kompilasi ringkasan undang-undang, praktis & prosedur pengambilan tanah

Bagi tujuan menyediakan award bertulis dalam Borang G di bawah seksyen ini, Pentadbir Tanah hendaklah merujuk kepada Surat Pekeliling KPTG Bil. 1/2005 iaitu Garis Panduan Pengeluaran Dan Pengisian Maklumat Yang Betul Dalam Borang G. Surat Pekeliling KPTG Bil. 2/2005 menyatakan tugas untuk menyediakan award bertulis di dalam Borang G dan menetapkan lain-lain kos prosiding hendaklah dilakukan sendiri oleh Pentadbir Tanah atau pegawai yang mengendalikan siasatan sebagaimana yang diperuntukkan dalam subseksyen 14(1) dan (5) Akta. Amalan Pentadbir Tanah membuat award secara umum dan kemudiannya menyerahkan tanggungjawab kepada pembantu tadbir untuk mengira bahagian pemberian (apportionment) pampasan orang yang berkepentingan mengikut syer masing-masing bagi pemilik tanah berkongsi (coproprietor) termasuk pengiraan lain-lain kos prosiding dan fi penilaian adalah bercanggah dengan peruntukan Akta. Award bertulis dalam Borang G hendaklah disediakan di akhir siasatan (upon the conclusion of the enquiry) di hadapan orang yang berkepentingan (jika mereka hadir siasatan). Amalan melengahkan atau mengambil masa yang terlalu lama untuk menyediakan Borang G adalah bercanggah dengan subseksyen 14(1). Seksyen 14 Award Pentadbir Tanah (1) Apabila selesainya siasatan di bawah seksyen 12 berhubungan dengan mana-mana tanah dijadualkan Pentadbir Tanah hendaklah menyediakan suatu award bertulis di bawah tandatangannya dalam Borang G, dalam mana dia hendaklah, berkenaan dengan setiap kawasan tanah dijadualkan yang berlainan, membuat award yang berasingan berkenaan dengan setiap orang yang kepentingannya pada tanah itu telah dibuktikan dalam siasatan tersebut. Akta Pengambilan Tanah 1960 Prosedur Masa Siasatan 44 NOTA RUJUKAN

Surat Pekeliling KPTG Bil. 2/2005 menyatakan Pentadbir Tanah boleh meneruskan prosiding siasatan dan menetapkan award pada hari yang sama (melainkan ditangguhkan ke hari yang lain) walaupun orang yang berkepentingan atau ejennya tidak hadir. Siasatan tanpa kehadiran orang yang berkepentingan adalah sah dan sekiranya Pentadbir Tanah berpuas hati maklumat yang diperoleh dalam siasatan itu telah mencukupi, maka Pentadbir Tanah bolehlah membuat award secara ex-parte di bawah subseksyen 14(2) Akta. Borang G yang telah disediakan dan difailkan di Pejabat Tanah tidak boleh dipinda atau diubah oleh pegawai lain walaupun oleh ketua kepada pegawai yang menjalankan siasatan termasuk Mahkamah yang tidak boleh memerintahkan award bertulis itu dibatalkan melainkan melalui bantahan yang dikemukakan oleh orang yang berkepentingan di bawah seksyen 37 Akta. Surat Pekeliling KPTG Bil. 2/2005 menyatakan juga menyatakan amalan Pentadbir Tanah mengadakan perundingan dengan orang yang berkepentingan atau penilai untuk mendapat persetujuan mengenai nilai tanah dan pampasan atau meminta penilai JPPH untuk mengkaji perakuan penilaian adalah tidak betul dan hendaklah diberhentikan. Seksyen 14 Award Pentadbir Tanah (2) Setiap award yang disediakan di bawah subseksyen (1) hendaklah difailkan di Pejabat Pentadbir Tanah dan hendaklah menjadi keterangan yang akhir dan konklusif mengenai keluasan mana-mana tanah dijadualkan, mengenai nilainya pada pendapat Pentadbir Tanah, dan mengenai pembahagian pampasan yang diawardkan oleh Pentadbir Tanah, sama ada orang yang berkepentingan pada tanah itu hadir pada masa siasatan itu atau tidak. Akta Pengambilan Tanah 1960 Prosedur Masa Siasatan 45 NOTA RUJUKAN Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian I - Permulaan

Borang G yang telah disediakan dan difailkan di Pejabat Tanah tidak boleh dipinda atau diubah oleh pegawai lain walaupun oleh ketua kepada pegawai yang menjalankan siasatan termasuk Mahkamah yang tidak boleh memerintahkan award bertulis itu dibatalkan melainkan melalui bantahan yang dikemukakan oleh orang yang berkepentingan di bawah seksyen 37. Prosiding pengambilan tanah tidak akan terbatal atas sebab perbezaan keluasan tanah yang diaward dengan keluasan tanah yang hendak diambil dengan syarat perbezaan keluasan itu hendaklah tidak melebihi 0.25 hektar atau 1% daripada keluasan yang diambil, yang mana lebih besar. Seksyen 14 Award Pentadbir Tanah (3) Sesuatu award di bawah seksyen ini tidaklah menjadi tidak sah sematamata oleh sebab keluasan tanah yang berkenaannya award itu dibuat adalah lebih besar atau lebih kecil daripada keluasan tanah dijadualkan itu: Dengan syarat bahawa perbezaan antara keluasan berkenaan dengan award itu dibuat dan keluasan tanah dijadualkan tidak melebihi suku hektar atau satu peratus dari keluasan tanah dijadualkan, yang mana lebih besar: Dan dengan syarat selanjutnya bahawa mana-mana orang yang berkepentingan yang terkilan dengan apa-apa tambahan pada keluasan tanah yang berkenaannya award itu dibuat boleh membuat bantahan terhadap award itu dengan cara yang ditetapkan oleh seksyen 37. (4) Jika keluasan tanah yang berkenaan suatu award telah dibuat di bawah seksyen ini— Akta Pengambilan Tanah 1960 Prosedur Masa Siasatan 46 NOTA RUJUKAN

Pembayaran kos (seperti kos hadir bicara) dan fi penilaian (sekiranya ada) hendaklah disediakan di dalam format yang berasingan dan tidak boleh dinyatakan di dalam Borang G dan Borang H kerana kos dan fi tersebut bukan merupakan bayaran pampasan. Dalam menetapkan fi penilaian bagi award yang dibuat di bawah subseksyen 14(1), Pentadbir Tanah hendaklah merujuk kepada fi penilaian sebagaimana yang ditetapkan dalam Jadual Kaedah-Kaedah Pengambilan Tanah (Fi Penilaian) 2022 [P.U.(A) 305/2022]. Pembayaran fi penilaian hendaklah dibuat kepada pemilik tanah atau orang yang berkepentingan yang melantik penilai swasta sebagai bayaran balik kos (reimbursement of cost). Pentadbir Tanah boleh merujuk kepada Mahkamah untuk memutuskan persoalan mengenai kos siasatan dan orang yang akan menanggung kos itu termasuk jumlah kos penilai dan pihak yang patut dibayar fi penilai. Amalannya, kos prosiding pengambilan tanah akan dibiayai oleh agensi pemohon seperti yang diperuntukkan dalam seksyen 65. Amalan mengemukakan salinan award bertulis Borang G kepada agensi pemohon adalah salah. Seksyen 14 Award Pentadbir Tanah (a) melebihi keluasan tanah dijadualkan itu dengan tidak lebih daripada suku hektar atau satu peratus, yang mana lebih luas maka tidaklah perlu dibuat dan disiarkan apa-apa pengisytiharan lanjut berkenaan dengannya di bawah seksyen 8; (b) adalah kurang daripada keluasan tanah dijadualkan itu dengan tidak lebih daripada suku hektar atau satu peratus, yang mana lebih luas, maka tidaklah perlu dilakukan apa-apa penarikan balik formal tentangnya di bawah seksyen 35. (5) Pentadbir Tanah hendaklah menetapkan amaun kos yang ditanggung beban dalam prosiding itu dan oleh siapa dan dengan kadar apa kos, yang hendaklah termasuk apa-apa fi penilaian yang dikenakan oleh penilai, itu akan dibayar. Akta Pengambilan Tanah 1960 Prosedur Masa Siasatan 47 NOTA RUJUKAN

Pekeliling KPTG Bil. 3/1986 menyatakan Pentadbir Tanah boleh menggunakan budi bicaranya untuk membuat rundingan dengan orang-orang berkepentingan mengenai pampasan dan boleh menawarkan pampasan dalam bentuk wang, atau dalam bentuk tanah di tempat lain, ataupun sebahagian dalam bentuk wang dan sebahagian lagi dalam bentuk tanah. Contohnya Pentadbir Tanah boleh menggantikan sebidang tanah kerajaan yang sama nilainya dengan tanah yang diambil atau Pentadbir Tanah boleh membuat award untuk membayar separuh daripada jumlah pampasan dalam bentuk wang dan separuh lagi dalam bentuk yang lain yang nilainya sama dengan bahagian pampasan itu. Seksyen 15 Kuasa Pentadbir Tanah untuk memasuki perkiraan, dsb. (1) Pada masa menjalankan mana-mana siasatan dan membuat apa-apa award di bawah seksyen 12 dan 14 berkenaan dengan mana-mana tanah dijadualkan, Pentadbir Tanah boleh mengikut budi bicaranya, memasuki apa-apa perkiraan dengan orang yang berkepentingan pada tanah itu dengan apa-apa cara yang saksama sama ada dengan cara penggantian penuh atau sebahagian pampasan wang, dengan memberi pertimbangan terhadap kepentingan pihak-pihak yang berkenaan. (2) Apabila Pentadbir Tanah memasuki apa-apa perkiraan di bawah subseksyen (1) dia hendaklah mencatatkan butirbutir tentangnya ke dalam daftar yang sesuai. Akta Pengambilan Tanah 1960 Prosedur Masa Siasatan 48 NOTA RUJUKAN

Bagi tujuan keseragaman dan kesahihan tindakan, Pentadbir Tanah hendaklah merujuk kepada Garis Panduan Pengeluaran Dan Pengisian Maklumat Yang Betul Dalam Borang H seperti yang ditetapkan dalam Surat Pekeliling KPTG Bil. 1/2005. Setiap pihak berkepentingan yang hadir pada hari siasatan perlu diberikan Borang H dengan seberapa segera selepas award bertulis Borang G dikeluarkan bertujuan bagi memberikan masa yang munasabah dan mencukupi kepada orang yang berkepentingan untuk membuat bantahan dalam masa 6 minggu bermula dari tarikh award bertulis Borang G jika orang yang berkepentingan hadir siasatan. Selain pihak berkepentingan, Borang H juga hendaklah diberikan kepada agensi pemohon seperti yang diperuntukkan dalam perenggan 55(1)(a). Borang H hendaklah mengandungi maklumat pampasan yang sama seperti Jadual dalam Borang G (an extract from the written award of the Land Administrator in Form G). Contohnya, dalam 1 lot terdapat 4 orang pemilik bersama (co-proprietors), maka setiap pemilik bersama berhak mendapat 1 Borang H bersekali dengan maklumat pampasan pemilik bersama yang lain. Ini bermaksud, setiap pemilik bersama akan mengetahui bahagian pampasan pemilik bersama yang lain. Rasionalnya bagi membolehkan pemilik bersama membuat perbandingan dan sekiranya mereka tidak bersetuju dengan bahagian pemberian pampasan (apportionment of the compensation), maka mereka boleh membuat bantahan ke Mahkamah selaras dengan seksyen 37. Amalan mengepilkan salinan Borang G bersama dengan Borang H adalah tidak betul dan hendaklah dihentikan. Seksyen 16 Penyampaian award (1) Apabila membuat apa-apa award di bawah subseksyen 14(1) berkenaan dengan mana-mana tanah dijadualkan Pentadbir Tanah hendaklah menyediakan dan menyampaikan suatu notis dalam Borang H kepada setiap orang yang berkepentingan pada tanah itu. (2) Setiap notis dalam Borang H hendaklah disertai dengan suatu cabutan dari award bertulis yang dibuat oleh Pentadbir Tanah dalam Borang G, berhubungan dengan tanah yang mana orang yang kepadanya notis itu dialamatkan mempunyai kepentingan. Award yang diberikan oleh Pentadbir Tanah merupakan “administrative act” yang berbentuk suatu tawaran pampasan yang kena dibayar oleh Kerajaan. Award tersebut boleh dibantah oleh orang yang berkepentingan dengan membuat permohonan bantahan kepada Mahkamah di bawah seksyen 37. Akta Pengambilan Tanah 1960 Prosedur Masa Siasatan 49 NOTA RUJUKAN NOTA RUJUKAN

(3) Apabila sesuatu award dibuat di bawah subseksyen (2) Pentadbir Tanah hendaklah merekodkan award itu, bersama dengan penerimaan atau penolakannya, dalam Borang G. (4) Pentadbir Tanah boleh, jika mana-mana award di bawah subseksyen (2) diterima— (a) menghendaki hakmilik tanah dijadualkan itu diserahkan kepadanya dengan sertamerta; dan (b) apabila hakmilik tanah dijadualkan itu diserahkan, membayar amaun award itu kepada orang yang berkepentingan pada tanah itu. Manual Pengambilan Tanah JKPTG menyatakan selain daripada menjalankan siasatan penuh di bawah seksyen 12, Pentadbir Tanah juga boleh menjalankan siasatan terus dan membuat award pampasan secara lisan tawaran pampasan sama ada dalam bentuk wang atau bentuk lain tanpa perlu membuat award bertulis di bawah seksyen 14 sekiranya Pentadbir Tanah berpuas hati bilangan lot yang terlibat dengan pengambilan tanah adalah banyak tetapi keluasan yang hendak diambil bagi tiap-tiap lot itu kecil atau bilangan orang yang mempunyai kepentingan ke atas tanah terlalu ramai tetapi keluasan yang hendak diambil kecil. Seksyen 17 Siasatan terus (1) Apabila notis dalam Borang E berkenaan dengan mana-mana tanah dijadualkan telah disampaikan, dan Pentadbir Tanah berpuas hati, sama ada oleh sebab bilangan orang yang berkepentingan pada tanah itu atau kecilnya kawasan tanah yang terlibat dalam setiap award berasingan yang hendak dibuat berkenaan dengan tanah dijadualkan itu, atau selainnya, bahawa adalah bermanfaat untuk berbuat demikian, dia boleh, sebagai ganti mengadakan siasatan di bawah seksyen 12, meneruskan tindakan secara siasatan terus di bawah seksyen ini. (2) Sesuatu siasatan terus hendaklah diadakan mengikut cara demikian dan di tempat atau tempat-tempat demikian sebagaimana difikirkan patut oleh Pentadbir Tanah dan, apabila menyiasat tentang kepentingan berkenaan kesemua orang yang menuntut pampasan atau yang pada pendapatnya berhak mendapat pampasan berkenaan dengan tanah dijadualkan itu, dan !entang bantahan, jika ada, yang dibuat oleh mana-mana orang yang berkepentingan pada kawasan tanah dijadualkan itu, Pentadbir Tanah boleh, sebagai ganti membuat suatu award bertulis di bawah seksyen 14, membuat suatu award lisan sama ada dalam bentuk tawaran pampasan kewangan atau selainnya, kepada setiap orang yang pada pendapatnya berhak mendapat award itu. Akta Pengambilan Tanah 1960 Siasatan Terus 50 NOTA RUJUKAN

Subseksyen 17(5) Akta menyatakan Pentadbir Tanah perlu menangguhkan siasatan terus jika orang yang berkepentingan gagal hadir. Rujuk kes Bungsar Hill Holdings Sdn Bhd lwn Damansara Realty Bhd [2019] 4 CLJ 429, [2019] MLJU 222 (FC) di perenggan [51] dan rujuk juga 10(1) Halsbury’s Laws of Malaysia [260] pengambilan tanah (2019 Reissue) (Revised Title Scheme). Seksyen 17 Siasatan terus (5) Pentadbir Tanah boleh, jika manamana award di bawah subseksyen (2) ditolak atau jika orang yang berkepentingan tidak menghadiri siasatan itu— (a) menangguhkan siasatan itu dan meneruskan tindakan mengikut seksyen 12; atau (b) membuat permohonan di bawah subseksyen 29(2). (6) Apabila apa-apa bayaran berkenaan dengan mana-mana tanah dijadualkan dibuat di bawah perenggan (4)(b), milikan tanah itu hendaklah, tanpa apa-apa tindakan di bawah seksyen 22, disifatkan sebagai telah diambil pada tarikh pembayaran itu dibuat. (7) Pada membuat sesuatu siasatan terus di bawah seksyen ini Pentadbir Tanah boleh menjalankan segala kuasa yang diberikan kepadanya oleh Akta ini. Akta Pengambilan Tanah 1960 Siasatan Terus 51 NOTA RUJUKAN

Akta tidak menetapkan tempoh masa bagi pengeluaran Borang K. Pentadbir Tanah boleh merujuk kepada Pekeliling KPTG Bil. 27/2009 sebagai panduan bila mengambil milik tanah (taking possession of land) dengan mengeluarkan Borang K menurut seksyen 18 boleh dibuat dan cara untuk melaksanakannya. Mengambil milik dengan mengeluarkan Borang K tidak boleh dibuat selagi penyampaian Notis Borang H kepada penduduk tanah di bawah subseksyen 16(1) Akta tidak dilakukan atau tidak menerima arahan daripada Pengarah Negeri melalui Borang I. Bagi tanah yang mempunyai bangunan, Borang K hanya boleh dikeluarkan setelah peruntukan di bawah seksyen 20 Akta dipenuhi. Bagi proses pengambilan yang dibuat secara biasa, (bukan melalui Sijil Perakuan Segera), tarikh Borang K hendaklah sama dengan tarikh penyampaian Borang H kepada orang menduduki tanah atau tarikh terkemudian daripadanya. Pada kelazimannya, tarikh Borang K ialah satu tarikh selepas pembayaran dibuat. Tujuannya untuk mengelak daripada caj bayaran lewat. Mengambil milik dengan mengeluarkan Borang K, orang atau perbadanan yang bagi pihaknya tanah itu diambil masih tidak boleh memasuki tanah yang dikatakan telah diambil milik itu. Seksyen 18 Kuasa am untuk mengambil milik Pentadbir Tanah boleh mengambil milik— (a) mana-mana tanah yang berkenaan dengannya sesuatu award telah dibuat di bawah seksyen 14, milikan tanah itu diambil pada waktu notis dalam Borang H disampaikan kepada penduduk tanah itu atau pada bila-bila masa selepas itu; (b) mana-mana tanah yang dinyatakan dalam Perakuan Segera yang dikeluarkan di bawah seksyen 19, sama ada atau tidak apaapa award telah dibuat berkenaan dengan tanah itu: Dengan syarat bahawa Pentadbir Tanah tidak boleh mengambil milik mana-mana bahagian tanah di bawah perenggan (b) yang mempunyai bangunan, kecuali mengikut seksyen 20. Mengambil milik melalui kuat kuasa seksyen 18(a) atau (b) tidak memadai untuk membolehkan orang atau perbadanan memasuki tanah kerana tanah itu masih merupakan tanah milik dan kepunyaan tuan punya tanah. Memasuki secara fizikal boleh dianggap sebagai satu pencerobohan. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Mengambil Milik Tanah 52 NOTA RUJUKAN NOTA RUJUKAN

Pengambilan segera hanya boleh dibuat bagi maksud awam di bawah perenggan 3(1)(a) atau untuk kemudahan awam di bawah perenggan 3(1)(b) sahaja. Sijil Perakuan Segera adalah dalam bentuk Borang I yang akan dikeluarkan oleh Pengarah Negeri selepas tamat tempoh 15 hari dari tarikh penampalan notis awam untuk mengadakan siasatan dalam Borang E. Pengambilan segera tanah masih lagi boleh dilaksanakan walaupun siasatan dan award pampasan Borang G telah dibuat seperti yang diperuntukkan dalam perenggan 18(b). Kesan pengambilan tanah melalui Sijil Perakuan Segera adalah Agensi Pemohon dikenakan caj bayaran lewat 5% setahun dikira dari tarikh mengambil milik tanah (Borang K) sehingga tarikh pampasan dibayar; dan Agensi Pemohon tidak boleh menarik balik (withdrawal) pengambilan tanah. Seksyen 19 Kuasa mengambil milik dalam kes terdesak Jika mana-mana tanah, diperihalkan di dalam mana-mana notis dalam Borang E yang dikeluarkan di bawah seksyen 10, adalah pada pendapat Pihak Berkuasa Negeri dikehendaki dengan kadar segera untuk digunakan bagi sesuatu maksud awam, atau bagi kemudahan awam dalam hal pengambilan di bawah perenggan 3(1) (b), maka Pengarah Negeri boleh, pada atau selepas tamat tempoh lima belas hari dari tarikh pemberian notis itu, mengeluarkan suatu Perakuan Segera mengarahkan Pentadbir Tanah mengambil milik tanah itu, tertakluk kepada seksyen 20. Seksyen ini memperuntukkan kuasa kepada Pihak Berkuasa Negeri untuk membuat pengambilan tanah melalui Sijil Perakuan Segera. Melalui pengambilan segera tanah, Borang K akan dikeluarkan kepada penduduk tanah itu walaupun siasatan dan award pampasan belum dibuat oleh Pentadbir Tanah. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Mengambil Milik Tanah 53 NOTA RUJUKAN NOTA RUJUKAN

Manual Pengambilan Tanah JKPTG menyatakan Pentadbir Tanah hendaklah mengadakan siasatan dengan kadar segera pada tarikh yang ditetapkan dalam Borang E dan seterusnya membuat award bertulis dalam Borang G walaupun pengambilan segera telah dibuat. Ini adalah kerana subseksyen 8(4) Akta tetap terpakai dan berkuat kuasa bagi kes pengambilan segera yang mana sekiranya award dalam Borang G tidak dibuat dalam tempoh 2 tahun dari tarikh notis Borang D (seksyen 8), maka segala prosiding yang telah diambil atau sedang diambil (pengeluaran Borang I dan Borang K) akan terbatal dan tidak berkuat kuasa. Oleh yang demikian, memorial atau endorsan Borang K yang telah dibuat pada dokumen hakmilik hendaklah dibatalkan oleh Pentadbir Tanah selaras dengan seksyen 381 Kanun Tanah Negara (Disemak 2020) [Akta 828]. Seksyen 19A Siasatan dan award oleh Pentadbir Tanah menurut Perakuan Segera (1) Walau apa pun pemilikan tanah itu telah diambil menurut suatu Perakuan Segera yang dikeluarkan di bawah seksyen 19, Pentadbir Tanah hendaklah terus membuat siasatan penuh dan membuat award mengikut peruntukan Akta ini. (2) Jika pemilikan tanah itu telah diambil di bawah seksyen 19, subseksyen 8(4) hendaklah tidak terpakai jika Pentadbir Tanah tidak membuat suatu award di bawah subseksyen 14(1) dalam tempoh dua tahun itu. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Mengambil Milik Tanah 54 NOTA RUJUKAN

Sekiranya terdapat bangunan di atas tanah yang dibuat pengambilan segera, Pentadbir Tanah hendaklah mengambil milik tanah itu dengan mengeluarkan Borang K kepada penduduk atau kepada orang yang mendiami tanah itu tetapi pada masa yang sama Borang J juga hendaklah disampaikan kepada orang yang mendiami atau menduduki bangunan menghendaki mereka supaya mereka mengosongkan bangunan dalam masa yang munasabah tidak melebihi 60 hari dari tarikh notis. Borang J juga hendaklah disampaikan kepada kepada pemilik atau tuan punya bangunan untuk membuat tawaran pampasan bagi bangunan. Sekiranya penghuni bangunan atau orang yang mendiami bangunan adalah orang yang sama dengan pemilik bangunan, maka pengeluaran satu Borang J adalah mencukupi. Seksyen 20 Peruntukan khas berhubungan dengan bangunan Jika terdapat apa-apa bangunan di atas mana-mana tanah dijadualkan yang berkenaan dengannya telah dikeluarkan suatu Perakuan Segera, maka Pentadbir Tanah hendaklah, apabila milikan formal tanah yang tidak berbangunan itu, selain daripada akses utama ke bangunan itu, diambil sebagaimana diperuntukkan dalam seksyen 22, menyampaikan notis dalam Borang J kepada— (a) penghuni bangunan itu menghendakinya mengosongkan bangunan itu dalam sesuatu tempoh, tidak lebih daripada enam puluh hari dari tarikh notis itu, sebagaimana dinyatakan dalam notis tersebut; (b) pemunya bangunan itu yang membuat sesuatu tawaran pampasan berkenaan dengan bangunan itu— (i) Jika bangunan ıtu struktur kekal, mengıkut nilai bangunan itu dalam keadaannya begitu; (ii) Jika bangunan itu binaan sementara, atau selainnya boleh dipindahkan dan didirikan semula, mengikut nilai bangunan itu atau kos pemindahan dan pembinaan semula. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Mengambil Milik Tanah 55 NOTA RUJUKAN

Sekiranya tawaran pampasan bangunan diterima oleh pemilik bangunan, maka Pentadbir Tanah boleh mengambil milik bangunan itu pada tarikh tamat tempoh notis dalam Borang J atau Pentadbir Tanah hendaklah membayar kos pindah dan kos bina semula jika bangunan itu dipindahkan oleh pemilik bangunan. Walau bagaimanapun, sekiranya pemilik bangunan enggan menerima tawaran pampasan, maka Pentadbir Tanah tidak boleh mengambil milik bangunan yang berbentuk kekal sehingga Pentadbir Tanah memperoleh nilaian bangunan itu daripada penilai yang kompeten atau Pentadbir Tanah boleh memindah dan membina semula jika bangunan itu berbentuk sementara. Seksyen 21 Prosedur atas penerimaan atau tolakan tawaran pampasan (1) Jika pemunya sesuatu bangunan menerima sesuatu tawaran pampasan yang dibuat di bawah seksyen 20, Pentadbir Tanah— (a) boleh mengambil milik bangunan tersebut selepas tamat tempoh yang ditetapkan dalam notis dalam Borang J; atau (b) boleh, atas pemindahannya oleh empunya, membayar kos pemindahan dan pembinaan semula. (2) Jika pemunya sesuatu bangunan tidak menerima sesuatu tawaran pampasan yang dibuat di bawah seksyen 20 Pentadbir Tanah — (a) jika bangunan itu struktur kekal, tidak boleh mengambil milik bangunan tersebut sehingga dia telah mendapat nilaian bangunan itu daripada penilai; atau (b) jika bangunan itu binaan sementara, atau selainnya boleh dipindahkan dan didirikan semula, boleh memindah dan membina semula bangunan itu sendiri. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Mengambil Milik Tanah 56 NOTA RUJUKAN

Pekeliling KPTG Bil. 27/2009 menyatakan menurut subseksyen 22(1) Akta, mengambil milik secara rasmi (take formal possession) adalah terlaksana mulai dari tarikh Borang K diserahkan kepada penduduk / orang yang mendiami di atas tanah atau jika penduduk tidak dapat ditemui, dari tarikh Borang K ditampal di atas tanah itu. Kesan mengambil milik secara rasmi adalah pihak berkuasa yang mengambil tanah berhak kepada hasil keluaran; pihak berkuasa yang mengambil tanah berhak untuk menduduki dan menggunakan tanah itu sebagaimana maksud pengambilan dibuat atau lain-lain maksud berlainan daripada maksud asal pengambilan; pihak berkuasa yang mengambil tanah tidak boleh menarik balik pengambilan mengikut subseksyen 35(1); bermulanya tarikh genap masa (due date); dan jika tanah itu diambil untuk Kerajaan Persekutuan, Kerajaan Negeri tidak boleh mengeluarkan Permit Bahan Batuan atau Lesen Menduduki Sementara. Seksyen 22 Mengambil Milik Secara Rasmi (1) Pentadbir Tanah boleh mengambil milik secara rasmi mana-mana tanah dijadualkan dengan menyampaikan kepada penduduk tanah itu atau, sekiranya dia tidak dapat dijumpai, dengan mengeposkan kepadanya notis dalam Borang K. (2) Suatu salinan senarai tanah yang diwartakan di bawah subseksyen 8(1), atau mana-mana bahagiannya yang relevan, hendaklah disertakan sebagai jadual kepada notis dalam Borang K. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Mengambil Milik Tanah 57 NOTA RUJUKAN

Adalah diingatkan bahawa mengambil milik tanah dalam pengambilan biasa (bukan pengambilan segera) hanya boleh dilakukan pada atau selepas tarikh pengeluaran notis tawaran pampasan dalam Borang H disampaikan kepada penduduk di atas tanah. Walau bagaimanapun, bagi kes pengambilan segera, tanah dianggap telah diambil milik pada tarikh pembayaran dibuat oleh Pentadbir Tanah kepada pemilik tanah atau orang yang berkepentingan tanpa perlu mengeluarkan Borang K di bawah seksyen 22. Seksyen 22 Mengambil Milik Secara Rasmi (3) Apabila mengambil milik tanah di bawah subseksyen (1) Pentadbir Tanah hendaklah juga menyampaikan suatu salinan notis dalam Borang K kepada— (a) empunya berdaftar tanah itu, di mana dia bukan penduduknya; (b) pihak berkuasa pendaftaran yang hak, di mana dia bukannya Pentadbir Tanah itu sendiri; dan (c) badan berkanun, orang atau perbadanan yang dirujuk dalam perenggan 23(a), dan perbadanan pengurusan berkenaan dengan bangunan atau tanah yang dipecah bahagi. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Mengambil Milik Tanah 58 NOTA RUJUKAN

Format nota endorsan Borang K adalah seperti yang ditetapkan dalam Pekeliling KPTG Bil. 27/2009. Manakala format nota endorsan Borang K bagi pengambilan Tanah Bawah Tanah adalah seperti yang ditetapkan dalam Pekeliling KPTG Bil. 5/2020. Sekiranya terdapat bantahan (Borang N) difailkan oleh orang yang berkepentingan, ianya tidak menghalang Pendaftar Hakmilik untuk membuat pendaftaran Borang K di dalam dokumen hakmilik. Sehubungan itu, Borang K boleh terus didaftarkan tanpa perlu menunggu kes bantahan diselesaikan atau diputuskan oleh Mahkamah terlebih dahulu. Peguam Negara melalui suratnya rujukan PN(ADV)17/2 Jld.2 bertarikh 14 Mei 2005 berpandangan bahawa “tanah yang telah dibuat memorial atau endorsan Borang K di dalam dokumen hakmilik daftar tidak boleh ditarik balik dan tidak boleh diserah balik kepada pemilik tanah asal (bekas pemilik) sekiranya pihak berkuasa yang mengambil tanah (agensi pemohon) tidak berhasrat untuk meneruskan pengambilan dan ingin mengembalikan tanah itu kepada pemilik tanah asal”. Seksyen 23 Catatan dalam daftar Pihak berkuasa pendaftaran yang hak, apabila menerima notis dalamBorang K, atauPentadbir Tanah dengankehendaknya sendiri setelah menyempurnakan Borang K hendaklah, pada dokumen hakmilik dafiar atau rekod lain yang sesuai dalam miliknya sebagaimana dinyatakan dalam subseksyen 9(2), membuat catatan berkenaan dengan mana-mana tanah dijadualkan— (a) bahawa keseluruhan tanah itu telah diambil dan telah diletak hak pada Pihak Berkuasa Negeri atau, dalam hal suatu petak bagi suatu bangunan atau tanah yang dipecah bahagi, dalam badan berkanun itu, orang atau perbadanan bagi pihaknya petak itu telah diambil; atau (b) bahawa sekian banyak daripada tanah itu sebagaimana dinyatakan dalam ruang terakhir jadual kepada Borang itu telah diambil. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Mengambil Milik Tanah 59 NOTA RUJUKAN

Menurut seksyen 24 hingga 26, pemilik tanah yang tanahnya diambil secara wajib di bawah Akta dikehendaki untuk menyerahkan dokumen hakmilik muktamad kepada Pentadbir Tanah. Dalam kes pengambilan sebahagian, Pentadbir Tanah dikehendaki untuk menjalankan pengukuran semula tanah yang berbaki dan selepas itu hendaklah mengeluarkan hakmilik sambungan. Hak milik sambungan akan menunjukkan sempadan baharu tanah tersebut. Kuasa untuk mengeluarkan hak milik sambungan diperolehi daripada subseksyen 166(1)(h) Kanun Tanah Negara. Rujuk kes Bandar Utama City Corporation Sdn Bhd lwn Majlis Bandaraya Petaling Jaya [2017] 1 LNS 1063, [2017] MLJU 1144 di perenggan [15]–[17]. Lihat juga 10(1) Halsbury’s Laws of Malaysia [260] pengambilan tanah (2019 Reissue) (Revised Title Scheme). Seksyen 24 Pengesahan dokumen hakmilik keluaran dan dokumen hakmilik lain (1) Jika dokumen hakmilik keluaran manamana tanah dijadualkan telah tidak diserahkan kepada Pentadbir Tanah sebelumnya, Pentadbir Tanah boleh, dengan notis bertulis dalam Borang L menghendaki mana-maria orang yang memiliki dokumen itu, menyampaikan dokumen itu kepada Pentadbir Tanah; dan apabila notis disampaikan kepadanya orang itu adalah terikat di sisi undang-undang untuk menyerahkan dokumen itu kepada Pentadbir Tanah. (2) Jika sesuatu dokumen hakmilik yang diserahkan kepada Pentadbir Tanah di bawah subseksyen (1), dengan suatu hakmilik yang rekodnya disimpan oleh mana-maria pihak berkuasa yang lain daripada Pentadbir Tanah, maka Pentadbir Tanah hendaklah, apabila menerima dokumen hakmilik, menyerahkannya kepada pihak berkuasa pendaftaran yang hak itu. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Mengambil Milik Tanah 60 NOTA RUJUKAN

Seksyen 25 menyatakan sekiranya tanah diambil sebahagian sahaja, maka Pentadbir Tanah hendaklah meminda cukai dan mengukur semula tanah itu yang mana terpakai bagi hakmilik tetap dan hakmilik sementara. Pekeliling KPTG Bil. 6/1975 (Disemak-2009) menyatakan kerja pengukuran baki tanah selepas pengambilan bagi maksud awam di bawah subseksyen 25(1) adalah dikecualikan bayaran ukur, bayaran harga batu sempadan dan bayaran penyediaan pelan dokumen hakmilik sambungan yang baru. Pentadbir Tanah juga perlu mengemukakan Sijil Remitan atau menyediakan Sijil Pengecualian Bayaran Ukur untuk kelulusan Pengarah Tanah Dan Galian termasuk pengecualian bayaran batu sempadan dan penyediaan pelan mengikut kuasa yang diperuntukkan dalam Perintah Bayaran Ukur 1965 jika pengambilan sebahagian tanah untuk tujuan awam. Seksyen 25 Menyemak cukai dan mengukur semula jika sebahagian daripada lot diambil (1) Jika hanya sebahagian daripada sesuatu lot telah diambil di bawah Akta ini, Pentadbir Tanah hendaklah menyemak cukai (jika ada) yang kena dibayar oleh empunya mengikut anggaran keluasan tanah yang tidak diambil dan, dalam kes tanah yang dipegang di bawah hakmilik Pejabat Pendaftar, hakmilik Pejabat Tanah atau hakmilik yang dibuktikan dengan catatan di dalam Daftar Sementara, Pentadbir Tanah hendaklah mengarahkan supaya bahagian tanah yang masih dipegang oleh empunya diukur semula. (2) Apabila sebahagian daripada sesuatu lot telah diukur menurut subseksyen (1), cukai yang disemak (jika ada) yang kena dibayar oleh empunya hendaklah dikira semula mengikut keluasan bahagian tanah sebagaimana ditentukan melalui pengukuran itu. (3) Cukai yang disemak atau dikira semula di bawah subseksyen (1) atau (2) hendaklah kena dibayar pada kadar yang disemak atau dikira semula itu pada permulaan tahun kalendar selepas tahun kalendar dalam mana cukai itu disemak atau dikira semula. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Mengambil Milik Tanah 61 NOTA RUJUKAN

Selepas pindaan cukai dibuat, Pentadbir Tanah hendaklah bagi hakmilik tetap, membuat permohonan pengukuran semula kepada Jabatan Ukur Dan Pemetaan (JUPEM) dan seterusnya mengeluarkan hak milik sambungan bagi baki lot selepas menerima pelan akui (PA) daripada JUPEM. Apabila sebahagian tanah diukur halus, cukai tanah yang dipinda itu hendaklah dibuat pengiraan semula (recalculated). Peruntukan di bawah seksyen 25 dan seksyen 26 hendaklah diikuti. Pentadbir Tanah adalah diingatkan untuk menyediakan permintaan ukur (PU) dengan kadar segera tanpa perlu menunggu sesuatu projek siap dibina terlebih dahulu. Kebimbangan bahawa batu sempadan akan hilang atau musnah disebabkan tindakan kontraktor tidak sepatutnya timbul kerana tanggungjawab bagi menjaga dan melaporkan kehilangan batu sempadan telah diperuntukkan di bawah seksyen 114 Kanun Tanah Negara (Disemak-2020) [Akta 828]. Seksyen 26 Hakmilik sambungan jika sebahagian daripada lot diambil (1) Jika sebahagian daripada sesuatu lot telah diukur semula menurut subseksyen 25(1), pihak berkuasa pendaftaran yang hak hendaklah— (a) dalam kes tanah yang dipegang di bawah hakmilik Pejabat Pendaftar atau hakmilik Pejabat Tanah, mengeluarkan hakmilik sambungan pada bahagian tanah yang dipegang oleh empunya itu seolah-olah dia mengeluarkan hakmilik sambungan pada keseluruhan tanah itu; (b) dalam kes tanah yang dipegang di bawah hakmilik yang dibuktikan dengan catatan di dalam Daftar Sementara mengeluarkan hakmilik sambungan pada bahagian yang dipegang menurut subseksyen (2). (2) Bagi maksud subseksyen (1) hakmilik sambungan hendaklah, walau apa pun peruntukan undang-undang tanah Negeri, terdapat daripada folio baru dalam Daftar Sementara yang akan menggantikan, dan hendaklah mengikut bentuk yang sama seperti folio berhubungan dengan lot asal. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Mengambil Milik Tanah 62 NOTA RUJUKAN

Sebaik sahaja menerima PA dari JUPEM dan didapati kawasan yang diambil menjadi lebih, maka bayaran pampasan bagi kawasan yang lebih itu hendaklah dibuat dengan segera tanpa perlu menunggu hak milik sambungan didaftarkan terlebih dahulu dan tidak perlu pewartaan semula kawasan yang lebih itu. Dalam menyediakan hak milik sambungan, Pentadbir Tanah hendaklah memastikan perenggan 166(1)(h), seksyen 169, seksyen 170 dan seksyen 174 Kanun Tanah Negara (Disemak-2020) [Akta 828] dipatuhi. Manakala bagi kes pengambilan sebahagian tanah yang dipegang di bawah hak milik sementara, hak milik sambungan tidak perlu dikeluarkan tetapi Pendaftar Hakmilik hendaklah membetulkan sempadan di dalam dokumen hak milik daftar dan dokumen hak milik keluaran (jika ada). Pendaftar Hakmilik juga hendaklah meminda cukai tanah itu (jika ada). Seksyen 26 Hakmilik sambungan jika sebahagian daripada lot diambil (3) Jika sesuatu lot yang telah diambil sebahagiannya dipegang di bawah hakmilik sementara, pihak berkuasa pendaftaran yang hak hendaklah— (a) membetulkan sempadan yang terdapat pada dokumen hakmilik daftar itu; dan (b) jika terdapat dokumen hakmilik keluaran dan telah diserahkan kepada Pentadbir Tanah menurut seksyen 24, membetulkan sempadan yang terdapat pada dokumen tersebut kepada orang yang telah menyerahkannya. (4) Jika sebahagian daripada bangunan atau tanah yang dipecah bahagi itu diambil di bawah Akta ini, pihak berkuasa pendaftaran yang hak mengambil tindakan yang perlu menurut Akta Hakmilik Strata 1985. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Mengambil Milik Tanah 63 NOTA RUJUKAN

(3) Jika dokumen hakmilik keluaran yang diserahkan menurut seksyen 24 (yang bukannya dokumen hakmilik keluaran dari jenis yang disebut dalam subseksyen (2)) mempunyai kepentingan yang bersejarah atau kepentingan lain pada orang yang menyerahkannya, orang itu boleh memohon secara bertulis kepada pihak berkuasa pendaftaran yang hak meminta supaya dokumen hakmilik keluaran itu dikembalikandan pihak berkuasa pendaftaran yang hak itu hendaklah, selepas membatalkan dokumen hakmilik keluaran itu mengikut cara yang diperuntukkan oleh kaedah-kaedah yang dibuat di bawah seksyen 69 atau, jika cara pembatalan itu tidak ada diperuntukkan, mengikut apa-apa jua cara yang difıkirkannya sesuai mengembalikannya kepada pemohon. Seksyen 27 Pelupusan dokumen (1) Tertakluk kepada perenggan 26(3)(b) dan kepada subseksyen-subseksyen yang berikut, dokumen hakmilik keluaran yang diserahkan menurut seksyen 24 hendaklah disimpan oleh pihak berkuasa pendaftaran yang hak dan dilupuskan mengikut apa-apa cara sebagaimana diperuntukkan oleh kaedah-kaedah yang dibuat di bawah seksyen 69. (2) Jika dokumen hakmilik keluaran yang diserahkan menurut seksyen 24 adalah berhubungan dengan tanah yang masih belum diambil dan juga tanah yang telah diambil, pihak berkuasa pendaftaran yang hak hendaklah membuat suatu endorsan menunjukkan bahawa ianya telah dibatalkan setakat ianya berhubungan dengan tanah yang telah diambil itu dan selepas itu hendaklah mengembalikannya kepada orang yang menyerahkannya. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Mengambil Milik Tanah 64

Seksyen 28 Penilaian mengenai perbezaan pada keluasan (1) Apabila hasil dari sesuatu pengukuran yang dibuat mengikut subseksyen 25(1) didapati wujud perbezaan antara keluasan mana-mana tanah yang telah diambil dengan keluasan tanah sama seperti tanah yang dimaksudkan itu telah dinilai dalam award yang dibuat dalam Borang G. (2) Bagi maksud subseksyen (1), perbezaan yang ditentukan hendaklah tidak melebihi satu perempat daripada satu hektar atau satu peratus daripada keluasan tanah dijadualkan sebagaimana yang disiarkan dalam Warta di bawah subseksyen 8(1), yang mana lebih besar, dan perbezaan itu hendaklah tidak perlu untuk apa-apa pengisytiharan lanjut untuk dibuat dan diterbitkan. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Mengambil Milik Tanah 65

Pekeliling KPTG Bil. 41/2009 menyatakan langkah kawalan bagi memperkemaskan pengurusan cek bayaran pampasan adalah dengan menggunakan Borang Akuan Penerimaan dalam format yang ditetapkan; mengemas kini rekod penerimaan dan penyerahan cek bayaran pampasan ke dalam “Buku Rekod Penerimaan dan Penyerahan Cek Bayaran Pampasan” dalam format yang ditetapkan; cek bayaran pampasan hendaklah disimpan di tempat yang selamat dan berkunci; cek bayaran pampasan boleh diserahkan kepada wakil penerima yang diberi surat kuasa untuk berbuat demikian oleh penerima dan surat tersebut hendaklah difailkan. Pekeliling KPTG Bil. 39/2009 menyatakan bagi kes tuan punya tanah berdaftar atau pihak berkepentingan berdaftar yang telah meninggal dunia tanpa wasiat atau tanpa Surat Kuasa Mentadbir, Pentadbir Tanah hendaklah menamakan si mati dan Amanah Raya Berhad (ARB) sebagai pihak berkepentingan berdaftar (termasuk alamat tempat di mana ARB itu terletak) dalam Borang G dan Borang H. Peguam Negara berpandangan bahawa “ARB adalah pihak yang kompeten dagn boleh menerima bayaran pampasan.” Seksyen 29 Pembayaran pampasan atau deposit pada Mahkamah (1) Selepas sesuatu notis award dalam Borang H, Borang LC atau Borang R disampaikan mengikut cara yang ditetapkan oleh seksyen 53 kepada kesemua orang yang berkepentingan Pentadbir Tanah hendaklah, dengan seberapa segera yang boleh, membayar setiap amaun yang diawardkan kepada orang yang berhak menerimanya melakukan jika— (a) tidak ada seorang pun yang kompeten menerimabayaran itu; (b) orang yang berhak mendapat bayaran itu tidak bersetuju menerima amaun yang diawardkan itu; atau (c) terdapat pertikaian tentang hak atau hakmilik orang yang menerima pampasan tersebut, atau tentang pembahagiannya. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Pembayaran Pampasan 66 NOTA RUJUKAN

Tindakan mendepositkan wang pampasan ke Mahkamah hanya boleh dibuat selepas notis tawaran pampasan Borang H disampaikan kepada orang yang berkepentingan dan tidak ada orang yang kompeten atau layak menerima wang pampasan, atau orang yang berhak menerima pampasan enggan menerimanya, atau hak penerima dipertikaikan, atau terdapat pertikaian terhadap pembahagian pampasan. Dalam keadaan tersebut, Pentadbir Tanah hendaklah dengan segera membuat permohonan saman dalam kamar untuk mendepositkan wang pampasan secara ex-parte (sebelah pihak) kepada Pendaftar Mahkamah disokong dengan afidavit untuk mendapatkan perintah. Kelewatan Pentadbir Tanah mendepositkan wang pampasan akan menyebabkan agensi pemohon perlu membayar caj bayaran lewat 8% setahun dari tarikh genap masa iaitu 3 bulan selepas penghantaran Borang H atau tarikh pengeluaran Borang K (yang mana lebih awal). Contoh saman dalam kamar dan afidavit adalah seperti di Lampiran 3 dan 3A Manual Pengambilan Tanah JKPTG. Seksyen 29 Pembayaran pampasan atau deposit pada Mahkamah (2) Dalam kes-kes yang disebut dalam perenggan (1)(a), (b) dan (c) Pentadbir Tanah hendaklah membuat permohonan ex-parte kepada Pendaftar Mahkamah dalam kamar, disokong dengan afidavit, untuk mendapat perintah bagi mendepositkan amaun yang diawardkan itu pada Mahkamah dan, walau apa pun peruntukan yang berlawanan dalam undang-undang yang sedang berkuat kuasa berhubungan dengan prosedur sivil, Pendaftar hendaklah mempunyai kuasa membuat perintah sedemikian. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Pembayaran Pampasan 67 NOTA RUJUKAN

Pekeliling KPTG Bil. 24/2009 menyatakan tujuan menahan 25% daripada jumlah pampasan di bawah subseksyen 29A(1) adalah untuk mengelakkan daripada kesulitan mendapatkan balik jumlah wang Kerajaan daripada orang yang berkepentingan jika keputusan Mahkamah mengurangkan jumlah pampasan itu. Seksyen ini secara rumusannya menyatakan bahawa Pentadbir Tanah hendaklah membayar hanya 75% sahaja daripada jumlah pampasan dan menahan pembayaran sebanyak 25% daripada jumlah tersebut di dalam tiap-tiap kes di mana jumlah pampasan untuk sesuatu tanah itu melebihi RM30,000.00. Pembayaran wang sebanyak 25% daripada pampasan itu hanyalah boleh dilakukan di dalam keadaan sebelum tamatnya tempoh 6 minggu dari tarikh penyampaian Borang H kepada Kerajaan, orang atau badan yang bagi pihaknya tanah itu diambil; atau jika tidak ada permohonan bantahan Borang N oleh kerajaan, orang atau badan yang bagi pihaknya tanah itu diambil, bayaran hendaklah dibuat dengan secepat mungkin selepas 6 minggu daripada tarikh penyampaian kenyataan Borang H kepada kerajaan, orang atau badan itu. Seksyen 29A Menahan Dua Puluh Lima Peratus Daripada Wang Pampasan (1) Jika jumlah amaun mana-mana award berkenaan dengan mana-mana tanah dijadualkan atau pampasan dalam Bahagian VII melebihi tiga puluh ribu ringgit maka, walau apa pun peruntukan seksyen 29, Pentadbir Tanah hendaklah, tertakluk kepada subseksyen (2), membayar hanya tujuh puluh lima peratus daripada amaun award itu, dan hendaklah menahan dua puluh lima peratus daripadanya hingga amaun pampasan itu diputuskan dengan muktamadnya sama ada oleh Mahkamah di bawah seksyen 47 atau, sekiranya ada rayuan atau rayuan selanjutnya menurut seksyen 49, atas rayuan atau rayuan selanjutnya itu, mengikut keadaan-keadaan yang berikut: (a) sebelum tamatnya tempoh enam minggu dari tarikh penyampaian Borang H, Borang LC atau Borang R kepada Kerajaan, orang atau perbadanan yang bagi pihak tanah itu diambil; atau (b) sekiranya sebelum tamat tempoh tersebut Kerajaan, orang atau perbadanan itu telah membuat bantahan di bawah seksyen 37 terhadap amaun pampasan itu atau apa-apa bantahan lain yang boleh menjejaskan amaun itu. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Pembayaran Pampasan 68 NOTA RUJUKAN

Amalan yang dilaksanakan bagi pembayaran pampasan adalah seperti kaedah berikut: Kerajaan, orang atau badan yangbagi pihaknya tanah itu diambil bolehlah bagi jumlah pampasan(1lot tanah) melebihi RM30,000.00supaya menyediakan 2 keping cekbayaran atau bayaran melalui pemindahan dana elektronik(electronic fund transfer (EFT)) iaitu1 cek bayaran 75% dan 1 cekbayaran 25% bagi setiap orangyang berkepentingan seperti di dalam Borang H; Kerajaan, orang atau badan yangbagi pihaknya tanah itu diambil bercadang untuk membuat pembayaran pampasan lebihdaripada tempoh 6 minggu dari tarikh Borang H maka bayaranadalah melalui 1 cek sahaja kepadasetiap orang yang berkepentingan; Bantahan oleh kerajaan, orang ataubadan yang bagi pihaknya tanahitudiambil mengikut seksyen 37 danseksyen 49 Akta , menahan 25%akan didepositkan dalamAkaunAmanah Negeri sehingga keputusanMahkamah. Seksyen 29A Menahan Dua Puluh Lima Peratus Daripada Wang Pampasan (2) Sekiranya dalam tempoh yang dinyatakan dalam perenggan (1)(a) tiada bantahan sedemikian sebagaimana yang disebut dalam perenggan (b) subseksyen itu dibuat, maka, dengan seberapa segera yang boleh selepas tamatnya tempoh itu, Pentadbir Tanah hendaklah membayar amaun yang ditahan di bawah perenggan (a) subseksyen itu kepada orang yang berhak menerimanya. (3) Sekiranya keputusan muktamad itu berkesudahan dengan amaun pampasan itu dikurangkan, amaun yang ditahan itu atau sekian banyak daripada amaun itu yang sama banyak dengan amaun yang dikurangkan itu, mengikut mana yang berkenaan, hendaklah menjadi bebas daripada semua tuntutan berkenaan dengan pampasan itu, dan bakinya, jika ada, hendaklah, dengan seberapa segera yang boleh, dibayar kepada orang yang berhak menerimanya. (4) Sekiranya keputusan muktamad itu tidak berkesudahan dengan amaun pampasan itu dikurangkan, amaun yang ditahan itu hendaklah, dengan seberapa segera yang boleh, dibayar kepada orang yang berhak menerimanya. (5) Pentadbir Tanah hendaklah membayar caj bayaran lewat dengan kadar lima peratus setahun ke atas setiap amaun yang dibayar di bawah subseksyen (3) atau (4) mulai dari masa pembayaran tujuh puluh lima peratus daripada amaun award itu hingga amaun yang tersebut dahulu itu dibayar Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Pembayaran Pampasan 69 NOTA RUJUKAN

Seksyen 30 memberikan hak kepada orang yang berkepentingan untuk menerima pampasan dengan bantahan sekiranya jumlah pampasan yang diberikan tidak mencukupi. Perlu diberi perhatian bahawa pampasan yang diterima tanpa bantahan akan menghilangkan hak orang yang berkepentingan untuk merujuk bantahan tersebut kepada mahkamah. Rujuk Khublall Pengambilan Tanah Wajib Singapura dan Malaysia (edisi ke-2, 1994) dan juga 10(1) Halsbury’s Laws of Malaysia [260] pengambilan tanah (2019 Reissue) (Revised Title Scheme). Perenggan 30(b) bersifat mandatori dan merupakan punca kuasa yang memberikan hak kepada orang yang berkepentingan untuk membuat bantahan terhadap kecukupan jumlah award pampasan. Rasional di sebalik peruntukan ini adalah apabila seseorang telah menerima award pampasan tanpa bantahan, maka dia telah dihalang daripada membantah kemudiannya berdasarkan doktrin pemilihan. Rujuk kes Zainal Abidin bin Yaakub v Pentadbiran Tanah Daerah Melaka Tengah [1996] 5 MLJ 577; Lee Ah Mok & Ors lwn Pentadbiran Tanah Daerah Seremban & Anor [2009] 4 CLJ 611, [2008] MLJU 917 (CA). Seksyen 30 Menerima bayaran dengan memprotes, dsb. Walau apa pun peruntukan yang terkandung dalam seksyen 29— (a) mana-mana orang yang berkepentingan boleh menerima bayaran dengan memprotes tentang kecukupan amaun itu; (b) mana-mana orang yang telah menerima bayaran apa- apa amaun yang diawardkan selain daripada dengan memprotes tidaklah berhak menghendaki supaya tuntutannya dirujukkan kepada Mahkamah di bawah seksyen 37. Bantahan terhadap amaun pampasan di bawah perenggan 30(a) hendaklah dibuat secara formal dan bertulis dalam Borang H dan Borang H tersebut hendaklah dikembalikan semula kepada Pentadbir Tanah. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Pembayaran Pampasan 70 NOTA RUJUKAN NOTA RUJUKAN

Dalam kes Yakin Tenggara Sdn Bhd lwn RHB Bank Bhd & Ors And Other Appeals [2017] 4 CLJ 738; [2017] 2 MLJ 774, mahkamah telah merujuk kepada Koperasi Guru2 Melayu Melaka Thrift & Loan Society Ltd lwn Tan Mei Hua & Ors [1970] CLJU 77; [1970] 1 LNS 77; [1971] 1 MLJ 107 yang memutuskan bahawa pada pembalikan penghakiman, undang-undang membangkitkan kewajipan ke atas pihak yang menerima faedah daripada penghakiman yang salah untuk membuat pengembalian kepada pihak yang satu lagi untuk apa yang dia telah hilang dan adalah menjadi kewajipan mahkamah untuk menguatkuasakan kewajipan tersebut. Prinsip asas adalah apabila penghakiman atau perintah utama diubah atau diterbalikkan, semua perintah yang berbangkit atau bergantung padanya akan terjejas dan kesalahan yang dilakukan di bawahnya perlu diperbetulkan dengan memberikan pengembalian. Seksyen 31 Pembayaran tersilap, dsb. Mana-mana orang yang mungkin telah menerima kesemua atau mana-mana bahagian daripada apa-apa pampasan yarrg diawardkan bagi sesuatu kepentingan dalam mana-mana tanah dijadualkan atau di bawah Bahagian VII sama ada dibayar dengan tersilap atau sebelum ditentukan bahawa seseorang lain adalah berhak dengan sahnya untuk mendapat kepentingan itu adalah bertanggungan, apabila diminta oleh Pentadbir Tanah, untuk memulangkan amaun yang telah diterima atau membayarkannya kepada orang yang berhak menerimanya dalam masa tiga bulan atau masa yang lebih lama yang dinyatakan oleh Pentadbir Tanah dalam permintaannya. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Pembayaran Pampasan 71 NOTA RUJUKAN

Pentadbir Tanah hendaklah secara mandatori membayar caj bayaran lewat 5% setahun semasa membuat bayaran pampasan jika bayaran pampasan dibuat selepas tarikh genap masa (due date) tanpa perlu menunggu orang yang berkepentingan membuat permohonan. Kaedah pengiraan caj bayaran lewat adalah seperti yang ditetapkan di dalam Jadual Lampiran 4 Manual Pengambilan Tanah JKPTG. Keengganan agensi pemohon membuat bayaran caj bayaran lewat apabila diarahkan oleh Pentadbir Tanah adalah suatu tindakan yang menyalahi dan bertentangan dengan undangundang. Walau bagaimanapun, bagi kes pembayaran pampasan tambahan yang diperintahkan oleh Mahkamah (melalui kes Rujukan Bantahan Pampasan - Borang N), caj bayaran lewat hanya akan dikenakan ke tas amaun pampasan tambahan sahaja sekiranya Mahkamah memerintahkan pembayaran caj bayaran lewat. Seksyen 32 Caj bayaran lewat (1) Apabila amaun sesuatu pampasan yang diawardkan di bawah Akta ini berkenaan dengan mana-mana tanah tidak dibayar atau didepositkan pada atau sebelum genap masa, Pentadbir Tanah hendaklah membayar amaun yang diawardkan itu serta caj bayaran lewat dengan kadar lima peratus setahun mulai dari genap masa hingga masa pampasan itu dibayar atau didepositkan. (1A) Dalam pemakaiannya bagi sesuatu award yang pembayarannya adalah tertakluk kepada seksyen 29A, subseksyen (1) seksyen ini hendaklah diertikan seolaholah sebutan dalam subseksyen itu mengenai amaun yang diawardkan sebagai sebutan mengenai tujuh puluh lima peratus daripada amaun yang diawardkan itu. (1B) Jika, dalam kes sesuatu award yang pembayarannya adalah tertakluk kepada subseksyen 29A(1), tujuh puluh lima peratus daripada amaun yang diawardkan itu tidak dibayar atau didepositkan pada atau sebelum genap masa berhubungan dengan tanah yang berkenaan dengannya award itu dibuat, Pentadbir Tanah hendaklah membayar caj bayaran lewat dengan kadar lima peratus setahun ke atas amaun yang dibayar di bawah subseksyen (3) atau (4) seksyen itu mulai dari genap masa hingga masa tujuh puluh lima peratus daripada amaun yang diawardkan itu dibayar atau didepositkan. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Pembayaran Pampasan 72 NOTA RUJUKAN

Sekiranya agensi pemohon melalui kontraktorya memasuki tanah (masuk awal) dan memulakan kerja sebelum atau tanpa pengeluaran Borang I dan Borang K, pemilik tanah tidak layak menerima caj bayaran lewat. Pentadbir Tanah hendaklah tidak menjadi sebahagian daripada pihak di dalam apa-apa perjanjian di antara pemilik tanah dengan kontraktor yang ingin memasuki tanah lebih awal (sebelum pengeluaran Borang I dan Borang K). [Manual Pengambilan Tanah JKPTG] “Genap masa” (due date) bermaksud pada tarikh mengambil milik tanah (taking possession of land) melalui pengeluaran notis Borang K kepada penduduk di atas tanah iaitu pada tarikh notis Borang K ditampal di atas tanah atau pada suatu tarikh selepas 3 bulan penyampaian notis tawaran pampasan Borang H kepada orang yang berkepentingan, yang mana lebih awal. Seksyen 32 Caj bayaran lewat (1C) Dalam seksyen ini “genap masa” berhubung dengan mana-mana tanah bermaksud— (a) tarikh pengambilan tanah atau suatu tarikh tiga bulan selepas penyampaian suatu notis dalam Borang H yang dirujuk dalam subseksyen 16(1) berkenaan dengan tanah itu, mengikut mana yang lebih awal; atau (b) suatu tarikh tiga bulan selepas penyampaian suatu notis dalam Borang LC yang dirujuk dalam perenggan 35(2)(c) atau Borang R yang dirujuk dalam subseksyen 58(1) atau seksyen 59. (2) Jika mana-mana penilaian dibuat di bawah seksyen 28 berhubungan dengan apa-apa perbezaan yang terdapat pada keluasan tanah apabila pengukuran muktamad dibuat, maka hendaklah ditambah kepada amaun penilaian itu caj bayaran lewat dengan kadar lima peratus setahun mulai dari tarikh tanah itu diambil milik atau pampasan itu dibayar, mengikut mana satu yang lebih awal; dan Pentadbir Tanah hendaklah, mengikut mana yang dikehendaki, sama ada membayar apa- apa amaun demikian serta caj bayaran lewat kepada orang yang berkepentingan itu, atau mendapatkan bayaran balik amaun itu daripada orang tersebut. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Pembayaran Pampasan 73 NOTA RUJUKAN

Tarikh pembayaran yang dinyatakan dalam perenggan 32A(a) hingga (e) sangat penting kerana tarikh tersebut akan menentukan tempoh caj pembayaran lewat 5% setahun patut dikenakan. Seksyen 32A Maksud “pembayaran” Bagi maksud seksyen 29A, 32 dan 48, “pembayaran” disifatkan telah dibuat— (a) pada hari yang dimaklumkan secara bertulis oleh Pentadbir Tanah bahawa pembayaran itu sedia untuk diambil oleh orang yang berkepentingan; (b) pada hari pembayaran dihantar melalui pos berdaftar kepada orang yang berkepentingan; (c) pada hari penyerahan pembayaran oleh Pentadbir Tanah kepada Mahkamah; (d) pada hari pembayaran diterima oleh orang yang berkepentingan; atau (e) pada hari pembayaran itu dihantar secara elektronik ke akaun orang yang berkepentingan. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Pembayaran Pampasan 74 NOTA RUJUKAN

Surat Pekeliling KPTG Bil. 2/2005 menyatakan pemakaian seksyen 33 adalah dalam keadaan apabila tuntutan pampasan kerosakan tanah yang disebabkan oleh pengasingan tanah oleh orang yang berkepentingan terlalu tinggi dan tidak munasabah, maka Pihak Berkuasa Negeri boleh memerintahkan untuk mengambil semua tanah atau mengambil baki tanah. Adalah diingatkan bahawa Pentadbir Tanah tidak boleh membuat perintah mengambil tanah berbaki hanya berdasarkan kepada perakuan pihak lain atau atas permintaan daripada tuan punya tanah tanpa mendapat kelulusan daripada Pihak Berkuasa Negeri terlebih dahulu. Seksyen 33 Mengambil tanah lain jika tuntutan kerana pengasingan tanah terlalu berlebihan (1) Apabila Pihak Berkuasa Negeri berpendapat bahawa tuntutan pampasan yang dibuat oleh seseorang yang berkepentingan kerana pengasingan tanah yang hendaklah diambil itu dengan tanahnya yang lain adalah tidak berpatutan atau terlalu berlebihan, Pihak Berkuasa Negeri boleh, pada bila-bila masa sebelum tanah itu diambil milik, memerintahkan pengambilan kesemua atau mana-mana bahagian tambahan daripada tanah yang masih tinggal itu. (2) Apabila sesuatu perintah dibuat di bawah subseksyen (1) tiada apa-apa pengisytiharan baru atau prosiding lain di bawah seksyen 7 hingga 11 perlu diadakan, tetapi Pentadbir Tanah hendaklah— (a) tanpa kelengahan memberi salinan perintah Pihak Berkuasa Negeri kepada orang yang berkepentingan itu; dan (b) sesudah itu meneruskan tindakan membuat award sebagaimana diperuntukkan dalam seksyen 14. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Perlanjutan kepada dan penarikan balik daripada pengambilan 75 NOTA RUJUKAN

(a) hendaklah merujukkan soalan itu kepada Mahkamah untuk diputuskan; dan (b) tidak boleh mengambil milik tanah itu selagi soalan itu tidak diputuskan. Seksyen 34 adalah berkaitan persoalan sama ada sebahagian bangunan boleh diambil di bawah Akta ini. Rujuk kes Suhaimi Harun lwn Pentadbir Tanah Daerah Petaling [2019] MLJU 527, [2019] 1 LNS 902. Perkataan “hendaklah merujukkan soalan itu kepada Mahkamah” dalam perenggan 34(2)(a) bermaksud Pentadbir tanah tidak mempunyai kuasa untuk menolak permohonan bagi merujuk pertikaian kepada Mahkamah Tinggi. Rujuk kes Krishna Das Roy v Collector of Patna [1911-1912] 16 CWN 327, 13 IC 470. Seksyen 34 tidak menyatakan tempoh masa untuk orang yang berkepentingan membuat tuntutan kepada pihak berkuasa untuk mengambil keseluruhan bangunan, walaupun prosedur biasa tuntutan hendaklah sebelum award dibuat. Rujuk dibuat Undang-undang Khublall Pembelian Wajib dan Pampasan (edisi ke-2, 1994). Seksyen 34 Mengambil bahagian daripada bangunan (1) Akta ini tidak dipakai bagi maksud mengambil sebahagian sahaja daripada sesuatu bangunan sekiranya— (a) bahagian itu pada munasabahnya dikehendaki bagi penggunaan bangunan itu sepenuhnya dan tanpa kecacatan; atau (b) orang yang berkepentingan pada bangunan itu berkehendaki supaya keseluruhan bangunan itu diambil : Dengan syarat bahawa orang itu boleh pada bila-bila masa sebelum Pentadbir Tanah membuat award di bawah seksyen 14, melalui notis bertulis, menarik balik atau mengubah suai kehendak yang dinyatakannya supaya keseluruhan bangunan itu diambil sedemikian. (2) Sekiranya apa-apa soalan berbangkit tentang sama ada mana-mana tanah yang dicadang hendak diambil di bawah Akta ini menjadi atau tidak menjadi sebahagian daripada bangunan yang pada munasabahnya dikehendaki bagi penggunaan bangunan itu sepenuhnya dan tanpa kecacatan dalam erti seksyen ini, pengambilan itu hendaklah ditetapkan mengikut perjanjian di antara pihak-pihak; dan sekiranya tidak ada perjanjian sedemikian, Pentadbir Tanah— 76 NOTA RUJUKAN Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Perlanjutan kepada dan penarikan balik daripada pengambilan

Seksyen 35 memberikan kuasa kepada Pihak Berkuasa Negeri untuk menarik balik pengambilan tanah di bawah perenggan 3(1)(a), (b) dan (c) bagi tanah yang belum diambil milik iaitu sebelum pengeluaran dan penyerahan notis Borang K kepada penduduk atau jika penduduk tidak ditemui, sebelum penampalan notis Borang K di atas tanah. Walau bagaimanapun, sekiranya notis Borang K telah dikeluarkan dan diserahkan kepada kepada penduduk, maka agensi pemohon tidak boleh menarik balik permohonan pengambilan tanah bagi pengambilan biasa atau pengambilan segera. Fahaman bahawa permohonan pengambilan tanah boleh ditarik balik selagi Borang K belum didaftar atau dibuat memorial di dalam dokumen hakmilik daftar adalah salah. Apabila pengambilan tanah ditarik balik, Pentadbir Tanah hendaklah mengambil tindakan di bawah subseksyen 35(2), (3) dan (4). Penarikan balik pengambilan hendaklah disiarkan di dalam Warta Kerajaan. Seksyen 35 Penarikan balik pengambilan (1) Pihak Berkuasa Negeri adalah bebas untuk menarik balik daripada pengambilan mana-mana tanah yang masih belum diambil milik. (1A) Suatu pemberitahuan dalam Borang LA hendaklah disiarkan dalam Warta dan semua prosiding yang telah diambil atau sedang diambil akibat daripada pengisytiharan dalam subseksyen 8(1) berkenaan dengan tanah itu hendaklah terhenti berkuat kuasa. (2) Apabila Pihak Berkuasa Negeri menarik balik daripada pengambilan di bawah subseksyen (1), Pentadbir Tanah, setelah memaklumkan orang yang berkepentingan dalam Borang LB, hendaklah— (a) menentukan amaun pampasan yang kena dibayar kerana kerosakan, jika ada, yang berlaku ke atas tanah itu oleh tindakan yang diambil di bawah seksyen 5 dan yang masih belum dibayar di bawah seksyen 6, dan membayar amaun tersebut kepada orang yang mengalami kerosakan itu; (b) membayar kepada orang yang berkepentingan semua kos yang ditanggung beban oleh mereka oleh sebab atau akibat daripada prosiding bagi pengambilan itu, bersama dengan pampasan untuk kerosakan, jika ada, yang ditanggung oleh mereka oleh sebab atau akibat daripada prosiding itu; dan 77 NOTA RUJUKAN Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Perlanjutan kepada dan penarikan balik daripada pengambilan

Pentadbir Tanah perlu menentukan amaun pampasan bagi kerosakan akibat penarikan pengambilan tanah yang belum dibayar di bawah seksyen 6 disamping perlu membayar kepada orang yang berkepentingan fi penilaian dan pampasan kerugian akibat penarikan pengambilan tanah mengikut prinsip dalam Jadual Pertama. Pembayaran kos tersebut kepada orang lain selain daripada orang yang berkepentingan (contohnya penilai swasta) adalah salah. Pihak Berkuasa Negeri juga mempunyai kuasa untuk merampas deposit bagi menanggung kos dan kerugian kerana penarikan balik pengambilan tanah. Bagi pengisytiharan pengambilan tanah yang telah luput (tidak disusuli dengan award bertulis Borang G dalam tempoh 2 tahun dari tarikh Warta Borang D), tindakan yang sama di bawah subseksyen 35(2), (3) dan (4) hendaklah dibuat oleh Pentadbir Tanah iaitu membayar kos dan pampasan kerosakan dengan penyesuaian yang perlu. Walau bagaimanapun, tiada keperluan untuk Pentadbir Tanah mewartakan penarikan balik pengambilan tanah yang telah luput tersebut dan Pentadbir Tanah hanya perlu membatalkan memorial atau endorsan cadangan pengambilan tanah atau Borang K di bawah sijil perakuan segera yang didaftarkan pada dokumen hakmilik daftar mengikut kuasa di bawah seksyen 381 Kanun Tanah Negara (Disemak-2020) [Akta 828]. Seksyen 35 Penarikan balik pengambilan (c) menyediakan dan menyampaikan kepada setiap orang yang berkepentingan suatu notis dalam Borang LC. (3) Jadual Pertama hendaklah terpakai, setakat mana yang boleh, bagi menentukan pampasan yang kena dibayar di bawah seksyen ini. (3A) Bagi maksud seksyen ini, subseksyen 14(5) hendaklah terpakai jika perlu. (4) Pentadbir Tanah atau pihak berkuasa pendaftaran lain hendaklah membuat catatan mengenai mana-mana penarikan balik di bawah seksyen ini mengikut cara yang dinyatakan dalam subseksyen 9(2). (5) Walau apa pun apa-apa yang terkandung dalam seksyen ini, Pihak Berkuasa Negeri hendaklah menangguhkan hak-hak untuk melucuthakkan amaun yang memadai untuk membiayai kos amaun dan ganti rugi yang dialami oleh mana-mana orang berkepentingan dan amaun itu hendaklah ditentukan oleh Pentadbir Tanah dan hendaklah dipotong daripada deposit di bawah perenggan 3(3)(d) jika berlaku apa-apa penarikan diri yang dibuat di bawah seksyen ini. 78 NOTA RUJUKAN Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian IV Perlanjutan kepada dan penarikan balik daripada pengambilan

Rujukan tanah yang dibuat oleh Pentadbir Tanah adalah bagi memohon penentuan mahkamah mengenai perkara yang dinyatakan dalam perenggan 36(2)(a) hingga (f). Rujuk kes Pentadbir Tanah Daerah Johor lwn Nusantara Daya Sdn Bhd [2021] 4 MLJ 570 (FC) di perenggan [65]. Dalam kes ASMTH Sdn Bhd & anor lwn Pentadbir Tanah Daerah Johor Bahru & anor [2007] 8 CLJ 445, Mahkamah Tinggi memutuskan bahawa “rujukan kepada Mahkamah Tinggi di bawah subseksyen 36(2) mendahului award memandangkan persoalan yang boleh dirujuk di bawah seksyen itu mempunyai kaitan dengan jumlah award atau orang yang kepadanya pampasan itu akan dibayar, dan jika lebih daripada satu, kaedah bagaimana pampasan itu akan dibahagikan antara orang-orang itu. Sememangnya, persoalan tersebut mungkin timbul semasa siasatan dijalankan. Setelah dirujuk kepada Mahkamah Tinggi dan ditentukan dengan sewajarnya, pentadbir tanah akan meneruskan siasatan dan menangani isu-isu tersebut mengikut penentuan Mahkamah Tinggi”. Perkataan “boleh” dalam subseksyen 36(2) sepatutnya ditafsirkan sebagai imperatif dan Pentadbir Tanah mesti merujuk persoalan tafsiran yang timbul semasa siasatan kepada mahkamah untuk penentuan. Apabila mahkamah telah menentukan tafsiran yang sepatutnya, Pentadbir Tanah kemudiannya boleh meneruskan untuk melaksanakan kuasa membuat keputusannya dengan mengambil kira tafsiran yang diberikan oleh mahkamah. Rujuk kes ASMTH Sdn Bhd lwn Pentadbir Tanah Daerah Johor Bahru [2007] 8 CLJ 445. Seksyen 36 Rujukan kepada Mahkamah (1) Tiada apa-apa pun rujukan kepada Mahkamah boleh dibuat di bawah Akta ini melainkan oleh Pentadbir Tanah. (2) Pentadbir Tanah boleh, pada bilabila masa atas kehendaknya sendiri, melalui permohonan dalam Borang M merujukkan kepada Mahkamah untuk diputuskan apa-apa persoalan tentang— (a) tafsiran sebenar atau kesahan atau kesan apa-apa suratcara; (b) orang yang ada hak atau kepentingan pada tanah; (c) takat atau jenis hak atau kepentingan itu; (d) pembahagian pampasan bagi hak atau kepentingan itu; (e) orang yang kepadanya pampasan itu kena dibayar; (f) kos apa-apa siasatan di bawah Akta ini dan orang yang akan menanggung kos itu. Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian V Rujukan Kepada Mahkamah 79 NOTA RUJUKAN

Perkataan “pada bila-bila masa” dalam subseksyen 36(2) bermaksud sebelum Pentadbir Tanah memutuskan jumlah pampasan ataupun selepas Pentadbir Tanah telah menentukan jumlah pampasan. Pentadbir Tanah berhak pada bila-bila masa merujuk dan harus merujuk persoalan kepada mahkamah untuk penentuan apabila dia berhadapan dengan persoalan seperti yang dinyatakan dalam perenggan 36(2)(a) hingga (f). Jika terdapat pertikaian tentang hak atau hak milik orang yang akan menerima pampasan, atau mengenai pembahagian pampasan, Pentadbir Tanah berhak pada bila-bila masa atas usulnya sendiri untuk memohon kepada mahkamah dalam Borang M untuk penentuannya persoalan yang dihadapi dalam perenggan 29(1)(c) Akta yang sepadan dengan perenggan 36(2)(b), (c) dan/atau (d). Rujuk kes KCSB Konsortium Sdn Bhd lwn Pentadbiran Tanah, Johor Bahru & Anor dan satu lagi rayuan [2019] MLJU 915 di perenggan [49], [51], [62]. Dalam kes KCSB Konsortium Sdn Bhd lwn Pentadbiran Tanah, Johor Bahru & Anor dan satu lagi rayuan [2019] MLJU 915 di [53], Mahkamah Tinggi berpendapat “bagi prosiding yang dimulakan dengan pemfailan Borang M, keputusan akhir ialah mahkamah akan menjawab soalan dan mengembalikan perkara itu kepada Pentadbir Tanah untuk tindakan selanjutnya. Pentadbir Tanah kemudiannya boleh memasukkan ke dalam award apa yang diarahkan atau diputuskan oleh mahkamah. Pentadbir Tanah kemudiannya akan mempunyai award yang lengkap dan sah dalam Borang G.” Seksyen 36 Rujukan kepada Mahkamah (3) Tanpa menyentuh kuasa-kuasa yang ada pada Mahkamah di bawah Bahagian ini, kos mana-mana rujukan yang dibuat di bawah subseksyen (2) hendaklah ditanggung oleh orang sedemikian sebagaimana diarahkan oleh Mahkamah atau, jika tidak ada arahan sedemikian, ditanggung oleh Pentadbir Tanah. (4) Selepas sesuatu award dibuat di bawah seksyen 14 atau pampasan yang dibuat di bawah seksyen seksyen 35 atau Bahagian VII Pentadbir Tanah hendaklah merujukkan kepada Mahkamah untuk diputuskan apa-apa bantahan terhadap award atau pampasan itu yang dibuat dengan wajar mengikut Bahagian ini. 80 NOTA RUJUKAN Akta Pengambilan Tanah 1960 Bahagian V Rujukan Kepada Mahkamah

Bantahan hanya boleh dibuat dan akan dikemukakan ke Mahkamah sekiranya syarat berikut dipenuhi (a) orang yang berkepentingan telah membuat tuntutan kepada Pentadbir Tanah sama ada secara lisan semasa siasatan atau melalui tuntutan bertulis; (b) orang yang berkepentingan enggan menerima bayaran pampasan atau menerimanya dengan bantahan terhadap jumlah award; (c) dalam kes bantahan terhadap keluasan tanah atau amaun pampasan, pampasan bagi kepentingannya hendaklah melebihi RM5,000; Contohnya, A, B dan C adalah tuan punya bersama yang mana A menerima pampasan RM4,900, B menerima RM5,000 dan C menerima RM5,001, maka hanya C sahaja yang layak membuat bantahan terhadap semua perkara yang dinyatakan dalam perenggan 37(1)(a) hingga (d) Akta. A dan B tidak layak membuat bantahan terhadap keluasan tanah dan amaun pampasan kerana kepentingan mereka tidak melebihi RM5,000. A dan B tidak boleh mencampurkan pampasan mereka dalam 1 borang N untuk melayakkan mereka membuat bantahan adalah salah. Walau bagaimanapun, A dan B masing- masing masih lagi layak untuk membuat bantahan terhadap perkara di dalam perenggan 37(1)(c) dan (d) Akta iaitu orang yang menerima pampasan dan pembahagian pampasan; (d) bantahan dibuat dalam tempoh yang dinyatakan di dalam subseksyen 38(3) Akta iaitu jika orang yang berkepentingan atau wakilnya hadir semasa Pentadbir Tanah membuat perintah award, dalam tempoh 6 minggu dari tarikh award Borang G. Seksyen 37 Permohonan kepada Mahkamah (1) Mana-mana orang yang berkepentingan pada mana-mana tanah dijadualkan yang, menurut apa-apa notis di bawah seksyen 10 atau 11 atau manamana orang yang berkepentingan menurut apa-apa pampasan yang dibuat di bawah seksyen 35 atau Bahagian VII telah membuat tuntutan kepada Pentadbir Tanah dalam masa wajar dan masih belum menerima award yang dibuat oleh Pentadbir Tanah tentang tanah itu, atau telah menerima bayaran sebanyak amaun yang diawardkan dengan memprotes tentang kecukupan award itu boleh, tertakluk kepada seksyen ini, membuat bantahan terhadap — (a) sukatan tanah itu; (b) amaun pampasan itu; (c) orang yang kepadanya pampasan itu boleh dibayar; (d) pembahagian pampasan itu. Akta Pengambilan Tanah 1960 Permohonan oleh orang yang berkepentingan 81 NOTA RUJUKAN

Surat Pekeliling KPTG Bil. 2/2005 menyatakan Pentadbir Tanah hendaklah memberi perhatian bahawa pengakuan yang dibuat oleh orang yang berkepentingan (sama ada secara lisan atau bertulis) berhubung persetujuan orang yang berkepentingan untuk tidak membuat bantahan di Mahkamah terhadap amaun pampasan yang diawardkan oleh Pentadbir Tanah tidak memberi apa-apa kesan dan tidak boleh dikuatkuasakan kerana bercanggah dengan Akta. Amalan Pentadbir Tanah menaikkan nilaian tanah menjadi lebih tinggi daripada nilaian yang diperakuakan oleh penilai atau amalan menetapkan nilaian tanah sama atau kurang dari nilaian yang diperakukan oleh penilai sekiranya orang yang berkepentingan membuat pengakuan untuk tidak membuat bantahan di Mahkamah terhadap amaun pampasan yang diawardkan oleh Pentadbir Tanah juga adalah bercanggah dengan Akta. Pentadbir Tanah adalah diingatkan bahawa orang yang berkepentingan yang diawardkan pampasan tidak lebih daripada lima ribu ringgit hanya dihalang membuat bantahan terhadap sukatan tanah dan amaun pampasan di bawah perenggan 37(1)(a) dan (b) sahaja, tetapi orang yang berkepentingan masih lagi boleh membuat bantahan terhadap orang yang dibayar pampasan dan bahagian pemberian pampasan di bawah perenggan 37(1)(c) dan (d). Seksyen 37 Permohonan kepada Mahkamah (2) Jika jumlah amaun pampasan yang diaward tidak lebih daripada lima ribu ringgit maka award bertulis yang dibuat oleh Pentadbir Tanah berhubungan dengan sukatan tanah dan juga amaun pampasan yang diawardkan adalah muktamad, dan tiada apa-apa bantahan boleh dibuat berkenaan dengannya di bawah subseksyen (1). Jika orang yang berkepentingan atau wakilnya hadir semasa Pentadbir Tanah membuat perintah award, dalam tempoh 6 minggu dari tarikh penerimaan notis Borang H atau dalam tempoh 6 bulan daripada tarikh award Borang G, yang mana dahulu luput; dan menggunakan Borang N dan membayar deposit sebanyak RM3,000 atau 10% daripada amaun tuntutan kepentingannya, mengikut yang mana kurang. Adalah diingatkan bahawa 1 Borang N hendaklah digunakan hanya untuk 1 orang yang berkepentingan sahaja. Ini bermakna dua orang atau lebih orang yang berkepentingan tidak boleh berkongsi menggunakan 1 Borang N dan hanya membayar 1 deposit sahaja. 82 NOTA RUJUKAN NOTA RUJUKAN Akta Pengambilan Tanah 1960 Permohonan oleh orang yang berkepentingan

Surat Pekeliling KPTG Bil. 2/2005 menyatakan jabatan atau agensi pemohon dalam menentukan sama ada hendak membuat bantahan ataupun tidak di mahkamah boleh merujuk kepada laporan penilaian JPPH sebagai panduan. Agensi pemohon (iaitu Kerajaan atau orang yang berkepentingan) tidak layak membuat bantahan terhadap perkara di perenggan 37(1)(a) hingga (d) Akta sekirnya pengambilan di bawah perenggan 3(1) (b) bukan untuk kemudahan awam (public utiliy) seperti yang ditakrifkan di bawah seksyen 2 Akta iaitu termasuklah jalan, landasan pengangkutan, bekalan air dan elektrik, talian paip gas, telekomunikasi, lampu jalan, sistem pembentungan, sistem perparitan, kerja-kerja awam, dan apa-apa perkhidmatan atau kemudahan awam yang serupa. Bantahan oleh agensi pemohon hanya boleh dibuat sekiranya amaun bagi mana-mana award suatu tanah melebihi RM30,000. Contohnya 2 lot tanah telah diambil iaitu GM 123 dan GM 456. Tanah di bawah GM 123 dipegang oleh A, B dan C sebagai pemilik bersama manakala GM 456 dipegang oleh D dan E juga sebagai pemilik bersama. Jumlah keseluruhan award kepada A, B dan C bagi GM 123 adalah RM31.000 dan jumlah keseluruhan award kepada D dan E bagi GM 456 adalah RM10,000. Oleh yang demikian, agensi pemohon hanya boleh membuat bantahan terhadap tanah GM 123 sahaja. Seksyen 37 Permohonan kepada Mahkamah (3) Jika jumlah amaun apa-apa award melebihi tiga puluh ribu ringgit, maka mana-mana Kerajaan atau mana-mana orang atau perbadanan yang bagi pihaknya tanah itu diambil atau sedang diduduki atau digunakan menurut Bahagian VII, hendaklah disifatkan sebagai orang yang berkepentingan, dan boleh membuat bantahan atas manamana alasan yang dinyatakan dalam subseksyen (1). Tempoh masa untuk agensi pemohon membuat bantahan adalah dalam masa 6 minggu dari tarikh penerimaan notis Borang H atau dalam masa 6 bulan daripada tarikh award Borang G yang mana dahulu luput seperti yang ditetapkan di bawah subseksyen 38(3). 83 NOTA RUJUKAN NOTA RUJUKAN Akta Pengambilan Tanah 1960 Permohonan oleh orang yang berkepentingan

(b) dalam kes-kes lain, dalam tempoh enam minggu daripada penerimaan notis daripada Pentadbir Tanah di bawah seksyen 16, perenggan 35(2)(c), subseksyen 58(1) atau seksyen 59 atau dalam tempoh enam bulan daripada tarikh Pentadbir Tanah membuat award di bawah seksyen 14, 35 atau Bahagian VII, mengikut mana-mana tempoh yang tamat terlebih dahulu. (4) Tempoh enam minggu yang ditetapkan dalam perenggan (3)(a) dan tempoh enam minggu dan enam bulan yang ditetapkan dalam perenggan (3)(b) tidak boleh dilanjutkan masanya oleh mana-mana Mahkamah, kecuali dalam sesuatu keadaan yang khas sebagaimana difikirkan patut oleh Mahkamah. Tempoh bantahan yang ditetapkan dalam perenggan 38(3)(a) dan perenggan 38(3)(b) tidak boleh dilanjutkan oleh Mahkamah melainkan dalam keadaan yang tertentu sahaja jika difikirkan munasabah. Dalam kes Pentadbir Tanah Seremban v Inisiatif Jaya Sdn Bhd dan rayuan lain [2017] 9 CLJ 1, [2017] MLJU 269, Mahkamah Rayuan berpendapat “subseksyen 38(2) menghendaki alasan bagi bantahan terhadap sesuatu award mesti dinyatakan dengan jelas dan dalam terma khusus dalam Borang N untuk mematuhi keperluan subseksyen 38(2)” . Seksyen 38 Cara dan isi kandungan permohonan, dsb. (1) Apa-apa bantahan yang dibuat di bawah seksyen 37 hendaklah dibuat dengan cara permohonan bertulis dalam Borang N kepada Pentadbir Tanah menghendaki Pentadbir Tanah merujukkan perkara itu kepada Mahkamah untuk mendapatkan keputusannya. (2) Setiap permohonan di bawah subseksyen (1) hendaklah menyatakan sepenuhnya alasan-alasan atas mana bantahan terhadap award itu dibuat, dan dalam mana-mana perbicaraan di Mahkamah tiada alasan-alasan lain boleh diberi sebagai hujah, tanpa izin Mahkamah itu. (3) Setiap permohonan di bawah subseksyen (1) hendaklah dibuat— (a) sekiranya orang yang membuat permohonan itu hadir atau diwakili di hadapan Pentadbir Tanah semasa Pentadbir Tanah membuat awardnya, dalam masa enam minggu dari tarikh Pentadbir Tanah membuat award di bawah seksyen 14 atau pampasan yang dibuat di bawah seksyen 35 atau Bahagian VII; 84 NOTA RUJUKAN Akta Pengambilan Tanah 1960 Permohonan oleh orang yang berkepentingan

Masa - Pentadbir tanah tidak mempunyai kuasa untuk mengetepikan apa-apa bantahan yang di luar masa. Rujuk kes Permohonan Semula oleh Ong Leong Seng & Anor [1958] MLJ 179. Masa boleh dilanjutkan jika keadaan istimewa ditunjukkan, contohnya apabila notis yang berkaitan belum disampaikan kepada tuan punya. Rujuk kes Lai Tai v The Collector of Land Revenue [1960] MLJ 82. Adalah menjadi persoalan bagi mahkamah untuk memutuskan sama ada akan melanjutkan masa untuk mengemukakan tuntutan pampasan. Rujuk kes Highlands Malaya Plantations Ltd v Collector of Land Revenue, Klang [1970] 2 MLJ 95. Kesusahan yang ditimbulkan adalah keadaan istimewa dalam pelanjutan masa. Rujuk kes Lau Cher Hian lwn Pemungut Hasil Tanah,Muar [1971] 1 MLJ 96 (FC). Kelewatan selama 13 hari dalam mengemukakan rayuan bukanlah sesuatu yang tidak munasabah dan budi bicara harus diambil untuk melanjutkan masa. Rujuk kes Yap Suat Tee & Ors v Pemungut Hasil Tanah [1968] 1 MLJ 306. Walau bagaimanapun, sekiranya Perayu yang memohon pelanjutan masa tidak bertindak atas haknya terlalu lama sehingga bersikap acuh tak acuh, keadaan itu tidak akan menjadi keadaan istimewa dan akibatnya rayuan tersebut akan ditolak. Rujuk kes Senapi bin Long v Pentadbir Tanah Daerah, Langkawi [1994] 1 MLJ 459. Seksyen 38 Cara dan isi kandungan permohonan, dsb. (5) Apabila menerima apa-apa permohonan di bawah subseksyen (1) Pentadbir Tanah hendaklah, tertakluk kepada seksyen 39, dalam masa enam bulan merujukkan perkara itu kepada Mahkamah melalui rujukan dalam Borang O. (6) Jika Pentadbir Tanah telah gagal membuat rujukan kepada Mahkamah dalam tempoh yang dinyatakan dalam subseksyen (5), Pentadbir Tanah atau mana-mana orang yang berkepentingan boleh memohon kepada Mahkamah untuk melanjutkan tempoh tersebut. 85 NOTA RUJUKAN Akta Pengambilan Tanah 1960 Permohonan oleh orang yang berkepentingan

Keadaan istimewa - Berhubung dengan kuasa budi bicara mahkamah untuk melanjutkan masa menurut subseksyen 38(4), Mahkamah Persekutuan dalam kes Lau Cher Hian lwn Pemungut Hasil Tanah, Muar [1971] 1 MLJ 96 (FC) di perenggan 98 menyatakan “keadaan istimewa hendaklah diputuskan mengikut fakta setiap kes”. Mahkamah Persekutuan juga menyatakan “kesukaran, kesilapan bona fide atau semata-mata kejahilan undang-undang tidak harus ditinggalkan sama sekali apabila mempertimbangkan keadaan istimewa. Tafsiran subseksyen 38(4) dalam kes Lau Cher Hian telah diikuti oleh Peh Swee Chin J dalam kes Mahkamah Tinggi Lim Nee Thiam & Ors lwn Pemungut Hasil Tanah, Kuala Pilah [1985] CLJ Rep 561 di perenggan 563–565 dan kes Federal Court in Singapore Para Rubber Estate Ltd v Pentadbiran Tanah Daerah, Daerah Rembau, Negeri Sembilan [2008] 6 MLJ 763 (FC) di perenggan 61. Rujuk kes Senapi bin Long v Pentadbiran Tanah Daerah, Langkawi [1994] 1 MLJ 459. Beban untuk mewujudkan keadaan istimewa adalah terletak pada perayu bagi memberi kuasa kepada mahkamah untuk melaksanakan budi bicaranya untuk melanjutkan masa di bawah subseksyen 38(4). Walau bagaimanapun, budi bicara ini tidak mutlak dan tidak bersyarat. Ia hendaklah dilaksanakan dengan berhati-hati. Rujuk kes Singapore Para Rubber Estate Ltd lwn Pentadbir Tanah Daerah Rembau, Negeri Sembilan [2008] 6 MLJ 763 (FC), Alauddin CJ (Malaya). Seksyen 38 Cara dan isi kandungan permohonan, dsb. (7) Jika Pentadbir Tanah telah gagal membuat rujukan kepada Mahkamah dalam tempoh masa yang dinyatakan dalam subseksyen (5) atau dalam masa perlanjutan tempoh di bawah subseksyen (6), Mahkamah boleh, atas permohonan mana-mana orang yang berkepentingan menyelesaikan bantahan itu di bawah subseksyen 38(1) dengan cara yang difikirkan sesuai, dan untuk membolehkan Mahkamah berbuat demikian, Mahkamah boleh memberi arahan kepada Pentadbir Tanah atau manamana orang yang berkepentingan yang difikirkannya perlu atau bermanfaat, dan tanpa menyentuh keluasan kuasa itu, arahan itu bolehlah termasuk arahan yang menghendaki Pentadbir Tanah atau mana-mana orang lain untuk memberi keterangan di hadapan Mahkamah, atau untuk mengemukakan di hadapan Mahkamah rekod atau dokumen lain, yang dinyatakan oleh Mahkamah. 86 NOTA RUJUKAN Akta Pengambilan Tanah 1960 Permohonan oleh orang yang berkepentingan

Subseksyen 39(1) menyatakan deposit hendaklah dibayar oleh setiap orang yang berkepentingan. Ini bermaksud orang berkepentingan tidak boleh berkongsi membayar satu deposit sahaja. Tempoh masa “tiga puluh hari” yang dinyatakan dalam subseksyen 39(2) adalah mandatori yang bermaksud deposit mesti diterima oleh Pentadbir Tanah dalam masa yang ditetapkan tersebut. Rujuk kes Tai Kwang Sdn Bhd v Pemungut Hasil Tanah [1986] 2 CLJ 320 di perenggan 322–323. Mahkamah secara umumnya akan memerintahkan deposit dikembalikan kepada pemohon pada akhir prosiding rujukan tanah. Rujuk kes Lee Cheong Im & Anor lwn Pemungut Hasil Tanah, Wilayah Persekutuan [1985] CLJ Rep 514. Dalam kes Shahrum bin Hj Kazindin lwn Pentadbir Tanah Daerah Petaling, Selangor [2019] MLJU 1376, walau bagaimanapun, Mahkamah Tinggi selepas menolak rujukan tanah kerana Pemohon tiada locus standi, telah memerintahkan deposit itu dibayar kepada Pentadbir Tanah sebagai kos. Perkataan “muktamad” yang dinyatakan dalam subseksyen 39(2) berhubung dengan remedi certiorari, bermaksud muktamad pada fakta tetapi tidak muktamad pada undang-undang. Rujuk kes Tai Kwang Sdn Bhd v Pemungut Hasil Tanah [1986] 2 CLJ 320 di perenggan 323. Seksyen 39 Deposit (1) Sebelum membuat rujukan kepada Mahkamah Pentadbir Tanah hendaklah menghendaki setiap orang yang membuat permohonan supaya mendepositkan pada Pentadbir Tanah suatu jumlah wang tiga ribu ringgit atau sepuluh peratus daripada amaun yang dituntut berkenaan dengan kepentingan di bawah rujukan itu mengikut mana yang lebih kurang, terhadap kos rujukan dan rayuan itu. (2) Jika sekiranya deposit yang dikehendaki di bawah subseksyen (1) tidak dibuat dalam masa tiga puluh hari setelah ianya dikehendaki oleh Pentadbir Tanah, maka permohonan untuk rujukan kepada Mahkamah itu hendaklah disifatkan sebagai telah ditarik balik dan dengan itu award yang dibuat oleh Pentadbir Tanah hendaklah menjadi muktamad. 87 NOTA RUJUKAN Akta Pengambilan Tanah 1960 Permohonan oleh orang yang berkepentingan

(4) Presiden Lembaga Penilai, Pentaksir dan Ejen Harta-Tanah yang ditubuhkan di bawah Akta Penilai, Pentaksir dan Ejen Harta-Tanah 1981 hendaklah mengemukakan suatu senarai nama dan alamat perniagaan penilai dan pentaksir berdaftar di bawah Akta itu kepada setiap Mahkamah Tinggi sebelum tiga puluh satu haribulan Disember setiap tahun kalendar. (5) Ketua Pengarah Jabatan Penilaian dan Perkhidmatan Harta hendaklah mengemukakan suatu senarai nama pegawai penilai yang bekerja dengan Kerajaan dan pejabat yang mereka bekerja atau ditempatkan kepada tiap-tiap Mahkamah Tinggi sebelum tiga puluh satu haribulan Disember setiap tahun kalendar. Lembaga Penilai, Pentaksir dan Ejen Harta-Tanah yang dirujuk dalam subseksyen 40A(4) pada masa kini dikenali sebagai Lembaga Penilai, Pentaksir, Ejen Harta Tanah dan Pengurus Harta. Akta Penilai, Pentaksir dan Ejen Harta-Tanah 1981 yang dirujuk dalam subseksyen 40A(4) pada masa kini dikenali sebagai Akta Penilai, Pentaksir Ejen Harta Tanah dan Pengurus Harta 1981. Seksyen 40 (Dipotong) Seksyen 40A Keanggotaan Mahkamah (1) Kecuali sebagaimana diperuntukkan dalam seksyen ini Mahkamah hendaklah terdiri seorang Hakim yang bersidang seorang sahaja. (2) Jika bantahan di hadapan Mahkamah adalah berhubungan dengan amaun pampasan, Mahkamah hendaklah melantik dua orang pengapit (seorang daripadanya hendaklah pegawai penilai yang bekerja dengan Kerajaan) bagi maksud membantu Hakim dalam menentukan bantahan dan dalam mencapai suatu amaun pampasan yang adil dan munasabah. (3) Bagi maksud subseksyen (2) Mahkamah hendaklah melantik dua orang pengapit daripada senarai nama yang dikemukakan kepada Mahkamah di bawah subseksyen (4) dan (5). Akta Pengambilan Tanah 1960 Mahkamah 88 NOTA RUJUKAN

(4) Jika seorang pengapit mati, atau menjadi tidak berupaya untuk bertindak, atau dikecualikan oleh Hakim, pengapit yang lain daripada senarai yang disebut dalam subseksyen 40A(4) atau (5), mengikut manamana yang berkenaan, hendaklah dilantik untuk menggantikannya. (5) Setiap pengapit hendaklah menerima fi bagi perkhidmatannya sebagaimana yang hendaklah diarahkan oleh Hakim dengan syarat bahawa fi itu tidak melebihilima ratus ringgitsehari, atau apa-apaangka yang lebih tinggi sebagaimana yang Menteri boleh menetapkan dengan kelulusan Majlis Tanah Negara, melaluipemberitahuan dalam Warta. (6) Fi seseorang pengapit hendaklah disifatkan menjadi kos dalam prosiding. Lembaga Penilai, Pentaksir dan Ejen Harta-Tanah yang dirujuk dalam subseksyen 40B(2) pada masa kini dikenali sebagai Lembaga Penilai, Pentaksir, Ejen Harta Tanah dan Pengurus Harta. Akta Penilai, Pentaksir dan Ejen Harta-Tanah 1981 yang dirujuk dalam subseksyen 40B(2) pada masa kini dikenali sebagai Akta Penilai, Pentaksir Ejen Harta Tanah dan Pengurus Harta 1981. Seksyen 40B Pengapit (1) Setiap orang yang dilantik sebagai seorang pengapit di bawah seksyen 40a hendaklah terikat di sisi undang- undang untuk menghadiri dan berkhidmat sebagai seorang pengapit melainkan jika dikecualikan atas apa-apa alasan yang hendaklah diluluskan oleh Hakim. (2) Tanpa menjejaskan subseksyen (1) jika seorang pengapit gagal untuk menghadiri dan berkhidmat sebagai seorang pengapit tanpa dikecualikan secara bertulis oleh Hakim, Mahkamah hendaklah melaporkan perkara itu kepada Presiden Lembaga Penilai, Pentaksir dan Ejen Harta-Tanah supaya prosiding tatatertib diambil terhadap pengapit di bawah Akta Penilai, Pentaksir dan Ejen Harta-Tanah 1981. (3) Tanpa menjejaskan subseksyen (1), jika seorang pengapit yang adalah pegawai penilai yang bekerja dengan Kerajaan gagal untuk menghadiri dan berkhidmat sebagai seorang pengapit tanpa dikecualikan secara bertulis oleh Hakim, Mahkamah hendaklah melaporkan perkara itu kepada Ketua Pengarah Jabatan Penilaian dan Perkhidmatan Harta supaya prosiding diambil terhadap pengapit di bawah peraturan-peraturan tatatertib yang berkenaan yang terpakai bagi mana-mana pegawai itu. 89 NOTA RUJUKAN Akta Pengambilan Tanah 1960 Mahkamah

Seksyen 40D Keputusan Mahkamah tentang pampasan (1) Dalam hal di hadapan Mahkamah tentang amaun pampasan atau amaun apa-apa butirannya amaun pampasan yang hendak diaward itu hendaklah amaun yang diputuskan oleh kedua-dua pengapit itu. (2) Jika setiap pengapit telah mencapai suatu keputusan yang berbeza antara satu sama lain, maka Hakim dengan mengambil kirapendapat setiap pengapit, hendaklah memilih untukbersetuju dengan keputusan salah seorang daripada pengapit itu dan amaun pampasan yang akan diawardkan itu ialah amaun yang diputuskan oleh pengapit itu. (3) Apa-apa keputusan yang dibuat di bawah seksyen ini adalah muktamad dan tiada rayuan selanjutnya boleh dibuat kepada Mahkamah yang lebih tinggi tentang perkara itu. Keputusan yang dibuat di bawah seksyen 40D adalah muktamad dan tidak akan ada rayuan selanjutnya kepada mahkamah yang lebih tinggi mengenai perkara pampasan. Mahkamah mesti memberi kesan kepada peruntukan undang-undang yang jelas. Mahkamah Persekutuan dalam kes Semenyih Jaya Sdn Bhd lwn Pentadbiran Tanah Daerah Hulu Langat dan satu lagi kes [2017] 3 MLJ 561 (FC) di perenggan [115] mengisytiharkan seksyen 40D adalah ultra vires Perlembagaan Persekutuan dan perlu dibatalkan. Seksyen 40C Pendapat pengapit Pendapat setiap pengapit tentang pelbagai butiran pampasan yang dituntut oleh semua orang berkepentingan hendaklah dibuat secara bertulis dan hendaklah direkodkan oleh Hakim. Pada akhir prosiding, adalah keperluan di bawah seksyen 40C untuk pengapit memberikan pendapat mereka secara bertulis tentang jumlah pampasan yang sesuai untuk diberikan dalam setiap kes. Sebagai pakar dalam penilaian harta, pendapat pengapit akan dipertimbangkan oleh hakim. Walau bagaimanapun, penilai tidak mempunyai peranan lagi sebaik sahaja mereka memberikan pendapat mereka secara bertulis. Rujuk kes Semenyih Jaya Sdn Bhd lwn Pentadbir Tanah Daerah Hulu Langat dan satu lagi kes [2017] 3 MLJ 561 (FC) di perenggan [119]–[122] per Zainun Ali FCJ. Dalam kes Amitabha Guha (sebagai wasi bagi harta pusaka Madhabendra Mohan Guha) v Pentadbir Tanah Daerah Hulu Langat [2021] 4 MLJ 1 (FC), Mahkamah Persekutuan di perenggan [50] menjelaskan lagi peranan pengapit seperti berikut : “pengapit bukanlah pembuat keputusan. Mereka hanya bertindak sebagai penasihat kepada hakim.” 90 NOTA RUJUKAN NOTA RUJUKAN Akta Pengambilan Tanah 1960 Mahkamah

Dalam kes Md Nahar bin Noordin lwn Pentadbir Tanah Daerah Hulu Langat [2018] 8 MLJ 772, pemilik tanah / pemohon dalam prosiding rujukan tanah menyampaikan notis untuk mengarahkan kehadiran responden (Pentadbir Tanah) di mahkamah bagi menyoal balas Pentadbir Tanah berhubung jumlah award Pentadbir Tanah dalam Borang H. Isunya adalah sama ada Pentadbir Tanah boleh dipaksa untuk hadir ke mahkamah dan diperiksa balas. Mahkamah Tinggi memutuskan bahawa perkataan “hendaklah” dalam seksyen 43 bermaksud keperluan mandatori untuk Pentadbir Tanah disampaikan dengan notis untuk hadir di hadapan mahkamah semasa pendengaran rujukan tanah apabila awardnya dicabar berhubung dengan keluasan tanah atau jumlah pampasan seperti yang dinyatakan dalam perenggan 43(d). Oleh itu, Pentadbir Tanah mesti didengar pada perbicaraan untuk mempertahankan awardnya selaras dengan prinsip audi alteram partem. Mahkamah Tinggi menyatakan bahawa cara Pentadbir Tanah mempertahankan keputusannya adalah melalui proses pemeriksaan dan pemeriksaan balas bagi membolehkan fakta kes, kredibiliti, laporan JPPH, kesesuaian award Pentadbir Tanah dan apakah pampasan yang adil, munasabah dan mencukupi dibayar kepada pemohon dapat ditentukan oleh mahkamah dengan dibantu oleh pengapit seperti yang ditetapkan di bawah seksyen 12, 40A dan 47 serta selaras dengan hasrat dan semangat perkara 13 Perlembagaan Persekutuan. Oleh itu, Mahkamah Tinggi memutuskan bahawa adalah wajib bagi Pentadbir Tanah untuk hadir dan bersedia dengan bukti pada perbicaraan rujukan tanah untuk menjawab tuntutan yang dibuat oleh pemilik tanah/pemohon dengan cara pemeriksaan balas. Seksyen 41 & Seksyen 42 (Dipotong) Seksyen 43 Notis berhubungan dengan rujukan Apabila diterima rujukan daripada Pentadbir Tanah menurut subseksyen 38(5), Mahkamah hendaklah menyebabkan supaya suatu notis secara bertulis, menyatakan hari bila Mahkamah akan memulakan tindakan untuk mendengar dan memutuskan bantahan yang terkandung dalam rujukan itu, disampaikan kepada orangorang yang berikut, dan mengarahkan mereka supaya hadir di hadapan Mahkamah pada masa perbicaraan itu : (a) pemohon; (b) orang atau perbadanan, jika ada, yang bagi pihaknya prosiding itu dimulakan; (c) semua orang yang berkepentingan pada bantahan, kecuali orang-orang, jika ada, yang telah bersetuju menerima bayaran pampasan yang diawardkan dengan tidak memprotes; dan (d) Pentadbir Tanah sekiranya bantahan itu berhubungan dengan keluasan tanah atau amaun pampasan itu. 91 NOTA RUJUKAN Akta Pengambilan Tanah 1960 Prosedur

Dalam kes KCSB Konsortium Sdn Bhd lwn Pentadbir Tanah Johor Bahru & Anor dan kes lain [2020] 3 CLJ 112, [2019] MLJU 915, Mahkamah Tinggi memutuskan pada perenggan [38] dan [39] bahawa skop prosiding rujukan tanah dihadkan oleh seksyen 44 yang mana undang-undang menghadkan skop rujukan tanah di mahkamah yang mana "siasatan hendaklah dihadkan kepada pertimbangan kepentingan orang yang terjejas oleh bantahan itu", tidak lebih daripada itu. Mahkamah Tinggi kemudiannya memutuskan bahawa ia bukan dalam bidang kuasa atau skop rujukan tanah untuk membetulkan award yang tidak sah atau tidak teratur yang dibuat oleh Pentadbir Tanah. KN Segara JCA, berpendapat bahawa tanggungjawab untuk membayar oleh perayu adalah tidak relevan dengan batasan skop siasatan di bawah seksyen 44. Mahkamah hendaklah mempertimbangkan kepentingan orang yang terjejas oleh bantahan, termasuk orang yang telah bersetuju tanpa bantahan untuk menerima bayaran pampasan yang boleh mempertahankan award. Rujuk kes Ng Kam Loon & Ors v Pengarah Jabatan Kerja Raya, Johore & Anor [1990] 2 MLJ 229; Lau Cher Hian lwn Pemungut Hasil Tanah,Muar [1971] 1 MLJ 96 (FC). Seksyen 44 Batasan ke atas skop prosiding (1) Dalam setiap prosiding di bawah Bahagian ini keluasan siasatan itu hendaklah dibataskan dengan memberi pertimbangan terhadap kepentingan orang yang terjejas oleh bantahan itu. (2) Mahkamah hendaklah menimbangkan kepentingan kesemua orang yang masih belum menerima award itu, sama ada orang itu sendiri telah membuat sesuatu bantahan atau tidak. 92 NOTA RUJUKAN Akta Pengambilan Tanah 1960 Prosedur

Dalam kes Sistem Lingkaran Lebuhraya Kajang Sdn Bhd lwn Inch Kenneth Kajang Rubber Ltd & Anor & rayuan lain [2011] 1 CLJ 95, [2010] MLJU 1217 (CA) pada perenggan [4], Mahkamah Rayuan menjelaskan bahawa Akta Pengambilan Tanah 1960 adalah Akta khas berkaitan dengan pengambilan tanah, prosedur untuk penilaian pampasan yang akan dibuat atas sebab pengambilan tersebut dan semua perkara yang bersampingan dengannya, termasuk cara, prosedur, dan keadaan di mana mana-mana pihak yang tidak berpuas hati terhadap pemberian pampasan boleh meneruskan tindakan undang-undang di mahkamah. Oleh itu, semua langkah prosedur yang membawa kepada penentuan muktamad mana-mana award hendaklah mengikut peruntukan Akta seperti yang diperuntukkan dalam subseksyen 45(2). Penelitian ke atas seksyen 45 dan Jadual Ketiga mendapati bahawa pihak-pihak bebas untuk mengeluarkan isu dan memberikan keterangan dalam prosiding rujukan tanah di Mahkamah Tinggi. Setiap pihak boleh membawa pakar mereka ke mahkamah untuk membuktikan tuntutannya (mengenai jumlah pampasan yang perlu dibayar akibat daripada pengambilan). Keterangan dikemukakan di mahkamah melalui afidavit. Walaupun begitu, pendapat yang diberikan oleh penilai dalam laporan penilaian mereka adalah tertakluk kepada pemeriksaan balas dan pemeriksaan semula oleh keterangan lisan. Rujuk kes Semenyih Jaya Sdn Bhd lwn Pentadbir Tanah Daerah Hulu Langat dan satu lagi kes [2017] 3 MLJ 561 (FC) di perenggan [169] dan [170] oleh Zainun Ali FCJ. Seksyen 45 Prosiding hendaklah diadakan di Mahkamah terbuka (1) Setiap prosiding di bawah Bahagian ini hendaklah diadakan di Mahkamah terbuka. (1A) Peruntukan Jadual Ketiga hendaklah terpakai bagi setiap prosiding di bawah Bahagian ini. (1B) Jawatankuasa Kaedah-Kaedah yang dilantik di bawah Akta Mahkamah Kehakiman 1964 boleh meminda peruntukan Jadual Ketiga berhubungan dengan prosedur yang hendaklah diikuti oleh Mahkamah dalam semua prosiding di bawah Akta ini. (2) Kecuali setakat yang tidak bertentangan dengan apa-apa peruntukan yang terkandung dalam Akta ini, peruntukan undang-undang yang sedang berkuat kuasa berhubungan dengan prosedur sivil hendaklah dipakai bagi semua prosiding di Mahkamah di bawah Akta ini. Seksyen 46 (Dipotong) 93 NOTA RUJUKAN Akta Pengambilan Tanah 1960 Prosedur