ภูมิศาสตร์-ม.3

นาํ นํา สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ นาํ (Geographic Inquiry Process) ๔ ทรพั ยากรธรรมชาติ

1. ครูแจงใหนักเรียนทราบถึงวิธีสอนโดยใช ทวปี อเมรกิ าเหนอื มที รพั ยากรธรรมชาตอิ ดุ มสมบรู ณ ทงั้ ดนิ นาํ้ ปา ไม สตั วป า และแรต า ง ๆ
กระบวนการทางภมู ศิ าสตร ชอ่ื เรอื่ งทจี่ ะเรยี นรู ซงึ่ เปน ปจ จยั สาํ คญั ทท่ี าํ ใหท วปี นม้ี คี วามเจรญิ กา วหนา ทางเศรษฐกจิ โดยเฉพาะสหรฐั อเมรกิ าและ
จดุ ประสงคการเรียนรู แคนาดา ทรพั ยากรทสี่ าํ คัญแตล ะประเภทแตกตางกนั ไปตามเขตภมู ปิ ระเทศและภูมอิ ากาศ มดี งั น้ี

2. ครูและนักเรียนรวมกันทบทวนความรูที่ได ๔.๑ ดนิ
ศกึ ษาเม่อื ช่วั โมงที่ผานมา
ลกั ษณะดนิ แตล ะพน้ื ทขี่ องทวปี อเมรกิ าเหนอื มปี จ จยั ทส่ี ง ผลใหเ กดิ ความแตกตา ง เชน ลกั ษณะ
3. ครใู หน กั เรยี นดแู ผนทดี่ นิ ของทวปี อเมรกิ าเหนอื ทางกายภาพ วตั ถตุ น กาํ เนดิ ดนิ ปรมิ าณสารอนิ ทรยี  ระบบชลประทานในพ้นื ท่ี
แลวยกตัวอยางสินคาทางการเกษตรที่นําเขา
มาจากทวีปอเมริกาเหนือ ใหนักเรียนชวยกัน ดินในทวปี อเมรกิ าเหนือแบง เปนกลุมใหญได ดงั น้ี
บอกวาสินคาดังกลาวผลิตไดมากบริเวณใด
เพราะอะไร เชน ถว่ั เหลอื ง นา้ํ มนั มะกอก แลว ใช ดินขวั้ โลก (tundra soils) แผนท่ดี นิ ของทวีปอเมรกิ าเหนอื
กจิ กรรม “ตอ ความยาวสาวความยดื ” เพอ่ื กระตนุ
ความสนใจ/กระตุนความคิดเก่ียวกับลกั ษณะ ดนิ มอี นิ ทรยี วตั ถสุ ะสมเปน ชนั้ หนา 50ม0าตราส0วน 1 : 70,010,000,000ก0ม. คำอธิบายสญั ลักษณ
ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาเหนือ บางพื้นท่ีดินลึกหลายเมตร ดิน เขตประเทศ
เพ่ือนําเขาสูการเรียน โดยครูนําภาพสินคา ชน้ั ลา งมอี นิ ทรยี วตั ถผุ สมดนิ ตะกอน N ทางน้ำ
ทมี่ าจากทวปี อเมรกิ าเหนอื (เชน ชอ็ กโกแลต ชสี ธารนํ้าแข็ง เปนดินท่ีมีความอุดม แหลง นำ้
เนยถว่ั กาแฟ ถว่ั เหลอื ง ขา วโพด นา้ํ มนั เชอ้ื เพลงิ สมบรู ณ มชี ้ันดินแชแข็งเน่อื งจาก น.ยคู อน ทะเลโบฟอรต
ฯลฯ) แลว ใหนกั เรียนรวมกนั อภิปรายวาสนิ คา ความเยน็ พบบรเิ วณใกลก บั ขวั้ โลก น.แมกเคนซี ซ
ดงั กลา วมคี วามเกยี่ วขอ งกบั ทรพั ยากรธรรมชาติ เหนือ ทางตอนเหนือของแคนาดา อา วอะแลส
ของทวีปอเมริกาเหนือใดบาง จากนั้นครูสรุป และสหรัฐอเมริกา ชวงฤดูรอนมี 50 Nํ กา
ผลกิจกรรมและเชอื่ มโยงเขาสบู ทเรียน ระยะเวลาส้ันจึงไมสามารถเพาะ 70 Nํ
ปลกู พืชได
น.แอทะแนบ.ซสั แน.โคลัมเบียแคนาดา อา วฮัดสัน
สกา คตเชวัน
น ซนตลอ วเรน
40 ํN น.ม .เ
มหาสมุทร น.สเนก น.
สิ ซสิ ซปิ ป โอ
30 ํN แปซิฟก น.โคโลราโสดหรฐั อเมรนิก.อาา ันซอ มสิ ซรู ี นน..โอนไเฮนสซี
มหาสมุทร
รค น. ิมส ิซสซิป ป แอตแลนติก
เท
น.รีโอก บาฮามาส
130 ํW 120 ํW เม็กซิโกรนั เดอาวเม็กซโิ ก ควิ บา

ดนิ 100 Wํ
ดดดินิินนขภท้ัวงุเู ขโหลาญกา แพรร1ี 20 Nํ
ดินตะกอนน้ำพา กเวั อเลตซมลั าวลาาดคอเอฮบรสอลตนซี าดนรรู ิกิกสั าารากปจัวทาาเนะมเาลกมแาาคเรฮบิ ตเิบียน
ดินทรี่ าบชายฝง
 ดินขว้ั โลกบรเิ วณเกาะกรนี แลนด ดินทะเลทราย 10 ํN 90 Wํ 80 ํW
ชว งทนี่ ํ้าแข็งละลาย 110 Wํ

๓๖

นักเรียนควรรู ขอสอบเนน การคดิ

1 ทุงหญาแพรรี ทุงหญาในเขตอบอุนทางภาคกลางของทวีปอเมริกาเหนือ เพราะเหตใุ ดดินในทวปี อเมริกาเหนือจึงมีลักษณะแตกตา งกัน
บริเวณต้ังแตเชิงเขาร็อกกีจนถึงทะเลสาบมิชิแกนในสหรัฐอเมริกา และภาคใต
ของรัฐแอลเบอรตา ซสั แคตเชวนั และแมนิโทบาในประเทศแคนาดา ในบริเวณ (แนวตอบ เนื่องจากลักษณะภูมิอากาศและวัตถุตนกําเนิดดิน
ดังกลาวน้ีมีพชื พรรณธรรมชาตเิ ปนทุงหญา ไมคอ ยมตี น ไมใ หญๆ ขึน้ เพราะมี แตกตางกัน เชน ทางตะวันตกของแคนาดาลงมาถึงเกรตเบซิน
ฝนตกไมมากนัก เปนเขตท่ีเหมาะแกการเพาะปลูกธัญพืช โดยเฉพาะขาวสาลี และตอนกลางของทวปี มพี นื้ ทเ่ี ปน ทงุ หญา ขนาดใหญ ดนิ จงึ มคี วาม
และเปน เขตผลิตขา วสาลีทีส่ าํ คัญของโลก อุดมสมบูรณมาก สวนพ้ืนที่ทางตอนบนดินสวนใหญอยูในสภาพ
แชแข็ง เน่ืองจากอุณหภูมิท่ีหนาวเย็นจัด สวนทางดานทิศใตดิน
ผานการชะลา งมานาน ทาํ ใหมีความอุดมสมบรู ณต ํ่า)

T42

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ดินภูเขา (mountain soils) ดนิ มีสีน้�าตาล การชะล้างพงั ทลาย ขนั้ สอน
หนา้ ดินทา� ใหด้ นิ ต้นื และมกี รวดหนิ มาก บางบริเวณมีหนิ โผล่ ดนิ ขาด
ความอดุ มสมบรู ณ์ พบบรเิ วณทมี่ คี วามลาดชนั สงู แถบเทอื กเขารอ็ กกี ข้ันท่ี 1 การต้ังคาํ ถามเชงิ ภูมศิ าสตร
กลุ่มเทือกเขาในเม็กซิโก เทือกเขาสูงในภูมิภาคอเมริกากลาง ใน
ภูมิภาคอเมริกาเหนือเป็นพ้ืนท่ีป่าไม้ธรรมชาติ ในภูมิภาคอเมริกา 1. ครกู ระตนุ ใหน กั เรยี นเชอ่ื มโยงลกั ษณะทรพั ยากร
กลางมกี ารปลูกไมย้ ืนตน้ ธรรมชาติของทวีปอเมริกาเหนือจากกิจกรรม
 ดินภเู ขาบรเิ วณเทือกเขาร็อกกี ในขั้นนําท่ีผานมา แลวต้ังประเด็นคําถาม
ตอยอดเพิ่มเติมเพ่ือกระตุนและเช่ือมโยงให
ดนิ ทงุ หญา แพรรี(prairiesoils) มีดินลึก ดินชั้นบนมีสีน�้าตาล นักเรียนต้ังประเด็นคําถามทางภูมิศาสตร
เขม้ ถงึ สดี �า เน้ือดนิ ชน้ั บนร่วน มอี นิ ทรียวตั ถุสูง ดินชนั้ ลา่ งมีสีน�้าตาล เก่ียวกับลักษณะทรัพยากรธรรมชาติของทวีป
อ่อนและอาจพบกอ้ นแคลเซียม ดินเป็นด่างและมีความอดุ มสมบูรณ์ อเมรกิ าเหนอื เชน
สูง พบบริเวณตอนกลางของสหรัฐอเมริกาและแคนาดา ดินบริเวณ • จากแผนทด่ี นิ ของทวปี อเมรกิ าเหนอื นกั เรยี น
ทร่ี าบเหมาะกบั การเพาะปลกู และเลย้ี งสตั ว์ จงึ เปน็ แหลง่ ปลกู ขา้ วโพด คดิ วา ปจ จยั ใดบา งทท่ี าํ ใหด นิ แตล ะพนื้ ทขี่ อง
และขา้ วสาลีทส่ี �าคญั ทวปี อเมรกิ าเหนอื มคี วามแตกตา งกนั

ดินตะกอนนํ้าพา1(alluvial soils) เกดิ จากการทบั ถมของตะกอน  ดนิ ทงุ่ หญา้ แพรรบี รเิ วณตอนกลางของแคนาดา 2. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรม “นักสํารวจ” แบง
จากแมน่ า้� บนทรี่ าบรมิ แมน่ า้� ตะพกั ลา� นา้� มดี นิ ลกึ เนอื้ ดนิ รว่ นปนทราย นักเรียนออกเปน 5 กลมุ ตามหวั ขอทรัพยากร
บนท่ีล่มุ ต�า่ มเี น้อื ดนิ เหนยี ว ดินมีความอุดมสมบรู ณส์ ูง พบบริเวณลุ่ม ธรรมชาติ ไดแ ก
นา้� มสิ ซรู แี ละลมุ่ นา�้ มสิ ซสิ ซปิ ปี พน้ื ทเ่ี ปน็ ทรี่ าบและใกลแ้ หลง่ นา้� เหมาะ • ดิน
กับการเพาะปลูก จึงเป็นแหล่งปลูกข้าวขนาดใหญ่ของสหรัฐอเมริกา • แหลงน้ํา
เช่น บรเิ วณตะวันตกเฉยี งเหนอื ของแมน่ า�้ มสิ ซิสซิปปี • ปา ไม
 ดินตะกอนน้า� พาบริเวณลมุ่ น�้ามิสซิสซิปปี • สตั วป า
• แรแ ละพลังงาน
ดนิ ทร่ี าบชายฝง (coastalsoils) เกิดจากการทบั ถมของตะกอน สมมติสถานการณใหแตละกลุมเปนบริษัท
น�้าทะเลและน้�ากร่อย มีดินลึก สีน�้าตาลอ่อน บริเวณหาดทรายมี สาํ รวจในทวปี อเมรกิ าเหนอื ทาํ การสาํ รวจขอ มลู
เนอ้ื ดินหยาบ มีอินทรยี วตั ถุต่า� บริเวณทร่ี าบนา้� ทะเลข้นึ ถงึ มเี น้ือดนิ ทรพั ยากรธรรมชาติ 1 ประเภทไมซ าํ้ กนั แลว ขาย
ละเอยี ด มอี นิ ทรยี วตั ถปุ านกลาง และเปน็ กรดจดั พนื้ ทลี่ มุ่ ตา่� มากเปน็ ขอมูลใหกับบริษัทลงทุนขามชาติรายใหญ
ดินท่ีมีการทับถมของอินทรียวัตถุ มีความอุดมสมบูรณ์สูง พบใน สญั ชาตไิ ทยทจ่ี ะไปลงทนุ สรา งโรงงานผลติ สนิ คา
เขตร้อนบริเวณที่ราบชายฝั่งของเม็กซิโก หมู่เกาะเวสต์อินดีส และ ยงั ทวปี อเมริกาเหนือ
ทางตะวันตกเฉียงใต้ของสหรัฐอเมริกา เหมาะส�าหรับการปลูกพืชไร่  ดินที่ราบชายฝั่งบริเวณที่ราบชายฝั่งของ
บริเวณที่เป็นดินอินทรีย์มีการปรับปรุงพ้ืนที่เป็นแหล่งปลูกข้าวโพด เม็กซโิ ก

และขา้ วสาลขี องสหรฐั อเมริกา

ดนิ ทะเลทราย (desert soils) ดนิ ชน้ั บนมสี จี าง เนอื้ ดนิ เปน็ ทราย
หรือกรวด ปริมาณอินทรียวัตถุต�่า มักพบเกลือสะสมในดินช้ันล่าง
บรเิ วณทม่ี อี ากาศแหง้ แลง้ มากพบเกลอื ขน้ึ มาสะสมบนผวิ ดนิ มคี วาม
อดุ มสมบรู ณแ์ ตข่ าดนา้� เพอื่ การเพาะปลกู พบบรเิ วณทะเลทรายชวิ าวา
ทางตะวันตกของสหรัฐอเมริกา มีบางพื้นท่ีสามารถพัฒนาแหล่งน�้า
ใต้ดินเพือ่ การเพาะปลูกไม้ผล เช่น การปลกู สม้ แบบไรข่ นาดใหญ่ของ  ดินทะเลทรายบรเิ วณทะเลทรายชิวาวา2
สหรฐั อเมรกิ า แตพ่ ้นื ทสี่ ่วนท่ีเป็นดินทรายไม่สามารถเพาะปลูกได้ ๓๗

กจิ กรรม สรา งเสริม นักเรียนควรรู

นักเรียนแบงกลุมศึกษาลักษณะดินในทวีปอเมริกาเหนือจาก 1 ดินตะกอนน้ําพา ดินท่ีเกิดจากน้ําพัดพาตะกอนไปทับถมยังแหลงตางๆ
แหลง เรยี นรตู า งๆ จากนน้ั สรปุ ความรทู ไี่ ดน าํ เสนอขอ มลู ในรปู แบบ ในระยะเวลาไมน าน ลักษณะสาํ คญั ทแี่ สดงใหเหน็ คือ ยงั ไมค อ ยมีการพฒั นา
ที่นกั เรียนสนใจหนา ช้นั เรยี น ชน้ั ดินหรือมกี ารเปลีย่ นแปลงตะกอนทีท่ บั ถม สวนใหญด ินมีความอดุ มสมบูรณ
ตามธรรมชาติคอ นขา งสงู
2 ทะเลทรายชิวาวา ต้ังอยูระหวางสหรัฐอเมริกาและเม็กซิโก มีเน้ือที่
362,600 ตารางกโิ ลเมตร เปน ทะเลทรายทม่ี พี นื้ ทข่ี นาดใหญเ ปน อนั ดบั 5 ของโลก
รองจากทะเลทรายสะฮารา ทะเลทรายโกบี ทะเลทรายปาตาโกเนยี และทะเลทราย
รบุ ัลคอลี

T43

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน ๔.๒ แหลง่ น้�า

ข้ันท่ี 1 การตั้งคําถามเชงิ ภูมิศาสตร ทวปี อเมริกาเหนือมแี หลง่ น้�าท่ีสา� คญั ดงั น้ี

3. ครูใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันต้ังประเด็น ๑) แม่น�้า  ทวีปอเมริกาเหนือมีแม่น�้าหลายสาย เน่ืองจากมีพ้ืนท่ีเก็บน้�าอยู่บริเวณท่ีราบ
คําถามทางภูมิศาสตรเกย่ี วกบั ลกั ษณะ
ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาเหนือ ที่กว้างใหญ่ มีเทือกเขาอยู่ริมขอบทวีป แม่น้�าส่วนใหญ่มีต้นก�าเนิดจากเขตท่ีสูงและเทือกเขาสูง
เพือ่ คน หาคาํ ตอบ โดยครูแนะนําเพมิ่ เตมิ เชน ทางตะวนั ตก แลว้ ไหลลงสทู่ ร่ี าบตอนกลางและทางตะวนั ออก กอ่ นจะไหลลงสอู่ า่ วและมหาสมทุ ร
• ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาเหนือ ตา่ ง ๆ แม่น้�าท่สี �าคญั มดี ังนี้
มีลักษณะอยา งไร เกรตสเลฟ1ไ•ปทแามง่นต�้าะแวมันกตเกคเนฉซียีงเเหปน็นือแมล่นง้�าสใู่อน่าแวคแนมากดเาคนไซหีใลนจมาหกาทสามงุทตระวอันารต์กกตสิกุดขยอางวทปะรเะลมสาาณบ
• ลักษณะทรัพยากรธรรมชาตขิ องทวีป ๑,๘๐๐ กโิ ลเมตร จดั เป็นแมน่ า�้ ที่ยาวเป็นอันดับ ๒ ของทวีปอเมรกิ าเหนอื พน้ื น้า� มักกลายเป็น
อเมริกาเหนือมีความสัมพันธกับลักษณะ น้�าแขง็ เนือ่ งจากไหลในเขตหนาว
ภูมปิ ระเทศอยางไร
• ปจ จยั ใดบา งทท่ี ําใหล ักษณะทรัพยากร • แม่น้�าเซนต์ลอว์เรนซ์ ไหลจากทะเลสาบออนแทรีโอ เป็นแนวพรมแดนระหว่าง
ธรรมชาตขิ องทวปี อเมรกิ าเหนอื แตล ะพื้นท่ี แคนาดาและสหรัฐอเมริกา ไหลลงอ่าวเซนต์ลอว์เรนซ์ในมหาสมุทรแอตแลนติก ยาวประมาณ
แตกตา งกัน ๑,๒๒๕ กิโลเมตร เป็นเส้นทางขนส่งทางน�้าระหว่างมหาสมุทรแอตแลนติกกับบริเวณทะเลสาบ
• ทวปี อเมริกาเหนือมีลักษณะทรพั ยากร เกรตเลกส์
ธรรมชาตทิ ีโ่ ดดเดน แตกตา งจากทวปี อืน่
อยางไร • แมน่ า้� มสิ ซิสซิปป ตน้ น้า� เกดิ จากทะเลสาบไอแทสกา บริเวณเขตที่สงู ทางตอนเหนือ
• แมนาํ้ สวนใหญข องทวีปอเมริกาเหนือ ของสหรฐั อเมรกิ า ไหลลงสอู่ า่ วเมก็ ซโิ ก เปน็ แมน่ า�้ สายทยี่ าวทสี่ ดุ ในทวปี อเมรกิ าเหนอื ยาวประมาณ
มีตนกาํ เนิดมาจากที่ใด ๓,๖๐๐ กโิ ลเมตร มลี �าน�า้ สาขาจ�านวนมาก มพี ้ืนท่ีลมุ่ น้า� ๓,๑๙๘,๖๕๐ ตารางกิโลเมตร
• แมนํ้าที่ถือวาเปนเสนเลือดใหญของการ
คมนาคมขนสงและการเกษตรของทวีป •  แม่น�้ารีโอกรันเด ต้นน�้าอยู่ในทิวเขาแซนฮวนทางใต้ของเทือกเขาร็อกกี ใน
อเมริกาเหนือคอื แมน ํา้ อะไร สหรฐั อเมรกิ า ยาวประมาณ ๓,๐๓๐ กโิ ลเมตร เปน็ แนวพรมแดนระหวา่ งสหรฐั อเมรกิ ากบั เมก็ ซโิ ก
ไหลลงสอู่ า่ วเมก็ ซิโกในเขตเมก็ ซิโก

๓8  แ มน่ ้�าเซนต์ลอว์เรนซ์ เปน็ เส้นทางการเดนิ เรือสายส�าคญั จากกลมุ่ ทะเลสาบเกรตเลกส์ ซง่ึ เปน็ แหล่งอตุ สาหกรรม
และมีประชากรหนาแนน่ จนถงึ ปากอา่ วเซนต์ลอวเ์ รนซ์ในมหาสมุทรแปซฟิ ิก

นักเรียนควรรู กิจกรรม สรางเสรมิ

1 ทะเลสาบเกรตสเลฟ (Great Slave Lake) ทะเลสาบในดนิ แดนนอรท เวสต นกั เรยี นในชน้ั เรยี นอภปิ รายรว มกนั เกยี่ วกบั ลกั ษณะภมู ปิ ระเทศ
เทรริทอรีส ประเทศแคนาดา อยูทางตอนกลางคอนไปทางใตของสวนท่ีเปน ทม่ี ผี ลตอ การกาํ เนดิ แมน าํ้ สายสาํ คญั ในทวปี อเมรกิ าเหนอื จากนน้ั
ผืนแผนดินใหญ มีทางระบายน้ําออกสูแมนํ้าแมกเคนซีทางปลายดานตะวันตก สงตัวแทนออกมาวาดภาพจําลองการกําเนิดของแมน้ําสายสําคัญ
ทางดานใตไดรับน้ําจากแมนํ้าสเลฟซ่ึงไหลมาจากทะเลสาบแอทะแบสกา ดาน ดงั กลาวท่กี ระดานหนา ชนั้ เรยี น
ตะวันตกเฉียงใตไดรับนํ้าจากแมนํ้าเฮย ยาว 479 กิโลเมตร มีเน้ือที่ 28,438
ตารางกิโลเมตร ลึกท่สี ุด 614 เมตร

ส่ือ Digital

ศกึ ษาคน ควา ขอ มูลเพมิ่ เติมเก่ียวกบั แมนาํ้ ในสหรฐั อเมรกิ า ไดท่ี
https://www.americanrivers.org/rivers/discover-your-river/us-rivers/

T44

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

แแผผนนทที่ร่รีะบะบบแมแน่ม�้าน ขำ้ อขงอทงวทปี อวเปี มอรเิกมารเหิกนาอืเหนอ� ขน้ั สอน

500 ม0าตราสว น 1 : 501,,000000,0001,500 กม. ขัน้ ท่ี 2 การรวบรวมขอมูล
ชอ มหาสมุทรอารกติก
1. ครูใหความรูเพ่ิมเติมเกี่ยวกับทรัพยากรนํ้าใน
N ชองแคบเด เนสมนาอารรกกติกเซอ รเ ิคล 70 ํN ทวปี อเมรกิ าเหนอื แมน า้ํ สายสาํ คญั ทส่ี ง ผลตอ
การประกอบอาชพี และความเปน อยขู องประชากร
ท7ว0 ปีํN เอเชียทะเลชุค ในทวีป โดยใชแผนที่แสดงระบบแมนํ้าของ
อา วอะนาดีร งแคบเบรงิ ชี ชอ งแคบแลงแคสเตอรอ  า ว แ บ ฟ ฟ น ทวปี อเมรกิ าเหนอื ประกอบ จากนน้ั ใหน กั เรยี น
ทะเลโบฟอรต แตล ะกลมุ รว มกนั สบื คน ขอมลู ประกอบการใช
60 Nํ น.พอรค วิ ไพ บเู ทีย 60 ํN เครื่องมือทางภูมิศาสตรเก่ียวกับลักษณะ
50 ํN ทรพั ยากรธรรมชาตขิ องทวปี อเมรกิ าเหนอื โดย
ทะเลเบรงิ น.ยูคอน ส.เกรตแ ชอ งแคบเดวสิ รบั ผดิ ชอบกลมุ ละ 1 ประเภท จากหนงั สอื เรยี น
อาว ภูมิศาสตร ม.3 หรือแหลงเรียนรูอื่นๆ เชน
อาวบริสตอล น.ยูคอน บร หอ งสมดุ อินเทอรเน็ต
น.แมกเคนซี
50 ํN อา วอะแลสก น.แบก็ ชองแคบฮัดสันทะเลแลบราดอร 2. ครใู หความรเู บอื้ งตน เก่ยี วกับทรัพยากร
น ส.เกรสต.แสอเลทฟะแบสกา ธรรมชาติในทวีปอเมริกาเหนือ และแนะนํา
อา วฮัดสัน แหลงขอมูลสารสนเทศท่ีนาเช่ือถือ ประกอบ
า การศึกษาและรวบรวมขอมูลเพมิ่ เตมิ

เ ทื
โคล .เฟรเซอร ลสนั น.ลนา.รกเู รพอิรงตด
น. ีพซ

แบสกา
น.เ .นเรนเดียร
น.แอทะ น.ซัสแคตเชสวันอ ส.วนิ นเิ พก็ อาวเจมส เน.เลซ เน ชีตลลยอออา ว วเวเเรนรซนนซนซ ต
มั เบยี น.มิสซูรี ชอ งแคบแคบอต
ก น.ออ ลบานี 40 ํN
น เนก
40 Nํ ส.เกรตซอลตเ นส.ม.สินิพส.ิกสพุอนเี รยี น.อ 30 ํN
1 2น. ป บช อตตาวา
30 ํN มหาสมทุ รแปซฟิ ก น.โคโลราโด ส. ส.อสิร.ี ออนแท า มหาสมทุ รแอตแลนติก
นซอ
ข แ อ ปรีโพอ

า ร็ น. ฮรู อน น.วอแ ส. ิม ิชแกน อ ก เไฮขโาอ
น.อา
น.ส ซสิ ซิ ป
มสิ ซรู ี
น.โสอซี
อ

ก รค ั น. ิมส ิซส ิซปป
น.น.แแอชละตแทบาม ูฮานีช.เทเนเนทื
กี
น.ฮลี า น.แ
บรซสั .รโี อกรัน
20 Nํ อา วแคลิฟอรเนีย น เสน ทรอปก ออฟแคนเซอร20 ํN

เด อ า ว เ ม็ ก ซชิ อโงแกคบฟลอริดา
ชอ งแคบยกู าตาน
น.ซนั ต ิอาโก อาวกัมเปนเ.ชอซู ู บ เ บี ย น
ทอา วฮสอน.นนกิกดาโรูกรสั ากวั ทวีป
10 Nํ คำอธบิ ายสญั ลกั ษณ ะเลแครบิ เบยี น อาวมา ะ เ ล แ ค ริ 10 ํN
ส.กาตูน มาซนิ ตส.อาลาเควลา
แหลง นำ้ ทีแ่ มน ้ำไหลลง ระดบั ความสูง (เมตร) ท เข่อื นแมดเดน อสกีโต อาวด า
มหาสมทุ รแปซิฟก .โ ปอาานวามา
มหาสมุทรแอตแลนตกิ 231,,,0024000000000000
อา วฮดั สันและทะเลโบฟอรต รีเอน
อาวเมก็ ซโิ กและทะเลแครบิ เบียน
0ํ คลองปานามา อเมริกาใต 0 ํ

แหลงนำ้ 0 10 20 30 กม. อา วปานามา เสนศูนยส ูตร

Projection: Lamb12e0rtWํ Conformal Conic 110 ํW 100 ํW 90 ํWCOPYRIGHT © Aksorn C8h0aroํWenTat ACT. Co.,Ltd

๓๙

กิจกรรม ทา ทาย นักเรียนควรรู

นักเรียนสืบคนขอมูลเก่ียวกับแหลงนํ้าในทวีปอเมริกาเหนือ 1 น.โคโลราโด แมน้ําในสหรัฐอเมริกา อยูทางตะวันตกเฉียงใตของประเทศ
โดยใชแผนท่ีระบบแมน้ําของทวีปอเมริกาเหนือประกอบ จากน้ัน ตน นาํ้ อยทู างตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ของแกรนดเ คานต ี ตอนเหนอื ของรฐั โคโลราโด
นําขอ มลู มาวเิ คราะหรวมกนั ในประเด็น ดงั นี้ มีความยาวประมาณ 2,350 กโิ ลเมตร แมนาํ้ นไ้ี หลผา นแคนยอนทม่ี ีช่ือเสียงมาก
2 แหง คือ แกรนดแ คนยอน และแบลก็ แคนยอน
• แหลงน้ําสําคัญ 2 น.อารค นั ซอ แมน าํ้ ในสหรฐั อเมรกิ า ตน นาํ้ อยใู นเลกสเ คานต ที างตอนกลาง
• การใชป ระโยชนจ ากแหลง น้ํา ของรัฐโคโลราโด ไหลไปทางตะวนั ออกผา นรฐั แคนซสั โอคลาโฮมา ลงสูแ มนาํ้
• สถานการณหรอื ปรมิ าณน้าํ ในปจ จบุ ัน มิสซิสซิปปในเดเชเคานตีของรัฐอารคันซอ มีแควสําคัญ คือ แมน้ําคะเนเดียน
นําเสนอประกอบการใชเครือ่ งมือทางภูมิศาสตร เชน แผนที่ และแมนํา้ ซิมารรอน
รปู ถายทางอากาศ ภาพจากดาวเทียม และอภปิ รายสรปุ รวมกนั

T45

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน ทขอะเงลทสวา๒ีปบใ) นมทแาจคะเานลกาสแดามาบ่น1เ�้าปทล็นว�าทีปธะาอเรเลแมสลราิกะบจาขเาหนกนากดือาใรมหลีทญะะล่ทเลา่ีเยกสขิดาบอจาเงปกห็นกิมแาะรหกลทร่งะะนทเล้�า�าสทขาี่สอบ�างคสธ�ัญาารคนัญพ้�าแบไขมด็งา2้แใกนกทอ่ าดเงกีตตรอตนนแ�้าบบในนร3์

ขนั้ ที่ 2 การรวบรวมขอ มูล เกรตสเลฟ วินนเิ พ็ก (แคนาดา) มิชิแกน เกรตซอลต์ (สหรัฐอเมริกา) และเกรตเลกส์ (ในแคนาดา
และสหรัฐอเมรกิ า)
3. ครูอาจใหนักเรียนรวมกันศึกษา Geo Tip
เร่ือง นํ้าตกไนแอการา จากหนังสือเรียน ทะเลสาบเกรตเลกส์ (Great Lakes) ประกอบดว้ ยทะเลสาบ ๕ แห่ง ไดแ้ ก่ สุพเี รีย มชิ แิ กน
ภูมิศาสตร ม.3 หรอื PPT ทเ่ี ก่ียวกบั ลักษณะ ฮรู อน อริ ี และออนแทรโี อ อยบู่ รเิ วณแนวเขตแดนระหวา่ งสหรฐั อเมรกิ ากบั แคนาดา(ยกเวน้ ทะเลสาบ
ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาเหนือ มชิ แิ กนทอี่ ย่ใู นเขตสหรฐั อเมรกิ าทงั้ หมด) มพี นื้ ทรี่ บั นา้� รวมกนั ประมาณ ๒๔๔,๑๐๐ ตารางกโิ ลเมตร
ประกอบการต้ังคําถามทางภูมิศาสตรเพ่ือ กลมุ่ ทะเลสาบนม้ี ที างนา�้ ธรรมชาตเิ ชอื่ มตอ่ กนั เปน็ ทร่ี าบลมุ่ ขนาดใหญ่ เรยี กวา่ “ทร่ี าบลมุ่ ทะเลสาบ
เพมิ่ เตมิ ความรู ทัง้ ๕” ระหวา่ งทะเลสาบอริ กี บั ทะเลสาบออนแทรโี อ มแี ม่นา�้ ไนแอการา (Niagara Falls) ซึ่งมี
ความตา่ งระดบั ประมาณ ๕๐ เมตร ทา� ให้เกิดน�า้ ตกไนแอการาที่มีชอื่ เสียง

ประตูน้ำ น.นเซ.เนซตนแตมแ รคสีลร ส.เซนนต.แดคิทลรรอยต น.ไนแอการา ระรบะบบทบะทเะลเสลาสบาเบกเรกตรเตลเกลสก ส์
ซเู ซนตม ารี ส17.ฮ6ูรอน น้ำตกไนแอการา
ค(วเมามตรส)งู 183 น.เซนตลอวเรนซ
16ส74.3อริ ี เข่ือน
ส.สพุ ีเรีย ประตูน้ำ เข่ือน
74

6 อา วเซนตล อวเ รนซ 0
229 ส.ออนแทรีโอ แมอหตาแสลมนุทตริก
ค(วเมามตลร)ึก 281 ส.มิชแิ กน

244
406

610 97 359 143 380 56 242 124 181 563 805
รวมระยะทางยาว 3,560 กโิ ลเมตร
ความกวา ง (กโิ ลเมตร)

iepo น้�าตกไนแอการา

ไนแอการา แปลว่า สายน�้าค�าราม เป็นชื่อท่ีชาวอินเดียนใช้
เรยี กนา้� ตกขนาดใหญข่ องแมน่ า้� ไนแอการา ซง่ึ ไหลมาจากทะเลสาบ
อิรีผ่านน้�าตกไนแอการาลงสู่ทะเลสาบออนแทรีโอ มีเกาะโกตแบ่ง
น้�าตกออกเป็นฮอร์สชูฟอลส์หรือแคเนเดียนฟอลส์ สูง ๔๘ เมตร
กวา้ ง ๘๐๐ เมตร และอเมรกิ นั ฟอลส์ สงู ๕๑ เมตร กวา้ ง ๓๐๐ เมตร
เส้นเขตแดนระหว่างสหรัฐอเมริกากับแคนาดาผ่านกลางล�าน้�าของ
แม่น้�าไนแอการา โดยเกาะโกตอยู่ในเขตแดนของสหรัฐอเมริกา
นา�้ ตกนี้เป็นศนู ยก์ ลางการผลติ กระแสไฟฟา้ พลังน้า� ท่สี า� คัญ

๔๐

นักเรียนควรรู ขอ สอบเนน การคิด

1 ทะเลสาบ พ้ืนน้ําท่ีลอมรอบดวยพ้ืนดิน มักเกิดข้ึนในบริเวณแองแผนดิน ทะเลสาบเกรตเลกสมคี วามสําคญั ตอ ทวีปอเมริกาเหนืออยางไร
หรอื บริเวณทม่ี นี ํ้าขัง ไมม ที างไหลออกโดยตรง มีทง้ั ทะเลสาบนาํ้ เค็มและน้าํ จดื
มขี นาดและความลกึ แตกตางกัน (แนวตอบ เปน แหลง นา้ํ จดื ทสี่ าํ คญั ของทวปี ทงั้ ยงั มคี วามสาํ คญั
2 ธารนาํ้ แขง็ (glacier) มวลนา้ํ แขง็ ขนาดใหญท เี่ กดิ บนแผน ดนิ โดยการอดั ตวั ในดานเศรษฐกิจ เน่ืองจากเปนเสนทางขนสงสินคาจากเมือง
และการตกผลกึ ใหมข องหมิ ะและเคล่อื นทอี่ ยา งชา ๆ ลงมาตามไหลเขา เชิงเขา อตุ สาหกรรมขนาดใหญท ต่ี ง้ั อยรู ายรอบทะเลสาบออกสมู หาสมทุ ร
แผกระจายไปทุกทิศทางอันเน่อื งจากนา้ํ หนักของตัวมนั เอง แอตแลนติก ผานทางแมน้ําเซนตลอวเรนซ นอกจากน้ี ยังเปน
3 เกรตแบร (Great Bear Lake) ทะเลสาบในดนิ แดนนอรทเวสตเ ทรร ิทอรสี  ที่ต้ังของน้ําตกไนแอการาที่ย่ิงใหญและสวยงาม ซึ่งเปนสถานที่
ประเทศแคนาดา อยูทางตอนกลางคอ นไปทางตะวนั ตกเฉียงเหนอื ของประเทศ ทองเท่ยี วสําคญั แหงหนึ่งของทวีป)
สว นที่เปน ผืนแผน ดินใหญ มีเน้ือที่ 31,792 ตารางกโิ ลเมตร เปนทะเลสาบใหญ
ท่ีสุดท่ีมีพื้นท่ีท้ังหมดอยูภายในประเทศแคนาดา มีรูปรางเวาแหวงมากและมี
สวนท่ียื่นยาวออกไปหลายแหง มีความยาวที่สุด 309 กิโลเมตร และลึกที่สุด
413 เมตร

T46

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๔.๓ ปา ไม ขนั้ สอน

ทวปี อเมริกาเหนอื มปี าไมใ นบริเวณตา ง ๆ ดงั นี้ ขน้ั ท่ี 3 การจดั การขอ มลู

๑) ปาดิบช้ืนหรือปาฝนเขตรอน พบบริเวณที่มีภูมิอากาศแบบรอนช้ืนแถบศูนยสูตร 1. ครูนําสนทนาถึงลักษณะสําคัญของทรัพยากร
บรเิ วณภมู ภิ าคอเมรกิ ากลางและภมู ภิ าคแครบิ เบยี น ในบรเิ วณทมี่ ฝี นตกชกุ จะมตี น ไมข นึ้ หนาแนน ปาไมในทวีปอเมริกาเหนือ ยกตัวอยางปาไม
เปนปาไ๒ม)ไมปผาลผัดลใัดบใเบข1ยี พวชบอบมุรเิตวลณอภดมู ปอิ  าบกราิเวศณเขทตมี่อบีฝอนนุตแกลนะอเขยลตงหมนปีาวาทไมาปงดะาปนนตกะบั วทนั งุอหอญกเาฉยี งเหนอื และทงุ หญา สาํ คญั ทแี่ สดงถงึ ความเปน ลกั ษณะ
ของทวปี บรเิ วณตอนใตของทะเลสาบเกรตเลกส ตน ไมผ ลัดใบในฤดูใบไมรว งเพ่อื เตรียมรับความ เฉพาะของทวปี บอกลกั ษณะสาํ คญั เชน ทงุ หญา
หนาวเย็นในฤดูหนาว พรรณไมส าํ คัญ เชน โอก เอลม บชี แอช เมเปล เชสตนตั แพรรี ซง่ึ เปน แหลง ปลกู ขา วสาลสี าํ คญั ของโลก
และใหสมาชิกในกลุมท่ีทําหนาท่ีเปนบริษัท
๓) ปาผสมผลัดใบกับปาสน พบบริเวณภูมิอากาศเขตหนาวและเขตอบอุนทางดาน สาํ รวจขอ มลู นาํ ขอ มลู ทต่ี นไดจ ากการรวบรวม
ตะวันตกเฉยี งเหนือของสหรัฐอเมริกาและชายฝง มหาสมุทรแปซิฟกของแคนาดา มีไมผ ลดั ใบขนึ้ มาอธบิ ายแลกเปลีย่ นความรูระหวางกนั
ปะปนกบั สนขนาดใหญ พรรณไมสําคญั เชน เมเปล โอก เบิรช
2. สมาชกิ ในกลมุ ชว ยกนั คดั เลอื กขอ มลู ทถ่ี กู ตอ ง
๔) ปาเมดิเตอรเรเนียน พบบริเวณท่ีมีภูมิอากาศแบบเมดิเตอรเรเนียน บริเวณชายฝง นา เชอ่ื ถอื และจดั การคดั แยกขอ มลู ทไ่ี มจ าํ เปน
แคลิฟอรเนียของสหรัฐอเมริกา และทางภาคตะวันตกเฉียงเหนือของเม็กซิโก เปนปาไมพุมเตี้ย ออก
เปลอื กหนา ใบเลก็ ผิวมนั เขยี วชอุม ตลอดป เชน โอก มะกอก ซีดาร
ข้นั ที่ 4 การวิเคราะหและแปลผลขอ มูล
๕) ทุงหญา มที ุงหญาเขตอบอนุ เปนบรเิ วณกวางบรเิ วณตอนกลางของทวีป ในแคนาดา
และสหรัฐอเมรกิ า เรียกวา “ทงุ หญา แพรร”ี (prairie) มลี กั ษณะเปนหญาตนสงู ปจจุบันเปนเขต 1. นกั เรยี นแตล ะกลมุ วเิ คราะหแ ละแปลผลขอ มลู
ปลกู ขา๖ว)สาปลีทาส่ีสํานค2ัญสขวอนงใโหลญกอยูบริเวณภาคเหนือของแคนาดา รวมกัน จากนั้นครูเตรียมแผนที่โครงรางของ
(๒) ทวีปอเมรกิ าเหนือ หรอื ถายเอกสารแผนทีจ่ าก
หนงั สอื เรยี น ภมู ศิ าสตร ม.3 เพอื่ ใหแ ตล ะกลมุ
ซึ่งมีภูมิอากาศเขตหนาว โดยพบเปนบริเวณกวางตามชายฝง นาํ เสนอขอ มลู ทรพั ยากรธรรมชาตทิ ก่ี ลมุ ตนเอง
มหาสมทุ รแปซฟิ ก และลกึ เขา ไปในภาคพนื้ ทวปี จนถงึ รอบอา วฮดั สนั รบั ผดิ ชอบประกอบการใชแ ผนท่ี

พรรณไมสว นมากเปนไมส นหรือไมใ บแหลมเล็กชนิดตา ง ๆ เชน
ดักลาสเฟอร เรดวดู สปรซู ซีดาร สนแดง สนขาว
(๑)

 (๑) อุทยานแหงชาติซีคัวยา (Sequoia National Park) แถบเทือกเขาเซียรราเนวาดา รัฐแคลิฟอรเนีย สหรัฐอเมริกา
เปน บริเวณทมี่ สี นซีควั ยายักษ ซง่ึ เปน ตน ไมประจาํ ถิน่ ท่มี ขี นาดใหญท่ีสดุ ในโลก

(๒) สนซีคัวยายักษช ่ือ นายพลเชอรแมน (General Sherman) สูง ๘๓.๘ เมตร เสนผา นศนู ยก ลางที่ฐาน ๑๑.๑ เมตร

๔๑

ขอ สอบเนน การคิด นักเรียนควรรู

เพราะเหตุใดพืน้ ทป่ี า ไมในประเทศเมก็ ซิโกและภูมภิ าค 1 ปา ผลัดใบ ปาไมซ ง่ึ ผลดั ใบหรือสลดั ใบในบางฤดูในระยะปห นึง่ เชน ปาไม
อเมริกากลางจึงลดจํานวนลงอยางมาก ในเขตอากาศอบอนุ เชน ปาทางภาคตะวันตกเฉียงเหนือของทวีปยโุ รปและทาง
ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ของทวปี อเมรกิ าเหนอื ตน ไมส ลดั ใบในฤดใู บไมร ว งเพอื่
1. การขยายตวั ของเมือง เตรียมตัวรบั ความหนาวเย็นของอากาศในฤดหู นาว ปาผลดั ใบนี้มกั มีไมจ าํ พวก
2. ภยั พิบตั ทิ างธรรมชาติ เน้อื แข็งท่มี คี ุณคา ทางเศรษฐกจิ เชน ปาในเขตอบอุนมไี มจ ําพวกโอก เอลม บีช
3. การทาํ อุตสาหกรรมปาไม 2 ปา สน ปา ซงึ่ มไี มส ว นมากเปน ไมส นหรอื ไมใ บแหลมเลก็ มกั อยใู นเขตอากาศ
4. การเพาะปลกู พชื ไรเพื่อการคา หนาวหรือแถบภูเขาสูง บริเวณท่ีมีปาไมประเภทน้ีกวางขวางมาก คือ บริเวณ
(วิเคราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 4. พน้ื ทปี่ า แถบเทอื กเขาเซยี รร ามาเดร ภาคเหนือของประเทศแคนาดา ภาคเหนือของทวปี ยุโรป และเอเชีย
ทางตอนใตข องประเทศเม็กซิโก อเมริกากลาง และแถบหมเู กาะ
เวสตอินดีสลดลงอยางมาก เนื่องจากการบุกเบิกพ้ืนที่เพ่ือทําการ
เพาะปลกู แบบไรข นาดใหญเพ่ือการคา)

T47

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน แผนที่ปปาาไไมม้ สสตั ตัวป์วาป แา ลแะลสะัตสวตัป์ วระป จรา� ะถจิน่ ำทถสี่ิน� า� ทคี่สัญำขคอญั งทขวอีปงอทเมวรีปกิ อาเเมหรนิกอื าเหน�อ

ข้นั ที่ 4 การวเิ คราะหและแปลผลขอมลู 500 ม0าตราสว น 1 : 501,,000000,0001,500 กม. มหาสมุทรอารกติก

2. แตละกลุมนําแผนท่ีของตนเองมาจัดแสดง N เ สนอา รก ิตกเซอ รเ ิคล
ในรปู แบบ art gallary ทัว่ ทงั้ หอ งเรยี น และ ทะเลชุค
สง ตวั แทนหรอื หมนุ เวยี นกนั เพอ่ื นาํ เสนอขอ มลู ชี ท ะ เ ล โ บ ฟ อ ร ต วอลรสั หมีขาวข้วั โลก
60 ํN หา นหมิ ะ 60 ํN
3. สมาชิกกลุมอื่นท่ีทําหนาที่เปนบริษัทลงทุน ทะเลเบรงิ นกเหย่ียวไจรฟ ล คอน อ า ว แ บ ฟ ฟ น 50 ํN
ขา มชาตสิ ญั ชาตไิ ทย รว มกนั แสดงความคดิ เหน็ ววั มสั ก
หรือขอเสนอแนะเพ่ิมเติม ตลอดจนอภิปราย 50 ํN หมกี ริซลี กวางเรนเดียร อร
ความรรู ว มกนั และตดั สนิ ใจรว มกนั วา จะรบั ซอื้ บีเวอร ทะเลแลบราด
ขอ มลู จากบรษิ ทั สาํ รวจขอ มลู หรอื ไม พรอ มบอก อา วอะแลสก กวางมสู แมวนำ้อทา าเวรอืฮัดสัน หา นแคนาดา
เหตผุ ลประกอบ า

4. ครูใหนักเรียนดูแผนท่ีปาไม สัตวปาและสัตว 40 ํN มหาสมทุ รแปซฟิ ก แพะภูเขา หมาปา สเี ทา สนุ ขั จิ้งจอกแดง วูลฟเ วอรนี
ประจําถ่ินท่ีสําคัญของทวีปอเมริกาเหนือ สกงั ก
สุมนักเรียนใหบอกช่ือสัตวสําคัญที่นักเรียน 30 Nํ นากทะเล หมดี ำ แรก็ คนู 40 Nํ
รจู ัก ถนิ่ ทอ่ี ยู พรอ มชี้ตาํ แหนง แลวใหน กั เรียน เวอรจ เิ นย� พอสซมั
แตล ะกลมุ รว มกนั ทาํ ใบงานท่ี 2.3 เรอื่ ง ลกั ษณะ 1 มหาสมุทรแอตแลนติก 30 Nํ
ทรพั ยากรธรรมชาตขิ องทวปี อเมรกิ าเหนอื
จากนน้ั เฉลย วเิ คราะหแ ละแปลผลขอ มลู รว มกนั แพรรดี ็อก

(สเงิ สโือตพภูมูเขาา) หมาปาโคโยตี

อนิ ทรหี ัวขาว ควายไบซนั

20 ํN นกโรดรันเนอร ไกงวง บอบแคต (จอรัละลเขิเกต เีนตเอปรด ) เสน ทรอปก ออฟแคนเซอร20 ํN

โอเซลอต อ า ว เ ม็ ก ซิ โ ก

คำอธบิ ายสญั ลกั ษณ แกะเขาใหญ 2 ท ะ เ อิกวั นา ริ บ เ บี ย น
ปา ดิบชืน้
อารม าดิลโล นกปากชอนสีชมพู ลแค
10 ํN ปา ผลัดใบ
ปา ผสม 10 ํN
ปาเมดิเตอรเรเน�ยน
ทงุ หญา 110 ํW ลิงกระรอกปากดำ
ปาสน
0ํ
0 ํ ทางน้ำ เสนศูนยสตู ร
แหลงนำ้ 100 Wํ 90 ํW COPYRIGHT © Aksorn C8h0aroํWenTat ACT. Co.,Ltd

Projection: Lamb1e20rtWํConformal Conic

๔๒

นักเรียนควรรู กิจกรรม ทา ทาย

1 แพรรดี อ็ ก เปน สตั วส งั คม อาศยั อยรู วมกนั เปน ฝงู ขนาดลาํ ตวั ยาวประมาณ นักเรียนแบงกลุมจับสลากเลือกสัตวปาและสัตวประจําถ่ิน
30 เซนตเิ มตร เปน สตั วต ระกลู เดยี วกบั กระรอก มเี สยี งรอ งคลา ยลกู สนุ ขั จงึ เปน ท่ีสําคัญของทวีปอเมริกาเหนือจากแผนท่ีปาไม สัตวปาและสัตว
ทมี่ าของชอ่ื แพรรดี อ็ ก พบไดในบรเิ วณทงุ หญา แพรรใี นอเมรกิ าเหนอื และเมก็ ซโิ ก ประจาํ ถิน่ ที่สาํ คญั ของทวปี อเมรกิ าเหนอื ในหนังสอื เรียน หนา 42
2 อารม าดลิ โล เปน คาํ ภาษาสเปน แปลวา “ชดุ เกราะตวั นอ ย” (little armored ศึกษาและเช่ือมโยงความสัมพันธระหวางลักษณะภูมิประเทศ
one) มาจากลักษณะลําตัวทเ่ี หมอื นมีเกราะหุมเปนแผนๆ และมีขอตอ เช่ือมกนั กับถ่ินที่อยูอาศัยของสัตวปาดังกลาว โดยใชกระบวนการทาง
เหมอื นชุดเกราะ เม่ือถกู คุกคามจะขดตัวเปนวงกลม พบกระจายอยใู นภูมภิ าค ภูมิศาสตร จากน้ันสรปุ ความรูพรอ มทั้งนําเสนอในชั้นเรียน
อเมริกาเหนือ อเมรกิ ากลาง และทวปี อเมริกาใต

T48

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๔.๔ สตั วปา ขนั้ สอน

ทวปี อเมริกาเหนอื มสี ัตวป าและสตั วป ระจําถิน่ หลากหลายชนิด ขน้ั ท่ี 4 การวิเคราะหแ ละแปลผลขอ มูล
กระจายอยทู ่วั ทงั้ ทวปี ตามพืน้ ทต่ี า ง ๆ ดังน้ี
5. ครูอาจใหนักเรียนศกึ ษา Geo Tip เร่ือง ควาย
• ทางตอนเหนอื ของทวีป เปน บรเิ วณ ไบซนั อเมรกิ นั หรอื สแกน QR Code สตั วป ระจาํ
ทกเชว่มี นาีองาหเรกมนาขีศเดวั้หยีโนลราก วกเหวยาม็นงีสมนีมสู ้ําีส2ตตั าวลปา หทมี่สกี าํ รคซิ ญั ล1ี บเี วอร  นกอนิ ทรหี วั ขาวเปน สตั วป ระจําชาติของสหรัฐอเมริกา ถิ่นของทวีปอเมริกาเหนือ พรอมตั้งคําถาม
เพื่อใหนักเรียนไดวิเคราะหขอมูลเพ่ิมเติม
• ทางดานตะวันตกของทวปี เปนเขตกลุมเทอื กเขาสงู มสี ัตวปา ที่สําคญั เชน แกะเขาใหญ เชน
นกอินทรหี ัวขาว หมีดาํ เสอื พูมาหรอื สงิ โตภเู ขา • ลกั ษณะทางกายภาพสง ผลตอ การดาํ รงชวี ติ
ของสตั วปาในแตละพืน้ ทอี่ ยา งไร
• เขตทุงหญาแพรรี เปนบรเิ วณท่มี ีหญา ตนสงู มีสตั วป า ท่สี าํ คญั เชน ควายไบซนั หมาปา • อะไรเปน สาเหตใุ หจ าํ นวนสตั วป า ในภมู ภิ าค
โคโยตี แพรรดี ็อก แอนทโี ลป อเมรกิ นั แบดเจอร อเมริกากลางลดลง

• เขตทะเลทราย เปน บรเิ วณทมี่ อี ากาศแหง แลง มสี ตั วป า ทส่ี าํ คญั เชน อกิ วั นา นกโรดรนั เนอร
งชู นิดตา ง ๆ

• ทางตะวนั ออกของทวปี บรเิ วณทะเลสาบเกรตเลกสมสี ตั วป าทส่ี าํ คัญ เชน จระเข แรก็ คูน
• บริเวณอเมริกากลางและหมูเกาะในทะเลแคริบเบียน มีสัตวปาท่ีสําคัญ เชน คางคาว
นก เตาชนิดตาง ๆ

iepo

ควายไบซนั อเมรกิ นั (American Bison)
ควายไบซนั เปน สตั วเ ลย้ี งลกู ดว ยนา้ํ นมทม่ี ขี นาดใหญท ส่ี ดุ ในภมู ภิ าคอเมรกิ าเหนอื ในอดตี มคี วายไบซนั
ปรากฏทว่ั ทวปี อเมรกิ าเหนอื นบั ลา นตวั แตป จ จบุ นั มรี ายงานตวั เลขในสหรฐั อเมรกิ าประมาณ ๕๐๐,๐๐๐ ตวั
สวนใหญม ีการเลยี้ งในฟารม และมกี ารผสมขามสายพนั ธกุ ับปศสุ ัตว
ขณะทีค่ วายไบซันในธรรมชาตเิ หลอื เพียง ๒๐,๐๐๐-๓๐,๐๐๐ ตัว
สวนใหญอยใู นพื้นท่ีอนรุ ักษ เชน อุทยานแหง ชาติเยลโลวสโตน
ซงึ่ ทาํ ใหปลอดภยั จากการถูกลา
สหรฐั อเมริกาไดออกกฎหมายคุมครองควายไบซัน โดยยก
สถานะใหเ ปนสตั วประจาํ ชาตเิ ชน เดยี วกบั นกอนิ ทรหี ัวขาว
เน่อื งจากควายไบซนั มีความสาํ คญั ตอ วฒั นธรรมและเศรษฐกจิ
ของประเทศ

ท่มี า : www.bangkokbiznews.com

สัตวป ระจาํ ถิ่นของทวีปอเมริกาเหนอื ๔๓

ขอสอบเนน การคดิ นักเรียนควรรู

สภาพภมู อิ ากาศและทรพั ยากรธรรมชาตมิ อี ทิ ธพิ ลตอ การปรบั ตวั 1 หมีกริซลี เปนสัตวนักลาที่ทรงพลัง กินไดท้ังพืชและสัตว ดวยช้ันไขมันท่ี
เพ่ือการอยูรอดของสัตวประจําถ่ินในทวีปอเมริกาเหนืออยางไร หนาและขนทีป่ กคลมุ ทวั่ รา งทําใหอาศยั อยใู นสภาพอากาศหนาวจัดได ในทวีป
จงยกตวั อยา ง อเมรกิ าเหนอื พบมากในแคนาดาและอะแลสกา โดยจะหาอาหารประมาณ 6-8 เดอื น
และเมื่อเขาฤดูหนาวจะจาํ ศีลโดยขดุ โพรงตามพนื้ ดนิ หรอื โพรงไม โดยปกติแลว
(แนวตอบ เชน แพะภูเขา ปกติจะอาศัยอยูบนภูเขาสูงและกิน หมกี รซิ ลถี อื ไดว า เปนสัตวท ีส่ นั โดษ ยกเวนในฤดูผสมพนั ธุ ชวงท่ีมลี ูกออ น หรอื
หญา หรือพืชขนาดเล็กบนภูเขาเปนอาหาร เมือ่ ฤดูหนาวมาถงึ พชื ชวงทีอ่ าหารขาดแคลน ซึ่งหมจี ะมนี สิ ยั ท่ีดรุ ายมาก
หรือหญาขนาดเล็กไมสามารถเติบโตได แพะภูเขาจะอพยพจาก 2 กวางมสู เปน สัตวท ม่ี ีขนาดใหญ มขี นคอ นขา งหนาเพอื่ รองรบั อากาศหนาว
ภเู ขาสงู ลงมาหากนิ บรเิ วณทร่ี าบและทลี่ าดเชงิ เขาทม่ี อี ากาศอนุ กวา สขี นจะเปลี่ยนไปตามฤดูกาลตั้งแตส นี ้ําตาลถึงสดี ํา ชอบสนั โดษ หรอื อยรู วมฝูง
หรอื นกอนิ ทรหี วั ขาว เปน สตั วท ช่ี อบอยใู กลแ หลง นา้ํ เนอ่ื งจากกนิ ปลา ไมเ กนิ 2-3 ตวั มจี ดุ เดน อยทู เี่ ขาบนหวั ซง่ึ มขี นาดใหญม าก สาํ หรบั ถน่ิ ทอ่ี ยอู าศยั
เปน อาหาร เมอื่ ถงึ ฤดหู นาวแหลง นา้ํ บางแหง กลายเปน นาํ้ แขง็ ทาํ ให กวางมูสจะอยูในถ่ินท่ีมีอากาศหนาวถึงหนาวมาก เชน ในทวีปอเมริกาเหนือ
นกอินทรีหัวขาวไมสามารถจับปลาได จึงอพยพยายถ่ินไปอยูใน พบมากท่ีแคนาดา สหรฐั อเมรกิ า เม่ือถึงฤดผู สมพนั ธุตัวผูจ ะใชวธิ กี ารหาคจู าก
บริเวณท่ีมีอากาศอบอุนและน้ําไมเปนน้ําแข็ง จะเห็นไดวาสภาพ การรอ ง ตัวเมยี จะตัง้ ทอ งประมาณ 8 เดอื น ตกลูกคร้ังละ 1-2 ตัว
ภูมิอากาศและทรัพยากรธรรมชาติมีอิทธิพลตอการเจริญเติบโต
และแหลงที่อยูอาศัยของสัตวประจําถิ่น ซึ่งสัตวแตละชนิดก็จะมี T49
วิธีปรบั ตัวเพอื่ ใหม ีชีวติ รอดท่ีแตกตา งกนั ออกไป)

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน ๔.๕ แรแ่ ละพลงั งาน

ขนั้ ที่ 4 การวเิ คราะหและแปลผลขอมลู ทวีปอเมริกาเหนือมีแร่กระจายอยู่ในทุกประเทศ ซึ่งส่วนใหญ่พบมากในสหรัฐอเมริกา
แคนาดา และเมก็ ซิโก เนื่องจากมีเนอ้ื ท่ขี นาดใหญ่ แรท่ ีส่ �าคญั มดี ังน้ี
6. ครูใหนกั เรยี นศึกษาขอ มูลแรของทวปี
อเมรกิ าเหนอื จากหนังสือเรยี น ภูมิศาสตร ม.3 แร่ แหลง่ ส�าคญั การใชป้ ระโยชน์
แลวรวมกันตอบคําถามวาแรชนิดตางๆ ใน
ทวีปอเมริกาเหนอื พบมากในบริเวณใด   เหลก็ พบมากบรเิ วณทะเลสาบสพุ เี รยี รฐั มนิ นโิ ซตาของสหรฐั อเมรกิ า ใชใ้ นอตุ สาหกรรมเหลก็ กลา้ เหลก็
เป็นแหล่งแร่เหล็กส�าคัญที่สุดในทวีปและยังพบมากบริเวณ แปรรปู และชนิ้ สว่ นเครอื่ งจกั รกล
7. ครมู อบหมายใหน กั เรยี นทาํ แบบฝก สมรรถนะฯ  ทองแดง1 เทือกเขาแอปพาเลเชียน บริเวณทะเลสาบเกรตซอลต์ใน
ภมู ศิ าสตร ม.3 เรอ่ื ง ลกั ษณะทรพั ยากรธรรมชาติ สหรัฐอเมริกา บริเวณคาบสมุทรแลบราดอร์ของแคนาดา
ของทวีปอเมริกาเหนือ เพ่ือทบทวนความรู รวมทั้งในเม็กซโิ กและควิ บา
ความเขาใจเปนการบา นสงครใู นช่ัวโมงถดั ไป
พบกระจายโดยท่ัวไป บริเวณเทือกเขาร็อกกีในสหรัฐอเมริกา ทา� อปุ กรณ์ไฟฟา้ ชน้ิ สว่ นประกอบ
ขั้นท่ี 5 การสรปุ เพอ่ื ตอบคาํ ถาม ทะเลสาบเกรตเลกส์ รอบอา่ วฮดั สนั ในแคนาดา บรเิ วณทรี่ าบสงู ยานยนต์ และเครือ่ งมือเครอ่ื งใช้
ในเมก็ ซโิ ก และในฮอนดรู สั ตา่ ง ๆ
1. นกั เรยี นในชนั้ เรยี นรว มกนั สรปุ เกย่ี วกบั ลกั ษณะ
ทรัพยากรธรรมชาติของทวปี อเมริกาเหนือ  เงิน พบมากบริเวณเทือกเขาร็อกกีในสหรัฐอเมริกา ทางด้าน ท�าเคร่ืองประดบั เหรยี ญกษาปณ์
ตะวันตกและบริเวณทะเลสาบวินนิเพ็กในแคนาดา และ โลหะผสม และชิ้นส่วนอุปกรณ์
2. ครูใหสมาชิกในแตละกลุมชวยกันสรุปสาระ  ทองค�า2 ตอนกลางของเมก็ ซิโก ไฟฟ้า
สําคัญเพื่อตอบคําถามเชิงภูมิศาสตร โดยครู
แนะนําเพ่มิ เตมิ พบมากบริเวณเทือกเขาร็อกกี ทะเลสาบเกรตเลกส์ และรัฐ ท�าเคร่ืองประดับ ท�าโลหะผสม
อะแลสกาของสหรัฐอเมริกา บริเวณรัฐยูคอนและบริติช ชิ้นส่วนอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์
3. ครอู าจถามคาํ ถามปลายเปด หรอื ใหน กั เรยี นดู โคลัมเบียของแคนาดา บริเวณที่ราบสูงในเม็กซิโก บริเวณ และเปน็ ทนุ สา� รองเงนิ ตราระหวา่ ง
PPT ที่แสดงขอมูลเกี่ยวกับลักษณะทรัพยากร ฮอนดูรสั นกิ ารากวั และสาธารณรัฐโดมินิกัน ประเทศ
ธรรมชาติของทวีปอเมริกาเหนือ เพื่อเปนการ
สรปุ ความรูเพิ่มเติม  นิกเกิล พบมากบริเวณรอบอ่าวฮัดสันและบริเวณทะเลสาบเกรตเลกส์ ใชช้ บุ ฉาบผวิ โลหะกนั สนมิ และทน
ในแคนาดา บริเวณกัวเตมาลา และสาธารณรัฐโดมนิ ิกัน การกดั กรอ่ น นา� ไปผสมกบั โลหะ
อนื่ ในการสรา้ งจรวดและดาวเทยี ม

 บ็อกไซต์ พบมากในรฐั อารค์ นั ซอ บรเิ วณทางตอนใตข้ องสหรฐั อเมรกิ า ใช้เปน็ สินแรอ่ ะลูมเิ นยี ม เป็นวัสดุ
พบมากที่จาเมกา ซ่ึงเป็นแหล่งผลิตที่ส�าคัญของทวีป ในการทา� รถยนต์ รถไฟ เครอ่ื งบนิ
อเมริกาเหนือ และพบท่ีเฮติ และเครือ่ งมือเครอื่ งใช้ต่าง ๆ

 ถา่ นหนิ พบมากบริเวณเทือกเขาแอปพาเลเชียน ด้านตะวันตกของ ใช้เป็นเชื้อเพลิงในอุตสาหกรรม
เทือกเขารอ็ กกีในสหรฐั อเมรกิ า และในเม็กซโิ ก ต่าง ๆ

  น้า� มนั ดิบ พบมากบริเวณรอบอ่าวเม็กซิโกในรัฐเท็กซัสและลุยเซียนา ใช้เป็นเชื้อเพลิงส�าหรับยานยนต์
บรเิ วณตอนเหนอื รฐั อะแลสกาของสหรฐั อเมรกิ า บรเิ วณตอนใต้ และเครื่องจักรกลต่าง ๆ เป็น
ของทะเลสาบเกรตเลกส์ ภาคกลางตอนล่างของแคนาดา และ สว่ นผสมของยาฆา่ แมลง สที าบา้ น
ภาคใต้ของเม็กซิโก ซึ่งทวีปอเมริกาเหนือมีปริมาณน้�ามัน น้�ามันหล่อลื่น ยางมะตอย และ
ส�ารองมากเปน็ อนั ดบั ๒ ของโลก รองจากตะวันออกกลาง จาระบี

 แ กส พบมากบริเวณท่ีราบเหนืออ่าวเม็กซิโก ในสหรัฐอเมริกา ใชเ้ ปน็ เชอื้ เพลงิ ในการผลติ กระแส
ธรรมชาติ บริเวณรอบอ่าวเม็กซิโก และบริเวณท่ีราบทางตอนใต้ของ ไฟฟ้า ส�าหรับหุงต้ม ยานยนต์
แคนาดา และเครอ่ื งจักรกล

Q? euoestion
๔๔ เพราะเหตใุ ดประเทศตา่ ง ๆ ในทวปี อเมรกิ าเหนือจึงมีทรพั ยากรธรรมชาตทิ ่ีไม่เหมอื นกนั

นักเรียนควรรู ขอ สอบเนน การคดิ
ขอใดจบั คูระหวา งแรก บั ประเทศผูผ ลิตรายใหญของ
1 ทองแดง แรโ ลหะธรรมชาติ มกั มสี แี ดงหรอื สที องแดง วาวแบบโลหะทบึ แสง ทวปี อเมริกาเหนอื ไดถูกตอ ง
ละลายไดในกรดหรือกรดไนทริกโดยใหสารละลายสีเขียว มีสมบัติพิเศษ คือ
ตเี ปน แผน บางๆ หรือยดื เปนเสน ไดง าย 1. เหลก็ : จาเมกา
2 ทองคํา โลหะมีคาที่เปนธาตุธรรมชาติชนิดหน่ึง มีสีเหลืองทอง มีความ 2. เงิน : คอสตาริกา
ถว งจาํ เพาะสูงจึงหนักมาก สามารถทุบเปน แผนและดงึ เปน เสนได ละลายไดใ น 3. ถา นหนิ : นิการากวั
กรดกดั ทองเทานนั้ อาจผสมกับธาตอุ ่นื ได เชน เงิน ทองแดง เหลก็ ประโยชน 4. ทองคํา : สหรฐั อเมรกิ า
นาํ มาทําเปน เครอื่ งประดบั มคี า ใชเ ปน มาตรฐานแลกเปลี่ยนเงินตรา และใชใน (วิเคราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 4. สหรัฐอเมริกาเปนประเทศผูผลิต
อตุ สาหกรรมอ่นื ๆ ทองคาํ รายใหญข องทวปี อเมรกิ าเหนอื ซงึ่ ผลติ ไดม ากเปน อนั ดบั 2
ของโลก รองจากสาธารณรัฐแอฟรกิ าใต)

T50

นาํ สอน สรุป ประเมนิ

แผผนนทท่แี ่ีแหหลลง่ แง รแแ่ รลแะลพะลพังลงางั นงขานองขทอวงีปทอวเมีปรอกิ เามเรหกินาอื เหนอ� ขน้ั สรปุ

500 ม0าตราสว น 1 : 501,,000000,0001,500 กม. มหาสมุทรอารกติก ครใู หน กั เรยี นดแู ผนทแี่ หลง แรแ ละพลงั งานของ
ทวปี อเมรกิ าเหนอื ใหน กั เรยี นรว มกนั สรปุ แหลง แร
N เ สนอา รก ิตกเซอ รเ ิคล สําคัญของทวีป และรวมกันอภิปรายวาแหลงแร
ทะเลชุค เหลา นน้ั มคี วามสาํ คญั ตอ ระบบเศรษฐกจิ ของทวปี
ชี ท ะ เ ล โ บ ฟ อ ร ต อ า ว แ บ ฟ ฟ น และของโลกอยางไร และนักเรียนรวมกันสรุป
60 ํN อา วอะแลสก 60 Nํ ความรูเกี่ยวกับลักษณะทรัพยากรธรรมชาติของ
ทะเลเบรงิ า อา วฮัดสัน ทวีปอเมริกาเหนือ ตลอดจนความสําคัญท่ีมี
รัฐแนลวิะเหแฟมลนแบือดครงแนเาหลดานลดอดก็าร 50 Nํ อทิ ธพิ ลตอการดําเนนิ ชวี ติ ประจําวัน หรือใช PPT
50 ํN แคนาดา สรุปสาระสําคัญของเน้ือหา
40 Nํ
โรรัฐงแกอลลน�ั เบนอำ้ มรตนั า แคนาดา ขนั้ ประเมนิ
มหาสมุทรแอตแลนติก 30 ํN
40 ํN 1. ครูประเมินผลโดยสังเกตจากการตอบคําถาม
การรวมกันทํางาน และการนําเสนอผลงาน
หนาชน้ั เรยี น

2. ครตู รวจสอบผลจากการทาํ ใบงาน และแบบฝก
สมรรถนะฯ ภมู ิศาสตร ม.3

รเหัฐมยทูอื งาทหอ สงหแดรัฐงอเมริกา สหรฐั อเมรกิ า

30 ํN

20 ํN คำอธบิ ายสญั ลักษณ ว เ ม็ ก บาฮามาส เสน ทรสอโาปดธก มาอนิอรฟณิกแันครนัฐเซอร20 Nํ
เขตประเทศ
ทางน้ำ มหาสมทุ รแปซฟิ ก อ า ซิ โ ก ควิ บา
แหลงน้ำ เมก็ ซิโก
เบฮลีซอนดรูทสั ะ เ จลาเแมกคา เฮติ น
แร บี ย
เหล็ก ริ บ เ
10 Nํ ทองแดง
เงนิ กัวเตมาลา นกิ ารากัว 10 ํN
ทองคำ
นกิ เกิล เอลซัลวาดอร อสตาริกา ปานามา
บอ็ กไซต
ค

พลังงาน 0ํ
0 ํ ถา นหิน
เหมืองเงิน รัฐซากาเตกสั เมก็ ซิโก เสนศูนยส ูตร
น้ำมันดบิ
แกสธรรมชาติ
Projection: Lamb1e20rt WํConformal Conic 110 ํW 100 Wํ 90 ํW COPYRIGHT © Aksorn C8h0aroWํ enTat ACT. Co.,Ltd

๔๕

กิจกรรม เสรมิ สรางคุณลักษณะอันพงึ ประสงค แนวทางการวัดและประเมินผล

นักเรียนจับคูวิเคราะหลักษณะเดนของภูมิประเทศ ภูมิอากาศ ครูสามารถวัดและประเมินความเขาใจเน้ือหา เรื่อง ลักษณะทรัพยากร
และทรัพยากรธรรมชาติในทวีปอเมริกาเหนือ จากลักษณะเดน ธรรมชาติ ไดจากการตอบคําถาม การรว มกนั ทํางาน และการนาํ เสนอผลงาน
ดังกลาวใหเลือกประกอบอาชีพหรือทําธุรกิจในประเทศที่สนใจ หนาชั้นเรียน โดยศึกษาเกณฑการวัดและประเมินผลจากแบบประเมิน
ในประเดน็ ดังน้ี การนําเสนอผลงานท่ีแนบมาทายแผนการจัดการเรียนรูหนวยที่ 2 เรื่อง ทวีป
อเมรกิ าเหนือ
• อาชีพ/ธุรกิจทเี่ ลือก
• บริเวณทเ่ี ลอื ก แบบประเมินการนาเสนอผลงาน
• รปู แบบการประกอบอาชีพ
โดยใชกระบวนการทางภูมิศาสตรใ นการวเิ คราะหแ ละตดั สินใจ คาช้ีแจง : ให้ผู้สอนประเมนิ ผลการนาเสนอผลงานของนักเรยี นตามรายการ แล้วขดี ลงในช่องที่
ตรงกบั ระดับคะแนน

ลาดับท่ี รายการประเมนิ ระดบั คะแนน 1
32

1 ความถูกต้องของเน้อื หา
2 การลาดับขัน้ ตอนของเรื่อง
3 วธิ กี ารนาเสนอผลงานอยา่ งสร้างสรรค์
4 การใช้เทคโนโลยใี นการนาเสนอ
5 การมสี ว่ นร่วมของสมาชิกในกล่มุ

รวม

ลงชื่อ...................................................ผูป้ ระเมิน
............/................./................

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ สมบรู ณ์ชัดเจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินเปน็ สว่ นใหญ่

ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกบั รายการประเมินบางส่วน

เกณฑก์ ารตดั สนิ คณุ ภาพ

ช่วงคะแนน ระดับคณุ ภาพ

12 - 15 ดี

8 - 11 พอใช้

ตา่ กว่า 8 ปรบั ปรงุ

T51

นาํ นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ นาํ (Geographic Inquiry Process) ๕ ลักษณะประชากร

1. ครูใหนักเรียนดูภาพคนสัญชาติตางๆ จาก ทวีปอเมริกาเหนือมีจํานวนประชากรประมาณ ๕๘๒ ลานคน (พ.ศ. ๒๕๖๑) จดั เปนทวีปที่
บัตรภาพ ซ่ึงอาจเปนนักรอง นักแสดง ผูนํา เมมีจือ่ าํ เนทวยี นบปกรับะเชนาอ้ื กทรป่ีมราะกมเปานณอัน๒ด๔ับ.๒๔ลขานอตงโาลรกางกรอิโลงเจมาตกรทวจปี ึงเมอีคเชวียามทหวนปี าแแอนฟน 1รขิกอางปแรละะชทาวกปีรเยฉุโลรปีย่
ประเทศ คนดงั ในประเทศไทย โดยใหน กั เรยี น ๒๖ คนตอตารางกิโลเมตร จัดเปนทวีปท่ีมีความหนาแนนของประชากรคอ นขา งเบาบาง
ดูแผนที่ความหนาแนนของประชากรในทวีป
อเมริกาเหนือประกอบ ครถู ามคําถาม ๕.๑ การตงั้ ถ่นิ ฐานและการกระจายของประชากร
• คนในภาพเหลานั้นอยูในประเทศอะไร ทวีปอเมริกาเหนือมี แแผผนนทที่ค่ีคววาามมหหนนาาแแนนน นขอขงอปงรปะชระาชกราใกนรทใวนีปทอวเมีปรอิกเมาเรหิกนาอื เหน�อ
หรือเปนประชากรสว นใหญของทวีปใด ประชากรอาศยั กระจายอยตู าม
• สังเกตไดจ ากอะไร ภมู ภิ าคตา งๆ ทม่ี คี วามเหมาะสม 50ม0าตราส0วน 1 : 70,010,000,000ก0ม. N
จากนนั้ ครแู จงช่อื เรอื่ งทจี่ ะเรยี นรู
จุดประสงคการเรยี นรู ในการต้ังถ่ินฐาน ท้ังสภาพ กา ทะเลโบฟอรต กรีนแลนด
ภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และ 70 Nํ
2. ครแู ละนกั เรียนรวมกนั ทบทวนความรูเกี่ยวกบั แหลงที่มีทรัพยากรธรรมชาติ
ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาเหนือ อุดมสมบูรณ สวนบริเวณท่ีมี
ซึง่ ไดแ ก ทาํ เลทีต่ ง้ั ขนาด อาณาเขต ลกั ษณะ ประชากรอาศยั อยูเบาบาง คือ
ภูมิประเทศ ลักษณะภูมิอากาศและพืชพรรณ บริเวณตอนเหนือท่ีมีอากาศ อา วอะแลส 60 Nํ
ธรรมชาติ และลักษณะทรัพยากรธรรมชาติ
ทไ่ี ดศ กึ ษาเมอื่ ชวั่ โมงทผี่ า นมา เพอื่ เชอื่ มโยงถงึ หนาวเย็นและเปนอุปสรรคตอ 50 ํN แคนาดา อาวฮัดสัน
การตั้งถน่ิ ฐานของประชากรในทวีป การดํารงชวี ติ

40 ํN 40 Nํ

มหาสมทุ ร สหรฐั อเมรกิ า มหาสมทุ ร
30 Nํ แปซิฟก แอตแลนตกิ

30 ํN

20 ํN อา วเมก็ ซิโก บาฮามาส
120 Wํ ควิ บา เฮติ
เมก็ ซิโก
คำอธิบายสญั ลักษณ เบฮลอีซนดรู ัส จแาคเรทมิบะกเเบาลยี น
เขตประเทศ 10 Nํ กวัเอเตลมซาลั ลวาาดคออรส ตารนกิ กิาารากปวั านามา
ทางน้ำ
แหลงน้ำ
110 Wํ
ความหนาแนนของประ1ช0าNํกร (คน/ตร.กม.)
1 25 500

5 100 1,000 100 Wํ 90 ํW 80 Wํ

๔๖

เกร็ดแนะครู กิจกรรม สรา งเสรมิ

ครูอาจอธิบายเพิ่มเติมเก่ียวกับความหนาแนนของประชากรเฉล่ียในทวีป นักเรยี นดูแผนท่ีความหนาแนน ของประชากรในทวีป
ตางๆ ของโลก แลวใหนักเรียนลองเปรียบเทียบความหนาแนนของประชากร อเมรกิ าเหนือ แลว อภิปรายรวมกันในชั้นเรยี นเก่ยี วกับการ
ในแตละภูมิภาคของโลก รวมถึงความหนาแนนของประชากรในประเทศไทย ต้งั ถิน่ ฐานและการกระจายของประชากรในบรเิ วณตา งๆ
เมอื่ เทยี บกบั ประเทศในทวปี อเมรกิ าเหนือ
กจิ กรรม ทาทาย
นักเรียนควรรู
นกั เรียนลองสมมติใหตัวเองเปน ประชากรของทวีป
1 ความหนาแนน ความหนาแนนของประชากรสามารถวัดได 2 แบบ คือ อเมรกิ าเหนอื จะเลอื กตงั้ ถนิ่ ฐานอาศยั อยใู นบรเิ วณใด เพราะเหตใุ ด
ความหนาแนน ของประชากรตอ เนอ้ื ทปี่ ระเทศ และความหนาแนน ของประชากร โดยคํานึงถึงปจจัยทางกายภาพ สรุปขอมูลลงในแผนท่ีโครงราง
ตอเน้อื ท่เี พาะปลกู ทวปี อเมริกาเหนือ พรอมอธิบายเหตผุ ลเชงิ ภมู ศิ าสตร

T52

นาํ นํา สอน สรปุ ประเมนิ

การกระจายและความหนาแน่นของประชากรในทวปี อเมรกิ าเหนือ มดี งั น้ี ขน้ั นาํ

๑) ภูมิภาคอเมริกาเหนือ มีความ 3. ครูนําแผนภาพแสดงสัดสวนประชากรของ
หนาแนน่ ของประชากรน้อย โดยเฉลย่ี ประมาณ ทวีปตางๆ ในโลก แลวเปรียบเทียบขนาด
๑๙ คนต่อตารางกิโลเมตร เน่ืองจากมีเนื้อที่ ประชากรของทวีปอเมริกาเหนือกับทวีปตางๆ
ขนาดใหญ่ บรเิ วณทมี่ ปี ระชากรหนาแนน่ ไดแ้ ก่ และยกตัวอยางเปรียบเทียบจํานวนประชากร
• พ้ืนท่ีชายฝั่งตะวันออกของทวีป ไทยกับสหรัฐอเมริกา หรือกับประเทศตางๆ
เนอื่ งจากมลี กั ษณะภมู ปิ ระเทศเปน็ ทรี่ าบ เหมาะ ในทวีปอเมริกาเหนือ แลวแสดงความคิดเห็น
ในการตั้งถิ่นฐานและประกอบอาชีพด้านการ จากจํานวนประชากรดงั กลา ว
เพาะปลูกและเล้ียงสัตว์ อีกทั้งมีแร่ท่ีส่งเสริม
อุตสาหกรรม และมีระบบการคมนาคมขนส่ง 4. ครูใหนักเรียนดูแผนที่แสดงการกระจาย
สะดวก เมอื งสา� คญั เชน่ วอชงิ ตนั ด.ี ซ.ี นวิ ยอรก์ ของประชากรในทวีปอเมริกาเหนือ จาก PPT
ดทิ รอยต์ ชคิ าโก ฟลิ าเดลเฟยี ของสหรฐั อเมรกิ า  นิวยอร์ก เป็นเมืองใหญ่ที่สุดของสหรัฐอเมริกา และมี แผนทค่ี วามหนาแนนของประชากรในทวีป
มอนทรอี อล โทรอนโตของแคนาดา ประชากรอาศัยอยูม่ ากทส่ี ุด เน่ืองจากเปน็ เมอื งทา่ ชายฝ่ัง อเมรกิ าเหนอื หรอื ดจู ากหนงั สอื เรยี น ภมู ศิ าสตร
และเป็นศูนยก์ ลางทางเศรษฐกิจท่ีสา� คัญ ม.3 ครูต้งั ประเด็นคําถามเพอ่ื ฝกการอา นและ
• พ้ืนท่ีชายฝ่งั ตะวันตกของทวปี เน่ืองจากเปน็ เขตเกษตรกรรม อุตสาหกรรม การคา้ แปลความจากแผนท่ี เชน
และเมอื งทา่บทรส่ีิเว�าณคญัที่มเีปชร่นะชแาซกนรแอฟารศนัยซอิสยโู่เกบาลบอาสงแอไนดเ้แจกล่ สิ บแรซิเวนณดรเี อัฐโอกะขแอลงสสกหา1รขฐั อองเสมหรกิรัฐาอเมริกา • ประชากรอาศยั อยหู นาแนน บรเิ วณใด เพราะ
ทางเหนอื ของแคนาดา และเกาะกรนี แลนด์ เนอื่ งจากมอี ากาศหนาวเยน็ แผน่ ดนิ มนี า�้ แขง็ ปกคลมุ เหตใุ ด
เป็นเวลาหลายเดือน ไม่เหมาะกับการอยู่อาศัย เขตเทือกเขาสูงและที่ราบสูงด้านตะวันตก และ • ทําไมบริเวณเกาะกรีนแลนด อะแลสกา
เขตทะเลทรายทางตะวนั ตกเฉยี งใต้ของสหรฐั อเมรกิ า เนอื่ งจากมีอากาศรอ้ นและทุรกันดาร จึงมปี ระชากรอาศัยอยูเบาบาง
แลวรวมกันอภิปรายโดยเบื้องตนเกี่ยวกับ
๒) ภูมภิ าคอเมรกิ ากลาง มคี วามหนาแนน่ ของประชากรปานกลาง โดยเฉลีย่ ประมาณ การต้ังถิ่นฐานและการกระจายของประชากร
๗๒ คนต่อตารางกิโลเมตร ประเทศที่มีขนาดใหญ่มีเพียงเม็กซิโก บริเวณที่มีประชากรอาศัยอยู่ ในทวีปอเมรกิ าเหนือ เพื่อกระตนุ ความสนใจ/
กระตุนความคดิ

หนาแนน่ ไดแ้ ก่ ตอนกลางของเม็กซโิ กและเมอื งสา� คัญในประเทศต่าง ๆ เนอ่ื งจากเปน็ ศนู ย์กลาง
อุตสาหกรรม การค้าและการขนส่ง เมืองส�าคัญ เช่น เม็กซิโกซิตีของเม็กซิโก เตกูซิกัลปาของ
ฮอนดรู สั บรเิ วณทีม่ ปี ระชากรอาศัยอยูเ่ บาบาง ได้แก่ ตอนบนของเมก็ ซโิ ก เนอื่ งจากมีลกั ษณะ
ภูมปิ ระเทศเปน็ ท่ีสูง และมลี กั ษณะภมู อิ ากาศแห้งแลง้ กึง่ ทะเลทราย

  ๓) ภมู ภิ าคแครบิ เบยี น มคี วามหนาแนน่ ของประชากรมาก โดยเฉลยี่ ประมาณ ๑๗๑ คน
ต่อตารางกิโลเมตร ไเนด่ือ้แงกจ่ าใกนปเขระตเเทมศือสง่วหนลใวหงญแ่เลปะ็นเมเกือางะสท�าี่มคีเัญนข้ือทอง่ีขปนราะดเเทลศ็กต่าบงรๆิเวณเชท่น่ีมีปฮราะชวาานกรา2
อาศัยอยู่หนาแน่น
ของคิวบา ซานโตโดมิงโกของสาธารณรัฐโดมินิกัน บริเวณท่ีมีประชากรอาศัยอยู่เบาบาง ได้แก่
เมอื งและเกาะขนาดเล็กทท่ี รัพยากรธรรมชาติไม่อดุ มสมบรู ณ์

๔๗

ขอสอบเนน การคดิ นักเรียนควรรู

เพราะเหตุใดนิวยอรกจึงเปนเมืองที่มีประชากรอาศัยอยูมาก 1 รัฐอะแลสกา เดิมเปนดินแดน เรียกวา รัสเซียนอเมริกา โดยวีตุส เบริง
ทส่ี ุดเมืองหนง่ึ ชาวเดนมารก ซ่งึ เดินเรือใหกับรสั เซยี เปนผคู นพบดินแดนแหง นี้เมอ่ื ค.ศ. 1741
จนกระท่ัง ค.ศ. 1867 รัสเซยี ในสมัยซารอะเลก็ ซานเดอรท ี่ 2 ไดข ายอะแลสกา
1. เปน เมืองทีม่ เี นือ้ ท่ีกวา งใหญท่สี ุด ใหแกสหรัฐอเมริกาในราคา 7.2 ลานเหรียญสหรัฐ และเขารวมสหภาพเปนรัฐ
2. เปนเมอื งศนู ยกลางทางเศรษฐกิจทส่ี ําคัญ อนั ดบั ที่ 49 เมอ่ื ค.ศ. 1959 มเี นอื้ ท่ี 1,518,800 ตารางกโิ ลเมตร เมอื งหลวงชอ่ื จโู น
3. มที ําเลท่ีต้งั ปลอดภยั จากภัยพบิ ตั ิทางธรรมชาติ อตุ สาหกรรมสําคญั ไดแ ก การขดุ เจาะนาํ้ มนั เหมอื งหนิ การประมง การทาํ ไม
4. เปน ที่ต้งั ของโรงงานอตุ สาหกรรมเหลก็ และเหลก็ กลา การทองเทยี่ ว
(วเิ คราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 2. นครนวิ ยอรกเปน ศนู ยก ลางการคา
การลงทุน แฟชัน่ การบรกิ ารทท่ี ันสมัย และมขี นาดเศรษฐกจิ ใหญ 2 ฮาวานา เมืองหลวงของคิวบา เปนเมืองใหญท่ีสุดในหมูเกาะเวสตอินดีส
เปนอันดับตนๆ ของโลก ทําใหมีผูคนจากหลากหลายเช้ือชาติ มีอาวจอดเรือกวาง 2 กิโลเมตร ยาว 5 กิโลเมตร ซ่ึงเปนอาวจอดเรือที่ดี
หล่ังไหลเขาไปตง้ั ถิน่ ฐานและทาํ งานเปนจํานวนมาก) แหง หนง่ึ ในซกี โลกตะวนั ตก บรเิ วณปากทางเขา อา วผา นรอ งนาํ้ แคบๆ มปี ราสาท
มอรโรซ่ึงสรางข้ึนใน ค.ศ. 1589 และประภาคารตั้งอยูบนฝงตะวันออก และมี
ปอมลาปุนตา ซึง่ อยูในเขตพ้นื ท่ีเมอื งเกา ต้ังอยูบนฝงตะวนั ตก บรเิ วณเมอื งเกา
เปน เขตการคา ตง้ั อยบู นคาบสมทุ ร สว นบรเิ วณเมอื งใหมส ว นใหญเ ปน ทอ่ี ยอู าศยั
ต้ังอยูบนเขาทางทศิ ตะวันตกและทศิ ใต
T53

นาํ นํา สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ นาํ ๕.๒ การเปลย่ี นแปลงโครงสรา้ งทางประชากร

5. ครตู งั้ ประเดน็ คาํ ถามเกย่ี วกบั ประชากร สงั คม การเปล่ยี นแปลงประชากร คือ การเปลยี่ นแปลงขนาดหรือจ�านวนและโครงสร้า1งประชากร2
และวัฒนธรรมของทวีปอเมริกาเหนือ เพื่อ ในพืน้ ท่ีใดพน้ื ท่หี นงึ่ การเปลย่ี นแปลงดงั กล่าวมอี งคป์ ระกอบทส่ี า� คญั ได้แก่ อัตราเกดิ อัตราตาย
ทํากิจกรรมวิเคราะหคําถาม “สติมาขาไป และการย้ายถน่ิ
อเมรกิ าเหนอื ” เพอ่ื กระตนุ ความสนใจ/กระตนุ
ความคิดเพิ่มเติมเก่ียวกับลักษณะประชากร ๑) อตั ราเกดิ และอตั ราตาย อตั ราเกดิ หมายถงึ จา� นวนการเกดิ มชี พี ตอ่ ประชากร ๑,๐๐๐
สังคมและวัฒนธรรมของทวีปอเมริกาเหนือ
และเพอื่ เปน การนาํ เขา สกู ารเรยี น โดยมขี น้ั ตอน คน ในปีใดปหี นงึ่ ส่วนอตั ราตาย หมายถึง จ�านวนผเู้ สยี ชวี ติ ตอ่ ประชากร ๑,๐๐๐ คน ในปีใดปหี นึ่ง
การจัดกจิ กรรม ดังนี้
• ครูจัดสถานท่ีแบงโซนหองเรียนออกเปน ตารางจา� นวนประชากร อตั ราเกดิ และอตั ราตาย
2 สวน คือ สว นหนา และสว นทา ย ของประชากรในทวีปอเมริกาเหนอื พ.ศ. ๒๕๖๑
• ครูตั้งคําถามเพื่อสอบถามความคิดเห็น
ในประเด็น “เห็นดวย” หรือ “ไมเห็นดวย” ภูมิภาค จ�านวนประชากร อตั ราเกิด อัตราตาย
เกี่ยวกับลักษณะประชากร สังคมและ (ลา้ นคน) (ตอ่ ๑,๐๐๐ คน) (ต่อ ๑,๐๐๐ คน)
วัฒนธรรมของทวปี อเมริกาเหนือ
• หากนกั เรยี นเหน็ ดว ย ใหก า วไปขา งหนา 1 กา ว อเมรกิ าเหนือ ๓๖๕.๒ ๑๒ ๙
หากไมเหน็ ดวย ใหถอยหลัง 1 กาว อเมรกิ ากลาง ๑๗๙.๔ ๑๙ ๕
ตัวอยางคาํ ถาม แครบิ เบียน ๓๖.๙ ๑๗ ๘
• คนเมก็ ซกิ นั ลกั ลอบหนเี ขา สหรฐั อเมรกิ าแบบ
ผดิ กฎหมาย เพราะลภ้ี ยั ทางการเมือง ท่ีมา : www.prb.org (2018)
• นครนวิ ยอรก เปน เมอื งทมี่ ปี ระชากรอาศยั อยู
มากท่ีสดุ ในทวปี อเมรกิ าเหนอื จากตาราง พบวา่ ภมู ภิ าคทีม่ ีประชากรมากท่ีสดุ คอื อเมรกิ าเหนือ เนื่องจากมเี น้อื ทีข่ นาด
• ชาวเอสกิโมอาศัยอยูบริเวณเกาะกรีนแลนด ใหญ่ และเปน็ ท่ีตัง้ ของ ๒ ประเทศ คือ สหรัฐอเมรกิ าและแคนาดา บริเวณชายฝงั่ ตะวนั ออกของ
ใกลข้ัวโลกเหนือ ใชสุนัขลากเลื่อนในการ ภูมิภาคมีลักษณะภูมิประเทศเป็นที่ราบ มีดินและน�้าอุดมสมบูรณ์ มีภูมิอากาศอบอุ่นสบาย จึง
เดินทาง เหมาะแก่การต้ังถ่ินฐานและท�าเกษตรกรรม นอกจากน้ี ยังมีทรัพยากรแร่ท่ีส่งเสริมอุตสาหกรรม
เช่น เหล็ก น�้ามันดิบ แก๊สธรรมชาติ รวมทั้งมีระบบการคมนาคมขนส่งท่ีสะดวก จึงเป็นแหล่ง
อตุ สาหกรรมทสี่ �าคัญ สง่ ผลให้มีประชากรอาศัยอยเู่ ปน็ จ�านวนมาก ภูมภิ าคท่มี ปี ระชากรนอ้ ยทีส่ ดุ
คือ แครบิ เบียน เนือ่ งจากมลี กั ษณะภมู ิประเทศเป็นหมเู่ กาะ ส่วนใหญเ่ ปน็ เกาะขนาดเล็ก และมี
ทีร่ าบน้อย
ภูมิภาคอเมริกาเหนือมีอัตราเกิดต่�ากว่าภูมิภาคอเมริกากลางและภูมิภาคแคริบเบียน
ซง่ึ มอี ตั ราเกดิ ใกลเ้ คยี งกนั เนอื่ งจากนโยบายการวางแผนครอบครวั ทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพ รวมทงั้ ทศั นคติ
ของประชากรท่ีไม่นยิ มมีบุตรมาก ส่งผลใหอ้ ตั ราเกิดลดลง ประชากรจงึ เพมิ่ ข้นึ ไมม่ าก นอกจากน้ ี
ทุกภูมิภาคยังมีอัตราตายต�่า เน่ืองจากการแพทย์และสาธารณสุขท่ีเจริญก้าวหน้า ซึ่งจะส่งผลให้
เกดิ สังคมผสู้ ูงอายุ

48

นักเรียนควรรู กจิ กรรม ทาทาย

1 อัตราเกิด หมายถึง จํานวนการเกิดมีชีพ ตอประชากร 1,000 คน เชน นกั เรยี นจบั คกู นั สบื คน ขอ มลู เกย่ี วกบั จาํ นวนประชากร อตั ราเกดิ
ใน ค.ศ. 2013 ประเทศไทยมีอตั ราเกิดเทา กบั 12 แปลวา ในปนั้นประเทศไทย อัตราตายของประชากรในทวีปอเมริกาเหนือ มา 1 ประเทศ
มที ารกเกดิ รอด 12 คน ตอ ประชากรไทยทกุ ๆ 1,000 คน อตั ราเกดิ ขน้ึ อยกู บั ภาวะ แลวนํามาวิเคราะหขอมูลการเปล่ียนแปลงโครงสรางประชากร
เจรญิ พนั ธุ วดั ได 2 วธิ ี คอื อตั ราเจรญิ พนั ธรุ วม ซง่ึ หมายถงึ จาํ นวนบตุ รโดยเฉลย่ี โดยเชื่อมโยงกับปจจัยทางกายภาพและปจจัยทางสังคม จากน้ัน
ทส่ี ตรคี นหนง่ึ จะมตี ลอดวยั เจรญิ พนั ธขุ องตน กบั อตั ราเจรญิ พนั ธทุ วั่ ไป หมายถงึ สรปุ ขอ มลู ลงในกระดาษฟลปิ ชารต ตกแตง ใหส วยงาม และนาํ เสนอ
จํานวนทารกทเ่ี กิดมชี พี ในปห นึ่งตอสตรวี ยั เจริญพนั ธทุ ี่มอี ายุระหวาง 15-49 ป หนา ชนั้ เรียน
เม่ือกลางปน้ัน ปจจบุ ันจะพบภาวะเจรญิ พันธุสงู และอัตราเกดิ สงู ในประเทศทีม่ ี
ระดับการพัฒนานอย สวนประเทศที่มีระดับการพัฒนามากจะพบวามีท้ังภาวะ
เจริญพันธุต่ําและอตั ราเกดิ ตํา่
2 อตั ราตาย หมายถงึ จํานวนผเู สียชวี ติ ตอ ประชากร 1,000 คน เชน ใน
ค.ศ. 2013 อัตราตายของประเทศไทยเทากับ 8 แปลวา ในปน้ันประเทศไทย
มผี เู สียชวี ิต 8 คน ตอ ประชากรทุกๆ 1,000 คน

T54

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

1 ขนั้ สอน

๒) การยา้ ยถนิ่ หมายถงึ การเคลอื่ นยา้ ยของบคุ คลหรอื กลมุ่ บคุ คลจากสถานทท่ี อ่ี าศยั อยู่ ขัน้ ท่ี 1 การตง้ั คาํ ถามเชิงภมู ศิ าสตร

เดมิ ไปยงั สถานท่ใี หมท่ งั้ แบบถาวรและกงึ่ ถาวร ซง่ึ การยา้ ยถน่ิ เปน็ สาเหตทุ ที่ า� ใหเ้ กดิ การเปลยี่ นแปลง 1. ครูกระตุนใหนักเรียนเช่ือมโยงระหวางความ
ของประชากรเชน่ เดียวกับอัตราเกิดและอัตราตาย หลากหลายทางความคิด ท่ีสะทอนผาน
ตาํ แหนง การยนื กบั ความหลากหลายทางสงั คม
แกผานรทยก่ี้ายารถยิ่นา รยะถหน�ิว่ารงะทหวีปา งขทอวงีปขรอะชงปากรระชโลาก รพโล.ศก. พ๒.๕ศ๖. ๐๒๕๖๐ และวัฒนธรรมของทวีปอเมริกาเหนือ จาก
กิจกรรม “สติมาขาไปอเมริกาเหนือ” แลวต้ัง
17.2 หนว ย : ลานคน ประเด็นคําถามตอยอดเพิ่มเติมเพื่อกระตุน
และเชอื่ มโยงใหน กั เรยี นตง้ั ประเดน็ คาํ ถามทาง
20.5 ภูมิศาสตรเกี่ยวกับลักษณะประชากร สังคม
และวัฒนธรรมของทวีปอเมริกาเหนือ โดยให
อเมร1ิก.า2เหน�อ 71.6 ย4โุ ร1ป 7.1 เ6อ3เช.3ยี นกั เรยี นดูภาพ Infographic การยายถน่ิ ของ
2.6 4.61.3 1 9.3 ทวีปอเมริกาเหนอื ประกอบ เชน
• เพราะเหตุใดทวีปอเมริกาเหนือจึงมีจํานวน
แอฟรกิ า 4.4 3.2 ประชากรมากท่ีสดุ
19.4 • การท่ีแตละภูมิภาคของทวีปอเมริกาเหนือ
26.4 แลลาะตแนิ ค6อร.1เิบมเรบิกยี าน มอี ตั ราเกดิ ตํา่ จะสงผลอยา งไร
1.4 3.1 ออสเตรเลีย • การยา ยถนิ่ สง ผลตอ การเปลย่ี นแปลงประชากร
และโอเชียเนย� ของทวีปอเมรกิ าเหนืออยางไร
เสนทางการยายถิ�น 1.1
เอเชีย
ยโุ รป ทมี่ า : United Nations Department of Economic and Social Affairs (2017)
แอฟริกา
อเมรกิ าเหนอ�
ลาตนิ อเมริกาและแครบิ เบียน
ออสเตรเลียและโอเชยี เนย�

จากภาพการยา้ ยถน่ิ ของประชากรโลก พบวา่ พ.ศ. ๒๕๖๐ ทวปี อเมรกิ าเหนอื (สหรฐั อเมรกิ า
และแคนาดา) เป็นทวีปปลายทางท่ีมีการรับผู้อพยพเข้าไปมากที่สุด และมีผู้ย้ายถิ่นไปทวีปอื่น
ไมม่ าก ผู้ย้ายถ่ินทีม่ าจากทวีปต่าง ๆ ไดแ้ ก่ จากลาตนิ อเมริกาและแคริบเบยี น ประมาณ ๒๖.๔
ลา้ นคน จากทวีปเอเชยี ประมาณ ๑๗.๒ ล้านคน จากทวปี ยโุ รป ประมาณ ๗.๖ ลา้ นคน และจาก
ทวปี แอฟริกา ประมาณ ๒.๖ ล้านคน นอกจากนี้ ทวีปอเมรกิ าเหนือ (สหรฐั อเมริกาและแคนาดา)
ยังมีการย้ายถ่ินภายในทวีป ประมาณ ๑.๒ ล้านคน ย้ายถ่ินไปยังลาตินอเมริกาและแคริบเบียน
ประมาณ ๑.๔ ลา้ นคน และยา้ ยถิ่นไปยงั ทวปี ยโุ รป ประมาณ ๑ ล้านคน

ปจั จยั สา� คญั ทที่ า� ใหม้ กี ารยา้ ยถนิ่ มายงั ทวปี อเมรกิ าเหนอื (สหรฐั อเมรกิ าและแคนาดา) จา� นวน
มาก เนื่องจากความเจริญก้าวหน้าทางด้านเศรษฐกิจเป็นส�าคัญ ส่งผลให้ประชากรจากภูมิภาค
ตา่ ง ๆ โดยเฉพาะจากภูมิภาคอเมริกากลางและภมู ิภาคแครบิ เบียน ซึง่ มีปญั หาดา้ นเศรษฐกจิ และ
สงั คมอพยพเขา้ ไปตัง้ ถน่ิ ฐานและหางานท�า เพอ่ื แสวงหารายไดใ้ นที่ใหมท่ คี่ ิดว่าจะทา� ให้ชีวิตดีขึน้
เช่น การเคล่ือนย้ายแรงงานจ�านวนมากจากเม็กซิโก การอพยพของประชากรจากกัวเตมาลา
ฮอนดรู สั และเอลซัลวาดอร์ ไปยังสหรัฐอเมรกิ า เพอ่ื ล้ีภัยจากปญั หาความยากจน ปัญหาการคา้
ยาเสพติด และปัญหาอาชญากรรม

๔๙

ขอ สอบเนน การคดิ นักเรียนควรรู

ปจจัยใดบางท่ีสงผลตอการยายถ่ินของประชากรในภูมิภาค 1 การยายถิ่น ปจจัยท่ีทําใหเกิดการยายถิ่นมีท้ังปจจัยที่ผลักดันใหบุคคล
อืน่ ๆ มายังสหรฐั อเมรกิ าและแคนาดา ตัดสินใจยายออกจากถ่ินฐานเดิม เชน ภาวะเศรษฐกิจตกต่ํา การขาดแคลน
ท่ีดินทํากิน การเกิดภัยพิบัติทางธรรมชาติ หรือโรคระบาด การเกิดสงคราม
(แนวตอบ เชน ปจจัยดานความเจริญทางเศรษฐกิจ แคนาดา กับปจจัยที่ดึงดูดใหบุคคลยายไปยังถิ่นฐานใหม เชน สถานท่ีทํางานใหมท่ีมี
และสหรัฐอเมริกา มีขนาดเศรษฐกจิ ใหญเ ปน อันดับตนๆ ของโลก รายไดดกี วา เขตปลอดภัยพบิ ัติ หรือโรคระบาด การมคี วามมน่ั คงทางการเมือง
มี GDP สงู และเปน ตลาดแรงงานขนาดใหญข องทวปี อเมรกิ าเหนอื
ทําใหแรงงานสวนใหญเลือกท่ีจะอพยพเขาไปตั้งถ่ินฐานกันมาก T55
ปจจัยดานความมั่นคงทางการเมือง จากนโยบายการบริหารงาน
ของรัฐบาลที่มีประสิทธิภาพ มีการสงเสริมความเทาเทียมกันของ
กลุมตางๆ ในสังคม รวมถึงนโยบายพัฒนาเศรษฐกิจดวยการ
ประกาศรับผูอพยพใหเขามาตั้งถิ่นฐานเพื่อลดปญหาขาดแคลน
แรงงาน ปจจัยดานคุณภาพชีวิต ดวยการมีระบบประกันสังคม
และสวัสดิการท่ีดี เชน การจัดการศึกษาของรัฐ สาธารณสุข
การประกันการวางงาน สวสั ดกิ ารสังคม)

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน ๓) พรี ะมดิ ประชากร1เปน็ การจา� แนกสดั สว่ นประชากรตามอายแุ ละเพศ ซงึ่ ชว่ ยใหเ้ หน็ สดั สว่ น

ขั้นท่ี 1 การตงั้ คาํ ถามเชงิ ภูมิศาสตร ประชากรในวยั พงึ่ พงิ คอื แรกเกดิ ถงึ ๑๔ ปี และอายุ ๖๕ ปขี น้ึ ไป กบั วยั แรงงาน คอื อายุ ๑๕-๖๔ ปี

2. ครูใหนักเรียนรวมกันต้ังประเด็นคําถามทาง อายุ (ป)ี พรี ะมิดประชากรทวปี อเมรกิ าเหนอื  พ.ศ. ๒๕๑๐ อายุ (ปี) พีระมิดประชากรทวปี อเมรกิ าเหนอื  พ.ศ. ๒๕๖๐
ภูมิศาสตรเก่ียวกับลักษณะประชากร สังคม 100+ 0.0% 0.0%
และวัฒนธรรมของทวีปอเมริกาเหนือ เพ่ือ 95-99 0.0% 0.1%
คนหาคําตอบ เชน 90-94 0.2% 0.4%
• ทาํ ไมทวปี อเมรกิ าเหนอื แตล ะพน้ื ทจี่ งึ มคี วาม 85-89 0.5% 0.8.%
หนาแนนของประชากรทีแ่ ตกตางกนั 80+ 0.7% 1.1% 80-84 0.8% 1.1%
• เพราะเหตุใดการเปลี่ยนแปลงโครงสราง 75-79 1.2% 1.5%
ประชากรของทวีปอเมริกาเหนือจึงมีการ 75-79 0.8% 1.1%
เปลี่ยนแปลงคอนขา งนอย 70-74 1.1% 1.5% 70-74 1.8% 2.1%
• ปจจัยทางกายภาพสงผลตอลักษณะทาง 65-69 1.5% 1.8%
ประชากร สังคมและวัฒนธรรมของทวีป 60-64 1.9% 2.1% 65-69 2.5% 2.7%
อเมริกาเหนอื อยา งไร 60-64 3.0%
จากน้ันใหนักเรียนดูพีระมิดประชากรของ 55-59 3.4% 3.2%
ทวปี อเมรกิ าเหนอื อภปิ รายโครงสรา งประชากร 55-59 2.4% 2.6% 3.5%
และการเปลี่ยนแปลง และเปรียบเทียบกับ 50-54 3.4%
โครงสรางประชากรของไทย 50-54 2.6% 2.7% 3.4%
3.0%
45-49 2.9% 45-49 3.2% 3.1%
40-44 3.1% 3.1%
40-44 3.1% 3.1%
35-39 3.0% 3.0%
35-39 3.2% 3.2%
30-34 2.9% 2.8%
25-29 3.1% 3.1% 30-34 3.5% 3.4%
25-29 3.6% 3.4%
20-24 3.8% 3.8% 3.4%
20-24 3.6%
15-19 4.5% 4.5% 15-19 3.2% 3.1%

10-14 5.1% 4.9% 10-14 3.2% 3.1%

5-9 5.3% 5.1% 5-9 3.2% 3.0%
0-4 4.7% 4.6%
0-4 3.1% 2.9%
10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
สดั ส่วนของประชากร (รอ้ ยละ)
สดั ส่วนของประชากร (ร้อยละ)

พีระมิดประชากรทวปี อเมริกาเหนอื  พ.ศ. ๒๖๑๐ จากพีระมิดประชากรทวีปอเมริกาเหนือ
พ.ศ. ๒๕๑๐ มีลักษณะพีระมิดแบบฐานแคบ
อายุ (ปี) 0.1% 0.1%

100+ แสดงให้เห็นว่า มีประชากรช่วงอายุ ๐-๔ ปี
95-99 0.3% 0.4%
90-94 0.7% 0.9%
85-89 1.3% 1.5%
80-84 1.9% 2.0% รอ้ ยละ ๙.๓ เนอ่ื งจากอตั ราเกดิ ตา่� กลมุ่ ประชากร
75-79 2.3% 2.4% ที่มจี า� นวนมากทส่ี ดุ คอื ชว่ งอายุ ๕-๙ ปี รอ้ ยละ
70-74 2.6% 2.6% ๑๐.๔ ซง่ึ ใกลเ้ คยี งกบั ชว่ งอายุ ๑๐-๑๔ ปี รอ้ ยละ
65-69 2.6% 2.6%
60-64 2.8% 2.8%
55-59 2.9% 2.8%
50-54 2.9% 2.9%
45-49 3.0% 3.0% ๑๐ แสดงใหเ้ หน็ วา่ มปี ระชากรวยั เดก็ จา� นวนมาก

40-44 3.1% 3.0% พรี ะมดิ ประชากรทวปี อเมรกิ าเหนอื พ.ศ.
35-39 3.0% ๒๕๖๐ มีลักษณะพีระมิดแบบฐานแคบลง
30-34 3.0% 3.0%
2.9%
25-29 3.0% 2.9%
20-24 3.0% 2.9%

15-19 3.0% 2.8% มีประชากรชว่ งอายุ ๐-๔ ปี รอ้ ยละ ๖ แสดงให้
10-14 2.9% 2.8%
2.9% 2.8%
5-9 8% 6% 0% 6% 8% 10% เหน็ วา่ อัตราเกิดลดต�่าลง ประชากรเพ่ิมช้าลง
2.9% 2.7% กลุ่มประชากรที่มีสัดส่วนมาก คือ ช่วงอายุ
0-4 4% 2% 2% 4%
10%

สัดสว่ นของประชากร (รอ้ ยละ)

ท่ีมา : www.populationpyramid.net ๒๐-๓๔ ปี และชว่ งอายุ ๕๐-๕๙ ปี และสัดส่วน

ประชากรทม่ี อี ายุ ๖๕ ปีขึน้ ไป ซ่ึงเป็นผสู้ งู อายุและเป็นวยั พ่ึงพงิ มแี นวโน้มเพิ่มมากขน้ึ แสดงให้
เห็นวา่ โครงสรา้ งของประชากรมีแนวโน้มเปลย่ี นแปลงเขา้ สู่สงั คมผู้สูงอายุ
การคาดการณพ์ รี ะมดิ ประชากรทวปี อเมรกิ าเหนอื พ.ศ. ๒๖๑๐ มลี กั ษณะพรี ะมดิ แบบฐานแคบ
แสดงใหเ้ หน็ วา่ มอี ตั ราเกดิ ประชากรตา่� ประชากรเพมิ่ ชา้ กลมุ่ ประชากรชว่ งอายุ ๐-๖๔ ปี มสี ดั สว่ น
ใกล้เคียงกัน และกลุ่มประชากรอายุ ๖๕ ปีขน้ึ ไป มสี ัดส่วนเพิม่ ข้ึนอย่างชัดเจน แสดงให้เห็นวา่
โครงสร้างของประชากรเปน็ สงั คมผู้สูงอายุ
๕๐

นักเรียนควรรู กิจกรรม เสริมสรา งคุณลักษณะอันพึงประสงค

1 พีระมิดประชากร เปนกราฟแทงประเภทหน่ึงท่ีใชแสดงโครงสรางอายุ นกั เรยี นในชน้ั เรยี นอภปิ รายรว มกนั เกย่ี วกบั โครงสรา งประชากร
และเพศของประชากรในประเทศ เมอื ง หรอื พืน้ ทอ่ี ่นื ๆ แกนนอนแสดงจํานวน ของทวีปอเมริกาเหนือในปจจุบันเมื่อเทียบกับในอนาคตอีก 50 ป
ประชากรหรือรอ ยละของประชากร สวนแกนตงั้ จะแสดงชว งอายขุ องประชากร ขา งหนา ในประเด็นตางๆ เชน
ไวตรงกลางของพีระมิด (5 ป, 10 ป หรือแตละปก็ได) สวนลางของพีระมิด
เรียกวา ฐาน ซึ่งแสดงประชากรวัยเด็กของพื้นท่ีนั้นๆ ขณะท่ีสวนยอดแสดง • การเพ่มิ ขึน้ ของประชากร
ประชากรวัยสูงอายุ ซีกซายของพีระมิดแสดงประชากรเพศชาย ซีกขวาแสดง • การลดลงของประชากร
ประชากรเพศหญงิ • ผลกระทบจากการเพ่มิ ขนึ้ หรือลดลงของประชากร
• แนวทางแกไขปญ หาการเพม่ิ ขึน้ หรอื ลดลงของประชากร
จากน้นั สรุปผลการอภิปรายลงสมุดบนั ทึกสงครผู ูสอน

T56

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

สัดสวนประชากรวัยเด็ก วัยแรงงาน ตารางประเทศที่มีสัดสวนประชากรวัยเด็กสูงกวา ขน้ั สอน
และวัยสูงอายุในภูมิภาคตาง ๆ ของ วยั สงู อายมุ ากของทวปี อเมริกาเหนอื ๕ อนั ดบั แรก
ทวีปอเมรกิ าเหนอื พ.ศ. ๒๕๖๑ ขนั้ ท่ี 1 การต้ังคาํ ถามเชิงภมู ิศาสตร
ประเทศ วัยเดก็ วยั แรงงาน วยั สงู อายุ
อเมรกิ าเหนอื (%) (%) (%) 3. ครูใหนักเรียนศึกษาสัดสวนประชากรวัยเด็ก
66% วยั แรงงาน และวยั สงู อายใุ นภมู ภิ าคตา งๆ ของ
กวั เตมาลา ๔๐ ๕๕ ๕ ทวีปอเมริกาเหนือ จากน้ันใหนักเรียนรวมกัน
วิเคราะหถงึ การเพมิ่ ข้ึนของประชากรในแตละ
19% 15% เบลซี ๓๖ ๖๐ ๔ ชว งวยั ของแตล ะภมู ภิ าค โดยครอู าจตงั้ คาํ ถาม
กระตุน เชน การเพิ่มขน้ึ ของประชากรวยั เดก็
อเมรกิ ากลาง แคริบเบยี น ฮอนดรู ัส ๓๔ ๖๑ ๕ สงผลตอประเทศตางๆ ในทวีปอเมริกาเหนือ
65% 65% เฮติ ๓๓ ๖๓ ๔ อยางไร

29% 25%

6% 10% สาธารณรฐั โดมนิ กิ นั ๓๐ ๖๓ ๗

วยั เด็ก วัยแรงงาน วยั สงู อายุ ท่ีมา : www.prb.org (2018)
ทีม่ า : www.prb.org (2018)

จากแผนภูมิวงกลม พบวา ภูมิภาคอเมริกาเหนือมีประชากรวัยเด็กสูงกวาวัยสูงอายุ
ไมมาก แตภูมิภาคอเมริกากลางและภูมิภาคแคริบเบียนมีประชากรวัยเด็กสูงกวาวัยสูงอายุมาก
ทําใหในอนาคตจํานวนวยั แรงงานจะเพิ่มขนึ้ แตวยั สงู อายกุ จ็ ะเพ่ิมขึ้นดวย

การเพ่ิมข้ึนของจํานวนประชากรวัยเด็กจะสงผลใหประเทศตาง ๆ ในทวีปอเมริกาเหนือ
ประสบปญหาโครงสรางประชากร เชน กัวเตมาลา เบลีซ ฮอนดูรัส เฮติ สาธารณรัฐโดมินิกัน
ทาํ ใหวัยแรงงานตองรบั ภาระเลยี้ งดปู ระชากรวยั เดก็ ซึ่งเปน วัยพึ่งพิง

iepo

ระบบการรกั ษาพยาบาลในสหรัฐอเมริกา
สหรฐั อเมรกิ าใชเ งนิ เพอ่ื การดแู ลดา นสขุ ภาพอนามยั สงู ทสี่ ดุ ในโลก เมอ่ื เปรยี บเทยี บกบั อตั ราสว นของ
รายไดประชาชาติ (GDP) คือ ประมาณรอยละ ๑๖ ซึ่งสูงท่ีสุดในบรรดาชาติกาวหนาในตะวันตก และ
สัดสวนคาใชจายดานสุขภาพนี้มีแนวโนมสูงย่ิงข้ึน คาดวาจะถึงประมาณรอยละ ๑๙.๕ ของเงินรายได
ประชาชาติ หรือประมาณ ๑ ใน ๕ ของเงินทแ่ี ตล ะคนจะหาไดต ลอดชวี ติ จะใชเพอื่ การดูแลดา นสุขภาพ
อนามยั แตร ะบบการดูแลสุขภาพของสหรฐั อเมริกามปี ญหาการใชเงนิ มาก และมีผลกระทบไปถงึ การลด
ความสามารถในการแขงขัน เพราะคาดูแลสุขภาพจะถูกบวกเขาไปในคาใชจายดานการผลิตและบริการ
ตาง ๆ ของคนในประเทศ

ท่มี า : studentinsurance.allianz-assistance.co.th

๕๑

กจิ กรรม สรางเสรมิ เกร็ดแนะครู

นกั เรยี นในชน้ั เรยี นดขู อ มลู สดั สว นประชากรวยั เดก็ วยั แรงงาน ครอู ธิบายเพ่มิ เติมวา อายุแรกสมรสและสถานภาพสมรสเปน ปจ จัยสําคญั
และวัยสงู อายใุ นภูมิภาคตางๆ ของทวปี อเมรกิ าเหนือ พ.ศ. 2561 ประการหนงึ่ ทม่ี ผี ลตอ ภาวะเจรญิ พนั ธขุ องประชากร สงั คมใดทมี่ ปี ระชากรสมรส
จากหนงั สอื เรยี น หนา 51 จากนน้ั อภปิ รายรว มกนั ถงึ ปจ จยั ทท่ี าํ ให ต้ังแตอายุยังนอยมักมีอัตราเกิดสูงกวาสังคมที่ประชากรมีอายุแรกสมรสมาก
ประชากรในทวีปอเมริกาเหนือเพิ่มขึ้น หรือลดลง พรอมอธิบาย หรือสังคมใดมอี ตั ราสวนของคนโสด หมา ย หยา แยกกันอยู ในอตั ราสวนท่สี งู
เหตผุ ล ยอมมโี อกาสที่จะมภี าวะเจรญิ พนั ธุต าํ่ กวา สงั คมของผูท่มี ีอตั ราสมรสสูง

T57

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน ๖ ลักษณะสังคมและวฒั นธรรม

ขั้นท่ี 2 การรวบรวมขอมูล ทวีปอเมริกาเหนือมีกลุ่มคนพื้นเมือง ได้แก่ ชาวเอสกิโมและชาวอินเดียน เมื่อประมาณ
๕๐๐ กวา่ ปีท่ีผ่านมา มกี ารคน้ พบทวีปอเมริกา ท�าให้มชี าวยุโรป ชาวแอฟรกิ า และชาวเอเชยี จาก
1. ครนู าํ ภาพยนตรเ รอ่ื ง “The Lone Ranger” มาให หลายประเทศเขา้ ไปตง้ั ถนิ่ ฐานจา� นวนมาก สง่ ผลใหเ้ กดิ การผสมผสานกนั ทางสงั คมและวฒั นธรรม
นกั เรยี นดู หรอื ครเู ลา ใหฟ ง หรอื ใหเ พอื่ นทเ่ี คย และมีการเปล่ยี นแปลงไปตามยคุ สมยั
ดภู าพยนตรเ รอื่ งนเ้ี ลา ใหเ พอ่ื นฟง ซงึ่ มเี รอื่ งราว
เกย่ี วกบั การผจญภยั ของหนมุ นกั รบทฟี่ น คนื ชพี ๖.๑ เช้อื ชาติ
ชาวอนิ เดยี นกบั ชายผผู ดงุ กฎหมายในการตอ สู
กบั ชนผวิ ขาวทเ่ี ขา มาสทู วปี อเมรกิ าเหนอื และ ทวีปอเมริกาเหนือประกอบด้วยกล่มุ คนหลายเช้ือชาติ แบ่งเป็น ๔ กล่มุ ดงั นี้
ทาํ กจิ กรรมการเรยี นรจู ากแผน ฟล ม ใหน กั เรยี น
ชวยกันสรุปสาระสําคัญจากภาพยนตร และ ๑) กลุ่มชาวพ้ืนเมือง เป็นกลุ่มคนผิวเหลือง สันนิษฐานว่าอพยพข้ามช่องแคบเบริง
รว มกนั อภปิ รายถงึ ลกั ษณะเชอ้ื ชาตขิ องประชากร
ในทวปี อเมรกิ าเหนอื กลมุ ตา งๆ ไดแ ก ชาวพนื้ เมอื ง มาจากทวปี เอเชยี ต้งั แตย่ ุคนา้� แข็ง ที่บริเวณดงั กล่าวยงั เป็นผืนแผน่ ดินเดียวกนั แลว้ กระจายไปยัง
ชาวยโุ รป ชาวแอฟรกิ า เกยี่ วกบั ลกั ษณะสาํ คญั พนื้ ที่ต่าง ๆ ของทวีปอเมริกาเหนือ มี ๒ กลมุ่ ยอ่ ย ดงั น้ี
วถิ กี ารดําเนินชีวิต

 ชาวเอสกิโม (Eskimo) มีผิวสีเหลือง ผมและนัยน์ตา  ชาวอินเดียนหรืออเมริกันอินเดียน (Amerindian) มีผิว
สีด�า หนังตาช้ันเดียว ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ทางตอนเหนือ สีนา้� ตาล ผมและนัยนต์ าสดี า� โหนกแก้มสูง และจมูกคอ่ น
ของแคนาดา เกาะกรีนแลนด์ของเดนมาร์ก และในรัฐ ข้างโด่ง ส่วนใหญอ่ าศัยอยู่ในสหรฐั อเมริกา เมก็ ซิโก และ
อะแลสกาของสหรฐั อเมรกิ า ประเทศอน่ื ๆ ในภูมิภาคอเมรกิ ากลาง

๒) กลมุ่ เช้อื สายชาวยุโรป เปน็ ชาวผิวขาวท่ีอพยพมาจากทวีปยุโรปเมอ่ื ช่วงปลายครสิ ต์

ศตวรรษท่ี ๑๕ ชาวยโุ รปทเ่ี ขา้ มาตงั้ ถน่ิ ฐานและครอบครองดนิ แดนของชาวอนิ เดยี น เชน่ ชาวองั กฤษ
ฝรั่งเศส เยอรมนั สเปน โดยชาวองั กฤษ ฝร่งั เศส และเยอรมนั ส่วนใหญอ่ าศยั อยู่ในสหรฐั อเมรกิ า
และแคนาดา ส่วนชาวสเปนส่วนใหญอ่ าศัยอยู่ในภูมภิ าคอเมริกากลาง

๓) กลุ่มเชื้อสายชาวแอฟริกา  เป็นชาวผิวสีจากทวีปแอฟริกาที่ชาวยุโรปน�ามาเป็น

แรงงานทาสในยุคล่าอาณานิคม เพ่ือท�างานด้านเกษตรกรรมในสหรัฐอเมริกาและอเมริกากลาง
ขปอัจจงปบุ รนั ะอเทาศศยัแกถรบะหจามยเู่ กอายะู่ทเวว่ั สไปตใ์อนินสดหีสร1ฐั เอชเ่นมรเฮิกตาิ สภามู ธิภาารคณอรเัฐมโรดกิ มานิ กิกลันางบแาลฮะาเมปา็นส2ปจราะชเมากการส่วนใหญ่
๕๒

นักเรียนควรรู ขอสอบเนน การคดิ

ขล1อองงทจเจิววสีปูดตอ7อเ0มินรํ ด0ิกีส0า,เหหตมนะูเอืวกันกาบัตะตใกนอแทนบะเหงเลเนปแือนคขรอ3บิ งเกทบลวยี มุีปนยอออเมยยรูร ไกิะดาหแใวตกา งหลดะมาตเูนกิจตาดู ะะวเ1กนั 9รอตํ อ0เกต0เ,อฉรเยี หแงอนในตอื  กอนที่ชาวยุโรปจะอพยพเขามาในทวีปอเมริกาเหนือ ดินแดน
ทิลลีส หมเู กาะเลสเซอรแ อนทิลลีส และหมเู กาะบาฮามาส ชนพนื้ เมืองเดมิ เชน แถบน้มี ีชนกลมุ ใดอาศัยอยมู ากอ น และมีวิถีชีวติ อยา งไร
พวกอาราวักและพวกแคริบอาศัยอยูในหมูเกาะเหลาน้ี ตอมาชาวยุโรปเดินทาง
เขา มาสาํ รวจ และไดเขา ครอบครองภายหลงั (แนวตอบ ชาวเอสกิโมและชาวอินเดียน ชาวเอสกิโมสวนใหญ
2 บาฮามาส เรียกชื่อเปนทางการวา เครือรัฐบาฮามาส ต้ังอยูในทะเล อาศัยอยูทางตอนเหนือของแคนาดา เกาะกรีนแลนด และรัฐ
แครบิ เบียน ระหวางคาบสมุทรฟลอรดิ าของสหรัฐอเมริกากบั ทางตอนเหนือของ อะแลสกา อาศยั อยใู นกระทอมท่ที ําจากนาํ้ แขง็ (อิกล)ู และดวย
เกาะคิวบา เปนหมูเกาะทมี่ ีเนอื้ ทีร่ วม 13,950 ตารางกิโลเมตร ในจาํ นวนน้เี ปน อากาศทหี่ นาวเยน็ มพี ชื ขนึ้ นอ ย จงึ ตอ งอาศยั การลา สตั วแ ละตกปลา
เกาะทมี่ ผี คู นอาศยั อยูได 11,406 ตารางกโิ ลเมตร นอกนนั้ เปน โขดหนิ และปะการงั สตั วท ่ีลา เชน วาฬ แมวนํา้ กวาง หมี สว นชาวอนิ เดียนอาศัยอยู
สนิ คา ออกสาํ คญั เชน ไม เกลอื ผลไม มะเขือเทศ กุง กามปู และยังมีรายได ในสหรฐั อเมรกิ า เมก็ ซโิ ก และภมู ภิ าคอเมรกิ ากลาง มอี ยหู ลายเผา
สําคัญจากอตุ สาหกรรมทอ งเทย่ี วดวย ดาํ รงชีวติ แบบเรียบงา ย ทัง้ ทาํ การเพาะปลูก เชน ขาวโพด มันฝร่งั
ใบยาสูบ ถั่ว ลาสัตว ทําการประมงโดยใชเรือแคนูจับปลา และ
T58 สรางกระโจมทีท่ าํ จากหนังสตั วเ ปนทีอ่ ยูอาศัย มคี วามเช่ือในเรอื่ ง
จิตวญิ ญาณและสงิ่ ลล้ี บั เหนอื ธรรมชาติ เปน ตน)

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๔) กลุมเช้ือสายชาวเอเชีย เปนชาวผิวเหลืองท่ีอพยพไปต้ังถิ่นฐานสวนใหญใน ขนั้ สอน

สหรัฐอเมริกาและแคนาดาต้ังแตชวงคริสตศตวรรษที่ ๑๙ และมีจํานวนมากข้ึนหลังสงครามโลก ขั้นท่ี 2 การรวบรวมขอมลู
คร้งั ที่ ๒ โดยกลุมคนท่อี พยพเขา มาในบรเิ วณนม้ี าก คือ ชาวจีน อนิ เดยี และญ่ีปุน
2. ครูใหความรูเพ่ิมเติมเกี่ยวกับกลุมเชื้อสาย
นอกจากน้ี มีการผสมผสานทางชาตพิ ันธุข ้นึ ระหวางกลุมคนเชื้อชาติตา ง ๆ ทาํ ใหเกดิ กลมุ ชาวเอเชียท่ีตั้งถิ่นฐานในทวีปอเมริกาเหนือ
คนเลอื ดผสม ดงั น้ี และกลุมเลือดผสม พรอมยกตัวอยางถ่ินท่ีอยู
อาศยั สาํ คญั ของชาวเอเชยี ในทวปี อเมรกิ าเหนอื
เมสตโิ ซ (Mestizo) เปน เลือด มูลัตโต (Mulatto) เปนเลือด ซมั โบ (Sambo) เปน เลอื ดผสม ใหน กั เรยี นแบง กลมุ ศกึ ษาลกั ษณะทางประชากร
ผสมระหวา งชาวผวิ ขาวกบั ชาว ผสมระหวา งชาวผวิ ขาวกบั ชาว ระหวางชาวแอฟริกาผิวสีกับ สังคมและวัฒนธรรมของทวีปอเมริกาเหนือ
อินเดียน เปนประชากรสวน แอฟริกาผิวสี เปนประชากรท่ี ชาวอินเดียน เปนประชากรท่ี แลวต้ังคําถามในการสืบคน เพ่ือตอบคําถาม
ใหญของเม็กซิโกและประเทศ พบกระจายในสหรัฐอเมรกิ า พบกระจายในภูมิภาคอเมริกา 3 ขอในช่ัวโมงท่ี 1 จากประเด็นคําถามทาง
อ่ืน ๆ ในภมู ภิ าคอเมริกากลาง กลาง ภูมิศาสตร ประเด็นทีจ่ ะสืบคน ไดแก
• บริเวณการต้ังถิ่นฐานและการกระจายของ
iepo ประชากร
• การเปลย่ี นแปลงโครงสรา งประชากร
ชาวอนิ เดยี นและการเขามาของชาวยโุ รปในทวีปอเมริกาเหนอื • ลักษณะสังคมและวัฒนธรรม (เชื้อชาติ
ชาวอินเดียน เปนชนพ้ืนเมืองของทวีปอเมริกาเหนือและทวีปอเมริกาใต มี ๓ ชนเผาใหญ ไดแก ภาษา ศาสนา)
อซั เต็ก (Aztec) มายา (Maya) และอนิ คา (Inca) เปนผูวางรากฐานอารยธรรมและสรางอาณาจักรโบราณ • ปจจัยทางกายภาพและปจจัยทางสังคม
ขนึ้ ชนเผา อซั เตก็ อาศยั อยใู นเมก็ ซโิ ก ชนเผา มายาอาศยั อยทู างตอนใตข องเมก็ ซโิ กและคาบสมทุ รยกู าตาน ท่ีสงผลตอลักษณะประชากร สังคมและ
สว นชนเผา อนิ คาอาศยั อยใู นทวปี อเมรกิ าใตแ ถบเทอื กเขาแอนดสี ในเปรู โบลเิ วยี โคลอมเบยี ชลิ ี เอกวาดอร วัฒนธรรม
และบางสว นของอารเจนตนิ า
การเขามาของชาวยุโรปในทวีปอเมริกาเหนอื เร่ิมตนเม่ือคริสโตเฟอร โคลัมบัส เดินทางมาสํารวจ 3. ครูใหความรูเพ่ิมเติมเกี่ยวกับลักษณะทาง
ใน พ.ศ ๒๐๓๕ แตเขาใจวา เปน ทวีปเอเชยี ตอมาใน พ.ศ. ๒๐๔๒ อเมริโก เวสปชุ ชี ไดเ ดินทางมาสาํ รวจ ประชากร สังคมและวัฒนธรรมของทวีป
ใหมและทราบวาไมใชทวปี เอเชีย ดนิ แดนใหมน ี้จงึ เรียกวา “อเมริกา” ตอ มามีชาวยโุ รปชาติตา ง ๆ เขา มา อเมรกิ าเหนือ โดยใช PPT สรุปความรูรวมกัน
ต้ังถิ่นฐานและครอบครองดินแดนของชาวอินเดียน ปจจุบันชาวอินเดียนที่แทจริงเหลืออยูนอยมาก และแนะนาํ แหลง ขอ มลู สารสนเทศทนี่ า เชอ่ื ถอื
สว นใหญอาศัยอยูในเมก็ ซโิ ก กัวเตมาลา ฮอนดรู สั นกิ ารากวั บางกลมุ อาศัยรวมอยกู ับชาวอเมรกิ นั ทัว่ ไป ประกอบการศกึ ษาและรวบรวมขอ มลู เพมิ่ เตมิ
และบางกลุมไดถูกจํากัดพ้ืนท่ีใหอาศัยอยูในเขตสงวนอินเดียน ซึ่งกระจายอยูในหลายพื้นที่ของ
สหรฐั อเมรกิ า

วฒั นกธารรรเมขาดมงั นาขี้ องชาวยุโรปสงผลใ1หวัฒนธรรมยุโรปเผยแพรสูทวีปอเมริกาเหนือ แบงเปน ๒ เขต

• เขตวฒั นธรรมแองโกลอเมรกิ า สว นใหญไ ดร บั อทิ ธพิ ลจากองั กฤษ ไดแ ก สหรฐั อเมรกิ าและแคนาดา
เนอื่ งจากเคยมชี าวองั กฤษอพยพเขา มาตงั้ ถน่ิ ฐานมากกวา ชนชาตอิ นื่ ๆ และเคยเปน อาณานคิ มขององั กฤษ

มากอน ดังน้นั วัฒนธรรมตาง ๆ จ2ึงไดรบั การสืบทอดมาจากอังกฤษ

• เขตวฒั นธรรมลาตนิ อเมรกิ า สว นใหญไ ดร บั อทิ ธพิ ลจากสเปนและโปรตเุ กส ไดแ ก เมก็ ซโิ ก ประเทศ
อ่ืน ๆ ในภูมิภาคอเมริกากลางและหมูเกาะในทะเลแคริบเบียน ท้ังนี้ เน่ืองจากเคยเปนอาณานิคมของ
ประเทศดังกลาวมากอ น ดงั น้นั จงึ ไดร บั การสืบทอดจากวัฒนธรรมตาง ๆ

๕๓

กจิ กรรม สรา งเสริม นักเรียนควรรู

นักเรียนสืบคนขอมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับลักษณะสังคมและ 1 เขตวัฒนธรรมแองโกลอเมริกา เขตแองโกลอเมริกาประกอบดวยแคนาดา
วฒั นธรรมของกลมุ คนเชอื้ ชาตติ า งๆ ในทวปี อเมรกิ าเหนอื แลว สรปุ และสหรัฐอเมริกา ชนพื้นเมืองในแองโกลอเมริกาเปนอินเดียนหลายเผา แตมี
ขอ มูลโดยจดั ทาํ เปน สมุดภาพ ตกแตงใหสวยงามนําสง ครูผสู อน จาํ นวนนอ ยและความเปน อยลู า หลงั ภายหลงั ถกู ชาวยโุ รปอพยพเขา มาตงั้ ถนิ่ ฐาน
และขยายอํานาจปกครอง โดยกลุมชาวยุโรปที่เขามาใหมมีจํานวนและความ
กจิ กรรม ทา ทาย เจริญกาวหนามากกวา วัฒนธรรมแองโกลอเมริกาจึงคลายกับวัฒนธรรมยุโรป
ประชากรของเขตวัฒนธรรมแองโกลอเมริกาแบงเปน 4 กลุม ไดแก กลุม ชาว
นักเรียนวาดเสนทางการอพยพเขามาของกลุมคนเช้ือชาติ อินเดียนหรืออเมริกันอินเดียน กลุมชาวยุโรป กลุมเชื้อสายชาวแอฟริกา และ
ตางๆ ในทวีปอเมริกาเหนือตั้งแตเริ่มแรกจนถึงการอพยพเขามา กลมุ เช้อื สายชาวเอเชีย
ของชาวยโุ รป ชาวแอฟรกิ า และชาวเอเชยี และบรเิ วณทตี่ งั้ ถนิ่ ฐาน 2 เขตวฒั นธรรมลาตนิ อเมรกิ า อยใู นบรเิ วณอเมรกิ ากลางและทวปี อเมรกิ าใต
ลงในแผนท่ีโครงรางทวีปอเมริกาเหนือ พรอมทั้งวิถีชีวิต สังคม เปน ดนิ แดนทเี่ คยมีอารยธรรมโบราณ ไดแก อารยธรรมอนิ คา อซั เตก็ และมายา
และวฒั นธรรมของแตล ะกลุม เชอื้ ชาติ นําเสนอหนาชั้นเรยี น ชาวอินเดียนมีวัฒนธรรมเปนของตนเอง ตอมาชาวสเปนและชาวโปรตุเกส
ไดอพยพเขามาตั้งถิ่นฐานในลาตินอเมริกาจํานวนมาก ทําใหวัฒนธรรมของ
ชาวสเปนและชาวโปรตเุ กสไดเ ผยแพรเ ขา มายงั ดนิ แดนแถบนส้ี ง ผลใหว ฒั นธรรม

Tอนิ เดียนพื้นเมอื งหลายอยางถกู ทาํ ลายหรอื ถกู ดัดแปลงจนเปล่ียนไปจากเดมิ

59

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน ๖.๒ ภาษา

ขั้นที่ 3 การจัดการขอมูล ๑ทว) ีปกอลเม่มุ รภิกาาเษหานเยอื มอีภรมาษนากิ ท1ี่ใชเ้ ปน็แภผนาษทาีก่ หลลุม่ กั ภาแษบา่งใอนอทกวเีปปอน็ เม๓รกิ กาลเหุ่มนใหอื ญ่ ดังน้ี
ได้แก่ ภาษาอังกฤษ เป็นภาษา ม50า0ตราส0วน 1 : 751,,000000,0ก0ม0. N
1. สมาชิกแตละคนในกลุมนําขอมูลที่ตนไดจาก ราชการของสหรัฐอเมริกา แคนาดา กา
การรวบรวม มาอธิบายแลกเปลี่ยนความรู บางประเทศในภูมิภาคอเมริกากลาง ทะเลโบฟอรต 70 Nํ อา วฮัดสัน
ระหวา งกนั ประกอบการใชเ ทคนคิ แบบเลา เรอื่ ง และภูมิภาคแคริบเบียน เช่น เบลีซ
รอบวง โดยเรียงลําดับตามจํานวนสมาชิก บาฮามาส กรเี นดา จาเมกา บารเ์ บโดส ภาษาอินภเาดษียานเอสกิโม ภภาาษษาอาฝินรเด�ังี เศสยน
ภายในกลมุ ดอมินีกา แอนทีกาและบาร์บิวดา
เซนต์ลูเชีย เซนต์คิตส์และเนวิส อา วอะแลส
2. สมาชกิ ในกลมุ ชว ยกนั คดั เลอื กขอ มลู ทถี่ กู ตอ ง 50 ํN
นา เชอื่ ถอื และจดั การคดั แยกขอ มลู ทไี่ มจ าํ เปน เซนต์วนิ๒เ)ซ นกตล์แุ่มลภะาเกษรานโารดมีนาสน์ ซ2์ 
ออก 40 ํN

ข้นั ท่ี 4 การวเิ คราะหแ ละแปลผลขอ มูล ไดแ้ ก่ มหาสมทุ ร ภาษาอังกฤษ มหาสมุทร
ภาษาฝร่ังเศส เป็นภาษา 30 Nํ แปซฟิ ก แอตแลนตกิ
1. นักเรียนแตละกลุมวิเคราะหขอมูลรวมกัน
โดยใชแผนท่ีทวีปอเมริกาเหนือ จากน้ันให ราชการของรัฐควิเบกของแคนาดา
แตละกลุมนําเสนอขอมูลประกอบการระบุ และหมเู่ กาะทเ่ี คยเปน็ อาณานคิ มของ ภาษาสเปน อาวเม็กซโิ ก ภาษาสเปน ฝภราง�ั ษเศาส
ตําแหนงบนแผนท่ี โดยครูแนะนําเพ่ิมเติม ฝรัง่ เศส เช่น เฮติ และบางประเทศท่ี 130 Wํ 120 ํW 20 ํN
ความรเู กย่ี วกบั ภาษาทใ่ี ชในทวปี อเมรกิ าเหนอื ใช้เป็นภาษาท่ีสอง เช่น เซนต์ลูเชีย 110 ํW ภาษามายัน ภาษาทอะังเกลฤแคษรบิ เบียน
โดยใชแผนท่ีกลุมภาษาในทวีปอเมริกาเหนือ ดอมนิ ีกา กรีเนดา กลุมภาษา
ประกอบ รว มกนั วเิ คราะหว า ในทวปี อเมรกิ าเหนอื คำอธบิ ายสัญลักษณ 90ภํWาษาสเปน
ใชภาษาอังกฤษเปนภาษาหลัก โดยเฉพาะใน ภาษาสเปน เป็นภาษา เยอรมนิก เขตประเทศ
ประเทศแคนาดาและสหรฐั อเมรกิ า นอกจากนน้ั ราชการของเมก็ ซโิ ก ประเทศอนื่ ๆ ใน โรมานซ แหลงน้ำ
มีกลุมภาษาโรมานซและกลุมภาษาพื้นเมือง
ของเอสกโิ ม อนิ เดยี น อเมรกิ ันอนิ เดียน 10 ํN
เอสกโิ ม-อนิ ุอติ
2. สมาชิกกลุมอ่ืนผลัดกันใหขอคิดเห็น หรือ 80 ํW
ขอเสนอแนะเพิ่มเติม ตลอดจนอภิปราย
ความรูร วมกนั ทม่ี า : DK Concise World Atlas. 2016, p.5

3. ครูและนักเรียนรวมกันวิเคราะหและแปลผล ภมู ภิ าคอเมรกิ ากลาง เชน่ กวั เตมาลา ฮอนดรู สั และประเทศในภมู ภิ าคแครบิ เบยี น เชน่ สาธารณรฐั
ขอมูลเกี่ยวกับลักษณะประชากร สังคมและ โดมินกิ นั ควิ บา
วฒั นธรรมของทวปี อเมรกิ าเหนอื โดยใชค าํ ถาม
เพมิ่ เติม เชน   ๓) กลุ่มภาษาพน้ื เมอื งดัง้ เดมิ ไดแ้ ก่
• หากนักเรียนไดมีโอกาสเดินทางไปยัง
ประเทศในหมูเกาะแคริบเบียน นักเรียนจะ ภาษาเอสกิโม ใชใ้ นกลุ่มชาวเอสกโิ มในแคนาดาและรัฐอะแลสกาของสหรฐั อเมรกิ า
ไดยินหรือสมั ผัสกับภาษาใดบาง ภาษาอนิ เดียน มีหลายภาษาย่อย ใช้ในกลุม่ ชาวอนิ เดียนในสหรัฐอเมรกิ าและประเทศ
กลมุ่ ลาตนิ อเมรกิ า เนอ่ื งจากชาวอนิ เดยี นมหี ลายเผา่ แตล่ ะเผา่ มภี าษาสอื่ สารกนั เฉพาะกลมุ่ ทา� ให้
ไม่สามารถสื่อสารระหว่างเผ่าได้

๕๔

นักเรียนควรรู ขอสอบเนน การคดิ
กลุมคนเช้อื ชาตติ างๆ ในทวปี อเมริกาเหนือมกี ารใชภ าษา
1 กลุมภาษาเยอรมนิก เปนภาษาหลักท่ีใชในยุโรปเหนือและยุโรปตะวันตก เหมือนกันและแตกตางกนั อยา งไร
แบงเปนกลุมภาษาเยอรมนิกทางเหนือ เชน ภาษานอรเวย สวีเดน เดนมารก
ไอซแลนด กลุมภาษาเยอรมนิกทางตะวันออก คือ ภาษากอทิก กลุมภาษา (แนวตอบ กลุมคนพ้ืนเมือง ทั้งชาวเอสกิโมและชาวอินเดียน
เยอรมนกิ ทางตะวนั ตก เชน ภาษาเยอรมัน องั กฤษ ดัตช เฟลมชิ ใชภาษาพื้นเมืองเปนหลักในการสื่อสารระหวางชนเผา ปจจุบันมี
2 กลุมภาษาโรมานซ เปนภาษาที่ใชในยุโรปตะวันตก ยุโรปใต และยุโรป ชาวอนิ เดยี นบางสว นอาศยั อยกู บั ชาวอเมรกิ นั มกี ารใชภ าษาองั กฤษ
ตะวันออก เชน ภาษาอิตาเลียน ฝร่ังเศส โปรตุเกส สเปน ในการส่ือสาร กลุมเช้ือสายชาวยุโรป ประเทศท่ีใชภาษาอังกฤษ
ในการติดตอส่ือสารและเปนภาษาราชการ เชน สหรัฐอเมริกา
T60 แคนาดา ภาษาฝร่ังเศสใชสอ่ื สารกันในแถบแคนาดาและหมูเกาะ
ที่เคยเปนอาณานิคมของฝรั่งเศส และภาษาสเปนใชเปนภาษา
ราชการในแถบเม็กซิโก ภูมิภาคอเมริกากลาง และหมูเกาะ
แคริบเบียน เชน โดมินิกัน คิวบา กลุมเช้ือสายชาวแอฟริกา
ใชภาษาฝรั่งเศสและภาษาอังกฤษในการสื่อสารระหวางกลุม
กลุมเช้ือสายชาวเอเชีย ใชภาษาประจําชาตินั้นๆ และมีบางสวน
ใชภาษาองั กฤษในการสอ่ื สารกบั ชาวอเมริกัน)

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๖.๓ ศาสนา ขนั้ สอน

ประชากรส่วนใหญ่ในทวีปอเมริกาเหนือนับถือคริสต์ศาสนา ใน พ.ศ. ๒๕๖๐ มีผู้นับถือ ขนั้ ที่ 4 การวเิ คราะหและแปลผลขอมลู
ประมาณ ๔๘๓ ลา้ นคน โดยภมู ภิ าคอเมริกาเหนอื มีผ้นู บั ถอื มากที่สดุ ประมาณ ๒๗๖ ล้านคน
ภูมิภาคอเมรกิ ากลาง ประมาณ ๑๗๐ ลา้ นคน และภูมิภาคแครบิ เบยี น ประมาณ ๓๗ ล้านคน 4. ครูใหนักเรียนชวยกันบอกศาสนาที่คนนับถือ
มี ๒ นิกายหลัก ดงั นี้ มากทสี่ ดุ ในทวปี อเมรกิ าเหนอื พรอ มยกตวั อยา ง
วนั สาํ คญั ทางศาสนาและการประกอบพธิ กี รรม
๑) นกิ ายโปรเตสแตนต์ นับถอื มากในสหรฐั อเมริกาและแคนาดา ซง่ึ เปน็ เขตวฒั นธรรม สําคัญของคนในทวีปอเมริกาเหนือ แลวให
แองโกลอเมรกิ าท่ีได้รบั อทิ ธิพลจากองั กฤษ นักเรียนตอบคําถาม Geo Question จาก
หนังสือเรยี น ภูมิศาสตร ม.3
๒) นิกายโรมันคาทอลิก  นับถือมากในรัฐควิเบกของแคนาดา และประเทศในเขต
วฒั นธรรมลาตนิ อเมรกิ า รวมทงั้ ประชากรในเมอื งตา่ ง ๆ ของสหรฐั อเมรกิ าทเี่ คยเปน็ อาณานคิ มของ 5. ครใู หน กั เรยี นแตล ะกลมุ รว มกนั ทาํ ใบงานท่ี 2.4
สเปนมากอ่ น เรอื่ ง ลกั ษณะประชากร สังคมและวัฒนธรรม
ยดู าห2์ พนอระกพจทุากธนศี้าสยนังมาีกแาลระนผบั ู้ทถี่ไอื มศ่นาับสถนือาศอานื่ สๆนาแใดต่สๆัดดส้ว่วยนจไมา� น่มวานกหไนดงึ่ แ้ ก่ ศาสนาอิสลาม ศาสนา1 ของทวปี อเมรกิ าเหนอื เฉลยและอภปิ รายความรู
รวมกัน

การนบั ถอื ศาสนาในทวีปอเมรกิ าเหนอื  พ.ศ. ๒๕๖๐

1ศา.ส7น%ายูดาห์ พระพุทธ1ศา.ส3น%า
1ศา.ส6น%าอิสลาม ไม่นับถอื ศา1สน6า.ใ9ด%ๆ
2อ่ืน.2ๆ% ครสิ 7ต6ศ์ า.ส3น%า

ทมี่ า : Yearbook of International Religious Demography.  ชาวครสิ ตจ์ า� นวนมากเขา้ รว่ มพธิ มี สิ ซาในวนั อาทติ ยท์ ี่โบสถ์
2018, p.94 เซนตเ์ จมส์ เมอื งอารล์ งิ ตนั รฐั อลิ ลนิ อยสข์ องสหรฐั อเมรกิ า

Q? euoestion
เพราะเหตุใดทวปี อเมริกาเหนือจงึ มีความหลากหลายทางดา้ นเชอื้ ชาติ ภาษา และศาสนา
๕๕

กจิ กรรม สรางเสรมิ นักเรียนควรรู

นกั เรยี นในชน้ั เรยี นอภปิ รายรว มกนั เกยี่ วกบั การนบั ถอื ศาสนา 1 ศาสนาอิสลาม นับถือพระเปนเจาองคเดียว คือ อัลลอฮ ไมมีนักบวช
ของประชากรในทวปี อเมรกิ าเหนอื แลว ชว ยกนั วเิ คราะหว า ศาสนา มศี าสดาชอื่ มฮุ มั มดั มคี มั ภรี  คอื อลั กรุ อาน มพี ธิ กี รรมสาํ คญั เชน การละหมาด
และความเชือ่ มอี ิทธพิ ลตอการดํารงชวี ิตของประชากรอยางไร การถือศีลอด การบําเพ็ญฮัจญ มีศาสนสถานสําคัญ เชน มัสยิดอัลกะอบะฮ
และเรียกผูที่นับถือศาสนาอิสลามวา มุสลิม มุสลิมทุกคนทั้งผูชายและผูหญิง
มีหนาท่ีตองปฏิบัติศาสนกิจเทาเทียมกัน คําสอนมีลักษณะเปนจริยธรรมและ
กฎหมาย
2 ศาสนายดู าห เปน ศาสนาทเ่ี กา แกท สี่ ดุ ในโลกศาสนาหนงึ่ เกดิ ขนึ้ ในดนิ แดน
ปาเลสไตน (หรือประเทศอิสราเอลในปจจุบัน) เม่ือศตวรรษที่ 4 กอนคริสต
ศกั ราช นบั ถอื พระเปน เจา องคเ ดยี ว คอื พระยาหเ วห เปน ศาสนาดงั้ เดมิ ทชี่ าวฮบี รู
หรือชาวยิวนับถือสบื เนอื่ งมาจากบรรพบุรษุ นับตงั้ แตโบราณกาล เปนตน กาํ เนิด
ของครสิ ตศาสนาและมีความสมั พันธกับศาสนาอิสลาม

T61

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน ๖.๔ การเปลีย่ นแปลงทางสงั คมและวัฒนธรรม

ข้นั ท่ี 4 การวิเคราะหแ ละแปลผลขอ มลู การเปล่ยี นแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมของทวีปอเมริกาเหนอื สรปุ ได้ ๒ กลุ่ม ดงั นี้

6. ครูถามคําถามเพ่ือใหนักเรียนไดวิเคราะห ๑) กลุ่มแองโกลอเมริกา สหรัฐอเมริกาและแคนาดาเป็นกลุ่มประเทศที่พัฒนาแล้ว
ขอมูลเพ่ิมเติมเพื่อตอยอดประเด็นความคิด มีความเจริญก้าวหน้าทางด้านเศรษฐกิจและเทคโนโลยีมากกว่าประเทศอื่น ๆ ในทวีป ประชากร
ตลอดจนการนาํ มาประยกุ ตใ ชใ นชวี ติ ประจาํ วนั สว่ นใหญม่ ฐี านะทางเศรษฐกจิ ดี รวมทง้ั มคี วามเปน็ ประชาธปิ ไตย ประชาชนเคารพในสทิ ธเิ สรภี าพ
ในประเด็น เชน ของตนเองและผอู้ น่ื และใหค้ วามสา� คญั กบั สทิ ธิ
• นักเรียนคิดวาในอนาคตสังคมไทยจะไดรับ มนุษยชน กลุ่มคนหลากหลายเช้ือชาติท่ีอาศัย
อทิ ธพิ ลจากวฒั นธรรมในทวปี อเมรกิ าเหนอื อยู่ในสหรัฐอเมริกาและแคนาดา ท�าให้สังคมมี
เพ่มิ มากข้นึ ในดา นใด เพราะเหตุใด ความหลากหลาย มีการผสมผสานกันทาง
วัฒนธรรม บางเช้ือชาติอยู่รวมกันเป็นกลุ่ม
7. ครูใหนักเรียนรวมกันทํากิจกรรมวิเคราะห สามารถรักษาวัฒนธรรมด้ังเดิมและแสดงออก
คําถาม “สติมาขาไปอเมริกาเหนือ” อีกคร้ัง ทางวฒั นธรรมได้อยา่ งเสรี เชน่ ชมุ ชนชาวจนี
เพอ่ื เปน การแปลผลและเชอื่ มโยงขอ มลู เกย่ี วกบั ชาวอนิ เดีย ชาวไทย นอกจากน้ี วัฒนธรรมบาง
ความหลากหลายทางประชากร สังคมและ อย่างของสหรัฐอเมริกาได้กลายเป็นวัฒนธรรม
วัฒนธรรมของทวีปอเมริกาเหนือเพ่ิมเติม สฮอากลลลทวี ูด่ีแ1พอรา่หหลาราฟยไาปสตท์ฟั่วโูดลกแฟเชชัน่ ่น ภาพยนตร์
จากตําแหนงการยืนของนักเรียนในชั้นเรียน  ยา่ นไชนาทาวนเ์ มอื งแซนแฟรนซสิ โก สหรัฐอเมริกา เปน็ กีฬาต่าง ๆ
ท่จี ะแตกตา งจากขัน้ นําทีผ่ านมา ชุมชนชาวจีนท่ีใหญแ่ ละเก่าแก่ทส่ี ดุ ในทวีปอเมรกิ าเหนอื

8. ครมู อบหมายใหน กั เรยี นทาํ แบบฝก สมรรถนะฯ   ๒) กลุ่มลาตนิ อเมริกา เปน็ กลุม่ ประเทศก�าลังพฒั นา ประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชพี
ภมู ิศาสตร ม.3 เรอื่ ง ลักษณะประชากร สังคม เกษตรกรรม มฐี านะค่อนข้างยากจน มคี วามเหลอ่ื มล�้ากันมากระหวา่ งคนรวยกับคนจน ประชากร
และวัฒนธรรมของทวีปอเมริกาเหนือ เพื่อ บางสว่ นนับถอื ประเพณดี ง้ั เดมิ และส่ิงเร้นลับ มกี ารปกครองทง้ั ระบอบประชาธปิ ไตยและเผด็จการ
ทบทวนความรูความเขาใจ เปนการบานสงครู บางประเทศการเมืองค่อนข้างขาดเสถียรภาพ รวมทั้งปัญหาการทุจริตคอร์รัปชันมาก จากการ
ในชว่ั โมงถัดไป

จัดอันดับความโปร่งใสของประเทศต่าง ๆ ๑๘๐ ประเทศ โดยองค์กรเพื่อความโปร่งใสนานาชาติ
พ.ศ. ๒๕๖๑ ประเทศในกลุ่มลาตินอเมริกาท่ีมีอันดับความโปร่งใสต่�า เช่น เฮติ อันดับท่ี ๑๖๑
นกิ ารากวั อันดบั ท่ี ๑๕๒ กัวเตมาลา อนั ดบั ท่ี ๑๔๔
ประชากรส่วนใหญ่ในประเทศแถบหมู่เกาะเวสต์อินดีสมีฐานะปานกลางถึงต�่า ขาดแคลน
ระบบสาธารณูปโภคพื้นฐานและระบบสาธารณสุขท่ีดี ใน พ.ศ. ๒๕๖๑ บางประเทศมีอัตราตาย
(ตอ่ ๑,๐๐๐ คน) ของทารกสงู เช่น เฮติมีอัตราตาย ๕๙ สาธารณรัฐโดมนิ กิ นั มอี ัตราตาย ๓๑

Aectoivity

นักเรยี นศกึ ษาข้อมลู ทางสังคมและวัฒนธรรมของกลมุ่ คนในทวปี อเมรกิ าเหนือ และนา� มาวิเคราะห์
เปรยี บเทยี บการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวฒั นธรรมในปจั จุบนั

๕๖

นักเรียนควรรู กิจกรรม ทาทาย

1 ฮอลลีวดู (Hollywood) เปน ชื่อเขตในนครลอสแอนเจลิส รฐั แคลฟิ อรเนีย นักเรียนวิเคราะหเปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงทางสังคม
สหรัฐอเมริกา เดิมฮอลลีวูดเปนพื้นท่ีที่ไมมีคนอยูอาศัยมากนัก จนกระท่ังใน และวัฒนธรรมของกลุมแองโกลอเมริกากับกลุมลาตินอเมริกา
ค.ศ.1866 วทิ เลย (H.J. Whitley) ผทู ไี่ ดช อื่ วา เปน “บดิ าแหง ฮอลลวี ดู ” มาพบเมอื งนี้ มากลมุ ละ 5 ตวั อยา ง โดยสรปุ ขอ มลู ในรปู แบบตา งๆ เชน แผนผงั
ภายหลังเขามาจับจองท่ีดินและพัฒนาใหเปนชุมชนเล็กๆ ช่ือของฮอลลีวูดนั้น ความคิด ตารางเปรยี บเทยี บ จากน้นั นาํ เสนอหนา ชน้ั เรยี น
วิทเลยก็เปนผูต้ังขึ้น อยางไรก็ตาม เมืองฮอลลีวูดก็ยังไมมีความสําคัญมากนัก
จดุ เปลย่ี นครงั้ ใหญเ กดิ ขน้ึ ใน ค.ศ. 1910 เมอื่ ด.ี ดบั เบลิ ยู กรฟิ ฟท (D.W. Griffifith)
ใชเมืองฮอลลีวูดแหงน้ีเปนสถานที่ถายทําภาพยนตร เร่ือง In old California
ซงึ่ ถอื เปน ภาพยนตรเ รอื่ งแรกทมี่ กี ารถา ยทาํ กนั ในฮอลลวี ดู (แมจ ะมบี างแหง บอกวา
นา จะมหี นงั เรอื่ งอน่ื มาถา ยทาํ ทนี่ กี้ อ นบา งแลว ) ตอ มาใน ค.ศ. 1911 บรษิ ทั Nestor
Studios ไดเ ปน เจา แรกทย่ี า ยมาเปด สตดู โิ อถา ยทาํ ภาพยนตรท ฮี่ อลลวี ดู จากนนั้
ไมนานบรษิ ัทผสู รางภาพยนตรรายใหญแ หงยุคนัน้ อยา ง Paramount, Warner
Bros., RKO และ Columbia เปน ตน กไ็ ดย า ยถน่ิ ฐานมาปก หลกั ทฮ่ี อลลวี ดู เชน กนั
ทําใหเมืองเล็กๆ กลายเปนเมืองสําคัญขึ้นมาในช่ัวพริบตาในฐานะศูนยกลาง
ของอตุ สาหกรรมภาพยนตรใ นสหรัฐอเมรกิ าแทนทน่ี ครนวิ ยอรกมาจนทกุ วันนี้

T62

นาํ สอน สรุป ประเมนิ

ปจั จบุ นั โลกมกี ารเปลย่ี นแปลงอยา่ งรวดเรว็ เนอื่ งจากความเจรญิ กา้ วหนา้ ทางดา้ นเทคโนโลยี ขน้ั สอน
ท่ีช่วยให้การคมนาคมและการติดต่อสื่อสารมีความรวดเร็วและมีประสิทธิภาพมากข้ึน ส่งผลให้
วัฒนธรรมโลกาภิวัตน์หรือวัฒนธรรมสากลแพร่กระจายไปทั่วโลก รวมทั้งภูมิภาคอเมริกากลาง ข้ันท่ี 5 การสรุปเพื่อตอบคาํ ถาม
และภูมิภาคแคริบเบียน ท�าให้วิถีชีวิตของผู้คนเปล่ียนแปลงไป มีการยอมรับวัฒนธรรมท่ีเป็น
วฒั นธรรมสากล เชน่ ดนตร ี กฬี า อาหาร สนิ คา้ ตา่ ง ๆ โดยเฉพาะวฒั นธรรมอเมรกิ นั ทางสอ่ื ตา่ ง ๆ 1. นักเรยี นในช้ันเรยี นรว มกนั สรปุ ปจ จัยทาง
มีอทิ ธิพลต่อสังคมลาตนิ อเมรกิ ามากขน้ึ กายภาพท่ีสงผลตอลักษณะประชากร สังคม
ดงั นนั้ การพฒั นาเศรษฐกจิ สง่ ผลใหส้ งั คมของภมู ภิ าคอเมรกิ ากลางและภมู ภิ าคแครบิ เบยี น และวฒั นธรรมของทวีปอเมรกิ าเหนือ
ในปัจจบุ ันมกี ารเปลี่ยนแปลงค่อนข้างมาก โดยเฉพาะการเปลยี่ นแปลงจากสงั คมชนบทสกู่ ารเป็น
สังคมเมืองมากข้นึ พน้ื ทเี่ กษตรกรรมเดิมเปลย่ี นแปลงไปเปน็ พื้นทพ่ี าณิชยกรรมและอุตสาหกรรม 2. ครูใหสมาชิกในแตละกลุมชวยกันสรุปสาระ
ประชากรท่ีเคยประกอบอาชีพในภาคเกษตรกรรมเปล่ียนไปประกอบอาชีพในภาคบริการและ สําคัญเพ่ือตอบคําถามเชิงภูมิศาสตร โดยครู
ภาคอตุ สาหกรรมมากขึ้น เนือ่ งจากผลการผลิตทางการเกษตรใหผ้ ลตอบแทนไม่แน่นอน แนะนําเพิ่มเตมิ

สดั ส่วนแรงงานในภาคเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนอื พ.ศ. ๒๕๖๑ ขนั้ สรปุ

อเมรกิ าเหนอื 16.12% 67.02% ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเก่ียวกับ
16.86% แคริบเบียน ลักษณะประชากร สังคมและวัฒนธรรมของทวีป
1.35% อเมริกาเหนือ และการผสมผสานของวัฒนธรรม
19.95% 78.70% อเมรกิ ากลาง เทคโนโลยี นวัตกรรมทม่ี าจากทวีปอเมริกาเหนือ
ในสังคมไทย เพื่อการนํามาใชใหเกิดประโยชน
ภาคเกษตรกรรม 19.84% 59.95% และการอยรู ว มกัน
ภาคอตุ สาหกรรม 20.21%
ภาคบรกิ าร ขนั้ ประเมนิ
ทมี่ า : The World Almanac and Book of Facts, 2019
1. ครูประเมินผลโดยสังเกตจากการตอบคําถาม
การรวมกันทํางาน และการนําเสนอผลงาน
หนาช้นั เรียน

2. ครตู รวจสอบผลจากการทาํ ใบงาน และแบบฝก
สมรรถนะฯ ภมู ิศาสตร ม.3

จากสัดส่วนแรงงานในภาคเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือ พ.ศ. ๒๕๖๑ ภูมิภาคอเมริกา
กลางและภมู ภิ าคแครบิ เบยี นมสี ดั สว่ นแรงงานสว่ นใหญอ่ ยู่ในภาคบรกิ าร ประเทศทม่ี แี รงงานอยู่ใน
ภาคบรกิ ารมากกวา่ รอ้ ยละ ๘๐ ไดแ้ ก ่ บาฮามาส แอนทกี าและบารบ์ ิวดา และเซนตว์ ินเซนตแ์ ละ
เกรนาดีนส ์ เน่อื งจากมชี ายหาดท่ีสวยงาม จงึ มีศกั ยภาพในด้านการท่องเทีย่ วและภาคบริการ
ประชากรทมี่ ฐี านะยากจนในประเทศตา่ ง ๆ เดนิ ทางไปเปน็ แรงงานในเมอื งใหญม่ ากขนึ้ เชน่
เม็กซิโกซิตี กัวเตมาลาซิตี ขณะที่ประชากรอีกส่วนหนึ่งพยายามหาโอกาสเข้าไปท�างานใน
สหรฐั อเมรกิ า ส่งผลให้เกิดปัญหาการลักลอบเข้าเมืองอยา่ งผิดกฎหมายอยเู่ สมอ และเกดิ ปญั หา
ทางสังคมข้ึนมากมาย เช่น ปัญหาการค้ามนุษย์ ปัญหาสิ่งแวดล้อม ปัญหาอาชญากรรม
ปัญหาสิง่ เสพตดิ ปัญหาสุขภาพอนามัย

๕7

ขอสอบเนน การคิด แนวทางการวัดและประเมินผล

ขอใดกลาวถงึ ลักษณะของวฒั นธรรมอเมรกิ ันไดถูกตอ งท่สี ุด ครสู ามารถวดั และประเมนิ ความเขา ใจเนอื้ หา เรอ่ื ง ลกั ษณะประชากร สงั คม
1. เกิดจากหลายวัฒนธรรม และวฒั นธรรม ไดจ ากการตอบคาํ ถาม การรว มกนั ทาํ งาน และการนาํ เสนอผลงาน
2. คลอ ยตามวัฒนธรรมตา งชาติ หนาช้ันเรียน โดยศึกษาเกณฑการวัดและประเมินผลจากแบบประเมิน
3. ลอกเลยี นแบบวฒั นธรรมยโุ รป การนําเสนอผลงานที่แนบมาทายแผนการจัดการเรียนรูหนวยท่ี 2 เรื่อง ทวีป
4. เปน วัฒนธรรมทีเ่ นน ความมีวินยั อเมรกิ าเหนือ

(วเิ คราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 1. วฒั นธรรมอเมรกิ นั เกดิ จากหลาย แบบประเมินการนาเสนอผลงาน
วฒั นธรรมรวมกนั เนอื่ งจากประชากรสบื เชอื้ สายมาจากหลายชาติ
ทั้งเอเชีย แอฟริกา ยุโรป หรืออเมริกาใต และประชาชนมีสิทธิ คาช้ีแจง : ใหผ้ ู้สอนประเมนิ ผลการนาเสนอผลงานของนักเรียนตามรายการ แลว้ ขีด ลงในช่องที่
เสรีภาพในการรบั วัฒนธรรมทห่ี ลากหลาย) ตรงกับระดับคะแนน

ลาดับท่ี รายการประเมิน ระดบั คะแนน 1
32

1 ความถกู ตอ้ งของเนอื้ หา
2 การลาดบั ขนั้ ตอนของเรื่อง
3 วิธกี ารนาเสนอผลงานอยา่ งสรา้ งสรรค์
4 การใชเ้ ทคโนโลยีในการนาเสนอ
5 การมีส่วนร่วมของสมาชกิ ในกลุม่

รวม

ลงช่ือ...................................................ผู้ประเมนิ
............/................./................

เกณฑ์การให้คะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ สมบูรณ์ชัดเจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมินเปน็ สว่ นใหญ่

ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมินบางส่วน

เกณฑก์ ารตัดสินคุณภาพ

ชว่ งคะแนน ระดบั คณุ ภาพ

12 - 15 ดี

8 - 11 พอใช้

ต่ากวา่ 8 ปรับปรงุ

T63

นาํ นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ นาํ (5Es Instructional Model) ๗ ลักษณะเศรษฐกจิ

ข้ันท่ี 1 กระตนุ ความสนใจ ทวีปอเมริกาเหนือมีทรัพยากรอุดมสมบูรณ์ จึงเป็นปัจจัยส�าคัญที่ส่งผลต่อความเจริญ
ก้าวหน้าทางด้านเศรษฐกิจ ทั้งด้านเกษตรกรรม อุตสาหกรรม พาณิชยกรรม และการบริการ
ครใู ชก จิ กรรมเกม “บงิ โก” เพอื่ กระตนุ ความสนใจ/ สหรฐั อเมรกิ าและแคนาดาทม่ี เี ศรษฐกจิ เจรญิ กา้ วหนา้ มาก เมก็ ซโิ กภาคอตุ สาหกรรมขยายตวั มากขน้ึ
กระตุนความคิดเกี่ยวกับลักษณะเศรษฐกิจของ สว่ นประเทศอ่นื ๆ มรี ายไดส้ า� คญั มาจากการสง่ ออกพืชผลทางการเกษตรและการทอ่ งเท่ยี ว
ทวีปอเมริกาเหนือ เพื่อนําเขาสูการเรียน โดยครู
เตรียมแผนบิงโกที่แสดงภาพสินคาท่ีมาจากทวีป GDP ในภาคเศรษฐกจิ ภาคอตุ สา2ห2.ก2ร3ร%ม ภาคเกษตรกรรม 
อเมริกาเหนือ ประมาณ 10-12 รูปแบบ (เชน 5.97%
ภาพกลว ยหอม รองเทาย่ีหอ ไนก้ี โทรศัพทไอโฟน ของทวีปอเมริกาเหนือ พ.ศ. ๒๕๖๐
ไอแพด ถวั่ เหลอื ง) รปู แบบละ 9 ภาพ แลว สมุ ภาพ GDP ใน%
เพ่ือใหนักเรียนกาภาพบิงโก จากนั้นครูสรุปผล อเมรกิ าเหนอื สัดสว่ นภาค
การปฏิบตั ิกจิ กรรม 1.25% เศรษฐกิจของทวปี
23.65% 75.10% อเมริกาเหนือ
ขน้ั สอน
ภาคบรกิ าร 71.80
ขัน้ ที่ 2 สํารวจคนหา
อเมรกิ ากลาง แครบิ เบียน
1. ครนู าํ สนทนาเกยี่ วกับ GDP ในภาคเศรษฐกิจ 9.61% 7.05%
ของทวีปอเมริกาเหนือ โดยใช PPT ประกอบ 24.27% 66.12% 18.75% 74.20%
รวมกันอภิปรายถึงลักษณะเศรษฐกิจ แลวต้ัง
คาํ ถามเพอ่ื การสืบคนหาคาํ ตอบ เชน
• ทาํ ไมภาคบรกิ ารจงึ เปน รายไดห ลกั ของทวปี
อเมริกาเหนือ
• ทําไมสหรัฐอเมริกาจึงมีสัดสวนของ GDP
สูงกวา ประเทศอืน่ ๆ

ภาคเกษตรกรรม ภาคอุตสาหกรรม ภาคบริการ 1 ท่ีมา : www.cia.gov (2017)

จาก GDP (ผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ) ในภาคเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือ
พ.ศ. ๒๕๖๐ พบวา่ ภาคบรกิ ารมสี ดั สว่ นมากทสี่ ดุ ถงึ รอ้ ยละ ๗๑.๘๐ รองลงมา คอื ภาคอตุ สาหกรรม
ร้อยละ ๒๒.๒๓ และภาคเกษตรกรรมร้อยละ ๕.๙๗ เน่ืองจากธุรกิจบริการสร้างรายได้และ
ช่วยสนับสนุนการพัฒนาภาคการผลิตอ่ืน ๆ โดยเฉพาะด้านการเงิน การขนส่งและสื่อสาร และ
การค้าสง่ -ค้าปลีก
ภูมภิ าคที่มสี ดั สว่ นภาคบริการสูงทส่ี ุด คอื ภมู ภิ าคอเมรกิ าเหนือ รองลงมา คือ ภมู ิภาค
แคริบเบียนและภูมิภาคอเมริกากลาง ตามล�าดับ ส่วนประเทศท่ีมีสัดส่วนภาคบริการสูง เช่น
บาฮามาส บาร์เบโดส เซนตล์ ูเชีย สหรัฐอเมรกิ า ปานามา
๕8

นักเรียนควรรู กิจกรรม สรางเสรมิ

1 GDP (ผลิตภัณฑม วลรวมภายในประเทศ) เปนมูลคา ของสินคาและบริการ นักเรียนดูแผนภาพ GDP ในภาคเศรษฐกิจของทวีป
ขัน้ สุดทายทผี่ ลิตข้นึ ภายในประเทศในระยะเวลาหนงึ่ โดยไมค าํ นงึ วา ทรพั ยากร อเมรกิ าเหนือ พ.ศ. 2560 จากหนังสือเรยี น หนา 58 แลว อภิปราย
ที่ใชในการผลิตสินคาและบริการจะเปนทรัพยากรของประชาชนในประเทศ รวมกนั ในประเดน็ ตา งๆ เชน
หรือเปนของชาวตา งประเทศ
• ทําไมภูมิภาคอเมริกาเหนือ อเมริกากลาง และแคริบเบียน
จึงมี GDP ภาคบรกิ ารคอนขางสงู

• เพราะเหตุใดภูมิภาคอเมริกาเหนือซึ่งมีเนื้อที่ขนาดใหญจึงมี
GDP ภาคเกษตรกรรมคอ นขางนอ ยกวา ภาคอ่ืนๆ

• เพราะเหตใุ ดภูมิภาคแคริบเบยี นซ่ึงเปนหมเู กาะ มเี น้อื ทน่ี อ ย
จึงมี GDP ภาคเกษตรกรรมสูงกวาภมู ิภาคอเมรกิ าเหนือ

จากนนั้ สรปุ ขอ มลู จากการอภปิ รายลงสมดุ บนั ทกึ นาํ สง ครผู สู อน

T64

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๗.๑ เกษตรกรรม ขน้ั สอน

ทวปี อเมรกิ าเหนอื มลี กั ษณะการทา� เกษตรกรรมทแ่ี ตกตา่ งกนั อยา่ งเหน็ ไดช้ ดั ในสหรฐั อเมรกิ า1 ขนั้ ท่ี 2 สํารวจคนหา
และแคนาดามกี ารท�าเกษตรกรรมแบบแปลงขนาดใหญ่ โดยใชเ้ ทคโนโลยที างการเกษตรทท่ี นั สมยั
และมีการลงทุนสูง ส่วนประเทศในภูมิภาคอเมริกากลางและภูมิภาคแคริบเบียนมีท้ังแบบไร่นา 2. ครจู ดั กจิ กรรมกลมุ สาํ รวจคน หาขอ มลู เกย่ี วกบั
แปลงใหญท่ ม่ี กี ารลงทนุ สงู เจา้ ของทดี่ นิ สว่ นใหญเ่ ปน็ คนเชอื้ สายสเปนทเี่ ขา้ มาตง้ั แตส่ มยั อาณานคิ ม ลักษณะเศรษฐกจิ ของทวปี อเมริกาเหนอื ผา น
และการเกษตรแบบยังชีพท่สี ่วนใหญ่เปน็ อาชพี ของชนพน้ื เมอื งดั้งเดมิ ท่มี ีฐานะยากจน การทํากจิ กรรมบทบาทสมมติ โดยใหนกั เรยี น
ในชั้นเรียนแบงกลุมตามจํานวนนักเรียนที่
ตขาอรงาภงมู ผิภลาผคลอติ เทมารงกิ กาาเหรเนกอืษ ตพร. ศ๕.  ๒อ๕ัน๖ด๐ับ  ตขาอรงาภงูมผิภลาผคลอติ เทมารงิกกาากรลเกางษ ตพร. ศ๕.  ๒อ๕ัน๖ด๐ับ  เหมาะสม จาํ นวน 5 กลมุ เพอื่ สวมบทบาทเปน
ผูนาํ กิจกรรมทางเศรษฐกิจ 5 ประเภท ไดแก
ผลผลิต ปรมิ าณ (ล้าน : เมตริกตัน) ผลผลิต ปริมาณ (ล้าน : เมตรกิ ตัน) • เกษตรกรรม
• อตุ สาหกรรม
ขา้ วโพดเลยี้ งสตั ว์ ๓๘๕.๐๕ อ้อย ๑๑๘.๕๖ • พาณิชยกรรม
• การบรกิ ารและการทอ งเท่ียว
ถัว่ เหลอื ง ๑๒๗.๒๒ ข้าวโพด ๓๑.๘๕ • การคมนาคมขนสง
ในพนื้ ทบี่ รเิ วณ 3 ภมู ภิ าค ไดแ ก อเมรกิ าเหนอื
นม ๑๐๕.๘๓ ผลไมต้ ่าง ๆ ๙.๐๔ อเมรกิ ากลาง และแครบิ เบยี น จากนน้ั จบั สลาก
เพอื่ สวมบทบาทเปน ผนู าํ กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ
ขา้ วสาลี ๗๗.๓๕ กลว้ ย ๗.๔๓ ทง้ั 5ประเภทโดยสาํ รวจคน หากลมุ ละ1ประเภท
ประกอบการใชหนังสือเรียน ภูมิศาสตร ม.3
อ่ืน ๆ ๑๗๐.๙๔ อื่น ๆ ๔๔.๓๓ เครื่องมือทางภูมิศาสตร และจะตองนําภาพ
ท่ีไดพบเห็นจากกิจกรรม “บิงโก” เขามา
รวม 8๖๖.๓๙ รวม ๒๑๑.๒๑ เกยี่ วขอ งในกจิ กรรมการสาํ รวจคน หาดวย

ตขาอรางงภผูมลิภผาลคิตแทคารงบิ กเบารียเนก ษพต.รศ .๕ ๒ อ๕นั ๖ด๐ับ  จากตารางผลผลติ ทางการเกษตร ๕ อนั ดบั
พ.ศ. ๒๕๖๐ ภูมิภาคอเมริกาเหนือมีผลผลิต
ผลผลติ ปริมาณ (ล้าน : เมตรกิ ตัน) ทางการเกษตรมากทสี่ ดุ ๘๖๖.๓๙ ลา้ นเมตรกิ ตนั
รองลงมา คอื ภมู ิภาคอเมรกิ ากลาง ๒๑๑.๒๑
ออ้ ย ๒๔.๓๔ ลา้ นเมตริกตนั และภูมิภาคแครบิ เบียน ๔๐.๓๑
ผลไม้ตา่ ง ๆ ๓.๒๑ ลา้ นเมตรกิ ตัน โดยผลผลิตที่สา� คัญของภมู ิภาค

กลว้ ย ๑.๕๔ อเมริกาเหนือ ได้แก่ ข้าวโพดเล้ียงสัตว์ นม

ผักสด ๐.๘๓ ถั่วเหลอื ง ข้าวสาลี และอ่นื ๆ ภมู ภิ าคอเมริกา
กลาง ได้แก่ ออ้ ย ขา้ วโพด ผลไม้ต่าง ๆ กล้วย
อน่ื ๆ ๑๐.๓๙ และอืน่ ๆ สว่ นภูมิภาคแคริบเบียน ได้แก่ ออ้ ย
รวม ๔๐.๓๑ ผลไม้ต่าง ๆ กล้วย ผกั สด และอ่ืน ๆ

ทม่ี า : www.fao.org (2017)

๕๙

กิจกรรม ทาทาย นักเรียนควรรู

นักเรียนสืบคนขอมูลเกี่ยวกับเทคโนโลยีทางการเกษตร 1 เทคโนโลยีทางการเกษตรที่ทันสมัย สหรัฐอเมริกาไดมีการวิจัยและพัฒนา
สมยั ใหมท ช่ี ว ยพฒั นาและเพม่ิ ผลผลติ ทางการเกษตรใหแ กป ระเทศ เทคโนโลยีทางดานการเกษตรออกมาอยูเสมอ ไมวาจะเปนการลงทุนสราง
ในทวปี อเมรกิ าเหนือ ในประเด็น บริษัทสตารทอัพทางดานการเกษตรไฮเทคข้ึนมากมายเพ่ือรองรับเกษตรกรรม
แหงอนาคต โดยรัฐบาลไดจัดโปรแกรมตางๆ เพ่ือสนับสนุนเกษตรสมัยใหม
• เทคโนโลยที ่ใี ช ทง้ั เงินทุน ทุนการศึกษา หรือบรรดาเกษตรกรอเมรกิ นั ตา งนําอุปกรณส มัยใหม
• คุณสมบตั เิ ดน ของเทคโนโลยี รวมท้ังระบบ Wi-Fi มาชว ยในการเพม่ิ ผลผลติ ทางการเกษตร เชน นาํ เทคโนโลยี
• ประโยชนที่ไดรบั จากการใชเทคโนโลยี ท่ีมชี อื่ วา Intelligent Dairy Farmer’s Assistant หรอื IDA มาใชในการสอดสอง
• แนวทางการปรบั ใชเ ทคโนโลยดี งั กลา วกบั เกษตรกรรมของไทย ปศุสัตวของตนผา นทางเครือขายของ Google ซ่ึงจะชวยเพ่ิมผลผลติ ใหฟ ารม
จากนั้นสรุปขอ มูลทไี่ ดหนาชนั้ เรียน ของตนไดราวรอยละ 5-10 หรอื การใชเทคโนโลยีที่มชี อ่ื วา Moocall Calving
Sensor ในการชวยเตือนใหร ูทนั ทเี ม่ือแมววั ในฟารม กาํ ลังจะตกลกู เปนตน

T65

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน แหล่งเกษตรกรรมท่สี �าคญั ของภูมิภาคตา่ ง ๆ ในทวปี อเมรกิ าเหนอื มีดังน้ี

ข้ันที่ 2 สํารวจคนหา ภมู ภิ าคอเมรกิ าเหนอื

3. ครูเพ่ิมเติมความรูการทําเกษตรกรรมใน • ก  ารเพาะปลูก ภูมิภาคอเมริกาเหนือมีพื้นที่เพาะปลูกกว้างขวาง ส่วนใหญ่เป็นการเพาะปลูกในไร่
ทวีปอเมริกาเหนือ แหลงเพาะปลูกสําคัญ ขนาดใหญ่เพอื่ การค้า และมีการนา� เทคโนโลยดี า้ นการเกษตรท่ที นั สมยั มาใชใ้ นกระบวนการผลิต ทา� ให้
การเลย้ี งสตั ว ผลผลติ สาํ คญั การใชเ ทคโนโลยี ไดผ้ ลผลติ ต่อพน้ื ทส่ี ูง แหล่งเพาะปลกู สา� คัญ มีดังน้ี
และเคร่ืองจักรในการผลิต และสินคาทาง ■ สหรัฐอเมริกา  เป็นแหล่งเพาะปลูกท่ีส�าคัญของโลก พืชเศรษฐกิจส�าคัญ ได้แก่ ขา วโพดเลย้ี งสตั ว
การเกษตรท่ีวางขายในประเทศไทย จากน้ัน จากสถติ ขิ ององคก์ ารอาหารและการเกษตรแหง่ สหประชาชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ สหรฐั อเมรกิ ามผี ลผลติ มาก
กาํ หนดภารกิจหลักใหแตล ะกลุม ดงั น้ี ทส่ี ดุ ในทวปี และเปน็ อนั ดบั ๑ ของโลก ประมาณ ๓๗๐ ลา้ นเมตรกิ ตนั ปลกู มากในเขตทร่ี าบภาคกลาง
• สาํ รวจคน หากจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ทส่ี าํ คญั โดยเฉพาะดินแดนทางตอนใตข้ องทะเลสาบเกรตเลกส์ แถบรฐั ไอโอวา เนแบรสกา และอลิ ลินอยส์
ในแตละภูมิภาคที่ตนเองรับผดิ ชอบ ขาวสาลี มีผลผลิตมากท่ีสุดในทวีปและเป็นอันดับ ๔ ของโลก ประมาณ ๔๗ ล้านเมตริกตัน มี
• วิเคราะหถึงปจจัยทางกายภาพและปจจัย ๒ สายพนั ธ์ุ คอื ขา้ วสาลฤี ดหู นาว ปลกู มากทางตอนกลางและทางตะวนั ตกเฉยี งเหนอื เชน่ รฐั แคนซสั
ทางสังคมที่สงผลตอที่ต้ังของกิจกรรมทาง โอคลาโฮมา โคโลราโด และข้าวสาลีฤดูใบไม้ผลิ ปลูกมากทางตอนเหนือ เช่น รัฐนอร์ทดาโคตา
เศรษฐกิจของตนเอง มนิ นโิ ซตา ฝา ย ปลกู มากบรเิ วณภาคใตแ้ ถบลมุ่ นา้� มสิ ซสิ ซปิ ปี ผลไมต า ง ๆ ปลกู มากบริเวณชายฝั่ง
ตะวนั ตกเฉียงใตท้ ม่ี ีภูมิอากาศแบบเมดิเตอรเ์ รเนียน นิยมปลกู องุน่ และพืชสกลุ สม้ รฐั แคลิฟอร์เนยี
เป็นแหลง่ ปลกู ผลไมท้ ่ใี หญ่ทส่ี ุดของสหรฐั อเมร1กิ า
■ แคนาดา พชื เศรษฐกจิ ส�าคัญ ได้แก่ ขา วสาลี มีผลผลติ มากเป็นอันดบั ๒ ของทวปี และอนั ดับ ๗
ของโลก ประมาณ ๓๐ ลา้ นเมตริกตัน และผลไมต้ ่าง ๆ ข้าวสาลีปลูกมากบริเวณทุ่งหญ้าแพรรีในรัฐ
แอลเบอร์ตาและซัสแคตเชวัน ถือเป็นเขตปลูกข้าวสาลีที่ส�าคัญแห่งหน่ึงของโลก ส่วน ผลไมตาง ๆ
ไดแ้ ก่ องุ่น เชอรร์ ี และแอปเปิล ปลูกมากบรเิ วณเขตอบอุ่น ในรัฐบรติ ิชโคลมั เบีย บริเวณทีร่ าบลมุ่
น�า้ เซนต์ลอวเ์ รนซแ์ ละพ้ืนทร่ี ะหว่างทะเลสาบอริ ีและทะเลสาบออนแทรีโอ

 ไร่ข้าวสาลีบริเวณทุ่งหญ้าแพรรี ในรัฐแอลเบอร์ตาของแคนาดา เป็นการเพาะปลูกแบบไร่ขนาดใหญ่และมีการใช้
เทคโนโลยที างการเกษตร ทา� ให้ไดผ้ ลผลิตตอ่ ไร่สงู

๖๐

นักเรียนควรรู ขอ สอบเนน การคิด
ขอ ใดจบั คูพชื เศรษฐกจิ ในทวปี อเมริกาเหนอื กบั แหลงทีป่ ลูกได
1 ขาวสาลี เปนพืชเศรษฐกิจท่ีสําคัญของประเทศแคนาดา โดยมีพื้นท่ี ถกู ตอง
การเพาะปลกู กวา 10 ลา นเฮกเตอรท วั่ ประเทศ ขา วสาลสี ว นใหญน าํ ไปใชใ นการ
ผลติ อาหาร (ขนมปง เสน พาสตา ) และนําไปใชเ ปน อาหารสัตว รวมถงึ ใชเปน 1. ขา วสาลี : บริเวณทงุ หญา แพรรี
วัตถุดิบผลิตเหลา แอลกอฮอลอกี ดว ย สาํ หรบั ใน ค.ศ. 2019 แคนาดามมี ลู คา 2. สม และองุน : ที่ราบเกรตเพลนส
การสงออกขาวสาลมี ากถึง 5.7 พันลา นดอลลารส หรฐั หรอื คดิ เปนรอยละ 13.8 3. ขาวโพด : บรเิ วณลุมนา้ํ มิสซสิ ซปิ ป
4. ฝา ย : บริเวณชายฝงรฐั แคลิฟอรเ นยี
ส่ือ Digital (วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 1. เนือ่ งจากทงุ หญา แพรรีเปนบริเวณ
ทม่ี ลี กั ษณะเปน ทรี่ าบกวา งใหญ มดี นิ สดี าํ ซง่ึ มปี รมิ าณอนิ ทรยี วตั ถุ
ศึกษาคนควาขอมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับธัญพืชของประเทศแคนาดา ไดที่ มาก ทําใหมีความอุดมสมบูรณสงู จงึ เปนแหลงเพาะปลกู ขา วสาลี
https://www.grainscanada.gc.ca/en/grain-research/export-quality/ ที่ใหญที่สุดในทวีปอเมริกาเหนือ ปจจุบันนิยมปลูกขาวสาลีแบบ
cereals/wheat/export-quality/2019/ ไรขนาดใหญ และนําเทคโนโลยีที่ทันสมัยมาใชในการเพาะปลูก
เพื่อใหไ ดผ ลผลติ ในปรมิ าณมากและมคี ุณภาพ)
T66

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

• ก  ารเล้ียงสัตว์ บริเวณตอนเหนือท่ีมีอากาศหนาวเย็นมีการเลี้ยงสัตว์แบบเร่ร่อน บริเวณที่มีอากาศ ขน้ั สอน
อบอนุ่ และร้อนมีการทา� ฟารม์ ปศุสัตว์ นิยมเล้ียงแบบฟาร์มขนาดใหญ่ โดยน�าเครอื่ งจกั รและเทคโนโลยี
มาใชใ้ นการเล้ียง แหล่งเลยี้ งสัตว์สา� คัญ มดี ังน้ี 1 ข้ันที่ 3 อธิบายความรู
 ■  สหรฐั อเมรกิ า สัตว์เศรษฐกจิ สา� คัญ ได้แก่ โคเนื้อ แหล่งสา� คญั อยู่บริเวณท่ีราบเกรตเพลนสท์ างด้าน
ตะวันตกของทวีป หลังเทือกเขาร็อกกีซึ่งมีทุ่งหญ้าส�าหรับเล้ียงสัตว์ โคนม แหล่งส�าคัญอยู่บริเวณ 1. สมาชิกแตละคนในกลุมนําขอมูลที่ตนไดจาก
ทรี่ าบภาคกลางและบรเิ วณทะเลสาบเกรตเลกส์ แถบรฐั วสิ คอนซนิ มชิ แิ กน และมนิ นโิ ซตา ซงึ่ สามารถ การรวบรวม มาอธิบายแลกเปลี่ยนความรู
ผลติ นมไดป้ ระมาณ ๑ ใน ๔ ของประเทศ แกะ เลีย้ งมากในเขตแหง้ แลง้ และเขตภูเขาทางตะวันตก ระหวา งกนั
และตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศ สุกร เปด และไก นิยมเล้ียงในแหล่งเดียวกับโคนม
โดยใช้หางนมเป็นอาหารเสริมส�าหรับสุกร ใช้ข้าวโพดและถ่ัวเหลืองซึ่งปลูกมากส�าหรับเลี้ยงโคนม 2. สมาชกิ ในกลมุ ชว ยกนั คดั เลอื กขอ มลู ทน่ี าํ เสนอ
มาเปน็ อาหารเปด็ และไก่ดว้ ย เพอื่ ใหไดข อ มูลทถ่ี ูกตอง
 ■  แคนาดา สัตว์เศรษฐกจิ ส�าคัญ ได้แก่ โคเนอ้ื มกี ารเล้ยี งบริเวณทุง่ หญ้าแพรรี ในรัฐแอลเบอร์ตาและ
รัฐบริติชโคลัมเบยี โคนม มีการเล้ยี งบริเวณท่ีราบลมุ่ น้า� เซนต์ลอวเ์ รนซแ์ ละพน้ื ทีร่ ะหวา่ งทะเลสาบอริ ี 3. ครูใหตัวแทนนักเรียนจากกลุมตางๆ ออกมา
และทะเลสาบออนแทรีโอ เป็นเขตที่มีทุ่งหญ้าและอากาศเย็นสบายเหมาะแก่การเลย้ี งโคนม และมี นําเสนอขอมูลจากการทํากิจกรรมการสํารวจ
การปลกู ขา้ วโพด ขา้ วโอต๊ หญา้ และถว่ั เหลอื งไวเ้ ปน็ อาหารสตั ว์ ทา� ใหส้ ตั วเ์ ลยี้ งมคี ณุ ภาพดี คน หาประกอบการใชภ าพจากกจิ กรรม “บงิ โก”
•  การประมง ภูมิภาคอเมริกาเหนือมีแหล่งปลาชุกชุมอยู่ทางด้านตะวันออกของเกาะนิวฟันด์แลนด์ แผนท่ีแสดงท่ีต้ังทางเศรษฐกิจ หรือเครื่องมือ
ทางภูมิศาสตรประเภทอื่น โดยเริ่มนําเสนอ
จากกลุมลักษณะทั่วไปทางเศรษฐกิจของทวีป
อเมริกาเหนอื : เกษตรกรรม

บริเวณแกรนด์แบงส์ ในมหาสมุทรแอตแลนติก เป็นเข2ตไหล่ทวีปที่มีกระแสน�้าอุ่นกัลฟสตรีมไหลมา

บรรจบกบั กระแสน�้าเย็นแลบราดอร์ ทา� ให้มีแพลงก์ตอนอดุ มสมบรู ณ์ จึงเปน็ แหล่งปลาชกุ ชุมและเป็น
เขตประมงทส่ี า� คญั ปลาทจี่ บั ได้ เชน่ คอ็ ด เฮรร์ งิ และบรเิ วณชายฝง่ั มหาสมทุ รแปซฟิ ก ตง้ั แตร่ ฐั อะแลสกา
ถึงอ่าวแคลิฟอร์เนีย มีปลาชุกชุม เช่น แซมอน ทูน่า แฮลิบัต ค็อด สหรัฐอเมริกาและแคนาดาใช้
เรอื ขนาดใหญแ่ ละอปุ กรณก์ ารประมงทที่ นั สมยั ทา� ใหจ้ บั สตั วน์ า�้ ไดใ้ นปรมิ าณมากในมหาสมทุ รทงั้ ๒ ฝง่ั

 บริเวณรัฐออริกอนของสหรัฐอเมริกามีการเล้ียงโคเน้ือแบบไร่ปศุสัตว์ขนาดใหญ่ โดยปล่อยให้กินหญ้าในทุ่งหญ้า
ตามธรรมชาติ

๖๑

ขอ สอบเนน การคิด นักเรียนควรรู

พ้ืนที่บริเวณใดบางในทวีปอเมริกาเหนือท่ีเหมาะแกการทํา 1 เกรตเพลนส เปนที่ราบกวางใหญทางตอนกลางของทวีปอเมริกาเหนือ
ประมงพาณิชย เพราะเหตุใด ครอบคลุมพื้นที่บางสวนของรัฐเท็กซัสทางใตของสหรัฐอเมริกาไปจนถึงทาง
เหนอื ของประเทศแคนาดา และดา นตะวนั ออกของเทอื กเขารอ็ กกี ไปจนจดลมุ นา้ํ
(แนวตอบ แหลงประมงสําคัญ เชน บริเวณแกรนดแบงสใน มิสซูรี มีลักษณะภูมิประเทศเปนทุงหญาก่ึงแหงแลงถึงแหงแลง เหมาะแกการ
มหาสมทุ รแอตแลนตกิ เปน เขตไหลท วปี ทม่ี กี ระแสนา้ํ อนุ กลั ฟส ตรมี เลยี้ งสัตว
ไหลมาบรรจบกับกระแสน้ําเย็นแลบราดอร ทําใหมีแพลงกตอน 2 แพลงกตอน เปนแหลงอาหารของสัตวนํ้า แบงออกไดเปน 2 กลุม คือ
ซ่ึงเปนอาหารของสัตวน้ําอุดมสมบูรณ จึงเปนแหลงปลาชุกชุม แพลงกตอนพืชและแพลงกตอนสัตว โดยแพลงกตอนพืชมีบทบาทหลักใน
นอกจากนย้ี งั มบี รเิ วณชายฝง มหาสมทุ รแปซฟิ ก ตง้ั แตร ฐั อะแลสกา การเปนผูผลิตเบื้องตนของหวงโซอาหาร และเปนอาหารของแพลงกตอนสัตว
ถงึ อาวแคลฟิ อรเ นยี กเ็ ปน แหลง ประมงที่สาํ คัญดวยเชนกัน) จากน้ันแพลงกตอนสัตวก็จะถูกกินดวยสัตวนํ้าวัยออน ตามดวยสัตวน้ําอ่ืนๆ
ตอกันไปเรื่อยๆ จนถึงมนุษย

T67

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน แผนทท่ีก่ีกาารรกกรระจะาจยาขยอขงอกงาเรกเพษาตะรปกลรกู รแมลใะนเลท้ยี วงีปสอตั วเมใ์ นรทิกวาปีเหอนเม�อริกาเหนอื

ขน้ั ที่ 3 อธิบายความรู 500 มาต0ราสวน 1 : 35,000,000 1,000 กม. N คำอธบิ ายสัญลักษณ 60 Nํ
เขตประเทศ 50 Nํ
4. ครูอาจใหนักเรียนศึกษาแผนท่ีการกระจาย 60 Nํ ทางนำ้
ของการเพาะปลูกและเลี้ยงสัตวในทวีป แหลง นำ้
อเมรกิ าเหนอื จากหนงั สอื เรยี น ภมู ศิ าสตร ม.3 พนื้ ที่อื่นๆ
ประกอบการอธบิ ายความรเู พิ่มเติม
อา วฮัดสัน
5. ครูใหนักเรียนรวมกันวิเคราะหเพิ่มเติมถึง
ลักษณะทั่วไปทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกา แคนาดา
เหนอื : เกษตรกรรม อนั ไดแ ก การเพาะปลูก
การเล้ียงสัตว และการประมง ผานการตอบ 50 ํN
คาํ ถามตามประเดน็ เชน
• ปญหาสําคัญในการเพาะปลูกของประเทศ 40 Nํ
แถบอเมริกากลางและหมูเกาะแคริบเบียน 40 Nํ
คืออะไร
(แนวตอบ เชน พนื้ ท่ีราบมีนอย มีการใชท่ีดนิ ส ห รั ฐ อ เ ม ริ ก า มหาสมทุ รแอตแลนติก30 ํN
ติดตอกันมายาวนาน จึงขาดการบํารุงดิน
ใชเทคโนโลยีสมัยใหมนอย ใชแรงงานคน 30 ํN
เปนหลัก ปลูกพืชชนิดเดียวกัน และราคา
ผลผลติ ไมแ นน อน)

อ า ว เ ม็ ก ซิ โ ก บาฮามาส

เสน ทรอปก ออฟแคนเซอร คิ ว บ า 20 Nํ

20 Nํ มหาสมุทรแปซฟิ ก เ ม็ ก ซิ โ ก เบลซี ทะเลแครบิ เบจายี เนมกา

การเพาะปลกู กวั เตมาลา ฮอนดรู สั
ขา วเจา องุน
ขา วสาลี กลวยหอม
ขาวโพดเลี้ยงสัตว ผลไมสกลุ สม
ถัว� ลิสง ผลไม การเลี้ยงสัตว เอลซัลวาดอร นิการากัว 10 Nํ
10 ํN ยาสบู โค สัตวปก อสตาริกา ปานามา
ถวั� เหลือง ฝาย สุกร แคริบู
ออย 1 แพะ ประมง ค

เมเปลไซรปั ไม
กาแฟ พ้ืนทเ่ี พาะปลกู แกะ ทุงเลยี้ งสัตว
Projection: Lambert Con1f1o0rmํWal Conic 100 Wํ 9C0OํWPYRIGHT © Aksorn CharoenTat ACT8.0CoํW.,Ltd

๖๒

นักเรียนควรรู กจิ กรรม สรางเสริม

1 เมเปล ไซรปั มาจากนา้ํ เลยี้ งของตน เมเปล โดยใชว ธิ กี ารเกบ็ นาํ้ เลย้ี ง ทเ่ี รยี กวา นักเรียนดูแผนท่ีการกระจายของการเพาะปลูกและเล้ียงสัตว
Tapping ซึ่งเปนการสอดทอท่ีทําจากยาง หรือแทงไมกลวงๆ เขาไปกลางตน ในทวีปอเมริกาเหนือ จากหนังสือเรียน หนา 62 แลวรวมกัน
เมเปลท่ีมีอายุมากกวา 40 ป เพ่ือใหนํ้าเล้ียงไหลออกมาจากลําตนลงมาอยูใน วิเคราะหปจจัยทางกายภาพและปจจัยทางสังคมท่ีสงผลตอ
ถังไม หรือถังแสตนเลส เมื่อไดนํ้าเลี้ยงแลวจากน้ันก็นําไปเคี่ยวเพ่ือแยกน้ํา กจิ กรรมทางเศรษฐกิจดงั กลา ว
สว นเกนิ ออก เหลอื ไวเ พยี งของเหลวทเี่ หลอื งขน การผลติ เมเปล ไซรปั 1 แกลลอน
ตองใชน้ําเลี้ยงถึง 40 แกลลอน ซ่ึงแคนาดาจัดวาเปนประเทศผูผลิตเมเปล
ไซรปั รายใหญท ่สี ดุ ในโลก โดยมีผลผลติ กวา รอ ยละ 75 ของผลผลติ เมเปลไซรัป
ทั่วโลก นอกจากนี้ เมเปลไซรัปยังถูกนํามาแปรรูปเปนผลิตภัณฑขนมตางๆ
อกี ดว ย เชน ทอ็ ฟฟน า้ํ ตาลเมเปล หรอื จะนาํ มาราดขนมปง ปง วาฟเฟล แพนเคก
หรือราดหนาไอศกรีมเพอ่ื เพิ่มรสชาติหวานละมนุ

T68

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ภูมิภาคอเมรกิ ากลาง ขนั้ สอน

•  การเพาะปลูก มีการเพาะปลูกแบบไร่ขนาดใหญ่เพื่อการค้าและการเพาะปลูกเพ่ือยังชีพด้วยวิธีการ ขัน้ ท่ี 3 อธบิ ายความรู
ด้งั เดิมทพ่ี ึง่ พาธรรมชาติเปน็ หลัก แหลง่ เพาะปลูกส�าคญั มีดังน้ี
 ■ เ มก็ ซโิ ก แหลง่ เพาะปลกู สา� คญั อยบู่ รเิ วณตอนกลางและตอนใตข้ องประเทศ พชื เศรษฐกจิ สา� คญั ไดแ้ ก่ • การเพาะปลกู ของสหรฐั อเมรกิ าและแคนาดา
ขา้ วโพด กาแฟ ออ้ ย และฝา้ ย บรเิ วณทรี่ าบสงู เมก็ ซโิ กปลกู ขา วโพด ซงึ่ เปน็ อาหารหลกั ของประชากร มลี ักษณะอยา งไร
ในประเทศ บริเวณชายฝั่งรอบอ่าวเม็กซิโกปลูกกาแฟ ออย และฝาย เป็นแปลงขนาดใหญ่ (แนวตอบ มีการเพาะปลูกเปนไรขนาดใหญ
เพื่อการคา้ นอกจากนี้ ยังมีการชลประทานเพอ่ื ปลูกฝา้ ยบริเวณพน้ื ท่ีแหง้ แลง้ ทางตอนเหนือ ใชแรงงานคนนอย แตใ ชอ ปุ กรณเ ทคโนโลยี
 ■  ประเทศอ่ืน ๆ บริเวณเขตภูเขาทางตอนกลางมกี ารทา� ไรก่ าแฟขนาดใหญ่ บริเวณที่ราบชายฝั่งทะเล และความรทู างวชิ าการสมยั ใหมเ ขา ชว ยมาก
แครบิ เบียนท่ีมีความชุ่มชนื้ สามารถปลูกกล้วยได้ดี โดยเฉพาะกลว้ ยหอม บริเวณชายฝ่งั มหาสมุทร มกี ารบํารุงดูแลพืชและท่ดี ิน มกี ารวางแผน
แปซฟิ กิ ทมี่ ดี นิ และนา้� เพยี งพอมกี ารปลกู ออ้ ย กาแฟ ปลกู มากในคอสตารกิ า เอลซลั วาดอร์ กวั เตมาลา การเกบ็ เกยี่ วผลผลติ และการตลาดลว งหนา
ฮอนดูรัส และนกิ ารากัว กลวย ปลกู มากในเบลซี คอสตารกิ า และฮอนดรู สั ออย ปลกู มากในเบลซี ทาํ ใหไ ดผ ลผลติ ตอ ไรส งู ความเสยี หายนอ ย
คอสตาริกา เอลซลั วาดอร์ กัวเตมาลา ฮอนดรู สั และปานามา และไดร าคาด)ี

•  การเลี้ยงสัตว์ ในเม็กซิโกพ้ืนที่ทางตอนเหนือมีลักษณะเป็นเทือกเขาสูง พื้นที่ระหว่างหุบเข1าและ • พืชชนิดใดที่ประเทศในแถบอเมริกากลาง
แอง่ แผ่นดินมีทุ่งหญ้าเหมาะส�าหรับเล้ยี งสัตว์ บรเิ วณตอนกลางของประเทศบนท่รี าบสงู เมก็ ซโิ กมกี าร และหมูเกาะในทะเลแคริบเบียนมีการปลูก
เลยี้ งสตั วจ์ า� พวกโคเนอื้ และโคนมแบบฟารม์ ขนาดใหญ่ ในเขตภเู ขาตอนกลางของภมู ภิ าคอเมรกิ ากลาง เพ่ิมมากขึ้น เพ่ือนํามาผลิตเชื้อเพลิงแทน
มที งุ่ หญ้าเลย้ี งสตั ว์ ประเทศท่เี ลีย้ งโคเน้ือท่สี า� คญั เชน่ คอสตารกิ า นกิ ารากัว ฮอนดูรสั นํ้ามัน
(แนวตอบ ออ ย)
•  การประมง มแี หล่งปลาชุกชมุ บริเวณชายฝง่ั มหาสมุทรแปซิฟกิ แถบอา่ วปานามาและดา้ นตะวันออก
บริเวณอา่ วเม็กซิโก ปลาสา� คัญ เช่น คอ็ ด ทูน่า ซาร์ดนี เฮร์ริง นอกจากน้ี มีการเพาะเล้ียงก้งุ และปลา
บริเวณชายฝั่งของหลายประเทศแถบภูมิภาคอเมริกากลาง เน่ืองจากมีสภาพแวดล้อมเหมาะสมและ
มตี ้นทนุ ดา้ นอาหารและค่าแรงต�า่ ผลผลติ สว่ นใหญ่ส่งออกไปตลาดสหรัฐอเมรกิ าและทวีปยโุ รป
ภูมภิ าคแครบิ เบียน

•  การเพาะปลูก หลายเกาะมีดนิ และน�า้ อดุ มสมบูรณ์ แตม่ ีพน้ื ท่ีราบน้อยจึงเหมาะในการปลูกพืชตา่ ง ๆ
เพื่อยังชีพ พชื เศรษฐกจิ สา� คัญ ไดแ้ ก่ ออ้ ย กาแฟ กล้วย ยาสบู โกโก้ และมะพรา้ ว ซ่งึ เปน็ สินคา้
สง่ ออกทส่ี ร้างรายไดห้ ลักในหลายประเทศ โดยเฉพาะออย เป็นพชื สา� คัญทใี่ ชผ้ ลิตน�า้ ตาลมาตั้งแตส่ มัย
อาณานคิ ม ปจั จบุ นั ควิ บาและจาเมกาเปน็ ผผู้ ลติ นา้� ตาลจากออ้ ยรายใหญข่ องโลก กาแฟ เปน็ สนิ คา้ สา� คญั
ของคิวบา สาธารณรัฐโดมินิกัน เฮติ และจาเมกา กลวย สร้างรายได้กวา่ คร่ึงหน่งึ ของดอมนิ ีกา ส่วน
เซนตว์ นิ เซนตแ์ ละเกรนาดนี สพ์ ง่ึ พาการสง่ กลว้ ยเปน็ สนิ คา้ ออกเพยี งอยา่ งเดยี ว และยงั เปน็ สนิ คา้ สา� คญั
ของกรีเนดาและเซนตล์ ูเชยี

• ก  ารเลยี้ งสตั ว ์ สว่ นใหญเ่ ลย้ี งเพอื่ บรโิ ภคและเปน็ แรงงาน ประเทศทเ่ี ลย้ี งสตั วเ์ พอื่ การคา้ เชน่ สาธารณรฐั
โดมินกิ นั เลยี้ งโคเนื้อและสกุ ร แอนทกี าและบารบ์ ิวดาเล้ยี งโคเนื้อ บาฮามาสเลยี้ งสัตวป์ กี จาเมกาเลยี้ ง
สตั ว์ปกี แพะ และโคนม

• ก  ารประมง แถบทะเลแครบิ เบียนเป็นบรเิ วณหนง่ึ ท่ีมีปลาชกุ ชมุ แต่การประมงในประเทศต่าง ๆ ยังไม่
เจรญิ กา้ วหนา้ เนอ่ื งจากขาดแคลนเทคโนโลยแี ละเงนิ ทนุ ประเทศทสี่ ง่ อาหารทะเลเปน็ สนิ คา้ ออก ไดแ้ ก่
บาฮามาส คิวบา บาร์เบโดส กรเี นดา และเซนตค์ ติ สแ์ ละเนวสิ
๖๓

ขอ สอบเนน การคดิ นักเรียนควรรู

หากใหน กั เรยี นเลอื กไปลงทนุ ทาํ เกษตรกรรมในทวปี อเมรกิ าเหนอื 1 ที่ราบสูงเม็กซิโก เปนที่ราบสูงขนาดใหญตั้งอยูทางตอนกลางของประเทศ
จะเลอื กลงทุนทําอะไร บริเวณใด เพราะเหตุใด เมก็ ซิโก ระหวา งเทอื กเขาเซียรร ามาเดรออกซิเดนตัลกบั เทือกเขาเซยี รร ามาเดร
โอเรียนตัล รวมถึงหุบเขาอานาวาก ซึ่งเปนท่ีต้ังของเม็กซิโกซิตี สูงจากระดับ
(แนวตอบ เลือกลงทุนทําไรสม บริเวณชายฝงตะวันตกของรัฐ ทะเลปานกลาง 1,500-2,700 เมตร ที่ราบสูงน้ีเปนศูนยกลางของอารยธรรม
แคลฟิ อรเ นยี ซง่ึ เหมาะแกก ารปลกู ผลไมส กลุ สม เนอ่ื งจากมสี ภาพ อัซเตก็ กอนที่คริสโตเฟอร โคลมั บสั จะเดนิ ทางมาถงึ
ภมู อิ ากาศแบบเมดเิ ตอรเ รเนยี น ซงึ่ มอี ากาศคอ นขา งชนื้ ในฤดหู นาว
และฤดูรอนอากาศแหงแลง และอบอนุ มีฝนตกตามฤดู)

T69

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน ๗.๒ อตุ สาหกรรม

ข้ันที่ 3 อธบิ ายความรู ประเทศที่มีอุตสาหกรรมเจริญก้าวหน้ามาก คือ สหรัฐอเมริกาและแคนาดา เน่ืองจากมี
ทรพั ยากรทส่ี ง่ เสรมิ อตุ สาหกรรม มเี งนิ ทนุ มาก และมกี ารคมนาคมขนสง่ สะดวก อตุ สาหกรรมสา� คญั
6. ครูใหตัวแทนนักเรียนจากกลุมที่ทําการศึกษา เช่น เหมืองแร่ สินค้าอิเล็กทรอนิกส์ ไปจนถึงการแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร เม็กซิโกมี
เรื่อง ลักษณะท่ัวไปทางเศรษฐกิจของทวีป อตุ สาหกรรมหลกั เชน่ ปโิ ตรเลยี ม เหมอื งแร่ อาหารแปรรปู รถยนต์ สว่ นประเทศอน่ื ๆ ในภมู ภิ าค
อเมริกาเหนือ : อุตสาหกรรม ออกมานําเสนอ อเมรกิ ากลางและภูมิภาคแครบิ เบยี นอตุ สาหกรรมสว่ นใหญ่อาศยั ผลผลติ การเกษตรเป็นพ้นื ฐาน
ขอมูลท่ีไดจากการศึกษาบริเวณหนาชั้นเรียน
ประกอบการใชเ ครอ่ื งมือทางภูมิศาสตร ๕มูลคอ่าันสดินับค้าอุตสาหกรรม1ของ อเมรกิ ากลาง แครบิ เบียน
10% 1.2%
7. ครูใหนักเรียนรวมกันยกตัวอยางอุตสาหกรรม ประเทศในทวีปอเมริกาเหนอื พ.ศ. ๒๕๖๐
สําคัญของทวีปอเมริกาเหนือ โดยใชแผนท่ี
แหลง อตุ สาหกรรม และมลู คา สนิ คา อตุ สาหกรรม 2 แคนาดา แผนภูมิสัดสว่ น
5 อนั ดบั ของทวปี อเมรกิ าเหนอื จากหนงั สอื เรยี น มลู ค่าสินค้า
ภูมิศาสตร ม.3 แลวครูตั้งคําถามใหนักเรียน  507.3 พนั ลา้ น อตุ สาหกรรม
วิเคราะหและแสดงความคิดเห็น ในประเด็น อเมรกิ าเหนอื 88.8%
เชน
• แหลง อุตสาหกรรมท่ีสาํ คญั ของทวีป 1 สหรัฐอเมริกา 5 สาธารณรัฐโดมนิ กิ ัน
อเมรกิ าเหนืออยบู รเิ วณใด
(แนวตอบ แถบชายฝง ทางตะวนั ออกเฉยี งเหนอื  3,203 ล้านลา้ น  20.5 พนั ลา้ น
ไปจนถึงบริเวณทะเลสาบท้ัง 5 ตอนกลาง
และทางตะวันตกของทวปี )

3 เม็กซิโก 4 ควิ บา

 355.5 พนั ลา้ น  23.6 พนั ลา้ น

หน่วย : ดอลลาร์สหรฐั

ที่มา : www.data.worldbank.org (2017)

จากขอ้ มลู ๕ อนั ดบั มลู คา่ สนิ คา้ อตุ สาหกรรมของประเทศในทวปี อเมรกิ าเหนอื พ.ศ. ๒๕๖๐
ภูมิภาคอเมริกาเหนือมีสัดส่วนมูลค่าสินค้าอุตสาหกรรมมากที่สุด ร้อยละ ๘๘.๘ รองลงมา คือ
ภูมภิ าคอเมรกิ ากลาง รอ้ ยละ ๑๐ และภมู ิภาคแครบิ เบียน รอ้ ยละ ๑.๒ โดยสหรฐั อเมรกิ ามมี ูลค่า
สินค้าอตุ สาหกรรมมากท่ีสดุ ประมาณ ๓,๒๐๓ ล้านลา้ นดอลลารส์ หรฐั รองลงมา ได้แก่ แคนาดา
เมก็ ซิโก ควิ บา และสาธารณรัฐโดมินกิ นั ตามลา� ดบั
๖๔

นักเรียนควรรู ขอ สอบเนน การคิด

1 สินคาอุตสาหกรรม เปนสินคาท่ีซื้อไปเพ่ือใชในการผลิต หรือดําเนินงาน ความเจรญิ กา วหนา ทางดา นอตุ สาหกรรมของสหรฐั อเมริกา
แบง เปน 3 กลมุ ดังนี้ และแคนาดามาจากปจจัยในขอใด

1. วัตถุดิบและชิ้นสวน (Material and Parts) คือ สินคาท่ีซ้ือไปเพ่ือใช 1. มปี ระชากรจาํ นวนมาก
ในกระบวนการผลิต แลว ไดส นิ คาสาํ เร็จรปู ออกมา เชน ยางพาราเปนวตั ถุดิบ 2. มีเงนิ ทุนและเทคโนโลยี
ของการทาํ ยางลอรถ 3. มที รพั ยากรธรรมชาติหายาก
4. มคี วามปลอดภัยจากภยั พบิ ตั ิ
2. สนิ คา ทนุ (Capital Goods) เปน สนิ คา ทช่ี ว ยในการผลติ เชน เครอื่ งจกั ร
ทใ่ี ชบ ดอดั และขน้ึ รปู ยาง แลว นาํ มาผา นกรรมวธิ ที างเคมใี หแ ปรสภาพเปน ยางลอ รถ (วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 2. ความเจริญกาวหนาทางดาน
อตุ สาหกรรมของสหรฐั อเมรกิ าและแคนาดามปี จ จยั พน้ื ฐานมาจาก
3. วสั ดใุ ชส อยและบรกิ าร (Supplies and Service) เปน สนิ คา ทช่ี ว ยอาํ นวย ความพรอมทางดานเงินทุนและเทคโนโลยี อุตสาหกรรมท่ีสําคัญ
ความสะดวกในการผลิต เชน วัสดใุ นการซอ มแซมและบํารุงเคร่ืองจกั ร เชน อตุ สาหกรรมประเภทอเิ ลก็ ทรอนกิ สแ ละเทคโนโลยี อตุ สาหกรรม
รถยนต อุตสาหกรรมเคร่ืองจกั รกล)

T70

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

แผผนนททแ่ี ่ีแหหลลง่ อง ุตอสตุ าสหากหรกรมรรขมอขงทอวงปี ทอวเีปมรอกิ เมาเรหกิ นาอื เหนอ� ขนั้ สอน

500 ม0าตราสวน 1 : 501,,000000,0001,500 กม. ขนั้ ท่ี 3 อธิบายความรู

60 Nํ N มหาสมทุ รอารก ตกิ ส.สุพเี รยี แ ค น า ด า มอนทรีออล • สาเหตุใดที่ทําใหสหรัฐอเมริกาตองยายฐาน
การผลิตสนิ คาบางชนดิ ไปยงั ตางประเทศ
ทะเลชุคชี ทะเ ล โ บ ฟ อ ร ต ฮรู อนส. โทรอนโบตฟั ฟาโลออลบานี บอสตัน (แนวตอบ เพอ่ื ลดตนทุนการผลิต)
เสน อารกตกิ เซอรเ คิล ส. ิม ิชแกน
พรู ดโฮเบย ก เ ข า แ อ ป พ า เ ล เ ีช ย น • อุตสาหกรรมสําคัญของสหรัฐอเมริกาไดแก
มิลวอกี ดทิ รอยต ส.อิรี นิวยอรก ซติ ี อตุ สาหกรรมอะไร
ชิคาโก คลีฟแลนด (แนวตอบ ยานยนต เครอื่ งจกั รกล อากาศยาน
ฟลาเดลเฟย เหล็ก อิเล็กทรอนกิ ส)
ทะเลเบรงิ บอลทิมอร ครูเพ่ิมเติมความรูถึงแหลงอุตสาหกรรม

เดยตัน ซนิ ซนิ แนติ มหาสมุทร สาํ คญั ของทวปี โดยใชแ ผนทแ่ี หลง อตุ สาหกรรม
ของทวีปอเมริกาเหนือประกอบ ช้ีใหเห็นถึง
เซนตล ูอสิ แอตแลนตกิ แหลงอุตสาหกรรมสําคัญและเชื่อมโยงใหเห็น
ถึงการมอี ิทธพิ ลสาํ คัญตอเศรษฐกิจโลก
50 Nํ อา วอะแลสก ส ห รั ฐ อ เ ม ริ ก า เ ทื อ
า อาวฮดั สนั

มหาสมทุ รแปซ40 Nํ แวนคเู วอร แคลกะรี วนิ นิเพ็ก 40 ํN
ฟิ ก30 Nํ ซแี อตเทลิ มอนทรีออล

20 ํN ประเภทอุตสาหกรรม พอรตแลนด เดนเวอร มินนแี อโพลสิ ชมิคิลเาซวโอนกกตเดีลดยูอิทติสรนั อยซตโทนิ ครซอลินบนฟี แัฟโแนตฟลตนาิ โดบล อลฟทอนลิมอาวิ อลเยดบรบอลอารเนสมกฟตีซยหนั ิตาี สมุทรแอตแลนติก
เมืองอตุ สาหกรรม แคนซสั ซติ ี
110 ํN เขตอุตสาหกรรม แซนแฟรนซิสโก 30 Nํ
เหล็ก ลอสแอนเจลสิ วชิ ติ อ แนชวิลล ชารลอตต ํN
ยานยนต แซนดเี อโก ทลั ซา เบอรมงิ แฮม แอตแลนตา Nํ
ตอเรือ ฟนิกซ
อากาศยาน ตีฮวั นา เอลแพโซ แดลลสั
อิเลก็ ทรอนิกส แจ็กสนั วลิ ล เสน ทรอปก ออฟแคนเซอร20
วิศวกรรม ฟก ออรแลนโด แซนฮวน
เคมภี ัณฑ มหาสมทุ รแปซิ ซวิ ดัดฮัวเรซ ฮิวสตนั เ นวิ ออรล ีนส แทมปา
เวชภัณฑย า มอนเตรเรย
อ า ว ม็ ก ซิ โ ก ไมแอมี
กวาดาลาฮารา ฮาวานา
ล ปแอรคโ ตแรปิรบงซซเานบโตี ยโดมนงิ โก
เมก็ ซิโกซิตี ทะ เ

กวั เตมาลาซติ ี เตกูซิกัลปา 10

ซานซัลวาดอร มานากวั

ส�งิ ทอ คำอธบิ ายสัญลกั ษณ ซานโฮเซ ปานามาซิตี

ส�งิ พิมพ เขตประเทศ
อาหารแปรรูป เขตรัฐ
0 ํ ถา นหิน ทางน้ำ
0ํ

ปโ ตรเลียม แหลง นำ้ เสนศนู ยสูตร

Projection: Lamb1e20rt ํWConformal Conic 110 Wํ 100 Wํ 90 Wํ COPYRIGHT © Aksorn C8h0aroํWenTat ACT. Co.,Ltd

๖๕

กจิ กรรม สรา งเสรมิ นักเรียนควรรู

ครูขออาสาสมัครนักเรียนออกมาอานและแปลความหมาย 1 อากาศยาน ทวีปอเมริกาเหนือมีบริษัทผลิตเคร่ืองบินพาณิชยและสงออก
จากแผนท่ีแหลงอุตสาหกรรมของทวีปอเมริกาเหนือ หนา 65 เคร่ืองบินรายใหญของโลกซ่ึงเปนท่ีรูจักกันดี คือ บริษัท โบอ้ิง (The Boeing
โดยวิเคราะหทําเลท่ีต้ังท่ีเหมาะแกการประกอบอุตสาหกรรม Company) กอตัง้ โดยวลิ เลียม อี. โบองิ้ (William E. Boeing) ชาวอเมริกนั
ประเภทตา งๆ ใหเพ่ือนฟงท่หี นาชน้ั เรยี น เมอื่ ค.ศ. 1916 ตอนแรกใชช อ่ื วา Pacificfi Aero Products Company แตภ ายหลงั
เปลี่ยนช่อื มาเปน Boeing Airplane Company โดยมีสํานกั งานใหญอยทู เ่ี มอื ง
ซีแอตเทิลของสหรัฐอเมริกา โบอิ้งมีธุรกจิ หลกั 3 สวน ไดแ ก การผลติ เคร่อื งบิน
โดยสาร การผลิตอากาศยานทางทหารและทางอวกาศ และธุรกิจบริการอ่ืนๆ
โดยใน ค.ศ. 2018 โบอง้ิ มรี ายไดร วมอยูท่ี 101,200 ลา นเหรียญสหรฐั เฉพาะใน
สวนการผลิตเครื่องบินโดยสาร โบอ้ิงมีรายไดประมาณรอยละ 60 ของรายได
ทงั้ หมด หรอื ประมาณ 60,700 ลา นเหรยี ญสหรัฐ

T71

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน แหล่งอุตสาหกรรมท่สี า� คัญของภูมภิ าคตา่ ง ๆ ในทวีปอเมรกิ าเหนือ มีดงั นี้

ขน้ั ที่ 3 อธบิ ายความรู ภูมภิ าคอเมรกิ าเหนือ
 ■ ส  หรัฐอเมริกา ศูนย์กลางอุตสาหกรรมอยู่ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศแถบทะเลสาบ
• เพราะเหตุใดประเทศตางๆ จึงนิยมเขาไป
ต้ังฐานการผลิตสนิ คา ท่ปี ระเทศเม็กซโิ ก เกรตเลกส์ เช่น รัฐมิชิแกนเป็นศูนย์กลางการผลิตรถยนต์ รัฐแมสซาชูเซตส์และรัฐนิวเจอร์ซีย์มี
(แนวตอบ เน่ืองจากคาแรงมีราคาถูกและ อุตสาหกรรมคอมพิวเตอร์และเครื่องอิเล็กทรอนิกส์ ส่วนทางภาคตะวันตกมีรัฐวอชิงตันเป็นแหล่ง
จะไดสงสินคาเขาไปขายในสหรัฐอเมริกา อตุ สาหกรรมผลติ เครอื่ งบนิ ทสี่ า� คญั รฐั วอชงิ ตนั และรฐั ออรกิ อนมอี ตุ สาหกรรมไมแ้ ปรรปู รฐั โอคลาโฮมา
ไดงาย เพราะสหรัฐอเมริกา เม็กซิโก และ
แคนาดา ไดมีความรวมมือทางเศรษฐกิจ และเทก็ 1ซสั มอี ตุ สาหกรรมปโิ ตรเลยี ม และมกี ารทา� เหมอื งแรใ่ นรฐั มอนแทนาและไวโอมงิ บรเิ วณหบุ เขา
รว มกนั )
ซิลิคอนในรัฐแคลิฟอร์เนียเป็นศูนย์กลางอุตสาหกรรมคอมพิวเตอร์และอิเล็กทรอนิกส์ส�าคัญแห่งหนึ่ง
• ปญหาสําคัญของการพัฒนาอุตสาหกรรม ของโลก
ในแถบอเมริกากลางและหมูเกาะในทะเล ■ แคนาดา  ศูนย์กลางอุตสาหกรรมอยู่ทางภาคตะวันออกบริเวณลุ่มน้�าเซนต์ลอว์เรนซ์และชายฝั่ง
แครบิ เบยี นคืออะไร ทะเลสาบเกรตเลกส์ เชน่ รฐั ออนแทรโี อและควเิ บกมอี ตุ สาหกรรมการผลติ ไฟฟา้ พลงั นา้� เหมอื งแร่ และ
(แนวตอบ เชน การขาดแคลนเงินทุนและ เคมีภัณฑ์ มีโรงงานผลิตรถยนต์และท�าผลไม้กระป๋องอยู่ตามเมืองใหญ่ ๆ นอกจากนี้ ยังมีการผลิต
เทคโนโลยใี นการผลติ ยงั ไมก า วหนา รวมถงึ เยื่อกระดาษและกระดาษปริมาณมากด้วย ส่วนทางภาคตะวันตก ในรัฐแอลเบอร์ตามีอุตสาหกรรม
มีปญหาเร่ืองตนทุนการผลิตและตลาด ปิโตรเลียม รฐั อนื่ ๆ มีอตุ สาหกรรมเหมืองแร่ เช่น สงั กะสี นกิ เกิล เงนิ ยเู รเนยี ม รฐั บริติชโคลมั เบีย
สงออก) มีอุตสาหกรรมรถยนต์ เคมภี ัณฑ์ และเคร่อื งจักรกล รวมทั้งกระดาษและไมแ้ ปรรูป
ครูใหนักเรยี นยกตวั อยา งอุตสาหกรรม ภมู ภิ าคอเมรกิ ากลาง
 ■ เ มก็ ซโิ ก มอี ตุ สาหกรรมก้าวหนา้ ท่สี ุดในภูมิภาคอเมริกากลาง อุตสาหกรรมส�าคญั ไดแ้ ก่ นา�้ มันและ
การผลติ ที่สาํ คญั ของทวีป สนิ คา อุตสาหกรรม ผลติ ภณั ฑป์ โิ ตรเคมบี รเิ วณชายฝง่ั อา่ วเมก็ ซโิ ก ซง่ึ เปน็ แหลง่ รายไดส้ า� คญั ทส่ี ดุ และยงั เปน็ ประเทศผผู้ ลติ
สาํ คัญ แหลงผลติ จดุ เดนของสนิ คา แร่ช้ันน�าของโลก ศูนย์กลางการผลิตอยู่บริเวณรอบกรุงเม็กซิโกซิตีและเมืองใหญ่ตามแนวพรมแดน
สหรฐั อเมริกา ส่วนใหญ่เปน็ โรงงานของต่างชาติทีเ่ ขา้ มาลงทุนผลติ สนิ ค้าเพื่อส่งออก
 ■  ประเทศอนื่  ๆ อตุ สาหกรรมยงั ไมเ่ จรญิ กา้ วหนา้ มากนกั อตุ สาหกรรมสา� คญั ไดแ้ ก่ ไมแ้ ปรรปู และอาหาร
แปรรปู เชน่ กาแฟ ปลา ผลไมเ้ พอ่ื การสง่ ออก และมอี ตุ สาหกรรมทอผ้าเปน็ อตุ สาหกรรมขนาดเลก็
ทพี่ บไดท้ ั่วไปตามเมอื งใหญ่ ๆ

 ผผู้ ลติ รถยนตจ์ ากสหรฐั อเมรกิ ายา้ ยฐานการผลติ มาที่เม็กซิโกมากขน้ึ ทา� ใหอ้ ุตสาหกรรมรถยนต์ในเมก็ ซโิ กเติบโตข้ึน
อย่างรวดเร็ว จนเปน็ ประเทศผู้ผลติ รถยนตแ์ ละชนิ้ สว่ นรถยนตร์ ายใหญ่ของโลก

๖๖

นักเรียนควรรู ขอ สอบเนน การคิด

1 หุบเขาซลิ ิคอน (Silicon Valley) เปนชื่อเรยี กของพน้ื ท่ที างตอนใตข องพืน้ ท่ี แพทริกหาทําเลท่ีจะตั้งโรงงานผลิตชิ้นสวนคอมพิวเตอรใน
อา วแซนแฟรนซสิ โก (San Francisco Bay Area) หรอื เบยแ อเรีย ซึ่งอยทู าง สหรฐั อเมรกิ า เขาควรเลอื กลงทุนในพ้ืนที่บรเิ วณใด เพราะเหตุใด
ดา นเหนอื ของรฐั แคลฟิ อรเ นยี มาจากคาํ วา “ซลิ คิ อน” จากทเ่ี คยเปน แหลง บกุ เบกิ
พัฒนาซิลิคอนชิป (silicon chip) ท่ีเปนช้ินสวนสําคัญเพ่ือใชเก็บขอมูลหนวย (แนวตอบ ควรเลือกลงทุนท่ีหุบเขาซิลิคอน (Silicon Valley)
ความจาํ ในระบบคอมพวิ เตอร กับคาํ วา “วัลเลย” หรือหบุ เขา ท่ีมาจากหบุ เขา เนื่องจากเปนแหลงทรัพยากรแรซิลิคอนที่ใชผลิตช้ินสวนของ
ซานตาคลารา (Santa Clara Valley) ในบริเวณนั้น ปจจุบันซิลิคอนวัลเลย คอมพิวเตอร อีกทั้งสภาพพ้ืนท่ีเปนที่ราบ มีการคมนาคมสะดวก
เปนแหลงผลิตดานไอทีและนวัตกรรมของโลกท่ีสรางงานและรายไดท่ีสําคัญ และทาํ เลทีต่ ้ังทอี่ ยูใ กลกบั มหาสมุทรแปซิฟก มที าเรือขนสงสนิ คา
ใหแกเศรษฐกิจของสหรัฐอเมริกา โดยมีบริษัทชื่อดังท่ีมีสํานักงานใหญหรือ ขนาดใหญห ลายแหง ทาํ ใหบ รเิ วณนม้ี คี วามไดเ ปรยี บและเหมาะสม
สํานักงานอยูที่ซิลิคอนวัลเลยหลายรอยบริษัท เชน Adobe Systems, Apple ท่ีจะตง้ั โรงงานผลติ ชนิ้ สวนคอมพวิ เตอรมากทส่ี ดุ )
Inc., Facebook, Google, Yahoo, Intel, SanDisk, Oracle Corporation

T72

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

iepo ขนั้ สอน

อุตสาหกรรมรถยนตในเม็กซิโก เติบโตอยาง บรษิ บทั รรษิ ถทั ยรนถยตนใตนใรนฐั รตัฐาตงางๆๆ ขขอองงเเมม็กก็ ซซโิ ิโกก ขน้ั ท่ี 3 อธิบายความรู
รวดเร็วนับต้ังแต พ.ศ. ๒๕๕๓ เปนตนมา เน่ืองจาก
บาฮากาลฟี อรเ นยี ซรู  • เพราะเหตุใดอตุ สาหกรรมในประเทศ
เม็กซิโกจึงเจริญเติบโตอยางรวดเร็ว และมี
ความตกลงเขตการคาเสรีกับประเทศตาง ๆ ทําให โซโนรา อุตสาหกรรมทีส่ าํ คญั อะไรบา ง
ผูผลิตสหรัฐอเมริกายายฐานการผลิตมาท่ีเม็กซิโก ชีวาวา (แนวตอบ เพราะไดป ระโยชนจ ากตา งประเทศ
เพ่มิ ขึ้น เพื่อลดตน ทุนดา นแรงงาน ผูผลิตรถยนตจ าก ท่ีเขามาลงทุน เพื่อใชเม็กซิโกเปนฐาน
โกอาวลี า การผลิตเพื่อสงสินคาไปยังสหรัฐอเมริกา
โดยมีอุตสาหกรรมที่สําคัญ เชน การผลิต
ประเทศในยุโรปและญ่ีปุนสามารถเปดโรงงานใน รถยนต เคร่ืองจักรกลทางการเกษตร
เมก็ ซโิ กและนาํ เขา ชน้ิ สว นจากบรษิ ทั แมใ นตา งประเทศ เคมภี ณั ฑ สิง่ ทอ รองเทา เครื่องนุงหม)
โดยยกเวน ภาษนี าํ เขา รวมทงั้ สามารถสง ออกรถทผี่ ลติ อากวสกาเลยี นเตส ซานลยุ สโปโตซี
8. ครูอาจใหนักเรียนรวมกันศึกษา Geo Tip
ในเม็กซิโกกลับไปยังประเทศดังกลาวโดยไมตองเสีย ฮาลสิ โก ปวยบลา เก่ียวกับอุตสาหกรรมรถยนตในเม็กซิโก
ภาษนี าํ เขา จนปจ จบุ นั เมก็ ซโิ กกลายเปน ผผู ลติ รถยนต กวั นาฮวั โต จากหนงั สือเรยี น ภูมิศาสตร ม.3 เพอ่ื เปนการ
รายใหญข องโลก เมก็ ซโิ กซติ ี อธิบายความรูเก่ียวกับอุตสาหกรรมของทวีป
อเมริกาเหนอื เพ่ิมเติม
การผลิตรถยนต Ford 4.8% อ1น่ื 6ๆ.4% 2N2issan% โมเรโลส
ในเม็กซโิ ก Honda 5.9% 18G.7M%
พ.ศ. ๒๕๖๑ FCA 6.2% ท่มี า : www.globthailand.com
KIA 6.6% V14W%

ทมี่ า : www.marklines.com Toyota 7.7%

ภมู ภิ าคแครบิ เบยี น

อุตสาหกรรมยงั ไม1เ จริญกาวหนา สว นใหญเปน การแปรรปู ผลผลิตทางการเกษตร เชน ผลติ น้าํ ตาลจาก

ออ ย ผลติ เหลา รมั จากกากนาํ้ ตาล นอกจากนี้ ยงั มอี ตุ สาหกรรมสง่ิ ทอซงึ่ เปน อตุ สาหกรรมดง้ั เดมิ โดยผลติ
เพอื่ สงออกไปยังตลาดตางประเทศเปน หลกั และมีอตุ สาหกรรมแรและนาํ้ มันในประเทศตา ง ๆ โดยเฉพาะ
จาเมกาเปนแหลงแรบ็อกไซตที่ใชผลิตอะลูมิเนียมแหลงใหญท่ีสุดแหงหน่ึงของโลก สวนบาฮามาสมีการ
ขดุ เจาะและกลนั่ น้าํ มันเปน รายไดสาํ คญั

Aectoivity

นักเรียนวิเคราะหปจจัยท่ีทําใหเม็กซิโกมีการขยายตัวดานอุตสาหกรรมสูงมาก และอภิปรายถึง
ผลกระทบท่ีเกิดจากการพฒั นาอตุ สาหกรรม

๖๗

กจิ กรรม ทาทาย นักเรียนควรรู

นักเรียนจับคูสืบคนขอมูลเก่ียวกับแหลงอุตสาหกรรมของ 1 เหลารัม รัม (Rum) ถือเปนเคร่ืองด่ืมแอลกอฮอลประเภทหนึ่ง เปนผล
ทวปี อเมรกิ าเหนอื เพม่ิ เติมจากหนงั สือเรยี นในประเดน็ ตางๆ เชน พลอยไดจากกระบวนการผลิตนํ้าตาลจากออย โดยนําเอากากน้ําตาลไปหมัก
และผลิตออกมาเปนสุรา แหลงผลิตเหลารัมสวนใหญของโลกมาจากหมูเกาะ
• อุตสาหกรรมทส่ี าํ คัญ ทะเลแคริบเบียนและบางพื้นท่ีของประเทศในอเมริกากลางและอเมริกาใต
• แหลงผลิตหรือสถานทีต่ ง้ั ซึ่งปลูกออยกันมาก รัมมีทั้งแบบบมและไมบม ซ่ึงการบมเหลารัมในถังไมโอก
• ประโยชนห รอื ความสาํ คญั ของแหลงอตุ สาหกรรม หากยงิ่ บม นาน สกี จ็ ะยง่ิ เขม ตามไปดว ย และในภมู อิ ากาศทร่ี อ น กระบวนการบม
• ประเทศคคู าสาํ คัญ ก็จะเร็วย่งิ ขน้ึ
จากน้ันนําขอมูลมาสรุปลงในกระดาษฟริปชารต ตกแตงให
สวยงามแลว นําเสนอหนาชน้ั เรียน

T73

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน ๗.๓ พาณิชยกรรม

ข้นั ที่ 3 อธิบายความรู ทวปี อเมรกิ าเหนอื มปี รมิ าณการคา้ และการลงทนุ มาก ใน พ.ศ. ๒๕๖๑ มผี ลติ ภณั ฑม์ วลรวม
ในประเทศ(GDP) ๒๓,๙๒๓,๒๐๕ ลา้ นดอลลารส์ หรฐั โดยภมู ภิ าคทมี่ สี ดั สว่ นมากทส่ี ดุ คอื ภมู ภิ าค
9. ครูใหตัวแทนนักเรียนจากกลุมท่ีทําการศึกษา อเมริกาเหนือ รองลงมา คือ ภูมิภาคอเมริกากลางและภูมิภาคแคริบเบียน ประเทศที่มี GDP
เรื่อง ลักษณะท่ัวไปทางเศรษฐกิจของทวีป มากท่ีสดุ คอื สหรัฐอเมริกา อย่ทู ่ี ๒๐,๔๙๔,๑๐๐ ล้านดอลลารส์ หรฐั ซงึ่ เปน็ อนั ดบั ๑ ของโลก
อเมรกิ าเหนอื : พาณิชยกรรม ออกมานาํ เสนอ เน่ืองจากเป็นประเทศที่มเี ศรษฐกิจขนาดใหญ่ มีการบรโิ ภค การลงทุน การส่งออก-นา� เข้าสินคา้
ขอมูลท่ีไดจากการศึกษาบริเวณหนาช้ันเรียน ปรมิ าณมาก รองลงมา ไดแ้ ก่ แคนาดาและเม็กซิโก ส่วนประเทศอน่ื ๆ ในภมู ภิ าคอเมรกิ ากลาง
ประกอบการใชเ ครอ่ื งมอื ทางภมู ศิ าสตร จากนนั้ และภูมภิ าคแครบิ เบยี นมีการคา้ และการลงทุนไม่มาก
ครตู ั้งคําถามเพือ่ ใหนักเรยี นรว มกนั ตอบ เชน อเมริกากลาง แครบิ เบียน
• เพราะเหตุใดการพาณิชยกรรมจึงมีมากใน ๕ อนั ดบั GDP และ 6.2% 1%
สหรฐั อเมริกา แคนาดา และเม็กซโิ ก
(แนวตอบ เน่ืองจากเปนตลาดผบู ริโภค มูลค่าส่งออก-น�าเข้าของ
ขนาดใหญ มีกําลังซ้ือสงู และมีปริมาณ
สนิ คา ทีห่ ลากหลาย) ประเทศในทวปี อเมรกิ าเหนอื พ.ศ. ๒๕๖๑
• สินคาเขาชนดิ ใดทีท่ าํ ใหป ระเทศในแถบ
อเมรกิ ากลางและหมเู กาะในทะเลแครบิ เบยี น 2 แคนาดา แผนภมู ิ
ประสบปญหาขาดดลุ ทางการคา แสดงสดั สว่ น
(แนวตอบ น้ํามันท่มี รี าคาเพมิ่ สงู ขน้ึ ) GDP: 1,709,327
ครใู หน ักเรียนดูภาพ Infographic มลู คา  433 พนั ลา้ น GDP
สงออก-นําเขา สินคา ของประเทศในทวปี  433.7 พนั ล้าน อเมรกิ าเหนอื 92.8%
อเมริกาเหนือ รว มกันอภปิ รายสัดสว น GDP

1 สหรฐั อเมรกิ า 4 สาธารณรัฐโดมนิ ิกนั

GDP: 20,494,100 GDP: 81,299
 1.6 ล้านล้าน  10.3 พนั ลา้ น
 2.4 ล้านล้าน  19 พนั ลา้ น

หนว่ ย : ดอลลารส์ หรฐั 3 เมก็ ซิโก 1
 มูลค่าการสง่ ออก
 มูลค่าการน�าเขา้ GDP: 1,223,809 5 กัวเตมาลา
หน่วย : ดอลลารส์ หรฐั  406.5 พนั ลา้ น
 417.3 พนั ล้าน GDP: 78,460
 10.5 พันล้าน
 5.3 พนั ลา้ น

ที่มา : • ขอ้ มูล GDP พ.ศ. ๒๕๖๑ จาก World Bank, 2018
  • ข้อมูลมูลค่าสง่ ออก-น�าเขา้ พ.ศ. ๒๕๖๑ จาก The World Almanac and Book of Facts, 2019

๖8

นักเรียนควรรู กจิ กรรม สรา งเสริม

1 กวั เตมาลา ตั้งอยใู นอเมรกิ ากลาง โดยอาณาเขตทศิ เหนือและทศิ ตะวนั ตก นักเรียนดูแผนภาพ 5 อันดบั GDP และมูลคาสงออก-นําเขา
ตดิ ตอ กบั ประเทศเมก็ ซโิ ก ทศิ ตะวนั ออกตดิ ตอ กบั ประเทศเบลซี และอา วฮอนดรู สั ของประเทศในทวีปอเมริกาเหนือ พ.ศ. 2561 จากหนังสือเรียน
ทิศตะวันออกเฉียงใตติดตอกับประเทศฮอนดูรัสและเอลซัลวาดอร และทิศใต หนา 68 แลว อภปิ รายรวมกนั ในประเดน็ ตา งๆ เชน
จดกบั มหาสมุทรแปซิฟก มีเน้อื ท่ี 108,889 ตารางกิโลเมตร ลกั ษณะภมู ิประเทศ
สว นใหญเ ปน ภเู ขา ตอนในของประเทศเปน ทรี่ าบสงู กวา งใหญ ในระดบั ความสงู • เพราะเหตุใดสหรัฐอเมริกาถึงมี GDP มากท่ีสุดในทวีป
ระหวาง 600-1,500 เมตร บริเวณชายฝงท้ังทางดานมหาสมุทรแปซิฟกและ และของโลก
มหาสมุทรแอตแลนตกิ เปนทร่ี าบต่าํ มภี มู ิอากาศรอนชื้น มผี ลติ ผลสาํ คญั เชน
กาแฟ ฝาย กลวย ขาวโพด ขาวเจา นํ้าตาล ไมซุง ปศุสัตว ตะกั่ว สังกะสี • การทภ่ี ูมิภาคอเมริกาเหนอื มี GDP คอ นขา งสงู สง ผลตอ
เสอ้ื ผา ส่งิ ทอ เศรษฐกจิ ของประเทศในทวีปและในโลกอยา งไร

• เพราะเหตใุ ดประเทศเมก็ ซิโกถงึ มี GDP คอ นขางสงู และมี
มลู คา การสง ออก-นาํ เขาใกลเ คียงกับประเทศแคนาดา

จากนน้ั สรปุ ขอ มลู จากการอภปิ รายลงสมดุ บนั ทกึ นาํ สง ครผู สู อน

T74

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ตารางสินคา้ สง่ ออก-นา� เขา้ สา� คัญของประเทศในทวีปอเมรกิ าเหนอื  พ.ศ. ๒๕๖๑ ขน้ั สอน

ประเทศ สนิ คา้ ส่งออกส�าคญั สนิ คา้ น�าเข้าส�าคัญ ขั้นที่ 3 อธบิ ายความรู
๑. สหรัฐอเมริกา
อุปกรณ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ เครอ่ื งมอื และอปุ กรณก์ ารแพทย์ นา้� มนั 10. ครูใหนักเรียนดูตารางสินคาสงออก-นําเขา
๒. แคนาดา รถยนต์และส่วนประกอบ เครื่องจักร ดิบ อุปกรณ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ ท่ีสําคัญของประเทศในทวีปอเมริกาเหนือ
นา้� มันดิบ เครอ่ื งบนิ รถยนต์ และส่วนประกอบเครื่องจักร จากหนงั สอื เรยี น ภมู ศิ าสตร ม.3 แลว ใหน กั เรยี น
๓. เมก็ ซโิ ก ชวยกนั บอกวา สนิ คาสงออก-นําเขา ทีส่ ําคัญ
น้�ามัน รถยนต์ ทองค�า แก๊สธรรมชาติ รถยนต์ น�้ามนั ชนิ้ สว่ นอะไหล่รถยนต์ ของแตล ะประเทศมอี ะไรบาง
๔. สาธารณรัฐ ไม้แปรรูป อากาศยาน ข้าวสาลี ปุ๋ย แผงวงจรไฟฟา้ ยาเวชภัณฑ์ ทองค�า
โดมนิ กิ ัน สารเคมี เยอื่ กระดาษ 11. ครูใหนักเรียนแตละคนยกตัวอยางผลผลิต
ทเ่ี ปน สนิ คา เกษตรกรรมและสนิ คา อตุ สาหกรรม
๕. กวั เตมาลา สินค้าอุตสาหกรรม (เช่น รถยนต์ เคร่อื งจกั รอตุ สาหกรรม สนิ ค้าวตั ถุดบิ ของประเทศแถบอเมริกากลางและประเทศ
เครื่องใช้ไฟฟ้า) ปิโตรเลียม แร่เงิน สว่ นประกอบรถยนต์ ในหมเู กาะแครบิ เบยี นพรอ มทงั้ บอกการสง ออก
กาแฟ ฝา้ ย ผกั และผลไม้ ไปยงั ตลาดตา งประเทศ

ทอง เงนิ โกโก้ ยาสบู นกิ เกิล น�้าตาล ปิโตรเลียม อาหาร ฝ้าย เคมีภัณฑ์
กาแฟ เน้อื สนิ ค้าเพือ่ การบรโิ ภค สิ่งทอ

น้�าตาล กาแฟ ผักและผลไม้ สิ่งทอ เชื้อเพลิง เคร่ืองจักรอุตสาหกรรม
สินค้าอุปโภคและบริโภค ปิโตรเลียม อุปกรณ์ชนิ้ สว่ นยานยนต์ วสั ดกุ ่อสรา้ ง
อญั มณี โลหะ ไฟฟา้ ปุ๋ย แร่ ผลิตภัณฑ์พลาสติก

ทีม่ า : www.mfa.go.th (2018)

จากขอ้ มูลมูลคา่ สง่ ออก-นา� เขา้ พ.ศ. ๒๕๖๑ พบวา่ สหรัฐอเมรกิ าเป็นประเทศทท่ี า� การคา้
ระหว่างประเทศมากท่ีสดุ ในทวีปอเมรกิ าเหนือ มมี ูลคา่ สง่ ออก ๑.๖ ล้านลา้ นดอลลารส์ หรฐั และมี
มลู คา่ นา� เข้า ๒.๔ ลา้ นลา้ นดอลลารส์ หรัฐ โดยเป็นประเทศคู่คา้ ทสี่ า� คัญกบั แคนาดา รวมทงั้ ยังท�า
การคา้ กบั ประเทศในภมู ิภาคอเมริกากลางและภูมภิ าคแคริบเบยี นดว้ ย ยกเวน้ ควิ บาและนิการากวั
ซ่ึงมีนโยบายการเมืองที่ไม่ตรงกัน ประเทศในภูมิภาคอเมริกากลางและภูมิภาคแคริบเบียนเป็น
ผู้ส่งออกวัตถุดิบไปยังประเทศในภูมิภาคอเมริกาเหนือ และรับซื้อสินค้าส�าเร็จรูปที่ผลิตจาก
อตุ สาหกรรมกลบั เขา้ มา ดงั นนั้ ภมู ภิ าคอเมรกิ าเหนอื จงึ เปน็ ฝา่ ยไดเ้ ปรยี บดุลการค้าตลอดมา

นอกจากนี้ สหรัฐอเมริกา แคนาดา และเม็กซิโก ยังมขี ้อตกลงเขตการคา้ เสรอี เมริกาเหนอื  
หรือนาฟตา (NAFTA) เพือ่ ลดอุปสรรคทางการคา้ ระหว่างประเทศสมาชิกและให้สามารถแข่งขนั
กบั ตลาดโลกได้ โดยมีการเจรจาขอ้ ตกลงใหมแ่ ละเปลี่ยนชือ่ เปน็ ข้อตกลงสหรัฐอเมรกิ า-เม็กซโิ ก-
แคนาดา (USMCA) เพือ่ แกไ้ ขข้อบกพร่องและความผิดพลาดของข้อตกลงนาฟตา

๖๙

กิจกรรม Geo - Literacy บูรณาการอาเซียน

นกั เรยี นแบง ออกเปน กลมุ โดยครตู งั้ ประเดน็ “ขอ ตกลง USMCA อาเซยี นไดม คี วามสมั พนั ธด า นการคา กบั ทงั้ สหรฐั อเมรกิ าและแคนาดาอยา งดี
ใครไดประโยชน-ใครเสียประโยชน” จากน้ันแตละกลุมแบงหนาท่ี มาโดยตลอด ดงั นี้
สมาชิกเพ่ือศึกษาเกี่ยวกับประเทศสมาชิกของ USMCA ไดแก
สหรัฐอเมริกา แคนาดา และเม็กซิโก สมาชิกในกลุมสืบคนขอมูล • อาเซยี นกบั สหรฐั อเมรกิ า ใน ค.ศ. 2018 การคา สนิ คา และบรกิ ารระหวา ง
ตามหนา ทท่ี ไ่ี ดร บั มอบหมายเพอ่ื แสวงหาคาํ ตอบ โดยใชก ระบวนการ สหรฐั อเมริกากับอาเซียนมมี ูลคา 334,000 ลานดอลลารสหรฐั โดยการ
ทางภูมิศาสตรในการรวบรวมขอมูล จัดการขอมูล วิเคราะหและ สง ออกจากสหรัฐอเมรกิ ามมี ูลคา 123,000 ลา นดอลลารสหรฐั และเพ่มิ
แปลผลขอ มลู ระดมความคดิ เหน็ รว มกนั แตล ะกลมุ สง ตวั แทน 1-2 คน ข้ึนเร่ือยๆ ขณะที่การลงทุนของสหรัฐอเมริกาในอาเซียนมีมูลคาสูงถึง
ออกมานาํ เสนอวา แตล ะประเทศไดป ระโยชน- เสยี ประโยชนอ ยา งไร 271,000 ลานดอลลารสหรัฐ
โดยครูเปดโอกาสใหนักเรียนซักถามขอสงสัยหลังจากที่แตละกลุม
นําเสนอผลการศึกษาครบทุกกลุมแลว จากน้ันนักเรียนสรุปผล • อาเซียนกบั แคนาดา ในชวง 3 ปท ่ผี านมา (ค.ศ. 2016-2018) การคา
การอภิปรายลงสมดุ บันทกึ สงครูผูส อน ระหวางอาเซียนกับแคนาดามีมูลคาเฉลี่ยปละ 17.9 พันลานเหรียญ
สหรฐั โดย ค.ศ. 2018 มมี ูลคา 19.4 พนั ลา นเหรียญสหรฐั เตบิ โตเพิ่มข้ึน
จาก ค.ศ. 2017 รอยละ 8.41 และใน ค.ศ. 2017 แคนาดามกี ารลงทนุ ใน
อาเซียนมลู คา 863.8 ลา นเหรยี ญสหรฐั

T75

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน ๗.๔ การบริการและการทอ งเที่ยว

ขนั้ ที่ 3 อธิบายความรู ทวปี อเมรกิ าเหนอื มปี จ จยั สาํ คญั ทเ่ี ออื้ ตอ การบรกิ ารและการทอ งเทย่ี ว ทง้ั สภาพภมู ปิ ระเทศ
ทส่ี วยงาม มคี วามหลากหลายทางดา นสงั คมและวฒั นธรรม รวมทง้ั มคี วามเจรญิ กา วหนา ทางดา น
12. ครใู หต วั แทนนกั เรยี นจากกลมุ ทท่ี าํ การศกึ ษา เทคโนโลยีและสาธารณูปโภค
เรื่อง ลักษณะทั่วไปทางเศรษฐกิจของทวีป
อเมริกาเหนอื : การบรกิ ารและการทองเที่ยว ๑) การบริการ ภาคบริการของทวีปอเมรกิ าเหนือมคี วามเจรญิ กา วหนา มาก โดยเฉพาะ
ออกมานําเสนอขอมูลท่ีไดจากการศึกษา
บรเิ วณหนา ชน้ั เรยี น ประกอบการใชเ ครอ่ื งมอื สหรฐั อเมริกาเปนศนู ยก ลางธุรกิจการคา เงินทุน และการบริการท่ีสําคัญของโลก เมอื งสําคญั เชน
ทางภมู ิศาสตร เชน แผนที่ ลกู โลก • นิวยอรก เปนศนู ยกลางดานการเงนิ ช้นั นําของโลก มสี าํ นกั งานของตลาดหลกั ทรัพย

13. ครูและนักเรียนรวมกันอภิปรายถึงประเด็น หลายแหง มีทาเรือขนาดใหญ จงึ มคี วามสาํ คญั ดานการคมนาคมขนสง การคาปลีกและคาสง
การทองเที่ยวในทวีปอเมริกาเหนือ แลวให • ปานามาซิตี เปนศูนยกลางพาณิชยกรรมการเดินเรือและกระจายสินคา เนื่องจาก
ชวยกันวิเคราะหวา ปจจัยสําคัญใดบางที่
สงเสริมใหนักทองเที่ยวเขามาเที่ยวในทวีป อยูใกลค ลองปานามาซง่ึ เป1น เสน ทางเดนิ เรอื ทค่ี บั คง่ั ทส่ี ดุ แหง หนง่ึ ของโลก มบี รกิ ารรบั จดทะเบยี นเรอื
อเมริกาเหนือเปน จาํ นวนมาก และบริการดา นโลจสิ ติกสใหแ กท ัว่ โลก

๒) การทองเท่ียว เปนแหลงรายไดที่สําคัญของทวีปอเมริกาเหนือ ใน พ.ศ. ๒๕๖๐

ทวีปอเมริกาเหนอื มนี ักทอ งเทยี่ วเดนิ ทางมาเท่ยี วประมาณ ๑๕๘.๕ ลานคน มีรายได ๒๗๖,๔๔๒
ลา นดอลลารสหรัฐ
ตจาาํ รนาวงนแสนดกั งทจำอ นงวเทนนยี่ ักวทแอลงะเรทาี่ยยวไแดลจ ะารากยกไาดรจ ทากอกงาเทรที่ยอ วงขเทอ่ยีงวทขวอีปงอทเวมปี รอกิ เมารเหกิ านเอืหนพอ.ศพ..ศ๒.๕2๖56๐0

นักทอ งเที่ยว (คน) 6.5%
รายได (ดอลลารสหรัฐ) 31.8%

61.7%

97.7 ลา นคน สัดสว นนักทอ งเที่ยว
231,075 ลา น
4.1%
12.3%

50.5 ลา นคน 10.3 ลานคน 83.6%
34,082 ลา น 11,285 ลาน สดั สวนรายได

อเมริกาเหนอื ภมู ิภาค แคริบเบยี น ทีม่ า : World Tourism Organization (UNWTO), 2018

๗๐ อเมรกิ ากลาง

นักเรียนควรรู กจิ กรรม สรางเสรมิ

1 โลจิสติกส (logistics) เปนระบบการจัดการในการขนสงสินคาหรือบริการ นักเรียนดูแผนภาพจํานวนนักทองเท่ียวและรายไดจากการ
เพอ่ื ตอบสนองความตอ งการของลกู คา โดยมกี ารวางแผน ควบคมุ จดั เกบ็ ขอ มลู ทอ งเทย่ี วของทวปี อเมรกิ าเหนอื พ.ศ.2560 จากหนงั สอื เรยี น หนา 70
สินคาหรือบริการที่เก่ียวของเพ่ือใหไปถึงยังจุดหมายไดอยางมีประสิทธิภาพ จากน้ันอภิปรายรวมกันถึงแหลงรายไดสําคัญจากการทองเที่ยว
โดยมเี ปา หมายเพอื่ ชว ยลดคา ใชจ า ย ลดระยะเวลาในการขนสง ลดปญ หาตา งๆ และปจจยั ทสี่ ง ผลใหนักทอ งเทีย่ วเดนิ ทางเขามาเทีย่ วในทวีป
ที่จะเกิดขึ้นโดยใชตนทุนนอยท่ีสุด การจัดการดานโลจิสติกสจะมีกระบวนการ
จัดการ ต้ังแตการรวบรวมสินคาที่สงมอบจากข้ันตอนแรกไปจนถึงขั้นตอน
การสงมอบสินคาที่จุดหมายปลายทาง โดยจะยึดจากความตองการของลูกคา
มาตรฐานดา นอุตสาหกรรม และมาตรฐานดา นการขนสง

T76

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

จากขอ้ มลู จา� นวนนกั ทอ่ งเทย่ี วและรายไดจ้ ากการทอ่ งเทย่ี วของทวปี อเมรกิ าเหนอื พ.ศ.๒๕๖๐ ขนั้ สอน
อธิบายสถานการณก์ ารทอ่ งเทย่ี วในแตล่ ะภูมภิ าคได้ ดงั นี้
ข้นั ท่ี 3 อธิบายความรู
ภมู ภิ าคอเมรกิ าเหนอื มสี ดั สว่ นนกั ทอ่ งเทยี่ วและรายไดจ้ ากการทอ่ งเทย่ี วมากทสี่ ดุ โดยเฉพาะ
สหรัฐอเมริกามจี า� นวนนักท่องเทยี่ วมากถึง ๗๗ ลา้ นคน มีรายได้ ๒๑๐,๗๔๗ ล้านดอลลาร์สหรฐั 14. ครูและนักเรียนรวมกันอภิปรายถึงลักษณะ
เเนทอ่ืพงเี สจารกภี มาพสี 1ถราวนมททท่ี งั้ อ่มงคี เวทายี่ มวเทจน่ีรญิา่ สกนา้ ใวจหมนาา้กทมาางยดา้เชนน่เทนคา�้โตนกโลไนยีแมอคี กวาารมาหแลการกนหดลแ์ าคยนทยาองเนชอ้ือชนาสุ ตาแิวรลยีะ์ ท่ัวไปทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือ :
วัฒนธรรม มีเทศกาลส�าคัญ รวมถึงมีการแข่งขันกีฬาต่าง ๆ ตามแต่ละรัฐที่น่าสนใจ ท�าให้มี การบริการและการทองเที่ยว โดยครูอาจ
นกั ท่องเท่ยี วและนักธุรกจิ เดนิ ทางไปเยอื นเป็นจา� นวนมาก ตงั้ ประเดน็ ใหน กั เรยี นไดอ ภปิ รายรว มกนั เชน
• สถานท่ีทองเที่ยวท่ีไดรับความนิยมใน
ภมู ภิ าคอเมรกิ ากลาง มสี ดั สว่ นนกั ทอ่ งเทยี่ วและรายไดจ้ ากการทอ่ งเทยี่ วไมม่ ากเทา่ ภมู ภิ าค ทวีปอเมรกิ าเหนือ
อเมริกาเหนือ แตม่ ีสถานทท่ี อ่ งเที่ยวทางธรรมชาติทีส่ วยงาม ท้ังภูเขา ป่าไม้ แมน่ ้า� และชายหาด • ปจ จยั ดงึ ดดู ในการบรกิ ารและการทอ งเทย่ี ว
รวมทัง้ มแี หลง่ อารยธรรมของชาวพื้นเมืองทเ่ี คยรุง่ เรืองหลายอาณาจกั ร ไดแ้ ก่ อาณาจักรอซั เต็ก ของทวีปอเมรกิ าเหนอื
และมายา การท่องเที่ยวจงึ เป็นรายไดส้ �าคัญของหลายประเทศ เช่น เม็กซโิ ก นกิ ารากวั เบลีซ • ทุนทรัพยท่ีเพียงพอตอการเดินทางไป
สถานท่ีทอ่ งเท่ียวทน่ี ่าสนใจ เชน่ พรี ะมดิ ชิเชนอิตซาในเม็กซโิ ก เบลซี แบร์ริเออร์รีฟในเบลซี ทองเทยี่ วในทวีปอเมรกิ าเหนือ

ภูมิภาคแคริบเบียน มีสัดส่วนนักท่องเท่ียวและรายได้จากการท่องเท่ียวน้อยท่ีสุด แต่มี
ทรัพยากรการท่องเท่ยี วทนี่ า่ สนใจ โดยเฉพาะชายหาดทส่ี วยงาม มีลักษณะวัฒนธรรมแบบลาตนิ
และเร็กเกผิวสี นับเป็นเสน่ห์ที่น่าหลงใหลของดินแดนแถบน้ี การท่องเท่ียวมีความส�าคัญต่อ
เศรษฐกิจของหลายประเทศ เช่น บาฮามาสเศรษฐกิจกว่าร้อยละ ๖๐ พึ่งพาการท่องเท่ียว
เซนตล์ เู ชยี อุตสาหกรรมการทอ่ งเที่ยวมคี วามสา� คัญมากตอ่ เศรษฐกิจของประเทศ เซนต์วนิ เซนต์
และเกรนาดีนส์มีช่อื เสยี งจากการเปน็ สถานทถ่ี ่ายทา� ภาพยนตร์ เรื่อง Pirates of the Caribbean
สว่ นประเทศอน่ื ๆ ทมี่ ศี กั ยภาพดา้ นการทอ่ งเทย่ี ว เชน่ แอนทกี าและบารบ์ วิ ดา ดอมนิ กี า บารเ์ บโดส
สาธารณรัฐโดมินกิ ัน กรเี นดา จาเมกา เซนตค์ ติ ส์และเนวสิ

ฝัง่ สหรัฐอเมรกิ า ฝ่งั แคนาดา

 นา้� ตกไนแอการา เปน็ น้�าตกขนาดใหญ่ของแม่น้า� ไนแอการาในสหรัฐอเมรกิ าและแคนาดา จดุ ชมทวิ ทศั นอ์ ยตู่ รง ๗๑
ขอบชะโงกผาบนฝงั่ สหรัฐอเมรกิ าและสวนควนี วิกตอเรียบนฝ่งั แคนาดา

ขอสอบเนน การคดิ นักเรียนควรรู

ปจ จยั ใดทส่ี นบั สนนุ ใหภ มู ภิ าคแครบิ เบยี นมที รพั ยากรการทอ งเทย่ี ว 1 อนสุ าวรยี เทพีเสรีภาพ (Statue of Liberty) ต้งั อยู ณ เกาะลิเบอรตี นคร
ท่ีนาสนใจ จนกลายเปน เสนห ท่ีนา หลงใหลของดนิ แดนแถบนี้ นวิ ยอรก เปน ของขวญั ทช่ี าวฝรง่ั เศสมอบใหแ กช าวอเมรกิ นั ในวนั ทส่ี หรฐั อเมรกิ า
เฉลมิ ฉลองวนั ชาตคิ รบ 100 ป ในวนั ที่ 4 กรกฎาคม ค.ศ. 1876 ถอื เปน แลนดม ารก
1. แหลงอารยธรรมเกา แกข องชาวพืน้ เมือง ที่สําคัญของนครนิวยอรก อนุสาวรียเทพีเสรีภาพไดแบบมาจากเทพเจา
2. ชายหาดทีส่ วยงามและมวี ัฒนธรรมแบบลาติน แหงเสรีภาพของชาวโรมัน เปนประตมิ ากรรมโลหะสาํ ริด หลอ เปนรปู หญงิ สาว
3. ทงุ หญาสเี ขยี วโอบลอ มดว ยแนวทิวเขาท่ีสวยงาม สวมเส้ือคลุม มือขวาถือคบเพลิง เปนสัญลักษณแทนแสงสวางแหงเหตุผล
4. เมืองในหบุ เขาลอ มรอบดว ยภูเขาและตน ไมเขียวขจี สวนมือซายถือหนังสือกฎหมายท่ีมีวันท่ีลงนามคําประกาศอิสรภาพของ
(วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 2. ภูมิภาคแคริบเบียนมีทรัพยากร สหรฐั อเมรกิ า คือ วันที่ 4 กรกฎาคม ค.ศ. 1776 จารกึ ไว เทา ขา งหน่งึ มโี ซท ี่ขาด
การทองเที่ยวท่ีมีความโดดเดน โดยหมูเกาะในทะเลแคริบเบียน แสดงถึงความหลุดพนจากการเปนทาส สวมมงกุฎ 7 แฉก ซ่ึงเปนสัญลักษณ
มที ง้ั หาดทราย นาํ้ ทะเลสวยงาม และกจิ กรรมอนื่ ๆ ทเี่ หมาะแกก าร ของทะเลทั้งเจ็ดหรือทวีปท้ังเจ็ด โครงสรางภายในของอนุสาวรียเทพีเสรีภาพ
พักผอ นหยอนใจอีกมากมาย นอกจากนยี้ ังมวี ฒั นธรรมแบบลาตนิ ไดรบั การออกแบบโดยอะเล็กซานเดอร กสุ ตาฟ ไอเฟล คนเดียวกับทอ่ี อกแบบ
อเมริกา และเรก็ เกท่ีมคี วามเปน เอกลักษณและโดง ดงั อีกดวย) หอไอเฟลในฝร่ังเศส ตัวรูปปนของเทพีมีความสูง 152 ฟุต แขนยาว 42 ฟุต

เมื่อนํามาตอเปนรูปรางจะมีความสูงถึง 302 ฟุต (วัดจากปลายคบเพลิงถึง
ปลายเทา ) ภายในมบี นั ไดวนรวมท้ังส้นิ 162 ข้นั ใน ค.ศ. 1984 องคการยเู นสโก
ประกาศใหอ นสุ าวรียเทพีเสรีภาพเปนมรดกโลก T77

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน ๗.๕ การคมนาคมขนสง่

ขั้นที่ 3 อธิบายความรู ทวปี อเมรกิ าเหนอื มรี ะบบการขนสง่ ทเี่ จรญิ กา้ วหนา้ และเชอื่ มโยงกนั ทง้ั ทางบก ทางนา้� และ
ทางอากาศ โดยเฉพาะสหรฐั อเมรกิ าและแคนาดา ในภมู ภิ าคอเมรกิ ากลางมกี ารคมนาคมทางถนน
15. ครใู หต วั แทนนกั เรยี นจากกลมุ ทท่ี าํ การศกึ ษา เชอื่ มตอ่ กนั จนสดุ ทวปี ทปี่ ระเทศปานามา และตอ่ เนอ่ื งไปยงั ทวปี อเมรกิ าใต้ สว่ นภมู ภิ าคแครบิ เบยี น
เร่ือง ลักษณะทั่วไปทางเศรษฐกิจของทวีป มีการคมนาคมทางเรือระหวา่ งเกาะและใชเ้ ครอื่ งบินติดตอ่ ระหวา่ งเมืองใหญ่ ๆ
อเมริกาเหนอื : การคมนาคมขนสง ออกมา
นําเสนอขอมูลท่ีไดจากการศึกษาบริเวณ การคมนาคมทางบก
หนาชั้นเรียน ประกอบการใชเคร่ืองมือทาง
ภูมศิ าสตร เชน แผนที่ ลกู โลก ทวีปอเมริกาเหนือมีเส้นทางคมนาคมขนส่งท้ังทางรถยนต์และทางรถไฟเชื่อมโยงเป็นโครงข่ายอย่าง
ทว่ั ถงึ ในสหรฐั อเมริกา แคนาดา และเม็กซโิ ก
16. ครูใหนักเรียนรวมกันศึกษา Google Earth •  ทางรถยนต ์ ถนนทม่ี มี าตรฐาน แผนทีท่ างหลวงสายแพนอเมรกิ า
ถงึ เสน ทางการคมนาคมในเมอื งใหญท มี่ คี วาม ดอี ยู่ในสหรฐั อเมรกิ า แคนาดา และ
สําคัญทางเศรษฐกิจในทวีปอเมริกาเหนือ เม็กซิโก ในสหรัฐอเมริกามีถนนตัด พรุดฮอเบย
แลว ใหน กั เรยี นรว มกนั วเิ คราะหค วามทนั สมยั ผ่านหลายสายบริเวณพ้ืนท่ีชายฝั่ง แฟรแบงส
ของเสน ทางการคมนาคม และปจ จยั สง เสรมิ ทางตะวนั ออกและตดั เชอื่ มผา่ นพน้ื ที่
ในการพัฒนาดานการคมนาคมขนสงและ กว้างใหญ่ทางตอนกลางไปสู่ชายฝั่ง ไวตฮอรส
การพฒั นาดา นเศรษฐกจิ ประกอบการเชอ่ื มโยง ตะวันตก ในเม็กซิโกมีถนนเช่ือมต่อ
จากแผนทก่ี ารคมนาคมของทวปี อเมรกิ าเหนอื จากสหรัฐอเมริกา ส่วนแคนาดามี แคลกะรี เอดมันตัน
จากหนงั สอื เรียน ภูมศิ าสตร ม.3 เพิ่มเตมิ ถนนมากบริเวณชายฝั่งตะวันออก
แถบทะเลสาบเกรตเลกส์ นอกจากน้ี เดนเวอร บอลิ เลมงิ รสิก าเหมนนิ �อน�แอโพลสิ ปานามา
ยังมีทางหลวงนานาชาติท่ีเช่ือม แอลบูเคอรค ี แดลลัส
ประเทศตา่ ง ๆ ในทวีปอเมรกิ าเหนือ แซนแอนโทนโ� อ ยาไวซา ตรู โบ
ต้ังแต่รัฐอะแลสกาของสหรัฐอเมริกา มอนเตรเ รย เมก็ ซิโกซิตี
โคลอมเบีย
ถึงปานามา 1เรียกว่า ทางหลวงสาย
ซานซัลวาดอร มหาสมุทรแอตแลนติก
แพนอเมรกิ า (Pan-American High-
ปานามาซิตี กาลี
กโี ต

มหาสมุทรแปซฟิ ก ลิมา อเมรกิ าใต

way) และต่อเข้าไปถึงพ้ืนท่ีด้านใต้ อันโตฟากสั ตา
ของทวปี อเมรกิ าใต้ สว่ นถนนในพนื้ ท่ี
อื่น ๆ ในภูมิภาคอเมริกากลางและ ทางหลวงสายแพนอเมริกา บัลปาราอีโซ บวั โนสไอเรส
ภมู ภิ าคแครบิ เบยี น มถี นนคณุ ภาพดี
เฉพาะเขตเมืองส�าคัญของแต่ละ ทางหลวงอะแลสกา ปวยรโตมอนต
ประเทศ เสน ทางท่ีไมเปน ทางการ
เสน ทางหลกั เดมิ
อูชัวยา

•  ทางรถไฟ ทวปี อเมรกิ าเหนือมีทางรถไฟรวมกนั มากกว่า ๓๒๐,๐๐๐ กโิ ลเมตร ส่วนใหญเ่ ป็นทาง
รถไฟในสหรัฐอเมริกา รองลงมา คือ แคนาดาและเม็กซิโก เส้นทางรถไฟมีหนาแน่นบริเวณชายฝั่ง
ตะวนั ออกของทวปี ซงึ่ มกี ารเชอื่ มตอ่ เสน้ ทางเมอื งสา� คญั ตา่ ง ๆ และเชอ่ื มตอ่ ระหวา่ งประเทศดว้ ย สว่ นใหญ่
ใชเ้ พอ่ื ขนสง่ สนิ คา้ และปจั จบุ นั มกี ารสรา้ งโครงขา่ ยทางรถไฟความเรว็ สงู มากขน้ึ นอกจากนี้ ยงั มที างรถไฟ
สายยาวข้ามทวีปท่ีเชื่อมชายฝั่งมหาสมุทรแอตแลนติกและชายฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิกอยู่หลายสาย
สว่ นใหญ่อยู่ในสหรัฐอเมรกิ าและแคนาดา

๗๒

นักเรียนควรรู กจิ กรรม สรางเสริม

1 ทางหลวงสายแพนอเมริกา เปนถนนที่ไดช่ือวายาวที่สุดในโลก โดยมี นักเรียนสืบคนขอมูลเพ่ิมเติมเก่ียวกับการคมนาคมขนสงใน
ความยาวประมาณ 48,000 กิโลเมตร ตัดผานจากทวีปอเมริกาเหนือลงสู ทวีปอเมริกาเหนือ ทั้งทางรถยนตและรถไฟ จากน้ันวาดเสนทาง
ทวีปอเมรกิ าใต ผา นประเทศตา งๆ 14 ประเทศ ไดแก สหรฐั อเมรกิ า แคนาดา คมนาคมท่ีสําคัญตั้งแตจุดเริ่มตนจนถึงจุดหมายปลายทางลงใน
เม็กซโิ ก กวั เตมาลา เอลซัลวาดอร ฮอนดูรสั นกิ ารากัว คอสตารกิ า ปานามา แผนที่โครงรางทวีปอเมริกาเหนือ ตกแตงระบายสีใหสวยงาม
โคลอมเบีย เอกวาดอร เปรู ชิลี และอารเ จนตินา ถนนเสน นต้ี ัดผานภูมปิ ระเทศ แลว นําเสนอหนา ชั้นเรียน
ทห่ี ลากหลาย ไมว า จะเปน ปา ทบึ เขตทะเลทรายอนั แหง แลง ภเู ขาสงู และในเขต
หนาวเยน็

T78

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

แผผนนททีก่ ี่กาารครคมมนานคามคขมอหงลทักวปีขออเงมทริกวาปี เอหเนมอื ริกาเหน�อ ขนั้ สอน

500 ม0าตราสว น 1 : 501,,000000,0001,500 กม. มหาสมุทรอารกติก ข้นั ที่ 3 อธิบายความรู

N เ สนอา รก ิตกเซอ รเ ิคล 17. ครูใหนักเรียนรวมกันอภิปรายเพิ่มเติมถึง
ทะเลชุค การคมนาคมทางอากาศและทางนา้ํ ของทวปี
ชี ท ะ เ ล โ บ ฟ อ ร ต อ า ว แ บ ฟ ฟ น อเมรกิ าเหนอื ประกอบการใชแ ผนทก่ี ายภาพ
60 ํN อา วฮัดสัน 60 ํN ของโลกและทวปี อเมรกิ าเหนอื โดยสง ตวั แทน
ทะเลเบรงิ ออกมาชี้ตําแหนงบนแผนที่และอภิปราย
แฟรแบงส อินวู ิก ผา นประเดน็ คาํ ถาม เชน
50 ํN แองคอริจ • ปจ จยั ใดทสี่ ง เสรมิ ใหส หรฐั อเมรกิ ากลายเปน
ทะเลแลบราด อร ประเทศที่มีจํานวนผูโดยสารทางอากาศ
อา วอะแลสกสแคกเวย มากท่สี ดุ ของทวีปและของโลก
า เฮยรเิ วอร 50 Nํ (แนวตอบ เนื่องจากประชากรมีฐานะทาง
เศรษฐกจิ ดี มกี าํ ลงั ซอ้ื สงู มคี วามกวา งใหญ
พรินซรเู พริ ต ของพื้นที่ และมีทาอากาศยานท่ีดีอยาง
ทั่วถึง)
พรนิ ซจอรจ เซนตจอนส • นกั เรยี นคดิ วา คลองปานามาชว ยยน ระยะทาง
มหาส แวนคูเวอร เอดมนั ตัน ไดอ ยา งไร
(แนวตอบ เนอื่ งจากคลองปานามามคี วามยาว
แคลกะรี แซสคาทูน 77 กิโลเมตร สามารถชวยยนระยะทาง
มทุ รแปซฟิ ก มหาสมุทรแอตแลนติก40 ํNวกิ ตอเรยี ระหวา งมหาสมทุ รแอตแลนตกิ กบั มหาสมทุ ร
ซแี อตเทิล สโปแคน ริไไจชนแาอนนซโฟู ออมลาสฮ าวฟนิทานันรเิเโพดกอก็ รมเดบนิ ลุยนชทู�แิคอาโโพกลิสดอทิ ินซรเอูเดซโยยีทนตแรต นอมนโาพโรตลี อิสมออตนตทารวอีอคาออวลลเิวบบอกาชฟนิงนล�ตาิวันเยดอบดลรอ.ีเเซกซฟส.ีนตยตนั จอหนแฮลแิ ฟกซ 40 ํN แปซิฟกไดมาก โดยไมตองแลนเรือออม
พอรตแลนด บวิ ต ปลายแหลมฮอรน ในทวีปอเมรกิ าใต)
คอสเบย แคนซสั ซิตี ซนิ ซนิ แนติ ริชมอนด
ซอลตเลกซิตี
โอกแลนด

30 ํN แซนแฟรนซิสโก เดนเวอร ออสตนิ โอคลาโฮเมซานซติตล ี อู ิสเมมฟส มแอเบนนอชตรวกแมลิ ออิงลเตแม แฮอลมรนี ตาแซจาช็กแาสวรนนั ลววนลิสิลามตลหันิง ตนั 30 ํN
20 ํN เสน ทรอปก ออฟแคนเซอร20 Nํ
ลองบีช ลอสแอนเจลสิ ฟนิกซ แอลบูเคอรค ี
แซนดเี อโก เอลแพโซ

ชีวาวา ฮิวสตัน นวิ ออรลโมนี บสลี แทมปา ออรแ ลนโด
แซนแอนโทน�โอ ไมแอมี
คอรป สคริสตี
อ า ว เ ม็ ก ซิ โ กมอนเตรเ รย
มาซาตลาน ฮาวานา แซนฮวน

อากวสกาเลยี นเตส ซานลุยสโปโตซตีัมปโ ก เมรีดา น

กวาดาลาฮารา ท ะ เ ล คิงสตัน บ เ บี ย
มนั ซานโ� ย เม็กซิโกซติ ี โกอตั ซาโกอลั โกส
แ ค ริ
10 ํN คำอธิบายสญั ลักษณ ซาลีนากรุซ
เมืองศูนยกลางการคมนาคม 10 ํN
กัวเตมาลาซิตี ซานซัลวาดอร
มานากวั
ทาอาก1าศยาน ปานามาซิตี

ทาเรือ

ถนน

0ํ ทางรถไฟ 0ํ
การคมนาคมทางน้ำ
เสน ศนู ยส ตู ร
แหลง นำ้

Projection: Lamb1e20rtWํConformal Conic 110 Wํ 100 ํW 90 ํW COPYRIGHT © Aksorn C8h0aroํWenTat ACT. Co.,Ltd

๗๓

กิจกรรม ทา ทาย นักเรียนควรรู

นกั เรยี นสมมตใิ หต นเองเปน นกั ลงทนุ จากทวปี เอเชยี จะเขา มา 1 ทาเรือ สหรัฐอเมริกามีเทคโนโลยีที่มีบทบาทสําคัญมากในการรักษาความ
ซื้อสินคาจากสหรัฐอเมริกา นักเรียนจะเลือกใชเสนทางใดในการ ปลอดภัยตามทา เรือสหรัฐฯ เชน มกี ารใชเซ็นเซอรระบบโซนารใตน าํ้ และเรดาห
ขนสง โดยตองเสียคาใชจายใหนอยท่ีสุดและมีความปลอดภัย ทันสมัย ท่ีสามารถตรวจเรือในทะเลไดทุกลําในระยะ 11 กิโลเมตรจากทาเรือ
จากการขนสงมากท่ีสุด โดยอภิปรายรวมกันในช้ันเรียน จากนั้น มกี ลอ งหลายรอ ยตวั ตดิ ตงั้ ทว่ั บรเิ วณทา เรอื ทกุ หอ งในทา เรอื มเี ครอื่ งคอมพวิ เตอร
ขออาสาสมัครออกมาวาดแผนท่ีแสดงเสนทางขนสงท่ีเลือก และจอภาพวิดีโอทุกขนาดติดต้ังไวเพื่อใหเจาหนาท่ีดานความปลอดภัยตรวจดู
พรอมบอกเหตผุ ล ความเคลอ่ื นไหวทุกอยา งท้งั ภายในและนอกตวั อาคารทา เรือ นอกจากนี้ ทาเรือ
ระหวางประเทศของสหรัฐอเมริกายงั แลกเปลีย่ นขอมลู เทคโนโลยดี านการรักษา
ความปลอดภยั กบั ทา เรอื ของประเทศทวั่ โลกรวมทง้ั ในทวปี เอเชยี และอเมรกิ าใตด ว ย

T79

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน การคมนาคมทางอากาศ
ทวีปอเมริกาเหนือมีการคมนาคมขนส่งทางอากาศเจริญก้าวหน้ามาก
ขนั้ ท่ี 3 อธิบายความรู โดยเฉพาะในสหรฐั อเมรกิ าทมี่ เี สน้ ทางการบนิ ทง้ั ภายในประเทศและระหวา่ งประเทศจา� นวนมาก

18. เม่ือทุกกลุมนําเสนอผลการสืบคนขอมูลครบ มจี า� นวนผโู้ ดยสารทางอากาศมากทส่ี ดุ ของทวปี และของโลก อกี ทงั้ ยงั เปน็ ผผู้ ลติ เครอ่ื งบนิ เพ1อื่ การพาณชิ ย์
ทุกกลุม ครูและนักเรียนรวมกันอภิปราย
ลักษณะสําคัญทางดานเศรษฐกิจของทวีป รายใหญข่ องโลก ท่าอากาศยานส�าคญั เชน่ ท่าอากาศยานนานาชาตจิ อห์น เอฟ. เคนเนดีท่รี ฐั นิวยอรก์
อเมริกาเหนือ โดยใช PPT ลักษณะเศรษฐกิจ เป็นท่าอากาศยานส�าคัญของสหรัฐอเมริกาฝั่งตะวันออกและเป็นจุดขนส่งสินค้าที่ส�าคัญของประเทศ
ประกอบ ท่าอากาศยานนานาชาติลอสแอนเจลิสท่ีรัฐแคลิฟอร์เนีย เป็นท่าอากาศยานส�าคัญของสหรัฐอเมริกา
ฝงั่ ตะวันตก
19. ครนู าํ อภปิ รายถงึ การเปลยี่ นแปลงทางเศรษฐกจิ
ของทวปี อเมรกิ าเหนอื โดยใชข า วหรอื บทความ สา� หรบั ประเทศแคนาดามกี ารใชก้ ารคมนาคมทางอากาศกนั มาก ทงั้ การขนสง่ ผโู้ ดยสารและการบรรทกุ
ทเ่ี กี่ยวขอ งกบั การเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกจิ สินคา้ ภายในประเทศและระหวา่ งประเทศ ท่าอากาศยานสา� คัญ ได้แก่ ทา่ อากาศยานนานาชาติโทรอนโต
ของทวีปอเมริกาเหนือมาเปนแนวทางหรือ เพียร์สันที่รัฐออนแทรีโอ เป็นท่าอากาศยานท่ีมีผู้ใช้บริการมากท่ีสุดในแคนาดา ส่วนประเทศในภูมิภาค
ประเด็นในการอภิปราย เชน ขาวสงคราม อเมริกากลางและภูมิภาคแคริบเบียนการขนส่งทางอากาศยังมีอย่างจ�ากัดเฉพาะในเมืองหลวงและ
การคาของสหรัฐอเมริกากับประเทศตางๆ เมอื งใหญ่ของทุกประเทศ
มารวมกันวิเคราะหสาเหตุ ผลกระทบกับ
ประเทศคคู า และเศรษฐกจิ โลก แลว ตงั้ คาํ ถาม การคมนาคมทางน้า�
เชน การคมนาคมและการขนสง่ ทางนา้� ในทวปี อเมรกิ าเหนอื มคี วามสา� คญั ทางดา้ นเศรษฐกจิ มาก เนอ่ื งจาก
• ทําไมสหรัฐอเมริกาจึงเปนมหาอํานาจ ทุกประเทศอยู่ติดกับทะเลและมหาสมุทร และหลายประเทศมีแม่น้�าที่สามารถใช้ในการคมนาคมขนส่ง
ดา นเศรษฐกจิ ของโลก เสน้ ทางการคมนาคมขนสง่ ทางนา้� ที่ส�าคญั มดี ังน้ี
• ทําไมสงครามการคาระหวางจีนกับสหรัฐ •  ทะเลและมหาสมุทร มหาสมุทรแอตแลนติก เป็นเส้นทางการคมนาคมขนส่งระหว่างทวีป
อเมริกาจึงสงผลกระทบตอเศรษฐกิจไทย อเมรกิ าเหนือ ทวปี ยุโรป ทวีปอเมรกิ าใต้ และทวปี แอฟริกา มีเมืองท่าชายฝ่งั ทะเลขนาดใหญห่ ลายแห่ง
และเศรษฐกจิ โลก ได้แก่ นิวยอร์ก บอสตัน ฟิลาเดลเฟีย นิวออร์ลีนส์ในสหรัฐอเมริกา และเมืองแฮลิแฟกซ์ในแคนาดา
มหาสมุทรแปซิฟก เป็นเส้นทางส�าคัญในการขนส่งสินค้าไปยังทวีปเอเชีย มีเมืองท่าส�าคัญ เช่น
ลอสแอนเจลสิ ลองบชี ในสหรฐั อเมรกิ า สว่ นประเทศในทะเลแครบิ เบยี น เชน่ ควิ บา จาเมกา มกี ารคมนาคม
ขนสง่ ทางน้า� เปน็ ส�าคญั โดยใชเ้ รือโดยสารและเรอื เดนิ สมทุ รทัง้ ภายในประเทศและระหว่างประเทศ

•  แมน่ า�้  ลา� คลอง และทะเลสาบ เสน้ ทางคมนาคมขนสง่ ทางนา้� ภายในทวปี อเมรกิ าเหนอื ทสี่ า� คญั คอื
บริเวณชายฝั่งตะวันออก ได้แก่ เส้นทางทะเลสาบเกรตเลกส์ แม่น้�าเซนต์ลอว์เรนซ์ และคลองที่
เชอ่ื มตอ่ กนั ในระบบเสน้ ทางเดนิ เรอื เซนตล์ อวเ์ รนซ์
ซีเวย์ บริเวณตอนกลางจนถึงรอบอ่าวเม็กซิโกของ
สหรัฐอเมริกา มแี มน่ ้�ามสิ ซูรแี ละมิสซสิ ซิปปที ี่ใช้ใน
การขนสง่ สนิ คา้ ไปยงั เมอื งตา่ ง ๆ รวมทง้ั ใชเ้ พอื่ การ
ทอ่ งเทยี่ ว เมอื งท่ารมิ แมน่ �า้ ท่ีสา� คัญ เช่น แบตนั รชู
พติ ต์สเบิร์กในสหรัฐอเมริกา นอกจากนี้ ยงั มคี ลอง
ปานามาซงึ่ เปน็ คลองทขี่ ดุ ขนึ้ เพอ่ื ใชเ้ ปน็ เสน้ ทางลดั
ในการเดินเรือระหว่างมหาสมุทรแอตแลนติกและ
แปซิฟิก โดยไม่ต้องผ่านแหลมฮอร์นทางตอนใต้  แมน่ า�้ มสิ ซสิ ซปิ ปเี ปน็ เสน้ ทางขนสง่ สนิ คา้ ทส่ี า� คญั บรเิ วณ
ของทวีปอเมริกาใต้ ตอนกลางของสหรฐั อเมริกา

๗๔

นักเรียนควรรู ขอ สอบเนน การคิด
เสน ทางคมนาคมขนสง ทางนาํ้ ภายในทวปี อเมรกิ าเหนอื ทส่ี าํ คญั
1 ทา อากาศยานนานาชาตจิ อหน เอฟ. เคนเนดี หรอื ทเี่ รยี กสนั้ ๆ วา “สนามบนิ อยูบ รเิ วณใด และใชประโยชนใ นดานใด
เจเอฟเค” เปนสนามบนิ ขนาดใหญ ตงั้ อยูใ นเขตอา วจาไมกา (Jamaica Bay)
ในยา นควนี ส (Queens) นครนวิ ยอรก เปน สนามบนิ นานาชาตหิ ลกั ของนครนวิ ยอรก (แนวตอบ เชน บรเิ วณชายฝง ตะวนั ออก ไดแ ก ทะเลสาบเกรตเลกส
และนับไดวาเปนประตูสูสหรัฐอเมริกา สนามบินแหงนี้เปดใหบริการมาต้ังแต แมน าํ้ เซนตล อวเ รนซ และคลองทเี่ ชอื่ มตอ กนั ในระบบเสน ทางเดนิ เรอื
ค.ศ. 1947 เดมิ ใชช อ่ื วา สนามบนิ ไอเดลิ ไวลด กอ นจะเปลยี่ นเปน สนามบนิ นวิ ยอรก เซนตล อวเ รนซ ซีเวย บริเวณตอนกลางจนถึงรอบอาวเม็กซโิ กของ
และเปลย่ี นชอื่ เปน สนามบนิ จอหน เอฟ. เคนเนดี เมอ่ื ค.ศ. 1963 เพอื่ เปน เกยี รติ สหรฐั อเมริกามแี มน ้าํ มิสซูรีและแมน ้ํามสิ ซสิ ซิปปท ีใ่ ชในการขนสง
แกประธานาธบิ ดีลําดบั ท่ี 35 ของประเทศ สนิ คา ไปยงั เมอื งตา งๆ รวมทงั้ ใชเ พอ่ื การทอ งเทยี่ ว นอกจากนย้ี งั มี
คลองปานามาทข่ี ดุ ขนึ้ เพอ่ื ใชเ ปน เสน ทางลดั ในการเดนิ เรอื ระหวา ง
สื่อ Digital มหาสมุทรแอตแลนติกและมหาสมุทรแปซิฟก โดยไมตองผาน
แหลมฮอรน ทางตอนใตข องทวปี อเมริกาใต)
ศกึ ษาคนควาขอมูลเพ่ิมเตมิ เกีย่ วกบั ทาอากาศยานของสหรัฐอเมรกิ า ไดที่
https://www.nationsonline.org/oneworld/major_US_airports.htm

T80

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๗.๖ การเปล่ียนแปลงทางเศรษฐกจิ ขน้ั สอน

การเปลี่�ย่ นแปลี่งทางเศรษฐกิจของทวี่ปอเมรกิ าเหนือในแต่ล่ ี่ะภูมู ิภูาค มด่ ัังน้� ขน้ั ที่ 3 อธิบายความรู

๑) ภูมิภาคอเมริกาเหนือ สหรัฐอเมริกาแลี่ะแคนาดัาม่บทบาททางเศรษฐกิจโลี่กมาก 20. ครเู ลา สถานการณก ารคา ไทยกบั สหรฐั อเมรกิ า
และยกกรณศี กึ ษาการทสี่ หรฐั อเมรกิ าใหส ทิ ธิ
เน�ืองจากเป็นประเทศผู้ผลี่ิต่แลี่ะเป็นต่ลี่าดัท�่ม่ก�าลี่ังซ�ือมาก สินค้าเกษต่รกรรม ไดั้แก่ ข้าวีโพดั พิเศษทางการคาและในบางชวงไทยถูกตัด
ข้าวีสาลี่ ่ แลี่ะผลี่ไมต้ ่่าง ๆ ยงั คงมส่ ่วีนแบง่ ทางการต่ลี่าดัของโลี่กในระดัับสูง เนอื� งจากไดัเ้ ปรย่ บใน สทิ ธพิ เิ ศษทางการคา เชน สทิ ธพิ เิ ศษทางภาษี
เรอื� งต่น้ ทนุ การผลี่ติ ่แลี่ะเทคโนโลี่ย่สมยั ใหม่ รวีมทง�ั มร่ ะบบการต่ลี่าดัทด่� ั ่ ส่วีนภูาคอตุ ่สาหกรรมยงั ซึ่งสงผลกระทบตอผูประกอบการและการ
เป็นรายไดั้ทส่� า� คัญของท�ัง ๒ ประเทศ แต่อ่ ุต่สาหกรรมท่�ต่อ้ งใช้แรงงานมาก บางสว่ ีนไดัย้ า้ ยฐาน สง ออกของไทย ครูตั้งประเด็นอภปิ ราย เชน
การผลี่ิต่ไปลี่งทนุ ยังประเทศต่า่ ง ๆ เพือ� ลี่ดัต่้นทนุ ใหส้ ามารถแขง่ ขันในต่ลี่าดัโลี่กไดั้ • ถานักเรียนเปนผูประกอบการไทยสงออก
นอกจากน้ � ขอ้ ต่กลี่งเขต่การคา้ เสรอ่ เมริกาเหนือหรอื นาฟต่า (NAFTA) ของสหรัฐอเมรกิ า สินคาไปยังสหรัฐอเมริกา จะพัฒนาสนิ คา
แคนาดัา แลี่ะเม็กซิโก ท�าให้ผู้ประกอบการอุต่สาหกรรมของสหรัฐอเมริกายา้ ยฐานการผลี่ติ ่ไปยัง อยางไรเพ่ือไมใหไดรับผลกระทบจากการ
เม็กซิโกท�่ค่าแรงถูกกวี่า ส่งผลี่ให้เมืองดัิทรอยต่์อดั่ต่มหานครแห่งยานยนต่์กลี่ายเป็นเมืองร้าง ถูกมาตรการกดี กันทางการคา
รวีมทงั� ปญั หาอนื� ๆ เชน่ ปญั หาอาชญากรรม ดังั นนั� จงึ มก่ ารเจรจาขอ้ ต่กลี่งใหมแ่ ลี่ะเปลี่ย่� นชือ� เปน็ (แนวตอบ เชน พัฒนาสินคาใหมีคุณภาพ
“ข้อต่กลี่งการคา้ สหรัฐอเมรกิ า-เมก็ ซิโก-แคนาดัา” (USMCA) เพอื� แก้ไขข้อบกพรอ่ งของขอ้ ต่กลี่ง ตามมาตรฐานการสงออก ไมหวังพ่ึงพา
นาฟต่า แลี่ะสหรฐั อเมรกิ ามน่ โยบายกระต่นุ้ เศรษฐกจิ โดัยการลี่งทนุ กอ่ สรา้ งสาธารณูปู โภูคพนื� ฐาน เฉพาะสทิ ธพิ เิ ศษทางการคา เพยี งอยา งเดยี ว
แลี่ะลี่งทุนกบั เทคโนโ1ลี่ย่สมัยใหม่ เชน่ เทคโนโลี่ย่การสอ�ื สาร ยานยนต่์ไฟฟ้า พลี่งั งานสะอาดั แลี่ะ เพราะหากมีมาตรการกีดกันทางการคา
ปญั ญาประดัษิ ฐ์ (AI) เพอ�ื พฒั นาอตุ ่สาหกรรมแลี่ะกระตุ่้นให้เกดิ ัการจา้ งงานท่�ม่ค่าต่อบแทนสูง หากสนิ คา มคี ณุ ภาพจะไมไ ดร บั ผลกระทบ)
• สหรฐั อเมริกา แคนาดา และเม็กซโิ ก มขี อ
๒) ภมู ภิ าคอเมริกากลางและภมู ภิ าคแครบิ เบยี น เม็กซิโกม่ขนาดัเศรษฐกิจใหญ่ท�่สดุ ั ไดเปรียบในการผลิตสินคาเกษตรกรรม
อยา งไร จงึ ทาํ ใหม สี ว นแบง ในตลาดโลกสงู
ในภููมิภูาคอเมริกากลี่าง ม่ระบบเศรษฐกิจการค้าแบบเสร่ โดัยม่ควีามต่กลี่งดั้านสิทธิประโยชน์ (แนวตอบ เนอื่ งจากมกี ารผลติ เปน จาํ นวนมาก
ทางการคา้ มากกวี่า ๕๐ ประเทศทัว� ีโลี่ก ท�าใหต้ ่า่ งประเทศเขา้ มาลี่งทุนต่ัง� ฐานการผลี่ติ ่แลี่ะการค้า และใชเ ทคโนโลยกี ารผลติ สมยั ใหม สง ผล
ในเม็กซิโกเปน็ จา� นวีนมาก ส่งผลี่ใหเ้ ศรษฐกิจของเมก็ ซโิ กเจรญิ เต่ิบโต่อยา่ งต่่อเนือ� ง ใหม ีตน ทนุ ในการผลติ ต่ํา)
สว่ ีนประเทศอ�ืน ๆ มก่ ารปรับเปลี่่�ยนการปลี่กู พืชไมใ่ ห้ซ�าซอ้ นกัน เชน่ กลี่ว้ ีย อ้อย กาแฟ
สบั ปะรดั เพอ�ื ไมใ่ หผ้ ลี่ผลี่ติ ่ลี่น้ ต่ลี่าดัจนแขง่ ขนั กนั เอง แลี่ะเนน้ ปลี่กู พชื เศรษฐกจิ เพอ�ื สง่ ไปยงั ต่ลี่าดั
สหรฐั อเมรกิ าเปน็ หลี่กั รวีมทงั� ขยายการเพาะเลี่ย�่ งสตั ่วีน์ �าบรเิ วีณูชายฝง่ั เนอื� งจากมค่ วีามไดัเ้ ปรย่ บ
เร�ืองสภูาพแวีดัลี่้อมแลี่ะต่้นทุนการดั�าเนินงานต่�า นอกจากน �่ ยงั มก่ ารพฒั นาระบบสาธารณููปโภูค
พืน� ฐานในหลี่ายประเทศเพ�อื สง่ เสรมิ การลี่งทุนในภูาคอุต่สาหกรรมใหม้ ากข�ึน แลี่ะประเทศในแถบ
แครบิ เบย่ นมศ่ กั ยภูาพในการทอ่ งเทย่� วี เนอื� งจากมช่ ายหาดัแลี่ะธรรมชาต่ทิ ส�่ วียงาม ประเทศต่า่ ง ๆ
จึงมน่ โยบายสง่ เสรมิ การทอ่ งเทย�่ วี ท�าให้สถานการณูก์ ารท่องเทย�่ วีม่แนวีโน้มขยายต่วั ีเพม�ิ ข�นึ

Aectoivity
นกั เรย่ นแบ่งกลี่่มุ หาขา่ วีเกย�่ วีกับเศรษฐกจิ ของประเทศต่่าง ๆ ในทวีป่ อเมริกาเหนือ กลี่มุ่ ลี่ะ ๑ ข่าวี
นา� มาวีเิ คราะหค์ วีามสมั พนั ธท์ างกายภูาพทม่� ผ่ ลี่ต่อ่ กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ สงั คม แลี่ะวีฒั นธรรมของทวีป่
อเมรกิ าเหนอื
75

กจิ กรรม ทาทาย นักเรียนควรรู

นักเรียนรวมกันต้ังประเด็นคาํ ถามเกี่ยวกับนโยบายทาง 1 ปญญาประดิษฐ (AI) หรือ Artififificial Intelligence เปนสาขาหนึ่งของ
เศรษฐกิจของสหรัฐอเมริกาในปจ จบุ ัน เชน วิทยาการคอมพิวเตอร ซ่ึงเนนเร่ืองที่จะทําใหคอมพิวเตอรทาํ งานไดใกลเคียง
มนุษยมากข้ึน แบงยอยออกเปนสาขาตางๆ เชน การแปลภาษาดวยเคร่ือง
• นโยบายทีส่ าํ คญั มีอะไรบา ง ระบบผูเช่ียวชาญวิทยาการหุนยนต การรูจาํ แบบ และการรับรูเยี่ยงมนุษย
• นโยบายดงั กลาวมีสาระสาํ คัญอยา งไร (human perception) ฯลฯ
• นโยบายนม้ี คี วามเหมอื นหรอื ตา งจากนโยบายตา งประเทศ

ของรัฐบาลสหรัฐฯ ชุดกอ นอยางไร
• นโยบายน้สี ง ผลตอ สหรฐั อเมริกาและตางประเทศอยางไร
• ประเทศไทยไดร บั ผลกระทบจากนโยบายนข้ี องสหรฐั อเมรกิ า

หรือไม อยา งไร
จากน้ันสืบคนขอมูล แลวจัดการวิเคราะหเพื่อหาคําตอบ
สรุปขอ มูลเปน แผนผังความคิดสง ครผู ูสอน

T81

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สรปุ Geo Knowledge

ขน้ั ท่ี 4 ขยายความเขา ใจ ทา� เลทตี่ ง้ั ทางเศรษฐกจิ ของทวปี อเมรกิ าเหนอื
ทวีปอเมริกาเหนือตั้งอยู่ในซีกโลกเหนือท้ังหมด มีลักษณะภูมิประเทศและภูมิอากาศหลากหลาย
1. ครูและนักเรียนชวยกันยกตัวอยางเมืองใหญ มที รพั ยากรธรรมชาตอิ ดุ มสมบรู ณ์ โดยเฉพาะแรท่ ม่ี คี วามสา� คญั ทางเศรษฐกจิ เชน่ เหลก็ ถา่ นหนิ ประชากร
ท่ีเปนทําเลที่ต้ังทางเศรษฐกิจของประเทศ ตั้งถ่ินฐานบริเวณใกล้แม่น้�าและชายฝั่งทะเล ส่งผลให้หลายเมืองมีประชากรหนาแน่น เป็นศูนย์กลางทาง
ตา งๆ ในทวปี อเมรกิ าเหนอื (เชน ลอสแอนเจลสิ เศรษฐกจิ สงั คม วฒั นธรรม และการคมนาคมของประเทศและของทวปี
นิวยอรก โทรอนโต) โดยครูอาจใหนักเรียน
ดูคลปิ ประกอบ ครูถามคําถาม เชน เมอื งส�าคัญในทวีปอเมรกิ าเหนือ
• เมืองเหลานมี้ คี วามสาํ คญั อยางไร ท�าเลที่ตั้งท่ีได้เปรียบและมีศักยภาพด้านเศรษฐกิจ ได้กลายเป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจและสังคม
• ปจ จยั ใดบา งทาํ ใหเ มอื งเหลา นม้ี คี วามเจรญิ
ทางเศรษฐกิจและเปนศูนยกลางเศรษฐกิจ ของทวีป โดยเฉพาะบริเวณชายฝั่งตะวันออกและชายฝั่งตะวันตกของทวีป เมืองส�าคัญ เช่น นิวยอร์ก
ของโลก ลอสแอนเจลสิ โทรอนโต เมก็ ซโิ กซติ ี ฮาวานา

2. ครูตั้งประเด็นเพ่ือใหนักเรียนกลุมเดิมรวมกัน ๑ แแผผนนทที่เ่ีเมมอื อื งงสสำค�าัญคัญทาทงาเศงรเศษฐรกษจิฐขกอจิ งขทอวงปี ทอเวมีปรอิกเามเหรนกิ �อาเหนอื
ทํากิจกรรม GO TO NORTH AMERICA สรา ง
โมเดลจําลองการไปสรางท่ีอยูอาศัยในทวีป ลอสแอนเจลิส : สหรฐั อเมริกา 80 ํN 60 ํN 70 ํN
อเมริกาเหนือ เปนชิ้นงาน/ภาระงานรวบยอด 70 ํN
โดยแตละกลุมตองเลือกประเทศหรือพ้ืนท่ี พ้ืนท่ี : ๔,๓๒๐ ตร.กม. 60 ํN
ไมเ หมอื นกนั ครตู ง้ั ประเดน็ ในการทาํ กจิ กรรม ประชากร : ๔.๐ ลา้ นคน
ดงั น้ี 50 Nํ 50 Nํ
• หากนักเรียนตองยายครอบครัวไปอยูใน เมอื งใหญ่ท่สี ดุ ในรฐั แคลฟิ อร์เนยี 40 Nํ
ทวีปอเมริกาเหนือ จะเลือกไปอยูบริเวณใด ตงั้ อยทู่ างทศิ ตะวนั ตกเฉยี งใตข้ องรฐั แคนาดา 30 Nํ
ประกอบอาชพี อะไร เพราะเหตุใด มีประชากรมากเป็นอันดับ ๒ ของ
แตละกลุมสืบคนขอมูลประเทศหรือบริเวณ ประเทศ มที า่ เรอื ขนาดใหญแ่ ละเปน็ 40 Nํ รัฐออนแทรโี อ
ที่จะไปตั้งถิ่นฐาน ในประเด็น เชน ลักษณะ ศูนย์กลางอุตสาหกรรมส�าคัญ เช่น
ภูมิประเทศ ภูมิอากาศ ทรัพยากรธรรมชาติ อากาศยาน เคร่ืองจักร ผลิตภัณฑ์ โทรอนโต
สงั คมและวฒั นธรรม เศรษฐกจิ สรปุ สาระสาํ คญั ปิโตรเลียม อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ รฐั นิวยอรก
ในรูปแบบตางๆ เชน Mind Mapping การกลน่ั นา้� มนั รวมทง้ั เปน็ ทตี่ งั้ ของ 30 ํN รฐั แคลิฟอรเนีย ส ห รั ฐ อ เ ม ริ ก า
Infographic ฮอลลีวูดซึ่งเป็นศูนย์กลางการถ่าย นิวยอรก
ท�าภาพยนตร์และโทรทัศน์ของ
อเมริกัน และเป็นศูนย์กลางการ ลอสแอนเจลิส
ท่องเทย่ี วทีส่ า� คัญ
20 Nํ เ ม็ ก ซ ฮาวานา
๗๖
120 ํW เมก็ ซโิ กซิติ ี โ ก คิ ว บ า
คำอธิบายสัญลกั ษณ
เมืองหลวง 90 Wํ 80 ํW
เมอื งสำคญั
เขตประเทศ 10 ํN
แหลง นำ้ 110 Wํ 100 Wํ

เกร็ดแนะครู ขอสอบเนน การคดิ

ครูอาจใหนักเรียนวิเคราะหลักษณะทางกายภาพของเมืองสําคัญใน เพราะเหตุใดนครลอสแอนเจลิสจึงกลายเปนเมืองศูนยกลาง
ทวีปอเมริกาเหนือ และแนวโนมในอนาคตของเมืองสําคัญดังกลาววาจะมีการ ทางเศรษฐกิจที่สําคัญของทวีปอเมรกิ าเหนอื และเปน เมืองท่ผี คู น
เปลี่ยนแปลงไปอยางไร ท้ังในดานเศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม จากน้ัน ตอ งการเขามาอาศัยอยูเปน จํานวนมาก
ใหน กั เรยี นนาํ เสนอความคดิ ของตนเองดว ยกระบวนการแลกเปลย่ี นเรยี นรกู บั เพอื่ น
ในช้ันเรียนประกอบการแสดงเหตุผลเพม่ิ เตมิ (แนวตอบ ในอดีตมีการสํารวจคนพบทองคําในเขตเทือกเขา
เซียรราเนวาดาและพื้นท่ีโดยรอบ ตอมามีการสรางทางรถไฟ
T82 จากนิวยอรกไปลอสแอนเจลิส ซ่ึงชวยยนระยะเวลาในการขนสง
สินคาเปนอยางมาก สงผลใหมีผูคนจํานวนมากอพยพเขามาท่ี
ลอสแอนเจลสิ ทาํ ใหเ มอื งมกี ารขยายตวั เปน เมอื งใหญ แตส ง่ิ ทสี่ าํ คญั
ท่ีสุด คือ การเขามาของอตุ สาหกรรมภาพยนตรและแหลงบนั เทงิ
ที่มีชื่อเสียง ซ่ึงเปนที่รูจักกันในนามของฮอลลีวูด นอกจากนี้
ยังมีมหาวิทยาลัยท่ีมีชื่อเสียง ไดแก มหาวิทยาลัยแคลิฟอรเนีย
มหาวทิ ยาลยั ลอสแอนเจลสิ มหาวทิ ยาลยั เซาทเ ทริ น แคลฟิ อรเ นยี )

นาํ สอน สรุป ประเมนิ

๒๓ ขน้ั สรปุ

โทรอนโต : แคนาดา นวิ ยอร์ก : สหรัฐอเมรกิ า ข้ันที่ 4 ขยายความเขาใจ

พ้ืนที่ : ๑,๖๕๕ ตร.กม. พน้ื ท่ี : ๘,๖๘๓ ตร.กม. 3. ครเู ตรยี มแผนทโี่ ครงรา งของทวปี อเมรกิ าเหนอื
ประชากร : ๖.๑ ล้านคน ประชากร : ๘.๖ ลา้ นคน ขนาดใหญ 1 แผน เพ่ือใหแ ตละกลมุ ระบายสี
และปก หมดุ บรเิ วณท่กี ลุมตนเองจะไปอยู แลว
เมืองหลวงของรัฐออนแทรีโอ ตั้งอยู่ทางตะวันออก เมืองในรัฐนิวยอร์ก ตงั้ อยทู่ างตะวันออกเฉยี งใตข้ อง นาํ เสนอขอ มลู ทไี่ ดส บื คน ประกอบการใชแ ผนท่ี
เฉยี งเหนอื ของรฐั เปน็ เมอื งทมี่ ปี ระชากรมากทสี่ ดุ ของ รัฐบริเวณปากแม่น�้าฮัดสัน เป็นเมืองที่ใหญ่ที่สุดและมี
ประเทศ เปน็ ศนู ยก์ ลางทางดา้ นการคา้ และอตุ สาหกรรม จ�านวนประชากรมากท่ีสุดของสหรัฐอเมริกา เป็น 4. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูจากการทํา
ศูนย์กลางการขนส่ง เป็นเมอื งทา่ รมิ ทะเลสาบ จึงเปน็ เมืองท่าชายฝั่งที่ส�าคัญ จึงมีความส�าคัญด้านการ กจิ กรรม แลวใหนกั เรยี นทําใบงานท่ี 2.5 เร่อื ง
ศูนย์กลางการขนส่งธัญพืช เน้อื สตั ว์ และถ่านหิน คมนาคมขนสง่ การค้า การบนั เทิง การสื่อสาร แฟชน่ั ลักษณะเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือ เพ่ือ
เปนการขยายความเขา ใจเพ่มิ เตมิ
อตุ สาหกรรมสา� คญั เชน่ ผลติ ภณั ฑโ์ ลหะ ปโิ ตรเลยี ม อุตสาหกรรมส�าคัญ เช่น เส้ือผ้า ผลิตภัณฑ์โลหะ
เสือ้ ผา้ เครือ่ งจักร ยานยนต์ เคร่ืองหนงั การแปรรูปอาหาร การท่องเท่ียว และเป็น 5. ครูใหนักเรียนรวมกันทําแบบฝกสมรรถนะฯ
ท่ตี ั้งของส�านักงานใหญอ่ งค์การสหประชาชาติ และแบบวัดฯ ภูมิศาสตร ม.3 เก่ียวกับเร่ือง
ลักษณะเศรษฐกิจของทวปี อเมรกิ าเหนือ

๔๕

เม็กซิโกซิตี : เมก็ ซิโก ฮาวานา : คิวบา

พื้นท่ี : ๒,๐๗๒ ตร.กม. พน้ื ที่ : ๗๒๘ ตร.กม.
ประชากร : ๒๑.๗ ลา้ นคน ประชากร : ๒.๑ ล้านคน

เมอื งหลวงของเมก็ ซโิ ก ตง้ั อยตู่ อนกลางของประเทศ เมอื งหลวงของควิ บา ตง้ั อยบู่ นฝง่ั ตะวนั ตกเฉยี งเหนอื
เป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจและเป็นเมืองที่มีการวาง ของประเทศ เปน็ เมอื งใหญ่ทส่ี ุดในหมู่เกาะเวสตอ์ นิ ดสี
ผังเมืองอย่างเป็นระเบียบ โดยมีมหาวหิ าร พระราชวัง และมีจ�านวนประชากรมากท่ีสุดในภูมิภาคแคริบเบียน
เดิม และศาลาว่าการเมืองรอบจัตุรัสขนาดใหญ่ เปน็ มีอ่าวจอดเรือที่ดีแห่งหนึ่งในซีกโลกตะวันตก 1จึงเป็น
ศนู ยก์ ลางการเมอื ง การศกึ ษา และมคี วามส�าคัญทาง ศูนย์กลางทางเศรษฐกิจและทางรถไฟ
เศรษฐกจิ ของภมู ภิ าคอเมริกากลาง สนิ คา้ สง่ ออกสา� คญั เชน่ นา�้ ตาล ยาสบู ซกิ าร์ กาแฟ
รวมทง้ั มอี ตุ สาหกรรมทอผา้ และการทอ่ งเทย่ี วเปน็ แหลง่
อตุ สาหกรรมส�าคญั เชน่ เคมีภัณฑ์ การท่องเที่ยว รายไดท้ ีส่ า� คัญ
ซเี มนต์

หมายเหต ุ : ขอ้ มูลประชากร พ.ศ. ๒๕๖๑ จาก www.worldpopulationreview.com (2018)

๗๗

กจิ กรรม สรางเสรมิ นักเรียนควรรู

นักเรียนสืบคนขอมูลเพิ่มเติมเก่ียวกับเมืองที่เปนศูนยกลาง 1 ซิการ คิวบาไดรับการขนานนามวาเปนแหลงผลิตซิการท่ีดีที่สุดในโลก
กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ของทวปี อเมรกิ าเหนอื เพมิ่ เตมิ จากหนงั สอื เรยี น เพราะมีภูมิอากาศและภูมิประเทศที่เอื้ออํานวยในการปลูกใบยาสูบสําหรับ
ในประเดน็ ชื่อเมอื ง ประเทศ พ้ืนที่ จํานวนประชากร ทําเลทตี่ ั้ง ทําซิการ ท้ังดิน นํ้า อากาศที่อุดมสมบูรณ รวมถึงเทคนิคการเพาะปลูกของ
ความสําคัญทางเศรษฐกิจ จากนั้นนําขอมูลจัดทําเปนสมุดภาพ คนทองถิ่น โดยมีโรงงานผลิตและจําหนายซิการอยูหลายแหง ซิการมีอยู
ตกแตง ใหสวยงามสง ครผู สู อน หลายยี่หอ แตละย่ีหอก็มีรสชาติแตกตางกันไป เชน Cohiba, Partagas,
Montecristo, Romeo y Julieta, Bolivar

T83

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ ประเมนิ ๒สรปุ สาระสา� คญั

ขั้นที่ 5 ตรวจสอบผล หน่วยการเรยี นรทู้ ี่

1. ครูใหน กั เรียนทาํ แบบทดสอบหลงั เรียน ภมู ปิ ระเทศ
หนว ยการเรียนรูท่ี 2 เรื่อง ทวปี อเมรกิ าเหนอื
เพอ่ื วดั ความรคู วามเขาใจทเ่ี รียนมาและ ทวีปอเมริกาเหนือต้ังอยู่ในซีกโลกเหนือ มีกลุ่มเทือกเขาสูงสลับซับซ้อนด้านทิศตะวันตกเป็นแนวยาวตามชายฝั่ง
เปรียบเทยี บพัฒนาการระหวา งกอ นเรียน มหาสมุทรแปซิฟิกจากเหนือถึงใต้ มีบริเวณท่ีสูงและภูเขาด้านทิศตะวันออก ที่ราบต่�ารอบอ่าวฮัดสัน ท่ีราบ
กับหลังเรยี น เกรตเพลนส์ ทีร่ าบตา่� ตอนกลางและทรี่ าบชายฝัง่ ทะเล เกาะและกลมุ่ เกาะตา่ ง ๆ ในทะเลแคริบเบียน

2. ครูประเมินผลโดยสังเกตจากการตอบคําถาม ภมู ิอากาศ
การรวมกันทํางาน และการนําเสนอผลงาน
หนา ชัน้ เรยี น มีลักษณะภูมิอากาศหลากหลาย ทั้งเขตร้อน เขตแห้งแล้ง เขตอบอุ่น เขต
หนาว และเขตข้ัวโลก ซึ่งแต่ละเขตมีพืชพรรณธรรมชาติแตกต่างกัน
3. ครูตรวจสอบผลจากการทําใบงาน แบบฝกฯ เชน่ แถบเสน้ ศนู ยส์ ตู รมปี า่ ดบิ ชน้ื เขตทะเลทรายมตี น้ กระบองเพชร
และแบบวดั ฯ ภมู ิศาสตร ม.3 ไม้พุ่ม และหญา้

ทวปี ทรพั ยากรธรรมชาติ
อเมริกาเหนือ
มที รพั ยากรธรรมชาตอิ ดุ มสมบรู ณ์ ทง้ั ดนิ นา้� สตั วป์ า่ ปา่ ไม้
และแร่ตา่ ง ๆ ซึง่ ทรัพยากรแต่ละประเภทแตกตา่ งกนั ไป
ตามเขตภูมิประเทศและภูมิอากาศ เช่น ในเขตหนาว

มีป่าสนจา� พวกเฟอร์ สปรซู ในเขตอบอ่นุ มไี มผ้ ลดั ใบ
จ�าพวกโอก๊ เมเปลิ เรดวดู

ประชากร

บรเิ วณทมี่ ปี ระชากรหนาแนน่ ไดแ้ ก่ บรเิ วณชายฝง่ั ดา้ น
ตะวันออกและตะวันตกของทวีป และเมืองใหญ่ของ
ประเทศต่าง ๆ โครงสร้างประชากรมีอัตราเกิดและอัตรา
ตายลดตา�่ ลง ส่งผลให้มีจา� นวนประชากรลดลง

สงั คมและวฒั นธรรม

มกี ลมุ่ คนพนื้ เมอื งและเชอื้ ชาตติ า่ ง ๆ ทอี่ พยพเขา้ มาใหม่ สง่ ผลให้
ไดร้ บั อทิ ธพิ ลทางวฒั นธรรม โดยเฉพาะวฒั นธรรมองั กฤษ สเปน และ
โปรตุเกส ท�าให้มีความหลากหลายของประชากร สังคม และวัฒนธรรม
นอกจากนี้ มกี ารผสมผสานกนั ทางวฒั นธรรม และสงั คมมกี ารเปลย่ี นแปลงไปตาม
ยคุ สมยั

เศรษฐกจิ

สหรัฐอเมรกิ าและแคนาดามเี ศรษฐกจิ ทเ่ี จริญก้าวหน้ามาก การเพาะปลูกเป็นแบบไร่ขนาดใหญ่ ใชเ้ คร่อื งจกั รและ
เทคโนโลยีที่ทันสมยั มีอตุ สาหกรรมหลากหลายประเภท ส่วนประเทศอืน่ ๆ ในภมู ภิ าคอเมรกิ ากลางและภูมิภาค
แคริบเบียนมีรายไดส้ �าคญั มาจากสนิ คา้ เกษตรกรรมและการทอ่ งเท่ียว

๗8

แนวทางการวัดและประเมินผล กิจกรรม 21st Century Skills

ครูสามารถวัดและประเมินความเขาใจเน้ือหา เร่ือง ลักษณะเศรษฐกิจ นักเรียนศึกษาคนควาเกี่ยวกับภูมิภาคตางๆ ในทวีป
ไดจ ากการตอบคาํ ถาม การรว มกนั ทาํ งาน และการนาํ เสนอผลงานหนา ชนั้ เรยี น อเมริกาเหนือ และสรปุ สาระสาํ คัญในประเดน็ ดังน้ี
โดยศึกษาเกณฑการวัดและประเมินผลจากแบบประเมินการนําเสนอผลงาน
ทแ่ี นบมาทา ยแผนการจดั การเรียนรูหนวยที่ 2 เร่ือง ทวปี อเมรกิ าเหนือ • ลักษณะทางกายภาพที่สงผลตอการดําเนินชีวิตของ
ประชากร
แบบประเมนิ การนาเสนอผลงาน
• ลักษณะทางกายภาพทส่ี งผลตอ กิจกรรมทางเศรษฐกิจ
คาชี้แจง : ใหผ้ ู้สอนประเมนิ ผลการนาเสนอผลงานของนักเรยี นตามรายการ แลว้ ขดี ลงในช่องที่ • ความสัมพันธร ะหวา งส่ิงแวดลอ มทางกายภาพกบั มนษุ ย
ตรงกบั ระดับคะแนน จากนั้นนักเรียนนําเสนอขอมูลท่ีไดโดยใชแผนที่เฉพาะเร่ือง
หรอื เครอ่ื งมอื ทางภมู ศิ าสตรอ นื่ ๆ ประกอบการนาํ เสนอหนา ชนั้ เรยี น
ลาดบั ที่ รายการประเมิน ระดับคะแนน 1
32

1 ความถกู ต้องของเนอ้ื หา

2 การลาดบั ข้นั ตอนของเรื่อง

3 วธิ ีการนาเสนอผลงานอยา่ งสร้างสรรค์

4 การใช้เทคโนโลยใี นการนาเสนอ

5 การมีสว่ นรว่ มของสมาชิกในกลุม่

รวม

ลงชือ่ ...................................................ผู้ประเมิน
............/................./................

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ สมบูรณ์ชดั เจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินเป็นส่วนใหญ่

ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ บางสว่ น

เกณฑก์ ารตดั สนิ คณุ ภาพ

ชว่ งคะแนน ระดับคณุ ภาพ

12 - 15 ดี

T84 8 - 11 พอใช้

ต่ากวา่ 8 ปรับปรงุ

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ค�าถามเน้นการคดิ เฉลย คําถามเนนการคดิ

๑. ทวีปอเมริกาเหนอื มีลักษณะภูมิประเทศทีส่ �าคญั แตกตา่ งจากทวปี อน่ื อยา่ งไร 1. ลกั ษณะภมู ปิ ระเทศสว นใหญเ ปน แนวเทอื กเขาสงู
๒. ทรพั ยากรใดที่ส่งผลตอ่ การพฒั นาทวปี อเมรกิ าเหนอื มากทสี่ ุด เพราะเหตุใด และทร่ี าบลาดเขาทม่ี พี น้ื ทกี่ วา งใหญ เปน แหลง
๓. ลกั ษณะทางกายภาพมผี ลตอ่ การพฒั นาเศรษฐกิจในทวปี อเมริกาเหนอื อยา่ งไร เพาะปลกู สําคญั แตกตา งจากทวีปอเมริกาใต
๔. ลกั ษณะทางกายภาพมผี ลตอ่ การตง้ั ถนิ่ ฐานในแตล่ ะภมู ภิ าคของทวปี อเมรกิ าเหนอื อยา่ งไร ที่เปน ท่รี าบลุมตํ่า และมปี า ไมข นึ้ อยหู นาแนน
๕. ความหลากหลายของเชื้อชาติในทวีปอเมริกาเหนอื มีผลต่อการพฒั นาประเทศ เศรษฐกิจ ซงึ่ ในทวปี อเมรกิ าเหนอื มที ร่ี าบแบบนน้ี อ ยมาก
เนื่องจากพื้นท่ีสวนใหญตั้งอยูในเขตอบอุน
และสงั คมอย่างไร ไปจนถงึ เขตหนาว
๖. ผลจากการเปล่ียนแปลงโครงสร้างประชากรในทวีปอเมริกาเหนือ ในอนาคตจะมีการวางแผน
2. ทรพั ยากรปา ไมแ ละแรส าํ คญั ทางเศรษฐกจิ เชน
รองรับและจดั การต่อการเปลยี่ นแปลงอยา่ งไร ถา นหิน น้ํามนั ดิบ ปโตรเลียม ซง่ึ สรา งรายได
มหาศาลใหก ับประเทศตา งๆ
กจิ กรรมพัฒนาทักษะ
3. ในเขตท่ีราบมีดินและนํ้าอุดมสมบูรณ การ
๑. นกั เรยี นแบง่ กลมุ่ ศกึ ษาคน้ ควา้ เกยี่ วกบั ลกั ษณะทางกายภาพและสงั คมของทวปี อเมรกิ าเหนอื คมนาคมสะดวก จึงเกิดเปนเมืองขนาดใหญ
โดยใช้แผนท่ีชนิดต่าง ๆ และวิเคราะห์ประเด็นปัญหาจากปฏิสัมพันธ์ระหว่างลักษณะทาง ท่ีเปนศนู ยก ลางทางการคา การลงทุน มกี าร
กายภาพกบั มนษุ ยท์ เี่ กิดขน้ึ ในทวีปอเมริกาเหนอื เขา มาลงทนุ ในภาคอตุ สาหกรรมมาก สง ผลให
เศรษฐกจิ ขยายตัวสงู
๒. นกั เรยี นเลอื กประเทศในทวปี อเมรกิ าเหนือทีส่ นใจ ๑ ประเทศ ศึกษาข้อมลู และสถิติในด้าน
ตา่ ง ๆ เชน่ ลกั ษณะภมู ปิ ระเทศ ภมู อิ ากาศ ประชากร สงั คมและวฒั นธรรม เศรษฐกจิ สถานที่ 4. บริเวณที่มีการตั้งถ่ินฐานอาศัยอยูหนาแนน
ท่องเทยี่ วทนี่ า่ สนใจ จัดท�าเปน็ แผ่นพับนา� เสนอผลงานหนา้ ชั้นเรยี น เชน ชายฝงตะวันออกและตะวันตกของทวีป
เนอ่ื งจากสภาพพน้ื ทเี่ ปน ทรี่ าบ มดี นิ อดุ มสมบรู ณ
๓. นกั เรยี นหาขา่ วหรอื เหตกุ ารณท์ เี่ กดิ ขน้ึ ในทวปี อเมรกิ าเหนอื ซง่ึ เปน็ ผลมาจากการเปลย่ี นแปลง และต้ังอยูในเขตอบอุน บริเวณที่มีการตั้ง
ทางโครงสรา้ งทางประชากร เศรษฐกจิ สงั คมและวฒั นธรรม แลว้ รว่ มกนั อภปิ รายแสดงความ ถน่ิ ฐานอยเู บาบาง เชน เทอื กเขาสงู ทางตะวนั ตก
คดิ เห็นเกีย่ วกับสาเหตุและผลจากการเปลย่ี นแปลงดงั กล่าว ทะเลทรายทางตะวันตกเฉียงใต และหมเู กาะ
ทางตอนเหนอื ของทวปี
๗๙
5. เน่ืองจากความหลากหลายทางวัฒนธรรม
และเชื้อชาติของประชากรอาจนํามาซึ่งความ
ขัดแยงและการละเมิดสิทธิมนุษยชน ทําให
เกิดการเดินขบวนกันบอยครั้งเพื่อเรียกรอง
สทิ ธแิ ละความเปน ธรรม รวมถงึ การกอ การรา ย
ซ่ึงกอใหเกิดผลกระทบทางเศรษฐกิจและเปน
อปุ สรรคตอการพฒั นาประเทศ

6. ผลจากการเปลยี่ นแปลงโครงสรา งทางประชากร
ทําใหทวีปอเมริกาเหนือเขาสูสังคมผูสูงอายุ
หลายประเทศจึงไดมีการวางแผนเพ่ือรองรับ
และแกไ ขปญ หาการเปลย่ี นแปลงดงั กลา ว เชน
แคนาดามีนโยบายประกาศรับผูอพยพเขามา
ต้ังถิ่นฐานเพื่อเพิ่มจํานวนแรงงานและแกไข
ปญ หาสงั คมผูส ูงอายุ

เฉลย แนวทางประเมนิ กจิ กรรมพัฒนาทักษะ

ประเมนิ ความรอบรู
• ใชในการประเมินความรอบรูในหลักการพ้ืนฐาน กระบวนการความสัมพันธของข้ันตอนการปฏิบัติงาน รวมถึงทักษะการคิดในเรื่องตางๆ โดยท่ัวไป
งานหรอื ช้ินงานใชเ วลาไมน าน งานสําหรับประเมนิ รปู แบบนี้อาจเปน คําถามปลายเปด หรือผงั มโนทัศน นิยมสาํ หรบั ประเมนิ ผูเรยี นรายบุคคล

ประเมนิ ความสามารถ
• เชน ความคลอ งแคลว ในการใชเ ครอื่ งมอื ทางภมู ศิ าสตร การแปลความหมายขอ มลู ทกั ษะการตดั สนิ ใจ ทกั ษะการแกป ญ หา งานหรอื ชนิ้ งานจะสะทอ นถงึ
ทกั ษะและระดับความสามารถในการนําความรไู ปใช อาจเปนการประเมินการเขียน ประเมินกระบวนการทํางานทางภูมศิ าสตรต างๆ หรอื การวเิ คราะห
และการแกปญ หา

ประเมนิ ทกั ษะ
• มเี ปาหมายหลายประการ ผเู รียนไดแ สดงทกั ษะ ความสามารถทางภมู ศิ าสตรตา งๆ ท่ซี ับซอ นขึ้น งานหรอื ชิ้นงานมกั เปน โครงงานระยะยาว ซึ่งผูเรยี น
ตองมีการนําเสนอผลการปฏบิ ตั ิงานตอผเู กี่ยวขอ งหรอื ตอ สาธารณะ
สิ่งท่ีตองคํานึงถึงในการประเมิน คือ จํานวนงานหรือกิจกรรมท่ีผูเรียนปฏิบัติ ซึ่งผูประเมินควรกําหนดรายการประเมินและทักษะที่ตองการประเมินให

ชัดเจน

T85

Chapter Overview

แผนการจดั ส่อื ท่ีใช้ จุดประสงค์ วธิ ีสอน ประเมนิ ทักษะที่ได้ คณุ ลักษณะ
การเรยี นรู้ อนั พงึ ประสงค์

แผนฯ ท่ี 1 - หนังสือเรยี น 1. วเิ คราะหท์ ำ� เลทต่ี ง้ั ขนาด กระบวนการ - ตรวจแบบทดสอบกอ่ นเรยี น - การสงั เกต 1. ใฝเ่ รยี นรู้
ทำ� เลทต่ี ้งั ขนาด
อาณาเขต ภูมิศาสตร์ ม.3 อาณาเขต และลักษณะ ทางภมู ศิ าสตร์ - ตรวจการทำ� แบบฝกึ สมรรถนะ - ก ารแปลความ 2. มุ่งม่ันในการ
และลกั ษณะ
ภมู ิประเทศ - แบบฝึกสมรรถนะและ ภูมิประเทศของทวปี (Geographic และการคดิ ภมู ศิ าสตร์ ม.3 ขอ้ มูลทาง ท�ำงาน

3 การคดิ ภมู ศิ าสตร์ ม.3 อเมรกิ าใตไ้ ด้ (K) Inquiry - ตรวจใบงานที่ 3.1 ภมู ิศาสตร์

ชวั่ โมง - แ บบทดสอบกอ่ นเรียน 2. ใ ชเ้ ครื่องมอื ทาง Process) - ป ระเมินการน�ำเสนอผลงาน - การคดิ เชงิ พืน้ ที่

- PowerPoint ภูมิศาสตร์สืบค้นข้อมูล - ตรวจผลงาน/ชน้ิ งาน - การคดิ

- ใบงานท่ี 3.1 เกย่ี วกบั ทำ� เลทต่ี งั้ ขนาด - สงั เกตพฤติกรรมการท�ำงาน แบบองคร์ วม

อาณาเขต และลักษณะ รายบคุ คล - การใช้เทคโนโลยี

ภูมปิ ระเทศของทวปี - สังเกตพฤติกรรมการท�ำงาน

อเมริกาใตไ้ ด้ (P) กลุ่ม

3. เหน็ คณุ คา่ ของการศกึ ษา - ประเมินคณุ ลักษณะ

เกยี่ วกบั ทำ� เลทตี่ งั้ ขนาด อันพึงประสงค์

อาณาเขต และลักษณะ

ภมู ิประเทศของทวีป

อเมรกิ าใต้ (A)

แผนฯ ที่ 2 - ห นงั สือเรียน 1. ว เิ คราะหล์ กั ษณะ กระบวนการ - ตรวจการทำ� แบบฝกึ สมรรถนะ - การสงั เกต 1. ใฝ่เรียนรู้
ลกั ษณะ
ภมู อิ ากาศ ภูมศิ าสตร์ ม.3 ภมู อิ ากาศและพชื พรรณ ทางภมู ศิ าสตร์ และการคดิ ภมู ศิ าสตร์ ม.3 - การแปลความ 2. มุ่งม่ันในการ
และพชื พรรณ
ธรรมชาติ - แบบฝึกสมรรถนะและ ธรรมชาตขิ อง (Geographic - ตรวจใบงานท่ี 3.2 ขอ้ มลู ทาง ทำ� งาน

2 การคิด ภมู ิศาสตร์ ม.3 ทวีปอเมริกาใตไ้ ด้ (K) Inquiry - ประเมนิ การน�ำเสนอผลงาน ภมู ศิ าสตร์

ชว่ั โมง - PowerPoint 2. ใ ชเ้ ครอื่ งมอื ทาง Process) - ตรวจผลงาน/ชิ้นงาน - การคดิ เชงิ พ้ืนท่ี

- ใบงานท่ี 3.2 ภูมิศาสตร์สืบค้นขอ้ มลู - ส งั เกตพฤตกิ รรมการท�ำงาน - การคิด

เกย่ี วกับลักษณะ รายบคุ คล แบบองค์รวม

ภมู อิ ากาศและพชื พรรณ - สังเกตพฤติกรรมการท�ำงาน - การใชเ้ ทคโนโลยี

ธรรมชาติของ กลมุ่

ทวปี อเมริกาใต้ได้ (P) - ป ระเมินคุณลักษณะ

3. เ ห็นคณุ คา่ ของการ อนั พึงประสงค์

ศึกษาเกีย่ วกับลกั ษณะ

ภูมอิ ากาศและ

พืชพรรณธรรมชาติ

ของทวปี อเมรกิ าใต้ (A)

T86

แผนการจัด สื่อที่ใช้ จดุ ประสงค์ วิธสี อน ประเมนิ ทักษะที่ได้ คุณลกั ษณะ
การเรยี นรู้ อันพงึ ประสงค์

แผนฯ ที่ 3 - ห นังสอื เรียน 1. ว เิ คราะห์ลักษณะ กระบวนการ - ต รวจการทำ� แบบฝกึ สมรรถนะ - การสงั เกต 1. ใฝเ่ รียนรู้
ลกั ษณะ
ทรัพยากร ภูมิศาสตร์ ม.3 ทรัพยากรธรรมชาติ ทางภมู ศิ าสตร์ และการคดิ ภมู ิศาสตร์ ม.3 - การแปลความ 2. ม ุ่งม่นั ในการ
ธรรมชาติ
- แ บบฝึกสมรรถนะและ ของทวีปอเมริกาใตไ้ ด้ (Geographic - ตรวจใบงานที่ 3.3 ขอ้ มูลทาง ทำ� งาน
2
การคดิ ภมู ศิ าสตร์ ม.3 (K) Inquiry - ป ระเมนิ การนำ� เสนอผลงาน ภมู ิศาสตร์
ช่ัวโมง
- PowerPoint 2. ใช้เครื่องมือทาง Process) - ตรวจผลงาน/ชน้ิ งาน - การคดิ เชิงพนื้ ท่ี

- ใบงานที่ 3.3 ภูมศิ าสตร์สบื คน้ ขอ้ มูล - สงั เกตพฤตกิ รรมการท�ำงาน - ก ารคิด

เก่ียวกบั ลักษณะ รายบุคคล แบบองค์รวม

ทรัพยากรธรรมชาติ - สังเกตพฤติกรรมการท�ำงาน - การใช้เทคโนโลยี

ของทวปี อเมรกิ าใตไ้ ด้ กล่มุ

(P) - ป ระเมนิ คณุ ลกั ษณะ

3. เ หน็ คุณคา่ ของการ อันพงึ ประสงค์

ศึกษาเก่ยี วกบั ลกั ษณะ

ทรัพยากรธรรมชาติ

ของทวีปอเมริกาใต้

(A)

T87

แผนการจัด สอื่ ท่ีใช้ จุดประสงค์ วธิ ีสอน ประเมนิ ทักษะที่ได้ คุณลักษณะ
การเรียนรู้ อันพงึ ประสงค์

แผนฯ ท่ี 4 - ห นงั สอื เรียน 1. อ ธิบายการต้ังถ่ินฐาน กระบวนการ - ตรวจการทำ� แบบฝกึ สมรรถนะ - การสงั เกต 1. ใฝ่เรยี นรู้
ลักษณะ
ประชากร สังคม ภูมิศาสตร์ ม.3 การกระจายและการ ทางภมู ศิ าสตร์ และการคดิ ภูมศิ าสตร์ ม.3 - การแปลความ 2. ม งุ่ มนั่ ในการ
และวัฒนธรรม
- แบบฝึกสมรรถนะและ เปล่ยี นแปลงประชากร (Geographic - ตรวจใบงานท่ี 3.4 ข้อมูลทาง ท�ำงาน
3
การคิด ภูมศิ าสตร์ ม.3 ในทวปี อเมรกิ าใต้ได้ Inquiry - ป ระเมนิ การน�ำเสนอผลงาน ภูมศิ าสตร์
ช่ัวโมง
- PowerPoint (K) Process) - ตรวจผลงาน/ชนิ้ งาน - การคดิ เชิงพื้นที่

- ใบงานท่ี 3.4 2. อธิบายลักษณะทาง - ส ังเกตพฤตกิ รรมการท�ำงาน - การคิด

สังคมและวัฒนธรรม รายบุคคล แบบองคร์ วม

ของประชากรในทวปี - สังเกตพฤติกรรมการท�ำงาน - การใชเ้ ทคโนโลยี

อเมริกาใต้ได้ (K) กลมุ่

3. ส�ำรวจและระบุท�ำเล - ป ระเมินคุณลักษณะ

ทีต่ ้ังของกิจกรรม อนั พงึ ประสงค์

ทางสงั คมในทวปี

อเมรกิ าใต้ได้ (K)

4. วเิ คราะหป์ ัจจยั ทาง

กายภาพและปัจจยั ทาง

สงั คมทีส่ ่งผลตอ่ ทำ� เล

ทต่ี ้งั ของกิจกรรมทาง

สงั คมในทวปี อเมรกิ าใต้

ได้ (K)

5. ใช้เคร่อื งมือทาง

ภมู ศิ าสตรส์ บื คน้ เกย่ี วกบั

ลกั ษณะประชากร สงั คม

และวัฒนธรรมของ

ทวปี อเมริกาใต้ได้ (P)

6. เหน็ คณุ ค่าของการ

ศกึ ษาลกั ษณะประชากร

สังคมและวัฒนธรรม

ของทวปี อเมรกิ าใต้ (A)

T88

แผนการจดั ส่ือที่ใช้ จุดประสงค์ วิธีสอน ประเมนิ ทกั ษะท่ีได้ คุณลกั ษณะ
การเรยี นรู้ อันพึงประสงค์

แผนฯ ที่ 5 - หนงั สือเรยี น 1. อ ธบิ ายลักษณะทั่วไป สบื เสาะ - ต รวจการท�ำแบบฝกึ - การสังเกต 1. ใฝเ่ รยี นรู้
ลกั ษณะ
เศรษฐกจิ ภูมิศาสตร์ ม.3 ทางเศรษฐกจิ ของทวปี หาความรู้ สมรรถนะและการคิด - ก ารแปลความ 2. มุ่งมั่นในการ

4 - แ บบฝึกสมรรถนะและ อเมริกาใตไ้ ด้ (K) (5Es ภมู ศิ าสตร์ ม.3 ข้อมูลทาง ท�ำงาน

ช่ัวโมง การคดิ ภมู ิศาสตร์ ม.3 2. ส �ำรวจและระบุท�ำเล Instructional - ตรวจการท�ำแบบวัดและ ภมู ิศาสตร์

- แบบวดั และบนั ทกึ ผล ทต่ี ัง้ ของกิจกรรมทาง Model) บนั ทกึ ผลการเรยี นรู้ - การคดิ เชิงพื้นที่

การเรียนรู้ ภมู ิศาสตร์ เศรษฐกจิ ของ ภูมิศาสตร์ ม.3 - การคิด

ม.3 ทวปี อเมรกิ าใต้ได้ (K) - ตรวจใบงานท่ี 3.5 แบบองค์รวม

- แบบทดสอบหลงั เรยี น 3. วิเคราะห์ปัจจัยทาง - ป ระเมินการน�ำเสนอผลงาน - การใช้เทคโนโลยี

- PowerPoint กายภาพและปัจจยั ทาง - ตรวจผลงาน/ชน้ิ งาน

- ใบงานที่ 3.5 สังคมท่ีส่งผลต่อท�ำเล - ส ังเกตพฤตกิ รรมการท�ำงาน

ทต่ี งั้ ของกจิ กรรมทาง รายบคุ คล

เศรษฐกิจในทวีป - ส ังเกตพฤติกรรมการท�ำงาน

อเมริกาใตไ้ ด้ (K) กลุ่ม

4. ใชเ้ ครื่องมือทาง - ประเมินคณุ ลกั ษณะ

ภมู ศิ าสตรส์ บื คน้ เกย่ี วกบั อนั พงึ ประสงค์

ลักษณะเศรษฐกิจของ - ตรวจแบบทดสอบหลังเรยี น

ทวปี อเมริกาใต้ได้ (P)

5. เห็นคุณค่าของ

การศกึ ษาลกั ษณะ

เศรษฐกิจของ

ทวีปอเมริกาใต้ (A)

T89

นาํ นํา สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั นาํ (Geographic Inquiry Process) ๓ ทวปี อเมริกาใต้หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี Å¡Ñ É³Ð
·Ò§¡ÒÂÀÒ¾
1. ครูแจงใหนักเรียนทราบถึงวิธีสอนโดยใช
กระบวนการทางภมู ศิ าสตร ชอ่ื เรอื่ งทจี่ ะเรยี นรู ของทวปี อเมรกิ าใต้
จดุ ประสงคการเรยี นรู สง่ ผลตอ่ การพฒั นา
ประเทศตา่ ง ๆ ในทวปี
2. ครูใหนักเรียนทําแบบทดสอบกอนเรียนหนวย
การเรยี นรูท่ี 3 เร่อื ง ทวปี อเมริกาใต อยา่ งไร

3. ครูใหนักเรียนวิเคราะหภาพและคําถาม (Big
Question) หนาหนวยการเรียนรูท่ี 3 จาก
หนงั สอื เรยี น ภมู ศิ าสตรม.3แลว รว มกนั อภปิ ราย
เชอ่ื มโยงเกย่ี วกบั ความสมั พนั ธข องภาพ คาํ ถาม
หรืออาจใหน กั เรียนดู PPT ที่เกี่ยวของกบั ทําเล
ทตี่ งั้ ขนาด อาณาเขต และลกั ษณะภมู ปิ ระเทศ
ของทวีปอเมริกาใตเพ่มิ เติม

ทวปี อเมรกิ าใตอ้ ย่ใู นซกี โลกใตเ้ กอื บทง้ั หมด มเี สน้ ศนู ยส์ ตู ร ตัวช้ีวัด ส ๕.๑ ม.๓/๑
พาดผ่านทางเหนือของทวีป มีเทือกเขาแอนดีสทอดตัวเป็น ส ๕.๒ ม.๓/๑-๒
แนวยาวทางด้านตะวันตกของทวีป ตั้งแต่ทิศเหนือจดทิศใต้
มลี มุ่ นา้� แอมะซอนทกี่ วา้ งใหญท่ ส่ี ดุ ในโลกและเปน็ ปา่ ฝนเขตรอ้ น สาระการเรยี นร้แู กนกลาง
พนื้ ทข่ี นาดใหญ ่ เปน็ แหลง่ ออกซเิ จนทส่ี า� คญั ของโลก นอกจากน้ี • ท ีต่ ั้ง ขนาด และอาณาเขตของทวปี
ยงั มภี มู อิ ากาศทแี่ ตกตา่ งกนั มาก ทง้ั แบบรอ้ นชน้ื แถบศนู ยส์ ตู ร อเมรกิ าใต้
และแห้งแล้งแบบทะเลทราย รวมท้ังมีผู้คนจากหลายเช้อื ชาติ • ก ารเลือกใช้แผนที่เฉพาะเรื่องและ
มาอาศัยอยู่ร่วมกนั ทั้งชนพนื้ เมอื งและผู้คนเชือ้ ชาตติ ่าง ๆ จึง เครอื่ งมอื ทางภมู ศิ าสตรส์ บื คน้ ขอ้ มลู
มีลกั ษณะทางสังคมและวัฒนธรรมทหี่ ลากหลาย ลั ก ษ ณ ะ ท า ง ก า ย ภ า พ ข อ ง ท วี ป
๘0 อเมริกาใต้
• ทา� เลทตี่ ง้ั ของกจิ กรรมทางเศรษฐกจิ
และสงั คม เช่น พ้นื ทีเ่ พาะปลกู และ
เลยี้ งสตั ว์ แหล่งประมง การกระจาย
ของภาษาและศาสนาในทวปี อเมรกิ าใต้
• ปจั จยั ทางกายภาพและปจั จยั ทางสงั คม
ทส่ี ง่ ผลตอ่ การเปลย่ี นแปลงโครงสรา้ ง
ทางประชากร สงิ่ แวดลอ้ ม เศรษฐกจิ
สงั คมและวฒั นธรรมในทวปี อเมรกิ าใต้

เกร็ดแนะครู

ครูควรจัดการเรียนรูโดยเนนทักษะกระบวนการทางภูมิศาสตร เพื่อใหนักเรียนเลือกใชเครื่องมือทางภูมิศาสตรในการรวบรวม วิเคราะห และนําเสนอ
ขอมูลของทวีปอเมริกาใตไดอยางถูกตอง สามารถวิเคราะหปจจัยทางกายภาพและปจจัยทางสังคมที่มีผลตอทําเลท่ีต้ังของกิจกรรมทางเศรษฐกิจและสังคม
โดยจัดกจิ กรรมตา งๆ ดงั น้ี

• ใชเคร่ืองมือทางภูมิศาสตร เชน แผนที่ ในการศึกษาและนําเสนอขอมูลทางภูมิศาสตรเก่ียวกับลักษณะทางกายภาพ เศรษฐกิจ ประชากร สังคม
และวัฒนธรรมของประเทศในทวปี อเมรกิ าใต

• จดั ทําปา ยโปสเตอร เรื่อง เขตภมู ปิ ระเทศของทวปี อเมรกิ าใต
• จัดทําแผนพบั เร่อื ง ลกั ษณะภมู ิอากาศและพชื พรรณธรรมชาตขิ องทวปี อเมรกิ าใต
• จดั ทํารายงานเกี่ยวกับความสมั พันธร ะหวางลักษณะทางกายภาพทมี่ ผี ลตอกิจกรรมทางเศรษฐกจิ ของมนุษย
• จดั ทําแผนผงั ความคดิ เกยี่ วกับปจ จยั ทางกายภาพและปจ จัยทางสังคมทีม่ ีผลตอการเปลย่ี นแปลงประชากร เศรษฐกิจ สงั คมและวฒั นธรรม

T90

นาํ นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๑ ทต่ี ้ัง ขนาด และอาณาเขต ขน้ั นาํ

โ ดยนับทจาวกปี แอนเมวรเสกิ ้นาใศตนู ม้ ยพี ส์ นื้ ตู ทร1บี่ลางงไปสว่ นตงั้ อยดู่ า้ นซกี โลกเหนอื และพนื้ ทสี่ ว่ นใหญต่ งั้ อยดู่ า้ นซกี โลกใต ้ 4. ครูจัดกิจกรรม “นึกได นึกดี” เพื่อกระตุน
ความสนใจ/กระตนุ ความคดิ เกยี่ วกบั ทาํ เลทตี่ งั้
๑.๑ ที่ต้งั ขนาด อาณาเขต และลักษณะภมู ปิ ระเทศของ
ทวปี อเมริกาใต้มพี ิกัดทางภูมิศาสตรร์ ะหวา่ งละติจูด ๑๒ � ๒๕’ เหนอื ถึงละติจูด ๕๖ � ๐๐’ ใต้ ทวปี อเมริกาใต เพอื่ นาํ เขาสูก ารเรยี น โดยครู
และระหว่างลองจิจดู ๒๘ � ๕๑’ ตะวนั ตก ถึงลองจิจูด ๙๒ � ๐๐’ ตะวนั ตก มตี า� แหนง่ ทางภมู ศิ าสตร ์ ถามวา “หากกลาวถึงทวีปอเมรกิ าใต นักเรยี น
ดังนี้ จะนึกถึงลักษณะภูมิประเทศแบบใด” โดยให
จจุดดุ ใเหตนส้ อุดื สคุดือ ค แือห แลหมลฮมอกร์นา3ย ปีนรัส2ะ เปทรศะชเทิลศี โคลอมเบีย นักเรียนเขียนสิ่งท่ีนึกถึงลงในกระดาษภายใน
จุดตะวนั ออกสดุ คือ หมูเ่ กาะมาร์ตินวาซ ประเทศบราซิล ระยะเวลา 2 นาที
(แนวตอบ เชน มีภูเขาสูงๆ อยูร อบทวปี
จุดตะวันตกสดุ คอื หมู่เกาะกาลาปาโกส ประเทศเอกวาดอร์ มแี มน า้ํ สายยาวและมขี นาดใหญ มที รี่ าบลมุ นา้ํ
มที รี่ าบสูง ฯลฯ)
๑.๒ ขนาด
5. ครูจัดกลุมนักเรียนตามประเด็นท่ีนึกถึงท่ี
ทวีปอเมริกาใต้เป็นทวีปที่มีขนาดใหญ่เป็นอันดับ ๔ ของโลก รองจากทวีปเอเชีย ทวีป เกย่ี วขอ งหรอื ใกลเ คยี งกนั ใหไ ดจ าํ นวน 4 กลมุ
แอฟริกา และทวีปอเมรกิ าเหนอื มเี นือ้ ท ่ี ๑๗,๗๒๒,๑๔๕ ตารางกิโลเมตร ตอนกลางมีความกว้าง ตามลกั ษณะภมู ปิ ระเทศ โดยมจี าํ นวนนกั เรยี น
มากถึง ๕,๑๕๐ กิโลเมตร นับจากเปรูถึงบราซิล จากนั้นแผ่นดินแคบเป็นปลายแหลม โดยมี กลุมละเทาๆ กนั
มหาสมุทรแอตแลนติกขนาบแผ่นดินใหญ่อยู่ด้านทิศตะวันออกและมีมหาสมุทรแปซิฟิกด้าน
ทิศตะวนั ตก

 เทือกเขาแอนดีส เป็นเทือกเขาท่ีสลับซับซ้อนยาวตลอดชายฝั่งตะวันตกของทวีปอเมริกาใต้ ต้ังแต่เวเนซุเอลา ๘๑
ลงไปถงึ กลมุ่ เกาะเตียรร์ าเดลฟวยโก ยาวประมาณ ๗,๒๐๐ กิโลเมตร นับเป็นเทือกเขาทีย่ าวท่สี ุดในโลก

ขอ สอบเนน การคิด นักเรียนควรรู

ขอใดกลาวถูกตองเกี่ยวกับท่ีต้ัง ขนาด และอาณาเขตของ 1 เสนศูนยสูตร เสนวงใหญท่ีแบงโลกออกเปน 2 ซีก คือ ซีกโลกเหนือกับ
ทวปี อเมรกิ าใต ซกี โลกใต จดุ ทกุ จดุ บนเสน ศนู ยส ตู รอยหู า งจากขวั้ โลกทงั้ สองเทา กนั และระนาบ
ของเสนศูนยสูตรต้ังฉากกับแกนของโลก ความยาวของเสนศูนยสูตรประมาณ
1. มเี สน ศูนยส ูตรผานกง่ึ กลางทวปี 40,075 กิโลเมตร
2. มพี น้ื ท่สี วนใหญตงั้ อยูดา นซกี โลกใต
3. ไมมพี ืน้ ทสี่ วนใดต้งั อยูดานซีกโลกเหนอื อ2ยบู นแคหาลบมสมกทุายรลีนาัสกวแาฮหรี ลามเปในน จปดุรเะหเนทอืศสโดุคขลอองมทเวบปี ียอเมทรากิ งาตใตอนละเหตนจิ ดือู ข1อ2งํ 2ป5ร,ะเหเทนศอื
4. เปนทวีปทมี่ ขี นาดใหญเปนอนั ดบั 2 ของโลก แ1ห6,ลมตฮะอวรันนตอกยทู บานงเใกตาสะดุ ฮขออรงนทวซีป่ึงอเเปมนรสิกวาในตห ลนะึ่งตขจิอดูงห5ม6ูเํก0า0ะ, วใตอลลแอลงสจติจันูด
3 ํ
(วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 2. ทวีปอเมริกาใตมีพ้ืนท่ีสวนใหญ 67
ตงั้ อยดู า นซกี โลกใต โดยนบั จากแนวเสน ศนู ยส ตู รลงไป สว นขอ อนื่ ทางใตของกลุมเกาะเตียรราเดลฟวยโก โดยต้ังช่ือตามช่ือเมืองในประเทศ
กลาวไมถ ูกตอง)

เนเธอรแ ลนด ซ่ึงเปนสถานท่ีเกดิ ของวลิ เลยี ม ซ.ี ชเู ตน นกั เดนิ เรือชาวฮอลันดา
ท่ีเดนิ ทางออ มแหลมนใี้ น ค.ศ. 1616

T91