นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
ขน้ั สอน ๑.๓ อาณาเขต
ขน้ั ที่ 1 การต้งั คําถามเชิงภูมิศาสตร ทวีปอเมริกาใต้มีแผ่นดินติดต่อกับทวีปอเมริกาเหนือด้านทิศตะวันตกเฉียงเหนือ บริเวณ
ชายแดนโคลอมเบยี กบั ปานามา อาณาเขตตดิ ตอ่ มดี งั น้ี
1. ครใู หน กั เรยี นดแู ผนทแี่ สดงทต่ี ง้ั และอาณาเขต ทิศเหนอื ติดต่อกับทวีปอเมริกาเหนือทางตอนใต้ของปานามา จดทะเลแคริบเบียนและ
ติดตอของทวีปอเมริกาใต ใหนักเรียนชวยกัน มหาสมทุ รแอตแลนติก
บอกทําเลท่ีต้ังและอาณาเขตติดตอ โดยสุม ทิศตะวันออก จดมหาส1มทุ รแอตแลนติก
ตวั แทนออกมาชตี้ าํ แหนง ในแผนท่ี แลว กระตนุ ทศิ ใต ้ จดช่องแคบเดรก
ใหน กั เรยี นเชอื่ มโยงความสาํ คญั ของการศกึ ษา
ทําเลที่ต้ัง ขนาด อาณาเขต และลักษณะ ทศิ ตะวนั ตก จดอ่าวปานามา มหาสมทุ รแปซิฟิก
ภูมิประเทศของทวีปอเมริกาใต จากกิจกรรม
“นกึ ได นกึ ด”ี จากขนั้ นาํ ทผ่ี า นมา แลว ตงั้ ประเดน็ แแผผนนทท่ทีี่ทต่ีี่ตั้งั้งแแลละะออาาณณาาเเขขตตขตอดิ งตท่อวขีปอองเทมวรปี กิ อาเใมตร ิกาใต้
คาํ ถามตอ ยอดเพมิ่ เตมิ เพอื่ กระตนุ และเชอื่ มโยง
ใหนักเรียนต้ังประเด็นคําถามทางภูมิศาสตร ทวีปอเมริกาเหนอื ท ะ เ ล แ ค ริ บ เ บี ย น เหนอ� สุด แ ม ห า ส มุ ท ร
เกี่ยวกับทําเลที่ตั้ง ขนาด อาณาเขต และ แหลมกายนี สั อ ต แ ล น ติ ก
ลกั ษณะภูมปิ ระเทศของทวปี อเมรกิ าใต เชน 10 ํN อาวปานามา โคลอมเบยี
• เทือกเขาร็อกกีและเทือกเขาแอนดีสเปน 12 ํ 25' N
เทอื กเขาเดยี วกันหรอื ไม
10 Nํ
0ํ ตะวันตกสุด ท วี ป อ เ ม ริ ก า ใ ต เสน ศนู ยสูตร 0 ํ
หมูเ กาะกาลาปาโกส
เอกวาดอร ตะวนั ออกสดุ ของแผน ดิน
แหลมโกเกยรสู บราซิล
92 ํ 00' W 34 ํ 47' W
10 ํS ตะวนั ตกสดุ ของแผน ดนิ ตะวนั ออกสุด 10 ํS
แหลมปารีญสั เปรู หมูเกาะมารตนิ วาซ 20 ํS
81 ํ 20' W บราซลิ 30 ํS
20 ํS เสน ทรอปก ออฟแคปมรคิ อหรน า ส มุ ท ร ม ห า ส 28 ํ 51' W
แ ป ซิ ฟ ก อ ต แ ล
แ มุ ทร
น ติ ก
30 Sํ
40 Sํ แใหตลส มุดขโฟอรงเแวผิรนด2ดชินิลี 3หมูเกาะฟอลกแลนด ใตส ุด คำอธบิ ายสัญลกั ษณ 40 ํS
เกาะเตยี รร าเดลฟวยโก แหลมฮอรน เขตประเทศ
53 ํ 54' S ชลิ ี ทางน้ำ
ชอ งแคบเดรก แหลงน้ำ
500 มาต0ราสว5น001 :17,00,000001,,050000 กม. N 70 ํW 60 Wํ 50 ํW 40 56 ํ 00' S Akso1rn0CํWharoenTa0t Aํ CT. Co.,Ltd 50 ํS
50 ํS Projection12:0LaWํ mbert1C10onํWform1a0l0CWํ onic 90 Wํ 80 ํW
Wํ 3C0OํWPYRIG2H0TWํ ©
๘๒
นักเรียนควรรู ขอ สอบเนน การคดิ
1 ชองแคบเดรก เปนชองแคบท่ีเชื่อมมหาสมุทรแอตแลนติกตอนใตที่ทะเล ทวปี อเมรกิ าใตมีอาณาเขตตดิ ตอ กับพน้ื ท่ใี ดบา ง
สโกเชียกับมหาสมุทรแปซิฟกตอนใต อยูระหวางแหลมฮอรนทางตอนเหนือ
กับหมูเ กาะเซาทเ ชตแลนด (แนวตอบ ทวปี อเมรกิ าใตมแี ผนดินติดตอกับทวีปอเมริกาเหนือ
2 แหลมโฟรเวิรด แหลมในประเทศชิลี อยูทางตอนใตสุดของคาบสมุทร ดานทิศตะวันตกเฉียงเหนือ บริเวณชายแดนประเทศโคลอมเบีย
ทบรวนัีปสอวเมกิ รบกิ นาฝใตง ด ลา นะตเหิจนดู อื ข5อ3งํ ช5อ4,งแใคตบ ลมอางเจจลจิ ลูดนั 7เ1ปํน 1จ8ดุ , ใตตะส วดุ นั ขตอกงผนื แผน ดนิ ใหญ และปานามา โดยมีอาณาเขตติดตอ ไดแก ทิศเหนือ ติดตอกับ
ล3ะตจิ เกดู า5ะ4เตํ 0ีย0ร,รใาตเด ลลอฟงวจยิจโูดก 6เ9ปํน0เ0ก,าตะะสวําันคตัญกขมอเีงนก้อื ลทุมี่ เ4ก7า,9ะ9เต3ียตรารราาเงดกลิโฟลเวมยตโกร ทวีปอเมริกาเหนือทางตอนใตของประเทศปานามา จดทะเล
ซีกตะวันตกของเกาะเปนของประเทศชิลี สวนซีกตะวันออกเปนของประเทศ แครบิ เบยี นและมหาสมทุ รแอตแลนตกิ ทศิ ตะวนั ออก จดมหาสมทุ ร
อารเจนตนิ า เรยี กชื่อเต็มวา อิสลากรนั เดเตียรร าเดลฟวยโก (Isla Grande de แอตแลนติก ทิศใต จดชองแคบเดรก และทิศตะวันตก จดอาว
Tierra del Fuego) ปานามา มหาสมุทรแปซิฟก)
T92
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
แผนททเ่ี ่ีเขขตตกกาารรปปกกครคอรงอขงอขงอทงวทีปอวเีปมอรเกิ มารใตกิ ้าใต 50 Wํ 40 Wํ ขน้ั สอน
80 ํW 70 ํW 60 Wํ
ท ะ เ ล แ ค ริ บ เ บี ย น N 500 มาต0ราสวน 1 : 40,000,0001,000 กม. ขัน้ ท่ี 1 การตง้ั คาํ ถามเชงิ ภูมศิ าสตร
พอรตออฟสเปน
ตรินโติแเดบดโกและ 2. ครูใหนักเรียนรวมกันตั้งประเด็นคําถามทาง
การากสั ภมู ศิ าสตรเ กยี่ วกบั ทาํ เลทตี่ งั้ ขนาด อาณาเขต
แลวใหนักเรียนชวยกันบอกวาทวีปอเมริกาใต
10 Nํ เ ว เ น ซุ เ อ ล า 1จอรจทาวน 10 ํN มปี ระเทศอะไรบา งโดยบอกชอ่ื ประเทศเมอื งหลวง
และชตี้ าํ แหนง ในแผนที่ แลว สนทนาถงึ ลกั ษณะ
ปารามารโิ บ เฟรนชเ กยี นา ภูมิประเทศ เพื่อคนหาคําตอบตามลักษณะ
กายอานา ซูรนิ าม กาแยน (ฝรั่งเศส) ภมู ปิ ระเทศของทวปี อเมริกาใต ไดแก
โบโกตา • เขตเทือกเขาสงู ตามแนวชายฝง ทะเล
โ ค ล อ ม เ บี ย โรไรมา ดา นทศิ ตะวันตก
อามาปา • เขตหนิ ฐานทวปี
• เขตท่รี าบ
0ํ กีโต เสน ศนู ยสตู ร 0 ํ • เขตเกาะและหมูเกาะ
จากนน้ั ครแู นะนาํ เพมิ่ เตมิ เพอ่ื ใหไ ดป ระเดน็
เอกวาดอร อามาโซนัส คําถามทางภมู ิศาสตร เชน
• ทวปี อเมรกิ าใตม ลี กั ษณะภมู ปิ ระเทศอยา งไร
บ ปารา มารันเยา เซอารา • ทาํ เลทตี่ ง้ั ของทวปี อเมรกิ าใตม คี วามสมั พนั ธ
รอี ูกรันดีดูนอรช กบั ส่งิ ใดบา ง อยา งไร
เ ป รู อากรี รอนโดเนยี รา ซิ ล ปเ อาอี เปรนัมบปกู าู ราอีบา • ปจ จัยใดที่ทาํ ใหลักษณะท่วั ไปของทวีป
อเมรกิ าใตแตล ะพ้นื ทแ่ี ตกตา งกัน
10 Sํ ลิมา มาตูโกรสซู โตกนั ชีนส อาลาโกอสั • ทวปี อเมรกิ าใตม ลี กั ษณะภมู ปิ ระเทศที่โดดเดน
แตกตางจากทวปี อ่นื อยา งไร
บาเอยี เซรช ปี 10 ํS • ทวปี อเมรกิ าใตมีลักษณะภูมิประเทศ
ท่คี ลา ยคลงึ กับประเทศไทยบา งหรอื ไม
ลาปาซ โกยาส บราซิเลยี อยา งไร
โ บ ลิ เ วี ย 3. ครูอาจใหนักเรียนดู PPT ที่เก่ียวของกับทําเล
มาตูโกรสซดู ซู ลู ทต่ี งั้ ขนาด อาณาเขต และลกั ษณะภมู ปิ ระเทศ
ํS ก0.เํฟอรนนักด.อินซี าาเบมลาก(ก.เ.กซอก.ากซานวาตนาลเิกดตอ.าาโอซกการปรน) ซุ การโสิ โกตบสลั มนี สั เชไรส เอสปร ีตูซานตู ํS ของทวีปอเมริกาใตประกอบการต้ังประเด็น
Sํ มหาสมทุ รแปซิฟก90 Wํ 01 : 20,0002,00ก00ม0. ซันติอาโกซเามนนลฮาโวรดโีนอซฮลฮาตาฮูซาูกกปยุัลเมูอมตซดรันปาาลโนเาดอเบบตสบาวัยีเวัฟตโโชปโอนโกนารรสาโโเสมอกไรไรซอกนิโออาเอาอเเรตสรเะรกสตสอซรเ รสอวนุ รุยี าซยันวกุมรอิรอีโอีอวอนนูกเยัดเรตลันวซาดปเิาปดลดีนาโาซูตอรตลูาาานกเซาาตาเาปรานี ลาู รอี ูดจี าเนรู เสนทรอปก ออฟแคปริคอรน 20 ํS คาํ ถามทางภูมิศาสตรเพมิ่ เติม
30
20 กาตามารก า ซานตาเฟ
มี ีซโอเนส
มหาสมทุ รแปซฟิ ก ชลิ ี มหาสมทุ รแอตแลนตกิ30 ซานลุยส
เนวเกนอารเจนตินารีโอเนโกรอาวบาเอยี บลังกา
อา วซานมาตีอสั
40 ํS ชบู ตุ 40 ํS
อา วซานฮอรเ ฮ
คำอธิบายสัญลักษณ อาวเปญสั ซานตากรซุ 2
ชองแคบมาเจลลัน อา วบาเอียกรนั เด
เมืองหลวง หมูเกาะฟอลกแลนด
เขตประเทศ
50 Sํ เขตรฐั (สหราชอาณาจกั ร)
ทางนำ้
แหลงน้ำ เตียรร าเดลฟวยโก 50 ํS
เซาทจอรเ จยี
10P0roํWjection: Lamb9e0rtํWConformal C8o0nํWic ชอ งแคบเดรก 60 Wํ (สหราชอาณาจกั ร)
70 Wํ 50 ํW COP4Y0RํWIGHT © Aksorn3C0hํWaroenTat ACT. C2o0.,LํWtd
๘๓
ขอ สอบเนน การคดิ นักเรียนควรรู
จากแผนท่เี ขตการปกครองของทวีปอเมริกาใต ประเทศใดที่มี 1 เฟรนชเกียนา ดนิ แดนของประเทศฝร่ังเศสในทวปี อเมรกิ าใต ตง้ั อยบู ริเวณ
ขนาดใหญแ ละขนาดเลก็ ทสี่ ุดของทวีปอเมริกาใต ชายฝง ดา นตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ของทวปี มอี าณาเขตดา นทศิ ตะวนั ตกตดิ ตอ กบั
ประเทศซรู นิ าม ทศิ ตะวนั ออกและทศิ ใตต ดิ ตอ กบั ประเทศบราซลิ มเี นอื้ ที่ 90,976
(แนวตอบ ประเทศทม่ี ขี นาดเนอื้ ทใ่ี หญท สี่ ดุ ในทวปี อเมรกิ าใต คอื ตารางกโิ ลเมตร เมอื งหลวงชอื่ กาแยน ดนิ แดนทางตอนในสว นใหญเ ปน ทรี่ าบสงู
บราซลิ มีเนื้อทป่ี ระมาณ 8.5 ลา นตารางกโิ ลเมตร สว นประเทศ ผลิตผลสาํ คญั ไดแก ไมแ ปรรูป กุง และขาวเจา
ทม่ี ขี นาดเนอ้ื ทเี่ ลก็ ทส่ี ดุ คอื ตรนิ แิ ดดและโตเบโก มเี นอ้ื ทปี่ ระมาณ 2 หมูเกาะฟอลกแลนด ตงั้ อยใู นมหาสมทุ รแอตแลนตกิ ตอนใต ประกอบดวย
5,128 ตารางกิโลเมตร) เกาะขนาดใหญ 2 เกาะ คอื เกาะอสี ตฟอลก แลนด และเกาะเวสตฟอลก แลนด
ชาวสเปนเดนิ เรอื มาพบหมเู กาะนเี้ มอ่ื ค.ศ. 1592 องั กฤษไดค รอบครองหมเู กาะน้ี
ต้ังแต ค.ศ. 1833 เคยเปนชนวนพิพาทระหวางอังกฤษกับอารเจนตินา เม่ือ
ค.ศ. 1982 โดยอารเจนตินาอางสิทธิวาเปนดินแดนของตน ซ่ึงอังกฤษเปนฝาย
มชี ยั หมเู กาะฟอลก แลนดจ ึงยังคงอยใู นความครอบครองของสหราชอาณาจักร
มาจนถึงปจจุบัน
T93
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
ขน้ั สอน ๑.๔ ประเทศในทวีปอเมรกิ าใต้
ขั้นท่ี 2 การรวบรวมขอมลู ทวีปอเมรกิ าใตแ้ บง่ ออกเป็นประเทศตา่ ง ๆ รวม ๑๓ ประเทศ และดนิ แดนในการปกครอง
ของประเทศต่าง ๆ ดงั นี้
1. จากประเด็นคําถามทางภูมิศาสตรในขั้นที่ 1
ครูใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันสืบคนขอมูล ประเทศ เนอ้ื ท่ี ประชากร เมอื งหลวง
ประกอบการใชเ ครอื่ งมอื ทางภมู ศิ าสตรเ กย่ี วกบั
ทต่ี ง้ั ขนาด อาณาเขต และลกั ษณะภมู ปิ ระเทศ (ตร.กม.) (ลา้ นคน) 1
ของทวีปอเมริกาใตตามเขตภูมิประเทศท่ีกลุม
รับผิดชอบ จากหนังสอื เรียน ภมู ศิ าสตร ม.3 ทวีปอเมริกาใต้ อาร์เจนตินา ๒,๗๘๐,๐๐๐ ๔๔.๕ บวั โนสไอเรส
หรอื แหลง เรยี นรอู นื่ ๆ รวมทงั้ แตล ะกลมุ จะตอ ง ๑๑.๓ ลาปาซ
ศึกษาและตอบประเด็นคําถามทางภูมิศาสตร ๑๗,๗๒๒,๑๔๕ ตร.กม. โบลเิ วยี ๑,๐๙๘,๕๘๐ ๒๐๙.๔ บราซิเลยี
จากขัน้ ท่ี 1 ดว ย ๔๒๗.๘ ลา้ นคน ๑๘.๖ ซนั ตอิ าโก
บราซลิ ๘,๕๐๐,๐๐๐ ๔๙.๘ โบโกตา
2. ครูอาจแนะนําแหลงขอมูลสารสนเทศที่นา ชิลี ๗๕๖,๙๔๕ ๑๗.๐ กโี ต
เชื่อถือ หรืออาจใหนักเรียนศึกษาแผนท่ี โคลอมเบีย ๑,๑๓๘,๙๑๔ ๐.๘ จอร์จทาวน์
เขตการปกครองของทวีปอเมริกาใต จาก เอกวาดอร์ ๒๘๓,๕๖๑ ๖.๙ อะซุนซิออน
หนงั สอื เรยี น ภมู ศิ าสตร ม.3 ประกอบการศกึ ษา กายอานา ๒๑๔,๙๗๐ ๓๒.๒ ลมิ า
และรวบรวมขอ มูลเพ่มิ เติม ๐.๖ ปารามารโิ บ
ปารากวยั ๔๐๖,๗๔๑ ๑.๔ พอรต์ ออฟสเปน
๓.๕ มอนเตวเิ ดโอ
เปรู ๑,๒๘๕,๒๑๕ ๓๑.๘ การากสั
ซรู นิ าม ๑๖๓,๘๒๐
ตรนิ แิ ดดและโตเบโก ๕,๑๒๘
อรุ กุ วัย
เวเนซเุ อลา ๑๗๖,๒๒๑
๙๑๒,๐๕๐
ดินแดนในการ ดินแดนของสหราชอาณาจักร ดนิ แดนของฝรั่งเศส
ปกครองของ
ประเทศต่าง ๆ หมู่เกาะฟอล์กแลนด์ อยู่ในมหาสมุทร เฟรนช์เกียนา อยู่บริเวณชายฝั่งด้าน
แอตแลนตกิ ประกอบดว้ ยเกาะขนาดใหญ่ ตะวันตกเฉียงเหนือของทวีปอเมริกาใต ้
๒ เกาะ คือ เกาะอีสต์ฟอล์กแลนด์และ ทศิ ตะวนั ตกตดิ ตอ่ กบั ซรู นิ าม ทศิ ตะวนั ออก
เกาะเวสต์ฟอลก์ แลนด์ และทิศใตต้ ิดตอ่ กบั บราซลิ
ทมี่ า : • ข อ้ มูลเน้ือท่จี ากพจนานุกรมช่อื ภมู ิศาสตรส์ ากล เลม่ ๑ (อกั ษร A-L), ๒๕๔๙
และพจนานุกรมชือ่ ภมู ศิ าสตรส์ ากล เลม่ ๒ (อกั ษร M-Z), ๒๕๕๐
• ข ้อมลู จา� นวนประชากร พ.ศ. ๒๕๖๑ จาก www.prb.org (2018)
๘๔
นักเรียนควรรู กิจกรรม สรา งเสรมิ
1 บัวโนสไอเรส ต้ังอยูทางตอนกลางคอนไปทางตะวันออกของประเทศ ครแู จกแผนทีโ่ ครงรา งประเทศในทวีปอเมรกิ าใต ใหนกั เรียน
อารเจนตินา บริเวณปากแมนํ้ารีโอเดลาปลาตา เปนศูนยกลางการคาและ เตมิ ชอื่ ประเทศ เมอื งหลวง ลงในแผนที่ ระบายสใี หส วยงาม แลว เลอื ก
อตุ สาหกรรม เชน อุตสาหกรรมผลติ แปง เบียร เครื่องแกว เครื่องหนงั มีทา เรอื ศกึ ษา 1 ประเทศ เกย่ี วกบั ขนาดเนอื้ ที่ ประชากร สถานทท่ี อ งเทย่ี ว
นา้ํ ตน้ื เปน ทต่ี งั้ มหาวทิ ยาลยั หลายแหง รวมทง้ั มหาวทิ ยาลยั บวั โนสไอเรส หอสมดุ ทีไ่ ดร บั ความนยิ มไปทั่วโลก นาํ เสนอในช้ันเรียน
พิพิธภัณฑ และโรงละคร
T94
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
๒ ลกั ษณะภมู ปิ ระเทศ ขน้ั สอน
ทวีปอเมริกาใต้มีลักษณะทางกายภาพเป็นแผ่นดินใหญ่ที่เกือบล้อมรอบด้วยมหาสมุทร ขัน้ ท่ี 3 การจัดการขอมูล
แปซิฟิกและมหาสมุทรแอตแลนติก มีลักษณะภูมิประเทศที่แตกต่างกันตามโครงสร้างการก�าเนิด
และการเปลี่ยนแปลงของแผ่นดินต่างกัน ได้แก่ เทือกเขา ที่ราบสูง ท่ีราบ เกาะและหมู่เกาะ 1. สมาชิกแตละคนในกลุมนําขอมูลที่ตนไดจาก
แบ่งได ้ ๔ เขต ดงั นี้ การรวบรวม มาอธิบายแลกเปล่ียนความรู
ระหวางกัน โดยใชเทคนิคเลาเร่ืองรอบวงให
๒.๑ เขตเทอื กเขาสงู ตามแนวชายฝง ทะเลดา้ นทิศตะวนั ตก สมาชิกเลาขอมูลท่ีตนไดจากการรวบรวม
เทือกเข(TาแhอeนดAีส1 n(dAenadens)U มpีรlะaบnบdเทrือuกnเขาaทl่ีoสลnับgซับthซe้อนwทอeดsแtนวcยoาaวตsลtอ)ดชายฝั่ง ทีละคน จนครบท้งั กลมุ
ตะวันตกของทวปี เทอื กเขาเกดิ จากแผน่ เปลอื กโลก “นาสกา” (Nazca Plate) และแผ่นเปลือกโลก 2. สมาชกิ ในกลมุ ชว ยกนั คดั เลอื กขอ มลู ทถี่ กู ตอ ง
แอนตาร์กติก (Antarctic Plate) เคลอ่ื นทมี่ ดุ ตัวใตแ้ ผน่ เปลอื กโลกอเมริกาใต ้ สง่ ผลทา� ให้แผน่ ดนิ นา เชอ่ื ถอื และจดั การคดั แยกขอ มลู ทไ่ี มจ าํ เปน
ยกตวั สงู ขนึ้ เปน็ เทอื กเขา ภเู ขา ทีร่ าบสงู และภูเขาไฟ เปน็ แนวขนานชายฝง่ั จากทศิ เหนือสทู่ ศิ ใต้ ออก
นบั จากเทอื กเขากอรด์ เี ยราเดเมรดี าในเวเนซเุ อลา ลงไปตอ่ เทอื กเขากอรด์ เี ยราโอเรยี นตลั เทอื กเขา
กอรด์ เี ยราเซนตรลั และเทือกเขากอรด์ ีเยราออกซิเดนตลั ในโคลอมเบีย จากนน้ั รวมเปน็ เทอื กเขา ขนั้ ท่ี 4 การวเิ คราะหและแปลผลขอ มลู
เดยี วตงั้ แตเ่ อกวาดอร ์ เปร ู โบลเิ วยี ปารากวยั ชลิ ี และอารเ์ จนตนิ า รวมความยาวประมาณ ๗,๒๐๐
กิโลเมตร 1. นักเรียนแตละกลุมวิเคราะหขอมูลรวมกัน
ภายในเขตเทือกเขาที่สลับซับซ้อนมีลักษณะภูมิประเทศแบบที่ราบสูงและแอ่งแผ่นดิน จากน้ันสมาชิกแตละกลุมรวมกันตรวจสอบ
หลายแหง่ เช่น ที่ราบสงู อัลตีปลาโน (Altiplano) ในดินแดนประเทศโบลเิ วยี เปน็ ท่รี าบสงู ระหว่าง ความถูกตอ งของขอ มูล
ภเู ขากว้างใหญ่ มที ะเลสาบปล่องภเู ขาไฟ (crater lake) ขนาดใหญ ่ ชือ่ “ตตี ีกากา” (Titicaca)
และทะเลสาบโปโอโป (Poopo) 2. ครูใหแตละกลุมนําขอมูลมาจัดทําเปนแผนผัง
บริเวณด้านทิศตะวนั ตกเฉียงใต้ของทวีปด้านมหาสมุทรแปซิฟิก ดินแดนของชลิ มี ีลกั ษณะ ความคดิ ลงในกระดาษฟลปิ ชารต ประกอบการ
ภมู ปิ ระเทศแบบฟอี อรด์ (fiord) ลกั ษณะเปน็ อา่ วเลก็ ๆ ทมี่ คี วามแคบและยาวเวา้ ลกึ เขา้ ไปในแผน่ ดนิ วาดแผนทีโ่ ครงรางของทวปี อเมรกิ าใต
ซงึ่ เป็นผลมาจากธารน�้าแขง็ เคลือ่ นท่ลี งส่ทู ะเลไดก้ ัดเซาะพ้นื ทก่ี รอ่ นเปน็ ร่องลกึ
3. ตัวแทนกลุมนําเสนอผลงานหนาช้ันเรียน
ทีละกลุม จากนั้นสมาชิกกลุมอื่นผลัดกันให
ขอ คดิ เหน็ หรอื ขอ เสนอแนะเพม่ิ เตมิ ตลอดจน
อภิปรายความรรู ว มกนั ครนู ําสนทนาเพ่มิ เติม
ลักษณะภูมิประเทศเขตเทือกเขาสูงตามแนว
ชายฝงทะเลดานทิศตะวันตก สรุปประเด็น
สําคัญ แลวใหนักเรียนดูภาพภูเขาสายรุง
อธิบายลักษณะสําคัญ และอธิบายถึงสาเหตุ
ของการเกดิ สสี ันดงั กลาว
ภเู ขาเอาซานกาเต (Ausangate) หรอื ภเู ขาสายรุ้ง เป็นภเู ขาในเทอื กเขาแอนดสี ตัง้ อยู่ทางตะวนั ออกเฉยี งใต้ ๘๕
ของเปรู สสี ันของภูเขาเกิดจากแร่ตา่ ง ๆ และทรายแดงทส่ี ะสมมานานหลายล้านปี
กิจกรรม ทา ทาย เกร็ดแนะครู
นกั เรยี นสบื คน ลกั ษณะภมู ปิ ระเทศทโี่ ดดเดน ของทวปี อเมรกิ าใต ครูควรอธิบายช้ีแนะใหนักเรียนเขาใจวา การศึกษาเรื่องราวเกี่ยวกับทวีป
จากเว็บไซตตางๆ หรือจาก Google Earth ในประเด็นชื่อ อเมริกาใตในดานตางๆ ควรใชแผนที่เฉพาะเร่ือง ขอมูลจากเว็บไซตตางๆ ที่
ลกั ษณะภมู ปิ ระเทศ ประเทศท่พี บ กระบวนการเกดิ ความสําคญั มีอยูเปนจํานวนมาก รวมถึงภาพประกอบแผนท่ีที่จะชวยเสริมสรางความรู
ตอประชากรหรือทวปี จากน้นั ติดภาพประกอบตกแตงใหสวยงาม ความเขาใจเกยี่ วกบั ทวีปน้ไี ดเปน อยางดี
นาํ เสนอหนา ชั้นเรียน
นักเรียนควรรู
1 เทอื กเขาแอนดสี เปน ระบบเทอื กเขาทสี่ ลบั ซบั ซอ นยาวตลอดชายฝง ตะวนั ตก
ของทวีปตั้งแตเกาะเตียรราเดลฟวยโกข้ึนไปถึงประเทศเวเนซุเอลา ยาวทั้งสิ้น
ประมาณ 7,200 กโิ ลเมตร มภี เู ขาไฟหลายลกู เปน ตน นา้ํ ของแมน าํ้ เกากา มกั ดาเลนา
โอรีโนโก แอมะซอน ปล โกมาโย เปนตน เทือกเขาแอนดสี มลี ักษณะท่เี รียกวา
กอรด เี ยรา (Cordillera) กลา วคอื เปน ทิวเขาขนานกนั หลายทวิ อยูบนทรี่ าบสูง
ยอดสูงสดุ ชือ่ อากอนกากวา อยใู นประเทศอารเจนตินา สูง 6,960 เมตร
T95
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
ขนั้ สอน แแผผนนททล่ีลี่ ักกั ษษณณะะภภมู ูมิปรปิ ะรเทะเศทขศอขงอทงวปีทอวเปี มอรเิกมารใติก้ าใต
1ท ะ เ ลลแ.กายคีนัสริ บ เ บี ย น
ขัน้ ท่ี 4 การวิเคราะหแ ละแปลผลขอมลู 80 Wํ 70 ํW 60 ํW 50 Wํ 40 ํW
N 500 มาต0ราสว น 1 : 40,000,0001,000 กม.
4. ครใู หน กั เรยี นดแู ผนทแ่ี สดงลกั ษณะภมู ปิ ระเทศ
ของทวปี อเมรกิ าใต อภปิ รายลกั ษณะภมู ปิ ระเทศ 1 410 ํNลุ ม นํ้ า แ อ ม ะ ซ อ นล.ซันตลา.ปเลอา.เเลนลชีญกนิมัสรากโาบาเรล6า2รโ6ัสซ7อ4ปว2สโ67ก7ก66กา8รรนาิสน.5โม7ตก9าบอ5รัลนาโกญ..จลนอาาอนวกโปนปชอสูรารเ.านมยดนบาฝีเยาร.ง กโท6าทดว5ไรี่ะซา4กมสเ2เาารวโลนน.คดีบตบยี .าเ.าตีเซเมมยมรีกราตาาาโ การเโาดมนาเดรสนดาอ2โีน.รทอวั8.โีก3ป.สนกอ2าููรร.ทเโนูปนุสอ.ี่รโแรารกโีอนรมเทาโรกะ.ปซบาาอเคดนรสทากาไลูร่ี.ตง.รมบราาินกาจแิ าี ดอบดนา.ตสสนปู งริสามน.าแอตมู ะโซอกน 1 เขตเทือกเขาสงู ตามแนว
ท่ัวไป แลวครูถามคําถามเพื่อใหนักเรียนได 3 20 ํ ชายฝงทะเลดา นทศิ ตะวนั ตก
วิเคราะหข อมูลเพ่มิ เติม เชน 1 310 ํS กกออรรดีดีเรเยยดีเรรยาาเรอาซโออนกเรีตซิยเนรั.นดล ัมตันกลตัดลานเ.เลกนาากา 2 เขตท่ีสงู ดานทิศตะวนั ออก 10 ํN
• สาเหตุใดท่ีทาํ ใหเกดิ แผน ดินไหวและ มหาสมุทรแปซิฟก4 ก เ 1 2 มหาสมทุ รแอตแลนตกิ30 ํSราเดเ
ภเู ขาไฟปะทใุ นทวีปอเมรกิ าใต 1 2 340 Sํ 3 เขตทีร่ าบ Sํ
(แนวตอบ เกิดจากการท่ีแผนเปลือกโลก น. ีร ูอบ ัรง ูก ท.ปาริมา ล.ออเรนจ 4 เขตเกาะและหมูเกาะ ํS
นาสกาและแผนเปลือกโลกแอนตารกติก ปากแมน้ำแ Sํ
เคลอื่ นทม่ี ดุ ตวั ใตแ ผน เปลอื กโลกอเมรกิ าใต) ก.มาราโจอมะซอน Sํ
• ปจ จยั ใดบา งทที่ าํ ใหเ กดิ ทะเลทรายบรเิ วณฝง น น.อู เกายาลี ทื อทะเลทรายตามแน เสนศนู ยสตู ร 0 ํ
ตะวนั ตกของทวีปอเมริกาใต าปาจอส
(แนวตอบ เกิดจากการที่เทือกเขาแอนดีส น.จูรูอา น.ชีงกู บี า
ขวางกั้นทิศทางลม จึงทําใหพื้นท่ีดานหลัง น.ม ร า ซิ าทฟ.เรัจงรซีาลสโเ ูกซดโบก อยาาสนน..โอาตราักไง ิตกงวส ยนอ.าปา รนาอล
เปนเขตอับฝน สงผลใหเกิดความแหงแลง น.เตลิ น.ปารากวัย งเกบ็ รานดำ้ นิ บโญอรทโ บรี่ าเรบมสางู ล.เซาโรก
และกลายเปน พ้ืนทที่ ะเลทราย) ล.บรังกู
• ทร่ี าบสงู บราซิลมีความสาํ คัญอยา งไร กม. 10
(แนวตอบ เปนแหลงกําเนิดของแมน้ําหลาย ร
สายทีเ่ ปนสาขาของแมน้ําแอมะซอน แมน าํ้
ปารากวยั แมน าํ้ ปารานา และแมน าํ้ อรุ กุ วยั ) น.มาโม ร ส ซู น.เซ
ก0กม..เหดํกฟา.าอวรสรลูว นนิฟมันกุทด.อรินีซแาาปกเบกม.กซฟ.ล.พมลิฟากนิอาก.ก9รตร.เก0ซกนีาค.าาซนกWํ านาา.ตเกนลจเิก.ตโอเ0น1อ.าาโซสเกก:วาปปรนซ2ุซากาา0โร,นโ0ิสล0โกาต02บส,00ัลก00ม0.ทร่ี าขบทสะงู อเ ลัลาตทปี รลาาแยโนอ กมาโปลโนน.. ุอป ุรากร ัวานา ี่ทราบก ัรนชาโก น.ปารานา สู ง บท.แมนติควีรลป.ฟก รดู โีาอบนั เดยรา 2890า
มก.ฮวนเฟรน านเดส อากอนก6าก96ว0า น. ย
บ 20
ล.ลาบาปเอ
า
ร
ี่ท
า น.รีโอซาล
อ ท.มาร
ต
เซเดรลโ6ซร8โา8ลอ0าโโฮดส าโด ย
า ส.กซราันลเินดสั ส.มารชีกตี า
ก
านม ท.กอรโดบา
า
ดี ปม ปส อาวลร.รีโาอซเาดลาปลาตา 30
น.โ ี่ทราบ อาวบาเอยี บลังกา
ส
น.รโี คอโเนลรโการโด
ระดับความสงู (เมตร)
ก.ชีโลเอ ่ีทราบ ูสงปาตาโกเ ีนยน.ชูบุต อาวซานมาตีอัส 213,,,0420000000000000
40
คำอธบิ ายสญั ลกั ษณ เซรโรอกซากาวน.เโวปชาญเโลนสั4นส0ต5นี 8 อา วซานฮอรเ ฮ
ล.เตรสปุนตัส
ภเู ขา ก.มากเด.เรวเลดลดิงโี ตอนัส อา วบาเอียกรนั เด คำยอ
ภูเขาไฟ ก. เกาะ ค. คาบสมุทร
มก.ฟอลกแลนด กก.กลมุ เกาะ ท. เทอื กเขา 50 Sํ
50 ํS ทางนำ้ กเ.เดล4ฟตวียยรโกรา ก.สแตเทน มก.หมเู กาะ น. แมน ้ำ
แหลงนำ้ ล. แหลม ส. ทะเลสาบ
เขตภมู ปิ ระเทศ ชอ งแคลบ.ฮเอดรรน ก COP4Y0RWํ IGHT © Aksorn3C0hํWaroenTat ACT. C2o0.,LํWtd
70 Wํ
10P0roํWjection: Lamb9e0rtํWConformal C8o0nํWic 60 ํW 50 ํW
๘๖
นักเรียนควรรู ขอสอบเนน การคิด
1 ทะเลแคริบเบียน เปนสวนหนึ่งของมหาสมุทรแอตแลนติก ทิศเหนือและ หากเทือกเขาร็อกกีคูกับทวีปอเมริกาเหนือ เทือกเขาในขอใด
ทิศตะวันออกจดหมูเกาะเวสตอินดีส ทิศใตจดทวีปอเมริกาใต ทิศตะวันตก จะคูกับทวปี อเมรกิ าใต
จดภมู ภิ าคอเมรกิ ากลาง ตอ เนอื่ งกบั อา วเมก็ ซโิ กทางตะวนั ตกเฉยี งเหนอื โดยผา น
ชอ งแคบยกู าตาน มีเนือ้ ที่ประมาณ 2.7 ลา นตารางกโิ ลเมตร 1. เทอื กเขาบราซลิ
2. เทอื กเขาแอนดสี
ส่ือ Digital 3. เทอื กเขาปาตาโกเนีย
4. เทือกเขาแอปพาเลเชียน
ศึกษาคนควาขอมูลเพ่ิมเติมเกี่ยวกับแผนท่ีลักษณะภูมิประเทศของทวีป
อเมริกาใต ไดท ่ี https://www.freeworldmaps.net/southamerica/ (วิเคราะหค ําตอบ ตอบขอ 2. เทอื กเขาแอนดีสมีลกั ษณะสาํ คญั
คลา ยกบั เทอื กเขารอ็ กกใี นทวปี อเมรกิ าเหนอื โดยเฉพาะการวางตวั
ของเทือกเขาที่สลับซับซอนยาวตลอดชายฝงตะวันตกของทวีป
อเมรกิ าใต ตงั้ แตป ระเทศเวเนซเุ อลาลงไปถงึ เกาะเตยี รร าเดลฟวยโก)
T96
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
๒.๒ เขตหนิ ฐานทวปี 1 (Shield) ขนั้ สอน
ม หาสมลทุ กั รษแณอตะพแลน้ื นทตบ่ี กิรเิ วโดณยททปี่ ่วั รไะปกมอหี บนิ ดฐว้ ายนภทเู ขวาีปแเปละ็นทหรี่ นิ าอบคัสนงู แี ปทรรากกซฏอทนสี่ 2 งู (ใinหtเ้rหusน็ iชveดั เiจgนneดoา้ uนsช rาoยcฝkง่ั) ข้นั ที่ 4 การวิเคราะหแ ละแปลผลขอ มูล
แขง็ เยน็ ตวั ตงั้ แตบ่ รมยคุ พรแี คมเบรยี น ภายหลงั พน้ื ทถี่ กู กระบวนการเกลย่ี ระดบั ของพนื้ ผวิ มากกวา่
๕๔๐ ล้านปี แผ่นดินที่เป็นหินฐานทวีปจึงผ่านการผุพังอยู่กับที่ การกร่อน การแตกหลุดของ 5. นักเรียนรวมกันวิเคราะหลักษณะภูมิประเทศ
มวลเศษหนิ และมกี ารพดั พาไปทบั ถมบรเิ วณทตี่ า�่ กวา่ โดยธารนา้� ไหลและลม นอกจากน ี้ ในบรเิ วณ เขตหินฐานทวีปและเขตท่ีราบ สรุปประเด็น
เทอื กเขา เขตทีส่ งู ยังเปน็ ตน้ กา� เนิดของแม่น�้าสายต่าง ๆ โดยมีที่ราบสูงทสี่ า� คญั ดงั นี้ สําคัญ และเชื่อมโยงขอมูลเพิ่มเติมผาน
การทําใบงานท่ี 3.1 เรื่อง ทําเลท่ีต้ัง ขนาด
๑) ทร่ี าบสงู กอี านา กา� เนดิ จากหนิ ฐานทวปี กอี านา อยบู่ รเิ วณดา้ นทศิ ตะวนั ออกเฉยี งเหนอื อาณาเขต และลักษณะภูมิประเทศของทวีป
อเมริกาใต และรวมกันเฉลยคําตอบ โดยครู
ของทวีป เปน็ ต้นก�าเนดิ ของลา� น�้าสาขาสายตา่ ง ๆ ของแมน่ า้� แอมะซอน แนะนาํ เพิม่ เตมิ
๒) ท่ีราบสูงมาตูโกรสซู ก�าเนิดจากหินฐานทวีปบราซิล อยู่บริเวณตอนกลางของทวีป 6. ครูถามคําถามเพ่ือใหนักเรียนไดวิเคราะห
ขอมูลเพ่ิมเติมเพ่ือตอยอดประเด็นความคิด
เป็นตน้ ก�าเนดิ ของล�าน้า� สาขาสายตา่ ง ๆ ของแม่น้�าแอมะซอน ตลอดจนการนาํ มาประยกุ ตใ ชในชวี ติ ประจาํ วนั
ในประเด็น เชน
๓) ท่ีราบสูงบราซิล ก�าเนิดจากหินฐานทวีปบราซิล อยู่บริเวณด้านทิศตะวันออกและ • เพราะเหตใุ ดทวปี อเมริกาใตจึงมีพน้ื ทปี่ า ไม
มากกวา ทวปี อเมริกาเหนือ
ตะวนั ออกเฉียงใต้ เป็นตน้ กา� เนิดของลา� น้�าสาขาสายต่าง ๆ ของแม่น้า� อรุ กุ วยั (แนวตอบ เนื่องจากทวีปอเมริกาใตมีพื้นที่
สวนใหญใกลเสนศูนยสูตรและตั้งอยูในเขต
๔) ทรี่ าบสงู ปาตาโกเนยี กา� เนดิ จากธารลาวาและเถา้ ถา่ นของภเู ขาไฟ เกดิ ในชว่ งมหายคุ รอนช้นื มฝี นตกชกุ ตลอดทง้ั ป จึงทาํ ใหเกดิ
พ้ืนท่ีปาแอมะซอนซึ่งเปนปาเขตรอนที่ใหญ
มโี ซโซอกิ ประมาณ ๒๕๒ ลา้ นปที ผี่ า่ นมา สภาพพน้ื ทตี่ อ่ เนอ่ื งจากแนวเทอื กเขาแอนดสี แลว้ ลาดลง ท่สี ดุ ในโลก)
ดา้ นทศิ ตะวันออก เป็นต้นกา� เนิดแม่น้า� ที่ไหลลงสูม่ หาสมทุ รแอตแลนติก ไดแ้ ก่ แมน่ ้�าชบู ุต แม่น�้า
รโี อเนโกร และแม่นา�้ ชีโก
๒.๓ เขตทีร่ าบ (Plain)
ลกั ษณะเปน็ พนื้ ทรี่ าบทม่ี รี ะดบั ตา�่ กวา่ แผน่ ดนิ โดยรอบ ซงึ่ เปน็ ทงั้ เทอื กเขา ทร่ี าบสงู และเขต
ท่รี าบล่มุ น�้าแอมะซอน เกดิ จากตะกอนแมน่ า้� สายต่าง ๆ ที่นา� กรวด ทราย ดนิ และอนิ ทรยี วตั ถไุ ป
ทบั ถมบรเิ วณแอ่งแผน่ ดนิ น้ ี ทร่ี าบสา� คัญ มดี งั นี้
๑) ที่ราบลุ่มน้�าแอมะซอน เป็นลุ่มน้�าขนาดใหญ่ท่ีสุดของโลก มีเนื้อท่ีประมาณ ๗.๐๕
ลา้ นตารางกิโลเมตร มีล�าธารสาขาของแมน่ ้�าแอมะซอนจากเทือกเขาแอนดีส ไดแ้ ก ่ แม่น้า� นาโป
และแมน่ า้� มาราญอน จากทรี่ าบสงู กอี านา ไดแ้ ก ่ แมน่ า�้ รอี บู รงั ก ู และจากทรี่ าบสงู มาตูโกรสซ ู ไดแ้ ก่
แม่น้�าเตลิสปีริส ไหลบรรจบกับแม่น้�าแอมะซอนออกสู่มหาสมุทรแอตแลนติก ซ่ึงมีลักษณะเป็น
ปากแมน่ ้�าท่มี ีลักษณะเป็นชะวากทะเล (estuary) กวา้ งใหญ่
๒) ทีร่ าบยาโนส เป็นทรี่ าบทางตอนเหนอื มีเนอื้ ทปี่ ระมาณ ๕๘๓,๐๐๐ ตารางกโิ ลเมตร
อย่ใู นพนื้ ทเ่ี วเนซเุ อลาและโคลอมเบยี มแี มน่ า�้ ทเ่ี กดิ จากเทอื กเขากอรด์ เี ยราโอเรยี นตลั ไดแ้ ก ่ แมน่ า้�
เมตาและแมน่ ้า� กวาเวียเร ซง่ึ เปน็ สาขาของแมน่ ้า� โอรีโนโก ที่มีตน้ น้�าก�าเนิดมาจากทีร่ าบสูงกีอานา
ไหลลงมารวมกนั บรเิ วณทรี่ าบยาโนส แลว้ ไหลออกสมู่ หาสมทุ รแอตแลนตกิ
๘๗
ขอ สอบเนน การคิด นักเรียนควรรู
ลักษณะภูมิประเทศเขตท่ีราบเกิดข้ึนไดอยางไร และที่ราบ 1 หนิ ฐานทวปี หนิ ฐานซบั ซอ นทโี่ ผลเ ปน บรเิ วณกวา งในหนิ ฐานธรณี โดยทวั่ ไป
สาํ คัญของทวีปอเมริกาใตม ีอะไรบา ง มีลกั ษณะนนู ตรงสวนกลาง ดานขา งลาดมากจงึ ดูคลา ยโล หินฐานทวปี ทุกแหง
เปนหนิ มหายุคพรีแคมเบรยี น รอบๆ หนิ ฐานทวีปประกอบดวยตะกอนท่ีสะสม
(แนวตอบ เขตที่ราบเกิดจากตะกอนแมนํ้าสายตางๆ นํากรวด อยบู นลานทวปี ตวั อยา งหินฐานทวีป ไดแ ก หนิ ฐานทวีปแคนาดา หนิ ฐานทวีป
ทราย ดนิ และขยุ อนิ ทรยี ไ ปทบั ถมบรเิ วณแอง แผน ดนิ ซงึ่ ขนาบดว ย บอลตกิ
เทือกเขาสูง ท่ีราบสูง ที่ราบสําคัญ เชน ท่ีราบลุมน้ําแอมะซอน 2 หนิ อคั นแี ทรกซอน เกดิ จากหนิ หนดื ทเ่ี ยน็ ตวั ลงภายในเปลอื กโลกอยา งชา ๆ
เปนลุมนํ้าตอนกลางขนาดใหญท่ีสุดของโลก ที่ราบยาโนสอยูทาง ทาํ ใหผ ลกึ แรม ขี นาดใหญแ ละมเี นอื้ หยาบ เชน หนิ แกรนติ หนิ ไดออไรต หนิ แกบโบร
ตอนเหนอื ของทวีป ตั้งอยูระหวา งเทือกเขากอรดีเยรากับท่รี าบสงู
กอี านา)
บูรณาการอาเซียน
นักเรียนวิเคราะหขอดี-ขอจํากัดของลักษณะภูมิประเทศเขตตางๆ ใน
ทวีปอเมริกาใต จากน้ันสมมติตนเองเปนนักลงทุนจากอาเซียนจะเขาไปลงทุน
ในพน้ื ที่ทม่ี ีลกั ษณะภมู ปิ ระเทศเขตใด ในประเทศใด เพราะเหตใุ ด โดยออกมา
นําเสนอขอ มลู ท่ีหนา ชัน้ เรยี น T97
นาํ สอน สรปุ ประเมิน
ขน้ั สอน ๓) ท่ีราบกรันชาโก เปนท่ีราบลุมมีนํ้าขังอยูท่ัวไป เกิดจากเทือกเขาแอนดีส ไดแก
ขน้ั ท่ี 5 การสรปุ เพื่อตอบคําถาม แมน ้ําปล โกมาโย ท่รี าบสงู มาตูโกรสซแู ละท่ีราบสูงบราซิล ไดแก แมนํา้ ปารานา โดยแมน ้ําสาย
ตา ง ๆ นาํ ตะกอนมาทับถมแลวไหลผา นทร่ี าบปมปส
1. นักเรียนในช้ันเรียนรวมกันสรุปเก่ียวกับทําเล
ทตี่ งั้ ขนาด อาณาเขต และลกั ษณะภมู ปิ ระเทศ ๔) ทรี่ าบปม ปส เปน ทรี่ าบของแมน า้ํ ปารานาตอนลา งและแมน า้ํ อรุ กุ วยั แมน าํ้ ทงั้ สองไหล
ของทวปี อเมรกิ าใต
ลงสูชะวากทะเลและอาวรโี อเดลาปลาตา
2. ครเู พม่ิ เตมิ ความรลู กั ษณะภมู ปิ ระเทศเขตเกาะ
และหมูเกาะ ยกตัวอยางเกาะที่เปนสถานที่ iepo แมน ้ำโคโลราโด เมืองบาเอยี บลงั กา N
ทอ งเทยี่ วสาํ คญั จากนนั้ ใหส มาชกิ ในแตล ะกลมุ
ชวยกันสรุปสาระสําคัญเพ่ือตอบคําถามเชิง ชะวากทะเล (estuary) เปน ลกั ษณะของชายฝง
ภมู ิศาสตร โดยครแู นะนาํ เพม่ิ เติม ทะเลท่ีเวาลึกเขาไปในแผนดินที่มีแมนํ้าไหลออก
มาลงทะเล และนํ้าจืดไหลลงมาปะทะแลวผสม
3. นกั เรยี นทาํ แบบฝก สมรรถนะฯ ภมู ศิ าสตร ม.3 กลมกลืนกับนํ้าเค็ม เชน ปากแมนํ้าแอมะซอน
เรอื่ ง ทาํ เลที่ต้งั ขนาด อาณาเขต และลักษณะ แมนํ้าโคโลราโด แตเ น่ืองจากทองนํ้าอา วมคี วามลกึ
ภูมิประเทศของทวีปอเมริกาใต เพ่ือทดสอบ ดานปากอาวมีลมประจําและกระแสน้ํา จึงทําให อา วบาเอยี บลงั กา
ความรทู ไ่ี ดศกึ ษามา
ตะกอนถกู นา้ํ พดั พาไป ไมตกสะสมเหมือนกับปาก
ขน้ั สรปุ แมนาํ้ ท่คี ลื่นลมไมร นุ แรงแบบปากแมน ้าํ ไนล ชะวากทะเลบริเวณปากแมนํ้าโคโลราโดที่ไหลลงอา ว
บาเอยี บลังกา
ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเก่ียวกับ
ทําเลท่ีตั้ง ขนาด อาณาเขต และลักษณะ ๒.๔ เกาะและหมเู กาะ (Islands)
ภูมิประเทศของทวีปอเมริกาใต ตลอดจนความ ๑) เกาะเตียรราเดลฟวยโก เปนเกาะที่อยูทิศใตสุดของทวีปอเมริกาใต มีชองแคบ
สาํ คญั ทมี่ อี ทิ ธพิ ลตอ การศกึ ษาและการดาํ เนนิ ชวี ติ
หรอื ใช PPT สรุปสาระสําคัญของเนือ้ หา มาเจลลันแยกจากแผนดินใหญกับดินแดนชิลี ลักษณะชายฝงของเกาะมีภูมิประเทศแบบฟออรด
และตลอดแนวชายฝง ตะวนั ตกของชลิ ี นบั จากละตจิ ดู ๔๐ ํ S ลงไปพบเกาะเลก็ เกาะนอยทเี่ กดิ จาก
ขน้ั ประเมนิ การกระทําของธารน้ําแขง็ และบางสวนเปนเกาะภเู ขาไฟท่ีมพี ลงั
1. ครูประเมินผลโดยสังเกตจากการตอบคําถาม ๒) เกาะตรนิ ิแดด เปน เกาะที่อยูทางทิศเหนือ ต้งั อยูในหมเู กาะเวสตอนิ ดีส นับเปน เกาะ
การรวมกันทํางาน และการนําเสนอผลงาน
หนาช้นั เรียน แหง เดยี วทอ่ี ยใู นดนิ แดนของทวปี อเมรกิ าใต และตรนิ แิ ดดและโตเบโก ซง่ึ อยใู กลพ นื้ ทแี่ ผน เปลอื กโลก
อเมรกิ าใตม ดุ ซอ นแผน เปลอื กโลกแครบิ เบยี นและตอ เนอื่ งกบั เทอื กเขากอรด เี ยราเดเมรดี าตอนเหนอื
2. ครตู รวจสอบผลจากการทาํ ใบงาน และแบบฝก ของเทอื กเขาแอนดสี จงึ เปน สาเหตหุ นง่ึ ทที่ าํ ใหบ รเิ วณดงั กลา วไดร บั ผลกระทบจากการเกดิ แผน ดนิ ไหว
สมรรถนะฯ ภมู ิศาสตร ม.3
๓) หมูเ กาะฟอลก แลนด หมูเกาะนอกชายฝง ทางตอนใตข องอารเจนตินา เปน ดินแดน
ของสหราชอาณาจกั ร มเี กาะขนาดใหญ ๒ เกาะ คอื เกาะอสี ตฟ อลก แลนดแ ละเกาะเวสตฟ อลก แลนด
ลอ มรอบดว ยเกาะขนาดเล็กจํานวนหนึง่ พ้ืนท่ีเกาะมีอาวและฟอ อรด
๔) หมเู กาะกาลาปาโกส หมเู กาะนอกฝง ดา นทศิ ตะวนั ตกทส่ี ดุ ของทวปี เปน ดนิ แดนของ
เอกวาดอร เกาะอยูในแนวเสนศูนยสูตร ประกอบดวยเกาะใหญนอยมากกวา ๑๕ เกาะ มีพืช
สตั วป า และสัตวนา้ํ หลายชนดิ
๘๘
แนวทางการวัดและประเมินผล กิจกรรม Geo - Literacy
ครูสามารถวัดและประเมินความเขาใจเน้ือหา เร่ือง ทําเลที่ต้ัง ขนาด นักเรียนใชเคร่ืองมือทางภูมิศาสตร เชน แผนที่เฉพาะเร่ือง
อาณาเขต และลกั ษณะภูมปิ ระเทศ ไดจ ากการตอบคาํ ถาม การรว มกันทํางาน โปรแกรม Google Earth สบื คนขอ มลู ลักษณะภมู ิประเทศสาํ คัญ
และการนําเสนอผลงานหนาช้ันเรียน โดยศึกษาเกณฑการวัดและประเมินผล ของทวปี อเมริกาใต เชน
จากแบบประเมินการนําเสนอผลงานท่ีแนบมาทายแผนการจัดการเรียนรูหนวย
ท่ี 3 เร่อื ง ทวปี อเมรกิ าใต • เทอื กเขาแอนดีส
• ทะเลสาบตีตีกากา
แบบประเมินการนาเสนอผลงาน • ท่ีราบลมุ นํ้าแอมะซอน
• หมเู กาะกาลาปาโกส
คาช้ีแจง : ให้ผู้สอนประเมนิ ผลการนาเสนอผลงานของนักเรยี นตามรายการ แล้วขดี ลงในช่องที่ โดยสืบคนในประเด็นภูมิประเทศสําคัญ ลักษณะภูมิอากาศ
ตรงกบั ระดบั คะแนน และพชื พรรณธรรมชาติ สตั วป า การตงั้ ถนิ่ ฐานของประชากร จากนน้ั
สรุปขอ มูลนาํ เสนอในช้ันเรียน
ลาดบั ที่ รายการประเมิน ระดบั คะแนน 1
32
1 ความถกู ต้องของเนอื้ หา
2 การลาดบั ข้นั ตอนของเรื่อง
3 วิธีการนาเสนอผลงานอยา่ งสรา้ งสรรค์
4 การใชเ้ ทคโนโลยใี นการนาเสนอ
5 การมสี ว่ นรว่ มของสมาชิกในกล่มุ
รวม
ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมนิ
............/................./................
เกณฑก์ ารให้คะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ สมบูรณช์ ดั เจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ เป็นส่วนใหญ่
ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมินบางส่วน
เกณฑ์การตัดสนิ คณุ ภาพ
ชว่ งคะแนน ระดบั คณุ ภาพ
12 - 15 ดี
T98 8 - 11 พอใช้
ตา่ กว่า 8 ปรบั ปรงุ
นาํ นํา สอน สรปุ ประเมนิ
๓ ลกั ษณะภมู อิ ากาศและพืชพรรณธรรมชาติ ขน้ั นาํ (Geographic Inquiry Process)
ทวปี อเมรกิ าใตม้ ลี กั ษณะภมู อิ ากาศแตกตา่ งกนั หลายเขต เนอื่ งจากปจั จยั ควบคมุ ภมู อิ ากาศ 1. ครูแจงใหนักเรียนทราบถึงวิธีสอนโดยใช
ทแี่ ตกตา่ งกัน กระบวนการทางภมู ศิ าสตร ชอื่ เรอ่ื งทจี่ ะเรยี นรู
ปจ จยั ควบคุมภมู อิ ากาศ1 จุดประสงคการเรียนรู
๓.๑
2. ครูและนกั เรยี นรว มกันทบทวนความรูเกี่ยวกับ
ความแตกต่างของภูมิอากาศในทวีปอเมริกาใต้ 260 ํ N (wลมesฝtาe9ยr0lLตieHะsํ วNwนั ตinกเdข) ตหนาว ทําเลท่ีตั้ง ขนาด อาณาเขต และลักษณะ
มีหลายสาเหตุและปจั จยั ธรรมชาต ิ ดงั น้ี ภูมิประเทศของทวีปอเมริกาใต ท่ีไดศึกษา
ลม(nคoาrtตhะeวaันsอt อtrกaเdฉeย� wงเinหdน)�อ เขตอบอนุ เม่ือชั่วโมงที่ผานมา และใหนักเรียนดูภาพ
๑) ต�าแหนง่ ทตี่ งั้ ตามละติจูด 30 ํ N แสดงเขตความกดอากาศตามละติจูดและ
เขตรอ น ทิศทางลมประจําซีกโลกใต นําสนทนาถึง
ทวปี อเมรกิ าใตม้ ีพ้ืนทีต่ ั้งอย่รู ะหวา่ งละตจิ ดู ท ่ี L ปจ จัยควบคุมอากาศของทวีปอเมรกิ าใต
๑๒ � N ถงึ ๕๖ � S จงึ มีอุณหภูมติ ามลักษณะ L
ภูมิอากาศแบบเขตรอ้ น เขตอบอุ่น และ 0 ํ L (ลsมouคtา hตeะaวsนั t อtrอaกdeเฉw�ยiงnใdต)
เขตหนาว พ้นื ทีท่ ่ีอยู่ในแนวละตจิ ูดท่ีต่าง H H เขตรอ น
และห่างกันจงึ มอี ุณหภมู ติ า่ งกนั ด้วย เช่น ลมฝายตะวนั ตก
ตอนเหนอื มอี ากาศแบบเขตร้อน ส่วนตอนใต้ 30 ํ S (westerlies wind)
มีอากาศแบบเขตอบอุน่ L ล(eมaขsัว้teโลrliกeฝsา pยoตlaะrวนัwอinอdก) L เขตอบอุน
๒) ทิศทางลมประจ�า ทวีปอเมริกาใต้มี 60 ํ S 90Hํ S เขตหนาว
เขตความกดอากาศตามละตจิ ูดและทิศทาง
ลมตะวันออกเฉียงเหนือพัดในช่วงฤดูหนาวและ
ลมตะวนั ออกเฉยี งใตพ้ ดั ในชว่ งฤดรู อ้ น ลมทง้ั สองพดั ผา่ น ลมประจา� ซกี โลกใต้
จากมหาสมทุ รแอตแลนตกิ เขา้ สแู่ ผน่ ดนิ ตอนกลางของทวปี ลกึ เขา้ ไปจนถงึ ดา้ นรบั ลมแนวเทอื กเขา
แอนดสี จงึ นา� ความชน้ื และฝนเขา้ ไปตกปรมิ าณมากและเปน็ บรเิ วณกวา้ งเกอื บตลอดพนื้ ทเ่ี ขตรอ้ น
สง่ ผลใหแ้ มน่ า�้ แอมะซอนเปน็ ลา� นา�้ ขนาดใหญ ่ รวมทงั้ ดา้ นรบั ลมของแมน่ า�้ อน่ื ๆ มนี า�้ มากตลอดปี
๓) ความสงู ของพืน้ ท่ี ทวปี อเมริกาใต้มีพนื้ ทส่ี ูงมากเปน็ แนวเหนอื จดใต้ด้านทศิ ตะวันตก
ของทวปี ท�าใหเ้ กดิ ปัจจัยท่ีมลี ักษณะภูมอิ ากาศในทวีปตา่ งกนั หลายประการ ในดา้ นความสูงของ
พ้ืนที่ท�าให้อุณหภูมิแตกต่างกันไประหว่างพื้นท่ีระดับท3ะเล ทะเลสาบตตี กี ากา
ปานกลาง เน่ืองจากในช้ันบรรยากาศโทรโพสเฟียร์จะมี 3,810 ม.
อณุ หภูมิลดลงตามความสูงในอัตรา ๖.๔ � C ตอ่ ความสูง ➣N
ทเ่ี พมิ่ ขน้ึ ๑,๐๐๐ เมตร ยง่ิ สงู อณุ หภมู จิ ะลดตา่� ลงมาก
และความกดอากาศจะลดต่า� ลงต่างไปจากบริเวณ
ผวิ พนื้ เช่น พ้ืนท่บี รเิ วณทะเลสาบตตี ีกากา
ซง่ึ อยู่บนเทอื กเขาแอนดีส สงู จากระดับทะเล แ ม15น่ 0า�้ เมบ.นี
ปานกลาง ๓,๘๑๐ เมตร มอี ากาศหนาวเย็น ทะเลสาบตีตีกากา เป็นทะเลสาบน้�าจืดที่ใหญ่ท่ีสุด ๘9
ตลอดป ี ทงั้ ทีต่ ั้งอยใู่ นเขตรอ้ น ในทวปี อเมริกาใต้
กิจกรรม สรา งเสริม นักเรียนควรรู
นักเรียนแบงกลุมเพื่อศึกษาคนควาลักษณะภูมิอากาศของ 1 ปจ จยั ควบคมุ ภมู อิ ากาศ ปจ จยั สาํ คญั ทคี่ วบคมุ ลกั ษณะภมู อิ ากาศในสว นใด
ทวปี อเมรกิ าใต จากนน้ั เขยี นผงั มโนทศั นใ นหวั ขอ “ปจ จยั ทมี่ อี ทิ ธพิ ล สว นหนง่ึ ของโลก ไดแ ก ความรอ นทไี่ ดร บั จากการแผร งั สขี องดวงอาทติ ยม ากนอ ย
ตอ ภมู อิ ากาศในทวปี อเมรกิ าใต” แลว นาํ ผลงานนาํ เสนอภายในกลมุ แตกตา งกนั ไปตามละตจิ ดู ลกั ษณะของตาํ บลทซี่ งึ่ เปน แผน ดนิ และนา นนาํ้ ความสงู
สมาชิกในกลุมรวมกันคัดเลือกผลงานที่ถูกตองเหมาะสม และ ของพ้ืนท่แี ละลักษณะภูมปิ ระเทศ ตลอดจนกระแสน้ําในมหาสมุทร
แสดงถึงความคดิ สรา งสรรคม านาํ เสนอหนาชนั้ เรยี น
2 ลมฝา ยตะวนั ตก กระแสลมทเี่ กดิ ขนึ้ ระหวา งละตจิ ดู ประมาณ 35 องศาและ
65 องศาในแตล ะซีกโลก กระแสลมในบรเิ วณน้ีสวนใหญจะพัดจากทศิ ตะวันตก
ไปทศิ ตะวนั ออก โดยเฉพาะอยา งยง่ิ บรรยากาศในตอนบนตงั้ แตใ นชน้ั โทรโพสเฟย ร
จนถึงตอนลางของชั้นสเตรโตสเฟยร สวนในบริเวณต่ําลงมาใกลพ้ืนผิวโลกน้ัน
ลกั ษณะกระแสลมดังกลา วจะเหน็ ไดชัดในซีกโลกใต
3 โทรโพสเฟย ร ชน้ั บรรยากาศของโลกทอี่ ยตู ดิ กบั พนื้ ผวิ โลก มคี วามสงู จากพนื้ โลก
ประมาณ 9 กิโลเมตร ณ บริเวณข้วั โลก และประมาณ 17 กโิ ลเมตร ณ บรเิ วณ
เสนศูนยสูตร ในชน้ั บรรยากาศน้ีอณุ หภมู จิ ะมีคาลดลงตามความสูงที่เพิม่ ข้ึนใน
อตั ราคอ นขา งคงท่ี มกี ระแสไหลเวยี นของอากาศทง้ั ในแนวนอนและแนวตง้ั มไี อนา้ํ
ปรากฏการณล มฟา อากาศเกอื บทั้งหมดเกดิ ในชนั้ บรรยากาศน้ี T99
นาํ นํา สอน สรปุ ประเมนิ
ขนั้ นาํ ๔) การวางตวั ของเทอื กเขา เทอื กเขาแอนดสี ทวี่ างตวั ในแนวเหนอื -ใต ้ เปน็ เสมอื นตวั การ
3. ครตู งั้ ประเดน็ คาํ ถามใหน กั เรยี นรว มกนั อภปิ ราย ขวางก้นั ทศิ ทางลมประจ�า ท�าให้ด้านรบั ลมมคี วามชุม่ ช้ืนตลอด แต่ดา้ นปลายลมมีความแห้งแล้ง
โดยเบ้ืองตน เพ่ือกระตุนความสนใจ/กระตุน เน่ืองจากเมื่อลมที่พัดน�าความช้ืนและมีฝนตกลงด้านรับลมของแนวเทือกเขาแล้ว อากาศที่ยังไม่
ความคิด เชน อม่ิ ตัวถกู ผลักใหล้ อยและจมตัวลงตามลาดเขาดา้ นปลายลม จะมอี ุณหภมู ิที่สูงขึ้น ๑ � C ตอ่ ระดบั
• นกั เรยี นคดิ วา ปจ จยั ใดบา งทม่ี ผี ลตอ ลกั ษณะ ความสูงของภูมิประเทศท่ีลดลง ๑๐๐ เมตร จึงท�าให้มีทะเลทรายชายฝั่งทะเลในเปรู ชิลี และ
ภูมิอากาศและพืชพรรณธรรมชาติของทวีป อาร์เจนตนิ า
อเมรกิ าใต
(แนวตอบ ตําแหนงที่ต้ังตามละติจูด ระยะ ทิศทางลม
ความสูงของพ้ืนท่ี ทิศทางของลมประจํา
การวางตวั ของเทอื กเขา พายหุ มนุ กระแสนาํ้ ฟก ลมุ นำ้ แอมะซอน
ในมหาสมุทร) มหาส ุมทรแป ิซ
อนและแ หงร เปรู อุนและช้ืน เปรู
เทอื กเขาแอนดสี
อทิ ธพิ ลจากการวางตวั ของแนวเทือกเขาแอนดีส บรเิ วณละติจูดที่ ๕ S�
ทิศทางลม
มหาส ุมทรแป ิซ ฟก รอนและแหง อารเ จนตนิ า
ชิลี อุนและชื้น
เทอื กเขาแอนดสี
อทิ ธิพลจากการวางตัวของแนวเทอื กเขาแอนดีส บรเิ วณละติจดู ที่ ๔๐ �S
๕) พายหุ มนุ 1พายุหมุนเฮอร์ริเคนในทะเลแคริบเบยี นและมหาสมุทรแอตแลนตกิ เป็นอกี
ปจั จยั หนึง่ ทีท่ า� ให้พ้ืนทต่ี อนเหนือของทวปี อเมรกิ าใตม้ ปี ริมาณฝนสงู ตลอดปี
Q? euoestion
หากไมม่ ีเทอื กเขาแอนดสี จะส่งผลตอ่ ลักษณะภูมิอากาศของทวีปอเมริกาใตอ้ ยา่ งไร
90
นักเรียนควรรู ขอสอบเนน การคิด
1 พายุหมุน หรือไซโคลน (cyclone) บริเวณความกดอากาศตํ่าที่มีกระแส ปจจัยควบคุมภูมิอากาศในขอใดเปนสาเหตุทําใหมีทะเลทราย
อากาศหมุนเวียนเขาหาศูนยกลางความกดอากาศต่ําในทางทวนเข็มนาฬกา ชายฝง ทะเลในประเทศเปรู ชิลี และอารเ จนตนิ า
ในซกี โลกเหนอื และตามเขม็ นาฬก าในซกี โลกใต ไซโคลนทเ่ี กดิ ขนึ้ ในละตจิ ดู กลาง
หรือละติจูดสูง มักเรียกกันวา ดีเปรสชัน ไซโคลนในเขตรอนเมื่อมีกําลังออน 1. ท่ตี ัง้ ตามละตจิ ูด
เรยี กวา ดเี ปรสชนั ถา มกี าํ ลงั แรงปานกลาง เรยี กวา พายโุ ซนรอ น ถา มกี าํ ลงั แรงจดั 2. ทิศทางลมประจํา
ในมหาสมทุ รอนิ เดยี ทะเลอาหรบั และอา วเบงกอล เรยี กวา พายไุ ซโคลน ในมหาสมทุ ร 3. ระยะหา งจากทะเล
แปซฟิ ก ตะวนั ตก เรยี กวา พายไุ ตฝ นุ สว นในเขตรอ นอน่ื ๆ มกั เรยี กวา พายเุ ฮอรร เิ คน 4. กระแสน้ําในมหาสมุทร
(วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 4. เน่ืองจากบริเวณชายฝงประเทศ
ทางตะวันตกของทวีปอเมริกาใตไดรับอิทธิพลจากกระแสน้ําเย็น
เปรูท่ีไหลเลียบชายฝง ทําใหบริเวณดังกลาวมีอากาศแหงแลง
ความชนื้ ในอากาศนอ ย และมสี ภาพพน้ื ทีเ่ ปน ทะเลทราย)
T100
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
๖) ระยะห่างจากทะเล โดยปกติพ้ืนที่ท่ีอยู่ห่างจากทะเลและมหาสมุทรจะได้รับอิทธิพล ขนั้ สอน
ความชนื้ และฝนนอ้ ยกวา่ พน้ื ที่ใกลท้ ะเล แตโ่ ดยภาพรวมของทวปี อเมรกิ าใตต้ า่ งไปจากพน้ื ทท่ี วปี อน่ื ขน้ั ที่ 1 การตัง้ คําถามเชงิ ภมู ศิ าสตร
เนอื่ งจากบรเิ วณพน้ื ทก่ี วา้ งใหญ ่ ตงั้ อยู่ใกลแ้ นวเสน้ ศนู ยส์ ตู ร จงึ ไดร้ บั อทิ ธพิ ลจากกระแสอากาศและ
ร่องความกดอากาศต�่าแถบศูนย์สตู รที่แปรปรวน น�าความช้นื ข้นึ ไปกอ่ ตัวเป็นเมฆฝนและตกเกือบ 1. ครูกระตุนนักเรียนดวยการตั้งคําถามเช่ือม
ตลอดปี จึงพบพื้นทภี่ มู ิอากาศแบบทะเลทรายและกงึ่ แห้งแลง้ ไม่กวา้ งเมอื่ เปรยี บกับทวีปอน่ื โยงประเด็นทางภูมิศาสตรเกี่ยวกับลักษณะ
ภูมิอากาศและพืชพรรณธรรมชาติของทวีป
๗) กระแสน้า� ในมหาสมทุ ร กระแสน�้าอนุ่ บราซลิ เมื่อไหลเลยี บฝัง่ บราซลิ ด้านมหาสมุทร อเมรกิ าใต เชน
• กระแสนา้ํ ในมหาสมุทรสง ผลตอ สภาพ
แอตแลนติก ท�าให้อากาศบริเวณใกล้เคียงมีความชื้น ทะเลไม่เป็นน้�าแข็ง ส่วนด้านมหาสมุทร ภมู ิอากาศของทวีปอเมริกาใตอยา งไร
แปซิฟิกมีกระแสน้�าเย็นเปรูท่ี ไหลเลียบชายฝั่งทะเลชิลีและเปรูขึ้นไปทางเหนือ ท�าให้อุณหภูมิต�่า • ตําแหนงที่ตั้งของทวีปอเมริกาใตสงผลตอ
และมีอัตราการระเหยต่�าด้วย จึงเป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่ท�าให้พื้นที่ใกล้ชายฝั่งที่มีที่ราบแคบยาว ลกั ษณะภูมอิ ากาศอยา งไร
มีภมู อิ ากาศก่ึงแหง้ แล้งและแบบทะเลทราย โดยใหนักเรยี นดูแผนทีก่ ระแสนํ้าใน
มหาสมทุ รทมี่ อี ทิ ธพิ ลตอ ทวปี อเมรกิ าใตป ระกอบ
แแผผนนทที่แกี่ สรดะแงสกนระา�้ แในสนมำ้หใานสมมหทุ ารสทมีม่ ทุ ีอรทิ ทธม่ี พิ ีอลทิ ตธอ่ พิ ทลวตีปอ อทเมวปีรกิอาเมใตร้ิกาใต
แครบิ เบยี น N 500 มาต0ราสว 5น001 :17,00,000001,,050000 กม.
การากสั ม ห า ส มุ ท ร
บาเลนเซีย
เวเนซุเอลา
10 ํN โบโกตา ศ ูนยสูตรแ1 อ ต แ ล น ติ ก 10 ํN
โคลอมเบีย
ศนู ยส ตู รสวนกลบั
0 ํ ศนู ยส ตู รใต กีโต บ ร า ซิ ล เสนศนู ยสตู ร 0 ํ
เ ป รู
ลิมา
ลาปาซ 10 Sํ
10 Sํ โบลิเวีย
เปรู
ม ห า ส มุ ท ร บราซิลอะซุนซอิ อนรีอดู จี าเนรู
20 ํS แ ป ซิ ฟ ก เซาเปาลู
ม ห า เสสน ทมรอุปกทออฟแรคปรคิ อรน 20 ํS
30 Sํ อารเ จนตินา แ อ ต แ ล น ติ ก 30 Sํ
มอนเตวเิ ดโอ
ซันติอาโก บวั โนสไอเรส
ชิลี
40 ํS แอนตารก ตกิ า คำอธิบายสญั ลกั ษณ 40 Sํ
เมอื งสำคญั
เขตประเทศ
แอนตารก ตกิ า กระแสน้ำอุน
กระแสนำ้ เย็น
50 ํS Projection12:0LaํWmbert1C10onWํ form1a0l0CWํ onic 90 Wํ 80 Wํ 70 Wํ 60 Wํ 50 ํW 40 Wํ 3C0OWํ PYRIG2H0TWํ © 50 Sํ
Akso1rn0CWํ haroenTa0t Aํ CT. Co.,Ltd
9๑
กิจกรรม สรา งเสรมิ นักเรียนควรรู
นักเรียนดูแผนท่ีกระแสนํ้าในมหาสมุทรท่ีมีอิทธิพลตอทวีป 1 ศูนยสูตร กระแสน้ําประจําถ่ินบริเวณศูนยสูตร ประกอบดวย กระแสน้ํา
อเมริกาใต แลวอภิปรายรวมกันในช้ันเรียนเก่ียวกับกระแสน้ํา ศนู ยส ตู รเหนอื อยทู างดา นเหนอื ของเสน ศนู ยส ตู ร ไหลไปทางทศิ ตะวนั ตกภายใต
ในมหาสมุทรที่มีผลตอการเปล่ียนแปลงลักษณะภูมิอากาศและ อทิ ธิพลของลมคา ตะวนั ออกเฉียงเหนือ กระแสนํ้าศนู ยสตู รใต อยตู ้ังแตบ รเิ วณ
พชื พรรณธรรมชาตขิ องทวปี อเมรกิ าใต เหนือเสนศูนยสูตรเล็กนอยตลอดลงไปทางใตของเสนศูนยสูตร ไหลไปทางทิศ
ตะวนั ตกภายใตอ ทิ ธพิ ลของลมคา ตะวนั ออกเฉยี งใต และกระแสนา้ํ สวนศนู ยส ตู ร
อยบู รเิ วณเขตลมสงบทางดา นเหนอื ของเสน ศนู ยส ตู ร ระหวา งกระแสนาํ้ ศนู ยส ตู ร
เหนอื และใต โดยมีทิศทางการไหลไปทางตะวนั ออกสวนกบั กระแสนํ้าศนู ยสูตร
เหนอื และใต
T101
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
ขนั้ สอน ๓.๒ เขตภูมิอากาศและพืชพรรณธรรมชาติ
ขั้นที่ 1 การตั้งคําถามเชิงภูมิศาสตร ทวีปอเมรกิ าใตแ้ บ่งเขตภมู ิอากาศตามเกณฑข์ องเคปิ เปนิ -ไกเกอร ์ และมกี ารปรับปรุงใหม่
(Beck et al., 2018) ดงั นี้
2. ครแู ละนกั เรยี นรว มกนั อภปิ รายถงึ เขตภมู อิ ากาศ
ของทวีปอเมริกาใต จากน้ันครูต้ังคําถามให ภมู อิ ากาศเขตรอ้ น (A: tropical climates)
นักเรยี นคดิ วิเคราะห เชน
• พน้ื ทสี่ ว นใหญข องทวปี อเมรกิ าใตม ลี กั ษณะ ลกั ษณะเฉพาะ คือ มีอณุ หภูมเิ ฉลยี่ ทกุ เดอื นสูงกวา่ ๑๘ � C มีฝนตกชกุ มากตามลักษณะของพื้นทแี่ ละเขต
ภูมอิ ากาศอยา งไร ของทีต่ ง้ั
(แนวตอบ มภี ูมอิ ากาศแบบเขตรอน
ซ่งึ ครอบคลมุ พื้นที่ 2 ใน 5 ของพ้ืนท่ีทวีป) ภูมิอากาศแบบร้อนชื้นแถบศูนย์สูตร (tropical
• เพราะเหตใุ ดภมู อิ ากาศเขตรอ นจงึ เปน บรเิ วณ rainforest climate: Af) พบบริเวณแนวเส้น
ที่มคี วามหลากหลายทางชีวภาพสงู ศนู ยส์ ตู รดา้ นทศิ ตะวนั ออกของกลมุ่ เทอื กเขาใน
(แนวตอบ เปนพื้นท่ีแถบลุมนํ้าแอมะซอน โคลอมเบยี เปร ู บราซลิ และบรเิ วณใกลเ้ คยี ง
ท่ีเปน ปาดิบเซลวาสท่ีมีความอดุ มสมบรู ณ) มีฝนตกตลอดปี ได้รับฝนท่ีเกิดจากการพา
ความรอ้ น เปน็ พายฝุ นฟา้ คะนองและฝนภเู ขาท่ี
ลมฝา่ ยตะวนั ออกพดั พานา� ความชนื้ จากมหาสมทุ ร
แอตแลนตกิ เขา้ ไปจนถงึ เทอื กเขาแอนดสี
พืชพรรณธรรมชาติ : มลี กั ษณะเปน็ ปา่ ดบิ ชนื้
หรอื ปา่ เซลวาส (selvas) มพี รรณไมห้ ลากหลาย
ชนิดและหลายขนาดขน้ึ อยา่ งหนาแนน่ เปน็ ไม้
ไมผ่ ลดั ใบ มีใบเขยี วตลอดปี ต้นไม้จึงมีล�าต้น เขตสงวนแห่งชาติตัมโบปาตาของเปรู มีพรรณไม้ต่าง ๆ
สงู ใหญ ่ เชน่ มะฮอกกาน ี ซดี าร์ ขน้ึ อย่างหนาแน่น เปน็ พนื้ ท่อี นรุ ักษ์ปา่ ดบิ ชื้นที่สา� คญั
ภูมิอากาศเขตมรสุม (tropical monsoon climate: Am) พบบริเวณขอบของภูมิอากาศแบบร้อนช้ืน
แถบศูนย์สูตร มีฝนตกเกือบตลอดปีจากอิทธิพลของลมตะวันออกเฉียงเหนือและลมตะวันออกเฉียงใต้
มปี รมิ าณฝนมากกวา่ ๑๐๐ มลิ ลเิ มตรตอ่ เดอื น
พชื พรรณธรรมชาติ : มลี กั ษณะเปน็ ปา่ โปรง่ และมกี ารทงิ้ ใบในชว่ งฤดแู ลง้ มพี รรณไมเ้ ดน่ จา� พวกไผแ่ ละปาลม์
ภมู อิ ากาศแบบสะวนั นา (tropical savanna climate: Aw) พบบรเิ วณกวา้ งทสี่ ดุ ของภมู อิ ากาศเขตรอ้ น
บรเิ วณตอนใตข้ องบราซลิ ทางตะวนั ออกของโบลเิ วยี และปารากวยั มปี รมิ าณฝนนอ้ ย เนอื่ งจากทศิ ทางของ
ลมประจา� ระยะหา่ งจากทะเล หรอื มพี น้ื ทข่ี วางทศิ ทางลมฝน จงึ มชี ว่ งฝนตก ๖ เดอื น และแลง้ ฝน ๖ เดอื น
สลบั กนั อยา่ งเหน็ ไดช้ ดั
พืชพรรณธรรมชาติ : มีพรรณไม้ ไม่หลากหลายและขึ้นกระจ1าย เป็นลักษณะป่าโปร่งปะปนไม้พุ่มและ
ทงุ่ หญา้ เชน่ ทงุ่ หญา้ ยาโนส ทงุ่ หญา้ กรนั ชาโก ทงุ่ หญา้ ปมั ปสั
ภมู ิอากาศเขตแห้งแล้ง (B: arid climates)
ลกั ษณะเฉพาะ คอื มปี รมิ าณฝนนอ้ ยจนไมพ่ อสา� หรบั การเพาะปลกู ปรมิ าณฝนสมั พนั ธก์ บั สภาพภมู ปิ ระเทศ
ทม่ี เี ทือกเขาขวางทศิ ทางของลมประจ�า ความแห้งแลง้ เกดิ จากการเปน็ พืน้ ท่ีอบั ฝน (rainshadow) ท้ังทพี่ นื้ ที่
อยูไ่ ม่ไกลจากทะเล และอทิ ธิพลของกระแสน�า้ เย็นที่ไหลเลยี บชายฝ่ังทะเล
9๒
นักเรียนควรรู ขอสอบเนน การคดิ
1 ทุงหญาปมปส มีอาณาบริเวณต้ังแตบริเวณลุมน้ําปารานาตอนลางลงไป พน้ื ทีส่ ว นใหญข องประเทศบราซลิ มสี ภาพภูมิอากาศและ
ถึงภาคกลางคอนไปทางใตของประเทศอารเจนตินา ครอบคลุมเน้ือที่ประมาณ พชื พรรณธรรมชาตคิ ลา ยคลึงกบั ประเทศในขอ ใด
760,000 ตารางกิโลเมตร มีภูมิอากาศแหงแลงทางดานตะวันตก สวนดาน
ตะวนั ออกมนี าํ้ อุดมสมบรู ณ เปน แหลงเลยี้ งสตั วทส่ี ําคัญของทวปี 1. อิตาลี
2. อรุ กุ วยั
3. มาเลเซีย
4. โคลอมเบยี
(วเิ คราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 3. พื้นท่ีสวนใหญของประเทศบราซิล
อยูในเขตลุมนํ้าแอมะซอน จึงมีลักษณะภูมิอากาศแบบเขตรอน
ซง่ึ มพี ชื พรรณธรรมชาตเิ ปน ปา ดบิ ชนื้ คลา ยคลงึ กบั ประเทศมาเลเซยี )
T102
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
แแผผนนททีเ่ ี่เขขตตภภูมูมิอิอากาากศาขศอขงอทงวทปี วอปีเมอรเิกมารใิกตา(ใแตบแบบเคบิปเเคปิปน เ-ปไกน เ-กไอกรเกปอรรับปปรรงุ ับ) ปรุง ขนั้ สอน
80 ํW 70 Wํ 60 ํW 50 ํW 40 Wํ
N ขั้นท่ี 2 การรวบรวมขอ มลู
ท ะ เ ล แ คBWริhBบShเ บี ย น 500 มาต0ราสวน 1 : 40,000,0001,000 กม.
1. ครใู หน กั เรยี นแบง กลมุ รว มกนั สบื คน และรวบรวม
10 ํN Aw Aw Aw 10 Nํ ขอ มลู เกยี่ วกบั ลกั ษณะภมู อิ ากาศและพชื พรรณ
Am ธรรมชาติของทวีปอเมริกาใต ตามเขตท่ีกลุม
ตนเองรบั ผิดชอบ โดยใชแ ผนที่เขตภมู ิอากาศ
AfCfb Af Csb Am Am Af ของทวีปอเมริกาใตประกอบการศึกษา ดงั นี้
Cfb Af • ภมู ิอากาศแบบรอนชนื้ แถบศูนยสตู ร
Af Aw Af • ภูมอิ ากาศเขตมรสมุ
Am • ภมู อิ ากาศแบบสะวนั นา
• ภมู ิอากาศแบบทะเลทรายเขตรอน
Af • ภูมอิ ากาศแบบทะเลทรายเขตอบอุน
• ภมู อิ ากาศแบบกง่ึ แหงแลง เขตรอ น
0 ํ Aw ET Af Af Af Af Am เสน ศนู ยสูตร 0 ํ • ภูมิอากาศแบบกึ่งแหงแลงเขตอบอุน
BWh Cfb Af Am Am Am • ภูมอิ ากาศแบบเมดิเตอรเ รเนียน
ET Aw • ภมู ิอากาศแบบช้นื สลับแลง เขตอบอุน
• ภูมอิ ากาศแบบช้ืนกึ่งเขตรอน
10 Sํ Am Aw Aw BShAw BSh 10 Sํ • ภมู ิอากาศแบบชายฝง ตะวันตก
Aw 20 ํS ภาคพื้นสมทุ ร
BWh Af Am Aw Aw • ภูมิอากาศแบบภาคพื้นทวปี
ET Af Aw BSh Af • ภมู อิ ากาศแบบทุนดรา
20 Sํ Cwb
เสนทรอปก ออฟแคปริคอรน BWh Aw 2. ครอู าจแนะนาํ แหลง ขอ มูลสารสนเทศที่
Cwa นา เชอื่ ถอื หรอื อาจใหน กั เรยี นดู PPT ทเ่ี กย่ี วขอ ง
มหาสมทุ รแปซฟิ ก BWk Cwa BSh AwAmAf Cfa Cwb กับลักษณะภูมิอากาศและพืชพรรณธรรมชาติ
ของทวีปอเมริกาใต ประกอบการศึกษาและ
30 ํS BWk BSh Cfa Cfb มหาสมทุ รแอตแลนตกิ รวบรวมขอ มูลเพิม่ เตมิ
Cwa Cfa
BWh Cwb Cfa 30 Sํ
CsaET Cfa 3
Csb BWk BSk Cfb
เขCตsอaบอเแุนมหดง เิแตลองรแเ รลเะนรย�อนนแในบฤบดูรอ น
40 Sํ เขตภูม1ิอากาศ Cfb Csb Csb แเมหดงิเแตลองรแเ รลเะนอย� บนอแนุ บในบฤดูรอ น
Dsb
เขตรอน BWk Cwa ชแหน้ื งสแลลบั งแใลนงฤเดขูหตนอบาวอแนุ ลแะบรบอนในฤดูรอน 40 ํS
Af รอนช้ืนแถบศนู ยสูตร Cwb ชแหื้นงสแลลบั งแใลนงฤเดขูหตอนบาวอแนุ ลแะบอบบอุน ในฤดรู อ น
Am เสขะตว2มันนรสาุม
Aw BWk Cfa ชน้ื ก�ึงเขตรอน
ET
เขตแหงแลง เขDCตsfหbbนาชภแว4หาายคง ฝแพงล้นื ตงทะแววลปีันะแตอบกบบภอุนาคในพฤน้ื ดสูรมอ ทุ นร
BWh ทะเลทรายเขตรอน BSk
50 ํS BWk ทะเลทรายเขตอบอุน 50 ํS
BSh ก�งึ แหงแลงเขตรอน ET เขตข้วั โลก
BSk กึ�งแหง แลงเขตอบอนุ ET ทุนดรา
10P0roWํ jection: Lamb9e0rtWํ Conformal C8o0nํWic 70 Wํ 60 Wํ 50 Wํ COP4Y0RํWIGHT © Aksorn3C0hํWaroenTat ACT. C2o0.,LWํ td
๙๓
กจิ กรรม ทา ทาย นักเรียนควรรู
นักเรียนอภิปรายในช้ันเรียนเก่ียวกับปจจัยที่สงผลใหทวีป 1 เขตรอ น เขตที่มภี มู ิอากาศรอนโดยกาํ หนดตามละติจดู ตงั้ แตเ สน ทรอปก
อเมรกิ าใตม ลี กั ษณะภมู ิอากาศท่แี ตกตา งกัน โดยเชอื่ มโยงใหเหน็ ออฟแคนเซอรถ ึงเสนทรอปก ออฟแคปริคอรน
ความสมั พนั ธร ะหวา งลกั ษณะภมู ปิ ระเทศ ลกั ษณะภมู อิ ากาศ 2 เขตแหงแลง เขตท่ีมีฝนตกนอยมาก ไมเพียงพอท่ีจะใชในการเพาะปลูก
ลักษณะภูมปิ ระเทศท่เี หน็ คือ ไมค อยมพี ืชขนึ้ เขียวเหมือนท่อี ื่น จะมขี ้นึ อยกู แ็ ต
พชื พรรณธรรมชาติ กจิ กรรมทางเศรษฐกิจ การต้ัง เฉพาะพืชจาํ พวกทนตอ ความแหง แลง เชน กระบองเพชร
ถนิ่ ฐานของประชากร จากนน้ั แตล ะคนสรปุ ขอ มลู เปน แผนผงั ความคดิ 3 เขตอบอุน เขตท่ีมีภูมิอากาศอบอุน โดยกําหนดตามละติจูดตั้งแตเสน
นาํ สงครผู ูสอน ทรอปก ออฟแคนเซอรถ ึงเสนอารกตกิ เซอรเ คลิ และเสน ทรอปก ออฟแคปริคอรน
ถงึ เสน แอนตารกติกเซอรเ คลิ
4 เขตหนาว เขตท่ีมีภูมิอากาศหนาวจัด โดยแบงตามวิธีการสมัยโบราณ
ซ่ึงกําหนดตามละติจูด ตั้งแตเสนอารกติกเซอรเคิลถึงขั้วโลกเหนือ และเสน
แอนตารกติกเซอรเคลิ ถึงข้ัวโลกใต
T103
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
ขน้ั สอน ภมู อิ ากาศแบบทะเลทรายเขตรอ้ น (hot desert climate: BWh) มปี รมิ าณฝนตา�่ กวา่ ๒๕๐ มลิ ลเิ มตรตอ่ ปี
อณุ หภมู ิสูงในเวลากลางวัน ส่วนกลางคนื อากาศเยน็ มีค่าพิสัยต่างระหวา่ งอณุ หภูมเิ ฉล่ยี มากถงึ ๒๐ �C
ข้ันที่ 3 การจัดการขอ มลู
พพชืบพบรรริเวณณธทรระมเลชทาตราิ :ย มอพีาตรราณกาไมม ้ไามทก่าช่ีงตนอดิ นทใสี่ ตาข้มอารงถเปเตรบิู โตได ้ ไดแ้ ก ่ กระบองเพชร ไมพ้ มุ่ 1 ไมห้ นาม และหญา้
1. สมาชิกแตละคนในกลุมนําขอมูลที่ตนไดจาก
การรวบรวม มาอธิบายแลกเปลี่ยนความรู ภูมอิ ากาศแบบทะเลทรายเขตอบอนุ่ (cold desert climate: BWk) มปี รมิ าณฝนตา�่ กว่า ๒๕๐ มลิ ลิเมตร
ระหวางกัน
ตอ่ ป ี อณุ หภมู ปิ านกลางในเวลาก2ลางวนั สว่ นกลางคนื อากาศเยน็ คา่ พสิ ยั อณุ หภมู เิ ฉลยี่ ระหวา่ ง ๑๘-๒๐ C�
2. สมาชกิ ในกลมุ ชว ยกนั คดั เลอื กขอ มลู ทถ่ี กู ตอ ง
นา เชอื่ ถอื และจดั การคดั แยกขอ มลู ทไี่ มจ าํ เปน พบบริเวณทะเลทรายอาตากามาในชลิ ี ท่ีราบปมั ปสั ในอารเ์ จนตนิ า
ออก พชื พรรณธรรมชาติ : มีพรรณไมจ้ า� พวกกระบองเพชร ไมพ้ ุม่ ไม้หนาม และหญา้
ภูมิอากาศแบบกึ่งแห้งแล้งเขตร้อน (hot steppe climate: BSh) มีอากาศชื้นกว่าเขตทะเลทราย คือ
ขั้นที่ 4 การวเิ คราะหและแปลผลขอ มูล มปี รมิ าณฝนระหวา่ ง ๒๕๐-๕๐๐ มลิ ลเิ มตรตอ่ ป ี อณุ หภมู สิ งู กวา่ ๑๘ �C พบบรเิ วณทรี่ าบสงู บอร ์โบเรมา
ชายฝั่งตะวนั ออกของบราซลิ โบลิเวีย และปารากวัย
1. นกั เรยี นแตล ะกลมุ วเิ คราะหแ ละแปลผลขอ มลู พชื พรรณธรรมชาติ : มีพรรณไม้จา� พวกกระบองเพชร ปาล์ม ไม้พุ่ม ไม้หนาม และหญ้า
รว มกนั จากนนั้ ครมู อบหมายใหน กั เรยี นแตล ะ ภูมิอากาศแบบกึ่งแห้งแล้งเขตอบอุ่น (cold steppe climate: BSk) มีลักษณะท่ัวไปเช่นเดียวกับ
กลุมวาดภาพท่ีสัมพันธกับลักษณะภูมิอากาศ ภมู อิ ากาศแบบกงึ่ แหง้ แลง้ เขตรอ้ น (BSh) เพยี งแตอ่ ยู่ในเขตพนื้ ทลี่ ะตจิ ดู สงู และมอี ณุ หภมู ติ �่ากวา่ ๑๘ �C
ท่ีกลุมของตนเองรับผิดชอบ จํานวน 3 ภาพ พบบรเิ วณดา้ นทิศตะวันออกของที่ราบปมั ปัสในอาร์เจนตินา
ใหสอดคลองกับ 3 ประเด็น ไดแก ปจจัย พชื พรรณธรรมชาติ : มีพรรณไม้จา� พวกกระบองเพชร ปาลม์ ไม้พุ่ม ไม้หนาม และหญา้
ควบคุมภูมิอากาศ เขตภูมิอากาศ พืชพรรณ
ธรรมชาตทิ พ่ี บ ภมู ิอากาศเขตอบอุ่น (C: temperate climates)
ลกั ษณะเฉพาะ คอื มีอุณหภูมิปานกลาง เฉล่ียเดอื นท่หี นาวที่สุดต�่ากว่า ๑๘ �C แต่ไม่ต่า� กว่า -๓ � C มีระยะ
2. ใหแตละกลุมวิเคราะหขอมูลรวมกัน จากนั้น เวลาหนาว ๔ เดือนในรอบป ี มีปรมิ าณฝนแตกตา่ งกันตามทตี่ ัง้
ใหน าํ เสนอขอ มลู ประกอบแผนทเี่ ขตภมู อิ ากาศ
พรอมทั้งนําภาพที่วาดท้ัง 3 ภาพมาติดบน ภมู อิ ากาศแบบเมดเิ ตอรเ์ รเนยี น (mediterranean climate: Cs) ลกั ษณะเดน่ คอื ฤดรู อ้ นอากาศแหง้ แลง้
แผนท่ี พรอมโยงลูกศรแสดงตําแหนงท่ีพบ เนอื่ งจากลมประจา� ปที พ่ี ดั จากมหาสมทุ รแอตแลนตกิ ผา่ นทรี่ าบปมั ปสั ไปยงั เทอื กเขาแอนดสี จมตวั ลงจงึ
ภูมอิ ากาศดงั กลา ว มอี ณุ หภมู สิ งู ขน้ึ เปน็ พนื้ ทอี่ บั ฝน ในฤดหู นาวมฝี นตกเนอื่ งจากไดร้ บั อทิ ธพิ ลจากลมประจา� ตะวนั ตกทพี่ ดั
จากมหาสมทุ รแปซฟิ กิ เขา้ หาพนื้ ทซ่ี ง่ึ เปน็ ดา้ นรบั ลม
3. สมาชิกกลุมอ่ืนผลัดกันใหขอคิดเห็น หรือ
ขอ เสนอแนะเพม่ิ เตมิ ตลอดจนอภปิ รายความรู • ภมู อิ ากาศแบบ Csa อากาศแหง้ แลง้ และรอ้ นในฤดรู อ้ น สว่ นฤดหู นาวอากาศเยน็ และชมุ่ ชนื้ มฝี นตก
รวมกัน
พบบรเิ วณชายฝง่ั ตอนกลางของชลิ ี
4. ครใู หน กั เรยี นแตล ะกลมุ รว มกนั ทาํ ใบงานท่ี 3.2
เรอื่ ง ลกั ษณะภมู อิ ากาศและพชื พรรณธรรมชาติ • ภูมิอากาศแบบ Csb อากาศแห้งแล้งและอบอุ่นในฤดูร้อน ส่วนฤดูหนาวอากาศเย็นและชุ่มชื้น
ของทวปี อเมรกิ าใต และมอบหมายใหน กั เรยี น
ทําแบบฝกสมรรถนะฯ ภูมิศาสตร ม.3 เพื่อ พบบรเิ วณตอนลา่ งของภมู อิ ากาศแบบ Csa ในชลิ กี บั เทอื กเขาแอนดสี ในอารเ์ จนตนิ า
ทบทวนความรคู วามเขาใจ พชื พรรณธรรมชาติ: มพี รรณไม ้ใบหนาเลก็ ผวิ มนั เพอ่ื ปอ้ งกนั การระเหยของนา�้ ในชว่ งฤดรู อ้ นซงึ่ อากาศแหง้
เชน่ พชื สกลุ สม้ มะกอก ไมห้ นาม
9๔
นักเรียนควรรู ขอสอบเนน การคิด
1 ไมพุม พืชที่มีอายุหลายป ลําตนมีเนื้อไมแตกกิ่งกานสาขาออกจากโคน เพราะเหตใุ ดปา ฝนเขตรอ นจงึ มปี า ไมข นึ้ อยอู ยา งหนาแนน และ
ของลําตน ขนาดลาํ ตนสน้ั จนมองดเู ปน พุม มคี วามหลากหลายทางชีวภาพสงู กวา ปาในเขตภมู ิอากาศอ่ืน
2 ทะเลทรายอาตากามา ทะเลทรายในประเทศชิลี อยูทางตอนกลางคอ นไป
ทางเหนือของประเทศ ครอบคลุมพื้นท่ีทางเหนือของเมืองโกเปยโปเขาไปใน (แนวตอบ ปาฝนเขตรอนต้ังอยูในเขตรอนท่ีมีปริมาณฝนและ
แควน อนั โตฟากสั ตาเกอื บทง้ั หมดและภาคเหนอื ของแควน อาตากามาเปน แหลง ความช้ืนสูงตลอดป ทําใหตนไมสวนใหญไดรับนํ้าและแสงแดด
แรบ อแรกซ เกลอื และไนเตรต ในปริมาณมากเพียงพอตอการสังเคราะหแสง ทําใหพืชพรรณ
เจรญิ เตบิ โตอยา งรวดเรว็ สว นเหตผุ ลทที่ าํ ใหป า ฝนเขตรอ นมคี วาม
หลากหลายทางชีวภาพสูงกวาปาในเขตภูมิอากาศอ่ืน เนื่องจาก
มฝี นตกชกุ ทาํ ใหป า ไมม คี วามอดุ มสมบรู ณต ลอดป อกี ทง้ั มพี นั ธไุ ม
หลากหลายชนิดซึ่งเปนแหลงอาหารและที่อยูอาศัยของสัตวปา
จึงทําใหปาฝนเขตรอนมีหวงโซอาหารที่หลากหลายและมีความ
หลากหลายทางชีวภาพสูงทสี่ ุดในโลก)
T104
นาํ สอน สรุป ประเมิน
ภมู อิ ากาศแบบช้ืนสลับแลง้ เขตอบอ่นุ (temperate wet-dry climate: Cw) ลักษณะเด่น คอื มีอุณหภมู ิ ขนั้ สอน
แบบเขตอบอนุ่ แมจ้ ะมีพื้นที่ในเขตรอ้ น เนือ่ งจากอยบู่ รเิ วณพ้ืนท่ีสูง พบบรเิ วณทรี่ าบสงู บราซลิ
ขนั้ ที่ 5 การสรปุ เพ่ือตอบคาํ ถาม
• ภมู อิ ากาศแบบ Cwa มคี วามแหง้ แลง้ ในฤดหู นาวและอากาศรอ้ นในฤดรู อ้ น พบบรเิ วณทรี่ าบสงู บราซลิ
1. นักเรียนในช้นั เรยี นรวมกันสรุปเก่ยี วกบั
และทีร่ าบปัมปสั ลักษณะภูมิอากาศและพืชพรรณธรรมชาติ
ของทวีปอเมริกาใต
• ภูมิอากาศแบบ Cwb มีความแห้งแล้งในฤดูหนาวและอากาศอบอุ่นในฤดูร้อน พบบริเวณท่ีราบสูง
2. ครูใหสมาชิกในแตละกลุมชวยกันสรุปสาระ
บราซิลและทรี่ าบปมั ปสั สําคัญเพ่ือตอบคําถามเชิงภูมิศาสตร โดยครู
พืชพรรณธรรมชาติ : มไี มย้ นื ตน้ ขนาดใหญ่ที่มกี ารผลัดใบกอ่ นฤดูหนาว เช่น โอ๊ก เมเปลิ แนะนาํ เพ่ิมเติม
ภูมิอากาศแบบช้ืนกึ่งเขตร้อน (humid subtropical climate: Cfa) ไม่มีฤดูแล้งและร้อนในฤดูร้อน
เน่ืองจากได้รับอิทธิพลจากกระแสน�้าอุ่นบราซิลท่ีไหลเลียบฝั่งมหาสมุทรแอตแลนติกบริเวณพ้ืนที่ราบ 3. ครอู าจถามคาํ ถามปลายเปด หรอื ใหน กั เรยี นดู
ของบราซิลและอาร์เจนตนิ า PPT ที่แสดงขอมูลเก่ียวกับลักษณะภูมิอากาศ
พชื พรรณธรรมชาติ : มีพรรณไม้ยืนตน้ ขนาดใหญ ่ ไดแ้ ก ่ บีช เฮมลอ็ ก และสนชนิดตา่ ง ๆ และพืชพรรณธรรมชาติของทวีปอเมริกาใต
ภมู ิอากาศแบบชายฝง่ั ตะวนั ตกภาคพ้ืนสมทุ ร (marine west coast climate: Cfb) ไมม่ ีฤดแู ลง้ และอบอ่นุ เพ่ือเปนการสรุปความรเู พ่ิมเตมิ
ในฤดรู อ้ น ดา้ นมหาสมทุ รแปซฟิ กิ ไดร้ บั อทิ ธพิ ลจากลมประจา� ตะวนั ตกพดั เขา้ ชายฝง่ั ชลิ ี และกระแสนา�้ เยน็
เปรู ส่วนด้านมหาสมุทรแอตแลนติกพื้นท่ีอาร์เจนตินาได้รับอิทธิพลจากกระแสน�้าเย็นแอนตาร์กติกา ขนั้ สรปุ
และบราซลิ อยู่ในพ้ืนท่ที ี่ราบสงู บราซลิ ได้รับความชื้นจากอทิ ธพิ ลของกระแสนา้� อ่นุ บราซิล
พชื พรรณธรรมชาติ : มพี รรณไมป้ า่ ผสมทง้ั ผลดั ใบและไมผ่ ลดั ใบ เชน่ เมเปลิ เฟอร ์ เอลม์ เชสตน์ ตั วอลนตั ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเกี่ยวกับ
ลักษณะภูมิอากาศและพืชพรรณธรรมชาติของ
ภมู อิ ากาศเขตหนาว (D: cold climates) ทวปี อเมรกิ าใต ตลอดจนความสําคญั ท่มี ีอทิ ธพิ ล
ลกั ษณะเดน่ คอื มอี ณุ หภมู เิ ฉลย่ี สงู กวา่ ๑๐ �C ตลอดชว่ งฤดรู อ้ น เนอ่ื งจากอย่ใู นพน้ื ทสี่ งู ของเทอื กเขาแอนดสี ตอการดําเนินชีวิตประจําวัน หรือใช PPT สรุป
ตอนใตข้ องชลิ แี ละอารเ์ จนตินา สาระสาํ คญั ของเน้อื หา
ภมู อิ ากาศแบบภาคพนื้ ทวปี (continentalclimate:Ds) มคี วามแหง้ แลง้ เนอื่ งจากมฝี นตกนอ้ ยและความชนื้ ขนั้ ประเมนิ
ท่ีไดร้ บั เปน็ หมิ ะจ�านวนน้อย
1. ครูประเมินผลโดยสังเกตจากการตอบคําถาม
• ภูมิอากาศแบบ Dsb มีความแหง้ แลง้ หนาวเย็น อุณหภมู อิ บอุ่นขน้ึ ในฤดูร้อน การรวมกันทํางาน และการนําเสนอผลงาน
หนาชัน้ เรียน
พืชพรรณธรรมชาติ : ส่วนใหญเ่ ปน็ ปา่ วงศส์ นเขา ซ่ึงมีใบเลก็ แหลม เชน่ สปรซู ไพน์ เฮมลอ็ ก
2. ครตู รวจสอบผลจากการทาํ ใบงาน และแบบฝก
ภมู ิอากาศเขตขวั้ โลก (E: polar climates) สมรรถนะฯ ภมู ิศาสตร ม.3
ลักษณะเด่น คือ มอี ณุ หภูมิในฤดรู ้อนต่า� กว่า ๑๐ � C แตส่ ูงกวา่ ๐ � C
ภูมิอากาศแบบทนุ ดรา (tundra climate: ET) มอี ากาศหนาวเยน็ เนอ่ื งจากเปน็ พนื้ ทส่ี งู อณุ หภมู ขิ อง
อากาศลดตา่� ตลอดป ี พบตอนใตข้ องทวปี ทลี่ ะตจิ ดู ๕๕ �S บรเิ วณพนื้ ทเ่ี กาะเตยี รร์ าเดลฟวยโก ตา� แหนง่
ใตส้ ดุ ของทวปี และพน้ื ทสี่ งู บนเทอื กเขากอรด์ เี ยราโอเรยี นตลั ในเอกวาดอร์
พชื พรรณธรรมชาติ : มอสส ์ ไลเคน และหญา้ บางชนดิ 9๕
ขอ สอบเนน การคิด แนวทางการวัดและประเมินผล
ขอ ใดจบั ครู ะหวา งเขตภูมอิ ากาศกับพชื พรรณธรรมชาตไิ ดถ กู ตอ ง ครสู ามารถวดั และประเมนิ ความเขา ใจเนอื้ หา เรอ่ื ง ลกั ษณะภมู อิ ากาศและ
1. เขตอบอุน - พชื สกุลสม มะกอก พชื พรรณธรรมชาติ ไดจ ากการตอบคาํ ถาม การรว มกนั ทาํ งาน และการนาํ เสนอ
2. เขตแหงแลง - มอสสและไลเคน ผลงานหนา ชน้ั เรยี น โดยศกึ ษาเกณฑก ารวดั และประเมนิ ผลจากแบบประเมนิ การ
3. เขตรอ น - กระบองเพชร ไมหนาม นาํ เสนอผลงานทแ่ี นบมาทา ยแผนการจดั การเรยี นรหู นว ยที่ 3 เรอื่ ง ทวปี อเมรกิ าใต
4. เขตขว้ั โลกและที่สงู - ไมพ ุมและทงุ หญา
แบบประเมนิ การนาเสนอผลงาน
(วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 1. พืชสกุลสม มะกอก เติบโตไดดี
ในภูมิอากาศแบบเมดิเตอรเรเนียน ท่ีในฤดูรอนอากาศรอนและ คาชแ้ี จง : ให้ผู้สอนประเมนิ ผลการนาเสนอผลงานของนักเรยี นตามรายการ แล้วขดี ลงในชอ่ งที่
แหง แลง สว นในฤดหู นาว อากาศอบอนุ และมฝี นตก ซง่ึ ภมู อิ ากาศ ตรงกับระดบั คะแนน
แบบเมดเิ ตอรเรเนียนจดั อยใู นเขตอบอนุ ทม่ี อี ุณหภูมปิ านกลาง)
ลาดับท่ี รายการประเมนิ ระดับคะแนน 1
32
1 ความถูกตอ้ งของเนอื้ หา
2 การลาดับขนั้ ตอนของเรื่อง
3 วิธีการนาเสนอผลงานอยา่ งสร้างสรรค์
4 การใช้เทคโนโลยใี นการนาเสนอ
5 การมสี ว่ นร่วมของสมาชิกในกลุ่ม
รวม
ลงชื่อ...................................................ผ้ปู ระเมิน
............/................./................
เกณฑ์การให้คะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ สมบรู ณ์ชัดเจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ เป็นส่วนใหญ่
ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกบั รายการประเมินบางส่วน
เกณฑก์ ารตัดสนิ คณุ ภาพ
ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ
12 - 15 ดี
8 - 11 พอใช้
ต่ากวา่ 8 ปรับปรุง
T105
นาํ นํา สอน สรปุ ประเมนิ
ขนั้ นาํ (Geographic Inquiry Process) ๔ ทรัพยากรธรรมชาติ
1. ครูแจงใหนักเรียนทราบถึงวิธีสอนโดยใช ทวีปอเมริกาใต้มีทรัพยากรธรรมชาติอุดมสมบูรณ์ ท้ังดิน ป่าไม้ สัตว์ป่า และแร่ต่าง ๆ
กระบวนการทางภมู ศิ าสตร ชอ่ื เรอื่ งทจี่ ะเรยี นรู โดยเฉพาะมปี า่ แอมะซอนซงึ่ เปน็ ปา่ ดบิ ชนื้ ขนาดใหญท่ สี่ ดุ ในโลก ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ตล่ ะประเภท
จุดประสงคก ารเรยี นรู แตกตา่ งกนั ไปตามเขตภมู ิประเทศและภูมอิ ากาศ
2. ครูและนักเรยี นรวมกันทบทวนความรูเ ก่ียวกบั ๔.๑ ดนิ 1
ลกั ษณะภมู อิ ากาศและพชื พรรณธรรมชาตขิ อง
ทวปี อเมรกิ าใต ท่ไี ดศ ึกษาเมอื่ ชั่วโมงทผี่ า นมา ลกั ษณะดนิ ในแตล่ ะ2พน้ื ทข่ี องทวปี อเมรกิ าใต ้ มปี จั จยั ทส่ี ง่ ผลใหเ้ กดิ ความแตกตา่ ง เชน่ สภาพ
ครูยกตัวอยางบริเวณท่ีแสดงถึงความอุดม ภมู อิ ากาศ วตั ถุต้นก�าเนดิ ดนิ ปรมิ าณสารอนิ ทรีย ์ ระยะเวลาการก�าเนดิ การชลประทานในพืน้ ที่
สมบูรณของทรัพยากรธรรมชาติในทวีป เชน ดินในทวปี อเมริกาใตแ้ บง่ เป็นกลุ่มใหญ่ ๆ ได้ ดังน ้ี
ปาแอมะซอน รวมกันอภิปรายถึงความอุดม
สมบรู ณ และใหน กั เรยี นยกตวั อยา งทอี่ นื่ เพม่ิ เตมิ ดนิ ท่รี าบลมุ นาํ้ (basin soils) แผนที่ดินของทวีปอเมรกิ าใต้
แลวนําสนทนาถึงลักษณะดิน บริเวณดินอุดม
สมบูรณ โดยดูแผนท่ีดินของทวีปอเมริกาใต ดนิ เขตรอ้ นชนื้ ทผ่ี า่ นกระบวนการ 10 Nํ เวเนน.ซโอุเรอโี นลโกา ตรโินตแเแิ ลบดะโดก 500 มาตรา0สว น 1 : 50,0001,0,00000 กม.
ประกอบ สร้างดินมาเป็นระยะเวลานาน
เป็นดินลึกมาก เนื้อดินร่วนถึง กายอานา เฟรนชเ กยี นา N
ร่วนเหนียว ดินชั้นบนสีแดงถึง โคลอมเบีย ซูรินาม (ฝรง่ั เศส)
นา�้ ตาลแดง ดนิ ชน้ั ลา่ งมสี แี ดงเขม้ 0ํ น.รโี อเนโกร 0ํ
ดินมีปริมาณเหล็กมากขึ้นในดิน เอกวาดอร น.แอมะซอน
น .อกู ายาลี น.อาราไ กว ยอา น. ีชง ูก
ช้ันล่าง พบบริเวณท3ี่ราบลาน น.มาราญอน บ ร า ซิ ล าฟรังซีสกู
ตะพกั นา�้ เชน่ ปา่ เซลวาส ทร่ี าบลมุ่ 10 Sํ เ ป รู
นา�้ แอมะซอน เปน็ พน้ื ทป่ี า่ ไมแ้ ละ
การเพาะปลกู พชื ทป่ี ลกู มาก เชน่
ข้าวโพด ถั่วเหลอื ง โบลเิ วีย น.ปารานาอี น.เซ
บา
20 ํS น.ปารากวัย 20 Sํ
มหาสมุทรแปซฟิ ก ปารากวัย มหาสมทุ รแอตแลนตกิ
ย
น.น.ป ุอาุรรกาัวนา
30 ํS ชลิ ี อุรุกวยั 30 Sํ
อารเ จนตินา 60 Wํ
คำอธิบายสัญลักษณ
เขตประเทศ
ทางน้ำ
40 Sํ 40 Sํ แหลง น้ำ
ดิน
ดินทร่ี าบลมุ นำ้
ดินตะกอนนำ้ พา
ดนิ ทรี่ าบลมุ่ นา้� บรเิ วณทรี่ าบลมุ่ นา้� ดนิ ท่ีราบสงู
แอมะซอน 90 Wํ 80 Wํ 50 Sํ ดนิ ภเู ขา
90 ํW
ดินทงุ หญาแพรรี
ดนิ ทะเลทราย
9๖ 70 ํW 60 ํW 50 ํW
นักเรียนควรรู ขอ สอบเนน การคิด
1 ลกั ษณะดนิ ลกั ษณะตา งๆ ของดินอนั มีผลตอ การเจรญิ เตบิ โตของพชื และ เพราะเหตุใดดินของทวีปอเมริกาใตที่ใชเพ่ือการเกษตร
สงิ่ มชี ีวติ อืน่ ๆ ไดแก ลักษณะของเนื้อดนิ ความเปนกรดเปนดาง แรท ีผ่ สมในดิน จึงประสบปญ หาการถูกทําลายคอนขางสงู
และปรมิ าณนํา้ ในดิน
2 วัตถุตนกําเนิด หินท่ีสลายตัวผุพังเปนวัตถุตนกําเนิดของดิน โดยอยูใน (แนวตอบ ทวปี อเมรกิ าใตป ระสบปญ หาดนิ ถกู ทาํ ลายคอ นขา งสงู
ชนั้ ลา งสดุ ของดนิ เรยี กวา ชนั้ ซี แบง ออกเปน 2 ประเภทใหญๆ คอื วตั ถตุ น กาํ เนดิ เนอื่ งจากมกี ารบกุ เบกิ พน้ื ทเี่ พอ่ื ทาํ การเกษตร ประชาชนขาดความรู
ของดินท่ีเกิดขึ้นจากการเคล่ือนยายมาทับถม และวัตถุตนกําเนิดของดินที่เกิด ในการดูแลรักษาดิน รวมไปถึงการถูกชะลางหนาดินจากน้ําฝน
จากการสลายตัวผพุ งั อยูกับที่ ซ่งึ เปนปจ จัยทางธรรมชาติ)
3 เซลวาส คาํ ภาษาโปรตเุ กส หมายถงึ ปา ดงดบิ หรอื ปา ดบิ ชน้ื ในบรเิ วณลมุ นา้ํ
แอมะซอน คํานี้ตอมานํามาใชกับปาในเขตภูมิอากาศรอนชื้นแถบศูนยสูตร
โดยทั่วไปดวย
T106
นาํ นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
ดนิ ตะกอนน้าํ พา (alluvial soils) เป็นดินลึก มีเน้ือดินละเอียด ขนั้ นาํ
ดินช้ันบนมีสีน้�าตาลเข้ม ดินช้ันล่างมีสีเทาอ่อน ดินมีอินทรียวัตถุ
และความอุดมสมบูรณ์ดินสูง บริเวณที่เป็นสันทรายชายฝั่งทะเล 3. ครใู หนกั เรียนทาํ กจิ กรรม “ฉันเปนอะไร” เพ่ือ
เป็นดินลึกเน้ือดินหยาบ มีอินทรียวัตถุต�่า ดินมีการระบายน�้าดีมาก กระตุนความสนใจ/กระตุนความคิดเกี่ยวกับ
ความอดุ มสมบรู ณด์ นิ ต�า่ พบบริเวณสามเหลี่ยมปากแมน่ �า้ ท่รี าบลุ่ม ลกั ษณะทรพั ยากรธรรมชาตขิ องทวปี อเมรกิ าใต
ริมแม่น�้าและที่ราบเนินตะกอนรูปพัด และตามสันทรายชายฝั่งทะเล เพอื่ นาํ เขา สกู ารเรยี น โดยครสู มุ นกั เรยี น 1 คน
ดินในบริเวณที่พบตามริมแม่น�้าและปากแม่น�้ามีการเพาะปลูกพืชที่ ดินตะกอนน้า� พาบรเิ วณริมแมน่ ้�าอุรกุ วยั เพอ่ื เปน ผทู าย จากนน้ั ครนู าํ ตารางภาพทรพั ยากร
ธรรมชาติของทวีปอเมริกาใต มาใหนักเรียน
ชอบนา�้ สว่ นบรเิ วณทเี่ ปน็ หาดทรายมกี ารเพาะปลกู พชื ไรแ่ ละมะพรา้ ว ผูทาย และครูเลือก 1 ภาพมาใหนักเรียนใน
หองเรียนดู และใหนักเรียนผูทายถามคําถาม
ดนิ ทรี่ าบสูง (plateau soils) เปน็ ดนิ ลึก เน้ือดนิ เหนียวถึงเปน็ ทส่ี ามารถบง บอกความเปน ทรพั ยากรธรรมชาติ
ดินทราย หน้าดินถูกชะล้างพังทลาย มีอินทรียวัตถุต่�า ดินชั้นล่าง ชนิดน้ันได ซ่ึงเม่ือนักเรียนผูทายถามคําถาม
มกี ารสะสมดนิ เหนยี ว มดี า่ งนอ้ ยกวา่ รอ้ ยละ ๓๕ ดนิ มคี วามอดุ มสมบรู ณ์ ใหเ พื่อนในหองตอบวา “ใช” หรอื “ไมใช” จน
ปานกลางถงึ ต่า� พบบรเิ วณท่ีราบสูงบราซิล ทร่ี าบชายฝงั่ โคลอมเบยี นักเรียนผูทายสามารถตอบไดถูกตองวาภาพ
เปน็ พนื้ ทกี่ ารเพาะปลกู และปศสุ ตั วท์ ส่ี า� คญั ของทวปี มกี ารใชพ้ นื้ ทเ่ี พอ่ื ดังกลาวเปนทรัพยากรธรรมชาติประเภทใด
การเพาะปลูกพชื ไร ่ เชน่ ขา้ วโพด ถว่ั เหลือง ภายในระยะเวลาที่ครูกาํ หนด
ดินทร่ี าบสูงบรเิ วณทรี่ าบสูงบราซิล
ดินภเู ขา (mountain soils) ดินมีเน้ือดินที่หลากหลายและมี
กอ้ นหนิ ผสม มกี ารชะลา้ งพงั ทลายสงู มอี นิ ทรียวตั ถตุ า่� มีความอดุ ม
สมบรู ณด์ นิ ตา�่ พบบรเิ วณเทอื กเขาแอนดสี เทอื กเขากอร ์โดบา บนพน้ื ท่ี
มคี วามลาดชนั เปน็ ปา่ ไม้ มบี างพืน้ ทเี่ พาะปลกู ไมผ้ ล ไม้ยืนตน้ กาแฟ
ดินบริเวณภูเขาไฟเป็นดินใหม่และต้ืน แต่มีความอุดมสมบูรณ์จึงมี
การใชพ้ ืน้ ท่ีเพาะปลกู พชื ต่าง ๆ และเป็นทุง่ หญ้าธรรมชาติ
ดินภูเขาบริเวณเทือกเขาแอนดสี
ดินทงุ หญา แพรรี (prairie soils) ดินชั้นบนมีโครงสร้างเน้ือดิน
ร่วนซุย สีน�้าตาลเข้มถึงสีด�า มีอินทรียวัตถุสูง ดินช้ันล่างมีสีเทา
และเป็นด่าง ดินมีความอุดมสมบูรณ์สูง พบบริเวณทุ่งหญ้าปัมปัส
ทงุ่ หญา้ กรนั ชาโก เปน็ แหลง่ ทงุ่ หญา้ ธรรมชาตขิ นาดใหญ ่ เหมาะสา� หรบั
การเพาะปลกู พืชไร่ ไมผ้ ล และปศสุ ัตว์ การเพาะปลูกต้องมีมาตรการ
อนุรกั ษด์ ินและน้า�
ดินทุ่งหญ้าแพรรบี ริเวณทุ่งหญ้าปมั ปัส
ดนิ ทะเลทราย (desert soils) เป็นดินลึกปานกลาง มีเน้ือดิน
หยาบ สีเทาออ่ น มกี ารสะสมอินทรียวตั ถุนอ้ ยมาก หนา้ ดนิ ถกู กร่อน
ดว้ ยลม บางพนื้ ทเ่ี ปน็ แอง่ ตา่� ทมี่ เี กลอื สะสมในหนา้ ดนิ บางบรเิ วณเปน็
เนินทราย อากาศรอ้ นจดั ในเวลากลางวนั และเยน็ จดั ในเวลากลา1งคนื
ดินมีความอุดมสมบูรณ์นอ้ ยมาก พบบริเวณทรี่ าบสงู ปาตาโกเนียและ
ทะเลทรายอาตากามา มกี ารใชป้ ระโยชน์โดยทา� การเกษตรในพนื้ ทท่ี ี่ไม่
เป็นเนินทรายหรือเป็นดนิ เค็ม ดนิ ทะเลทรายบรเิ วณทะเลทรายอาตากามา
9๗
ขอ สอบเนน การคดิ นักเรียนควรรู
ปจ จยั สําคญั ทที่ ําใหด นิ ในเขตทงุ หญา แพรรมี คี วามอดุ มสมบรู ณ 1 ทรี่ าบสงู ปาตาโกเนยี อยรู ะหวา งเทอื กเขาแอนดสี กบั มหาสมทุ รแอตแลนตกิ
มากในทวปี อเมรกิ าใตค ือขอ ใด ทางใตข องแมน าํ้ ลโี มและแมน า้ํ รโี อเนโกร มเี นอ้ื ทป่ี ระมาณ 805,000 ตารางกโิ ลเมตร
มีลกั ษณะเปนทีร่ าบสงู แหงแลง ไปจนจดชองแคบมาเจลลนั ยาวประมาณ 1,600
1. โครงสรา งดนิ เปน ดนิ ตะกอนน้ําพา กิโลเมตร
2. สภาพอากาศอบอุนมอี นิ ทรยี วัตถุมาก
3. การพดั พาตะกอนจากธารนํา้ แข็งมาทบั ถม
4. ดนิ มที งุ หญา ปกคลมุ ชว ยรกั ษาความชน้ื และธาตอุ าหารในดนิ
(วเิ คราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 2. ทงุ หญา แพรรตี งั้ อยใู นเขตภมู อิ ากาศ
แบบอบอุน มปี ริมาณฝนต่ํา ทําใหก ารผุพงั สลายตวั ของดินเปน ไป
อยา งชา และการชะลา งธาตอุ าหารบรเิ วณหนา ดนิ เกดิ ขนึ้ ไดน อ ยกวา
ในเขตรอ นทม่ี ฝี นตกชกุ ประกอบกบั บรเิ วณนมี้ ปี รมิ าณอนิ ทรยี วตั ถุ
หรอื ซากพชื ซากสตั วในดนิ มาก ทําใหด นิ มคี วามอุดมสมบรู ณสงู )
T107
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
ขนั้ สอน ๔.๒ แหลง่ น�า้
ข้นั ที่ 1 การตง้ั คาํ ถามเชงิ ภมู ิศาสตร ทวีปอเมริกาใตม้ แี หลง่ น้า� ทส่ี �าคัญ ดังน ี้
1. ครกู ระตนุ ใหน กั เรยี นเชอื่ มโยงลกั ษณะทรพั ยากร ๑) แม่น้�า ทวีปอเมริกาใต้มีแม่น้�าหลายสาย ส่วนใหญ่เกิดจากท่ีราบสูงและภูเขาทาง
ธรรมชาติของทวีปอเมริกาใต จากกิจกรรม
“ฉันเปนอะไร” จากขั้นนําท่ีผานมา แลวต้ัง ด้านตะวันตกของทวีป แล้วไหลออกสู่ทะเลทางด้านชายฝั่งทางตะวันออกและทางเหนือของทวีป
ประเด็นคําถามตอยอดเพ่ิมเติมเพ่ือกระตุน แม่นา้� ที่ส�าคญั มดี ังนี ้
และเชอื่ มโยงใหน กั เรยี นตงั้ ประเดน็ คาํ ถามทาง รองจาก แมน่• า�้ แไนมล่น์ใ�้านแทอวมปี ะแซออฟนรกิ าม ีคตวน้ านมา�้ ยเกาดิวจ า๖ก,ก๔า๓รร๗ว มกขิโอลงเแมมตน่ รา�้ ตนา่ งับ ๆเป เ็นชอน่ ัน ดนับาโ ป๒ ม าขรอางญโอลนก1
ภมู ศิ าสตรเ กย่ี วกบั ลกั ษณะทรพั ยากรธรรมชาติ อกู ายาล ี ในเปรู ไหลไปทางตะวันออกในเขตบราซิล และไหลลงสู่มหาสมุทรแอตแลนติกบริเวณ
ของทวีปอเมรกิ าใต เชน เส้นศูนย์สูตร แม่น้�าแอมะซอนมีล�าน้�าสาขามาก ท�าให้มีพื้นที่ลุ่มน�้าใหญ่ท่ีสุดในโลก ประมาณ
• ทําไมปา แอมะซอนจงึ ถอื เปน ปอดของโลก ๗ ลา้ นตารางกโิ ลเมตร ครอบคลมุ พนื้ ทส่ี ว่ นใหญข่ องบราซลิ และบางสว่ นของโคลอมเบยี เอกวาดอร ์
• ทรัพยากรดินสงผลใหความอุดมสมบูรณ เปร ู และโบลเิ วยี ทัง้ น ้ี แมน่ �า้ แอมะซอนเป็นแหล่งน้�าจืดประมาณรอ้ ยละ ๒๐ ของปรมิ าณน้า� จดื
ของพ้ืนท่ีปาแตละบริเวณในทวีปอเมริกาใต ทแี่ มน่ �้าสายต่าง ๆ ไหลลงสูม่ หาสมุทร
แตกตางกนั อยา งไร • แมน่ า้� ปารานา แมน่ า้� ทางดา้ นตะวนั ออกเฉยี งใตข้ องทวปี มคี วามยาว ๔,๘๗๕ กโิ ลเมตร
ต้นน้�าเกิดจากแม่น้�ารีอูกรันดีไหลมารวมกับแม่น�้าปารานาอีบา เป็นเส้นเขตแดนระหว่างบราซิล
2. ครูใหนักเรียนเลือกภาพทรัพยากรธรรมชาติ กบั ปารากวัย ไหลผ่านอารเ์ จนตินา และไหลลงสอู่ า่ วรีโอเดลาปลาตาในมหาสมทุ รแอตแลนติก
ทต่ี นเองสนใจจากตารางภาพทรพั ยากรธรรมชาติ • แม่น�้าปารากวัย แม่น�้าทางตอนกลางค่อนไปทางใต้ของทวีป มีความยาว ๒,๕๔๙
ของทวปี อเมรกิ าใตใ นกิจกรรม “ฉนั เปนอะไร” กิโลเมตร ต้นน�้าเกิดจากที่ราบสูงในบราซิล เป็นเส้นเขตแดนระหว่างบราซิลกับปารากวัย และ
จากข้ันนําที่ผานมา จากน้ันครูแบงกลุม ปารากวัยกับอารเ์ จนตินา ไหลไปรวมกบั แม่น้า� ปารานาในเขตปารากวยั
นักเรยี นออกเปน 5 กลุม ใหมีจํานวนสมาชกิ • แม่น้�าโอรโี นโก แมน่ า�้ ในเวเนซเุ อลา มีความยาวประมาณ ๒,๐๖๑ กโิ ลเมตร ต้นน�้า
ใกลเคียงกันตามประเภททรัพยากรธรรมชาติ เกดิ จากทภ่ี เู ขาเซรร์ าปารที างตอนใตข้ องประเทศ เปน็ เสน้ เขตแดนระหวา่ งโคลอมเบยี กบั เวเนซเุ อลา
ไดแ ก ไหลลงสู่มหาสมุทรแอตแลนติก แม่น้�านี้เชื่อมต่อกับแม่น้�ารีโอเนโกรของระบบแม่น้�าแอมะซอน
• ดิน โดยผ่านแม่นา้� กาซีเกียเร
• แหลง นาํ้ นอกจากนี ้ ยงั มีแมน่ ้�าสายสน้ั ๆ อกี มากมาย เช่น แมน่ ้�าโคโลราโด รีโอเนโกร ปูรสุ จูรูอา
• ปาไม แมน่ า�้ สว่ นใหญม่ ตี น้ กา� เนดิ จากเทอื กเขาแอนดสี และบรเิ วณทสี่ งู ของทวปี แลว้ ไหลไปทางดา้ นตะวนั ออก
• สตั วป า ลงสมู่ หาสมุทรแอตแลนติก และมีนา้� ตกขนาดใหญ ่ คือ น้า� ตกเอนเจล ซ่ึงเปน็ นา้� ตกท่ีสงู มากท่สี ุด
• แรแ ละพลงั งาน ในโลก สงู ๙๗๙ เมตร อยบู่ นทรี่ าบสงู กอี านาในเวเนซเุ อลา
Q? euoestion
แหล่งน�้าในทวีปอเมริกาใต้มีความส�าคัญต่อกิจกรรมทางเศรษฐกิจและการด�ารงชีวิตของประชากร
ในทวีปอยา่ งไร
9๘
นักเรียนควรรู กิจกรรม เสริมสรา งคณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค
1 มาราญอน แมน้ําในประเทศเปรู ตนน้ําเกิดจากเทือกเขาแอนดีสทาง นักเรียนแบงกลุมสืบคนขอมูลเก่ียวกับแหลงนํ้าสําคัญของ
ตอนกลางคอนไปทางตะวันตกของประเทศ ไหลไปทางตะวันตกเฉียงเหนือ ทวีปอเมริกาใตในประเดน็
ไปทางตอนเหนอื ของประเทศ แลว ไหลโคง ไปทางตะวนั ออกรวมกบั แมน าํ้ อกู ายาลี
กลายเปนแมน้ําแอมะซอน ยาวประมาณ 1,600 กิโลเมตร ใชเดินเรือนํ้าตื้น • แหลงนํ้าทส่ี าํ คญั
ไดประมาณ 800 กโิ ลเมตร • การใชป ระโยชนจากแหลงนาํ้
• สถานการณของแหลง น้าํ ในปจจุบัน
• แนวทางการอนุรกั ษแ หลง น้ําอยา งยง่ั ยนื
จากน้ันนําเสนอขอมูลประกอบการใชเครอื่ งมอื ทางภมู ิศาสตร
เชน แผนทีเ่ ฉพาะเร่อื ง สถิติ รปู ถา ยทางอากาศ ภาพจากดาวเทียม
จากนั้นนักเรยี นในชน้ั เรียนอภปิ รายสรปุ รว มกัน
T108
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
แแผผนนททีร่ีร่ ะะบบบบแแมม่นน�้าขำ้ อขงอทงวทปี วอปี เมอรเิกมารใกิ ตา้ ใต 60 Wํ 50 Wํ 40 Wํ ขนั้ สอน
80 Wํ 70 ํW N
ท ะ เ ล แ ค ริ บ เ บ1ี ย น 500 มาต0ราสวน 1 : 40,000,0001,000 กม. ข้นั ท่ี 1 การตง้ั คาํ ถามเชิงภูมศิ าสตร
ส.มาราไกโบน. ัมกดานเ.เลกนาากา
10 Nํ 3. ใหนักเรียนรวมกันตั้งประเด็นคําถามทาง
10 Nํ น.โอรโี นโก ภมู ศิ าสตรเ กยี่ วกบั ลกั ษณะทรพั ยากรธรรมชาติ
น.เมตา ของทวีปอเมริกาใต เพื่อคนหาคําตอบโดยครู
แนะนําเพ่มิ เติม เชน
น.กวาเวยี เร น.กาซีเ ีกยเร ปากแมน้ำแ • ลักษณะทรัพยากรธรรมชาติของทวีป
น. ีร ูอบ ัรง ูก อเมริกาใตม ลี กั ษณะอยางไร
มหาสมทุ รแอตแลนตกิ0 ํ อมะซอน • ลักษณะทรัพยากรธรรมชาติของทวีป
น.จาปูราน น.รโี อเนโกร น.แอมะซอน.โน.ตอ ัการนา ีชไนก สว ยอา น เสน ศูนยส ตู ร 0 ํ อเมริกาใตมีความสัมพันธกับลักษณะ
.นาโป น.แอมะซอน ภูมปิ ระเทศอยางไร
น.จูรูอา บี า • ปจจัยใดบางที่ทําใหลักษณะทรัพยากร
น.มาราญอน น.ม ธรรมชาติของทวีปอเมริกาใตแตละพื้นท่ี
แตกตางกนั
าปาจอส • ทวีปอเมริกาใตม ีลกั ษณะทรัพยากร
น.ปูรุส าเดรา น.ชีงกูน.ต น.ปา รนาอ ธรรมชาตทิ โ่ี ดดเดน แตกตางจากทวปี อนื่
น.เตลิ อยา งไร
น.อู เ ทืกายาลี สปริส
น.ม าเด เดดโี อส งเกบ็ รานดำ้ นิ โญ 4. ครใู หน กั เรยี นรว มกนั วเิ คราะหแ ผนทรี่ ะบบแมน าํ้
ร าฟรังซีสโ ูกซบ อา ของทวปี อเมรกิ าใต จากหนงั สอื เรยี น ภมู ศิ าสตร
ม.3 หรือใช PPT ท่ีเก่ยี วกบั ลกั ษณะทรพั ยากร
10 Sํ อ ก เส.ตตี ีกากา 10 ํS ธรรมชาติของทวีปอเมริกาใตประกอบการ
ต้งั คําถามทางภมู ิศาสตรเ พิม่ เตมิ
2 เร น.เซ
น.มาโม
ข า แ อ น ดี ส น.ปารานาอ
ส.โปโอโป ปลโ น.รอี กู รนั ดีบี า
กมาโ น.ปารากวัย ารานา
น. ย น.ป
20 ํS 20 Sํ
น.รีโอซาล นน.. ุอป ุรากร ัวานาย
มหาสมทุ รแปซฟิ ก าโด
ส.กซรานั ลเินดสั ส.มารชกี ตี า
30 Sํ
เดอลาาวปรลโี าอตาน.โ 30 ํS
คำอธบิ ายสัญลักษณ น.รโี คอโเนลรโการโด อาวบาเอยี บลังกา 40 ํS
แมนำ้ 50 Sํ
แมนำ้ แอมะซอน อาวซานมาตีอสั
และสาขา น.ชูบุต
40 Sํ แมนำ้ ท่ีไหลลงสอู าว อาวซานฮอรเ ฮ
รโี อเดลาปลาตา
แหลงนำ้ อา วบาเอียกรนั เด
ระดับความสูง (เมตร) 70 ํW 60 Wํ 50 Wํ COP4Y0RWํ IGHT © Aksorn3C0hํWaroenTat ACT. C2o0.,LWํ td
50 Sํ 213,,,2000400000000000 99
10P0roWํ jection: Lamb9e0rtWํ Conformal C8o0nํWic
ขอ สอบเนน การคิด นักเรียนควรรู
แหลงนํ้าในทวีปอเมริกาใตขอใดที่มีความหลากหลายทาง 1 ส.มาราไกโบ ทะเลสาบในประเทศเวเนซุเอลา อยทู างตะวันตกเฉยี งเหนือ
ชีวภาพมากท่สี ุด ของประเทศ มอี าณาเขตไปทางตอนใตข องอาวเวเนซุเอลา กวา ง 116 กโิ ลเมตร
ยาว 214 กิโลเมตร ลกึ สุด 35 เมตร มีเนอื้ ท่ี 13,512 ตารางกิโลเมตร ไดรับน้าํ
1. แมน ํา้ ปารานา จากแมน้ํากาตาตุมโบทางตะวันตกเฉียงใต ในเขตท่ีมีแหลงนํ้ามันอุดมสมบูรณ
2. แมนา้ํ แอมะซอน มีบอ น้าํ มนั บางบออยใู ตทะเลสาบ
3. ทะเลสาบโปโอโป 2 น.มาโมเร แมน าํ้ ในประเทศโบลเิ วีย อยทู างตอนกลางคอ นไปทางเหนอื ของ
4. ทะเลสาบตตี กี ากา ประเทศ ตน นา้ํ อยทู างตอนกลางคอ นไปทางตะวนั ตกไหลไปทางตะวนั ออกเฉยี งใต
ผานบริเวณตอนกลางของประเทศ เปนเสนเขตแดนระหวางดานตะวันออก
(วเิ คราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 2. แมน าํ้ แอมะซอนเปน แมน า้ํ ทไ่ี หลผา น เฉียงเหนือของประเทศโบลิเวียกับประเทศบราซิล แมน้ํานี้ยาวประมาณ 1,930
ปาฝนแอมะซอน ซงึ่ ครอบคลุมพนื้ ท่กี วางใหญถึง 2 ใน 5 ของทวีป กโิ ลเมตร ใชเ ดินเรอื ขนาดเล็กได
อเมรกิ าใต เปน ปา ทม่ี คี วามหลากหลายทางชวี ภาพมากทส่ี ดุ ในโลก
โดยสายพันธุสิง่ มชี วี ติ รอ ยละ 25 ของโลกถกู พบในปาแหง นี้)
T109
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
ขนั้ สอน iepo
ขัน้ ที่ 2 การรวบรวมขอ มลู นา้� ตกเอนเจล
น�า้ ตกเอนเจล (Angle Falls) เปน็ น�้าตกในเวเนซุเอลา ไหล
1. ครูใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันสืบคนขอมูล ลงจากขอบภูเขาอูยันเทพุย (Auyantepui) ซึ่งเป็นภูเขายอดตัด
ประกอบการใชเ ครอ่ื งมอื ทางภมู ศิ าสตรเ กยี่ วกบั ในเขตอทุ ยานแหง่ ชาติกาเนย์มา (Canaima National Park)
ลกั ษณะทรพั ยากรธรรมชาตขิ องทวปี อเมรกิ าใต ช่ือ “เอนเจล” ตั้งขึ้นตามชื่อของ จิมมี เอนเจล (Jimmie
โดยใหร บั ผดิ ชอบกลุม ละ 1 ประเภทตามภาพ Angel) นกั บนิ ชาวอเมรกิ นั ซง่ึ เครอ่ื งบนิ เลก็ ของเขาเกดิ อบุ ตั เิ หตุ
ไดแก และต้องร่อนลงจอดในบริเวณดงั กล่าว ใน พ.ศ. ๒๔๗๖
• ดิน น้�าตกแห่งนี้ได้ชื่อว่าเป็นน้�าตกท่ีสูงที่สุดในโลก มีความสูง
• แหลง นํ้า ๙๗๙ เมตร ซง่ึ สงู กวา่ นา�้ ตกไนแอการาถงึ ๑๕ เทา่ และเปน็ นา�้ ตก
• ปา ไม ที่สายน�้าไหลลงไม่ถึงพ้ืนดิน เพราะความสูงท�าให้น้�ากลายเป็น
• สัตวปา ละอองหรอื หมอกไปกอ่ น บริเวณนจี้ งึ มีหมอกหนาแนน่ มาก และไม่มแี อ่งน�้าด้านล่างเหมือนน้�าตกท่วั ไป
• แรแ ละพลงั งาน
จากหนังสือเรียน ภมู ิศาสตร ม.3 หรอื แหลง ๒) ทะเลสาบ ทวปี อเมรกิ าใตม้ ที ะเลสาบขนาดใหญจ่ า� นวนนอ้ ย1 แตม่ คี วามสา� คญั ตอ่ การทา�
เรยี นรอู นื่ ๆ เชน หอ งสมดุ อนิ เทอรเ นต็ โดยขอ มลู
ของแตล ะกลมุ จะตอ งสามารถตอบคาํ ถามทาง ประมงของประชากรในพนื้ ที ่ ทะเลสาบสา� คัญ เช่น ทะเลสาบตีตีกากา ตงั้ อยบู่ นเทอื กเขาแอนดสี
ภมู ศิ าสตรแ ละเชอ่ื มโยงไดว า เกยี่ วขอ งกบั ภาพ บริเวณเส้นเขตแดนระหว่างเปรูกับโบลิเวีย มีขนาดใหญ่ท่ีสุดในทวีปอเมริกาใต้ มีเนื้อท่ี ๘,๒๘๘
ทตี่ นเลือกอยา งไร ตารางกโิ ลเมตร อยู่สูงจากระดบั ทะเลปานกลาง ๓,๘๑๐ เมตร นบั เป็นทะเลสาบท่ีใชเ้ ดินเรือทอี่ ยู่
สงู ท่สี ดุ ในโลก
2. ครูแนะนําแหลงขอมูลสารสนเทศท่ีนาเชื่อถือ นอกจากน ี้ ยงั มที ะเลสาบอน่ื ๆ เชน่ ทะเลสาบโปโอโปในโบลเิ วยี สงู จากระดบั ทะเลปานกลาง
ประกอบการศึกษาและรวบรวมขอมูล ๓,๖๕๘ เมตร มเี นอื้ ท ี่ ๒,๕๓๐ ตารางกโิ ลเมตร ทะเลสาบมาราไกโบในเวเนซเุ อลา มเี นอ้ื ท ี่ ๑๓,๕๑๒
ตารางกโิ ลเมตร ซ่งึ มแี หลง่ นา�้ มนั อุดมสมบูรณ์
๑00 ทะเลสาบตีตกี ากาอยู่บนเสน้ แดนระหวา่ งเปรกู ับโบลเิ วีย กว้าง ๗๒ กิโลเมตร ยาว ๑๙๖ กิโลเมตร
สงู จากระดับทะเลปานกลาง ๓,๘๑๐ เมตร นบั เปน็ ทะเลสาบทสี่ งู ทสี่ ุดในโลกท่ีใช้เดินเรือได้
นักเรียนควรรู ขอสอบเนน การคดิ
1 ทะเลสาบตีตีกากา อยูบนเสนเขตแดนระหวางประเทศเปรูกับประเทศ หากทอฝนและมาวินตองการเดินทางไปสํารวจแหลงนํ้า
โบลเิ วีย กวาง 72 กิโลเมตร ยาว 196 กิโลเมตร มเี นือ้ ที่ 8,288 ตารางกโิ ลเมตร บนเทือกเขาแอนดีสบริเวณเสนเขตแดนระหวางประเทศเปรูกับ
ลกึ สดุ 281 เมตร อยสู งู จากระดบั ทะเลปานกลาง 3,810 เมตร เปน ทะเลสาบ โบลเิ วีย พวกเขาควรเดินทางไปทใี่ ด
ที่ใชเดินเรือไดท่ีอยูสูงท่ีสุดในโลก เทือกเขากอรดีเยราเรอัลในเทือกเขาแอนดีส
อยูบนฝงตะวนั ออกของทะเลสาบนี้ 1. ทะเลสาบไบคาล
2. ทะเลสาบโปโอโป
T110 3. ทะเลสาบตตี กี ากา
4. ทะเลสาบมาราไกโบ
(วเิ คราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 3. เทอื กเขาแอนดสี มแี หลง นาํ้ ธรรมชาติ
สวนใหญเปนทะเลสาบขนาดเล็ก ที่เกิดจากการละลายของ
ธารนา้ํ แขง็ และทะเลสาบปากปลอ งภเู ขาไฟ ทะเลสาบทส่ี าํ คญั เชน
ทะเลสาบตตี กี ากา ซงึ่ เปน ทะเลสาบนา้ํ จดื ทใ่ี หญท สี่ ดุ ในทวปี ตงั้ อยู
ระหวางแนวพรมแดนประเทศเปรูกับโบลิเวีย และเปนเสนทาง
เดนิ เรอื สัญจรและขนสง สินคา ท่อี ยูสูงท่ีสุดในโลกอีกดว ย)
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
๔.๓ ปาไม้ ขน้ั สอน
ทวปี อเมรกิ าใต1้มพี ื้นทปี่ ่าในบรเิ วณตา่ ง ๆ ดังน ้ี ข้ันที่ 3 การจัดการขอมูล
๑) ปา ดบิ ชน้ื หรอื ปา ฝนเขตรอ้ น พบบรเิ วณภมู อิ ากาศแบบรอ้ นชนื้ แถบศนู ยส์ ตู รและเขต 1. สมาชิกแตละคนในกลุมนําขอมูลท่ีตนไดจาก
การรวบรวม มาอธิบายแลกเปล่ียนความรู
มรสุม แถบลมุ่ น้�าแอมะซอนและสาขา มพี ้นื ทีป่ ระมาณ ๕.๕ ลา้ นตารางกโิ ลเมตร หรอื ร้อยละ ๕๔ ระหวา งกัน
ของพ้ืนท่ีป่าดิบช้ืนของโลก โดยเฉพาะบริเวณที่ราบลุ่มน�้าแอมะซอนทางด้านตะวันตก เรียกว่า
ปา่ เซลวาส (selvas) มีลกั ษณะเปน็ ป่าหนาทบึ มไี ม้เนือ้ แข็งล�าต้นสงู ใหญ ่ เช่น ซีดาร์ มะฮอกกาน ี 2. สมาชกิ ในกลมุ ชว ยกนั คดั เลอื กขอ มลู ทถี่ กู ตอ ง
รวมทั้งพชื ตระกูลปาล์ม เฟนิ ไผ่ หวาย และเถาวลั ยข์ ้ึนหนาแนน่ นา เชอื่ ถอื และจดั การคดั แยกขอ มลู ทไี่ มจ าํ เปน
ออก
๒) ปาผลัดใบ พบบริเวณภูมิอากาศเขตอบอุ่น บริเวณชายฝงั่ ตะวนั ออกของทวีป บริเวณ
ขั้นท่ี 4 การวเิ คราะหแ ละแปลผลขอมลู
ทร่ี าบสูงบราซิลและที่ราบปัมปสั พบไมย้ ืนต้นขนาดใหญ ่ เชน่ บีช เฮมลอ็ ก
1. นกั เรยี นแตล ะกลมุ วเิ คราะหแ ละแปลผลขอ มลู
๓) ปาผสมผลัดใบกับปาสน พบบริเวณพื้นท่ีที่อยู่ถัดไปทางตอนใต้ของเขตภูมิอากาศ รวมกัน จากนั้นครูเตรียมแผนท่ีโครงรางของ
ทวีปอเมริกาใต หรือถายเอกสารแผนท่ีจาก
แบบเมดิเตอรเ์ รเนียน มีตน้ ไม้ขนาดใหญ ่ เชน่ แอช บชี โอ๊ก ผสมกบั สนชนิดตา่ ง ๆ หนงั สอื เรยี น ภมู ศิ าสตร ม.3 เพอื่ ใหแ ตล ะกลมุ
นาํ เสนอขอ มลู ทรพั ยากรธรรมชาตทิ ก่ี ลมุ ตนเอง
๔) ปาเมดิเตอร์เรเนียน พบบริเวณที่มีภูมิอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียน บริเวณชายฝั่ง รบั ผิดชอบประกอบการใชแผนที่
มหาสมุทรแปซิฟกิ และตอนกลางของชลิ ี มีไม้พมุ่ ไมห้ นาม และพืชทมี่ ีใบเปน็ มนั เชน่ มะกอก 2. แตละกลุมนําแผนท่ีของตนเองมาจัดแสดง
วอลนัต ในรูปแบบ art gallery ท่วั ทัง้ หอ งเรียน และ
สง ตวั แทนหรอื หมนุ เวยี นกนั เพอ่ื นาํ เสนอขอ มลู
๕) ทุง่ หญ้า มีทุ่งหญา้ เปน็ บริเวณกวา้ ง ไดแ้ ก่ ทงุ่ หญา้ เขตร้อนมหี ญ้าลา� ตน้ ยาวสลับกบั
ปา่ โปร่ง เช่น ท่งุ หญา้ ยาโนสในโคลอมเบยี และเวเนซเุ อลา ทุง่ หญา้ กมั โปในบราซิล และท่งุ หญ้า
เขตอบอนุ่ มหี ญา้ ข้ึนอุดมสมบรู ณเ์ หมาะในการเลี้ยงสตั ว ์ เช่น ทุ่งหญา้ ปมั ปัสในอารเ์ จนตินา และมี
ทงุ่ หญา้ สเตปปซ ง่ึ เปน็ ทุง่ หญ้าก่ึงทะเลทรายบรเิ วณเขตทรี่ าบสงู ปาตาโกเนยี ในอารเ์ จนตินา
iepo
ปา ดบิ ชืน้ แอมะซอน
ป่าดิบช้ืนแอมะซอน มีพื้นที่ประมาณ ๕.๕ ล้านตาราง
กิโลเมตร ครอบคลุมพื้นท่ี ๙ ประเทศ ได้แก่ บราซิล เปรู
โคลอมเบีย เวเนซุเอลา โบลิเวีย เอกวาดอร ์ กายอานา ซูรินาม
และเฟรนชเ์ กยี นา โดยพนื้ ท่ีปา่ ร้อยละ ๖๐ อยู่ในบราซิล
ป่าดิบชื้นแอมะซอนมีความส�าคัญ คือ มีต้นไม้ประมาณ
๓๙๐,๐๐๐ ลา้ นตน้ มพี ันธพ์ุ ืชประมาณ ๔๐,๐๐๐ สายพนั ธุ์ และ
จากการสา� รวจ พบวา่ ๑ ใน ๑๐ ของสายพันธุ์ส่ิงมีชวี ติ ทม่ี นษุ ย์
รจู้ กั อาศยั อยใู่ นปา่ แอมะซอน เชน่ สตั วป์ า่ และนก ๒,๐๐๐ สายพนั ธ ์ุ นกแก้วมาคอวเ์ ปน็ นกแกว้ ทม่ี ีขนาด
ปลา ๓,๐๐๐ สายพันธุ์ แมลง ๒,๕๐๐,๐๐๐ สายพันธุ์ ท�าให้ ใหญ่ทสี่ ดุ
ป่าแห่งน้ีมีความหลากหลายทางระบบนิเวศมากที่สุดในโลก นอกจากน้ี ป่าดิบชื้นแอมะซอนยังผลิต
แก๊สออกซิเจนร้อยละ ๒๐ ให้กบั ช้นั บรรยากาศของโลก จงึ ถอื เปน็ ปอดของโลก
๑0๑
ขอสอบเนน การคดิ นักเรียนควรรู
บริเวณใดที่เปนพื้นที่ปาไมแหลงใหญที่สุดของทวีปอเมริกาใต 1 ปาดิบช้ืน ปาไมในบริเวณที่มีฝนตกชุกตลอดป พบมากในเขตภูมิอากาศ
และมพี ันธไุ มชนดิ ใดบางทเ่ี ติบโตในแหลงนี้ แบบรอนช้ืนแถบศูนยสูตร เชน ปาในเขตลุมน้ําแอมะซอนในทวีปอเมริกาใต
ลุมนํ้าคองโกในทวีปแอฟริกา และในเขตประเทศมาเลเซีย เกาะบอรเนียว
(แนวตอบ พ้ืนท่ีปาไมแหลงใหญที่สุดของทวีปอเมริกาใต คือ ในภูมิภาคเอเชียตะวนั ออกเฉียงใต
ปา ฝนเขตรอ นหรอื ปา ดบิ ชน้ื แถบลมุ นา้ํ แอมะซอน มพี นื้ ทป่ี ระมาณ
5.5 ลา นตารางกิโลเมตร หรอื รอยละ 54 ของพืน้ ที่ปา ฝนเขตรอน
ของโลก มีลักษณะเปนปาหนาทึบ ไมที่เติบโตมีทั้งไมเนื้อแข็งท่ีมี
ลําตนสูงใหญ เชน ซีดาร มะฮอกกานี มีไมด อก ไมพ ันธพุ น้ื เมือง
กลวยไม รวมถงึ พืชตระกูลปาลม เฟร น เถาวัลยข ้ึนหนาแนน)
T111
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
ขน้ั สอน แแผผนนทท่ปีี่ปา า ไไมม สสัตัตวปวปา แา ลแะลสะัตสวตัปวระป จราํ ะถจ่นิ ำทถ่ีสน�ิ ําทค่สีญั ำขคอญั งทขวอปี งอทเมวรีปิกอาเใมตร ิกาใต
80 ํW 70 ํW 60 ํW 50 ํW 40 Wํ
ข้ันที่ 4 การวิเคราะหและแปลผลขอ มลู ท ะ เ ล แ ค ริ บ เ บี ย น N 500 มาต0ราสว น 1 : 40,000,0001,000 กม.
3. สมาชิกกลุมอ่ืนผลัดกันใหขอคิดเห็น หรือ 10 Nํ นกสกาเลตไอบสิ ทงุ หญา ยาโนส 10 Nํ
ขอ เสนอแนะเพมิ่ เตมิ ตลอดจนอภปิ รายความรู
รว มกัน แอนาคอนดาเขยี ว
4. ครูใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันทําใบงานท่ี สลอท นกอินทรีฮารป เสนศนู ยส ตู ร 0 ํ
3.3 เร่ือง ลักษณะทรัพยากรธรรมชาติของ ลงิ ฮาวเลอร ลงิ ไ(ลลอิงอมนารทโามมเสาร็ตินสสที ีทอองง)
ทวปี อเมริกาใต โดยจบั คกู ันเปน 2 คู รวมกัน 1
อา นกรณศี กึ ษาแลว ตอบคาํ ถาม โดยใหค ทู ี่ 1 0 ํ วิคนู า ปลาปร นั ยา พะยูนแมนนาที
รบั ผดิ ชอบกรณศี กึ ษาที่ 1 และคทู ี่ 2 รบั ผดิ ชอบ
กรณศี กึ ษาที่ 2 จากนน้ั นกั เรยี นแตล ะคผู ลดั กนั ป า เ ซ ลโลมาวแมน า้ำแอมสะซอน
นาํ ผลงานของตนมาเลา ใหส มาชกิ อกี คหู นง่ึ ฟง
ตรวจสอบความถูกตอง เฉลย วิเคราะหและ ยามา เคแมน กบลกู ศรพษิ สีน้ำเงิน สมเสร็จบราซลิ
แปลผลขอมูลรว มกนั
10 Sํ ค(หานปูยบกั าษรา) 10 Sํ
อัลปากา อารม าดิลโล เสอื จากวั ร นกแกวมาคอว
20 ํS มก.กาลาปาโกส กวั นาโค ุทงห ญาก ัรนชาโก 20 Sํ
0 ํ นกฟน ชด ารวิน เตา กาลาปาโกส เสน ทรอปกออฟแคปรคิ อรน
ท(ตาวัแกมินนมดดัว)
มหาสมทุ รแอตแลนตกิ
หมีแวน 30 ํS
อกิ วั นาทะเล 90 ํW 01 : 20,0002,00ก00ม0. นกทูแคน
30 ํS มหาสมทุ รแปซฟิ ก แรง คอนดอรแอนดีส กาวปางม ปปมปส ส
นกเรีย ุทงห ญ
40 Sํ คำอธบิ ายสญั ลกั ษณ ชินชิลา
ปา ดบิ ช้นื
40 Sํ
ปา ผลดั ใบ วาฬสเปรม
ปา ผสม
มารา
ปาเมดิเตอรเรเนย� น นกอัลบาทรอส
50 Sํ ทุงหญา แมวน้ำชาง เพนกวินมาเจลลนั 50 Sํ
ทางนำ้ COP4Y0RํWIGHT © Aksorn3C0hํWaroenTat ACT. C2o0.,LWํ td
แหลง น้ำ
10P0roํWjection: Lamb9e0rtํWConformal C8o0nWํic 70 Wํ 60 Wํ 50 Wํ
๑๐๒
นักเรียนควรรู กิจกรรม ทาทาย
1 ปลาปร นั ยา มถี นิ่ กาํ เนดิ ในทวปี อเมรกิ าใตแ ละแอฟรกิ า แหลง ของปลาปร นั ยา นักเรียนจับคูแลวดูแผนท่ีปาไม สัตวปาและสัตวประจําถิ่น
ทข่ี ึน้ ชื่อ ไดแ ก ลุมน้าํ แอมะซอนและโอรีโนโก เปน ปลาทดี่ รุ าย ชอบอยรู วมกัน ท่ีสําคญั ของทวีปอเมริกาใต จากหนงั สอื เรยี น หนา 102 จากน้ัน
เปนฝูง พุงเขาโจมตีเหย่ืออยางรุนแรง ฟนอันคมประดุจใบมีดสามารถฉีกเนื้อ แสดงความคิดเห็นรวมกันเกี่ยวกับปจจัยทางกายภาพที่มีผลตอ
ของเหย่ือใหเปนแผลเหวอะหวะไดอยางรวดเร็ว ปลาปรันยาจะดุรายเมื่อหิวจัด การเจริญเติบโตของปาไมและการดํารงชีวิตของสัตวปาและสัตว
เมอื่ โตเตม็ ทม่ี ีขนาดถึง 20-30 เซนติเมตร ประจาํ ถ่ิน สรปุ สาระสาํ คญั ลงสมดุ บนั ทกึ นําสง ครผู สู อน
T112
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
๔.๔ สัตว์ปา ขนั้ สอน
ทวีปอเมรกิ าใตม้ สี ตั ว์ประจ�าถิ่นหลากหลายสายพนั ธ ์ุ ในพ้นื ที่ตา่ ง ๆ ดงั นี้ ข้ันที่ 4 การวิเคราะหแ ละแปลผลขอ มลู
• บริเวณปาดิบช้ืนแอมะซอน พบสัตว์
หลากหลายชนดิ ไดแ้ ก ่ ปลากวา่ ๓,๐๐๐ ชนดิ นก 5. ครูใหนักเรยี นใชส มารต โฟนสอ งดู QR Code
๑,๕๐๐ ชนดิ สตั วเ์ ลยี้ งลกู ดว้ ยนา้� นม ๕๐๐ ชนดิ จากหนงั สอื เรียน ภมู ิศาสตร ม.3 เรื่อง กาลา
สตั วเ์ ลอ้ื ยคลานและแมลงชนดิ ตา่ ง ๆ อกี มากมาย ปาโกส เกาะมหศั จรรยก บั สายพนั ธสุ ตั วห ายาก
นอกจากน ้ี ยงั มสี ตั วเ์ ฉพาะถ่นิ จา� นวนมาก เช่น1 หรือใช PPT ที่เก่ียวกับลักษณะทรัพยากร
แอนาคอนดา ปลาปริ นั ยา นกแกว้ มาคอว ์ สลอท ธรรมชาติของทวีปอเมริกาใต ประกอบการ
โลมาแมน่ า้� แอมะซอน วเิ คราะหขอมูลเพมิ่ เติม
• หมู่เกาะกาลาปาโกส ของเอกวาดอร ์ สลอทเปน็ สตั ว์ทีเ่ คล่ือนทีช่ า้ ที่สุดในโลก
6. ครูถามคําถามเพื่อใหนักเรียนไดวิเคราะห
เป็นเกาะท่ีมีความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตและ ขอมูลเพ่ิมเติมเพ่ือตอยอดประเด็นความคิด
มีช่ือเสียงด้านพันธุ์สัตว์พื้นเมืองที่มีเฉพาะใน ตลอดจนการนาํ มาประยกุ ตใ ชใ นชวี ติ ประจาํ วนั
ท้องถ่ินนี้ เช่น อิกัวนาทะเล นกฟินช์ดาร์วิน ในประเด็น เชน
เตา่ กาลาปาโกส เมอ่ื พ.ศ. ๒๓๗๘ ชาลส ์ ดารว์ นิ • เพราะเหตใุ ดทวปี อเมรกิ าใตแ ตล ะพน้ื ทจ่ี งึ มี
นักธรรมชาติวิทยาได้มาส�ารวจข้อมูลสิ่งมีชีวิต ทรพั ยากรธรรมชาตไิ มเหมือนกัน
บนเกาะน ี้ และไดเ้ สนอแนวคดิ เรอื่ งการคดั เลอื ก (แนวตอบ เนื่องจากทวีปอเมริกาใตมีขนาด
พนั ธ ์ุโดยธรรมชาตแิ ละทฤษฎวี วิ ัฒนาการ อิกัวนาทะเลสามารถด�าน้�าได้ลึกกวา่ ๙ เมตร พ้ืนท่ีกวางใหญ มีลักษณะภูมิประเทศและ
ความหลากหลายทางชีวภาพสูง สงผลให
• เขตเทือกเขาแอนดีสและทุ่งหญ้าสเตปป ในเปรู ชิลี และอาร์เจนตินา มีสัตว์ประจ�าถิ่น ทรัพยากรธรรมชาติแตละบริเวณมีความ
ทพ่ี บไดเ้ ฉพาะในทวปี อเมรกิ าใต ้ ไดแ้ ก ่ ยามา กวั นาโค อลั ปากา และวคิ นู า ปจั จบุ นั มจี า� นวนลดลง แตกตางกันออกไปตามลกั ษณะภมู ปิ ระเทศ
เพราะมกี ารล่าเพื่อเอาขนมาท�าเคร่อื งนงุ่ ห่ม และมีการนา� สัตว์ดงั กลา่ วมาเลย้ี งมากขนึ้ และลักษณะภมู ิอากาศ)
7. ครมู อบหมายใหน กั เรยี นทาํ แบบฝก สมรรถนะฯ
ภมู ศิ าสตร ม.3 เรอ่ื ง ลกั ษณะทรพั ยากรธรรมชาติ
ของทวีปอเมริกาใต เพ่ือทบทวนความรูความ
เขา ใจเปน การบา นสงครใู นช่ัวโมงถดั ไป
วิคนู า กัวนาโค อัลปากา
ยามา
ว ิคนู า ยามา กัวนาโค และอัลปากา เปน็ สตั ว์ตระกลู เดียวกับอฐู ปจั จุบนั มีการน�ามาเลยี้ งเป็นสตั ว์เศรษฐกิจมากขนึ้
กาลาปาโกส เกาะมหศั จรรยกบั สายพันธสุ ัตวห ายาก ๑0๓
กิจกรรม ทา ทาย นักเรียนควรรู
นักเรียนจัดทําสมุดภาพพรอมคําบรรยาย หรือคลิปวิดีโอ 1 สลอท เปนสัตวเลี้ยงลูกดวยนมท่ีเคล่ือนไหวชาท่ีสุดในโลก โดยเคล่ือนที่
เก่ยี วกบั เร่อื งสตั วปาหายากของทวีปอเมริกาใต พรอ มคําบรรยาย ไดไ กลสดุ ประมาณ 240 เมตรตอ ชวั่ โมง พบมากในปา ฝนรอ นชน้ื ของอเมรกิ ากลาง
สรุปแนวทางการอนรุ กั ษสตั วป า และการมีสวนรวมของประชาชน และอเมริกาใต สายพันธุหลักทพี่ บ คือ สลอท 2 นวิ้ และสลอท 3 นว้ิ ใชช ีวติ
จากนนั้ เผยแพรผ ลงานในรปู แบบทแี่ สดงออกถงึ ความคดิ สรา งสรรค สว นใหญอ ยบู นตน ไมโ ดยจะลงมาจากตน ไมต อ เมอ่ื จะสบื พนั ธเุ ทา นน้ั มคี วามยาว
ของลาํ ตวั 21-29 นว้ิ แขนและขาทง้ั สขี่ า งยาวเทา กนั และมกี รงเลบ็ สองขา งทโ่ี คง งอ
หวั มลี กั ษณะสน้ั และแบน มจี มกู ทู หแู บน และมตี าขนาดใหญ ขนสเี ทาอมนาํ้ ตาล
และมีลักษณะยาวและหยักต้ังแตสวนทองลงไปจนถึงขา ขนของสัตวชนิดน้ีมี
เอกลักษณโดยแตละเสนจะมีชองโหวซึ่งทําใหมีตนสาหรายขึ้นจํานวนมากจน
แลดเู ปน สีเขียวออน และยังชวยในการอําพรางจากสตั วผ ูลา ตา งๆ
T113
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
ขน้ั สอน ๔.๕ แรแ่ ละพลงั งาน
ขนั้ ที่ 5 การสรปุ เพอ่ื ตอบคําถาม ทวีปอเมริกาใต้มีแร่อุดมสมบูรณ์มากแห่งหนึ่งของโลก แร่ที่มีคุณค่าทางเศรษฐกิจกระจาย
อยู่ในหลายพ้ืนที่ โดยเฉพาะบริเวณเทือกเขาแอนดีส ตั้งแต่ตอนใต้ของโคลอมเบียไปจนถึง
1. นกั เรยี นในชนั้ เรยี นรว มกนั สรปุ ความรเู กยี่ วกบั ตอนกลางของชลิ ี บรเิ วณชายฝัง่ มหาสมุทรแปซิฟกิ มแี รส่ �าคัญ ดังนี้
ลกั ษณะทรพั ยากรธรรมชาตขิ องทวปี อเมรกิ าใต
และความสําคัญของทรัพยากรธรรมชาติ แร่ แหลง่ ส�าคญั การใชป้ ระโยชน์
ในทวีปกบั การพัฒนาของทวีป
เหลก็ แหล่งส�าคัญอยู่บริเวณท่ีราบสูงบราซิลทางตอนเหนือ ใช้ในอุตสาหกรรมเหล็กกล้า เหล็ก
2. ครูใหสมาชิกในแตละกลุมชวยกันสรุปสาระ ของเมอื งรอี ดู จี าเนร ู บราซลิ ทง้ั น ี้ บราซลิ เปน็ แหลง่ ผลติ แปรรปู เปน็ ชนิ้ สว่ นเครอ่ื งจกั รกล
สําคัญเพื่อตอบคําถามเชิงภูมิศาสตร โดยครู แรเ่ หลก็ รายใหญข่ องทวปี และพบมากบรเิ วณทรี่ าบสงู
แนะนําเพมิ่ เตมิ กอี านาในเขตเวเนซเุ อลา
3. ครอู าจถามคาํ ถามปลายเปด หรอื ใหน กั เรยี นดู ทองแดง พบมากตามแนวเทอื กเขาแอนดสี แหลง่ สา� คญั อยทู่ าง ท�าอุปกรณ์ไฟฟ้า ช้ินส่วนประกอบ
PPT ท่ีแสดงขอมูลเกี่ยวกับลักษณะทรัพยากร ตอนเหนือและตอนกลางของชิลี ตอนกลางของเปรู ยานยนต ์ เครอ่ื งมอื เครอ่ื งใชต้ า่ ง ๆ
ธรรมชาตขิ องทวปี อเมรกิ าใต เพอื่ เปน การสรปุ และพบในอารเ์ จนตนิ า บราซลิ และโบลเิ วยี โดยชลิ เี ปน็
ความรูเพิ่มเติม แหลง่ ผลติ ทองแดงไดม้ ากถงึ ๑ ใน ๓ ของโลก
เงิน พบมากตามแนวเทอื กเขาแอนดสี ในเขตตอนกลางของ ท�าเคร่ืองประดับ เหรยี ญกษาปณ ์
เปร ู ตอนใต้ของโบลเิ วีย รวมท้งั ในชลิ ีและอารเ์ จนตนิ า โลหะผสม ชิน้ ส่วนอุปกรณ์ไฟฟา้
ทองคา� พบมากแถบเทือกเขาแอนดีสในโคลอมเบีย รวมท้ัง ท�าเครอ่ื งประดับ ท�าโลหะผสม
บอ็ กไซต์ บราซลิ ปารากวัย และอุรกุ วยั ช้นิ สว่ นอุปกรณ์อเิ ล็กทรอนิกส ์ เปน็
1 ทุนสา� รองเงนิ ตราระหว่างประเทศ
แหลง่ สา� คญั อยบู่ รเิ วณทรี่ าบสงู กอี านาในเขตกายอานา เป็นสินแร่อะลูมิเนียม เป็นวัสดุใน
ซรู ินาม และเวเนซุเอลา การท�ารถยนต์ รถไฟ เครื่องบิน
เครอ่ื งมอื เครื่องใชต้ ่าง ๆ
เพชร พบมากบริเวณท่ีราบสูงกีอานาทางตอนเหนือในเขต ใช้ทา� เครอื่ งประดบั ใชเ้ ปน็ หวั เจาะ
เวเนซเุ อลา บรเิ วณทรี่ าบลมุ่ นา้� แอมะซอน และบรเิ วณ และท�าผงกากเพชร
ท่ีราบสงู บราซลิ ในเขตบราซิล
ถา่ นหนิ พบมากตามแนวเทอื กเขาแอนดสี ในเขตโคลอมเบยี ชลิ ี เป็นเชื้อเพลิงในอตุ สาหกรรมต่าง ๆ
และอารเ์ จนตนิ า รวมทงั้ ยังพบในบราซลิ
น้�ามันดบิ พบมากในเวเนซุเอลา และยังพบในโคลอมเบีย เป็นเชื้อเพลิงส�าหรับยานยนต์
เอกวาดอร์ อารเ์ จนตินา บราซิล และโบลิเวีย เคร่ืองจักรกลต่าง ๆ เป็นส่วนผสม
ของยาฆ่าแมลง สีทาบ้าน เป็น
น�้ามนั หลอ่ ล่นื ยางมะตอย จาระบี
แกส แหลง่ สา� คญั อยบู่ รเิ วณทะเลสาบมาราไกโบในเวเนซเุ อลา เป็นเช้ือเพลิงในการผลิตกระแส
ธรรมชาติ มปี รมิ าณปโิ ตรเลยี มสา� รองมากทสี่ ดุ ในทวปี อเมรกิ าใต้ ไฟฟา้ ส�าหรับหุงต้ม ยานยนต์ และ
และพบบา้ งในอารเ์ จนตนิ า เคร่ืองจกั รกลต่าง ๆ
๑0๔
นักเรียนควรรู กจิ กรรม สรางเสรมิ
1 กายอานา พ้ืนท่ีชายฝงเปนที่ลุมตํ่า มีความยาวประมาณ 430 กิโลเมตร ครใู หน กั เรยี นสบื คน เพมิ่ เตมิ เกย่ี วกบั ทรพั ยากรแรแ ละพลงั งาน
ถัดจากชายฝงเปนท่ีราบคอยลาดชันขึ้นสูทิวเขาทางดานทิศตะวันตกและทิศใต ของทวปี อเมรกิ าใตจ ากแหลง การเรยี นรตู า งๆ จากนน้ั นาํ ขอ มลู มา
ทิวเขาสูงที่สุด คือ ภูเขาปากาไรมา ซ่ึงเปนแนวยื่นไปทิศตะวันออกเฉียงเหนือ อภิปรายรวมกนั ในช้นั เรียน
ตามแนวเขตแดนระหวางประเทศเวเนซุเอลากับบราซิล มียอดเขาโรไรมาเปน
จดุ สูงสดุ ใกลก ับจดุ เชอ่ื มตอเขตแดนประเทศบราซลิ มีแมน ้ําหลายสายไหลลงสู กจิ กรรม ทาทาย
มหาสมุทรแอตแลนติก ผลติ ผลสําคญั ไดแก แรบอ็ กไซต เพชร ทองคํา นํ้าตาล
ขาวเจา กงุ และไม ครูใหนักเรียนแบงกลุมวิเคราะหเช่ือมโยงระหวางทรัพยากร
นํ้ามันกับวิกฤตเวเนซุเอลาในประเด็น ทําไมประเทศเวเนซุเอลา
T114 ซ่ึงเปนประเทศที่อุดมไปดวยน้ํามัน แตประชากรในประเทศ
สวนใหญถึงยากจน จนบางสวนตองอพยพออกนอกประเทศ
โดยใหเขียนวิเคราะหถึงสาเหตุและผลกระทบจากวิกฤตลงใน
กระดาษฟลิปชารต นาํ เสนอหนา ชนั้ เรยี น
นาํ สอน สรุป ประเมิน
แผนท่แีแหหลล่งงแแรรแ่ แลละพะพลงัลงังางนาขนอขงทอวงปีทอวเปี มอริกเมาใรติก้ าใต ขน้ั สรปุ
80 ํW 70 ํW 60 Wํ 50 ํW 40 Wํ
N ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเก่ียวกับ
ท ะ เ ล แ ค ริ บ เ บี ย น ตรินโตแิ เดบดโกและ 500 มาต0ราสว น 1 : 40,000,0001,000 กม. ลักษณะทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาใต
ตลอดจนความสําคัญท่ีมีอิทธิพลตอการดําเนิน
10 Nํ เวเนซเุ อลา กายอานา 10 Nํ ชวี ิตประจาํ วัน หรือใช PPT สรปุ สาระสําคญั ของ
เนอ้ื หา
ซูรินาม แหลง ปโตรเลยี ม
บริเวณทะเลสาบมาราไกโบ ขนั้ ประเมนิ
โคลอมเบยี ประเทศเวเนซุเอลา เสนศนู ยสูตร 0 ํ
1. ครูประเมินผลโดยสังเกตจากการตอบคําถาม
0 ํ เอกวาดอร การรวมกันทํางาน และการนําเสนอผลงาน
หนา ชน้ั เรียน
บ ร า ซิ ล
โ บ ลิ เ วี ย 2. ครตู รวจสอบผลจากการทาํ ใบงาน และแบบฝก
สมรรถนะฯ ภูมิศาสตร ม.3
10 Sํ มหาสมทุ รแปซฟิ ก เ ป รู 10 Sํ
20 Sํ ปารากวัย 20 Sํ
เสนทรอปก ออฟแคปริคอรน
เหมอื งทองแดงบรเิ วณเทอื กเขาแอนดสี อุรกุ วัย 30 Sํ
30 ํS ประเทศชิลี
อารเจนตนิ า
คำอธบิ ายสญั ลกั ษณ ชลิ ี
เขตประเทศ
ทางนำ้
แหลงนำ้
40 Sํ แร เหล็ก เหมืองเหลก็ รัฐปารา ประเทศบราซลิ 40 Sํ
ทองแดง
เงนิ มหาสมทุ รแอตแลนตกิ
ทองคำ
บอ็ กไซต
เพชร
พลังงาน
50 Sํ ถา นหนิ 50 Sํ
น้ำมนั ดิบ 70 ํW 60 Wํ 50 Wํ COP4Y0RํWIGHT © Aksorn3C0hWํaroenTat ACT. C2o0.,LWํ td
แกสธรรมชาติ
๑0๕
10P0roํWjection: Lamb9e0rtํWConformal C8o0nWํic
ขอ สอบเนน การคิด แนวทางการวัดและประเมินผล
บรษิ ัท Energy Oil ตอ งการไปต้งั โรงงานผลิตนํ้ามันและแกส ครูสามารถวัดและประเมินความเขาใจเนื้อหา เร่ือง ลักษณะทรัพยากร
ธรรมชาติในทวีปอเมริกาใต ควรไปตั้งโรงงานยังบริเวณใดจึงจะ ธรรมชาติ ไดจากการตอบคําถาม การรว มกันทาํ งาน และการนําเสนอผลงาน
เหมาะสม หนาชั้นเรียน โดยศึกษาเกณฑการวัดและประเมินผลจากแบบประเมิน
การนําเสนอผลงานที่แนบมาทายแผนการจัดการเรียนรูหนวยท่ี 3 เรื่อง ทวีป
1. ตอนกลางของประเทศเปรู อเมรกิ าใต
2. ตะวันออกของประเทศอุรุกวัย
3. ทะเลสาบตีตกี ากาในประเทศโบลเิ วยี แบบประเมนิ การนาเสนอผลงาน
4. ทะเลสาบมาราไกโบในประเทศเวเนซเุ อลา
(วเิ คราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 4. เนอ่ื งจากลกั ษณะทางธรณเี ปนแอง คาชแี้ จง : ใหผ้ ู้สอนประเมินผลการนาเสนอผลงานของนักเรียนตามรายการ แล้วขีด ลงในช่องที่
สะสมตะกอนท่ีมีซากพืชซากสัตวและไฮโดรคารบอนสะสมอยูใน ตรงกับระดับคะแนน
ปริมาณมากเมื่อหลายลานปกอน เมื่อส่ิงมีชีวิตไดตายลงจะยอย
สลายกลายเปน สารอนิ ทรยี แ ละสะสมอยกู บั ตะกอนดนิ เมอื่ เปลอื กโลก ลาดบั ที่ รายการประเมิน ระดบั คะแนน 1
เกดิ การเปลีย่ นแปลงในเวลาตอ มา ช้นั ตะกอนน้จี ะจมลงพรอ มกับ 32
เกดิ กระบวนการเปลยี่ นสภาพของสารอนิ ทรยี ไ ปตามลาํ ดบั ขนั้ ตอน
จนกระทั่งเปนปโตรเลียมและแกส ธรรมชาติ) 1 ความถูกตอ้ งของเน้ือหา
2 การลาดบั ขน้ั ตอนของเรื่อง
3 วิธกี ารนาเสนอผลงานอยา่ งสรา้ งสรรค์
4 การใชเ้ ทคโนโลยใี นการนาเสนอ
5 การมสี ่วนรว่ มของสมาชกิ ในกลุ่ม
รวม
ลงชอื่ ...................................................ผปู้ ระเมนิ
............/................./................
เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ สมบรู ณ์ชดั เจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมินเปน็ สว่ นใหญ่
ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ บางส่วน
เกณฑก์ ารตัดสินคณุ ภาพ
ชว่ งคะแนน ระดบั คุณภาพ
12 - 15 ดี
8 - 11 พอใช้
ต่ากว่า 8 ปรับปรุง
T115
นาํ นํา สอน สรปุ ประเมนิ
ขนั้ นาํ (Geographic Inquiry Process) ๕ ลักษณะประชากร
1. ครูแจงใหนักเรียนทราบถึงวิธีสอนโดยใช ทวีปอเมริกาใต้มีจ�านวนประชากรประมาณ ๔๒๗.๘ ล้านคน (พ.ศ. ๒๕๖๑) เป็นทวีปที่มี
กระบวนการทางภมู ศิ าสตร ชอ่ื เรอ่ื งทจี่ ะเรยี นรู จา� นวนประชากรมากเป็นอนั ดบั ๕ ของโลก รองจากทวีปเอเชยี ทวีปแอฟริกา ทวีปยุโรป และทวีป
จดุ ประสงคการเรยี นรู อเมรกิ าเหนือ เมื่อเทียบกับเน้อื ท่ีประมาณ ๑๗.๗ ลา้ นตารางกโิ ลเมตร มีความหนาแนน่ ประชากร
เฉลี่ย ๒๔ คนตอ่ ตารางกโิ ลเมตร นับวา่ มคี วามหนาแนน่ ของประชากรคอ่ นข้างเบาบางเม่ือเทียบ
2. ครแู ละนกั เรียนรว มกนั ทบทวนความรูเกย่ี วกับ กบั ทวปี อนื่ เนอื่ งจากมเี นอ้ื ทกี่ วา้ งใหญแ่ ละมภี มู ปิ ระเทศเปน็ อปุ สรรคตอ่ การตงั้ ถนิ่ ฐานของประชากร
ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาใต ซ่ึง
ไดแก ทําเลที่ต้ัง ขนาด อาณาเขต ลักษณะ ๕.๑ การตัง้ ถน่ิ ฐานและการกระจายของประชากร
ภูมิประเทศ ลักษณะภูมิอากาศและพืชพรรณ
ธรรมชาติ และลักษณะทรัพยากรธรรมชาติ ทวีปอเมริกาใต้มี แผนทีค่ วามหนาแน่นของประชากรในทวปี อเมรกิ าใต้
ที่ไดศึกษาไปแลวเพื่อเช่ือมโยงความสัมพันธ ประชากรอาศยั อยหู่ นาแนน่ 10 Nํ ตรโนิตแเแิ ลบดะโดก N 500 มาตรา0สวน 1 : 50,0001,0,00000 กม.
กบั การตงั้ ถนิ่ ฐานและการกระจายของประชากร บ ริ เ ว ณ พ้ื น ที่ ท่ี มี ส ภ า พ เ ว เ น ซุ เ อ ล า
ในทวีป ภูมิประเทศ ภูมิอากาศ กายอานา เฟรนชเกียนา
ซูรนิ าม (ฝรง่ั เศส)
3. ครใู หนกั เรยี นดแู ผนทเ่ี ฉพาะเร่อื ง แสดงความ โ ค ล อ ม เ บี ย
หนาแนน ของประชากรในทวปี อเมรกิ าใต จาก
หนงั สอื เรยี น ภมู ศิ าสตร ม.3 แลว รว มกนั อภปิ ราย และทรัพยากรธรรมชาติ 0 ํ 0ํ
เก่ียวกับการตั้งถ่ินฐานและการกระจายของ เหมาะสมในการตง้ั ถน่ิ ฐาน เอกวาดอร
ประชากรในทวีป เพื่อกระตุนความสนใจ/ โดยเฉพาะพน้ื ทช่ี ายฝง่ั ทะเล
กระตุน ความคิด ส่วนบริเวณท่ีมีประชากร 10 Sํ เ ป รู บ ร า ซิ ล
อาศัยอยู่เบาบาง ได้แก่
บรเิ วณเทอื กเขาสงู และเขต โ บ ลิ เ วี ย
ป่าดิบช้ืนท่ีเป็นอุปสรรค 20 ํS ปารากวัย 20 ํS
ตอ่ การดา� รงชวี ติ มหาสมทุ รแอตแลนตกิ
มหาสมุทรแปซฟิ ก
30 ํS ชิลี อรุ ุกวยั 30 ํS
อารเจนตนิ า
40 Sํ 40 ํS
90 Wํ 80 Wํ 50 ํW 40 Wํ 30 ํW
90คำWํ อธบิ ายสญั ลักษณ
50 ํS ความหนาแนน ของประชากร (คน/ตร.กม.)
เขตประเทศ 1 25 500
แหลง นำ้
70 ํW 60 ํW 5 100 1,000
๑0๖
เกร็ดแนะครู กิจกรรม สรา งเสริม
ครูอาจอธิบายเพ่ิมเติมเกี่ยวกับการกระจายตัวของประชากรวาเปนการ ครอู าจแบง นกั เรยี นเปน กลมุ กลมุ ละ 4 คน แตล ะกลมุ จบั คกู นั
พิจารณาลักษณะของประชากรในบริเวณหนึ่งๆ วามีการแยกยายกันออกไป สบื คน ขอ มลู เกยี่ วกบั การตง้ั ถน่ิ ฐานและการกระจายของประชากร
ตง้ั ถน่ิ ฐานตามลกั ษณะทางภมู ศิ าสตรห รอื ภาคการปกครอง สว นความหนาแนน ในทวีปอเมริกาใตโดยใชกระบวนการทางภูมิศาสตร เริ่มจากให
ของประชากรเปนการพิจารณาถึงจํานวนประชากรในสังคมหนึ่งในเวลาหน่ึงวา รว มกนั ตงั้ คาํ ถามในประเดน็ สาํ คญั ทน่ี กั เรยี นสนใจ จากนน้ั สมาชกิ
ใน 1 หนวยพน้ื ทม่ี ปี ระชากรอาศัยอยูเ ปน จาํ นวนเทาใด แตล ะคไู ปสบื คน และรวบรวมขอ มลู มาเลา สกู นั ฟง เพอื่ เลอื กขอ มลู
ที่นาเช่ือถือมาวิเคราะห แลวสรุปผลในประเด็นคําถามที่ตั้งเอาไว
ตอ จากนนั้ สมาชิกแตละกลมุ นําเสนอผลงานหนา ช้ันเรยี น
T116
นาํ นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
การกระจายของประชากรในทวปี อเมริกาใต้ มดี ังน้ี ขนั้ นาํ
๑) บรเิ วณทม่ี ปี ระชากรอาศยั อยหู่ นาแนน่ เปน็ บรเิ วณทม่ี สี ภาพแวดลอ้ มทางธรรมชาติ 4. ครูตั้งคําถามเก่ียวกับประชากร สังคมและ
วฒั นธรรมของทวปี อเมรกิ าใต เพอื่ ทาํ กจิ กรรม
เหมาะสมกบั การดา� รงชวี ติ ทง้ั ลกั ษณะภมู ปิ ระเทศ ภมู อิ ากาศ ทรพั ยากรธรรมชาต ิ และมรี ะบบการ YES OR NO เพือ่ เปน การกระตนุ การคดิ และ
คมนาคมท่ีสะดวก ได้แก่ วดั พนื้ ฐานความรเู กย่ี วกบั ทวปี อเมรกิ าใต โดยมี
ข้นั ตอนการจัดกิจกรรม ดังน้ี
• พ้ืนที่ชายฝั่งด้านตะวันออกหรือชายฝั่งมหาสมุทรแอตแลนติก ต้ังแต่ตอนใต้ของ • ครูจัดสถานท่ีแบงโซนหองเรียนออกเปน
ปากแม่น้�าแอมะซอนถึงปากอ่าวรีโอเดลาปลาตา ในเขตบราซิล อุรุกวัย และบางส่วนของ 2 สว น คอื สว นหนา และสว นทาย
อาร์เจนตินา มปี ระชากรหนาแนน่ เนอ่ื งจากมีลกั ษณะภูมปิ ระเทศเป็นท่รี าบ มอี ุณหภมู ิไม่สูงหรือ • ครูตั้งคําถามเก่ียวกับลักษณะประชากร
ต่�าจนเกินไป มีดินและน�้าอุดมสมบูรณ์ จึงเหมาะแก่การท�าเกษตรกรรม รวมทั้งมีการคมนาคม สังคมและวัฒนธรรมของทวีปอเมริกาใต
ขนสง่ ทส่ี ะดวก ทา� ใหห้ ลายเมอื งพฒั นาเปน็ เมอื งทา่ ทสี่ า� คญั เมอื งทมี่ ปี ระชากรหนาแนน่ เชน่ เซาเปาลู ใหนักเรียนเลือกตอบ YES OR NO หาก
รอี ดู จี าเนรขู องบราซลิ บวั โนสไอเรสของอาร์เจนตินา นกั เรียนเหน็ ดวย ใหกาวไปขางหนา 1 กาว
• พื้นทีบ่ ริเวณทีร่ าบสูงใกลเ้ ทอื กเขาแอนดสี บริเวณตอนบนของทวีปตั้งแตช่ ายฝั่งด้าน หากไมเห็นดวย ใหถอยหลงั 1 กาว
ทะเลแคริบเบียนจนถึงอ่าวปานามา หรือเขตพื้นท่ีของเวเนซุเอลา ด้านตะวันตกของโคลอมเบีย • ครูสรปุ ผลการปฏบิ ตั ิกจิ กรรม จากลักษณะ
เอกวาดอร์ เปรู ตอนกลางของชิลี เนื่องจากเป็นบริเวณท่ีราบสูงท่ีมีอากาศอบอุ่น มีดินและน้�า1 ตําแหนงการยืนของนักเรียนที่มีความ
อุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การเพาะปลูก จึงมีเมืองหลวงและเมืองใหญ่ต้ังอยู่บนท่ีสูง เช่น การากัส หลากหลาย โดยเชื่อมโยงความรูเกี่ยวกับ
ของเวเนซเุ อลา โบโกตาของโคลอมเบยี กโี ตของเอกวาดอร ์ ลมิ าของเปรู ลักษณะทางสังคมและวัฒนธรรมของทวีป
อเมรกิ าใต จากนน้ั ครสู รปุ ความหลากหลาย
๒) บริเวณท่มี ปี ระชากรอาศัยอยู่เบาบาง เปน็ บริเวณทีม่ ีสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ จากตําแหนงการยืน โดยยังไมเ ฉลยคําตอบ
ตัวอยางคาํ ถาม เชน
เปน็ อปุ สรรคตอ่ การดา� รงชวี ติ เชน่ บรเิ วณทร่ี าบลมุ่ นา�้ แอมะซอนซง่ึ มลี กั ษณะเปน็ ปา่ ดบิ ชนื้ รกทบึ • ทวีปอเมริกาใตมีจํานวนประชากรมากเปน
การคมนาคมไม่สะดวก มีสัตว์ป่าที่เป็นอันตรายและโรคภัยไข้เจ็บชุกชุม บนเทือกเขาแอนดีส อนั ดับ 2 ของโลก (ไมเ ห็นดวย เปนอันดับ 5
ท่รี าบสูงกอี านา และทีร่ าบสงู ปาตาโกเนยี มลี ักษณะภมู ปิ ระเทศทรุ กนั ดาร การคมนาคมไม่สะดวก ของโลก)
เขตกงึ่ แหง้ แลง้ และเขตแหง้ แลง้ บรเิ วณทะเลทรายอาตากามาทา� การเพาะปลกู ไมไ่ ด ้ บรเิ วณทงุ่ หญา้ • บราซิลมีจํานวนประชากรมากที่สุดในทวีป
เขตร้อนมีดนิ ไม่อดุ มสมบรู ณ์ จงึ เป็นอปุ สรรคตอ่ การประกอบอาชีพและการตั้งถน่ิ ฐานอยอู่ าศยั (เห็นดวย)
• ชาวอินคาอาศยั อยูบรเิ วณทรี่ าบลุม นํา้
แอมะซอน (ไมเ หน็ ดว ย อาศยั อยแู ถบเทอื กเขา
แอนดีส)
เ ซาเปาล ู เมอื งหลวงรฐั เซาเปาลขู องบราซลิ เปน็ เมอื งทมี่ ขี นาดใหญท่ สี่ ดุ และเปน็ ศนู ยก์ ลางอตุ สาหกรรมสา� คญั ๑0๗
จึงมปี ระชากรอาศัยอย่มู ากท่ีสุดในทวีปอเมรกิ าใต้
ขอสอบเนน การคดิ นักเรียนควรรู
เพราะเหตุใดพื้นที่ชายฝงตะวันออกของทวีปอเมริกาใตจึงมี 1 การากัส เมืองหลวงของประเทศเวเนซุเอลา ตั้งอยูทางตอนเหนือของ
ประชากรอาศยั อยอู ยา งหนาแนน ประเทศในเขตเฟเดอรัลดิสริกต สูงจากระดับทะเลปานกลาง 900 เมตร
มที างรถไฟยาว 37 กโิ ลเมตร ซงึ่ อยหู า งไปทางทศิ เหนอื ของตวั เมอื งในระยะทางตรง
1. มีแรห ลายชนดิ ในปรมิ าณมาก 13 กิโลเมตร เช่ือมตอกับเมืองลาไกวยราซ่ึงเปนเมืองทา อุตสาหกรรมสําคัญ
2. มดี ินนา้ํ อดุ มสมบูรณ การคมนาคมสะดวก ไดแ ก การกลน่ั นาํ้ มนั ผลติ ภณั ฑย าง สงิ่ ทอ เครอ่ื งแกว เคมภี ณั ฑ และการแปรรปู
3. ใกลปาแอมะซอนจึงมีความอุดมสมบรู ณมาก อาหาร เปนท่ีตั้งของมหาวิทยาลัยหลายแหง เชน มหาวิทยาลัยเซนตรัล
4. มที ุงหญา กวางใหญเหมาะแกการทําเกษตรกรรม แหงเวเนซเุ อลา มหาวทิ ยาลัยซีมอนโบลีวาร
(วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 2. พ้ืนท่ีชายฝงตะวันออกของทวีป
อเมริกาใตสวนใหญมีลักษณะภูมิประเทศเปนที่ราบ ดินน้ําอุดม
สมบรู ณ จงึ เหมาะในการทาํ เกษตรกรรม และมกี ารคมนาคมสะดวก
ทําใหมีการพัฒนาเปนเมืองทาสําคัญ จึงมีประชากรอาศัยอยู
เปนจาํ นวนมาก)
T117
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
ขนั้ สอน ๕.๒ การเปล่ียนแปลงโครงสรา้ งทางประชากร
ขนั้ ที่ 1 การตง้ั คาํ ถามเชิงภมู ศิ าสตร ทวีปอเมริกาใต้มีการเปล่ียนแปลงโครงสร้างทางประชากร เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของ
อตั ราเกดิ อตั ราตาย รวมทงั้ การอพยพย้ายถน่ิ ของประชากร
1. ครูกระตุนใหนักเรียนเช่ือมโยงระหวางความ
หลากหลายทางความคดิ ทส่ี ะทอ นผา นตาํ แหนง ๑) อัตราเกิดและอตั ราตาย ประเทศต่าง ๆ ในทวีปอเมริกาใต้มอี ัตราเกดิ และอัตราตาย
การยืนกับความหลากหลายทางสังคมและ
วัฒนธรรมของทวีปอเมริกาเหนือจากกิจกรรม ทแ่ี ตกตา่ งกนั ในแต่ละประเทศ จึงสง่ ผลใหเ้ กดิ การเปลย่ี นแปลงโครงสร้างทางประชากร
ในขั้นนําท่ีผานมา แลวต้ังประเด็นคําถาม ตารางจา� นวนประชากร อัตราเกิด อัตราตาย
ตอ ยอดเพมิ่ เตมิ เพอื่ กระตนุ ใหน กั เรยี นตงั้ ประเดน็
คาํ ถามทางภมู ศิ าสตรเ กย่ี วกบั ลกั ษณะประชากร ประชากรวัยเด็กและวยั สงู อายขุ องทวปี อเมรกิ าใต ้ พ.ศ. ๒๕๖๑
สังคมและวฒั นธรรมของทวีปอเมรกิ าใต เชน
• ทําไมทวีปอเมริกาใตแตละพื้นที่จึงมีความ ประเทศ จ�านวน อตั ราเกดิ อตั ราตาย ประชากร ประชากร
หนาแนนของประชากรที่แตกตา งกนั ประชากร (ตอ่ ๑,๐๐๐ คน) (ตอ่ ๑,๐๐๐ คน) วยั เดก็ วัยสงู อายุ
• ประชากรในทวปี อเมรกิ าใตม จี ดุ เรม่ิ ตน ของ (ลา้ นคน)
กิจกรรมทางสังคมท่บี รเิ วณใด (%) (%)
• ปจ จยั ทางกายภาพสง ผลตอ ปจ จยั ทางสงั คม
ของทวปี อเมริกาใตอ ยา งไร อารเ์ จนตินา ๔๔.๕ ๑๗ ๘ ๒๕ ๑๑
• ปจจัยใดบางท่ีสงผลตอลักษณะประชากร ๒๓ ๗ ๓๒ ๗
สงั คมและวฒั นธรรมของทวปี อเมริกาใต โบลิเวีย ๑๑.๓ ๑๔ ๖ ๒๒ ๘
• ทําไมทวีปอเมริกาใตจึงมีความหลากหลาย ๑๔ ๖ ๒๑ ๑๑
ทางเช้ือชาตินอ ยกวา ทวปี อเมรกิ าเหนอื บราซลิ ๒๐๙.๔ ๑๕ ๖ ๒๖ ๘
๒๐ ๕ ๒๙ ๗
ชิลี ๑๘.๖ ๒๑ ๘ ๒๙ ๕
๒๑ ๖ ๓๐ ๖
โคลอมเบยี ๔๙.๘ ๑๙ ๖ ๒๗ ๗
๑๘ ๗ ๒๙ ๗
เอกวาดอร์ ๑๗.๐ ๑๓ ๘ ๑๙ ๑๐
๑๔ ๙ ๒๑ ๑๕
กายอานา ๐.๘ ๑๙ ๙ ๒๖ ๗
เฉล่ยี ๒๕.๗ เฉลย่ี ๘.๔
ปารากวัย ๖.๙ เฉล่ยี ๑๗.๕ เฉลย่ี ๖.๗
เปรู 1 ๓๒.๒
๐.๖
ซรู นิ าม
ตรินแิ ดดและโตเบโก ๑.๔
อรุ กุ วยั ๓.๕
เวเนซุเอลา ๓๑.๘
รวม ๔๒๗.๘
ทม่ี า : www.prb.org (2018)
จากตาราง พบวา่ ประเทศท่ีมปี ระชากรมากทีส่ ุด คอื บราซลิ ประมาณ ๒๐๙.๔ ล้านคน
เนอื่ งจากมเี นอ้ื ทข่ี นาดใหญ ่ และเปน็ ทตี่ ง้ั ของเมอื งใหญห่ ลายเมอื ง เชน่ รอี ดู จี าเนร ู เซาเปาล ู เรซฟี ี
บรเิ วณชายฝง่ั ดา้ นตะวนั ออกของประเทศมลี กั ษณะภมู ปิ ระเทศเปน็ ทรี่ าบ มดี นิ และนา�้ อดุ มสมบรู ณ์
มภี มู อิ ากาศอบอนุ่ สบาย จงึ เหมาะแกก่ ารตงั้ ถน่ิ ฐาน การทา� เกษตรกรรม นอกจากน ี้ ยงั มที รพั ยากร
แรท่ สี่ ง่ เสรมิ อตุ สาหกรรม เชน่ เหลก็ ดบี กุ ปโิ ตรเลยี ม และมรี ะบบการคมนาคมขนสง่ สะดวก จงึ เปน็
แหลง่ อตุ สาหกรรมทส่ี า� คญั สง่ ผลใหม้ ปี ระชากรอาศยั อยเู่ ปน็ จา� นวนมาก สว่ นประเทศทมี่ ปี ระชากร
นอ้ ยทส่ี ดุ คอื ซรู นิ าม ประมาณ ๖ แสนคน เนอ่ื งจากมเี นอื้ ทข่ี นาดเลก็ จงึ มจี า� นวนประชากรนอ้ ย
๑0๘
นักเรียนควรรู กจิ กรรม สรางเสรมิ
1 ซรู นิ าม ลกั ษณะภมู ปิ ระเทศทางตอนใตแ ละตอนกลางเปน ทรี่ าบสงู มปี าไม นักเรียนดูขอมูลจํานวนประชากร อัตราเกิด อัตราตาย
ปกคลุมและทุงหญาสะวันนากวางใหญ มีทิวเขาสูงทางตอนกลางและตอนใต ประชากรวยั เดก็ และวยั สงู อายขุ องทวปี อเมรกิ าใต จากหนงั สอื เรยี น
ของประเทศ สงู ระหวา ง 1,000-1,280 เมตร สว นทวิ เขาตมู กุ -อมู กั ซงึ่ อยทู เ่ี ขตแดน หนา 108 จากนั้นในชั้นเรียนอภิปรายเกี่ยวกับการเปล่ียนแปลง
ประเทศบราซิล สูงระหวาง 825-915 เมตร ดินแดนทางดานใตของประเทศ โครงสรางประชากร เชน
ยงั ไมม กี ารสาํ รวจอยา งจรงิ จงั มแี มน า้ํ หลายสาย ผลติ ผลสาํ คญั ไดแ ก แรบ อ็ กไซต
อะลมู เิ นยี ม ขา วเจา ผลไมส กลุ สม กลว ยหอม ออ ย และกงุ มเี มอื งสาํ คญั ขนาดใหญ • ประเทศใดมีอตั ราเกดิ อัตราตายมากทสี่ ดุ และนอ ยท่ีสุด
เพยี งเมอื งเดียว คือ ปารามารีโบ • ปจจัยใดท่ีสงผลตอ การเปลี่ยนแปลงโครงสรางประชากร
• การเปล่ียนแปลงโครงสรางประชากรของทวีปอเมริกาใต
ในปจ จบุ ันเปน อยางไร
• แนวโนม ของโครงสรา งประชากรในอกี 50 ปข า งหนา จะเปน
อยา งไร
T118
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
พ.ศ. ๒๕๖๑ ทวปี อเมรกิ าใตม้ อี ตั ราเกดิ ไมส่ งู มาก แตล่ ะประเทศมอี ตั ราใกลเ้ คยี งกนั เฉลย่ี อยทู่ ่ี ขน้ั สอน
๑๗.๕ เนื่องจากนโยบายการวางแผนครอบครัวมีประสิทธิภาพ รวมท้ังทัศนคติของประชากร
ท่ีไม่นิยมมีบุตรมาก ส่งผลให้อัตราเกิดลดลงและมีการเพิ่มข้ึนของประชากรน้อย นอกจากน ้ี ข้ันที่ 2 การรวบรวมขอมูล
ทกุ ประเทศยงั มอี ตั ราตายตา่� แตล่ ะประเทศมอี ตั ราใกลเ้ คยี งกนั เฉลยี่ อยทู่ ่ี ๖.๗ เนอ่ื งจากการแพทย์
และสาธารณสขุ ท่เี จรญิ กา้ วหน้า ซึง่ จะสง่ ผลใหเ้ กดิ สงั คมผูส้ งู อายุ 1. ครูจัดกลุมนักเรียนจํานวน 5 กลุมเทาๆ กัน
ทวีปอเมริกาใต้มปี ระชากรในวัยเดก็ สูงกวา่ วยั สูงอายมุ าก วัยเดก็ เฉลีย่ ร้อยละ ๒๕.๗ วัยสงู ตามประเด็นคําถามทางภูมิศาสตรท่ีนักเรียน
อายุเฉลี่ยร้อยละ ๘.๔ การเพ่ิมขึ้นของจ�านวนประชากรวัยเด็กส่งผลให้ทวีปอเมริกาใต้ประสบ สนใจกลมุ ละ 1 ประเดน็
ปัญหาโครงสร้างประชากร ท�าให้วัยแรงงานต้องรับภาระเล้ียงดูประชากรวัยเด็ก ซึ่งเป็นวัยพึ่งพิง
ประเทศท่ีมีประชากรวยั เ1ด็กสูงกว่าวัยสูงอายุมาก เชน่ โบลเิ วยี ปารากวยั กายอานา เอกวาดอร์ 2. ครูนําภาพยนตรหรือคลิปสารคดีท่ีมีเรื่องราว
เกี่ยวกับทวีปอเมริกาใต มาใหนักเรียนดูผาน
๒) การย้ายถิ่น ข้อมูลของสหประชาชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ พบว่า ประชากรกลุ่มลาติน การทํากจิ กรรม “เรยี นรจู ากแผน ฟล ม” โดยให
อเมรกิ าและแครบิ เบยี นมกี ารยา้ ยถน่ิ ไปยงั ทวปี อเมรกิ าเหนอื (สหรฐั อเมรกิ าและแคนาดา) ประมาณ นักเรียนแตละกลุมรวมกันสืบคนและรวบรวม
๒๖.๔ ลา้ นคน มีการย้ายถนิ่ ภายในทวปี ประมาณ ๖.๑ ลา้ นคน การเคล่อื นยา้ ยประชากรมหี ลาย ขอ มลู จากการดภู าพยนตรห รอื ดคู ลปิ ประกอบ
รูปแบบ ได้แก่ ประชากรบางส่วนหาทางหลีกหนีจากความยากจนในชนบทเข้ามาอาศัยอยู่ตาม การใชห นงั สอื เรยี น ภมู ศิ าสตร ม.3 หรอื รวบรวม
เมอื งใหญ่ตา่ ง ๆ เพอ่ื หาแหลง่ งานท่ีดีกวา่ นอกจากน้ี ในบางบรเิ วณทมี่ ีปญั หาความไมป่ ลอดภัย ขอมูลจากแหลงเรียนรูอ่ืนๆ เชน หองสมุด
จากความขดั แยง้ ทางการเมอื ง มกี ารอพยพเขา้ สเู่ มอื งใหญ ่ เชน่ บางพนื้ ทขี่ องโคลอมเบยี ดว้ ยเหตุ อินเทอรเน็ต เพ่ิมเติมตามประเด็นการศึกษา
ทส่ี ภาพพน้ื ทท่ี างชายฝง่ั ดา้ นตะวนั ออกมปี ระชากรหนาแนน่ แนวโนม้ การกระจายตวั ของประชากร ดงั น้ี
จะแผ่เข้าไปตอนกลางของทวีปมากข้ึน รวมถึงพ้ืนท่ีป่าท่ีอุดมสมบูรณ์แถบลุ่มน้�าแอมะซอน • ลักษณะและบริเวณการตั้งถิ่นฐานและการ
มกี ารแผว้ ถางปา่ เพอ่ื การปศสุ ตั วแ์ ละการเพาะปลกู พชื เศรษฐกจิ ตา่ ง ๆ สา� หรบั การเขา้ มาตงั้ ถนิ่ ฐาน กระจายของประชากร
ของประชากรตา่ งทวปี ในปจั จุบนั มเี พิม่ ขึ้นเล็กน้อย • การเปลย่ี นแปลงโครงสรางประชากร
นอกจากน ้ี ชนเผา่ ตา่ ง ๆ ทอี่ าศยั อยู่ในพน้ื ทป่ี า่ หรอื ทท่ี รุ กนั ดารตงั้ แตเ่ วเนซเุ อลา โคลอมเบยี • ลกั ษณะสังคมและวฒั นธรรม (เชื้อชาติ
เอกวาดอร ์ เปร ู โบลเิ วยี ปารากวยั และอารเ์ จนตนิ า ซง่ึ มอี ยปู่ ระมาณ ๕๐๐ ชนเผา่ ชนเผา่ ทอี่ าศยั ใน ภาษา ศาสนา)
พน้ื ทปี่ า่ เซลวาสแถบลมุ่ นา�้ แอมะซอนในบราซลิ • ปจจัยทางกายภาพและปจจัยทางสังคม
ที่สงผลตอลักษณะประชากร สังคมและ
วัฒนธรรม
เชน่ เผา่ กวั ราน ี เผา่ อยั มารา มปี ระมาณ ๖๐ ชนเผา่
ที่ยังคงใช้ชีวิตโดยตัดขาดจากโลกภายนอก
การขยายตัวของเมืองและการปลูกพืชไร่เพื่อ
การคา้ ท�าให้มีการบุกรุกพนื้ ที่ของชนเผ่าตา่ ง ๆ
นอกจากนี้ คนเมืองยังเป็นพาหะของโรคสมัย
ใหมท่ ผี่ คู้ นในชนเผา่ ไมม่ ภี มู ติ า้ นทาน ทา� ใหเ้ กดิ
การเสียชีวิตจ�านวนมาก บางชนเผ่าได้อพยพ
เข้าไปยังป่าลึกมากขึ้น และบางส่วนก็ละทิ้ง
ชนเผ่ากัวรานี เป็นชนเผ่าพื้นเมืองท่ีอาศัยอยู่บริเวณ วิถีชีวติ แบบด้ังเดมิ มาอาศยั อยู่ในหมบู่ า้ นแทน
ตอนล่างของทร่ี าบลุ่มน�า้ แอมะซอน
๑09
กจิ กรรม ทา ทาย นักเรียนควรรู
นักเรียนสบื คนกรณศี กึ ษาเก่ยี วกับการเปลยี่ นแปลงประชากร 1 การยายถ่ิน มีความเกี่ยวของกับเวลา หากยายถ่ินเปนเวลาสั้นๆ เรียกวา
ในทวปี อเมรกิ าใต เชน การอพยพของประชากรมายงั เมอื งมาราไกโบ การยายถิ่นชั่วคราว เชน การยายไปหางานทํานอกชวงฤดูเพาะปลูก เมื่อถึง
ของประเทศเวเนซเุ อลา การอพยพเขา เมอื งใหญข องชาวโคลอมเบยี ฤดเู พาะปลกู กย็ า ยกลบั ถน่ิ ฐานเดมิ สว นการยา ยถนิ่ เปน เวลานาน อาจเปน การยา ย
จากนน้ั อภปิ รายในประเดน็ ดงั นี้ อยา งถาวร เชน ยา ยจากชนบทไปทาํ งานยงั เมอื งใหญ นอกจากนยี้ งั เกยี่ วขอ งกบั
ระยะทาง เชน ยายจากจงั หวัดหนึง่ ไปยงั อกี จังหวดั หน่งึ หรือจากประเทศหนึ่ง
• สาเหตขุ องการอพยพยายถิน่ ไปยงั อีกประเทศหนง่ึ เพ่อื แสวงหาโอกาสทางเศรษฐกจิ ที่ดีกวา
• ผลกระทบทีเ่ กิดจากการอพยพยา ยถ่ิน
• แนวทางแกไขปญ หาการอพยพยา ยถิ่น
จากนัน้ สรปุ สาระสําคญั ลงสมุดบนั ทกึ สง ครูผูส อน
T119
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
ขน้ั สอน ๓) พีระมิดประชากร เป็นการจ�าแนกสดั ส่วนประชากรตามอาย ุ ทา� ให้เหน็ โครงสรา้ งอายุ
ขั้นที่ 2 การรวบรวมขอมูล และเพศของประชากรในทวีปอเมริกาใต้
3. ครูและนักเรียนอภิปรายลักษณะประชากร อายุ (ปี) พีระมิดประชากรทวีปอเมริกาใต้ พ.ศ. ๒๕๑0 อาย ุ (ปี) พีระมดิ ประชากรทวีปอเมรกิ าใต้ พ.ศ. ๒๕๖0
สงั คมและวฒั นธรรมเปน ขอ มลู เบอ้ื งตน โดยใช 100+ 0.0% 0.0%
PPT แผนทเ่ี ฉพาะเรอ่ื ง การกระจายของประชากร 95-99 0.0% 0.0%
ในทวีปอเมริกาใต และ AKSORN WORLD 90-94 0.1% 0.2%
GEOGRAPHY ATLAS ประกอบ และแนะนาํ 80+ 0.2% 0.3% 85-89 0.2% 0.3.%
แหลงขอมูลสารสนเทศท่ีนาเช่ือถือประกอบ 80-84 0.4% 0.6%
การศกึ ษาและรวบรวมขอ มลู 75-79 0.3% 0.4% 75-79 0.6% 0.9%
70-74 0.5% 0.6% 70-74 1.0% 1.2%
65-69 0.8% 0.9%
60-64 1.1% 1.1% 65-69 1.4% 1.6%
60-64 1.8% 2.1%
55-59 1.4% 1.5% 55-59 2.3% 2.5%
50-54 1.7% 1.7% 50-54 2.7% 2.9%
45-49 2.0% 2.0%
40-44 2.4% 2.4% 45-49 3.0% 3.1%
35-39 2.7% 2.7% 40-44 3.3% 3.4%
30-34 3.1% 3.1% 35-39 3.8% 3.8%
25-29 3.5% 3.5% 30-34 4.0% 4.0%
25-29 4.1% 4.0%
20-24 4.1% 4.1% 4.0%
20-24 4.1% 4.1%
15-19 5.1% 5.0% 15-19 4.3%
10-14 6.0% 6.0% 10-14 4.2% 4.0%
5-9 7.0% 6.9% 5-9 4.0% 3.8%
0-4 8.2% 8.0%
0-4 4.0% 3.9%
10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
สดั สว่ นของประชากร (ร้อยละ) 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
สัดส่วนของประชากร (ร้อยละ)
พีระมิดประชากรทวปี อเมริกาใต้ พ.ศ. ๒๖๑0 จากพีระมิดประชากรทวีปอเมริกาใต้
พ.ศ. ๒๕๑๐ มีลักษณะพีระมิดแบบฐานกว้าง
อายุ (ป)ี 0.0% 0.1% แสดงใหเ้ ห็นว่า มีสัดสว่ นประชากรวยั เดก็ ซ่งึ ม ี
100+
95-99 0.2% 0.4%
90-94 0.6% 1.0%
85-89 1.2% 1.7%
80-84 1.9% 2.3% อาย ุ ๐-๔ ปี มากทสี่ ุด ร้อยละ ๑๖.๒ แสดงถงึ
75-79 2.4% 2.7% การมอี ตั ราเกดิ สงู และมจี า� นวนประชากรเพม่ิ ขน้ึ
70-74 2.7% 2.9%
65-69 3.0% 3.1%
60-64 3.1% 3.1% อย่างรวดเร็ว
55-59 3.1% 3.1% พีระมิดประชากรทวีปอเมริกาใต้ พ.ศ.
50-54 3.1% 3.1%
45-49 3.1%
40-44 3.1% 3.0%
3.0%
35-39 3.0% 2.9% ๒๕๖๐ มีลักษณะพีระมิดแบบฐานแคบลงมาก
30-34 2.9% 2.8%
25-29 2.8% 2.7%
20-24 2.8% 2.7% ประชากรวัยเดก็ อาย ุ ๐-๔ ป ี มสี ดั สว่ นลดลง
15-19 2.7% 2.6% เหลือร้อยละ ๗.๙ แสดงถึงอัตราเกิดของ
10-14 2.7% 2.5%
5-9 2.6% 2.5%
2.5% 2.4%
0-4 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10% ประชากรลดต�่าลง ท�าให้ประชากรเพ่ิมขึ้นช้า
10%
สดั สว่ นของประชากร (ร้อยละ) กลุ่มประชากรท่ีมีอายุ ๐-๓๔ ปี มีสัดส่วน
ทมี่ า : www.populationpyramid.net ใกล้เคยี งกนั และมีจ�านวนมากท่สี ดุ
การคาดการณ์พีระมิดประชากรทวีปอเมริกาใต้ พ.ศ. ๒๖๑๐ มีลักษณะพีระมิดแบบฐาน
แคบทส่ี ดุ แสดงใหเ้ หน็ วา่ มอี ตั ราเกดิ ของประชากรลดตา่� ลงมาก ประชากรเพม่ิ ขน้ึ ชา้ กลมุ่ ประชากร
อชยว่ ง่าองชายัดุ เจ๔น๐ -แ๖ส๔ด งปใ ีหมเ้ หีสดั็นสวา่่ว นโใคกรลงเ้สครีย้างงกขันอ งแปลระะกชลากมุ่ รปไรดะเ้ ชปาลกย่ี รนอแาปย ุล๖ง๕เข ้าปสขี สู่ ึ้นงั ไคปม ผม้สู ีสูงดั อสา่วย1นุ เพมิ่ ขึ้น
๑๑0
นักเรียนควรรู ขอสอบเนน การคดิ
เพราะเหตใุ ดประชากรในทวปี อเมรกิ าใตป จ จบุ นั จงึ มอี ตั ราเกดิ
1 สังคมผูสูงอายุ เปนสังคมที่มีประชากรอายุ 60 ปขึ้นไปที่อยูจริงในพื้นท่ี ลดตา่ํ ลง
ตอประชากรทุกชวงอายุในพนื้ ท่เี ดยี วกันในอัตราเทากบั หรือมากกวา รอยละ 10
ข้นึ ไป หรือมปี ระชากรอายุ 65 ปข นึ้ ไปในพนื้ ท่ีตอ ประชากรทกุ ชว งอายใุ นพน้ื ท่ี 1. มกี ารออกกฎหมายคมุ กาํ เนิด
เดยี วกันในอตั ราเทากับหรือมากกวา รอ ยละ 7 2. การเคลือ่ นยา ยประชากรไปยังพ้นื ทใ่ี กลเ คียง
3. นโยบายการวางแผนครอบครัวมปี ระสทิ ธภิ าพ
4. ไดรับความชวยเหลอื ดา นสาธารณสขุ จากอเมริกาเหนือ
(วเิ คราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 3. ประเทศในทวปี อเมรกิ าใตม นี โยบาย
การวางแผนครอบครัวอยางมีประสิทธิภาพ มีทัศนคติท่ีไมนิยม
มบี ตุ รมาก ทาํ ใหป ระชากรมอี ตั ราเกดิ ตาํ่ ใกลเ คยี งกนั ทงั้ อตั ราตาย
ยังอยูในระดับต่ํา สงผลใหทวีปอเมริกาใตมีแนวโนมเปนสังคม
ผูสงู อาย)ุ
T120
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
๖ ลักษณะสงั คมและวฒั นธรรม ขนั้ สอน
ทวีปอเมรกิ าใต้มีชาวอนิ เดียนเป็นชนพืน้ เมืองดงั้ เดิม เมือ่ มีชาวยุโรปเดนิ ทางเขา้ มา ไดแ้ ก่ ขนั้ ท่ี 3 การจดั การขอ มลู
สเปนและโปรตุเกส ท�าใหด้ ินแดนตา่ ง ๆ ได้รับอทิ ธพิ ลทางสงั คมและวฒั นธรรมแบบกลมุ่ ยุโรปใต้
เรียกวา่ ลาตินอเมรกิ า ต่อมาเมื่อมชี าวแอฟริกาและชาวเอเชียจากหลายประเทศเขา้ ไปตัง้ ถนิ่ ฐาน 1. สมาชิกแตละคนในกลุมนําขอมูลท่ีตนไดจาก
มากขึ้น ส่งผลใหเ้ กดิ การผสมผสานกันทางสังคมและวฒั นธรรมของกลุ่มชนต่าง ๆ การรวบรวม มาอธิบายแลกเปล่ียนความรู
ระหวางกันประกอบการใชเทคนิคแบบเลา
๖.๑ เชื้อชาติ เรอื่ งรอบวง โดยเรยี งลาํ ดบั ตามจาํ นวนสมาชกิ
ภายในกลมุ
ประชากรในทวีปอเมริกาใต้ประกอบด้วยกลุม่ คนหลายเช้ือชาติ แบง่ ออกเป็น ๔ กลมุ่ ดังนี้
2. สมาชกิ ในกลมุ ชว ยกนั คดั เลอื กขอ มลู ทถี่ กู ตอ ง
๑) กลมุ่ ชาวอนิ เดยี น เปน็ ชนพนื้ เมอื ง นา เชอ่ื ถอื และจดั การคดั แยกขอ มลู ทไี่ มจ าํ เปน
ด้ังเดิมท่ีอาศัยกระจายอยู่ในหลายพ้ืนที่ ตั้งแต่ ออก
ทางตะวันตกของเทือกเขาแอนดีส ที่ราบสูง
บราซิล ชายฝั่งทะเลแคริบเบียน บริเวณปาก ขนั้ ที่ 4 การวเิ คราะหและแปลผลขอ มูล
แม่น�้าแอมะซอน และท่ีราบลุ่มน้�าต่าง ๆ ทาง
ตอนใต้ของทวีป โดยเฉพาะในเปรู ชิลี และ 1. นักเรียนแตละกลุมวิเคราะหขอมูลรวมกัน
เอกวาดอร์ ภายหลังการก่อตั้งอาณานิคมของ โดยใชแ ผนทท่ี วปี อเมรกิ าใต จากนนั้ ใหแ ตล ะกลมุ
ชาวยโุ รป ชาวอนิ เดยี นไดแ้ ตง่ งานกบั คนผวิ ขาว นําเสนอขอมูลประกอบการระบุตําแหนงบน
จึงมีลูกสายเลือดผสม ที่เรียกว่า “เมสติโซ” 1 แผนที่ โดยครูแนะนาํ เพ่มิ เติม
ชนเผ่าอนิ คาเป็นชนกลมุ่ ใหญ่ชาวอนิ เดียน ปจั จบุ ันยงั คง 2. สมาชิกกลุมอ่ืนผลัดกันใหขอคิดเห็น หรือขอ
ปจั จบุ นั เปน็ ประชากรสว่ นใหญข่ องทวปี อเมรกิ าใต้ เปน็ กล่มุ ชนสา� คัญในเปรู เสนอแนะเพิ่มเติม ตลอดจนอภิปรายความรู
รวมกัน
๒) กลุ่มเช้ือสายชาวยุโรป เป็นชาวผิวขาวท่ีอพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานคร้ังใหญ่ ต้ังแต ่
ปลายคริสต์ศตวรรษท่ี ๑๕ ถึงต้นคริสต์ศตวรรษที่ ๑๖ ส่วนใหญ่มาจากสเปน โปรตุเกส อิตาลี 3. ครใู หน กั เรยี นแตล ะกลมุ รว มกนั ทาํ ใบงานท่ี 3.4
บางส่วนจากฝร่ังเศส อังกฤษ เยอรมนี เนเธอร์แลนด์ และโปแลนด์ ปัจจุบันเชื้อสายของ เรอื่ ง ลักษณะประชากร สังคมและวัฒนธรรม
ชาวผิวขาวเปน็ ประชากรส่วนใหญข่ องอาร์เจนตนิ าและอุรุกวัย รวมท้ังเปน็ ชนกลุม่ หลักในบราซิล ของทวีปอเมริกาใต
ชิลี เวเนซเุ อลา โคลอมเบยี เปรู และโบลเิ วีย
๓) กลุ่มเชื้อสายชาวแอฟริกา เป็นชาวผิวสีจากทวีปแอฟริกาที่ชาวยุโรปน�ามาเป็น
แรงงานในไรข่ นาดใหญ ่ เหมอื งแร ่ รวมถงึ กอ่ สรา้ งสาธารณปู โภคตา่ ง ๆ ซงึ่ ตอ่ มาชาวผวิ สดี งั กลา่ วได้
ต้งั ถ่ินฐานถาวรในทวีปนี้ และแตง่ งานกบั ชาวอนิ เดียน มีลกู สายเลือดผสม เรยี กวา่ “ซมั โบ” และ
บางสว่ นแตง่ งานกบั ชาวผวิ ขาว มลี กู สายเลอื ดผสม เรยี กวา่ “มลู ตั โต” สว่ นใหญอ่ าศยั อยู่ในบราซลิ
โคลอมเบยี และกายอานา
๔) กลมุ่ เช้อื สายชาวเอเชยี เป็นชาวผวิ เหลอื ง ไดแ้ ก ่ ชาวอนิ เดยี ชาวเวยี ดนาม และ
ชาวอินโดนเี ซยี เป็นประชากรกล่มุ ใหญ่ในกายอานา ซรู ินาม และเฟรนช์เกียนา ชาวญป่ี ่นุ เขา้ ไป
ตั้งถ่ินฐานบริเวณตอนใต้ของบราซิลและอาร์เจนตินา นอกจากนี้ ยังมีชาวจีน ชาวอาหรับ และ
ชาวอ่ืน ๆ ท่ีอาศัยอยู่ในเมืองใหญ่ของประเทศต่าง ๆ
๑๑๑
กิจกรรม Geo - Literacy นักเรียนควรรู
นักเรียนแบงกลุมสืบคนขอมูลเกี่ยวกับลักษณะทางสังคมและ 1 อินคา (Inca) เปนจักรวรรดิที่ย่ิงใหญที่สุดแหงหน่ึงในทวีปอเมริกาใต
วัฒนธรรมของทวีปอเมริกาใตของประเทศที่นักเรียนสนใจมา มีการสรางบานแปลงเมืองที่ยากตอการโจมตีและการคนหา โดยมีศูนยกลาง
1 อยาง ทั้งที่เปนวัฒนธรรมด้ังเดิมและท่ีเปลี่ยนแปลงในปจจุบัน ทางศาสนา การเมือง และการทหารอยูท่ีเมืองกุสโก (Cusco) (ปจจุบันอยูใน
แลวนํามาวเิ คราะหใ นประเด็น ดงั นี้ ประเทศเปรู) ซ่ึงตั้งอยูบนหุบเขาเหนือระดับน้ําทะเล 3,400 เมตร นอกจาก
จะมรี ะบบสงั คมทเ่ี ขม แขง็ แลว ชาวอนิ คายงั มคี วามเชย่ี วชาญในการสลกั หนิ และ
• ช่อื วัฒนธรรม/ประเทศ การกอสราง มีการเรียงกอนหินที่ขนาบเขากันพอดี มีการใชโคลนชวยในการ
• ลกั ษณะด้ังเดมิ ทาํ ใหห นิ ตดิ กนั มกี ารคาํ นวณทพ่ี อเหมาะพอดสี าํ หรบั ถนน อาคารบา นเรอื น และ
• ลักษณะปจ จุบนั กาํ แพงเมอื ง เพอื่ ปอ งกนั การรกุ รานของศตั รู ตวั อยา งทเ่ี หน็ ไดช ดั คอื เมอื งเรน ลบั
• สาเหตุของการเปล่ียนแปลง บนเทอื กเขาสงู อยา งมาชปู ก ชู ซงึ่ เปน 1 ใน 7 สงิ่ มหศั จรรยข องโลกยคุ ใหมท ม่ี กี าร
• ผลจากการเปล่ียนแปลง ออกแบบทางดานวิศวกรรมและสถาปตยกรรมที่ยอดเยี่ยมบนเทือกเขาแอนดีส
แตล ะกลุมนําขอมลู ท่สี ืบคนมาสรปุ และนาํ เสนอผลงาน และยังมเี มอื งโบราณใกลเคียงในบริเวณนน้ั อกี หลายเมือง
ในรปู แบบตา งๆ ทแ่ี สดงถงึ ความคดิ สรา งสรรค
T121
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
ขน้ั สอน Geo Knowledge
ขนั้ ที่ 4 การวเิ คราะหแ ละแปลผลขอมลู อนิ คา...ชนเผา ทย่ี งิ่ ใหญข องชาวอนิ เดยี น
ชาวอนิ คามถี นิ่ ฐานอยแู ถบเทอื กเขาแอนดสี และไดข ยายตวั เขา ไปแถบชลิ ใี นปจ จบุ นั คาํ วา “อนิ คา”
4. ครนู าํ สนทนาเกย่ี วกบั ชาวอนิ คา จกั รวรรดอิ นิ คา เปน คําในภาษาเกชัว ซึง่ เปนภาษาทองถ่นิ แปลวา ผปู กครองหรอื กษัตริย และเปนคําทใ่ี ชเรยี กราชวงศ
อารยธรรมอนิ คา มาชปู ก ชู จากนนั้ ถามคาํ ถาม
เพื่อใหนักเรียนไดวิเคราะหขอมูลเพิ่มเติมเพ่ือ จกั รวรรดิอินคา 1 .โอรโี นโกน
ตอยอดประเด็นความคิด ตลอดจนการนาํ มา โคลอมเบยี
ประยกุ ตใชใ นชวี ิตประจําวนั ในประเดน็ เชน จกั รวรรดอิ นิ คามศี นู ยก ลางการปกครองอยทู เ่ี มอื งกสุ โก
• เพราะเหตุใดวัฒนธรรมของทวีปอเมริกาใต ในชว งทเ่ี จรญิ รงุ เรอื งมอี ทิ ธพิ ลครอบคลมุ บรเิ วณเปรแู ละ
จึงมีลกั ษณะคลายคลงึ กนั เอกวาดอร น.แอมะซอน
(แนวตอบ เนอื่ งจากไดร บั วฒั นธรรมจากแหลง
เดียวกนั คอื วฒั นธรรมตะวนั ตก และการ โบลิเวีย เกือบท้ังหมดของเอกวาดอร ดินแดนของชิลี มาชูปก ชู บ ร า ซิ ล
นบั ถอื คริสตศ าสนานิกายโรมนั คาทอลิก) จนถึงตอนเหนือของแมน้ําเมาเล และยังครอบคลุม เปรู
• นักเรียนคิดวาการเปลี่ยนแปลงทางสังคม บรเิ วณไปถงึ อารเจนตนิ าและโคลอมเบยี อกี ดว ย
ในทวปี อเมรกิ าใตท ่เี หน็ ไดชดั เจนคืออะไร อารยธรรมอนิ คา ว ร กสุ โสก.ตตี ีกากโบา ลเิ วีย
(แนวตอบ สภาพชมุ ชนชนบทท่มี กี าร ร ดิ อิ น ค า น.ปาราก ัวย
เปลย่ี นแปลงสสู ภาพสงั คมเมอื งเพม่ิ มากขนึ้ ) จั ก ร ารานา
• เพราะเหตุใดลักษณะทางสังคมและ ปารากวัย น.ป
วัฒนธรรมของทวีปอเมริกาใตจึงมีความ
หลากหลายมากขน้ึ และมวี ฒั นธรรมมาจาก ชาวอนิ คาไดส รา งอารยธรรมไวม ากมาย เชน สรา งถนนทวั่ อาณาจกั ร น.ปารานา
ทใี่ ดบา ง สรางสะพานเชือกเช่ือมแมนํ้าและหุบเขา มีการเลี้ยงยามาไวเปน
(แนวตอบ เนอื่ งจากสงั คมของทวปี อเมรกิ าใต สัตวบรรทุกสัมภาระขามภูเขา
ไมไดปดกั้นความแตกตางทางวัฒนธรรม รวมทง้ั สรา งเมอื งมาชปู ก ชู ปอ ม น.เมชาลิเลี อารเ จนตินา
จากทอี่ น่ื ความหลากหลายจงึ พรง่ั พรเู ขา มา
สทู วปี อเมรกิ าใตต ลอดเวลา เชน วฒั นธรรม และวหิ ารสุริยเทพ ซงึ่ เปน ซาก
อินเดีย จีน เกาหลี ญป่ี นุ อาหรับ) อารยธรรมโบราณท่ีแสดงถึง
ความยิ่งใหญของชาวอินคาได
เปน อยางดี
สะพานเกสวาชากา(Q'eswachaka)
ในเมอื งกุสโก
มาชปู ก ชู ถนนของชาวอนิ คาใกลม าชปู กชู
มาชูปกชตู ้ังอยใู นเปรู บนเทือกเขาแอนดีส สูงประมาณ
๒,๔๓๐ เมตร จากระดับทะเลปานกลาง สรางขึ้นราว
พ.ศ. ๑๙๙๓ โดยจกั รพรรดปิ าชาคทู ี ชาวสเปนไดเ ขา มา
ลาอาณานิคมและสังหารชาวอินคาจํานวนมาก ทําให
มาชปู กชถู ูกปลอยรางไวเ กอื บ ๑๐๐ ป จนกระท่งั มกี าร
คน พบอกี ครงั้ โดยนกั โบราณคดชี าวอเมรกิ นั ชอ่ื ไฮแรม
บงิ แฮม (Hiram Bingham) เมือ่ พ.ศ. ๒๔๕๔ ปจ จุบนั
มาชูปก ชูเปน แหลง ดงึ ดดู นกั ทองเท่ียวท่ีสาํ คญั ของเปรู
๑๑๒
นักเรียนควรรู กิจกรรม สรา งเสริม
1 กสุ โก เมืองในประเทศเปรู อยูทางตะวนั ออกเฉียงใตของประเทศ หางจาก นักเรียนสืบคนขอมูลเก่ียวกับชาวอินเดียนพ้ืนเมืองเผาตางๆ
กรุงลิมาไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต 565 กิโลเมตร ตัวเมืองอยูสูงจากระดับ เชน อนิ คา (Inca) มายา (Maya) อยั มารา (Aymara) อาตาคามา
ทะเลปานกลาง 3,360 เมตร มีมหาวิทยาลัยและมหาวิหารสมัยฟนฟูศิลป (Atacama) กวั รานี (Guarani) ในประเดน็ ตา งๆ เชน
วิทยาการ ในอดีตเคยเปนเมืองหลวงของจักรวรรดิอินคา และเปนที่รูจักกัน
ในชื่อ สุริยนคร เช่ือวาสรางขึ้นราวคริสตศตวรรษท่ี 11 ตอมาใน ค.ศ. 1533 • การตัง้ ถน่ิ ฐานของประชากร
สเปนไดเขายึดครอง บริเวณใกลเคียงเมืองนี้มีซากโบราณสถานของพวกอินคา • ความเจรญิ รุงเรอื งของอารยธรรมโบราณ
ไดแ ก ปอ ม เมอื งมาชปู กชู วหิ ารสรุ ยิ เทพ • วถิ ีการดํารงชีวิตของประชากร
• สภาพสังคมและวัฒนธรรมของประชากร
ส่ือ Digital จากนั้นสรุปขอมูลในรูปแบบตางๆ เชน โปสเตอร รายงาน
สมุดภาพ นําสง ครผู ูสอน
ศึกษาคนควาขอมูลเพ่ิมเติมเก่ียวกับประชากรและวัฒนธรรมของทวีป
อเมริกาใต ไดที่ https://www.nationalgeographic.org/encyclopedia/
south-america-human-geography/
T122
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
๖.๒ ภาษา ขนั้ สอน
ทวปี อเมรกิ าใตม้ กี ารใชภ้ าษาพนื้ เมอื งดงั้ เดมิ ของชาวอนิ เดยี นแตล่ ะชนเผา่ และแตล่ ะประเทศ ขนั้ ท่ี 4 การวิเคราะหแ ละแปลผลขอ มลู
มีการใช้ภาษาตามประเทศเจา้ อาณานคิ ม แบง่ ออกเปน็ ๓ กลมุ่ ดงั นี้
5. ครูและนักเรียนรวมกันอภิปรายถึงภาษาที่ใช
แผนท่กี ล่มุ ภาษาในทวีปอเมรกิ าใต้ ในทวีปอเมริกาใต ภาษาท่ีใชมากที่สุด โดยดู
แผนทแี่ สดงกลมุ ภาษาในทวปี อเมรกิ าใตป ระกอบ
10 Nํ ภาษาสเปน ภาษาองั กฤษ N 500มาตรา0สว น 1 : 78,0010,,000000กม. ๑ กลุ่มภาษาโรมานซ ์ ไดแ้ ก ่ ภาษาสเปน เปน็ ภาษา แลว ใหน กั เรยี นรว มกนั ทาํ กจิ กรรม YES OR NO
ารภิบาันษาอภังากษฤาษดตั ภชาษาฝร�งั เศส อกี คร้ัง เพ่อื เปนการประเมินนกั เรยี นหลงั จาก
0 ํ ภ า ษ า อ า ร า วั ก กวั ราน 0ํ ราชการที่ใช้มากเกอื บทุกประเทศ เน่อื งจากเคย ทาํ กิจกรรมวา นักเรียนมีความรู ความเขา ใจ
ภาษาค าษาอยั มารา เปน็ อาณานิคมของสเปนมาก่อน ได้แก ่ โบลเิ วยี มากนอยเพียงใด เก่ียวกับความหลากหลาย
10 ํS ชัว ภ ษ า โ ป ร ุต เ ก ส อารเ์ จนตนิ า ชลิ ี โคลอมเบยี เอกวาดอร ์ ปารากวยั ทางประชากร สังคมและวัฒนธรรมของทวีป
ภาษาเก เปรู อรุ กุ วัย และเวเนซเุ อลา และภาษาโปรตเุ กส อเมริกาใตเพ่ิมเติม ผานตําแหนงการยืนของ
20 ํS ภาษา ภ า 20 Sํ เปน็ ภาษาทใี่ ชก้ นั มากในบราซลิ เนอื่ งจากดนิ แดน นักเรยี นในชัน้ เรยี นที่จะแตกตา งกนั
� ภาษาเยอรมัน นเ้ี คยเปน็ อาณานคิ มของโปรตเุ กส ภาษาฝรงั่ เศส
มหาสมุทรแปซฟิ ก เป็นภาษาราชการในดินแดนเฟรนช์เกียนาของ 6. ครมู อบหมายใหน กั เรยี นทาํ แบบฝก สมรรถนะฯ
ภาษาสเปน 30 Sํ ฝร่ังเศส ภูมิศาสตร ม.3 เรอ่ื ง ลกั ษณะประชากร สังคม
30 Sํ และวฒั นธรรมของทวปี อเมรกิ าใต เพอ่ื ทบทวน
มหาสมทุ รแอตแลนติก ๒ กลมุ่ ภาษาเยอรมนิก ได้แก ่ ภาษาองั กฤษ เปน็ ความรคู วามเขา ใจ เปน การบา นสง ครใู นชว่ั โมง
ถดั ไป
40 ํS 40 Sํ ภาษาราชการของกายอานา ตรนิ แิ ดดและโตเบโก
40 Wํ 30 ํW และดินแดนหมู่เกาะฟอล์กแลนด์ของอังกฤษ
คำอธิบายสัญลกั ษณ ภาษาดัตช์ (ฮอลันดา) เป็นภาษาราชการของ
ซรู ินาม
50 ํS โรมานซ
50 Sํ เยอรมนกิ
90 ํW 80 ํW 70 Wํ 60 Wํ 50 ํW ภาษาพน้ื เมือง
ทีม่ า : DK Concise World Atlas. 2016, p.50
๓ กลมุ่ ภาษาพนื้ เมอื งดง้ั เดมิ เปน็ ภาษาของชาวอนิ เดยี น ไดแ้ ก ่ ภาษาเกชวั ซง่ึ เปน็ ภาษาทอ้ งถน่ิ ทแี่ พรห่ ลาย
แถบเทอื กเขาแอนดสี มีการใชม้ ากรองจากภาษาสเปนในเปร1ู โบลิเวีย โคลอมเบยี เอกวาดอร์ ชลิ ี และ
อารเ์ จนตนิ า นอกจากน้ ี ยงั มภี าษาด้งั เดิมอืน่ ๆ เชน่ อยั มารา กวั รานี
บางประเทศยงั มภี าษาราชการหลายภาษา เชน่ เปรูมภี าษาสเปน ภาษาเกชัว และภาษา
อยั มารา โบลเิ วยี มภี าษาสเปน ภาษาเกชวั ภาษาอยั มารา และภาษากวั ราน ี นอกจากน ี้ ภาษาสเปน
และภาษาอังกฤษยงั เป็นภาษากลางที่ผคู้ นในทวปี อเมริกาใต้ใช้สอ่ื สารระหว่างกนั
Q? euoestion
เพราะเหตใุ ดประเทศในทวีปอเมรกิ าใต้จงึ มีภาษาแตกตา่ งกนั
๑๑๓
กจิ กรรม สรา งเสรมิ นักเรียนควรรู
นักเรียนออกแบบตารางและสรุปการใชภาษาราชการของ 1 อัยมารา เปนชนเผาพื้นเมืองบริเวณเทือกเขาแอนดีสและพ้ืนที่ราบสูง
ประเทศตางๆ ในทวปี อเมรกิ าใตลงในตารางดังกลา ว แลวนาํ สง อัลตพิ ลาโน (Altiplano) ทอี่ ยูในประเทศโบลิเวีย อาศยั อยใู นภมู ิภาคนีเ้ ปน เวลา
ครผู ูส อน หลายศตวรรษกอนยุคชนเผาอินคา การเช่ือมโยงวิทยาศาสตรกับวิถีชีวิตของ
ชนเผาอัยมารายังไมโดดเดนนักเม่ือเทียบกับยุคสมัยของชาวอินคา สําหรับชวง
กิจกรรม ทาทาย เวลานน้ั มเี พยี งการรกั ษาทางการแพทยโ ดยใชส มนุ ไพรทไ่ี ดจ ากสว นตา งๆ ของพชื
ไมวาจะเปนราก ใบ หรือดอกไม และการดํารงชีวิตบนพ้ืนท่ีสูงกวาหม่ืนฟุต
นักเรียนแบงกลุมเพื่อศึกษาคนควาเกี่ยวกับกลุมภาษาตางๆ ดงั เชน กรุงลาปาซ และเมอื งเอล อัลโต ศนู ยก ลางทางเศรษฐกจิ ในฝง ตะวนั ตก
ของทวปี อเมรกิ าใต กลมุ ละ 1 กลมุ ภาษา จากแหลง การเรยี นรตู า งๆ ของโบลเิ วยี นอกจากน้ี ชาวอยั มารามกี ารผลติ สงิ่ ทอจากวสั ดหุ ลายประเภท เชน
แลว นําความรูท ไ่ี ดน าํ เสนอหนาชั้นเรียน ฝา ย ขนสตั วจากแกะ อัลปากา และยามา ซ่งึ นกั มานุษยวทิ ยาหลายคนเชอ่ื วา
เปนส่งิ ทอท่มี กี ารพัฒนาและมีความซบั ซอ นมากทสี่ ดุ ในโลกในยคุ สมัยน้นั ดวย
T123
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
ขนั้ สอน ๖.๓ ศาสนา
ข้ันท่ี 5 การสรุปเพ่ือตอบคําถาม ชาวอินเดียนเป็นกลุม่ ชนท่มี คี วามเชื่อแบบด้งั เดิมตามอย่างบรรพบรุ ษุ ต่อมาเม่ือชาวยุโรป
และชนชาตอิ นื่ ๆ อพยพเขา้ มา ได้นา� ศาสนาเขา้ มาเผยแผด่ ้วย ปัจจบุ นั ประชากรส่วนใหญใ่ นทวปี
1. นักเรียนในชั้นเรียนรวมกันสรุปเกี่ยวกับ การนับถือศาสนาในทวีปอเมริกาใต้ พ.ศ. ๒๕๖0 อเมรกิ าใต้นับถอื ครสิ ตศ์ าสนา ใน พ.ศ. ๒๕๖๐
ลักษณะประชากร สังคมและวัฒนธรรมของ 2ลัท.2ธคิ %วามเช่ือ ศาสนาอ0สิ .ล3า%ม มีประมาณ ๓๘๙ ล้านคน มีนิกายที่ส�าคัญ
ทวปี อเมรกิ าใต 0ศา.ส6น%าชาตพิ ันธุ์ ๒ นิกาย ดังน้ี
ไมน่ บั ถอื ศาส3นา.ใ9ด %ๆ
2. ครูใหสมาชิกในแตละกลุมชวยกันสรุปสาระ 0อ่ืน.8 ๆ% ๑) นกิ ายโรมนั คาทอลิก เปน็ นิกายที่
สําคัญเพ่ือตอบคําถามเชิงภูมิศาสตร โดยครู ประชากรนับถือมากท่ีสุด ในประเทศท่ีเคยเป็น
แนะนําเพ่ิมเตมิ ครสิ 9ต2์ศา.ส2น%า อาณานิคมของสเปนและโปรตเุ กสมาก่อน
3. ครูอาจถามคําถามปลายเปด หรือใหนักเรียน ๒) นิกายโปรเตสแตนต์ เป็นนิกายท่ี
ดู PPT ท่แี สดงขอ มลู เกีย่ วกับประชากร สงั คม ประชากรนับถือไม่มาก ส่วนใหญเ่ ปน็ ประเทศที่
และวฒั นธรรมของทวปี อเมรกิ าใต เพอื่ เปน การ เคยเป็นอาณานคิ มของอังกฤษ
สรุปความรเู พิม่ เติม ทีม่ า : Yearbook of International Religious นอกจากนี้ ยังมีการนับถือศาสนาของ
Demography. 2018, p. 92
4. นักเรียนรวมกันอภิปรายสรุปลักษณะสําคัญ ผู้อพยพจากดินแดนอื่น ๆ ท่ีเข้ามาอาศัยใหม่ แต่สัดส่วนไม่มาก เช่น ศาสนาอิสลาม ศาสนา
ทางประชากร สังคมและวัฒนธรรมในทวีป พราหมณ์-ฮินดู พระพุทธศาสนา ส่วนชาวพื้นเมืองและกลุ่มเชื้อสายชาวแอฟริกาบางกลุ่มยังคง
อเมริกาใต แลว ตอบคาํ ถามเชิงภูมิศาสตร นบั ถอื ภตู ผแี ละมพี ธิ กี รรมทางไสยศาสตรอ์ ยบู่ า้ ง รวมทงั้ ยงั มผี ทู้ ไี่ มน่ บั ถอื ศาสนาใด ๆ ดว้ ยจา� นวนหนงึ่
• ปจจัยทางกายภาพสงผลตอสังคมในทวีป
อเมริกาใตอ ยา งไร ๖.๔ การเปลย่ี นแปลงทางสังคมและวฒั นธรรม
• ทําไมทวีปอเมริกาใตจึงมีความหลากหลาย
ทางเชือ้ ชาตนิ อ ยกวา ทวีปอเมรกิ าเหนือ การที่ประชากรสว่ นใหญ่ของทวปี อเมรกิ าใตเ้ ปน็ สายเลือดผสม รองลงมาเปน็ ชาวอนิ เดียน
และชาวผวิ ขาว และรากฐานวฒั นธรรมมาจากชาวอนิ เดยี นและชาวยโุ รป ซง่ึ มกี ารผสมผสานกนั ได้
อยา่ งกลมกลนื ท�าให้การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวฒั นธรรมโดยรวมมไี ม่มาก ท่ีสา� คัญ มีดังน้ ี
๑) การเปลี่ยนแปลงทางสงั คม ทวปี อเมรกิ าใต้มีการเปลี่ยนแปลงทางสงั คมครงั้ สา� คัญ
ตง้ั แตก่ ารเขา้ มาตง้ั ถน่ิ ฐานของชาวยโุ รป เชน่ มกี ารเพาะปลกู พชื เศรษฐกจิ และเลยี้ งสตั วเ์ ปน็ สนิ คา้
ส่งออก ชาวยุโรปที่เข้ามาต้ังถิ่นฐานในทวีปอเมริกาใต้ส่วนใหญ่อยู่ในฐานะชนช้ันปกครอง โดยมี
ชาวอินเดียนและชาวแอฟริกาเป็นแรงงาน ประเทศท่ีมีประชากรส่วนใหญ่เป็นชาวผิวขาว ได้แก่
อาร์เจนตนิ าและอรุ กุ วัย มีสภาพสงั คมที่มีความเจริญกา้ วหน้า ผู้คนมคี วามเปน็ อยทู่ ่ดี ีกว่าประเทศ
ทม่ี ีประชากรสว่ นใหญเ่ ป็นชาวอนิ เดยี นหรอื เมสติโซ เช่น ปารากวัย เอกวาดอร์ เปรู ชลิ ี
Aectoivity
นักเรียนศึกษาค้นคว้าข้อมูลเกี่ยวกับการเปล่ียนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมของกลุ่มคนพื้นเมือง
ในทวปี อเมริกาใต้ วิเคราะหส์ าเหตุของการเปลี่ยนแปลงทางสงั คมและวฒั นธรรม แลว้ นา� ข้อมลู ที่ไดม้ า
๑๑๔แลกเปลยี่ นเรยี นรกู้ นั ในช้นั เรยี น
เกร็ดแนะครู ขอสอบเนน การคิด
ครูอาจอธิบายใหนักเรียนเขาใจวา วัฒนธรรมเปนสิ่งไมอยูนิ่ง มีสภาวะ การนับถือศาสนาของประชากรในทวีปอเมริกาใตในภาพรวม
เคลอื่ นที่และถายเท ทาํ ใหว ัฒนธรรมมีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา วฒั นธรรม เปน อยา งไร
แตละอยางอาจเกิดในที่แหงหนึ่งหรือหลายแหง จากน้ันจะมีการแพรกระจาย
ออกไป การแพรกระจายเปนกระบวนการสงผานหรือการถายทอดวัฒนธรรม (แนวตอบ ประชากรสวนที่เปนชาวอินเดียนเดมิ มคี วามเชื่อตาม
จากจุดกําเนิดไปยังแหลงอ่ืน มีการผสมผสานวัฒนธรรมด้ังเดิมกับวัฒนธรรม อยา งบรรพบรุ ษุ ตอ มาเมอื่ ชาวยโุ รปและชนชาตอิ น่ื ๆ อพยพเขา มา
ท่แี พรกระจายเขา มาใหม ทําใหเ กิดการเปลย่ี นแปลงวฒั นธรรม ไดน าํ ศาสนาเขา มาเผยแผด ว ย โดยในปจ จบุ นั ประชากรสว นใหญ
ในทวีปอเมริกาใตนับถือคริสตศาสนา ทั้งนิกายโรมันคาทอลิก
T124 และนิกายโปรเตสแตนต นอกจากน้ียังมีการนับถือศาสนาของ
ผูอพยพจากดินแดนอ่ืนๆ ที่เขามาอาศัยใหมแตมีจํานวนไมมาก
เชน ศาสนาอิสลาม ศาสนาพราหมณ-ฮินดู พระพุทธศาสนา
สว นชาวพนื้ เมอื งและกลมุ เชอ้ื สายชาวแอฟรกิ าบางกลมุ ยงั คงนบั ถอื
ภูตผีและมีพิธีกรรมทางไสยศาสตรอยูบาง รวมท้ังมีผูที่ไมนับถือ
ศาสนาใดๆ ดวยจาํ นวนหน่งึ )
นาํ สอน สรุป ประเมนิ
การเปลย่ี นแปลงทางสงั คมทเ่ี หน็ ไดช้ ดั เจน คอื สงั คมชนบทเปลยี่ นแปลงสสู่ ภาพสงั คมเมอื ง ขนั้ สรปุ
มากข้ึน การขยายตัวของเมืองเป็นไปอย่างรวดเร็วในหลายเมือง เนื่องจากอัตราเกิดท่ีสูงและ
การอพยพเข้ามาท�างานของผู้คนจากชนบท ท�าให้วิถีชีวิตของผู้คนท่ีเคยท�าการเกษตรเปล่ียนมา ครูและนักเรียนรวมกันสรุปประเด็นสําคัญ
ท�าการค้าขาย ท�างานบริการ หรือเป็นผู้ใช้แรงงานในเขตเมืองใหญ่ เม่ือมีประชากรจ�านวนมาก เก่ียวกับลักษณะประชากร สังคมและวัฒนธรรม
เข้ามาอาศัยอยู่ ในเขตเมือง ส่งผลให้เกิดปัญหาสังคมตามมา เช่น ความยากจน อาชญากรรม ของทวีปอเมริกาใต ตลอดจนความสําคัญที่มี
สิง่ เสพตดิ คนไร้บ้าน รวมทั้งปัญหาสาธารณสขุ และสงิ่ แวดลอ้ ม และมชี ุมชนแออดั กระจายทวั่ ไป อทิ ธิพลตอ การดาํ เนินชีวิตประจาํ วัน
ตามเมืองหลวงและเมืองส�าคัญ เช่น รีอดู จี าเนรูและเซาเปาลูของบราซิล การากสั ของเวเนซุเอลา
ขน้ั ประเมนิ
๒) การเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรม นอกจากวัฒนธรรมด้ังเดิมของชาวอินเดียนแล้ว
1. ครูประเมินผลโดยสังเกตจากการตอบคําถาม
ทวีปอเมริกาใต้ยังมีรากฐานวัฒนธรรมจากกลุ่มยุโรปใต้ คือ สเปนและโปรตุเกส ซึ่งกลายเป็น การรวมกันทํางาน และการนําเสนอผลงาน
พ้ืนฐานของสังคมและวัฒนธรรมเกือบทุกประเทศมาจนถึงปัจจุบัน โดยประชากรส่วนใหญ่นับถือ หนาชั้นเรียน
คริสต์ศาสนานิกายโรมันคาทอลิกและใช้ภาษาสเปนและโปรตุเกสเป็นภาษาราชการ ซึ่งการท่ี
ประชากรส่วนใหญ่นับถือคริสต์ศาสนาแบบเดียวกัน ส่งผลให้สภาพสังคมและวัฒนธรรมในทวีป 2. ครตู รวจสอบผลจากการทาํ ใบงาน และแบบฝก
อเมรกิ าใตไ้ มแ่ ตกตา่ งกันมาก และท�าใหม้ ีประเพณที างศาสนาทีม่ ชี ่อื เสยี ง ไดแ้ ก ่ เทศกาลการ์นวี ัล สมรรถนะฯ ภูมศิ าสตร ม.3
ในบราซิล เปน็ เทศกาลการ์นีวลั ที่มคี วามส�าคญั และยิง่ ใหญ่ มีการเฉลมิ ฉลองทั่วประเทศเช่นเดียว
กับเทศกาลการน์ ีวัลทจี่ ดั ขน้ึ ในโปรตเุ กส ซึ่งสามารถดึงดูดนกั ท่องเท่ียวจากทั่วโลกได้จ�านวนมาก
ปัจจุบันเป็นโลกแห่งเทคโนโลยีและการส่ือสารท่ีไร้พรมแดน ส่งผลให้ประเทศต่าง ๆ รับ
วฒั นธรรมโลกาภิวัตน์ ท่ีส�าคัญ เชน่ การนิยมกีฬาฟตุ บอลจนกลายเปน็ วถิ ีชีวิตสว่ นหนึง่ ของผูค้ น
หลายประเทศมชี ่ือเสียงโดดเด่นทางด้านฟตุ บอล ไดแ้ ก ่ บราซลิ อาร์เจนตินา อุรุกวัย โคลอมเบีย
และปารากวยั มีนกั กีฬาจากประเทศดงั กลา่ วจ�านวนมากไปเลน่
ในลกี ชนั้ นา� ของโลก เช่น พรเี มียร์ลีกในองั กฤษ ลาลิกาในสเปน
ลีกเองิ ในฝรงั่ เศส รวมทงั้ ในญี่ปุ่น เกาหลีใต ้ จีน และไทย
เทศกาลการ์นีวัลท่ีเมืองรีอูดีจาเนรูของบราซิลมีขบวนพาเหรดท่ีมีการแต่งกาย ฟุตบอลเป็นกีฬาท่ีได้รับความนิยม
สีสนั สวยงามและมกี ารเต้นแซมบา จงึ เปน็ เทศกาลการ์นวี ลั ท่ีมีช่อื เสยี ง มากเกอื บทกุ ประเทศในทวปี อเมรกิ าใต้
๑๑๕
ขอสอบเนน การคดิ แนวทางการวัดและประเมินผล
ขอใดเปนลักษณะสําคัญของวัฒนธรรมแบบลาตินอเมริกาใน ครสู ามารถวดั และประเมนิ ความเขา ใจเนอื้ หา เรอ่ื ง ลกั ษณะประชากร สงั คม
ทวปี อเมรกิ าใต และวฒั นธรรม ไดจ ากการตอบคาํ ถาม การรว มกนั ทาํ งาน และการนาํ เสนอผลงาน
หนาช้ันเรียน โดยศึกษาเกณฑการวัดและประเมินผลจากแบบประเมิน
1. วฒั นธรรมไดรบั การเผยแพรม าจากชาวองั กฤษ การนําเสนอผลงานท่ีแนบมาทายแผนการจัดการเรียนรูหนวยท่ี 3 เรื่อง ทวีป
2. ประชากรสว นใหญสบื เชอ้ื สายมาจากชาวฝรงั่ เศส อเมริกาใต
3. ประเทศสวนใหญใ ชภ าษาอังกฤษเปน ภาษาราชการ
4. ประชากรสว นใหญน บั ถอื ครสิ ตศ าสนานกิ ายโรมนั คาทอลกิ แบบประเมนิ การนาเสนอผลงาน
(วเิ คราะหคาํ ตอบ ตอบขอ 4. วัฒนธรรมแบบลาตนิ อเมรกิ าไดรบั คาช้แี จง : ใหผ้ ู้สอนประเมนิ ผลการนาเสนอผลงานของนักเรียนตามรายการ แลว้ ขีด ลงในชอ่ งที่
อทิ ธพิ ลมาจากชาวสเปนและโปรตเุ กส สง ผลใหป ระชากรสว นใหญ ตรงกบั ระดับคะแนน
นับถือคริสตศาสนานิกายโรมันคาทอลิกและใชภาษาสเปนเปน
ภาษาราชการ) ลาดับท่ี รายการประเมนิ ระดับคะแนน 1
32
1 ความถกู ตอ้ งของเนื้อหา
2 การลาดบั ขั้นตอนของเร่ือง
3 วิธกี ารนาเสนอผลงานอยา่ งสร้างสรรค์
4 การใชเ้ ทคโนโลยใี นการนาเสนอ
5 การมสี ว่ นรว่ มของสมาชิกในกลุ่ม
รวม
ลงชือ่ ...................................................ผู้ประเมนิ
............/................./................
เกณฑ์การให้คะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ สมบรู ณช์ ดั เจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ เป็นสว่ นใหญ่
ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ บางสว่ น
เกณฑก์ ารตัดสนิ คุณภาพ
ช่วงคะแนน ระดับคณุ ภาพ
12 - 15 ดี
8 - 11 พอใช้
ต่ากว่า 8 ปรับปรุง
T125
นาํ นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
ขน้ั นาํ (5Es Instructional Model) ๗ ลักษณะเศรษฐกิจ 1
ข้ันที่ 1 กระตุนความสนใจ ทวีปอเมริกาใตมีทรัพยากรอุดมสมบูรณ แตประเทศสวนใหญจัดเปนประเทศกําลังพัฒนา
เนื่องจากการพัฒนาเศรษฐกิจของหลายประเทศประสบปญหาตาง ๆ เชน การขาดแคลนเงินทุน
1. ครแู จง ใหน กั เรยี นทราบถงึ วธิ สี อนแบบสบื เสาะ และเทคโนโลยี ลักษณะภูมิประเทศหลายพื้นท่ีไมเอ้ืออํานวย กิจกรรมทางเศรษฐกิจจึงพ่ึงพา
หาความรู ช่ือเรือ่ งทีจ่ ะเรยี นรู จุดประสงคการ เกษตรกรรมเปนหลัก มีอุตสาหกรรมบางเปนบางพ้ืนท่ี แตปจจุบันหลายประเทศเนนการพัฒนา
เรียนรู และเปา หมายการเรียนรู GDPขดอานงทอตุวีปสาอหเมก2รริกรในามใภตราวคพมเ.ทศศง้ั.รส๒ษง๕ฐเสก๖รจิ๐ิมดา นบ4ร.ิก7%ารและการท4อ7.ง8%เทยี่501ว..5ม7%%ากข้นึ
ตรนิ ิแดดและโตเบโก 15.3%
2. ครูใชกิจกรรมเกม “บิงโก” เพื่อกระตุนความ 6.7% 7.2% 40.4% 54.9% 11.6% 15.4% 69.3%
สนใจ/กระตุนความคิดเก่ียวกับลักษณะ 32.9% 60.4% 30.8% เวเนซุเอลา
เศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใต เพื่อนําเขาสู ซูรนิ าม31% กายอานา
การเรยี น โดยครเู ตรยี มแผน บิงโกทแ่ี สดงภาพ 62%
สินคาเก่ียวของกับทวีปอเมริกาใตประมาณ 57.4%
10-12 รปู แบบ รูปแบบละ 9 ภาพ แลวสมุ ภาพ โคลอมเบยี
เพอื่ ใหน กั เรยี นกาภาพบงิ โก จากนนั้ ครสู รปุ ผล เอกวาดอร
การปฏิบัตกิ ิจกรรม 7.6% 6.6% 17.8%
4.2% 32.7% 59.7เ%ปรู 20.7% 72.7% 27.7% 54.5%
ขน้ั สอน 32.8% 63% 13.8% บราซลิ
37.8% 48.4% ปารากวยั
ขน้ั ที่ 2 สํารวจคนหา โบลิเวยี
1. ครนู ําขา วเศรษฐกจิ ของประเทศในทวปี ชลิ ี 10.8% 6.2%
อเมรกิ าใตม าสนทนา รว มกนั วเิ คราะห ภาคอตุ สาหกรรม 30.94% 24.1% 69.7%
สถานการณในขาว แลวรวมกันอภิปรายถึง 28.1% 61.1%
เศรษฐกิจโดยภาพใหญในปจจุบันของทวีป ภาคเกษตรกรรม 8.7% อารเจนตนิ า อรุ ุกวยั
โดยใช Infographic แสดง GDP ในภาค
เศรษฐกิจของทวปี อเมริกาใต พ.ศ. 2560 จาก สัดสวน GDP
หนังสอื เรยี น แลว ยกตัวอยา ง GDP 1 ประเทศ ในภาค
เพือ่ เปรียบเทียบกับประเทศไทย
เศรษฐกจิ ของ
ทวีปอเมริกาใต ร 60.36% ภาคเกษตรกรรม ภาคอุตสาหกรรม ภาคบริการ
ทม่ี า : www.cia.gov (2017)
ภาคบริกา
จากผลิตภณั ฑม วลรวมภายในประเทศ (GDP) ในภาคเศรษฐกิจของทวปี อเมรกิ าใต พ.ศ.
๒๕๖๐ พบวา ภาคบรกิ ารมีสดั สวนมากทีส่ ุดถงึ รอ ยละ ๖๐.๓๖ รองลงมา คอื ภาคอตุ สาหกรรม
รอยละ ๓๐.๙๔ และภาคเกษตรกรรม รอยละ ๘.๗ แสดงใหเ ห็นวา ภาคบริการมคี วามสาํ คัญตอ
เศรษฐกจิ ของทุกประเทศ และชวยสนบั สนุนการพฒั นาภาคการผลิตอ่นื ๆ โดยประเทศท่มี สี ดั สวน
ภาคบริการสงู เชน บราซิล อุรุกวยั กายอานา
๑๑๖
นักเรียนควรรู ขอสอบเนน การคดิ
เพราะเหตุใดใน พ.ศ. 2560 สัดสว น GDP ในภาคบริการของ
1 ประเทศกําลังพัฒนา ประเทศท่ีมีรายไดท่ีแทจริงตอหัวคอนขางตํ่าและ ทวีปอเมริกาใต จึงมากกวาภาคเกษตรกรรมท้ังๆ ที่ทวีปมีเน้ือท่ี
คอยๆ เพิ่มข้ึนอยางชาๆ ดวยการดําเนินนโยบายพัฒนาประเทศอยางเปนขั้น กวางใหญ
เปนตอน (โดยเลียนแบบแนวการพัฒนาของประเทศพัฒนาแลว) อยางไรก็ดี
ประชาชนยังมกี ารศกึ ษาคอ นขางนอยและมีปญหาสขุ ภาพอนามัย (แนวตอบ เนอ่ื งจากสภาพพน้ื ทขี่ องทวปี อเมรกิ าใตส ว นใหญเ ปน
2 GDP หรอื ผลติ ภณั ฑม วลรวมภายในประเทศ เปน มลู คา ของสนิ คา และบรกิ าร เทอื กเขา ทร่ี าบสงู ทรุ กนั ดาร และทลี่ มุ นาํ้ ขนาดใหญท เ่ี ตม็ ไปดว ย
ข้ันสุดทายทผ่ี ลติ ข้นึ ภายในประเทศในระยะเวลาหนงึ่ โดยไมคาํ นึงวาทรัพยากร ปาดิบช้ืนรกทึบ ไมสามารถทําเกษตรกรรมได อีกทั้งมีท่ีราบนอย
ท่ีใชในการผลิตสินคาและบริการจะเปนทรัพยากรของประชาชนในประเทศ และเปน ทร่ี าบขนาดเลก็ มเี พยี งไมก แ่ี หง ทส่ี ามารถเพาะปลกู พชื ได
หรือเปนของชาวตา งประเทศ สงผลให GDP ภาคเกษตรกรรมต่ํากวาภาคอ่ืนๆ ประกอบกับมี
เมอื งทา และเมอื งสาํ คญั หลายแหง ทม่ี คี วามเจรญิ และเปน ศนู ยก ลาง
T126 ทางเศรษฐกจิ ทงั้ การเงนิ และอตุ สาหกรรม ทาํ ใหป ระชากรเลอื กเขา มา
ต้ังถิ่นฐานเปนจํานวนมากและประกอบอาชีพในภาคบริการเปน
สวนใหญ ทําใหธุรกิจภาคบริการมีมูลคาการคาการลงทุนสูงและ
มีความสาํ คญั ตอ การพฒั นาเศรษฐกจิ ของทวปี )
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
แแผผนนทที่กี่กาารรกกรระะจจายายขอขงอกงากราเพรเาพะปาละกูปแลลูกะแเลล้ียะงเลสตั้ยี วงใ์สนตั ทววใ ีปนอทเมวรีปกิ อาเใมตร้ ิกาใต ขนั้ สอน
80 ํW 70 Wํ 60 ํW 50 Wํ 40 Wํ
ท ะ เ ล แ ค ริ บ เ บี ย น N 500 มาต0ราสวน 1 : 40,000,0001,000 กม. ขน้ั ท่ี 2 สาํ รวจคน หา
ตรนิ โติแเดบดโกและ
2. ครใู หน กั เรยี นรว มกนั อภปิ รายภาพรวมของการ
10 Nํ เวเนซเุ อลา 10 ํN เพาะปลกู และการเลย้ี งสตั วข องทวปี อเมรกิ าใต
โดยศึกษาจากแผนท่ีในหนังสือเรียน จากนั้น
กายอานา เฟรนชเ กียนา ใหนักเรียนรวมกันยกตัวอยางแหลงเพาะปลูก
(ฝรงั่ เศส) และเลยี้ งสัตวของทวีปอเมริกาใต โดยบอกช่อื
ซูรินาม ประเทศ พชื และสัตวเลย้ี งทส่ี าํ คัญ
โคลอมเบยี 3. ครูต้ังประเด็นคําถามจากแผนท่ีเพ่ือการ
วิเคราะหวา พ้ืนท่ีใดท่ีมีการเพาะปลูกและ
0 ํ เอกวาดอร เสนศนู ยส ูตร 0 ํ เลีย้ งสตั วม ากท่สี ุดในทวปี
บ ร า ซิ ล
เ ป รู
10 Sํ 10 Sํ
โบลเิ วยี
20 Sํ ปารากวัย 20 Sํ
เสนทรอปกออฟแคปรคิ อรน
มหาสมทุ รแอตแลนตกิ
มหาสมทุ รแปซฟิ ก ชลิ ี 30 Sํ
30 Sํ อุรกุ วยั
คำอธิบายสญั ลกั ษณ อารเ จนตนิ า
เขตประเทศ
ทางน้ำ ขา วสาลี การเพาะปลกู กลว ย 40 ํS
แหลงนำ้
40 ํS พ้นื ท่อี ่ืนๆ
การเลย้ี งสัตว ขาวโพดเล้ียงสัตว อผงลนุ ไมสกุลส1ม
ถ�ัวลสิ ง
โคเนอ�้ ถว�ั เหลือง ปาลม นำ้ มัน
แกะ
สุกร ออย ยาง
50 Sํ ประมง (สหเซราาทชอจ าอณรฝพเาจาื้นจยียทกั ี่เรพ)าะปลูก 50 Sํ
โกโก 2
ทงุ เลยี้ งสตั ว
กาแฟ
10P0roWํ jection: Lamb9e0rtํWConformal C8o0nWํic 70 Wํ 60 ํW 50 ํW COP4Y0RํWIGHT © Aksorn3C0hํWaroenTat ACT. C2o0.,LWํ td
๑๑๗
กิจกรรม สรางเสริม นักเรียนควรรู
นกั เรยี นดแู ผนทก่ี ารกระจายของการเพาะปลกู และเลยี้ งสตั ว 1 ปาลมน้ํามัน เปนพืชท่ีจัดอยูในตระกูลปาลม โดยมีถ่ินกําเนิดในทวีป
ในทวีปอเมริกาใต จากหนังสอื เรยี น หนา 117 จากนน้ั อภปิ ราย แอฟริกา สันนิษฐานวาปาลมน้ํามันไดแพรหลายเขาไปในทวีปอเมริกาใตในยุค
รวมกันในช้ันเรียนเกี่ยวกับลักษณะทางกายภาพท่ีมีอิทธิพลตอ ลาอาณานิคม และยังมีการคนพบปาลมอีก 2 ชนิด ในเขตลุมนํ้าแอมะซอน
กิจกรรมทางเศรษฐกิจดา นการเพาะปลูกและเล้ยี งสตั ว ในทวีปอเมริกาใตย าวตดิ ตอไปถึงอเมรกิ ากลางและคอสตารกิ า
2 กาแฟ บราซิลเปนประเทศผผู ลิตกาแฟราว 1 ใน 4 ของโลก โดยปลกู เปน
ไรขนาดใหญ เชน ในรัฐปารานา และเซาเปาลู แตเน่ืองจากราคากาแฟโลก
ไมแ นน อน ชาวบราซิลจึงปลกู พชื อยา งอ่นื เพื่อการสงออกดวย
T127
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
ขนั้ สอน ๗.๑ เกษตรกรรม
ขั้นที่ 2 สํารวจคนหา เกษตรกรรมเปน็ กิจกรรมทางเศรษฐกิจหลักของทวปี อเมริกาใต ้ จ�าแนกได ้ ดงั น้ี
4. ครจู ดั กจิ กรรมกลมุ สาํ รวจคน หาขอ มลู เกยี่ วกบั การเพาะปลกู 1
ลกั ษณะเศรษฐกจิ ของทวปี อเมรกิ าใต ผา นการ ทวีปอเมรกิ าใตแ้ บง่ การเพาะปลูกเปน็ ๒ ลักษณะ ดังนี้
ทํากจิ กรรมบทบาทสมมติ โดยใหนกั เรียนแบง ๑) การเพาะปลูกเพื่อการยังชีพ เป็นการเพาะปลูกที่ใช้พ้ืนท่ีขนาดเล็กและการท�าไร่เล่ือนลอยของ
กลุมตามจํานวนนักเรียนท่ีเหมาะสม จํานวน ชาวพน้ื เมอื ง ซง่ึ มกั ขาดการบา� รงุ ดนิ จงึ ไดผ้ ลผลติ นอ้ ย โดยเฉพาะบรเิ วณทรี่ าบลมุ่ นา�้ แอมะซอนในบราซลิ
5 กลมุ เพื่อสวมบทบาทเปน ผนู ํากจิ กรรมทาง และบรเิ วณทร่ี าบสงู ทางตะวนั ตกของทวปี พชื ทน่ี ยิ มปลกู เชน่ ขา้ วโพด ถวั่ ลสิ ง มนั สา� ปะหลงั มนั เทศ
เศรษฐกิจ 5 ประเภท ไดแก ๒) การเพาะปลูกเพื่อการค้า เป็นการเพาะปลูกในพ้ืนท่ีขนาดใหญ่ มีการใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัย
• เกษตรกรรม เช่น การใช้เคร่ืองจักรเก็บเก่ียวผลผลิตแทนแรงงานคน ส่วนใหญ่เป็นการลงทุนของนายทุนชาวผิวขาว
• อุตสาหกรรม แหล่งเพาะปลูกส�าคัญอยู่บริเวณตอนบนของทวีป แถบชายฝั่งตะวันตก ตอนกลางของเปรูและชิล ี
• พาณิชยกรรม ส่วนชายฝง่ั ตะวันออกต้งั แต่ทางใตล้ ุ่มนา้� แอมะซอนของบราซิลลงมา แถบลุ่มน้า� ปารานา ปารากวัย และ
• การบริการและการทอ งเทยี่ ว อุรุกวยั รวมท้งั บรเิ วณทีร่ าบสงู ปาตาโกเนยี ในอารเ์ จนตนิ า พืชทนี่ ิยมปลกู มีดังน้ี
• การคมนาคมขนสง • ข้าวสาลี เป็นพืชที่ปลูกได้ดีในเขตภูมิอากาศแบบอบอุ่น บริเวณเขตละติจูดสูงทางตอนใต้
ของทวปี โดยเฉพาะบรเิ วณทร่ี าบปมั ปสั ในอารเ์ จนตนิ า และปลกู มากในบราซลิ อรุ กุ วยั และชลิ ี
• กาแฟ เป็นพืชท่ีปลูกได้ดีในเขตภูมิอากาศแบบร้อนช้ืน มีปริมาณฝนปานกลาง และบริเวณ
ทร่ี าบสงู แหลง่ ปลกู สา� คญั ไดแ้ ก ่ บราซลิ โคลอมเบยี เอกวาดอร ์ และเปร ู โดยเฉพาะบราซลิ และโคลอมเบยี
เปน็ ประเทศท่ีส่งออกกาแฟรายใหญ่ของโลก สายพนั ธุ์ท่นี ิยมปลกู ไดแ้ ก่ อะราบิกาและโรบัสตา ซึง่ กาแฟ
ของบราซิลทมี่ ีช่ือเสียงและได้รับการยอมรบั อยา่ งกวา้ งขวาง คือ กาแฟบราซเิ ลียนซานโตส ส่วนกาแฟ
ทีม่ ชี อื่ เสียงของโคลอมเบยี คือ กาแฟซพู รีโม
• ถั่วเหลือง เป็นพืชท่ีปลูกได้ดีในเขตภูมิอากาศแบบร้อนช้ืนและอบอุ่นช้ืน มักปลูกสลับกับ
พืชชนิดอืน่ เพอ่ื รักษาหน้าดนิ และปลูกเพ่อื เป็นอาหารโค ปลกู มากในบราซิล อารเ์ จนตนิ า โบลเิ วีย และ
ปารากวัย
ถั่วเหลืองเป็นพืชเศรษฐกิจท่ีส�าคัญของบราซิล แหล่งปลูกส�าคัญอยู่ในรัฐมาตูโกรสซู มีการปลูกแบบไร่ขนาดใหญ่
และใช้เคร่อื งจักรเกบ็ เกย่ี วผลผลติ แทนแรงงานคน
๑๑๘
นักเรียนควรรู ขอ สอบเนน การคดิ
1 การทําไรเล่ือนลอย การเพาะปลูกแบบหนึ่งซ่ึงกระทํากันในบริเวณพื้นท่ีสูง การเพาะปลกู ในทวปี อเมรกิ าใตมแี นวโนมเปน อยา งไร
บางแหงของเขตรอน โดยการถางและเผาทําลายปาไมเพ่ือนําพื้นที่มาทําการ 1. การทําไรเล่ือนลอย
เพาะปลูก เม่อื ดนิ เรมิ่ เสือ่ มโทรมและความอดุ มสมบรู ณข องดนิ ลดลง ผลผลติ ที่ 2. การเพาะปลกู แบบยังชพี
ไดร บั ลดลงกจ็ ะยา ยไปเพาะปลกู ยงั พน้ื ทอี่ น่ื ๆ การทาํ การเกษตรแบบนเี้ ปน สาเหตุ 3. การเพาะปลูกแบบไรข นาดใหญ
หนึ่งทที่ าํ ใหเ กดิ การกรอนของดนิ มคี วามรุนแรงมากข้นึ 4. การเพาะปลูกแบบไรนาสวนผสม
(วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 3. การเพาะปลูกในทวีปอเมริกาใต
มแี นวโนม เปน การเพาะปลกู เพอื่ การคา โดยทาํ เปน แปลงเพาะปลกู
แบบไรขนาดใหญ รวมทั้งสงเสริมใหมีการแปรรูปผลผลิตเปน
อาหารสําเรจ็ รูป)
T128
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
1 ขนั้ สอน
• โกโก้ เป็นพืชพ้ืนเมืองของทวีปอเมริกาใต้ ปลูกได้ดีใน
เขตภูมิอากาศแบบร้อนชื้น เป็นวัตถุดิบส�าคัญในการท�าช็อกโกแลต ตน โกโก ขนั้ ที่ 2 สํารวจคน หา
เคร่ืองดื่ม และขนมหวาน แหล่งปลกู สา� คญั 5. ครูใหนักเรียนจับสลากเพ่ือสวมบทบาทเปน
ไดแ้ ก ่ บราซิล เอกวาดอร์ เปรู ตรินิแดด ผนู ํากจิ กรรมทางเศรษฐกิจท้ัง 5 ประเภท โดย
และโตเบโก และโบลเิ วีย สาํ รวจคน หากลุมละ 1 กจิ กรรมทางเศรษฐกิจ
ประกอบการใชหนังสือเรียน ภูมิศาสตร ม.3
ผลโกโก แผนทแ่ี ละเครอ่ื งมอื ทางภมู ศิ าสตร เชน แผนท่ี
การกระจายของการเพาะปลูกและเลี้ยงสัตว
• อ้อย เป็นพืชที่ปลูกได้ดีในเขตภูมิอากาศแบบร้อนช้ืนและอบอุ่นช้ืน ดินดีและมีการระบาย ในทวีปอเมริกาใต แผนท่ีแหลงอุตสาหกรรม
น้�าดี ปลูกมากบริเวณท่ีราบสูงบราซิลและบริเวณชายฝั่งของบราซิล และยังปลูกมากบริเวณเชิงเขา ของทวีปอเมรกิ าใต Infographic แสดง GDP
ของเทือกเขาแอนดีสในโคลอมเบียและเปรู บราซิลยังเป็นผู้น�าในการน�าอ้อยมาเป็นวัตถุดิบในการผลิต และมูลคาสงออก-นําเขาของทวีปอเมริกาใต
แอลกอฮอล์เพื่อเปน็ พลงั งานทดแทน Infographic แสดงจํานวนนักทองเที่ยวของ
• ข้าวโพดเล้ียงสัตว์ ปลูกมากบริเวณชายฝั่งมหาสมุทรแอตแลนติก แถบที่ราบสูงบราซิล ทวีปอเมริกาใต แผนที่การคมนาคมของ
ที่ราบสูงมาตูโกรสซูทางตอนใต้ของบราซิล และเขตท่ีราบลุ่มน้�าปารานาในอาร์เจนตินา นอกจากนี้ ทวีปอเมริกาใต และจะตองนําภาพที่ไดจาก
ยงั ปลกู ไดด้ ีในเวเนซเุ อลา เปรู และโคลอมเบีย กิจกรรม “บิงโก” เขามาเกี่ยวของในกิจกรรม
• ฝาย เป็นพืชที่ปลูกได้ดีในเขตภูมิอากาศแบบอบอุ่นหรือร้อน เป็นวัตถุดิบในการผลิตเสื้อผ้า การสํารวจคนหาดวย และครูแนะนําแหลง
ปลกู มากในบราซลิ อารเ์ จนตินา ปารากวยั และเปรู คน ควา เพมิ่ เตมิ เชน เวบ็ ไซตต า งๆ ทเี่ กย่ี วขอ ง
• กล้วย เป็นพืชที่ปลูกท่ัวไปในเขตภูมิอากาศแบบร้อนชื้น ประเทศที่ปลูกเพื่อการค้า ได้แก่
โคลอมเบีย ซรู นิ าม และเอกวาดอร์ 6. ครูกาํ หนดภารกิจหลักใหแตล ะกลุม ดงั นี้
• พชื สกลุ สม้ เปน็ พชื ทปี่ ลกู ไดด้ ีในเขตภมู อิ ากาศแบบเมดเิ ตอรเ์ รเนยี น บรเิ วณชายฝง่ั มหาสมทุ ร • สาํ รวจคน หากจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ทสี่ าํ คญั
แปซฟิ กิ มหาสมทุ รแอตแลนตกิ และทะเลแครบิ เบยี น ไดแ้ ก ่ ชลิ ี อารเ์ จนตนิ า และบราซลิ ทตี่ นเองรับผิดชอบ
• วิเคราะหถึงปจจัยทางกายภาพและปจจัย
iepo ทางสังคมที่สงผลตอทําเลท่ีต้ังของกิจกรรม
ทางเศรษฐกิจของตนเอง
โคคา (Coca) เป็นพชื ท้องถน่ิ ของทวีปอเมริกาใต้ นิยมปลกู แถบ
เทอื กเขาแอนดสี ในโคลอมเบยี เปร ู และบางสว่ นในโบลเิ วยี 7. นักเรียนแตละกลุมรวมกันสํารวจคนหาขอมูล
สารสกัดจากใบโคคาเป็นสารตั้งต้นในการผลิตโคเคน ในหัวขอ ทรี่ ับผิดชอบ
(Cocaine) ชนเผา่ อนิ เดยี นปลกู ตน้ โคคามาตงั้ แตส่ มยั โบราณ
เพอื่ เกบ็ เอาใบสดเคย้ี วกนิ เปน็ ยาระงบั ความเหนอื่ ยลา้ ความหวิ
และเพื่อใหท้ นต่อสภาพชวี ิตทต่ี ้องตรากตร�าอยู่ในสภาพปา่ ทุรกันดาร บางครงั้ จะเอาใบสดไปควั่ ไฟอ่อน ๆ
บนกระทะจนกรอบไมต่ ้องใสน่ �้ามัน กนิ กับสลดั ผกั รวมด้วย โคลอมเบยี เปน็ ประเทศเดยี วท่อี นญุ าตใหป้ ลูก
ตน้ โคคาได้อย่างถูกกฎหมาย แต่จา� กัดพืน้ ทเ่ี พียงเลก็ น้อย และห้ามสกดั เป็นสารเสพตดิ โดยเด็ดขาด
ที่มา : www.thairath.co.th
๑๑9
ขอ สอบเนน การคิด นักเรียนควรรู
เจนนีกาํ ลังจะไปเทีย่ วประเทศในทวีปอเมรกิ าใต และวางแผน 1 โกโก เปนพืชทองถ่ินของทวีปอเมริกาใต ลักษณะของตนคลายกับกาแฟ
ซื้อมะกอกและผลิตภัณฑจากมะกอกมาฝากครอบครัวท่ีบาน สันนิษฐานวาชาวมายารูจักรสชาติแสนอรอยของโกโกมานานแลว แตดวย
นกั เรียนควรแนะนําใหเ จนนไี ปเท่ียวทป่ี ระเทศใด จึงจะเหมาะสม เมล็ดโกโกมีรสชาติขม ชาวมายาจะนําฝกโกโกไปหมักกอนเพ่ือใหไดรสชาติ
ทสี่ ดุ กลมกลอมขึ้น จากน้ันก็จะนําเอาเมล็ดไปตากแหงแลวคั่วจนเปลือกลอนแลว
คอ ยบดเปนผง ผงท่ไี ดน คี้ อื ช็อกโกแลตนนั่ เอง หลงั จากสเปนยดึ ครองประเทศ
1. ชิลี ในทวีปอเมริกาใตเปนอาณานิคม คนขาวและชาวยุโรปก็เริ่มรูจักช็อกโกแลต
2. บราซิล และโกโก มีการนําผงโกโกและช็อกโกแลตไปปรับปรุงรสชาติ กล่ินและสีดวย
3. กายอานา วิธกี ารตา งๆ ใหอ รอ ยหลากหลายรูปแบบ
4. เวเนซเุ อลา
T129
(วเิ คราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 1. เนอ่ื งจากเปน ประเทศทม่ี ภี มู อิ ากาศ
แบบเมดิเตอรเ รเนยี น ทีเ่ หมาะแกการเจริญเตบิ โตของพชื สกลุ สม
และมะกอก นอกจากน้ี ชิลียังเปนผูผลิตและสงออกพืชสกุลสม
และผลไมท ม่ี คี ณุ ภาพมากทสี่ ดุ แหง หนงึ่ ของทวปี อเมรกิ าใตอ กี ดว ย)
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
ขน้ั สอน การเล้ียงสตั ว์
ทวปี อเมรกิ าใตม้ ที งุ่ หญา้ และสภาพอากาศทเี่ หมาะสา� หรบั เลย้ี งสตั วก์ ระจายอยทู่ ว่ั ทงั้ ทวปี ไดแ้ ก ่ ทงุ่ หญา้
ข้ันท่ี 3 ขั้นอธิบายความรู ยาโนสทางตอนเหนือของทวีปในโคลอมเบียและเวเนซุเอลา และทุ่งหญ้าปัมปัสทางตอนใต้ของบราซิล
ปารากวัย อุรุกวัย และอาร์เจนตินา นอกจากใช้ในการเลี้ยงสัตว์แล้ว ยังมีการปลูกข้าวสาลีและพืชที่ใช้
1. สมาชิกแตละคนในกลุมนําขอมูลที่ตนไดจาก เลย้ี งสตั วด์ ้วย นอกจากนี้ ยังมีแหล่งสา� คญั บรเิ วณเขตลมุ่ น�า้ ปารานา ปารากวยั และอุรุกวยั ซงึ่ เป็นเขตท่ี
การรวบรวม มาอธิบายแลกเปลี่ยนความรู มีอากาศอบอุ่นชน้ื และเขตที่ราบสงู ปาตาโกเนยี ในอารเ์ จนตนิ า สตั ว์เล้ยี งสา� คัญ มีดงั นี้
ระหวา งกัน • โคเนอ้ื ทวปี อเมรกิ าใตเ้ ปน็ แหลง่ เลย้ี งโคเนอ้ื ชนั้ นา� ของโลก ทงั้ ดา้ นปรมิ าณและคณุ ภาพ ประเทศ
ที่เลี้ยงมาก ได้แก ่ อาร์เจนตินา บราซลิ อุรกุ วัย เอกวาดอร์ กายอานา และซูรนิ าม โดยเฉพาะอารเ์ จนตนิ า
2. สมาชกิ ในกลมุ ชว ยกนั คดั เลอื กขอ มลู ทนี่ าํ เสนอ มกี ารส่งออกผลิตภัณฑเ์ นื้อโคมากที่สุดในทวปี อเมรกิ าใต้
เพือ่ ใหไ ดข อ มูลที่ถกู ตอง • แกะ มที งั้ แกะพนั ธเ์ุ นอ้ื และพนั ธข์ุ น เลยี้ งมากในเขตอากาศแหง้ แลง้ บรเิ วณทงุ่ หญา้ กงึ่ ทะเลทราย
ในเปรู ชิลี เอกวาดอร์ บริเวณท่ีราบสูงปาตาโกเนียในอาร์เจนตินา บริเวณท่ีราบสูงบราซิลและบริเวณ
3. ครูใหตัวแทนนักเรียนจากกลุมตางๆ ออกมา อรุ กุ วยั โดยอาร์เจนตนิ าเปน็ ประเทศผู้ส่งออกแกะมากท่สี ดุ ในทวีปอเมริกาใต ้
นําเสนอขอมูลจากการทํากิจกรรมการสํารวจ • สุกร มีการเลยี้ งกันทุกประเทศ สว่ นใหญ่
คน หาประกอบการใชภ าพจากกจิ กรรม “บงิ โก” ใชเ้ พอื่ บรโิ ภคภายในทวปี ประเทศทเี่ ลย้ี งมาก ไดแ้ ก่
แผนท่ีแสดงท่ีต้ังทางเศรษฐกิจ หรือเคร่ืองมือ บราซิล เปรู และอารเ์ จนตนิ า
ทางภูมิศาสตรประเภทอื่น โดยเร่ิมนําเสนอ
จากกลุม ลักษณะทั่วไปทางเศรษฐกิจของ
ทวปี อเมรกิ าใต : เกษตรกรรม
นอกจากน้ี ประเทศทอี่ ยแู่ ถบเทือกเขาแอนดีส
ยังมีการเลี้ยงสัตว์พ้ืนเมืองเพื่อตัดข1นน�ามาท2�าเป็น
สิ่งทอ ส3ตั ว์เล้ียงส�าคัญ ได้แก่ ยามา อัลปากา และ
กวั นาโค ซึ่งเป็นสัตว์ทม่ี ขี นยาว มกี ารเล้ยี งกนั มาก
ในเปร ู โบลเิ วีย ชิลี และเอกวาดอร์
อลั ปากานยิ มเลยี้ งเพอื่ นา� ขนมาผลติ เสอ้ื ผา้ และเครอ่ื งนงุ่ หม่
การประมง
ทวปี อเมรกิ าใตม้ มี หาสมทุ รสา� คญั รอบทวปี ไดแ้ ก ่ มหาสมทุ รแปซฟิ กิ ทางตะวนั ตก มหาสมทุ รแอตแลนตกิ
ทางตะวนั ออก และทะเลแครบิ เบยี นทางเหนอื แตก่ ารประมงสา� หรบั บรโิ ภคภายในประเทศมนี อ้ ย เนอ่ื งจาก
ขาดแคลนเงินทุนและเทคโนโลยี แหล่งประมงส�าคัญอยู่บริเวณชายฝั่งด้านตะวันตก เน่ืองจากมีกระแส
นา�้ เยน็ เปรูไหลเลยี บชายฝง่ั ชลิ แี ละเปร ู มาบรรจบกบั กระแสนา้� อนุ่ บรเิ วณศนู ยส์ ตู ร ทา� ใหม้ แี พลงกต์ อนมาก
และเป็นบริเวณทม่ี ีปลาชกุ ชมุ ส่งผลใหเ้ ปรกู ับชลิ ีจบั ปลาได้เป็นอันดบั ตน้ ๆ ของโลก สัตวน์ ้า� ทจ่ี ับได้ เชน่
ปลาแอนโชว ี ปลาซารด์ นี ปลาแมกเคอเรล ปลาทนู า่ ซง่ึ เปน็ ปลาทน่ี า� ไปแปรรปู เปน็ อาหารทะเลสดแชแ่ ขง็
และปลากระป๋อง เพ่อื เป็นสนิ ค้าส่งออก
นอกจากน้ี บริเวณชายฝั่งของบราซิลและอาร์เจนตินาเป็นแหล่งประมงที่ส�าคัญเช่นกัน เนื่องจาก
มีกระแสน้�าอุ่นบราซิลไหลมาบรรจบกับกระแสน�้าเย็นฟอล์กแลนด์จึงท�าให้มีแหล่งปลาชุกชุม ส่วนการ
ประมงน้�าจืดมีอยู่ท่ัวไปในประเทศที่มีทะเลสาบและแม่น�้าสายใหญ่ ๆ แต่มีปริมาณน้อย อย่างไรก็ตาม
ในปจั จบุ นั ปรมิ าณสตั วน์ า�้ ลดจา� นวนลง ทา� ใหป้ ระเทศตา่ ง ๆ หนั มาสง่ เสรมิ ใหม้ กี ารเพาะเลยี้ งสตั วน์ า้� บรเิ วณ
พน้ื ท่ชี ายฝ่งั มากข้ึน
๑๒0
นักเรียนควรรู ขอสอบเนน การคิด
1 ยามา เปนสัตวในตระกูลเดียวกับอูฐ พบทางตะวันตกของทวีปอเมริกาใต เพราะเหตุใดประเทศบราซิลจึงมีการทําปศุสัตวมากท่ีสุดของ
พบสวนมากทางตอนใตของประเทศเปรู โบลิเวีย และทางตอนเหนือของ ทวปี อเมรกิ าใต
อารเจนตินา เปน สัตวท ี่ชอบอาศยั อยูในเขตภเู ขา ทนตอความแหง แลงไดด ี
2 อัลปากา มีลักษณะคลายคลึงกับยามา พบไดในท่ีสูงบริเวณแถบเทือกเขา 1. มกี ลไกการตลาดทีเ่ อือ้ ตอ การสง ออกเนอ้ื สตั ว
แอนดีสทางตอนใตของประเทศเปรู ตอนเหนอื ของโบลิเวยี เอกวาดอร และชลิ ี 2. มคี วามเจรญิ กา วหนา ดา นวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี
อลั ปากาจะถูกเล้ียงเพ่อื นาํ ขนมาทําเปน เสือ้ ผา และเคร่อื งนุง หม 3. มีสภาพภมู อิ ากาศเหมาะสมตอ การเพาะเลี้ยงและขยาย
3 กวั นาโค มีหนังและขนหนา นยิ มนาํ มาทําเคร่ืองใชแ ละเครอ่ื งนงุ หม ตา งๆ
สามารถอาศัยอยตู ามทุง หญา แหงแลงไดเ ปน อยา งดี เพราะไมตองการนาํ้ มาก พนั ธสุ ัตว
4. มที ุง หญา อุดมสมบรู ณ มปี ระชากรมาก ทําใหเปนตลาด
T130
ผบู รโิ ภคขนาดใหญ
(วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 4. บราซิลมีการทําปศุสัตวมากท่ีสุด
ในทวปี เนอ่ื งจากมที งุ หญา อดุ มสมบรู ณแ ละกวา งใหญ ซงึ่ เปน แหลง
อาหารหลกั ของการทาํ ปศสุ ตั ว ประกอบกบั มปี ระชากรจาํ นวนมาก
จงึ มีตลาดผบู ริโภคขนาดใหญ)
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
๗.๒ อุตสาหกรรม1 ขน้ั สอน
ทวีปอเมริกาใตสวนใหญมีอุตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเล็ก สวนอุตสาหกรรมขนาด ขัน้ ที่ 3 ข้ันอธิบายความรู
ใหญม จี าํ กดั เฉพาะบางประเทศและบางพน้ื ที่ เนอื่ งจากสว นใหญข าดแคลนเงนิ ทนุ เทคโนโลยี และ
สาธารณูปโภคตา ง ๆ อตุ สาหกรรมสวนใหญข องทกุ ประเทศเปนการแปรรูปผลผลติ ทางการเกษตร 4. ครใู หน กั เรยี นรวมกนั วิเคราะหเ พม่ิ เตมิ
ปจ จบุ นั หลายประเทศมกี ารสง เสรมิ การลงทนุ ในภาคอตุ สาหกรรมมากขนึ้ ประเทศทมี่ อี ตุ สาหกรรม ถงึ ลักษณะทัว่ ไปทางเศรษฐกจิ ของทวปี
เจรญิ กา วหนา ไดแ ก บราซลิ อารเ จนตินา และเวเนซุเอลา อุตสาหกรรมทส่ี ําคัญ มีดังนี้ อเมรกิ าเหนอื : เกษตรกรรม ไดแ ก การเพาะปลกู
การเลี้ยงสัตว และการประมง แลวใหตอบ
มูลคาสินคาอุตสาหกรรม คําถามตามประเดน็ เชน
• สัตวชนิดใดที่เล้ียงไวเพื่อตัดขนและใชเนื้อ
ของทวีปอเมริกาใต เปนอาหาร เลี้ยงไวในบริเวณใดบาง และ
พ.ศ. ๒๕๕๐ และ พ.ศ. ๒๕๖๐ ประเทศใดทเ่ี ล้ยี งสัตวชนดิ น้ีมากท่สี ุด
82.9$ 12.2$ 10.4$ (แนวตอบ แกะ เลย้ี งบริเวณที่ราบสูงประเทศ
108.8$ บราซิล ที่ราบสูงปาตาโกเนีย ทางตอนใต
ตรนิ ิแดดและโตเบโก 0.6$ 1.0$ ของประเทศอารเจนตินา และเลี้ยงมากท่ี
199.8$ ซรู นิ าม1.4$ กายอานา ประเทศบราซลิ )
105.0$ • เพราะเหตใุ ดเปรจู งึ เปน ประเทศทจี่ บั สตั วน าํ้
466.5$ 1.5$ ไดมากท่ีสดุ ในทวปี อเมริกาใต
478.3$ (แนวตอบ เนื่องจากการมีนานน้ํากวางใหญ
22.0$ 29.7$ เวเนซเุ อลา เปน แหลง ทมี่ แี พลงกต อนจาํ นวนมาก ซง่ึ เปน
เอกวาดอร โคลอมเบีย อาหารของปลา ผนวกกับความเช่ียวชาญ
ในการทาํ ประมงของชาวเปรู)
45.4$ 65.5$
5. ครูใหตัวแทนนักเรียนจากกลุมที่ทําการศึกษา
76.6$ เปรู 5.0$ 8.1$ บราซิล 8.4$ 12.9$ เรื่อง ลักษณะทั่วไปทางเศรษฐกิจของทวีป
88.5$ โบลิเวีย ปารากวัย อเมริกาใต : อุตสาหกรรม ออกมานําเสนอ
ขอมูลท่ีไดจากการศึกษาบริเวณหนาชั้นเรียน
ชิลี ประกอบการใชเ ครือ่ งมือทางภูมศิ าสตร
101.9$ 8.6$ 10.4$
105.2$ อรุ กุ วัย
อารเ จนตนิ า
พ.ศ. 2550 ที่มา : www.data.worldbank.org
พ.ศ. 2560
หนวย : พนั ลา นดอลลารสหรฐั
จากมลู คาสนิ คาอุตสาหกรรมของทวปี อเมริกาใต พ.ศ. ๒๕๕๐ และ พ.ศ. ๒๕๖๐ พบวา
พ.ศ.๒๕๖๐บราซลิ เปน ประเทศทม่ี มี ลู คา มากทสี่ ดุ ประมาณ๔๗๘.๓พนั ลา นดอลลารส หรฐั เพมิ่ ขน้ึ จาก
พ.ศ. ๒๕๕๐ ประมาณ ๑๑.๘ พันลา นดอลลารส หรฐั เวเนซเุ อลามีมลู คา ลดลงมากที่สุดประมาณ
๙๔.๘ พนั ลา นดอลลารส หรฐั ตรนิ แิ ดดและโตเบโกมมี ลู คา ลดลงประมาณ ๑.๘ พนั ลา นดอลลารส หรฐั
สวนประเทศอืน่ ๆ มมี ูลคาสนิ คาอตุ สาหกรรมเพม่ิ ขน้ึ ไมมาก ประเทศทมี่ มี ลู คา สนิ คา อตุ สาหกรรม
รองลงมาจากบราซลิ ไดแ ก อารเ จนตนิ าและโคลอมเบยี ตามลาํ ดบั ๑๒๑
กิจกรรม สรา งเสริม นักเรียนควรรู
นักเรียนดูแผนภูมิมูลคาสินคาอุตสาหกรรมของทวีป 1 อุตสาหกรรม ในความหมายหน่ึง คือ ภาคการผลิตในระบบเศรษฐกิจ
อเมริกาใต พ.ศ. 2550 และ พ.ศ. 2560 จากน้นั ชวยกนั วเิ คราะห ซึ่งหนวยการผลิตในภาคการผลิตน้ันใชปจจัยการผลิตในลักษณะที่เหมือนกัน
เปรียบเทียบมูลคาในแตละป และปจจัยที่มีอิทธิพลตอการลงทุน เพ่ือทําการผลิตอุตสาหกรรมประเภทตางๆ โดยมีการจัดอยูในกลุมมาตรฐาน
ในภาคอตุ สาหกรรมของประเทศในทวีปอเมรกิ าใต และแนวโนม อุตสาหกรรมเดียวกัน และในอีกความหมายหน่ึง คือ การแปรสภาพในเชิง
การลงทนุ ในภาคอตุ สาหกรรมในอนาคต กายภาพของวัตถุดิบใหเปนสินคาสําเร็จรูป โดยใชเคร่ืองจักรหรือเทคโนโลยี
ทางวทิ ยาศาสตรเพือ่ การผลติ จํานวนมาก โดยมงุ ท่จี ะสรางมลู คาเพิม่ ของสนิ คา
เพื่อสนองความตองการของตลาด
T131
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
ขน้ั สอน แผนนททแี่ีแ่ หหลลง งออุตตุสสาหากหรกรรมรขมอขงอทงวีปทอวเปี มอรเิกมารใตกิ าใต
80 Wํ 70 ํW 60 ํW 50 Wํ 40 ํW
ขัน้ ที่ 3 ขน้ั อธบิ ายความรู ริ บ เ บี ย น N 500 มาต0ราสว น 1 : 40,000,0001,000 กม.
ทบาระรันเกียลา แ ค พอรต ออฟสเปน
6. ครูใหนักเรียนรวมกันยกตัวอยางอุตสาหกรรม มาราไกโบ การากสั
สําคัญของทวปี อเมริกาใต โดยใชแผนที่แหลง
อตุ สาหกรรมของทวปี อเมรกิ าใต จากหนงั สอื เรยี น บารกซี เี มโตบาเลนเซีย
ภูมิศาสตร ม.3 แลวครูตั้งคําถามใหนักเรียน มหาสมทุ รแอตแลนตกิการต าเฮนา 10 ํN
วิเคราะหและแสดงความคิดเห็นในประเด็น 10 ํN ซวิ ดดั กายานา จอรจ ทาวน
เชน เมเดยีน ปารามารโิ บ
• เพราะเหตุใดประเทศบราซิลจึงมีความ
เจรญิ กา วหนาดา นอุตสาหกรรมมาก ใหย ก กาลี โบโกตา
ตัวอยางอุตสาหกรรมและเมืองศูนยกลาง
อุตสาหกรรมท่ีสําคญั กีโต มาเนาส เบเลง เสน ศูนยส ตู ร 0 ํ
(แนวตอบ เนื่องจากมีเงินทุนและเทคโนโลยี 0 ํ ไกวยอากลิ โฟรตาเลซา
ท่ีทันสมัย อุตสาหกรรมที่สําคัญ เชน อีกีโตส
อตุ สาหกรรมเหลก็ กลา ปนู ซเี มนต การผลติ
ยานยนต โดยมีเมืองเซาเปาลู รีอูดีจาเนรู ชีไกลยโอ นาตาล
โปรต ูอาเลกรี เปนศูนยกลางทส่ี าํ คัญ)
ชมิ โบเต มาเซโย 10 ํS
ซลั วาดอร
110 Sํ ลิมา กสุ โก บราซิเลยี
อาเรกีปา ลาปาซ
ซานตากรุซ
อารกี า ซูเกร
เบลรู ีซอนช
อกี เี ก
20 Sํ อนั โตฟากัสตา อะซนุ ซอิ อน กูรีตีบา เซาเปาลู รีอูดจี าเนรู 20 Sํ
เสน ทรอปก ออฟแคปริคอรน ซันมเี กลเดตกู มู าน
ซิวดัดเดลเอสเต
มหาสมทุ รแปซฟิ ก กอรโ ดบา 2กอรเ รยี นเตส โปรตูอาเลกรี ประเภทอุตสาหกรรม
รอี ูกรนั ดี เมอื งอุตสาหกรรม
30 Sํ ซานตาเฟ เขตอตุ สาหกรรม 30 ํS
เหล็ก
วลั ปาเรโซ เมนโดซา โรซารโี อ ยานยนต
ซนั ตอิ าโก ตอเรอื
บวั โนสไอเรส มอนเตวเิ ดโอ อากาศยาน
กอนเซปซอี อน อิเล็กทรอนกิ ส 40 ํS
เนวเกน บาเอียบลงั กา วศิ วกรรม
วลั ดีเบีย เคมภี ณั ฑ
เวชภณั ฑยา
40 Sํ สงิ� ทอ
โกโมโดโรรีวาดาเวีย สิ�งพมิ พ
อาหารแปรรปู 50 ํS
คำอธิบายสัญลักษณ ถา นหนิ
เขตประเทศ ปโตรเลียม
50 Sํ ทางน้ำ ปนุ ตาอาเรนัส
แหลง นำ้
10P0roWํ jection: Lamb9e0rtํWConformal C8o0nWํic 70 ํW 60 Wํ 50 ํW COP4Y0RWํ IGHT © Aksorn3C0hํWaroenTat ACT. C2o0.,LWํ td
๑๒๒
นักเรียนควรรู ขอสอบเนน การคดิ
1 ลาปาซ เมืองหลวงของประเทศโบลิเวียและเปนเมืองหลักของจังหวัด เพราะเหตใุ ดบราซลิ จงึ เปน ประเทศทม่ี คี วามเจรญิ กา วหนา ทาง
ช่ือเดียวกัน ตั้งอยูทางตะวันตกของประเทศ เปนเมืองหลวงซ่ึงต้ังอยูบนที่สูง อตุ สาหกรรมมาก
ทสี่ ดุ ในโลก โดยเฉลย่ี สูงกวา ระดับทะเลปานกลาง 3,658 เมตร ตวั เมอื งตงั้ อยูใน
หบุ เขาบรเิ วณเชงิ เขาอยี มี านี เปน ศนู ยก ลางอุตสาหกรรมและการกระจายสินคา (แนวตอบ เพราะมเี งนิ ทนุ และเทคโนโลยที นั สมยั มอี ตุ สาหกรรม
ท่ีสําคัญของประเทศ มีแรตะก่ัวและเงิน มีโบสถหลายแหง มหาวิหาร รวมถึง ทหี่ ลากหลาย ทง้ั อตุ สาหกรรมหนกั และอตุ สาหกรรมทใี่ ชเ ทคโนโลยี
พิพิธภัณฑ สมยั ใหมห ลายประเภท เชน อตุ สาหกรรมเหลก็ กลา เครอื่ งจกั รกล
2 ซานตาเฟ เมอื งในประเทศอารเ จนตนิ า เปน เมอื งหลกั ของจงั หวดั ชอ่ื เดยี วกนั อากาศยาน และเครอื่ งมอื สอื่ สารโทรคมนาคม โดยมเี มอื งเซาเปาลู
ตง้ั อยูบนฝง ตะวนั ออกของแมน ้ําซาลาโด หางจากเมืองโรซารโี อไปทางทศิ เหนือ รอี ดู ีจาเนรู เปน ศนู ยก ลางท่สี ําคัญของทวปี )
145 กิโลเมตร สงธญั พืช ปานลนิ ิน และฝา ยออกจําหนาย
T132
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
บราซลิ ขนั้ สอน
บราซลิ มที รพั ยากรแรแ่ ละพลงั งานอดุ มสมบรู ณ ์
จึงมีอุตสาหกรรมเจริญ1ก้าวหน้ามากหลายประเภท ขั้นที่ 3 ขน้ั อธบิ ายความรู
ท้ังอุตสาหกรรมหนักและอุตสาหกรรมที่ต้องใช้
เทคโนโลยีสมัยใหม่ เช่น เหล็กและเหล็กกล้า • ลักษณะอุตสาหกรรมของประเทศตางๆ
เคมีภัณฑ์ ซีเมนต์ ส่วนประกอบรถยนต์ อุปกรณ์ ในทวปี อเมรกิ าใตเ ปน อยา งไร จงยกตวั อยา ง
อเิ ลก็ ทรอนกิ ส ์ สงิ่ ทอ รองเทา้ รวมท้ังการแปรรูป (แนวตอบ เชน บราซิล เปนประเทศที่มี
สนิ คา้ ทางการเกษตร โดยบราซลิ มกี ารผลติ แรเ่ หลก็ อตุ สาหกรรมเจรญิ กา วหนา ในหลายประเภท
ได้มากท่สี ุดในโลก และมีอตุ สาหกรรมนา้� ตาลทราย อารเจนตินา เปนผูผลิตอาหารแปรรูป
และเอทานอลจากอ้อยรายใหญ่ของโลก เมือง รายสาํ คญั ชลิ ี เปรู โคลอมเบยี มอี ตุ สาหกรรม
ศูนย์กลางอุตสาหกรรมท่ีส�าคัญ เช่น รีอูดีจาเนรู โรงงานผลิตเอทานอลที่เมืองเซอร์รานา รัฐเซาเปาลู แปรรูปผลผลิตทางการเกษตร เวเนซุเอลา
ของบราซิล เป็นรัฐท่ีมีการปลูกอ้อยและมีโรงงานผลิต โบลิเวีย และโคลอมเบีย มีอุตสาหกรรม
พลังงาน)
เซาเปาลู เรซฟี ี เบลูรีซอนต ์ โปรต์ อู าเลเกร เอทานอลมากท่สี ุด
อาร์เจนตนิ า
อารเ์ จนตนิ ามที งุ่ หญา้ กวา้ งใหญท่ เี่ หมาะในการเลย้ี งสตั วแ์ ละมที รพั ยากรแรอ่ ดุ มสมบรู ณ ์ จงึ มอี ตุ สาหกรรม
หลากหลายประเภทที่ใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ในการผลิต ได้แก่ อาหารแปรรูป ยานยนต์ สินค้าอุปโภค
บริโภค สิ่งทอ กระดาษ เคมีภัณฑ์ และเหล็ก โดยอาร์เจนตินาเป็นผู้ผลิตอาหารแปรรูปรายส�าคัญ
ของโลก โดยเฉพา2ะผลิตภัณฑ์จากเน้ือสัตว์ เมืองศูนย์กลางอุตสาหกรรมท่ีส�าคัญ เช่น บัวโนสไอเรส
กอร์โดบา โรซารีโอ ลาปลาตา ซานตาเฟ
ประเทศอนื่ ๆ
ประเทศส่วนใหญ่มีอุตสาหกรรมการแปรรูป
ผลผลิตทางการเกษตร เช่น ชิลี โคลอมเบีย
เอกวาดอร์ เปรู ซูรินาม อุรุกวัย อุตสาหกรรม
พลังงาน เช่น เวเนซุเอลา โบลิเวีย โคลอมเบีย
เอกวาดอร ์ เปรู ซูรนิ าม ตรนิ แิ ดดและโตเบโก โดย
เฉพาะเวเนซเุ อลาเปน็ ประเทศทผี่ ลติ นา้� มนั และแกส๊
ธรรมชาติรายใหญ่ของโลก แหล่งผลิตส�าคัญอยู่
บริเวณรอบทะเลสาบมาราไกโบ อุตสาหกรรมแร่
ท่ีส�าคัญ เช่น ชิลีผลิตทองแดงมากเป็นอันดับ ๑ เหมืองทองแดงท่ีเมืองกาลามาทางตอนเหนือของชิลี
ของโลก รองลงมา คือ เปรแู ละโบลเิ วีย แรเ่ หลก็ เปน็ ศนู ยก์ ลางอตุ สาหกรรมเหมอื งแรท่ สี่ า� คญั ของประเทศ
ผลติ มากในเวเนซุเอลา ชิลี และโบลเิ วยี โบลิเวยี และเปรูผลติ ดบี ุกมากเปน็ อนั ดับตน้ ๆ ของโลก ถา่ นหิน
ผลิตมากในโคลอมเบีย นอกจากน้ี อุตสาหกรรมการประมง มีแหล่งผลิตส�าคัญในชิลีและเปรู โดยชิลี
ส่งออกผลติ ภัณฑ์จากปลารายใหญ่ของโลก
๑๒๓
กจิ กรรม ทาทาย นักเรียนควรรู
นักเรียนจับคูอภิปรายรวมกันเก่ียวกับขอดีขอจํากัดของ 1 อุตสาหกรรมหนัก อุตสาหกรรมโรงงานขนาดใหญที่ใชเคร่ืองจักรกลใน
ประเทศในทวีปอเมริกาใต ในการประกอบกิจกรรมเศรษฐกิจ การผลิตและใชวัตถุดิบที่มีนํ้าหนักและปริมาณมาก มีการลงทุน การใชจายสูง
ประเภทอตุ สาหกรรม จากนน้ั แสดงความคดิ เหน็ วา หากใหน กั เรยี น อุตสาหกรรมประเภทน้ี เชน อตุ สาหกรรมผลติ เหล็กและเหลก็ กลา เครื่องจักร
เลือกลงทุนธุรกิจอุตสาหกรรมมา 1 อยาง จะเลือกไปลงทุน ยานพาหนะ ปูนซเี มนต
ทป่ี ระเทศใด เพราะเหตใุ ด 2 โรซารีโอ เมอื งในประเทศอารเ จนตนิ า ตง้ั อยตู อนกลางคอ นไปทางตะวนั ออก
ของประเทศในจงั หวดั ซานตาเฟ บนฝง แมน า้ํ ปารานา หา งจากกรงุ บวั โนสไอเรส
ไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ 306 กิโลเมตร เปนเมืองการคา ขนสงธัญพืช
เนอ้ื สตั ว หนงั สตั ว และน้ําตาล มโี รงงานทาํ แปง สถาบนั การเรยี นรชู ้นั สงู รวมถงึ
พิพธิ ภัณฑหลายแหง
T133
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
ขนั้ สอน ๗.๓ พาณชิ ยกรรม
ขั้นที่ 3 ข้ันอธิบายความรู ทวีปอเมรกิ าใตม้ ีปรมิ าณการค้าและการลงทนุ ไม่สงู มาก ใน พ.ศ. ๒๕๖๑ มีผลติ ภณั ฑม์ วล
รวมในประเทศ (GDP) ๔,๐๑๙,๐๗๐ ลา้ นดอลลารส์ หรฐั เนอื่ งจากสว่ นใหญเ่ ปน็ ประเทศเกษตรกรรม
7. ครูใหตัวแทนนักเรียนจากกลุมท่ีทําการศึกษา ประเทศท่มี ี GDP มากทสี่ ุด คอื บราซิล อยู่ที่ ๑,๘๖๘,๖๒๖ ล้านดอลลารส์ หรฐั ถอื เปน็ อันดบั ๑
เร่ือง ลักษณะทั่วไปทางเศรษฐกิจของทวีป ของทวีปอเมรกิ าใต้ และอันดบั ๙ ของโลก เน่ืองจากมคี วามเจรญิ กา้ วหนา้ ทางด้านอุตสาหกรรม
อเมริกาใต : พาณิชยกรรม ออกมานําเสนอ มีการส่งออกมากกว่าการน�าเข้าสินค้าปริมาณมาก รองลงมา ได้แก่ อาร์เจนตินา เวเนซุเอลา
ขอมูลท่ีไดจากการศึกษาบริเวณหนาช้ันเรียน โคลอมเบีย และชิลี ตามล�าดับ ส่วนประเทศอื่น ๆ มกี ารคา้ และการลงทนุ ไม่มาก
ประกอบการใชเ ครอ่ื งมอื ทางภมู ศิ าสตร จากนนั้
ครูตั้งคาํ ถามเพือ่ ใหน ักเรียนรว มกนั ตอบ เชน ผลติ ภัณฑม วลรวมGภาDยPในปแรละะเทมศูลค(G่าDสง่Pอ) อแกละ-มนลูา� คเขาา้สขงออองกท-วนีปำเอขเามขรอิกงาปใรตะเ้ ทพศ.ใศน.ท๒ว๕ปี อ๖เ๑มริกาใต
• เพราะเหตุใดการพาณิชยกรรมในทวีป
อเมริกาใตจึงยังมีปริมาณไมสูงมาก และ 34.3 46.9 29.217.8 9.7 10.2 217.2
ประเทศใดทม่ี ีการพาณชิ ยกรรมที่สําคัญ 153.2
(แนวตอบ เนอื่ งจากประเทศในทวปี อเมรกิ าใต โคลอมเบยี เวเนซเุ อลา ตรินิแดดและโตเบโก
สว นใหญเปน ประเทศเกษตรกรรม ปริมาณ 1.5 1.8
การคาในทวีปมีไมมากนัก ประเทศที่มีการ 19.1 19.0 23,410 2.0 1.6
พาณชิ ยกรรมสาํ คญั เชน บราซลิ อารเ จนตนิ า กายอานา
ชิลี และเวเนซุเอลา) 501,700 ซรู ินาม
330,228
3,610 3,427
เอกวาดอร 108,398 1,868,626 บราซลิ
222,238
42.5 38.8
เปรู 40,288 11.5 10.4
8.0 9.3 โบลิเวยี 40,842
ปารากวยั
9.0 8.7
65.5 59.9 298,231 518,47559,597 อรุ กุ วยั
GDP 59.7 60.8
มากกวา 1,000,000 ชิลี มูลคา
500,001-1,000,000 สงออก นำเขา
200,001-500,000 อารเจนตนิ า หนว ย : พันลานดอลลารสหรัฐ
50,001-200,000
0-50,000
หนวย : ลา นดอลลารสหรฐั
ทม่ี า : ขอ มูล GDP พ.ศ. ๒๕๖๑ จาก World Bank (2018)
ขอมลู มลู คา สง ออก-นำเขา พ.ศ. ๒๕๖๑ จาก The world Almanac and Book of Facts, 2019
๑๒๔
เกร็ดแนะครู ขอสอบเนน การคดิ
ครูอาจใหนักเรียนมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับพาณิชยกรรมในทวีป เพราะเหตใุ ดบราซิลเปน ประเทศที่มี GDP สูงที่สดุ ในอเมรกิ าใต
อเมริกาใตมากข้ึน โดยใหนักเรียนดู GDP และมูลคาสงออก-นําเขาของทวีป
อเมริกาใต พ.ศ. 2561 แลวอภปิ รายวเิ คราะหรว มกันถงึ ปจจยั ทท่ี ําใหม มี ูลคา สูง (แนวตอบ เน่ืองจากมีความเจริญกาวหนาทางดานเศรษฐกิจ
ปานกลาง หรือต่ํา แลวอาจเปรียบเทียบกับ GDP ของกลุมอาเซียน หรือ เทคโนโลยี ท้ังภาคการเกษตรและอุตสาหกรรม อีกทั้งมีเมืองทา
ประเทศไทย รวมถงึ โอกาสในการลงทนุ ของไทยในทวปี อเมรกิ าใต ที่เปนศูนยกลางทางเศรษฐกิจท่ีสําคัญของทวีปหลายแหงท่ีมี
ศักยภาพในการผลิตสินคาเพื่อสงออก ทําใหบราซิลเปนประเทศ
ท่ีมกี ารขยายตวั ทางเศรษฐกิจสูงทสี่ ุดในทวีป โดยรอยละ 75 ของ
GDP เปนผลมาจากการเตบิ โตของเมือง ทําใหภ าคบรกิ ารมีความ
สาํ คัญเพ่ิมข้นึ และเปนตัวนําของภาคเศรษฐกจิ )
T134
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
ตารางสินคา้ สง่ ออก-น�าเข้าส�าคัญของประเทศในทวปี อเมรกิ าใต้ พ.ศ. ๒๕๖๑ ขนั้ สอน
ประเทศ สินค้าส่งออกส�าคัญ สนิ คา้ นา� เข้าส�าคญั ขนั้ ที่ 3 ข้ันอธิบายความรู
๑. บราซิล เครอื่ งจักรในการขนส่ง ถว่ั เหลือง เครือ่ งจกั ร อปุ กรณ์ขนส่ง เคมภี ัณฑ ์ • กลุมตลาดรวมอเมริกาใตตอนลางหรือกลุม
กาแฟ รองเท้า แรเ่ หล็ก ยานยนต์ น้�ามัน สว่ นประกอบยานยนต ์ เมรโกซูร มวี ัตถปุ ระสงคอยางไร
อุปกรณอ์ ิเลก็ ทรอนิกส์ (แนวตอบ เพ่ือสรางความเขมแข็งทางดาน
เศรษฐกิจ เพ่ิมอํานาจในการเจรจาตอรอง
๒. อารเ์ จนตนิ า ถ่ัวเหลืองและผลิตภณั ฑแ์ ปรรูปจาก เครือ่ งจกั รและอปุ กรณ ์ เครอื่ งยนต์ ทางการคา พัฒนาเศรษฐกิจใหขยายตัว
ถ่ัวเหลือง เช้ือเพลิง ยานพาหนะ น้า� มันและแก๊สธรรมชาติ เคมีภณั ฑ ์ มากขน้ึ สง เสริมความรว มมอื ทางเศรษฐกิจ
ขา้ วโพดเล้ียงสัตว ์ ข้าวสาลี พลาสติก เพื่อนําไปสูการเปดเสรีทางการคาระหวาง
ประเทศในทวีปอเมริกาใตด ว ยกนั )
๓. เวเนซุเอลา ปิโตรเลยี ม บอ็ กไซต์ อะลมู นิ มั สินค้าเกษตร เคร่ืองจักรกล อุปกรณ์
เคมีภณั ฑ์ การขนสง่ และวสั ดกุ อ่ สร้าง
๔. โคลอมเบีย ปโิ ตรเลยี ม ถ่านหนิ กาแฟ กลว้ ย อปุ กรณ์อตุ สาหกรรม (เชน่ เครอื่ งจกั ร
ไฟฟ้า เคร่ืองจักรกล) อุปกรณ์ขนส่ง
สินค้าบริโภค เช้ือเพลิง ผลิตภัณฑ์
กระดาษ ไฟฟ้า
๕. ชิลี ทองแดง ผลไม้ ผลิตภัณฑ์จากปลา ปโิ ตรเลียม เคมีภณั ฑ์ อุปกรณ์ไฟฟา้
ผลติ ภัณฑ์ไม ้ กระดาษ เคมีภณั ฑ์ ไวน์ และการสื่อสาร เคร่อื งจกั รโรงงาน
ยานพาหนะ แก๊สธรรมชาติ
ท่ีมา : www.mfa.go.th (2018)
จากข้อมูลมูลคา่ ส่งออก-นา� เข้าของทวีปอเมริกาใต ้ พ.ศ. ๒๕๖๑ บราซิลมีมลู คา่ การค้ามาก
ทสี่ ดุ โดยมมี ลู คา่ สง่ ออกมากถงึ ๒๑๗.๒ พนั ลา้ นดอลลารส์ หรฐั เนอื่ งจากมศี กั ยภาพในการผลติ สนิ คา้
อุตสาหกรรมหนกั รวมทงั้ มเี ทคโนโลยกี ารเกษตรท่ีก้าวหน้า จงึ เป็นผสู้ ง่ ออกสนิ ค้าเกษตรรายใหญ่
ของโลก ส่วนอาร์เจนตินามเี ทคโนโลยีกา้ วหน้าดา้ นการเกษตร จงึ มสี นิ คา้ เกษตรเป็นสินค้าสง่ ออก
สา� คญั เวเนซเุ อลาเคยเปน็ ผสู้ ง่ ออกปโิ ตรเลยี มรายใหญข่ องโลก โคลอมเบยี เปน็ ผสู้ ง่ ออกปโิ ตรเลยี ม
ถา่ นหนิ กาแฟ และกลว้ ยทีส่ า� คญั ของโลก ชิลมี ีความม่นั คงและเข้มแข็งทางเศรษฐกจิ เหมอื งแร่
และการเกษตรสรา้ งรายได้อยา่ งต่อเน่อื งและสงู ทีส่ ุด สว่ นประเทศอ่นื ๆ มีปริมาณการคา้ ไมม่ าก
ประเทศคคู่ า้ ส�าคัญของทวีปอเมริกาใต้ ได้แก่ สหรัฐอเมรกิ า จนี เกาหล ี ญ่ปี ุ่น เยอรมน ี
สหราชอาณาจกั ร และประเทศในทวีปอเมริกาใตด้ ว้ ยกัน
นอกจากน้ี ทวีปอเมริกาใต้ยังมีกลุ่มคว1ามร่วมมือทางเศรษฐกิจ เพื่อลดอุปสรรคและเพ่ิม
อา� นาจตอ่ รองทางการคา้ เชน่ กลุ่มเมร์โกซูร ์ (Mercosur) (บราซลิ อารเ์ จนตินา ปารากวยั และ
อุรุกวัย) มีวัตถุประสงค์หลักในการเปิดเสรีทางการค้าในภูมิภาคและก�าหนดนโยบายการค้าและ
อัตราภาษศี ุลกากรตอ่ ประเทศนอกกล่มุ ประชาคมแอนเดยี น (Andean Community) (โคลอมเบีย
เปร ู โบลิเวีย และเอกวาดอร)์ เพ่อื กอ่ ต้ังเขตการค้าเสรแี ละสรา้ งมาตรการทางศุลกากรเดียวกนั
๑๒๕
ขอสอบเนน การคดิ นักเรียนควรรู
ขอใดคอื วัตถุประสงคสาํ คญั ของการรวมกลุมเมรโ กซรู 1 กลมุ เมรโ กซรู มวี ตั ถปุ ระสงคใ นการจดั ตง้ั เพอ่ื ใหป ระเทศสมาชกิ มกี ารคา เสรี
1. พัฒนาอตุ สาหกรรมการทองเที่ยว ระหวา งกนั จาํ กดั อปุ สรรคทางการคา ทง้ั ดา นภาษศี ลุ กากรและมใิ ชภ าษศี ลุ กากร
2. แลกเปลย่ี นการเรียนรศู ลิ ปวัฒนธรรมระหวางกนั ขยายตลาดการคา การลงทนุ ใหก วา งขวาง เพอ่ื เพมิ่ อาํ นาจการตอ รองของประเทศ
3. ควบคุมการนาํ เขาสนิ คา ทดี่ อยคุณภาพจากตา งประเทศ สมาชิก ปรับปรุงประสทิ ธิภาพของระบบเศรษฐกิจ และเพิม่ ขีดความสามารถใน
4. เปดการคาเสรรี ะหวา งกันและขยายตลาดการคาการลงทุน การแขงขนั กับประเทศคคู าโดยใชอ ตั ราภาษีศุลกากรรวมกนั
(วเิ คราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 4. การรวมกลมุ เมรโ กซรู ม วี ตั ถปุ ระสงค สื่อ Digital
สําคัญเพื่อใหประเทศสมาชิกมีการคาเสรีระหวางกัน จํากัด
อปุ สรรคทางการคา ทงั้ ดา นภาษศี ลุ กากรและมใิ ชภ าษศี ลุ กากร และ ศกึ ษาคนควาขอมูลเพ่ิมเติมเก่ยี วกับกลุมเมรโกซูร ไดท่ี https://www.
ขยายตลาดการคาการลงทุนใหกวา งขวาง) mercosur.int/en/about-mercosur/mercosur-countries/
T135
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
ขน้ั สอน ๗.๔ การบริการและการท่องเทย่ี ว
ขั้นที่ 3 ขนั้ อธบิ ายความรู การบรกิ ารและการท่องเทย่ี วเป็นรายไดท้ ส่ี า� คัญของทวีปอเมริกาใต ้ ดังนี้
8. ครูใหตัวแทนนักเรียนจากกลุมท่ีทําการศึกษา ๑) การบริการ หลายประเทศในทวปี อเมรกิ าใต้มีรายได้ส�าคัญมาจากภาคบรกิ าร เช่น
เร่ือง ลักษณะทั่วไปทางเศรษฐกิจของทวีป
อเมริกาใต : การบริการและการทองเท่ียว • บราซิล เปน็ ศูนยก์ ลางธุรกิจการเงนิ และการธนาคารทส่ี า� คญั มที ่าเรอื ซานตสู ซึง่ เป็น
ออกมานําเสนอขอมูลที่ไดจากการศึกษา ทา่ เรอื ท่ีใหญท่ สี่ ดุ ในทวปี อเมรกิ าใต ้ รวมทงั้ เคยเปน็ เจา้ ภาพจดั การแขง่ ขนั ฟตุ บอลโลก พ.ศ. ๒๕๕๗
บรเิ วณหนา ช้นั เรยี น ประกอบการใชเ ครอ่ื งมอื และกีฬาโอลมิ ปิก พ.ศ. ๒๕๕๙ ท่ีส่งเสริมภาคบริการและการท่องเทย่ี วเปน็ อยา่ งดี
ทางภมู ศิ าสตร เชน แผนท่ี ลกู โลก ฯลฯ หรือ • อาร์เจนตินา มีรายได้ ๓ ใน ๕ ของ GDP มาจากภาคบริการ แรงงานสว่ นใหญ่อยู่
อาจใชแผนท่ีแสดงจํานวนนักทองเท่ียวและ ในภาคบรกิ ารประเภทคา้ ปลีก โรงแรม ร้านอาหาร การขนสง่ การศกึ ษา และสุขภาพ
รายไดจากการทองเท่ียวของทวีปอเมริกาใต
พ.ศ. 2560 จากหนังสือเรียน ภูมิศาสตร ม.3 ๒) การท่องเที่ยว ทวปี อเมรกิ าใต้มีลกั ษณะภูมปิ ระเทศทส่ี วยงามและมีความหลากหลาย
ประกอบการอธบิ ายขอมลู เพ่มิ เตมิ
ทางด้านสังคมและวัฒนธรรม จึงเอื้อต่อการท่องเท่ียว ใน พ.ศ. ๒๕๖๐ มีจ�านวนนักท่องเท่ียว
จมจำ�าานนเยววนอืนนนนกั ปักทรทอะง่อมเงทาเณย่ีทวี่ย แ๓วลแ๖ะรล าละยร้าไานดยคจไานดก จ้กมาาีรกราทกยอาไงรดเทท้ ๒อ่่ยี วง๙ขเ,ทอ๑ยี่ง๓ทว๙วข ีปอลองา้เทมนรวดกิปี อาอลใเตลม าพรริก.ส์ศาห.ใ2ตร5ัฐ6้ พ0 .ศ. ๒๕๖0
0.4
4.0 เวเนซุเอลา* ตรนิ แิ ดดและโตเบโก
โคลอมเบยี 0.2
475
1.6 0.3
เอกวาดอร กายอานา
4,821 46 ซูรินาม
4.0 6.6
เปรู 1,657
3,710 5,809 บราซิล
โบลเิ วีย* 784 1.5
603
ปารากวยั
0.3
รายได 3,634 5,060 2,540 อรุ กุ วยั
มากกวา 4,000 6.5 6.7
2,001-4,000
1,001-2,000 นกั ทองเที่ยว
501-1,000
0-500 ชลิ ี อารเจนตนิ า
ไมม ีขอมูล
0 1.0 3.0 5.0 * ไมมขี อมลู
หนว ย : ลานดอลลารส หรัฐ หนว ย : ลานคน
๑๒๖ ที่มา : World Tourism Organization (UNWTO) (2018)
เกร็ดแนะครู ขอ สอบเนน การคดิ
ครอู าจใหน กั เรยี นมคี วามรคู วามเขา ใจเกย่ี วกบั การบรกิ ารและการทอ งเทย่ี ว เพราะเหตใุ ดประเทศบราซลิ และอารเ จนตนิ าจงึ มรี ายไดส าํ คญั
ของทวปี อเมรกิ าใตม ากขนึ้ โดยใหน กั เรยี นดจู าํ นวนนกั ทอ งเทย่ี วและรายไดจ าก มาจากภาคบริการ
การทองเที่ยวของทวีปอเมริกาใต พ.ศ. 2560 แลวอภิปรายวิเคราะหรวมกันถึง
ประเทศทมี่ รี ายไดจ ากการทอ งเทยี่ วสงู หรอื ตาํ่ ปจ จยั ทเี่ ออื้ ตอ การทอ งเทยี่ ว ขอ ดี (แนวตอบ เพราะประเทศบราซิลเปนศูนยกลางธุรกิจการเงิน
หรอื ขอ จาํ กดั ของประเทศตา งๆ ทม่ี ผี ลตอ การทอ งเทยี่ ว จากนนั้ อาจเปรยี บเทยี บ และการธนาคารทส่ี าํ คญั มที า เรอื ซานตสู เปน ทา เรอื ทใ่ี หญท สี่ ดุ ใน
กบั รายไดจ ากการทองเทีย่ วของกลุมอาเซียน หรอื ประเทศไทย ทวีปอเมริกาใต อีกท้ังเคยเปนเจาภาพจัดการแขงขันฟุตบอลโลก
กฬี าโอลมิ ปก ทส่ี ง เสรมิ ภาคการทอ งเทย่ี วไดเ ปน อยา งดี สว นประเทศ
T136 อารเจนตินา แรงงานสวนใหญอยูในภาคบริการประเภทคาปลีก
โรงแรม รา นอาหาร การขนสง การศกึ ษา และสุขภาพ นอกจากนี้
ทงั้ 2 ประเทศยงั มสี ถานทที่ อ งเทย่ี วทน่ี า สนใจมากมาย เชน บราซลิ
มีรูปปนพระเยซูคริสต ชายหาดโคปาคาบานา เทศกาลการนีวัล
ท่ีย่ิงใหญ สวนอารเจนตินามีอุทยานแหงชาติอีกวาซู กรุงบัวโนส
ไอเรส อทุ ยานแหง ชาตลิ อส กลาเซยี เรส)
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
จากขอ้ มลู จา� นวนนกั ทอ่ งเทยี่ วและรายไดจ้ ากการทอ่ งเทย่ี วของทวปี อเมรกิ าใต ้ พ.ศ. ๒๕๖๐ ขนั้ สอน
ประเทศท่ีมีจ�านวนนักท่องเที่ยวและรายได้จากการท่องเท่ียวมาก ได้แก่ บราซิล โดยมี
นกั ทอ่ งเท่ยี วประมาณ ๖.๖ ล้านคน และมีรายไดจ้ ากการทอ่ งเท่ยี วประมาณ ๕,๘๐๙ ลา้ นดอลลาร์ ขน้ั ที่ 3 ขน้ั อธิบายความรู
สหรัฐ ส่วนประเทศอื่น ได้แก ่ อารเ์ จนตนิ า ชลิ ี และเปร ู โดยมแี หลง่ ท่องเทยี่ วท่มี ชี ่ือเสียง ดงั นี้
9. ครูและนักเรียนรวมกันอภิปรายถึงลักษณะ
๑. บราซิล เมืองที่มีนักท่องเท่ียวไปเยือนมาก ๒. อารเ์ จนตนิ า มแี หลง่ ทอ่ งเทยี่ วทางธรรมชาติ ท่ัวไปทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใต :
ที่สวยงาม เช่น ธารน้�าแข็งของเทือกเขาแอนดสี การบริการและการทองเที่ยว โดยครูอาจต้ัง
ท่ีสุดในทวีปอเมริกาใต้ คือ รีอูดีจาเนรู ส1ถานท่ี นา�้ ตกอกี วาซ ู ซงึ่ ประกอบดว้ ยแกง่ นา้� ตกกวา่ ๒๐ แหง่ ประเดน็ ใหนกั เรยี นไดอ ภิปรายรวมกัน เชน
มีแหล่งวัฒนธรรมแบบยุโรปท่ีผสมผสานกบั ลาตนิ • สถานท่ีทองเท่ียวท่ีไดรับความนิยมในทวีป
ท่องเที่ยวส�าคัญ เช่น รูปปันพระเยซูคริสต์ที่เป็น อเมรกิ า ทงั้ สถาปตั ยกรรมและศลิ ปะตา่ ง ๆ ทไี่ ดร้ บั อเมรกิ าใต
๑ ใน ๗ ส่ิงมหัศจรรย์ของโลกยุคใหม่ ชายหาด อทิ ธพิ ลมาจากทวปี ยโุ รป โดยเฉพาะกรงุ บวั โนสไอเรส • ปจ จยั ดงึ ดดู ในการบรกิ ารและการทอ งเทยี่ ว
โคปาคาบานา ชายหาดแสนสวยยอดนิยม และยัง ท่ีไดร้ บั ฉายาว่า “ปารสี แห่งอเมรกิ าใต”้ ของทวปี อเมริกาใต
มีการจัดเทศกาลการ์นีวัลท่ีใหญ่ที่สุดในโลกในช่วง • ทนุ ทรัพยทีเ่ พยี งพอตอการเดินทางไป
เดอื นกมุ ภาพันธข์ องทุกปอี กี ดว้ ย ทอ งเท่ยี วในทวปี อเมริกาใต
๓. ชิลี มีแหล่งท่องเที่ยวท้ังทะเลทราย ทะเล ๔. เปรู แหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจ เช่น พื้นที่
หนา้ ผา ภเู ขาไฟ และธารนา้� แขง็ สถานทที่ อ่ งเทย่ี ว ชายฝง่ั ทะเล เขตทสี่ งู บนเทอื กเขาแอนดสี ปา่ ดบิ ชนื้
ที่นา่ สนใจ เชน่ เกาะอสี เตอร ์ ซง่ึ มรี ูปปนั หนิ รูปร่าง แถบลมุ่ นา้� แอมะซอน มาชปู กิ ชซู ง่ึ เปน็ เมอื งโบราณ
คล้ายมนุษย์ มีศีรษะขนาดใหญ่ เรียกว่า “โมไอ” ของชาวอินคาที่ต้ังอยู่บนเทือกเขาแอนดีส เป็น
(Moai) กว่า ๘๐๐ ตวั นอกจากน้ ี ยงั มชี ายหาดที่ ๑ ใน ๗ ส่ิงมหัศจรรย์ของโลกยุคใหม่ สามารถ
สวยงาม รวมทั้งมีแหล่งด�าน�้าชมปะการังและเล่น ชมทิวทัศน์โดยรอบและจะได้เห็นอัลปากาและ
กระดานโต้คลืน่ อีกด้วย ยามา
๑๒๗
ขอ สอบเนน การคดิ นักเรียนควรรู
ขอ ใดเปน แหลงทองเทย่ี วของทวปี อเมริกาใตท ีแ่ ตกตา งจากขอ อ่นื 1 รูปปนพระเยซูคริสต ต้ังสูง 38 เมตรบนยอดเขากอรโกวาดูเหนือนคร
1. มาชูปกชู ในประเทศเปรู รีอูเดจาเนรู โดยไดรับการสรางสรรคจากฝมือประติมากรชาวฝรั่งเศสเปน
2. กาลาปาโกส ในประเทศเอกวาดอร ผูออกแบบและวิศวกรชาวบราซิลเปนผูดําเนินการสราง ใชเวลาในการกอสราง
3. ซาลาร เดอ อยู นู ี ในประเทศโบลิเวีย 5 ป และเปดตัวสูสาธารณชนเมื่อ ค.ศ. 1931 บนยอดเขายังมีการสรางหอง
4. ลอส กลาเซียเรส ในประเทศอารเ จนตนิ า สวดมนตไวเปนท่ีระลึกฉลองครบรอบ 75 ปของรูปปน รูปปนพระเยซูคริสต
ถอื เปน อนสุ าวรยี ท ม่ี ชี อื่ เสยี งมากทส่ี ดุ แหง หนง่ึ ของโลก และไดก ลายเปน สญั ลกั ษณ
(วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 1. เน่ืองจากทุกขอที่กลาวมาเปน ของนครรีอูเดจาเนรูและเปนที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของชาวบราซิล มีนักทองเท่ียว
แหลง ทอ งเทยี่ วทางธรรมชาติ ยกเวน มาชปู ก ชู เปน แหลง ทอ งเทย่ี ว เดินทางมาสถานทแ่ี หงน้ีประมาณ 1.8 ลานคนตอ ป
ทางประวัติศาสตรและวัฒนธรรม)
T137
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
ขน้ั สอน ๗.๕ การคมนาคมขนส่ง
ข้ันท่ี 3 อธบิ ายความรู ทวีปอเมริกาใต้มีระบบการคมนาคมขนส่งไม่ครอบคลุมท่ัวทั้งทวีป เน่ืองจากมีลักษณะ
ภูมิประเทศท่ีเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาระบบการคมนาคมขนส่งทางบก เช่น มีเทือกเขาสูงที่
10. ครใู หต วั แทนนกั เรยี นจากกลมุ ทที่ าํ การศกึ ษา ทรุ กนั ดาร มีพน้ื ที่ทะเลทรายที่แห้งแลง้ และพนื้ ทป่ี ่าดิบชื้นรกทบึ กวา้ งใหญ่ ประเทศส่วนใหญ่เป็น
เร่ือง ลักษณะทั่วไปทางเศรษฐกิจของทวีป ประเทศก�าลังพัฒนา
อเมรกิ าใต : การคมนาคมขนสง ออกมานํา
เสนอขอมูลท่ีไดจากการศึกษาบริเวณหนา การคมนาคมทางบก
ชนั้ เรยี น ประกอบการใชเ ครอ่ื งมอื ทางภมู ศิ าสตร ทวปี อเมรกิ าใตม้ เี สน้ ทางคมนาคมขนสง่ ทงั้ ทางรถยนตแ์ ละทางรถไฟ แตย่ งั ขาดการเชอื่ มโยงโครงขา่ ย
เชน แผนท่ี ลกู โลก ฯลฯ ที่เป็นระบบ การกระจายของเส้นทางคมนาคมไม่ครอบคลุมในทุกพ้ืนที่ ส่วนใหญ่อยู่ตามเมืองหลวง
เมอื งอุตสาหกรรม และเมอื งทา่ ที่ส�าคญั
• ทางรถยนต์ ทวีปอเมริกาใต้มีทางหลวงสายหลักที่เชื่อมประเทศต่าง ๆ คือ ทางหลวงสาย
แพนอเมริกา ซ่ึงเป็นเส้นทางที่ต่อเนื่องมาจากรัฐอะแลสกาของสหรัฐอเมริกาลงมาถึงตอนใต้ของชิล ี
โดยมีเส้นทางตัดเช่ือมไปยังเมืองหลวงและเมืองใหญ่ของประเทศต่าง ๆ เส้นทางถนนอื่นท่ีมีคุณภาพดี
ได้แก่ ถนนทางตอนบนของทวีป เช่น ถนนที่เลียบแนวชายฝั่งทะเลแคริบเบียนจากกรุงการากัสไปยัง
เมืองบาเลนเซียและเมืองมาราไกโบในเวเนซุเอลา หรือจากกรุงโบโกตาไปยังเมืองเมเดยีนและเมือง
บาร์ร1ันกียาในโคลอมเบีย ถนนบริเวณชายฝั่งด้านตะวันออก เช่น ถนนในเมืองเซาเปาลู รีอูดีจาเนรู
เรซฟี ี โฟรต์ าเลซาของบราซลิ และถนนทางตอนใตข้ องทวปี เชน่ ถนนในอารเ์ จนตนิ าทค่ี รอบคลมุ พนื้ ทเี่ ปน็
ใยแมงมมุ สว่ นทางดา้ นตะวนั ตกของทวปี มคี วามทรุ กนั ดารมาก ถนนทม่ี คี ณุ ภาพดมี เี ฉพาะเขตเมอื งหลวง
และเมืองส�าคัญของแต่ละประเทศ ไดแ้ ก ่ เอกวาดอร์ เปรู ชิลี และโบลเิ วีย
• ทางรถไฟ เสน้ ทางสว่ นใหญเ่ ชอ่ื มเมืองใหญ่หรอื เมอื งท่าระหวา่ งพ้ืนทช่ี ายฝ่ังทะเลกบั ท่ีราบทางใต้
ของทวีป ประเทศที่มีเส้นทางรถไฟทางยาว ได้แก่ อาร์เจนตินา บราซิล และชิลี ศูนย์กลางทางรถไฟ
อยู่ตามเมืองส�าคัญ เช่น บราซิเลีย รีอูดีจาเนรู เซาเปาลูในบราซิล บัวโนสไอเรสในอาร์เจนตินา และ
ซันติอาโกในชิลี สว่ นประเทศอน่ื ๆ มีระยะทางส้นั มาก นอกจากนี้ เมอื งใหญ่ ๆ หลายเมอื งยังมที างรถไฟ
ใตด้ นิ เพอ่ื แก้ปญั หาการจราจร เชน่ เรซีฟ ี เซาเปาลู รีอดู ีจาเนรู บราซเิ ลยี ในบราซลิ การากัส มาราไกโบ
ในเวเนซเุ อลา ลมิ าในเปร ู บัวโนสไอเรสในอารเ์ จนตินา
บราซิลมีถนนที่มีคุณภาพดีบริเวณพ้ืนท่ีชายฝั่งทางตะวันออกเฉียงใต้ของประเทศ เนื่องจากมีเมืองใหญ่ที่มี
๑๒๘ ความส�าคญั ทางเศรษฐกิจและมีประชากรอาศยั อย่หู นาแน่น
นักเรียนควรรู ขอสอบเนน การคดิ
1 เรซีฟ เมืองหลวงของรัฐเปรนัมบูกู ประเทศบราซิล ต้ังอยูทางตะวันออก ขอใดเปนสาธารณปู โภคท่ที วปี อเมริกาใตตองเรง พฒั นา
ของประเทศท่ีปากแมน้ํากาปบารีเบ ใกลแหลมปลาตาซึ่งเปนจุดปลายสุด 1. ทาเรือนํา้ ลึก
ดานตะวันออกของทวีปอเมริกาใต เปนเมืองทาทางทะเลที่สําคัญของประเทศ 2. เสน ทางถนน
ซ่ึงมีส่ิงอํานวยความสะดวกท่ีทันสมัย ฐานทัพเรือ มหาวิทยาลัยแหงสหพันธรัฐ 3. ทา อากาศยาน
(ค.ศ. 1946) และสถาบันการศึกษาอ่ืนๆ เมืองน้ีสรางขึ้นโดยบางสวนต้ังอยูบน 4. รถไฟความเรว็ สูง
ผืนแผนดนิ ใหญ บางสว นอยบู นคาบสมุทรและบนเกาะในลากนู ทีเ่ กิดจากแมน า้ํ
2 สาย (วเิ คราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 2. ทวีปอเมรกิ าใตมสี ภาพภูมปิ ระเทศ
ทรุ กันดาร โดยเฉพาะทางดานแนวเทอื กเขาแอนดสี และปาดบิ ช้นื
ตอนกลางของทวปี ทาํ ใหเ สน ทางคมนาคมขนสง แผก ระจายจาํ กดั
และมคี ณุ ภาพดเี ฉพาะบางประเทศ ดงั นนั้ จงึ ตอ งเรง พฒั นาเสน ทาง
ถนน)
T138
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
แแผผนนททก่ีแ่ี าสรดคงมกนาารคคมมขนองาทควมปี หอลเมักรขิกอางใตท้ วีปอเมริกาใต 50 Wํ 40 ํW ขนั้ สอน
80 ํW 70 ํW 60 ํW
ริ บ เ บี ยน N 500 มาต0ราสวน 1 : 40,000,0001,000 กม. ขนั้ ที่ 3 อธิบายความรู
ท ะซาเนตลามาแรต าค
มาราไกโบ การากัส 11. ครูใหนักเรียนรวมกันศึกษา Google Earth
การบตาารเรฮันนกาียา ปวยรโตลากรุซ ถึงเสนทางการคมนาคมในเมืองใหญท่ีมี
ความสําคัญทางเศรษฐกิจในทวีปอเมริกาใต
10 Nํ กูกูตา ซานกริสโตบัล จอรจ ทาวน 10 ํN แลว ใหน กั เรยี นรว มกนั วเิ คราะหค วามทนั สมยั
ของเสน ทางการคมนาคม และปจ จัยสง เสริม
บกู ารามังกา ปารามารโิ บ ในการพฒั นาดา นการคมนาคมขนสง และการ
โบโกตา กาแยน พัฒนาดานเศรษฐกิจ ประกอบการเชื่อมโยง
จากแผนที่การคมนาคมของทวีปอเมริกาใต
บวยนาเวนตูรา กาลี จากหนงั สือเรยี น ภมู ิศาสตร ม.3 เพ่ิมเตมิ
0ํ กโี ต 1 ซานตาเรม เบเลง เซาลูอีส เสน ศูนยส ูตร 0 ํ
ไกวยอ ากลิ
มาเนาส
โฟรต าเลซา
ฮูไมตา เตเรซีนา
โปรตเู วลยู
10 ํS กายาโอ ลิมา ปโกส ซัลกูเอโร เรซีฟ
จูอาเซยร ู
บารร รี ัส มาเซโอ
เฟรร าเดซานตานา อารากาจู 10 Sํ
อาเรกีปา ลาปาซ 2 กยู าบา ซลั วาดอร
อารกี า บราซิเลีย
ซานตากรซุ
กอยยาเนย�
กัมปูกรนั ดี เซรอีาโเู ปจเรซตดู ู เบลรู ซี อนช
20 Sํ อันโตฟากัสตา โอรนิ โญส เซาเปาลู วีโตเรยี ซานตอู านเตา 20 Sํ
ซลั ตา อะซนุ ซิออน กูอาราปอู าวา กรู ีตบี า ซานตูส รอี ูดจี าเนรู เสน ทรอปกออฟแคปรคิ อรน
ปารานากูอา
ซนั มเี กลเดตูกูมาน เรซสิ เตนเซยี
มหาสมทุ รแอตแลนตกิโกกมี โบ
กอรโดบา ซานตาเฟ ซานตามาเรีย โปรต อู าเลกรี
มหาสมทุ รแปซฟิ ก30 ํS วัลปาซเรันโซติอาโกเซมานนเโมรดาอซฟราเาซเอเดลส โรซารีโอ รอี ูกรันดี 30 ํS
รโี อกวารโต
ตลั กา บบัวาโเนอยีสบไอลงัเรกสามอาารมวเ อดรนลีโปอเตลเดวาลตเิ ดาาโปอลาตา
กอนเซปซอี อน
เนวเกน
ซาปาลา
ปวยรโตมอนต อาวซานมาตีอัส
40 ํS 40 Sํ
โกโมโดอโา รวรซีวาาดนาฮเวอียรเ ก คำอธบิ ายสัญลกั ษณ
เมืองศนู ยก ลางการคมนาคม
อาวเปญสั อา วบาเอียกรนั เด
50 ํS ปนุ ตาอาเรนสั ทา อากาศยาน
10P0roํWjection: Lamb9e0rtWํ Conformal C8o0nWํic ชอ งแคบเดรก ทาเรือ
70 Wํ 60 Wํ
ถนน
ทางรถไฟ 50 ํS
การคมนาคมทางนำ้
แหลง น้ำ
50 ํW COP4Y0RWํ IGHT © Aksorn3C0hํWaroenTat ACT. C2o0.,LํWtd
๑๒9
ขอสอบเนน การคดิ นักเรียนควรรู
ขอใดเปนอุปสรรคสําคัญในการพัฒนาเสนทางคมนาคมของ 1 มาเนาส เมืองหลวงของรฐั อามาโซนสั ประเทศบราซิล ตั้งอยูทางตะวนั ตก
ทวปี อเมริกาใต ของประเทศ บนฝง ซา ยของแมน า้ํ รโี อเนโกร เหนอื จดุ บรรจบกบั แมน าํ้ แอมะซอน
ขน้ึ ไป 19 กโิ ลเมตร เปน เมอื งทา การคา บรเิ วณทร่ี าบลมุ นาํ้ แอมะซอน โดยเฉพาะ
1. ความกวางใหญของพนื้ ท่ี ยางและผลติ ผลจากปา มอี ตุ สาหกรรมกลนั่ นาํ้ มนั และการทอ งเทย่ี ว มมี หาวทิ ยาลยั
2. ขาดแคลนเทคโนโลยที ่ที ันสมยั มหาวหิ าร โรงอปุ รากร พิพธิ ภัณฑ สวนพฤกษศาสตร
3. ความทรุ กันดารของภูมิประเทศ 2 ซานตากรุซ เมอื งในประเทศโบลิเวีย เปนเมอื งหลกั ของจงั หวัดช่ือเดยี วกัน
4. ไมไดร ับการสนับสนนุ จากภาครัฐ ต้ังอยูทางตะวันออกของประเทศบนฝงแมนํ้าปไรยหางจากเมืองซูเกรไปทางทิศ
ตะวันออกเฉียงเหนือประมาณ 290 กิโลเมตร ผลิตนํ้าตาล เหลารัม ขาวเจา
(วเิ คราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 3. อปุ สรรคสาํ คญั ในการพฒั นาเสน ทาง สนิ คา เครอ่ื งหนัง และไมแ ปรรูป มอี ตุ สาหกรรมกล่นั น้าํ มัน และมีมหาวิทยาลัย
คมนาคมของทวีปอเมริกาใต คือ สภาพภูมิประเทศที่ทุรกันดาร
โดยเฉพาะดานแนวเทือกเขาแอนดีสและปาดิบชื้นตอนกลางทวีป
จึงเปน อุปสรรคสําคัญในการพฒั นาเสนทางคมนาคม)
T139
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
ขน้ั สอน การคมนาคมทางอากาศ
ทวีปอเมริกาใตม้ ีลกั ษณะทางกายภาพเปน็ เทอื กเขาสงู ทะเลทราย
ขน้ั ท่ี 3 อธบิ ายความรู และปา่ ดบิ ชนื้ กวา้ งใหญ ่ ประชากรตงั้ ถนิ่ ฐานหนาแนน่ ในบางพน้ื ทแ่ี ละอยหู่ า่ งไกลกนั มาก ดงั นน้ั การคมนาคม
ขนสง่ ทางอากาศจงึ มคี วามสา� คญั มาก ประเทศทเ่ี ปน็ ศนู ยก์ ลางการคมนาคมขนสง่ ทางอากาศ ไดแ้ ก ่ บราซลิ
12. ครูใหนักเรียนรวมกันอภิปรายเพ่ิมเติมถึง และอาร์เจนตินา เน่ืองจากมีฐานะทางเศรษฐกิจดี จึงมีท่าอากาศยานนานาชาติที่ทันสมัยอยู่หลายแห่ง
การคมนาคมทางอากาศและทางนา้ํ ของทวปี เช่น ท่าอากาศยานนานาชาตกิ ูอารลู ยสู (รัฐเซาเปาลู) ทา่ อากาศยานอินเตอรเ์ นซิอองแนล (รฐั รอี ูดจี าเนรู)
อเมรกิ าใตป ระกอบการใชแ ผนทก่ี ายภาพของ ของบราซิล ท่าอากาศยานนานาชาติมินิสโตรปิสตารินี (กรุงบัวโนสไอเรส) ของอาร์เจนตินา รวมท้ัง
โลกและทวปี อเมรกิ าใต โดยสง ตวั แทนออกมา มีสายการบินให้บริการจ�านวนมาก เช่น กลุ่มบริษัทสายการบินลาแทม (LATAM Airlines Group)
ชตี้ าํ แหนง บนแผนทแี่ ละอภปิ รายผา นประเดน็ ซึ่งเป็นการรวมสายการบิน LAN ของชิลี และสายการบิน TAM ของบราซิล สายการบินแอโรลิเนียส
คําถาม เชน อารเ์ จนตนิ าส (Aerolineas Argentinas) ของอารเ์ จนตนิ า สายการบนิ อาเวยี งกา (Avianca) ของโคลอมเบยี
• เพราะเหตุใดในปจจุบันประชาชนในทวีป สว่ นประเทศอน่ื ๆ มเี มืองหลวงและเมอื งสา� คญั เป็นศนู ยก์ ลางการคมนาคมขนสง่ ทางอากาศ แต่หลาย
อเมริกาใตจึงใชการคมนาคมทางอากาศ ประเทศมกี ารสง่ เสรมิ ให้เปดิ เส้นทางสายการบนิ ใหม ่ ๆ เพ่มิ ข้นึ และให้เอกชนเข้ามาลงทนุ ในสายการบิน
ไดส ะดวกมากขึ้น ต้นทุนต�่า เพ่ือส่งเสริมการพัฒนาทางเศรษฐกิจและการท่องเที่ยว ท�าให้ประชาชนสามารถเดินทางได้
(แนวตอบ เน่อื งจากหลายประเทศสงเสรมิ สะดวกมากขึ้น
ใหเ ปด บรกิ ารเสน ทางการบนิ เสน ทางใหมๆ
มากขน้ึ และเปด โอกาสใหเ อกชนไดเ ขา มา การคมนาคมทางน�้า
ลงทนุ ในสายการบนิ ตน ทนุ ตาํ่ เพมิ่ มากขน้ึ ) การคมนาคมและการขนส่งทางน้�าในทวีปอเมริกาใต้มีความส�าคัญทางด้านเศรษฐกิจมาก เน่ืองจาก
• เพราะเหตุใดการคมนาคมทางนาํ้ จงึ ประเทศส่วนใหญ่อยู่ติดกับทะเลและมหาสมุทร และมีแม่น�้าที่สามารถใช้ในการคมนาคมขนส่งได้
เปน หวั ใจของระบบโลจิสตกิ สข องทวีป เสน้ ทางการคมนาคมขนส่งทางน�้าทสี่ า� คญั มีดงั น้ี
อเมรกิ าใต • แม่น�้าและทะเลสาบ เส้นทางน้�าท่ีใช้ประโยชน์ด้านการคมนาคมขนส่งมาก ได้แก่ แม่น้�าปารานา
(แนวตอบ เนื่องจากใชเปนเสนทางหลัก ซ่ึงไหลผ่านแหลง่ เพาะปลูกและเลีย้ งสตั วท์ ีส่ �าคญั ของทวปี อเมรกิ าใต ้ สามารถเดนิ เรือบรรทกุ สนิ ค้าขนาด
ในการลาํ เลยี งผลผลติ ตา งๆ ออกสตู ลาดโลก ใหญ่ระหว่างกรุงบัวโนสไอเรสของอาร์เจนตินากับเมืองต่าง ๆ ท่ีตั้งอยู่ริมแม่น�้าได้ ส่วนแม่น�้าแอมะซอน
และนาํ สนิ คาตางๆ กลบั เขาสูทวปี เพราะ ใช้เดินเรือขนาดใหญ่เขา้ ไปไดถ้ ึงเมืองมาเนาส ์ในบราซิล ซ่งึ ห่างจากปากแม่นา้� ๑,๖๐๐ กิโลเมตร แตเ่ ป็น
มีตนทนุ ตา่ํ กวา การขนสงแบบอ่นื ) เสน้ ทางท่มี ปี ระชากรตงั้ ถิน่ ฐานเบาบางจงึ มคี วามสา� คญั ทางเศรษฐกิจนอ้ ย นอกจากน้ ี ทะเลสาบตตี กี ากา
ซง่ึ เปน็ ทะเลสาบทอี่ ยู่ในระดบั สงู ทส่ี ดุ ในโลก คอื ๓,๘๑๑ เมตร จากระดบั ทะเลปานกลาง มเี รอื แลน่ ระหวา่ ง
เมอื งปูโนในเปรกู บั เมอื งกวากีในโบลเิ วีย
• ทะเลและมหาสมุทร สามารถเดินเรือสมุทร
เพื่อขนส่งสินค้ากับทวีปอเมริกาเหนือ ทวีปยุโรป
และทวีปเอเชียได้สะดวก ซึ่งมีเมืองท่าขนาดใหญ่
รดีอา้ ูนดีชจาาเยนฝร่งั ู มเหรซาสีฟมีขทุ อรงแบอรตาแซลิลน ตมิกอหนลเาตยวเิเมดอื โงอ1 ขเชอน่ง
อุรุกวัย บวั โนสไอเรสของอารเ์ จนตินา และเมอื งท่า
แมน่ า้� ปารานาไหลผา่ นบราซลิ ปารากวยั และอารเ์ จนตนิ า ขนาดใหญ่ด้านชายฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิก เช่น
สามารถเดินเรือบรรทุกสินค้าขนาดใหญ่ระหว่าง วลั ปาเรโซของชิลี กายาโอของเปรู
กรงุ บวั โนสไอเรสกบั เมอื งตา่ ง ๆ ทต่ี งั้ อยบู่ นฝง่ั แมน่ า�้ ได้
๑๓0
นักเรียนควรรู กิจกรรม ทาทาย
1 มอนเตวิเดโอ เมืองหลวงของประเทศอุรุกวัย เปนเมืองหลักของจังหวัด นักเรียนเปรียบเทียบขอดี-ขอจํากัดของการคมนาคมขนสง
ช่ือเดียวกัน และเปนเมืองทา ต้ังอยูทางตอนใตของปากแมนํ้ารีโอเดลาปลาตา ประเภทตา งๆ ภายในทวีปอเมริกาใตท้ัง 3 ประเภท ดังนี้
ฝงเหนือ หา งจากกรุงบัวโนสไอเรสในประเทศอารเจนตนิ าไปทางทศิ ตะวันออก
217 กิโลเมตร เปน ศนู ยกลางทางการเมอื ง อุตสาหกรรม การคา และวัฒนธรรม 1. ทางบก
ของประเทศ มีโรงงานบรรจหุ บี หอเนือ้ สตั ว ผลิตส่ิงทอ เหลา องุน มีผลติ ภัณฑ 2. ทางอากาศ
นม สบู และเส้ือผา มีโรงงานผลิตเนื้อกระปอง อุตสาหกรรมการทองเท่ียว 3. ทางน้ํา
มมี หาวทิ ยาลยั และพพิ ิธภัณฑห ลายแหง จากน้ันนักเรียนรวมกันอภิปรายโดยตองอยูบนพ้ืนฐานของ
ขอ มลู ทถี่ กู ตอ ง นาํ ผลการอภปิ รายแสดงขอ เปรยี บเทยี บในรปู แบบ
ตารางหรอื รูปแบบอ่ืนๆ ทน่ี ักเรยี นสนใจไปติดไวท ี่ปายนเิ ทศ
T140
นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
๗.๖ การเปล่ยี นแปลงทางเศรษฐกิจ ขนั้ สอน
การเปลีย่ นแปลงทางเศรษฐกจิ ของทวปี อเมริกาใต้ มีดงั น้ี ขน้ั ท่ี 3 อธบิ ายความรู
๑) การเปลี่ยนแปลงทางด้านเกษตรกรรม หลายประเทศมีการส่งเสริมการเพาะปลูก 13. ครูและนักเรียนรวมกันอภิปรายถึงการ
เปลยี่ นแปลงทางเศรษฐกจิ ของทวปี อเมรกิ าใต
เพือ่ การค้า โดยการท�าเป็นแปลงเพาะปลกู ขนาดใหญ่ รวมท้ังส่งเสรมิ ใหม้ ีการแปรรูปผลผลิตเปน็ โดยใชขาวหรือบทความทางเศรษฐกิจท่ี
อาหารส�าเร็จรูป เน้นเพ่ือการส่งออกสินค้าไปยังตลาดสหรัฐอเมริกาและยุโรป ท�าให้มีการขยาย เกี่ยวของกับการเปล่ียนแปลงทางเศรษฐกิจ
ปพร้ืนับทปี่เรพงุ าพะันปธล์พุูกืชแดบว้บยไวรธิ่ขีกนาารดดใดั หแญป่แรพละันฟธุการร์มรมส1ม(Gัยใeหnมet่มicาaกllขyึ้นMoรdวifมieทd้ังOมrีกgาaรnใisชm้เทsค:โGนMโลOยsีใ)นเกพา่ือร ของทวีปอเมริกาใตมาเปนแนวทาง หรือ
เพม่ิ ผลผลติ ตอ่ ไรแ่ ละลดการใชย้ าฆา่ แมลง จนทา� ใหป้ จั จบุ นั บราซลิ เปน็ ประเทศทม่ี ผี ลผลติ ทางการ ประเดน็ ในการอภปิ ราย
เกษตรจาก GMOs มากเปน็ อันดบั ๒ ของโลก รองจากสหรฐั อเมรกิ า สามารถผลิตและสง่ ออก
ผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรชั้นน�าของโลกหลายชนิด แต่ปัญหาส�าคัญของการเพาะปลูกในทวีป 14. ครูอาจตั้งประเด็นคําถามใหนักเรียนรวมกัน
อเมริกาใต้ คือ มีพ้ืนที่ราบเพ่ือการเพาะปลูกจ�ากัด ท�าให้มีการบุกรุกพ้ืนที่ป่าแอมะซอนเพื่อการ ตอบ เชน
เพาะปลูกแบบไร่ขนาดใหญเ่ พ่ิมมากข้ึน นอกจากน้ี การท�าไรเ่ ลื่อนลอยโดยกล่มุ ชนพน้ื เมอื งและ • เศรษฐกิจทวีปอเมริกาใตมีแนวโนมการ
เกษตรกรทย่ี ากจนยังมอี ย่ทู ่วั ไป ซ่ึงมผี ลตอ่ คุณภาพดนิ และสิ่งแวดล้อมตามมา เปล่ียนแปลงอยา งไร เนือ่ งจากอะไร และ
สง ผลเสยี อยางไร
๒) การขยายตวั ของอตุ สาหกรรม มกี ารลงทนุ ทางดา้ นอตุ สาหกรรมสมยั ใหมเ่ พม่ิ มากขน้ึ • นักเรียนมีความคิดเห็นอยางไรที่โรงงาน
อุตสาหกรรมแปรรูปผลผลิตตางๆ มีการ
ไดแ้ ก่ พลังงาน เคร่ืองใชไ้ ฟฟ้า ยานยนต์ ชิน้ ส่วนอเิ ล็กทรอนกิ ส์ และผลติ ภัณฑอ์ าหารสา� เร็จรูป ขยายตัวอยางมากในเกือบทุกประเทศใน
เพอ่ื รองรับความตอ้ งการของผูบ้ รโิ ภคที่มแี นวโนม้ สูงข้ึน และลดการขาดดลุ การคา้ ท่ีตอ้ งซือ้ สนิ คา้ ทวีปอเมรกิ าใต
จากต่างประเทศ รวมทัง้ ยงั สามารถส่งออกไปจ�าหนา่ ยยังตา่ งประเทศไดด้ ว้ ย ทง้ั นี้ มกี ารขยายตวั
ของอุตสาหกรรมแปรรูปผลผลิตต่าง ๆ ในทุกประเทศ โดยเฉพาะในบราซิล ชิลี โคลอมเบีย
เอกวาดอร์ และเปรู เพอ่ื ชว่ ยสรา้ งมลู คา่ เพม่ิ ใหก้ บั วตั ถดุ บิ และมกี ารกระจายสนิ คา้ ไดก้ วา้ งขวางขน้ึ
ซ่งึ การขยายตวั ของอตุ สาหกรรมทา� ใหก้ ารพึ่งพงิ รายไดจ้ ากภาคการเกษตรลดลง นอกจากนี้ ยังมี
การขยายตัวของอุตสาหกรรมบริการและการท่องเทย่ี วเพมิ่ ขึ้นในประเทศตา่ ง ๆ เนื่องจากมีแหลง่
ท่องเที่ยวหลากหลาย ทงั้ แหลง่ ท่องเทย่ี วทางธรรมชาตแิ ละวัฒนธรรม
๓) การขยายความร่วมมือทางเศรษฐกิจ ประเทศต่าง ๆ ในทวีปอเมริกาใต้มีการ
รวมกลุ่มกันทางเศรษฐกิจเพื่อขยายตลาดการค้าและการลงทุน รวมทั้งเพิ่มอ�านาจในการเจรจา
ทางการค้ามากข้ึน กลุ่มเศรษฐกิจท่ีส�าคัญ ได้แก่ กลุ่มตลาดร่วมอเมริกาใต้ตอนล่างหรือกลุ่ม
เมร์โกซูร์ กลุ่มประชาคมแอนเดียน และกลุม่ เศรษฐกิจนอกภมู ภิ าคอ่นื ๆ ส่งผลให้เศรษฐกจิ ของ
ประเทศสมาชิกเติบโตข้ึนอย่างรวดเร็ว และขยายตลาดออกไปยังประเทศนอกกลุ่มมากกว่าเดิม
โดยใหค้ วามสา� คญั กบั ตลาดเอเชยี มากขน้ึ ปจั จบุ นั มปี ระเทศคคู่ า้ สา� คญั ไดแ้ ก่ จนี ญปี่ นุ่ และเกาหลใี ต้
Q? euoestion
วิเคราะห์ปัจจัยท่ีมผี ลตอ่ การเปลย่ี นแปลงกิจกรรมทางเศรษฐกจิ ในทวีปอเมริกาใต้ได้ว่าอยา่ งไร
๑๓๑
ขอ สอบเนน การคิด นักเรียนควรรู
เศรษฐกิจของทวปี อเมรกิ าใตม แี นวโนม การเปลย่ี นแปลงอยา งไร 1 การดัดแปรพันธุกรรม สิ่งมีชีวิตท่ีไดรับการดัดแปรพันธุกรรม จากการใช
1. รายไดจากภาคอตุ สาหกรรมลดลง เทคโนโลยีพันธุวิศวกรรรม หรือเทคนิคการตัดตอยีนท่ีสามารถคัดเลือกสาร
2. มกี ารสงเสริมการเพาะปลกู แบบยงั ชีพ พันธุกรรมหรือยีนท่ีจําเพาะเจาะจงจากส่ิงมีชีวิตตางชนิด กอนนาํ มาตัดแตง
3. มรี ายไดจากอตุ สาหกรรมการเกษตรมากขนึ้ เขากับส่ิงมีชีวิต เปาหมายเพ่ือใหเกิดการผสมขามสายพันธุและกอกําเนิด
4. มีการขยายพื้นทีเ่ พาะปลูกพืชผลทางการเกษตร สงิ่ มชี วี ิตชนิดใหมท ีม่ คี ณุ สมบัตหิ รือลกั ษณะพเิ ศษตามความตอ งการของมนษุ ย
(วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 4. เศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใตมี
แนวโนมการขยายพื้นท่ีเพาะปลูกพืชผลทางการเกษตรมากขึ้น
ตามความตอ งการบรโิ ภคภายในประเทศและเพ่อื การสง ออก)
T141
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
ภูมิศาสตร์-ม.3
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search