Fishes for web

ชนดิ ปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนใน

2จากเรอื สาํ รวจประมง
Fishes of Inner Gublyf oRfeTsheaairlcahndVecsasueglh2t
โอภาส ชามะสนธ์ิ
Opas Chamason
ไพรินทร เพ็ญประไพ
Phairin Phenpraphai

ศูนยวจิ ัยและพัฒนาประมงอา‹ วไทยตอนบน (สมทุ รปราการ) กรมประมง
Upper Gulf Fisheries Research and Development Center (Samut Prakan) Department of Fisheries
กองวจิ ยั และพัฒนาประมงทะเล กระทรวงเกษตรและสหกรณ
Marine Fisheries Research and Development Division Ministry of Agriculture and Cooperatives



ชนดิ ปลาบรเิ วณอา วไทยตอนใน
จากเรอื สำรวจประมง 2

Fishes of Inner Gulf of Thailand caught
by Research Vessel 2

โอภาส ชามะสนธิ์ และ ไพรนิ ทร เพ็ญประไพ
Opas Chamason and Phairin Phenpraphai

ศูนยวิจัยและพัฒนาประมงอ‹าวไทยตอนบน (สมุทรปราการ) กรมประมง
Upper Gulf Fisheries Research and Development Center (Samut Prakan) Department of Fisheries
กองวิจัยและพัฒนาประมงทะเล กระทรวงเกษตรและสหกรณ
Marine Fisheries Research and Development Division Ministry of Agriculture and Cooperatives

ชนิดปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2

Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

ผูเŒ ขียนและถ‹ายภาพ :
โอภาส ชามะสนธิ์ และ ไพรนิ ทร เพญ็ ประไพ

จัดทาํ โดย :
ศูนยว ิจยั และพฒั นาประมงอา‹ วไทยตอนบน (สมทุ รปราการ)

@ลิขสทิ ธิข์ องกรมประมง
พมิ พครง้ั ท่ี 1 จาํ นวน 1,000 เลม‹

พมิ พท่ี :
หจก. วนดิ าการพมิ พ (สาขาที่ 1) จังหวดั นนทบุรี
โทรศพั ท 08 1783 5869

ขอŒ มูลทางบรรณานกุ รมของหอสมดุ แหง‹ ชาติ

โอภาส ชามะสนธ.์ิ
ชนดิ ปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรือสาํ รวจประมง 2.-- สมทุ รปราการ : ศูนยว จิ ัยและพัฒนาประมง

อา‹ วไทยตอนบน (สมุทรปราการ), 2563.
130 หนŒา.
1. ปลา -- การจาํ แนก. I. ไพรนิ ทร เพ็ญประไพ, ผแูŒ ตง‹ ร‹วม. II. ช่ือเรือ่ ง.

597
ISBN 978-616-358-454-0

คาํ ปรารภ

อาวไทยตอนในถือเปนแหลงประมงท่ีสําคัญแหงหน่ึงของอาวไทย โดยมี
พน้ื ทต่ี งั้ แตอ าํ เภอสตั หบี จงั หวดั ชลบรุ ี ถงึ อาํ เภอปราณบรุ ี จงั หวดั ประจวบครี ขี นั ธ
เปน เขตรบั ผดิ ชอบในการสาํ รวจทรพั ยากรสตั วน า้ํ ของศนู ยว จิ ยั และพฒั นาประมง
อา วไทยตอนบน (สมทุ รปราการ) ซง่ึ คณะผจู ดั ทาํ ไดร วบรวมตวั อยา งและภาพถา ย
ชนดิ พนั ธปุ ลาทพี่ บจากการสาํ รวจมาเปน เวลากวา สบิ ป จงึ ไดจ ดั ทาํ หนงั สอื ชนดิ ปลา
บรเิ วณอา วไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2 โดยเนอื้ หาภายในหนงั สอื เลม นี้
ประกอบดวยภาพสี คําบรรยายลักษณะของวงศ และการแพรกระจายของ
ปลาที่พบจากเรือสํารวจบริเวณอาวไทยตอนใน หนังสือเลมนี้จัดทําขึ้นเพื่อผลิต
เปนส่อื เผยแพรแกนักวิชาการ อาจารย นักเรยี น นักศกึ ษา ตลอดจนผูเกี่ยวของ
กบั การใชป ระโยชนท รพั ยากรทง้ั ทางตรงและทางออ ม อนั จะกอ ใหเ กดิ ประโยชน
ในการสงเสริมการเรียนรู ความเขาใจ และการใชประโยชนทรัพยากรและ
ความหลากหลายทางชีวภาพของทะเล เพื่อเปนรากฐานในการบริหารจัดการ
และการอนรุ กั ษตอ ไป

นายนฤพล สขุ ุมาสวิน
ผอู าํ นวยการกองวจิ ยั และพฒั นาประมงทะเล

กติ ติกรรมประกาศ

ขอขอบคณุ เจา หนา ทปี่ ระจาํ เรอื สาํ รวจประมง 2 ทไ่ี ดช ว ยเหลอื
ทมุ เททาํ งานอยา งเตม็ ความสามารถจนการออกปฏบิ ตั ริ าชการทะเล
สาํ เร็จลลุ วงดว ยดีเสมอมา

ขอขอบคุณกองวิจัยและพัฒนาประมงทะเล กรมประมง
ที่สนบั สนุนทุนทรพั ยในการจดั ทําหนังสอื เลมน้ี

สดุ ทา ยขอขอบคณุ ผชู ว ยศาสตราจารย สมหมาย เจนกจิ การ
แหง ภาควชิ าชวี วทิ ยาประมง คณะประมง มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร
ท่ีไดใหความกรุณาตรวจสอบและแกไขบทความของหนังสือเลมนี้

ชนดิ ปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรือสํารวจประมง 2 ค
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

สารบาญ

ชนิดปลาบริเวณอา วไทยตอนในจากเรือสํารวจประมง 2 1
พนื้ ท่แี ละวิธกี ารศกึ ษา 3
วธิ ีการศกึ ษา 5
วงศปลาฉลามทราย 16
วงศปลาฉลามแมว 17
วงศป ลาฉลามหดู าํ 18
วงศปลากระเบนขาว ปลากระเบนปากแหลม 19
วงศป ลากระเบนนก 21
วงศป ลาไหลมอเรย 22
วงศปลาไหลงู 23
วงศปลายอดจาก 24
วงศปลาอีปดุ 25
วงศป ลาแมว ปลากะตัก ปลาไสต นั 26
วงศป ลาดาบลาว 27
วงศป ลาหลังเขยี ว 28
วงศปลาปนแกว ปลาดุกทะเล 29
วงศปลาปากคม 30
วงศปลากเุ ราแคระ 31
วงศปลากระรอก ปลาขา วเมา น้าํ ลึก 32
วงศป ลาคางคก 33
วงศป ลาอมไข 34
วงศปลากะจงั ปลาเขอื ปลาทอ งเท่ยี ว ปลาจมุ พรวด 36
วงศปลาบู 37
วงศป ลาแปนแกว 39
วงศปลาสลดิ หิน 40
วงศป ลาปากกวาง 41
วงศป ลากุเรา 42
วงศปลากระบอก 43
วงศป ลากระบี่ ปลาตีนแถบ 44
วงศป ลาขา งเงิน 45

ง ชนดิ ปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรือสาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

สารบาญ (ตอ‹ )

วงศปลาชอนทะเล ปลาไฮโหลย 46
วงศปลาเหาฉลาม 47
วงศป ลาสีกุน ปลาหางแข็ง 48
วงศป ลาใบโพธ์ิ ปลาพระจันทร 52
วงศป ลาน้ําดอกไม ปลาสาก 53
วงศป ลาซีกเดยี ว 54
วงศป ลาลนิ้ ควาย 55
วงศปลาลิน้ ควาย 56
วงศป ลาล้ินหมาหงอนยาว 57
วงศป ลาลิน้ ควาย 58
วงศปลาลนิ้ หมา 59
วงศปลาผเี สื้อกลางคืน 60
วงศปลาจิ้มฟน จระเข และปลามานํ้า 61
วงศปลาปากแตร 63
วงศปลาขางใส 64
วงศปลานกฮูก 65
วงศปลามงั กรนอย 66
วงศปลาดาบเงนิ 67
วงศป ลาทู ปลาลงั ปลาอนิ ทรี 68
วงศป ลาสากย่ี 69
วงศป ลาตาแหงน 70
วงศปลานกขุนทอง 71
วงศปลาดอกหมาก 72
วงศปลาหนวดฤๅษี ปลาแพะ 73
วงศป ลาขางลาย ปลาขางตะเพา 74
วงศป ลากะรงั ปลาเกา 75
วงศปลาตาหวาน 77
วงศป ลาแปน ปลาแปบทะเล 78
วงศปลาผเี ส้ือ 80
วงศป ลากะพงแสม ปลาครืดคราด 81

ชนดิ ปลาบริเวณอ‹าวไทยตอนในจากเรือสาํ รวจประมง 2 จ
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

สารบาญ (ตอ‹ )

วงศป ลากะพง 82
วงศปลากลว ย 84
วงศป ลาแถบ 85
วงศป ลาตะกรับ ปลาเสือดาว 86
วงศปลาสลดิ หนิ 87
วงศป ลากะรังหวั โขน ปลาสงิ โต 88
วงศปลาหวั แบน ปลาหางควาย 90
วงศป ลาหชู า ง ปลาแมลงปอ ปลาใบโพธ์ิ 92
วงศป ลาหชู า ง ปลาคลดุ 93
วงศป ลาจวด 94
วงศป ลาเห็ดโคน 96
วงศปลาทรายแดง ปลาทรายขาว ปลาสายรงุ ปลานกกะลิง 97
วงศป ลาหมสู ี 99
วงศปลากบ 100
วงศปลาวัว 101
วงศปลากลอง 102
วงศป ลาวัว 103
วงศป ลาปกเปา 105
วงศป ลาปก เปา หนามทเุ รยี น 107
เอกสารอางองิ 108
ดัชนีรายชือ่ 111

ฉ ชนดิ ปลาบริเวณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

สารบาญตาราง

ตารางท่ี 1 ชนดิ ปลา สถานภาพทางเศรษฐกิจ และแหลงอาศยั 6

สารบาญรปู ภาพ

ภาพที่ 1 พน้ื ทที่ มี่ คี วามสาํ คญั ดา นความหลากหลายทางชวี ภาพของปลาสงู (Hot Spot) 1
ของโลก 3
4
ภาพท่ี 2 การเกบ็ ขอ มลู โดยอวนลากแผน ตะเฆข องเรอื สาํ รวจประมง 2 4
ภาพท่ี 3 พน้ื ทสี่ าํ รวจทรพั ยากรสตั วน า้ํ บรเิ วณอา วไทยตอนบน
ภาพที่ 4 แบบแปลนอวนลากปลาแบบเยอรมนั มแี ผน ตะเฆท ใี่ ชใ นการสาํ รวจ

ชนดิ ปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรือสํารวจประมง 2 1
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

ชนิดปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนใน
จากเรอื สาํ รวจประมง 2

Fishes of Inner Gulf of Thailand caught
by Research Vessel 2

ปลาเปนสัตวมกี ระดกู สันหลังทีม่ ีจาํ นวนชนิดมากที่สุดในโลก โดย Nelson (2016) กลาววา
ปลามจี ํานวนชนดิ รวมมากกวา 32,000 ชนิด จากจาํ นวนสตั วม กี ระดกู สันหลังกวา 60,000 ชนิด
ท่วั โลกพบท้งั หมด 85 อนั ดบั (Order) 536 วงศ (Family) มลี ักษณะทางกายวภิ าค การกินอาหาร
การสบื พนั ธุ และมอี วยั วะพเิ ศษทใี่ ชใ นการดาํ รงชวี ติ แตกตา งกนั หลายรปู แบบ ปลาบางชนดิ มขี นาดเลก็
เพยี ง 2 เซนตเิ มตร ในขณะทป่ี ลาบางชนิดมคี วามยาวมากกวา 20 เมตร มกี ารแพรก ระจายท่วั โลก
ตงั้ แตเ หวลกึ ในมหาสมทุ รจนถงึ ภเู ขาสงู นบั จากทะเลชายฝง ปากแมน าํ้ ปา ชายเลน แมน า้ํ ลาํ คลอง
อางเก็บนํ้า ปาดงดิบ จนถึงทะเลสาบขนาดใหญ ตั้งแตทะเลทรายที่มีอุณหภูมิสูงเกินกวา 50°C
จนถงึ บรเิ วณขว้ั โลกที่มพี น้ื ผิวปกคลุมดวยนาํ้ แขง็ ตลอดป (Moyle and Cech Jr., 2000; Nelson,
2006, Nelson et al., 2016)

ประเทศไทยตั้งอยูบนคาบสมุทรมลายู พื้นที่ทางภาคใตของประเทศมีลักษณะเปนแหลม
แบงกัน้ มหาสมทุ รแปซฟิ ก และมหาสมทุ รอนิ เดยี ออกจากกัน จึงจัดอยใู นเขต Indo–West Pacific
ซ่ึงมกั จะพบชนดิ ปลาทม่ี กี ารแพรกระจายกวา ง มีความหลากหลายของชนิดปลาสูง และมีโอกาส
ท่ีจะพบปลาชนิดใหม (New species) ในระดบั ตน ๆ ของโลก ดงั ภาพท่ี 1 ในสวนของอา วไทย
ซ่ึงอยูในแนวฝงดานตะวันออกของแหลมมลายู เปนพื้นที่ชายขอบทางตะวันตกของมหาสมุทร
แปซิฟก มีลักษณะเปนไหลทวีป (continental shelf) ท่ีมีความลึกสุดไมเกิน 80 เมตร และเปน
พน้ื ทต่ี อ เนอ่ื งกบั ทะเลจนี ใต และ
เปนสวนหน่ึงของไหลทวีปซุนดา
ทจ่ี ดั เปน พนื้ ทไี่ หลท วปี ทใ่ี หญท ส่ี ดุ
ของโลกจากฐานขอมูลในระบบ
ขอมลู ปลา (www.fishbase.org)

ภาพที่ 1 พนื้ ทที่ มี่ คี วามสาํ คญั ดา นความหลากหลายทางชวี ภาพของปลาสงู (Hot spot) ของโลก
(ดดั แปลงจาก Nelson et al., 2016)

2 ชนดิ ปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

การสาํ รวจทรพั ยากรประมงทะเลดว ยเครอ่ื งมอื อวนลากแผน ตะเฆใ นนา นนาํ้ ไทย ไดด าํ เนนิ การ
ตง้ั แตป  2506 ภายหลงั จากการประสบความสาํ เรจ็ ในการทดลองเครอ่ื งมอื อวนลากในอา วไทยของ
กรมประมงรว มกบั คณะผเู ชยี่ วชาญการประมงชาวเยอรมนั ภายใตโ ครงการใหค วามชว ยเหลอื ทาง
วิชาการระหวางรัฐบาลสหพันธสาธารณรัฐเยอรมันกับรัฐบาลไทย โดยการนําเคร่ืองมืออวนลาก
ชนิดตาง ๆ ประกอบดวย อวนลากปลาผิวน้ํา อวนลากกลางนํ้า อวนลากหนาดินแบบใชเรือคู
และอวนลากหนาดินแบบใชแผนตะเฆเขามาทดลองจับปลาในป 2504 (สําราญ, 2516) โดย
ผลการทดลองพบวา อวนลากแผนตะเฆมีประสิทธิภาพการจับสัตวนํ้าสูงสุด กรมประมงและ
คณะผูเช่ียวชาญเยอรมันจึงไดทําการสงเสริมดวยการสาธิตการใชเครื่องมือเพื่อใหชาวประมงรูจัก
และนาํ ปลาหนา ดนิ มาใชป ระโยชนม ากขนึ้ สง ผลใหก ารประมงอวนลากขยายตวั เพมิ่ ขน้ึ ทรพั ยากร
สตั วนํา้ หนา ดินถูกนาํ มาใชประโยชนเพ่มิ ขน้ึ อยางรวดเร็ว

บริเวณอาวไทยตอนในเปนเขตรับผิดชอบในการสํารวจทรัพยากรสัตวนํ้าของศูนยวิจัย
และพฒั นาประมงอาวไทยตอนบน จงั หวดั สมุทรปราการ มพี ื้นที่จากอําเภอสตั หบี จังหวัดชลบุรี
ถงึ อาํ เภอปราณบรุ ี จงั หวดั ประจวบครี ขี นั ธ เปน พนื้ ทที่ ม่ี คี วามหลากหลายของระบบนเิ วศทางทะเล
จากการมแี มน า้ํ ขนาดใหญไ หลลงมาถงึ 5 สาย ไดแ ก แมน า้ํ บางปะกง แมน า้ํ เจา พระยา แมน า้ํ ทา จนี
แมน าํ้ แมก ลอง และแมน า้ํ เพชรบรุ ี มรี ะบบนเิ วศปา ชายเลนบรเิ วณปากแมน า้ํ มรี ะบบนเิ วศหาดโคลน
บริเวณสามสมุทร (สมุทรปราการ สมุทรสาคร และสมุทรสงคราม) ไปจนถึงบางสวนของจังหวัด
เพชรบุรี มีระบบนิเวศหาดทรายต้ังแตชายฝงอําเภอชะอํา จังหวัดเพชรบุรี ลงไปจนถึงบางสวน
ของจังหวัดประจวบคีรีขันธ มีระบบนิเวศเปนเกาะแกงบริเวณจังหวัดชลบุรี ซ่ึงเปนปจจัยสําคัญ
ท่สี ง ผลตอ ความหลากหลายของชนดิ การแพรก ระจายของปลา และจดั เปน แหลงประมงทสี่ าํ คญั
ของอา วไทย

จากผลการศกึ ษาเพอื่ ประเมนิ สภาวะทรพั ยากรสตั วน าํ้ ดว ยอวนลากแผน ตะเฆข องเรอื สาํ รวจ
ประมง 2 (ภาพที่ 2) และไดร วบรวมตวั อยา งพรอ มภาพถา ยปลาจากการสาํ รวจเปน เวลากวา 10 ป
ไดกอกําเนิดแรงบันดาลใจในการจัดทําหนังสือเลมนี้ เน่ืองจากประเทศไทยมีหนังสือเก่ียวกับ
ความหลากหลายของปลาทะเลนอยและคอนขางเกา การจัดทําหนังสือฉบับนี้จะเกิดประโยชน
ในการแสดงศกั ยภาพความหลากหลายของปลาและเปน ฐานความรเู กยี่ วกบั ปลาทะเลในนา นนา้ํ ไทย
เพื่อเผยแพรสูนักวิจัย นักศึกษา และผูสนใจ ในการพัฒนาองคความรูดานความหลากหลาย
ของปลา อกี ทง้ั เพอื่ เปน ฐานขอ มลู ทางวชิ าการและเอกสารอา งองิ ในการศกึ ษาดา นอน่ื ๆ เกย่ี วกบั
“ปลาทะเล” ในนา นนา้ํ ไทย

ชนิดปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สํารวจประมง 2 3
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

พ้ืนทแ่ี ละวธิ ีการศึกษา

รวบรวมขอ มลู ชนดิ ปลาบรเิ วณอา วไทยตอนในจากการสาํ รวจตามแผนดาํ เนนิ งานประจาํ ป
ของกองวิจัยและพัฒนาประมงทะเล โดยพื้นที่อาวไทยตอนในมีการกําหนดสถานีสํารวจพ้ืนที่
15 x 15 ไมลทะเล จาํ นวน 11 สถานี เก็บขอมลู ปล ะ 4 ครั้ง ในเดอื นมกราคม มนี าคม พฤษภาคม
และกรกฎาคม นอกจากนยี้ งั มกี ารสาํ รวจในบรเิ วณนอกเหนอื จากแผนงานตามภารกจิ ทไี่ ดร บั มอบหมาย
ไดแ ก การสาํ รวจสตั วน า้ํ ตามระยะหา งฝง การสาํ รวจสตั วน า้ํ ตามแผนงาน การปด อา วตวั ก (ภาพที่ 3)
สํารวจโดยใชเ รือประมง 2 ซึง่ เปนเรือไมม ีขนาดความยาวตลอดลาํ เรือ 24.30 เมตร ความกวา ง
5.20 เมตร เคร่ืองจักรใหญมีขนาด 500 แรงมา ทําการเก็บตัวอยางสัตวน้ําโดยการลากอวน
ดว ยเครอ่ื งมอื อวนลากปลาแบบเยอรมนั มแี ผน ตะเฆ ขนาดความยาวครา วบน 39 เมตร ความยาว
ครา วลา ง 51 เมตร ขนาดตาอวนกนถงุ 40 มิลลเิ มตร และคลุมดว ยอวนคลมุ กน ถงุ ขนาดตาอวน
25 มิลลิเมตร (ภาพท่ี 4)

ภาพท่ี 2 การเกบ็ ขอ มลู โดยอวนลากแผน ตะเฆข องเรอื สาํ รวจประมง 2

4 ชนดิ ปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรือสํารวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

ภาพที่ 3 พน้ื ทสี่ าํ รวจทรพั ยากรสตั วน าํ้ บรเิ วณอา วไทยตอนบน
ภาพที่ 4 แบบแปลนอวนลากปลาแบบเยอรมนั มแี ผน ตะเฆท ใ่ี ชใ นการสาํ รวจ

ชนิดปลาบริเวณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สํารวจประมง 2 5
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วิธีการศึกษา

ตัวอยางปลาที่ไดในการศึกษาและถายภาพไดถูกรวบรวมมาจากเรือสํารวจประมง 2
ตงั้ แตป  2549–2562 โดยจะจาํ แนกชนดิ พรอ มกบั ถา ยภาพในภาคสนาม สว นของปลาทไี่ มส ามารถ
จาํ แนกชนดิ ไดใ นภาคสนาม จะทาํ การดองตวั อยา งดว ยสารละลายฟอรม าลนี แลว นาํ กลบั มาศกึ ษา
ในหองปฏิบัติการ การจัดลําดับทางวิวัฒนาการจะอางอิงตามระบบของ Nelson et al. (2016)
และปลาในวงศ Polynemidae ตามเอกสารของ Wang et al. (2015) จําแนกชนิดปลาโดยเอกสาร
ของ Masuda et al. (1984) Margaret and Heemstra (1986) Talwar and Jhingran (1991)
Kottelat et al. (1993) Premcharoen (1993) de Bruin et al. (1995) Satapoomin and
Poovachiranon (1997) Allen et al. (2000) Carpenter and Niem (1998, 1999a, 1999b, 2001a,
2001b) Tongnunui et al. (2002) Kuiter and Debelius (2006) Murdy (2006) Randall
and Desoutter-Meniger (2007) Chakrabarty and Sparks (2008) Yoshida et al. (2013)
และชวลติ (2528) ประภากร (2528) ศริ ประภา (2536) มนฤดี (2546) อุกกฤต (2550) อภนิ ันท
และวุฒิพจน (2553) ทัศพล (2560) รวมทั้งเอกสารและผลงานตีพิมพทาง Internet ไดแก
www.kahaku.go.jp/research/db/zoology/Fishes_of_Andaman_Sea/ ช่ือวิทยาศาสตรของ
ปลาจะอางอิงตาม www.fishbase.org ในสวนของช่ือภาษาไทยและชื่อทองถ่ินใชตามเอกสาร
ของปรยี นาฎ (2532) และจากการสอบถามชาวประมงในพน้ื ที่ ปลาทไ่ี ดจ ากการสาํ รวจจะแบง ตาม
คุณคาทางเศรษฐกิจเปนปลาที่มีคาทางเศรษฐกิจ (Economic fishes; E) และปลาที่ไมมีคา
ทางเศรษฐกิจ (Non-Economic fishes; NE) และแบงกลุมตามถิ่นอาศัยเปน 2 กลุม ดังนี้
กลมุ ปลาผวิ นํา้ (Pelagic fishes; PL) และกลุมปลาหนาดนิ (Demersal fishes; DM)

ผลการศึกษาชนิดปลาดวยเครื่องมืออวนลากปลาแบบเยอรมันมีแผนตะเฆจากเรือสํารวจ
ประมง 2 ต้ังแตป 2549–2562 พบปลา 30 อันดับ 76 วงศ 251 ชนิด แบงเปนปลาท่ีมีคา
ทางเศรษฐกิจ 14 อนั ดับ 38 วงศ 146 ชนิด และปลาท่ีไมมคี า ทางเศรษฐกิจ 16 อนั ดับ 39 วงศ
105 ชนิด เปน กลุม ปลาผวิ นํา้ 4 อนั ดับ 10 วงศ 48 ชนิด และกลมุ ปลาหนา ดิน 26 อนั ดบั 65 วงศ
203 ชนิด รายละเอียดแสดงในตารางท่ี 1

ตารางที่ 1 ชนดิ ปลา สถานภาพทางเศรษฐกจิ และแหลง อาศยั 6

No. Order Family Scientific Name Common Name Thai Name EcSotnaotumsic HTaybpiteat ชนิดปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สํารวจประมง 2
Chiloscyllium punctatum Müller & Henle, 1838 Brownbanded bamboo shark ฉลามกบ, ฉลามทราย E DM Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2
1 Orectolobiformes Hemiscylliidae Chiloscyllium hasseltii Bleeker, 1852 Hasselt's bamboo shark ฉลามกบ, ฉลามทราย E DM
2 Atelomycterus marmoratus (Bennett, 1830) Coral catshark ฉลามลายหนิ ออ น E DM
3 Carcharhiniformes Scyliorhinidae Carcharhinus sorrah (Müller & Henle, 1839) Spot-tail shark ฉลามหูดาํ E DM
4 Carcharhinidae Brevitrygon imbricata (Bloch & Schneider, 1801) Bengal whipray กระบาง, ตุกกา E DM
5 Myliobatiformes Dasyatidae Brevitrygon heterura (Bleeker, 1852) Dwarf whipray กระบาง, ตุกกา E DM
6 Hemitrygon akajei (Müller & Henle, 1841) Whip stingray กระเบนหางหวาย, กระเบนแดง E DM
7 Maculabatis gerrardi (Gray, 1851) Sharpnose stingray กระเบนแมลงวนั จดุ ขาว E DM
8 Neotrygon kuhlii (Müller & Henle, 1841) Blue-spotted stingray กระเบนจุดฟา E DM
9 Neotrygon varidens (Garman, 1885) Mahogany maskray กระเบนจมกู โตสนี ้าํ ตาล E DM
10 Telatrygon zugei (Müller & Henle, 1841) Pale-edged stingray กระเบนปากแหลม E DM
11 Taeniura lymma (Forsskål, 1775) Ribbontail stingray กระเบนทอง, กระเบนหนิ E DM
12 Aetobatus ocellatus (Kuhl, 1823) Ocellated eagle ray กระเบนนกจดุ ขาว, อ้ีฮอื้ E DM
13 Myliobatidae Gymnothorax pseudothyrsoideus (Bleeker, 1853) Highfin moray ไหลมอเรย NE DM
14 Anguilliformes Muraenidae Pisodonophis cancrivorus (Richardson, 1844) Burrowing snake eel ไหลงู NE DM
15 Ophichthidae Muraenesox bagio (Hamilton, 1822) Common pike conger ยอดจาก E DM
16 Muraenesocidae Ilisha kampeni (Weber and de Beaufort, 1913) Kampen's ilisha อีปดุ ยาว, เลก็ ฮอ้ื , ตาตุม E PL
17 Clupeiformes Pristigasteridae Ilisha melastoma (Bloch & Schneider, 1801) Indian ilisha อีปดุ ตาโต, เล็กฮือ้ , ตาตมุ E PL
18 Encrasicholina heteroloba (Rüppell, 1837) Shorthead anchovy กะตักตัวกลม E PL
19 Engraulidae Stolephorus dubiosus Wongratana, 1983 Thai anchovy กะตัก, กังฮอ้ื E PL
20 Stolephorus indicus (van Hasselt, 1823) Indian anchovy กะตักควาย, ไสต ัน E PL
21 Stolephorus insularis Hardenberg, 1933 Hardenberg anchovy กะตกั หัวปาน, กังฮ้อื E PL
22 Thryssa hamiltonii (Gray, 1835) Hamilton thryssa แมว E PL
23 Chirocentrus nudus Swainson, 1839 Whitefin wolf-herring ไซตอ, ดาบลาว, ฝกพรา E PL
24 Chirocentridae Anodontostoma chacunda (Hamilton, 1822) Chacunda gizzard shad โคก, ตะเพียนนา้ํ เค็ม E PL
25 Clupeidae Dussumieria acuta Valenciennes, 1847 Rainbow sardine กแุ รกลวย E PL
26

No. Order Family Scientific Name Common Name Thai Name EcSotnaotumsic HTaybpiteat
White sardine เกลด็ เงิน E PL
27 Escualosa thoracata (Valenciennes, 1847) Blacksaddle herring แชล้ังสองจุด E PL
28 Herklotsichthys dispilonotus (Bleeker, 1852) White sardinella หลงั เขียวเกลด็ ขาว E PL
29 Sardinella albella (Valenciennes, 1847) Goldstripe sardine หลังเขียวแถบทอง E PL
30 Sardinella gibbosa (Bleeker, 1849) Gray eel-catfish ดกุ ทะเล E DM
31 Siluriformes Plotosidae Plotosus canius Hamilton, 1822 Striped eel catfish ดัก, ปนแกว, ซัวมอ E DM
32 Plotosus lineatus (Thunberg, 1787) Slender lizardfish ปากคม E DM
33 Aulopiformes Synodontidae Saurida elongata (Temminck & Schlegel, 1846) Shortjaw saury ปากคมอิศรางกูร E DM
34 Saurida isarankurai Shindo & Yamada, 1972 Brushtooth lizardfish ปากคมหางจดุ E DM
35 Saurida undosquamis (Richardson, 1848) Snakefish ปากคมหูดาํ , นาโก E DM
36 Trachinocephalus myops (Forster, 1801) Variegated lizardfish ปากคมลาย E DM
37 Synodus variegatus (Lacepède, 1803) False lance codlet กุเราแคระ NE PL
38 Gadiformes Bregmacerotidae Bregmaceros pseudolanceolatus
Torii, Javonillo & Ozawa, 2004 Squirrelfishes ขาวเมา น้าํ ลึก, ตาโต
39 Holocentriformes Holocentridae Sargocentron rubrum (Forsskål, 1775) Three-spined frogfish คางคก, กบ, อบุ NE DM
40 Batrachoidiformes Batrachoididae Batrachomoeus trispinosus (Günther, 1861) Rib-bar cardinalfish อมไข NE DM
41 Kurtiformes Apogonidae Ostorhinchus pleuron Fraser, 2005 Candy stripe cardinalfish อมไข NE DM ชนิดปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรือสํารวจประมง 2
42 Ostorhinchus endekataenia (Bleeker, 1852) Blackbelt cardinalfish อมไข NE DM Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2
43 Ostorhinchus nigrocincta (Smith & Radcliffe, 1912) Whiteline cardinalfish อมไข NE DM
44 Ostorhinchus cavitensis (Jordan & Seale, 1907) Flagfin cardinalfish อมไข NE DM
45 Jaydia truncata (Bleeker, 1855) Pearly-finned cardinalfish อมไข NE DM
46 Jaydia poeciloptera (Cuvier, 1828) Cardinalfish อมไข NE DM
47 Jaydia striatodes (Gon, 1997) Cardinalfish อมไข NE DM
48 Apogonichthyoides niger (Döderlein, 1883) Gon's cardinalfish อมไข NE DM
49 Archamia bleekeri (Günther, 1859) Wolf cardinalfish อมไข NE DM
50 Cheilodipterus artus Smith, 1961 Slender mudskipper ทอ งเที่ยว NE DM
51 Gobiiformes Oxudercidae Pseudapocryptes elongatus (Cuvier, 1816) Spotted goby บูจดุ NE DM
52 Stigmatogobius sadanundio (Hamilton, 1822) NE DM

7

EcSotnaotumsic HTaybpiteat 8
E DM
No. Order Family Scientific Name Common Name Thai Name E DM
53 เขอื แดง NE DM
54 Trypauchen pelaeos Murdy, 2006 Burrowing goby บู NE DM ชนิดปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สํารวจประมง 2
55 Gobiidae Arcygobius baliurus (Valenciennes, 1837) Isthmus goby บูกุง NE DM Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2
56 Amblyeleotris sp. Goby บทู ะเล NE DM
57 Acentrogobius caninus (Valenciennes, 1837) Dog-toothed goby บูจดุ เขียว NE DM
58 Acentrogobius viridipunctatus (Valenciennes, 1837) Spotted green goby บูก งุ ครีบยาว NE DM
59 Myersina filifer (Valenciennes, 1837) Filamentous shrimpgoby บหู างจดุ NE DM
60 Parachaeturichthys polynema (Bleeker, 1853) Taileyed goby บูป ะการงั NE DM
61 Priolepis sp. Goby ขาวเมา NE DM
62 Ambassidae Ambassis gymnocephalus (Lacepède, 1802) Glassy perchlet ขาวเมา NE DM
63 Ambassis kopsii Bleeker, 1858 Glassy perchlet สลดิ หนิ หางเหลือง E PL
64 Pomacentridae Neopomacentrus azysron (Bleeker, 1877) Yellowtail demoiselle ปากกวา ง E PL
65 Mugiliformes Opisthognathidae Opistognathus macrolepis Peters, 1866 Bigscale jawfish กุเราหนวดสีเ่ สน E PL
66 Polynemidae Eleutheronema tetradactylum (Shaw, 1804) Fourfinger threadfin กระบอกหางเขยี ว E PL
67 Mugilidae Crenimugil buchanani (Bleeker, 1853) Bluetail mullet กระบอกหางกลม NE DM
68 Osteomugil cunnesius (Valenciennes, 1836) Longarm mullet กระบอกดํา NE DM
69 Blenniiformes Planiliza subviridis (Valenciennes, 1836) Greenback mullet ตกั๊ แตนหินปากย่นื NE DM
70 Blenniidae Omobranchus punctatus (Valenciennes, 1836) Muzzled blenny กระบ่ี NE PL
71 Xiphasia setifer Swainson, 1839 Hairtail blenny ตก๊ั แตนหินเขีย้ ว E DM
72 Atheriniformes Meiacanthus cf. luteus (Smith-Vaniz, 1987) Fangblenny หัวตะกั่ว NE DM
73 Carangiformes Atherinidae Atherinomorus duodecimalis (Valenciennes, 1835) Tropical silverside ชอ นทะเล, ไฮโหลย E PL
74 Rachycentridae Rachycentron canadum (Linnaeus, 1766) Cobia เหาฉลาม E PL
75 Echeneidae Echeneis naucrates Linnaeus, 1758 Sharksucker โฉมงาม, จมุ , ผมนาง E PL
76 Carangidae Alectis ciliaris (Bloch, 1787) African pompano โฉมงาม, จุม, ผมนาง E PL
77 Alectis indica (Rüppell, 1830) Indian threadfish สีกนุ แกม ดาํ E PL
78 Alepes djedaba (Forsskål, 1775) Shrimp scad สขี นทอง, หางกว่ิ , หางเหลย่ี มทอง
79 Alepes melanoptera Swainson, 1839 Blackfin scad สีขนเขยี ว
Alepes kleinii (Bloch, 1793) Banded scad

No. Order Family Scientific Name Common Name Thai Name EcSotnaotumsic HTaybpiteat
80 Alepes vari (Cuvier, 1833) Herring scad สีกุนรากชาย E PL
81 Atropus atropos (Bloch and Schneider, 1801) Cleftbelly trevally จยุ จนิ , ตะโกรงขาว E PL
82 Atule mate (Cuvier, 1833) Yellowtail scad สีขนกลม, สีกุนบง้ั , หางกวิ่ E PL
83 Carangoides armatus (Rüppell, 1830) Longfin trevally จุยจิน E PL
84 Carangoides coeruleopinnatus (Rüppell, 1830) Coastal trevally สีกุนแปน จดุ เหลอื ง E PL
85 Carangoides hedlandensis (Whitley, 1934) Bumpnose trevally สกี ุนครบี ยาว, มงแซ, ผมนาง E PL
86 Carangoides malabaricus Malabar trevally จุยจนิ , สีกนุ E PL
(Bloch and Schneider, 1801)
87 Carangoides praeustus (Bennett, 1830) Brownback trevally สกี นุ ครีบดาํ E PL
88 Caranx sexfasciatus Quoy and Gaimard, 1825 Bigeye trevally สกี ุน, หางก่วิ หมอ, แงบ ว ย, สขี น, E PL
หางแข็ง E PL
89 Decapterus russelli (Rüppell, 1830) Indian scad ทูแขก E PL
90 Gnathanodon speciosus (Forsskål, 1775) Golden trevally ตะคองเหลอื ง E PL
91 Megalaspis cordyla (Linnaeus, 1758) Torpedo scad หางแข็ง, แขงไก E PL
92 Parastromateus niger (Bloch, 1795) Black pomfret จะละเมด็ ดาํ E PL
93 Scomberoides commersonnianus Lacepède, 1801 Talang queenfish สละ E PL ชนิดปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรือสํารวจประมง 2
94 Selar boops (Cuvier, 1833) Oxeye scad สีกนุ ตาวัว E PL Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2
95 Selar crumenophthalmus (Bloch, 1793) Bigeye scad สกี นุ ตาพอง E PL
96 Selaroides leptolepis (Cuvier, 1833) Yellowstripe scad ขา งเหลอื ง, กิมซวั , สีกนุ ขา งลวด E PL
97 Seriolina nigrofasciata (Rüppell, 1829) Blackbanded trevally สําลี E PL
98 Ulua mentalis (Cuvier, 1833) Longrakered trevally จุยจิน E PL
99 Uraspis uraspis (Günther, 1860) Whitemouth jack จุยจนิ บ้งั E DM
100 Menidae Mene maculata (Bloch and Schneider, 1801) Moonfish พระจันทร, ใบโพธ์ิ E DM
101 Istiophoriformes Sphyraenidae Sphyraena jello Cuvier, 1829 Pickhandle barracuda สากดํา, สากทุย E DM
102 Sphyraena obtusata Cuvier, 1829 Obtuse barracuda สากเหลอื ง, น้ําดอกไม NE DM
103 Pleuronectiformes Citharidae Brachypleura novaezeelandiae Günther, 1862 Widemouth largescale flatfish ซีกเดยี วครีบจุด NE DM
104 Paralichthyidae Pseudorhombus javanicus (Bleeker, 1853) Javan flounder ใบขนนุ , ลนิ้ ควาย

9

EcSotnaotumsic HTaybpiteat 10
NE DM
No. Order Family Scientific Name Common Name Thai Name NE DM
ลิน้ ควาย, ใบไม
105 Bothidae Arnoglossus aspilos (Bleeker, 1851) Spotless lefteye flounder ใบขนุน, ล้นิ ควาย ชนิดปลาบริเวณอา‹ วไทยตอนในจากเรือสาํ รวจประมง 2
106 Engyprosopon grandisquama Largescale flounder Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2
(Temminck and Schlegel, 1846) ซกี เดียว, ลนิ้ หมาหงอนสน้ั
107 Grammatobothus polyophthalmus (Bleeker, 1866) Manyeyed flounder ล้นิ หมาหงอนยาว NE DM
108 Samaridae Samaris cristatus Gray, 1831 Cockatoo righteye flounder ล้นิ ควาย NE DM
109 Soleidae Aseraggodes cf. dubius (Weber, 1913) Sole ลิน้ ควายจุด NE DM
110 Pardachirus pavoninus (Lacepède, 1802) Peacock sole ซีกเดียว NE DM
111 Solea ovata Richardson, 1846 Ovate sole ล้นิ ควาย NE DM
112 Synaptura commersonnii (Lacepède, 1802) Commerson's sole ลิ้นหมาลาย E DM
113 Zebrias quagga (Kaup, 1858) Fringefin zebra sole ยอดมว ง, ล้ินหมา NE DM
114 Cynoglossidae Cynoglossus arel (Bloch & Schneider, 1801) Largescale tonguesole ยอดมว ง, ลิ้นหมา E DM
115 Cynoglossus bilineatus (Lacepède, 1802) Fourlined tonguesole ยอดมว ง, ลนิ้ หมา E DM
116 Cynoglossus cynoglossus (Hamilton, 1822) Gangetic tonguesole ยอดมวง, ล้นิ หมา E DM
117 Cynoglossus kopsii (Bleeker, 1851) Shortheaded tonguesole ยอดมวงลาย E DM
118 Cynoglossus puncticep (Richardson, 1846) Mottled tonguesole ผเี สือ้ กลางคืนส้ัน E DM
119 Syngnathiformes Pegasidae Pegasus laternarius Cuvier, 1816 Brick seamoth ผีเส้อื กลางคืนหางยาว NE DM
120 Pegasus volitans Linnaeus, 1758 Longtail seamoth จ้มิ ฟน จระเข NE DM
121 Syngnathidae Halicampus grayi Kaup, 1856 Gray's pipefish จิม้ ฟน จระเข NE DM
122 Hippichthys (Parasyngnathus) penicilus (Cantor, 1849) Beady pipefish จิม้ ฟน จระเข NE DM
123 Trachyrhamphus longirostris Kaup, 1856 Straightstick pipefish มา น้ําหนาม E DM
124 Hippocampus spinosissimus Weber, 1913 Hedgehog seahorse มานํ้าสามจุด E DM
125 Hippocampus trimaculatus Leach, 1814 Longnose seahorse ปากแตร E DM
126 Fistulariidae Fistularia petimba Lacepède, 1803 Red cornetfish ขางใส, ใบมีดโกน NE DM
127 Centriscidae Aeoliscus strigatus (Günther, 1861) Razorfish นกฮกู NE DM
128 Dactylopteridae Dactyloptena orientalis (Cuvier, 1829) Oriental flying gurnard มงั กรนอ ย NE DM
129 Callionymiformes Callionymidae Callionymus meridionalis Suwardji, 1965 Whiteflag dragonet มงั กรนอ ย NE DM
130 Callionymus sagitta (Pallas, 1770) Sand dragonet NE DM

No. Order Family Scientific Name Common Name Thai Name EcSotnaotumsic HTaybpiteat
131 Fingered dragonet มงั กรนอย NE DM
132 Scombriformes Dactylopus dactylopus (Valenciennes, 1837) Largehead hairtail ดาบเงิน E DM
133 Trichiuridae Trichiurus lepturus Linnaeus, 1758 Short mackerel ท,ู ทูสั้น E PL
134 Scombridae Rastrelliger brachysoma (Bleeker, 1851) Indian mackerel ลัง, ทยู าว E PL
135 Rastrelliger kanagurta (Cuvier, 1816) Narrowbarred spanish mackerel อนิ ทรีบั้ง E PL
136 Trachiniformes Scomberomorus commerson (Lacepède, 1800) Gunther's gaper สากย่ี NE DM
137 Champsodontidae Champsodon cf. capensis Regan, 1908 Threadfin sandperch ตาแหงนครีบยาว NE DM
138 Pinguipedidae Parapercis filamentosa (Steindachner, 1878) Spotted sandperch ตาแหงนลายจุด NE DM
139 Parapercis millepunctata Günther, 1860 Yellowbar sandperch ตาแหงนแถบเหลอื ง NE DM
140 Labriformes Parapercis xanthozona (Bleeker, 1849) Blackspot tuskfish แกวกู NE DM
141 Labridae Choerodon schoenleinii (Valenciennes, 1839) Pearly-spotted wrasse นกขนุ ทอง NE DM
142 Halichoeres bicolor (Bloch & Schneider, 1801) Blue-banded wrasse นกขนุ ทอง NE DM
143 Perciformes Xiphocheilus typus Bleeker, 1856 Deepbody silver-biddy ดอกหมากครีบส้นั E DM
144 Gerreidae Gerres erythrourus (Bloch, 1791) Whipfin silver-biddy ดอกหมากกระโดง E DM
145 Gerres filamentosus Cuvier, 1829 Largebodied silver-biddy ดอกหมาก E DM
146 Gerres macrosoma Bleeker, 1854 Common silver-biddy ดอกหมาก E DM
147 Gerres oyena (Forsskål, 1775) Strongspine silver-biddy ดอกหมาก E DM ชนดิ ปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2
148 Gerres longirostris (Lacepède, 1801) Longfin silver-biddy แปน แกว NE DM Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2
149 Pentaprion longimanus (Cantor, 1849) Cinnabar goatfish แพะหัวโต E DM
150 Mullidae Parupeneus heptacanthus (Lacepède, 1802) Indian goatfish แพะ E DM
151 Parupeneus indicus (Shaw, 1803) Sulphur goatfish หนวดฤๅษ,ี แพะเหลือง E DM
152 Upeneus sulphureus Cuvier, 1829 Ochreband goatfish แพะแดง E DM
153 Upeneus sundaicus (Bleeker, 1855) Freckled goatfish หนวดฤๅษ,ี แพะลาย E DM
154 Upeneus tragula (Richardson, 1846) Jarbua terapon ขา งตะเภา E DM
155 Teraponidae Terapon jarbua (Forsskål, 1775) Smallscaled terapon ขา งลาย E DM
156 Terapon puta (Cuvier, 1829) Largescaled terapon ขางลาย, พินพาท, มโหรี E DM
157 Terapon theraps Cuvier, 1829 Chocolate hind กะรังทอ งกําปน E DM
Serranidae Cephalopholis boenak (Bloch, 1790)

11

EcSotnaotumsic HTaybpiteat 12
NE DM
No. Order Family Scientific Name Common Name Thai Name E DM
กะพงเหลืองเล็ก E DM
158 Diploprion bifasciatum Cuvier, 1828 Barred soapfish กะรงั ลายหางตดั E DM ชนิดปลาบริเวณอา‹ วไทยตอนในจากเรือสาํ รวจประมง 2
159 Epinephelus areolatus (Forsskål, 1775) Areolate grouper กะรงั จุดเหลือง, เกาหางซอน E DM Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2
160 Epinephelus bleekeri (Vaillant, 1878) Duskytail grouper เกา ดอกแดง E DM
161 Epinephelus coioides (Hamilton, 1822) Orangespotted grouper กะรงั ดอกน้ําตาล E DM
162 Epinephelus quoyanus (Valenciennes, 1830) Longfin grouper กะรังหกแถบ E DM
163 Epinephelus sexfasciatus (Valenciennes, 1828) Sixbar grouper กะรังลายเสอื E DM
164 Plectropomus leopardus (Lacepède, 1802) Leopard coralgrouper อุนรทุ ธ NE DM
165 Plectropomus maculatus (Bloch, 1790) Spotted coralgrouper ตาโต, ตาหวาน NE DM
166 Priacanthidae Priacanthus tayenus Richardson, 1846 Purplespot bigeye แปนแถบ NE DM
167 Leiognathidae Aurigequula fasciata (Lacepède, 1803) Toothpony แปน เมอื ก NE DM
168 Eubleekeria splendens (Cuvier, 1829) Striped ponyfish แปนกระสวย NE DM
169 Equulites elongatus (Günther, 1874) Splendid ponyfish แปน กระโดงยาว NE DM
170 Equulites leuciscus (Günther, 1860) Elongate ponyfish แปน NE DM
171 Equulites lineolatus (Valenciennes, 1835) Whipfin ponyfish แปบทะเล NE DM
172 Gazza minuta (Bloch, 1795) Ornate ponyfish แปนคอดาํ NE DM
173 Leiognathus brevirostris (Valenciennes, 1835) Shortnose ponyfish แปนจมกู สน้ั NE DM
174 Nuchequula gerreoides (Bleeker, 1851) Yellowfined ponyfish แปนกระดาน NE DM
175 Photopectoralis bindus (Valenciennes, 1835) Orangefin ponyfish แปน ปากหมู NE DM
176 Secutor indicius Monkolprasit, 1973 Deep pugnose ponyfish แปน ปากหมู NE DM
177 Secutor insidiator (Bloch, 1787) Pugnose ponyfish แปนเบ้ีย, แปน ปอม NE DM
178 Secutor ruconius (Hamilton, 1822) Deep pugnose ponyfish ผเี สื้อเอวดํา E DM
179 Chaetodontidae Parachaetodon ocellatus (Cuvier, 1831) Ocellate coralfish ผเี ส้อื ครบี สงู E DM
180 Coradion altivelis McCulloch, 1916 Highfin coralfish สรอยนกเขา E DM
181 Haemulidae Diagramma pictum (Thunberg, 1792) Painted sweetlips กะพงแสม, กะทิขูด, มโหร,ี สีกรดุ ,
182 Pomadasys maculatus (Bloch, 1793) Saddle grunt หัวขวาน
กะพงแดงปานขาว
183 Lutjanidae Lutjanus bohar (Forsskål, 1775) Twospot red snapper

No. Order Family Scientific Name Common Name Thai Name EcSotnaotumsic HTaybpiteat
Lutjanus johnii (Bloch, 1792) John’s snapper กะพงแดงขา งปาน E DM
184 Lutjanus lutjanus (Bloch, 1790) Bigeye snapper กะพงขา งเหลือง E DM ชนดิ ปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2
185 Lutjanus malabaricus (Bloch & Schneider, 1801) Malabar blood snapper กะพงแดง E DM Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2
186 Lutjanus vitta (Quoy & Gaimard, 1824) Brownstripe snapper กะพงขางแถบ E DM
187 Caesio cuning (Bloch, 1791) Redbelly yellowtail fusilier กลวยเหลือง E DM
188 Caesionidae Dipterygonotus balteatus (Valenciennes, 1830) Mottled fusilier เหย่ือแดง NE DM
189 Pterocaesio chrysozona (Cuvier, 1830) Goldband fusilier กลวยแดง NE DM
190 Acanthocepola abbreviata (Valenciennes, 1835) Bandfish แถบ, กระบ่ีแดง NE DM
191 Cepolidae Scatophagus argus (Linnaeus, 1766) Spotted scat ตะกรบั E DM
192 Scatophagidae Siganus canaliculatus (Park, 1797) Whitespotted spinefoot สลดิ ทะเลจุดขาว E DM
193 Siganidae Siganus javus (Linnaeus, 1766) Streaked spinefoot สลิดทะเลแถบ E DM
194 Apistus carinatus (Bloch & Schneider, 1801) Ocellated waspfish กะรงั หัวโขนหูดํา NE DM
195 Scorpaeniformes Scorpaenidae Pterois russelii Bennett, 1831 Plaintail firefish สงิ โต, มงั กร NE DM
196 Scorpaenopsis cf. neglecta Heckel, 1837 Yellowfin scorpionfish กะรงั หวั โขน NE DM
197 Inimicus cuvieri (Grey, 1835) Longsnout stinger กะรังหวั โขนยาว NE DM
198 Minous monodactylus (Bloch & Schneider, 1801) Grey goblinfish กะรังหัวโขนหดู าง NE DM
199 Elates ransonnettii (Steindachner, 1876) Dwarf flathead ชา งเหยียบหวั แบน NE DM
200 Platycephalidae Platycephalus indicus (Linnaeus, 1758) Bartail flathead ชา งเหยยี บ, หางควาย E DM
201 Rogadius pristiger (Cuvier, 1829) Thorny flathead ชางเหยยี บ, หางควาย E DM
202 Sorsogona tuberculata (Cuvier, 1829) Tuberculated flathead ชา งเหยียบ, หางควาย E DM
203 Suggrundus macracanthus (Bleeker, 1869) Largespined flathead ชางเหยียบ, หางควาย E DM
204 Drepane punctata (Linnaeus, 1758) Spotted sicklefish ใบปอ, หูชา ง, ใบโพธ์ิ E DM
205 Moroniformes Drepaneidae Platax batavianus Cuvier, 1831 Humpback batfish หชู าง E DM
206 Ephippidae Platax orbicularis (Forsskål, 1775) Copper batfish หชู างกลม E DM
207 Dendrophysa russelli (Cuvier, 1829) Goatee croaker จวดคอดาํ E DM
208 Acanthuriformes Sciaenidae Johnius amblycephalus (Bleeker, 1855) Bearded croaker จวด E DM
209 Johnius belangerii (Cuvier, 1830) Belanger’s croaker จวด E DM
210

13

EcSotnaotumsic HTaybpiteat 14
E DM
No. Order Family Scientific Name Common Name Thai Name E DM
Johnius carouna (Cuvier, 1830) Caroun croaker จวด E DM
211 Johnius macropterus (Bleeker, 1853) Largefin croaker จวด E DM ชนิดปลาบริเวณอา‹ วไทยตอนในจากเรือสาํ รวจประมง 2
212 Johnius macrorhynus (Lal Mohan, 1976) Bigsnout croaker จวด E DM Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2
213 Johnius trachycephalus (Bleeker, 1851) Leaftail croaker จวด E DM
214 Nibea soldado (Lacepède, 1802) Soldier croaker จวด E DM
215 Otolithes ruber (Bloch & Schneider, 1801) Tigertooth croaker จวดเทียน, จวดสามเขยี้ ว E DM
216 Panna microdon (Bleeker, 1849) Panna croaker จวดยาว E DM
217 Pennahia pawak (Lin, 1940) Donkey croaker จวด E DM
218 Sillago sihama (Forsskål, 1775) Silver sillago เห็ดโคน, ทราย E DM
219 Spariformes Sillaginidae Nemipterus furcosus (Valenciennes, 1830) Forktailed threadfin bream ทรายแดง E DM
220 Nemipteridae Nemipterus hexodon (Quoy & Gaimard, 1824) Ornate threadfin bream ทรายแดง E DM
221 Nemipterus nemurus (Bleeker, 1857) Redspine threadfin bream ทรายแดง E DM
222 Nemipterus marginatus (Valenciennes, 1830) Red filament threadfin bream ทรายแดง E DM
223 Nemipterus mesoprion (Bleeker, 1853) Mauvelip threadfin bream ทรายแดง NE DM
224 Nemipterus tambuloides (Bleeker, 1853) Fivelined threadfin bream ทรายแดง E DM
225 Pentapodus setosus (Valenciennes, 1830) Butterfly whiptail สายรงุ , นกกะลิง E DM
226 Scolopsis affinis Peters, 1877 Peters’ monocle bream ทรายขาว E DM
227 Scolopsis margaritifer (Cuvier, 1830) Pearly monocle bream ทรายขาว E DM
228 Scolopsis monogramma (Cuvier, 1830) Monogrammed monocle bream ทรายขาว E DM
229 Scolopsis taeniopterus (Cuvier, 1830) Lattice monocle bream ทรายขาว E DM
230 Scolopsis vosmeri (Bloch, 1792) Whitecheek monocle bream กรงั , ขา วเปยก NE DM
231 Lethrinus lentjan (Lacepède, 1802) Pink ear emperor หมสู ีแกมแดง NE DM
232 Lethrinidae Antennarius hispidus (Bloch & Schneider, 1801) Shaggy angler กบ, ลอ เหยอื่ NE DM
233 Lophiiformes Antennariidae Triacanthus nieuhofii Bleeker, 1852 Silver tripodfish ววั สามขา NE DM
234 Tetraodontiformes Triacanthidae Tripodichthys blochii (Bleeker, 1852) Longtail tripodfish ววั สามขาหางยาว NE DM
235 Lactoria cornuta (Linnaeus, 1758) Longhorn cowfish สเี่ หลยี่ มเขาววั
236 Ostraciidae Ostracion cubicus Linnaeus, 1758 Yellow trunkfish ปกเปากลอ ง
237

No. Order Family Scientific Name Common Name Thai Name EcSotnaotumsic HTaybpiteat
ปก เปากลองจมกู ยาว NE DM
238 Ostracion rhinorhynchos Bleeker, 1851 Horn-nosed boxfish วัว, กวาง, วัวหางตัด NE DM
239 Monacanthidae Aluterus monoceros (Linnaeus, 1758) Unicorn leatherjacket วัวดาบ NE DM
240 Anacanthus barbatus Gray, 1830 Barbled leatherjacket วัวหนามดอก NE DM
241 Chaetodermis penicilligerus (Cuvier, 1816) Prickly leatherjacket ววั หางพัด NE DM
242 Monacanthus chinensis (Osbeck, 1765) Fanbellied leatherjacket ววั หนาหมู NE DM
243 Paramonacanthus choirocephalus (Bleeker, 1851) Pig faced leatherjacket วัวจุด NE DM
244 Pseudomonacanthus macrurus (Bleeker, 1856) Smallspotted leatherjacket ปก เปากน ดาํ NE DM
245 Tetraodontidae Arothron stellatus (Bloch and Schneider, 1801) Stellate puffer ปกเปา NE DM
246 Chelonodon patoca (Hamilton, 1822) Milkspotted puffer ปกเปาเขียว NE DM
247 Lagocephalus lunaris (Bloch & Schneider, 1801) Green rough backed puffer ปก เปาลายนํ้าตาล NE DM
248 Lagocephalus spadiceus (Richardson, 1845) Half-smooth golden puffer ปก เปา หลงั ดา ง NE DM
249 Lagocephalus suezensis Clark & Gohar, 1953 Suez puffer ปก เปาลาย NE DM
250 Torquigener hypselogeneion (Bleeker, 1852) Orange-spotted toadfish ปกเปา หนามทุเรียน NE DM
251 Diodontidae Diodon liturosus Shaw, 1804 Blackblotched porcupinefish

ชนดิ ปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

15

16 ชนดิ ปลาบริเวณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาฉลามทราย

Family Hemiscylliidae
Bamboo sharks

เปน ปลาฉลามขนาดเลก็ ลาํ ตวั เปน รปู ทรงกระบอก สว นหวั คอ นขา งแบนลงเลก็ นอ ย
บางชนิดมีสันเนื้อ (dermal ridge) บนหลัง บางชนิดไมปรากฏมีสันเน้ือบนหลัง สวนหัว
คอนขางกลมมน ตาอยูทางดานบนในแนวขางของสวนหัว ชอง spiracle มีขนาดใหญ
เกือบเทาตาอยูทางดานหลังหรือตํ่ากวาขอบลางของตาเพียงเล็กนอย ชองเปดของ
จมูกสั้น มีรองเชื่อมระหวางจมูกกับปาก ปากมีขนาดเล็กตําแหนงเปดในแนวขวางของ
สวนหัวอยูทางดานหนาของตา ฟนบนขากรรไกรมีรูปรางหลากหลาย หนวดที่จมูกส้ัน
ชองเปดเหงือกมีขนาดเล็ก มีจํานวน 5 ชอง โดยชองที่ 4 เหลื่อมซอนอยูกับชองท่ี 5
ครบี หลงั ทง้ั สองตอนมขี นาดใกลเ คยี งกนั ครบี หลงั ตอนแรกอยหู ลงั จดุ เรม่ิ ตน ของครบี ทอ ง
จดุ เรมิ่ ตน ของครบี หลงั ตอนทสี่ องอยหู นา จดุ กาํ เนดิ ของครบี กน ครบี หมู ขี นาดเลก็ และกลม
ครีบกน กลมมีขนาดเล็กและสั้นแยกออกจากครีบหางดวยรองตน้ื ๆ ครบี หางยาว ในชวง
ระยะวัยรุน ปลาในวงศนี้มักมีพ้ืนลําตัวสีเทาดําและมีลายขวางสีเขมพาดผาน แตเม่ือโต
เปนตัวเต็มวัย ลําตัวจะเปลี่ยนเปนสีน้ําตาลเทา ไมมีลายขวาง มักมีจุดสีดําขนาดเล็ก
กระจายอยทู ว่ั ลาํ ตวั มชี อื่ เรยี กทวั่ ไปวา ปลาฉลามทราย ปลาฉลามกบ สามารถจบั ไดอ ยา ง
สมา่ํ เสมอและพบแพรก ระจายทวั่ ไปบรเิ วณอา วไทยตอนใน พบ 1 สกุล 2 ชนิด

ฉลามกบ

Chiloscyllium punctatum Müller & Henle, 1838
Le : Adult 52.5 cm TL.; Right : Juvenile 21.2 cm TL.

ฉลามกบ

Chiloscyllium hassel i Bleeker, 1852 62.4 cm TL.

ชนิดปลาบริเวณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สํารวจประมง 2 17
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาฉลามแมว

Family Scyliorhinidae
Catsharks

เปน ปลาฉลามขนาดเลก็ มลี าํ ตวั เปน ทรงกระบอกเรยี วยาว สว นหวั แบนลงเลก็ นอ ย
ตาเปนรูปไข มีหนังปดตาขนาดเล็ก (nictitating membrane) ที่ดานหนาของขอบตาลาง
มี spiracle อยูที่บริเวณหลังตารูจมูกแยกจากกัน หรือเชื่อมตอกัน ปากเปดในตําแหนง
ดานลาง ขอบบนของปากโคงในขณะที่ขอบลางตัดตรง มีรองเชื่อมระหวางจมูกกับปาก
มีรอง labial furrow อยบู รเิ วณรอยตอ ระหวางขากรรไกรบนและขากรรไกรลา ง บางชนดิ
พบรองน้ีเฉพาะท่ีมุมของขากรรไกรลาง ในขณะที่บางชนิดรองน้ีปกคลุมท้ังขากรรไกรบน
และขากรรไกรลาง ฟน มขี นาดเลก็ จํานวนมาก ซ่ฟี นทีอ่ ยูบ รเิ วณกลางปากมกั มสี ว นปลาย
เปนหยัก โดยหยักท่ีอยูตรงกลางมักมีขนาดใหญท่ีสุดและมักมีซ่ีขนาดเล็กท่ีฐาน 1 ซี่
หรือมากกวา สว นฟน ทีอ่ ยูตอนทา ยของขากรรไกรท่ีอยคู อนไปทางมุมปากมปี ลายแหลม
แยกหลายอนั คลา ยซหี่ วี จดุ เรม่ิ ตน ของครบี หลงั ตอนแรกอยเู หนอื หรอื คอ นไปทางดา นหลงั
ของจุดกําเนดิ ครบี ทอง ครบี หลงั ตอนท่ีสองมีจุดเร่มิ ตนอยหู ลงั จุดกาํ เนิดครบี กน ครบี หาง
ไมสมมาตรโดยมีแพนหางตอนลางส้ัน ปลาในวงศน้ีจะมีสีเทาเขมและมีลวดลายคลาย
ลายหินออน มชี อ่ื เรยี กทว่ั ไปวา ปลาฉลามแมว ปลาฉลามตุกแก เปน ปลาฉลามท่พี บเหน็
ไดค อนขางยาก โดยพบเพยี งครง้ั เดียวจากการสาํ รวจ

ฉลามลายหินออ‹ น

Atelomycterus marmoratus (Benne , 1830) 56.7 cm TL.

18 ชนดิ ปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาฉลามหดู าํ

Family Carcharhinidae
Requiem sharks

เปน ปลาฉลามทีม่ ขี นาดหลากหลาย พบตัง้ แตข นาดเล็กไปจนถึงขนาดใหญ ลําตวั
เรยี วเปน รูปกระสวย สวนหัวแบนลงเลก็ นอย จะงอยปากคอนขางยาว ตากลมดา นลางมี
หนงั ปด ตา (nictitating membrane) สขี าวขนุ ไมม รี อ งเชอื่ มระหวา งจมกู กบั ปาก ไมม หี นวด
ปากอยูต่ําลักษณะโคงเปนรูปพระจันทรเสี้ยว ปากกวางที่มุมปากมี labial furrow ยาว
ปากมฟี น คมคลา ยใบมดี โกน ตอนหนา ของซฟี่ น ทอี่ ยบู รเิ วณขากรรไกรบนมขี นาดเลก็ กวา
แถวฟนท่ีอยูดานขาง และไมมีแถวฟนแทรกระหวางชุดฟนดานหนาและสวนทายของ
ขากรรไกรทั้งสองดาน ฟนสามารถซอนอยูภายในปากอยางมิดชิดในขณะที่หุบปาก
ครีบหลังมี 2 ตอน ครีบตอนแรกตั้งอยูระหวางครีบหูกับครีบทอง โดยมีจุดกําเนิด
อยูหนาจุดกําเนิดของครีบทอง ครีบหลังตอนท่ีสองมีขนาดเล็กกวาครีบหลังตอนแรก
ครีบหางมี 2 แพน โดยแพนบนยาวกวาแพนลางมาก แพนลางมีขนาดคอนขางใหญ
คอดหางมีรองขวาง (precaudal pit) ท่ีฐานของแพนหางดานบน ปลาฉลามในวงศนี้
จะมีพ้ืนลําตัวเปนสีเทาอมดําและอาจพบแถบสีดําบริเวณครีบแตกตางกันไปตามชนิด
ของปลา มชี อื่ เรยี กทว่ั ไปวา ปลาฉลามหดู าํ เปน ปลาฉลามทพ่ี บเหน็ ไดย ากจากเรอื สาํ รวจ
โดยพบเพยี งชนดิ เดียว

ฉลามหดู าํ

Carcharhinus sorrah (Müller & Henle, 1839) 74.6 cm TL.

ชนิดปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรือสาํ รวจประมง 2 19
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลากระเบนขาว ปลากระเบนปากแหลม

Family Dasyatidae
Stingrays

จดั เปน ปลาทม่ี รี ปู รา งหลายแบบ ทงั้ แบบกลมคลา ยจานรปู ไขห รอื สเ่ี หลยี่ มขนมเปย กปนู
ลาํ ตวั แบนลงมาก อาจมหี รอื ไมม คี รบี หลงั ครบี หแู ผอ อกอยทู งั้ สองขา งของลาํ ตวั โดยดา นหนา
ไปบรรจบกันที่บริเวณสวนหนาของกะโหลกศีรษะทําใหเห็นสวนของจะงอยปากชัดเจน
ในขณะที่สวนหลังแผไปทางดานหลังจนจรดกับโคนหางท้ังสองดาน ตําแหนงตาอยูทาง
ดานหลัง มีชอง spiracle ขนาดใหญอ ยชู ดิ ทางดานทายของหลงั ตา ฟนเปนซเ่ี ลก็ เรียงอยู
ติดตอกันเปนแถว ๆ เปนจํานวนมาก สวนหางแยกออกจากสวนลําตัวมีลักษณะแคบ
เรยี วยาวเปน เสน คลา ยแส มกั จะมหี นามแหลมทมี่ ขี อบเปน หยกั (serrated spine) อยถู ดั จาก
โคนหางเขา ไปเลก็ นอ ย ผวิ หนงั เรยี บหรอื หยาบ อาจมเี กลด็ เปน ตมุ แขง็ หรอื แถวหนามแหลม
บริเวณกลางตัวถึงหาง ปลาในวงศน้ีจะมีสีน้ําตาลอมแดงและมีลวดลายแตกตางกันไป
ตามชนดิ ของปลา มชี อ่ื เรยี กทวั่ ไปวา ปลากระเบนขาว ปลากระเบนปากแหลม ปลากระบาง
ปลาตกุ กา ปลากระเบนปากแหลมสามารถจบั ไดอ ยา งสมา่ํ เสมอและพบแพรก ระจายทวั่ ไป
บรเิ วณแนวชายฝงของอา วไทยตอนใน พบ 6 สกุล 8 ชนดิ

กระบาง กระบาง

Brevitrygon imbricata (Bloch & Schneider, 1801) Brevitrygon heterura (Bleeker, 1852)

30.6 cm SL. 26.2 cm SL.

20 ชนดิ ปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

กระเบนหางหวาย กระเบนแมลงวนั จุดขาว

Hemitrygon akajei (Müller & Henle, 1841) Maculaba s gerrardi (Gray, 1851)

48.4 cm SL. 34.2 cm SL.

กระเบนจดุ ฟ‡า กระเบนจมกู โตสีน้าํ ตาล

Neotrygon kuhlii (Müller & Henle, 1841) Neotrygon varidens (Garman, 1885)

37.4 cm SL. 32.4 cm SL.

กระเบนปากแหลม กระเบนทอง

Telatrygon zugei (Müller & Henle, 1841) Taeniura lymma (Forsskål, 1775)

22.6 cm SL. 29.3 cm SL.

ชนิดปลาบริเวณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สํารวจประมง 2 21
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลากระเบนนก

Family Myliobatidae
Eagle rays

เปนปลากระเบนที่มีขนาดหลากหลายตั้งแตขนาดเล็กไปจนถึงขนาดใหญ ลําตัว
มีรูปรางคลายกับส่ีเหล่ียมขนมเปยกปูน สวนหัวยกสูงขึ้นทําใหเห็นตาท่ีอยูดานขาง
อยางเดนชัด ตาและชอง spiracle มีขนาดใหญ จะงอยปากส้ันมีลักษณะเปนแผนโคง
โดยมีสวนปลายงอนขึ้นเล็กนอย ฟนแบบบดละเอียดมีลักษณะเปนแผนแบนเรียงตอกัน
เปนแถว ครีบหูยาวมีปลายโคงมนและไมแผไปจนถึงบริเวณสองขางของหัว ครีบหาง
เรียวยาวมีลักษณะคลายแส มีครีบหลังขนาดเล็กอยูเหนือโคนหางและมีหนามแหลม
ที่มีขอบเปน หยัก (serrated spine) ท่โี คนครีบหาง ผวิ หนังเรียบไมม ตี มุ หรอื หนามแหลม
ปลาในวงศน จ้ี ะมพี น้ื ลาํ ตวั สดี าํ และมจี ดุ สขี าวขนาดเลก็ กระจายทวั่ บรเิ วณสว นหลงั มชี อื่ เรยี ก
ทว่ั ไปวา ปลากระเบนนก ปลากระเบนเนอื้ ดาํ ปลากระเบนยสี่ น เปน ปลากระเบนทพี่ บเหน็
ไดคอนขา งยาก โดยพบเพียงครง้ั เดียวจากการสํารวจ

กระเบนนกจดุ ขาว

Aetobatus ocellatus (Kuhl, 1823) 52.6 cm SL.

ภาพโดย มนตรี สุมณฑา

22 ชนดิ ปลาบริเวณอ‹าวไทยตอนในจากเรือสาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาไหลมอเรย

Family Muraenidae
Moray eels

มีลาํ ตวั ยาวคลา ยงแู ละคอนขา งกลม สวนทา ยลาํ ตวั จะแบนขาง แนวลําตวั สวนหวั
ที่อยูหลังตายกตัวสูงขึ้น ชองเปดเหงือกมีลักษณะเปนชองขนาดเล็ก ไมมีเสนขางลําตัว
แตมีรูรับความรูสึกอยูบนหัว ปากกวาง ขอบของขากรรไกรส้ินสุดเลยขอบหลังของตา
มฟี น เปน แบบฟน เขยี้ วแหลมและแขง็ แรงมาก เพดานปากอาจมฟี น เรยี งตวั เพยี งแถวเดยี ว
สองแถว หรือรวมกันเปนแถบ รูจมูกคูหนามีลักษณะเปนทออยูใกลปลายจะงอยปาก
รูจมูกคูหลังเปนรูปกติหรือเปนทอยกตัวสูงอยูหนาตา ครีบหลัง ครีบหาง และครีบกน
เชอื่ มตดิ กนั ไมม คี รบี หแู ละครบี ทอ ง ปลาในวงศน จ้ี ะมพี นื้ ลาํ ตวั สเี ทาแดง สนี าํ้ ตาลอมแดง
และมีลวดลายท่ีแตกตางกันไปตามชนิดของปลา มีช่ือเรียกทั่วไปวา ปลาไหลมอเรย
เปนปลาไหลที่พบเห็นไดยาก เนื่องจากมักอาศัยตามซอกหินทําใหยากตอการจับ
ดว ยเคร่อื งมืออวนลากแผนตะเฆ พบเพียงชนดิ เดียว

ไหลมอเรย

Gymnothorax pseudothyrsoideus (Bleeker, 1853) 72.0 cm TL.

ชนดิ ปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สํารวจประมง 2 23
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาไหลงู

Family Ophichthidae
Snake eels, Worm eels

ลําตัวยาวคลายงู รูจมูกคูหลังเปดออกเหนือริมฝปาก ล้ินติดแนนกับปาก กระดูก
คํ้าจุนกระพุงแกม (branchiostegal ray) มีจํานวนมากประมาณ 15–49 กา น ทําใหโ พรง
บริเวณชองเหงือกมีลักษณะปองพองคลายกระเปาะ เรียกวา “jugostegalia” อยูทาง
ดานลางของคอหอย ชองเปดเหงือกคอนมาทางดานทองของลําตัว ปลายหางแหลม
ไมมีครีบหาง ครีบหูมีขนาดเล็ก ปลาในวงศนี้จะมีพ้ืนลําตัวสีน้ําตาลอมแดง มีช่ือเรียก
ท่วั ไปวา ปลาไหลงู พบเพยี งชนดิ เดียว

ไหลงู

Pisodonophis cancrivorus (Richardson, 1844) 63.8 cm TL.

24 ชนิดปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลายอดจาก

Family Muraenesocidae
Pike congers

ลาํ ตวั ยาวคลา ยงู สว นทา ยของลาํ ตวั แบนขา ง สว นหวั คอ นขา งยาว จะงอยปากแหลม
ปากกวางยาวเลยขอบหลังตา มีฟนเข้ียวบนเพดานปาก รูจมูกคูหนามีลักษณะเปน
ทอเปดออกที่สวนปลายของจะงอยปาก รูจมูกคูหลังเปนรูเปดออกที่ดานหนาของตา
ชองเปดเหงือกกวางอยูตํ่ากวาครีบหู ครีบหูมีขนาดใหญ ครีบหลังมีจุดเริ่มตนตรงกับ
ครีบหู ครีบหลัง ครีบหาง และครีบกนเชื่อมตอกัน เสนขางตัวสมบูรณ ปลาในวงศนี้
จะมพี น้ื ลาํ ตวั สนี า้ํ ตาลอมแดง มชี อ่ื เรยี กทวั่ ไปวา ปลายอดจาก เปน ปลาไหลทพี่ บเหน็ ไดย าก
เนื่องจากมักอาศัยตามซอกหินทําใหยากตอการจับดวยเครื่องมืออวนลากแผนตะเฆ
พบเพียงชนิดเดยี ว

ยอดจาก

Muraenesox bagio (Hamilton, 1822) 64.0 cm TL.

ชนดิ ปลาบริเวณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2 25
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาอปี ดุ

Family Pristigasteridae
Ilishas

เปน ปลาขนาดกลางที่มลี ําตัวยาว แบนขา ง ปากอยทู างดานบนหรือทางดา นหนา
กระดกู ขากรรไกรบน (maxilla) ยาวไมถึงขอบหลังตา มีสนั หนามปรากฏที่ตลอดความยาว
สว นทอง ครบี หลงั ส้นั มีจุดเรม่ิ ตนอยูหลังจุดก่งึ กลางลําตวั ครีบกน ยาวมีจาํ นวนกา นครบี
จาํ นวน 30–92 กาน ครบี หยู าว ครบี ทองมีขนาดเลก็ มกี านครบี 6–7 กาน ปลาในวงศน ี้
จะมพี นื้ ลาํ ตัวสีเทา มแี ถบสีเหลอื งบรเิ วณโคนครบี มีชอ่ื เรียกทั่วไปวา ปลาอปี ดุ สามารถ
จับไดอยางสมํ่าเสมอและพบแพรกระจายทั่วไปบริเวณแนวชายฝงของอาวไทยตอนใน
พบ 1 สกลุ 2 ชนิด

อีปุดยาว

Ilisha kampeni (Weber and de Beaufort, 1913) 16.8 cm TL.

อีปดุ ตาโต

Ilisha melastoma (Bloch & Schneider, 1801) 10.8 cm TL.

26 ชนดิ ปลาบริเวณอา‹ วไทยตอนในจากเรือสํารวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาแมว ปลากะตกั ปลาไสตŒ นั

Family Engraulidae
Anchovies

เปนปลาขนาดเล็กถึงปานกลาง ลําตัวยาวแบนขาง จะงอยปากคอนขางส้ัน
สวนปลายแหลม ปากเปดออกดานลาง มีกระดูกขากรรไกรบน (maxilla) เจริญดีมาก
ยาวเลยขอบหลังของตา เกลด็ มีขนาดปานกลาง ไมม ีเสน ขา งตัว ทอ งเปนสนั คมมีหนาม
ทีท่ อ ง ยกเวนในสกุล Stolephorus หนามแหลมลดรูปลงเหลอื เพียงหนามสั้น ๆ เทา น้ัน
และสันทองคอนขางกลม ครีบทุกครีบใสและมีขนาดเล็ก ปลาในวงศน้ีจะมีพื้นลําตัว
สีน้ําตาลออน มีแถบสีขาวเหลือบเงินพาดผานแนวกลางลําตัวและมีสีสันบริเวณครีบ
แตกตางกันไปตามชนิดปลา มีชื่อเรียกท่ัวไปวา ปลากะตักตัวกลม ปลากะตักตัวแบน
ปลาแมว สามารถจบั ไดส มา่ํ เสมอและพบแพรก ระจายทว่ั ไปบรเิ วณแนวชายฝง ของอา วไทย
ตอนใน พบ 3 สกลุ 5 ชนดิ

กะตักตวั กลม กะตกั

Encrasicholina heteroloba (Rüppel, 1837) Stolephorus dubiosus Wongratana, 1983

9.6 cm TL. 8.7 cm TL.

กะตักควาย กะตักหัวปา‡ น

Stolephorus indicus (van Hasselt, 1823) Stolephorus insularis Hardenberg, 1933

13.7 cm TL. 8.4 cm TL.

แมว

Thryssa hamiltonii (Gray, 1835) 15.8 cm TL.

ชนิดปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรือสาํ รวจประมง 2 27
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาดาบลาว

Family Chirocentridae
Wolf-herrings

เปน ปลาขนาดปานกลางถงึ ใหญ ลาํ ตวั คอ นขา งหนาและแบนขา งมากคลา ยแผน รบิ บน้ิ
ปากใหญและกวางเฉียงข้ึน มีฟนเข้ียวขนาดใหญ (fang-like teeth) มีเกล็ดขนาดเล็ก
มกี า งฝอยแทรกระหวา งมดั กลา มเนอ้ื ทอ งเปน สนั คมมหี นามทล่ี ดรปู ครบี หลงั ขนาดเลก็ สน้ั
อยูคอนไปทางดานทายลําตัว ครีบกนมีตําแหนงเร่ิมตนตรงกับครีบหลัง และมีฐานครีบ
ยาวกวา ครีบทองมีขนาดเล็ก ครีบหางเวาลึก ปลาในวงศน้ีลําตัวดานบนมีสีนํ้าเงินเขม
เหลือบเงิน บริเวณสว นทอ งมีสีขาวเงิน มีช่อื เรยี กทั่วไปวา ปลาดาบลาว พบแพรกระจาย
ทัว่ ไปบรเิ วณแนวชายฝง ของอา วไทยตอนใน พบเพยี งชนิดเดียวจากเรือสํารวจ

ดาบลาว

Chirocentrus nudus Swainson, 1839 35.0 cm TL.

28 ชนดิ ปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สํารวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาหลงั เขยี ว

Family Clupeidae
Sardines

เปน ปลาขนาดเลก็ ถงึ ขนาดกลาง สว นใหญจ ะมลี าํ ตวั แบนขา ง บางชนดิ เปน รปู กระสวย
จดั เปน กลมุ ปลาทม่ี รี ปู รา งทห่ี ลากหลาย สนั ทอ งมหี นามปกคลมุ ตลอดทงั้ ความยาวของทอ ง
ปากเปดในตําแหนง ตรงหรอื ดานบนเล็กนอ ย เกลด็ บางใสมีขนาดคอ นขา งใหญ ครบี หลัง
มีขนาดเล็กอยูในตําแหนงกลางตัว ครีบทองมีจุดกําเนิดใตครีบหลัง ครีบกนขนาดเล็ก
มีจุดกําเนิดอยูหลังจุดส้ินสุดของครีบหลัง ปลาในวงศน้ีมีสีลําตัวดานบนเปนสีนํ้าเงินเขม
ดานทองเปนสีขาวเหลือบเงิน อาจมีจุดสีหรือแถบสีแตกตางกันไปตามชนิดของปลา
มชี อื่ เรยี กทวั่ ไปวา ปลาโคก ปลาเกลด็ ขาว และปลาหลงั เขยี ว สามารถจบั ไดอ ยา งสมา่ํ เสมอ
และพบแพรกระจายทว่ั ไปบรเิ วณแนวชายฝงของอา วไทยตอนใน พบ 5 สกุล 6 ชนดิ

โคก กุแรกลŒวย

Anodontostoma chacunda (Hamilton, 1822) Dussumieria acuta Valenciennes, 1847

17.8 cm TL. 12.4 cm TL.

เกล็ดเงนิ แชลั้งสองจุด

Escualosa thoracata (Valenciennes, 1847) Herklotsichthys dispilonotus (Bleeker, 1852)

7.2 cm TL. 8.3 cm TL.

หลงั เขียวเกล็ดขาว หลังเขยี วแถบทอง

Sardinella albella (Valenciennes, 1847) Sardinella gibbosa (Bleeker, 1849)

13.5 cm TL. 12.6 cm TL.

ชนดิ ปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2 29
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาปน แกวŒ ปลาดกุ ทะเล

Family Plotosidae
Eel tail catfishes

เปนปลาท่ีมีขนาดปานกลางถึงใหญ ลําตัวคอนขางยาว สวนหัวกลมและแบนลง
ดา นทา ยของลาํ ตวั เรยี วยาวแบนขา ง รจู มกู คหู นา มลี กั ษณะเปน ทอ อยทู ข่ี อบของรมิ ฝป ากบน
รจู มูกคูหลงั มีลกั ษณะเปนชอ งเล็ก ๆ มหี นวดยาว 8 เสน ครีบหลงั มสี องตอน ครีบหลงั
ตอนแรกเปนหนามแขง็ ไมม หี ยกั ทางดา นหลังและมีตอมพษิ อยทู ่ฐี าน ครบี หลังครีบทส่ี อง
ยาวมากเช่ือมตอกับครีบหางและครีบกนไมมีครีบไขมัน ครีบหูมีกานครีบแข็งที่มีตอมพิษ
ครีบทองอยูในตําแหนงทอง ครีบกนยาว ปลาในวงศน้ีจะมีสีน้ําตาลเขมจนถึงดํา หรือ
มแี ถบสดี าํ พาดผา นตามยาวของลาํ ตวั ขนึ้ กบั ขนาด แหลง อาศยั และชนดิ ของปลา มชี อื่ เรยี ก
ท่ัวไปวา ปลาดุกทะเล ปลาปนแกว สามารถจับไดอยางสมํ่าเสมอและพบแพรกระจาย
ทั่วไปบรเิ วณแนวชายฝง ของอา วไทยตอนใน พบ 1 สกุล 2 ชนิด

ดุกทะเล

Plotosus canius Hamilton, 1822 52.4 cm TL.

ปน่ แกŒว

Plotosus lineatus (Thunberg, 1787) 24.2 cm TL.

30 ชนดิ ปลาบริเวณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาปากคม

Family Synodontidae
Lizardfishes

เปนปลาขนาดปานกลาง มีลําตัวเรียวรูปทรงกระบอกยาว สวนหัวกลมเรียว
สวนหางแบนขาง จะงอยปากแหลม ปากกวาง มุมปากลึกเขามาในแนวเฉียงจึงมี
ลักษณะคลายกับหัวของกิ้งกา มีฟนแหลมคมเรียงกันเปนแถบซอนกันไมเปนระเบียบ
ตามีแผนไขมันปด (adipose eyelid) มีเกล็ดแบบขอบเรียบ (cycloid) เสนขางลําตัว
สมบรู ณ ครบี หลงั สองตอน โดยตอนแรกมกี า นครบี ออ นทแ่ี ตกแขนง 10–15 กา น ครบี หลงั
ตอนท่ีสองเปนครีบไขมัน ครีบทองมีความยาวของกานครีบดานในท่ียาวกวากานครีบ
ดานนอก ครีบหางเวาลกึ แบบสอม ปลาในวงศน ีม้ สี ีพ้นื ลําตัวเปน สีนํา้ ตาล และมลี วดลาย
แตกตา งกนั ไปตามชนดิ ของปลา มชี อื่ เรยี กทวั่ ไปวา ปลาไลก อ ปลาปากคม สามารถจบั ได
อยางสมํ่าเสมอและพบแพรก ระจายทว่ั ไปบรเิ วณอา วไทยตอนใน พบ 2 สกลุ 5 ชนดิ

ปากคม ปากคมอศิ รางกูร

Saurida elongata (Temminck & Schlegel, 1846) Saurida isarankurai Shindo & Yamada, 1972

22.8 cm TL. 12.4 cm TL.

ปากคมหางจุด ปากคมลาย

Saurida undosquamis (Richardson, 1848) Synodus variegatus (Lacepède, 1803)

17.2 cm TL. 18.7 cm TL.

ปากคมหูดาํ

Trachinocephalus myops (Forster, 1801)

32.4 cm TL.

ชนดิ ปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรือสาํ รวจประมง 2 31
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลากเุ ราแคระ

Family Bregmacerotidae
Codlets

เปนปลาขนาดเล็ก มีลําตัวเรียวยาว หัวกลม ตาคอนขางโต จะงอยปากกลมมน
เกล็ดคอนขางใหญ มีเกล็ดบนเสนขางตัว 40–89 เกล็ด อยูทางดานบนของลําตัว
ครีบหลังตอนแรกมีลักษณะเปนเสนยาวอยูดานบนทายทอย ครีบหลังตอนท่ีสองและ
ครีบกนยาว และบริเวณสวนกลางครบี เวาลง ครีบทองอยตู ําแหนงคอ มกี านครบี 6 กา น
กานครีบดานนอก 3 กาน ยื่นออกเปนเสนและเปนอิสระ ปลาในวงศน้ีจะมีสีพื้นลําตัว
เปนสีนํ้าตาลเทาเหลือบเงิน มีชื่อเรียกท่ัวไปวา ปลากุเราแคระ จับไดคอนขางนอยจาก
เรือสํารวจ มีการแพรกระจายท่ัวไปบริเวณแนวชายฝงของอาวไทยตอนใน พบเพียง
ชนดิ เดยี ว

กุเราแคระ

Bregmaceros pseudolanceolatus Torii, Javonillo & Ozawa, 2004 7.3 cm TL.

32 ชนดิ ปลาบริเวณอา‹ วไทยตอนในจากเรือสาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลากระรอก ปลาขาŒ วเมา‹ นาํ้ ลกึ

Family Holocentridae
Squirrelfishes, Soldierfishes

เปน ปลาขนาดปานกลาง มลี าํ ตวั คอ นขา งยาวและแบนขา ง มสี นั กระดกู บนสว นหวั
ตาโต ปากกวา งมุมปากเฉียงลงตํา่ ขากรรไกรลา งเปน แบบยดื หดได มฟี นแบบซีล่ ะเอียด
บนขากรรไกรและเพดานปาก เกล็ดบนลําตัวเปนแบบขอบหนาม (ctenoid) คอนขางแข็ง
เมื่อสัมผัสจะรูสึกหยาบและสากมือ ครีบหลังยาวติดกันโดยบริเวณรอยตอระหวาง
กานครีบแข็งและกานครีบออนจะมีรองเวาลึกลง ครีบหลังประกอบดวยกานครีบแข็ง
10–13 กาน มีกานครีบออน 11–17 กาน ครีบทองมีกานครีบเด่ียวแข็งแรง 1 กาน
และมีกานครีบออน 5–8 กาน ครีบกนมีกานครีบแข็ง 4 กาน และมีกานครีบออน
7–16 กาน ครีบหางเวาลึก ปลาในวงศน้ีจะมีสีพื้นลําตัวเปนสีน้ําตาลอมแดง และ
มแี ถบสขี าวจาํ นวน 7 แถบ พาดตามความยาวลาํ ตวั มชี อื่ เรยี กทว่ั ไปวา ปลาขา วเมา นาํ้ ลกึ
ปลากระรอก จับไดค อ นขา งนอ ยจากเรอื สาํ รวจ และจับไดบ ริเวณตอนกลางของอาวไทย
ตอนใน พบเพียงชนดิ เดยี ว

ขŒาวเม‹านาํ้ ลกึ

Sargocentron rubrum (Forsskål, 1775) 18.2 cm TL.

ชนิดปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2 33
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาคางคก

Family Batrachoididae
Toadfishes

เปนปลาขนาดปานกลางที่มีลําตัวคลายทรงกระบอก สวนหัวและลําตัวกลม
สวนหนาแบนลงเล็กนอย ดานทายของลําตัวเปนทรงกระบอกที่แบนขาง ปากกวาง
เปดออกในตําแหนงตรงและเปนแบบยืดหดได มีต่ิงเน้ืออยูรอบปากมีหนามที่กระดูก
แผนปด เหงือก (opercle) 3 อนั ชองเปดเหงือกมีขนาดเล็กเปด ออกทางดา นขางของลาํ ตัว
ครบี หลงั มสี องตอน ครบี ทอ งอยตู าํ แหนง คอ ปลาในวงศน จี้ ะมสี พี นื้ ลาํ ตวั เปน สนี า้ํ ตาลทอง
สลบั ดาํ สวนทอ งสีขาว มีช่อื เรียกท่วั ไปวา ปลาอกุ ปลาอบุ ปลาคางคก เปน ปลาท่ีจับได
สมํ่าเสมอและมีการแพรกระจายทั่วไปบริเวณแนวชายฝงของอาวไทยตอนใน พบเพียง
ชนดิ เดยี ว

คางคก

Batrachomoeus trispinosus (Günther, 1861) 15.6 cm TL.

34 ชนดิ ปลาบริเวณอา‹ วไทยตอนในจากเรือสาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาอมไข‹

Family Apogonidae
Cardinalfishes

เปน ปลาขนาดเลก็ ทชี่ อบอยรู วมกนั เปน ฝงู ลาํ ตวั ปอ มและแบนขา ง มตี าขนาดใหญ
ปากคอนขางกวา งและเฉียงลง ขอบกระดูกแผน ปดเหงอื กแยกเปน สองขอบโดยขอบนอก
อาจเปน หยกั หนามหรอื เรยี บกไ็ ด เกลด็ อาจเปน แบบขอบเรยี บ (cycloid) หรอื ขอบเปน หนาม
(ctenoid) ก็ได เกล็ดมักมีขนาดใหญหลุดงาย ครีบหลังสองตอนแยกจากกัน ครีบทอง
อยูในตาํ แหนง อก ครีบหางมรี ูปรา งหลายแบบ ประกอบดวย แบบเวา ตดั ตรง หรือกลม
ปลาในวงศน มี้ สี สี นั หลากหลายแปรผนั ตามชนดิ บางชนดิ อาจมแี ถบตามขวางหรอื ตามยาว
เปนพวกหากินเวลากลางคืน (nocturnal) ในปลาเพศผูจะอมไขท่ีผสมแลวไวในชองปาก
จนกวาไขจะฟกเปนตัวจึงเรียกวา ปลาอมไข เปนปลาขนาดเล็กที่จับไดสมํ่าเสมอและ
มกี ารแพรกระจายทวั่ ไปบรเิ วณอาวไทยตอนใน พบ 5 สกุล 10 ชนดิ

อมไข‹ อมไข‹

Ostorhinchus pleuron Fraser, 2005 Ostorhinchus endekataenia (Bleeker, 1852)

7.6 cm TL. 7.5 cm TL.

อมไข‹ อมไข‹

Ostorhinchus nigrocincta (Smith & Radcliffe, 1912) Jaydia truncata (Bleeker, 1855)

6.8 cm TL. 8.2 cm TL.

ชนิดปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรือสํารวจประมง 2 35
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

อมไข‹ อมไข‹

Ostorhinchus cavitensis (Jordan & Seale, 1907) Jaydia poeciloptera (Cuvier, 1828)

7.2 cm TL. 8.5 cm TL.

อมไข‹ อมไข‹

Jaydia striatodes (Gon, 1997) Apogonichthyoides niger (Döderlein, 1883)

5.8 cm TL. 6.5 cm TL.

อมไข‹ อมไข‹

Archamia bleekeri (Günther, 1859) Cheilodipterus artus Smith, 1961

7.3 cm TL. 6.8 cm TL.

36 ชนดิ ปลาบริเวณอ‹าวไทยตอนในจากเรือสาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลากะจงั ปลาเขือ ปลาทอ‹ งเทย่ี ว ปลาจุมพรวด

Family Oxudercidae
Mudskippers

เปนปลาขนาดเล็กถึงขนาดปานกลางท่ีมีลําตัวกลมยาวเปนรูปทรงกระบอก
ถึงแบนขางเล็กนอย ครีบทองทั้งสองอันเช่ือมติดกันเปนรูปกรวย สวนของตาจะยกข้ึน
อยูเหนือระดับผิวของขอบบนสวนหัวโดยอยูในกระบอกตา นอกจากนี้แลวยังมีหนังตา
ซึ่งเกิดอยูทางขอบลางของตา (lower eyelid) สามารถยกขึ้นมาปดคลุมลูกตาได
ปากคอ นขา งเลก็ พบเกลด็ ทแ่ี นวเหนอื ตาหรอื ในแนวหลงั ตา หรอื อาจไมพ บเกลด็ ในบรเิ วณ
ทง้ั สอง ครบี หลงั ตอนทส่ี องคอ นขา งยาว ชอ งเปด เหงอื กยาวไมถ งึ ทางดา นลา งของสว นหวั
สว นใหญจ ะอาศยั ในนา้ํ จดื จนถงึ ปากแมน า้ํ หรอื แนวชายฝง ทะเล ปลาในวงศน จี้ ะมสี พี น้ื ลาํ ตวั
คอ นขา งหลากหลายตามชนดิ ของปลา มชี อ่ื เรยี กทวั่ ไปวา ปลาบู ปลาเขอื เปน ปลาขนาดเลก็
ทีจ่ ับไดส มํ่าเสมอและมีการแพรก ระจายทวั่ ไปบรเิ วณอา วไทยตอนใน พบ 3 สกลุ 3 ชนดิ

ทอ‹ งเที่ยว บ‹จู ุด

Pseudapocryptes elongatus (Cuvier, 1816) S gmatogobius sadanundio (Hamilton, 1822)

19.8 cm TL. 5.7 cm TL.

เขอื แดง

Trypauchen pelaeos Murdy, 2006 16.2 cm TL.

ชนิดปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2 37
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาบ‹ู

Family Gobiidae
Gobies

เปนปลาขนาดเล็กถงึ ขนาดปานกลาง มีรูปรางหลายแบบทง้ั ปอ มเปน ทรงกระบอก
หรือคอนขางยาวแบบ elongate บางชนดิ มีรูปรา งแบบแบนขา ง สวนหวั กลมและแบนลง
มีเกล็ดทั้งแบบท่ีมีขอบเรียบ (cycloid) และขอบนอกเปนหนาม (ctenoid) มีครีบหลัง
สองตอนแยกจากกันโดยครบี หลังตอนทส่ี องจะยาวกวา ตอนแรก ครีบหลงั มกี านครีบแขง็
จะมจี าํ นวน 4–10 กาน และมลี กั ษณะออ นบดิ โคงงอได ครีบทอ งอาจไมม หี รือมคี รบี ทอ ง
แตไ มเ ชอื่ มตดิ กนั เปน รปู ถว ย หรอื ครบี ทอ งทง้ั สองดา นเชอ่ื มตดิ กนั เปน รปู ถว ย ครบี หางกลม
หรือมีปลายแหลม มีแหลงอาศัยกวางมากครอบคลุมทั้งนํ้าจืดจนถึงทะเล ปลาในวงศน้ี
จะมีสีสันที่หลากหลายตามชนิดของปลา มีช่ือเรียกท่ัวไปวา ปลาบู เปนปลาที่จับได
สมาํ่ เสมอและมีการแพรกระจายท่ัวไปบริเวณอา วไทยตอนใน พบ 6 สกุล 7 ชนดิ

บู‹

Arcygobius baliurus (Valenciennes, 1837) 9.6 cm TL.

บู‹กงุŒ

Amblyeleotris sp. 14.2 cm TL.

บ‹ูทะเล

Acentrogobius caninus (Valenciennes, 1837) 9.4 cm TL.

38 ชนิดปลาบริเวณอ‹าวไทยตอนในจากเรือสํารวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

บจู‹ ดุ เขียว

Acentrogobius viridipunctatus (Valenciennes, 1837) 7.6 cm TL.

บู‹กุงŒ ครีบยาว

Myersina filifer (Valenciennes, 1837) 14.3 cm TL.

บหู‹ างจุด

Parachaeturichthys polynema (Bleeker, 1853) 7.4 cm TL.

บปู‹ ะการัง

Priolepis sp. 5.2 cm TL.

ชนดิ ปลาบริเวณอ‹าวไทยตอนในจากเรือสํารวจประมง 2 39
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาแปน‡ แกวŒ

Family Ambassidae
Glassfishes, Perchlets

เปนปลาขนาดเล็กที่พบรวมกันเปนฝูง ลําตัวปอมสั้นและแบนขาง มีเกล็ดแบบ
ขอบนอกเรียบ (cycloid) บริเวณสวนหัว ในขณะที่ดานบนของลําตัวเปนเกล็ดแบบ
ขอบหนาม (ctenoid) เสนขางตัวสมบูรณเปนเสนเดียวหรืออาจแบงออกเปนสองเสน
ครีบหลังมี 2 ตอน ครีบหลังตอนแรกเปนกานครีบแข็งที่มีลักษณะเปนหนามขนาดเล็ก
จาํ นวน 7–8 กา น ตอนทสี่ องประกอบดว ยกา นครบี แขง็ 1 กา น และมกี า นครบี ออ นทแ่ี ตกแขนง
(branched rays) 7–14 กาน ครีบกนมีกานครีบแข็ง 3 กาน และมีกานครีบออน
ท่ีแตกแขนง (branched rays) 7–11 กาน ปลาในวงศนี้จะมีสีพื้นลําตัวเปนสีขาว
เหลอื บเงนิ คอ นขา งโปรง แสง มชี อื่ เรยี กทว่ั ไปวา ปลาแปน แกว ปลาขจี้ นี และปลาขา วเมา
มกี ารแพรกระจายทว่ั ไปบริเวณชายฝง อาวไทยตอนใน พบ 1 สกุล 2 ชนิด

ขŒาวเม‹า

Ambassis gymnocephalus (Lacepède, 1802) 6.8 cm TL.

ขŒาวเม‹า

Ambassis kopsii Bleeker, 1858 7.2 cm TL.

40 ชนิดปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรือสํารวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาสลดิ หนิ

Family Pomacentridae
Damselfishes

เปนปลาขนาดเล็กท่ีพบรวมกันเปนฝูง มีลําตัวปอมส้ันจนถึงรูปไข แบนขางมาก
ปากมีขนาดเล็กสามารถยืดหดได ฟนบนขากรรไกรบนและลางเปนแบบกรวย มีรูจมูก
เพียงคูเ ดียว เกลด็ เปนแบบขอบหนาม (ctenoid) เสน ขา งตัวแบง เปน สองเสน มีครีบหลงั
เปนแบบตอนเดียว มีกานครีบแข็ง 10–14 กาน ครีบกนมีกานครีบแข็ง 2 กาน ครีบหู
มีขนาดใหญ ครีบทองอยูในตําแหนงอก ครีบหางเวาลึกแบบสอม ปลาในวงศนี้จะมี
สีพื้นลําตัวสีเทาเหลือบเงิน ดานทองสีออน มีช่ือเรียกท่ัวไปวา ปลาสลิดหิน เปนปลา
ขนาดเลก็ ทอ่ี าศยั ตามแนวปะการงั พบคอ นขา งนอ ยจากเรอื สาํ รวจ มกี ารแพรก ระจายทว่ั ไป
บรเิ วณอาวไทยตอนใน พบเพยี งชนิดเดยี ว

สลดิ หินหางเหลือง

Neopomacentrus azysron (Bleeker, 1877) 6.3 cm TL.