The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.

วารสารรวบรวมบทความเกี่ยวกับกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลฉบับนี้ เป็นวารสารซึ่งรวบรวมบทความเกี่ยวกับกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลของนักศึกษาซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในรายวิชากฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล รหัสรายวิชา 1604313 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2564 โดยวารสารรวบรวมบทความ ฯ ฉบับนี้เป็นวารสารฉบับที่สอง
ของรายวิชานี้ ประกอบไปด้วยบทความทั้งสิ้น 15 บทความ ซึ่งประกอบด้วยนักศึกษาจากสำนักวิชานิติศาสตร์ สำนักวิชาศิลปศาสตร์ สำนักวิชานวัตกรรมสังคม และสำนักวิชาจีนวิทยา โดยในแต่ละบทความมีเนื้อหา
ที่เกี่ยวข้องกับปัญหาในการจัดเก็บ รวบรวม ใช้ และเผยแพร่ข้อมูลส่วนบุคคลที่ไม่ถูกต้องตามพระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562

กองบรรณาธิการขอขอบพระคุณผู้อ่านและผู้ให้ความสนับสนุนทุกท่าน และหวังเป็นอย่างยิ่งว่าวารสารรวบรวมบทความ ฯ ฉบับนี้ จะเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่านทุกท่าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ที่สนใจศึกษาเกี่ยวกับกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล

Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by Navaphol Promsuk, 2022-06-01 01:13:06

รวมบทความ PDPA

วารสารรวบรวมบทความเกี่ยวกับกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลฉบับนี้ เป็นวารสารซึ่งรวบรวมบทความเกี่ยวกับกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลของนักศึกษาซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในรายวิชากฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล รหัสรายวิชา 1604313 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2564 โดยวารสารรวบรวมบทความ ฯ ฉบับนี้เป็นวารสารฉบับที่สอง
ของรายวิชานี้ ประกอบไปด้วยบทความทั้งสิ้น 15 บทความ ซึ่งประกอบด้วยนักศึกษาจากสำนักวิชานิติศาสตร์ สำนักวิชาศิลปศาสตร์ สำนักวิชานวัตกรรมสังคม และสำนักวิชาจีนวิทยา โดยในแต่ละบทความมีเนื้อหา
ที่เกี่ยวข้องกับปัญหาในการจัดเก็บ รวบรวม ใช้ และเผยแพร่ข้อมูลส่วนบุคคลที่ไม่ถูกต้องตามพระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562

กองบรรณาธิการขอขอบพระคุณผู้อ่านและผู้ให้ความสนับสนุนทุกท่าน และหวังเป็นอย่างยิ่งว่าวารสารรวบรวมบทความ ฯ ฉบับนี้ จะเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่านทุกท่าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ที่สนใจศึกษาเกี่ยวกับกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล

Keywords: PDPA

การกระทำที่เกิดจากการที่ครอบครัวคุกคามพื้นที่ส4วนตัวเหล4านั้นอาจส4งผลกระทบให> บุคคลนั้นต>อง
ใช>ชีวิตอยู4บนความหวาดระแวง ไม4ไว>ใจคนรอบข>างแม>ว4าจะเปGนคนในครอบครัว ขาดความรู>สึกมั่นคงทางสภาพ
จิตใจ ซึมเศร>า เก็บกด ไม4กล>าที่จะพูดคุยเรื่องส4วนตัวของตนเองให>กับคนในครอบครัว ขาดความมั่นใจในการ
เข>าสังคมหรือการเผชิญหน>าต4อสถานการณRที่แปลกใหม4ที่ตนเองไม4เคยพบเจอมาก4อน เนื่องจากกลัวการโดน
ละเมิดพน้ื ทสี่ ว4 นตัวจากบุคคลเหลา4 นนั้ ทตี่ นเองไดพ> บเจอมา

แม>การกระทำในการคุกคามพื้นที่ส4วนตัวของบุคคลในครอบครัวในประเทศไทยนั้นมิได>รับการคุ>มครอง
จากพระราชบัญญัติการคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคล เนื่องด>วยการกระทำดังกล4าวถือเปGนผลประโยชนRของ
ครอบครัวตามมาตรา4(1) ว4าด>วยเรื่องการมิให>บังคับใช>พระราชบัญญัติการคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคลแก4การ
เก็บรวบรวม ใช> หรือเป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคลเพื่อใช>ประโยชนRส4วนตนหรือเพื่อกิจกรรมในครอบครัว แต4
อย4างไรก็ดีกฎหมายรัฐธรรมนูญแห4งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช2560 มาตรา32 วางหลักไว>ว4า“บุคคลย4อม
มีสิทธใิ นความเปGนอยู4ส4วนตัว เกียรตยิ ศ ชื่อเสยี ง และครอบครวั

การกระทำอันเปGนการละเมิดหรือกระทบต4อสิทธิของบุคคลตามวรรคหนึ่ง หรือการนำข>อมูลส4วน
บคุ คลไปใชป> ระโยชนไR ม4ว4าในทางใดๆ จะกระทำมไิ ด>…”

อีกทั้งปฏิญญาสากลว4าด>วยสิทธิมนุษยชน ข>อที่12 กล4าวถึงเรื่องสิทธิความเปGนส4วนตัว “บุคคลใดจะ
ถูกแทรกแซงตามอำเภอใจในความเปGนส4วนตัว ครอบครัว ที่อยู4อาศัยหรือการสื่อสาร หรือจะถูกลบหล4ู
เกียรติยศ และชื่อเสียงไม4ได> ทุกคนมีสิทธิที่จะได>รับการคุ>มครองของกฎหมายจากการแทรกแซงสิทธิหรือการ
ลบหลด4ู ังกล4าวนน้ั ”

ดังจะเห็นได>ว4าบุคคลในครอบครัวควรเคารพพื้นที่ส4วนตัวของบุคคลในครอบครัวด>วยกัน เพื่อมิให>เกิด
ป"ญหาตามมาในภายหลัง แม>พระราชบัญญัติการคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคลจะไม4มีการรับรองคุ>มครองป"ญหา
ดังกล4าว เนื่องด>วยในประเทศไทยมีกฎหมายคุ>มครองการกระทำของบุตรที่ห>ามมิให>บุตรฟjองบุพการีเปGนคดี
อุทลุมได> ไม4ว4าจะเปGนคดีตามประมวลกฎหมายแพ4งและพาณิชยR หรือคดีตามประมวลกฎหมายอาญาก็
ตาม ป"จจุบันทำให>เห็นว4าสังคมในประเทศไทยยังจำกัดสิทธิที่จะเรียกร>องจากการถูกแทรกแซง ไม4ว4าจะเปGนคน
ในครอบครัวหรือไม4ก็ตามสิทธิเหล4านั้นของบุคคลทุกคนควรมีสิทธิที่จะได>รับการคุ>มครองจากการแทรกแซง
ตามกฎหมาย อีกทั้งบุคคลทุกคนย4อมมีสิทธิในความเปGนอยู4ส4วนตัว รัฐธรรมนูญแห4งราชอาณาจักรไทย
พุทธศักราช2560 มาตรา32 และปฏิญญาสากลว4าด>วยสิทธิมนุษยชน ข>อที่12 จึงเข>ามาคุ>มครองในการกระทำ
ดังกลา4 ว เพอื่ เปนG การคมุ> ครองสิทธสิ 4วนบุคคลไว>

97

4.บทสรปุ และขAอเสนอแนะ

4.1 บทสรปุ
การให>ความเปGนส4วนตัวหรือพื้นที่ส4วนตัวภายในครอบครัวอาจเปGนเรื่องยากสำหรับบางครอบครัวในประเทศไทย

เนื่องด>วยครอบครัวบางครอบครัวมักคิดว4าเปGนหน>าที่ของพ4อแม4ที่ต>องเข>าไปกำกับดูแลพฤติกรรมของบุตร
การที่ครอบครัวไม4เคารพพื้นที่ส4วนตัวซึ่งกันและกันของคนในครอบครัวนั้น อาจนำไปสู4ความไม4ไว>ใจ
และการไม4เปGนตัวของตัวเอง อีกทั้งการกระทำเช4นว4านี้อาจทำให>เกิดความรู>สึกอึดอัดใจในการอยู4ร4วมกัน
ส4งผลให>ความสัมพันธRของคนในครอบครัวลดน>อยลง ทั้งนี้ครอบครัวในประเทศไทยส4วนใหญ4มักมีทัศนคติว4า
พ4อแม4มีสิทธิสมบูรณRในตัวของลูก การที่พ4อแม4เข>ามากำกับดูแลพฤติกรรมของบุตรจนรุกล้ำเข>าไปยังพื้นที่ส4วนตัวน้ัน
จึงกลายเปGนเรื่องปกติ ไม4ถือเปGนการละเมิดพื้นที่ส4วนตัว ดังนั้นแล>วในยุคที่สังคมมีการพัฒนาอย4างต4อเนื่อง
พ4อแม4ไม4อาจเลี้ยงดูบุตรด>วยแนวคิดทัศนคติที่มีมาแต4เดิมได> โดยจะเห็นได>ว4าครอบครัวในต4างประเทศค4อนข>าง
ให>ความสำคัญในสิทธิความเปGนส4วนตัวของกัน โดยเข>ามากำกับดูแลบุคคลในครอบครัวของตนให>อยู4ในขอบเขตที่ไม4รุกล้ำ
พืน้ ทีค่ วามเปนG สว4 นตวั ของกันและกนั ไมว4 4าบคุ คลนั้นจะอยใู4 นสถานะใด รวมถงึ การใหเ> กียรติซ่งึ กนั และกันภายใครอบครวั

ผู>เขียนได>เล็งเห็นถึงความสำคัญของสิทธิในความเปGนส4วนตัวของคนในครอบครัว ซึ่งอาจขัดต4อทัศนคติดั้งเดิม
ของคนไทยที่ว4าพ4อแม4เปGนเจ>าชีวิตของลูก หรอื พ4อแม4มีสิทธิเด็ดขาดในชีวิตของลูกนั้น ทัศนคติดังกล4าวอาจมีความล>าหลัง
ในยุคป"จจุบัน พ4อแม4ต>องไม4ลืมว4าการให>ความเปGนส4วนตัวและให>บุตรตัดสินใจทำบางสิ่งด>วยตัวเองนั้น เปGนส4วนหนึ่งท่ี
จะทำใหบ> ตุ รสามารถดำเนินชวี ิตในสังคมทม่ี คี วามทันสมัยนไ้ี ด>
4.2 ขอP เสนอแนะ

การสร>างพื้นที่ส4วนตัวให>กันภายในครอบครัว ถือเปGนการฝÇกเรื่องความส4วนตัวที่เห็นเปGนรูปธรรมได>ง4ายที่สุด
ไม4เพียงแต4บุตรในวัยบรรลุนิติภาวะที่พ4อแม4ต>องเคารพความเปGนส4วนตัว บุตรในวัยผู>เยาวR หรือแม>กระทั่งบุคคลในสถานะอื่น
ในครอบครัว ก็ควรได>รับการเคารพความเปGนส4วนตัวเช4นกัน ดังนั้นการที่คนในครอบครัวจะเข>าไปยังพื้นที่ส4วนตัว
การขออนุญาตหรือบอกให>บุคคลผู>นั้นรู>ตัวก4อน เช4น เคาะประตูเมื่อจะเข>าไปหาในห>อง การจะเข>าไปจัดเก็บข>าวของ
หรือย>ายสงิ่ ของภายในห>องกค็ วรบอกใหบ> ุคคลผ>เู ปGนเจ>าของห>องร>ูทกุ ครง้ั เพอ่ื เปนG การเคารพความเปGนสว4 นตวั ของกันและกัน

หากบุคคลในครอบครัวรู>สึกเปGนห4วงและอยากให>เล4าหรือบอกเรื่องส4วนตัวให>กันฟ"งบ>าง ก็จำเปGนต>องมีศิลปะ
ในการพูดคุย เช4น อาจจะเริ่มด>วยการแชรRเรื่องราวของตนก4อน และค4อยลองให>บุคคลผู>นั้นเล4าเรื่องของตัวเองบ>าง ทั้งน้ี
หากบุคคลผู>นั้นยังไม4พร>อมก็ไม4ควรบังคับหรือพยายามที่จะรู>ทุกเรื่องมากเกินไป เช4น แอบอ4านสมุดบันทึกหรือแอบ
อ4านข>อความที่ลูกคุยกับเพื่อน เพราะอาจยิ่งก4อให>เกิดการต4อต>านและพยายามกันบุคคลในครอบครัวออกจากพื้นที่ของ
ตนมากขึ้น

การสร>างข>อตกลงพูดคุยกัน ให>ต4างคนต4างมีทางเลือกเปGนของตนเอง ถือเปGนอีกหนึ่งวิธีในการให>ความ
เปนG สว4 นตัวของกันและกัน โดยการสร>างข>อตกลงทีด่ ตี 4อกันนน้ั ทำใหบ> ุคคลในครอบครัวสามารถรับร>ถู งึ ขอบเขต
การปฏิบัติตนตอ4 กันไดโ> ดยไม4รกุ ลำ้ ไปยงั พน้ื ท่ีความเปGนสว4 นตวั ของกนั และกนั

98

บรรณานุกรม

ข4าวสด (2564) ลกู สาวเล4า แม4แอบซ4อน “กลอ> งวงจรป•ด” ในหอ> งนอน อา> งหว4 งลกู -กลวั ไมอ4 า4 น
หนังสอื [ออนไลน]R เข>าถงึ ได>จาก

https://www.khaosod.co.th/special-stories/news_6719843

จากสมาชกิ พนั ทิปหมายเลข 6700305 แมช4 อบเปด• ของส4วนตัวลูก พวกทา4 นเคยโดนไหมครบั (ในตอนท่ีบรรลุ
นิตภิ าวะไปแลว> มงี านทำแลว> ) [ออนไลน]R เขา> ถงึ ไดจ> าก

https://pantip.com/topic/41051220

จากสมาชิกพันทิปหมายเลข 3181519 (2559) ทำไมผู>ปกครองบางส4วนชอบยุ4งเรอื่ งสว4 นตัวของ
เดก็ [ออนไลน]R เข>าถึงได>จาก

https://pantip.com/topic/35156292

ข>าวกลอ> งถ่วั ลิสงข>าวโพด (2559) พ4อแมใ4 ครบ>าง ทช่ี อบมากา> วก4ายเรือ่ งสว4 นตวั จนทำให>รส>ู กึ อดึ
อดั [ออนไลน]R เข>าถงึ ได>จาก

https://pantip.com/topic/34917778

ต๊กิ ตอ§ กของรายการคุยแซบ4 โชวR (2564) ลกู สาวขา> ใครอยา4 งแตะ!! คุณพ4อ "แกม> บ¬ุม ปรยี าดา" จา> งนกั สบื ตามลูก
สาว [ออนไลน]R เขา> ถงึ ไดจ> าก

https://vt.tiktok.com/ZSehwR28k/

พระราชบญั ญตั คิ ม>ุ ครองข>อมูลสว4 นบุคคล พ.ศ.2562, มาตรา 4(1), ราชกิจจานุเบกษา เลม4 ท่ี136 ตอน
ท6ี่ 9 ก, (27 พฤษภาคม 2562)

พระราชบญั ญตั คิ ุ>มครองเดก็ พ.ศ.2546, มาตรา 23,

รัฐธรรมนูญแหง4 ราชอาณาจกั รไทย พ.ศ.2560, มาตรา 32

99

ขอ2 มลู สDวนบุคคลกบั การยืน่ ขอรับทุนการศกึ ษา มูลนธิ ิ 100 ปT สมเด็จพระศรนี ครินทรR
ของนกั ศกึ ษามหาวิทยาลยั แมฟD _าหลวง

นวพล พรมสุข52

บทคดั ยอ(

บทความนี้มุ4งศึกษาถึงข>อเท็จจริงในการคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคลจากการยื่นขอรับทุนการศึกษา
ของนักศึกษามหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวง ตามพระราชบัญญัติคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคล พุทธศักราช 2562
และการวิเคราะหRถึงแนวนโยบายของมหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวงว4าสอดรับกับบทบัญญัติตามพระราชบัญญัติ
คุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคลพุทธศักราช 2562 หรือไม4 เพื่อสะท>อนให>เห็นถึงความมุ4งมั่นและตั้งใจ
ของมหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวงในการที่จะดำเนินแนวนโยบายที่เปGนรูปธรรมในการที่จะมุ4งคุ>มครอง
ข>อมูลส4วนบุคคลของนักศึกษามหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวง เพื่อให>สอดรับและเปGนไปตามพระราชบัญญัติคุ>มครอง
ขอ> มลู สว4 นบุคคล พทุ ธศกั ราช 2562 ซ่งึ จะมีผลบังคับใช>ในหว> งช4วงระยะเวลาอันใกล>

จากการศึกษาพบว4า ในการขอรับทุนการศึกษามูลนิธิ 100 ป] สมเด็จพระศรีนครินทรR มหาวิทยาลัย
แม4ฟjาหลวงได>มีการให>นักศึกษาและผู>ปกครองลงนามในหนังสือยินยอมให>เป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคล
ซึ่งรายละเอียดในหนังสือดังกล4าว มีการระบุอย4างชัดเจนว4าข>อมูลใดบ>างเปGนข>อมูลส4วนบุคคล
และมีระยะเวลาจัดเก็บรวบรวมข>อมูลเปGนระยะเวลาเท4าใด นอกจากนี้ยังมีการระบุสิทธิของผู>ให>ความยินยอม
ในการที่จะคัดค>าน ระงับ หรือถอดถอนความยินยอม รวมทั้งลบหรือทำลาย และการแก>ไข>ข>อมูลให>ถูกต>อง
เปGนป"จจุบัน ซึ่งอาจถือได>ว4าในป"จจุบัน มหาวิทยาลัยฟjาหลวงได>มีการริเริ่มนโยบายในการจัดเก็บและคุ>มครอง
ข>อมูลส4วนบุคคลให>สอดรับกับพระราชบัญญัติคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคล พุทธศักราช 2562 แต4ทั้งนี้ในหนังสือ
ดังกล4าว ยังพบว4ามีการขอจัดเก็บข>อมูลเกิดความจำเปGนอยู4หลายรายการและเงื่อนไขการเป•ดเผยข>อมูล
กม็ รี ายละเอียดทก่ี ว>างเกินไปจนอาจกลายเปนG ช4องโหว4ในการนำขอ> มูลส4วนบุคคลไปเผยแพร4ได>
คำสำคัญ: ข>อมลู สว4 นบุคคล,ความยนิ ยอม,การจดั เกบ็ รวบรวมข>อมูล,หนังสอื ให>ความยินยอม

52 บทความนี้เป.นส0วนหนึ่งของวิชากฎหมายคุ=มครองข=อมูลส0วนบุคคล รหัสรายวิชา 1604313 ภาคเรียนที่ 1
ปHการศึกษา 2564 โดยนายนวพล พรมสขุ

100

1. บทนำ

การคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคล (Personal Data Protection) ถือได>ว4าเปGนการคุ>มครองซึ่งสิทธิ
ความเปGนส4วนตัวของบุคคล อันเปGนสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐานประเภทหนึ่ง ซึ่งนานาอารยประเทศ
ให>ความสำคัญเปGนอย4างมาก โดยการคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคลนั้น ยังถือได>ว4าเปGนส4วนหนึ่งของการคุ>มครอง
สิทธิความเปGนส4วนตัว (Right of Privacy) อีกด>วย เนื่องจากความเปGนอยู4ส4วนตัว หมายรวมถึง
ความเปGนส4วนตัวเกี่ยวกับข>อมูล (Information Privacy) ความเปGนส4วนตัวในชีวิตร4างกาย (Bodily Privacy)
ความเปGนส4วนตัวในการติดต4อสื่อสาร (Communication Privacy) และความเปGนส4วนตัวในเคหสถาน (Territorial Privacy)
ซึ่งการคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคลนั้นเปGนความส4วนตัวเกี่ยวกับข>อมูลนั่นเอง โดยสิทธิดังกล4าว ยังได>มีการรับรอง
ไว>อย4างชัดเจนในปฏิญญาสากลว;าดPวยสิทธิมนุษยชน (Universal Declaration of Human Rights)
ข>อที่ 1253 นอกจากนี้ในประเทศไทย ยังได>มีการรับรองการให>ความคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคลไว>
อย4างชดั เจนในรัฐธรรมนญู แหง4 ราชอาณาจักรไทย พุทธศกั ราช 2560 มาตรา 32 วรรคสอง54 อกี ด>วย

มนุษยRทุกคนล>วนมีความหวงแหนซึ่งสิทธิความเปGนส4วนตัวเปGนพื้นฐานอยู4แล>ว ฉะนั้นการที่ผู>ใด
จะมาล4วงรู>หรือล4วงล้ำซึ่งความเปGนส4วนตัวของบุคคลอื่นจะกระทำมิได> หากไม4ได>ความยินยอมจากบุคคลนั้น
ด>วยเหตุนี้ มนุษยRทุกคนจึงมีสิทธิขั้นพื้นฐานโดยกำเนิดที่จะห>ามหรือจำกัดมิให>ผู>อื่นผู>ใดล4วงรู>หรือยุ4งเกี่ยว
กับข>อมูลส4วนบุคคลของตนได> หรือหากผู>อื่นจะล4วงรู>หรือยุ4งเกี่ยวได>ก็ย4อมได>เพียงเท4าที่บุคคลนั้นได>
ใหค> วามยนิ ยอมเท4านัน้

ทั้งนี้ในบทความนี้ผู>เขียนได>รับแรงบันดาลใจมาจากการที่ผู>เขียนมีความประสงคRจะยื่นขอรับ
ทุนการศึกษามูลนิธิ 100 ป] สมเด็จพระศรีนครินทรR ซึ่งเมื่อผู>เขียนได>อ4านแบบคำขอทุนการศึกษาแล>ว
ก็นำมาซึ่งข>อสงสัยเกี่ยวกับแบบคำขอทุนการศึกษาและข>อมูลส4วนบุคคลซึ่งผู>ขอรับทุนการศึกษาจะต>องกรอก
เพื่อนำส4งให>แก4ฝ˜ายทุนการศึกษา มหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวง ในการพิจารณาขอรับทุนการศึกษา
เนื่องจากแบบคำร>องดังกล4าวมีการขอข>อมูลส4วนบุคคลเปGนจำนวนมากทั้งของนักศึกษาผู>ขอรับทุนเอง
ผู>ปกครองของนักศึกษาผู>ขอรับทุน และยังมีการขอการรับรองข>อมูลต4าง ๆ จากเจ>าหน>าที่ของรัฐ ซึ่งผู>รับรอง
ต>องแนบสำเนาบัตรประจำตัวของผ>รู ับรองอกี ดว> ย

53 ปฏิญญาสากลว+าด-วยสิทธิมนุษยชน (Universal Declaration of Human Rights) ข=อที่ 12 ระบุว0า “บุคคลใด
จะถูกแทรกแซงตามอำเภอใจในความเป.นส0วนตัว ครอบครัว ที่อยู0อาศัยหรือการสื่อสาร หรือจะถูกลบหลู0เกียรติยศ และ
ชื่อเสียงไม0ได= ทุกคนมีสิทธิที่จะได=รับการคุ=มครองของกฎหมายจากการแทรกแซงสิทธิหรือการลบหลู0
ดงั กลา0 วนั้น”

54รัฐธรรมนูญแห0งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 มาตรา 32 บัญญัติว0า “การกระทำอันเป.นการละเมิด
หรือกระทบต0อสิทธิของบุคคลตามวรรคหนึ่งหรือการนำข=อมูลส0วนบุคคลไปใช=ประโยชน`ไม0ว0าในทางใด ๆ
จะกระทำมิได= เว=นแต0โดยอาศัยอำนาจตามบทบัญญัติแหง0 กฎหมายที่ตราขึ้นเพยี งเทา0 ท่ีจำเปน. เพอ่ื ประโยชน`สาธารณะ”

101

ผู>เขียนเห็นว4าหากมหาวิทยาลัยสามารถอุปมาได>ประหนึ่งเปGนบ>านหลังที่สองของนักศึกษา
เมื่อกล4าวถึง “บ>าน” บ>านก็ควรจะเปGนสถานทที่ ี่มอบความเปGนส4วนตัวให>แก4ผู>อยู4อาศัย โดยที่ผู>อยู4อาศัยสามารถ
อยู4อาศัยได>ด>วยความรู>สึกที่ปลอดภัยและสบายใจ ดังนั้น การที่มหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวงจะอุปมา
ให>เปGนบ>านหลังที่สองของนักศึกษาได>อย4างสมบูรณRนั้น มหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวงในฐานะเจ>าบ>าน
ก็ควรที่จะสามารถมอบซึ่งความรู>สึกปลอดภัยและสบายใจให>แก4ผู>ศึกษาในฐานะผู>ที่อยู4อาศัย กล4าวคือ
มหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวงควรจะมีมาตรการหรือนโยบายที่เปGนรูปธรรมในการที่จะมุ4งคุ>มครองซึ่งข>อมูล
ส4วนบคุ คลของนักศึกษาไดอ> ยา4 งครอบคลุมและปลอดภยั

ผู>เขียนจึงได>จัดทำบทความนี้ขึ้นมาเพื่อคลี่คลายข>อสงสัยและตั้งข>อสังเกตเกี่ยวกับระบบการจัดการ
และการคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคลของนักศึกษามหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวง ในการยื่นขอรับทุนการศึกษา
มูลนิธิ 100 ป] สมเด็จพระศรนี ครินทรR

2. พ.ร.บ. คุAมครองขAอมูลส(วนบุคคล พุทธศักราช 2562 กับการยื่นขอรับทุนการศึกษา
มลู นธิ ิ 100 ปj สมเดจ็ พระศรนี ครนิ ทรI

2.1 กฎหมายเกยี่ วกับการคุPมครองขPอมูลส;วนบคุ คลของมหาวิทยาลัยแม;ฟrาหลวง
มหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวง เปGนมหาวิทยาลัยซึ่งอยู4ในกำกับของรัฐ มีสถานะเปGนนิติบุคคล ก4อตั้งขึ้น
ตามพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวง พุทธศักราช 2541 ซึ่งตามพระราชบัญญัติคุ>มครองข>อมูลส4วน
บุคคล พุทธศักราช 2562 มาตรา 3 ได>มีการบัญญัติไว>ว4า “หากหน4วยงานใด มีกฎหมายที่บัญญัติไว>เปGนพิเศษ
เกี่ยวกับการคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคล ให>บังคับตามบทบัญญัติแห4งกฎหมายนั้น” แต4เมื่อผู>เขียนศึกษาค>นคว>า
เพมิ่ เติมแลว> พบว4าบทบัญญัติแหง4 พระราชบัญญัตมิ หาวทิ ยาลยั แมฟ4 jาหลวง พทุ ธศักราช 2541 รวมทงั้ ข>อบงั คบั
หรือระเบียบ หรือประกาศ หรือคำสั่งของมหาวิทยาลัยที่มีผลบังคับใช>ตามกฎหมาย มิได>มีบทบัญญัติทางกฎหมาย
ใด ทีไ่ ดบ> ญั ญัติไว>เปGนพเิ ศษเกีย่ วกับการคม>ุ ครองข>อมูลสว4 นบคุ คล
ดังนั้น มหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวง จึงต>องอยู4ภายใต>บังคับตามบทบัญญัติแห4งพระราชบัญญัติคุ>มครอง
ขอ> มูลสว4 นบคุ คล พุทธศกั ราช 2562
ทั้งนี้ตามบทบัญญัติแห4งพระราชบัญญัติคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคล พุทธศักราช 2562
มหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวง มีฐานะเปGนองคRกรนิติบุคคล อันมีภูมิลำเนาขององคRกรอยู4ในจังหวัดเชียงราย
จึงถือได>ว4ามหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวง มีฐานะเปGน “ผู>ควบคุมข>อมูลส4วนบุคคล (Data Controller)” 55
มีขอบเขตการบังคับใช>56 แก4การรวบรวม ใช> หรือเป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคล โดยที่ผู>ควบคุมข>อมูลส4วนบุคคล
จะต>องมีภูมิลำเนาอยู4ในราชอาณาจักรไทย แต4ไม4ต>องคำนึงว4าการเก็บรวบรวม ใช> หรือเป•ดเผยได>กระทำภายใน
หรือนอกราชอาณาจักร

55 พระราชบญั ญัติคมุ= ครองขอ= มลู สว0 นบคุ คล พ.ศ. 2562 มาตรา 6 วรรคสอง
56 พระราชบญั ญัติคุม= ครองข=อมลู ส0วนบุคคล พ.ศ. 2562 มาตรา 5 วรรคหนง่ึ

102

แต4ป"จจุบันแม>พระราชบัญญัติคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคล พุทธศักราช 2562 จะมีได>การตราและประกาศ
ลงราชกิจจานุเบกษามากว4า 2 ป]แล>ว แต4ก็พบว4ายังได>มีการตรา “พระราชกฤษฎีกากำหนดหน4วยงานและกิจการ
ที่ผู>ควบคุมข>อมูลส4วนบุคคลไม4อยู4ภายใต>บังคับแห4งพระราชบัญญัติคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคล พ.ศ. 2562”
ออกมาอีกเปGนจำนวนทั้งสิ้น 2 ฉบับ เพื่อยกเว>นมิให>บังคับใช>พระราชบัญญัติดังกล4าวไปจนกว4าพระราช
กฤษฎีกาฉบับท่ี 2 จะส้นิ ผลบังคบั ใช> ในวนั ที่ 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2565 ดงั นั้นจึงถือไดว> า4 ในป"จจุบนั การบงั คบั
ใช>พระราชบญั ญตั ิค>ุมครองขอ> มลู ส4วนบุคคล พุทธศักราช 2562 กบั มหาวิทยาลัยแมฟ4 jาหลวง ยงั ไมม4 ีผลใช>บงั คบั
ได>

2.2 ทุนการศกึ ษามหาวิทยาลยั แมฟ; าr หลวง
มหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวง ได>เป•ดการเรียนการสอนโดยมีแนวทางการดำเนินการตามแนวนโยบาย
ของอธิการบดีผู>ก4อตั้ง57 ที่ว4า “จะไม;มีนักศึกษาคนใดที่มีความสามารถที่จะเรียนไดPและอยากเรียน
จะตPองออกจากมหาวิทยาลัยแห;งนี้เพราะความยากจน” ด>วยการจัดตั้งกองทุนเพื่อการศึกษา
สำหรับนักศึกษามหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวง โดยมีทั้งทุนจากมหาวิทยาลัยเอง โดยระดมเงินบริจาค
จากผู>สนับสนุนผ4านมหาวิทยาลัย และทุนจากภาคเอกชนหรือนิติบุคคลในนามทุนการศึกษาของหน4วยงานน้ัน
ซึ่งการประชาสัมพันธRทุนการศึกษา การขอรับทุนการศึกษา และการพิจารณามอบทุนการศึกษา
ของมหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวงนั้น จะดำเนินการโดยฝ˜ายทุนการศึกษา ส4วนพัฒนานักศึกษา ซึ่งทุนการศึกษา
โดยส4วนใหญน4 ัน้ จะเปนG ทนุ การศกึ ษาประเภททนุ ให>เปล4า
2.3 ขอP มูลสว; นบคุ คลกบั การยืน่ ขอรบั ทนุ การศึกษา
นักศึกษาที่ประสงคRจะขอรับทุนการศึกษาจะต>องกรอกแบบคำร>องขอรับทุนการศึกษา
ซึ่งประกอบด>วยข>อมูลเกี่ยวกับนักศึกษา ได>แก4 ชื่อ รูปถ4าย ชื่อนามสกุล วัน/เดือน/ป]เกิด เชื้อชาติ สัญชาติ
ศาสนา สาขาวิชา สำนักวิชา รหัสประจำตัวนักศึกษา เกรดเฉลี่ยสะสม อาจารยRที่ปรึกษา ที่อยู4ภูมิลำเนาเดิม
ที่อยู4หอพัก เบอรRโทรศัพทRมือถือ เบอรRโทรศัพทRบ>าน Email Line ID Facebook การวางแผนการใช>จ4าย
ทุนการศึกษา ข>อมูลเกี่ยวกับบิดา มารดา หรือผู>ปกครอง ได>แก4 สถานภาพการสมรส ชื่อนามสกุล อายุ
ตำแหน4งหน>าที่ จำนวนที่ดิน รายได>ต4อเดือนหรือต4อป] ที่อยู4บ>าน ที่อยู4สถานที่ทำงาน เบอรRโทรศัพทRและโทรสาร
ที่ทำงาน ข>อมูลของพี่น>องร4วมบิดามารดา ได>แก4 ชื่อ ป]เกิด อายุ ระดับการศึกษา อาชีพ รายได>เฉลี่ยต4อเดือน
ข>อมูลสถานภาพทางการเงินของครอบครัว ได>แก4 รายรับและรายจ4ายของครอบครัวต4อเดือน ภาระหนี้ส้ิน
ของครอบครัวต4อเดือน แผนผังที่อยู4อาศัยตามภูมิลำเนาของนักศึกษาผู>ขอรับทุนการศึกษา รวมทั้งเอกสาร
การรับรองที่อยู4 หรือรายได> หรือสถานภาพของครอบครัว หรือความเปGนผู>อุปการะ และสำเนาบัตรประจำตัว
ของผู>รับรอง โดยได>กำหนดให>ผู>รับรองต>องเปGนเจ>าหน>าที่ของรัฐ อีกทั้งในกรณีของการรับรองสถานภาพ
ของครอบครัว หรือความเปGนผู>อุปการะที่มิใช4บิดามารดา ยังได>มีการกำหนดคุณสมบัติเฉพาะให>ผู>รับรอง
ต>องเปGนข>าราชการระดับ 5 ขึ้นไป หรือเปGนผู>บริหารสถานศึกษา หรือผู>ปกครองส4วนท>องถิ่นระดับผู>ใหญ4บ>านขึ้นไปอีกด>วย
และนกั ศึกษาผขู> อรับทุนการศึกษา ยังตอ> งแนบภาพถา4 ยท้งั ภายในและภายนอกตัวบ>านของนกั ศกึ ษาอกี ด>วย

57 ปcจจุบนั ดำรงตำแหนง0 นายกสภามหาวิทยาลยั แมฟ0 eาหลวง

103

จะเห็นได>ว4าข>อมูลทั้งหมดที่กล4าวมาข>างต>นล>วนเปGนข>อมูลส4วนบุคคลที่จำเปGนต>องได>รับความยินยอม
และการคุ>มครองอย4างดีที่สุดจากมหาวิทยาลัยในฐานะผู>ควบคุมข>อมูลส4วนบุคคลตามพระราชบัญญัติคุ>มครอง
ข>อมูลส4วนบุคคล พุทธศักราช 2562 เพราะข>อมูลที่มหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวงขอจากนักศึกษา
ผ>ูขอรับทนุ การศกึ ษาน้ัน ล>วนเปGนขอ> มลู สว4 นบคุ คลทัง้ สิน้

2.4 ขอP มลู สว; นบคุ คลทมี่ คี วามออ; นไหว (Sensitive Personal Data) กบั การย่นื ขอรับทนุ การศกึ ษา
จากในหัวข>อที่ 2.2 จะเห็นได>ว4าข>อมูลที่มหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวงขอจากผู>ขอรับทุนการศึกษาทั้งหมด
ล>วนเปGนข>อมูลส4วนบุคคล ประเภทข>อมูลส4วนบุคคลทั่วไป (Personal Data) แล>ว นอกจากนี้ยังมีข>อมูลบางส4วน
ที่จัดว4าเปGนข>อมูลส4วนบุคคล ประเภทข>อมูลส4วนบุคคลที่มีความอ4อนไหว (Sensitive Personal Data)
อันได>แก4 ข>อมูลเชื้อชาติ, ข>อมูลความเชื่อ ลัทธิ ศาสนา, ข>อมูลชีวภาพ (ข>อมูลรูปภาพใบหน>า) อีกด>วย
ซึ่งข>อมูลส4วนบุคคลทั้งหมดดังที่กล4าวข>างต>น หากมหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวงไม4สามารถดูแลและควบคุมข>อมูล
ให>เปGนไปตามมาตรฐานของพระราชบัญญัติคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคล พุทธศักราช 2562 ได> ก็อาจจะนำมาซึ่ง
ความเสี่ยงหลายประการต4อนักศึกษาผู>เปGนเจ>าของข>อมูลส4วนบุคคล อาทิ ความเสี่ยงที่จะถูกขโมยตัวตน
(Identity theft) ความเสีย่ งทจ่ี ะถูกขายขอ> มลู ใหแ> กบ4 ุคคลที่ 3 (Misuse) ความเสยี่ งท่ีจะถูก SPAM เปGนตน>

3. ปbญหาการคุAมครองขAอมูลส(วนบุคคลแก(นักศึกษาผูAยื่นขอรับทุนการศึกษาตามพระราชบัญญัติ
คAุมครองขอA มลู ส(วนบุคคล พทุ ธศักราช 2562

3.1 การเกบ็ ขPอมลู เกนิ ความจำเปdน
ตามแบบคำรอ> งขอรบั ทนุ การศกึ ษามลู นิธิ 100 ป] สมเด็จพระศรีนครนิ ทรนR ัน้ หน4วยงานผร>ู บั ผดิ ชอบได>
กำหนดให>นักศึกษาผู>ขอรับทุนต>องกรอกข>อมูลในการขอรับทุนการศึกษา ซึ่งสามารถจำแนกเปGนข>อมูล
ส4วนบุคคลได> ดังนี้

1) ชอ่ื – นามสกุลนักศกึ ษา และขอ> มลู ส4วนบคุ คลทว่ั ไป
2) ขอ> มลู ครอบครัว
3) สถานภาพทางการเงินของครอบครวั
4) ภาพถ4ายบา> นที่อยู4อาศัย และแผนที่บ>าน
จากข>อมูลข>างต>น พบว4าในส4วนของข>อมูลส4วนบุคคลทั่วไปของนักศึกษาผู>ขอรับทุนการศึกษานั้น
มหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวงได>มีการขอข>อมูลเกินความจำเปGน ซึ่งขัดต4อหลักการเก็บรวบรวมข>อมูลส4วนบุคคล
ที่กำหนดให>ผู>ควบคุมข>อมูลส4วนบุคคลต>องเก็บรวบรวมข>อมูลส4วนบุคคลเพียงเท4าที่จำเปGนเท4านั้น58
แต4ในหนังสือแบบคำร>องขอรับทุนการศึกษาดังกล4าวนั้น ได>มีการขอข>อมูลส4วนบุคคลอันเกี่ยวกับนักศึกษา
ท้ังรูปถ4าย ช่อื นามสกลุ วนั /เดือน/ป]เกิด เชอ้ื ชาติ สญั ชาติ ศาสนา สาขาวิชา สำนกั วชิ า รหัสประจำตัวนกั ศึกษา
เกรดเฉลี่ยสะสม ชื่ออาจารยRที่ปรึกษา ที่อยู4ภูมิลำเนาเดิม ที่อยู4หอพัก เบอรRโทรศัพทRมือถือ เบอรRโทรศัพทRบ>าน
Email Line ID Facebook การวางแผนการใช>จ4ายทุนการศึกษา โดยผู>เขียนเห็นว4ามหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวง

58 พระราชบญั ญัติคมุ= ครองขอ= มูลส0วนบคุ คล พ.ศ. 2562 มาตรา 22

104

ได>มีขอข>อมูลส4วนบุคคลมากเกินกว4าความจำเปGนตามหลักการเก็บรวบรวมข>อมูลส4วนบุคคล
อาทิเช4น ข>อมูล Line Facebook เชื้อชาติ สัญชาติ ศาสนา ซึ่งในส4วนของข>อมูลส4วนบุคคลที่เปGนข>อมูล
สำหรับการติดต4อ ผู>เขียนเห็นว4ามหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวงควรขอข>อมูลเพียงแค4ข>อมูลหมายเลขโทรศัพทRมือถือ
และ E-mail ก็เพียงพอแล>ว ไม4มีความจำเปGนที่จะต>องขอข>อมูลส4วนบุคคลท่ีเปGน Line Facebook เพิ่มอีก
และในส4วนของข>อมูลส4วนบุคคลที่เปGนข>อมูลเกี่ยวกับรูปถ4าย เชื้อชาติ สัญชาติ ศาสนา ซึ่งถือว4าเปGน
ข>อมูลส4วนบุคคล ประเภทข>อมูลส4วนบุคคลที่มีความอ4อนไหว (Sensitive Personal Data) นั้น ก็ยังถือได>ว4า
มหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวงได>มีขอข>อมูลส4วนบุคคลมากเกินความจำเปGนเช4นเดียวกัน และนอกจากนั้นแล>ว
ยังนำมาซึ่งความเสี่ยงหลายประการแก4นักศึกษา เจ>าของข>อมูลส4วนบุคคลอีกด>วย โดยยังพบอีกว4าในหนังสือ
ยินยอมให>เป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคลซึ่งมหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวงได>กำหนดให>ผู>ขอรับทุนการศึกษาต>องลงนามนั้น
ไม4ได>มีการระบุถึงความยินยอมในการเป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคลประเภทข>อมูลส4วนบุคคลที่มีความอ4อนไหว
ซึ่งตามพระราชบัญญัติคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคล พุทธศักราช 2562 ได>กำหนดให>ข>อมูลดังกล4าวนั้น ต>องได>รับ
ความยินยอมโดยชัดแจ>งจากเจ>าของข>อมูลส4วนบุคคล 59 ดังนั้น จึงถอื ได>ว4ากรณีดังกล4าวเปGนกรณีที่มหาวิทยาลัย
แม4ฟjาหลวง ดำเนินการขัดต4อหลักการประมวลผลข>อมูลส4วนบุคคลที่มีความอ4อนไหวตามพระราชบัญญัติ
ค>มุ ครองข>อมูลสว4 นบคุ คล พุทธศกั ราช 2562

3.2 ขPอสงั เกตเกีย่ วกับหนงั สอื ยินยอมใหPเปดs เผยขPอมูลส;วนบคุ คลและภาพถา; ย
เนื่องด>วยในการยื่นขอรับทุนการศึกษามูลนิธิ 100 ป] สมเด็จพระศรีนครินทรRน้ัน
มหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวง ได>กำหนดให>ผู>ขอรับทุนการศึกษาต>องลงนามในหนังสือยินยอมให>เป•ดเผย
ข>อมูลส4วนบุคคล โดยในหนังสือให>ความยินยอมดังกล4าวมีรายละเอียดที่ระบุไว>อย4างชัดเจนว4านักศึกษา
ผู>ขอรับทุนยินยอมให>มหาวิทยาลัยเก็บรวบรวมข>อมูลส4วนบุคคลของนักศึกษาผู>ขอรับทุนข>อมูลใดบ>าง
และมีระยะเวลาจัดเก็บรวบรวมข>อมูลเปGนระยะเวลาเท4าใด และยังได>ระบุถึงสิทธิของผู>ให>ความยินยอม
ในการที่จะคัดค>าน ระงับ หรือถอดถอนความยินยอม รวมทั้งลบหรือทำลาย และการแก>ไข>ข>อมูลให>ถูกต>อง
เปGนป"จจุบันอีกด>วย โดยผู>เขียนพบว4าในหนังสือให>ความยินยอมดังกล4าว ยังมีข>อสังเกตที่น4าสนใจอยู4 3 ประการ
ได>แก4

3.2.1 ขPอสังเกตในเร่อื งของการเปsดเผยขอP มลู สว; นบุคคล
ในหนังสือให>ยินยอมดังกล4าว ได>มีการระบุไว>ว4า “ในการเก็บรวบรวม ใช> หรือเป•ดเผยข>อมูล
ส4วนบุคคล มีวัตถุประสงคRเพื่อนำไปใช>ในการพิจารณาการขอรับทุนการศึกษาและเป•ดเผยในเอกสาร
ภายในมหาวิทยาลัย เอกสารที่นำส4งหน4วยงานภายนอก และในสื่อต4าง ๆ ของมหาวิทยาลัย รวมทั้งสื่อออนไลนR
ได>แก4 Facebook Line และ Website” ในกรณีของการใช> หรือเป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคลนั้น
ผู>เขียนมีความเห็นว4าแม>บทบัญญัติในมาตรา 23(4) แห4งพระราชบัญญัติคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคล
พุทธศักราช 2562 จะบัญญัติให>ระบุเพียงประเภทของหน4วยงานซึ่งข>อมูลส4วนบุคคลที่เก็บรวบรวมอาจจะ
ถูกเป•ดเผยก็ตาม แต4ในหนังสือให>ยินยอมดังกล4าว ผู>ควบคุมข>อมูลได>ระบุถึงการใช> หรือเป•ดเผย

59 พระราชบัญญตั ิคมุ= ครองข=อมลู สว0 นบคุ คล พ.ศ. 2562 มาตรา 26

105

ข>อมูลส4วนบุคคลที่กว>างเกินไป ผู>ควบคุมข>อมูลควรระบุการใช> หรือเป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคลอย4างชัดแจ>ง
และเปGนไปตามวัตถุประสงคR อาทิเช4น ในกรณีของเอกสารท่ีนำส4งหน4วยงานภายนอก ควรระบุอย4างชัดเจนว4า
หน4วยงานภายนอกนั้น คือหน4วยงานไหน มีชื่อหน4วยงานว4าอะไร เพื่อเปGนการจำกัดวงในการเป•ดเผย
ข>อมูลส4วนบุคคลของเจ>าของข>อมูล โดยแม>ว4าจะไม4มีกฎหมายบัญญัติไว>เกี่ยวกับกรณีดังกล4าว
แต4มหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวงในฐานะผู>ควบคุมข>อมูลก็ควรที่จะมีการกำหนดมาตรฐานในการคุ>มครอง
ข>อมูลส4วนบุคคลที่เพียงพอ เพื่อเปGนการปjองกันความเสี่ยงที่จะเกิดความเสียหายต4อข>อมูลส4วนบุคคล
และตอ4 ตวั เจ>าของขอ> มลู ส4วนบคุ คลเอง

3.2.2 ขอP สงั เกตในเรอ่ื งของการทำลายขอP มูลเม่ือสิ้นสดุ ระยะเวลาการจดั เกบ็ รวบรวม
ในหนังสือให>ยินยอมดังกล4าว ได>ระบุถึงระยะเวลาการเก็บรวบรวมข>อมูลส4วนบุคคลไว>ว4า
“จะเก็บเปdนระยะเวลา 1 ป•การศึกษา” ซึ่งถือได>ว4าเปGนไปตามพระราชบัญญัติคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคล
พุทธศักราช 2562 มาตรา 23(3) แต4กระนั้นก็ตามในหนังสือให>ความยินยอมดังกล4าวก็มิได>ระบุเกี่ยวกับการลบ
หรอื ทำลายขอ> มลู ส4วนบคุ คลหลังจากส้นิ สดุ ระยะเวลาการเก็บรวบรวมขอ> มลู สว4 นบคุ คล
ซึ่งผู>เขียนมีความคิดเห็นว4าแม>ตามพระราชบัญญัติคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคล พุทธศักราช 2562
จะไม4มีบทบัญญัติให>ระบุไว>อย4างชัดแจ>งเกี่ยวกับการดำเนินการการลบ หรือทำลายข>อมูลส4วนบุคคล
หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาการเก็บรวบรวมข>อมูล แต4มหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวงก็ควรระบุไว>อย4างชัดแจ>ง
ในหนังสือให>ความยินยอมดังกล4าวว4า “จะเก็บรวบรวมข>อมูลส4วนบุคคลเปGนระยะเวลา 1 ป]การศึกษา
และเมื่อสิ้นสุดระยะเวลาการจัดเก็บรวบข>อมูลส4วนบุคคล จะดำเนินการการลบ หรือทำลายข>อมูลส4วนบุคคล
ในทนั ท”ี
3.2.3 ขอP สังเกตในเรื่องของการลงนามใหคP วามยนิ ยอมแทนบุคคลอื่น
ในตอนต>นของหนังสือให>ยินยอมดังกล4าว ได>มีข>อความระบุว4า “ยินยอมใหPมหาวิทยาลัย
แม;ฟrาหลวงเก็บรวบรวมขPอมูลส;วนบุคคลของขPาพเจPา หรือผูPปกครองของขPาพเจPา...” โดยมีช4องว4าง
สำหรับใส4ชื่อของผู>ปกครองจำนวนทั้งสิ้น 4 ชื่อ รวมทั้งในตอนท>ายของหนังสือให>ยินยอมดังกล4าว
ยังได>มีช4องสำหรับนักศึกษาผู>ขอรับทุนลงนามในฐานะผู>ให>ความยินยอม พร>อมทั้งมีช4องสำหรับผู>ปกครอง
ลงนามรับทราบและยินยอมให>นักศึกษาผู>ขอรับทุนสามารถเป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคลได>อีก 1 ช4อง
ซึ่งมองได>ว4าเปGนการยินยอมให>นักศึกษาผู>ขอรับทุนเปGนผู>เป•ดเผยข>อมูลแทนผู>ปกครองอีกด>วย ซึ่งผู>เขียน
มีความคิดเห็นว4ามหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวงควรที่จะทำหนังสือให>ความยินยอมเป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคล
แยกเปGนรายบุคคลไป เพราะข>อมูลส4วนบุคคลเปGนข>อมูลของบุคคลใดบุคคลนั้น มิใช4ข>อมูลที่จะให>บุคคลอ่ืน
เปGนผ>ูเปด• เผยขอ> มลู ตอ4 บคุ คลท่สี ามแทนตนได>
อีกทั้งยังมีข>อสังเกตต4อไปอีกว4าหนังสือให>ความยินยอมดังกล4าว ในตอนต>นของหนังสือ
ให>ยินยอมนั้น มีช4องว4างสำหรับใส4ชื่อของผู>ปกครองของนักศึกษาผู>ขอรับทุนการศึกษาถึง 4 ชื่อ
แต4ในส4วนของช4องลงนามสำหรับผู>ปกครองกลับมีช4องลงนามเพียงช4องเดียวสำหรับผู>ปกครองเพียงคนเดียว
ซึ่งผู>เขียนมีความเห็นว4าเปGนเรื่องที่ไม4ถูกต>อง เพราะข>อมูลส4วนบุคคลของผู>ใด ผู>นั้นก็ควรที่จะต>องเปGนผู>ลงนาม
ให>ความยินยอมอย4างชัดแจ>งดว> ยตนเอง มิใช4เพยี งแค4ใสช4 ่อื และให>ผูใ> ดผห>ู นึ่งลงนามแทนตนก็ได>

106

3.2.3 ขอP สังเกตในเรอ่ื งของการบงั คับใหสP ง; หนงั สือยนิ ยอมใหPเปดs เผยขอP มลู ส;วน
เนื่องด>วยผู>เขียนได>สอบถามไปยังหน4วยงานผู>รับผิดชอบทุนการศึกษา ในเรื่องของการลงนาม
และนำส4งหนังสือให>ความยินยอมดังกล4าว ซึ่งมีข>อสังเกตว4าหากนักศึกษาผู>ขอรับทุนการศึกษาไม4ได>ลงนาม
หรือนำส4งหนังสือให>ความยินยอมดังกล4าว ทางหน4วยงานผู>รับผิดชอบจะมีการติดต4อและติดตามให>นำมาส4ง
ซึ่งในเรื่องดังกล4าว ผู>เขียนมีความคิดเห็นว4าควรเปGนสิทธิของนักศึกษาผู>ขอรับทุนการศึกษาที่จะลงนาม
หรือไม4ได>นามให>ความยินยอมก็ได> เพราะหากบังคับให>นำส4งก็เท4ากับเปGนการบังคับให>นักศึกษาผู>ขอรับ
ทุนการศึกษาต>องยินยอมเป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคลดังกล4าว ซึ่งขัดกับเจตนารมณRในการให>ความยินยอม
ของนักศึกษาผ>ขู อรบั ทุนการศกึ ษา

4. บทสรุปและขอA เสนอแนะ

4.1 บทสรปุ
จากการตั้งข>อสังเกตเกี่ยวกับประเด็นป"ญหาในการคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคลแก4นักศึกษาผู>ยื่นขอรับ
ทุนการศึกษามูลนิธิ 100 ป] สมเด็จพระศรีนครินทรR ตามพระราชบัญญัติคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคล พุทธศักราช 2562
พบว4าในการยื่นขอรับทุนการศึกษามูลนิธิ 100 ป] สมเด็จพระศรีนครินทรRนั้น มหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวงได>มีการขอ
ข>อมูลส4วนบุคคลของนักศึกษาผู>ขอรับทุนการศึกษาเกินความจำเปGน ขัดต4อหลักการเก็บรวบรวมข>อมูลส4วนบุคคล
พระราชบัญญัติคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคล พ.ศ. 2562 มาตรา 22 ซึ่งได>กำหนดให>ผู>ควบคุมข>อมูลส4วนบุคคลต>องเก็บ
รวบรวมข>อมูลส4วนบุคคลเพียงเท4าที่จำเปGนเท4านั้น อีกทั้งยังพบว4าในการขอข>อมูลส4วนบุคคลเกินความจำเปGน
ของมหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวงนั้น ข>อมูลส4วนบุคคลบางส4วนยังเปGนข>อมูลส4วนบุคคลประเภทข>อมูลส4วนบุคคล
ที่มีความอ4อนไหว (Sensitive Personal Data) อีกด>วย และข>อมูลส4วนบุคคลประเภทข>อมูลส4วนบุคคล
ที่มีความอ4อนไหวนั้น ต>องได>รับความยินยอมให>เป•ดเผยข>อมูลโดยชัดแจ>ง จากเจ>าของข>อมูล แต4ปรากฏว4าในหนังสือ
ยินยอมให>เป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคลที่มหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวง ได>แนบให>นักศึกษาผู>ขอรับทุนการศึกษาลงนานนั้น
ไม4ได>มีการระบุถึงการให>ความยินยอมในการเป•ดเผยข>อมูลที่มีความอ4อนไหวดังกล4าว ถือได>ว4ากรณีดังกล4าว
เปGนการขัดต4อหลักการประมวลผลข>อมูลส4วนบุคคลที่มีความอ4อนไหวตามพระราชบัญญัติคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคล
พทุ ธศักราช 2562
โดยมีข>อสังเกตอีกว4าในหนังสือยินยอมให>เป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคลนั้น ในกรณีของการใช> หรือเป•ดเผยข>อมลู
ส4วนบุคคลนั้น ผู>เขียนมีความเห็นว4าแม>บทบัญญัติในมาตรา 23(4) แห4งพระราชบัญญัติคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคล
พุทธศักราช 2562 จะบัญญัติให>หนังสือให>ความยินยอมต>องระบุเพียงประเภทของหน4วยงาน ซึ่งข>อมูลส4วนบุคคล
ที่เก็บรวบรวมอาจจะถูกเป•ดเผยก็ตาม แต4ในหนังสือให>ยินยอมดังกล4าว ผู>ควบคุมข>อมูลได>ระบุถึงการใช> หรือเป•ดเผย
ข>อมูลส4วนบุคคลที่กว>างเกินไป อาทิเช4น เอกสารที่นำส4งหน4วยงานภายนอก ก็ไม4สามารถทราบได>ว4าหน4วยงานภายนอกน้ัน
คือหน4วยงานใด มีชื่อหน4วยงานว4าอะไร รวมทั้งในหนังสือยินยอมให>เป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคลนั้น ระบุว4า
“จะเก็บเปdนระยะเวลา 1 ป•การศึกษา” ซึ่งถือได>ว4าเปGนไปตามพระราชบัญญัติคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคล พ.ศ. 2562
มาตรา 23(3) แต4กระนั้นก็ตามในหนังสือให>ความยินยอมดังกล4าวก็มิได>ระบุเกี่ยวกับการลบ หรือทำลายข>อมูล
ส4วนบุคคลหลงั จากส้ินสุดระยะเวลาการเก็บรวบรวมข>อมูลสว4 นบคุ คล

107

รวมทั้งยังมีข>อสังเกตเกี่ยวกับหนังสือยินยอมให>เป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคลอีกว4า ในตอนต>นของหนังสือนั้น
มีช4องว4างสำหรับใส4ชื่อของผู>ปกครองของนักศึกษาผู>ขอรับทุนการศึกษาถึง 4 ชื่อ แต4ในตอนท>ายของหนังสือกลับมีช4องลงนาม
สำหรับผู>ปกครองเพียงช4องเดียวสำหรับผู>ปกครองเพียงคนเดียว อีกทั้งการลงนามดังกล4าวของผู>ปกครองยังเปGนเพียง
การลงนามรับทราบและยินยอมให>นักศึกษาผู>ขอรับทุนสามารถเป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคลแทนตนอีกด>วย ซึ่งผู>เขียน
มีความเห็นว4าเปGนเรื่องที่ไม4ถูกต>อง เพราะข>อมูลส4วนบุคคลของผู>ใด ผู>นั้นก็ควรที่จะต>องเปGนผู>ลงนามให>ความยินยอม
อย4างชัดแจ>งด>วยตนเอง มิใช4เพียงแค4ใส4ชื่อและให>ผู>ใดผู>หนึ่งลงนามแทนตนก็ได> และข>อมูลส4วนบุคคลก็มิใช4ข>อมูล
ที่จะยินยอมให>บุคคลอื่นเปGนผู>เป•ดเผยข>อมูลแทนตนต4อบุคคลที่สาม เพื่อที่บุคคลที่สามจะสามารถนำข>อมูลส4วนบุคคล
ไปเป•ดเผยต4อผ>อู ่ืนตอ4 ไปได>

และยังมีข>อสังเกตเกี่ยวกับการบังคับให>นักศึกษาผู>ขอรับทุนการศึกษต>องลงนามและนำส4งหนังสือ
ให>ความยินยอมดังกล4าวแก4หน4วยงานผู>รับผิดชอบ ซึ่งหากนักศึกษาผู>ขอรับทุนไม4ได>ลงนามหรือไม4ได>นำส4ง
หรือลืมนำส4งหนังสอื ดังกล4าว หนว4 ยงานผ>ูรับผิดชอบกจ็ ะมีการติดตอ4 และตดิ ตามใหน> ำมาสง4 ต4อไป

4.2 ขPอเสนอแนะ
ผู>เขียนขอเสนอให>มหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวงในฐานะผู>ควบคุมข>อมูลส4วนบุคคลควรเก็บรวบรวมข>อมูลส4วนบุคคล
เพียงเท4าท่จี ำเปGนเท4าน้ัน อาทเิ ชน4 ในสว4 นของข>อมลู ส4วนบุคคลท่เี ปนG ข>อมูลสำหรับการติดตอ4 อันได>แก4 ข>อมลู หมายเลข
โทรศัพทRมือถือ E-mail Line และ Facebook ผู>เขียนมีความเห็นว4ามหาวิทยาลัยควรขอข>อมูลเพียงแค4ข>อมูลหมายเลข
โทรศัพทRมือถือ และ E-mail ก็พียงพอแล>ว ไม4มีความจำเปGนที่จะต>องขอข>อมูลส4วนบุคคลที่เปGนข>อมูล Line
และ Facebook ของนักศึกษาผขู> อรบั ทนุ การศกึ ษาเพมิ่ อีก
และในส4วนของหนังสือยินยอมให>เป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคลนั้น ควรมีการระบุถึงการให>ความยินยอมอย4างชัดแจ>ง
ในการเป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคลของนักศึกษาผู>ขอรับทุนซึ่งเปGนเข>าของข>อมูล เป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคลประเภทข>อมูล
ส4วนบุคคลทม่ี ีความออ4 นไหว (Sensitive Personal Data) ตามพระราชบญั ญตั คิ ุ>มครองข>อมลู สว4 นบคุ คล พทุ ธศักราช 2562
มาตรา 26 อีกทั้งในการใช> หรือเป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคล ก็ควรมีการระบุอย4างชัดแจ>งเช4นกันว4าจะใช> หรือเป•ดเผย
แก4หน4วยงานใด และมีชื่อหน4วยงานว4าอะไร เพื่อเปGนการจำกัดวงในการเป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคลของเจ>าของข>อมูล
รวมทั้งมหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวงควรที่จะมีการกำหนดมาตรฐานในการคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคลที่เพียงพอ
เพื่อเปGนการปjองกันความเสี่ยงที่จะเกิดความเสียหายต4อข>อมูลส4วนบุคคลและต4อตัวเจ>าของข>อมูลส4วนบุคคลเอง
โดยในหนังสือยินยอมให>เป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคลนั้น มหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวงก็ควรระบุไว>อย4างชัดแจ>งในหนังสือ
ให>ความยินยอมดังกล4าวเช4นกันว4า “จะเก็บรวบรวมขPอมูลส;วนบุคคลเปdนระยะเวลา 1 ป•การศึกษา และเมื่อสิ้นสุด
ระยะเวลาการจัดเก็บรวบขPอมูลส;วนบุคคล จะดำเนินการการลบ หรือทำลายขPอมูลส;วนบุคคลในทันที”
และสุดท>ายผู>เขียนขอเสนอให>มหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวงทำหนังสือให>ความยินยอมเป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคล
แยกเปGนรายบุคคลได> เพื่อให>เปGนไปตามมาตรฐานของพระราชบัญญัติคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคล พุทธศักราช 2562
เพราะข>อมูลส4วนบุคคลควรเปGนข>อมูลของบุคคลใดบุคคลนั้น มิใช4ข>อมูลที่จะยินยอมให>บุคคลอื่นเปGนผู>เป•ดเผยข>อมูล
ส4วนบุคคลของตนต4อบุคคลที่สามแทนตน และข>อมูลส4วนบุคคลของบุคคลใด บุคคลนั้นก็ควรท่ีจะต>องเปGนผู>ลงนาม
ให>ความยินยอมอย4างชัดแจ>งด>วยตนเอง มิใช4เพียงแค4ใส4ชื่อของตนและให>บุคคลใดบุคคลหนึ่งลงนามแทน และ
หนว4 ยงานผ>ูรับผิดชอบกค็ วรใหน> กั ศึกษาผ>ูของรบั ทุนมีสทิ ธิท่ีจะให>ความยนิ ยอมหรือไมก4 ไ็ ด>

108

บรรณานกุ รม

พระราชบัญญัตคิ ุม> ครองขอ> มลู ส4วนบคุ คล พทุ ธศักราช 2562
พระราชกฤษฎีกากำหนดหน4วยงานและกิจการที่ผู>ควบคุมข>อมูลส4วนบุคคลไม4อยู4ภายใต>บังคับ
แหง4 พระราชบญั ญตั ิคุ>มครองข>อมลู ส4วนบุคคล พ.ศ. 2562 (ฉบบั ที่ 2) พ.ศ. 2564
ทุนการศึกษา มูลนิธิ 100 ป] สมเด็จพระศรีนครินทรR ประจำป]การศึกษา 2564 สืบค>น 5 พฤศจิกายน 2564
จาก https://www.mfu.ac.th/news/news-detail/detail/News/11419.html
ทุนมหาวิทยาลัยแม4ฟjาหลวง สืบค>นเมื่อ 19 พฤศจิกายน 2564 จาก https://www.educatepark.com
/scholarship /mae-fah-luang-university/

109

ปญ" หาการละเมิดขอ2 มูลสวD นบุคคลกรณีการถาD ยภาพบุคคลท่ีเปIนผูเ2 ยาวR
ในทช่ี มุ นุม

กลุ4มชะลอวยั 60

บทคดั ยอ(

บทความฉบับนี้มุ4งศึกษาเกี่ยวกับการคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคลในกรณีของบุคคลธรรมดาถ4ายภาพ
บุคคลในที่ชุมนุมที่เปGนผู>เยาวR และวิธีการแก>ไขป"ญหาการละเมิดข>อมูลส4วนบุคคลการถ4ายภาพบุคคลที่เปGน
ผู>เยาวRในที่ชุมนุม ซึ่งในป"จจุบันสถานการณRทางการเมืองของประเทศไทยนั้นอย4ูในสภาวะตึงเครียด เนื่องจาก
กลุ4มผู>ชุมนุมซึ่งประกอบไปด>วยประชาชนหลายช4วงอายุรวมกลุ4มกันเพื่อไปแสดงจุดยืนของตนเอง และมีกลุ4มผู>
ชุมนุมบางส4วนที่ยังเปGนผู>เยาวRได>ถูกถ4ายภาพในขณะเข>าร4วมการชุมนุมโดยที่ผู>เยาวRนั้นไม4ได>ให>ความยินยอม
ดังนั้นเมื่อมีการเผยแพร4ภาพนั้นไปตัวผู>เยาวRเองอาจได>รับผลกระทบต4างๆที่ตามมา ไม4ว4าจะเปGนการถูกเลือก
ปฏิบัติ การถูกผู>คนที่ไม4เห็นด>วยต4อว4า ถูกรังเกียจจากคนรอบข>าง หรือในขั้นร>ายแรงอาจจะถูกทำร>ายร4างกาย
ได> ทางคณะผู>จัดทำจึงเล็งเห็นว4ากรณีการถ4ายภาพผู>เยาวRในที่ชุมนุมโดยที่ผู>เยาวRท่ีถูกถ4ายภาพไม4ได>ให>การ
ยินยอมเปGนประเด็นที่น4าสนใจ เนื่องด>วยในป"จจุบันมีผู>เยาวRจำนวนไม4น>อยที่ออกมาแสดงจุดยืน จึงมีความ
คิดเหน็ ว4าควรมีมาตรการท่เี หมาะสมในการคุม> ครองสทิ ธิความเปGนส4วนตัวของผ>เู ยาวRในทช่ี มุ นมุ

คำสำคญั : ผเู> ยาวR,ผูช> ุมนุม,ความเปนG ส4วนตวั ,ข>อมลู ส4วนบคุ คล

1.บทนำ

เนื่องจากในป"จจุบันสถานการณRทางการเมืองของประเทศไทยนั้นอยู4ในสภาวะตึงเครียดส4งผลให>เกิด
การแสดงความคิดเห็นทางการเมืองระหว4างประชาชนด>วยกันอย4างกว>างขวาง โดยประชาชนที่มีความคิดเห็น
หรืออุดมการณRทางการเมืองสอดคล>องกัน ได>รวมกลุ4มกันดำเนินกิจกรรมเคลื่อนไหวทางการเมือง เพื่อแสดงให>
สังคมประจักษRถึงแนวทาง ความคิด และอุดมการณRทางการเมืองของกลุ4ม ซึ่งได>ใช>การชุมนุมและการ
เคลื่อนไหวของมวลชนในที่สาธารณะเพื่อหวังผลให>เกิดการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองตามเปjาหมายที่กลุ4มของ
ตนได>ตั้งไว> ในการชุมนุมเคลื่อนไหวที่ผ4านมาในห>วงเวลาดังกล4าว จะเห็นได>ว4ามีผู>คนที่เข>าร4วมการชุมนุมของแต4
ละกลุ4มเปGนจำนวนมากซึ่งประกอบไปด>วยหลายชนชั้น หลากหลายอาชีพ ซึ่งมีกลุ4มผู>ชุมนุมบางส4วนที่ยังเปGน
ผู>เยาวRได>มีการเข>าร4วมด>วยเปGนจำนวนไม4น>อย และในขณะที่ผู>เยาวRเข>าร4วมการชุมนุมดังกล4าวอาจถูกถ4ายภาพ
ในขณะไปร4วมชุมนุม โดยผู>เยาวRนั้นไม4ได>ให>การยินยอม และหากภาพถ4ายนั้นได>ถูกเผยแพร4ไปตัวผู>เยาวRเองอาจ
ได>รับผลกระทบ หรือความเสียหายต4างๆตามมาได> ทั้งนี้ต>องคำนึงด>วยว4าการชุมนุมคือการแสดงออกในท่ี
สาธารณะ

60 บทความน*ีเป็นสว่ นหน2ึงของวชิ ากฎหมายคมุ้ ครองขอ้ มลู สว่ นบุคคล (1604313) ภาคเรยี นท2ี 1 ปีการศกึ ษา 2564 ประกอบดว้ ยสมาชกิ
ดงั น*ี กลั ยพชั ร กาํ เนิดเพชร, จฑุ าธปิ สกุลพรพพิ ฒั น์, เจนจริ า รอดเหลอ2ื ม, ญาณศิ า ลา้ นคาํ แสน, สหรฐั สรอ้ ยนุสนธ์

110

โดยในส4วนของป"ญหาที่ผู>จัดทำเล็งเห็นนั้นมีประเด็นต4างๆที่น4าสนใจคือ ในกรณีที่ผู>เข>าร4วมชุมนุมด>วย
กันเองถ4ายภาพไปแล>วนำไปโพสตRลงบนโซเซียลมีเดียซึ่งอาจทำให>ตัวของผู>เยาวRที่ถูกถ4ายภาพนั้นได>รับ
ผลกระทบหรือความเสียหายต4างๆ เพราะในป"จจุบันมีคนจำนวนมากที่สามารถเข>าถึงสื่อโซเชียลมีเดียได>ง4าย
เพยี งแค4ปลายน้ิวมือเลยก็วา4 ได>

2. แนวคดิ เรื่องสิทธิเด็ก

อนุสัญญาว4าด>วยสิทธิเด็ก (Convention on the Right of the Child หรือ CRC) คือ ข>อตกลง
ระหว4างประเทศที่จัดทำขึ้นโดยสหประชาชาติ (คณะกรรมาธิการด>านสิทธิมนุษยชน) โดย ได>รับการรับรองจาก
ที่ประชุมสมัชชาสหประชาชาติ (United Nations General Assembly) โดยมี ประเทศเข>าเปGนภาคีสมาชิก
195 ประเทศ รวมประเทศไทยท่ีได>ลงนามเขา> เปGนภาคเี มือ่ วันท่ี 12 กมุ ภาพนั ธR พ.ศ. 2535

อนุสัญญาว4าด>วยสิทธิเด็ก กล4าวว4า สิทธิของเด็กนั้นต>องเปGนสิทธิสากล (universal rights) และเปGน
สทิ ธเิ ด็ดขาด (absolute rights) ทตี่ >องไดร> บั การรับรองและคุม> ครอง

เด็กหรือผู>เยาวR หมายถึง บุคคลซึ่งมีอายุต่ำกว4า 18 ป]บริบูรณR แต4ไม4รวมถึงผู>ที่บรรลุนิติภาวะด>วยการ
สมรสมีอำนาจอันชอบธรรมที่จะกระทำการใด ๆ ได>อย4างอิสระ โดยได>รับการรับรองคุ>มครองจากกฎหมาย
สิทธิตามอนุสัญญาว4าด>วยสิทธิเด็ก (Convention on the Right of the Child) ที่บังคับใช>ในประเทศไทย
นับต้ังแต4ป] พ.ศ. 2535 มที ง้ั หมด 4 ดา> น ไดแ> ก4

1) สิทธิในการมีชีวิต คือ สิทธิของเด็กที่คลอดออกมาแล>วจะต>องมีชีวิตอยู4รอดอย4างปลอดภัย อนุ
สัญญาฯ กำหนดว4ารัฐภาคีจะต>องรับรองว4าเด็กทุกคนมีสิทธิติดตัวมาตั้งแต4เกิด และต>องประกันอย4างเต็มที่
เทา4 ทจ่ี ะทำไดใ> หม> ีการอยู4รอดและพฒั นาของเดก็

2) สิทธิที่จะได>รับการปกปjองคุ>มครอง เปGนสิทธิที่เด็กได>รับปกปjองคุ>มครองจากการทารุณกรรมทุก
รูปแบบ เช4น การทารุณกรรมทางร4างกาย จิตใจ และทางเพศ ซึ่งรวมถึงการล4วงละเมิดทางเพศหรือการ
แสวงหาประโยชนRในรูปแบบต4าง ๆ เช4น การค>าประเวณีเด็ก การขายเด็ก การนำเด็กไปใช>ขอทาน ไม4ว4าจะโดย
บิดา มารดา หรือผู>ใดก็ตาม นอกจากนี้ เด็กที่ลี้ภัยจากอันตรายเข>ามาใน ประเทศของรัฐภาคี จะต>องได>รับการ
ค>ุมครองและชว4 ยเหลือ สำหรับ “เดก็ พิการ” ทัง้ ทางร4างกายและจิตใจกย็ 4อมมีสทิ ธิท่ีจะใชช> วี ิตท่ดี ีอยา4 งมีศักดิศ์ รี
และได>รับการส4งเสรมิ ใหพ> ่งึ พาตนเองได>

3) สิทธิในด>านพัฒนาการ เด็กทุกคนจะได>รับสิทธิให>มีสภาพความเปGนอยู4ที่เหมาะสมกับ พัฒนาการ
ร4างกาย จิตใจ สังคม รวมถึงความพึงพอใจและความสุข เช4น การมีส4วนร4วมในกิจกรรม ครอบครัวในโรงเรียน
หรือสังคมที่เด็กอยู4ได>อย4างมีความสุข มีโอกาสเล4น พักผ4อน รับข>อมูลข4าวสาร อย4างมีอิสระในการคิดและ
แสดงออก โดยได>รับการกล4อมเกลาทางด>านจิตใจ ความรู> ความคิดที่ เหมาะสมกับวัย และที่สำคัญที่สุดก็คือ
เด็กทุกคนตอ> งได>รับการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน 12 ป]

111

4) สิทธิในการมีส4วนร4วม เปGนสิทธิที่ให>ความสำคัญกับการแสดงออกทั้งในด>านความคิดและการกระทำ
ของเด็ก ในการเปGนส4วนหนึ่งของสังคมที่อาศัยอยู4 รวมทั้งสิทธิในการปกปjองเรียกร>อง ผลกระทบที่เกิดกับชีวิต
ความเปGนอยู4ของ เด็ก ด>วยการอนุญาตให>เด็กได>มีส4วนร4วมในการตัดสินใจ ในเรื่องต4าง ๆ ที่เกี่ยวข>องกับตนเอง
และสามารถแสดงความคดิ เห็นโดยไม4กระทบสิทธิและเสรภี าพ ของบคุ คลอนื่ 61

2.1. กรณีการถา( ยภาพบคุ คลทเ่ี ปdนผเAู ยาวใI นท่ีชุมนุม

รปู ที'( ภาพถ่ายผเู้ ยาวท์ ถี' กู ถ่ายขณะเขา้ รว่ มการชมุ นุม (ทมี' า : Amnesty International Thailand )
tiIInIiIgpreinAsdfAaaaAaAaamnestyamnesty

สิทธิในการมีส4วนร4วม เปGนสิทธิที่ให>ความสำคัญกับการแสดงออกทั้งในด>านความคิดและการกระทำ
ของเด็กในการเปGนส4วนหนึ่งของสังคมที่อาศัยอยู4 รวมทั้งสิทธิในการปกปjองเรียกร>อง ผลกระทบที่เกิดกับชีวิต
ความเปGนอยู4ของเด็ก ด>วยการอนุญาตให>เด็กได>มีส4วนร4วมในการตัดสินใจในเรื่องต4าง ๆ ที่เกี่ยวข>องกับตนเอง
และสามารถแสดงความคดิ เห็นโดยไมก4 ระทบสิทธิและเสรภี าพของบุคคลอื่น

จากกรณีดังกล4าวจะปฏิเสธมิได>เลยที่จะห>ามให>ผู>เยาวRเข>าร4วมการชุมนุมทางการเมืองเนื่องจากพวกเขา
เหล4านั้นมีสิทธิและเสรีภาพขั้นพื้นฐานที่จะแสดงออกทั้งในด>านความคิดและการกระทำดังนั้นเมื่อมีการชุมนุม
โดยสันติและมีประชาชนจำนวนมากมาเข>าร4วม ซึ่งการชุมนุมของประชาชนย4อมรวมถึงประชาชนในทุกวัยไม4ว4า
จะมีอายุเท4าไหร4ก็ตามย4อมมีสิทธิที่จะแสดงออกทางความคิดเปGนของตนเองเนื่องจากการชุมนุมทางการเมือง
โดยสันติวิธีนี้มีการเข>าร4วมของประชาชนจำนวนมมาก จึงถูกจับตามองจากสื่อเปGนจำนวนมาก
เพราะถือเปGนประเด็นที่ร>อนแรง เพราะอาจจะนำไปสู4การเปลี่ยนแปลงทางการเมือง ดังนั้นเมื่อมีการชุมชน
เกิดขึ้นและมีประชากรส4วนใหญ4เข>าร4วม จึงมีสื่อหลายหลายรูปแบบที่ทำข4าวเกี่ยวกับการชุมนุม ซึ่งนำไปส4ู
การเผยแพร4ภาพในสื่อโซเซียลมีเดีย ไม4ว4าจะเปGน คลิปวิดีโอ ภาพถ4ายของประชาชนที่เข>าร4วมการชุมนุม
ซึ่งสถานที่จัดการชุมนุมเปGนพื้นที่สาธารณะ เมื่อมีการที่มีประชาชนจำนวนมากเข>าร4วมและเปGนที่จับตามอง

61 ปัญหาทางกฎหมายในการคมุ้ ครองสทิ ธเิ ดก็ จากการถกู ถ่ายภาพลงสอ2ื ออนไลน์ นาจรยี ์ ชยะบุตร*
112

ของสื่อมวลชนและประชาชน ดังนั้นย4อมคาดการณRได>ว4าจะมีการทำข4าวหรือเผยแผ4 คลิปวิดีโอ หรือภาพถ4าย
ของประชาชน สู4สาธารณะซึ่งการถ4ายภาพฝูงชนในที่สาธารณะและไม4ได>มุ4งเน>นไปที่บุคคลใดบุคคลหน่ึง
ซึ่งภาพถ4ายไม4สามารถระบุตัวหรือจดจำตัวบุคคลในภาพได>ไม4จัดว4าเปGนข>อมูลส4วนบุคคล ดังนั้นจึงไม4ต>องขอ
และได>รับความยินยอมก4อนถ4ายภาพดังกล4าว อย4างไรก็ดี แม>จะเปGนการถ4ายภาพฝูงชนก็ควรจะพิจารณา
เรื่องการประกาศหรือแจ>งให>ทราบเกี่ยวกับการถ4ายภาพในกิจกรรมและทำสัญญาณเพื่อแจ>งผู>เข>าร4วมกิจกรรม
ทราบว4าจะถูกถ4ายภาพ นอกจากนี้ ภาพถ4ายนั้นต>องไม4สร>างความเสียหายแก4คนที่ปรากฏอยู4ในภาพถ4าย
ดังกล4าว และจำต>องมีความระมัดระวังเปGนพิเศษเมื่อมีการถ4ายภาพผู>เยาวR ในกรณีที่ภาพถ4ายสามารถระบุตัว
ผู>เยาวRนั้นได> ก็จำต>องได>รับความยินยอมจากผู>ใช>อำนาจปกครองก4อน62 ทั้งนี้ควรนำจุดประสงคRการถ4าย
ของผถู> า4 ยมาพจิ ารณาควบค4ูไปด>วยว4าการถา4 ยภาพนั้นผดิ หรอื ไม4

3. บทวิเคราะหIปbญหาการละเมิดขAอมูลส(วนบุคคลในกรณีการถ(ายภาพบุคคลที่เปdนผูAเยาวI
ในที่ชุมนุมกับพระราชบัญญัติคุAมครองเด็ก พ.ศ. 2546 พระราชบัญญัติการชุมนุมสาธารณะ
พ.ศ. 2558 และพระราชบัญญัติคุAมครองขอA มลู ส(วนบคุ คล พ.ศ.2562

3.1 พระราชบัญญัติคุAมครองเด็ก พ.ศ. 2546 คุAมครองเยาวชนกรณีการถ(ายภาพ
ในทีช่ มุ นุมเพียงพอหรือไม(

ตามกฎหมายคุ>มครองสิทธิความเปGนส4วนตัวเด็กของประเทศไทย ประเทศไทยมีพระราชบัญญัติ
คุ>มครองเด็ก พ.ศ. 2546 ที่วางหลักการในการคุ>มครองสิทธิความเปGนส4วนตัวของเด็กว4าด>วยข>อมูลส4วนตัว
ของเด็กไวโ> ดยเฉพาะเจาะจงในมาตรา 27 ท่บี ญั ญตั ิ ไวด> ังนี้

“มาตรา 27 ห>ามมิให>ผู>ใดโฆษณาหรือเผยแพร4ทางสื่อมวลชนหรือสื่อสารสนเทศประเภทใด
ซึ่งข>อมูลเกี่ยวกับตัวเด็กหรือผู>ปกครอง โดยเจตนาที่จะทำให>เกิดความเสียหายแก4จิตใจ ชื่อเสียง เกียรติคุณ
หรอื สทิ ธิประโยชนRอน่ื ใดของเด็ก หรือเพือ่ แสวงหาประโยชนสR ำหรบั ตนเองหรือผูอ> นื่ โดยมชิ อบ” 63

จากบทบัญญัติมาตรา 27 ทางคณะผู>จัดทำมีความเห็นว4า ประเด็นกฎหมายพระราชบัญญัติดังกล4าว
อาจจะคุ>มครองเยาวชนกรณีการถูกถ4ายรูปไม4เพียงพอ เนื่องจากมาตราดังกล4าวบัญญัติขึ้นเฉพาะในส4วนของ
ข>อมูลของตัวเด็กว4าเปGนข>อมูลส4วนบุคคลหรือเปGนข>อมูลส4วนไหน ดังนั้นบทบัญญัติแห4งพระราชบัญญัติดังกล4าว
อาจจะมีความคุ>มครองเด็กในกรณีถูกถ4ายภาพก็จริง แต4ในความเห็นของทางคณะผู>จัดทำ พระราชบัญญัติ
ดังกล4าวนั้นยังไม4ได>มาตรฐานเทียบเท4าหรือไม4สอดคล>องกับพระราชบัญญัติคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคล พ.ศ.
2562
เนอื่ งจากการที่ในพระราชบญั ญัติไมไ4 ดร> ะบุอยา4 งชัดเจนวา4 ขอ> มูลของผู>เยาวRตอ> งเปนG ข>อมลู ประเภทใดอาจจะเปGน
เหตุให>เกิดความเสียหายต4อตัวผู>เยาวR โดยการเป•ดช4องให>ผู>ที่นำรูปเยาวRไปเผยแพร4ในโซเชียลมีเดียอ>างถึงความ
ไม4ชัดเจนนั้นเมื่อเกิดความเสียหายขึ้นให>ตนพ>นจากความผิดซึ่งพระราชบัญญัติไม4ได>ช4วยให>ความคุ>มครองผู>เยาวR

62 http://www.thailibrary.in.th/2019/11/17/pii-photograph-types/
63 พระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองเดก็ พ.ศ. 2546 มาตรา 27

113

ได>อย4างเต็มที่เนื่องจากความไม4ชัดเจนของบทบัญญัติแห4งพระราชบัญญัติเอง และตามพระราชบัญญัติฉบับนี้ที่
บัญญัติไว>ว4า ผู>ใดโฆษณาหรือเผยแพร4โดยเจตนาที่จะทำให>เกิดความเสียหายตามมาตรา 27 ต>องมีเจตนา
ทำให>เสียหายถึงจะมีความผิด แต4ในความเปGนจริงก็มีกรณีให>เห็นว4าแม>ผ>ูใดโฆษณาหรือเผยแพร4ก็ไม4ได>มีเจตนา
ทำให>เกิดความเสียหายแต4ก็ยังสามารถสร>างความเสียหายให>แก4ผู>เยาวRได>ดังนั้นเมื่อมีความเสียหาย
แต4ไมม4 ีเจตนาแล>วผ>เู ยาวRที่เสียหายจะเรียกรอ> งส่งิ ใดได>บา> งจากความเสยี หายท่ีเกิดขึน้

3.2 ปbญหาพระราชบัญญัติการชุมนุมสาธารณะ พ.ศ. 2558 ละเมิดหรือไม(เปdนไป
ตามพระราชบัญญัตคิ มุA ครองขAอมูลสว( นบุคคล พ.ศ. 2562 หรอื ไม(

มาตรา 16 “ผู>ชุมนมุ มีหนา> ท่ี ดังต4อไปน้ี
(2) ไม4ป•ดบังหรืออำพรางตนโดยจงใจมิให>มีการระบุตัวบุคคลได>ถูกต>อง เว>นแต4เปGนการแต4งกาย
ตามปกติประเพณี”64
เนื่องจากตามพระราชบัญญัติดังกล4าวนั้น กำหนดให>ผู>ชุมนุมห>ามป•ดบังหรืออำพรางตนเองโดยจงใจ
มิให>มีการระบุตัวบุคคลได>ถูกต>อง ในประเด็นนี้ทางผู>จัดทำมีความเห็นว4า การที่ห>ามมิให>ผู>ชุมนุมนั้นป•ดบังตัวตน
หรืออำพรางตนในขณะที่เข>าร4วมการชุมนุมนั้น หากมีการถ4ายภาพที่มีผู>ชุมนุมซึ่งเปGนผู>เยาวRติดอยู4ในภาพถ4าย
ซึ่งภาพถ4ายดังกล4าวอาจระบุถึงตัวตนของผู>เยาวRถือได>ว4าเปGนข>อมูลส4วนบุคคลเมื่อถูกนำไปเผยแพร4และทำให>ตัว
ผู>เยาวRนั้น ได>รับความเสียหายโดยส4วนใหญ4เกิดจากการแสดงความคิดเห็นของผู>คนที่ใช>สื่อสังคมออนไลนR
ซึ่งภาพถ4ายดังกล4าวนั้นอาจชี้ให>เห็นว4า ผู>เยาวRมีความคิดเห็นทางการเมืองเปGนอย4างไร ซึ่งความคิดเห็น
ทางด>านการเมืองที่กล4าวมานี้เปGนข>อมูลส4วนบุคคลที่มีความอ4อนไหว (Sensitive DATA) ตามมาตรา 26
แห4งพระราชบัญญัติคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคล พ.ศ. 2562 ห>ามมิให>เก็บรวบรวมข>อมูลดังกล4าวนั้นโดยไม4ได>รับ
ความยินยอมจากเจ>าของข>อมูล ดังนั้นภาพถ4ายดังกล4าวอาจจะทำให>ตัวผู>เยาวRที่อยู4ในภาพถ4ายเมื่อได>เผยแพร4
ออกไปสู4สื่อต4างๆแล>วทำให>บุคคลอื่นๆรับรู>ว4าเขาเหล4านั้นมีความคิดเห็นทางด>านการเมืองเปGนอย4างไร
ซึ่งอาจส4งผลกระทบในอนาคตข>างหน>าหรือส4งผลกระทบกับตัวผู>เยาวRเองที่อาจทำให>เกิดป"ญหากับบุคลอ่ืน
ที่มีความเห็นทางการเมืองที่แตกต4างกัน รวมไปถึงอาจการถูกเลือกปฏิบัติ ถูกผู>คนที่ไม4เห็นด>วยต4อว4า
ถกู รังเกยี จจากคนรอบขา> ง หรือในข้นั ร>ายแรงอาจจะถูกทำรา> ยรา4 งกายได>

4. สรปุ และขอA เสนอแนะ
4.1 บทสรุป

จากการศึกษาการถ4ายภาพบุคคลในที่สาธารณะโดยเฉพาะกรณีการถ4ายภาพบุคคลที่เปGนผู>เยาวR
ในที่ชุมนุม พบว4าในส4วนของกฎหมายในประเทศไทย ตามพระราชบัญญัติคุ>มครองเด็ก พ.ศ.2546 มีบัญญัติไว>
ในมาตรา 27 นั้นกล4าวว4า การกระทำตามมาตรานี้จะเปGนความผิดก็ต4อเมื่อเปGนการโฆษณา หรือเผยแพร4ข>อมูล
เกี่ยวกับเด็กโดยเจตนาจะให>เกิดความเสียหายต4อเด็กเท4านั้น ณ ป"จจุบันมีกรณีข>อเท็จจริงที่เกิดขึ้นในประเทศไทย

64 พระราชบญั ญตั กิ ารชมุ นุมสาธารณะ พ.ศ. 2558 มาตรา 16

114

ที่ได>มีการถ4ายภาพผู>ชุมนุมลงในสื่อโซเซียลมีเดีย หรือตามสื่อต4าง ๆ แม>ไม4ได>มีเจตนาที่จะให>เกิดความเสียหาย
ต4อบุคคลหรือผ>ูเยาวRท่อี ยใ4ู นรูปถา4 ยก็ถือเปนG การละเมดิ ความเปGนสว4 นตวั ของบคุ คลท่ีอยู4ในภาพถา4 ย

คณะผู>ศึกษาจึงได>เล็งเห็นถึงความสำคัญของสิทธิในความเปGนส4วนตัวของผู>เยาวRหรือตามสื่อต4าง ๆ
ที่อาจทำให>เกิดความเสียหายต4อบุคคลหรือผู>เยาวRที่อยู4ในรูปถ4ายก็ถืออาจว4าเปGนการละเมิดต4อความเปGนส4วนตัว
ของบุคคลที่อยู4ในภาพถ4ายได> แต4ทั้งนี้ก็ต>องดูเจตนาของผู>ที่เผยแพร4ภาพถ4ายเหล4านั้นด>วย
ว4ามีจุดประสงคRอย4างไร ถ>าตรวจสอบแล>วมีเจตนาที่จะทำให>บุคคลในภาพนั้นเกิดความเสียหาย
บคุ คลท่รี บั ความเสียหายจากการกระทำเหล4านน้ั กถ็ ือเปGนการละเมดิ ความเปนG สว4 นตัวของบคุ คล

4.2 ขอA เสนอแนะ

จากการศึกษาทางคณะผู>จัดทำมีข>อเสนอแนะแนวทางการแก>ไขป"ญหาการละเมิดข>อมูลส4วนบุคคล
การถ4ายภาพบุคคลทีเ่ ปGนผูเ> ยาวใR นที่ชมุ นุม ดังต4อไปนี้

ประการแรก ควรมีการแก>ไขหรือเพิ่มเติม พระราชบัญญัติคุ>มครองเด็ก พ.ศ. 2546 มาตรา 27 ควรจะ
ระบุถึงการคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคลของผู>เยาวRให>มีความชัดเจนยิ่งขึ้น เพื่อให>สอดคล>องกับพระราชบัญญัติ
ค>ุมครองขอ> มูลสว4 นบคุ คล พ.ศ. 2562

ประการที่สอง ควรมีการแก>ไขกฎหมายที่กำหนดให>ผู>ชุมนุมจะต>องไม4ป•ดบังหรืออำพรางตนตามมาตรา
16 (2) แห4งพระราชบัญญัติการชุมนุมสาธารณะ พ.ศ. 2558 เนื่องจากการถ4ายภาพที่มีผู>ชุมนุมดังกล4าวสามารถ
ทำให>บุคคลอื่นระบุตัวตนของผู>ชุมนุมที่ถูกถ4ายติดไปได> โดยที่บุคคลอื่นอาจรับรู>ได>ถึงความคิดเห็นทางการเมือง
ของกลุ4มบุคคลที่เข>าร4วมการชุมนุม ซึ่งจะส4งผลกระทบต4อการดำรงชีวิต หรือการถูกเลือกปฏิบัติของผู>ชุมนุม
เหล4านัน้

และในท>ายที่สุดนี้ควรเริ่มจากที่ตัวเรามีจิตสำนึกที่จะเคารพความเปGนส4วนตัวของผู>อื่นและจัดให>มีการ
ให>ความรู>เกี่ยวกับการเคารพความเปGนส4วนตัวของผู>อื่น เนื่องจากโลกของเรามีผู>คนจำนวนมากอยู4ร4วมกัน
จึงควรมคี วามเคารพความเปนG สว4 นตวั ซง่ึ กันและกัน

115

บรรณานุกรม

นาจรยี ์ ชยะบุตร. (2563).ปัญหาทางกฎหมายในการคุม้ ครองสทิ ธเิ ดก็ จากการถูกถ่ายภาพลงสvOื
ออนไลน์

พนิดา พูลสวสั ด.ิS (2556).มาตรการทางกฎหมายในการคุม้ ครองขอ้ มูลส่วนบุคคลของเดก็ บน
เครอื ขา่ ยอนิ เทอรเ์ น็ต วทิ ยานิพนธ์ นิตศิ าสตรมหาบณั ฑติ คณะนิตศิ าสตร์ สถาบนั บณั ฑติ พฒั นบรหิ าร
ศาสตร์

thailibrary. (2019). ภาพถ่ายบุคคลแบบใดที0ตอ้ งขอความยินยอม.สบื คน้ 24 ตุลาคม 2564. จาก
www.thailibrary.in.th/2019/11/17/pii-photograph-types/

amnesty. (2564). สิ ท ธิ ม นุ ษ ย ช น ข อ ง เ ด็ ก . สื บ ค้ น 10 พ ฤ ศ จิ ก า ย น 2564. จ า ก
https://www.amnesty.or.th/our-work/childrights/

116

เร่ือง ปญ" หาการคมุ2 ครองขอ2 มลู สวD นบุคคลกบั การทำการตลาดแบบตรง

เมฆแมก็ ฟาร6R 5

บทคดั ย(อ

การขายหรือการตลาดเปGนสิ่งสำคัญสำหรับทุกๆ ธุรกิจที่เกิดขึ้น โดยในบทความนี้จะมุ4งเน>นศึกษาใน
เรื่องการทำการตลาดแบบตรงและขายตรง ซึ่งในป"จจุบันมีการใช>ข>อมูลส4วนบุคคลเปGนเครื่องมือหลักในการ
พัฒนาการขาย ทำให>ในหลายๆ ครั้งผู>ประกอบธุรกิจหรือลูกจ>างภายในองคRกรเหล4านี้ จะทำทุกวิถีทางเพื่อให>
ได>มาซึ่งข>อมูลส4วนบุคคลโดยไม4ถูกต>องตามหลักเกณฑRและวิธีการของกฎหมายคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคลโดย
วิธีการต4างๆ ที่ทำให>ได>มาซึ่งข>อมูลส4วนบุคคลบางครั้งก็เปGนวิธีการที่แยบยลจนเราไม4รู>สึกตัวว4าพวกเขาเหล4านั้น
ได>ข>อมูลของเราไปอย4างมากมายแล>ว อีกทั้งการนำข>อมูลส4วนบุคคลไปใช>อย4างไม4ระมัดระวังจะทำให>มีความ
เสี่ยงที่สูงมากในการก4อให>เกิดความเสียหายแก4เจ>าขอข>อมูล ที่ยากจะรับมือได> เนื่องจากข>อมูลส4วนบุคคลเปGน
สิ่งที่สามารถระบุตัวตนได>ว4าเราเปGนใคร มีรูปร4าง หน>าตา สถานะต4างๆ อย4างไร ซึ่งเปGนสิ่งที่เปGนประโยชนRอย4าง
มากต4อองคRกรธุรกิจ และในบางครั้งก็อาจจะย>อนกลับมาทำร>ายตัวเจ>าของข>อมูลไม4มากก็น>อย จึงจำเปGนต>องมี
การเก็บข>อมูลส4วนบุคคลไปใช>อย4างถูกต>องและถูกวิธี มีแนวทางการปjองกันการละเมิดอันเกิดจากการใช>ข>อมูล
ส4วนบุคคลดงั กล4าว

บทนำ

การขายและการตลาดเปGนสิ่งสำคัญสำหรับทุกๆ ธุรกิจที่เกิดขึ้นเพื่อที่จะให>มีผู>คนได>รู>จัก และบริโภค
สินค>าและใช>บริการของธุรกิจนั้นๆ ป"จจุบันมีการพัฒนาการตลาดและการขายอย4างมากมาย ตามเทคโนโลยี
เกิดข้ึนตามยุคสมยั และความนิยมของสังคม การขายตรงและการตลาดแบบตรงก็เปGนหน่งึ ในการตลาดเชน4 กัน

ส4วนข>อมูลส4วนบุคคล เปGนองคRประกอบสำคัญในการพัฒนาการขาย เพื่อให>ทราบถึงความต>องการของ
ผู>บริโภค ในขณะเดียวกันอุปสงคRในการขายของผู>ที่ทำธุรกิจก็มีความต>องการสูงขึ้น การใช>ข>อมูลส4วนบุคคล
เพื่อพัฒนาการขายและสร>างยอดขายในหลาย ๆ ครั้งก็อาจเปGนการละเมิดสิทธิความเปGนส4วนตัวของเจ>าของข>อมูล
และสรา> งความเดือดรอ> น รำคาญ หรือความเสยี หายใหแ> ก4เจา> ของขอ> มูลได>โดยงา4 ยแมผ> ูก> ระทำจะรู>ตวั หรือไมก4 ็ตาม

แม>ว4าการขายตรงและตลาดแบบตรง จะอยู4ภายใต>พระราชบัญญัติ ขายตรงและตลาดแบบตรง พ.ศ. 2545
ด>วยก็ตามแต4พระราชบัญญัติดังกล4าวก็ไม4ได>มีบทบัญญัติเกี่ยวกับการค>ุมครองข>อมูลส4วนบุคคลแต4อย4างใด
จึงสามารถนำพระราชบัญญัติคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคลมาบังคับใช>ได>แต4ถ>าหากวันใดวันหนึ่ง พระราชบัญญัติ

65 บทความน้เี ปน\ สCวนหนง่ึ ของรายวชิ า กฎหมายค2มุ ครองข2อมูลสวC นบคุ คล (1604313) ภาคเรยี นท่ี 1 ป5การศึกษา 2564 ประกอบดว2 ยสมาชิกดงั น้ี อาชวิต ไชยเดช, ชตู ิรตั น) ลง

ใจ และ สิรวิชญ) ทองเงนิ

117

ขายตรงและตลาดแบบตรง มีบทบัญญัติเกี่ยวกับการคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคลขึ้นมาโดยเฉพาะก็ต>องใช>ไป
ตามนน้ั ตามมาตรา 3 แหง4 พระราชบัญญัตคิ ุ>มครองข>อมูลสว4 นบุคคล

ทางผู>จัดทำจึงอยากให>เล็งเห็นถึงความสำคัญของข>อมูลส4วนบุคคล และทราบถึงกลวิธีของการตลาด
แบบตรงและขายตรง ก4อนที่เราจะเกิดความเสียหายจากการที่ผู>ทำธุรกิจขายตรงและการททำการตลาดแบบ
ตรงนำข>อมูลส4วนบุคคลของเราไปใช>โดยไม4ถูกต>อง นอกจากนี้ยังมีการเสนอแนวทางการแก>ป"ญหาและแนะนำ
ให>ผู>ทำธุรกิจดังกล4าวได>เข>าใจ และตระหนักถึงความสำคัญ และวิธีการรวบรวมข>อมูลส4วนบุคคลอย4างถูกต>อง
ตามพระราชบญั ญตั ิคุ>มครองขอ> มลู ส4วนบคุ คล

คำนยิ ามศัพทI

ขPอมูลส;วนบุคคล หมายถึง ข>อมูลเกี่ยวกับบุคคลซึ่งทาให>สามารถระบุตัวบุคคลนั้นได>ไม4ว4าทางตรง
หรือทางออ> ม แตไ4 มร4 วมถึงข>อมูลของผถ>ู งึ แก4กรรมโดยเฉพาะ ซงึ่ หมายถึงข>อมลู ส4วนบคุ คลทัว่ ไป

ขPอมูลส;วนบุคคลที่เปdนขPอมูลที่เซนซิทีฟหรืออ;อนไหว หมายถึง ข>อมูลส4วนบุคคลเกี่ยวกับเชื้อชาติ
เผ4าพันธุR ความคิดเห็นทางการเมือง ความเชื่อในลัทธิ ศาสนาหรือปรัชญา พฤติกรรมทางเพศ ประวัติ
อาชญากรรม ข>อมูลสุขภาพ ความพิการ ข>อมูลสหภาพแรงงาน ข>อมูลพันธุกรรม ข>อมูลชีวภาพ(มูลส4วนบุคคลท่ี
เกิดจากการใช>เทคนิคหรือเทคโนโลยีที่เกี่ยวข>องกับการนำลักษณะเด4นทางกายภาพหรือทางพฤติกรรมของ
บุคคลมาใช>ทำให>สามารถยืนยันตัวตนของบุคคลนั้นที่ไม4เหมือนกับบุคคลอื่นได>) หรือข>อมูลอื่นใดซึ่งกระทบต4อ
เจา> ของขอ> มลู ส4วนบคุ คลในทำนองเดยี วกันตามทีค่ ณะกรรมการประกาศกำหนด

ผูPควบคุมขPอมูลส;วนบุคคล หมายถึง บุคคลหรือนิติบุคคลซึ่งมีอานาจหน>าที่ตัดสินใจเกี่ยวกับการเก็บ
รวบรวม ใช> หรอื เป•ดเผยข>อมูลส4วนบคุ คล

การประมวลผลขPอมลู หมายถึง การเกบ็ รวบรวม การเปด• เผย และการใชข> อ> มูลส4วนบุคคล
ผูPประมวลผลขPอมูล หมายถึง บุคคลหรือนิติบุคคลซึ่งดาเนินการเกี่ยวกับการเก็บรวบรวม ใช> หรือ
เป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคลตามคาสั่งหรือในนามของผู>ควบคุมข>อมูลส4วนบุคคล ทั้งนี้ บุคคลหรือนิติบุคคลซ่ึง
ดำเนินการดงั กล4าวไม4เปGนผคู> วบคุมขอ> มลู สว4 นบุคคล
เจาP ของขอP มูลสว; นบคุ คล หมายถึง บุคคลท่ีเปGนเจา> ของขอ> มลู สว4 นบคุ คลนั้นๆ66
ตลาดแบบตรง หมายถึง การทำตลาดสินค>าหรือบริการในลักษณะของการสื่อสารข>อมูล เพื่อเสนอ
ขายสินค>าหรือบริการโดยตรงต4อผู>บริโภค ซึ่งอยู4ห4างโดยระยะทางและมุ4งหวังให>ผู>บริโภคแต4ละรายตอบกลับ
เพื่อซื้อสินค>าหรือบริการจากผู>ประกอบธุรกิจตลาดแบบตรงนั้น ส4วนการซื้อขายสินค>าหรือบริการโดยวิธีการ
พาณิชยRอิเล็กทรอนิกสR ที่ไม4ถือว4าเปGนตลาดแบบตรง ให>เปGนไปตามหลักเกณฑRและเงื่อนไขที่กำหนดใน
กฎกระทรวง

66 สํานกั งานพฒั นาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแหง่ ชาต,ิ “นโยบายการค้มุ ครองข้อมลู สว่ นบคุ คล ของสาํ นกั งานพฒั นาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแหง่ ชาติ”, สบื ค้นเมื8อ
LH พฤศจิกายน LMEG, https://www.nstda.or.th/home/nstda-privacy-policy/

118

ขายตรง หมายถึง การทําตลาดสินค>าหรือบริการในลักษณะของการนําเสนอขายต4อผู>บริโภคโดยตรง
ณ ที่อยู4อาศัยหรือสถานที่ทํางานของผู>บริโภคหรือของผู>อื่น หรือสถานที่อื่นที่มิใช4สถานที่ประกอบการค>าเปGน
ปกติธุระ โดยผ4านตัวแทนขายตรงหรือผู>จําหน4ายอิสระชั้นเดียวหรือหลายชั้นแต4ไม4รวมถึงนิติกรรมตามที่กําหนด
ในกฎกระทรวง

ประกอบธุรกิจขายตรง หมายถึง ผู>ผลิต ผู>นำเข>า ผู>จัดจำหน4าย โดยใช>ระบบหรือ วิธีการจำหน4าย
สินค>าและบริการ ด>วยวิธีการเสนอขายสินค>าและบริการ ต4อผู>บริโภคโดยตรง ณะ สถานที่อื่นใด ที่มิใช4สถาน
ประกอบการ ผ4านผ>ูจำน4ายอิสละและตวั แทนทมี่ ิใช4ลกู จ>าง โดยมีการกำหนดการจ4ายค4าจอบแทน

ลกั ษณะและวิธกี ารเกบ็ ขอA มลู

วิธกี ารและช;องทางการทำการตลาดแบบตรง
ป"จจุบันการทำการตลาดแบบตรงมีวิธีการทำการตลาดได>หลายช4องทาง มากขึ้นไม4ใช4มีแต4เพียงวิธี

ออฟไลนR หรือต4อหน>าเท4านั้น แต4ยังมีรูปแบบออนไลนRอีกด>วย นอกจากนี้การตลาดแบบตรงยังสามารถเกิดข้ึน
ได>ทั้งกับกลุ4มเปjาหมายทุกรูปแบบไม4ว4าจะเปGนทั้งระหว4างธุรกิจ กับธุรกิจ และระหว4างธุรกิจกับ ผู>บริโภค โดย
เคร่ืองมอื การทำการตลาดแบบตรงมีวธิ ดี ังตอ4 ไปน้ี

1.การตลาดแบบตรงโดยใชอP ินเทอรAเน็ต
ป"จจุบันอินเทอรRเน็ตเปGนสิ่งสำคัญต4อชีวิตประจำวันของทุกคน ในการประกอบกิจการหรือการดำเนิน
ธุรกิจเองก็ทวีความสำคัญยิ่งขึ้นเรื่อย ๆ การทำการตลาดผ4านอินเทอรRเน็ตเองก็เปGนสิ่งสำคัญที่ขาดไม4ได> โดย
สามารถทำได>หลายรูปแบบเช4น การสร>างรายได>จากการเปGนสมาชิก การขายสินค>าและบริการผ4านโซเชียล
มีเดีย สร>างรายได>จากการโฆษณา รวมถึงการเก็บข>อมูลรวบรวมหลักฐานข>อมูลของลูกค>าเองก็สามารถทำได>
ผา4 นชอ4 งสนทนา และรูปแบบอนื่ ๆ67
2.การตลาดแบบตรงโดยผ;านจดหมาย
วิธีการนี้เปGนวิธีหนึ่งในรูปแบบออฟไลนRที่ได>รับความนิยมก4อนที่อินเทอรRเน็ตจะเข>ามามีบทบาทสำคัญ
แต4ในป"จจุบันก็ยังคงพบเห็นกันได>อยู4 ได>แก4การส4งใบเสนอขายสินค>า ผ4านทางไปรษณียR หรือโปสเตอรR จดหมาย
แผ4นพบั เสียบตามบ>าน เปนG ตน> 68
3.การตลาดแบบตรงโดยแคตตาล็อค
วิธีการนี้จะคล>ายๆ กับวิธีการโดยผ4านจดหมายกล4าวคือการส4งแคตตาล็อกสินค>าให>ลูกค>าเปjาหมาย
ทางไปรษณียR และบางครั้งเราก็จะเห็นแคตตาล็อกสินค>าวางไว>ตามร>านค>า และห>างสรรพสินค>า เพื่อให>ลูกค>า
หยบิ ไปเอง 69

67 จิรวรรณ ดปี ระเสรฐิ , “การตลาดทางตรง: เคร่อื งมอื ทางการตลาดทีเ่ ขา< ถึงผู<บริโภครายบุคคล”, สบื คน< เมอื่ 23 พฤศจิกายน 2564,
https://www.bu.ac.th/knowledgecenter/executive_journal/oct_dec_10/pdf/aw15.pdf

68 เร8ืองเดียวกนั , 112-117
69 เร8ืองเดียวกนั , 112-117

119

4.การตลาดแบบตรงโดยใชPโทรศัพทA
วิธีการนี้เปGนวิธีการที่เราทุกคนต>องเคยเจอ คือเปGนการใช>โทรศัพทRร4วมกับฐานข>อมูล และบทพูด
อนั เปนG วาทศลิ ป·ส4วนบุคคล ทพ่ี บเจอบ4อยๆ เช4น การขายประกัน ขายสนิ ค>า และอน่ื ๆ 70

ปbญหาท่พี บจากการทำการตลาดแบบตรงและการขายตรง

1.เปGนกรณีท่ีพบเห็นได>ทั่วไป ที่ผู>ขายเข>ามาหาเราขณะที่อยู4ในร>านกาแฟ หรือนั่งทำงานในที่สาธารณะ
แล>วเข>ามาถามเรา และขายสินค>าให>กับเรา มักจะมีการให>กรอกแบบสอบถามอ>างว4าเพื่อติดต4อบริการหลังการ
ขาย ทั้งนี้ภายในแบบสอบถามนั้นจะให>เรากรอก ข>อมูลส4วนบุคคล เช4น ชื่อ-นามสกุล เบอรRโทรศัพทR อีเมล
และบางครั้งเองก็มีการขอข>อมูลบนบัตรประชาชน ฐานรายได>ของเรา และสิ่งที่เราสนใจ โดยไม4ได>บอก
วัตถุประสงคRของการนำข>อมูลส4วนบุคคล ว4านำไปใช>อย4างไร เก็บรักษาอย4างไร และจะเป•ดเผยให>ใครบ>าง และ
ในบางรายแม>จะมีการบอกวัตถุประสงคRของการเก็บข>อมูลส4วนบุคคลไป แต4ก็ไม4ได>บอกวัตถุประสงคRที่แท>จริง
ใหแ> ก4เจ>าของข>อมูลได>ทราบ หรือเปนG การบอกวตั ถปุ ระสงคRออกไป โดยไม4ตรงกบั ความเปนG จริง

2.การทำการตลาดแบบตรง จากที่ได>กล4าวไปข>างต>นนั้นทำให>เราทราบว4าไม4ได>เกิดขึ้นจากการพบปะ
ต4อหน>าเพียงอย4างเดียว บางครั้งก็มาในรูปแบบของการใช>โซเชียลมีเดีย และสื่อออนไลนR ต4างๆ และเบอรR
โทรศัพทRมือถือ หรือการยิงโฆษณาสินค>าผ4านสื่อออนไลนRมาหาเราโดยตรง ถ>าหากลองคิดต4อไปว4า พนักงาน
ขายนำขอ> มูลเบอรRโทรศัพทR หรือบางคร้ังอาจจะเปGนช่อื ของเรา เขาทราบเบอรโR ทรของเรากันได>อยา4 งไร คำตอบ
นั้นมีอยู4มากมาย เพราะทุกวันนี้ข>อมูลส4วนบุคคลของเรานั้นหาง4ายจากหลายช4องทางไม4ว4าจะเปGน Facebook ,
google, Instagram ก็ยังมีข>อมูลส4วนบุคคลของเรา และในบางทีผู>ขายอาจจะสอดส4องดูเราอยู4ก็ได> แน4นอนว4า
ป"ญหาข>อมูลส4วนบุคคลที่เราเคยให>ไว>กับทางโซเชียลมีเดีย และสื่อออนไลนRก็เปGนป"ญหาที่สามารถเจาะลึกลงได>
อีกเช4น แต4สิ่งที่เราจะนำมาเปGนประเด็นต4อนั้นก็คือเมื่อคนรู>จัก หรือเพื่อนของเราได>เปGนผู>ขายเสียเอง นั่น
เท4ากับว4าเพื่อนของเรามีข>อมูลบางส4วนของเราอยู4แล>วแน4นอน ยิ่งมีความสนิทสนมกันมากเท4าไหร4ก็ยิ่ง มีข>อมูล
ส4วนบุคคลของเรามากขึ้นเท4านั้น มีป"ญหาที่น4าสนใจจากการสำรวจของผู>จัดทำ คือ การที่เพื่อน หรือคนรู>จักนำ
ข>อมูลส4วนบุคคลของเราไปให>กับบบุคคลที่สาม หรือถ>าในธุรกิจเครือข4ายหรือที่เราติดปากกันว4าธุรกิจขายตรง
เรียกว4า Up-line นั้นเอง ข>อมูลเบื้องต>นที่ซึ่งUp-Lineเขาได>ไป จากเพื่อนหรือคนร>ูจัก แม>จะเปGนข>อมูลเพียง
เล็กน>อยแต4ก็เปGนข>อมูลส4วนบุคคลอยู4ดี เนื่องจากสามารถระบุถึงตัวตนของเราได> ไม4ว4าจะเปGนรูปภาพ เบอรR
โทรศัพทRมือ ชื่อจริง-นามสกุล ที่อยู4 อาจจะมีมากกว4านั้นเช4นสถานะครอบครัว รายได>โดยประมาณ ความ
ต>องการ และเปjาหมายในชีวิต โดยไม4ได>รับความยินยอมจากเราก4อน ซึ่งถ>าหากนำทุกอย4างมารวมกัน แล>ว
ทราบว4ามีคนที่ไม4ร>จู ัก ทราบขอ> มูลของเราเยอะมากขนาดนีค้ ิดวา4 ทุกคนต>องรสู> กึ ไม4ปลอดภยั อยา4 งแน4นอน

3.สืบเนื่องจากข>อที่แล>ว หากว4าเราได>มีโอกาสเข>าไปร4วมทำธุรกิจด>วยกันกับพวกเขาล4ะ เขาจะเก็บ
ข>อมูลส4วนบุคคลของเราอย4างไร และนำไปใช>ทำอะไรบ>าง แม>ว4าป"ญหานี้เปGนป"ญหาเฉพาะกลุ4ม แต4อย4างไรก็
ตามก็มีวิธีการที่คล>ายคลึงกัน กล4าวคือ เมื่อเราตอบตกลงเขาจะให>เราเรียนรู>ถึงการขายของเขา ผ4านการมีทติ้ง

70 เรอ่ื งเดียวกัน, 112-117

120

ต4างๆ และฟ"งคลิป หลังจากนั้น up-line ของเราจะเริ่มทำความรู>จักเรามากขึ้นหรือมีการเข>ามาตีสนิท
เพื่อที่จะถามว4าคุณรู>สึกอย4างไร มีความฝ"น สิ่งที่อยากได> แม>แต4สถานะในครอบครัว โดยปกติทั่วไปหากเปGน
เพื่อนกันหรือมีความสนิทสนมกัน สำหรับบางคนก็อาจจะเป•ดเผยให>คนอื่นทราบได> แต4รู>หรือไม4ว4า up-line
เหล4านั้น กำลังเก็บข>อมูลของเราในทุกๆ คำถามที่เขาถามโดยที่เราไม4รู>ตัว เพื่อนำไปพัฒนาการขายของตัวเอง
ยิ่งไปกว4านั้นข>อมูลที่พวกเขาได>รับไปจากเรา นอกจากจะนำไปพัฒนาการขายแล>ว เขายังส4งต4อข>อมูลส4วน
บุคคลของเราให>กับup-line ที่อยู4สูงยิ่งขึ้นไปอีก จนทำให>เราไม4สามารถทราบได>เลยว4ามีใครในกลุ4มที่มีข>อมูล
ของเราบ>าง โดยที่เราไม4สามารถทราบอะไรได>เลย และถ>าหากว4าเราอยู4ในธุรกิจนี้นานเท4าไหร4เราก็จะต>องทำ
แบบเดียวกันกับพวกเขาเช4นกัน แน4นอนว4าการเก็บและใช>ข>อมูลทุกๆ ขั้นตอน ล>วนขัดต4อหลักของ
พระราชบัญญัติขอ> มูลสว4 นบคุ คลทั้งสิ้น

จากกรณีข>างต>นที่ได>กล4าวไปแล>วว4า Up-line จะทำการส4งต4อข>อมูลของเราเปGนทอดๆโดยที่เราไม4รู>ตัว
ซึ่งเปGนเรื่องไม4ถูกต>องและขัดกับกฎหมาย กล4าวคือในมาตรา 27 ได>กำหนดห>ามมให>ผู>ควบคุมข>อมูลส4วนบุคคล
ใช>หรือเป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคลโดยไม4ได>รับความยินยอมจากเจ>าของ ซึ่งหาก Up-line เหล4านั้นทำการฝ˜าฝ•น
จะต>องรับผดิ ในทางอาญาตามมาตรา 79 วรรคแรก

อย4างไรก็ตามไม4ใช4ว4าการตลาดแบบตรงจะมีแต4วิธีที่รุกคืบเข>าไปรบกวนสิทธิความเปGนส4วนตัวไปเสีย
ทั้งหมด เพราะยังมีกรณีที่ลูกค>าสามารถคาดหมายได>ล4วงหน>าและได>รับประโยชนRอันชอบธรรมอยู4ด>วยเช4นกัน
เช4นการส4งข>อมูลสินค>าและบริการให>กับลูกค>าที่ได>ลงทะเบียนเอาไว>ก4อนหน>า เช4นระบบสมาชิกของร>านค>า การ
เขา> อบรมสมั มนา และซเู ปอรRมาเกต็

กรณีตวั อย(าง

แหล/งที่มา: https://www.dek-d.com/board/teen/4043190/
f

121

วิเคราะหIหลักกฎหมายคุAมครองขAอมูลส(วนบุคคล ตามพระราชบัญญัติคุAมครองขAอมูลส(วน
บุคคล พ.ศ.2562 จากตวั อยา( งขAางตนA

ตามตัวอย4างป"ญหาที่เกิดขึ้น ทำให>เราทราบแล>วว4า มีทั้งป"ญหาที่สร>างความเดือดร>อนรำคาญ ให>กับ
เจ>าของข>อมูล และการเก็บข>อมูลที่ไม4ถูกต>องตามหลักเกณฑRวิธีการที่กฎหมายกำหนด ทำให>เกิดความเสี่ยงสูง
ในการรั่วไหลของข>อมูลส4วนบุคคล ดังนั้นแล>วการประมวลผลเพื่อทำการตลาดแบบตรงจำเปGนต>องใช>ฐานความ
ยินยอม โดยให>เจ>าของข>อมูลได>เลือกอย4าอิสระและชัดเจน และในการขอความยินยอมนั้นควรแจ>งวิธีในการส4ง
ข>อมูลทำการตลาดเพื่อให>เจ>าของข>อมูลทราบ เพราะการติดต4อเพื่อการตลาดแบบตรงนั้น มีวิธีการท่ี
นอกเหนือจากการส4งใบปลิว หรือโฆษณากันอย4างดาษดื่นที่พบเห็นทั่วไปโดยไม4เฉพาะเจาะจง ซึ่งการทำ
การตลาดแบบตรงมีวิธีการที่เปGนการรุกล้ำความเปGนส4วนตัว แบบประชิดตัวจึงไม4ใช4เรื่องที่วิญÉูชนคนทั่วไป
จะคาดหมายได>อีกต4อไป เนื่องจากเปGนการตลาดแบบจู4โจมทำให>ลูกค>าไม4ทันตั้งตัว และอาศัยความเกรงใจของ
บุคคล เหมือนโดนกดดันไปปริยาย ทำให>ไม4สามารถพินิจพิจารณาสิ่งท่ีจะกล4าวออกไปอย4าถี่ถ>วนก4อนตัดสินใจ
ที่จะให>ข>อมูลส4วนบุคคลหรือซื้อสินค>า และไม4สามารถยืนยันได>ด>วยว4าเปGนการทำการตลาดแบบตรงอย4างเดียว
โดยไม4มีวัตถุประสงคRอื่นแฝง เช4น การเก็บข>อมูลไปทำการตลาด การศึกษากลุ4มลูกค>าเปjาหมาย หรือทำ
การตลาดแบบเจาะจงเฉพาะบุคคล

โดยพระราชบัญญัติคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคล พ.ศ.2562 ตามมาตรา 19 เปGนบทบัญญัติเกี่ยวกับการ
ขอความยินยอมในการเก็บ รวมรวม ใช> และเปด• เผยข>อมูลส4วนบุคคลจากเจา> ของข>อมูลเอาไวด> งั นี้

1.การขอความยินยอมต>องได>รับความยินยอมโดยชัดแจ>งเปGนหนังสือ หรือระบบอิเล็กทรอนิกสRเว>นแต4
โดยสภาพทไ่ี มส4 ามารถขอความยนิ ยอมดว> ยวิธีดังกลา4 วได>

2.การขอความยินยอมผู>ควบคุมข>อมูลส4วนบุคคลจะต>องแจ>งวัตถุประสงคRของการเก็บรวบรวมข>อมูล
ส4วนบุคคล ว4าจะนำข>อมูลดังกล4าวไปใช>อย4างไรและจะมีการเป•ดเผยให>ใครบ>าง โดยแบบของการขอความ
ยินยอมนั้นต>องมีเนื้อหาชัดเจน อ4านง4าย เข>าใจได>ง4าย และต>องไม4เปGนการหลอกหรือลวงเพื่อให>เจ>าของข>อมูล
เขา> ใจผดิ ในวตั ถปุ ระสงคขR องการเกบ็ ข>อมลู โดยตอ> งแยกออกจากข>อความอ่นื อยา4 งชดั แจ>ง

3.ต>องให>อิสระในการเลอื กท่จี ะใหค> วามยนิ ยอมแก4เจา> ของขอ> มลู ส4วนบุคคล
4.เจา> ของขอ> มูลส4วนบุคคลจะถอนความยินยอมเมอื่ ไหรก4 ไ็ ด> โดยง4าย
5.หากการถอนความยินยอมมีผลกระทบต4อเจ>าของข>อมูลส4วนบุคคลในเรื่องใดจะผู>ควบคุมข>อมูล
จะต>องแจง> ให>แกเ4 จา> ของขอ> มลู ทราบถึงผลกระทบจากการถอนความยนิ ยอมนัน้ ดว> ย
และยังมีประเด็นที่ขัดต4อ มาตรา25 เปGนการไม4ให>เก็บข>อมูลส4วนบุคคล จากแหล4งอื่น ที่ไม4ใช4จาก
เจา> ของขอ> มลู โดยตรง เช4นการเก็บขอ> มลู จาก Facebook , website โซเชยี ลมีเดียตา4 งๆ และบุคคลอื่นด>วย
นอกจากนี้ยังมี การเก็บ การรวบรวม การใช> และการเป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคลจะต>องเก็บรวบรวม
ตามวัตถุประสงคR ทีได>แจ>งไว> แก4เจ>าของข>อมูล ก4อน หรือขณะ และจะต>องรวมรวบข>อมูลเท4าที่จำเปGน
ภายใต>วตั ถุประสงคRอันชอบดว> ยกฎหมาย ตามมาตรา 21,22 ,23

122

บทลงโทษ

ความรบั ผิดทางแพง;
มาตรา 77 ผู>ควบคุมข>อมูลส4วนบุคคลหรือผู>ประมวลผลข>อมูลส4วนบุคคลซึ่งดาเนินการใด ๆเกี่ยวกับ

ข>อมูลส4วนบุคคลอันเปGนการฝ˜าฝ•นหรือไม4ปฏิบัติตามบทบัญญัติแห4งพระราชบัญญัตินี้ทาให>เกิดความเสียหายต4อ
เจ>า ของข>อมูลส4วนบุคคล ต>องชดใช>ค4าสินไหมทดแทนเพื่อการนั้นแก4เจ>าของข>อมูลส4วนบุคคล ไม4ว4าการดาเนิน
การนั้นจะเกิดจากการกระทำโดยจงใจหรือประมาทเลินเล4อหรือไม4ก็ตาม เว>นแต4ผู>ควบคุมข>อมูลส4วนบุคคลหรือ
ผปู> ระมวลผลขอ> มูลส4วนบุคคลนน้ั จะพสิ ูจนRไดว> า4

(1) ความเสียหายนั้นเกิดจากเหตุสุดวิสัย หรือเกิดจากการกระทำหรือละเว>นการกระทำของเจ>าของ
ข>อมลู ส4วนบคุ คลนนั้ เอง

(2) เปGนการปฏิบตั ติ ามคำสง่ั ของเจ>าหนา> ทซี่ ึง่ ปฏบิ ตั ิการตามหนา> ที่และอำนาจตามกฎหมาย
ค4าสินไหมทดแทนตามวรรคหนึ่ง ให>หมายความรวมถึงค4าใช>จ4ายทั้งหมดที่เจ>าของข>อมูล ส4วนบุคคลได>ใช>จ4ายไป
ตามความจำเปนG ในการปอj งกันความเสยี หายทีก่ ำลงั จะเกิดขึ้นหรอื ระงับความเสียหายท่เี กดิ ขึน้ แลว> ดว> ย
ความรบั ผดิ ทางอาญา

มาตรา 79 ผู>ควบคุมข>อมูลส4วนบุคคลผู>ใดฝ˜าฝ•นมาตรา 27 วรรคหนึ่งหรือวรรคสองหรือไม4ปฏิบัติตาม
มาตรา 28 อันเกี่ยวกับข>อมูลส4วนบุคคลตามมาตรา 26 โดยประการที่น4าจะทาให>ผู>อื่นเกิดความเสียหาย เสีย
ชื่อเสียง ถูกดูหมิ่น ถูกเกลียดชัง หรือได>รับความอับอาย ต>องระวางโทษจำคุกไม4เกินหกเดือน หรือปรับไม4เกิน
หา> แสนบาท หรือทง้ั จำทั้งปรับ

ผู>ควบคุมข>อมูลส4วนบุคคลผู>ใดฝ˜าฝ•นมาตรา 27 วรรคหนึ่งหรือวรรคสอง หรือไม4ปฏบิ ัติตาม มาตรา 28
อันเกี่ยวกับข>อมูลส4วนบุคคลตามมาตรา 26 เพื่อแสวงหาประโยชนRที่มิควรได>โดยชอบด>วยกฎหมายสาหรับ
ตนเองหรือผ>อู ืน่ ต>องระวางโทษจาคุกไมเ4 กินหนงึ่ ป] หรือปรับไม4เกนิ หน่ึงล>านบาทหรือท้ังจาทง้ั ปรับ

การแกไA ขปA ญb หา

สำหรับแนวทางแก>ไขป"ญหาจากการศึกษาเรื่อง ป"ญหาการคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคลกับการทำ
การตลาดแบบตรง ผศู> กึ ษามีขอ> เสนอแนะในเชงิ มาตราการทางธรุ กจิ และในทางปฏบิ ตั ิ ดงั น้ี

ในเชิงมาตราการทางธุรกิจ ผู>ประกอบการธุรกิจตลาดแบบตรงและตัวแทนขายตรงจะต>องดำเนิน
กจิ การทางธรุ กิจภายใตก> ฎระเบยี บและจรยิ ธรรม ซ่งึ อาจไดแ> ก4

1) หลักในการกำหนดวัตถุประสงคRของการเก็บ การใช> และการเป•ดเผยข>อมูล หลักการดังกล4าวกำหนดให>
ผู>ควบคุมข>อมูลส4วนบุคคลต>องแสดงความชัดเจนในวัตถุประสงคRของการเก็บรวบรวม ใช> หรือเป•ดเผยข>อมูล
ส4วนบุคคลแก4เจ>าของข>อมูลส4วนบุคคลในเวลาที่จัดเก็บรวบรวมข>อมูลนั้น โดยการขอความยินยอมจะต>องทำโดยชัดแจ>ง
เปGนหนังสือหรือทำโดยระบบอิเล็กทรอนิกสR และการเก็บข>อมูลต>องเก็บเพียงเท4าที่จำเปGน หากเก็บข>อมูลมากเกินไป
นอกจากจะไมเ4 กิดประโยชนแR ล>ว ย่งิ ทำให>ขอ> มูลรว่ั ไหลได>ง4าย

2) ต>องปฏิบัติตามกฎหมายด>วยความเคร4งครัดและสุจริต การได>มาของข>อมูลส4วนบุคคลดังกล4าวต>องได>มา
โดยวิธีที่ชอบด>วยกฎหมาย ควรกำหนดให>มีการระบุวัตถุประสงคRที่ชัดเจนว4า การนำข>อมูลไปใช>มีวัตถุประสงคR

123

เพื่อใช>สำหรับเปGนพยานหลักฐานในคดีเท4านั้น เพื่อเปGนการปjองกันมิให>มีการนำเอาข>อมูลส4วนบุคคลของลูกค>าหรือ
บุคลากรในองคกR รเองไปใชป> ระโยชนRในทางอนื่ ใด

3) การจัดเก็บรวบรวมและการรักษาความปลอดภัยของข>อมูลส4วนบุคคลต>องมีหลักเกณฑRในการรักษา
ความปลอดภัยที่มั่นคงและตั้งอยู4บนพื้นฐานของความรับผิดชอบ มีความตั้งใจที่จะจัดตั้งและพัฒนาระบบ
เทคโนโลยีสารสนเทศในองคRกรให>มีความมั่นคงปลอดภัยและทันสมัยอยู4เสมอ และควบคุม จํากัด สิทธิการ
เข>าถงึ ระบบข>อมลู ของบคุ ลากรอย4างเข>มงวด

4) ให>สิทธิแก4เจ>าของข>อมูลในการขอให>เป•ดเผยถึงการได>มาซึ่งข>อมูลส4วนบุคคลที่เกี่ยวกับตนในกรณีที่
ไม4ได>ให>ความยินยอมมาก4อน และสิทธิขอให>ระงับการใช>หรือเป•ดเผยข>อมูลส4วนบุคคลที่เกี่ยวกับตน หาก
เจ>าของข>อมูลเห็นว4าข>อมูลที่นำมาใช>หรือเป•ดเผยนั้นไม4ถูกต>องตามความเปGนจริง เจ>าของข>อมูลต>องมีสิทธิ
คัดค>านข>อมูลส4วนบุคคลเกี่ยวกับตน อาจขอให>แก>ไขปรับปรุงข>อมูลนั้นให>ถูกต>องสมบูรณR หรืออาจขอให>ลบ
ขอ> มูลนนั้ เสียเลยกไ็ ด>

ในทางปฏบิ ัติ

เพื่อปjองกันการขายเชิงรุกที่สร>างความอึดอัดใจให>กับผู>บริโภค เห็นควรให>สำนักงานคณะกรรมการ
คุ>มครองผู>บริโภค มีการส4งเจ>าหน>าที่ออกไปตรวจสอบธุรกิจขายตรงและตลาดแบบตรงเพื่อสอดส4องพฤติการณR
ในการประกอบธุรกิจขายตรงและตลาดแบบตรงนั้น ต>องไม4มีลักษณะเปGนการคุกคามหรือรุกล้ำความเปGน
ส4วนตัวของผู>บริโภคในที่สาธารณะ เช4น ตามห>างสรรพสินค>า ร>านอาหารหรือร>านกาแฟในสถานที่ต4างๆ แม>จะ
เปGนที่สาธารณะ แต4ผู>คนย4อมต>องมีธุระส4วนตัวหรือต>องการความเปGนส4วนตัว พฤติกรรมการขายบางลักษณะที่
เปนG การละเมิดสิทธสิ 4วนบคุ คล อาจตอ> งกำหนดไวว> 4ามคี วามผิดทางกฎหมาย หากละเมดิ ต>องไดร> บั โทษ
เจ>าของสถานที่ที่มักมีผู>ประกอบการธุรกิจตลาดแบบตรงและตัวแทนขายตรงมาดำเนินการเสนอขาย เช4น
เจ>าของห>างสรรพสินค>า หรือ เจ>าของร>านอาหาร จะต>องมีการจัดเตรียมเจ>าหน>าที่เพื่อคอยกำกับดูแลพฤติกรรม
การขายของผู>ประกอบการธุรกิจตลาดแบบตรงและตัวแทนขายตรง ถ>ามีลักษณะที่เข>าข4ายเปGนการคุกคามต>อง
เข>ามาควบคุมทันทีโดยไม4ต>องรอให>มีผู>มาใช>บริการเข>ามาร>องเรียน เนื่องจากลักษณะนิสัยของคนไทยที่เปGนมิตร
และขี้เกรงใจ ทำใหเ> ออ้ื ประโยชนRแก4ผ>ขู ายในการทีจ่ ะเอาเปรียบ

สรุปและขอA เสนอแนะ

เนื่องจากในป"จจุบันมีป"ญหาการละเมิดสิทธิความเปGนส4วนตัวในหลายวิธีการ เพราะโลกในป"จจุบันได>มี
วิวัฒนาการอย4ารวดเร็ว จนข>อมูลส4วนบุคคลเปGนเครื่องมือที่สามารถใช>ทำมาหากินหรือ สร>างผลประโยชนR
ให>กับองคRกรธุรกิจได>อย4างมหาศาล พระราชบัญญัติคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคลได>กำหนดแนวทางการคุ>มครอง
ข>อมูลส4วนบุคคลเอาไว>เพื่อเปGนมาตราฐานในระดับเดียวกับสากลเกี่ยวกับการนำไปใช> การรวบรวม และการ
เกบ็ รกั ษาข>อมลู สว4 นบคุ คล

การทำการตลาดแบบตรงและการขายตรงไม4ใช4สิ่งที่ผิด เพราะเปGนเพียงวิธีการหนึ่งเพื่อสร>างยอดขาย กำไร
ให>แก4ผ>ูประกอบการ และตอบสนองความต>องการแก4ผู>บริโภคได>เปGนอย4างดี โดยใช>ข>อมูลส4วนบุคคลเปGนเครื่องมือ
อย4างไรก็ตามในป"จจุบันข>อมูลส4วนบคุ คลมีความสำคัญต4อเราทุกคน ในฐานะท่ีเราทุกคนล>วนแต4เปGนมนุษยRด>วยกันทั้งส้ิน

124

ก็ควรที่จะเคารพสิทธิซึ่งกันและกัน ซึ่งหนึ่งในนั้นคือสิทธิความเปGนส4วนตัว เนื่องจากการทำการตลาดแบบตรง
และการขายตรง บางครั้งก็กระทบต4อ และละเมิดสิทธิความเปGนส4วนตัวมากจนเกินไป ทั้งวิธีการที่ทำให>ได>มา
ซึ่งข>อมูลส4วนบุคคลนั้นขัดต4อหลักกฎหมายคุ>มครองข>อมูลส4วนบุคคล เราจึงควรที่จะมีการจัดการกับระบบการ
เก็บรวบรวมข>อมูลส4วนบุคคลของการทำตลาดแบบตรงและขายตรงให>สอดคล>องกับกฎหมายคุ>มครองข>อมูล
ส4วนบุคคล เพื่อสร>างความมั่นใจให>กับลูกค>า หรือเจ>าของขอ> มูลและความเปGนมาตรฐานสำหรับความปลอดภัย
ของข>อมูล

125

บรรณานกุ รม

จริ วรรณ ดปี ระเสรฐิ . การตลาดทางตรง: เคร่อื งมือทางการตลาดที่เขาB ถึงผบูB รโิ ภครายบคุ คล. สบื ค>นเมือ่ วันที่
23 พฤศจกิ ายน 2564, จาก
https://www.bu.ac.th/knowledgecenter/executive_journal/oct_dec_10/pdf/aw15.pdf

พธุ วรรธนR วรศิ ธนาพจนR. การศึกษาปbญหาของพระราชบัญญตั ิขายตรงและตลาดแบบตรง พ.ศ. 2545
ทีม่ ีผลต;อผPูบริโภค จากการใชสP นิ คPาและบริการในเขตกรุงเทพมหานคร, การค>นควา> อสิ ระปรญิ ญา
มหาบณั ฑติ , คณะรฐั ศาสตรมR หาวทิ ยาลัยธรรมศาสตรR, 2559.

สำนักงานพฒั นาวทิ ยาศาสตรRและเทคโนโลยแี ห4งชาติ. (2564). นโยบายการคุมB ครองขBอมลู สว3 นบุคคล ของ
สำนักงานพฒั นาวทิ ยาศาสตร7และเทคโนโลยแี ห3งชาติ. สืบคน> เมื่อวนั ท่ี 23 พฤศจิกายน 2564, จาก
https://www.nstda.or.th/home/nstda-privacy-policy/

พระราชบญั ญตั ิค>ุมครองขอ> มูลส4วนบคุ คล พ.ศ.2562.
พระราชบัญญัติการขายตรงและตลาดแบบตรง พ.ศ.2545.

126

ปัญหาการค้มุ ครองข้อมลู ส่วนบคุ คลในระบบการศึกษา
กรณีการปักช@ือ – นามสกลุ บนเครอื@ งแต่งกายนักเรียน

Twinkle little stars71

บทคดั ย่อ

เครOอื งแบบหรอื เครOอื งแต่งกายนักเรยี นไทยเสมอื นเป็นองค์ประกอบสําคญั อย่างยงOิ ของระบบ
การศกึ ษาไทย โดยเรมิO จากสมยั รชั กาลทOี 5 สงั คมไทยไดร้ บั ค่านิยมเรOอื งเครOอื งแบบนักเรยี นมาจากชาติ
ตะวนั ตก และเรมิO มบี ทบญั ญตั เิ กยOี วกบั เครอOื งแบบนกั เรยี นขน|ึ ไดแ้ ก่ พระราชบญั ญตั เิ ครอOื งแบบนกั เรยี น
พ.ศ. 2482 ในยุคสมยั ของจอมพล ป. พบิ ลู สงคราม อนั เป็นแบบแผนระเบยี บกฎเกณฑท์ ปOี ฏบิ ตั สิ บื ทอด
กนั มาจนถงึ สมยั ปัจจุบนั เมOอื มพี ระราชบญั ญตั คิ ุม้ ครองขอ้ มลู สว่ นบุคคล พ.ศ. 2562 หรอื กฎหมายอOนื ทOี
เกยOี วกบั การคุม้ ครองขอ้ มลู สว่ นบุคคลขน|ึ การคุม้ ครองขอ้ มลู สว่ นบุคคล ภายใตพ้ ระราชบญั ญตั คิ ุม้ ครอง
ขอ้ มูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562 (Personal Data Protection Act: PDPA) จงึ เรมOิ เข้ามามบี ทบาทต่อการ
ประมวลผลของข้อมูลส่วนบุคคลมากข|นึ อย่างไรก็ตาม การมอี ยู่ของกฎเกณฑ์หรอื ระเบียบภายใน
สถานศกึ ษาหรอื สถาบนั การศกึ ษาเกยOี วกบั การปักชอOื – นามสกุลบนเครอOื งแต่งกายนกั เรยี น โดยชอOื และ
นามสกุลของนักเรยี นซงOึ เป็นขอ้ มลู ส่วนบุคคลทสOี ามารถระบุตวั ตนของเจา้ ของขอ้ มลู ส่วนบุคคลไดอ้ ย่าง
ชดั เจนมาปรากฏอยู่บนเครOอื งแต่งกาย ถอื ว่าเป็นการเปิดเผยขอ้ มูลส่วนบุคคลของนักเรยี นอนั จะเขา้
ลกั ษณะทเOี ป็นการลว่ งละเมดิ สทิ ธคิ วามเป็นสว่ นตวั ของขอ้ มลู สว่ นบุคคลแก่นกั เรยี นหรอื ไม่ บทความน|ีจงึ
มุง่ ศกึ ษาถงึ ลกั ษณะทเOี ป็นการละเมดิ ขอ้ มลู สว่ นบุคคลของกรณีการปักชOอื – นามสกุลบนเครOอื งแต่งกาย
นักเรียน ประเด็นปัญหาทางกฎหมายทOีเกOียวกบั ความคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล และแนวทางการ
แกป้ ัญหาทเOี กยOี วขอ้ งกบั การละเมดิ ขอ้ มลู ส่วนบุคคลทสOี อดคลอ้ งตามพระราชบญั ญตั คิ ุม้ ครองขอ้ มลู ส่วน
บุคคล พ.ศ. 2562
คาํ สาํ คญั : การปักชอOื - นามสกุล, เครอOื งแต่งกายนกั เรยี น, สถานศกึ ษา, สถาบนั การศกึ ษา, การละเมดิ ,
ขอ้ มลู สว่ นบุคคล

71 บทความน*ีเป็นสว่ นหน2ึงของวชิ า กฎหมายคมุ้ ครองขอ้ มลู สว่ นบุคคล (1604313) ภาคเรยี นท2ี 1 ปีการศกึ ษา 2564
ประกอบดว้ ยสมาชกิ ดงั น*ี จฑุ ามาศ บวั งาม, ศวิ พร วงษส์ วุ รรณ, วรรณศลิ ป์ ศรธี รรมวฒั นา, มนตพ์ พิ ฒั น์ บุญฤทธิ Z

127

1. ที4มาและความสาํ คญั ของปัญหา

ในยุคปัจจุบนั ผู้คนเรมOิ ให้ความสําคญั เรOอื งความเป็นส่วนตวั (Privacy) และความปลอดภยั
(Security) ต่อข้อมูลส่วนบุคคลมากข|นึ โดยเรOิมมีการผลกั ดนั ทางด้านกฎหมายในการควบคุมการ
ประมวลผลขอ้ มูลส่วนบุคคลเพOอื ให้สอดคล้องกบั GDPR (EU General Data Protection Regulation)
และเพOอื ความปลอดภยั ในสทิ ธคิ วามเป็นส่วนตวั และสทิ ธเิ สรภี าพของบุคคล ภายใต้บทบญั ญตั ิแห่ง
รฐั ธรรมนูญราชอาณาจกั รไทย พ.ศ. 2560 มาตรา 32 จงึ เกดิ เป็นพระราชบญั ญตั คิ ุ้มครองขอ้ มูลส่วน
บุคคล พ.ศ. Œ•ŽŒ ซOงึ เมOอื มกี ฎหมายเกOยี วกบั การคุม้ ครองขอ้ มูลส่วนบุคคลเขา้ มามบี ทบาทสําคญั ต่อ
ระบบการศกึ ษาไทย จงึ เกดิ ประเดน็ การเรยี กรอ้ งใหม้ กี ารยกเลกิ การปักชOอื และ นามสกุลนักเรยี นบน
เครอOื งแบบหรอื เครอOื งแต่งกายนกั เรยี นขน|ึ

สาํ หรบั การปักชอOื – นามสกุลบนเครอOื งแต่งกายนกั เรยี น พบวา่ มกี ารกาํ หนดใหป้ ักอกั ษรยอ่ นาม
จงั หวดั และหมายเลขประจําตวั นักเรยี นมาตงั| แต่สมยั หลงั สงครามโลกครงั| ทOี Œ ในปัจจุบนั การปักอกั ษร
ย่อก็ยังคงมีการดําเนินการกันอยู่และยังเป็ นส่วนหนOึงในเครOืองแบบชุดนักเรียนตามระเบียบ
กระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยเครOอื งแบบนักเรยี น พ.ศ. Œ••• แต่สําหรบั กรณีการปักชOือ - นามสกุล
นักเรยี นนัน| ไม่ได้มกี ฎระเบยี บบญั ญตั ิไว้อย่างชดั เจน แต่เป็นเพยี งรูปแบบทOแี ต่ละสถานศกึ ษาหรอื
สถาบันการศึกษากําหนดข|ึนมาเอง เพOือความเหมาะสมนอกเหนือจากระเบียบตามทOี
กระทรวงศกึ ษาธกิ ารกาํ หนดขน|ึ

ในของส่วนปัญหาทผOี จู้ ดั ทําบทความเลง็ เหน็ นัน| ไดแ้ ก่ การระบุชOอื และนามสกุลไวท้ เOี ครOอื งแต่ง
กายนกั เรยี น อาจจะนํามาซงOึ ความไมป่ ลอดภยั ต่อความเป็นสว่ นตวั ของขอ้ มลู สว่ นบุคคลและต่อตวั บุคคล
หรอื ไม่ เพราะชOอื และนามสกุลนบั เป็นขอ้ มลู สว่ นบุคคลทสOี าํ คญั ซงOึ สามารถระบุตวั ตนของเจา้ ของขอ้ มลู
สว่ นบุคคลได้ เนOืองจากปัจจุบนั เพยี งทราบชOอื - นามสกุลกส็ ามารถนําขอ้ มลู ไปสบื หาขดุ คุย้ ประวตั ติ าม
อนิ เตอร์เน็ตได้อย่างง่ายดาย อาจจะเป็นการไม่ปลอดภยั ต่อเจ้าของขอ้ มูลและอาจเป็นช่องโหว่ทOเี ปิด
โอกาสใหม้ จิ ฉาชพี หรอื ผไู้ ม่ประสงคด์ ตี ่อเจา้ ของขอ้ มลู ส่วนบุคคล นําชOอื ไปคน้ หาประวตั หิ รอื ขอ้ มลู ส่วน
บุคคลต่าง ๆ เชน่ ทอOี ยู่ เบอรโ์ ทร ประวตั กิ ารศกึ ษา สถานททOี าํ งาน และอาจนําขอ้ มลู เหล่าน|ีไปใชใ้ นทาง
ทไOี ม่ดี กระทําการละเมดิ ทําใหเ้ จา้ ของขอ้ มลู ส่วนบุคคลเสยี หายหรอื กระทําอนั ตรายต่อเจา้ ของขอ้ มลู ได้
อย่างไรกด็ ี กรณีตวั อย่างในต่างประเทศ เครOอื งแบบนักเรยี นหลากหลายประเทศกไ็ ม่มกี ารปักชOอื และ
นามสกุลไวบ้ นเครOอื งแบบกส็ ามารถดําเนินการเรยี นการสอนไดป้ กตแิ ละไม่กระทบต่อประสทิ ธภิ าพใน
การศกึ ษา ทําให้เป็นทOตี งั| ขอ้ สงั เกตว่าการปักชOอื บนเครOอื งแต่งกายนักเรยี นไทยยงั มคี วามจําเป็นต่อ
ประสทิ ธภิ าพในการศกึ ษาของนักเรยี นอยู่อกี หรอื ไม่ จงึ นํามาสู่การเรยี กรอ้ งใหย้ กเลกิ การปักชOอื และ
นามสกุลบนเครOอื งแต่งกายนักเรยี น เพOอื ผลดขี องตวั นักเรยี นในการปกป้องขอ้ มลู ส่วนบุคคลของตนเอง
เพราะทําใหบ้ ุคคลทสOี าม (third person) ทราบชOอื ของนักเรยี นไดย้ ากขน|ึ เนOืองจากชOอื และนามสกุลของ
นกั เรยี นไมป่ รากฏบนเครOอื งแต่งกายอกี ต่อไป อกี ทงั| ยงั ป้องกนั ประวตั ขิ องตวั นกั เรยี นเอง เช่น แมว้ ่าจะ
จบการศกึ ษาไปจากสถานศกึ ษาหรอื สถาบนั การศกึ ษาไปแลว้ บุคคลภายนอกกไ็ มส่ ามารถเขา้ ถงึ ขอ้ มลู
ส่วนบุคคลของนักเรยี นได้ ทําให้โอกาสทOบี ุคคลภายนอกจะค้นหาขอ้ มูลเก่า ๆ และนํามาสู่ขอ้ มูลใน
ปัจจุบนั ของเราไดน้ ัน| กเ็ ป็นไปไดน้ ้อยลงตามไปดว้ ย อกี ทงั| การทบOี ุคคลภายนอกมโี อกาสขุดคุย้ ประวตั ิ

128

ส่วนตวั หรอื ขอ้ มลู ส่วนบุคคล นับว่าเป็นการเปิดช่องทางในการก่ออาชญากรรมไซเบอร์ (Cyber crime)
อนั สง่ ผลต่อสทิ ธคิ วามเป็นสว่ นตวั และสทิ ธเิ สรภี าพของบุคคล และสภาพจติ ใจของเหยอOื ทถOี กู กระทาํ อยา่ ง
มาก อยา่ งไรกต็ าม อาจยงOิ สง่ ผลรา้ ยแรง หากเรอOื งเหลา่ นนั| เกดิ ขน|ึ กบั วยั เดก็ ทไOี มร่ ปู้ ระสปี ระสา เชน่ กรณี
เหยOอื เคยถูกทารุณกรรมหรอื เคยถูกล่วงละเมดิ แต่กลบั ถูกขุดคุย้ ขน|ึ มาเผยแพร่ในปัจจุบนั ทหOี ่างมาสบิ
หรอื ยสOี บิ ปี อาจจะส่งผลกระทบต่อสภาพจติ ใจของเหยOอื ผูถ้ ูกขุดคุย้ ซมึ เศรา้ หวาดระแวง และมปี ัญหา
สุขภาพจติ ตามมาได้ ดงั นัน| การไม่ปักชOอื และนามสกุลนักเรยี นบนเครOอื งแต่งกายถอื เป็นอกี ทางหนOึงทOี
ช่วยลดอาชญากรรมตรงน|ีได้ แต่อย่างไรกด็ ี ยงั คงมวี ธิ รี ะบุตวั ตนอOนื ทดแทน เพOอื ประโยชน์ในการเรยี น
การสอนและการดาํ เนินการต่าง ๆ เชน่ การแขวนป้ายชอOื โดยสามารถถอดออกไดเ้ วลาเลกิ เรยี นแลว้ ซงOึ
ก็ควรมีการดําเนินการทOีเหมาะสม การปิดบังชOือและนามสกุลของนักเรียนเป็ นสิทธิอย่างหนOึงทOี
สถาบนั การศกึ ษาหรอื สถานศกึ ษาพงึ ตระหนกั และควรกระทาํ เพราะนกั เรยี นนนั| ถอื เป็นเดก็ และเยาวชน
ทตOี อ้ งไดร้ บั การปกป้องจากขอ้ มลู ต่าง ๆ

หากมกี ารประกาศใชพ้ ระราชบญั ญตั คิ ุม้ ครองขอ้ มูลส่วนบุคคล พ.ศ. Œ•ŽŒ อย่างเป็นทางการ
ประเดน็ กรณีดงั กล่าวจงึ เป็นประเดน็ ทหOี น่วยงานทุกภาคสว่ นทมOี สี ว่ นเกยOี วขอ้ งควรหยบิ มาพจิ ารณาและ
แก้ไขเพOอื ประโยชน์สูงสุดแก่ตวั นักเรยี น โดยอ้างองิ ตามกฎหมายคุม้ ครองขอ้ มูลส่วนบุคคลและนํามา
ปรบั ใชต้ ามความเหมาะสม

2. ลกั ษณะของการละเมิดข้อมูลส่วนบุคคลของการปักชื4อ – นามสกลุ นักเรียนบน
เครอื4 งแต่งกาย

2.1 การละเมิดข้อมลู ส่วนบคุ คล (Personal Data) ตามพระราชบญั ญตั ิค้มุ ครองข้อมลู ส่วนบคุ คล
พ.ศ. NOPN

การปักชOอื – นามสกุลบนเครOอื งแต่งกายของนักเรยี น โดยสงั คมไทยส่วนใหญ่ยงั คงมองว่า
เป็นไปตามกฎระเบยี บแบบแผนการศกึ ษาของไทย แต่อย่างไรกด็ ี ตามระเบยี บกระทรวงศกึ ษาธกิ ารว่า
ด้วยเครOืองแบบนักเรียน พ.ศ. 2551 ไม่มีการบัญญัติเกOียวกับกฎระเบียบบังคับว่าให้แต่ละ
สถาบนั การศกึ ษาหรอื สถานศกึ ษาตอ้ งกาํ หนดใหม้ กี ารปักชอOื – นามสกุลของนกั เรยี นบนเครอOื งแต่งกาย
ดงั นัน| การปักชOอื – นามสกุลบนเครOอื งแต่งกายของนักเรยี น ถอื เป็นเพยี งวฒั นธรรม (Norms) หรอื แบบ
แผนของระบบการศกึ ษาไทยทOไี ด้ยดึ ถือไว้แล้วปฏิบตั ิกนั สบื มาเท่านัน| เมOอื ไม่มบี ทบญั ญตั ิกฎหมาย
บญั ญตั ไิ วโ้ ดยการเฉพาะเกยOี วกบั การคุม้ ครองขอ้ มลู ส่วนบุคคลในเรOอื งการปักชOอื – นามสกุลบนเครOอื ง
แต่งกายของนักเรยี นแล้ว ตามมาตรา 372 แห่งพระราชบญั ญตั คิ ุ้มครองขอ้ มูลส่วนบุคคล พ.ศ. Œ•ŽŒ
กาํ หนดใหบ้ งั คบั ตามบทบญั ญตั แิ หง่ พระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองขอ้ มลู สว่ นบุคคล พ.ศ. Œ•ŽŒ

การปักชOอื – นามสกุลบนเครOอื งแต่งกายของนักเรยี น เมOอื นํามาพเิ คราะห์ปรบั กบั มุมมองทาง
กฎหมาย ตามพระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองขอ้ มลู สว่ นบุคคล พ.ศ. 2562 จะเหน็ ไดว้ า่ ชอOื – นามสกุลบนเครอOื ง

72 พระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองขอ้ มลู สว่ นบคุ คล พ.ศ. 2562 มาตรา 3

129

แต่งกายของนักเรยี นนัน| ถอื เป็น “ขอ้ มูลส่วนบุคคล” (Personal Data) หมายถงึ ขอ้ มูลเกOยี วกบั บุคคล
ธรรมดาทOีมีชีวิตอยู่ โดยสามารถระบุไปถึงตัวเจ้าของข้อมูล (Data Subject) ได้ไม่ว่าทางตรงหรือ
ทางออ้ ม แต่ไม่รวมถงึ ขอ้ มูลของผถู้ งึ แก่กรรม ตามคํานิยาม ในมาตรา 6 แห่งพระราชบญั ญตั คิ ุม้ ครอง
ขอ้ มลู สว่ นบุคคล พ.ศ. 256273 ไดแ้ ก่ ชอOื - นามสกุล เลขประจาํ ตวั ประชาชน เลขใบอนุญาตใบขบั ขOี เลข
บญั ชธี นาคาร หมายเลขโทรศพั ท์ ทอOี ยู่ รปู ภาพใบหน้า ลายน|ิวมอื หรอื ขอ้ มลู ทางเชอ|ื ชาติ ศาสนา ความ
คดิ เหน็ ทางการเมอื ง เป็นตน้

เจ้าของข้อมลู ส่วนบคุ คล (Data Subjects) หมายถงึ บุคคลธรรมดาทมOี ชี วี ติ (Natural Person)
ทขOี อ้ มลู ใด ๆ เกยOี วกบั บุคคลหรอื ขอ้ มลู สว่ นบุคคลระบุไปถงึ ตวั ตนของบุคคลนนั| ได้

กรณีทชOี Oอื – นามสกุลมาปรากฏอย่บู นเครOอื งแต่งกายนกั เรยี น และพฤตกิ ารณ์ดงั กล่าวน|ียงั เพมิO
ความเสยOี งในการล่วงละเมดิ สทิ ธคิ วามเป็นส่วนตวั ของขอ้ มูลส่วนบุคคลแก่นักเรยี นอกี ดว้ ย เมOอื เครOอื ง
แต่งกายนักเรยี นเป็นเครOอื งแบบตามขอ้ บงั คบั ว่าดว้ ยระเบยี บกระทรวงศกึ ษาธกิ ารว่าดว้ ยเครOอื งแบบ
นักเรยี น พ.ศ. 2551 นักเรยี นจงึ จําเป็นต้องสวมใส่เครOอื งแต่งกายทมOี ชี Oอื – นามสกุลอนั เป็นขอ้ มูลส่วน
บุคคลปรากฏอยกู่ บั ตวั นกั เรยี นเองดว้ ย แมว้ า่ เครอOื งแต่งกายนกั เรยี นจะเป็นเพยี งเครอOื งแบบทไOี วส้ วมใส่
อยู่ในรวั| สถาบนั การศกึ ษาหรอื สถานศกึ ษากต็ าม แต่เมOอื พเิ คราะหถ์ งึ ความปลอดภยั ในสทิ ธคิ วามเป็น
สว่ นตวั ของขอ้ มลู สว่ นบุคคลของนกั เรยี นเมอOื ตอ้ งอยนู่ อกรวั| สถาบนั การศกึ ษาหรอื สถานศกึ ษาแลว้ ความ
เสยOี งในการจะถูกล่วงละเมดิ สทิ ธคิ วามเป็นส่วนตวั ของขอ้ มลู ส่วนบุคคลของนักเรยี นมสี งู มาก และตาม
เกณฑอ์ ายเุ ฉลยOี ของนกั เรยี นระดบั อนุบาลถงึ ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย กาํ หนดไวต้ งั| แต่อายุ 3 ปี – 17
ปีเท่านัน| โดยนักเรยี นในช่วงชนั| ระดบั อนุบาลไปจนถงึ มธั ยมศกึ ษายงั คงเป็นผูเ้ ยาว์และยงั ไม่บรรลุนิติ
ภาวะ

ผคู้ วบคมุ ข้อมลู ส่วนบคุ คล (Data Controller) หมายถงึ บุคคลหรอื นิตบิ ุคคลทมOี อี าํ นาจหน้าทOี
ตดั สนิ ใจเกOยี วกบั การเก็บรวบรวม ใช้ หรอื เปิดเผยขอ้ มูลส่วนบุคคล ตามคํานิยาม ในมาตรา 6 แห่ง
พระราชบญั ญตั คิ ุ้มครองขอ้ มูลส่วนบุคคล พ.ศ. 256274 เมOอื ทางสถานศกึ ษาหรอื สถาบนั การศกึ ษามี
อํานาจหน้าทใOี นการกําหนดวตั ถุประสงคใ์ นเกบ็ รวบรวม ใช้ หรอื เปิดเผยขอ้ มลู ส่วนบุคคลของนักเรยี น
และมอี ํานาจในการตดั สนิ ใจเกยOี วกบั การใช้ หรอื เปิดเผยขอ้ มูลส่วนบุคคล โดยตอ้ งอาศยั ความยนิ ยอม
(Consent) ของเจา้ ของขอ้ มลู สว่ นบุคคลเป็นสาํ คญั และมสี ทิ ธใิ นการตดั สนิ ใจวา่ จะเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู สว่ น
บุคคลชนิดใดบา้ งและตอ้ งเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู สว่ นบุคคลจากบุคคลใด และในกรณีน|ีทางสถานศกึ ษาหรอื
สถาบนั การศกึ ษามอี าํ นาจในการกาํ หนดรายละเอยี ดกฎเกณฑเ์ กยOี วกบั เครอOื งแบบนกั เรยี น ตามระเบยี บ
กระทรวงศกึ ษาธกิ ารวา่ ดว้ ยเครอOื งแบบนกั เรยี น พ.ศ. Œ••• ขอ้ 1375 ดงั นนั| จงึ เป็นหน้าทขOี องสถานศกึ ษา

73 พระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองขอ้ มลู สว่ นบคุ คล พ.ศ. 2562 มาตรา 6:
“ขอ้ มลู สว่ นบุคคล” หมายความวา่ ขอ้ มลู เกย2ี วกบั บุคคลซง2ึ ทาํ ใหส้ ามารถระบุตวั บุคคลนนั* ได้ ไมว่ า่ ทางตรงหรอื ทางออ้ ม
แต่ไมร่ วมถงึ ขอ้ มลู ของผถู้ งึ แก่กรรมโดยเฉพาะ
74 พระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองขอ้ มลู สว่ นบุคคล พ.ศ. 2562 มาตรา 6:
“ผคู้ วบคมุ ขอ้ มลู สว่ นบุคคล” หมายความวา่ บุคคลหรอื นิตบิ ุคคลซง2ึ มอี าํ นาจหน้าทต2ี ดั สนิ ใจเกย2ี วกบั การเกบ็ รวบรวม ใช้
หรอื เปิดเผยขอ้ มลู สว่ นบุคคล
75 ระเบยี บกระทรวงศกึ ษาธกิ ารวา่ ดว้ ยเครอ2ื งแบบนกั เรยี น พ.ศ. 2551 ขอ้ 13:

130

หรอื สถาบนั การศกึ ษาในการเกบ็ รวบรวม ใช้ หรอื เปิดเผยขอ้ มลู ส่วนบุคคลของนักเรยี นในสถานศกึ ษา
หรอื สถานบนั การศกึ ษา โดยอาศยั อาํ นาจตามพระราชบญั ญตั คิ ุม้ ครองขอ้ มลู สว่ นบุคคล พ.ศ. 2562 และ
ประเมนิ ระดบั ความเสยOี ง (Data Risk Level) และความรา้ ยแรงของผลกระทบทอOี าจจะเกดิ ขน|ึ จากการถกู
ละเมดิ ขอ้ มลู สว่ นบุคคลของนกั เรยี นในสถานศกึ ษาหรอื สถาบนั การศกึ ษาดว้ ย เชน่ สถานศกึ ษาทาํ ขอ้ มลู
ส่วนบุคคลของนักเรยี นรวัO ไหล หรอื กรณีทอOี าจเกดิ ผลกระทบต่อตวั นักเรยี นโดยตรง ไดแ้ ก่ การถูกสวม
รอย การถกู โจรกรรมขอ้ มลู สว่ นบุคคล หรอื การถกู ทาํ รา้ ยรา่ งกายหรอื จติ ใจ เป็นตน้

ผปู้ ระมวลผลข้อมลู ส่วนบคุ คล (Data Processor) หมายถงึ บุคคลหรอื นิตบิ ุคคลทดOี าํ เนินการ
เกยOี วกบั การเกบ็ รวบรวม ใช้ หรอื เปิดเผยขอ้ มลู สว่ นบุคคลตามคาํ สงัO หรอื ในนามของผคู้ วบคุมขอ้ มลู สว่ น
บุคคล ตามคํานิยาม ในมาตรา 6 แห่งพระราชบญั ญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 256276 หรือ
ผู้ดําเนินการประมวลผลขอ้ มูลส่วนบุคคลตามขอบเขตคําสงัO ของผู้ควบคุมขอ้ มูลส่วนบุคคลและไม่มี
อาํ นาจดาํ เนินการใด ๆ เกยOี วกบั ขอ้ มลู สว่ นบุคคลโดยปราศจากคาํ สงัO ของผคู้ วบคุมขอ้ มลู สว่ นบุคคล เชน่
สถานศกึ ษา (ผคู้ วบคุมขอ้ มลู สว่ นบุคคล) สง่ ขอ้ มลู รายชOอื - นามสกุล ทอOี ยู่ เลขบตั รประจาํ ตวั ประชาชน
ของนกั เรยี นในสถานศกึ ษาไปเพอOื ทาํ การประเมนิ สถติ จิ าํ นวนนกั เรยี นทงั| หมดทศOี กึ ษาอยใู่ นสถานศกึ ษา
บุคคลหรอื นิตบิ ุคคลทผOี คู้ วบคุมขอ้ มลู สว่ นบุคคลไดส้ ง่ ขอ้ มลู สว่ นบุคคลใหจ้ งึ เป็นผปู้ ระมวลผลขอ้ มลู สว่ น
บุคคลและสามารถดาํ เนินการเกยOี วกบั ขอ้ มลู สว่ นบุคคลนนั| ไดเ้ พยี งตามขอบเขตวตั ถุประสงคท์ ผOี คู้ วบคุม
ขอ้ มลู สว่ นบุคคลกาํ หนดไวเ้ ทา่ นนั|
2.2 การละเมิดข้อมูลส่วนบุคคลที\กระทบต่อความปลอดภยั ของสิทธิในความเป็ นอยู่ส่วนตวั
และเสรีภาพของบคุ คล

ในเรOอื งของสทิ ธใิ นความเป็นอยู่ส่วนตวั ของบุคคล เกยี รตยิ ศ ชOอื เสยี งและครอบครวั ไดม้ กี าร
บญั ญตั ไิ วใ้ นรฐั ธรรมนูญแห่งราชอาณาจกั รไทย พ.ศ. 2560 มาตรา 3277 และไม่สามารถกระทําการใน
ลกั ษณะทเOี ป็นการล่วงละเมดิ หรอื กระทบต่อสทิ ธสิ ว่ นบุคคล หรอื การนําขอ้ มลู สว่ นบุคคลไปใชป้ ระโยชน์
โดยปราศจากความยนิ ยอม (Consent) ของเจา้ ของขอ้ มลู สว่ นบุคคล

“ใหส้ ถานศกึ ษาโดยความเหน็ ชอบของคณะกรรมการสถานศกึ ษาเป็นผูก้ ําหนดรายละเอยี ดเก2ยี วกบั การแต่ง วธิ กี าร
และเงอ2ื นไขในการแต่งเครอ2ื งแบบนกั เรยี น ดงั น*ี
(1) ชนิดและแบบของเครอ2ื งแบบ รวมทงั* จดั ทาํ รปู เครอ2ื งแบบตามระเบยี บน*ีไวเ้ ป็นตวั อยา่ ง
(2) เครอ2ื งหมายของสถานศกึ ษา

การกําหนดรายละเอยี ดตามวรรคหน2ึง ให้สถานศกึ ษาขอความเหน็ ชอบจากผู้บงั คบั บญั ชาเหนือขน*ึ ไปอกี
ชนั* หน2ึงหรอื ผกู้ าํ กบั ดแู ลสถานศกึ ษานนั* เวน้ แต่กรณี และประกาศใหน้ กั เรยี นและผปู้ กครองนกั เรยี นทราบ”
76 พระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองขอ้ มลู สว่ นบุคคล พ.ศ. 2562 มาตรา 6:
“ผูป้ ระมวลผลขอ้ มูลส่วนบุคคล” หมายความว่า บุคคลหรอื นิตบิ ุคคลซ2งึ ดําเนินการเก2ยี วกบั การเกบ็ รวบรวม ใช้ หรอื
เปิดเผยขอ้ มลู ส่วนบุคคลตามคาํ สงั2 หรอื ในนามของผคู้ วบคุมขอ้ มลู ส่วนบุคคล ทงั* น*ี บุคคลหรอื นิตบิ ุคคลซง2ึ ดําเนินการ
ดงั กลา่ วไมเ่ ป็นผคู้ วบคมุ ขอ้ มลู สว่ นบุคคล
77 รฐั ธรรมนูญแหง่ ราชอาณาจกั รไทย พ.ศ. 2560 มาตรา 32:

“บุคคลยอ่ มมสี ทิ ธใิ นความเป็นอยสู่ ว่ นตวั เกยี รตยิ ศ ชอ2ื เสยี ง และครอบครวั
การกระทําอนั เป็นการละเมดิ หรอื กระทบต่อสทิ ธขิ องบุคคลตามวรรคหน2ึง หรอื การนําขอ้ มูลส่วนบุคคลไปใช้ประโยชน์ไม่ว่า

ในทางใดๆ จะกระทาํ มไิ ด้ เวน้ แต่โดยอาศยั อาํ นาจตามบทบญั ญตั แิ หง่ กฎหมายทต2ี ราขนั* เพยี งเทา่ ทจ2ี าํ เป็นเพอ2ื ประโยชน์สาธารณะ”

131

เมOอื นักเรยี นตอ้ งสวมใส่เครOอื งแต่งกายทมOี ชี Oอื – นามสกุลปรากฏอย่แู ละสามารถระบุตวั ตนของ
นักเรยี นไดอ้ ย่างชดั เจนนัน| สถาบนั การศกึ ษาหรอื สถานศกึ ษาส่วนใหญ่อา้ งว่าเพOอื เป็นการจดั ระเบยี บ
ความเรยี บร้อยและเพOอื ความสะดวกและง่ายต่อการระบุตวั ตนของนักเรยี นในสถาบนั การศกึ ษาหรอื
สถานศกึ ษา โดยนายอาํ นาจ วชิ ยานุวตั ิ เลขาธกิ ารคณะกรรมการการศกึ ษาขนั| พน|ื ฐาน78 กล่าววา่ “เรอOื ง
ดงั กล่าวต้องมอง Œ ด้าน เพราะการปักชOอื นักเรยี นนัน| ถือเป็นการแสดงตวั ตน ให้ครูสามารถจดจํา
นักเรยี นได้ โดยเฉพาะโรงเรยี นทOมี นี ักเรยี นจํานวนมาก การปักชOอื ทําให้ครูจดจํานักเรยี นได้รวดเรว็
ปัจจบุ นั ขา้ ราชการทกุ หน่วยงานยงั ตอ้ งตดิ ป้ายชอOื เพอOื แสดงตวั ตน…”

หากพจิ ารณาถงึ ความปลอดภยั ในดา้ นสทิ ธคิ วามเป็นอยสู่ ว่ นตวั ของนกั เรยี นและสทิ ธคิ วามเป็น
ส่วนตวั ของขอ้ มูลส่วนบุคคลของนักเรยี น เมOอื นักเรยี นต้องสวมใส่เครOอื งแต่งกายทOมี ชี Oอื และนามสกุล
ปรากฏอย่นู อกบรเิ วณสถาบนั การศกึ ษาหรอื สถานศกึ ษาแลว้ พฤตกิ ารณ์ดงั กล่าวจงึ มสี ทิ ธทิ นOี ักเรยี นจะ
ถูกล่วงละเมดิ สทิ ธคิ วามเป็นอยู่ส่วนตวั ของนักเรยี นและสทิ ธคิ วามเป็นส่วนตวั ของขอ้ มูลส่วนบุคคลสูง
มาก อกี ทงั| ความนักเรยี นทยOี งั คงเป็นผูเ้ ยาวต์ ามกฎหมายและยงั ไม่บรรลุนิตภิ าวะ ทําใหไ้ ม่สามารถใช้
อํานาจในการปกป้องขอ้ มูลส่วนบุคคลของตนเองได้อย่างเต็มทOี เช่น การขอความยนิ ยอมในการเกบ็
รวบรวมขอ้ มูลส่วนบุคคลของผู้เยาว์อายุตOํากว่า 10 ปี จะต้องได้รบั ความยนิ ยอมจากผู้ปกครองของ
ผู้เยาว์ เป็นต้น และนักเรยี นอาจจะถูกบุคคลผู้ไม่หวงั ดหี รอื มจิ ฉาชพี หลอกลวง โจรกรรมขอ้ มูลส่วน
บุคคล หรอื ทําการล่วงละเมดิ นําขอ้ มูลส่วนบุคคลของนักเรยี นไปใชไ้ ม่ว่าจะในทางใดกต็ าม ตวั อย่างทOี
เกดิ ขน|ึ จากเหตุการณ์จรงิ “เมอOื มหี ญงิ คนหนOึงไปซอ|ื หนงั สอื มอื สอง แต่กลบั พบรปู หญงิ สาวปรศิ นาในชุด
นกั เรยี น จากนนั| จงึ นํารปู ของเธอออกมาโพสตล์ งในกลุม่ กลุม่ หนOึง เพอOื หวงั จะคนื รปู ใหเ้ จา้ ของตวั จรงิ แต่
กลายเป็นว่า เมOอื เอาชOอื -นามสกุลทปOี ักบนชุดนักเรยี นไปคน้ หาใน google จนพบว่าชOอื ดงั กล่าวเป็นชOอื
คนรา้ ยในคดที าํ รา้ ยและทารุณกรรมหญงิ สาว…”79 เมอOื ลองพจิ ารณาถงึ เหตุการณ์ทเOี กดิ ขน|ึ แลว้ จะเหน็ ได้
ชดั ว่าเพยี งแค่นําชOอื และนามสกุล ซOงึ ถอื เป็นขอ้ มูลส่วนบุคคลไปค้นหาบนแพลตฟอร์มอนิ เทอร์เน็ตก็
สามารถปรากฏข้อมูล โดยข้อมูลนัน| สามารถระบุถึงตวั ตนของบุคคลดงั กล่าวได้และปรากฏข้อมูล
เกยOี วกบั ประวตั อิ าชญากรรม ซงOึ ถอื เป็นขอ้ มลู สว่ นบุคคลทเOี ป็นขอ้ มลู อ่อนไหว (Sensitive Personal Data
) ตามพระราชบญั ญตั คิ ุม้ ครองขอ้ มูลส่วนบุคคล พ.ศ. Œ•ŽŒ มาตรา ŒŽ80 กําหนดใหห้ า้ มเกบ็ รวบรวม
ขอ้ มูลส่วนบุคคลเกยOี วกบั ประวตั อิ าชญากรรม โดยไม่ไดร้ บั ความยนิ ยอมโดยชดั แจง้ จากเจา้ ของขอ้ มูล
ส่วนบุคคล เวน้ แต่จะเขา้ กรณีขอ้ ยกเวน้ ตาม (1) – (5) ดงั นัน| เมOอื พจิ ารณาในแง่มุมของความปลอดภยั
ของสทิ ธใิ นความเป็นอยสู่ ว่ นตวั และเสรภี าพของบุคคลแลว้ การทมOี ชี Oอื และนามสกุลของนกั เรยี นปรากฏ

78 มตชิ นออนไลน์. (2563). “เสยี งแตก ‘เลกิ -ไมเ่ ลกิ ’ ปักชอ2ื บนชดุ นกั เรยี น ชม*ี ที งั* ขอ้ ด-ี ขอ้ เสยี ”. สบื คน้ เมอ2ื 20 ตุลาคม 2564. แหลง่ ทม2ี า:
https://www.matichon.co.th/education/news_2243896

79 Kapook. (2563). “โซเชยี ลรณรงคร์ อ้ ง รร. งดปักชอ2ื -สกุล ลงบนชดุ นกั เรยี น หลงั เกดิ คดหี ลอนสะทา้ นเน็ต”. สบื คน้
เมอ2ื 1 พฤศจกิ ายน 2564. แหลง่ ทม2ี า: https://hilight.kapook.com/view/203658
80 พระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองขอ้ มลู สว่ นบุคคล พ.ศ. 2562 มาตรา 26:
“หา้ มมใิ หเ้ กบ็ รวบรวมขอ้ มลู สว่ นบุคคลเกย2ี วกบั เชอ*ื ชาติ เผา่ พนั ธุ์ ความคดิ เหน็ ทางการเมอื ง ความเช2อื ในลทั ธิ ศาสนา
หรือปรชั ญา พฤติกรรมทางเพศ ประวตั ิอาชญากรรม ข้อมูลสุขภาพ ความพิการ ข้อมูลสหภาพแรงงาน ข้อมูล
พนั ธุกรรม ขอ้ มลู ชวี ภาพ หรอื ขอ้ มลู อ2นื ใดซง2ึ กระทบต่อจา้ ของขอ้ มลู สว่ นบุคคลในทาํ นองเดยี วกนั ตามทค2ี ณะกรรมการ
ประกาศกาํ หนด โดยไมไ่ ดร้ บั ความยนิ ยอมโดยชดั แจง้ จากเจา้ ของขอ้ มลู สว่ นบุคคล…”

132

อยู่บนเครOืองแต่งกายโดยทOีนักเรียนจะต้องสวมใส่เครOืองแต่งกายทัง| ในบริเวณสถานศึกษาหรือ
สถาบนั การศกึ ษาและภายนอกบรเิ วณสถานศกึ ษาย่อมเป็นพฤตกิ ารณ์สุม่ เสยOี งต่อการทนOี กั เรยี นถูกล่วง
ละเมดิ นําขอ้ มลู สว่ นบุคคลไปใชไ้ มว่ า่ ทางใดกต็ าม

3. ปัญหาทางกฎหมายเก4ียวกบั การปักชื4อ - นามสกุลบนเครื4องแต่งกายนักเรียน
ภายใต้พระราชบญั ญตั ิค้มุ ครองข้อมลู ส่วนบคุ คล พ.ศ. QRSQ

3.1 หลกั การขอความยินยอมและการให้ความยินยอมจากเจ้าของข้อมลู ส่วนบคุ คล
ความยินยอม (Consent) ถอื เป็นฐานทมOี คี วามสาํ คญั มากเนOืองจากเป็นสงิO ททOี าํ ใหเ้ จา้ ของขอ้ มลู

ส่วนบุคคลสามารถเลือกจดั การขอ้ มูลของตนเองได้อย่างเต็มทOที Oสี ุด (บุญอร่ามเรอื ง, et al., 2563)81
บุคคลใดหรอื นิตบิ ุคคล หน่วยงานรฐั หรอื เอกชน หรอื องคก์ รใดจะทําการเกบ็ รวบรวม ใช้ หรอื เปิดเผย
ขอ้ มลู สว่ นบุคคลจะตอ้ งไดร้ บั ความยนิ ยอมจากเจา้ ของขอ้ มลู สว่ นบุคคลนนั| เสยี ก่อน โดยจะตอ้ งคาํ นึงถงึ
ความเป็นอสิ ระของเจา้ ของขอ้ มูลส่วนบุคคลในการใหค้ วามยนิ ยอมและเป็นความยนิ ยอมโดยเจา้ ของ
ขอ้ มลู ส่วนบุคคลสมคั รใจทจOี ะยนิ ยอมใหผ้ คู้ วบคุมขอ้ มลู ส่วนบุคคลทําการเกบ็ รวบรวม ใช้ หรอื เปิดเผย
ขอ้ มูลส่วนบุคคลนัน| ได้ และต้องไม่มเี งOอื นไขในการให้ความยนิ ยอมเพOอื ทําการเก็บรวบรวม ใช้ หรอื
เปิดเผยขอ้ มูลส่วนบุคคลทOไี ม่เกOยี วขอ้ งสําหรบั การเขา้ ทําสญั ญาหรอื การใหบ้ รกิ าร เพOอื สอดคล้องกบั
ความเป็นอสิ ระของเจา้ ของขอ้ มลู สว่ นบุคคลในการใหค้ วามยนิ ยอม

หลกั การขอความยนิ ยอมจากเจ้าของขอ้ มูลส่วนบุคคล ภายใต้พระราชบญั ญตั คิ ุม้ ครองขอ้ มูล
ส่วนบุคคล พ.ศ. Œ•ŽŒ มาตรา 1982 กําหนดใหเ้ ป็นหน้าทขOี องผูค้ วบคุมขอ้ มูลส่วนบุคคลจะทําการเกบ็
รวบรวม ใช้ หรอื เปิดเผยขอ้ มลู สว่ นบุคคล ตอ้ งไดร้ บั ความยนิ ยอมจากเจา้ ของขอ้ มลู สว่ นบุคคลก่อนหรอื
ในขณะนนั| โดยการขอความยนิ ยอมตอ้ งทาํ โดยชดั แจง้ เป็นหนงั สอื หรอื ทาํ ผา่ นระบบอเิ ลก็ ทรอนิกส์ และ
ตอ้ งแจง้ ถงึ วตั ถุประสงคข์ องการเกบ็ รวบรวม ใช้ หรอื เปิดเผยขอ้ มลู สว่ นบุคคล และการขอความยนิ ยอม
จะตอ้ งแยกสว่ นออกจากขอ้ ความอนOื อยา่ งชดั เจน โดยมแี บบหรอื ขอ้ ความทเOี ขา้ ถงึ และเขา้ ใจไดง้ า่ ยและใช้
ภาษาทOีอ่านง่าย อีกทัง| ต้องไม่เป็ นการหลอกลวงหรือทําให้เจ้าของข้อมูลส่วนบุคคลเข้าใจผิดใน
วตั ถุประสงคด์ งั กลา่ ว

ในส่วนการขอความยนิ ยอมจากเจ้าของขอ้ มูลส่วนบุคคลซOึงเป็นผู้เยาว์ โดยผู้ควบคุมขอ้ มูลส่วน
บุคคลต้องพจิ ารณาถึงความสามารถของการให้ความยนิ ยอมของผู้เยาว์เป็นสําคญั เนOืองจากสภาพ
โดยทวัO ไปของผูเ้ ยาว์ การทําความเขา้ ใจถงึ วตั ถุประสงค์ของการขอความยนิ ยอมในการนําขอ้ มูลส่วน
บุคคลไปประมวลผลยงั ไมเ่ ทยี บเท่ากบั ผใู้ หญ่หรอื บุคคลทบOี รรลุนิตภิ าวะ และโดยสภาพของกฎหมายยงั
จํากดั ความสามารถในการใชอ้ ํานาจในการตดั สนิ ใจกระทําการใดอนั เกยOี วกบั ความสามารถของผูเ้ ยาว์

81 ปิยะบุตร, พฒั นาพร, พรี พฒั , เสกสริ ,ิ ปิต,ิ ชวนิ , ฐติ ริ ตั น์, ภูมศิ ริ ,ิ โมกขพ์ ศิ ุทธ.ิ Z (2563). “Thailand Data Protection
Guideline 3.0: แนวปฏิบัติเก2ียวกับการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล”. สืบค้นเม2ือ 16 ตุลาคม 2564. แหล่งท2ีมา:
https://www.law.chula.ac.th/wp-content/uploads/2020/12/TDPG3.0-C5-20201208.pdf
82 พระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองขอ้ มลู สว่ นบุคคล พ.ศ. ‰Š‹‰ มาตรา 19

133

เวน้ แต่กรณีตามมาตรา 27 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์83 และบรรลุนิตภิ าวะโดยการสมรส
ดงั นัน| ในการจะทําการเกบ็ รวบรวม ใช้ หรอื เปิดเผยขอ้ มลู ส่วนบุคคล ผคู้ วบคุมขอ้ มลู ส่วนบุคคลจงึ ตอ้ ง
ปฏบิ ตั ติ ามบทบญั ญตั ภิ ายใต้พระราชบญั ญตั คิ ุ้มครองขอ้ มูลส่วนบุคคล พ.ศ. Œ•ŽŒ มาตรา 2084 โดย
กาํ หนดไวเ้ ป็น 2 กรณี ดงั ต่อไปน|ี
o กรณผี เู้ ยาวท์ อOี ายไุ มเ่ กนิ 10 ปี ใหข้ อความยนิ ยอมจากผใู้ ชอ้ าํ นาจปกครองทมOี อี าํ นาจกระทาํ การแทน

ผเู้ ยาว์ เชน่ พอ่ แม่ หรอื ผปู้ กครอง
o กรณีผูเ้ ยาวท์ อOี ายุตงั| แต่ 10 – 18 ปี สามารถใหค้ วามยนิ ยอมโดยลําพงั ไดเ้ อง โดยไม่ต้องขอความ

ยนิ ยอมจากผใู้ ชอ้ าํ นาจปกครองทมOี อี าํ นาจกระทาํ การแทนผเู้ ยาวห์ รอื ผปู้ กครอง
กรณกี ารปักชอOื – นามสกุลบนเครอOื งแต่งกายนกั เรยี นเป็นประเดน็ ปัญหาทมOี เี รอOื งความปลอดภยั ของ
สทิ ธใิ นความเป็นอย่สู ่วนตวั และเสรภี าพของบุคคล และระเบยี บกฎเกณฑภ์ ายในของแต่ละสถานศกึ ษา
หรอื สถาบนั การศกึ ษาเขา้ มาเกOยี วขอ้ ง อาจทําใหอ้ ํานาจต่อรองระหว่างนักเรยี นและสถานศกึ ษามไี ม่
เทา่ กนั เพอOื ใหส้ อดคลอ้ งต่อหลกั การขอความยนิ ยอมจากเจา้ ของขอ้ มลู สว่ นบุคคล มาตรา 19 และมาตรา
20 แห่งพระราชบญั ญตั คิ ุม้ ครองขอ้ มลู สว่ นบุคคล พ.ศ. Œ•ŽŒ สถานศกึ ษาหรอื สถาบนั การศกึ ษาเป็นผมู้ ี
อาํ นาจในการกาํ หนดระเบยี บกฎเกณฑก์ าํ หนดรายละเอยี ดเกยOี วกบั การแต่งกายจงึ ตอ้ งพจิ ารณาถงึ ความ
เป็นอสิ ระของเจา้ ของขอ้ มลู ส่วนบุคคลในการใหค้ วามยนิ ยอมเป็นสาํ คญั และตอ้ งไม่มเี งOอื นไขในการให้
ความยนิ ยอมเพOอื เกบ็ รวบรวม ใช้ หรอื เปิดเผยขอ้ มลู ส่วนบุคคล ในกรณีดงั กล่าว หากสถานศกึ ษาหรอื
สถาบนั การศกึ ษาตอ้ งการกาํ หนดกฎระเบยี บใหม้ กี ารปักชอOื และนามสกุลของนกั เรยี นบนเครอOื งแต่งกาย
ควรมกี ารขอความยนิ ยอมในการเก็บรวบรวม ใช้ หรอื เปิดเผยขอ้ มูลส่วนบุคคลจากนักเรยี นซOึงเป็น
เจ้าของข้อมูลส่วนบุคคลก่อน โดยต้องทําเป็ นหนังสือลายลักษณ์อักษรหรือทําโดยผ่านระบบ
อเิ ลก็ ทรอนิกส์ อกี ทงั| การเกบ็ รวบรวม ใช้ หรอื เปิดเผยขอ้ มลู สว่ นบุคคลนนั| ตอ้ งกระทาํ ตามวตั ถุประสงคท์ Oี
ไดแ้ จง้ ผูใ้ หค้ วามยนิ ยอมไวก้ ่อนหรอื ในขณะทเOี กบ็ รวบรวมขอ้ มูลและไม่สามารถเกบ็ รวบรวม ใช้ หรอื

83 ประมวลกฎหมายแพง่ และพาณชิ ย์ มาตรา 27:
“ผแู้ ทนโดยชอบธรรมอาจใหค้ วามยนิ ยอมแก่ผเู้ ยาวใ์ นการประกอบธุรกจิ ทางการคา้ หรอื ธุรกจิ อ2นื หรอื ในการ

ทาํ สญั ญาเป็นลูกจา้ งในสญั ญาจา้ งแรงงานได้ ในกรณีทผ2ี แู้ ทนโดยชอบธรรมไม่ใหค้ วามยนิ ยอมโดยไม่มเี หตุอนั สมควร
ผเู้ ยาวอ์ าจรอ้ งขอต่อศาลใหส้ งั2 อนุญาตได้

ในความเกย2ี วพนั กบั การประกอบธุรกจิ หรอื การจา้ งแรงงานตามวรรคหน2ึงใหผ้ เู้ ยาวม์ ฐี านะเสมอื นดงั บุคคลซง2ึ
บรรลุนิตภิ าวะแลว้

ถา้ การประกอบธุรกจิ หรอื การทาํ งานทไ2ี ดร้ บั ความยนิ ยอมหรอื ทไ2ี ดร้ บั อนุญาตตามวรรคหน2ึง ก่อใหเ้ กดิ ความ
เสยี หายถงึ ขนาดหรอื เสอ2ื มเสยี แก่ผเู้ ยาว์ ผแู้ ทนโดยชอบธรรมอาจบอกเลกิ ความยนิ ยอมทไ2ี ดใ้ หแ้ ก่ผเู้ ยาวเ์ สยี ไดห้ รอื ใน
กรณที ศ2ี าลอนุญาต ผแู้ ทนโดยชอบธรรมอาจรอ้ งขอต่อศาลใหเ้ พกิ ถอนการอนุญาตทไ2ี ดใ้ หแ้ ก่ผเู้ ยาวน์ นั* เสยี ได้

ในกรณีทผ2ี แู้ ทนโดยชอบธรรมบอกเลกิ ความยนิ ยอมโดยไม่มเี หตุอนั สมควร ผเู้ ยาวอ์ าจรอ้ งขอต่อศาลใหเ้ พกิ
ถอนการบอกเลกิ ความยนิ ยอมของผแู้ ทนโดยชอบธรรมได้

การบอกเลกิ ความยนิ ยอมโดยผูแ้ ทนโดยชอบธรรมหรอื การเพกิ ถอนการอนุญาตโดยศาล ย่อมทําใหฐ้ านะ
เสมอื นดงั บุคคลซง2ึ บรรลุนิตภิ าวะแลว้ ของผเู้ ยาวส์ น*ิ สดุ ลง แต่ไมก่ ระทบกระเทอื นการใดๆ ทผ2ี เู้ ยาวไ์ ดก้ ระทาํ ไปแลว้ ก่อน
มกี ารบอกเลกิ ความยนิ ยอมหรอื เพกิ ถอนการอนุญาต”
84 พระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองขอ้ มลู สว่ นบุคคล พ.ศ. 2562 มาตรา 20

134

เปิดเผยขอ้ มลู สว่ นบุคคลนอกเหนือจากวตั ถุประสงคท์ ไOี ดแ้ จง้ กบั ผใู้ หค้ วามยนิ ยอม ตามมาตรา 2185 และ
สถานศกึ ษาหรอื สถาบนั การศกึ ษาตอ้ งแจง้ ประโยชน์อนั เกดิ ขน|ึ จากการทนOี ักเรยี นไดใ้ หค้ วามยนิ ยอมใน
การเก็บรวบรวม ใช้ หรอื เปิดเผยขอ้ มูลส่วนบุคคลนัน| เช่น เพOอื ใหส้ ะดวกรวดเรว็ และง่ายต่อการระบุ
ตวั ตนนักเรยี นในแต่ละดบั ชนั| เป็นตน้ และไม่มเี งOอื นไขในการใหบ้ รกิ ารหรอื การปฏบิ ตั ติ ามสญั ญา เช่น
ในกรณที นOี กั เรยี นหรอื ผปู้ กครองไมไ่ ดใ้ หค้ วามยนิ ยอมในการนําชอOื และนามสกุลของนกั เรยี นไปใชใ้ นการ
ปักชOอื - นามสกุลบนเครOอื งแต่งกาย นักเรยี นซOงึ เป็นเจ้าของขอ้ มูลยงั คงสามารถใช้สวสั ดกิ ารภายใน
สถานศกึ ษาหรอื สถาบนั การศกึ ษาได้ หรอื กรณีทOสี ถานศกึ ษากําหนดเงOอื นไขว่าการให้ความยนิ ยอม
ดงั กล่าวจะมผี ลต่อการใช้บรกิ ารหอ้ งสมุดภายในสถานศกึ ษา การขอความยนิ ยอมเช่นน|ี ถอื ว่าความ
ยนิ ยอมกลายเป็นเงอOื นไขของการใหบ้ รกิ าร จงึ ไมส่ อดคลอ้ งกบั เป็นอสิ ระของเจา้ ของขอ้ มลู สว่ นบุคคลใน
การใหค้ วามยนิ ยอมและไมถ่ อื วา่ เป็นการใหค้ วามยนิ ยอมโดยความสมคั รใจอยา่ งแทจ้ รงิ
3.2 สิทธิของเจ้าของข้อมลู ส่วนบคุ คล
o เจา้ ของขอ้ มลู สว่ นบุคคลมสี ทิ ธถิ อนความยนิ ยอมเมอOื ใดกไ็ ด้ โดยการถอนความยนิ ยอมจะตอ้ งกระทาํ

ไดง้ ่ายเช่นเดยี วกบั การใหค้ วามยนิ ยอม และกรณีทกOี ารถอนความยนิ ยอมส่งผลกระทบต่อเจา้ ของ
ขอ้ มลู ส่วนบุคคลในเรOอื งใด ผคู้ วบคุมขอ้ มลู ส่วนบุคคลตอ้ งแจง้ ใหเ้ จา้ ของขอ้ มลู ส่วนบุคคลทราบถงึ
ผลกระทบจากการถอนความยนิ ยอม ตามมาตรา 19 วรรคหา้ และวรรคหก86 และมาตรา 20 วรรค
ส8Oี 7 กรณีการปักชOอื – นามสกุลบนเครOอื งแต่งกาย สถานศกึ ษาหรอื สถาบนั การศกึ ษาต้องกําหนด
รปู แบบกระบวนการถอนความยนิ ยอมใหม้ คี วามงา่ ยระดบั เดยี วกบั การใหค้ วามยนิ ยอมของเจา้ ของ
ขอ้ มลู ส่วนบุคคล และไม่มขี อ้ กําหนดลงโทษหรอื ขอ้ กําหนดทเOี ป็นการทําใหน้ ักเรยี นซงOึ เป็นเจา้ ของ
ขอ้ มลู สว่ นบุคคลเสยี ประโยชน์เมอOื ถอนความยนิ ยอมนนั|
o เจา้ ของขอ้ มูลส่วนบุคคลมสี ทิ ธขิ อใหผ้ ูค้ วบคุมขอ้ มูลส่วนบุคคลทําการลบ ทําลาย หรอื ทําใหข้ อ้ มูล
สว่ นบุคคลเป็นขอ้ มลู ทไOี ม่สามารถระบุตวั ตนของเจา้ ของขอ้ มลู สว่ นบุคคลนนั| ได้ ตามกรณี (1) – (4)
ในมาตรา 3388 และกรณที ผOี คู้ วบคมุ ขอ้ มลู สว่ นบุคคลไดท้ าํ ใหข้ อ้ มลู สว่ นบุคคลเป็นขอ้ มลู ทเOี ปิดเผยต่อ
สาธารณะ และผคู้ วบคมุ ขอ้ มลู สว่ นบุคคลถกู ขอใหล้ บ ทาํ ลาย หรอื ทาํ ใหข้ อ้ มลู สว่ นบุคคลเป็นขอ้ มลู ทOี
ไม่สามารถระบุตวั ตนทเOี ป็นเจา้ ของขอ้ มลู ส่วนบุคคลได้ เป็นหน้าทขOี องผคู้ วบคุมขอ้ มลู ส่วนบุคคลทOี
ตอ้ งรบั ผดิ ชอบดําเนินการทงั| ในทางเทคโนโลยแี ละค่าใชจ้ ่ายเพOอื ใหเ้ ป็นไปตามคําขอดงั กล่าว ตาม
มาตรา 33 วรรคสาม
o เจา้ ของขอ้ มลู สว่ นบุคคลมสี ทิ ธริ ะงบั การใชข้ อ้ มลู สว่ นบุคคลได้ ตามกรณี (1) – (4) ในมาตรา 3489

85 พระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองขอ้ มลู สว่ นบคุ คล พ.ศ. 2562 มาตรา 21
86 พระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองขอ้ มลู สว่ นบุคคล พ.ศ. ‰Š‹‰ มาตรา 19 วรรคหา้ และวรรคหก
87 พระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองขอ้ มลู สว่ นบคุ คล พ.ศ. ‰Š‹‰ มาตรา 20 วรรคส2ี
88 พระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองขอ้ มลู สว่ นบุคคล พ.ศ. ‰Š‹‰ มาตรา 33
89 พระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองขอ้ มลู สว่ นบุคคล พ.ศ. ‰Š‹‰ มาตรา 34

135

4. การกําหนดระดบั ความเส4ียง (Data Risk Level) และประเมินความร้ายแรงของ
ผลกระทบที4อาจจะเกิดขึeนจากการถูกละเมิดข้อมูลส่วนบุคคลของการปักชื4อ –
นามสกลุ บนเครื4องแต่งกายนักเรียน (ตามแนวปฏิบัติเพOือการประเมินผลกระทบด้านการ

คมุ้ ครองขอ้ มลู สว่ นบุคคล DPIA)
DPIA (Data Protection Impact Assessment)90 เป็ นกระบวนการประเมินผลกระทบด้านการ

คุม้ ครองขอ้ มูลส่วนบุคคล เพOอื ทOจี ะใชค้ วามระมดั ระวงั ในการเกบ็ รวบรวม ใช้ หรอื เปิดเผยขอ้ มูลส่วน
บุคคล ในกรณที มOี คี วามเสยOี งสงู ทจOี ะมผี ลกระทบต่อสทิ ธเิ สรภี าพของบุคคล (บุญอรา่ มเรอื ง, et al., 2563)
o ขนั| ทหOี นOึง: สถานศกึ ษาหรอื สถาบนั การศกึ ษาต้องประเมนิ ว่าการปักชOอื – นามสกุลบนเครOอื งแต่ง

กายนกั เรยี นสามารถนําขอ้ มลู ไปใชเ้ พอOื ระบุตวั ตนของบุคคลนนั| ไดโ้ ดยตรงหรอื ไม่
• การทนOี ักเรยี นซงOึ เป็นเจา้ ของขอ้ มลู ส่วนบุคคลตอ้ งสวมใส่เครOอื งแต่งกายทมOี ชี Oอื – นามสกุลของ

นกั เรยี นคนนนั| ปรากฏอยู่ ถอื ว่าการประมวลผลขอ้ มลู สว่ นบุคคลดงั กล่าว สามารถระบุถงึ ตวั ตน
ของบุคคลเจา้ ของขอ้ มลู สว่ นบุคคลนนั| ไดโ้ ดยตรง
o ขนั| ทสOี อง: สถานศกึ ษาหรอื สถาบนั การศกึ ษาตอ้ งประเมนิ ว่าขอ้ มลู ส่วนบุคคลมจี ํานวนมากเพยี งใด
และผลกระทบทอOี าจจะเกดิ ขน|ึ จากการถูกละเมดิ ขอ้ มลู ส่วนบุคคลจะมผี ไู้ ดร้ บั ผลกระทบจากการถูก
ระบุตวั ตนของบุคคลนนั| มากเพยี งใด
• ชOือ – นามสกุลของนักเรียนจะปรากฏอยู่บนเครOืองแต่งกายทOีนักเรียนจะต้องสวมใส่ตาม
กฎระเบยี บของสถานศกึ ษาหรอื สถาบนั การศกึ ษา ถอื เป็นขอ้ มลู ทมOี ปี รมิ าณมาก จาํ นวนผไู้ ดร้ บั
ผลกระทบจากการทขOี อ้ มลู สว่ นบุคคลนนั| ถกู ลว่ งละเมดิ มมี าก
o ขนั| ทOสี าม: สถานศกึ ษาหรอื สถาบนั การศกึ ษาต้องประเมนิ ว่ามจี ํานวนผูส้ ามารถเขา้ ถงึ ขอ้ มูลส่วน
บุคคลนนั| มากเทา่ ใด และผใู้ ดบา้ งทสOี ามารถเขา้ ถงึ ขอ้ มลู สว่ นบุคคลนนั|
• ชOอื – นามสกุลของนักเรยี นจะปรากฏอยู่บนเครOอื งแต่งกายทนOี ักเรยี นจะต้องสวมใส่ทงั| ภายใน
สถานศกึ ษาและภายนอกสถานศกึ ษา ดงั นนั| บุคคลภายในสถานศกึ ษาและภายนอกสถานศกึ ษา
สามารถเขา้ ถงึ ขอ้ มลู สว่ นบุคคลของนกั เรยี นกระทาํ ไดโ้ ดยงา่ ย
o ขนั| ทสOี :Oี สถานศกึ ษาหรอื สถาบนั การศกึ ษาตอ้ งประเมนิ ถงึ ความอ่อนไหวของขอ้ มลู สว่ นบุคคลทมOี อี ยู่
ไดแ้ ก่ ชอOื และนามสกุล
• ชOือ – นามสกุลของนักเรียนทOีปรากฏอยู่บนเครOืองแต่งกาย ถือเป็นข้อมูลทOีอาจถูกนําไปใช้
ประโยชน์ต่อในทางอOนื ทอOี าจทําใหเ้ กดิ ผลกระทบต่อเจา้ ของขอ้ มูลส่วนบุคคลโดยตรง เช่น นํา
ขอ้ มลู ส่วนบุคคลนัน| ไปคน้ หาทอOี ยู่ หรอื หมายเลขโทรศพั ท์ หรอื ถูกสวมรอย เป็นตน้ ดงั นัน| ตอ้ ง
กาํ หนดระดบั ความเสยOี งไวใ้ นระดบั กลาง (moderate)

90 ปิยะบุตร, พฒั นาพร, พรี พฒั , เสกสริ ,ิ ปิต,ิ ชวนิ , ฐติ ริ ตั น์, ภูมศิ ริ ,ิ โมกขพ์ ศิ ุทธ.ิ Z (2563). “Thailand Data Protection
Guideline 3.0: แนวปฏิบัติเก2ียวกับการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล”. สืบค้นเม2ือ 16 ตุลาคม 2564. แหล่งท2ีมา:
https://www.law.chula.ac.th/wp-content/uploads/2020/12/TDPG3.0-C5-20201208.pdf

136

o ขนั| ทหOี า้ : สถานศกึ ษาหรอื สถาบนั การศกึ ษาตอ้ งประเมนิ ถงึ อตั ราความเสยี หายและผลกระทบทอOี าจ
เกดิ ขน|ึ จากการถูกละเมดิ ขอ้ มูลส่วนบุคคลและความรบั ผดิ ตามพระราชบญั ญตั คิ ุม้ ครองขอ้ มูลส่วน
บุคคล พ.ศ. Œ•ŽŒ
• กรณีชOือ - นามสกุลอาจถูกล่วงละเมดิ ย่อมส่งผลกระทบต่อเจ้าของข้อมูลส่วนบุคคลซOึงเป็น
นกั เรยี นโดยตรง และสถานศกึ ษาหรอื สถาบนั การศกึ ษาตอ้ งรบั ผดิ ตามพระราชบญั ญตั คิ ุม้ ครอง
ขอ้ มลู สว่ นบุคคล พ.ศ. Œ•ŽŒ และกฎหมายอOนื ทเOี กยOี วขอ้ ง ดงั นนั| จงึ ตอ้ งกําหนดระดบั ความเสยOี ง
สงู เนOืองจากมผี ลกระทบรา้ ยแรงต่อสทิ ธใิ นความเป็นอยสู่ ว่ นตวั และเสรภี าพของบุคคล เช่น ทาํ
ใหน้ กั เรยี นซงOึ เป็นเจา้ ของขอ้ มลู ไมส่ ามารถควบคุมการใชง้ านขอ้ มลู สว่ นบุคคลของตนเองได้ ทาํ
ใหอ้ าจถูกโจรกรรมขอ้ มลู สว่ นบุคคล (Identity Theft) และสวมรอย หรอื ทาํ ใหเ้ กดิ ความเสยี หาย
แก่รา่ งกาย ชอOื เสยี ง จติ ใจ เชน่ การถกู เลอื กปฏบิ ตั ิ เป็นตน้
การกําหนดระดบั ความเสยOี งและประเมนิ ความรา้ ยแรงของผลกระทบทOอี าจจะเกดิ ขน|ึ จากการถูก

ละเมิดข้อมูลส่วนบุคคลในการปักชOือ – นามสกุลบนเครOืองแต่งกายนักเรียนจึงต้องเป็นหน้าทOีของ
สถานศกึ ษาหรอื สถาบนั การศกึ ษา เนOืองจากสถานศกึ ษาหรอื สถาบนั การศกึ ษาเป็นผคู้ วบคุมขอ้ มลู สว่ น
บุคคล กล่าวคอื สามารถกําหนดวธิ กี ารเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู สว่ นบุคคล กําหนดประเภทขอ้ มลู สว่ นบุคคลทOี
เกบ็ รวบรวมและกาํ หนดวตั ถุประสงคใ์ นการเกบ็ รวบรวม ใช้ และเปิดเผยขอ้ มลู สว่ นบุคคล เป็นตน้ อกี ทงั|
สภาพของกฎหมายยงั เปิดช่องใหส้ ถานศกึ ษาหรอื สถาบนั การศกึ ษามอี ํานาจในการกําหนดรายละเอยี ด
กฎเกณฑเ์ กยOี วกบั เครOอื งแบบนักเรยี นได้ ในกรณีทสOี ถานศกึ ษาหรอื สถาบนั การศกึ ษามคี วามจําเป็นใน
การทOจี ะต้องให้นักเรยี นในสถานศึกษาหรอื สถาบนั การศึกษาปักชOอื และนามสกุลบนเครOอื งแต่งกาย
สถานศกึ ษาหรอื สถาบนั การศกึ ษานนั| จงึ ตอ้ งคาํ นึงถงึ ความเสยOี งและความรา้ ยแรงอนั อาจเกดิ จากการถกู
ล่วงละเมดิ สทิ ธคิ วามเป็นส่วนตวั ของขอ้ มลู ส่วนบุคคลของนักเรยี นเป็นสาํ คญั และตอ้ งกําหนดนโยบาย
เพอOื เตรยี มรบั มอื กบั ความเสยี หายอนั อาจจะเกดิ ขน|ึ จากการละเมดิ ขอ้ มลู สว่ นบุคคล อกี ทงั| ตอ้ งพจิ ารณา
ความเสยOี งทOอี าจเกดิ ขน|ึ ในอนาคตและหาช่องโหว่ทOอี าจทําใหเ้ กดิ ความสุ่มเสยOี งจากการทOนี ักเรยี นถูก
ละเมดิ ขอ้ มลู สว่ นบุคคลนนั|

4. บทสรปุ และแนวทางการแก้ไขปัญหา

กรณีการปักชOอื และนามสกุลลงบนเครOอื งแต่งกายนักเรยี น ถอื เป็นการระบุตวั ตนอย่างชดั เจน
และโจ่งแจง้ โดยทไOี มส่ ามารถคาดเดาไดเ้ ลยว่าผรู้ บั สารจากการเปิดเผยขอ้ มลู สว่ นบุคคลจะเป็นผใู้ ดบา้ ง
กรณีดงั กล่าวถอื ว่าเป็นการเปิดเผยทไOี ม่สามารถระบุหรอื ควบคุมผทู้ ลOี ่วงรไู้ ด้ แมร้ ะบบการศกึ ษาไทยจะ
ใหค้ ่ากบั การมชี Oอื บนชุดนักเรยี น แต่นันO หาใช่สาระสําคญั ของการเรยี นไม่ เมOอื เปรยี บเทยี บโรงเรยี นใน
เครอื ขา่ ยรฐั บาลกบั โรงเรยี นในในเครอื ขา่ ยเอกชนแลว้ พบว่าโรงเรยี นเอกชนทไOี มม่ กี ฎระเบยี บบงั คบั ให้
ปักชOอื กส็ ามารถดําเนินการจดั การเรยี นการสอนไดอ้ ย่างมปี ระสทิ ธภิ าพไม่แตกต่างจากโรงเรยี นรฐั บาล
จงึ ทําใหส้ ามารถอนุมานไดว้ ่าการทโOี รงเรยี นรฐั บาล หรอื โรงเรยี นเอกชนบางแห่งมกี ฎระเบยี บบงั คบั ให้
ปักชOอื เพอOื เปิดเผยขอ้ มลู สว่ นบุคคลนนั| เป็นการละเมดิ ขอ้ มลู สว่ นบุคคลของเจา้ ของขอ้ มลู โดยทเOี จา้ ของ
ข้อมูลส่วนบุคคลเองก็ไม่สามารถหลีกเลOียงการละเมิดนัน| ได้ เนOืองจากเป็นกฎเกณฑ์หรือระเบียบ
ขอ้ บงั คบั ของสถานศกึ ษาและสถาบนั การศกึ ษาซงOึ นกั เรยี นในสถานศกึ ษาตอ้ งปฏบิ ตั ติ ามทกุ คน

137

ในสว่ นของแนวทางการแกป้ ัญหา หากตอ้ งการทจOี ะเปลยOี นแปลงการละเมดิ ขอ้ มลู สว่ นบุคคลทมOี ี
มาอยา่ งยาวนานอยา่ งการปักชอOื ลงบนชดุ นกั เรยี น อาจใชบ้ ตั รนกั เรยี นเพอOื การแสดงตน หรอื แปลงขอ้ มลู
ส่วนบุคคลเป็นรูปแบบข้อมูลทOีไม่สามารถระบุตัวบุคคลได้ (Anonymous Data) ทงั| น|ี แม้จะเปลOียน
รปู แบบการยนื ยนั ตวั ตนเป็นรปู แบบบตั รแสดงตนแลว้ อย่างไรกด็ ี กไ็ ม่ควรทจOี ะมขี อ้ บงั คบั ใหต้ อ้ งคลอ้ ง
หรอื ตดิ บตั รทแOี สดงขอ้ มูลส่วนบุคคลใหบ้ ุคคลภายนอกสามารถเหน็ ได้ อย่างดที สOี ุดแลว้ ควรยกเลกิ ทุก
กฎระเบยี บทOอี าจเป็นการเขา้ ข่ายการละเมดิ ขอ้ มูลส่วนบุคคลและขดั แย้งต่อพระราชบญั ญตั คิ ุ้มครอง
ขอ้ มลู สว่ นบุคคล พ.ศ. 2562 ทจOี ะเขา้ มามบี ทบาทในอนาคต

138

บรรณานุกรม

ปิยะบุตร บุญอรา่ มเรอื ง, พฒั นาพร โกวพฒั นกจิ , พรี พฒั โชคสวุ ฒั นสกุล, เสกสริ ิ นิวตั ศิ ยั วงศ,์ ปิติ เอยOี ม
จาํ รญู ลาภ,

ชวนิ อุน่ ภทั ร, ฐติ ริ ตั น์ ทพิ ยส์ มั ฤทธกิS ุล, ภมู ศิ ริ ิ ดาํ รงวฒุ ,ิ โมกขพ์ ศิ ุทธิSรตารณุ . (2563). Thailand
Data Protection Guideline 3.0: แนวปฏิบัติเกียB วกับการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล [ข้อมูล
อเิ ลก็ ทรอนิกส]์ . ศูนยว์ จิ ยั กฎหมายและการพฒั นา คณะนิตศิ าสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั ,
67, 34–47.
มตชิ นออนไลน์. (2563, มถิ ุนายน 27). เสยี งแตก ‘เลกิ -ไมเ่ ลกิ ’ ปักชอืB บนชุดนกั เรยี น ชXมี ที งัX ขอ้ ด-ี ขอ้ เสยี .
[เวบ็
บลอ็ ก]. สบื คน้ จาก: https://www.matichon.co.th/education/news_2243896
Kapook. (2563, มถิ ุนายน 26). โซเชยี ลรณรงค์รอ้ ง รร. งดปักชอืB -สกุล ลงบนชุดนักเรยี น หลงั เกดิ คดี
หลอน
สะทา้ นเน็ต. [เวบ็ บลอ็ ก]. สบื คน้ จาก: https://hilight.kapook.com/view/203658

139

ปญ" หาการคุม2 ครองข2อมูลสDวนบคุ คลของระบบ IOS & iCloud

ป"ญหาของIcloud91

บทคัดย(อ

บทความนี้มุ,งศึกษาป3ญหาเกี่ยวกับการคุ;มครองข;อมูลส,วนบุคคลและเสนอแนะแนวทางแก;ไขป3ญหา
เรื่อง ความเปEนส,วนตัวของผู;ใช;บริการ การเก็บข;อมูลส,วนบุคคลของผู;ใช;บริการ การรักษาข;อมูลส,วนบุคคล
ของผใ;ู ชบ; รกิ าร ซึ่งระบบทบ่ี ทความจะกล,าวถงึ ได;แก, IOS & iCloud ซงึ่ เปนE ระบบปฏิบัติการที่ไดร; บั ความนยิ ม
เปEนส,วนมากในประเทศไทยและอกี นานาประเทศ

จากการรวบรวมข;อมูลและจากการศึกษาพบว,า มีผู;ใช; Icloud จำนวน 125 ล;านบัญชี ios และมีบัญชี
ที่ผูกกับ app store มากถึง 400 ล;านบัญชี ซึ่งใน icloud นั้นมีการเก็บข;อมูลส,วนตัวที่ของผู;ใช;ระบบปฏิบัติการ
ios ได;แก, อเี มล รูปภาพ วดิ โี อ ไฟลl

1.บทนำ

ในยุคสมัยที่สมารlทโฟนเปEนสิ่งจำเปEนต,อการใช;ชีวิตเปรียบเสมือนอวัยวะที่33 ของมนุษยl ซึ่งสมารlทโฟน
แต, ละรุ,นจะมีระบบปฏิบัติการการทำงานที่แตกต,างกันไป แต,ในที่นี้จะกล,าวถึงการทำงานของระบบปฏิบัติการ
ios ซึ่งระบบปฏิบัติการดังกล,าว เปEนระบบที่นิยมมากที่สุดเปEนอันดับหนึ่ง ในระบบนี้มีการสำรองข;อมูลการใช;งาน
ของผู;ใช;ซึ่งเรียกว,า icloud เปEนแหล,งการจัดเก็บข;อมูลต,างๆ ไม,ว,าจะเปEนรูปภาพ ไฟลl วิดิโอ และอีกหลายอย,าง
icloud ไม,ได;เปEนเพียงที่จัดเก็บข;อมูลที่อยู,ในสมารlทโฟนเท,านั้น แต,สามารถแชรlไปยังเครื่องมือ
อิเล็กทรอนิกสlอย,างอื่นของ apple ที่เปEนผู;ใช;เดียวกันได;อีกด;วย ในบทความนี้จะกล,าวถึงป3ญหาที่เกิดจากการ
โดนละเมิดข;อมูลส,วนบุคคลที่สำรองที่อยู,ใน icloud หรือที่เรียกว,าการแฮกข;อมูลโดยไม,ได;รับความยินยอมจาก
ผู;ใช;งาน เนื่องจากสังคมป3จจุบันคนเรามักเก็บข;อมูลที่สำคัญไว;ในสมารlทโฟนของตัวเองเนื่องจากง,าย
ต,อการใช;งานและสามารถเก็บข;อมูลได;ครบถ;วน แต,ถ;าหากข;อมูลที่สำคญั น้นั ได;เผยแพรอ, อกไปโดยไมไ, ด;รับอนญุ าต
ก็อาจจะมผี ลกระทบท่คี าดไมถ, ึงตามมาได;

2. ลักษณะการทำงานของระบบios & iCloud

ระบบการจัดการข;อมูลส,วนตัวของบริษัท Apple ถือว,ามีความปลอดภัยเปEนอย,างมากเมื่อเทียบกับระบบ
ความปลอดภัยของระบบปฏิบัติการสำหรับอุปกรณlพกพา ในเครือบริษัทคู,แข,งหลายๆค,าย การจะสมัครใช;งาน
เข;ากับระบบปฏิบัติการ IOS นั้น จำเปEนต;องใช;ข;อมูลส,วนตัวในการยืนยันตัวตน ทั้งนี้เพื่อความปลอดภัยของ user
หรือผู;เครื่องใช;งาน จึงอาจมีคำถามจิปาถะมากมาย รวมทั้งการขอข;อมูลส,วนตัวที่ค,อนข;างละเอียด
ทั้งนี้ นอกจากระบบปฏิบัติการIOSแล;ว Apple เองยังมีระบบการสำรองข;อมูลอีกอย,างคือระบบ iCloud
โดยระบบ iCloud จะทำหน;าที่ให;การจัดเก็บและสำรองข;อมูลภายในเครื่องของผู;ใช;งาน

91 บทความนีเ1ป็นสว่ นหนงึ8 ของวิชา กฎหมายค้มุ ครองข้อมลู สว่ นบคุ คล (1604313) ภาคเรียนท8ี 1 ปีการศกึ ษา 2564 ประกอบด้วยสมาชิกดงั นีน1 างสาวสตารัตน์ พิรา
โตหิรัญชยั ,นายชชั พิมขุ เสอื รักษ์,นายศริ สทิ ธิ เกตชุ าต,ิ นายศวิ ะนนท์ ครองระวะ

140

เพื่อปrองการในกรณีที่เครื่องของผู;ใช;งานมีการสูญหาย หรือ มีความขัดข;อง ข;อมูลส,วนตัวภายในเครื่องทั้งหมด
จะถูก backup หรือสำรองข;อมูล ไปที่ระบบiCloud user หรือผู;ใช;งานสามารถเข;าไปตรวจสอบ
หรือดึงข;อมูลกลับมาได;โดยไม,จำเปEนต;องใช; เครื่องเดิมก็ได; ระบบการสำรองข;อมูล iCloud
สร;างประโยชนlให;แก,ผู;ใช;งานในหลายๆด;านไม,ว,าจะเปEนการ สำรองข;อมูลสำคัญต,างๆ เช,น การติดต,อสื่อสาร
ไม,ว,าจะด;วย เสียง ข;อความ วีดิโอ หรือ โซเชียลมีเดีย และ ธุรกรรมทางการเงิน ของคุณอย,างปลอดภัย
หรือแม;กระทั่งการค;นหาตำแหน,งของอุปกรณlที่เชื่อมระบบไว; ด;วยกันได;อีกด;วย เรียกได;ว,า ระบบ iCloud
เปEนบริการพื้นที่เพื่อเก็บข;อมูลแบบกลุ,มเมฆ และบริการเชื่อมต,อ ระหว,างอุปกรณlในเครือ Apple
โดยบริการดังกล,าวจะมีบัญชีกลางที่ผู;ใช;งานสร;างขึ้น ซึ่งเราเรียกว,า Apple ID
เพื่อให;ผู;ใช;งานสามารถเก็บข;อมูลบน iCloud รวมถึงสามารถแชรlข;อมูลระหว,างอุปกรณl อีกทั้งยังสามารถใช;
iCloud ในการค;นหาตำแหน,งของอุปกรณlท่ีหายไปไดอ; กี ดว; ย92

3.ปbญหาของระบบปฏบิ ัติการ ios & iCloud

แต,ถึงแม;ว,าระบบ iCloud จะมีประโยชนlต,อ user ผู;ใช;งานมากขนาดนี้ ก็ยังมีข;อเสียที่ส,งผลต,อระบบ
ความปลอดภัยของข;อมูลส,วนตัวผู;ใช;งานด;วยเช,นกัน เพราะในปxพ.ศ. 2557 มีแฮคเกอรlได;ทำการแฮกข;อมูล
ของศิลป{นฮอลลีวูดหลายราย ทำให;มีรูปภาพเปลือยของดาราหลายท,านกระจายอยู,ในเว็บไซตlต,างๆ ทันที
หลังจากที่ชุมชนนักแฮกมกี ารเปด{ เผยชอ, งโหวใ, นบริการติดตามไอโฟนที่สูญหาย " Find My iPhone " ของแอปเปล{

ดังนั้นแอปเป{ลจึงตกที่นั่งเปEนจำเลยเต็มตัวในกรณีที่เกิดขึ้น ไม,เพียงช,องโหว,ใน Find My iPhone
แต,โปรแกรมเดาสุ,มรหัสผ,านนามว,า "ibrute" ยังถูกเผยแพร,บนเว็บไซตl GitHub.com
ซึ่งเปEนโปรแกรมที่ใช;ประโยชนlจากข;อบกพร,องใน Find My iPhone จนทำให;นักเจาะระบบ
สามารถเดาสุ,มรหัสผ,านได;จนกว,าจะพบรหัสที่ถูกต;อง ซึ่งเมื่อพบแล;ว ก็จะสามารถนำรหัสผ,านนี้ไปดึงข;อมูลลับ
ทุกอย,างที่เก็บบน iCloud ของผู;ใช;รายนั้นได; แม;ว,าส,วนหนึ่งของป3ญหาจะมาจากการตั้งรหัสที่เดาง,ายเกินไป
ของผใ;ู ชง; าน แต,ปญ3 หาดังกล,าวก็เรยี กว,าได;สรา; งความวิตกกงั วลต,อบริษทั Apple และระบบ iCloudเปนE อย,างมาก 93

92 ระบบios&iCloudคอื อะไร,สบื ค2นเมอื่ 6 พฤศจกิ ายน 2564,แหลCงทม่ี า https://droidsans.com/icloud-hacked-celeb-explicit-pics-leaked-why-and-
how/?fbclid=IwAR3N7DpEN_795q S6kllA6pdwxYYxzDOLNdxHRxB3PyMAZ8N-pQvSpYcsag
93 ปญb หาระบบ,สบื คน2 เม่อื 6 พฤศจิกายน 2564,แหลCงทีม่ า https://mgronline.com/cyberbiz/detail/9570000100491?fbclid=IwAR3dBfjib-
vLj3sl4M4C3Q0KvAahPyW6HV6oogLxr9- 5JDs0tO_ZGRtKCoU

141

Hacker แฮกไดอA ย(างไร

ช,องโหว,ความปลอดภัยครั้งนี้มีรายงานว,าเกิดจากที่คนร;ายเจาะผ,านบริการ Find my iPhone
ซึ่งใช;สำหรับติดตามหาตำแหน,งโทรศัพทl (มักใช;กันในกรณีเครื่องหาย) โดยบริการนี้ไม,ได;ปrองกันไว;แน,นหนาพอ
เป{ดให;คนร;ายยิงสคริปเดารหัสผ,านได;แบบ non-stop กล,าวคือ สุ,มรหัสผ,านไปได;เรื่อยๆ ผิดก็ใส,เข;าไปใหม,
และสุ,มกันจนได;สำเร็จ มีการตั้งข;อสังเกตว,าภาพเปลือยของเหล,าเซเลบ ฯ ถูกนำไปเผยแพร,บนโลกออนไลนlทันที
หลังจากที่ชุมชนนัก แฮกมีการเป{ดเผยช,องโหว,ในบริการติดตามไอโฟนที่สูญหาย "ฟายดl มาย ไอโฟน (Find My
iPhone) ของ แอปเปล{ ดังน้นั แอปเป{ลจงึ ตกท่ีนั่งเปนE จำเลยเตม็ ตัวในกรณที เ่ี กิดข้ึน

ไม,เพียงช,องโหว,ใน Find My iPhone แต,โปรแกรมเดาสุ,มรหัสผ,านนามว,า "ibrute" ยังถูกเผยแพร,บนเว็บไซตl
GitHub.com เมื่อวันเสารl (30 ส.ค. 57) ที่ผ,านมา โปรแกรมนี้ใช;ประโยชนlจากข;อบกพร,องใน Find My iPhone
จนทำให;นักเจาะระบบสามารถเดาสุ,มรหัสผ,านได;จนกว,าจะพบรหัสที่ถูกต;อง ซึ่งเมื่อพบแล;ว ก็จะสามารถนำรหัสผ,านนี้
ไปดึงข;อมลู ลับทกุ อย,างท่เี ก็บบน iCloud ของผู;ใชร; ายน้ัน

แม;ข;อบกพร,องของบริการจากแอปเป{ลจะไม,น,าให;อภัย แต,ต;องยอมรับด;วยว,าป3จจัยสำคัญที่ทำให;การแฮก
iCloud ทำได;สำเร็จคือการเลือกรหัสผ,านที่เดาง,ายเกินไป โดยเฉพาะรหัสผ,านที่ติดอันดับ "500 common passwords"
หรือรหัสผ,านยอดนิยมที่เดาง,าย 500 อันดับของโลก เช,นคำว,า "password" หรือ “123456"
นอกจากนี้ การแฮก iCloud ยังจำเปEนต;องใช;อีเมลแอดเดรสที่ผู;ใช;ลงทะเบียนไว;กับแอปเป{ล
ซึง่ หาก อีเมลน้นั ใช;รหัสผ,านทคี่ าดเดาได;ง,าย ไฟลตl ,างๆในอเี มลก็ลว; นมโี อกาสถกู ลกั ลอบอา, นได;เชน, กัน

กรณีตวั อย(างของการถกู ละเมิดสทิ ธิสว( นบุคคลจากผใูA ชงA านระบบ iCloud

ระบบ ICloud Storage ทเ่ี ช่ือวา, มคี วามปลอดภัยของ Apple อย,าง iCloud ท่ีในตอนนไ้ี ด;มคี นโพสภาพโป•
เปลือยนางเอกดังอย,าง Jennifer Lawrence หรือ เจน ลอวl ในเว็บบอรlด 4Chan ซึ่งมีการอ;างว,าได;มีการแฮก
ข;อมูลจากระบบ iCloud ของ Apple เปEนจำนวนกว,า 60 ภาพ จนกลายเปEนกระแสวิพากษlวิจารณlไปทั่วโลก
94หรืออีกกรณีคือ เมื่อวันที่ 21 มีนาคม ที่ผ,านมาได;มีกลุ,มแฮ็กเกอรlนามว,า Turkish Crime Family ออกมา
ประกาศว,าสามารถ Hack ID iCloud ของ Apple ได;กว,า 300 ล;านรายชื่อ และเรียกร;องค,าไถ,จาก Apple
เปEนเงินกว,า 75,000 ดอลลารlสหรัฐ หรือประมาณ 2.6 ล;านบาท หรือ Apple จะจ,ายค,าไถ,เปEนบัตรของขวัญ
iTunes มูลคา, 100,000 ดอลลารสl หรัฐหรือประมาณ 3.5 ล;านบาท กไ็ ด;95

ปbญหานมี้ ีโอกาสเกิดข้ึนกับเราหรอื ไม(

ไม,มีสิ่งใดสามารถการันตีได;ว,าจะไม,มีเหตุการณlนี้เกิดขึ้นกับตัวเรา ในเมื่อเรายังใช;อุปกรณlที่ไม,สามารถ
ปกปrองข;อมูลของเราได; 100% ทางที่ดีเราควรที่จะระมัดระวังตัวเองอยู,เสมอและควรรู;จักปกปrองข;อมูลสำคัญ
ของตัวเองให;ดีเสมอ เพราะไม,มีสิ่งใดที่ปกปrองข;อมูลเราดีที่สุดเท,าตัวเราเอง ยิ่งเรามีข;อมูลที่สำคัญต,อตัวเรามาก

94 กรณตี วั อยาC งของJennifer Lawrence,สืบค2นเมื่อ 7 พฤศจิกายน 2564,แหลงC ท่ีมา https://notebookspec.com/web/253501-
%e0%b8%ab%e0%b8%a5%e0%b8%b8%e0%b8%94%e0%b8%a0%e0%b8%b2%e0%b8%9e%e0%b9%82%e0%b8
%9b%e0%b9%8a%e0%b9%80%e0%b8%9b%e0%b8%a5%e0%b8%b7%e0%b8%ad%e0%b8%a2%e0%b8%99%e0
%b8%b2%e0%b8%87%e0%b9%80%e0%b8%ad%e0%b8%81
95 กรณแี ฮกเกอร)เรียกคาC ไถ,C สบื ค2นเมื่อ 7 พฤศจิกายน 2564,แหลCงท่มี า https://notebookspec.com/web/390223-apple-turkish-crime-family

142

เท,าใดหรือมีข;อมูลที่เราไม,อยากเป{ดเผย เรายิ่งต;องระวังตัวเองให;มากยิ่งขึ้น เพราะถ;าหากไม,ระวังก็มีสิทธิที่ตัว
เราอาจจะตกเปEนเหยื่อได; และถ;าอยากใช;ชีวิตอยู,ในศตวรรษที่ 21 อย,างปลอดภัย เราควรเรียนรู;ที่จะปรับตัว
และร;ูจักปกปอr งกันตวั เองใหร; ัดกุมยง่ิ ขนึ้

4. บทสรุปขอA เสนอแนะ

สิ่งที่ผู;ใช;ทุกคนควรลงมือปrองกันตัวเองทันทีคือการตั้งรหัสผ,านใหม,ที่ "เดาได;ยาก แต,จดจำง,าย"
ขณะเดียวกันก็ ควรปรับเปลี่ยนการตั้งค,าในบริการออนไลนlให;เปEนการยืนยันตัวบุคคล 2 ชั้น
เนื่องจากนักวิเคราะหlเชื่อว,ากรณี แฮกภาพเหล,าเซเลบฯครั้งนี้จะเปEนเพียงจุดเร่ิมต;นของมหกรรม
เจาะระบบ iCloud ที่จะเกิดขึ้นต,อเนื่องนับจากนี้ หนึ่งในเคล็ดไม,ลับของการตั้งรหัสผ,านคือการใช;วลีแทนคำศัพทl
ขนาดสั้น ตัวอย,างเช,น “Steelers? Win! Cowboys? Lose!" หรือ"Volt! Amp! Tesla! Edison?" รหัสผ,านลักษณะน้ี
จะมีโอกาสน;อยมากท่โี ปรแกรมคาดเดารหสั ผา, น จะเจาะระบบไดส; ำเรจ็

อย,างไรก็ตาม ขณะนี้มีโปรแกรมบริหารจัดการรหัสผ,านให;บริการมากมายถือเปEนอีกทางออก
สำหรับผู;ทห่ี วน่ั ใจ กับการจดจำรหสั ผ,านในแตล, ะบริการ

นอกจากการตั้งรหัสผ,านที่ปลอดภัย ระบบยืนยันบุคคล 2 ชั้นหรือ two-factor authentication
ยังถือเปEนอีกเครื่องมือทรงพลังที่ช,วยให;ชาวออนไลนlทุกคนสามารถปrองกันข;อมูลของตัวเอง (และของบริษัท)
เครื่องมือนี้จะทำให;ผู;ใช;รู;ตัวทันทีที่ถูกลักลอบเข;าใช;งานชื่อบัญชีส,วนตัว เพราะผู;ใช;จะได;รับอีเมลหรือข;อความทาง
โทรศัพทlมือถือแจ;งรหัสผ,านจากบริการนั้นๆ ซึ่งหากนักเจาะระบบไม,มีรหัสผ,านทางโทรศัพทlมือถือ
ก็จะไมส, ามารถเข;าใชง; านได;

หน(วยงานทเ่ี กี่ยวขAองกบั พ.ร.บ. ฉบับนี้มี 2 สว( น ไดAแก(

1. สำนักงานคณะกรรมการคุ;มครองข;อมูลส,วนบุคคล (ส.ค.ส.) มีหน;าที่กำหนดมาตรฐานในการเก็บรวบรวม
ข;อมูล การใช; และการเป{ดเผยข;อมูลส,วนบุคคล รวมถึงให;ความรู;และฝ•กอบรมเจ;าหน;าที่ภาครัฐ เอกชน
และ บุคคลทัว่ ไปใหม; คี วามเข;าใจและสามารถรักษาขอ; มูลส,วนบคุ คลอย,างปลอดภัย
2. คณะกรรมการผู;เชี่ยวชาญ มีหน;าที่พิจารณาเรื่องร;องเรียนเมื่อมีการละเมิดตรวจสอบ
ผค;ู วบคมุ ขอ; มูลส,วนบุคคลหรือผู;ประมวลผลข;อมูลส,วนบุคคลที่ก,อให;เกิดความเสียหายแก,เจ;าของข;อมูลส,วนบุคคล
รวมถงึ การไกล,เกลีย่ ขอ; พิพาทตา, ง ๆ

สาระสำคัญจาก พรบ.คมุA ครองขAอมูลสว( นบคุ คล

พรบ.คุ;มครองข;อมูลส,วนบุคคล พ.ศ.2562 เปEนพระราชบัญญัติที่เกี่ยวข;องกับเรื่องข;อมูลส,วนบุคคล
ของเราทกุ คนโดยตรง ไม,ว,าจะเปEนชอื่ -นามสกุล เลขบัตรประจำตัวประชาชน อายุ E-mail เบอรlโทรศัพทl เปนE ต;น
โดยเปEนกฎหมายที่จะเน;นไปที่การสร;างมาตรฐานให;กับองคlกรต,าง ๆ ที่มีการเก็บรวบรวมข;อมูลส,วนบุคคล
รวมถงึ การนำไปใช; ซึง่ พรบ.คม;ุ ครองขอ; มลู สว, นบุคคล พ.ศ.2562 มปี ระเด็นสำคัญ ดงั น้ี

143

1.ปกปอr งขอ; มลู ส,วนบคุ คล
ข;อมูลส,วนบุคคล คือข;อมูลที่เกี่ยวข;องกับบุคคลที่สามารถนำว,าระบุถึงตัวบุคคลได;ในทางตรงหรือทางอ;อม

ไม,วา, จะเปนE ช่อื -นามสกลุ เลขบตั รประจำตวั ประชาชน เบอรโl ทรศพั ทl รูปถา, ยท้งั หมดนี้ ถอื เปEนขอ; มลู ส,วนบุคคล
2.การเก็บขอ; มลู ส,วนบุคคล

ต;องเปEนไปตามที่ พรบ.คุ;มครองข;อมูลส,วนบุคคล กำหนดไว;ในกฏหมายและการเก็บข;อมูลส,วนบุคคล
กับการนำข;อมูลส,วนบุคคลไปใช;จะต;องได;รับคำยินยอมจากเจ;าของข;อมูล การจัดเก็บข;อมูลจะต;องปลอดภัย
ได;มาตรฐานไม,ใหข; อ; มลู เกิดการรว่ั ไหล
3. ข;อมูลส,วนบคุ คลท่บี รษิ ทั ต,างๆเก็บรวบรวมไว; จะต;องตรวจสอบได;

ข;อมูลเหล,านั้นต;องตรวจสอบได;ว,า ได;มายังไง ได;มาอย,างถูกต;องไหน
ตรงตามข;อกำหนดหรอื ไม,
4. เกดิ อาชพี ใหมค, อื DPO หรือ Data Protection Officer

พอไทยเรามีกฎหมายนี้ก็เป{ดโอกาสให;เกิดอาชีพใหม, คือ DPO หรือ Data Protection Officer
ทจ่ี ะมาทำหน;าทด่ี แู ลและตรวจเชค็ ปกปอr งข;อมลู ให;เปEนไปตามกฎหมาย
5. พรบ. คมุ; ครองขอ; มูลสว, นบคุ คลมีผลบังคับใช;ท้งั ฉบับ ในวนั ท่ี 1 มถิ ุนายน 2565

เนือ่ งจากจะตอ; งรอ การจดั ตง้ั คณะกรรมการค;ุมครองขอ; มลู ส,วนบุคคล เพอื่ ทำหน;าทอ่ี อกประกาศ ออก
ข;อกำหนดและแนวปฏิบตั ซิ ึง่ จะเปEนมาตรฐานทเี่ ราทุกคนจะตอ; งปฏบิ ัตติ าม96

ขAอกฎหมายทเ่ี กี่ยวขAองกบั บทบทความในขาA งตนA

พระราชบัญญตั คิ ุ;มครองขอ; มลู ส,วนบุคคล พ.ศ.2562 มาตรา 1997
การเป{ดเผยข;อมูลนั้นต;องได;รับความยินยอมจากบุคคลผู;เปEนเจ;าของของมูลก,อนเปEนอันดับแรก

และต;องแจ;งวัตถุประสงคl หรือ การใช;การเก็บ ไปใช;ในทางธุรกรรมเพียงเท,านั้น แต,ในการเป{ดเผยข;อมูล
ของผู;ใช;บริการของแอปเป{ลนั้นเปEนการรั่วไหลทางข;อมูลโดยที่ไม,ได;รับความยินยอมจากผู;ใช;บริการแต,อย,างใด
การที่บริษัท แอปเป{ล ได;ทำข;อมูลของผู;ใช;บริการรั่วไหลออกสู,สาธารณะโดยส,วนมากเปEนการสุ,มรหัสจากเว็ป
ทางอินเตอรlเน็ตที่ไม,ได;รับความปลอดภัยหรือการประมาทของApple เองที่ไม,ได;ใช,ความระมัดระวังแต,อย,างใด
จงึ ทำให;ผ;ูใชบ; ริการไดร; ับความเสยี หายในวงกว;าง

96 สาระสำคญั ของ PDPA,สืบค=นเมอ่ื 7 พฤศจิกายน 2564,แหลงL ท่ีมา https://asiadatadestruction.com/th/pdpa-%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%9A-
%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B9%89%E0%B8%A1%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%82%E0
%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B8%AA%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%99/
97 พระราชบัญญัติคุม= ครองข=อมลู สLวนบคุ คล พ.ศ.2562 มาตรา 19 ผค=ู วบคมุ ข=อมลู สวL นบคุ คลจะกระท าการเกบ็ รวบรวม ใช= หรือเปmดเผยข=อมลู สวL นบคุ คลไมLได=
หากเจ=าของข=อมลู สLวนบคุ คลไมไL ด=ใหค= วามยนิ ยอมไว=กอL นหรือในขณะนน้ั เว=นแตบL ทบัญญัตแิ หLงพระราชบญั ญตั ิน้ีหรอื กฎหมายอื่นบัญญตั ิให=กระทำได= การขอความยินยอม
ต=องทำโดยชดั แจง= เปtนหนังสือหรือทำโดยผLานระบบอิเล็กทรอนิกสu เว=นแตโL ดยสภาพไมLอาจขอความยินยอมดว= ยวธิ ีการดังกลาL วได= ในการขอความยินยอมจากเจา= ของขอ= มูล
สวL นบุคคล ผู=ควบคุมข=อมลู สLวนบคุ คลตอ= งแจ=งวตั ถปุ ระสงคขu องการเกบ็ รวบรวม ใช= หรือเปดm เผยข=อมลู สLวนบคุ คลไปดว= ย และ การขอความยินยอมนน้ั ตอ= งแยกสLวนออก
จากขอ= ความอืน่ อยาL งชดั เจน มีแบบหรือข=อความท่ีเขา= ถงึ ไดง= Lายและเข=าใจได= รวมทงั้ ใชภ= าษาทอ่ี LานงาL ย และไมเL ปtนการหลอกลวง หรือท าให=เจ=าของขอ= มูลสLวนบุคคลเขา= ใจผิด
ในวัตถปุ ระสงคuดงั กลLาว ทั้งน้ี คณะกรรมการจะให=ผูค= วบคมุ ข=อมูลสวL นบุคคลขอความยินยอมจากเจ=าของขอ= มูลสวL นบคุ คลตามแบบและขอ= ความทค่ี ณะกรรมการประกาศกำหนดกไ็ ด=
ในการขอความยนิ ยอมจากเจ=าของข=อมูลสLวนบคุ คล ผคู= วบคมุ ขอ= มูลสวL นบคุ คลต=องคำนึงอยLางถงึ ทสี่ ดุ ในความเปนt อิสระของเจา= ของขอ= มลู สLวนบุคคลในการใหค= วามยินยอม
ทงั้ น้ี ในการเขา= ทำสญั ญาซ่งึ รวมถึงการให=บรกิ ารใด ๆ ตอ= งไมLมีเง่อื นไขในการใหค= วามยินยอมเพือ่ เก็บรวบรวม ใช= หรอื เปmดเผยขอ= มูลสวL นบคุ คลทีไ่ มมL ีความจำเปtน หรือเกยี่ วขอ= งสำหรับการเขา= ทำสญั ญาซง่ึ รวมถงึ การ
ให=บริการนน้ั ๆ
เจ=าของข=อมลู สวL นบคุ คลจะถอนความยินยอมเสยี เม่ือใดกไ็ ดโ= ดยจะตอ= งถอนความยินยอมไดง= าL ยเชนL เดยี วกับการให=ความยินยอม เว=นแตมL ขี อ= จำกัดสิทธิในการถอนความยนิ ยอมโดยกฎหมายหรอื สญั ญาทใ่ี ห=ประโยชนuแกL
เจา= ของข=อมลู สวL นบุคคล ท้งั น้ี การถอนความยนิ ยอมยLอมไมLสLงผลกระทบตอL การเก็บรวบรวม ใช= หรือเปmดเผยขอ= มลู สLวน บุคคลทเ่ี จา= ของข=อมลู สLวนบุคคลได=ใหค= วามยนิ ยอมไปแลว= โดยชอบตามทกี่ ำหนดไว=ในหมวดนี้
ในกรณที ก่ี ารถอนความยนิ ยอมสLงผลกระทบตอL เจา= ของขอ= มลู สLวนบุคคลในเร่ืองใด ผูค= วบคุมขอ= มูลสวL นบคุ คลต=องแจง= ใหเ= จ=าของข=อมูลสวL นบุคคลทราบถึงผลกระทบ
จากการถอนความยนิ ยอมนน้ั
การขอความยนิ ยอมจากเจา= ของขอ= มูลสวL นบคุ คลทีไ่ มเL ปนt ไปตามที่ก าหนดไวใ= นหมวดนี้ ไมมL ผี ลผูกพนั เจ=าของข=อมูลสLวนบคุ คล และไมทL ำใหผ= คู= วบคมุ ข=อมูลสLวนบคุ คล
สามารถทำการเก็บรวบรวม ใช=หรอื เปmดเผยข=อมูลสวL นบุคคลได=

144

ขAอตกลงตามกฎหมาย

ข;อตกลงตามกฎหมายระหว,างคุณกับ Apple ฉบับนี้ใช;บังคับกับการที่คุณใช;ผลิตภัณฑl ซอฟตlแวรl
บริการ และเว็บไซตl iCloud (รวมเรียกว,า “บริการ”) คุณพึงอ,านและทำความเข;าใจข;อกำหนดดังต,อไปนี้
ซึ่งเมื่อคลิกที่ “ยอมรับ” จะถือว,าคุณได;ตกลงว,าข;อกำหนดเหล,านี้จะมีผลบังคับใช; หากคุณเลือกที่จะเข;าถึง
ห ร ื อ ใ ช ; บ ร ิ ก า ร ข ; อ ต ก ล ง ต า ม ก ฎ ห ม า ย ร ะ ห ว , า ง ค ุ ณ ก ั บ A p p l e ฉ บ ั บ นี้
ต;องอยู,ในขอบเขตของพรบ.ค;มุ ครองข;อมลู ส,วนบคุ คล พ.ศ. 2562

ตัวอยา( ง

ข;อกำหนดเรื่อง อายุ บริการนี้จัดให;แก,บุคคลซึ่งมีอายุตั้งแต, 13 ปxขึ้นไปเท,านั้น (หรืออายุขั้นต่ำเทียบเท,า
ในเขตอำนาจศาลที่เกี่ยวข;อง) เว;นแต,คุณจะมีอายุต่ำกว,า 13 ปxและมีการจัด Apple ID ให;แก,คุณเนื่องด;วยคำขอ
จากสถาบันการศึกษาที่ได;รับการรับรอง หรือบิดามารดาหรือผู;ปกครองของคุณกำหนดขึ้นเพื่อเปEนส,วนหน่ึง
ของคุณสมบัติการทำงานของการแชรlกันในครอบครัว เราไม,มีเจตนาที่จะเก็บรวบรวม ใช; หรือเป{ดเผยข;อมูล
ส,วนบุคคลจากเด็กที่มีอายุต่ำกว,า 13 ปxหรือเกณฑlอายุขั้นต่ำในลักษณะเดียวกันในเขตอำนาจศาลที่เกี่ยวข;อง
โดยไม,ได;รับความยินยอมจากผู;ปกครองที่สามารถตรวจพิสูจนlได; บิดามารดาและผู;ปกครองโปรดเตือนผู;เยาวl
ด;วยว,าการสนทนากับบุคคลแปลกหน;าบนอินเทอรlเน็ตอาจก,อให;เกิดอันตรายได; และโปรดใช;ความระมัดระวัง
อย,างเหมาะสมเพื่อปกปrองบุตรหลานของคุณ รวมทั้งเฝrาติดตามการใช;บริการของบุตรหลานของคุณ
เกี่ยวเนื่องกับพรบ.คุ;มครองข;อมูลส,วนบุคคล 2562 มาตรา 20 ในกรณีที่เจ;าของบัญชีเปEนผู;เยาวl ซึ่งยังไม,บรรลุนิติภาวะ
ตอ; งได;รับความยนิ ยอมจากผู;ใชอ; ำนาจปกครองทมี่ ีอำนาจกระทำการแทนผูเ; ยาว9l 8

สรปุ

ในยุคป3จจุบันยอดการใช;งานระบบ IOS และยอดการใช;งานระบบ iCloud มีเปEนจำนวนมาก
เนื่องจากเปEนที่นิยม ง,ายต,อการใช;งานและเก็บสำรองข;อมูลที่สำคัญได;สะดวกสบาย โดยการเก็บข;อมูลส,วนตัว
ของ iCloud มีการเก็บรายละเอียดมากมาย และยังสามารถระบุตำแหน,งของเราได; หรือบันทึกรหัสผ,าน
การทำธุรกรรมออนไลนl ล;วนเปEนขอ; มลู ทอ่ี ยใ,ู น iCloud ทง้ั สน้ิ

ดังนั้นถ;าหากเราโดนนำข;อมูลส,วนบุคคลไปเผยแพร,อาจจะเปEนอันตรายได; ทำให;ข;อมูล
ส,วนบุคคลในช,องทางออนไลนlถือเปEนสิ่งสำคัญเปEนอย,างมาก การมีพระราชบัญญัติคุ;มครองข;อมูลส,วนบุคคล
พ.ศ. 2562 นั้นเพื่อเปEนการสร;างความไว;ใจในการใช;งานและคุ;มครองสิทธิและข;อมูลส,วนบุคคล
เพื่อให;ผู;ใช;บริการ สบาย แม;ทางบริษัท apple มีการวางมาตรการในการคุ;มครองข;อมูล
ที่แน,นหนาแล;วแต,เราก็ไม,สามารถวางใจได; เราควรรู;จักที่จะปrองกันตนเองในยุคที่ข;อมูลส,วนบุคคล
เปEนการจัดเก็บข;อมลู แบบออนไลนl

98 ข2อตกลงตามกฎหมายระหวCางคณุ กับ Apple, สืบค2นเม่ือ 7 พฤศจิกายน 2564,แหลงC ทม่ี า https://www.apple.com/th/legal/internet-
services/itunes/th/terms.html

145

บรรณานกุ รม

ระบบios&iCloudคอื อะไร,สบื คน> เมื่อ 6 พฤศจิกายน 2564,แหลง4 ทม่ี า
https://droidsans.com/icloud-hacked-celeb-explicit-pics-leaked-why-and
how/?fbclid=IwAR3N7DpEN_795q-S6kllA6pdwxYYxzDOLNdxHRxB3PyMAZ8N-
pQvSpYcsag
ป"ญหาระบบ,สบื คน> เม่อื 6 พฤศจิกายน 2564,แหลง4 ที่มา
https://mgronline.com/cyberbiz/detail/9570000100491?fbclid=IwAR3dBfji
b vLj3sl4M4C3Q0KvAahPyW6HV6oogLxr9-5JDs0tO_ZGRtKCoU
แฮกได>อยา4 งไร,สืบคน> เมอื่ 6 พฤศจิกายน 2564,แหล4งท่ีมา
https://mgronline.com/cyberbiz/detail/9570000100491?fbclid=IwAR3dBfji
b vLj3sl4M4C3Q0KvAahPyW6HV6oogLxr9-5JDs0tO_ZGRtKCoU
กรณตี ัวอย4างของJennifer Lawrence,สืบคน> เมื่อ 7 พฤศจกิ ายน
2564,แหล4งท่ีมา https://notebookspec.com/web/253501-
%e0%b8%ab%e0%b8%a5%e0%b8%b8%e0%b8%94%e0%b8%a0%e0%b8%b2%e0%b8%9
e
%e0%b9%82%e0%b8%9b%e0%b9%8a%e0%b9%80%e0%b8%9b%e0%b8%a5%e0%b8%b
7
%e0%b8%ad%e0%b8%a2%e0%b8%99%e0%b8%b2%e0%b8%87%e0%b9%80%e0%b8%a
d %e0%b8%81
กรณีแฮกเกอรเR รียกคา4 ไถ,4 สบื ค>นเมอื่ 7 พฤศจิกายน 2564,แหล4งท่มี า
https://notebookspec.com/web/390223-apple-turkish-crime-family
สาระสำคญั ของ PDPA,สบื คน> เมอื่ 7 พฤศจกิ ายน 2564,แหล4งท่ีมา
https://asiadatadestruction.com/th/pdpa-%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%9A-
%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B9%89%E0%B8%A1%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%A
D
%E0%B8%87%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%
A5 %E0%B8%AA%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%99/
ข>อตกลงตามกฎหมายระหว4างคุณกบั Apple,สืบค>นเมอ่ื 7 พฤศจิกายน
2564,แหลง4 ท่มี า https://www.apple.com/th/legal/internet-
services/itunes/th/terms.html

146


Click to View FlipBook Version