แผนการจัดการเรียนรู้วิชาออกแบบและเทคโนโลยี ม.3

ขนั้ สอน

3. ผู้สอนเปิด SLIDE สอื่ การสอน ทรัพยส์ ินทางปัญญา พร้อมอธิบาย
ทรัพยส์ นิ ทางปัญญา (Intellectual Property) คืออะไร
ทรพั ยส์ นิ ทางปัญญา หมายถึง ผลงานอนั เกิดจากการประดิษฐ์ คดิ ค้น หรอื สรา้ งสรรค์ของมนษุ ย์

ซ่ึงเน้นท่ผี ลผลติ ของสตปิ ัญญาและความชานาญ โดยไมค่ านึงถงึ ชนิดของการสร้างสรรค์หรือวิธีในการ
แสดงออก เช่น สนิ ค้าต่าง ๆ การบริการ กรรมวิธีการผลิตทางอตุ สาหกรรม เปน็ ต้น

ทรัพย์สนิ ทางปัญญามกี ่ีประเภท
ในทางสากล ทรัพย์สนิ ทางปัญญาแบง่ เปน็ 2 ประเภท ได้แก่ ทรัพยส์ ินทางอุตสาหกรรม
(Industrial Property) และ ลขิ สทิ ธิ์ (Copyright)
ทรัพย์สินทางอตุ สาหกรรม (Industrial Property) คืออะไร
ทรัพย์สนิ ทางอุตสาหกรรม หมายถงึ ความคิดสร้างสรรค์ของมนุษย์ ทเ่ี ก่ียวกบั สินคา้ อุตสาหกรรม
ต่าง ๆ ทีไ่ ด้พัฒนาหรอื คดิ ค้นขน้ึ ใหม่ นอกจากน้ยี ังรวมถงึ การออกแบบผลติ ภัณฑ์ เครอื่ งหมายการคา้
ช่ือและถ่นิ ท่อี ยู่ทางการค้า โดยรวมถึงแหลง่ กาเนิด และการป้องกันการแขง่ ขันทางการคา้ ทไ่ี มเ่ ป็น
ธรรม
ทรพั ยส์ ินทางอตุ สาหกรรม มีก่ปี ระเภท
ทรพั ย์สนิ ทางอุตสาหกรรม ได้แก่ สทิ ธบิ ตั ร (Patent) , แบบผงั ภมู ิของวงจรรวม (Layout-
Designs of Integrated Circuit), เครอ่ื งหมายการค้า (Trademark) , ความลับทางการค้า (Trade
Secrets) , ชอื่ ทางการคา้ (Trade Name) และ ส่งิ บ่งชที้ างภูมศิ าสตร์ (Geographical Indication)
ลขิ สิทธิ์ (Copyright) คอื อะไร และไดร้ ับการคุ้มครองอย่างไร
ลิขสทิ ธ์ิ หมายถงึ สิทธิแตเ่ พียงผู้เดยี วของผู้สร้างสรรคท์ จี่ ะกระทาการใด ๆ เกี่ยวกับงานทผ่ี ู้
สร้างสรรคไ์ ดท้ าขึ้นตามประเภทลขิ สิทธท์ิ ี่กฎหมายกาหนด ได้แก่ งานวรรณกรรม นาฏกรรม
ศลิ ปกรรม ดนตรกี รรม โสตทศั นวัสดุ ภาพยนตร์ สง่ิ บนั ทกึ เสียง งานแพร่เสียง แพรภ่ าพ หรืองานอืน่
ใดในแผนกวรรณคดี แผนกวิทยาศาสตร์ หรือแผนกศลิ ปะ ไม่ว่างานดงั กล่าวจะแสดงออกโดยวธิ ีหรอื
รูปแบบท้งั โดยจบั ต้องได้และจบั ต้องไมไ่ ด้ นอกจากน้ันกฎหมายลขิ สทิ ธยิ์ ังใหค้ วามค้มุ ครองถงึ สิทธิของ
นกั แสดงดว้ ย อยา่ งไรก็ตาม การคุม้ ครองลขิ สิทธ์ิ ไมค่ รอบคลุมถึงความคดิ หรือข้นั ตอน กรรมวิธหี รือ
ระบบ วิธใี ช้หรือทางาน แนวความคิด หลกั การ การคน้ พบ หรือทฤษฎีทางวิทยาศาสตร์ หรือ
คณิตศาสตร์

สทิ ธิบัตร (Patent) คืออะไร
สิทธบิ ัตร คอื หนงั สอื สาคญั ท่ีรฐั ออกใหเ้ พ่ือคุ้มครองการประดษิ ฐ์ (Invention) หรือ การ
ออกแบบผลิตภัณฑ์ (Industrial Design) ท่มี ลี กั ษณะตามที่กฎหมายกาหนด ได้แก่ สิทธิบัตรการ
ประดษิ ฐ์ (Invention Patent) สิทธบิ ัตรการออกแบบผลิตภัณฑ์ (Design Patent) และอนสุ ิทธบิ ัตร
(Petty Patent) ซึ่งผูท้ รงสิทธิบตั รหรืออนุสิทธบิ ัตร มสี ทิ ธเิ ดด็ ขาด หรอื สิทธแิ ตเ่ พยี งผู้เดียวในการ
แสวงหาผลประโยชนจ์ ากการประดิษฐ์ หรอื การออกแบบผลติ ภัณฑ์ท่ไี ด้รบั สิทธบิ ตั ร หรอื อนุ
สทิ ธบิ ัตรนนั้ ภายในระยะเวลาตามที่กฎหมายกาหนด
ประเภทของสิทธิบตั ร
สทิ ธิบัตร มี 3 ประเภท ไดแ้ ก่
สทิ ธบิ ตั รการประดษิ ฐ์ (Invention Patent) หมายถึง การใหค้ วามคุม้ ครองการคิดค้นเกี่ยวกบั
ลักษณะองคป์ ระกอบโครงสร้าง หรอื กลไกของผลิตภณั ฑ์ รวมทั้งกรรมวิธีในการผลติ การเกบ็ รกั ษา
หรอื การปรบั ปรุงคณุ ภาพของผลิตภัณฑ์
สิทธบิ ัตรการออกแบบผลิตภัณฑ์ (Design Patent) หมายถึง การให้ความคุม้ ครองความคิด
สร้างสรรค์ที่เก่ยี วกบั รปู ร่างลกั ษณะภายนอกของผลติ ภัณฑ์ องค์ประกอบของลวดลาย หรอื สีของ
ผลิตภัณฑ์ ซงึ่ สามารถใชเ้ ป็นแบบสาหรบั ผลิตภณั ฑอ์ ุตสาหกรรม รวมท้ังหตั ถกรรมได้ และแตกตา่ งไป
จากเดิม
อนสุ ิทธบิ ตั ร (Petty Patent) คอื การให้ความคุ้มครองการประดิษฐจ์ ากความคดิ สรา้ งสรรคท์ ่มี ี
ระดับการพัฒนาเทคโนโลยไี ม่สงู มาก โดยอาจเปน็ การประดิษฐ์คดิ คน้ ข้นึ ใหม่ หรอื ปรับปรุงจากการ
ประดษิ ฐ์ที่มอี ยู่ก่อนเพียงเล็กน้อย

ช่ัวโมงที่ 2

ขั้นสอน (ตอ่ )

1. ผู้สอนอธบิ ายเพ่ิมเตมิ ว่า ในการสร้างสรรค์เทคโนโลยีข้ึนมาแกป้ ัญหา ผู้สร้างสรรคค์ วรตรวจสอบว่า มี
เทคโนโลยีท่ีมีลักษณะคล้ายกับของตน ได้รับการจดทะเบียนเป็นทรัพย์สนิ ทางปัญญาแล้วหรอื ไม่
เพราะหากเทคโนโลยีทส่ี รา้ งสรรค์ขึ้น ซ้ากบั สง่ิ ประดิษฐท์ ่มี ีลิขสทิ ธอ์ิ ยู่แล้ว อาจทาให้ผูส้ ร้างสรรคถ์ ูก
ฟอ้ งร้อง เร่ือง ละเมิดลขิ สิทธิภ์ ายหลงั ได้

2. ผู้สอนใหผ้ ู้เรยี นทากิจกรรมสืบค้นสทิ ธิบัตร พรอ้ มอธบิ ายวิธีการทากิจกรรม คือสบื ค้นสิทธิบตั ร จาก
แหลง่ ข้อมลู ในการสืบค้นเรอ่ื งสิทธิบัตร เพ่อื ตรวจสอบวา่ โครงงานการออกแบบเทคโนโลยีเพอ่ื ชว่ ย
แก้ปัญหาในชมุ ชนโดยใช้กระบวนการออกแบบเชงิ วศิ วกรรม ซ้ากบั เทคโนโลยีท่มี ีอยู่แล้วหรอื ไม่ โดย
ตรวจสอบจากแหลง่ ข้อมลู ต่างๆ เชน่
1. การสืบคน้ สิทธิบตั รในระบบสบื ค้นขอ้ มลู สทิ ธบิ ัตรของกรมทรัพย์สนิ ทางปญั ญา
2. คลังขอ้ มลู งานวจิ ัยไทย
3. ฐานข้อมูลงานวจิ ยั ของมหาวทิ ยาลยั ในประเทศไทยและหนว่ ยงานวิจัยในประเทศไทย

3. ผูส้ อนให้เวลาผู้เรยี นแตล่ ะกลุ่มในการทากจิ กรรม โดยท่ผี สู้ อนคอยดแู ลความเรียบร้อยและคอยให้
คาแนะนาเพ่ิมเตมิ

ขน้ั สรุป

4. ผู้สอนและผู้เรียนร่วมกนั สรุปว่า การสบื ค้นสทิ ธบิ ตั ร มปี ระโยชน์ ดังน้ี
1. ตรวจสอบความใหม่ของสิง่ ทีท่ า
2. ต่อยอดงานวิจยั และคดิ คน้ นวัตกรรม
3. หลกี เลย่ี งการละเมิดสิทธบิ ตั รของผู้อน่ื
4. ใชศ้ ึกษา วเิ คราะห์ และวางแผนการตลาดให้กบั ธรุ กจิ
5. ศึกษาคู่แข่งทางการค้า

5. ผู้สอนเปิดโอกาสให้ผเู้ รียนสอบถามเพม่ิ เติม

9. ส่อื การเรียนรู้
1. SLIDE สื่อการสอน ทรพั ย์สินทางปัญญา
2. กิจกรรมสืบคน้ สทิ ธิบตั ร

0

10. การวดั และประเมินผล เครอื่ งมือ เกณฑ์
แบบประเมินผลงาน
วธิ ีการ คณุ ภาพอยใู่ นระดบั ดี
แบบประเมนิ พฤติกรรม ผ่านเกณฑ์
ตรวจ ผลงานจากการทา รายบุคคล
กิจกรรมสบื คน้ สิทธิบัตร คุณภาพอย่ใู นระดบั ดี
ผา่ นเกณฑ์
ประเมินพฤติกรรมรายบุคคล
จากการทากิจกรรมสืบค้น
สิทธิบตั ร

แบบบนั ทกึ หลงั แผนการสอน ช้ันมธั ยมศึกษาปที ี่ 3
จานวน 12 ช่ัวโมง
เทคโนโลยี การออกแบบและเทคโนโลยี เวลาเรียน 2 ช่ัวโมง
หนว่ ยการเรียนร้ทู ี่ 5 กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมกบั การแก้ปญั หาในชุมชน
แผนการจดั การเรียนรู้ที่ 20 ทรัพยส์ ินทางปญั ญา

ผลการเรียนรู้
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ปัญหาอุปสรรค
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ข้อเสนอแนะแนวทางแก้ไข
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงช่อื …………………….…………….ผู้สอน
(…………………………………)

ตาแหน่ง………………………………………
………………/…………....../……………
ความคิดเหน็ ของผ้บู ริหารสถานศกึ ษา
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอื่ …………………………….ผู้บริหารสถานศกึ ษา
(…………………..…………………………)
ตาแหน่ง………………………………………
………………/…………....../……………

































































แบบสังเกตพฤตกิ รรมการปฏิบตั กิ จิ กรรมกลุ่ม

กลมุ่ ที่ (ชือ่ กลมุ่ )..............................................................
สมาชิกในกลมุ่

1..........................................................2..........................................................
3..........................................................4..........................................................
5.........................................................6..........................................................

คาชีแ้ จง ใหท้ าเคร่ืองหมาย  ในช่องท่ตี รงกับความเปน็ จริง

พฤติกรรมที่สงั เกต คะแนน
43 2 1
1. การมีส่วนรว่ มในการวางแผน
2. การปฏบิ ัติงานตามบทบาทหนา้ ที่
3. การให้ความร่วมมือในการทางาน
4. การแสดงความคดิ เหน็
5. การยอมรบั ความคิดเห็น

รวม

ลงชอ่ื ............................................................................ผปู้ ระเมิน

.................../................../..................

เกณฑ์การใหค้ ะแนน

พฤติกรรมที่ปฏิบัติเปน็ ประจา ให้ 4 คะแนน (ดีมาก)

พฤตกิ รรมที่ปฏิบตั ิบอ่ ยครั้ง ให้ 3 คะแนน (ดี)

พฤตกิ รรมทป่ี ฏิบตั ิบางคร้ัง ให้ 2 คะแนน (ปานกลาง)

พฤติกรรมที่ปฏบิ ตั ินอ้ ยครง้ั ให้ 1 คะแนน (ปรับปรงุ )

(ลงชอื่ )--------------------------------------ผู้ประเมนิ

แบบประเมินผลงาน (กลมุ่ )

ชือ่ กลุม่ ............สมาชิกกล่มุ 1. …………………………………………………………
2. …………………………………………………………
3. …………………………………………………………

คาชีแ้ จง ทาเครื่องหมาย / ลงในช่องใหต้ รงกบั ระดบั คะแนน

ดา้ นที่ ส่ิงท่ีประเมิน ระดบั คะแนน 2 3 4
01
1 ผลงานนักเรียน
2 การนาเสนอผลงาน
3 การปฏิบัตงิ านกลุ่ม

ลงช่ือ.............................................ผปู้ ระเมนิ

วันที่........./เดือน........................../................

การประเมินผลโดยรวม (ทกุ รายการที่ประเมนิ ควรได้อยา่ งนอ้ ย ระดบั 2 ขึน้ ไปจงึ จะถือวา่ ผ่าน)

 ผา่ น  ไมผ่ า่ น

เกณฑ์การประเมิน

ด้านผลงานนกั เรียน ระดับ 4 (ขนึ้ อยู่กับรายละเอียดแต่ละใบงาน)

ระดับ 3 (ขึน้ อยู่กบั รายละเอยี ดแตล่ ะใบงาน)

ระดบั 2 (ขน้ึ อยู่กบั รายละเอยี ดแต่ละใบงาน)

ระดบั 1 (ข้นึ อยู่กบั รายละเอียดแต่ละใบงาน)

ระดับ 0 (ขนึ้ อยู่กับรายละเอียดแต่ละใบงาน)

ดา้ นการนาเสนอผลงาน ระดบั 4 ชดั เจน ถูกตอ้ ง มเี หตผุ ล

ระดับ 3 ชดั เจน ถูกตอ้ ง ไมม่ ีเหตผุ ล

ระดับ 2 ชดั เจน ไมถ่ ูกตอ้ ง ไม่มเี หตุผล

ระดับ 1 ไมช่ ดั เจน ไมถ่ กู ต้อง มีเหตุผล

ระดับ 0 ไม่ชดั เจน ไม่ถกู ต้อง ไมม่ ีเหตุผล

ด้านการปฏบิ ตั งิ านกลมุ่ ระดบั 4 ทกุ คนมีสว่ นรว่ ม ทางานโดยใช้กระบวนการกลมุ่

ระดับ 3 มนี กั เรยี นบางคนไมส่ นใจทาใบงาน

ระดับ 2 นกั เรยี นจานวนคร่ึงหน่งึ ของกลุม่ ยงั ไม่ไดร้ ว่ มงานกล่มุ

ระดบั 1 นกั เรยี นบางคนทาใบงาน และไมก่ ระตนุ้ ให้เพ่อื นร่วมทา

ระดับ 0 ตา่ งคนตา่ งทา ไม่มกี ารปรกึ ษากนั เลย

แบบประเมินผลงาน

ช่อื นกั เรยี น.......................................................................
วนั /เดอื น/ปี ท่ีสังเกต.........................................................เวลา..............................

รายการพฤติกรรม คณุ ภาพการปฏบิ ัติ
3210
1. ทาความเขา้ ใจเกย่ี วกับงานก่อนทีจ่ ะลงมอื ปฏิบตั ิ
2. มกี ารเตรยี มสือ่ อปุ กรณใ์ นการปฏิบตั ิงานให้พร้อม ระดบั คณุ ภาพ................................
3. มีการวางแผนและขั้นตอนการปฏบิ ตั งิ านกอ่ นปฏิบตั ิ
4. สามารถปฏบิ ัติไดต้ ามขนั้ ตอนท่วี างแผนไว้
5. ผลงานทีส่ าเร็จตามที่วตั ถุประสงค์

รวมคะแนน

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนนคณุ ภาพการปฏิบัติ ได้ 3 คะแนน
ได้ 2 คะแนน
ปฏบิ ตั ิได้สมบรู ณ์ชดั เจน ได้ 1 คะแนน
ปฏบิ ัตไิ ด้แต่ยงั มขี อ้ บกพรอ่ งเล็กนอ้ ย ได้ 0 คะแนน
ปฏบิ ตั ไิ ด้แต่ยงั ไมม่ ขี ้อบกพรอ่ งมาก
ไม่ไดป้ ฏิบัติเลย

เกณฑก์ ารตดั สนิ คณุ ภาพ

ชว่ งคะแนน ระดบั คณุ ภาพ

12 – 15 3 (ดมี าก)
8 – 11 2 (ด)ี
4-7 1 (พอใช)้
0-3 0 (ปรบั ปรงุ )

แบบสงั เกตพฤติกรรมการทางานรายบคุ คล

คาชี้แจง : ให้ ผูส้ อน สงั เกตพฤตกิ รรมของผเู้ รียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขดี 
ลงในช่องว่างท่ีตรงกับระดบั คะแนน

ลาดบั ที่ ช่ือ – สกลุ ความต้งั ใจใน ความ การตรงตอ่ เวลา ความสะอาด ผลสาเร็จ รวม
ของผู้รบั การ การทางาน รับผดิ ชอบ เรียบร้อย ของงาน 15
คะแนน
ประเมิน 321 321321321 321

ลงช่อื ...................................................ผู้ประเมนิ

............../.................../................

เกณฑ์การใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน
ปฏบิ ตั หิ รือแสดงพฤตกิ รรมอย่างสม่าเสมอ ให้ 2 คะแนน
ปฏบิ ตั หิ รือแสดงพฤติกรรมบ่อยคร้งั ให้ 1 คะแนน
ปฏิบัตหิ รอื แสดงพฤติกรรมบางคร้ัง

เกณฑ์การตัดสนิ คุณภาพ

ชว่ งคะแนน ระดบั คุณภาพ
12 - 15 ดี
8 - 11
ตา่ กวา่ 8 พอใช้
ปรบั ปรงุ