แผนการจัดการเรียนรู้ เล่มที่ 2

80

เกณฑก์ ารตรวจแบบฝึกหดั

แกป้ ญั หา ความ ความ ความ ตรงตอ่ รวม
ที่ ช่อื - สกุล ดว้ ยตวั เอง สะอาด รับผดิ ชอบ ถกู ต้อง เวลา

2 2 2 2 2 10

ลงช่ือ................................................ผู้ประเมนิ
(.......................................................)

เกณฑก์ ารประเมิน 0 – 4 ปรบั ปรุง
คะแนน 5 – 6 พอใช้
คะแนน 7 – 8 ดี
คะแนน 9 – 10 ดมี าก
คะแนน

81

แบบสงั เกตพฤตกิ รรมรายบคุ คล

คำชแ้ี จง ใหค้ รผู ้สู อนสงั เกตพฤตกิ รรมของนักเรยี นในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรียน แล้ว / ลงใน
ช่องที่ตรงกับระดบั คะแนน

ลำดบั มีความใฝร่ ู้ มีความมุ่งมัน่ ใน มีสว่ นรว่ มใน รวม 15
ท่ี
ช่ือ -สกลุ ใฝ่เรยี น การทำงาน การทำกิจกรรม คะแนน

5 4 3 2 1 5 4 3 2 1 5 4 32 1

เกณฑ์การตัดสนิ คณุ ภาพ ลงชอ่ื ................................................ผู้ประเมนิ
(.......................................................)
ชว่ งคะแนน ระดับคณุ ภาพ
เกณฑ์การใหค้ ะแนน
13 – 15 ดมี าก ระดับการมสี ว่ นรว่ มมากทส่ี ดุ ให้ 5 คะแนน
10 – 12 ดี ระดับการมสี ว่ นรว่ มมาก ให้ 4 คะแนน
7–9 ระดับการมีส่วนรว่ มปานกลาง ให้ 3 คะแนน
4 –6 ปานกลาง ระดับการมสี ่วนร่วมนอ้ ย ให้ 2 คะแนน
1– 3 พอใช้ ระดบั การมีส่วนร่วมนอ้ ยทสี่ ุด ให้ 1 คะแนน
ปรบั ปรงุ

82

ใบความรู้

เร่อื ง กราฟของการเคลอ่ื นทแ่ี นวตรง

83

84

85

86

87

87

แผนการจัดการเรยี นรทู้ ี่ 10

รายวชิ าเพิม่ เติม ฟิสกิ ส์ 1 (ว31201) ชน้ั มัธยมศึกษาปีท่ี 4

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 2 การเคลื่อนที่แนวตรง เวลา 22 ชั่วโมง

เรอื่ งท่ี 7 กราฟระหว่างความเร็วกบั เวลา เวลา 1 ช่วั โมง

ภาคเรียนที่ 1 ครูผู้สอน นายนครนิ ทร์ เกตุทองมา

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1. สาระวิทยาศาสตรเ์ พิม่ เติม /ผลการเรยี นรู้
สาระฟสิ กิ ส์
1. เข้าใจธรรมชาติทางฟิสิกส์ ปริมาณและกระบวนการวัด การเคลื่อนที่แนวตรงแรงและกฎ

การเคลื่อนที่ของนิวตัน กฎความโน้มถ่วงสากล แรงเสียดทานสมดุลกลของวัตถุ งาน และกฎการ
อนุรักษ์พลังงานกล โมเมนตัมและกฎการอนรุ กั ษ์โมเมนตัม การเคลื่อนที่แนวโค้ง รวมทั้งนำความร้ไู ป
ใช้ประโยชน์

ผลการเรียนรู้
3. ทดลองและอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างตำแหน่ง การกระจัด ความเร็ว และความเร่งของ
การเคล่อื นท่ขี องวัตถุในแนวตรงที่มคี วามเร่งคงตวั จากกราฟและสมการ รวมท้ังทดลองหาค่าความเร่ง
โนม้ ถ่วงของโลก และคำนวณปริมาณตา่ ง ๆ ท่เี ก่ียวข้องได้

2. สาระสำคัญ
การเคลื่อนที่ของวัตถุสามารถเขียนอยู่ในรูปกราฟตำแหน่งกับเวลา กราฟความเร็วกับเวลา หรือ

กราฟความเร่งกับเวลา ความชันของเส้นกราฟตำแหน่งกับเวลาเป็นความเร็วความชันของเส้นกราฟ
ความเร็วกับเวลาเปน็ ความเร่ง และพ้ืนท่ีใตเ้ ส้นกราฟความเร็วกับเวลาเปน็ การกระจัด

3. สาระการเรียนรู้
วัตถุที่เคลื่อนที่ในแนวตรง เมื่อเวลาผ่านไป การกระจัด ความเร็วและความเร่งของวัตถุอาจ

เปลี่ยนไปสามารถแสดงความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณเหล่านี้กับเวลาในรูปกราฟของการเคลื่อนท่ี
ไดแ้ ก่

1. กราฟระหว่างตำแหน่งกบั เวลา โดยความชันของกราฟ คอื ความเร็ว
2. กราฟระหว่างความเร็วกับเวลา โดยความชันของกราฟ คือ ความเร่ง และพื้นที่ใต้กราฟ

คือ การกระจดั ท่ีวตั ถุเคลอื่ นท่ีได้
3. กราฟระหวา่ งความเร่งกับเวลา โดยพ้ืนทใ่ี ต้กราฟ คอื ความเร็วท่เี ปลย่ี นไป

88

4. จุดประสงค์การเรยี นรู้ เมือ่ จบกจิ กรรมการเรยี นรู้ นกั เรยี นสามารถ

จดุ ประสงคการเรียนรู้ รายละเอยี ด

ด้านความรู้ 1. อธบิ ายกราฟปริมาณที่เก่ียวขอ้ งกับการเคลื่อนทแ่ี นวตรงของวตั ถจุ าก

(K: Knowledge) กราฟความเร็วกบั เวลา

ด้านทกั ษะกระบวนการ 2. มที ักษะการคำนวณปริมาณทเ่ี ก่ียวข้องกบั การเคลือ่ นท่ีแนวตรงของ

(P: Process) วัตถจุ ากกราฟความเร็วกับเวลา

ด้านคณุ ลักษณะท่ีพงึ 3. มคี วามสนใจใฝร่ หู้ รืออยากรอู้ ยากเหน็ และทำงานร่วมกับผู้อ่ืนอย่าง
ประสงค์ (A: Attitude) สรา้ งสรรค์

ทักษะกระบวนการ 4. การคำนวณ การจัดกระทำและส่อื ความหมายข้อมลู การตีความหมาย
วทิ ยาศาสตร์ (Science ข้อมลู และลงข้อสรุป และลงความคิดเหน็ จากขอ้ มูล
Process Skill)

5. ขั้นจดั กิจกรรมการเรยี นรแู้ บบวัฏจกั รการเรียนรู้ 5E
ขั้นที่ 1 ขั้นสร้างความสนใจ (Engagement)
1. นักเรียนและครรู ว่ มกนั ทบทวนความรู้เดิมเกี่ยวกับการหาความเรว็ จากกราฟความสัมพนั ธ์

ระหวา่ งตำแหนง่ กบั เวลา โดยใช้คำถาม
คำถาม - หาความเร็วจากกราฟตำแหน่งกับเวลาได้อย่างไร (แนวคำตอบ: หา

ความเร็วได้จากความชันของกราฟ)
- ความชันของเส้นตรงที่สัมผัสเส้นกราฟความสัมพันธ์ระหว่างตำแหน่งกับ

เวลาเป็นศูนย์หมายความว่า อย่างไร (แนวคำตอบ: ความเร็วของวัตถุที่เวลานั้นเท่ากับศูนย์ โดยเส้น
สัมผสั กราฟทีเ่ วลานั้นอย่ใู นแนวระดบั )

- วัตถุ A มคี วามเรว็ +15 เมตรต่อวินาที กบั วตั ถุ B มคี วามเรว็ -15 เมตร
ต่อวนิ าที วัตถุใดเคล่อื นที่เร็ว กว่ากนั เพราะเหตุใด (แนวคำตอบ: เคล่อื นท่เี ร็วเทา่ กนั เพราะมีขนาด
ความเรว็ 15 เมตรต่อวินาที เท่ากัน)

ข้ันที่ 2 ขน้ั สำรวจและคน้ หา (Exploration)
1. ครูแจ้งนักเรยี นวา่ วันนีจ้ ะเรียนเกยี่ วกบั กราฟระหว่างความเร็วกบั เวลา
2. นักเรียนรบั ใบความร้เู ร่ือง กราฟระหว่างความเรว็ กับเวลา
3. ครูให้ความรู้เป็นลำดับตามใบความรู้ โดยในใบความรู้บางส่วนครูให้นักเรียนแสดงวิธีทำ

และเตมิ คำตอบลงในช่องวา่ งให้สมบูรณ์

ขัน้ ท่ี 3 ขนั้ อธบิ ายและลงขอ้ สรุป (Explanation)
1. นักเรียนและครูร่วมกันอภปิ รายและลงขอ้ สรปุ เก่ยี วกบั กราฟระหวา่ งความเร็วกบั เวลา
(แนวทางสรุป: กราฟระหว่างความเรว็ กับเวลา โดยความชันของกราฟ คือ ความเร่ง

และพืน้ ท่ีใตก้ ราฟ คอื การกระจดั ท่ีวตั ถเุ คลือ่ นท่ีได้)

89

2. ครูถามคำถามเพอื่ เป็นการตรวจสอบความเข้าใจของนกั เรียน
คำถาม - ความเร็วเฉลี่ยและความเร็วขณะหนึ่งสามารถหาจากกราฟระหว่าง

ตำแหน่งกับเวลาได้อย่างไร (แนวคำาตอบ: ความเร็วเฉลี่ยหาได้จากความชันของเส้นตรงที่
ลากผ่านระหว่างจุดสองจุดในกราฟ ส่วนความเร็วขณะหนึ่งหาได้จากความชันของเส้นสัมผัสกราฟที่
เวลาน้นั )

- พนื้ ท่ีใตก้ ราฟความสัมพันธ์ระหวา่ งความเร็วกับเวลาคอื ปรมิ าณ
(แนวคำตอบ: ขนาดการกระจัดและระยะทางในช่วงเวลาน้นั )

- ความชันของเส้นตรงที่สัมผัสเส้นกราฟและพื้นที่ใต้กราฟความสัมพันธ์
ระหว่างความเร็วกับเวลา คือ ปริมาณใด (แนวคำาตอบ: ความชันของเส้นสัมผัสกราฟแทนขนาด
ความเร่งขณะหน่งึ ที่เวลานัน้ ส่วนพื้นทีใ่ ตก้ ราฟแทนการเปลีย่ นเรว็ ในช่วงเวลาน้ัน)

ขั้นที่ 4 ขน้ั ขยายความรู้ (Elaboration)
1. นกั เรียนทำแบบฝกึ หัด เร่ือง การหาความเรง่ และการกระจดั จากกราฟความสมั พันธ์

ระหวา่ งความเร็วกบั เวลา ในเลม่ โจทย์ปัญหาท้าประลอง
แบบฝกึ หัด
1. วเิ คราะหก์ ารเคล่อื นท่ีของวัตถุจากกราฟในรูปแต่ละชว่ งเวลาตอ่ ไปน้ี
ก. ในช่วง t=0 ถึง t=1.0s
ข. ในชว่ ง t=1.0 ถงึ t=1.5s
ค. ในชว่ ง t=1.5 ถึง t=3.0s
จงหาการกระจัด ความเร็วเฉลย่ี และความเรง่ ในแต่ละช่วง

แนวคิด สำาหรับกราฟความสัมพันธ์ระหว่างความเรว็ กบั เวลา การกระจัดหาได้จาก

พื้นที่ใต้กราฟความเร็วเฉลี่ยหาได้จากอัตราส่วนของการกระจัดต่อช่วงเวลา และความเร่งหาได้จาก

ความชัน

ก. วธิ ีทำ การกระจัดหาได้จากพน้ื ท่ใี ต้กราฟ
1
Δx= 2 (+8.0 m/s)(1.0 s)

=+4.0 m

ความเรว็ เฉลี่ยหาได้จากอัตราส่วนของการกระจดั ต่อช่วงเวลา

90

νx,av= Δx

Δt (+4.0 m)
(1.0 s-0)
=

=+4.0 m/s

ความเรง่ หาไดจ้ ากความชนั
Δv
ax,av= Δt

(8.0m/s-0)
= (1.0 s-0)
=+8.0 m/s2

ตอบ ในชว่ ง t = 0 ถงึ t = 1.0 s การกระจดั มีค่าเทา่ กับ +4.0 เมตร ความเรว็ เฉลย่ี

มคี ่าเท่ากบั +4.0 เมตรต่อวนิ าที ความเรง่ มีคา่ เทา่ กับ +8.0 เมตรตอ่ วนิ าที2

ข. วธิ ีทำ การกระจดั หาไดจ้ ากพื้นทใี่ ตก้ ราฟ

Δx=(8.0 m/s)(1.5 s-1.0 s)

=+4.0 m

ความเร็วเฉลยี่ หาไดจ้ ากอตั ราสว่ นของการกระจัดต่อช่วงเวลา

νx,av= Δx

Δt (+4.0 m)
(1.5 s-1.0 s)
=

=+8.0 m/s

ความเรง่ หาได้จากความชัน
Δv
ax,av= Δt

= (8.0m/s-8.0m/s)
(1.5 s-1.0 s)
=0

ตอบ ในช่วง t = 1.0 s ถึง t = 1.5 s การกระจัดมีค่าเทา่ กับ +4.0 เมตร ความเร็ว

เฉลย่ี มคี ่าเท่ากับ +8.0 เมตรต่อวินาที ความเรง่ มีค่าเทา่ กับศูนย์

ค. วิธที ำ การกระจัดหาไดจ้ ากพนื้ ที่ใต้กราฟ
1
Δx= 2 (+8.0 m/s)(3.0 s-1.5 s)

=+6.0 m

ความเร็วเฉล่ยี หาไดจ้ ากอัตราสว่ นของการกระจัดต่อชว่ งเวลา

νx,av= Δx
Δt
(+6.0 m)
= (3.0 s-1.5 s)
=+4.0 m/s

91

ความเรง่ หาได้จากความชนั
Δv
ax,av= Δt

= (0-8.0m/s)
(3.0 s-1.5 s)
=-5.3 m/s2

ตอบ ในชว่ ง t = 1.5 s ถงึ t = 3.0 s การกระจัดมีค่าเทา่ กับ +6.0 เมตร ความเร็ว
เฉลี่ยมคี ่าเท่ากบั +4.0 เมตรต่อวนิ าที ความเรง่ มคี ่าเท่ากบั -5.3 เมตรต่อวินาที2

ขัน้ ท่ี 5 ขน้ั ประเมิน (Evaluation)
1. สังเกตพฤติกรรมในการทำงานของผู้เรียน
2. ตรวจการทำแบบฝึกหัด เพ่ือดวู า่ นกั เรียนทำถูกตอ้ งหรือไม่ ถา้ ไม่ถกู ตอ้ ง ครอู ธิบาย

เพิ่มเติมใหน้ กั เรยี นเข้าใจมากขนึ้

6. สือ่ การเรียนรู้/อุปกรณ/์ แหลง่ เรียน
1. ใบความรเู้ รือ่ ง กราฟระหวา่ งความเรว็ กับเวลา
2. แบบฝกึ หัด การหาความเรง่ และการกระจัดจากกราฟความสมั พนั ธร์ ะหว่างความเร็วกบั เวลา

ในเลม่ โจทย์ปัญหาท้าประลอง
3. PowerPoint หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ 2 เรอื่ ง การเคล่อื นที่แนวตรง

7. การวดั และประเมนิ ผล วธิ ีการวดั เคร่อื งมอื ทใ่ี ช้ เกณฑก์ ารประเมิน
- การถาม-ตอบ - แบบสงั เกตพฤตกิ รรม
จุดประสงค์การเรยี นรู้ - การแสดงความคิดเห็น รายบุคคล ผา่ นเกณฑ์การ
- ตรวจแบบฝกึ หดั - แบบฝึกหดั ประเมนิ ร้อยละ 70
1. อธิบายปรมิ าณทีเ่ ก่ยี วข้องกบั การ - ตรวจแบบฝึกหดั - แบบฝกึ หัด
เคลอ่ื นท่แี นวตรงของวตั ถจุ ากกราฟ - การถาม-ตอบ
ความเรว็ กบั เวลา (K) - แบบสังเกตพฤตกิ รรม
- สงั เกตพฤติกรรม รายบคุ คล
2. มีทกั ษะการคำนวณปรมิ าณที่ - การส่งงานตรงเวลา - แบบตรวจแบบฝึกหัด
เก่ยี วขอ้ งกบั การเคลอ่ื นท่แี นวตรงของ - แบบสงั เกตพฤตกิ รรม
วัตถุจากกราฟความเร็วกบั เวลา (P) - สังเกตพฤติกรรมการ รายบคุ คล
ทำงาน - แบบฝกึ หัด
3. มคี วามสนใจใฝ่รูห้ รืออยากรู้อยาก - การถาม-ตอบ
เหน็ และทำงานร่วมกับผอู้ นื่ อย่าง - ตรวจแบบฝกึ หดั
สรา้ งสรรค์ (A)

4. การคำนวณ การจัดกระทำและสื่อ
ความหมายข้อมลู การตคี วามหมาย
ขอ้ มูลและลงข้อสรปุ และลงความ
คิดเหน็ จากข้อมูล
(ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์)

92

93

ความคิดเหน็ ของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี
............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................................................ ....
............................................................................................................................. ...................................

ลงชอื่ ...........................................ผตู้ รวจสอบ
( นางดลกาญจน์ พรหมพลจร )
หวั หนา้ กลมุ่ สาระ ฯ

ความคดิ เหน็ ของรองผอู้ ำนวยการกล่มุ บริหารวิชาการ
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................ ................................................................
............................................................................................................................. ...................................

ลงช่ือ...........................................ผ้ตู รวจสอบ
( นายสุรชยั ทองทิพย์ )

รองผู้อำนวยการกลุ่มบริหารงานวิชาการ

ความคิดเหน็ ของผูอ้ ำนวยการโรงเรยี นเตรียมอดุ มศกึ ษาพัฒนาการ อุดรธานี
............................................................................................................................................................... .
............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................. ...................................

ลงชื่อ...........................................ผตู้ รวจสอบ
( นายคมสนั ต์ ถานกางสุย่ )
ผอู้ ำนวยการโรงเรยี น

94

เกณฑก์ ารตรวจแบบฝึกหดั

แกป้ ญั หา ความ ความ ความ ตรงตอ่ รวม
ที่ ช่อื - สกุล ดว้ ยตวั เอง สะอาด รับผดิ ชอบ ถกู ต้อง เวลา

2 2 2 2 2 10

ลงช่ือ................................................ผู้ประเมนิ
(.......................................................)

เกณฑก์ ารประเมิน 0 – 4 ปรบั ปรุง
คะแนน 5 – 6 พอใช้
คะแนน 7 – 8 ดี
คะแนน 9 – 10 ดมี าก
คะแนน

95

แบบสงั เกตพฤตกิ รรมรายบคุ คล

คำช้แี จง ใหค้ รูผู้สอนสังเกตพฤตกิ รรมของนักเรียนในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรียน แล้ว / ลงใน
ช่องทตี่ รงกบั ระดบั คะแนน

ลำดบั มีความใฝร่ ู้ มีความมงุ่ มัน่ ใน มสี ว่ นร่วมใน รวม 15
ท่ี
ช่อื -สกุล ใฝเ่ รียน การทำงาน การทำกิจกรรม คะแนน

5 4 3 2 1 5 4 3 2 1 5 4 32 1

ลงช่ือ................................................ผปู้ ระเมนิ
(.......................................................)

เกณฑ์การตดั สินคุณภาพ เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน

ชว่ งคะแนน ระดับคณุ ภาพ ระดบั การมสี ่วนร่วมมากที่สดุ ให้ 5 คะแนน
ระดับการมสี ว่ นรว่ มมาก ให้ 4 คะแนน
13 – 15 ดมี าก ระดบั การมสี ่วนรว่ มปานกลาง ให้ 3 คะแนน
10 – 12 ดี ระดบั การมีสว่ นร่วมน้อย ให้ 2 คะแนน
7–9 ระดบั การมีสว่ นร่วมนอ้ ยทสี่ ดุ ให้ 1 คะแนน
4 –6 ปานกลาง
1– 3 พอใช้
ปรับปรุง

96

97

98

99

100

แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 11

รายวชิ าเพม่ิ เตมิ ฟิสิกส์ 1 (ว31201) ช้นั มธั ยมศึกษาปีที่ 4

หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 2 การเคล่ือนทีแ่ นวตรง เวลา 22 ช่ัวโมง

เร่ืองท่ี 8 กราฟระหว่างความเร่งกับเวลา เวลา 1 ชัว่ โมง

ภาคเรียนที่ 1 ครผู ูส้ อน นายนครนิ ทร์ เกตุทองมา

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1. สาระวทิ ยาศาสตรเ์ พิ่มเติม /ผลการเรยี นรู้
สาระฟิสิกส์
1. เข้าใจธรรมชาติทางฟิสิกส์ ปริมาณและกระบวนการวัด การเคลื่อนที่แนวตรงแรงและกฎ

การเคลื่อนที่ของนิวตัน กฎความโน้มถ่วงสากล แรงเสียดทานสมดุลกลของวัตถุ งาน และกฎการ
อนุรักษ์พลังงานกล โมเมนตัมและกฎการอนรุ กั ษ์โมเมนตมั การเคลื่อนท่ีแนวโคง้ รวมทั้งนำความร้ไู ป
ใช้ประโยชน์

ผลการเรยี นรู้
3. ทดลองและอธิบายความสัมพนั ธ์ระหว่างตำแหน่ง การกระจัด ความเร็ว และความเร่งของ
การเคล่อื นที่ของวัตถุในแนวตรงท่ีมคี วามเร่งคงตัวจากกราฟและสมการ รวมทง้ั ทดลองหาค่าความเร่ง
โน้มถ่วงของโลก และคำนวณปริมาณตา่ ง ๆ ทเี่ กี่ยวขอ้ งได้

2. สาระสำคัญ
การเคลื่อนที่ของวัตถุสามารถเขียนอยู่ในรูปกราฟตำแหน่งกับเวลา กราฟความเร็วกับเวลา หรือ

กราฟความเร่งกับเวลา ความชันของเส้นกราฟตำแหน่งกับเวลาเป็นความเร็วความชันของเส้นกราฟ
ความเร็วกบั เวลาเป็นความเร่ง และพื้นทีใ่ ตเ้ ส้นกราฟความเร็วกบั เวลาเป็นการกระจัด

3. สาระการเรยี นรู้
วัตถุที่เคลื่อนที่ในแนวตรง เมื่อเวลาผ่านไป การกระจัด ความเร็วและความเร่งของวัตถุอาจ

เปลี่ยนไปสามารถแสดงความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณเหล่านี้กับเวลาในรูปกราฟของการเคลื่อนท่ี
ได้แก่

1. กราฟระหวา่ งตำแหนง่ กบั เวลา โดยความชนั ของกราฟ คือ ความเร็ว
2. กราฟระหว่างความเร็วกับเวลา โดยความชันของกราฟ คือ ความเร่ง และพื้นที่ใต้กราฟ

คอื การกระจดั ท่วี ัตถุเคลื่อนที่ได้
3. กราฟระหวา่ งความเรง่ กบั เวลา โดยพื้นท่ีใต้กราฟ คอื ความเรว็ ทีเ่ ปล่ียนไป

4. จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ เม่ือจบกจิ กรรมการเรียนรู้ นกั เรียนสามารถ

จดุ ประสงคการเรยี นรู้ รายละเอยี ด

ด้านความรู้ 1. อธบิ ายกราฟปริมาณท่ีเกย่ี วข้องกบั การเคล่ือนท่แี นวตรงของวตั ถจุ าก

(K: Knowledge) กราฟความเร่งกบั เวลา

101

ดา้ นทกั ษะกระบวนการ 2. มที กั ษะการคำนวณปรมิ าณที่เกย่ี วข้องกบั การเคลื่อนท่ีแนวตรงของ
วตั ถจุ ากกราฟความเร่งกับเวลา
(P: Process)
3. มคี วามสนใจใฝร่ ู้หรืออยากร้อู ยากเหน็ และทำงานรว่ มกับผูอ้ ื่นอยา่ ง
ด้านคณุ ลกั ษณะที่พึง สรา้ งสรรค์
ประสงค์ (A: Attitude) 4. การคำนวณ การจัดกระทำและสือ่ ความหมายข้อมลู การตคี วามหมาย
ทักษะกระบวนการ ขอ้ มูลและลงข้อสรปุ และลงความคิดเห็นจากขอ้ มลู
วทิ ยาศาสตร์ (Science
Process Skill)

5. ข้ันจดั กจิ กรรมการเรยี นรแู้ บบวฏั จักรการเรยี นรู้ 5E
ขั้นท่ี 1 ขน้ั สร้างความสนใจ (Engagement)
1. นักเรียนและครูร่วมกันทบทวนความรู้เดิม ที่เกี่ยวข้องกับกราฟการเคลื่อนที่แนวตรง
คำถาม - ความชันของกราฟระหว่างตำแหนง่ กบั เวลา หมายถงึ
(แนวคำตอบ: ความเรว็ ของวัตถุ)
- ความชันของกราฟระหวา่ งความเร็วกบั เวลา หมายถึง
(แนวคำตอบ: ความเร่งของวัตถ)ุ
- พน้ื ท่ใี ตก้ ราฟระหว่างความเร็วกับเวลา หมายถึง
(แนวคำตอบ: การกระจัดของวตั ถุ)

ขั้นท่ี 2 ขั้นสำรวจและคน้ หา (Exploration)
1. ครูแจ้งนกั เรยี นว่าวันนี้จะเรียนเกี่ยวกบั กราฟระหว่างความเร่งกับเวลา
2. นักเรียนรับใบความร้เู รื่อง กราฟระหวา่ งความเร่งกับเวลา
3. ครูให้ความรู้เป็นลำดับตามใบความรู้ โดยในใบความรู้บางส่วนครูให้นักเรียนแสดงวิธีทำ

และเติมคำตอบลงในชอ่ งวา่ งให้สมบูรณ์

ขนั้ ที่ 3 ข้นั อธิบายและลงข้อสรุป (Explanation)
1. นักเรียนและครูร่วมกันอภิปรายและลงข้อสรุปเกี่ยวกับกราฟระหว่างความเร็วกับเวลา

(แนวทางสรุป: กราฟระหวา่ งความเร่งกบั เวลา โดยพ้ืนทใ่ี ต้กราฟ คือ ความเร็วท่เี ปลี่ยนไป)
2. ครูถามคำถามเพือ่ เป็นการตรวจสอบความเขา้ ใจของนักเรยี น
คำถาม - พนื้ ท่ีใต้กราฟระหว่างความเรง่ กบั เวลาคือปรมิ าณใด
(แนวคำตอบ: ความเรว็ ท่เี ปล่ยี นไป)
- ถ้ากราฟเปน็ รูปสามเหลยี่ มหาความเรว็ ทเ่ี ปล่ียนไปได้จากสูตร
(แนวคำตอบ: พ้ืนทีส่ ามเหลยี่ ม=1/2 x ฐาน x สูง)

ขั้นท่ี 4 ขั้นขยายความรู้ (Elaboration)
1. นักเรียนทำแบบฝึกหัด เรื่อง การหาความเร่งและการกระจัดจากกราฟความสัมพันธ์

ระหวา่ งความเร็วกบั เวลา
แบบฝกึ หัด

102

จากกราฟความสมั พนั ธ์ระหว่างความเรว็ กบั เวลาของวัตถเุ ปน็ ดงั รูป

ก. จงเขยี นกราฟความสัมพันธ์ระหว่างความเร่งกับเวลาของวัตถุ

ข. จากกราฟความสัมพันธ์ระหว่างความเร่งกับเวลาของวัตถุที่ได้ในข้อ ก. จงหา

ความเร็วของวัตถุ ณ เวลา t=0.8 s และ t=2.3 s เมื่อกำหนดให้ vx(0)=-8.6 m/s เปรียบเทียบกับ
ความเรว็ ที่ได้จากกราฟความสัมพนั ธ์ระหวา่ งความเรว็ ของวตั ถกุ บั เวลาท่ีกำหนดมาให้

ก. แนวคิด ความเร่งพิจารณาได้จากความชันของกราฟความเร็วกับเวลาและ
ความเรว็ พิจารณาได้จากพ้ืนทใ่ี ต้กราฟความเร่งกับเวลา

จากการพิจารณากราฟ vx กับ t พบว่า วัตถุมีความเร็วไม่คงตัว แสดงว่าเป็นการ
เคลอื่ นทท่ี ี่มคี วามเร่ง

วิธีทำ เนื่องจากกราฟความเร็วกับเวลาเป็นกราฟเส้นตรง จะได้ว่า ความเร่งเฉลี่ยมี
ค่าคงตัวและมคี ่าเท่ากับความเรง่ ขณะหนึ่งหาได้จากความชันของกราฟ ดงั น้ี

จาก ax = ax,av
Δvx
= Δt

= (+10.0m/s)-(-2.0m/s)

(2.3s-0.8s)

= +8.0m/s2

สามารถเขยี นกราฟความสมั พนั ธร์ ะหว่างความเรง่ ของวัตถุกับเวลาได้ดังรูป

103

ข. แนวคิด แนวคดิ เดียวกับข้อ ก.
วิธิทำ เมื่อพิจารณาพื้นที่ใต้กราฟระหว่างความเร่งกับเวลาในช่วงเวลา t=0 ถึง

t=0.8 s พบวา่ เท่ากบั พ้นื ทสี่ ่ีเหล่ยี มผนื ผา้ ในชว่ งเวลา t=0 ถงึ t=0.8 s ซึ่งมคี า่ เท่ากบั (+8.0m/s2)(0.8
s)=+6.4m/s

หาความเรว็ ณ เวลา t=0.8 s จาก
จะได้ Δvx = vfx-vix

Δvx = vx(0.8s)-vx(0)
+6.4m/s = vx(0.8s)-(-8.4m/s)
vx(0.8s) = -2.0m/s

ดังนน้ั t=0.8 s ความเรว็ ของวตั ถุ ณ เทา่ กบั -2.0 m/s
ในทำนองเดยี วกนั เม่อื พจิ ารณาพ้ืนทใ่ี ตก้ ราฟระหว่างความเร่งกับเวลา ในช่วงเวลา
t=0 ถงึ t=2.3 s เทา่ กับพน้ื ท่ีสเี่ หล่ียมผืนผา้ ในช่วงเวลา t=0 ถงึ t=2.3 s ซึ่งมคี า่ เทา่ กับ (+8m/s2)(2.3
s)=+18.4 m/s เทา่ กบั ความเร็วที่เปลี่ยนแปลง

หาความเรว็ ณ เวลา t=2.3 s จาก
จะได้ Δvx = vfx-vix

Δvx = vx(2.3s)-vx(0)
+18.4m/s = vx(2.3s)-(-8.4m/s)
vx(2.3s) = +10.0m/s

ดงั นัน้ ความเรว็ ของวตั ถุ ณ t=2.3 s เท่ากับ +10.0 m/s
ตอบ ความเร็วของวัตถุ ณ 1=0.8 s มีค่าเท่ากับ -2.0 m/s ความเร็วของวัตถุ ณ
t=2.3 s มีค่าเทา่ กบั +10.0 m/s
ขน้ั ที่ 5 ขน้ั ประเมนิ (Evaluation)
1. นักเรียนทำแบบฝึกหดั เรื่อง กราฟการเคล่ือนทแ่ี นวตรง ในเลม่ โจทย์ปญั หาทา้ ประลอง
2. สงั เกตพฤติกรรมในการทำงานของผเู้ รียน

104

3. ตรวจการทำแบบฝึกหดั เพอื่ ดูวา่ นกั เรียนทำถกู ตอ้ งหรือไม่ ถา้ ไม่ถูกตอ้ ง ครอู ธบิ ายเพิ่มเติม
ใหน้ กั เรยี นเขา้ ใจมากข้ึน

6. สือ่ การเรยี นรู้/อุปกรณ์/แหล่งเรยี น
1. แบบฝกึ หัดเรอื่ ง กราฟระหว่างความเร่งกบั เวลา ในเล่มโจทย์ปญั หาท้าประลอง
2. ใบความร้เู รื่อง กราฟระหว่างความเร่งกับเวลา
3. PowerPoint หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี 2 เรือ่ ง การเคลื่อนที่แนวตรง

7. การวดั และประเมนิ ผล วิธกี ารวดั เคร่ืองมือทีใ่ ช้ เกณฑ์การประเมิน
- การถาม-ตอบ - แบบสังเกตพฤติกรรม
จดุ ประสงค์การเรียนรู้ - การแสดงความคดิ เหน็ รายบคุ คล ผา่ นเกณฑ์การ
- ตรวจแบบฝึกหัด - แบบฝกึ หัด ประเมนิ ร้อยละ 70
3.1 อธบิ ายกราฟปริมาณทีเ่ กี่ยวขอ้ ง - ตรวจแบบฝกึ หดั - แบบฝกึ หดั
กับการเคลื่อนที่แนวตรงของวัตถจุ าก - การถาม-ตอบ
กราฟความเร่งกับเวลา (K) - แบบสงั เกตพฤตกิ รรม
- สงั เกตพฤติกรรม รายบคุ คล
3.2 มที ักษะการคำนวณปริมาณที่ - การสง่ งานตรงเวลา - แบบตรวจแบบฝึกหดั
เกี่ยวขอ้ งกับการเคลือ่ นที่แนวตรงของ - แบบสังเกตพฤติกรรม
วตั ถุจากกราฟความเร่งกับเวลา (P) - สงั เกตพฤติกรรมการ รายบคุ คล
ทำงาน - แบบตรวจแบบฝกึ หดั
3.3 มีความสนใจใฝร่ ้หู รอื อยากร้อู ยาก - การถาม-ตอบ
เห็น และทำงานร่วมกับผ้อู ื่นอยา่ ง - ตรวจแบบฝึกหัด
สร้างสรรค์ (A)

3.4 การคำนวณ การจดั กระทำและสือ่
ความหมายข้อมลู การตีความหมาย
ข้อมูลและลงข้อสรปุ และลงความ
คิดเห็นจากข้อมลู (ทกั ษะกระบวนการ
ทางวิทยาศาสตร์)

105

106

ความคดิ เห็นของหัวหนา้ กลุ่มสาระการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี
............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................................................ ....
............................................................................................................................. ...................................

ลงช่ือ...........................................ผตู้ รวจสอบ
( นางดลกาญจน์ พรหมพลจร )
หวั หน้ากลุ่มสาระ ฯ

ความคดิ เห็นของรองผู้อำนวยการกลมุ่ บรหิ ารวชิ าการ
................................................................................................................ ................................................
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................................................................................

ลงชอ่ื ...........................................ผู้ตรวจสอบ
( นายสรุ ชัย ทองทิพย์ )

รองผู้อำนวยการกลุ่มบรหิ ารงานวชิ าการ

ความคิดเหน็ ของผู้อำนวยการโรงเรียนเตรยี มอุดมศกึ ษาพัฒนาการ อุดรธานี
............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................................................................................

ลงชื่อ...........................................ผ้ตู รวจสอบ
( นายคมสนั ต์ ถานกางสยุ่ )
ผู้อำนวยการโรงเรยี น

107

เกณฑก์ ารตรวจแบบฝึกหดั

แกป้ ญั หา ความ ความ ความ ตรงต่อ รวม
ที่ ชือ่ - สกุล ด้วยตัวเอง สะอาด รบั ผดิ ชอบ ถูกต้อง เวลา

2 2 2 2 2 10

ลงชื่อ................................................ผู้ประเมิน
(.......................................................)

เกณฑก์ ารประเมิน 0 – 4 ปรบั ปรงุ
คะแนน 5 – 6 พอใช้
คะแนน 7 – 8 ดี
คะแนน 9 – 10 ดีมาก
คะแนน

108

แบบสงั เกตพฤตกิ รรมรายบุคคล

คำชี้แจง ใหค้ รูผูส้ อนสงั เกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหวา่ งเรยี นและนอกเวลาเรยี น แล้ว / ลงใน
ชอ่ งท่ตี รงกบั ระดบั คะแนน

ลำดับ มคี วามใฝร่ ู้ มคี วามมุ่งม่ันใน มีส่วนรว่ มใน รวม 15
ท่ี
ชือ่ -สกุล ใฝ่เรยี น การทำงาน การทำกิจกรรม คะแนน

5 4 3 2 1 5 4 3 2 1 5 4 32 1

ลงชือ่ ................................................ผปู้ ระเมนิ
(.......................................................)

เกณฑ์การตัดสนิ คุณภาพ เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน

ชว่ งคะแนน ระดบั คณุ ภาพ ระดับการมสี ่วนรว่ มมากท่สี ุด ให้ 5 คะแนน
ระดบั การมสี ว่ นรว่ มมาก ให้ 4 คะแนน
13 – 15 ดมี าก ระดับการมสี ว่ นร่วมปานกลาง ให้ 3 คะแนน
10 – 12 ดี ระดบั การมสี ว่ นรว่ มน้อย ให้ 2 คะแนน
7–9 ระดบั การมสี ว่ นรว่ มน้อยทส่ี ุด ให้ 1 คะแนน
4 –6 ปานกลาง
1– 3 พอใช้
ปรบั ปรุง

109

110

111

112

113

113

แผนการจัดการเรียนรทู้ ่ี 12

รายวชิ าเพ่ิมเตมิ ฟสิ กิ ส์ 1 (ว31201) ชัน้ มธั ยมศึกษาปีที่ 4

หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 2 การเคลื่อนทแี่ นวตรง เวลา 22 ชัว่ โมง

เรือ่ งที่ 9 การเคลอื่ นท่ีดว้ ยความเร็วคงตัว เวลา 1 ช่ัวโมง

ภาคเรียนที่ 1 ครผู สู้ อน นายนครนิ ทร์ เกตุทองมา

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1. สาระวทิ ยาศาสตร์เพ่มิ เตมิ /ผลการเรยี นรู้
สาระฟสิ ิกส์
1. เข้าใจธรรมชาติทางฟิสิกส์ ปริมาณและกระบวนการวัด การเคลื่อนที่แนวตรงแรงและกฎ

การเคลื่อนที่ของนิวตัน กฎความโน้มถ่วงสากล แรงเสียดทานสมดุลกลของวัตถุ งาน และกฎการ
อนุรักษ์พลังงานกล โมเมนตัมและกฎการอนุรกั ษ์โมเมนตัม การเคลื่อนท่ีแนวโค้ง รวมทั้งนำความร้ไู ป
ใช้ประโยชน์

ผลการเรียนรู้
3. ทดลองและอธิบายความสัมพันธ์ระหวา่ งตำแหน่ง การกระจัด ความเร็ว และความเร่งของ
การเคลื่อนทขี่ องวัตถใุ นแนวตรงที่มคี วามเร่งคงตวั จากกราฟและสมการ รวมทงั้ ทดลองหาค่าความเร่ง
โน้มถว่ งของโลก และคำนวณปริมาณตา่ ง ๆ ทเ่ี ก่ยี วข้องได้

2. สาระสำคญั
จากการวิเคราะหก์ ราฟทำให้สามารถหาปริมาณตา่ ง ๆ ทเ่ี ก่ยี วข้องได้ สำหรับการเคลื่อนท่ีแนวตรง

จะพิจารณากรณีการเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงตัว และการเคลื่อนที่ด้วยความเร่งมีค่าคงตัว คือ การที่
วัตถุเคลื่อนที่ด้วยความเร่ง โดยมีทั้งขนาดและทิศทางเหมือนเดิมตลอดเวลาของก ารเคลื่อนที่
โดยสมการการเคลือ่ นท่ีของวตั ถุทเ่ี ก่ยี วขอ้ งมีความสัมพันธ์ตามสมการ

∆∆xxv===u(tuu+++2avt12)att2
v2 = u2+ 2a∆x

3. สาระการเรยี นรู้
การเคลือ่ นที่ด้วยความเร็วคงตัว การทว่ี ตั ถเุ คล่ือนท่ีดว้ ยความเรว็ คงตัว เป็นวัตถุท่ีเคล่ือนที่โดยไม่

มีการเปลีย่ นแปลงทศิ ทางการเคลอื่ นที่ (น่ันคือ เคล่ือนที่ในแนวตรงโดยไม่มีการกลับทิศ) และไม่มีการ

เปลยี่ นแปลงขนาดของความเร็ว กลา่ วคือมีความเรง่ เปน็ ศนู ย์ ดงั สมการ v⃑= ⃑s/t

114

4. จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ เม่อื จบกจิ กรรมการเรียนรู้ นกั เรียนสามารถ

จุดประสงคการเรียนรู้ รายละเอียด

ดา้ นความรู้ 1. อธบิ ายปรมิ าณท่ีเกี่ยวข้องกับการเคล่อื นที่แนวตรงด้วยความเร็วคงตัว

(K: Knowledge)

ดา้ นทกั ษะกระบวนการ 2. มที กั ษะการคำนวณหาปรมิ าณที่เก่ยี วข้องกับการเคลื่อนที่ในแนวตรง

(P: Process) ด้วยความเร็วคงตัว

ด้านคุณลกั ษณะท่ีพงึ 3. มคี วามสนใจใฝ่รูห้ รอื อยากรอู้ ยากเหน็ และทำงานร่วมกับผู้อ่นื อยา่ ง

ประสงค์ (A: Attitude) สรา้ งสรรค์

ทักษะกระบวนการ 4. การคำนวณ และลงความคิดเหน็ จากข้อมูล

วทิ ยาศาสตร์ (Science
Process Skill)

5. ขน้ั จดั กิจกรรมการเรียนรูแ้ บบวัฏจักรการเรยี นรู้ 5E
ขน้ั ท่ี 1 ขน้ั สร้างความสนใจ (Engagement)
1. นักเรียนทบทวนความรู้ที่เกี่ยวข้องกับการเคลื่อนที่ทั้งหมด จากนั้นครูชี้ให้นักเรียนเห็นวา่

นอกจากจะใช้กราฟในการศึกษาปริมาณดังกล่าวแลว้ ยังสามารถใชส้ มการในการคำนวณหาคา่ ต่าง ๆ
ได้ โดยพจิ ารณาเปน็ สองกรณไี ดแ้ ก่ กรณีทค่ี วามเร็วคงตัวและความเรง่ คงตวั

2. ครูชแี้ จงจุดประสงค์ในการจดั การเรยี นรู้ ซ่งึ นกั เรยี นสามารถอธิบายและคำนวณปริมาณที่
เก่ยี วขอ้ งกับการเคล่อื นท่แี นวตรงดว้ ยความเร็วคงที่

ขน้ั ที่ 2 ขั้นสำรวจและค้นหา (Exploration)
1. นักเรียนอภิปรายร่วมกันโดยครูใช้คำถามว่า การที่วัตถุเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงตัวน้ัน

ความเร่งจะตอ้ งมคี า่ อย่างไร
2. จากน้ันครูเนน้ ถงึ ความหมายของความเรง่ (ความเรง่ หมายถึง ความเร็วท่ีเปลีย่ นไปในหน่ึง

หน่วยเวลา) จนสรุปได้ว่าวัตถุจะเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงตัวได้นั้น ความเร่งวัตถุต้องเป็นศูนย์
ตลอดเวลา

3. ครูอภิปรายโดยใช้รายละเอียดในหนังสอื เรยี นจนได้สมการ (2.6) และ (2.7)
xf = xi+vx(tf-ti)

xf = xi+vxt ในกรณีท่ี ti = 0

4. ครูเปรียบเทียบสมการดังกล่าวกับสมการเส้นตรงตามหนังสือเรียน เพื่อแสดงให้เห็นว่า
ความชนั ของกราฟระหวา่ ง x กบั t คอื vx

115

ขัน้ ที่ 3 ข้นั อธิบายและลงขอ้ สรปุ (Explanation)
1. นักเรียนร่วมกันสรุปจนได้ข้อสรุปว่า สมการ (2.6) และ (2.7) ใช้ได้ในเฉพาะกรณีมี

ความเร่งเป็นศูนย์เท่านั้น และความเร็วเฉลี่ยจะมีค่าเท่ากับความเร็วขณะหนึ่ง หรือวัตถุมีความเร็ว
คงตัว

2. หากนักเรียนยังมีข้อสงสัยเกี่ยวกับสมการการเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงตัว ครูจะต้อง
อธบิ ายเพิ่มเติม

ขน้ั ที่ 4 ขนั้ ขยายความรู้ (Elaboration)
1. ครอู ธิบายตวั อยา่ ง 2.11 (ในหนังสือเรียนฟิสิกส์ 1 หนา้ ท่ี 82) เพอื่ ให้นักเรียนเข้าใจการหา

ตำแหนง่ ของวตั ถุท่เี คล่อื นท่ีดว้ ยความเร็วคงตัว
2. ครูให้ข้อสังเกตกับนักเรียนวา่ ในการระบุตำแหน่ง เราจะบอกตำแหน่งเทียบกับจดุ กำเนิด

แต่การกระจัดเป็นการหาผลต่างของตำแหน่งหลังเทียบกับตำแหน่งแรก โดยตำแหน่งแรกไม่
จำเป็นต้องอยู่ท่จี ดุ กำเนดิ

ข้ันท่ี 5 ขั้นประเมนิ (Evaluation)
1. สงั เกตพฤติกรรมในการทำงานของผู้เรยี น
2. ตรวจการทำแบบฝึกหดั เพื่อดูวา่ นักเรยี นทำถกู ตอ้ งหรือไม่ ถ้าไม่ถกู ตอ้ ง ครอู ธบิ ายเพม่ิ เติม

ใหน้ ักเรียนเขา้ ใจมากขน้ึ

6. ส่ือการเรยี นรู้/อปุ กรณ์/แหลง่ เรียน
1. หนงั สอื เรียน รายวิชาเพ่ิมเตมิ ฟสิ ิกส์ 1 เลม่ 1 (สสวท.)
2. PowerPoint หน่วยการเรียนรู้ท่ี 2 เรือ่ ง การเคล่อื นที่แนวตรง

7. การวดั และประเมินผล วธิ ีการวดั เครอ่ื งมือท่ีใช้ เกณฑ์การประเมิน
- การถาม-ตอบ - แบบสังเกตพฤตกิ รรม
จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ - การแสดงความคดิ เห็น รายบคุ คล ผา่ นเกณฑ์การ
ประเมินร้อยละ 70
1. อธิบายปริมาณท่ีเกยี่ วข้องกับการ - การถาม-ตอบ - แบบสังเกตพฤตกิ รรม
เคลอื่ นที่แนวตรงดว้ ยความเร็วคงตัวได้ รายบุคคล
(K) - สังเกตพฤติกรรม
- การสง่ งานตรงเวลา - แบบสงั เกตพฤตกิ รรม
2. มีทักษะการคำนวณหาปรมิ าณท่ี รายบุคคล
เก่ยี วขอ้ งกบั การเคล่ือนทใ่ี นแนวตรง - สังเกตพฤติกรรมการ
ด้วยความเร็วคงตวั ได้ (P) ทำงาน - แบบสังเกตพฤตกิ รรม
- การถาม-ตอบ รายบุคคล
3. มคี วามสนใจใฝ่ร้หู รืออยากรู้อยาก
เหน็ และทำงานร่วมกบั ผูอ้ ่นื อย่าง
สรา้ งสรรค์ (A)

4. การคำนวณ และลงความคิดเห็น
จากข้อมลู
(ทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์)

116

117

ความคดิ เหน็ ของหัวหนา้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี
............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................................................ ....
............................................................................................................................. ...................................

ลงชือ่ ...........................................ผู้ตรวจสอบ
( นางดลกาญจน์ พรหมพลจร )
หัวหนา้ กลุ่มสาระ ฯ

ความคดิ เห็นของรองผู้อำนวยการกลมุ่ บรหิ ารวชิ าการ
................................................................................................................ ................................................
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................................................................................

ลงชือ่ ...........................................ผู้ตรวจสอบ
( นายสรุ ชยั ทองทิพย์ )

รองผู้อำนวยการกลุ่มบรหิ ารงานวิชาการ

ความคิดเห็นของผู้อำนวยการโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาพัฒนาการ อุดรธานี
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................ ................................................................
............................................................................................................................. ...................................

ลงช่อื ...........................................ผ้ตู รวจสอบ
( นายคมสันต์ ถานกางสยุ่ )
ผ้อู ำนวยการโรงเรยี น

118

แบบสงั เกตพฤติกรรมรายบุคคล

คำชแ้ี จง ใหค้ รผู สู้ อนสงั เกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรียน แล้ว / ลงใน
ช่องที่ตรงกับระดับคะแนน

ลำดบั มีความใฝร่ ู้ มคี วามมุง่ ม่ันใน มสี ่วนร่วมใน รวม 15
ที่
ช่ือ -สกุล ใฝ่เรียน การทำงาน การทำกิจกรรม คะแนน

5 4 3 2 1 5 4 3 2 1 5 4 32 1

ลงชือ่ ................................................ผปู้ ระเมิน
(.......................................................)

เกณฑ์การตัดสินคณุ ภาพ เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน

ชว่ งคะแนน ระดบั คณุ ภาพ ระดบั การมีสว่ นร่วมมากทีส่ ดุ ให้ 5 คะแนน
ระดบั การมสี ว่ นร่วมมาก ให้ 4 คะแนน
13 – 15 ดมี าก ระดับการมสี ว่ นร่วมปานกลาง ให้ 3 คะแนน
10 – 12 ดี ระดับการมีส่วนรว่ มน้อย ให้ 2 คะแนน
7–9 ระดบั การมสี ่วนร่วมนอ้ ยทีส่ ดุ ให้ 1 คะแนน
4 –6 ปานกลาง
1– 3 พอใช้
ปรบั ปรงุ

119

119

แผนการจัดการเรยี นรทู้ ี่ 13

รายวชิ าเพ่ิมเติม ฟิสิกส์ 1 (ว31201) ชน้ั มัธยมศกึ ษาปีที่ 4

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 2 การเคลื่อนทแ่ี นวตรง เวลา 22 ชั่วโมง

เร่อื งท่ี 10 การเคลื่อนท่ีดว้ ยความเร่งคงตัว เวลา 2 ชวั่ โมง

ภาคเรยี นท่ี 1 ครผู ู้สอน นายนครนิ ทร์ เกตุทองมา

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1. สาระวิทยาศาสตรเ์ พมิ่ เติม /ผลการเรียนรู้
สาระฟิสกิ ส์
1. เข้าใจธรรมชาติทางฟิสิกส์ ปริมาณและกระบวนการวัด การเคลื่อนที่แนวตรงแรงและกฎ

การเคลื่อนที่ของนิวตัน กฎความโน้มถ่วงสากล แรงเสียดทานสมดุลกลของวัตถุ งาน และกฎการ
อนุรักษ์พลังงานกล โมเมนตัมและกฎการอนรุ ักษ์โมเมนตัม การเคลื่อนที่แนวโค้ง รวมทั้งนำความร้ไู ป
ใช้ประโยชน์

ผลการเรยี นรู้
3. ทดลองและอธิบายความสัมพนั ธ์ระหวา่ งตำแหน่ง การกระจดั ความเร็ว และความเร่งของ
การเคล่อื นที่ของวตั ถุในแนวตรงท่ีมีความเร่งคงตวั จากกราฟและสมการ รวมทัง้ ทดลองหาค่าความเร่ง
โน้มถ่วงของโลก และคำนวณปริมาณต่าง ๆ ท่ีเก่ยี วข้องได้

2. สาระสำคญั
จากการวเิ คราะห์กราฟทำให้สามารถหาปริมาณตา่ ง ๆ ที่เกีย่ วขอ้ งได้ สำหรับการเคลื่อนที่แนวตรง

จะพิจารณากรณีการเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงที่ และการเคลื่อนที่ด้วยความเร่งมีค่าคงตัว คือ การท่ี
วตั ถเุ คลอื่ นทดี่ ว้ ยความเร่ง โดยมที งั้ ขนาดและทศิ ทางเหมือนเดิมตลอดเวลาของการเคล่ือนที่

3. สาระการเรียนรู้

การเคลื่อนท่ีด้วยความเร่งคงตัว คือ การที่วัตถุเคลือ่ นที่ด้วยความเร่ง โดยมีทั้งขนาดและทิศทาง

เหมือนเดิมตลอดเวลาของการเคลื่อนที่ โดยสมการการเคลื่อนที่ของวัตถุที่เกี่ยวข้องมีความสัมพันธ์

ตามสมการ u+v
(2)
v = u+at ∆x = t

∆x = ut+ 1 at2 v2 = u2+2a∆x
2

120

4. จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ เมือ่ จบกิจกรรมการเรยี นรู้ นกั เรยี นสามารถ

จดุ ประสงคการเรยี นรู้ รายละเอยี ด

ด้านความรู้ 1. อธบิ ายปริมาณทเ่ี ก่ยี วข้องกับการเคลอ่ื นที่แนวตรงดว้ ยความเร่งคงตัว

(K: Knowledge)

ดา้ นทกั ษะกระบวนการ 2. มที กั ษะการคำนวณหาปริมาณทเี่ ก่ียวข้องกับการเคลือ่ นทีใ่ นแนวตรง

(P: Process) ด้วยความเรง่ คงตัว

ด้านคุณลักษณะที่พึง 3. มคี วามสนใจใฝ่ร้หู รอื อยากรอู้ ยากเหน็ และทำงานรว่ มกับผู้อนื่ อยา่ ง

ประสงค์ (A: Attitude) สรา้ งสรรค์

ทกั ษะกระบวนการ 4. การคำนวณ และลงความคิดเหน็ จากข้อมูล

วทิ ยาศาสตร์ (Science
Process Skill)

5. ขนั้ จัดกิจกรรมการเรยี นรู้แบบวัฏจกั รการเรียนรู้ 5E
ข้นั ท่ี 1 ขั้นสร้างความสนใจ (Engagement)
1. นักเรียนและครูร่วมกันทบทวนความรู้เดิม เกี่ยวกับ ตำแหน่งระยะทาง การกระจัด

อัตราเร็ว ความเร็ว และความเร่ง เชื่อมโยงเนื้อหาโดยนกั เรียนร่วมกันตอบคำถาม เกี่ยวกับ อัตราเร็ว
และระยะทางมีความสัมพันธ์กันอย่างไร (ทิ้งช่วงให้นักเรยี นคดิ ) เพื่อนำไปสู่การศึกษา เรื่อง สมการที่
ใช้ในการคำนวณปรมิ าณตา่ ง ๆ ของการเคล่ือนทใ่ี นแนวตรงของวัตถทุ ม่ี ีความเร่งคงตัว

2. กระตนุ้ ความสนใจของนักเรยี น โดยครใู ช้คำถาม
คำถาม – วัตถุเคลื่อนที่ด้วยความเร่งคงตัวจะมีลักษณะการเคลื่อนที่เป็นอย่างไร

(แนวคำตอบ: วัตถุจะเคลื่อนที่ด้วยความเร่งโดยมีทั้งขนาดและ ทิศทางเหมือนเดิมตลอดเวลาของการ
เคล่ือนท)ี่

3. ครูสามารถกระตุ้นความสนใจของนักเรียน โดยการเปิดโปรแกรมสาธิตการเคลื่อนที่ของ
วัตถุด้วยความเร่ง (http://www.walter-fendt.de/html5/phth/acceleration_th.htm) ซึ่งครู
อาจจะขออาสาสมัครนกั เรียนให้ออกมาหนา้ ชั้นเรยี นเพื่อเป็นตวั แทนในการสาธิตการใชโ้ ปรแกรม โดย
แนะนำให้นักเรียนนำโปรแกรมไปศึกษาในเรื่อง การเคล่อื นทีด่ ้วยความเรง่ คงตวั นอกเวลาเรยี นได้

121

โปรแกรม เร่ือง การเคลื่อนที่ด้วยความเรง่ คงตัว

ข้นั ท่ี 2 ขนั้ สำรวจและค้นหา (Exploration)
1. นักเรียนแบ่งกลุ่ม แต่ละร่วมกันสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับสมการที่ใช้ในการคำนวณการ

เคลอ่ื นทีใ่ นแนวตรงด้วยความเร่งคงตวั
2. ครูอธิบายให้ความรู้เกี่ยวกับสมการที่ใช้ในการคำนวณปริมาณต่าง ๆ ของการเคลื่อนที่ใน

แนวตรงของวตั ถุทมี่ ีความเร่งคงตวั ดงั นี้

แนวทางอธิบาย:
เมื่อวัตถุมีการเคลื่อนที่ในแนวตรงโดยให้มีความเร่ง a คงตัว ที่เวลาเริ่มต้น t = 0 มี
ความเร็วต้น u และเมื่อเวลาผ่านไป t ให้วัตถุนั้นมีความเร็วปลายเป็น v ถ้าเขียนกราฟระหว่าง
ความเร็วและที่ใช้ จะไดก้ ราฟ

จากความเร่ง a = ∆v = v-u
∆t t
ดงั นนั้ v = u + at (A)

ครูอธิบายต่อว่า จากสมการ (A) นักเรียนจะเห็นได้ว่า เราสามารถหาค่าความเร็วของ

วัตถุท่เี วลาใด ๆ ก็ไดถ้ า้ หากว่ารคู้ ่าความเรว็ เริ่มตน้ และรู้ความเร่ง การเปล่ยี นแปลงความเรว็ จะเพิ่มข้ึน

อยา่ งเชงิ เสน้ ตามเวลา เพราะความเร่งของการเคล่ือนท่ีมีคา่ คงตวั ดงั กราฟ ทำให้ได้วา่ ความเร็วเฉลี่ย

ในชว่ งเวลาใด ๆ จะเทา่ กบั ค่าเฉลย่ี ของความเรว็ ของสองจุดนน้ั ๆ

ให้ ∆x เปน็ การกระจัดของวตั ถุ

122

จากนิยามของความเร็วเฉลย่ี และใช้ความสัมพันธ์ในสมการ (A) ทำให้ได้สมการของการ

กระจัดในอกี รปู แบบหนงึ่ ดังน้ี

∆x = (u2+v) t (B)

3. นกั เรียนลองแทนคา่ t จากสมการ (A) ในสมการ (B) จะได้อีกรปู แบบหนึ่งของความสัมพันธ์

ระหวา่ งการกระจัด ความเรว็ และความเร่ง ดงั น้ี

แนวทางอธิบาย: 1
2
∆x = ut+ at2 (c)

และยังสามารถแสดงความสัมพันธร์ ะหว่างความเร็วปลายกบั ความเร่ง และการกระจดั

โดยท่ีไม่มตี ัวแปรของเวลาเข้ามาปรากฎในสมการ ดงั นี้
v2 = u2+2a∆x
(D)

4. นักเรียนและครูแต่ละร่วมกันอภิปรายสรุปได้ว่า สมการการเคลื่อนที่ด้วยความเร่งคงตัวที่

ได้จะใช้ในการวิเคราะห์โจทย์ปัญหาสำหรับการเคลื่อนที่ของวัตถุใด ๆ ได้ ดังตาราง สมการของการ

เคล่ือนทีข่ องวัตถใุ นแนวตรงภายใต้ความเรง่ คงตวั

สมการ ขอ้ มูลทไ่ี ด้จากสมการ

v = u+at ความเร็วท่ีเปน็ ฟงั กช์ นั ของเวลา
u+v การกระจดั ที่เป็นฟังกช์ ันของความเรว็
∆x = (2) t
การกระจดั ที่เป็นฟังก์ชันของเวลา
∆x = ut+ 1 at2
2

v2 = u2+2a∆x ความเรว็ ท่ีเป็นฟงั กช์ ันของการกระจัด

ขน้ั ที่ 3 ขนั้ อธบิ ายและลงข้อสรปุ (Explanation)
1. นกั เรยี นและครูร่วมกนั สรุปวา่ สมการการเคล่อื นท่ีด้วยความเร่งคงตวั ดังตาราง

2. ครตู รวจสอบความเข้าใจคลาดเคลื่อนท่อี าจจะเกดิ ข้ึนกบั นักเรียน ดังน้ี
แนวทางอธบิ าย:

123

ขน้ั ท่ี 4 ขั้นขยายความรู้ (Elaboration)
1. เปดิ โอกาสใหน้ ักเรียนสอบถามเนื้อหาเรอื่ ง การเคลื่อนท่ีของวตั ถุกรณีความเรง่ คงตวั

ว่ามีสว่ นไหนทย่ี งั ไมเ่ ขา้ ใจและใหค้ วามรเู้ พ่ิมเติมในสว่ นนน้ั
2. นักเรยี นรว่ มกนั ทำแบบฝึกหดั เร่ือง การเคล่ือนท่ดี ว้ ยความเร่งคงตัว ในเล่มโจทย์ปญั หาท้า

ประลอง

ขั้นที่ 5 ข้ันประเมิน (Evaluation)
1. ครถู ามคำถาม เพ่ือประเมินความรู้ของนักเรยี น
คำถาม - วัตถเุ คล่ือนท่ีด้วยความเร็วคงตวั หมายถึง (แนวคำตอบ: วัตถุเคล่ือนที่โดย

ไมม่ ีการเปลยี่ นแปลงขนาดและทิศทางการเคลื่อนท่ี กลา่ วคือมคี วามเรง่ เป็นศนู ย์)
- วตั ถเุ คลื่อนท่ดี ว้ ยความเร่งคงตวั หมายถึง (แนวคำตอบ: วัตถุเคล่ือนท่ีโดย

ไมม่ ีการเปล่ียนแปลงขนาดและทิศทางการเคลอื่ นท่ี)

- สมการการเคลอ่ื นท่แี นวตรงด้วยความเร่งคงตัว มีสมการอะไรบ้าง

(แนวคำตอบ: v = u+at

∆x = u+v t
(2)
1
∆x = ut+ 2 at2

v2 = u2+2a∆x

2. สงั เกตพฤติกรรมในการทำงานของผ้เู รยี น
3. ตรวจการทำแบบฝึกหดั เพ่อื ดวู ่านักเรียนทำถูกตอ้ งหรือไม่ ถ้าไมถ่ ูกตอ้ ง ครอู ธบิ ายเพิ่มเติม
ใหน้ ักเรยี นเขา้ ใจมากข้ึน

6. สอ่ื การเรยี นร/ู้ อปุ กรณ/์ แหล่งเรยี น
1. แบบฝกึ หัดเรือ่ ง การเคลื่อนท่ีด้วยความเร่งคงตวั ในเล่มโจทยป์ ญั หาท้าประลอง
2. หนงั สอื เรียน รายวชิ าเพ่ิมเติมฟิสิกส์ 1 เลม่ 1 (สสวท.)
3. PowerPoint หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 2 เรื่อง การเคลอื่ นท่ีแนวตรง

124

7. การวดั และประเมนิ ผล วธิ กี ารวดั เคร่ืองมอื ทใ่ี ช้ เกณฑก์ ารประเมิน

จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ - การถาม-ตอบ - แบบสงั เกตพฤตกิ รรม
- การแสดงความคิดเหน็ รายบุคคล
1. อธบิ ายปรมิ าณทีเ่ กีย่ วข้องกับการ - ตรวจแบบฝกึ หัด - แบบฝกึ หดั
เคล่ือนท่ีแนวตรงด้วยความเร่งคงตัวได้
(K)

2. มีทกั ษะการคำนวณหาปริมาณท่ี - ตรวจแบบฝกึ หดั - แบบฝกึ หัด ผา่ นเกณฑ์การ
เกย่ี วขอ้ งกบั การเคลือ่ นทใี่ นแนวตรง - การถาม-ตอบ ประเมนิ ร้อยละ 70
ด้วยความเรง่ คงตวั ได้ (P) - แบบสังเกตพฤตกิ รรม
- สังเกตพฤติกรรม รายบุคคล
3. มคี วามสนใจใฝร่ ู้หรืออยากรูอ้ ยาก - การสง่ งานตรงเวลา - แบบตรวจแบบฝกึ หัด
เห็น และทำงานร่วมกับผู้อน่ื อยา่ ง - แบบสังเกตพฤติกรรม
สร้างสรรค์ (A) - สังเกตพฤติกรรมการ รายบคุ คล
ทำงาน - แบบฝึกหดั
4. การคำนวณ และลงความคิดเห็น - การถาม-ตอบ
จากข้อมูล (ทักษะกระบวนการทาง - ตรวจแบบฝกึ หัด
วทิ ยาศาสตร์)

125

126

ความคิดเหน็ ของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรยี นร้วู ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................ ................................................................
............................................................................................................................. ...................................

ลงช่อื ...........................................ผ้ตู รวจสอบ
( นางดลกาญจน์ พรหมพลจร )
หวั หน้ากลุม่ สาระ ฯ

ความคิดเห็นของรองผอู้ ำนวยการกลุม่ บรหิ ารวิชาการ
................................................................................................................................................. ...............
.................................................................................................................... ............................................
............................................................................................................................. ...................................

ลงชื่อ...........................................ผ้ตู รวจสอบ
( นายสรุ ชัย ทองทิพย์ )

รองผู้อำนวยการกลุม่ บริหารงานวิชาการ

ความคิดเห็นของผ้อู ำนวยการโรงเรยี นเตรยี มอุดมศกึ ษาพัฒนาการ อดุ รธานี
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................ ................................................................
............................................................................................................................. ...................................

ลงชื่อ...........................................ผตู้ รวจสอบ
( นายคมสนั ต์ ถานกางส่ยุ )
ผ้อู ำนวยการโรงเรียน