เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต

โครงการทํานุบํารุงศิลปวัฒนธรรม ปงบประมาณ 2562 ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี

ข ทาวเสื้อเนา: โครงการทํานุบํารุงศิลปวัฒนธรรม ปงบประมาณ 2562 ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ผูเรียบเรียง : ผูชวยศาสตราจารย ดร.บุญชู ภูศรี กองบรรณาธิการ : ผูชวยศาสตราจารยณัชวินนท แสงศรีจันทร อาจารยมิตต ทรัพยผุด อาจารยนงลักษณ สูงสุมาลย อาจารยพัน พงษผล อาจารยพัฒนาภรณ คําอุน นายปกรณ ปุกหุต นายณัฐพงค มั่นคง นายชาญชวิศ ทุมโมง จัดทําโดย : สํานักงานสงเสริมบริหารงานวิจัย บริการวิชาการและทํานุบํารุง ศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ออกแบบปก : นางสาวกุสุมา ศักดิ์นานนท รูปเลม : ผูชวยศาสตราจารย ดร.บุญชู ภูศรี ขอมูลทางบรรณานุกรมหอสมุดแหงชาติ บุญชู ภูศรี เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรม ปริวรรต. อุบลราชธานี : สํานักงานสงเสริมบริหารงานวิจัย บริการ วิชาการและทํานุบํารุงศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, 2563. 130 หนา 1. วรรณกรรมไทย (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ) 2. ใบลาน I. ชื่อเรื่อง 895.91 ISBN 978-974-523-389-8

ค ทาวเสื้อเนา: โครงการทํานุบํารุงศิลปวัฒนธรรม ปงบประมาณ 2562 ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี คํานํา ทาวเสื้อเนา เปนหนึ่งในโครงการทํานุบํารุงศิลปวัฒนธรรม เรื่อง ภูมิปญญาจากเอกสารใบ ลานวัดบานโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี ซึ่งไดปริวรรตเอกสาร ใบลานจํานวน 2 เรื่อง คือ ทาวคดทาวซื่อ และทาวเสื้อเนา ทาวเสื้อเนา เปนเอกสารใบลานที่บันทึกดวยตัวอักษรธรรมอีสาน จํานวน 6 ผูก ไมปรากฏ ศักราชที่จาร ขาพเจาขอกราบขอบพระคุณพระครูถิรมงคลญาณ เจาอาวาสวัดโนนบอน ที่อํานวยความ สะดวกใหผูจัดทําโครงการสามารถเขาศึกษาและปริวรรตเอกสารไดอยางสะดวก คุณความดีที่เกิดขึ้นจากการปริวรรตและสอบทาน รวมทั้งการพิมพเผยแพรวรรณกรรมครั้ง นี้ ขออุทิศบุญกุศลที่เกิดขึ้นจากการทํางานครั้งนี้ใหแดบูรพาจารยที่ไดจารเอกสารใบลานเรื่องทาวเสื้อ เนา ขออุทิศบุญกุศลในการทํางานครั้งนี้แดคุณพอทอง ภูศรี บิดาของขาพเจา และนางสาวบัวพิษ ภูศรี นองสาวคนเล็กของขาพเจา และขออุทิศบุญกุศลที่เกิดขึ้นจากการสืบทอดหนังสือนี้แด ศาสตราจารยธวัช ปุณโณทก ผูที่สั่งสอนและเปนแรงบันดาลใจใหขาพเจาไดศึกษาเอกสารทองถิ่น ขอทานทั้งหลายไดถึงสุขสามประการ มีนิพพานเปนที่แลวดวยเทอญ บุญชู ภูศรี คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

ง ทาวเสื้อเนา: โครงการทํานุบํารุงศิลปวัฒนธรรม ปงบประมาณ 2562 ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี สารบัญ คํานํา สารบัญ ข ค ประวัติวัดโนนบอน ............................................................................................................................. 1 บัญชีสํารวจเอกสารใบลานอักษรธรรมวัดโนนบอน ............................................................................ 3 บัญชีสํารวจเอกสารใบลานอักษรไทยวัดโนนบอน .............................................................................. 6 คํานําเสนอ ทาวเสื้อเนา ..................................................................................................................... 9 ปณามคาถา …………………………………………………………………………………………………………………….….. 14 ทาวเสื้อเนาเกิด …………………………………………………………………………………………………………….…….. 14 ทาวเสื้อเนาเกิดโรค ……………………………………………………………………………………….…….………….…… 15 ทาวเสื้อเนาเขาเมืองลองใจนองสาว ……………………………………………………………………………………….. 16 นองอยากอาย บยอมรับวาอาย ………………………………………………………………………………………….…. 17 ทาวเสื้อเนาไปฮอดเมืองเสี่ยว …………………………………………………………………………………….………….. 18 พระราชาบอาย ทาวเสื้อเนาเสี่ยวฮัก ……………………………………………………………………………….…….. 19 ทาวเสื้อเนาหนีไปเมืองใหม …………………………………………………………………………………………….…….. 21 พระราชาขับไลธิดาสุดทองไปอยูกับทาวเสื้อเนา ……………………………………………………………………… 22 อุทาหรณนิทานโบราณ ……………………………………………………………………………….………………….……. 23 นางลุนไปหาทาวเสื้อเนา ……………………………………………………………………………………………….……… 24 ทาวเสื้อเนาถอดเสื้อฮาย เผยคีงงาม ………………………………………………………………………………….…… 26 เจาเจ็ดราชมาประจญเมือง ……………………………………………………………………………………………….….. 28 สมคาม …………………………………………………………………….…………………………………………………….….. 30 กองทัพฝายพญาลาถอย ………………………………………………………………………………………………….….… 32 หกเขยออกรบ …………………………………………………………………………………..……………………………...… 33 เชิญทาวเสื้อเนามารบ …………………………………………………………………………………………….………….… 35 ทาวเสื้อเนาออกรบ ……………………………………………………..…………………………………………………….… 44 พญาเจ็ดราชยอมแพ………………………………………………………………………………………………………….… 48 ทาวเสื้อเนาครองราชย……………………………………………………………………………………………………….… 50 พญาเมืองพาราณสี (พอทาวเสื้อนา) สวรรคต …………………………………………………………………….…… 52 ชาวเมืองพาราณสีนําหาทาวเสื้อเนา …………………………………………………………………………………….… 55 พอพญาอนุญาตทาวเสื้อเนากลับไปครองเมืองพระบิดา …………………………………………………….……. 66 ทาวเสื้อเนากลับเมืองบาน ……………………………………………………………..………………….……………….… 68 มวนชาติ……………………………………………………………….……………………………………………………….…… 75

ประวัติวัดโนนบอน วัดโนนบอน ตั้งอยูที่หมูบานโนนบอน หมูที่ 10, 13 และ 20 ตําบลบุงหวาย อําเภอ วารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี มีเนื้อที่ 6 ไร วัดโนนบอนเริ่มกอสรางประมาณป พ.ศ. 2430 วัดโนนบอน มีเจาอาวาสปกครองวัด ตั้งแตอดีตจนถึงปจจุบันทั้งหมด 7 รูป คือ 1) ญาถานสิงห 2) ญาถานทองดีโฆสโก 3) ญาถานมั่น (หมื่น) กลฺยาโณ ครองวัด พ.ศ. 2434-2461 4) พระอาจารยอาน กนฺตสีโล ครองวัด พ.ศ. 2462-2484 5) พระอาจารยรส มหพฺผโล ครองวัด พ.ศ. 2485-2494 6) พระครูนิติสารโสภณ (คําหลา นิติสาโร) ครองวัด พ.ศ. 2500 – 2548 7) พระครูถิรมงคลญาณ (บุญมา ฐิติญาโณ) ครองวัด พ.ศ. 2548 – ปจจุบัน ที่ตั้งหมูบานหนองบอน ปรับปรุงภาพจาก : https://earth.google.com

2 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี เดิมทีวัดโนนบอน ปรากฏชื่อในเอกสารใบลานวา “วัดโนนหนองบอน” ทั้งนี้เพราะวา หมูบานมีลักษณะเปนเนินสูง และลาดลงต่ําดานทิศตะวันตก ซึ่งมีหนองน้ําอยูบริเวณดังกลาว และมี ตนบอนขึ้นเปนจํานวนมาก จึงเรียกวา บานโนนหนองบอน ตอมาลดเหลือเพียง โนนบอน ที่ตั้งโนนบอน ตั้งอยูดานทิศตะวันออกของบานโนนบอน ปรับปรุงภาพจาก : https://earth.google.com

3 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี บัญชีสํารวจ เอกสารใบลานอักษรธรรมวัดโนนบอน มัด เรื่อง ชื่อเรื่อง จํานวน ผูก พ.ศ. ลักษณะ ลาน หมายเหตุ 1 1 เทวทูตสูตร 3 - ลองชาด 2 เทวทูตสูตร 4 - ชาดทึบ 3 เทวทูตสูตร 1 - ลานดิบ 2 ธรรมสามไตร 3 - ลองรัก 3 พญาสุนทรราชา 3 - ลองชาด 4 1 พระเวสสันดร 40 - ลองรัก 2 ทาวคดทาวซื่อ 6 - ชาดทึบ 5 ทาวเสื้อเนา 7 - ชาดทึบ 6 ลําบัวระพันธะ 5 - ลองรัก 7 หงสหิน 1 - ลองรัก 8 สุริวงศ 5 - รักทึบ 9 1 มูลสัททา 2 - รักทึบ 2 สังฮอมธาตุ 2 - ลองรัก 3 นางปทุมมา 3 - ชาดทึบ 11 ทาวโจระโต - ชาดทึบ 12 แตงออน 6 - ลองชาด 12 เชตพน 4 - ชาดทึบ 14 พระธัมมปทัฏฐกถา 10 - ลองรัก 15 พญาธรรมิกราช 2 - ลองรัก 16 1 ลําพระเวสสันดร 12 2498 ลองชาด 2 นางแตงออน 12 - ลองชาด 17 1 จําปาสี่ตน 9 2474 ชาดทึบ 2 ไกแกว 8 - ลองชาด 18 สารัตถะสังคหะ 13 2484 ลองรัก 19 ลําพระเวสสันดร 35 - ลองชาด 20 พระธัมมปทัฏฐกถา 12 2484 ลองรัก -

4 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี มัด เรื่อง ชื่อเรื่อง จํานวน ผูก พ.ศ. ลักษณะ ลาน หมายเหตุ 21 ลําผาคาง 3 - ชาดทึบ 23 พระบาลีโลกนัย 17 - ลองชาด 25 ปฐมสมโพธิ 2 2464 ลองชาด 26 กัณฑทศพร 1 2536 ลานดิบ 27 พญามิลินทปญญา - ลองรัก 28 มูลนิพพาน 3 - ลองชาด 30 บาลีมูลกัจจายน 9 2445 ลองชาด 31 กาละเกด 5 4627 ลองชาด 32 พื้นเวียงจันทน 10 - ลองชาด 33 สังฮอมธาตุ 5 2451 ลองชาด 34 ปฐมสมโพธิ 5 2464 ลองชาด 35 ธาตุกถา, พระธรรมนับชาติ, เชตพน, เทวทูตสูตร, ปฐมสมโพธิ, คุรุธรรม 2394 ลานดิบ 37 ศัพทสนธิ์ 13 - ชาดทึบ 38 สุพรหมโมกขา 7 - ลองชาด 40 ปฐมสมโพธิ 1 2464 ลองชาด 41 พระอสีติมหาสาวก 13 2471 ลองชาด 42 พระเจาเลียบโลก 4 - ลองรัก 44 1 สอนโลก - ลองชาด 2 อุณหัสสวิชัย - ลองชาด 45 เวียงจันทน 8 2498 ชาดทึบ 46 1 อุณหัสสวิชัย - ชาดทึบ 2 พระสารีบุตรแทนคุณมารดา - ชาดทึบ 47 หงสคํา 3 2517 ลองชาด 48 ศรีมหามายา 4 - ลองรัก 49 พระมูลกัจจายน 11 - ลองชาด 50 พิมพาเถรีผูกตน - ลองชาด 52 ทาวอุนวัวทอง,การะเกด - ชาดทึบ, ลองชาด

5 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี - มัด เรื่อง ชื่อเรื่อง จํานวน ผูก พ.ศ. ลักษณะ ลาน หมายเหตุ 53 สังฮอมธาตุ 12 - รักทึบ 54 จุนทสูกริสูตร 3 - ลองชาด 55 หงสหิน 6 - ลานดิบ 56 โสวัตร 10 - ลานดิบ 57 พระธัมมปทัฏฐกถา 12 2485 รักทึบ 58 บัวระพันธ 11 2465 ลองชาด 59 สิงคาลสูตร 8 - ลองชาด 60 สังฮอมธาตุ 1 - รักทึบ 61 ปญหาราชาวัตร 1 2458 ลองชาด 62 รถเสน 1 - ลองชาด 63 กําพราผีนอย 3 2515 ลองชาด 64 พระเวสสันดร 13 - ลองรัก 65 มูลนิพพาน, ธรรมบท, ชนะสันทะ, เนมิราช 20 หลาย พ.ศ. ชาดทึบ

6 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี บัญชีสํารวจ เอกสารใบลานอักษรไทยวัดโนนบอน มัด ที่ ชื่อเรื่อง จํานวน ผูก สํานักพิมพ ผูเขียน ปที่ พิมพ 1 พระธรรมเทศนาเฉลิมพระ เกียรติฯ 9 มิถุนายน 2549 12 โรงพิมพสํานักงาน พระพุทธศาสนาแหงชาติ มหาเถรสมาคม 2549 2 ทาวหงษหิน 10 โรงพิมพลูก ส.ธรรมภักดี พระราชรัตโนบล 2545 3 พระยาคันคาก 3 โรงพิมพลูก ส.ธรรมภักดี พระราชรัตโนบล 2530 4 แทนคุณมารดาบิดา 12 สํานักงาน ส.ธรรมภักดี มหาปุย แสงฉาย - 5 บอกบุญบอกบาป 12 โรงพิมพลูก ส.ธรรมภักดี มหาปุย แสงฉาย 2540 6 พระไตรปฎกไตรมาส 84000 ธรรมขันธ - สํานักงาน ส.ธรรมภักดี มหาปุย - 7 พระทศชาติชาดกเทศนา 10 สํานักงาน ส.ธรรมภักดี มหาปุย - 8 ชุมคัมภีรเทศนศีล 5 9 ศูนยเผยแผ พระพุทธศาสนาแหงชาติ มหาเถรสมาคม - 9 โพธิปกขิยธรรม 37 กัณฑ 37 โรงพิมพอักษรเจริญทัศน - 2496 10 ลําพื้นเมืองเวียงจันทน 9 สํานักพิมพมรดกอีสาน สวิง บุญเจิม - 11 พระไตรปฎกไตรมาส 84000 ธรรมขันธ 12 สํานักงาน ส.ธรรมภักดี ปุย แสงฉาย 2504 12 ผาแดงนางไอ 8 สํานักงาน ส.ธรรมภักดี พระราชรัตโนบล - 13 บุญกรรมนําแตงนิทาน สาธก 12 สํานักงาน ส.ธรรมภักดี มหาปุย 2504 14 นางแตงออน 15 สํานักงาน ส.ธรรมภักดี พระราชรัตโนบล - 15 ลํามหาชาติฉบับอักษร ธรรมอีสาน 71 สํานักพิมพมรดกอีสาน สวิง บุญเจิม 2533 16 นางสิบสอง 10 ส.ธรรมภักดี พระราชรัตโนบล 2530 17 สังขศิลปชัย 20 ส.ธรรมภักดี พระราชรัตโนบล 2529 18 พระไตรปฎกไตรมาส 84000 ธรรมขันธ 12 ส.ธรรมภักดี ปุย แสงฉาย 2504 19 12 ตํานานเทศนา 12 ส.ธรรมภักดี ปุย แสงฉาย 2487 20 7 ตํานานเทศนา 7 ส.ธรรมภักดี ปุย แสงฉาย 2487

7 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี ---- มัด ที่ ชื่อเรื่อง จํานวน ผูก สํานักพิมพ ผูเขียน ปที่ พิมพ 21 พระทศชาติชาดกเทศนา 10 ส.ธรรมภักดี ปุย แสงฉาย 2504 22 พระทศชาติชาดกเทศนา 10 ส.ธรรมภักดี ปุย แสงฉาย 2504 23 พระไตรปฎกไตรมาส 84000 ธรรมขันธ 12 ส.ธรรมภักดี ปุย แสงฉาย 2504 24 พระไตรปฎกไตรมาส นิทานสาธก 12 กัณฑ 12 ส.ธรรมภักดี ปุย แสงฉาย 2504 25 ทาวลินทองภาคอีสาน 12 ส.ธรรมภักดี - - 26 เสียวสวาดธรรมิกบัณฑิต (ไมครบชุด) 15 ส.ธรรมภักดี สิลา วีระวงศ 2486 27 พระไตรปฎกไตรมาส 84000 ธรรมขันธ 11 ส.ธรรมภักดี ปุย แสงฉาย 2504 28 ไตรโลกวิตถารไตรมาส 12 ส.ธรรมภักดี ปุย แสงฉาย 2504 29 มิลินทนาคเสนเทศนา (ไม ครบชุด) 2 ส.ธรรมภักดี - 2504 30 พระไตรปฎกไตรมาสสาธก นิทาน 12 กัณฑ 12 ไทยสังฆภัณฑการพิมพ - 2514 31 พระธรรม 7 คัมภีร 7 ส.ธรรมภักดี - 2545 32 พระธรรม 7 คัมภีร 7 ส.ธรรมภักดี - - 33 พระธรรม 7 คัมภีร 7 โรงพิมพวัฒนาพาณิชย พระวิสุทธิญาณ มุนี (สุด ป.9) - 34 พระธรรม 7 คัมภีร 7 โรงพิมพโสภิตาธรรมากร พระวิสุทธิสมโพธิ (เจีย ป.9) 2495 35 พระธรรม 7 คัมภีร 7 ไทยสังฆภัณฑการพิมพ - 2514 36 คัมภีรพระวินัยไตรมาส เทศนา (ไมครบชุด) 90 เทอดไทย - 2496 37 ชุดธรรมเทศนาวันวิสาขบู ชา - พุทธลีลา ดร.จรูญ วรรณ กสิณนนท - 38 กัณฑเทศนสุจริตธรรมกถา - หางหุนสวนจํากัดแอสซีพี ฐิติพรการพิมพ พระพรหมบัณฑิต -

8 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี --- มัด ที่ ชื่อเรื่อง จํานวน ผูก สํานักพิมพ ผูเขียน ปที่ พิมพ 39 ยอดกตัญูกตเวที 12 กัณฑ (ขาด 2 ผูก) 10 ส.ธรรมภักดี ปุย แสงฉาย - 40 เมตตากถา (รวมธรรม เทศนา) 4 บริษัทประชาชน จํากัด พระธรรมคุณาภรณ (ฟน ชุตินฺธโร ป.9) 2502 2503 2504 2505 41 รวมพระธรรมเทศนา 4 บริษัทประชาชนจํากัด 1) สมเด็จพระวันรัต 2) พระธรรมปาโมกข 3) พระธรรมปฎก 4) สมเด็จพระมหา วีรวงศ 2506- 2509 42 รวมมหามกุฎเทสนา 3 เรื่อง 3 - พระพรหมมุนี สมเด็จพระสังฆราช 2520 43 พระธรรมเทศนาคัมภีร ฉบับมหามกุฏราชวิทยาลัย 4 - 1) พระมหาสอน สรโท 2) พระราชกวี 3) พระสุพจนมุนี 4) พระเทพเวที 2489 2483 2488 2485

9 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี คํานําเสนอ ทาวเสื้อเนา ทาวเสื้อเนา เปนวรรณกรรมที่พบตนฉบับใบลานที่วัดโนนบอน ซึ่งมีการบันทึกดวยตัวอักษร ที่สวยงาม และพบรองรอยของการใชเทศนในปจจุบันอยู จึงมีการนํามาปริวรรตเพื่อเผยแพรเอกสาร ใหกวางขวางมากยิ่งขึ้น โดยมีรายการสังเขปดังตอไปนี้ ตนฉบับ วรรณกรรมเรื่องทาวเสื้อเนา จารดวยอักษรธรรมอีสาน จํานวน 4 ผูก ใบลานจารลานละ 5 บรรทัด โดยไมระบุวันเวลาที่จารไว การปริวรรต การปริวรรตครั้งนี้ เปนการปริวรรตครั้งเดียว โดยไมมีการถายถอด เปนการปริวรรตโดยอาน จากเอกสารใบลานแลวปริวรรตเปนภาษาอีสานโดยใชอักษรไทยปจจุบันในการปริวรรต โดยคําที่ตรง กับภาษาไทยมาตรฐานจะยึดการเขียนตามพจนานุกรมราชบัณฑิตยสถาน สวนคําที่เปนคําเฉพาะของ อีสานจะยึดการเขียนตามการสะกดการันตของสารานุกรมภาษาไทยอีสาน-ไทย-อังกฤษ ฉบับของ ปรีชา พิณทอง พิมพปพุทธศักราช 2532 เนื่องจาก ขอความในตนฉบับใบลานตอนทายผูกที่ 3 ไดขาดหายไป ผูปริวรรตจึงไดนํา วรรณกรรมเรื่องทาวเสื้อเนา ฉบับวัดสิทธิเดชชัยภูมิ เมืองสองคอน แขวงสะหวันนะเขต จํานวน 4 ผูก จ า ร เ มื่ อ ป พุ ท ธ ศั ร า ช 2 5 3 5 โ ด ย ด า ว น โ ห ล ด จ า ก ห อ ส มุ ด ดิ จิ ทั ล ใ บ ล า น ล า ว (http://www.laomanuscripts.net/lo/texts/5674#1) นํามาปริวรรตเสริมในสวนที่ขาด โดยใน สวนที่ปริวรรตไดทําอักษรตัวเอนไว ผูเขียน ผูจารเอกสารใบลานไดบอกไวในตอนทายของใบลานในแตละผูกวา พอสิงบานทับเมย เปน ผูเขียน บานเลขที่ 30 หมูที่ 7 ตําบลบุง อําเภออํานาจเจริญฯ คําปริวรรต : พอสิงบานทับเมย เปนผูเขียน

10 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี ตนฉบับกลาววา “บานทับเมย” ตําบลบุง อําเภออํานาจเจริญ จากการสืบคนจากแผนที่ ออนไลน พบวา ปจจุบันบานทับเมยอยูในอําเภอเมือง จังหวัดอํานาจเจริญ มีพื้นที่หางจากตําบลบุง ประมาณ 13 กิโลเมตร ปจจุบันบานทับเมย มีพื้นที่อยูในตําบลโนนหนามแทง อําเภอเมือง จังหวัดอํานาจเจริญ หาง จาก ตําบลบุงประมาณ 10 กิโลเมตร ปรับปรุงภาพจาก : https://earth.google.com รูปแบบการเขียน 1. การใชตัวเลข การใชตัวเลขในการจารเอกสารใบลาน พบวามีการใชเลขไทย ในการเขียนเกือบทั้งฉบับ มี การใชเลข 3 ธรรมและอักษรไทยปะปนกัน ดังตารางตอไปนี้ เลขไทย 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 เลขอักษร ธรรม / 2. อักขรวิธีสระเอีย กลิ้งเกียก กลิ้งเกลือก เกลียกกลิ้ง เกลือกกลิ้ง

11 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี เกียกขี้สีก เกลือกขี้สีก ขี้เฮี้ยน ขี้เฮื้อน เฮียงฟา เฮืองฟา ผิวเหลี้ยมดังคํา ผิวเหลื้อมดังคํา เหลียงเหลี้ยม เหลืองเหลื้อม เหลืองเหลี้ยม เหลืองเหลื้อม เหียด เหือด เฮียง เฮือง ขําเขียก ขําเขือก บุญเฮียง บุญเฮือง 3. เครื่องหมาย 1) ไมยมก มีการใชไมยมก ซึ่งเปนระบบการเขียนสมัยใหมที่มาพรอมกับระบบการเขียน อักษรไทยพบในการเขียนวรรณกรรมเรื่องทาวเสื้อเนา 2) วรรณยุกต เดิมทีการเขียนอักษรธรรมอีสาน และอักษรไทยนอย ไมมีการใชระบบวรรณยุกต ในการเขียน แตการเขียนเรื่องทาวเสื้อเนาพบวามีการใชวรรณยุกตโทและเอกในการเขียน เชน มา มา ลักษณะการใชตนฉบับ การใชตนฉบับเอกสารใบลานเรื่องทาวเสื้อเนา พบวามีการใชเทศน ตนฉบับเปนเอกสารใบ ลาน 4 ผูก ผูกที่ 1 แบงเปน 3 ผูกเล็ก แลวมีการนํามาเทศนในชวงเขาพรรษา โดยมีการใสกัณฑ ซึ่ง หมายถึง การแบงใบลานเพื่อใหวัดที่มีรายชื่ออยูในฉลากเปนผูมาเทศน ดังภาพตอไปนี้

12 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี เรื่องยอ กลาวถึงทาวเสื้อเนาซึ่งเปนลูกของเจาเมืองพาราณสีมีนองสาว 1 คน เมื่อโตขึ้นนองสาวได แตงงานกับเจาเมืองอื่น และเดินทางไปอยูกับสวามี ดํารงตําแหนงมเหสีเจาเมืองนั้น เมื่อแรกเกิดมาเปนคนทั่วไปธรรมดา กาลตอมาทาวเสื้อเนาไดเสื้อมา 1 ตัว เมื่อสวมใสเขาไป แลวเกิดตุมเปนบาดแผล จึงทําใหทาวเสื้อเนาเกิดความละอาย นึกอยากเดินทางไปแสวงหาโชคตอไป เมื่อทาวเสื้อเนาเดินทางไปถึงเมืองนองสาว เกิดอยากลองใจนองสาวดูวา จะรังเกียจตนที่ ผิวพรรณเปนแผลหรือไม เมื่อไปถึงนองสาวไมยอมรับวาเปนพี่ชายของตนเอง ทาวเสื้อเนาจึงเดินทาง ตอไปถึงเมืองสหาย เมื่อเดินทางไปถึงเมืองสหายแลว ไดแสดงตนวาเปนเพื่อนกับเจาเมืองนั้น ปรากฏวาเจาเมือง นั้นไดยอมรับวาทาวเสื้อเนาเปนเพื่อนของตน พรอมกับใหการอุปถัมภที่พักอาศัย และหาหมอมา รักษาทั้งเมือง แตยิ่งรักษา บาดแผลของทาวเสื้อเนาก็ลุกลามไปเรื่อย จนกระทั่งทาวเสื้อเนาขอลาจาก เมืองไปแสวงหาโชคตอ แมวาสหายราชาจะทัดทานไวก็ตาม เมื่อเดินทางมาถึงเมืองหนึ่ง ซึ่งเจาเมืองมีธิดา 7 องค ธิดาทั้ง 7 องคจะไปเที่ยวเลนสวน อุทยานเสมอ วันหนึ่งทาวเสื้อเนาไดนอนขวางทางอยู ปรากฏวาธิดาของเจาแผนดินไดเดินขามทาว เสื้อเนาทั้ง 6 คน แตธิดาคนสุดทายไมยอมขามทาวเสื้อเนา พรอมกับไดเจรจาขอทางกับทาวเสื้อเนา เมื่อกลับมาถึงราชวัง ธิดาทั้ง 6 ไดกราบทูลเหตุการณดังกลาวใหพระราชบิดาฟง เปนเหตุใหพระราช บิดากริ้วธิดาคนสุดทายถึงกับเนรเทศธิดาใหไปอยูกับทาวเสื้อเนาฉันสามีภรรยา เมื่อนางลุน ธิดาคนสุดทายไดไปอยูกับทาวเสื้อเนา พอตกกลางคืนทาวเสื้อเนาไดถอดเสื้อ ออก ทําใหมีผิวพรรณที่ดีงาม จนกระทั่งนางลุนเกิดความสงสัย จึงทําที่ทาวาไปขางนอกแลวหวน กลับคืนมาเพื่อแอบดู เมื่อภรรยาไมอยูแลว ทาวเสื้อเนาไดถอดเสื้อเนาออก เมื่อภรรยาแอบดูอยู จึง นําเสื้อเนานั้นเผาไฟ กลาวถึงพระยาเจ็ดราช ยกทัพมารบเมืองพอตาของทาวเสื้อเนา โดยมีเสนาอํามาตยฝายพระ ยาเมืองออกรบ แตพายแพกลับมา จึงใหหกเขยออกรบ ปรากฏวาแพกลับมา จึงประชุมเสนา ทาวเสื้อเนา ผูก 1 กัณฑ 2 ส.ณ.ชาลี วัด ปายเล็ก ๆ ใชติดที่ใบลาน 2-3 แผน เพื่อระบุผูเทศนและวัด หองชันเทศน

13 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี อํามาตย ถามถึงบุคคลที่จะอาสาไปรบ โดยในที่ประชุมเสนอชื่อทาวเสื้อเนา วันรุงขึ้นจึงไปทูลเชิญ นางลุนมา โดยทาวเสื้อเนาบอกใหรับปากที่จะไปรบ เมื่อไปรบนั้นทาวเสื้อเนารบชนะ เมื่อกลับเขาวัง ไดมีการแตงตั้งใหครองเมือง กลาวถึงเมืองเดิมของทาวเสื้อเนา พอของทาวเสื้อเนาไดสวรรคต จึงมีการตามหาคนที่จะมา ครองราชยตอ จึงตั้งกองทัพแลวติดตามหาทาวเสื้อเนาเพื่อที่จะทูลเชิญใหขึ้นครองราชยที่เมือง พาราณสี เมื่อเดินทางมาถึงเมือง พอตาอนุญาตใหทาวเสื้อเนาไปครองราชยที่เมืองเดิมได พรอม กับใดโอวาท เมื่อกลับมาถึงเมืองไดครองราชย ในตอนทายมีการประชุมชาดก ไดแก พระยาเมืองพาราณสี คือ พระเจาสุทโธทนะ พระมเหสีเมืองพาราณสี คือ พระนางสิริมหามายา นองสาวของทาวเสื้อเนา คือ นางจิญจมาณวิกา พระราชาสหายของทาวเสื้อเนา คือ พระอานนท พระยาหลวงเจาเมืองสิวิราช คือ พระมหาโมคคัลลาน พระยาเจ็ดราช คือ มหาเถรเจาลูกศิษยพระสัพพัญู ภรรยาทาวเสื้อเนา คือ นางยโสธรา ทาวเสื้อเนา คือ พระสมณโคดม

14 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี ปณามคาถา ฿นโม ตสฺสา สตฺถุ ปฺญายุเปโต วิตาระโค ภาไสยฺย เสโกวิทะปญาน ทะโลกนาโถ หิตถารํ วจินโต หนฺตา วณฺณปาปง สีรสานมามิ โภ สาธโว ดูราสัปปุริสะทั้งหลาย บัดนี้ขาจักวันทานอม นมัสการกมขาบ ขอให อินทรอยูฟา เทวาทาวชอยชู แดถอน กับทั้ง ธรณีเจา อีสูรยครุฑนาค ก็ดีถอน กับทั้ง นางแอกไค ในน้ําชอยชู แดถอน ทางลุมไว นางนาถธรณี เฮียมจัก แปงนิทานพื้น ประถมนําฮีต อยาให ผิดผีกเวน ใหนําพื้นชอยชู แดเนอ กับทั้งแกว สามประการเปนที่เพิ่ง เฮียมเฮย บัดนี้เฮียมจัก วันทาไหว แกวทั้งสามเปนที่เพิ่ง เฮาแลว ขอให เปนสิ่งดวงดอกไม บูชาไทพระยอดคุณ เจาเอย อันหนึ่ง ขอใหเปนดังจักขุแกว วิญญาณทั้งคู เฮียมนี้ ขอให เปนสิ่งประทีปไต บูชาเจาธรรม แดถอน อันหนึ่ง ขอใหผาบแพ ทั้งสี่ชุมพู แดถอน ขอให มีฤทธิ์กลา เหมือนโมคคัลลา ตนล้ําโลกรือ อันหนึ่ง ขอทั้งปญญาแกว เหมือนดังมโหสถ ขอให มีใจเพียร ดังองคพุทโธเจา ขอใหได บุตตีแกว บุตตาผูประเสริฐ ขอให เกสาผม ออนงามเขียนอวน ขอทั้ง จักขุแกว ใสพันวา ในโลกา บอาจเทียมทันได ทาวเสื้อเนาเกิด บัดนี้ จักกลาวเถิงภูเผาเชื้อ ลงจากเมืองสวรรค กอนแลว เอาตน แยงลงมา เกิดดอมนางแกว แตนั้น นางก็ทรงคัพภได สิบเดือนดูใหญ มาแลว เลยประสูติลูกนอย บาทาวฮูปงาม อายุได สิบหกปสอนบาว มาแลว

15 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี อันวา ปตาไท มาดาพอแม ก็บอิ่มได ชมเจาอยูซูวัน แทแลว ยังมี ธิตานอย นางงามนองนาฏ งาม(หยาด)ยอย บาทาวดังเดียว นางก็ ขึ้นใหญได สิบสี่ปปลาย ราชาฮัก เกิ่งตาสองเบื้อง ยังมี ราชาทาว ทางไกลเมืองหนึ่ง มากลาวอมเอา นาฏถะนอย เมือสรางสืบเมือง พระก็ ปลูกออนนอย เปนเอกมเหสี นางคานเมือ นั่งโฮงเปนเจา ยังแต โพธิญาณเจา กุมารตนพี่ นางนั้น หลายขวบเขา ปแลวฮอดซาว เจาก็มี ฤทธีกลา ธนูศิลปดวงประเสริฐ ปานวา ฟาผาไม ตําตองถืกสาย แทแลว ทาวเสื้อเนาเกิดโรค แตนั้น เจาก็มีโสตาเสื้อ โรคาบาดเนา คันวา สบสอดแลว พองขึ้นตุมหลาย ทาวก็ อยูผาสาทชั้น เทิงที่ภายบน คนิงในใจ ซูลวงเลยแลว ก็จัก เดินดุงแท ใหเห็นที่ทําเพียร กอนแลว ปรารถนาเปน พระพุทโธองคแกว บัดนี้ กูจักลองสหายแกว ทั้งนางนองนาฏ กูนั้น ใหเห็น ยามพลอยทุกข หากจักเห็นดีฮาย พระบาทเจา คนิงแลวเลานอน จันทะรังสี ฮุงเฮืองคุงฟา เลยเลาแจง ไทครัวถวายบาท เจาก็ เสวยขาวแลว ลาจากพอเมือง เจาก็สบสอด ผืนชื่อโรคา เลยเปนหิด บาดหนองเสมอโม อันวา ตนบาทาว ยังงามสันเกา ก็หาก เปนเพราะเสื้อ ผางฮายทั่วคีง แลวจิ่ง เดินดุงดั้น หนีจากเมืองตน

16 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี บาก็ ทุกขยากแท ผางฮายเที่ยงจริง แตนั้น ชาวเมืองทวง ชายเฮยสังมาเปนบาดประโทเด อยาไดมาใกล ตูแทฮีบหนี เทียวเทอญ ลางคนทวง ดูงามหนาปวด คีงเนาฮาย ดูพนเปอยเภท ทาวก็ ฮับพากยถอย ฝูงหมูเขาถาม ขอยก็ เปนเหิงนาน ก็บดีนาเจา แตบาบาวเจา ดั้นดุงเดินไป หลายวันคืน ฮอดแดนเมืองนอง แลวลวงเขา เถิงที่ในเมือง นําทางหลวง ควาขอกินขาว แตนั้น ชาวเมืองทวง แซว ๆ อายบาด อยาอยูใกล ผางฮายฮีบหนี เทียวเทอญ สังเลา เปนพองสุก ทั่วคีงทั้งเนื้อ บาคานทาว จาเขาขานตอบ สุกเปอยฮาย คีงขอยซูภาย แทนา ลางคน เอาดินถิ้ม ถืกทั่วทั้งคีง บาคานปบ ไลนําเฟอนพื้น ฝูงสาวนอย ปานกลางเถาแก ก็ดี เขาก็ ไลหยอกทาว ใยเหลนซวาหัว ทาวกลาวถอย ตานตอบฝูงสาว แข็งวา เฮียมบเปนโรคา สิกอดชมกุมเกี้ยว ทาวเสื้อเนาเขาเมืองลองใจนองสาว แตนั้น ทาวลวงเขา เถิงที่ในเวียง เอิ้นใสเสี้ยง จาเวาซูอัน อันวา เทวีแกว สายสมรนองนาฏ ยังอยูหมั้น ดอมทาวเขื่อนแข็ง บเด แตนั้น เขากลาวตาน บอกถอยคนฮายมา สังเลา มาถามหา พระยอดเมืองเปนเจา เมื่อนั้น เขาก็กํามือยู ทางหลักซุกบาด มึงนี้ คนถอยฮาย หนีถอนก็อยามา เทาะเนอ แตนั้น บาคานทาว หนีไปตามประเทศ

17 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี เถิงเมื่อเชา บาทาวเลาหนี เขาก็ จับแขนทาว ตีไปซุกออก มึงนี้ มีบาดฮาย ตูขาก็เลาตาย เหตุวา เปนบาดฮาย เปอยเนาทั้งคีง ตามแต กรรมมึงสุด ที่ใดก็ลางแลว หลายทีเขาเขา อุทรนางนาฏ อายบาดฮาย ถามขาวเจา บุญกวางอยูหัว อันวา ตูขาไลหนีแลว สองวันมันบอยา ยังเลา มาเทื่อนี้ สามมื้อเลางาน เจาเอย คอมฮุงแลว มันเลามาถาม ขาจัก เอามาถวาย จอมพระนางเบิ่งดูบมีชา แตนั้น นางก็โกธาเขม ในใจขานตอบ มันนี้ คนถอยฮาย สิแขงเชื้อแหงกู นี้เด คันวา มันมาเมืองเฮา สูฮีบทูลไหกูฮู กูจัก บอกใหมันไป ทรงเมืองมันอยูกะเสิมสมสราง มึงอยา มากินขาว นําตูจักเทื่อ เดียวนี้ มึงฮีบลาลงหอง เถิงเมืองมันสิค่ํา เสียแลว เหลียวเบิ่ง ดาวดาดฟา ยามตั้งตูบตอง ดีแก พระจันทรเฮียงฟา ทั่วโลกโลกา กุฏโฏขัน ทั่วเมืองเลยแจง แตนั้น บาศรีทาว ลองไปดูกอน พอให ฮูเยื่องขอ ดีฮายใหเห็น บาก็ มาถามซ้ํา หานางดูทาเกา นองอยากอาย บยอมรับวาอาย เขาเลา ทูลเกศแกว นางนอยออกมา นางก็ มามองเยี่ยม หลิงล่ําบาคาน อันนี้ หากแมนแนววงศา พี่ชายกูแท สังวาเปอยฮาย สุกทั่วทังคีง ดังนี้ ชื่อวา แนวนามกู หมูไทเขาเฮี้ยง กูจักอายแท ทั้งเมืองเซ็งซา จริงแลว ก็บ เปนแท ๆ เสียหนาแหงกู นางจิ่ง จําใหขอย ขาตีลากแขนหนี

18 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี มันบใช แนวนามกู สิเลาเชิญมาเวา อยาให มันลวงเขา มาในเวียงราช กูนี้ ไปสงให หนีแทอยาใหมา เมื่อนั้น เขาก็ชักแกทาว ดึงลากตีไป ชาวเมืองเห็น อีดูบาทาว เขาจิ่ง วางบาทาว เดินไปบมีที่อยู เจาก็ คึดซูชั้น ดีฮายทอกัน ทาวเสื้อเนาไปฮอดเมืองเสี่ยว เลยเลา เดินประเทศดาว ไปฮอดเมืองหลวง เจาก็ เดินดุงดั้น เถิงเมืองแกวเสี่ยวสหาย เลยลวงเขา เถิงที่ในเมือง เทียวไปหา ควาขอกินขาว ชาวเมืองเยี่ยม เห็นบาเปนพยาธิฮาย ชังทาวไลหนี ฝูงอยากหยอกเหลน เลยแลนนําบา ก็มี เขาก็ เอาชายพึก หวานโฮยคีงทาว แตนั้น สาวก็มาหยอกเหลน กําทรายโฮยใส สังบ ปวคีงเสีย หากจักงามเมื่อหนา ทาวก็ ยั้งอยูหั้น สามวันควาเที่ยว ฝูงแมคา ใยเหลนซวาหัว แตนั้น ราชาเจา ไปสวนเก็บดอก ฝูงชางมา มาพรอมบาวสาว ก็จิ่ง มาเห็นทาว สองสหายกลางลาด คอยเมือทาว สหายแกวแตไกล อันนี้ตั้งหากแมนสะ(หาย)แกว กูอยูเมืองพระลาน พุนแลว สังเลา มาเปนสุก บาดหลายเหลือลน แตนั้น ราชาทาว เมือโฮงแลวลวดเซา ฝูงส่ําเหงา เมือพรอมซูนาง เลยค่ําแลว พระบาทลั่นเตินยาม แซว ๆ เขา หาบของมาบาน นักขัตฤกษฟา เฮียงฮุงพระจันทร ดาวพระกายใส สองงามเงาแกว เลียน ๆ ยาย ปลายตาลเจียบาง

19 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี เคาอานฮอง ยามเชาเมื่อแลง มันก็ แซว ๆ เสียง มี่นันเฟอนฟน แตนั้น พระบาทเจา เลยลวงเขาคุมใหญสหายตน ก็จิ่ง งามราชา ยอดเมืองดอมขา อันวา พระสหายแกว ทั้งเมืองยังคอยอยู ดีรือ สูจง เมือขาบทาว พอฮูแหงเฮา แดถอน แตนั้น เขาก็เปอะเตอะทวง หัวขวัญซีซวา สังวา เปนเสี่ยวเจา บุญกวางยิ่งประมาณ นี้เด มันนี้ เปนบาดฮาย ตุมทั่วทั้งคีง ยังเลา แข็งคําตาย อวดสะหาวสูงขึ้น เขาเวาแลว ตีออกในเวียง เขาก็ เมือทูลพระ ยอดเมืองถวายไหว ยังมี ชายบาดฮาย ถามขาวจอมพญา เจาเอย มันวา เปนสหาย พระยอดเมืองเปนเจา พระราชาบอาย ทาวเสื้อเนาเสี่ยวฮัก แตนั้น ราชาเจา เตินเขาเลยกลาว มานั้น ทาวนั้น เสี่ยวแตนอย กูแทแหงพระองค ทานเฮย กูก็ ไปเฮียนแกว อาคมเดินประเทศ ทาวนั้น เขือจิ่ง ไปพบพอ กันหั้นขอดสหาย ทานเฮย พอเมื่อ เดินดุงดั้น ทุกขยากแสนถนัด แมนวา กินคําใด แบงมันกันแท สูฮีบ ไปทันมาทาว ขึ้นสูโฮงหลวง เทียวเทอญ ใผผู จําบาหนี ขาดคอมรเมี้ยน แตนั้น เขาก็สน ๆ ยาน ราชาฮีบแลน ฮอดที่ บาบาวทาว เลยตานกลาวจา อันวา ราชาเจา จอมหัวทันฮีบ เมือพรอมขอย เดียวนี้อยานาน วาอั้น แตนั้น บาบุญเจา ลุกไปโดยดวน เถิงแหงหอง บาทาวเลาเซา เมื่อนั้น ราชาเจา ถามดูเบื้องเสี่ยว สังวา เปนพยาธิฮาย ในเนื้อทั่วคีง ดังนี้

20 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี แตนั้น ราชาเจา บาคานตนเสี่ยว ขอยก็ เปนพยาธิฮาย ในเนื้อตุมหลาย แทนา อันวา กรรมกอนกี้ นําสงเถิงเฮา แทแลว ก็จิ่ง วางเมืองเสีย ควาเดินตายซ้ํา เพราะวา เดินมาให สหายเดียวเห็นกอน เสี่ยวเฮย เฮาจัก มาสั่งเจา เสียแลวดุงเดิน แตนั้น ราชาทาว ฮับคําตานตอบ อันนี้ บุญหากชักฮอดแลว จอมเจาบใหหนี ขอยสิ ปวบาดเจา สหายเดียวอยาไดโศก อีสังถอน หมอยาขอย ยังบแพ สิปวเจาใหดี ดอกนา เจาจง อยูดอมขอย ในนี้อยาไดหนี พี่ถอน ฃ อยาได เดินไปแท เวทนาลําบาก ฮานี้ เปนสหายแกว ฮักกันเดินประเทศ ปางนั้น ทอเจาแลขอย นอนกลิ้งเกลียกกัน ดอกนา อันหนึ่ง สัจจาฮาขอดหมั้น เหมือนดังสะเมรุทอง ฮาบ หอนวางไป ใหใผลือได แตนั้น บาบุญเจา สิเดินหนีบอยู เฮาจัก ลาสหายไป เพื่อตัวเปนฮาย เมื่อนั้น ราชาเจา วอนไวอยาไป เจาเฮย ขอยจัก ปวแกนแกว สหายแกวอยาเคือง หั้นถอน เฮาบ หวังวาจักใหเจา ไปที่ทางใด เจาเฮย แนมทอ ยังเห็นกัน หากจักปวบาทาว คอมวาแลว จัดฮีบหมอยา มามวลหมด แตงยาปวเจา เขาก็ เอายาให บาคานเสื้อเนา ตุมแฮงฟน พีขึ้นทั่วคีง ตุมเปอยฮาย สุกกวาภายหลัง เขาก็ เอามาปว บหลอดูถวน แตนั้น พระเสี่ยวเจา มาดูเห็นเปอย อันนี้ มันตื่มแท ยาซ้ําใหดี ดอกนา เมื่อนั้น จอมเมืองเจา จําปวโดยฮีบ ใหแกนแลว กูแทฮีบดี เทียวเทอญ แตนั้น เขาก็ปวบาทาว สุกเปอยเภทหลาย

21 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี คันบ แมนยาทิพยแท ปวไดก็บดี ดอกนา มันหาก ฮุนแฮงแลว กินยาแฮงซ้ําเปอย ฮาเฮย คึดวา อยากเปนคนเกลี้ยง งามดีคือเพิ่น มากิน ยาซ้ําแฮงฮาย แถมซ้ําตื่มไป บัดนี้ ฮาก็ปลงสัจจาไว ปตาอยาอันเที่ยง จริงถอน ขอยจัก จําจื่อไว คําหมั้นก็บลืม ดอกนา ฮาก็ คึดฮอดเจา สหายเดียวพอเสี่ยว อันนี้ บุญชอยค้ํา เห็นหนาบใหหนี เจาเฮย แตนั้น บาคานทาว สหายเดียวขานฮีบ ทาวเสื้อเนาหนีไปเมืองใหม เขาก็ รือซาแท ทั้งเมืองเซ็งซา วาลูกสาว พระยาใตลุมฟา เมืองนั้นดังเขียน นางก็ ไปอาบน้ํา สระเกศในชล เฮียมราชา ตอ(พอ)เมืองตนให แตนั้น ฝูงหมูสาวบาวยอง โสมงามในประเทศ สบสอดมาว แหวนเกลาปนผม ยังเลา สบสอดตาง งามเกลี้ยงอินตา ก็บ ทันเทียมสอง เกิ่งงามสาวฟา แตนั้น 7 นางยาย ลีลายัวระยาตร บาบาวทาว นอนลี้บตีง แตนั้น 6 นางขาม กลายไปยัวระยาตร ยังแต นางลุนพระ บนําไปได นางก็ คนิงดวย ในใจทุกเยี่ยง กูจัก ขามแกนแกว ชายนี้ก็บควร แทดาย เหตุวา บุญหลายได เปนชายมาเกิด เพิ่นหาก สรางแตเคา มาแทจิ่งเปน แทดาย นางจิ่ง เลียบฝายเบื้อง ก้ําฝายเบื้องก้ําฝายปลายตีน เจาอยา ไดตันทางอวน สิเคิกไกลนางเอื้อย ทาวก็ เอาหัวตั้ง เชนําตั้งอยู นางนาฏนอย ยืนยั้งกลาวจา อยาได เอาตนขวาง หนทางตันอยู อวนเฮย ขอยจัก ไกลพี่เอื้อย นาเจาลุกหนี เทียวเทอญ

22 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี เมื่อนั้น บาบาวทาว นิททะเนงบมีตีง คือดัง เมาสุรา ขวงเซบมีฮู เมื่อนั้น นางก็เลียบไปก้ํา ปลายตีนสามเทื่อ บาบาวทาว หัวตั้งตาวนํา หั้นแลว แตนั้น นางคานแกว ทั้งหลายฝูงพี่ เลยอยูถา คองแลวก็บมา นางก็ อาบน้ําแลว เลยตาวคืนมา เห็นนางลุน อยูยืนนําทาว ฝูงนางพี่ ก็มาฮอดแลว ขามลวงบาคาน แยงโฮงหลวง นาฏทะนางนําเอื้อย ก็เลา ไปเถิงไท ปตาตนพอ กมขาบไหว ประนมนิ้วอยูสลอน พระก็ หลิงแลเยี้ยม นางนาฏทั้งเจ็ด ดูงามคือ ดังสาวสวรรคฟา ก็จิ่ง ถามนางแกว ตนพี่ทั้งหลายหก นางลุนสัง บมานําสูเจา นางก็ ยืนอยูหั้น เทาชั่วสูมา ดีดาย เปนสันใด ก็บนําสูเจา นั้นเด แตนั้น นางพี่ไหว ราชาตนพอ นางก็ เห็นชายบาดฮาย นอนขวงอยูทาง พระเฮย ฝูงขาขวามไปแลว นางลุนยั้งอยู ตูขาคองจอมนาง อยูเหิงนานแลว ทีนี้ ราชาเจา โกรธากริ้วโกรธ มันนี้ นามถอยฮาย นามขาอยูภู แทนอ ยังวา เปนชาติเชื้อ ลูกแหงองคกษัตริย สังวา เอาหัวเทียม บนํานางเอื้อย นางนี้ มักชายบาดฮาย ใหเปนเมียคนถอย เสียถอน อยาอยูฮวมหอง โฮงกวางแหงกู แทดาย พระราชาขับไลธิดาสุดทองไปอยูกับทาวเสื้อเนา มึงจง ไปเปนเมียชายบาดฮาย สุกเปอยทั้งคีง พุนเทอญ ไปเยอมึง อีหญิงคนฮาย อยาได อยูพางขาง ฮาฮีบลงหนี เทียวเทอญ

23 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี ราชาพระ โกรธเค็มคําฮาย แตนั้น นางลุนไห หนหวยใจสิขาด ยินสะอื้น ตนเจาสั่นสาย พระเลาซ้ํา โกรธกลาซ้ําดานางลุน มึงหาก เคยเปนเมีย คนต่ําตอยคนฮายเปอยเภท มึงนี้ คือเดียรฉานฮาย เสมอหมูตัวจอย นั้นแลว กูให สุขอยูหอง โฮงกวางบสบาย เลยเลา ลงเกียกขี้สีกฮาย สนุกอยูในถุน หั้นแลว มึงนี้ เปนสันเดียว ดังหมูตัวนั้น แตนั้น นางก็ซด ๆ น้ํา ชลเนตรนองตก ขอแก อินทรพรหมพระ ชอยชูตัวขา อันวา ปตาไท ราชาตนพอ สังมาโกรธกลา ชังซ้ําแหงกู นี้เด ขาบ ไดโกรธกลา คึดเคียดชังใผ เจาเฮย ขอแก อินทรพรหมา ชอยชูปางนี้ อันวา กรรมใดแท มาชังกูมิ่ง นี้นอ นางก็ ไหคอย ๆ คํานั้นก็บลืม เกิดมาในชาตินี้ เปนเวทนาจิต กูจักเส็ง เสี่ยงตามบุญแท หากจักเห็นเมื่อหนา อุทาหรณ นิทานโบราณ อันวา บูฮาณแท ขาจาตานกลาว มานี้ ยังมี หญิงทุกขฮาย ปางนั้นก็เลามี ดอกหนา ยังมี คนชายพรอม ใจมีมาก ไปอยูฝงน้ํา พระทรายเจาฟาดฟอง ยังมี หญิงขี้เฮี้ยน ขอฮวมพระทรายดอม ชายบอื้อ จาตานตอหญิง ฝูงชายได ยินคํานางกลาว เขาก็ ยินเกลียดฮาย บมีใหกวาดดอม นางก็ กลายเมือหนา ภายลุนสุดเพิ่น หญิงขี้ฮาย ขอเขาชอยแปง แดถอน แตนั้น ชายเลาตาน มาเยอตบซอย กันถอน มาเฮ็ดซอยขอย บุญไดทอกัน

24 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี แตนั้น มันหากบรบวรณแลว เขาก็เมือหาบอน ก็จิ่ง จุติจากยาย เมือฟาสูสวรรค ผาสารทตั้ง เปนหมูเลียนกัน งามใสสุด ชอคําเหลืองเหลี้ยม ผาสารทแกว นางอยูทางกลาง เขาก็ ชิงกันเอา วาเปนเมียมันแท พญาอินทรจิ่งมาตัดให เปนเมียผูหนึ่ง ขานั้น ไดกอสราง พระทรายนั้นชอยกัน กูนี้ เหมือนดังกูได ชายเกิดเปนทุกข แลนอ เอาแต ตามบุญกู สงเถิงนําให อันนี้ บูฮาณให มาเถิงสิหนีหลีก ไดนั้น ตามแต บุญหากใหแท ตั้งตอนําบุญ นางลุนไปหาทาวเสื้อเนา นางก็ ลาลงหอง อดใจคอยคั่ง เจาจง เอาขอยชั้น นางแกวผูเดียว นางก็ แยงที่บาบาวทาว อันอยูหัวนา นางคานไป กลาวจาดอมทาว พระก็ให เปนเมียบาบาว จริงแลว ตามแต บุญเจาขอย เคยไดฮวมกัน นี้แลว แตนั้น บาบาวทาว พลอยจานางนาฏ ขอยนี้ คนพยาธิฮาย ดูถวนทั่วคีง ดังนี้ ขอยก็ ขอดอมเจา กองแพงอยาไดกลาว สันนั้น ยานทอ พระบาทเจา เมืองนี้โกรธเค็ม บฮู เจานี้ สังสิมายัวะขอย คนเภทบาดเปอย แพงเอย เจาหาก เปนยอดไท นางแกวแกนเมือง นี้แลว เจานี้ สังสิเอาตัวไปซอน ชายฮามเปนบาดเปอย เฮานี้ บสมเกียกกลิ้ง ดูฮายแกพระอวน นองเฮย เฮามา เชาเสียถอน ยานโทษโภยพิษ อวนเฮย ขอยนี้ เปนคนทุกข ควาขอกินขาว แตนั้น นางคานแกว ขานคําฮับพากย เจามาแท บอกบา พระก็ ขับแตขอย จําอวนใหเปนเมีย

25 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี ตามแต บุญสองฮา อยากลัวคํานั้น เมื่อนั้น ทาวไดยินคําแจง นางนาฏจารจา เจาก็ เอาแกวแกนไท นางนาฏคอยไป ฝูงหมู ชาวเมืองทวง ชิงกันมาเบิ่ง สังวา ไดยอดไท ชายฮายแกนบุญ แทนอ โอนอ มาเสียดายแพงแสงแกว คําดีสมสะอาด เฮาเด มากอด ชายเปอยฮาย เปนหนาหนายแหนง ลางคนเวา ตามเขาอยาไดกลาว อีสังถอน พระบาทเจา หากวางใหแกมัน ดอกนา ลางคนฮาย กุมตีปอยดา ก็สางถอน อยาไดหยอ หยันนองเมื่อลุน แตนั้น สองศรีแกว เถิงหัวนาแลวอยู หักฝดไม เลียนตั้งตูบตอง เถิงค่ําแลว บานอนเนาอยู นางนาฏนอย สะออนใหบเซา โอนอ กรรมกูแลว กองแพงหลบใหม ปางนี้ นางก็ ยั่ง ๆ น้ํา ตายอยถั่งแถว ก็บเหียดได นองเนตรเต็มตา บาคานเช็ด แทบนางออยนอง อยาได ฮองฮ่ําไห หาหลังของเกา อีสังถอน มันหาก เปนแตเวรหลังมา ซาบุญเมื่อหนา แตนั้น กองแพงแกว นางงามซ้ํากลาว นองหาก เคืองใจคิด ฮุงหาปรางคแกว นองนี้ เคยอยูหอง ผาสาทหอคํา เจาเฮย บัดนี้ มานอนดิน กับชายผางฮาย แตนั้น บาคานทาว จานางนองนาฏ บใช ทุกขแตนี้ ปางเถาก็หากมี พี่นา บัดนี้ พี่จักเตินอวนให เห็นคองในโลก เฮานี้ ลางเทื่อทุกข ลางเทื่อไฮ กรรมนั้นแลนเถิง พี่แลว อันวา เทียวโลกนี้ เปนเวทนาจิต พี่แลว เยียววา เถิงนีระพาน สวงก็ใจฮมฮอน เมื่อนั้น นางแพงแกว แพงแสนขานวา เอาแต บุญหากให หลายชั้นชาติหลัง พี่เฮย

26 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี บุญหาก เคยนําแกว มาเถิงเปนมิ่ง อวนนั้น นองก็ บโศกฮอน พระอวนเจาใหคอยเติน แดถอน นองบ มีทางของ ภายหลังของเกา สังแลว เอาแต บุญสิให เมื่อหนาใหอยูเย็น แดถอน แตนั้น บาชมนอง เสียงออยออยอิ่น ก็บ เหม็นสาบฮาย คาวแทดังผี บคือ สบสอดเสื้อ ฝางดอกคําแดง นั้นแลว เจาก็ อีดูหลากแท คนิงแลวเลานอน เถิงเมื่อ ยามฮุงแลว รังสีใสสอง นางคานลุก สวยตัวทั้งหมอม บาก็ จิ่งเอาคําให นางคานพอจาย ใหเอา ไปเปนทุน ขายซื้อซูอัน เถิงเมื่อ เจ็ดวันแลว นางมายามค่ํา คําออนนอย กินแลวเลานอน ดีแก ดาวเฮียงฟา พระกายโยเฮียงฮุง พุนเยอ แซว ๆ สัตว บางบินกวนฮอง ทาวเสื้อเนาถอดเสื้อฮาย เผยคีงงาม บาคานแกว ชมนางนิททะเนง นางก็ หลับแจบแลว บาทาวล่ําดู เจาจิ่ง ถอดเสื้อเนาฮาย ออกจากตนอวน เลยกองปละ นอกตนบาทาว ดูเลิศล้ํา เสมอดังอินทรเขียน ตากลมงาม เคี่ยมคมเสมอแตม ก็จิ่ง ชมนางนอย กองศรีสะดุงตื่น เห็นแกนแกว ผิวเหลี้ยมดังคํา เหมือนดัง อินทรในเบา ลงมาชมออน อวนนั้น เสียงอิ่นออย ประเหียนเหลนแปกสลา นางก็ หายคําฮอน ภายหลังคึดอยู เปนดัง สองกลาวตาน การฮอนใหมเหมือน แทแลว พอเมื่อ อรชรฟา ยามแถใกลสิฮุง เจาก็ สบสอดเสื้อ ผืนฮายบาดผี หั้นแลว คอมฮุงแจง นางเบิ่งบาคาน

27 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี นางก็ แลหลิงเห็น ฮูปบาคือสิยอยทั่วคีง แตนั้น นางก็แลมาแลว สองสามวันมาฮอด กูจัก ผกจอบไว พอใหเห็นแจงแจบจริง กอนถอน นางจิ่ง จานําทาว หลายความตานปาก ขอยสิ ไปตลาดพุน ขายซื้อจายของ กอนถอน เจาจง ดังไฟไว กองหลัวใหเปนถาน ไวถาจี่ชิ้น ของกินแทแหงเฮา พี่เฮย แตนั้น นางก็ไปดอมขอย หนอยหนึ่งหลบคืน แยงตูบตอง ความาจริงแท แตนั้น บาบาวทาว เยี้ยมผอนํานาง บาก็ เห็นนางคืนมา ก็เลาเอาตัวลี้ เจาจิ่ง ถอดเสื้อไว ทางที่ปลายตีน คือดัง อินทรลงมา โผดคนพลอยไฮ เลาคีงดั้ว ผิวงามคําคาด ดูออนอวน เสมอแกวสองใส เจาก็ สบสอดเสื้อ ผืนคาแสนคํา ทั้งกระโจมหัวสุบ ใสแหวนดวงกลา เหลียวดูหนา คือพรหมลงเกิด เนื้อแลบเกลี้ยง แอวสวยสิ่งเขียน นับแต ใตลุมฟา บมีอาจเทียมทัน ไดแลว โสมบาบุญ อยูสวรรคเมืองฟา แตนั้น นางก็คอยหลิงเยี้ยม เห็นบาทรงเกศ ใจแบงเบื้อง เห็นแลวชื่นใจ นางก็ อุมหอบเสื้อ บายใสกองไฟ บาคานเห็น เลาหัวขวัญนอง แตนั้น บาคานอุม โซมเอานางนาฏ ชมออนนอย ออยอิ่นอินทรถนอม สองชมฮัก กอดกันเชยอุม แตนั้น ทาสีเยี้ยม เห็นสองนอยนาฏ ชมกลอมกลิ้ง บมีไดหางกัน นางก็ ยอตีนผัว ใสขมอม สังวา งามกระดัดเด เสมออินทรลงหลอ งามเด เห็นนาง ทุกขโศกเศรา หายฮอนดังรือ

28 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี ใผบมีมาเยี่ยม เห็นบาในตูบ ฝูงหมู สาวแมฮางแมหมาย ก็แลเยี้ยมตั้งแตไกล เจาเฮย แตนั้น นางจิ่งหายคําฮาย ในตนเสียสวง คือดัง สุขอยูแลว บมีฮอนเยื่องใด เจาเจ็ดราชมาประจญเมือง บัดนี้ จักกลาวเถิงเมืองทาว ราชาเอกราช เขาก็ ฮูขาวลูกแจมเจา งามยอยยิ่งเขียน นางงามสอย สอยวอยเสมอหลอ เฮาก็ ไปยาดฮื้อ เอาแกวฮวมสถาน ก็จิ่ง เตาหมูชาง พลมากอักโข ไปเอานาง ยาดเอามาซอน ก็จิ่ง ใหพลพวกออม ไปเอาเจ็ดสาวลูกพญามาฮีบ คื่น ๆ กอง เสียงทาวเสบมา ดูเหลืองเหลี้ยม ปะคือชัยไกวแกวง ชางแลมา คนเขาคั่งมา สีนาดตั้ง ซาวหลักนันเนือง คือดัง เมโฆบด ฟาดลมดังกอง คื่น ๆ กอง เมือบนมัวมืด พลหลั่งเขา แดนทาวฟงเฟอน ก็จิ่ง นําสารเขา ไปถวายภูวนาถ คันวา บใหลูกแกว สิมาฮื้อยาดเมือง คันให ลูกแกนแลว สิมาคืนอวยเมือเมือง วาดาย พระบาทเจา ฟงแจงอานสาร สังวา จายาดฮื้อ เทมางเอานางงาม ดังรือเดเจา ควรที่ นําสารมา กลาวอมดอมแท บัดนี้ กูบมีวางให เจ็ดพญาดวยงาย ไดแลว คันวา บตายอยูคาง บวางใหแกผูใด นี้เด เฮานี้ นามกษัตริยไท ราชาเอกราช ใหสู เมือขาบทาว บมียานหยอนใผ วาเนอ อันนี้ มันก็ผิดฮีตแท ครองราชยประเพณี แทดาย สูจง นําคํากู คอบเขาอยาชา กูบ มีขามยาน พลหลวงคอยราช

29 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี ดูดัง พระโกรธกลา คําเขมสั่งมา วาเนอ แตนั้น เขาขาบทาว จอมราชลงหนี เถิงราชา กลาวสารดูฮาย แตนั้น พญาหลวงเจา โกรธามีมาก จริงแลว กูบ มีหยอนยาน ใผแททอใย นั้นเด สังวา สิมาเต็งเอา บดูกันแท แตนั้น ราชาทาว จัดพลโดยดวน สูอยาชา เดียวนี้ฮีบพลัน แสนเมืองให ไทขันเปนเขี่ยน จริงเทอญ ขุนจันทราชทาว เปนเหงาเขี่ยนแข็ง ขุนตานทาว ขุนขาวชายใหญ ก็ให ขุนอายตอม เหนือใตไพรพล จัดหมูทาว พลราชเจ็ดแสน ปะคือหยายยั่ง หยาดเต็มนากวาง แตนั้น พญาก็เลือกชางให ตัวอาจโสมงาม แสนเมืองทรง กุญชโรเกิ่งสาวสวรรคฟา ขุนจันขึ้น กุญชโรตีถีบ ฝูงหอกงาว ตั้งอยูเปนถัน เถิงยามแลว กลองชัยสะบูลั่น พลอยกลาวตาน สองเชื้อเขื่อนเมือง ขอให มาชอยค้ํา แข็งเขื่อนขงเมือง ตูจัก ชมสมคราม ยาดเมืองเอาได แดถอน ก็หาก บรบวรณแลว ตานายฝูงไพร ชอยชมสงคราม เพิ่งหลานแทนเชื้อ แมนวา เขาจิ่งไหลพลเตา กลางนาคับทง พอดีให สูชนผามาง อยายานหยอนกลัว แทดาย หรือจัก เปยงปนเปอง เจิดแซวเสมอแหลว นั้นรือ แมนวา ปาไนแท ก็หากุมก็ยังได คนชายให มาดูกันงาย สันนี้ ลุงราชทาว บมียานหากสิกุม เลิง ๆ ให เอาเมืองไปสวย กูบ มีอาชญนอม ยอใหแกใผ งายแลว ตั้งหาก บาคานหัก โคนลงจิ่งแท ดังนั้น

30 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี กูบ มีโยมยอม ใหใผถือได สูจง ยิงลั่นกอง สบูหลวงเฟอนฟาด เขาจิ่ง โฮมพลไป บนานขันทา แปงเวียงถา ดูหลาย ฮอยหมื่นแท แสนเมืองหลิงล่ํา เขาก็ บหยอนยาน จริงแทซูคน แตนั้นเขาก็ คอนไฮฆอง เตินบาวโยธา พลหลวงหลาย หลั่งมาดูลน สูจง วางนางแกว มาถวายเจ็ดราช กูเทอญ ทั้งเลา มวลมอบบาน เมืองใหสวยไฮ แตนั้น เขาก็โกรธกลา กําดาบเฮ็วพลัน ก็บ มีวางนาง มอบถวายบาทาว กูจัก ยอมสงคามให เพิ่งบุญจอมเจา ตราบวา สิบคาน สิยอมยานใหแกใผ นี้เด สมคาม แตนั้น เขาก็ชนตําตอง แสนเมืองเหงาใหญ เจาก็ ยิงบชา ธนูแกวแกวงยิงเฟอนฟน มันหาก ลือกูแลว แสนเมืองจันทราช รือแลว เจาก็ ไสชนชาง ผันเขาบหน คนตายลน กลางนานองขวาย เลือดหยาดยอย ปนเขาเสียบคีง ควันปนเทา เมือบนบดมืด ขุนก็ ตาวหนาชาง ชนชางโคบคืน ขุนจวงตั้ง ตีพลายชนผา เขาก็ แยกปกซาย ขวาเขาซอยแฮง แตนั้น คนหลวงทาว แปงเมืองถกออก เสียแลว ดูดัง พลเพื่อนลน คือน้ํายึ่งมา เบื้องฝายก้ํา เจ็ดราชจูนมา แซว ๆ เขา หมูขุนเมืองตางราช ก็บ มีหยอยยาน สังแททอใย ขุนขาวพรอม ขุนคานพอหมื่น

31 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี ขอแยกชาง ตําตองก็บกลัว เพิ่นหาก รือกูแลว ขุนหลวงทั้งสี่ สูฮีบ วางหอกงาว ทูลไหวอยานาน เทียวเทอญ แตนั้น ขุนแขกตาน จากลาวคําแข็ง ชาติที่ เปนคนชาย บใหใผหนีได แตนั้น ชาวเมืองเขาก็ตาวหนาชาง ตั้งแตสงคราม ตีพลายสาร สอดเต็งแทงไง กับทั้ง ขุนหลวงเจา พระยาศรีจิตตาเรศ เลือดหยาดยอย พลทาวก็บกลัว เลยเลา หมดแฮงทาว ขุนหลวงทั้งสี่ เสียแลว ดูดัง ค้ําบได พลลมทั่วนา แลวเลา ถกเสิกเขา เวียงกองอยูขนัน อันวา พลเจ็ดเมืองเขาก็แซว ๆ มา อยูเต็มนากวาง บัดนี้ สูจงวางนางแกว ถวายองคเจ็ดราช กูถอน แมนวา มีหมูขุนใหญนอย วางใหแกกู เทียวเทอญ แตนั้น ขุนแสนพรอม ขุนจันนายใหญ ออกปากตาน บมียานหยอนใผ เขาก็หาก รือกูแลว ขุนพญาตางราช ขอฟาดชาง ทางทายซอยแทง เบื้องฝายก้ํา ทาวทีเจ็ดเมือง พลหลวงหลาย โคบคืนวางงาว สูฮีบ ยอมกูถอน เจ็ดเมืองมาซอย กูถอน กูจัก กลิ้งกลอมเหลน เมียแกวแหงสู แตนั้น ขุนจวงทาว มันเลยกริ้วโกรธ คนทอนั้น บมียายหยอนกลัว ขอฟาดชาง ขุนนาดเฮืองแสน เขาก็ แยงกุญชโร ฮิบโฮมกุมฆา ขุนขาวเบื้อง โยธกาฮับโฮบ ขอฟาดชาง เต็งเขาก็บถอง ขุนแสนทาว นางจันเมียมิ่ง ไลแกนแกว จวงทาวจูบชม แตนั้น แสนเมืองทาว โกรธามีมาก ตามแต บักขี้ฮาย สะหาวพนก็บยํา แทนอ

32 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี เมื่อนั้น แสนเมืองก็ตีพลายเขา เอาหัวทาวผีก เขาเลายาน วางงาวแลนหนี คอมวาแลว พัดตาวคืนมา พลหลวงหลาย พัดตาวคืนมาแท แตนั้น แสนเมืองซ้ํา เลาเปองพลายสาร ไสผาเขาพรอม บมียานเลาแทง ขุนจันเปอง ยอตาวตําตอ เปนดัง มดอยูหลืบไม ตายลมก็บถอง แทแลว แตนั้น แสนเมืองเปอง ชนพลายตกหลม เสียแลว เขาแวดลอม แทงทาวออนแฮง เลยเลา เสียจอมไท พระยาใหญแสนเมือง ขุนจัน ทั้งขุนขาว ฮิบโฮมเอาเจา เลยกระจวนมาง เภทพังปบแลน ดูดัง พลมากลน เลยคานโคบคืน เลยเลา เสียขุนทาว พระยาใหญทั้งหก ขุนก็ ชอยพลแพน บคอยดูได เขาก็ สน ๆ เขา ชาวเมืองปบแลน เสียแลว เขาก็ บคอยล่ําได วางงาวดาบเสีย แตนั้น เขาก็แซว ๆ เปอง พญาเมืองเจ็ดราช เขาไลซ้ํา เลยเลาเสียขุนทาว พระยาใหญทั้งหก จนวา เขาไลเขา เถิงเทาฮอดเมือง ราชาพระ ฟงเฟอนยินยาน โจะบทบั้น เสนาพวกไพร แลวทอนี้ ถวายไวที่ควรกอนแลว กองทัพฝายพญาลาถอย แตนั้น พระจิ่งทันขุนทาว หกเขยโดยราช ฝูงหมู ขุนใหญนอย มาพรอมซูคน ใผจัก ขันรบได เล็วราชเจ็ดพญา เขยทั้งหก สิตอชนบมียาน ยังฝูงขา ทั้งหลายสิรบตอ พระเฮย ขาก็ บหยอนยาน พลทาวหลั่งมา หั้นถอน

33 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี แตนั้น ราชาเจา หกเขยเวาตอ บกวาเจา เมืองบานอยูกะเสิม พอถอน แตนั้น หกเขยทาว ลาลงทรงเครื่อง คาดหมูแกว คําเหลี้ยมสองใส หกเขยขึ้น กุญชโรชางใหญ พลมากลน ดูไดแปดแสนแปดหมื่น แลว(จัด)ให ถือพลตั้งเครื่อง หมื่นมาให ถือมาอยูคอง หมื่นคูนให ถือแพงตั้งแตง หมื่นพรอมให ถืองาวอยูฟน หมื่นพองชาง เตินที่กุญชโร เสนาหลาย อยูยายยังงาว หมื่นแพนให เตินปะคือกวัดแกวง ยาบ ๆ เหลื้อม พลทาวหลั่งโฮม เต็มนากวาง ควันปนบดมืด คื่น ๆ กอง สะบูรัวลากยิง เถิงยามแลว หกเขยยายยาง พลพวกเตา เตินเขาฮีบนํา เถิงทงกวาง แปงเวียงคูใหญ คนหลวงหลาย คั่งนาเตยกวาง หัวเศิกทาว เจ็ดพญาเยี่ยมผอ เขาก็ คืนขาบไหว ทูลเจาบอกพล แตนั้น ราชาทาว เจ็ดพญาเตินบาว ใหฮีบยาย พลตั้งตอชน หกเขยออกรบ แตนั้น ขุนปาวกอง พลฮีบไหลไป แยงหกเขย กลาวยอมกูถอน สูจง วางนางแกว มาถวายจอมราช กูถอน ก้ําปกซาย บมีชาแมนยิง เลยเลา ขําเขียกยาน เทาทั่วทั้งเวียง นาโคเฮียง แทบเกยเฮียงฮาน หกเขยขึ้น ทรงพลายแลนฮีบ

34 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี พลก็ ไหลหลั่งเขา ชนชางก็บหน ปนแสวงตอง เคาใหญเนืองนัน ควันธุลีผง ทั่วนาควันกุม แตนั้น เขาก็แซวเปอง หกเขยฮองโห ไสส่ําชาง ชนไงขมเต็ง แตนั้น แสนเมืองพรอม เจ็ดพญาฮับตอ ตีฟาดชาง ชนฮื้อโลบถอง คนก็ ตายเดียรดาษลน ขวยเต็มนา เขาก็ สน ๆ ปน สอดแทงกวนซ้ํา แตนั้น ราชาเจา เจ็ดเมืองเยี่ยมผอ เตินฮีบเขา พลทาวอยาหน ก็บ ยอมพลราชหกเขยดูบางบก ถอดพลมาตั้ง พลหลวงก้ํา เจ็ดพญามีมาก เขาบชา โฮมเขากายยิง แตนั้น เบื้องฝายก้ํา หกเขยพญา เตินพลหลวง ออกเวียงไปหนา เบี้ยงฝายทาว เจ็ดพญาไหลหลั่ง มาแลว ออมฮอบไว พลทาวบเกรง แตนั้น หกเขยทาว โกรธามีมาก เฮาจัก ชนตอชาง เมือหนาก็บหน แตนั้น ชาด ๆ ชาง ขุนใหญแสนเมือง เขาก็ จาเสียงแข็ง ตอขุนเขยตาน ฃ สูจง วางนางถอน มาถวายพระบาท กูถอน ใหสู กมขาบไหว ก็อยาไดกลาวแข็ง แดถอน แตนั้น หกเขยได ยินคําเขากลาว เขาก็ ตีฟาดซ้ํา บมียานหยอนใผ กูบ มีวางให ใผหั้นชี้งอน กูแลว กูหาก ไดเปนเขยแจมเจา บมียานหยอนกลัว นี้เด คันวา พะลาดลม ปากคาบดิน เมื่อใด มึงนี้ หากเปนแสนเมืองแท รือซาเซ็งซา อดมา ลองชนชางเจ็ดเมืองก้ํา ไสพลายรบตอ กันเทอญ สองตอสู งวงเกี้ยวกายกัน ชางตอชาง แฮงเกิ่งเสมอกัน

35 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี ทางตีนเขา ซอยกันแทงเลยคาน ซวา ๆ พื้น ฮองโฮนันเนือง พลหลวงหลาย หลั่งมาคือน้ํา หกเขยทาว ไสพลายซัดฮอ แสนราชทาว ไสชางขมมา คนตายลน คับกันขินขวย เปนดัง ขวานลาวไม บมียานหยอนชล เสียหมื่นกลา ทั้งหมื่นกอนสม เสียขุนหลาย หมื่นเลินเลยฮอง ก็จิ่ง ถกพลตั้ง กลางนาโฮมไพร เสียหมื่นเจา พลชั้นแหบา ราชาทาว หกเขยบมีหยอน ใจมืดกุม ชนชางผากัน ก้ําฝายเบื้อง พญาราชเจ็ดเมือง เขาก็ ตีพลหลวง โกฏิปลายกุมฆา แตนั้น พลบาบาวทาว หกเขยกระจัดแตก ปบแลนฮีบฟาว วางดามหมูขวาน บัดนี้ เสิกถวมลน มากยิ่งปานทราย เหมือนดัง บมีแนวกวัด แกวงตาวตีไว วาจัก เหลียวหลังก้ํา คืนหลังดูเบิ่ง บไดแลว แตนั้น หกเขยทาว ไสพลายขนันลาก เบื้องฝายก้ํา เจ็ดทาวไลมา ก็บตอได หักโคบคืนมา ราชาตก ตื่นใจจนฟาว หมดกระบวนแลว หกเขยยานสั่น แลวทอนี้ ถวายไวที่ควร เชิญทาวเสื้อเนามารบ บัดนี้ ลุงเลยขึ้นขาบไหว พลลนดังทราย พระเฮย พระเลยเสียขา ขุนหลวงพอหมื่น เขาก็ ตายบแพ พลลานหลั่งมา พระเฮย เขาก็ หากเสียแกนเหงา เทาเทศหัวภาย หกขุนเขา กลาวชนบมียาน

36 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี ก็บ กลัวจอมหัวเจา คนิงดูทุกสิ่ง หั้นถอน คันวา ซ้ําบาดนี้ สิชนเขาฮอดเวียง แทแลว แตนั้น พระบาทเจา ทันหมูเสนา มามวลคับ คั่งโฮงเหลือลน ขัว ๆ ตาน ราชาเซ็งตอ ใผจัก ตั้งตอชาง พญาใหฮีบขาน เทียวเทอญ ใผบ ออกปากได นบอยูสอนลอน ราชาถาม ซูขุนดาถวน เขาจิ่ง นบนอบนิ้ว ผัวแหงนางลุน นั้นนา ควรที่ จอมหัวเฮย ฮีบทันนางแกว มาถามถอย ผัวนางดูกอน เจาเฮย ใผบ ออกปากได ไปตอนตอเล็ว หกเขยได ฮับคําเขากลาว อยาได มากลาวตาน คําเวาฮอดบา หั้นถอน ทาวนั้น เปนพยาธิฮาย สุกเปอยทั้งคีง รือจัก ไปเล็วรบ ตอเขาแข็งได เฮานี้ คนดีแท ปานขางเหล็กหลอ ยังเลา ตอก็บได ก็เลยคานโคบคืน แตนั้น ราชาเจา คนิงใจคอยคลั่ง ดับบาดนี้ เมืองบานมุนผง แลนอ สูจง ไปทันแกว นางลุนมาฮีบ จริงเทอญ กูจักถอง ถามชั้นซูอัน แตนั้น เขาก็ลุกพรากเจา ลงจากโฮงทอง ซํา ๆ ปบ ฮอดนางประนมไหว บัดนี้ จอมหัวเจา ทันเมือโดยฮีบ เขาก็ เห็นแกนเหงา งามยอยยิ่งเขียน เขาเลา ตกคะมะยาน หลิงล่ําไปมา อันนี้ ฮอยที่อินตาลง อยูดอมนางแกว นั้นรือ เมื่อนั้น นางก็ยอมือไหว ถามผัวทุกสิ่ง บัดนี้ พระพอทันออนนอย พระอวนเจาใหเมือ วาอั้น พระพอ ใชดวนฟาว เปนเหตุประการใด บฮู เขือจง เมือถวายอาการ แกกูเดียวนี้ แตนั้น เขาจิ่งถวายความยุง สงคามฮบตอ กันนั้น

37 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี ดูดัง ค้ําบได ก็เลยคานโคบคืน พระเฮย พระบาทเจา เส็งตอเสนา ก็บ มีใผขาน ตอเล็วยอมยาน แตนั้น บาคานทาว จานางนอยนาฏ สังวา เศิกทอนี้ สิมายานหยอนกลัว นี้เด นางจิ่ง เมือทูลไหว ราชายั้งขมอม จริงเทอญ สังวา กลัวเกรงเศิก แตเขาเจ็ดทาว ฮอยเอ็ดประเทศทาว มาเล็วรบตอ ก็บ มีหยอนยาน ชิเอาใหมอบถวาย วาเนอ แตนั้น นางคานแกว ลาบาเมือฮีบ เฝาพอเจา ประนมไหวเกศศรี นั่งอยูแลว พระเลาเลยถาม เปนสันใด บาดผัวนางแกว แตนั้น นางคานนอย ฮับคําพระพอ อันวา บาดแกนแกว ผัวขาหากยัง นั้นแลว เมื่อนั้น ก็ขัว ๆ ตาน ราชาถามออน อันวา ผัวนาฏนอย สิเล็วตั้งตอเขา บเด บัดนี้ พอก็เส็งตอผัวนางแกว แข็งเมืองตางราช พอจริงเทอญ คันวา ลุลาภแพ เมืองบานพอบขีน พอแลว เฮาจัก ปุนปลูกแกว แทนราชเสวยเมือง พอแลว ตามใจเขย บขีนสองเจา แตนั้น หกเขยทาว หัวขวันนางนาฏ แฮงซ้ํา เปนบาดฮาย สังมากลากลาวแข็ง นี้เด แตนั้น เสนาเหงา ฟงคํานางกลาว เฮาจัก เห็นบาดนี้ ฤทธีทาวใหญหนา แทนอ แตนั้น นางก็ลาจากเจา พระพอหนีไป เถิงบาคาน กลาวจาแถลงถอย เมื่อนั้น ดูค่ําแลว พระจันทรเพ็งใสสอง ยามพาดลั่น สะ(บู)เคาลั่นยิง นายปกตูตั้ง เตินเขาเอาฆองมาตีปาว เสเนศเฝา ปกตูตายเนตรนอง เขาก็ ซวา ๆ กอง ชาวเทศเตินพล เขาก็ แยงสบูหลวง เปงยิงเฟอนพื้น

38 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี ควันปนกลั้ว กลางหาวบดมืด ซวา ๆ เขา เตินเคาปาวพล ดีแก ดาวดาดฟา เฮียงฮุงพระกายกอง พุนเยอ ราชาคึด ตอสงครามทาว เถิงยามตั้ง กองครัวใกลฮุง พุนเยอ ไกเถื่อนพรอม ขันทาทั่วเมือง เลยจวนแจง สุริโยใสสอง พระบาททาว เตินเหงาซูขุน ใหสู ฮีบหางชาง ตัวใหญขุนเปอง ใหไป ราธนาเอาบาคาน สูโฮงอยาชา กับทั้ง ขุนหลวงเหงา นักสนามนอยใหญ ก็แหนแหเจา สองนอยลูกกู เทียวเทอญ แตนั้น เขาก็โดยอาชญเจา เดาดาตกแตง ยกยางยาย พลทาวหลั่งไป แยงที่ บาบาวทาว อันอยูตูบหัวนา เขาก็ เสิน ๆ ยก ยางไปบมีชา แตนั้น สน ๆ ขา นําทางคับคั่ง ฮอดตูบทาว เซาชางอยูสลอน สองแจมเจา งามยิ่งแสนถนัด เทียมนาคาน ลูบทวงก็เลยทวง โอนอ สังมางามกะดัดเด เสมออินทรลงหลอ ปะโทเด ฝูงหมู สาวสนมหนุมนอย แซวขึ้นนีเนือง แตนั้น เขาก็อังเชิญนอย บาคานเสด็จดวน มาเทอญ พระพอเจา เมืองกวางอยูคอง พุนแลว เมื่อนั้น บาก็ทรงผืนผา แสนคําควรคา สบสอดเสื้อ ผืนเหลมคาเมือง แลวเลา สบสอดมาว เชิดใสกระโจมหัว แหวนธํามรงค คาเมืองงามเพี้ยง คือดังอินตา เสมอฮูป กันแลว เขาก็ ดั่น ๆ ดิ้น ดอมเจาลําแยง เจาก็ ลุกยางยาย เสมอดังอินทรเขียน ตั้งหาก งามสอยวอย สิ่งพรหมในฟา อันวา นางคานแกว นําบาบุญมาก

39 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี ขึ้นขี่ชาง นําอายก็บวาง แตนั้น เขาก็แซว ๆ กั้ง ปะคือคํากวยแกวง ออกมาแหเจา หลังหนามืดมัว เสโลตั้ง ลําตาลเดียรดาษ ยาบ ๆ เหลี้ยม คนเขาแหแหน ยง ๆ เหลี้ยม ปะคือคําฮมอาด ฝูงหมู ชาวเมืองปบ ฮีบมาคอยเยี่ยม คนหลายลน เหลือทางคับคั่ง เขาก็ มาเบิ่งทาว ตากระดางลูบทวง โอนอเจาเฮย สังมางามกะดัดเด ยามเมื่อ ทรงความทุกข ผอนตัวดูฮาย หรือวา อินตาไท ลงมาผายโผด เฮานี้ รือวา ฮอนที่นั่งเจา พระอินทรไทดวนลง นั้นรือ แตนั้น บาเหลียดเยี่ยม ชาวเทศสวนหลวง เฮานี้ เปนคนเจ็บ บาดเภทผางฮาย ก็บ ควรที่จอมนาง เจาทั้งหลายมาเบิ่ง เฮาแลว โสมฮูปฮาย ทั้งซ้ําเนาเหม็น แทแลว อันวา โสมฮูปเจา นางนาฏทั้งหลาย ตั้งหาก สอยวอยสุด ดังพระจันทรเฮานี้ โสมฮูปฮาย กระกูลแฮงต่ํา คําเฮย วาสิ เทียวยองยื้อ พระนางเจาก็บเถิง พี่แลว บควรที่ จอมพระนางเจา ทั้งหลายเทียมพาง เฮาแลว อันวา โสมฮูปนางพี่นอง งามเหลื่อมดังคํา แทนอ เยียววา จอมพระนางนอง ทั้งหลายเหิงเสียด เฮานั้น เห็นพี่เจานี้ เปนผูฮาย พระนางนองแฮงหยัน แทนอ เห็นวา เคยเลิงแลว จอมนางใจมอ แพงเฮย ขอยก็ ขอพรเจา จอมนางอยาไดกลาว คําเฮย ชาติที่ คนบาปฮาย เทียมนองก็บสม เจาเฮย แตนั้น สาวกลาวตาน ฮับพากยบาคาน จอมหัวเฮย เจาอยาเคืองคํานั้น แมนวา ไฟลามไหม โลกกากงโลก ก็ดีถอน ไหมยังตื่มไว อันนั้นสิตื่มแถมดอกนา ทาวเฮย คันวา เจาบมักขอย อดหาคนมาเปลี่ยน แดถอน

40 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี จิตก็ ใหเปนดังเจาใจก็ใหเปนดังเจา คําเวาก็ดังเดียว นั้นถอน ขอให บุญคุณเจา จอมหัวผายโผด เหมือนดัง ไดอาบน้ํา ดอมเจาพระยอดอินทร แทแลว ก็บ เคืองบาทพื้น คําเกาแถลง เจาเฮย บัดนี้ จอมหัวพระ หากปุนเปนเจา ขอยจัก เปนขาเจา ลางสวยปาทา บอาจ จักเทียมจอมหัว ดังพระจันทรในฟา แตนั้น จอมกษัตริยไท จาสาวฮับพากย พี่ก็ คิดอยากได นางแกวฮวมสอง โอนอพี่นี้ ก็บมีเฮียนยาว ชายพลอยนอนตูบ อวนเฮย พี่ก็ คึดอยากชมยอดไท สาวสรอยซูนาง พี่แลว แตนั้น สาวก็ซวา ๆฟน เทาทั่วทั้งเมือง ยินสะออนอก ซูคนดอมเจา วาโอนอ เห็นวาเพิ่นทุกขนี้ อยาสุติเตียนฟาววา เฮียมเฮย แมนวา บุญใผมี บสองเห็นเมือหนา แตนั้น ชาด ๆ ชาง ตัวอาจคูณเมือง นายก็ ทรงขอคํา แหไปบมียั้ง ทั้งเมืองพรอม สาธุการดอมบาท เลยเลา แทบใกล เกยกวางดวนลง บาบาวทาว เมือฮอดสถานทอง นางกองแพง ก็บวางนําอาย เมื่อนั้น ราชาเจา เห็นบางามยิ่ง พระก็ ลงแทนแกว ซวงอุมกอดเอา อันวา นางคานแกว มาดาตนแม ก็ดี เจาก็ อุมแกนแกว นางนอยจูบชม ซวา ๆ พื้น เทาทั่วเต็มโฮง ราชาพระ ลวดดูลงแลว (พระ)ก็ ถามบาทาว เดินมาดั้นฮอด พอรือ เมืองแจมเจา บาทาวที่ใด พอเด ฮูวา ลงจากฟา มาโผดตนพระองค นี้รือ ดูดัง เคืองใจเฮา ดวนมาหาขอย นี้รือ แตนั้น บาบุญเจา ฮับคําพระพอ ขอยนี้ แนวชาติเชื้อ เมืองกวางที่สําราญ พุนแลว

41 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี ขอยก็ เดินดุงดั้น ทุกขยากทั้งเจ็บ เจาเฮย เลยเลามาเถิง พระยอดเมืองเปนเจา บัดนี้ ขอยก็เลย(เห็น)แกว บุตตาลูกพอ จริงแลว ขอแก พระราชเจา กูรณาเลี้ยงโผดผาย แดถอน แตนั้น ราชาตาน ฮับพากยบาคาน บัดนี้ พอก็เส็งตอเจา คําฮอนฮอดเมือง นี้แลว อันวา ราชาทาว เจ็ดเมืองมาเบียด พอแลว สันใด ใหหายสวง ขอเจาชอยปอง พอเทอญ เขาก็ เตนยาดฮื้อ เอาไดทั่วเมือง พอแลว อันวา เสนาหัก โคบคืนดูฮาย หกเขยให ไปเล็วตั้งตอ เขานั้น ก็บได เมืองหนาเปลาดาย แทแลว เลยหักคาน คืนมาเวียงของเกา ไปก็ ไปบได ยินยานสั่นสาย แตนั้น บาบุญเจา นงคานกูพอ ขาก็ บใหเคืองบาทพื้น จอมเจาอยูหัว พระเฮย แมนวา ฮอยเอ็ดประเทศทาว พญาใหญมาประจญ ก็ดี ขาบ ใหเคืองใจสัง แกเขาฝูงนั้น คันวา เจ็ดราชทาว มาฮอดระวังเวียง เมื่อใด ขาหาก จักเอามาถวาย พระยอดเมืองเปนเจา แมนวา เขาจักไง แผนพื้นอากาศมาทับ ก็ดี ขาหาก จักไกวธนูศิลป แปนยิ่งทลายมาง เหตุหมูนี้ ขอยยอมดูเปลา ใหเขา มาจําจน ขอกเวียกแวนไกล วันพรุงเชา จักตอสงคราม พระเฮย อยาได กลัวเกรงสัง หากจักเอามาถวายเจา ขอให จอมหัวเจา สนุกอยูในปรางค นี้ถอน อยาไดฮอน เคืองแททอใย พระเฮย แตนั้น ราชาเจา ยินดีชมชื่น บกวาแตเจา ขันปานเขี่ยนแข็ง พอแลว แตนั้น เสนาพรอม ยินดีดอมราชย เฮาจัก เห็นบาดนี้ ธนูแกวออกไป แตนั้น หกสาวตั้ง เลียนกันหลิงล่ํา

42 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี ยินสะอื้น นําทาวเมื่อยมโน โอนอ เฮานี้ตั้งผอกพน ขามราชบาคาน แทนอ เยียววา เปนสามานย ดังชายชะเลงวง อันนี้ ตั้งหากบุญนางแกว นํามาแตปางกอน จริงแลว แข็งวา ฮูสิ่งนี้ สิเอาเจาแตดน พุนนา เฮานี้ บุญบเคยไดซอน เฮียงฮวมบาคาน บุญบเถิงจอมหัว ตั้งแตพอเห็นหนา แทนอ แข็งวา บมีผัวเทียม สิคอยชมดอมนอง แตนั้น ราชาเติน เขาพวกไพร ปดแผวไว ปรางคแกวแหงนาง สูจง นําเอาแกว เมือปรางคผาสารท สองออนนอย ลาเจาพอเมือ แยงที่ ผาสาทแกว นางนาฏเคยนอน พาบุญเฮียง สูสถานปรางคแกว อันวา นางสนมหนุมนอย คองหานางนาฏ เขาก็ ปดกวาดไว บนทมแกวอาสนา แตนั้น บาบาวเจา ทั้งนาฏจอมแพง เถิงสถาน นั่งเนาในหอง แตนั้น เขาก็ยาว ๆ ไห นางสนมนอยหนุม ทูลบาทไท จอมเจากลาวกลอน ตูขา ก็คองหาเจา จอมหัวยินโศก ขอยก็ คึดฮอดเจา น้ําตายอยหลั่งไหล ลางวัน วางแลงไว วางงายปละเปลา พระเฮย เพื่อวา คึดฮอดเจา ยินแคนคั่งทรวง เจาเฮย แตนั้น นางนาฏนอย ฮับพากยสาวสนม เฮาก็ หากเมาคําทุกข หอดหาสูเจา เปนดัง แสงประทีปไต จูดอยูในปรางค นั้นแลว ใผบ ยินดีดอม มืดมัวคําฮอน กูหาก หิวหอดไห ทุกค่ําวันคืน เหตุวา นอนสักขา กับชายแกมหญา กูก็ นบฮอดฟา พระอินทรพุนโผดผาย เถิงสุขทุกข เทพาชอยชูเฮียมมม แข็งวา บแมนจอมหัวเจา บุญเฮียงผายโผด

43 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี ก็สวน จักมุดมอดเมี้ยน เสียแทก็บเห็น แทแลว กูก็คึดฮอด ทานแหงบารมี นําชูชัก ฮอดหอปรางคแกว ก็จิ่ง มาเห็นแท บุญเฮียงผายโผด ปางนี้ ก็จิ่ง หายโสกฮอน เห็นเจาอุนใจ นี้แลว แตนั้น นางสนมไห นํานางทุกขยาก บัดนี้ ขอใหเจายืนยิ่งล้ํา พันเขาหมื่นวัสสา อันวา โรคาฮาย สรรพสิ่งอนตาย ก็ดี โภยภัยสัง อยาไดมีมาตอง แตนั้น ตาวันคอย พอแลงเลยค่ํา สองออนนอย สรงน้ําลวดแฮ็ง แตนั้น กองกาดตั้ง เตินใหขุนเมือง เสนาหลาย ลั่นสบูยิงกอง แตนั้น นายปกตูตั้ง ฮักษาพลเตินไพร ใหเขาตั้ง เลียนตายตื่มแถม พระบาทเจา ขึ้นสูโฮงทอง คนิงสงคราม บลืมคนิงไว ก้ําฝายเบื้อง พญาใหญเจ็ดพระองค เขาก็ เตินเสนา ปาวพลดูหาง วันพรุงเชา เฮาฮีบยอพล เทียวเทอญ เอาหัว(มัน) มาซอยอยาชา เทเอาได นางคานมาฮวม เฮียงเทอญ ใหมัน สมใจคึด ซูคนจริงแท แตนั้น พระบาทเจา ถามหมูเสนา ยังปานใด จิ่งสิเถิงภายพุน เขากลาวไหว เตินราชทั้งหลาย ยังสามวัน ก็จิ่งเถิงพุน ดูเดิกแลว สบูหลวงเลยลั่น คื่น ๆ กอง ดังหาวทั่วเมือง ควันมืดกุม เทาทั่วคองบน เค็ง ๆ เสียง สนั่นเนืองคุงฟา แตนั้น ราชาทาว เจ็ดเมืองชมชื่น เขาก็ คึดตอหาง ทางทาวยาดนาง

44 เอกสารใบลานวัดโนนบอน : บัญชีสํารวจและวรรณกรรมปริวรรต ภูมิปญญาจากเอกสารใบลานวัดโนนบอน ตําบลบุงหวาย อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี ทาวเสื้อเนาออกรบ แตนั้น บาบาวทาวยืนอยูชานมน เบิ่งแยงคองฟา อันวา จันทะรังแจง เฮียงแสงใสสอง เจาก็ เงยผอเยี้ยม ดาวแกวรืกเกณฑ อันวา ดาวศุกรยาย อังคารเฮียงพาง เขาสูนอม พระจันทรเจาซูภาย ดาวพระหัสเขา มาสุนพระจันทรอยู พระอาทิตย มาอยูใกล ประนมไหวแกพระจันทร ดาวเสตตะสัต มาอยูกั้ง พระจันทรอยูสอนลอน ดาวนาโค แกวงหัวหางพรอม เจาก็ แลดูแลว ราศีนักขัตฤกษ ก็หาก มาอยูลอม พระจันทรเจาซูภาย สองอันนี้ ฮอยที่มีโชค แทแลว อันวา สงครามกู ก็บลอนพอฮาย แตนั้น บุญเฮืองเจา เสด็จเมือหาบอน นางนาฏนอย เทียมทาวบวาง บากอดนาง เอาแทบเทียมรถ บาคานจา ตอนางเตินนอง บัดนี้ จักไปปุนค้ํา สงคามฮบตอ เจาจง วอนแกนเหงา ไชโยแทหมูมาร พี่ถอน ใหเจา คึดเถิงแกว บารมีทานทอด มาซอยค้ํา ไชโยแพหมูมาร พี่ถอน เมื่อนั้น เจากลาวนอง นางนาฏขานฮับ ขอจง ใหมีบุญผาย ผาบมารเทมาง อยาได มืนตาตอง สงครามจอมราช จริงเทอญ จงให ผายผาบแพ ทั้งคายขาบทูล แดถอน อันวา นางนาฏนอย นบทั่วอินทรพรหม บารมีหลาย แตหลังมาค้ํา บาก็ ชมนางแกว กองแพงเทียมแทบ เจาก็ เขากลอมนอง พันอุมตอนเสนห แตนั้น วันดวนยาย ใกลฮุงอรชร ดีแก ฝูงไพรนอย เขาตาวตําตัก แตนั้น พระบาทเจา ทรงแทนเมืองศรี