แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาโลก ดาราศาสตร์และอวกาศ ม 6

9. บนั ทึกผลหลังกำรสอน

• ด้านความรู้
• ด้านสมรรถนะสาคญั ของผเู้ รียน
• ดา้ นคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์
• ดา้ นความสามารถทางวทิ ยาศาสตร์
• ด้านอืน่ ๆ (พฤตกิ รรมเดน่ หรอื พฤตกิ รรมทม่ี ีปญั หาของนักเรยี นเปน็ รายบุคคล (ถ้ามี))

• ปัญหา/อปุ สรรค ลงช่อื
• แนวทางการแก้ไข (นางรัตตยิ า สธุ รรม)

ตำแหนง่ ครู

ลงช่อื
(นางรัตติยา สธุ รรม)

ตำแหน่ง ครู

10. ควำมเห็นของหัวหน้ำกลุ่มสำระกำรเรียนรู้วทิ ยำศำสตรแ์ ละเทคโนโลยี
“……………………………….

ควำมเหน็ ของหัวหนำ้ กลมุ่ บริหำรงำนวิชำกำร ลงชือ่ .................................
(นางรตั ตยิ า สธุ รรม)

ตำแหนง่ ครู

“……………………………….

ลงช่ือ .................................

(นายถาวร ลาวช่าง)

ตำแหนง่ ครู

ควำมเหน็ ของผู้บรหิ ำรสถำนศึกษำหรอื ผูท้ ี่ได้รับมอบหมำย

“……………………….

ลงชื่อ .................................
(วำ่ ทรี่ ้อยโทวุฒิชัย ไปปลอด)

ตำแหนง่ ผู้อำนวยกำรโรงเรียนนำคำรำษฎรร์ งั สรรค์

แผนกำรจัดกำรเรียนรทู้ ี่ 6

รำยวิชำเพ่ิมเตมิ โลก ดำรำศำสตร์ และอวกำศ กลุ่มสำระกำรเรยี นรูว้ ิทยำศำสตร์และเทคโนโลยี

หน่วยกำรเรยี นรทู้ ่ี 1 ทรงกลมท้องฟ้ำ เวลำ 5 ชว่ั โมง

แผนกำรจดั กำรเรยี นรู้ เรื่อง เวลำสรุ ยิ คติ เวลำ 3 ชั่วโมง

ชนั้ มธั ยมศกึ ษำปีที่ 6 เวลำ 20 ชว่ั โมง จำนวน 0.5 หน่วยกิต

…………………………………………………………………………………………………………………………….

สำระโลก ดำรำศำสตร์ และอวกำศ

3. เข้าใจองคป์ ระกอบ ลักษณะ กระบวนการเกดิ และววิ ัฒนาการของเอกภพ กาแลก็ ซี ดาวฤกษ์ และ

ระบบสรุ ยิ ะ ความสมั พนั ธข์ องดาราศาสตร์กับมนษุ ย์ จากการศกึ ษาตาแหนง่ ดาวบนทรงกลมฟา้ และปฏสิ ัมพนั ธ์

ภายในระบบสุริยะ รวมทง้ั การประยกุ ตใ์ ช้เทคโนโลยีอวกาศในการดารงชวี ิต

1. ผลกำรเรยี นรู้

3. อธบิ ายเวลาสุริยคติปรากฏ โดยรวบรวมขอ้ มูล และเปรยี บเทยี บเวลาขณะทีด่ วงอาทิตย์ผา่ น
เมริเดียนของผสู้ งั เกตในแต่ละวนั

2. จดุ ประสงคก์ ำรเรียนรู้

1. อธบิ ายเวลาสรุ ยิ คติปรากฏและสุรยิ คตปิ านกลางได้ (K)
2. จัดทาแผนที่ความคดิ ได้อย่างถูกตอ้ งและเป็นลาดบั ข้ันตอน (P)
3. ซ่ือสัตย์ สุจรติ ใฝ่เรยี นรู้ และมุง่ มนั่ ในการทางาน (A)

3. สำระกำรเรยี นรู้

สำระกำรเรียนรู้เพิม่ เติม
- การกาหนดเวลาสุริยคติจะเทียบกับดวงอาทิตย์ โดยเวลาสุริยคติมีทั้งเวลาสุริยคติปรากฏ และเวลาสรุ ิ

ยคตปิ านกลาง
- เวลาสุริยคติปรากฏ เป็นเวลาท่ีได้จากการสังเกตดวงอาทิตย์จริงที่เคลื่อนท่ีอยู่บนท้องฟา้ ของผู้สังเกต

ชว่ งเวลาระหวา่ งการเหน็ จดุ ศูนยก์ ลางของดวงอาทิตย์ผ่านเมริเดยี นครั้งแรกถงึ ครง้ั ถัดไป เรยี กว่า 1 วัน
สรุ ยิ คตปิ รากฏ
- เวลาสุริยคติปานกลางกาหนดโดยให้มีดวงอาทิตย์สมมติเคล่ือนท่ีบนเส้นศูนย์สูตรฟ้าด้วยอัตราเร็ว
สม่าเสมอ ช่วงเวลาระหว่างการเห็นจุดศูนย์กลางของดวงอาทิตย์ผ่านเมริเดียนคร้ังแรกถึงคร้ังถัดไป
เรียกว่า 1 วัน สุริยคติปานกลาง ซึ่งยาว 24 ช่ัวโมง 0 นาที 0 วินาที เวลาสุริยคติปานกลางกรีนิชเปน็
เวลาสุริยคติปานกลางท่ีใช้เมริเดียนของหอดูดาวกรีนิชในประเทศอังกฤษเป็นตัวกาหนด ซ่ึงนามาใช้
กาหนดเขตเวลามาตรฐานสากลของตาแหนง่ อน่ื ๆ บนโลก

4. สำระสำคญั /ควำมคดิ รวบยอด

เวลาสุริยคติปรากฏเป็นเวลาที่ได้จากการสังเกตดวงอาทิตย์จริงท่ีปรากฏเคล่ือนท่ีขึ้น ตก ในขณะท่ีปรากฏ
โคจรอยู่บนทอ้ งฟ้าตามแนวสุริยวถิ ี ซึง่ เป็นชว่ งเวลาระหวา่ งจุดศูนยก์ ลางของดวงอาทติ ย์ผ่านเมริเดียนครั้งแรก
ถงึ คร้งั ถัดไปเรียกวา่ 1 วันสุรยิ คติปรากฏ

5. สมรรถนะสำคญั ของผู้เรียนและคณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

สมรรถนะสำคัญของผู้เรยี น คณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค์

1. ความสามารถในการสอ่ื สาร 1. ซื่อสัตย์ สุจริต

2. ความสามารถในการคดิ 2. ใฝเ่ รยี นรู้

1) ทกั ษะการสอ่ื สาร 3. ม่งุ มั่นในการทางาน

2) ทักษะการวเิ คราะห์

3) ทักษะการทางานร่วมกนั

3. ทกั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์

1) ทกั ษะการสงั เกต

2) ทกั ษะการลงความเห็นจากข้อมลู

4. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

6. กจิ กรรมกำรเรียนรู้

แนวคดิ /รปู แบบการสอน/วิธกี ารสอน/เทคนิค : การจัดการเรียนการสอนแบบเน้นมโนทัศน์

ช่วั โมงที่ 1

ข้ันนา

ขน้ั กำรใชค้ วำมรเู้ ดิมเชอื่ มโยงควำมรู้ใหม่ (Prior Knowledge)
ครูทบทวนความรู้เดิมของนักเรียน โดยครูเขียนคาถามลงในกระดาษและขยาเป็นก้อนกลม ๆ คล้าย

ลูกบอล แล้วโยนให้นักเรียนในชั้นเรียนแบบสุ่ม นักเรียนท่ีได้รับกระดาษคาถามต้องตอบคาถาม หากยังได้
คาตอบไม่ครบถ้วนและถูกต้อง นักเรียนก็โยนกระดาษคาถามใหเ้ พื่อนร่วมช้ันรับและตอบคาถามจนกว่าจะได้
คาตอบที่ครบถ้วนและถูกต้อง โดยครูใช้คาถาม ในหนังสือเรียน รายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ม.6 เล่ม 2 หน่วยการเรียนรทู้ ี่ 4 ทรงกลมฟา้

• หากเราไมม่ นี าฬิกา เราจะทราบได้อย่างไรวา่ เวลาผา่ นไปแลว้ 1 วัน
(แนวตอบ: สังเกตการเคลอื่ นทข่ี องดวงอาทติ ย์ผา่ นท้องฟา้ โดยนบั เวลาทีด่ วงอาทิตยใ์ ช้ในการกลับมา
อยูท่ ต่ี าแหนง่ เดมิ บนท้องฟา้ อีกคร้งั ให้ถือวา่ เปน็ เวลาทผ่ี ่านไปแล้ว 1 วัน)

ข้นั สอน

ขนั้ รู้ (Knowing)
8. ครูถามคาถามเพ่ือเป็นการต้ังประเด็นในการศึกษา โดยถามว่า “เวลาสุริยคติสามารถกาหนดได้
อย่างไร” ครูไม่เฉลยคาตอบแต่แจ้งใหน้ ักเรียนทราบว่านักเรียนจะทราบคาตอบเมอื่ ศกึ ษาจบหวั ขอ้ นี้
9. ครูแจง้ ให้นกั เรยี นทราบวา่ จะได้ศกึ ษา เร่ือง เวลาสรุ ิยคติ

10. ครใู ห้แบง่ นักเรียนกลมุ่ กลุม่ ละ 4-5 คน อย่างอสิ ระ แลว้ ให้นกั เรยี นแต่ละกลุ่มรว่ มสืบค้นและศึกษา
เร่ือง เวลาสรุ ิยคติ จากหนังสือเรยี น หรือแหลง่ การเรียนรู้ต่างๆ เช่น อินเทอร์เนต็ โดยครูเนน้ ย้ากับ
นกั เรยี นวา่ ควรคดั เลอื กศึกษาแหลง่ ข้อมูลท่ีน่าเช่อื ถือ

11. นักเรียนแต่ละกลุ่มอภิปรายข้อมูลที่ได้ศึกษามาร่วมกันแล้วบันทึกผลการอภิปรายลงในสมุด
ประจาตวั

12. นักเรียนแตล่ ะกล่มุ จัดทาแผนทค่ี วามคติ เรือ่ ง เวลาสรุ ยิ คติ ในรปู แบบท่นี า่ สนใจ
13. ครตู รวจสอบความถกู ตอ้ งและใหค้ าแนะนาในการปรับปรุงแผนท่คี วามคิดของนกั เรียนแต่ละกลุม่

(หมายเหตุ : ครูเริ่มประเมินนกั เรียน โดยใช้แบบประเมินชนิ้ งาน/ภาระงาน (รวบยอด))
14. ครูคัดเลือกแผนที่ความคิดของกลุ่มที่มีความถูกต้อง ครบถ้วน และมีวิธีการนาเสนอท่ีน่าสนใจ

จานวน 3 กลุม่ โดยใหน้ ักเรยี นกลุ่มเจา้ ของผลงานออกมานาเสนอผลงานหน้าชั้นเรียน
(หมายเหตุ : ครเู ริ่มประเมนิ นกั เรียน โดยใชแ้ บบประเมนิ การนาเสนอผลงาน)

ข้ันเข้ำใจ (Understanding)

ครใู ช้คาถามเพื่อใหน้ ักเรียนแตล่ ะกลุ่มอธบิ ายสิ่งทนี่ ักเรียนได้เรียนรู้ โดยใหน้ กั เรยี นแตล่ ะกล่มุ แข่งขันกัน
ตอบคาถาม หากกลุม่ ใดดตอบได้ถกู ต้องรวดเรว็ ท่ีสุดครูจะให้รางวัล เชน่ คะแนนพเิ ศษ โดยครูใช้คาถามท่ีเคย
ถามเมื่อตอนตน้ ชว่ั โมงมาถามอกี ครั้ง และอาจใช้คาถามที่สามารถวัดความเขา้ ใจของนักเรยี นได้ ดงั ตอ่ ไปน้ี

• เวลาสุรยิ คตสิ ามารถกาหนดไดอ้ ย่างไร
(แนวตอบ: การกาหนดเวลาสุริยคติจะเทยี บกบั ดวงอาทติ ย์ โดยเวลาสรุ ิยคตมิ ีท้ังเวลาสรุ ิยคติปรากฏ
และเวลาสรุ ยิ คตปิ านกลาง)

• เวลาสุริยคติปรากฏกาหนดอย่างไร
(แนวตอบ: เวลาสุริยคตปิ รากฏกาหนดจากเวลาที่ไดจ้ ากการสงั เกตดวงอาทติ ย์จริงท่เี คลอ่ื นทอ่ี ยูบ่ น
ท้องฟา้ ของผสู้ งั เกต)

• 1 วนั สรุ ยิ คติปรากฏ คอื อะไร
(แนวตอบ: 1 วัน สุริยคติปรากฏ คือ ชว่ งเวลาระหวา่ งการเหน็ จดุ ศนู ยก์ ลางของดวงอาทิตยผ์ ่าน
เมรเิ ดียนคร้งั แรกถึงคร้ังถดั ไป)

• เวลาสุริยคติปานกลางกาหนดอย่างไร
(แนวตอบ: เวลาสุริยคตปิ านกลางกาหนดโดยใหม้ ีดวงอาทิตย์สมมติเคล่ือนที่บนเส้นศนู ยส์ ูตรฟ้าดว้ ย
อตั ราเร็วสมา่ เสมอ)

• 1 วัน สรุ ิยคตปิ านกลาง คอื อะไร มเี วลายาวนานเท่าไร

(แนวตอบ: 1 วนั สรุ ิยคติปานกลาง คอื ชว่ งเวลาระหวา่ งการเหน็ จุดศนู ย์กลางของดวงอาทติ ย์ผ่าน
เมรเิ ดยี นคร้งั แรกถึงคร้ังถดั ไป มีเวลายาวนาน 24 ช่วั โมง 0 นาที 0 วินาท)ี
• เวลาสรุ ิยคตปิ านกลางกรนี ิช คอื อะไร นามาใช้กาหนดสง่ิ ใด
(แนวตอบ: เวลาสรุ ยิ คตปิ านกลางกรนี ิชเปน็ เวลาสุรยิ คตปิ านกลางที่ใชเ้ มริเดียนของหอดดู าวกรีนชิ
ในประเทศองั กฤษเปน็ ตัวกาหนด ซึ่งนามาใชก้ าหนดเขตเวลามาตรฐานสากลของตาแหน่งอ่นื ๆ
บนโลก)

ชั่วโมงที่ 2-3

ขัน้ ลงมือทำ (Doing)
10. ครแู จกใบงานที่ 4.6 เรื่อง เวลาสรุ ิยคติ ให้นกั เรยี นแต่ละกลุ่ม
11. นกั เรียนแตล่ ะกลุม่ รว่ มกันทาใบงานท่ี 4.6 โดยปรกึ ษาหารอื ร่วมกันเพอ่ื หาคาตอบ
12. ครูขออาสาสมัครให้ออกมาเขียนเฉลยของคาถามในใบงานที่ 4.6 แต่ละข้อลงบนกระดานหน้าชั้น
เรยี น แลว้ ครตู รวจสอบความถูกต้องและกล่าวชน่ื ชมอาสาสมคั ร

ข้นั สรปุ

ครูมอบหมายให้นักเรยี นเขียนสรุปเน้อื หา เรื่อง เวลาสุริยคติ ลงในสมุดบันทึกประจาตัวเป็นรายบุคคล
และทาแบบฝกึ หดั เรื่อง เวลาสุริยคติ จากแบบฝึกหัด รายวชิ าเพ่ิมเติมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โลก ดารา
ศาสตร์ และอวกาศ ม.6 เล่ม 2 หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 4 ทรงกลมฟ้า เป็นการบา้ นสง่ ครใู นช่วั โมงถัดไป

ขน้ั ประเมิน

13. ครูประเมินความร้เู กย่ี วกบั เร่อื ง เวลาสรุ ยิ คติ จากการทาแผนท่คี วามคิด การตอบคาถาม
การทาใบงาน และการทาแบบฝึกหดั

14. ครูประเมินทักษะและกระบวนการโดยสงั เกตสังเกตพฤตกิ รรมการทางานกลมุ่ จากการจดั ทาแผนท่ี
ความคิด และจากการสืบค้นและศกึ ษา เรอ่ื ง เวลาสรุ ยิ คติ

15. ครูประเมนิ คณุ ลักษณะอนั พึงประสงค์ โดยการสังเกตความซื่อสัตย์ สจุ รติ การใฝ่เรียนรู้ และความ
มุง่ ม่ันในการทางานท่ไี ด้รับมอบหมาย

7. กำรวดั และประเมนิ ผล

รำยกำรวดั วธิ ีวัด เครอ่ื งมือ เกณฑก์ ำรประเมิน

7.1 ประเมินระหวำ่ งกำร - ระดับคุณภาพ 2
ผา่ นเกณฑ์
จดั กจิ กรรมกำรเรยี นรู้ - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์
- รอ้ ยละ 60 ผ่านเกณฑ์
1) เวลาสรุ ิยคติ - ตรวจแผนท่ีความคิด - แบบประเมนิ ช้ินงาน/ - ระดบั คุณภาพ 2

ภาระงาน (รวบยอด) ผา่ นเกณฑ์
- ระดบั คณุ ภาพ 2
- ตรวจใบงานท่ี 4.6 - ใบงานที่ 4.6
ผา่ นเกณฑ์
- ตรวจแบบฝกึ หัด - แบบฝึกหัด - ระดบั คณุ ภาพ 2

2) การนาเสนอ - ประเมินการนาเสนอ - แบบประเมินการ ผ่านเกณฑ์
- ระดบั คุณภาพ 2
ผลงาน ผลงาน นาเสนอผลงาน
ผา่ นเกณฑ์
3) พฤติกรรมการ - สงั เกตพฤตกิ รรม - แบบสงั เกตพฤติกรรม

ทางานรายบุคคล การทางานรายบคุ คล การทางานรายบคุ คล

4) พฤตกิ รรม - สังเกตพฤติกรรม - แบบสงั เกตพฤติกรรม

การทางานกลุม่ การทางานกลุม่ การทางานกลมุ่

5) คุณลกั ษณะ - สังเกตความซือ่ สัตย์ - แบบประเมนิ

อนั พงึ ประสงค์ สุจริต ความใฝ่เรียนรู้ คุณลักษณะ

และความมุ่งมัน่ ในการ อนั พึงประสงค์

ทางาน

8. สอ่ื /แหลง่ กำรเรียนรู้

8.1 สอ่ื กำรเรยี นรู้
1) หนงั สือเรยี น รายวชิ าเพิ่มเติมวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ม.6
เล่ม 2 หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 4 ทรงกลมฟา้
21) แบบฝกึ หัด รายวชิ าเพิ่มเตมิ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ม.6 เลม่ 2
หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 4 ทรงกลมฟ้า
22) ใบงานที่ 4.6 เรื่อง เวลาสุรยิ คติ

8.2 แหล่งกำรเรยี นรู้
16) หอ้ งเรยี น
17) หอ้ งสมดุ
18) แหลง่ ข้อมูลสารสนเทศ

ใบงำนท่ี 4.6

เร่อื ง เวลำสุรยิ คติ

คำช้ีแจง : พิจำรณำควำมถูกตอ้ งของข้อควำมท่ีเก่ยี วกบั เวลำสรุ ิยคติ หำกไม่ถูกตอ้ งใหแ้ ก้ไขพร้อมให้เหตผุ ล

ข้อควำมทีเ่ ก่ียวกับเวลำสรุ ิยคติ ควำมถกู ต้อง เหตุผล

1. นาฬิกาท่ีใช้บอกเวลาในปัจจุบนั มรี ากฐาน ................ ...... .................................................................
มาจากการบอกเวลาสรุ ยิ คติ .................................................................

.................................................................

2. เวลาสรุ ยิ คตเิ ป็นเวลาที่อา้ งอิงจากตาแหน่ง ................ ...... .................................................................
.................................................................
ของดวงอาทติ ย์ เกิดจากการคานวณอตั ราเรว็ ใน

การเคลอ่ื นท่ีของ ดวงอาทิตย์ ................................................................

3. 1 วันสุริยคติปรากฏ คือ เวลาที่ดวง ................ ...... .................................................................
อาทิตย์ใช้ในการกลับมาอยู่ท่ีตาแหน่งเดิม ................ ...... .................................................................
บนท้องฟ้าอกี คร้งั ................ ...... .................................................................
4. ภาพการเคล่ือนท่ีของดวงอาทิตย์ที่มี ................ ...... .................................................................
ลักษณะคล้ายเลข 8 เรียกว่า เส้นแอนนา ................ ...... .................................................................
แลมมา ................ ...... .................................................................
5. 1 วันสุริยคติเฉล่ียเท่ากับ 24 ชั่วโมง ซ่ึง .................................................................
ได้จากการที่นาวันสุริยคติปรากฏตลอดทั้งปี .................................................................
มาหาคา่ เฉล่ยี .................................................................
6. มุมช่ัวโมง คือ มุมท่ีดวงอาทิตย์เคล่ือน .................................................................
ไปได้ในเวลา 1 ช่ัวโมงของเวลาสุริยคติ .................................................................
ปรากฏ .................................................................
7. เวลาสากล คือ เวลาสุริยคติปรากฏที่ .................................................................
เมืองกรีนิช ใช้สาหรับเป็นมาตรฐานในการ .................................................................
เทียบเวลา .................................................................
8. เวลา 12.00 น. ตามเวลามาตรฐานของ .................................................................
ประเทศไทย ดวงอาทิตย์จาเป็นต้องอยู่บน .................................................................
เส้นเมริเดยี น .................................................................

ใบงำนที่ 4.6 เฉลย

เรอ่ื ง เวลำสุริยคติ

คำชี้แจง : พิจำรณำควำมถูกต้องของขอ้ ควำมที่เกย่ี วกับเวลำสุรยิ คติ หำกไม่ถูกต้องใหแ้ ก้ไขพรอ้ มให้
เหตุผล

ขอ้ ควำมทเี่ ก่ยี วกบั เวลำสรุ ิยคติ ควำมถกู ตอ้ ง เหตุผล

1. นาฬิกาทีใ่ ชบ้ อกเวลาในปจั จุบันมรี ากฐาน ถูกตอ้ ง
มาจากการบอกเวลาสุรยิ คติ

2. เวลาสุริยคติเป็นเวลาที่อ้างอิงจาก ไม่ถกู ตอ้ ง เวลาสุริยคติเป็นเวลาที่อ้างอิง จาก
ตาแหน่งของดวงอาทิตย์ เกิดจากการ ตาแหน่งของดวงอาทิตย์ เกิดจากการ
คานวณอัตราเร็วในการเคล่ือน ท่ีของ ถูกตอ้ ง สังเกตการเคลื่อนท่ีของดวงอาทิตย์ผ่าน
ดวงอาทติ ย์ ถูกตอ้ ง ท้องฟา้
3. 1 วันสุริยคติปรากฏ คือ เวลาที่ดวง ถกู ตอ้ ง
อาทิตย์ใช้ในการกลับมาอยู่ที่ตาแหน่งเดิม ไมถ่ ูกต้อง ไม่จาเป็น เน่ืองจากเวลามาตรฐานไม่
บนท้องฟ้าอกี ครั้ง ถูกต้อง จาเป็นตอ้ งตรงกบั เวลาสุรยิ คตเิ สมอไป
4. ภาพการเคล่ืนนท่ีของดวงอาทิตย์ที่มี ไม่ถกู ต้อง
ลักษณะคล้ายเลข 8 เรียกว่า เส้นแอนนา มุมชั่วโมง คือ มุมที่ดวงอาทิตย์ทากับ
แลมมา เมริเดยี น
5. 1 วันสุริยคติเฉลี่ยเท่ากับ 24 ช่ัวโมง ซึ่ง
ได้จากการท่ีนาวันสุริยคติปรากฏตลอดท้งั ปี ไม่จาเป็น เนื่องจากเวลามาตรฐานไม่
มาหาค่าเฉล่ีย จาเป็นตอ้ งตรงกับเวลาสุรยิ คติเสมอไป
6. มุมชั่วโมง คือ มุมท่ีดวงอาทิตย์เคล่ือน
ไปได้ในเวลา 1 ช่ัวโมงของเวลาสุริยคติ
ปรากฏ
7. เวลาสากล คือ เวลาสุริยคติปรากฏที่
เมืองกรีนิช ใช้สาหรับเป็นมาตรฐานในการ
เทยี บเวลา
8. เวลา 12.00 น. ตามเวลามาตรฐานของ
ประเทศไทย ดวงอาทิตย์จาเป็นต้องอยู่บน
เส้นเมริเดยี น

9. บนั ทึกผลหลังกำรสอน

• ด้านความรู้
• ด้านสมรรถนะสาคญั ของผเู้ รียน
• ดา้ นคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์
• ดา้ นความสามารถทางวทิ ยาศาสตร์
• ด้านอืน่ ๆ (พฤตกิ รรมเดน่ หรอื พฤตกิ รรมทม่ี ีปญั หาของนักเรยี นเปน็ รายบุคคล (ถ้ามี))

• ปัญหา/อปุ สรรค ลงช่อื
• แนวทางการแก้ไข (นางรัตตยิ า สธุ รรม)

ตำแหนง่ ครู

ลงช่อื
(นางรัตติยา สธุ รรม)

ตำแหน่ง ครู

10. ควำมเห็นของหัวหน้ำกลุม่ สำระกำรเรียนรู้วทิ ยำศำสตรแ์ ละเทคโนโลยี
“……………………………….

ควำมเหน็ ของหัวหนำ้ กลุ่มบริหำรงำนวิชำกำร ลงช่ือ .................................
(นางรัตตยิ า สุธรรม)

ตำแหน่ง ครู

“……………………………….

ลงชอ่ื .................................

(นายถาวร ลาวช่าง)

ตำแหนง่ ครู

ควำมเหน็ ของผู้บรหิ ำรสถำนศึกษำหรอื ผูท้ ไ่ี ด้รับมอบหมำย

“……………………….

ลงช่ือ .................................
(วำ่ ที่ร้อยโทวฒุ ชิ ัย ไปปลอด)

ตำแหน่ง ผอู้ ำนวยกำรโรงเรียนนำคำรำษฎรร์ งั สรรค์

แผนกำรจัดกำรเรียนรทู้ ่ี 7

รำยวิชำเพม่ิ เติม โลก ดำรำศำสตร์ และอวกำศ กลุ่มสำระกำรเรยี นรวู้ ทิ ยำศำสตร์และเทคโนโลยี

หนว่ ยกำรเรียนร้ทู ่ี 2 ทรงกลมทอ้ งฟ้ำ เวลำ 5 ชว่ั โมง

แผนกำรจดั กำรเรียนรู้ เร่ือง เวลำดำรำคติ เวลำ 3 ชว่ั โมง

ชน้ั มัธยมศึกษำปที ี่ 6 เวลำ 20 ชั่วโมง จำนวน 0.5 หนว่ ยกติ

…………………………………………………………………………………………………………………………….

สำระโลก ดำรำศำสตร์ และอวกำศ

3. เข้าใจองคป์ ระกอบ ลกั ษณะ กระบวนการเกิด และววิ ฒั นาการของเอกภพ กาแล็กซี ดาวฤกษ์ และ

ระบบสุรยิ ะ ความสมั พนั ธ์ของดาราศาสตร์กับมนษุ ย์ จากการศึกษาตาแหน่งดาวบนทรงกลมฟา้ และปฏิสมั พนั ธ์

ภายในระบบสรุ ิยะ รวมทั้งการประยกุ ตใ์ ชเ้ ทคโนโลยอี วกาศในการดารงชีวิต

1. ผลกำรเรยี นรู้

4. อธิบายเวลาสุรยิ คติปานกลาง และการเปรียบเทียบเวลาของแต่ละเขตเวลาบนโลก

2. จดุ ประสงค์กำรเรยี นรู้

1. อธิบายเวลาดาราคตแิ ละเปรียบเทียบเวลาสุรยิ ตคกิ ับเวลาดาราคติได้ (K)
2. อธบิ ายประโยชน์ของข้อมลู เวลามาตรฐานได้ (K)
2. ปฏิบัตกิ ิจกรรมวนั สุรยิ คตกิ ับวันดาราคติไดอ้ ย่างถกู ต้องและเป็นลาดบั ข้ันตอน (P)
2. จดั ทาแผนท่ีความคดิ และรายงานได้อย่างถกู ตอ้ งและเป็นลาดบั ขน้ั ตอน (P)
3. ซอ่ื สตั ย์ สุจริต ใฝเ่ รยี นรู้ และมุ่งมนั่ ในการทางาน (A)

3. สำระกำรเรยี นรู้

สำระกำรเรียนรูเ้ พมิ่ เติม
-

4. สำระสำคัญ/ควำมคดิ รวบยอด

เวลาดาราคติเปน็ ส่งิ ท่บี อกถึงตาแหน่งดาว ซ่ึงเปน็ เวลาทีโ่ ลกหมุนจนดาวดวงเดมิ กลับมาที่ตาแหนง่ เดิม โดย
1 วันดาราคติจะใช้เวลาท้ังสิ้น 23 ชั่วโมง 56 นาที ดงั นน้ั 1 วันดาราคติจะส้ันกวา่ 1 สุริยคติ 4 นาที

ข้อมูลเวลามาตรฐานมีประโยชน์ต่อมนุษย์ท้ังการดาเนินชีวิตและการประกอบอาชีพ ซึ่งมีประโยชน์หลาย
ดา้ น ทง้ั ดา้ นการส่อื สาร ดา้ นคมนาคม

5. สมรรถนะสำคญั ของผู้เรียนและคุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์

สมรรถนะสำคัญของผ้เู รยี น คุณลักษณะอนั พึงประสงค์
1. ความสามารถในการส่ือสาร 1. ซ่ือสัตย์ สุจรติ
2. ความสามารถในการคดิ 2. ใฝเ่ รยี นรู้
3. มุง่ ม่ันในการทางาน
1) ทักษะการส่อื สาร
2) ทักษะการวิเคราะห์
3) ทักษะการทางานร่วมกัน
3. ทกั ษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์
1) ทักษะการสังเกต
2) ทักษะการวดั
3) ทกั ษะการสร้างแบบจาลอง
4. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

6. กิจกรรมกำรเรียนรู้

แนวคดิ /รูปแบบการสอน/วิธกี ารสอน/เทคนิค : การจัดการเรียนการสอนแบบเน้นมโนทศั น์

ชวั่ โมงท่ี 1
ขั้นนา

ขั้นกำรใช้ควำมร้เู ดิมเชอื่ มโยงควำมรู้ใหม่ (Prior Knowledge)
ครทู บทวนความรูเ้ ดิมของนกั เรียน โดยอาจใช้คาถามจาก Topic Question ในหนงั สอื เรียน รายวิชา

เพิ่มเติมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ม.6 เล่ม 2 หน่วยการเรียนรทู้ ี่ 4 ทรงกลม
ฟา้ หรือคาถาม ดังต่อไปน้ี

• นอกจากการใช้ดวงอาทติ ย์ในการบอกเวลาแล้ว เราสามารถใช้สิ่งใดบอกเวลาไดอ้ กี
(แนวตอบ: ดวงดาว)

ขั้นสอน

ขนั้ รู้ (Knowing)
15. ครูถามคาถามเพ่ือเป็นการต้ังประเด็นในการศึกษา โดยถามว่า “เวลาสุริยคติกับเวลาดาราคติ
แตกต่างกันอย่างไร” ครูไม่เฉลยคาตอบแต่แจ้งให้นักเรียนทราบว่านักเรียนจะทราบคาตอบเมื่อ
ศกึ ษาจบหัวขอ้ น้ี
16. ครูแจ้งใหน้ ักเรียนทราบวา่ จะได้ศึกษา เรือ่ ง เวลาดาราคติ

17. ครูให้แบง่ นกั เรียนกลมุ่ กลมุ่ ละ 4-5 คน อยา่ งอิสระ แล้วให้นักเรยี นแตล่ ะกลุ่มร่วมสืบค้นและศึกษา
เร่อื ง เวลาดาราคติ จากหนังสอื เรียน หรือแหลง่ การเรยี นรู้ต่างๆ เชน่ อินเทอร์เน็ต โดยครเู น้นยา้ กับ
นักเรยี นว่า ควรคดั เลือกศกึ ษาแหลง่ ขอ้ มลู ที่น่าเชือ่ ถือ

18. นักเรียนแต่ละกลุ่มอภิปรายข้อมูลที่ได้ศึกษามาร่วมกันแล้วบันทึกผลการอภิปรายลงในสมุด
ประจาตัว

19. นักเรยี นแต่ละกลมุ่ จดั ทาแผนท่ีความคิด เรอื่ ง เวลาดาราคติ ลงในกระดาษ A4 1 แผน่
(หมายเหตุ : ครเู ริ่มประเมนิ นกั เรยี น โดยใช้แบบประเมินชน้ิ งาน/ภาระงาน (รวบยอด))

20. ครูแจง้ ใหน้ กั เรยี นทราบว่า จะไดท้ ากจิ กรรมวันสุริยคตกิ ับวนั ดาราคติ พร้อมแจ้งจดุ ประสงค์การทา
กจิ กรรม

21. นักเรียนแต่ละกลุ่มทากิจกรรมตามข้ันตอนในหนังสือเรียน เม่ือนักเรียนปฎิบัติกิจกรรมเรียบร้อย
แลว้ ครูสุ่มบางกลมุ่ ให้ออกมานาเสนอผลการทากจิ กรรมของกลุ่มตนเอง

22. ครูและนักเรียนรว่ มกนั อภิปรายผลการทากิจกรรม โดยครูและนกั เรียนจะต้องให้ข้อสรปุ ร่วมกันวา่
1 วนั ดาราคตสิ ้นั กวา่ 1 วนั สรุ ิยคติ อยู่ 4 นาที

ชั่วโมงท่ี 2-3

ข้ันสอน

ข้ันเขำ้ ใจ (Understanding)

ครใู ชค้ าถามเพอื่ ใหน้ กั เรียนแต่ละกลุ่มอธิบายสง่ิ ทน่ี กั เรยี นได้เรยี นรู้ โดยให้นกั เรียนแตล่ ะกลุ่มแข่งขนั กัน
ตอบคาถาม หากกลมุ่ ใดดตอบได้ถูกตอ้ งรวดเรว็ ท่ีสุดครูจะให้รางวัล เชน่ คะแนนพเิ ศษ โดยครใู ชค้ าถามท่ีเคย
ถามเมื่อตอนตน้ ชว่ั โมงมาถามอกี คร้งั และอาจใช้คาถามทีส่ ามารถวัดความเขา้ ใจของนักเรยี นได้ ดังตอ่ ไปนี้

• เวลาสรุ ิยคติคืออะไรและ 1 วนั ดาราคตยิ าวนานเทา่ ไร
(แนวตอบ: เวลาดาราคติเปน็ สิง่ ทีบ่ อกถึงตาแหนง่ ดาว ซ่ึงเป็นเวลาท่โี ลกหมุนจนดาวดวงเดิมกลบั มาที่
ตาแหน่งเดมิ โดย 1 วันดาราคติจะยาวนานใช้เวลาทง้ั สิน้ 23 ชั่วโมง 56 นาท)ี
• เวลาสุรยิ คติกับเวลาดาราคตแิ ตกต่างกนั อย่างไร
(แนวตอบ: เวลาสุริยคติเป็นเวลาท่ไี ด้จากการสงั เกตดวงอาทติ ยจ์ ริงทป่ี รากฏเคลอ่ื นทข่ี ึ้น ตก สว่ นเวลา
ดาราคติเปน็ สงิ่ ที่บอกถงึ ตาแหนง่ ดาว ซง่ึ เป็นเวลาท่ีโลกหมุนจนดาวดวงเดมิ กลับมาท่ตี าแหนง่ เดมิ โดย
1 วันดาราคตจิ ะสน้ั กวา่ 1 สุรยิ คติ 4 นาท)ี

ขน้ั ลงมอื ทำ (Doing)
13. ครแู จกใบงานที่ 4.7 เรือ่ ง เวลาดาราคติ ใหน้ กั เรยี นแตล่ ะกลมุ่
14. นกั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ ร่วมกนั ทาใบงานท่ี 4.7 โดยปรึกษาหารอื ร่วมกันเพอ่ื หาคาตอบ
15. ครูขออาสาสมัครให้ออกมาเขียนเฉลยของคาถามในใบงานที่ 4.7 แต่ละข้อลงบนกระดานหน้าช้ัน
เรยี น แล้วครตู รวจสอบความถูกต้องและกล่าวชืน่ ชมอาสาสมคั ร

16. ครูใช้เทคนิคเพื่อนคู่คิดโดยให้นักเรียนจับคู่กับเพ่ือนร่วมชั้นเรียนอย่างอิสระ แล้วมอบหมายให้
นกั เรียนแตล่ ะคูท่ ารายงาน เรอื่ ง ประโยชนข์ องข้อมลู เวลามาตรฐาน มาส่งครใู นอีก 2 สัปดาห์ถัดไป

17. ครใู หน้ กั เรียนทาแบบทดสอบหลงั เรยี น เพอ่ื ตรวจสอบความเขา้ ใจหลังเรยี นของนกั เรียน

ขนั้ สรุป

ครูมอบหมายให้นักเรียนเขยี นสรุปเน้ือหา เร่ือง เวลาดาราคติ ลงในสมดุ บันทึกประจาตัวเป็นรายบุคคล
และทาแบบฝึกหดั เรื่อง เวลาดาราคติ จากแบบฝึกหัด รายวชิ าเพ่ิมเติมวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี โลก ดารา
ศาสตร์ และอวกาศ ม.6 เลม่ 2 หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 4 ทรงกลมฟา้ เปน็ การบา้ นส่งครใู นช่วั โมงถัดไป

ขนั้ ประเมนิ

16. ครูประเมินความรู้เกี่ยวกับ เร่ือง เวลาดาราคติ จากการทาแผนที่ความคิด การตอบคาถาม การทา
ใบงาน และการทาแบบฝกึ หดั

17. ครปู ระเมนิ ความรูเ้ ก่ียวกับ เรื่อง ประโยชน์ของขอ้ มูลเวลามาตรฐาน จากการทารายงาน
18. ครปู ระเมินทกั ษะและกระบวนการโดยสงั เกตสังเกตพฤติกรรมการทางานกลมุ่ จากการจดั ทาแผนท่ี

ความคิด และจากการสืบค้นและศึกษา เรื่อง เวลาดาราคติ
19. ครูประเมินทักษะและกระบวนการจากการปฏบิ ตั ิกิจกรรมวนั สรุ ิยคติกบั วันดาราคติ
20. ครูประเมินคุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ โดยการสังเกตความซอ่ื สตั ย์ สุจริต การใฝ่เรยี นรู้ และความ

มุง่ มัน่ ในการทางานที่ได้รับมอบหมาย

7. กำรวัดและประเมินผล

รำยกำรวัด วิธีวัด เคร่ืองมอื เกณฑก์ ำรประเมิน

7.1 ประเมนิ ระหว่ำงกำรจดั - แบบประเมินชนิ้ งาน/ - ระดับคณุ ภาพ 2
ภาระงาน (รวบยอด) ผา่ นเกณฑ์
กจิ กรรมกำรเรียนรู้ - แบบประเมินการ - ระดับคณุ ภาพ 2
ปฏิบตั กิ ิจกรรม ผ่านเกณฑ์
1) เวลาดาราคติ - ตรวจแผนที่ความคิด
- ใบงานที่ 4.7 - รอ้ ยละ 60 ผ่านเกณฑ์
2) ประโยชนข์ อง - ประเมินการปฏิบัติ - แบบฝกึ หดั - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์
ขอ้ มูลเวลา กิจกรรมวันสุริยคติกับ - แบบประเมนิ รายงาน - ระดับคณุ ภาพ 2
มาตรฐาน วันดาราคติ ผา่ นเกณฑ์
- ตรวจใบงานที่ 4.7
- ตรวจแบบฝึกหดั
- ตรวจรายงาน

รำยกำรวัด วิธีวดั เครอื่ งมอื เกณฑ์กำรประเมิน
3) การนาเสนอ - ประเมนิ การนาเสนอ - แบบประเมนิ การ - ระดบั คุณภาพ 2
ผลงาน นาเสนอผลงาน
ผลงาน - สังเกตพฤติกรรม - แบบสังเกตพฤติกรรม ผ่านเกณฑ์
4) พฤติกรรมการ การทางานรายบุคคล การทางานรายบคุ คล - ระดบั คณุ ภาพ 2
- สงั เกตพฤติกรรม - แบบสงั เกตพฤตกิ รรม
ทางานรายบคุ คล การทางานกล่มุ การทางานกล่มุ ผ่านเกณฑ์
5) พฤติกรรม - สงั เกตความซ่ือสัตย์ - แบบประเมิน - ระดับคณุ ภาพ 2
สจุ รติ ความใฝเ่ รียนรู้ คุณลักษณะ
การทางานกลุ่ม และความมงุ่ มนั่ ในการ อันพงึ ประสงค์ ผา่ นเกณฑ์
6) คุณลักษณะ ทางาน - ระดับคณุ ภาพ 2
- แบบทดสอบหลงั เรียน
อนั พงึ ประสงค์ - ตรวจแบบทดสอบ ผา่ นเกณฑ์
หลังเรยี น
6.4 กำรประเมนิ หลงั เรียน - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์
- แบบทดสอบหลัง
เรียน หนว่ ยการ
เรยี นรู้ท่ี 4 ทรงกลมฟ้า

8. สอื่ /แหล่งกำรเรียนรู้

8.1 สอื่ กำรเรียนรู้
1) หนงั สือเรยี น รายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ม.6
เล่ม 2 หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ 4 ทรงกลมฟา้
23) แบบฝึกหดั รายวชิ าเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ม.6 เล่ม 2
หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 4 ทรงกลมฟา้
24) วัสดอุ ุปกรณท์ ีใ่ ชใ้ นการทากจิ กรรมวันสุริยคติกบั วันดาราคติ
25) ใบงานที่ 4.7 เร่ือง เวลาดาราคติ

8.2 แหล่งกำรเรยี นรู้
19) ห้องเรยี น
20) หอ้ งสมุด
21) แหล่งขอ้ มลู สารสนเท

ใบงำนที่ 4.7

เร่ือง เวลำดำรำคติ

คำช้ีแจง : ตอบคำถำมเกี่ยวกบั เวลำดำรำคติ
1. วนั วสนั ตวิษวุ ัต ดวงอาทติ ยจ์ ะมีค่าพกิ ดั RA = 0 h 0 m ดงั นั้น เวลา 12.00 น. ของวนั ดงั กลา่ วนี้ จะตรงกับ
เวลาดาราคติเท่าใด

................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
2. หากสังเกตเห็นดาวเวกา (RA = 18 h 36 m) อยู่บนเส้นเมริเดียนพอดี แสดงว่า ขณะท่ีสังเกตนั้น
เป็นเวลาดาราคติเทา่ ใด
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
3. จากข้อ 2. เมอื่ เวลาผา่ นไป 1 ชั่วโมงหลังจากดาวเวกาผา่ นเส้นเมริเดียน จะเปน็ เวลาดาราคติเทา่ ใด
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
4. หากปัจจุบันตรงกับเวลาดาราคติ 8 h 45 m จะสามารถสังเกตเห็นดาวซิริอุส (RA = 6 h 45 m)
ในบรเิ วณใดของทอ้ งฟา้
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............

................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............

................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............

5. เวลาสรุ ยิ คตกิ บั เวลาดาราคตติ า่ งกนั อย่างไร
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
6. 1 วนั ดาราคตจิ ะสั้นกว่าหรือยาวกว่า 1 วันสุริยคติ อยู่เทา่ ใด
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............

ใบงำนท่ี 4.7 เฉลย

เร่อื ง เวลำดำรำคติ

คำชแ้ี จง : ตอบคำถำมเกี่ยวกบั เวลำดำรำคติ

1. วนั วสันตวิษวุ ัต ดวงอาทิตย์จะมีคา่ พิกัด RA = 0 h 0 m ดังนนั้ เวลา 12.00 น. ของวันดงั กล่าวนี้ จะตรงกบั
เวลาดาราคติเทา่ ใด
เวลาดาราคติ 0 h 0 m

2. หากสังเกตเห็นดาวเวกา (RA = 18 h 36 m) อยู่บนเส้นเมริเดียนพอดี แสดงว่า ขณะที่สังเกตน้ัน
เป็นเวลาดาราคติเทา่ ใด
เวลาดาราคติ 18 h 36 m

3. จากขอ้ 2. เมื่อเวลาผา่ นไป 1 ชัว่ โมงหลังจากดาวเวกาผ่านเสน้ เมริเดียน จะเป็นเวลาดาราคติเท่าใด
เวลาดาราคติ 19 h 36 m

4. หากปัจจุบันตรงกับเวลาดาราคติ 8 h 45 m จะสามารถสังเกตเห็นดาวซิริอุส (RA = 6 h 45 m)
ในบริเวณใดของท้องฟ้า
บรเิ วณทางดา้ นตะวนั ตกเลยเสน้ เมรเิ ดยี นไป 2 ชัว่ โมง หรือ 30 องศา

5. เวลาสรุ ยิ คตกิ ับเวลาดาราคติตา่ งกนั อยา่ งไร
เวลาสรุ ิยคตเิ ป็นตวั บอกว่าดวงอาทติ ยอ์ ยู่บรเิ วณใดเมอื่ เทียบกบั เมรเิ ดียนทอ้ งฟ้า แตเ่ วลาดาราคติ
จะเป็นตัวบอกว่าดาวดวงใดกาลงั อยูบ่ นเมรเิ ดยี นทอ้ งฟา้

6. 1 วนั ดาราคติจะส้ันกว่าหรือยาวกว่า 1 วันสุรยิ คติ อยู่เทา่ ใด
1 วันดาราคติจะส้ันกว่า 1 วันสุริยคติ ประมาณ 4 นาที ดังนั้น 1 วันดาราคติ จะมีค่าประมาณ
23 ชั่วโมง 56 นาที

9. บนั ทึกผลหลังกำรสอน

• ดา้ นความรู้

• ดา้ นสมรรถนะสาคัญของผ้เู รยี น

• ด้านคณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

• ดา้ นความสามารถทางวิทยาศาสตร์

• ปัญหา/อุปสรรค ลงชอ่ื
• แนวทางการแกไ้ ข (นางรัตตยิ า สธุ รรม)

ตำแหนง่ ครู

ลงช่ือ
(นางรตั ติยา สุธรรม)

ตำแหน่ง ครู

10. ควำมเห็นของหวั หนำ้ กลมุ่ สำระกำรเรยี นรู้วทิ ยำศำสตร์และเทคโนโลยี
“……………………………….

ควำมเห็นของหัวหนำ้ กลุม่ บรหิ ำรงำนวชิ ำกำร ลงชือ่ .................................
(นางรตั ตยิ า สธุ รรม)

ตำแหนง่ ครู

“……………………………….

ลงชอื่ .................................
(นายถาวร ลาวชา่ ง)

ตำแหน่ง ครู

ควำมเห็นของผู้บริหำรสถำนศกึ ษำหรอื ผทู้ ไ่ี ดร้ บั มอบหมำย

“……………………….

ลงช่ือ .................................
(ว่ำทร่ี ้อยโทวุฒชิ ัย ไปปลอด)

ตำแหนง่ ผอู้ ำนวยกำรโรงเรยี นนำคำรำษฎร์รังสรรค์

แผนกำรจดั กำรเรยี นรทู้ ี่ 7

รำยวชิ ำเพม่ิ เตมิ โลก ดำรำศำสตร์ และอวกำศ กลุ่มสำระกำรเรยี นรู้วิทยำศำสตร์และเทคโนโลยี

หนว่ ยกำรเรียนรทู้ ่ี 2 ทรงกลมทอ้ งฟ้ำ เวลำ 5 ชวั่ โมง

แผนกำรจดั กำรเรยี นรู้ เรอ่ื ง เวลำดำรำคติ เวลำ 3 ช่วั โมง

ช้ันมธั ยมศกึ ษำปที ่ี 6 เวลำ 20 ช่ัวโมง จำนวน 0.5 หนว่ ยกิต

…………………………………………………………………………………………………………………………….
สำระโลก ดำรำศำสตร์ และอวกำศ

3. เขา้ ใจองค์ประกอบ ลักษณะ กระบวนการเกิด และวิวัฒนาการของเอกภพ กาแล็กซี ดาวฤกษ์ และ

ระบบสรุ ิยะ ความสัมพันธ์ของดาราศาสตร์กบั มนุษย์ จากการศกึ ษาตาแหน่งดาวบนทรงกลมฟ้าและปฏิสมั พันธ์

ภายในระบบสรุ ยิ ะ รวมทัง้ การประยกุ ต์ใช้เทคโนโลยอี วกาศในการดารงชีวิต

1. ผลกำรเรยี นรู้

4. อธบิ ายเวลาสุรยิ คติปานกลาง และการเปรยี บเทียบเวลาของแต่ละเขตเวลาบนโลก

2. จุดประสงค์กำรเรียนรู้

1. อธบิ ายเวลาดาราคตแิ ละเปรียบเทยี บเวลาสุริยตคกิ บั เวลาดาราคติได้ (K)
2. อธบิ ายประโยชน์ของข้อมลู เวลามาตรฐานได้ (K)
2. ปฏบิ ัตกิ จิ กรรมวนั สรุ ิยคตกิ ับวนั ดาราคติได้อย่างถูกต้องและเปน็ ลาดบั ขัน้ ตอน (P)
2. จัดทาแผนที่ความคิดและรายงานไดอ้ ยา่ งถูกต้องและเปน็ ลาดบั ข้นั ตอน (P)
3. ซ่ือสัตย์ สุจรติ ใฝ่เรียนรู้ และมุ่งม่ันในการทางาน (A)

3. สำระกำรเรยี นรู้

สำระกำรเรยี นรเู้ พมิ่ เตมิ
-

4. สำระสำคัญ/ควำมคดิ รวบยอด

เวลาดาราคติเป็นสงิ่ ที่บอกถงึ ตาแหน่งดาว ซึง่ เป็นเวลาทโี่ ลกหมุนจนดาวดวงเดมิ กลบั มาท่ีตาแหนง่ เดมิ โดย
1 วันดาราคตจิ ะใช้เวลาทงั้ ส้ิน 23 ชว่ั โมง 56 นาที ดงั น้ัน 1 วนั ดาราคติจะสน้ั กวา่ 1 สรุ ยิ คติ 4 นาที

ข้อมูลเวลามาตรฐานมีประโยชน์ต่อมนุษย์ท้ังการดาเนินชีวิตและการประกอบอาชีพ ซึ่งมีประโยชน์หลาย
ด้าน ทงั้ ด้านการสอ่ื สาร ด้านคมนาคม

5. สมรรถนะสำคญั ของผูเ้ รยี นและคณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค์

สมรรถนะสำคญั ของผ้เู รยี น คุณลักษณะอันพงึ ประสงค์

1. ความสามารถในการส่อื สาร 1. ซื่อสตั ย์ สุจริต

2. ความสามารถในการคิด 2. ใฝเ่ รยี นรู้

1) ทักษะการสื่อสาร 3. มุ่งมัน่ ในการทางาน

2) ทกั ษะการวเิ คราะห์

3) ทักษะการทางานร่วมกัน

3. ทกั ษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์

1) ทักษะการสังเกต

2) ทักษะการวัด

3) ทกั ษะการสรา้ งแบบจาลอง

4. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

6. กิจกรรมกำรเรียนรู้

แนวคิด/รปู แบบการสอน/วิธกี ารสอน/เทคนิค : การจดั การเรยี นการสอนแบบเน้นมโนทศั น์

ชวั่ โมงที่ 1

ขนั้ นา

ข้ันกำรใช้ควำมรเู้ ดิมเชอื่ มโยงควำมรู้ใหม่ (Prior Knowledge)
ครทู บทวนความรเู้ ดิมของนักเรียน โดยอาจใช้คาถามจาก Topic Question ในหนังสือเรยี น รายวิชา

เพ่ิมเติมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ม.6 เล่ม 2 หน่วยการเรยี นรู้ที่ 4 ทรงกลม
ฟ้า หรือคาถาม ดังต่อไปนี้

• นอกจากการใช้ดวงอาทิตยใ์ นการบอกเวลาแล้ว เราสามารถใชส้ ิง่ ใดบอกเวลาไดอ้ กี
(แนวตอบ: ดวงดาว)

ขัน้ สอน

ขั้นรู้ (Knowing)
23. ครูถามคาถามเพื่อเป็นการตั้งประเด็นในการศึกษา โดยถามว่า “เวลาสุริยคติกับเวลาดาราคติ
แตกต่างกันอย่างไร” ครูไม่เฉลยคาตอบแต่แจ้งให้นักเรียนทราบว่านักเรียนจะทราบคาตอบเมื่อ
ศึกษาจบหวั ขอ้ นี้
24. ครูแจง้ ใหน้ ักเรยี นทราบวา่ จะได้ศกึ ษา เร่ือง เวลาดาราคติ
25. ครูให้แบ่งนกั เรยี นกล่มุ กลุม่ ละ 4-5 คน อย่างอิสระ แลว้ ให้นกั เรียนแต่ละกล่มุ ร่วมสืบคน้ และศึกษา
เรอื่ ง เวลาดาราคติ จากหนงั สอื เรยี น หรือแหลง่ การเรยี นรู้ต่างๆ เช่น อนิ เทอร์เนต็ โดยครูเน้นย้ากับ
นกั เรยี นว่า ควรคดั เลอื กศึกษาแหล่งขอ้ มลู ท่นี า่ เช่อื ถือ
26. นักเรียนแต่ละกลุ่มอภิปรายข้อมูลที่ได้ศึกษามาร่วมกันแล้วบันทึกผลการอภิปรายลงในสมุด
ประจาตวั
27. นกั เรียนแต่ละกลุม่ จัดทาแผนท่ีความคดิ เรื่อง เวลาดาราคติ ลงในกระดาษ A4 1 แผน่
(หมายเหตุ : ครเู ร่ิมประเมนิ นกั เรียน โดยใช้แบบประเมินชนิ้ งาน/ภาระงาน (รวบยอด))
28. ครูแจ้งให้นกั เรยี นทราบว่า จะได้ทากจิ กรรมวนั สุริยคติกับวันดาราคติ พรอ้ มแจง้ จดุ ประสงค์การทา
กจิ กรรม
29. นักเรียนแต่ละกลุ่มทากิจกรรมตามข้ันตอนในหนังสือเรียน เม่ือนักเรียนปฎิบัติกิจกรรมเรียบร้อย
แลว้ ครสู ่มุ บางกลมุ่ ให้ออกมานาเสนอผลการทากิจกรรมของกล่มุ ตนเอง
30. ครูและนักเรยี นรว่ มกันอภปิ รายผลการทากิจกรรม โดยครูและนักเรยี นจะต้องให้ข้อสรปุ ร่วมกันวา่
1 วันดาราคติสน้ั กว่า 1 วนั สุรยิ คติ อยู่ 4 นาที

ช่ัวโมงที่ 2-3

ขั้นสอน

ขน้ั เขำ้ ใจ (Understanding)
ครูใชค้ าถามเพ่อื ใหน้ กั เรยี นแต่ละกลุ่มอธิบายสงิ่ ท่ีนักเรยี นได้เรยี นรู้ โดยให้นกั เรยี นแต่ละกลมุ่ แขง่ ขันกัน

ตอบคาถาม หากกลุ่มใดดตอบได้ถูกต้องรวดเร็วที่สุดครูจะให้รางวัล เชน่ คะแนนพิเศษ โดยครูใชค้ าถามท่ีเคย
ถามเมอื่ ตอนตน้ ช่วั โมงมาถามอีกครงั้ และอาจใช้คาถามทส่ี ามารถวัดความเขา้ ใจของนักเรยี นได้ ดงั ตอ่ ไปนี้

• เวลาสุรยิ คติคอื อะไรและ 1 วนั ดาราคตยิ าวนานเท่าไร
(แนวตอบ: เวลาดาราคติเป็นส่งิ ที่บอกถงึ ตาแหน่งดาว ซง่ึ เปน็ เวลาทโ่ี ลกหมนุ จนดาวดวงเดิมกลบั มาที่
ตาแหน่งเดิม โดย 1 วนั ดาราคติจะยาวนานใช้เวลาท้ังสิน้ 23 ชัว่ โมง 56 นาที)
• เวลาสรุ ยิ คตกิ ับเวลาดาราคติแตกตา่ งกันอยา่ งไร
(แนวตอบ: เวลาสรุ ิยคตเิ ป็นเวลาท่ีไดจ้ ากการสงั เกตดวงอาทติ ยจ์ รงิ ทป่ี รากฏเคลื่อนทขี่ ้นึ ตก สว่ นเวลา
ดาราคติเป็นส่งิ ท่ีบอกถงึ ตาแหนง่ ดาว ซง่ึ เปน็ เวลาทโี่ ลกหมุนจนดาวดวงเดิมกลับมาทต่ี าแหนง่ เดิม โดย
1 วนั ดาราคตจิ ะส้นั กว่า 1 สุริยคติ 4 นาที)

ขน้ั ลงมอื ทำ (Doing)
18. ครแู จกใบงานท่ี 4.7 เรื่อง เวลาดาราคติ ให้นักเรียนแต่ละกลุม่
19. นักเรียนแตล่ ะกลุ่มร่วมกันทาใบงานที่ 4.7 โดยปรึกษาหารอื รว่ มกันเพ่อื หาคาตอบ
20. ครูขออาสาสมัครให้ออกมาเขียนเฉลยของคาถามในใบงานท่ี 4.7 แต่ละข้อลงบนกระดานหน้าชั้น
เรยี น แล้วครูตรวจสอบความถูกต้องและกลา่ วช่นื ชมอาสาสมัคร
21. ครูใช้เทคนิคเพื่อนคู่คิดโดยให้นักเรียนจับคู่กับเพ่ือนร่วมชั้นเรียนอย่างอิสระ แล้วมอบหมายให้
นักเรียนแต่ละคู่ทารายงาน เรือ่ ง ประโยชนข์ องขอ้ มลู เวลามาตรฐาน มาส่งครใู นอกี 2 สัปดาห์ถดั ไป
22. ครใู หน้ กั เรยี นทาแบบทดสอบหลังเรียน เพอ่ื ตรวจสอบความเข้าใจหลงั เรียนของนกั เรยี น

ขัน้ สรปุ

ครูมอบหมายให้นกั เรยี นเขียนสรุปเนื้อหา เรื่อง เวลาดาราคติ ลงในสมุดบันทกึ ประจาตวั เป็นรายบุคคล
และทาแบบฝกึ หัด เรอ่ื ง เวลาดาราคติ จากแบบฝกึ หดั รายวชิ าเพม่ิ เตมิ วทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี โลก ดารา
ศาสตร์ และอวกาศ ม.6 เล่ม 2 หน่วยการเรียนรูท้ ่ี 4 ทรงกลมฟา้ เป็นการบ้านสง่ ครใู นชวั่ โมงถัดไป

ข้นั ประเมิน

21. ครูประเมินความรู้เกี่ยวกับ เร่ือง เวลาดาราคติ จากการทาแผนที่ความคิด การตอบคาถาม การทา
ใบงาน และการทาแบบฝกึ หดั

22. ครูประเมินความร้เู กี่ยวกับ เรื่อง ประโยชน์ของขอ้ มูลเวลามาตรฐาน จากการทารายงาน
23. ครูประเมินทักษะและกระบวนการโดยสงั เกตสังเกตพฤติกรรมการทางานกล่มุ จากการจดั ทาแผนท่ี

ความคิด และจากการสบื คน้ และศึกษา เร่อื ง เวลาดาราคติ
24. ครูประเมนิ ทกั ษะและกระบวนการจากการปฏบิ ัติกิจกรรมวนั สุริยคตกิ บั วันดาราคติ
25. ครปู ระเมินคณุ ลักษณะอันพึงประสงค์ โดยการสงั เกตความซ่อื สตั ย์ สจุ ริต การใฝ่เรยี นรู้ และความ

มงุ่ มัน่ ในการทางานทไ่ี ดร้ ับมอบหมาย

7. กำรวดั และประเมินผล

รำยกำรวัด วธิ ีวดั เครื่องมอื เกณฑก์ ำรประเมนิ

7.1 ประเมินระหวำ่ งกำรจดั - แบบประเมนิ ชนิ้ งาน/ - ระดับคุณภาพ 2
ภาระงาน (รวบยอด) ผ่านเกณฑ์
กจิ กรรมกำรเรยี นรู้ - แบบประเมินการ - ระดับคุณภาพ 2
ปฏบิ ตั กิ ิจกรรม ผา่ นเกณฑ์
1) เวลาดาราคติ - ตรวจแผนที่ความคิด
- ใบงานท่ี 4.7 - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์
2) ประโยชนข์ อง - ประเมินการปฏิบตั ิ - แบบฝึกหัด - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์
ขอ้ มูลเวลา กิจกรรมวนั สุรยิ คตกิ บั - แบบประเมนิ รายงาน - ระดบั คณุ ภาพ 2
มาตรฐาน วนั ดาราคติ ผา่ นเกณฑ์
- ตรวจใบงานท่ี 4.7 - แบบประเมินการ
3) การนาเสนอ - ตรวจแบบฝกึ หดั นาเสนอผลงาน - ระดบั คุณภาพ 2
ผลงาน - ตรวจรายงาน - แบบสังเกตพฤติกรรม ผ่านเกณฑ์
การทางานรายบคุ คล
4) พฤตกิ รรมการ - ประเมินการนาเสนอ - แบบสังเกตพฤตกิ รรม - ระดับคณุ ภาพ 2
ทางานรายบคุ คล ผลงาน การทางานกลุม่ ผา่ นเกณฑ์
- สังเกตพฤตกิ รรม - แบบประเมิน
5) พฤติกรรม การทางานรายบุคคล คณุ ลักษณะ - ระดับคุณภาพ 2
การทางานกลมุ่ - สงั เกตพฤตกิ รรม อนั พึงประสงค์ ผา่ นเกณฑ์
การทางานกลุ่ม
6) คุณลกั ษณะ - สังเกตความซอ่ื สตั ย์ - แบบทดสอบหลงั เรยี น - ระดับคุณภาพ 2
อันพึงประสงค์ สุจรติ ความใฝเ่ รียนรู้ ผา่ นเกณฑ์
และความม่งุ ม่ันในการ
6.4 กำรประเมนิ หลังเรยี น ทางาน - รอ้ ยละ 60 ผ่านเกณฑ์
- แบบทดสอบหลัง
เรยี น หน่วยการ - ตรวจแบบทดสอบ
หลังเรียน

รำยกำรวดั วธิ วี ัด เครื่องมอื เกณฑ์กำรประเมิน
เรียนรูท้ ี่ 4 ทรงกลมฟ้า

8. สอ่ื /แหลง่ กำรเรยี นรู้

8.1 ส่ือกำรเรียนรู้
1) หนงั สอื เรยี น รายวิชาเพิ่มเติมวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ม.6
เลม่ 2 หน่วยการเรยี นรู้ที่ 4 ทรงกลมฟา้
26) แบบฝกึ หัด รายวิชาเพิม่ เติมวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ม.6 เลม่ 2
หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 4 ทรงกลมฟ้า
27) วัสดอุ ุปกรณท์ ใ่ี ช้ในการทากิจกรรมวนั สุริยคติกับวันดาราคติ
28) ใบงานที่ 4.7 เร่ือง เวลาดาราคติ

8.2 แหลง่ กำรเรยี นรู้
22) ห้องเรียน
23) ห้องสมุด
24) แหลง่ ขอ้ มลู สารสนเท

ใบงำนที่ 4.7

เรือ่ ง เวลำดำรำคติ

คำช้ีแจง : ตอบคำถำมเกย่ี วกับเวลำดำรำคติ
1. วนั วสนั ตวิษุวัต ดวงอาทิตย์จะมีคา่ พกิ ัด RA = 0 h 0 m ดงั น้นั เวลา 12.00 น. ของวันดังกล่าวนี้ จะตรงกบั
เวลาดาราคติเท่าใด
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
2. หากสังเกตเห็นดาวเวกา (RA = 18 h 36 m) อยู่บนเส้นเมริเดียนพอดี แสดงว่า ขณะท่ีสังเกตนั้น
เป็นเวลาดาราคติเท่าใด
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
3. จากข้อ 2. เม่อื เวลาผา่ นไป 1 ชวั่ โมงหลังจากดาวเวกาผา่ นเส้นเมริเดยี น จะเปน็ เวลาดาราคตเิ ท่าใด
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............

4. หากปัจจุบันตรงกับเวลาดาราคติ 8 h 45 m จะสามารถสังเกตเห็นดาวซิริอุส (RA = 6 h 45 m)
ในบรเิ วณใดของท้องฟา้
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............

................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............

................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............

5. เวลาสุริยคตกิ บั เวลาดาราคติตา่ งกนั อย่างไร
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
6. 1 วนั ดาราคตจิ ะส้นั กวา่ หรือยาวกว่า 1 วันสุริยคติ อย่เู ทา่ ใด
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............

ใบงำนท่ี 4.7 เฉลย

เรื่อง เวลำดำรำคติ

คำชแ้ี จง : ตอบคำถำมเกีย่ วกับเวลำดำรำคติ

1. วันวสนั ตวษิ ุวตั ดวงอาทิตยจ์ ะมคี ่าพิกัด RA = 0 h 0 m ดังน้ัน เวลา 12.00 น. ของวนั ดงั กลา่ วนี้ จะตรงกับ
เวลาดาราคตเิ ท่าใด
เวลาดาราคติ 0 h 0 m

2. หากสังเกตเห็นดาวเวกา (RA = 18 h 36 m) อยู่บนเส้นเมริเดียนพอดี แสดงว่า ขณะที่สังเกตน้ัน
เป็นเวลาดาราคติเทา่ ใด
เวลาดาราคติ 18 h 36 m

3. จากขอ้ 2. เมอื่ เวลาผ่านไป 1 ช่ัวโมงหลังจากดาวเวกาผ่านเส้นเมริเดียน จะเปน็ เวลาดาราคตเิ ทา่ ใด
เวลาดาราคติ 19 h 36 m

4. หากปัจจุบันตรงกับเวลาดาราคติ 8 h 45 m จะสามารถสังเกตเห็นดาวซิริอุส (RA = 6 h 45 m)
ในบริเวณใดของท้องฟา้

บริเวณทางดา้ นตะวนั ตกเลยเส้นเมริเดยี นไป 2 ชัว่ โมง หรอื 30 องศา

5. เวลาสรุ ยิ คตกิ บั เวลาดาราคติต่างกนั อย่างไร
เวลาสรุ ิยคตเิ ปน็ ตวั บอกวา่ ดวงอาทิตย์อย่บู ริเวณใดเม่อื เทยี บกบั เมริเดียนท้องฟา้ แตเ่ วลาดาราคติ
จะเป็นตวั บอกว่าดาวดวงใดกาลงั อย่บู นเมริเดียนทอ้ งฟ้า

6. 1 วันดาราคตจิ ะส้นั กว่าหรอื ยาวกวา่ 1 วันสุรยิ คติ อยเู่ ท่าใด
1 วันดาราคติจะสั้นกว่า 1 วันสุริยคติ ประมาณ 4 นาที ดังนั้น 1 วันดาราคติ จะมีค่าประมาณ
23 ชัว่ โมง 56 นาที

9. บนั ทึกผลหลงั กำรสอน

• ดา้ นความรู้
• ด้านสมรรถนะสาคญั ของผู้เรยี น
• ด้านคุณลักษณะอันพงึ ประสงค์
• ด้านความสามารถทางวิทยาศาสตร์
• ด้านอ่นื ๆ (พฤติกรรมเดน่ หรอื พฤตกิ รรมทีม่ ีปัญหาของนักเรยี นเปน็ รายบุคคล (ถา้ ม)ี )

• ปัญหา/อุปสรรค ลงชอ่ื
• แนวทางการแก้ไข (นางรัตตยิ า สุธรรม)

ตำแหนง่ ครู

ลงชื่อ
(นางรตั ติยา สุธรรม)

ตำแหน่ง ครู

10. ควำมเห็นของหัวหนำ้ กลมุ่ สำระกำรเรยี นรู้วทิ ยำศำสตร์และเทคโนโลยี
“……………………………….

ควำมเหน็ ของหัวหนำ้ กลุม่ บรหิ ำรงำนวิชำกำร ลงชือ่ .................................
(นางรตั ติยา สุธรรม)

ตำแหนง่ ครู

“……………………………….

ลงชอ่ื .................................

(นายถาวร ลาวช่าง)

ตำแหน่ง ครู

ควำมเห็นของผบู้ ริหำรสถำนศึกษำหรอื ผู้ท่ีได้รบั มอบหมำย

“……………………….

ลงช่ือ .................................
(วำ่ ทร่ี ้อยโทวฒุ ชิ ยั ไปปลอด)

ตำแหนง่ ผ้อู ำนวยกำรโรงเรยี นนำคำรำษฎร์รงั สรรค์

แผนกำรจัดกำรเรยี นรู้ท่ี 7

รำยวชิ ำเพมิ่ เติม โลก ดำรำศำสตร์ และอวกำศ กลุ่มสำระกำรเรียนรวู้ ิทยำศำสตรแ์ ละเทคโนโลยี

หน่วยกำรเรียนรู้ที่ 2 ทรงกลมทอ้ งฟำ้ เวลำ 5 ช่ัวโมง

แผนกำรจดั กำรเรียนรู้ เร่ือง เวลำดำรำคติ เวลำ 3 ช่วั โมง

ชน้ั มัธยมศกึ ษำปที ี่ 6 เวลำ 20 ชวั่ โมง จำนวน 0.5 หนว่ ยกติ

…………………………………………………………………………………………………………………………….

สำระโลก ดำรำศำสตร์ และอวกำศ

3. เขา้ ใจองค์ประกอบ ลักษณะ กระบวนการเกิด และวิวัฒนาการของเอกภพ กาแล็กซี ดาวฤกษ์ และ

ระบบสุริยะ ความสัมพันธข์ องดาราศาสตร์กบั มนษุ ย์ จากการศึกษาตาแหนง่ ดาวบนทรงกลมฟ้าและปฏสิ มั พนั ธ์

ภายในระบบสุริยะ รวมท้ังการประยุกตใ์ ชเ้ ทคโนโลยีอวกาศในการดารงชีวิต

1. ผลกำรเรยี นรู้

4. อธบิ ายเวลาสุรยิ คติปานกลาง และการเปรียบเทียบเวลาของแต่ละเขตเวลาบนโลก

2. จุดประสงค์กำรเรยี นรู้

1. อธบิ ายเวลาดาราคตแิ ละเปรียบเทียบเวลาสรุ ิยตคกิ บั เวลาดาราคตไิ ด้ (K)
2. อธบิ ายประโยชนข์ องขอ้ มลู เวลามาตรฐานได้ (K)
2. ปฏิบัติกิจกรรมวันสุรยิ คตกิ บั วันดาราคตไิ ด้อย่างถูกตอ้ งและเป็นลาดับข้ันตอน (P)
2. จดั ทาแผนที่ความคิดและรายงานไดอ้ ย่างถูกตอ้ งและเปน็ ลาดับขนั้ ตอน (P)
3. ซ่ือสตั ย์ สุจรติ ใฝเ่ รยี นรู้ และมุ่งมัน่ ในการทางาน (A)

3. สำระกำรเรยี นรู้

สำระกำรเรียนรเู้ พ่มิ เติม

-

4. สำระสำคญั /ควำมคดิ รวบยอด

เวลาดาราคติเปน็ ส่งิ ที่บอกถงึ ตาแหนง่ ดาว ซ่ึงเป็นเวลาทโ่ี ลกหมนุ จนดาวดวงเดิมกลบั มาที่ตาแหน่งเดิม โดย
1 วนั ดาราคติจะใชเ้ วลาท้ังสิ้น 23 ชว่ั โมง 56 นาที ดงั นัน้ 1 วนั ดาราคติจะสน้ั กว่า 1 สรุ ิยคติ 4 นาที

ข้อมูลเวลามาตรฐานมีประโยชน์ต่อมนุษย์ทั้งการดาเนินชีวิตและการประกอบอาชีพ ซ่ึงมีประโยชน์หลาย
ด้าน ทั้งดา้ นการส่ือสาร ด้านคมนาคม

5. สมรรถนะสำคัญของผู้เรยี นและคณุ ลักษณะอนั พึงประสงค์

สมรรถนะสำคญั ของผ้เู รยี น คณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์

1. ความสามารถในการสือ่ สาร 1. ซ่ือสัตย์ สุจริต

2. ความสามารถในการคดิ 2. ใฝเ่ รียนรู้

1) ทักษะการส่อื สาร 3. มงุ่ ม่นั ในการทางาน

2) ทักษะการวเิ คราะห์

3) ทกั ษะการทางานรว่ มกนั

3. ทกั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์

1) ทกั ษะการสังเกต

2) ทักษะการวัด

3) ทักษะการสร้างแบบจาลอง

4. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

6. กิจกรรมกำรเรียนรู้

แนวคดิ /รปู แบบการสอน/วธิ กี ารสอน/เทคนคิ : การจดั การเรยี นการสอนแบบเนน้ มโนทัศน์

ชั่วโมงท่ี 1
ขนั้ นา

ขั้นกำรใชค้ วำมรู้เดมิ เชื่อมโยงควำมรใู้ หม่ (Prior Knowledge)
ครทู บทวนความร้เู ดิมของนกั เรียน โดยอาจใช้คาถามจาก Topic Question ในหนังสอื เรียน รายวิชา

เพ่ิมเติมวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ม.6 เล่ม 2 หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 ทรงกลม
ฟ้า หรือคาถาม ดังตอ่ ไปนี้

• นอกจากการใชด้ วงอาทติ ยใ์ นการบอกเวลาแล้ว เราสามารถใช้สงิ่ ใดบอกเวลาไดอ้ กี
(แนวตอบ: ดวงดาว)

ขนั้ สอน

ขน้ั รู้ (Knowing)
31. ครูถามคาถามเพื่อเป็นการต้ังประเด็นในการศึกษา โดยถามว่า “เวลาสุริยคติกับเวลาดาราคติ
แตกต่างกันอย่างไร” ครูไม่เฉลยคาตอบแต่แจ้งให้นักเรียนทราบว่านักเรียนจะทราบคาตอบเม่ือ
ศกึ ษาจบหวั ข้อนี้
32. ครูแจง้ ใหน้ ักเรยี นทราบวา่ จะได้ศึกษา เร่อื ง เวลาดาราคติ
33. ครใู หแ้ บ่งนกั เรียนกลุ่ม กล่มุ ละ 4-5 คน อย่างอสิ ระ แล้วให้นกั เรียนแตล่ ะกลุม่ ร่วมสืบคน้ และศึกษา
เร่อื ง เวลาดาราคติ จากหนงั สือเรยี น หรอื แหล่งการเรียนรู้ต่างๆ เชน่ อินเทอรเ์ นต็ โดยครูเนน้ ยา้ กับ
นกั เรียนว่า ควรคดั เลือกศึกษาแหลง่ ข้อมูลที่น่าเชื่อถือ
34. นักเรียนแต่ละกลุ่มอภิปรายข้อมูลท่ีได้ศึกษามาร่วมกันแล้วบันทึกผลการอภิปรายลงในสมุด
ประจาตวั
35. นักเรยี นแตล่ ะกลุม่ จดั ทาแผนทีค่ วามคดิ เรอื่ ง เวลาดาราคติ ลงในกระดาษ A4 1 แผ่น
(หมายเหตุ : ครเู ร่มิ ประเมนิ นักเรยี น โดยใช้แบบประเมินช้นิ งาน/ภาระงาน (รวบยอด))
36. ครูแจง้ ใหน้ กั เรยี นทราบว่า จะไดท้ ากิจกรรมวนั สรุ ิยคติกับวนั ดาราคติ พรอ้ มแจง้ จดุ ประสงคก์ ารทา
กจิ กรรม
37. นักเรียนแต่ละกลุ่มทากิจกรรมตามข้ันตอนในหนังสือเรียน เม่ือนักเรียนปฎิบัติกิจกรรมเรียบร้อย
แลว้ ครูสมุ่ บางกลมุ่ ให้ออกมานาเสนอผลการทากิจกรรมของกลุ่มตนเอง
38. ครูและนักเรยี นรว่ มกนั อภิปรายผลการทากิจกรรม โดยครูและนกั เรียนจะต้องให้ข้อสรปุ ร่วมกนั ว่า
1 วันดาราคตสิ ัน้ กว่า 1 วันสรุ ยิ คติ อยู่ 4 นาที

ชั่วโมงที่ 2-3

ข้นั สอน

ขน้ั เข้ำใจ (Understanding)
ครใู ช้คาถามเพอื่ ใหน้ ักเรยี นแตล่ ะกลุ่มอธบิ ายสงิ่ ทนี่ ักเรยี นไดเ้ รยี นรู้ โดยใหน้ ักเรียนแตล่ ะกลุ่มแข่งขันกัน

ตอบคาถาม หากกลมุ่ ใดดตอบได้ถกู ต้องรวดเร็วท่ีสุดครูจะใหร้ างวัล เชน่ คะแนนพเิ ศษ โดยครใู ช้คาถามท่ีเคย
ถามเม่อื ตอนต้นชั่วโมงมาถามอกี ครงั้ และอาจใช้คาถามทส่ี ามารถวัดความเข้าใจของนักเรยี นได้ ดังต่อไปน้ี

• เวลาสุรยิ คติคืออะไรและ 1 วันดาราคติยาวนานเทา่ ไร
(แนวตอบ: เวลาดาราคตเิ ป็นสง่ิ ท่บี อกถึงตาแหน่งดาว ซึง่ เปน็ เวลาที่โลกหมนุ จนดาวดวงเดมิ กลับมาที่
ตาแหน่งเดิม โดย 1 วนั ดาราคติจะยาวนานใช้เวลาท้ังสน้ิ 23 ช่ัวโมง 56 นาที)

• เวลาสุรยิ คติกบั เวลาดาราคตแิ ตกต่างกนั อย่างไร
(แนวตอบ: เวลาสรุ ิยคติเปน็ เวลาท่ไี ด้จากการสังเกตดวงอาทติ ย์จริงท่ปี รากฏเคล่อื นทีข่ ึน้ ตก ส่วนเวลา
ดาราคติเปน็ สงิ่ ท่บี อกถึงตาแหน่งดาว ซงึ่ เป็นเวลาที่โลกหมนุ จนดาวดวงเดิมกลับมาที่ตาแหน่งเดมิ โดย
1 วันดาราคตจิ ะสน้ั กว่า 1 สุรยิ คติ 4 นาที)

ขั้นลงมือทำ (Doing)
23. ครแู จกใบงานท่ี 4.7 เร่ือง เวลาดาราคติ ใหน้ กั เรยี นแต่ละกลมุ่
24. นักเรียนแต่ละกลมุ่ ร่วมกนั ทาใบงานที่ 4.7 โดยปรึกษาหารอื ร่วมกนั เพ่ือหาคาตอบ
25. ครูขออาสาสมัครให้ออกมาเขียนเฉลยของคาถามในใบงานที่ 4.7 แต่ละข้อลงบนกระดานหน้าชั้น
เรยี น แลว้ ครตู รวจสอบความถูกตอ้ งและกลา่ วชืน่ ชมอาสาสมคั ร
26. ครูใช้เทคนิคเพ่ือนคู่คิดโดยให้นักเรียนจับคู่กับเพื่อนร่วมชั้นเรียนอย่างอิสระ แล้วมอบหมายให้
นกั เรียนแตล่ ะคู่ทารายงาน เรือ่ ง ประโยชน์ของขอ้ มลู เวลามาตรฐาน มาสง่ ครูในอกี 2 สปั ดาห์ถัดไป
27. ครูให้นกั เรยี นทาแบบทดสอบหลังเรยี น เพ่ือตรวจสอบความเข้าใจหลงั เรยี นของนักเรียน

ขนั้ สรปุ

ครูมอบหมายให้นักเรียนเขียนสรุปเน้ือหา เร่อื ง เวลาดาราคติ ลงในสมดุ บันทึกประจาตัวเป็นรายบุคคล
และทาแบบฝกึ หัด เรื่อง เวลาดาราคติ จากแบบฝึกหดั รายวชิ าเพิม่ เติมวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี โลก ดารา
ศาสตร์ และอวกาศ ม.6 เลม่ 2 หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 4 ทรงกลมฟ้า เปน็ การบา้ นสง่ ครูในช่ัวโมงถดั ไป

ขัน้ ประเมนิ

26. ครูประเมินความรู้เกี่ยวกับ เร่ือง เวลาดาราคติ จากการทาแผนที่ความคิด การตอบคาถาม การทา
ใบงาน และการทาแบบฝึกหัด

27. ครูประเมนิ ความรู้เกย่ี วกบั เร่ือง ประโยชน์ของข้อมลู เวลามาตรฐาน จากการทารายงาน
28. ครปู ระเมินทักษะและกระบวนการโดยสังเกตสงั เกตพฤติกรรมการทางานกลุม่ จากการจัดทาแผนท่ี

ความคิด และจากการสบื ค้นและศึกษา เร่อื ง เวลาดาราคติ
29. ครปู ระเมินทักษะและกระบวนการจากการปฏบิ ตั กิ ิจกรรมวนั สุรยิ คติกับวนั ดาราคติ
30. ครปู ระเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ โดยการสงั เกตความซ่อื สตั ย์ สุจรติ การใฝ่เรยี นรู้ และความ

ม่งุ มน่ั ในการทางานท่ไี ดร้ ับมอบหมาย

7. กำรวัดและประเมินผล

รำยกำรวดั วธิ ีวดั เคร่อื งมือ เกณฑ์กำรประเมิน
7.1 ประเมินระหว่ำงกำรจัด
กจิ กรรมกำรเรียนรู้ - ตรวจแผนท่ีความคิด - แบบประเมนิ ชน้ิ งาน/ - ระดบั คุณภาพ 2
ภาระงาน (รวบยอด) ผ่านเกณฑ์
1) เวลาดาราคติ - ประเมนิ การปฏบิ ตั ิ - แบบประเมินการ - ระดับคุณภาพ 2
กจิ กรรมวันสรุ ิยคตกิ บั ปฏิบตั กิ ิจกรรม ผา่ นเกณฑ์
2) ประโยชนข์ อง วันดาราคติ
ขอ้ มูลเวลา - ตรวจใบงานท่ี 4.7 - ใบงานท่ี 4.7 - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์
มาตรฐาน - ตรวจแบบฝกึ หดั - แบบฝกึ หดั - รอ้ ยละ 60 ผ่านเกณฑ์
- ตรวจรายงาน - แบบประเมินรายงาน - ระดบั คณุ ภาพ 2
3) การนาเสนอ ผา่ นเกณฑ์
ผลงาน - ประเมินการนาเสนอ - แบบประเมนิ การ
ผลงาน นาเสนอผลงาน - ระดับคณุ ภาพ 2
4) พฤติกรรมการ - สงั เกตพฤติกรรม - แบบสงั เกตพฤตกิ รรม ผา่ นเกณฑ์
ทางานรายบคุ คล การทางานรายบุคคล การทางานรายบุคคล
- สังเกตพฤติกรรม - แบบสงั เกตพฤตกิ รรม - ระดบั คุณภาพ 2
5) พฤตกิ รรม การทางานกลุ่ม การทางานกลมุ่ ผา่ นเกณฑ์
การทางานกลมุ่ - สงั เกตความซอื่ สัตย์ - แบบประเมนิ
สุจรติ ความใฝเ่ รียนรู้ คณุ ลกั ษณะ - ระดบั คณุ ภาพ 2
6) คุณลักษณะ และความมงุ่ มน่ั ในการ อนั พึงประสงค์ ผ่านเกณฑ์
อันพงึ ประสงค์ ทางาน
- แบบทดสอบหลังเรยี น - ระดับคุณภาพ 2
6.4 กำรประเมนิ หลงั เรยี น - ตรวจแบบทดสอบ ผา่ นเกณฑ์
- แบบทดสอบหลัง หลังเรียน
เรียน หนว่ ยการ - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์
เรยี นรทู้ ่ี 4 ทรงกลมฟา้

8. สื่อ/แหลง่ กำรเรยี นรู้

8.1 ส่ือกำรเรยี นรู้
1) หนังสอื เรียน รายวิชาเพิ่มเตมิ วทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ม.6
เล่ม 2 หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 4 ทรงกลมฟา้
29) แบบฝึกหดั รายวิชาเพม่ิ เตมิ วิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ม.6 เลม่ 2
หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 4 ทรงกลมฟ้า

30) วัสดอุ ปุ กรณ์ทใ่ี ชใ้ นการทากจิ กรรมวันสรุ ิยคตกิ ับวันดาราคติ
31) ใบงานท่ี 4.7 เรื่อง เวลาดาราคติ
8.2 แหลง่ กำรเรยี นรู้
25) ห้องเรียน
26) หอ้ งสมุด
27) แหล่งข้อมูลสารสนเท

ใบงำนท่ี 4.7

เรอ่ื ง เวลำดำรำคติ

คำชี้แจง : ตอบคำถำมเกย่ี วกบั เวลำดำรำคติ
1. วนั วสนั ตวษิ ุวตั ดวงอาทติ ยจ์ ะมีค่าพกิ ัด RA = 0 h 0 m ดังนน้ั เวลา 12.00 น. ของวนั ดังกล่าวน้ี จะตรงกบั
เวลาดาราคตเิ ทา่ ใด
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
2. หากสังเกตเห็นดาวเวกา (RA = 18 h 36 m) อยู่บนเส้นเมริเดียนพอดี แสดงว่า ขณะท่ีสังเกตน้ัน
เป็นเวลาดาราคติเท่าใด
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
3. จากขอ้ 2. เมือ่ เวลาผา่ นไป 1 ชั่วโมงหลังจากดาวเวกาผ่านเส้นเมริเดยี น จะเป็นเวลาดาราคตเิ ท่าใด
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
4. หากปัจจุบันตรงกับเวลาดาราคติ 8 h 45 m จะสามารถสังเกตเห็นดาวซิริอุส (RA = 6 h 45 m)
ในบริเวณใดของท้องฟ้า
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............

................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............

................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............

5. เวลาสรุ ิยคติกับเวลาดาราคติต่างกันอยา่ งไร
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
6. 1 วนั ดาราคตจิ ะสนั้ กวา่ หรือยาวกวา่ 1 วนั สรุ ยิ คติ อยู่เทา่ ใด

................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............

ใบงำนท่ี 4.7 เฉลย

เรอ่ื ง เวลำดำรำคติ

คำชแี้ จง : ตอบคำถำมเกยี่ วกบั เวลำดำรำคติ

1. วนั วสนั ตวิษวุ ัต ดวงอาทติ ยจ์ ะมีค่าพกิ ัด RA = 0 h 0 m ดังนั้น เวลา 12.00 น. ของวนั ดังกลา่ วน้ี จะตรงกับ
เวลาดาราคติเทา่ ใด
เวลาดาราคติ 0 h 0 m

2. หากสังเกตเห็นดาวเวกา (RA = 18 h 36 m) อยู่บนเส้นเมริเดียนพอดี แสดงว่า ขณะท่ีสังเกตนั้น
เป็นเวลาดาราคตเิ ทา่ ใด
เวลาดาราคติ 18 h 36 m

3. จากขอ้ 2. เมื่อเวลาผ่านไป 1 ชัว่ โมงหลงั จากดาวเวกาผ่านเส้นเมริเดยี น จะเปน็ เวลาดาราคติเท่าใด
เวลาดาราคติ 19 h 36 m

4. หากปัจจุบันตรงกับเวลาดาราคติ 8 h 45 m จะสามารถสังเกตเห็นดาวซิริอุส (RA = 6 h 45 m)
ในบริเวณใดของท้องฟา้
บริเวณทางด้านตะวันตกเลยเสน้ เมริเดยี นไป 2 ช่ัวโมง หรอื 30 องศา

5. เวลาสรุ ิยคติกบั เวลาดาราคติตา่ งกนั อย่างไร
เวลาสรุ ยิ คตเิ ปน็ ตวั บอกวา่ ดวงอาทติ ย์อยู่บรเิ วณใดเมือ่ เทียบกับเมรเิ ดยี นทอ้ งฟา้ แต่เวลาดาราคติ
จะเป็นตวั บอกวา่ ดาวดวงใดกาลงั อยู่บนเมรเิ ดียนท้องฟ้า

6. 1 วันดาราคติจะส้ันกว่าหรอื ยาวกว่า 1 วนั สุรยิ คติ อยู่เทา่ ใด
1 วันดาราคติจะส้ันกว่า 1 วันสุริยคติ ประมาณ 4 นาที ดังน้ัน 1 วันดาราคติ จะมีค่าประมาณ
23 ชั่วโมง 56 นาที

9. บนั ทึกผลหลังกำรสอน

• ด้านความรู้
• ด้านสมรรถนะสาคญั ของผเู้ รียน
• ดา้ นคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์
• ดา้ นความสามารถทางวทิ ยาศาสตร์
• ด้านอืน่ ๆ (พฤตกิ รรมเดน่ หรอื พฤตกิ รรมทม่ี ีปญั หาของนักเรียนเปน็ รายบคุ คล (ถ้ามี))

• ปัญหา/อปุ สรรค ลงช่อื
• แนวทางการแก้ไข (นางรัตติยา สธุ รรม)

ตำแหน่ง ครู

ลงช่อื
(นางรัตติยา สธุ รรม)

ตำแหน่ง ครู

10. ควำมเห็นของหัวหน้ำกลุ่มสำระกำรเรียนรู้วทิ ยำศำสตรแ์ ละเทคโนโลยี
“……………………………….

ควำมเหน็ ของหัวหนำ้ กลมุ่ บริหำรงำนวิชำกำร ลงชือ่ .................................
(นางรัตตยิ า สุธรรม)

ตำแหนง่ ครู

“……………………………….

ลงช่ือ .................................

(นายถาวร ลาวช่าง)

ตำแหน่ง ครู

ควำมเหน็ ของผู้บรหิ ำรสถำนศึกษำหรอื ผูท้ ี่ได้รับมอบหมำย

“……………………….

ลงชื่อ .................................
(วำ่ ท่ีรอ้ ยโทวุฒิชัย ไปปลอด)

ตำแหนง่ ผู้อำนวยกำรโรงเรยี นนำคำรำษฎร์รังสรรค์

แผนกำรจดั กำรเรยี นร้ทู ่ี 7

รำยวิชำเพม่ิ เติม โลก ดำรำศำสตร์ และอวกำศ กลุ่มสำระกำรเรยี นรู้วทิ ยำศำสตร์และเทคโนโลยี

หนว่ ยกำรเรียนร้ทู ่ี 2 ทรงกลมท้องฟ้ำ เวลำ 5 ชั่วโมง

แผนกำรจัดกำรเรยี นรู้ เรอื่ ง เวลำดำรำคติ เวลำ 3 ช่วั โมง

ช้ันมัธยมศกึ ษำปที ี่ 6 เวลำ 20 ชั่วโมง จำนวน 0.5 หนว่ ยกิต

…………………………………………………………………………………………………………………………….

สำระโลก ดำรำศำสตร์ และอวกำศ

3. เข้าใจองค์ประกอบ ลักษณะ กระบวนการเกิด และวิวัฒนาการของเอกภพ กาแล็กซี ดาวฤกษ์ และ

ระบบสรุ ิยะ ความสัมพนั ธ์ของดาราศาสตร์กบั มนุษย์ จากการศกึ ษาตาแหน่งดาวบนทรงกลมฟา้ และปฏสิ มั พันธ์

ภายในระบบสุรยิ ะ รวมทงั้ การประยกุ ต์ใชเ้ ทคโนโลยีอวกาศในการดารงชวี ิต

1. ผลกำรเรยี นรู้

4. อธิบายเวลาสรุ ิยคติปานกลาง และการเปรยี บเทียบเวลาของแต่ละเขตเวลาบนโลก

2. จดุ ประสงค์กำรเรียนรู้

1. อธิบายเวลาดาราคตแิ ละเปรยี บเทยี บเวลาสุรยิ ตคิกับเวลาดาราคตไิ ด้ (K)
2. อธบิ ายประโยชน์ของขอ้ มลู เวลามาตรฐานได้ (K)
2. ปฏบิ ตั ิกจิ กรรมวนั สรุ ิยคติกับวนั ดาราคติไดอ้ ยา่ งถกู ต้องและเปน็ ลาดับข้นั ตอน (P)
2. จัดทาแผนที่ความคิดและรายงานไดอ้ ยา่ งถกู ต้องและเปน็ ลาดบั ข้นั ตอน (P)
3. ซื่อสัตย์ สุจริต ใฝเ่ รยี นรู้ และมุ่งมนั่ ในการทางาน (A)

3. สำระกำรเรยี นรู้

สำระกำรเรียนรู้เพมิ่ เตมิ
-

4. สำระสำคญั /ควำมคดิ รวบยอด

เวลาดาราคติเป็นสงิ่ ทีบ่ อกถึงตาแหนง่ ดาว ซง่ึ เปน็ เวลาทโี่ ลกหมนุ จนดาวดวงเดมิ กลบั มาท่ีตาแหนง่ เดมิ โดย
1 วนั ดาราคตจิ ะใชเ้ วลาทัง้ ส้นิ 23 ชั่วโมง 56 นาที ดงั นั้น 1 วันดาราคติจะส้นั กวา่ 1 สรุ ยิ คติ 4 นาที

ข้อมูลเวลามาตรฐานมีประโยชน์ต่อมนุษย์ท้ังการดาเนินชีวิตและการประกอบอาชีพ ซึ่งมีประโยชน์หลาย
ด้าน ทั้งด้านการส่อื สาร ด้านคมนาคม

5. สมรรถนะสำคญั ของผเู้ รยี นและคณุ ลักษณะอันพึงประสงค์

สมรรถนะสำคญั ของผ้เู รียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์

1. ความสามารถในการสื่อสาร 1. ซ่อื สัตย์ สุจริต

2. ความสามารถในการคดิ 2. ใฝเ่ รียนรู้

1) ทักษะการสือ่ สาร 3. มุ่งมน่ั ในการทางาน

2) ทกั ษะการวิเคราะห์

3) ทักษะการทางานรว่ มกัน

3. ทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์

1) ทกั ษะการสงั เกต

2) ทกั ษะการวัด

3) ทักษะการสร้างแบบจาลอง

4. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

6. กจิ กรรมกำรเรยี นรู้

แนวคดิ /รูปแบบการสอน/วธิ กี ารสอน/เทคนิค : การจัดการเรยี นการสอนแบบเน้นมโนทศั น์

ชั่วโมงที่ 1
ข้ันนา

ขั้นกำรใชค้ วำมรู้เดมิ เชือ่ มโยงควำมรใู้ หม่ (Prior Knowledge)
ครูทบทวนความรู้เดิมของนักเรียน โดยอาจใช้คาถามจาก Topic Question ในหนังสอื เรยี น รายวิชา

เพิ่มเติมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ม.6 เล่ม 2 หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 ทรงกลม
ฟา้ หรือคาถาม ดังต่อไปนี้

• นอกจากการใชด้ วงอาทติ ยใ์ นการบอกเวลาแล้ว เราสามารถใช้สง่ิ ใดบอกเวลาไดอ้ กี
(แนวตอบ: ดวงดาว)

ขนั้ สอน

ขั้นรู้ (Knowing)
39. ครูถามคาถามเพื่อเป็นการตั้งประเด็นในการศึกษา โดยถามว่า “เวลาสุริยคติกับเวลาดาราคติ
แตกต่างกันอย่างไร” ครูไม่เฉลยคาตอบแต่แจ้งให้นักเรียนทราบว่านักเรียนจะทราบคาตอบเม่ือ
ศึกษาจบหัวข้อนี้
40. ครแู จง้ ใหน้ ักเรยี นทราบว่าจะได้ศึกษา เรื่อง เวลาดาราคติ

41. ครูใหแ้ บง่ นักเรียนกลมุ่ กลมุ่ ละ 4-5 คน อยา่ งอิสระ แลว้ ให้นกั เรยี นแต่ละกลุ่มร่วมสืบคน้ และศึกษา
เร่อื ง เวลาดาราคติ จากหนังสอื เรยี น หรือแหลง่ การเรยี นรู้ตา่ งๆ เชน่ อนิ เทอรเ์ นต็ โดยครเู นน้ ยา้ กับ
นกั เรยี นว่า ควรคัดเลือกศกึ ษาแหลง่ ขอ้ มูลทน่ี ่าเช่อื ถอื

42. นักเรียนแต่ละกลุ่มอภิปรายข้อมูลท่ีได้ศึกษามาร่วมกันแล้วบันทึกผลการอภิปรายลงในสมุด
ประจาตวั

43. นักเรียนแตล่ ะกลุ่มจดั ทาแผนที่ความคดิ เรือ่ ง เวลาดาราคติ ลงในกระดาษ A4 1 แผ่น
(หมายเหตุ : ครเู ร่มิ ประเมนิ นักเรียน โดยใชแ้ บบประเมินชิน้ งาน/ภาระงาน (รวบยอด))

44. ครูแจง้ ใหน้ กั เรยี นทราบว่า จะไดท้ ากิจกรรมวันสุริยคตกิ ับวันดาราคติ พรอ้ มแจ้งจดุ ประสงค์การทา
กิจกรรม

45. นักเรียนแต่ละกลุ่มทากิจกรรมตามขั้นตอนในหนังสือเรียน เมื่อนักเรียนปฎิบัติกิจกรรมเรียบร้อย
แลว้ ครสู ุ่มบางกลมุ่ ใหอ้ อกมานาเสนอผลการทากจิ กรรมของกลุ่มตนเอง

46. ครูและนักเรียนร่วมกนั อภปิ รายผลการทากิจกรรม โดยครูและนกั เรยี นจะต้องให้ข้อสรปุ รว่ มกันวา่
1 วันดาราคตสิ ้ันกวา่ 1 วันสุริยคติ อยู่ 4 นาที

ช่ัวโมงที่ 2-3

ข้นั สอน

ข้ันเขำ้ ใจ (Understanding)

ครูใช้คาถามเพ่อื ใหน้ ักเรยี นแตล่ ะกลุ่มอธบิ ายสง่ิ ทน่ี กั เรียนไดเ้ รียนรู้ โดยใหน้ ักเรียนแตล่ ะกลมุ่ แข่งขนั กัน
ตอบคาถาม หากกลุ่มใดดตอบได้ถกู ตอ้ งรวดเร็วท่ีสุดครูจะใหร้ างวัล เชน่ คะแนนพเิ ศษ โดยครใู ชค้ าถามท่ีเคย
ถามเม่อื ตอนต้นชัว่ โมงมาถามอกี คร้ัง และอาจใช้คาถามท่สี ามารถวัดความเขา้ ใจของนักเรียนได้ ดงั ต่อไปนี้

• เวลาสรุ ยิ คตคิ ืออะไรและ 1 วนั ดาราคตยิ าวนานเท่าไร
(แนวตอบ: เวลาดาราคติเป็นสิ่งท่บี อกถึงตาแหนง่ ดาว ซ่งึ เป็นเวลาทีโ่ ลกหมนุ จนดาวดวงเดมิ กลับมาที่
ตาแหน่งเดมิ โดย 1 วนั ดาราคติจะยาวนานใช้เวลาทั้งสน้ิ 23 ชั่วโมง 56 นาท)ี
• เวลาสุรยิ คตกิ บั เวลาดาราคติแตกต่างกนั อยา่ งไร
(แนวตอบ: เวลาสุรยิ คตเิ ป็นเวลาทีไ่ ดจ้ ากการสงั เกตดวงอาทิตยจ์ รงิ ทีป่ รากฏเคลอื่ นทข่ี ้นึ ตก สว่ นเวลา
ดาราคติเปน็ สิ่งทบ่ี อกถงึ ตาแหนง่ ดาว ซง่ึ เปน็ เวลาท่ีโลกหมนุ จนดาวดวงเดิมกลับมาท่ีตาแหน่งเดมิ โดย
1 วันดาราคตจิ ะสัน้ กว่า 1 สรุ ิยคติ 4 นาที)

ขน้ั ลงมอื ทำ (Doing)
28. ครูแจกใบงานท่ี 4.7 เร่อื ง เวลาดาราคติ ใหน้ กั เรยี นแตล่ ะกลมุ่
29. นกั เรียนแตล่ ะกลมุ่ ร่วมกันทาใบงานที่ 4.7 โดยปรึกษาหารอื ร่วมกันเพื่อหาคาตอบ
30. ครูขออาสาสมัครให้ออกมาเขียนเฉลยของคาถามในใบงานท่ี 4.7 แต่ละข้อลงบนกระดานหน้าช้ัน
เรียน แลว้ ครตู รวจสอบความถูกต้องและกลา่ วช่นื ชมอาสาสมัคร

31. ครูใช้เทคนิคเพื่อนคู่คิดโดยให้นักเรียนจับคู่กับเพ่ือนร่วมชั้นเรียนอย่างอิสระ แล้วมอบหมายให้
นกั เรียนแตล่ ะคูท่ ารายงาน เรอื่ ง ประโยชนข์ องข้อมลู เวลามาตรฐาน มาส่งครใู นอีก 2 สัปดาหถ์ ัดไป

32. ครใู หน้ กั เรียนทาแบบทดสอบหลงั เรยี น เพอ่ื ตรวจสอบความเขา้ ใจหลังเรยี นของนักเรยี น

ขนั้ สรุป

ครูมอบหมายให้นักเรียนเขยี นสรุปเน้ือหา เร่ือง เวลาดาราคติ ลงในสมุดบันทึกประจาตัวเป็นรายบุคคล
และทาแบบฝึกหดั เรื่อง เวลาดาราคติ จากแบบฝึกหัด รายวชิ าเพ่ิมเติมวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี โลก ดารา
ศาสตร์ และอวกาศ ม.6 เลม่ 2 หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 4 ทรงกลมฟา้ เปน็ การบา้ นสง่ ครใู นช่วั โมงถดั ไป

ขนั้ ประเมนิ

31. ครูประเมินความรู้เกี่ยวกับ เร่ือง เวลาดาราคติ จากการทาแผนที่ความคิด การตอบคาถาม การทา
ใบงาน และการทาแบบฝกึ หัด

32. ครปู ระเมนิ ความรูเ้ ก่ียวกับ เรื่อง ประโยชน์ของขอ้ มูลเวลามาตรฐาน จากการทารายงาน
33. ครปู ระเมินทกั ษะและกระบวนการโดยสงั เกตสังเกตพฤติกรรมการทางานกลุม่ จากการจัดทาแผนท่ี

ความคิด และจากการสืบคน้ และศึกษา เรื่อง เวลาดาราคติ
34. ครูประเมินทักษะและกระบวนการจากการปฏบิ ตั ิกิจกรรมวนั สรุ ยิ คตกิ บั วันดาราคติ
35. ครูประเมินคุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ โดยการสังเกตความซอ่ื สตั ย์ สจุ ริต การใฝ่เรียนรู้ และความ

มุง่ มัน่ ในการทางานที่ได้รับมอบหมาย

7. กำรวัดและประเมินผล

รำยกำรวัด วิธีวัด เคร่ืองมอื เกณฑก์ ำรประเมิน

7.1 ประเมนิ ระหว่ำงกำรจดั - แบบประเมินชนิ้ งาน/ - ระดับคณุ ภาพ 2
ภาระงาน (รวบยอด) ผา่ นเกณฑ์
กจิ กรรมกำรเรียนรู้ - แบบประเมินการ - ระดบั คุณภาพ 2
ปฏิบตั กิ ิจกรรม ผ่านเกณฑ์
1) เวลาดาราคติ - ตรวจแผนที่ความคิด
- ใบงานที่ 4.7 - รอ้ ยละ 60 ผ่านเกณฑ์
2) ประโยชนข์ อง - ประเมนิ การปฏิบัติ - แบบฝกึ หดั - รอ้ ยละ 60 ผ่านเกณฑ์
ขอ้ มูลเวลา กิจกรรมวันสุริยคติกับ - แบบประเมนิ รายงาน - ระดับคุณภาพ 2
มาตรฐาน วันดาราคติ ผ่านเกณฑ์
- ตรวจใบงานที่ 4.7
- ตรวจแบบฝึกหดั
- ตรวจรายงาน

รำยกำรวัด วิธวี ดั เครอ่ื งมือ เกณฑก์ ำรประเมิน
3) การนาเสนอ - ประเมินการนาเสนอ - แบบประเมินการ - ระดับคุณภาพ 2
ผลงาน นาเสนอผลงาน
ผลงาน - สงั เกตพฤติกรรม - แบบสงั เกตพฤตกิ รรม ผ่านเกณฑ์
4) พฤตกิ รรมการ การทางานรายบุคคล การทางานรายบคุ คล - ระดับคุณภาพ 2
- สงั เกตพฤติกรรม - แบบสังเกตพฤติกรรม
ทางานรายบคุ คล การทางานกลมุ่ การทางานกลมุ่ ผ่านเกณฑ์
5) พฤตกิ รรม - สังเกตความซ่อื สตั ย์ - แบบประเมนิ - ระดับคุณภาพ 2
สจุ รติ ความใฝเ่ รียนรู้ คณุ ลกั ษณะ
การทางานกลุ่ม และความมุง่ มัน่ ในการ อันพงึ ประสงค์ ผา่ นเกณฑ์
6) คุณลกั ษณะ ทางาน - ระดบั คุณภาพ 2
- แบบทดสอบหลงั เรียน
อนั พงึ ประสงค์ - ตรวจแบบทดสอบ ผ่านเกณฑ์
หลงั เรยี น
6.4 กำรประเมนิ หลังเรียน - รอ้ ยละ 60 ผ่านเกณฑ์
- แบบทดสอบหลงั
เรยี น หนว่ ยการ
เรียนรูท้ ่ี 4 ทรงกลมฟ้า

8. สือ่ /แหล่งกำรเรยี นรู้

8.1 ส่ือกำรเรยี นรู้
1) หนังสือเรยี น รายวชิ าเพ่มิ เตมิ วิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ม.6
เลม่ 2 หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 4 ทรงกลมฟ้า
32) แบบฝกึ หัด รายวิชาเพ่ิมเตมิ วิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ม.6 เล่ม 2
หน่วยการเรยี นรู้ที่ 4 ทรงกลมฟ้า
33) วสั ดอุ ปุ กรณ์ทใ่ี ชใ้ นการทากจิ กรรมวันสรุ ิยคตกิ บั วันดาราคติ
34) ใบงานที่ 4.7 เรอื่ ง เวลาดาราคติ

8.2 แหลง่ กำรเรียนรู้
28) ห้องเรยี น
29) ห้องสมดุ
30) แหล่งขอ้ มูลสารสนเท

ใบงำนท่ี 4.7

เร่ือง เวลำดำรำคติ

คำชี้แจง : ตอบคำถำมเก่ยี วกับเวลำดำรำคติ
1. วนั วสันตวษิ ุวตั ดวงอาทิตยจ์ ะมคี า่ พิกัด RA = 0 h 0 m ดงั น้ัน เวลา 12.00 น. ของวนั ดังกล่าวน้ี จะตรงกบั
เวลาดาราคตเิ ทา่ ใด
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
2. หากสังเกตเห็นดาวเวกา (RA = 18 h 36 m) อยู่บนเส้นเมริเดียนพอดี แสดงว่า ขณะท่ีสังเกตน้ัน
เปน็ เวลาดาราคตเิ ทา่ ใด
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
3. จากข้อ 2. เมือ่ เวลาผา่ นไป 1 ชว่ั โมงหลังจากดาวเวกาผ่านเสน้ เมริเดียน จะเปน็ เวลาดาราคตเิ ทา่ ใด
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
4. หากปัจจุบันตรงกับเวลาดาราคติ 8 h 45 m จะสามารถสังเกตเห็นดาวซิริอุส (RA = 6 h 45 m)
ในบรเิ วณใดของทอ้ งฟา้
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............

................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............

................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............

5. เวลาสุริยคตกิ ับเวลาดาราคตติ า่ งกนั อยา่ งไร
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
6. 1 วันดาราคติจะส้นั กวา่ หรอื ยาวกว่า 1 วันสุริยคติ อยูเ่ ท่าใด
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............
................................. ...... ................................. ...... ................................. ...... ................................. .............

ใบงำนท่ี 4.7 เฉลย

เรอ่ื ง เวลำดำรำคติ

คำชี้แจง : ตอบคำถำมเกี่ยวกับเวลำดำรำคติ

1. วนั วสนั ตวษิ วุ ตั ดวงอาทิตยจ์ ะมคี า่ พิกัด RA = 0 h 0 m ดังน้ัน เวลา 12.00 น. ของวันดงั กล่าวน้ี จะตรงกับ
เวลาดาราคติเท่าใด
เวลาดาราคติ 0 h 0 m

2. หากสังเกตเห็นดาวเวกา (RA = 18 h 36 m) อยู่บนเส้นเมริเดียนพอดี แสดงว่า ขณะที่สังเกตน้ัน
เปน็ เวลาดาราคตเิ ท่าใด
เวลาดาราคติ 18 h 36 m

3. จากขอ้ 2. เมอ่ื เวลาผา่ นไป 1 ชัว่ โมงหลงั จากดาวเวกาผา่ นเสน้ เมริเดียน จะเป็นเวลาดาราคติเท่าใด
เวลาดาราคติ 19 h 36 m

4. หากปัจจุบันตรงกับเวลาดาราคติ 8 h 45 m จะสามารถสังเกตเห็นดาวซิริอุส (RA = 6 h 45 m)
ในบรเิ วณใดของทอ้ งฟ้า
บรเิ วณทางด้านตะวันตกเลยเส้นเมรเิ ดียนไป 2 ชว่ั โมง หรือ 30 องศา

5. เวลาสรุ ยิ คติกับเวลาดาราคตติ า่ งกนั อย่างไร
เวลาสุริยคติเป็นตวั บอกว่าดวงอาทิตย์อย่บู ริเวณใดเมื่อเทียบกับเมริเดยี นท้องฟา้ แต่เวลาดาราคติ
จะเปน็ ตวั บอกว่าดาวดวงใดกาลังอยบู่ นเมริเดยี นทอ้ งฟา้

6. 1 วันดาราคติจะสัน้ กวา่ หรอื ยาวกวา่ 1 วนั สุริยคติ อยเู่ ท่าใด
1 วันดาราคติจะสั้นกว่า 1 วันสุริยคติ ประมาณ 4 นาที ดังนั้น 1 วันดาราคติ จะมีค่าประมาณ
23 ช่ัวโมง 56 นาที

9. บนั ทึกผลหลังกำรสอน

• ด้านความรู้
• ด้านสมรรถนะสาคญั ของผเู้ รียน
• ดา้ นคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์
• ดา้ นความสามารถทางวทิ ยาศาสตร์
• ด้านอืน่ ๆ (พฤตกิ รรมเดน่ หรอื พฤตกิ รรมทม่ี ีปญั หาของนักเรียนเปน็ รายบคุ คล (ถ้ามี))

• ปัญหา/อปุ สรรค ลงช่อื
• แนวทางการแก้ไข (นางรัตติยา สธุ รรม)

ตำแหน่ง ครู

ลงช่อื
(นางรัตติยา สธุ รรม)

ตำแหน่ง ครู

10. ควำมเห็นของหัวหน้ำกลุ่มสำระกำรเรียนรู้วทิ ยำศำสตรแ์ ละเทคโนโลยี
“……………………………….

ควำมเหน็ ของหัวหนำ้ กลมุ่ บริหำรงำนวิชำกำร ลงชือ่ .................................
(นางรัตตยิ า สุธรรม)

ตำแหนง่ ครู

“……………………………….

ลงช่ือ .................................

(นายถาวร ลาวช่าง)

ตำแหน่ง ครู

ควำมเหน็ ของผู้บรหิ ำรสถำนศึกษำหรอื ผูท้ ี่ได้รับมอบหมำย

“……………………….

ลงชื่อ .................................
(วำ่ ท่ีรอ้ ยโทวุฒิชัย ไปปลอด)

ตำแหนง่ ผู้อำนวยกำรโรงเรยี นนำคำรำษฎร์รังสรรค์

แผนกำรจดั กำรเรยี นรู้ท่ี 8

รำยวิชำเพิ่มเตมิ โลก ดำรำศำสตร์ และอวกำศ กลุ่มสำระกำรเรยี นรวู้ ทิ ยำศำสตรแ์ ละเทคโนโลยี

หน่วยกำรเรยี นรทู้ ่ี 5 กำรเคลอื่ นท่ปี รำกฎของดำวเครำะห์ เวลำ 5 ช่ัวโมง

แผนกำรจัดกำรเรียนรู้ เรื่อง กำรเคลอ่ื นทป่ี รำกฏของดำวเครำะห์ เวลำ 2 ช่ัวโมง

ช้ันมธั ยมศึกษำปีท่ี 6 เวลำ 20 ชว่ั โมง จำนวน 0.5 หนว่ ยกิต

…………………………………………………………………………………………………………………………….

สำระโลก ดำรำศำสตร์ และอวกำศ

3. เข้าใจองค์ประกอบ ลกั ษณะ กระบวนการเกิด และววิ ฒั นาการของเอกภพ กาแลก็ ซี ดาวฤกษ์ และ

ระบบสรุ ิยะ ความสมั พันธ์ของดาราศาสตร์กบั มนษุ ย์ จากการศกึ ษาตาแหนง่ ดาวบนทรงกลมฟา้ และปฏิสัมพนั ธ์

ภายในระบบสรุ ยิ ะ รวมท้ังการประยกุ ตใ์ ชเ้ ทคโนโลยีอวกาศในการดารงชวี ิต

1. ผลกำรเรยี นรู้

5. อธิบายมุมห่างท่ีสัมพันธ์กับตาแหน่งในวงโคจร และอธิบายเช่ือมโยงกับตาแหน่งปรากฏของดาว
เคราะห์ท่ีสังเกตไดจ้ ากโลก

2. จดุ ประสงค์กำรเรียนรู้

1. อธบิ าย สบื ค้น และอภิปรายเกยี่ วกับการเคลอื่ นที่ปรากฏของดาวเคราะห์ได้ (K)
2. ปฏบิ ตั ิกิจกรรมการเคลือ่ นทวี่ กกลับของดาวอังคารไดอ้ ย่างถูกตอ้ ง (P)
3. ความเป็นคนชา่ งสงั เกต ชา่ งคดิ ช่างสงสยั ใฝ่เรยี นรู้ และมุ่งม่ันในการเสาะแสวงหาความรู้ (A)

3. สำระกำรเรยี นรู้

สำระกำรเรยี นรู้เพ่ิมเตม่ิ
- โลกและดาวเคราะห์ทุกดวงหมุนรอบตัวเองและโคจรรอบดวงอาทิตย์จากทิศตะวันตกไปทางทิศ

ตะวนั ออก หรอื ในทิศทวนเขม็ นาฬิกาจากมุมมองด้านบน คนบนโลกจะสงั เกตเห็นดาวเคราะห์มีตาแหน่ง
ปรากฏแตกตา่ งกันในชว่ งวนั เวลาต่าง ๆ เพราะดาวเคราะหม์ ีมุมหา่ งทแี่ ตกต่างกนั

4. สำระสำคญั /ควำมคดิ รวบยอด

การเปลี่ยนตาแหนง่ ของดาวเคราะหท์ ปี่ รากฏบนทอ้ งฟา้ ไปตามกล่มุ ดาวตา่ ง ๆ น้ัน มลี กั ษณะคลา้ ยคลึง
กับการเปลี่ยนตาแหน่งปรากฏของดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ อย่างไรก็ตาม ดวงอาทิตย์และดวงจันทร์และ
ปรากฏเลื่อนตาแหน่งไปทางทิศตะวันออกเสมอ แต่สาหรับดาวเคราะห์น้ันจะปรากฏเลื่อนตาแหนง่ ไปทางทศิ
ตะวันออกบ้าง ทิศตะวันตกบ้าง การเคลื่อนท่ีไปทางทิศตะวันออกน้ัน เรียกว่า การเคลื่อนที่เดินหน้า

(Prograde motion/ Direct motion) และการเคล่ือนที่ไปทางทิศตะวันตก จะเรียกว่า การเคล่ือนที่วกกลับ
(Retrograde motion)

5. สมรรถนะสำคญั ของผ้เู รียนและคณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์

สมรรถนะสำคญั ของผู้เรยี น คุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์

1. ความสามารถในการสือ่ สาร 1. มวี นิ ยั รับผิดชอบ

2. ความสามารถในการคดิ 2. ใฝ่เรยี นรู้

1) ทกั ษะการสังเกต 3. ซอื่ สัตย์ สุจรติ

2) ทกั ษะการสื่อสาร 4. มงุ่ ม่ันในการทางาน

3) ทักษะการทดลอง

4) ทักษะการวเิ คราะห์

5) ทกั ษะการทางานร่วมกนั

6) ทกั ษะการตคี วามหมายขอ้ มูลและลงข้อสรุป

3. ความสามารถในการใช้ทกั ษะชวี ติ

6. กิจกรรมกำรเรยี นรู้

แนวคดิ /รูปแบบการสอน/วธิ สี อน/เทคนิค : การสอนแบบเน้นมโนทัศน์

ช่วั โมงท่ี 1

ขน้ั นา

ข้ันกำรใช้ควำมรูเ้ ดิมเชอื่ มโยงควำมรใู้ หม่ (Prior Knowledge)
1. ครูดาเนินการทดสอบก่อนเรียน โดยให้นักเรียนทาแบบทดสอบก่อนเรียนหนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 5 การ
เคลื่อนที่ปรากฏของดาวเคราะห์ จานวน 10 ข้อ โดยใช้เวลา 10 นาที จากนั้นครูให้นักเรียนทุกคน
ช่วยกันตอบคาถาม Understanding Check จานวน 5 ข้อ จากหนังสือเรียน รายวิชาเพิ่มเติม
วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี โลก ดาราศาสตร์และอวกาศ ม.6 เลม่ 2 เพ่อื ตรวจสอบความพร้อมและ
พน้ื ฐานของนกั เรียน
2. ครูทบทวนเน้ือหาเก่ียวกับระบบสุริยะที่นักเรียนได้เคยเรียนมา จากนั้นเปิดประเด็นและชักชวน
นกั เรยี นให้รว่ มกันอภปิ ราย โดยตัง้ คาถามตอ่ ไปนี้
• ระบบสุริยะ คืออะไร
• แบบจาลองระบบสุริยะมีก่ีแบบ อะไรบา้ ง
3. ครูให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายแสดงความคิดเห็นอย่างอิสระโดยไม่มีการเฉลยว่าถูกหรือผิด ซึ่ง
นักเรยี นจะได้คาตอบทีถ่ กู ตอ้ งจากการเรียนตอ่ ไป

ขน้ั สอน

ขั้นรู้ (Knowing)
1. ครูทบทวบเกยี่ วกบั ระบบสุริยะว่า ระบบสรุ ยิ ะประกอบด้วย ดวงอาทติ ยเ์ ปน็ ดาวฤกษ์อยู่ตรงศนู ย์กลาง
ของระบบ มีดาวเคราะห์และวัตถุขนาดเล็ก เช่น ดาวเคราะห์แคระ ดาวเคราะห์น้อย ดาวหาง เป็น
บรวิ ารโคจรลอ้ มรอบ ดาวเคราะห์บางดวงมดี วงจนั ทร์บริวารโคจรล้อมรอบ
2. นักเรียนแบ่งกลุ่ม ๆ ละ 4 คน ตามความสมัครใจของนักเรียน โดยให้แต่ละกลุ่มร่วมกันศึกษาค้นคว้า
ข้อมลู เก่ียวกบั แบบจาลองระบบสรุ ยิ ะของนักวิทยาศาสตร์จากหนงั สอื เรียน หรอื แหล่งการเรียนรูต้ ่าง ๆ
เช่น อนิ เทอร์เน็ต แลว้ รว่ มกันสรุปความรทู้ ี่ศกึ ษาลงในสมุดประจาตวั
(หมายเหตุ : ครูเริม่ ประเมินนกั เรียน โดยใชแ้ บบสงั เกตพฤตกิ รรมการทางานกลมุ่ )
3. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันอภิปรายเรื่องท่ีได้ศึกษา จากน้ันให้นักเรียนแต่ละคนเขียนสรุป
ความรู้ทีไ่ ด้จากการศกึ ษาคน้ คว้าลงในสมดุ ประจาตัว เพอื่ นาส่งครูทา้ ยชัว่ โมง

ขั้นเขำ้ ใจ (Understanding)
4. ครสู ่มุ นกั เรยี นให้ออกมานาเสนอผลการศึกษาหนา้ ชัน้ เรียน โดยส่มุ ออกมาเพยี ง 4 กลุ่ม ซง่ึ ครเู ป็นคน
เลอื กว่าจะใหก้ ลุ่มไหนนาเสนอเร่ืองอะไร ตามหวั ขอ้ เร่อื ง ดังน้ี
• ระบบทอเลมี (Ptolemy system)
• ระบบโคเพอร์นคิ สั (Copernicus system)
• ระบบทิโค บราห์ (Tycho Brahe's system)
• ระบบเคพเลอร์ (Kepler system)
5. ขณะท่ีนักเรียนแต่ละกลุ่มกาลังนาเสนอ ครูอาจเสนอแนะหรือแทรกข้อมูลเพ่ิมเติมในเรือ่ งนนั้ ๆ ให้
นกั เรยี นทุกคนได้มคี วามเขา้ ใจที่ถกู ต้องมากยิง่ ขนึ้
6. ครแู ละนกั เรยี นร่วมกนั อภปิ รายสรุปเกีย่ วกับแบบจาลองระบบสุรยิ ะ ดงั นี้
• ระบบทอเลมี (Ptolemy system)
- มโี ลกเปน็ ศูนย์กลาง และดาวเคราะหโ์ คจรเปน็ วงกลมรอบโลก
- แบบจาลองเดิมที่ดาวเคราะห์โคจรเป็นวงกลมรอบโลกไม่สามารถทานายตาแหน่งดาว
เคราะห์ได้อย่างถูกต้อง ทอเลมีจึงเพิ่มเติมโดยการให้ดาวเคราะห์ทุกดวงโคจรอยู่ในวงกลม
เสริม (epicycle) ซ่ึงโคจรอยู่รอบๆ วงกลมหลัก (deferent) การเพิ่มวงกลมเสริมทาให้
สามารถอธิบายการโคจรย้อนกลับของดาวเคราะห์ (retrogrademotion) ได้
• ระบบโคเพอรน์ คิ สั (Copernicus system)
- มีดวงอาทิตย์เปน็ ศูนยก์ ลาง และดาวเคราะหโ์ คจรเป็นวงกลมรอบดวงอาทติ ย์

- ไม่สามารถทานายตาแหน่งดาวเคราะห์ได้อยา่ งถูกต้องแม่นยาเท่ากับระบบทอเลมี จึงไม่ได้
รับความนยิ ม
• ระบบทิโค บราห์ (Tycho Brahe's system)
- ดาวเคราะหท์ ุกดวง (ยกเวน้ โลก) โคจรรอบดวงอาทติ ย์
- ดวงจนั ทร์ และดวงอาทติ ย์โคจรรอบโลก
• ระบบเคพเลอร์ (Kepler system)
- มีดวงอาทติ ย์เป็นศูนยก์ ลาง และดาวเคราะห์โคจรเปน็ วงรีรอบดวงอาทิตย์
- สามารถอธบิ ายการเคลอื่ นทีข่ องดาวเคราะห์ได้อย่างแม่นยา
- เปน็ ระบบทไ่ี ดร้ บั การยอมรับมาจนถึงปจั จุบัน
7. ครใู หน้ กั เรยี นรว่ มกนั ทาใบงานที่ 5.1 เรื่อง ระบบสุริยะ
8. ครูให้นักเรียนทุกคนสรุปแผนผังมโนทัศน์ (Concept Mapping) เรื่อง แบบจาลองระบบสุริยะ เป็น
การบ้านส่งในช่ัวโมงถดั ไป

ชั่วโมงที่ 2

ขน้ั สอน

ขนั้ ลงมอื ทำ (Doing)
1. ครูทบทวนเกี่ยวกบั แบบจาลองระบบสุริยะ จากนั้นตั้งคาถามว่า นักเรียนคิดว่าดาวบนท้องฟ้ามี
การเคล่ือนท่ีหรือไม่ อย่างไร นักเรียนร่วมกันอภิปรายแสดงความคิดเห็นอย่างอิสระโดยไม่มีการ
เฉลยว่าถูกหรือผิด ซ่ึงนักเรียนจะได้คาตอบที่ถูกต้องจากการทากิจกรรม
2. ครูอธิบายว่า การเคลื่อนที่ของวัตถุท้องฟ้ามี 2 ลักษณะ คือ การเคลื่อนที่ปรากฏ และการ
เคลื่อนที่แท้จริง การเคล่ือนท่ีปรากฏเกิดจากการเคล่ือนท่ีของโลก การเคล่ือนที่แท้จริงเกิดจาก
การเคลื่อนที่ของดาวจริง ๆ การเคลื่อนที่บางอย่างใช้เวลาสังเกตนานเป็นชั่วโมงก็เห็นได้ เช่น
การขึ้น–ตกของดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ และดวงดาว บางอย่างใช้เวลาเป็นวัน เช่น การเปลี่ยน
ตาแหน่งของดวงจันทร์ บางอย่างใช้เวลาเป็นสัปดาห์หรือเป็นเดือน เช่น การเคลื่อนท่ีของดวง
อาทิตย์ หรือดาวเคราะห์ หรือบางอย่างก็ใช้เวลาเป็นปี
3. ครอู ธบิ ายเพิ่มเติมว่า ดาวส่วนใหญ่มตี าแหนง่ สัมพัทธ์คงที่ เรียกวา่ ดาวประจาที่ ซงึ่ เปน็ ดาวฤกษ์ (fixed
star) ดาวเคราะห์จะมีการเคลื่อนที่ส่วนใหญ่ไปทางตะวันออก แต่บางชนิดจะมีการเคลื่อนที่ไปทาง
ตะวนั ตก การเคลื่อนทไี่ ปทางทิศตะวนั ออกนน้ั เรยี กวา่ การเคล่ือนที่เดินหน้า (Direct motion) และการ
เคล่ือนที่ไปทางทิศตะวันตก จะเรียกวา่ การเคลอื่ นทว่ี กกลับ (Retrograde motion)
4. จากนั้นครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 4-5 คน ปฏิบัติกิจกรรม การเคลื่อนที่วกกลับของดาว
อังคาร โดยให้นักเรียนแบ่งบทบาทหน้าที่ของสมาชิกภายในกลุ่มว่าใครมีบทบาทหน้าที่อย่างไร
5. นักเรียนทากิจกรรมโดยครูกาหนดเวลาในการทากจิ กรรม ขณะท่ีนักเรียนทากิจกรรม ครูคอยตรวจ
พฤติกรรมของนกั เรยี นและจดบนั ทึกในแบบบันทึกพฤติกรรม