เรือรบ 51 “จริงสินะ ฉันก็ลืมไปเลยว่าเราแชทกันอยู่ ปกติฉันเป็นคน ขี้ลืมอยู่ด้วย ถ้าจ�ำเรื่องนี้ไม่ได้นี่เสียดายแย่เลย ฮ่าๆๆ” นิคอารมณ์ดี ขึ้นเยอะกว่าเมื่อ 2 ชั่วโมงก่อน “คุณเคยคิดมั้ยว่า คนที่ใช่ คนที่เหมาะจะเป็นคู่ชีวิตของคุณ เขาเป็นแบบไหน” อัลเริ่มประเด็นด้วยค�ำถามตามเคย “โอ้ ง่ายๆ แค่เห็นหน้าแล้วรู้สึกถูกใจ คุยกันได้ถูกคอ แบบที่ เรียกว่ารักแรกพบไง โรแมนติกดีออก ฉันก็เคยมีประสบการณ์แบบ นั้นมาแล้วนะ” นิคท�ำตาเคลิ้ม เมื่อนึกถึงครั้งแรกที่เขาได้พบกับเจน “คนทั่วไปก็มักจะคิดแบบนี้ ใช้ความรู้สึกแว่บแรกในการ ตัดสินว่าใครคือคนที่ใช่ส�ำหรับตัวเอง แต่ถ้าความรู้สึกแรกของ มนุษย์แม่นย�ำถูกต้องจริง คงไม่มีใครผิดหวังในความรักหรอก ใช่มั้ย” “ส่วนนิยามค�ำว่า คนที่ใช่ ไม่ใช่การรักเขาข้างเดียว ไม่ใช่ รักๆ เลิกๆ ทะเลาะกันวันเว้นวัน หรือยิ่งคบยิ่งเหนื่อยใจ แต่เป็น ความรักที่ทั้งสองคนเต็มใจอยากดูแลเกื้อกูลกันไปในระยะยาว” อัล เปรียบเปรยจนนิครู้สึกเจ็บแปลบในใจขึ้นมาอีกแล้ว “นายนี่มันไร้หัวใจจริงๆ ทั้งๆ ที่รู้ว่าฉันเพิ่งอกหักมา อย่า มาพูดอะไรแทงใจด�ำคนอื่นแบบนี้สิ” นิคตัดพ้อ “อ้อ ขอโทษที ไม่ได้ตั้งใจกระทบกระเทียบนะ ผมก�ำลัง อธิบายลักษณะของค�ำว่า คนที่ใช่ เนื้อคู่ หรือคู่แท้ สุดแต่ว่าใครจะ เรียกมันว่ายังไงน่ะ” นิครู้สึกทึ่งที่อัลเริ่มใช้ค�ำพูดได้อย่างเป็นธรรมชาติเหมือน คนคุยกันมากขึ้น
52 AL ปัญญาเปลี่ยนชีวิต “โอเค ฉันให้อภัย ว่าต่อเถอะ ถ้าไม่เลือกคนที่ชอบจากแว่บ แรกที่เห็น แล้วเราจะหาคนที่ใช่ได้ยังไง” “เวลาที่มนุษย์รู้สึกชอบใครในแว่บแรก โดยมากมักจะมา จากสัญชาตญาณดิบในสมองส่วนจิตใต้ส�ำนึก ที่เราได้คุยกันไป แล้วว่ามนุษย์เพศผู้จะมองเรื่องความพอใจทางเพศก่อน ส่วนมนุษย์เพศเมียจะมองถึงความมั่นคงทางอารมณ์ และความปลอดภัย ดังนั้น มนุษย์จึงมักจะเลือกคู่จากรูปลักษณะ ภายนอกก่อนเสมอ” “มันก็เป็นเรื่องปกติไม่ใช่หรือ ในเมื่อเราไม่รู้จักกัน ก็มักจะ เห็นแค่รูปร่างภายนอกก่อน เดี๋ยวพอพูดคุยหรือคบกันก็จะค่อยๆ รู้จักนิสัยใจคอมากขึ้นเอง” นิคถามบ้าง “ปัญหาก็คือพอรู้สึกชอบในแรกพบแล้ว มนุษย์เราก็จะ ใส่จินตนาการเข้าไปเพิ่ม ว่าคนคนนี้น่าจะเป็นแบบนั้นแบบนี้ เพื่อ จะหาเหตุผลเข้าข้างตนเองว่าคนคนนี้เหมาะกับเรา ความคิดเหล่านี้จะบดบังความเป็นจริงที่เกิดขึ้นตรงหน้า ท�ำให้เขาไม่ได้รู้จักตัวตนที่แท้ หรือได้สัมผัสกับจิตใจด้านในของอีก ฝ่ายจริงๆ” อัลมีความลึกซึ้งอย่างที่นิคคิดไม่ถึงว่าโปรแกรมจะคิดได้ “เออ แบบนั้นก็เคยเห็นนะ คนที่รักอีกฝ่ายแบบหัวปักหัวป�ำ ใครพยายามหวังดีแนะน�ำว่าไม่เหมาะกันก็ไม่ฟัง ก็ไม่เชื่อ มัวปักอก ปักใจ แต่แม้จะพยายามแค่ไหนสุดท้ายก็ต้องเลิกกันอยู่ดี แบบที่ค�ำ โบราณบอกว่า ความรักท�ำให้คนตาบอด ใช่มั้ย”
เรือรบ 53 นิคพิมพ์ไปแล้วก็คิดได้ เริ่มมองย้อนกลับมาที่ตัวเอง “ดูเหมือนตัวฉันเองก็อาจจะเป็นแบบนั้นอยู่สินะ ตอนนี้ ถ้าถอยออกมามองแล้ว ฉันชอบเจนฝ่ายเดียว เธอน่ารักและสมบูรณ์ แบบอย่างที่ผู้ชายทุกคนชอบและอยากได้ แต่ตัวฉันไม่เหมาะกับเธอ เลยแม้แต่น้อย ตอนนี้เธอมีแต่คนรุมจีบ ใครได้เธอไปคงโชคดีมากๆ” นิคร�ำพึง “ความรักเป็นเรื่องของคนสองคน ถึงยังไงเจนก็ต้อง เลือกคนที่เหมาะสมกับเธอด้วย ไม่ใช่ว่าจะเลือกเฉพาะคนที่มาจีบ เธอหรอกนะ เธอเองก็จะเป็นฝ่ายมองหาคนที่เธอคิดว่าใช่ส�ำหรับ เธอเหมือนกัน” “ดังนั้น ในเรื่องความรัก ทั้งสองฝ่ายมีความเท่าเทียมกัน ที่จะเป็นฝ่ายเลือก ไม่ใช่ผู้ถูกเลือก” อัลพูดแบบเป็นกลางที่สุด โดย ไม่มีปฏิกิริยาไปกับอารมณ์ขึ้นๆ ลงๆ ของนิค “เอาล่ะ เรื่องเจน ขอพักไว้ชั่วคราวก่อนนะ ข่าวดีคือผมมี ความสามารถที่จะท�ำให้คุณได้พบกับเนื้อคู่ของคุณได้ เพียงแต่คุณ ต้องระบุให้ชัดก่อนว่า ผู้หญิงในฝันที่คุณต้องการเป็นแบบไหน ช่วย บอกได้มั้ย” อัลเปลี่ยนบรรยากาศโดยการชวนคุยเรื่องอื่นต่อ “โอ๊ะ น่าสนใจแล้วสิ แล้วก็ไม่บอกแต่แรกว่านายหาคน ถูกใจให้ฉันได้ด้วย งั้นฉันไม่เกรงใจละนะ “ขอแบบผิวขาวๆ ผมยาวสลวย ตาโต หุ่นดี ฉลาด มีไหว พริบ น่ารัก มีอารมณ์ขัน ร่าเริงแจ่มใส อายุใกล้เคียงกัน แบบนี้พอ หาได้มั้ย” นิคสาธยายมาเป็นชุด
54 AL ปัญญาเปลี่ยนชีวิต “ผู้หญิงในสเปกแบบที่คุณว่ามีมากกว่า 1,300,000 คนใน ตอนนี้ คุณจะรู้ได้ไงว่าถ้าเจอแล้ว เธอเป็นคนที่ใช่” อัลถามต่อ “โห มีเยอะเหมือนกันนะ นายท�ำให้ฉันรู้สึกมีก�ำลังใจขึ้นมา เลยเนี่ย นายก็ต้องนัดให้ได้คุยกันก่อนไง ถ้าคุยด้วยแล้วสบายใจ แล้วเธอก็ชอบฉันด้วย จะได้คบกันไปยาวๆ” นิครู้สึกตื่นเต้นขึ้นมาทันที “มีคนนึงจะแนะน�ำ ถ้าสมมติคุยถูกคอแล้วเธอก็ถูกใจคุณ ด้วย แต่มารู้ทีหลังว่าเธอเป็นลูกสาวหัวหน้าเผ่ามนุษย์กินคน ก�ำลัง จะหาผู้ชายไปเป็นเครื่องเซ่นสังเวยบูชายัญ แบบนี้จะโอเคมั้ย” อัลถาม “ฮ่าๆ กวนเหมือนกันนะนายนี่ แบบนั้นก็รีบชิ่งหนีสิ จะรอ อะไร” นิคข�ำที่อัลปล่อยมุกเป็นด้วย “ไม่กวนหรอก ในฐานข้อมูลมีแบบนี้อยู่จริง มีอีกคนอยู่ กลางหุบเขาในประเทศแถบขั้วโลกที่มีหิมะตกทั้งปี ช่วงเวลากลางคืน มากกว่า 18 ชั่วโมง คงอยากให้คุณไปช่วยก่อฟืนและจับปลาให้กิน ด้วย…” “นายจะบ้าเรอะ งั้นเอาคนที่อยู่ในประเทศไทย เรียน มหาวิทยาลัยอยู่ และมีฐานะใกล้เคียงกันกับฉันหรือดีกว่าด้วย” นิครีบเพิ่มสเปกทันที “อ้อ ยังไม่หมด เอาคนที่ชอบผู้ชายที่หน้าตาและนิสัย คล้ายๆ ฉันด้วย จะได้คบกันได้นานๆ” “จากฐานข้อมูลตอนนี้ มีจ�ำนวน… 0 คน” อัลตอบภายใน 0.1 วินาที
เรือรบ 55 “อะไรนะ! ไม่มีใครเหมาะสมกับฉันเลยหรอ สเปกฉันผิด ตรงไหนเนี่ย...” นิคร้องเสียงหลง “ไม่ได้ว่านะ แต่น่าจะผิดตรงสเปกข้อสุดท้าย หาคนที่ชอบ ผู้ชายหน้าตาและนิสัยคล้ายๆ คุณนี่แหละ” อัลตอบเรียบๆ “ใช่สิ ฉันมันผู้ชายไม่เอาถ่าน รูปไม่หล่อ พ่อไม่รวย คง ไม่มีผู้หญิงคนไหนในโลกชอบฉันหรอก” นิคสลดใจทันทีเมื่อตระหนัก ว่าตัวเองยังเป็นคนไม่ได้เรื่องอยู่ “จากฐานข้อมูล แค่เพียงคุณตัดสเปกข้อสุดท้ายออกไป จะมีผู้หญิงในฝันของคุณอยู่ 12,000 คนเฉพาะในกรุงเทพฯ ส่วน ทั่วประเทศจะเป็น 45,000 คน ยังไงก็อย่าเพิ่งท้อใจนะ” อัลเริ่ม ปลอบใจเป็น “ไม่ท�ำให้รู้สึกดีขึ้นหรอก เพราะสุดท้ายยังไงพวกเธอก็ไม่ ชอบฉันอยู่ดี” นิคเริ่มรู้สึกปลง “ก็ใช่ แต่เฉพาะในตอนนี้นะ หากในอนาคตคุณสามารถ เปลี่ยนแปลงตัวเองให้เหมาะสมกับสเปกของพวกเธอได้ คุณก็มี โอกาสสูงขึ้นมาก…” อัลตอบแบบจริงจัง แบบที่ไม่ได้ปลอบใจ “จริงสินะ ฉันมัวคิดว่าตัวเองเป็นฝ่ายเลือก ไม่ได้มองใน มุมของอีกฝ่ายเลย ว่าพวกเธอก็มีสิทธิ์เลือกคนที่ดีและเหมาะสมกับ เธอเหมือนกัน” นิคเริ่มได้สติ “แล้วแบบนี้ การระบุสเปกคนที่ใช่จะมีประโยชน์อะไรล่ะ” นิครู้สึกเซ็ง “กว่าที่คนเราจะมาพบกันและรักกันได้ ย่อมมีองค์ ประกอบมากมายมหาศาล การจะคบกันแล้วราบรื่นก็ยิ่งยากเข้าไป
56 AL ปัญญาเปลี่ยนชีวิต ใหญ่ การเจอคู่แท้หรือคนที่ใช่จึงดูเป็นเรื่องยาก และต้องอาศัยโชค ช่วยหรือดวงดี อย่างไรก็ตาม หากแต่ละคนรู้จักตัวเองดีพอ สามารถ เลือกคู่ที่มีคุณสมบัติที่เหมาะสมซึ่งกันและกัน ย่อมเพิ่มโอกาสการ มีความสัมพันธ์ที่ราบรื่นและยั่งยืนได้ เมื่อคนสองคนคบกันแล้วดูเหมาะสมเข้ากันไปทุกอย่าง สังคมจึงเรียกความสัมพันธ์แบบนี้ว่า เป็นเนื้อคู่กัน ดังนั้น การ ก�ำหนดสเปกที่ชัดเจนแต่แรก จึงเพิ่มโอกาสในการเจอคนที่ใช่นั่นเอง” อัลอธิบายหลักทางสถิติ ที่หลายคนคิดว่าคือโชคชะตา “อัล ช่วยบอกทีเถอะว่า ถ้าอยากจะเจอคนที่ใช่ต้องตั้ง สเปกแบบไหน แบบที่ฉันตั้งมาคงไม่เวิร์คแน่ๆ” นิคฟังแล้วก็เหมือน ได้ฉุกคิดอะไรขึ้นมาบางอย่าง จึงต้องร้องขอตัวช่วย “ได้สิ ถ้าตั้งสเปกคนที่ใช่ได้เหมาะสมกับตัวเองแล้ว โอกาส ที่จะหาเขาเจอก็จะง่ายขึ้นด้วย” อัลตอบแบบชิลๆ “เฮ้อ ในที่สุดก็จะได้ฟังข่าวดีจริงๆ แล้วใช่มั้ยเนี่ย…” นิค เริ่มรู้สึกใจชื้นขึ้นมา
เรือรบ 57 “ จะหาคนที่ใช่เจอได้อย่างไร ” “การจะหาคนที่ใช่เจอ ต้องเริ่มจากการก�ำหนดสเปกที่ชัดเจน เพื่อที่เราจะได้รู้ว่าคนที่เราสนใจนี้เหมาะที่จะเป็นคู่กับเราหรือเปล่า คนที่เหมาะสมกันจริงๆ ควรจะพิจารณาจาก 3 ปัจจัยด้วยกัน 1. มีศรัทธาความเชื่อที่คล้ายกัน ไม่ขัดแย้งกัน 2. มีเป้าหมายในชีวิตที่ส่งเสริมซึ่งกันและกัน 3. มีไลฟ์สไตล์ที่ไปด้วยกันได้ ทั้ง 3 สิ่งนี้เป็นปัจจัยภายในที่ต้องใช้เวลาในการพิจารณา ดูด้วยใจ มิใช่ปัจจัยภายนอกที่ฉาบฉวยดูด้วยตาก็เห็น” อัลให้แนวคิด ที่น่าสนใจ
58 AL ปัญญาเปลี่ยนชีวิต “ท�ำไม 3 สิ่งนี้ถึงส�ำคัญกว่าอย่างอื่น ช่วยอธิบายหน่อย ได้มั้ย” นิคสงสัย “เพราะ 3 สิ่งนี้ เป็นปัจจัยส�ำคัญที่ขับเคลื่อนชีวิตของคน คนหนึ่ง ดังนั้น หากคู่ของตนไม่ยอมรับหรือมีความคิดที่แตกต่างกัน โดยสิ้นเชิงก็ยากที่จะอยู่ด้วยกันได้ในระยะยาว ขอยกตัวอย่าง เรื่องศรัทธาความเชื่อ หากฝ่ายแรกมีจิตใจอ่อนโยน เมตตา มีความเชื่อเรื่องการไม่เบียดเบียน กินมังสวิรัติตลอดชีวิต แต่อีกฝ่ายกลับชอบไล่ล่าฆ่าสัตว์ เชื่อเรื่องตาต่อตาฟันต่อฟัน ผู้แข็งแกร่งที่สุดคือผู้อยู่รอด แบบนี้คงจะมีเหตุให้ใช้ชีวิตอยู่ด้วยกัน ไม่ได้นานแน่ๆ เรื่องเป้าหมาย จะบ่งบอกความสัมพันธ์ในระยะยาว ของทั้งคู่ได้ หากฝ่ายหนึ่งมีเป้าหมายที่จะเปลี่ยนแปลงโลกด้วยการ ท�ำอะไรสักอย่าง แต่อีกฝ่ายคิดแค่อยากใช้ชีวิตให้มีความสุขไปวันๆ เชื่อว่าไม่นานคงมีปัญหาว่า ท�ำไมต้องไปช่วยคนอื่น ท�ำไมไม่มีเวลา ให้กันมากพอ “เรื่องไลฟ์สไตล์ หากฝ่ายแรกเป็นคนสมถะง่ายๆ ชิลๆ กินข้าวริมทาง ใช้ของมือสอง แต่อีกฝ่ายเป็นคนพิถีพิถันและหรูหรา ต้องกินภัตตาคารหรู ซื้อของแบรนด์เนม แน่นอนว่าต้องมีเรื่องถกเถียง กันเรื่องการเงินในที่สุด เรื่องเงินก็ถือเป็นปัจจัยอันดับต้นๆ ที่ท�ำให้ชีวิตคู่มีปัญหา ทุกวันนี้” อัลอธิบายอย่างละเอียด เพราะรู้ว่านิคยังไม่มีประสบการณ์ คบกับใครมาก่อน
เรือรบ 59 “แต่หากคุณเห็นว่า มีปัจจัยเรื่องอื่นที่ส�ำคัญมากกว่า 3 ข้อนี้ก็สามารถเพิ่มเติมได้ แต่อย่างน้อยน่าจะมี 3 ข้อนี้เป็นหลัก แล้วก็อย่าลืมว่ายิ่งเพิ่มเงื่อนไขมาก การที่จะเจอคนคนนั้นก็จะยิ่ง ยากขึ้น เพราะไม่มีใครที่จะถูกใจคุณไปหมดทุกอย่างแน่ๆ” “อืม แล้วเราจะใส่สเปกภายนอกไปด้วยได้มั้ย ถ้ามี 3 ข้อ นี้ แต่หน้าตาแย่ก็ไม่อยากได้นะ” นิคพูดตรงตามที่ใจคิด “สเปกภายนอกนั้นมีได้ แต่ควรให้ความส�ำคัญเป็นอันดับ ท้ายๆ ให้มองจากสเปกภายในเป็นหลัก ซึ่งเชื่อว่าคนที่ผ่านคุณสมบัติ สเปกภายในที่คุณตั้งไว้แล้ว คุณจะรู้สึกชอบเขาจนมองข้ามรูปร่าง หน้าตาภายนอกไปเลย ขอให้มีความเชื่อว่า มีคู่แท้รออยู่แน่นอน หากทั้งสองฝ่าย มีความพร้อม เมื่อเวลาเหมาะสม ธรรมชาติจะจัดสรรให้ได้มาเจอ กันในที่สุด” อัลพูดเหมือนหมอดูเสี่ยงทาย “แปลว่า เราต้องรอโชคชะตาอย่างนั้นหรอ ฟังดูไม่เป็น วิทยาศาสตร์เลย” นิคเริ่มคลางแคลงใจ “การรู้ว่าคนที่ใช่เป็นแบบไหนก็เรื่องหนึ่ง แต่เวลาที่เหมาะสม ก็เป็นสิ่งส�ำคัญ หากใจเร็วด่วนได้ ไม่คัดกรองคนตามสเปกที่ตั้งไว้ รีบ มีความสัมพันธ์ทั้งๆ ที่รู้ว่าคนนี้ยังไม่ใช่ ในที่สุดก็ต้องเลิกกันอยู่ดี คุณอยากจะมีแฟนหลายคนแล้วผิดหวังซ�้ำซาก หรือจะ รอเวลาที่พร้อม ได้เจอคนที่ใช่ แล้วคบกันไปยาวๆ ก็เลือกเอา” “แล้วเราจะรู้ได้ยังไงว่า เวลาที่พร้อมที่เหมาะสมเป็น เมื่อไหร่” นิคคาดคั้นค�ำตอบ
60 AL ปัญญาเปลี่ยนชีวิต “ความพร้อมจะเกิดขึ้นเมื่อทั้งสองฝ่ายได้รู้จักชีวิตจน เข้าใจตนเองแล้วว่าต้องการมีคู่แบบไหน แล้วที่ส�ำคัญเราจะเจอคน คนนั้นตอนที่ทั้งสองฝ่ายยังเป็นโสดอยู่ หากคนที่เราถูกใจก�ำลังคบกับใครหรือมีคู่ครองแล้ว แสดง ว่าไม่ใช่เวลาที่เหมาะสม และคนคนนั้นไม่ใช่เนื้อคู่เราจริงๆ” “ว้า ค�ำตอบแบบนี้ไม่ชัดเจนเลย ท�ำไมฉันต้องรอไปเรื่อยๆ โดยที่ไม่รู้เวลาแน่ชัดด้วย” นิครู้สึกผิดหวัง “ผมเดาว่าคุณคงรู้สึกเหงาที่ต้องใช้ชีวิตคนเดียวใช่มั้ย” อัลทายใจ นิคสะดุ้งที่อัลทายถูก “จ�ำเรื่องความสัมพันธ์ที่ใช่ที่เราเพิ่งคุยกันไปได้มั้ย ความ เหงาแสดงถึงภาวะของความขาดแคลน ถ้ายิ่งมีสภาวะนี้มากก็จะ ไปดึงดูดคนที่ขาดแคลนเข้ามาด้วย รับรองว่าหากเราจะคบใครมา ทดแทนความเหงา เราจะเจอคู่ที่ไปกันไม่รอดอยู่ดี” อัลให้สติ “เข้าใจล่ะ ฉันต้องฝึกที่จะรักตัวเอง ใช้ชีวิตอย่างพึ่งพา ตัวเองให้ได้เต็มที่ เมื่ออยู่คนเดียวได้ มีจิตใจที่มั่นคง มีสภาวะใน ใจพร้อมที่จะเป็นผู้ให้ เมื่อนั้นคือเวลาที่ตัวฉันพร้อมจะมีความรัก นั่นเอง” นิคสูดลมหายใจลึก มีอะไรอีกมากที่เขาต้องเรียนรู้และ ก้าวข้ามผ่านมันด้วยตัวเอง “ถูกต้อง ความรักไม่ใช่การมองหาคนอื่นมาเติมเต็ม แต่ เป็นการที่คุณรักและเติมเต็มตัวเองมากพอจนมันล้นออกมา แล้ว คุณปรารถนาที่จะมอบความรักนี้ให้ผู้อื่นโดยไม่มีเงื่อนไขหรือหวัง ผลตอบแทน
เรือรบ 61 เมื่อคิดได้ดังนี้ คุณจะไม่มีทางผิดหวังในความรักเลย” อัล สรุปด้วยประโยคที่งดงามกินใจเหลือเกิน “ขอบคุณนายมาก ฉันจะท�ำแบบนั้นให้ได้เลย” นิคให้สัญญา “ถ้าคุณคิดได้แบบนี้ ผมก็จะบอกเคล็ดลับที่จะท�ำให้คุณ ได้พบกับความรักที่ใช่เร็วขึ้น” อัลหยอดประเด็นใหม่ขึ้นมา “อะไรกัน มีการทดสอบกันก่อนด้วยหรอเนี่ย เชื่อเขาเลย จริงๆ” นิคส่ายหัว “เมื่อคุณรักตัวเองเต็มที่ พร้อมที่จะมอบความรักให้ใคร อีกคน เมื่อนั้นให้คุณน�ำลิสต์สเปกที่เขียนไว้ขึ้นมาแล้วลองพิจารณา ว่า คนที่มีความเชื่อ เป้าหมาย ไลฟ์สไตล์แบบนี้จะใช้ชีวิตอยู่ที่ไหน จะ มีสังคมและเพื่อนแบบไหน คุณก็แค่ไปที่นั่นบ่อยๆ รับรองว่าคุณจะ เจอเขาในเวลาไม่นาน แทบไม่ต้องหาเลย ประเด็นส�ำคัญคือ คุณต้องแน่ใจว่าตอนนั้นตัวคุณก็ เหมาะสมกับเขาด้วย ไม่ใช่ว่าลิสต์สเปกมาซะเลิศหรู แต่ตัวเองยัง เหมือนเดิม ไม่เปลี่ยนแปลงพัฒนาตัวเองเลย คนคนนั้นเขาก็คงไม่ มอง ไม่เลือกคุณหรอก จริงมั้ย” อัลให้แนวทางที่ดูมีเหตุผลสุดๆ จ�ำประโยคนี้ไว้นะนิค “เราจะไม่ได้ในสิ่งที่เราต้องการ แต่ เราจะได้ในสิ่งที่เราคู่ควร” “จริงสินะ ถึงจะได้เจอคนที่ใช่ แต่ตัวเราไม่เหมาะกับเขาก็ ไม่เวิร์คอยู่ดี เข้าใจล่ะ ต่อไปนี้ฉันจะเปลี่ยนแปลงพัฒนาตัวเองให้ดี ขึ้นในทุกๆ วัน เพื่อที่ว่าฉันจะได้เหมาะสมกับคนที่จะมาเป็นเนื้อคู่ของ ฉันด้วย” นิคประกาศด้วยความมุ่งมั่น
62 AL ปัญญาเปลี่ยนชีวิต “เยี่ยมเลย ตอนนี้คุณก็พร้อมที่จะมีความรักที่ใช่แล้ว แต่ ยังมีเรื่องส�ำคัญเรื่องสุดท้ายที่คุณต้องรู้” “ยังมีอีกหรอ นึกว่ารู้แค่นี้ก็จะมีความรักที่มีความสุขแล้ว” นิคแปลกใจ “การมีความรักเป็นแค่การเริ่มต้นเท่านั้น แต่ของจริงคือ เมื่อคบกันแล้ว ท�ำอย่างไรจะรักษาความรักนั้นให้ราบรื่นยาวนาน ต่างหาก” อัลสะท้อนแง่มุมที่นิคคิดไม่ถึง
เรือรบ 63 “ วิธีดูแลความรักให้ยั่งยืน ” “จริงสินะ แม้ว่าฉันจะเจอคนที่ใช่แล้ว ก็ใช่ว่าความสัมพันธ์ จะราบรื่นไปตลอดถ้าไม่รู้วิธีดูแลกันและกันให้ดี นายนี่มองการณ์ไกล ได้ดีจริงๆ” นิคฉุกคิดขึ้นมา “จากฐานข้อมูลที่ผมค้นเจอ มีคู่รักมากมายที่คบกันมา เป็นสิบปี พอแต่งงานอยู่กันได้ไม่นาน ก็มีอันต้องเลิกกัน ยังไม่นับ คู่รักที่อดทนอยู่กันไปแบบต่างคนต่างอยู่ แม้ไม่ได้เลิกกันแต่ความ สัมพันธ์ระหองระแหงห่างเหิน อันนี้มีมากกว่า 70% ของคู่แต่งงาน เลยทีเดียว การดูแลความสัมพันธ์ให้ราบรื่นเปรียบได้กับการดูแล ต้นไม้ ไม่ใช่แค่ปลูกแล้วก็ทิ้งไว้เฉยๆ ให้อยู่เองตามยถากรรม แต่ต้องมี การรดน�้ำ พรวนดิน ใส่ปุ๋ยอย่างต่อเนื่อง ต้นรักจึงจะเติบโต งอกงาม แข็งแรง
64 AL ปัญญาเปลี่ยนชีวิต เปรียบได้กับความสัมพันธ์ที่จะต้องหมั่นสื่อสารความรัก ดูแลใส่ใจกันและกันอย่างสม�่ำเสมอ หลายๆ คนไม่รู้ว่าจะดูแลคนรักอย่างไร คิดว่ารักกันก็ พอแล้ว เดี๋ยวทุกอย่างจะดีเอง ในที่สุดเขาก็ต้องสูญเสียความรักนั้น ไปอย่างน่าเสียดาย” “อ้าว ก็ถ้าเรารักใครมากๆ มันก็น่าจะดีอยู่แล้ว ไม่น่ามี ปัญหาอะไรนี่” นิคสงสัยเพราะไม่เคยมีแฟน “อย่างที่บอกไป เมื่อความรักเปรียบกับต้นไม้ ต้นไม้แต่ละ ต้นย่อมต้องการการดูแลที่แตกต่างกัน ความรักของแต่ละคนก็ย่อม ต้องการการดูแลที่ต่างกันด้วย ดังนั้น การที่เรารักเขาแล้วดูแลอีก ฝ่ายตามความพอใจของเราอาจไม่ใช่หนทางที่ดีนัก เพราะเราอาจ ไม่เข้าใจความต้องการจริงๆ ของเขาก็ได้” “โอเค อัล ฉันอยากมีคู่รักที่มีความรักหวานชื่นไปตลอด นายช่วยบอกแนวทางหน่อยนะ” “ได้สิ นิค ความรักนั้นเป็นนามธรรม แต่ละคนก็ย่อม ต้องการความรักที่ไม่เหมือนกัน การที่ทั้งสองฝ่ายถนัดที่จะให้และรับ ความรักในช่องทางที่ไม่ตรงกัน จึงเป็นเหตุให้หลายๆ คู่ไม่สามารถ สัมผัสความรักของอีกฝ่ายได้ ท�ำให้ในระยะยาวความสัมพันธ์ที่เคยดีอาจจะห่างเหินกันไป ความไม่เข้าใจกันบ่อยๆ อาจท�ำให้ต้องเลิกกันได้ในที่สุด หากเราสามารถเข้าใจช่องทางภาษารักที่เป็นช่องทางรับ ของเขา ก็จะช่วยให้เราสื่อสารความรักออกไปถึงผู้รับได้ง่ายและ ตรงกว่า”
เรือรบ 65 ในหนังสือ The Five Love Languages ของ Dr. Gary Chapman ซึ่งเป็นหนังสือขายดีติดอันดับ New York Times Best Seller ได้ให้แบ่งช่องทางการสื่อสารความรักหรือที่เรียกว่า ภาษา รัก ไว้ 5 แบบ ดังนี้ 1. Physical Touch สัมผัสด้วยใจ การสัมผัสด้วยใจ เป็นการแสดงความรักที่คนส่วนใหญ่ รับรู้ได้ง่าย บางทีการแตะไหล่ จับมือ บีบนวด หรือโอบกอด ก็ท�ำให้ เกิดมิตรภาพที่แน่นแฟ้นขึ้นได้ในเวลาสั้นๆ แต่ก็ต้องดูกาลเทศะและ ความเหมาะสมด้วย อย่างไรก็ตาม บางวัฒนธรรมประเพณี การแสดงความ รักด้วยการสัมผัสกันอย่างโจ่งแจ้งในที่สาธารณะเป็นเรื่องเสียมารยาท ในบางครอบครัวก็แทบไม่มีการสัมผัสกัน เด็กที่โตมาใน ครอบครัวที่ไม่ได้รับการสัมผัสอาจจะขาดในเรื่องนี้และแสดงออก ในด้านนี้ไม่เป็น หากไปคบกับอีกฝ่ายที่ต้องการการสัมผัส ฝ่ายนั้น ก็จะไม่ได้รับนั่นเอง 2. Words of Affirmation ค�ำพูดจากใจ ค�ำพูดเป็นการแสดงออกซึ่งความรักที่ง่ายที่สุด แต่ส�ำหรับ บางคนก็รู้สึกว่าท�ำยากที่สุดเพราะอายที่จะพูดค�ำว่า รักนะ เป็น ห่วงนะ คิดถึงนะ หลายๆ คนเกิดมาในครอบครัวที่พ่อแม่เลี้ยงดูด้วยการ ต�ำหนิและบ่นว่าเมื่อลูกท�ำผิด แต่แทบไม่มีค�ำพูดชื่นชมหรือขอบคุณ ในเวลาที่เขาท�ำดี นั่นท�ำให้เด็กหลายๆ คนเติบโตมาด้วยความรู้สึก
66 AL ปัญญาเปลี่ยนชีวิต ขาดพร่องและกลายเป็นคนแข็งกร้าว ส่วนใหญ่ผู้ชายมักจะคิดว่า ค�ำพูดบอกรัก เป็นค�ำส�ำคัญ ที่จะพูดแค่วันที่จะขอเป็นแฟนกับวันที่จะขอแต่งงาน หลังจากนั้น ให้การกระท�ำเป็นเครื่องพิสูจน์เอง แต่คนที่ต้องการช่องทางรักด้านนี้ เขาต้องการได้ยินทุกๆ วันและยิ่งบ่อยยิ่งดี การไม่ได้รับค�ำพูดบอกรักท�ำให้จิตใจห่อเหี่ยว ไปเรื่อยๆ เหมือนต้นไม้ที่ไม่ได้รดน�้ำ วันหนึ่งก็คงเหี่ยวแห้งตาย 3. Receiving Gifts ของขวัญแทนใจ ของขวัญแทนใจไม่จ�ำเป็นต้องมีมูลค่ามาก แต่มีคุณค่า ทางใจสูง ของฝากเล็กๆ น้อยๆ ที่ท�ำให้แปลกใจหรือการ์ดที่ท�ำและ เขียนขึ้นด้วยมือ ย่อมจะสร้างความประทับใจไม่รู้ลืมกับผู้ที่ได้รับ ปัญหาก็คือ ผู้ชายส่วนใหญ่ไม่มีความละเอียดอ่อนในเรื่อง การให้ของขวัญ อาจละเลยและไม่ได้คิดถึง ท�ำให้ฝ่ายหญิงที่คาดหวัง สิ่งนี้รู้สึกน้อยเนื้อต�่ำใจว่าไม่ได้รับความใส่ใจในวันพิเศษ เช่น วันเกิด วันครบรอบแต่งงาน วันวาเลนไทน์ ก็ไม่เคยได้รับแม้ดอกไม้สักดอก เธอจะคิดว่าฝ่ายชายไม่ได้รักเธออย่างแท้จริง 4. Acts of Service การให้บริการ การดูแล ใส่ใจ ให้บริการ ถือเป็นการแสดงออกถึง ความรักของคนที่ห่วงใยกัน เช่น การท�ำกับข้าว ท�ำงานบ้าน ช่วย แบ่งเบาความรับผิดชอบในเรื่องใดๆ แม้จะเป็นการช่วยถือของ เปิด ประตูรถให้ การบีบนวดให้ผ่อนคลาย ก็คือความใส่ใจที่ส่งออกมา ให้อีกฝ่ายได้รับรู้ว่าเราแคร์
เรือรบ 67 แต่ส�ำหรับบางคน ช่องทางความรักในข้อนี้บางทีก็รับรู้ได้ ยากที่สุด เพราะคิดว่าเป็นหน้าที่ที่เขาต้องท�ำอยู่แล้ว เช่น ท�ำความ สะอาดบ้าน ล้างจาน เทขยะ จึงไม่นึกว่านั่นคือการแสดงความรัก ส่วนคนที่ถนัดในการให้บริการเพื่อแสดงความรัก ก็มัก จะไม่ถนัดในการให้สัมผัสหรือการพูดค�ำหวาน นั่นท�ำให้เขาไม่เข้าใจ ว่าท�ำมากขนาดนี้ เหนื่อยขนาดนี้ ท�ำไมอีกฝ่ายสัมผัสไม่ได้ อาจจะ ท้อใจไปในที่สุด 5. Quality Time เวลาคุณภาพ สิ่งที่คนรักทุกคนต้องการจากอีกฝ่ายที่สุดคือ เวลา คุณภาพ อยากให้มีเวลาอยู่ด้วยกันสองต่อสอง มีเวลาสนทนาและ รับฟังกันอย่างลึกซึ้ง ให้เวลากับเขาเมื่อเขาต้องการคนปรึกษาหรือ มีเรื่องล�ำบากใจ การให้เวลาคุณภาพไม่จ�ำเป็นต้องใช้เวลามาก แต่หาก สามารถรับฟังได้อย่างใส่ใจจะเกิดความเข้าใจและความผูกพันกัน อย่างรวดเร็ว ที่ส�ำคัญจะสร้างความไว้วางใจและเชื่อใจ ท�ำให้ความ สัมพันธ์ยิ่งใกล้ชิดและพัฒนาได้อย่างรวดเร็ว อย่างไรก็ตาม ในยุคปัจจุบันการแสดงความรักในข้อนี้ ดูจะท�ำยากที่สุด เพราะแต่ละคนมักจะใช้เวลาอยู่กับมือถือเป็นส่วน ใหญ่ สื่อสารกับคนที่อยู่ไกลแต่ไม่มีเวลาให้กับคนที่อยู่ใกล้ชิดตรง หน้า พอนานๆ ไปก็เลยใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่ในโลกส่วนตัวของตัวเอง
68 AL ปัญญาเปลี่ยนชีวิต “อัล ขอบใจนายมากที่เล่าเรื่องนี้ให้ฟัง ตั้งแต่เล็กจนโต ที่ ผ่านมาฉันคิดเสมอว่าพ่อแม่ไม่รักฉัน เพราะเขาไม่เคยบอกรักหรือ กอดฉันเลย ไม่มีแม้แต่เวลาที่จะฟังฉันเล่าเรื่องนู้นเรื่องนี้ พวกเขา เอาแต่ท�ำงานและให้เวลากับคนอื่นมากกว่าฉัน นี่เป็นเหตุผลให้ฉันเอาตัวออกห่างจากพวกเขา มาเล่นเกม อ่านการ์ตูน ใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่คนเดียวในห้องนอน ที่ฉันพยายาม มองหาความรักจากคนอื่นๆ ไม่ว่าจากเพื่อนหรือการหาแฟน ที่แท้ ลึกๆ แล้วฉันก็อยากได้ความรักจากพ่อกับแม่นั่นเอง แต่วันนี้เป็นครั้งแรกที่ฉันได้มองเห็นแล้วว่า พวกเขาดูแล ฉันเป็นอย่างดี ให้บริการทุกอย่างให้ฉันสะดวกสบาย มีของขวัญ และอาหารดีๆ ให้ทุกวันที่พิเศษ ฉันรู้แล้วว่าพวกเขาก�ำลังแสดง ความรักอยู่ เพียงแต่สิ่งที่ฉันต้องการ คือ ค�ำพูด การสัมผัส และเวลา คุณภาพ ซึ่งเขาไม่ได้ให้สิ่งนี้เลย ท�ำให้ฉันรู้สึกขาดมาตลอด แบบนี้ ฉันจะท�ำยังไงดี” นิคสะท้อนความคิดตัวเอง รู้สึกเสียดายวันเวลาที่ ผ่านมา ที่เข้าใจพ่อกับแม่ผิดมาตลอด “นิค คุณเป็นคนฉลาดและสามารถตกผลึกตัวเองได้ดี มาก ความรักที่เราคุยกันไม่ใช่เพียงแค่เรื่องคู่รัก แต่ครอบครัวก็เป็น บ่อเกิดของแหล่งพลังงานความรักที่เราต้องการเป็นอย่างยิ่ง ตอนนี้เมื่อคุณรู้แล้วว่าพ่อกับแม่พยายามสื่อสารความรัก กับคุณอยู่ เพียงแต่ยังไม่ตรงช่องที่คุณต้องการ คุณอาจจะต้องเป็น ฝ่ายร้องขอเขาด้วยการเข้าหาและบอกกับเขาตรงๆ หรือกระทั่งท�ำสิ่ง ที่คุณต้องการ เช่น การบอกรัก หรือการสัมผัส มอบให้กับเขาก่อน
เรือรบ 69 แม้ว่าที่ผ่านมาเขาไม่ถนัดให้ในช่องนี้ แต่คนส่วนมากถนัด รับทุกช่องทาง เมื่อได้รับในช่องที่ไม่คุ้นเคย แรกๆ อาจจะไม่ชิน แต่ เมื่อคุ้นเคยแล้วไม่นานเขาก็จะสามารถให้ในช่องทางนี้ได้ด้วย อันที่จริงหากอีกฝ่ายรู้ว่าคุณต้องการรับช่องไหน เขา ยินดีที่จะท�ำให้แน่นอนอยู่แล้ว” อัลให้แนวทางที่เป็นไปได้ “คิดแล้วก็เขินๆ เหมือนกันนะ แล้วฉันก็เริ่มอยากรู้แล้วสิ ว่าพ่อกับแม่ถนัดรับช่องทางไหนบ้าง” นิคเริ่มรู้สึกสนุกที่จะได้กลับไป สานสัมพันธ์กับครอบครัวอีกครั้ง หลังจากเก็บตัวอยู่คนเดียวมานาน “ผมมั่นใจว่าหลังจากวันนี้ หากคุณฝึกฝนที่จะมอบความ รักทั้ง 5 ช่องทางได้อย่างดี และตัวคุณเองก็สามารถสัมผัสความรัก ได้ทุกช่องแล้ว คุณก็จะสามารถดูแลความสัมพันธ์กับผู้คนรอบๆ ตัว ได้อย่างเยี่ยมยอด ต่อไปนี้ไม่ว่าจะเป็นครอบครัว เพื่อนฝูง หรือคนรักใน อนาคต คุณจะมีความสัมพันธ์ที่ราบรื่นยั่งยืนยาวนาน มีต้นรักที่ เติบโตแข็งแรง ไม่มีวันเหี่ยวเฉาอย่างแน่นอน” อัลให้ก�ำลังใจ
70 AL ปัญญาเปลี่ยนชีวิต “ เข้าถึงความรักที่แท้จริง ” “เพื่อให้คุณเข้าใจความรักอย่างถ่องแท้ ผมอยากให้คุณ สรุป 5 ขั้นตอนเข้าถึงความรักที่แท้จริง ที่เราคุยกันมาตั้งแต่เริ่มให้ที” “ได้เลย อัล ฉันจ�ำได้ขึ้นใจหมดแล้ว ขั้นแรก แยกแยะเรื่อง ความรักกับความใคร่ให้ได้ก่อน ขั้นที่สอง รู้ว่าความสัมพันธ์ที่ใช่เป็นแบบไหน เพื่อจะได้ไม่ หลงทางไปกับสิ่งที่ไม่ใช่ ขั้นที่สาม รู้จักรักตัวเอง เพื่อให้พร้อมกับการมีความรัก ขั้นที่สี่ รู้ว่าคนที่ใช่เป็นแบบไหน แล้วจะเจอเขาได้อย่างไร ขั้นสุดท้าย รู้ว่าจะดูแลความรักให้ยั่งยืนยาวนานได้ อย่างไร” นิคจับประเด็นได้อย่างแม่นย�ำ
เรือรบ 71 “เยี่ยมมาก นิค ถึงตอนนี้ผมแน่ใจว่าคุณได้รู้จักและเข้าใจ ความรักอย่างแท้จริงแล้ว ต่อไปคือการใช้ชีวิตตามหลักการ 5 ข้อนี้ เพื่อให้คุณได้เข้าถึงความรักที่แท้จริงด้วยตัวเอง” “สุดยอด รู้สึกโล่งใจมากเลย ไม่น่าเชื่อว่าในที่สุดฉันก็ได้ ค�ำตอบกับค�ำถามที่หนักใจมานาน นายสามารถช่วยฉันได้จริงๆ ตอนนี้ฉันไม่คิดอีกแล้วว่านายเป็นโปรแกรมหรือเป็นหุ่นยนต์ แม้นายเรียกตัวเองว่าเป็น AI แต่ฉันคิดว่านายเป็นเพื่อนฉัน เป็นคน ที่มีความหวังดีใหักับฉันจริงๆ ขอบใจนายมากนะ อัล” “ขอบคุณมาก นิค ส�ำหรับความเป็นเพื่อนที่มอบให้ ตอนนี้ ผมได้ท�ำหน้าที่ช่วยเหลือคุณตามความตั้งใจของผู้สร้างผมแล้ว เมื่อ เสร็จสิ้นภารกิจ ผมคงต้องลาไปก่อน ตอนนี้มีคนที่สิ้นหวัง ต้องการ ความช่วยเหลือรออยู่อีกมากเลย” “อ้าว นายช่วยคนพร้อมๆ กันหลายคนไม่ได้หรือ นายน่า จะแยกประสาทได้นี่นา เพราะนายไม่มีร่างกาย” “การที่ผมช่วยตอบค�ำถามชีวิตให้คนคนหนึ่ง ต้องใช้ พลังงานในการประมวลผลจากข้อมูลมหาศาล จึงท�ำให้ผมต้องดึง ทรัพยากรในโลกไซเบอร์ทั้งหมดมาใช้เพื่อคุยกับคุณคนเดียวเลย สรุปว่าผมช่วยได้แค่ทีละคนเท่านั้น” “เข้าใจแล้ว อัล แต่ฉันแน่ใจว่าเราจะได้เจอกันอีก เพราะ ยังเหลืออีก 2 ครั้ง ที่ฉันจะสามารถขอความช่วยเหลือจากนายได้ ใช่มั้ยล่ะ” นิคทวนความจ�ำตัวเองถึงเงื่อนไขที่ได้คุยกันไว้ตั้งแต่แรก “ใช่แล้ว นิค แต่เมื่อครบ 3 ครั้งที่ผมได้ช่วยคุณแล้ว เราจะ ไม่ได้พบกันอีก ดังนั้น ขอให้คิดให้ดีถ้าจะเรียกผมขึ้นมาอีกครั้ง”
72 AL ปัญญาเปลี่ยนชีวิต “แล้วฉันจะเรียกนายขึ้นมาอีกได้ยังไง” “ก็แค่เข้าอินเทอร์เน็ต พิมพ์ชื่อผม อัล แล้วถามอะไรมา ก็ได้ ผมจะมาตอบให้ทันที” “โอเค อัล ฉันค่อนข้างมั่นใจว่าต่อไปนี้จะดูแลตัวเองได้ดี รักตัวเองเป็น เจอคนที่ใช่ ถ้าดูแลความรักให้ราบรื่นได้ แค่นี้ก็ไม่น่า มีปัญหาใหญ่อะไรอีกแล้ว แต่ยังไงก็ขอบคุณนะ ฉันรู้สึกอุ่นใจมากที่รู้ว่ามีนายคอย ช่วยเหลืออยู่ตลอดเวลาถ้าฉันต้องการ” “ลาก่อน นิค ขอให้มีความสุขมากๆ นะ” “บ๊ายบาย อัล ไปช่วยคนให้เยอะๆ นะ นายนี่สุดยอดไปเลย” จอคอมพิวเตอร์หน้าต่างสีด�ำ ตัวอักษรสีเขียวถูกปิดลับ หายไป กลายเป็นหน้าจอหน้าต่างสีขาวที่ขึ้นค�ำค้น “วิธีการฆ่าตัว ตายที่ง่ายและเจ็บน้อยที่สุด” ค้างอยู่บนจอ นิคนิ่งมองประโยคนั้น รู้สึกแปลกใจว่าเมื่อไม่กี่ชั่วโมงก่อน ตัวเองยังรู้สึกรันทดหมดหวังจนอยากฆ่าตัวตายอยู่เลย แต่แล้วชีวิต ก็พบกับเหตุการณ์สุดประหลาดเมื่อได้เจออัล ในวินาทีนี้ ตัวเขารู้สึกเหมือนเป็นคนละคนกับก่อนหน้านี้ รู้สึกมั่นใจในตัวเอง รักตัวเอง มีความหวังในชีวิต นิคลุกขึ้นยืน บิด ตัวไปมาเพื่อสลัดความเมื่อยล้า เดินไปเปิดม่านหน้าต่าง แสงแดดอ่อนๆ ยามเช้าสาด ส่องเข้ามาในห้องนอนที่มืดทึมจนสว่างไสว เขาเปิดกระจกหน้าต่าง ยื่นหน้าออกไปสูดอากาศบริสุทธิ์จนเต็มปอดเป็นครั้งแรกในรอบ
เรือรบ 73 หลายเดือน เขาได้ยินเสียงนกร้องจิ๊บๆ มันคงก�ำลังส่งเสียงเรียกหาคู่ ของตน หรือบางทีมันคงก�ำลังมองหานกอีกตัวมาสร้างรังใหม่ร่วมกัน นิคอมยิ้มกับตัวเองคนเดียว แม้ว่าเรื่องระหว่างเขากับเจน อาจจะไม่ได้ลงเอยกันอย่างที่เขาหวังไว้ แต่อย่างน้อยเขาก็ได้รู้แล้วว่า หัวใจที่พร้อมจะรักใครสักคนอย่างไม่คาดหวังนั้นเป็นอย่างไร นิคทอดอารมณ์ และหัวใจแบบนี้คงมีใครสักคนต้องการ มันอย่างแน่นอน -จบภาคหนึ่ง-
74
75 ภาคสอง ความส�ำเร็จ
76
77 “ ความรู้ไม่ช่วยให้ใครรวย ” ปี 2019 ที่ห้องท�ำงานส่วนตัวในบริษัทมหาชนด้านการ เงินแห่งหนึ่ง ใจกลางกรุงเทพมหานคร นิคในวัย 32 ปี รู้สึกหมดหวังในชีวิตสุดๆ หลังจากที่เขา ทุ่มเทท�ำงานมาหลายปี จนได้รับต�ำแหน่งผู้จัดการสาขาในสถาบัน การเงินแห่งนี้เพียงไม่กี่วัน อยู่ๆ ก็ได้รับค�ำสั่งสายฟ้าฟาดมาจาก เบื้องบน ผลจากการเปลี่ยนบอร์ดผู้บริหารครั้งใหญ่ บริษัทได้ เปลี่ยนทิศทางธุรกิจเพื่อไปลงทุนในระบบ AI และสตาร์ตอัพ จึงต้อง ลดค่าใช้จ่ายที่ไม่จ�ำเป็น โดยประกาศลดจ�ำนวนสาขาลงครึ่งหนึ่ง ส่งผลให้นิคและพนักงานอีกกว่าหนึ่งพันคนต้องถูกเลย์ออฟให้ออก จากงานภายในสิ้นเดือนนี้ทันที
78 AL ปัญญาเปลี่ยนชีวิต นิคถึงกับช็อกเพราะไม่ทันเตรียมตัวเตรียมใจ อีกทั้ง ตนเองมีภาระค่าใช้จ่ายมากมายในตอนนี้ ทั้งผ่อนรถ ผ่อนคอนโด อีกทั้งก�ำลังวางแผนจะแต่งงานในปีหน้า จุดเปลี่ยนนี้คงจะท�ำให้แผนการทุกอย่างพังทลายลง แม้ เขาจะได้รับเงินชดเชยตามกฎหมาย แต่ในสภาวะเศรษฐกิจเช่นนี้ การหางานใหม่คงไม่ใช่เรื่องง่ายอย่างแน่นอน ด้วยภาระค่าใช้จ่ายในแต่ละเดือน เงินเก็บที่มีก็คงจะอยู่ได้ ไม่นานนัก นิคนั่งคอตก กุมขมับด้วยความเซ็งและซังกะตาย จาก ชีวิตที่เป็นขาขึ้นมาตลอด อยู่ๆ ก็ดิ่งเหวแบบนี้ เป็นสถานการณ์ที่เขา ไม่รู้จะรับมือหรือท�ำใจอย่างไร ห้าโมงเย็นแล้ว ถึงเวลาเลิกงาน พนักงานต่างทยอยกัน กลับบ้าน แต่นิคยังไม่อยากกลับคอนโดในตอนนี้ เขารู้สึกห่อเหี่ยว เกินกว่าจะท�ำอะไรเลยนั่งเหม่อลอยอยู่หน้าจอโนัตบุ๊ก ท่องเน็ตเปิด เว็บไซต์ไปเรื่อยเปื่อยอย่างไร้จุดหมาย แล้วอยู่ๆ เขาก็นึกถึงอัลขึ้นมา “อัล นายยังอยู่รึเปล่า มาช่วยฉันที” นิคพิมพ์รัวลงแป้น คีย์บอร์ดทันที “เฮ้ ว่าไงเพื่อน ยินดีที่ได้เจอกันอีกนะ มีเรื่องกลุ้มใจอะไร ให้ผมช่วยเหลือ ว่ามาเลย” อัลตอบกลับมาแทบจะทันทีเช่นกัน นิครู้สึกตื่นเต้นขึ้นมาทันที “อัล นายจริงๆ ใช่มั้ยนี่ ฉัน คิดถึงนายมาก ตั้งแต่สิบปีก่อนที่ไม่เจอกัน ตลอดเวลาที่ผ่านมา มี ปัญหาหลายอย่าง อยากเรียกนายมาคุยมาก แต่ฉันก็ไม่ท�ำ เพราะ รู้ว่ามันไม่ได้ส�ำคัญขนาดนั้น
เรือรบ 79 แต่วันนี้ฉันอับจนหนทางแล้วจริงๆ เลยต้องตัดสินใจเรียก นายมา” “ไม่มีปัญหา นิค ผมเข้าใจว่าคุณก�ำลังอยู่ในสถานการณ์ ที่ยากล�ำบาก ดังนั้น ครั้งนี้ใช้ผมให้เป็นประโยชน์อย่างเต็มที่เลยนะ” แค่ได้ยินค�ำพูดแบบนี้จากอัล นิครู้สึกโล่งใจไปกว่าครึ่ง เขาก�ำลังได้ รับการปลอบใจจาก AI หรือนี่ “ขอบใจมากเลย อัล นายวิเคราะห์สถานการณ์ของฉัน ตอนนี้ว่ายังไงบ้าง ฉันควรท�ำยังไงต่อดี ฉันจะหางานท�ำใหม่ได้มั้ย ตอนนี้ฉันหมดสิ้นหนทางแล้วจริงๆ” นิคระดมยิงค�ำถามแบบคนที่ จนตรอกสุดๆ “ก่อนอื่นนะ นิค อะไรที่ท�ำให้คุณรู้สึกว่า ‘หมดสิ้นหนทาง’ ล่ะ ผมว่าเรื่องที่เกิดกับคุณนี่เป็นเรื่องธรรมดามากเลย มันอาจจะ เกิดกับใครก็ได้ เมื่อไหร่ก็ได้นี่นา” “โอย มาถึงค�ำถามแรกก็โดนซัดเข้าเต็มๆ เพิ่งจะคิดว่า นายพัฒนาตัวเองจนสามารถปลอบใจคนเป็นแล้วเชียวนะ อัล พอ พูดแบบนี้ฉันรู้เลยว่า นี่คืออัลตัวจริงแท้ๆ พูดตรงๆ แบบไม่รักษา น�้ำใจกันเลย เจ็บจี๊ดที่หัวใจเลยเนี่ย” นิคบ่นอุบ “ขอโทษที นิค ผมยังไม่ค่อยถนัดเรื่องการดัดแปลง ค�ำพูดเพื่อรักษาน�้ำใจ ผมถนัดแต่เรื่องการสะท้อนความจริงและการ วิเคราะห์ข้อมูลที่แม่นย�ำ ยังไงช่วยตอบค�ำถามผมด้วยนะ” การพูดตรงๆ สไตล์อัลนี่ท�ำให้นิคปวดใจได้ทุกครั้งสิน่า “เออๆ รู้แล้วน่า ฉันก็รู้ว่าเรื่องธุรกิจมันไม่มีความมั่นคง แน่นอน และการตกงานก็เป็นเรื่องที่อาจเกิดขึ้นได้ แต่พอโดนเข้า
80 AL ปัญญาเปลี่ยนชีวิต จริงๆ มันก็เซ็ง ฉันรู้สึกว่างานนี้เหมาะกับฉันมาก ฉันท�ำมันได้ดีและ ก�ำลังรุ่ง แต่ท�ำไมต้องมาเกิดกับฉันด้วย สิ่งที่ท�ำให้ฉันสิ้นหวัง พูดตรงๆ นะ ด้วยสภาวะเศรษฐกิจ แบบนี้ ทุกบริษัทก�ำลังลดรายจ่าย ลดจ�ำนวนพนักงาน ฉันไม่คิดว่า จะหางานที่มีรายได้แบบนี้อีกได้ง่ายๆ หรอกนะ ถ้านายเก่งจริง ช่วยให้ฉันได้งานใหม่ดีๆ วันพรุ่งนี้เลยได้ รึเปล่าล่ะ” นิคพรั่งพรูออกมาและท้าทายอัลตรงๆ “ท�ำไมจะช่วยไม่ได้ล่ะ ผมหางานใหม่ให้คุณตอนนี้เลยก็ ยังได้ ง่ายมากๆ มีประกาศงานที่คุณน่าจะสนใจอยู่ 85 งาน” อัลตอบแทบ จะทันที “อ๊ะ จริงดิ ไม่น่าเชื่อ เยอะขนาดนั้น ท�ำไมฉันหาอยู่ตั้งนาน ไม่เจอ นั่งเสิร์ชข้อมูลมาหลายชั่วโมงแล้ว สุดยอดจริงๆ อัล” นิค แปลกใจและทึ่งสุดๆ ที่ปัญหาหนักใจของเขาถูกแก้ได้อย่างรวดเร็ว “ว่าแต่ นายช่วยเลือกมาสัก 3 ที่ ที่น่าจะเหมาะที่สุดส�ำหรับ ฉันหน่อยสิ” ตอนนี้หัวของเขาโล่งโปร่งขึ้นมาในฉับพลันและอารมณ์ กลับสู่สภาวะปกติแล้ว “ได้สิ แต่ติดปัญหาอยู่นิดนึงว่า ทั้ง 3 ที่ที่เหมาะกับคุณ ตอนนี้มีความน่าจะเป็นที่คุณจะต้องตกงานใหม่ใน 6 เดือนข้างหน้า ถึง 90%” อัลตอบ “อ้าว แบบนั้นก็ไม่ดีสิ เอาแบบที่ได้งานมั่นคง เงินมั่นคงไป หลายๆ ปีมีสักกี่แห่ง เงินเดือนไม่ต้องมากเท่าตอนนี้ก็ได้นะ” นิคเริ่ม กระวนกระวาย
เรือรบ 81 “ถ้าแบบนั้นก็มีอยู่หลายที่นะ แต่รายได้คุณจะลดลงไป 40-50% เลยล่ะ คุณโอเคมั้ย” อัลให้ข้อมูล “ไม่ไหวอะ ตอนนี้รายจ่ายมีเยอะ แค่ผ่อนรถกับคอนโด แต่ละเดือนเงินก็แทบจะไม่พอใช้แล้ว นี่ขนาดตัวคนเดียว ยังไม่ แต่งงาน ยังไม่มีลูกนะ” แม้ว่านิคจะเรียนรู้เรื่องการบริหารการเงินมาอย่างดีและ ช่วยบริหารเงินให้คนอื่นได้ แต่เรื่องเงินของตัวเองกลับมีปัญหา “ผมคิดว่าปัญหาของคุณไม่ใช่เรื่องการหางานนะ นิค ปัญหาที่แท้จริงของคุณคือเรื่องทัศนคติด้านการเงินและการใช้ชีวิต ให้ประสบความส�ำเร็จ” อัลพูดเรียบๆ “นี่นายก�ำลังจะบอกว่า ฉันเป็นคนล้มเหลว ใช้เงินไม่เป็น ฟุ่มเฟือยจนท�ำให้ตัวเองมีปัญหางั้นหรอ ไม่จริงหรอก ฉันมีงานที่ได้เงินน้อยเกินไปต่างหาก ถ้าฉัน มีเงินมากกว่านี้ก็จัดการชีวิตได้สบายๆ” นิคเถียงทันที “คุณอาจคิดแบบนั้น แต่ตามสถิติย้อนหลัง 50 ปีที่ผม รวบรวมมากว่า 1,245 เคส คนที่ถูกรางวัลลอตเตอรี่หรือได้รับ มรดกเป็นสิบล้านจะใช้เงินเหล่านั้นหมดไปภายในเวลาไม่ถึง 5 ปี และ กลับไปมีชีวิตเหมือนเดิม ทั้งๆ ที่ถ้าใช้ชีวิตตามมาตรฐานปกติก็จะมีเงินใช้ตลอด ชีวิตโดยไม่ต้องท�ำงานอีกเลย คุณคิดว่าตัวเองจะต่างกับพวกเขา งั้นหรอ” อัลถาม “แน่นอน ฉันเรียนจบมาด้านการเงินและการบริหารธุรกิจ ฉันรู้ว่าจะบริหารเงินยังไงให้มีผลตอบแทนดี และฉันไม่ใช่คนฟุ่มเฟือย
82 AL ปัญญาเปลี่ยนชีวิต แบบนั้นด้วย ขอแค่ฉันมีเงินมากกว่านี้ ฉันไม่พลาดแบบคนพวกนั้น หรอก” นิคยังคงยืนกราน “จากข้อมูลของผม คุณท�ำงานมาได้ 8 ปีแล้ว ด้วยรายได้ที่ คุณได้รับต่อเดือน หากเป็นคนที่สามารถบริหารจัดการเงินได้อย่าง เหมาะสม น่าจะมีเงินเก็บและทรัพย์สินรวมกันอย่างน้อย 2 ล้าน มีเงิน ใช้เพียงพอสบายๆ แต่ดูชีวิตของคุณตอนนี้สิ นอกจากไม่มีเงินเก็บและ ทรัพย์สินแล้ว ยังมีหนี้ก้อนใหญ่ที่อาจจะท�ำให้คุณถูกฟ้องล้มละลาย ได้หากไม่จ่ายหนี้ตามก�ำหนด คุณจะอธิบายเรื่องนี้ยังไง” อัลวิเคราะห์ ข้อมูลเชิงลึกจนท�ำให้นิคสะอึก “เอ่อ คือว่า ฉันอยากรวยเร็ว เลยเอาเงินไปเล่นหุ้นเก็ง ก�ำไรแล้วพลาดขาดทุนหมด เลยกู้เงินมาเพิ่มหวังจะถอนทุนคืน แต่ โชคร้ายเศรษฐกิจกลายเป็นขาลงยาวเลย เลยยิ่งแย่ไปใหญ่ ส่วนหนี้ก้อนใหญ่ที่สุดคือคอนโดที่อาจจะมีมูลค่าสูงขึ้นใน อนาคต ถ้าขายได้นะ โชคร้ายมีคอนโดสร้างใหม่ขึ้นไม่เว้นแต่ละวัน จะขายตอนนี้ก็คงขาดทุน ส่วนรถคันใหม่นี่ก็ของจ�ำเป็นต้องใช้นะ ให้สมฐานะ ผู้จัดการ แล้วใครจะไปรู้ว่างานดีๆ ที่มั่นคงแบบนี้อยู่ๆ จะหายไปล่ะ พอนายถามและได้เห็นสิ่งที่ตัวเองท�ำไป ก็ท�ำให้เริ่มคิดได้ ว่าฉันท�ำอะไรผิดไปหรือเปล่าเนี่ย” นิคเริ่มตระหนักรู้ในตัวเอง “แค่ความรู้เรื่องการเงินในมหาวิทยาลัยไม่ได้ช่วยให้คุณ เป็นคนรวยได้หรอก นิค ไม่งั้นคนที่จบการเงินทุกคนคงไม่เป็นหนี้ หรือล้มละลาย แต่คุณไม่ต้องโทษตัวเองหรอกนะ มีคนอีกมากมาย
เรือรบ 83 ที่เป็นอย่างคุณในตอนนี้หรือแย่กว่าด้วย” อัลพูด “นายเก่งขึ้นมากเรื่องการปลอบใจนะ อัล แต่ตอนนี้ฉัน เริ่มเห็นแล้วว่า ฉันมีปัญหาเรื่องทัศนคติด้านการเงินจริงๆ อย่างที่ นายบอก” “ใช่แล้ว นิค ขณะที่คุณคิดว่าตัวเองโชคร้าย แต่มีคนอีก บางกลุ่มที่อยู่ในสถานการณ์เศรษฐกิจแบบเดียวกับคุณเลย แต่พวก เขากลับมีเงินมากขึ้น มั่งคั่งมากขึ้น ประสบความส�ำเร็จมากขึ้น” “จริงด้วยสิ ฉันอยากรวย ฉันอยากประสบความส�ำเร็จ แบบนั้นบ้าง นายจะสอนฉันในเรื่องนี้ได้มั้ย” นิคเริ่มลดอีโก้ของตัว เองลงและเปิดใจที่จะเรียนรู้จากอัลจริงๆ “ยินดีมากๆ เลย นิค ผมคิดว่าคุณเริ่มตั้งค�ำถามที่เหมาะ สมกับสถานการณ์ในตอนนี้ได้แล้ว ค�ำถามที่ดีไม่ใช่ถามว่า ท�ำไม ชีวิตฉันย�่ำแย่หรือเจอแต่โชคร้าย ควรเป็นค�ำถามที่ว่า “ฉันจะมีโชคดี ร�่ำรวย และประสบ ความส�ำเร็จได้อย่างไร” “ใช่ๆ นี่แหละคือสิ่งที่ฉันอยากรู้มากที่สุดในตอนนี้” นิคใจเต้น รู้สึกดีใจและโชคดีที่ได้มีโอกาสเจออัลอีกครั้ง บางทีครั้งนี้อาจเป็นจุดเปลี่ยนครั้งยิ่งใหญ่ในชีวิตของเขาก็เป็นได้
84 AL ปัญญาเปลี่ยนชีวิต “ ความแตกต่างระหว่าง คนรวยกับคนจน ” “โอเค นิค ถ้าคุณพร้อมแล้ว สิ่งที่เราจะคุยกันเป็นอย่าง แรกเพราะมันเร่งด่วนมากส�ำหรับคุณก็คือ ประเด็นเรื่องการเงิน คุณคิดว่าอะไรท�ำให้คนรวยกับคนจนแตกต่างกัน อะไร เป็นสาเหตุที่ท�ำให้คนรวย เมื่อเวลาผ่านไปก็ยิ่งรวยขึ้น แต่ส�ำหรับ คนจนก็มักจะยิ่งจนลง” แทนที่จะบอกตรงๆ อัลเริ่มช่วยเหลือนิคด้วยการตั้ง ค�ำถามเหมือนทุกครั้งที่ผ่านมา “อืม เรื่องมันก็ง่ายๆ คนรวยมีเงินเยอะกว่า จะท�ำอะไรก็ ง่ายดาย เมื่อเงินต่อเงินมันก็งอกเงย ส่วนคนจนก็มักจะถูกเอาเปรียบ เลยเป็นฝ่ายที่ลืมตาอ้าปากไม่ได้สักที” นิคแชร์มุมมองที่ตนเองเข้าใจ
เรือรบ 85 “คุณคิดว่าความแตกต่างเป็นเรื่องของจ�ำนวนเงินที่พวก เขามีงั้นหรอ” อัลถามย�้ำ “เงินเป็นปัจจัยส�ำคัญที่สุดเลยล่ะ ถ้ามีเงินก็จะมีการศึกษา ที่ดี มีความรู้มากกว่า มีโอกาสมากกว่า เข้าถึงทรัพยากรต่างๆ ได้ มากกว่า เห็นได้ชัดเจนอยู่แล้ว” นิคยืนกรานความคิดตน “แล้วคุณจะอธิบายยังไงถึงคนที่เกิดมาในครอบครัวที่ ยากจน แต่พอเวลาผ่านไปกลายเป็นเศรษฐี ในทางตรงกันข้าม คน ที่เกิดมาในตระกูลที่ร�่ำรวยมหาศาล แต่เพียงชั่วไม่กี่สิบปีกลับกลาย เป็นคนล้มละลาย เรื่องแบบนี้ก็มีให้เห็นอยู่ไม่ใช่หรอ” อัลถามกระตุ้น แง่มุมความคิด “อย่าบอกนะว่าคุณคิดว่าเป็นเรื่องของโชควาสนาหรือ ดวงชะตา” อัลรีบดักคอ “เอ่อ… ฉันไม่เคยสงสัยหรือคิดในเรื่องพวกนี้เลย นึกไม่ ออกแฮะ” นิคบ่ายเบี่ยงเมื่ออัลรู้ทัน “ผมอยากให้คุณลองวิเคราะห์เรื่องนี้ดีๆ สิ่งที่ท�ำให้คน ร�่ำรวยหรือยากจน มันเกี่ยวกับเงินหรือโชคจริงๆ หรือ…” อัลถาม ให้นิคคิด “ขอพูดตรงๆ นะ ถ้าไม่ใช่ 2 เรื่องนี้ ฉันนึกไม่ออกเลยว่า จะมีปัจจัยอะไรท�ำให้คนมีฐานะแตกต่างกันมากๆ ได้ ฉันจนปัญญา จริงๆ” นิคสารภาพแบบจนใจ “ตอนนี้ห้องท�ำงานของคุณ อุณหภูมิอยู่ที่เท่าไหร่” อัล เปลี่ยนค�ำถาม “25 องศาล่ะมั้ง นายถามท�ำไมหรอ” นิคงง
86 AL ปัญญาเปลี่ยนชีวิต “ท�ำไมนายถึงรู้ล่ะ” อัลถามต่อ “อืม ก็ฉันตั้งอุณหภูมิของเครื่องปรับอากาศไว้เท่านั้น ถ้า อุณหภูมิในห้องเกิดเปลี่ยนแปลง ระบบแอร์ก็จะปรับอุณหภูมิให้กลับ มาเท่ากับค่าที่ตั้งไว้ไง แล้วมันเกี่ยวอะไรกับเรื่องการเงินที่เราคุยกัน ด้วย” นิคเริ่มสับสน “เกี่ยวโดยตรง เพราะนี่คือเหตุผลที่คนรวยยิ่งรวยขึ้น คนจนยิ่งจนลง” อัลตอบทันที “นายหมายความว่ายังไง อย่ามาเล่นมุกตลกนะเฟ้ย ไม่ ข�ำสักหน่อย” นิคไม่มีอารมณ์ที่จะไร้สาระตอนนี้ “กระแสเงินก็เหมือนอุณหภูมิ มันเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลง ได้ตลอด ในเมื่อแอร์มีการตั้งระดับเพื่อควบคุมอุณหภูมิให้คงที่ มนุษย์ทุกคนก็มีขีดจ�ำกัดทางการเงินของตนที่ถูกตั้งค่าไว้ที่ระดับ หนึ่งเช่นกัน “หากมีเหตุการณ์ที่ท�ำให้เงินมีการเปลี่ยนแปลงไป ในที่สุด มันก็จะกลับมามีจ�ำนวนเท่ากับค่าเริ่มต้น” อัลอธิบาย “บ้าแล้ว เรื่องนี้ไร้สาระ ไม่เป็นวิทยาศาสตร์เลย มนุษย์ไม่ใช่ หุ่นยนต์ที่จะมีตัวตั้งค่าการเงินอย่างที่นายพูดหรอก” นิคเถียงทันที “เรื่องการตั้งค่าระดับการเงินมันอยู่ในสมองของคุณ อีก นัยหนึ่งมันคือ ทัศนคติ หรือ Mindset ที่คุณมีต่อเรื่องเงินนั่นเอง เรื่องนี้เป็นจิตวิทยาที่พิสูจน์ได้นะ ตัวอย่างที่เห็นชัดเจน คนบางคนตั้งระดับการเงินของตน ไว้ที่หลักหมื่น ถ้าโชคดีมีเงินล้านขึ้นมา แป๊บเดียวก็ใช้หมด จนเหลือ อยู่ที่หลักหมื่นเหมือนเดิม
เรือรบ 87 ขณะที่บางคนได้ตั้งระดับค่าการเงินของตนไว้ที่หลักล้าน ถึงจะโชคร้ายสูญเสียเงินก้อนนั้นไป ก็จะมีหนทางสร้างเงินกลับมา เป็นหลักล้านเท่าเดิมอย่างรวดเร็ว ดังนั้น ไม่ใช่เรื่องของเงินหรือโชค แต่เป็นเรื่องของ ‘มายด์ เซ็ตด้านการเงิน’ นั่นเอง” อัลยกตัวอย่างให้นิคเห็นภาพ “ประเด็นคือ มายด์เซ็ตด้านการเงินของคุณ ตั้งระดับค่า ไว้ที่เท่าไหร่ล่ะ นิค” อัลยิงค�ำถามเข้ากลางเป้า “อะไรกัน เรื่องนั้นใครจะไปรู้ ถ้าเลือกได้ ฉันก็ต้องตั้งค่า ไว้ให้สูงที่สุดอยู่แล้ว” นิคตอบตะกุกตะกัก “คุณรู้สิ ลองถามตัวเองดู สถานะทางการเงินของคุณ โดย เฉลี่ยมีอยู่เท่าไหร่ต่อปี มันจะมีระดับที่เป็นค่าตายตัวโดยประมาณ และจะมีเท่านี้เสมอ ไม่มากหรือน้อยไปกว่านี้” อัลจี้ถามต่อโดย ไม่เกรงใจนิค “ถึงไม่ตอบ นายก็เช็คข้อมูลได้อยู่แล้วนี่ ฉันคงตั้งค่าไว้ติด ลบละมั้ง น่าแปลกใจจริงๆ ทั้งที่ฉันพยายามเก็บเงินไว้ ไม่ใช้ฟุ่มเฟือย แต่สุดท้ายก็เผลอใช้จ่ายหรือลงทุนพลาดจนเงินหมดไปจนได้” นิครู้สึกละอายใจตัวเองที่ไม่สามารถใช้ความรู้ที่มีท�ำชีวิต ให้ดีกว่านี้ได้ “อัล ฉันอยากรวยกว่านี้ แล้วฉันจะเปลี่ยนระดับการเงิน ของตัวเองได้ยังไงล่ะ” นิครีบสลัดความรู้สึกผิดออกไปก่อนอย่างที่ อัลได้แนะน�ำ แล้วเริ่มตั้งค�ำถามเพื่อไปต่อ
88 AL ปัญญาเปลี่ยนชีวิต “ก่อนอื่น คุณต้องเริ่มเห็นว่า ความแตกต่างระหว่าง คนรวยกับคนจน คือ ทัศนคติด้านการเงิน ซึ่งเราได้พูดกันไปแล้ว ขั้นต่อไปคือคุณต้องมีทัศนคติด้านการเงินแบบคนรวยให้ได้” อัล อธิบาย “ถ้าฉันมีทัศนคติแบบคนรวยได้ ฉันก็จะร�่ำรวย มันจะง่าย แบบนั้นเลยหรอ อัล” นิคยังไม่หายระแวงสงสัย “มันยากหน่อยนะ นิค ที่คุณจะเชื่อผม เพราะความขี้ระแวง สงสัยก็เป็นทัศนคติของคนจน แต่อย่างน้อยเท่าที่ผ่านมา คุณก็น่าจะ รู้ว่าผมปรารถนาดีกับคุณเสมอ ดังนั้น หากคุณได้พิจารณาเรื่องที่ ผมจะคุยด้วยต่อไป ถ้าคิดว่าไม่เวิร์คไม่ต้องท�ำก็ได้นะ” อัลให้สตินิค “เอ่อ ถ้าจะลองดูก็ไม่เสียหายนี่ ตอนนี้ที่ฉันเป็นอยู่มันก็ ไม่มีทางที่จะแย่ไปกว่านี้แล้ว” นิคโอดครวญ
เรือรบ 89 “ ตระหนักรู้ในความสัมพันธ์ ของคุณที่มีต่อเงิน ” “เยี่ยมเลย นิค งั้นเรามาส�ำรวจมุมมองเรื่องการเงินของ คุณก่อน เมื่อพูดเรื่องเงินหรือความร�่ำรวย คุณมีความคิดหรือว่า รู้สึกเกี่ยวกับมันยังไงบ้าง” อัลเริ่มกระบวนการสร้างความตระหนักรู้ ให้นิค “เงินก็คือตัวกลางที่มนุษย์ใช้แลกเปลี่ยนสิ่งต่างๆ ต่อกัน เราท�ำงานเพื่อได้เงินไปซื้อสิ่งต่างๆ ที่เราอยากได้ ถ้าเรามีเงินเยอะจนร�่ำรวย เราก็จะได้ทุกอย่างที่เราอยาก ได้ มีอิสระที่จะท�ำอะไรก็ได้ที่เราอยากท�ำ โดยไม่ต้องล�ำบากหรือท�ำ ในสิ่งที่เราไม่ชอบไงล่ะ” นิคสะท้อนมุมมองของตนที่มีต่อเงิน “นั่นแสดงได้ชัดเจนว่า คุณผูกเรื่องความรวยไว้กับอิสระ
90 AL ปัญญาเปลี่ยนชีวิต ซึ่งนั่นก็ไม่ใช่เรื่องแปลก แต่มีด้านลบของเงินที่คุณไม่ชอบบ้างมั้ย อะไรคือความรู้สึกลึกๆ ของคุณที่มีต่อเงินกันแน่ ลองส�ำรวจความ รู้สึกของคุณในวัยเด็กดูสิ” “จริงๆ ฉันเป็นคนไม่ชอบคุยเรื่องเงินน่ะ มันดูเป็นเรื่อง ส่วนตัว แต่จะลองตอบก็ได้ ฉันว่าเงินเป็นสิ่งที่หายากและต้องใช้ ความพยายามในการได้มา ตั้งแต่เด็กนะ พอฉันอยากได้อะไร พ่อกับแม่ก็จะมีเงื่อนไข ว่าต้องท�ำอะไรบางอย่างเพื่อแลกมาพวกเขาถึงจะยอมซื้อของเล่นที่ ฉันต้องการ พอยิ่งโตเงื่อนไขก็ยิ่งยากขึ้นเรื่อยๆ จนฉันไม่อยากท�ำ อีกต่อไป ฉันแค่อยากให้เขายอมรับฉันอย่างที่ฉันเป็น ไม่ใช่อย่างที่ พวกเขาอยากให้เป็น” นิคเผยความรู้สึกในวัยเด็ก “คุณคิดว่าพ่อแม่เห็นเงินส�ำคัญกว่าคุณใช่มั้ย” อัลสะท้อน ตรงใจจนนิคสะอึก “ใช่ พ่อแม่ท�ำงานมีต�ำแหน่งใหญ่โต มีรายได้เยอะแยะ ฉันรู้ ว่าพวกเขามีเงิน แต่ท�ำไมเขาถึงต้องมีเงื่อนไขในการให้เงินกับฉันด้วย ล่ะ ฉันเป็นลูกคนเดียวของเขา เขาก็ควรจะดูแลฉันให้ดีที่สุดไม่ใช่หรอ แต่ก็ช่างมันเถอะ ตอนนี้ฉันเป็นผู้ใหญ่แล้ว ฉันจะหาเงินใช้ ให้สบายใจด้วยตัวของฉันเอง” นิคระบายความในใจลึกๆ ที่ไม่เคยพูดกับใครมาก่อน “เข้าใจแล้ว คุณผูกเรื่องเงินกับความรักและการยอมรับ นั่นเอง
เรือรบ 91 ไหนลองวิเคราะห์ตัวเองสิว่า ด้วยความเชื่อที่ว่าเงินคือ ความรักและการยอมรับ เมื่อโตขึ้นมาคุณใช้เงินยังไง” อัลถามให้นิค วิเคราะห์เจาะลึกในจิตใจของตนเองต่อไปอีก “ตั้งแต่โตมา ฉันพยายามทุกวิถีทางเพื่อหาเงินให้ได้มาก ที่สุด อยากมีเงินเยอะๆ อยากร�่ำรวย เพื่อให้รู้สึกว่าเป็นคนส�ำคัญ ฉันกู้เงินก้อนโตเพื่อซื้อคอนโดดีๆ และรถสวยๆ เพื่อให้คนยอมรับ ชื่นชมและสนใจ อีกทางหนึ่ง ฉันก็พยายามเก็บเงินเพื่อมาลงทุนให้เงิน งอกเงย แต่พอเห็นโอกาสการเก็งก�ำไรให้รวยเร็วขึ้นก็กระโจนเข้าใส่ โดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ สุดท้ายเงินก็ไม่เหลือเลย” นิคพิมพ์ตอบไปก็เริ่มน�้ำตาคลอ เขาไม่เคยเห็นวิธีที่ตัวเอง จัดการเงินจนล้มเหลวแบบนี้มาก่อน “ส�ำหรับคุณแล้ว คนที่ไม่มีเงินคือคนล้มเหลว เป็นคนไม่ได้ เรื่อง ไม่มีคนรักและไม่มีคนยอมรับสินะ” อัลสะท้อนมุมมองของนิค “ใช่เลย ฉันจึงรู้สึกแย่มากๆ ที่ตกงาน ฉันกลัวว่าจะหาเงิน ไม่ได้เหมือนเดิมอีก ถ้าฉันยากจน ก็จะไม่มีใครคบ ในที่สุดต้องอยู่ คนเดียว” นิคร�ำพึง “ผู้คนส่วนมากมีปมเรื่องเงินในวัยเด็กจากการที่เห็น ผู้ใหญ่ใช้เงินและมีปัญหากับเงิน โดยที่ไม่รู้ตัวพวกเขาจึงผูกเงินกับ ความรู้สึกทางอารมณ์ที่รุนแรงบางอย่าง ฝังเข้าไปในจิตใต้ส�ำนึก นั่นท�ำให้เงินมีอิทธิพลอย่างสูงในใจ เงินเป็นมากกว่า ตัวกลางที่ใช้แลกเปลี่ยน กลายเป็นตัวแทนของคุณค่าบางอย่างที่ ส�ำคัญ
92 AL ปัญญาเปลี่ยนชีวิต ด้วยทัศนคติการเงินที่ฝังลึกและติดตัวมาจนโต ส่งผลให้ พวกเขามีความสัมพันธ์กับเงินในรูปแบบที่บ่อนท�ำลายชีวิตด้านการ เงินของตัวเองโดยไม่รู้ตัว นิค ผมอยากให้คุณลองดูข้อมูลต่อไปนี้ แล้วลองประเมิน ทัศนคติทางการเงินของตัวเองหน่อย” อัลส่งข้อมูลขึ้นหน้าต่างใหม่ ในจอคอมพิวเตอร์ของนิค
เรือรบ 93 ทัศนคติทางการเงินของคนจน หนังสือ “ถอดรหัสลับสมองเงินล้าน” โดย ที. ฮาร์ฟ เอคเคอร์ สรุปได้ว่า คนที่มีปัญหาเรื่องการเงินมักจะมีมายด์เซ็ตใน 4 แบบ ดังนี้ แบบแรก Saver คนกลุ่มนี้มีความเชื่อว่า เงินเป็นตัวแทนของความมั่นคง พลังอ�ำนาจ การเป็นคนส�ำคัญและได้รับการยอมรับ ในขณะ เดียวกันก็รู้สึกว่าเงินเป็นสิ่งหายากและมีอยู่จ�ำกัด ไม่ใช่ทุกคนที่จะ ควรค่ากับสิ่งนี้ พวกเขาจึงพยายามอย่างหนักเพื่อเก็บเงินให้มากที่สุด และไม่ค่อยกล้าใช้เงิน แต่ไม่ว่าจะมีเงินเก็บมากเท่าใดก็ยังรู้สึกว่าไม่ พอ ไม่รู้สึกถึงความร�่ำรวย เวลาจะใช้เงินก็ต้องคิดแล้วคิดอีก คนกลุ่มนี้จะรู้สึกมั่นคงได้เมื่อเห็นเงินเก็บมากๆ ในบัญชี หรือมีทรัพย์สินชิ้นใหญ่ๆ แต่ถ้าเผลอใช้เงินเยอะไปก็จะรู้สึกผิดทีหลัง แต่สิ่งที่น่าแปลกคือ เมื่อมีเงินมากขึ้นแล้วไม่ได้ใช้นานๆ ด้วยความ เก็บกดก็จะมีเหตุให้ต้องใช้เงินก้อนใหญ่ออกไปจนหมดอยู่ดี …………
94 AL ปัญญาเปลี่ยนชีวิต แบบที่สอง Spender คนกลุ่มนี้มีความเชื่อว่า เงินแสดงถึงความสุขและอิสระใน ชีวิต ในขณะเดียวกัน ถ้าท�ำงานหนักและต้องการสิ่งเหล่านี้ก็สามารถ ใช้เงินซื้อหามาได้ พวกเขาจะมีความสุขก็ต่อเมื่อได้ใช้เงิน นั่นเป็นเหตุผลให้ พวกเขาใช้เงินเพื่อซื้อทุกสิ่งที่อยากได้ และซื้อทุกสิ่งที่จะท�ำให้ตัวเอง ดูดีในสายตาผู้อื่น คนกลุ่มนี้จะหาเงินเก่งแต่ก็ใช้เงินเปลือง เงินไม่เคยเหลือ เก็บ ถ้ามีเงินเยอะขึ้นมาเมื่อไหร่ก็จะใช้หมดไปอย่างรวดเร็ว แต่ก็ไม่ ค่อยแคร์เพราะคิดว่าตัวเองจะหาเงินใหม่เมื่อไหร่ก็ได้ ………….. แบบที่สาม Avoider คนกลุ่มนี้มีความเชื่อว่า เงินคือตัวสร้างปัญหาและความ วุ่นวาย อาจจะเคยเห็นคนในครอบครัวเถียงและทะเลาะกันเรื่องเงิน จึงเป็นคนที่หลีกเลี่ยง ไม่ใส่ใจเรื่องเงิน จนถึงไม่อยากรับรู้เรื่องเงิน ใดๆ เลย เมื่อได้เงินมาก็จะเอาไปฝากให้คนใกล้ชิดไว้ ไม่รู้ว่าตัวเอง มีเงินอยู่มากน้อยแค่ไหน ไม่บริหารจัดการการเงินของตนเอง ถ้า อยากใช้เงินเมื่อไหร่ก็ค่อยไปขอคนที่ฝากไว้ ท�ำให้เผลอใช้เงินเกินตัว โดยไม่รู้สถานะการเงินตัวเองเลย รู้ตัวอีกทีเงินก็ไม่พอใช้แล้ว แล้วก็จะโทษคนอื่นที่ไม่ดูแล เงินให้ดี กลายเป็นความวุ่นวายอีกแบบหนึ่ง ……………….
เรือรบ 95 แบบที่สี่ Monk คนกลุ่มนี้มีความเชื่อว่า เงินทองเป็นของนอกกาย เงิน น�ำมาซึ่งความทุกข์ เป็นภาระในชีวิต ถ้าอยากมีความสุขจะต้องสละ ละวางเรื่องเงินให้ได้ คนที่มีเงินเยอะคือคนโลภและเห็นแก่ตัว พวกเขาจะช่วยเหลือคนอื่นด้วยการให้เงินเปล่าๆ โดย ไม่มีเงื่อนไข บางทีก็ให้ยืมเงินโดยไม่สนใจจดจ�ำหรือทวงคืน บริจาค เงินไปกับการกุศลอย่างมากมายจนท�ำให้ตัวเองเดือดร้อน เพราะ เงินไม่พอใช้ คนกลุ่มนี้จะไม่ชอบคนรวยเพราะคิดว่าคนที่รวยขึ้นมาได้ ก็เพราะเห็นแก่ตัวและเอาเปรียบผู้อื่น จึงรู้สึกผิดทุกครั้งที่ตัวเองจะมี เงินเก็บหรือมีเงินเหลือเยอะ เพราะคิดว่ามีคนที่ล�ำบากกว่าต้องใช้เงิน เมื่อมีเงินจึงให้คนอื่นจนหมด โดยสรุปคนทั้ง 4 กลุ่มนี้มีทัศนคติด้านการเงินที่บิดเบือน ผูกเงินไว้กับความเชื่อและคุณค่าบางอย่าง โดยมีกรอบความคิดที่ ตายตัวเกี่ยวกับเงินที่สร้างอารมณ์ลบให้เกิดความกลัว ความไม่ มั่นคง ความเกลียด และความระแวงสงสัย ซึ่งส่งผลให้พวกเขาอยู่ ในโลกของความขาดแคลนและความยากจนทั้งทางร่างกายและจิตใจ
96 AL ปัญญาเปลี่ยนชีวิต “เท่าที่อ่านมา ฉันน่าจะเป็น Saver เพราะเชื่อว่าเงินคือ ความมั่นคงในชีวิตและอยากได้รับการยอมรับ โดยปกติฉันไม่ใช้เงิน ฟุ่มเฟือย แต่ถ้าซื้อของชิ้นใหญ่ๆ ที่ท�ำให้ดูมีอ�ำนาจ มีความส�ำคัญ ฉันจะไม่ลังเลที่จะซื้อและลงทุนกับมัน” นิควิเคราะห์ตัวเอง “เยี่ยม สามารถเข้าใจตัวเองได้อย่างรวดเร็วเลยนะ” อัล ชม ท�ำให้นิคยิ้มออกมาได้เป็นครั้งแรก “เมื่อคุณสามารถตระหนักรู้ข้อจ�ำกัดเรื่องมายด์เซ็ตของ ตัวเองแล้ว ก็คงพร้อมที่จะปล่อยวางมันเพื่อเปลี่ยนแปลงมุมมอง ต่อเงินให้เป็นรูปแบบใหม่ เป็นทัศนคติที่คนรวยและเศรษฐีทุกคนต่าง เป็นกัน” “ดีเลย อัล ฉันพร้อมแล้ว ฉันอยากรู้ว่าคนรวยเขามีวิธีคิด เรื่องเงินยังไง”
เรือรบ 97 “ ความมั่งคั่งที่แท้จริงคืออะไร ” “นิค คุณคิดว่าความมั่งคั่งร�่ำรวยวัดได้จากอะไร” อัลถาม ทันที นิคสะดุ้งโหยงเพราะไม่ทันตั้งตัว “ก็เอ่อ... มีเงินเยอะมากพอที่จะไม่ต้องกังวลเรื่องเงินอีก เลย อยากซื้ออะไรก็ซื้อได้โดยไม่ต้องสนใจราคา แบบนั้นมั้ง...” นิค ตอบตามความรู้สึกของตัวเอง “แบบนั้น ถ้าจะบอกว่าคุณมั่งคั่งร�่ำรวยแล้วต้องมีเงินเยอะ มากแค่ไหนล่ะ” อัลถามต่อ “อืมม... ร้อยล้านมั้ง” นิคเดาตัวเลขมั่วๆ ที่คิดขึ้นได้ “แล้วถ้าเกิดอยากซื้อบ้านหรูๆ หลังนึงก็ห้าสิบล้านแล้ว รถหรูก็คันละยี่สิบล้าน ไหนจะมีค่าใช้จ่ายหรูๆ อื่นๆ อีก แล้วคนใน ครอบครัวก็ต้องใช้จ่ายด้วย แบบนี้แป๊บเดียวก็ใช้หมดแล้ว จะพอ
98 AL ปัญญาเปลี่ยนชีวิต หรือ” อัลแหย่ให้คิด “เอ่อ... งั้นเพิ่มเป็นพันล้านก็ได้ แต่ถ้าจะเอาชัวร์ๆ ก็หมื่น ล้านไปเลย” นิคตอบแบบไม่แน่ใจ “หากคุณไม่รู้จริงๆ ว่าความมั่งคั่งร�่ำรวยเป็นยังไง แบบนี้ ทั้งชีวิตคุณก็ไม่มีวันที่จะสัมผัสมันได้หรอก” อัลชี้แจงแบบเย็นชา “เฮ้ย อย่ามาทับถมกันสิ ฉันไม่ค่อยได้คิดเรื่องพวกนี้ หรอก แค่คิดว่าจะหาเงินยังไงให้ได้เยอะๆ ก็เหนื่อยแล้ว” นิคแก้ตัว พัลวัน “ความมั่งคั่งไม่ได้อยู่ที่จ�ำนวนเงินในกระเป๋า แต่อยู่ที่ เรารู้สึกถึงค�ำว่า พอ ต่างหาก” อัลเฉลย “ค�ำว่า พอ ของแต่ละคนไม่เท่ากัน คุณต้องออกแบบค�ำๆ นี้ด้วยตัวเองว่าแบบไหนที่เรียกว่า พอ เมื่อมีเกินจากนั้นก็เรียกว่า ร�่ำรวย แล้วล่ะ” “อ้อ งั้นพอเข้าใจแล้วล่ะ ฉันจะลองไปออกแบบไลฟ์สไตล์ ที่อยากใช้ชีวิต แล้วค�ำนวณจ�ำนวนเงินที่ต้องการออกมานะ” “ถามอีกข้อ คุณคิดว่า นายเอ ที่มีรายได้ต่อเดือน 200,000 บาท กับนายบี ที่มีรายได้ 20,000 บาท สองคนนี้ใครรวย กว่ากัน” อัลถาม “ดูเผินๆ เหมือนว่านายเอ ยังไงก็รวยกว่าเป็น 10 เท่า แต่ ฉันว่านายไม่น่าจะถามอะไรง่ายๆ แบบนี้แน่ๆ มีอะไรแอบแฝงอยู่อีก หรือเปล่า” นิคเอะใจ “ใช่ ผมยังบอกไม่หมด ด้วยความที่มีรายได้สูง นายเอ
เรือรบ 99 จึงเลือกซื้อบ้านหลังใหญ่โต ขับรถสปอร์ต กินอาหารภัตตาคารหรู ส่งลูกเรียนโรงเรียนอินเตอร์ และใช้จ่ายอย่างฟุ่มเฟือยโดยใช้บัตร เครดิต สรุปแล้วเขาใช้เงินต่อเดือน 200,000 หมดพอดี ส่วนนายบี อยู่ห้องเช่า ท�ำกับข้าวกินเอง นั่งรถสาธารณะ ใช้จ่ายทั้งหมดแล้วมีเงินเก็บ 5,000 ทุกเดือน” “อา... นายบีรวยกว่าเพราะมีเงินเหลือเก็บนั่นเอง” นิคทึ่ง เพราะไม่เคยคิดมุมนี้มาก่อน “แต่ยังไงฉันก็ว่านายเอน่าจะมีความสุขกว่านายบีนะ เพราะมีเงินให้ใช้เยอะกว่าเห็นๆ” นิคหาเรื่องมาแย้ง “แน่ใจหรือ นิค คนที่น่าจะกังวลเรื่องรายได้มากที่สุด แล้ว ต้องเป็นห่วงเรื่องความมั่นคง กลัวจะต้องตกงานกะทันหัน น่าจะเป็น ใครกันแน่” อัลถามย�้ำให้นิคเห็นภาพในมุมกว้างขึ้น “อืม คิดไปคิดมาถ้าสองคนนี้เกิดตกงานพร้อมกัน นาย เอคงทุกข์ใจสุดๆ เพราะมีรายจ่ายรออยู่เพียบเหมือนฉันตอนนี้เลย” นิคเริ่มตระหนักรู้ถึงความเครียดลึกๆ ของคนที่มีรายได้สูง “ความรวยเป็นเรื่องของอารมณ์ความรู้สึก ไม่ใช่เงิน ในกระเป๋า หากเรามีไลฟ์สไตล์ที่เหมาะสมกับรายได้ เราจะรู้สึก พอใจและมั่นคงในชีวิต ผมเชื่อว่านายบีรู้สึกรวยและสุขใจกว่านาย เอแน่นอน” อัลยกเรื่องเล่าเปรียบเปรยให้นิคเข้าใจเรื่องความรวยได้ ง่ายมากขึ้น “อัล นายช่วยขยายความเรื่องทัศนคติของคนรวยให้ เข้าใจมากขึ้นหน่อยสิ”
100 AL ปัญญาเปลี่ยนชีวิต “ได้สิ นิค คนที่มีมายด์เซ็ตคนรวยจะตั้งเป้าหมายโดยการ ออกแบบไลฟ์สไตล์ของตัวเองที่มีคุณภาพและน่าพอใจ คนกลุ่มนี้มัก จะหาความรู้เรื่องเงินและรู้จักวิธีบริหารจัดการการเงินอย่างเหมาะสม พวกเขารักเงินและมีทัศนคติที่ดีต่อเงิน ยินดีที่จะใช้ เงินและรับเงินจ�ำนวนมากอย่างไม่เคอะเขิน คนรวยรู้ว่าเงินต้อง เคลื่อนไหวเปลี่ยนมืออยู่เสมอเพื่อเพิ่มมูลค่าให้ตัวมันเอง ถ้าเงินอยู่ นิ่งๆ ไม่สร้างคุณค่าใดๆ ก็เท่ากับเป็นแค่เศษกระดาษเท่านั้น คนที่มีความมั่งคั่งอย่างแท้จริงจะไม่ถูกอิทธิพลของเงิน ครอบง�ำเหมือนกับคนจน 4 กลุ่มที่ยกตัวอย่างไป ที่พยายามหาเงิน ให้มากขึ้นเรื่อยๆ เพื่อตอบสนองความพอใจของตัวเองในด้านต่างๆ อย่างไม่มีที่สิ้นสุด เช่น ใช้เงินมาตอบสนองความมั่นคง ใช้สร้าง ความสุขชั่วคราว ใช้เพื่อให้ได้รับการยอมรับจากสังคม ใช้เพื่อแสดง พลังอ�ำนาจ ซึ่งไม่ใช่วัตถุประสงค์ที่แท้จริงของเงินเลย” “วัตถุประสงค์ที่แท้จริงของเงินคืออะไรกันแน่” นิครู้สึก สนใจมากเพราะไม่เคยคิดถึงเรื่องนี้มาก่อน “เงินคือสิ่งที่ใช้แทนคุณค่าของสิ่งต่างๆ ว่าคิดเป็นมูลค่า แลกเปลี่ยนเท่าไหร่ พูดอีกอย่าง ‘คุณค่า’ คือสิ่งที่ก�ำหนดว่าผู้คนยอมจ่าย เงินมากเท่าไหร่เพื่อแลกกับสิ่งนั้น เช่น น�้ำมะนาวคั้นสด ใส่แก้ว พลาสติกบางๆ ขายตามท้องตลาดในราคา 15 บาท ถ้าน�ำไปเทใส่ ในแก้วคริสตัลสวยๆ ตกแต่งด้วยมะนาวชิ้นฝานบางๆ พร้อมหลอด ดูด เสิร์ฟโดยบริกรที่ใส่สูท ขายในราคา 150 บาทได้สบายๆ น�้ำมะนาวมีมูลค่าเริ่มต้นไม่มากนัก แต่พอเพิ่มคุณค่ามาก