بستِ آهَسضی ارتقاء هْارت بَْرساى در سهیٌِ خَد
هزاقبتی افزاد پیص دیابت
ًظارت ػلوی
زکتط فًل الله غفطاًی پَض ،اؾتبز آهَظـ ثْساقت زاًكگبُ تطثیت
هسضؼ
زکتط حؿي قْجبظی ،اؾتبزیبض آهَظـ ثْساقت زاًكگبُ تطثیت
هسضؼ
زکتط فطذٌسُ اهیي قکطٍی ،زاًكیبض آهَظـ ثْساقت زاًكگبُ
تطثیت هسضؼ
تْیِ کٌٌذُ
هحوَز قبؾوی ،زاًكدَی زکتطی آهَظـ ثْساقت زاًكگبُ
تطثیت هسضؼ
ثْبض 1400
زاًكکسُ ػلَم پعقکی زاًكگبُ تطثیت هسضؼ
ایي ثؿتِ آهَظقی ثب حوبیت هبلی هَؾؿِ هلی تَؾؼِ تحقیقبت
ػلَم پعقکی (ًیوبز) تحت ػٌَاى «گطًت پػٍّكگط فطّیرتِ» ٍ
ثب کس اذلا ق قوبضُ IR.NIMAD.REC.1398.244تْیِ
قسُ اؾت.
جلسِ اٍل
اّذاف آهَسضی
• زض پبیبى ایي خلؿِ اظ ثَْضظاى اًتظبض هی ضٍز:
-ثب زیبثت ،اًَاع آى ٍ ًحَُ تكریم آى آقٌب قًَس.
ٍ -یػگی ّبی افطاز زض هؼطو ذُط ضا ثساًٌس ٍ ثتَاًٌس آًْب ضا
قٌبؾبیی کٌٌس.
-ثتَاًٌس ػَاهل ایدبز کٌٌسُ ،ػلائن ٍ ػَاضو زیبثت ضا تَيیح
زٌّس.
ًکتِ اٍل
ثطای کٌتطل زیبثت ًیبظ ثِ آهَظـ زاضین .تٌْب ظهبًی هی تَاًین
زیبثت ذَز ضا ثِ ذَثی کٌتطل کٌین کِ ثپصیطین هؿئَل ؾلاهت
ذَز ّؿتین ٍ ثقیِ افطاز تٌْب ًقف کوکی زاضًس.
دیابت چیست؟
زیبثت ًَػی ثیوبضی هعهي اؾت کِ ثطاثط قُغ تَلیس اًؿَلیي ٍ یب
ػسم کبضکطز هٌبؾت آى زض ثسى ثِ ٍخَز هی آیس .اًؿَلیي
َّضهًَی اؾت کِ قٌس ذَى ضا تٌظین هی کٌس .افعایف قٌس ذَى،
یک اثط قبیغ زیبثت کٌتطل ًكسُ اؾت ٍ ثب گصقت ظهبى هٌدط ثِ
آؾیت خسی ثِ ثؿیبضی اظ ؾیؿتن ّبی ثسى ،ثِ ٍیػُ اػهبة ٍ
ػطٍ ق ذًَی هی قَز.
زض ؾبل ٪8.5 ، 2014اظ ثعضگؿبلاى 18ؾبل ثِ ثبلا زیبثت
زاقتٌس .زض ؾبل ، 2019زیبثت ػبهل انلی 1.5هیلیَى هطگ
ثَز .ثیي ؾبلْبی 2000تب ، 2016افعایف 5زضنسی زض هطگ ٍ
هیط ظٍزضؼ ًبقی اظ زیبثت هكبّسُ قس .زض کكَضّبی ثب زضآهس
ثبلا ،هیعاى هطگ ٍ هیط ظٍزضؼ ًبقی اظ زیبثت اظ 2000تب 2010
کبّف یبفتِ اؾت اهب پؽ اظ آى زض 2010تب 2016افعایف یبفتِ
اؾت .زض کكَضّبی ثب زضآهس هتَؾٍ ٍ پبییي ،هیعاى هطگ ٍ هیط
ظٍزضؼ ًبقی اظ زیبثت زض ّط زٍ زٍضُ افعایف یبفتِ اؾت.
اًَاع دیابت
دیابت ًَع 1
زیبثت ًَع 1ثب کوجَز تَلیس اًؿَلیي هكرم هی قَز ٍ ًیبظ ثِ
تدَیع ضٍظاًِ اًؿَلیي زاضز ًِ .ػلت زیبثت ًَع 1قٌبذتِ قسُ
اؾت ٍ ًِ ضاُ ّبی خلَگیطی اظ آى .ػلائن آى قبهل زفغ ثیف اظ
حس ازضاض ،تكٌگی ،گطؾٌگی هساٍم ،کبّف ٍظى ،تغییطات ثیٌبیی ٍ
ذؿتگی اؾت .ایي ػلائن هوکي اؾت ثِ ََض ًبگْبًی ثطٍظ کٌس.
دیابت ًَع 2
زیبثت ًَع ً 2بقی اظ اؾتفبزُ ثی اثط اظ اًؿَلیي زض ثسى اؾت.
اکثط افطاز هجتلا ثِ زیبثت ،ثِ زیبثت ًَع 2هجتلا ّؿتٌس .ایي ًَع
زیبثت تب حس ظیبزی ًتیدِ ايبفِ ٍظى ثسى ٍ کن تحطکی اؾت.
ػلائن هوکي اؾت قجیِ ثِ زیبثت ًَع 1ثبقس ،اهب اغلت کوتط
هكرم هی قَز .زض ًتیدِ ،ثیوبضی هوکي اؾت چٌسیي ؾبل
پؽ اظ قطٍع ٍ پؽ اظ ایدبز ػَاضو ،تكریم زازُ قَز .تب ّویي
اٍاذط ،ایي ًَع زیبثت فقٍ زض ثعضگؿبلاى زیسُ هی قَز اهب اکٌَى
ًیع ثِ ََض هکطض زض کَزکبى هكبّسُ هی قَز.
دیابت حاهلگی
زیبثت حبهلگی اغلت هَقتی اؾت .ایي ًَع زیبثت زض ََل زٍضاى
ثبضزاضی ظبّط هی قَز .حفظ قٌس ذَى زض حس َجیؼی ٍ کٌتطل
زیبثت حبهلگی ثطای تَلس ًَظازی ؾبلن ،ثؿیبض حیبتی اؾت .اغلت
پؽ اظ تَلس ًَظاز ،ایي ًَع زیبثت ثط َطف هی گطزز ٍلی زض
نَضت آهبزُ ثَزى ظهیٌِ اضثی ،هی تَاًس ثِ نَضت زیبثت ًَع زٍ
ظَْض کٌس .زیبثت ثبضزاضی ثِ خبی ایٌکِ اظ َطیق ػلائن گعاضـ
قسُ اظ َطیق غطثبلگطی قجل اظ تَلس تكریم زازُ قَز.
آظهبیف ّبی تكریهی ثطای زیبثت
زیبثت هوکي اؾت ثط اؾبؼ هؼیبضّبی:
HbA1c .1یب هؼیبضّبی گلَکع پلاؾوب
.2هقساض گلَکع پلاؾوب ًبقتب ()FPG
.3هقساض گلَکع پلاؾوب 2ؾبػتِ ( 2ؾبػت )PGپؽ اظ
آظهبیف تحول گلَکع ذَضاکی 75گطم ()OGTT
تكریم زازُ قَز.
آظهبیف :HbA1c
افطاز ثب قٌس ذَى َجیؼی 5.6 :زضنس یب کوتط
افطاز پیف زیبثت 5.7 :تب 6.4زضنس
افطاز هجتلا ثِ زیبثت 6.5 :زضنس ٍ ثبلاتط
افطاز زیبثتی ثبیس حساقل زٍ ثبض زض ؾبل آظهبیف A1Cاًدبم
زٌّس.
آظهبیف هقساض گلَکع پلاؾوب ًبقتب (:)FPG
افطاز ثب قٌس ذَى َجیؼی :کوتط اظ 100
افطاز پیف زیبثت 100 :تب 125
افطاز هجتلا ثِ زیبثت ٍ 126 :ثبلاتط
آظهبیف قٌس ذَى زٍ ؾبػتِ (:)OGTT
افطاز ثب قٌس ذَى َجیؼی :کوتط اظ 140
افطاز پیف زیبثت 140 :تب 199
افطاز هجتلا ثِ زیبثت ٍ 200 :ثبلاتط
افطاز زض هؼطو ذُط
هؼیبضّبی آظهبیف زیبثت یب پیف زیبثت زض ثعضگؿبلاى ثسٍى
ػلاهت:
.1آظهبیف ثبیس زض توبم ثعضگؿبلاًی کِ زاضای ايبفِ ٍظى
ّؿتٌس ( BMIثیي 25تب )29.9زض ًظط گطفتِ قَز ٍ زاضای
ػَاهل ذُط ايبفی اؾت:
ػسم تحطک ثسًی
ثؿتگبى زضخِ یک هجتلا ثِ زیبثت
ظًبًی کِ ًَظازی ثب ٍظى ثبلاتط اظ 4کیلَگطم ثِ زًیب آٍضزُ اًس
یب زیبثت ثبضزاضی زض آًْب تكریم زازُ قسُ اؾت
فكبض ذَى ثبلا ( ٍ )mmHg 90/140یب تحت زضهبى
فكبضذَى
ؾُح کلؿتطٍل HDLکوتط اظ 35
ظًبى هجتلا ثِ ؾٌسضم تروساى پلی کیؿتیک
.2ثطای ّوِ ثیوبضاى ،ثِ ٍیػُ کؿبًی کِ زاضای ايبفِ ٍظى یب
چبقی ّؿتٌس ،آظهبیف ثبیس اظ ؾي 45ؾبلگی آغبظ قَز.
اگط ًتبیح َجیؼی اؾت ،آظهبیف ثبیس حساقل زض فَانل 3ؾبلِ
تکطاض قَز ،ثب زض ًظط گطفتي آظهبیف هکطض ،ثؿتِ ثِ ًتبیح اٍلیِ
(ثِ ػٌَاى هثبل ،کؿبًی کِ هجتلا ثِ زیبثت ّؿتٌس ثبیس ؾبلاًِ
آظهبیف قًَس)
ػَاهل ذُط زیبثت ًَع :2
زض ایي ًَع زیبثت ًؿجت ثِ ًَع ،1اؾتؼساز غًتیکی ًقف
هْوتطی ضا ایفب هی کٌس .ثِ ََضی کِ ثطٍظ ّوعهبى زیبثت ًَع 2
زض زٍقلَّبی ّوؿبى ثِ حسٍز 90زضنس هی ضؾس .اگطچِ ،ایي
ًَع زیبثت ثِ ػَاهل هحیُی ًیع ٍاثؿتِ اؾت.
افطازی کِ چطثی ظیبز ٍ هیَُ ٍ ؾجعیدبت کوی ههطف هی کٌٌس ٍ
ّوچٌیي فؼبلیت ثسًی کوی زاضًس ،ثیكتط زض هؼطو اثتلا ثِ
زیبثت ًَع ّ 2ؿتٌس .چبقی ًیع یکی اظ هْوتطیي ػَاهل ذُط
ثطای اثتلا ثِ زیبثت ًَع 2ثَزُ ٍ ثیكتط زض افطاز خَاى ٍ ًیع
افطازی کِ ثِ هست ََلاًی چب ق ثَزُ اًس ،ذُط ؾبظ اؾت.
ثِ ََض کلی ايبفِ ٍظى ٍ چبقی ،ؾبثقِ زیبثت زض ثؿتگبى زضخِ
یک (پسض ٍ هبزض یب ذَاّط ٍ ثطازض) ،ؾبثقِ زیبثت ثبضزاضی،
فكبضذَى ثبلا ،چطثی ثبلا ٍ ؾبثقِ قٌس ذَى ًبقتبی ثبلاتط اظ حس
َجیؼی ( 100تب 125هیلی گطم زض زؾی لیتط) ػَاهل ذُط اثتلا
ثِ زیبثت ًَع 2هی ثبقٌس.
ػلائن زیبثت ًَع :2
ػلائن ایي ًَع زیبثت ًیع ػجبضتٌس اظ :
پطًَقی
پطازضاضی
زفغ قجبًِ ازضاض
ٍ زض هَاضز قسیستط:
اذتلالات ثیٌبئی
کبّف ٍظى ٍ ذؿتگی ظٍضزضؼ.
ثط ذلاف زیبثت ًَع ،1قطٍع آى هؼوَلا ثؿیبض آّؿتِ ٍ کن ؾط ٍ
نساؾت ثَُضیکِ فطز هجتلا هوکي اؾت زض اثتسا ّیچ ػلاهتی
ًساقتِ ثبقس ٍ یب ػلاین آى اًسک ثبقٌس .زض ًتیدِ فطز هوکي
اؾت ؾبلْب اظ ثیوبضی ذَز ثی اَلاع ثبقس ٍ پیسایف یکی اظ
ػَاضو زضاظهست زیبثت هبًٌس احؿبؼ گعگع ٍ ثی حؿی ََلاًی
هست زض پبّب هٌدط ثِ ثطضؾی ٍ قٌبؾبیی ثیوبضی قَز .ثْویي
ػلت ٍ ًیع ثسلیل قیَع ثبلای ایي ثیوبضی ،اًدبم آظهبیف قٌس
ذَى ًبقتب زض فَانل حساکثط ّط 3ؾبل یکجبض زض توبم افطاز ثب
ؾي ثیكتط اظ 45ؾبل ٍ ؾبیط افطاز زض هؼطو ذُط تَنیِ هی
قَز.
ػَاضو زیبثت ًَع :2
ػسم کٌتطل زیبثت (قٌس ذَى ثبلا ٍ یب پبییي) ،هَخت ثطٍظ ػَاضو
ثلٌس هست ٍ کَتبُ هست زیبثت هی گطزز کِ زض ازاهِ قبیؼتطیي
آًْب تَيیح زازُ ذَاٌّس قس:
.1ػَاضو ثلٌس هست:
تبضی زیس ٍ ًبثیٌبیی
آؾیت کلیَی
پبی زیبثتی
ثیوبضی ّبی قلجی ٍ ػطٍقی
ػَاضو ػهجی
ػفًَت لثِ ٍ زًساى
.2ػَاضو کَتبُ هست:
کوبی زیبثتی :اگط قٌس ذَى ثیف اظ حس ثبلا ثبقس ،فطز زض
هؼطو ذُط اؾیسی قسى ذَى ٍ حتی ضفتي ثِ کوبی
زیبثتی ذَاّس ثَز.
:هٌابغ
- https://professional.diabetes.org/sites/professional.diabetes.org/files/pel/sour
ce/sci-advisor_2018_prediabetes.pdf
- http://guidelines.diabetes.ca/health-care-provider-tools
- https://www.idf.org/aboutdiabetes/prevention.html
جلسِ دٍم
اّذاف آهَسضی
• زض پبیبى ایي خلؿِ اظ ثَْضظاى اًتظبض هی ضٍز:
-انَل پیكگیطی اظ زیبثت ضا ثساًٌس.
-اًَاع ضاّْبی هطاقجت اظ زیبثت هبًٌس ضاُ کبضّبی تغصیِ ای،
فؼبلیت ثسًی ضا تَيیح زٌّس.
چگًَِ اظ زیبثت پیكگیطی کٌین یب آى ضا ثِ تأذیط ثیٌساظین؟
هطحلِ زیبثت پٌْبى یک ٍيؼیت خسی پعقکی اؾت کِ
ذَقجرتبًِ قبثل کٌتطل ٍ زضهبى هی ثبقس .هُبلؼبت ًكبى هی
زٌّس کِ افطاز هجُلا ثِ قٌس پٌْبى هی تَاًٌس ثب تغغط ؾجک
ظًسگی ،ضغین غصایی ٍ افعایف فؼبلیت ثسًی اظ پیكطفت ایي
ٍيؼیت ثِ ؾوت زیبثت ًَع 2خلَگیطی کٌٌس ٍ حتی قٌس ذَى
ذَز ضا ثِ هحسٍزُ َجیؼی ثبظگطزاًٌس .ثطذی اظ زضهبى ّبی
زاضٍیی ًیع هی تَاًٌس پیكطفت زیبثت ضا زض افطاز هجتلا ثِ قٌس
پٌْبى ثِ تأذیط ثیٌساظًسٍ ،لی ضغین غصایی ٍ فؼبلیت ثسًی زض ایي
ظهیٌِ ثیكتطیي تأثیط ضا زاضًس .فقٍ 30زقیقِ فؼبلیت ثسًی
هتَؾٍ زض ضٍظ ّوطاُ ثب کبّف 5تب 7زضنس اظ ٍظى فؼلی هی
تَاًس ذُط زیبثتی قسى قرم ضا تب 70زضنس کبّف زّس.
انَل پیكگیطی اظ زیبثت ًَع زٍ:
کبّف ٍظى زض نَضت زاقتي ايبفِ ٍظى ( 7زضنس ٍظى
فؼلی)
ضغین غصایی ؾبلن (کن کبلطی ،کن چطة ،پطفیجط)
ٍ ضظـ ثطًبهِ ضیعی قسُ (حساقل 150زقیقِ زض ّفتِ)
تطک ؾیگبض
اصل اٍل :داضتي ػادات ٍ اًتخاب ّای غذایی سالن
ذَضزى ؾِ ٍػسُ غصای هتؼبزل ٍ ؾِ هیبى ٍػسُ زض ظهبى
هكرم ،زض ََل ضٍظً ،قف ثؿیبض ظیبزی زض کٌتطل قٌس
ذَى ٍ پیكگیطی اظ زیبثت زاضز.
زض ضغین غصایی ذَز اظ هقبزیط ظیبز ؾجعیدبت اؾتفبزُ کٌٌس.
ؾؼی کٌٌس اًتربة قوب تطکیجی اظ ضًگ ّبی هرتلف ثب
حساکثط تٌَع ثبقس .ؾجعیدبت غیطًكبؾتِ ای
(غیطکطثَّیسضاتی) هثل کبَّ ،گَخِ ،ذیبض ،کطفؽ ،اؾفٌبج ٍ
...ضا زض ٍػسُ ّبی غصایی ذَز ثگٌدبًٌس.
زض اًتربة هَاز غصایی حبٍی غلات ،اظ اًَاع غلات کبهل ٍ
ؾجَؼ زاض ثیكتط اؾتفبزُ کٌٌس؛ هبًٌس ثطًح ٍ هبکبضًٍی
ؾجَؼ زاض.
ذبًَازُ حجَثبت هبًٌس اًَاع لَثیبً ،رَز ،ػسؼ ٍ ...ضا حتوبً
زض ثطًبهِ غصایی ذَز ثگٌدبًٌس.
زض ّفتِ 2تب 3ثبض هبّی ههطف کٌٌس.
گَقت ثسٍى چطثی (هبًٌس گَقت ضاؾتِ) ضا اًتربة کٌٌس.
قیط ،هبؾت ٍ پٌیط کن چطثی ههطف ًوبیٌس.
ثِ خبی ههطف آة هیَُ ّبی نٌؼتی ،چبی قیطیي ٍ ؾبیط
ًَقیسًی ّبی حبٍی قکط ،اظ آة ٍ زٍؽ کن ًوک ٍ کن
چطةًَ ،قیسًی ّبی ضغیوی ٍ ثسٍى کبلطی اؾتفبزُ کٌٌس.
ههطف چطثی ّب ضا زض ضغین غصایی ذَز ثِ حساقل ثطؾبًٌس.
ظیطا چطثی ّب کبلطی ظیبزی زاضًس ٍ ثبػث افعایف ٍظى افطاز
هی قَز.
ثِ خبی ضٍغي خبهس کِ زاضای چطثی اقجبع هی ثبقس ،اظ
ضٍغي ّبی هبیغ هرهَنب ضٍغي ظیتَى ،ضٍغي کلعا (کبًَلا)،
ضٍغي کٌدس ٍ ضٍغي ّؿتِ اًگَض اؾتفبزُ کٌٌس.
ههطف ظیبز غصاّبی حبٍی چطثی ذَة هثل ضٍغي ظیتَى یب
اًَاع آخیل (گطزٍ ،ثبزام ٍ فٌس ق) ًیع ثِ زلیل زاقتي کبلطی
ثبلا هی تَاًس هٌدط ثِ افعایف ٍظى قَز .پؽ زض ههطف آًْب
ظیبزُ ضٍی ًکٌٌس.
ههطف زؾطّب ٍ هیبى ٍػسُ ّبی پطکبلطی هثل چیپؽ،
کلَچِ ،کیک ٍ ثؿتٌی پطچطة ضا زض ثطًبهِ غصایی ذَز
کبّف زٌّس.
غصای ؾطخ قسُ کوتط ثرَضًس .آة پع کطزى ،پرتي ٍ کجبة
کطزى ضاُ ّبی ؾبلن تطی ثطای ههطف گَقت ،هطؽ ٍ هبّی
ّؿتٌس.
زض ََل ضٍظ 6تب 8لیَاى آة ثٌَقٌس.
زضیبفت کبلطی ثیف اظ ًیبظ ،حتی اظ غصاّبی ؾبلن ًیع هی
تَاًس هٌدط ثِ افعایف ٍظى قَز.
کلیسّبی تغصیِ ؾبلن:
افطاز هی ثبیؿت یک قیَُ هٌظن ذَضزى زاقتِ ثبقٌس تب هبًغ
گطؾٌگی قسیس قًَس .اگط ؾطػت غصا ذَضزى ذَز ضا کن کٌٌس،
غصا ثْتط ًّن ذَاّس قس .اظ آًچِ هی ذَضًس ثیكتط لصت هی ثطًس
ٍ اظ ظهبى ؾیطی ذَز ثْتط هُلغ هی قًَس.
غصاّب ضا زض ظطف کَچک هیل کٌٌس ،ثِ ایي تطتیت زیگط
ًگطاى ظیبزُ ضٍی ًرَاٌّس ثَز.
هْن اؾت کِ ثطای ایدبز تؼبزل زض تغصیِ ،اظ گطٍُ ّبی
غصایی هتٌَع ثِ تٌبؾت اؾتفبزُ کٌٌس:
-تقطیج ًب ٍ 6احس اظ ًبى ٍ غلات ،حجَثبت ٍ ؾجعیدبت ًكبؾتِ
ای (ّط ٍاحس اظ هَاز غصایی هَخَز زض ایي گطٍُ ثطاثط اؾت ثب
30گطم ًبى یب ًهف لیَاى حجَثبت پرتِ) .ههطف غلات
کبهل اًتربة ثْتطی اؾت.
2 -تب ٍ 4احس هیَُ (ّط ٍاحس ثطاثط اؾت ثب یک هیَُ هتَؾٍ
یب ًهف لیَاى)
2 -تب ٍ 3احس قیط یب ؾبیط هحهَلات لجٌی کن چطة (ثِ
ػٌَاى ًوًَِ یک لیَاى قیط)
4 -تب ٍ 6احس گَقت ثسٍى چطثی ،هبّی یب هبکیبى (ّط ٍاحس
ثطاثط اؾت ثب 30گطم گَقت پرتِ ،ثسٍى چطثی ٍ اؾترَاى)
4 -تب ٍ 6احس اظ چطثی ّب (یک ٍاحس ثطاثط اؾت ثب یک قبقق
هطثبذَضی ضٍغي).
ثطای اًتربة غصای ضٍظاًِ اظ الگَی «ثكقبة ؾلاهتی»
اؾتفبزُ ًوبیٌس.
ًحَُ چیسهبى«ثكقبة ؾلاهتی» ثِ ایي نَضت اؾت کِ ثكقبة
ذَز ضا ثِ زٍ قؿوت تقؿین هی کٌٌس ٍ یک قؿوت آى ضا ثب
ؾجعیدبت آظاز پط هی کٌٌس .قؿوت ثبقیوبًسُ ضا ثِ زٍ قؿوت
هؿبٍی تقؿین هی کٌٌس ٍ یک ؾوت آى ضا ثب گطٍُ ًبى ٍ غلات ٍ
یک قؿوت آى ضا ثب گطٍُ گَقت ٍ خبًكیي ّب پط هی ًوبیٌس .هی
تَاًٌس اظ هیَُ یب لجٌیبت زض هیبى ٍػسُ اؾتفبزُ کٌٌس.
اصل دٍم :داضتي بزًاهِ ٍرسضی هٌظن
هٌظَض اظ فؼبلیت ثسًی چیؿت؟
فؼبلیت ثسًی قبهل ّط چیعی ّؿت کِ قوب ضا ثِ حطکت زضآٍضز.
هثل پیبزُ ضٍی ،حطکبت هَظٍى ٍ کبض زض حیبٌ هٌعل .افطاز هی
تَاًٌس اظ فَایس فؼبلیت خؿوی ثسٍى ضفتي ثِ ثبقگبُ ٍ اؾتفبزُ اظ
تدْیعات گطاى قیوت ؾَز ثجطًس هكطٌٍ ثط آًکِ:
ثیكتط اظ 20زقیقِ ََل ثکكس.
يطثبى قلت ٍ ؾطػت تٌفؿكبى ضا کوی افعایف زّس.
ثطای اَویٌبى اظ کبفی ثَزى قست فؼبلیت ثسًی ،هی تَاًٌس اظ
«تؿت حطف ظزى» اؾتفبزُ کٌٌس .قطایُی کِ زض آى فطز قبزض ثِ
نحجت کطزى ثبقس اهب ًتَاًس آٍاظ ثرَاًس.
فَایس فؼبلیت ثسًی
فؼبلیت ثسًی ثبػث هی قَز ًِ تٌْب اظ ًظط خؿوی ثلکِ اظ ًظط
ضٍحی ًیع ٍيؼیت ثْتطی زاقتِ ثبقینٍ .ضظـ هی تَاًس ؾجت
کبّف قٌس ذَى ،فكبض ٍ چطثی ذَى قَز ٍ هیعاى ذُط ثیوبضی
ّبی قلجی ٍ ؾکتِ هغعی ضا کبّف زّسٍ .ضظـ ػًلات قلت،
هبّیچِ ّب ٍ اؾترَاى ّب ضا تقَیت هی کٌس .ثؼلاٍُ فؼبلیت ثسًی
هٌظن ،ثب کبّف هقبٍهت ثِ اًؿَلیي ،ثِ ػولکطز ثْتط اًؿَلیي
کوک هی کٌس .گطزـ ذَى ضا ثْجَز هی ثركس ٍ هفبنل ضا
اًؼُبف پصیط ًگِ هی زاضز .اگط قهس کن کطزى ٍظًتبى ضا زاضیس
تطکیجی اظ فؼبلیت ثسًی ٍ اًتربة ّبی غصایی هٌبؾت ،زض ضؾیسى
ثِ ایي ّسف ٍ حفظ ٍظى هتٌبؾت ثِ قوب کوک هی کٌس .حتی
اگط قجل اظ ایي ،فؼبلیت چٌساًی ًساقتِ ایس ،اکٌَى هی تَاًیس اظ
ّوِ فَایس گفتِ قسُ ؾَز ثجطیس.
کلیس ّبیی ثطای فؼبل ثَزى ٍ تغییط قیَُ ظًسگی
ثطای زاقتي ؾجک ظًسگی فؼبل تط ،يطٍضی اؾت افطاز ّط ضٍظ
ظهبًی ضا ثِ فؼبلیت اذتهبل زٌّس .ظهبًی حسٍز 20تب 30زقیقِ
ضا ثطای ٍضظـ هٌظن زض ًظط ثگیطًسّ ،وچٌیي حسٍز 10تب 15
زقیقِ زض ضٍظ ثطای فؼبلیت ثسًی هؼوَل ضٍظاًِ زض ًظط زاقتِ
ثبقٌس ،هبًٌس پبضک کطزى هبقیي زض خبیی زٍضتطٍ ،ضظـ ٍ فؼبلیت
زض ٌّگبم توبقبی تلَظیَى ،یب اًتربة هؿیطّبی پیبزُ ضٍی
ََلاًی تطی ثطای ضؾیسى ثِ هکبى هَضز ًظط.
افطاز هی تَاًٌس ثب ًَقیسى آة کبفی ،گطم کطزى ثسى زض اثتسای
ٍضظـ ٍ ؾطز کطزى زض اًتْبی ٍضظـ ٍ اًدبم حطکبت کككی
حیي ٍضظـ ،اظ زضزًبک قسى ػًلات ٍ اًقجبو ػًلاًی
پیكگیطی کٌٌس .قجل اظ قطٍع ٍ تغییط هیعاى فؼبلیت ثسًی ایي
هؿئلِ ضا ثب پعقک ذَز زضهیبى ثگصاضًس .ثِ ػلائوی هبًٌس زضز یب
احؿبؼ ًبضاحتی زض قفؿِ ؾیٌِ ،اؾتفطاؽ قسیس ،تٌگی ًفؽ یب
احؿبؼ ؾجکی ؾط تَخِ کٌٌس.
چگًَِ ثط هَاًغ فؼبلیت ثسًی غلجِ کٌین؟
زض توبم ََل ضٍظ فؼبل ثبقٌس
ػلاٍُ ثط فؼبلیت ٍضظقی ،فطنت ّبی ظیبزی ثطای فؼبلیت زض ََل
ضٍظ ٍخَز زاضز .فؼبلیت ثبػث ههطف اًطغی زض ثسى هی قَز .افطاز
ّط چِ ثیكتط تحطک زاقتِ ثبقٌس اًطغی ٍ کبلطی ثیكتطی ههطف
هی کٌٌس .ثطًبهِ ّبی ظیط ثِ آًْب کوک هی کٌس تب فؼبلیت ّبی
ثسًی قبى ضا افعایف زٌّس:
-تب حس اهکبى ثِ خبی اؾتفبزُ اظ ٍؾبیل ًقلیِ ،پیبزُ ضٍی
کٌٌس.
-ثبغچِ هٌعلكبى ضا گل کبضی کٌٌس ٍ یب ّط ضٍظ ثركی اظ ذبًِ
ضا تویع کٌٌس.
-اتَهجیل ذَز ضا زٍضتط اظ هطکع ذطیس پبضک کٌٌس ٍ تب
فطٍقگبُ پیبزُ ثطًٍس.
-کٌتطل تلَظیَى ضا زٍض اظ زؾتطؼ ثگصاضًس ٍ کبًبل تلَیعیَى
ضا ثب زؾت تغییط زٌّس.
-ظهبًی کِ ثب تلفي نحجت هی کٌٌس زض فًبی ذبًِ ضاُ ثطًٍس.
زض نَضت ٍخَز هکبًی اهي ٍ هٌبؾت ثطای قسم ظزى ،یک ایؿتگبُ
ظٍزتط اظ اتَثَؼ پیبزُ قًَس .ثِ توبقبی هَظُ ،ثبؽ ٍحف یب
آکَاضیَم ثطًٍس.
قسم ّبی آؾبى ثطای فؼبلیت ثیكتط:
.1فؼبلیت ثسًی ًجبیس ؾرت یب ذؿتِ کٌٌسُ ثبقس .افطاز ثْتط
اؾت فؼبلیت ّبیی ضا پیسا کٌٌس کِ هَضز ػلاقِ ی آًْبؾت.
.2فقٍ چٌس زقیقِ تحطک ٍ خٌجف زض ضٍظ هی تَاًس قطٍػی
ذَة ثطای زاقتي ظبّطی هتٌبؾت ٍ پیكگیطی هؤثط اظ
زیبثت ثبقس.
.3ثطای پیكگیطی اظ زیبثت زیط ًكسُ اؾت! ّویي اهطٍظ اٍلیي
قسم ضا ثطزاضًس.
.4افطاز ضا تكَیق کٌیس کِ ضاّی ضا کِ ثطای ؾلاهتی ذَز آغبظ
کطزُ اًس ضا ثب پكتکبض ازاهِ زازُ ٍ آى ضا ضّب ًکٌٌس.
خٌجف ٍ فؼبلیت ضا آغبظ کٌٌس ٍ قبز ثبقٌس.
ًحَُ آغبظ فؼبلیت ثسًی
گطم کطزى ثسى ضا ثطای فؼبلیت ّبی ٍضظقی آهبزُ هی کٌس .ثِ
افطاز تَنیِ کٌیس قجل اظ اًدبم ٍضظـ ،قبًِ ّبیكبى ضا حطکت
زٌّس ،ثب پٌدِ پب ثِ آّؿتگی يطثِ ثعًٌس ،زؾتْبیكبى ضا ثِ خلَ ٍ
ػقت حطکت زٌّس یب زضخب ضاُ ثطًٍس .ثطای ّط فؼبلیتی حتی پیبزُ
ضٍی ّن چٌس زقیقِ ضا ثِ گطم کطزى ذَز اذتهبل زٌّس.
قسم ظزى:
یکی اظ ثْتطیي ضاُ ّب ثطای افعایف فؼبلیت ثسًی اؾت .کفف ّبی
هٌبؾت ثطای پیبزُ ضٍی اًتربة کٌٌس ٍ زض یک هکبى اهي هثل
هطاکع ذطیس یب پبضک قسم ثعًٌس.
حطکبت هَظٍى:
قسضت ،تَاى ٍ تحطک افطاز ضا افعایف هی زّس ٍ یک ضاُ ؾطگطم
کٌٌسُ ثطای فؼبلیت اؾت .ثب یکی اظ زٍؾتبًكبى ثِ کلاؼ ثطًٍس یب
زض ذبًِ ثب هَؾیقی ٍضظـ کٌٌس.
فؼبلیت ّبی کككی:
ثطای اًدبم فؼبلیت ّبی کككی ثِ ظهبى ٍ هکبى هرهَل ًیبظی
ًیؿت .زض ذبًِ یب هحل کبض ،زؾت ّبیكبى ضا ثِ َطف ثبلا ثجطًس ٍ
ثِ آّؿتگی ثکكٌس ثِ ََضی کِ احؿبؼ زضز ًساقتِ ثبقٌس ٍ 30
ثبًیِ زض ّوبى حبلت کكف ًگِ زاضًس .فؼبلیت کككی ضا هی
تَاًٌس ثؼس اظ ّط فؼبلیت هؼوَل ضٍظاًِ اًدبم زٌّس.
اًَاع فؼبلیت ّبی ٍضظقی
فؼبلیت ّبی ٍضظقی ثِ ؾِ گطٍُ تقؿین هی قًَس:
ٍ ضظـ ّبی َّاظی
ٍ ضظـ ّبی قسضتی
ٍ ضظـ ّبی کككی
ٍضظـ ّبی َّاظی (ایطٍثیک)
هٌظَض اظ ٍضظـ ّبی َّاظی ،فؼبلیت ّبیی هی ثبقٌس کِ زض هست
ظهبًی ًؿجت ًب ََلاًی ثب قست هتَؾٍ یب کن اًدبم هی قَز .ایي
ًَع ٍضظـ ؾطػت يطثبى قلت ٍ ؾطػت تٌفؽ ضا افعایف هی
زٌّس .ثْتطیي حبلت ایي اؾت کِ ضٍظی 30زقیقِ ٍ حساقل 5ضٍظ
زض ّفتِ ،زض هدوَع 150زقیقِ زض ّفتِ فؼبلیت ثسًی زاقتِ
ثبقٌس .ؾؼی کٌٌس ثؼس اظ ّط ٍػسُ غصایی 10زقیقِ پیبزُ ضٍی
تٌس زاقتِ ثبقٌس.
هثبل ّبیی اظ فؼبلیت َّاظی (ایطٍثیک):
پیبزُ ضٍی تٌس زض ذبضج اظ هٌعل ٍ یب زض هحیٍ ثؿتِ ضٍی
تطزهیل ،حطکبت هَظٍى ،اؾتفبزُ اظ کلاؼ ّبی ایطٍثیک ثب قست
هتَؾٍ ،تٌیؽ ،زٍچطذِ ؾَاضی ،اؾتفبزُ اظ زٍچطذِ ثبثت ،قٌب
کطزى ،ضاُ ضفتي زض آة
ٍضظـ ّبی قسضتی
هٌظَض اظ ٍضظـ قسضتی فؼبلیت ّبیی اؾت کِ زض هست ظهبى کَتبُ
ثب قست ظیبز اًدبم هی قَز .فؼبلیت ّبی قسضتی ،هثل ثسى ؾبظی
ثبػث قَی تط قسى اؾترَاى ّب ٍ ػًلات هی قًَس .اهطٍظُ
تَنیِ هی قَز ٍضظـ ّبی قسضتی 3ثبض زض ّفتِ اًدبم ثگیطًس.
ایي کبض ضا هی تَى ثب اؾتفبزُ اظ ٍظًِ ّبی ؾجک زض ذبًِ ًیع اًدبم
زاز.
ٍضظـ ّبی کككی
ٍضظـ ّبی کككی هفبنل ضا اًؼُبف پصیط کطزُ ٍ ؾجت کبّف
احتوبل آؾیت زض حیي فؼبلیت ٍضظقی هی گطزز .کكف ّبی
هلاین ثطای 5تب 10زقیقِ هی تَاًس ػلاٍُ ثط کوک ثِ گطم کطزى
ثسى زض اثتسای ٍضظـ ،هَخت ؾطز قسى زض اًتْبی ٍضظـ ًیع
گطزز.
:هٌابغ
. چبح ّفتن. اًدوي اَلاع ضؾبًی گبثطیک. کتبثچِ آهَظقی کٌتطل آؾبى زیبثت-
- Colberg SR, Sigal RJ, Yardley JE, Riddell MC, Dunstan DW, Dempsey PC,
Horton ES, Castorino K, Tate DF. Physical activity/exercise and diabetes: a
position statement of the American Diabetes Association. Diabetes care.
2016 Nov 1;39(11):2065-79.
- Sigal RJ, Armstrong MJ, Bacon SL, Boulé NG, Dasgupta K, Kenny GP,
Riddell MC. Physical activity and diabetes. Canadian journal of diabetes.
2018 Apr 1;42:S54-63.
- https://www.healthline.com/health/diabetes/prediabetes-diet
- https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/disease-prevention/diabetes-
prevention/preventing-diabetes-full-story/
جلسِ سَم
اّذاف آهَسضی
زض پبیبى ایي خلؿِ اظ ثَْضظاى اًتظبض هی ضٍز:
ثب هَاًغ اًدبم ضفتبضّبی پیكگیطاًِ ثیوبضی زیبثت زض افطاز زض
هؼطو ذُط آقٌب قًَس.
هْبضت ایدبز اًگیعُ زض افطاز پیف زیبثت ضا ثیبهَظًس.
هْبضت اًدبم نحیح ّسف گصاضی ثطای اًدبم ثطًبهِ ّبی
هطاقجتی ثطای افطاز زض هؼطو ذُط ضا ثیبهَظًس.
ضاُ حل ّبی ػولی پیكگیطی اظ زیبثت ضا ثیبهَظًس.
راُ ّای غلبِ بز هَاًغ هحیطی:
ثْتطیي ضاُ ثطای غلجِ ثط هَاًغ ایي اؾت کِ ظٍزتط اظ هَػس آًْب ضا
قٌبؾبیی کطزُ ٍ ثطای هقبثلِ ثب آًْب ثطًبهِ حوبیتی تْیِ کٌیس.
ثطذی اظ هَاًغ ثگًَِ ای اؾت کِ قوب ضا اظ حتی تلاـ ثطای تغییط
ػبزت ثبظ هی زاضز.
ثِ افطاز آهَظـ زّیس تب زض ٌّگبم ضٍثطٍ قسى ثب هَاًغ ثب یکی اظ
اػًبی ذبًَازُ یب زٍؾتبًكبى حتوب نحجت کٌٌس ٍ اظ آًْب تقبيبی
پكتیجبًی ٍ حوبیت زاقتِ ثبقٌس ٍ اگط زض هَضز ؾلاهتی ذَز
ًگطاى ّؿتٌس حتوب ثب پعقک ذَز نحجت کٌٌس.
زلایل ظیبزی ٍخَز زاضز کِ هوکي اؾت افطاز ًرَاٌّس ثطای تغییط
ػبزت ّبی غصایی ذَز تلاـ کٌٌس .زض ایي ثرف ثطذی اظ هَاًغ
قبیغ ٍ چٌس ضاُ حل ثطای آًْب اضائِ هی قَز.
هوکي اؾت فطز ثگَیس " :هي ّطگع قبزض ثِ تغییط ًحَُ غصا
ذَضزى ًرَاّن ثَز".
ثبٍض کطزى ایٌکِ ًوی تَاًیس کبضی اًدبم زّیس اغلت فقٍ ثِ زلیل
تطؼ اظ قکؿت اؾت .هطزم ثِ زلیل ایي تطؼ ،تغییط زض ظًسگی
ذَز ضا ثِ تؼَیق هی اًساظًس .ایي ًَع هبًغ هی تَاًس افطاز ضا اظ
قطٍع تغییط قیَُ ظًسگی ثبظ زاضز .اهب ّوچٌیي هی تَاًس زض
ضٍظّبیی احؿبؼ زلؿطزی ضا ّن ایدبز ًوبیس.
ضاُ حل ّبی هوکي:
.1تٌظین اّساف ٍاقغ ثیٌبًِ:
ثِ افطاز ثگَییس ،ثب زقت" ،هَفقیت" ٍ "قکؿت" ضا تؼطیف کٌٌس.
اگط ّسف آًْب نطفبً اًتربة هَاز غصایی ؾبلن یب کبّف ٍظى ًؿجت ًب
کوی ثبقس ،احتوبل ًا هَفق ذَاٌّس ثَزّ .سف ّبیی هبًٌس :اظ زؾت
زازى هقساض غیط ٍاقؼی ٍظى" ،هؼبلدِ" یک ثیوبضی یب "تغصیِ
کبهلا ثسٍى ػیت"ٍ ،اقغ ثیٌبًِ ًیؿت ٍ هوکي اؾت ثِ ضاحتی
هٌدط ثِ قکؿت قَز.
.2تٌظین اّساف کَچک ٍ قبثل اًساظُ گیطی:
ذَضزى زٍ ػسز هیَُ زض ضٍظ یک ّسف کبهلاً آؾبى اؾت .کٌبض
گصاقتي غصای هَضز ػلاقِ ذَز ثؿیبض زقَاضتط اؾت ٍ احتوبل
ایٌکِ حتی اهتحبى ًکٌیس ًیع ٍخَز زاضز.
هوکي اؾت فطز ثگَیس" :هي ٍقت کبفی ثطای اًدبم تغییطات
ضا ًساضم".
ایي یک زلیل ثؿیبض ضایح ثطای تغییط ًکطزى اؾت کِ هی تَاًس ثِ
نَضت "هي زض ظًسگی ذیلی هكغلِ زاضم" یب "کبضّبی هْن تطی
زاضم" گفتِ قَز.
ضاُ حل ّبی هوکي: