaf, yüksək texnologiyaların tətbiqi ilə artan məhsul və xidmət çeşidləri ixracat performansımızı daha da artırır. 2011‐ci ildə 884 milyon dollar olan sektor ixracatı 2015‐ci ildə 1,656 milyard dollara çatıb. Bu ixracat həcmini davam etdirmək üçün çalışırıq. Türk müdafiə və aviasiya sənayesi olaraq ən böyük məqsədimiz Türkiyəni sektorun qlobal oyunçularından, tədarükçü lə rin dən birinə çevirməkdir. Sektorun ixracat həyata keçirən firmalarını bir yerə toplayan Müdafiə və Aviasiya Sənayesi İxracatçıları Birliyi (SSİ) bu məqsədə yetişmək üçün ciddi fəaliyyətlər yürüdür. Araşdırmaya söykənən və ixracata yönəlmiş istehsalın artması, yüksək texnologiya və nou‐hau ixracatının əsas ixrac qələmi olması ən təməl hədəfimizdir... Bu gün 450 üzvə sahib olan Birliyimiz yeni bazarlar və iş imkanlarının artması sahəsində üzvlərinə dəstək olur. Ayrıca, sek to run beynəlxalq tanıtımını həyata keçirmək üçün yaratdığımız Müdafiə və Aviasiya Tanıtım Qrupu – “Turkish Defence Alliance (TDA)” ilə tanıtım fəaliyyətlərini həyata keçiririk. Bu kontekstdə ADEX–2016 Azərbaycan Beynəlxalq Müdafiə Sərgisinə böyük önəm veririk. Sərginin Türkiyə müdafiə sənayesi ilə Azərbaycan arasında daha böyük işbirliklərinin ilk addımını təşkil edəcəyinə inanırıq. Türkiyə müdafiə sənayesi olaraq Azərbaycanla daha geniş əməkdaşlığa hazırıq. TÜRKİYƏ MÜDAFİƏ SƏNAYESİ AZƏRBAYCANLA DAHA GENİŞ ƏMƏKDAŞLIĞA HAZIRDIR Latif Aral Aliş TDA və Türkiyə Müdafiə və Aviasiya Sənayesi İxracatçıları Assosiasiyasının sədri

JSF Projesi’nde Yazılım Geliştiren, Elektronik Tasarım/Üretim Yapan Tek Türk Firması www.ayesas.com Türk Pavyonu, Stand No: 2002’de Buluşalım...

14 AZERI DEFENCE On behalf of Caspian Event Organisers (CEO), the event operators, and personally on my own behalf, we would like to sincerely congratulate you on the occasion of the opening of the major defence event in the region – the 2nd Azerbaijan International Defence Exhibition, ADEX 2016. As a result of the successful economic policy pursued by the President of the Republic of Azerbaijan, His Excellency Ilham Aliyev, our country has made significant achievements in the international arena in military‐technical cooperation and in the defence industry. The exhibition has become one of the most significant events in the region in the development of the defence industry and in terms of creating new opportunities and fostering closer military‐technical cooperation. The ADEX 2016 exhibition, which brings together more than 200 companies world and will occupy all 3 pavilions of the Baku Expo Center and outdoor aria. Official delegations from different countries and booths representing 10 nations, will be of great interest. The exhibition will create an opportunity to showcase the scientific and technical achievements of both domestic and foreign manufacturers, as well as promising new areas for development and the sharing of successful experiences. At the request of the exhibitors in 2016, the organisers extended the work of the exhibition up to 4 days. Various types of military equipment will also be displayed and demonstrated at the ADEX 2016 exhibition. The exposition will be placed in an open area of the exhibition and will combine new armament, military and special equipment samples, logistics facilities, and technology to facilitate the everyday activities of the army and the military. A comprehensive business program of seminars, presentations, numerous high‐level bilateral meetings with the heads of the field ministries, manufacturing companies and customers will be held during exhibition and demonstrates the overwhelming interest in the event. We are very proud to be part of this event, which is organised with the initiative of the Ministry of Defence Industry of the Republic of Azerbaijan and with the support of the Ministry of Defence of the Republic of Azerbaijan Republic and is vital to the country’s international prestige. We hope that the exhibition will be successful and useful both for the power structures of the country and for the companies and delegations participating in the event. We wish all the participants and guests of the event every success! Bahruz Hidayatzadeh Executive Director, Caspian Event Organisers DEAR EXHIBITORS AND VISITORS!

SPIKE FAMILY '|\úGԥVL]KԥUELUúԥUDLWԥKD]ÕUROPDOÕVÕQÕ] 6SLNHoR[IXQNVL\DOÕVLODKVLVWHPLVL]ԥUHDO]DPDQԥU]LQGԥG|\úUHDOOÕTODUÕQDFDYDE YHUPԥ\ԥLPNDQYHULUԤODTԥYDVLWԥVLԥVJԥUOԥUWԥUԥ¿QGԥQKԥGԥ¿QELUEDúD J|UQPԥPԥVLYԥ]L\\ԥWLQLQTDUúÕVÕQÕQDOÕQPDVÕWԥGELUOԥULQWԥFLOLGD\DQGÕUÕOPDVÕ Nԥú¿\\DWLúOԥULYԥ]ԥUԥUTL\PԥWOԥQGLUPԥOԥULQLDSDUPD÷DLPNDQYHULU 0Ԥ6$)Ԥ NPԥTԥGԥU NPԥTԥGԥU flNPԥTԥGԥU NPԥTԥGԥU 6ø67(0 7Ԥ7%ø4ø35245$0 3L\DGDTRúXQ 3L\DGD'|\ú1ԥTOL\\DW9DVLWԥOԥUL+ԥUEL*ԥPLOԥU +HOLNRSWHUOԥU'|\ú1ԥTOL\\DW9DVLWԥOԥUL+ԥUEL*ԥPLOԥU +HOLNRSWHUOԥU'|\ú1ԥTOL\\DW9DVLWԥOԥUL+ԥUEL*ԥPLOԥU ADEXGԥWDQÕúROXQ, %L]LPOԥ FL]DOFLGԥ]JDK

16 AZERI DEFENCE Addressing the meeting, President Ilham Aliyev said that in 2016 there were military clashes in various parts of the world, wars continued, new conflicts arose, and global threats and dangers increased. According to the President, this year, Armeniaʹs continued provocation led to very serious consequences in the settlement of the Armenian‐Azerbaijani Nagorno‐ Karabakh conflict, where the Azerbaijani army has repulsed the enemy. Our army liberated a portion of our occupied territories with a counter‐attack– an area of 2 thousand hectares was freed from enemy hands. President Ilham Aliyev emphasizing that the military potential of Azerbaijan has strengthened and that this process would continue, noted that the Azerbaijan army is among the strongest armies in the region in terms of its technical supply and ability to fight and can at any moment execute any military task: “‐ Strengthening our military capabilities remains a priority. Very serious additional measures have been taken after the events of April. The armyʹs fighting capacity has been increased to a great extent, and the Azerbaijan military purchases the most modern equipment and weapons. This, of course, enhances our military might and strengthens our position in the negotiation process, and as this has been our policy for many years now, its effectiveness has been confirmed. Subsequently the strengthening of our military capabilities, the army building process should proceed at an even faster pace. Domestic production must increase and this sector will grow even more ‐ Azerbaijan already has a very strong military industry and the most advanced weapons and technology have to be acquired and will be procured.” Referencing the work done in the defence industry, the Minister of Defence Industry Mr Yaver Jamalov said that in the April battles, arms and ammunition produced in the Ministry of Defence Industry (MDI) ‐ anti‐tank grenade launchers, mortars and ammunition, sniper rifles, universal machine guns, including AK‐74M submachine guns, various calibre cartridges and other ammunition have been widely used against the enemy. At the same time, the clear definition and subsequent destruction of enemy targets was carried out using modern unmanned drones, which were produced in our country. Speaking about the new plans for the defence industry the Minister Yaver Jamalov said that following President Ilham Aliyev’s instructions for strengthening the countryʹs defensive capabilities intensive work was carried out on the development a number of new models and defence products in the current year. This year, establishment of 7 new enterprises under the Ministry of Defence Industry is planned. 40 × 46 mm revolver type grenade launchers (RBG‐40), ammunition for these grenade launchers and underbarrel grenade launchers, four ammunitions for RPQ‐7V2 type hand‐ thrown anti‐tank grenade, M‐6 and M‐12‐ type mine explosives, 23, 30 and 40 mm automatic cannons, explosives for various types of ammunition for grenade launchers, shells and cartridges for 100, 122, 130, 152 mm, as well as 155 mm artillery cannons meeting NATO standards and for 125 mm tank guns, barrels for automatic weapons from 5.45 mm to 30 mm and small calibre canons will all be produced by the proposed enterprises. Additionally, Y. Jamalov noted that the construction of plants for the production of gunpowder and different types of explosives ‐ ballistite and cotton powder, TNT and hexogen plants, the enterprise for the production of artillery canon explosive warheads and tank guns, and the preparation of gunpowder ejection production facilities for 60, 82 and 120 mm mortars and munitions is ongoing. THE DEFENCE INDUSTRY PUSHES TOWARDS LARGER GOALS Zaur Babashov Azerbaijanʹs defence industry has identified targets for the near future. By the end of this year, establishment of some entities under the Ministry of Defence Industry (MDI) is planned and these entities will be geared towards satisfying the local demand while increasing export oriented production. A meeting at the Cabinet of Ministers was held with the participation of President Ilham Aliyev to review the results of the first half of 2016 and discuss the military build‐up in Azerbaijan and other works carried out in the defence industry.

18 AZERI DEFENCE In 2016, the MDI with the orders issued by the Defence Ministry and other security agencies plans the production, repair and disposal of defence goods worth 192.2 million manats. According to Y. Jamalov, intensive work is being done in this direction and products are being manufactured and delivered to customers: “‐ In the creation section of the Defence Ministry the implementation of 198 stages for 115 subjects is planned in 2016. During this period, appropriate testing of the HP‐ 7.62 special‐purpose attack machinegun, an automatic grenade launcher complex, the Istiglal‐1T sniper rifle, a cold shooting collimator, automatic cannon, fire charges for artillery and tank guns, various types of levies charges fire for grenades and for anti‐tank grenade launchers and other products have been commenced and work is continuing on the development of these products.” Noting that a number of defence products had been developed and created using the potential of the scientific institutions of the Ministry, Mr Y. Jamalov emphasized that in the first half of this year scientific research and experimental‐design works continued at the Scientific and Research Institute of the Ministry on 15 topics, including 14 subjects under the state orders for which work is presently underway. He mentioned among the main topics the creation of various training and combat aircraft bombs, a special protection system for important objects, as well as medium and long‐range missile systems and others. Moreover, in 2016 the National Space Agency (NASA) conducted scientific research works on 33 topics in different areas based on the orders of the Armed Forces. The minister mentioned several versions of the Tufan, a national armoured vehicle developed in order to carry out various battle tasks equipped with a 12.7 mm remote‐controlled combat module, anti‐tank guided missile complex, electronic warfare and intelligence equipment and so on. The first prototypes of the national armoured vehicle will be ready by the end of the year. Y. Jamalov said that, as a result of negotiations with foreign companies, initial prototypes of the Ildirim and Gasirgha armoured vehicles have been developed. These vehicles will be introduced at the ADEX‐2016 exhibition, and serial production of these vehicles is slated to begin in 2017. Noting that another new project is the installation of the medium‐ range Mizrak anti‐tank guided missile system on the BRDM‐2M armoured transporter, the Minister said that this combat vehicle will be delivered for the use of the Armed Forces in a brief period. The Minister added that work was being finalized on a kamikaze UAV called Zerbe which was successfully tested and would soon be delivered to the Armed Forces. Zerbe can help to monitor enemy positions and destroy them at any time. Y. Jamalov also said that the Ministry of Defence Industry and the Azerbaijan National Academy of Sciences and the National Aviation Academy have reached an agreement on a number of research works and implementation of these works has begun. Noting that deliberate works for the expansion of export capacity and replacement of imports with local production have been started in the Ministry, Y. Jamalov emphasized that the enterprises of MDI engaged in international markets and has been awarded various tenders: “‐ As a result, agreements for the export of various types of defence products have been signed and their implementation has been launched. We can mention among exported products all types of ammunitions, modern small arms, sniper rifles, unmanned aerial vehicles and so on. For the period elapsed agreements worth $ 106 million were signed for the export of products to foreign countries. In order to increase exports and to find new markets intensive negotiations with other countries are ongoing”, the Minister said. According to Mr Y. Jamalov, the achievements in the field of export are linked with the participation of the Ministry on a regular basis at international defence exhibitions. On April 18‐21, 220 different types of products were presented at the DSA‐2016 exhibition in Malaysia.

20 AZERI DEFENCE Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin (MSN) “Cihaz” İstehsalat Birliyi tərəfindən is‐ tehsal edilmiş “İldırım” adlı zirehli maşının 2017‐ci ildən seriyalı istehsalına başlanılması planlaşdırılır. Minaya qarşı qorumalı nəqliyyat vasitələri (MRAP) sinfinə aid olan 4x4 düsturlu “İldırım”ın ilk nümunəsi ADEX‐2016 sərgisində nümayiş olunur. Altı silindrli, 265 at gücündə “Cummins İSBe 270 BS‐III” mühərriki, mexaniki transmissiya və havalandırma sistemi ilə təchiz olunmuş maşının uzunluğu 7350 mm, yerdən hündürlüyü 400 mm, boş ağırlığı 13 ton, döyüş ağırlığı 15.5 ton, sürəti 90 km/saat, gediş ehtiyatı 600 kilometrdir. Zirehli maşın 60% bucaq altında maili yüksəkliyə qalxmağı bacarır. Maşın yanlarda 2 ədəd və arxada mexaniki açılıb bağlanan qapılara, damda isə iki lyuka sahibdir. Zirehli maşının güllələrə qarşı qoruması STANAG 4569 level 2, mina və əldəqayırma partlayıcı maddələrə qarşı qoruması isə STANAG 4569 level 2A/2B cavab verir. Sürücü və komandirdən ibarət heyətə malik “İldırım” salonda tam təchizatlı 10 əsgəri daşımağa imkan verir. Maşın hərəkətdə olarkən yan pəncərələrdəki mazğallardan kiçik çaplı atıcı silahlarla atəş açmaq mümkündür. “İldırım” sifarişçinin ehtiyacına uyğun olaraq açıq silah qülləsi, yaxud distans döyüş modulu ilə də silahlandırıla bilir. Maşın üçün MSN tərəfindən 14.5 mm‐lik pulemyotla dəstləşdirilmiş “Şim ‐ şək” adlı döyüş modulu hazırlanıb. “İldırım” MRAP‐ın polis və digər güc strukturları üçün nəzərdə tutulmuş “İldırım MLS” versiyası yolsuzluq şəraitində yüksək per‐ formans nümayiş et‐ dirir. Maşının zirehi 7.62 x 51 AP, 7.62 x 39 API BZ, 7.62 x 39 API Type 56 güllələrə qarşı qoruma qabiliyyətinə sahibdir. Maşın açıq və ya 1000 kq‐dək çəkidə distans döyüş modulları ilə silahlandırıla bilir. Heyətin çıxışı üçün maşının yanlarda 4, arxa hissəsində isə 1 qapısı mövcuddur. “İldırım MLS” av‐ tomobilinin uzunluğu 6308 mm, eni 2530 mm, sürəti 80 km/saat, çəkisi 13 tona yaxındır. Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin (MSN) əməkdaşları tərəfindən yaradılmış bal‐ listik hesablayıcı (kalkulyator) artilleriya bölmələrinin şəxsi heyətinin işini asan ‐ laşdırmaq, hesablamaların aparıl masına sərf olunan müddəti minimuma endir ‐ mək, bütün prosesi avtomat laşdırmaq və dəqiqlik faizini yüksəltmək üçün nəzər də tutulur. Standart mobil telefon əsasında hazırlanmış ballistik hesablayıcı artilleriya batareya və divizion komanda idarəetmə məntəqələrindən artilleriya hissələrinin operativ və yüksək dəqiqliklə idarə edilməsi üçün zəruri olan əsas atəş parametrlərini hesablayır. Ballistik hesablayıcı 60 mm, 82 mm və 120 mm minaatanlar üçün yaradılsa da, onun D‐ 20, D‐30 haubitsaları, BM‐21 “Qrad” və bənzər digər artilleriya sistemlərinin atəşinin idarə edilməsində tətbiqi müm ‐ kün dür. Cihazın oxşar təyinatlı qur ğu ‐ lar dan əsas üstünlükləri istifadəsinin asan lığı, çəkisinin azlığı və etibarlılığıdır. Mobil telefonda, həmçinin kənar müdaxilələrdən qorunmaq üçün əlavə tədbirlər görülüb. Ballistik hesablayıcının həll etdiyi əsas məsələlər aşağıdakılardır: ‐ atəşin idarə edilməsi üçün tam və ixti sar hazırlığın aparılması; ‐ atəşin idarə edilməsi üçün sınaq atışlarının aparılması; ‐ əsas atəş parametrlərinin hesablan ‐ ma sı; ‐ nöqtənin yerə topoqrafik bağlanma koordinat larının hesablanması; ‐ atəş mövqeyindən hədəfə qədər olan topoqrafik uzaqlığın hesablanması; ‐ atışın əsas istiqamətindən hədəfə olan topoqrafik dönmə bucağının hesablanması; ‐ hədəfin koordinatlarının hesablan ‐ ması; ‐ uzaqlıq əmsalının hesablanması; ‐ uzaqlığın təyini; ‐ bucaqölçən addımın hesablanması; ‐ hədəfin atəş mövqeyinə nəzərən yer bucağının hesablanması; ‐ tarazın qiymətinin hesablanması; ‐ yelpik və sıçrayış addımlarının hesablanması. Cihazın digər üstünlüklərindən biri də ondan ibarətdir ki, hesablamalar eyni zamanda bir neçə atəş və müşahidə məntəqələri üçün aparıla bilir. Hesabla ‐ maların nəticələrinin digər mobil telefon ‐ lara təminatlı şəkildə ötürülməsi imkan ‐ ları mövcuddur. Bundan başqa, yaradıl ‐ mış ballistik hesablayıcı açıq arxitekturaya malikdir və onun imkanlarını geniş lən ‐ dir mək mümkündür. AZӘRBAYCANIN YENİ MAŞINI – “İLDIRIM” ARTİLLERİYA ÜÇÜN BALLİSTİK HESABLAYICI

22 AZERI DEFENCE Artıq heç kəsə sirr deyil ki, digər qoşun növləri ilə yanaşı, hava hü ‐ cumundan müdafiə (HHM) qüvvə lərini də idarə edən hərbi qurumlar mürək ‐ kəb və sürətlə dəyişən döyüş şəraitində uğur qazanmaq üçün qərarları daha operativ şəkildə qəbul edərək mövcud qüvvə və vasitələrdən səmərəli şəkildə istifadə etməlidirlər. Bu cür tapşırıqları müasir kəşfiyyat və idarəetmə vasitələri olmadan həll etmək çox çətin, bəzi hallarda isə qeyri‐mümkündür və bu aksiomun sübuta ehtiyac yoxdur. Bu baxımdan Belarusun innovativ müəssisəsi – “OKB TSP” Elmi‐İstehsalat Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin fəaliyyət istiqamətlərindən biri də silahlı qüvvələr üçün komanda‐qərargah maşınlarının, eləcə də hava hədəflərini (havadakı vəziyyət barədə informasiya mənbəyini) aşkarlayan radiolokasiya vasitələrinin hazırlanmasıdır. RLS‐50 panoramik müşahidəni təmin edən üçkoordinatlı radiolokasiya stansiyası müasir hava hədəflərinin, o cümlədən havadan hücuma keçən pilotsuz uçuş aparatlarının avtomatik müəyyən edilməsi, müşayiət olunması və hərəkət / koordinat parametrlərinin hesablanması üçün nəzərdə tutulmuş panoramik görmə bucaqlı, səyyar və sərt korpuslu impuls‐dopler radio lo ka ‐ siya stansiyasıdır. RLS‐50 stansiyasından həm müstəqil şəkildə, həm də HHM bölmələrinin tərkibində istifadə etmək mümkündür və stansiya aşağıdakıları təmin edir: ‐ hədəflərin üç koordinatının və (yer ilə müqayisədə) faktiki sürətinin müəyyənləşdirilməsi və ölçülməsi; ‐ müəyyən edilmiş hədəflər üzrə taktiki radiolokasiya məlumatlarının əlaqədar vasitələrə ötürülməsi; ‐ radiopelenqlərin aktiv səs mane ə ‐ ləri üzrə təyin edilməsi; ‐ döyüş fəaliyyətlərinin sənəd ləş ‐ diril məsi. Yeni kompakt radiolokasiya sistemi (RLS) sülb elementlərin yüksək radio tezlik bölümündə istifadəsinə, eləcə də siqnalın rəqəmsal emalı metodları və prosessor texnologiyalarına əsaslanan qabaqcıl həll variantlarını ehtiva edir. Bu da avtomatik rejimdə işləyən və həm rəqibin silahlı əks‐ hücumu zamanı, həm də mürəkkəb radioelektronika mühitində kiçik ölçülü hava hədəflərinin aşkar lan ma sını təmin edir. HAVA HÜCUMUNDAN MÜDAFİӘ QÜVVӘLӘRİ ÜÇÜN YENİ İDARӘETMӘ VӘ RADİOLOKASİYA KӘŞFİYYATI VASİTӘLӘRİ Son bir neçə onillik ərzində yaşanan hərbi münaqişələr sübut edir ki, gələcəkdə müharibələr yüksək manevrliyə malik “hava‐yer” tipli vasitələrdən istifadə olunmasını zəruri edəcək və şəraitin kəskin dəyişməsi ilə səciyyələnəcəkdir. Hərbi əməliyyatların ilkin mərhələsində hücuma keçən tərəfin həll etməli olduğu başlıca döyüş tapşırıqlarından biri isə havada nəzarəti ələ keçirərək qorumaqdır və buna görə də xüsusən münaqişənin ilkin eskalasiya mərhələsində Hava Hücumundan Müdafiə qüvvələrinin rol və əhəmiyyətini layiqincə qiymətləndirməmək mümkün deyil. Professor Коlodyajnıy Valeriy Vladlenoviç, hərb elmləri doktoru RLS-50 sisteminin ԥsas xüsusiyyԥtlԥri Göstԥricilԥr øúçi tezlik diapazonu S Effektiv yayılma sԥthindԥn hԥdԥflԥri müԥyyԥn etmԥ mԥsafԥsi (1 m2, km) 50 (100) Yerin buca÷ı üzrԥ paralel müúahidԥ sektoru, dԥrԥcԥ (maililiyin elektron korreksiya imkanı) 32 (6) Müúahidԥ müddԥti 5, 10, (20) Yerli ԥúya vԥ obyektlԥrdԥn ԥks olunmanın azaldılması (dB) 40 Aktiv maneԥlԥrin aradan qaldırılması (dB) 20 Fasilԥsiz iú müddԥti (saat) 24 Yı÷ılma (açılma) vaxtı (dԥq) 5

‐ operativ‐taktiki vəziyyətin elementləri və hərbi qoşunların planlaş ‐ dırılan fəaliyyətləri ilə bağlı məlumatların döyüş əməliyyatlarının aparıldığı rayonun elektron xəritə sinə daxil edilməsi: ‐vəziyyəti qiymət ləndirən, eləcə də döyüş əməliyyatları haqqında ideyaların və rasional qərar ‐ ların qəbulunu təmin edən kompleks operativ‐taktiki hesabatların hazırlanması; ‐ hərbi hissə və döyüş bölümlərinin fəaliyyətlərinin bir neçə istiqamətdə təf si latlı şəkildə planlaşdırılması; ‐ vəziyyətin inkişaf təmayülləri və qəbul edilmiş qərarların gözlənilən nəticə ‐ lərinin proqnoz laş dırıl ması; ‐ elektron mətn və qrafik döyüş sə nəd lərinin hazırlan ‐ ması; ‐ daxil olan elektron döyüş sə nəd ‐ lərinin qəbulu, icraçılara ötürülməsi və aidiyyəti üzrə gön dərilməsi. AİY‐lərin lokal hesablama şəbəkəsi çərçivəsində birləşdirilməsi operatorların hesablama və informasiya resurslarına paralel çıxışını təmin edir. Bu isə hərbi qoşun ‐ ların idarə olun ‐ ması mər hə lə ‐ sində idarəetmə tapşırıqlarını həll edərkən, səla ‐ hiyyətli zabitlərin şəbəkə metodu ilə işlə mə sini təmin edir. QQDAS‐nin praktikada tətbiqi vəziyyəti qiy mət ləndirərək həll variant ‐ larını hazırlamağa və onların arasından ən münasibini seçməyə (yəni rasional qərarların qəbulu üçün şərait yaradan hesabat məlumatlarını cari vaxt rejimində əldə etməyə) imkan verir. Bundan başqa, tabelikdə olan bölüm və vasitələrin döyüş hərəkətlərinin təcrübədə çox ‐ variant lı planlaşdırılmasına imkan yara ‐ nır (qərargahın mexaniki işi zamanı bu proses xeyli vaxt aparır, ciddi vaxt məh ‐ du diyyəti olan vəziyyətlərdə isə qeyri‐ mümkün olur). QQDAS‐ların digər elementlərindən biri də mətn formatında daxil olan elektron döyüş sənədlərini qəbul etməyə, avtomatlaşdırılmış rejimdə idarəetmə üzrə mətn və qrafik sənədlər hazırlamağa və həmin sənədləri aidiyyəti üzrə gön ‐ dər məyə imkan verən kompleks elektron sənəd dövriyyəsi sistemidir. Texniki rabitə kanalları vasitəsi ilə hazırlanmış / qəbul edilmiş mətn formatlı elektron döyüş sənədləri KQM‐da A0 printer və planşet (kartoqraf) vasitəsi ilə tələb olunan format və rəngli təsvirdə çapa verilə bilər. HİAS döyüş əməliyyatlarının gedişatında tabelikdə olan hərbi hissə ADEX–2016 23 RLS‐50 stansiyasının komanda‐ qərargah maşını ilə birlikdə praktiki istifadəsi müasir döyüş əməliyyatı şəraitində tabelikdə olan döyüş bölmələri tərəfindən döyüşü idarəetmə prosesinin informasiya təminatını yaxşılaşdırır. “Redut” unifikasiya edilmiş koman ‐ da‐qərargah maşını (KQM) taktiki mərhə lədə HHM qüvvələrini idarəetmə vasitəsidir. Bu maşın döyüş əməliy ‐ yatlarına hazırlıq mərhələsində və əmə ‐ liy yatların gedişatında (tabelikdə olan döyüş bölmələrini idarəetmə prosesində) HHM qüvvələri qərargahının (hissə ‐ lərinin) səlahiyyətli zabitlərinin kollektiv işini avtomatlaşdırmaq üçün nəzərdə tutulub. Komanda Qərargah Maşını kons ‐ truk tiv baxımdan yüksək keçicilik qabiliy yətinə malik “MAZ‐631705” tipli avtomobilin şassi platforması üzərində quraşdırılmış (demontaj olunan) kuzov‐ konteyner formasında istehsal edilib. Kuzov‐konteynerdə səlahiyyətli zabitlər üçün avtomatlaşdırılmış iş yerləri (AİY), rabitə və məlumat ötürmə aparatları, naviqasiya vasitələri və vaxt göstəricisi, eləcə də enerji təchizatı və xilasetmə sistemləri yerləşir. Komanda Qərargah Maşınının intellektual əsasını aşağıdakı iki əsas sistemin reallaşdırıldığı xüsusi proqram təminatı təşkil edir: ‐ qərarların qəbul olunmasına dəstək üzrə avtomatlaşdırılmış sistem və döyüş əməliy yatlarının planlaşdırılması (QQDAS); ‐ tabelikdə olan döyüş bölmələrinin hərəkətlərini taktiki idarəetmə üzrə avtomatlaşdırılmış sistem (HİAS). QQDAS aşağıdakı tapşırıqların həllini təmin edir: ‐ operativ‐taktiki məlumatların, o cümlədən öz hərbi hissəsinin döyüş heyəti və döyüş imkanları, eləcə də düşmən qüvvələri barədə informasiyanın verilənlər (məlumat) bazasına daxil edilməsi, ilkin emalı (işlənməsi) və saxlanması;

24 AZERI DEFENCE və döyüş bölümlərini idarəetmə tap ‐ şırıqlarının avtomatlaşdırılmış həlli üçün nəzərdə tutulub və aşağıdakıları təmin edir: ‐ cari operativ‐taktiki şərait barədə məlumatların (real vaxt rejimində) fasiləsiz surətdə toplanması və döyüş əməliyyatlarının aparıldığı rayonun elektron xəritəsində əks olunması; ‐ tabelikdə olan hərbi qüvvə və vasitələrin cari mövqeyi/vəziyyəti barədə məlumatların fasiləsiz surətdə toplan ‐ ması və əks olunması; ‐ RLS‐50 stansiyasından havadakı vəziyyət barədə köməkçi radiolokasiya məlumatlarının əldə edilməsi və həmin məlumatların AİY monitorunda əks olunması; ‐ radiotexniki qüvvələrdən xəbər ‐ daredici məlumatların qəbul edilməsi və həmin məlumatların elektron planşet rejimində işləyən AİY monitorunda əks olunması; ‐ döyüş əməliyyatlarının gedişatında (vəziyyətə uyğun olaraq) qəbul edilmiş qərarlara əsasən, tabelikdə olan döyüş bölümlərinin qarşısında döyüş və atəş tapşırıqlarının qoyulması; ‐ tabelikdə olan qüvvə və vasitələrin döyüş əməliyyatlarının cari nəticələri barədə məlumatların toplanması və əks olunması; ‐ birgə əməliyyatın mövqeyi, vəziy yəti və nəticələri barədə ümumiləş dirilmiş məlumatların hazırlanması və yuxarı komanda məntəqəsinə ötürül məsi. Vahid avtomatlaşdırılmış ida ‐ rəetmə sisteminə inteqrasiya olunmuş KQM‐dan istifadə nəticəsində HHM qüvvə lərini idarəetmə proseslərinin avtomat laşdırılması müəyyən (kiçik) ölçüdə həll olunur. Bu zaman, idarəetmə orqan larının səlahiyyətli şəxsləri vəziy yətdən yüksək də rəcədə məlu matlı olur və nəticə də (və ziy ‐ yətə uyğun olaraq) yüksək keyfiyyətli qərarlar qəbul edilir. Hərbi qüvvələrin idarə olunması üzrə avtomatlaşdırılmış sistemlərin tərkibində KQM‐nın işini aşağıdakı tapşırıqları təmin edən bort rabitə vasitələri həyata keçirir: ‐ operativ‐komanda əlaqə kanalları vasitəsi ilə radio‐əlaqə; ‐ operativ‐taktiki şərait haqqında məlumatların kanallar vasitəsi ilə ötürülməsi / qəbulu; ‐ ayrıca kanal vasitəsi ilə xüsusi məlumatların qəbulu; ‐ komanda məntəqəsinin elementləri arasında mikrofonlu rabitə; ‐ simli telefon rabitəsi (qərargahın əlaqə qovşağına qoşulma zamanı). KQM onun vəziyyətinin koor ‐ dinatını fasiləsiz surətdə müəyyən ləş ‐ dirən və naviqasiya tapşırıqlarının həllini təmin edən kompleks peyk navi qasiya sistemi (GPS / QLONASS) ilə təchiz olu ‐ nub. Komanda Qərargah Maşını “OKB TSP” Elmi‐istehsalat Məhdud Məsuliy ‐ yətli Cəmiyyəti tərəfindən bir neçə modifikasiyada seriyalarla istehsal olunur və aşağıdakı taktiki‐texniki xüsusiy yət ‐ lərə malikdir: Aparılmış qiymətləndirmələr za ‐ manı məlum olub ki, qoşunların idarə olunması prosesində “Redut” KQM‐ dan istifadə edilməsi nəticə sin də tabelikdə olan HHM döyüş bölümlərinin döyüş əməliyyatlarının göz lənilən effektliliyinin 13‐14% artmasını təmin edilir, onların öz döyüş imkanlarını reallaşdırma dərəcəsi isə 20‐25% artır. Bundan başqa, idarəetmə orqan ‐ larının işində “Redut” KQM‐dan istifadə edilməsi onların operativliyini və həll olunan tapşırıqların keyfiyyətini daha da artırır. Bununla yanaşı, səlahiyyətli şəxslərin paralel iş texnologiyalarına keçidi, eləcə də matrisa (şəbəkə) üzrə struktur idarəetmələrin tətbiqi üçün imkan yaradılır. Beləliklə, Belarus müəssisəsi tərəfindən hazırlanmış yeni kəşfiyyat və idarəetmə vasitələri hərbi qoşunları taktiki səviyyədə idarə etmək üçün avto ‐ matlaşdırılmış sistemlərin yaradıl ması probleminin daha bir praktiki həll variantı dır. AD Parametrin adı Göstԥrici Avtomatlaúdırılmıú iú yerlԥrinin sayı (ԥd.) 5 Ԥlavԥ Aøù-lԥrԥ qoúulma imkanı (ԥd.) 5-ԥ qԥdԥr Hԥll olunan operativ-taktiki tapúırıqların sayı (ԥd.): hesabat tapúırıqları 26 informasiya tapúırıqları 5 döyüúün idarԥ olunması 2 ødarԥetmԥ vԥ mԥlumat ötürmԥ kanallarının sayı (ԥd.) Ultraqısa dal÷ada rabitԥ (telefon) 2 Ultraqısa dal÷ada rabitԥ (telekod) 2 Telefon 5 Qoúulma vԥ iúԥ hazırlıq müddԥti (dԥq.) 5 Fasilԥsiz iú müddԥti (saat) 24 Xarici elektrik cԥrԥyanın gücü 280V 50Hz Bort úԥbԥkԥsinin cԥrԥyan gücü 27V KQM‐nın taktiki‐texniki xüsusiyyət ləri:

%XQDED[GÕ÷ÕQ zaman bütün ࡧUGࡧWOࡧLVWLTDP |QGࡧVࡧQ ࡻQoࡧWLQVVHQDULOࡧUGࡧ ࡧPࡧOL\\DWODUÕQPNࡧPPࡧOOL\LQL WࡧPLQHGLU0[WࡧOLIPLVVL\DODUÕ Kࡧ\DWDNHoLUPࡧNoQVD\VÕ] PúWࡧULOࡧULEW|YKࡧOOࡧUOࡧWࡧFKL] HGLU0LT\DVOÕKࡧGࡧӿࡧUࡧoDWDQ YࡧVLIDULúoLQLQLVWࡧ\LQࡧX\÷XQ \DUDGÕODQVLVWHPOࡧU+ࡧUGࡧIࡧ KࡧU\HUGࡧNRVPRVGDKDYDGD TXUXGDYࡧGࡧQL]Gࡧ[|Q VÕQD\ÕE+ࡧUúH\ࡧUࡧ÷PࡧQ 1ࡧWLFࡧ|QࡧPOLRODQGD ࡧ\ࡧVOࡧEPLGࡧ\,$,[VL ELOࡧUVLQL] ࡧWLFࡧ1 |QࡧPOL RODQGD ADEX 2016 GࡧJ|UúPࡧNPLGLLOࡧ 6DORQ6WHQG www.iai.co.il [email protected]

26 AZERI DEFENCE Throughout the ten years of its activity, the Ministry of Defence Industry of the Republic of Azerbaijan has been the supplier of choice for a significant portion of the firearms, spare parts and ammunition requirements of the Armed Forces and Law Enforcement Agencies in Azerbaijan. The munitions experts of the Ministry of Defence Industry have been remarkably successful in designing and manufacturing new weapons in a short time span and the range of weapons they have developed is expanding from year to year. Of particular interest among the firearms developed by the Azerbaijan MDI engineers are their sniper rifles. With the successful debut of the anti‐ material Istiglal (IST‐14.5) sniper rifle in 2008, the Ministry of Defence Industry has since complemented the Istiglal series with other weapons ‐ the 12.7x 108mm (or .50 cal) Mubariz, the 7.62x51mm (or .308 Win) Yalguzag and the 7.62x54mm Yirtiji sniper rifles. In bench testing and field trials, the Yalguzag proved itself by successfully meeting or exceeding the requirements for accuracy, ergonomics, performance and reliability. The bolt action (a type of firearm action in which the weaponʹs bolt is operated manually) Yalguzag sniper rifle can be used in different operating conditions of 93‐97% relative humidity, 50 degrees above and below zero, in rainy, dusty and snowy weather conditions. Its components are made of heavy‐duty aluminium alloy. The rifle, which weighs 7.1 kg when empty (unloaded), is equipped with a magazine which holds up to 10 cartridges/bullets and its firing rate is 10‐15 rounds per minute. During testing, high precision acquisition of targets in the 1000‐ meter range was recorded. According to experts, the Yalguzag rifle, which was very thoroughly designed and developed, is among the weapons which can compete with sniper rifles of the last 10 years that are popular in their class for their tactical and technical characteristics, and even has advantages over the above‐mentioned competitors for some indicators. To facilitate targeting during shooting, the folding buttstock has adjustable side and rear parts. The buttstock and the cheek pad are adjustable to accommodate different body sizes. Moreover, the buttstock may be folded to the left during battle marching. Folding of the buttstock facilitates the carriage of the weapon and the weapon can also be fired with the buttstock folded. While some manufactures fold the buttstock to the right in their sniper rifles, as the breech‐ block can be dropped while on the move, or during a parachute jump, this creates difficulties or prevents the weapon from firing with the buttstock folded. However, the Yalguzag’s design eliminates the possibility of dropping the breech‐block out of its place while on the move or as a result of a hit, and can therefore employ a right folding buttstock. Considering all the above factors, the Yalguzag is an ideal choice for Special Forces and airborne units in terms of comfort of carriage, ergonomics and performance. The total length of this sniper rifle is 1170mm and the length of its barrel is 660mm, while the length of the rifle with the buttstock folded is 950mm. The optical sight length can be adjusted up to 75mm to fit the shooterʹs anatomy. The bipod in the front part of the rifle and the folding prop under the buttstock play an important role in ensuring high accuracy while shooting. When the shooter is in a standing position shots can be made by folding the legs of the bipod. The rigid legs do not vibrate during shooting. The pistol grip of the rifle is made of composite material and moulded in order to better conform to the hands of the shooter. New technology applied in the rifle has led to maximum reduction of recoil, which affords the shooter more time to fire the next shot. For the first time in the military industry of Azerbaijan, a trigger adjustment mechanism has been applied to a sniper rifle in the Yalguzag. This feature allows for pre‐set pressure and distance adjustment of the triggering mechanism for ease of firing. The locking mechanism of the rifle has a special design (consisting of only 3 components) that allows for quick maintenance and /or replacement. The rifle barrel is slotted in order to create additional stiffness, reduce weight and facilitate cooling. Where the barrel meets the frame of the rifle, there is a new device – a barrel mounted shroud. The open sections on the sides of this shroud provide additional cooling to the barrel during firing, which in turn increases the durability and service life of the barrel. Cooling of the barrel using barrel slots and a smart air flow function can be regarded as a triumph of the Azerbaijani weapon engineers. As noted above, this approach decreases barrel weight and cooling time, improves the service life of the rifle, and finally increases the quality and precise firing function of the firearm. One of the important features of the weapon is NATO‐Compatible MIL‐STD‐1913 rails (Picatinny rails) for mounting telescopic sights and other accessories. The sniper rifle is offered in a base version, while for export it is fitted with a STON optical sight produced in the ALOV plant of the Ministry of Defence Industry. In addition to the optical sights the fixed iron sights allow precise shooting up to 600 meters. An improved interchangeable multi‐ chambered muzzle brake (or recoil compensator) is fitted to the Yalguzag sniper rifle. The Yalguzag can also be equipped with a silencer produced in different countries, as and when required during military operations. Rashad Suleymanov

OTOKAR, the largest pri‐ vately owned defence indus‐ try company in Turkey, submied its final offer for the serial production of ALTAY main bale tanks. OTOKAR General Manager Serdar Gorguc said, “Following our initial offer in January, we submied our final offer upon the request of Undersecre‐ tariat of Defence Industry (SSM). We are ready to pro‐ duce Turkey’s national main bale tank with our wealth of human resource, experience, know‐how and technologies.” OTOKAR, the leading land defence systems manu‐ facturer of Turkey, submied its final offer for the serial pro‐ duction of the ALTAY main bale tanks upon the request of Undersecretariat of Defence Industry (SSM). OTOKAR, which is the prime contractor of Altay project, was exclu‐ sively requested by the Under‐ secretariat of Defence Industry to submit a first offer for serial production for ALTAY main bale tanks and the offer was submied in January 2016. This final offer that OTOKAR submied on August 29th, 2016 for ALTAY’s serial pro‐ duction involves the serial production of 250 ALTAY main bale tanks and their In‐ tegrated Logistics Support. With the offer, OTOKAR aims at commencing the serial pro‐ duction of ALTAY main bale tanks, equipped with state‐of‐ the‐art technology sub‐sys‐ tems, and including the modern main bale tanks in the Turkish Armed Forces’ in‐ ventory as early as possible. Stating that OTOKAR, as the leading land system sup‐ plier of Turkish Armed Forces, is prepared for this national duty, OTOKAR General Man‐ ager Serdar Gorguc said that once the project is swiftly im‐ plemented Turkey will have and operate its own main bat‐ tle tanks, “With ALTAY main bale tanks which will add new technologies and capabil‐ ities to the Turkish defence in‐ dustry, Turkey’s external dependence for defence in‐ dustry will be reduced signifi‐ cantly. All the design and intellectual property rights for ALTAY will be owned by the Republic of Turkey. We are completely ready to do our ut‐ most to produce Turkey’s na‐ tional main bale tank with our wealth of human resource, experience, know‐how and technologies. We have suc‐ cessfully completed the con‐ cept design and prototype production phases of the ALTAY main bale tank, and currently the final prototypes are being tested. Meanwhile we worked on all the infra‐ structure requirements for se‐ rial production and planned the production lines. We ob‐ tained the necessary Manufac‐ turing Certificate for the production of the main bale tank from the Ministry of De‐ fence. We have planned the production schedules in a way that will enable us to com‐ mence production as soon as the agreement is signed and deliver the first main bale tanks off the production line. In addition to producing the 250 units of ALTAY main bat‐ tle tank that Turkish Armed Forces requires over the course of five years, we have also made annual capacity plans for export potential as well as modified and deriva‐ tive versions including minesweeping, recovery and engineering vehicles. In this manner, we aimed at having a flexible production schedule that would be able to meet any and all requirements that the Undersecretariat of Defence Industry (SSM) and other friendly countries and allies may have.” Serdar Gorguc also said that Otokar‐designed and manufactured armoured vehi‐ cles are largely used by NATO and United Nations forces, and that ALTAY would create new export opportunities for Turkey. “We are confident that once serial production starts, we will be seeing demand for ALTAY from various coun‐ tries, with friendly countries and allies possibly joining the project and new production possibilities in different geog‐ raphies opening up.” 28 AZERI DEFENCE HP‐7.62 HÜCUM PULEMYOTU Azərbaycan mühəndisləri tərəfindən 2012‐ci ildə yaradılmış 7.62x54 mm çaplı HP‐7.62 hücum pulemyotunun sınaqları tamamlanıb və yaxın vaxtlarda silahın seriyalı istehsalına başlanacaq. Özünün unikal imkanlarına görə xarici analoqları ilə rəqabət aparan pulemyotda bir sıra yeniliklər tətbiq edilib. MSN mütəxəssislərinin sözlərinə görə intensiv atəş zamanı qızan lülədən yaranan isti hava axınının nişanalmaya təsirini azaltmaq üçün lülənin üzərində istilik yayıcı yerləşdirilib. Pulemyotun əl qundağı yüksək möhkəmliyə malik alüminium ərintidən hazırlanıb. Üst və yanlarda yerləşən pic‐ catini relsləri silaha müxtəlif taktik aksessuarları əlavə etməyə imkan verir. Uzunluğu nizamlanan və yanağın qurulmasına imkan verən plastik qundağa sahib HP‐7.62 pulemyotundan atəş qısa (10 atışa qədər), uzun (30 atışadək) qatarlarla və fasiləsiz aparıla bilər. Silahın çəkisi isə 8.2 kq, nişangah məsafəsi 1000 metr, ümumi uzunluğu qundaq açıq vəziyyətdə 1080 mm, qundaq yığılı halda 980 mm, atəş tezliyi 650 atış/dəqiqə, praktiki atəş tezliyi isə 250 atış/dəqiqə təşkil edir. Pulemyot 100 və 200 patron tutumlu sursat qutusu ilə komplektləşdirilir. HP‐7.62 pulemyotu xüsusi təyinatlılar, hava‐desant bölmələri üçün ideal seçim hesab olunur.

30 AZERI DEFENCE – Mr Nazarov, we would like to begin our interview with your views on the place and role and the capabilities of the Sharg Production Association of the Ministry of Defence Industry of Azerbaijan, which operates under your management. What can you tell us about it? – Sharg PA is one of the MDI”s major entities, comprising the Iglim Scientific Production Union; the Telemechanika Plant in the city of Shirvan; the Ganja Engineering Plant in Ganja; the Tartar Electromechanical Plant in the Tartar region; Azad Systems, a joint venture which produces unmanned aerial vehicles (UAVs); and the Experimental Test Centre. After the establishment of the MDI these enterprises were almost completely restructured. The PUA (UAV) Plant was built from scratch. Currently, 317 kinds of weapons, ammunition and spare parts for weapons are manufactured at our facilities. 280 of these are weapons and their spare parts, while the other 37 are ammunition. Today, we have created a production database intended for the production market and are providing our army with needed weapons and ammunition. Last year our plants began manufacturing products for export. In order to accomplish this, the necessary measures were taken to increase production. Modern equipment and technology have been procured. Currently, as many as 20 of our PA’s products are exported and exports increase steadily month by month. At the beginning of April of this year, during the four days battles at the contact zone, a mobile repair team from our Production Association was dispatched to the frontline zone. They assisted in carrying out repairs to our army’s weapons and equipment which were damaged during the battles. ‐ In 2011, with the participation of the head of state, the Azad Systems plant, which produces unmanned aerial vehicles, was opened. What types of UAV’s are manufactured at this plant? Can you share your opinions on the activities of the PA with our readers? – Our first UAV was produced in 2012 and handed over to the Armed Forces of Azerbaijan. At present, serial production of 4 types of drones – the Orbiter‐2M, Orbiter‐2B, Orbiter‐3B mini and the tactical UAV Aerostar‐BP is done at our plant. We have started testing of a fifth UAV in June. This new drone, which belongs to the UAV kamikaze class, has striking capabilities. We will begin delivery of these kamikaze drones to the Azerbaijan Armed Forces in the coming months. One feature of the drones that we produce is that they can perform tasks under any circumstances and at a distance while remaining invisible to enemy radar. At the same time, these vehicles even when operating in the most sophisticated electronic warfare and combat tools environment can fulfil the tasks set for them and return safely. More than 60% of the structure of the UAV’s, including the bodies, the THE DEFENCE INDUSTRY OF AZERBAIJAN TO START SERIAL PRODUCTION OF KAMIKAZE DRONES Ilgar Nazarov: “Our UAVs smoothly carry out the tasks set forth even in the most sophisticated electronic warfare environment.” Ilgar Nazarov, General Director of the MDI’s Sharq Production Association ‐ one of the leading organisations in the defence industry of Azerbaijan answers questions from AZERI DEFENCE magazine.

Ahead of Time AEROSTAR Tactical UAS ORBITER 2 Mini UAS DOMINATOR Medium Altitude Long Endurance UAS ORBITER 3 Small Tactical UAS Ahead of Time ORBITER 3 SmallTactical UAS See us at ADEX 2016 Hall 2, Booth #2406

32 AZERI DEFENCE fuselage and other parts are produced in Azerbaijan. Specific products like the built‐in electronics, on‐board computers, batteries, and the electro‐optics are purchased abroad. We develop the software for the UAV’s ourselves in conjunction with our Servicemen. These drones are equipped with night and day and thermal imaging cameras allowing exploration under varying weather and climatic conditions, as well as a laser rangefinder and laser pointing device. Our UAVs can remain in the air for 4 to 14 hours and are fully satisfactory for our present operations. The new Aerostar includes optical systems, as well as SAR radar, COMINT and ELIINT sensors. Last year we began exporting the drones and their spare parts. Under the agreement signed with one of the NATO countries 24 UAV units were exported. 100 UAV’s are expected to be delivered under the contract. – Are the ground control stations for the drones manufactured in your PA? – Yes. The control of mini‐drones is done using an antenna and a laptop. The tactical UAV’s control station is a container type. This station is constructed at our facilities, subject to the purchase of certain specific parts from overseas. – It is apparent that the Sharg PA is specializing in the production of small arms. Letʹs talk a little bit about that. – Currently 4 types of pistols are produced in our facilities. Three of them ‐ The Inam, Zafar and Zafar‐K are included in the armoires of the Armed Forces and law enforcement agencies of Azerbaijan. Now we can say that the service guns for the armed forces of Azerbaijan are manufactured locally. These guns, which use 9x19 mm calibre cartridges meeting NATO standards, can compete with their foreign counterparts in terms of their technical specifications. The fourth gun is a polymer‐frame model. Its weight has been reduced by 30 percent compared to previous versions. At present, the first samples of the gun are being tested. We should commence production of this weapon in 2017. The Sharq Production Association has highly qualified specialists in the production of sniper rifles. The 14.5‐ mm IST‐14.5 Istiqlal sniper rifle, which was developed by national experts and has no analogues in the world, is produced at our facilities. This high‐ precision sniper rifle is used by the Azerbaijani Army in war zones and has proved its combat effectiveness. Additionally the 12.7 mm Mubariz, 762x51 mm Yalguzag, and the 762x54 mm Yirtiji sniper rifles were also produced in our facilities. We are currently working on creating a new type of small arms. Moreover, serial production of 5.45 mm AK‐74M‐type submachine guns, UP‐7.62 and HP‐7.62 mm machine guns is ongoing. Testing of the 5.56x45‐mm submachine gun, which was created a few years ago, is in progress. – Sharg PA is also the armyʹs main supplier of ammunition for small arms. What can you tell us about this partnership? – At the moment production of various types of leaded ammunition for small arms from 5.45 mm to 14.5 mm, various types of cartridges and armour‐ piercing projectiles for 23 and 30 mm small‐calibre automatic cannons, as well as various types of shooting charges is carried out at our enterprises. When the company was established it was intended to meet domestic demand in the first place. We now supply the demands of the military and law enforcement agencies for this ammunition. Major work is being done to increase production capacity and successes have been achieved. Currently, we have increased our initial production capacity 200% and still plan further expansion. We have received orders and signed contracts after demonstrations at a large number of international exhibitions. More than 20 varieties of our plant’s products are exported. At present, the volume of exports is equal to the national sales. Let me tell you a fact, we are not accepting orders for ammunition in 2016. Orders are being accepted for the fourth President Ilham Aliyev gets acknowledged with production process of Aerostar UAV during the opening ceremony of Azad Systems Co ‐ Azerbaijan‐Israel joint venture. Below there are ammunition and guns produced by this joint venture. Photo: President site/ AD

NurolMakina

34 AZERI DEFENCE quarter of 2017 and for 2018 and subsequent years. Technological lines of our business are built in such a way that, it is possible to produce ammunition that meet both former Soviet standards and NATO standards. This facilitates export to a wide range of countries. For example, our factories produce both 9x19 and 9x18 mm calibre pistol cartridges, as well as for guns of other calibres. – Where are the products being tested? – Special test centres have been established at our facilities for testing the products in accordance with different operating conditions. The produced small arms and ammunition firstly passed through fire tests in the company’s closed shooting range, then at shooting polygons. Special test equipment at our plants provides for the testing of products in hot, cold, humid, dusty, and impact environments, and other conditions. It should be noted that all materials including finished products at our facilities are examined in special‐purpose laboratories before being released into production. – Can you update us on the current status of the Yalguzag sniper rifle and the HP‐7.62 attack machine gun? – Both arms were developed by national specialists at the Experimental Test Centre. At present, the state tests of both weapons have been completed. An agreement for the export of the Yalguzag is signed. At the same time there is a, great deal of interest in the attack machine gun. Because the domestic demand is large, we have not yet signed any export contracts for the HP‐7.62 attack machine gun. The Yalguzag sniper rifle has many advantages when compared with foreign counterparts in the market. The bolt action Yalguzag sniper rifle can be used in different weather conditions. In terms of carriage convenience and ergonomics the Yalguzag sniper rifle can be considered the ideal choice for Special Forces and airborne troops. A trigger regulation mechanism has been introduced for the first time in the military industry of Azerbaijan on the Yalguzag sniper rifle. This feature allows pre‐sets for the tension resistance and the distance of the trigger mechanism for ease of firing. The sniper rifle ensures accurate shots at distances of up to 1000 m. The HP‐7.62 differs from other machine guns and is intended for special troops. The gun sports a compact design which can be adjusted according to battle conditions. The HP‐7.62 machine gun can compete favourably against its foreign counterparts in all areas and features a heat diffuser guard, a high‐ strength aluminium alloy hand butt, a newly‐designed bipod, and adjustable length plastic dampers which allows the cheek rest to be set. The gun’s effective shooting range is 800 meters and it weighs 8.2 kilograms. – What can you say about your future plans? – Currently, our main goal is to acquire new technologies and train high‐ level personnel. We continue our endeavours in this area. Our trained specialists already develop and manufacture high quality products that can be exported to the world. We are working towards the further development of this potential. We are expanding the production of the most complex weapon parts at our facilities. This will allow us to achieve further success in improving the quality and adopting highly sophisticated technologies. President Ilham Aliyev watch production process of sniper rifles at Tajruba Experiment Factory. Below at front row presented IST‐14.5 sniper rifle and other Azerbaijani produced weapons during ADEX‐2014 exhibition. Photo: President site/ AD

ADEX–2016 35 Azərbaycan Müdafiə Səna ‐ yesi Nazirliyi (MSN) snayper tüfənglərinin çeşidlərini geniş ‐ ləndirir. Nazirliyin müəs sisə ‐ lərində hazırlanmış 6 fərqli növ snayper tüfəngindən bəzi ‐ lərin in sınaqları tamamlanaraq seriyalı istehsalına başlanıb. Beynəlxalq sərgilərdə nümayiş olunan bu snayper tüfəng ‐ lərinə xaricdən sifarişlər də var. Azərbaycan Ordusunun silahlanmasında yer alan İST‐ 14.5 “İstiqlal” snayper tü fən ‐ gin in təkmilləşdirilmiş versi ‐ yası olan İST‐14.5T “İstiqlal‐ T” antimaterial snayper tüfən ‐ gi 28 kq çəkiyə malikdir. 14.5x114 mm çaplı patronlar‐ dan istifadə edən “İstiqlal‐T” snayper tüfəngi yüngül zirehli hədəflərlə mübarizə aparmaq və düşmənin möhkəm lən diril ‐ miş atəş nöqtələrinin sıradan çıxarılması üçün üçün nəzərdə tutulur. Son 5 ildə Azərbaycan Ordusunun snayperləri bu silahla 2000 metr və daha uzaq məsafədən Ermənistan Or‐ dusuna məxsus hədəfləri məhv edərək kifayət qədər nailiy yətlərə imza atıblar. İST‐ 14.5T snayper tüfənginin ümu‐ mi uzunluğu 2256 mm, lülə ‐ sinin uzunluğu isə 1300 mm, güllənin başlanğıc sürəti pat ‐ rondan asılı olaraq 990‐1015 metr/saniyədir. Tüfəngin da ‐ ra ğı 5 patron tutur. Daşınma zamanı silah iki hissəyə ayrılır. MSN müəssisələrində hazırlanmış İST‐12.7 “Mü ‐ bariz” snayper tüfəngi “İs‐ tiqlal” antimaterial snayper tüfəng xəinə aid ikinci silahdır. “Mübariz” 12.7x108 mm çaplı APİ, APİ‐T və HE patronlardan atəş açır. Yarım ‐ avtomat iş prinsipinə malik snayper tüfəngi 7 patron tu‐ tumlu daraqla dəstləşdirilir. APİ patronlarla atəş zamanı 20 mm qalınlığında zireh lövhəsini dəlir. Tüfəngin uzun ‐ luğu 1800 mm, lüləsinin uzunluğu 1100 mm, nişangah məsafəsi 2000 metr, çəkisi 16 kq, gülləsinin başlanğıc sürəti 845 metr/saniyədir. Snayper tüfəngi beynəlxalq sərgilərdə Azərbaycan istehsalı olan 6‐ 24x56 STON optik nişangahı ilə dəstləşdirilmiş formada nümayiş etdirilir. İlk nümunəsi iki il əvvəl – ADEX‐2014 sərgisində nümayiş etdirilmiş yarımavtomat prinsipdə işlə ‐ yən 7.62x54 mm “Yırtıcı” adlı digər snayper tüfəngi 6 kq çəkiyə malikdir. Silahın lülə qu tu sunun üzərində və yan ‐ ların dakı piccatini relsi ona tak tik aksessuarlar əlavələr etmək imkanı yaradır. Tüfən ‐ gin uzunluğu 1185 mm (qun‐ daq yığıldıqda 951 mm), lülə ‐ sinin uzunluğu 600 mm, effek‐ tiv atış məsafəsi 1000 metr, güllənin başlanğıc sürəti 830 metr/saniyədir. MSN SNAYPER TÜFӘNGLӘRİNİN ÇEŞİDLӘRİNİ GENİŞLӘNDİRİR

36 AZERI DEFENCE “Rafael” şirkəti ADEX‐2016 sər gi sində yaxın radiuslu taktiki raketlər, “hava‐yer” tipli döyüş sursatları, optik‐elektron kəşfiyyat cihazları, naviqasiya və hücum üçün (hədəfi aşkarlayan) konteyner tipli avia‐qondolalar, infor masiyanın istifadə edilməsi və təhlili, habelə hava hü ‐ cumundan müdafiə sahəsini ehtiva edən qabaqcıl hava və yer sistemlərindən ibarət məhsullarını təqdim edir. GPS radio‐maneələrinə qarşı davam lı sistemlərin hazırlanması sahəsində qlobal lider olan “Rafael” şirkəti hücum və hədəfin aşkar edilməsi üçün GPS naviqasiyasından asılı olmayan və döyüş şəraitində operativ səmərəsini dəfələrlə sübut etmiş həll variantlarını müştəri lərinə təklif edir. Çağdaş dövrümüzün döyüş zonaları həm quruda, həm də dənizdə mövcud ‐ luğu vaxt baxımından mühüm olan hədəflərin yerlərini müəyyən etmək, aşkar ‐ lamaq, hücuma keçmək və həmin hədəfləri zərərsizləşdirmək istəyən silahlı qüvvələr üçün ciddi problem yaradır. Açıq ərazilərdə və ya yaşayış zonalarında yerləşdirilən bu ələkeçməz hədəfləri zərərsiz ləş dirmək/ələ keçirmək üçün çox məhdud vaxt imkanı olur. Belə hallarda, vaxt olduqca mühüm əhəmiy yət kəsb edir və dəqiqlik, əlaqə və döyüş sursatlarının universallığı əmə ‐ liyyatların uğurunu müəyyən edir. Mövcudluğu vaxt baxımından mühüm olan hədəfləri aşkarlama, izləmə və zərərsizləşdirmə prosesi “vizual in for ‐ masiyanın densor dan atıcıya ötürülməsi” mərhə ləsinin həm operativ, həm də səmərəli şəkildə tamamlanmasını tələb edir, əks halda, hədəf əldən çıxacaq. Belə ssenarilərin uğurlu olması üçün silahlı qüvvələrə sensor, rabitə və şəbəkə sistemlərini, eləcə də kəşfiyyat və atıcını inteqrasiya edən qarşılıqlı təsir (sinerji) sistemi tələb olunur. Ümumilikdə isə bu tədbirlər “vizual informasiyanın sensordan atıcıya ötürül ‐ məsi” mərhələsinin real vaxt rejimində və həm sürətlə, həm də dəqiq və səmərəli şəkildə tamamlanmasına imkan verir. Sensorlar “Rafael” şirkətinin istehsalı olan və praktikada özünü doğrultmuş geniş spektrli və çoxplatformalı mükəmməl sensorlar istənilən əməliyyat ssenarisi üzrə çoxməqsədli həll variantlarını təklif etməklə yanaşı, düşmən qüvvələrinin həm quruda, həm də dəniz və havada aşkar edilməsi, yerlərinin müəy yən ‐ ləşdirilməsi və həmin hərbi qüvvələrin təsnif olunmasını təmin edir. Bura “Rafael”in “Litening” hücum və navi qa ‐ siya üçün (hədəfi havadan aşkarlayan konteyner tipli) geniş spektrli avia‐ qondolası da daxildir. Naviqasiya və hədəfin işıqlandırılması üçün nəzərdə tutulmuş “Litening” gündüz və gecə vaxtı hücum imkanlarını əhəmiyyətli dərəcədə artırır. “Rafael”in “Reccelite” kəşfiyyat avia‐ qondolası aşağı və orta yüksəkliklərdə (real vaxt rejimində) havadan aparılan kəşfiyyat sistemidir. Bu sistem hədəf aşkarlama avia‐qondolası, genişzolaqlı rəqəmsal Məlumat kanalı (DL) və Yerüstü istifadə stansiyasından (GES) ibarətdir. “Reccelite” kəşfiyyat avia‐qondolası təsvirin (insan tərəfindən təfsir olun ‐ mazdan əvvəl) ətraflı avtomatik emalı, o cümlədən bütöv aerofotoşəkil, dəqiq coğrafi qeydiyyat, optik stereo‐displey, super‐yüksək dəqiqlikli görüntü və s. imkanlara malikdir. Rabitə və şəbəkə sistemi Etibarlı, təhlükəsiz rabitə və şəbəkə sistemi əks‐əlaqə üçün mühüm əhə miyyət kəsb edir. “Rafael”in geniş zolaqlı şəbəkə sistemləri səyyar və stasionar platformalar üçün mümkün qədər əhatəli rabitənin mövcud olmasını, eləcə də taktiki əməliyyatlarla bağlı BNET kimi mobil qurğulardan ibarət müstəqil simsiz şəbəkə üzərindən Proq ram laşdırılan qabaqcıl radio‐əlaqəni (SDR), kəşfiyyat avia‐ qondolasında istifadə üçün nəzərdə tutulmuş sərfəli genişzolaqlı məlumat kanalı üzrə həll variantlarını, habelə video və infor ma siya nın müxtəlif sensorlardan eyni vaxt da yayımlanmasını təmin edir. “Rafael”in Qlobal məlumat kanalı paralel və etibarlı məlumatları, eləcə də audio‐ video xidmətlərini dəstəkləyən və çoxsaylı avto matik relelərlə təchiz edilmiş SDR (proq ramlaşdırılan radio‐əlaqə) sis temdir. Kəşfiyyat sistemləri “Vizual informasiyanın sensordan atıcıya ötürülməsi” mərhələsinin operativ tamamlanması üçün infor ma si ‐ yanın sürətlə toplanması, məlumat bazasına inteqrasiyası, habelə təhlili və paylanması tələb olunur. “Rafael”in “Imilite” inteqrativ kəşfiyyat sistemi mər ‐ kəzləş dirilmiş və dəqiq təşkil olunmuş proses çərçivəsində müxtəlif sensorlardan video və təsvirlərin real vaxt rejimində qəbulu, emalı və nümayişi üçün nəzərdə tutulur. “RAFAEL”: REAL VAXT REJİMİNDƏ YÜKSƏK DƏQİQLİKLƏ HƏDƏFƏ DOĞRU “Litening” dəsti

ADEX–2016 37 “Rafael” silah sistemləri “Rafael” şirkətinin taktiki və çoxməqsədli dəqiq silah sistemləri silahlı qüvvələrin potensialını artırmaqla yanaşı, geniş həll variantlarını, o cümlədən gündüz, gecə və istənilən hava şəraitində əməliyyat imkanını, yüksək məhvetmə imkanı, hədəf mövqeyinin real vaxt rejimində (hədəfin vurulmasına qədər) yenilənməsini təklif edir. Bu sistemlər arasında hədəfi yüksək dəqiqliklə və irimiqyaslı hücumlar zamanı vuraraq məhv etmək iqtidarında olan və SPICE silah qrupunun müstəqil “hava‐ yer” tipli silah sistemləri yer alır. SPICE yönləndirmə dəsti döyüş şəraitin də özünü doğrultmaqla yanaşı, İsrail Hərbi Hava Qüvvələri (İHHQ) və bir sıra beynəlxalq müştərilər tərəfindən istifadə olunur. SPICE yönləndirmə dəstində hədəf ‐ lərin 3 metrdən az gözlənilən xəta ehti ‐ malı (CEP) ilə dəqiq və effektli şəkildə məhv edilməsinə nail olmaq üçün ən son naviqasiya, nişanalma və avtomatik tuşlama metodları tətbiq olunub. SPICE yönləndirmə dəsti təhlükəli ərazidən kənarda işə salınır və sistem özünün INS/ GPS sistemindən istifadə etməklə, orta mənzilli trayektoriya naviqasiyasını həyata keçirir. SPICE sistemi əvvəlcədən müəyyən edilmiş təsir bucağı və azimut altında dəqiq və müstəqil şəkildə hədəfin olduğu nöqtəyə tuşlanır. SPICE hədəfə yaxınlaşarkən, sistemin unikal obyektləri müqayisə alqoritmi (silahın axtarış sisteminin silahın kompüter yaddaşında yerləşdirilmiş kəşfiyyat məlumatlarına istinad etməklə) real vaxt rejimində qəbul edilmiş optik elektron təsviri müqayisə edir. Sistem tuşlama mərhələ sində obyektləri müqayisə texnologiya sından istifadə etməklə, hədəfin yerini müəyyənləşdirir və hədəfi vurmaq üçün izləmə qurğusundan istifadə edir. SPICE sistemi bu xüsusiyyəti sayəsində hədəfin aşkarlanması üzrə xəta və GPS manesinin qarşısını ala və törəmə dağılmaları (ziyanı) əhəmiyyətli dərəcədə azalda bilər. SPICE sistemi hədəfə yaxınlaşdığı üçün sistemin uçuş profili seçilmiş hədəf profilinə uyğun olaraq xüsusi hücum azimutu və təsir bucağı (məsələn: dərinə nüfuz etmək üçün dik dalma bucağı) ilə quraşdırıla bilər. SPICE qrupuna aşağıdakı sistemlər daxildir: – SPICE‐1000 – 1000 funtluq komplekt. 100 kilometrə qədər uzaqdan düş mənin hədəflərini məhv etməyə imkan verir. Mk‐83 və RAP‐1000 kimi ümumi təyinatlı və ya müdaxilə üçün nəzərdə tutulmuş aviabombalara inteqra siya olunur. – SPİCE‐2000 – 1000 və 2000 funtluq komplekt. Mk‐84, RAP‐2000, BLU‐109/110 kimi aviasiya bombalarına inteqrasiya olunur. “Rafael” şirkətinin unikal optik elektron texnologiyası həm yerüstü, həm də hava və dəniz platformalarında istis ‐ mara yararlı müxtəlif vuruş məsafəsinə malik və fərqli hədəf növləri üçün nəzərdə tutulmuş raketlərdən ibarət olan “Spike” silah qrupunun ayrılmaz tərkib hissəsidir. Bu silah qrupuna daxil olan raketlər gündüz / gecə vaxtı istənilən hava şəraitində istifadəyə yararlı elektro‐optik CCD və ya infraqırmızı (IIR) sensorlar, eləcə də tandem döyüş başlığı ilə təchiz edilib. Bu silah sistemlərinin sərt trayektoriyası hədəfi ən həssas hissəsindən yüksək dəqiqliklə vurmaq imkanı verir. “Spike” silah qrupuna daxil olan silah sistemləri yüksək etibarlılıq və qrupa daxil olan silah sistemləri arasında logistika dəstəyi və istehsal ümumiliyinə görə istismar müddəti aşağı xərclərlə başa gəlir. “Rafael” şirkətinin “Spike” silah qrupu aşa ğıdakı silah sis ‐ temlərindən ibarətdir: – “Spike NLOS” – “Rafael” şirkətinin ən yeni ultra‐uzaq mənzilli və yüksək təsirli raketidir. “Spike NLOS” yüksək dəqiqlik və orta mənzilli naviqasiya ilə 25 kilometrə qədər vuruş mənzilinə malik olan, idarə olunan çoxməqsədli elektrooptik yönləndirməli raketdir. Bu raketlər qurudan, havadan və dəniz platformalarından buraxıla bilər. – “Spike‐ER” – döyüş maşınları, helikopterlər və gəmilərdən buraxılır. “Spike‐ER” silah sistemi müxtəlif platformaların, o cümlədən helikopter, sürət katerləri və döyüş avtomobillərinin üzərində quraşdırılmaq üçün nəzərdə tutulmuş uzaq radiuslu və çoxməqsədli tank əleyhinə raket sistemidir. Bu silah sistemi həmçinin yerüstü mövqedə və üçayaq üzərində quraşdırıla bilər. “Spike‐ ER” silah sistemi 8 kilometrə qədər məsafədən tankları məhv etmək iq ‐ tidarındadır. – “Spike‐LR” – piyada bölmələr, xüsusi təyinatlılar və döyüş avtomobilləri üçün nəzərdə tutulur. “Spike‐LR” silah sistemi 4‐cü nəsil yüngülçəkili səyyar raket sistemidir. Bu sistemin ən müasir CCD / IIR axtarış sistemi, qabaqcıl izləmə qurğusu və dəqiq tuşlama sistemi stasionar və səyyar hədəflərin yüksək dəqiqliklə vurulmasını təmin edir. “Spike‐ MR” və “Spike‐LR” silah sistem ləri yaşayış ərazilərində aparılan döyüş lər, ənənəvi döyüş əraziləri, yerüstü dəstək və xüsusi missiyalar üzrə maksi mum səmərəlilik nümayiş etdirir. – “Spike‐SR” (Qısa radiuslu) – elektrooptik başlıqlı səyyar və çox ‐ məqsədli raketdir. “Spike‐SR” silah sistemi xüsusi olaraq piyada qoşun üçün nəzərdə tutulub. İstənilən hava şəraitin də, istənilən relyef formasında, o cüm lədən əhalinin məskunlaşdığı ərazi lər də və sıx meşə sahələrində istifadə oluna bilər. “Rafael” şirkətinin şəbəkə mərkəzli döyüş əməliyyatları üzrə həll variantları sensorların və kəşfiyyat məlumatlarını təhlil edən sistemlərin, eləcə də komanda və idarəetmə şəbəkəsinin, habelə snay ‐ perlərin problemsiz inteqrasiyasını həyata keçirərək bütün şəbəkə üzrə (paylanan əməliyyat təsviri vasitəsi ilə) səmərəli rabitə yaratmaqla yanaşı, həm GPS maneələri, həm də missiyanın yerinə yetirilməsinə mane olacaq digər amilləri aradan qaldırır. Hədəflərin operativ və səmərəli şəkildə zərərsizləşdirilməsini təmin edir. SPİCE‐1000 dəsti ilə təchiz olunmuş iki ədəd bombanın yükləndiyi təyyarə Spike‐SR TӘİRK

38 AZERI DEFENCE – Mr Jafarguliyev, first of all, we would like you to inform our readers about the activities and capabilities of the Agregat Production Association. What are the principal areas of your ac‐ tivity? – After the establishment of the Min‐ istry of Defence Industry following a decree of the President of the Republic of Azerbaijan H.E. Ilham Aliyev dated December 2005, one of the production associations established under the Min‐ istry was Agregat PA. At present three entities – the Baku Instrument Engineering Plant, the Avia‐ Agregat Plant and the Oil and Gas Sci‐ entific Production Enterprise operate within the Association. More than 100 different types of defence products are manufactured by these entities and work is underway to increase this num‐ ber in the near future. Moreover, new production sites have been created. In addition to manufacturing military products, our Association also makes products for the civilian consumer mar‐ ket. Upgrade of the BTR‐60, BTR‐70 and BRDM‐2 armoured combat vehicles at the Baku Instrument Engineering Plant is now complete, and these vehicles are already being used by the Azerbaijan Army. Moreover, 25, 50 and 100 kg avi‐ ation drill bombs are made in our plants. At present preparatory work for the serial production of 100, 250 and 500 kg combat aviation bombs is being car‐ ried out at our facilities. Serial produc‐ tion of these armaments is scheduled to commence in 2017. The process of mastering the pro‐ duction of mortar shells for 60 mm mor‐ tar launcher continues. Under this project works for the serial production of long‐range fragmentation (non‐directional) bombs and smoke shells are underway. Beside all this, PBS‐1 type silencers for automatic weapons, scopes for night shots, bayonets and special purpose blades, devices to adjust the firing accu‐ racy of various types of small arms, var‐ ious types of cartridge tapes, boxes and filling machines for 7.62 mm and 12.7 mm machine guns, as well as 23 mm anti‐aircraft batteries, lowering and raising target systems of various sizes for shooting polygons, electronic blast‐ ing systems for engineering services, sets for marking passages in mine fields, field telephones, air reducers for tanks and BMPs (armoured infantry carrier), vacuum flasks for desert use and nu‐ merous other military products are manufactured at our facilities. I also want to note that these prod‐ ucts produced in our plants are of a much higher quality and are more durable than similar products manufac‐ tured by the enterprises of the post‐So‐ viet countries. Our most important innovation will be in the production plants for artillery shells which is planned to be launched before the end of the year. 85 mm‐155 mm artillery shells will be produced in different types and calibres in these fa‐ cilities and thus the requirements of the Armed Forces of Azerbaijan for shells will be fully met. At the same time, these products have great export potential. – It seems obvious that the innova‐ tions of Agregat PA would be associ‐ ated with your aviation combat bombs and artillery shells. – You are correct. For this purpose, our enterprises have been provided with modern, state‐of‐the‐art equip‐ ment. Final works are being carried out on this project. I want to mention one more fact in connection with artillery shells which is that up to 20 fire charges of various types (HE fragmentation shells, shaped high explosive shells, armour‐piercing low‐calibre shells, etc.) for tank guns in 85, 100, 122, 130, 152, 155 mm calibres, as well as a 125 mm calibre for artillery will be produced in our enterprise. Currently, as a part of the above‐ mentioned fire charges the production processes relating to the cartridges and pallets have been completely mastered. Construction works for an industrial site to manufacture different types of AGREGAT PRODUCTION ASSOCIATION TO PRODUCE AIR BOMBS AND ARTILLERY SHELLS The General Director of the Agregat Production Association of the Ministry of Defence Industry Farhad Jafarguliyev answers questions from AZERI DEFENCE.

40 AZERI DEFENCE explosives for use in the fire charges are underway. – Can you tell us anything about the projects related to the upgrade of ar‐ moured combat vehicles? – The Baku Instrument Engineering Plant has, for more than 10 years, been upgrading BTR‐60, BTR‐70, BTR‐80 and BRDM‐2 armoured personnel carriers. Our factory is considered one of the more specialised and experienced com‐ panies in this field in the CIS region. BTR‐70 armoured personnel carriers de‐ veloped under our project have a long range, high dynamic qualities and high barrier crossing capabilities. Among the most important changes to the BTR under the project is that it is now easier to drive and an increase in engine power. Improvement works have been car‐ ried out without any changes in the exter‐ nal appearance of the vehicle. A KAMAZ 740.11.240 260 horse‐ power (176.5 kW) diesel engine is in‐ stalled in each vehicle. This has eliminated a previous manage‐ ment problem associ‐ ated with two engines working synchro‐ nously. I would like to note that, although there were two en‐ gines in the BTR‐60 and BTR‐70 models there were various problems associated with their use, and that as a result, BTRs often broke down in service. The engine and control systems of the BTR‐70’s up‐ graded by us have been completely re‐ placed. In addition to increased speed and manoeuvrability of the vehicle, an internal cooling and ventilation system has been added, and this is one of the main improvements. The electrical panel and the driver’s area inside the vehicle have both been completely re‐ designed. The speed of upgraded vehicle has been increased to 80 km / h, with a range of up to 550 km. Improved BTR‐ 70s have the ability to move inclined at 25 degrees, and climb slopes of up to 30 degrees. So far, our enterprise has improved a set number of BTR‐70 and BTR‐60 and delivered them to the Azerbaijan Armed Forces and the Interior Troops. The BTR‐60, BTR‐70 and BRDM‐2s in the armament of the Interior Troops have been upgraded at our facilities. At the same time, we have an agreement for the export of the upgraded BTR‐70 armoured personnel carriers to an African country. Currently, negotia‐ tions with several other countries con‐ tinue. We offer the upgraded BTR‐70 in accordance with the customer’s de‐ mands with its own crew turret, as well as with a Shimshek turret created by local technicians, armed with the KPVT 14.5 mm large‐calibre machine gun, and 20 mm or 23 mm small‐calibre auto‐ matic cannons. The choice of weapons depends on the client’s request. Cur‐ rently, alongside its tests of the turret, preparation for serial production is un‐ derway. The aforementioned turret can be operated remotely or by the crew. BTRs upgraded at our facilities are used by the Ministry of Defence at the frontline zones. The maintenance of these vehicles is also carried out by our plant. As a result of the modernization of the BRDM‐2s, the manoeuvrability and control capability of the vehicle has sig‐ nificantly improved. The vehicle has a D‐24530E2 diesel engine with 156 horse‐ power (115 kW). Giving the BRDM‐2 a maximum speed of 100 km per hour, and it can climb 30‐degree slopes and 25‐degree lateral inclines. As a result of the introduction of the new engine and the improvements to the BRDM‐2s, is maximum range has increased to 1,000 km. In addition, the vehicle has been equipped with a TNA44 navigation de‐ vice, as well as new night vision de‐ vices. – Mr Jafarguliyev, the Avia Agregat plant was one of the important institu‐ tions producing various products for the aviation industry of the former USSR. Does the entity maintain this profile? – We paid special attention to main‐ taining the previous profiles of our unit during the reconstruction works. Today, the Avia‐Agregat plant cooper‐ ates with large aircraft companies of the CIS countries. The Avia‐Agregat plant has produced dual‐use products for the aviation industry from back when the USSR still existed. The production of high‐pressure and cylindrical balloons took special place among these prod‐ ucts. The balloons, production of which is ongoing, are currently widely used in both civilian and military aviation. – What are the unique opportunities for practice air bombs? – Our practice air bombs (PABs) are in use by the Azerbaijan Armed Forces. Foreign countries have shown great in‐ terest in bombs of this type. The bombs have many advantages in comparison to the drill bombs produced in the for‐ mer Soviet Union, Russia and Ukraine. First of all these bombs are produced in Azerbaijan. We have been producing Combat and training bombs of various weight produced by Agregat Production Association. Photo: AD

ADEX–2016 41 these munitions for three years. Every year we get some orders. Users are sat‐ isfied with the product. The second and most important advantage is that our bombs are reusable and safe. After fir‐ ing the bomb does not explode and it is possible to refill it and use it again. Smoke‐generating, illuminating and trace‐leaving practice air bombs of 25, 50, 100 kg are manufactured at our As‐ sociation. – What can you tell us about the benefits of the QFAB‐500 combat air bombs created by Azerbaijani engi‐ neers? – As mentioned above, the serial production of these bombs will start in early 2017. These bombs were created by the Scientific Research Institute of the Ministry of Defence Industry. The 100, 250, and the 500‐kilogram bombs are all superior in terms of their destruc‐ tive capability compared to other bombs of the same type. 500 kg bombs have a highly destructive force. The bomb contains 250 kg of TNT and ready shrapnel and this further increases the scope of its destruction. – How do you view the export capabilities of cur‐ rently established produc‐ tion fields? – There is great interest and orders from overseas in this field. I think that we will be able to implement large export projects especially concerning the artillery shells of various calibres in the coming years. There is a great demand in the market for this type of ammunition. – What future projects in the field of repair and upgrade of mili‐ tary equipment are you going to start? – We are working in collaboration with the Scientific and Research Insti‐ tute and the National Space Agency. We have great deal of experience in the im‐ provement of armoured combat vehi‐ cles such as BRDM‐2 and BTR. Because of this experience, we can carry out up‐ grades of other types of armoured vehi‐ cles, if required. In particular, we can produce vehicles for the safe transporta‐ tion of people in combat zones, haz‐ ardous areas, and emergency zones on the basis of the BTR‐70. Such vehicles are needed everywhere. I want to note that at present the technical capabilities of our company, as well as the level of expertise of our specialists allow us to arrange maintenance services for all types of wheeled military equipment procured from foreign countries. AD Examples of mortat projectiles produced at "Agregat" Production Association. Photo: AD

42 AZERI DEFENCE – Cənab Әziz Sipahi, öncə bizə vaxt ayırdığınız üçün Sizə təşəkkür edirik. İdarəetmənizdə yer alan “VESTEL Savunma” və AYESAŞ şirkətləri haqqında oxucularımıza məlumat verə bilərsinizmi? – Әvvala şirkətlərimizin təşkilati strukturundan bəhs edərək demək istər ‐ dim ki, “Zorlu Qrupu”nun müdafiə sek ‐ tor unda iki özəl şirkəti var. Biri “VESTEL Savunma Sanayi A.Ş”, digəri isə “Aydın Yazılım və Elektronik San. A.Ş” – yəni AYESAŞ‐dır. “VESTEL Savunma” tamamilə “Zorlu Holdinq”ə, AYESAŞ isə çox hissəsi “Zorlu Qrup”a aid olan Amerikan ortaqlı (L‐3Com şirkətinin 40%) bir şirkətdir. Bu iki şirkətin çalışma istiqamətləri fərqlidir. AYESAŞ dünyanın öndə gələn müdafiə şirkətlərinin sistem tədarükçüsüdür. “VESTEL Savunma” isə əsasən pilotsuz uçuş aparatları seq ‐ mentində çalışan, Türkiyənin öndə gələn PUA platformalarının istehsalçısı dır. İki şirkətin təşkilati funksiyaları birləşdirilib və tək rəhbərlikdən idarə olunur. AYESAŞ 1990‐cı ildə qurulub. Eyni illərdə başladılan Türk Mobil Radar Kompleksləri (TMRK) AYESAŞ‐ın ilk layihəsidir və Türkiyə hava hücumundan müdafiə sisteminin onurğasını təşkil edir. Deyə bilərəm ki, TMRK layihəsində əsas podratçı olan AYESAŞ‐ın əldə etdiyi qabiliyyətlər o gündən bu günə şir ‐ kətimiz in uzmanlıq sahələrini müəy ‐ yən ləşdirib. Bu layihədən əldə edilən təcrübə və biliklər hesabına AYESAŞ sonrakı illərdə yer, hava, dəniz platfor ‐ malarında, eləcə də müştərək sistemlərdə yüksək həllər təklif edən bir firmaya çevrilib. Әsas fəaliyyət istiqamətlərimizi müdafiə, aviasiya və təhlükəsizlik olaraq sıralaya bilərik. Bu çərçivədə komanda‐ nəzarət sistemləri, avionik sistemlər, elektronika və elektro‐mexaniki sistem ‐ lərin istehsalı, dizayn və yaradılmadan istehsala qədər geniş çapda məhsul və xidmətlər təqdim edir. Bu günə qədər quru qoşunları, hava və dəniz qüvvələri üçün taktik infor ‐ masiya ötürülməsi, avtomatik hədəf təsbiti və izlənilməsi sistemi, radar inteq ‐ rasiyası və avtomatlaşdırma sistemləri, hərəkətli elektron xəritə, çox funksiyalı konsollar, raketlərin komanda interfeysi cihazı, kabellər, iş stansiyaları üçün kartlar daxil olmaqla, bir çox sistemlərdə AYESAŞ‐ın imzasını görmək mümkün ‐ dür. Böyük platforma layihələrinin bir çoxunda AYESAŞ‐ın proqramlarını, sistem mühəndisliyini və istehsal xidmətlərini görə bilərsiniz. Real zamanlı proqramların yaradılması, komanda‐ nəzarət sistemləri, sensor, radar inteqrasi ‐ yası, sahil mühafizə sistemləri, qərar dəstək sistemləri, ortaq əməliyyat rəsmin ‐ in çıxarılması üçün həllər, taktik görün ‐ tüləmə sistem həlləri, taktik data link sistem ləri, şəbəkə dəstəkli qabiliyyət ‐ lər, avionik sistemlər, elektronika və mexaniki dizayn, istehsal sahələrində Türkiyə aviasiya və müdafiə sənayesi sektorunun öndə gələn özəl şirkətləri arasında AYESAŞ və “VESTEL Savunma Sanayi A.Ş” xüsusi yer tutur. AYESAŞ və “VESTEL Savunma Sanayi A.Ş” şirkətlərinin Baş Direktoru cənab Әziz Sipahi ilə müsahibəmizdə bu iki şirkətin mövcud layihələri və regiona yönəlik planlarına nəzər salmağa çalışdıq.

ADEX–2016 43 önəmli təcrübələr və bənzərsiz qabiliyyət ‐ lər qazanılıb. Digər tərəfdən, AYESAŞ Milli Xidmətə Özəl və NATO Gizli gizlilik səviyyəli Müəssisə Təhlükəsizliyi, AS9100 REV C/BS EN 9100:2009, ISO 9001:2008 sənədlərinə və CMMI Level 3 sertifikasiyasına sahibdir. “VESTEL Savunma” firmamız isə 2005‐ci ildən bu günədək yürütdüyü fəaliyyətləri sayəsində PUA sahəsində dərin məlumata və təcrübəyə sahibdir. İstənilən səviyyədə PUA‐nı tamamən özünəməxsus şəkildə dizayn edə, istehsalını və testlərini həyata keçirə bilmə qabiliyyətinə sahib olan Türkiyənin öndə gələn PUA platforma istehsalçısıdır. Onu da qeyd edim ki, Türkiyədə NATO‐ nun Uçuşa Әlverişlilik Standartı STANAG 4671‐ə görə dizayn və istehsal olunmuş yeganə PUA – “Karayel” taktik PUA “VESTEL Savunma” tərəfindən istehsal olunub. Eyni zamanda dünyada seriyalı istehsalı hələ başlanılmamış Hidrogen və Qatı Yanacaq Batareyası (KOYP) texnologiyası sahəsində “VESTEL Savunma” 2004‐cü ildən üzübəri araşdırmalar apararaq zirehli maşınlar üçün Qatı Oksid Yanacaq Batareyasının prototipini yaratmış yeganə firmadır. Bu sahədə çalışan bir çox universitetlər və institutlarla əməkdaşlıq çərçivəsində araşdırma‐inkişaf dəstəyi alınaraq məhsulların yaradılmasına yönəlmiş bir çox layihə üzərində işlər getməkdədir. – Son zamanlar Türkiyə müdafiə sənayesi şirkətlərinin Azərbaycanla işbirliyində aktivlik müşahidə olunur. Yeri gəlmişkən, AYESAŞ və “VESTEL Savunma” şirkətlərinin bir‐birlərindən asılı olmadan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinə yönəlmiş təmaslarını görürük. Bu mövzuda bir az məlumat verə bilərsinizmi? – Son illərdə Türkiyə müdafiə sə ‐ naye sinin həm ictimai qurumlar və təşkilatlar, həm də özəl firmalar baxımdan olduqca sürətli inkişaf yolu keçdiyi məlumdur. Türkiyənin müdafiə və təhlükəsizlik ehtiyaclarının qarşılan ‐ masından əlavə olaraq xarici ölkələrlə işbirliklərinin qurulması Türkiyə müdafiə sənayesinin inkişafının və oturuşmasının nəticəsidir. Azərbaycan ilə tarixi bağ ‐ ları mızı da göz önünə aldığımızda Türkiyə müdafiə sənayesinin Azərbaycan ilə sıx əməkdaşlıq çalışmalarına ağırlıq verməsi üçün hətta bir az yubandığını söyləmək olar. Bu kontekstdə birincisi 2014‐cü ildə gerçəkləşdirilmiş ADEX sərgisinə hər iki firmamızla qatılaraq ilk təmaslarımızı gerçəkləşdirmişik. ADEX‐ 2014 sərgisi bizim üçün regionu öyrənmək baxımından gözəl fürsət və türkdilli cümhuriyyətlərə açılmaq üçün bir qapı oldu. Sərgi əsnasında keçirilən görüşlər zamanı çeşidli bağlantı nöqtələrini müəyyənləşdirdik. Bunun xaricin də, yerli bağlantılarımız və Müdafiə Sənayesi Katibliyimizin yönlən dir məsi ilə Azərbaycan Silahlı Qüvvə lərinin nümayəndələrinin müəssisə lərimizə gələrək imkan və qabiliyyət lərimizi şəxsən yerində görmə və dəyər lən dirmə fürsəti olmuşdur. – AYESAŞ‐ın Türkiyə bazarında önəmli bir oyunçu olduğu bilinir. Beynəl ‐ xalq müdafiə bazarında AYESAŞ‐ın aldığı rol nədir? Xüsusilə qlobal firma larla əməkdaşlıq barədə fikirləriniz ma raq lı olardı. – Әslində, AYESAŞ daxili bazarda olduğu qədər xarici müdafiə bazarında da özünü isbat etmiş bir firmadır deyə bilərik. Mövcud müştəri portfelinə baxıldığında müdafiə sənayesi devləri olaraq qəbul edilən çox şirkətlə fərqli layihə lərdə böyük və yüksək texno lo gi ‐ yalı əməkdaşlıq gerçəkləşdirilib. “Lockheed Martin”, “Boeing”, “Sikorsky”, “General Dynamics”, “L3 Com ‐ munications”, “Rockwell Collins” və “GE Aviation” kimi Amerika firmaları ilə yanaşı, “Kongsberg”, “Atlas Elektronik”, “Thales”, “Airbus D&S Optronics” kimi Avropa mənşəli şirkət lər lə də uzun illərdir uğurlu layihə lərə imza atmaqdayıq. Bu günə qədər AYESAŞ olaraq yanaşmamız ən keyfiyyətli məhsulu və xidməti ən qısa zamanda və maliyyəti ən effektiv şəkildə müştəriyə təqdim etmək olub. Bu yanaşmanı illərdir eyni peşə karlıqla davam etdirdiyimiz üçün qlobal müdafiə firmalarının həm Türkiyədəki, həm də başqa ölkələrdəki layihələrində aranan iş ortağı olduq. Qlobal müdafiə şirkətləri ilə əməkdaşlıq çərçivəsində gerçəkləşdirilən layihələrə baxdığımızda JSF, NATO AWACS modernizasiyası, F‐16 modernizasiyası, Beynəlxalq Black Hawk Helikopteri kimi aviasiya layihələri ilə yanaşı, dənizaltı, korvet, sahil nəzarət sistemləri kimi çox səs gətirən layihələri görə bilərsiniz. ROKETSAN istehsalı MAM‐L raketi ilə silahlandırılmış “Karayel” taktik PUA atış test uçuşuna qalxmazdan əvvəl. Foto: VESTEL Savunma AYESAŞ şirkətinin istehsal müəssisəsinin ümumi görünüşü

44 AZERI DEFENCE Xarici layihələrdən söhbət düşərkən NATO ilə bağlı uğurlarımızdan söz salmamaq olmur. AYESAŞ tək başına və podratçı olaraq NCIA layihəsini almış ilk və tək türk firmasıdır. NATO ATM (Air Traffic Management) GATEWAY Layihəsi olaraq adlandırılan bu layihədə NATO‐nun 11 ölkədə yerləşdirilmiş komanda mərkəzlərinin qurulması və testləri uğurla davam etməkdədir. – Türkiyənin PUA bazarında “VESTEL Savunma”nın son durumu nə dir? Beynəlxalq arenada “Karayel”ə olan maraq necədir? – “VESTEL Savunma” son bir ildə ciddi nəticələr əldə edərək özünəməxsus, milli məhsulumuz olan “Karayel” ilə Türkiyə PUA bazarında cığır açacaq inkişafa imza atdı. Təxminən bir ildir Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin istifa ‐ dəsində 24 saat fasiləsiz uçuşlar həyata keçirən “Karayel” qarşıya qoyulan tapşırıq ların və vəzifələrin öhdəsindən layiqincə gəlir. Bu günə qədər 2500 uçuş saatına yetişib. Hal‐hazırda lazer işarələyici özəlliyi də olan kamera ilə uçuşlarına davam etməkdədir. Türkiyənin gözlədiyi silahlı PUA istehsalını “VESTEL Savunma” vəd et‐ diyi tarixdə gerçəkləşdirib və keçdiyimiz iyun ayında silahlı “Karayel”imiz Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin heyətinin nəzarəti altında ilk atışlarını uğurla gerçəkləşdirib. Türkiyə Silahlı Qüvvələri tərəfindən əməliyyatlarda və təlimlər zamanı istifadə zamanı pis hava şəraiti və çətin coğrafi şərtlərdə uğurla istifadə olunduğu görülən “Karayel” taktik PUA‐ mız may ayında İzmirdə keçirilmiş, Azər ‐ baycan Silahlı Qüvvələrinin də qatıldığı “Efes‐2016” təlimində qarşıya qoyulan tapşırıqları uğurla yerinə yetirərək göz doldurdu və beynəlxalq müşahidəçilərdən əla qiymət almağı bacardı. O ki qaldı beynəlxalq marağa, mübaliğəsiz deyə bilərəm ki, çox ciddi maraqla qarşılanmaqdayıq. “Karayel”in texnologiyasının gəldiyi yetkinlik səviyyəsi sayəsində bir Qərbi Avropa ölkəsi ilə pilotlu təyyarələrin pilotsuz hala gətirilməsinə yönəlmiş çalışmalara başlanıb. Bunun xaricində bölgə ölkələri, Cənubi Amerika, Yaxın Şərq və Şimali Afrika ölkələri, türk cümhuriyyətləri ilə PUA sahəsində işbirliyi görüşmələrini davam etdirməkdəyik. Düşünürəm ki, yaxın gələcəkdə bunların nəticəsini görməyə başlayacağıq. Ayrıca, ziyarət edilən ölkələrdə də “Karayel”in gəldiyi səviyyə bəyənilir. – Cənab Sipahi, başda Azərbaycan olmaqla türk cümhuriyyətlərinin daxil olduğu coğrafiyadakı müdafiə bazarını necə dəyərləndirirsiniz? – Azərbaycan başda olmaqla bütün türk cümhuriyyətlərində qurulmağa başlayan yerli müdafiə sənayesi çox müs ‐ bət bir inkişaf olaraq dəyərlən dirilmək ‐ dədir. Bilindiyi kimi, ölkələrin texnoloji inkişafında müdafiə sənayesi önəmli və öncül rola sahibdir. Bu coğrafiyada da eynilə Türkiyədə olduğu kimi müdafiə şirkətləri ictimai dəstəklə qurulub. Zaman içərisində doğru əməkdaşlıqlar qurularsa, Xəzəryanı ölkələrin özəl təşəb ‐ büslə yaradılan müdafiə şirkətlərinin də gedərək güclənəcəyini və digər ölkə ‐ lərə ixracat həyata keçirə biləcəyini düşü ‐ nü rəm. – Azərbaycana əsasən AYESAŞ‐ın hansı qabiliyyətləri ilə xidmət göstərməyi planlaşdırırsınız? – Әslində, Azərbaycan Ordusu müasir texnologiyaları mənimsəmiş və olduq ca yüksək əməliyyat qabiliyyətinə malik bir ordudur. Ancaq günümüzdə müdafiə və təhlükəsizlik ehtiyacları yuxarıda Türkiyənin sabiq Müdafiə naziri İsmət Yılmaz ADEX-2014 sərgisində VESTEL Savunma şirkətinin Baş Direktoru Əziz Sipahidən bilgi alır, aşağıda AYESAŞ şirkətinin istehsal sahələrindən görüntü – Fotolar: VESTEL Savunma/AYESAŞ

ADEX–2016 45 keçdiyimiz son 10 ilə görə fərqli isti qa ‐ mət də dəyişir. Asimmetrik təhdidlər başda olmaqla dəyişən konsepsiyalar artıq orduları ən doğru informasiyaya ən qısa zamanda yetişməyə və bunun nəti cəsin də daha sürətli reaksiya verməyə məcbur edir. Bunun da dünyada şəbəkə mərkəzli hərb yanaşması ilə ortaya qoyulduğu məlumdur. Şəbəkə mərkəzli hərb yanaşması şəbəkə dəstəkli qabiliy ‐ yətlərin istifadəsini zəruri edir. Bu da maləsəf kataloqdan görüb, alıb qurdu ‐ ğunuz sistemlə mümkün deyil. Әn güclü radarları da tədarük etsəniz bunları müştərək istifadəyə təqdim edə biləcə ‐ yiniz komanda‐nəzarət proqramlar ı nı ‐ zın olmaması, sürətli və doğru infor ‐ ma siya axınını iflic edər. Dolayısı ilə biz AYESAŞ olaraq proqram və sistem inteqrasiyası həl ‐ lərimiz lə Azərbaycan Silahlı Qüvvə ‐ lərinin inventarındakı mövcud sistem ‐ lərin əməliyyat qabiliyyətini artırmağa yönəlmiş layihələrdə çalışmaq istəyirik. Burada xüsusilə qeyd etmək istədiyim məsələ AYESAŞ‐ın məhsul deyil, həll təqdim etməsidir. Әlimizdə mövcud məhsulların bilavasitə istifadəyə veril ‐ məsi yerinə Azərbaycanın müvafiq qurum larının istəyinə görə şəkillən ‐ dirilmiş həlləri birlikdə hazırlamaqdan söz açırıq. Özəlliklə liman qoruması, hərəkətli rəqəmsal xəritələri, verilənlərin qəbulu ilə görüntü işləmə, ötürmə, radar və digər sensor şəbəkələri, qərar dəstək proqramları kimi həllər üçün görüş mə ‐ lərimiz davam edir. – “VESTEL Savunma” olaraq PUA sahəsində Azərbaycanla necə bir iş imkanlarının olacağını düşünürsünüz? – “Karayel” sistemi həm performans olaraq, həm də keyfiyyət və təhlükəsizlik baxımından özünü isbat etmiş, PUA‐ ların gələcəyi nəzərə alınaraq dizayn edilmiş, ölkəmizdə faktiki olaraq əməliyyatlarda istifadə edilən platfor ‐ madır. “Karayel”in dizaynı NATO‐nun PUA Uçuşa Әlverişlilik Standartı olan STANAG 4671 çərçivəsin də həyata keçirilib. Bunun xaricində dizaynda istifadə edilən təhlükəsizlik analizləri də çox sayda mülki və hərbi standartlara görə icra edildi. Yəni mülki hava sahəsində uçuş lazım olarsa, dünyada dizayn etibarı ilə buna ən hazır sistemlərdən birisi “Karayel”dir. Bu anlamda başda Azərbaycan Silahlı Qüvvələri olmaqla PUA‐ların mülki və hərbi istifadəsinə ehtiyac duyulan hər cür arenada qarşıya çıxan hər cür ehtiyaca “VESTEL Savunma” cavab verə biləcək imkana sahibdir. “Karayel” sistemimizə yeni qabiliy ‐ yətlərin əlavə edilməsi, yeni dizaynın hazırlan ması və dizaynda dəyişiklik edilərək Azərbaycanla PUA sahəsində ortaq istehsala və hər cür əməkdaşlığa hazırıq. – “VESTEL Savunma” və AYESAŞ‐ ın Azərbaycanda sənaye ilə əməkdaşlığı, texnologiya transferinə baxışı barədə nələri söyləyə bilərsiniz? – Şirkətlərimizin aviasiya və müdafiə sektorunda uzun illər qazandığı təcrübələr göstərir ki davamlı işbirliyi tək layihəlik ortaqlıqlardan çox orta və uzun müddətli planlamalarla təmin olunur. Bu baxımdan öncəliklər Azərbaycan müdafiə şirkətlərinə və tex ‐ niki araşdırma qurumlarına yanaş ‐ mamızın davamlı olacağını bildirmək istəyirəm. Eləcə də universitetlər və elmi tədqiqat institutları, habelə müdafiə şirkətləri ilə quracağımız əməkdaşlıqda texnologiya transferinin önəminin fərqindəyik. Bu baxımdan regional güc olma yolunda Azərbaycan müdafiə sənayesi ilə sadəcə Azərbaycan üçün deyil, üçüncü ölkələrə həyata keçiriləcək satışlara nail olanadək geniş spektrdə əməkdaşlığı gündəmə gətiririk. Dost və qardaş ölkə olan Azər ‐ baycan ilə texnologiya transferi daxil hər cür ortaq yaradılma, istehsal və in ‐ teqrasiya layihələrini ger çəkləşdirməyi arzu edirik. Bu çərçivədə sistem təda ‐ rükçüsü olan AYESAŞ olaraq müdafiə və aviasiya elektronikası və proqramları sahəsində, platforma istehsalçısı olan “VESTEL Savunma” olaraq da PUA‐ ların yaradıl ması və istehsalında hər cür işbirliyi imkanlarını birlikdə dəyərlən dirməliyik. Azeri Defence: Cənab Sipahi, verdiyiniz məlumatlar və şərhləriniz üçün təşəkkür edirik!

46 AZERI DEFENCE GREAT INTEREST FROM THE POST-SOVIET STATES The Paramount Group, a leading South African defence industry contractor is one of the main partners of the defence industry of . In 2009, the Ministry of Defence Industry of the Republic of Azerbaijan (MDI) began collaborating with the Paramount Group for the first time in the Post-Soviet States and from this partnership two models - the Matador and Marauder armoured combat vehicles - were jointly developed and produced. A significant portion of the contract’s stipulated 110 units have already been built and have been delivered to the Azerbaijani armed forces. In September 2014, during the staging of the ADEX-2014 exhibition held in Baku, the Paramount Group and the Azerbaijani company Azairtechservice announced the establishment of a joint company called Paramount Aerospace, expressly created to execute the upgrade of various air platforms. As a continuation of the cooperation with , the second strategic step in the former countries in 2014 was the establishment of a joint partnership between and Kazakhstan Engineering with the formation of the company Kazakhstan Paramount Engineering. The company is situated in the special economic zone near Astana. Officially commencing production in 2015, the company introduced its armoured vehicle Arlan, which is based on the Marauder platform with various modifications and which has been commissioned and delivered to the Kazakhstan Army, together with its Baryis infantry fighting vehicle with an 8x8 wheel configuration based on the Mbombe 8x8 platform, at the KADEX 2016 International Defence exhibition which was held on June 2-5 Astana. The opening ceremony of Kazakhstan Paramount Engineering (KPE) on November 13, 2015, was attended by the President of Kazakhstan, Nursultan Nazar - bayev. The annual production capacity of the plant is 200 vehicles. The Arlan, a Kazakhstan version of the Marauder armoured carrier, the Mbombe-based Baryisinfantry fighting vehicle and the Kazakhstan version of the Maverick called the Nomad, which is intended for Interior Troops and Police are all produced at the KPE plant which is equipped with the latest modern production equipment and technology. In addition to the production of wheeled armoured vehicles, KPE plans to develop appropriate equipment for naval and air forces. The company is currently seeking an opportunity to construct highspeed, high-tech boats between 8 and in length for Kazakh’s Navy and Coast Guard. In addition, the company will begin production of a range of products for the Navy and Mi-24 and Mi17 helicopters for the Air Force, in tandem with several other modernization projects. PARAMOUNT GROUP – EXPORTER OF MILITARY INNOVATION The Paramount Group was formed in in 1994 with the bold goal of helping African governments better protect their countries. Today, they are a global corporation, leading the way in global defence and aerospace innovation. The Paramount Group is distinguished by its innovation and has a wide product portfolio ranging from various types of armoured vehicles to air and sea platforms. Among the Paramount Group’s family of armoured vehicles are the Matador, Marauder and Mbombe type mineresistant armoured combat vehicles, the Maverick ultra-modern security vehicle, Mwari the reconnaissance, surveillance and light attack aircraft and air platforms, various types of UAV’s (Civet, Roadrunner, Mwari), and modern versions of the Mi-24 and Mi -17 helicopters, while our offshore platforms include various types of ships and boats ranging from 8m to 90 meters in length. MBOMBE 6x6 Mi‐24 Nighthawk

Akıllı Teknolojiler, Entegre Çözümler \D]×\RUX] HAVELSAN A.Ş. Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı'nın bir kuruluşudur. ffifl·GHQEHUL .RPXWD.RQWUROYH6DYDċ6LVWHPOHUL (ĊLWLP7HNQRORMLOHULYH6LPODV\RQ6LVWHPOHUL <|QHWLP%LOJL6LVWHPOHUL hONHYH6LEHU*YHQOLNd|]POHUL