4.แม่ครัววัยใส (13 สค - 3 กย 63)

หน่วยการเรียนรู้ท่ี 4 แบ่งเป็ น 7 เร่ือง

อาหาร การวางแผน
สาหรับครอบครัว จ่ายอาหาร

การบริการอาหาร การเลือกซื้อ
อาหาร
การจัดตกแต่ง แม่ครัววยั ใส
อาหาร

การประกอบอาหาร การเตรียมวตั ถุดบิ
ก่อนประกอบอาหาร

1

ชั่วโมงท่ี 15

อาหารสาหรับครอบครัว

2

การงานอาชีพและเทคโนโลยี ม. 1 เล่ม 1

หน่วยการเรียนรู้ท่ี 4 แม่ครัววยั ใส

แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี 10
อาหารสาหรับครอบครัว

เวลา 2 ช่ัวโมง

3

นักเรียนเคยจัดรายการอาหารประจาวนั
สาหรับสมาชิกในครอบครัวหรือไม่ ทาอย่างไร

4

1. อาหารสาหรับครอบครัว

1.1 การจดั อาหารสาหรับครอบครัว

อาหารมื้อเช้า

มื้ออาหาร อาหารมื้อกลางวนั
ตามช่วงเวลา

อาหารมื้อเย็น

5

1. อาหารสาหรับครอบครัว

1.1 การจัดอาหารสาหรับครอบครัว ควรพิจารณาถึงส่ิงต่าง ๆ ต่อไปน้ี

1. จานวนสมาชิกในครอบครัว
2. คุณค่าทางโภชนาการ
3. จดั อาหารโดยคานึงถึงนิสัยในการบริโภค
4. จดั อาหารใหม้ ีความอ่ิมทนหรืออยทู่ อ้ ง

5. งบประมาณหรือคา่ ใชจ้ ่าย
6. ความสะดวกรวดเร็ว
7. กาหนดรายการอาหารล่วงหนา้

6

1. อาหารสาหรับครอบครัว

การจัดอาหารสาหรับครอบครัว
ควรพจิ ารณาสิ่งใดเป็ นอนั ดบั แรก

คุณคา่ ทางโภชนาการ

7

1. อาหารสาหรับครอบครัว

คำชี้แจง นักเรียนเขยี นแผนท่ีความคิดเกย่ี วกบั ส่ิงทค่ี วรพจิ ารณาในการจัดอาหารสาหรับครอบครัว

จานวนสมาชิก คุณค่าทางโภชนาการ นิสัยการบริโภค
ในครอบครัว

กาหนดรายการอาหาร ส่ิงทค่ี วรพจิ ารณาในการ
ล่วงหน้า จัดอาหารสาหรับครอบครัว

ความสะดวก งบประมาณ มีความอม่ิ ทน
และรวดเร็ว หรือค่าใช้จ่าย หรืออย่ทู ้อง

8

1. อาหารสาหรับครอบครัว ภาคตะวนั ออก
เฉียงเหนือ
1.2 อาหารท้องถ่นิ
ภาคใต้
ภาคเหนือ
9
ภาคกลาง

1. อาหารสาหรับครอบครัว

อาหารชนิดใดของภาคเหนือน่าจะมคี ุณค่า
ทางโภชนาการมากทส่ี ุด เพราะอะไร

ขนมจีนน้าเง้ียว เพราะมีคุณค่า
ทางอาหารครบท้งั 5 หมู่

10

1. อาหารสาหรับครอบครัว

เกมทายภาพอาหารท้องถิ่น

1. จากภาพ อาหารต่อไปนีเ้ ป็ นอาหารท้องถ่ินภาคใด

1. ภาคเหนือ
2. ภาคกลาง
3. ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ
4. ภาคใต้

11

1. อาหารสาหรับครอบครัว

ผดิ ครับ

12

1. อาหารสาหรับครอบครัว

ถูกต้องครับ

13

1. อาหารสาหรับครอบครัว

2. จากภาพ อาหารต่อไปนีเ้ ป็ นอาหารท้องถ่นิ ภาคใด

1. ภาคเหนือ
2. ภาคกลาง
3. ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ
4. ภาคใต้

14

1. อาหารสาหรับครอบครัว

ผดิ ครับ

15

1. อาหารสาหรับครอบครัว

ถูกต้องครับ

16

1. อาหารสาหรับครอบครัว

3. อาหารท้องถน่ิ ชนิดใดเป็ นทน่ี ิยมของชาวต่างชาตมิ ากทส่ี ุด

1. ผดั ไทย
2. แกงเขียวหวาน
3. ส้มตา
4. แกงมสั มนั่

17

1. อาหารสาหรับครอบครัว

ผดิ ครับ

18

1. อาหารสาหรับครอบครัว

ถูกต้องครับ

19

1. อาหารสาหรับครอบครัว

คำชี้แจง นักเรียนสารวจอาหารในท้องถน่ิ พร้อมระบุจุดเด่นและจุดด้อยของอาหารชนิดน้ัน ๆ

แกงไตปลา จุดเด่น มีวติ ามินและเกลือแร่สูง
จุดด้อย มีรสชาติเผด็ ไม่เหมาะสาหรับคนบางกลุ่ม

แกงมสั มนั่ จุดเด่น มีกลิ่นหอมของเคร่ืองเทศและกะทิ
จุดด้อย มีปริมาณไขมนั สูง

จุดเด่น มีวติ ามินสูง
ส้ มตา

จุดด้อย ไม่ไดท้ าใหส้ ุกวตั ถุดิบจึงอาจมีสารปนเป้ื อน
20

1. อาหารสาหรับครอบครัว

บูรณาการอาเซียน

ประเทศสมาชิกอาเซียนมอี าหารท้องถิ่น
ท่ีได้ รับความนิยม เช่ น หล่าเพ็ดของ
ประเทศเมียนมา อาม็อกของประเทศ
กมั พูชา ต้มยาก้งุ ของประเทศไทย

21

ช่ัวโมงที่ 16

การวางแผนจ่ายอาหาร

22

2. การวางแผนจ่ายอาหาร

2.1 การกาหนดรายการอาหาร ควรปฏิบตั ิดงั น้ี

1. กาหนดใหม้ ีอาหารในแต่ละวนั ไม่ซ้าชนิดกนั

กาหนดในแต่ละช่วงเวลาใหม้ ีอาหารต่างชนิดกนั

2.
3. กาหนดใหม้ ีความแตกต่างกนั ในเร่ืองของรสชาติ สี และผวิ สมั ผสั
4. คานึงถึงระยะเวลาในการประกอบอาหารแต่ละประเภท

23

2. การวางแผนจ่ายอาหาร

2.1 การกาหนดรายการอาหาร

กาหนดรายการอาหาร วนั จันทร์ อาหารเช้า
(1 สัปดาห์) วนั องั คาร อาหารกลางวนั
วนั พุธ อาหารเยน็

วนั พฤหัสบดี 24

วนั ศุกร์
วนั เสาร์
วนั อาทติ ย์

2. การวางแผนจ่ายอาหาร

2.1 การกาหนดรายการอาหาร

ตารางตวั อย่างการกาหนดรายการอาหาร

มือ้ อาหารเช้า อาหารกลางวนั อาหารเยน็
วนั
ขา้ วตม้ กงุ้ ก๋วยเตี๋ยวหมูสบั ขา้ วสวย แกงจืดตาลึง
จันทร์ น้าสม้ ค้นั ขนมบวั ลอย กะเพราไก่ ปลาทอด
ผลไม้
องั คาร โจก๊ ไก่ใส่ขิง ขา้ วผดั ปลาเคม็
นมสด ขนมสอดไส้ ขา้ วสวย แกงส้มผกั รวม
ผลไม้ ไข่เจียวหมูสบั
เน้ือทอด ผลไม้

25

2. การวางแผนจ่ายอาหาร

การกาหนดรายการอาหาร
ควรคานึงถึงสิ่งใดบ้าง

คุณค่าของอาหาร ค่าใช้จ่าย
ของครอบครัว และระยะเวลา
ในการประกอบอาหาร

26

2. การวางแผนจ่ายอาหาร

บูรณาการอาเซียน

ชาวกัมพูชานิยมรับประทานขนมปัง
ฝรั่งเศสเป็ นอาหารเช้า ซ่ึงได้รับอิทธิพล
จากยุคอาณานิคม

27

2. การวางแผนจ่ายอาหาร

2.2 การวางแผนซื้ออาหาร ควรปฏิบตั ิดงั น้ี

1. ทารายการจดั ซ้ืออาหารโดยจาแนกเป็นหมวดหมู่
2. สารวจอาหารในครัวก่อนวา่ มีสิ่งใดอยแู่ ลว้ บา้ ง
3. คิดคานวณน้าหนกั และปริมาณของอาหารท่ีจะซ้ือ

4. สารวจราคาอาหารที่จะซ้ือจากสถานที่ต่าง ๆ

28

2. การวางแผนจ่ายอาหาร

เร่ืองน่ารู้

การเลือกซื้ออาหาร

ควรเลือกซื้ออาหารจากร้ านใกล้บ้าน
พยายามซื้อจากร้ านเดียวกันให้ มาก ที่สุ ดและ
ซื้อคราวละมาก ๆ ให้เพยี งพอสาหรับประกอบ
อาหารได้หลายวัน เพ่ือประหยัดเวลาและ
ค่าใช้จ่าย

29

2. การวางแผนจ่ายอาหาร

2.2 การวางแผนซื้ออาหาร

ตวั อย่างการวางแผนจ่ายอาหาร

อาหารทต่ี ้องการประกอบ แกงจืดเตา้ หู้ เวลา 06.00 น.
สถานทซ่ี ื้อ ตลาดเจริญพานิช วนั ท่ี 16 ตุลาคม 2559

รายการอาหาร ผลสารวจ ปริมาณที่ซื้อ ราคา (บาท) หมายเหตุ
มแี ล้ว ไม่มี
อาหารสด
1. ซ่ีโครงหมู –√ 3 ขีด 33.00
2. เน้ือหมู – √ 2 ขีด 24.00
3. เตา้ หูห้ ลอด – √ 2 หลอด 16.00
4. ผกั ชี – –
5. ตน้ หอม √– 1 ขีด 10.00 เหลือเก็บไว้
อาหารแห้ง –√
1. กระเทียม – –
2. พริกไทยป่ น √– – 1 ขวด 10.00 เหลือเกบ็ ไว้
เคร่ืองปรุง √
1. น้าปลา 1–ขวด –
2. ซีอ๊ิวขาว √– – – 37.00 เหลือเก็บไว้
3. น้ามนั พืช √ รวมเงิน
√– –
130.00 บาท
30

2. การวางแผนจ่ายอาหาร

คำชี้แจง นักเรียนกาหนดรายการอาหารทจ่ี ะทา 1 ชนิด แล้ววางแผนซื้ออาหารและเครื่องปรุง

การวางแผนซื้ออาหาร

อาหารทีต่ ้องการประกอบ ไขเ่ จียวหมูสับ สถานทสี่ ารวจ ตลาดเจริญพานิช

รายการ ผลสารวจ ปริมาณทซี่ ื้อ ราคา (บาท) หมายเหตุ
มแี ล้ว ไม่มี
1. ไข่ไก่ 4 ฟอง 20.00 เหลือเกบ็ ไว้
2. หมูสบั √ 2 ขีด 35.00 เหลือเกบ็ ไว้
3. ผกั ชี √
4. น้ามนั พืช √ – – –
√ – – –

31

คาถามทบทวนความรู้ ?

การวางแผนจ่ายอาหารล่วงหน้ามปี ระโยชน์อย่างไร

ทาใหท้ ราบวา่ จะซ้ืออาหารชนิดใดบา้ ง
จานวนเท่าไร ซ้ือเม่ือไร ซ้ือที่ใด ตอ้ งใช้
งบประมาณเท่าไร เพื่อให้ไดอ้ าหารครบ

ตามท่ีต้องการ ประหยดั เวลา แรงงาน

และค่าใชจ้ ่าย

32

สรุปความรู้

อาหารสาหรับครอบครัว

อาหารสาหรับครอบครัวเป็ นอาหารที่จัดเป็ นมื้อ ๆ เพื่อรับประทาน
ภายในครอบครัว โดยคานึงถึงจานวนสมาชิก คุณค่าทางโภชนาการ นิสัย
ในการบริโภค ความอยู่ท้อง และงบประมาณเป็ นสาคญั

การจัดอาหารสาหรับครอบครัวจะต้องมีการวางแผนจ่ายอาหาร
โดยกาหนดรายการอาหารไว้ล่วงหน้า และวางแผนซื้ออาหารว่าจะซื้อ
อาหารชนิดใด จานวนเท่าไร ซื้อทีใ่ ด และต้องใช้งบประมาณเท่าไร แล้วจึง
นารายการไปเลือกซื้อ

33

มอบหมายงาน

ให้นักเรียนไปสัมภาษณ์ผู้ปกครองเก่ียวกับ
การเลือกซื้ออาหาร แล้วบนั ทกึ ผล

ให้นักเรียนต้ังคาถามท่ีสงสัยเกย่ี วกบั การเลือกซื้ออาหาร คนละ 1 คาถาม (เพ่ือ
นามาร่วมกนั สนทนาในการเรียนคร้ังต่อไป)

34

ช่ัวโมงท่ี 17

การเลือกซื้ออาหาร

46

การงานอาชีพและเทคโนโลยี ม. 1 เล่ม 1

หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 แม่ครัววยั ใส

แผนการจดั การเรียนรู้ที่ 11
การเตรียมวตั ถุดบิ
ก่อนประกอบอาหาร
เวลา 2 ช่ัวโมง

47

1. นักเรียนมีวธิ ีการเลือกซื้ออาหารอย่างไร
2. ถ้าเตรียมอาหารสดไม่ถูกวธิ ีจะเกดิ ผลอย่างไร

48

3. การเลือกซื้ออาหาร

บนั ทกึ ผลการสัมภาษณ์

เรื่องทส่ี ัมภาษณ์ การเลือกซ้ืออาหาร อาชีพ แม่บา้ น
ชื่อผู้ให้สัมภาษณ์ นางอาภรณ์ ใจดี
ช่ือผู้ให้สัมภาษณ์ ด.ช.อารักษ์ ใจดี
สรุปผลการสัมภาษณ์ การเลือกซ้ืออาหารควรเลือกวตั ถุดิบท่ีมีคุณภาพ คือ ใหม่ สด และ
ราคาไม่แพง โดยเลือกซ้ืออาหารท่ีมีตามฤดูกาล มีในทอ้ งถ่ิน และเลือกอาหารที่สะอาด
ไม่มีสารพษิ

ประโยชน์ทไี่ ด้จากการสัมภาษณ์ รู้จกั วธิ ีการเลือกซ้ืออาหารที่ถูกวธิ ี

49

3. การเลือกซื้ออาหาร

นักเรียนนาคาถามทีเ่ ตรียมไว้แล้ว
คนละ 1 คาถาม มาร่วมกนั สนทนา

50

3. การเลือกซื้ออาหาร

3.1 การเลือกซื้ออาหารสด

หลกั การเลือกซื้ออาหารทม่ี คี ุณภาพและราคาไม่แพง

1. เลือกอาหารตามฤดูกาล

2. เลือกซ้ืออาหารท่ีมีในทอ้ งถ่ิน

3. เลือกซ้ืออาหารท่ีมีราคาถูก

4. เลือกซ้ืออาหารโดยคานึงถึง
ความปลอดภยั

51

3. การเลือกซื้ออาหาร

3.1 การเลือกซื้ออาหารสด

1. การเลือกซื้ออาหารประเภทเนื้อสัตว์

เน้ือหมู หอย

เน้ือไก่ ปู
เน้ือววั กงุ้

เน้ือเป็ ด หมึก

ปลาน้าจืด ปลาทะเล

ไข่

52

3. การเลือกซื้ออาหาร

3.1 การเลือกซื้ออาหารสด

2. การเลือกซื้อผกั และผลไม้

วธิ ีการเลือกผัก วธิ ีการเลือกผลไม้

ผกั กินใบ สม้ เขียวหวาน
ผกั กินหวั ฝร่ัง
ผกั กินผล มงั คุด
ผกั กินฝัก มะม่วง

53

3. การเลือกซื้ออาหาร

การรู้จักวธิ ีเลือกซื้ออาหารสดประเภท
เนื้อสัตว์มขี ้อดอี ย่างไร

ไ ด้ อ า ห า ร ท่ี มี คุ ณ ค่ า ท า ง
โภชนาการสูงและนาไปปรุงอาหาร
ไดอ้ ร่อย

54

3. การเลือกซื้ออาหาร

บูรณาการอาเซียน

ประเทศไทยมผี ลไม้ทส่ี ่งออก
จาหน่ายในกลุ่มประเทศสมาชิกอาเซียน
เช่น ทุเรียนจาหน่ายทส่ี ิงคโปร์

55

3. การเลือกซื้ออาหาร

3.2 การเลือกซื้ออาหารแห้ง อาหารกระป๋ อง และเครื่องปรุง

การเลือกซื้อ ขา้ วหรือแป้ง
อาหารแห้ง เคร่ืองเทศ
หถว่ัอเมมแลกด็ งแหกรง้ ะเทียม
เน้ือสตั วต์ ากแหง้
พริกแหง้

วธิ ีการเลือกซื้อ ใหม่ ไม่บุบ ไม่เป็นสนิม
อาหารกระป๋ อง
อา่ นฉลากขา้ งกระป๋ อง
เลือกที่มีเคร่ืองหมายมาตรฐาน
ผลิตภณั ฑอ์ ุตสาหกรรม

56

3. การเลือกซื้ออาหาร

เรื่องน่ารู้

หอมแกง

หอมแกงช่วยป้องกนั โรคหลอดเลือดหัวใจ
การแขง็ ตวั ของเลือด และช่วยแก้หวดั คดั จมูก

57

3. การเลือกซื้ออาหาร

3.2 การเลือกซื้ออาหารแห้ง อาหารกระป๋ อง และเครื่องปรุง

วธิ ีการเลือกซื้อ ซ้ือจากร้านท่ีสะอาด มีตูแ้ ช่แขง็
อาหารแช่แข็ง บรรจุภณั ฑห์ ่อหุม้ อาหารอยใู่ นสภาพดี

มีฉลากกากบั อาหาร

การเลือกซื้อ น้ามนั และไขมนั
เครื่องปรุง น้าตาลทราย
เกลือ
น้าปลา
น้าส้มสายชู
มะขามเปี ยก
เตา้ เจ้ียว
กะปิ

58

3. การเลือกซื้ออาหาร

บูรณาการตามหลกั แนวคดิ ของเศรษฐกจิ พอเพยี ง

ด้านความพอประมาณมาบูรณาการ โดยจดั ทารายการอาหาร
และการเลือกซื้ออาหารด้วยความประหยดั และคุ้มค่า

59

มอบหมายงาน

ให้นักเรียนไปปฏิบัติการเตรียมวตั ถุดิบก่อนประกอบอาหาร
ด้วยตนเอง (ทีบ่ ้าน) แล้วบนั ทึกผล

ให้นักเรียนต้งั คาถามทส่ี งสัยเกยี่ วกบั การเตรียมวตั ถุดบิ ก่อนประกอบอาหาร
คนละ 1 คาถาม (เพ่ือนามาร่วมกนั สนทนาในการเรียนคร้ังต่อไป)

60

ช่ัวโมงท่ี 18

การเตรียมวตั ถุดบิ ก่อนประกอบอาหาร

61