kompilasi ringkasan undang-undang, praktis & prosedur pengambilan tanah

KOMPILASI RINGKASAN UNDANG-UNDANG, PRAKTIS DAN PROSEDUR PENGAMBILAN TANAH CETAKAN EDISI PERTAMA TAHUN 2024 No. Tel : 04-6505523 No. Faks : 04-2616137 [email protected] PEJABAT DAERAH DAN TANAH TIMUR LAUT TINGKAT 50 & 51, KOMTAR 10000 PULAU PINANG

K O M P I L A S I R I N G K A S A N U N D A N G - U N D A N G , P R A K T I S D A N P R O S E D U R P E N G A M B I L A N T A N A H HAKCIPTA Tiada mana-mana bahagian daripada isi kandungan Buku ini boleh disimpan, disalin atau dengan apa-apa jua cara diterbitkan semula sama ada dalam bentuk bertulis, elektronik, rakaman, fotokopi atau apa-apa bentuk lain tanpa terlebih dahulu mendapat keizinan bertulis daripada Pejabat Daerah Dan Tanah Timur Laut. PENOLAK TUNTUTAN (DISCLAIMER) Akta Pengambilan Tanah 1960 versi Bahasa Malaysia ini merupakan terjemahan yang dibuat oleh Pejabat Daerah Dan Tanah Timur Laut bagi Land Acquisition Act 1960 versi Bahasa Inggeris. Teks terjemahan ini bukan merupakan teks sahih undang-undang, melainkan untuk tujuan rujukan dan panduan secara pentadbiran sahaja. Pejabat Daerah Dan Tanah Timur Laut sama sekali tidak akan bertanggungjawab terhadap sebarang tuntutan atau kerugian oleh mana-mana pihak dalam apa-apa jua bentuk sekalipun akibat daripada penggunaan apa-apa maklumat yang terkandung di dalam Buku ini. Walau bagaimanapun, Pejabat Daerah Dan Tanah Timur Laut mengambil segala usaha yang wajar untuk memastikan maklumat yang terkandung di dalam Buku ini adalah tepat dan selaras dengan naskhah sahih Land Acquisition Act 1960 dan peruntukan Kaedah Pengambilan Tanah, Pekeliling, Surat Pekeliling, Garis Panduan, Manual serta praktis dan prosedur yang terkini dan sedang berkuat kuasa berkaitan urusan pengambilan tanah pada tarikh penerbitan Buku ini. Diterbitkan oleh : PEJABAT DAERAH DAN TANAH TIMUR LAUT TINGKAT 50 & 51, KOMTAR 10000 PULAU PINANG NO. TEL : 04-6505523 NO. FAKS : 04-2616137 [email protected]

Buku Kompilasi Ringkasan Undang-Undang, Praktis Dan Prosedur Pengambilan Tanah ini merupakan idea serta produk inovasi yang diilhamkan dan diterbitkan oleh Pejabat Daerah Dan Tanah Timur Laut (PDTTL) bertujuan bagi membudayakan perkongsian ilmu pengetahuan dalam sektor awam khususnya dalam bidang pentadbiran tanah negara. Inspirasi penghasilan Buku ini adalah untuk mewujudkan sumber rujukan tunggal yang lengkap dan komprehensif dalam bidang pengambilan tanah yang akan menjadi asas rujukan penting dan panduan utama kepada warga kerja pentadbiran tanah bukan sahaja di PDTTL dan di semua Pejabat Daerah Dan Tanah (PDT) di Negeri Pulau Pinang bahkan di seluruh PDT di Malaysia. Secara rumusannya, Buku ini mengandungi kompilasi ringkasan undangundang, praktis dan prosedur berkaitan pengambilan tanah yang terpakai dan berkuat kuasa di Malaysia termasuk Akta Pengambilan Tanah 1960 versi Bahasa Malaysia yang dibuat terjemahan oleh PDTTL daripada Land Acquisition Act 1960 versi Bahasa Inggeris sedia ada. Bagi memudahkan rujukan, undang-undang, praktis dan prosedur pengambilan tanah tersebut telah disusun semula dan dibuat ringkasan oleh PDTTL mengikut aliran proses kerja serta susunan seksyen dalam Akta Pengambilan Tanah 1960 dan seterusnya diterbitkan dalam reka bentuk serta format baharu yang lebih ringkas, mudah dan menarik bagi membantu pembaca untuk memahami undang-undang, praktis dan prosedur pengambilan tanah dengan lebih cepat, efektif dan berkesan. Di samping itu, bagi menambahkan lagi nilai output Buku ini, PDTTL juga turut menyediakan nota rujukan bagi setiap seksyen dalam Akta Pengambilan Tanah 1960 yang menerangkan dengan lebih terperinci dan spesifik berkaitan praktis dan prosedur terkini yang terpakai khususnya yang melibatkan prosedur operasi standard termasuk senarai semak permohonan dan lainlain perkara sampingan yang penting dan relevan termasuk penghakiman kes mahkamah dan juga pandangan undang-undang yang melibatkan PDT. Buku ini merupakan usaha dan inisiatif PDTTL untuk membantu warga kerja pentadbiran tanah untuk memahami undang-undang, praktis dan prosedur berkaitan pengambilan tanah dengan mudah bagi memastikan urusan pengambilan tanah dapat dilaksanakan secara cekap, teratur dan selaras dengan undang-undang, praktis dan prosedur yang berkuat kuasa. Semoga Buku Kompilasi Ringkasan Undang-Undang, Praktis Dan Prosedur Pengambilan Tanah ini dapat menjadi panduan dan rujukan utama dalam pelaksanaan urusan pengambilan tanah dan seterusnya dapat menyumbang dalam meningkatkan mutu serta prestasi penyampaian perkhidmatan PDT yang terbaik dan berkualiti ke arah pentadbiran tanah yang disegani dan berada dalam kelas yang tersendiri yang memberi manfaat kepada rakyat keseluruhannya. PRAKATA PEJABAT DAERAH DAN TANAH TIMUR LAUT

SINGKATAN Akta Pengambilan Tanah 1960 (“APT”) Kanun Tanah Negara (Disemak 2020) (“KTN”) Jabatan Penilaian Dan Perkhidmatan Harta (“JPPH”) Ketua Pengarah Tanah Dan Galian (KPTG) Pesuruhjaya Tanah Persekutuan (PTP)

S U S U N A N S E K S Y E NTAJUK RINGKAS Seksyen 1. Tajuk ringkas BAHAGIAN I - PERMULAAN Seksyen 2. Tafsiran BAHAGIAN II - PENGAMBILAN Seksyen 3. Pengambilan tanah Seksyen 3A. Perkara yang dipertimbangkan oleh Unit Perancang Ekonomi Negeri, atau Jawatankuasa, dsb. Seksyen 3B. Pemakaian seksyen 3A jika tiada kelulusan pembangunan Seksyen 3C. Jawatankuasa Seksyen 3D. Penilaian oleh Jawatankuasa Negeri Seksyen 3E. Keputusan Pihak Berkuasa Negeri Seksyen 3F. Penarikan diri daripada permohonan bagi pengambilan tanah oleh pemohon Penyiasatan Permulaan Seksyen 4. Notis permulaan Seksyen 5. Kuasa memasuki dan mengukur Seksyen 6. Bayaran bagi kerosakan Pengisytiharan Pengambilan yang Dicadangkan Seksyen 7. Menyediakan pelan dan senarai tanah Seksyen 8. Pengisytiharan bahawa tanah dikehendaki bagi maksud awam Seksyen 9. Tanah hendaklah ditandakan dan notis dicatatkan dalam daftar, dsb. Seksyen 9A. Pentadbir Tanah memperoleh maklumat tentang penggunaan tanah bagi tanah dijadualkan, dsb. Permulaan Prosiding Seksyen 10. Pentadbir Tanah hendaklah memulakan prosiding Seksyen 11. Penyampaian notis Prosedur Masa Siasatan Seksyen 12. Siasatan oleh Pentadbir Tanah Seksyen 13. Kuasa untuk memanggil saksi-saksi, dsb. Seksyen 14. Award Pentadbir Tanah Seksyen 15. Kuasa Pentadbir Tanah untuk memasuki perkiraan, dsb. Seksyen 16. Penyampaian award BAHAGIAN III - SIASATAN TERUS Seksyen 17. Siasatan terus AKTA PENGAMBILAN 1960

S U S U N A N S E K S Y E N BAHAGIAN IV - MENGAMBIL MILIK TANAH Seksyen 18. Kuasa am untuk mengambil milik Seksyen 19. Kuasa mengambil milik dalam kes terdesak Seksyen 19A. Siasatan dan award oleh Pentadbir Tanah menurut perakuan segera Seksyen 20. Peruntukan khas berhubungan dengan bangunan Seksyen 21. Prosedur atas penerimaan atau tolakan tawaran pampasan Seksyen 22. Mengambil Milik Secara Rasmi Seksyen 23. Catatan dalam daftar Seksyen 24. Pengesahan dokumen hakmilik keluaran dan dokumen hakmilik lain Seksyen 25. Menyemak cukai dan mengukur semula jika sebahagian daripada lot diambil Seksyen 26. Hakmilik sambungan jika sebahagian daripada lot diambil Seksyen 27. Pelupusan dokumen Seksyen 28. Penilaian mengenai perbezaan pada keluasan Penyiasatan Permulaan Seksyen 29. Pembayaran pampasan atau deposit pada Mahkamah Seksyen 29A. Menahan Dua Puluh Lima Peratus Daripada Wang Pampasan Seksyen 30. Menerima bayaran dengan memprotes, dsb. Seksyen 31. Pembayaran tersilap, dsb. Seksyen 32. Caj bayaran lewat Seksyen 32A. Maksud “pembayaran” Perlanjutan kepada dan penarikan balik daripada pengambilan Seksyen 33. Mengambil tanah lain jika tuntutan kerana pengasingan tanah terlalu berlebihan Seksyen 34. Mengambil bahagian daripada bangunan Seksyen 35. Penarikan balik pengambilan BAHAGIAN V - RUJUKAN KEPADA MAHKAMAH Seksyen 36. Rujukan kepada Mahkamah Permohonan oleh orang yang berkepentingan Seksyen 37. Permohonan kepada Mahkamah Seksyen 38. Cara dan isi kandungan permohonan, dsb. Seksyen 39. Deposit Mahkamah Seksyen 40. (Dipotong) Seksyen 40A. Keanggotaan Mahkamah Seksyen 40B. Pengapit Seksyen 40C. Pendapat pengapit Seksyen 40D. Keputusan Mahkamah tentang pampasan Seksyen 41. (Dipotong) Seksyen 42. (Dipotong)

S U S U N A N S E K S Y E N Prosedur Seksyen 43. Notis berhubungan dengan rujukan Seksyen 44. Batasan ke atas skop prosiding Seksyen 45. Prosiding hendaklah diadakan di Mahkamah terbuka Seksyen 46. (Dipotong)Keputusan dan Award Seksyen 47. Award hendaklah dibuat secara bertulis Seksyen 48. Pentadbir Tanah boleh dikehendaki membayar caj bayaran lewat Seksyen 49. Rayuan terhadap keputusan mengenai pampasan Seksyen 50. Kos boleh dibahagikan Seksyen 51. Kos BAHAGIAN VI - PENYAMPAIAN NOTIS Seksyen 52. Notis awam Seksyen 53. Penyampaian notis Seksyen 54. Penyampaian kepada ejen, dsb. Seksyen 55. Penyampaian kepada dan kehadiran orang yang berkepentingan Seksyen 56. Ketinggalan, dsb., tidak menjadikan prosiding tak sah BAHAGIAN VII - PENDUDUKAN ATAU PENGGUNAAN SEMENTARA TANAH Seksyen 57. Pendudukan atau penggunaan sementara tanah Seksyen 58. Tawaran pampasan Seksyen 59. Pemulihan tanah, dsb. Seksyen 60. Rujukan jika pampasan tidak boleh dipersetujui Seksyen 61. Jika tanah diperlukan bagi suatu akses BAHAGIAN VIII - PELBAGAI Seksyen 62. Hak masuk Seksyen 63. Permohonan bagi bantuan polis Seksyen 64. Penalti bagi halangan, dsb. Seksyen 65. Penyampaian kepada dan kehadiran orang yang berkepentingan Seksyen 66. Tanah hendak terletakhak bebas daripada bebanan Seksyen 67. Pengecualian daripada duti setem dan fi Seksyen 68. Halangan terhadap pengenepian award Seksyen 68A. Pelupusan kemudian, dll. tanah yang diambil tidak mengesahkan pengambilan Seksyen 69. Kaedah-kaedah Seksyen 70. (Dipotong) JADUAL

Akta Pengambilan Tanah 1960 (APT) merupakan undang-undang Persekutuan yang diperbuat oleh Parlimen di bawah Perkara 76(4) Perlembagaan Persekutuan. Sebagai undang-undang Persekutuan, Kerajaan Negeri tidak mempunyai kuasa untuk membuat apa-apa pindaan kepada peruntukan di dalam APT sama ada pemansuhan atau penambahan seksyen. Namun demikian, kuasa eksekutif pengambilan tanah masih lagi dipegang oleh Pihak Berkuasa Negeri. APT adalah selaras dengan Akta Pengambilan Tanah Singapura 1966 (Cap 272) dan Akta Pengambilan Tanah India 1894. Hak terhadap harta adalah termaktub dalam Perkara 13(1) Perlembagaan Persekutuan. Kesan Perkara 13(2) Perlembagaan Persekutuan adalah pemilik tanah yang diambil mesti dibayar pampasan yang mencukupi. Mana-mana statut yang tidak membuat peruntukan bagi pembayaran pampasan yang mencukupi bagi pengambilan tanah boleh diisytiharkan ultra vires. Dalam kes Sistem Lingkaran Lebuhraya Kajang Sdn Bhd lwn Inch Kenneth Kajang Rubber Ltd & Anor [2011] 4 MLJ 403 (CA), Mahkamah Rayuan memutuskan bahawa APT adalah Akta khas yang berkaitan dengan pengambilan tanah. Memandangkan ia merupakan Akta khas, peruntukan berkanun di dalamnya hendaklah dipatuhi dengan ketat dan diguna pakai kepada semua pihak yang berkaitan. Di samping itu, semua langkah prosedur yang membawa kepada penentuan muktamad manamana award hendaklah mengikut peruntukan APT . Mukadimah SUATU Akta berhubungan dengan pengambilan tanah, pentaksiran pampasan yang hendak dibuat kerana pengambilan itu, dan perkaraperkara lain yang bersampingan dengannya. [13.10.1960] MAKA INILAH DIPERBUAT UNDANGUNDANG oleh Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong dengan nasihat dan persetujuan Dewan Negara dan Dewan Rakyat yang bersidang dalam Parlimen, dan dengan kuasa daripadanya, seperti berikut: Tajuk ringkas 1. Akta ini bolehlah dinamakan Akta Pengambilan Tanah 1960. AKTA PENGAMBILAN TANAH 1960 Bahagian I - Permulaan 1 NOTA RUJUKAN

“empunya berdaftar” termasuklah empunya sesuatu pegangan yang termasuk dalam Daftar Sementara; “Jawatankuasa” ertinya Jawatankuasa Khas Pengambilan Tanah yang ditubuhkan di bawah seksyen 3C; “Jawatankuasa bagi Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur” ertinya Jawatankuasa Khas Pengambilan Tanah yang ditubuhkan di bawah seksyen 3C; “kelulusan pembangunan” ertinya apa-apa kelulusan bagi menjalankan apa-apa bangunan, kejuruteraan, perindustrian, atau operasi serupa yang lain dalam, pada, di atas, atau di bawah mana-mana tanah, atau bagi pembuatan apa-apa perubahan material dalam sekatan atau syarat yang berkaitan dengan kegunaan tanah, yang telah diberikan dengan sewajarnya oleh pihak berkuasa yang sesuai di bawah Akta Perancangan Bandar dan Deşa 1976 atau yang terus berkuat kuasa oleh sebab subseksyen 59(1) Akta itu, atau yang telah diberikan oleh Akta Wilayah Persekutuan (Perancangan) 1982, Akta Jalan, Parit dan Bangunan 1974, atau undangundang tanah Negeri, mengikut mana-mana yang berkenaan; (1) Dalam Akta ini, melainkan jika konteksnya menghendaki makna yang lain— “bangunan” termasuklah apa-apa rumah, pondok, bangsal atau kurungan berbumbung, sama ada digunakan bagi maksud tempat kediaman manusia atau selainnya, apa-apa dinding, pagar, platform, sistem pembentungan, tangki bawah tanah, dinding adang, dok, jeti, pelantar pendaratan, kolam renang, jambatan, landasan kereta api, dan apa- apa binaan, sokongan atau bahan asas berkaitan dengan bangunan; “Borang” ertinya sesuatu Borang yang ditetapkan dalam Jadual Kedua; Borang dalam Jadual Kedua boleh ditetapkan dalam bentuk elektronik sebagaimana yang diperuntukkan dalam Kaedah-Kaedah Pengambilan Tanah (Borang Elektronik) 2017 [P.U. (A) 373/2017]. AKTA PENGAMBILAN TANAH 1960 Bahagian I - Permulaan Seksyen 2 Tafsiran 2 NOTA RUJUKAN

Mahkamah Tinggi dalam kes Lebuhraya Pantai Barat Sdn Bhd lwn Pentabir Tanah Daerah Klang & kes-kes Lain [2019] 1 LNS 1730 memutuskan bahawa West Coast Expressway (Lebuhraya Pantai Barat) termasuk dalam tafsiran “kemudahan awam”. Tafsiran “orang” dalam seksyen 2 adalah termasuk kumpulan orang, diperbadankan atau tidak diperbadankan : rujuk seksyen 3 Akta Tafsiran 1948 dan 1967 [Akta 388] (Disatukan dan Disemak 1989). AKTA PENGAMBILAN TANAH 1960 Bahagian I - Permulaan “kemudahan awam” termasuklah apa-apa jalan, landasan pengangkutan, bekalan air dan elektrik, talian paip gas, telekomunikasi, lampu jalan, sistem pembentungan, sistem perparitan, kerjakerja awam, dan apa-apa perkhidmatan atau kemudahan awam yang serupa; “lot” mempunyai makna yang diberikan kepadanya di bawah Kanun Tanah Negara dan termasuk apa-apa nombor pengenalan interim yang diperuntukkan oleh Pejabat Tanah sementara menunggu tinjauan akhir bagi mana- mana tanah yang dipegang di bawah hakmilik sementara, mengikut mana-mana yang berkenaan; “Mahkamah” ertinya Mahkamah Tinggi; “Menteri” ertinya Menteri yang bertanggungjawab tentang tanah; “orang yang berhak bertindak” hendaklah disifatkan sebagai meliputi orang yang berikut sebagaimana dan setakat yang diperuntukkan kemudian daripada ini— (a) pemegang amanah bagi orang lain yang mempunyai kepentingan benefisial hendaklah disifatkan sebagai orang yang berhak bertindak mengenai mana-mana kes demikian, dan hingga takat yang sama seperti orang yang mempunyai kepentingan benefisial itu sepatutnya boleh bertindak sekiranya mereka tidak hilang upaya; Seksyen 2 Tafsiran 3 NOTA RUJUKAN

(ii) dalam setiap hal sedemikian orang yang berkepentingan itu boleh dihadiri oleh seorang sahabat wakil atau, jika orang itu tidak dihadiri oleh sahabat wakil, Pentadbir Tanah atau Mahkamah, mengikut mana yang berkenaan, hendaklah melantik seorang penjaga bagi hal itu untuk bertindak bagi pihaknya dalam perjalanan tindakan tersebut; (iii) peruntukan undang-undang yang pada masa itu berhubungan dengan prosedur sivil berhubungan hal ini hendaklah dipakai mutatis mutandis dalam hal di mana orang yang berkepentingan itu dihadiri di hadapan Pentadbir Tanah atau Mahkamah oleh sahabat wakil, atau oleh penjaga bagi hal itu, di dalam prosiding di bawah Akta ini; dan (iv) tiada seorang pun yang berhak atau yang disifatkan sebagai berhak bertindak adalah kompeten menerima wang pampasan yang kena dibayar kepada orang yang bagi pihaknya dia berhak bertindak, melainkan jika orang itu adalah kompeten memindahmilik tanah itu dan menerima serta memberi pelepasan yang sempurna kepada wang jualan yang diperolehi daripada sesuatu jualan sukarela; (b) tertakluk kepada Akta Perempuan Bersuami 1957, seseorang perempuan yang bersuami hendaklah disifatkan sebagai orang yang berhak bertindak demikian dan, sama ada telah cukup umur atau belum, hingga takat yang sama seolah-olah dia tidak bersuami dan telah cukup umur; dan (c) penjaga-penjaga orang belum dewasa dan jawatankuasa-jawatankuasa orang sakit otak hendaklah masing-masing disifatkan sebagai orang yang berhak bertindak demikian hingga takat yang sama seperti orang belum dewasa atau orang sakit otak itu sepatutnya boleh bertindak sekiranya mereka tidak hilang upaya: Dengan syarat bahawa: (i) tiada seorang pun boleh disifatkan sebagai berhak bertindak jika kepentingannya dalam hal perkara itu dibuktikan dengan memuaskan hati Pentadbir Tanah atau Mahkamah sebagai bertentangan dengan kepentingan orang yang berkepentingan itu yang baginya dia sepatutnya berhak bertindak jika tidak kerana pertentangan kepentingan itu; Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian I - Permulaan Seksyen 2 Tafsiran 4

Tafsiran “orang yang berkepentingan” yang berhak mendapat pampasan adalah : penduduk di atas tanah; tuan punya tanah; orang atau badan yang mempunyai kepentingan berdaftar seperti pemegang gadaian, pemegang pajakan, pemegang pajakan kecil, pemegang gadaian pajakan dan pemegang ismen; orang yang berkepentingan lain seperti pentadbir, pengkaveat, pemegang lien, pemegang lien pajakan, pemegang surat kuasa wakil, pegawai pemegang harta, pemegang amanah, wasi dan sebagianya; dan orang yang menuntut kepentingan dalam pampasan. Pekerja tidak boleh dianggap sebagai orang yang berkepentingan. Mereka adalah tertakluk kepada Akta Pekerja 1955 [Akta 265]. Pegawai Penilai daripada Jabatan Penilaian dan Perkhidmatan Harta (JPPH) dan Penolong / Penolong Kanan Pendaftar Mahkamah juga tidak dikategorikan sebagai orang yang berkepentingan. Orang yang berkepentingan tidak meliputi penyewa di bawah Akta Kawalan Sewa 1966 yang melindungi kepentingan penyewa di bangunan yang didirikan sebelum tahun 1948 yang boleh diberikan pampasan sewaan selama 4 tahun bagi bangunan yang telah digunakan untuk perniagaan [1990] 1 CLJ (Rep) 511. “orang yang berkepentingan” termasuklah setiap orang yang menuntut sesuatu kepentingan pada pampasan yang dibuat kerana pengambilan tanah di bawah Akta ini, tetapi tidaklah termasuk seorang penyewa ikut ihsan; Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian I - Permulaan Seksyen 2 Tafsiran 5 NOTA RUJUKAN

Kuasa Pengarah Negeri di bawah Akta, antara lain, adalah bagi menandatangani notis pemberitahuan kemungkinan tanah diambil dalam Borang A dan perisytiharan tanah akan diambil dalam Borang D; mengeluarkan surat kuasa kepada pegawai memasuki tanah untuk tujuan kerja ukur dan sebagainya dalam Borang B; dan menandatangani Sijil Perakuan Segera dalam Borang I. Pihak Berkuasa Negeri - Kerajaan Negeri bagi sesuatu negeri adalah tidak sama dengan Pihak Berkuasa Negeri dan oleh itu, Kerajaan Negeri tidak seharusnya dinamakan dalam prosiding di mana liabiliti yang dituntut adalah terhadap Pihak Berkuasa Negeri: rujuk kes Stamford Holdings Sdn Bhd lwn Kerajaan Negeri Johor & Ors [1995] 3 CLJ 117. Dalam kes Cheah Eng Huat & Ors lwn Pengarah Tanah Dan Galian Pulau Pinang [2021] 8 MLJ 802, Mahkamah Tinggi memutuskan bahawa Pengarah Tanah dan Galian Negeri adalah mengikut kuat kuasa undang-undang dikehendaki bertindak atas nama Pihak Berkuasa Negeri atau lebih tepat lagi Raja sesuatu Negeri atau Yang di-Pertua Negeri sesuatu Negeri. Oleh itu, jika keputusan untuk memperoleh tanah dicabar, maka prosiding untuk certiorari dan/atau pengisytiharan itu hendaklah dibawa terhadap jawatan Pengarah Tanah dan Galian dan seterusnya, kandungan afidavitnya, jika ada, akan menggambarkan dengan jelas sebarang keputusan Pihak Berkuasa Negeri, kerana beliau mewakili Pihak Berkuasa Negeri, iaitu Raja sesuatu Negeri atau Yang di-Pertua Negeri sesuatu Negeri. “Pengarah Negeri” ertinya Pengarah Tanah dan Galian Negeri yang dilantik di bawah undang-undang tanah Negeri dan termasuklah Timbalan Pengarah Tanah dan Galian Negeri; “penilai” ertinya pegawai penilai yang bekerja dengan Kerajaan atau penilai berdaftar atau pentaksir berdaftar di bawah Akta Penilai, Pentaksir dan Ejen Harta Tanah 1981; “Pentadbir Tanah” ertinya mana-mana Pentadbir Tanah atau pegawai lain yang dilantik di bawah undang-undang tanah Negeri, dan termasuklah Penolong Pentadbir Tanah; “Perakuan Segera” ertinya perakuan dalam Borang I yang dikeluarkan di bawah seksyen 19; “Pesuruhjaya” — (Dipotong); “Pihak Berkuasa Negeri” ertinya Raja atau Yang Dipertua Negeri itu, mengikut mana yang dikehendaki; Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian I - Permulaan Seksyen 2 Tafsiran 6 NOTA RUJUKAN

Akta Perkhidmatan Pembentungan 1993 yang dirujuk dalam tafsiran “sistem pembentungan” telah dimansuhkan oleh Akta Industri Perkhidmatan Air 2006 (Akta 655). "Tanah Berimilik" (Alienated Land) mempunyai erti yang sama yang diberikan kepadanya di bawah Kanun Tanah Negara (Disemak 2020) [Akta 828]. "Tanah yang diduduki mengikut hak di sisi adat" seperti tanah yang diduduki oleh orang asli turun temurun (tidak termasuk kawasan rayau). "Tanah yang diduduki dengan harapan mendapat hakmilik" seperti Approved Alienation (A.A.), surat akuan atau melalui catatan dalam Daftar Pegangan di bawah Akta Tanah (Kawasan Penempatan Berkelompok) 1960 [Akta 530]. Tindakan pengambilan tanah yang telah diwartakan sebagai kawasan penempatan berkelompok di bawah seksyen 4 Akta Tanah (Kawasan Penempatan Berkelompok) 1960 [Akta 530] seperti tanah yang dimajukan oleh FELDA, hanya boleh diambil setelah kawasan tersebut atau bahagian yang terlibat dengan pengambilan tanah dibatalkan terlebih dahulu sebagai kawasan penempatan berkelompok di bawah seksyen 44 Akta 530. Prosedur pengambilan tanah dalam kawasan penempatan berkelompok adalah seperti yang dinyatakan dalam Pekeliling KPTG Bil. 4/1986. Tanah yang tidak boleh dibuat pengambilan adalah tanah yang dipegang di bawah perakuan lombong atau pajakan lombong; dan tanah milik Kerajaan Persekutuan. “pihak berkuasa pendaftaran yang berkenaan” ertinya Pendaftar dalam erti undang-undang tanah Negeri dan, berhubungan dengan sesuatu pegangan termasuk dalam Daftar Sementara, Pengarah Hakmilik Tanah; “sistem pembentungan” mempunyai erti yang ditetapkan baginya di bawah Akta Perkhidmatan Pembentungan 1993; “tanah” ertinya tanah berimilik dalam erti undang-undang tanah Negeri, tanah yang diduduki mengikut hak di sisi adat dan tanah yang diduduki dengan harapan mendapat hakmilik; “tanah dijadualkan” ertinya mana-mana tanah atau tanah-tanah termasuk petak atau blok sementara yang termasuk dalam jadual yang disediakan di bawah seksyen 8 dan dilampirkan pada mana- mana pengisytiharan atau pemberitahuan dalam Borang D, E, J dan K; “Undang-undang tanah Negeri” ertinya undang-undang yang sedang berkuat kuasa di Negeri berhubungan dengan tanah dan pemegangan tanah dan pendaftaran hakmilik tanah serta pungutan hasil daripadanya; Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian I - Permulaan Seksyen 2 Tafsiran 7 NOTA RUJUKAN

(3) Mana-mana pemberitahuan, pengisytiharan atau suratcara lain yang dibuat atau dikeluarkan di bawah Akta ini adalah sah dan berkuat kuasa bagi semua maksud walaupun bahagian atau petak mana-mana tanah yang disebut di dalam pemberitahuan, pengisytiharan atau suratcara itu dipegang di bawah hakmilik yang berlainan atau oleh orang-orang yang berlainan. (4) Dalam pemakaian Akta ini bagi sesuatu Negeri, perkataan-perkataan dan ungkapanungkapan yang digunakan dalam Akta ini hendaklah, melainkan jika konteksnya menghendaki makna yang Iain atau diperuntukkan selainnya dengan nyata dalam Akta ini, mempunyai makna-makna yang diberi kepadanya oleh undang-undang Negeri itu. “Unit Perancang Ekonomi” ertinya Unit Perancang Ekonomi di Jabatan Perdana Menteri Malaysia atau mana-mana badan atau pihak berkuasa lain yang diberi kuasa oleh Kerajaan, secara pentadbiran atau selainnya, untuk melaksanakan fungsi-fungsi Unit Perancang Ekonomi; “Unit Perancang Ekonomi Negeri” ertinya Unit Perancang Ekonomi sesebuah Negeri atau mana-mana badan atau pihak berkuasa lain yang diberi kuasa oleh Kerajaan, secara pentadbiran atau selainnya, untuk melaksanakan fungsi-fungsi Unit Perancang Ekonomi Negeri. (2) Jika dalam mana-mana pemberitahuan, pengisytiharan atau suratcara lain yang dikeluarkan di bawah Akta ini mana-mana kawasan yang disebut di dalamnya tidak dapat, pada pendapat pihak berkuasa yang mengisytiharkan pemberitahuan, pengisytiharan atau suratcara lain itu, diperihalkan dengan mudahnya, maka adalah memadai sekiranya tanah-tanah dalam kawasan itu diperihalkan mengikut nombor-nombor lot ukur mereka, atau mengikut nombor-nombor lot tanah-tanah bersempadanan dengan mereka atau di sekeliling mereka. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian I - Permulaan Seksyen 2 Tafsiran 8

Tatacara pengambilan tanah bagi maksud awamdi bawah perenggan 3(1)(a) oleh Kementerian danJabatan Persekutuan, format surat permohonan dansenarai semak permohonan adalah seperti yangditetapkan dalam Pekeliling PTP Bil. 1/2003. Tatacara pengambilan tanah oleh badan berkanunyang mempunyai kuasa untuk mengambil tanahdi bawah undang-undang penubuhannya, senarai badan berkanun yang boleh membuat permohonandi bawah perenggan 3(1)(a), format surat permohonan dan senarai semak permohonan adalahseperti yang ditetapkan dalam Pekeliling PTP Bil. 1/2005. Tafsiran “maksud awam” (public purpose) dalamperenggan 3(1)(a) bermaksud "Incapable of precisedefinition. It is still best to employ simple commonsense test, that is to see whether the purpose servesgeneral interest of community." [1982] 1 MLJ 204 Manual Pengambilan Tanah JKPTG menyatakan istilah"maksud awam" ialah "apa-apa kepentingan untukfaedah awam atau sebahagian awam tetapi bukanuntuk faedah individu. Pengambilan tanah untuksekolah, hospital, mahkamah dan jalan adalahdianggap sebagai maksud awam. Seksyen 3 Pengambilan Tanah (1) Pihak Berkuasa Negeri boleh mengambil mana-mana tanah yang diperlukan— (a) bagi apa-apa maksud awam; Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian II - Pengambilan 9 NOTA RUJUKAN

Manual Pengambilan Tanah JKPTG mentafsirkan perkataan "Perbadanan" dalam perenggan 3(1)(b) bermaksud syarikat, perbadanan atau badan yang ditubuhkan atau didaftarkan di bawah Akta Syarikat 2016 [Akta 777]; mana-mana Akta atau Enakmen Negeri; Akta Pertubuhan 1966 (Disemak 2021) [Akta 832]; Akta Koperasi 1948 [Akta 287]; dan Akta Pendaftaran Perniagaan 1956 [Akta 197] Pendapat Peguam Negara bertarikh 17.6.2005 rujukan JPN(R)152/13/6/4/2 Jld.7 menyatakan pemakaian perenggan 3(1)(b) adalah terhad untuk manfaat kepada pembangunan ekonomi Malaysia atau sebahagian daripadanya atau manfaat kepada orang awam sahaja dan bukannya untuk manfaat mana-mana syarikat, badan atau organisasi tertentu dan pengambilan tanah haruslah menjadi pilihan terakhir dan bukan pilihan pertama dalam melaksanakan pembangunan manamana tanah. Sehubungan dengan itu, dalam kes pembinaan jalan keluar masuk ke sesuatu kawasan, kaedah pemberian hak lalu lalang (easement) atau hak lalu lalang Perntadbir Tanah bolehlah dipertimbangkan terlebih dahulu sebelum tanah tersebut diambil di bawah perenggan 3(1)(b). Jika suatu badan berkanun tidak diberikan kuasa untuk mengambil tanah di bawah undang-undang penubuhannya, maka pengambilan tanah hanya boleh dibuat oleh Pihak Berkuasa Negeri bagi pihak badan berkanun tersebut (yang merupakan suatu perbadanan) melalui perenggan 3(1)(b) sahaja jika pada pendapat Pihak Berkuasa Negeri pengambilan itu diperlukan bagi tujuan kemajuan ekonomi. (b) oleh mana-mana orang atau perbadanan bagi apa-apa maksud yang pada pendapat Pihak Berkuasa Negeri adalah benefisial untuk kemajuan ekonomi Malaysia atau mana-mana bahagian dari itu atau kepada orang ramai secara am atau mana-mana kelas orang ramai; atau (c) bagi maksud perlombongan atau untuk maksud kediaman, pertanian, perdagangan, perindustrian atau rekreasi atau mana-mana kombinasi maksud itu. Manual Pengambilan Tanah JKPTG mentafsirkan perkataan "Orang" dalam perenggan 3(1)(b) bermaksud : warganegara; berumur tidak kurang daripada 18 tahun; bukan seorang yang muflis; dan bukan seorang yang disabitkan dengan kesalahan dan dihukum penjara 1 tahun atau lebih dalam tempoh 5 tahun sebelum permohonan. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian II - Pengambilan Seksyen 3 Pengambilan Tanah 10 NOTA RUJUKAN NOTA RUJUKAN

Subkaedah 2(1) Kaedah-Kaedah Pengambilan Tanah 2017 [P.U.(A) 372/2017] memperuntukkan permohonan pengambilan tanah di bawah perenggan 3(1)(b) atau (c) hendaklah dibuat kepada Pentadbir Tanah dalam Borang 1 Jadual Pertama Kaedah-Kaedah Pengambilan Tanah 2017 [P.U.(A) 372/2017]. Subkaedah 2(1) Kaedah-Kaedah Pengambilan Tanah 2017 [P.U.(A) 372/2017] memperuntukkan fi pengambilan tanah di bawah perenggan 3(1)(b) atau (c) adalah sebagaimana kadar yang ditetapkan dalam Jadual Kedua Kaedah-Kaedah Pengambilan Tanah 2017 [P.U.(A) 372/2017] seperti yang berikut : Seksyen 3 Pengambilan Tanah (2) Suatu permohonan bagi pengambilan mana-mana tanah di bawah perenggan (1) (b) atau (c) hendaklah dibuat secara bertulis kepada Pentadbir Tanah dalam borang sebagaimana yang ditetapkan dalam Kaedah-Kaedah yang dibuat di bawah Akta ini. (3) Apa-apa permohonan yang dibuat di bawah perenggan (1)(b) atau (c) hendaklah disertai dengan— (a) cadangan projek; (b) pelan bentangan dan pelan pengambilan tanah; (c) laporan permulaan penilaian bagi tanah yang hendak diambil; dan (d) apa-apa fi dan deposit sebagaimana yang ditetapkan dalam Kaedah-Kaedah yang dibuat di bawah Akta ini: Dengan syarat bahawa Pihak Berkuasa Negeri boleh memberi pengecualian sebahagian atau sepenuhnya daripada membayar apa-apa fi kepada mana-mana perbadanan Persekutuan atau Negeri yang dinyatakan diberi kuasa untuk memegang tanah di bawah mana-mana undang-undang bertulis dan jika pengambilan itu bagi maksud kemudahan awam. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian II - Pengambilan 11 NOTA RUJUKAN

Seksyen 3 Pengambilan Tanah (4) Tertakluk kepada subseksyen (6), Pentadbir Tanah hendaklah menghantar permohonan itu dan dokumen yang menyertainya kepada Unit Perancang Ekonomi Negeri atau, dalam hal suatu permohonan yang dibuat di Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, kepada Jawatankuasa jika dia berpuas hati bahawa ianya adalah teratur. (5) Pentadbir Tanah boleh menolak manamana permohonan yang tidak mematuhi kehendak dalam subseksyen (3). (6) Jika berkenaan mana-mana tanah yang dimohon di bawah subseksyen (2) terdapat kelulusan pembangunan yang diberikan kepada tuan punya berdaftar dan pengambilan itu bukan bagi maksud kemudahan awam, Pihak Berkuasa Negeri tidak boleh mempertimbangkan permohonan itu, dan dalam setiap hal itu Pentadbir Tanah hendaklah menolak permohonan itu. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian II - Pengambilan Kaedah 3 Kaedah-Kaedah Pengambilan Tanah 2017 [P.U.(A) 372/2017] memperuntukkan deposit pengambilan tanah di bawah perenggan 3(1)(b) atau (c) adalah sebanyak 125% daripada anggaran nilai pasaran tanah yang hendak diambil dan hendaklah dibayar dalam bentuk draf bank dengan cara : 50% semasa mengemukakan permohonan; dan 75% semasa penyetujuterimaan terma dan syarat kelulusan yang dikenakan oleh Pihak Berkuasa Negeri. Kaedah 4 Kaedah-Kaedah Pengambilan Tanah 2017 [P.U.(A) 372/2017] memperuntukkan deposit tambahan boleh dikenakan kepada Pemohon jika pampasan yang diawardkan di bawah seksyen 14 atau amaun yang dituntut oleh orang yang berkepentingan yang dibuat di hadapan Pentadbir Tanah di bawah seksyen 12 adalah lebih tinggi daripada deposit yang dibayar. Deposit tambahan hendaklah dibayar oleh Pemohon dalam tempoh 30 hari dari tarikh penerimaan Borang 2 Jadual Pertama Kaedah-Kaedah Pengambilan Tanah 2017 [P.U.(A) 372/2017]. Maklumat dan dokumen yang perlu dikemukakan oleh Kementerian / Jabatan Pengguna (KJP) kepada Jabatan Penilaian dan Perkhidmatan Harta (JPPH) semasa memohon anggaran kos pengambilan tanah adalah seperti yang dinyatakan dalam Surat Pekeliling PTP Bil. 4/2010. 12 NOTA RUJUKAN

Perkataan “Kepentingan awam” (Public interest) dalam perenggan 3B(1)(a) berkenaan dengan ungkapan yang sama “kepentingan negara” yang telah dicadangkan oleh Mackinnon J dalam Consett Iron Co Ltd v Clavering Trustees (1934); revsd [1935] 2 KB 42 (CA, Eng), ia boleh dianggap sebagai sesuatu yang perlu dibezakan daripada kepentingan peribadi individu; ungkapan itu adalah serupa dengan doktrin ekonomi “the greatest good of the greatest number”. Adalah dikemukakan bahawa “kepentingan awam” adalah sinonim dengan “manfaat awam”. Dalam kes A-G v Terry (1874) 9 Ch App 423 di 427, 428, Sir George Jessel MR berkata bahawa “manfaat awam” mesti melibatkan faedah langsung. Dalam kes The Titular Roman Catholic Bishop of Melaka-Johor v Pentadbir Tanah Melaka Tengah & Anor [2017] 6 CLJ 438, Vazeer Alam Mydin Meera J menyatakan bahawa Setiausaha Parlimen kepada Kementerian berkaitan, ketika membentangkan Rang Undang-Undang untuk bacaan kali kedua di Parlimen, berkata tujuan pindaan itu adalah untuk memastikan hanya pihak yang betul (genuine party) yang mempunyai kemampuan dan keupayaan kewangan akan dibenarkan memohon pengambilan tanah milik persendirian untuk pembangunan. Seksyen 3A Perkara yang dipertimbangkan oleh Unit Perancang Ekonomi Negeri, atau Jawatankuasa, dsb. (1) Unit Perancang Ekonomi Negeri, atau Jawatankuasa bagi Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, mengikut mana-mana yang berkenaan, hendaklah mempertimbangkan permohonan yang disebutkan dalam subseksyen 3(4) dari segi yang berikut: (a) kepentingan awam; (b) kapasiti dan keupayaan pemohon untuk menjalankan maksud bagi tanah yang hendak diambil itu; (c) kebolehlaksanaan projek itu; dan (d) kelulusan pembangunan yang diberikan kepada tuan punya berdaftar. (2) Jika terdapat kelulusan pembangunan yang diberikan berkenaan dengan manamana tanah dan pengambilan itu bagi maksud kemudahan awam, Unit Perancang Ekonomi Negeri atau Jawatankuasa bagi Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, mengikııt mana-mana yang berkenaan, hendaklah menentukan sama ada ianya sesuai dalam keadaan bagi tuan punya berdaftar untuk melibatkan diri dalam projek itu bagi tanah yang dimaksudkan hendak diambil itu. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian II - Pengambilan 13 NOTA RUJUKAN

Mahkamah memutuskan bahawa adalah menjadi hasrat Badan Perundangan untuk memastikan bahawa sebarang pengambilan tanah persendirian untuk faedah pihak bukan negeri dilakukan hanya apabila pemohon itu dapat menunjukkan keupayaan dan kemampuan kewangannya untuk membangunkan tanah itu dan pengambilan tanah itu adalah untuk kepentingan orang ramai. Dalam kes ini, pemohon (Arena Kenchana) merupakan sebuah syarikat yang mengalami masalah kewangan dan berada di bawah perintah perlindungan di bawah seksyen 176 Akta Syarikat 1965 telah dibenarkan memohon tanah pemohon untuk dibuat pengambilan dan kemudiannya untuk menjual projek itu, termasuk tanah yang akan diambil kepada pihak ketiga (Redfield) yang mana kemampuan atau keupayaan kewangannya untuk melaksanakan dan menyiapkan projek itu tidak diketahui. Mahkamah Tinggi mendapati bahawa responden (Pentadbir Tanah dan Kerajaan Negeri) telah menggantikan Redfield untuk Arena Kenchana tanpa penelitian yang dimandatkan oleh seksyen 3A; oleh itu, tiada jaminan bahawa pihak ketiga (Redfield) juga tidak akan meninggalkan projek itu, dan membiarkan tanah yang diambil tidak produktif dan tidak berguna kepada sesiapapun. Mahkamah Tinggi memutuskan bahawa keputusan responden adalah menyalahi undang-undang, tidak munasabah dan tidak rasional; Pentadbir Tanah hendaklah menghendaki Redfield untuk membuat permohonan baharu bagi pengambilan tanah itu bagi mematuhi keperluan di bawah seksyen 3 dan 3A dan peruntukan lain yang berkaitan di dalamnya, dan memulakan pengambilan tanah itu semula. Seksyen 3A Perkara yang dipertimbangkan oleh Unit Perancang Ekonomi Negeri, atau Jawatankuasa, dsb. (3) Jika Unit Perancang Ekonomi Negeri, atau Jawatankuasa bagi Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, mengikut mana-mana yang berkenaan, berpuas hati bahawa ianya sesuai bagi tuan punya berdaftar untuk melibatkan diri dalam projek yang disebutkan dalam subseksyen 3(3), ia hendaklah memberi arahan kepada pemohon untuk berunding dengan tuan punya berdaftar dalam apa-apa tempoh yang dinyatakan dan atas apa-apa terma dan syarat sebagaimana yang difikirkannya patut dalam bentuk kerjasama dan perkiraan komersial berhubungan dengan proj ek itu termasuklah, tetapi tidak terhad kepada, penglibatan ekuiti. (4) Pemohon yang arahan diberikan kepadanya di bawah subseksyen (3) hendaklah mengemukakan kepada Unit Perancang Ekonomi, atau Jawatankuasa bagi Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, mengikut mana-mana yang berkenaan, suatu laporan secara terperinci tentang keputusan perundingan sebagaimana yang hendaklah memadai untuk menentukan jenis dan takat penglibatan tuan punya berdaftar dalam projek itu. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian II - Pengambilan 14 NOTA RUJUKAN

Arahan untuk berunding dengan tuan punya berdaftar di bawah subseksyen 3A(3) hendaklah diberikan oleh Unit Perancang Ekonomi, atau Jawatankuasa bagi Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, mengikut mana-mana yang berkenaan, kepada pemohon dalam bentuk notis perundingan sebagaimana yang ditetapkan dalam Borang 3 Jadual Pertama Kaedah-Kaedah Pengambilan Tanah 2017 [P.U.(A) 372/2017] dalam tempoh 6 minggu dari tarikh penerimaan permohonan pengambilan tanah. Subkaedah 7(3) Kaedah-Kaedah Pengambilan Tanah 2017 [P.U.(A) 372/2017] menyatakan Jika perundingan yang dibuat mengikut subseksyen 3A(3) adalah berjaya, Pentadbir Tanah hendaklah membayar balik amaun deposit yang telah dibayar oleh pemohon tanpa pembayaran apaapa faedah dalam tempoh 3 bulan dari tarikh permohonan untuk bayaran balik deposit dikemukakan oleh pemohon. Subkaedah 7(4) Kaedah-Kaedah Pengambilan Tanah 2017 [P.U.(A) 372/2017] menyatakan Jika perundingan yang dibuat mengikut subseksyen 3A(3) tidak berjaya, Pentadbir Tanah hendaklah meneruskan permohonan pengambilan tanah serta membuat apa-apa syor sebagaimana yang difikirkan perlu bahawa pemilik tanah tidak dipaksa untuk menyertai projek itu dan Pihak Berkuasa Negeri boleh mengenakan apa-apa syarat nyata dan sekatan kepentingan ke atas tanah itu. Seksyen 3A Perkara yang dipertimbangkan oleh Unit Perancang Ekonomi Negeri, atau Jawatankuasa, dsb. (5) Jika perundingan yang dibuat mengikut subseksyen (3) adalah berjaya maka permohonan bagi pengambilan itu tidak diteruskan dengan apa-apa tindakan selanjutnya. (6) Jika Unit Perancang Ekonomi Negeri, atau Jawatankuasa bagi Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, mengikut manamana yang berkenaan, berpuas hati bahawa perundingan yang dibuat mengikut subseksyen (3) adalah tidak berjaya atau tiada keputusan konklusiftelah dicapai dalam tempoh yang dinyatakan itu, Unit Perancang Ekonomi Negeri atau Jawatankuasa bagi Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur boleh meneruskan untuk mempertimbangkan permohonan itu dan membuat apa-apa syor yang difikirkannya patut: Dengan syarat bahawa syor itu tidak meliputi untuk memaksa tuan punya berdaftar menerima apa-apa penglibatan dalam projek itu. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian II - Pengambilan 15 NOTA RUJUKAN

Subkaedah 7(5) Kaedah-Kaedah Pengambilan Tanah 2017 [P.U.(A) 372/2017] menyatakan Unit Perancang Ekonomi Negeri atau Jawatankuasa bagi Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, mengikut mana-mana yang berkenaan hendaklah mengemukakan dokumen dan laporan perundingan kepada Jawatankuasa Khas Pengambilan Tanah atau Pihak Berkuasa Negeri seperti yang dikehendaki di bawah subseksyen 3A(7) dalam bentuk notis sebagaimana yang ditetapkan dalam Borang 4 Jadual Pertama Kaedah-Kaedah Pengambilan Tanah 2017 [P.U.(A) 372/2017] dalam tempoh 14 hari dari tarikh penerimaan laporan penuh perundingan. Seksyen 3A Perkara yang dipertimbangkan oleh Unit Perancang Ekonomi Negeri, atau Jawatankuasa, dsb. (7) Unit Perancang Ekonomi Negeri atau Jawatankuasa bagi Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, mengikut mana-mana yang berkenaan, hendaklah, selepas ia mempertimbangkan setiap permohonan itu di bawah seksyen ini, menghantar permohonan yang disertai dokumen yang disebut dalam subseksyen 3(3) dan suatu laporan perundingan yang disebut dalam subseksyen (4), jika ada, bersama-sama dengan syornya, kepada- (a) Jawatankuasa, dalam hal sesebuah Negeri; atau (b) Pihak Berkuasa Negeri, dalam hal Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur: Dengan syarat bahawa jika Jawatankuasa bagi Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur membuat syor kepada Pihak Berkuasa Negeri apa-apa syor, jika berkenaan, boleh termasuk pengenaan apa-apa syarat dan sekatan dalam kepentingan atas tanah sebagaimana yang diperuntukkan dalam undang-undang tanah Negeri. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian II - Pengambilan 16 NOTA RUJUKAN

Seksyen 3B Pemakaian seksyen 3A jika tiada kelulusan pembangunan Berkenaan dengan suatu permohonan di bawah subseksyen 3(2), jika tiada kelulusan pembangunan bagi tanah, seksyen 3A tidak terpakai kecuali peruntukan yang terkandung dalam perenggan (1)(a), (b), (c) dan subseksyen (7): Dengan syarat bahawa jika Unit Perancang Ekonomi Negeri, atau Jawatankuasa bagi Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, mengikut mana-mana yang berkenaan, mendapatinya sesuai atau perlu demi kepentingan tuan punya berdaftar itu melibatkan diri dalam projek itu, maka, dalam hal sedemikian, Unit Perancang Ekonomi Negeri, atau Jawatankuasa bagi Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, boleh memberi arahan kepada pemohon untuk berunding dengan tuan punya berdaftar dan subseksyen 3A(3), (4), (5), (6) dan (7) hendaklah terpakai dengan ubah suaian yang perlu. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian II - Pengambilan 17

Mahkamah Rayuan dalam kes Ng Aun Say & Sons Realty Sdn Bhd lwn Magnasari Sdn Bhd & Ors dan satu lagi rayuan [2013] 6 MLJ 130 (CA) memutuskan bahawa rujukan kepada frasa wakil-wakil jabatan atau agensi Kerajaan lain yang berkaitan sebagaimana yang ditentukan oleh pengerusi dalam perenggan 3C(2)(v) tidak diberikan tafsiran yang betul sebagai bermaksud pengerusi mesti melantik wakil daripada jabatan atau agensi Kerajaan yang berkaitan. Mahkamah Rayuan seterusnya memutuskan bahawa ia adalah “perkara budi bicara statutori yang diberikan kepada pengerusi dan bukan keperluan mandatori yang memaksa, dan melainkan jika konteksnya jelas menunjukkan budi bicaranya adalah sempit, dan bukan luas, serta, ia harus diberi makna yang paling luas”. Oleh itu, jawatankuasa yang meneliti permohonan itu, telah ditubuhkan secara sah dan kompeten untuk membuat keputusan dan untuk menerima cadangan daripada Unit Perancang Ekonomi Negeri. Seksyen 3C Jawatankuasa (1) Bagi maksud Akta ini, maka hendaklah ditubuhkan suatu Jawatankuasa yang dikenali sebagai “Jawatankuasa Khas Pengambilan Tanah”. (2) Jawatankuasa hendaklah— (a) dalam hal sesebuah Negeri, mengandungi anggota yang berikut: (i) Setiausaha Negeri, sebagai Pengerusi; (ii) Pengarah Tanah dan Galian Negeri, sebagai Setiausaha; (iii) Pengarah Unit Perancang Ekonomi Negeri atau wakilnya; (iv) Pengarah Perancangan Bandar dan Desa Negeri atau wakilnya; dan (v) wakil-wakil jabatan atau agensi Kerajaan lain yang berkaitan sebagaimana yang ditentukan oleh Pengerusi; dan Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian II - Pengambilan 18 NOTA RUJUKAN

Seksyen 3C Jawatankuasa (b) dalam hal Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, mengandungi anggota yang berikut: (i) Ketua Pengarah Unit Perancang Ekonomi atau wakilnya, sebagai Pengerusi; (ii) seorang wakil daripada Kementerian atau agensi yang bertanggungjawab bagi Wilayah Persekutuan; (iii) wakil UnitPerancang Ekonomi, sebagai Setiausaha; (iv) Pentadbir Tanah Wilayah Persekutuan; (v) Ketua Pengarah Tanah dan Galian atau wakilnya; (vi) Dato' Bandar Kuala Lumpur atau wakilnya; dan (vii) wakil-wakil jabatan atau agensi Kerajaan lain yang berkaitan sebagaimana yang ditentukan oleh Pengerusi. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian II - Pengambilan 19

Dalam masa dua bulan - Peraturan am dalam kes di mana sesuatu tindakan perlu dilakukan dalam masa tertentu ialah hari dari mana tindakan itu dijalankan tidak boleh dikira : rujuk kes Goldsmiths' Co v West MetropolitanRly Co [1904] 1 KB 1, [1900– 03] ER Rep 667 (CA); Stewart lwn Chapman [1951] 2 KB 792, [1951] 2 All ER 613; dan kes-kes lain yang disebut dalam 7(1) Halsbury’s Laws of Malaysia civil procedure (2017 Reissue)(Revised Title Scheme) [190.1–036]. Keperluan bahawa sesuatu tindakan dilakukan dalam tempoh tertentu bermakna jumlah penuh tempoh itu sehingga tengah malam pada hari terakhir : rujuk kes Manorlike Ltdv Le Vitas Travel Agency and Consultancy Services Ltd [1986] 1 All ER 573, 278 Estates Gazette 412 (CA, Eng). rujuk juga kes Dodds lwn Walker [1981] 2 All ER 609, [1981] 1 WLR 1027 (HL); E J Riley InvestmentsLtd lwn Eurostile Holdings Ltd [1985] 3 All ER 181, [1985] 1 WLR 1139 (CA), dan 45 Halsbury's Laws of England (4th edn) para 1111, mengenai hari tamat tempoh sebulan atau bilangan bulan tertentu. Seksyen 3D Penilaian oleh Jawatankuasa Negeri (1) Apabila menerima permohonan yang disebut dalam subseksyen 3A(7) atau seksyen 3B, mengikut mana-mana yang berkenaan, Jawatankuasa, dalam hal sesebuah Negeri, hendaklah menilai kesesuaian permohonan itu dan hendaklah, tidak lewat daripada dua bulan dari tarikh penerimaan permohonan, menghantarkannya kepada Pihak Berkuasa Negeri bersamasama dengan apa-apa syor sebagaimana yang difikirkannya patut. (2) Syor dalam subseksyen (1) boleh, jika berkenaan, termasuk pengenaan apaapa syarat dan sekatan demi kepentingan atas tanah sebagaimana yang diperuntukkan dalam undangundang tanah Negeri. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian II - Pengambilan 20 NOTA RUJUKAN

Perkataan “serta merta” (forthwith) dalamsubseksyen 3D(3) lazimnya bermaksud segera, serta merta atau tanpa berlengah-lengah. Rujukkes Ex parte Lamb, re Southam (1881–2) 19 ChD173 yang dipetik dengan kelulusan dalamAmanullahv Nazir Ahmad [1969] 2 MLJ 1; dankesRe Muscovitch, ex p Muscovitch [1939] Ch 694di perenggan 697, 698, [1939] 1 All ER 135 at 139 (CA, Eng); dan kes Sameen lwn Abeyewickrema [1963] AC597, [1963] 3 All ER 382 (PC). Dengan syarat, walaubagaimanapun, tiada kemudaratan dilakukan, “segera” bermaksud “apa-apa masa yangmunasabah selepas itu”, dan sekiranya tiadakerugian yang dialami oleh orang yang terjejasakibat kegagalan untuk bertindak “segera” tidakmembatalkan tindakan yang diambil : rujuk kesHillingdon London Borough v Cutler [1968] 1 QB124, [1967] 2 All ER 361 (CA, Eng); dan kes RvSetiausaha Negara bagi Perkhidmatan Sosial, expChild Poverty Action Group [1987] 1 All ER 1047, [1989] 3 WLR 1116 (CA, Eng). Lihat, selanjutnya, 45Halsbury’s Laws of England (edisi ke-4) para 1148. Seksyen 3D Penilaian oleh Jawatankuasa Negeri (3) Jika Jawatankuasa gagal untuk menghantar permohonan itu kepada Pihak Berkuasa Negeri dalam tempoh dua bulan sebagaimana yang dinyatakan dalam subseksyen (1), Pihak Berkuasa Negeri boleh mengarahkan Unit Perancang Ekonomi Negeri untuk menghantar serta merta permohonan itu secara langsung kepada Pihak Berkuasa Negeri, dokumen yang menyertainya sebagaimana disebut dalam subseksyen 3(3) dan suatu laporan perundingan yang disebut dalam subseksyen 3A(4), jika ada, bersama-sama dengan syor Unit Perancang Ekonomi Negeri. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian II - Pengambilan 21 NOTA RUJUKAN

Keputusan menolak atau meluluskan permohonan pengambilan tanah di bawah subseksyen 3E(1) adalah mengikut budi bicara Pihak Berkuasa Negeri, dan bukannya Pentadbir Tanah : rujuk kes Teguh Kemajuan Sdn Bhd lwn Pentadbir Tanah Kota Tinggi [2017] 1 LNS 223, [2017] MLJU 174 (Al Baishah Hj Abd Manan PK). Di bawah subseksyen 3E(3), Pentadbir Tanah hendaklah memberitahu pemohon tentang kelulusan serta terma dan syarat yang ditetapkan oleh Pihak Berkuasa Negeri. Menurut perenggan 8(2)(b) Kaedah-Kaedah Pengambilan Tanah 2017 [P.U.(A) 372/2017], pemberitahuan tersebut hendaklah dibuat menggunakan Borang 5 Jadual Pertama Kaedah-Kaedah Pengambilan Tanah 2017 [P.U.(A) 372/2017] dalam tempoh 14 hari dari tarikh penerimaan kelulusan. Seksyen 3E Keputusan Pihak Berkuasa Negeri (1) Apabila menerima permohonan yang disebut dalam perenggan 3A(7)(b) atau seksyen 3D, mengikut mana-mana yang berkenaan, Pihak Berkuasa Negeri boleh meluluskan atau menolak permohonan itu. (2) Walau apa pun subseksyen (1), Pihak Berkuasa Negeri tidak boleh meluluskan permohonan bagi pengambilan tanah, bagi apa-apa maksud, yang lebih besar daripada yang diperlukan bagi maksud tersebut. (3) Jika Pihak Berkuasa Negeri telah meluluskan permohonan di bawah subseksyen (1), ia hendaklah memberitahu Pentadbir Tanah tentang kelulusan itu dan apa-apa terma dan syarat sebagaimana yang Pihak Berkuasa Negeri mendapatinya patut untuk mengenakan dan Pentadbir Tanah hendaklah serta merta memberitahu pemohon itu tentang kelulusan dan terma dan syarat itu. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian II - Pengambilan 22 NOTA RUJUKAN

Di bawah subseksyen 3E(5), Pentadbir Tanah hendaklah memberitahu pemohon tentang penolakan permohonan pengambilan tanah. Menurut perenggan 8(3)(b) Kaedah-Kaedah Pengambilan Tanah 2017 [P.U.(A) 372/2017], pemberitahuan penolakan tersebut hendaklah dibuat menggunakan Borang 5 Jadual Pertama Kaedah-Kaedah Pengambilan Tanah 2017 [P.U.(A) 372/2017] dalam tempoh 14 hari dari tarikh penerimaan penolakan. Selanjutnya menurut perenggan 8(3)(c) KaedahKaedah Pengambilan Tanah 2017 [P.U.(A) 372/2017], Pentadbir Tanah hendaklah di bawah subseksyen 3E(5) membayar balik amaun deposit yang telah dibayar oleh pemohon tanpa apa-apa faedah dalam tempoh 3 bulan dari tarikh penerimaan penolakan. Seksyen 3E Keputusan Pihak Berkuasa Negeri (4) Apabila menerima pemberitahuan di bawah subseksyen (3), pemohon itu hendaklah memberi jawapan kepada Pentadbir Tanah dalam masa tiga puluh hari dari penerimaan pemberitahuan untuk mengesahkan penerimaannya tentang terma dan syarat kelulusan yang dikenakan oleh Pihak Berkuasa Negeri, kegagalan pemohon berbuat demikian hendaklah disifatkan sebagai menarik balik permohonannya. (5) Jika Pihak Berkuasa Negeri telah menolak apa-apa permohonan di bawah subseksyen (1), ia hendaklah memberitahu Pentadbir Tanah yang hendaklah serta merta memaklumkan pemohon itu dan mengembalikan amaun penuh deposit yang telah dibayar, tanpa pembayaran apa-apa bunga, dalam tempoh tiga bulan. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian II - Pengambilan 23 NOTA RUJUKAN

Seksyen 3F Penarikan daripada permohonan bagi pengambilan tanah oleh pemohon (1) Mana-mana pemohon boleh menarik diri daripada permohonan bagi pengambilan mana-mana tanah sebelum penyiaran perisytiharan di bawah seksyen 8 dengan memberi suatu notis secara bertulis kepada Pentadbir Tanah. (2) Jika pemohon menarik balik daripada mana-mana permohonan bagi pengambilan di bawah subseksyen (1), atau jika pemohon disifatkan menarik balik permohonan di bawah subseksyen 3E(4), Pentadbir Tanah hendaklah melucuthak amaun deposit seperti yang ditetapkan dalam kaedahkaedah. (3) (Dipotong). Pentadbir Tanah hendaklah mengenakan fi bagi penarikan permohonan pengambilan tanah (sama ada sepenuhnya atau sebahagiannya) di bawah subseksyen 3F(1) sebanyak RM1,000.00 sebagaimana yang ditetapkan dalam Jadual Kedua Kaedah-Kaedah Pengambilan Tanah 2017 [P.U.(A) 372/2017]. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian II - Pengambilan Menurut perenggan 9(3)(c) Kaedah-Kaedah Pengambilan Tanah 2017 [P.U.(A) 372/2017], Pentadbir Tanah boleh melucuthak deposit di bawah subseksyen 3F(2) sebanyak 50% atau RM10,000.00 yang mana lebih tinggi berdasarkan peringkat permohonan pengambilan tanah ditarik balik. Selanjutnya menurut subseksyen 9(4) KaedahKaedah Pengambilan Tanah 2017 [P.U.(A) 372/2017], Pihak Berkuasa Negeri boleh atas budi bicara mengurangkan pelucuthakan deposit di bawah subseksyen 3F(2) tidak kurang daripada 10% daripada keseluruhan deposit atau RM10,000.00 yang mana lebih tinggi. Menurut subseksyen 9(5) Kaedah-Kaedah Pengambilan Tanah 2017 [P.U.(A) 372/2017], jika pemohon menarik balik permohonan pengambilan tanah di bawah subseksyen 3F(1) selepas penyiaran perisytiharan di bawah seksyen 4, pampasan bagi kerosakan di bawah subseksyen 5(1) hendaklah dibayar mengikut seksyen 6. Selanjutnya menurut subseksyen 9(65) KaedahKaedah Pengambilan Tanah 2017 [P.U.(A) 372/2017], pampasan hendaklah dibayar dari pelucuthakan deposit dan Pihak Berkuasa Negeri boleh mengarahkan pemohon membuat bayaran tambahan sekiranya amaun pampasan lebih besar daripada amaun pelucuthakan deposit. 24 NOTA RUJUKAN NOTA RUJUKAN

Pekeliling KPTG Bil. 3/1986 menyatakan notis di bawah seksyen 4 berkuat kuasa selama 12 bulan sahaja. Dalam tempoh itu, pengisytiharan di bawah seksyen 8 hendaklah dibuat. Sekiranya tidak dibuat, notis di bawah seksyen 4 akan luput dengan sendirinya selepas 12 bulan. Walau bagaimanapun, Pihak Berkuasa Negeri boleh mewartakan semula notis itu. Bagi maksud penilaian pula, tarikh pewartaan notis di bawah seksyen 4 adalah penting kerana ianya boleh menentukan nilai pasaran sesuatu tanah. Sekiranya pengisytiharan di bawah seksyen 8 diwartakan dalam masa 6 bulan daripada tarikh warta di bawah seksyen 4, maka nilai pasaran tanah yang berkenaan ialah nilai pasaran pada tarikh warta di bawah seksyen 4. Jika tidak, nilai pasarannya ialah pada tarikh warta di bawah seksyen 8. Oleh yang demikian, Pentadbir Tanah adalah dinasihatkan supaya notis di bawah seksyen 4 hendaklah diikuti dengan pengisytiharan di bawah seksyen 8 dalam masa 6 bulan, atau sebolehbolehnya tidak melebihi 12 bulan. Pewartaan di bawah seksyen 4 untuk pengambilan tanah bawah tanah hendaklah dilaksanakan bagi kajian teknikal kesesuaian tapak dan pengukuran untuk penyediaan pelan di bawah subseksyen 7(2) Akta sepertimana yang ditetapkan dalam Pekeliling KPTG Bil.5/2020. Tindakan segera untuk menyelesaikan pengambilan hendaklah diambil selepas pemberitahuan dalam Warta Kerajaan dalam Borang A atau perisytiharan dalam Borang D dibuat untuk mengelakkan kesulitan di pihak tuan tanah. Contohnya, tuan tanah tidak dapat memajukan tanahnya kerana Pihak Berkuasa Negeri mungkin tidak meluluskan permohonannya untuk menukar syarat tanah itu. Tambahan pula tanah tersebut tidak boleh diuruskan dengan mudah. Seksyen 4 Notis permulaan (1) Apabila Pihak Berkuasa Negeri berpuas hati bahawa mana-mana tanah di mana-mana kawasan dalam Negeri itu mungkin diperlukan bagi apa-apa maksud yang disebut dalam seksyen 3 maka suatu pemberitahuan dalam Borang A hendaklah disiarkan dalam Warta. (2) Pentadbir Tanah hendaklah memberi notis umum mengenai sesuatu pemberitahuan yang disiarkan di bawah subseksyen (1) mengikut cara yang ditetapkan oleh seksyen 52. (3) Suatu pemberitahuan di bawah subseksyen (1) hendaklah luput setakat mana ia berkaitan dengan mana-mana tanah atau bahagian mana-mana tanah yang berkenaannya tidak disiarkan dalam Warta dalam tempoh dua belas bulan dari tarikh penyiaran pemberitahuan demikian suatu pengisytiharan di bawah subseksyen 8(1). Akta Pengambilan Tanah 1960 Penyiasatan Permulaan 25 NOTA RUJUKAN

(3) Seseorang yang diberi kuasa di bawah subseksyen (1) tidak boleh memasuki manamana bangunan atau mana-mana halaman atau taman tertutup yang bersambung dengan sesuatu rumah kediaman melainkan jika— (a) dia telah terlebih dahulu mendapat izin daripada penduduk tanah itu; atau (b) jika izin sedemikian tidak dapat diperolehi, dia telah memberi tiga hari notis secara bertulis kepada penduduk tanah itu mengenai cadangannya hendak berbuat demikian. Permulaan penyiasatan dan tinjauan tanah yang kemungkinan diperlukan untuk mana-mana tujuan yang disebut dalam seksyen 3 seperti yang dinyatakan dalam Pemberitahuan di bawah seksyen 4 akan dimulakan di bawah seksyen ini: rujuk kes Hong Lee Trading & Construction Sdn Bhd lwn Taut Ying Realty Sdn Bhd [1991] 1 MLJ 250 di perenggan 251. Seksyen 5 Kuasa memasuki dan mengukur (1) Pengarah Negeri boleh melalui kuasa bertulis dalam Borang B, memberi kuasa secara am atau tertentu kepada mana-mana pegawai atau orang, bersama dengan pekhidmatpekhidmat dan pekerja-pekerja, memasuki mana-mana tanah dalam mana-mana kawasan yang dinyatakan dalam sesuatu pemberitahuan yang disiarkan di bawah seksyen 4, dan membuat kerja demikian sebagaimana dinyatakan dalam Borang itu. (2) Seseorang yang diberi kuasa di bawah subseksyen (1) hendaklah, apabila diminta oleh penduduk manamana tanah yang dimasukinya, menunjukkan kepada penduduk tanah itu surat kuasanya dalam Borang B bersama dengan salinan pemberitahuan yang relevan dalam Borang A. Akta Pengambilan Tanah 1960 Penyiasatan Permulaan 26 NOTA RUJUKAN

Seksyen 7 Menyediakan pelan dan senarai tanah (1) Apabila mana-mana tanah diperlukan untuk apa-apa maksud yang disebut dalam seksyen 3 Pentadbir Tanah hendaklah menyedia dan mengemukakan kepada Pihak Berkuasa Negeri— (a) pelan mengenai keseluruhan kawasan tanah-tanah itu, menunjukkan tanah-tanah yang ditentukan itu, atau bahagian-bahagiannya, yang perlu diambil; dan (b) senarai tanah-tanah sedemikian, dalam Borang C. (2) Jika pengambilan sebahagian daripada tanah merujuk kepada tanah di bawah tanah, pelan yang dirujuk dalam perenggan (1)(a) hendaklah juga menerangkan had dan keluasan tanah di bawah tanah itu yang akan diambil. Bagi pengambilan tanah bawah tanah, Pelan Permohonan Tanah Bawah Tanah / Pelan Akui Stratum yang dinyatakan dalam perenggan 7(1)(a) hendaklah dilampirkan bersama dengan maklumat dan dokumen seperti yang dinyatakan dalam Pekeliling KPTG Bil. 5/2020. Keluasan dan anggaran kawasan / isipadu serta had kedalaman tanah bawah tanah juga hendaklah dinyatakan dengan jelas dalam surat permohonan / Borang 1 KaedahKaedah Pengambilan Tanah 2017 [P.U.(A) 372/2017] Seksyen 6 Bayaran bagi kerosakan (1) Jika mana-mana orang diberi kuasa di bawah subseksyen 5(1) menyebabkan kerosakan pada mana-mana tanah yang dimasukinya, dia hendaklah dengan secepat mungkin memampas penduduk tanah itu bagi semua kerosakan itu. (2) Dalam kes di mana terdapat apaapa pertikaian tentang pampasan yang hendak dibayar di bawah subseksyen (1) maka orang yang diberi kuasa itu hendaklah dengan segera merujukkan pertikaian itu kepada Pentadbir Tanah untuk keputusan. (3) Mana-mana penduduk tanah yang terkilan dengan keputusan Pentadbir Tanah di bawah subseksyen (2) boleh merayu kepada Pihak Berkuasa Negeri, yang mana keputusannya mengenai perkara itu adalah muktamad. Akta Pengambilan Tanah 1960 Penyiasatan Permulaan 27 NOTA RUJUKAN

Pekeliling KPTG Bil. 3/1986 menyatakan tempoh kuat kuasa pengisytiharan di bawah seksyen 8 ialah 2 tahun, sekiranya award di bawah seksyen 14 tidak dibuat. Ini bermakna Borang G mestilah dikeluarkan tidak lewat daripada 2 tahun daripada tarikh pengisytiharan di bawah seksyen 8. Jika tidak, pengisytiharan di bawah seksyen 8 itu akan luput, dan segala tindakan yang telah diambil sebelumnya menjadi batal. Oleh yang demikian, Pentadbir Tanah hendaklah menentukan supaya segala tindakan, sehingga pengeluaran Borang G, diambil sebelum tamat tempoh dua tahun yang dinyatakan itu. Manual Pengambilan Tanah JKPTG menyatakan prosiding pengambilan tanah tidak akan terbatal atas sebab terdapat perbezaan maklumat mengenai nombor hak milik atau nama pemilik tanah di dalam warta pemberitahuan, perisytiharan atau lain-lain instrumen pengambilan tanah. Seksyen 8 Pengisytiharan bahawa tanah diperlukan di bawah seksyen 3 (1) Apabila Pihak Berkuasa Negeri memutuskan bahawa mana-mana tanah yang disebut dalam seksyen 7 diperlukan bagi apa-apa maksud yang disebut dalam seksyen 3, maka pengisytiharan dalam Borang D hendaklah disiarkan dalam Warta. (2) Suatu salinan senarai tanah-tanah yang disebut dalam perenggan 1(b), dipinda, sekiranya perlu, mengikut keputusan Pihak Berkuasa Negeri, hendaklah disertakan sebagai jadual kepada pengisytiharan dalam Borang D. (3) Suatu pengisytiharan dalam Borang D hendaklah menjadi keterangan konklusif bahawa semua tanah dijadualkan yang disebut dalam Borang itu diperlukan bagi maksud yang dinyatakan di dalamnya. Akta Pengambilan Tanah 1960 Penyiasatan Permulaan 28 NOTA RUJUKAN

Sekiranya award bertulis dalam Borang G tidak dibuat sehingga tamat tempoh kuat kuasa pengisytiharan Borang D (2 tahun dari tarikh warta), maka segala prosiding pengambilan yang telah diambil atau sedang diambil menjadi terbatal dan peruntukan subseksyen 35(2), (3) dan (4) Akta mengenai pembayaran kos dan pampasan kerana kerosakan hendaklah terpakai. [Manual Pengambilan Tanah JKPTG] Seksyen 8 Pengisytiharan bahawa tanah diperlukan di bawah seksyen 3 (4) Suatu pengisytiharan di bawah subseksyen (1) hendaklah luput dan terhenti dari berkuat kuasa apabila berakhirnya tempoh dua tahun selepas dari penyiaran dalam Warta setakat mana ia berhubungan dengan mana-mana tanah atau bahagian tanah yang berkenaannya Pentadbir Tanah belum membuat award mengenainya di bawah subseksyen 14(1) dalam tempoh dua tahun tersebut, dan, kerana itu, semua prosiding yang telah atau sedang diambil berikutan dan pengisytiharan berkenaan dengan tanah atau bahagian tanah itu hendaklah tamat dan tidak berkuat kuasa. (5) Jika pengisytiharan di bawah subseksyen (1) habis tempoh, subseksyen 35(2), (3) dan (4) hendaklah terpakai dengan ubah suaian yang perlu. Akta Pengambilan Tanah 1960 Perisytiharan Pengambilan Yang Dicadangkan 29 NOTA RUJUKAN

(2) Catatan mengenai pengambilan yang dicadangkan itu dikehendaki oleh perenggan (1) (b) hendaklah dibuat— (a) jika tanah dijadualkan itu dipegang secara hakmilik yang didaftarkan— (i) atas dokumen hakmilik daftaran; dan (ii) dalam hal keadaan di mana tanah berserta bangunan atau tanah yang dipecah bahagi, atas daftar strata yang berkaitan di bawah seksyen 4 Akta Hakmilik Strata 1985; atau (b) jika tanah dijadualkan itu diduduki dengan harapan mendapat hakmilik, pada Daftar Permohonan yang Diluluskan, Daftar Pemegangan atau daftar lain yang sesuai. (3) (Dipotong). Format nota endorsan pengambilan tanah bagi Borang Q (Pendudukan Atau Penggunaan Sementara Tanah) adalah seperti yang dinyatakan dalam Pekeliling KPTG Bil. 7/2020. Manakala format nota endorsan pengambilan tanah bagi Borang D (Pengambilan Tanah Bawah Tanah) adalah seperti yang dinyatakan dalam Pekeliling KPTG Bil. 5/2020. Seksyen 9 Tanah hendaklah ditandakan dan notis dicatatkan dalam daftar, dsb. (1) Apabila tersiarnya menurut seksyen 8 pengisytiharan dalam Borang D yang menyatakan bahawa mana-mana tanah diperlukan untuk maksud yang dinyatakan dałam Borang itu, maka— (a) Pentadbir Tanah hendaklah menyebabkan supaya kawasan-kawasan yang terlibat dengan pengambilan itu ditandakan atas tanah itu, melainkan jika ini telah pun dilakukan hingga memuaskan hati Pentadbir Tanah; dan (b) Pentadbir Tanah atau pihak berkuasa pendaftaran lain hendaklah membuat catatan mengenai pengambilan yang dicadangkan mengikut cara yang dinyatakan dalam subseksyen (2). Akta Pengambilan Tanah 1960 Perisytiharan Pengambilan Yang Dicadangkan 30 NOTA RUJUKAN

Format surat dan senarai maklumat perancangan yang diperlukan bagi tujuan penentuan pampasan adalah seperti yang ditetapkan dalam Pekeliling KPTG Bil. 4/1999. Ulasan perancangan penggunaan tanah daripada JPBD Negeri adalah wajib bagi tujuan menentukan nilaian tanah. Kegagalan mendapatkan ulasan tersebut boleh dicabar dan menyebabkan prosiding pengambilan tanah menjadi tidak sah dan terbatal. [Manual Pengambilan Tanah JKPTG] Manual Pengambilan Tanah JKPTG menyatakan maklumat perancangan penggunaan tanah penting untuk membantu Pentadbir Tanah menentukan sama ada tanah yang hendak diambil berada di dalam atau di luar kawasan pihak berkuasa perancangan tempatan (local planning authority area). Sekiranya tanah itu berada di dalam kawasan pihak berkuasa perancangan tempatan, maka nilai tanah hendaklah mengikut pelan pembangunan (development plan) dan sekiranya tanah itu berada di luar kawasan pihak berkuasa perancangan tempatan, maka nilai tanah hendaklah mengikut syarat kegunaan tanah yang dinyatakan di dalam dokumen hakmilik. Seksyen 9A Pentadbir Tanah memperoleh maklumat tentang penggunaan tanah bagi tanah dijadualkan, dsb. (1) Bagi maksud mentaksir amaun pampasan di bawah Jadual Pertama, Pentadbir Tanah hendaklah meminta daripada Pengarah Perancangan Bandar dan Desa Negeri atau daripada mana-mana pihak berkuasa perancangan tempatan, maklumat tentang perkara-perkara yang berikut: (a) sama ada tanah dijadualkan adalah di dalam lingkungan kawasan pihak berkuasa perancangan tempatan; (b) sama ada tanah dijadualkan adalah tertakluk kepada apa-apa pelan pembangunan di bawah undang-undang yang terpakai baginya berkaitan dengan perancangan bandar dan desa; dan (c) jika ada suatu pelan pembangunan, kegunaan tanah yang ditunjukkan dalam pelan pembangunan bagi tanah dijadualkan. Akta Pengambilan Tanah 1960 Perisytiharan Pengambilan Yang Dicadangkan 31 NOTA RUJUKAN

(5A) Maklumat yang diperoleh di bawah subseksyen (5) hendaklah tidak diendahkan jika pengambilan dibuat di bawah seksyen 37 Akta Perancangan Bandar dan Desa 1976. (6) Ketakpatuhan dengan tempoh masa yang dinyatakan dalam subseksyen (2) tidak mentaksahkan pengambilan atau award itu. (7) Perenggan (1)(b) dan (c), subseksyen (2), (5) dan (6) hendaklah terpakai berkenaan dengan Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur kecuali bagi sebutan tentang Pengarah Perancangan Bandar dan Desa Negeri maka hendaklah menggantikan sebutan itu dengan Dato’ Bandar Kuala Lumpur. Seksyen 9A Pentadbir Tanah memperoleh maklumat tentang penggunaan tanah bagi tanah dijadualkan, dsb. (2) Pengarah Perancangan Bandar dan Desa Negeri atau pihak berkuasa perancangan tempatan, apabila menerima permintaan bagi maklumat di bawah subseksyen (1) hendaklah memberikan maklumat yang dikehendaki itu dalam tempoh dua minggu daripada permintaan yang dibuat oleh Pentadbir Tanah. (3) (Dipotong). (4) (Dipotong). (5) Maklumat yang diperoleh oleh Pentadbir Tanah di bawah seksyen ini hendaklah menjadi keterangan konklusif, bagi maksud mentaksir tanah dijadualkan, berhubungan dengan penggunaan tanah pada tarikh pengambilan itu dan tidak digunakan bagi apa-apa maksud selain daripada bagi maksud Akta ini. Akta Pengambilan Tanah 1960 Perisytiharan Pengambilan Yang Dicadangkan 32

Borang E merupakan suatu notis awam berhubung pemberitahuan mengenai tarikh, tempat dan masa siasatan pengambilan tanah akan diadakan di hadapan Pentadbir Tanah. Borang E hendaklah ditampal mengikut tatacara dan di tempat seperti yang ditetapkan di bawah seksyen 52. Siasatan pengambilan tanah tidak boleh diadakan kurang daripada 21 hari daripada tarikh penampalan Borang E. Pentadbir Tanah hendaklah mengadakan siasatan dengan kadar segera selepas tempoh 21 hari daripada tarikh penampalan Borang E. Amalan mengadakan siasatan selepas memperoleh laporan penilaian JPPH adalah tidak betul. Pentadbir Tanah hendaklah meneruskan siasatan walaupun tanpa laporan penilaian JPPH kerana Pentadbir Tanah boleh mendapatkan laporan penilaian dari sumber yang lain seperti penilaian swasta atau maklumat urus niaga tanah di Pejabat Tanah. Seksyen 10 Pentadbir Tanah hendaklah memulakan prosiding (1) Pentadbir Tanah hendaklah, setelah menyempurnakan tindakan yang dikehendaki oleh seksyen 9, memulakan prosiding untuk pengambilan tanah itu dengan memberi notis awam dalam Borang E mengikut cara yang ditetapkan oleh seksyen 52, dan dengan menetapkan tarikh siasatan bagi pembicaraan tuntutan pampasan untuk semua kepentingan yang ada pada tanah itu. (2) Pentadbir Tanah tidak boleh mengadakan siasatan itu lebih awal daripada dua puluh satu hari selepas tarikh tersiarnya notis yang disebut dalam subseksyen (1). (3) Suatu salinan jadual kepada pengisytiharan dalam Borang D yang diwartakan di bawah subseksyen 8(2) hendaklah dilampirkan pada setiap notis dalam Borang E. Akta Pengambilan Tanah 1960 Permulaan Prosiding 33 NOTA RUJUKAN

Selain ditampal mengikut tatacara dan di tempat yang ditetapkan di bawah seksyen 52, salinan Borang E juga hendaklah disampaikan kepada semua pihak berkepentingan dan juga kepada agensi pemohon untuk menghadiri siasatan di hadapan Pentadbir Tanah. Orang yang berkepentingan boleh hadir sendiri atau diwakili oleh peguam atau orang yang diberi kuasa secara bertulis. Walau bagaimanapun, nama wakil tersebut tidak boleh disenaraikan sebagai orang yang berkepentingan yang menerima pampasan di dalam Borang G dan Borang H. Orang atau pihak yang boleh hadir siasatan di hadapan Pentadbir Tanah adalah seperti yang berikut: penduduk di atas tanah; Tuan Punya tanah berdaftar; orang-orang yang mempunyai kepentingan berdaftar; orang yang mempunyai kepentingan dalam tuntutan pampasan; wakil agensi pemohon; dan saksi yang dipanggil oleh Pentadbir Tanah. Ketidakhadiran orang yang berkepentingan atau agensi pemohon - Pentadbir Tanah boleh meneruskan siasatan dan menetapkan award pada tarikh yang ditetapkan (melainkan ditangguhkan) walaupun tanpa kehadiran orang yang berkepentingan atau agensi pemohon. Seksyen 11 Penyampaian notis (1) Pentadbir Tanah hendaklah, sebagai tambahan kepada memberi notis awam sebagaimana dikehendaki oleh subseksyen 10(1), berkenaan dengan kesemua tanah dijadualkan yang dinyatakan dalam setiap notis dalam Borang E, menyampaikan salinan-salinan notis itu mengikut cara yang ditetapkan oleh seksyen 53, kepada— (a) penduduk tanah itu; (b) empunya berdaftar tanah itu, jika dia bukan penduduknya; (c) mana-mana orang yang ada kepentingan berdaftar pada tanah itu; (d) mana-mana orang dia tahu atau ada sebab-sebab mempercayai sebagai ada kepentingan pada tanah itu: Akta Pengambilan Tanah 1960 Permulaan Prosiding 34 NOTA RUJUKAN

Kehadiran Penilai JPPH - Adalah diingatkan bahawa penilai JPPH tidak boleh dijadikan sebagai "a party to the preceedings" kerana mereka bukan "orang yang berkepentingan" di bawah Akta. Kehadiran mereka hanyalah sebagai orang yang turut hadir sahaja. Mereka tidak boleh membuat apa-apa kenyataan atau bantahan dan hendaklah bertindak sebagai pemerhati sahaja. Penilai JPPH juga tidak boleh dianggap sebagai "assessor" di bawah seksyen 40B yang mana kehadiran mereka adalah wajib untuk membantu mahkamah bagi menilai amaun pampasan yang dibantah. Berbeza dengan kehadiran penilai JPPH di dalam siasatan di hadapan Pentadbir Tanah yang mana kehadiran mereka adalah tidak diwajibkan. Siasatan juga boleh diteruskan tanpa kehadiran mereka dan prosiding pengambilan tetap menjadi sah. Surat Pekeliling KPTG Bil. 2/2005 menyatakan tindakan dan amalan Pentadbir Tanah mengemukakan salinan surat bagi memaklumkan urusan pengambilan tanah termasuk mengemukakan borang berkanun (Borang E, Borang G, Borang H dan Borang K) atau lain-lain kos prosiding kepada JPPH (walau apa sekalipun alasannya) adalah tidak betul dan bertentangan dengan peruntukan Akta kerana JPPH bukan pihak yang berkepentingan (interested in the enquiry). Seksyen 11 Penyampaian notis Dengan syarat tiada apa-apa peninggalan atau kegagalan menyampaikan notis itu kepada mana-mana orang yang tergolong di bawah perenggan (b) atau (c) boleh menjadikan tak sah mana-mana siasatan yang diadakan menurut notis itu atau mana-mana award yang dibuat pada keselesaian siasatan itu sekiranya, oleh sebab kemusnahan atau kerosakan pada dokumen hakmilik daftaran tanah itu, orang itu tidak dapat ditentukan. (2) Dalam sesuatu hal tertentu Pentadbir Tanah boleh juga, dengan menyampaikan notis dalam Borang F, menghendaki empunya berdaftar manamana tanah, yang dinyatakan dalam mana-mana notis dalam Borang E, atau mana-mana orang lain yang pada pendapat Pentadbir Tanah mungkin mempunyai pengetahuan mengenai fakta-fakta yang disebut dalam notis itu, supaya memberi kenyataan bertulis mengenai maklumat yang dikehendaki oleh Borang itu dalam tempoh yang ditetapkan dalam notis tersebut. Akta Pengambilan Tanah 1960 Permulaan Prosiding 35 NOTA RUJUKAN

Tatacara siasatan serta prinsip penetapan nilaian tanah dan award pampasan yang hendaklah diikuti oleh Pentadbir Tanah adalah seperti yang ditetapkan dalam Surat Pekeliling KPTG Bil. 2/2005 bertujuan bagi memastikan tuan tanah memperoleh pampasan yang mencukupi seperti yang dijamin dalam Perkara 13(2) Perlembagaan Persekutuan yang memperuntukkan “tiada undang-undang boleh melucut atau merampas harta mana-mana orang tanpa dibayar pampasan yang mencukupi”. Tujuan siasatan diadakan adalah seperti yang ditetapkan dalam Surat Pekeliling KPTG Bil. 2/2005 iaitu untuk menyiasat dan menentukan kepentingan setiap orang yang menuntut pampasan; menentukan orang lain yang pada pendapat Pentadbir Tanah berhak kepada pampasan (jika ada); menyiasat bantahan (jika ada) dari orang yang berkepentingan terhadap keluasan tanah yang hendak diambil; mendengar tuntutan (nilai tanah dan pampasan) daripada orang yang berkepentingan; menyiasat dan menetapkan nilai tanah; dan menentukan pampasan. Siasatan di bawah seksyen 12 boleh dilaksanakan secara ex-parte iaitu tanpa kehadiran pihak berkepentingan dengan syarat notis Borang E telah dihantar kepada orang yang berkepentingan. Seksyen 12 Siasatan oleh Pentadbir Tanah (1) Pada tarikh yang ditetapkan di bawah subseksyen 10(1) Pentadbir Tanah hendaklah membuat siasatan penuh tentang nilai kesemua tanahtanah dijadualkan dan hendaklah dengan secepat mungkin selepas itu mentaksir amaun pampasan yang pada pendapatnya adalah berpatutan bagi setiap kes, mengikut pertimbangan yang dinyatakan dalam Jadual Pertama: Dengan syarat bahawa Pentadbir Tanah boleh memperoleh suatu pendapat secara bertulis tentang nilai kesemua tanah-tanah dijadualkan daripada penilai sebelum membuat suatu award di bawah seksyen 14. Akta Pengambilan Tanah 1960 Prosedur Masa Siasatan 36 NOTA RUJUKAN

Bagi tujuan kelancaran dan menjimatkan masa semasa prosiding siasatan, Pentadbir Tanah adalah dinasihatkan untuk tidak meminta orang yang berkepentingan mengulangi tuntutan secara lisan sekiranya Pentadbir Tanah telah menerima laporan bertulis daripada penilai yang dilantik oleh orang yang berkepentingan melalui notis Borang F. Melainkan sekiranya Pentadbir Tanah hendak bertanyakan sama ada orang yang berkepentingan telah berpuas hati atau tidak dengan laporan bertulis tersebut atau sekiranya terdapat perkara lain yang hendak ditambah atau bagi memberi peluang kepada orang yang berkepentingan untuk membentangkan hujah tuntutan mereka. Surat Pekeliling KPTG Bil. 2/2005 menyatakan Pentadbir Tanah hendaklah menjalankan siasatan secara profesional dengan memberi perhatian atau penelitian kepada semua maklumat atau keterangan yang diberi dan hendaklah tidak membenarkan mana-mana pihak lain mengambil alih peranan sebagai pegawai yang mengendalikan siasatan dan mempunyai kuasa pemutus. Sebarang tuntutan atau justifikasi tuntutan atau keterangan dari orang yang berkepentingan (sama ada secara lisan atau bertulis) atau apa-apa kenyataan dari agensi pemohon hendaklah didengar dan direkodkan oleh Pentadbir Tanah di dalam nota siasatan. Pentadbir Tanah juga tidak boleh mewujudkan rasa tidak puas hati di kalangan orang yang berkepentingan seperti amalan mempersoalkan kemunasabahan amaun tuntutan mereka atau amalan merujuk kepada penilai JPPH untuk mendapatkan pandangan atau persetujuan mengenai tuntutan orang yang berkepentingan atau amalan membenarkan penilai JPPH membantah tuntutan orang yang berkepentingan. Seksyen 12 Siasatan oleh Pentadbir Tanah (2) Pentadbir Tanah hendaklah juga menyiasat tentang kepentingan berkenaan kesemua orang yang menuntut pampasan atau yang pada pendapatnya berhak mendapat pampasan berkenaan dengan tanah dijadualkan itu, dan tentang bantahanbantahan, jika ada, yang dibuat oleh mana-mana orang yang berkepentingan pada kawasan manamana tanah dijadualkan itu. Akta Pengambilan Tanah 1960 Prosedur Masa Siasatan 37 NOTA RUJUKAN

Pekeliling KPTG Bil. 3/1986 menyatakan Pentadbir Tanah hendaklah merekodkan secara bertulis sebab siasatan ditangguhkan. Bagi membuat keputusan yang adil, Pentadbir Tanah adalah dinasihatkan untuk tidak terus membuat keputusan mengenai award pampasan pada hari yang sama (siasatan pertama), tetapi sebaliknya hendaklah menangguhkan siasatan dalam masa yang munasabah menurut subseksyen 12(3) bagi membolehkan maklumat atau keterangan (evidence) yang diperolehi dapat dikaji dan diteliti dengan terperinci dan supaya Pentadbir Tanah dapat menyediakan draf award sebelum memanggil semula orang yang berkepentingan untuk menghadiri siasatan yang seterusnya bagi menyampaikan keputusan mengenai nilaian dan award bertulis dalam Borang G. Surat Pekeliling KPTG Bil. 2/2005 menyatakan Pentadbir Tanah juga adalah dinasihatkan untuk mengadakan perbincangan awal (pre-council) terlebih dahulu terutamanya bagi kes pengambilan tanah yang melibatkan banyak loy dalam satu projek yang sama yang mana siasatan melibatkan ramai pegawai supaya nilaian tanah dan pampasan yang akan diputuskan akan mempunyai unsur kesamaan, kemunasabahan dan tidak menunjukkan perbezaan yang ketara di kalangan pegawai yang mengendalikan siasatan. Seksyen 12 Siasatan oleh Pentadbir Tanah (3) Pentadbir Tanah boleh bagi suatu sebab yang memadai untuk direkodkan olehnya secara bertulis menunda apa-apa siasatan atau menangguh apa-apa pembicaraan mengenai sesuatu siasatan dari semasa ke semasa. Akta Pengambilan Tanah 1960 Prosedur Masa Siasatan 38 NOTA RUJUKAN

Penyediaan nota siasatan bukan merupakan kewajipan di bawah Akta. Walau bagaimanapun, bagi mengelakkan penipuan atau keterangan palsu yang boleh dicabar di Mahkamah, Pentadbir Tanah hendaklah merekodkan di dalam nota siasatan maklumat yang dinyatakan dalam Surat Pekeliling KPTG Bil. 2/2005 iaitu Nombor kes; Nombor siasatan; Nama pegawai yang menjalankan siasatan; Kenyataan tanah yang terlibat; Nama pemilik tanah dan orang yang berkepentingan dengan menyatakan bahagian tanah atau jenis kepentingannya; catatan notis Borang E telah diserah; catatan orang yang hadir siasatan; kenyataan dan tuntutan daripada orang yang berkepentingan atau kenyataan saksi, kenyataan agensi pemohon mengenai tawaran berhubung nilai pampasan (jika ada) atau lain-lain kenyataan dan pertanyaan dari Pentadbir Tanah; keputusan Pentadbir Tanah mengenai nilaian tanah dan amaun pampasan; dan keputusan Pentadbir Tanah mengenai kos prosiding. Surat Pekeliling KPTG Bil. 2/2005 menyatakan perintah mengenai nilaian dan pampasan yang ditulis di dalam nota siasatan hendaklah lengkap dan tidak terlalu ringkas. Pentadbir Tanah hendaklah menyatakan dengan jelas sebab pertimbangan bagaimana sesuatu keputusan mengenai nilaian tanah dan pampasan itu dicapai. Seksyen 12 Siasatan oleh Pentadbir Tanah (4) Pentadbir Tanah hendaklah merekodkan semua keterangan semasa siasatan. Akta Pengambilan Tanah 1960 Prosedur Masa Siasatan 39 NOTA RUJUKAN

Kuasa untuk menentukan nilaian tanah dan mentaksir amaun pampasan di akhir siasatan di bawah subseksyen 12(1) adalah terletak kepada Pentadbir Tanah. Pentadbir Tanah boleh mentaksir amaun pampasan tanpa merujuk dan memperoleh laporan penilaian daripada penilai sekiranya Pentadbir Tanah memperolehi maklumat mengenai nilaian tanah daripada sumber yang lain seperti perbandingan nilai dan transaksi tanah yang berhampiran (within vicinity). Walau bagaimanapun sekiranya perlu dan suai manfaat, Pentadbir Tanah boleh merujuk kepada mana-mana penilai (valuer) untuk mendapat laporan “expert” sama ada daripada penilai JPPH atau penilai berdaftar di bawah Valuers, Appraisers And Estate Agents Act 1981 sebelum membuat award di bawah seksyen 14. Tugas dan peranan penilai bukanlah sebagai pemutus yang mesti dirujuk untuk mendapat persetujuan tetapi mereka hanyalah bertindak sebagai "expert" yang perlu mengemukakan pendapat bertulis mengenai nilaian tanah sahaja sekiranya diminta berbuat demikian sebagai panduan kepada Pentadbir Tanah bagi membuat keputusan terhadap nilaian dan award. Tindakan Pentadbir Tanah yang tidak memutuskan sendiri nilaian tanah tetapi sebaliknya terus menerima pakai nilaian JPPH kerana bimbang ianya akan dicabar di mahkamah dan tanggapan Pentadbir Tanah yang mempercayai bahawa penilai JPPH akan mempertahankan award Pentadbir Tanah sekiranya orang yang berkepentinganmembuat bantahan adalah salah dan tidak tepat. Ini adalah kerana penilai JPPH hanya akan mempertahankan nilaian yang dibuat oleh JPPH sahaja. Walau bagaimanapun, tidaklah menjadi kesalahan sekiranya award Pentadbir Tanah berasaskan kepada penilaian yang diperakukan oleh penilai JPPH dengan syarat Pentadbir Tanah hendaklah berpuas hati bahawa penilaian tersebut adalah munasabah dan mencukupi selepas mengambil kira semua keterangan. Akta Pengambilan Tanah 1960 Prosedur Masa Siasatan Seksyen 12 Siasatan oleh Pentadbir Tanah 40 NOTA RUJUKAN

Pentadbir Tanah tidak boleh membuat ketetapan pembayaran ex-gratia (saguhati) semasa siasatan. Pembayaran ex-gratia tidak boleh dimasukkan dalam nota siasatan, Borang G dan Borang H. Sebaliknya Pentadbir Tanah hanya perlu memberitahu keputusan rundingan dengan pihak terlibat kepada agensi pemohon dan terpulang kepada agensi pemohon untuk membuat tawaran rasmi kepada orang yang terlibat. Pentadbir Tanah tidak boleh membuat tawaran exgratia secara terus kepada orang yang terlibat. Ini adalah kerana pembayaran ex-gratia bukan prosedur perundangan di bawah Akta. Amalan pembayaran ex-gratia kepada orang yang tidak layak mendapat pampasan seperti setinggan atau penyewa bangunan yang tidak sah dari sisi undang-undang hanyalah dianggap sebagai tawaran dan persetujuan secara pentadbiran sahaja dan tiada implikasi perundangan. Senarai maklumat dan dokumen yang perlu dikemukakan oleh Pentadbir Tanah kepada Jabatan Penilaian dan Perkhidmatan Harta (JPPH) apabila memohon laporan penilaian adalah seperti yang dinyatakan dalam Pekeliling KPTG Bil. 5/1999. Selain daripada Laporan Penilaian JPPH, Pentadbir Tanah juga boleh meminta laporan penilaian daripada mana-mana penilai berdaftar sekiranya difikirkan perlu atas sebab tertentu dan munasabah bagi mempercepatkan prosiding pengambilan tanah. Tafsiran "penilai" di bawah seksyen 2 adalah merujuk kepada mana-mana penilai (iaitu penilai Kerajaan atau penilai swasta) yang berdaftar di bawah Akta Penilai, Pentafsir dan Ejen Hartanah 1981. Akta tidak mewajibkan Pentadbir Tanah untuk merujuk kepada JPPH atau penilai berdaftar (swasta) untuk mendapatkan laporan penilaian tanah bagi menentukan nilaian tanah. Walau bagaimanapun, dalam menentukan nilai tanah (market value), Pentadbir Tanah hendaklah membuat siasatan penuh nilaian berasaskan kepada suatu siasatan yang rasional yang mana penilaian tersebut hendaklah bukan sahaja merujuk kepada syarat kegunaan tanah pada masa pengambilan tetapi juga hendaklah mengambil kira nilai potensi pembangunan tanah. Sehubungan itu, Pentadbir Tanah boleh memutuskan sendiri nilaian tanah dan amaun pampasan berdasarkan kepada prinsip penilaian yang ditetapkan dalam Jadual Pertama dan juga penghakiman yang diputuskan oleh mahkamah dari semasa ke semasa. Akta Pengambilan Tanah 1960 Prosedur Masa Siasatan Seksyen 12 Siasatan oleh Pentadbir Tanah 41 NOTA RUJUKAN

Prinsip penilaian tanah yang diputuskan dalam kes Ng Tiou Hons v Collector of Land Revenue, Gombak [1984] 2 MLJ 35 hendaklah dijadikan panduan oleh Pentadbir Tanah dalam menetapkan nilaian tanah, yang memutuskan, antara lain, bahawa "anggaran nilai tanah yang dibuat oleh "expert" (penilai) adalah merupakan suatu keterangan (evidence) yang tidak diragui, tetapi pertimbangan yang berlebihan sepatutnya tidak boleh diberi kepadanya melainkan ianya disokong oleh atau bersama dengan keterangan yang lain". Surat Pekeliling KPTG Bil. 2/2005 menyatakan amalan Pentadbir Tanah menetapkan nilaian tanah yang lebih tinggi daripada nilaian yang diperakukan oleh “expert” (penilai JPPH) adalah tidak salah tetapi amalan yang hanya menggunakan kaedah menaikkan nilaian kepada peratusan tertentu yang tidak berpandukan kepada asas atau prinsip penilaian dalam Jadual Pertama atau dengan alasan yang munasabah adalah bercanggah dengan peruntukan Akta. Seksyen 12 Siasatan oleh Pentadbir Tanah Akta Pengambilan Tanah 1960 Prosedur Masa Siasatan 42 NOTA RUJUKAN

Pentadbir Tanah yang menjalankan siasatan di bawah seksyen 12 mempunyai kuasa mahkamah seperti memanggil dan menyoal saksi termasuk orang yang berkepentingan; mengendalikan sumpah iaitu meminta orang yang hadir siasatan membuat akuan atau bersumpah; dan memaksa orang supaya mengemukakan dokumen kepadanya termasuk dokumen hakmilik keluaran (DHKK) dan apa-apa dokumen pengesahan lain bagi membuktikan hak milik. Surat Pekeliling KPTG Bil. 2/2005 menyatakan semua kenyataan atau keterangan lisan yang hendak diberikan oleh orang yang berkepentingan atau saksi hendaklah dengan bersumpah atau pengakuan. Jika mereka enggan, Pentadbir Tanah hendaklah meminta mereka membuat kenyataan bertulis. Sekiranya mereka masih enggan, maka bolehlah dianggap bahawa mereka tidak mahu membuat tuntutan dan oleh yang demikian mereka tidak boleh diberikan pampasan melebihi amaun yang diawardkan oleh Pentadbir Tanah seperti yang ditetapkan dalam perenggan 4(b) Jadual Pertama. Setiap orang yang dikehendaki hadir atau dikehendaki membuat atau menyampaikan kenyataan bertulis kepada Pentadbir Tanah melalui notis dalam Borang E atau Borang F adalah terikat di sisi undang-undang (legally bound) untuk berbuat demikian menurut seksyen 175 dan 176 Kanun Keseksaan [Akta 574]. Seksyen 13 Kuasa untuk memanggil saksi-saksi, dsb. (1) Pentadbir Tanah yang menjalankan sesuatu siasatan di bawah seksyen 12 hendaklah mempunyai semua kuasa yang ada pada Mahkamah bagi memanggil dan memeriksa saksi-saksi, termasuk orang yang berkepentingan pada tanah yang menjadi perkara siasatan itu, pengendalian sumpah atau pengakuan, dan bagi memaksa pengemukaan dan penyerahan kepadanya dokumen-dokumen, termasuk dokumen hakmilik keluaran dan dokumen-dokumen lain yang membuktikan hakmilik. (2) Setiap orang yang dikehendaki hadir di hadapan atau membuat atau menyampaikan sesuatu kenyataan bertulis kepada Pentadbir Tanah melalui notis dalam Borang E atau Borang F hendaklah, tanpa menyentuh keluasan kuasa yang diberi oleh subseksyen (1), disifatkan sebagai terikat di sisi undang-undang berbuat demikian dalam erti seksyen 175 dan 176 Kanun Keseksaan. Akta Pengambilan Tanah 1960 Prosedur Masa Siasatan 43 NOTA RUJUKAN