POWER-POINT PRESENTATIE LOGE LA CHARITE - 6016-11-07

LICHT SYMBOLIEK
IN DE
VRIJMETSELARIJ

LOGE “LA CHARITÉ”, NO. 6 :.
AMSTERDAM

2016-11-07 1

VAN DONKER NAAR LICHT
EN

VAN LICHT NAAR DONKER

LICHT SYMBOLIEK IN DE VRIJMETSELARIJ

2

VAN DONKER NAAR LICHT, VAN LICHT NAAR DONKER

JANFRITS OOSTENBROEK

o INGEWIJD LOGE “HET SCHIETLOOD” 1981 - 2010

o BUITENLID LOGE “DE ACHTERHOEK” & LOGE “LA CHARITÉ”

o LID LOGE “KEYS OF MÜNSTER" No 881 GRANDLOGE OF BRITISH
FREEMASON GERMANY

o LID LOGE “MÜFFELMANN ZUR TREUE Nr. 1014 MÜNSTER
GROSZLOGE ALTEN UND ANGENOMMENNEN MAURER VON
DEUTSCHLAND (AFAM)

o LID o.a. A:.A:.S:.R:. IN DUITSLAND

3

VAN DONKER NAAR LICHT, 4
VAN LICHT NAAR DONKER

SINDS 1958 ZIJN ER VIJF ERKENDE GROOTMACHTEN DIE
GEZAMENLIJK VORMEN

“VERENIGTEN GROSZLOGEN VON DEUTSCHLAND -
BRUDERSCHAFT DER FREIMAURER”.

ERKEND DOOR 184 GROOTMACHTEN

TOTAAL LEDENTAL > 22.000

BRON: WWW.FREIMAURER.ORG

VAN DONKER NAAR LICHT, VAN LICHT NAAR DONKER

1. AMERICAN CANADIAN GRAND LOGE - ACGL 5
2. GRAND LOGE OF BRITISH FREEMASONS IN GERMANY - BFG
3. GROSZLOGE DER ALTEN FREIEN UND AGENOMMENEN MAURE VON DEUTSCHLAND - AFAM
4. GROSZE LANDESLOGE DER FREIMAURER VON DEUTSCHLAND (GL FVD)
5. GROSZE NATIONAL-MUTTERLOGE “ZU DEN DREI WELTKUGELN” (GNNL 3WK)

• BRON: WWW.FREIMAURER.ORG

VAN DONKER NAAR LICHT,
VAN LICHT NAAR DONKER

OPBOUW BOUWSTUK
1. INVLOED ANDERE RELIGIES & GEESTELIJKE STROMINGEN
2. WAT LEERT ONS DE KATHEDRAAL BOUW
3. DE ONTWIKELING VAN HET RITUAAL IN NEDERLAND
4. DE LICHTSYMBOLIEK BUITEN DE TEMPEL
5. DE DRIE KLEINE LICHTEN EN HUN BETEKENIS
6. DE DRIE GROTE LICHTEN EN HUN BETEKENIS
7. DE DRIE REIZEN

6

THE THINGS WE ADMIRE IN MEN, KINDNESS AND GENEROSITY,
OPENNESS, HONESTY,UNDERSTANDING AND FEELING ARE THE
CONCOMITANS OF FAILURE IN OUR SYSTEM.

AND THOSE TRAITS WE DETEST, SHARPNESS,GREED,
ACQUISITIVENESS, MEANNESS, EGOTISM, AND SELF-INTEREST
ARE THE TRAITS OF SUCCES.

AND WHILE MEN ADMIRE THE QUALITYOF THE FIRST, THEY
LOVE THE PRODUCE OF THE SECOND.

DID BROTHER JOHN STEINBECK EXAGGERATE?
HAVE WE REALLY EVOLVED THIS FAR?

7

8

WE MOETEN DE SYMBOLEN UIT DE RITUALEN
INTERPRETEREN

BEELDTAAL & INTERPRETATIE DE VIERLEDIGE INTERPRETATIE

DE THEOLOOG/DICHTER HUUB OOSTERHUIS NOEMT 1. DE LETTER LEERT DE GEBEURTENISSEN.
2. DE ALLEGORIE WAT GIJ MOET GELOVEN.
SYMBOLIEK: DE TWEEDE TAAL! 3. DE MORAAL WAT GIJ MOET DOEN.
4. DE ANAGOGIE, WAARNAAR GIJ STREVEN MOET.
DE TWEEDE TAAL, OOK WEL DE “GODSDIENSTIGE TAAL” IS DE TAAL
VAN DE VERTELLERS EN DE KUNSTENAARS. HET IS DE TAAL DIE NIET ONTLEEND AAN DIVINA COMMEDIA
BESTAND LIJKT TEGEN DE VRAGEN VAN DE RATIO, HET VERSTAND. ALS
HET GAAT OM VRAGEN VAN HET VERSTAND/DE WETENSCHAP WIJ
NAAR DE EERSTE TAAL: DIE VAN DE OBJECTIEVE INFORMATIE EN DE
LOGICA. DE TAAL VAN ÉÉN PLUS ÉÉN IS TWEE. DE TAAL WORDT HET
MEEST GEBRUIKT, MAAR WANNEER HET GAAT OM GELOOF, LIEFDE,
HOOP, DOOD, DE MEDEMENS, TOEKOMST ETC. DAN IS DE EERSTE TAAL
ONVOLDOENDE BRUIKBAAR, JA ZELFS ONTOEREIKEND. HET IS DE TAAL
DIE JE SPREEKT OM NIET HELEMAAL TE HOEVEN ZWIJGEN. HET IS TAAL
VAN ONTROERING EN VAN EXPRESSIE. EN ALS HET GAAT OVER MOOI
EN LELIJK, FIJN EN ELLENDIG, GOED EN KWAAD DAN STOTTEREN WIJ
DIE TAAL. DAN VALLEN REDENERINGEN, DEFINITIES EN DOGMA’S UIT
HANDEN EN ZOEKEN WIJ NAAR BEELDEN, VISIOENEN EN SYMBOLIEK.
(HUUB OOSTERHUIS, IN HET VOORBIJGAAN, UTRECHT 1968, BLZ. 236

9

SOORTEN SYMBOLEN SYMBOLIEK VAN DE SACRALE RUIMTE
• EEN TEMPELZITTING VINDT PLAATS IN EEN SACRALE
1. BOUWSYMBOLEN
2. LICHTSYMBOLEN RUIMTE; EEN SACRALE RUIMTE WORDT BIJNA ALTIJD
3. GETALSYMBOLEN BEWAAKT. DEGENE DIE DAT DOET TIJDENS EEN
4. SYMBOLIEK VAN DE RUIMTE TEMPELZITTING HOUDT EEN GEWELFD ZWAARD VAST,
NET ZOALS DE AARTSENGEL DIE DE INGANG VAN HET
NAAST DE VIER BOVENGENOEMDE PUNTEN, PARADIJS BEWAAKTE (GENESIS 3 : 24).
KOMEN ER NOG ANDERE, MEER SYMBOLEN
VOOR IN DE RITUELEN. SYMBOLIEK VAN DE GEBOORTE - HET LEVEN & DE DOOD
• TENSLOTTE SPELEN IN TWEE VAN DE DRIE GRADEN DE

SYMBOLISCHE DOOD EN DE DITO VERRIJZENIS EEN
GROTE ROL.
DAARMEE SLUIT DE VRIJMETSELARIJ OOK AAN BIJ HET
WEZENLIJKE VAN VELE OUDE MYSTERIEGODSDIENSTEN.

10

VAN DONKER NAAR LICHT, VAN LICHT NAAR
DONKER

IN DE SCHOTSE LEERLING-GRAAD (ROND 1680) KOMT DE NAVOLGENDE TEKST VOOR:
V. A:. MR.: ARBEID GIJ BIJ HET SCHIJNEN VAN HET LICHT?
A. ALTIJD.
V. WAAROM DAT?
A. MEN HEEFT ONS GELEERD, ONS LICHT TE LATEN SCHIJNEN VOOR DE MENSEN; WAARDOOR ZIJ ONZE GOEDE WERKEN ZIEN EN EEN BETERE

GEDACHTE KUNNEN KRIJGEN, DAAR GEWOONLIJK DE MEERDERHEID VAN DE MENSEN VOOROORDELEN TEGEN ONS HEBBEN.
V. WANNEER SCHIJNT UW LICHT HET HELDERST?
A. IN DE UITOEFENING VAN DE GODSDIENST, DE STILZWIJGENDHEID EN DE BROEDERLIEFDE.
V. WAAROM DAT?
A. ZODAT IEDER ZAL KUNNEN HERKENNEN, DAT WIJ VRIJMETSELAREN ZIJN EN DAT ONDER DE VRIJMETSELARIJ NIETS VERSTAAN KAN WORDEN

DAN ALLEEN DAT IS GEDAAN EN BEDOELD.

11

ALTIJD LICHT…!

DE MAAN VERLICHT DE NACHT

DE REGEREND MEESTER VERLICHT
DE LOGE

DE ZON VERLICHT DE DAG

12

DE ZON

DE ZON WORDT GEBRUIKT ALS SYMBOOL OP HET TABLEAU.

MET DAAROP VOOR ALS EEN DE WERELD BESTRALEND NATUURLIJK
LICHT, DAT OP DE WIJSHEID, ALS OP EEN ZUIL, RUST MAAR DAT OOK
WIJSHEID UITSTRAALT. DE ZON IS VLAKBIJ DE MAAN TE VINDEN, DIE STIL
EN KRACHTIG IS OM DE NACHT TE VERLICHTEN. DE VRIJMETSELAAR
WORDT “24 UUR” IN STAAT GESTELD OM VERLICHT TE WERKEN EN TE
RUSTEN, WANT HET MAANLICHT IS MINDER STERK.

DE ZON ROEPT OP TOT DE NATUUR EN DE MENS OP TOT LEVEN EN
WERK EN WORDT GEZIEN ALS DE “KONINGIN VAN DE STERREN”, DIT
WAS VOOR ENGELSE BROEDERS REDEN OM HET PLAFOND VAN DE
GROTE TEMPEL IN LONDEN TE VERSIEREN MET EEN ZON VAN GEPOLIJST
GOUD TE MIDDEN VAN DE STERRENBEELDEN VAN DE DIERENRIEM.

13

DE TWEE LICHTGEVERS

GILBERT DE CHAMBERTRAND OMSCHRIJFT UITSTEKEND HET
ALGEMENE SYMBOLISME VAN DE ZON EN DE MAAN:

“DE ZON IS DE EIGENLIJKE LEVENSVERWEKKER, DE VADER MET EEN

GENEREUZE VRUCHTBAARHEID. ZONDER HEM ZOUDEN WIJ NIET

BESTAAN. DOOR HEM ZIJN WIJ. ER IS GEEN GRASSPRIETJE, ER IS

GEEN MIJT OF EEN OLIFANT DIE NIET AAN ZIJN WET ZOUDEN

ONDERWORPEN ZIJN, DIE HET LEVEN NIET AAN HEM TE DANKEN

HEEFT. HIJ VERTEGENWOORDIGT HET VITALE BEELD EN DE

EXPANSIEVE INVLOED. HIJ GEEFT HET EVENWICHT, DE GEZONDHEID,

DE ONTWIKKELING. HIJ VERHEERLIJKT; HIJ STERKT. HIJ IS HET

ACTIEVE BEGINSEL, ZELFSTANDIG. HIJ IS DE SEKSUELE BEZIELER

VOOR DE VROUW.” 14

DE TWEE
LICHTGEVERS

DE MAAN HEEFT EEN UITERMATE INGEWIKKELDE ROL. ALS LICHTGEVER
IS ZIJ DE WEERKAATSING VAN DE ZON EN ZOALS HEM DUIDT ZIJ OP
GEZONDHEID. ALS ZIJ RECHT TEGENOVER HEM STAAT IN DE
DIERENRIEM BEREIKT ZIJ HAAR VOLHEID. DAN KOMT ZIJ OP ALS HIJ
ONDER GAAT, EN TIJDENS EEN GANSE NACHT LOST ZIJ HEM AF. ALS
ZIJ TUSSEN DE ZON EN ONS KOMT TE STAAN DAARENTEGEN,
VERTOONT ZIJ EEN DONKERE ZIJDE. MAAR BEETJE BIJ BEETJE VERBREEDT
DE WASSENDE MAAN EN BEREIKT ZE WEER HAAR VOLHEID. ALS
PLANEET IS DE MAAN EEN VAN DE AARDE LOSGEKOMEN DEEL VAN DE
AARDE, EEN DEEL VAN HAAR LEVEND VLEES DAT MET HAAR VERBONDEN
BLIJFT DOOR KRACHTVELDEN EN ZIJ BRENGT ONS TIJDENS HAAR
OMWENTELING DE INVLOEDEN OVER DIE ZIJ OPVANGT VAN DE
ANDERE HEMELLICHAMEN IN DE DIERENRIEM. DE MAAN IS HET PASSIEVE
BEGINSEL DAT ONTVANGT EN TERUGKAATST. ZIJ HANGT
TEGELIJKERTIJD AF VAN DE AARDE EN DE ZON. HAAR SNELHEID EN DE
SNELLE OPEENVOLGING VAN HAAR FASEN EN INVLOEDEN MAKEN
HAAR TOT HET KENMERK VAN HET ONSTABIELE EN VAN DE
VERANDERING, MAAR BOVEN ALLES STELT ZIJ DE VERBEELDING EN HET
SENSUELE VOOR. ZIJ IS DE SEKSUELE BEZIELSTER VAN DE MAN”.

15

OP WEG NAAR HET LICHT

o DE VRIJMETSELARIJ KOPPELT DE LICHTSYMBOLIEK o IK ZOEK HET LICHT… HOE MOET IK GAAN… IK
O.A. AAN DE OPVATTING OVER HET LICHT IN DE STA IN HET LICHT DE BROEDERKETEN…
BIJBEL. IN JESAJA 42, VERS 6 STAAT B.V.:
o BROEDERKETEN = BROEDERSCHAP…
o “IK DE HEERE, HEB U GEROEPEN IN GERECHTIGHEID,
EN IK ZAL U BIJ DE HAND GRIJPEN, EN IK ZAL U o GEEF JIJ LICHT AAN EEN BROEDER IN DUISTERNIS?
BEHOUDEN, EN IK ZAL U GEVEN TOT EEN VERBOND
DES VOLKS, EN TOT EEN LICHT DER HEIDENEN”. BRON: GEDICHTEN WILLEM BRANDT

o DEZE WOORDEN STAAN IN VOOR JODEN, DE
TENACH EN VOOR DE CHRISTENEN HET OUDE
TESTAMENT.

16

OP WEG NAAR HET LICHT

17

INVLOED RELIGIE’S OP VRIJMETSELARIJ - 1

 VRIJMETSELARIJ = SYNCRETISCH
SYNCRETISME = ZELFSTANDIG NAAMWOORD VOOR FILOSOFIE VAN DE RELIGIE VAN DE VERSMELTING VAN
WIJSGERIGE EN RELIGIEUZE OPVATTINGEN EN MENINGEN VAN VERSCHILLENDE HERKOMST, ZONDER DAT ER EEN
SYNTHESE BEREIKT WORDT.
(SYMBOLISCHE ROL VAN DE TEMPEL VAN SALOMO)

 VRIJMETSELARIJ = INWIJDINGSGENOOTSCHAP
TOETREDING OP BASIS VAN EEN RITUAAL, MET EEN BEPAALD VAST STRAMIEN.

18

INVLOED RELIGIE’S OP VRIJMETSELARIJ - 1

VRIJMETSELARIJ = SYNCRETISCH

1. VERSMELTING VAN WIJSGEERTE & RELIGIEUZE OPVATTINGEN, STROMINGEN
2. HIRAM DE ARCHITECT VAN DE TEMPEL VAN SALOMO
3. IN RITUALEN SPELEN GRAAN, WIJN, DRUIVEN ZOUT, OLIE EEN ROL

BV. BIJ ONTSTEKEN VAN LOGE LICHTEN
VERWIJST NAAR MYSTERIEGODSDIENSTEN (MITHRAS)

19

INVLOED RELIGIE’S OP VRIJMETSELARIJ - 1

DE VRIJMETSELARIJ IS EEN INWIJDINGSGENOOTSCHAP, WAARIN DE VIJF GROTE INITIATIEKE
STROMINGEN (DE KINDEREN VAN DE WEDUWE, ZELLIK 1992) SAMENVLOEIEN. DEZE
STROMINGEN ZIJN:
1. EEN OPERATIEF ONDERRICHT: KENNIS VAN (BOUW) WERKTUIGEN.
2. EEN SYMBOLISCH ONDERRICHT: KENNIS VAN DE SYMBOLISCHE WAARDE VAN VOORWERPEN
(HET SCHIETLOOD, DE WATERPAS, DE WINKELHAAK, DE RUWE STEEN), GEOMETRISCHE
TEKENINGEN (DE GEBLOKTE VLOER), KLEUREN (WIT OVERHEERSENDE IN DE 2E GRAAD, ZWARTE
TEMPEL 3E GRAAD, ROOD ROYAL ARCH)

20

INVLOED RELIGIE’S OP VRIJMETSELARIJ - 1

3. EEN SPIRITUELE BOODSCHAP VIA HET RE-ACTUALISEREN VAN EEN MYTHE OF EEN HISTORISCHE
GEBEURTENIS EN PERSONAGES (HIRAM, SALOMON) EN HET AANLEREN VAN EEN SYMBOLISCHE TAAL
OM DE BEPERKINGEN VAN EEN GEWOON TAALGEBRUIK TE KUNNEN OVERSTIJGEN.
4. EEN FILOSOFISCH ONDERRICHT DAT GEEN LOUTER INTELLECTUELE DISCIPLINE IS, OF EEN
GEDACHTEN-STROOM OPROEPT, MAAR DAT IN GLOBO ALLE KENNIS, OOK INTUÏTIEVE EN
TRADITIONELE GODSDIENSTIGE KENNIS BEHELST, OM HET FENOMEEN “MENS” IN ZIJN TOTALITEIT TE
LEREN KENNEN.
5. EEN ETHIEK DIE DE “TIEN GEBODEN” VAN MOZES OVERSTIJGT.
DEZE HOOFDSTROMINGEN KOMEN VOOR IN ONZE BLAUWE GRADEN, MAAR OOK IN DE GRADEN
VAN DE OVERIGE OBEDIËNTIES.

21

22

23

INVLOED RELIGIES OP VRIJMETSELARIJ - 2

VRIJMETSELARIJ = INWIJDINGSGENOOTSCHAP
EEN INWIJDINGSGENOOTSCHAP HEEFT UITSLUITEND BESTAANSRECHT
OP LOGE-NIVEAU EN/OF OBEDIËNTIE-NIVEAU (*) ALS “HET AANWERVEN VAN NIEUWE LEDEN”
VOORTDURENDE AANDACHT HEEFT VAN ALLE BROEDERS EN HET BESTUUR IN HET BIJZONDER.

(1969 - BIJEENKOMST MEESTERGRAAD AMSTERDAM)

(*) AANWERVEN = MENSEN WERVEN; REKRUTEREN; IN DIENST NEMEN; LEDEN WERVEN.

24

INVLOED RELIGIES OP VRIJMETSELARIJ - 2

HET “EXTERN AANWERVEN” VOOR DE BLAUWE GRADEN HEEFT DE EERSTE AANDACHT, OMDAT
UIT DE BLAUWE GRADEN HET “INTERN AANWERVEN” VOOR DE A.S.S.R EN DE YORK RITUS,
ALDUS B.J.D. ALBERS LID VAN DE LOGE “CONCORDIA VINCIT ANIMOS” EN JB. ZEIJLEMAKER JZN.
LID VAN DE LOGE “LA CHARITÉ” TIJDENS EEN VOORDRACHT IN 1970 VOOR BELANGSTELLENDE
VOOR DE A.S.S.R. ZIJ VERWIJZEN NAAR DE TEKST VAN BOUCHER:
RECRUTER EXTÉRIEUR POUR LA MAÇONNERIE = EXTERN WERVEN VOOR DE BROEDERSCHAP
ENGAGER INTERNE POUR D’AUTRE OBÉDIENCE = INTERN WERVEN VOOR OBEDIËNTIES

BRON: GUY LIAGRE - LEDENTAL VRIJMETSELARIJ STRUCTUREEL PROBLEEM (2001 - CVT)

25

INVLOED RELIGIE’S OP VRIJMETSELARIJ - 3

o DRIE BLAUWE GRADEN HEBBEN MEERDERE ASPECTEN VAN EEN INITIATIEKE STROMING
o OOK AANWEZIG IN ANDERE RITUSSEN VAN DE VRIJMETSELARIJ (ASSR & HOGERE GRADEN)
o STERKE INVLOED VAN JOODS-CHRISTELIJKE GODSDIENSTCULTUUR

(ROL VAN DE BOUWMEESTER HIRAM - TEMPEL VAN SALOMO)

26

INVLOED RELIGIE’S OP VRIJMETSELARIJ - 4

 UIT R.K – LITURGIE
o KLOPPEN AAN DE TEMPELPOORT & BIDT EN U ZAL GEGEVEN WORDEN
o DE HEILIGE WOORDEN: JAHO, ADONAI EN JAH (GOD GAF DEZE HEILIGE WOORDEN AAN MOZES)
 UIT DE ANGLICAANSE – LITURGIE (MOST HOLY AND GLORIOUS LORD GOD)
 UIT DE DUITSE – LITURGIE “SYMBOOL DER KETTE (2.MOS.28,12)
 UIT DE HINDOE – LITURGIE DE VIERING VAN DIVALI FEEST (DONKERSTE DAG)

27

INVLOED RELIGIE’S OP VRIJMETSELARIJ - 5

SYMBOLIEK – DIVALIFEEST
o DOEL VAN HET LEVEN JEZELF VERLICHTEN – JEZELF EN OMGEVING TE BEGRIJPEN, MAAR OOK

SPIRITUEEL TE ONTWIKKELEN.

o DIVALIFEEST HEEFT RELATIE MET DE NATUUR FILOSOFIE VAN EMPEDOCLES

o EMPEDOCLES NOEMT OOK DE 4 ELEMENTEN: AARDE, WATER, LUCHT & VUUR EN BENOEMT
OOK NOG DE INWERKENDE KRACHTEN LIEFDE EN HAAT

28

INVLOED STROMINGEN

o VOLGENS EMPEDOCLES BESTOND DE WERELD UIT VIER ELEMENTEN
(OF WORTELS): VUUR, WATER, AARDE EN LUCHT. DAARNAAST
BENOEMDE EMPEDOCLES NOG TWEE, OP DE ELEMENTEN
INWERKENDE KRACHTEN:

o DE HAAT, DIE CHAOS, VERDERF EN VERDRIET MET ZICH MEEBRENGT
EN DE LIEFDE DIE ZORGT VOOR VREDE EN HARMONIE.

o HET BIJEENBRENGEN VAN DE ELEMENTEN DOOR “LIEFDE” LEIDDE
TOT HET ONTSTAAN VAN DE LEVENDE WEZENS. HET STERVEN WAS
DE DOOR “HAAT” VEROORZAAKTE SCHEIDING.

29

INVLOED RELIGIE’S OP VRIJMETSELARIJ - 7

HET DIVALIFEEST HEEFT EEN VORM VAN GELIJKENIS MET DE DRIE BLAUWE GRADEN.

ONZE DRIE GRADEN SPELEN ZICH SYMBOLISCH AF TUSSEN GEBOREN
WORDEN (DE LEERLING-GRAAD) EN DE SYMBOLIEKE DOOD (DE
MEESTERGRAAD) EN TUSSEN DEZE TWEE GRADEN IS HET LEVEN - HET
“HIC ET NUNC” - OF TE WEL DE 2E GRAAD, HET METGEZEL ZIJN IN DE
WERELD; BOUWEN AAN DE TEMPEL DER HUMANITEIT.

30

KRUIS

HET ZELFDE KRUIS
WAARBIJ LIEFDE

= DE ROOS

31

INVLOED RELIGIE’S OP VRIJMETSELARIJ -8

BIJBELSE BEGRIPPEN DIE VOORTKOMEN IN DE BOUWSYMBOLIEK

o DE ARK VAN NOACH

o DE TOREN VAN BABEL

o HET TABERNAKEL IN DE WOESTIJN

o TEMPEL VAN SALOMON (GEBOUWD EN VERNIETIGD) - ‘HUIS VAN DE NAAM’

o HERSTELDE TEMPEL VAN SALOMO (ZERUBABEL)

o DE TEMPEL VAN EZECHIËL (EEN VISIOEN)

o TEMPEL VAN HERODES

o DOOD EN OPSTANDING CHRISTUS

o VERWOESTING VAN DE TEMPEL - DIASPORA

o HEMELS JERUZALEM (OPENBARINGEN VAN JOHANNES ‐ VISIOEN)

MAAR DE JODEN VROEGEN: “MET WELK TEKEN KUNT U BEWIJZEN DAT U DIT MAG DOEN?' JEZUS ANTWOORDDE HUN: 'BREEK DEZE
TEMPEL MAAR AF, EN IK ZAL HEM IN DRIE DAGEN WEER OPBOUWEN”.

“ZESENVEERTIG JAAR HEEFT DE BOUW VAN DEZE TEMPEL GEDUURD”, ZEIDEN DE JODEN, “EN U WILT HEM IN DRIE DAGEN WEER 32

OPBOUWEN”? MAAR HIJ SPRAK OVER DE TEMPEL VAN ZIJN LICHAAM. “JOH 2: 18 ‐ 21

INVLOED RELIGIE’S OP VRIJMETSELARIJ - 9

ONZE GEHELE SYMBOLIEK, AL ONZE WOORDEN EN TEKENS ZIJN AAN DE BIJBEL, MET NAME AAN HET OUDE TESTAMENT
ONTLEEND:

o DE TEMPEL VAN SALOMO IS ALS HET WARE DE BELICHAMING VAN ONS ZEDELIJK STREVEN.

o ONZE TAAL, ONZE WOORDEN KUNNEN NIET GOED VERSTAAN WORDEN WANNEER NIET ELEMENTAIRE KENNIS VAN
HET O.T. AANWEZIG IS.

o DE BIJBEL VAN WELK STANDPUNT OOK BESCHOUWD/BENADERT GEEFT EEN VERHEFFENDE SCHILDERING VAN HET
STREVEN VAN DE MENSHEID NAAR HET GODDELIJKE.

33

SALOMO BOUWT DE TEMPEL

PHILIPS GALLE NAAR EEN ONTWERP VAN FRANS
FLORIS (1558)

DIT VERWIJZEN NAAR “HET GODDELIJKE” EN
NAAR DE O:.B:.D:.H:., VERBINDEN WIJ MET

HET SYMBOOL DAT OOK TE VINDEN IS IN HET
OUDE TESTAMENT “DE WEG DOOR DE
WOESTIJN”, “DE GANG NAAR”, HET PAD
VOLGEN ETC.

34

HET VOORHANGSEL VAN DE TEMPEL SCHEURDE VAN BOVEN TOT BENEDEN IN TWEEËN
(MATH.27)

35

TOELICHTING - 1

DE TERM OPPERBOUWMEESTER DES HEELALS IS EEN SYMBOOLWOORD.
DIT BETEKENT DAT HET EEN TERM IS DIE VERWIJST NAAR HET GROTE MYSTERIE ACHTER OF IN AL HET BESTAANDE,
MAAR DIT NIET BESCHRIJFT. DEZE TERM DRUKT OVERIGENS WEL FRAAI DE VERWONDERING UIT OVER DE
ORDENING WAARVAN HET HEELAL BLIJK GEEFT.
DE GODSDIENSTGESCHIEDENIS IS TROUWENS RIJK AAN VOORBEELDEN WAARUIT BLIJKT HOEZEER DE MENS ZICH
ALTIJD OVER DE ORDE IN DE NATUUR EN DE SAMENLEVING HEEFT VERWONDERD EN DEZE HEEFT ERVAREN ALS
ESSENTIEEL VOOR HET WELZIJN VAN NATUUR EN SAMENLEVING. DE TERM “DE VOORTSTUWENDE WERELDORDE”,
GEBRUIKT IN ONZE VROEGERE ORDEGRONDWET, DRUKTE DAT BESEF ÓÓK DUIDELIJK UIT. DEZE TERM SLUIT IN
FEITE DICHTER AAN BIJ DE NOTIE “OPPERBOUWMEESTER DES HEELALS”, DAN HET HUIDIGE “HOGERE BEGINSEL”.

(TOTH 2001, NUMMER 2 BLZ.38 E.V.)

36

TOELICHTING - 1

DE VOORSCHRIFTEN: THE CONSTITUTIONS OF THE FREEMASON’S 1723 VAN JAMES ANDERSON, DE OUDE PLICHTEN (1967) EN DE
NEDERLANDSE ORDEWETGEVING BEPALEN DE GRENZEN WAARBINNEN DE VRIJMETSELARIJ ZICH BEWEEGT.

GEESTELIJK GESPROKEN VINDT ZIJ HAAR PLAATS TUSSEN ATHEÏSME ENERZIJDS EN DOGMATISCHE
BEPAALDHEID ANDERZIJDS.

HET MAÇONNIEKE SPEL WORDT DOOR ELKE BROEDER BELEEFD OP ZIJN EIGEN MANIER.

EENIEDER ZAL DAARBIJ UITGAAN VAN VOORSTELLINGEN EN ASSOCIATIES DIE PASSEN BIJ ZIJN GEESTELIJKE VORMING. DIT GELDT OOK
VOOR DE AFZONDERLIJKE SYMBOLEN. INDIEN ER WORDT GESPROKEN OVER DE OPPERBOUWMEESTER DES HEELALS, ZAL DE INDIVIDUELE
BROEDER HIERMEE DUS MOGELIJK VERSCHILLENDE GODSVOORSTELLINGEN EN OPVATTINGEN OVER GOD VERBINDEN. OP DAT PUNT

GELDT VOLSTREKTE VRIJHEID.

37

“DE
OPPERBOUWMEESTER”

HET STAAT ECHTER IEDERE VRIJMETSELAAR VOLLEDIG
VRIJ OM OP GROND VAN ZIJN PERSOONLIJKE
OVERTUIGING AAN DIT MAÇONNIEKE SYMBOOL EEN
EIGEN INVULLING TE GEVEN ZONDER EVENWEL AAN
DE KERNBETEKENIS VAN PRINCIPE AFBREUK TE DOEN.

AFBEELDING VEEL GEBRUIKT IN DE FRANSE VM

38

INVLOED RELIGIE’S OP VRIJMETSELARIJ - 12

• Het dient evenwel beklemtoond te worden dat de
Opperbouwmeester, die de reguliere vrijmetselaren eren,
maçonniek gesproken aan geen enkele specifieke godsvoorstelling is
gebonden. Er kan dus geen sprake zijn van het opleggen van een of
ander dogma.

• Maar bij iedere rituele arbeid (in Nederland) zal de bijbel wel
aanwezig zijn als “Boek van de Heilige Wet” of De Bijbel, geopend
op het evangelie van Johannes onder de Passer en de Winkelhaak.

• In onze ritualen is er een verbinding met het O.T. en het Hic et Nunc
- Hier en nu - het motto van mijn moederloge Het Schietlood in Den
Haag.

39

INVLOED RELIGIE’S OP VRIJMETSELARIJ - 13

Mijn persoonlijke opvatting is dat de uitvoering van ritualen 40
essentieel is voor het vrijmetselaar zijn en het deelnemen aan
de broederschap en wel om de volgende redenen:

o Ritualen verbinden mensen.

o Ritualen verbinden momenten in de tijd: het verleden, het
heden en de toekomst.

o Ritualen verbinden jouw binnenwereld met de
buitenwereld.

o Ritualen doen je leven in de broederschap en
reizen/visiteren; soms “loop” je alleen en soms samen.

INVLOED RELIGIE’S OP
VRIJMETSELARIJ - 14

WIJ BROEDERS HEBBEN HET RITUAAL - ALS EEN HULPMIDDEL
- OP ONZE WEG - NAAR HET LICHT OM UITING TE GEVEN
AAN JAMES ANDERSONS:

BROTHERLY LOVE, RELIEF AND TRUTH

41

INVLOED RELIGIE’S OP VRIJMETSELARIJ - 15

BROTHERLY LOVE, RELIEF & TRUTH.

DRIE WOORDEN DIE M.I. INDIRECT AANGEVEN WAT VRIJMETSELARIJ BETEKENT EN WAT
VRIJMETSELAAR ZIJN INHOUD:

GETROUW AAN ZICHZELF,
DE MEDEMENS TOT STEUN, EN
GERICHT OP DE MEESTER.

42

MAÇONNIEKE HOOGTIJ-DAGEN

HET ZOMER ST. JAN GEWIJD AAN DE GEBOORTE VAN JOHANNES DE DOPER VALT MIN OF MEER SAMEN MET HET (PROFANE)
MIDZOMERFEEST. HET VIEREN VAN DE MIDZOMERFEEST HOORT BIJ ONZE EUROPESE MYSTERIE TRADITIES. HET FEEST VAN DE
ZONNEWENDE WERD VAN OUDSHER MET GROTE VUREN GEVIERD. OP HET MIDZOMERFEEST VIEREN WE DAT DE ZON ZIJN
HOOGSTE PUNT HEEFT BEREIKT.

“IN WELKE LOGE ZIJT GIJ AANGENOMEN? IN DE LOGE VAN ST. JAN. WAAROM ZIJN ONZE LOGES
AAN ST. JAN TOEGEWIJD? OMDAT DE BROEDERS VRIJMETSELAREN, DIE ZICH TOT WELZIJN DER
GEHELE AARDE TEZAMEN HEBBEN GEVOEGD, ST. JAN VOOR HUNNE BESCHERMER HEBBEN VERKOREN”.

ENGELSE METSELAREN WERDEN IN DE 17E EEUW DIKWIJLS, ST JOHN’S MEN” OF, ST JOHN’S MASONS” GENOEMD, TERWIJL
REEDS IN 1481 OP 24 JUNI DE METSELAREN IN LONDEN TEZAMEN KWAMEN OM HET JAARFEEST VAN JOHANNES DE DOPER TE
HERDENKEN.

43

JOHANNES DE DOPER

BIJBELSE VOORSTELLINGEN KUNNEN

OOK GEBRUIKT WORDEN OM IETS TOT

UITDRUKKING TE BRENGEN DAT RELIGIE

ONTSTIJGT. MAAR BIJBEL

VOORSTELLINGEN KUNNEN GEBRUIKT

WORDEN MET EEN ANDER DOEL. DE

ARBEID VAN EEN VRIJMETSELAAR IS

GEBASEERD OP DE

WETENSWAARDIGHEDEN ROND

TEMPELBOUW IN HET OUDE EN NIEUWE

TESTAMENT. HET IS BEELDTAAL DIE WAT

ANDERS UITDRUKT: KENNIS VERWERVEN

OVER WAT MENS ZIJN BETEKENT,

BOUWEN AAN DE “TEMPEL DER

VOLMAKING”, DIE NOOIT AF ZAL ZIJN;

HET IS EEN POGING. 44

TOREN VAN BABEL

DE TOREN VAN BABEL IS EEN
BOUWWERK UIT DE BIJBEL DAT
REFEREERT AAN DE BABYLONISCHE
ZIGGOERATS. VOLGENS GENESIS
11:1-9 WAS BABEL DE EERSTE STAD
DIE DE NAKOMELINGEN VAN
NOACH BOUWDEN IN DE VLAKTE
VAN SINEAR.

45

DE WIJSHEID EN TEMPELBOUW VAN SALOMO

46

DE HERBOUW VAN DE TEMPEL

47

HET WETBOEK

VRIJMETSELAREN HEBBEN ZICH
AAN DE WETTEN VAN HET LAND
TE HOUDEN EN DE OUDE
PLICHTEN

48

JOHANNES DE DOPER

JOHANNES DE DOPER WORDT
BESCHOUWD ALS TE ZIJN DE
SCHUTSPATROON BIJ UITSTEK VAN DE
MODERNE, SPECULATIEVE OF SYMBOLISCHE
VRIJMETSELARIJ. TALLOZE VOORBEELDEN
ZIJN TE GEVEN, DIE ONDUBBELZINNIG
AANTONEN IN HOE GROTE ERE EN
BELANGSTELLING ST. JAN EN HET ST.
JANSFEEST VAN OUDSHER IN DE
SPECULATIEVE VRIJMETSELARIJ HEBBEN
GESTAAN.

49

ST. JAN DE
EVANGELIST

EVENALS DIT MET JOHANNES DE DOPER

HET GEVAL IS GEWEEST HEEFT ST. JAN DE

EVANGELIST NOOIT IN ENIG VERBAND

GESTAAN MET DE BOUWKUNST OF DE

ARCHITECTUUR. IN DE VRIJMETSELARIJ VALT

VOOR HET EERST OP ZIJN JAARDAG DE

BIJZONDERE AANDACHT TOEN IN 1725 DE

EERSTE ENGELSE GROOTLOGE BESLUIT

HAAR JAARFEEST OP DE 27E DECEMBER TE

VIEREN (CONSTITUTIES VAN 1738, PAG.

119). SEDERT ZIJN INTRODUCTIE ALS

SCHUTSPATROON IN DE -DE

VRIJMETSELARIJ - HET JUISTE TIJDSTIP IS

NIET BEKEND A1 ZAL DIT OP ZIJN

VROEGST IN DE 17E EEUW HET GEVAL

GEWEEST ZIJN. 50