5 สิ่งที่วิศวกร IE ต้องรู้ B5 11:9:2565

ชอื่ หนังสือ 5 สง่ิ ทว่ี ิศวกร IE ตอ้ งรู้


ผู้แตง่ เพจ Smart IE
พิ มพ์ คร้งั ท่ี 1 กนั ยายน พ.ศ. 2565
จำ� นวน 1,000 เล่ม
ราคา 290 บาท

ข้อมูลทางบรรณานุกรมของส�ำนกั หอสมดุ แหง่ ชาติ
5 สิง่ ทวี่ ศิ วกร IE ต้องรู้. -- กรุงเทพฯ : ไออี บิสซิเนส โซลูชน่ั , 2565.
118 หน้า.
1. วศิ วกรรมศาสตร.์ I. ชือ่ เรอ่ื ง.
620
ISBN 978-616-94087-0-3

จัดทำ� โดย บริษทั ไออี บิสซเิ นส โซลชู น่ั จ�ำกดั
1518 สำ� นกั วจิ ยั วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี ถนนประชาราษฎร์ สาย 1

แขวงวงศ์สว่าง เขตบางซอ่ื กรุงเทพมหานคร 10800
โทร. 094-253-9194 email : [email protected]

พิ มพ์ ท่ี บรษิ ทั พี เค แม็กซ์ดไี ซน์ จำ� กัด
95/9 หมู่ 2 ต�ำบลบางสที อง อำ� เภอบางกรวย นนทบุรี 11130
โทร. 081-913-2653 อเี มล [email protected]

สงวนลขิ สิทธ์ิ พ.ศ. 2565

หา้ มลอกเลยี นแบบส่วนหนง่ึ ส่วนใดของหนังสือเลม่ นี้ รวมท้งั การจดั เกบ็ ถ่ายทอด ไม่ว่ารปู แบบใดๆ
ด้วยกระบวนการทางอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ การถา่ ยภาพ การบันทึก หรอื วิธีการอืน่ ใดโดยไม่ได้รบั อนญุ าต

คำ� น�ำ

“วศิ วกรอตุ สาหการ” คำ� นอ้ี าจจะใหมส่ ำ� หรบั หลายๆ คน อาชพี วศิ วกรอตุ สาหการไดร้ บั ความนยิ ม
เพ่มิ ขนึ้ อย่างมากในปัจจบุ นั หนงั สือเร่ือง “5 สง่ิ ทว่ี ศิ วกร IE ต้องร้”ู จะน�ำผอู้ ่านไปเขา้ ใจโลกของ
วิศวกรอุตสาหการดว้ ยภาษา และรปู วาดท่ีเขา้ ใจง่าย เหมาะกบั นอ้ งๆ นักเรียนท่สี นใจจะเขา้ ศึกษา
ต่อในสาขานี้ การอา่ นหนังสือเลม่ นีจ้ ะท�ำให้น้องๆ เขา้ ใจในการเรียน และเส้นทางในการทำ� งานใน
สาขาวชิ าชพี นี้ และสำ� หรบั นกั ศกึ ษาทเี่ รยี นอยใู่ นสาขาวศิ วกรรมอตุ สาหการอยแู่ ลว้ นนั้ หนงั สอื เลม่ นี้
เป็นเสมือนบทสรุปรวมหัวข้อความรู้ส�ำคัญๆ ในแต่ละวิชาที่ได้เรียนมา นอกจากจะสามารถน�ำมา
ใชท้ บทวนความรูท้ ง้ั หมด ยังท�ำให้ระบบความคิดของนักศกึ ษามรี ะเบียบและประสทิ ธภิ าพมากขน้ึ
นอกจากนี้หากผู้อ่านเป็นวิศวกรอุตสาหการท่ีเพ่ิงจบใหม่หนังสือเล่มน้ีจะช่วยให้ผู้อ่านสามารถน�ำ
ความรู้ไปปรับใช้กับการทำ� งานทัง้ ในภาคทฤษฎแี ละปฏิบัติ เรยี กได้ว่าหนังสอื เลม่ นม้ี ีประโยชน์กบั
วศิ วกรอตุ สาหการในทกุ ๆ ชว่ งเวลาของชวี ติ เรากลา้ พดู วา่ หนงั สอื เลม่ นเ้ี ปน็ เลม่ แรกในประเทศไทย
ทเ่ี ขยี นขน้ึ โดยมงุ่ หวงั เปน็ อยา่ งยง่ิ ทจ่ี ะสรา้ ง Passion ตง้ั แตใ่ นการเรยี นจนถงึ การทำ� งานใหแ้ กว่ ศิ วกร
อตุ สาหการท่นี า่ รกั ทุกคน
ทมี งานขอขอบคุณเพ่ือนๆ IE ที่นา่ รกั ในเพจ https://www.facebook.com/smart.ieteam ที่
ช่วยสนับสนนุ ทมี งานตลอดมา หวังเป็นอย่างย่ิงวา่ หนังสือเลม่ น้ีจะท�ำใหน้ ักเรยี น นกั ศึกษา วิศวกร
ทมี่ คี วามเกย่ี วขอ้ งกบั วชิ าชพี วศิ วกรรมอตุ สาหการมคี วามเขา้ ใจ และมคี วามสขุ กบั ทง้ั การเรยี นและ
การทำ� งานกนั ทุกๆ คนนะครับ

คณะผจู้ ัดทำ�

ทีมงานแอดมนิ เพจ Smart IE

สารบญั 6
8
ลิขสิทธิ์ 10
ค�ำนำ� 12
สารบญั 14
5 คณุ สมบตั ขิ องคนทเี่ หมาะจะเรียน IE 16
5 เหตุผลท�ำไมต้องเลือกเรียน IE 18
5 สงิ่ ทคี่ วรรกู้ ่อนเรยี น IE 20
5 อุปสรรคในการเรียน IE 22
5 สง่ิ ที่มักเขา้ ใจผดิ เกยี่ วกับวิชาเรยี น IE 24
5 เรอ่ื งท่ี IE ต้องเรียนรใู้ นวชิ า สถิติวิศวกรรม 26
5 เร่ืองที่ IE ต้องเรียนรู้ในวิชา วสั ดุวิศวกรรม 28
5 เรื่องท่ี IE ตอ้ งเรียนรูใ้ นวชิ า เขยี นแบบวิศวกรรม 30
5 เรอ่ื งท่ี IE ตอ้ งเรยี นร้ใู นวิชา Programming 32
5 เรอ่ื งที่ IE ต้องเรยี นรใู้ นวิชา เศรษฐศาสตร์วิศวกรรม 34
5 เรอ่ื งที่ IE ตอ้ งเรียนรใู้ นวชิ า Work Study 36
5 เรอ่ื งที่ IE ต้องเรยี นร้ใู นวชิ า OR 38
5 เรอื่ งท่ี IE ตอ้ งเรียนรใู้ นวิชา Ergonomics 40
5 เรอื่ งที่ IE ต้องเรยี นรใู้ นวิชา Inventory 42
5 เรอ่ื งท่ี IE ต้องเรียนรู้ในวิชา Logistic 44
5 เร่อื งท่ี IE ตอ้ งเรียนรใู้ นวิชา Productivity 46
5 เรื่องท่ี IE ต้องเรยี นรใู้ นวชิ า QC 48
5 เรื่องที่ IE ต้องเรยี นรใู้ นวิชา PPC 50
5 เรื่องที่ IE ต้องเรยี นรใู้ นวชิ า Plant Layout 52
5 เรอ่ื งท่ี IE ต้องเรียนรู้ในวิชา Simulation 54
5 เรอ่ื งท่ี IE ต้องเรียนรใู้ นวิชา Maintenance 56
5 เรอ่ื งที่ IE ตอ้ งเรียนรใู้ นวชิ า ระบบอตั โนมตั ิ
5 เรอื่ งท่ี IE ต้องเรียนรู้ในวชิ า Safety
5 Lab ที่ IE ควรผา่ น
5 วชิ าสุดแสนยากในการเรียน IE
5 ข้อคดิ ในการเลอื กสถานที่ฝกึ งาน

5 ข้อควรระวงั ในการฝึกงาน 60
5 ข้อคิดในการเลอื กหัวข้อโปรเจกต ์ 62
5 ค�ำแนะนำ� เรียน IE อย่างไรให้ไดเ้ กรด 3.00+ 64
5 คำ� แนะน�ำ เมื่อเกรดเฉล่ียต่�ำกว่า 2.00 66
5 สง่ิ ทีค่ วรท�ำ! ถ้าอยากจบ IE ภายใน 4 ป ี 68
5 ช่วงเวลาที่ตน่ื เต้นที่สดุ ในการเรยี น IE 70
5 วิชาไม้ตายที่ IE ต้องมตี ิดตวั 72
5 จุดอ่อนของเด็ก IE จบใหม่ 74
5 เรอ่ื งตอ้ งรู้ในการขอ กว. IE 76
5 สง่ิ ควรท�ำทนั ทีเมอื่ เรยี นจบ IE 78
5 โปรแกรมพ้นื ฐานที่ IE ควรร ู้ 80
5 ส่ิงท่ีชว่ ยเพม่ิ สกลิ ส�ำหรบั IE กอ่ นออกไปทำ� งานจรงิ 82
5 ทักษะจำ� เป็นสำ� หรับ IE มีไว้ไมต่ อ้ งกลวั ตกงาน (Part 1) 84
5 ทกั ษะจำ� เปน็ สำ� หรบั IE มีไว้ไมต่ ้องกลวั ตกงาน (Part 2) 86
5 สาขายอดฮติ เรยี นต่อปริญญาโทที่เหมาะกับคนทจ่ี บ IE 88
5 สง่ิ ทไ่ี ด้เรยี นร้มู าจากการเรยี น IE 90
5 จุดแข็งที่ IE ไดเ้ ปรยี บกวา่ อาชีพอื่น 92
5 ทกั ษะที่ IE ตอ้ งเตรียมตวั ส�ำหรับอตุ สาหกรรม 94
5 คำ� ถามยอดฮติ ตอนสัมภาษณ์งานในตำ� แหน่ง IE 96
5 ประเดน็ สำ� คญั ในการน�ำเสนองาน 98
5 สง่ิ สำ� คัญในระบบประกนั คณุ ภาพ 100
5 ประเด็นส�ำคญั ในการใช้ Excel ของ IE 102
5 ค�ำถามทพี่ บบ่อยของ IE 104
5 สายงานยอดนยิ มของ IE 106
5 ส่ิงที่ควรรูจ้ ากแนวความคิดแบบ Lean 108
5 สิ่งที่ควรรเู้ กย่ี วกบั Problem Solving 110
5 คนดงั ใครบา้ งจบ IE 112
5 บคุ คลท่ีเราชาว IE ควรรูจ้ กั 114
5 กลุม่ อุตสาหกรรมทโ่ี บนัสสูงสดุ 116

6

5 ส่ิงที่วศิ วกร IE ต้องรู้

5 คุณสมบัติ
ของคนทเ่ี หมาะ
จะเรยี น IE

1 มีความชอบ สนใจ และถนัดทางดา้ นคณิตศาสตร์
เพราะส�ำหรับ IE คงหนีไม่พ้นวิชาท่ีต้องเก่ียวข้องกับคณิตศาสตร์อย่าง สถิติ หรือ
เศรษฐศาสตร์ ตลอดไปจนถึงวิชาที่แสนยากอย่างเช่น “การวิจัยการด�ำเนินงาน การ
วางแผนการผลิต การควบคมุ คณุ ภาพ” เปน็ ต้น วชิ าเหลา่ นล้ี ว้ นแตจ่ ำ� เป็นต้องอาศัย
ความรู้ทางคณติ ศาสตร์

2 เป็นคนที่มีมนุษยส์ มั พั นธ์ที่ดี
เข้ากับผู้อ่ืนได้ สามารถท�ำงานร่วมกับผู้อ่ืนได้ดี คุณสมบัติข้อน้ีจ�ำเป็นอย่างมากในการ
ท�ำงานจริง IE จะตอ้ งมีทกั ษะการสอ่ื สารทชี่ ัดเจนและมจี ติ วิทยาในการพูดกบั ผรู้ ว่ มงาน
ในทกุ ระดับ ท่ีส�ำคญั จะต้องเปน็ ผทู้ นี่ �ำเสนองานต่อหน้าสาธารณะชนไดด้ ี เพราะในการ
ทำ� งานจรงิ IE แทบจะตอ้ งนำ� เสนองานอยูต่ ลอดเวลา

3 มีความคดิ เชงิ ระบบ (System Thinking) ทีด่ ี
เนอื่ งจาก IE สามารถทำ� งานไดห้ ลากหลาย ครอบคลมุ ตงั้ แตธ่ รุ กจิ การผลติ ไปจนถงึ ธรุ กจิ
การบรกิ าร ดงั นนั้ “การมองรปู แบบการทำ� งานใหเ้ ปน็ ระบบ” จงึ ถอื เปน็ ทกั ษะทส่ี ำ� คญั
ของ IE

4 เป็นคนช่างสงั เกตและมคี วามคดิ สรา้ งสรรค์
รักการแกป้ ญั หา เพราะหน้างานจริง ของ IE จะตอ้ งเจอกับปญั หาใหมๆ่ อยู่ตลอดเวลา
ทักษะนี้จะท�ำให้ IE เป็นคนแก้ปัญหาเฉพาะหน้าได้ดี และเมื่อรวมกับทักษะการคิดท่ี
เป็นระบบก็จะท�ำให้ IE สามารถแก้ปัญหาได้ลึกลงไปถึงต้นตอของปัญหา เพ่ือไม่ให้
ปญั หาเหล่านั้นกลับมาเกดิ ซำ้� ไดอ้ ีก

5 เป็นคนทันสมัย
ช่นื ชอบเทคโนโลยีสมยั ใหม่ และไมก่ ลัวการเปลีย่ นแปลง เพราะ
ในโลกของอตุ สาหกรรมมเี รื่องใหมๆ่ ให้เราตอ้ งเรียนรอู้ ยูต่ ลอด
เวลา เชน่ Smart Factory, Industry 4.0 ERP เป็นต้น
7

8

5 สิ่งทวี่ ิศวกร IE ต้องรู้

5 เหตุผล
ท�ำไมต้องเลือก
เรียน IE

1 สายงาน IE เป็นที่ต้องการของตลาดงานอยู่เสมอ
จึงท�ำให้มีผลตอบแทนเริ่มต้นที่สูงกว่าอาชีพอ่ืน ย่ิงถ้ามีประสบการณ์การท�ำงาน และ
เรียนรูท้ ักษะใหมๆ่ อย่เู สมอ กจ็ ะทำ� ให้คา่ ตอบแทนเพ่มิ ขนึ้ ตามไปดว้ ย

2 ไม่มใี ครแยง่ งานได้
IE จะมีทักษะงานที่ต้องใช้ความรู้เฉพาะทาง จึงท�ำให้คนจากสายงานอื่นไม่สามารถมา
แย่งงานได้! ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการผลิต วิศวกรรม หรือแม้แต่การบริหารจัดการ
องคก์ ร รวมอยูใ่ น IE ในคนเดียว

3 ท�ำงานได้หลากหลาย
IE สามารถท�ำงานได้หลายแบบ ท้ังการท�ำงานในโรงงานอุตสาหกรรม งานออฟฟิศ
องค์กรระหว่างประเทศ ราชการ ท�ำธุรกิจส่วนตัว เป็นท่ีปรึกษา รวมไปถึงการต่อยอด
เพ่ือไปทำ� งานในสายอาชีพอ่นื ๆ ก็ได้

4 มีความม่ันคงและก้าวหน้า
สายงานของ IE เปน็ อาชีพทมี่ คี วามม่ันคง เป็นท่ีตอ้ งการของตลาดงานอยเู่ สมอ มคี วาม
ก้าวหนา้ และมโี อกาสไดร้ ่วมงาน หรอื สามารถทำ� งานในตา่ งประเทศได้

5 สวสั ดกิ ารเพียบ
ถึงเงินเดอื นจะเป็นเร่อื งหลกั แต่สวสั ดกิ ารก็เป็นสงิ่ สำ� คญั ไมแ่ พ้กนั ! ในสายงาน IE ส่วน
ใหญ่จะมีสวัสดิการดี ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของวันหยุด โบนัสส้ินปี การดูงานหรือฝึกอบรม
ท่ตี า่ งประเทศ รวมไปถึงเบี้ยพิเศษต่างๆ ตามสาขางานทที่ ำ�

9

10

5 สิ่งทว่ี ศิ วกร IE ต้องรู้

5 สงิ่ ที่ควรรู้
กอ่ นเรยี น
IE

1 เรียน IE ต้องมีคำ� นวณ
ถา้ เราคิดทจี่ ะเลอื กเรยี น IE เพื่อทจี่ ะหลบวชิ าทมี่ ีคำ� นวณ... ไมต่ ้องหลบครบั /เพราะยงั ไง
IE กห็ นีมนั พน้ อยา่ งแน่นอน แต่วชิ าคำ� นวณทเี่ ราจะต้องเจอนั้น มันกไ็ ม่ได้ยากเย็นแสน
เศร้าอะไรนะ ถา้ ตัวเราเองตง้ั ใจนดิ ๆ ขยันหนอ่ ยๆ มนั กจ็ ะงา่ ยสำ� หรบั เรา

2 เรียน IE ได้อะไร
เมื่อเราสนใจที่จะเรียน IE สิ่งหน่ึงที่ขาดไม่ได้ในการหาค�ำตอบให้กับตัวเราเองคือ
“เรยี นไปแลว้ ไดอ้ ะไร” เหตุผลสำ� คญั กเ็ พราะ เราจะไดร้ ู้วา่ สงิ่ ท่ีเราไดเ้ รยี นไปนั้น มันได้
เอาไปต่อยอดกับงานทีเ่ ราวาดฝันไวร้ ึปา่ วไงครับ

3 ต้องคดิ นอกกรอบอย่างสมเหตสุ มผล
ในการเรียนของสาขา IE หลายๆ วิชาก็จะมีการท่ีจะต้องใช้ความคิดในการออกแบบ
เหมือนกันนะ ไม่ว่าจะเป็น ออกแบบพ้ืนที่การท�ำงาน อุปกรณ์หรือเครื่องจักร รวมไป
ถงึ แนวคิดทีใ่ ช้ในการปรบั ปรงุ

4 เรียน IE ต้องหาโอกาสเข้าโรงงาน
เรียนสาขา IE ต้องพยายามไขว่คว้าท่ีจะเข้าไปดูกระบวนการท�ำงานในอุตสาหกรรม
ต่างๆ ด้วยนะ ท�ำให้เราเห็นภาพสิ่งที่เราเรียนมาได้ง่ายมากข้ึน มองภาพส�ำหรับการ
ตอบโจทยต์ า่ งๆ ไดอ้ ย่างทะลปุ ุโปรง่ อยา่ งมเี หตมุ ีผลมากขน้ึ

5 เรียน IE ผู้หญงิ เยอะนะ
จริงๆ นะ ไม่ไดพ้ ดู เล่น ถา้ จะเทียบในคณะวศิ วกรรมศาสตรข์ องแตล่ ะสถานศกึ ษา ต้อง
ยอมรับจรงิ ๆ วา่ สาขาวศิ วกรรมอุตสาหการ ผู้หญงิ เยอะสุดแล้ว และท่ีส�ำคญั น่ารักเยอะ
ซะดว้ ยซิ^^
11

5 อุปสรรค
ในการเรยี น
IE

1 ความรู้ IE ท่วมหวั แต่เอาตัวไม่รอด
หลายๆ วิชาบังคับในสาขาวิศวกรรมอุตสาหการ ก็ต้องยอมรับว่ามันเป็นนามธรรม
ล้วนๆ เลย แล้วจะไปมองเห็นภาพได้ยังไง สุดท้ายก็จบลงตรงเลือกไม่ถูกเลยว่าจะเอา
วชิ าไหนมาใชง้ านดี

2 เรียนมาได้เกรด 4.0 กบั มือ
เรียนมาทฤษฎีแก้วลน้ สมอง แต่ไม่มเี วทีให้ลองเลน่ เนีย้ ซิ เรียนมาแล้วจะไดอ้ ะไร เอาแค่
ห้อง Lab สมัยเรียนยังไม่ค่อยจะมีใช้งาน เต็มที่ได้แค่ฝึกงาน 2-4 เดือน แค่ฝันยังไป
ไม่ถงึ เลย หุห…ุ .เมืองไทย 0.4

12

5 ส่ิงที่วิศวกร IE ต้องรู้

3 มาเรยี น # ได้เรียน
เรยี นกัน 1 เทอม มีประมาณ 16 สัปดาห์ อาจารย์ยก class 2 คร้งั นักศึกษายก class
2 ครั้ง เป็นอาทิตย์สอบ 1 อาทิตย์ เผลอๆ เป็นวันหยุดนักขัตฤกษ์ อีก 1 อาทิตย์
สรปุ เลยได้เรยี นจริงๆ 10 สัปดาห์จา้

4 คดิ ...คดิ วนไป
วิชาของ IE ส่วนใหญ่จะเป็นการคิดเชิงตรรกะ ผสมผสานกับความคิดสร้างสรรค์ แต่
ต้องแปลออกมาเป็นตัวเลขให้ได้ ยังไง IE ต้องท�ำงานร่วมกับ “คน” ดังนั้นต้องใช้
ทัง้ ศาสตร์+ ศิลป์ ฟังแคน่ ก้ี ็ปวดหัวแลว้ ใชม่ ย้ั ?

5 คำ� นวณต้องมา ภาษาต้องได้
สุดท้ายก็หนีไม่พ้นวิชาค�ำนวณ และวิชาภาษาอังกฤษ ที่พวกเรารัก เช่ือสิเราหนีส่ิงที่
เรารักไม่พ้นหรอก เตรียมใจรับมันได้เลย ดังสุภาษิตที่ว่า “หวานเป็นลมขมเป็นยา”
เรียน IE กต็ อ้ งเจออะไรขมๆ กันบ้าง เอา้ ชน!!

13

14

5 ส่ิงทีว่ ิศวกร IE ตอ้ งรู้

5 ส่ิงทม่ี กั เขา้ ใจผดิ
เกีย่ วกบั วิชาเรียน
IE

1 เรยี น IE ต้องไปท�ำงานอยใู่ นโรงงานทป่ี ล่อยควนั ดำ� ๆ เท่านั้น
ปัจจุบันวิชาชีพ IE ไปได้หลากหลายอุตสาหกรรม ไม่จ�ำเป็นต้องอยู่โรงงานแค่เพียง
เท่าน้ัน ไปท�ำงานสายการเงิน เช่น ธนาคาร โบรเกอร์ หรือแม้แต่สายบริการ เช่น
โลจสิ ติกส์ และการขนส่ง เป็นตน้

2 เรียน IE เป็นสาขาท่ีเรยี นง่ายทส่ี ดุ
ดูเหมือนค�ำพูดท่ีว่าเรียน IE ไม่ค่อยเจอวิชายากๆ หรือมีค�ำนวณเยอะๆ เหมือนวิศวะ
สาขาอนื่ ๆ แตล่ องมาเรยี นดแู ลว้ จะรวู้ ่าวชิ า OR, QC, DOE, PPC หรือแม้แต่ Economy
มีแต่คำ� นวณทั้งน้นั ขึ้นชอ่ื ว่าวิศวะเรียนยากเหมือนกนั ทกุ สาขานั้นแหละ

3 เรียน IE หางานยาก
ทุกอุตสาหกรรมต้องการวิศวะ IE ไปช่วยในการทำ� งาน ไม่ว่าจะเร่ืองเพ่ิมผลผลิต ลด
ต้นทุน จนไปถึงจัดการระบบการผลิตหรือการท�ำงาน IE มีส่วนส�ำคัญ อีกท้ังถ้าเราได้
ภาษาอังกฤษดี จบออกมาเกรดเฉลี่ยดีไม่ขี้เหร ่และเรียนให้เข้าใจวิชาท่ีเอาไปหากินได้
จะอยู่ปีทา้ ยๆ แค่นกี้ ห็ างานไดไ้ ม่ยากแลว้

4 เรียนวศิ วกรรมศาสตรแ์ สดงว่าซ่อมของเกง่ แน่เลย
วิศวกรรมคอมพิวเตอร์ต้องซ่อมคอมเป็น วิศวกรรมไฟฟ้าต้องซ่อมเครื่องใช้ไฟฟ้าเป็น
วิศวกรรมอุตสาหการต้องสร้างโรงงานเป็น นี่คือส่ิงท่ีเด็กวิศวะมักโดนเข้าใจผิดบ่อยๆ
จริงๆ จบ IE ไม่เกี่ยวกับต้องสร้างโรงงานเป็นเลย เราต้องควบคุม และบริหารการ
จัดการเกี่ยวกับปัจจัยการผลิตทั้งหมดให้มีประสิทธิภาพสูงท่ีสุด พร้อมสร้างก�ำไรให้
กบั องค์กร

5 เรยี น IE มีแต่คนหน้าตาดีทง้ั น้ัน!!
เกือบถูกท้ังหมดนะ 55 แต่สาขา IE จะเป็นวิศวะที่ผู้หญิงเลือกเรียนมากที่สุด ดังนั้น
ค�ำว่าหน้าตาดี คือ ผู้หญิงน่าตาดี อันน้ีเรื่องจริง ไม่ได้เข้าใจผิดเลย ส่วนผู้ชายก็แล้ว
แต่นะ ปนๆ กันไป 55
15

16

5 สิ่งทวี่ ศิ วกร IE ต้องรู้

5 เรื่องที่ IE
ต้องเรียนรู้ในวิชา
สถิติวิศวกรรม

1 รวู้ ธิ กี ารคดั กรองข้อมลู วศิ วกรรม
เพราะสถิติเกี่ยวข้องกับข้อมูล แต่ก็ใช่ว่าทุกข้อมูลจะใช้ได้หมด มันต้องเป็นไปตาม
ข้อก�ำหนดของแต่ละเครื่องมือที่มีอยู่ การคัดกรองข้อมูลก่อนท�ำการวิเคราะห์ จึงเป็น
ส่ิงท่ีหลีกเลี่ยงไม่ได้ เช่น การสุ่มงานเพื่อตรวจสอบหรือการหาจ�ำนวนแบบสอบถาม
เพื่อวเิ คราะหค์ วามตอ้ งการของลกู ค้า เปน็ ตน้

2 อ่านภาพ กราฟ ทางสถิตไิ ด้
IE ต้องสามารถจัดท�ำภาพกราฟทางสถิตแิ ละน�ำมาวเิ คราะห.์ .. เชน่ Scatter plot ทม่ี ัก
จะน�ำมาใช้ร่วมกบั การวิเคราะห์ Regression หรืออยา่ ง กราฟ Histogram และ Box
plot เปน็ ต้น

3 ใชท้ ดสอบสมมตฐิ านเป็น
IE ต้องร้จู ัก T-Test , F-Test , ANOVA เปน็ ตน้ เคร่อื งมือเหล่านม้ี ฐี านะเปน็ เครอ่ื งมือ
ทางสถิติจริงๆ มีหลักเกณฑ์การใช้ ข้อก�ำหนดท่ีชัดเจน และจ�ำเป็นต้องท�ำตามถึงจะได้
ผลลพั ธ์ทถ่ี ูกต้อง

4 ใชเ้ พื่ อยืนยันความถกู ต้องเป็น
ผลลัพธ์ที่ได้จากการวิเคราะห์ข้อมูลยังไม่ใช่ค�ำตอบสุดท้าย IE ยังต้องพิสูจน์ให้ได้ว่า
ผลทไี่ ด้ออกมานั้นจะยอมรบั ได้หรอื ไม่ เชน่ การวิเคราะห์ Regression จะต้องวเิ คราะห์
ผา่ น ANOVA ต้องทำ� การตรวจสอบ Residual plot เป็นต้น

5 ใชต้ ่อยอดหลายวชิ า
อย่างทร่ี ๆู้ กัน สถิติวศิ วกรรม เป็นพ้ืนฐานในวิชา OR, Work Study, QC, QA และอ่ืนๆ
ถึงแม้จะมีสูตรการค�ำนวณท่ีวุ่นวายแต่เราต้องเข้าใจ ไม่ใช่แค่จ�ำถึงจะสามารถไปใช้งาน
จรงิ ได ตอ้ งรู้ว่าจะน�ำไปใช้ในสถานการณ์ใดได้บ้าง

17

5 เร่อื งที่ IE
ต้องเรยี นรูใ้ นวิชา
วัสดุวศิ วกรรม

1 ต้องรพู้ ื้ นฐานเคมี
สำ� หรับ IE หลายๆ คน พอไดเ้ รยี นวัสดวุ ศิ วกรรม ถงึ กลบั ต้องถอย เพราะตอ้ งใช้พ้ืนฐาน
ของเคมีมาชว่ ยเรยี น ถา้ ไมม่ พี ื้นฐานเคมี ยากท่ีจะผา่ นวิชาน้ไี ปได้

2 ต้องรเู้ กี่ยวกบั ชนิดของวสั ดุ
โครงสรา้ งของวสั ดุ คณุ สมบตั ขิ องวสั ดเุ บอื้ งตน้ ได้ เปน็ พนื้ ฐานที่ IE เมอื่ เรยี นวสั ดวุ ศิ วกรรม
จบไป อยา่ งน้อยต้องรู้เบือ้ งตน้ กอ่ น ทงั้ ชนิดโครงสร้าง และคุณสมบตั ทิ างวสั ดุวศิ วกรรม
พอท�ำงานจรงิ จะมองภาพออกว่าเอาไปประยุกต์ใช้ให้เกดิ ประโยชน์ได้อยา่ งไร

3 ต้องรเู้ กี่ยวกบั กระบวนการผลติ
IE ต้องรู้ถึงกระบวนการผลิตวัสดุแต่ละประเภท มีขั้นตอนผลิตอย่างไร และสามารถ
ที่จะท�ำการผลิต เพื่อน�ำมาใช้งานได้ตามสมรรถนะท่ีต้องการ และยังเรียนรู้ถึงวิธีการ
จดั การบรหิ ารงานการผลติ เพอื่ ใหก้ ารผลติ นน้ั มปี ระสทิ ธภิ าพดี คณุ ภาพดี และมตี น้ ทนุ ตำ่�

18

5 ส่ิงท่ีวิศวกร IE ตอ้ งรู้

4 ต้องรกู้ ารทดสอบวสั ดุ
ทักษะหนึ่งท่ี IE ตอ้ งรเู้ ก่ยี วกับวสั ดุ คือ ทดสอบเก่ียวกับคณุ สมบัติของวัสดโุ ลหะหลาย
เทคนิค เช่น งาน NDE งานวัดวเิ คราะห์ Stress & Strain ด้วยเทคนิคการติดต้ัง Strain
gauge งานทดสอบวดั ความเค้นตกค้างในโลหะ เปน็ ตน้ อยา่ งน้อยต้องทราบถงึ วธิ ีการ
ทดสอบเบือ้ งต้น

5 ต่อยอดได้หลายต�ำแหนง่ งาน
ถ้า IE จบไปแล้วท�ำงานสายอุตสาหกรรมงานโลหะ พอลิเมอร์ เซรามิกส์ ทั้งในส่วน
อุตสาหกรรมยานยนต์ และอิเลคทรอนิกส์ อาจต้องใช้ความรู้ทางวัสดุเกือบทั้งหมด
ในการท�ำงาน โดยท�ำหน้าที่เป็นที่ปรึกษาให้ข้อมูลซัพพอร์ต และวิเคราะห์ปัญหาด้าน
วัสดุรวมถึงกระบวนการเพิ่มความแข็งแรงต่างๆ ของวัสดุ พัฒนาค่าพารามิเตอร์ต่างๆ
ของกระบวนการเพ่ิมความแข็งแรงท่ีท�ำให้วัสดุแข็งแรง และเหมาะสมแก่การใช้งาน
มากท่สี ุด อีกทั้งท�ำการสบื วเิ คราะหค์ วามเสียหายของวสั ดุทเี่ กดิ จากการใช้งาน และการ
ทดสอบ หากมองเขา้ ไปในองคก์ รยงั มอี กี หลายสายงานท่ี Material Engineering สามารถ
น�ำไปใช้ได้ เช่น Reliability Test Engineer, Inspection Engineer และ Quality
Engineer เป็นตน้

19

20

5 ส่ิงท่วี ศิ วกร IE ตอ้ งรู้

5 เรือ่ งที่ IE
ต้องเรียนรู้ในวชิ า
เขยี นแบบวิศวกรรม

1 ต้องเขยี นแบบดว้ ยมือเป็น
ถงึ แมป้ จั จบุ นั จะมโี ปรแกรมสำ� เรจ็ รปู ทใี่ ชใ้ นการออกแบบมากมายแตพ่ นื้ ฐานของวศิ วกร
จ�ำเป็นต้องเขียนแบบด้วยมือเป็น เพราะจะได้เรียนรู้และเพิ่มทักษะการเขียนและอ่าน
แบบที่ดขี ้นึ

2 ต้องรโู้ ปรแกรมเขียนแบบ
วิศวโยธาตอ้ งรู้ Autocad + SkecthUp + 3D max วิศวเคร่ืองกลต้องรู้ Autocad +
Solid works วศิ วกรไฟฟา้ กม็ ี Electric Autocad แตส่ ำ� หรบั IE อย่างนอ้ ยๆ ตอ้ งร้วู ิธี
การใชโ้ ปรแกรม Autocad และ Solid works ตดิ ตัวไปใชง้ านนะจ้ะ

3 ต้องอ่านแบบเป็นทกุ รปู แบบ
ไม่ว่าจะอ่านแบบ Isometric อ่านแบบภาพฉาย ภาพด้านบน ด้านหน้า และด้านข้าง
รวมถงึ การอา่ นสัญลกั ษณ์พ้นื ฐานทางดา้ นเขียนแบบวศิ ากรรม IE ต้องอ่านได้คลอ่ ง และ
เขา้ ใจโดยแทจ้ ริง

4 ต้องรู้วธิ คี ดิ คำ� นวณวสั ดไุ ด้อย่างถกู ต้อง
ต้องสามารถแตก BOMs และคิดค�ำนวณวัสดุต้นทุนได้ถูกต้องและแม่นย�ำ สามารถ
น�ำไปใช้ตอ่ ยอดเรือ่ ง Cost Analysis/Value Engineering รวมไปถึง PPC ทีเ่ ก่ียวกับ
MRP และ Inventory Management ได้

5 ต้องออกแบบ ท�ำ 3 มติ ิ ทซี่ บั ซ้อนได้
ในโลกแห่งการทำ� งานในโรงงานอตุ สาหกรรม ถ้า IE ไดร้ ับหนา้ ทีอ่ อกแบบ และค�ำนวณ
ท�ำภาพ 3 มิติ ก่อนผลิตจริง จากนั้นส่ังให้พนักงานเขียนแบบน�ำภาพ 3 มิติ ท่ีได้มา
ลงฟอร์มของ Drawing ใสเ่ สน้ ก�ำหนดขนาดทพี่ ร้อมสง่ ให้ฝ่ายผลติ ต่อไป

21

5 เรอ่ื งที่ IE
ตอ้ งเรยี นรูใ้ นวชิ า
Programming

1 ต้องไดก้ ระบวนความคดิ
การคิดขั้นตามการท�ำงาน หรือเรียกว่า Algorithm เป็นพื้นฐานส�ำหรับ IE ควรรู้ใน
วิชานี้เป็นอันดับ 1 ถึงแม้เรียนจบวิชานี้ไปแล้ว เขียนโปรแกรมไม่เป็น แต่ถ้าได้
Algorithm หลกั การคดิ เปน็ ขน้ั ตอนไป เชื่อได้เลยวา่ จะเปน็ Skill ทด่ี ีมากสำ� หรับ IE

2 ต้องได้ทกั ษะการแกป้ ญั หาอย่างเป็นระบบ
เป็นหน่งึ ใน Soft Skills ทีส่ ำ� คญั ทีส่ ดุ เปน็ ทักษะที่ IE ทุกคน และทุกระดบั งานจำ� เปน็
ต้องมี เพราะไม่ว่าจะงานอะไรก็จะมีปัญหาอยู่ตลอดเวลา เรียน Programming ได้
ทักษะน้ีไปแบบเต็มๆ

22

5 ส่ิงท่วี ศิ วกร IE ต้องรู้

3 ไมจ่ �ำเป็นต้องเขียนโปรแกรมเกง่
ไม่ใชว่ า่ ทกุ คนจะชอบการเขยี นโปรแกรม เช่นเดียวกับวชิ าเลขนน่ั แหละ ท่ีหาคนเกลียด
ไดง้ ่ายกวา่ คนชอบเยอะ แตอ่ ยา่ งน้อย ต้องไดท้ ักษะกระบวนความคดิ อยา่ งเป็นขัน้ ตอน
และทกั ษะการแก้ปัญหาอยา่ งเปน็ ระบบ

4 อ่าน Coding ใหพ้ อเข้าใจ
หลีกเลี่ยงไม่ได้เลยท่ี IE ต้องท�ำงานร่วมกับทมี โปรแกรมเมอร์ ซง่ึ หลกั ของ IE คือ การ
น�ำเคร่ืองมือทางวิศวกรรมต่างๆ มาใช้ในการท�ำงาน เพราะเมื่อท�ำงานร่วมกับ
โปรแกรมเมอร์ จะสามารถสอ่ื สารกนั ได้อยา่ งเข้าใจมากยิ่งข้ึน

5 ออกแบบระบบการท�ำงานเป็น
ก่อนที่จะเขียน Coding ต้องการออกแบบ
ระบบกันก่อนว่า Input/Process/Output
เปน็ อยา่ งไร การออกแบบทำ� งานดี จะชว่ ยใหท้ มี
งานไปในทิศทางเดียวกัน และมีประสิทธิภาพ
สงู สุด

23

5 เร่อื งที่ IE
ตอ้ งเรียนรู้ในวชิ า
เศรษฐศาสตร์วศิ วกรรม

1 รูแ้ ละเข้าใจความหมายของเศรษฐศาสตร์
สามารถน�ำไปประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์กับชีวิต โดยไม่สร้างความเดือดร้อนให้กับ
ผอู้ น่ื IE ตอ้ งพึงระลึกไวเ้ สมอวา่ ทรัพยากรทุกมีอย่อู ย่างจ�ำกัด ส�ำรวจความตอ้ งการของ
ตนเอง ทั้งในปัจจุบัน และอนาคตให้ชัดเจน เราจะได้จัดการทรัพยากรเพื่อตอบสนอง
ความต้องการ โดยไม่ท�ำให้ผู้อน่ื เดือดรอ้ น

2 รแู้ ละเข้าใจกลไกของดอกเบี้ย/อตั ราผลตอบแทน
สามารถน�ำมาใช้เปรียบเทียบโครงการเพ่ือตัดสินใจลงทุนในมุมมองของเศรษฐศาสตร์
ได้ IE ต้องสามารถเลอื กตัดสินใจลงทุนในโครงการทใ่ี หผ้ ลตอบแทนสงู ท่สี ุด ภายใต้การ
พจิ ารณาค่าของเงนิ ท่ีเปลยี่ นแปลงตามเวลา

24

5 สิ่งท่ีวศิ วกร IE ตอ้ งรู้

3 รแู้ ละเข้าใจโครงสรา้ งของต้นทุน
สามารถน�ำไปวิเคราะห์จุดคุ้มทุนเพ่ือช่วยในการตัดสินใจเลือกโครงการต่างๆ ซ่ึงเป็น
สง่ิ สำ� คญั พน้ื ฐานสำ� หรบั IE เมอื่ ตอ้ งนำ� เสนอโครงการตา่ งๆ ในองคก์ ร เพราะประเดน็ หลกั
ท่ผี ู้บริหารมักจะนำ� มาใช้ประกอบการตดั สนิ ใจ คอื “จุดคุม้ ทนุ ของโครงการ”

4 รแู้ ละเข้าใจคา่ เส่ือมราคา
โดยเฉพาะความสมั พนั ธข์ องคา่ เสอื่ มราคา และภาษสี ามารถหาระยะเวลาทีเ่ หมาะสมใน
การทดแทนทรพั ยส์ นิ ซง่ึ เปน็ สง่ิ สำ� คญั มากสำ� หรบั IE ทงั้ ในชวี ติ ประจำ� วนั และการทำ� งาน
โดยเฉพาะเม่ือ IE ตอ้ งตัดสินใจจะเปลีย่ นเครอื่ งจักรหรือเทคโนโลยีใหมๆ่ ในโรงงาน

5 รแู้ ละเข้าใจความไม่แน่นอนรวมถงึ ความเสย่ี ง
สามารถวเิ คราะหโ์ ครงการภายใตค้ วามไมแ่ นน่ อน และความเสย่ี งเพอื่ ชว่ ยในการตดั สนิ ใจ
เมอื่ สถานการณเ์ ปลย่ี นแปลงไป ในปจั จบุ นั IE จะตอ้ งนำ� ความเสยี่ ง และความไมแ่ นน่ อน
มาใช้ประกอบการตัดสินใจในการท�ำงานในประเด็นนี้ IE จะได้ตระหนักถึงความส�ำคัญ
ของวิชาสถิตกิ นั อีกคร้งั นึง

25

26

5 ส่ิงทีว่ ิศวกร IE ตอ้ งรู้

5 เรือ่ งที่ IE
ตอ้ งเรียนรใู้ นวชิ า
Work Study

1 ต้องรแู้ ละเข้าใจกระบวนการแกป้ ญั หาโดยทั่วไป
(General Problem-Solving Process)
สามารถน�ำกระบวนการแก้ปัญหาโดยท่ัวไป เพ่ือใช้ในการท�ำงานจริงได้ โดยจะต้องมี
ข้ันตอนและระบบการแกป้ ญั หาทีช่ ัดเจน หลายๆ คนถือวา่ กระบวนการแกป้ ัญหา โดย
ทั่วไปเป็น “พ้นื ฐานความคดิ ” ของ IE ทส่ี �ำคญั

2 ต้องสามารถวิเคราะหว์ ธิ กี ารท�ำงานดว้ ยแผนภูมติ ่างๆ ได้
สามารถเขยี นแผนภมู กิ ระบวนการทำ� งาน, แผนภมู กิ ระบวนการไหล แผนภมู คิ น-เครอ่ื งจกั ร
แผนภูมิการท�ำงานสองมือ และแผนภูมิการท�ำงานอ่ืนๆ ที่แทนการท�ำงานจริง เพ่ือ
ชว่ ยในการวิเคราะห์และการปรับปรงุ งาน เปรียบเสมือนเปน็ “ภาษากลาง” ของ IE

3 ต้องสามารถหาเวลามาตรฐาน (Standard Time) ได้
สามารถหาเวลามาตรฐานด้วยการจับเวลาโดยตรง ซึ่งเป็นวิธีที่ได้รับความนิยมสูงสุด
ส�ำหรับโรงงานที่ส�ำคัญ IE ต้องเข้าใจการสร้างเวลามาตรฐานการท�ำงาน โดยค�ำนึงถึง
ความรูส้ กึ และความเหมาะสมของพนกั งาน และสามารถแสดงออกมาในรูปของตวั เลข
และค�ำนวณ Productivity ได้

4 ต้องสามารถเขียนเอกสารมาตรฐานการท�ำงานได้อย่างถกู ต้อง
สามารถนำ� การศกึ ษาวธิ กี ารทำ� งานมาเขยี นเปน็ ขน้ั ตอนการทำ� งาน และนำ� การศกึ ษาเวลา
มาก�ำหนดเวลามาตรฐานการท�ำงาน รวมเป็นเอกสารมาตรฐานการท�ำงาน เพ่ือส่ือสาร
การทำ� งานขององคก์ รไปในทิศทางเดยี วกัน

5 ต้องสามารถปรบั ปรงุ วธิ กี ารท�ำงานได้
นำ� ความรดู้ า้ นการศกึ ษาการทำ� งานมาใชเ้ พม่ิ ผลผลติ ใหก้ บั สถานประกอบการ ทง้ั งานสว่ น
การผลิต และการบรกิ าร IE ต้องสามารถเปรยี บเทยี บกอ่ น และหลงั ปรบั ปรุงการท�ำงาน
ไดช้ ัดเจน และเป็นรปู ธรรม เปน็ ตวั เลขท่ีวดั ผลได้

27

5 เร่อื งที่ IE
ตอ้ งเรียนรใู้ นวชิ า
OR

1 รกู้ ารวางแผนการผลติ
ใช้ทรัพยากรท่ีมีอยู่อย่างจ�ำกัดให้เกิดความคุ้มค่ามากที่สุด เพื่อหาวิธีการท�ำให้ต้นทุน
ตำ�่ ที่สุด หรอื กำ� ไรสงู สุด ภายใต้ข้อจ�ำกัดหลากหลาย เชน่ ขอ้ จ�ำกัดดา้ นชั่วโมงแรงงาน,
วัตถุดบิ ทมี่ ีกำ� ลงั การผลิตของเคร่อื งจักร เปน็ ตน้

2 รกู้ ารบรหิ ารจดั การการขนสง่
การจัดเส้นทางเพอ่ื ใหไ้ ด้ระยะทางหรอื เวลาในการขนสง่ ท่สี ้ันท่สี ดุ ภายใตข้ ้อจำ� กดั เช่น
เวลารับส่งทีก่ �ำหนดตายตัวโดยลกู คา้ ความจุของรถบรรทกุ จ�ำนวนรถที่มี เป็นต้น

28

5 สิ่งท่ีวศิ วกร IE ตอ้ งรู้

3 รกู้ ารหาปรมิ าณสนิ คา้ คงคลงั ท่ีเหมาะสม
IE ควรรู้ว่าหากเก็บสินค้าคงคลังน้อยเกินไป อาจเสียโอกาสในการขาย ระดับการให้
บริการไม่เป็นท่ีน่าพอใจ แต่หากมีสินค้าคงคลังมากเกินไป จะมีต้นทุนจมที่คลัง IE
ควรวิเคราะห์ว่าตอ้ งมีสนิ คา้ คงคลังเทา่ ใดจึงจะเหมาะสมทมี่ ตี น้ ทุนรวมต่ำ� สดุ

4 รกู้ ารจดั ลำ� ดบั งาน
รู้การน�ำตัวแบบแถวคอยมาใช้เพื่อวิเคราะห์หาเวลารอคอยเฉล่ีย ความยาวเฉลี่ยของ
แถวคอย สัดส่วนของพนักงาน และเครื่องจักรท่ีว่างงาน รูปแบบแถวคอยท่ีเหมาะสม
สำ� หรบั การจัดตารางการผลติ ได้

5 รกู้ ารพยากรณ์
IE ตอ้ งวเิ คราะหข์ อ้ มลู ทส่ี ามารถพยากรณแ์ ผนการผลติ รวมถงึ ผลกระทบจากสถานการณ์
ที่เปล่ียนแปลงไปโดยใช้พ้ืนฐานทางหลักสถิติ หาความสัมพันธ์และข้อมูลเชิงลึก
สามารถสรา้ งตัวแบบในการตัดสนิ ใจท่ชี ว่ ยในการผลิตได้

29

30

5 สิ่งที่วศิ วกร IE ตอ้ งรู้

5 เรื่องที่ IE
ตอ้ งเรยี นรูใ้ นวชิ า
Ergonomics

1 รแู้ ละเข้าใจข้อจ�ำกดั ของมนุษย์
เข้าใจข้อจ�ำกัดของมนุษย์ ท้ังทางร่างกาย และจิตใจ จะท�ำให้ IE สามารถออกแบบ
และจดั สรรภาระงานใหเ้ กดิ ประสทิ ธิภาพในการทำ� งานได้

2 ศกึ ษาปจั จยั ทางดา้ นการยศาสตร์
ปัจจัยทางด้านการยศาสตร์มีผลโดยตรงต่อการออกแบบผลิตภัณฑ์ พ้ืนท่ีท�ำงาน
ตลอดจนเคร่ืองมือในการท�ำงาน จะท�ำให้องค์กรเกิดความปลอดภัย และสร้างขวัญ
กำ� ลังใจแก่พนกั งาน

3 จดั ท�ำข้อมลู สดั สว่ นรา่ งกายมนุษยไ์ ด้
IE จะต้องสามารถวัด เก็บ และรวบรวมข้อมูล ด้านสัดส่วนร่างกายมนุษย์ตามหลัก
สถิติ ไปใชใ้ นการออกแบบผลิตภัณฑ์ และพน้ื ทท่ี ำ� งานตามหลักการยศาสตร์ได้

4 สามารถประเมินความเสย่ี งในการท�ำงานได้
IE จะต้องตระหนักรู้ถึงความเส่ียงในการท�ำงาน โดยใช้เคร่ืองมือประเมินความเสี่ยง
ทางการยศาสตร์ เช่น RULA, REBA, ROSA เป็นต้น น�ำไปสู่การวิเคราะห์ปรับปรุง
เพือ่ ลดความเสี่ยงในการทำ� งาน

5 สามารถใชก้ ารยศาสตรส์ รา้ งผลก�ำไรได้
IE จะต้องเชื่อมโยงและน�ำเสนอการสร้างผลก�ำไรด้วยหลักการทางการยศาสตร์ เพื่อให้
ผู้บริหารเข้าใจ และตระหนักถึงความส�ำคัญกับกิจกรรมทางการยศาสตร์อันจะส่งผล
ใหพ้ นกั งานมคี วามสุขในการทำ� งาน

31

32

5 สิ่งทว่ี ศิ วกร IE ต้องรู้

5 เรือ่ งท่ี IE
ตอ้ งเรยี นรูใ้ นวชิ า
Inventory

1 รคู้ วามส�ำคญั ของคลงั สนิ คา้
เข้าใจบทบาทหน้าที่ของคลงั สนิ คา้ ตลอดจนความสมั พนั ธก์ ับหน่วยงานอืน่ ๆ ทั้งภายใน
และภายนอกองคก์ ร ตลอดทงั้ ซพั พลายเชนของธุรกิจ

2 สามารถบริหารจดั การคลงั ดว้ ยหลกั การคณิตศาสตร์
เราจะต้องน�ำหลักการทางคณิตศาสตร์ เช่น การพยากรณ์ สถิติ มาใช้เพ่ือสร้างความ
สมดุล ระหวา่ งระดับการให้บริการสินค้าคงคลังกับต้นทนุ ในการเกบ็ รกั ษาสินค้า

3 สามารถบรหิ ารกจิ กรรมคลงั สนิ คา้ ได้
เราจะต้องบริหารกิจกรรมในคลังสินค้า เช่น การรับ เบิก จ่าย และอื่นๆ ตลอดจน
สรา้ งระบบ เพอื่ ควบคมุ และตดิ ตามกจิ กรรมในคลงั สนิ คา้ ทงั้ หมดไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ

4 เรียนรแู้ ละเข้าใจเทคโนโลยสี มัยใหม่
เนื่องจากกิจกรรมในคลังสินค้ามีรูปแบบท่ีต้องท�ำซ้�ำ และมีขนาดของข้อมูลจ�ำนวนมาก
ดังน้ัน จึงจ�ำเป็นมากท่ีเราจะต้องมีเคร่ืองมือท่ีทันสมัยมาช่วยในการบริหารจัดการคลัง
สนิ ค้า เช่น WMS, RFID, AS/RS เปน็ ต้น

5 สามารถกำ� หนดตัวชว้ี ดั ได้
เราจะต้องสร้างตัวช้ีวัดผล การด�ำเนินการในการบริหารจัดการสินค้าคงคลัง และ
สามารถควบคมุ และตดิ ตามตวั ชว้ี ัดท่ีก�ำหนดได้อย่างมปี ระสิทธิภาพ

33

34

5 สิ่งทีว่ ศิ วกร IE ต้องรู้

5 เรือ่ งท่ี IE
ต้องเรยี นรใู้ นวิชา
Logistics

1 ความหมายโลจสิ ตกิ ส์
การวางแผนการด�ำเนินงานเพ่ือควบคุมประสิทธิภาพการไหลของสินค้า/บริการ ตั้งแต่
กระบวนการจัดหา ไปจนถึงการขนส่ง เพื่อให้บรรลุเป้าหมายการด�ำเนินงานอย่างมี
ประสทิ ธิภาพ ซ่งึ มนั คอื สว่ นหนึ่งของระบบหว่ งโซ่อุปทาน

2 กจิ กรรมหลกั โลจสิ ตกิ ส์
สามารถด�ำเนินกิจกรรมหลักท้ัง 13 กิจกรรม โดยเร่ิมต้ังแต่การให้บริการลูกค้า และ
กจิ กรรมสนบั สนนุ ไปจนถงึ กจิ กรรมทเี่ ปน็ การตดิ ตอ่ สอ่ื สารทเี่ กย่ี วขอ้ งกบั การดำ� เนนิ งาน
ดา้ นโลจิสติกส์

3 In-bound / Out-bound
IE ต้องรูแ้ ละเขา้ ใจหลักการของกิจกรรมโลจสิ ตกิ สข์ าเขา้ -ขาออก เพอื่ สามารถวิเคราะห์
และหาจดุ ทต่ี อ้ งปรบั ปรงุ และพฒั นาโดยใชเ้ ครอ่ื งมอื ตา่ งๆ ทเ่ี รยี นมาในแตล่ ะวชิ าของ IE

4 การก�ำหนตัวชว้ี ัดในโลจสิ ตกิ ส์
IE ต้องสามารถก�ำหนดตัวช้ีวัดที่เหมาะสมและวิธีการ เพื่อประเมินประสิทธิภาพระบบ
โลจิสติกส์ ในกจิ กรรมหลักของโลจสิ ติกส์

5 เลือกใชเ้ ทคโนโลยี
IE จะต้องรู้จักเทคโนโลยีสมัยใหม่ต่างๆ เช่น ระบบ WMS ในงานคลังสินค้า ระบบ
GPS Tracking ในงานขนสง่ ระบบ ERP ในการบริหารจดั การทรพั ยากร เป็นตน้ ซง่ึ IE
จะตอ้ งพจิ ารณาการเลอื กใช้ให้เหมาะสม

35

36

5 สิ่งที่วศิ วกร IE ต้องรู้

5 เรือ่ งท่ี IE
ต้องเรียนรใู้ นวิชา
Productivity

1 ความหมายของ Productivity
IE ตอ้ งรแู้ ละเขา้ ใจความหมายแทจ้ รงิ ทง้ั ตามแนวคดิ วทิ ยาศาสตร์ และคณติ ศาสตร์ แยก
ให้ออกระหว่างค�ำว่า ประสิทธิภาพ และประสิทธิผล ในบางคร้ังหน่วยงานมีกระบวน
การผลิตที่มีประสิทธิภาพก็ไม่ได้การันตีว่า บริษัทนั้นจะบรรลุประสิทธิผลตามท่ีตั้งใจไว้
เสมอไป

2 แนวทางในการเพ่ิ มผลติ ภาพ
IE ตอ้ งเขา้ ใจความสมั พนั ธข์ องตวั แปร และผลลพั ธใ์ นสมการ การเพมิ่ ผลติ ภาพรแู้ นวทาง
ทงั้ 5 ในการเพม่ิ ผลติ ภาพ และเลอื กใชไ้ ดถ้ กู ตอ้ งตามสถานการณท์ เ่ี กดิ ขน้ึ

3 เคร่ืองมือสนับสนุนการเพ่ิ มผลติ ภาพ
เครอ่ื งมอื ของ IE ทเ่ี รยี นมาไมว่ า่ จะเปน็ ในวชิ า Work Study, QC, PPC,
Maintenance และอ่ืนๆ ล้วนเชื่อมโยงกบั ผลลัพธใ์ นการเพม่ิ ผลติ ภาพ
แทบทง้ั สิ้น

4 ตัวชว้ี ัดการเพ่ิ มผลติ ภาพ
เพ่ือใหอ้ งค์กรบรรลผุ ลส�ำเรจ็ ตามที่ตัง้ เปา้ หมายไว้ เราจะต้องก�ำหนด
ตัวช้ีวัดการเพ่ิมผลิตภาพที่เหมาะสม IE ควรก�ำหนดตัวช้ีวัด
การเพิ่มผลิตภาพในเชิงปริมาณในรูปแบบการรายงานของ
กิจกรรมต่างๆ

5 วัฒนธรรมผลติ ภาพ
IE ที่ดีควรสามารถสร้างบรรยากาศในการเพิ่มผลิตภาพใน
องค์กร โดยมุ่งเน้นการพัฒนาบุคลากรให้มีใจรักในการเพ่ิม
ผลติ ภาพ ซึง่ ถอื ว่าเปน็ สงิ่ ที่ท�ำไดย้ ากมากกกกกก....

37

38

5 ส่ิงที่วศิ วกร IE ตอ้ งรู้

5 เรื่องที่ IE
ต้องเรยี นรู้ในวชิ า
QC

1 คณุ ภาพ
ส่งิ แรกเลยท่ีจะตอ้ งรู้ คอื “คณุ ภาพ” เราจะต้องรู้ความหมายอยา่ งแทจ้ รงิ ของคำ� ๆ นี้ รู้
ว่ามีเพือ่ อะไร ใครเป็นผูก้ �ำหนด ตอบสนองใคร เพือ่ เป็นจุดเรมิ่ ตน้ สำ� หรบั การดำ� เนินงาน
ในดา้ นคุณภาพ

2 รกู้ ารกำ� หนดมาตรฐาน
IE จะต้องรู้ถึงการสร้างมาตรฐาน เพื่อเป็นข้อก�ำหนดด้านคุณภาพให้กับกระบวนการ
ผลิตไปในทิศทางเดียวกัน ในระบบการจัดการอุตสาหกรรมจะต้องมีการก�ำหนด
มาตรฐานในแตล่ ะสว่ นงาน ซ่งึ QC ก็เช่นกัน และเป็นส่วนงานทส่ี �ำคญั ด้วย

3 รเู้ คร่ืองมือส�ำหรบั การวิเคราะหเ์ ชงิ คณุ ภาพ
เอาหละซิถ้าใครมาถึงข้อน้ีแล้วเกาหัว “มีค�ำถามว่ามันคืออะไร” ให้รีบไปหาหนังสือ 7
QC Tool มาอ่านโดยด่วน! เพราะในส่วนน้ีมันมีความจ�ำเป็นมากที่ IE จะต้องท�ำการ
วิเคราะหข์ ้อมลู เชงิ คณุ ภาพ

4 รจู้ กั คำ� ว่าของเสยี หรือปญั หาที่เกดิ ข้ึน
เราจะต้องนิยาม และอ้างอิงอย่างมีเหตุผล รู้ให้ได้ว่าของเสียในกระบวนการผลิตท่ี
เจอน้ันเป็นอยา่ งไร และปัจจัยใดทท่ี �ำใหเ้ กิดขึ้น

5 รรู้ ะบบการแกไ้ ขปญั หาอย่างยงั่ ยืน
IE จะต้องเข้าใจ และสามารถท่ีจะก�ำหนดทิศทางในการไขปัญหาเพื่อไม่ให้เกิดซ้�ำอีกให้
อยู่ในรูปแบบเชิงระบบท่ีทุกคนสามารถน�ำไปปฏิบัติได้อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น ระบบ
ISO9001

39

5 เรอ่ื งที่ IE
ต้องเรยี นรู้ในวิชา
PPC

1 รแู้ ละเข้าใจภาพรวมของ PPC
ภาพรวมและแนวคดิ ของการวางแผนและการควบคมุ การผลติ เปน็ สงิ่ สำ� คญั ทจ่ี ะเชอื่ มโยง
หลักการที่มีมากมายในวิชาน้ีเข้าด้วยกัน และจะท�ำให้ IE รู้ถึงล�ำดับการไหลของข้อมูล
ภายใต้ระบบการผลติ แบบตา่ งๆ

2 เข้าใจหลกั การพยากรณ์
การที่ IE สามารถพยากรณ์ความต้องการของลูกค้าได้แม่นย�ำจะท�ำให้การวางแผน
การผลิตในแต่ละข้ันตอน เริ่มตั้งแต่การประมาณการก�ำลังการผลิตเป็นไปอย่างมี
ประสทิ ธิภาพ... ถ้าพยากรณแ์ มน่ ทุกอย่างกส็ บาย

40

5 สิ่งท่ีวิศวกร IE ต้องรู้

3 สามารถวางแผนความต้องการวสั ดไุ ด้
IE ต้องวางแผนความต้องการวัสดุ เพ่ือบริหารพัสดุคงคลังให้เพียงพอต่อความต้องการ
ของลูกค้าและสอดรับกับข้อจ�ำกัดด้านทรัพยากรการผลิต ไม่ว่าจะเป็น MRP หรือ
BOMs IE ตอ้ งหยบิ มาใช้งานเป็นใหไ้ ด้

4 สามารถจดั ตารางการผลติ ได้
IE ตอ้ งนำ� ความร้ใู นการจดั ตารางการผลิตไปประยุกต์ใช้ในการจดั ล�ำดบั งานให้แก่หนว่ ย
ผลิต ตลอดจนสามารถควบคุม ติดตาม และประเมินผลการจัดตางรางการผลิตใน
แต่ละช่วงเวลาได้

5 สามารถใช้ Software ส�ำหรบั การวางแผนได้
IE ตอ้ งรจู้ กั การนำ� Software สำ� เรจ็ รปู มาใช้ ในดา้ นการวางแผนการผลติ หรอื อยา่ งนอ้ ย
นำ� Ms.Excel มาประยกุ ตใ์ ชไ้ ด้ เพราะการวางแผนการผลติ ตอ้ งเกย่ี วขอ้ งกบั ขอ้ มลู จำ� นวน
มาก จึงยากทจี่ ะใชก้ ารค�ำนวณดว้ ยมอื

41

5 เร่อื งที่ IE
ตอ้ งเรยี นร้ใู นวชิ า
Plant Layout

1 ต้องรเู้ กี่ยวกบั การรวมกจิ กรรมทงั้ หมด
ผังโรงงานท่ีดี IE จะต้องออกแบบผังโรงงานโดยการรวมคน วัสดุ เคร่ืองจักร กิจกรรม
สนับสนนุ การผลติ และข้อพิจารณาอนื่ ๆ ท่ยี งั ผลทำ� ให้การรวมตวั กนั ดีทีส่ ุด

2 ต้องรเู้ กี่ยวกบั การเคล่ือนทใ่ี นระยะทางสน้ั ทส่ี ดุ
ผังโรงงานท่ีดี คือ ผังโรงงานท่ีมีระยะทางการเคล่ือนท่ีของการขนถ่ายวัสดุระหว่าง
กิจกรรม หรือระหว่างหน่วยงานน้อยท่ีสุด ดังน้ัน IE ท่ีท�ำงานด้านผังโรงงานต้องค�ำนึง
ถงึ ปัจจัยดา้ นนี้ด้วย

3 ต้องรเู้ กี่ยวกบั การไหลของวสั ดุ
การไหลของวัสดุต้องเป็นไปอย่างต่อเน่ืองไปยังหน่วยงานต่อๆ ไป โดยไม่มีการวกวน
กลับไปกลับมา หรือเคลื่อนท่ีตัดกันไปมา เป็นพื้นฐานส�ำคัญในการวางผังโรงงาน IE
ต้องวิเคราะห์การไหลของวสั ดไุ ด้

42

5 สิ่งทีว่ ิศวกร IE ต้องรู้

4 ต้องรเู้ กี่ยวกบั การคำ� นวณใช้พื้ นท่ี
IE ต้องรู้วิธีการค�ำนวณการใช้พื้นที่ให้เป็นประโยชน์มากท่ีสุด ทั้งแนวนอน และแนวต้ัง
เพอ่ื ใหเ้ กดิ การใช้พ้ืนที่ภายในโรงงานอย่างมปี ระสทิ ธภิ าพสูงสดุ

5 ต้องรเู้ กี่ยวกบั การท�ำใหค้ นงานมคี วามพอใจและมีความปลอดภัย
ผังโรงงานที่ไม่ดีเป็นเหตุก่อให้เกิดอันตราย และอุบัติเหตุต่อคน และทรัพย์สินของ
โรงงาน ดงั นน้ั เมือ่ เรียบจบวชิ าน้ี IE ตอ้ งตระนึกถงึ เร่ืองความปลอดภยั เป็นสงิ่ สำ� คัญ

43

5 เร่อื งที่ IE
ต้องเรยี นรใู้ นวชิ า
Simulation

1 ต้องรขู้ ้ันตอนการท�ำแบบจ�ำลอง
ต้ังแต่ศึกษาปัญหา ไปจนถึงการน�ำโมเดลไปใช้งานจริง ทั้งหมดนี้ IE ต้องมีข้ึนตอนที่
ชัดเจน ถงึ สามารถสร้างแบบจำ� ลองท่ีมปี ระสทิ ธิภาพได้

2 เลือกใชก้ บั สถานการณ์ที่เหมาะสม
IE อาจจะเรียบจบวิชาน้ีไปแล้ว แต่ไม่เข้าใจว่าปัญหาใดควรน�ำ Simulation มาใช้
เพราะการจ�ำลองมีความยุ่งยาก และซับซ้อน จนในบางสถานการณ์อาจจะไม่คุ้มค่าใน
การสร้างแบบจำ� ลอง

44

5 สิ่งทีว่ ิศวกร IE ตอ้ งรู้

3 ต้องรจู้ กั ประยกุ ตใ์ ชก้ บั ระบบงานจรงิ
การจ�ำลองสามารถน�ำมาใช้แก้ปัญหาในด้านจริงได้ในหลายด้าน ท้ังด้านการผลิตและ
บริการ เชน่ การจ�ำลองระบบงานในคลงั สินคา้ ระบบแถวคอยในการให้บริการ จ�ำลอง
ปัญหาดา้ นการจราจร เป็นต้น

4 ต้องรู้ Simulation ข้อจ�ำกดั ของ Simulation
จริงอยู่ที่มีประโยชน์หลายด้าน แต่ IE ก็ต้องรู้ว่ามีข้อจ�ำกัดเหมือนกัน เช่น ค�ำตอบท่ี
ได้จากแบบจ�ำลองสถานการณ์ไม่มีความเที่ยงตรง 100% แบบจ�ำลองสถานการณ์ที่ดี
และสามารถให้ค�ำตอบท่ีใกล้เคียงกับสภาพที่เป็นจริงของระบบนั้น ต้องใช้ค่าใช้จ่าย
และเวลาในการศึกษามาก

5 ต้องรจู้ กั โปรแกรม Simulation
ถ้าพูดถึงโปรแกรม หรือซอฟแวร์ทางด้าน Simulation อย่างน้อย IE ต้องรู้จักใช้
โปรแกรมพน้ื ฐานคอื MS.Excel ทใ่ี ชค้ �ำนวณแบบจำ� ลองปญั หาขนาดเลก็ และโปรแกรม
สำ� เร็จรูปท่ีสำ� คญั เช่น Flexsim, Simio หรอื Arena เปน็ ต้น

45

46

5 สิ่งท่วี ิศวกร IE ตอ้ งรู้

5 เรือ่ งที่ IE
ต้องเรยี นรใู้ นวิชา
Maintenance

1 เข้าใจแนวคดิ ของงานบ�ำรงุ รกั ษา
IE ต้องน�ำความรู้ในงานบ�ำรุงรักษามาใช้สร้างผลก�ำไร ตลอดวงจรชีวิตของเครื่องจักร
ต้ังแต่การจัดซื้อไปถึงการจ�ำหน่ายทิ้ง เพื่อให้โรงงานอุตสาหกรรมใช้งานเคร่ืองจักรได้
อย่างค้มุ ค่า

2 เข้าใจกลไกการสกึ หรอ
IE ต้องร้เู หตกุ ารเส่ือมสภาพของเครอ่ื งจักร และสามารถนำ� หลักการของการบ�ำรุงรักษา
ไปใช้ เพื่อชะลอการสึกหรอของเครอื่ งจักรไปตลอดวงจรชวี ิตของเคร่อื งจกั ร

3 รจู้ กั คู่มือเครื่องจกั ร
IE ต้องอ่าน และวเิ คราะหค์ ู่มือเครอ่ื งจักร เพือ่ นำ� มาวางแผนการบ�ำรุงรกั ษาเชงิ ป้องกนั
และออกเอกสารควบคุม และติดตามการปฏิบัติงานของพนักงานฝ่ายผลิต และบ�ำรุง
รักษาได้

4 การคำ� นวณตามหลกั คณิตศาสตร์
IE ต้องน�ำหลักการทางคณิตศาสตร์มาใช้ในการบริหารจัดการงานบ�ำรุงรักษาได้ เช่น
สถิตกิ ารช�ำรดุ ของเคร่อื งจักร, การวิเคราะห์ความน่าเชื่อถอื และการบรหิ ารจดั การงาน
อะไหล่ เป็นต้น

5 ควบคุมผ่านตัวชว้ี ดั
IE ตอ้ งสามารถกำ� หนดตวั ชว้ี ดั เพอื่ ควบคมุ และตดิ ตาม ตลอดจนปรบั ปรงุ การบำ� รงุ รกั ษา
เคร่ืองจักรได้ เช่น MTBF, MTTR และ OEE เปน็ ต้น

47

48

5 ส่ิงทว่ี ิศวกร IE ต้องรู้

5 เรื่องที่ IE
ต้องเรยี นรใู้ นวชิ า
ระบบอตั โนมตั ิ

1 รจู้ กั ระบบอตั โนมตั ิ
IE จะตอ้ งเขา้ ใจและรจู้ กั ระบบอตั โนมตั ิ และมไี วเ้ พอ่ื ทจี่ ะทำ� งานแทนคน ใหม้ ปี ระสทิ ธภิ าพ
และประสิทธิผลท่ีมากกว่าคน ซ่ึงจะส่งผลไปในด้านการลดต้นทุน และเพ่ิมผลผลิตให้
มากข้นึ นนั้ เอง

2 พื้ นฐาน IE 4.0
ในวิชาระบบอัตโนมัติเปรียบเสมือนการมัดรวมศาสตร์ทางด้านวิศวกรรมเป็นพื้นฐาน
ที่ IE ยคุ ใหมจ่ ะต้องรู้ และเขา้ ใจ ตลอดจนสามารถประยุกตใ์ ชก้ บั งานดา้ นอุตสาหกรรม
และบริการได้

3 รเู้ ทคโนโลยสี มัยใหม่
ประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ทางด้านระบบอัตโนมัติ เข้ากับวิชาพ้ืนฐานอุตสาหการ
ไม่ว่าจะเปน็ PPC, Inventory, QC, Work study และ Plant Design ไดเ้ ป็นอย่างดี

4 ความคดิ สรา้ งสรรค์และการออกแบบ
IE จะต้องเป็นนักคิดสร้างสรรค์ช้ันดี และจะต้องเป็นนักออกแบบท่ีดีด้วย เพราะส่วน
ส�ำคัญในวิชาระบบอตั โนมตั จะสอนให้ IE รู้จักการออกแบบระบบการผลิตท่ที นั สมยั ได้

5 พ้ื นฐานการจดั การกระบวนการผลติ
ระบบอตั โนมตั ิท่ี IE สรา้ งขนึ้ จ�ำเป็นต้องใชท้ รพั ยากรในการผลติ หรือทเี่ ราร้จู กั กันในชอ่ื
ว่า 4M ซ่งึ IE ต้องบรหิ ารจดั การระบบอัตโนมัติใหม้ ีประสทิ ธิภาพสงู สุด

49

50