การสื่อสารอย่างสร้างสรรค์ - นศ.

ผลกระทบของการใช้สื่อสงั คมออนไลน์

ผลกระทบเชงิ สรา้ งสรรค์ ผลกระทบเชิงลบ

o ใชเ้ พื่อการโฆษณาและการตลาดได้เป็นอย่างดี o ใช้เวลามากเกินไป

มีความสะดวกรวดเร็วในการใชง้ าน o ใชเ้ วลาไม่เหมาะสม

o มีรปู แบบและชอ่ งทางการประชาสมั พันธ์มาก o มีการใชค้ าพดู ท่ีไม่เหมาะสม

ขึ้น o โพสต์ข้อมลู ที่เป็นผลเสยี ต่อตนเองและผอู้ นื่

o ใชใ้ นการรบั สมคั รงานและหางานไดเ้ ป็นอยา่ งดี

ความเปน็ สว่ นตวั ของเฟซบุ๊ก
o การต้งั คา่ privacy setting ตงั้ ไว้ท่ีระดบั ใด เพอ่ื นมองเห็น คนทไ่ี ม่รูจ้ กั มองไม่เหน็ = การมองเหน็ =

ความเปน็ สาธารณะไม่เทา่ กนั
o การใส่ข้อมลู ส่วนตวั ขอ้ มูลที่โพสต์ ความคิดเห็น ในเฟซบุ๊ก

มาตรฐานชมุ ชนของการสื่อสารในเฟซบกุ๊

เน้ือหาท่ีไม่ควรสอ่ื สาร
o คาพดู ทแ่ี สดงความเกลยี ดชัง
o เนื้อหาท่สี ่งเสรมิ ความรนุ แรง หรอื ทาใหผ้ ู้อ่นื ได้รบั ความอับอาย
o ภาพโปเ๊ ปลอื ยของผู้ใหญแ่ ละกจิ กรรมทางเพศ
o การชกั ชวนทางเพศ
o ความรุนแรงและการทาร้ายจติ ใจ

คาแนะนาเก่ียวกับการใชไ้ ลน์ใหเ้ กิดประสทิ ธิผล

o ควรตง้ั กตกิ าพ้ืนฐานในการสอื่ สารระหวา่ งสมาชิกในกลุ่ม
o สือ่ สารให้ผูเ้ กี่ยวข้องทราบก่อนวา่ จะมีการเชิญเขา้ กลมุ่ ไลน์
o กาหนดแนวการทางการสือ่ สารใหช้ ัดเจน
o ใชฟ้ งั ก์ชันโน้ตหรอื อัลบ้มั ให้เป็นประโยชนใ์ นการจัดเกบ็ ข้อมลู
o ระบชุ ว่ งเวลาท่คี าดหวังให้สมาชิกตอบกลบั
o การตกลงเรอื่ งหัวข้อทีเ่ หมาะสมจะสอื่ สารผา่ นกลมุ่ ไลน์
o กรณีที่เป็นกลุ่มช่ัวคราว ควรกาหนดกตกิ าใหส้ มาชิกกลมุ่ ออกจากกลุ่มเม่อื ส้นิ สดุ ภารกจิ

o ตระหนกั ถึงคุณลกั ษณะของไลน์
o ตะหนกั ถงึ จานวนคนในกลมุ่ สนทนากับวัตถปุ ระสงค์ของการสอื่ สาร
o ตระหนักถงึ ความแตกต่างด้านคณุ ลกั ษณะของผู้เข้าร่วมกลุม่ สนทนา
o ตระหนกั ถึงการรบั รทู้ ี่คู่ส่อื สารมีตอ่ ไลน์

การรักษาความเปน็ สว่ นตวั ในสือ่ สงั คมออนไลน์

สทิ ธกิ ารปอ้ งกนั ข้อมลู ความเปน็ สว่ นตัวในโลกออนไลนข์ องผู้ใชง้ าน

1. ขอ้ มูลท่ีผู้ใช้งานแชร์ลงสอ่ื ออนไลน์ ทเ่ี กบ็
ขอ้ มลู ในท่เี ก็บข้อมลู ของผู้ใหบ้ ริการ

2. ข้อมูลทถ่ี ูกจดั เก็บการใช้งานของผใู้ ชง้ าน
ดว้ ยระบบคุกก้ี

รอยเทา้ ดิจิทัล (Digital footprints)

1. รอยเทา้ ดิจทิ ัลท่ผี ูใ้ ช้งานเจตนาบันทึกไวใ้ น ความสาคัญ
โลกออนไลน์ เชน่ กดไลค์ แชร์ตาแหนง่ o ปกป้องชอ่ื เสียงของผใู้ ชง้ าน
o ช่วยตดั สินว่าควรจดั การข้อมลู สว่ นตวั ของผู้ใชง้ าน
2. รอยเทา้ ดิจทิ ัลท่ผี ูใ้ ช้งานไม่มีเจตนาบันทึก
ไวใ้ นโลกออนไลน์ เชน่ ประวัติการค้นหาใน อย่างไร
โลกออนไลน์ การซือ้ สินค้า o ปกป้องการสูญเสยี ทรพั ย์สิน
o รักษาอิสรภาพและความเปน็ ส่วนตวั

การสอ่ื สารผา่ นส่ือสงั คมออนไลนอ์ ยา่ งปลอดภัย

o คิดให้รอบคอบกอ่ นโพสต์ o ไม่แสดงขอ้ มลู ส่วนตัวท่เี ป็นความลับ
o ระมัดระวังในการคลกิ ลงิ คท์ ่แี นบมา
o พิมพ์ URL ของเว็บสื่อสังคมออนไลนโ์ ดยตรง o เปดิ ใช้งาน Do Not Track
o คัดกรองคนทข่ี อเปน็ เพ่อื น
o ใชว้ จิ ารณญาณอย่างสูงในการรบั ขอมูลขา่ วสาร
o ตงั้ ค่าความเปน็ ส่วนตัว
o ดูแลและควบคุมการใช้งานของบุตรหลานอยา่ ง
ใกล้ชิด “Windows Live Family Safety”

o ตระหนกั ว่าทุกคาพูดและการกระทาทไี่ ม่
เหมาะสมสามารถเปน็ เหตุแหง่ การฟ้องร้องได้

แนวปฏบิ ัตแิ ละกฎหมายในสงั คมดิจทิ ลั

หน่วยที่ ๑๑

อาจารย์ ดร.จุฑารัตน์ ชา่ งทอง

มารยาทเนต็

Netiquette = 1. จาว่าเราคือมนษุ ย์
network etiquette 2. ให้ยดึ กตกิ ามารยาททีถ่ ือปฏิบตั ิในสงั คมจริง
มารยาทเนต็ สาหรบั 3. เมอ่ื เข้าอยใู่ นพืน้ ท่ใี หม่ ควรศึกษาและทาความร้จู กั ชมุ ชนน้นั
ผคู้ นบน Cyberspace 4. เคารพผ้อู ่นื ในเรือ่ งเวลาและการสง่ เนอ้ื หาสาระไปยังบุคคลอืน่
5. ทาตวั เองใหด้ ูดีดว้ ยการตรวจสอบความเหมาะสมและความถูกตอ้ งของคา
6. ใช้เครอื ขา่ ยเพื่อแลกเปลย่ี นเปลี่ยนความร้แู ละประสบการณ์
7. ร่วมมือในการควบคมุ และลดปญั หาท่ีอาจเกดิ จากสงครามบนอนิ เทอรเ์ น็ต
8. เคารพความเป็นส่วนตัวของผอู้ ่ืน
9. ผู้ทไี่ ดร้ ับสทิ ธพิ เิ ศษ ไม่ควรใชอ้ านาจในทางที่ไมถ่ ูกต้องและเอาเปรยี บผอู้ ่นื
10. ควรชข้ี ้อผดิ พลาดและให้คาแนะนาอย่างสุภาพแก่คนหน้าใหม่

มารยาทและข้อควรระวังในการใช้อีเมล์

ไมล่ ืมใสค่ าข้นึ ตน้ และคาลงทา้ ย
ไม่สง่ แบบ “ตอบกลับท้งั หมด”
ไมค่ วรเขียนยาวเกินไป
ไม่ลมื แนบเอกสารทีเ่ กีย่ วขอ้ ง
ตรวจสอบผ้รู ับกอ่ นสง่ ออกไป

ประเภทของสือ่ สงั คมออนไลน์

ไมใ่ ชอ้ ารมณ์
สง่ ออกในเวลาท่ีเหมาะสมกบั ผู้รับ
ใส่หัวเรื่องท่ชี ดั เจน
ตรวจทาน
ไมส่ ่งอีเมล์ที่ไมจ่ าเป็น

การระรานและรับมือกบั การระรานทางไซเบอร์

รูปแบบของการระราน แนวทางการรบั มอื กบั การระราน
o การข่มขคู่ กุ คาม o หยุดการเอาคนื ด้วยวธิ ีการเดยี วกนั
o การเปิดโปงขอ้ มลู สว่ นตวั o ปิดกน้ั ผูร้ ะราน
o การคกุ คามทางเพศ o บอกพอ่ แม่ ครู หรอื บคุ คลที่ไวใ้ จได้
o การแอบอ้างตวั ตน o ลบภาพหรอื ขอ้ ความที่ระรานออก
o การสรา้ งกลมุ่ โจมตี o เข้มแข็ง อดทน ยิ้มสู้

กฎหมายดจิ ทิ ัล

พ.ร.บ. วา่ ด้วยการกระทาความผิดเกี่ยวกับ
คอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550

กฎหมายลขิ สทิ ธ์ิ กฎหมาย ครีเอทีฟคอมมอนส์
ดิจิทัล

พ.ร.บ.ว่าดว้ ยการกระทาความผิดเกย่ี วกับคอมพวิ เตอร์ พ.ศ. 2550

1. การเขา้ ถงึ ระบบ หรอื ขอ้ มลู ของผอู้ ่นื โดยมิชอบ (มาตรา 5-8)

การกระทาผดิ บทลงโทษ

เขา้ ถึงระบบคอมพิวเตอร์ จาคุกไมเ่ กิน 6 เดือน ปรับไม่เกนิ 1 หมน่ื บาท หรอื ท้งั จาและปรบั

เข้าถึงข้อมูลคอมพิวเตอร์ จาคกุ ไมเ่ กิน 2 ปี ปรับไม่เกิน 4 หมื่นบาท หรือทง้ั จาและปรบั

ล่วงรูม้ าตรการหอ้ งกันการเขา้ ถึงระบบ จาคกุ ไม่เกิน 1 ปี ปรับไมเ่ กิน 2 หมนื่ บาท หรือท้งั จาและปรบั
คอมพวิ เตอร์และนาไปเปดิ เผย

ดกั รับข้อมลู คอมพวิ เตอร์ จาคุกไม่เกิน 2 ปี ปรับไม่เกิน 4 หม่ืนบาท หรือทั้งจาและปรบั

พ.ร.บ.วา่ ดว้ ยการกระทาความผิดเกย่ี วกับคอมพวิ เตอร์ พ.ศ. 2550

2. การแก้ไข ดัดแปลง หรอื ทาให้ขอ้ มูลผอู้ นื่ เสียหาย (มาตรา 9-10)

การกระทาผดิ บทลงโทษ

ใหข้ ้อมลู หรอื ระบบคอมพวิ เตอร์ จาคกุ ไมเ่ กนิ 5 ปี ปรบั ไม่เกิน 1 แสนบาท หรอื ทงั้ จาและปรับ
เสียหาย

3. การส่งข้อมูลหรอื อีเมล์ก่อกวนผูอ้ ื่น หรือสง่ อีกเมล์สแปม (มาตรา 11)

การกระทาผดิ บทลงโทษ

ส่งขอ้ มูลไปยังผ้ทู ไ่ี ม่ยนิ ดีรับโดยปกปิด ปรบั ไม่เกนิ 1 แสนบาท
แหลง่ ทม่ี า

ส่งข้อมลู โดยไม่เปิดโอกาสให้ปฏเิ สธ จาคกุ ไม่เกิน 2 ปี ปรับไมเ่ กิน 4 หมื่นบาท หรอื ทัง้ จาและปรับ

พ.ร.บ.ว่าดว้ ยการกระทาความผดิ เกี่ยวกบั คอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550

4. การเขา้ ถึงระบบหรอื ข้อมลู ดา้ นความม่นั คงโดยมิชอบ (มาตรา 12)

การกระทาผิด บทลงโทษ

o เข้าถงึ ระบบ/ข้อมูลดา้ นความ o กรณีไมเ่ กดิ ความเสียหาย จาคกุ 1-7 ปี และปรับ 2 หมืน่ –

ม่นั คงโดยมิชอบ 1.4 แสนบาท

o โพสตข์ อ้ ความที่เขา้ ข่ายขอ้ มูลเทจ็ o กรณีเกดิ ความเสยี หาย จาคุก 1-10 ปี และปรบั 2 หม่นื – 2

ที่กอ่ ให้เกิดความเสียหายต่อความ แสนบาท

มั่นคง o เป็นเหตุให้ผอู้ ืน่ ถงึ แก่ความตาย จาคกุ 5-20 ปี และปรับ 1-

o การเปดิ เผยมาตรการป้องกันการ 4 แสนบาท

เข้าถึงระบบคอมพิวเตอร์

พ.ร.บ.ว่าดว้ ยการกระทาความผดิ เกีย่ วกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550

5. การจาหนา่ ยหรือเผยแพร่ชุดคาส่ังเพือ่ นาปใชก้ ระทาความผดิ (มาตรา 13)

การกระทาผิด บทลงโทษ

o กระทาเพือ่ เปน็ เครื่องมอื กระทา o จาคุกไม่เกนิ 1 ปี ปรบั ไม่เกนิ 2 หมืน่ บาท หรอื ทั้งจาและ
ความผดิ ทางคอมพวิ เตอร์ตาม ปรบั
มาตรา 5-11
o ผูจ้ าหนา่ ยหรือเผยแพร่ตอ้ งรับผดิ ชอบร่วม
o มผี ู้นาไปใช้กระทาความผดิ

o กระทาเพ่อื เป็นเครื่องมือกระทาคว o จาคกุ ไม่เกิน 2 ปี ปรับไมเ่ กนิ 4 หมนื่ บาท หรือทง้ั จาและ

วามผดิ ทางคอมพวิ เตอร์ตาม ปรับ

มาตรา 12

o มผี ู้นาไปใชก้ ระทาความผดิ o ผู้จาหนา่ ยหรือเผยแพร่ตอ้ งรับผิดชอบร่วม

พ.ร.บ.ว่าดว้ ยการกระทาความผิดเกยี่ วกบั คอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550

6. การใหค้ วามรว่ มมอื ยินยอม ร้เู ห็นเป็นใจกับผู้ร่วมกระทาความผิด (มาตรา 15)

การกระทาผิด บทลงโทษ

o โพสต์ข้อมลู ปลอม o กรณีกระทบตอ่ ประชาชน จาคุกไม่เกนิ 5 ปี ปรับไม่เกนิ 1

o โพสตข์ ้อมูลความผิดเกย่ี วกบั ความ หมื่นบาท หรอื ทงั้ จาและปรบั

มั่นคงปลอดภัย o กรณกี ระทบต่อบุคคล จาคุกไมเ่ กิน 3 ปี ปรบั ไมเ่ กนิ 6 แสน

o โพสตข์ ้อมลู ความผดิ เกี่ยวกบั ความ บาท หรอื ท้ังจาและปรับ (แตย่ อมความกันได)้

ม่นั คง กอ่ การร้าย

o โพสต์ข้อมูลลามก ท่ปี ระชาชน

เขา้ ถงึ ได้

o เผยแพร่ สง่ ตอ่ ข้อมลู ที่รู้แล้วว่าผดิ

พ.ร.บ.วา่ ด้วยการกระทาความผิดเกยี่ วกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550

7. การใหค้ วามร่วมมือ ยินยอม รเู้ ห็นเป็นใจกบั ผูร้ ว่ มกระทาความผิด (มาตรา 15)

การกระทาผดิ บทลงโทษ

เปดิ เพจ เพ่ือใหแ้ สดงความคิดเหน็ และ
มคี วามคดิ เห็นท่ีผดิ กฎหมาย
o แอดมนิ ตรวจสอบแตไ่ มล่ บความ o มคี วามผดิ เหมอื นมาตรา 14

คิดเหน็ น้นั ออก
o แอดมนิ ตรวจสอบ และสบความ o เป็นผพู้ น้ ความผดิ

คิดเห็นนั้นออก

พ.ร.บ.ว่าดว้ ยการกระทาความผิดเกย่ี วกบั คอมพวิ เตอร์ พ.ศ. 2550

8. การตดั ต่อ เติม หรอื ดดั แปลงภาพ (มาตรา 16)

การกระทาผดิ บทลงโทษ

o โพสตภาพของผอู้ นื่ ที่เกิดจากการ จาคุกไมเ่ กนิ 3 ปี และปรับไมเ่ กนิ 2 แสนบาท
สรา้ ง ตัดตอ่ หรือดดั แปลง และทา
ให้ผ้นู ั้นเสยี หาย

o โพสต์ภาพผเู้ สียชวี ิต และทาให้
บิดามารดา คสู่ มรส หรือบตุ รของ
ผู้เสียชวี ิต ได้รบั ความเสียหาย

พระราชบัญญัตลิ ิขสทิ ธิ์ พ.ศ.2537

ทรพั ยส์ นิ ความรูท้ ่เี กิดจากการคดิ คน้ จนทาให้เกดิ มีคา่ ขึ้นได้
ทางปญั ญา
การท่ีผใู้ ด หรอื คณะบุคคลใด รว่ มกันประดิษฐ์
คิดค้น ออกแบบ สร้างสรรค์ จนเกดิ ผลขนึ้ มา และ
ผลงานนั้นมคี ณุ ค่าสามารถใชป้ ระโยชน์ได้ทั้งงาน
เกษตรกรรม อุตสาหกรรม และพาณิชยกรรม

ประเภทของงานสร้างสรรค์

งานนพิ นธท์ ่ที าขน้ึ ทุกชนดิ งานเกี่ยวกบั การรา การ งานจิตรกรรม ภาพพมิ พ์
เตน้ การทา่ หรอื การแสดง ประตมิ ากรรม ภาพถา่ ย
ทีป่ ระกอบเป็นเรื่องราว สถาปตั ยกรรม
ละครใบ้ ภาพประกอบ ศิลปประยกุ ต์

ประเภทของงานสร้างสรรค์

งานเกย่ี วกับเพลง โสตทศั นวัสดุ ที่ ภาพยนตร์ หมาย ส่ือบันทึกเสยี ง ท่ี
ทั้งทานอง คารอ้ ง สามารถนามาเลน่ รวมทง้ั ภาพและ สามารถนามาเล่น
โนต้ เพลง ซ้าได้ เสียง ซ้าได้

ระยะเวลาการคมุ้ ครอง

งานวรรณกรรม นาฎกรรม ดนตรีกรรม และศิลปกรรม
• มอี ายุคุ้มครอง 50 ปี

งานภาพถ่าย โสตทศั นวัสดุ ภาพยนตร์ สง่ิ นันทกึ เสยี ง งานแพร่เสยี งแพรภ่ าพ
• มีอายคุ ้มุ ครอง 50 ปี

งานศิลปประยุกต์
• มอี ายุคมุ้ ครอง 25 ปี

การละเมิด / ข้อยกเว้นการละเมิดลิขสทิ ธ์ิ

การละเมดิ ข้อยกเวน้ การละเมดิ

o ทาซา้ หรอื ดดั แปลง o ใชเ้ พอื่ วิจยั หรือศึกษา มใิ ชเ่ พอ่ื หากาไร

o เผยแพร่ตอ่ สาธารณชน o ใชเ้ พ่ือประโยชนข์ องตนเองและบุคคลอน่ื ในครอบครัวหรือญาตสิ นิท

o ใหเ้ ชา่ ต้นฉบบั หรือ o ตชิ ม วจิ ารณ์ หรอื แนะนาผลงาน หรือเสนอรายงานข่าวทาง

สาเนางาน ส่ือมวลชนโดยมกี ารรบั รถู้ งึ ความเปน็ เจา้ ของลิขสทิ ธ์ิในงาน

o เรยี กเกบ็ เงินหรอื o ทาซ้า ดัดแปลง นาออกแสดง หรือทาใหป้ รากฏ เพ่อื ประโยชน์ใน

ผลประโยชน์จากการ การพิจารณาของศาลหรือเจา้ พนักงาน หรอื การสอน

จัดทา แพรเ่ สยี ง แพร่ o ทาซ้า ดดั แปลงบางสว่ นของงาน เพื่อแจกจ่ายใหผ้ ้เู รยี นในชน้ั เรียน

ภาพซา้ หรือจดั ให้ โดยมเิ ป็นการหากาไร

ประชาชนฟัง o นามาเป็นสว่ นหนงึ่ ในการถาม-ตอบขอ้ สอบ

ครเี อทฟี คอมมอนส์

o สญั ญาอนุญาต (License)
o องคก์ รทีไ่ ม่แสวงหากาไรทีเ่ ปิดทางเลอื กใหม่

ให้มีการแบง่ ปนั และแบง่ ใช้งานสร้างสรรค์
และขอ้ มูลผา่ นชอ่ งทางกฎหมายโดยไมเ่ สีย
คา่ ใช้จ่าย
o กาหนดแบบสญั ญาอนญุ าตให้ใช้สิทธ์ิ โดยมี
ขอบเขตการอนญุ าตตามทีเ่ จา้ ของสิทธิ์
ประสงค์

สัญลกั ษณท์ ่ีใช้ในสญั ญาอนญุ าตครีเอทีฟคอมมอนส์

Creative Commons license : CC สัญญาอนญุ าตครีเอทฟี คอมมอนส์
Attribution: BY แสดงที่มา อ้างองิ ถงึ หรือยอมรบั สทิ ธิของผู้สรา้ งสรรค์ผลงาน
Share-alike: SA ยอมให้มีการดัดแปลง และต้องมอบความยนิ ยอมต่อดว้ ย
Public Domain : PD สาธารณะสมบัติ
No Derivative Works : ND ไมด่ ัดแปลง หรอื แก้ไขตน้ ฉบบั
Non-commercial : NC ไม่ใชเ้ พอื่ การค้า

การนาไปใช้

ให้เผยแพร่ ดัดแปลง และอ้างอิงแหล่งท่มี า
ให้เผยแพร่ ดดั แปลง และอา้ งองิ แหล่งท่มี า และต้องยอมใหด้ ดั แปลงตอ่ ด้วย

ใหเ้ ผยแพร่ ดัดแปลง และอา้ งองิ แหลง่ ทมี่ า แต่หา้ มนาไปใชเ้ พื่อการค้า
ให้เผยแพร่ ดัดแปลง และอ้างองิ แหล่งทม่ี า ห้ามนาไปใช้เพอ่ื การคา้ และตอ้ งยอม
ให้ดดั แปลงต่อด้วย
ให้เผยแพร่ และอา้ งอิงแหลง่ ทมี่ า ห้ามดัดแปลง

ใหเ้ ผยแพร่ และอา้ งอิงแหลง่ ท่ีมา หา้ มนาไปใชเ้ พ่ือการคา้ และหา้ มดัดแปลง