A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
ep 2aseanSt
เม่ือนั้น พญาไมยราพใจหาญ ข้ันคิดวเิ คราะห์
ผวาต่ืนจากแท่นอลงการ ขนุ มารก็เหลอื บแลไป และสรุปความรู้
เห็นวานรเขา้ มาถงึ ปราสาท องอาจกล่าวคำาหยาบใหญ่
โกรธาฉวยคว้าพระขรรคช์ ัย ผดุ ลุกขน้ึ ได้ก็ร้องมา ๒๘. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
เหมเ่ หม่ดูดู๋ไอ้ชาติลิง เย่อหย่ิงอวดฤทธิ์วา่ แกลว้ กล้า โดยตอบคำ�ถาม ดังนี้
ตัวกูผทู้ รงศกั ดา ใต้ฟา้ ไม่มใี ครเทยี มทนั
มงึ ดั่งหิ่งห้อยนอ้ ยแสง หรอื จะแขง่ กบั ดวงสรุ ิยฉ์ ัน • ไมยราพเปรียบตนเองเป็นอะไร
ว่าพลางขบเขีย้ วเค้ียวฟนั แกว่งพระขรรค์ออกไล่ราญรอน และเปรียบหนุมานเป็นอะไร (เปรียบ
ตนเองเปน็ ดวงอาทติ ย์และเปรยี บหนมุ าน
ฯ ๘ คาำ ฯ เชิด เป็นห่งิ หอ้ ย)
บัดนน้ั คาำ แหงหนุมานชาญสมร • อาวุธแรกที่ไมยราพใช้ต่อสู้กับ
รบั รองปอ้ งกันประจัญกร วานรโถมถีบด้วยฤทธา หนมุ านคืออะไร (พระขรรค)์
ฯ ๒ คำา ฯ
ถอ้ ยตีถอ้ ยรับสับสน ไลป่ ระจญถอยประจญั เข่นฆ่า • นักเรียนคิดว่าระหว่างไมยราพ
ฟันแทงแย้งยทุ ธ์กนั ไปมา ต่างหาญตา่ งกลา้ ไมล่ ดกัน กับหนุมานใครจะชนะ เพราะเหตุใด
(ตัวอย่างคำ�ตอบ หนุมาน เพราะธรรมะ
ฯ ๒ คำา ฯ เชดิ ยอ่ มชนะอธรรม)
เม่อื นนั้ ไมยราพฤทธแิ รงแข็งขัน บทละครเรื่อง รามเกียรติ์
รับรองป้องปดั โรมรัน ขบฟันโลดโผนโจนมา ตอน หนมุ านพบไมยราพ
ฯ ๒ คำา ฯ
เทา้ หนึ่งเหยยี บเขา่ วานร กรแกวง่ พระขรรคเ์ งือ้ งา่
กลอกกลับจับกันเป็นโกลา หนั เหยี นเปล่ียนท่าในที
ฯ ๒ คาำ ฯ เชิด
บดั นนั้ หนุมานผ้ชู าญชัยศรี
รบชิดตดิ พันประจัญต ี ไดท้ โี จมจบั กุมภณั ฑ์
ฯ ๒ คาำ ฯ
โผนเผน่ ข้ึนยืนเหยียบบ่า กรขวาฉวยชิงพระขรรค์
กลอกกลับสปั ระยทุ ธ์พลั วัน ฟาดฟนั ต้องกายขุนมาร
พระขรรค์ก็หกั เปน็ สองทอ่ น วานรถีบด้วยกาำ ลงั หาญ
อสุรีลม้ ลกุ คลกุ คลาน ขุนกระบี่ทะยานตามต ี
ฯ ๔ คาำ ฯ เชดิ บทละครเรอ่ื ง รามเกยี รต์ิ 33
เสริมความรู้ ครูควรสอน
• พระขรรค์ หมายถึง ศสั ตราวธุ ชนดิ หนงึ่ มคี ม ๒ ข้าง ท่กี ลางใบมีด
ทั้งหนา้ และหลงั เป็นสนั เลก็ คลา้ ยคมรปู หอก ด้ามสั้น
• ดวงสรุ ิยฉ์ ัน หมายถึง ดวงอาทติ ย์
• โกลา หมายถึง วุ่นวาย
• สปั ระยทุ ธ ์ หมายถึง รบพงุ่ ชิงชยั กัน
• พลั วนั หมายถงึ เกยี่ วพนั หรอื พวั พนั กนั จนยงุ่ เหยงิ สบั สนแยกไมอ่ อก
33 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
แนวข้อสอบ O-NET
ep 2 ข้นั คิดวิเคราะห์
St
และสรปุ ความรู้
๒๙. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น เม่ือนั้น ไมยราพสิทธศิ กั ดิย์ กั ษี
โดยตอบคำ�ถาม ดังนี้ เสียพระขรรคเ์ พชรอนั ฤทธ ี อสุรีควา้ ได้คทาวธุ
กวดั แกวง่ แสงวาบปลาบตา กระทบื บาทาอึงอุด
• ไมยราพใช้อาวุธใดบ้างต่อสู้กับ ผาดแผลงสำาแดงฤทธิรุทร กลบั เข้าสัประยทุ ธ์ชงิ ชัย
หนุมาน (พระขรรค์ คทาวธุ โตมร)
ฯ ๔ คำา ฯ
• การท่ีไมยราพและหนุมาน
ต่างไม่กลัวความตายแม้พบคู่ต่อสู้ที่ ต่างตนตา่ งรบั ตา่ งตี เขา้ ออกเปน็ ทีหนีไล่
เก่งกล้ามีฤทธ์ิมากน้ัน เพราะเหตุใด จนกระบองน้ันหกั กระเดน็ ไป ฉวยไดห้ อกใหญ่เข้ารอนราญ
(เพราะต่างคนต่างรู้ดีว่าตนเองไม่ตาย
ไ ม ย ร า พ ถ อ ด ด ว ง ใ จ เ ป็ น ผ้ึ ง เ ก็ บ ไ ว้
ท่ยี อดเขาตรีกฏู ส่วนหนุมานเมื่อถูกลมพดั
จะฟ้นื คนื ชีพได)้
ฯ ๒ คาำ ฯ เชดิ
บัดนนั้ วายุบตุ รวุฒไิ กรใจหาญ
หลกี หลบรบรันประจัญบาน โถมทะยานเข้าไลร่ าวี
ฯ ๒ คำา ฯ
มือขวาฉวยชงิ โตมร ไดด้ ว้ ยฤทธริ อนกระบี่ศรี
แทงต้องกุมภัณฑเ์ ป็นหลายที จนหอกอสุรีน้นั หกั ไป
แลว้ ชักตรีเพชรออกจากกาย ลกู พระพายฟอนฟนั กระชั้นไล่
หวดซ้ายปา่ ยขวาว่องไว มใิ หด้ าำ รงกายทนั
ฯ ๔ คาำ ฯ เชดิ
เมื่อน้นั ไมยราพฤทธแิ รงแขง็ ขนั
สน้ิ สดุ อาวธุ โรมรนั กมุ ภัณฑถ์ วลิ จินดา
วานรตนนสี้ ามารถ ฤทธริ งค์องอาจแกล้วกล้า
ย่งิ กวา่ เทวัญในช้ันฟา้ นักสทิ ธิ์วิทยานาคี
34 วรรณคดีและวรรณกรรม ป. ๖
เสริมความรู้ ครูควรสอน
• คทาวธุ หมายถงึ ตระบอง • ดำ� รง หมายถึง ท�ำให้คงอยู่
• ประจญั บาน หมายถงึ รบ ตอ่ สู้ • ถวลิ จนิ ดา หมายถงึ คดิ
• โตมร หมายถึง อาวุธส�ำหรบั ซัด • นกั สทิ ธิ์ หมายถงึ ฤๅษี
หอกซดั • นาคี หมายถงึ นาค
สุดยอดคู่มือครู 34
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
จำาเปน็ จะคิดอบุ ายกล ดว้ ยแยบยลลวงฆา่ กระบ่ศี รี ep 2aseanSt
กูนไ้ี มค่ ร่นั คร้ามใจ
ถงึ มาตรมนั จะกลบั ตี อนั ท่จี ะตายนั้นหาไม่ ข้ันคิดวเิ คราะห์
ด้วยดวงจติ ไมอ่ ยูก่ บั กาย เหวยไอ้ลิงไพรพาลา และสรุปความรู้
คดิ แลว้ จง่ึ รอ้ งวา่ ไป สัประยุทธข์ ับเค่ียวกันหนกั หนา
ตวั เราท้งั สองประลองยุทธ์ มาต้ังสัจจาสัญญากัน ๓๐. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
ถ้อยทไี มแ่ พ้ฤทธา ต่างตนอยา่ คิดผิดผนั โดยตอบค�ำ ถาม ดังน้ี
ใหเ้ ปน็ ธรรมยทุ ธ์สุจรติ ตะบดิ ฟ่ันให้เปน็ ตระบองตาล
จะเอาตาลสามต้นมาพัน ใครดกี ็ไมม่ ว้ ยสงั ขาร • ไมยราพคิดอุบายอย่างไร เพ่ือ
ผลัดกันตีคนละสามที ตวั ทา่ นจะเห็นประการใด จะฆ่าหนุมาน (ให้นำ�ต้นตาล ๓ ต้น
ให้ปรากฏไว้ในไตรดาล คาำ แหงหนมุ านทหารใหญ่ มาพันกันแล้วผลัดกันตีคนละ ๓ ที
อันไอไ้ มยราพอสรุ า โดยไมยราพจะเป็นผู้ตีก่อนแล้วจึงให้
ฯ ๑๔ คำา ฯ เห็นจะมอี บุ ายยกั ษา หนมุ านต)ี
จะซ้อนกลฆา่ มันให้วายปราณ
บัดนนั้ กอ็ บุ ตั ิคนื ชพี สังขาร • หนุมานรู้ทันอุบายของไมยราพ
ได้ฟังกด็ ำารติ รไิ ตร นยั จะแหลกลาญดว้ ยฤทธี หรือไม่ (ร้ทู นั )
มันคิดเปรียบเทียบมาด่งั นี ้ วา่ จริงหรือไฉนยักษี
กกู ็ไม่เกรงฤทธา ทีค่ าำ อสุรีสญั ญา • หนุมานกลัวตายหรือไม่ เพราะ
ถงึ จะตายแมน้ ต้องพระพายพัด พญาไมยราพยักษา เหตุใด (ไม่กลัวตาย เพราะถึงจะถูก
อนั ตวั ของไอข้ นุ มาร อนั คำาเราว่าน้โี ดยธรรม์ ฆ่าตาย แต่เม่ือลมพัดมาถูกตัวก็จะฟื้น
คดิ แลว้ จึ่งรอ้ งตอบไป ขอจงหัสนัยน์รังสรรค์ คืนชวี ิตขึ้นได้)
เกลือกจักไม่เหมือนหนงึ่ พาท ี สงั หารชวี นั ใหบ้ รรลยั
ครบแลว้ จะนอนลงให้ บทละครเรอ่ื ง รามเกยี รต์ิ
ฯ ๘ คาำ ฯ ตามทเี่ ราได้ปฏญิ าณ ตอน หนมุ านซอ้ นกล
เม่ือน้ัน
ได้ฟังจงึ่ ตอบวาจา
แมน้ มาตรมคิ งในสัจ
กบั ฝูงเทวาท้งั นน้ั
แต่เราจะตสี ามทีก่อน
ตวั เอง็ จงลุกขึ้นตีไป
ฯ ๖ คำา ฯ
บทละครเรอ่ื ง รามเกยี รต์ิ 35
เสริมความรู้ ครูควรสอน • หสั นัยน์ คอื สหสั นยั น์ หมายถึง ผมู้ ีตาหน่ึงพัน
คือ พระอนิ ทร์
• ขับเคย่ี ว หมายถงึ แขง่ ขัน ต่อสู้ • บรรลยั หมายถงึ ฉบิ หาย วอดวาย ย่อยยับ มอดม้วย
• ไตรดาล หมายถึง โลกมนุษย์ สวรรค์ บาดาล • ปฏิญาณ หมายถงึ ใหค้ �ำมั่นสญั ญา
• ด�ำริ หมายถงึ คิด ไตรต่ รอง
• อบุ ตั ิ หมายถึง เกิด เกิดขน้ึ 35 สุดยอดคู่มือครู
• แหลกลาญ หมายถงึ ยอ่ ยยับ แตกทลาย
พังทลาย
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 แนวข้อสอบ O-NET
ep 2 ขั้นคดิ วเิ คราะห์
St
และสรุปความรู้
บัดนัน้ วายบุ ุตรวฒุ ไิ กรใจหาญ
ฟงั คาำ ไมยราพขนุ มาร ตบหตั ถ์ฉดั ฉานแล้วตอบไป
๓๑. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น ไฉนจึ่งมาเลือกวา่ สญั ญาเอาเปรยี บกเ็ ปน็ ได้
โดยตอบคำ�ถาม ดังนี้ ตวั เราเปน็ แขกมาแต่ไกล ชอบใหต้ ีกอ่ นอสุรี
ซง่ึ ว่าท้งั นแ้ี ต่พงึ ร ู้ ใช่กูจะโง่กวา่ ยักษี
• เพราะเหตุใดไมยราพจึงขอตี
หนุมานก่อน (เพราะคิดว่าถ้าตนตีก่อน เอ็งจะตีก่อนก็เร่งตี ใครดีจะรอดชีวา
หนุมานก็จะต้องตาย ตนเองก็จะไม่ถูก ฯ ๖ คำา ฯ เจรจา
หนมุ านต)ี เม่ือนัน้ พญาไมยราพยักษา
• ถา้ นกั เรยี นเปน็ หนุมาน นักเรียน ไดฟ้ งั กระบีก่ ป็ รดี า อสรุ าเขา้ ถอนเอาต้นตาล
จะยอมให้ไมยราพตีก่อนหรือไม่ ฯ ๒ คำา ฯ เชิด
เพราะเหตุใด (ตัวอย่างคำ�ตอบ ยอม
เท้ายันบา่ ดันกระชากฉุด กห็ ลดุ ข้ึนด้วยกาำ ลังหาญ
สามตน้ สงู เทียมคัคนานต ์ ขุนมารบิดเป็นคทาธร
เพราะรวู้ ่าถึงอย่างไรก็ตไี ม่ตาย) แลว้ รอ้ งวา่ เหวยไอ้ลิงปา่ มึงอวดฤทธาว่าชาญสมร
ใครดีจะไดเ้ หน็ กร จงนอนลงใหก้ ตู ี
ฯ ๔ คำา ฯ
บดั นน้ั หนมุ านผูช้ าญชัยศรี
ไดฟ้ งั อสุราพาท ี ขนุ กระบี่รา่ ยวทิ ยามนต์
ฯ ๒ คาำ ฯ ตระ
ครัน้ ครบเจด็ คาบกเ็ ป่าไป กล้นั ใจลบู กายสามหน
ให้คงทรหดอดทน แลว้ ทอดตนกวักเรยี กอสุรา
ฯ ๒ คาำ ฯ
เมอื่ นั้น พญาไมยราพยักษา
เหน็ กระบน่ี อนทอดกายา ก็ปรีดาเงอื ดเง้ือตระบองตาล
กวัดแกว่งสาำ แดงแผลงฤทธ ิ์ เสียงสนน่ั ครรชิตทุกทิศาล
สองเท้ากระเหยง่ เผ่นทะยาน ขุนมารกต็ ลี งไป
ฯ ๔ คำา ฯ เชิด
สามทสี นนั่ ดั่งฟา้ ฟาด ปถั พกี มั ปนาทหวาดไหว
อันกายหนุมานชาญชยั ก็จมลงในพนื้ พสุธา
36 วรรณ คดีและวรรณกรรม ป. ๖ ฯ ๒ คาำ ฯ
เสริมความรู้ ครูควรสอน
สรา้ งคา่ นยิ มการมสี ตริ ตู้ วั รคู้ ดิ รทู้ ำ� รปู้ ฏบิ ตั ิ ตามพระราชดำ� รสั พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชมหาราช
บรมนาถบพติ ร ครอู ธบิ ายใหน้ กั เรยี นเขา้ ใจวา่ เราจะตอ้ งด�ำรงตนดว้ ยความมสี ติ มคี วามรอบคอบ ใชช้ วี ติ ดว้ ยความไมป่ ระมาท
ดังเช่นหนุมานที่เป็นผู้มีสติอยู่ตลอดเวลา ไม่ว่าจะเผชิญกับเหตุการณ์ใด หนุมานจะรู้เท่าทันและหาทางแก้ไขได้เสมอ
จึงไม่เสียรู้ไมยราพ แต่ไมยราพนั้นเป็นผู้มีความประมาท สุดท้ายจึงน�ำตนเองไปสู่ความตาย ดังน้ัน นักเรียนจึงควรใช้ชีวิต
อยา่ งมสี ติอยเู่ สมอ
สุดยอดคู่มือครู 36
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
Step 2asean
บดั นน้ั วายบุ ุตรวุฒไิ กรใจกลา้ ขน้ั คิดวเิ คราะห์
มไิ ด้เจ็บช้าำ กายา ผุดลกุ ขึน้ มาดว้ ยว่องไว และสรปุ ความรู้
ฯ ๒ คำา ฯ ๓๒. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
โดยตอบคำ�ถาม ดงั น้ี
รอ้ งวา่ เหวยเหวยขนุ มาร ร้จู ักพระกาลหรอื หาไม่
เร่งนอนลงเถิดไอจ้ ังไร สง่ ตระบองมาใหก้ ูตี • ไมยราพรู้สึกอย่างไรเมื่อใช้
แม้นมึงรักตวั กลัวตาย จะถา่ ยชวี ติ ยักษี ตระบองตาลตีแล้วหนุมานไม่ตาย
กราบลงทตี่ ีนของกูน ี้ จง่ึ จะไว้ชวี อี สรุ า (รู้สึกตกใจ เริ่มหวาดหว่ัน และโกรธ
แตก่ ็ยงั ไมเ่ กรงกลวั )
ฯ ๔ คำา ฯ เจรจา
• การที่ไมยราพยอมนอนให้
เม่อื น้ัน พญาไมยราพยกั ษา ห นุ ม า น ตี ต า ม ที่ ไ ด้ ต ก ล ง กั น ไ ว้
เห็นวานรไมส่ ้นิ ชวี า อหงั การ์เยาะเย้ยไยไพ สะท้อนลักษณะนิสัยอย่างไรของ
ใหป้ ระหว่ันครน่ั ครา้ มขามฤทธ์ิ รอ้ นจติ ด่ังหน่งึ เพลงิ ไหม้ ไมยราพ (เปน็ ผูร้ กั ษาค�ำ พูด)
แล้วร้ือมานะหกั ใจ กจู ะเกรงมนั ไยไอ้สาธารณ์
คิดแล้วจง่ึ ตอบวาจา เหวยไอพ้ าลาเดยี รัจฉาน
กูไมป่ ระณตบทมาลย ์ มงึ อยา่ อวดหาญพาที
วา่ แลว้ ก็ทอดกายลง ส่งตระบองใหก้ ระบศี่ รี
ตวั เอ็งจงเรง่ มาตี ตามที่ซ่ึงไดส้ ญั ญา
ฯ ๘ คำา ฯ
บัดนัน้ วายุบตุ รวุฒิไกรใจกล้า
ฉวยจบั ตระบองตาลมา เง้ืองา่ ดว้ ยกาำ ลังฤทธิรอน
ตาหมายเขม้นจะพิฆาต องอาจดั่งพญาไกรสร
สองมือกวัดแกวง่ คทาธร วานรกฟ็ าดลงสามที
ฯ ๔ คาำ ฯ เชดิ
เสียงสนน่ั ครนั่ คร้นื อากาศ ตระบองแหลกกายขาดไปกับท่ี
แล้วฉีกแขนขาอสรุ ี ขนุ กระบ่ีขวา้ งไปด้วยฤทธา
ฯ ๒ คำา ฯ
เมอื่ นัน้ พญาไมยราพยกั ษา
เทา้ กรกลบั ติดเปน็ กายา อสุราไมม่ ้วยบรรลัย
บทละครเรอ่ื ง รามเกียรติ์ 37
เสริมความรู้ ครูควรสอน
• ไยไพ หมายถงึ เยาะเยย้ พดู ให้เขาอาย
• ประหว่นั หมายถงึ กลวั
• ครั่นครา้ ม หมายถงึ เกรงขาม สะทกสะทา้ นด้วยความกลัว
• ประณต หมายถึง น้อมไหว้
• บทมาลย์ หมายถงึ เท้า
• พญาไกรสร หมายถงึ ราชสีห์
37 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 แนวข้อสอบ O-NET
Step 2 ขั้นคิดวิเคราะห์
และสรปุ ความรู้ ลกุ ขึน้ กระทบื บาทผาดรอ้ ง กกึ ก้องกมั ปนาทหวาดไหว
โผนไปดว้ ยกำาลังวอ่ งไว เข้าไล่ประจญประจญั บาน
๓๓. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น วายบุ ุตรวฒุ ิไกรใจหาญ
โดยตอบคำ�ถาม ดงั นี้ ฯ ๔ คำา ฯ เชิด โถมทะยานถีบต้องอสุรี
ดว้ ยศกั ดาเดชเรอื งศรี
• นักเรียนคิดว่านางพิรากวนจะ บัดนั้น ขนุ กระบีเ่ หยยี บอกลงไว้
ย อ ม บ อ ก ค ว า ม ลั บ ข อ ง ไ ม ย ร า พ หกั เอาดว้ ยกำาลังชยั ชาญ ไมยราพขนุ ยกั ษ์น้ไี ฉน
หรอื ไม่ เพราะเหตใุ ด (ตวั อยา่ งค�ำ ตอบ ลม้ ลงกับพื้นพสธุ า สงสยั เป็นพน้ พรรณนา
บอก เพราะถ้าหากไมยราพยังมีชีวิตอยู่ โลดโผนโจนไปทันที
ไวยวิกก็จะต้องถูกฆ่าตาย ตนเองก็จะ
ถูกฆ่าด้วย โทษฐานท่ีพาหนุมานผ่านด่าน ฯ ๔ คาำ ฯ เชิด
เข้ามาในเมืองบาดาล)
จึ่งถามพิรากวนนงลักษณ ์
ฆา่ มันจง่ึ ไม่บรรลยั
ฯ ๒ คำา ฯ
พิรากวน
เหตุใดฆ่าไมยราพ
ไมต่ าย
38 วรรณคดแี ละวรรณกรรม ป. ๖
เสริมความรู้ ครูควรสอน
• กมั ปนาท หมายถงึ เสียงสนั่นหวนั่ ไหว
• ทะยาน หมายถงึ โผนเข้าใส่
• นงลกั ษณ์ หมายถงึ นางผูม้ ลี กั ษณะดี ในทนี่ ห้ี มายถงึ นางพิรากวน
• พรรณนา หมายถงึ กล่าวเปน็ เรื่องเป็นราวอย่างละเอียด ให้ผ้ฟู งั นกึ เหน็
เปน็ ภาพ
สุดยอดคู่มือครู 38
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
Step 2asean
เมอื่ นนั้ นางพริ ากวนยักษา ขั้นคดิ วเิ คราะห์
ฟังวายบุ ุตรก็ปรดี า จ่งึ รอ้ งบอกมาทนั ที และสรปุ ความรู้
ซึง่ ว่ามันฆา่ ไม่ตาย เพราะด้วยอุบายยักษี
ถอดจิตออกเป็นภุมรี ใสก่ ลอ่ งมณอี ลงกรณ์ ๓๔. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
แล้วเอาลงไปซอ่ นไว ้ ในยอดตรกี ูฏสิงขร โดยตอบค�ำ ถาม ดังน้ี
ทา่ นจงคิดฆา่ ตัวภมร ไมยราพฤทธิรอนจะวายปราณ
• เพราะเหตุใดไมยราพจึงฆ่า
ฯ ๖ คำา ฯ ไม่ตาย (เพราะถอดดวงใจเป็นผึ้งเกบ็ ไว้
ทยี่ อดเขาตรกี ูฏ)
เมอื่ น้นั วายบุ ตุ รผู้ปรชี าหาญ
ฟังนางบอกแจง้ ทุกประการ ยนิ ดปี านไดฟ้ ากฟา้ • การท่ีนางพิรากวนบอกความลับ
เทา้ เหยยี บอสุราไวม้ น่ั กรนน้ั ประนมเหนือเกศา ที่สำ�คัญต่อชีวิตของไมยราพแก่
ก็รา่ ยพระเวทอนั ศักดา นมิ ิตกายกายาวานร หนุมาน เป็นสิ่งที่ถูกต้องหรือไม่
เ พ ร า ะ เ ห ตุ ใ ด (ตัวอย่างคำ�ตอบ
ฯ ๔ คำา ฯ ตระ เปน็ สง่ิ ทถ่ี กู ตอ้ งเพราะตอ้ งการชว่ ยเหลอื
รูปนนั้ ใหญเ่ ทา่ พรหมาน สูงตระหง่านด่ังหนึ่งสงิ ขร ลกู ของตนทถ่ี กู ใสร่ า้ ยโดยไมม่ คี วามผดิ )
พร้อมทั้งสพี่ กั ตร์แปดกร สำาแดงฤทธริ อนเกรยี งไกร • เม่ือหนุมานรู้ความลับของ
เทา้ ซ้ายเหยยี บอกอสรุ ี มิให้เคลอื่ นจากท่ขี น้ึ ได้
เท้าขวานัน้ กา้ วทะยานไป ยังในตรีกูฏบรรพตา ไมยราพแลว้ หนมุ านท�ำ อยา่ งไรตอ่ ไป
(แปลงกายให้ใหญ่ ใช้เท้าเหยียบอก
ฯ ๔ คาำ ฯ
ไมยราพ แล้วใช้มือค้นหาหัวใจที่
ไมยราพถอดเป็นผึง้ ไว)้
บทละครเรอื่ ง รามเกยี รต์ิ 39 บทละครเรอื่ ง รามเกยี รต์ิ
ตอน หนมุ านได้กลอ่ งดวงใจ
เสริมความรู้ ครูควรสอน
และไมยราพตาย
• ปรีดา หมายถงึ อิ่มใจ ปล้มื ใจ ยนิ ดี
• อบุ าย หมายถงึ วิธีการอันแยบคาย เล่ห์กล เล่หเ์ หลีย่ ม 39 สุดยอดคู่มือครู
• ภุมรี หมายถงึ ผงึ้ แมลงภู่
• ตรกี ฏู หมายถงึ ช่อื เขามี ๓ ยอด
• สงู ตระหง่าน หมายถึง สูงเด่นเป็นสงา่
• บรรพตา หมายถงึ ภูเขา
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
แนวข้อสอบ O-NET
ep 2 ข้ันคิดวเิ คราะห์
St
และสรปุ ความรู้
๓๕. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น โดย
ตอบค�ำ ถาม ดงั นี้
• หนมุ านท�ำ อยา่ งไรจงึ สามารถฆา่ ไมยราพ
ได้ (ขยี้หัวใจของไมยราพท่ีถอดเป็นผ้ึงไว้
พร้อมกับตัดหวั ไมยราพ)
• นักเรียนคิดว่าเพราะเหตุใดหนุมาน
จึงชนะและไมยราพจึงแพ้ (ตัวอย่างคำ�ตอบ
เพราะหนมุ านมปี ญั ญาทเ่ี ฉยี บแหลม รจู้ กั ไตรต่ รอง
หาสาเหตุว่าทำ�ไมไมยราพจึงฆ่าไม่ตาย ส่วน
ไมยราพประมาทจนตนเองถงึ แก่ความตาย)
๓๖. นักเรียนร่วมกันสรุปใจความสำ�คัญของ
บทละครเรอ่ื ง รามเกยี รต์ิ ตอน ศกึ ไมยราพ
ครูอธิบายแนะนำ�เพม่ิ เตมิ ใหค้ รบถว้ น
๓๗. นักเรียนช่วยกันเขียนแผนภาพโครงเร่ือง
บทละครเรอื่ ง รามเกยี รต์ิ ตอน ศกึ ไมยราพ
ดังน้ี
ตวั ละครสำ�คัญ ฉาก
มือหนึง่ งา้ งยอดคีรินทร กรหน่งึ นัน้ คน้ ควา้ หา
จับได้แมลงภมุ รา ก็เอาขนึ้ มาชไู ว้
บทละครเร่อื ง เหวยเหวยไมยราพยักษ ี นห่ี วั ใจมึงหรอื มใิ ช่
รามเกียรต์ิ
ตอน ศกึ ไมยราพ ว่าแล้วขยเี้ ป็นจณุ ไป ตดั เศยี รลงใหพ้ รอ้ มกัน
ฯ ๔ คาำ ฯ เชิด
ข้อคดิ เหตกุ ารณ์ ปญั หา ดง่ั หน่ึงพระกาลพาลราช มาฟันฟาดดว้ ยคมพระแสงขรรค์
กายด้ินระดา่ วแดยัน กุมภัณฑก์ ม็ ว้ ยชีวี
๑. ฯ ๒ คาำ ฯ โอด
๒.
๓. 40 วรรณคดแี ละวรรณกรรม ป. ๖
(ตวั อย่างค�ำ ตอบ
• ตัวละครสำ�คัญ
หนมุ าน มจั ฉานุ ไมยราพ นางพิรากวน พระราม ๒. เมื่อหนุมานผ่านด่านมัจฉานุมาได้จึงได้พบกับนางพิรากวน หนุมานขอให้นางพิรากวนร่วมมือกับตน
• ฉาก เพอ่ื ช่วยพระรามและไวยวิกลกู ชายของนาง
เมอื งบาดาล ๓. หนมุ านแปลงเปน็ ใยบัวติดสไบนางพิรากวนเขา้ เมืองบาดาล
๔. หนมุ านชว่ ยพระรามออกมาไดแ้ ลว้ น�ำ ไปฝากเทวดาไว้ทีเ่ ขาสุรกานต์
• ปัญหา ๕. หนุมานกลับมาต่อสกู้ ับไมยราพ ทงั้ สองต่อสกู้ ันแตไ่ มม่ ใี ครแพช้ นะ
ไมยราพไปลกั พาตัวพระรามมา
• เหตุการณ์ ๖. ไมยราพออกอบุ ายให้ใชก้ ระบองตาลผลดั กนั ตีคนละ ๓ ที แตก่ ็ยังไมม่ ใี ครสามารถเอาชนะกนั ได้
๑. หนุมานตามมาช่วยพระรามที่เมืองบาดาล ๗. นางพิรากวนบอกความลับแก่หนุมานวา่ ไมยราพถอดดวงใจเป็นผง้ึ เก็บไว้ท่ยี อดเขาตรกี ฏู
จงึ ไดพ้ บกบั มจั ฉานลุ กู ชายของตนเฝา้ ดา่ นชน้ั ใน ๘. หนุมานค้นหาดวงใจของไมยราพที่ถอดเป็นผ้ึงไว้ ขย้ีหัวใจน้ัน พร้อมกับตัดหัวไมยราพ ไมยราพจึง
เมอื งบาดาลอยู่ ขาดใจตาย
• ข้อคิด
สุดยอดคู่มือครู 40
ธรรมะย่อมชนะอธรรม)
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
ค�ำ ถ�มท้�ท�ย จุดประก�ยคว�มคิด Step 2asean
ขั้นคิดวิเคราะห์
และสรปุ ความรู้
จากเน้ือเรอ่ื งตอนนนี้ ักเรยี นคดิ ว่า หนมุ านชนะเพราะเหตใุ ด และไมยราพแพ้ ๓๘. นักเรียนแบ่งกลุ่มร่วมกันประเมินคุณค่า
เพราะเหตใุ ด วรรณคดีในด้านต่าง ๆ พร้อมทั้งยกตัวอย่าง
ค�ำ ประพันธป์ ระกอบการอธิบาย
กลมุ่ ท่ี ๑ คุณค่าด้านเนอ้ื หา
สรุปความรู้ บทละครเร่ือง รามเกียรติ์ พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จ- (สรุปแนวคิดสำ�หรบั ครู
พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เป็นฉบับที่มีเนื้อหาสมบูรณ์ท่ีสุด เน้ือเรื่อง บทละครเร่ือง รามเกียรติ์ ตอน ศึกไมยราพ
ตอน ศึกไมยราพ นี้กล่าวถึงการต่อสู้ของหนุมานกับไมยราพในเมืองบาดาล
เหตเุ พราะไมยราพไปลกั พาพระรามมา หนมุ านชว่ ยพระรามออกจากเมอื งบาดาลได้ สะท้อนให้เห็นความรัก ความกตัญญูกตเวทีของ
มัจฉานุ แม้จะเคารพเทิดทูนหนุมานผู้เป็นบิดา
และฆา่ ไมยราพตาย เหตกุ ารณค์ รง้ั นที้ าำ ใหห้ นมุ านไดพ้ บกบั มจั ฉานลุ กู ชายของตน แตก่ ไ็ มย่ อมทรยศตอ่ ไมยราพผทู้ เ่ี ลยี้ งดตู นเองมา
กบั นางสพุ รรณมจั ฉา ตวั ละครทกุ ตวั ในเนอ้ื เรอ่ื งตอนนใ้ี หข้ อ้ คดิ หลายประการแก่ นอกจากน้ียังสะท้อนให้เห็นความจงรักภักดีของ
ผู้อ่าน รวมทั้งความสนุกสนานของเหตุการณ์และความเพลิดเพลินจากการอ่าน หนุมานท่ีมีต่อพระราม ถึงแม้ว่าตนเองจะได้รับ
ล้วนเป็นคุณค่าของวรรณคดี อันตรายก็ไม่เกรงกลัวที่จะไปช่วยพระราม และ
สะท้อนความรักของแม่ที่มีต่อลูกของนางพิรากวน
ท่ีมีต่อไวยวิก สะท้อนสัจธรรมของชีวิตในเรื่อง
กลอนบทละคร ธรรมะยอ่ มชนะอธรรม)
กลุ่มท่ี ๒ คุณค่าด้านวรรณศิลป์
ลักษณะของกลอนบทละคร (สรปุ แนวคิดส�ำ หรับครู
๑. ในแตล่ ะวรรคจะมีจาำ นวน ๖ - ๗ คาำ ลักษณะสัมผสั เชน่ เดียวกบั กลอนแปด บทละครเร่ือง รามเกียรติ์ ตอน ศึกไมยราพ
เป็นบทละครท่ีใช้ภาษาสื่อความหมายชัดเจน
(คำา ในบทรอ้ ยกรองมคี วามหมายเท่ากบั พยางค)์ เลือกสรรถ้อยคำ�ให้ผู้อ่านได้เห็นภาพการต่อสู้
ที่น่าต่ืนเต้น ถ่ายทอดอารมณ์ความรู้สึกได้เป็น
๒. การขนึ้ ตน้ บท มกั ใช้คาำ ตอ่ ไปนี้ อย่างดี เล่าเรื่องผ่านบทร้อยกรองได้น่าสนใจ
มีการใช้อุปมาเปรียบเทียบผ่านบทเจรจาของ
✿ มาจะกล่าวบทไป ใช้เม่ือกล่าวถึงเหตุการณต์ อนใหม่
✿ เมอ่ื น้ัน ใช้เมอ่ื กล่าวถงึ ตัวละครสาำ คญั หรือผเู้ ป็นใหญ่
ในบทละครเร่ืองนั้น ตัวละคร เช่น ตอนท่ีไมยราพพบกับหนุมาน
✿ บดั นน้ั ใชเ้ มอื่ กลา่ วถงึ ตวั ละครทไ่ี มส่ าำ คญั หรอื เปน็ ผนู้ อ้ ย กล่าวว่า
“มงึ ด่ังห่งิ หอ้ ยนอ้ ยแสง
๓. บทละครกาำ หนดบทเพลงสาำ หรบั การใชข้ บั รอ้ งมเี พลงหนา้ พาทยซ์ ง่ึ ใชป้ ระกอบ หรือจะแขง่ กบั ดวงสุริยฉ์ ัน”
เป็นการเปรียบเทียบผ่านบทเจรจาของไมยราพ
ท่ารำาหรอื กำาหนดกิรยิ าอาการของตัวละคร เชน่
บทละครเรอ่ื ง รามเกยี รต์ิ 41 เพื่อข่มขู่คู่ต่อสู้ว่า หนุมานมีกำ�ลังเพียงน้อยนิด
เหมือนกับแสงของหิ่งห้อย ไม่สามารถท่ีจะมาต่อสู้
กับตนเอง ซึ่งมีพลังอำ�นาจมากเหมือนแสงของ
กลมุ่ ท่ี ๓ คุณคา่ ดา้ นสังคม ดวงอาทิตยไ์ ด)้
(สรุปแนวคิดสำ�หรับครู
บทละครเร่ือง รามเกียรต์ิ ตอน ศึกไมยราพ สะท้อนแนวคิดของสังคมไทย คือ ความเชื่อเร่ือง
เทวดาอารักษ์ที่ปกปักรักษาโลก ความเชื่อเรื่องของสวรรค์ช้ันต่าง ๆ อันเป็นท่ีอยู่ของเทวดา ดังเช่น
ตอนที่หนุมานนำ�พระรามไปฝากไว้กับเทวดา ขอให้เทวดามาช่วยปกป้องพระรามก่อนที่ตนเองจะไปฆ่า
ไมยราพ ในสังคมปัจจุบันก็ยังมีความเชื่อในเร่ืองน้ีปรากฏให้เห็นอยู่ เช่น เวลาท่ีเรามีเรื่องไม่สบายใจ
เรามักจะขอให้สิ่งศักด์ิสิทธ์ิช่วย โดยการบนบานศาลกล่าว เพราะเชื่อว่าเทวดา ส่ิงศักดิ์สิทธ์ิจะช่วยได้
ซงึ่ เป็นการทำ�เพื่อความสบายใจอยา่ งหนึ่ง)
41 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 แนวข้อสอบ O-NET
ep 2 ข้นั คดิ วเิ คราะห์
St
และสรปุ ความรู้ ✿ เพลงกราวนอก ประกอบการยกทัพตรวจพลของกระบวนทัพ
๓๙. นักเรียนเลือกคุณธรรมท่ีตนเอง ฝา่ ยมนุษย์
ป ร ะ ทั บ ใ จ จ า ก บ ท ล ะ ค ร เ ร่ื อ ง ✿ เพลงกราวใน ประกอบการยกทัพตรวจพลของกระบวนทัพ
ฝา่ ยยักษ์
รามเกียรต์ิ ตอน ศึกไมยราพ มา ✿ เพลงกล่อม ประกอบการขบั บำาเรอ
✿ เพลงคกุ พาทย ์ ประกอบการรำาในท่าทดี่ ุรา้ ย หรือแสดงอิทธิฤทธ์ิ
๑ ประการ ยกตัวอย่างคำ�ประพันธ์ ✿ เพลงชบุ ประกอบการเดินของนางกำานลั
ท่ีแสดงคุณธรรมนั้น พร้อมท้ัง ✿ เพลงเชดิ ประกอบการไปมาอยา่ งรวดเรว็ หรอื การเดนิ ทางไกล
แนวทางการนำ�ไปใช้ในชีวิตจริง และใช้ในการต่อสู้
ออกมาน�ำ เสนอใหเ้ พอ่ื นฟงั หนา้ ชน้ั เรยี น ✿ เพลงตระ ประกอบการแปลงกายของตัวเอก
ดงั ตวั อย่าง ✿ เพลงโอด ประกอบกิรยิ ารอ้ งไห้ เศร้าโศกเสียใจ สลบหรอื ตาย
✤ คณุ ธรรมทน่ี า่ ประทับใจจากบทละครตอนนี้ คอื (ตัวอย่างค�ำ ตอบ) ๔. เม่ือขึ้นต้นวรรคหรือตอน แต่ละตอนจะมีเครื่องหมาย เรียกว่า ฟองมัน
ความกตัญญขู องมจั ฉานทุ ่มี ตี อ่ บิดาบังเกดิ เกลา้ และผ้มู ีพระคุณ หรอื ตาไก่ กาำ กับ
๕. เมื่อจบตอน ใต้ตอนจะบอกว่ากี่คำากลอน และบางตอนอาจมีเพลงหน้าพาทย์
ซงึ่ มัจฉานปุ ฏบิ ัติไดด้ ีมากในเวลาเดยี วกัน กาำ กบั เช่น ฯ ๒ คาำ ฯ เชิด
✤ ตวั อย่างคำ�ประพนั ธท์ ่สี ะทอ้ นคุณธรรมนี้
ข้อน้ขี ดั สนเปน็ พน้ คดิ พระบิดาจงโปรดเกศี ตัวอย่าง วายุบุตรวุฒิไกรใจกลา้
ดว้ ยพญาไมยราพอสรุ ี ได้เล้ียงลูกน้ีจนใหญ่มา
พระคณุ ด่ังคุณบติ เุ รศ ซง่ึ บงั เกิดเกศเกศา บัดนั้น
อนั ซึ่งจะบอกมรคา ด่ังขา้ ไมม่ ีกตัญญู โถมรบั กลับกลอกไปมา หันเหียนเปลย่ี นทา่ ราวี
บดิ าลงมาทางไหน ทางนน้ั จะไปยงั มอี ยู่ ฯ ๒ คำา ฯ เชดิ
จงเรง่ พินิจพิศด ู กจ็ ะรู้ด้วยปรีชาชาญ
✤ คุณธรรมนี้สามารถนำ�ไปใช้ในชวี ติ จริงได้ คือ
ชว่ ยเหลอื งานพอ่ แมแ่ ละผู้มพี ระคุณ เช่น ครู ญาตพิ ่นี อ้ ง มจั ฉานุ
ท�ำ หนา้ ท่ีของตนให้ดที ี่สดุ มจั ฉาน ุ เปน็ บตุ รของหนุมานกบั นางสพุ รรณมัจฉา จึงมีลักษณะรูปรา่ ง
๔๐. นกั เรยี นชว่ ยกนั สรปุ คณุ ธรรมทไี่ ดร้ บั เป็นลงิ เผือก ปากอา้ สวมมาลัยทองเช่นเดยี วกับบดิ า แตม่ ีหางเป็นปลาเหมอื นมารดา
จากบทละครเร่ือง รามเกียรต์ิ ตอน หนุมานพบนางสุพรรณมัจฉาเม่ือคร้ังนางรับคำาสั่งจากทศกัณฐ์ผู้เป็นบิดาให้พา
ศึกไมยราพ เป็นแผนภาพความคิด บริวารปลาไปทำาลายการจองถนนของเหล่าวานรที่จะข้ามไปกรุงลงกา นางถูกหนุมาน
ดังนี้ เกลยี้ กลอ่ มใหเ้ รยี กบรวิ ารปลาขนกอ้ นหนิ กลบั คนื มาจนสามารถจองถนนไดส้ ำาเรจ็ และ
เป็นภรรยาของหนมุ านจนตั้งครรภ์
ความกตญั ญูกตเวทขี องลูก ความจงรกั ภักดี 42 วรรณคดแี ละวรรณกรรม ป. ๖
ทีม่ ีตอ่ พ่อแม่ ต่อผ้บู งั คับบญั ชา
คณุ ธรรมทีไ่ ดร้ ับ แนวข้อสอบ O-NET
จากบทละครเรื่อง
รามเกยี รต์ิ ตอน อนั โทษนี้ใหญ่หลวงนัก ลกู รกั จกั ขอโทษา
อย่าให้เป็นกรรมเวรา แก่ข้าน้อยนี้สืบไป
ศกึ ไมยราพ
การกระท�ำในข้อใดน�ำแนวคดิ จากค�ำประพันธน์ ีไ้ ปใชไ้ ด้ถกู ตอ้ ง
ความดีย่อม การร้จู ัก ความรักของแม่ ๑ ท�ำบตั รอวยพรวนั พ่อแหง่ ชาติไปกราบท่าน ๒ เผลอเถยี งพอ่ จึงรบี กราบขอโทษ
ชนะความชั่ว แก้ไขปัญหา ทมี่ ตี ่อลกู ๓ ไหวพ้ อ่ กอ่ นทท่ี ่านจะออกไปท�ำงาน ๔ น�ำเงนิ ทเ่ี หลอื จากการซอ้ื หนงั สอื ไปคนื พอ่
มีสติอยู่เสมอ (เฉลยขอ้ ๒ เพราะแนวคิดจากค�ำ ประพันธ์บทนี้คอื การรู้จักขอโทษเม่ือท�ำ ผดิ หรอื ลว่ งเกนิ ผูใ้ หญ่ซึ่งการ
เถียงพ่อแม่เป็นสิ่งที่ไม่ควรทำ� ดังน้ัน เม่ือพลาดพล้ังไปจึงต้องกราบขอโทษ ส่วนข้อ ๑
สุดยอดคู่มือครู 42 เป็นการแสดงความรักต่อพ่อ ข้อ ๓ เป็นการแสดงความมีสัมมาคารวะ ข้อ ๔ เป็นการแสดงถึง
ความซอื่ สตั ย)์
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด ep 3aseanรอบรู้อาเซียนและโลก
St ข้นั ปฏิบัติ
St St และสรปุ ความรู้
นางสพุ รรณมจั ฉากลวั ทศกณั ฐ ์ จงึ แอบไปสาำ รอกบตุ รทชี่ ายหาดแหง่ หนง่ึ เหลา่ เทวดา หลงั การปฏิบตั ิ
นางฟ้าทีม่ าชว่ ยค้มุ ครองนางตามคาำ อธิษฐานได้ตง้ั ชือ่ บุตรใหว้ า่ “มจั ฉาน”ุ นางบอกเล่า
แก่มัจฉานุถึงชาติกำาเนิดและลักษณะเด่นของหนุมานผู้เป็นบิดาก่อนท่ีจะท้ิงมัจฉานุ ๔๑. นักเรียนแบ่งกลุ่มตามความเหมาะสม
ไว้ตามลำาพัง เผอิญไมยราพเจ้าเมืองบาดาลประพาสป่าผ่านมาพบจึงรับมัจฉานุไว้เป็น แต่ละกลุ่มเลือกเหตุการณ์ตอนท่ีชอบ
บตุ รบุญธรรม มอบหมายหน้าทใี่ ห้เฝา้ สระทางเขา้ เมืองบาดาล มากที่สุดจากบทละครเรื่อง รามเกียรติ์
ตอ่ มาไมยราพลกั พาตวั พระรามมาไวท้ เ่ี มอื งบาดาล หนมุ านตดิ ตามมาชว่ ยพบกบั ตอน ศึกไมยราพ ร่วมกันเขียนบทละคร
มัจฉานุจึงต่อสู้กัน แต่ไม่สามารถเอาชนะกันได้จนกระทั่งรู้ความจริงว่าเป็นพ่อลูกกัน เป็นร้อยแก้ว อาจใช้คำ�ประพันธ์จาก
มัจฉานุจงึ ยอมใหห้ นุมานผา่ นดา่ นของตนเพ่อื หาทางชว่ ยเหลือพระรามต่อไป เนื้อเรื่องประกอบการเจรจาตามความ
เมื่อไมยราพตาย หนุมานได้มอบเมืองบาดาลให้ไวยวิกซ่ึงเป็นญาติของไมยราพ เหมาะสม จากนน้ั รว่ มกนั ฝกึ ซอ้ มการแสดง
ครอบครองโดยมีมัจฉานุเป็นพระมหาอุปราช ต่อมามัจฉานุได้เข้าเฝ้าพระราม ละคร แล้วช่วยกันประเมิน แก้ไข และ
หนมุ านจงึ ทลู ขอใหพ้ ระรามใชพ้ ระขรรคโ์ มลตี ดั หางปลาของมจั ฉานทุ ง้ิ เสยี และพระราม ปรบั ปรงุ การแสดงละครของกลมุ่ ตนเอง
ยังทรงโปรดแต่งตั้งมัจฉานุให้เป็นพระยาหนุราชไปครองเมืองมลิวันอย่างมีความสุข
สืบไป ๔๒. นักเรียนร่วมกันสรุปสิ่งท่ีเข้าใจเป็นความรู้
ร่วมกนั ดงั น้ี
ตวั ละครเร่ืองรามเกียรต ์ิ http://www.rungfa.chs.ac.th/ramactor.htm
เร่อื งยอ่ รามเกยี รต ิ์ http://www.rungfa.chs.ac.th/ramstory.htm • บทละครเร่ือง รามเกียรติ์ เป็น
โขน http://www.anurakthai.com/thaidances/ วรรณคดีเก่าแก่ท่ีมีเค้าโครงเรื่องมาจาก
khone/history.asp รามายณะของอินเดยี เนอ้ื เร่อื งเปน็ การทำ�
สงครามอนั ยืดเย้ือระหวา่ งมนษุ ย์ ลงิ และ
เรยี นรคู้ ำ��นำ�ไปใช้ ยักษ์ เนื้อเรื่องมีความสนุกสนานตื่นเต้น
เร้าใจ โดยมีแก่นสำ�คัญของเรื่อง คือ
ค�ำ ศพั ท์น่�รู้ ธรรมะยอ่ มชนะอธรรม นอกจากนย้ี งั มกี าร
สอดแทรกคุณธรรมอยู่ภายในเนื้อเรื่อง
ด้วย เช่น ความกตัญญูกตเวทีของลูกที่มี
ต่อพอ่ ความจงรักภกั ดตี ่อผูบ้ ังคับบัญชา
กระบ ่ี น. ลิง ep 4
กระออม น. ภาชนะสานดว้ ยไม้ไผ่ ยาชัน รูปคลา้ ยกระบงุ
ไมม่ ีคอ ใช้ใส่นำ้า
กมั ปนาท (กาำ -ปะ-นาด) น. เสียงสน่ันหวั่นไหว ขั้นสื่อสารและนำ� เสนอ
กณุ ฑล (กุน-ทน) น. ต้มุ หู
๔๓. นักเรียนแต่ละกลุ่มออกมาแสดงละคร
บทละครเรอื่ ง รามเกยี รต์ิ 43 หน้าชั้นเรียน นักเรียนและครูร่วมกัน
ประเมนิ ผลงานและแลกเปลยี่ นความคดิ กนั
พรอ้ มทง้ั สรปุ ขอ้ คดิ ทไ่ี ดร้ บั จากการชมละคร
5ep ข้ันประเมนิ เพือ่ เพม่ิ คณุ คา่ เพ่อื นำ�ไปเปน็ แนวทางในการดำ�เนนิ ชีวิต
บริการสงั คม ๔๔. นักเรียนสืบค้นความรู้เกี่ยวกับตัวละคร
และจติ สาธารณะ
ในบทละครเร่ือง รามเกียรต์ิ จากแหล่ง-
การเรยี นรตู้ า่ งๆเชน่ หอ้ งสมดุ อนิ เทอรเ์ นต็
๔๕. นักเรียนร่วมกันจัดการแสดงบทละครเรื่องรามเกียรติ์ ตอน ศึกไมยราพ โดยจัดแสดง พิพิธภัณฑ์ต่าง ๆ แล้วนำ�ความรู้ที่ได้มา
ในโรงเรยี นตามโอกาสท่เี หมาะสม เช่น วันภาษาไทยแหง่ ชาติ หรอื น�ำ เร่ืองราวทไ่ี ด้เรียนมา แลกเปลี่ยนกัน เพื่อขยายประสบการณ์
ไปเล่าให้บุคคลที่รู้จักฟัง เพ่ือถ่ายทอดวรรณคดีและผู้ฟังเกิดข้อคิดท่ีสามารถนำ�ไป การเรยี นรู้
ประยุกต์ใช้ในชวี ติ จรงิ ได้
43 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
แนวข้อสอบ O-NET
กุมภัณฑ์ (กุม-พัน) น. ยักษ์
กลุ าหล (กุ-ลา-หน) ว. โกลาหล อ้ือองึ เอิกเกริก วนุ่ วาย
ไกรสร (ไกรฺ -สอน) น. สิงโต
ขณั ฑ ์ (ขนั ) น. ภาค ตอน ส่วน
เขจร (เข-จอน) ก. เหาะไป
คทาธร (คะ-ทา-ทอน) น. ตะบอง
ครรชติ (คนั -ชดิ ) ก. กึกกอ้ ง กระห่มึ
คคั นานต์ (คกั -คะ-นาน) น. ฟา้
คีรินทร (ค-ี ริน-ทอน) น. ภเู ขา
จาบลั ย ์ (จา-บัน) ก. หวน่ั ไหว กระสบั กระส่าย รอ้ งไห้ครำ่าครวญ
สะอกึ สะอ้ืน
จณุ (จนุ ) น. ของทปี่ น่ ของที่ละเอยี ด ผง
ชลเนตร (ชน-ละ-เนด) น. น้าำ ตา
ตรุ (ตฺร)ุ น. ท่ขี ังคน เรอื นจำานักโทษ
โตมร (โต-มอน) น. อาวุธสาำ หรับซดั หอกซัด
ไตรดาล (ไตฺร-ดาน) น. โลกทง้ั สามหมายถึง สวรรค์ โลกมนุษย์
และบาดาล
ทวาร (ทะ-วาน) น. ประตู
ทนิ กร (ทิน-นะ-กอน) น. พระอาทติ ย์
โทมนสั สา (โทม-มะ-นัด-สา) น. ความเสยี ใจ ความเปน็ ทุกขใ์ จ
บฑี า (บ-ี ทา) ก. เบียดเบยี น บีบคั้น รบกวน เจ็บปวด
บุษบง (บดุ -สะ-บง) น. ดอกไม้
พจนารถ (พด-จะ-นาด) น. เนอื้ ความของคาำ พดู
พรรณราย (พนั -นะ-ราย) น. งามผุดผอ่ ง
พรหมาน (พรฺ ม-มาน) น. พระพรหม ชอ่ื พระเป็นเจ้าผูส้ ร้างโลก
ตามศาสนาพราหมณ์
พระพาย น. ลม เทพเจ้าแห่งลม
44 วรรณคดีและวรรณกรรม ป. ๖
สุดยอดคู่มือครู 44 แนวข้อสอบ O-NET
ขอ้ ใดแสดงถึงความรกั ของแม่ท่มี ีตอ่ ลกู มากท่ีสดุ
๑ คิดถงึ ลกู รักรว่ มชีว ี ตที รวงเขา้ รํ่าโศกา
๒ แมน้ เจา้ ส้นิ ชพี ชีว ี แม่นี้ไม่อยจู่ ะสู้ตาย
๓ เสยี แรงบ�ำรุงเลยี้ งมา จนชนั ษาจ�ำเรญิ วัย
๔ อนิจจาสงสารตวั เจ้า รุ่งเช้ากจ็ ะม้วยอาสัญ
(เฉลยข้อ ๒ แสดงถงึ ความรกั ของแมท่ ี่มตี อ่ ลกู มากทส่ี ุด เพราะจากคำ�ประพนั ธ์
หมายความวา่ ถา้ ลกู ตายแม่ก็จะขอตายตาม แสดงให้เหน็ ความรกั ที่ย่งิ ใหญ่ของแม)่
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
ภมุ รี (พมุ -มะ-ร)ี น. แมลงผงึ้ แมลงภู่
มรคา (มอ-ระ-คา) น. ทาง ช่อง ถนน
ยอกร (ยอ-กอน) ก. ยกมอื ไหว้
ยองใย ว. ใชเ้ ป็นคาำ เปรียบเทยี บว่ามขี นาดเล็ก
โลกธาตุ (โลก-กะ-ทาด) เท่าใยแมงมมุ
ศิโรเพฐน์ (ส-ิ โร-เพด) น. แผน่ ดิน
สมประดี น. ผ้าโพกศีรษะ
สระโบกขรณี (สะ-โบก-ขะ-ระ-นี) น. ความร้สู ึกตวั
สัประยุทธ์ (สบั -ปฺระ-ยดุ ) น. สระบัว
สาธารณ์ (สา-ทาน) ก. รบพงุ่ ชงิ ชยั กัน
สหี บญั ชร (ส-ี หะ-บัน-ชอน) ว. ตำา่ เลว ช่วั ชา้
สุรกานต์ (สุ-ระ-กาน) น. หน้าต่างท่ีพระมหากษัตรยิ ์
โสมนสั (โสม-มะ-นดั ) เสดจ็ ออกให้เข้าเฝ้า
ไสยา น. เป็นท่ีรกั ของเทวดา
หริรักษ์ (หะ-ริ-รกั ) น. ความสขุ ใจ ความปลาบปลืม้
เหมันต์ (เห-มัน) ความเบิกบาน
อลงกรณ์ (อะ-ลง-กอน) น. การนอน ทนี่ อน
อวตาร (อะ-วะ-ตาน) น. พระนารายณ์
อหังการ์ (อะ-หัง-กา) น. ฤดหู นาว
อินทรีย์ (อิน-ซี) น. การตกแต่ง การประดบั เคร่ืองตกแตง่
เครื่องประดบั
ก. แบง่ ภาคมาเกดิ ในโลก (ใช้แกพ่ ระนารายณ)์
น. ความเยอ่ หยิ่งจองหอง ความทะนงตวั
ความกา้ วรา้ วด้วยการถอื ว่าตนเองสาำ คญั
น. รา่ งกายและจติ ใจ
บทละครเรอ่ื ง รามเกยี รต์ิ 45
แนวข้อสอบ O-NET
ค�ำประพนั ธ์ในขอ้ ใดมคี ณุ คา่ ทางวรรณศิลปเ์ ดน่ ชัด
๑ ตัวกูผูท้ รงศักดา ใตฟ้ ้าไมม่ ใี ครเทยี มทนั (เฉลยข้อ ๑ เพราะคุณค่าทางวรรณศิลป์ คือ คุณค่า
ทางศิลปะของการประพันธ์ซงึ่ เป็นการเลือกใชถ้ อ้ ยค�ำ มา
มงึ ดงั่ หิ่งหอ้ ยน้อยแสง หรือจะแข่งกับดวงสุริยฉ์ นั บรรยายให้เกิดความไพเราะ ในคำ�ประพันธ์นี้มีการใช้
อุปมาหรือการเปรียบเทียบทำ�ให้เห็นภาพชัดเจน โดย
๒ ขอฝงู เทวาสุราฤทธ ิ์ ซ่ึงสถิตสงิ สู่ในภผู า ไมยราพเปรียบหนุมานเป็นหิ่งห้อยและเปรียบตนเอง
เป็นดวงอาทิตย์ ส่วนข้อ ๒ มีคุณค่าทางวัฒนธรรม
ทั้งหกห้องสวรรค์ชั้นฟา้ มาช่วยรักษาพระทรงธรรม์ ขอ้ ๓ มีคณุ คา่ ทางคุณธรรม และขอ้ ๔ มคี ณุ ค่าทาง
๓ พระคณุ ด่งั คุณบิตุเรศ ซ่งึ บงั เกิดเกศเกศา อารมณ)์
อันซึ่งจะบอกมรคา ด่ังขา้ ไมม่ กี ตญั ญู
๔ อนิจจาเปน็ น่าอนาถจิต พระกายติดไปดว้ ยธุลีผง
ไรท้ ง้ั ภูษาผทมทรง ใบไมจ้ ะรององค์กไ็ มม่ ี 45 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
แนวข้อสอบ O-NET
ถ้อยค�ำ ส�ำ นวน ล้วนตอ้ งศึกษ�
บดั นั้น มจั ฉานผุ ู้มอี ชั ฌาสัย
ได้ฟงั อดั อ้นั ตนั ใจ บังคมไหวแ้ ลว้ ตอบวาที
ข้อนีข้ ัดสนเป็นพน้ คดิ พระบดิ าจงโปรดเกศี
ด้วยพญาไมยราพอสุร ี ได้เล้ียงลูกนีจ้ นใหญ่มา
พระคุณดงั่ คณุ บิตุเรศ ซึง่ บงั เกดิ เกศเกศา
อันซึ่งจะบอกมรคา ดัง่ ข้าไมม่ ีกตญั ญู
บดิ าลงมาทางไหน ทางนน้ั จะไปยงั มอี ยู่
จงเร่งพนิ จิ พิศดู กจ็ ะรดู้ ว้ ยปรชี าชาญ
คำาประพันธ์น้ีแสดงให้เห็นว่า มัจฉานุมีความลำาบากใจในการจะบอกทาง
ลงไปเมืองบาดาลแก่หนุมานผู้เป็นบิดาท่ีแท้จริง เพราะจะเป็นการไม่กตัญญูต่อ
ไมยราพผู้เล้ียงดูตนมาต้ังแต่เกิด ซ่ึงมีพระคุณมากเช่นกัน จึงพูดเป็นนัยให้หนุมาน
คิดเอง ซงึ่ หนมุ านสามารถใช้สตปิ ญั ญาคดิ ได้ไมย่ าก
บัดนน้ั คาำ แหงหนุมานทหารใหญ่
ได้ฟงั ก็ดาำ รติ รไิ ตร อันอ้ายไมยราพอสุรา
มนั คดิ เปรียบเทยี บมาดั่งน้ี เหน็ จะมีอุบายยักษา
กูกไ็ มเ่ กรงฤทธา จะซอ้ นกลฆา่ มนั ใหว้ ายปราณ
ถึงจะตายแมน้ ต้องพระพายพดั ก็อบุ ตั คิ นื ชพี สงั ขาร
อนั ตวั ของไอ้ขุนมาร นัยจะแหลกลาญดว้ ยฤทธี
คำาประพันธ์น้ีแสดงให้เห็นว่า เมื่อหนุมานได้ฟังข้อเสนอในการต่อสู้ของไมยราพ
ที่จะให้ผลัดกันใช้ต้นตาลตีคู่ต่อสู้คนละสามที โดยไมยราพจะตีก่อนนั้น จึงคิดว่า
ไมยราพคงจะมีอุบายซ่อนอยู่ แต่หนุมานก็ไม่เกรงกลัว เพราะแม้จะถูกฆ่าตาย
แต่เม่ือลมพัดมาถูกตัวก็จะฟ้ืนคืนชีวิตได้ และมีกำาลังเหมือนเดิม และหนุมานก็มี
ฤทธ์เิ ดชท่จี ะฆา่ ไมยราพได้เช่นกนั
46 วรรณคดีและวรรณกรรม ป. ๖
สุดยอดคู่มือครู 46 แนวข้อสอบ O-NET
ด้วยพญาไมยราพอสุร ี ได้เลย้ี งลูกน้ีจนใหญม่ า
พระคณุ ดั่งคณุ บิตเุ รศ ซึ่งบงั เกิดเกศเกศา
ค�ำประพันธน์ ้สี ะท้อนคณุ ธรรมขอ้ ใด
๑ ความยตุ ธิ รรม ๒ ความซือ่ สตั ย์สุจริต
๓ ความกตญั ญกู ตเวที ๔ ความอ่อนน้อมถ่อมตน
(เฉลยข้อ ๓ เพราะจากคำ�ประพันธ์นี้ เป็นตอนท่ีมัจฉานุอธิบายเหตุผลกับหนุมานว่า
ไม่สามารถบอกทางไปเมืองบาดาลได้ เพราะไมยราพมีพระคุณเหมือนบิดาที่เล้ียงดูตนมา
ซงึ่ สะทอ้ นถึงความกตญั ญกู ตเวทขี องมจั ฉานุที่มตี อ่ ไมยราพ)
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
ตัวชี้วัด
เพิ่มพูนปญั ญา�นานากจิ กรรม ท ๑.๑ ป. ๖/๑
อ่�นใหค้ ล่อง ตอ้ งฝกึ ฝน ท ๕.๑ ป. ๖/๑
ให้นักเรียนจบั คกู่ ับเพ่อื นผลดั กันอา่ นคำาและความหมายใน “เรียนรคู้ าำ นำาไปใช้„
ให้นักเรียนอ่านออกเสียงบทละครเรื่อง รามเกียรต์ิ ตอน ศึกไมยราพ
ท้ังอา่ นแบบธรรมดาและอา่ นเป็นทาำ นองเสนาะ ผลัดกันประเมนิ ผลการอา่ น
ให้นักเรียนแบ่งกลุ่มเพ่ือฝึกอ่านบทเจรจาในเน้ือเร่ืองโดยอ่านแบบธรรมดา แนวค�ำตอบ
แบ่งบทเป็นหนุมาน มัจฉานุ ไมยราพ นางพิรากวน เสนายักษ์ ฝึกใช้น้ำาเสียง สนทนาซกั ถาม ใจความตามเร่ือง
ให้สอดคล้องกบั อารมณข์ องตัวละคร
• ฉบับพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จ-
สนทน�ซกั ถ�ม ใจคว�มต�มเรือ่ ง พระพทุ ธยอดฟ้าจฬุ าโลกมหาราช
บทละครเร่อื ง รามเกยี รต ์ิ ฉบบั ท่ีถือว่าสมบูรณท์ ส่ี ุดคอื ฉบับที่แตง่ ในสมยั ใด • เพราะนางไกยเกษมี ารดาของพระพรตเคยชว่ ย
ท้าวทศรถจาำ เป็นต้องยกเมืองให้พระพรตครองเพราะเหตุใด
เพราะเหตุใดทศกณั ฐจ์ งึ ลักพาตวั นางสีดา ท้าวทศรถตอนรบกับยักษ์ปทูตทันต์ โดยใช้
ไมยราพกับมจั ฉานเุ กีย่ วขอ้ งกันอยา่ งไร
หนมุ านมรี ปู ร่างลกั ษณะอย่างไร แขนสอดเพลารถของท้าวทศรถที่หักจน
เหตใุ ดมจั ฉานจุ งึ ไมบ่ อกทางลงไปเมืองบาดาลแกห่ นมุ านผู้เปน็ บดิ า
มัจฉานบุ อกทางลงไปเมอื งบาดาลแก่หนมุ านอย่างไร สามารถรบชนะในคร้ังนั้น ท้าวทศรถจึงให้
สญั ญาวา่ ใหน้ างขอสง่ิ ทตี่ อ้ งการไดห้ นง่ึ ประการ
นางจึงขอให้พระพรตข้ึนครองเมือง
• เพราะนางสำ�มนักขาน้องสาวทศกัณฐ์หลงรัก
หนุมานวางแผนจะติดตามนางพิรากวนเขา้ ไปยงั ที่อยขู่ องไมยราพอยา่ งไร พระราม จึงมาทูลถึงความงามของนางสีดาให้
ไมยราพคิดอบุ ายอยา่ งไร เพอ่ื จะฆ่าหนมุ านใหไ้ ด้
หนมุ านสงั หารไมยราพด้วยวธิ ีใด ทศกัณฐ์ฟัง เพอื่ ใหม้ าลักตัวนางสีดาไป
• ไมยราพเป็นพอ่ บญุ ธรรมของมัจฉานุ
อภิปร�ยวิเคร�ะห์เจตน� ค้นห�เหตผุ ล • เป็นลิงเผือก ปากอ้า สวมมาลัยทอง มีกุณฑล
การทท่ี า้ วทศรถยกบ้านเมืองให้พระพรตตามคำาขอของนางไกยเกษ ี มีขนเพชร มีเขี้ยวเป็นแก้ว หาวเป็นดาว เดือน
เป็นการกระทำาท่ีถกู ต้องหรอื ไม่ เพราะเหตุใด
การท่ีนางสีดาและพระลักษมณ์ออกเดินป่ากับพระราม มีส่วนในการช่วยเหลือ ตะวันได้
พระรามปราบยกั ษ์หรือไม่ อย่างไร • เพราะเห็นแก่ไมยราพที่ได้เล้ียงดูตนเองมา
การทพี่ ิเภกซ่งึ เปน็ อนุชาของทศกัณฐ์มาชว่ ยเหลือพระรามสู้รบกับทศกัณฐ์
ตง้ั แตย่ งั เลก็ มจั ฉานจุ งึ เคารพไมยราพเหมอื น
กบั เป็นพอ่ ของตน ไม่อยากอกตญั ญู
เปน็ การกระทาำ ทถี่ กู ตอ้ งหรอื ไม่ เพราะเหตใุ ด บทละครเรอ่ื ง รามเกียรต์ิ 47 • บอกว่าพอ่ มาจากทางใดก็ให้ไปทางนนั้
มันยังมที างออกอยู่
• แปลงเปน็ ใยบัวตดิ สไบนางพิรากวน
อภิปรายวิเคราะห์เจตนา คน้ หาเหตผุ ล • ให้นำ�ต้นตาล ๓ ต้นมาพันกัน แล้วผลัดกันตี
• ถูกต้อง เพราะเป็นการแสดงใหเ้ หน็ ว่าท้าวทศรถเป็นผู้ที่รกั ษาสจั จะ คนละ๓ที โดยไมยราพจะเปน็ ผู้ตกี ่อนแล้วจงึ
• มีสว่ นช่วยในการให้ก�ำ ลงั ใจและชว่ ยคิดแกป้ ัญหา ให้หนมุ านตี
• ขยี้หวั ใจไมยราพท่ีไดถ้ อดเป็นผง้ึ ไว้ พร้อมกับ
• ถูกต้อง เพราะพิเภกเคยขอให้ทศกัณฐ์คืนนางสีดาแก่พระราม แต่ทศกัณฐ์กลับขับไล่พิเภก ตดั หัวไมยราพ
ออกจากกรงุ ลงกา
47 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
แนวข้อสอบ O-NET
แนวค�ำตอบ การท่ีมัจฉานุบอกทางลงไปเมืองบาดาลแก่หนุมานโดยทางอ้อมเป็นสิ่งถูกต้อง
หรือไม ่ เพราะเหตุใด
• ถูกต้อง เพราะมัจฉานุไม่สามารถบอกทางไป การทไ่ี มยราพและหนมุ านตา่ งไม่กลัวความตายแม้พบคตู่ อ่ สทู้ เ่ี ก่งกล้า
เมืองบาดาลโดยตรงกับหนุมานได้ เนื่องจาก มฤี ทธ์ิมากน้นั เพราะเหตใุ ด
เหน็ แก่บุญคุณของไมยราพท่ไี ดเ้ ลย้ี งดูตนมา การทนี่ างพริ ากวนบอกความลบั ท่ีสำาคญั ตอ่ ชวี ติ ของไมยราพแกห่ นมุ าน
เป็นส่ิงทถี่ ูกตอ้ งหรือไม่ เพราะเหตุใด
• เพราะต่างคนต่างรู้ดีว่าตนเองไม่ตายไมยราพ
ถอดดวงใจเป็นผึ้งเก็บไว้ท่ียอดเขาตรีกูฏ ม�ชว่ ยกันคิด ม�ชว่ ยกันห�
ส่วนหนุมานเม่ือถูกลมพดั จะฟ้ืนคืนชพี ได้
ให้นักเรยี นอา่ นบทละครเร่ือง รามเกียรต์ิ ตอนอ่นื ๆ แล้วช่วยกันรวบรวมชอ่ื
• เป็นส่ิงที่ถูกต้อง เพราะต้องการช่วยเหลือ ตัวละคร ฝ่ายเทวดา มนุษย ์ ยกั ษ์ ลิง แลว้ จดั เป็นหมวดหมู่
ลูกของตนทีถ่ ูกใสร่ า้ ยโดยไมม่ ีความผดิ
มาช่วยกันคดิ มาชว่ ยกนั หา
ท้าวมาลีวราช พระนารายณ์ ตวั อย่าง
พระพาย เทวดา พระอิศวร
พระนารายณ์ พระราม
พระอินทร์
เทวดา มนุษย์
นางสดี า พระราม หนุมาน ไมยราพ
พระสตั รดุ มนุษย์ พระลักษมณ์
ลิง ยกั ษ์
พระพรต
ให้นักเรียนช่วยกันหาคาำ ราชาศพั ท์ท่ีใชใ้ นเร่อื ง นำามาตรวจสอบความถูกต้อง
พรอ้ มความหมาย
ใหน้ กั เรยี นหาคำาศพั ทท์ ่ีมคี วามหมายเดยี วกันจากคาำ ประพนั ธ ์ และเขียนไว้
เปน็ หมวดหมู่
นิลนนท์ หนุมาน ตวั อยา่ ง เมือง
ลงิ พาลี
ธานี
พารา
นครา
48 วรรณคดีและวรรณกรรม ป. ๖
นลิ พัท แนวข้อสอบ O-NET
สุครีพ
ข้อใดสะท้อนภาพการเคลอ่ื นไหวทีร่ วดเร็วว่องไว (เฉลยข้อ ๔ เพราะวรรคท่ี ๓ และ ๔
๑ สามทีสนั่นดง่ั ฟา้ ฟาด ปถั พีกมั ปนาทหวาดไหว อธิบายการต่อสู้ท่ีผลัดกันรุก ผลัดกันรับ
ทศกณั ฐ์ ไมยราพ อนั กายหนุมานชาญชยั กจ็ มลงในพืน้ พสธุ า ท้ังคู่ต่างเข้าปะทะกันเป็นพัลวัน สังเกต
๒ รูปน้นั ใหญ่เทา่ พรหมาน
พร้อมท้ังส่พี กั ตรแ์ ปดกร สงู ตระหง่านดัง่ หนึ่งสิงขร จากคำ�ว่า “กลอกกลับ โกลา หันเหียน-
๓ ดง่ั หนง่ึ พระกาลพาลราช
พเิ ภก กายดน้ิ ระด่าวแดยัน ส�ำแดงฤทธริ อนเกรียงไกร เปลี่ยนท่า”
๔ เทา้ หนง่ึ เหยียบเข่าวานร
กมุ ภกรรณ ยักษ์ กลอกกลบั จบั กนั เป็นโกลา มาฟนั ฟาดดว้ ยคมพระแสงขรรค์ สว่ นขอ้ ๑ สะท้อนเสยี งส่ันสะเทือน
อนิ ทรชติ กมุ ภัณฑก์ ม็ ว้ ยชวี ี ดังกึกกอ้ ง
กรแกวง่ พระขรรค์เงือ้ ง่า ขอ้ ๒ สะท้อนภาพของความยิ่งใหญ่
หนั เหยี นเปล่ยี นทา่ ในที อลังการ
ข้อ ๓ สะทอ้ นภาพความเจ็บปวด
สุดยอดคู่มือครู 48 อยา่ งแสนสาหัส)
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
ตัวช้ีวัด
พัฒน�ง�นเขยี น เรยี นรู้หล�กหล�ย ท ๑.๑ ป. ๖/๘
ให้นกั เรยี นเขยี นถอดความบทละครเร่อื ง รามเกยี รต ิ์ ตอน ศกึ ไมยราพ ท ๕.๑ ป. ๖/๑
ให้นกั เรยี นเขยี นบรรยายลกั ษณะนิสยั ของตวั ละคร ๒ ตวั ท ๕.๑ ป. ๖/๔
ให้นักเรยี นเลือกเนอ้ื เรือ่ งตอนทช่ี อบมากทีส่ ดุ แลว้ เขยี นอธิบายเหตผุ ลทชี่ อบ
เรอื่ งรามเกยี รตเ์ิ ปน็ วรรณคดีตามจนิ ตนาการและสร้างสรรค์อยา่ งไรบา้ ง
เขียนแสดงความคดิ เหน็ ของนักเรียน
สนุกหรรษ� ลีล�สมมตุ ิ
ใหน้ ักเรียนแบ่งกลุ่มแสดงละคร ตอน ศกึ ไมยราพ โดยชว่ ยกันเขยี นบทละคร
เปน็ รอ้ ยแกว้ อาจใชค้ าำ ประพนั ธจ์ ากเนอ้ื เรอ่ื งประกอบการเจรจาตามความเหมาะสม
ใหน้ ักเรียนฝึกทาำ ท่าโขนตอนที่หนุมานตอ่ สู้กับมัจฉานุ และต่อสู้กับไมยราพ
ให้นกั เรียนศกึ ษาคน้ คว้าและประดษิ ฐห์ นุ่ เชดิ เป็นตวั ละครในเรอ่ื งรามเกยี รต์ิ
โดยใช้วัสดุท่ีหาได้ในทอ้ งถิน่ แล้วลองนาำ มาเลน่ เชดิ หุน่ กับเพ่ือน ๆ
ส่ิงควรทำ� ช่วยย้ำ�เร่อื งร�ว
ใหน้ กั เรยี นเลือกคาำ ประพันธต์ อนที่ชอบจากศกึ ไมยราพ นาำ มาคัดลายมอื
ตัวบรรจงคร่ึงบรรทัด แล้วฝึกทอ่ งจำา
ให้นักเรยี นวาดภาพตัวละครที่ชอบ หรอื เหตุการณ์ตอนใดตอนหนงึ่
เขยี นคำาบรรยายภาพให้ชัดเจนดว้ ยบทรอ้ ยแก้วหรอื บทร้อยกรอง
ใหน้ กั เรยี นหาหนงั สอื รามเกยี รตฉิ์ บบั รอ้ ยแกว้ หรอื ฉบบั รอ้ ยกรองมาอา่ นเพอื่ ศกึ ษา
เน้ือเร่ืองตอนอ่นื ๆ
วัฒนธรรม ประเพณี ค�่ นยิ ม น�่ ช่นื ชมลองคน้ ห�
ให้นักเรยี นศึกษาวัฒนธรรมและค่านยิ มไทยจากบทละครเร่ือง รามเกยี รติ ์ ตอน
ศกึ ไมยราพ เชน่ ความรกั และความผกู พันระหวา่ งบิดากบั บุตร ความออ่ นน้อม
ความกตัญญูกตเวทตี อ่ ผมู้ ีพระคุณ ความจงรักภกั ดีตอ่ พระมหากษตั รยิ ์
ใหน้ ักเรียนค้นควา้ ทม่ี าของชอ่ื อาหาร “พระรามลงสรง” แลว้ ศกึ ษาวิธกี ารทำา
ให้นักเรียนศึกษาค้นคว้าเก่ียวกับตัวละครช่ือ เฮ่งเจีย ในเรื่องไซอิ๋ว แล้วนำามา
เปรยี บเทียบกับหนมุ าน
ให้นกั เรียนคน้ คว้าความเชื่อของคนไทยเกย่ี วกับเรื่องยกั ษ์
บทละครเรอ่ื ง รามเกยี รต์ิ 49
แนวข้อสอบ O-NET
แม้นหาวเปน็ ดาวเดือนตะวัน ใหเ้ หน็ ส�ำคญั ประจักษก์ อ่ น
เราจงึ่ จะเชอื่ วา่ บิดร ทหารพระสี่กรอวตาร
เนอ้ื เรอื่ งตอนน้แี สดงใหเ้ ห็นวา่ มัจฉานมุ ีการคิดระดบั ใด
๑ การคิดวิเคราะห ์ ๒ การคิดเปน็ ระบบ
๓ การคดิ อยา่ งสรา้ งสรรค ์ ๔ การคดิ อยา่ งมีวจิ ารณญาณ
(เฉลยขอ้ ๔ เพราะมัจฉานุไมเ่ ชือ่ งา่ ย ๆ วา่ หนมุ านเป็นบิดาของตน จงึ พยายามคดิ ไตรต่ รอง
และหาหลกั ฐานมายนื ยนั ก่อนตัดสินใจเชือ่ ซึ่งเปน็ การคิดอยา่ งมวี ิจารณญาณ)
49 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
แนวข้อสอบ O-NET
ตัวชี้วัด พจิ �รณ�สักนดิ ข้อคิดทไี่ ด้
ใหน้ ักเรียนบอกความรแู้ ละข้อคิดที่ไดจ้ ากการอา่ นบทละครเรอื่ ง รามเกยี รต ิ์
ท ๑.๑ ป. ๖/๕ ตอน ศึกไมยราพ ยกตัวอย่างประกอบใหเ้ ห็นชดั เจน
ท ๕.๑ ป. ๖/๓
ตัวอย่าง
ท ๕.๑ ป. ๖/๑
ขอ้ คิดเรอ่ื งความรับผดิ ชอบและหน้าท่ีตอ้ งมาก่อนเร่ืองส่วนตัว เหน็ ได้จาก
หนมุ านเมือ่ รูว้ ่ามัจฉานเุ ปน็ ลูก แม้จะดใี จทไี่ ด้พบลกู แต่กไ็ มส่ ามารถอยู่กบั ลกู นานได้
ดังคำาประพันธ์วา่
“พอ่ จักอย่ชู า้ กไ็ ม่ได้ จะรีบไปตามองค์พระทรงจกั ร
สังหารไมยราพขุนยกั ษ ์ ซง่ึ มนั ไปลกั พระองคม์ า”
นักเรยี นคิดวา่ การใชก้ ลอบุ ายมผี ลด ี ผลเสียอยา่ งไร ยกตวั อยา่ งประกอบให้ชัดเจน
พนิ จิ คุณค่� นำ�ม�ประยกุ ตใ์ ช้
ใหน้ กั เรยี นแบง่ กลมุ่ ศกึ ษาคณุ คา่ ทางวรรณศลิ ปใ์ นบทละครตอนน ี้กลมุ่ ละ ๑ ประเดน็
เช่น การเล่นเสียงสัมผัส การเลือกสรรถ้อยคำาให้ผู้อ่านเห็นภาพหรือเกิดอารมณ์-
คล้อยตาม การใช้โวหารเปรียบเทียบ จากนั้นมานำาเสนอหน้าช้ันเรียนพร้อมท้ัง
ยกตวั อยา่ งประกอบเพ่อื เป็นพน้ื ฐานในการแตง่ คำาประพันธ์ของนกั เรยี นตอ่ ไป
ให้นักเรียนศึกษาพฤติกรรมของตัวละครในตอน ศึกไมยราพ แล้วร่วมกันอภิปราย
ว่าพฤติกรรมของตัวละครใดท่ีสามารถนำามาเป็นแบบอย่างและไม่ควรนำามา
เป็นแบบอย่าง
กิจกรรมถา่ ยโยงความร้สู ู่สมรรถนะสำ�คญั
๑. ให้นักเรียนหาโอกาสไปชมภาพจิตรกรรมฝาผนังเร่ืองรามเกียรติ์ท่ีพระระเบียง
วัดพระศรีรัตนศาสดาราม (วัดพระแก้ว) กรุงเทพมหานคร หรือค้นคว้าจากหนังสือ
หรือสบื คน้ ทางอนิ เทอรเ์ น็ต
๒. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่มอภิปรายเพื่อเสนอแนวทางแก้ปัญหาหากนักเรียนเป็นมัจฉานุ
ซ่ึงไม่สามารถบอกทางไปเมืองบาดาลแก่หนุมานได้ นักเรียนจะมีทางออกสำาหรับ
เรอื่ งนีอ้ ยา่ งไร
๓. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่มระดมความคิดเพ่ือเสนอวิธีการท่ีแยบยลในการผ่านด่านยักษ์
ท่เี ฝา้ ประตเู ขา้ ไปในเมืองของไมยราพ
50 วรรณคดแี ละวรรณกรรม ป. ๖
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
นักเรียนแบ่งกลุ่มค้นคว้าภาพจิตรกรรมฝาผนังบทละครเร่ือง รามเกียรต์ิ
จากแหลง่ การเรยี นรตู้ า่ ง ๆ เลอื กตอนทสี่ นใจ เชน่ นางลอย จองถนน สคุ รพี หกั ฉตั ร
ไมยราพสะกดทัพ นางสีดาลุยไฟ คัดลอกบทละครตอนท่ีสอดคล้องกับ
ภาพน้ัน แล้วเขียนบรรยายเป็นสำ�นวนร้อยแก้วด้วยภาษาของตนเอง นำ�มา
จดั ทำ�ในรูปแบบตา่ ง ๆ ท่นี ่าสนใจ เพ่ือแลกเปลย่ี นกนั อา่ น
สุดยอดคู่มือครู 50
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
เป้าหมายการเรยี นรู้
นิทานทองอนิ ตอน นากพระโขนงท่สี อง มาตรฐานการเรยี นรู้
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว มาตรฐาน ท ๑.๑
ใช้กระบวนการอ่านสร้างความรู้และความคิด
ตัวชี้วัด เพอ่ื น�ำ ไปใชต้ ดั สนิ ใจ แกป้ ญั หาในการด�ำ เนนิ ชวี ติ
อ่านออกเสียงบทร้อยแก้วและบทร้อยกรองได้ถูกต้อง (ท ๑.๑ ป. ๖/๑) และมีนสิ ัยรกั การอ่าน
อธิบายความหมายของคำา ประโยค และข้อความที่เป็นโวหาร (ท ๑.๑ ป. ๖/๒) มาตรฐาน ท ๕.๑
อ่านเรื่องสั้น ๆ อย่างหลากหลายโดยจับเวลาแล้วถามเกี่ยวกับเรื่องที่อ่าน (ท ๑.๑ ป. ๖/๓) เข้าใจและแสดงความคิดเห็น วิจารณ์วรรณคดี
อธิบายการนำาความรู้และความคิดจากเรื่องที่อ่านไปตัดสินใจแก้ปัญหาในการดำาเนินชีวิต และวรรณกรรมไทยอย่างเห็นคุณค่า และ
น�ำ มาประยุกตใ์ ช้ในชวี ิตจรงิ
(ท ๑.๑ ป. ๖/๕)
อ่านหนังสือตามความสนใจและอธิบายคุณค่าที่ได้รับ (ท ๑.๑ ป. ๖/๘) สมรรถนะสำ�คัญของผ้เู รยี น
แสดงความคิดเห็นจากวรรณคดีหรือวรรณกรรมที่อ่าน (ท ๕.๑ ป. ๖/๑)
๑. ความสามารถในการสือ่ สาร
เล่านิทานพื้นบ้านท้องถิ่นตนเองและนิทานพื้นบ้านของท้องถิ่นอื่น (ท ๕.๑ ป. ๖/๒) • ทกั ษะการอา่ น
อธิบายคุณค่าของวรรณคดีและวรรณกรรมที่อ่านและนำาไปประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง (ท ๕.๑ ป. ๖/๓) • ทกั ษะการเขยี น
• ทักษะการฟงั การดู และการพดู
แผนผังสาระการเรียนรู้ ๒. ความสามารถในการคดิ
๓. ความสามารถในการแกป้ ัญหา
ตัวละครสำ�คัญ สถ�นท่ี ๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะชีวติ
๕. ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี
นทิ านทองอิน คณุ ลักษณะอันพึงประสงค์
ตอน นากพระโขนง
ขอ้ คิด ทส่ี อง ปัญห� ใฝเ่ รยี นรู้
ตัวชี้วัดท่ี ๔.๑ ตัง้ ใจ เพียรพยายามในการเรยี น
เหตุก�รณ์ และเข้าร่วมกิจกรรมการเรียนรู้
ตัวช้ีวัดท่ี ๔.๒ แสวงหาความร้จู ากแหล่งเรียนรู้
สาระสำาคัญ ต่าง ๆ ท้ังภายในและภายนอกโรงเรียน
ด้วยการเลือกใช้ส่ืออย่างเหมาะสม บันทึก
นิทานทองอิน ตอน นากพระโขนงที่สอง สะท้อนให้เห็นถึงการเกิดข่าวลือขึ้นในสังคม แม้กระทั่งได้เห็น ความรู้ วิเคราะห์ สรุปเป็นองค์ความรู้ สามารถ
สิ่งนั้นด้วยตาก็อาจไม่ใช่ความจริง ผู้รับข่าวสารต้องมีวิจารณญาณไตร่ตรอง เพื่อไม่ให้หลงผิดหรือตกเป็น น�ำ ไปใชใ้ นชีวิตประจ�ำ วันได้
เหยื่อของผู้ไม่หวังดี ม่งุ มั่นในการทำ�งาน
ตัวชี้วัดที่ ๖.๑ ตง้ั ใจและรบั ผดิ ชอบในการปฏบิ ตั ิ
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 จุด น หนา้ ทีก่ ารงาน
ประกายโครงงา ตัวชว้ี ดั ที่ ๖.๒ ทำ�งานด้วยความเพียรพยายาม
และอดทนเพ่ือให้งานส�ำ เรจ็ ตามเปา้ หมาย
นักเรียนแบ่งกลุ่มร่วมกันแต่งนิทานหรือเร่ืองราวแนวสืบสวนสอบสวนเช่นเดียวกับ
นทิ านทองอิน โดยก�ำ หนดตวั ละคร ฉาก และเหตุการณใ์ หม้ คี วามสมจริง วาดภาพประกอบ รักความเป็นไทย
และตง้ั ชอื่ เรอ่ื งใหน้ า่ สนใจ จัดทำ�ในรปู แบบหนังสอื นทิ าน น�ำ ไปเผยแพรแ่ กผ่ ู้ที่สนใจไดอ้ า่ น ตวั ชี้วัดท่ ี ๗.๒ เห็นคุณค่าและใช้ภาษาไทย
เพื่อให้ผู้อ่านเกิดขอ้ คดิ และสามารถนำ�ข้อคิดไปใช้ใหเ้ กดิ ประโยชน์ในชีวติ ประจ�ำ วัน ในการส่อื สารไดอ้ ย่างถกู ตอ้ งเหมาะสม
51 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
แนวข้อสอบ O-NET
ตัวชี้วัดSt พระราชประวัติ
ท ๑.๑ ป. ๖/๑ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเป็น
ท ๑.๑ ป. ๖/๒ พระมหากษัตริย์ลำาดับที่ ๖ แห่งราชวงศ์จักรี เป็นพระ-
ท ๑.๑ ป. ๖/๓ ราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ท ๑.๑ ป. ๖/๕ และสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ ทรงพระราช-
ท ๑.๑ ป. ๖/๘ สมภพเม่ือวันท ่ี ๑ มกราคม พ.ศ. ๒๔๒๓ พระนามเดิมว่า
ท ๕.๑ ป. ๖/๑ สมเด็จเจา้ ฟา้ มหาวชิราวธุ
ท ๕.๑ ป. ๖/๒ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จขึ้นเถลิงถวัลยราชสมบัติเมื่อ
ท ๕.๑ ป. ๖/๓ พ.ศ. ๒๔๕๓ พระราชกรณียกิจของพระองค์ตลอดรัชกาลมีหลายประการทั้งด้าน
การเมือง การปกครอง การศกึ ษา เศรษฐกจิ ส่ือสารมวลชน อักษรศาสตร์ และ
ภาระงาน/ชน้ิ งาน ศิลปะ เพื่อพัฒนาประเทศให้เจริญก้าวหน้าทัดเทียมอารยประเทศและการขยายตัว
ของประเทศ
การน�ำ ข้อคิดจากนทิ านทองอนิ ไปใช้ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเป็นกวีท่ีมีบทพระราชนิพนธ์
ในชีวิตจริง จำานวนมาก ซึ่งมีรูปแบบการแต่งหลากหลายประเภท เช่น บทละคร เรื่องสั้น
บทร้อยกรอง สารคดี พระนามแฝงท่ีทรงใช้ในงานพระราชนิพนธ์ก็มีมากมาย เช่น
ep 1 ข้นั สงั เกต อัศวพาหุ รามจิตติ ศรีอยุธยา นายแก้วนายขวัญ จึงทรงได้รับพระราชสมัญญา
วา่ “พระมหาธีรราชเจา้ „ อนั แปลว่า พระมหากษัตริย์ผเู้ ปน็ นักปราชญท์ ่ยี ่งิ ใหญ่
รวบรวมข้อมูล พระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลา้ เจา้ อยหู่ วั เสดจ็ สวรรคตเมอ่ื วนั ท ี่ ๒๕ พฤศจกิ ายน
พ.ศ. ๒๔๖๘ ทรงได้รับยกยอ่ งจากองค์การการศกึ ษา วทิ ยาศาสตร ์ และวฒั นธรรม
๑. นักเรียนร่วมกันสนทนา โดยตอบ แห่งสหประชาชาติ หรือยูเนสโก (UNESCO) ให้เป็นนักปราชญ์ของโลกเมื่อ
คำ�ถาม ดงั นี้ พ.ศ. ๒๕๑๕
• นทิ านทองอนิ ตอน นากพระโขนง- 52 วรรณคดีและวรรณกรรม ป. ๖
ท่ีสอง มคี ณุ คา่ อย่างไร
(ตัวอย่างคำ�ตอบ มีคุณค่าทางปัญญา
สอนให้รู้จักการสังเกต พิจารณาเรื่องราว
ที่เกิดขึ้น สะท้อนให้เห็นสภาพสังคม
และวัฒนธรรมในสมยั นนั้ )
๒. นักเรียนศึกษาพระราชประวัติของ
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้า-
เจา้ อยูห่ วั แลว้ สนทนาเพือ่ แลกเปลย่ี น
เรยี นรูร้ ว่ มกัน
สุดยอดคู่มือครู 52
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
บทนำาเรื่อง น ep 1asean
นิทานทองอิน เป็นพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว St ข้นั สังเกต
โดยทรงใช้พระนามแฝงวา่ “นายแก้วนายขวัญ„ ทรงพระราชนิพนธ์เมอ่ื ยังทรงดำารง รวบรวมข้อมลู
พระยศเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชเจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ สยามมกุฎราชกุมาร
นิทานทองอินนี้ไดพ้ มิ พ์ครงั้ แรกเมอื่ พ.ศ. ๒๔๔๗ ในหนังสือทวปี ัญญารายเดอื น ๓. นักเรียนศึกษาบทนำ�เรื่องเพ่ือให้เกิด
นิทานทองอินเป็นวรรณกรรมแนวสืบสวนสอบสวนท่ีพระบาทสมเด็จ- ความเข้าใจก่อนอ่านนิทานทองอิน
พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงได้แรงบันดาลใจจากนวนิยายสืบสวนของต่างประเทศ ตอน นากพระโขนงทีส่ อง
เรอ่ื ง เชอรล์ อกโฮลมส ์ (Sherlockholmes) แตไ่ ดท้ รงผกู เรอ่ื งและดาำ เนนิ เรอื่ งใหเ้ ขา้ กบั
บรรยากาศแบบไทย ๆ นทิ านทองอนิ น ี้ เปน็ วรรณกรรมท่ีมีลกั ษณะไมเ่ หมอื นนทิ าน ๔. นักเรียนร่วมกันสนทนา โดยตอบ
เนื่องจากเนื้อเร่ืองมีความสมจริงทั้งตัวบุคคล เหตุการณ์ในเร่ือง และสถานที่ ค�ำ ถาม ดังนี้
ซงึ่ สะท้อนสภาพชวี ติ และสงั คมท่ีเป็นจรงิ
ตัวละครเอกของเร่ืองน้ี คือ นายทองอิน ซ่ึงมีนายวัดเป็นผู้เล่าเรื่อง การใช้ • นิทานทองอินมีลักษณะเด่น
อย่างไร (เป็นวรรณกรรมแนวสืบสวน
สอบสวนที่ดำ�เนินเรอื่ งแบบไทย)
• นักเรียนรู้จักนิทานหรือการ์ตูน
แนวสืบสวนสอบสวนเร่ืองใดบ้าง
(ตวั อย่างคำ�ตอบ การ์ตูนเรอ่ื ง โคนนั )
ถ้อยคำาเป็นสำานวนเก่าอยู่บ้าง แต่การดำาเนินเรื่อง การบรรยายเหตุการณ์และฉาก
ต่าง ๆ จะมีลักษณะคล้ายงานเขียนนวนิยายหรือเรื่องสั้น ท่ีผู้อ่านจะได้รับอรรถรส
อย่างน่าสนใจมากเรื่องหน่ึง และถือกันว่านิทานทองอินเป็นเร่ืองประเภทสืบสวน
สอบสวนเร่อื งแรกของไทย มีทง้ั หมด ๑๕ ตอน ตอนทน่ี กั เรยี นจะได้ศกึ ษาต่อไปน ้ี
เป็นการสบื คดีความของนายทองอินในตอน “นากพระโขนงที่สอง„
นิทานทองอิน 53
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 จุด
ประกายโครงงา
นักเรียนแบ่งกลุ่มศึกษาค้นคว้านิทานทองอินตอนอ่ืน ๆ เช่น ตอน นายสุวรรณถูกขโมย
ตอน ความลับแผ่นดิน ตอน นายสวัสดิ์ปิตุฆาต ตอน ยาม้าบังกะโล ตอน เข็มร้อยดอกไม้ ตอน
กำ�นันคงบ้านโยคี ให้แต่ละกลุ่มเลือกตอนท่ีชอบกลุ่มละ ๑ ตอน ร่วมกันอ่านแล้วเรียบเรียงข้อความ
นั้นใหม่ให้เป็นสำ�นวนภาษาในปัจจุบัน ฝึกซ้อมการแสดงเพ่ือนำ�มาจัดแสดงละครให้เพ่ือนดู พร้อมทั้ง
บอกข้อคดิ ทีไ่ ดร้ ับจากตอนนัน้ ๆ เพอื่ เป็นแนวทางในการด�ำ เนนิ ชีวติ ใหก้ ับเพอ่ื น ๆ ในชั้นเรยี น
53 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
St St บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 แนวข้อสอบ O-NET
ep 1 ขน้ั สังเกต นิทานทองอนิ
รวบรวมข้อมูล
๕. นักเรียนอ่านนิทานทองอิน ตอน ตอน นากพระโขนงท่สี อง นายแก้วนายขวญั
นากพระโขนงที่สอง โดยอ่านแบบ
สำ�รวจเรื่อง พร้อมท้ังบันทึกคำ�ท่ีไม่รู้ ทา่ นทงั้ หลายบางทจี ะไดท้ ราบบา้ งบางท่านวา่ เมอ่ื ไมส่ ้นู านมานกั แลว้ เกิดมีเรอ่ื ง
ความหมาย ประหลาดเกิดขึ้นเร่ืองหนง่ึ แต่เพราะเป็นข่าวเล่าลือกนั นอก ๆ ไมไ่ ดล้ งหนงั สือพมิ พ์
จึงทำาให้ขา้ พเจ้าเข้าใจว่า คงจะมอี ยหู่ ลายท่านที่ไมไ่ ด้ทราบเร่ืองนเี้ ลย หรอื ทราบแล้ว
๖. นกั เรยี นศกึ ษาความหมายค�ำ ศพั ทจ์ าก ลมื เสยี เพราะฉะนน้ั ถา้ ขา้ พเจา้ จะเลา่ ซาำ้ อกี คงจะไมเ่ ปน็ การขดั ขอ้ งอนั ใด อกี ประการ
คำ � ศั พ ท์ น่ า รู้ ท้ า ย เ รื่ อ ง แ ล ะ ค้ น ห า หนึ่งข้าพเจ้าเชื่อแน่ว่า มีคนน้อยคนท่ีทราบเรื่องราวตลอด การท่ีเกิดมีนางนาก
ความหมายของคำ�จากพจนานุกรม พระโขนงขึ้นใหม่อีกคนหนึ่ง และปีศาจนั้นดุเพียงใดบางทีจะมีผู้ทราบอยู่หลายคน
เพ่ิมเติม เพื่อให้เข้าใจเน้ือเรื่องได้ แต่ท่ีทราบว่าทำาไมปีศาจน้ันจึงสงบไปนั้นคงจะไม่มีกี่คน ตัวข้าพเจ้าเป็นผู้ทราบ
ชัดเจนย่งิ ข้ึน เร่อื งราวตลอดผหู้ นงึ่ เพราะฉะนน้ั จะขอเลา่ ให้ทา่ นฟงั ดังตอ่ ไปน้ี
เมอ่ื สองสามปมี านแี้ ลว้ มขี า่ วเลา่ ลอื กนั ขนึ้ วา่ เกดิ มปี ศี าจดขุ น้ึ ใหมท่ บี่ างพระโขนง
(ท ๑.๑ ป. ๖/๒) บางปากก็กล่าวว่าปีศาจน้ีคือตัวนางนากท่ีข้ึนชื่อลือนามมามากแล้วนั้นกลับมา
๗. นักเรียนอ่านออกเสียงนิทานทองอิน เที่ยวหลอกหลอนคนใหม่ บางปากก็กล่าวว่าเป็นปีศาจใหม่ชื่อนากเหมือนกัน
แต่ภายหลังได้ความว่า ปีศาจน้ีมีผู้เห็นตามที่ใกล้ ๆ บ้านพันโชติ กำานันพันโชติน้ัน
ตอน นากพระโขนงที่สอง ให้เสียงดัง เปน็ คนมเี งนิ อยบู่ ้าง มีภรรยาชอ่ื นาก ภรรยาน้ันถงึ แกก่ รรมลงไดแ้ ลว้ ประมาณปีเศษ
ชัดเจนและพร้อมเพรียงกัน จากน้ัน มีบุตรชายอยู่สองคน พันโชติมีความคิดจะหาภรรยาใหม่ แต่ไม่มีหญิงใดกล้าเป็น
ทำ�ความเขา้ ใจเนอ้ื เรือ่ งอยา่ งละเอยี ด ภรรยาพันโชต ิ โดยเหตุที่ทราบข่าวอยู่แล้วว่า มีปีศาจที่บ้านนั้น นากภรรยาเก่าของ
พันโชตินั้น คนในแถวน้ันทราบอยู่ท่ัวกันว่าเม่ือเวลามีชีวิตอยู่น้ันเป็นผู้หึงมาก และ
ep 2 ขน้ั คิดวิเคราะห์ เมอื่ จะถงึ แกก่ รรมไดก้ ลา่ วไวว้ า่ ถา้ ผวั มภี รรยาใหมจ่ ะเปน็ ปศี าจมาหลอก เพราะฉะนนั้
คนทั้งหลายจึงลงใจเห็นกันหมดว่าปีศาจนั้นคงจะเป็นปีศาจของนากแน่ ปีศาจน้ัน
และสรปุ ความรู้ ทำาประโยชน์ให้แก่พันโชติมาก เวลากลางคืนมีผู้เห็นเที่ยวเดินอยู่ริมคอกกระบือของ
พันโชติเนือง ๆ และครั้งหน่ึงเม่ือมีผู้ร้ายจะมาลักกระบือ ปีศาจนั้นก็ได้กระทำาให้
๘. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น ผู้ร้ายน้ันต้องหนีไป เพราะได้ยินเสียงร้องอึงข้ึนที่ริมคอก และช่วยตักน้ำาให้พันโชติ
โดยตอบค�ำ ถาม ดังน้ี เต็ม ๆ ต่มุ ทุกคนื
ในเวลาน้ันผู้ที่ทราบเร่ืองนี้แล้วมีอยู่สองจำาพวก พวกหน่ึงเชื่อว่าเป็นปีศาจจริง
• ขา่ วลือมีลักษณะอยา่ งไร อีกพวกหนึ่งไม่ออกความเห็นเลย ฟังแล้วก็ลืมนิ่งไป มีคนอยู่คนเดียวท่ีข้าพเจ้า
(ตัวอย่างคำ�ตอบ ข่าวท่ีพูดกันท่ัวไป
54 วรรณคดแี ละวรรณกรรม ป. ๖
แต่ยังไม่มีอะไรยืนยันได้แน่นอนว่าเป็น
เร่อื งจริง)
สุดยอดคู่มือครู 54
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
Step 2asean
ทราบแนว่ า่ ไมอ่ ยใู่ นจาำ พวกทงั้ สองซงึ่ กลา่ วแลว้ นนั้ คอื มติ รของขา้ พเจา้ ผหู้ นง่ึ ซงึ่ ในทน่ี ี้ ข้นั คิดวิเคราะห์
ข้าพเจ้าจะเรียกว่านายทองอิน นายทองอินนี้เป็นคนมีสติปัญญาไหวพริบมาก ท้ังมี และสรุปความรู้
ความรู้ดีด้วย ซ่ึงทำาให้ผู้ซ่ึงรู้จักเขาประหลาดใจมากว่าไม่ทำาราชการในกระทรวงหนึ่ง
กระทรวงใดเลย อีกประการหน่ึง มีผู้ไม่ทราบอยู่โดยมากว่านายทองอินทำาการ ๙. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
หาเลยี้ งชพี อยา่ งไร เขาไมไ่ ดค้ า้ ขาย ไมไ่ ดเ้ ปน็ หมอความ และดเู หมอื นไมไ่ ดท้ าำ อะไรเลย โดยตอบค�ำ ถาม ดังน้ี
แตก่ ม็ บี า้ นอยสู่ บายและมเี งนิ ใชพ้ อเสมอ ขา้ พเจา้ ขอขยายความลบั ในขอ้ นใี้ หท้ า่ นฟงั
(ข้าพเจ้าได้รับอนุญาตของนายทองอินแล้วให้ขยาย) นายทองอินนั้นทำาการคล้าย • อาชพี พลตระเวนลบั ทน่ี ายทองอนิ
พลตระเวนลบั คอื เป็นผูส้ ืบข่าวตา่ ง ๆ โดยทางเงยี บ ๆ บรรดาพวกนกั เลงสาำ คญั ๆ ทำ�อยู่ เทียบได้กับอาชีพใดในปัจจุบัน
นายทองอินไม่รู้จักน้ันน้อย แต่นักเลงเหล่านั้นไม่ใคร่จะรู้จักนายทองอินเพราะเขา (นกั สบื )
ชาำ นาญในการปลอมตน...
พอข้าพเจ้ายินข่าวเรื่องนางนากพระโขนงที่เกิดขึ้นใหม่นั้น ข้าพเจ้าก็ไปหา • อาชีพนักสืบมีลักษณะอย่างไร
นายทองอิน แต่พอนงั่ ลงยังไมท่ นั ได้เอ่ยขนึ้ นายทองอินก็ชิงพดู ข้นึ (เป็นผู้ช�ำ นาญในการสบื หาเร่ืองราว)
“จริง! จริง! ฉันไม่เชื่อวา่ ผีเหมือนกัน และอะไรผีจะมาทำาไดอ้ ย่างนัน้ „
ข้าพเจ้ายมิ้ แลว้ พดู วา่ “แหม! ทายใจแมน่ จริง ฉนั ตัง้ ใจมาจะเล่าเรือ่ ง • นายทองอินเช่ือเรื่องผีนางนาก
อีนากพระโขนงทีเ่ กิดขึ้นใหม่นใี้ ห้แกฟงั ทเี ดยี ว„ ทเ่ี กดิ ขนึ้ หรอื ไม่ เพราะเหตใุ ด (ตวั อยา่ ง
นายทองอินตอบวา่ “ฉนั ทายใจแกถกู นะ่ ซฉิ ันจึงชิงพูดข้นึ เสียกอ่ น„ คำ�ตอบ ไม่เชื่อ เพราะข่าวลือท่ีได้ฟังมา
ขา้ พเจา้ หวั เราะแลว้ ถามวา่ “ก็ถ้ามนั ไม่ใช่ผีมนั เปน็ อะไรเล่า„ ไม่น่าเช่ือว่าผีจะทำ�เหตุการณ์ต่าง ๆ
“มนั กค็ นนะ่ ซิ พ่อวดั „ เหลา่ นน้ั ได้ นอกจากผจี ะคือคน)
“ก็อ้ายคนนน้ั มันมปี ระสงคอ์ ะไรล่ะ„
“น่ีแหละฉันยังไม่ได้สืบสวนให้ถ้วนถ่ี จะบอกแกเห็นจะยังไม่ได้ แต่มีของแน่
อยอู่ ยา่ งหน่งึ คอื เจ้าคนทีท่ าำ ผีหลอกนั้น ไม่ไดป้ ระสงค์ขโมยพนั โชต„ิ
“ทำาไมแกถงึ รู้เลา่ „
นายทองอินแลดูหนา้ ขา้ พเจา้ แล้วยมิ้ แลถอนใจใหญ่
“พอ่ วัดนีเ้ ม่ือไรแกถงึ จะรูจ้ ักฉนั ดีเสียสกั ทีหนอ กฉ็ นั จะไปรอู้ ย่างไรได้นอกจาก
ฟังตามคนเขาพูดกัน แกก็คงรู้ในเร่ืองนี้เท่ากับฉันเหมือนกันแต่ไม่ได้ตริตรอง
เทา่ น้นั เอง คิดดเู ถอะ เจา้ ผีนม่ี ีผู้เหน็ มาหลายวนั แลว้ เห็นอยใู่ กล้ ๆ บา้ นพันโชติ
เสมอตามท่ีเล่ากันน้ัน ตัวพันโชติเองก็เช่ือว่าเป็นผีของเมียแกท่ีตาย คนอ่ืนก็เช่ือ
นทิ านทองอนิ 55
เสริมความรู้ ครูควรสอน
สร้างค่านยิ มการใฝห่ าความรู้ หม่ันศึกษาเลา่ เรยี นทั้งทางตรงและทางออ้ ม • หมอความ หมายถึง ผู้ท่ีได้รับอนุญาตให้ว่า
ครูอธิบายให้นักเรียนเข้าใจว่า การกระท�ำของนายวัดเป็นตัวอย่างของบุคคล ตา่ งแกต้ ่างคูค่ วามในเรอ่ื งอรรถคดี
ท่ีรู้จักใฝ่หาความรู้ เมื่อมีข้อสงสัยในเร่ืองใดควรแสวงหาความรู้เพิ่มเติมจาก หรอื เรยี กวา่ ทนายความ
แหลง่ การเรยี นรตู้ า่ ง ๆ อาจคน้ ควา้ จากสอื่ สงิ่ พมิ พ์ สอ่ื อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ หรอื สอบถาม • ขยาย หมายถงึ อธบิ าย ช้แี จง เปดิ เผย
จากผู้รู้ ผู้เช่ียวชาญ เหมือนกับนายวัดที่ไปหานายทองอิน เพราะเขารู้ว่า
นายทองอนิ จะช่วยไขขอ้ ขอ้ งใจและท�ำใหเ้ ร่ืองน้กี ระจา่ งได้
55 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 แนวข้อสอบ O-NET
ep 2 ขนั้ คดิ วิเคราะห์
St
และสรปุ ความรู้ เช่นน้ีทุกคน ก็ถ้าเจ้าคนที่ทำาหลอกน่ัน มันต้ังใจขโมยพันโชติ มันมิขโมยเสียนาน
๑๐. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น แลว้ หรอื เพราะคนคงไม่คดิ จบั มันกลวั ผกี ันเสยี หมด แลว้ คร้งั หน่ึงมคี นจะไปขโมย
โดยตอบค�ำ ถาม ดงั น้ี กระบือ เจา้ ผีนัน้ ยงั ร้องเอะอะขน้ึ จนอ้ายขโมยต้องหนีไป„
“กถ็ า้ เจา้ ขโมยนน่ั จะทาำ กลอบุ ายแกลง้ รอ้ งขน้ึ เสยี เองทหี นง่ึ กอ่ นสาำ หรบั ใหพ้ นั โชติ
• นายทองอินและนายวัดไป วางใจวา่ มผี ีเฝ้ากระบือ จะได้ไม่รักษาใหก้ วดขนั เชน่ นี้ไม่ได้หรือ„
บางพระโขนงทำ�ไม นายทองอินพยักหน้า ย้ิม แล้วตอบว่า “ถูก! ถูก! เออใช้ความคิดบ้างอย่างน ้ี
ถงึ จะดี ตวั ฉนั นถ้ี า้ ไมม่ ผี เู้ ถยี งไวบ้ า้ งกจ็ ะเลยเชอ่ื ตวั และความฉลาดของตวั จนเกนิ ไป
(เพราะต้องการสืบหาความจริงเร่ือง บางทีจะทาำ ใหเ้ สียการได ้ ทพ่ี อ่ วดั ทักข้ึนคร้ังน้ีถกู ทีเดยี ว อ้ายขโมยมนั อาจจะแกล้ง
ทำากลอุบายได้ แต่ว่ามีอยู่อย่างหน่ึง คือตั้งแต่เจ้าผีได้ไล่ขโมยไปแล้วยังไม่มีใคร
ผนี างนาก)
• เม่ือถงึ บางพระโขนง นายทองอิน
ไปสบื หาขอ้ มลู เรอ่ื งผนี างนากอยา่ งไร คิดขโมยกระบือของพันโชติอีกเลย การก็หลายวันมาแล้วเกือบคร่ึงเดือนได้
(ไปสนทนากบั ชาวบา้ นในละแวกบา้ นของ เพราะฉะนนั้ ฉนั คิดว่าน่ากลวั จะไม่ใชข่ โมยเสยี แลว้ „
ขา้ พเจา้ จงึ ถามวา่ “กถ็ า้ อยา่ งนนั้ แกจะทาำ อะไรเลา่ แกจะนงิ่ เสยี ไมท่ าำ อะไรเลยหรอื „
พันโชต)ิ นายทองอินนิ่งตรองอยู่ประเด๋ียวหน่ึงแล้วตอบว่า “ถ้าจะว่าไปโดยจริง เร่ืองนี้
• นายทองอนิ และนายวดั มลี กั ษณะ ก็ไมเ่ กีย่ วขอ้ งอะไรกับตัวฉัน แตเ่ วลานวี้ า่ งงานอย่ลู งไปบางพระโขนง ไปสืบกันเลน่
สนกุ ๆ ก็ได้ แกจะไปดว้ ยหรอื „
นสิ ัยอยา่ งไร ข้าพเจ้าก็รับโดยทันที เพราะข้าพเจ้าได้เคยไปกับนายทองอินบ้างแล้วบางคราว
(ตวั อยา่ งค�ำ ตอบ เปน็ คนฉลาด รอบคอบ ในเวลาเขาไปสืบการต่าง ๆ และบางทีก็ได้ช่วยเขาบ้างตามสติกำาลังของข้าพเจ้า
มปี ฏภิ าณไหวพรบิ )
แต่อย่างไร ๆ กด็ นี ายทองอนิ เปน็ เชอ่ื ไดแ้ นว่ ่าขา้ พเจ้าไมเ่ ป็นคนปากพล่อย ส่งิ ใด
เขายังไม่อนุญาตให้ขยายเป็นไม่ขยายเป็นอันขาด เพราะฉะนั้นนายทองอินจึงเรียก
ขา้ พเจ้าไปเป็นเพือ่ นเนือง ๆ
พอได้ตกลงกันว่าจะไปบางพระโขนงแล้ว รุ่งข้ึนนายทองอินกับข้าพเจ้าก็พากัน
ขึน้ รถไฟเช้าไป เม่อื ถึงบางพระโขนงแลว้ นายทองอนิ ก็ยังหาตรงไปบา้ นพนั โชติไม่
แต่ไปเท่ียวสนทนากับชาวบ้านในเร่ืองนี้มาก สังเกตดูคนตามเหล่าน้ันเชื่อแน่ว่า
เป็นปีศาจของนากภรรยาพันโชติท้ังสิ้น ไม่มีผู้ใดสงสัยเลยว่าจะเป็นผู้ร้าย การท่ี
สืบสวนตามชาวบ้านน้ันก็ไม่ได้เรื่องราวอะไรมากมายข้ึนไปกว่าท่ีเราทราบอยู่แล้ว
มีอยู่อยา่ งหนง่ึ ซง่ึ ตัวขา้ พเจ้าเองไม่เหน็ เป็นขอ้ สำาคัญ คอื เพือ่ นบา้ นของพันโชตผิ หู้ น่ึง
56 วรรณคดแี ละวรรณกรรม ป. ๖
เสริมความรู้ ครูควรสอน
• กลอบุ าย หมายถึง เล่ห์กล เล่ห์เหลยี่ ม การลวงใหเ้ ขา้ ใจผิดเพ่อื ใหฉ้ งน
หรอื เสียเปรยี บ
• กวดขัน หมายถงึ เอาจรงิ เอาจัง เร่งรัดใหย้ ่งิ ข้ึน
• ปากพลอ่ ย หมายถึง พดู โดยไม่ค�ำนงึ วา่ เป็นเรอ่ื งจริงหรอื ไมจ่ รงิ
• เนือง ๆ หมายถงึ เสมอ ๆ บอ่ ย ๆ
สุดยอดคู่มือครู 56
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
ep 2aseanSt
ช่อื นายเปรมกล่าวว่า ครง้ั หนึง่ พันโชติไดร้ ับหนงั สือมคี วามวา่ ในการท่ีมาคร้งั นไี้ มม่ ี ข้นั คดิ วิเคราะห์
ความประสงค์อย่างอื่นนอกจากจะทำาประโยชน์ให้พันโชติ เพราะฉะนั้นพันโชติแล และสรปุ ความรู้
บุตรพนั โชติท้งั ๒ คน ไมต่ ้องกลวั เกรงอะไรเลยคงจะไม่ทำาร้ายคนทง้ั สามน้ัน แต่ถา้
พนั โชตคิ ิดมภี รรยาใหมค่ งไดเ้ หน็ ดกี นั ในทา้ ยหนงั สอื นั้นลงนาม “นากภรรยา„ นาย ๑๑. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
ทองอินเมอ่ื ไดฟ้ งั นายเปรมเล่าเช่นนี้ แสดงกิริยาใหข้ า้ พเจ้าเหน็ ไดว้ ่า เขาเห็นเรื่องนี้ โดยตอบค�ำ ถาม ดังน้ี
เปน็ ข้อสาำ คัญอยา่ งหนง่ึ เขาถามนายเปรมว่า
“หนงั สอื ฉบบั นน้ั แกไดเ้ ห็นหรอื เปล่า?„ • ค�ำ วา่ “หนงั สือ” จากเรอ่ื งนิทาน-
ทองอนิ หมายถึงสิ่งใด (จดหมาย)
นายเปรมตอบว่า “ได้เห็น„
“แกจำาลายมือได้หรือ?„ • หนงั สอื ท่ีลงนามวา่ “นากภรรยา”
“ผมจำาไม่ไดข้ อรบั „ มีใจความว่าอย่างไร (เขาไม่ได้ต้ังใจ
“กแ็ กได้รูจ้ กั กบั นากหรือเปลา่ ?„
“รู้จกั ขอรับ ผมไปมาหาพนั โชตอิ ยู่บ่อย ๆ„ มาทำ�ร้ายพันโชติและบุตรไม่ต้องกลัว
“แกร้หู รอื ไมร่ ู้วา่ นากนัน้ เขยี นหนงั สือเปน็ หรือไม่เปน็ ?„
“ผมไมแ่ น่ แต่เข้าใจว่าเขียนไมเ่ ป็น ผมไมเ่ คยเหน็ เขาเขียนเลย„ แตถ่ า้ พนั โชตจิ ะมภี รรยาใหม่ คงไดเ้ หน็ ดกี นั )
“คนในบา้ นพนั โชตใิ ครเขยี นหนงั สอื เปน็ บา้ ง?„ • นายทองอินเกิดความรู้สึกใด
“ตวั พันโชตเิ องเขาก็เขยี นได้บา้ งนิดหนอ่ ย แตเ่ ขามกั อาศัยพอ่ ชม„
“พ่อชม นะ่ ใคร?„ เมื่อได้ฟังเร่ืองหนังสือท่ีนางนาก
“พอ่ ชมคือลูกคนใหญพ่ ันโชตขิ อรับ„ เขยี นถงึ พนั โชติ (รสู้ กึ สงสยั )
“อือ กล็ ายมือในหนังสือน้ันเหมอื นลายมอื พ่อชมไหม?„ • เพราะเหตุใด นายทองอินจึง
นายเปรมนกึ อยปู่ ระเดย๋ี วหน่งึ แล้วตอบวา่ อยากรู้ว่าคนในบ้านพันโชติมีใคร
“ผมไมไ่ ดต้ ง้ั ใจสังเกต„ เขียนหนงั สือไดบ้ า้ ง (ตวั อยา่ งคำ�ตอบ
“ก็มใี ครเขยี นหนังสือได้อีกบา้ งไหม?„
“พ่อชืน่ นอ้ งพอ่ ชมเขากเ็ ขยี นได้บา้ งนิดหน่อย ขอรบั „ เพราะนายทองอินไม่เช่ือว่าเป็นผีนางนาก
“แกรไู้ หมวา่ หนงั สอื นัน้ พนั โชตยิ ังเกบ็ ไวห้ รือเปล่า?„
“ผมไม่ทราบ„ เขียน ผีไม่น่าจะเขียนหนังสือได้จึงอยากรู้
“เออ เจา้ ชมนะ่ อายุเท่าไร?„
“เหน็ จะไดส้ ัก ๑๕ - ๑๖ ขอรบั พอ่ ช่ืนออ่ นกว่าพอ่ ชม ๒ ปี„ ว่าใครเป็นคนท่ีเขียนจดหมายขึน้ มา)
นิทานทองอนิ 57
แนวข้อสอบ O-NET
ขอ้ ใดเรียงล�ำดบั วธิ กี ารสบื สวนของนายทองอินได้ถกู ต้อง
๑ คดิ ไตร่ตรอง ๒ ตัง้ สมมตุ ิฐาน
๓ หาหลักฐานมายืนยนั ขอ้ เทจ็ จริง ๔ รวบรวมข้อมลู
๑ ๒ ๔ ๑ ๓ (เฉลยข้อ ๑ เรียงลำ�ดับวิธีการสืบสวนของนายทองอินได้ถูกต้อง นายทองอินไม่เช่ือเรื่องข่าวลือ
๒ ๒ ๓ ๔ ๑
ผีนางนากจึงต้องการพิสูจน์ความจริง เขาตั้งสมมุติฐานเร่ืองราวท่ีเกิดข้ึน แล้วรวบรวมข้อมูลโดย
๓ ๔ ๑ ๓ ๒ การสอบถามข้อมูลจากเพื่อนบ้านของพันโชติและตัวพันโชติ จากน้ันคิดไตร่ตรองข้อมูลท่ีได้รับมา
๔ ๓ ๑ ๒ ๔
จงึ จะหาหลักฐานมายนื ยันข้อเท็จจริงจนสามารถหาตัวผทู้ ่ีปลอมเป็นผีนางนากได้) 57 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 แนวข้อสอบ O-NET
ep 2 ข้ันคิดวิเคราะห์
St
และสรปุ ความรู้ “ในเรือ่ งท่ีพันโชติจะมเี มียใหม่นนั้ เจ้าลกู ๒ คนวา่ กระไรบา้ ง?„
๑๒. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น “ผมได้ยินพ่อชมพูดอยู่ว่า ไม่อยากให้พ่อมีเมียใหม่ เขากลัวเร่ืองทรัพย์สมบัติ
โดยตอบค�ำ ถาม ดังน้ี ขอรับเมื่อวานซืนนีเ้ อง เขายงั พูดกบั เจ้าปริกลูกกระผมว่าเขาดใี จนกั ทีแ่ ม่มาทำาหลอก
อยู่ยังง้ี ผู้หญิงจะได้กลัวไม่อาจมาเป็นเมียพ่อ แล้วก็ชวนเจ้าปริกให้ไปดูผีด้วยกัน
• นายทองอินได้รับข้อมูลอะไรบ้าง ขอรบั „
จากการสอบถามเพอื่ นบ้านของพนั โชติ “เมือ่ ชวนกนั น่ะเวลาไร แกจาำ ไดไ้ หม?„
“เวลาพลบคำ่าขอรับ แต่เจ้าปริกก็ไม่ได้ไปทันที พ่อชมเขาบอกว่าแล้วเขาถึงจะ
(- พันโชติเคยไดร้ บั จดหมายจากผนี างนาก มารบั พอตอนกลางคนื เมอ่ื ผมจะเข้าไปนอน เจ้าสองคนจงึ ได้พากันไป„
“แล้วเมอื่ ไรถงึ ไดก้ ลบั ?„
- นางนากภรรยาพันโชติเขียนหนงั สอื ไมเ่ ปน็ “ดึกขอรับ ผมไม่ทราบแน่วา่ กท่ี ุ่มกีโ่ มง„
- ชมบตุ รชายคนโตของพนั โชตเิ ขยี นหนงั สอื
เกง่ ทีส่ ดุ ในครอบครวั
- ชมไม่อยากให้บิดามีภรรยาใหม่เพราะ “เจา้ ปริกเคยไปกับเจ้าชมหลายหนหรอื ?„
หวงทรพั ย์สมบัติ “ที่ผมทราบเห็นมีสัก ๒ หนหรือ ๓ หน แต่จะไปด้วยกันอีกก่ีหนแน่ผมก็
- ชมดใี จทผ่ี ขี องมารดามาหลอกหลอนผคู้ น ไม่ทราบ เจ้าปริกของกระผมนี่ ผมบ่น ๆ อยู่ว่าน่ากลัวจะเสียคน ดูชอบเที่ยว
- ชมเคยชวนเพื่อนชื่อปริกไปดูผีใน กลางคืนนัก ผมสงสัยว่าจะไปติดผู้หญิงท่ีไหนเป็นแน่ แต่ถ้าเพียงเท่าน้ันผมก็ไม่ว่า
ยามวกิ าลหลายครง้ั ) ผมกลวั มนั จะไปคบเพอื่ นฝูงเสเพล จะพลอยให้ความเสยี มาถงึ กระผมด้วย„
• หลังจากได้ข้อมูลจากนายเปรมแล้ว
นายทองอินไปสอบถามข้อมูลจากใครต่อ นายทองอินพยักหน้าแล้วก็สนทนากับนายเปรมเร่ืองอื่น ๆ ต่อไป อีกตาม
(พันโชติ) สมควร พอไม่ให้สงสัยแล้วก็ลุกลงจากเรือน เม่ือออกนอกร้ัวบ้านนายเปรมแล้ว
• เมื่อนายทองอินไปถึงบ้านพันโชติ นายทองอินยิ้มแล้วพูดว่า “พ่อวัด...ท่าทางเห็นจะชอบกลนา เราคิดอ่านไปหา
เขาเดินสำ�รวจรอบนอกบ้านของพันโชติ พันโชติเองเห็นจะดี„
แสดงให้เห็นว่านายทองอินมีลักษณะ เดินไปไม่ช้านักก็ถึงบ้านพันโชติ ก่อนเข้าไปหาตัวเจ้าของบ้าน นายทองอิน
นสิ ัยอยา่ งไร (เป็นคนชา่ งสังเกต) เทยี่ วเดนิ ดตู ามขา้ งนอกเสยี กอ่ นจนรอบ ทน่ี ั้นก็ไม่มอี ะไรมากนัก มเี รือนฝากระดาน
• นักเรียนคิดว่าบ้านเรือนสมัยก่อน สองหลัง รั้วก้ันสามด้าน ร้ัวน้ันจดถนน หลังเรือนมีคูแต่ไม่มีรั้ว ต่อคูออกไปอีก
ต่างกับบ้านเรือนในสังคมปัจจุบันอย่างไร ส่ีห้าก้าวถึงคอกกระบือ ผู้ที่จะออกไปจากเรือนไปคอกกระบือ ต้องข้ามสะพานไม้
(ตัวอย่างคำ�ตอบ บ้านเรือนสมัยก่อนเป็น ทอ่ นเดียว ต่อคอกกระบอื ออกไปเปน็ ทงุ่ นา มโี รงนาอยู่ปลายเขตของพันโชตโิ รงหน่งึ
บ่าวของพันโชติอาศัยอยู่ เมื่อตรวจนอกบ้านเสร็จแล้วจึงพากันเข้าไปในบ้าน นาย
บ้านไม้ทรงไทย มีคูคลองอยู่ใกล้กับ ทองอินตรงข้ึนไปขอนำ้ารับประทาน พันโชติก็เชิญนายทองอินกับข้าพเจ้าขึ้นไป
บริเวณบ้าน แต่บ้านเรือนในสังคมปัจจุบัน
จะสรา้ งดว้ ยปนู เปน็ ส่วนใหญ่)
58 วรรณคดีและวรรณกรรม ป. ๖
เสริมความรู้ ครูควรสอน • เรอื นฝากระดาน หรอื เรอื นเครอ่ื งสบั เปน็ เรอื นทสี่ รา้ งดว้ ยไมจ้ รงิ
• กระไร หมายถงึ อะไร อย่างไร ปลูกเป็นหลังขึ้นด้วยวิธีบากไม้ให้เป็นปาก
• เสเพล หมายถึง ชอบประพฤติเหลวไหล ไม่เอางานเอาการ เปน็ เดอื ย แล้วเขา้ เดอื ย เข้าล่มิ เขา้ สลกั ยดึ ไว้
ชอบประพฤตใิ นทางเสอ่ื มเสยี • ขอนา้ํ รบั ประทาน ในสมยั กอ่ นถอื เปน็ ค�ำสภุ าพ และสามารถใชไ้ ด้
• ชอบกล หมายถงึ เขา้ ที แปลก นา่ คดิ แต่ปัจจุบันค�ำว่า รับประทานใช้กับอาหาร
• คดิ อ่าน หมายถึง ตรติ รองหาทางแก้ไข ถ้าเป็นของเหลว เช่น น้าํ หรือนมจะใชค้ �ำว่า ด่ืม
สุดยอดคู่มือครู 58
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
Step 2asean
บนเรือน ยกเช่ียนหมากออกมาต้ังให้แล้วก็เข้าไป ขัน้ คิดวิเคราะห์
เพ่ือหานำ้ามาให้รับประทาน นายทองอินมองดู และสรปุ ความรู้
รอบ ๆ ตัวสักคร่หู น่งึ แลว้ พูดกับขา้ พเจา้ ว่า
“ยงั ไงพ่อวดั บ้านแกก็สบายดอกนะ„ ๑๓. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
ข้าพเจ้าพยักหน้า นายทองอินถามข้าพเจ้าว่า โดยตอบคำ�ถาม ดังนี้
“แกเห็นอะไรประหลาดในน้ีบ้างไหม?„ ข้าพเจ้า
รับว่าข้าพเจ้าไม่เห็น นายทองอินย้ิมแล้วก็ช้ีมือ • พันโชตินำ�สิ่งใดมาต้อนรับแขก
ไปทางมุมห้องท่ีนั่งกันอยู่ในเวลานั้น ข้าพเจ้าแล เหมือนหรือต่างกับปัจจุบันอย่างไร
ตามไปจึงเห็นกระทงสองสามกระทง มีของกิน บ้าง (นำ�เชี่ยนหมากมาต้อนรับแขก แล้ว
และขนมกบั กา้ นธปู ปกั อยดู่ ว้ ย ขา้ พเจา้ กาำ ลงั จะถาม จึงเข้าไปนำ�น้ํามาให้ด่ืม ต่างกับปัจจุบัน
นายทองอินว่าแปลว่ากระไรกัน พอเวลานั้นพันโชติกับนายชม บุตรก็ออกมา ท่ีไม่มีการนำ�เช่ียนหมากมาต้อนรับแขก
นายทองอินก็สนทนากับพันโชติเรื่องไร่นาและอื่น ๆ แล้วค่อย ๆ ชักมาเรื่องปีศาจ มีแต่การนำ�น้ํามาให้ดื่ม และหาของว่าง
สังเกตดูหน้าพันโชติดูออกเบ่ือในเร่ืองนี้มาก เมื่อถามอะไรแกก็ตอบไปโดยขัดไม่ได้ มาใหร้ บั ประทานแทน)
และเมอ่ื แรกแกกไ็ มไ่ ดเ้ ลา่ อะไรซง่ึ เรายงั ไมท่ ราบเลย จนนายทองอนิ แกวนเวยี นไปมา
หนักเข้าจึงได้ความต่อไปอีก คำาถามคำาตอบกันในคร้ังนั้นข้าพเจ้าก็จำาไม่ได้ถนัด • นักเรียนคิดว่านายทองอินมี
แตเ่ ขยี นลงใหอ้ ย่างใกลท้ ส่ี ุดไดด้ งั น้ี คณุ สมบตั ขิ องการเปน็ นกั สบื อยา่ งไร
นายทองอนิ “คนในบ้านแกมีกีค่ น„ บ้าง (เป็นคนช่างสังเกต รู้จักไตร่ตรอง
พนั โชต ิ “มีผมเองกบั บตุ รสองคน„ เหตุผล ไม่เชื่อข่าวลือ มีกลวิธีในการ
ทองอนิ “บ่าวมีก่ีคน„ หาขอ้ มูลและการสืบหาความจรงิ )
พนั โชติ “แตแ่ รกมสี องสามคน เดีย๋ วนม้ี ีเหลอื แตค่ นครวั คนเดียว„
ทองอิน “ทำาไมถึงอย่างนั้นล่ะ„
พันโชต ิ “ตัง้ แต่เกดิ ...นีแ่ หละขอรบั „
ทองอนิ “ออ้ บา่ วมันกลวั ผีหรอื „
พันโชติ “ขอรับ มันหนีไปอยู่กะท่านสมภารเสียหมดขอรับ ผมก็ข้ีเกียจ
ไปตามมันมา เจา้ ลูกผมเขากช็ ว่ ย ๆ อยมู่ ่งั ดอกขอรับ ไมล่ าำ บากอะไร„
ทองอนิ “กผ็ ีชว่ ยแกทาำ งานจรงิ หรอื „
นิทานทองอนิ 59
เสริมความรู้ ครูควรสอน
• เช่ยี นหมาก หมายถึง ภาชนะส�ำหรับใสเ่ ครอ่ื งหมากพลู
• วนเวียนไปมาหนักเข้า หมายถงึ ถามซกั ไซ้อย่างละเอยี ด
• จำ� ไมไ่ ดถ้ นดั หมายถึง จ�ำไมไ่ ดช้ ัดเจนท้งั หมด
• อยา่ งใกล้ที่สดุ หมายถึง ใกล้เคยี งทสี่ ุด
• สมภาร หมายถึง พระที่เป็นเจ้าอาวาส
59 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 แนวข้อสอบ O-NET
ep 2 ขั้นคิดวเิ คราะห์
St
และสรปุ ความรู้ พันโชติ “นำ้าผมไม่ต้องตักเองเลยขอรับหมู่นี้ พอเช้าเป็นมีเต็มตุ่มอยู่เสมอ
๑๔. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น ขอรับ อีกอย่างหนึ่งเดี๋ยวน้ีไม่ต้องร้อนใจเรื่องควายเลยขอรับ เป็นไม่มีใครกล้า
โดยตอบค�ำ ถาม ดงั น้ี เข้าใกล้คอกเทยี ว„
ทองอิน “ผนี นั้ มีคนเห็นมากหรือ„
• นายทองอนิ ไดร้ บั ขอ้ มลู อะไรบา้ ง พนั โชติ “เห็นกนั หลายคนแลว้ ขอรบั เม่ือวานซืนนพี้ ระทา่ นมาสวดมนต ์
จากพนั โชติเร่ืองผนี างนาก เมอ่ื กลบั ไปวดั ท่าน กไ็ ดย้ ินเสียงแกรกกราก„
ทองอนิ “ไดย้ ินท่ีไหน„
(- คนในบ้านมีทั้งหมด ๔ คน คือ
พนั โชติ บตุ ร ๒ คน และคนครวั พันโชต ิ “ที่ต้นมะขามหลังเรือนขอรับ ผมก็ได้ยิน อ้ายลูกผมมันก็ได้ยิน
- ผนี างนากมาชว่ ยตกั นาํ้ ใสต่ มุ่ จนเตม็ ทั้งสองคนแลขอรับ อ้ายชมลกู คนใหญผ่ มมนั รีบวง่ิ ออกไปดูก็ไมเ่ หน็ มีอะไร แตไ่ พล่
ทกุ วัน ไปเขยา่ คอกควายอย่ขู อรบั ผมตามออกไปดทู น่ี ่นั ก็ไม่เห็นมใี คร เหน็ แต่เปน็ เงา ๆ
หายแวบไป„
- ชมเป็นผู้นำ�หนังสือจากผีนางนาก ทองอิน “เออแลว้ ยังไรต่อไป„
มาใหพ้ นั โชติ พันโชต ิ “คืนน้ันเองแหละขอรับ อ้ายชมไปปลุกผมข้ึนเอากระดาษส่งให้
แผน่ หน่งึ ผมคล่อี อกดูเห็นเปน็ หนงั สอื ถงึ ผม เซ็นช่อื เมียผมที่ตาย„
- พนั โชตเิ คยเหน็ ผีนางนาก ทองอนิ “เจ้าชมไดบ้ อกหรอื เปล่าวา่ มนั ไดห้ นังสอื มาจากไหน„
- มผี มู้ ากินเครือ่ งเซ่นไหว้)
พนั โชต ิ “มนั บอกวา่ มนั นอนอย่ ู แต่ยงั ไม่หลบั เสยี งดังกรอกแกรกทหี่ ลงั คา
แลว้ หนังสอื นีก้ ็ตกลงมาขา้ งที่นอน ขอรับ„
พนั โชต ิ “อ้อ แล้วยังมีอีกขอรับ วันหนึ่งค่อนข้างดึกแล้วผมได้ยินเสียง
กรอกแกรกข้างหลังเรือน ผมก็ลุกไปเยี่ยมหน้าต่างด ู เห็นผู้หญิงห่มผ้าคาดอกกาำ ลัง
จ้วงตักนำ้าในคูอยู่เทียวขอรับ ผมเห็นว่าได้การแน่ผมก็ค่อย ๆ ย่องออกจากห้อง
ลงบันไดย่องไปหลังเรือนเห็นผู้หญิงกำาลังเดินหิ้วปีบตักนำ้ามาที่ตุ่ม ผมก็เดินตรง
เข้าไปหา ยังไมท่ นั ถงึ เลยขอรับ ผหู้ ญงิ นั้นหลบหายเขา้ ไปใตถ้ นุ เรือน ผมตามเข้าไป
ไม่เห็นอะไร แต่เข้าไปไม่ทันถึงไหน ผมได้ยินเสียงพิลึกแท้ ๆ ขอรับ เสียงฮือ ๆ
ชอบกลแตไ่ มไ่ ด้อยู่ใกล ้ ๆ เสียงเหมือนอยู่ขา้ มคูออกไปอีกที ผมกอ็ อกมาจากใตถ้ นุ
ดตู รงออกไปเหน็ เป็นผู้หญิงเดนิ ออกไปทางคอกควายแลว้ กห็ ายไป ผมยงั ยืนตะลึง
อยู่พอมีใครมาจับแขนผมเข้าสะดุ้งโหยงทั้งตัวเทียว นึกว่าผีมาจับแต่กลายเป็นเจ้าชม
ไปขอรับ มันบอกผมวา่ มันลงมาคดิ จะจับผีเหมอื นกันแหละขอรับ„
60 วรรณคดีและวรรณกรรม ป. ๖
เสริมความรู้ ครูควรสอน
• ไพล่ หมายถึง แทนที่จะเป็นอย่างนกี้ ลับเป็นอกี อย่างหนึ่ง เชน่
เคยท�ำอย่างนี้ ไพล่ไปท�ำอย่างนั้น
• เย่ียม หมายถึง ชะโงกหนา้ ออกไป
• ใต้ถุน หมายถงึ ทใี่ ต้พื้นเรือนซ่ึงยกพื้นสูง
• พิลกึ หมายถึง ผิดปรกติ แปลกประหลาด
สุดยอดคู่มือครู 60
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
Step 2asean
ข้นั คิดวิเคราะห์
และสรปุ ความรู้
ทองอิน “แกได้สังเกตหรือเปล่าว่า ผู้หญิงสองคนน้ันแต่งตัวเหมือนกัน ๑๕. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
หรือไมเ่ หมอื น„ โดยตอบค�ำ ถาม ดงั น้ี
พันโชติ “เหมือนกันขอรับ ผมจำาได้แม่นเทียว นุ่งผ้าสีแก่ ๆ เกือบดำา
หม่ ผ้าสีนวลเหมอื นกัน ไม่มีผิดเทียวขอรับ ไม่เช่ือถามอา้ ยชมดูซีขอรบั „ • นักเรียนคิดว่าผีมีจริงหรือไม่
ทองอิน “แกเชื่อแน่ว่าได้เห็นผีหรือ„ เพราะเหตุใด (ตัวอย่างคำ�ตอบ
พันโชต ิ “ขอรบั อะไรคนจะไปอยูไ่ ด้สองแห่งพร้อมกัน ดูไมม่ „ี
ทองอนิ “กถ็ ้าคน ๆ เดียว มนั จะข้ามคไู ปใหแ้ กเหน็ เป็นสองครงั้ ไม่ได้หรอื „ มีจริง เพราะเคยพบด้วยตนเองและ
พันโชต ิ “ไมไ่ ดแ้ นล่ ะขอรบั ทางขา้ มทใ่ี กลท้ ส่ี ดุ กท็ างตะพานไมล้ าำ เดยี ว ถา้ ขา้ ม
ผมกค็ งเห็นเพราะต้องผ่านผมถึงจะไปทตี่ ะพานได้ จริงดอกขอรบั ถ้ามันจะออ้ มไป เคยไดฟ้ งั เรอ่ื งเล่าตำ�นานตา่ ง ๆ)
เข้าทางถนนกไ็ ด้ แตน่ ีม่ ันไม่ทันเปน็ แนพ่ อมนั หายแวบไปทางนี ้ มันกไ็ ปครางฮอื ๆ • เพราะเหตุใดพันโชติจึงเช่ือว่า
อยู่ฟากข้างโนน้ แล้วนี่ขอรบั „
ทองอิน “ชอบกล ชอบกล„ ผีนางนากมีอยู่จริง (เพราะพันโชติ
ทองอนิ “แกกบั ลูกไมไ่ ด้นอนด้วยกนั ดอกหรือ„
พันโชต ิ “เปล่าขอรับ ผมนอนห้องกลาง ลูกสองคนนอนห้องใน ข้างหลงั „ จัดหาของเซ่นไหว้ตามท่ีมีหนังสือส่ังไว้
ทองอนิ “ก็ห้องนอกนี่ไมม่ ีใครนอนหรอื „
พนั โชต ิ “เม่อื แรกบา่ วมนั นอนขอรบั เดีย๋ วนไี้ มม่ ใี ครนอน„ แลว้ ของเซน่ ไหวน้ น้ั ไดม้ ผี ู้มากินจรงิ ๆ)
ทองอิน “แกเชือ่ หรือวา่ ผเี มียแกมาอยูจ่ รงิ ๆ„
พันโชต ิ “นี่แหละขอรับ ผมก็ไม่อยากเช่ือ ท่านสมภารท่านว่าไม่ควรเช่ือ
เพราะผไี ม่ม ี แตม่ นั กช็ อบกลอยู ่ มนั ทำาอะไรหลายอย่างที่ไมน่ า่ เช่อื ว่าคนจะทาำ ได„้
ทองอิน “คอื อะไรเป็นตวั อยา่ ง„
พนั โชติ “ในหนังสอื นน้ั มสี งั่ ให้หาของไวใ้ ห้กินขอรับ ผมกจ็ ดั หาวางไว ้ แล้วให ้
บ่าวสองคนนอนขวางประตูไว้ รุ่งข้ึนเช้าของกินน้ันเป็นรอยได้แตะต้องแล้วแท้ ๆ
เทียวขอรับ ผมไม่ปดนายหรอก ผมซักถามอ้ายบ่าวดูว่ารู้สึกมีคนเข้ามาในห้อง
หรือเปล่า มันบอกว่าไม่รู้สึก อ้ายสองคนนั้นมันนอนขวางประตูอยู่เทียวน่ีขอรับ
ถ้าใครเข้ามาคงต้องรู้สึกเพราะมันเป็นคนนอนไวท้ังสองคน พอถูกเข้ายังง้ันติด ๆ
กันสองหรอื สามคนื ก็หนเี ทยี วขอรบั „
ทองอนิ “ออื ก็ชอบกลอยู„่
นทิ านทองอนิ 61
เสริมความรู้ ครูควรสอน
• เทียว หมายถงึ ทีเดียว
• ตะพาน หมายถงึ หรือสะพาน ส่งิ ปลกู สร้างทีท่ �ำส�ำหรบั ข้ามแม่น้าํ ล�ำคลอง
• นอนไว หมายถึง เมอ่ื หลบั แลว้ ถกู ปลกุ ให้ตืน่ โดยง่าย
61 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 แนวข้อสอบ O-NET
ep 2 ขนั้ คิดวเิ คราะห์
St
และสรุปความรู้ พนั โชติ “ชอบกลจริงขอรบั นายเห็นยังไง ผมจะทำาอยา่ งไรดถี ึงจะพ้นทกุ ขไ์ ด ้
๑๖. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น พระกน็ มิ นต์มาสวดมาประน้ำามนต์แล้ว หมอผกี ็เอามาแลว้ ไม่เหน็ มันไป„
โดยตอบคำ�ถาม ดงั นี้ ทองอนิ “ถา้ อยา่ งนน้ั บางทเี พอ่ื นฉนั คนนจ้ี ะชว่ ยแกได้ เขามคี วามรใู้ นทางผสี าง
เทวดาอยู่ม่งั นะ„
• นายทองอินมีหลักในการคิด ข้าพเจ้าไม่ทันรู้ตัว เมื่อถูกซัดว่าเป็นหมอปีศาจเฉย ๆ เช่นนั้นก็ต้ังท่าจะเถียง
อย่างไร จึงม่ันใจว่าเรื่องที่เกิดข้ึนกับ แต่แลเห็นหน้านายทองอินจึงเข้าใจว่าเขาอยากให้ข้าพเจ้ารับเอาตามเขาว่า ข้าพเจ้า
พนั โชตไิ มใ่ ชผ่ ี ก็ทำายิ้มน่ิงอยู่ พันโชติแสดงกิริยาท่าทางยินดียกมือไหว้ข้าพเจ้าแล้วพูดว่า “ถ้านาย
(๑. ผีนางนากช่วยไล่ขโมยทจี่ ะลกั ขโมย โปรดไดจ้ ะดมี ากเทยี วขอรบั ถา้ นายจะตอ้ งประสงคอ์ ะไรบอกผม ผมจะไดไ้ ปหามาให„้
ข้าพเจ้าออกอึดอัดในใจ นึกไม่ออกว่าจะตอบพันโชติว่ากระไร ในเวลานั้น
กระบือ ก็นึกไม่ออกว่า ธรรมดาหมอปีศาจต้องใช้อะไรบ้างในการพิธีไล่ปีศาจ นึกออกเคือง
๒. ผอี ะไรจะชว่ ยตกั นํา้ ได้ นายทองอนิ วา่ มาแกลง้ ทำาเพอ่ื นกนั เสยี เชน่ นี้ จรงิ อยขู่ า้ พเจา้ ไดเ้ คยเหน็ นายทองอนิ ทำา
๓. สอบถามขอ้ มลู บคุ คลในครอบครวั อะไรประหลาด ๆ หลายครง้ั แลว้ แต่ยังไม่เคยเหน็ ทาำ อะไรเปลา่ ๆ เลย เคยมีเหตุเสมอ
พันโชติ แต่ครั้งน้ีข้าพเจ้าตรองไม่ออกเลย ว่าทำาไมนายทองอินจึงไปบอกพันโชติว่าข้าพเจ้า
๔. พิจารณากลอุบายของชมที่ปลอม เป็นหมอปีศาจ เมื่อไม่ทราบความประสงค์ของนายทองอินเลยเช่นนั้น ข้าพเจ้าก็
เป็นผีนางนาก แล้วจึงหาทางจับ หมดปญั ญาท่ีจะทาำ ประการใด
ผนี างนาก) ข้าพเจา้ นิง่ ตรองอยู่ วา่ จะตอบพันโชติอยา่ งไรด ี นายทองอินเห็นข้าพเจา้ อึดอัด
เต็มทเี ชน่ นัน้ จึงชิงพดู ข้นึ วา่
• นายทองอนิ มเี หตผุ ลอะไรจงึ บอก “ก็พ่อวัดทำาเหมือนครั้งไล่ผีบ้านฉันก็แล้วกัน ลองดูบางทีจะสำาเร็จ ครั้งน้ันแก
เรยี กเอานำา้ กลางแม่นำ้าจอกหนง่ึ เทยี นข้ผี งึ้ ขอจากพระเล่มหนง่ึ สายสญิ จน์กลมุ่ หนง่ึ
พันโชติว่านายวัดเป็นหมอปีศาจ หญ้าคากาำ มือหน่งึ ดูเหมอื นเทา่ นน้ั ไม่ใช่หรอื „
(นายทองอินทราบแล้วว่ามีคนปลอม ขา้ พเจ้าตอบวา่ “เทา่ นน้ั กพ็ อ„
เปน็ ผแี ละตอ้ งการพสิ จู นค์ วามจรงิ กอ่ นที่ พันโชติจึงกล่าวว่า “ถ้าอย่างนั้น ผมรับหามาให้นายได้งา่ ย ๆ เทยี ว จะช้าอยู่
จะรู้ตัวผู้กระทำ�แน่ชัด ยังไม่อยากให้ กท็ ีน่ ำา้ กลางแม่นา้ำ นั้นแหละขอรับ นา้ำ ท้องคลองไม่ได้หรือขอรับ„
พนั โชติร้จู ึงได้คดิ แผนข้ึน)
• นายทองอินแนะนำ�พันโชติ ขา้ พเจ้าแลดตู านายทองอินแล้วกเ็ ข้าใจจงึ ตอบว่า “ไม่ได ้ นา้ำ ตอ้ งตักกลางแมน่ าำ้
ถึงจะขลงั ยิง่ ตกั หน้าวดั ย่ิงดี„
ให้เตรียมจัดหาอะไรบ้างเพ่ือทำ�การ พันโชติก็รับว่าจะไปหาของซึ่งนายทองอินกล่าวว่าข้าพเจ้าอยากได้นั้น บุตรแก
ท้ังสองคน แกให้ขอเทียนกับสายสิญจน์จากท่านสมภาร ส่วนตัวแกเองน้ันลงไป
ไล่ผี (นํ้ากลางแม่นํ้า ๑ จอก เทียนขี้ผ้ึง
ที่ขอจากพระ ๑ เล่ม สายสิญจน์ ๑ กลุ่ม
หญ้าคา ๑ ก�ำ มอื ) 62 วรรณคดแี ละวรรณกรรม ป. ๖
• นักเรียนคิดว่าเพราะเหตุใด
นายทองอินจึงให้พันโชติไปตักนํ้า เสริมความรู้ ครูควรสอน
ท่ีกลางแม่น้ําเท่านั้น (ตัวอย่างคำ�ตอบ
เพราะต้องการถ่วงเวลาให้นานที่สุด เพื่อ • ประน้าํ มนต์ หมายถงึ น�ำนา้ํ มนต์มาโปรยให้กระจายเป็นเมด็ เล็ก ๆ
ทตี่ นเองจะได้พิสจู น์หาความจริงได้) • ซัด หมายถึง อา้ งถงึ
• โปรด หมายถงึ แสดงความเมตตากรุณาโดยปลดเปลอ้ื งความเดอื ดร้อน
สุดยอดคู่มือครู 62 ให้ความชว่ ยเหลือ
• ตรองไม่ออก หมายถงึ คดิ ไม่ออก ไมเ่ ขา้ ใจ
• ขลัง หมายถึง มีอ�ำนาจศักดิ์สิทธิ์ท่ีเชื่อกันว่า อาจบันดาลให้ส�ำเร็จ
ได้ดังประสงค์
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
Step 2asean
ตักนำ้ากลางแม่นำ้าตามนายทองอินว่า สังเกตดูท่าทางพันโชติน้ันยินดีมาก ท่ีจะ ขนั้ คดิ วเิ คราะห์
พน้ ทกุ ขไ์ มต่ อ้ งถกู ปศี าจรบกวน แตน่ ายชม บตุ รนนั้ สงั เกตตามสหี นา้ เหน็ ไดว้ า่ มกี ลวั และสรุปความรู้
ปนอวดเกง่ อย่พู อเทา่ ๆ กนั
เม่ือพนั โชติกับบตุ รลงเรือนไปแล้ว ขา้ พเจ้าจงึ ถามนายทองอินวา่ “นแ่ี กเล่นตลก ๑๗. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
อะไร ฉันยงั ไม่เขา้ ใจ มาเกณฑ์ให้ฉันเปน็ หมอผีหมอสางทำาไม„ โดยตอบค�ำ ถาม ดังน้ี
นายทองอินหัวเราะแล้วตอบว่า “แกหละมันคอยจะไม่เข้าใจเสียเสมอแหละ
ฉันใช้ตาพันโชติกับลูกแกไปเสียสำาหรับเราจะได้มีเวลาตรวจในเรือนแกสักหน่อย • พันโชติรู้สึกอย่างไรเม่ือรู้ว่า
มาเถอะอยา่ เสียเวลาเลย„ หมอปีศาจจะมาช่วยปราบผีนางนาก
ว่าแล้วก็พากันเขา้ ไปตรวจในเรือน ในน้นั มหี อ้ งรวม ๕ ห้อง หอ้ งใหญท่ ่สี ุดกค็ ือ (รสู้ ึกดใี จท่ีจะไดพ้ น้ ทกุ ข)์
หอนั่ง ต่อนั้นเข้าไปเป็นห้องที่พันโชตินอน ข้างห้องพันโชตินอนเป็นห้องไว้ของ
ในเข้าไปอีกมีอีกสองห้อง คือห้องนอนบุตรสองคนห้องหนึ่ง กับห้องซ่ึงนากภรรยา • ทำ�ไมนายทองอินจึงคิดว่าชม
พันโชติเคยอยู่เม่อื ยังมชี ีวติ อยู่หอ้ งหนงึ่ ห้องนก้ี บั หอ้ งเก็บของตรงกนั ปิดลนั่ กญุ แจ คื อ ผี น า ง น า ก ท่ี เ ข้ า ไ ป กิ น เ ค ร่ื อ ง
ทั้งสองห้อง ห้องบุตรนั้นตรงกับห้องพันโชติ เข้าออกต้องผ่านห้องพันโชติ เซน่ ไหวใ้ นหอ้ ง(เพราะนอกหนา้ ตา่ งหอ้ ง
เมื่อนายทองอินเห็นเช่นน้ีก็พูดเป็นเชิงบ่น ๆ ว่า ไม่ได้ออกทางนี้แน่ ข้าพเจ้าถามว่า ของชม มีเพิงไม้เป็นแนวยาวตลอด
ใครไม่ได้ออก นายทองอินหาตอบว่ากระไรไม่ เดินตรงรี่เข้าไปในห้องบุตรตรวจดู สามารถเดินไปถึงห้องต้ังเครื่องเซ่นไหว้
รอบแล้วกม็ องออกไปทางหนา้ ตา่ ง มองอย่สู กั ครหู่ น่ึงแล้วกห็ วั เราะขิก ๆ และพดู ว่า ได้)
“เก่งอยู่ ๆ พ่อวดั มาดูอะไรนหี่ นอ่ ยเถอะ„
ข้าพเจ้าชะโงกออกไปนอกหน้าต่างก็เห็นของประหลาดจริง ข้างนอกหน้าต่าง • ในที่สุดนายทองอินและนายวัด
มีไม้ทำาเป็นเพิงติดอยู่ตลอดพอคนเดินได้ นายทองอินหัวเราะอีก แล้วถามข้าพเจ้า ทราบความจรงิ ได้อยา่ งไร (ให้นายวดั
“ยงั ไง แกมีความคดิ อยา่ งไรบา้ ง„ ปลอมเป็นหมอปีศาจ ใช้วิธีจับผิด
ข้าพเจ้าตอบวา่ “ฉันยงั แลไมเ่ ห็น„ ดว้ ยการใหพ้ ันโชติและลูกออกไปหาของ
นายทองอนิ ยิม้ แล้วว่า “นั่นแหละทางผเี ดนิ ละพอ่ วัด ผีเดินออกจากหอ้ งน้ไี ปกิน ที่ต้องการ แล้วจึงสำ�รวจห้องและหาวิธี
เครื่องเซ่นในหอน่ันยังไงล่ะ นี่อ้ายชมมันพอใช้จริง ฉันเองยังนึกเสียแทบตายว่ามัน การจับผี ในท่ีสุดจึงรู้ว่าชมและปริก
ไปขยำาเคร่อื งเซ่นยงั ไงไม่ให้พันโชติกับเจา้ บ่าวสองคนรู้ได„้ ช่วยกันปลอมเปน็ ผ)ี
พอข้าพเจ้าได้ยินนายทองอินพูดดังนี้ ก็เข้าใจและเห็นจริงด้วยว่าเจ้าชมนั้นเอง
เป็นผี แต่ก็ยังไม่เข้าใจแท้ในเรื่องผู้หญิงท่ีพันโชติเห็นอย ู่ ๒ แห่งนั้น ข้าพเจ้าถาม
นายทองอินว่า เขาจะอธิบายเรื่องนั้นอย่างไร นายทองอินตอบว่า แกจำาคำาตาเปรม
ไม่ได้หรอื เจ้าปริกลกู แกหม่นู ้หี ายไปบ่อย ๆ จาำ ไมไ่ ด้หรอื ข้าพเจา้ ก็เข้าใจแจ่มแจ้ง
นิทานทองอนิ 63 • เกณฑ์ หมายถงึ บังคับหรอื
ขอร้องแกมบงั คับ
เสริมความรู้ ครูควรสอน • หอนง่ั หมายถงึ เรอื นทตี่ อ่ ออกมา
สร้างค่านิยมการมีสติรู้ตัว รู้คิด รู้ท�ำ รู้ปฏิบัติตามพระราชด�ำรัสพระบาทสมเด็จ- จากเรือนใหญ่ใช้ส�ำหรับ
พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร น่งั เลน่
ครอู ธบิ ายใหน้ กั เรยี นเขา้ ใจวา่ กอ่ นทจ่ี ะตดั สนิ ใจเชอื่ ในเรอื่ งใดเรอ่ื งหนงึ่ ควรใชป้ ญั ญา • ลัน่ กุญแจ หมายถึง ใสก่ ญุ แจ
คิดไตร่ตรอง พิจารณาเหตุผลก่อนทุกครั้ง ไม่ควรเช่ือสิ่งใดโดยง่ายตามค�ำที่ • ยงั แลไมเ่ ห็น หมายถงึ ยงั ไม่เขา้ ใจ
เขารํ่าลือกัน แต่ควรพิสูจน์หาความจริงในเรื่องนั้น ๆ ดังเช่นนายทองอินที่รู้จัก ยงั คดิ ไมอ่ อก
ใชป้ ัญญาไตร่ตรอง จนสามารถแกไ้ ขขอ้ ข้องใจเร่อื งผนี างนากไดส้ �ำเรจ็ • เคร่อื งเซ่น หมายถึง ของกนิ
ของไหวผ้ ี
63 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 แนวข้อสอบ O-NET
ep 2 ขัน้ คิดวเิ คราะห์
St
และสรปุ ความรู้ ทีเดียวคราวน้ี ส่วนนายทองอินน้ันกรุ้มกร่ิมมาก เม่ือเวลาเดินกลับออกมาหอนั่ง
๑๘. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น เขาพูดว่า พ่อวัด คราวนี้แหละแกจะได้ช่ือเสียงเป็นหมอผีสำาคัญละ ต้ังแต่คืนน้ีไป
โดยตอบคำ�ถาม ดงั น้ี ผเี ป็นไมห่ ลอกพนั โชตอิ กี ละ
นั่งคอยกันอยู่ในหอน่ังนานกว่าพันโชติกับบุตรจะกลับ พอได้ของต่าง ๆ
• การรดน้ํามนต์สะท้อนความเชื่อ มาพร้อมแล้ว ข้าพเจ้ากับนายทองอินก็ตั้งพิธีวงสายสิญจน์และนำ้ามนต์บ่นพึมพำา
เร่ืองใดของสังคมไทย ไปตามที พอเสร็จพิธีแล้ว ข้าพเจ้าก็พูดกับพันโชติ (ตามท่ีนายทองอินสอนไว้) ว่า
คืนนี้ขอให้ฉันกับเพ่ือนอยู่ในหอนั่ง ตัวแกเองกับลูกไม่ต้องวุ่นวายอะไร แลถ้า
(ตัวอย่างคำ�ตอบ ความเชื่อว่าสามารถ
ขจัดหรือป้องกันเคราะห์ภัยอันตราย ได้ยินเสียงอะไรก็อย่าออกจากห้องแกเป็นอันขาดนอนนิ่งเฉยเสียทีเดียว มาเถอะ
ที่เกดิ ขนึ้ ได)้ มารดนำ้ามนต์เสียท้ังสามคนแหละ พันโชติกับบุตรก็เข้ามารับน้ำามนต์ท้ังสามคน
พอรับประทานข้าวปลากันเสร็จแล้วข้าพเจ้าก็ไล่พันโชติกับบุตรให้ไปนอนเสีย แล้ว
• นักเรียนคิดว่านายทองอินและ นายทองอนิ จึงพดู กับขา้ พเจ้าว่า
นายวัดจะสามารถจับผีตัวจริงได้ “ฉันจะลงไปคอยอยู่ใต้ถุนริมโอ่งน้ำา แกคอยอยู่บนน้ีจนได้ยินเสียงตักน้ำา
หรอื ไม่ เพราะเหตใุ ด (ตวั อยา่ งค�ำ ตอบ พอตักน้ำาแกต้องลงไปทีเดียว เจ้าผีพอรู้ว่าแกลงไปคงหนีเข้าใต้ถุน เจ้าพวกพ้อง
ฟากขา้ งโน้น พอเห็นจะเสียทีคงครางขึน้ แกตอ้ งทาำ เปน็ ตกใจเหลยี วไป แลว้ แกเดนิ
ได้ เพราะรู้กลอุบายของชมท่ีปลอมเป็น ให้ใกล้คูเข้าไปทุกที พอถึงสะพานแกว่ิงตื๋อทีเดียว จับเจ้าผีฟากโน้นให้ได้ เจ้าผี
ผนี างนากแล้ว)
ฟากน้ีปลอ่ ยไวใ้ หฉ้ นั เถอะ„
ข้าพเจ้าคัดค้านขึ้นว่า “อ้ายเร่ืองไม้ท่อนเดียวน่ ี ฉันไต่ไม่ได้เร็วนะ กว่าฉันจะไต่
ขา้ มไปได้ เจา้ ผกี ็จะหนเี สียน่ี„
นายทองอินตอบว่า “แกอยา่ ทุกข์เลย ฉนั จะจัดการให้แกขา้ มสบายทีเดยี ว„
เวลาน้ันยังหัวคำ่าอยู่ เพราะฉะน้ันนายทองอินกับข้าพเจ้าสนทนากันเสียก่อน
จนเวลาซึ่งกะว่าพันโชติพอจะหลับแล้ว นายทองอินจึงลงไป ก่อนจะลงไปนั้น
นายทองอินปิดหน้าต่างหอนั่งซ่ึงอยู่ข้างเดียวกับหน้าต่างห้องเจ้าชมน้ัน เพ่ือกันไม่ให้
ปีศาจถูกตอ้ งของเคร่ืองเซน่ ได ้ ขา้ พเจ้านงั่ คอยอย่นู านรู้สกึ ออกง่วงนอนหนกั หลงั ตา
พอนกึ ๆ อยวู่ า่ นา่ กลวั จะไมส่ าำ เรจ็ ประสงค ์ กไ็ ดย้ นิ เสยี งเทนาำ้ ซา่ ๆ ขา้ พเจา้ ไมไ่ ดร้ ง้ั รอเลย
รบี ลงเรอื นไปทางโอง่ น้ำา เห็นผหู้ ญิงแตง่ ตวั อยา่ งท่ีพนั โชติเล่า กาำ ลังห้ิวปบี นาำ้ เดินมา
จากคู ข้าพเจ้าเดินตรงเข้าไป ผู้หญิงน้ันพอเห็นข้าพเจ้าก็ท้ิงปีบ รีบเดินหนีเข้าไป
ทางใต้ถุนเรือน ทันใดน้ันข้าพเจ้าได้ยินเสียงครางฮือ ๆ อยู่ทางฟากโน้นของคู
64 วรรณคดีและวรรณกรรม ป. ๖
แนวข้อสอบ O-NET
ข้อใดน�ำคุณสมบตั ิของนายทองอนิ มาใช้ในชวี ิตประจ�ำวัน
๑ การให้อภยั ผู้อืน่ ๒ ชา่ งสังเกตส่ิงแวดลอ้ มรอบตัว
๓ มีความกตัญญกู ตเวทตี ่อผู้มีพระคณุ ๔ ขยนั หมัน่ เพียรศกึ ษาหาความรู้
(เฉลยข้อ ๒ เพราะนายทองอนิ เปน็ คนชา่ งสังเกตสง่ิ แวดล้อมรอบตวั ใช้ปัญญาไตร่ตรอง
จนสามารถจบั ตวั คนที่ปลอมเป็นผีนางนากได้ส�ำ เร็จ)
สุดยอดคู่มือครู 64
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
Step 2asean
แลอีกประเด๋ียวหน่ึงก็เห็น ผู้หญิงรูปร่างคล้ายกับคนที่ข้าพเจ้าเห็นอยู่เม่ือสักครู่ ข้ันคิดวเิ คราะห์
กอ่ นนั้น ท้ังแตง่ ตวั กเ็ หมือนกนั ไมม่ ีผดิ ข้าพเจ้าตอ้ งรับว่า ถ้าข้าพเจา้ ไม่ไดร้ ูแ้ นน่ อน และสรุปความรู้
แลว้ วา่ เปน็ คน ขา้ พเจา้ กค็ งจะเชอื่ วา่ ไดเ้ หน็ ปศี าจแลว้ ครง้ั นนั้ แตเ่ พราะทราบอยแู่ ลว้ วา่
เป็นคน ข้าพเจ้าจึงไม่รอช้ารีบว่ิงข้ามสะพาน (นายทองอินได้จัดการหากระดานไป ๑๙. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
ทอดไวแ้ ลว้ สามแผน่ ) กวดเจ้าปีศาจนัน้ จที๋ เี ดียว ส่วนเจา้ ปีศาจนัน้ โดยเหตุที่ประมาท โดยตอบค�ำ ถาม ดังนี้
ว่าข้าพเจ้าจะไม่กล้าไล่ไป จึงไม่ได้ออกว่ิงเต็มฝีเท้า จนข้าพเจ้าไปเกือบถึงตัวแล้ว
เพราะฉะน้ันข้าพเจ้าจึงจับได้โดยง่าย ข้าพเจ้าจึงจูงข้ามสะพานกลับเข้ามา พบ • ชมมีข้อดีและข้อเสียอย่างไร
นายทองอินนั่งอยู่ริมโอ่งน้ำากับผู้หญิงอีกคนหน่ึง ผู้หญิงนั้นพอข้าพเจ้าเข้าไปมองดู (ตัวอย่างคำ�ตอบ ข้อดีคือ รักพ่อแม่
ใกล้ก็จำาหนา้ ไดค้ อื ตัวเจา้ ชมน้ันเอง นายทองอินหวั เราะแล้วพูดว่า
“ไดท้ งั้ สองตวั ส ิ ไหนเอาตวั ของแกมาดหู นา้ ทหี รอื เอง็ เปน็ ลกู นายเปรมไมใ่ ชห่ รอื „ ขอ้ เสยี คอื หลอกลวงผอู้ น่ื )
นางผู้หญิงของข้าพเจ้าก็รับว่าตนเป็นลูกนายเปรมแลว่าตนช่ือปริก นายทองอิน • การที่ชมปลอมเป็นผีนางนาก
พยักหน้าแล้วก็ชวนกันขึ้นไปบนหอนงั่ ดว้ ยกนั ท้ัง ๔ คน แล้วนายทองอินกซ็ กั เจ้าชม
ดงั ต่อไปนี้ เพอ่ื ไมใ่ หพ้ นั โชตมิ ภี รรยาใหม่ นกั เรยี น
ทองอนิ “ทำาไมเจา้ ถึงคดิ ทาำ ผีหลอกพอ่ „ คิดว่าสมควรหรือไม่ เพราะเหตุใด
ชม “ผมอยากกนิ ขนม„ (ตัวอย่างคำ�ตอบ ไม่สมควร เพราะเป็น
ทองอิน “ทำาไมจะขอพ่อเขากนิ ไม่ไดห้ รือ„
ชม “ก็ได ้ แต่อยากสนกุ ดว้ ย„ การโกหก หลอกลวงผู้อน่ื )
ทองอิน “พดู กนั จรงิ ๆ นะ ถ้าอยากแตจ่ ะเลน่ สนุกทำาไมตอ้ งพากเพยี ร • ถ้านักเรียนเป็นชมจะแก้ปัญหา
ทำาเพิงสำาหรบั เดนิ นอกหนา้ ต่าง แล้วทาำ ไมถงึ จะตอ้ งหาผูช้ ่วยดว้ ย ตอบกันจริง ๆ นะ„
ชม “ผมไม่อยากให้พ่อแกมีเมียใหม่ขอรับ เป็นความสัจความจริงแท้ ๆ เร่ืองน้ีอย่างไร (ตัวอย่างคำ�ตอบ บอก
ทีเดยี วขอรับ„ ความจริงกับพ่อว่าไม่ต้องการให้พ่อมี
ทองอนิ “เออ ถ้าเจ้าบอกกันเสียดี ๆ ก็แล้วกัน ฉันก็เห็นใจหรอก น่ีแน่
มาสัญญากันเสียเถอะ ฉันสัญญาจะไม่บอกพ่อเจ้าว่าเจ้าทำาหลอกแก แต่เจ้าต้อง ภรรยาใหม)่
สัญญาวา่ เจ้าจะไม่ทาำ ผีหลอกพอ่ อกี ตอ่ ไป„ • ถ้านักเรียนเป็นปริก จะช่วยเหลือ
ชม “ผมสญั ญาขอรบั „
ทองอิน “ถ้าเจ้าทำาผีหลอกอีกเม่ือไร ฉันจะต้องบอกพ่อให้ทราบความจริง ชมหรอื ไม่ เพราะเหตใุ ด(ตวั อยา่ งค�ำ ตอบ
เขา้ ใจนะ„ ไม่ช่วย เพราะเป็นส่ิงท่ีไม่ถูกต้อง เป็น
นิทานทองอิน 65 การหลอกลวงผอู้ น่ื )
• ถา้ นักเรียนเปน็ ปรกิ แลว้ เห็นเพ่อื น
ทำ�ผิดจะทำ�อย่างไร (ตัวอย่างคำ�ตอบ
พูดเตือนสติเพื่อนว่าสิ่งที่กำ�ลังทำ�นั้น
เป็นส่ิงท่ไี มถ่ ูกต้อง)
• พันโชติทราบหรือไม่ว่าผีนางนาก
ไม่มีจริง เพราะเหตุใด (ไม่ทราบ เพราะ
น า ย ท อ ง อิ น แ ล ะ น า ย วั ด ไ ม่ ไ ด้ บ อ ก ว่ า
ผีนางนากท่ีแท้คือชมและปริกลูกนายเปรม
แต่พันโชติคิดว่านายวัดเป็นหมอปีศาจ
เสริมความรู้ ครูควรสอน ได้ไล่ผีนางนากไปแล้ว)
• การที่นายทองอนิ ไม่บอกความจริง
สร้างค่านยิ มการมคี วามซอ่ื สตั ย์ กับพันโชติว่าชมกับปริกปลอมเป็น
ครูอธิบายให้นักเรียนเข้าใจว่า การท่ีชมปลอมเป็นผีหลอกลวงผู้อื่น แม้จะไม่ได้ ผีนางนากน้ัน นักเรียนคิดว่าเป็น
ท�ำให้ใครเดือดร้อน ซํ้ายังกลับกลายเป็นผลดีคือ ไม่มีขโมยมาขโมยกระบืออีก เ พ ร า ะ เ ห ตุ ใ ด (ตัวอย่างคำ�ตอบ
ช่วยแบ่งเบาภาระงานของพ่อ แต่การปลอมตัวเป็นผีน้ันเป็นการหลอกลวงผู้อ่ืน นายทองอินเมตตาและเข้าใจความรู้สึก
เป็นส่ิงท่ีไม่ควรท�ำ เพราะเป็นการแสดงถึงความไม่ซ่ือสัตย์ หากนักเรียนมี ของชมท่ไี ม่ตอ้ งการใหพ้ อ่ มภี รรยาใหม่)
ความคับข้องใจควรพูดกับพ่อแม่หรือผู้ปกครองตามตรง อธิบายเหตุผลให้ท่านฟัง
นกั เรยี นไมค่ วรโกหก หลอกลวง เพราะอาจเกดิ ผลเสียตามมาในภายหลัง 65 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 แนวข้อสอบ O-NET
ep 2 ขัน้ คดิ วิเคราะห์
St
และสรุปความรู้
ชม “เข้าใจขอรับ„
ทองอิน “เจ้าปริกก็เหมือนกัน ถ้าเจ้าทำาหลอกพันโชติอีก ฉันจะต้องฟ้อง
๒๐. นักเรียนร่วมกันสรุปใจความสำ�คัญ นายเปรม ถ้าไม่ทำากไ็ ม่ฟ้อง เขา้ ใจนะ„
ของนทิ านทองอนิ ตอน นากพระโขนง- ปริก “เข้าใจขอรับ ผมสัญญาตามนายว่า ขอรับ„
ท่ีสอง ครูช่วยแนะนำ�และอธิบาย ทองอิน “เออดีละ ปริกเจา้ ไปบา้ นเสยี เถอะ ชมเจา้ ก็ไปนอนเสยี „
เพม่ิ เตมิ ให้ครบถ้วน เดก็ ทั้งสองไหว้นายทองอินกบั ข้าพเจ้าแลว้ ก็ตา่ งคนต่างไปนอน ส่วนนายทองอนิ
๒๑. นักเรียนช่วยกันเขียนแผนภาพ กับข้าพเจ้ากเ็ ลยอาศยั พันโชตนิ อนอยจู่ นรงุ่ เช้าจึงกลับ
โครงเร่ืองนิทานทองอิน ตอน ตั้งแต่คืนวันน้ันมา พันโชติก็มิได้ถูกปีศาจภรรยารบกวนอีกต่อไป ข้าพเจ้า
คอยฟังอยู่ว่าแกจะมีภรรยาใหมห่ รอื ไม ่ กไ็ ด้ความว่ายังไม่มจี นทกุ วันน้ ี เพราะฉะนน้ั
นากพระโขนงทีส่ อง ดงั น้ี หวังใจว่าคนในบ้านน้ันอยู่กินเป็นผาสุกท่ัวกัน ส่วนตัวข้าพเจ้าน้ีก็ยังมีชื่อเสียง
ตัวละครสำ�คญั ฉาก เป็นหมอปศี าจวิเศษอยู่
นทิ านทองอิน คำาถามท้าทาย จุดประกายความคิด
ตอน นากพระโขนง-
การทนี่ ายทองอนิ ไม่บอกความจรงิ กบั พันโชติวา่ ชมกับปรกิ ปลอมเป็น
ท่ีสอง ผีนางนากนน้ั นักเรยี นคดิ ว่าเปน็ เพราะเหตุใด
ขอ้ คิด เหตกุ ารณ์ ปัญหา สรุปความรู้ นิทานทองอินเป็นบทพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จ-
๑. พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งมีลักษณะสมจริงเหมือนกับนวนิยาย เรื่องราว
๒.
๓. ตอน นากพระโขนงที่สองนี้เป็นการสืบสวนหาความจริงเกี่ยวกับผีนางนาก
(ตวั อย่างคำ�ตอบ ทบี่ างพระโขนง โดยนายทองอนิ กบั นายวดั ดาำ เนนิ เรอื่ งโดยการเลา่ และการสนทนา
• ตวั ละครส�ำ คญั
ให้ผู้อ่านคดิ ตามเหตกุ ารณ์ นายทองอนิ ซกั ถามนายเปรมและพันโชตจิ นสามารถ
นายทองอนิ นายวดั พนั โชติ ชม ปริก นายเปรม จับคนที่ปลอมเป็นผีได้สำาเร็จ เหตุการณ์จึงจบลง เรื่องนี้ให้ท้ังความสนุกสนาน
• ฉาก เพลดิ เพลนิ กระตนุ้ ความคิดและมขี ้อคดิ หลายประการท่เี ป็นประโยชน์
ในการดาำ เนินชวี ติ ไดอ้ ยา่ งด ี ซ่ึงผอู้ ่านควรค้นหาด้วยตนเอง
บางพระโขนง
• ปัญหา
ชมไมต่ อ้ งการให้พอ่ มภี รรยาใหมจ่ งึ ปลอมตัว
66 วรรณคดแี ละวรรณกรรม ป. ๖
เป็นผีนางนากมาหลอกผู้อืน่
• เหตกุ ารณ์
๑. นายทองอนิ และนายวดั ได้ยนิ ขา่ วลอื เรอื่ ง ๕. นายทองอินใหน้ ายวดั ปลอมเปน็ หมอปีศาจ เพ่ือจะพสิ จู น์หาความจรงิ เรอ่ื งผนี างนาก
ผนี างนากภรรยาของพันโชตทิ ถี่ ึงแก่กรรม ๖. นายทองอนิ และนายวัดทราบความจริงวา่ ผนี างนากแท้จรงิ คือชมและปรกิ ที่ปลอมตัวเป็นผี
๒. นายทองอนิ และนายวดั ไปพสิ จู นค์ วามจรงิ เรอื่ ง เพราะชมไมต่ ้องการใหพ้ ันโชติมภี รรยาใหม่
ผีนางนากท่ีบางพระโขนง ๗. ชมและปริกใหส้ ญั ญาวา่ จะเลกิ ปลอมเปน็ ผีนางนาก เพอื่ ไมใ่ ห้พ่อรูค้ วามจรงิ
๓. นายทองอินไปสอบถามข้อมูลเรื่องผีนางนาก • ข้อคดิ
จากเพือ่ นบ้านแถวละแวกบ้านพนั โชติ ไม่ควรเชื่อสง่ิ ใดโดยง่าย ต้องพจิ ารณาไตรต่ รองใหถ้ ถี่ ว้ นก่อนตดั สินใจเช่อื )
๔. นายทองอินไปบา้ นพันโชติเพือ่ สอบถามข้อมลู
เรอื่ งผนี างนาก
สุดยอดคู่มือครู 66
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
ep 2aseanSt
นกั สืบ ข้นั คดิ วิเคราะห์
นกั สบื มหี นา้ ทส่ี บื หาขา่ วหรอื คน้ หาความจรงิ ในสง่ิ ทผี่ วู้ า่ จา้ งอยากร ู้ ซงึ่ มกั เปน็ เรอื่ ง และสรปุ ความรู้
ที่เก่ียวข้องกับบุคคล นักสืบจะทำางานกันเป็นทีมและแบ่งหน้าท่ีกันอย่างชัดเจน ๒๒. นกั เรยี นแบง่ กลมุ่ รว่ มกนั ประเมนิ คณุ คา่
ต้องมีความอดทนเพราะอาจต้องเฝา้ ดบู ุคคลเป้าหมายเปน็ วนั ๆ ต้องมีไหวพรบิ ด ี วรรณคดีในด้านต่าง ๆ พร้อมท้ัง
ชา่ งสงั เกตจดจาำ คลอ่ งแคลว่ ฉลาด มปี ฏสิ มั พนั ธก์ บั ผอู้ น่ื ไดด้ ี และใชเ้ ทคโนโลยเี กง่ ยกตวั อยา่ งขอ้ ความประกอบการอธบิ าย
กลุ่มที่ ๑ คุณคา่ ด้านเนื้อหา
(สรปุ แนวคิดสำ�หรบั ครู
ปัจจุบันมีส่ือหลายแขนงท่ีเผยแพร่ข้อมูลข่าวสารอย่างกว้างขวาง นิทานทองอิน ตอน นากพระโขนง-
ข้อมูลบางอย่างถูกปรุงแต่งตามความคิดของผู้เผยแพร่เป็นทอด ๆ จนผิดเพ้ียน ที่สอง สะท้อนให้เห็นการรู้จักใช้เหตุผล
ไปจากความจริง ซง่ึ อาจทาำ ให้ผทู้ ่หี ลงเชื่อต่ืนตระหนก ไดร้ ับความเดอื ดรอ้ นและ ในการไตร่ตรองเพื่อสืบหาความจริงก่อนที่
สงั คมเกดิ ความเสยี หาย ดงั นนั้ เมอื่ ไดร้ บั ขอ้ มลู ขา่ วสารตา่ ง ๆ ตอ้ งใชว้ จิ ารณญาณ จะเชื่อสง่ิ ใดสิง่ หน่ึง สอนให้รูจ้ กั การสังเกต
คิดไตร่ตรองและตรวจสอบความจริงจากแหลง่ ข้อมูลทเ่ี ช่ือถือได้ การใชป้ ฏิภาณไหวพรบิ พจิ ารณาหาเหตผุ ล
ในเรื่องต่าง ๆ ไม่เช่ือเรื่องท่ีเป็นข่าวลือ
แมน่ าคพระโขนง จนกวา่ จะสามารถพิสจู น์หาความจริงได)้
กลุม่ ที่ ๒ คุณคา่ ด้านวรรณศิลป์
(สรปุ แนวคิดส�ำ หรบั ครู
แม่นาคพระโขนง เชื่อกันว่าเป็นช่ือหญิงคนหน่ึงซ่ึงเสียชีวิตไปเพราะคลอดบุตร นิทานทองอิน ตอน นากพระโขนง-
แล้ววิญญาณเทย่ี วหลอกหลอนจนเป็นทเ่ี ล่อื งลอื ...
เร่ืองราวของแม่นาคพระโขนงมีดังน้ี นางนาคกับนายมากเป็นสามีภรรยากัน ท่ีสอง ใช้สำ�นวนภาษาที่ทำ�ให้ผู้อ่านได้เห็น
อาศัยอยู่แถบปากคลองพระโขนง ต่อมานางนาคตั้งท้อง พอดีช่วงเวลานั้นนายมาก การเปลย่ี นแปลงของการใชภ้ าษาในสมยั นน้ั
ถูกเกณฑ์ทหาร หลังจากนายมากไปเป็นทหารแล้วไม่นาน นางนาคก็คลอดลูกตาย กับในสมัยปัจจุบัน เช่น ขอรับ-ครับ
ทง้ั กลม ศพของนางนาคถกู นาำ ไปฝงั ไวร้ ะหวา่ งตน้ ตะเคยี นคทู่ ว่ี ดั มหาบศุ ย ์ หลงั จากนน้ั กระไรกัน-อะไรกัน มีการบรรยายให้
ผีนางนาคก็เร่ิมแผลงฤทธิ์ โดยบีบคอหมอผีท่ีจุดเทียนมาลนคางนางเพ่ือเอานำ้ามัน เห็นภาพอย่างชัดเจน เช่น การบรรยาย
พรายจนตายคามือ ตอ่ มาก็ไปเทยี่ วหลอกชาวบ้านละแวกนั้นบ่อย ๆ จนชาวบา้ นกลวั ลักษณะบ้านท่ีอยู่อาศัยของพันโชติตอนท่ี
กันมากพากันดับไฟเข้านอนต้ังแต่หัวค่ำาท้ังหมู่บ้าน ที่กลัวมากจนอพยพไปอยู่ที่อ่ืน นายทองอนิ ไปเดนิ ส�ำ รวจรอบบริเวณบ้าน)
ก็มี ความดรุ า้ ยของผนี างนาคทาำ ให้คนพยายามหาหมอผีมาปราบอยู่เนือง ๆ แตก่ ไ็ ม่ กล่มุ ที่ ๓ คุณคา่ ด้านสังคม
(สรปุ แนวคดิ ส�ำ หรับครู
นิทานทองอนิ 67 นิทานทองอิน ตอน นากพระโขนง-
ท่ีสอง สะท้อนแนวคิดสังคมไทยท้ังทางด้าน
วัฒนธรรม วิถีชีวิตความเป็นอยู่ ความเชื่อ
๒๓. นักเรียนร่วมกันบอกคุณสมบัติของการเป็นนักสืบที่ดี โดยสรุปเป็นแผนภาพความคิด ในด้านต่าง ๆ เช่น วัฒนธรรมการแต่งกาย
ดังนี้ ของผู้หญิงในสมัยก่อน วัฒนธรรมการ
กินหมาก การปลูกบ้านแบบเรือนไทย
ช่างสงั เกต ชา่ งคิด ความเชอื่ ในเรอ่ื งของพธิ กี รรมเกย่ี วกบั ภตู ผี
มีปฏิภาณไหวพรบิ ปีศาจ)
นักสบื ท่ีดี
มวี จิ ารณญาณ หาข้อมูลเก่ง
มเี หตุผล มีความรอบคอบ 67 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 แนวข้อสอบ O-NET
ep 3 ขนั้ ปฏบิ ตั ิ
St Stแหลละงั สกราปุรปควฏาิบมตั ริู้
St สาำ เรจ็ สกั ราย ฝา่ ยนายมากเมอ่ื ไดร้ บั อนญุ าตใหก้ ลบั บา้ นไดก้ ร็ บี กลบั มาหาภรรยาทนั ท ี
๒๔. นักเรียนร่วมกันอภิปรายข้อคิดที่ได้รับ ในขณะทอ่ี ยกู่ บั ภรรยานนั้ แมจ้ ะมใี ครตอ่ ใครบอกวา่ นางนาคตายไปแลว้ แตน่ ายมาก
จากการอา่ นนทิ านทองอิน ตอน นากพระโขนง-
ที่สอง ท่ีสามารถนำ�มาประยุกต์ใช้ในชีวิตจริงได้ กห็ าได้เช่อื ไม ่ จนมารดู้ ้วยตวั เอง ในขณะที่นอนอย่กู ับนางนาค เพราะเหน็ หน้าภรรยา
นำ�ข้อมูลท่ีได้มาเชื่อมโยงกับชีวิตจริง โดยให้ ตัวเองกำาลังเน่าเฟะ นายมากจึงหนีนางนาคไป ผีนางนาคก็พยายามตามไปหาสามี
แต่ละคนคิดทบทวนเหตุการณ์หรือเรื่องราว จะให้กลับมาอยู่กับตัวเองให้ได ้ ท้ายท่ีสุดนายมากได้รับความช่วยเหลือจากอาจารย ์
เ ก่ี ย ว กั บ ข่ า ว ลื อ ท่ี ต น เ อ ง เ ค ย ฟั ง ค น ล ะ ผูม้ ีคาถาอาคมขลงั ชว่ ยปราบผนี างนาคและจับวิญญาณใสห่ มอ้ ไปถว่ งนำา้ ไดส้ าำ เรจ็
๑ เหตุการณ์ แล้วนักเรียนบอกหลักการใน เร่ืองนางนาคนี้ ยังเป็นที่สงสัยมาจนถึงปัจจุบันและยังหาข้อยุติไม่ได้ว่า เป็น
การวิเคราะห์ความน่าเชื่อถือของข่าวลือน้ัน
เรียบเรียงถ้อยคำ�ให้มีความสละสลวย และ เรื่องจริงหรือเป็นเร่ืองที่แต่งขึ้นเท่านั้น ฝ่ายท่ีไม่เช่ือว่าเป็นเร่ืองจริงก็อ้างว่าเร่ืองนี้หา
ลำ�ดับเหตุการณ์ให้ชัดเจน เพ่ือนำ�มาเล่า หลักฐานที่แน่นอนมายืนยันไม่ได้ ส่วนอีกฝ่ายหนึ่งที่เช่ือว่าเป็นเร่ืองจริงก็อ้างว่า
ให้เพอ่ื นฟงั หน้าชัน้ เรียน มีพยานบุคคลเปน็ หลักฐาน
๒๕. นักเรียนร่วมกันสรุปสิ่งท่ีเข้าใจเป็นความรู้
รว่ มกนั ดงั น้ี
• นิทานทองอินเป็นวรรณกรรมร้อยแก้ว ประพฤตกิ ารณ์ของนายทองอิน รัตนะเนตร์
http://www.topicstock.pantip.com/library/topicstock/2006/
ประเภทแนวสืบสวนสอบสวนเร่ืองแรก 10/K4771357/K4771357.html
ของไทย มีกลวิธีการดำ�เนินเร่ืองที่น่าติดตาม ไขรหสั นิยายนกั สืบไทย: นายทองอิน รัตนะเนตร ์
สำ�นวนภาษาทใี่ ช้เปน็ ภาษาในสมัยรัชกาลท่ี ๖ http://www.tpa.or.th/blogbox/entry.php?w=krujeab&e_id=22
ซ่ึงทำ�ให้ผู้อ่านได้เห็นความเปล่ียนแปลงของ
การใช้ภาษาไทยในอดีตกับปัจจุบัน นิทาน-
ทองอนิ ตอน นากพระโขนงทีส่ อง เป็นเรือ่ งที่
เรียนรู้คำ นำไปใช้
สะทอ้ นใหเ้ หน็ วา่ ขา่ วลอื ทเี่ กดิ ขนึ้ ในสงั คมนนั้ คำาศัพทน์ ่ารู้
ผรู้ บั ขา่ วสารตอ้ งมวี จิ ารณญาณไตรต่ รองใหด้ ี
เพ่ือไม่ให้หลงผิด หรือตกเป็นเหยื่อของ
ผู้ไม่หวังดี เน้ือเร่ืองมีความสนุกสนาน กระทรวง (กฺระ-ซวง) น. สว่ นราชการหนึ่ง ซ่งึ มรี ัฐมนตรีวา่ การ
เพลดิ เพลนิ ใหข้ อ้ คดิ แนวทางทจี่ ะน�ำ ไปปฏบิ ตั ิ กระทรวงเปน็ หวั หนา้
ให้เกิดประโยชน์ในการดำ�เนินชีวิตประจำ�วัน กลอุบาย (กน-อ-ุ บาย) น. เล่หก์ ล เลห่ เ์ หลี่ยม การลวงให้เข้าใจผดิ
และมคี ณุ คา่ แสดงถงึ การใชภ้ าษา สภาพสงั คม เพอ่ื ให้ฉงน หรือเสียเปรยี บ
และวฒั นธรรมในสมยั นน้ั การ น. งาน สง่ิ หรอื เรอื่ งท่ีทำา
ep 4 เครือ่ งเซน่ น. ของกินของไหว้ผี
ข้ันสื่อสารและนำ� เสนอ 68 วรรณคดแี ละวรรณกรรม ป. ๖
๒๖. นักเรียนออกมาเล่าเหตุการณ์หรือเร่ืองราว 5ep ขั้นประเมินเพอ่ื เพิ่มคุณคา่
พร้อมกับบอกหลักการในการวิเคราะห์ บริการสังคม
ความน่าเช่ือถือของข่าวลือน้ันให้เพื่อนฟัง และจติ สาธารณะ
หน้าชั้นเรียน เพื่อเป็นแนวทางในการดำ�เนิน-
ชีวิตให้กับเพอื่ น ๆ
๒๗. นักเรียนสืบค้นความรู้เกี่ยวกับตำ�นาน ๒๘. นักเรียนนำ�นิทานทองอิน ตอน นากพระโขนงที่สอง ไปเล่าให้รุ่นน้องหรือสมาชิกในครอบครัว
แมน่ าคพระโขนง จากแหลง่ การเรยี นรู้ต่าง ๆ
อย่างหลากหลาย เชน่ ห้องสมดุ อนิ เทอร์เน็ต ฟงั พรอ้ มทงั้ อธบิ ายขอ้ คดิ ทไ่ี ดร้ บั จากการอา่ นนทิ านทองอนิ เพอ่ื จะไดน้ �ำ ขอ้ คดิ ทไ่ี ดร้ บั ไปใชใ้ หเ้ กดิ
ประโยชนใ์ นชีวิตประจำ�วัน
แล้วนำ�ความรู้ท่ีได้มาแลกเปล่ียนกัน เพ่ือ
ขยายประสบการณก์ ารเรียนรู้
สุดยอดคู่มือครู 68
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
ชอบกล ว. เขา้ ที แปลก นา่ คิด
เชี่ยนหมาก น. ภาชนะสาำ หรับใสเ่ คร่อื งหมากพลู
ใตถ้ นุ น. ที่ใตพ้ นื้ เรือนซง่ึ ยกพ้นื สงู
ถึงแกก่ รรม ก. ตาย (ใชแ้ กค่ นท่ัวไปในคาำ พูด
ท่ีสุภาพ)
นวล (นวน) ว. สขี าวปนเหลอื งเล็กนอ้ ย
นักเลง น. ผเู้ กะกะระราน
น้าำ มนต์ (น้าำ -มน) น. นาำ้ ทเ่ี สกเพือ่ อาบ กนิ หรือประพรมเปน็ ตน้
ถือกนั ว่าเป็นมงคล
เนอื ง ๆ ว. เสมอ ๆ บอ่ ย ๆ
บ่าว น. คนใช้
ปากพล่อย ก. พดู โดยไมค่ าำ นึงวา่ เป็นเร่อื งจริงหรือไม่จริง
ปีบ น. ภาชนะทำาด้วยสังกะสีเป็นตน้
รปู ส่ีเหล่ียมสาำ หรับบรรจสุ ่ิงของ
ผาสกุ น. ความสาำ ราญ ความสบาย
ไพล่ ก. แทนที่จะเป็นอย่างนีก้ ลับเป็นอกี อยา่ งหนง่ึ
เชน่ เคยทำาอย่างน้ี ไพล่ไปทำาอย่างน้นั
เยี่ยม ก. ชะโงกหนา้ ออกไป
รอ้ งอึง ก. ร้องเสยี งดัง
เรอื นฝากระดาน น. เรือนท่ีปลกู ขึ้นโดยวิธบี ากไมใ้ หเ้ ปน็ ปาก
เปน็ เดอื ย แลว้ เข้าเดือย เขา้ ลิ่ม เข้าสลักยึดไว้
สมภาร (สม-พาน) น. พระท่ีเปน็ เจา้ อาวาส
สายสิญจน์ (สาย-สิน) น. ดา้ ยดบิ สขี าวท่ีนำามาจับทบเปน็ ๓ เสน้ หรือ
๙ เส้น ใช้ในพิธีทางศาสนา เช่นสำาหรับพระ
ถือในเวลาสวดมนต์ หรอื พราหมณ์ใชใ้ น
พระราชพิธบี างอยา่ ง
นิทานทองอนิ 69
แนวข้อสอบ O-NET
อา่ นขอ้ ความต่อไปนแี้ ลว้ ตอบค�ำถามขอ้ ๑-๒
พอได้ตกลงกันวา่ จะไปบางพระโขนงแลว้ รงุ่ ข้นึ นายทองอินกบั ข้าพเจ้ากพ็ ากนั ขนึ้ รถไฟเชา้ ไป
๑. “บางพระโขนง” ค�ำวา่ บาง มีความหมายตรงกับข้อใด ๒. ขอ้ ความขา้ งตน้ แสดงถึงวถิ ชี วี ิตใด
๑ ทางน้าํ เล็ก ๆ ๒ ต�ำบลบา้ นที่อยู่ ๑ สภาพสังคม ๒ การคมนาคม
๓ มคี วามหนาน้อย ๔ สว่ นย่อยของสว่ นรวม ๓ การประกอบอาชพี ๔ สภาพความเป็นอยู่
(เฉลย ข้อ ๒ ค�ำ ว่า บาง ในทนี่ ้หี มายถงึ ต�ำ บลบา้ นท่ีอยู่หรือเคยอยู่ริมบาง (เฉลยขอ้ ๒ แสดงถึงวิถชี วี ติ ด้านการคมนาคม โดยสังเกต
หรอื ในบริเวณท่เี คยเปน็ บาง เปน็ ชอื่ เรียกสถานท)่ี จากการเดนิ ทางโดยการข้ึนรถไฟ)
69 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
แนวข้อสอบ O-NET
สืบสวน ก. แสวงหาขอ้ เทจ็ จรงิ และหลกั ฐานเพอื่ ทจี่ ะทราบ
รายละเอยี ดแห่งความผิด
เสเพล (เส-เพลฺ ) ว. ชอบประพฤตเิ หลวไหล ไม่เอางานเอาการ
หนังสือ น. จดหมาย ลายลักษณ์อักษร
หมอความ น. ผูท้ ไ่ี ด้รับอนุญาตใหว้ า่ ตา่ งแก้ตา่ งค่คู วาม
ในเรอื่ งทฟ่ี อ้ งรอ้ งกันในศาล (เป็นภาษาปาก)
หอนง่ั น. เรือนทต่ี อ่ ออกมาจากเรอื นใหญใ่ ชส้ าำ หรับ
นงั่ เล่น
ไหวพรบิ น. ปญั ญาไวรูเ้ ท่าทัน
ถอ้ ยคาำ สาำ นวน ลว้ นต้องศึกษา
“ถูก! ถูก! เออใช้ความคดิ บ้างอยา่ งน้ถี งึ จะดี ตัวฉันน้ถี า้ ไม่มผี ้เู ถยี งไวบ้ ้าง
กจ็ ะเลยเช่ือตัวและความฉลาดของตัวจนเกนิ ไป บางทีจะทาำ ใหเ้ สยี การได.้ ..”
ข้อความนี้แสดงให้เห็นว่า นายทองอินพอใจท่ีนายวัดรู้จักแสดงความคิดเห็น
โต้แย้งกับตน เพราะตัวเขาจะได้ไม่หลงเชื่อแต่ความคิดหรือความฉลาดของตนเอง
มากเกนิ ไปจนอาจเกิดความผิดพลาดได้
ข้าพเจ้าก็รับโดยทันที เพราะข้าพเจ้าได้เคยไปกับนายทองอินบ้างแล้ว
บางคราวในเวลาเขาไปสืบการต่าง ๆ และบางทีก็ได้ช่วยเขาบ้างตามสติกำาลัง
ของข้าพเจ้า แต่อย่างไร ๆ ก็ดีนายทองอินเป็นเช่ือได้แน่ว่าข้าพเจ้าไม่เป็นคน
ปากพล่อย ส่ิงใดเขายังไม่อนุญาตให้ขยายเป็นไม่ขยายเป็นอันขาด
เพราะฉะนัน้ นายทองอนิ จึงเรียกข้าพเจา้ ไปเป็นเพอ่ื นเนือง ๆ
ข้อความนี้แสดงให้เห็นว่านายวัดมีนิสัยดี รู้จักเก็บความลับ เม่ือรู้อะไรก็
ไมเ่ ทย่ี วไปพดู ใหผ้ อู้ นื่ ฟงั ทาำ ใหไ้ ดร้ บั ความไวว้ างใจจากนายทองอนิ ขอใหไ้ ปเปน็ เพอื่ น
ในการสืบเร่อื งราวตา่ ง ๆ เสมอ
70 วรรณคดแี ละวรรณกรรม ป. ๖
แนวข้อสอบ O-NET
พอข้าพเจ้ายนิ ข่าวเรอ่ื งนางนากพระโขนงท่เี กิดขน้ึ ใหม่น้ัน ขา้ พเจ้ากไ็ ปหานายทองอิน แตพ่ อนัง่ ลง
ยังไม่ทันไดเ้ อย่ ขน้ึ นายทองอินก็ชงิ พดู ขึน้
ข้อความนี้แสดงใหเ้ ห็นวา่ นายวัดมลี กั ษณะนิสัยอยา่ งไร (เฉลยข้อ ๑ เพราะนายวัดทราบดีว่านายทองอินเป็นคนเก่งและมีความรอบรู้
๑ ใฝ่เรียนรู ้ ๒ ช่างประจบ ย่อมสามารถให้ความคิด มุมมองท่ีเป็นประโยชน์ได้ เมื่อมีข่าวลือท่ีน่าสงสัย
๓ เชอ่ื คนง่าย ๔ ออ่ นน้อมถ่อมตน เชน่ นจี้ งึ ควรไปหานายทองอนิ เพอ่ื ใหน้ ายทองอนิ ชว่ ยใหข้ อ้ มลู ทก่ี ระจา่ งแกต่ นเอง
แสดงใหเ้ ห็นว่านายวดั มคี วามใฝเ่ รยี นรู้ทจี่ ะไปสอบถามข้อมลู จากผทู้ ี่มคี วามร)ู้
สุดยอดคู่มือครู 70
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
...เมอ่ื ตรวจนอกบ้านเสรจ็ แล้วจึงพากนั เข้าไปในบ้าน นายทองอินตรงขึน้ ไป
ขอนา้ำ รับประทาน...
คำาว่า ขอนำ้ารับประทาน ในสมัยก่อนถือว่าเป็นคำาสุภาพ และสามารถใช้ได้
แต่ปัจจุบันคำาว่า รับประทาน นิยมใช้กับอาหาร ถ้าเป็นของเหลว เช่น น้ำาหรือนม
จะใชค้ าำ วา่ ดื่ม
...นายทองอนิ หวั เราะอกี แลว้ ถามขา้ พเจา้ “ยงั ไง แกมคี วามคดิ อยา่ งไรบา้ ง„
ขา้ พเจ้าตอบวา่ “ฉนั ยงั แลไม่เหน็ ”
หมายความว่า ฉนั ยงั ไมเ่ ขา้ ใจ ยังคิดไมอ่ อก
...พันโชติแสดงกิริยาทา่ ทางยนิ ดยี กมอื ไหว้ข้าพเจา้ แลว้ พูดว่า “ถ้านายโปรด
ไดจ้ ะดมี ากเทียวขอรบั ...”
โปรด ในที่น้แี ปลวา่ ใหค้ วามชว่ ยเหลือ
...จรงิ อยขู่ า้ พเจา้ ไดเ้ คยเหน็ นายทองอนิ ทาำ อะไรประหลาด ๆ หลายครงั้ แลว้
แตย่ ังไมเ่ คยเหน็ ทำาอะไรเปล่า ๆ เลย เคยมีเหตุเสมอ แตค่ ร้ังนขี้ า้ พเจา้ ตรอง
ไมอ่ อกเลย วา่ ทาำ ไมนายทองอินจึงไปบอกพนั โชตวิ ่าขา้ พเจา้ เปน็ หมอปีศาจ
ข้อความนแี้ สดงใหเ้ หน็ วา่ นายวดั ร้สู ึกสงสัยในการท่ีนายทองอนิ ขอให้ตนทำาเป็น
หมอไลผ่ ใี หพ้ นั โชต ิ แตก่ ย็ อมรบั วา่ ทผ่ี า่ นมานายทองอนิ เคยทาำ สงิ่ ประหลาดหลายครง้ั
ซ่ึงแต่ละครัง้ เขาก็มีเหตผุ ลในการกระทาำ เสมอ
นทิ านทองอนิ 71
แนวข้อสอบ O-NET
นายทองอินถามข้าพเจ้าว่า “แกเห็นอะไรประหลาดในน้ีบ้างไหม?” ข้าพเจ้ารับว่าข้าพเจ้าไม่เห็น นายทองอินย้ิม
แลว้ ก็ช้มี ือไปทางมมุ หอ้ งทน่ี ั่งกันอยูใ่ นเวลานนั้ ข้าพเจา้ แลตามไปจึงเหน็ กระทงสองสามกระทง มขี องกินและขนมกับ
ก้านธูปปกั อยดู่ ว้ ย
ข้อความนีส้ ะทอ้ นใหเ้ ห็นวา่ นายทองอินเป็นคนอยา่ งไร (เฉลยข้อ ๓ เพราะเคร่ืองเซ่นไหว้น้ันตั้งอยู่ที่มุมห้อง ถ้าไม่ได้สังเกต
๑ มีเมตตา ๒ มเี หตุผล ก็คงมองผ่านไปเหมือนกับนายวัด ซ่ึงสะท้อนให้เห็นว่านายทองอิน
๓ ชา่ งสงั เกต ๔ ช่างซักถาม เปน็ คนชา่ งสงั เกต)
71 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
แนวข้อสอบ O-NET
ตัวช้ีวัด เพิ่มพูนปญั ญา นานากิจกรรม
ท ๑.๑ ป. ๖/๑ อา่ นให้คลอ่ ง ตอ้ งฝกึ ฝน
ท ๑.๑ ป. ๖/๓
ท ๕.๑ ป. ๖/๑ ใหน้ ักเรียนจบั ค่กู บั เพื่อนสลับกนั อา่ นคาำ ศพั ทแ์ ละความหมายใน “เรียนรคู้ ำา
นาำ ไปใช้„ เพอ่ื ใหอ้ ่านคาำ ไดถ้ ูกตอ้ ง และเขา้ ใจความหมายของคาำ ศพั ทใ์ นเร่อื ง
ให้นกั เรยี นอ่าน นทิ านทองอิน ตอน นากพระโขนงทีส่ อง โดยอ่านในใจ
เพื่อจบั ใจความและฝกึ อ่านเรว็ โดยจับเวลา
ให้นักเรยี นอา่ นออกเสียงโดยเวน้ วรรคตอนและใช้นา้ำ เสียงแสดงอารมณ์
ให้เหมาะสม
สนทนาซักถาม ใจความตามเร่ือง
แนวคำ� ตอบ นทิ านทองอินมลี กั ษณะเด่นอย่างไร
เพราะเหตุใดจงึ ไม่มีหญงิ ใดกล้าเปน็ ภรรยาพนั โชติ หลงั จากทีน่ างนาก
สนทนาซกั ถาม ใจความตามเรอ่ื ง ถงึ แก่กรรม
• เปน็ วรรณกรรมแนวสบื สวนสอบสวนทด่ี �ำ เนนิ เรอ่ื ง นายทองอินมหี ลกั ในการคิดอยา่ งไร จึงมั่นใจว่าเรื่องท่ีเกิดขน้ึ กับพันโชติ
ไม่ใช่ผี
แบบไทย หนงั สอื ทีล่ งนามว่า “นากภรรยา„ ถึงพนั โชติ มีใจความวา่ อย่างไร
• เพราะทราบขา่ ววา่ บา้ นของพนั โชตมิ ผี นี างนากภรรยา พนั โชตินาำ ส่งิ ใดมาต้อนรบั แขก เหมอื นหรือตา่ งกับปจั จบุ ันอย่างไรบา้ ง
นายทองอินมเี หตผุ ลอะไรจึงบอกพนั โชติวา่ นายวัดเปน็ หมอปีศาจ
ที่ตายไปแล้วมาคอยหลอกหลอน เพราะเม่ือคร้ัง นายทองอินแนะนำาพันโชตใิ ห้เตรยี มจัดหาอะไรบา้ งเพอ่ื ทำาการไล่ผี
นางนากมชี วี ิตอยูม่ นี สิ ยั หึงหวงสามมี าก ในทส่ี ุดนายทองอินและนายวัดทราบความจรงิ ว่าอยา่ งไร
• นายทองอนิ มหี ลกั การคดิ ดังน้ี พันโชติทราบหรอื ไมว่ ่าผนี างนากไมม่ ีจริงเพราะเหตุใด
๑. ผนี างนากชว่ ยไลข่ โมยท่ีจะลกั ขโมยกระบอื
๒. ผีอะไรจะชว่ ยตกั นาํ้ ได้
๓. สอบถามขอ้ มลู บุคคลในครอบครวั พันโชติ
๔. พจิ ารณากลอบุ ายของชมทป่ี ลอมเปน็ ผนี างนาก
แล้วจึงหาทางจับผีนางนาก
• เขาไม่ได้ตั้งใจมาทำ�ร้ายพันโชติและบุตร ไม่ต้อง
กลัว แต่ถ้าพันโชติจะมีภรรยาใหม่คงได้เห็นดีกัน
และส่งั ให้หาของกนิ ไว้ให้ 72 วรรณคดแี ละวรรณกรรม ป. ๖
• เชี่ยนหมาก แล้วจึงเข้าไปนำ�นํ้ามาให้ดื่ม ต่างกับ
ปัจจุบันที่ไม่มีการนำ�เชี่ยนหมากมาต้อนรับแขก
มีแต่การนำ�นํ้ามาให้ด่ืม และหาของว่างมาให้
รับประทานแทน
• นายทองอินทราบแล้วว่ามีคนปลอมเป็นผีและ • ใหน้ ายวดั เปน็ หมอปศี าจใชว้ ิธีจับผดิ ด้วยการใหพ้ ันโชตแิ ละลกู ออกไปหาของท่ตี ้องการ แลว้ จึงส�ำ รวจ
ต้องการพิสูจน์ความจริงก่อนท่ีจะรู้ตัวผู้กระทำ� หอ้ งและหาวธิ ีการจับผี ในทส่ี ุดจึงรู้วา่ ชมและปรกิ ช่วยกันปลอมเป็นผี
แนช่ ดั ยงั ไมอ่ ยากให้พนั โชติรู้จงึ ได้คดิ แผนขึน้ • ไม่ทราบ เพราะนายทองอินและนายวัดไม่ได้บอกว่าผีนางนากท่ีแท้คือชมและปริกลูกนายเปรม
• นา้ํ กลางแม่นํ้า๑จอกเทยี นขผี้ ึง้ ท่ีขอจากพระ๑เลม่ แตพ่ นั โชติคิดว่านายวดั เป็นหมอปศี าจไดไ้ ลผ่ ีนางนากไปแล้ว
สายสิญจน์ ๑ กลุ่ม หญา้ คา ๑ ก�ำ มือ
สุดยอดคู่มือครู 72
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
แนวค�ำตอบ
อภิปรายวิเคราะหเ์ จตนา ค้นหาเหตผุ ล อภปิ รายวเิ คราะห์เจตนา ค้นหาเหตผุ ล
นายทองอินและนายวัดเปน็ คนอย่างไร • เปน็ คนฉลาด รอบคอบ มปี ฏภิ าณไหวพรบิ
ชมมีขอ้ ดแี ละข้อเสียอย่างไร • ข้อด ี คือ รักพอ่ แม่
การทช่ี มปลอมเปน็ ผนี างนาก เพอื่ ไมใ่ หพ้ นั โชตมิ ภี รรยาใหม ่ นกั เรยี นคดิ วา่ สมควร ข้อเสีย คือ หลอกลวงผอู้ นื่
หรอื ไม่ เพราะเหตใุ ด • ไม่สมควร เพราะเป็นการโกหก หลอกลวง
ถา้ นักเรยี นเป็นชม จะแก้ปญั หาเรอ่ื งนี้อย่างไร
ถา้ นกั เรยี นเปน็ ปรกิ นกั เรียนจะชว่ ยเหลอื เจา้ ชมหรือไม ่ เพราะเหตใุ ด ผ้อู ืน่
ถ้าผ้หู ญงิ ไทยในปัจจุบันแต่งกายแบบนางนาก นักเรียนคิดว่าเหมาะสมหรอื ไม่ • บอกความจริงกับพ่อว่าไม่ต้องการให้พ่อ
เพราะเหตใุ ด
มภี รรยาใหม่
มาช่วยกันคดิ มาชว่ ยกนั หา • ไม่ช่วย เพราะเป็นสิ่งท่ีไม่ถูกต้อง เป็น
ให้นักเรยี นชว่ ยกันวาดภาพบา้ นของพันโชตติ ามเนอ้ื เรือ่ ง เพ่อื สร้างความเข้าใจ
ในการอ่านให้ชดั เจน การหลอกลวงผู้อน่ื
ให้นกั เรียนหานทิ านทองอินตอนอืน่ ๆ มาอ่านแล้วนำามาอภิปรายร่วมกนั • ไม่เหมาะสม เพราะปัจจุบันวิถีชีวิต
ใหน้ ักเรยี นรวบรวมคำาและสาำ นวนจากเนื้อเรื่องทีใ่ ช้ในสมัยนั้นมาเปรียบเทียบ
กบั ภาษาในปัจจุบัน ส ภ า พ แ ว ด ล้ อ ม แ ล ะ บ ริ บ ท ข อ ง สั ง ค ม
เปล่ียนไป ผู้หญิงต้องทำ�งานนอกบ้าน
ตวั อย่าง ภาษาไทยสมัยรัชกาลท่ี ๖ ภาษาไทยในปัจจบุ ัน ต้องข้ึนรถลงเรือ ในปัจจุบันมีโจรผู้ร้าย
ขอรับ ครับ มากขึ้นจึงควรแต่งกายให้มิดชิด เพื่อ
ดอกหรือ หรอกหรือ ความปลอดภัย หากแต่งกายแบบผีนางนาก
อาจจะได้รับอันตรายได้ เวลาทำ�อะไร
พฒั นางานเขยี น เรยี นรหู้ ลากหลาย กไ็ ม่คลอ่ งตัว
ใหน้ กั เรยี นเขียนแผนภาพโครงเรื่อง “นิทานทองอนิ „ ดงั น้ี
ตัวละคร ฉาก ปญั หา ตัวชี้วัด
เหตุการณ ์ ขอ้ คดิ จากเรื่อง
ใหน้ กั เรยี นเขยี นย่อความนทิ านทองอิน ตอน นากพระโขนงทส่ี อง ท ๑.๑ ป. ๖/๘
ให้นกั เรยี นแบ่งกลุม่ เขยี นเรื่องแนวสบื สวนเชน่ เดียวกบั นิทานทองอิน นำามา ท ๕.๑ ป. ๖/๑
ประกวดกัน
นิทานทองอิน 73
73 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
แนวข้อสอบ O-NET
ตัวชี้วัด สนุกหรรษา ลลี าสมมตุ ิ
ท ๑.๑ ป. ๖/๘ ให้นักเรียนร่วมกันจัดการแสดงละคร ตอน นากพระโขนงท่สี อง โดยทำากจิ กรรม
ท ๕.๑ ป. ๖/๒ ดังน้ ี แต่งบทพูดในเร่ืองเพิ่มเติม เชน่ ตอนท่นี ายทองอิน นายวัด และนายเปรม
คุยกนั เกยี่ วกบั เรื่องราวของจดหมายทีพ่ นั โชติได้รบั หรือตอนอืน่ ๆ ตาม
ความเหมาะสม
คัดเลอื กบุคคลทเ่ี หมาะสมซอ้ มบททีช่ ว่ ยกนั แตง่
ช่วยกนั ทำาฉากประกอบหรือจัดเตรยี มเสอ้ื ผา้ ของใช้ประกอบการแสดง
แสดงละครในวนั มหาธีรราชเจ้า เพอ่ื เทดิ พระเกยี รตพิ ระบาทสมเดจ็ -
พระมงกฎุ เกล้าเจา้ อยหู่ ัว
ส่ิงควรทาำ ชว่ ยยำา้ เรอื่ งราว
ให้นกั เรยี นช่วยกันสรุปคณุ สมบัตขิ องการเป็นนักสบื ท่ีดี
ใหน้ กั เรยี นช่วยกันบอกลักษณะของข่าวลอื และผลเสยี ทีเ่ กดิ ขึ้น พรอ้ มทัง้
ยกตัวอยา่ งประกอบ
ให้นักเรียนเลือกเนอื้ เร่อื งตอนท่ชี อบ แล้วเรยี บเรียงขอ้ ความน้ันใหม่ ให้เปน็
สาำ นวนภาษาในปจั จบุ นั
ให้นักเรยี นอ่านหนงั สือแปลเรอ่ื ง เชอร์ลอกโฮลมส ์ แล้วรว่ มกันสนทนา
แลกเปลี่ยนความคิดกัน
วฒั นธรรม ประเพณี คา่ นยิ ม...น่าชื่นชมลองค้นหา
ใหน้ กั เรยี นแบง่ กลมุ่ ศกึ ษาค้นควา้ วฒั นธรรม ประเพณ ี และคา่ นยิ มไทย
ในประเด็นต่อไปน้ี
การกนิ หมาก
ผแี ละพธิ กี รรมเก่ยี วกับผี
เรือนไทย
การแตง่ กายสมยั รัชกาลท่ี ๖
ให้นักเรยี นศึกษาค้นคว้าความเชือ่ ตำานาน หรอื ประวัตบิ คุ คลในท้องถน่ิ
มาเลา่ สกู่ นั ฟัง
74 วรรณคดแี ละวรรณกรรม ป. ๖
แนวข้อสอบ O-NET
อา่ นข้อความต่อไปนแ้ี ลว้ ตอบคำ� ถามขอ้ ๑-๒
พันโชติก็เชญิ นายทองอนิ กบั ขา้ พเจ้าขึ้นไปบนเรือน ยกเช่ยี นหมากออกมาต้ังใหแ้ ลว้ กเ็ ข้าไปเพ่ือหานํา้ มาให้รบั ประทาน
๑. ขอ้ ความขา้ งตน้ แสดงถึงลักษณะนิสยั ใดของพันโชติ ๒. จากขอ้ ความขา้ งตน้ มคี ุณคา่ ดา้ นใดเด่นชดั ทีส่ ุด
๑ มีความกรณุ า ๒ มีความเมตตา ๑ คุณคา่ ด้านปัญญา ๒ คุณค่าดา้ นอารมณ์
๓ มคี วามอ่อนน้อม ๔ มอี ธั ยาศยั ดี ๓ คณุ คา่ ดา้ นวรรณศลิ ป ์ ๔ คุณค่าด้านวฒั นธรรม
(เฉลยข้อ ๔ จากข้อความแสดงให้เห็นวา่ พนั โชตเิ ป็นผมู้ อี ธั ยาศัยด ี
มีนิสัยใจคอทเ่ี ปน็ มติ ร) (เฉลยขอ้ ๔ เพราะแสดงใหเ้ ห็นประเพณี วัฒนธรรมไทย เมือ่ มผี ู้อ่นื
สุดยอดคู่มือครู 74 มาบ้านเรือนของตนเองจะต้องมีการต้อนรับ โดยนำ�น้ํามาให้ดื่มหรือ
น�ำ ขนมมาใหร้ บั ประทาน แสดงถงึ ความมนี ํ้าใจของคนไทย)
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
ตัวช้ีวัด
พจิ ารณาสักนดิ ข้อคิดท่ีได้ ท ๑.๑ ป. ๖/๕
ท ๕.๑ ป. ๖/๓
ให้นักเรียนอภปิ รายข้อคิดท่ีไดร้ ับจากการอ่านนทิ านทองอินตอนนที้ ส่ี ามารถนำามา
ประยุกตใ์ ช้ในชีวิตจริงได้
ใหน้ กั เรยี นอภปิ รายความเชอ่ื เก่ียวกับเรือ่ งผวี ่ามจี รงิ หรอื ไม ่ เพราะเหตใุ ด
ใหน้ ักเรียนวิเคราะหค์ วามสมั พนั ธ์ระหวา่ งพันโชตกิ ับชมบุตรชาย โดยพจิ ารณา
จากเหตุการณท์ ้ังหมด แลว้ บอกวา่ นกั เรยี นไดข้ ้อคดิ อย่างไร
พินิจคุณค่า นาำ มาประยุกต์ใช้
ใหน้ กั เรยี นนาำ คณุ สมบตั ขิ องนายทองอนิ มาเชอื่ มโยงกบั ชวี ติ จรงิ วา่ จะมปี ระโยชนต์ อ่
การดำาเนินชวี ติ อย่างไรบา้ ง
ใหน้ กั เรยี นบอกผลดขี องการรจู้ กั คดิ ไตรต่ รองหาเหตผุ ลกอ่ นจะตดั สนิ ใจเชอื่ เรอื่ งใด ๆ
ทไ่ี ดอ้ า่ นไดฟ้ งั มา และผลเสยี ของการเชอื่ สงิ่ ใดงา่ ย ๆ โดยไมไ่ ตรต่ รองกอ่ น พรอ้ มทง้ั
ยกตัวอยา่ งประกอบใหเ้ ห็นจรงิ
กจิ กรรมถ่ายโยงความร้สู สู่ มรรถนะสำคัญ
ใหน้ กั เรยี นฝึกการใชว้ ิจารณญาณในการรบั รู้ขา่ วสาร โดยแบง่ เป็น ๒ ฝา่ ย คือ ฝ่าย
อ่านหนังสือพิมพ์และฝ่ายดูโทรทัศน์ แต่ละฝ่ายแบ่งเป็นกลุ่มย่อย ฝ่ายหนังสือพิมพ์
ใหไ้ ปอา่ นขา่ วในหนงั สอื พมิ พข์ องสาำ นกั พมิ พต์ า่ ง ๆ ฝา่ ยดโู ทรทศั นก์ ไ็ ปดขู า่ วทางโทรทศั น์
รายการต่าง ๆ ตามท่ีแต่ละกลุ่มตกลงกัน และต้องเป็นข่าวในวันเดียวกัน จากน้ัน
ทั้ง ๒ ฝ่ายมาสนทนาร่วมกันเก่ียวกับรายละเอียดของข่าวท่ีน่าสนใจ เพื่อตรวจสอบ
วา่ ข้อมูลตรงกันหรอื ไม่
นิทานทองอนิ 75
แนวข้อสอบ O-NET
นิทานทองอนิ ตอน นากพระโขนงทส่ี อง มคี ณุ คา่ ด้านใดเด่นชัดท่ีสดุ
๑ คุณคา่ ด้านปญั ญา ๒ คุณคา่ ด้านอารมณ์
๓ คณุ ค่าดา้ นวัฒนธรรม ๔ คุณค่าดา้ นวรรณศิลป์
(เฉลยข้อ ๑ เพราะนิทานทองอิน เน้ือเร่ืองเป็นแนวสืบสวนสอบสวน ค้นหาความจริง
ต้องใช้ปัญญาคิดไตร่ตรองด้วยเหตุผลตลอดท้ังเรื่อง จึงมีคุณค่าด้านปัญญาเด่นชัด
มากท่ีสดุ )
75 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
แนวข้อสอบ O-NET
เปา้ หมายการเรยี นรู้
มาตรฐานการเรียนรู้ เสภาเรอ่ื ง ขุนชา้ ง-ขนุ แผน ตอน กำเนิดพลายงาม
มาตรฐาน ท ๑.๑ สุนทรภู่
ใช้กระบวนการอ่านสร้างความรู้และความคิด
เพอื่ นำ�ไปใชต้ ดั สนิ ใจ แกป้ ญั หาในการดำ�เนนิ ชวี ติ ตัวชี้วัด
และมีนสิ ยั รักการอ่าน อ่านออกเสียงบทร้อยแก้วและบทร้อยกรองได้ถูกต้อง (ท ๑.๑ ป. ๖/๑)
มาตรฐาน ท ๕.๑ อธิบายความหมายของคำา ประโยค และข้อความที่เป็นโวหาร (ท ๑.๑ ป. ๖/๒)
เข้าใจและแสดงความคิดเห็น วิจารณ์วรรณคดี อธิบายการนำาความรู้และความคิดจากเรื่องที่อ่านไปตัดสินใจแก้ปัญหาในการดำาเนินชีวิต
และวรรณกรรมไทยอย่างเห็นคุณค่า และ
นำ�มาประยุกต์ใชใ้ นชวี ติ จริง (ท ๑.๑ ป. ๖/๕)
อ่านหนังสือตามความสนใจและอธิบายคุณค่าที่ได้รับ (ท ๑.๑ ป. ๖/๘)
สมรรถนะสำ�คัญของผู้เรยี น แสดงความคิดเห็นจากวรรณคดีหรือวรรณกรรมที่อ่าน (ท ๕.๑ ป. ๖/๑)
๑. ความสามารถในการส่ือสาร เล่านิทานพื้นบ้านท้องถิ่นตนเองและนิทานพื้นบ้านของท้องถิ่นอื่น (ท ๕.๑ ป. ๖/๒)
• ทักษะการอ่าน อธิบายคุณค่าของวรรณคดีและวรรณกรรมที่อ่านและนำาไปประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง (ท ๕.๑ ป. ๖/๓)
• ทกั ษะการเขียน
• ทกั ษะการฟัง การดู และการพูด ท่องจำาบทอาขยานตามที่กำาหนดและบทร้อยกรองที่มีคุณค่าตามความสนใจ (ท ๕.๑ ป. ๖/๔)
๒. ความสามารถในการคดิ
๓. ความสามารถในการแกป้ ญั หา แผนผังสาระการเรียนรู้
๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะชีวิต
๕. ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี ตวั ละครส�ำ คัญ สถ�นท่ี
คณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค์ เสภาเรอ่ื ง ปัญห�
ขนุ ช้าง-ขุนแผน
ใฝเ่ รียนรู้ ข้อคดิ ตอน กาำ เนดิ พลายงาม
ตวั ช้ีวดั ที่ ๔.๑ ตั้งใจ เพยี รพยายามในการเรยี น
และเขา้ รว่ มกจิ กรรมการเรียนรู้ เหตกุ �รณ์
ตัวช้ีวัดท่ี ๔.๒ แสวงหาความรู้จากแหล่งเรียนรู้
ต่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอกโรงเรียน สาระสำาคัญ
ด้วยการเลือกใช้ส่ืออย่างเหมาะสม บันทึก
ความรู้ วิเคราะห์ สรุปเป็นองค์ความรู้ สามารถ เสภาเรื่อง ขุนช้าง-ขุนแผน เป็นวรรณคดีที่สะท้อนความเป็นไทยอย่างเด่นชัด ทั้งสภาพสังคม วิถีชีวิต
นำ�ไปใช้ในชีวิตประจำ�วนั ได้ วัฒนธรรม ความเชื่อ และยังสะท้อนความจริงของชีวิตที่ต้องพบกับความทุกข์ ความเสียใจ ความพลัดพราก
สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นคุณค่าของวรรณคดีที่ผู้อ่านจะได้รับ
มงุ่ มน่ั ในการท�ำ งาน
ตวั ชว้ี ัดที่ ๖.๑ ตงั้ ใจและรบั ผดิ ชอบในการปฏบิ ตั ิ บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 จุดประกายโครงงาน
หน้าทกี่ ารงาน
ตัวชว้ี ดั ที ่ ๖.๒ ทำ�งานด้วยความเพียรพยายาม นักเรียนแบ่งกลุ่มร่วมกันแต่งเร่ืองราวสั้น ๆ ท่ีแสดงถึงความรัก ความผูกพันระหว่าง
และอดทนเพ่ือให้งานสำ�เรจ็ ตามเป้าหมาย
แม่กับลูกกลุ่มละ ๑ เรื่อง ตั้งช่ือเรื่องให้น่าสนใจ แล้วนำ�เร่ืองราวท่ีแต่งนั้นมาแสดง
รกั ความเป็นไทย
ตวั ชีว้ ดั ที่ ๗.๑ ภาคภูมิใจในขนบธรรมเนียม บทบาทสมมตุ หิ นา้ ชน้ั เรียน เพอ่ื นำ�ข้อคดิ ทีไ่ ด้จากเรอ่ื งไปปรับใชใ้ นการดำ�เนนิ ชวี ติ
ประเพณี ศิลปะ วัฒนธรรมไทย และมีความ
กตญั ญกู ตเวที
ตัวชี้วดั ท่ ี ๗.๒ เห็นคุณค่าและใช้ภาษาไทย
ในการสื่อสารได้อย่างถกู ตอ้ งเหมาะสม
สุดยอดคู่มือครู 76
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
ประวตั ผิ แู้ ตง่ St ตวั ช้วี ดั
สุนทรภู่มีชื่อเดิมว่า ภู่ เกิดเมื่อวันที่ ๒๖ มิถุนายน ท ๑.๑ ป. ๖/๑
พ.ศ. ๒๓๒๙ บิดาเป็นชาวเมืองแกลง จังหวัดระยอง ท ๑.๑ ป. ๖/๒
หลังจากที่บิดามารดาหย่ากัน สุนทรภู่ได้อยู่กับมารดา ท ๑.๑ ป. ๖/๕
และถวายตัวเป็นข้าในกรมพระราชวังหลังตั้งแต่เด็ก ท ๑.๑ ป. ๖/๘
เนื่องจากมารดาเป็นพระนมของพระธิดาในกรม- ท ๕.๑ ป. ๖/๑
ท ๕.๑ ป. ๖/๒
พระราชวังหลัง ท ๕.๑ ป. ๖/๓
สุนทรภู่รับราชการตลอดมาจนสิ้นรัชกาลที่ ๒ จึงออกบวช ในระหว่างน้ันได้ ท ๕.๑ ป. ๖/๔
แต่งวรรณคดีหลายเร่ือง เช่น พระอภัยมณี นิราศภูเขาทอง กาพย์พระไชยสุริยา
ท่านกลับเข้ามารับราชการอีกครั้งในสมัยรัชกาลที่ ๔ จวบจนถึงแก่กรรมเมื่อ ภาระงาน/ชนิ้ งาน
พ.ศ. ๒๓๙๘ บรรดาศักด์สิ ุดทา้ ยทไ่ี ด้รบั คอื พระสนุ ทรโวหาร
สนุ ทรภชู่ อบการแตง่ กลอนมาก กลอนของทา่ นมคี วามไพเราะทงั้ ถอ้ ยคาำ ทคี่ มคาย การเขียนละครจากเสภาเร่ือง
สละสลวย และความหมายที่ลึกซ้ึงกินใจ ให้ข้อคิดเตือนใจในการดำาเนินชีวิตได้ ขนุ ชา้ ง-ขนุ แผน ตอน กำ�เนดิ พลายงาม
อย่างดี ผลงานของท่านจึงเป็นที่ชื่นชมทั้งชาวไทยและระดับโลก ดังที่องค์การ และจดั การแสดง
การศกึ ษา วิทยาศาสตรแ์ ละวั ฒนธรรมแห่งสหประชาชาต ิ หรอื ยูเนสโก (UNESCO)
ได้ประกาศยกย่องให้ท่านเป็นกวีดีเด่นของโลก อนุสาวรีย์ของสุนทรภู่ต้ังอยู่ที่ ep 1 ขั้นสังเกต
อาำ เภอแกลง จงั หวดั ระยอง
รวบรวมขอ้ มูล
บทน�ำ เรื่อง เสภาเรอ่ื ง ขุนชา้ ง-ขุนแผน 77 ๑. นักเรียนร่วมกันสนทนา โดยตอบ
เสภาเรื่อง ขุนช้าง-ขุนแผน เดิมเป็นนิยาย คำ�ถาม ดังนี้
พื้นบ้านของจังหวัดสุพรรณบุรี เช่ือกันว่าเป็นเร่ือง
ที่เกิดขึ้นในแผ่นดินสมเด็จพระรามาธิบดีท่ี ๒ • เสภาเร่ือง ขุนช้าง-ขุนแผน ตอน
(พ.ศ. ๒๐๓๔-๒๐๗๒) สมัยอยุธยา และเล่าสืบต่อ กำ�เนิดพลายงาม มีคุณค่าอย่างไร
กันมา ภายหลงั มผี แู้ ตง่ เปน็ คาำ กลอนและใช้ขบั เสภา (ตัวอย่างคำ�ตอบ สะท้อนให้เห็นความรัก
มีกรับเป็นเครื่องดนตรีทำาจังหวะ เพื่อให้ไพเราะ ความผกู พันระหวา่ งสายเลือด)
นา่ ฟังยงิ่ ข้นึ
๒. นกั เรยี นศกึ ษาประวตั ผิ แู้ ตง่ และบทนำ�
แนวข้อสอบ O-NET เร่ือง เพ่ือให้เกิดความเข้าใจก่อนอ่าน
เสภาเรอื่ ง ขนุ ชา้ ง-ขนุ แผน ตอน กำ�เนดิ
องค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก) พลายงาม
ประกาศให้สุนทรภู่เป็นกวีเอกของโลก ท�ำให้ชาวไทยภูมิใจว่าเรามีกวีเอกที่มี
ช่ือเสยี งเปน็ ท่ยี อมรับของโลก สนุ ทรภ่เู ปรยี บเหมือนเพชรนํ้าหน่ึงของเมืองไทย 77 สุดยอดคู่มือครู
จากขอ้ ความขา้ งต้น เพชรนา้ํ หน่งึ ของเมืองไทยมีความหมายตรงกบั ขอ้ ใด
๑ สวยงาม ๒ หายาก
๓ ดีเยี่ยม ๔ สำ� คญั
(เฉลยข้อ ๓ เพราะเพชรนํ้าหนง่ึ มคี วามหมายว่า ดีเปน็ พิเศษ ยอดเยีย่ ม)
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 แนวข้อสอบ O-NET
ep 1 ขัน้ สงั เกต
St
รวบรวมขอ้ มลู เสภาเรื่อง ขุนช้าง-ขุนแผน แต่งเป็นตอน ๆ โดยกวีหลายท่านและต่างยุคสมัย
๓. นักเรียนร่วมกันสนทนา โดยตอบ กัน คอื บางตอนเปน็ สาำ นวนท่ีแตง่ ตั้งแต่สมัยอยุธยา บางตอนแตง่ ในสมยั รชั กาลท ่ี ๒
คำ�ถาม ดังน้ี รชั กาลท่ ี ๓ และรัชกาลท่ ี ๔ ซง่ึ เปน็ สมัยรตั นโกสนิ ทร ์ เช่น พระบาทสมเด็จพระพทุ ธ-
เลศิ หล้านภาลยั ทรงพระราชนิพนธ ์ ตอน พลายแกว้ เป็นชกู้ บั นางพิม ตอน ขนุ แผนขน้ึ
• เสภาเร่ือง ขุนช้าง-ขุนแผน ตอน เรือนขุนช้างและเข้าห้องนางแก้วกิริยา ตอน วนั ทองหึงนางลาวทอง เป็นต้น พระบาท-
กำ�เนิดพลายงาม เป็นสำ�นวนของกวี สมเด็จพระน่ังเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระราชนิพนธ์ ตอน ขุนช้างขอนางพิม และตอน
ท่านใด (พระสุนทรโวหาร (ภู่) หรือ ขนุ แผนพานางวันทองหน ี สุนทรภแู่ ต่งตอน กำาเนดิ พลายงาม ซ่ึงเป็นตอนท่ีนกั เรียน
สนุ ทรภู)่ จะได้อ่านตอ่ ไป
๔. นกั เรยี นอา่ นเนอ้ื เรอื่ งยอ่ ของเสภาเรอ่ื ง เนอ้ื เรือ่ งยอ่ เสภ�เรือ่ ง ขนุ ช้�ง-ขุนแผน ก่อนถงึ ตอน กำ�เนิดพล�ยง�ม
ขุนช้าง-ขุนแผน ก่อนถึงตอน กำ�เนิด
พลายงาม ให้เสียงดังชัดเจนและ ขุนช้าง พลายแก้ว และนางพิมพิลาไลย เป็นชาวเมืองสุพรรณบุรี ทั้งสามคน
พร้อมเพรียงกัน เพ่ือเป็นพื้นฐานของ เปน็ เพอ่ื นเลน่ กนั มาตงั้ แตเ่ ดก็ เมอื่ เตบิ โตขนึ้ พลายแกว้ ไดแ้ ตง่ งานกบั นางพมิ พลิ าไลย
การศกึ ษาวรรณคดี ส่วนขุนช้างซ่ึงหลงรักนางพิมพิลาไลยเช่นกัน ก็พยายามคิดหาทางช่วงชิงนางมาเป็น
ของตน
ครั้งหนึ่งทางกรุงศรีอยุธยาได้ข่าวว่ากองทัพเชียงใหม่ตีเมืองเชียงทองซ่ึงได้
เป็นเมืองข้ึนของกรุงศรีอยุธยา ดังนั้น สมเด็จพระพันวษาจึงโปรดให้พลายแก้ว
เปน็ แมท่ พั นาำ ทหารไปรบกบั ทพั เมอื งเชยี งใหมจ่ นไดช้ ยั ชนะ และไดน้ างลาวทองลกู สาว
นายบ้านจอมทองเปน็ ภรรยา
สว่ นนางพมิ พลิ าไลยเมอ่ื พลายแกว้ ไปทพั ไดไ้ มน่ านกเ็ กดิ ปว่ ยหนกั รกั ษาเทา่ ไหร่
กไ็ มห่ าย ขรัวตาจวู ัดปา่ เลไลยก์ให้นางพิมพิลาไลยเปลี่ยนช่อื เป็นวนั ทองจงึ หายป่วย
ระหวา่ งทพ่ี ลายแกว้ ไปรบขนุ ชา้ งออกอบุ ายหลอกลวงนางศรปี ระจนั กบั นางวนั ทอง
ว่าพลายแก้วตายแล้วในศึกสงคราม และสู่ขอนางวันทอง โดยอ้างว่าทางราชการ
จะริบทรัพย์สมบัติและลูกเมียของพลายแก้วเป็นของหลวงทั้งหมด นางศรีประจัน
จึงยอมยกนางวนั ทองใหแ้ ต่งงานกบั ขุนช้าง
พลายแก้วไปราชการสงครามได้ชัยชนะ เมื่อกลับมาสมเด็จพระพันวษาจึงทรง
แต่งต้ังพลายแก้วเป็นขุนแผน นายด่านเมืองกาญจนบุรี ขุนแผนพานางลาวทอง
78 วรรณคดีและวรรณกรรม ป. ๖
รอบรู้อาเซียนและโลก
a saeseaann
นักเรียนแบ่งกลุ่มศึกษาค้นคว้านิทานประจ�ำชาติประเทศสมาชิกอาเซียน
กลุ่มละ ๑ เรื่อง จากแหล่งการเรียนรู้ต่าง ๆ เช่น ห้องสมุด อินเทอร์เน็ต
อา่ นนทิ านแลว้ สรปุ ขอ้ คดิ ทไ่ี ดร้ บั จากเรอื่ งนน้ั ๆ นำ� มาเลา่ แลกเปลยี่ นความรกู้ นั
ในชัน้ เรียนเพอ่ื ขยายประสบการณก์ ารเรยี นรู้
สุดยอดคู่มือครู 78
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
กลับมาบ้านด้วย นางวันทองและนางลาวทองทะเลาะกัน ขุนแผนโกรธ เมื่อทราบว่า St Step 1asean
นางศรปี ระจนั ยกนางวนั ทองใหก้ บั ขนุ ชา้ ง ขนุ แผนจงึ พานางลาวทองไปอยกู่ าญจนบรุ ี
ต่อมาขุนช้างกับขุนแผนได้เป็นมหาดเล็กในพระราชวัง นางลาวทองซึ่งอยู่ ข้ันสงั เกต
ที่กาญจนบุรีเกิดล้มป่วย ขุนแผนทราบข่าวจึงฝากเวรไว้กับขุนช้างเพ่ือไปเย่ียม รวบรวมขอ้ มูล
นางลาวทอง แต่ขุนช้างกลับกราบทูลสมเด็จพระพันวษาว่าขุนแผนหนีเวร สมเด็จ-
พระพันวษาทรงพิโรธจึงมีรับสั่งให้นำานางลาวทองมาไว้ในวัง และให้ขุนแผน ๕. นกั เรยี นอา่ นเสภาเรอ่ื ง ขนุ ชา้ ง-ขนุ แผน
ออกตระเวนด่าน ขณะออกตระเวนด่านขุนแผนได้ของดี ๓ อย่าง คือ กุมารทอง ตอน กำ�เนิดพลายงาม โดยอ่าน
ดาบฟ้าฟื้น และม้าสีหมอก ด้วยความแค้นขุนช้าง ขุนแผนจึงข้ึนเรือนขุนช้าง แบบสำ�รวจเร่ือง พร้อมทั้งบันทึกคำ�
และลักพานางวันทองไปอยู่ด้วยกัน จนนางวันทองต้ังครรภ์ แล้วพาเข้าเฝ้าสมเด็จ- ท่ีไมร่ ้คู วามหมาย
พระพันวษาเพื่อแก้คดี ขุนแผนชนะความขุนช้าง ต่อมาขุนแผนทูลขอนางลาวทอง
จากสมเด็จพระพันวษา เป็นเหตุให้สมเด็จพระพันวษากริ้วให้นำาขุนแผนไปจำาคุก ๖. นกั เรยี นศกึ ษาความหมายคำ�ศพั ทจ์ าก
ขุนช้างได้โอกาสจึงฉุดนางวันทองไปอยู่กับตน นางวันทองต้องจำาใจอยู่กับขุนช้าง คำ� ศั พ ท์ น่ า รู้ ท้ า ย เ ร่ื อ ง แ ล ะ ค้ น ห า
จนคลอดบตุ รชายชอ่ื พลายงาม เน้ือเร่อื งตอน กาำ เนดิ พลายงาม ดาำ เนนิ ต่อไป ดงั น้ี ความหมายของคำ�จากพจนานุกรม
เพิ่มเติม เพื่อให้เข้าใจเนื้อเรื่องได้
ชัดเจนย่ิงข้ึน
(ท ๑.๑ ป. ๖/๒)
๗. นักเรียนอ่านออกเสียงเสภาเร่ือง
เสภ�เรือ่ ง ขนุ ช้�ง-ขนุ แผน ขนุ ชา้ ง-ขนุ แผน ตอน กำ�เนดิ พลายงาม
เป็นทำ�นองเสนาะ ให้เสียงดังชัดเจน
ตอน ก�ำ เนดิ พล�ยง�ม และพร้อมเพรียงกัน จากนั้นทำ�ความ
สุนทรภู่ เขา้ ใจเนอื้ เรอ่ื งอยา่ งละเอียด
ครานนั้ วนั ทองผอ่ งโสภา
อยเู่ คหากบั ขุนช้างใหห้ มางหมอง ep 2 ขนั้ คดิ วเิ คราะห์
ไม่มสี ุขทุกเวลานา้ำ ตานอง ด้วยว่าทอ้ งสบิ เดอื นไม่เคล่อื นคลา และสรุปความรู้
จะคลอดบุตรสดุ ปวดใหร้ วดเร้า ตงึ หัวเหน่าเหนด็ เหนอ่ื ยเมื่อยตน้ ขา
แสงหง่ิ หอ้ ยพรอยพรายพรา่ งสายตา จะเรยี กหาเจา้ ขุนช้างใหห้ มางใจ
แต่นวดนวดปวดมวนให้ปว่ นปนั่ สุดจะกลั้นกลอกหน้านำ้าตาไหล
พยงุ ทอ้ งรอ้ งเรียกพวกขา้ ไท จะขาดใจแลว้ ช่วยดว้ ยแมค่ ุณ ๘. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
ขุนชา้ งต่นื ฟื้นตวั หวั ผงก เห็นเมียตกใจผวาออกว้าวุ่น โดยตอบคำ�ถาม ดงั น้ี
ประคองนางพลางบนเอาต้นทุน อย่าทอ้ แท้แม่คุณจงแขง็ ใจ
พลางดูทอ้ งรอ้ งวา่ เออออกแลว้ ซ ิ ตัง้ สติอารมณ์จะข่มให้ • นักเรียนคิดว่านางวันทองรู้สึก
นางวนั ทองรอ้ งเสอื กกล้งิ เกลือกไป ขุนชา้ งได้หมอนรองประคองคอ อย่างไร เมอ่ื กำ�ลงั จะคลอดลกู
เสภาเรอื่ ง ขนุ ชา้ ง-ขุนแผน 79 (ตัวอย่างคำ�ตอบ รู้สึกเจ็บปวด ทรมาน
เหมอื นก�ำ ลังจะขาดใจตาย)
• การคลอดลูกในสมัยโบราณกับ
ใน ปั จจุ บั น แต ก ต่ า งกั น อ ย่ า งไ ร
(ตวั อยา่ งค�ำ ตอบสมยั โบราณจะคลอดลกู
โดยหมอต�ำ แยเปน็ ผทู้ �ำ คลอดมคี วามเสยี่ ง
ทแ่ี มแ่ ละลกู จะไดร้ บั อนั ตราย แตใ่ นปจั จบุ นั
เสภาเร่อื ง ขุนขา้ ง-ขนุ แผน มีเทคโนโลยที ท่ี ันสมยั จงึ ท�ำ ใหก้ ารคลอดลูก
ตอน ก�ำ เนิดพลายงาม : มีความปลอดภัยมากกว่า โดยมีหมอที่มี
นางวันทองคลอดพลายงาม ความเช่ียวชาญในการท�ำ คลอด)
79 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 แนวข้อสอบ O-NET
ep 2 ขั้นคดิ วเิ คราะห์
St บนนอกชานพวกผหู้ ญงิ ออกว่งิ สอ
และสรปุ ความรู้ เรยี กหาขา้ คนอลหม่าน
๙. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น ให้ไปรบั ยายสายกบั ยายยอ แตล่ ว้ นหมอตำาแยเซง็ แซ่มา
โดยตอบคำ�ถาม ดงั นี้
เข้าถอื ทอ้ งต้องถกู วา่ ลูกด่ำา เอาหน้าควา่ำ ไขว่ขวางไปขา้ งขวา
• พลายงามเปน็ ลูกของใคร (ขุนแผน
ชว่ ยผนั แปรแก้ไขใกล้เวลา บ้างตาำ ยาขยำาส้มต้มนำ้ารอ้ น
กับนางวนั ทอง)
• ขุนช้างรู้ได้อย่างไรว่าพลายงาม นางวนั ทองร้องไห้ใจจะขาด พอกรรมชวาตวาตะปะทะถอน
ไม่ใช่ลูกของตน (เพราะพลายงามมี อรุณฤกษเ์ บกิ สรุ นิ ทร์ทินกร อทุ รคลอนเคลื่อนคลอดไมว่ อดวาย
หน้าตาคล้ายกับขุนแผน และนางวันทอง พอพ้นทอ้ งร้องแวน้ างแมห่ วดี หน้าซดี อกส่ันมงิ่ ขวญั หาย
ก็ต้ังชื่อพลายงามให้คล้ายกับชื่อเดิมของ ขนุ ชา้ งมองร้องอ้ายหนูเปน็ ผู้ชาย ทั้งย่ายายเยี่ยมลูกใหห้ ยกู ยา
ขนุ แผนคือ พลายแก้ว) แล้วทอดเตาเขา้ ไฟไมไ่ ขเ้ จ็บ ครัน้ จะเก็บความกลา่ วยาวหนักหนา
ค่อยกลอ่ มเกลย้ี งเล้ยี งไวจ้ นใหญ่มา กระทง่ั อายเุ จ้าได้เก้าปี
ไมค่ ลาดเคล่อื นเหมือนแม้นขนุ แผนพ่อ เหลอื งลอออวบอ้วนเปน็ นวลศรี
ทั้งจุกผมกลมกลอ่ มกระหม่อมด ี ช่างพาทฉี อเลาะพดู เพราะพราย
นางวนั ทองนอ้ งคะนึงถงึ ขุนแผน ด้วยลูกแม้นเหมอื นเหลอื เป็นเชือ้ สาย
บอกบ่าวไพร่ให้สาำ เหนียกเรยี กลกู ชาย ชื่อวา่ พลายงามน้อยแก้วกลอยใจ
ฝ่ายขุนช้างหมางจติ ให้คดิ แคน้ ลกู ขุนแผนมั่นคงไมส่ งสัย
เสภาเรื่อง ขุนข้าง-ขนุ แผน เมอื่ กระนนั้ เหมือนกคู รน้ั ดูไป ก็กลบั ไพลเ่ หมอื นพ่ออา้ ยทรพี
ตอน ก�ำ เนดิ พลายงาม : อแี มม่ นั วันทองก็สองจิต ชา่ งประดิษฐ์ช่อื ลูกให้ถกู ท่ี
ขนุ ชา้ งพาพลายงามไปฆ่า เรียกพ่อพลายคลา้ ยผัวอีตัวด ี ทกุ ราตรตี รกึ ตราจะฆ่าฟนั
พอวนั ทองนอ้ งป่วยลงดว้ ยเคราะห ์ มาจาำ เพาะจะวิโยคใหโ้ ศกศัลย์
ฟังเสียงเงยี บระงับหลบั กลางวนั พลายงามนั้นนง่ั กับพอ่ ท่หี อกลาง
ขุนช้างเหน็ เปน็ ทไี มม่ ีเพื่อน แกล้งช้ีเชือนชักพาลงมาลา่ ง
ใหข้ ีห่ ลังนั่งบา่ แล้ววา่ พลาง ไปชมช้างกวางทรายมหี ลายพรรณ
ทงั้ นกยงู ฝงู หงส์มนั ลงเกลื่อน จับไก่เถื่อนมาเลยี้ งฟงั เสยี งขัน
พูดใหเ้ พลนิ เดินพลางกลางอรญั แกลง้ ใหห้ มน่ั ดแู ลฝงู แกกา
80 วรรณคดแี ละวรรณกรรม ป. ๖
เสริมความรู้ ครูควรสอน • ทอดเตาเข้าไฟ หมายถงึ การอย่ไู ฟ เปน็ ความเชอ่ื สมยั โบราณวา่
• ออกวง่ิ สอ หมายถึง วิ่งกนั ขวกั ไขว่ หลังคลอดบุตร ผู้หญิงนั้นตอ้ งนอนอยใู่ กลไ้ ฟ
• หมอต�ำแย หมายถงึ หญิงท่มี ีอาชีพทำ� คลอดตามแผนโบราณ จะทำ� ให้มดลูกแห้งเรว็
• ดา่ํ หมายถึง ลกึ ลงไปจนถึงก้นบงึ้ • ส�ำเหนยี ก หมายถึง ฟงั
• กรรมชวาต หมายถงึ ลมเกดิ ในครรภ์ เวลาคลอดบตุ ร • ทรพี หมายถงึ ลูกอกตญั ญทู ่ีท�ำรา้ ยพอ่ แม่ของตนเอง
• วาตะ หมายถึง ลม • วิโยค หมายถึง การจากไป การพลัดพราก ความรา้ ง
• ทินกร หมายถงึ ดวงอาทติ ย์ ความหา่ งเหิน
• อุทร หมายถึง ท้อง • โศกศัลย์ หมายถึง เป็นทกุ ข์เดือดร้อนเหมอื นถกู ศรแทง
• หอกลาง หมายถงึ ห้องโถงของเรอื นโถง เรอื นโบราณ
สุดยอดคู่มือครู 80 อยู่ตรงกลางเรือน
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด St รอบรู้อาเซียนและโลก
โพระดกนกงั่วกระต้วั เตน้ กระแตเล่นไม้โจนโผนผวา ep 2asean
ขั้นคดิ วเิ คราะห์
และสรปุ ความรู้
เจ้าพลายงามถามพ่อพดู จอ้ มา ขนุ ชา้ งพาเลี้ยวไปปะไม้ซงุ ๑๐. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
โดยตอบคำ�ถาม ดงั น้ี
เห็นลับล้ที ่ีสงดั ขัดเขมร สะบัดเบนเบอื นเหว่ียงลงเสยี งผลงุ
• ขุนช้างพาพลายงามไปท่ีใด เพื่อ
ปะเตะซาำ้ ตำา้ ผางเข้ากลางพงุ ถีบกระทุ้งถองทุบเสยี งอุบโอย อะไร (พาไปในป่า เพ่อื จะฆ่าใหต้ าย)
พลายงามรอ้ งสองมือมนั อุดปาก ด้ินกระดากถลากไถลร้องไห้โหย • เพราะเหตุใดขุนช้างจึงคิดฆ่า
พลายงาม (เพราะเกลียดชังท่ีรู้ว่า
พอหลุดมือร้อื ร้องวนั ทองโวย หม่อมพอ่ โบยตีฉันแทบบรรลยั
พลายงามเป็นลูกของขุนแผน ไม่ใช่ลูก
ไมเ่ ห็นแม่แลหาน้าำ ตาตก ขนุ ชา้ งชกฉุดคร่าไมป่ ราศรยั
ตนเอง)
จนเหง่อื ตกกระปรกกระปรอมขึ้นคร่อมไว้ หอบหายใจฮกั ฮักเขา้ หักคอ • การท่ีขุนช้างทุบตีพลายงาม
พลายงามดิน้ สิน้ เสียงสาำ เนียงร้อง ยกแตส่ องมอื ไหวห้ ายใจฝอ่ ซ่ึงเป็นลูกเล้ียง มีความผิดหรือไม่
มนั ห้ามวา่ อย่ารอ้ งก็ตอ้ งรอ เรยี กหมอ่ มพอ่ เจ้าขาอย่าฆา่ เลย
จงเห็นแกแ่ มว่ นั ทองของลกู บ้าง พ่อขนุ ชา้ งใจบญุ พอ่ คุณเอย๋
ชว่ ยฝงั ปลกู ลกู ไว้ใช้เช่นเคย ผงกเงยมันกท็ ุบหงบุ ลงไป
บีบจมกู จุกปากลากกระแทก เสียงแอ้กแอ้กอ่อนซบสลบไสล เพราะเหตุใด (ตัวอย่างคำ�ตอบ มี
พอผพี รายนายขุนแผนผู้แว่นไว เข้ากอดไวม้ ใิ ห้ถูกลกู ของนาย
ขนุ ชา้ งเห็นว่าทบั จนตับแตก เอาคาแฝกฝ่นุ กลบให้ศพหาย เพราะส่ิงท่ีขุนช้างทำ�เป็นการทำ�ร้ายผู้อื่น
แล้วกลงิ้ ขอนซ้อนทบั ให้ลบั กาย ทาำ ลอยชายชมป่ากลบั มาเรือน
ให้ได้รบั ความเดือดร้อน จึงมีความผดิ )
• พลายงามทำ�อย่างไรเม่ือรู้ว่า
ขุนช้างจะฆ่าตน (ยกมือไหว้ ขอร้อง
อย่าท�ำ ร้ายตนเองเลย)
• การไว้ใจผู้อ่ืนมากเกินไปก่อให้
เกิดผลต่อตนเองอย่างไร (ตัวอย่าง
ค�ำ ตอบ ทำ�ให้ตนเองไดร้ ับความเดอื ดรอ้ น
และไดร้ ับอันตราย)
เสภาเรอื่ ง ขุนช้าง-ขนุ แผน 81
เสริมความรู้ ครูควรสอน • ขัดเขมร นุ่งผ้าโจงกระเบนดึงชายให้สูงร่น
ขึ้นไปเหนอื เขา่ เพ่อื ให้ทะมัดทะแมง
สรา้ งค่านิยมการมีความซอ่ื สตั ย์ มีความเข้มแข็งในจติ ใจ มคี วามละอายเกรงกลัวตอ่ บาป
ครูอธิบายให้นักเรียนเข้าใจว่า การกระท�ำของขุนช้างที่หลอกพาพลายงามไปฆ่าในป่านั้น • ปราศรัย การพูดด้วยไมตรีจิต การแสดง
แสดงถึงการเป็นผู้ที่ไม่มีความละอายและไม่เกรงกลัวต่อการกระท�ำผิด อีกท้ังเม่ือท�ำ อชั ฌาสยั ในระหวา่ งผใู้ หญต่ อ่ ผนู้ อ้ ย
ความผิดแล้วกลับสบายอกสบายใจ สะท้อนถึงความไม่ซ่ือสัตย์ต่อค�ำพูดของตนเองที่ใช้ หรือผทู้ เ่ี สมอกนั
ค�ำพูดหลอกลวงท�ำร้ายคนท่ีเขาไว้ใจเรา และความไม่ซื่อสัตย์ในการกระท�ำของตนเอง
ท่ีไม่ยอมรับผิดในส่ิงที่ตนเองท�ำ นักเรียนควรมีความซ่ือสัตย์ต่อส่ิงท่ีตนเองท�ำ ไม่ว่า • ผีพราย ผจี ำ� พวกหนงึ่ กลา่ วกนั วา่ เปน็ ผผี หู้ ญงิ
เร่อื งนั้นจะเป็นเร่อื งเลก็ หรอื เรอ่ื งใหญ่ ท่ีตายทัง้ กลม
81 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 แนวข้อสอบ O-NET
ep 2 ข้ันคิดวเิ คราะห์
St
และสรปุ ความรู้ ฝา่ ยผพี รายนายขนุ แผนแค้นขุนช้าง อุตสา่ ห์งา้ งขอนใหญใ่ ห้เขยอื้ น
๑๑. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น แลว้ เปา่ แกแ้ ผลหายละลายเลอื น เจา้ พลายเคลอื่ นคลายฟนื้ เหมอื นตนื่ นอน
โดยตอบคำ�ถาม ดงั นี้ นางพรายบอกวา่ เราบ่าวขุนแผน มาทำาแทนเมือ่ มนั ทบั ชว่ ยรับขอน
ไมม่ ้วยแล้วแกว้ ตาอยา่ อาวรณ ์ อยนู่ ่กี อ่ นเถดิ นะเจา้ อย่าเศร้าใจ
• ผใู้ ดมาช่วยชวี ติ พลายงามไว้ แม่ของเจ้าเราจะบอกออกมารับ แลว้ หายวับว่วู ามตามวสิ ยั
(ผพี ราย) เจา้ พลายงามยามเย็นไมเ่ หน็ ใคร เทีย่ วร้องไหห้ าแมช่ ะแง้คอย
• ผีพรายเป็นใคร (เป็นบ่าวของ จะไปเรอื นเฟือนทางท่กี ลางปา่ นึกน้ำาตาหยดเหยาะลงเผาะผอ็ ย
เจา้ แหงนดสู ุรยิ ฉ์ ายก็บา่ ยคล้อย ใหน้ ึกน้อยใจพ่อพูดล่อลวง
ขนุ แผน) เสียแรงลกู ผูกใจจะไดพ้ ง่ึ พ่อโกรธข้ึงสง่ิ ไรเปน็ ใหญ่หลวง
• นกั เรยี นคดิ วา่ หากผพี รายมาชว่ ย
พลายงามไว้ไม่ทัน เหตุการณ์จะเป็น โอ้มพี ่อกไ็ ม่เหมือนเพอื่ นทัง้ ปวง มแี ตล่ วงลูกรักไปหักคอ
รูก้ ระนี้มอิ ยากเรยี กพอ่ ดอก จะไปบอกแมว่ นั ทองให้ฟ้องพอ่
อย่างไร (ตัวอย่างคำ�ตอบ พลายงาม เทยี่ วผันแปรแลหานาำ้ ตาคลอ นกึ ระย่อเยอื กเย็นไมเ่ ห็นใคร
ดูคร้ึมครกึ พฤกษาปา่ สงัด ไมแ่ กว่งกวัดก้านกิ่งประวงิ ไหว
ถูกขุนช้างฆ่าตายอยู่ในป่า ไม่มีผู้ใด จังหรดี ร้องก้องเสยี งเคยี งเรไร ท้งั ลองไนเร่ือยแรแ่ วแววับ
ดเุ หวา่ รอ้ งมองเมยี งวา่ เสียงแม ่ ยืนชะแงแ้ ลดูเงีย่ หตู รับ
มาพบศพ) อยู่น่ีแนแ่ มจ่ า๋ จงมารบั ว่ิงกระสบั กระสนวนเวียนไป
• นางวันทองรู้เร่ืองพลายงาม ฝ่ายพวกพรายกายสิทธฤ์ิ ทธริ ุทร เหมือนลมวดุ ว่หู นึง่ ถงึ ไหนไหน
หายไปได้อย่างไร (ผีพรายมาบอก
โดยเข้าฝันนางวันทอง)
ไปเขา้ ฝนั วันทองถงึ ห้องใน เหมอื นจะให้เห็นลูกคดิ ผกู พัน
คราน้ันวันทองผ่องโสภา เมื่อลกู แกว้ แววตาจะอาสัญ
คิ้วกระเหมน่ เปน็ ลางแตก่ ลางวนั ให้หว่ันหวน่ั หววิ หวิวหิวหาวนอน
พอม่อยหลับคลบั คลา้ ยเห็นพลายน้อย ขุนช้างถอ่ ยทบั ไวด้ ้วยไม้ขอน
ผวาฟนื้ ต่ืนตาใหอ้ าวรณ์ สะอื้นออ่ นในอกตกตะลงึ
พอแมงมุมอุ้มไข่ไตต่ อี ก นางผงกเง่ยี ฟงั ดงั ผึงผึง
ประหลาดลางหมางจติ คิดคะนึง รำาลกึ ถึงลกู ชายเจา้ พลายงาม
ลกุ ออกมาหาจบไม่พบเห็น ทเ่ี คยเล่นอยกู่ บั ใครเท่ียวไต่ถาม
แตอ่ ีดกู ลูกครอกมนั บอกความ วา่ เห็นตามพ่อขุนช้างไปกลางไพร
82 วรรณคดีและวรรณกรรม ป. ๖
เสริมความรู้ ครูควรสอน • ตรบั หมายถึง เอาใจใส่คอยฟงั ขา่ วคราว
• ค้วิ กระเหมน่ หมายถงึ อาการท่ีค้ิวกระตกุ เต้นเบา ๆ ขึน้ เอง
• อาวรณ์ หมายถึง หว่ งใย อาลยั คดิ กงั วลถึง ตามความเช่ือโบราณถือวา่ เปน็ นมิ ติ บอกเหตรุ ้าย
• วสิ ัย หมายถึง ความสามารถ หรือดีได้
• เฟือนทาง หมายถงึ จ�ำทางกลบั บา้ นไม่ได้ • ลาง หมายถงึ สิ่งหรือปรากฏการณ์ที่เช่ือกันว่าจะบอก
• สรุ ยิ ์ฉาย หมายถงึ ดวงอาทิตย์ เหตุดีหรอื เหตรุ ้าย
• ระย่อ หมายถงึ ขยาด ไมก่ ล้าสู้ ไม่มกี ำ� ลงั ใจจะสู้ • ลูกครอก หมายถงึ ลูกทาสทีเ่ กดิ ในเรือนเบี้ย
• พฤกษา หมายถงึ ตน้ ไม้
สุดยอดคู่มือครู 82
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
E-BOOK ป.6 วรรณคดี วรรณกรรม
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search