รวมเล่มแผนพัฒนาการศึกษา 2566-2570 จังหวัดหนองคาย

คำนำ

แผนพัฒนาการศึกษา (พ.ศ.2566-2570) จังหวัดหนองคาย ฉบับน้ี จัดทาข้ึนโดยการศึกษา
วิเคราะห์ สังเคราะห์ยุทธศาสตร์ชาติ แผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ แผนปฏิรูปประเทศ แผนพัฒนาการ
เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 นโยบายความม่ังคงแห่งชาติ ยุทธศาสตร์การพัฒนาการศึกษาภาค
ตะวันออกเฉียงเหนือ ยุทธศาสตร์แผนพัฒนาจังหวัดหนองคาย รวมถึงสถานการณ์และแนวโน้มด้านเศรษฐกิจ
สังคม ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม สถานการณ์ของโรคอุบัติใหม่ เพื่อใช้เป็นเคร่ืองมือกาหนดทิศ
ทางการพฒั นาการศึกษาในพนื้ ทจ่ี งั หวดั หนองคาย ให้สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติ ทิศทางการพัฒนาประเทศ
นโยบายและจุดเน้นของกระทรวงศึกษาธิการให้เชอ่ื มโยงกบั แผนระดับที่ 1 แผนระดับที่ 2 และแผนระดับท่ี 3
นาไปสู่การบรรลุเป้าหมายการพฒั นาตามท่ีกาหนดตามหลกั ความสัมพนั ธ์เชิงเหตุและผล (XYZ) การแปลงแผน
ไปสู่การปฏิบัติของหน่วยงานทางการศึกษาจังหวัดและหน่วยงานท่ีเก่ียวข้องได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพ่ือ
เปา้ หมายและประโยชนส์ ูงสดุ ตอ่ ผู้เรยี น

สานักงานศึกษาธิการจังหวัดหนองคาย สังกัดสานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ มีบทบาทหน้าที่ใน
การประสาน ส่งเสริมและสนับสนุน ให้เกิดการบูรณาการด้านการจัดทายุทธศาสตร์การพัฒนาการศึกษา
จงั หวัด แผนพัฒนาการศึกษาของจังหวดั แผนปฏิบตั ิการดา้ นการศึกษาจังหวดั และแปลงแผนพฒั นาการศึกษา
จงั หวัดส่กู ารปฏบิ ตั ิ โดยการประสานใหท้ ุกหน่วยงานทางการศกึ ษาจัดทาแผนปฏบิ ัติราชการของหน่วยงานและ
ดาเนินการตามแผนปฏิบัติราชการประจาปีของหน่วยงาน และหวังเป็นอย่างย่ิงว่าเอกสารแผนพัฒนา
การศึกษา (พ.ศ.2566-2570) จังหวัดหนองคาย ฉบับน้ี จะเป็นกรอบแนวทางการขับเคลื่อนการพัฒนา
การศึกษาจังหวัดหนองคาย และใช้เป็นเครื่องมือในการแปลงแผนสู่การปฏบิ ตั ิตอ่ ไป

พฤศจกิ ายน 2564
สานักงานศกึ ษาธิการจงั หวดั หนองคาย

ก

บทสรปุ ผู้บรหิ าร

ประเทศไทยกาหนดแผนเปน็ 3 ระดบั คือ แผนระดับท่ี 1 ยุทธศาสตร์ชาติ เป็นแผนซึ่งเป็นกรอบใน
การจัดทาแผนต่าง ๆ ท่ีสอดคล้องและบูรณาการกัน เพ่ือนาไปสู่เป้าหมายการพัฒนาประเทศอย่างยั่งยืน
ตามหลักธรรมาภิบาล แผนระดับที่ 2 แผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ 23 แผน แผนปฏิรูปประเทศ
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ นโยบายและแผนระดับชาติว่าด้วยความม่ันคงแห่งชาติ และแผน
ระดบั ท่ี 3 แผนปฏิบัติการ แผนปฏิบัติราชการ (แผนปีและแผน 5 ปี) เป็นแผนท่ีจัดทาขึ้นโดยหน่วยงานของ
รฐั เพ่ือถา่ ยทอดเป้าหมายและประเดน็ การพฒั นาของแผนระดับท่ี 1 แผนระดับท่ี 2 และแผนระดบั ที่ 3

ตามคาสง่ั หวั หน้าคณะรักษาความสงบแหง่ ชาติ ท่ี 19/2560 เร่ืองการปฏิรูปการศึกษาในภูมิภาค
ของกระทรวงศึกษาธิการ ให้จัดตั้งสานักงานศึกษาธิการจังหวัด สังกัดสานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ
เพื่อปฏิบัติภารกิจของกระทรวงศึกษาธิการเก่ียวกับการบริหารจัดการศึกษาตามท่ีกฎหมายกาหนดการ
ปฏิบัติราชการตามอานาจหน้าท่ี นโยบาย และยุทธศาสตร์ของส่วนราชการต่าง ๆ ที่มอบหมาย โดยอานาจ
หน้าที่ ข้อหนึ่งที่มอบหมายให้สานักงานศึกษาธิการจังหวัดรับผิดชอบในข้อ 11 (2) คือ การจัดทา
แผนพัฒนาการศึกษาและแผนปฏิบัติการ ดังนั้น สานักงานศึกษาธิการจังหวัดหนองคาย จาเป็ นต้อง
มีแผนพัฒนาการศึกษา (พ.ศ.2566-2570) เพ่ือใช้เป็นกรอบแนวทางในการพัฒนาการศึกษาของจังหวัด
ในระยะเวลา 5 ปี และเพื่อพัฒนาการศึกษาของจังหวัดหนองคายทุกด้าน ให้มีความสอดคล้องเช่ือมโ ยง
กับยุทธศาสตร์ชาติ 20 (พ.ศ.2561-2580) แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับท่ี 13 (พ.ศ.2566-
2570) เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals : DDGs) ยุทธศาสตร์ของกระทรวงศึกษาธิการ
จุดเน้นเชิงนโยบายของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ยุทธศาสตร์การพัฒนาการศึกษาของภาค ยุทธศาสตร์
การพัฒนาภาค ยทุ ธศาสตรพ์ ฒั นาจงั หวัด และบริบทของพ้ืนท่ีซง่ึ มีกระบวนการ ขั้นตอนการแปลงแผนสู่การปฏิบัติ
ดังน้ี

1. ศึกษาวเิ คราะห์ สงั เคราะห์ ยทุ ธศาสตร์ชาติ 20 (พ.ศ.2561-2580) แผนพฒั นาเศรษฐกิจและสังคม
แห่งชาติ ฉบับท่ี 13 (พ.ศ.2566-2570) เป้าหมายการพัฒนาที่ย่ังยืน (Sustainable Development Goals :
SDGs) ยุทธศาสตร์ของกระทรวงศึกษาธิการ จุดเน้นเชิงนโยบายของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ
ยุทธศาสตร์การพัฒนาการศึกษาของภาค ยุทธศาสตร์การพัฒนาภาค ยุทธศาสตร์พัฒนาจังหวัด และบริบทของ
พื้นที่ งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ข้อมูลสารสนเทศเชิงพ้ืนที่ด้านการศึกษาและด้านอ่ืน ๆ รวมทั้งระเบียบ กฎหมาย
ท่ีเกย่ี วข้อง

2. แต่งตั้งคณะกรรมการจัดทาแผนพัฒนาการศึกษาจงั หวัด ซึ่งประกอบด้วยตัวแทนจากหนว่ ยงาน
ทางการศกึ ษาทกุ ระดบั ท้ังหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน ทอ้ งถ่ิน และหน่วยงานท่ีเกยี่ วขอ้ ง

3. ประสานและดาเนินการจัดประชมุ คณะกรรมการจดั ทาแผนพัฒนาการศึกษาจังหวดั
4. ระดมความคิดเห็นเพ่ือวเิ คราะหส์ ภาวการณก์ ารจัดการศึกษาของจังหวดั ตามความต้องการ
ตามบริบทของพืน้ ที่
5. ยกรา่ งกรอบทิศทางการพัฒนาการศกึ ษาจังหวดั
6. จัดรับฟังความคดิ เห็นรา่ งแผนพัฒนาการศึกษาจังหวัดโดยใชว้ ิธีและชอ่ งทางทห่ี ลากหลาย
7. วิเคราะห์ สังเคราะหแ์ ละสรุปขอ้ เสนอแนะทีไ่ ด้จากการรับฟังความคิดเหน็

ข

8. นาเสนอรายละเอียดรา่ งแผนพัฒนาการศึกษาจังหวดั ต่อศึกษาธิการจังหวัดเพื่อขอบรรจุเข้าวาระ
การประชมุ อนกุ รรมการท่ีได้รับมอบหมาย

9. ประสานงานการจดั ประชุม จดั เตรยี มเอกสารและวาระการประชุมคณะอนุกรรมการที่ไดร้ บั
มอบหมาย

10. นาเสนอต่อทป่ี ระชมุ คณะอนุกรรมการทไ่ี ดร้ บั มอบหมาย เพือ่ กลนั่ กรอง
11. ปรบั ปรงุ รา่ งแผนพัฒนาการศึกษาจังหวัดตามความเหน็ และข้อเสนอแนะของคณะอนุกรรมการ
ทไี่ ดร้ ับมอบหมาย
12. ประสานงานการจดั ประชุม จัดเตรยี มเอกสารและวาระการประชุมคณะกรรมการศึกษาธิการ
จงั หวัดหนองคาย
13. นาเสนอทป่ี ระชุมคณะกรรมการศึกษาธิการจังหวดั เพื่อขอความเหน็ ชอบ
14. ปรับปรุงร่างแผนพัฒนาการศึกษาจงั หวัดตามความเห็นและข้อเสนอแนะของคณะกรรมการ
ศึกษาธิการจังหวดั หนองคาย (ถา้ มี)
15. แจ้งแผนพฒั นาการศึกษาจงั หวัดหนองคาย ทผ่ี ่านความเหน็ ชอบของคณะกรรมการศึกษาธกิ าร
จงั หวดั ใหส้ ่วนราชการ หน่วยงานและสถานศึกษา ใชเ้ ป็นกรอบในการขับเคล่ือนการพัฒนาการศึกษาตามภารกจิ
ท่ีรับผิดชอบ
16. สรา้ งการรบั รู้/ความเขา้ ใจแผนพฒั นาการศึกษาจังหวดั ใหส้ ว่ นราชการ หน่วยงาน สถานศกึ ษา
และหนว่ ยงานทเี่ กี่ยวข้อง
17. จดั ทาขอ้ ตกลงร่วมกันในการนาแผนพฒั นาการศึกษาสู่การปฏบิ ัติ
18. จดั ทารูปเลม่ พฒั นาการศึกษา (พ.ศ.2566-2570) จังหวดั หนองคาย ท่สี มบูรณ์เพ่ือประชาสัมพันธ์
เผยแพร่ และนาไปใช้ประโยชน์
19. ทบทวนแผนพัฒนาการศึกษาจงั หวดั ทุกปเี พื่อให้ทันกบั สถานการณ์และความเหมาะสม

ค

วสิ ยั ทัศน์ (Vision)

จัดการศึกษาแบบบูรณาการที่ไดม้ าตรฐานสากล ผู้เรียนมีทักษะทจ่ี าเปน็ ในศตวรรษที่ 21
สอดคลอ้ งกบั หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง

พันธกิจ

1. ส่งเสรมิ สนับสนุนใหท้ กุ ภาคส่วนบรู ณาการในการจดั การเรยี นรแู้ ละพัฒนาผ้เู รียนร่วมกันอยา่ งมี
คณุ ภาพได้มาตรฐาน

2. ส่งเสรมิ และสนบั สนนุ ใหผ้ ้เู รยี นมที ักษะจาเปน็ ในศตวรรษท่ี 21 และสร้างเสรมิ คุณภาพชีวิตท่ี
เปน็ มติ รกับสิง่ แวดล้อม

3. ส่งเสริมการจัดการศกึ ษาเพ่ือการประกอบอาชีพอย่างหลากหลายตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ
พอเพยี ง

4. สง่ เสรมิ สนับสนุน และสรา้ งโอกาสในการเข้าถึงบริการทางการศึกษาของประชาชนอยา่ งทว่ั ถงึ
เสมอภาค และเท่าเทยี มกัน

5. พัฒนาและยกระดบั คุณภาพครูและบุคลากรทางการศึกษาสมู่ าตรฐานวชิ าชพี
6. พัฒนาระบบบรหิ ารจัดการการศึกษาตามหลกั ธรรมาภบิ าล

ประเดน็ ยทุ ธศาสตร์

ประเด็นยุทธศาสตรท์ ี่ 1 การจัดการศึกษาเพื่อความมน่ั คงของสังคมและประเทศชาติ
ประเด็นยุทธศาสตรท์ ่ี 2 การผลติ และพัฒนากาลงั คน การวิจัย และนวัตกรรม เพื่อรองรับตลาดแรงงาน
ยคุ ใหม่
ประเด็นยุทธศาสตร์ท่ี 3 การพัฒนาศักยภาพคนทุกช่วงวัย และการสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้
ประเด็นยุทธศาสตร์ท่ี 4 สร้างโอกาสใหป้ ระชาชนเข้าถงึ บริการทางการศึกษาอย่างมีคุณภาพและ
เสมอภาค
ประเดน็ ยุทธศาสตรท์ ี่ 5 บูรณาการการจัดการศึกษาเพื่อสร้างเสริมคุณภาพชวี ติ ที่เปน็ มิตรกับสิ่งแวดล้อม
ประเดน็ ยุทธศาสตร์ท่ี 6 การพัฒนาระบบบริหารจัดการ และส่งเสรมิ ให้ทุกภาคส่วนมสี ่วนร่วม ในการ
จดั การศึกษาใหม้ ี ประสทิ ธภิ าพตามหลกั ธรรมาภิบาล

ง

ประเดน็ ยทุ ธศาสตร์ที่ 1 การจดั การศึกษาเพอ่ื ความม่นั คงของสังคมและประเทศชาติ ซ่งึ มเี ป้าประสงค์
กลยุทธ์ ตวั ชีว้ ดั ภายใต้ประเด็นยุทธศาสตร์ ดังน้ี

เป้าประสงค์

1. ประชากรทุกชว่ งวยั ได้รบั การศกึ ษาตามมาตรฐานการศึกษาของชาตอิ ยา่ งมีคุณภาพตาม
ศกั ยภาพของตนเอง และสง่ เสรมิ ผู้ท่ีมีความสามารถพิเศษ

2. ประชากรทุกชว่ งวัยมคี วามรกั สถาบนั หลกั ของชาติ และยดึ มัน่ การปกครองระบอบ
ประชาธปิ ไตยอันมพี ระมหากษัตรยิ ์ทรงเปน็ ประมุข

กลยุทธ์

กลยทุ ธ์ 1 ส่งเสรมิ สนบั สนนุ ให้หน่วยงานทางการศกึ ษายกระดับคุณภาพการศกึ ษาเพอ่ื สรา้ งอาชีพและ
พัฒนาคุณภาพชีวติ โดยความร่วมมอื ของทุกภาคส่วน

กลยทุ ธ์ 2 ส่งเสริม สนบั สนุนใหห้ นว่ ยงานทางการศึกษาการจัดการศึกษาเพอ่ื ความมั่นคงของสถาบนั
หลกั ของชาติและการปกครองระบอบประชาธิปไตยอนั มีพระมหากษตั รยิ ์ทรงเป็นประมุข

ตัวชี้วดั

1. ร้อยละ 100 ของหน่วยงานทางการศกึ ษามีการยกระดับคณุ ภาพการศึกษาเพื่อสร้างอาชพี และ
พฒั นาคุณภาพชวี ติ

2. ร้อยละ ๘๐ ของภาครัฐ ภาคเอกชน และหนว่ ยงานอน่ื ๆ ทเี่ กี่ยวข้องกับการศึกษามีสว่ นร่วมใน
การยกระดบั คุณภาพการศึกษาเพอ่ื สร้างอาชพี และพัฒนาคุณภาพชีวติ

3. ร้อยละ 100 ของหนว่ ยงานทางการศกึ ษาจดั การศกึ ษาเพื่อความมั่นคงของสถาบนั หลกั ของ
ชาตแิ ละการปกครองระบอบประชาธิปไตยอนั มีพระมหากษตั ริย์ทรงเป็นประมขุ

ประเด็นยุทธศาสตรท์ ่ี 2 การผลติ และพัฒนากาลังคน การวิจยั และนวัตกรรม เพ่ือรองรับตลาดแรงงาน
ยคุ ใหมซ่ ่ึงมีเป้าประสงค์ กลยุทธ์ ตวั ช้วี ดั ภายใตป้ ระเดน็ ยุทธศาสตร์ ดังนี้

เป้าประสงค์

1. กาลงั คนมีทกั ษะที่สาคญั จาเป็น และมสี มรรถนะ ตรงตามความต้องการของตลาดงานยคุ ใหม่
และการพัฒนาเศรษฐกิจและสงั คมของประเทศ

2. สถาบนั การศึกษาและหนว่ ยงานทจ่ี ดั การศึกษา ผลติ บคุ ลากรท่มี คี วามเช่ยี วชาญและเป็นเลศิ
เฉพาะด้าน

3. การวจิ ยั และพัฒนา เพื่อสรา้ งองค์ความรู้ และนวตั กรรม ที่สรา้ งผลผลติ และมลู ค่าเพ่ิมทาง
เศรษฐกิจ

จ

กลยทุ ธ์

กลยุทธ์ 1 ผลิตและพัฒนากาลังคนให้ตรงตามความต้องการของตลาดงานยุคใหม่ และการพัฒนา
เศรษฐกจิ และสังคมของจังหวัด

กลยุทธ์ 2 ส่งเสริมและพัฒนากาลังคนที่มีความเชย่ี วชาญและเปน็ เลิศเฉพาะด้าน
กลยุทธ์ 3 ส่งเสริมการวิจัยและนวัตกรรม เพ่ือสร้างองค์ความรู้ และนวัตกรรมที่สร้างผลผลิต และ
มลู คา่ เพิ่มทางเศรษฐกิจ

ตัวชี้วัด

1. สดั ส่วนผ้เู รยี นอาชีวศึกษา ๕๐:๕๐ เมอ่ื เทยี บกับผเู้ รยี นสามญั ศึกษา
2. ร้อยละของผู้สาเร็จการศึกษามีสมรรถนะ ท่ีตรงกับความต้องการของตลาดแรงงานยุคใหม่และ
การพัฒนาประเทศเพม่ิ ขนึ้
3. ประชากรวยั แรงงาน ผ่านการทดสอบมาตรฐานฝมี ือแรงงานเพม่ิ ขน้ึ
4. ระดบั ความสามารถด้านการใชภ้ าษาของผสู้ าเร็จการศกึ ษา ในแต่ละระดับ
5. จานวนโครงการ/งานวจิ ัย บุคลากรด้านการวจิ ยั และนวัตกรรมเพม่ิ มากขึ้น
6. จานวนนวตั กรรม/สงิ่ ประดษิ ฐ์ ท่ีนาไปใชป้ ระโยชน์ในการพัฒนาจงั หวดั เพ่ิมมากข้ึน

ประเด็นยุทธศาสตรท์ ี่ 3 การพฒั นาศกั ยภาพคนทกุ ช่วงวัย และการสรา้ งสังคมแห่งการเรียนรู้ซ่งึ มี
เปา้ ประสงค์ กลยุทธ์ ตัวชว้ี ัด ภายใตป้ ระเดน็ ยุทธศาสตร์ ดงั นี้

เป้าประสงค์

1. ผู้เรียนมีทักษะและคุณลักษณะพ้ืนฐานของ พลเมืองไทยท่ีจาเป็นในศตวรรษที่ 21 และภาวะ
วิกฤตของโรคอบุ ัติใหม่

2. คนทุกช่วงวัยมีสมรรถนะตามมาตรฐานการศึกษา และมาตรฐานวิชาชีพ และมีคุณภาพชีวิตได้
ตามศักยภาพ

3. สถานศึกษาทุกระดับสามารถจดั กิจกรรม/ กระบวนการเรียนรู้ตามหลักสูตรอย่างมีคุณภาพและ
มาตรฐาน

4. มีแหล่งเรียนรู้ นวัตกรรม และสื่อการเรียนรู้ทุกประเภทมีคุณภาพ ได้มาตรฐาน และสามารถ
เขา้ ถึงไดโ้ ดยไม่จากัดเวลาและสถานที่

5. มรี ะบบการกากับตดิ ตามและประเมินผลผู้เรยี นทมี่ ีประสิทธภิ าพ
6. มีระบบการผลิตครูอาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา ได้รับการพัฒนาสมรรถนะตาม
มาตรฐานระดับสากล

ฉ

กลยุทธ์

กลยุทธ์ 1 ส่งเสริมสนับสนุนให้คนทุกช่วงวัยได้รับการพัฒนาคุณภาพชีวิตอย่างเหมาะสม
มีสมรรถนะที่จาเป็นในศตวรรษ ท่ี 21 และภาวะวกิ ฤตของโรคอุบตั ิใหม่

กลยุทธ์ 2 ส่งเสริมและพัฒนา คลังข้อมูล นวัตกรรม แหล่งเรียนรู้ และสื่อการเรียนรู้ทุกประเภท
ใหม้ คี ุณภาพไดม้ าตรฐาน และสามารถเข้าถึงได้ โดยไม่จากัดเวลาและสถานที่

กลยุทธ์ 3 พัฒนา ระบบการกากบั ติดตามและ ประเมินผลผเู้ รยี นให้มปี ระสทิ ธิภาพ
กลยทุ ธ์ 4 พัฒนาคณุ ภาพและมาตรฐาน บุคลากร ทางการศึกษา โดยมีระบบการกากับติดตามและ
ประเมินผลทมี่ ีประสิทธภิ าพ

ตัวชี้วดั

1. ร้อยละของผ้เู รียนมีทกั ษะในศตวรรษท่ี 21 เพมิ่ ขน้ึ
2. รอ้ ยละของเครือขา่ ยเทคโนโลยี ระบบคลังข้อมลู นวตั กรรม แหล่งเรียนรู้ และส่ือการเรียนรู้ ที่มี
คุณภาพเพ่มิ ข้นึ
3. มีระบบการกากับติดตาม การวัดและประเมินผลสมรรถนะของผู้เรียนทุกระดับการศึกษาทุก
กลุ่มเป้าหมายทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพเพ่มิ ขึ้น
4. รอ้ ยละของบคุ ลากรทางการศึกษาไดร้ บั การพัฒนาทักษะทีจ่ าเป็นในศตวรรษท่ี 21 เพ่ิมข้ึน
5. จานวนผ้สู งู วัยทไ่ี ดร้ บั บริการการศกึ ษาเพือ่ พฒั นาทักษะอาชีพและทักษะชีวิต เพิ่มขึน้
6. ร้อยละของเด็กแรกเกิด – 5 ปมี พี ัฒนาการสมวยั เพม่ิ ขึน้

ประเด็นยุทธศาสตร์ท่ี 4 สร้างโอกาสใหป้ ระชาชนเข้าถึงบรกิ ารทางการศกึ ษาอย่างมคี ณุ ภาพและเสมอภาค
ซึง่ มเี ป้าประสงค์ กลยุทธ์ ตวั ชว้ี ดั ภายใตป้ ระเดน็ ยุทธศาสตร์ ดังน้ี

เป้าประสงค์

1. ผูเ้ รยี นทกุ คนได้รับโอกาสและความเสมอภาคในการเขา้ ถึงการศึกษาที่มีคณุ ภาพ
2. การเพ่ิมโอกาสทางการศกึ ษา ผา่ นเทคโนโลยีดจิ ิทัล เพือ่ การศกึ ษาสาหรบั ประชากรทกุ ช่วงวยั

กลยทุ ธ์

กลยทุ ธ์ 1 เพม่ิ โอกาสและความเสมอภาคในการเข้าถงึ การศึกษาทมี่ ีคุณภาพ
กลยุทธ์ 2 พัฒนาระบบเครือข่ายเทคโนโลยีดิจิทัล เพ่ือการศึกษาที่ทันสมัย สนองตอบความต้องการ
ของผูเ้ รียนและผใู้ ช้บรกิ ารอย่างทั่วถงึ และมปี ระสทิ ธภิ าพ

ช

ตวั ชว้ี ัด

1. สดั ส่วนนักเรยี นปฐมวัย (3 – 5 ป)ี ต่อประชากรกลมุ่ อายุ 3 – 5 ปเี พ่ิมข้นึ
2. ประชากรอายุ 6 – 11 ปี ได้เขา้ เรียนระดบั ประถมศกึ ษาทกุ คน
3. ประชากรอายุ 12 – 14 ปี ไดเ้ ข้าเรียนระดับมัธยมศกึ ษาตอนต้นหรือ เทียบเท่าทุกคน
4. ร้อยละนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายหรือเทียบเท่า (15 – 17 ปี) ต่อประชากรกลุ่ม อายุ 15 –
17 ปี เพิ่มขน้ึ
5. ประชากรวัยแรงงาน (15 – 59 ปี) มจี านวนปีการศกึ ษาเฉล่ียเพม่ิ ข้นึ
6. ร้อยละของเด็กในวัยเรียนที่มีความต้องการจาเป็นพิเศษ ได้รับการศึกษาเต็มตามศักยภาพ
เพิม่ ข้ึน
7. รอ้ ยละของผ้เู รียนพิการไดร้ บั การพฒั นาสมรรถภาพ หรอื บริการทางการศึกษาทเ่ี หมาะสม

ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 5 บูรณาการการจัดการศกึ ษาเพื่อสร้างเสริมคุณภาพชวี ิตทเ่ี ป็นมติ รกบั ส่ิงแวดล้อมซึง่
มเี ปา้ ประสงค์ กลยุทธ์ ตัวชี้วัด ภายใต้ประเด็นยทุ ธศาสตร์ ดงั นี้

เปา้ ประสงค์

1. หน่วยงานทางการศึกษาบูรณาการการจัดการศึกษาเพ่ือสร้างเสริมคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรกับ
ส่ิงแวดล้อมใหก้ บั ประชากรทกุ ชว่ งวยั ตามศักยภาพของผเู้ รียนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง

2. หนว่ ยงานทางการศกึ ษาดาเนินการศึกษาวจิ ยั เพือ่ พัฒนาองค์ความร้แู ละนวัตกรรมด้านการสร้าง
เสริมคณุ ภาพชีวิตที่เปน็ มติ รกบั สิง่ แวดลอ้ มตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง

กลยทุ ธ์

กลยุทธ์ 1 ส่งเสริม สนับสนุนให้หน่วยงานทางการศึกษาจัดทาและพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นให้
สอดคล้องกับกระบวนการเรียนรู้ แหล่งเรียนรู้ และส่ือการเรียนรู้ต่าง ๆ เพ่ือสร้างเสริมคุณภาพชีวิตและ
สงิ่ แวดล้อม

กลยุทธ์ 2 ส่งเสริม สนับสนุนให้หน่วยงานทางการศึกษาดาเนินการศึกษาวิจัยและพัฒนาให้เกิด
องค์ความรใู้ หม่ในดา้ นวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม เพื่อการเสริมสร้างคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรกับ
สง่ิ แวดลอ้ ม

ตัวช้วี ัด

1. ร้อยละ 100 หน่วยงานทางการศึกษาจัดทาและพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นให้สอดคล้องกับ
กระบวนการเรียนรู้ แหล่งเรียนรู้ และสื่อการเรียนรู้ต่าง ๆ เพื่อสร้างเสริมคุณภาพชีวิตและสิ่งแวดล้อมตาม
หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง

ซ

2. ร้อยละ 50 ของหน่วยงานทางการศึกษาดาเนินการศึกษาวิจัยและพัฒนา (R&D) ให้เกิดองค์
ความรู้ใหม่ในด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม เพื่อการเสริมสร้างคุณภาพชีวิตท่ีเป็นมิตรกับ
ส่งิ แวดลอ้ มตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง อยา่ งน้อยปีละ 1 เรอ่ื ง

3. หนว่ ยงานทางการศกึ ษามกี าร
บูรณาการร่วมกันเพื่อจัดการเรียนรู้ท่ีเสริมสร้างคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมตามหลักปรัชญาของ
เศรษฐกจิ พอเพยี งอย่างนอ้ ย ปลี ะ 5 โครงการ

ประเด็นยทุ ธศาสตร์ที่ 6 การพัฒนาระบบบริหารจัดการ และส่งเสรมิ ให้ทุกภาคสว่ นมีสว่ นร่วม ในการ
จัดการศกึ ษาให้มี ประสิทธภิ าพตามหลกั ธรรมาภบิ าล ซ่ึงมเี ป้าประสงค์ กลยุทธ์ ตัวช้ีวัด ภายใต้
ประเด็นยุทธศาสตร์ ดังน้ี

เปา้ ประสงค์

1. มีโครงสร้างบทบาท หน้าท่ี และระบบการบริหารจัดการการศึกษาท่ีมีความคล่องตัว ชัดเจน
โปรง่ ใส สามารถตรวจสอบได้

2. มรี ะบบการบรหิ ารจดั การศกึ ษามปี ระสทิ ธิภาพและประสทิ ธผิ ล เปน็ ไปตามมาตรฐานการศึกษา
3. มสี ว่ นรว่ มของทุกภาคส่วนในการจัดการศึกษาท่ีตอบสนองความต้องการของประชาชนในพ้ืนที่
และตลาดแรงงาน
4. มีรูปแบบการบริหารจัดการทรัพยากรทางการศึกษาตามศักยภาพผู้เรียน เพื่อรองรับความ
ต้องการกาลงั แรงงานของประเทศ
5. มีระบบบริหารงานบุคคลท่ีมีความเป็นธรรม สร้างขวัญกาลังใจ และส่งเสริมให้ปฏิบัติงานได้
อย่างเตม็ ศกั ยภาพตามหลักธรรมาภบิ าล
6. มีข้อมูลรายบุคคลท่ีเป็นปัจจุบัน และระบบเทคโนโลยีสารสนเทศทางการศึกษาที่ทันสมัย เพ่ือ
การวางแผนการบรหิ ารจัดการศึกษาการตดิ ตาม ประเมิน และรายงานผล

กลยทุ ธ์

กลยุทธ์ 1 เพิ่มประสทิ ธิภาพการบรหิ ารจดั การศกึ ษา
กลยุทธ์ 2 ส่งเสรมิ การมีสว่ นร่วมของทกุ ภาคส่วนในการจดั การศกึ ษา
กลยุทธ์ 3 พัฒนาระบบบรหิ ารงานบุคคลของบุคลากรทางการศึกษา
กลยุทธ์ 4 พัฒนาฐานข้อมูลด้านการศึกษาท่ีทันสมัย มีมาตรฐาน สามารถเข้าถึงและเชื่อมโยง
ระหวา่ งหนว่ ยงานได้อย่างมปี ระสทิ ธิภาพ

ฌ

ตัวชว้ี ัด

1. ร้อยละของสถานศกึ ษาท่ีผา่ นเกณฑ์การประเมินคุณภาพสถานศึกษาเพม่ิ ขนึ้
2. รอ้ ยละของสถานศึกษาทีส่ ง่ เสริมการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนในการจัดโครงการหรือกิจกรรม
ดา้ นการศกึ ษา
3. รอ้ ยละของสถานศึกษาที่มีการพัฒนาระบบบริหารงานบคุ คลของบคุ ลากรทางการศึกษา
4. ระดับความพงึ พอใจของผปู้ กครองและชุมชนในการใหบ้ รกิ ารของสถานศึกษาสูงข้ึน
5. ร้อยละของสถานศึกษาที่มีผลการประเมินการบริหารตามหลักธรรมาภิบาล ในระดับ.(ขอให้
ศึกษาธิการจงั หวดั ระบเุ กณฑท์ ่ีต้องการ)
6. ร้อยละของสถานศึกษาที่มีจานวนเครือข่ายการศึกษาที่มีศักยภาพและความพร้อมในการ
สง่ เสรมิ สนับสนุนการจดั การศึกษาเพอื่ ตอบสนองความตอ้ งการของประชาชนในพ้ืนที่เพ่มิ ขน้ึ
7. รอ้ ยละของสถานศึกษาที่มีระบบเครือข่ายเทคโนโลยีดิจิทัลและระบบฐานข้อมูล เพื่อการศึกษา
ทที่ นั สมัยตอบสนองความต้องการของผเู้ รยี นและผู้ใช้บริการอยา่ งทว่ั ถึงและมปี ระสทิ ธภิ าพ

สารบญั หน้า

คานา ก-ฌ
สารบญั
บทสรุปผู้บรหิ าร 1
สว่ นท่ี 1 ข้อมูลสภาพทั่วไปของจังหวัด
3
ขอ้ มลู ทวั่ ไปของจังหวัด (ที่ตั้ง อาณาเขต ภูมปิ ระเทศ การปกครองและประชากร)
สถานการณข์ องแนวโนม้ ดา้ นเศรษฐกิจ สังคม ทรัพยากรธรรมชาติ 18
และสิง่ แวดล้อมโดยสังเขป 28
ขอ้ มลู พน้ื ฐานด้านการศึกษาทกุ ประเภทและทุกระดบั ของจังหวัด 34
(จานวน สถานศึกษา/นกั เรยี น/คร/ู อัตราการเข้าเรียน)
ดชั นีทางการศึกษา
สถานการณแ์ ละแนวโน้มการจัดการศึกษาในจงั หวดั หนองคาย

ส่วนที่ 2 บริบททีเ่ กี่ยวขอ้ งด้านการศกึ ษาของจงั หวดั 38
1. ยุทธศาสตร์ชาติ ระยะ 20 ปี (พ.ศ.2561-2580) 41
2. แผนแม่บทภายใต้ยทุ ธศาสตร์ชาติ 49
3. แผนการปฏิรูปประเทศ 55
4. แผนพัฒนาเศรษฐกจิ และสังคมแห่งชาติ ฉบบั ท่ี 13 (พ.ศ. 2566-2570) 61
5. แผนความมนั่ คงแหง่ ชาติ
6. เป้าหมายการพัฒนาท่ียง่ั ยนื (Sustainable Development Goals: SDGs)และ 63
การขับเคล่อื นเปา้ หมายการพฒั นาท่ยี ่งั ยืนดา้ นการศึกษา ในส่วนของประเทศไทย 66
7. แผนพฒั นาการศกึ ษาแหง่ ชาติ (พ.ศ. 2560-2579) 70
8. นโยบายรัฐมนตรีวา่ การกระทรวงศึกษาธิการ (นางตรีนุช เทยี นทอง) 73
9. จดุ เน้นประจาปงี บประมาณ พ.ศ. ๒๕๖5
10. แผนพัฒนาการศึกษาภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื (พ.ศ. 2566-2570) 77
และแผนปฏบิ ัตกิ ารดา้ นการศึกษา พ.ศ. 2566 78
11. ยุทธศาสตร์การพัฒนาจังหวัดหนองคาย 81
12. ผลการตดิ ตาม ประเมินผลการจดั การศึกษาของจังหวัด

ส่วนที่ 3 สาระสาคัญของแผนพฒั นาการศึกษา (พ.ศ.2562-2565) จังหวดั หนองคาย 85
วสิ ยั ทศั น์ 85
พันธกจิ 85
ประเดน็ ยุทธศาสตร์ 86
เปา้ ประสงคแ์ ละตวั ชว้ี ัดภายใต้ประเดน็ ยุทธศาสตร์

สารบัญ (ตอ่ )

หนา้

สว่ นที่ 4 โครงการ/งบประมาณ

4.1 โครงการท่ขี อรับการสนับสนุนงบประมาณจากทกุ หน่วยงาน (แผนงานพืน้ ฐาน) 116

ยุทธศาสตร์ท่ี 1 การจัดการศกึ ษาเพื่อความมนั่ คงของสงั คมและประเทศชาติ

ยทุ ธศาสตร์ท่ี 2 การผลิตและพัฒนากาลงั คนการวิจัย และนวัตกรรม 117
เพื่อรองรบั ตลาดแรงงานยุคใหม่

ยุทธศาสตรท์ ่ี 3 การพฒั นาศักยภาพคนทุกชว่ งวัย และการสรา้ งสังคมแหง่ การเรียนรู้ 119
ยุทธศาสตร์ที่ 4 สร้างโอกาสใหป้ ระชาชนเข้าถึงบรกิ ารทางการศึกษา
122
อย่างมีคณุ ภาพและเสมอภาค

ยุทธศาสตรท์ ่ี 5 บูรณาการการจดั การศึกษาเพ่ือสร้างเสรมิ คุณภาพชวี ติ ทเ่ี ป็นมิตร 81323
กบั ส่งิ แวดล้อมเต็มตามศักยภาพม

ยุทธศาสตรท์ ่ี 6 การพฒั นาระบบบริหารจัดการ และส่งเสรมิ ให้ทุกภาคส่วนมสี ่วนร่วม 81624
ในการจัดการศึกษาให้มี ประสิทธิภาพตามหลักธรรมาภิบาล

สว่ นที่ ๕ การแปลงแผนสูก่ ารปฏบิ ัติ

บทที่ 5 การแปลงแผนไปสู่การปฏิบตั ิและการตดิ ตามประเมินผล

และรายงานตามแผนปฏบิ ัตกิ ารประจาปงี บประมาณ 135

ภาคผนวก 83
1. คาส่ังสานักงานศกึ ษาธกิ ารจงั หวัดหนองคาย ที่ 2405/2563 ลงวนั ที่ 22 กรกฏาคม 86
พ.ศ. 2563 เร่อื งแตง่ ตง้ั คณะทางานขับเคลอ่ื นแผนพฒั นาการศกึ ษา พ.ศ. 2562-2565
และจดั ทาแผนปฏิบตั กิ ารประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565 จงั หวัดหนองคาย
2. รายงานการประชมุ คณะกรรมการศกึ ษาธิการจังหวัดหนองคาย (กศจ.) ครั้งที่ 11/2564
ลงวนั ที่ 30 ธันวาคม 2564
3. คณะผ้จู ดั ทา

ส่วนที่ ๑
ขอ้ มลู สภาพทั่วไปของจังหวัด

1.1 ข้อมูลสภาพท่ัวไปของจังหวัดโดยสังเขป (ความเป็นมา ที่ต้ัง อาณาเขต ภูมิประเทศ การปกครอง
และประชากร)
1.1.1 ความเป็นมา

หนองคาย “เมอื งนา่ อยรู่ ิมฝงั่ โขง” พน้ื ท่ีอันเป็นท่ีตง้ั ในปัจจบุ นั ได้มีการตรวจพบแหล่งโบราณคดี ใน
เขตตาบลโคกคอน อาเภอท่าบ่อ พบหม้อดินโบราณ เหรียญเงินฟูนัน (อายุสองพันปี) กระดูกมนุษย์
กระจายอยู่ท่ัวไปและเป็นแหล่งถลุงแร่โลหะขนาดใหญ่ นอกจากน้ียังพบแหล่งถลุงโลหะสมัยก่อน
ประวัติศาสตร์บางพื้นท่ีตอนเหนือของจังหวัด มีการต้ังถ่ินฐานของมนุษย์มาแต่สมัยโลหะพบในเขตภูโล้น
อาเภอสงั คม ซึ่งเป็นแหล่งทาเหมอื งแรท่ องแดงสมยั ก่อนประวตั ิศาสตรด์ ว้ ย

ในยุคประวัติศาสตร์มีการตั้งถิ่นฐานในพ้ืนท่ีจังหวัดหนองคายโดยปรากฏหลักฐานการติดต่อ
ระหว่างอาณาจักรใกล้เคียงที่ได้มีการบันทึกเก่ียวกับบ้านเมืองท่ีตั้งอยู่บริเวณจังหวัดหนองคาย เมือง
หนองคายในอดตี เปน็ ชมุ ชนเมืองท่ีข้ึนกับ อาณาจักรขอม เม่ืออาณาจักรขอมล่มสลายก็ได้ขึ้นกับ อาณาจักร
ล้านช้างหลวงพระบางและเวยี งจันทน์ ตามลาดับ จนกระทั่งสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ พ.ศ. ๒๓๖๙ เจ้าอนุวงศ์
ยกทัพผ่านเมืองรายทางถึงเมืองนครราชสีมา ทางกรุงเทพมหานคร ได้ให้พระยาราชสุภาวดี “สิง สิงหเสนี”
เป็นแม่ทัพปราบปราม โดยมีท้าวสุวอธรรมมา (บุญมา) ยกทัพจาก เมืองยโสธร และพระยาเชียง สามารถ
ช่วยเป็นกาลงั สาคัญในการทาศกึ จนได้รบั ชัยชนะ และไดร้ บั พระราชทานบาเหน็จความดีความชอบพร้อมทั้ง
ให้ทา้ วสุวอธรรมมาเลือกทาเลสรา้ งเมอื ง ๔ แหง่ คือ เมืองพานพร้าว อยู่ตรงข้ามกับเวียงจันทน์ (ปัจจุบันคือ
อาเภอศรีเชียงใหม)่ , เมอื งเวียงคุก,เมอื งปะโค และบ้านไผ่ (บา้ นบึงค่าย)

พ.ศ. ๒๔๕๗โปรดเกล้า ฯ ให้ตราพระราชบัญญัติปกครองท้องที่ข้ึน โดยให้ยกเลิกระบอบเจ้า
ปกครองนคร (เจา้ เมอื ง) ทว่ั ประเทศเปลย่ี นคาเรยี กชื่อ“เมือง” มาเป็น “จงั หวัด” มีขา้ หลวงปกครอง (ต่อมา
เรียกว่า “ผู้ว่าราชการจังหวัด”) ในวันท่ี ๑ เมษายน พ.ศ. ๒๔๕๘ กระทรวงมหาดไทยได้มีคาส่ังสถาปนา
เมืองหนองคายเปน็ จังหวดั หนองคายต้งั แตน่ ้ันมา

1.1.2 ทต่ี ัง้
จังหวัดหนองคายเป็นจังหวัดชายแดนตั้งอยู่ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย

จัดอยู่ในกลุ่มจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน ๑ (อุดรธานี หนองคาย เลย หนองบัวลาภู และ
บึงกาฬ) ห่างจากกรุงเทพมหานคร ๖๑๕ กิโลเมตร มีขนาดพื้นท่ี ๓,๐๒๖.๕ ตารางกิโลเมตร หรือ ๑,๘๙
3,726 ไร่ คิดเป็นร้อยละ ๐.๕๙ ของพื้นท่ีท้ังประเทศ มีรูปร่างลักษณะพิเศษโดยทอดยาวขนานตาม
ลาแม่น้าโขง ซ่ึงเป็นเส้นเขตแดนระหว่างราชอาณาจักรไทยกับสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว
ระยะทางรวม ๒๑๐.๖ กิโลเมตร

1

ลกั ษณะของพนื้ ท่ีส่วนใหญ่เป็นพ้นื ทค่ี ่อนขา้ งราบ เป็นคลนื่ ลอนลาด ด้านตะวันตกของจังหวัด
ในเขตอาเภอสังคมเป็นพ้นื ท่ีภูเขาสูงชันสลับซับซ้อน ระดบั ความสูงของภูเขา มตี ้งั แต่ ๒๐๐ – ๔๐๐ เมตร
ถึง ๓๐๐ – ๙๐๘ เมตรจากระดบั น้าทะเลปานกลาง

1.1.3. อาณาเขตจงั หวดั
ทิศเหนอื ตดิ ลาแมน่ า้ โขง อนั เป็นเส้นเขตแดนระหวา่ งราชอาณาจกั รไทยกับสาธารณรัฐประชาธปิ ไตย

ประชาชนลาว
ทศิ ใต้ ติดอาเภอบ้านดงุ อาเภอเพ็ญ อาเภอสรา้ งคอม และอาเภอบ้านผอื จงั หวัดอดุ รธานี
ทศิ ตะวันออก ติดอาเภอโซ่พสิ ัย และอาเภอปากคาด จังหวดั บงึ กาฬ
ทิศตะวนั ตก ตดิ อาเภอปากชม จงั หวัดเลย

1.1.4 ภูมปิ ระเทศ โดยทัว่ ไปเปน็ ทรี่ าบสูง แยกเป็น 4 บริเวณ คอื
(1) พื้นท่ีคอ่ นข้างราบ ได้แก่ เขตอาเภอเมืองหนองคาย อาเภอท่าบ่อ อาเภอศรีเชียงใหม่ ซึ่งใช้

ประโยชนใ์ นการทานา และปลกู พืชสวนบริเวณรมิ แม่นา้ โขง
(2) พน้ื ทเี่ ป็นคลน่ื ลอนลาด กระจายอยู่ทุกอาเภอเป็นหย่อม ๆ ซ่ึงส่วนใหญ่เป็นพ้ืนที่ทานา และ

ปลกู พืชไร่ พืชสวน และปุาธรรมชาติ
(3) พ้ืนท่ีเปน็ คล่นื ลอนชัน และเปน็ เขาเป็นปุาธรรมชาติ เชน่ ปาุ ไม้เต็งรงั เบญจพรรณ พบใน

เขตอาเภอสงั คม
(4) สภาพพื้นท่ีเปน็ ภูเขาท่ีมีความสูงชันจากระดบั น้าทะเล ต้ังแต่ ๒๐๐ เมตรเป็นบริเวณเทือกเขา

ต่าง ๆ ทางทิศตะวนั ตกในเขตอาเภอสังคม

1.1.5 ข้อมลู การปกครองและประชากร
- จังหวัดหนองคาย มีพื้นที่ท้ังหมด ๓,๐๒๖.๕๓ ตารางกิโลเมตร แบ่งการปกครองเป็น ๙ อาเภอ

๖๒ ตาบล ๖๗๘ หมบู่ ้าน มีองคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถิ่น จานวน ๖๘ แหง่ ประกอบด้วย องค์การบริหารส่วน
จงั หวดั ๑ แหง่ เทศบาลเมอื ง ๒ แห่ง เทศบาลตาบล ๑๗ แห่ง และองค์การบริหารส่วนตาบล ๔๘ แหง่

- จากการสารวจข้อมูลประชากร ณ เดือน ธันวาคม พ.ศ. ๒๕63 พบว่า จังหวัดหนองคายมีประชากร
รวมท้ังสิ้น ๕17,435 คน แยกเป็นประชากรชาย 256,823 คน คิดเป็นร้อยละ ๔๙.63 และประชากรหญิง
260,612 คน คดิ เป็นร้อยละ ๕๐.37

- อาเภอที่มีจานวนประชากรมากที่สุด คือ อาเภอเมืองหนองคาย และอาเภอที่มีจานวนประชากรน้อย
ที่สุด คือ อาเภอโพธติ์ าก

ตารางท่ี 1 แสดงข้อมูลประชากรของจงั หวดั หนองคาย

อาเภอ จานวนประชากร จานวน หมูบ่ า้ น ตา พนื้ ที่ เทศบาล อบต
ชาย หญิง รวม ครวั เรือน บล ตร.กม. เมือง ตาบล
๑. เมือง
หนองคาย 74,090 76,348 150,438 58,994 ๑๔๗ ๑๖ ๖๐๗.๔๕๖ ๑ ๘ ๗
๒. ท่าบอ่
40,479 41,889 82,368 26,769 ๙๐ ๑๐ ๓๕๕.๓๑๓ ๑ ๓๘
๓. โพนพิสยั 48,966 49,316 98,282 32,605 ๑๕๙ ๑๑ ๖๔๒.๗๓๙ - ๒ ๑๐
๔. ศรี 14,854 15,218 30,072 10,139 ๔๓ ๔ ๑๙๗.๙๖๑ -
เชียงใหม่ ๒๓

2

อาเภอ จานวนประชากร จานวน หม่บู า้ น ตา พนื้ ที่ เทศบาล อบต
ชาย หญิง รวม ครวั เรือน บล ตร.กม. เมือง ตาบล
๕. สงั คม
๖. สระใคร 12,910 12,638 25,548 8,560 ๓๖ ๕ ๔๔๙.๗๒๔ - ๑ ๕

13,374 13,167 26,541 8,200 ๔๑ ๓ ๒๑๐.๙๐๒ - - ๓

1.2 สถานการณแ์ ละแนวโน้มดา้ นเศรษฐกิจ สงั คม ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อม โดยสงั เขป
1.2.1 ขอ้ มลู ด้านเศรษฐกิจ

จากโครงสร้างทางเศรษฐกิจของจังหวัดหนองคายแล้วพบว่า มูลค่าผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัด
(GPP) ปี 2562 เท่ากับ 41,515 ล้านบาท ภาคเกษตร 8,897 ล้านบาท ภาคนอกเกษตร 32,618
ล้านบาท ภาคเกษตร คิดเป็นร้อยละ 21.43 ของมูลค่าผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัด เมื่อพิจารณาจากพื้นท่ี
การเกษตรของจังหวัดหนองคายพบว่ามีสูงถึง 1,125,768.12 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 59.45 จากพื้นที่
ท้ังหมดของจังหวัด ซึ่งมีพ้ืนท่ีรวม 1,893,725.77 ไร่ จานวนครัวเรือนเกษตรกร จานวน 57,305
ครัวเรือน คิดเป็น ร้อยละ 34.54 ของครัวเรือนท้ังหมด ซ่ึงสะท้อนให้เห็นว่ารายได้ส่วนใหญ่ของจังหวัด
หนองคายมาจาก ภาคเกษตรกรรม และปัจจัยท่ีส่งผลต่อการเพิ่มมูลค่าในภาคเกษตรกรรมมีหลายปัจจัย
เชน่ ลักษณะดิน คณุ ภาพของดิน การจดั รปู ที่ดิน ระบบชลประทาน พันธพ์ุ ชื ท่ีเหมาะสมต่อการประมง และ
ปศุสัตว์ท่ีมีคุณภาพ การรวมกลุ่มในรูปของสหกรณ์ เป็นต้น ท่ีภาครัฐควรให้ความสาคัญ และนาข้อมูล
มาวิเคราะหแ์ ละกาหนดทศิ ทางการพฒั นาท่ีเหมาะสมต่อไป

ผลติ ภัณฑ์มวลรวมจังหวัดหนองคาย ปี พ.ศ. 2562 แบบ Top Down (สานักงานคณะกรรมการพัฒนา
เศรษฐกจิ และสงั คมแหง่ ชาติ, 2562)

ผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัดหนองคาย (Gross Provincial Product : GPP) ปี พ.ศ.2562
มีมูลค่าเพ่ิม 41,515 ล้านบาท เพ่ิมข้ึน 1,942 ล้านบาท เม่ือเทียบกับปี 2561 (39,573 ล้านบาท)
เป็นอันดับท่ี 59 ของประเทศ (77 จังหวัด) และเป็นลาดับท่ี 15 ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
(20 จังหวดั ) เปน็ ลาดบั ที่ 3 ของกลมุ่ จังหวัดภาคตะวันออกเฉยี งเหนือตอนบน 1 รายได้ประชากรต่อคนต่อ
ปี เท่ากับ 91,068 บาท ต่อคนต่อปี เพิ่มข้ึน 4,349 บาท เม่ือเทียบกับปี 2561 (86,719 บาท ต่อคน
ต่อปี) เป็นลาดับท่ี 53 ของประเทศ และเป็นลาดับที่ 4 ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เป็นอันดับท่ี 2
ของกลุ่มจังหวัดฯ ประชาชนที่อาศัยอยู่ในจังหวัดหนองคาย 456,000 คน ทรงตัวเมื่อเทียบกับปี 2561
(456,000 คน) เป็นลาดับท่ี 57 ของประเทศ และเป็นลาดับที่ 17 ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และ
เปน็ อันดับที่ 4 ของกลุ่มจงั หวดั ฯ

1) ผลติ ภัณฑม์ วลรวมจงั หวดั หนองคาย ปี พ.ศ. 2562 มีมูลค่า 41,515 ล้านบาท (ราคาประจาปี)

2) รายไดต้ อ่ หวั ของประชากรเทา่ กบั 91,068 บาท/คน/ปี

- เปน็ ลาดับที่ 53 ของประเทศ

- เป็นลาดับท่ี 4 ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือรองจากจังหวัด ขอนแก่น นครราชสีมา และเลย
ตามลาดับ

- เป็นลาดบั ท่ี 2 ของกลมุ่ จังหวัดภาคภาคตะวันออกเฉียงเหนอื ตอนบน 1 รองจากจังหวดั เลย

3

แผนภมู ทิ ี่ 1 เปรยี บเทยี บ GPP และรายไดต้ อ่ หวั (ปี2561 และ 2562)

100,000 GPP
90,000 รายไดต้ ่อหวั ประช่ากร (บาท/คน/ป)ี
80,000
70,000 ปี2562
60,000
50,000
40,000
30,000
20,000
10,000

0

ปี2561

ที่มา : ผลิตภัณฑ์ภาคและจังหวดั แบบปรมิ าณลูกโซ่ ฉบับ พ.ศ. 2562 (สานกั งานคณะกรรมการพฒั นา
เศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาติ, 2562)

4

ตารางท่ี 1 ผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัดหนองคาย ณ ราคา ประจาปี

จงั หวดั หนองคาย มลู ค่าเพิม่ (ล้านบาท) โครงสรา้ งการ
ผลติ

สาขาการผลติ 2558 2559 2560 2561 2562 2562 (%)

ภาคเกษตรกรรม 8,686 9,403 9,669 8,308 8,897 21.43

สาขาเกษตรฯ ประมง 8,686 9,403 9,669 8,308 8,897 21.43

ภาคอตุ สาหกรรม 6,341 6,874 7,342 7,580 8,179 19.70

สาขาเหมอื งแรแ่ ละเหมอื งหนิ 227 177 311 360 293 0.71

สาขาการผลติ 5,585 6,145 6,455 6,684 7,293 17.57

สาขาไฟฟูา ก๊าซฯ 423 439 460 421 474 1.14

สาขาประปา การจดั การของเสีย 105 113 116 115 118 0.28

ภาคบรกิ าร 21,302 22,436 22,793 23,685 24,439 58.87

สาขากอ่ สร้าง 1,757 1,661 1,494 1,450 1,472 3.54

สาขาขายปลีกขายสง่ ฯ 4,298 4,784 4,829 4,570 4,986 12.01

สาขาขนสง่ ฯ 2,606 2,705 2,623 1,745 1,538 3.70

สาขาโรงแรมร้านอาหาร 241 262 278 320 344 0.83

สาขาสารสนเทศและการส่ือสาร 405 363 369 408 470 1.13

สาขาตัวกลางทางการเงนิ 2,530 2,862 2,974 3,046 3,183 7.67

สาขาอสังหารมิ ทรัพย์ 1,455 1,503 1,595 1,774 1,702 4.10

สาขาวิทยาศาสตรฯ์ 12 13 16 15 21 0.05

สาขาการบรหิ ารและสนบั สนนุ บรกิ าร 133 149 139 152 158 0.38

สาขาบรหิ ารราชการแผน่ ดนิ และประกนั สงั คม 1,609 1,677 1,720 1,823 1,882 4.53

สาขาการศกึ ษา 4,540 4,587 4,770 6,230 6,288 15.15

สาขาสขุ ภาพ 1,239 1,382 1,475 1,582 1,833 4.41

สาขาศิลปะความบันเทงิ และนันทนาการ 58 72 86 100 120 0.29

สาขาบริการอ่ืน ๆ 420 416 424 469 445 1.07

ผลิตภัณฑม์ วลรวมจังหวดั หนองคาย(GPP) 36,329 38,712 39,804 39,573 41,515 100.00

รายได้ประชากรตอ่ คนต่อปี (บาท) 79,471 84,734 87,175 86,719 91,068

จานวนประชากร (1,000 คน) 457 457 457 456 456

ท่ีมา : สานักงานสภาพฒั นาการเศรษฐกจิ และสังคมแห่งชาติ

5

ตารางที่ 3 ผลติ ภัณฑ์มวลรวมจังหวัดหนองคาย ณ ราคาคงท่ี

จงั หวดั หนองคาย มูลค่าเพ่มิ (ล้านบาท) อัตราการ
เจรญิ เติบโต
สาขาการผลิต 2558 2559 2560 2561 2562 2562 (%)
ภาคเกษตรกรรม 4,586 4,763 4,946 4,525 4,625
สาขาเกษตรฯ ประมง 4,586 4,763 4,946 4,525 4,625 2.22
ภาคอุตสาหกรรม 4,151 4,325 4,635 4,581 4,710 2.22
สาขาเหมืองแร่และเหมอื งหนิ 2.82
สาขาการผลติ 145 110 186 218 163 -25.02
สาขาไฟฟูา กา๊ ซฯ 3,543 3,725 3,937 3,845 3,989 3.74
สาขาประปา การจดั การของเสีย 11.58
ภาคบรกิ าร 390 415 429 440 491 4.58
สาขากอ่ สรา้ ง 58 62 65 64 67 1.39
สาขาขายปลกี ขายสง่ ฯ 14,158 14,563 14,555 14,915 15,122 0.92
สาขาขนส่งฯ 1,234 1,196 1,059 1,012 1,021 6.96
สาขาโรงแรมรา้ นอาหาร 2,497 2,628 2,601 2,431 2,600 -14.54
สาขาสารสนเทศและการสอ่ื สาร 1,777 1,824 1,750 1,164 995 4.72
สาขาตัวกลางทางการเงิน 212 214 213 232 243 15.79
สาขาอสังหารมิ ทรพั ย์ 535 477 467 529 612 2.72
สาขาวทิ ยาศาสตรฯ์ 1,628 1,828 1,913 1,960 2,013 -4.68
สาขาการบรหิ ารและสนบั สนนุ บรกิ าร 1,539 1,598 1,696 1,878 1,790 34.43
สาขาบรหิ ารราชการแผน่ ดิน และประกนั สังคม 10 12 14 13 18 3.29
สาขาการศึกษา 84 94 86 93 96 0.91
สาขาสุขภาพ 968 969 963 993 1,002 -1.10
สาขาศลิ ปะความบันเทิงและนนั ทนาการ 2,364 2,319 2,350 3,000 2,967 14.06
สาขาบริการอนื่ ๆ 876 946 986 1,036 1,181 20.00
Gross provincial product (CVMs) 43 58 68 79 95 -6.36
304 299 304 331 310 1.83
22,480 23,228 23,734 23,528 23,960

ผลิตภัณฑ์มวลรวมจงั หวดั หนองคาย ปี 2562 มีอตั ราการขยายตัวเพ่ิมขน้ึ ร้อยละ 1.83 เพิ่มข้ึนใน
อัตราท่ีเรง่ ข้ึนเมอ่ื เทียบกับปี 2561 โดยขยายตัวสูงกว่าภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (0.12%) แต่ขยายตัวต่า
กวา่ ประเทศ (2.27%)

6

รูปภาพท่ี 1 แสดง อตั ราการขยายตัวทางเศรษฐกจิ จงั หวัดหนองคาย

5.00

4.00

3.00

2.00 2.27
1.83

1.00

0.00 0.12
2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562

-1.00

-2.00

ประเทศ ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื หนองคาย

สาขาการผลิตหลักของจังหวัดหนองคายในปี 2562 ประกอบไปด้วย สาขาเกษตรกรรมและ
การประมง คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 21.43 สาขาอุตสาหกรรมคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 17.57 สาขา
การศึกษา คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 15.15 สาขาขายส่งขายปลีกคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 11.78 สาขา
ตัวกลางทางการเงินคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 7.67 และสาขาอ่ืนๆ คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 26.18 ของ
ผลติ ภณั ฑม์ วลรวมจงั หวดั หนองคาย

รปู ภาพท่ี 2 แสดงโครงสรา้ งสัดสว่ นสาขาการผลิตท่ีสาคัญของจงั หวัดหนองคาย

สาขาขายปลกี สาขาตัวกลาง อืน่ ๆ 26.18%
ขายส่งฯ ทางการเงิน
11.78% 7.67%

สาขาการศึกษา สาขาเกษตรฯ
15.15% ประมง
21.43%
สาขาการผลติ
17.57%

7

การคา้ ชายแดน
(1) จุดผา่ นแดนถาวรและจุดผ่อนปรนในพื้นทจี่ ังหวดั หนองคาย
ประเทศไทยและสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ถือได้ว่าเป็นประเทศคู่มิตรคู่ค้า

มานาน จนกระทั่งปัจจุบัน ต่างพ่ึงพาซึ่งกันและกัน ทั้งด้านการค้าและการลงทุน แม้ว่าในภาพรวมไทยจะมี
สถานะเกินดุลทางบัญชีการค้าระหว่างประเทศกับสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว มาโดยตลอด
ก็ตาม แต่ไทยก็ยังคงต้องพ่ึงพาสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ทั้งในด้านการขนส่งสินค้าในระบบ
การค้าผา่ นแดน วัตถดุ ิบท่ีจะปอู นเขา้ สู่ภาคอตุ สาหกรรมทั้งอุตสาหกรรมเกษตรแปรรูป และสินค้าอุตสาหกรรม
อื่น ๆ ที่สาคัญ คือ ประเทศไทยยังคงต้องพึ่งพาแหล่งพลังงานไฟฟูาจากแหล่งผลิตของสาธารณรัฐ
ประชาธิปไตยประชาชนลาว เพ่ือปูอนเข้าสู่ระบบจ่ายไฟฟูาในระบบเศรษฐกิจของประเทศ โดยในช่วงที่ผ่าน
มาประเทศไทยและ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว มีการเจริญเติบโตของการค้าระหว่างกันเพ่ิมขึ้น
อย่างต่อเนื่อง

จังหวัดหนองคาย เป็นจังหวัด 1 ใน 31 จังหวัดของประเทศไทยที่มีพ้ืนท่ีติดชายแดน
กับประเทศเพื่อนบ้าน โดยมีพื้นท่ีชายแดนตามลาน้าโขงติดกับสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว
เป็นจังหวัดเดียวของประเทศไทยท่ีมีสถานท่ีตั้งอยู่ใกล้กับเมืองหลวงของประเทศเพ่ือนบ้านมาก ที่สุด
ประมาณ 25 กิโลเมตร มีช่องทางการค้าชายแดนกับประเทศเพื่อนบ้าน ประกอบด้วยจุดผ่านแดนถาวร
จานวน 2 แห่ง จดุ ผอ่ นปรน จานวน 4 จดุ และจดุ ตรวจ 1 จุด ดงั นี้

จดุ ผ่านแดนถาวรและจดุ ตรวจ
1) ด่านสะพานมิตรภาพไทย-ลาว แห่งท่ี ๑ บ้านเหล่าจอมมณี อาเภอเมืองหนองคาย

ตรงข้ามกับบ้านดงพูสี เมืองหาดทรายฟอง นครหลวงเวียงจันทน์ ให้บริการทุกวัน เวลา 06.00 - 22.00 น.
การคมนาคมทางบกข้ามสะพานมิตรภาพไทย-ลาว โดยรถยนต์ และรถไฟ

2) ด่านตรวจคนเข้าเมืองท่าเสด็จ ตาบลในเมือง อาเภอเมืองหนองคาย ตรงข้ามกับ
ท่าเดอ่ื เมอื งหาดทรายฟอง นครหลวงเวียงจันทน์ ให้บริการทุกวัน เวลา 08.00 - 18.00 น. การคมนาคม ทางน้า
เรือหางยาว และเรอื โดยสาร

การคา้ ชายแดนจุดผ่อนปรน
1) จุดผ่อนปรนอาเภอสังคมกับเมืองสังทอง นครหลวงเวียงจันทน์ ตั้งอยู่ท่ีบ้านม่วง หมู่ท่ี 2

ตาบลบ้านม่วง ตรงข้ามกับบ้านโคกแฮ่ เมืองสังทอง เปิดสัปดาห์ละ 2 วัน คือวันพุธกับวันเสาร์ เวลา 06.00 -
18.00 น. การคมนาคมทางน้าโดยเรือหางยาว และเรือโดยสาร

2) จุดผ่อนปรนอาเภอศรีเชียงใหม่กับเมืองสีโคดตะบอง นครหลวงเวียงจันทน์
ต้ังอยู่ทบี่ ้านหม้อ หมู่ท่ี 8 ตาบลบ้านหม้อ ตรงขา้ มกบั บ้านหนองดา เมอื งสโี คดตะบอง เปิดสัปดาห์ละ 6 วัน
วันจันทร์ – วันเสาร์ เวลา 06.00 – 17.00 น. การคมนาคมทางนา้ โดยเรอื หางยาวและเรอื โดยสาร

3) จุดผ่อนปรนอาเภอโพนพิสัยกับเมืองปากงึม นครหลวงเวียงจันทน์ ตั้งอยู่ที่บ้านจุมพล
หมู่ที่ 1 ตาบลจุมพล อาเภอโพนพสิ ัย ตรงข้ามกับบา้ นโดน เมืองปากงึม นครหลวงเวียงจันทน์ เปิดสัปดาห์ละ2
วนั คอื วันองั คารกบั วนั เสาร์ เวลา 08.00 - 16.00 น. การคมนาคมทางน้าโดยเรือหางยาวและเรือโดยสาร

4) จดุ ผ่อนปรนอาเภอรัตนวาปีกับเมอื งทา่ พะบาด แขวงบอลิคาไซ ตั้งอยู่ท่ีบ้านเปงจาน
หมู่ที่ ๘ ตาบลโพนแพง อาเภอรัตนวาปี ตรงข้ามกับบ้านทวย เมืองท่าพะบาด แขวงบอลิคาไซ เปิดสัปดาห์
ละ 3 วัน คือ วันพุธ วันศุกร์ และวันอาทิตย์ เวลา 08.30 – 16.30 น. การคมนาคมทางน้า โดยเรือ
หางยาวและเรือโดยสาร

8

จดุ ตรวจ

จดุ ตรวจสถานีรถไฟหนองคาย ตาบลในเมอื ง อาเภอเมืองหนองคาย ตรงขา้ มกับสถานี
ทา่ นาแล้ง สปป.ลาว ให้บริการทุกวัน - เที่ยวท่ี 1 ออกจากสถานหี นองคาย เวลา 09.00 น./ กลบั จากสถานี
ทา่ นาแล้ง สปป.ลาว เวลา 11.15 น. - เที่ยวท่ี 2 ออกจากสถานีหนองคาย เวลา 14.45 น./ กลับจากสถานี
ท่านาแล้ง สปป.ลาว เวลา 17.00 น.

(2) สถิติการค้าชายแดนไทย-สปป.ลาว ของจงั หวัดหนองคาย

ศกั ยภาพดา้ นการคา้ การลงทนุ

ในปี 2563 จังหวัดหนองคายเป็นจังหวัดที่มีมูลค่าการค้าชายแดนไทย-สปป.ลาวสูงท่ีสุด
ในประเทศไทย มีมูลค่าการค้ารวมกว่า 60,000 ล้านบาท และได้ดุลการค้ามูลค่าสูงท่ีสุดในประเทศ
มีความได้เปรียบทางด้านภูมิศาสตร์ซึ่งตั้งอยู่ตรงข้ามกับแขวงเวียงจันทน์ ห่างจากนครหลวงเวียงจันทน์เพียง
25 กิโลเมตร และมีสะพานมิตรภาพไทย-ลาว แห่งท่ี 1 โดยในเดือนธันวาคม ปี พ.ศ.2564 รัฐบาลสปป.ลาว
และสป.จีน มแี ผนเปิดดาเนินการรถไฟความเร็วสูง (เวียงจันทน์-คุนหมิง) และคาดว่าระหว่างปี 2566-2580
รถไฟความเร็วสูงของไทยเส้นทางช่วงนครราชสีมา-หนองคาย จะสามารถเปิดให้บริการได้และ
จะสามารถเชื่อมต่อกบั เส้นทางรถไฟของสปป.ลาว และจีน ซ่ึงการให้บริการรถไฟดังกล่าวจะช่วยส่งเสริมการค้า
ระหว่างประเทศไทยและจีน เนื่องจากรถไฟสป.จีน และสปป.ลาว ที่เช่ือมต่อจากเมืองคุนหมิง มณฑลยูนนาน
สป.จีน ผ่านเมืองบ่อเต็น ชายแดนสปป.ลาว และมุ่งลงใต้ไปยังนครหลวงเวียงจันทน์ สปป.ลาว
จะช่วยประหยัดเวลาในการขนส่ง สินค้ามาถึงจังหวัดหนองคายมากกว่าเส้นทางรถยนต์ R3A ถึง 2 วัน
และยงั ชว่ ยประหยดั ตน้ ทุนด้านค่าขนส่ง

ประเทศไทยและ สปป.ลาว น้ันเป็นประเทศคู่ค้ากันมายาวนาน ประชากรลาวมีความนิยม
บรโิ ภคสินค้าและบรกิ ารของไทย เน่ืองจากเป็นสินค้าท่ีมีคุณภาพ แม้ในปัจจุบันจะมีสถานการณ์การแข่งขัน
สูงในตลาดสปป.ลาว ในเร่ืองของส่วนแบ่งการตลาดของไทยท่ีเร่ิมชะลอตัวจากสินค้าคู่แข่งจากประเทศจีน
และเวียดนาม โดยจังหวัดหนองคายเป็นช่องทางส่งออกสินค้าอุปโภค-บริโภคหลักของไทย ส่วนนครหลวง
เวียงจันทน์และแขวงเวียงจันทน์เป็นแหล่งตลาดของประชากรท่ีมีกาลังซื้อสูง จึงเป็นโอกาสของสินค้าไทย
ในการทาการตลาดไดห้ ลากหลายข้ึนเพอื่ ให้สอดรบั กับพฤตกิ รรมการบรโิ ภคที่เปล่ยี นไป

ตารางที่ 4 มูลค่าการค้าชายแดนไทย-สปป.ลาว ปีพ.ศ. 2561-2563

รายการข้อมูล พ.ศ.2560 พ.ศ.2561 พ.ศ.2562 หนว่ ย : ล้านบาท
1. มูลค่าการค้ารวม
60,035.25 62,067.84 59,302.69 พ.ศ.2563

60,653.69

2. ส่งออก 53,287.14 53,365.94 51,543 47,181.85

3. นาเข้า 6,748.11 8,701.89 7,759.69 13,471.84

4. ดลุ การค้า 46,539.02 44,664.05 43,783.31 33,710.01

(ทม่ี า : กองความรว่ มมือการคา้ และการลงทุน กรมการค้าต่างประเทศ กระทรวงพาณิชย)์

9

หน่วย : ล้านบาท มลู ค่าการค้าชายแดนไทย -สปป.ลาว ด้านจังหวัดหนองคาย

70000
60000
50000
40000
30000
20000
10000

0

มูลค่ารวม ส่งออก นาเข้า ดลุ การค้า
พ.ศ.2560 พ.ศ.2561 พ.ศ.2562 พ.ศ.2563

บทวิเคราะห์ (ระบุถึงปัจจัยและผลกระทบทีส่ ง่ ผลตอ่ การเปลยี่ นแปลง)

จากตารางที่ 4 สรุปได้ว่ามูลค่าการค้าชายแดนไทย-สปป.ลาว ด้านจังหวัดหนองคาย มีการ
ปรบั ตัวในทิศทางที่เป็นบวก และขยายตัวเพิ่มข้ึนในปี พ.ศ.2563 ถึงแม้จะได้รับผลกระทบจากภาวะวิกฤติ
โรคติดเชื้อไวรัสโคโรน่า 2019 มูลคา่ การสง่ ออกลดลงเนอื่ งจากทาง สปป.ลาว มีคาส่ังปิดด่านประเพณีและ
ดา่ นทอ้ งถน่ิ เปดิ ให้ส่งออกไดเ้ ฉพาะด่านสากลสะพานมติ รภาพไทย-ลาว แห่งที่ 1 เท่านัน้

ทม่ี า : กรมการปกครอง (ข้อมลู ณ เดอื น ธนั วาคม 2563)

1.2.2 ลักษณะทางสงั คม
๑) สภาพโดยทั่วไป : จังหวัดหนองคายเป็นจังหวัดชายแดนติดต่อกับสาธารณรัฐประชาธิปไตย

ประชาชนลาว และสามารถเชื่อมโยงไปถึงตอนใต้ของสาธารณรัฐประชาชนจีน และสาธารณรัฐสังคมนิยม
เวียดนาม มีประวัติความเป็นมาอันยาวนานท้ังทางด้านการเมือง เศรษฐกิจ สังคม และส่ิงแวดล้อม
โดยเฉพาะอย่างย่ิงด้านสังคมท่ีเป็นปัจจัยสาคัญที่ทาให้บริบท และภูมิสังคมของจังหวัดหนองคายมีความ
แตกต่างจากจงั หวัดอื่นบ้าง เนื่องจากประชาชนท่ีอาศัยอยู่ในพ้ืนท่ีจังหวัดหนองคาย ปัจจุบันมีทั้งประชาชน
ท่ีอาศัยอยู่ดั้งเดิมตั้งแต่รุ่นบรรพบุรุษเรื่อยมา และประชาชน ที่อพยพมาจากที่อื่น และจากประเทศเพื่อน
บ้านในอดีตที่ผ่านมา จึงทาให้ลักษณะทางสงั คมของจงั หวดั หนองคายมีความหลากหลายทางชาติพันธ์ุ เช่น

ไทหนองคาย ชาวอาเภอเมืองหนองคายท่ีคนท้องถิ่นอีสานเขาเรียกกันว่า“ไทหนองคาย”
(หมายถึง คนที่อาศัยอยู่ในจังหวัดหนองคาย) คือ ชาวลาวอีสานเช่นเดียวกับคนจังหวัดอุดรธานี ท้ังน้ี ในอดีต
ประชาชนชาวหนองคายกลุม่ แรก คอื ชาวเวียงจันทน์ที่อพยพขา้ มแมน่ ้าโขงมาสร้างเมืองใหม่ต้ังแต่สมัยรัชกาลท่ี
๓ พ.ศ. ๒๓๗๐ ถึงอย่างไรก็ดีภาษาถิ่นท่ีไทหนองคายพูดกันอยู่ทุกวันน้ี แม้จะมีสาเนียงคล้ายคลึงกับชาวลาว
เวียงจันทน์ ในเขต สปป.ลาว มากก็ตาม แตก่ ใ็ ชว่ า่ จะเปน็ แบบเดียวกัน น้าเสียงขึ้นต้นประโยคของชาวหนองคาย
จะสูงกว่าคาพูดขึ้นต้นประโยคของชาวอีสานทั่วไป โดยมากจะลงท้ายประโยคคาถามด้วย “หวา” เช่น “
เจ้าเปน็ คนหนองคายบแ่ มนหวา” เป็นต้น ในแตล่ ะประโยคนา้ เสยี งของไทหนองคายจะเน้นสูงต่าฟังดูเสนาะ
หู ถ้าใครไม่เคยได้ยินคนหนองคายเขาพูดกัน อาจฟังคล้ายคนเหนือเขาอู้กัน บางทีไทหนองคายบางคนอาจ
ลงทา้ ยพูดตอบรับวา่ “เจ้า” ดว้ ยเชน่ เดยี วกับชาวลา้ นนาเชยี งใหม่และเวียงจันทน์

ชาวพวน ในจงั หวดั หนองคายสว่ นใหญอ่ าศัยอยู่บริเวณทางตอนเหนือของแม่น้าโขงหรือทิศตะวันตก
ของจังหวัดหนองคาย คือ อาเภอศรีเชียงใหม่ อาเภอโพธิ์ตาก และอาเภอบ้านผือจังหวัดอุดรธานี

10

(ในอดีตข้ึนกับจังหวัดหนองคาย) ชาวพวนที่อาเภอศรีเชียงใหม่อพยพมาจากแขวงเชียงขวาง ที่อยู่ติด
กบั ชายแดนเวยี ดนาม เดิมข้ึนกับอาณาจักรล้านช้าง ภายหลังเกิดเหตุสงครามบ้านเมืองไม่สงบ รัชกาลที่ ๓
จึงโปรดเกล้า ฯ ให้เจ้าเมืองอพยพผู้คนมาอาศัยอยู่ที่ฝ่ังตะวันตกของแม่น้าโขง ทั้งนี้ การอพยพชาวพวน
รวมท้ังคนในท้องถิ่นหนองคายปัจจุบันทาให้เมืองใหม่ คือเมืองหนองค่าย (หรือหนองคายปัจจุบัน)
มีพลเมืองเพิม่ มากขน้ึ ทาให้หนองคายมีพัฒนาการเป็นหัวเมืองสาคัญทางอีสานเหนือมาอย่างรวดเร็ว ทั้งน้ีชาว
พวนท่ีอพยพมาอยู่อาเภอศรีเชียงใหม่ และอาเภอโพธ์ิตาก (บ้านโพธ์ิตาก) น่าจะเป็นกลุ่มเดียวกันกับชาวพวน
ท่ีบา้ นกลางใหญ่ และชาวพวนที่อาเภอบ้านผือ จังหวัดอดุ รธานดี ้วย ชาวพวนจะพูดลากเสียงยาวคาสุดท้ายและ
พูดเย่ินเย้ือ พูดไปย้ิมไปเพราะคนพวนชอบย้ิมแย้มแจ่มใส คนส่วนใหญ่ผิวขาวใส รูปร่างหน้าตาดีกันทุกคน
มีคาศัพท์ที่แปลกไปจาก คนอีสานทั่วไปอยู่มากโดยเฉพาะในอดีต ศัพท์บางคาของชาวพวนคนลาวอีสานฟัง
ไม่รู้จักเลยก็ว่าได้ เช่น บักโอ่ย แปลว่า ฝร่ัง ท่ีคนอีสานเรียก“หมาก, หมักสีดา” มะพร้าว คนพวนก็ว่า
“มะพรั้ว” ส้มโอ คนพวนก็เรียก “หมากพุก” คาท่ีพูดกันออกมาแล้วฟังออกเลยว่าใช่คนพวนหรือไม่ก็คือคาว่า
“บ่แม้น” ฟังแล้วต่างกับคนอีสานท่ีพูดว่า“บแมน” เฉย ๆ ไม่ลากเสียงยาวคาสุดท้ายเหมือนชาวพวน
ชาวพวนได้ช่ือว่าเป็นคนขยันทามาหากิน และชอบทาการค้าขาย ถ้าเปรียบเทียบกับชาวอีสานในถ่ินหนองคาย
อื่น ๆ ชุมชนพวนในจังหวัดหนองคายถือว่าเป็นชุมชนขนาดใหญ่จนสามารถตั้งเป็นเขตตาบล และอาเภอได้
ส่วนประเพณี ขนบธรรมเนียมของชาวพวนบางประเภทก็ผสมปนเปไปกับชาวอีสานทั่วไปแล้วจนเกือบสูญ
ประเพณีเดิม เช่น กาฟาู กาเกยี ง กาวสาว (เกยี้ วสาว)

คนญวน หรือคนไทยเชื้อสายเวียดนามส่วนใหญ่อาศัยอยู่ท่ีอาเภอท่าบ่อ อพยพมาจากเมือง
เวียงจันทน์ และสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม คราวแรกน่าจะเป็นการอพยพในสมัยรัชกาลท่ี ๓ เมื่อคร้ังท่ีไทย
ทาสงครามกับเวียดนาม คงมีการกวาดต้อนเอาพลเมืองญวนมายังฝ่ังไทยบ้าง ต่อมาคงมีชาวญวนมาต้ังถิ่นฐานอยู่
ในเวียงจันทน์มากในสมัยรัชกาลท่ี ๕ ฝร่ังเศสได้เวียงจันทน์ และล้านช้างเป็นเมืองข้ึน พระกุประดิษฐ์บดี
(ชาลี, สาลี) เจ้าเมืองจันทบุรี (เวียงจันทน์) จึงพาราษฎรอพยพมาอยู่ท่ีบ้านท่าบ่อเกลือ หรืออาเภอท่าบ่อใน
ปัจจุบัน และสุดท้ายในช่วงสงครามอินโดจีนราษฎรเมืองเวียงจันทน์หลบหนีภัยสงครามในเวียงจันทน์และ
เวยี ดนามมาอาศยั อยูท่ างฝงั่ เมอื งหนองคายมากขึ้นหลังสงครามโลกคร้ังที่ ๒ ดังนั้น อาเภอท่าบ่อปัจจุบันซึ่ง
ได้ช่ือว่ามีครอบครัวชาวญวน อยู่อาศัยหนาแน่นมากที่สุด และยังรักษาขนบธรรมเนียมประเพณีของตนไว้
อยา่ งเหนียวแน่น โดยเฉพาะภาษาพูดซง่ึ ตา่ งกับภาษาถ่ินอีสานท่ัวไป ยังคงเป็นภาษาท่ีคนญวนใช้พูดคุยกันใน
กลุ่มชาวญวนด้วยกันเอง เด็กหนุ่มสาว ก็ยังคงพูดญวนเช่นเดียวกับปูุ ย่า ตายาย ผิดแต่ว่าถ้าหนุ่มสาวชาวญวน
พูดคุยกันเองจะใช้ภาษาถ่ินไทอีสาน หรือ พูดไทยภาคกลางแทน คาที่ใช้เรียกอาหารญวนก็คงได้รับการเรียก
ขานกันอยู่ในปัจจุบัน เพราะอาหารญวน มีลักษณะเหมือนอาหารอีสานทั้งยังเป็นท่ีนิยมซ้ือหารับประทาน
กันโดยทั่วไปโดยเฉพาะในเขตอาเภอท่าบอ่ เช่น บนั่ แบว๋ กะญอ ขา้ วเปียกญวน เป็นต้น

ไทด่าน คนถ่ินหนองคายเรียกคนพูดไทด่านว่า “ไทเหนือ” หมายถึง พวกท่ีอาศัยอยู่แถบด้าน
เหนือของหนองคายรวมทั้งจังหวัดเลย คือ อาเภอสังคม และบางส่วนของอาเภอโพธ์ิตาก เช่น บ้านโพนทอง และ
บ้านนาง้ิว บ้านคาด้วง อาเภอบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี ชาวไทด่าน หมายถึง คนที่อพยพมาจากอาเภอด่านซ้าย
และเมืองบ่อแตน แก่นท้าว แขวงไชยบุรี ของ สปป.ลาว ตั้งแต่สมัยที่ฝร่ังเศสได้ดินแดนฝั่งซ้ายแม่น้าโขงไปเม่ือปี
พ.ศ. ๒๔๓๖ สมยั รัชกาลท่ี ๕ ดว้ ยความท่ีไม่อยากอยู่ใต้การปกครองของฝร่ังเศส ชาวเมืองบ่อแตน เมืองแก่นท้าว
และเมืองด่านซ้าย จึงอพยพมาตั้งหลักแหล่งยังเขตเมืองหนองคายมาจนถึงปัจจุบัน สาเนียงพูดของชาวไท
ด่านจะออกเสียงสูงเกือบท้ังประโยค โดยเฉพาะคนเฒ่าคนแก่บ้านโพนทอง ยังพูดภาษาถิ่นไทด่านกันอยู่
ในขณะท่ีลูกหลานพูดภาษาถ่ิน ไทหนองคายแล้วในปัจจุบัน นอกเสียจากเด็ก ๆ ก็จะยังคงพูดไทด่านกันอยู่จนกว่า
จะโตถงึ จะพดู แบบคนถิ่นไทหนองคาย นบั วา่ เป็นเร่อื งแปลกเรอ่ื งภาษาถ่ินไทด่าน และไทหนองคาย ท้ังน้ี คงเป็น

11

เพราะว่าสาเนียงไทด่านนั้นสูงแปลกหูมากเม่ือเทียบกับไทหนองคายที่พูดแบบไทอีสานใต้ คือ พื้น ๆ ไปทั้ง
ประโยคไม่เน้นเสียงสูงมากนัก ทาให้หนุ่มสาววัยรุ่นทั่วไปเมื่อเข้าไปในเมืองจะหัดพูดไทหนองคายกันหมด
เม่ือกลับมาพดู ไทด่านก็พดู อกี ไม่ได้เพราะต้องบังคับเสียงให้สูงยากท่ีจะพูดไดถ้ ้าไม่ใชค่ นไทด่านแท้

1.2.3 ทรพั ยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อม
ขอ้ มลู ป่าไมจ้ งั หวดั หนองคาย

จังหวัดหนองคาย มีพื้นท่ีทางการปกครอง จานวน ๑,๘๙3,726 ไร่ คิดเป็น ร้อยละ ๐.๕๙ ของพื้นที่
ทั้งประเทศ ลักษณะของพ้ืนท่ีส่วนใหญ่เป็นพ้ืนที่ค่อนข้างราบ เป็นคลื่นลอนลาด ด้านตะวันตกของจังหวัด
ในเขตอาเภอสังคม เป็นพ้ืนที่ภูเขาสูงชันสลับซับซ้อน ระดับความสูงของภูเขา มีต้ังแต่ ๒๐๐ – ๔๐๐ เมตร
ถึง ๓๐๐-๙๐๘ เมตร จากระดับน้าทะเลปานกลาง ผลจากการแปลภาพถ่ายทางอากาศ (กรมปุาไม้,2561)
จังหวัดหนองคาย มีพื้นท่ีปุาไม้ (พื้นท่ีสีเขียว) จานวน 146,521.95 ไร่ ชนิดปุาท่ีพบส่วนใหญ่ คือ
ปุาเบญจพรรณ ปุาเตง็ รัง และ ปาุ ดิบแลง้

1. พนื้ ทีต่ ามกฎหมายปา่ ไม้

จังหวัดหนองคาย มีพ้ืนท่ีปุาไม้ตามกฎหมายด้านปุาไม้ ประกอบด้วย พ้ืนท่ีปุาสงวนแห่งชาติ
ตามพระราชบญั ญัตปิ ุาสงวนแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๐๗ พ้นื ท่ปี าุ ไม้ถาวรของชาติตามมติคณะรัฐมนตรี และพ้ืนที่
ปาุ ชุมชน โดยมรี ายละเอยี ด ดงั น้ี

(1.1) ป่าสงวนแห่งชาติตามพระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๐๗ จานวน ๓ แห่ง
ดังนี้

ป่าสงวนแหง่ ชาติ จัดตัง้ ขน้ึ ตามกฎกระทรวง ท้องที่ เนอื้ ทีป่ ระมาณ (ไร)่

1.ป่าพานพรา้ วและแก้งไก่ ตามกฎกระทรวงฉบบั ท่ี ๒๐๗ อาเภอโพธติ์ าก 342,500

พ.ศ. ๒๕๑๐ และฉบบั ที่ ๘๑๑ อาเภอศรีเชยี งใหม่

พ.ศ. ๒๕๒๑ และอาเภอสงั คม

2.ปา่ ทุง่ หลวง ตามกฎกระทรวง ฉบบั ท่ี อาเภอโพนพสิ ยั 39,375
๒๐๔ พ.ศ. ๒๕๑๐

3.ปา่ ดงสีชมพูโพนพิสยั ตามกฎกระทรวง ฉบับท่ี อาเภอโพนพสิ ัย 735,625
๒๒๕ พ.ศ.๒๕๑๐ และฉบับท่ี
๗๑๑ พ.ศ. ๒๕๑๗ (พนื้ ท่ีบางสว่ นอยูใ่ นอาเภอ
ปากคาด,อาเภอโซพ่ สิ ยั
จงั หวดั บึงกาฬ)

ทมี่ า : ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการส่อื สาร กรมปุาไม้,2561

ในชว่ งทผ่ี า่ นมาบรเิ วณปุาสงวนแหง่ ชาติ ท้ัง 3 แห่ง ได้มีประชาชนเข้าไปบุกรุกแผ้วถางเป็น
พ้ืนท่ีทากินและตั้งชุมชนบ้านเรือนเพ่ือทาการเกษตรและอยู่อาศัย บางส่วนกลายสภาพเป็นปุาเสื่อมโทรม
ยากท่ีจะฟ้ืนฟูให้กลับคืนสู่สภาพปุาดังเดิม เพื่อเป็นการแก้ไขปัญหาคนอยู่ร่วมกับปุา รัฐบาลจึงได้มอบให้
สานักงานการปฏิรูปที่ดินเพ่ือเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) ดาเนินการปฏิรูปที่ดินเพื่อให้แก่เกษตรกรในการทา

12

การเกษตร เช่น ปลูกข้าว พืชไร่ พืชสวน ยางพารา ปาล์มน้ามัน เป็นต้น และอีกส่วนหนึ่งได้มอบให้นิคม
สร้างตนเอง กระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ เพ่ือใช้ประโยชน์จัดสรรเป็นที่พักอาศัยและ
ทากิน ข้อมูลเม่ือปี พ.ศ. 2558 กรมปุาไม้ได้มีการสารวจข้อมูลพ้ืนที่ปุาสงวนแห่งชาติในเขตพ้ืนที่จังหวัด
หนองคาย มขี อ้ มูลดังนี้

ที่ สภาพพืน้ ที่ เนอื้ ท่ี (ไร)่

1. พ้ืนท่ีคงสภาพป่าในพ้นื ที่ป่าสงวนแหง่ ชาติ ปี 2558 103,827

2. พน้ื ทถ่ี ือครองกอ่ นปี 2545 ตาม มติ ครม. 30 ม.ิ ย. 2541 74,819

3. พ้นื ท่ีบุกรกุ หลงั ปี 2545 ตาม มติ ครม. 30 ม.ิ ย. 2541 44,667

รวม 223,313

ที่มา : สานกั จดั การทรพั ยากรปุาไม้ท่ี 6 (อดุ รธาน)ี ,๒๕60

จากข้อมูลข้างต้นจะเห็นว่าจังหวัดหนองคาย มีพ้ืนท่ีปุาสงวนแห่งชาติคงเหลือ จานวน
223,313 ไร่ จาแนกเป็นพื้นที่ท่ีมีสภาพปุาสมบูรณ์อยู่บริเวณส่วนยอดและท่ีลาดเชิงเขา จานวน
103,827 ไร่ พ้ืนที่ถือครองก่อนปี 2545 ตาม มติ ครม. 30 มิ.ย. 2541 ซ่ึงส่วนราชการที่เก่ียวข้อง
อยู่ระหว่างการสารวจการถือครองที่ดิน การพิสูจน์สิทธิ์ และการรับรองสิทธ์ิ เพื่อดาเนินการกาหนดการใช้
ประโยชน์ตามโครงการของรัฐรูปแบบต่าง ๆ เช่น เป็นพื้นที่ปฏิรูปที่ดินเพื่อการเกษตร (ส.ป.ก.) พ้ืนที่
โครงการจัดท่ีดินทากินให้ชุมชนตามนโยบายรัฐบาล (คทช.) หรือนิคมสร้างตนเอง ฯลฯ จานวน 39,375
ไร่ และพื้นที่บุกรุกหลังปี 2545 ตาม มติ ครม. 30 มิ.ย. 2541 ซึ่งส่วนราชการที่เกี่ยวข้องจะดาเนินการ
ทวงคนื ผนื ปุาคนื ให้แผ่นดินต่อไป จานวน 44,667 ไร่

(1.2) ป่าไม้ถาวรของชาติตามมติคณะรัฐมนตรี เม่ือวันที่ ๑๗ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๓๐
จานวน ๔ แห่งดังนี้

ปา่ ไม้ถาวร ต้ังอยใู่ นเขต เนอื้ ท่ี
อาเภอศรีเชยี งใหม่

1.ป่าสกั บา้ นหม้อ หรอื ป่าสักบ้านหมอ้ หมูท่ ่ี ๓ ตาบลบ้านหม้อ ๕๓.56
2.ป่าสกั บ้านปา่ สัก หรอื ป่าสักบา้ นยอยไฮ หมทู่ ่ี ๕ ตาบลบ้านหม้อ ๒๔.38
3.ป่าสักวัดช้างเผอื ก ต้ังอยบู่ ้านศรเี ชยี งใหม่ หมูท่ ี่ ๓ตาบลพานพร้าว 34.31
4.ป่าสักบ้านศรเี ชยี งใหม่ หรอื ปา่ สกั วดั สะพานทอง หมูท่ ่ี ๖ ตาบลพานพร้าว 2.67

รวม 114.92

13

เขตปุาไม้ถาวรของชาติท้ัง ๔ แห่ง มีพ้ืนท่ีปุาคงเหลือในความดูแลตามกฎหมายว่าด้วยการ
ปาุ ไม้ จานวน 114.92 ไร่ และอยู่ในระหว่างการขอกาหนดเขตปุาสงวนแหง่ ชาติ

(1.3) ป่าชุมชน จัดตั้งโดยกรมป่าไม้ จานวน 132 หมู่บ้าน กระจายอยู่ในเขตปุาสงวน
แหง่ ชาติ เขตปุา ตาม พ.ร.บ.ปุาไม้ พ.ศ. 2484 เขตท่ีมหี นังสือสาคญั ท่ีหลวง และอ่นื ๆ รวม 14,379.12 ไร่

ประเภทพืน้ ที่ จานวน (หมูบ่ า้ น) พ้นื ทจ่ี ัดตัง้ (ไร)่

1.ปา่ ชมุ ชนในเขตปา่ สงวนแหง่ ชาติ 25 10,017.67
2.ปา่ ชุมชนในเขตปา่ ตาม พ.ร.บ ปา่ ไม้ พ.ศ. 2484 29 2,175.44
3. ป่าชุมชนในเขตที่ดินตามหนงั สอื สาคญั สาคญั ทหี่ ลวง (นสล.) 74 2,119.40
4. อ่ืน ๆ 4 54.91

รวม 132 14,379.12

ท่ีมา : ขอ้ มูลสารสนเทศกรมปุาไม,้ 2563

2. พนื้ ที่ป่าไมจ้ ากการแปลภาพถ่ายทางอากาศ

จากการแปลภาพถ่ายทางอากาศ โดยกรมปุาไม้ เม่ือปี พ.ศ. 2561 จังหวัดหนองคาย
มีเน้ือท่ีท้ังจังหวัด จานวน 2,046,782.53 ไร่ (100%) มีพื้นที่ป่า หรือพ้ืนท่ีปกคลุมของพืชพรรณ
ทสี่ ามารถจาแนกได้ว่าเป็นไมย้ นื ต้น ปกคลุมเป็นผืนต่อเน่ืองขนาดไมน่ ้อยกว่า 3.125 ไร่ โดยไม่รวมถึงพื้นที่
ที่มีตันไม้แต่ประเมินได้ว่าผลผลิตหลักของการดาเนินการไม่ใช่เน้ือไม้เช่น สวนยูคาลิปตัส ยางพารา
สวนผลไม้ เป็นต้น จานวน 146,521.95 ไร่ หรือร้อยละ 7.16 ของพ้ืนที่จังหวัด ส่วนใหญ่อยู่ในพ้ืนที่
ปุาสงวนแห่งชาติปุาพรานพร้าวและปุาแก้งไก่ ปุาสงวนแห่งชาติปุาทุ่งหลวง และปุาสงวนแห่งชาติปุาดงสี
ชมพโู พนพิสัยตามลาดับ ลักษณะชนดิ ปาุ ที่พบ ส่วนใหญ่เป็นปุาเบญจพรรณ ปุาเต็งรัง ปุาดิบแล้ง ปุาท่ีฟื้นฟู
ตามธรรมชาติ และปุาไผ่ตามลาดบั

แผนที่ภาพถา่ ยแสดงพื้นทปี่ ่าของจงั หวดั หนองคาย

14

ตารางแสดงข้อมูลสภาพพืน้ ท่ปี ่าไมข้ องจังหวัดหนองคาย ย้อนหลัง 5 ปี

จากการแปลภาพถ่ายทางอากาศ โดยกรมปุาไม้ เม่ือปี พ..ศ. 2562 ประเทศไทย มีเนื้อท่ี
ท้ังหมด จานวน 323,528,699.65 ไร่ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีเนื้อท่ี 104,823,709.22 และ
จงั หวดั หนองคาย มีเน้ือที่ทั้งหมด จานวน 2,046,782.53 ไร่ มีสภาพพ้ืนที่ปุาไม้ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2568 –
2562 ดังนี้

พ้ืนทป่ี ่าไม้

ปี พ.ศ. ประเทศไทย ภาคตะวันออกเฉยี งเหนอื จังหวัดหนองคาย

(ไร)่ (รอ้ ยละ) (ไร)่ (ร้อยละ) (ไร)่ (ร้อยละ)

2557- 102,240,982 31.60 15,660,166 14.94 142,528 6.96
2558

2558- 102,174,805 31.58 15,647,823 14.93 145,689 7.12
2559

2559- 102,156,351 31.58 15,655,554 14.94 145,919 7.13
2560

2560- 102,488,302 31.68 15,750,099 15.03 146,522 7.16
2561

2561- 102,484,073 31.68 15,751,998 15.03 145,419 7.10
2562

ที่มา : ข้อมูลสารสนเทศกรมปุาไม้,2562

3. สถติ กิ ารเกดิ ไฟปา่ ในพื้นที่จงั หวัดหนองคาย

ช่วงฤดูแล้งของทุกปี (ประมาณเดือน มกราคม – เมษายน) พื้นที่ปุาไม้ของจังหวัดหนองคายมักเกิด

ไฟไหมป้ ุาเป็นประจาทุกปี ส่วนใหญ่เกิดในบริเวณพ้ืนที่ปุาสงวนแห่งชาติปุาพรานพร้าวและปุาแก้งไก่ ในท้องท่ี

อาเภอสังคม อาเภอศรีเชียงใหม่ และอาเภอโพธ์ิตาก สร้างความเสียหายแก่พื้นที่ปุาไม้ และทาลายทรัพยากร

ปุาไม้ สัตว์ปุา และความหลากหลายทางชีวภาพเป็นจานวนมาก โดยมีสถิติการเกิดไฟปุาย้อนหลัง 3 ปี

เริ่มนบั ต้งั แต่วนั ที่ 1 ตุลาคม ถงึ วันท่ี 30 กนั ยายนของทกุ ปี ตง้ั แต่ปี 2561 – 2563 ดงั นี้

ไฟไหมป้ ่า ปงี บประมาณ ปีงบประมาณ

ในทอ้ งทจี่ ังหวดั หนองคาย พ.ศ. 2562 พ.ศ. 2563

จานวนครงั้ ที่เกิดไฟป่า (คร้ัง) 30 18

พื้นท่คี วามเสยี หาย (ไร)่ 737 427

ที่มา : สว่ นควบคมุ ไฟปาุ กรมอทุ ยานแหง่ ชาติ สตั ว์ปุา และพันธพุ์ ืช

15

4. พื้นที่ทรัพยากรธรรมชาติที่เป็นสถานที่ท่องเที่ยวและศึกษาค้นคว้าตามธรรมชาติของจังหวัด
หนองคาย

1. โครงการพัฒนาพนื้ ท่ีลุ่มน้าทอน อันเน่ืองมาจากพระราชดาริ จังหวัดหนองคาย ต้ังอยู่ใน
ท้องทต่ี าบลด่านศรีสขุ อาเภอโพธิ์ตาก จงั หวดั หนองคาย

2. วนอุทยานน้าตกธารทพิ ย์ ต้งั อยใู่ นทอ้ งท่ีตาบลบ้านม่วง อาเภอสังคม จงั หวัดหนองคาย
3. สวนรุกขชาตินา้ ตกธารทอง ตงั้ อยู่ในทอ้ งท่ตี าบลผาตั้ง อาเภอสังคม จังหวดั หนองคาย
4. สวนรุกขชาติ 60 ปี ความสัมพันธ์ทางการทูตไทย – ลาว ตั้งอยู่ในท้องที่ ตาบลหนอง
กอมเกาะ อาเภอเมอื งหนองคาย จังหวัดหนองคาย
5. ศนู ยอ์ นุรกั ษแ์ ละช่วยเหลอื สตั วป์ าุ ต่างประเทศ ตั้งอยใู่ นทอ้ งท่ี อาเภอสงั คม จังหวดั หนองคาย
สถานการณแ์ ละศักยภาพทรัพยากรป่าไม้
ดว้ ยแผนแม่บทแก้ไขปัญหาการทาลายทรัพยากรปุาไม้ การบุกรุกที่ดินของรัฐ และการบริหาร
จดั การทรพั ยากรธรรมชาตอิ ย่างย่งั ยืน พ.ศ. ๒๕๕๗ ได้กาหนดเปูาหมายหลกั คอื การพิทักษ์รักษาพื้นท่ีปุาไม้
ให้มีสภาพปุาท่ีสมบูรณ์ให้ได้พ้ืนที่ปุาไม้อย่างน้อย ๔๐% ของพื้นท่ีประเทศภายใน ๑๐ ปี และได้กาหนด
ประเด็นยุทธศาสตร์และกลยุทธในการดาเนินการเพ่ือบรรลุวัตถุประสงค์ ดังน้ี 1) เพื่อหยุดย้ังการตัดไม้
ทาลายปุาและทวงคืนผืนปุาจากผู้บุกรุกครอบครองให้ได้ตามท่ีเปูาหมายกาหนด 2) มีระบบบริหารจัดการ
ทรัพยากรปุาไม้อย่างมีประสิทธิภาพ ประสิทธิผลและเกิดความยั่งยืน และ 3) มีการฟ้ืนฟูสภาพปุาในพื้นที่
ปุาเปูาหมายทั่วท้ังประเทศให้มีสภาพที่สมบูรณ์ โดยมอบหมายให้กองอานวยการรักษาความม่ันคงภายใน
ราชอาณาจักร (กอ.รมน.) กับกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมวางยุทธศาสตร์ในการพิทักษ์
ทรัพยากรปุาไม้ของชาติ และจัดทาแผนแม่บท กาหนดเปูาหมายท่ีจะต้องดาเนินการให้บรรลุผล สัมฤทธ์ิ
ตามห้วงเวลาที่กาหนด และให้หน่วยงานท่ีเก่ียวข้องนาไปเป็นแนวทางในการวางแผนปฏิบัติในส่วนท่ี
รบั ผิดชอบใหส้ อดคลอ้ งกับแผนยทุ ธศาสตร์และเปาู หมายที่กาหนด
กลุ่มจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน 1 ประกอบด้วย จังหวัดอุดรธานี จังหวัดเลย
จังหวดั หนองบัวลาภู จงั หวัดบงึ กาฬ และจังหวดั หนองคาย กาหนดยทุ ธศาสตรท์ เี่ ก่ียวข้องกับการสร้างความ
รว่ มมือดา้ นทรพั ยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม คือ ยุทธศาสตร์ที่ 3 การสร้างการเติบโตบนคุณภาพชีวิตที่
เป็นมิตรกับส่ิงแวดล้อม จังหวัดหนองคาย ได้กาหนดกรอบทิศทางการพัฒนาจังหวัด ตามแผนพัฒนาจังหวัด
พ.ศ. ๒๕๖๑ - ๒๕๖๔ การดาเนินโครงการเป็นไปตามยุทธศาสตร์ที่ ๔ พัฒนาคน ชุมชน สังคม และ
สงิ่ แวดล้อมใหเ้ ปน็ เมืองนา่ อยู่ โดยจะดาเนนิ งานตามกลยุทธ์ ท่ี ๒ สง่ เสรมิ อนุรักษ์ ฟน้ื ฟูทรัพยากรธรรมชาติ
และสงิ่ แวดล้อม

16

สถานการณ์ดา้ นทรพั ยากรน้า

แหลง่ น้าผวิ ดนิ

จงั หวดั หนองคาย สภาพทั่วไป มีลุ่มน้าย่อยจานวน 9 ลุ่มน้าย่อย ได้แก่ 1. ลุ่มน้าสวย มีลุ่มน้าสาขา
๕ ลุ่มน้าสาขา คือ ห้วยน้าสวยตอนบน ห้วยธง ห้วยน้าสวยตอนกลาง ลาน้าเพ็ญห้วยน้าสวยตอนล่าง,
๒. ลุ่มน้าโมง มีลุ่มน้าสาขา ๖ ลุ่มน้า คือ น้าโมงตอนบน ห้วยน้าบน น้าโมงตอนกลาง ห้วยซีด ห้วยทอน
และน้าโมงตอนล่าง, 3. ลุ่มน้าโสม มีลุ่มน้าสาขา ๓ ลุ่มน้า คือแม่น้าโสมตอนบน ห้วยน้าราง และห้วยน้า
โสมตอนล่าง, 4. ลุ่มน้าแม่น้าโขงส่วนท่ี ๕ มีลุ่มน้าสาขา ๔ ลุ่มน้า คือ แม่น้าโขงส่วนท่ี ๕ ตอนบนห้วยน้า
ชม ห้วยสะงาว และแม่น้าโขงส่วนท่ี ๕ ตอนล่าง, 5. ลุ่มน้าแม่น้าโขงส่วนท่ี ๖ มีลุ่มน้าสาขา ๑ ลุ่มน้า
คอื แมน่ า้ โขงส่วนที่ ๖, 6. ลุม่ น้าแม่น้าโขงส่วนท่ี ๗ มีลมุ่ นา้ สาขา ๔ ลุม่ นา้ คอื แมน่ า้ โขงสว่ นท่ี ๗ ตอนบน
แม่น้าโขงส่วนที่ ๗ ตอนกลาง ห้วยบังบาตร และแม่น้าโขงส่วนท่ี ๗ ตอนล่าง, 7. ลุ่มน้าห้วยคอง มีลุ่มน้า
สาขา ๒ ลุ่มน้า คือ ห้วยคองสายหลัก และห้วยขาว, 8. ลุ่มน้าห้วยหลวง มีลุ่มน้าสาขา ๗ ลุ่มน้า คือ
ห้วยหลวงส่วนที่ ๑ ห้วยหลวงส่วนท่ี ๒ ห้วยหลวงส่วนท่ี ๓ ห้วยหลวงส่วนที่ ๔ ห้วยหลวงส่วนท่ี ๕ ห้วย
เจียมและหว้ ยหลวงสว่ นที่ ๖ , 9. ลุ่มน้าแมน่ ้าสงครามตอนบน มลี ุ่มน้าสาขา ๘ ลุ่มน้า คือ แม่น้าสงครามตอนบน
ส่วนที่ ๑ห้วยศาลจอด ห้วยผาลาด ห้วยทวน แม่น้าสงครามตอนบนส่วนท่ี ๒ ห้วยโคน ห้วยคามิด และแม่น้า
สงครามตอนบนสว่ นท่ี ๓ คอื ทกุ ลาน้าในแต่ละลุ่มนา้ สาขาจะไหลลงแม่น้าโขงซ่ึงเป็นทางน้าธรรมชาติระหว่าง
ประเทศ ลาน้าส่วนใหญ่ในลุ่มน้าโขงจะมีความยาวของลาน้าน้อยกว่า ๕๐ กิโลเมตรและมีความลาดชัน
ของลาน้ามาก จึงมีการกัดเซาะสูง หากมีฝนตกหนักจะเกิดน้าปุาไหลหลากรุนแรง พ้ืนท่ีการเกษตรจะอยู่
บรเิ วณสองฝั่งของลานา้ พ้นื ทีอ่ าศัยจะอยบู่ ริเวณตอนกลางและท้ายของลานา้

แหล่งนา้ ใต้ดนิ

จังหวัดหนองคาย พ้ืนที่ท่ีมีศักยภาพน้าบาดาลท่ีมีปริมาณคลอไรด์น้อยกว่า 600 มิลิกรัมต่อลิตร
และมีปริมาณคลอไรด์มากกว่า 600 มิลลิกรัมต่อลิตร สาหรับพ้ืนท่ีศักยภาพน้าบาดาลมีปริมาณคลอไรด์
น้อยกว่า 600 มิลลิกรัมต่อลิตร ซึ่งเป็นน้าบาดาลที่ได้มาตรฐานสาหรับนามาใช้เพื่อการอุปโภคบริโภค
อุตสาหกรรมทั่วไป และเกษตรกรรมได้ สามารถแบ่งพื้นที่ศักยภาพน้าบาดาล ได้ 4 กลุ่ม คือ พื้นที่มี
ศักยภาพน้าบาดาลน้อยกว่า 2 ลบ.ม./ชม. มีพ้ืนท่ี 0.4 ล้านไร่ พื้นที่ที่มีศักยภาพน้าบาดาลระหว่าง 2 –
10 ลบ.ม./ชม. มีพื้นที่ประมาณ 0.62 ล้านไร่ พ้ืนท่ีท่ีมีศักยภาพน้าบาดาลระหว่าง 10 – 20 ลบ.ม./ชม.
มีพ้ืนท่ีประมาณ 0.03 ล้านไร่ และพื้นท่ีท่ีมีศักยภาพน้าบาดาลระหว่าง มากกว่า 20 ลบ.ม./ชม. มีพ้ืนที่
ประมาณ 0.02 ล้านไร่ รวมพื้นที่ที่มีศักยภาพน้าบาดาล 4 กลุ่ม ประมาณ 1.25 ล้านไร่ สถานการณ์น้า
บาดาลในปัจจุบันอยู่ในเกณฑ์สมดุล ไม่เกินปริมาณน้าท่ีสามารถสูบมาใช้ได้อย่างปลอดภัย ปริมาณกักเก็บ
351.8 ล้าน ลบ.ม. ปริมาณน้าไหลเติม 108.6 ล้าน ลบ.ม.ต่อปี ปริมาณน้าท่ีสามารถสูบขึ้นมาใช้อย่าง
ปลอดภัย 81.4 ล้าน ลบ.ม.ต่อปี แนวโน้มในอีก 20 ปีข้างหน้าในปี พ.ศ.2581 จะมีการใช้น้าบาดาล
เพ่ิมขึ้น ปริมาณ 66.969 ล้าน ลบ.ม.ต่อปี ส่วนพื้นท่ีท่ีจะเค็มไม่สามารถนามาใช้เพ่ือกิจกรรมต่าง ๆ มี
พ้นื ที่ประมาณ 0.36 ลา้ นไร่ พบบรเิ วณ อาเภอเมอื งหนองคาย อาเภอท่าบ่อ อาเภอโพธิ์ตากและอาเภอสระ
ใคร

17

1.3 ข้อมลู พ้ืนฐานทางด้านการศกึ ษา หนองคาย (คน)
1.3.1 จานวนนักเรียน
58,090
ตารางที่ 1 จานวนนกั เรียน จาแนกตามจังหวดั และสงั กดั 8,571
9,884
สงั กดั 8,957
11,206
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพืน้ ฐาน (สพฐ.) 2,609
สานกั งานคณะกรรมการส่งเสรมิ การศึกษาเอกชน (สช.) 1,366

สานักงานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา (สอศ.) -

สานกั งานสง่ เสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย (กศน.) 100,444
กรมสง่ เสรมิ การปกครองท้องถิน่ (มท.)
สานกั งานคณะกรรมการการอุดมศกึ ษา (อว.) หนองคาย (คน)
สานกั งานพระพทุ ธศาสนาแหง่ ชาติ (พศ.) 4,825
สานกั งานพฒั นาสงั คมและความมน่ั คงของมนษุ ยจ์ ังหวัด (พมจ.) 2,978
2,403
รวม 651
209
ทมี่ า : หนว่ ยงานจัดการศกึ ษา/สถานศึกษาทุกสงั กัดในจังหวัดหนองคาย 80
ตารางที่ 2 จานวนนกั เรียน จาแนกตามจังหวดั สังกดั และระดบั 60
11,206
สงั กัด ระดับ -
กรมสง่ เสรมิ 111
การปกครองท้องถนิ่ ก่อนประถมศกึ ษา 81
(อปท.) เตรียมอนุบาล 55
ประถมศึกษา
กระทรวง มธั ยมศกึ ษาตอนต้น 2,131
การ อดุ มศกึ ษา มธั ยมศึกษาตอนปลาย 185
วิทยาศาสตร์ วิจัย ปวช. 46
และนวตั กรรม (อว.) ปวส. 2,609
928
สานักงาน รวม 438
พระพุทธศาสนา ก่อนประถมศกึ ษา 1,366
แห่งชาติ (พศ.) ประถมศกึ ษา
มธั ยมศึกษาตอนต้น
มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย
อนปุ รญิ ญา
ปรญิ ญาตร/ี เทยี บเทา่
ปรญิ ญาโท
ปรญิ ญาเอก

รวม
มัธยมศกึ ษาตอนตน้
มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย

รวม

18

สานักงานสง่ เสรมิ ประถมศกึ ษา 793
3,350
การศกึ ษานอกระบบ มัธยมศึกษาตอนตน้ 4,814
8,957
และการศึกษา มธั ยมศึกษาตอนปลาย 6,386

ตามอธั ยาศัย (กศน.) รวม 3,142
356
สานักงาน ปวช. 9,884
2,593
คณะกรรมการ ปวส. 143
5,197
การอาชีวศึกษา ปริญญาตร/ี เทียบเท่า 594
44
(สอศ.) รวม 8,571

สานักงาน กอ่ นประถมศกึ ษา 241

คณะกรรมการ เตรียมอนุบาล 7,100
26,173
ส่งเสรมิ การศึกษา ประถมศกึ ษา 15,571
9,005
เอกชน (สช.) มัธยมศกึ ษาตอนต้น 57,849
100,442
มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย

รวม

สานกั งานคณะกรรมการ เตรียมความพร้อม (การศกึ ษา
พิเศษ)

การศกึ ษาข้นั พนื้ ฐาน กอ่ นประถมศกึ ษา

(สพฐ.) ประถมศกึ ษา

มธั ยมศึกษาตอนตน้

มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย

รวม

รวม

ทีม่ า : หน่วยงานจัดการศกึ ษา/สถานศึกษาทุกสังกัดในจงั หวดั หนองคาย

19

ตารางที่ 3 จานวนนักเรยี น จาแนกตามสังกัด และระดับ

ระดบั กอ่ น เตรียม การศกึ ษา ประถมศกึ ษา ม.ตน้
ประถม อนบุ าล พิเศษ 30
621
เทศบาล 1 เมืองท่าบอ่ 303 953
81
โรงเรยี นกีฬา

เทศบาลเมืองหนองคาย 575 1,175

โรงเรียนอนุบาลเทศบาล 223

ตาบลวัดธาตุ

โรงเรียนอนุบาลเทศบาล 103

ตาบลเวยี งคกุ

โรงเรยี นอนุบาลเทศบาล 52

ตาบลหนองสองห้อง

โรงเรียนอนุบาลเทศบาล 88 103
172
ตาบลศรีเชียงใหม่

โรงเรียนอนุบาลหนอง 104

ปลาปาก

โรงเรยี นอนบาลเทศก์ 122

เทศรงั ษอี ุปถมั ภ์

ศนู ย์เด็กเลก็ 3,255 2,978

โรงเรียนสาธติ มข.วิทยา 111
เขตหนองคาย

มหาวิทยาลัยขอนแก่น
วิทยาเขตหนองคาย

มหาวิทยาลยั จฬุ าลงกรณ์
ราชวทิ ยาลัย วทิ ยาเขต
หนองคาย

ม.ปลาย ปวช. ปวส. อนุปรญิ ญา ปรญิ ตร/ี ปริญญา ปริญญา รวม
เทยี บเทา่ โท เอก

1,256

57 87
152 80 60 2,663

223

103

52

191

104

294

6,233
55 247

1,648 143 15 1,806

483 42 31 556

20

สานักงาน 928
พระพุทธศาสนาจังหวัด 793 3,350
หนองคาย
สานกั งาน กศน.จังหวัด 2,593 143 5,197 594
หนองคาย 4,206
สานักงานคณะกรรมการ 2,894 3,121 14,924 1,863
อาชวี ศกึ ษาจังหวัด 11,074 1,443
หนองคาย 14,518 11,852
สานักงานคณะกรรมการ 175 413
ส่งเสรมิ การศึกษาเอกชน
(สช.) 241 34,677 21,17

สพป.หนองคาย เขต 1 241

สพป.หนองคาย เขต 2

สพม.หนองคาย

รร.ราชประชานุเคราะห์
27

ศนู ยก์ ารศึกษาพิเศษฯ

รวม

438 1,366

0 4,814 8,957
6,386 3,142 356 9,884

44 8,571

3 114 2,487 185 21,107
3 15,411
2 8,669 20,521

222 810

75 14,565 6,466 3,202 241
46 100,442

21

1.3.2.จานวนสถานศึกษา หนองคาย (แหง่ )
ตารางท่ี 4 จานวนสถานศกึ ษา จาแนกตามจงั หวดั และสังกัด

สงั กัด

สงั กัดกระทรวงศกึ ษาธกิ าร 294
25
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพน้ื ฐาน (สพฐ.) 12
สานักงานคณะกรรมการสง่ เสริมการศึกษาเอกชน (สช.) 9
สานกั งานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา (สอศ.)
สานกั งานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั (กศน.) 183
สังกัดอ่ืนๆ 3
11
กรมส่งเสรมิ การปกครองทอ้ งถิน่ (มท.) 537

สานักงานคณะกรรมการการอดุ มศึกษา (อว.) หนองคาย (คน)
สานักงานพระพุทธศาสนาแหง่ ชาติ (พศ.)
4,351
รวม 462
525
ท่มี า : หน่วยงานจัดการศกึ ษา/สถานศึกษาทุกสงั กัดในจังหวดั หนองคาย 183
501
1.3.3.จานวนครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษา 350
ตารางที่ 5 จานวนครแู ละบุคลากรทางการศกึ ษา จาแนกตามจงั หวดั และสงั กดั 139
6,511
สังกัด

สานกั งานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพนื้ ฐาน (สพฐ.)
สานกั งานคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชน (สช.)
สานักงานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา (สอศ.)
สานกั งานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั (กศน.)
กรมสง่ เสริมการปกครองท้องถ่ิน (มท.)
สานกั งานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (อว.)
สานักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ (พศ.)

รวม

ทม่ี า : หนว่ ยงานจัดการศึกษา/สถานศึกษาทุกสงั กัดในจังหวดั หนองคาย

22

ตารางท่ี 6 จานวนสถานศกึ ษา จานวนครูและบุคลากรทางการศึกษา และจานวนนกั เรียน สงั กัด

สานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพน้ื ฐาน จาแนกตามเขตพ้นื ที่ และจังหวัด

จังหวัด เขตพืน้ ที่ สถานศึกษา ครู/บุคลากรทางการ นักเรียน
(แหง่ ) ศกึ ษา (คน) (คน)

หนองคาย สพป.หนองคาย เขต 1 156 1,799 21,107

สพป.หนองคาย เขต 2 105 1,208 15,411

สานกั บริหารงานการศกึ ษาพเิ ศษ 2 109 1,051

สพม. หนองคาย 31 1,208 20,521

อน่ื ๆ -- -

รวม 294 4,324 58,090

ท่ีมา หนว่ ยงาน/สถานศึกษาสังกดั สพฐ. ประจาจงั หวดั หนองคาย

1.3.4. ด้านคุณภาพการศึกษา

ผลการทดสอบทางการศกึ ษาระดับชาติขน้ั พน้ื ฐาน (O-NET) ปกี ารศึกษา 2563

(1) ระดบั ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 6

ตารางท่ี 7 แสดงผลการทดสอบทางการศึกษาระดบั ชาติ O-NET ปีการศกึ ษา 2563 ระดับชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี 6

กลุ่มสาระฯ ปี กศ. ประเทศ จังหวดั สพป. สช. ท้องถ่ิน

ภาษาไทย 2562 49.07 47.45 47.01 50.27 45.95

2563 56.20 54.43 53.92 59.01 52.14

เพ่มิ -ลด +7.13 +6.98 +6.91 +8.74 +6.19

ภาษาอังกฤษ 2562 34.42 31.40 29.62 39.24 31.74

2563 43.55 39.43 36.87 53.25 38.73

เพิม่ -ลด +9.13 +8.03 +7.25 +14.01 +6.99

คณติ ศาสตร์ 2562 32.90 31.34 30.94 34.04 29.56

2563 29.99 27.70 26.99 32.40 26.64

เพิ่ม-ลด -2.91 -3.64 -3.95 -1.64 -2.92

วทิ ยาศาสตร์ 2562 35.55 34.35 33.66 37.54 34.65

2563 38.01 37.54 41.63 36.48

เพมิ่ -ลด +3.23 +3.66 +3.88 +4.09 +1.83

เฉล่ยี 2562 37.99 36.14 35.31 40.27 35.48

2563 42.13 39.89 38.83 46.57 38.50

เพิม่ -ลด +4.14 +3.75 +3.52 +6.30 +3.02

23

(2) ระดับมธั ยมศึกษาปที ี่ 3
ตารางที่ 8 แสดงผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติ O-NET ปีการศกึ ษา 2563 ระดับชั้นมธั ยมศึกษาปที ่ี 3

กลมุ่ สาระฯ ปี กศ. ประเทศ จงั หวดั สพม. สพป. สช. ทอ้ งถน่ิ สน.
พทุ ธ

ภาษาไทย 2562 55.14 53.20 54.58 52.35 52.48 46.31 39.22
2563 54.29 52.25 53.74 48.44 51.53 48.37 38.44
เพิ่ม-ลด -0.85 -0.95 -0.84 -3.91 -0.95 +2.06 -0.78

ภาษาอังกฤษ 2562 33.25 30.99 31.94 28.79 32.23 27.74 26.50
2563 34.38 31.83 32.04 27.66 33.88 28.20 26.32
เพิ่ม-ลด +1.13 +0.84 +0.10 -1.13 +1.65 +0.46 -0.18

คณิตศาสตร์ 2562 26.73 24.42 25.19 23.32 24.43 20.60 19.50
2563 25.46 23.17 23.51 24.04 22.16 19.34 19.85
เพมิ่ -ลด -1.27 -1.25 -1.68 +0.72 -2.27 -1.26 +0.35

วิทยาศาสตร์ 2562 30.07 29.47 29.66 29.55 30.37 27.71 26.60
2563 29.89 28.97 29.22 27.83 28.58 25.94 25.54
เพิ่ม-ลด -0.18 -0.50 -0.44 -1.72 -1.79 -1.77 -1.06

เฉลีย่ 2562 36.30 34.52 35.34 33.50 34.88 30.59 27.96
2563 36.01 34.06 34.63 32.00 34.04 30.46 27.54
เพิม่ -ลด -0.29 -0.46 -0.71 -1.50 -0.84 -0.13 -0.42

(3) ช้นั มัธยมศึกษาปที ่ี 6

ตารางที่ 9 แสดงผลการทดสอบทางการศกึ ษาระดบั ชาติ O-NET ปกี ารศกึ ษา 2563 ระดับชนั้ มธั ยมศึกษาปีท่ี 6

กล่มุ สาระฯ ปี กศ. ประเทศ จังหวดั สพม. สพป. สช. ท้องถิน่ สน.พทุ ธ
ภาษาไทย 2562 42.21 39.91 40.64 34.43 24.10 30.71 29.17
2563 44.36 40.57 41.10 44.08 34.81 34.68 31.62
สงั คม เพิ่ม-ลด +2.15 +0.66 +0.46 +9.65 +10.71 +3.97 +2.45
ศาสนา และ 2562 35.70 33.68 34.12 30.80 26.20 27.69 27.09
วัฒนธรรม 2563 35.93 34.52 34.80 35.17 31.00 30.73 29.33
ภาษาองั กฤษ เพมิ่ -ลด +0.23 +0.84 +0.68 +4.37 +4.80 +3.04 +2.24
2562 29.20 25.58 25.92 23.33 22.75 21.96 21.72
คณิตศาสตร์ 2563 29.94 26.38 26.77 26.61 20.00 22.10 21.59
เพม่ิ -ลด +0.74 +0.80 +0.85 +3.28 -2.75 +0.14 -0.13
วทิ ยาศาสตร์ 2562 25.41 21.41 21.86 14.00 14.25 16.76 16.45
2563 26.04 21.62 21.97 22.40 13.67 18.91 17.35
เฉลีย่ เพ่ิม-ลด +0.63 +0.21 +0.11 +8.40 -0.58 +2.15 +0.90
2562 29.20 27.26 27.60 26.30 24.30 23.40 21.75
2563 32.68 30.14 30.51 30.85 26.91 25.33 24.59
เพม่ิ -ลด +3.48 +2.88 +2.91 +4.55 +2.61 +1.93 +2.84
2562 32.34 29.57 30.03 25.77 22.32 24.10 23.24
2563 33.79 30.65 31.03 31.82 25.29 26.35 24.90
เพมิ่ -ลด +1.45 +1.08 +1.00 +6.05 +2.97 +2.25 +1.66

ทีม่ าขอ้ มูล : https://www.niets.or.th สถาบนั ทดสอบทางการศกึ ษาแห่งชาติ (องคก์ ารมหาชน)

24

ผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติทางด้านอาชีวศกึ ษา (V-NET) ประจาปีการศกึ ษา 2563

ตารางที่ 10 คะแนนเฉลย่ี ผลการทดสอบวชิ าความรู้ด้านสมรรถนะหลกั และสมรรถนะทั่วไประดบั ปวช.
ของนักเรียนในระดบั ช้นั ปวช. 3 ปีการศกึ ษา 2563

หนว่ ยงาน จานวนผู้เข้าสอบ (คน) คะแนนต่าสดุ คะแนนเฉลี่ย

ประเทศ 28,013 5.83 38.73

ศธภ.10 1,311 14.17 35.41

หนองคาย 137 20.83 37.94

ตารางที่ 11 ผลการทดสอบทางการศกึ ษาระดับชาติทางด้านอาชวี ศึกษา (V-NET) ปีการศึกษา 2561 –
2563 ระดับ ปวส. 2 วชิ าความรู้ด้านสมรรถนะหลกั และสมรรถนะทว่ั ไป ระดับ ปวส.จาแนกรายจังหวดั

จังหวดั ค่าคะแนนเฉลยี่
ปี 2561 ปี 2562 ปี 2563

หนองคาย 36.82 38.92 -

ท่มี าขอ้ มูล : https://www.niets.or.th สถาบนั ทดสอบทางการศึกษาแหง่ ชาติ (องคก์ ารมหาชน)

ผลการทดสอบทางการศกึ ษาระดับชาติ การศึกษานอกระบบโรงเรยี น N-NET (Non-Formal
National
Education Test)

(1) ระดับช้ันประถมศึกษา

ตารางที่ 12 แสดงคะแนนเฉล่ียผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติ ด้านการศึกษานอกระบบ (N-NET)

ระดับชน้ั ประถมศึกษา จังหวัดหนองคาย เปรยี บเทยี บระหวา่ งปีการศกึ ษา 2562 กับ 2563 (คะแนนเตม็ 100)

กลุ่มสาระฯ ปกี ารศึกษา ระดับประเทศ ระดบั จังหวดั

สาระทกั ษะการเรียนรู้ 2563 41.92 36.96

2562 44.95 39.87

เพม่ิ -ลด -3.03 -2.91

สาระความรู้พน้ื ฐาน 2563 40.88 35.53

2562 40.14 36.37

เพ่ิม-ลด +0.74 -0.84

สาระการประกอบอาชีพ 2563 46.86 40.94

2562 39.83 36.34

เพิ่ม-ลด +7.03 +4.60

สาระทกั ษะการดาเนินชวี ติ 2563 49.53 39.42

2562 47.32 42.44

เพิม่ -ลด +2.21 -3.02

สาระการพัฒนาสงั คม 2563 47.99 42.90

2562 45.28 43.88

เพม่ิ -ลด +2.71 -0.98

25

กลมุ่ สาระฯ ปีการศึกษา ระดับประเทศ ระดับจงั หวัด
เฉล่ยี 2563 45.44 39.15
2562 43.50 39.78
เพมิ่ -ลด +1.94 -0.63

(2) ระดับช้นั มัธยมศกึ ษาตอนตน้

ตารางท่ี 13 แสดงคะแนนเฉล่ียผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติ ดา้ นการศกึ ษานอกระบบ (N-NET)

ชัน้ มัธยมศกึ ษาตอนต้น จังหวัดหนองคาย เปรียบเทยี บระหวา่ งปกี ารศึกษา 2562 กับ 2563 (คะแนนเต็ม

100)

กลุ่มสาระฯ ปีการศกึ ษา ระดับประเทศ ระดบั จงั หวดั

สาระทักษะการเรียนรู้ 2563 34.88 31.84

2562 37.64 34.02

เพ่ิม-ลด -2.76 -2.18

สาระความรู้พืน้ ฐาน 2563 32.30 30.75

2562 33.90 32.21

เพิม่ -ลด -1.60 -1.46

สาระการประกอบอาชพี 2563 38.02 34.56

2562 38.91 34.75

เพ่มิ -ลด -0.89 -0.19

สาระทักษะการดาเนนิ ชวี ติ 2563 45.92 39.33

2562 44.07 38.37

เพมิ่ -ลด +1.85 +0.96

สาระการพัฒนาสงั คม 2563 40.44 36.93

2562 36.34 31.85

เพิม่ -ลด +4.10 +5.08

เฉล่ีย 2563 38.31 34.68

2562 38.17 34.24

เพิม่ -ลด +0.14 +0.44

ทมี่ าข้อมลู : https://www.niets.or.th สถาบนั ทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ (องค์การมหาชน)

26

(3) ระดับช้ันมัธยมศึกษาตอนปลาย

ตารางที่ 14 แสดงคะแนนเฉล่ียผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติ ด้านการศึกษานอกระบบ (N-NET)

ชั้น มัธยมศึกษาตอนปลาย จังหวัดหนองคาย เปรียบเทียบระหว่างปีการศึกษา 2562 กับ 2563 (คะแนนเต็ม

100)

กลุ่มสาระฯ ปกี ารศึกษา ระดบั ประเทศ ระดบั จงั หวัด

สาระทักษะการเรียนรู้ 2563 35.66 31.47

2562 34.00 31.03

เพิม่ -ลด +1.66 +0.44

สาระความรู้พน้ื ฐาน 2563 26.61 26.05

2562 29.26 26.67

เพิม่ -ลด -2.65 -0.62

สาระการประกอบอาชพี 2563 38.95 33.99

2562 40.41 34.66

เพิ่ม-ลด -1.46 -0.67

สาระทกั ษะการดาเนนิ ชีวติ 2563 39.70 34.49

2562 34.73 29.49

เพิม่ -ลด +4.97 5.00

สาระการพฒั นาสังคม 2563 40.19 35.55

2562 31.94 28.81

เพม่ิ -ลด +8.25 +6.74

เฉลีย่ 2563 36.22 32.31

2562 34.07 30.13

เพม่ิ -ลด +2.15 +2.18

ตารางที่ 15 สดั ส่วนครตู ่อนักเรยี น ทุกสังกัด ปีการศึกษา 2564

จังหวดั จานวนครู (คน) จานวนนักเรียน คน) สดั สว่ นครู : นกั เรยี น

หนองคาย 6,511 100,442 1 : 15

27

1.4 ดัชนที างการศกึ ษา
1. ด้านการเข้าถงึ โอกาสทางการศึกษา (Access) ดาเนินการ 4 ดชั นี ปีการศกึ ษา 2563 คอื
ดัชนที ่ี 1 สัดส่วนนกั เรียนกอ่ นประถมศึกษา 3-5 ปี ต่อประชากรกลุ่มอายุ 3-5 ปี
ดชั นีท่ี 2 ประชากรอายุ 6-11 ปี ได้เข้าเรียนระดับประถมศกึ ษาเทยี บกบั ประชากร
กลมุ่ อายุ 6-11 ปี
ดชั นที ่ี 3 ประชากรอายุ 12-14 ปี ได้เขา้ เรยี นระดบั มัธยมศกึ ษาตอนต้นเทยี บกับ
ประชากรกลุม่ อายุ 12-14 ปี
ดัชนีที่ 4 สัดสว่ นนักเรยี นระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย (สามัญศกึ ษา+อาชวี ศึกษา)
อายุ 15-17 ปี ต่อประชากรกลุ่มอายุ 15-17 ปี

2. ดา้ นความเทา่ เทยี มทางการศึกษา (Equity) ดาเนนิ การ 1 ดชั นี คอื
ดชั นีท่ี 5 รอ้ ยละของเด็กในวยั เรยี นทีม่ คี วามตอ้ งการจาเป็นพิเศษได้รบั การศึกษาเตม็ ศักยภาพ

3. ดา้ นคุณภาพทางการศึกษา (Quality) ดาเนินการ 3 ดัชนี คือ
ดชั นที ี่ 6 รอ้ ยละของคะแนนเฉลย่ี การประเมินคณุ ภาพผู้เรียน (NT) วชิ าคณิตศาสตร์และ

วชิ าภาษาไทย ระดับช้ันประถมศกึ ษาปีที่ 3
ดัชนีที่ 7 ร้อยละของคะแนนผลสมั ฤทธทิ์ างการเรียนดว้ ยข้อสอบมาตรฐานกลางกลมุ่

สาระการเรยี นรู้คณิตศาสตร์และกล่มุ สาระการเรียนรภู้ าษาไทย ระดับชัน้ มธั ยมศึกษาปีท่ี 3
ดชั นีท่ี 8 รอ้ ยละของนักเรียนชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 6 ทีม่ คี ะแนนผลการทดสอบทาง

การศึกษาระดบั ชาตขิ ้ันพื้นฐาน (O-NET) แตล่ ะวิชาผ่านเกณฑร์ อ้ ยละ 50 ขึ้นไป

4. ดา้ นประสทิ ธภิ าพ (Efficiency) ดาเนินการ 4 ดชั นี คอื
ดชั นีท่ี 9 อัตราการออกกลางคันของนกั เรียนระดับประถมศึกษา
ดัชนีท่ี 10 อัตราการออกกลางคนั ของนักเรยี นระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตน้
ดชั นที ่ี 11 อัตราการออกกลางคนั ของนกั เรียนระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย
ดชั นที ี่ 12 อตั ราการออกกลางคันของนักเรยี นระดับประกาศนียบตั รวชิ าชพี (ปวช. 1-3)

5. ด้านการตอบโจทยบ์ รบิ ททีเ่ ปลย่ี นแปลง (Relevancy) ดาเนนิ การ 1 ดัชนี คอื
ดัชนีท่ี 13 สดั สว่ นผเู้ รียนอาชีวศกึ ษาตอ่ ผู้เรยี นสามัญศึกษา

6. ด้านการเข้าถงึ โอกาสทางการศกึ ษา (Access) ดาเนินการ 4 ดชั นี ปีการศกึ ษา 2563 คอื

ดชั นที ่ี 1 สัดส่วนนกั เรยี นก่อนประถมศึกษา 3-5 ปี ตอ่ ประชากรกลุ่มอายุ 3-5 ปี
ดัชนที ่ี 2 ประชากรอายุ 6-11 ปี ได้เข้าเรียนระดบั ประถมศกึ ษาเทียบกบั ประชากรกลุ่มอายุ

6-11 ปี
ดัชนที ี่ 3 ประชากรอายุ 12-14 ปี ได้เขา้ เรียนระดับมธั ยมศึกษาตอนต้นเทียบกบั ประชากร

กลมุ่ อายุ 12-14 ปี
ดัชนีที่ 4 สัดสว่ นนกั เรยี นระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย (สามญั ศกึ ษา+อาชวี ศึกษา) ตอ่

ประชากรกลุ่มอายุ 15-17 ปี

28

ตารางที่ 1 แสดงรอ้ ยละผูเ้ รียนตอ่ ประชากร ตามกลุ่มอายุ ปกี ารศึกษา 2563 จาแนกรายจงั หวัด

จังหวัด จานวน ดชั นีที่ 1 ดชั นีที่ 2 ดัชนที ่ี 3 ดชั นีที่ 4

ประชากรวยั เรียน (คน) 15,666 36,786 19,054 19,512

หนองคาย นักเรยี น (คน) 14,518 33,884 17,825 16,217
83
ร้อยละของจานวน 93 92 94

นร.: ปชก.

ที่มา : - http://www.edustatistics.moe.go.th ข้อมลู ณ วันที่ 26 มถิ ุนายน 2564

7. ด้านความเทา่ เทยี มทางการศึกษา (Equity) ดาเนนิ การ 1 ดัชนี คอื
ดชั นที ่ี 5 ร้อยละของเด็กในวัยเรยี นท่มี ีความต้องการจาเป็นพิเศษได้รบั การศึกษาเต็ม
ศกั ยภาพการวิเคราะห์ดัชนีการศกึ ษา ด้านความเท่าเทยี มทางการศกึ ษา
ปีการศกึ ษา 2563 ในพื้นที่สานกั งานศึกษาธกิ ารภาค 10 ได้แก่ ร้อยละของ
เด็กในวัยเรยี นทีม่ คี วามตอ้ งการจาเป็นพิเศษไดร้ ับการศึกษาเต็มศักยภาพ
รายละเอยี ดดังต่อไปนี้

ตารางที่ 2 ร้อยละของเด็กในวยั เรียนท่มี คี วามตอ้ งการจาเปน็ พเิ ศษได้รบั การศึกษาเตม็ ศักยภาพ

ดัชนีที่ 5 หนองคาย

เดก็ ในวัยเรยี น (อายุ 3-17ปี) 91,018

เดก็ ในวัยเรยี นท่มี ีความต้องการจาเป็นพเิ ศษ 1,051

รอ้ ยละ 1.15

29

ตารางที่ 3 จานวนนักเรียนทีม่ คี วามตอ้ งการจาเป็นพิเศษ จาแนกตามประเภทความต้องการฯ สถานศึกษา และจังหวัด

หนองคาย รวม

ประเภทความตอ้ งการจาเปน็ พเิ ศษ รร. ราชประชา ศูนย์การศกึ ษาพเิ ศษ
นุเคราะห์ 27

1. เด็กยากจน (มากเป็นพิเศษ) 697 697

2. เดก็ ทม่ี ปี ญั หาเกย่ี วกับยาเสพตดิ 2 2

3. เด็กที่ถกู ทอดทิ้ง 16 16

4. เดก็ ที่ถูกทาร้ายอย่างทารณุ

5. เด็กทไี่ ด้รับผลกระทบจากโรคเอดสห์ รือโรคตดิ ต่อ

ร้ายแรงท่ีสงั คมรงั เกยี จ

6. เดก็ ในชนกลุม่ นอ้ ย 11

7. เดก็ เรร่ ่อน

8. เด็กถกู บงั คับใหข้ ายแรงงานหรอื แรงงานเด็ก

9. เด็กทอ่ี ย่ใู นธุรกิจบรกิ ารทางเพศหรือโสเภณเี ดก็

10. เดก็ ในสถานพนิ จิ และคมุ้ ครองเดก็ และเยาวชน

11. พกิ ารเรยี นร่วม

- บกพร่องทางการเห็น

- บกพร่องทางการไดย้ นิ

- บกพร่องทางสตปิ ญั ญา 77 77

- บกพรอ่ งทางรา่ งกายหรือการเคลอื่ นไหวหรอื สขุ ภาพ 37 37

- บกพร่องทางทางการเรียนรู้ 94 94

- บกพรอ่ งทางการพดู และภาษา

- บกพรอ่ งทางทางพฤติกรรมและอารมณ์

- ออทิสติก 39 39

- พกิ ารซอ้ น 88 88

รวม 810 241 1,051

ท่ีมา : ระบบสารสนเทศการศกึ ษาพิเศษและการศึกษาสงเคราะห์ http://www.specialset.bopp.go.th

30

ตารางที่ 4 จานวนนักเรยี นทมี่ คี วามตอ้ งการจาเปน็ พเิ ศษ จาแนกตามประเภทการรบั บรกิ าร
ระดับ สถานศกึ ษา และจงั หวัด

ระดับ

จังหวดั สถานศึกษา ประเภท มัธยม รวม
หนองคาย การรับบรกิ าร
อนุบาล ประถม มธั ยม ศึกษา ปวช. 810
ศกึ ษา ศกึ ษา ตอน 1-3 -
55
ตอนต้น ปลาย
186
รร.การศึกษา ประจา 175 413 222
สงเคราะห์ ไป - กลับ
ศูนย์การศึกษา รบั บรกิ ารในศนู ย์
พเิ ศษ รับบรกิ ารนอกศูนย์

รวมทัง้ สิ้น 1,051

ที่มา : ระบบสารสนเทศการศกึ ษาพเิ ศษและการศึกษาสงเคราะห์ http://www.specialset.bopp.go.th

8. ด้านคุณภาพทางการศกึ ษา (Quality)

ดชั นีที่ 6 รอ้ ยละของคะแนนเฉลีย่ การประเมนิ คุณภาพผู้เรยี น (NT) วชิ าคณิตศาสตร์และวิชา
ภาษาไทย ระดบั ช้ันประถมศึกษาปที ี่ 3

ตารางท่ี 5 ร้อยละของคะแนนเฉลยี่ การประเมินคุณภาพผเู้ รยี น (NT) วิชาคณติ ศาสตร์และ
วชิ าภาษาไทย ระดบั ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 3 เขตตรวจราชการที่ 10 จาแนกตามจังหวดั

คะแนนเฉลี่ย
ดา้ น

ประเทศ ศธภ. 10 อุดรธานี เลย หนองบวั ลาภู หนองคาย บงึ กาฬ

ดา้ นคณิตศาสตร์ คะแนนเฉลีย่ 40.47 41.76 45.96 36.36 38.91 41.38 39.12
(Mathematics) ร้อยละ

ส่วนเบี่ยงเบน 19.13 18.98 19.63 16.81 18.15 18.54 17.97
มาตรฐาน S.D.

ดา้ นภาษาไทย คะแนนเฉลย่ี 47.46 48.33 51.96 43.72 45.03 49.32 45.57
ร้อยละ

(Thai Language) ส่วนเบี่ยงเบน 17.58 17.72 17.94 17.14 17.08 16.91 16.63
มาตรฐาน S.D.

รวมความสามารถ คะแนนเฉลย่ี 43.97 45.05 48.96 40.04 41.97 45.35 42.34
รอ้ ยละ

ทั้ง 2 ด้าน สว่ นเบ่ยี งเบน 33.23 33.33 34.25 30.58 31.75 31.75 31.00
มาตรฐาน S.D.

ทม่ี า : http://180.180.244.48/NT/ExamWeb/FrLogin.aspx สานักงานคณะกรรมการการศึกษา

ขั้นพ้นื ฐาน กระทรวงศกึ ษาธิการ

ดชั นที ี่ 7 ร้อยละของคะแนนผลสัมฤทธท์ิ างการเรยี นดว้ ยขอ้ สอบมาตรฐานกลางกลมุ่ สาระ

การเรยี นรู้คณติ ศาสตรแ์ ละกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ระดับช้นั มัธยมศึกษาปีที่ 3

31

ตารางท่ี 6 ร้อยละของคะแนนผลสมั ฤทธท์ิ างการเรียนดว้ ยขอ้ สอบมาตรฐานกลางกล่มุ สาระการเรียนรู้

คณติ ศาสตร์และกล่มุ สาระการเรยี นรู้ภาษาไทย ระดับชนั้ มัธยมศึกษาปีท่ี 3 ปกี ารศึกษา

2563

สาระวชิ า สงั กดั ผเู้ ข้าสอบ คะแนน สว่ น คะแนน คะแนน มธั ยฐาน ฐานนยิ ม
(คน) เฉลยี่ เบ่ยี งเบน สงู สุด ตา่ สุด (Median) (Mode)
(Mean) มาตรฐาน (Max.) (Min.)
(S.D.)

ประเทศ 357,051 54.29 16.22 100.00 0.00 55.00 60.00

ศธภ.10 21,205 51.47 15.69 96.25 8.75 51.25 53.75

บงึ กาฬ 2,935 51.01 15.36 92.50 12.50 51.25 56.25

ภาษาไทย เลย 3,033 51.22 16.45 92.50 11.25 51.25 50.00

หนองคาย 3,769 52.25 16.07 96.25 8.75 52.50 53.75

หนองบัวลาภู 2,757 51.25 14.93 91.25 12.50 51.25 57.50

อดุ รธานี 8,711 51.45 15.59 92.50 8.75 51.25 50.00

ประเทศ 357,425 25.46 15.02 100.00 0.00 24.00 20.00

ศธภ.10 21,240 23.31 12.50 100.00 0.00 20.00 20.00

บึงกาฬ 2,937 22.38 11.09 92.00 0.00 20.00 16.00

คณติ ศาสตร์ เลย 3,032 24.44 14.50 96.00 0.00 20.00 20.00

หนองคาย 3,766 23.17 12.61 96.00 0.00 20.00 20.00

หนองบวั ลาภู 2,779 22.61 11.04 100.00 0.00 20.00 20.00

อดุ รธานี 8,726 23.51 12.55 100.00 0.00 20.00 16.00

ทมี่ า : https://www.niets.or.th สถาบนั ทดสอบทางการศึกษาแหง่ ชาติ (องคก์ ารมหาชน)

ดัชนีท่ี 8 ร้อยละของนักเรยี นช้ันมธั ยมศึกษาปีที่ 6 ท่ีมีคะแนนผลการทดสอบทางการศึกษา
ระดับชาติขน้ั พน้ื ฐาน (O-NET) แตล่ ะวชิ าผ่านเกณฑ์ร้อยละ 50 ขน้ึ ไป ปกี ารศึกษา 2563

ตารางที่ 7 รอ้ ยละของนักเรยี นชัน้ มัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่มคี ะแนนผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติ

ขนั้ พน้ื ฐาน (O-NET) แต่ละวชิ าผา่ นเกณฑ์ร้อยละ 50 ขนึ้ ไป ปีการศึกษา 2563

วชิ า จานวน ผทู้ ไี่ ดค้ ะแนน รอ้ ยละของผู้ทไ่ี ด้

ผู้เข้าสอบ (คน) 50% ขน้ึ ไป (คน) คะแนน 50% ข้นึ ไป

ภาษาไทย 2,549 697 27.34

ภาษาองั กฤษ 2,561 112 4.37

คณติ ศาสตร์ 2,562 108 4.22

วทิ ยาศาสตร์ 2,548 140 5.49

สงั คมศกึ ษาฯ 2,562 82 3.20

ทม่ี า : https://www.niets.or.th สถาบันทดสอบทางการศึกษาแหง่ ชาติ (องค์การมหาชน)

32

9. ดา้ นประสทิ ธภิ าพ (Efficiency) ดาเนินการ 4 ดัชนี คอื

ดัชนีที่ 9 อตั ราการออกกลางคนั ของนกั เรียนระดับประถมศึกษา

ดัชนที ่ี 10 อตั ราการออกกลางคนั ของนักเรยี นระดับมธั ยมศึกษาตอนตน้

ดัชนีท่ี 11 อัตราการออกกลางคนั ของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย

ดัชนีท่ี 12 อตั ราการออกกลางคันของนกั เรยี นระดบั ประกาศนยี บตั รวิชาชพี (ปวช. 1-3)

ตารางที่ 8 อัตราการออกกลางคันของนกั เรียนระดบั ประถมศกึ ษา จาแนกตามจงั หวัด

อตั ราการออกกลางคนั ดัชนีที่ 9 ดชั นที ี่ 10 ดชั นที ่ี 11 ดัชนที ี่ 12

จานวนนักเรียน (คน) 34,677 21,175 14,565 6,466

จานวนนักเรียนท่ีออก 0 4 00
กลางคัน (คน)

รอ้ ยละ 0.000 0.019 0.000 0.000

ตารางท่ี 9 จานวนนักเรียนระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตน้ ท่ีออกกลางคัน จาแนกตามสาเหตุ และจงั หวดั

สาเหตุการออกกลางคัน หนองคาย

มปี ญั หาในการปรบั ตวั 3

สมรส

ต้องคดี/ถูกจบั 1

เจ็บปวุ ย/อุบตั เิ หตุ

หาเลี้ยงครอบครวั

อพยพตามผู้ปกครอง

ฐานะยากจน

มีปัญหาครอบครวั

กรณอี ่ืนๆ

อายนุ อกเกณฑ์

รวม 4

ท่ีมา : https://portal.bopp-obec.info/obec63/restpublicstat/report ระบบจดั เก็บข้อมูลรายบุคคล

ดา้ นการตอบโจทย์บรบิ ทที่เปลี่ยนแปลง (Relevancy) ดาเนนิ การ 1 ดชั นี คอื

ดัชนที ี่ 10 สัดส่วนของผู้เรยี นอาชวี ศึกษาต่อผ้เู รียนสามัญศกึ ษา

ประเภทสดั สว่ น 2563 2564

นร. สายสามัญ (ม.4-6) 8,916 9,751
6,155 6,466
นร. สายอาชัพ (ปวช. 1-3) 60 : 40
สดั สว่ น 59:41
สายสามัญ : สายอาชพี

33

1.5 สถานการณ์และแนวโนม้ การจดั การศึกษาในจังหวดั หนองคาย

โดยสรุปสภาวการณ์ทางการศึกษาในจังหวัดหนองคาย มีจุดแข็งที่มีสถาบันทางการศึกษาใน
ทุกระดับ โดยในพื้นที่ทั้งภาครัฐและภาคเอกชนและถึงแม้ว่าสถาบันทางการศึกษามีสถาบันท่ีจัดการศึกษา
ในระดับอุดมศกึ ษาคอื มหาวิทยาลยั ขอนแก่นวทิ ยาเขตหนองคาย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย
วทิ ยาเขตหนองคาย และสถาบันการอาชีวศึกษาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 1 ประกอบกับยังมีมหาวิทยาลัย
หลายแห่งมาต้ังศูนย์เพื่อให้บริการการศึกษาโดยจัดการศึกษาตั้งแต่ระดับปริญญาตรีและปริญญาโท
มีหน่วยงานทางการศึกษาท่ีรับผิดชอบการศึกษาในแต่ละระดับในพ้ืนท่ีชั ดเจนถือเป็นจุดแข็งของจังหวัด
สภาพชุมชนในพื้นที่ตามแนวชายแดนไทยกับ สปป.ลาว ส่วนใหญ่กระจายตามที่ราบลุ่มแม่น้าและเชิงเขามี
ความคล้ายคลึงทางด้านวิถีชีวิตวัฒนธรรมประเพณีและการประกอบอาชีพการติดต่อของพรมแดนที่ทอด
ยาวตลอดแนวชายแดนง่ายต่อการข้ามพรมแดนและเป็นจุดเส่ียงต่อความม่ันคงปัญหายาเสพติด การบุกรุก
ทาลายปุา การคา้ มนุษย์หลีกเล่ียง การค้าหนีภาษีซ่ึงล้วนเป็นปัจจัยท่ีส่งผลต่อคุณภาพการจัดการศึกษาของ
ประชาชนในพื้นท่ชี ายแดนของจงั หวดั หนองคายดงั นี้

1.5.1 สภาพปัญหาการจัดการศึกษาจาแนกสภาพปัญหาเปน็ รายดา้ นดังนี้
1) ดา้ นผเู้ รียน
(1.1.1) แนวโน้มประชากรวัยเรียนลดลงอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้นักเรียนลดลง ทาให้มี

โรงเรียนขนาดเลก็ เพ่ิมขนึ้
(1.1.2) มอี าณาเขตติดตอ่ กับประเทศเพ่ือนบ้านจึงเป็นพื้นที่เฝูาระวังด้านยาเสพติดและ

สภาพปัจจุบันผู้ค้า – ผู้เสพมีการพัฒนายุทธวิธีลักลอบนายาเสพติดมาจาหน่ายซ่ึงมีแนวโน้มเพ่ิมมากขึ้น
สง่ ผลตอ่ พฤติกรรมเสีย่ งของเดก็ และเยาวชนทีข่ าดทกั ษะชวี ิตอย่ใู นภาวะเส่ยี งต่อปัญหายาเสพติด

1.3 ผลสัมฤทธิท์ างการเรียนของนกั เรยี นต่า
1.4 ปัญหาการอา่ นออกเขียนได้
1.5 การเขา้ สืบเนอื่ งมาจากปญั หาโรคระบาดใหม่
1.6 สัดส่วนผู้เรยี นสายสามญั และสายอาชีพยงั ไมส่ อดคล้องกับนโยบายของรัฐบาล
(49:51)
1.7 การผลิตและคุณภาพผู้สาเร็จอาชีวศึกษาและอุดมศึกษามีความสามารถและ
สมรรถนะไมส่ อดคลอ้ งกบั ความต้องการของผใู้ ชต้ ลาดแรงงานเนื่องจากขาดความเชื่อมโยงการจัดการศึกษา
เชิงนโยบายและเชิงระบบ
1.8 ความเชื่อมโยงการจดั การศกึ ษาในทุกระดับ
1.9 นกั เรยี นบางสว่ นขาดคณุ ธรรมจรยิ ธรรมและวนิ ัย/ยังไม่เกดิ ผลเปน็ ภาพรวม
1.10 ผูป้ กครองที่อยู่ตามแนวชายแดนระหว่างไทยกับ สปป.ลาว ล้วนมีฐานะยากจน
และสว่ นใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม
1.11 ปัญหาการเรียนออนไลน์ มีนักเรียนบางส่วน ขาดแคลนอุปกรณ์การเรียนการ
สอน เช่น โทรศัพท์มือถือ แท็บเลต โทรทศั น์
1.12 เด็กนักเรียนยังขาดความพร้อมในการเรียนทางออนไลน์ ไม่มีสมาธิในการเรียน
ไมส่ ามารถเรียนด้วยตนเองได้ ขาดแรงจูงใจ เพราะไมม่ ีครูคอยกระตนุ้ เตือนเหมือนในห้องเรียน
1.13 เกิดการเหลื่อมล้าทางการศกึ ษาเพม่ิ ข้ึน

34

2.) ด้านหลกั สตู รและการจัดการเรยี นการสอน
2.1 หลกั สูตรไม่สอดคล้องกับสภาพบริบทและความต้องการกาลังคนในพื้นที่ตลาดแรงงาน

และสถานประกอบการ
2.2 ขาดการสง่ เสริมด้านวิชาชีพเพอื่ พฒั นาต่อยอดอาชพี เดมิ ในท้องถิน่
2.3 ขาดการวจิ ัยในการพัฒนาสู่อาชีพส่นู วตั กรรมวชิ าใน

3.) ด้านบคุ ลากร
3.1 ครูผสู้ อนไมเ่ พียงพอ ครูไมค่ รบชนั้ ขาดบคุ ลากรสายผ้สู อนท่ีมีความรู้เฉพาะด้านเชน่
3.2 ครูและผูบ้ รหิ ารสถานศกึ ษาย้ายบ่อย
3.3 ครูส่วนใหญ่ไม่ใช่คนในพื้นที่ครูขาดรูปแบบวิธีการจัดการเรียนการสอนท่ีเหมาะสมกับ

เด็กในชุมชนและไม่รองรับการพัฒนาประเทศทางเศรษฐกิจรวมทั้งครูไม่มั่นใจในวิธีการปรับหลักสูตรให้
เหมาะสมและการนาหลักสตู รไปใช้

3.4 ขาดแคลนบคุ ลากรสนับสนุนด้านการสอนและเจ้าหน้าที่อืน่ ๆ เชน่ ธุรการ บญั ชี เป็นต้น
3.5 ครูผู้สอนไม่ครบชั้นสอนไม่ตรงตามวุฒิการศึกษาและความถนัดและมีครูบรรจุใหม่ซึ่ง
ประสบการณ์การสอนค่อนข้างน้อยส่งผลให้เกิดความยุ่งยากในการจดั การเรียนการสอน
3.6 ครูและบุคลากรทางการศึกษาขาดทักษะและแรงจูงใจในการนาความรู้ที่ได้จากการ
พัฒนาไปประยุกตใ์ ช้
4. ดา้ นอาคารสถานทส่ี าธารณปู โภค สื่อและอปุ กรณก์ ารเรียน
4.1 ขาดแคลนห้องปฏิบัติการทางภาษา ห้องอบรมการฝึกขับรถยนต์ ศูนย์ฝึกอบรมด้าน
อาหารและเคร่ืองด่ืมที่ได้มาตรฐานสากลครัวการโรงแรมห้องปฏิบัติการคอมพิวเตอร์ไม่รองรับโปรแกรม
สมัยใหม่
4.2 ระบบอินเทอร์เน็ตในพนื้ ทไ่ี ม่เสถียร
4.3 ไม่มนี ้าด่ืมสะอาดขาดแคลนน้าอปุ โภคบริโภคในฤดแู ลง้
4.4 ระบบสขุ าภบิ าลสง่ิ แวดลอ้ มภายในสถานศกึ ษาไม่ถกู สขุ ลักษณะ
4.5 ขาดแคลนบา้ นพักครู
4.9 สถานศึกษาในพ้นื ที่ชายแดนสว่ นใหญเ่ ป็นสถานศกึ ษาขนาดเล็ก
4.10 ในพน้ื ท่ีชนบทบางแห่ง ไม่มีสญั ญาณโทรศัพท์ ไมส่ ามารถเรยี นทางออนไลน์ได้ และไม่
มีจานดาวเทยี ม หรอื จานดาวเทยี มรับสญั ญาณไม่ได้

5.) ด้านงบประมาณการบริหารและการจดั การ
5.1 ขาดการบริหารจัดการศึกษาแบบมสี ่วนรว่ มในระดบั พนื้ ที่
5.2 ขาดการบรู ณาการการบริหารจัดการศึกษาในจังหวัด
5.3 ขาดเปูาหมายการพฒั นาการศกึ ษาจงั หวัด

6.) ดา้ นสิ่งแวดล้อม
6.1 ควนั /ฝุน PM 2.5 เกินมาตรฐาน
6.2 ปัญหาขยะ/ การกาจัดขยะที่ถูกวธิ ี

35