คู่มือ Competency-Based Learning : CBL

147

- During a Time Where Things in Education are Anything but Traditional—
is the Perfect Time to Experiment with Competency-Based Learning.)
15. CBL ขึ้นอยู่กับความเชี่ยวชาญ ไม่ใช่เวลา (CBL is Based on Skill Mastery, not
Time)
16. CBL ลดช่องว่างการเรียนรู้เป็นอย่างมาก (CBL Significantly Reduces Learning
Gaps)
17. CBL เตรียมความพร้อมนักเรียนสู่ความสำเร็จนอกห้องเรียน (CBL Prepares
Students for Success Beyond the Classroom)
18. การเรียนรู้เชิงบวกแบบยึดสมรรถนะเป็นฐาน (Positives of Competency-Based
Learning)
19. นกั เรียนกา้ วหน้าไดก้ ต็ ่อเม่อื พวกเขามีความเชย่ี วชาญในเน้ือหรือและทกั ษะ ไมใ่ ช่เพราะ
พวกเขาได้เกรด C หรือ D
20. ความชัดเจนและโปร่งใสเรื่องนักเรียนมีสิทธิอำนาจในการเรียนรู้และช่วยนักการศึกษา
ให้ปรับปรุงการเรียนการสอนท่ีดีข้นึ ตามความตอ้ งการของแตล่ ะบุคคล
21. นักเรียนจะต้องแสดงให้เห็นว่าพวกเขาสามารถถ่ายโอนความรู้ของพวกเขาไปยังบริบท
ใหม่ โดยประยุกต์ใช้ทักษะในความท้าทายที่พวกเขาไม่เคยเห็นมาก่อน ซึ่งมักหมายถึง
การพัฒนานิสัยการเรยี นรทู้ ี่ยาวนานของชวี ิต
22. ความเสมอภาคถูกจดั มาก่อนอย่างอื่น (Equity Is Set before all else)
23. ชั้นเรียนเน้นสมรรถนะที่วัดได้ซึ่งช่วยสร้างทักษะสำหรับชีวิต (Classes Emphasize
Measurable Competencies that Help Build Skills for Life)
24. ทำการตดั สนิ ใจโดยเคลอ่ื นตามเป้าหมาย (Make Goal-Driven Decisions)
25. มุ่งเน้นไปที่การดูแลจัดการและการสร้าง—ไม่ใช่แค่การซึมซับเนื้อหา (Focus on
Curation and Creation—not just Absorption—of Content)
26. เพ่มิ หนว่ ยงานของนักเรียน (Increase Student Agency)
27. เปลี่ยนพื้นฐานบทบาทหน้าที่ของอาจารย์ผู้สอน (Fundamentally Change the
Faculty Role)
28. กำหนดวิสัยทัศน์ (Set A Vision)
29. สนับสนุนโครงสร้างที่ครูทำงานร่วมกัน (Support a Collaborative Teacher
Structure)
30. พัฒนานักเรียนให้เป็นผู้เรียนแบบยึดสมรรถนะเป็นฐาน (Develop Students as
Competency-Based Learners)

148

1.3 ขัน้ ตอนการพฒั นาการเรียนรูแ้ บบยดึ สมรรถนะเปน็ ฐาน

1.3.1 Cummings (2017) ให้ข้อเสนอแนะขั้นตอนการพัฒนาการเรียนรู้แบบยึด
สมรรถนะเป็นฐานไว้ 4 ขั้นตอน คอื

ขั้นตอนท่ี 1 ฝึกฝนความชดั เจนใหเ้ ป็นพนื้ ฐาน
ขน้ั ตอนท่ี 2 ใหเ้ วลาและพืน้ ท่ีใหส้ ำหรับการประเมนิ
ขั้นตอนที่ 3 เปลีย่ นจาก "เนือ้ หามากเกินไป" ให้กลายเป็น "ทางเลอื กทเี่ พยี งพอ"
ขน้ั ตอนที่ 4 ยอมรบั สง่ิ ที่สะทอ้ นกลับมา การประเมินตนเอง และการตง้ั เปา้ หมาย
1.3.2 Hudson (2018) ให้ข้อเสนอแนะขั้นตอนการพัฒนาการเรียนรู้แบบยึดสมรรถนะ
เป็นฐานไว้ 4 ขน้ั ตอน คอื
ขนั้ ตอนที่ 1 ทำใหส้ มรรถนะมคี วามชัดเจน
ขั้นตอนที่ 2 พฒั นาหลกั ฐานซ่งึ แสดงสมรรถนะ
ขั้นตอนท่ี 3 สร้างเกณฑก์ ารใหค้ ะแนนท่เี ปน็ มิตรกับนักเรยี น
ขน้ั ตอนท่ี 4 สรา้ งประสบการณ์การเรียนรู้
1.3.3 Jasnani (2021) ให้ข้อเสนอแนะขั้นตอนการพัฒนาการเรียนรู้แบบยึดสมรรถนะ
เปน็ ฐานไว้ 6 ขนั้ ตอน คือ
ขน้ั ตอนที่ 1 การพัฒนาหรอื ระบุสมรรถนะทัว่ ไป
ข้ันตอนท่ี 2 การจดั ระเบียบสมรรถนะเป็นหวั ข้อเฉพาะ
ขั้นตอนที่ 3 กำหนดหลักเกณฑ์การปฏิบตั งิ าน
ขน้ั ตอนท่ี 4 การสรา้ งประสบการณ์การเรียนรู้
ขั้นตอนที่ 5 การประเมนิ สมรรถนะ
ขนั้ ตอนท่ี 6 การประเมนิ ประสทิ ธผิ ลของหลกั สูตร

2. ลกั ษณะท่ีแสดงถึงการเรยี นรแู้ บบยดึ สมรรถนะเปน็ ฐานท่ีคาดหวังใหเ้ กดิ ขึ้น

ลักษณะท่ีแสดงถึงการเรยี นรู้แบบยึดสมรรถนะเป็นฐาน ท่ีคาดหวงั ให้เกิดขน้ึ พิจารณาได้จาก
แบบประเมินตนเองของนักเรียนที่เป็นผู้ได้รับผลจากการจัดการเรียนรู้แบบยึดสมรรถนะเป็นฐาน มี
ลักษณะเป็นแบบประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับ คือ มากที่สุด มาก ปานกลาง น้อย และ
น้อยที่สุด ซึ่งผู้วิจัยสร้างขึ้นจากผลการศึกษาทัศนะเกี่ยวกับลักษณะที่แสดงถึงการเรียนรู้แบบยึด
สมรรถนะเปน็ ฐาน จากทัศนะของ Everett (2019), Baughman (2012), Jones (2014) , Konkoth
(2015), Henri, Johnson, and Nepal (2017) และ Tahir (2020) และจากผลจากการศึกษาแบบ

149

ประเมินผลการพัฒนาการเรียนรู้แบบยึดสมรรถนะเป็นฐาน จากทัศนะของ Ryan and Cox (2016),
Moreno-Murcia, Torregrosa & Pedreno (2015), และ Baughmand (2012) โดยแบบประเมิน
ตนเองของนกั เรยี นดังกล่าวมี “ข้อคำถาม” ท่ีแสดงถงึ การเรียนรแู้ บบยึดสมรรถนะเปน็ ฐาน ท่คี าดหวัง
ให้เกดิ ขึน้ จำแนกเป็นรายดา้ น ดงั น้ี

ลักษณะหรอื คณุ ลกั ษณะที่ของบคุ คลทม่ี ี ระดบั ความเห็นของทา่ น
การเรยี นร้แู บบยดึ สมรรถนะเป็นฐาน
5 43 2 1
การรบั ร้ตู อ่ ความคาดหวัง
1. ฉันได้รับโอกาสมากกว่าหนึ่งครั้งเพื่อได้เรียนรู้เนื้อหาท่ี

ความสำคญั
2. ฉนั ได้รับโอกาสมากกวา่ หนง่ึ ครั้งในการผ่านการสอบหรอื การ

ทดสอบ
3. ฉนั ทำการบ้านใหเ้ สร็จเสมอ แมบ้ างคร้งั ไม่มีคะแนนให้ก็ตาม
4. ฉันและนักเรียนคนอน่ื ได้เรยี นและฝึกสมรรถนะเดยี วกนั
5. ฉันสามารถไดร้ ับมอบหมายงานท่ีมคี วามแตกต่างจากคนอ่นื และ

ทำให้สำเรจ็ ได้
6. ฉนั เขา้ ใจได้ว่าผลการเรียนหรือเกรดเป็นผลสะท้อนท่ดี ขี องสงิ่ ท่ี

ไดเ้ รียนรู้
7. ฉันร้สู ่งิ ที่ฉนั ต้องทำเพื่อแสดงใหค้ รูเห็นวา่ ฉันกำลงั ก้าวหนา้ ในแต่

ละสมรรถนะ
8. ฉันต้องแสดงให้ครเู หน็ วา่ ฉนั เชี่ยวชาญในสมรรถนะแตล่ ะอย่าง

แลว้ จงึ จะสามารถก้าวไปสู่สมรรถนะต่อไป
9. ฉันสามารถก้าวไปสสู่ มรรถนะต่อไปเม่ือฉนั พร้อม แมว้ า่ นกั เรยี น

คนอน่ื จะไม่พร้อม
10. ฉันเช่ือมั่นในสมรรถนะท่ไี ดร้ ับการพัฒนาในโรงเรยี นวา่ จะชว่ ยฉัน

ได้ในอนาคต
11. ฉันมีการเรียนรู้ท่ีเชื่อได้วา่ ได้เตรียมฉนั ให้พร้อมสำหรับสิ่งท่ี

อยากจะทำหลงั จากจบการศึกษา
12. ถา้ ฉันทำการประเมนิ ได้ไม่ดีในการพยายามครั้งแรก ฉนั สามารถ

ทำอีกครัง้ ในภายหลังได้
การตัดสินใจและการปฏบิ ัติ

150

ลกั ษณะหรอื คุณลักษณะท่ขี องบคุ คลท่ีมี ระดบั ความเห็นของท่าน
การเรียนร้แู บบยดึ สมรรถนะเปน็ ฐาน
5 43 2 1
13. ฉันสามารถตัดสนิ ใจร่วมกบั ผู้อ่นื ได้

14. ฉนั เห็นคณุ ค่าของความหลากหลาย

15. ฉนั ตระหนกั ถึงประเด็น ปัญหา หรือโอกาส และกำหนด
ตัดสนิ ใจวา่ ควรจะตอ้ งทำอะไร

16. ฉนั ระบคุ วามต้องการและรวบรวมขอ้ มูลเพื่อใหเ้ ขา้ ใจถงึ
ประเด็น ปัญหา และโอกาสได้ดขี ึ้น

17. ฉนั รวบรวมข้อมลู จากแหล่งต่างๆ แสดงความสัมพนั ธ์
ระหวา่ งเหตุและผล

18. ฉันสร้างทางเลือกท่เี กีย่ วข้องเพือ่ แก้ไขปัญหา เพ่มิ โอกาส
และบรรลุผลตามท่ีต้องการ

19. ฉันกำหนดเกณฑ์การตัดสินใจทช่ี ดั เจน ประเมนิ ทางเลอื ก
โดยพจิ ารณาถงึ สิ่งทเ่ี กีย่ วข้อง ผลท่ีตามมา และเลือก
ตวั เลอื กทีม่ ีประสทิ ธภิ าพ

20. ฉันรับฟงั และมีสว่ นรว่ มอย่างเตม็ ท่ีกบั ผู้อนื่ ในการตัดสนิ ใจ
และการกระทำของทีม

21. เมอื่ ฉนั ตัดสนิ ใจแล้ว ฉันจะเริ่มดำเนนิ การภายในเวลาที่
เหมาะสม

การแสดงออกเชิงพฤตกิ รรม
22. ฉันสามารถกำหนดเป้าหมายความต้องการในการเรยี นรไู้ ด้
23. ฉันปฏิบัตงิ านเกนิ กว่าทีง่ านกำหนดไว้เพ่ือบรรลุ

วัตถุประสงค์
24. ฉันสามารถแสวงหากิจกรรมท่ีชว่ ยตอบสนองความต้องการ

ในการเรยี นรอู้ ย่างเต็มท่ี
25. ฉนั มีสว่ นร่วมอยา่ งแขง็ ขันในกิจกรรมการเรียนร้ใู นลักษณะ

ท่ีทำใหป้ ระสบการณ์ในการเรียนรู้เกดิ ประโยชน์สงู สดุ (เชน่
จดบันทกึ ถามคำถาม วิเคราะห์ข้อมลู อยา่ งมวี จิ ารณญาณ
ทำงานทจี่ ำเป็น)

151

ลกั ษณะหรอื คุณลักษณะทีข่ องบคุ คลทม่ี ี ระดบั ความเหน็ ของทา่ น
การเรยี นร้แู บบยึดสมรรถนะเป็นฐาน
5 43 2 1
26. ฉนั นำความรู้ ความเข้าใจ หรือทักษะใหม่ ๆ ไปใช้จริงใน
งาน ตอ่ ยอดการเรยี นร้ผู า่ นการลองผดิ ลองถูก

27. ฉนั ยอมรบั ความเส่ียงในการเรียนรู้ได้ พาตัวเองไปอย่ใู น
สถานการณ์ทีไ่ ม่คุ้นเคยหรืออึดอดั เพื่อเรยี นรู้ ถามคำถามที่
อาจดูเหมือนโง่เขลา รับงานที่ท้าทายหรือไม่คุน้ เคย

28. เมอ่ื เผชิญกับปัญหาหรือเมือ่ ทราบสถานการณ์ฉนั สามารถ
ปฏิบัติการไดท้ นั ที

29. ฉนั นำแนวคิดใหม่หรือแนวทางแกไ้ ขทเ่ี ป็นไปไดไ้ ปใช้ โดย
รอให้ผ้อู ื่นดำเนินการหรือร้องขอ

30. เมอ่ื ฉันมีปญั หาในการเรยี นรสู้ ่ิงใหม่ ฉนั จะไดร้ บั คำแนะนำ
และกลวธิ ที ช่ี ว่ ยใหฉ้ นั ใช้ความพยายามต่อไป

31. ฉันม่งุ ทำตามความคาดหวงั และแนวทางปฏิบัตขิ องทีม เติม
เตม็ ความรับผดิ ชอบของทมี แสดงใหเ้ หน็ ถึงความมุ่งมั่น
สว่ นตวั ตอ่ ทีม

การนำเสนอผลการเรียนรู้
32. ฉนั มโี อกาสเลือกวธิ แี สดงให้ครเู หน็ วา่ ฉนั ได้เรียนรอู้ ะไรบ้าง
33. ฉันไดส้ รา้ งภาพวาดหรือแบบจำลองเพื่อแสดงถงึ สิ่งที่ฉันได้

เรียนรู้
34. ฉนั ได้ทำข้อสอบหรอื แบบทดสอบเพื่อแสดงถงึ สง่ิ ท่ีฉนั ได้

เรียนรู้
35. ฉันได้แสดงสงิ่ ท่ไี ดเ้ รยี นรู้ (เช่น การแสดงในวิดีโอหรือ

ละคร/การเลน่ การเลน่ เครื่องดนตร)ี
36. ฉนั ได้ทำโครงงานที่โรงเรียนจนแล้วเสรจ็ เพ่อื แสดงถงึ สงิ่ ที่

ฉันได้เรยี นรู้
37. ฉันไดท้ ำโครงงานในชมุ ชนจนแลว้ เสรจ็ เพ่อื แสดงถงึ สง่ิ ทฉ่ี นั

ไดเ้ รยี นรู้

152

3. ตวั อยา่ งภาพที่แสดงนัยถงึ การเรียนรู้แบบยดึ สมรรถนะเป็นฐาน

Source: https://bit.ly/3p1xccc Source: https://bit.ly/3JAzpVB

Source: https://shorturl.asia/snVMQ Source: https://shorturl.asia/K65xw

Source: https://shorturl.asia/ykW9u Source: https://shorturl.asia/5MgpI

153

Source: https://shorturl.asia/0Cnvu Source: https://shorturl.asia/LzjYZ

Source https://shorturl.asia/frv5s https://shorturl.asia/kJtB2

Source: https://shorturl.asia/clNbH Source: https://shorturl.asia/clNbH

Source: https://shorturl.asia/AJWw3 Source: https://shorturl.asia/AMgF4

154

4. แบบประเมนิ ตนเองของครูถงึ ระดบั การนำแนวการพัฒนาไปปฏิบัติ

หลังจากปฏิบัติการพัฒนาการจัดการเรียนรู้แบบยึดสมรรถนะเป็นฐาน สิ้นสุดลง ตาม
ระยะเวลาที่กำหนดแลว้ ขอความกรุณาท่านโปรดประเมินตนเองถึงระดับการนำแนวการพัฒนาไปใช้
ในการจัดการเรยี นรู้แบบยึดสมรรถนะเป็นฐาน จาก Google Form ตามลิงค์หรือ QR Code ข้างล่าง
นี้ด้วย จักขอบพระคุณย่งิ

https://forms.gle/syNW1Z9LeCEvFfYz8

QR CODE

5. แบบประเมนิ ตนเองของครูถงึ การเลือกรปู แบบขน้ั ตอนการพฒั นาไปปฏิบัติ

หลังจากปฏิบัติการพัฒนาการจัดการเรียนรู้แบบยึดสมรรถนะเป็นฐาน สิ้นสุดลง ตาม
ระยะเวลาที่กำหนดแล้ว ท่านได้เลือกรูปแบบขั้นตอนการพัฒนาไปปฏิบัติอย่างไร ? ขอความกรุณา
ทา่ นโปรดใหค้ วามเห็นใน Google Form ตามลิงคห์ รือ QR Code ข้างล่างนีด้ ว้ ย จกั ขอบพระคณุ ย่งิ

https://forms.gle/ts8im5dMkkiMpjtZ8

QR CODE

155

6. แบบสะท้อนผลจากการพัฒนาการจัดการเรยี นรแู้ บบยดึ สมรรถนะเป็นฐาน

หลังจากปฏิบัติการพัฒนาการจัดการเรียนรู้แบบยึดสมรรถนะเป็นฐานสิ้นสุดลง ตาม
ระยะเวลาที่กำหนดแล้ว ขอความกรุณาท่านโปรดให้ความเห็นในประเด็นต่าง ๆ จาก Google Form
ตามลิงคห์ รอื QR Code ขา้ งล่างนด้ี ้วย จกั ขอบพระคณุ ย่ิง

https://forms.gle/eSxfcA12ixK7QPJu9

QR CODE