Fishes for web

ชนดิ ปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2 41
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาปากกวาŒ ง

Family Opisthognathidae
Jawfishes

เปน ปลาขนาดเลก็ ทมี่ ลี าํ ตวั ยาวเรยี วและแบนขา งเลก็ นอ ย สว นหวั แบนโคง เลก็ นอ ย
ไมม เี กลด็ ปากกวา งยดื หดได ขากรรไกรบนยาวเลยหลงั ตา ลาํ ตวั มเี กลด็ ขนาดเลก็ ครบี หลงั
และครบี กน ยาว ครบี หแู ผก วา ง ครบี ทอ งอยใู นตาํ แหนง อกมลี กั ษณะเปน เสน ยาว ครบี หาง
เปนแบบปลายแหลม เสนขางลําตัวไมสมบูรณพาดตามยาวลําตัวไปส้ินสุดที่เลยกึ่งกลาง
ลําตัวเล็กนอย มีชื่อเรียกท่ัวไปวา ปลาปากกวาง เปนปลาขนาดเล็กที่พบคอนขางยาก
เพราะมกั อาศัยตามแนวปะการงั พบเพยี งชนิดเดียว

ปากกวŒาง

Opistognathus macrolepis Peters, 1866 7.6 cm TL.

42 ชนิดปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลากเุ รา

Family Polynemidae
Threadfins

เปน ปลาขนาดปานกลางทมี่ ลี าํ ตวั คอ นขา งยาวและแบนขา ง ตาคอ นขา งโตมแี ผน ไขมนั
ปกคลมุ อยู ปากเปด ออกทางดา นลา ง จะงอยปากคอ นขา งสนั้ เปน รปู กรวยและยน่ื ออกไป
เกล็ดมีขนาดเล็ก เสนขางตัวสมบูรณยาวถึงโคนครีบหาง ครีบหลังตอนแรกเปนกานครีบ
ที่ไมแข็งมาก 7–8 กาน ครีบกนมีกานครีบแข็ง จํานวน 2–3 กาน ครีบหูแยกออกเปน
2 สวน คือ สวนบนเปนกานครีบปกติ และสวนลางเปนกานครีบที่แยกออกเปนอิสระ
จํานวน 4–7 กาน ครีบทองมีกานครีบแข็ง 1 กาน และมีกานครีบออนท่ีแตกแขนง
5 กาน ครีบหางเวาลกึ แบบสอม ปลาในวงศนี้จะมสี พี ้นื ลาํ ตัวสีเทาอมเขยี วเขมเหลอื บเงนิ
มชี อื่ เรยี กทวั่ ไปวา ปลากเุ รา เปน ปลาเศรษฐกจิ ทจ่ี บั ไดส มาํ่ เสมอและมกี ารแพรก ระจายทว่ั ไป
บริเวณชายฝง อา วไทยตอนใน พบเพยี งชนดิ เดียว

กเุ ราหนวดส่เี สนŒ

Eleutheronema tetradactylum (Shaw, 1804) 27.6 cm TL.

ชนดิ ปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรือสํารวจประมง 2 43
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลากระบอก

Family Mugilidae
Mullets

เปนปลาที่มีขนาดปานกลางถึงขนาดใหญ มีลําตัวยาวเปนทรงกระบอก สวนหัว
แบนลง จะงอยปากสั้นทู ปากเล็กเปดในตําแหนงตรงหรือคอนลงมาทางดานลาง
ไมม ฟี น หรือในตวั อยา งบางตัวทม่ี ฟี น ก็จะมขี นาดเลก็ ไมม ีเสน ขางตัว เกลด็ มขี นาดใหญ
เปนแบบขอบหนาม (ctenoid) จะพบเกล็ดเสริม (axillary scale) ท่ีใตครีบหลัง ครีบหู
และครีบทอง ครีบหลงั แยกออกเปน สองตอน ตอนแรกประกอบดวยกานครบี แขง็ 4 กา น
ตอนท่ีสองประกอบดวยกานครีบออนที่แตกแขนง 8–10 กาน ครีบกนมีกานครีบแข็ง
3 กาน และกานครีบออนท่ีแตกแขนง 8–9 กาน ปลาในวงศนี้จะมีสีพื้นลําตัวสีเทา
เหลอื บเงนิ ดา นทอ งสขี าว มชี อ่ื เรยี กทวั่ ไปวา ปลากระบอก ปลากระเมาะ เปน ปลาเศรษฐกจิ
ที่จับไดนอยจากเรือสํารวจ และมีการแพรกระจายท่ัวไปบริเวณชายฝงอาวไทยตอนใน
พบ 3 สกลุ 3 ชนิด

กระบอกหางเขยี ว กระบอกหางกลม

Crenimugil buchanani (Bleeker, 1853) Osteomugil cunnesius (Valenciennes, 1836)

16.5 cm TL. 14.2 cm TL.

กระบอกดํา

Planiliza subviridis (Valenciennes, 1836)

16.3 cm TL.

44 ชนิดปลาบริเวณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลากระบี่ ปลาตนี แถบ

Family Blenniidae
Blennids, Blennies

เปน ปลาขนาดเลก็ ถงึ ปานกลาง มลี าํ ตวั เรยี วยาวแบนขา งไมม เี กลด็ สว นหวั กลมมน
ปากเลก็ มฟี น เขยี้ วลกั ษณะโคง คลา ยหวบี นขากรรไกรทงั้ สอง มกั มตี งิ่ เนอื้ ทยี่ น่ื จากผวิ หนงั
ออกมาเหนือบริเวณขอบตา ชองเปดรูจมูก หนาผาก หรือบริเวณแกมโดยตําแหนงของ
ตงิ่ เน้อื จะขึน้ กบั ชนิด ครีบหลัง ครีบหาง และครบี กนแยกออกจากกนั ครีบหลังเปนแบบ
ตอนเดียวยาวตอ เนื่องกนั มจี ดุ เริม่ ตนอยูหนาตา ครบี ทอ งอยหู ลงั บรเิ วณรอยตอระหวา ง
ขากรรไกรลางทง้ั สอง โดยมกี า นครบี แขง็ 1 กาน สว นกา นครบี ออ นทแ่ี ตกแขนง 2–4 กา น
ปลาในวงศนี้จะมีสีสันและลวดลายบนลําตัวที่หลากหลายตามชนิด มีช่ือท่ัวไปวา
ปลากระบ่ี ปลาตนี แถบ เปน ปลาทพ่ี บไดค อ นขา งยากเนอื่ งจากเปน ปลาทอี่ าศยั ในรรู ะหวา ง
โขดหิน มีการแพรก ระจายบรเิ วณชายฝง อาวไทยตอนใน พบ 3 สกลุ 3 ชนิด

ตก๊ั แตนหินปากยนื่ กระบี่

Omobranchus punctatus (Valenciennes, 1836) Xiphasia se fer Swainson, 1839

8.3 cm TL. 42.8 cm TL.

ตั๊กแตนหนิ เขี้ยว

Meiacanthus cf. luteus (Smith-Vaniz, 1987)

11.6 cm TL.

ชนิดปลาบริเวณอ‹าวไทยตอนในจากเรือสาํ รวจประมง 2 45
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาขาŒ งเงนิ

Family Atherinidae
Silversides

เปนปลาฝูงที่มีขนาดเล็ก มีลําตัวคอนขางยาวเรียวเกือบเปนแบบทรงกระบอก
ความลกึ ของลาํ ตวั นอ ยกวา ความยาวหวั และเปน 4.6 ของความยาวมาตรฐาน หวั แบนลง
ระยะหางของตาคอนขางกวาง ปากกวาง ขากรรไกรบนและขากรรไกรลางยาวเทากัน
ขากรรไกรบนยาวถึงขอบดานหนาของตาดํา เกล็ดมีขนาดใหญ ไมมีเสนขางตัวดานขาง
แถบสีเงิน ครีบหลังมี 2 ตอน ตอนแรกเปนกานครีบแข็งท่ีไมแข็งมากและมีฐานชิดกัน
ตอนที่สองมีกานครีบแข็ง 1 กาน และตามดวยกานครีบออนที่แตกแขนง ครีบหูอยูใน
ตําแหนงสูงกวาก่ึงกลางตัว ครีบทองอยูในตําแหนงทอง ปลาในวงศนี้จะมีสีพื้นลําตัว
เปนสีขาวเหลือบเงิน มีชื่อเรียกท่ัวไปวา ปลาขางเงิน ปลาหัวตะก่ัว ปลาเหล็กโคน
ปลาหัวแขง็ เปน ปลาขนาดเล็กพบไดสมํา่ เสมอ มีการแพรก ระจายบริเวณชายฝง อา วไทย
ตอนใน พบเพยี งชนดิ เดียวจากเรอื สาํ รวจ

หัวตะกั่ว

Atherinomorus duodecimalis (Valenciennes, 1835) 6.1 cm TL.

46 ชนิดปลาบริเวณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สํารวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาชอ‹ นทะเล ปลาไฮโหลย

Family Rachycentridae
Black king fishes, Cobia

เปนปลาขนาดใหญท่ีมีลําตัวยาวมาก คอนขางกลม ตอนหนาเปนทรงกระบอก
สว นหวั กวา งแบนลง ปากแบบเปด ออกทางดา นหนา (terminal) ตาขนาดเลก็ เกลด็ ขนาดเลก็
มีขอบกลมหรือแหลมตอนปลาย ครีบหลังตอนแรกมีกานแข็งที่สั้นและแยกจากกัน
จาํ นวน 6–9 กาน ครบี กน ยาว มกี านครีบแข็ง 2–3 กา น และมีกานครบี ออนทีแ่ ตกแขนง
22–28 กาน ครีบหางเวาต้ืน (emarginated) ปลาในวงศน้ีจะมีสีพ้ืนลําตัวเปนสีเทาดํา
ในปลาระยะวัยรุนจะมีแถบสีดําพาดไปตามความยาวของลําตัวไปสิ้นสุดที่โคนหาง
โดยแถบสดี าํ นจ้ี ะจางลงเมอ่ื ปลาโตขน้ึ มชี อ่ื เรยี กทว่ั ไปวา ปลาชอ นทะเล เปน ปลาเศรษฐกจิ
ขนาดใหญทพ่ี บไมบ อยนักจากเรอื สํารวจ มีการแพรก ระจายทั่วไปบรเิ วณอาวไทยตอนใน
พบเพยี งชนดิ เดยี วจากเรือสํารวจ

ชอ‹ นทะเล

Rachycentron canadum (Linnaeus, 1766) 43.6 cm TL.

ชนิดปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สํารวจประมง 2 47
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาเหาฉลาม

Family Echeneidae
Sharksuckers

เปน ปลาขนาดเลก็ ถงึ ปานกลาง มลี าํ ตวั ปอ มจนถงึ ยาว สว นหวั แบนลง ขากรรไกรลา ง
ย่ืนยาวกวาขากรรไกรบนเล็กนอย เกล็ดมีขนาดเล็กขอบเรียบ (cycloid) ครีบหลังและ
ครบี กน ไมม กี า นครบี แขง็ ครบี หลงั ตอนแรกเปลย่ี นไปเปน อวยั วะชว ยยดึ เกาะ (sucking disk)
มีรองตามขวางจํานวน 10–28 รอง ลักษณะเปนแผนสําหรับเกาะติดกับปลาขนาดใหญ
เชน ปลาฉลาม ปลากระเบนราหู ปลาชอนทะเล เตาทะเล หรือสัตวเลี้ยงลูกดวยนม
ขนาดใหญที่อาศัยอยูในทะเล โดยจะเกาะติดไปทางดานทองเพ่ือหากินอาหารและ
การเคล่อื นท่ี ปลาในวงศนี้จะมีสพี ้ืนลําตวั เปนสีดาํ มีช่อื เรยี กท่ัวไปวา เหาฉลาม อายเหา
เปนปลาขนาดเล็กพบไมบอยนักจากเรือสํารวจ มีการแพรกระจายท่ัวไปบริเวณอาวไทย
ตอนใน พบเพยี งชนดิ เดยี วจากเรือสาํ รวจ

เหาฉลาม

Echeneis naucrates Linnaeus, 1758 36.2 cm TL.

48 ชนิดปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรือสํารวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาสกี นุ ปลาหางแขง็

Family Carangidae
Scads, Jacks, Trevallies, Pompanos

ปลาในวงศน ม้ี รี ปู รา งทห่ี ลากหลาย ประกอบดว ย ชนดิ ทม่ี รี ปู รา งสน้ั รปู ไข ทรงยาว
รปู กระสวย จนถงึ แบนขา งมาก คอดหางเรยี วมกั มเี กลด็ ทเี่ ปลยี่ นรปู เปน แผน หนามปกคลมุ
หรืออยางนอยยกเปนสันเนื้อ ตามีขนาดปานกลางและมักมีเย่ือไขมันปกคลุม มีเกล็ด
ขนาดเลก็ แบบขอบเรยี บ (cycloid) เกล็ดบนเสน ขา งตวั สมบรู ณ สวนหนา โคง งอ สว นทา ย
เปนแผนใหญ หนา และเปนหนามแหลม (scute) แตอาจลดรูปหรือไมพบในบางสกุล
ซ่ีกรองเหงือกยาวเรียว ครีบหลังเปนแบบสองตอนแยกจากกัน ครีบหลังตอนแรก
มีกานครีบแข็งยาวไมแข็งแรงหรือมีกานครีบแข็งสั้น หนาครีบกนมีกานครีบแข็ง 2 กาน
แยกออกมาเปนอิสระทางดานหนาเรียกวา two detached anal spines ครีบทอง
อยูในตําแหนงอก ครีบหูยาวเรียวโคงแบบรูปเคียว (falcate) หรือขนาดสั้นปลายแหลม
ในบางชนิด ครีบหางเวาลึกแบบสอม ปลาในวงศน้ีสวนใหญจะมีสีพื้นลําตัวเปนสีขาว
เหลือบเงิน แตบางชนิดมีสีดํา มีชื่อเรียกทั่วไปวา ปลาสีกุน ปลาหางแข็ง ปลามง
เปนปลาเศรษฐกิจที่สําคัญและพบสม่ําเสมอ มีการแพรกระจายทั่วไปบริเวณอาวไทย
ตอนใน พบ 16 สกลุ 25 ชนดิ

โฉมงาม โฉมงาม

Alec s ciliaris (Bloch, 1787) 9.8 cm TL. Alec s indica (Rüppell, 1830) 4.2 cm TL.

โฉมงาม โฉมงาม

Alec s indica (Rüppell, 1830) 7.5 cm TL. Alec s indica (Rüppell, 1830) 32.6 cm TL.

ชนิดปลาบริเวณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สํารวจประมง 2 49
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

โฉมงาม สกี นุ แกมŒ ดํา

Alec s indica (Rüppell, 1830) 58.7 cm TL. Alepes djedaba (Forsskål, 1775) 16.2 cm TL.

สีขนทอง สีขนเขยี ว

Alepes melanoptera Swainson, 1839 24.2 cm TL. Alepes kleinii (Bloch, 1793) 11.4 cm TL.

สกี ุนรากชาย ตะโกรงขาว

Alepes vari (Cuvier, 1833) Atropus atropos (Bloch and Schneider, 1801)

38.6 cm TL. 18.4 cm TL.

สกี นุ บง้ั จยŒุ จนิ

Atule mate (Cuvier, 1833) 20.7 cm TL. Carangoides armatus (Rüppell, 1830) 34.8 cm TL.

50 ชนดิ ปลาบริเวณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

สีกนุ แปน‡ จุดเหลอื ง สีกุนครบี ยาว

Carangoides coeruleopinnatus (Rüppell, 1830) Carangoides hedlandensis (Whitley, 1934)

36.5 cm TL. 26.4 cm TL.

จยŒุ จนิ สีกนุ ครบี ดํา

Carangoides malabaricus (Bloch and Schneider, 1801) Carangoides praeustus (Benne , 1830)

32.1 cm TL. 16.4 cm TL.

หางกวิ่ หมอŒ ทูแขก

Caranx sexfasciatus Quoy and Gaimard, 1825 Decapterus russelli (Rüppell, 1830)

40.6 cm TL. 8.3 cm TL.

ตะคองเหลอื ง หางแขง็

Gnathanodon speciosus (Forsskål, 1775) 37.5 cm TL. Megalaspis cordyla (Linnaeus, 1758) 36.2 cm TL.

ชนิดปลาบริเวณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2 51
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

จะละเม็ดดํา สละ

Parastromateus niger (Bloch, 1795) Scomberoides commersonnianus Lacepède, 1801

23.6 cm TL. 50.4 cm TL.

สกี ุนตาวัว สกี ุนตาพอง

Selar boops (Cuvier, 1833) 16.5 cm TL. Selar crumenophthalmus (Bloch, 1793) 15.7 cm TL.

ขŒางเหลอื ง สําลี

Selaroides leptolepis (Cuvier, 1833) 10.7 cm TL. Seriolina nigrofasciata (Rüppell, 1829) 29.6 cm TL.

จŒยุ จิน จŒุยจินบ้งั

Ulua mentalis (Cuvier, 1833) 35.2 cm TL. Uraspis uraspis (Günther, 1860) 40.1 cm TL.

52 ชนดิ ปลาบริเวณอ‹าวไทยตอนในจากเรือสํารวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาใบโพธิ์ ปลาพระจนั ทร

Family Menidae
Moonfishes

เปนปลาขนาดปานกลาง ลําตัวเปนรูปไขและแบนขางมาก สวนทองเปนสันคม
ปากยื่นช้ีขึ้นเล็กนอยและเปนแบบยืดหดได มีเกล็ดขนาดเล็กและบางใส มองดวย
ตาเปลา ไมเห็น มีครบี หลังตอนเดยี วไมมกี า นครีบแข็ง ครีบหยู าวเทากบั ความยาวของหวั
ครีบหางเวาลึก แพนหางทั้งสองยาวเทากัน ปลาในวงศนี้จะมีสีพื้นลําตัวดานบน
เปนสีเทาดํา ดานทองสีขาวและมีจุดสีดําขนาดใกลเคียงกับลูกตาดํากระจายบริเวณ
ครง่ึ บนของลาํ ตวั มชี อื่ เรยี กทวั่ ไปวา ปลาพระจนั ทร เปน ปลาทพ่ี บไมบ อ ยนกั จากเรอื สาํ รวจ
มกี ารแพรก ระจายทัว่ ไปบริเวณอาวไทยตอนใน พบเพียงชนิดเดียวจากเรือสาํ รวจ

พระจันทร

Mene maculata (Bloch and Schneider, 1801) 17.6 cm TL.

ชนดิ ปลาบริเวณอ‹าวไทยตอนในจากเรือสํารวจประมง 2 53
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลานา้ํ ดอกไมŒ ปลาสาก

Family Sphyraenidae
Barracudas

เปนปลาขนาดปานกลางถึงขนาดใหญ มักอยูรวมกันเปนฝูง มีลําตัวยาวมาก
และเปนรูปทรงกระบอก หัวมีขนาดใหญ ตามีขนาดใหญตั้งอยูดานขางของสวนหัว
จะงอยปากแหลม ปากกวา ง โดยขากรรไกรบนจะยาวเลยขอบหนา ของตา ฟนเปน เข้ียว
ท่ีแบนขางขนาดใหญท้ังขากรรไกรบนและขากรรไกรลาง เกล็ดขนาดเล็กแบบขอบเรียบ
(cycloid) ครีบหลังสองตอนแยกหางจากกันมาก ครีบหลังตอนแรกมีกานครีบแข็ง
5 กา น ครบี ทอ งอยใู นตาํ แหนง ทอ งและมจี ดุ กาํ เนดิ ตรงขา มกบั ครบี หลงั ตอนแรก ครบี หาง
เวาลกึ แบบสอม ปลาในวงศนจ้ี ะมีสีพืน้ ลําตวั เปน สขี าวเทาเหลอื บเงนิ มีชอื่ เรยี กท่ัวไปวา
ปลาสาก ปลาน้ําดอกไม เปนปลาเศรษฐกิจขนาดใหญท่ีพบคอนขางนอยจากเรือสํารวจ
มีการแพรก ระจายท่ัวไปบริเวณอา วไทยตอนใน พบ 1 สกุล 2 ชนิด

สากดํา

Sphyraena jello Cuvier, 1829 37.4 cm TL.

น้ําดอกไมŒ

Sphyraena obtusata Cuvier, 1829 28.7 cm TL.

54 ชนดิ ปลาบริเวณอ‹าวไทยตอนในจากเรือสํารวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาซีกเดยี ว

Family Citharidae
Largscale flounders

เปนปลาขนาดเล็กมลี าํ ตวั แบบสมมาตร ลําตัวรปู ไขและแบนขางมาก มตี าทง้ั สอง
เคลอื่ นมาอยดู า นขวาของหวั ปากกวา งและโคง เกลด็ มขี นาดใหญ มเี สน ขา งตวั ทงั้ ดา นมตี า
และดานไมมีตา ครีบหลังอยูทางดานไมมีตาโดยมีจุดกําเนิดอยูบริเวณดานหนาขอบตา
ครีบหลัง ครีบหาง และครีบกนไมเช่ือมตอกัน ครีบหลังและครีบกนไมมีกานครีบแข็ง
ครบี ทอ งสนั้ อยใู นตาํ แหนง อกและมกี า นครบี แขง็ 1 อนั พบครบี หทู งั้ ดา นมตี าและดา นไมม ตี า
ในปลาเพศผูจะมีกานครีบหลังกานท่ี 2–6 ยื่นเปนเสน ปลาในวงศน้ีจะมีสีพื้นลําตัว
เปน สนี า้ํ ตาลปนดาํ มีชือ่ เรียกท่วั ไปวา ปลาซกี เดียว เปน ปลาขนาดเลก็ พบไดสม่ําเสมอ
มีการแพรกระจายท่ัวไปบรเิ วณอา วไทยตอนใน พบเพียงชนดิ เดยี วจากเรอื สํารวจ

ซกี เดียวครบี จุด

Brachypleura novaezeelandiae Günther, 1862 Male 8.7 cm TL.; Female 7.2 cm TL.

ชนิดปลาบริเวณอา‹ วไทยตอนในจากเรือสาํ รวจประมง 2 55
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาลน้ิ ควาย

Family Paralichthyidae
Lefteyes flounders

เปนปลาขนาดปานกลาง มีลําตัวรูปไข ตาท้ังสองอยูดานซายของลําตัว มีรูจมูก
ดา นละ 2 รู ดา นทา ยของรจู มกู คแู รกมลี กั ษณะเปน แผน หนงั ยนื่ ยาว มสี นั กระดกู ระหวา งตา
พบเสน ขา งตวั ทง้ั สองดา นของลาํ ตวั ครบี หลงั ครบี หาง และครบี กน ไมเ ชอื่ มตอ กนั ครบี หาง
เปนแบบ double truncate ครีบทุกครีบไมมีกานครีบแข็ง ปลาในวงศน้ีจะมีสีพื้นลําตัว
เปนสีนํ้าตาลออน มีจุดสีแตกตางกันไปตามชนิดปลา มีชื่อเรียกทั่วไปวา ปลาล้ินควาย
พบไดสม่ําเสมอและมีการแพรกระจายทั่วไปบริเวณอาวไทยตอนใน พบเพียงชนิดเดียว
จากเรือสํารวจ

ลน้ิ ควาย

Pseudorhombus javanicus (Bleeker, 1853) 18.4 cm TL.

56 ชนดิ ปลาบริเวณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สํารวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาลิน้ ควาย

Family Bothidae
Lefteyes flounders

เปนปลาขนาดเล็กถึงปานกลางที่มีรูปรางหลากหลาย คือ พบต้ังแตชนิดที่มีลําตัว
รูปไขจนถึงลําตัวยาว ทุกชนิดมีลําตัวแบนขางมาก ตาเคล่ือนมาอยูดานซายของลําตัว
บางชนิดพบติ่งเน้ืออยูเหนือตา ปากมีขนาดปานกลาง มีฟนเข้ียวบนขากรรไกรทั้งสอง
เสนขางตัวบริเวณเหนือครีบหูโคงข้ึนดานบนแลววกกลับลงมาในแนวก่ึงกลางลําตัว
ผานฐานของครีบหู จุดเร่ิมตนครีบหลังอยูเหนือตาหรือกอนถึงขอบดานหนาของตา
ครีบหลัง ครีบหาง และครีบกนไมเช่ือมตอกัน ไมมีกานครีบแข็ง ครีบหูท่ีอยูดานไมมีตา
จะสัน้ กวา ดา นทมี่ ตี า จดุ เร่ิมตน ของครบี ทองดา นมีตาอยูด า นหนาจุดเรม่ิ ตน ของครีบทอง
ดา นไมม ีตา ปลาในวงศน้ีจะมสี ีพื้นลําตัวเปนสีนา้ํ ตาล มีจดุ สแี ตกตา งกนั ไปตามชนดิ ปลา
มีชื่อเรียกท่ัวไปวา ปลาลิ้นควาย เปนปลาที่พบไดสม่ําเสมอ มีการแพรกระจายทั่วไป
บริเวณอา วไทยตอนใน พบ 3 สกลุ 3 ชนดิ

ล้นิ ควาย ใบขนุน

Arnoglossus aspilos (Bleeker, 1851) 6.4 cm TL. Engyprosopon grandisquama

(Temminck and Schlegel, 1846) 9.2 cm TL.

ล้นิ หมาหงอนส้ัน

Grammatobothus polyophthalmus (Bleeker, 1866) 16.8 cm TL.

ชนิดปลาบริเวณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2 57
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาล้ินหมาหงอนยาว

Family Samaridae
Crested flounders

เปนปลาขนาดกลางที่มีลําตัวปอมแบนขางมาก ตาท้ังสองเคลื่อนมาอยูดานขวา
ของหัว ปากเล็กและมีฟนขนาดเล็กบนขากรรไกรทั้งสองดาน เสนขางลําตัวสมบูรณ
อยูในแนวก่ึงกลางลําตัวยกเวนในสวนหนาที่โคงข้ึนเล็กนอยตามแนวของครีบหู รูกน
อยดู า นทไี่ มมีตา ครบี หลัง ครีบหาง และครีบกนไมเ ชอ่ื มตอ กนั ไมม ีกานครีบแข็ง ครบี หู
ดานที่มีตายาวกวาความยาวหัวในขณะที่ดานไมมีตาลดรูปลงหรือไมมี จุดเร่ิมตนของ
ครีบหลังอยูถึงกอนขอบหนาของตา กานครีบหลังชวงแรกย่ืนยาวเปนเสน ปลาในวงศนี้
จะมีสีพื้นลําตัวเปนสีนํ้าตาลเขม มีจุดสีแตกตางกันไปตามชนิดปลา มีช่ือเรียกทั่วไปวา
ปลาล้ินหมาหงอนยาว อันเปนลักษณะเดนของเพศผู ซ่ึงสวนหนาของครีบหลังจะมี
กานครบี 4–5 กาน ยน่ื ยาวออกไป เปน ปลาท่พี บไดสม่าํ เสมอ มีการแพรก ระจายทว่ั ไป
บรเิ วณอา วไทยตอนใน พบเพยี งชนดิ เดยี วจากเรอื สาํ รวจ

ลิน้ หมาหงอนยาว

Samaris cristatus Gray, 1831 Male 14.8 cm TL.; Female 11.5 cm TL.

58 ชนดิ ปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สํารวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาล้นิ ควาย

Family Soleidae
Soles

เปน ปลาทมี่ ขี นาดลาํ ตวั ปานกลาง ปลาในวงศน ม้ี รี ปู รา งหลากหลาย มที ง้ั แบบรปู ไข
แบบปอม และแบบเรียวยาว ทุกชนิดมีลําตัวแบนขางมาก ตาท้ังสองเคล่ือนมาอยู
ดานขวาของหัว ปากเล็กและไมสมมาตร ขอบของแผนกระดูกปดเหงือกมีผิวหนังคลุม
เสนขางลําตัวมีเสนเดียวพาดผานกลางตัว ครีบหลัง ครีบหาง และครีบกนมีท้ังแบบ
เช่ือมติดกันและแยกจากกัน ครีบทุกครีบไมมีกานครีบแข็ง จุดเร่ิมตนครีบหลังอยูหนาตา
ปลาในวงศนี้จะมีสีพ้ืนลําตัวเปนสีนํ้าตาลถึงนํ้าตาลเขม และมีจุดสีแตกตางกันไปตาม
ชนดิ ปลา มีช่ือเรยี กทัว่ ไปวา ปลาลน้ิ ควาย เปนปลาท่ีพบไดส มา่ํ เสมอ มกี ารแพรก ระจาย
ทัว่ ไปบรเิ วณแนวชายฝง ของอา วไทยตอนใน พบ 5 สกุล 3 ชนดิ

ล้นิ ควาย ลนิ้ ควายจุด

Aseraggodes cf. dubius (Weber, 1913) Pardachirus pavoninus (Lacepède, 1802)

11.7 cm TL. 18.1 cm TL.

ซกี เดยี ว ล้นิ ควาย

Solea ovata Richardson, 1846 Synaptura commersonnii (Lacepède, 1802)

7.2 cm TL. 28.4 cm TL.

ลน้ิ หมาลาย

Zebrias quagga (Kaup, 1858) 24.3 cm TL.

ชนดิ ปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สํารวจประมง 2 59
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาลน้ิ หมา

Family Cynoglossidae
Tongue fishes

เปนปลาท่ีมีขนาดปานกลาง ลําตัวคอนขางยาว แบนขางมาก มีรูปรางคลายลิ้น
ตาท้ังสองอยดู า นซา ยของหวั เกล็ดที่ปกคลมุ ลาํ ตวั มขี อบแบบหนาม (ctenoid) ทีอ่ าจพบ
ไดจากท้ังดานมีตาหรือไมมีตา แตในบางชนิดเกล็ดดานไมมีตาจะเปนขอบเรียบ
(cycloid) เสนขางตัวอาจมีสองหรือสามเสนบนดานท่ีมีตา สวนดานไมมีตาอาจมีหน่ึง
หรือสองเสน หรือไมมี จะงอยปากดานบนมีรูปรา งโคง งอและมปี ลายแหลมคลายตาเบ็ด
(rostral hook) ครีบหลงั ครีบหาง และครบี กน เชอื่ มตอ กัน ครีบทกุ ครีบไมม กี านครีบแขง็
ครีบหลังมีจุดเริ่มตนหนาตา ไมมีครีบหู ครีบทองอยูในตําแหนงคอและมีขนาดเล็กมาก
ปลาวงศน้ีจะมีสีพื้นลําตัวเปนสีนํ้าตาลถึงน้ําตาลเขมอมดํา มีจุดสีแตกตางกันไป
ตามชนดิ ปลา มชี อื่ เรยี กทว่ั ไปวา ปลาลน้ิ หมาหรอื ปลายอดมว ง เปน ปลาทพ่ี บไดส มาํ่ เสมอ
มกี ารแพรก ระจายทัว่ ไปบรเิ วณแนวชายฝงของอา วไทยตอนใน พบ 1 สกุล 5 ชนิด

ลน้ิ หมา ลนิ้ หมา

Cynoglossus arel (Bloch & Schneider, 1801) Cynoglossus bilineatus (Lacepède, 1802)

28.3 cm TL. 27.6 cm TL.

ลิน้ หมา ลน้ิ หมา

Cynoglossus cynoglossus (Hamilton, 1822) Cynoglossus kopsii (Bleeker, 1851)

15.2 cm TL. 11.7 cm TL.

ยอดมว‹ งลาย

Cynoglossus punc cep (Richardson, 1846) 13.6 cm TL.

60 ชนิดปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สํารวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาผเี สอ้ื กลางคนื

Family Pegasidae
Seamoths

เปนปลาขนาดเล็กท่ีมีรูปรางแบบผสม มีลําตัวหนาแผออกดานขางและแบนลง
ลาํ ตวั มแี ผน กระดกู แขง็ หมุ อยา งมดิ ชดิ จะงอยปากแบนเปน รปู ชอ น ปากเปด ออกดา นลา ง
และสามารถยืดหดไดเล็กนอย ครีบหลังและครีบกนสั้น มีกานครีบทุกกานไมแตกแขนง
ครีบหูมีขนาดใหญ มีกานครีบท่ีไมแตกแขนง 9–19 กาน ครีบทองอยูในตําแหนงทอง
ยนื่ ออกเปนเสน ประกอบดวยกานครบี แขง็ 1 กาน และกานครบี ออน 2–3 กาน ครีบหาง
มีกา นครีบทไี่ มแตกแขนง 8 กาน ภาคตัดขวางของคอดหางเปนรูปสเี่ หล่ียม ปลาในวงศน้ี
มีสีพื้นลําตัวเปนสีน้ําตาล มีแถบสีดําพาดแนวขวางลําตัว มีช่ือเรียกทั่วไปวา ปลาผีเสื้อ
กลางคืน เปนปลาท่ีพบคอนขางยาก มีการแพรกระจายทั่วไปบริเวณอาวไทยตอนใน
พบ 1 สกลุ 2 ชนิด

ผีเส้อื กลางคืนส้นั

Pegasus laternarius Cuvier, 1816 6.7 cm TL.

ผีเส้อื กลางคนื หางยาว

Pegasus volitans Linnaeus, 1758 8.3 cm TL.

ชนดิ ปลาบริเวณอ‹าวไทยตอนในจากเรือสาํ รวจประมง 2 61
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาจิม้ ฟน˜ จระเขŒ และปลามาŒ นา้ํ

Family Syngnathidae
Pipefishes และ Seahorses

เปนปลาขนาดเล็ก ลําตัวเรียวยาวมาก มีแผนกระดูกแข็งหอหุมทางดานนอก
เรียกวา semirigid case ปากเล็กอยูปลายของจะงอยปากท่ียื่นยาวออกไปคลายกับทอ
ไมมีฟนท่ีขากรรไกร ชอ งเปด เหงือกลดรปู ลงเปนเพยี งรูเปดขนาดเลก็ ครีบหลัง ครีบทอง
และครบี กน ไมม กี า นครบี แขง็ มคี รบี หลงั ตอนเดยี ว ครบี กน มขี นาดเลก็ ปกตมิ กี า นครบี ออ น
ที่ไมแตกแขนงจํานวน 2–6 กาน ครีบหูมีกานครีบออนท่ีไมแตกแขนง 10–23 กาน
ไมม ีครีบทอง บางชนิดไมมคี รบี หาง หรอื บางชนดิ หางสามารถมวนงอไปทางดา นหนาได
ในกลุมยอยปลาจ้ิมฟนจระเขจะมีรูปรางเรียวยาว สวนหัวและลําตัวจะอยูแนวเดียวกัน
สว นกลมุ ยอ ยปลามา นา้ํ สว นหวั จะโคง ลงลา งออกจากแนวกลางตวั ปลาในวงศน จ้ี ะมสี สี นั
แปรผันตามชนิด บางชนิดมีสีสันสวยงาม เพศผูเปนผูดูแลไข มีถุงเก็บไขที่มีลักษณะ
คลา ยกระเปา หนา ทอ งอยดู า นหนา ของรกู น หรอื หลงั รกู น มชี อื่ เรยี กทวั่ ไปวา จมิ้ ฟน จระเข
มานํ้า เปนปลาที่พบคอนขางยาก มีการแพรกระจายทั่วไปบริเวณอาวไทยตอนใน
กลุมปลาจิ้มฟน จระเขพ บ 3 สกุล 3 ชนดิ กลมุ ปลามานา้ํ พบ 1 สกลุ 2 ชนิด

จิ้มฟันจระเขŒ

Halicampus grayi Kaup, 1856 13.3 cm TL.

62 ชนิดปลาบริเวณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

จิม้ ฟนั จระเขŒ

Hippichthys (Parasyngnathus) penicillus (Cantor, 1849) 11.4 cm TL.

จ้ิมฟันจระเขŒ

Trachyrhamphus longirostris Kaup, 1856 32.4 cm TL.

มŒานา้ํ หนาม มาŒ นา้ํ สามจุด

Hippocampus spinosissimus Weber, 1913 Hippocampus trimaculatus Leach, 1814

15.6 cm TL. 12.4 cm TL.

ชนดิ ปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สํารวจประมง 2 63
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาปากแตร

Family Fistulariidae
Cornetfishes

เปน ปลาขนาดปานกลาง มรี ูปรา งแบบผสม ลําตวั ยาวมากและแบนขาง ไมมเี กล็ด
แตม เี กราะทล่ี ดรปู เปน หนามแหลมขนาดเลก็ บรเิ วณตอนหนา ของลาํ ตวั จะงอยปากยน่ื ยาว
มีลักษณะคลายกับทอ เสนขางตัวพัฒนาดีมาก สวนหนาโคงและยาวไปถึงเสนกึ่งกลาง
ขอบครีบหาง คอดหางแบนลงและสว นทเี่ ปนเสนขางลาํ ตัวจะยกขน้ึ เปน สันเนอ้ื ครบี หลงั
และครีบกนอยูดานทายของลําตัวมีจุดเริ่มตนตรงขามกัน ไมมีกานครีบแข็ง ครีบทอง
มีขนาดเล็กอยูสวนกลางลําตัว ครีบหางเปนแบบสอมและเปนเสนยาวในตําแหนง
ตรงกลางของครีบ ปลาในวงศนี้จะมีสีพื้นลําตัวเปนสีนํ้าตาลแดง มีช่ือเรียกทั่วไปวา
ปลาปากแตร เปนปลาท่ีพบคอนขางยาก มกี ารแพรก ระจายทวั่ ไปบริเวณอา วไทยตอนใน
พบเพยี งชนดิ เดียว

ปากแตร

Fistularia pe mba Lacepède, 1803 32.0 cm TL.

64 ชนิดปลาบริเวณอา‹ วไทยตอนในจากเรือสํารวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาขาŒ งใส

Family Centriscidae
Razorfishes

เปน ปลาขนาดเลก็ ทมี่ ลี าํ ตวั คอ นขา งยาวและแบนขา งมาก มลี กั ษณะคลา ยใบมดี โกน
สว นหัวยาว จะงอยปากยืน่ ยาวเปน ทอท่มี ปี ากอยูต อนปลาย ปากมขี นาดเล็ก สันทอ งคม
ลาํ ตวั ปกคลมุ ดว ยเกลด็ ทเี่ ปลย่ี นรปู ไปมลี กั ษณะเปน แผน ใส เรยี กวา cuirass ไมม เี สน ขา งตวั
ครีบหลังสองตอนอยูดานทายลําตัว ตอนแรกประกอบดวยกานครีบท่ีแข็งแรง 1 กาน
และมีกานครีบขนาดเล็กอีก 2 กาน ครีบหลังตอนที่สองอยูชิดกับครีบหลังตอนแรก
และใกลกับตําแหนงของครีบหางและครีบกน ครีบทองอยูกึ่งกลางลําตัวมีลักษณะ
เปนเสนขนาดเล็ก ครีบกนมีขนาดเล็กและอยูในแนวตั้งฉากกับลําตัว ปลาในวงศนี้
จะมีสีพนื้ ลําตวั เปน สีน้ําตาลแดง มีชื่อเรยี กท่วั ไปวา ปลาขา งใส ปลาใบมีดโกน เปนปลา
ที่พบคอนขางยากจากเรือสํารวจ มีการแพรกระจายท่ัวไปบริเวณอาวไทยตอนใน
พบเพียงชนิดเดียว

ขาŒ งใส

Aeoliscus strigatus (Günther, 1861) 10.7 cm TL.

ชนดิ ปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรือสาํ รวจประมง 2 65
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลานกฮูก

Family Dactylopteridae
Flying gurnards

เปน ปลาขนาดปานกลาง ลาํ ตวั ยาวเรยี ว สว นหวั หนาและมสี ว นหางแบนขา ง สว นหวั
ปกคลุมดวยกระดูกแข็ง ขอบของกระดูก preopercle เปนหนามยาวกวาความยาวหัว
ในขณะท่ีลําตัวปกคลุมดวยเกล็ดท่ีแข็งและมีลักษณะคลายหนาม โดยทางสวนลาง
ของลําตัวจะยกขึ้นเปนสัน มีปากแบบอยูทางดานลางยืดหดไดเล็กนอย มีกานครีบ
ท่แี ยกจากครีบหลงั ตอนแรก 1 กา น อยูในตําแหนง ทายทอย ครีบทอ งสัน้ มีกา นครีบออ น
5–6 กาน ครีบหลังมีกานครีบแข็ง 7 หรือ 8 กาน โดยกานครีบแข็งสองกานแรก
แยกออกมาจากสวนท่ีเหลือของครีบ ครีบหูเจริญดียาวถึงครีบหาง ยกเวนกานครีบหู
5 กานแรก ปลาในวงศนี้จะมีสีพ้ืนลําตัวเปนสีนํ้าตาลอมแดงและดานลางเปนสีขาว
หรือขาวอมชมพู มีชือ่ เรียกทวั่ ไปวา ปลานกฮกู เปนปลาท่พี บคอนขางยาก โดยพบเพียง
คร้งั เดยี วจากการสํารวจ

นกฮูก

Dactyloptena orientalis (Cuvier, 1829) 16.8 cm TL.

66 ชนิดปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลามงั กรนอŒ ย

Family Callionymidae
Dragonets

เปนปลาขนาดเล็ก สวนใหญมีลําตัวยาวและแบนลง สวนหัวมนและแบนลง
ปากสามารถยดื หดไดด ี ขอบทางดา นทา ยของกระดกู preopercle ไมม หี นาม ชอ งเปด เหงอื ก
มีขนาดเล็กมากจนมีลักษณะคลายรูที่เปดออกทางดานลางของลําตัว ตามีขนาดใหญ
ต้ังอยทู างขอบบนของหวั จงึ ทาํ ใหไมส ามารถมองเหน็ ไดจ ากทางดานลาง ลําตวั ไมมีเกลด็
เสนขางตัวเปนรูขนาดเล็ก ครีบหลังมีสองตอนแยกจากกัน ตอนแรกมีกานครีบแข็ง
ท่ีสามารถยืดหยุนได จํานวน 4 กาน และมีกานครีบออนท่ีแตกแขนง 7–14 กาน
ครีบหูยาวถึงจุดเริ่มตนของครีบกน ครีบทองอยูในตําแหนงคอ (jugular) มีกานครีบแข็ง
1 กา น และกา นครบี ออ นทแี่ ตกแขนง 5 กา น ครบี กน ประกอบดว ยกา นครบี แขง็ ทยี่ ดื หยนุ ได
2 กาน และกานครีบออนที่แตกแขนงหรือไมแตกแขนง 10–14 กาน ครีบหางกลม
ปลาในวงศน จี้ ะมสี พี น้ื ลาํ ตวั เปน สนี าํ้ ตาล มจี ดุ สแี ตกตา งกนั ไปตามชนดิ มชี อ่ื เรยี กทว่ั ไปวา
ปลามงั กรนอย มกี ารแพรกระจายทั่วไปบรเิ วณอาวไทยตอนใน พบ 2 สกุล 3 ชนดิ

มงั กรนอŒ ย มงั กรนอŒ ย

Callionymus meridionalis Suwardji, 1965 Callionymus sagi a Pallas, 1770

10.5 cm TL. 7.2 cm TL.

มังกรนอŒ ย

Dactylopus dactylopus (Valenciennes, 1837) 13.6 cm TL.

ชนิดปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สํารวจประมง 2 67
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาดาบเงิน

Family Trichiuridae
Hairtails

เปนปลาขนาดปานกลางถึงใหญท่ีมีลําตัวยาวและแบนขางมากจนมีรูปราง
คลายริบบ้ิน สวนทายของลําตัวเล็กเรียวยาวจนคลายเสนผม ขอบทางดานลางของ
กระดูกแผนปดเหงือกเวาเขา ปากกวางเปดออกทางดานหนา ขากรรไกรลางยาวกวา
ขากรรไกรบนและมฟี น คลา ยเขย้ี วสนุ ขั ฟน คมและแบนเพอ่ื ใชใ นการกดั เหยอื่ ไมม คี รบี ทอ ง
บางชนิดที่พบครีบทองจะลดรูปมีขนาดเล็กมาก ไมมีครีบหาง ครีบหลังตอนเดียวยาว
มีจุดเริ่มตนต้ังแตสวนทายทอยไปจนสุดปลายหาง ครีบกนฝงอยูใตผิวหนัง ครีบหู
คอ นขา งสนั้ ปลาในวงศน ม้ี สี พี น้ื ลาํ ตวั เปน สขี าวเหลอื บเงนิ มชี อื่ เรยี กทวั่ ไปวา ปลาดาบเงนิ
เปนปลาเศรษฐกิจที่สําคัญและพบสมํ่าเสมอ มีการแพรกระจายทั่วไปบริเวณอาวไทย
ตอนใน พบเพียงชนดิ เดียว

ดาบเงิน

Trichiurus lepturus Linnaeus, 1758 36.5 cm TL.

68 ชนดิ ปลาบริเวณอา‹ วไทยตอนในจากเรือสํารวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาทู ปลาลงั ปลาอนิ ทรี

Family Scombridae
Mackerels

เปน ปลาขนาดปานกลางมลี าํ ตวั เปน แบบกระสวยจนถงึ แบนขา งเลก็ นอ ย เกลด็ บาง
มีขนาดเล็กเปนแบบขอบเรียบ (cycloid) ตามีแผนไขมัน (adipose eyelid) ปกคลุม
ปากกวางมีฟน ขนาดเล็กบนขากรรไกร ซี่กรองเหงือกมขี นาดเลก็ ยาว และมจี าํ นวนมาก
คอดหางเรยี วยาว ไมม สี นั เนอื้ ทค่ี อดหางแตม สี นั เนอื้ ขนาดเลก็ ทโ่ี คนหาง 2 เสน มคี รบี ฝอย
(finlet) ท่ีสวนทายของครีบหลังและครีบกน ครีบหางเวาลึกคลายสอม ปลาในวงศนี้
มีสีพ้ืนลําตัวดานบนเปนสีฟาเขมหรือเขียวเหลือบเงิน ดานทองเปนสีขาว ลําตัวมีแถบสี
แตกตางกันไปตามชนิดปลา มีช่ือเรียกทั่วไปวา ปลาทู ปลาทูส้ัน ปลาลัง ปลาโมง
ปลาอนิ ทรี เปนปลาเศรษฐกิจทส่ี าํ คัญและพบสมํ่าเสมอ มีการแพรก ระจายท่วั ไปบรเิ วณ
อาวไทยตอนใน พบ 2 สกุล 3 ชนดิ

ทู ลงั

Rastrelliger brachysoma (Bleeker, 1851) Rastrelliger kanagurta (Cuvier, 1816)

17.5 cm TL. 18.3 cm TL.

อินทรีบ้ัง

Scomberomorus commerson (Lacepède, 1800) 42.6 cm TL.

ชนิดปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรือสาํ รวจประมง 2 69
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาสากย่ี

Family Champsodontidae
Gapers

เปน ปลาขนาดเลก็ ทม่ี ลี าํ ตวั เรยี วยาวแบนขา งเลก็ นอ ย ความลกึ ของลาํ ตวั ประมาณ
6.0 เทา เม่ือเทียบกับความยาวมาตรฐาน หัวยาว 3.5 เทา เม่ือเทียบกับความยาว
มาตรฐาน ปากกวางมากโดยขากรรไกรบนมีจุดสิ้นสุดที่ขอบตาหรือเลยไปเล็กนอย
มีฟนแบบฟนเขี้ยว แผนกระดูกปดเหงือกบาง ขอบดานลางของกระดูก preopercle
มหี นามยาวลกั ษณะคลา ยใบมดี 1 กา น ตาอยคู อ นไปทางดา นบนของสว นหวั มเี สน ขา งตวั
2 เสน ลาํ ตวั ปกคลมุ ดว ยเกลด็ ทหี่ ยาบและแขง็ มคี รบี หลงั สองตอน ตอนแรกประกอบดว ย
กา นครบี แขง็ 5 กา น ตอนทส่ี องมฐี านคอ นขา งยาว ประกอบดว ยกา นครบี ออ นทแี่ ตกแขนง
18–21 กาน ครีบกนไมมีกานครีบแข็ง มีความยาวฐานใกลเคียงกับครีบหลังตอนท่ีสอง
โดยมกี า นครีบออ น 16–21 กา น ครบี ทอ งขนาดใกลเคยี งกับครบี หู มจี าํ นวนกานครีบแขง็
1 กาน และกานครีบออนท่ีแตกแขนง 5 กาน ครีบหูมีขนาดใหญแตยาวไมถึงรูกน
มีกานครีบ 13 กาน ครีบหางเวาลึกแบบสอม ปลาในวงศนี้มีสีดานบนของลําตัว
เปน สนี า้ํ ตาลเขม อมดํา ดานทองมีสีขาวเงิน มชี อื่ เรยี กทั่วไปวา ปลาสากย่ี เปน ปลาท่ีพบ
คอนขางยาก มีการแพรก ระจายทว่ั ไปบรเิ วณอา วไทยตอนใน พบเพียงชนดิ เดยี ว

สากยี่

Champsodon cf. capensis Regan, 1908 7.5 cm TL.

70 ชนิดปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สํารวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาตาแหงน

Family Pinguipedidae
Sandperches

เปนปลาขนาดปานกลางที่มีลําตัวเรียวยาวและแบนขางเล็กนอย สวนหัวแบนลง
เล็กนอย จะงอยปากแหลม ริมฝปากหนา ปากกวางปานกลางและยืดหดไดเล็กนอย
ขากรรไกรบนส้ันกวาขากรรไกรลาง เสนขางตัวสมบูรณ ครีบหลังเปนแบบสองตอน
เชื่อมตอกัน โดยตอนหนามีจุดเริ่มตนตรงกับฐานของครีบหู มีกานครีบแข็งจํานวน
4–5 กาน และมีกานครีบออนท่ีแตกแขนง 19–24 กาน ครีบกนมีกานครีบแข็ง 1 กาน
และมีกานครีบออนที่แตกแขนง 16–19 กาน ครีบทองมีกานครีบแข็ง 1 กาน และ
มีกานครีบออ นทีแ่ ตกแขนง 5 กา น ครีบหลงั และครีบกนมฐี านยาว ครีบหางตดั ตรงหรอื
เวาเล็กนอย ปลาในวงศน้ีมีพ้ืนลําตัวเปนสีขาวหรือเทา มีจุดประสีนํ้าตาลกระจายท่ัวไป
มีชื่อเรียกทั่วไปวา ปลาตาแหงน เปนปลาที่พบคอนขางยาก มีการแพรกระจายท่ัวไป
บริเวณอาวไทยตอนใน พบ 1 สกุล 3 ชนิด

ตาแหงนครบี ยาว ตาแหงนลายจดุ

Parapercis filamentosa (Steindachner, 1878) Parapercis millepunctata Günther, 1860

7.3 cm TL. 6.4 cm TL.

ตาแหงนแถบเหลอื ง

Parapercis xanthozona (Bleeker, 1849) 16.3 cm TL.

ชนดิ ปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สํารวจประมง 2 71
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลานกขุนทอง

Family Labridae
Wrasses

เปนปลาท่ีมีขนาดปานกลางถึงขนาดใหญและเปนกลุมปลาที่มีรูปรางหลากหลาย
ปากเปดออกดานหนามักมีริมฝปากหนา ยืดหดได มีฟนแบบฟนเข้ียวแหลมบริเวณ
สวนหนาของขากรรไกร ในบางชนิดมีฟนท่ีมุมปาก เกล็ดมีขนาดใหญแบบขอบเรียบ
(cycloid) มคี รบี หลงั ตอนเดยี วยาว ตอนหนา เปน กา นครบี แขง็ ทย่ี ดื หยนุ ไดด แี ละมคี วามสงู
ใกลเคียงกับกานครีบออนที่อยูตอนทายของครีบ ครีบทองอยูในตําแหนงอก (thoracic)
ครบี หางกลมมน เวาตน้ื หรือตัดตรง ปลาในวงศน้มี ีสีสนั หลากหลายตามชนดิ มีชื่อเรยี ก
ทั่วไปวา ปลานกขุนทอง พบคอ นขา งยากจากเรือสาํ รวจเนื่องจากเปนปลาท่ีอาศยั บริเวณ
กองหนิ และแนวปะการงั มกี ารแพรก ระจายทวั่ ไปบรเิ วณอา วไทยตอนใน พบ 3 สกลุ 3 ชนดิ

นกขนุ ทอง นกขุนทอง

Halichoeres bicolor (Bloch & Schneider, 1801) Xiphocheilus typus Bleeker, 1856

9.2 cm TL. 15.4 cm TL.

แกŒวก‹ู

Choerodon schoenleinii (Valenciennes, 1839) Male 43.5 cm TL.; Female 63.0 cm TL.

72 ชนดิ ปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรือสาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาดอกหมาก

Family Gerreidae
Silver-biddies, Majarras

เปนปลาท่ีมีขนาดปานกลาง มีลําตัวปอมและแบนขาง เกล็ดบนหัวเปนแบบ
ขอบเรียบ (cycloid) หรือแบบเปนขอบหนาม (ctenoid) ปากยืดหดไดดี เม่ือดึงออกมา
ปากจะชี้ลงดานลาง ขากรรไกรมีฟนขนาดเล็กที่มีปลายแหลม ฐานครีบหลังและครีบกน
มแี ผน ของเกลด็ ขน้ึ ไปปกคลมุ เสน ขา งตวั โคง และสมบรู ณ ครบี หลงั มตี อนเดยี ว ประกอบดว ย
กานครีบแข็ง 9–10 กาน ครีบกนมีกานครีบแข็งจํานวน 3 กาน ครีบหางเวาแบบสอม
ปลาในวงศน้ีมีพ้ืนลําตัวเปนสีขาวเหลือบเงิน ดานบนจะมีสีเขมกวาดานทอง มีช่ือเรียก
ทวั่ ไปวา ปลาดอกหมาก ปลาดอกหมากกระโดง พบสม่ําเสมอ มกี ารแพรกระจายทว่ั ไป
บรเิ วณอา วไทยตอนใน พบ 2 สกุล 6 ชนิด

ดอกหมากครบี สนั้ ดอกหมากกระโดง

Gerres erythrourus (Bloch, 1791) 12.4 cm TL. Gerres filamentosus Cuvier, 1829 15.6 cm TL.

ดอกหมาก ดอกหมาก

Gerres macrosoma Bleeker, 1854 13.4 cm TL. Gerres oyena (Forsskål, 1775) 9.4 cm TL.

ดอกหมาก แป‡นแกŒว

Gerres longirostris (Lacepède, 1801) 16.8 cm TL. Pentaprion longimanus (Cantor, 1849) 11.4 cm TL.

ชนิดปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สํารวจประมง 2 73
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาหนวดฤๅษี ปลาแพะ

Family Mullidae
Goatfishes

เปน ปลาขนาดปานกลางทม่ี ลี าํ ตวั ยาวและแบนขา ง ปากเลก็ ยดื หดได มตี าํ แหนง เปด
คอนลงมาทางดานลางของหัว ใตคางมีหนวดยาว 2 เสน ทําหนาท่ีคุยหาเหย่ือท่ีฝงตัว
อยูใกลพ้ืนทองนํ้า มีฟนขนาดเล็กคลายแปรง บนขากรรไกรมีเกล็ดขนาดใหญ ครีบหลัง
สองตอนแยกหางออกจากกัน ครีบหลังตอนแรกมีกานครีบแข็ง 6–8 กาน ครีบหลัง
ตอนทสี่ องมกี า นครบี ออ นทแ่ี ตกแขนง 9 กา น โดยกา นครบี ออ นกา นแรกเปน กา นครบี ออ น
ที่ไมแ ตกแขนง ในขณะท่กี านอืน่ ๆ จะแตกแขนง ครีบหางเวาเปนรปู สอม ปลาในวงศน ้ี
จะมสี สี นั ทแี่ ตกตา งกนั ไปตามชนดิ เชน มแี ถบแนวนอน บง้ั ขวาง จดุ หรอื แตม สที แ่ี ตกตา งกนั
มชี อ่ื เรยี กทว่ั ไปวา ปลาแพะ ปลาหนวดฤๅษี เปน ปลาทพ่ี บสมาํ่ เสมอ มกี ารแพรก ระจายทว่ั ไป
บรเิ วณอาวไทยตอนใน พบ 2 สกุล 5 ชนดิ

แพะหัวโต แพะ

Parupeneus heptacanthus (Lacepède, 1802) Parupeneus indicus (Shaw, 1803) 26.2 cm TL.

28.6 cm TL.

แพะเหลือง แพะแดง

Upeneus sulphureus Cuvier, 1829 10.2 cm TL. Upeneus sundaicus (Bleeker, 1855) 13.2 cm TL.

แพะลาย

Upeneus tragula (Richardson, 1846) 17.2 cm TL.

74 ชนิดปลาบริเวณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาขาŒ งลาย ปลาขาŒ งตะเภา

Family Teraponidae
Croakers, Grunters

เปน ปลาขนาดเลก็ จนถงึ ปานกลางทมี่ ลี าํ ตวั ปอ มแบนขา ง เกลด็ ขนาดเลก็ ถงึ ปานกลาง
มขี อบนอกเปน หนามแหลมคม (ciliated scales) ปากเลก็ เฉยี งเลก็ นอ ย มมุ ลา งของกระดกู
preopercle และสว นทา ยของกระดกู opercle มหี นามแขง็ 2 กา น ครบี หลงั สองตอนตดิ กนั
แบง จากกันไดโ ดยรอ งบาก (notch) ประกอบดว ย กา นครีบแข็งจํานวน 11–14 กา น และ
กานครีบออ น 8–14 กาน ครีบหางเวาเลก็ นอย (emarginate) ครบี ทองอยูใ นตําแหนง อก
โดยมจี ุดกาํ เนิดหลงั ฐานของครีบหู ประกอบดว ยกานครีบแขง็ 1 กา น และกา นครบี ออ น
ทแี่ ตกแขนง 5 กา น ปลาในวงศนีจ้ ะมพี ื้นลาํ ตวั สขี าวเหลือบเงิน มแี ถบสพี าดตามแนวยาว
ของลาํ ตวั แตกตา งกนั ไปตามชนดิ มชี อื่ เรยี กทวั่ ไปวา ปลาขา งลาย ปลาขา งตะเภา เปน ปลา
ทพ่ี บสมาํ่ เสมอบรเิ วณนา้ํ กรอ ยหรอื ปากแมน าํ้ และมกี ารแพรก ระจายทวั่ ไปบรเิ วณอา วไทย
ตอนใน พบ 1 สกลุ 3 ชนิด

ขŒางตะเภา ขŒางลาย

Terapon jarbua (Forsskål, 1775) 16.8 cm TL. Terapon puta (Cuvier, 1829) 11.2 cm TL.

ขาŒ งลาย

Terapon theraps Cuvier, 1829 14.6 cm TL.

ชนดิ ปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรือสํารวจประมง 2 75
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลากะรงั ปลาเกาŽ

Family Serranidae
Groupers, Rock cods

เปน กลมุ ปลาทมี่ ขี นาดปานกลางถงึ ใหญ และมคี วามหลากหลายของชนดิ คอ นขา งสงู
มีรูปรางหลายแบบตั้งแตลําตัวรูปไข ปอม ไปจนถึงลําตัวคอนขางยาว ลําตัวมีทั้งแบบ
แบนขา งมากไปจนถงึ ลําตวั หนา มเี กลด็ ขนาดเล็กเปนแบบขอบนอกเปนหนาม (ctenoid)
ปากกวา งเปด ในตาํ แหนง ดา นหนา ขากรรไกรสน้ิ สดุ ทข่ี อบหลงั ของตาและปลายของกระดกู
premaxilla กวางมาก มีฟนปลายแหลมเรียวคลายเข้ียวสุนัขเรียงตัวบนขากรรไกรบน
และลา ง ขอบหลงั ของแผน กระดกู ปด เหงือก (opercle) มหี นาม 2–3 กา น (สวนมากมี 3)
กระดูก preopercle อาจมีขอบเปนหยักคลายฟนเล่ือยหรืออาจมีขอบเรียบในบางชนิด
ครีบทองอยูในตําแหนงอก อาจอยูใต อยูหนา หรืออยูหลังครีบหู ครีบหลังมีท้ังแบบ
ยาวตดิ กนั และแบง เปน สองตอน มกี า นครบี แขง็ 9–11 กา น ครบี กน สน้ั มกี า นครบี แขง็ 3 กา น
ครีบหางแบบปลายแหลม เวา กลม หรือตัดตรง ปลาในวงศน้ีจะมีสีสันท่ีแตกตางกันไป
ตามชนิด เชน มีแถบแนวนอน บั้งขวาง จุด หรือแตมสี มีช่ือเรียกท่ัวไปวา ปลากะรัง
ปลาเกา เปนปลาที่พบสมํ่าเสมอ มีการแพรกระจายท่ัวไปบริเวณอาวไทยตอนใน
พบ 4 สกลุ 9 ชนิด

กะรังทอŒ งกาํ ปน˜› กะพงเหลอื งเลก็

Cephalopholis boenak (Bloch, 1790) 23.8 cm TL. Diploprion bifasciatum Cuvier, 1828 16.7 cm TL.

กะรังลายหางตัด

Epinephelus areolatus (Forsskål, 1775) 32.5 cm TL.

76 ชนดิ ปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรือสํารวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

เกŽาหางซŒอน เกŽาดอกแดง

Epinephelus bleekeri (Vaillant, 1878) 36.7 cm TL. Epinephelus coioides (Hamilton, 1822) 45.6 cm TL.

กะรังดอกน้ําตาล กะรังหกแถบ

Epinephelus quoyanus (Valenciennes, 1830) Epinephelus sexfasciatus (Valenciennes, 1828)

40.0 cm TL. 35.5 cm TL.

กะรงั ลายเสือ อุนรุทธ

Plectropomus leopardus (Lacepède, 1802) Plectropomus maculatus (Bloch, 1790) 46.2 cm TL.

60.5 cm TL.

ชนดิ ปลาบริเวณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2 77
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาตาหวาน

Family Priacanthidae
Bigeyes, Bulleyes

เปนปลาท่ีมีขนาดปานกลาง มีลําตัวปอมและแบนขาง ตามีขนาดใหญมาก
มีความยาวประมาณคร่ึงหนึ่งของความยาวหัว ปากกวางเฉียงขึ้น เกล็ดขนาดเล็ก
เปน แบบขอบหนาม (ctenoid) ทาํ ใหผ วิ ตัวสากเวลาสัมผสั ครบี หลังสองตอนเชื่อมตอ กนั
ประกอบดว ยกา นครบี แขง็ 10 กา น และกา นครบี ออ น 11–15 กา น มแี ผน เนอื้ เชอ่ื มระหวา ง
กานครีบทองดานในและลําตัวสวนทอง ครีบกนยาว ประกอบดวยกานครีบแข็ง 3 กาน
และกานครีบออน 10–16 กาน ครบี หางเวา เล็กนอ ย ปลาในวงศน้ีมสี ีลาํ ตวั เปน สีแดงหรอื
ชมพูแดง มีช่อื เรยี กทวั่ ไปวา ปลาตาหวาน ปลาตาโต เปน ปลาที่พบไดนอยจากเรอื สํารวจ
มีการแพรก ระจายทั่วไปบริเวณอา วไทยตอนใน พบเพียงชนดิ เดยี ว

ตาหวาน

Priacanthus tayenus Richardson, 1846 24.5 cm TL.

78 ชนิดปลาบริเวณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาแปน‡ ปลาแปบทะเล

Family Leiognathidae
Slipmouthes, Ponyfishes

เปนปลาที่มีขนาดเล็กถึงปานกลาง มีลําตัวเปนรูปไขจนถึงปอมและแบนขางมาก
มีเกล็ดขนาดปานกลางและบางใส มีขอบนอกเรียบ (cycloid) ไมมีเกล็ดบนหัว บริเวณ
ทรวงอกปกคลุมดวยเกล็ดที่บางมากหรืออาจไมมีเกล็ด ปากมีขนาดเล็กยืดหดไดดี
ขณะยดื จะดูคลายเปน ทอ ในบางสกุลยืดออกแลวชตี้ รงไปดานหนา บางสกลุ ชขี้ ้ึนดานบน
บางสกุลชี้ลงดานลาง ครีบหลังมีสองตอนแตรวมกันเปนครีบเดียวยาว ประกอบดวย
กานครีบแข็ง 8–11 กาน กานครีบออน 11–16 กาน ครีบกนมีกานครีบแข็ง 3 กาน
กานครีบออน 14 กาน ครีบทองอยูตําแหนงอกและฐานของครีบทองมีเกล็ดขนาดใหญ
ท่ีเปลี่ยนรูปไปมีฐานใหญและมีปลายแหลม (axillary scale) ครีบหางเปนแบบเวาลึก
ปลาในวงศน มี้ ลี าํ ตวั ดา นบนเปน สเี ทาเหลอื บเงนิ ดา นทอ งมสี จี างเปน สขี าวหรอื ขาวอมเงนิ
มแี ถบและจดุ สตี า ง ๆ กนั ไปตามชนดิ ของปลา มชี อื่ เรยี กทวั่ ไปวา ปลาแปน เปน ปลาทพี่ บ
สมาํ่ เสมอจากเรอื สาํ รวจ มกั อาศยั รวมกนั เปน ฝงู บรเิ วณปากแมน า้ํ หรอื ชายฝง ทม่ี พี นื้ ทอ งนา้ํ
เปน โคลนปนทราย มีการแพรกระจายทว่ั ไปบริเวณอาวไทยตอนใน พบ 8 สกุล 12 ชนดิ

แปน‡ แถบ แปน‡ เมือก

Aurigequula fasciata (Lacepède, 1803) 8.6 cm TL. Eubleekeria splendens (Cuvier, 1829) 7.4 cm TL.

แปน‡ กระสวย แป‡นกระโดงยาว

Equulites elongatus (Günther, 1874) 7.8 cm TL. Equulites leuciscus (Günther, 1860) 6.4 cm TL.

ชนดิ ปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2 79
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

แปน‡ แปบทะเล

Equulites lineolatus (Valenciennes, 1835) 7.5 cm TL. Gazza minuta (Bloch, 1795) 9.2 cm TL.

แป‡นคอดาํ แปน‡ จมกู สน้ั

Leiognathus brevirostris (Valenciennes, 1835) Nuchequula gerreoides (Bleeker, 1851)

10.2 cm TL. 8.2 cm TL.

แป‡นกระดาน แปน‡ ปากหมู

Photopectoralis bindus (Valenciennes, 1835) Secutor indicius Monkolprasit, 1973

5.6 cm TL. 6.5 cm TL.

แป‡นปากหมู แปน‡ เบย้ี

Secutor insidiator (Bloch, 1787) 6.8 cm TL. Secutor ruconius (Hamilton, 1822) 6.7 cm TL.

80 ชนิดปลาบริเวณอ‹าวไทยตอนในจากเรือสํารวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาผเี สอ้ื

Family Chaetodontidae
Butterfly fishes

เปน ปลาขนาดปานกลางทอ่ี าศยั บรเิ วณแนวปะการงั หรอื กองหนิ ใตน า้ํ ลาํ ตวั มรี ปู รา ง
เปนรูปไข มีความลึกและแบนขางมาก ปากมีขนาดเล็กและยืดหดไดดี ฟนบนขากรรไกร
มีขนาดเล็กเปนแบบขนแปรงและแบบโคง มีเกล็ดขนาดเล็ก (ciliated scales) หรือเกล็ด
ขนาดปานกลางขอบนอกมหี นาม (ctenoid) ครบี หลังรวมกนั เปน ครบี เดยี ว มีกานครบี แขง็
6–16 กาน และกานครบี ออนทีแ่ ตกแขนง 15–31 กาน ครบี กนมีกานครีบแข็ง 3–4 กาน
กา นครบี ออ น 15–23 กา น ครบี หางเปน แบบตดั ตรง กลมมน หรอื เวา เลก็ นอ ย ปลาในวงศน ี้
มสี ลี าํ ตวั แถบ และจดุ สตี า ง ๆ กนั ไปตามชนดิ ของปลา เนอ่ื งจากเปน ปลาทม่ี สี สี นั สวยงาม
จึงมีช่อื เรยี กทัว่ ไปวา ปลาผเี สื้อ เปนปลาท่ีพบนอยจากเรอื สาํ รวจ พบ 2 สกุล 2 ชนิด

ผีเส้อื เอวดํา

Parachaetodon ocellatus (Cuvier, 1831) 10.6 cm TL.

ผเี ส้ือครีบสงู

Coradion al velis McCulloch, 1916 17.2 cm TL.

ชนดิ ปลาบริเวณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สํารวจประมง 2 81
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลากะพงแสม ปลาครืดคราด

Family Haemulidae
Sweetlips, Grunts

เปนกลุมปลาท่ีคลายกับปลากะพงท่ีมีขนาดปานกลางถึงขนาดใหญ มีลําตัว
คอ นขา งปอ มและแบนขา ง เกลด็ แบบมขี อบเปนหนาม (ctenoid) ขนาดเล็กถงึ ปานกลาง
บริเวณสวนหัวและดานหนาของตามีเกล็ดปกคลุมและขอบนอกของหัวจะโคงนูนมาก
ปากคอนขางเล็กเปดออกทางดานหนา ริมฝปากหนา ฟนส้ันและไมมีฟนเขี้ยว ใตคาง
มีรูเปดจํานวน 2–6 คู ครีบหลังสองตอนเชื่อมติดกัน มีกานครีบแข็ง 9–15 กาน และ
กา นครบี ออ น 12–26 กา น กา นครบี แขง็ ของครบี หลงั และครบี กน ใหญแ ละแขง็ แรง ครบี กน
มกี า นครบี แขง็ กา นทสี่ องยาวทสี่ ดุ ครบี หางเปน แบบตดั ตรงหรอื เวา เลก็ นอ ย ปลาในวงศน ้ี
มสี สี นั แปรผนั ตามชนดิ และเปลยี่ นแปลงตามชว งอายุ มชี อ่ื เรยี กทว่ั ไปวา ปลาสรอ ยนกเขา
ปลาครืดคราด เปนปลาที่พบสมํ่าเสมอจากเรือสํารวจ มีการแพรกระจายท่ัวไปบริเวณ
อา วไทยตอนใน พบ 2 สกุล 4 ชนดิ

สรŒอยนกเขา สรอŒ ยนกเขา

Diagramma pictum (Thunberg, 1792) Diagramma pictum (Thunberg, 1792)

10.3 cm TL. 14.6 cm TL.

สรŒอยนกเขา กะพงแสม

Diagramma pictum (Thunberg, 1792) Pomadasys maculatus (Bloch, 1793)

38.6 cm TL. 18.5 cm TL.

82 ชนิดปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลากะพง

Family Lutjanidae
Snappers

เปน ปลาขนาดปานกลางถงึ ใหญ มลี าํ ตวั ปอ มและแบนขา งปานกลาง มเี กลด็ ปกคลมุ
ลาํ ตวั และแกม เปน แบบทมี่ ขี อบหลังเปน หนาม (ctenoid) ปากกวา ง ในขณะทีป่ ากปด นน้ั
กระดูกขากรรไกรบนท้ังหมดจะวางตัวอยูใตกระดูกใตตา (lachrymal) มีฟนที่ขากรรไกร
เปน แบบหลายแถว แถวนอกเปน ฟน เขย้ี วมขี นาดใหญก วา แถวทอี่ ยถู ดั ไปดา นใน ซงึ่ อาจจะมี
หรอื ไมม ฟี น เขย้ี ว มเี กลด็ ขา งแกม และแผน ปด เหงอื ก ครบี หลงั เชอ่ื มตอ กนั เปน ครบี เดยี วยาว
หรอื มรี อยหยกั (notch) ระหวา งสว นของกา นครบี แขง็ กบั สว นของกา นครบี ออ น ประกอบดว ย
กา นครบี แขง็ 9–12 กา น และมกี า นครบี ออ นทแ่ี ตกแขนง 10–19 กา น ครบี ทอ งอยตู าํ แหนง อก
มีจุดเริ่มตนอยูหลังฐานครีบหู ครีบกนมีกานครีบแข็ง 3 กาน และมีกานครีบออน
ทแี่ ตกแขนง 7–11 กาน ครีบหางตดั ตรงหรือเวาลึก ปลาในวงศนม้ี ีสีสันแปรผนั ตามชนดิ
และมีการเปลีย่ นแปลงตามชว งอายุ มีชอ่ื เรยี กทัว่ ไปวา ปลากะพง ปลาองั้ เกย บางชนดิ
เปนปลาที่พบทั่วไป บางชนิดพบคอนขางนอย บางชนิดสามารถอพยพเขาไปหากิน
ในเขตนํ้าจืด มกี ารแพรกระจายท่วั ไปบรเิ วณอาวไทยตอนใน พบ 1 สกลุ 5 ชนดิ

กะพงแดงปานขาว

Lutjanus bohar (Forsskål, 1775) 46.8 cm TL.

กะพงแดงขŒางปาน

Lutjanus johnii (Bloch, 1792) 29.4 cm TL.

ชนดิ ปลาบริเวณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2 83
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

กะพงขŒางเหลือง

Lutjanus lutjanus (Bloch, 1790) 21.3 cm TL.

กะพงแดง

Lutjanus malabaricus (Bloch & Schneider, 1801) 5.8 cm TL. (Juvenile)

กะพงขŒางแถบ

Lutjanus vi a (Quoy & Gaimard, 1824) 23.8 cm TL.

84 ชนิดปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลากลวŒ ย

Family Caesionidae
Fusiliers

เปน ปลาขนาดปานกลาง มรี ปู รา งหลากหลายตงั้ แตล าํ ตวั ปอ มแบนไปจนถงึ รปู กระสวย
ปากมขี นาดเลก็ และยดื หดไดด ี เมอื่ ยดื ออกปลายจะชขี้ น้ึ เลก็ นอ ย ฟน บนขากรรไกรทง้ั สอง
เปนแบบฟนเข้ียวขนาดเล็ก หรือบางชนิดอาจไมมีฟนบนขากรรไกร เกล็ดมีขนาดเล็ก
ถึงปานกลางเปนแบบขอบหลังมีหนาม (ctenoid) มีเกล็ดบนเสนขางตัว 45–88 เกล็ด
ครีบหลังเชื่อมตอกัน ประกอบดวยกานครีบแข็ง 10–15 กาน และมีกานครีบออน
ที่แตกแขนง 8–22 กาน ครีบกนมีกานครีบแข็ง 3 กาน และกานครีบออน 9–13 กาน
ครีบหางเวาลึกแบบสอม ปลาในวงศน้ีมีสีสันหลากหลายมากและเปนลักษณะสําคัญ
ในการจําแนกชนิด มีช่ือเรียกทั่วไปวา ปลากลวย ปลาลูกประทัด พบคอนขางนอย
มกี ารแพรก ระจายทวั่ ไปบรเิ วณอา วไทยตอนใน พบ 3 สกลุ 3 ชนิด

กลŒวยเหลอื ง เหย่ือแดง

Caesio cuning (Bloch, 1791) Dipterygonotus balteatus (Valenciennes, 1830)

28.2 cm TL. 5.4 cm TL.

กลวŒ ยแดง

Pterocaesio chrysozona (Cuvier, 1830) 6.3 cm TL.

ชนิดปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรือสํารวจประมง 2 85
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาแถบ

Family Cepolidae
Bandfishes

เปนปลาขนาดเล็กท่ีมีลําตัวยาวและแบนขางมาก สวนหางเรียวยาว สวนหัวทูส้ัน
จะงอยปากส้ันและโคงมน ตาโต ปากกวา งเฉียงลง ขากรรไกรบนมปี ลายกวา งและสิ้นสดุ
เลยจุดก่ึงกลางตา ฟนบนขากรรไกรเรียวยาว มีฟนเขี้ยว ลําตัวปกคลุมดวยเกล็ดบางใส
ที่มีขนาดเล็ก เสนขางลําตัวอยูคอนขางสูงในแนวใกลกับฐานของครีบหลัง ครีบหลัง
และครีบกนยาว จุดเร่ิมตนของครีบหลังอยูท่ีบริเวณตนคอ (nape) ครีบทองอยูใน
ตาํ แหนง ทรวงอก มีกา นครบี แขง็ 1 กาน และกา นครีบออ นทแ่ี ตกแขนง 5 กา น ครีบหาง
มีขนาดเล็กเปนรูปหอก มีกานครีบ 9–10 กาน ปลาในวงศนี้มีพ้ืนลําตัวสีขาวอมแดง
มจี ดุ สแี ดงกระจายบรเิ วณลาํ ตวั มชี อื่ เรยี กทวั่ ไปวา ปลาแถบ ปลากระบแี่ ดง พบคอ นขา งนอ ย
มีการแพรกระจายทัว่ ไปบริเวณอาวไทยตอนใน พบเพยี งชนิดเดยี ว

กระบี่แดง

Acanthocepola abbreviata (Valenciennes, 1835) 36.5 cm TL.

86 ชนิดปลาบรเิ วณอ‹าวไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาตะกรบั ปลาเสอื ดาว

Family Scatophagidae
Scats

เปน ปลาขนาดปานกลาง มีลําตัวรูปสเ่ี หล่ียมและแบนขา งมาก เกลด็ ขนาดเลก็ มาก
เปนแบบขอบมีหนาม (ctenoid) ตดิ แนนกบั ลําตัว ปากเล็กเปด ทางดา นหนา ยดื หดไมไ ด
เสนขางตัวโคงและสมบูรณ ครีบหลังมีสองตอนเชื่อมติดกันและมีรองบาก (notch)
ทรี่ อยตอ ของครบี หลงั ทง้ั สองตอน มแี ถวของเกลด็ ขนาดเลก็ ขน้ึ ปกคลมุ ทฐี่ านของครบี หลงั
ตอนที่สอง กานครีบแข็ง กานแรกของครีบหลังส้ันและชี้ไปทางดานหนา มีกานครีบแข็ง
11 กาน ครีบหูคอนขางกลมและมีเกล็ดเสริม (axillary scale) ที่มุมของตัวครีบและ
ลาํ ตัว ครบี กนมีกา นครบี แข็ง 4 กา น ครีบหางตัดตรงหรอื เปน แบบ double emarginate
ปลาในวงศน้ีมพี นื้ ลําตวั สเี ทาอมเหลือง มีจุดสีดํากระจายบริเวณลาํ ตวั มีชือ่ เรยี กท่ัวไปวา
ปลาตะกรับ ปลาเสือดาว พบคอนขางนอยจากเรือสํารวจ มีการแพรกระจายบริเวณ
แนวชายฝง ของอา วไทยตอนใน มกั พบปลาวยั รนุ อาศยั ในบรเิ วณปากแมน าํ้ และปา ชายเลน
พบเพียงชนิดเดยี ว

ตะกรับ

Scatophagus argus (Linnaeus, 1766) 12.3 cm TL.

ชนดิ ปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2 87
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาสลดิ หนิ

Family Siganidae
Rabbit fishes

เปน ปลาขนาดปานกลาง มลี าํ ตวั รปู ไขแ ละแบนขา ง จะงอยปากขนาดเลก็ มลี กั ษณะ
คลายทอในบางชนิดและยืดหดไมได ฟนรูปรางคลายฟนตัดที่ซ่ีฟนแบนขาง มีปลายตัด
คลา ยกบั สวิ่ ขนาดเลก็ ทเี่ รยี งเปน ระเบยี บบนขากรรไกร เกลด็ ขนาดเลก็ แบบขอบเรยี บ (cycloid)
ฝงอยูใตผิวหนัง เสนขางตัวสมบูรณ ครีบหลังมีกานครีบแข็งท่ีแข็งแรงจํานวน 13 กาน
โดยกานครีบหลังกานแรกมีขนาดเล็กและช้ีไปดานหนาของลําตัว และกานครีบออน
ท่ีแตกแขนง 10 กาน ครีบกน มีกานครีบแข็ง 7 กา น และกานครบี ออนทแี่ ตกแขนง 9 กา น
ครบี หกู ลมมน ครบี ทอ งมกี า นครบี แขง็ 2 กา น โดยกา นแรกจะอยทู ขี่ อบดา นหนา แลว คนั่ ดว ย
กา นครบี ออ นจาํ นวน 3 กา น มกี านครีบแข็งท่ยี าวกวากานอ่นื ๆ อยดู านใน และมเี ย่ือยดึ
ระหวางครีบทองกับลําตัว ครีบหางเวาเล็กนอยหรือเวาลึก มีพื้นลําตัวสีเทาอมเหลือง
หรือเทาอมเขียวออน มีจุดหรือแถบสีขาวกระจายบริเวณลําตัว มีช่ือเรียกทั่วไปวา
ปลาขี้ตัง ปลาสลิดหิน พบสม่ําเสมอ มีการแพรกระจายทั่วไปบริเวณอาวไทยตอนใน
พบ 1 สกลุ 2 ชนิด

สลดิ ทะเลจุดขาว

Siganus canaliculatus (Park, 1797) 10.4 cm TL.

สลดิ ทะเลแถบ

Siganus javus (Linnaeus, 1766) 19.3 cm TL.

88 ชนดิ ปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรือสาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลากะรงั หวั โขน ปลาสงิ โต

Family Scorpaenidae
Scorpionfishes, Rockfishes

เปน ปลาขนาดปานกลาง มรี ปู รา งทห่ี ลากหลายตง้ั แตก ลมสน้ั ไปจนถงึ คอ นขา งยาว
ลาํ ตัวแบนขาง หัวโตมีสันกระดูก อาจมีหรอื ไมม ีหนาม มีหนาม 1 หรือ 2 กา น ทแี่ ผน
กระดูก opercle และมีหนาม 3–5 กาน บนกระดูก preopercle แผนเยอื่ เหงือกทัง้ สองขา ง
เช่ือมรวมกันแตไมเชื่อมกับเน้ือบริเวณคอคอด (ishmus) ชองเปดเหงือกกวาง ครีบหลัง
ตอนเดยี ว บรเิ วณกลางครีบเปน รองบาก (notch) ขนาดใหญ ประกอบดว ย กานครีบแขง็
11–17 กาน และกานครีบออน 8–17 กาน มักมีตอมพิษท่ีโคนกานครีบแข็ง ครีบหู
มีขนาดใหญ มีกานครีบออน 11–25 กาน ในบางชนิดจะมีกานครีบหูดานลางแยกออก
เปน อสิ ระ 1–3 กา น ครบี ทอ งมกี านครบี แข็ง 1 กาน และกานครบี ออน 2–5 กาน ครบี กน
มีกานครีบแข็ง 1–3 กาน และกานครีบออน 3–9 กาน ปลาในวงศนี้มีสีสันที่สวยงาม
และหลากหลาย มีชื่อเรียกทั่วไปวา ปลากะรงั หวั โขน ปลาแมงปอ ง ปลาสิงโต เปน ปลา
ท่พี บสมํ่าเสมอ มีการแพรกระจายทว่ั ไปบริเวณอา วไทยตอนใน พบ 5 สกุล 5 ชนิด

กะรังหัวโขนหูดาํ

Apistus carinatus (Bloch & Schneider, 1801) 7.6 cm TL.

สงิ โต

Pterois russelii Benne , 1831 30.5 cm TL.

ชนดิ ปลาบริเวณอ‹าวไทยตอนในจากเรือสํารวจประมง 2 89
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

กะรังหวั โขน

Scorpaenopsis cf. neglecta Heckel, 1837 16.4 cm TL.

กะรังหวั โขนยาว

Inimicus cuvieri (Grey, 1835) 19.2 cm TL.

กะรังหวั โขนหดู า‹ ง

Minous monodactylus (Bloch & Schneider, 1801) 13.6 cm TL.

90 ชนิดปลาบรเิ วณอา‹ วไทยตอนในจากเรอื สาํ รวจประมง 2
Fishes of Inner Gulf of Thailand caught by Research Vessel 2

วงศป ลาหวั แบน ปลาหางควาย

Family Platycephalidae
Flathead fishes

เปน ปลาทม่ี ขี นาดปานกลางถงึ ขนาดใหญ มลี าํ ตวั ยาวและแบนลง สว นหวั แบนมาก
มสี นั แขง็ ทข่ี อบของกระดกู สว นหวั มลี กั ษณะแหลมเรยี งเปน แถว เกลด็ เปน แบบขอบหนาม
(ctenoid) มีเสนขางตัวสมบูรณ ครีบหลังแยกออกเปนสองตอน ครีบหลังตอนแรก
มีกานครีบแข็ง 6–10 กาน ครีบหลังตอนท่ีสองมีความยาวกวาตอนแรก ครีบหลัง
ตอนที่สองมีกานครีบออนที่แตกแขนง จํานวน 10–15 กาน ครีบกนไมมีกานครีบแข็ง
และมีกานครีบออนที่แตกแขนง 10–15 กาน ฐานของครีบกนยาวกวาฐานของครีบหลัง
ตอนทส่ี อง ครบี ทอ งอยตู าํ แหนง อก มกี า นครบี แขง็ 1 กา น และมกี า นครบี ออ นทแี่ ตกแขนง
5 กา น ปลาในวงศน มี้ พี นื้ ลาํ ตวั ดา นบนเปน สนี า้ํ ตาลเขม จนถงึ นา้ํ ตาลดาํ ดา นทอ งเปน สอี อ น
มีจุดและแถบสีแตกตางตามชนิด มีช่ือเรียกทั่วไปวา ปลาชางเหยียบ ปลาหัวแบน
ปลาหางควาย เปนปลาท่ีพบสม่ําเสมอ มีการแพรกระจายท่ัวไปบริเวณอาวไทยตอนใน
พบ 5 สกุล 5 ชนดิ

A (lateral view) B (dorsal view)

ชŒางเหยยี บหัวแบน

Elates ransonne i (Steindachner, 1876) 22.3 cm TL.

A (lateral view) B (dorsal view)

หางควาย

Platycephalus indicus (Linnaeus, 1758) 32.5 cm TL.